Η κρίση των ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων υψηλού επιχειρηματικού κινδύνου: τα αίτια και οι μηχανισμοί της.

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Η κρίση των ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων υψηλού επιχειρηματικού κινδύνου: τα αίτια και οι μηχανισμοί της."

Transcript

1 Σειρά Ερευνητικών Εργασιών, 15(12): Η κρίση των ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων υψηλού επιχειρηματικού κινδύνου: τα αίτια και οι μηχανισμοί της. Σπυρίδων Βούλγαρης Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Νικόλαος Τριανταφυλλόπουλος Εντεταλμένος ιδασκαλίας (Π.. 407/80) Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Περίληψη Από το καλοκαίρι του 2008, η παγκόσμια οικονομία αντιμετωπίζει μια βαθιά κρίση που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην κρίση των ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων υψηλού ρίσκου (subprime loans), και η οποία έχει σταδιακά εξελιχτεί σε απειλή για μεγάλη παγκόσμια οικονομική ύφεση. Τα τελευταία χρόνια διανύονταν στις ΗΠΑ μια περίοδος ιστορικά χαμηλών επιτοκίων και συνεχών αυξήσεων των τιμών κατοικιών. Τεράστια ποσά χορηγήθηκαν για στεγαστικά δάνεια υψηλού ρίσκου, σε αφερέγγυους δανειολήπτες. Όταν τα επιτόκια άρχισαν να αυξάνονται, και οι τιμές των κατοικιών να μειώνονται, πολλοί δανειολήπτες βρέθηκαν στη δύσκολη θέση να αδυνατούν να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις αποπληρωμής των δανείων τους. Η κρίση στα ενυπόθηκα δάνεια υψηλού κινδύνου (subprime mortgage loans) επεκτάθηκε στα ομόλογα, υποθηκευμένα με άλλα χρεόγραφα (collateralized debt obligations), και στις εταιρείες ασφάλισης και αντασφάλισης χρεογράφων, δημιουργώντας τελικά χρηματοπιστωτική ασφυξία. Στην εργασία αυτή, επιχειρείται η εξέταση των αιτίων της σημερινής κρίσης μέσω της παρουσίασης της δομής του νέου μοντέλου παροχής χρηματοδότησης και των μηχανισμών τιτλοποίησης δανείων, καθώς και η ανάλυση των λόγων που οδήγησαν στην αυξημένη παραγωγή ενυπόθηκων δανείων υψηλού επιχειρηματικού κινδύνου. Λέξεις κλειδιά: ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια υψηλού ρίσκου, χρηματοπιστωτική κρίση Νοέμβριος 2009 Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης, Πολυτεχνική Σχολη, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Πεδίον Άρεως, Βόλος, Τηλ: , ιαθέσιμο ηλεκτρονικά στη διεύθυνση:

2

3 Η κρίση των ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων υψηλού επιχειρηματικού κινδύνου Εισαγωγή Ολόκληρος ο κόσμος αντιμετωπίζει σήμερα μια γενικευμένη οικονομική κρίση, η οποία οφείλεται στη χρηματοπιστωτική κρίση που εκδηλώθηκε αρχικά στις ΗΠΑ, λόγω της αδυναμίας ελέγχου χορήγησης ενυπόθηκων δανείων χαμηλής εξασφάλισης (subprime loans). Τα δάνεια αυτά δόθηκαν σε αφερέγγυους δανειολήπτες με χαμηλό εισόδημα, οι οποίοι αδυνατούσαν να τα αποπληρώσουν. Η κρίση των ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων εκδηλώθηκε αρχικά στις ΗΠΑ, όταν οι κεντρικές τράπεζες παρενέβησαν για να ενισχύσουν τη ρευστότητα του τραπεζικού συστήματος. Εν τούτοις, η κρίση αυτή δεν ήταν απρόβλεπτη. Τα δημοσιεύματα που την προέβλεπαν ήταν αρκετά, και μάλιστα αρκετά χρόνια πριν την εκδήλωσή της, αλλά περνούσαν μάλλον απαρατήρητα μέσα σε ένα κλίμα γενικής ευφορίας. Οι αγορές φαίνεται ότι εξεπλάγησαν από την εκδήλωση της κρίσης, στις 9 Αυγούστου του 2007, αρχικά στις ΗΠΑ. Εντούτοις, πολλοί αναλυτές και ερευνητές είχαν επιστήσει την προσοχή στους κινδύνους που προέρχονταν από τη συνύπαρξη της υπερβολικής ρευστότητας, των διαδικασιών παροχής ενυπόθηκων χρηματοδοτήσεων και των παρακινδυνευμένων χρηματοοικονομικών καινοτομιών (Couchrane et al., 2004), ακόμη και των επιπτώσεών τους στον τομέα του πολεοδομικού σχεδιασμού (Immergluck, 2007). Εικόνα 1: Γελοιογραφία αναφερόμενη στην παράδοση της διοίκησης της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (FED) από τον Αlan Greenspan και την παραλαβή της από τον Ben Bernanke. The Economist, 3/2/2006. Σειρά Ερευνητικών Εργασιών, 2009, 15(12)

4 224 Σπυρίδων Βούλγαρης, Νικόλαος Τριανταφυλλόπουλος Χρηματοπιστωτικές κρίσεις έχουν ξεσπάσει παγκοσμίως πολλές κατά τα τελευταία 20 χρόνια: στη Νοτιοανατολική Ασία (1997), στη Ρωσία (1998), στην Τουρκία (2000), στην Αργεντινή (2001). Μερικές από αυτές οφείλονταν σε υπερδανεισμό από μεγάλες τράπεζες και κυβερνήσεις (Ν.Α Ασίας και Αργεντινή), άλλες σε κακοδιαχείριση και υπερβολική έκθεση σε κίνδυνο (Τουρκίας και Αργεντινή). Ωστόσο, η σημερινή κρίση γεννήθηκε σε ένα μάλλον μικρό κομμάτι της αγοράς κεφαλαίων των ΗΠΑ, τη δευτερογενή ενυπόθηκη αγορά, αλλά γενικεύτηκε σε όλες τις υπόλοιπες αγορές μέσω ενός πολύπλοκου μηχανισμού δημιουργίας δομημένων ομολόγων. Η κρίση αυτή φανέρωσε τις εξαιρετικές αδυναμίες, αλλά και την αναποτελεσματικότητα του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος. 2. Τα αίτια της κρίσης Η κύρια αιτία της κρίσης φαίνεται ότι είναι η υπερβολική ρευστότητα κεφαλαίων στις ΗΠΑ, η οποία σημειώνεται τουλάχιστον από τις αρχές του 2000, όταν προκειμένου να αντιμετωπισθεί η χρηματιστηριακή κρίση του διαδικτύου (dot-com bubble), και αργότερα μια πιθανή οικονομική κρίση μετά την επίθεση στους δίδυμους πύργους του WTO στη Νέα Υόρκη το 2001, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (FED), μείωσε το ομοσπονδιακό επιτόκιο στο ιστορικά χαμηλό 1%, και το διατήρησε σε αυτό το επίπεδο για περίπου τρία χρόνια. Κατ αυτόν τον τρόπο, εξασφάλισε στην αγορά φθηνό χρήμα προκειμένου να ενθαρρύνει τις επενδύσεις. Λαμβανομένου όμως υπόψη του πληθωρισμού, τα πραγματικά επιτόκια ήταν αρνητικά δηλαδή η κυβέρνηση, στην ουσία επιδοτούσε τις επενδύσεις. Η πολιτική φθηνού χρήματος που ακολουθήθηκε, προκάλεσε την έκρηξη της κατανάλωσης με δανεισμό, και στην εκδήλωση της «φούσκας» στην αγορά κατοικίας. Όταν υπάρχει διαθεσιμότητα κεφαλαίων, είναι πολύ εύκολη η χορήγηση δανείων (Wolswijk, 2006). Τα κριτήρια χορήγησης των ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων χαλάρωσαν υπερβολικά, ενώ παράλληλα, επινοήθηκαν νέα χρηματοοικονομικά προϊόντα, με στόχο την αποκόμιση όσο το δυνατόν περισσότερων κερδών. Ο κλασσικός, και κύριος ρόλος των τραπεζών είναι η αποδοχή καταθέσεων από την πελατεία τους και η χορήγηση δανείων με χρήση των κεφαλαίων αυτών. Ο τρόπος αυτός δανειοδότησης, περιλαμβάνει τη διαδικασία στην οποία η τράπεζα χορηγεί δάνεια στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, και στη συνέχεια λαμβάνει τις απαιτούμενες από τους δανειολήπτες, πληρωμές του οφειλόμενου κεφαλαίου και των τόκων του δανείου. Κατά το παρελθόν, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που χορηγούσαν δάνεια, διατηρούσαν τόσο τα δάνεια όσο και το πιστωτικό τους ρίσκο (δηλαδή τον κίνδυνο μη εξυπηρέτησης του χρέους) στο ενεργητικό του ισολογισμού τους (secured loans), ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ, Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης

5 Η κρίση των ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων υψηλού επιχειρηματικού κινδύνου 225 έχοντας παράλληλα την υποχρέωση να διακρατούν ένα ελάχιστο ποσοστό ρευστών διαθεσίμων της τάξης του 8%, ώστε να μπορούν να καλύψουν τόσο τα λειτουργικά τακτικά τους έξοδα όσο και κάποια έκτακτα έξοδα που τυχόν παρουσιαστούν (Sabry & Schopflocher, 2007). Εν τούτοις, κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες έχει καθιερωθεί ένας καινούργιος τρόπος λειτουργίας του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος, λόγω διαφόρων παραγόντων, όπως: της ανάπτυξης των τεχνολογιών πληροφορικής, της ανάπτυξης των επενδυτικών τραπεζών, της εμφάνισης των διαμεσολαβητών (mortgage brokers) που διεκπεραιώνουν την παροχή δανειοδοτήσεων, και κυρίως, της ανάπτυξης νέων χρηματοοικονομικών εργαλείων και επενδυτικών προϊόντων. Ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, άρχισαν να αναπτύσσονται μηχανισμοί τιτλοποίησης χρηματοοικονομικών απαιτήσεων (π.χ. υποθηκών), σε δομημένα προϊόντα. Οι τράπεζες σταμάτησαν να διατηρούν τις απαιτήσεις αυτές στα στοιχεία του ενεργητικού τους στα βιβλία τους και άρχισαν να τα διαθέτουν ως δομημένα προϊόντα τόσο στις εγχώριες όσο και στις διεθνείς αγορές. Κατά αυτό τον τρόπο η τιτλοποίηση των στοιχείων του ενεργητικού μετέτρεπε ορισμένα στοιχεία, που προηγουμένως δεν ήταν διαπραγματεύσιμα (όπως τα στεγαστικά δάνεια), σε διαπραγματεύσιμες ομολογίες. Με τον τρόπο αυτό, οι τράπεζες προέβαιναν πλέον στην πώληση των δανείων τους, ώστε να αντλούν επιπρόσθετη ρευστότητα για την παροχή νέων δανείων. Τα παραπάνω στοιχεία, συνθέτουν μια εικόνα μετάβασης από το παλιό μοντέλο διαμεσολάβησης, στο οποίο οι τράπεζες αποτελούσαν τους κύριους χρηματοδότες της οικονομίας και προσέφεραν δανειοδοτήσεις χρησιμοποιώντας αποκλειστικά και μόνο τις αποταμιεύσεις σε αυτές, στο νέο μοντέλο της αγοράς, στο οποίο οι χρηματαγορές που αποτελούν τις κύριες πηγές κεφαλαίων, επιτρέπουν τη χορήγηση δανείων πέραν του ύψους των διαθέσιμων αποταμιεύσεων, μέσω της χρήσης εμπορεύσιμων τίτλων χρέους. Ιδιαίτερα κατά την τελευταία δεκαετία σημειώθηκε μείωση στις χορηγήσεις παραδοσιακών (prime) δανείων, καθώς επίσης: μείωση της παλαιότερης αποστροφής των δανειοληπτών στον κίνδυνο, περιορισμός της σημαντικότητας της αποταμίευσης ως αποκλειστικού παράγοντα χρηματοδότησης, και προώθηση των χρηματοοικονομικών «μεταβλητών» που διευκολύνουν τη λήψη δανείων αξίας μεγαλύτερης της αξίας της περιουσίας των δανειοληπτών. Από το 2000 και έπειτα, η αξία των κατοικιών αυξάνονταν περίπου 10% το χρόνο, και φυσικά, τόσο ο κατασκευαστικός κλάδος, όσο και οι σχετικοί με τη στέγαση κλάδοι, γνώριζαν μεγάλα κέρδη, και συνεισέφεραν σημαντικά στην αύξηση του εθνικού πλούτου, όπως αυτός εκφράζεται από το ΑΕΠ. Όσοι δεν είχαν αγοράσει κατοικία, ή έστω δεν είχαν αναχρηματοδοτηθεί με τους νέους ευνοϊκότερους όρους, προσπάθησαν να εμπλακούν στο σύστημα και να χρηματοδοτηθούν. Επιπλέον, οι μετοχές του στεγαστικού τομέα (Residential Mortgage Backed Securities- RMBS), αναρριχήθηκαν σε δυσθεώρητα ύψη, εξαιτίας της υπερβάλλουσας ζήτησης για Σειρά Ερευνητικών Εργασιών, 2009, 15(12)

6 226 Σπυρίδων Βούλγαρης, Νικόλαος Τριανταφυλλόπουλος νέα ακίνητα. Πλέον των παραπάνω, η κατάσταση εξυπηρετούσε την κυβέρνηση, αφού προβάλλονταν ως επιτυχία της οικονομικής πολιτικής της, αλλά και της κοινωνικής διάστασης αυτής, λόγω της σημαντικής αύξησης του ποσοστού ιδιοκατοίκησης και των ονομαστικών αξιών των περιουσιών όλων των εισοδηματικών τάξεων που διέθεταν ακίνητα. Εκτός αυτού όμως, η αυξημένη αξία της ακίνητης περιουσίας των νοικοκυριών, τροφοδοτούσε το δανεισμό τους για την ικανοποίηση νέων καταναλωτικών αναγκών τους. Ήταν φυσικό, η συνεχής και σημαντική αύξηση της τιμής των κατοικιών να τροφοδοτήσει την κερδοσκοπία και τις υπερβολές σε επενδύσεις σε ακίνητα. Μέσα σε αυτό το κλίμα γενικής ευφορίας, υπήρχε η διάθεση να χορηγηθούν όλο και περισσότερα δάνεια, και να συνεχισθούν οι επενδύσεις σε κατοικίες. Προκειμένου να δελεαστούν όλο και περισσότερο οι επενδυτές, επινοήθηκαν τα άνεια Κυμαινόμενου Επιτοκίου (Adjustable Rate Mortgages - ARM). Με αυτά τα δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου, ο δανειζόμενος αναλαμβάνει όλο το βάρος της ενδεχόμενης μεταβολής του πραγματικού του χρέους κατά τη διάρκεια της έναρξης αποπληρωμής του δανείου (ειδικά σε περιόδους υψηλού και ευμετάβλητου πληθωρισμού, όταν οι δανειολήπτες εκτίθενται στον κίνδυνο του επιτοκίου). Για αυτό το λόγο, το γεγονός ότι προτιμάται η χρήση των δανείων κυμαινόμενου επιτοκίου από τα δάνεια σταθερού επιτοκίου (Fixed Rate Mortgages- FRMs), αποτελεί ένα παράδοξο για την οικονομική θεωρία, αφού οι δανειζόμενοι θα έπρεπε να προτιμούν τη λήψη δανείων σταθερού επιτοκίου, με το οποίο μεταβιβάζεται ο κίνδυνος του επιτοκίου στους δανειστές, και όχι τη σύναψη δανείων μεταβλητού επιτοκίου (Leece, 2004, σελ. 135). Tο γεγονός της έντονης χορήγησης δανείων κυμαινόμενου επιτοκίου (ARMs), καταδεικνύει σύμφωνα με τις έρευνες των Jones et al (1995) για τις ΗΠΑ και του Leece (2001) για το Ην. Βασίλειο, μια υπερβολική αισιοδοξία των δανειοληπτών, η οποία τους οδηγεί να προτιμούν, ceteris paribus, περισσότερο τα βραχυπρόθεσμα ARMs σε συγκεκριμένα επίπεδα επιτοκίων (Leece, 2004, σελ. 152). Τα επιτόκια ARM ήταν για ένα χρονικό διάστημα χαμηλότερα της αγοράς. Έτσι, όταν μετά το χρονικό αυτό διάστημα θα έπρεπε να καταβληθεί υψηλότερο επιτόκιο, θα γινόταν μια αναχρηματοδότηση των ενυπόθηκων δανείων (Lee and Pace, 2006), αφού η αξία των κατοικιών που θα είχαν αγορασθεί θα ήταν σημαντικά υψηλότερη. Κατ αυτόν τον τρόπο, τόσο ο αγοραστής, όσο και ο χορηγός του δανείου θα απολάμβαναν κέρδη. Για να λειτουργήσει ο μηχανισμός αυτός παροχής δανείων, έπρεπε να χαλαρώσουν τα κριτήρια παροχής των δανείων αυτών, όπως και έγινε. ηλαδή, χορηγήθηκαν στεγαστικά δάνεια σε ανθρώπους με περιορισμένες πιστοληπτικές ικανότητες, δηλαδή χορηγήθηκαν τα subprimes. Χορηγήθηκαν δάνεια ακόμη και σε ανέργους χωρίς περιουσιακά στοιχεία. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ, Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης

7 Η κρίση των ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων υψηλού επιχειρηματικού κινδύνου Τιτλοποίηση και ομημένα Ομόλογα Προκειμένου οι τράπεζες να αυξάνουν ολοένα και περισσότερο τη ρευστότητά τους, και κατ επέκταση τις δυνατότητες χορήγησης περισσότερων δανείων, άρχισαν να τιτλοποιούν τα ενυπόθηκα δάνεια που είχαν χορηγήσει και να δημιουργούν ομόλογα, τα οποία πουλούσαν στη συνέχεια. Η τιτλοποίηση/χρεογραφοποίηση (securitization) πήρε την ονομασία της από το γεγονός ότι τα χρηματοοικονομικά εργαλεία που χρησιμοποιούνται για την άντληση κεφαλαίων, είναι οι τίτλοι χρέους. Η τιτλοποίηση δανείων, αποτελεί μια σύνθετη χρηματοοικονομική διαδικασία (πρακτική που χρησιμοποιείται στις ΗΠΑ από το 1939, ενώ στην Ευρώπη εισήχθηκε το 1999). Περιλαμβάνει το πακετάρισμα (bundling) διαφορετικών κατηγοριών δανείων και την επαναδόμηση τους σε σύνθετα επενδυτικά εργαλεία, σε ένα ευρύτερο χαρτοφυλάκιο «διασφαλισμένων τίτλων έναντι παγίων» (Asset Backed Securities-ABS). Η τιτλοποίηση άλλαξε το πλαίσιο χρηματοδότησης των χρηματοοικονομικών ιδρυμάτων λόγω της μετάβασης από τον παραδοσιακό δανεισμό (χορήγηση, διακράτηση δανείων) στο νέο τρόπο χρηματοδότησης (χορήγηση, επαναδόμηση, πώληση), βοήθησε τις τράπεζες να απαλλάσσονται από το ρίσκο και δημιούργησε αυξημένη και μη ελεγχόμενη ρευστότητα, η οποία αύξησε τη δυνατότητα δανειοδοτήσεων. Τα ομόλογα που δημιουργούνταν, τα Colaterized Debt Obligations (CDOs), βασίζονταν σε «εγγυημένες υποχρεώσεις χρέους». ηλαδή βασίζονταν στις προσδοκίες απολαβής των δανειακών οφειλών του θα απέφεραν υψηλό κέρδος. Παράλληλα όμως, ενσωμάτωναν το κάθε μορφής ρίσκο που ενείχαν τα δάνεια που είχαν δοθεί, και από τα οποία προέρχονταν. Τα CDO περιείχαν βέβαια κατά ένα μεγάλο ποσοστό και ομόλογα χαμηλού ρίσκου, έτσι ώστε να είναι δυνατό μπορούν να αξιολογηθούν ως υψηλής αξιοπιστίας (κατηγορίας ΑΑΑ) από τους οίκους αξιολόγησης, με λίγη καλή θέληση. Έτσι τα CDOs τροφοδότησαν με ρευστό την αγορά. Tο χαρτοφυλάκιο των ομολόγων αυτών (CDO) αποτελεί σύνθεση τριών κατηγοριών οφειλών, διαφορετικού ρίσκου και απόδοσης: α) της senior tranche, με το μικρότερο ρίσκο (και μικρότερη απόδοση), αλλά με την υψηλότερη αξιολόγηση και προτεραιότητα, αναφορικά με την πραγματοποίηση των πληρωμών στους επενδυτές. β) της mezzanine tranche, με μεγαλύτερο ρίσκο (και απόδοση), αλλά χαμηλότερης αξιολόγησης γ) της equity tranche που έχει το μεγαλύτερο ρίσκο (και τη μεγαλύτερη απόδοση) και συνήθως δεν αξιολογείται πιστωτικά, δηλαδή δεν έχει συγκεκριμένο επιτόκιο. Όσοι επενδυτές αγοράζουν ομόλογα αυτής της κατηγορίας, πληρώνονταν μόνο όταν και ένα ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις των δύο παραπάνω κατηγοριών ομολόγων. Κατά Σειρά Ερευνητικών Εργασιών, 2009, 15(12)

8 228 Σπυρίδων Βούλγαρης, Νικόλαος Τριανταφυλλόπουλος συνέπεια, η κατηγορία αυτή υπέστη πρώτη τις συνέπειες των προβλημάτων που εμφανίσθηκαν και αφορούσαν τις δυσκολίες στην πληρωμής των τoκoχρεολυσίων δανείων χαμηλής εξασφάλισης. Κάθε κατηγορία ομολόγων απευθύνονταν σε διαφορετικές κατηγορίες επενδυτών. Σε ομόλογα της κατηγορίας equity tranche επενδύονταν κυρίως hedge funds, δηλαδή διεθνή κερδοσκοπικά κεφάλαια που επιδιώκουν υψηλές αποδόσεις των επενδύσεών τους, αδιαφορώντας σχεδόν για το ρίσκο. Αναλυτικά, η διαδικασία της τιτλοποίησης είναι η εξής: Στο πρώτο στάδιο οι δανειστές (Asset originators: εμπορικές τράπεζες, επενδυτικές τράπεζες) χορηγούσαν δάνεια κάθε είδους (στεγαστικά, καταναλωτικά, πιστωτικών καρτών, εταιρικά) στους δανειολήπτες. Στις περισσότερες περιπτώσεις δανειοδοτήσεων διαμεσολαβούσαν ειδικευμένα χρηματοοικονομικά ιδρύματα (mortgage brokers), τα οποία έρχονταν σε επαφή και αξιολογούσαν πιστωτικά τους δανειολήπτες, αλλά και ασχολούνταν και με την υποβολή των αιτήσεων δανειοδότησης στους δανειστές. Τη συγκέντρωση των πληρωμών (κεφάλαιο και τόκους) των δανειοληπτών, και γενικά την καταγραφή και την εξυπηρέτηση του δανείου από το δανειολήπτη αναλάμβαναν οι servicer, οι οποίοι αμείβονταν από το δανειστή για το ρόλο του στην συλλογή των οφειλών. Στη συνέχεια, οι δανειστές ίδρυαν (για λογιστικούς και φορολογικούς σκοπούς) μια ανεξάρτητη, εξωχώρια χρηματοοικονομική οντότητα (offshore Special Purpose Vehicles-SPV), η οποία αποτελούσε τον εκδότη των διαπραγματεύσιμων ABSs 10. Αυτή η «οντότητα» αγόραζε τα πακεταρισμένα δάνεια από τους δανειστές και τα μετέτρεπει σε εμπορεύσιμους δομημένους τίτλους (CDOs). Οι οίκοι αξιολόγησης (Credit Rating Agencies) αξιολογούσαν πιστωτικά τους επενδυτικούς τίτλους CDOs, και οι εταιρείες ασφάλισης ενυπόθηκου χρέους (Mortgage insurers, Bond insurers), παρείχαν εγγυήσεις περί των περιοδικών πληρωμών των οφειλόμενων τόκων και κεφαλαίου. Οι εκδιδόμενοι τίτλοι που διαχωρίζονταν στις τρεις διαφορετικές κατηγορίες χρέους που προαναφέραμε (tranches), αγοράζονταν από μια επενδυτική τράπεζα (Investment Bank), η οποία αναλάμβανε να καθορίσει τη τιμή με την οποία οι τίτλοι θα προωθούνταν στην επενδυτική αγορά, όσο και την πώλησή τους σε επενδυτές (ασφαλιστικές εταιρείες, συνταξιοδοτικά ταμεία, hedge funds), καθώς επίσης και τη διακράτηση των τίτλων μέχρι την πώλησή τους. Οι μηνιαίες απολαβές των επενδυτών (που είχαν αγοράσει αυτούς τους τίτλους) παρέχονταν από τον servicer (που προαναφέρθηκε). ηλαδή οι τράπεζες δεν διακρατούσαν τις υποθήκες στα χαρτοφυλάκιά τους, αλλά τις προωθούν σε εταιρείες-χρηματιστές, οι οποίοι τις μετέτρεπαν σε ομόλογα CDOs, τα οποία πουλούσαν σε θεσμικούς επενδυτές. Με την τιτλοποίηση των ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων μειώνονταν ο κίνδυνος που προέρχονταν από τις υποθήκες των δανείων που παρείχαν οι τράπεζες. Στην ουσία, ο κίνδυνος αυτός μεταθέτονταν από τους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς που τον γνώριζαν, σε άλλους, που δεν τον γνώριζαν (Crews Cutts and Van Order R., 2005). Εδώ θα πρέπει να υπογραμμισθεί ότι ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ, Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης

9 Η κρίση των ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων υψηλού επιχειρηματικού κινδύνου 229 η κύρια κινητήρια δύναμη του όλου συστήματος τιτλοποιήσεων και πωλήσεων των τίτλων ήταν οι υψηλές προμήθειες που καρπώνονταν όσοι εμπλέκονταν στη διαδικασία (Pennington-Cross, 2002). Σημαντικό επίσης στοιχείο αποτελεί και το γεγονός ότι αυτοί οι διάφοροι μεσάζοντες που συμμετείχαν στην όλη διαδικασίας, από τη χορήγηση των δανείων έως τη δημιουργία και πώληση CDOs, δεν αναλάμβαναν ρίσκο. Η τιτλοποίηση πάσης φύσεως δανείων και εν γένει υποχρεώσεων, έγινε μια πάγια, αν όχι υποχρεωτική τακτική των δανειοδοτών. Επινοήθηκαν και άλλοι, νέοι μηχανισμοί για την παραγωγή δευτερογενών CDOs: τα αρχικά CDOs διασπώνταν και δημιουργούνταν νέα, από τη μίξη των επιμέρους στοιχείων των πρώτων, και μεταπωλούνταν. Τελικά, ακόμη και τα χρεόγραφα που ήταν χαμηλής αξιολόγησης, «αναδομούνταν» και επαναξιολογούνταν ως υψηλότερης αξιοπιστίας προϊόντα. Τα CDOs έδιναν τη δυνατότητα στους αγοραστές τους να κερδίζουν από τις διαφορές αποδόσεων (spreads). Επιπλέον, τα ομόλογα CDO έδιναν τη δυνατότητα σε όσα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ήθελαν, να αποκτήσουν πρόσβαση στην αγορά κάποιας πολιτείας των ΗΠΑ, αφού μπορούσαν να αγοράζουν δομημένα ομόλογα που περιείχαν δάνεια που χορηγήθηκαν στη συγκεκριμένη περιοχή, χωρίς να χρειάζεται να ανοίξουν κατάστημα στην περιοχή αυτή προκειμένου να προβούν σε δανειοδοτήσει. Έτσι, τα ομόλογα αυτά έβρισκαν κατόχους σε κάθε γωνιά των ΗΠΑ, και ολόκληρου του κόσμου. Κατ αυτόν τον τρόπο, οι περισσότερες τράπεζες των ανεπτυγμένων χρηματοπιστωτικών κέντρων του κόσμου συμμετείχαν στους μηχανισμούς των αγορών CDO. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, τα τελευταία 3-4 χρόνια πριν την εκδήλωση της κρίσης,το μεγαλύτερο ποσοστό ενυπόθηκων δανείων στις ΗΠΑ παράγονταν από νομικά αυτόνομες ιδιωτικές εξωχώριες εταιρείες ενυπόθηκης χρηματοδότησης, δηλαδή εταιρείες δεν ελέγχονταν από κάποια εμπορική ή επενδυτική τράπεζα και είχαν την έδρα τους σε κάποιο κράτος-φορολογικό παράδεισο (π.χ. στα Νησιά Φίτζι). Οι εταιρείες, εφόσον δεν λειτουργούσαν ως εμπορικές τράπεζες και δεν δέχονταν καταθέσεις, είχαν πολύ μικρό (ή μηδενικό) μέρος των ιδίων τους κεφαλαίων σε πιστωτική επισφάλεια και χρησιμοποιούσαν κατά βάση δανειακά κεφάλαια (Kuttner, 2007). Πλέον της αγοράς ομολόγων, δημιουργήθηκε επίσης μια τεράστια αγορά ασφαλιστηρίων συμβολαίων Credit Default Swaps (CDS) επί των CDO. ηλαδή επρόκειτο για της δημιουργία ενός είδους συμβολαίου ασφάλισης έναντι του πιστωτικού κινδύνου των CDO. Τα συμβόλαια αυτά αποτελούσαν αντικείμενο αγοραπωλησιών, και μάλιστα χωρίς την ενημέρωση του αρχικού εκδότη των CDO, και ουσιαστικά μετέφεραν τον κίνδυνο μιας μορφής δανεισμού σε άλλη, εκείνη της αγοράς ασφαλίσεων. Συνήθως επρόκειτο για το προϊόν μιας συνεργασίας μεταξύ μιας τράπεζας που μεταβίβαζε τον πιστωτικό κίνδυνο των CDO για ένα χρονικό διάστημα σε μια άλλη, έναντι μιας συμφωνημένης ετήσιας αμοιβής, ανάλογης με το ύψος αυτού του κινδύνου, αλλά οπωσδήποτε πολύ υψηλής (Elliehausen and Staten, 2004). Πολύ συχνά δε, τη θέση του Σειρά Ερευνητικών Εργασιών, 2009, 15(12)

10 230 Σπυρίδων Βούλγαρης, Νικόλαος Τριανταφυλλόπουλος ασφαλιστή έπαιρναν hedge funds. Όπως και στην αγορά CDO, τα κέρδη των μεσαζόντων από αυτές τις αγοραπωλησίες ήταν εξαιρετικά υψηλά. 4. Οι μηχανισμοί της κρίσης Είναι λοιπόν προφανές, ότι με βάση την τιτλοποίηση εξαιρετικά επισφαλών δανείων που παρέχονταν αρχικά, δημιουργήθηκαν δευτερογενείς αγορές, οι οποίες ουσιαστικά διαπραγματεύονταν αυτές τις επισφάλειες. Σε κάθε μια από αυτές τις αγορές η κερδοσκοπία γιγαντώθηκε, αυξάνοντας δραματικά το συνολικό πιστωτικό κίνδυνο. Η κατάρρευση του «πύργου από τραπουλόχαρτα» ήταν σχεδόν προδιαγεγραμμένη. Εφόσον οι αγορές ακινήτων ακολουθούν κυκλική πορεία, η πτώση ήταν αναπόφευκτη, αν και τα διάφορα χρηματοοικονομικά τεχνάσματα που εφευρέθηκαν, παρέτειναν την εκδήλωσή της. Τα υψηλά κέρδη του κατασκευαστικού τομέα, αλλά κυρίως τα κέρδη του χρηματοπιστωτικού τομέα, όχι από τις νόμιμες προμήθειες αλλά από την εμπορική εκμετάλλευση του πιστωτικού κινδύνου, καθώς και η απληστία της ανθρώπινης φύσης οδηγούσαν το ράλι της καταστροφής. Όταν οι τιμές των κατοικιών έπαψαν να αυξάνονται, και αντίθετα, μειώνονταν, εμφανίστηκαν και τα πρώτα σημαντικά προβλήματα στην αναχρηματοδότηση των δανείων χαμηλής εξασφάλισης. Οι αγοραστές κατοικιών δεν μπορούσαν, όπως κατά το πρόσφατο παρελθόν, να δανεισθούν προκειμένου να αναχρηματοδοτήσουν το δάνειό τους, επωφελούμενοι τη θετική μεταβολή της αξίας του ακινήτου τους, αφού αυτή ήταν πλέον αρνητική. Ως εκ τούτου, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα παρουσίασαν σημαντικές ζημίες στον τομέα των στεγαστικών δανείων, και σημειώθηκαν οι πρώτες χρεοκοπίες hedge funds, τα οποία αποτελούσαν την κινητήρια δύναμη των αγορών CDO υψηλού ρίσκου. Οι εξελίξεις που ακολούθησαν ήταν ραγδαίες, και οι αδυναμίες του όλου μηχανισμού παραγωγής χρήματος αποκαλύφθηκαν: τα CDO διαδέχθηκαν το ομόλογα των τιτλοποιημένων συνήθων στεγαστικών δανείων, των οποίων οι πωλήσεις σε πολύ χαμηλή τιμή σήμαναν την κατάρρευση της αγοράς τους. Οι επενδυτικές τράπεζες μετέφεραν όσα CDO είχαν διακρατήσει στους ισολογισμούς τους, σε Structured Investment Vehicles (SIV) προκειμένου να αποφύγουν την έκθεση των ζημιών τους. Όμως υπήρχε αδυναμία παροχής εγγυήσεων για τα SIV τους, αφού τα CDO τους είχαν χάσει την αξία τους, όπως και τα περιουσιακά στοιχεία τα οποία αυτά είχαν ως βάση (δια των υποθηκών). Τα CDO δεν αποτελούσαν πλέον παρά ηλεκτρονικές εγγραφές χωρίς αντίκρισμα. Ως εκ τούτου, οι τράπεζες αναγκάστηκαν να παραδεχθούν τις πολύ υψηλές ζημίες τους. Φυσικά, δεν επρόκειτο πλέον μόνο για αμερικανικές τράπεζες, αλλά για όλες τις ανά την υφήλιο τράπεζες που συμμετείχαν στην αγορά CDO. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ, Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης

11 Η κρίση των ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων υψηλού επιχειρηματικού κινδύνου 231 Αποτέλεσμα των παραπάνω εξελίξεων ήταν η εκδήλωση ασφυκτικών πιέσεων στο τραπεζικό σύστημα, αφού η κεφαλαιακή του βάση (τα ακίνητα) είχε χάσει τεράστιο μέρος της αξίας της. Αφού δεν μπορούσε να παραχθεί πλέον χρήμα, στην αγορά εκδηλώθηκε μεγάλη έλλειψη ρευστότητας. Η «μόλυνση» όλων των δραστηριοτήτων των τραπεζών από τα «τοξικά ομόλογα» καθιστούσε εξαιρετικά δύσκολη την εκτίμηση του ρίσκου στο οποίο αυτές είχαν εκτεθεί. Αφού δεν ήταν βέβαιες για τη δική τους κατάσταση, λογικό ήταν να είναι δύσπιστες σχετικά με την έκθεση σε κινδύνους των άλλων τραπεζών. Ως εκ τούτου, προκειμένου να διατηρήσουν την ήδη μικρή τους ρευστότητα, ο διατραπεζικός δανεισμός πάγωσε. Οι εξαιρετικές δυσκολίες στη χορήγηση νέων δανείων, επιπλέον των μεγάλων ζημιών που ήδη είχαν καταγραφεί στους ισολογισμούς τους, οδήγησε τις τράπεζες σε μεγάλες απώλειες του ενεργητικού τους. Όπως προαναφέρθηκε, οι αγορές που βρισκόταν σε κατάσταση ευφορίας κατά το παρελθόν, σχεδόν αγνόησαν τους κινδύνους των περίπλοκων χειρισμών τους. Όμως και οι κεντρικές εποπτικές αρχές, δεν αναγνώρισαν πραγματικά τον κίνδυνο, παρά μετά την εκδήλωση της κρίσης, οπότε ήταν αναγκασμένες να παρέμβουν, προκειμένου να αποφευχθεί η ολοκληρωτική οικονομική καταστροφή. Οι εθνικές κυβερνήσεις προχώρησαν άμεσα στην εγγύηση των καταθέσεων προκειμένου να αποφευχθούν μαζικές αναλήψεις μετρητών από τις τράπεζες ή ακόμη και στην εθνικοποίηση των τραπεζών, αναλαμβάνοντας τη διαχείριση και τις ζημίες τους. Ταυτόχρονα υιοθέτησαν μέτρα για μείωση του φορολογικού βάρους των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, προκειμένου να προστατεύσουν την επιχειρηματικότητα. Ταυτόχρονα, τόσο η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, όσο και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα χρησιμοποίησαν τα μόνα εργαλεία που διέθεταν στην εποχή των παγκοσμιοποιημένων αγορών, για να διαχειρισθούν την κρίση: μείωσαν τα βασικά τους επιτόκια σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, προκειμένου να ενθαρρύνουν την επιχειρηματικότητα, και επέτρεψαν στις εθνικές κεντρικές τράπεζες να προχώρησαν σε «ενέσεις ρευστότητας» προς τις τράπεζες. Όμως τα μέτρα αυτά, δεν ήταν αρκετά για να ανακόψουν την κατάρρευση πολλών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, κυρίως στις ΗΠΑ και τη Βρετανία, και τα σοβαρά προβλήματα των τραπεζών ανά τον κόσμο. Η επιδείνωση της κρίσης εμπιστοσύνης στην οικονομία, στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, αλλά και στις κυβερνήσεις, η δημιουργία πανικού και αβεβαιότητας για το μέλλον, αντικατοπτρίστηκε και στις χρηματιστηριακές αγορές παγκοσμίως, οι οποίες έφθασαν στα όρια της κατάρρευσης το καλοκαίρι του Οι κυβερνήσεις των κρατών υποχρεώθηκαν να προβούν είτε σε νέες εθνικοποιήσεις πολλών χρεοκοπημένων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, ή σε νέες «ενέσεις ρευστού», προκειμένου να καλυφθούν οι συνεχείς ανάγκες τους. Σειρά Ερευνητικών Εργασιών, 2009, 15(12)

12 232 Σπυρίδων Βούλγαρης, Νικόλαος Τριανταφυλλόπουλος ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ, Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης

13 Η κρίση των ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων υψηλού επιχειρηματικού κινδύνου 233 Από το φθινόπωρο του 2008 η χρηματοπιστωτική κρίση είχε πλέον εδραιωθεί, και επεκταθεί και στην πραγματική οικονομία. Η έλλειψη χορήγησης δανείων προς τις επιχειρήσεις επέφερε γενικότερη οικονομική επιβράδυνση, ενώ οι καταναλωτές, αδυνατούν με τη σειρά τους να δανεισθούν χρήματα, όχι μόνο για την απόκτηση κατοικίας ή αυτοκινήτου, αλλά ακόμη και για την κάλυψη των βασικών αναγκών τους, αφού μέρος αυτών των αναγκών καλύπτονταν κατά το παρελθόν μέσω της υποθήκευσης ακινήτων που είχαν αποκτήσει, και των οποίων η αξία είχε μεγεθυνθεί. Το αποτέλεσμα είναι οι ρυθμοί ανάπτυξης να έχουν μειωθεί σήμερα σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα, και οι προβλέψεις να είναι εξαιρετικά δυσοίωνες, και να φορούν πολύ σημαντικές μειώσεις του ΑΕΠ έως τα τέλη του Επίλογος Είναι προφανές ότι το πρόβλημα της κρίσης των subprime δανείων άρχισε με την εκδήλωση φούσκας στην αγορά κατοικίας των ΗΠΑ, και έχει πλέον επεκταθεί σε ολόκληρο τον κόσμο. Γύρω από τα subprimes δάνεια δημιουργήθηκε ένα κερδοσκοπικό σύστημα συναλλαγών με κύρια χαρακτηριστικά την πολυπλοκότητα, την αδιαφάνεια, την αλόγιστη χρήση δανειακών κεφαλαίων και τη χρήση παραγώγων χρηματοπιστωτικών προϊόντων. Τόσο οι τράπεζες, όσο και όσοι άλλοι συμμετείχαν στο σύστημα έκδοσης και εμπορίας επισφαλών ομολόγων και ασφαλιστηρίων συμβολαίων, κερδοσκόπησαν χρησιμοποιώντας συνδυαστικά την κλασσική εμπορική τραπεζική (commercial banking) και την επενδυτική τραπεζική (investment banking), για την αποκόμιση υπέρογκων κερδών. Η λογική μιας τέτοιας πρακτικής είναι αντίστροφη από αυτήν της παραδοσιακής δανειοδότησης, στην οποία τα συμφέροντα του δανειοδότη εξαρτώνται άμεσα από την δυνατότητα του δανειολήπτη να αποπληρώσει το δάνειο. Στην περίπτωση των subprimes οι πιστωτικοί οργανισμοί όχι μόνο δεν ήλεγξαν αυτή τη δυνατότητα, αλλά ενθάρρυναν τα φτωχά νοικοκυριά να δανειστούν, επειδή τα κέρδη των τραπεζών από την μεταπώληση των χρεών τους εξαρτώνταν από την ποσότητα των συναπτόμενων δανείων, προς τον οποιοδήποτε. Η αδυναμία των νοικοκυριών στις ΗΠΑ να αποπληρώσουν τις υποθήκες των subprimes, οδήγησε σε χιλιάδες εξώσεις και κατασχέσεις σπιτιών από πιστωτές. Στη συνέχεια, η μαζική πώληση των κατασχεμένων κατοικιών από τους δανειστές ή αδιάθετων κατοικιών από τους κατασκευαστές, επιδείνωσε την ήδη βαθιά κρίση της αγοράς ακινήτων. Ένα άλλο πρόβλημα που προέκυψε, ήταν ότι κανείς δεν γνώριζε στην πραγματικότητα σε ποια σημεία της αγοράς βρίσκονταν οι εξασφαλισμένοι με περιουσιακά στοιχεία τίτλοι, δηλαδή ποιοι ήταν οι τελικοί αποδέκτες των τίτλων αυτών. Tο μόνο γνωστό ήταν Σειρά Ερευνητικών Εργασιών, 2009, 15(12)

14 234 Σπυρίδων Βούλγαρης, Νικόλαος Τριανταφυλλόπουλος ότι οι επενδυτές ήταν διασκορπισμένοι σε όλο τον κόσμο. Η αβεβαιότητα αυτή κατέστησε πολύ ευμετάβλητες τις παγκόσμιες χρηματαγορές. Η διοχέτευση αυτών των σύνθετων προϊόντων στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, μέσα από τις συνεχείς αγοραπωλησίες, προκάλεσε αλυσιδωτές αντιδράσεις. Η κρίση των ενυπόθηκων δανείων υψηλού κινδύνου που αφορούσε αρχικά μόνο τις ΗΠΑ, έχει πλέον μετατραπεί σε μια παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση. Η χρηματοπιστωτική κρίση βρίσκεται σε εξέλιξη (Οκτώβριος 2008) και οι επιπτώσεις της δεν είναι ακόμα γνωστές, μετρήσιμες, αλλά ούτε και προβλέψιμες. Γνωστό είναι όμως ότι η κρίση δεν έχει επιδράσει μόνο στα πραγματικά οικονομικά μεγέθη (απασχόληση, τιμές εμπορευμάτων, επενδύσεις, κατανάλωση, κ.α.), αλλά και στον ανθρώπινο παράγοντα. Σε διάφορες περιοχές της Αμερικής έχουν σημειωθεί και κρούσματα αυτοκτονιών, λόγω της οικονομικής εξαθλίωσης των δανειοληπτών. Γεγονός είναι επίσης ότι, έχουν εμφανιστεί φαινόμενα έντονου κοινωνικού διαχωρισμού, λόγω της εμφάνισης μιας νέας κατηγορίας αστέγων σε πολλές πληγείσες περιοχές, όπως επίσης το ότι έχει σημειωθεί έξαρση της εγκληματικότητας στις ημι-εγκαταλελειμμένες περιοχές κατοικιών, η οποία έχει οδηγήσει σε περαιτέρω υποβάθμιση και απαξίωση τόσο των περιοχών αυτών, όσο και των γειτονικών τους. Acknowledgments Η εργασία αυτή παρουσιάσθηκε στο 8ο Συνέδριο του Ελληνικού Τμήματος της European Regional Science Association, Αθήνα, Οκτωβρίου Βιβλιογραφία ACKERMANN, J. (2007), The US sub-prime crisis and its implications, Deutsche Bank. ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ, Σ. (2008) Η κρίση των ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων υψηλού ρίσκου, ιπλωματική Εργασία ΠΜΣ, Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Σεπτέμβριος BLUNDELL-WIGNALL & ATKINSON (2008), The Subprime Crisis: Causal Distortions and Regulatory Reform. CAMERER, C. (1989) Bubbles and fads in asset prices: a review of theory and evidence, Journal οf Economic Surveys, 3, pp CAPOZZA, D. & THOMSON, T. (2005), Optimal Stopping and Losses on Subprime Mortgages, The Journal of Real Estate Finance & Economics, 30(2), pp CARDARELLI, R., D. IGAN, and A. REBUCCI (2008), Managing Housing Sector Boom-Bust Cycles, World Economic Outlook, IMF Research Department. CATTE, P. (χωρίς χρονολογία) The transmission channels of housing wealth, Monetary and Fiscal Policy Division, Economics Department, OECD. CHINLOY, P. and MACDONALD, N. (2005) Subprime Lenders and Mortgage Market Completion, The journal of Real Estate Finance & Economics, 30(2), pp COLLYN, C. and SENHADJI A. (2002) Lending Booms, Real Estate Bubbles and The Asian Crisis, International Monetary Fund (IMF) Working Paper, WP/02/20. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ, Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης

15 Η κρίση των ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων υψηλού επιχειρηματικού κινδύνου 235 COUCHRANE, M., SURETTE, B. and ZORN P. (2004) Subprime Borrowers: Mortgage Transitions and Outcomes, Journal of Real estate Finance and Economics, 29(4), pp CREWS CUTTS, A. and VAN ORDER, R. (2005) On the economics of Subprime Lending, Journal of Real Estate Finance and Economics, 30(2), pp ELLIEHAUSEN, G. and STATEN, M. (2004) Regulation of Subprime Mortgage Products: An Analysis of north Carolina s Predatory Lending Law, Journal of Real Estate Finance and Economics, 29(4), pp IMMERGLUCK, D. (2007) From the Subprime to the Exotic: Excessive Mortgage Market Risk and Foreclosures, Journal of The American Planning Association, 74(1), pp KUTTNER, R. (2007) What s Behind the Sub-Prime Disaster, The American Prospect, 29 August. LEECE, D. (2004) Economics of the Mortgage Market: Perspectives on Household Decision Making, Wiley-Blackwell. LEE, MING-LONG and LEE KELLEY R. (2006) Local housing prices and mortgage refinancing in US cities, Property Management, 24(4), pp PENNINGTON-CROSS, A. (2002) Subprime Lending in the Primary and Secondary Markets, Journal of Housing Research, 13(1), pp WOLSWIJK, G. (2006) Determinants of mortgage in EU Countries, European Journal of Housing Policy, 6(2): Σειρά Ερευνητικών Εργασιών, 2009, 15(12)

Credit Risk Διάλεξη 5

Credit Risk Διάλεξη 5 Πανεπιστήμιο Πειραιώς ΠΜΣ στην «Αναλογιστική Επιστήμη και Διοικητική Κινδύνου» Credit Risk Διάλεξη 5 Μια αναφορά στα τιτλοποιημένα αξιόγραφα Μιχάλης Ανθρωπέλος anthropel@unipi.gr http://web.xrh.unipi.gr/faculty/anthropelos

Διαβάστε περισσότερα

Πολιτική Οικονομία Ι: Μακροθεωρία και Πολιτική Νίκος Κουτσιαράς. Κυριάκος Φιλίνης

Πολιτική Οικονομία Ι: Μακροθεωρία και Πολιτική Νίκος Κουτσιαράς. Κυριάκος Φιλίνης Πολιτική Οικονομία Ι: Μακροθεωρία και Πολιτική Νίκος Κουτσιαράς Κυριάκος Φιλίνης Οργανισμοί που δέχονται καταθέσεις Εμπορικές τράπεζες ΣυνεταιριστικέςτράπεζεςΣ έ ά ζ Πιστωτικές ενώσεις Οργανισμοί αποταμιεύσεων

Διαβάστε περισσότερα

Τα αίτια της πρόσφατης παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης

Τα αίτια της πρόσφατης παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης Τα αίτια της πρόσφατης παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης Χρήστος Καμπόλης Επίκουρος Καθηγητής Οικονομικών & Χρηματοοικονομικής, ALBA Graduate Business School, και Επιστημονικός Συνεργάτης, International

Διαβάστε περισσότερα

Χρηματοοικονομικά Παράγωγα και Χρηματιστήριο

Χρηματοοικονομικά Παράγωγα και Χρηματιστήριο Χρηματοοικονομικά Παράγωγα και Χρηματιστήριο Ενότητα 10: Μηχανισμοί και διαδικασία Τιτλοποίησης Κυριαζόπουλος Γεώργιος Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

Παγκόσμια Χρηματοπιστωτική Κρίση: Αίτια και Επιπτώσεις

Παγκόσμια Χρηματοπιστωτική Κρίση: Αίτια και Επιπτώσεις Παγκόσμια Χρηματοπιστωτική Κρίση: Αίτια και Επιπτώσεις Καθηγητής Νικόλαος Γ. Τραυλός Κάτοχος της Επώνυμης Ακαδημαϊκής Έδρας στη Χρηματοοικονομική «Καίτη Κυριακοπούλου» Πρύτανης, ALBA Graduate Business

Διαβάστε περισσότερα

Οι λειτουργίες του. ιδακτικοί στόχοι. χρήµατος. Αναφορά των ιδιοτήτων του. Αναφορά στα είδη του χρήµατος. Κατανόηση της λειτουργίας του

Οι λειτουργίες του. ιδακτικοί στόχοι. χρήµατος. Αναφορά των ιδιοτήτων του. Αναφορά στα είδη του χρήµατος. Κατανόηση της λειτουργίας του Χρήµα ιδακτικοί στόχοι Κατανόηση της λειτουργίας του χρήµατος. Αναφορά των ιδιοτήτων του. Αναφορά στα είδη του χρήµατος. Κατανόηση της λειτουργίας του τραπεζικού συστήµατος σε µια οικονοµία. Οι λειτουργίες

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελέσματα Α Τριμήνου 2009

Αποτελέσματα Α Τριμήνου 2009 Αποτελέσματα Α Τριμήνου 2009 Καθαρά κέρδη 81εκ. έναντι 5εκ. το προηγούμενο τρίμηνο Αύξηση χορηγήσεων κατά 12% και καταθέσεων κατά 17% σε ετήσια βάση Βελτίωση δείκτη χορηγήσεων προς καταθέσεις στο 114%

Διαβάστε περισσότερα

Προτάσεις πολιτικής για τη διαχείριση προβληµατικών χαρτοφυλακίων δανείων

Προτάσεις πολιτικής για τη διαχείριση προβληµατικών χαρτοφυλακίων δανείων Προτάσεις πολιτικής για τη διαχείριση προβληµατικών χαρτοφυλακίων δανείων Κερασίνα Ραυτοπούλου Σύµβουλος Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης στον Χρηµατοπιστωτικό Τοµέα 1 Εισαγωγή Στην Ελλάδα η οικονοµική κρίση

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελέσματα Εννεαμήνου 2009

Αποτελέσματα Εννεαμήνου 2009 Αποτελέσματα Εννεαμήνου Καθαρά κέρδη 111εκ. το Γ τρίμηνο, αυξημένα κατά 26,6% έναντι του Β τριμήνου Αύξηση προ προβλέψεων κερδών στο τρίμηνο κατά 6,4% σε 414εκ., ιστορικά τα υψηλότερα σε τριμηνιαία βάση

Διαβάστε περισσότερα

Αποταμίευση, Επένδυση και το Χρηματοπιστωτικό σύστημα

Αποταμίευση, Επένδυση και το Χρηματοπιστωτικό σύστημα Αποταμίευση, Επένδυση και το Χρηματοπιστωτικό σύστημα Κεφάλαιο 25 Εισαγωγή στην Μακροοικονομική Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Το χρηματοπιστωτικό σύστημα Το χρηματοπιστωτικό

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ Εισαγωγή Ο σκοπός της διαχείρισης του ενεργητικού και παθητικού μιας τράπεζας είναι η μεγιστοποίηση του πλούτου των μετόχων. Η επίτευξη αυτού

Διαβάστε περισσότερα

Όμιλος ATEbank - Αποτελέσματα Έτους 2009

Όμιλος ATEbank - Αποτελέσματα Έτους 2009 1 Όμιλος ATEbank - Αποτελέσματα Έτους 2009 23 Μαρτίου 2010 ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ Η ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΚΑΙ Η ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ Σημαντική ενίσχυση των προβλέψεων κατά 825,3εκ. (2008 204,2εκ.)

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελέσματα Α Τριμήνου 2013

Αποτελέσματα Α Τριμήνου 2013 Αποτελέσματα Α Τριμήνου 2013 Η άμεση και πλήρης ανακεφαλαιοποίηση της Eurobank από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας κατά 5,8δισ. αποκαθιστά την κεφαλαιακή βάση της Τράπεζας με pro-forma δείκτη

Διαβάστε περισσότερα

Διεθνής Οικονομική. Paul Krugman Maurice Obsfeld

Διεθνής Οικονομική. Paul Krugman Maurice Obsfeld Paul Krugman Maurice Obsfeld Διεθνής Οικονομική Κεφάλαιο 21 Η Διεθνής Αγορά Κεφαλαίου και τα κέρδη από το Εμπόριο Διεθνής Τραπεζική Λειτουργία και Διεθνής Κεφαλαιαγορά Φιλίππου Ευαγγελία Α.Μ. 1207 Μ069

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελέσματα Έτους 2012

Αποτελέσματα Έτους 2012 Αποτελέσματα Έτους Αύξηση καταθέσεων κατά 2,7δισ. το Β εξάμηνο του και μείωση εξάρτησης από το Ευρωσύστημα κατά 13δισ. τους τελευταίους 8 μήνες. Το σύνολο καταθέσεων εξωτερικού υπερέβη το σύνολο των δανείων.

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Εκπαίδευσης και Εφαρμογών Λογιστικής. Εισαγωγή στην Χρηματοοικονομική Ανάλυση

Εργαστήριο Εκπαίδευσης και Εφαρμογών Λογιστικής. Εισαγωγή στην Χρηματοοικονομική Ανάλυση Εργαστήριο Εκπαίδευσης και Εφαρμογών Λογιστικής Εισαγωγή στην Χρηματοοικονομική Ανάλυση 1 Χρηματοοικονομική ανάλυση Χρηματοοικονομική Ανάλυση είναι η ανάλυση που σκοπός της είναι: ο προσδιορισμός των δυνατών

Διαβάστε περισσότερα

Μακροοικονομική. Η ζήτηση χρήματος

Μακροοικονομική. Η ζήτηση χρήματος Μακροοικονομική Η ζήτηση χρήματος Θα εξετάσουμε τη ζήτηση χρήματος (ρευστού) μέσα στην οικονομία και τους παράγοντες που την επηρεάζουν. Βασικοί παράγοντες για τη διακράτηση ρευστών είναι για συναλλαγές,

Διαβάστε περισσότερα

Μάρκετινγκ Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών

Μάρκετινγκ Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών Μάρκετινγκ Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών Ενότητα 1: Εφαρμογή των αρχών του Μάρκετινγκ στον χρηματοπιστωτικό τομέα Δρ. Καταραχιά Ανδρονίκη Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Η ΧΡΗΜΑΤΟΠIΣΤΩΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΟΠTΙΚΕΣ ΤΟΥ REAL ESTATE. του ΙΩΑΝΝΗ Α. ΜΟΥΡΜΟΥΡΑ Καθηγητή Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Προέδρου ΣΟΕ

Η ΧΡΗΜΑΤΟΠIΣΤΩΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΟΠTΙΚΕΣ ΤΟΥ REAL ESTATE. του ΙΩΑΝΝΗ Α. ΜΟΥΡΜΟΥΡΑ Καθηγητή Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Προέδρου ΣΟΕ Η ΧΡΗΜΑΤΟΠIΣΤΩΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΟΠTΙΚΕΣ ΤΟΥ REAL ESTATE του ΙΩΑΝΝΗ Α. ΜΟΥΡΜΟΥΡΑ Καθηγητή Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Προέδρου ΣΟΕ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. Έχουν ήδη περάσει δύο χρόνια από την έναρξη της παγκόσμιας

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελέσματα Έτους 2009

Αποτελέσματα Έτους 2009 Αποτελέσματα Έτους 2009 Καθαρά κέρδη Ομίλου 362εκ. 1 το 2009 (-45% έναντι του 2008) Κέρδη Δ τριμήνου 82εκ. ή 25εκ. μετά την έκτακτη φορολογική εισφορά των 57εκ. Σταθερά κέρδη προ προβλέψεων 1,6δισ. Μείωση

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελέσματα B Τριμήνου 2009

Αποτελέσματα B Τριμήνου 2009 Αποτελέσματα B Τριμήνου 2009 Αύξηση καθαρών κερδών σε 88εκ., 9% υψηλότερα σε σχέση με το Α τρίμηνο Διπλασιασμός οργανικών κερδών σε 61εκ. το Β τρίμηνο, από 33εκ. το Α τρίμηνο Αύξηση χορηγήσεων Ομίλου προς

Διαβάστε περισσότερα

Investment Banking Διάλεξη 2 Αρχές Τραπεζικής Διοικητικής

Investment Banking Διάλεξη 2 Αρχές Τραπεζικής Διοικητικής Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Τμήμα Τραπεζικής και Χρηματοοικονομικής Διοικητικής Investment Banking Διάλεξη 2 Αρχές Τραπεζικής Διοικητικής Μιχάλης Ανθρωπέλος anthropel@unipi.gr 1 Βασικά στοιχεία της τραπεζικής

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελέσματα Εννεαμήνου 2010

Αποτελέσματα Εννεαμήνου 2010 Αποτελέσματα Εννεαμήνου 2010 Βελτίωση δεικτών ρευστότητας και κεφαλαιακής επάρκειας του Ομίλου παρά τη δυσμενή συγκυρία Καθαρά κέρδη 105εκ. 1 το εννεάμηνο του 2010, μειωμένα κατά 62% έναντι της αντίστοιχης

Διαβάστε περισσότερα

Οι ελληνικές τράπεζες δεν κινδυνεύουν από την κρίση

Οι ελληνικές τράπεζες δεν κινδυνεύουν από την κρίση Οι ελληνικές τράπεζες δεν κινδυνεύουν από την κρίση Η φερεγγυότητα των ελληνικών τραπεζών δεν κινδυνεύει απ' αυτή την κρίση, διότι δεν υπάρχουν οι δίαυλοι για τη μετάδοση στην Ελλάδα των προβλημάτων που

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελέσματα Β Τριμήνου 2014

Αποτελέσματα Β Τριμήνου 2014 29 Αυγούστου Αποτελέσματα Β Τριμήνου Ισχυρή κεφαλαιακή επάρκεια και ρευστότητα: Δείκτες κεφαλαίων κοινών μετοχών CET1 17,8% και δανείων προς καταθέσεις 103,4%. Συνεχιζόμενη ανάκαμψη των κερδών προ προβλέψεων

Διαβάστε περισσότερα

Χρηματοοικονομικοί Κίνδυνοι Εισαγωγικά Στοιχεία των Παραγώγων. Χρηματοοικονομικών Προϊόντων Χρήση και Σημασία των Παραγώγων...

Χρηματοοικονομικοί Κίνδυνοι Εισαγωγικά Στοιχεία των Παραγώγων. Χρηματοοικονομικών Προϊόντων Χρήση και Σημασία των Παραγώγων... Πρόλογος Γ Έκδοσης... 19 κεφάλαιο 1 ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ 1.1 Εξελίξεις στο Χρηματοπιστωτικό Χώρο και Χρηματοοικονομικοί Κίνδυνοι... 27 1.2 Εισαγωγικά Στοιχεία των Παραγώγων Χρηματοοικονομικών

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ Στη διαδρομή της ιστορίας, το χρήμα έχει καταπιέσει τους ανθρώπους

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελέσματα Έτους 2008

Αποτελέσματα Έτους 2008 Αθήνα, 4 Μαρτίου 2009 Αποτελέσματα Έτους 2008 Αύξηση Καταθέσεων Πελατών κατά 26,3% σε 45,7δισ. Αύξηση Χορηγήσεων κατά 22,4% σε 57,1δισ. - Ενίσχυση υπολοίπων δανείων προς ελληνικές επιχειρήσεις άνω των

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελέσματα Β Τριμήνου 2013

Αποτελέσματα Β Τριμήνου 2013 Αποτελέσματα Β Τριμήνου 2013 Εξαγορά του Νέου Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου και της Νέας Proton που ενισχύουν τη στρατηγική θέση της Eurobank στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα. Ενίσχυση της ρευστότητας κατά 4δισ.

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ

ΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ Η ΤΡΑΠΕΖΑ Επιχείρηση που ασχολείται με χρηματοπιστωτικές συναλλαγές Σκοπός είναι η μεγιστοποίηση του κέρδους Μέσω της διαφοράς ανάμεσα σε επιτόκιο δανεισμού

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελέσματα Γ Τριμήνου 2014

Αποτελέσματα Γ Τριμήνου 2014 7 Νοεμβρίου Αποτελέσματα Γ Τριμήνου Αύξηση των οργανικών κερδών προ προβλέψεων κατά 8,0% το Γ τρίμηνο. Περαιτέρω μείωση των λειτουργικών δαπανών κατά 3,7% το Γ τρίμηνο και 11,4% σε συγκρίσιμη βάση το εννεάμηνο.

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελέσματα Εννεαμήνου 2008

Αποτελέσματα Εννεαμήνου 2008 Αθήνα, 30 Οκτωβρίου Αποτελέσματα Εννεαμήνου Αύξηση Καθαρών Κερδών Ομίλου κατά 4,6% σε 647εκ., παρά τις αντίξοες συνθήκες στο παγκόσμιο τραπεζικό και χρηματοπιστωτικό σύστημα Ενίσχυση Οργανικών Κερδών κατά

Διαβάστε περισσότερα

Ιδιωτική Κατανάλωση - Καταναλωτική Εμπιστοσύνη

Ιδιωτική Κατανάλωση - Καταναλωτική Εμπιστοσύνη Ιδιωτική Κατανάλωση - Καταναλωτική Εμπιστοσύνη Χωρίς σημαντική διαφοροποίηση σε σχέση με τα 3 προηγούμενα χρόνια, και πάντως με το αξιοπρεπές 2,1%, κινήθηκε η πραγματική ιδιωτική κατανάλωση το 2013: Πίνακας:

Διαβάστε περισσότερα

Ο Μ Ι Λ Ο Σ A T E b a n k - ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Α ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2009

Ο Μ Ι Λ Ο Σ A T E b a n k - ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Α ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2009 26Αυγούστου 2009 Ο Μ Ι Λ Ο Σ A T E b a n k - ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Α ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2009 Καθαρά κέρδη Ομίλου: 71,3εκ. (+1,8%), Τράπεζα: 84,7 (+56,9%) Διατήρηση υψηλών ρυθμών αύξησης χορηγήσεων (22,9% έναντι 7,6% της

Διαβάστε περισσότερα

Η λειτουργία των τραπεζών 1. Περιεχόμενα. Ιούλιος 2012

Η λειτουργία των τραπεζών 1. Περιεχόμενα. Ιούλιος 2012 1 του Σαράντη Λώλου Τμήμα Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης Περιεχόμενα 1. Εισαγωγή... 1 2. Ο ισολογισμός της τράπεζας... 2 3. Ο Λογαριασμός Αποτελεσμάτων Χρήσης... 4 4. Μεγιστοποίηση του κέρδους...

Διαβάστε περισσότερα

Διεθνής Χρηματοοικονομική Κρίση 2007 & Οικονομικές Επιπτώσεις

Διεθνής Χρηματοοικονομική Κρίση 2007 & Οικονομικές Επιπτώσεις Διεθνής Χρηματοοικονομική Κρίση 2007 & Οικονομικές Επιπτώσεις Γκίκας Α. Χαρδούβελης * 16 Ιανουαρίου 2008 * Καθηγητής, Τμήμα Χρηματοοικονομικής & Τραπεζικής Διοικητικής Παν. Πειραιώς & Οικονομικός Σύμβουλος

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ ΣΕ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ ΥΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ

ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ ΣΕ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ ΥΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ ΣΕ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ ΥΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ Σύντομη Περιγραφή της μελέτης περίπτωσης / Εκπαιδευτικοί στόχοι Η συγκεκριμένη μελέτη επιχειρεί μία εστιασμένη προσέγγιση στον

Διαβάστε περισσότερα

Νέα ορολογία Παλαιά ορολογία Λόγος αλλαγής. Επεξεργασία (εμπορευμάτων και υπηρεσιών)

Νέα ορολογία Παλαιά ορολογία Λόγος αλλαγής. Επεξεργασία (εμπορευμάτων και υπηρεσιών) Περίληψη νέων όρων Νέα ορολογία Παλαιά ορολογία Λόγος αλλαγής Υπηρεσίες μεταποίησης Επεξεργασία (εμπορευμάτων και υπηρεσιών) Η νέα ορολογία περιγράφει αυτή την κατηγορία με μεγαλύτερη ακρίβεια Πρωτογενές

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΕΘΝΗ ΤΡΑΠΕΖΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

ΔΙΕΘΝΗ ΤΡΑΠΕΖΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Ενότητα 9: Σύγχρονα Προβλήματα στη Διεθνή Τραπεζική (2) Μιχαλόπουλος Γεώργιος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΓΟΡΑ. Της Δόκτορος ΔΕΛΗΘΕΟΥ Βασιλικής

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΓΟΡΑ. Της Δόκτορος ΔΕΛΗΘΕΟΥ Βασιλικής ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΓΟΡΑ Της Δόκτορος ΔΕΛΗΘΕΟΥ Βασιλικής Η Έννοια της Επένδυσης Επένδυση θεωρείται η χρησιμοποίηση κεφαλαίων με σκοπό την απόδοση εισοδήματος ή κέρδους. Η επένδυση προϋποθέτει

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελέσματα Α Τριμήνου 2012

Αποτελέσματα Α Τριμήνου 2012 Αποτελέσματα Α Τριμήνου 2012 Ανακεφαλαιοποίηση 4δισ. από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας με το Δείκτη Συνολικής Κεφαλαιακής Επάρκειας να διαμορφώνεται στο 9,0% και αντίστοιχη βελτίωση της ρευστότητας

Διαβάστε περισσότερα

Δ Ε Λ Τ Ι Ο Τ Υ Π Ο Υ «Το ΕΒΕΠ θέτει την ανάγκη διαμόρφωσης νέου τοπίου στα επιτόκια χορηγήσεων επιχειρηματικών δανείων»

Δ Ε Λ Τ Ι Ο Τ Υ Π Ο Υ «Το ΕΒΕΠ θέτει την ανάγκη διαμόρφωσης νέου τοπίου στα επιτόκια χορηγήσεων επιχειρηματικών δανείων» Πειραιάς, 10 Ιουνίου 2013 Δ Ε Λ Τ Ι Ο Τ Υ Π Ο Υ «Το ΕΒΕΠ θέτει την ανάγκη διαμόρφωσης νέου τοπίου στα επιτόκια χορηγήσεων επιχειρηματικών δανείων» Στην Ελλάδα, τα επιτόκια χορηγήσεων παραμένουν σε υψηλό

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελέσματα Έτους 2011

Αποτελέσματα Έτους 2011 Αποτελέσματα Έτους 2011 Ικανοποιητικά Λειτουργικά Αποτελέσματα (- 29εκ.) το 2011, παρά τη βαθιά ύφεση της ελληνικής οικονομίας Συνολικές Ζημιές Μετά από Φόρους 5,5δισ., εκ των οποίων 4,6δισ. από το PSI

Διαβάστε περισσότερα

Χρήστος Βλ. Γκόρτσος Επίκ. Καθηγητής Διεθνούς Οικονομικού Δικαίου, Πάντειο Πανεπιστήμιο Αθηνών Γενικός Γραμματέας Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών

Χρήστος Βλ. Γκόρτσος Επίκ. Καθηγητής Διεθνούς Οικονομικού Δικαίου, Πάντειο Πανεπιστήμιο Αθηνών Γενικός Γραμματέας Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών Η πρόσφατη χρηματοπιστωτική αναταραχή: Μια πρώτη αξιολόγηση και ορισμένες εκτιμήσεις πολιτικής για τη διεθνή αρχιτεκτονική του χρηματοπιστωτικού συστήματος Χρήστος Βλ. Γκόρτσος Επίκ. Καθηγητής Διεθνούς

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελέσματα Α Τριμήνου 2008

Αποτελέσματα Α Τριμήνου 2008 Αθήνα, 6 Μαΐου 2008 Αποτελέσματα Α Τριμήνου 2008 Αύξηση Καθαρών Κερδών Ομίλου κατά 5,7% σε 215εκ. Ενίσχυση Οργανικών προ φόρων Κερδών κατά 24,2% σε 234εκ. Πενταπλασιασμός Κερδών από τη «Νέα Ευρώπη» σε

Διαβάστε περισσότερα

Αγορές Συναλλάγματος (Foreign exchange markets) Συντάκτης :Σιώπη Ευαγγελία

Αγορές Συναλλάγματος (Foreign exchange markets) Συντάκτης :Σιώπη Ευαγγελία Αγορές Συναλλάγματος (Foreign exchange markets) Συντάκτης :Σιώπη Ευαγγελία Αγορά συναλλάγματος Αγορά συναλλάγματος είναι μια παγκόσμια αγορά η οποία περιλαμβάνει όλα τα χρηματοοικονομικά κέντρα του κόσμου

Διαβάστε περισσότερα

2) Στην συνέχεια υπολογίζουμε την ονομαστική αξία του πιστοποιητικού με το συγκεκριμένο αυξημένο επιτόκιο όπως και προηγουμένως, δηλαδή θα έχουμε:

2) Στην συνέχεια υπολογίζουμε την ονομαστική αξία του πιστοποιητικού με το συγκεκριμένο αυξημένο επιτόκιο όπως και προηγουμένως, δηλαδή θα έχουμε: 2) Στην συνέχεια υπολογίζουμε την ονομαστική αξία του πιστοποιητικού με το συγκεκριμένο αυξημένο επιτόκιο όπως και προηγουμένως, δηλαδή θα έχουμε: ( ) ( ) 3) Επομένως η θεωρητική αξία του πιστοποιητικού

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Περιόδου από 1 ης Ιανουαρίου 2010 έως 31 ης Μαρτίου 2010

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Περιόδου από 1 ης Ιανουαρίου 2010 έως 31 ης Μαρτίου 2010 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Περιόδου από 1 ης Ιανουαρίου 2010 έως 31 ης Μαρτίου 2010 ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΜΕΓΕΘΩΝ & ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Α! Τριμήνου 2010 Το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο κατά το διάστημα από 1 ης Ιανουαρίου έως

Διαβάστε περισσότερα

Η ΚΡΙΣΗ ΞΕΠΕΡΑΣΤΗΚΕ ΚΑΘΩΣ ΛΕΝΕ;

Η ΚΡΙΣΗ ΞΕΠΕΡΑΣΤΗΚΕ ΚΑΘΩΣ ΛΕΝΕ; Η ΚΡΙΣΗ ΞΕΠΕΡΑΣΤΗΚΕ ΚΑΘΩΣ ΛΕΝΕ; Καθώς έχουν περάσει, από το 2008 οπότε και ξέσπασε η μεγαλύτερη καπιταλιστική κρίση μετά την κρίση του 1929, οι πάντες σχεδόν συμπεριφέρονται σαν να έχει ξεπεραστεί η κρίση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Α ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2004

ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Α ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2004 Αθήνα, 5 Αυγούστου, 2004 ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Α ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2004 υναµική αύξηση χορηγήσεων κατά 25% 1 είκτης Κόστους / Εσόδων στο 49% Αύξηση Καθαρών Κερδών κατά 54% σε 179 εκ. Το Α Εξάµηνο του 2004 η

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ

ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ 6.9.2014 L 267/9 ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΑ ΓΡΑΜΜΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ της 3ης Ιουνίου 2014 που τροποποιεί την κατευθυντήρια γραμμή ΕΚΤ/2013/23 σχετικά με τη στατιστική δημοσίων

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελέσματα Α Τριμήνου 2014

Αποτελέσματα Α Τριμήνου 2014 Αποτελέσματα Α Τριμήνου Συνεχιζόμενη ανάκαμψη των κερδών προ προβλέψεων κατά 9,0% έναντι του Δ τριμήνου σε 194εκ. Μείωση των λειτουργικών δαπανών κατά 12,7% έναντι του Δ τριμήνου και 11,0% σε συγκρίσιμη

Διαβάστε περισσότερα

Σάββατο, 5 Μαρτίου 2016 Λευκωσία. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΑΚΙΝΗΤΩΝ Δρ. Γεώργιος Μούντης Managing Partner

Σάββατο, 5 Μαρτίου 2016 Λευκωσία. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΑΚΙΝΗΤΩΝ Δρ. Γεώργιος Μούντης Managing Partner Σάββατο, 5 Μαρτίου 2016 Λευκωσία ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΑΚΙΝΗΤΩΝ Δρ. Γεώργιος Μούντης Managing Partner Περιεχόμενα Ο κλάδος Ακινήτων στην Κύπρο Τρόποι Χρηματοδότησης Επένδυση σε Ακίνητα O κλάδος Ακινήτων

Διαβάστε περισσότερα

Στρατηγική κατανομή περιουσίας δημόσιων Ταμείων: Το σύγχρονο πρότυπο

Στρατηγική κατανομή περιουσίας δημόσιων Ταμείων: Το σύγχρονο πρότυπο Στρατηγική κατανομή περιουσίας δημόσιων Ταμείων: Το σύγχρονο πρότυπο Η Αξιοποίηση της Περιουσίας των Ασφαλιστικών Οργανισμών: Λύση στο Πρόβλημα; Αθήνα, 9 Μαρτίου, 2010 Δρ. Δανιήλ Γιαμουρίδης Επ. Καθηγητής

Διαβάστε περισσότερα

ΠΜΣ στην Αναλογιστική Επιστήμη και Διοικητική Κινδύνου. Πιστωτικός Κίνδυνος. Διάλεξη 5: Αντιστάθμιση πιστωτικού κινδύνου. Credit Default Swaps

ΠΜΣ στην Αναλογιστική Επιστήμη και Διοικητική Κινδύνου. Πιστωτικός Κίνδυνος. Διάλεξη 5: Αντιστάθμιση πιστωτικού κινδύνου. Credit Default Swaps ΠΜΣ στην Αναλογιστική Επιστήμη και Διοικητική Κινδύνου Πιστωτικός Κίνδυνος Διάλεξη 5: Αντιστάθμιση πιστωτικού κινδύνου Credit Default Swaps Μιχάλης Ανθρωπέλος anthropel@unipigr http://webxrhunipigr/faculty/anthropelos

Διαβάστε περισσότερα

Παρουσίαση Οικονομικών Αποτελεσμάτων η Ετήσια Γενική Συνέλευση 2 Σεπτεμβρίου 2009

Παρουσίαση Οικονομικών Αποτελεσμάτων η Ετήσια Γενική Συνέλευση 2 Σεπτεμβρίου 2009 Παρουσίαση Οικονομικών Αποτελεσμάτων 2008 9 η Ετήσια Γενική Συνέλευση 2 Σεπτεμβρίου 2009 Αγαπητοί μέτοχοι, αγαπητοί συνεργάτες Σας καλωσορίζω και εγώ με την σειρά μου, στην 9 η Ετήσια Γενική Συνέλευση

Διαβάστε περισσότερα

Μια κρίση εντός Ευρωζώνης

Μια κρίση εντός Ευρωζώνης Occasional Policy Paper 1 January 2014 1 Το Κυπριακό τραπεζικό σύστημα: Μια κρίση εντός Ευρωζώνης Duncan Lindo, RMF Η ένταξη στο ευρώ, ακολουθούμενη από την κρίση χρέους της Ευρωζώνης και στη συνέχεια

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΕΥΝΑ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΧΟΡΗΓΗΣΕΩΝ (ΕΤΧ) Οκτώβριος 2018

ΕΡΕΥΝΑ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΧΟΡΗΓΗΣΕΩΝ (ΕΤΧ) Οκτώβριος 2018 ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΚYΠΡΟY ΕΥΡΩΣYΣΤΗΜΑ ΕΡΕΥΝΑ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΧΟΡΗΓΗΣΕΩΝ (ΕΤΧ) Οκτώβριος 18 Σύνοψη αποτελεσμάτων για την Κύπρο και τη ζώνη του ευρώ 1 καθαρή ζήτηση δανείων αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω για

Διαβάστε περισσότερα

Βασικές Αρχές για την Αποδοτικότερη Αξιοποίηση των Επενδύσεων

Βασικές Αρχές για την Αποδοτικότερη Αξιοποίηση των Επενδύσεων Βασικές Αρχές για την Αποδοτικότερη Αξιοποίηση των Επενδύσεων 1 Θέματα παρουσίασης Η Παγκόσμια Αγορά ο κύκλος της οικονομίας και των επενδύσεων Το Τρίπτυχο της Επένδυσης : Κατανομή Διασπορά Χρονικός Ορίζοντας

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΕΘΝΗ ΤΡΑΠΕΖΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

ΔΙΕΘΝΗ ΤΡΑΠΕΖΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Ενότητα 6: Διαχείριση Διεθνούς Δραστηριότητας Τραπεζών Μιχαλόπουλος Γεώργιος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΑΞΗ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΡΙΘ. 93/

ΠΡΑΞΗ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΡΙΘ. 93/ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΑΞΗ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΡΙΘ. 93/05.08.2014 ΘΕΜΑ: Tροποποίηση της Πράξης ΣΝΠ 87/28.2.2013 σχετικά με συμπληρωματικά προσωρινά μέτρα όσον αφορά τις πράξεις

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΣΤ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ (TEL)

ΤΕΣΤ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ (TEL) ΤΕΣΤ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ (TEL) 1. Κατά τους οικονομολόγους ποιο από τα παρακάτω είναι ένας παραγωγικός συντελεστής; I. Μια κοινή μετοχή μιας εταιρείας υπολογιστών. II. Ένα εταιρικό ομόλογο μιας πετρελαϊκής

Διαβάστε περισσότερα

Mακροοικονομική Κεφάλαιο 7 Αγορά περιουσιακών στοιχείων, χρήμα και τιμές

Mακροοικονομική Κεφάλαιο 7 Αγορά περιουσιακών στοιχείων, χρήμα και τιμές 7.1 Τι είναι το χρήμα; Mακροοικονομική Κεφάλαιο 7 Αγορά περιουσιακών στοιχείων, χρήμα και τιμές 1) Ένα μειονέκτημα του συστήματος του αντιπραγματισμού είναι ότι Α) δεν υπάρχει εμπόριο. Β) οι άνθρωποι πρέπει

Διαβάστε περισσότερα

Κέρδη 0,5 εκατ. στο πρώτο εξάμηνο του 2015

Κέρδη 0,5 εκατ. στο πρώτο εξάμηνο του 2015 Κέρδη 0,5 εκατ. στο πρώτο εξάμηνο του 2015 Οριακή κερδοφορία για τους πρώτους έξι μήνες Στο 61% τα ΜΕΔ Παραμένουν η μεγαλύτερη πρόκληση Ενθαρρυντικές οι εξελίξεις στην αγορά ακινήτων Θετικό το μομέντουμ

Διαβάστε περισσότερα

Οικονομικά Στοιχεία Β Τριμήνου 2018

Οικονομικά Στοιχεία Β Τριμήνου 2018 Οικονομικά Στοιχεία Β Τριμήνου 2018 Καθαρά Κέρδη 1 55εκ. το Β τρίμηνο και 113εκ. το Α εξάμηνο 2018 Οργανικά κέρδη προ προβλέψεων αυξημένα κατά 6,3% το Β τρίμηνο και 1,3% το Α εξάμηνο 2018 Λειτουργικές

Διαβάστε περισσότερα

8. Η παγκοσμιοποίηση των αγορών κεφαλαίου

8. Η παγκοσμιοποίηση των αγορών κεφαλαίου 8. Η παγκοσμιοποίηση των αγορών κεφαλαίου 1. Τα αναμενόμενα οφέλη από την παγκοσμιοποίηση των αγορών κεφαλαίου 2. Πόσο αποτελεσματικά λειτουργεί η παγκόσμια αγορά κεφαλαίου; 3. Οι συστημικοί κίνδυνοι των

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ όταν καταθέτετε χρήματα σε μια τράπεζα, η τράπεζα δεν τοποθετεί τα

Διαβάστε περισσότερα

Γλωσσάριο χρηματοπιστωτικών όρων

Γλωσσάριο χρηματοπιστωτικών όρων Γλωσσάριο χρηματοπιστωτικών όρων Η οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση που ξέσπασε το 2008 με την κατάρρευση της Lehman Brothers πυροδότησε τη μεγαλύτερη ύφεση που έχει γνωρίσει μεταπολεμικά η παγκόσμια

Διαβάστε περισσότερα

Η κρίση γεννά κεντρικές οικονομικές διοικήσεις*

Η κρίση γεννά κεντρικές οικονομικές διοικήσεις* 116 ΠΑΝΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ Η κρίση γεννά κεντρικές οικονομικές διοικήσεις* Στο άρθρο με τίτλο «Κρίσεις: Είναι δυνατόν να αποτελούν κατασκευασμένο προϊόν;» εξετάστηκε η προκληθείσα, από μια ομάδα μεγάλων τραπεζιτών

Διαβάστε περισσότερα

Αγορές (Χαρακτηριστικά Αγορών Κεφαλαίου, Οργανωμένες Αγορές, Πρωτογενείς Αγορές). 1 β Πρωτογενείς αγορές είναι οι αγορές στις οποίες:

Αγορές (Χαρακτηριστικά Αγορών Κεφαλαίου, Οργανωμένες Αγορές, Πρωτογενείς Αγορές). 1 β Πρωτογενείς αγορές είναι οι αγορές στις οποίες: Αγορές (Χαρακτηριστικά Αγορών Κεφαλαίου, Οργανωμένες Αγορές, Πρωτογενείς Αγορές). 1 β Πρωτογενείς αγορές είναι οι αγορές στις οποίες: α Πραγματοποιούνται ειδικού τύπου συναλλαγές. β Γίνεται η έκδοση των

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα. Το Χρηματοπιστωτικό Σύστημα

Περιεχόμενα. Το Χρηματοπιστωτικό Σύστημα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Το Χρηματοπιστωτικό Σύστημα 1.1 Ροή των χρηματικών πόρων...20 1.1.1 Άμεση χρηματοδότηση...20 1.1.2 Έμμεση χρηματοδότηση...22 1.2 Μορφές χρηματοοικονομικών οργανισμών...23 1.2.1 Οργανισμοί που

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΕΥΝΑ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΧΟΡΗΓΗΣΕΩΝ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ

ΕΡΕΥΝΑ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΧΟΡΗΓΗΣΕΩΝ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΕΡΕΥΝΑ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΧΟΡΗΓΗΣΕΩΝ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Ι. Δάνεια ή πιστωτικά όρια προς 1. Το τελευταίο τρίμηνο, ποιες μεταβολές σημειώθηκαν όσον αφορά τα κριτήρια της τράπεζάς σας για τη χορήγηση δανείων ή πιστωτικών

Διαβάστε περισσότερα

Αναδιαρθρώσεις Επιχειρηματικών Χαρτοφυλακίων. Γιώργος Βλάχος

Αναδιαρθρώσεις Επιχειρηματικών Χαρτοφυλακίων. Γιώργος Βλάχος Αναδιαρθρώσεις Επιχειρηματικών Χαρτοφυλακίων Γιώργος Βλάχος Οκτώβριος 15, 2015 Περιεχόμενα 01 Το Προβληματικό Οικονομικό Περιβάλλον 02 Οι Τράπεζες 03 Οι Επιχειρήσεις 04 Η Τράπεζα Πειραιώς 05 Τύποι Ρυθμίσεων

Διαβάστε περισσότερα

Οικονομικά Στοιχεία Α Τριμήνου 2017

Οικονομικά Στοιχεία Α Τριμήνου 2017 Οικονομικά Στοιχεία Α Τριμήνου 2017 Καθαρά Κέρδη 37εκ. το Α τρίμηνο 2017, εκ των οποίων 29εκ. από τις διεθνείς δραστηριότητες Οργανικά κέρδη προ προβλέψεων αυξημένα κατά 9,6% σε ετήσια βάση Νέα μη εξυπηρετούμενα

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελέσματα Έτους 2011

Αποτελέσματα Έτους 2011 Αποτελέσματα Έτους 2011 Ικανοποιητικά Λειτουργικά Αποτελέσματα (- 29εκ.) το 2011, παρά τη βαθιά ύφεση της ελληνικής οικονομίας Συνολικές Ζημιές Μετά από Φόρους 5,5δισ., εκ των οποίων 4,6δισ. από το PSI

Διαβάστε περισσότερα

Α) ΒΑΣΙΚΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΙΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ

Α) ΒΑΣΙΚΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΙΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΛΙΤΟΤΗΤΑΣ Μελέτη του ΔΝΤ για 17 χώρες του ΟΑΣΑ επισημαίνει ότι για κάθε ποσοστιαία μονάδα αύξησης του πρωτογενούς πλεονάσματος, το ΑΕΠ μειώνεται κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες και

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Α ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2006

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Α ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2006 Αθήνα, 1 η Αυγούστου 2006 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Α ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2006 Ισχυρή Αύξηση Καθαρών Κερδών κατά 41,6% σε 318εκ. Επέκταση Χορηγήσεων κατά 24,5% και Κεφαλαίων υπό ιαχείριση κατά 22,9% υναµική Αύξηση Εσόδων

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΕΥΝΑ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΧΟΡΗΓΗΣΕΩΝ (ΕΤΧ) Ιανουάριος 2019

ΕΡΕΥΝΑ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΧΟΡΗΓΗΣΕΩΝ (ΕΤΧ) Ιανουάριος 2019 ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΚYΠΡΟY ΕΥΡΩΣYΣΤΗΜΑ ΕΡΕΥΝΑ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΧΟΡΗΓΗΣΕΩΝ (ΕΤΧ) Ιανουάριος 19 Σύνοψη αποτελεσμάτων για την Κύπρο και τη ζώνη του ευρώ 1 Προσφορά δανείων (κριτήρια χορήγησης) Κατά το τέταρτο

Διαβάστε περισσότερα

Οικονομικά Στοιχεία Β Τριμήνου

Οικονομικά Στοιχεία Β Τριμήνου 1 Οικονομικά Στοιχεία Β Τριμήνου 2016 1 Καθαρά Κέρδη 46εκ. το Β τρίμηνο και 106εκ. το Α εξάμηνο 2016 Αύξηση καθαρών εσόδων από τόκους κατά 1,3% έναντι του Α τριμήνου σε 388εκ. Αύξηση εσόδων από προμήθειες

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΙΛΙΑ ΠΡΟΕΔΡΟΥ Ο.Κ.Ε. κ. ΧΡΗΣΤΟΥ ΠΟΛΥΖΩΓΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ Ο.Κ.Ε. ΜΕ ΘΕΜΑ: «ΤΟ ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ

ΟΜΙΛΙΑ ΠΡΟΕΔΡΟΥ Ο.Κ.Ε. κ. ΧΡΗΣΤΟΥ ΠΟΛΥΖΩΓΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ Ο.Κ.Ε. ΜΕ ΘΕΜΑ: «ΤΟ ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΟΜΙΛΙΑ ΠΡΟΕΔΡΟΥ Ο.Κ.Ε. κ. ΧΡΗΣΤΟΥ ΠΟΛΥΖΩΓΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ Ο.Κ.Ε. ΜΕ ΘΕΜΑ: «ΤΟ ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΩΣ ΣΥΝΙΣΤΩΣΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΣΕ ΠΕΡΙΟΔΟΥΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ» ΠΕΜΠΤΗ

Διαβάστε περισσότερα

(Πολιτική. Οικονομία ΙΙ) Τμήμα ΜΙΘΕ. Καθηγητής Σπύρος Βλιάμος. Αρχές Οικονομικής ΙΙ. 14/6/2011Εαρινό Εξάμηνο 2010-2011. (Πολιτική Οικονομία ΙΙ) 1

(Πολιτική. Οικονομία ΙΙ) Τμήμα ΜΙΘΕ. Καθηγητής Σπύρος Βλιάμος. Αρχές Οικονομικής ΙΙ. 14/6/2011Εαρινό Εξάμηνο 2010-2011. (Πολιτική Οικονομία ΙΙ) 1 Αρχές Οικονομικής ΙΙ (Πολιτική Οικονομία ΙΙ) Καθηγητής Σπύρος Βλιάμος Τμήμα ΜΙΘΕ Καθηγητής Σπύρος Βλιάμος 2010-2011 Αρχές Οικονομικής ΙΙ (Πολιτική Οικονομία ΙΙ) 1 Θεματικές Ενότητες Επισκόπηση της Μακροοικονομικής-Τα

Διαβάστε περισσότερα

Αγορές (Χαρακτηριστικά Αγορών Κεφαλαίου, Οργανωμένες Αγορές, Πρωτογενείς Αγορές).

Αγορές (Χαρακτηριστικά Αγορών Κεφαλαίου, Οργανωμένες Αγορές, Πρωτογενείς Αγορές). Αγορές (Χαρακτηριστικά Αγορών Κεφαλαίου, Οργανωμένες Αγορές, Πρωτογενείς Αγορές). 1. Πρωτογενείς αγορές είναι οι αγορές στις οποίες: 1) Πραγματοποιούνται ειδικού τύπου συναλλαγές. 2) Γίνεται η έκδοση των

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΡΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΕΠΙΔΟΣΗΣ 1 ου 3ΜΗΝΟΥ Αποτελέσματα

ΚΥΡΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΕΠΙΔΟΣΗΣ 1 ου 3ΜΗΝΟΥ Αποτελέσματα Έμφαση στην Ποιότητα Ενεργητικού και Ιδίων Κεφαλαίων Ποιότητα ενεργητικού, επάρκεια κεφαλαίων, υψηλή ρευστότητα, σημαντική συγκράτηση δαπανών ήταν οι προτεραιότητές μας για το α τρίμηνο 2009, με σκοπό

Διαβάστε περισσότερα

Ασφαλιστικός τομέας. Η οικονομική κρίση και οι επιπτώσεις της ΒΙΛΑΔΕΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ (6701) ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ (6097)

Ασφαλιστικός τομέας. Η οικονομική κρίση και οι επιπτώσεις της ΒΙΛΑΔΕΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ (6701) ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ (6097) Ασφαλιστικός τομέας Η οικονομική κρίση και οι επιπτώσεις της ΒΙΛΑΔΕΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ (6701) ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ (6097) Ανάγκη επιβίωσης (Σκουλίδης Ζαχαρίας, 2000) Οικογενειακή γαλήνη - Κοινωνική ευημερία

Διαβάστε περισσότερα

ALPHA BANK. Αποτελέσµατα Εννεαµήνου Αθήνα 27 Οκτωβρίου 2004

ALPHA BANK. Αποτελέσµατα Εννεαµήνου Αθήνα 27 Οκτωβρίου 2004 ALPHA BANK Αποτελέσµατα Εννεαµήνου 2004 Αθήνα 27 Οκτωβρίου 2004 Χρηµατοοικονοµικό Περιβάλλον Νέο περιβάλλον οικονοµικής πολιτικής Ιδιωτικοποιήσεις Άµεσες ξένες επενδύσεις Φορολογία εταιρικών κερδών Φορολογική

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ

ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ 15.6.2018 L 153/161 ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΑ ΓΡΑΜΜΗ (ΕΕ) 2018/861 ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ της 24ης Απριλίου 2018 που τροποποιεί την κατευθυντήρια γραμμή ΕΚΤ/2013/23 σχετικά με τη

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΑΘΜΙΣΗΣ ΤΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΤΩΝ ΕΠΙΤΟΚΙΩΝ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΑΘΜΙΣΗΣ ΤΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΤΩΝ ΕΠΙΤΟΚΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΑΘΜΙΣΗΣ ΤΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΤΩΝ ΕΠΙΤΟΚΙΩΝ Εισαγωγή Αν μια τράπεζα θέλει να μειώσει τις διακυμάνσεις των κερδών που προέρχονται από τις μεταβολές των επιτοκίων θα πρέπει να έχει ένα

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία κ. Οδυσσέα Κυριακόπουλου. στην εκδήλωση του Economia Business Tank. και της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών. με θέμα :

Ομιλία κ. Οδυσσέα Κυριακόπουλου. στην εκδήλωση του Economia Business Tank. και της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών. με θέμα : Ομιλία κ. Οδυσσέα Κυριακόπουλου στην εκδήλωση του Economia Business Tank και της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών με θέμα : «Η διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση και η Ελλάδα» Αμφιθέατρο Μεγάρου Καρατζά, Αιόλου 82-84

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ Σταθεροποιητική πολιτική Πολιτική για τη σταθεροποίηση του προϊόντος

Διαβάστε περισσότερα

Επιτόκια Προθεσμιακών Καταθέσεων 31/12/12 31/03/13 30/06/13 30/09/13 31/12/13 Ετήσια. μεταβολή σε μονάδες βάσης Τριμηνιαία μεταβολή

Επιτόκια Προθεσμιακών Καταθέσεων 31/12/12 31/03/13 30/06/13 30/09/13 31/12/13 Ετήσια. μεταβολή σε μονάδες βάσης Τριμηνιαία μεταβολή Ετήσια Αποτελέσματα Ομίλου GENIKI Bank Παρά τη δύσκολη οικονομική συγκυρία το και ένα χρόνο μετά την επιτυχή ένταξή της στον Όμιλο της Τράπεζας Πειραιώς, η GENIKI Bank βελτίωσε σταδιακά το λειτουργικό

Διαβάστε περισσότερα

Κατευθυντήριες γραμμές Κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τους σύνθετους χρεωστικούς τίτλους και τις δομημένες καταθέσεις

Κατευθυντήριες γραμμές Κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τους σύνθετους χρεωστικούς τίτλους και τις δομημένες καταθέσεις Κατευθυντήριες γραμμές Κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τους σύνθετους χρεωστικούς τίτλους και τις δομημένες καταθέσεις 04/02/2016 ESMA/2015/1787 EL Πίνακας περιεχόμενων I. Πεδίο εφαρμογής... 3 II. Παραπομπές,

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΗΣΙΜΟΙ ΟΡΟΙ ΟΜΟΛΟΓΩΝ

ΧΡΗΣΙΜΟΙ ΟΡΟΙ ΟΜΟΛΟΓΩΝ A Δεδουλευμένος τόκος Τοκοχρεωλυτικό ομόλογο Accrued interest Amortized or amortizing bond Ο οφειλόμενος από τον εκδότη αλλά μη απαιτητός ακόμα από τον επενδυτή (κάτοχο του ομολόγου) τόκος που έχει σωρευτεί

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΠΛΗΡΩΜΩΝ

ΤΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΠΛΗΡΩΜΩΝ ΤΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΠΛΗΡΩΜΩΝ Oι συναλλαγές μιας χώρας με τον υπόλοιπο κόσμο, συμπεριλαμβανομένων τόσο των εμπορικών όσο και των χρηματοοικονομικών ροών, καταγράφονται στο ισοζύγιο διεθνών πληρωμών. Oι συναλλαγές

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΕΥΝΑ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΧΟΡΗΓΗΣΕΩΝ (ΕΤΧ)

ΕΡΕΥΝΑ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΧΟΡΗΓΗΣΕΩΝ (ΕΤΧ) ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΚYΠΡΟY ΕΥΡΩΣYΣΤΗΜΑ ΕΡΕΥΝΑ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΧΟΡΗΓΗΣΕΩΝ (ΕΤΧ) Ιούλιος 18 Σύνοψη αποτελεσμάτων για την Κύπρο και τη ζώνη του ευρώ 1 Προσφορά δανείων (κριτήρια χορήγησης) Κατά το δεύτερο τρίμηνο

Διαβάστε περισσότερα

ALPHA BANK. Αποτελέσµατα Α τριµήνου 2005. Αθήνα, 29 Ιουνίου 2005

ALPHA BANK. Αποτελέσµατα Α τριµήνου 2005. Αθήνα, 29 Ιουνίου 2005 ALPHA BANK Αποτελέσµατα Α τριµήνου Αθήνα, 29 Ιουνίου Το Χρηµατοοικονοµικό Περιβάλλον Ικανοποιητικό χρηµατοοικονοµικό περιβάλλον Αµετάβλητα βραχυπρόθεσµα επιτόκια Υψηλοί ρυθµοί πιστωτικής επέκτασης Ταχεία

Διαβάστε περισσότερα

Σύγκριση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος με τα αντίστοιχα άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Περιεχόμενα. Μάρτιος 1999

Σύγκριση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος με τα αντίστοιχα άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Περιεχόμενα. Μάρτιος 1999 με τα αντίστοιχα άλλων ευρωπαϊκών χωρών του Σαράντη Λώλου Τμήμα Οικονομικής και Περιφερειακής ς Περιεχόμενα 1. Εισαγωγή... 1 2. Διάρθρωση του Ενεργητικού... 2 3. Διάρθρωση του Παθητικού... 3 4. Κερδοφορία

Διαβάστε περισσότερα

Βασικές Χρηματοοικονομικές έννοιες

Βασικές Χρηματοοικονομικές έννοιες Βασικές Χρηματοοικονομικές έννοιες 1 Περιεχόμενα Χρηματοπιστωτικό σύστημα Αγορές Χρήματος Χρηματοοικονομική Διοίκηση Μακροπρόθεσμο χρέος 2 Το χρηματοπιστωτικό σύστημα Οι μονάδες οι οποίες έχουν τρέχουσες

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελέσματα Α Εξαμήνου 2008

Αποτελέσματα Α Εξαμήνου 2008 Αθήνα, 30 Ιουλίου 2008 Αποτελέσματα Α Εξαμήνου 2008 Αύξηση Καθαρών Κερδών Ομίλου κατά 7% σε 436εκ. Ενίσχυση Οργανικών Κερδών κατά 21,2% Τετραπλασιασμός Κερδών από τη «Νέα Ευρώπη» σε 83εκ. Αύξηση Συνολικών

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΔΙΑΜΕΣΕΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΕΣ ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΤΡΙΜΗΝΟ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ ΣΤΙΣ 31 ΜΑΡΤΙΟΥ 2006

ΕΝΔΙΑΜΕΣΕΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΕΣ ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΤΡΙΜΗΝΟ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ ΣΤΙΣ 31 ΜΑΡΤΙΟΥ 2006 ΕΝΔΙΑΜΕΣΕΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΕΣ ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΤΡΙΜΗΝΟ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ ΣΤΙΣ 31 ΜΑΡΤΙΟΥ 2006 Βάσει των Διεθνών Προτύπων Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης Οι Ενδιάμεσες Συνοπτικές Οικονομικές Καταστάσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΕΥΝΑ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΧΟΡΗΓΗΣΕΩΝ (ΕΤΧ)

ΕΡΕΥΝΑ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΧΟΡΗΓΗΣΕΩΝ (ΕΤΧ) ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΚYΠΡΟY ΕΥΡΩΣYΣΤΗΜΑ ΕΡΕΥΝΑ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΧΟΡΗΓΗΣΕΩΝ (ΕΤΧ) Απρίλιος 218 Σύνοψη αποτελεσμάτων για την Κύπρο και τη ζώνη του ευρώ 1 Προσφορά δανείων (κριτήρια χορήγησης) Κατά το πρώτο τρίμηνο

Διαβάστε περισσότερα