E λ λ η ν ι κ η Ε κ δ ο σ η - Τε υ χ ο σ 7 - Ι α ν ο υ α ρ ι ο σ - Φε β ρ ο υ α ρ ι ο σ w w w.d i a b e t e s. o r g

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "E λ λ η ν ι κ η Ε κ δ ο σ η - Τε υ χ ο σ 7 - Ι α ν ο υ α ρ ι ο σ - Φε β ρ ο υ α ρ ι ο σ 2 0 1 1 - w w w.d i a b e t e s. o r g"

Transcript

1 Page 1 THE JOURNAL OF C LINICAL AND A PPLIED R ESEARCH AND E DUCATION E λ λ η ν ι κ η Ε κ δ ο σ η - Τε υ χ ο σ 7 - Ι α ν ο υ α ρ ι ο σ - Φε β ρ ο υ α ρ ι ο σ w w w.d i a b e t e s. o r g Τ ε υ χ ο σ 7 ι α ν ο υ α ρ ι ο σ - φ ε β ρ ο υ α ρ ι ο σ ) EΦH ME EKΔOTΩN PIΔEΣ ΠΛΗΡΩΜΕΝΟ ΤΕΛΟΣ Ταχ. Γραφείο KEMΠA Αριθμός Άδειας 385/1989 ( X+ 12:09 PM KA 2/10/11 ΠEPIOΔI DiabetesCare is7_exo ISSN ΕΚΔΟΤΗΣ: Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Α.Ε. ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ 102, ΓΛΥΦΑΔΑ

2

3

4 Ιδιοκτησία Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Α.Ε. Αγ. Νικολάου 102, Γλυφάδα τηλ.: , Fax: Εκδότης Mιχάλης Πιτσιλίδης Λ. Πορφύρα 11, Bούλα Γενική Διεύθυνση Nινέττα Βατικιώτη Επιλογή Άρθρων - Επιμέλεια: Δρ. Ανδρέας Μελιδώνης Διευθυντής Α Παθολογικής Kλινικής - Υπεύθυνος Διαβητολογικού Κέντρου "Τζανείου" Νοσοκομείου Μετάφραση Κωνσταντίνος Χρ. Σπίγγος, MD Νευρολόγος Oικονομική Διεύθυνση Γιώργος Παναγόπουλος Art Director Βιργινία Κάππα Διαφήμιση Σπύρος Τζωρτζίνης Υποδοχή Διαφήμισης Σοφία Κολοβού Γραμματεία Όλγα Κοσσυβάκη Editor in Chief VIVIAN A. FONSECA, MD Associate Editors ANDREW J. M. BOULTON, MD EDWARD J. BOYKO, MD ANTONIO CERIELLO, MD CHARLES M. CLARK, JR., MD SAMUEL DAGOGO-JACK, MD, FRCP LAWRENCE FISHER, PHD TODD P. GILMER, PHD CARLA J. GREENBAUM, MD JAMES B. MEIGS, MD, MPH ROBERT G. MOSES, MD RICHARD E. PRATLEY, MD AARON I. VINIK, MD KATIE WEINGER, EDD, RD RUTH S. WEINSTOCK, MD, PHD JUDITH WYLIE-ROSETT, EDD, RD BERNARD ZINMAN, MD Editorial Office Manager LYN REYNOLDS Senior Editorial Assistant SHANNON POTTS Editorial Assistant RITA SUMMERS Editorial Secretary JOAN GARRETT Editorial Board DAVID G. ARMSTRONG, DPM, PHD SILVA A. ARSLANIAN, MD DOROTHY J. BECKER, MB, BCH, FCP GEORGE L. BLACKBURN, MD, PHD JULIANA C.N. CHAN, MBCHB, MD TINA COSTACOU, PHD CYRUS DESOUZA, MBBS MARK Y. DONATH, MD NICHOLA DAVIS, MD, MS NAOMI S. FINEBERG, PHD ELI A. FRIEDMAN, MD ALLISON B. GOLDFINE, MD JEFFREY S. GONZALEZ, PHD RICHARD W. GRANT, MD, MPH MARGARET GREY, DRPH, RN, CDE MARIE-FRANCE HIVERT, MD MOSHE HOD, MD SILVIO E. INZUCCHI, MD SUSHIL K. JAIN, PHD LAURENCE KENNEDY, MB, BCH, MD, FRCP MARGUERITE J. MCNEELY, MD, MPH PATRICK J. O CONNOR, MD, MPH LAWRENCE C. PERLMUTER, PHD KRISTI REYNOLDS, PHD MATTHEW C. RIDDLE, MD JULIO ROSENSTOCK, MD SHARON H. SAYDAH, PHD JANE JEFFRIE SELEY, MPH, MSN, GNP, BC-ADM, CDE JAY M. SOSENKO, MD GIOVANNI TARGHER, MD GUILLERMO E. UMPIERREZ, MD RACHEL P. WILDMAN, PHD TIEN YIN WONG, MD, MPH, PHD Λογιστήριο Σταμάτης Κωνσταντάτος REPRINTED AND TRANSLATED WITH PERMISSION FROM Diabetes Care. COPYRIGHT (c) BY AMERICAN DIABETES ASSOCIATION, INC. Η Μ. ΠΙΤΣΙΛIΔΗΣ Α.Ε. είναι ο αποκλειστικός αντιπρόσωπος της παρούσας έκδοσης με την άδεια της American Diabetes Association, ADA. Diabetes Care, Ελληνική Έκδοση, Τεύχος 7, 1-2/2011 3

5 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελ. 8 Μπορεί να προβλεφθεί η μεταγευματική άνοδος της γλυκόζης αίματος κατά το σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2; SYLVIA FRANC, MD, DURED DARDARI, MD, CAROLINE PESCHARD, MSC, JEAN-PIERRE RIVELINE, MD, MAGDALENA BIEDZINSKI, MD, BEATRIX BOUCHERIE, MD, CATHERINE PETIT, MD, ELISABETH REQUEDA, MD, FREDERIC MISTRETTA, MSC, MICHEL VARROUD- VIAL, MD, GUILLAUME CHARPENTIER, MD Σελ. 20 Επιδράσεις της απώλειας βάρους μεταξύ μεταβολικά υγιών παχύσαρκων αντρών και γυναικών PETER M. JANISZEWSKI, PHD, ROBERT ROSS, PHD Σελ. 24 Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 και νοητική έκπτωση σε μεσήλικες άντρες και γυναίκες. Η μελέτη κοόρτης του Doetinchem ASTRID C.J. NOOYENS, PHD, CAROLINE A. BAAN, PHD, ANNEMIEKE M.W. SPIJKERMAN, PHD, W.M. MONIQUE VERSCHUREN, PHD Σελ. 32 Δόσεις ινσουλίνης και των αναλόγων της και εμφάνιση καρκίνου, σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 που αντιμετωπίζονται με ινσουλίνη EDOARDO MANNUCCI, MD, MATTEO MONAMI, MD, PHD, DANIELA BALZI, MD, BARBARA CRESCI, MD, LAURA PALA, MD, PHD, CECILIA MELANI, MD, CATERINA LAMANNA, MD, ILARIA BRACALI, MD, MICHELA BIGIARINI, MD, ALESSANDRO BARCHIELLI, MD, NICCOLO MARCHIONNI, MD, CARLO MARIA ROTELLA, MD Σελ. 42 Μακροχρόνιος καρδιαγγειακός κίνδυνος στο σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 σε σύγκριση με μη διαβητικούς ασθενείς με πρώτο οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου. Βασισμένη στον πληθυσμό μελέτη κοόρτης στη νότια Ευρώπη J. FRANCISCO CANO, MD, JOSE M. BAENA-DIEZ, MD, JOSEP FRANCH, MD, PHD, JOAN VILA, MSC, SUSANA TELLO, MSC, JOAN SALA, MD, PHD, JAUME MARRUGAT, MD, PHD, ROBERTO ELOSUA, MD, PHD, ON BEHALF OF THE REGICOR AND GEDAPS INVESTIGATORS* 4 Diabetes Care, Ελληνική Έκδοση, Τεύχος 7, 1-2/2011

6

7 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελ. 50 Σχετιζόμενη με την υγεία ποιότητα ζωής και θνησιμότητα στο γενικό πληθυσμό και σε πληθυσμό ηλικιωμένων ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (η μελέτη ZODIAC-18) GIJS W.D. LANDMAN, MD, KORNELIS J.J. VAN HATEREN, MD, NANNE KLEEFSTRA, MD, PHD, KLAAS H. GROENIER, PHD, RIJK O.B. GANS, MD, PHD, HENK J.G. BILO, MD, PHD, FRCP Σελ. 57 Οδηγοί με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 χωρίς ή με ιστορικό υποτροπιάζουσας υπογλυκαιμίας - σχετιζόμενα δυσμενή συμβάματα κατά την οδήγηση. Διαφορές στη φυσιολογία και στην απόδοση κατά τη διάρκεια της υπογλυκαιμίας και της επαγωγής υπογλυκαιμίας DANIEL J. COX, PHD, BORIS P. KOVATCHEV, PHD, STACEY M. ANDERSON, MD, WILLIAM L. CLARKE, MD, LINDA A. GONDER-FREDERICK, PHD Σελ. 65 Ο ρόλος της μεταβλητότητας της αρτηριακής πίεσης στην ανάπτυξη νεφροπάθειας στο σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 ERIC S. KILPATRICK, MD, ALAN S. RIGBY, MSC, STEPHEN L. ATKIN, PHD Σελ. 73 Σακχαρώδη ποτά και κίνδυνος μεταβολικού συνδρόμου και σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Μια μετανάλυση VASANTI S. MALIK, SCD, BARRY M. POPKIN, PHD, GEORGE A. BRAY, MD, JEAN-PIERRE DESPRES, PHD, WALTER C. WILLETT, MD, DRPH, FRANK B. HU, MD, PHD Τα άρθρα έχουν επιλεγεί από τα τεύχη Σεπτεμβρίου & Νοεμβρίου 2010 (Volume 33, τ.9-11). Ευχαριστούμε τις εταιρείες: BAYER ΕΛΛAΣ N. PETSIAVAS Α.Ε. BRISTOL - MYERS SQUIBB Α.Ε. MENARINI ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΑ ΙΑΤΡΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ A.Ε.Β.Ε. NOVARTIS ΕΛΛAΣ Α.E.B.E. WIN MEDICA ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΕΠΕ ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ-ΛIΛΛΥ Α.Ε.Β.Ε. FARMASYN S.A. Η υποστήριξή τους καθιστά εφικτή την ελληνική έκδοση του Diabetes Care, εμπλουτίζοντας έτσι την ιατρική βιβλιογραφία στη γλώσσα μας. 6 Diabetes Care, Ελληνική Έκδοση, Τεύχος 7, 1-2/2011

8

9 Clinical Care/Education/Nutrition/Psychosocial Research original article Μπορεί να προβλεφθεί η μεταγευματική άνοδος της γλυκόζης αίματος κατά το σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2; Can Postprandial Blood Glucose Excursion Be Predicted in Type 2 Diabetes? SYLVIA FRANC, MD 1,2, DURED DARDARI, MD 1,2, CAROLINE PESCHARD, MSC 2, JEAN-PIERRE RIVELINE, MD 1,2, MAGDALENA BIEDZINSKI, MD 1, BEATRIX BOUCHERIE, MD 1,2, CATHERINE PETIT, MD 1,2, ELISABETH REQUEDA, MD 1, FREDERIC MISTRETTA, MSC 3, MICHEL VARROUD-VIAL, MD 1, GUILLAUME CHARPENTIER, MD 1,2 ΣΚΟΠΟΣ - Διερευνήσαμε τη συσχέτιση μεταξύ πρόσληψης υδατανθράκων και επιπέδων μεταγευματικής γλυκόζης αίματος [blood glucose: BG], ώστε να προσδιορίσουμε το γεύμα με τη μεγαλύτερη επίδραση, σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 που αντιμετωπίζονταν με βασική ινσουλίνη και χρειάζονταν γευματική ινσουλίνη. ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ - Τα χαρακτηριστικά της γλυκόζης αίματος τριών ημερών αναλύθηκαν σε 37 ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, με επίπεδα της Α1C 7,7%, οι οποίοι αντιμετωπίζονταν με σουλφονυλουρία και μετφορμίνη και είχαν τιτλοποιηθεί καλά σε ινσουλίνη glargine. Η ανάλυση έγινε με τη χρήση ενός συστήματος συνεχούς παρακολούθησης της γλυκόζης. Καταγράφτηκε η πρόσληψη τροφής, η οποία και ποσοτικοποιήθηκε, από 680 γεύματα, κατά τη διάρκεια συνεχούς παρακολούθησης της γλυκόζης. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ - Η διάμεση τιμή της απόκλισης της γλυκόζης αίματος (ΔBG) ήταν υψηλότερη κατά το πρωινό γεύμα, σε σχέση με το μεσημεριανό ή το βραδινό (111 [81; 160] έναντι 69.5 [41,5; 106] και 82,5 mg/dl [53; 119] mg/dl, P < 0,0001). Παρατηρήθηκε μια αδύναμη συνολική συσχέτιση μεταξύ ΔBG και πρόσληψης υδατανθράκων. Η συσχέτιση βελτιώθηκε όταν λήφθηκε υπόψιν ο χρόνος του γεύματος. Τεκμηριώθηκαν απλές συσχετίσεις: ΔBG (mg/dl) = 65 x υδατάνθρακες/σωματικό βάρος +73 για το πρωινό (R 2 = 0,20, P < 0,0001). Η διαφορά μειώθηκε στο μισό κατά το γεύμα και στο 1/3 κατά το δείπνο. Σε μια πολυώνυμη εξίσωση εισήχθησαν 12 σχετικές μεταβλητές που είναι πιθανό ότι επηρεάζουν τη ΔBG. Το μοντέλο αυτό μπορούσε να προβλέψει το 49% της μεταβλητότητας της ΔBG. Προσδιορίστηκαν 2 ομάδες ασθενών: Οι αποκριθέντες, στους οποίους η ΔBG συσχετιζόταν καλά με την πρόσληψη υδατανθράκων (R 2 0,30, n=8) οι μη αποκριθέντες (R 2 < 0,30, n =29). Οι αποκριθέντες παρουσίασαν ένα προφίλ μεγαλύτερης ινσουλινοπενίας, σε σχέση με τους μη αποκριθέντες. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ - Η πρόσληψη υδατανθράκων στους αποκριθέντες είναι ξεκάθαρο ότι καθορίζει τη ΔBG, ενώ στους μη αποκριθέντες κυριαρχούν άλλοι παράγοντες. Αυτός ο τρόπος χαρακτηρισμού θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί για να κατευθυνθούν οι θεραπευτικές επιλογές, με στόχο την πιο εξατομικευμένη περίθαλψη, βελτιώνοντας την αντιμετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Diabetes Care 33: , 2010 Κατά το σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, οι μεγάλες και ελεγχόμενες κλινικές μελέτες έχουν δείξει ότι η εντατική θεραπεία μπορεί να μειώσει σε στατιστικά σημαντικό βαθμό την ανάπτυξη και/ή την επιδείνωση των μικροαγγειακών και μακροαγγειακών επιπλοκών που σχετίζονται με αυτή τη νόσο (1,2). Μέχρι πρόσφατα, η θεραπεία έχει επικεντρωθεί αποκλειστικά στη μείωση των επιπέδων της Α1C, με έντονη έμφαση να δίνεται στα επίπεδα γλυκόζης πλάσματος νηστείας (3). Εν όψει μιας αποτυχίας της αντιδιαβητικής αγωγής από το στόμα στη μέγιστη δόση της, η προσθήκη εφάπαξ ένεσης ανάλογου ινσουλίνης μακράς δράσης κατά τη νυχτερινή κατάκλιση συστήνεται, με σκοπό τη μείωση της Α1C σε επίπεδα κάτω του 7% (3,4). Ωστόσο, αν και ο συνδυασμός βασικής ινσουλίνης και αντιδιαβητικών φαρμάκων από το στόμα συνήθως επαναφέρει στο κανονικό τα επίπεδα γλυκόζης νηστείας το πρωί (5,6), η A1C παραμένει άνω του 7% περίπου στους μισούς από αυτούς τους ασθενείς. Η αποτυχία στη βελτιστοποίηση της ρύθμισης της γλυκόζης αίματος οφείλεται κυρίως σε μια επιμένουσα αύξηση των μεταγευματικών επιπέδων γλυκόζης αίματος [postprandial blood glucose: PPBG] (7). Οι παρεμβατικές μελέτες υποστηρίζουν την άποψη ότι ο έλεγχος της υπεργλυκαιμίας κατά τη νηστεία είναι αναγκαίος αλλά συνήθως ανεπαρκής για την επίτευξη του στόχου της Α1C κάτω του 7%, καθιστώντας ουσιώδη τη ρύθμιση αυτής της μεταγευματικής υπεργλυκαιμίας. Επιπρόσθετα, οι αποκλίσεις της PPBG οδηγούν σε 8 Diabetes Care, Ελληνική Έκδοση, Τεύχος 7, 1-2/2011

10

11 Prediction of Postprandial Blood Glucose Excursion οξειδωτική καταπόνηση, μέσω της παραγωγής ελεύθερων αντιδραστικών ριζών οξυγόνου, όπως και σε φλεγμονή και δυσλειτουργία του ενδοθηλίου (8). Πράγματι, όλα τα παραπάνω φαινόμενα ενέχονται στις μικροαγγειακές και μακροαγγειακές επιπλοκές του σακχαρώδη διαβήτη. Τα δεδομένα αυτά τονίζουν την ανάγκη για καλή ρύθμιση της PPBG. Έχουν προταθεί κατευθυντήριες οδηγίες για την αντιμετώπιση των τιμών της PPBG, αλλά επί του παρόντος δεν υπάρχει ομοφωνία ως προς την τιμή -στόχο, η οποία αφορά το να μην υπερβεί η αιχμή τα 180 mg/dl (5) ή τα 140 mg/dl, 2 ώρες μετά από τα γεύματα (8,9). Πολλοί συγγραφείς συστήνουν επίπεδα PPBG <140mg/dl 2 ώρες μετά την έναρξη του γεύματος, ώστε να επιτευχθεί φυσιολογική ανοχή γλυκόζης, σύμφωνα με τα πρότυπα της εξέτασης ανοχής γλυκόζης από το στόμα. Μια εφάπαξ ένεση γευματικής ινσουλίνης, επιπρόσθετα της βασικής ινσουλίνης και της θεραπείας με αντιδιαβητικά από το στόμα, που στοχεύει στο κύριο γεύμα (δηλαδή, στο γεύμα που προκαλεί τη μεγαλύτερη απόκλιση της PPBG), αντιπροσωπεύει ένα στάδιο της προσέγγισης προς εντατικοποίηση της θεραπείας με ινσουλίνη. Ωστόσο, δεν είναι πάντα εύκολο να προσδιοριστεί το κύριο γεύμα της ημέρας για κάθε ασθενή, καθώς αυτό μπορεί να ποικίλει, ανάλογα με τη χώρα και τα έθιμα, ενώ επίσης εξαρτάται και από τις ατομικές συνήθειες διατροφής του ασθενούς. Επομένως, είναι ζωτικής σημασίας να ταυτοποιηθεί το κύριο γεύμα του ασθενούς, ώστε να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά η βασική απόκλιση της PPBG κατά την ημέρα. Από τους παράγοντες που πιθανώς επηρεάζουν τα επίπεδα της PPBG, η συνολική πρόσληψη υδατανθράκων έχει αποδειχθεί ότι αποτελεί σταθερό προγνωστικό παράγοντα της συγκέντρωσης της PPBG (10) τόσο σε μελέτες που περιλάμβαναν μονήρες γεύμα όσο και σε μελέτες που περιλάμβαναν μικτά γεύματα (11) (10). Ωστόσο, αν και η απόκλιση της PPBG συνδέεται απευθείας με τα επίπεδα υδατανθράκων στο σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 (12), η συσχέτιση είναι πιο σύνθετη στο σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, κυρίως εξαιτίας του ότι υπάρχει υπολειπόμενη έκκριση ινσουλίνης, όπως και αντίσταση στην ινσουλίνη. Ως αποτέλεσμα, η πρόσληψη υδατανθράκων από μόνη της δεν είναι αξιόπιστος προγνωστικός παράγοντας της απόκλισης της γλυκόζης αίματος στους ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (13), υποδηλώνοντας έτσι τη συμμετοχή και άλλων παραγόντων. Στοχεύσαμε να αναλύσουμε τη συσχέτιση μεταξύ της ποσότητας υδατανθράκων που προσλήφθηκε στα πλαίσια γεύματος και της επακόλουθης απόκλισης της PPBG σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 που παρουσίαζαν καλά επίπεδα γλυκόζης αίματος νηστείας [fasting blood glucose: FBG). Στα πλαίσια αυτά, η χρήση συστήματος συνεχούς παρακολούθησης της γλυκόζης [continuous glucose monitoring systems: CGMS] επέτρεψε μια πιο εκτεταμένη θεώρηση των αποκλίσεων της γλυκόζης αίματος κατά τα γεύματα. Επίσης επιζητήσαμε να προσδιορίσουμε παράγοντες εκτός της πρόσληψης υδατανθράκων, που πιθανώς να επηρεάζουν τη συσχέτιση, όπως και να μελετήσουμε τους αντίστοιχους ρόλους αυτών στην απόκλιση της PPBG. Τέλος, προσπαθήσαμε να δημιουργήσουμε μια εξίσωση για την πρόβλεψη της μεταγευματικής απόκλισης, η οποία να ενσωματώνει αυτούς τους παράγοντες. ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Αυτή ήταν μια προοπτική περιγραφική μελέτη που διενεργήθηκε σε ένα κέντρο και είχε σχεδιαστεί ώστε να προσδιορίσει τη συσχέτιση μεταξύ μεταγευματικής απόκλισης της γλυκόζης και πρόσληψης υδατανθράκων σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 που λάμβαναν αντιδιαβητική αγωγή από το στόμα και ινσουλίνη glargine, παρουσιάζοντας καλή βασική ρύθμιση γλυκόζης αίματος. Πληθυσμός της μελέτης Συνολικά, 37 ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 εντάχθηκαν στη μελέτη από το τμήμα σακχαρώδη διαβήτη του νοσοκομείου Sud-Francilien, μεταξύ 9 Ιανουαρίου 2007 και 24 Ιουνίου 2007, είτε κατά τη διάρκεια της επίσκεψης τους είτε στα πλαίσια προσέλευσης σε τακτικό εξωτερικό ιατρείο. Τα κριτήρια ένταξης ήταν τα ακόλουθα: Κατά τη θεραπεία με ινσουλίνη glargine σε συνδυασμό με σουλφονυλουρία και μετφορμίνη στις μέγιστες ανεχτές δόσεις για τουλάχιστον 3 μήνες, κανείς ασθενής δεν έλαβε γευματική ινσουλίνη, αναστολείς της διπεπτιδυλ-πεπτιδάσης 4 ή ανάλογα του προσομοιάζοντος με τη γλυκαγόνη πεπτιδίου 1. Τα μέσα επίπεδα της FBG (τουλάχιστον 10 διαδοχικές μετρήσεις πριν από την ένταξη) ήταν <120 mg/dl. Για ασθενείς με FBG >120mg/dl, η νυχτερινή δόση ινσουλίνης glargine μία φορά την ημέρα τιτλοποιήθηκε ώστε να επιτευχθεί μέση μηνιαία FBG της τάξης των <120 mg/dl πριν από την ένταξη. A1C >7%. Σταθερή θεραπεία και διατροφή κατά τη διάρκεια των προηγούμενων δύο μηνών. Γραπτή ενημερωμένη συγκατάθεση, πριν από τη συμμετοχή στη μελέτη Μέθοδοι Οι ασθενείς ερωτήθηκαν ώστε να παρέχουν δύο σειρές των χαρακτηριστικών της ρύθμισης της γλυκόζης αίματός τους για 3-5 ημέρες, μέσω συστήματος CGMS, με χρονική απόσταση μεταξύ αυτών των σειρών όχι μεγαλύτερη του 1 μήνα. Οργάνωση της μελέτης Οι ασθενείς προσήλθαν στο εξωτερικό ιατρείο κατά το πρωί της ημέρας 1. Υπήρχε το προαπαιτούμενο να έχουν πραγματοποιήσει νηστεία πριν από την άφιξη τους. Τα βασικά χαρακτηριστικά τους καταγράφτηκαν κατά την άφιξη και πριν από το πρωινό γεύμα πραγματοποιήθηκε έλεγχος για την A1C, την τιμή της γλυκόζης αίματος και τα λιπίδια νηστείας. Επίσης μετρήθηκαν τα βασικά επίπεδα C-πεπτιδίου, καθώς και τα επίπεδα C-πεπτιδίου μετά από διέγερση με γλυκαγόνη. CGMS Οι μετρήσεις της συνεχούς καταγραφής γλυκόζης λήφθηκαν με τη χρήση ενός συστήματος MiniMed CGMS της Medtronic, το οποίο εκκινήθηκε και σταθμίστηκε για αυτο- 10 Diabetes Care, Ελληνική Έκδοση, Τεύχος 7, 1-2/2011

12

13 Prediction of Postprandial Blood Glucose Excursion παρακολούθηση των μετρήσεων της γλυκόζης αίματος σε τριχοειδικό αίμα. Ο αισθητήρας του CGMS εισήχθη στο νοσοκομείο, πριν ή ακριβώς μετά το γεύμα κατά την ημέρα 1. Στο σπίτι τους, από τους ασθενείς συζητήθηκε να σταθμίζουν τον αισθητήρα περαιτέρω 3 φορές κατά την ημέρα 1 και ακολούθως, 4 φορές την ημέρα (πριν από το πρωινό γεύμα, το μεσημεριανό γεύμα, το δείπνο και στη νυχτερινή κατάκλιση) μέχρι την ημέρα 4 ή 5. Επίσης θα έπρεπε να καταγράψουν κάθε γεύμα και να πραγματοποιούν εξέταση της γλυκόζης του τριχοειδικού αίματος, με μετρητή γλυκόζης αίματος, 6 φορές την ημέρα: FBG κατά την πρωινή κατάκλιση ακριβώς πριν από το πρωινό γεύμα και πριν από το μεσημεριανό γεύμα, καθώς και 2 ώρες μετά την έναρξη κάθε γεύματος (PPBG 2 ωρών) μέχρι την ημέρα 4 ή 5. Οι ασθενείς επέστρεψαν στο νοσοκομείο ώστε να αφαιρεθεί ο αισθητήρας του CGMS και τα αποτελέσματα καταγράφονταν στον υπολογιστή του γιατρού. Κατά τον ίδιο χρόνο, συλλέγονταν τα ημερολόγια των ασθενών σχετικά με την αυτοπαρακολούθηση των επιπέδων γλυκόζης αίματος και την καταγραφή της πρόσληψης γεύματος. Υπήρχε διαθέσιμη για τους ασθενείς και μια γραμμή 24 τηλεφωνικής εξυπηρέτησης, κατά τη διάρκεια της φάσης προσδιορισμού του προφίλ μέσω του CGMS. Υπό τις ίδιες συνθήκες, πραγματοποιήσαμε και ένα δεύτερο προσδιορισμό του προφίλ μέσω CGMS, εντός 1 μήνα. Έρευνα διατροφής Κατά τη διάρκεια κάθε περιόδου προσδιορισμού του προφίλ μέσω CGMS, οι ασθενείς είχαν λάβει την οδηγία να σιτίζονται κανονικά, χωρίς να λαμβάνουν οποιοδήποτε ενδιάμεσο μικρό γεύμα και τους είχε ζητηθεί να απέχουν από οποιεσδήποτε δραστηριότητες με σωματικές απαιτήσεις. Οι ασθενείς ήταν ελεύθεροι να ακολουθήσουν την τακτική διατροφή τους. Τους ζητήθηκε να καταγράφουν με ακρίβεια σε ένα ημερολόγιο τι ακριβώς έφαγαν, μετά από κάθε γεύμα. Τα ημερολόγια ζύγισης των γευμάτων αναλύθηκαν ακολούθως από 2 διαιτολόγους, ώστε να αξιολογηθεί η πρόσληψη υδατανθράκων, λιπιδίων, πρωτεϊνών και θερμίδων, σε κάθε γεύμα. Σε περιπτώσεις διαφωνίας μεταξύ των δύο ερευνητών, τα δεδομένα ανασκοπούνταν από αμφότερους και λαμβανόταν μια ομόφωνη απόφαση. Προκειμένου να υπάρξει ικανού εύρους πρόσληψη υδατανθράκων, καθώς και να υπάρξει ικανότητα ακριβούς ανάλυσης της συσχέτισης μεταξύ απόκλισης της PPBG και πρόσληψης υδατανθράκων, οι ασθενείς έλαβαν την οδηγία να διπλασιάζουν την πρόσληψη υδατανθράκων μία φορά την ημέρα σε ένα από τα τρία γεύματα (πρωινό, μεσημεριανό ή δείπνο), με βάση τις συστάσεις του διαιτολόγου («φορτισμένα σε υδατάνθρακες» γεύματα), σε αμφότερες τις περιόδους CGMS. Ανάλυση δεδομένων Περιγραφικές αναλύσεις. Τα δεδομένα από όλα τα γεύματα (n=680) αναλύθηκαν καταρχήν. Για κάθε τύπο γεύματος (πρωινό, μεσημεριανό και δείπνο), αντιπαρατέθηκαν οι χρόνοι έναρξης γεύματος (χρόνος 0) και ακολούθως αναλύθηκε το προφίλ της μέσης μεταγευματικής γλυκόζης αίματος 4 ωρών. Ανάλυση συσχετίσεων Η συνολική συσχέτιση μεταξύ μεταγευματικής απόκλισης γλυκόζης αίματος (ΔPBG) και πρόσληψης υδατανθράκων αξιολογήθηκε σε όλους τους ασθενείς. Για την αξιολόγηση της ΔPBG χρησιμοποιήθηκαν 4 κριτήρια: 1) PPBGmax(0-4) μείον προγευματική γλυκόζη αίματος (ή FBG για το πρωινό γεύμα), 2) PPBG 2 ωρών μείον προγευματική BG (ή FBG για το πρωινό γεύμα), 3) AUC(0-3 h) και 4) AUC(0-4 h). Το πρώτο κριτήριο παρουσίαζε την καλύτερη συσχέτιση μεταξύ πρόσληψης υδατανθράκων και ΔPBG. Επομένως, θεωρήθηκε ως αντιπροσωπευτικό της ΔPBG και επιλέχτηκε για τις περαιτέρω αναλύσεις. Οι αναλύσεις αυτές της συσχέτισης επαναλήφτηκαν, αντικαθιστώντας την πρόσληψη υδατανθράκων με το λόγο περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες/σωματικό βάρος. Επαναλήφτηκαν παρόμοιες αναλύσεις, λαμβάνοντας υπόψιν το χρόνο γεύματος (πρωινό, μεσημεριανό και δείπνο). Προτυποποίηση της ανάλυσης Προκειμένου να διασφαλιστεί η αξιοπιστία των δεδομένων, για την προτυποποίηση χρησιμοποιήθηκαν μόνο τα αποτελέσματα των πρώτων 3 ημερών κάθε προσδιορισμού χαρακτηριστικών μέσω CGMS (n =593). Μεταβλητές που επιλέχθηκαν Οι μεταβλητές που είχαν μεγαλύτερη πιθανότητα να επηρεάζουν τη ΔPBG συλλέχτηκαν για κάθε ασθενή και περιλάμβαναν, 1) δημογραφικά στοιχεία (ηλικία, φύλο), 2) μεταβλητές που σχετίζονται με το γεύμα (πρόσληψη υδατανθράκων, περιεκτικότητα σε λιπίδια και πρωτεΐνες, χρόνος γευμάτων και τύπος γευμάτων [κανονικά ή «φορτισμένα με υδατάνθρακες»]), 3) μεταβλητές που σχετίζονται με τη μεταβολική ρύθμιση (A1C, FBG και προγευματικές τιμές της γλυκόζης αίματος) και 4) μεταβλητές που επηρεάζουν την αξιολόγηση της αντίστασης στην ινσουλίνη (βασικές τιμές C-πεπτιδίου και τιμές κατόπιν διέγερσης, περίμετρος μέσης, BMI, λόγος περιμέτρου μέσης προς περίμετρο ισχίων και ο συντελεστής ευαισθησίας στην ινσουλίνη [Κ] (Κ = δόση βασικής ινσουλίνης/0,35 x σωματικό βάρος σε χιλιόγραμμα) (12). Σε περίπτωση καλής συσχέτισης μεταξύ δύο από αυτές τις μεταβλητές, για τις επόμενες αναλύσεις επιλεγόταν μόνο η πιο σχετική. Σύνολο πληθυσμού Οι παραπάνω αναφερόμενες μεταβλητές μελετήθηκαν στα πλαίσια μιας πολυώνυμης εξίσωσης. Η πολυώνυμη εξίσωση που έδωσε την καλύτερη πρόβλεψη αξιολογήθηκε μέσω μιας σταδιακής μεθόδου (με επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας για την τιμή ένταξης της κάθε καταγραφής και με την τιμή παραμονής στο μοντέλο να ισούται με 0,10. Ένα μικτό μοντέλο ανάλυσης της διασποράς, που χρησιμοποιούσε μια δομή συσχέτισης μέσω αυτο-παλινδρόμησης, με τους ασθενείς ως τυχαίο παράγοντα, χρησιμοποιήθηκε επίσης για να ληφθεί υπόψιν η πιθανή συσχέτιση μεταξύ των μετρήσεων κάθε ασθενούς. Οι δύο κύριοι παράγοντες που επηρέαζαν την ΔPBG (πρόσληψη υδατανθράκων και χρόνος γεύματος) ενσωματώθηκαν ως σταθεροί παράγοντες. Όλα τα παραπάνω μοντέλα συγκρίθηκαν μεταξύ τους ως προς την ικανότητα τους να προβλέπουν τη μεταβλητότητα της ΔPBG. 12 Diabetes Care, Ελληνική Έκδοση, Τεύχος 7, 1-2/2011

14

15 Prediction of Postprandial Blood Glucose Excursion Πρωινό Μεσημεριανό Δείπνο Εικόνα 1 - Τα προφίλ PPBG 4 ωρών: Ο χρόνοι έναρξης όλων των γευμάτων (πρωινό, μεσημεριανό και δείπνο) επιπροβάλλονται στην ανάλυση (χρόνος 0). Η ανάλυση PPBG πραγματοποιήθηκε ακολούθως, σε μια περίοδο 4 ωρών, από το χρόνο 0. Η διάμεση τιμή της BG (διαφορά γλυκόζης αίματος) ήταν στατιστικά σημαντικό βαθμό υψηλότερη κατά το πρωινό, σε σχέση με ό,τι κατά το μεσημεριανό και κατά το δείπνο 111 [81: 160] έναντι 69,5 [41,5: 106] και 82,5 [53: 119] mg/dl, P<0,0001). Η διάμεση τιμή της απόκλισης της BG σημειώθηκε στα 110 λεπτά (80: 165) μετά την έναρξη των γευμάτων, αλλά διέφερε ανάλογα με τον τύπο γεύματος (95 [75: 120] λεπτά, κατά το πρωινό έναντι 120 [80: 180] λεπτά κατά το γεύμα και 125 [95: 190] κατά το δείπνο, με Ρ< 0,0001). Μεμονωμένες συσχετίσεις Η συσχέτιση μεταξύ πρόσληψης υδατανθράκων και ΔPBG μελετήθηκε επίσης σε κάθε ασθενή και όλοι οι ασθενείς ταξινομήθηκαν ανάλογα με το βαθμό συσχέτισης σε αυτούς μεταξύ ΔPBG και πρόσληψης υδατανθράκων. Στατιστική ανάλυση Μέγεθος δείγματος. Σχεδιάσαμε να εντάξουμε στη μελέτη 40 ασθενείς ώστε να ληφθούν τουλάχιστον 30 πλήρεις αξιολογήσιμες παρατηρήσεις. Αυτό θα οδηγούσε σε ένα σύνολο 540 χρήσιμων γευματικών τιμών (30 ασθενείς, δύο προφίλ χαρακτηριστικών μέσω CGMS με 9 γεύματα ανά ασθενή, που θα μπορούσαν να αναλυθούν), δίνοντας επομένως 180 τιμές για κάθε ένα από τα τρία γεύματα, που να είναι διαθέσιμα για την ανάλυση. Ανάλυση δεδομένων Χρησιμοποιήθηκε το πρόγραμμα SPSS 15 για Windows, προκειμένου να διενεργηθεί η περιγραφική στατιστική ανάλυση, ενώ τα αποτελέσματα αναφέρονται ως μέσος όρος ± SD, εφόσον τα δεδομένα ακολουθούσαν κανονική κατανομή. Οι συγκρίσεις πραγματοποιήθηκαν με την χρήση της τεχνικής μονόδρομης ANOVA, ενώ σε περίπτωση μη κανονικής κατανομής, τα δεδομένα παρουσιάζονται ως ενδιάμεση τιμή και διατεταρτημοριακό εύρος. Οι συγκρίσεις πραγματοποιήθηκαν μέσω μονόδρομης ANOVA των Kruskal-Wallis. Η στατιστική σημαντικότητα για τις αμφίδρομες διαδικασίες ορίστηκε στο P < 0,05. Για τις αναλύσεις προτυποποίησης χρησιμοποιήθηκε το SAS 9.1 για Windows XP. Όλα τα μοντέλα συγκρίθηκαν χρησιμοποιώντας τους συντελεστές R2 για τις πολυώνυμες και γραμμικές εξισώσεις ή τα κριτήρια πληροφορίας Akaike για τα μικτά μοντέλα, με την καλύτερη προβλεπτική ικανότητα να λογαριάζεται όταν ο συντελεστής R2 ήταν υψηλότερος και οι τιμές κριτηρίων πληροφορίας Akaike ήταν οι χαμηλότερες, αντίστοιχα. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Πληθυσμός μελέτης Οι 37 ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (25 άντρες, 12 γυναίκες) που συμπεριλήφθηκαν στη μελέτη αντιμετωπίζονταν με σουλφονυλουρία, μετφορμίνη και ινσουλίνη glargine και παρουσίαζαν αρχικά καλή ρύθμιση γλυκόζης αίματος. Οι ασθενείς αυτοί ήταν ηλικίας 64 ±6 ετών. Ο ΒΜΙ τους ήταν 29,3 ±4 kg/m2 και τα μέσα επίπεδα της A1C κατά την έναρξη ήταν 7,7±0,8%. Η αρχική τιμή του πεπτιδίου C ήταν 2,4±1,1 ng/ml και η δόση της ινσουλίνης glargine ήταν 33 μονάδες/ημέρα (20: 44) Καταγράφτηκαν τα προφίλ 3 έως 5 ημερών για τη γλυκόζη αίματος, στους 37 ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, χρησιμοποιώντας μια CGMS. Τα προφίλ καταγράφτηκαν μία φορά (n =5) ή δύο (n =32). Η διάμεση τιμή του χρονικού διαστήματος μεταξύ των δύο σειρών δεδομένων ήταν 11 ημέρες (11: 18). Προφίλ μεταγευματικής γλυκόζης αίματος Τα δεδομένα από 680 γεύματα αναλύθηκαν για το σύνολο του πληθυσμού. Το προφίλ της μέσης μεταγευματικής γλυκόζης αίματος, προσαρμοσμένο ως προς την έναρξη του, παρουσιάζεται στην Εικόνα 1. Η 14 Diabetes Care, Ελληνική Έκδοση, Τεύχος 7, 1-2/2011

16

17 Prediction of Postprandial Blood Glucose Excursion μέση τιμή της απόκλισης της γλυκόζης αίματος ήταν σε στατιστικά σημαντικό βαθμό υψηλότερη κατά το πρωινό γεύμα, σε σχέση με ό,τι κατά το μεσημεριανό και κατά το δείπνο (111 [81; 160] έναντι 69,5 [41,5; 106] και 82,5 [53; 119] mg/dl, P <0,0001), για διάμεση τιμή πρόσληψης υδατανθράκων της τάξης των 52 (40: 70), 77 (53: 113) και 72 (50: 98) g κατά το πρωινό, το γεύμα και το δείπνο, αντίστοιχα. Η μέγιστη απόκλιση της PPBG εμφανίστηκε περίπου στα 110 λεπτά μετά την έναρξη του γεύματος. Ωστόσο, ο χρόνος μέχρι τη μέγιστη απόκλιση ήταν σε στατιστικά σημαντικό βαθμό βραχύτερος κατά το πρωινό, σε σχέση με ό,τι στο μεσημεριανό ή στο δείπνο (95 [75; 120] έναντι 120 [80; 180] min και 125 [95; 190] min, P <0.0001). Σχέση μεταξύ μεταγευματικής απόκλισης γλυκόζης αίματος και πρόσληψης υδατανθράκων Η αρχική συνολική ανάλυση των 680 γευμάτων έδειξε μια ασθενή συσχέτιση μεταξύ απόκλισης γλυκόζης αίματος και πρόσληψης υδατανθράκων, ανεξάρτητα από τις αναπαραστάσεις της μεταγευματικής απόκλισης γλυκόζης αίματος (R2: 0,06-0,09), ωστόσο, η PPBGmax (0-4 h) μείον προγευματική BG (ή FBG για το πρωινό), οριζόμενη ως ΔBG, έδειξε την καλύτερη συσχέτιση και επομένως χρησιμοποιήθηκε για τις επόμενες αναλύσεις. Η συσχέτιση αυτή βελτιώθηκε ελαφρώς μετά από μια προσαρμογή ως προς το σωματικό βάρος (τα δεδομένα δεν απεικονίζονται). Η συσχέτιση μεταξύ ΔBG και πρόσληψης υδατανθράκων βελτιώθηκε όταν λήφθηκε υπόψιν ο χρόνος του γεύματος, με την καλύτερη συσχέτιση να υπάρχει για το πρωινό και για το δείπνο, σε σχέση με το μεσημεριανό γεύμα. Χρησιμοποιώντας την εξίσωση καμπύλης παλινδρόμησης για κάθε γεύμα, τεκμηριώθηκε μια απλή συνολική συσχέτιση μεταξύ ΔBG και πρόσληψης υδατανθράκων. Για το πρωινό, ΔBG mg/dl) = 65 x υδατάνθρακες/σωματικό βάρος + 73 (R2=0,20, P<0,0001). Η κλίση μειώθηκε στο μισό κατά το γεύμα (α=32), σταθερά b=43, R2=0,09, P<0,0001) και κατά το 1/3 στο δείπνο (α=53, σταθερά b=36, R2 = 0,2, P < 0,0001). Αυτές οι αναλύσεις συσχετίσεων έδειξαν ότι για την ίδια περιεκτικότητα του γεύματος σε υδατάνθρακες, η ΔBG ήταν διπλάσια υψηλότερη κατά το πρωινό και κατά τα 2/3 υψηλότερη κατά το δείπνο, σε σχέση με ό,τι στο μεσημεριανό. Αυτές οι γραμμικές προσεγγίσεις συμπληρώθηκαν ακολούθως από πολυπαραγοντικές πολυώνυμες αναλύσεις, ώστε να αυξηθεί η προγνωστική ικανότητα του μοντέλου. Μοντελοποίηση της ΔBG Τα δεδομένα για τις πρώτες 3 ημέρες από το προφίλ της BG αναλύθηκαν για να γίνει μοντελοποίηση της ΔBG. Σύνολο πληθυσμού: ανάπτυξη της πολυώνυμης εξίσωσης Τα διαθέσιμα σχετικά κριτήρια που ήταν πιθανό ότι επηρεάζουν την απόκλιση της BG καταγράφτηκαν και ακολούθως, 12 από αυτά ενσωματώθηκαν σε μια πολυώνυμη εξίσωση. Οι μεταβλητές αυτές περιλάμβαναν το περιεχόμενο σε υδατάνθρακες (g), το χρόνο γεύματος (πρωινό, μεσημεριανό ή δείπνο), τον τύπο γεύματος (φορτισμένο σε υδατάνθρακες, φορτισμένο εκ των υστέρων με υδατάνθρακες ή κανονικό γεύμα), το BMI (kg/m2), τα βασικά επίπεδα C- πεπτιδίου (ng/ml), το συντελεστή ευαισθησίας στην ινσουλίνη (Κ), το περιεχόμενο σε πρωτεΐνη (g), την A1C (%), την προγευματική ΒG (ή την FBG για το πρωινό) (mg/dl), την ηλικία (έτη), τη περίμετρο μέσης (εκατοστά) και το λόγο περιμέτρου μέσης προς περίμετρο ισχίων. Ελέγξαμε ότι αυτές οι 12 μεταβλητές δεν συσχετίζονταν πολύ υψηλά μεταξύ τους, ώστε να συνεχιστεί η ανάλυση (οι συντελεστές συσχέτισης ανά ζεύγη ήταν όλοι κάτω από 0,65). Ακολούθως, η ΔBG εκφράστηκε τελικά ως εξής: ΔBG= -507,6 +1,0 (CHO) -199,0 (A1C)- 29,9 (BMI) -0,44 (προγευματική BG ή FBG για το πρωινό) -36,5 (πρωινό) ή -7,8 (μεσημεριανό) -19,2 (γεύμα φορτισμένο με υδατάνθρακες) -23,2 (C-πεπτίδιο)+42,8 (K) -8,6 (περίμετρος μέσης) -181,5 (λόγος περιμέτρου μέσης προς περίμετρο ισχίων) -33,0 (ηλικία) - 0,0023 (CHO) 2-14,2 (A1C)2+0,44 (BMI) 2-2,80 (C- πεπτίδιο) 2-9,44 (K) 2-0,039 (περίμετρος μέσης) 2-0,01 (πρωτεΐνη)2-0,24 (ηλικία) 2 με R 2 = 49%. Αυτό υποδήλωνε ότι χρησιμοποιώντας αυτό το μοντέλο, το 49% της μεταβλητότητας της ΔBG θα μπορούσε έτσι να εξηγηθεί. Οι μεταβλητές με τη μεγαλύτερη επιρροή στην απόκλιση της BG ήταν η πρόσληψη υδατανθράκων και ο χρόνος γεύματος με τις αντίστοιχες συνεισφορές τους ως προς τη μεταβλητότητα της ΔBG να διαμορφώνονται στο 15% και στο 9%. Η ανάλυση των άλλων τριών κριτηρίων για την απόκλιση της PPBG [PPBG2 h-προγευματική BG (ή FBG για το πρωινό) AUC(0-3 ώρες) και ΑUC(0-4 ώρες)] έδωσαν παρόμοια αποτελέσματα, με τους συντελεστές R 2 περίπου στο 0,50 (0,49-0,52). Επομένως, η μισή από τη μεταβλητότητα της ΔBG θα μπορούσε να εξηγηθεί με τη χρήση των επιλεγμένων μεταβλητών. Περιορίζοντας τη μοντελοποίηση της ΔBG σε μια απλή πρώτου βαθμού εξίσωση που χρησιμοποιούσε τις 6 κύριες μεταβλητές οδηγηθήκαμε σε μια απλοποιημένη συνάρτηση της ΔBG: ΔBG=46+0,6 (υδατάνθρακες) + [46 (πρωινό) ή -12 (γεύμα)]-2(bmi)- 3,6 (C-πεπτίδιο) +12 (A1C)-0,34 (προγευματική BG ή FBG για το πρωινό). Το μοντέλο αυτό ευθυνόταν για το 38% της μεταβλητότητας της ΔBG. Προτάθηκε ένα μοντέλο μεικτών δράσεων για να ληφθεί υπόψιν η πιθανή συσχέτιση μεταξύ επαναληπτικών μετρήσεων στο ίδιο ασθενή. Η ανάλυση διενεργήθηκε ως προς την πρόσληψη υδατανθράκων και ως προς το χρόνο γεύματος, οι οποίες αμφότερες ήταν ανεξάρτητοι παράγοντες (P < 0,0001), αλλά η χρήση αυτού του γραμμικού μοντέλου δεν βελτίωσε την προγνωστική αξία. Μεμονωμένα δεδομένα Για κάθε ασθενή δημιουργήθηκε μια καμπύλη παλινδρόμησης μεταξύ της πρόσληψης υδατανθράκων και της ΔBG και υπολογίστηκε ο συντελεστής προσδιορισμού του R2. Η ανάλυση των μεμονωμένων 16 Diabetes Care, Ελληνική Έκδοση, Τεύχος 7, 1-2/2011

18 Franc και συνεργάτες Υδατάνθρακες (g)/σωματικό βάρος (kg) Υδατάνθρακες (g)/σωματικό βάρος (kg) Εικόνα 2 - Γραμμική συσχέτιση μεταξύ πρόσληψης υδατανθράκων (CHO) με βάση το σωματικό βάρος και τη ΔBG για αποκριθέντες ασθενείς (A) (καλή συσχέτιση μεταξύ πρόσληψης CHO/σωματικού βάρους και ΔBG) και για μη αποκριθέντες ασθενείς (Β) (καμία συσχέτιση μεταξύ πρόσληψης CHO/σωματικού βάρους και ΔBG). δεδομένων αποκάλυψε υψηλή μεταβλητότητα στο ίδιο άτομο, για συγκεκριμένους ασθενείς, οι οποίοι και επισημάνθηκαν ως «αποκριθέντες», οι οποίοι παρουσίαζαν καλή συσχέτιση μεταξύ ΔBG και πρόσληψης υδατανθράκων (R 2 0,30, n = 8), ενώ οι άλλοι επισημάνθηκαν ως «μη αποκριθέντες», παρουσιάζοντας φτωχή συσχέτιση (R 2 < 0,30, n =29) (Εικόνα 2). Δεν υπήρξε καμία διαφορά αναφορικά με τη διάρκεια της νόσου, μεταξύ αποκριθέντων και μη αποκριθέντων ασθενών. Οι αποκριθέντες ήταν πιο αδύνατοι από τους μη αποκριθέντες (BMI 26,5 ±3.1 έναντι 30,1 ± 3.9 kg/m 2, P =0,019), είχαν υψηλότερη διάμεση τιμή απόκλισης της PPBG (ΔBG, 103 [62: 151] έναντι 85 [53: 124] mg/dl, P=0,001) και είχαν χαμηλότερη διάμεση τιμή πρόσληψης υδατανθράκων (60 [43: 91] έναντι 67 [48: 96] g, P =0,027). Η διάμεση τιμή πρόσληψης λιπιδίων ήταν επίσης υψηλότερη (26 [16: 40] έναντι 22 [12: 32] g, P = 0,001). Δεν υπήρχε καμία διαφορά ως προς τη διάμεση τιμή της περιεκτικότητας σε θερμίδες ανά γεύμα (635 [425: 892] έναντι 614 [396: 838] kcal/γεύμα, P=0,247), αλλά η διάμεση τιμή της περιεκτικότητας σε θερμίδες ανά γεύμα και ανά χιλιόγραμμο βάρους διέφερε σε στατιστικά σημαντικό βαθμό μεταξύ των δύο πληθυσμών 7,92 [5,34: 11,52] έναντι 7,25 [4,61: 9,82] kcal/γεύμα/kg, P = 0,03). Μεταξύ των αποκριθέντων ασθενών, υπήρξε μια τάση προς χαμηλότερη αρχική τιμή του C-πεπτιδίου (1,8± 0,7 έναντι 2,4 ± 1,3 ng/ml, P =0,11) και χαμηλότερη δόση ινσουλίνης glargine (20 [18: 42] έναντι 35 [24: 44] units, P = 0,245). ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Υπάρχει αυξανόμενη τεκμηρίωση ως προς το ότι οι αποκλίσεις της PPBG έχουν επιβλαβείς επιδράσεις στο αρτηριακό τοίχωμα (8) και ενέχονται τόσο στις μικροαγγειακές (14) όσο και στις μακροαγγειακές επιπλοκές του σακχαρώδη διαβήτη (15). Οι στρατηγικές προς ελαχιστοποίηση της συγκέντρωσης της PPBG είναι επομένως ουσιώδεις για τη μείωση των επιπλοκών στους ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Η παρούσα μελέτη διενεργήθηκε σε έναν πληθυσμό πασχόντων από σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 με καλά αρχικά επίπεδα γλυκόζης αίματος νηστείας και έλαβε υπόψιν μόνο τους παράγοντες εκείνους που επηρεάζουν τις αποκλίσεις της PPBG. Πολλοί παράγοντες επηρεάζουν τις αποκλίσεις της PPBG, με την πρόσληψη υδατανθράκων να παίζει το θεμελιώδη ρόλο. Είναι αποδεκτό σήμερα ότι το ουσιαστικό περιεχόμενο υδατανθράκων των γευμάτων είναι πιο σημαντικό από την προέλευση ή τον τύπο αυτών των υδατανθράκων (16). Εκτός από το επίπεδο πρόσληψης υδατανθράκων, ο χρόνος του γεύματος συνεισφέρει επίσης σημαντικά στην απόκλιση της γλυκόζης αίματος. Οι Pearce και συνεργάτες (13) έχουν δείξει ότι οι ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 που με τυχαιοποιημένο τρόπο κάνουν θεραπεία μέσω δίαιτας κα οι οποίοι καταναλώνουν ακόμη και σε όλη την ημέρα υδατάνθρακες (70 g υδατάνθρακες ανά γεύμα), παρουσίασαν υψηλότερη απόκλιση της γλυκόζης αίματος στο πρωινό, σε σχέση με ό,τι στο γεύμα ή στο δείπνο. Κατά παρόμοιο τρόπο, στη παρούσα μελέτη, η υψηλότερη διάμεση τιμή απόκλισης της γλυκόζης αίματος παρατηρήθηκε για το πρωινό. Ωστόσο, ένα από τα κύρια ευρήματά μας ήταν ότι για την ίδια πρόσληψη υδατανθράκων, η μέγιστη απόκλιση της γλυκόζης αίματος ήταν δύο φόρες μεγαλύτερη κατά το πρωινό και κατά τα 2/3 φορές μεγαλύτερη κατά το δείπνο, σε σχέση με ό,τι κατά το γεύμα. Η υψηλότερη απόκλιση της γλυκόζης αίματος μετά από το πρωινό μπορεί να οφείλεται στο «φαινόμενο αυγής», δηλαδή μια διαταραχή της ρύθμισης των φυσιολογικών και ορμονικών μοτίβων που οδηγεί σε αυξημένη σύνθεση γλυκόζης στο ήπαρ και μειωμένη χρήση της γλυκόζης. Η ασθενής συσχέτιση μεταξύ απόκλισης γλυκόζης αίματος και πρόσληψης υδατανθράκων στα μεμονωμένα γεύματα υποδηλώνει ότι στην απόκλιση της PPBG ενέχονται και άλλοι παράγοντες εκτός από τους υδατάνθρακες και το χρόνο γεύματος. Οι μεταβλητές που είναι πιθανό ότι επηρεάζουν τα επίπεδα της PPBG επιλέχθηκαν για τη μοντελοποίηση της από- Diabetes Care, Ελληνική Έκδοση, Τεύχος 7, 1-2/

19 Prediction of Postprandial Blood Glucose Excursion κλισης της PPBG. Προέκυψε μια πολυώνυμη εξίσωση 12 μεταβλητών, η οποία επέτρεπε πρόβλεψη για έως και το 50% της μεταβλητότητας της ΔBG. Ορισμένες από τις επιλεγμένες μεταβλητές έχουν ήδη αποδειχθεί ότι ενέχονται στην απόκλιση της PPBG. Η κατανάλωση πρωτεΐνης (10), λιπιδίων (17), τα επίπεδα προγευματικής γλυκόζης (18) και οι δευτερογενείς γευματικές επιδράσεις (19) μπορεί επίσης να τροποποιούν τις επιδράσεις των υδατανθράκων επί της συγκέντρωσης της PPBG (13). Ο βαθμός αντίστασης στην ινσουλίνη επηρεάζει επίσης σημαντικά την απόκλιση της PPBG. Στους ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, η αντίσταση στην ινσουλίνη οφείλεται κυρίως σε απουσία της καταστολής της γευματικής έκκρισής γλυκαγόνης (20) οδηγώντας σε αύξηση της σύνθεσης ηπατικής γλυκόζης (21). Στα μοντέλα μας συμπεριλήφθηκαν μερικές μεταβλητές που χρησιμοποιήθηκαν για την αξιολόγηση της αντίστασης στην ινσουλίνη: περίμετρος μέσης, λόγος περιμέτρου μέσης προς περίμετρο ισχίων, BMI, σωματικό βάρος, συντελεστής ευαισθησίας στην ινσουλίνη (Κ) και C-πεπτίδιο. Η αντίσταση στην ινσουλίνη, η οποία διέφερε ευρέως μεταξύ των ασθενών, συνεισέφερε επίσης στη μεταβλητότητα της ΔBG. Το υπόλοιπο 50% της μεταβλητότητας της ΔBG μπορεί να οφείλεται σε παραμέτρους που δεν αξιολογήθηκαν από την παρούσα μελέτη. Ο γλυκαιμικός δείκτης τροφής και το διαιτητικό γλυκαιμικό φορτίο [glycemic index of food and the dietary glycemic load] μπορεί επίσης να ενέχονται σε αυτήν. Οι παραπάνω παράγοντες θα επέτρεπαν την πρόβλεψη για τη σχετική ταξινόμηση της PPBG και των απαντήσεων στην ινσουλίνη, σε μικτά γεύματα (22). Ωστόσο, σε μια μετανάλυση τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων μελετών, οι δίαιτες με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη συσχετίστηκαν μόνο με ελαφρά βελτίωση της A1C (-0,43%) (23). Οι μέθοδοι μαγειρέματος, οι μέθοδοι επεξεργασίας των τροφών όπως και ο τύπος των τροφών επηρεάζουν επίσης την απόκλιση της PPBG, σε μικρότερη έκταση. Όπως και η σύσταση του γεύματος, η κένωση του στομάχου συνεισφέρει στις τιμές PPBG (21), πιθανώς μέσω των παραγόντων που αφορούν την ινκρετίνη. Ο ρυθμός γαστρικής κένωσης, ο οποίος έχει δειχτεί ότι επηρεάζεται από το σακχαρώδη διαβήτη (24), μπορεί να επάγει κάποια διακύμανση στα μέγιστα επίπεδα της ΔBG και στο χρόνο κατά τον οποίο εμφανίζονται τα μέγιστα επίπεδα της ΔBG. Στην παρούσα μελέτη, η μέγιστη απόκλιση της γλυκόζης αίματος εμφανίστηκε γύρω στα 110 λεπτά μετά την έναρξη των γευμάτων, έναντι 45 λεπτών σε υγιείς εθελοντές (25) και παρατηρήσαμε ένα ποικίλο εύρος τιμών. Οι Pearce και συνεργάτες (13) ανέφεραν παρόμοια διακύμανση στο μέγιστο χρόνο απάντησης γλυκόζης σε μια φόρτιση με υδατάνθρακες, με διαφορές εντός του παρατηρηθέντος λανθάνοντος χρόνου που έφταναν έως και τα 105 λεπτά. Ένα από τα κύρια εμπόδια για μια πιο ακριβή πρόγνωση της απόκλισης της γλυκόζης αίματος είναι η ευρεία διακύμανση των δεδομένων από άτομα σε άτομο. Με βάση τα μεμονωμένα δεδομένα, προσδιορίστηκαν δύο ομάδες ασθενών: Οι αποκριθέντες στην πρόσληψη υδατανθράκων, στους οποίους η ΔBG συσχετιζόταν στενά με την πρόσληψη υδατανθράκων και οι μη αποκριθέντες, που παρουσίαζαν χαμηλότερο βαθμό συσχέτισης. Οι αποκριθέντες ήταν πιο αδύνατοι από τους μη αποκριθέντες και έτειναν να έχουν χαμηλότερο ΒΜΙ και λόγο περιμέτρου μέσης προς περίμετρο ισχίων, όπως και χαμηλότερες τιμές C-πεπτιδίου. Οι αποκριθέντες είχαν σε στατιστικά σημαντικό βαθμό υψηλότερη απόκλιση της PPBG σε σχέση με τους μη αποκριθέντες, ενώ η πρόσληψη υδατανθράκων σε αυτούς ήταν σε στατιστικά σημαντικό βαθμό χαμηλότερη. Δεν μπορεί κανείς να αποκλείσει εντελώς την πιθανότητα ότι οι αποκριθέντες μπορεί να είχαν μειώσει την πρόσληψη υδατανθράκων ώστε να περιορίσουν τις αποκλίσεις της γλυκόζης αίματος. Οι αποκριθέντες έδειχναν να κατανάλωναν περισσότερα λιπίδια ανά γεύμα, αλλά η πρόσληψη θερμίδων δεν διέφερε σε στατιστικά σημαντικό βαθμό από αυτή των μη αποκριθέντων. Αν και ο χαμηλός αριθμός αποκριθέντων υπογραμμίζει την ανάγκη για προσοχή, οι συμμετέχοντες αυτοί είχαν ένα προφίλ ινσουλινοπενίας μεγαλύτερης σε σχέση με τους μη αποκριθέντες, οι οποίοι παρουσίαζαν υψηλότερη αντίσταση στην ινσουλίνη. Το ισχυρό σημείο της μελέτης βασίζεται στη χρήση μιας CGΜS, η οποία επιτρέπει την ανίχνευση δυναμικών μεταβολών στη συγκέντρωση της γλυκόζης αίματος οι οποίες δεν είναι προσδιορίσιμες χρησιμοποιώντας τη διαλείπουσα αυτοπαρακολούθηση της γλυκόζης αίματος. Η μελέτη αυτή διενεργήθηκε σε «τυπικούς» εξωτερικούς ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 οι οποίοι διατρέφονταν κανονικά και λάβαμε τα μέτρα μας ώστε να περιορίσουμε τις πηγές μεταβλητότητας λόγω της φάσης του προφίλ CGMS (απουσία μικρών σύντομων γευμάτων και απουσία μη κανονικής σωματικής δραστηριότητας κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης). Ο σκοπός της μελέτης ήταν να αξιολογηθεί η σχέση μεταξύ απόκλισης γλυκόζης αίματος και πρόσληψης υδατανθράκων σε περιπατητικούς ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Από τη μελέτη μας μπορούν να εξαχθούν ορισμένα συμπεράσματα: 1) Το πρωινό φαίνεται να είναι το βασικό γεύμα στη Γαλλία, δηλαδή το γεύμα που προκαλεί την υψηλότερη απόκλιση της γλυκόζης αίματος. Για την ίδια πρόσληψη υδατανθράκων, σε σύγκριση με το χρόνο γεύματος, η απόκλιση της γλυκόζης αίματος ήταν διπλάσια κατά το πρωινό και κατά τα 2/3 υψηλότερη κατά το δείπνο. 2) Η απόκλιση γλυκόζης αίματος μπορεί να προβλεφθεί αρκετά καλά χρησιμοποιώντας μια εξίσωση που ενσωματώνει τους υδατάνθρακες, την πρόσληψη υδατανθράκων, λιπιδίων και πρωτεΐνης, το χρόνο των γευμάτων, την προγευματική γλυκόζη αίματος (ή την FBG για το πρωινό), την A1C, τη βασική τιμή C-πεπτιδίου, το ΒΜΙ, το λόγο περιμέτρου μέσης προς περίμετρο ισχίων και την ηλικία. 3) Προσδιορίστηκαν δύο κατηγορίες ασθενών ανάλογα με το βαθμό συσχέτισης μεταξύ τιμών γλυκόζης αίματος και πρόσληψης υδατανθράκων. Στους ινσουλινοπενικούς ασθενείς, η πρόσληψη υδατανθράκων ξεκάθαρα προκαλεί αύξηση της PPΒG, ενώ σε ασθενείς με αντίσταση στην ινσουλίνη, κυριαρχούν παράγοντες άλλοι εκτός της φόρτισης υδατανθράκων. Ο τύπος αυτός χαρακτηρισμού του ασθενούς θα πρέπει να χρησιμοποιείται για την κατεύθυνση των θεραπευτικών επιλογών, ευνοώντας την πιο στοχευμένη περίθαλψη και τη βελτίωση της αντιμετώπισης του σακχαρώδη διαβήτη τύπου Diabetes Care, Ελληνική Έκδοση, Τεύχος 7, 1-2/2011

20 Franc και συνεργάτες ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ ΚΑΙ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΑΝΤΙΚΡΟΥΟΜΕΝΩΝ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ This work was supported by an unrestricted grant from sanofiaventis. G.C. is a consultant for sanofi-aventis. No other potential conflicts of interest relevant to this article were reported. S.F. wrote the manuscript, researched data, and contributed to discussion. D.D. researched data and contributed to discussion. C.P. researched data. J.-P.R. contributed to discussion. M.B. and B.B. researched data and contributed to discussion. C.P. and E.R. contributed to discussion. F.M. researched data. M.V.-V. contributed to discussion. G.C. contributed to discussion and reviewed/edited the manuscript. Parts of this study were presented in abstract form at the Association de Langue Française pour l Etude du DIAbète et des Maladies métaboliques (ALFEDIAM) congress, Bruxelles, March 2008, and at the 44th annual meeting of the European Association for the Study of Diabetes, Rome, Italy, 8-11 September From the 1. Department of Diabetes, Sud- Francilien Hospital, Corbeil-Essonnes, France; the 2. Centre d Etudes et de Recherche pour l Intensification du Traitement du Diabete CERITD, Sud-Francilien Hospital, Corbeil- Essonnes, France; and 3. Randomized Clinical Trials (RCTs), Vaulx en Velin, France. Corresponding author: Sylvia Franc, sylvia.franc@free.fr. Received 20 January 2010 and accepted 4 June Published ahead of print at diabetesjournals.org on 14 June DOI: /dc by the American Diabetes Association. Readers may use this article as long as the work is properly cited, the use is educational and not for profit, and the work is not altered. See details. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. UKPDS. Intensive blood-glucose control with sulphonylureas or insulin compared with conventional treatment and riskof complications in patients with type 2 diabetes (UKPDS 33): UKProspective DiabetesStudy (UKPDS) Group. Lancet 1998;352: Holman RR, PaulSK, Bethel MA, Matthews DR, Neil HA. 10-Year follow-up of intensive glucose control in type 2 diabetes (UKPDS 80): UK Prospective Diabetes Study (UKPDS) Group. N Engl J Med 2008;359: Nathan DM, Buse JB, Davidson MB, Heine RJ, Holman RR, Sherwin R, Zinman B. Management of hyperglycemia in type 2 diabetes: a consensus algorithm for the initiation and adjustment of therapy: a consensus statement from the American Diabetes Association and the European Association for the StudyofDiabetes. Diabetes Care 2009;32: American Diabetes Association. Standards of medical care in diabetes: Diabetes Care 2009;32(Suppl. 1):S13-S61 5. Riddle MC, Rosenstock J, Gerich J, Insulin Glargine 4002 Study Investigators, on behalf of the Insulin Glargine 4002 Study Investigators. The treat-to-target trial: randomized addition of glargine or human NPH insulin to oral therapy of type 2 diabetic patients. Diabetes Care 2003;26: Yki-Jarvinen H, Kauppinen-Makelin R, Tiikkainen M, Vahatalo M, Virtamo H, Nikkila K, Tulokas T, Hulme S, Hardy K, McNulty S, Hanninen J, Levanen H, Lahdenpera S, Lehtonen R, Ryysy L. Insulin glargine or NPH combined with metformin in type 2 diabetes: the LANMET study. Diabetologia 2006;49: Monnier L, Colette C, Dunseath GJ, Owens DR. The loss of postprandial glycemic control precedes stepwise deterioration of fasting with worsening diabetes. Diabetes Care 2007;30: Ceriello A, Colagiuri S, Gerich J, Tuomilehto J, Guideline Development Group. Guideline for managementofpostmealglucose. Nutr Metab Cardiovasc Dis 2008;18:S17-S33 9. Rodbard HW, Blonde L, Braithwaite SS, Brett EM, Cobin RH, Handelsman Y, Hellman R, Jellinger PS, Jovanovic LG, Levy P, Mechanick JI, Zangeneh F. AACE Diabetes Mellitus Clinical Practice Guidelines Task Force: American Association ofclinicalendocrinologists (AACE) Medical Guidelines for Clinical Practise for the management of Diabetes Mellitus. Endocr Pract 2007;13(Suppl. 1): Gannon MC, Nuttall FQ, Westphal SA, Fang S, Ercan-Fang N. Acute metabolic response to high-carbohydrate, highstarch meals compared with moderatecarbohydrate, lowstarch mealsin subjectswith type 2 diabetes. Diabetes Care 1998;21: Sheard NF, Clark NG, Brand-Miller JC, Franz MJ, Pi-Sunyer FX, Mayer-Davis E, Kulkarni K, GeilP. Dietarycarbohydrate (amountand type) in the prevention and management of diabetes: a statement by the American Diabetes Association. Diabetes Care 2004;27: Franc S, Dardari D, Boucherie B, Riveline JP, Biedzinski M, Petit C, Requeda E, Leurent P, Varroud-Vial M, Hochberg G, Charpentier G. Real-life application and validation offlexible intensive insulintherapy algorithms in type 1 diabetes patients. Diabete Metab 2009;35: Pearce KL, Noakes M, Keogh J, Clifton PM. Affect of carbohydrate distribution on postprandial glucose peaks with the use of continuous glucose monitoring in type 2 diabetes. Am J Clin Nutr 2008;87: Shiraiwa T, Kaneto H, Miyatsuka T, Kato K, Yamamoto K, Kawashima A, Kanda T, Suzuki M, Imano E, Matsuhisa M, Hori M, Yamasaki Y. Post-prandial hyperglycemia is an important predictor ofthe incidence ofdiabeticmicroangiopathy in Japanese type 2 diabetic patients. Biochem Biophys Res Commun 2005;336: Bonora E. Postprandial peaks as a riskfactor for cardiovascular disease: epidemiological perspectives. Int J Clin Pract 2002;129: Franz MJ, Bantle JP, Beebe CA, Brunzell JD, Chiasson JL, Garg A, Holzmeister LA, Hoogwerf B, Mayer-Davis E, Mooradian AD, Purnell JQ, Wheeler M, American Diabetes Association. Evidence-based nutrition principles and recommendations for the treatment and prevention of diabetes and related complications. Diabetes Care 2003;26:S51-S Garg A. High-monounsaturated-fat diets for patients with diabetes mellitus: a meta-analysis. Am J Clin Nutr 1998;67(Suppl.);577S-582S 18. Nielsen H, Nielsen GL. Preprandial blood glucose values: influence on glycemic response studies. Am J Clin Nutr 1989;49: Jenkins DJ, Wolever TM, Taylor RH, Griffiths C, Krzeminska K, Lawrie JA, Bennett CM, Goff DV, Sarson DL, Bloom SR. Slow release dietary carbohydrate improves second meal tolerance. Am J Clin Nutr 1982;35: Dinneen S, Alzaid A, Turk D, Rizza R. Failure of glucagon suppression contributes to postprandial hyperglycaemia in IDDM. Diabetologia 1995;38: Gin H, Rigalleau V. Post-prandial hyperglycemia: post-prandial hyperglycemia and diabetes. Diabete Metab 2000;26: Wolever TM, Yang M, Zeng XY, Atkinson F, Brand-Miller JC. Food glycemicindex, asgiven in glycemic index tables, is a significant determinant of glycemic responses elicited by composite breakfast meals. Am J Clin Nutr 2006;83: Brand-Miller J, Hayne S, Petocz P, Colagiuri S. Low-glycemicindexdietsin the managementof diabetes: a meta-analysisofrandomized controlled trials. Diabetes Care 2003;26: Samsom M, Bharucha A, Gerich JE, Hermann K, Limmer J, Linke R, MaggsD, Schirra J, Vella A, Wo rle HJ, Goke B. Diabetes mellitus and gastric emptying: questionsand issuesin clinicalpractice. Diabete Metab Res Rev 2009;25: Chapelot D, Marmonier C, Valensi P. Predicting more accurately the overall glucose response to a lunch meal by using the postprandial glucose peak. Metabolism 2007;56:37-43 Diabetes Care, Ελληνική Έκδοση, Τεύχος 7, 1-2/

ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ: «Πώς επιτυγχάνω καλή ρύθμιση στις δύσκολες περιπτώσεις: Σχέδιο δράσης» ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ

ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ: «Πώς επιτυγχάνω καλή ρύθμιση στις δύσκολες περιπτώσεις: Σχέδιο δράσης» ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ: «Πώς επιτυγχάνω καλή ρύθμιση στις δύσκολες περιπτώσεις: Σχέδιο δράσης» ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ Δρ. Α. Μελιδώνης Υπεύθυνος Διαβητολογικού Κέντρου Γ.Ν. Πειραιά «ΤΖΑΝΕΙΟ» Διαβητολογικό Κέντρο

Διαβάστε περισσότερα

Μοντέλα πρόγνωσης. του Σακχαρώδη Διαβήτη. Ηλιάδης Φώτης. Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας-Διαβητολογίας ΑΠΘ Α ΠΡΠ, Νοσοκοµείο ΑΧΕΠΑ

Μοντέλα πρόγνωσης. του Σακχαρώδη Διαβήτη. Ηλιάδης Φώτης. Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας-Διαβητολογίας ΑΠΘ Α ΠΡΠ, Νοσοκοµείο ΑΧΕΠΑ Μοντέλα πρόγνωσης του Σακχαρώδη Διαβήτη Ηλιάδης Φώτης Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας-Διαβητολογίας ΑΠΘ Α ΠΡΠ, Νοσοκοµείο ΑΧΕΠΑ IDF Diabetes Atlas 5th Edition 2012 Update 3.8 million men and women worldwide

Διαβάστε περισσότερα

Ηλίας Ν. Μυγδάλης. Β Παθολογική Κλινική και Διαβητολογικό Κέντρο, Γενικό Νοσοκομείο ΝΙΜΤΣ, Αθήνα

Ηλίας Ν. Μυγδάλης. Β Παθολογική Κλινική και Διαβητολογικό Κέντρο, Γενικό Νοσοκομείο ΝΙΜΤΣ, Αθήνα ΕΤΟΣ ΙΔΡΥΣΕΩΣ 1942 «Έναρξη ινσουλίνης στα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2: πότε και πως ;» Ηλίας Ν. Μυγδάλης Β Παθολογική Κλινική και Διαβητολογικό Κέντρο, Γενικό Νοσοκομείο ΝΙΜΤΣ, Αθήνα Ειδικό φροντιστήριο

Διαβάστε περισσότερα

MESODA. Διαβητολογικό Κέντρο Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά «Τζάνειο»

MESODA. Διαβητολογικό Κέντρο Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά «Τζάνειο» Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΟΝ ΑΥΤΟΕΛΕΓΧΟ ΣΤΟ ΚΑΡΔΙΟΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΩΝ ΑΡΡΥΘΜΙΣΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2: ΠΟΛΥΚΕΝΤΡΙΚΗ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ MESODA Αγγελική Αγγελίδη, Ευάγγελος Φουστέρης,

Διαβάστε περισσότερα

ΟΞΥ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ

ΟΞΥ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΩΝ ΤΙΜΩΝ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΝΟΣΗΛΕΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΟΣ ΕΤΟΥΣ ΕΚΒΑΣΗ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΟΞΥ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ Α Κουτσοβασίλης 1, Γ Κουκούλης 2, Ι Πρωτοψάλτης 1, Ι Σκουλαρίγκης 3, Φ Τρυποσκιάδης 3,

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Στατίνες και σακχαρώδης διαβήτης Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Σακχαρώδης διαβήτης και καρδιαγγειακός κίνδυνος Μετα-ανάλυση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΜΑΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΑΤΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ

ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΜΑΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΑΤΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΜΑΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΑΤΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ ΠΗΝΕΛΟΠΗ ΔΟΥΒΟΓΙΑΝΝΗ Κ Λ Ι Ν Ι Κ Η Δ Ι Α Ι Τ Ο Λ Ο Γ Ο Σ - Δ Ι ΑΤ Ρ Ο Φ Ο Λ Ο Γ Ο Σ M S C, R D Περίληψη

Διαβάστε περισσότερα

«Θεραπευτικός αλγόριθµος ADA/EASD 2012»

«Θεραπευτικός αλγόριθµος ADA/EASD 2012» «Θεραπευτικός αλγόριθµος ADA/EASD 2012» ΕΤΟΣ ΙΔΡΥΣΕΩΣ 1942 Ηλίας Ν. Μυγδάλης Συντονιστής Διευθυντής Β Παθολογική Κλινική και Διαβητολογικό Κέντρο, Γενικό Νοσοκοµείο ΝΙΜΤΣ, Αθήνα 9o Πανελλήνιο Συνέδριο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΑΚΡΙΒΕΙΑΣ ΤΩΝ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΣΥΣΚΕΥΗΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΣΕ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΥΠΟ ΑΙΜΟΚΑΘΑΡΣΗ

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΑΚΡΙΒΕΙΑΣ ΤΩΝ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΣΥΣΚΕΥΗΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΣΕ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΥΠΟ ΑΙΜΟΚΑΘΑΡΣΗ 31o Πανελλήνιο Ετήσιο Συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης και Εκπαίδευσης για τον Σακχαρώδη Διαβήτη ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΑΚΡΙΒΕΙΑΣ ΤΩΝ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΣΥΣΚΕΥΗΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΣΕ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ

Διαβάστε περισσότερα

Ρύθμιση της γλυκόζης αίματος ή επίτευξη πολλαπλών θεραπευτικών στόχων?

Ρύθμιση της γλυκόζης αίματος ή επίτευξη πολλαπλών θεραπευτικών στόχων? Ρύθμιση της γλυκόζης αίματος ή επίτευξη πολλαπλών θεραπευτικών στόχων? Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Τμήμα Ιατρικής, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Α Προπαιδευτική Παθολογική

Διαβάστε περισσότερα

Ινσουλινοθεραπεία (Βασική +ΑΔ)

Ινσουλινοθεραπεία (Βασική +ΑΔ) Ινσουλινοθεραπεία (Βασική +ΑΔ) Δήλωση Συμφερόντων Το περιεχόμενο της παρουσίασης αντανακλά τις απόψεις του ομιλητή.ο ομιλητής έχει λάβει τιμητικές αμοιβές για ομιλίες από τις ακόλουθες φαρμακευτικές εταιρείες

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΟΡΙΝΘΟΥ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ

ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΟΡΙΝΘΟΥ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΟΡΙΝΘΟΥ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ CONFLICT OF INTEREST ΔΕΝ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Να καταγράψει τον επιπολασμό του καρδιαγγειακού κινδύνου σε υπερτασικούς ασθενείς υπό θεραπεία, που

Διαβάστε περισσότερα

Ν. Κατσίκη[1], Α. Γκοτζαμάνη-Ψαρράκου[2], Φ. Ηλιάδης[1], Τρ. Διδάγγελος[1], Ι. Γιώβος[3], Δ. Καραμήτσος[1]

Ν. Κατσίκη[1], Α. Γκοτζαμάνη-Ψαρράκου[2], Φ. Ηλιάδης[1], Τρ. Διδάγγελος[1], Ι. Γιώβος[3], Δ. Καραμήτσος[1] Ολόγοςλεπτίνης/αδιπονεκτίνης ως ανεξάρτητος προγνωστικός παράγοντας 10ετούς καρδιαγγειακού κινδύνου σε ινσουλινοθεραπευόμενους ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 Ν. Κατσίκη[1], Α. Γκοτζαμάνη-Ψαρράκου[2], Φ. Ηλιάδης[1],

Διαβάστε περισσότερα

Εντατικοποίηση ινσουλινοθεραπείας2στον2σδ τύπου22. Δρ.2Χρίστος2Παστελλάς ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ2 2ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΟΣ ΛΕΜΕΣΟΣ,2ΚΥΠΡΟΣ 2013

Εντατικοποίηση ινσουλινοθεραπείας2στον2σδ τύπου22. Δρ.2Χρίστος2Παστελλάς ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ2 2ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΟΣ ΛΕΜΕΣΟΣ,2ΚΥΠΡΟΣ 2013 Εντατικοποίηση ινσουλινοθεραπείας2στον2σδ τύπου22 Δρ.2Χρίστος2Παστελλάς ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ2 2ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΟΣ ΛΕΜΕΣΟΣ,2ΚΥΠΡΟΣ 2013 Αλγόριθμος+των+ADA+και+EASD+ για+την+αντιμετώπιση+του+σδτ2 Πότε%και%πως%εντατικοποιούμε

Διαβάστε περισσότερα

Η σημασία της ρύθμισης μεταβολικών παραμέτρων στην πρόληψη και αντιμετώπιση των επιπλοκών του διαβήτη: Γλυκαιμική ρύθμιση

Η σημασία της ρύθμισης μεταβολικών παραμέτρων στην πρόληψη και αντιμετώπιση των επιπλοκών του διαβήτη: Γλυκαιμική ρύθμιση Η σημασία της ρύθμισης μεταβολικών παραμέτρων στην πρόληψη και αντιμετώπιση των επιπλοκών του διαβήτη: Γλυκαιμική ρύθμιση Ιωάννα Ελευθεριάδου Πανεπιστημιακή Υπότροφος Παθολόγος Α Προπαιδευτική Παθολογική

Διαβάστε περισσότερα

Μεταβολικό Σύνδρομο και Άσκηση στην παιδική ηλικία: Ο Ρόλος των Αδικοπινών. Θανάσης Τζιαμούρτας ΤΕΦΑΑ Παν. Θεσσαλίας

Μεταβολικό Σύνδρομο και Άσκηση στην παιδική ηλικία: Ο Ρόλος των Αδικοπινών. Θανάσης Τζιαμούρτας ΤΕΦΑΑ Παν. Θεσσαλίας Μεταβολικό Σύνδρομο και Άσκηση στην παιδική ηλικία: Ο Ρόλος των Αδικοπινών Θανάσης Τζιαμούρτας ΤΕΦΑΑ Παν. Θεσσαλίας Μεταβολικό Σύνδρομο Δεν είναι ασθένεια αλλά ένα σύμπλεγμα από ιατρικές διαταραχές που

Διαβάστε περισσότερα

Συµβάλλει η γλυκόζη στην αθηρωµάτωση ;

Συµβάλλει η γλυκόζη στην αθηρωµάτωση ; Συµβάλλει η γλυκόζη στην αθηρωµάτωση ; Δρ. Χρήστος Μανές Παθολόγος µε εξειδίκευση στον Σακχαρώδη Διαβήτη ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΜΉΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ Γ..Ν «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ» ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗ Πρόεδρος

Διαβάστε περισσότερα

Συζήτηση περίπτωσης ασθενούς. Σ. Λιάτης Παθολόγος Επιμελητής Β ΕΣΥ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική & Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ «Λαϊκό»

Συζήτηση περίπτωσης ασθενούς. Σ. Λιάτης Παθολόγος Επιμελητής Β ΕΣΥ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική & Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ «Λαϊκό» Συζήτηση περίπτωσης ασθενούς Σ. Λιάτης Παθολόγος Επιμελητής Β ΕΣΥ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική & Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ «Λαϊκό» Κυρία Α.Ν, 74 ετών, νοικοκυρά Πολυουρία, πολυδιψία και απώλεια βάρους

Διαβάστε περισσότερα

.aiavramidis.gr www

.aiavramidis.gr  www Θεραπευτικός αλγόριθμος στον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 Inzucchi et al. Diabetes Care. 2015;38(1):140-9 Συνδυασμός αγωνιστών των υποδοχέων του GLP-1 και βασικής ινσουλίνης Βασική ινσουλίνη Αποτελεσματικός

Διαβάστε περισσότερα

Η Αξία της Αυτομέτρησης στο Σακχαρώδη Διαβήτη

Η Αξία της Αυτομέτρησης στο Σακχαρώδη Διαβήτη Η Αξία της Αυτομέτρησης στο Σακχαρώδη Διαβήτη Τι είναι η αυτομέτρηση; Η αυτομέτρηση είναι: Ο προσδιορισμός του σακχάρου σύμφωνα όμως με τις οδηγίες και τις κατευθύνσεις των επαγγελματιών υγείας Η αυτομέτρηση

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΣ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣ Dr ΚΥΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ Ειδικός Παθολόγος Διαβητολόγος Διευθυντής ΤΥΠΕΤ Θεσσαλονίκης

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΣ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣ Dr ΚΥΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ Ειδικός Παθολόγος Διαβητολόγος Διευθυντής ΤΥΠΕΤ Θεσσαλονίκης ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΣ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣ 2018 Dr ΚΥΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ Ειδικός Παθολόγος Διαβητολόγος Διευθυντής ΤΥΠΕΤ Θεσσαλονίκης Δομή ομιλίας Εισαγωγή -ανθρωποκεντρική προσέγγιση ADA-EASD οδηγίες 2015 ADA 2017-2018 AACE/ACE

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος του γλυκαιμικού δείκτη και γλυκαιμικού φορτίου στον έλεγχο του σωματικού βάρους και στην πρόληψη του Σακχαρώδη Διαβήτη.

Ο ρόλος του γλυκαιμικού δείκτη και γλυκαιμικού φορτίου στον έλεγχο του σωματικού βάρους και στην πρόληψη του Σακχαρώδη Διαβήτη. Ο ρόλος του γλυκαιμικού δείκτη και γλυκαιμικού φορτίου στον έλεγχο του σωματικού βάρους και στην πρόληψη του Σακχαρώδη Διαβήτη. Ματθαίου Αναστασία Διαιτολόγος - Διατροφολόγος Προϊσταμένη Τμήματος Κλινικής

Διαβάστε περισσότερα

Σακχαρώδης Διαβήτης. Είναι η πιο συχνή μεταβολική νόσος στον άνθρωπο. Γανωτάκης Εμμανουήλ Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστήμιο Κρήτης

Σακχαρώδης Διαβήτης. Είναι η πιο συχνή μεταβολική νόσος στον άνθρωπο. Γανωτάκης Εμμανουήλ Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστήμιο Κρήτης Σακχαρώδης Διαβήτης Είναι η πιο συχνή μεταβολική νόσος στον άνθρωπο. Γανωτάκης Εμμανουήλ Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστήμιο Κρήτης Number of people with diabetes by IDF Region, 2013 IDF Diabetes Atlas.

Διαβάστε περισσότερα

Eίναι τελικά ο διαβήτης ισοδύναμο στεφανιαίας νόσου; Η αλήθεια για τον πραγματικό καρδιαγγειακό κίνδυνο στον ΣΔ τύπου 2

Eίναι τελικά ο διαβήτης ισοδύναμο στεφανιαίας νόσου; Η αλήθεια για τον πραγματικό καρδιαγγειακό κίνδυνο στον ΣΔ τύπου 2 Eίναι τελικά ο διαβήτης ισοδύναμο στεφανιαίας νόσου; Η αλήθεια για τον πραγματικό καρδιαγγειακό κίνδυνο στον ΣΔ τύπου 2 Σ. Θ. Λιάτης Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική & Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ «Λαϊκό»

Διαβάστε περισσότερα

ΡΥΘΜΙΣΗ ΚΑΡΔΙΟΜΕΤΑΒΟΛΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

ΡΥΘΜΙΣΗ ΚΑΡΔΙΟΜΕΤΑΒΟΛΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΚΑΡΔΙΟΜΕΤΑΒΟΛΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ Γεώργιος Τζιόμαλος, Μαρία Δασενάκη, Mαρία Σταματελάτου Παθολογική Κλινική Διαβητολογικό Ιατρείο, Γενικού Νοσοκομείου- Κέντρου

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΧΕΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΛΑΙΜΟΥ ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΑΡΔΙΟΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ.

Η ΣΧΕΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΛΑΙΜΟΥ ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΑΡΔΙΟΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ. Η ΣΧΕΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΛΑΙΜΟΥ ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΑΡΔΙΟΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ. Σταματελάτου Mαρία¹, Τζιόμαλος Γεώργιος¹, Δασενάκη Μαρία¹, Κουτσοβασίλης Αναστάσιος². 1.Παθολογική

Διαβάστε περισσότερα

Σύγχρονες κατευθυντήριες οδηγίες για την έναρξη και την εντατικοποίηση της ινσουλινοθεραπείας στον Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2

Σύγχρονες κατευθυντήριες οδηγίες για την έναρξη και την εντατικοποίηση της ινσουλινοθεραπείας στον Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 Σύγχρονες κατευθυντήριες οδηγίες για την έναρξη και την εντατικοποίηση της ινσουλινοθεραπείας στον Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 A Mητράκου Επ.Καθηγήτρια Παθολογίας-Μεταβολισµού Μονάδα Σακχαρώδη Διαβήτη Μεταβολισµού

Διαβάστε περισσότερα

Παχυσαρκία και Σακχαρώδης Διαβήτης

Παχυσαρκία και Σακχαρώδης Διαβήτης Παχυσαρκία και Σακχαρώδης Διαβήτης Τι είναι ο Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2 (ΣΔ2) Ο Σακχαρώδης Διαβήτης γενικά είναι μια πάθηση κατά την οποία ο οργανισμός και συγκεκριμένα το πάγκρεας δεν παράγει ή δεν

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση και Σακχαρώδης Διαβήτης

Άσκηση και Σακχαρώδης Διαβήτης Συμμαχία για την υγεία - Άσκηση Άσκηση και Σακχαρώδης Διαβήτης Συγγραφική ομάδα: Δίπλα Κωνσταντίνα, Λέκτορας ΤΕΦΑΑ Σερρών, Α.Π.Θ. Ζαφειρίδης Ανδρέας, Επίκουρος Καθηγητής ΤΕΦΑΑ Σερρών, Α.Π.Θ. (Υπεύθυνος

Διαβάστε περισσότερα

Επίπεδα λεπτίνης και γκρελίνης σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 πριν και 6 μήνες μετά την έναρξη ινσουλινοθεραπείας

Επίπεδα λεπτίνης και γκρελίνης σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 πριν και 6 μήνες μετά την έναρξη ινσουλινοθεραπείας Επίπεδα λεπτίνης και γκρελίνης σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 πριν και 6 μήνες μετά την έναρξη ινσουλινοθεραπείας Ν. Κατσίκη[1], Α. Γκοτζαμάνη-Ψαρράκου[2], Φ. Ηλιάδης[1], Τρ. Διδάγγελος[1], Ι. Γιώβος[3],

Διαβάστε περισσότερα

Επιστημονική Ημερίδα για Διαιτολόγους- Διατροφολόγους Ελληνική Εταιρεία Μελέτης & Εκπαίδευσης για τον Σακχαρώδη Διαβήτη, 26/1/2019, Θεσσαλονίκη.

Επιστημονική Ημερίδα για Διαιτολόγους- Διατροφολόγους Ελληνική Εταιρεία Μελέτης & Εκπαίδευσης για τον Σακχαρώδη Διαβήτη, 26/1/2019, Θεσσαλονίκη. Επιστημονική Ημερίδα για Διαιτολόγους- Διατροφολόγους Ελληνική Εταιρεία Μελέτης & Εκπαίδευσης για τον Σακχαρώδη Διαβήτη, 26/1/2019, Θεσσαλονίκη. Επιδράσεις διαιτητικής πρωτεΐνης και λίπους στον μεταβολισμό

Διαβάστε περισσότερα

Δυσλιπιδαιμίες αντιμετώπιση. Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Δυσλιπιδαιμίες αντιμετώπιση. Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Δυσλιπιδαιμίες αντιμετώπιση Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Δυσλιπιδαιμίες LDL-C HDL-C < 40 mg/dl Τριγλυκερίδια 150-199 mg/dl : οριακά

Διαβάστε περισσότερα

Προδιαβήτης και µεταβολικό σύνδροµο

Προδιαβήτης και µεταβολικό σύνδροµο Προδιαβήτης και µεταβολικό σύνδροµο ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ Ι. Ιωαννίδης Παθολόγος Υπεύθυνος ιαβητολογικού Ιατρείου και Ιατρείου Παχυσαρκίας Κωνσταντοπούλειο Συγκρότηµα Γ.Ν.Ν.Ιωνίας«Αγία Όλγα» Προδιαβήτης

Διαβάστε περισσότερα

Επίδραση της Μεσογειακής Δίαιτας στη ρύθμιση του Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 1 σε παιδιά και εφήβους.

Επίδραση της Μεσογειακής Δίαιτας στη ρύθμιση του Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 1 σε παιδιά και εφήβους. Επίδραση της Μεσογειακής Δίαιτας στη ρύθμιση του Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 1 σε παιδιά και εφήβους. Θεοφανεία Τσαχαλίνα1, Ιωάννης Κύργιος2, Ευθυμία Ευστρατίου2, Μιχαήλ Μελισσινός1, Κυριάκος Καζάκος1, Ασημίνα

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος της δίαιτας στην πρόληψη και την αντιμετώπιση της NAFLD.

Ο ρόλος της δίαιτας στην πρόληψη και την αντιμετώπιση της NAFLD. Μη Aλκοολική Λιπώδης Νόσος του Ήπατος. Μία ολιστική προσέγγιση. Ο ρόλος της δίαιτας στην πρόληψη και την αντιμετώπιση της NAFLD. Χάρης Δημοσθενόπουλος MMedSc.PhDc Κλινικός Διαιτολόγος-Βιολόγος Προϊστάμενος

Διαβάστε περισσότερα

Οι διατροφικές συνήθειες υπέρβαρων και παχύσαρκων ατόμων με Σ τύπου 2

Οι διατροφικές συνήθειες υπέρβαρων και παχύσαρκων ατόμων με Σ τύπου 2 Οι διατροφικές συνήθειες υπέρβαρων και παχύσαρκων ατόμων με Σ τύπου 2 Ελένη Αθανασιάδου, Κωνσταντίνος Παλέτας, Μαρία Σαρηγιάννη, Πασχάλης Πάσχος, Ελένη Μπεκιάρη, Απόστολος Τσάπας Β Παθολογική Κλινική,

Διαβάστε περισσότερα

Τι κάνουμε; Διαβητικός με Βασική ινσουλίνη 49 μον + Μετφορμίνη 850mgX2 +glimepiride. 3ετίας ενώ έχει FPG ~ 110mg έχει PPG ~ 260mg & HbA1c=7,9%

Τι κάνουμε; Διαβητικός με Βασική ινσουλίνη 49 μον + Μετφορμίνη 850mgX2 +glimepiride. 3ετίας ενώ έχει FPG ~ 110mg έχει PPG ~ 260mg & HbA1c=7,9% Διαβητικός με Βασική ινσουλίνη 49 μον + Μετφορμίνη 850mgX2 +glimepiride 6mgX1από 3ετίας ενώ έχει FPG ~ 110mg έχει PPG ~ 260mg & HbA1c=7,9% Τι κάνουμε; 1. Αύξηση δόσης ινσουλίνης; 2. Προσθήκη αναλόγου ταχείας

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΩΝ & ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΩΝ ΚΥΠΡΟΥ

ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΩΝ & ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΩΝ ΚΥΠΡΟΥ Ανακοίνωση Συνδέσμου Διαιτολόγων και Διατροφολόγων Κύπρου για την Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη (14 Νοεμβρίου 2018) Τι είναι ο Διαβήτης Φετινό Θέμα: «Ο διαβήτης αφορά κάθε οικογένεια» Ο διαβήτης είναι μια αυτοάνοση

Διαβάστε περισσότερα

Η χρησιμότητα του αυτοελέγχου στο Σακχαρώδη Διαβήτη. Εμμ. Δ. Μπελιώτης

Η χρησιμότητα του αυτοελέγχου στο Σακχαρώδη Διαβήτη. Εμμ. Δ. Μπελιώτης Η χρησιμότητα του αυτοελέγχου στο Σακχαρώδη Διαβήτη Εμμ. Δ. Μπελιώτης ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια χρόνια, εξελισσόμενη νόσος. Ακρογωνιαίοι λίθοι της θεραπευτικής της προσέγγισης είναι η αλλαγή

Διαβάστε περισσότερα

Αθλητική Διατροφή. Διαβήτης & Άσκηση. Βασίλειος Σπ. Τράνακας ΜSc

Αθλητική Διατροφή. Διαβήτης & Άσκηση. Βασίλειος Σπ. Τράνακας ΜSc Αθλητική Διατροφή Διαβήτης & Άσκηση Βασίλειος Σπ. Τράνακας ΜSc Διαιτολόγος- Διατροφολόγος, Καθ. Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού, Επιστ. συνεργάτης ΤΕΙ Κρήτης Διαβήτης & Άσκηση Η παρουσία μιας κλινικής κατάστασης

Διαβάστε περισσότερα

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΑΠΟΓΑΣ Αναπληρωτής Διευθυντής Γ Παθολογικής Κλινικής Κέντρο Μεταβολισμού και Διαβήτη

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΑΠΟΓΑΣ Αναπληρωτής Διευθυντής Γ Παθολογικής Κλινικής Κέντρο Μεταβολισμού και Διαβήτη ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΑΠΟΓΑΣ Αναπληρωτής Διευθυντής Γ Παθολογικής Κλινικής Κέντρο Μεταβολισμού και Διαβήτη Θεραπευτικοί στόχοι για το σακχαρώδη διαβήτη στους ενήλικες Γλυκοζυλιωμένη

Διαβάστε περισσότερα

H επίδραση της αερόβιας άσκησης στα επίπεδα απελίνης και γκρελίνης ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη τυπου 2

H επίδραση της αερόβιας άσκησης στα επίπεδα απελίνης και γκρελίνης ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη τυπου 2 H επίδραση της αερόβιας άσκησης στα επίπεδα απελίνης και γκρελίνης ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη τυπου 2 Ν. Καδόγλου, Ι. Βράμπας, Α. Καπελούζου, Ν. Σάιλερ, Α. Κωστάκης, Ν. Αγγελοπούλου Τμήμα Επιστήμης Φυσικής

Διαβάστε περισσότερα

Πρέπει να υπολογίζουμε μόνο τους υδατάνθρακες στα εντατικοποιημένα σχήματα; Ποιος ο ρόλος πρωτεΐνης και λίπους;

Πρέπει να υπολογίζουμε μόνο τους υδατάνθρακες στα εντατικοποιημένα σχήματα; Ποιος ο ρόλος πρωτεΐνης και λίπους; Πρέπει να υπολογίζουμε μόνο τους υδατάνθρακες στα εντατικοποιημένα σχήματα; Ποιος ο ρόλος πρωτεΐνης και λίπους; Ζ. Παφίλη Ph.D., M.Sc. Διαιτολόγος-Διατροφολόγος Αχιλλοπούλειο Γενικό Νοσοκομείο Βόλου Εντατικοποιημένα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΓΚΌΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΝΕΦΡΟΥ 2017 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΠΑΓΚΌΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΝΕΦΡΟΥ 2017 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Παχυσαρκία και νεφρική νόσος ΠΑΓΚΌΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΝΕΦΡΟΥ 2017 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ Κριτήρια* Η διαπίστωση για 3 μήνες: Νεφρικής βλάβης GFR < 60 ml/min/1.73m2 με ή χωρίς νεφρική

Διαβάστε περισσότερα

Εξατομίκευση της θεραπείας στον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 μέσα από τις νεότερες κατευθυντήριες οδηγίες

Εξατομίκευση της θεραπείας στον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 μέσα από τις νεότερες κατευθυντήριες οδηγίες Εξατομίκευση της θεραπείας στον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 μέσα από τις νεότερες κατευθυντήριες οδηγίες Σ. Λιάτης Επιμελητής Α ΕΣΥ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ «Λαϊκό» www.idf.org

Διαβάστε περισσότερα

Υπεργλυκαιμία λόγω χρήσης Γλυκοκορτικοειδών. Μαρινέλλα Κυριακίδου Χειμώνα Ενδοκρινολόγος 24 ο Ετήσιο Συνέδριο ΔΕΒΕ Νοέμβριος 2010

Υπεργλυκαιμία λόγω χρήσης Γλυκοκορτικοειδών. Μαρινέλλα Κυριακίδου Χειμώνα Ενδοκρινολόγος 24 ο Ετήσιο Συνέδριο ΔΕΒΕ Νοέμβριος 2010 Υπεργλυκαιμία λόγω χρήσης Γλυκοκορτικοειδών Μαρινέλλα Κυριακίδου Χειμώνα Ενδοκρινολόγος 24 ο Ετήσιο Συνέδριο ΔΕΒΕ Νοέμβριος 2010 Εισαγωγή Χρήση γλυκοκορτικοειδών (ΓΚ) σε πολλές ασθένειες Αρκετές φορές

Διαβάστε περισσότερα

Πόσο μπορούμε να εξατομικεύσουμε ένα διατροφικό πρόγραμμα απώλειας βάρους; Γιάννης Δημακόπουλος, RD, MSc

Πόσο μπορούμε να εξατομικεύσουμε ένα διατροφικό πρόγραμμα απώλειας βάρους; Γιάννης Δημακόπουλος, RD, MSc Πόσο μπορούμε να εξατομικεύσουμε ένα διατροφικό πρόγραμμα απώλειας βάρους; Γιάννης Δημακόπουλος, RD, MSc Χωρίς εξατομίκευση (ισορροπημένο) Δεν χρειάζεται να γνωρίζουμε το άτομο. Φύλο Ηλικία Σωματικό βάρος

Διαβάστε περισσότερα

Σύγκριση Λιποκινών μεταξύ παιδιών και εφήβων με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 με παχυσαρκία και φυσιολογικό δείκτη μάζας σώματος

Σύγκριση Λιποκινών μεταξύ παιδιών και εφήβων με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 με παχυσαρκία και φυσιολογικό δείκτη μάζας σώματος Σύγκριση Λιποκινών μεταξύ παιδιών και εφήβων με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 με παχυσαρκία και φυσιολογικό δείκτη μάζας σώματος Κ.Κώστα, Κ.Τσιρουκίδου, Μ.Παπαγιάννη, Α.Βαμβάκης, Ι.Τσανάκας Παιδοενδοκρινολογική

Διαβάστε περισσότερα

Διαβήτης και Άσκηση. Τι είναι διαβήτης. και το μεταβολισμό των υδατανθράκων Προκαλείται κυρίως από ανεπάρκεια ή

Διαβήτης και Άσκηση. Τι είναι διαβήτης. και το μεταβολισμό των υδατανθράκων Προκαλείται κυρίως από ανεπάρκεια ή Διαβήτης και Άσκηση Τι είναι διαβήτης Διαβήτης είναι μια μεταβολική ασθένεια κατά την οποία ο οργανισμός δε μπορεί να ρυθμίσει σωστά τα επίπεδα της γλυκόζης και το μεταβολισμό των υδατανθράκων Προκαλείται

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ Μ. ΧΑΝΤΑΝΗΣ Διευθυντής Καρδιολογίας Τζάνειο Νοσοκομείο Πειραιάς

ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ Μ. ΧΑΝΤΑΝΗΣ Διευθυντής Καρδιολογίας Τζάνειο Νοσοκομείο Πειραιάς ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ Μ. ΧΑΝΤΑΝΗΣ Διευθυντής Καρδιολογίας Τζάνειο Νοσοκομείο Πειραιάς Μεταβολικό Σύνδρομο Γλυκόζης νηστείας 110mg/dl Σπλαχνική παχυσαρκία [>102cm (m) >88cm (f)] TG 150mg/dl αρτηριακή

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΙΤΑ ΥΨΗΛΗ ΣΕ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ ΕΝΑΝΤΙ ΔΙΑΙΤΑΣ ΧΑΜΗΛΗΣ ΣΕ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ. ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΣΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟ

ΔΙΑΙΤΑ ΥΨΗΛΗ ΣΕ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ ΕΝΑΝΤΙ ΔΙΑΙΤΑΣ ΧΑΜΗΛΗΣ ΣΕ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ. ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΣΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟ ΔΙΑΙΤΑ ΥΨΗΛΗ ΣΕ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ ΕΝΑΝΤΙ ΔΙΑΙΤΑΣ ΧΑΜΗΛΗΣ ΣΕ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ. ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΣΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟ ΙΩΑΝΝΑ ΓΚΟΥΤΖΕΛΙΚΑ, ΚΛΙΝΙΚΟΣ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΟΣ- ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΟΣ (MSc) Προϊσταμένη τμήματος Διατροφής, ΓΝΘ «Άγιος

Διαβάστε περισσότερα

Ε. Πασχαλίδου¹, Ι. Ευθυμιάδης¹, Σ. Παυλίδου¹, Κ. Μακέδου², Φ. Ντογραματζή³, Α. Χίτογλου- Μακέδου², Απ. Ευθυμιάδης¹

Ε. Πασχαλίδου¹, Ι. Ευθυμιάδης¹, Σ. Παυλίδου¹, Κ. Μακέδου², Φ. Ντογραματζή³, Α. Χίτογλου- Μακέδου², Απ. Ευθυμιάδης¹ Ε. Πασχαλίδου¹, Ι. Ευθυμιάδης¹, Σ. Παυλίδου¹, Κ. Μακέδου², Φ. Ντογραματζή³, Α. Χίτογλου- Μακέδου², Απ. Ευθυμιάδης¹ 1. Ιατρείο Αθηροσκλήρωσης Β Παθολογική Κλινική Α.Π.Θ Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης

Διαβάστε περισσότερα

Ηλίας Ν. Μυγδάλης Συντονιστής Διευθυντής. Β Παθολογική Κλινική και Διαβητολογικό Κέντρο, Γενικό Νοσοκομείο ΝΙΜΤΣ, Αθήνα

Ηλίας Ν. Μυγδάλης Συντονιστής Διευθυντής. Β Παθολογική Κλινική και Διαβητολογικό Κέντρο, Γενικό Νοσοκομείο ΝΙΜΤΣ, Αθήνα «Μελέτη TECOS» ΕΤΟΣ ΙΔΡΥΣΕΩΣ 1942 Ηλίας Ν. Μυγδάλης Συντονιστής Διευθυντής Β Παθολογική Κλινική και Διαβητολογικό Κέντρο, Γενικό Νοσοκομείο ΝΙΜΤΣ, Αθήνα 30 ο Επετειακό Πανελλήνιο Συνέδριο ΔΕΒΕ Παρασκευή

Διαβάστε περισσότερα

Μεσογειακή Διατροφή Τι γνωρίζουμε για αυτή;

Μεσογειακή Διατροφή Τι γνωρίζουμε για αυτή; Μεσογειακή Διατροφή Τι γνωρίζουμε για αυτή; Στις αρχές της δεκαετίας του 1950 ξεκίνησε μία μεγάλη έρευνα, γνωστή ως η μελέτη των 7 χωρών, όπου μελετήθηκαν οι διατροφικές συνήθειες ανθρώπων από τις εξής

Διαβάστε περισσότερα

ινσουλίνης στα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2: πότε και πως ;»

ινσουλίνης στα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2: πότε και πως ;» 11ο Πανελλήνιο ιαβητολογικό Συνέδριο Ειδικό φροντιστήριο Ε Ε Σάββατο 28 Μαρτίου 2009 Αλεξανδρούπολη «Έναρξη ινσουλίνης στα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2: πότε και πως ;» Αλέξης Σωτηρόπουλος Επιμελητής

Διαβάστε περισσότερα

Διατροφή και καρδιαγγειακά νοσήµατα στα άτοµα µε Σακχαρώδη Διαβήτη

Διατροφή και καρδιαγγειακά νοσήµατα στα άτοµα µε Σακχαρώδη Διαβήτη Διατροφή και καρδιαγγειακά νοσήµατα στα άτοµα µε Σακχαρώδη Διαβήτη Κριτική θεώρηση των διεθνών κατευθυντήριων οδηγιών Σ. Λιάτης Κ. Μακρυλάκης Ν. Κατσιλάµπρος Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική & Διαβητολογικό

Διαβάστε περισσότερα

Έναρξη ινσουλίνης στα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2: πότε και πώς ;

Έναρξη ινσουλίνης στα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2: πότε και πώς ; 11 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας 25-29 Μαρτίου 2009 - Αλεξανδρούπολη Έναρξη ινσουλίνης στα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2: πότε και πώς ; Dr Κωνσταντίνος Σουλής Διαβητολογικό

Διαβάστε περισσότερα

Μεταβολικό Σύνδροµο (NCEP) -2ος ορισµός

Μεταβολικό Σύνδροµο (NCEP) -2ος ορισµός Μεταβολικό Σύνδροµο (NCEP) -2ος ορισµός Expert Panel on Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Cholesterol in Adults. JAMA. 21;285:2486-2497. 2497. Σ ή Σάκχαρο >11 >11 mg% Τριγλυκερίδια >15

Διαβάστε περισσότερα

Εντατικοποίηση της θεραπείας με ινσουλίνη: Ποιος δρόμος για ποιον ασθενή

Εντατικοποίηση της θεραπείας με ινσουλίνη: Ποιος δρόμος για ποιον ασθενή Εντατικοποίηση της θεραπείας με ινσουλίνη: Ποιος δρόμος για ποιον ασθενή Δρ Σταύρος Μπούσμπουλας Διευθυντής ΕΣΥ Υπεύθυνος Διαβητολογικού Κέντρου Γ.Ν. Νίκαιας Πειραιά Στ. Μπούσμπουλας Εντατικοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

Σπύρος O. Μπακατσέλος MD Phd

Σπύρος O. Μπακατσέλος MD Phd Ανεπίγνωστη υπογλυκαιμία Σπύρος O. Μπακατσέλος MD Phd Διευθυντής Α Παθολογικής Κλινικής Γ.Ν.Θ. Ιπποκράτειο U.K. Prospective Diabetes Study investigators noted that: patients often did not achieve normoglycemia.

Διαβάστε περισσότερα

Τελικό κείμενο της Μελέτης. Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών: Διατροφή και Υγεία

Τελικό κείμενο της Μελέτης. Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών: Διατροφή και Υγεία Τελικό κείμενο της Μελέτης Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών: Διατροφή και Υγεία Τα τελικά προϊόντα προχωρημένης γλυκοζυλίωσης (Advanced Glycation End products, ) είναι μόρια υψηλής δραστικότητας, τα οποία

Διαβάστε περισσότερα

Διαιτητική Αντιμετώπιση ασθενών με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 - Αντλίες Ινσουλίνης

Διαιτητική Αντιμετώπιση ασθενών με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 - Αντλίες Ινσουλίνης Επιστημονική Εκδήλωση της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης και Εκπαίδευσης στον Σακχαρώδη Διαβήτη 31 Μαρτίου -2 Απριλίου 2017, Δράμα Διαιτητική Αντιμετώπιση ασθενών με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 - Αντλίες Ινσουλίνης

Διαβάστε περισσότερα

Ν. Κατσίκη¹, Α. Γκοτζαμάνη-Ψαρράκου², Φ. Ηλιάδης¹, Τρ. Διδάγγελος¹, Ι. Γιώβος³, Δ. Καραμήτσος¹

Ν. Κατσίκη¹, Α. Γκοτζαμάνη-Ψαρράκου², Φ. Ηλιάδης¹, Τρ. Διδάγγελος¹, Ι. Γιώβος³, Δ. Καραμήτσος¹ Μεταβολές πεπτιδίων ρύθμισης πρόσληψης τροφής και σωματικού βάρους σε ασθενείς με ΣΔ τύπου 2: συγκριτική μελέτη 6 μηνών μεταξύ ινσουλινοθεραπευόμενων και ασθενών υπό αντιδιαβητικά δισκία Ν. Κατσίκη¹, Α.

Διαβάστε περισσότερα

Θεραπευτική αντιμετώπιση του Σακχαρώδη Διαβήτη. Στέλλα Ηρακλειανού Σάββατο, 4 Απριλίου 2009

Θεραπευτική αντιμετώπιση του Σακχαρώδη Διαβήτη. Στέλλα Ηρακλειανού Σάββατο, 4 Απριλίου 2009 Θεραπευτική αντιμετώπιση του Σακχαρώδη Διαβήτη Στέλλα Ηρακλειανού Σάββατο, 4 Απριλίου 2009 Το μήνυμα είναι ότι ενώ η ρύθμιση του σακχάρου είναι σημαντική, ή έγκαιρη ρύθμιση του σακχάρου είναι καθοριστική

Διαβάστε περισσότερα

Παπαβαγγέλης Χρήστος Πρόεδρος Πανελληνίου Συλλόγου Νοσοκομειακών Διαιτολόγων MSc Clinical Nutrition Νοσοκομειακός Διαιτολόγος ΓΝΑ «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ»

Παπαβαγγέλης Χρήστος Πρόεδρος Πανελληνίου Συλλόγου Νοσοκομειακών Διαιτολόγων MSc Clinical Nutrition Νοσοκομειακός Διαιτολόγος ΓΝΑ «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ» Παπαβαγγέλης Χρήστος Πρόεδρος Πανελληνίου Συλλόγου Νοσοκομειακών Διαιτολόγων MSc Clinical Nutrition Νοσοκομειακός Διαιτολόγος ΓΝΑ «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ» Υποψήφιος Διδάκτορας Ιατρικής Σχολής ΠΡΩΙΝΟ 1 ποτήρι γάλα 1,5%

Διαβάστε περισσότερα

Ινσουλινοθεραπεία στην παιδική και εφηβική ηλικία

Ινσουλινοθεραπεία στην παιδική και εφηβική ηλικία Ινσουλινοθεραπεία στην παιδική και εφηβική ηλικία ΤΣΙΡΟΥKIΔΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ-ΠΑΙΔΟΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΟΣ ΠΑΙΔΟΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ 3 ΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗΣ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗΣ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ. Θανάσης Ζ. Τζιαμούρτας, Ph.D.

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ. Θανάσης Ζ. Τζιαμούρτας, Ph.D. ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ Θανάσης Ζ. Τζιαμούρτας, Ph.D. Τι είναι σακχαρώδης διαβήτης; Παθοφυσιολογική κατάσταση η οποία χαρακτηρίζεται από αυξημένη συγκέντρωση σακχάρου στο αίμα Καμπύλη σακχάρου (75

Διαβάστε περισσότερα

Ελληνικη Εκδοση - Τευχοσ 8 - Μαρτιοσ / Απριλιοσ 2011 - www.diabetes.org

Ελληνικη Εκδοση - Τευχοσ 8 - Μαρτιοσ / Απριλιοσ 2011 - www.diabetes.org THE JOURNAL OF C LINICAL AND A PPLIED R ESEARCH AND E DUCATION Ελληνικη Εκδοση - Τευχοσ 8 - Μαρτιοσ / Απριλιοσ 2011 - www.diabetes.org ΠΛΗΡΩΜΕΝΟ ΤΕΛΟΣ Ταχ. Γραφείο KEMΠA Αριθμός Άδειας 385/1989 (X+7) EKΔOTΩN

Διαβάστε περισσότερα

Η ΓΛΥΚΟΖΥΛΙΩΜΕΝΗ ΑΛΒΟΥΜΙΝΗ ΩΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΕ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ ΑΙΜΟΚΑΘΑΙΡΟΜΕΝΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ

Η ΓΛΥΚΟΖΥΛΙΩΜΕΝΗ ΑΛΒΟΥΜΙΝΗ ΩΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΕ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ ΑΙΜΟΚΑΘΑΙΡΟΜΕΝΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ 31o Πανελλήνιο Ετήσιο Συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης και Εκπαίδευσης για τον Σακχαρώδη Διαβήτη Η ΓΛΥΚΟΖΥΛΙΩΜΕΝΗ ΑΛΒΟΥΜΙΝΗ ΩΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΕ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ ΑΙΜΟΚΑΘΑΙΡΟΜΕΝΟΥΣ

Διαβάστε περισσότερα

Σακχαρώδης διαβήτης. Νέζη Ματίνα

Σακχαρώδης διαβήτης. Νέζη Ματίνα Σακχαρώδης διαβήτης Νέζη Ματίνα Ορισμός Είναι ένα μεταβολικό νόσημα με πολλαπλή αιτιολογία που χαρακτηρίζεται από: Χρόνια υπεργλυκαιμία Διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης, των λιπιδίων και των πρωτεϊνών,

Διαβάστε περισσότερα

Στον απόηχο της Παγκόσμιας Ημέρας για το Διαβήτη. Αφιέρωμα σταν παιδικό Διαβήτη. ΧΓ Αντωνακούδης, ΓΧ Αντωνακούδης, ΙΠ Λεβαντάκης.

Στον απόηχο της Παγκόσμιας Ημέρας για το Διαβήτη. Αφιέρωμα σταν παιδικό Διαβήτη. ΧΓ Αντωνακούδης, ΓΧ Αντωνακούδης, ΙΠ Λεβαντάκης. Στον απόηχο της Παγκόσμιας Ημέρας για το Διαβήτη Αφιέρωμα σταν παιδικό Διαβήτη ΧΓ Αντωνακούδης, ΓΧ Αντωνακούδης, ΙΠ Λεβαντάκης. Καρδιολογική Κλινική Ασκληπιείου Βούλας Γιορτάσθηκε στις 14 Νοεμβρίου η Παγκόσμια

Διαβάστε περισσότερα

Βasal plus: Ο σύγχρονος τρόπος για την εντατικοποίηση της ινσουλινοθεραπείας

Βasal plus: Ο σύγχρονος τρόπος για την εντατικοποίηση της ινσουλινοθεραπείας Βasal plus: Ο σύγχρονος τρόπος για την εντατικοποίηση της ινσουλινοθεραπείας Ν. Τεντολούρης Α' Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική και Ειδική Νοσολογία Πανεπιστημίου Αθηνών & Διαβητολογικό Κέντρο, Γ. Ν. Α.

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Στατίνες στην πρωτογενή πρόληψη Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Πρόληψη καρδιαγγειακών νοσημάτων Πρωτογενής πρόληψη : το σύνολο

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑΣ ΚΑΙ ΣΟΒΑΡΗΣ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑΣ ΣΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΔ2 ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΙΑΤΡΕΙΟΥ ΕΝΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ

ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑΣ ΚΑΙ ΣΟΒΑΡΗΣ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑΣ ΣΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΔ2 ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΙΑΤΡΕΙΟΥ ΕΝΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑΣ ΚΑΙ ΣΟΒΑΡΗΣ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑΣ ΣΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΔ2 ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΙΑΤΡΕΙΟΥ ΕΝΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ Σ. Παπαδάτος 1,2, Σ. Ταλαγάνη 1, Α. Μπουρδάκης 2 1 Γ Παθολογική

Διαβάστε περισσότερα

Υδατάνθρακες: σύνθετο και μπερδεμένο και στους καταναλωτές & επαγγελματίες υγείας

Υδατάνθρακες: σύνθετο και μπερδεμένο και στους καταναλωτές & επαγγελματίες υγείας Υδατάνθρακες: σύνθετο και μπερδεμένο και στους καταναλωτές & επαγγελματίες υγείας Πλούσιες σε Υδατ/χαμηλές Σύνθετοι υδατάνθρακες σε λίπη δίαιτες Απλές ζάχαρες Δίαιτες χαμηλού GI Χαμηλής γλυκαιμικής δόσης

Διαβάστε περισσότερα

Ι. Παπαδόπουλος Παθολόγος Συνεργάτης Διαβητολογικού Ιατρείου Κωνσταντοπούλειο Νοσοκομείο Ν. Ιωνίας

Ι. Παπαδόπουλος Παθολόγος Συνεργάτης Διαβητολογικού Ιατρείου Κωνσταντοπούλειο Νοσοκομείο Ν. Ιωνίας Ι. Παπαδόπουλος Παθολόγος Συνεργάτης Διαβητολογικού Ιατρείου Κωνσταντοπούλειο Νοσοκομείο Ν. Ιωνίας 25.0 39.7 59% 10.4 19.7 88% 189 εκατομμύρια το 2003 324 εκατομ. Υπολογίζονται 2025 72% αύξηση 38.2 44.2

Διαβάστε περισσότερα

Μεικτή αθηρογόνος δυσλιπιδαιμία: βελτιώνοντας το συνολικό λιπιδαιμικό προφίλ

Μεικτή αθηρογόνος δυσλιπιδαιμία: βελτιώνοντας το συνολικό λιπιδαιμικό προφίλ Μεικτή αθηρογόνος δυσλιπιδαιμία: βελτιώνοντας το συνολικό λιπιδαιμικό προφίλ Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ LDL-C : μείζων

Διαβάστε περισσότερα

Χατζηκωνσταντίνου Θωμάς, ειδικευόμενος Παθολογίας Παθολογική κλινική Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης (ΨΝΘ)

Χατζηκωνσταντίνου Θωμάς, ειδικευόμενος Παθολογίας Παθολογική κλινική Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης (ΨΝΘ) ΙΑΤΡΕΙΟ-ΔΥΟ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΙ ΠΛΗΘΥΣΜΟΙ; ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΨΥΧΙΚΗ ΝΟΣΟΣ Χατζηκωνσταντίνου Θωμάς, ειδικευόμενος Παθολογίας Παθολογική κλινική Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης (ΨΝΘ) ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΣΑΚΧΑΡΩΔΟΥΣ ΔΙΑΒΗΤΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΚΑΦΕ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΟΥ ΟΥΡΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΚΑΦΕ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΟΥ ΟΥΡΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΚΑΦΕ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΟΥ ΟΥΡΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ Σταματελάτου Mαρία¹, Κοντολαιμάκη Καλλιόπη¹, Ριζούλη Μαριάννα², Δασενάκη Μαρία¹, Μαρκάκη Αναστασία². 1.Παθολογική

Διαβάστε περισσότερα

Σύσταση 1. Συστήνεται στους γενικούς ιατρούς και στους άλλους ιατρούς στην ΠΦΥ να θέτουν διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη (ΣΔ) όταν στο φλεβικό αίμα: η

Σύσταση 1. Συστήνεται στους γενικούς ιατρούς και στους άλλους ιατρούς στην ΠΦΥ να θέτουν διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη (ΣΔ) όταν στο φλεβικό αίμα: η Σύσταση 1. Συστήνεται στους γενικούς ιατρούς και στους άλλους ιατρούς στην ΠΦΥ να θέτουν διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη (ΣΔ) όταν στο φλεβικό αίμα: η τιμή της γλυκόζης νηστείας είναι 126mg/dl (7.0 mmol/l),

Διαβάστε περισσότερα

Π.ΠΑΣΧΟΣ, Ε.ΜΠΕΚΙΑΡΗ, Ε.ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΟΥ, Μ. ΣΑΡΗΓΙΑΝΝΗ, Α. ΤΣΑΠΑΣ, Κ. ΠΑΛΕΤΑΣ

Π.ΠΑΣΧΟΣ, Ε.ΜΠΕΚΙΑΡΗ, Ε.ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΟΥ, Μ. ΣΑΡΗΓΙΑΝΝΗ, Α. ΤΣΑΠΑΣ, Κ. ΠΑΛΕΤΑΣ Π.ΠΑΣΧΟΣ, Ε.ΜΠΕΚΙΑΡΗ, Ε.ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΟΥ, Μ. ΣΑΡΗΓΙΑΝΝΗ, Α. ΤΣΑΠΑΣ, Κ. ΠΑΛΕΤΑΣ ΜΟΝΑΔΑ ΜΕΛΕΤΗΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ, Β ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΠΘ, ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Το 20 30% του γενικού πληθυσμού

Διαβάστε περισσότερα

& Xρόνια. Nοσήματα: Το Μεταβολικό Σύνδρομο. Τρόπος Zωής. Νένη Περβανίδου Παιδίατρος Ιατρείο Παιδικής-Εφηβικής

& Xρόνια. Nοσήματα: Το Μεταβολικό Σύνδρομο. Τρόπος Zωής. Νένη Περβανίδου Παιδίατρος Ιατρείο Παιδικής-Εφηβικής Τρόπος Zωής & Xρόνια Nοσήματα: Το Μεταβολικό Σύνδρομο στα παιδιά και τους έφηβους Νένη Περβανίδου Παιδίατρος Ιατρείο Παιδικής-Εφηβικής Παχυσαρκίας Α Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών Nοσοκομείο

Διαβάστε περισσότερα

Κατανάλωση καφέ και 10-ετης επίπτωση του Διαβήτη ( ): μελέτη ΑΤΤΙΚΗ

Κατανάλωση καφέ και 10-ετης επίπτωση του Διαβήτη ( ): μελέτη ΑΤΤΙΚΗ Κατανάλωση καφέ και 10-ετης επίπτωση του Διαβήτη (2002 2012): μελέτη ΑΤΤΙΚΗ Έ. Κολοβέρου 1, Δ. Παναγιωτάκος 1, Χ. Πίτσαβος 2, Ε.Γεωργουσοπούλου 1, Γ.M. Κούλη 1, Α. Γκρέκας 1, Χ. Χρυσοχόου 2, Ι. Σκούμας

Διαβάστε περισσότερα

Στόχοι γλυκαιμικής ρύθμισης - αυτοέλεγχος

Στόχοι γλυκαιμικής ρύθμισης - αυτοέλεγχος Στόχοι γλυκαιμικής ρύθμισης - αυτοέλεγχος ΤΣΟΤΟΥΛΙΔΗΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ-ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Α ΕΣΥ - Κ.Υ. ΚΑΣΣΑΝΔΡΕΙΑΣ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΟ ΙΑΤΡΕΙΟ Γ. Ν.ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ Α Π.Ρ.Π. ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΝΟΣ.

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΒΙΛNΤΑΓΛΙΠΤΙΝΗΣ ΣΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΕΝΔΟΘΗΛΙΟΥ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΒΙΛNΤΑΓΛΙΠΤΙΝΗΣ ΣΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΕΝΔΟΘΗΛΙΟΥ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2 Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΒΙΛNΤΑΓΛΙΠΤΙΝΗΣ ΣΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΕΝΔΟΘΗΛΙΟΥ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2 Ι. Ζωγράφου, Α. Ρέκλου, Ε. Γεωργιανού, Ε. Σπέντζου, Ε. Παπαδοπούλου, Α. Μπίνας, Χ. Σαμπάνης, Σ. Δούμα

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΟΛΟΣΤΗΣΑΣΚΗΣΗΣΣΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΣΥΝ ΡΟΜΟ, ΣΤΑ ΛΙΠΙ ΙΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΛΙΠΟΠΡΩΤΕΪΝΕΣ

ΟΡΟΛΟΣΤΗΣΑΣΚΗΣΗΣΣΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΣΥΝ ΡΟΜΟ, ΣΤΑ ΛΙΠΙ ΙΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΛΙΠΟΠΡΩΤΕΪΝΕΣ ΟΡΟΛΟΣΤΗΣΑΣΚΗΣΗΣΣΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΣΥΝ ΡΟΜΟ, ΣΤΑ ΛΙΠΙ ΙΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΛΙΠΟΠΡΩΤΕΪΝΕΣ ΒασίληςΜούγιος, PhD ΤΕΦΑΑ ΑΠΘ http://mougios.webpages.auth.gr Μεταβολικό σύνδροµο Παθολογική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από:

Διαβάστε περισσότερα

«Τι είναι ο μεταγευματικός διαβήτης;», από τον Ειδικό Παθολόγο Διαβητολόγο Άγγελο Κλείτσα και το yourdoc.gr!

«Τι είναι ο μεταγευματικός διαβήτης;», από τον Ειδικό Παθολόγο Διαβητολόγο Άγγελο Κλείτσα και το yourdoc.gr! «Τι είναι ο μεταγευματικός διαβήτης;», από τον Ειδικό Παθολόγο Διαβητολόγο Άγγελο Κλείτσα και το yourdoc.gr! Λέω συχνά στους διαβητικούς ασθενείς, που με επισκέπτονται στο ιατρείο μου, να μην επαναπαύονται

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Είδη μεταβλητών Ποσοτικά δεδομένα (π.χ. ηλικία, ύψος, αιμοσφαιρίνη) Ποιοτικά δεδομένα (π.χ. άνδρας/γυναίκα, ναι/όχι) Διατεταγμένα (π.χ. καλό/μέτριο/κακό) 2 Περιγραφή ποσοτικών

Διαβάστε περισσότερα

Ασθενής με ΣΔτ2 και καλή γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη, πρέπει να αυτοελέγχεται; OXΙ. Α. Αλαβέρας, ΝΕΕΣ

Ασθενής με ΣΔτ2 και καλή γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη, πρέπει να αυτοελέγχεται; OXΙ. Α. Αλαβέρας, ΝΕΕΣ Ασθενής με ΣΔτ2 και καλή γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη, πρέπει να αυτοελέγχεται; OXΙ Αναφερόμενα οφέλη αυτοελέγχου γλυκόζης αίματος Επιτρέπει εκτίμηση από τον ασθενή: της αποτελεσματικότητας θεραπείας αν

Διαβάστε περισσότερα

Νεότερες τεχνολογίας θεραπευτικές μέθοδοι στον Σακχαρώδη Διαβήτη ως εργαλείο του/της Κλινικού/Κλινικής Διαιτολόγου

Νεότερες τεχνολογίας θεραπευτικές μέθοδοι στον Σακχαρώδη Διαβήτη ως εργαλείο του/της Κλινικού/Κλινικής Διαιτολόγου Επιστημονική Ημερίδα για Διαιτολόγους-Διατροφολόγους, Ελληνική Εταιρεία Μελέτης & Εκπαίδευσης για τον ΣΔ, 27 Ιανουάριου 2018, Θεσ/νίκη Νεότερες τεχνολογίας θεραπευτικές μέθοδοι στον Σακχαρώδη Διαβήτη ως

Διαβάστε περισσότερα

Συνδυασμοί φαρμάκων έναντι της υπεργλυκαιμίας Δόκιμοι και αδόκιμοι

Συνδυασμοί φαρμάκων έναντι της υπεργλυκαιμίας Δόκιμοι και αδόκιμοι Συνδυασμοί φαρμάκων έναντι της υπεργλυκαιμίας Δόκιμοι και αδόκιμοι Σ. Λιάτης Παθολόγος με εξειδίκευση στον σακχαρώδη διαβήτη Επιμελητής Α ΕΣΥ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

«ΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΚΑΙ Η ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΣΤΟΝ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ»

«ΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΚΑΙ Η ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΣΤΟΝ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ» ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Ομάδα Εργασίας: «ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΑ» Συστάσεις και κατευθυντήριες οδηγίες από τους μεγάλους οργανισμούς (ADA 2007,ESC 2007, EASD 2007) «ΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΚΑΙ Η ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΥ ΣΥΝ ΡΟΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ

ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΥ ΣΥΝ ΡΟΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΥ ΣΥΝ ΡΟΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ ΜΕΛΕΤΗ PREMA Σ. Ευσταθίου, Ε. Σκεύα, Ε. Ζορµπαλά, Α. Αχείµαστος, Θ. Μουντοκαλάκης Κέντρο Πρόληψης Καρδιαγγειακών Νόσων, Κλινική «Υγείας Μέλαθρον» ΜΕΛΕΤΗ

Διαβάστε περισσότερα

Δρ. Χρήστος Μανές ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Δρ. Χρήστος Μανές ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Δρ. Χρήστος Μανές Παθολόγος µε εξειδίκευση στο Σακχαρώδη Διαβήτη ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΜΕΔΙΠ Διευθυντής Παθολογικού τµήµατος και Διαβητολογικού Κέντρου Γ.Π.Ν «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ» ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Σακχαρώδης Διαβήτης 220 εκατοµµύρια

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ hs-crp ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΉ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΤΡΟΠΟΝΙΝΗΣ ΣΕ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΜΗ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΟΞΥ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ hs-crp ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΉ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΤΡΟΠΟΝΙΝΗΣ ΣΕ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΜΗ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΟΞΥ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ hs-crp ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΉ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΤΡΟΠΟΝΙΝΗΣ ΣΕ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΜΗ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΟΞΥ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ Φ Τρυποσκιάδης 1, Α Κουτσοβασίλης 2, Δ Λεβισιανού 2, Γ Κουκούλης 1, Ι Σκουλαρίγκης

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΜΙΑΣ ΝΕΑΣ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ ΜΑΚΡΑΣ ΔΡΑΣΗΣ ΜΕ ΤΗ ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΑΔΥΝΑΜΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΜΙΑΣ ΝΕΑΣ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ ΜΑΚΡΑΣ ΔΡΑΣΗΣ ΜΕ ΤΗ ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΑΔΥΝΑΜΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2 ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΜΙΑΣ ΝΕΑΣ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ ΜΑΚΡΑΣ ΔΡΑΣΗΣ ΜΕ ΤΗ ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΑΔΥΝΑΜΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2 Αναστάσιος Κουτσοβασίλης 1, Αλέξης Σωτηρόπουλος 1, Δημήτριος

Διαβάστε περισσότερα

Ιωάννα Χρανιώτη 1, Νικόλαος Κατζηλάκης 2, Δημήτριος Σαμωνάκης 2, Γρηγόριος Χλουβεράκης 1, Ιωάννης Μουζάς 1, 2, Ευτυχία Στειακάκη 1, 2

Ιωάννα Χρανιώτη 1, Νικόλαος Κατζηλάκης 2, Δημήτριος Σαμωνάκης 2, Γρηγόριος Χλουβεράκης 1, Ιωάννης Μουζάς 1, 2, Ευτυχία Στειακάκη 1, 2 Μη αλκοολική λιπώδης διήθηση ήπατος σε παιδιά, εφήβους και νεαρούς ενήλικες μετά από θεραπεία για οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία και λέμφωμα της παιδικής ηλικίας Ιωάννα Χρανιώτη 1, Νικόλαος Κατζηλάκης 2,

Διαβάστε περισσότερα

Μαριάννα Μπενρουμπή, ιαβητολογικό Κέντρο, Γ. Ν. Α. «Πολυκλινική»

Μαριάννα Μπενρουμπή, ιαβητολογικό Κέντρο, Γ. Ν. Α. «Πολυκλινική» Μαριάννα Μπενρουμπή, ιαβητολογικό Κέντρο, Γ. Ν. Α. «Πολυκλινική» ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗ ΧΡΗΣΗ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΠΡΙΝ ΚΑΙ 24 ΜΗΝΕΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩ Η ΙΑΒΗΤΗ

Διαβάστε περισσότερα

Mαριάννα Μπενρουμπή, ιαβητολογικό Κέντρο, Γ. Ν. Α. «Πολυκλινική»

Mαριάννα Μπενρουμπή, ιαβητολογικό Κέντρο, Γ. Ν. Α. «Πολυκλινική» Mαριάννα Μπενρουμπή, ιαβητολογικό Κέντρο, Γ. Ν. Α. «Πολυκλινική» ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΝΑΦΕΡΟΜΕΝΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΣΘΕΝΗ ΕΚΒΑΣΕΙΣ ΣΤΟΥΣ 24 ΠΡΩΤΟΥΣ ΜΗΝΕΣ ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2 ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α: ΕΛΛΗΝΙΚΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΑΝΤΛΙΑΣ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ ΣΕ ΕΦΗΒΟΥΣ ΚΑΙ ΝΕΑΡΟΥΣ ΕΝΗΛΙΚΕΣ ΜΕ Σ 1. ΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ, ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΥΣΚΟΛΙΕΣ.

ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΑΝΤΛΙΑΣ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ ΣΕ ΕΦΗΒΟΥΣ ΚΑΙ ΝΕΑΡΟΥΣ ΕΝΗΛΙΚΕΣ ΜΕ Σ 1. ΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ, ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΥΣΚΟΛΙΕΣ. ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΑΝΤΛΙΑΣ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ ΣΕ ΕΦΗΒΟΥΣ ΚΑΙ ΝΕΑΡΟΥΣ ΕΝΗΛΙΚΕΣ ΜΕ Σ 1. ΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ, ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΥΣΚΟΛΙΕΣ. Κ.Κίτσιος¹, Μ.Παπαδοπούλου², Ν.Καδόγλου¹, Σ. Τερζή², Κ.Κώστα², Ν.Σάιλερ¹ 1.Α Παθολογική

Διαβάστε περισσότερα