ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΗΛΩΣΗ 2012

Transcript

1 1 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΗΛΩΣΗ 212 Η παρούσα περιβαλλοντική δήλωση είναι διαθέσιµη στο κοινό και θα δηµοσιευτεί στην ιστοσελίδα του Νηλέα, παρέχοντας έτσι τη δυνατότητα στον αναγνώστη να αξιολογήσει την περιβαλλοντική επίδοση του διαχρονικά. Τα στοιχεία επίδοσης που παρουσιάζονται αφορούν την καλλιεργητική περίοδο από Μάρτιο 211 έως και Μάρτιο 212. Η επόµενη επικυρωµένη, επικαιροποιηµένη περιβαλλοντική δήλωση εκτιµάται ότι θα κοινοποιηθεί το Μάιο του 213, συµπεριλαµβάνοντας τα στοιχεία της περιβαλλοντικής επίδοσης του Οργανισµού για το έτος Σύνταξη: επιβλέποντες γεωπόνοι, Σπύρος Ρέππας και Ευσταθία Ζωντανού (ηµεροµηνία και υπογραφές) Έγκριση: επικεφαλήςοµάδας, ΓιώργοςΚόκκινος (ηµεροµηνία, υπογραφή και σφραγίδα) 1

2 Ο Συνεταιρισµός Πιστοποιηµένων Αγροτικών Προϊόντων ΝΗΛΕΑΣ, µε διακριτικό τίτλο «Οµάδα Παραγωγών Νηλέας» αποτελείται από ελαιοπαραγωγούς του Νοµού Μεσσηνίας, που ξεκίνησαν το 24 για να συνδυάσουν την επιχειρηµατικότητα της γεωργίας µε την προστασία του περιβάλλοντος και την ποιότητα. Από το 24 η <<Οµάδα Παραγωγών Νηλέας>> εφαρµόζει σύστηµα περιβαλλοντικής διαχείρισης. Το 28 αποφάσισαν να δηµοσιοποιήσουν τις περιβαλλοντικές τους επιδόσεις στα πλαίσια του Κανονισµού 1221ΕΚ/ 29 για την εκούσια συµµετοχή σε κοινοτικό σύστηµαοικολογικήςδιαχείρισηςκαιοικολογικούελέγχου (EMAS). ΤοόραµατουΝΗΛΕΑσυνοψίζεταιστοδίπτυχο: «Βελτίωση του οικονοµικού αποτελέσµατος της ελαιοκαλλιέργειας για τον παραγωγό, µε τη µέγιστη δυνατή µέριµνα για το περιβάλλον». Η οικονοµική βιωσιµότητα της ελαιοκαλλιέργειας είναι η ουσιώδης προϋπόθεση για τη διατήρηση της ευεργετικής επίδρασης των ελαιώνων στο περιβάλλον, για τη αποτροπή της εγκατάλειψης της υπαίθρου και της ερηµοποίησηςτηςγης. Το 21, 9 παραγωγοί-µέλη του Νηλέα (µαζί µε ακόµη δύο οµάδες παραγωγών από την Κρήτη) πρωτοπόρησαν και διεύρυναν έξω από τα πλαίσια του EMAS την επικοινωνιακή τους δραστηριότητα σχετικά µε την φιλική προς το περιβάλλον πολιτική τους, σχεδιάζοντας µία δήλωση η οποία συµπεριλήφθηκε στην σήµανση των προϊόντων. Η Περιβαλλοντική αυτή δήλωση συντάχθηκε σύµφωνα µε τις απαιτήσεις του Product Category Rules (PRC) του EPD International System*. Σύµφωνα µε τα παραπάνω, διενήργησαν µια πλήρη ανάλυση κύκλου ζωής του προϊόντος LCA (Life Cycle Analysis). Η ανάλυση αυτή ανέδειξε κάποιες σπουδαίες περιβαλλοντικές επιπτώσεις στον τοµέα της παραγωγής του ελαιολάδου. Αυτή η Περιβαλλοντική ήλωση Προϊόντος (EPD) ήταν η πρώτη που καταχωρήθηκε παγκοσµίως και αφορά στο εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο. *Το EPD International System είναι µια πιστοποιηµένη περιβαλλοντική δήλωση σύµφωνα µε το πρότυπο ISO 1425 (για περισσότερες πληροφορίες επισκευφτείτε την ιστοσελίδα Χάρτης της περιοχής Πελοποννήσου 2 Στοιχεία επικοινωνίας οργανισµού Όνοµα: «Οµάδα Παραγωγών Νηλέας» ιεύθυνση: Αντωναροπούλου 9, ΧώραΜεσσηνίας, 246 Τηλέφωνο: Φαξ: Ιστοσελίδα: opnileas@yahoo.gr Υπεύθυνος Επικοινωνίας: Γιώργος Κόκκινος Κωδικός : NACE 1.26 ΑριθµόςΕργαζοµένων:1 (8παραγωγοί & 2γεωπόνοι) τα αγροτεµάχια του Νηλέα α/α Πίνακας Παραγωγών & αγροτεµαχίων στο EMAS 212 Όνοµα Παραγωγού Αριθµός Αγροτεµαχίων Εκτάρια 1 Ηλιοπούλου Πολυξένη 3 1,8 2 Στυλιανόπουλος Κων/νος 5 9,12 3 Γεωργιοπούλου Αθηνά 1,3 4 Κόκκινος Γεώργιος 1 2,2 5 6 ηµητρακόπουλος Παναγιώτης Κοντοβασιλάκου Ζαχαρούλα 2,85 7 2,54 7 Σουρέλης Γιάννης 3 3,6 8 Θεοδωρακοπούλου Χριστίνα 3 2,76 ΣΥΝΟΛΟ 25 23,17 ιεύθυνση ήµος Τριφυλίας TK 244 ήµος Πύλου Νέστορος ΤΚ 246 EPD-Περιβαλλοντική ήλωση Προϊόντος και σήµα που αναρτήθηκαν πάνω στα µπουκάλια λαδιού που πιστοποιήθηκαν σύµφωνα µε το EPD International System Αυτό το αριθµηµένο µπουκάλι περιλαµβάνεταιστα 21,39 µπουκάλια εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου που Παρήγαγαν 68 Έλληνες Παραγωγοί, οι οποίοι έχουν δεσµευτεί να προστατεύουν το περιβάλλον. Για κάθε συσκευασία αυτού του προϊόντος που έχει παραχθεί, συσκευαστεί και µεταφερθεί στις αγορές της βόρειας Ευρώπης και λαµβανοµένου υπόψη ότι το CO 2 πουπροέρχεται απότηνφωτοσύνθεσηαπότην µία και από τις εκποµπές αερίων του θερµοκηπίου από τηνάλλη,τουλάχιστον 37 γραµµάριατου CO 2 ανά έτος αφαιρούνται από την ατµόσφαιρα και αποθηκεύονται στους Ελληνικούς ελαιώνες. Οπότε αυτό το προϊόν µπορεί να θεωρηθεί ως <<αρνητικό2 ισοζύγιο διοξειδίου του άνθρακα>> εφόσον αφαιρείται από τον αέρα περισσότερο CO2 απ,ότι εκπέµπεται για να φτιαχτεί.

3 : 3 Το Περιβαλλοντικό Σύστηµα ιαχείρισης του Νηλέα Ο Νηλέας, εφαρµόζοντας το Σύστηµα Περιβαλλοντικής ιαχείρισης. εστιάζει στις διαδικασίες που γίνονται στο χωράφι. Οι επιπτώσεις από την ελαιοκαλλιέργεια προς το περιβάλλον αξιολογούνται βάση του κινδύνου που συνδέεται µε τις επικρατούσες πρακτικές που εφαρµόζουνοιπαραγωγοίτουνηλέα ( λίπανση, κλάδεµα, φυτοπροστασία, άρδευση, ζιζανιοκτονία και συγκοµιδή).ο έλεγχος και η επίβλεψη όλων των διαδικασιών που αφορούν την παραγωγή όπως καιηεκπαίδευση τωνπαραγωγώνοργανώνονταιαπόδύογεωπόνους. Το 21 και για πρώτη φορά διενεργήθηκε η διαδικασία της Ανάλυσης Κύκλου Ζωής. Η Ανάλυση Κύκλου Ζωής ανέδειξε τις κύριες Περιβαλλοντικές πλευρές ολόκληρου του Κύκλου Ζωής του Προϊόντος, κοµµάτι του οποίου σχετίζεται µε την πρωτογενή παραγωγή, δηλαδή µετοχωράφι. Για την Εκτίµηση των Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, χρησιµοποιήθηκαν τρειςµέθοδοιεκτίµησης:κυρίωςτο EPD (28) v 1.3, αλλάκαι CML 2 Baseline 2 v 2.5 για την εξάντληση των αβιοτικών πόρων και της οικοτοξικότητας και τέλος η µέθοδος Ecological footprint v 1.1. Οι υπολογισµοίβασίστηκανστηνανάλυσηκύκλουζωής Life Cycle Assessment µε την βοήθεια του λογισµικού 9SIMAPRO v software. Περιβαλλοντική Πολιτική του Νηλέα Οι παραγωγοί εγγράφονται στον ΝΗΛΕΑ εφόσον δεσµεύονται για την παρακάτω πολιτική Στην προσπάθειά µου για αριστοποίηση των αποδόσεων να λαµβάνω ατοµικά και συλλογικά µέτρα πρόληψης ώστε να αποφεύγονται οι κίνδυνοι από κάθε δραστηριότητά µου που σχετίζεται µε το περιβάλλον, όπως ρύπανση από τη χρήση φυτοφαρµάκων και λιπασµάτων, πυρκαγιά, εξάντληση φυσικών πόρων (υπεράντληση) διάβρωση του εδάφους καιοποιαδήποτεποιοτικήυποβάθµισητουπροϊόντος. Να παίρνω επαρκή µέτρα για τη συνεχή βελτίωση του περιβάλλοντος και του προϊόντος και να χρησιµοποιώ τις εισροές (αγροχηµικά, ενέργεια και νερό άρδευσης) µε ορθολογικό τρόπο, στο ελάχιστο δυνατό προκειµένου να διασφαλίσω το µέγιστο της παραγωγής µου στο συγκεκριµένο περιβάλλον. Να τηρώ τη σχετική νοµοθεσία και τις συµβατικές µου υποχρεώσεις σε ότι σχετίζεται µε το περιβάλλον και την ποιότητα του προϊόντος που θα διαθέτω στον καταναλωτή. Να συµµορφώνοµαι µε τις υποδείξεις των επιβλεπόντων γεωπόνων όσον αφορά τη συγκοµιδή, µεταφορά και έκθλιψη του ελαιοκάρπου, ώστε να επιτυγχάνεται το µέγιστο των οργανοληπτικών ιδιοτήτων στο παραγόµενο ελαιόλαδο. Να ανταποκρίνοµαι στις προσδοκίες των αγοραστών για αξιόπιστη προσφορά προϊόντος σταθερής ποιότητας που έχει παραχθεί µε τον µέγιστο δυνατό σεβασµό στο περιβάλλον Γιώργος Κόκκινος, 3

4 4 ΟΝηλέαςκαιοιάλλοι: Η Οµάδα παραγωγών Νηλέας δίνει µεγάλη έµφαση στην επικοινωνία, στην συνεχιζόµενη εκπαίδευση του προσωπικού της, στην ανάληψη πρωτοβουλιών για συνεργασίες καθώς και στην δηµοσιοποίηση του φιλο-περιβαλλοντικού της προφίλ αλλά και του προϊόντος της. Κάθε χρόνο διοργανώνονται εκπαιδεύσεις για τους παραγωγούς που συµµετέχουν µε διάφορα αντικείµενα του ενδιαφέροντος τους, συµµετέχει σε ηµερίδες και εκθέσεις, σε διαγωνισµούς, προωθεί την συνεργασία µε άλλου είδους επιχειρήσεις µε περιβαλλοντικές ανησυχίες και συµµετέχει σε προγράµµατα συγχρηµατοδοτούµενα από την ΕΕ που αφορούν την εκτίµηση επικινδυνότητας για το περιβάλλον από την ελαιοκαλλιέργεια. Στον παρακάτω πίνακα φαίνεται συνοπτικά η επικοινωνιακή δραστηριότητα του Νηλέα για το Συµµετοχές: Η οµάδα παραγωγών ΝΗΛΕΑΣ συνεχίζει να συµµετέχει άτυπα (ως µη δικαιούχος) µε 48 από τα µέλη της στο πρόγραµµα LIFE9 ENV/GR/32 SAGE1, στόχος του οποίου είναι η ανάπτυξη µεθόδου εκτίµησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων στην ελαιοκαλλιέργεια µε τεκµηριωµένη ιεράρχηση αυτών. Συµµετέχει επίσης ως υποψήφιος δικαιούχος στην πρόταση του προγράµµατος LIFE+ ΟLIVE-CLIMA, µε στόχο τη βελτίωση του αποτυπώµατος άνθρακα στην ελαιοκαλλιέργεια και την αύξηση της περιεκτικότητας τουεδάφουςσεοργανικήύλη. Τέλος, ο Νηλέας επιλέχθηκε ως διαχειριστής στο Πρόγραµµα «ΤΟΠΙΚΟ ΣΧΕ ΙΟ ΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΝΤΑΞΗ ΕΥΑΛΩΤΩΝ ΟΜΑ ΩΝ, Α.Σ. ΠΑΛΑΙΠΥΛΟΣ» του ήµου Πύλου-Νέστορος του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Γενική Γραµµατεία ιαχείρισης Κοινοτικών & Άλλων Πόρων, µε βαθµολογία 31,2, την υψηλότερη της περιφέρειας Πελοποννήσου. Εκδηλώσεις/ Βραβεία:Συµµετοχήστην 5 η ΈκθεσηΤροφίµωνκαιποτών, Ιανουαρίου 212, αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του Μετρό στο Σύνταγµα Αθηνών Στις 5 Ιουνίου 212, η Οµάδα Παραγωγών Νηλέας βραβεύτηκε από το περιοδικό Γαστρονόµος της εφηµερίδας «Καθηµερινή» για την ποιότητα του ελαιολάδου στην ετήσια απονοµή βραβείων ποιότητας, σε εκδήλωση που έγινε στο νέο Μουσείο Μπενάκη της Αθήνας. Συνεργασίες: Η φιλική προς το περιβάλλον πολιτική του ΝΗΛΕΑ έχει ως τώρα προσελκύσει το ενδιαφέρον του ξενοδοχείου Costa Navarino, το οποίο έχει πλέον εντάξει 17 από τους ελαιώνες του στο Σύστηµα Περιβαλλοντικής ιαχείρισης του ΝΗΛΕΑ. Ιδιαίτερα ευαισθητοποιηµένο σε περιβαλλοντικά ζητήµατα, το Costa Navarino έχει εγκαταστήσει παρατηρητήριο κλιµατικών αλλαγών στους χώρους του. ηµοσιότητα: Προβολή της δραστηριότητας του Νηλέα στο περιοδικό Γαστρονόµος της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ (τεύχος 69, Ιανουάριος 212) και ηµοσίευση στο περιοδικό ΕΛΙΑ ΚΑΙ ΕΛΑΙΟΛΑ Ο ενηµερωτικού άρθρου τουγεωπόνουτηςο.πνηλεασρέππασπύρουσχετικόµετοέντοµο Palpita unionalis (Μαργαρόνια), τεύχος 78 Νοέµβριος/ εκέµβριος 211. Εκπαίδευση προσωπικού: Συµµετοχή της επιβλέπουσας γεωπόνου Ευσταθίας Ζωντανού και του Αντιπροέδρου και παραγωγού του Νηλέα Παναγιώτη ηµητρακόπουλου σε σεµινάριο γευσιγνωσίας ελαιολάδου µε σκοπό την διαπίστευση του panel από τον ΕΣΥ. Πρόκειται για το πρώτο ανεξάρτητο panel γευσιγνωσίας ελαιολάδου στην Ελλάδα Τακτική εκπαίδευση του γεωπόνου Ρέππα Σπύρου από το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο σε θέµατα φυτοπροστασίας, το Ινστιτούτο Εγγείων Βελτιώσεων σε θέµατα λιπάνσεων και διαχείρισης υδάτινων πόρων, το Ελληνικ;o Κέντρο Βιοτόπων και Υγροτόπων σε θέµατα καταγραφής βιοποικιλότητας, και την εταιρεία ΡόδαξΑγρο, στα πλαίσια του προγράµµατος LIFE9 ENV/GR/32 SAGE1. Εκπαίδευση παραγωγών: Στο πλαίσιο του προγράµµατος LIFE+ SAGE1, 7 παραγωγοί της οµάδας EMAS τουνηλεαεκπαιδεύτηκανκατάτηδιάρκειατουέτουςσεοµαδικέςαλλάκαιατοµικέςεκπαιδεύσεις/ καταρτίσειςσταπαρακάτωαντικείµενα: -Επίκαιροι εχθροί της ελιάς, στις 17/6/211 (εκπαιδευτής Ρέππας Σπύρος) -Εχθροί της ελιάς και αντιµετώπιση, 1/3/212 (εκπαιδευτής ρ..περδίκης -Ζιζανιολογία και καταπολέµηση 1/3/212 (εκπαιδευτής ρ. Η.Τραυλός) -Το κλάδεµα των ελαιοδένδρων 2-3/3/212 εκπαιδευτής( ρ. Ν. Βολακάκης) -Έλεγχοςψεκαστικώνµηχανηµάτωνκαιορθήεφαρµογήφυτοπροστατευτικών, 29/3/212 (εκπαιδευτής ρ. Μ.Βλαχογιάννης) 4

5 5 Οι σηµαντικότερες Περιβαλλοντικές Πλευρές καθώς και οι κύριες Περιβαλλοντικές Επιπτώσεις βάση της Ανάλυσης Κύκλου Ζώης που διενεργήθηκε το 21 Οι δραστηριότητες που εφαρµόζονται από την Οµάδα Παραγωγών Νηλέας για την παραγωγή του ελαιοκάρπουείναι: η λίπανση, το κλάδεµα, η µηχανική διαχείριση του εδάφους, η χηµική ζιζανιοκτονία, η φυτοπροστασία, η άρδευσηκαιησυγκοµιδήτουελαιοκάρπου. Με βάση την ανάλυση του κύκλου ζωής που διενεργήθηκε, οι δραστηριότητες και οι αντίστοιχες περιβαλλοντικές πλευρές που συµµετέχουν περισσότερο στις περιβαλλοντικές επιπτώσεις για την παραγωγή του ελαιοκάρπου είναι: 1) ηλίπανση, µεκυριότερεςπλευρέςτηνπαραγωγήτωνλιπασµάτωνκαιτηνχρήσητωνλιπασµάτων, 2) το κλάδεµα µε κυριότερη πλευρά την διαχείριση των κοµµένων κλαδιών µε καύση στο ύπαιθρο και 3) η µηχανική διαχείριση του εδάφους. 4) Η συγκοµιδή για την οποία αξιολογήθηκε ως σηµαντική έµµεση πλευρά η επιλογή του τύπου του ελαιοτριβείου για την έκθλιψη του ελαιοκάρπου. Η επιλογή ελαιοτριβείων τριών φάσεων έναντι των ελαιοτριβείων δύο φάσεων κρίθηκε δυσµενέστερη περίπτωση λόγω της φύσης των απόβλητων των ελαιοτριβείωντριώνφάσεων (κατσίγαρος). 5) Όσον αφορά τις δραστηριότητες φυτοπροστασία και χηµική ζιζανιοκτονία, δεν εντοπίστηκαν σηµαντικές περιβαλλοντικές πλευρές και επιπτώσεις µε βάση την ανάλυση κύκλου ζωής που διενεργήθηκε το 21. Ωστόσο η οµάδα, µέσω του συστήµατος διαχείρισης και ελέγχων που εφαρµόζει, εξασφαλίζει ότι στο 1% των εφαρµογών φυτοπροστατευτικών προϊόντων χρησιµοποιούνται εγκεκριµένα για την ελαιοκαλλιέργεια σκευάσµατα, ότι τηρούνται οι Κανόνες Ορθής ΓεωργικήςΠρακτικής (Απόφαση / 24) κατάτηνεφαρµογήτουςκαιδιασφαλίζεταιστο 1% τουπαραγόµενουπροϊόντος, ηαπουσίαυπολειµµάτωνφυτοφαρµάκων (ΚανονισµόςΕΕ 396/25), ενώ δίνεται µεγάλη έµφαση στην προσπάθεια σταδιακής µεταστροφής προς την βιολογική γεωργία. 6) Τέλος όσον αφορά τη δραστηριότητα Άρδευση, επειδή όλοι οι ελαιώνες που συµµετέχουν στο πεδίο εφαρµογής του είναι ξηρικοί, οι πλευρές που αφορούν που αφορούν την κατανάλωση µη ανανεώσιµων πηγών ενέργειας (ηλεκτρική ενέργεια) και φυσικών πόρων (νερό) δεν έχουν πλέον επίπτωση. Στο σύνολο των δραστηριοτήτων της Οµάδας, τηρούνται οι απαιτήσεις της νοµοθεσίας για την Πολλαπλή Συµµόρφωση (ικανοποίηση ελάχιστων περιβαλλοντικών απαιτήσεων κατά την καλλιέργεια της ελιάς προκειµένου να δικαιούνται οι παραγωγοί να εισπράξουν την κοινοτική επιδότηση που τους αναλογεί (Υ.Α 32432/24). Παράλληλα η Οµάδα δίνει έµφαση και στην σταθεροποίηση ή/και αύξηση των αποδόσεων σε καρπό και λάδι ούτως ώστε να διασφαλιστεί το εισόδηµα των παραγωγών που συµµετέχουν αλλά και στην παραγωγή ποιοτικού έξτρα παρθένου ελαιολάδου µε σύµφωνα µε τον Κανονισµό 1989/23 της Ευρωπαϊκής Ένωσης (αναλυτικά στον πίνακα της σελίδας 1). Παρακάτω παρουσιάζονται αναλυτικά οι δραστηριότητες που αξιολογήθηκαν ως σηµαντικότερες καθώς και κύριες επιπτώσεις και οι αντίστοιχες άµεσες και έµµεσες περιβαλλοντικές πλευρές που εντοπίστηκαν ανά δραστηριότητα καθώς και οι κύριοι περιβαλλοντικοί στόχοι και ενέργειες που έχουν επιλεγεί για την επίτευξή τους, οι αντίστοιχοι περιβαλλοντικοί δείκτες που επιλέχτηκαν για την παρακολούθηση τους Τέλος παρουσιάζονται οι Βασικοί είκτες Συνολικής Επίδοσης που αφορούν το σύνολο των δραστηριοτήτων τουοργανισµού (συνολικήκατανάλωσηενέργειας, παραγωγήαποβλήτων, δείκτεςβιοποικιλότητας, αποδοτικής χρήσης υλικών, παραγωγής αερίων του θερµοκηπίου και αερίων εκποµπών, καθώς και δείκτες που αφορούν στη σταθεροποίηση αποδόσεων και την ποιότητα του παραγόµενου ελαιολάδου. 5

6 6 ραστηριότητα Λίπανση Οι κυριότερες επιπτώσεις και περιβαλλοντικές πλευρές που σχετίζονται µε την λίπανση, σύµφωνα µε την ανάλυση κύκλου ζωής που διενεργήθηκε, είναι: 1) Η κατανάλωση µη ανανεώσιµων πρώτων υλών και οι εκποµπές αερίων ρύπων που σχετίζονται µε την φάση της παραγωγής των ανόργανων λιπασµάτων (έµµεση πλευρά καθότι η παραγωγή των λιπασµάτων δεν περιλαµβάνεται στο πεδίο εφαρµογής της παραγωγής του ελαιοκάρπου) 2) Η οξίνιση των εδαφών και το φαινόµενο του ευτροφισµού των υδάτων που επιδεινώνονται από την έκπλυση των θρεπτικών στοιχείων κυρίως του Αζώτου- από τη χρήση των λιπασµάτων. Σκοποί, στόχοι, µέσα και δείκτες για την βελτίωση του περιβάλλοντος: Προκειµένου να επιτευχθεί µείωση των επιπτώσεων που σχετίζονται µε τη χρήση των λιπασµάτων και έµµεσα µε την παραγωγή τους, επικεντρώνεται η προσπάθεια της οµάδας στη µείωση χρήσης ανόργανωνλιπασµάτωνκαικυρίωςτωναζωτούχωνλιπασµάτωνµέσω: 1) της µεταστροφής σε βιολογική καλλιέργεια αλλά και 2) αντικατάστασης της χρήσης ανόργανων λιπασµάτων µέσω της ενσωµάτωσης των κλαδεµάτων αλλά και των ζιζανίων στο έδαφος για εµπλουτισµό των εδαφών σε θρεπτικά στοιχεία και οργανική ουσία (για τους σχετικούς δείκτες δείτε δραστηριότητα µηχανική διαχείριση εδάφους). Στον παρακάτω πίνακα φαίνονται οι επιδόσεις της Οµάδας Παραγωγών Νηλέας στους δείκτες που έχουν επιλεχθεί: είκτες λίπανσης : Στόχος-213 Κιλά ανόργανων λιπασµάτων ανά εκτάριο Ποσοστό % των εκτάσεων βιολογικής καλλιέργειας επί της συνολικής έκτασης % 67% 68% 7% 68% 7% Τήρηση σχετικής Νοµοθεσίας: Το 1% των παραγωγών της Οµάδας παραγωγών Νηλέας τηρεί την σχετική µε τα λιπάσµατα νοµοθεσία: Οι ενέργειες ενσωµάτωσης των ανόργανων λιπασµάτων-όταν χρησιµοποιούνται ανόργανα λιπάσµατα γίνονται πάντα σύµφωνα µε τους Κανόνες Ορθής Γεωργικής Πρακτικής (Απόφαση / 24) ώστε να ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος έκπλυσής τους στο περιβάλλον. Κλαδιά µετά από θρυµµατισµό µε προορισµό την ενσωµάτωση στο έδαφος 6

7 7 ραστηριότητα Κλάδεµα Οι κυριότερες επιπτώσεις και περιβαλλοντικές πλευρές της δραστηριότητας τουκλαδέµατος, σύµφωναµετηνανάλυσηκύκλουζωήςπουδιενεργήθηκε, είναι: 1) Η φωτοχηµική οξείδωση, η εκποµπή αερίων τοξικών για τον στον άνθρωπο και η κλιµατική αλλαγή που επιδεινώνονται από τα αέρια που εκλύονται στην ατµόσφαιρά όταν καίγεται το ξύλο κλαδέµατος στην ύπαιθρο. 2) Παράλληλα εντοπίστηκε και µια θετική επίπτωση από την χρήση του ξύλου των κλαδεµάτων ως καύσιµο στα οικιακά τζάκια ή ξυλόσοµπες: Η χρήση του ξύλου των κλαδεµάτων στα τζάκια και στις οικιακές ξυλόσοµπες, ως καύσιµο αντικατάστασης του πετρελαίου, «ανακουφίζει» από τις επιπτώσεις της ατµοσφαιρικής ρύπανσης, της οξίνισης και της χρήση των µη ανανεώσιµων πηγών ενέργειας από ορυκτά καύσιµα. Σκοποί, στόχοι, µέσα και δείκτες για την βελτίωση του περιβάλλοντος: Προκειµένου να επιτευχθεί µείωση των αρνητικών και την αύξηση των θετικών επιπτώσεων που σχετίζονται µε το κλάδεµα, η προσπάθεια της Οµάδας επικεντρώνεται στην µείωση των κλαδεµάτων που καίγονται στην ύπαιθρο µε παράλληλη αύξηση των κλαδεµάτων που χρησιµοποιούνται για οικιακή θέρµανση. Στον παρακάτω πίνακα φαίνονται οι επιδόσεις της Οµάδας Παραγωγών Νηλέας στους δείκτες που έχουν επιλεχθεί: είκτες κλαδέµατος : 212 Στόχος 213 Κιλά ξύλου που καίγονται στην ύπαιθρο/ εκτάριο Κιλά ξύλου που χρησιµοποιούνται για οικιακή θέρµανση/ εκτάριο Σηµείωση: ουπολογισµόςέγινελαµβάνονταςυπόψινότιτοσύνολοτωνδέντρωνείναι 427 δέντρα και την παραδοχή ότι από κάθε δέντρο τα 25 kgr ξύλου κλαδέµατος πάνε για οικιακή θέρµανση ενώ τα 12,5 kgr κλαδιών/δέντρο καίγονται στο χωράφι. ΤήρησησχετικήςΝοµοθεσίας: Το 1% των παραγωγών της Οµάδας Παραγωγών Νηλέας τηρεί την σχετική µε την καύση στην ύπαιθρο νοµοθεσία: α) Τηρούνται πάντα οι Κανόνες Ορθής Γεωργικής Πρακτικής σχετικά µε την καύση στην ύπαιθρο (Απόφαση / 24) καθώςκαι β) η Πυροσβεστική ιάταξη 9/2 (ΦΕΚ Β 1459/ που αφορά τα µέτρα για την πρόληψη και αντιµετώπιση πυρκαγιών σε δασικές και αγροτικές εκτάσεις Κλαδιά κοµµένα σε τεµάχια για χρήση σε οικιακές εστίες θέρµανσης (τζάκια, ξυλόσοµπες) 7

8 8 ραστηριότητα Μηχανική διαχείριση του εδάφους Οι κυριότερες επιπτώσεις και περιβαλλοντικές πλευρές που σχετίζονται µε την µηχανική διαχείριση του εδάφους, σύµφωνα µε την ανάλυση κύκλου ζωής που διενεργήθηκε, είναι: 1) Η διάβρωση των εδαφών που επιδεινώνεται από την µηχανική διαχείριση του εδάφους (σκάψιµο) και 2) Παράλληλα εντοπίστηκε και µια θετική επίπτωση από την ενσωµάτωση των κοµµένων κλαδιών στο έδαφος µετά από θρυµµατισµό τους. Η ενσωµάτωση αυτή, ως θρεπτικό στοιχείο αντικατάστασης των χηµικών λιπασµάτων, ανακουφίζει από τις επιπτώσεις που σχετίζονται µε την χρήση και την παραγωγή των λιπασµάτων, ενώ παράλληλα ευνοεί την αύξηση της οργανικής ουσίας του εδάφους. Σκοποί, στόχοι, µέσα και δείκτες για την βελτίωση του περιβάλλοντος: Προκειµένου να επιτευχθεί µείωση των αρνητικών και την αύξηση των θετικών επιπτώσεων που σχετίζονται µε τη διαχείριση του εδάφους, η προσπάθεια της Οµάδας επικεντρώνεται 1) στη ελαχιστοποίηση της µηχανικής κατεργασίας και 2) στην αύξηση των ενεργειών ενσωµάτωσης κλαδεµάτων και ζιζανίων στο έδαφος µετά από θρυµµατισµό τους. Στον παρακάτω πίνακα φαίνονται οι επιδόσεις της Οµάδας Παραγωγών Νηλέας στους δείκτες που έχουν επιλεχθεί: είκτες διαχείρισης εδάφους : Στόχος 213 Ποσοστόστρεµµατοεφαρµογών % των µηχανικά καλλιεργούµενων εκτάσεων Ποσοστόστρεµµατοεφαρµογών % της έκτασης όπου γίνονται ενέργειες ενσωµάτωσης κλαδεµάτων ή/και ζιζανίων , ,8 15 ΤήρησησχετικήςΝοµοθεσίας : το 1% των παραγωγών της Οµάδας παραγωγών Νηλέας τηρεί την Νοµοθεσία της Πολλαπλής Συµµόρφωσης σχετικά µε την κατεργασία εδάφους (Υπουργική Απόφαση 32432/24) αναµόχλευση εδάφους µε φρέζα 8

9 9 ραστηριότητα Συγκοµιδή Η κυριότερη επίπτωση που σχετίζεται µε την επιλογή ελαιοτριβείου δυο ή τριώνφάσεων, σύµφωναµετηνανάλυσηκύκλουζωήςπουδιενεργήθηκε, είναι η αύξηση του φαινοµένου του ευτροφισµού των υδάτων εξαιτίας της έκπλυσηςτωναποβλήτωντωνελαιοτριβείωντριώνφάσεων (κατσίγαρου) στα υπόγεια ύδατα από τις δεξαµενές εξάτµισής του. Σκοποί, στόχοι, µέσα και δείκτες για την βελτίωση του περιβάλλοντος: Προκειµένου να επιτευχθεί µείωση των αρνητικών επιπτώσεων στο περιβάλλον, η προσπάθεια της Οµάδας επικεντρώνεται στην επιλογή ελαιοτριβείων δύο φάσεων που δεν αποβάλουν κατσίγαρο. είκτες συγκοµιδής και σταθεροποίησης αποδόσεων: ποσοστό ελαιοκάρπου που οδηγείται σε ελαιοτριβείο 2 φάσεων Ελαιοπεριεκτικότητα % (Kgελαιόλαδου / 1 Kgκαρπού) Στόχος 213 % 8% 1% 1% Τήρηση σχετικής Νοµοθεσίας : α) Στον παρακάτω πίνακα φαίνονται τα αποτελέσµατα των αναλύσεων λαδιούσεσύγκρισηµεαντίστοιχεςτιµέςπουορίζονταιαπότηννοµοθεσία (Κανονισµός 1989/23/EE), ώστεναµπορείτολάδιναχαρακτηριστείτολάδιωςέξτραπαρθένο είκτες ποιότητας παραγόµενου ελαιολάδου όριο Κριτήρια Ποιότητας Οξύτητα,8,3,3,2 είκτης Υπεροξειδίων 2, Κ27,22,12,12,13 έλτα-κ,1,,, Κ232 2,5 1,78 1,72 1,67 Μακροσκοπική εξέταση = κανονικό κανονικό κανονικό κανονικό Οργανοληπτική εξέταση (κώδικας τροφίµων, µέρος Β) = κανονικό κανονικό κανονικό κανονικό Κριτήρια Καθαρότητας Trans ισοµερή ελαϊκού οξέος %,5,17,17 loq (,17) Τrans ισοµερή λινελαϊκού και λινολενικού οξέος %,5,1,2 loq (,7) Ελαϊκό οξύ 55,-83, 78,9 77,3 79,5 Ερυθροδυόλη και Ουβαόλη % 4,5 3,8 3,52 3,5 Συνολικές Στερόλες , Κηροί 25, β) Το 1% των ελαιοτριβείων τηρεί τους περιβαλλοντικούς όρους που περιλαµβάνονται στην άδεια λειτουργίαςπουεκδίδεταιαπότηννοµαρχίαμεσσηνίας. γ) Τηρείται στο 1% o Κανονισµός 178/22 της Ε.Ε. για την ιχνηλασιµότητα των τροφίµων. 9

10 1 EMAS Core indicators είκτες Συνολικής Επίδοσης του Οργανισµού για το * 1.Παραγωγή αποβλήτων: Με βάση την ανάλυση κύκλου ζωής που διενεργήθηκε, εντοπίστηκαν τα κυριότερα κοινά αλλά και επικίνδυνα απόβλητα που παράγονται κατά την διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου: 1.1 Κοινάαπόβλητα: Τα κοινά απόβλητα είναι κατά κύριο λόγο οι κενές συσκευασίες λιπασµάτων και οι κενές συσκευασίες Φυτοπροστατευτικών Προϊόντων και Ζιζανιοκτόνων. Αυτά οδηγούνται σε κοινούς κάδους απορριµµάτων από τους παραγωγούς έλλειψη συστήµατος ανακύκλωσης συσκευασιών στο δήµο. Ειδικά οι κενές συσκευασίες ΦΠΠ και ζιζανιοκτόνων, αµέσως µετά το άδειασµα του περιεχοµένου τους ξεπλένονται από τους ψεκαστές τρεις φορές µε νερό. Μετά από αυτόν τον χειρισµό είναι αποδεκτό ότι ανήκουν στην κατηγορία των κοινών αποβλήτων, αφού πρακτικά µετά το τριπλό ξέπλυµα µηδενίζεται η ποσότητα δραστικών ουσιών που περιέχεται σε αυτές. Για την πρακτική αυτή εκπαιδεύονται όλοι οι παραγωγοί της οµάδας και ελέγχονται από τους επιβλέποντες γεωπόνους. Οι ποσότητες των αποβλήτων των κενών συσκευασιών λιπασµάτων, φυτοφαρµάκων και ζιζανιοκτόνων υπολογίστηκαν µε βάση τις καταγραφές των παραγωγών (καταγράφουν τις ποσότητες ΦΠΠ, λιπασµάτων καιζιζανιοκτόνωνπουχρησιµοποιούν) ωςεξής: Κενά σακιά λιπασµάτων: Κιλά λιπασµάτων στο σύνολο δια 4 (κιλά περιεχοµένου ανά σακκί) = αριθµός συσκευασιώνσεσύνολο x.175 κιλάανάσακκί = σύνολοκιλώνκενήςπλαστικήςσυσκευασίας. Υλικό = Plastic (γενικήκατηγορία). Κενάζιζανιοκτόνων:Κιλάσύνολο / 5 λίτραανάσυσκευασία = σύνολοσυσκευασιών x.96 κιλά / συσκευασία = σύνολο βάρους κενών συσκευασιών ζιζανιοκτόνων (Υλικό HDPE: High Density Polyethylene. Λήφθηκε υπόψιν η παραγωγή του granulate). ΚενάΦΠΠ:Κιλάσύνολο /.5 λίτραήκιλάανάσυσκευασία = σύνολοσυσκευασιών x.65 κιλά / συσκευασία (65 γραµµάρια) = σύνολο βάρους κενών συσκευασιών ΦΠΠ. Υλικό: Plastic (γενική κατηγορία). Αναλυτικά οι ποσότητες των κοινών αποβλήτων παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα: 1.1 Βασικοί είκτες που αφορούν την παραγωγή κοινών αποβλήτων 212 Απόλυτη τιµή (σε tn) Σε tn/tn ελαιόκαρπου ΣΥΝΟΛΟΚΟΙΝΩΝΑΠΟΒΛΗΤΩΝ 289*1-4 2*1-4 κενές συσκευασίες Φυτοπροστατευτικών και ζιζανιοκτόνων (Υλικό Plasticκαι HDPE-High Density Polyethylene) 56*1-4,39*1-4 κενές συσκευασίες λιπασµάτων (Υλικό-Plastic) 233*1-4 1,6*1-4 Σηµειώσεις: ηπαραγωγήσεελαιόκαρπογιατο ήταν 143 µετρικοίτόννοι. εν είναι δυνατή η άµεση σύγκριση µε τους βασικούς δείκτες του 211, καθότι το 211 ως εκροή (παρανοµαστής) σε κάποιους από τους δείκτες δεν είχε εκληφθεί η παραγωγή καρπού αλλά ο ίδιος ο δείκτης, ενώ ως δείκτες είχαν χρησιµοποιηθεί οι τιµές ανά εκτάριο. Με σχετική µελέτη που έγινε φέτος µετατρέποντας ενδεικτικά κάποια από τα φετινά στοιχεία σε ανά εκτάριο, αλλά και το αντίστροφο ώστε να µπορεί για να γίνει σχετική σύγκριση, διαπιστώθηκε ότι η µεταβολή που παρατηρείται από το 211 στο 212 είναι αµελητέα ως προς την περιβαλλοντική επιβάρυνση ανά εκτάριο. Αναλυτικότερα, δείτε πίνακα στον παρακάτω πίνακα Πολύ εντονότερη είναι η µεταβολή ως προς την ανά κιλό προϊόντος έκφραση της επίδοσης, όπου π.χ. η εκποµπή αερίων θερµοκηπίου από.253 γραµµάρια CO2- eq το µειώθηκε σε.146 γραµµάρια CO2-eq το λόγω αύξησης των αποδόσεων. Η συστηµατική προσέγγιση για την µεθοδική βελτίωση των περιβαλλοντικών επιδόσεων θα αναπτυχθεί µέσω του προγράµµατος olive CLIMA του οποίου ακριβώς ο σκοπός είναι η µείωση των επιπτώσεων παράλληλα µε την αύξηση της δέσµευσης του CO2 από την ατµόσφαιρα και την αύξηση των αποδόσεων, ώστε να µειωθεί αποτελεσµατικά η ανά κιλό προϊόντος περιβαλλοντική επιβάρυνση. Ενδεικτική σύγκριση βασικών δεικτών ανά εκτάριο Συνολική ετήσια εκποµπή αερίων του θερµοκηπίου, σε τόννους ισοδύναµων CO2 (κιλά ανά εκτάριο) Αέριες εκποµπές, σε Κιλά ανά εκτάριο) ΣΥΝΟΛΟ Ενέργειας σε MWh ανά εκτάριο)

11 EMAS Core indicators είκτες Συνολικής Επίδοσης του Οργανισµού για το Επικίνδυνααπόβλητα: Τα επικίνδυνα απόβλητα που παράγονται κατά την καλλιεργητική περίοδο είναι κυρίως οι χρησιµοποιηµένες µπαταρίες, τα χρησιµοποιηµένα ορυκτέλαια αλλά και τα χρησιµοποιηµένα ελαστικά των γεωργικών µηχανηµάτων και οχηµάτων, τα οποία και οδηγούνται σε εξουσιοδοτηµένα σηµεία συλλογής σύµφωνα µε τη νοµοθεσία. Οι ποσότητες ορυκτελαίων, ελαστικών και µπαταριών υπολογίστηκε µε βάση τις καταγραφές των παραγωγών (καταγράφουν τις συντηρήσεις των γεωργικών µηχανηµάτων καθώς και τις αντίστοιχες αλλαγές σε λάστιχα, µπαταρίες και ορυκτέλαια). Αναλυτικά οι ποσότητες των επικίνδυνων αποβλήτων παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα: 1.2 Βασικοί είκτες που αφορούν την παραγωγή επικίνδυνων αποβλήτων 212 Απόλυτη τιµή (σε tn) Σε tn/tn ελαιόκαρπου ΣΥΝΟΛΟ ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ 19*1-4 13,3*1-4 χρησιµοποιηµένες µπαταρίες * χρησιµοποιηµένα ορυκτέλαια 19*1-4 13,3*1-4 χρησιµοποιηµένα ελαστικά γεωργικών µηχανηµάτων * Σηµειώσεις: ηπαραγωγήσεελαιόκαρπογιατο ήταν 143 µετρικοίτόννοι. * εν άλλαξε κανένας παραγωγός λάστιχα και µπαταρίες στα γεωργικά του µηχανήµατα το ΤήρησησχετικήςµετααπόβληταΝοµοθεσίας : Το 1% των παραγωγών της οµάδας παραγωγών Νηλέας τηρεί την νοµοθεσία σχετικά µε την ανακύκλωση ελαστικών, µπαταριών και ορυκτελαίων που χρησιµοποιούνται για την συντήρηση των µηχανηµάτων κατεργασίας (Προεδρ. ιάταγµα 19/24, Προεδρ. ιάταγµα 82/24, Προεδρ. ιάταγµα 115/24) 11

12 12 EMAS Core indicators είκτες Συνολικής Επίδοσης του Οργανισµού για το Ενεργειακήαπόδοση Η κατανάλωση ενέργειας κατά την καλλιεργητική περίοδο, σχετίζεται µε τη χρήση των αγροτικών µηχανηµάτων: τρακτερ κίνησης, τρακτέρ και µηχανήµατα κατεργασίας εδάφους, αλυσοπρίονα (για κλάδεµα) και ελαιοραβδιστικά (για τη συγκοµιδή καρπού). Η µεταφορά του ελαιοκάρπου γίνεται µε οχήµατα των ελαιοτριβείων οπότε είναι εκτός πεδίου εφαρµογής. Η ενέργεια που καταναλώθηκε/ είδος ενέργειας, υπολογίστηκε µε βάση τις καταγραφές των παραγωγών (καταγράφουν σε κάθε εφαρµογή πχ λίπανση, κατεργασία κλπ-την αντίστοιχη κατανάλωση ενέργειας). Ηλεκτρική ενέργεια καταναλώνεται µόνον για άρδευση αλλά επειδή όλα τα αγροτεµάχια του πεδίου εφαρµογής για το είναι ξηρικά, η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας µηδενίστηκε. Αναλυτικά οι βασικοί δείκτες που αφορούν την κατανάλωση καυσίµων παρουσιάζεται ανά είδος καυσίµου στον παρακάτω πίνακα Βασικοί είκτες Ενεργειακής Απόδοσης 212 Απόλυτη τιµή σε ΜWh Ενέργεια σε ΜWh /tnελαιόκαρπου ΣΥΝΟΛΟ 13,6,95 Κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας (σε kwh) Κατανάλωσηπετρελαίου 922κιλά 1,95 MWh,77 Κατανάλωση βενζίνης 222 κιλά 2,65 MWh,19 Σηµειώσεις: ενγίνεταιαπότηνοµάδαάµεσηχρήσηανανεώσιµωνπηγώνενέργειας, Η παραγωγή σε ελαιόκαρπο για το ήταν 143 µετρικοί τόννοι. Υπολογισµοί: Βενζίνη = 43.1 MJ/KgκαιΠετρέλαιο 42.8 MJ/Kg, 1 kwh = 3.6 MJ, Άρα 1 κιλόβενζίνη = 43.1/3.6 = 11,972 KWh Και 1 κιλόπετρέλαιο=42.8/3.6 = 11,888 KWh Είδος Ενέργειας σε κιλά / ραστηριότητα Βενζίνη Πετρέλαιο Κλάδεµα-Αλυσοπρίονo 16,22 Έδαφος-Μεσινέζα 4,37 Στο διπλανό πίνακα φαίνονται οι καταναλώσεις πετρελαίου και βενζίνης ανά δραστηριότητα και είδος γεωργικού µηχανήµατος. Έδαφος-Φρέζα Έδαφος-Καταστροφέας Έδαφος-Χορτοκοπτικό Χηµική ζιζανιοκτονία (τρακτέρ) 238,8 27,4 455,9 23,5 Φυτοπροστασία (τρακτερ) 43,6 Συγκοµιδή-ραβδιστικό ΣΥΝΟΛΟ 164,38 22,97 132,3 921,5 12

13 13 EMAS Core indicators είκτες Συνολικής Επίδοσης του Οργανισµού για το Χρήσηυλικών: Τα υλικά που κυρίως χρησιµοποιούνται ως εισροές για την παραγωγή ελαιοκάρπου είναι τα λιπάσµατα, τα φυτοφάρµακα, τα ζιζανιοκτόνα αλλά και τα δίχτυα και οι υφασµάτινοι σάκοι για την συλλογή και µεταφορά του ελαιοκάρπου. Ταδίχτυακαιοισάκοιέχουνµέσοόροζωήςτα 5 χρόνιαοπότε επαναχρησιµοποιούνται και κατόπιν αντικαθίστανται από καινούργια. Οι σάκοι είναι κατασκευσµένοι από το υλικό Yuta (υφάνσιµο, φυτικής προέλευσης) ενώ ο τα δύχτια συλλογής ελαιοκάρπου από HDPE=High Density Polyethylene. Αναλυτικότερα ο υπολογισµός των αποβλήτων των δυχτιών και των σάκων έγινε ως εξής: ίχτυα συλλογής ελαιοκάρπου Σακκιά συγκοµιδής: Χρειάζονται 13 σακκιά / χρόνο ανά εκτάριο. ιάρκεια ζωής 5 χρόνια (άρα κάθε χρόνοτο 2% = 2.6 σακιάείναιαπόβλητα). Βάροςσακιού =.822 κιλά. Άρα, απόβλητα = 2.6 x.822 = Κιλά / εκτάριο/χρόνο. Υλικό Yuta (υφάνσιµο, φυτικήςπροέλευσης). Ελαιόπανα:Χρειάζονταιπερίπου 5 τ.µέτραελαιόπανωνανάεκτάριο. Μέσηδιάρκειαζωής 5 χρόνια, άρα 1 τ.µέτρατονχρόνοείναιαπόβλητα. Μέσοβάροςτ. µέτρου =.133 κιλά, συνεπώςαπόβλητα = 1.33 κιλά (Υλικό HDPE=High Density Polyethylene. Λήφθηκε υπόψιν η παραγωγή του granulate). Τα κιλά λιπασµάτων και φυτοπροστατευτικών υπολογίστηκαν µε βάση τις καταγραφές των ενεργειών των παραγωγών. Αναλυτικά η χρήση υλικών παρουσιάζεται ανά είδος υλικού στο παρακάτω πίνακα: 3.1 Βασικοί είκτες αποδοτικής χρήσης υλικών 212 Απόλυτη τιµή (σε tn) Υλικά σε tn/tn ελαιόκαρπου ΣΥΝΟΛΟ 6,83 5*1-4 Λιπάσµατα 5, *1-4 Φυτοπροστατευτικά προϊόντα και ζιζανιοκτόνα,35.242*1-4 Σάκοιµεταφοράςελαιοκάρπου, *1-4 ίχτυασυλλογήςελαιοκάρπου 1,158 81*1-4 Σηµείωση: Η παραγωγή σε ελαιόκαρπο για το ήταν 143 µετρικοί τόννοι ΤήρησησχετικήςµεταυλικάΝοµοθεσίας : Η οµάδα, µέσω του συστήµατος διαχείρισης και ελέγχων που εφαρµόζει, εξασφαλίζει ότι στο 1% των εφαρµογών φυτοπροστατευτικών προϊόντων α) χρησιµοποιούνταιεγκεκριµέναγιατηνελαιοκαλλιέργειασκευάσµατα, β) ότι τηρούνται οι Κανόνες Ορθής Γεωργικής Πρακτικής (Απόφαση / 24) και οι οδηγίες τις ετικέτας κατά την εφαρµογή τους και γ) διασφαλίζεται στο 1% του παραγόµενου προϊόντος, η απουσία υπολειµµάτων φυτοφαρµάκων (Κανονισµός ΕΕ 396/25) 13

14 14 EMAS Core indicators είκτες Συνολικής Επίδοσης του Οργανισµού για το Αέριοιρύποι Οι αέριοι ρύποι σύµφωνα µε την ανάλυση κύκλου ζωής παράγονται κυρίως από την καύση των κλαδεµάτων στην ύπαιθρο και δευτερευόντως από την χρήση των γεωργικών µηχανηµάτων και οχηµάτων. Παράλληλα όµως ειδικά όσον αφορά το CO2, µέσω της φωτοσύνθεσης και της αναπνοήςτωνελαιοδέντρωνγίνεταικαιδέσµευση CO2 απόταφυτά. Παρακάτω εµφανίζεται το ισοζύγιο CO2, δηλαδή αυτό που µενει µετά την αφαίρεση αυτού που αποθηκεύεται από αυτό που παράγεται. Ο στόχος της οµάδας είναι τελικά να καταλήξει σε αρνητικό ισοζύγιο, δηλαδή να αποθηκεύεται περισσότερο από αυτό που παράγεται, µειώνοντας σταδιακά την πρακτική της καύσης των κλαδεµάτων στο ύπαιθρο Αναλυτικά η εκποµπή αερίων ρύπων παρουσιάζεται αναλυτικά ανά είδος Καύση κλαδιών στην ύπαιθρο ρύπου στον παρακάτω πίνακα: 4.1.Βασικοί είκτες αερίων εκποµπών και αερίων θερµοκηπίου 212 Απόλυτη τιµή Εκποµπές ανά τόνο καρπού Συνολική ετήσια εκποµπή αερίων του θερµοκηπίου, σε τόννους ισοδύναµων CO2 2,9,146 tn/tnκαρπού Αέριες εκποµπές, σε Κιλά 75,5,528 Kg/tn καρπού Σηµειώσεις: Στααέριατουθερµοκηπίουπεριλαµβάνονταιτα CO2, CH4, N2O, HFCs, PFCsκαι SF6 ενώ στις αέριες εκποµπές περιλαµβάνονται τα SO2, τα NOx και PM Η παραγωγή σε ελαιόκαρπο για το ήταν 143 µετρικοί τόννοι 5. Βιοποκιλότητα Επειδή πρόκειται για καλλιέργεια ελαιοδέντρων, ο βασικός δείκτης βιοποικιλότηταςπουσύµφωναµετονκανονισµότου EMAS εκφράζεται σε χρήση γης σε τετραγωνικά µέτρα, στην περίπτωση της ελαιοκαλλιέργειας είναι µηδενική. Γίνονται προσπάθειες από την Οµάδα, σε συνεργασία µε το ΕΚΒΥ στα πλαίσιατουπρογράµµατος LIFE SAGE1πουσυµµετέχειοΝηλέας, να µετρηθούν άλλοι δείκτες βιοποικιλότητας που θα αποδίδουν καλύτερα την βιοποικιλότητα στους ελαιώνες. Ένα τέτοιο παράδειγµα δείκτη που έχει πιλοτικά ξεκινήσει να µετριέται είναι το µήκος και το ύψος των φυτοφρακτών (δηλαδή της αυτοφυούς βλάστησης) στα όρια των αγροτεµαχίων. Χαµαιλέοντας 14