ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΧΡΗΣΗΣ ΚΟΚΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟΥ ΕΛΑΣΤΙΚΟΥ ΕΠΙΣΩΤΡΟΥ ΩΣ ΚΑΥΣΙΜΟΥ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΑΣΒΕΣΤΗ

Transcript

1 ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΧΡΗΣΗΣ ΚΟΚΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟΥ ΕΛΑΣΤΙΚΟΥ ΕΠΙΣΩΤΡΟΥ ΩΣ ΚΑΥΣΙΜΟΥ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΑΣΒΕΣΤΗ σύμφωνα με τις απαιτήσεις της ΚΥΑ 11535/1993 (ΦΕΚ 328Β/ ) «ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΑΣΒΕΣΤΗ ΤΗΣ CaO HELLAS ΘΕΣΣΑΛΙΚΗ ΑΣΒΕΣΤΟΠΟΙΪΑ ΑΒΕΕ ΣΤΟ ΒΟΛΟ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ» Σεπτέμβριος 2014

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΚΑΥΣΗΣ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΚΑΙ ΕΙΔΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ Επωνυμία Είδος έργου ή δραστηριότητας Μέγεθος Θέση δραστηριότητας Διεύθυνση έδρας, στοιχεία επικοινωνίας Αρμόδιοι για θέματα σχετικά με το περιεχόμενο της τεχνικής έκθεσης Φορέας υλοποίησης Υπεύθυνοι για τη σύνταξη της τεχνικής έκθεσης 5 3. ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΘΕΣΗ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ Γενικά Παραγωγική Διαδικασία Υποστηρικτικές Εγκαταστάσεις Χρήση Νερού και Ενέργειας Είδος και Ποσότητες Α Υλών Ενδιάμεσα Προϊόντα, Τελικά Προϊόντα και Παραπροϊόντα 11 5 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΚΑΥΣΙΜΩΝ ΣΤΗΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Προετοιμασία τρίμματος ελαστικού επίσωτρου για καύση με πλήρη δέσμευση των ρύπων Περιγραφή διάταξης Περιγραφή συστήματος δέσμευσης ρύπων καύσης Τροφοδοσία του μίγματος καυσίμου προς καύση ΕΙΔΟΣ, ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΚΑΥΣΙΜΟΥ Είδος και ποσότητα του καυσίμου Ιδιότητες του καυσίμου Χημική σύσταση Πετρελαϊκού Κωκ (Pet-Coke) Τεχνικά στοιχεία του κοκκοποιημένου ελαστικού από εγχώριο πιθανό προμηθευτή Χημική Ανάλυση Στοιχειακή ανάλυση Θερμογόνος Δύναμη Χαρακτηριστικά του Καυσίμου ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΥΣΗΣ Μικτή Καύση - Γενικά Διεθνείς εξελίξεις Εφαρμογές Μικτής Καύσης στην Ελλάδα Διαδικασία - Περιγραφή του τρόπου καύσης του χρησιμοποιούμενου καυσίμου Προετοιμασία του Κοκκοποιημένου Ελαστικού ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΥΣΗΣ Υπολογισμός ποσοτήτων Κοκκοποιημένου Ελαστικού Γεωμετρία και γεωμετρικά χαρακτηριστικά του θαλάμου καύσης Θερμοκρασία Καύσης του Καυσίμου 38 1

3 Χρόνος παραμονής των προϊόντων καύσης του καυσίμου στη θερμοκρασία καύσης (χρόνος μετάκαυσης) ΕΚΠΟΜΠΕΣ Αέριες Εκπομπές Εκπομπές Σκόνης Εκπομπές Οξειδίων του Αζώτου (NOx) Εκπομπές Οξειδίων του Θείου (SOx) Εκπομπές Οξειδίων του Άνθρακα (COx) Εκπομπές Οργανικών Ενώσεων/Συνολικού Οργανικού Άνθρακα (TOC) Εκπομπές Πολυχλωριωμένων Διβενζο-p-Διοξινών (PCDD) /Πολυχλωριωμένων Διβενζοφουρανίων (PCDF) Εκπομπές Υδροχλωρίου και Υδροφθορίου (HCl και HF) Εκπομπές Μετάλλων Υγρά και Στερεά Απόβλητα ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΝΤΙΡΡΥΠΑΝΣΗΣ Είδη Συστημάτων Αντιρρύπανσης Τεχνικά Χαρακτηριστικά των Συστημάτων Αντιρρύπανσης Αποδόσεις των Συστημάτων Αντιρρύπανσης Χαρακτηριστικά των Εκπεμπομένων Αερίων και Στερεών Αποβλήτων μετά τα Συστήματα Αντιρρύπανσης ΧΡΗΣΗ ΒΕΛΤΙΣΤΩΝ ΔΙΑΘΕΣΙΜΩΝ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ Π1... ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΑΣΒΕΣΤΟΥ 63 Π2... ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΧΗΜΙΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ PET COKE 69 Π3... ΣΚΑΡΙΦΗΜΑ ΣΑΚΚΟΦΙΛΤΡΩΝ (PULSE-JET) 70 Π4... ΕΓΚΡΙΣΗ ΠΕΡΙΒ/ΚΩΝ ΟΡΩΝ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ Α.Π. 7033/73622/ Π5... ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒ/ΚΩΝ ΟΡΩΝ Α.Π. 3431/104478/ Π6... ΕΓΓΡΑΦΟ ΤΗΣ Δ/ΝΣΗΣ ΠΕΡΙΒ/ΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΤΟΥ Υ.ΠΕ.Κ.Α. ΓΙΑ ΤΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΚΟΚΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟΥ ΕΛΑΣΤΙΚΟΥ Π8 ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΗ Π11 Ερμηνευτική Ανακοίνωση Επιτροπής των Ευρωπαϊκών κοινοτήτων για Προϊόν ή Απόβλητο (1 η και 7 η σελίδα) Π12 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΔΕΣΜΕΥΣΗΣ ΡΥΠΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΚΑΥΣΙΜΩΝ Π11 ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΠΟΣΟΤΗΤΩΝ ΡΥΠΩΝ ΠΟΥ ΘΑ ΣΥΛΛΕΓΟΝΤΑΙ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΦΥΣΙΚΗ ΔΕΣΜΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΣΒΕΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΡΟΦΗΤΙΚΟΥ GREENLIME Π13 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΡΟΦΗΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ GREENLIME ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 19. ΣΧΕΤΙΚΑ ΤΜΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΕΓΓΡΑΦΟ BEST AVAILABLE TECHNIQUES BREF REFERENCE DOCUMENT FOR CEMENT, LIME AND MAGNESIA PRODUCTION EDITION

4 1. ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΚΑΥΣΗΣ Η δραστηριότητα παραγωγής μη σβεσμένου ασβέστη, πραγματοποιείται σε έναν Αναγεννητικό Κλίβανο Παράλληλης Ροής, δυναμικότητος 250 t/d και σε Κυλινδρική Ορθοκάμινο 200 t/d. Ως πρώτη ύλη χρησιμοποιείται ασβεστόλιθος και ως καύσιμη ύλη Πετρελαϊκό Κοκ (Pet-Coke)και βιομάζα. Η εταιρία, αποφάσισε μετά από έκδοση άδειας έγκρισης περιβαλλοντικών όρων με αρ. πρωτ. Φ1226/151/ΠΕΡΙΒ.9/14 για καύση τρίμματος ελαστικού επισώτρου σε μονάδα παραγωγής ασβέστη στην Αττική, να αιτηθεί από την αδειοδοτούσα αρχή της Μαγνησίας την χρήση μιγμάτων καυσίμου που θα αποτελούνται από α) πετρελαϊκό άνθρακα, β) βιομάζα και γ) κοκκοποιημένο ελαστικό επίσωτρο. Η εν λόγω εγκατάσταση έχει ήδη αδειοδοτηθεί για καύση πετρελαϊκού άνθρακα και βιομάζας. Το εν λόγω υλικό, αφού επεξεργασθεί και απομακρυνθούν τα μεταλλικά στοιχεία και τα λινά και κατόπιν κοκκοποιηθεί, θεωρήθηκε με απόφαση του ΥΠΕΚΑ, ως προιόν αντί απόβλητο και μπορεί να καεί σε ασβεστοβιομηχανία. Η Δ/νση Περιβ/κού Σχεδιασμού του ΥΠΕΚΑ με το έγγραφό της με Α.Π / χαρακτηρίζει το Κοκκοποιημένο Ελαστικό ως προϊόν και όχι ως απόβλητο, δεδομένης της επί τούτου παραγωγής του κατά την επεξεργασία των Ελαστικών Τέλους Κύκλου Ζωής (Σχετικό παράρτημα). Περαιτέρω, όπως αναφέρεται στα BREF reference document του 2013, για τον κλάδο της παραγωγής τσιμέντου, ασβέστη και μαγνησίας (βλέπε παράρτημα) επιτρέπεται η καύση αποβλήτων, εφόσον ικανοποιούνται συγκεκριμένες συνθήκες, όπως η ομοιογένεια του υλικού και ο συνεχής έλεγχος των εκπομπών. Τα μεταχειρισμένα ελαστικά οχημάτων μπορούν να αξιοποιηθούν τόσο ενεργειακά όσο και ως υλικά. Σε ότι αφορά την ενεργειακή αξιοποίηση αυτή συνήθως λαμβάνει χώρα σε ενεργοβόρες βιομηχανίες οι οποίες χρησιμοποιούν το ελαστικό ως πηγή ενέργειας. Τέτοιες βιομηχανίες είναι κυρίως οι τσιμεντοβιομηχανίες, οι χαλυβουργίες, οι ασβεστοποιίες, οι κεραμοποιίες, οι μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, οι χαρτοβιομηχανίες, κλπ. Πανευρωπαϊκά, συνηθέστερος προορισμός των μεταχειρισμένων ελαστικών είτε ως ολόκληρα ελαστικά είτε ως τεμαχισμένα υλικά είναι οι τσιμεντοβιομηχανίες. Στις τσιμεντοβιομηχανίες τα μεταχειρισμένα ελαστικά τροφοδοτούνται μαζί με τις πρώτες ύλες στους περιστροφικούς κλιβάνους, όπου αξιοποιούνται τόσο ως εναλλακτική καύσιμη ύλη όσο και ως υλικό για την παραγωγή του κλίνκερ. Συγκεκριμένα, χρησιμοποιείται από την εγκατάσταση των Τσιμέντων ΤΙΤΑΝ στο Καμάρι και από την Ασβεστοποιία Ράικος στον Ασπρόπυργο. Η χρήση του κοκκοποιημένου ελαστικού θα ωθήσει την ανταγωνιστικότητα μεσούσης της οικονομικής κρίσης καθώς ενώ έχει υψηλό ενεργειακό περιεχόμενο η τιμή είναι ελάχιστη σε σύγκριση με τα συμβατικά καύσιμα. 3

5 Με τη χρήση του Ελαστικού Επισώτρου αναμένεται να βελτιωθεί το Περιβαλλοντικό Προφίλ της εταιρείας, δεδομένου ότι λόγω της σύστασης αυτής καθ εαυτής του υλικού αυτού, από τη χρήση του θα προκύψουν σημαντικά οφέλη για το περιβάλλον και πιο συγκεκριμένα: 1. Μείωση εκπομπών CO2, καθώς το Ελαστικό Επίσωτρο περιέχει περί το 50% βιομάζα (οργανική ύλη). Στην Απόφαση της Επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου «Περί θεσπίσεως ως κατευθυντηρίων γραμμών για την παρακολούθηση και την υποβολή εκθέσεων σχετικά με τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου κατ εφαρμογή της Οδηγίας 2003/87/ΕΚ» - Παράρτημα Ι, Πίνακας 4, αναφέρεται ως Συντελεστής Εκπομπών για τον Πετρελαϊκό Άνθρακα 97,5 t CO2/TJ, ενώ για τα Απόβλητα Ελαστικών Επισώτρων 85 t CO2/TJ, γεγονός που τεκμηριώνει την άποψη ότι με την αντικατάσταση αυτή, θα μειωθούν οι εκπομπές CO2 στο περιβάλλον που προέρχονται από την καύση. 2. Μείωση εκπομπών SO2, καθώς ο Πετρελαϊκός Άνθρακας περιέχει 4,5% S, ενώ το κοκκοποιημένο ελαστικό 1,3 % S. Αυτό σημαίνει μια μείωση της τάξης του 69% κατά το ποσοστό αντικατάστασης του πετρελαϊκού άνθρακα. 4

6 2 ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΚΑΙ ΕΙΔΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ 2.1 Επωνυμία CaO HELLAS ΘΕΣΣΑΛΙΚΗ ΑΣΒΕΣΤΟΠΟΙΙΑ Α.Β.Ε.Ε. (Βόλος Μαγνησίας) 2.2 Είδος έργου ή δραστηριότητας 2.3 Μέγεθος Παραγωγή μη εσβεσμένου ασβέστη Κωδικός ΣΤΑΚΟΔ: Κωδικός NOSE-P: Το εργοστάσιο παραγωγής Aσβέστου της CaO Hellas Θεσσαλικής Ασβεστοποιίας ΑΒΕΕ (Βόλος Μαγνησίας), αποτελείται από δύο υψικαμίνους ημερήσιας δυναμικότητας 450 τόνων και υποστηρίζεται από συγκρότημα παραγωγής υδρασβέστου, γεωργικού ασβέστη και εγκατάσταση άλεσης στερεών καυσίμων, με συνολική εγκατεστημένη κινητήρια ισχύ 1.713,54 kw (βάση της μέχρι σήμερα ισχύουσας ΑΕΠΟ). 2.4 Θέση δραστηριότητας Β ΒΙ.ΠΕ. ΒΟΛΟΥ 2.5 Διεύθυνση έδρας, στοιχεία επικοινωνίας Έδρα: 6ο χιλ. Οδού Θεσσαλονίκης Λαγκαδά τηλ: , τηλ. & fax: Τ.Θ. 200, Τ.Κ ΩΡΑΙΟΚΑΣΤΡΟ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ. 2.6 Αρμόδιοι για θέματα σχετικά με το περιεχόμενο της τεχνικής έκθεσης Δημητριάδης Γεώργιος, Τεχνικός Διευθυντής CaO HELLAS Tηλ: , fax: , Φορέας υλοποίησης CaO HELLAS ΘΕΣΣΑΛΙΚΗ ΑΣΒΕΣΤΟΠΟΙΙΑ Α.Β.Ε.Ε. 2.8 Υπεύθυνοι για τη σύνταξη της τεχνικής έκθεσης 5

7 Δημητριάδης Γεώργιος, Τεχνικός Διευθυντής CaO HELLAS Tηλ: , fax: , 6

8 3. ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΘΕΣΗ Το εργοστάσιο έχει εγκατασταθεί σε ιδιόκτητο οικόπεδο της εταιρείας στην Β ΒΙ.ΠΕ. ΒΟΛΟΥ, του Ν. Μαγνησίας εκτάσεως m 2. Η περιοχή όπου εδρεύει η μονάδα έχει διατεθεί για βιοτεχνική και βιομηχανική χρήση και δε βρίσκεται σε ειδικά προστατευόμενες ζώνες. Από άποψη χρήσεων γης δεν υπάρχουν περιοριστικές ή απαγορευτικές ρυθμίσεις λειτουργίας της. 7

9 4. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ 4.1 Γενικά Η βιομηχανική μονάδα παραγωγής προϊόντων ασβέστη της CaO Hellas Θεσσαλική Ασβεστοποιία ΑΒΕΕ βρίσκεται χωροθετημένη στη Β Βιομηχανική Περιοχή Βόλου στη Μαγνησία εντός ιδιόκτητου οικοπέδου έκτασης m 2. Η συνολική εγκατεστημένη ισχύς του μηχανολογικού εξοπλισμού (παραγωγικού και βοηθητικού) ανέρχεται σε 1.713,54 kw και δύναται να παραχθούν ετησίως tn. προϊόντων ασβέστη με συνεχή λειτουργία. Η υφιστάμενη ημερήσια παραγωγική δυναμικότητα της μονάδας ανέρχεται σε 450 tn. άνυδρου ασβέστη. Στην εγκατάσταση εργάζονται συνολικά 24 εργαζόμενοι. Το προσωπικό παραγωγής δύναται να εργάζεται σε 3 βάρδιες ανάλογα με τις εκάστοτε παραγωγικές ανάγκες. Η υπό εξέταση εγκατάσταση της CaO Hellas Θεσσαλικής Ασβεστοποιίας ΑΒΕΕ (κωδικός ΕΣΥΕ: 265.2α), σύμφωνα με την ΚΥΑ 15393/2332/2002 (ΦΕΚ 1022Β/ ) κατατάσσεται στην Α κατηγορία έργων και δραστηριοτήτων και υποκατηγορία 2 (Ομάδα 9η: Βιομηχανικές εγκαταστάσεις, 153: Παραγωγή μη εσβεσμένου ασβέστη και υδρασβέστου). Όσον αφορά τον βαθμό όχλησης, σύμφωνα με το Παράρτημα του άρθρου 3 της Κοινής Υπουργικής Απόφασης 13727/724 (ΦΕΚ 1087Β ), η εν λόγω δραστηριότητα κατατάσσεται στη Μέση Κατηγορία. Η εν λόγω βιομηχανική μονάδα παραγωγής προϊόντων ασβέστη της CaO Hellas Θεσσαλικής Ασβεστοποιίας ΑΒΕΕ έχει σε ισχύ, τις εξής εγκρίσεις από την ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ: Α. Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων με Α.Π. 7033/73622 / Β. Τροποποίηση της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων με Α.Π /104478/ , της προηγούμενης Έγκρισης με Α.Π. 7033/73622/ Σημειώνεται ότι επειδή αρκετά από τα στοιχεία που περιλαμβάνει η εν λόγω τεχνική έκθεση αναφέρονται και σε παλαιότερες μελέτες που έχουν ήδη υποβληθεί και εγκριθεί από την αρμόδια υπηρεσία και για λόγους αποφυγής γραφειοκρατίας, τα στοιχεία αυτά στην παρούσα μελέτη θα αναφέρονται συνοπτικά, ενώ παράλληλα θα δίνεται έμφαση σε τυχόν διαφοροποιήσεις και νέα δεδομένα. Η παρούσα μελέτη-τεχνική έκθεση, εκπονήθηκε σύμφωνα με όσα προβλέπονται στην κείμενη εθνική νομοθεσία και συγκεκριμένα σύμφωνα με τις απαιτήσεις του άρθρου 2 της ΚΥΑ 11535/1993 (ΦΕΚ 328Β/ ) «Επιτρεπόμενα είδη καυσίμων στις βιομηχανικές, βιοτεχνικές και συναφείς εγκαταστάσεις στους αποτεφρωτήρες 8

10 νοσηλευτικών μονάδων και μέτρα για τις ανοικτές εστίες καύσης» και αποσκοπεί στην έγκριση/αδειοδότηση από την αρμόδια υπηρεσία της χρήσης Κοκκοποιημένου Ελαστικού Επισώτρων (Eλαστικά Oχημάτων Tέλους Kύκλου Zωής) ως καυσίμου ύλης στην παραγωγική διαδικασία της εγκατάστασης με αντίστοιχη μερική υποκατάσταση του Pet- Coke, στον έναν από τους δύο Κλιβάνους της εταιρείας και συγκεκριμένα στον Αναγεννητικό Κλίβανο Παράλληλης Ροής. 9

11 4.2 Παραγωγική Διαδικασία Η δραστηριότητα παραγωγής μη εσβεσμένου ασβέστη, πραγματοποιείται σε έναν Αναγεννητικό Κλίβανο Παράλληλης Ροής, δυναμικότητος 250 tn./d και σε Κυλινδρική Ορθοκάμινο 200 tn./d. Ως πρώτη ύλη χρησιμοποιείται ασβεστόλιθος και ως καύσιμη ύλη Πετρελαϊκό Κωκ (Pet-Coke). Η δραστηριότητα περιγράφεται παρακάτω: Παραλαβή ασβεστόλιθου από οχήματα, ζύγιση και εκφόρτωση σε σιλό. Κοσκίνιση του ασβεστόλιθου και συλλογή αποβλήτων κάτω των 40 mm. Αυτόματη τροφοδοσία του ασβεστόλιθου με αναβατόριο στις υψικαμίνους. Κάθε 10 περίπου λεπτά πραγματοποιούνται κύκλοι παραγωγής, όπου γίνεται η έψηση και η ασβεστοποίηση του ασβεστόλιθου. Αφού ψυχθεί ο ασβέστης αποθηκεύεται σε σιλό χωρητικότητας 1200 tn. Μετά την αποθήκευση ο ασβέστης είτε διατίθεται σε πελάτες σε φορτηγά χύδην ή τροφοδοτείται στο συγκρότημα άλεσης. Αναλυτική περιγραφή της παραγωγικής διαδικασίας παρατίθεται στο Παράρτημα. 4.3 Υποστηρικτικές Εγκαταστάσεις Υπάρχουν συγκροτήματα παραγωγής υδρασβέστου, γεωργικού ασβέστη και άλεση στερεών καυσίμων με θραύση, ενυδάτωση, άλεση, αεροδιαχωρισμό και ταξινόμηση κλασμάτων. 4.4 Χρήση Νερού και Ενέργειας Χρήση νερού Η υπό εξέταση μονάδα τροφοδοτείται με νερό από γειτονική γεώτρηση. Η συνολική ημερήσια κατανάλωση νερού ανέρχεται σε 100 m 3. Η ποσότητα αυτή καλύπτει τις παραγωγικές ανάγκες και τις ανάγκες διαβροχής της υπό εξέταση μονάδας: Χρήση ενέργειας Η υπό εξέταση μονάδα για την κάλυψη των διαφόρων αναγκών της, μέχρι σήμερα, καταναλώνει ηλεκτρική ενέργεια ( kwh/d) και Πετρελαϊκό Κωκ (45 tn./d). Ειδικότερα: (α) Ηλεκτρική ενέργεια. Η συνολική εγκατεστημένη ισχύς του ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού της μονάδας ανέρχεται σε 1.713,54 kw. (β) Ορυκτά καύσιμα. Για την κάλυψη των αναγκών της παραγωγικής διαδικασίας (βάση δυναμικότητας) απαιτείται η κατανάλωση tn./y Pet-Coke. 10

12 Σημειώνεται ότι η εταιρία έχει αδειοδοτηθεί περιβαλλοντικά για μερική υποκατάσταση του χρησιμοποιούμενου ορυκτού καυσίμου με βιομάζα (χρήση μιγμάτων από 5 έως 40% σε βιομάζα ανάλογα με τη διαθεσιμότητα) και εναλλακτικά προτίθεται επιπλέον να χρησιμοποιήσει Kοκκοποιημένο Eλαστικό Eπισώτρων Οχημάτων, ως υποκατάστατο του Ορυκτού Καυσίμου. 4.5 Είδος και Ποσότητες Α Υλών Η πρώτη ύλη για την παραγωγική διαδικασία της βιομηχανίας είναι ο ασβεστόλιθος (800 tn./d) που προμηθεύεται από εγκεκριμένα λατομεία ασβεστολιθικών πετρωμάτων της περιοχής. Ως καύσιμη ύλη χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα το Pet-Coke και το Φυσικό Αέριο. Η δραστηριότητα έχει αδειοδοτηθεί περιβαλλοντικά και για χρήση συμπληρωματικά Βιομάζας με την ΕΠΟ 3431/104478/ Στον Πίνακα 1 που ακολουθεί παρουσιάζεται η ετήσια κατανάλωση των κύριων βοηθητικών υλών, η οποία έχει υπολογισθεί βάσει της δυναμικότητας της υπό εξέταση μονάδας και στους δυο κλιβάνους. Πίνακας 1: Ετήσια κατανάλωση βοηθητικών υλών βάσει της μέγιστης δυναμικότητας Βοηθητική ύλη Ημερήσια κατανάλωση (tn./d) Φυσικό αέριο 0 (χρησιμοποιείται για την ετήσια έναυση και ως εφεδρικό καύσιμο) Πετ κώκ 46 Βιομάζα Ενδιάμεσα Προϊόντα, Τελικά Προϊόντα και Παραπροϊόντα Προϊόντα 11

13 Το κύριο προϊόν, μετά από την καύση της πρώτης ύλης σε ασβεστοκάμινο, είναι μη εσβεσμένος (άνυδρος) ασβέστης, με δυναμικότητα που ανέρχεται σε ημερήσια παραγωγή 450 tn. Επίσης, η εγκατάσταση έχει την δυνατότητα να παράγει ως τελικά προϊόντα ξηρή υδράσβεστο (5 tn./h) και γεωργικό ασβέστη (15 tn./d). Παραπροϊόντα Από την παραγωγική διαδικασία που εφαρμόζεται στη μονάδα παράγονται επιπλέον τα εξής παραπροϊόντα: Απόβλητα κοσκίνισης ασβεστόλιθου (Κωδ. ΕΚΑ ). Κατακρατούμενα σωματίδια στα σακκόφιλτρα από τα απαέρια των υψικαμίνων (Κωδ. ΕΚΑ ). Υπερκαμμένη άσβεστος (Κωδ. ΕΚΑ ). Τα απόβλητα της κοσκίνισης του ασβεστόλιθου, μεταπωλούνται ή επιστρέφονται στα προμηθεύοντα λατομεία (περίπου 5 με 8 tn./d). Τα απαέρια των υψικαμίνων οδηγούνται σε σύστημα σακκοφίλτρων για τον καθαρισμό τους και τα περιεχόμενα τους ανακυκλώνονται στην παραγωγική διαδικασία (περί τα Νm 3 /h). Η υπερκαμμένη άσβεστος (περίπου 2 με 5 tn./y) διατίθεται ως προϊόν β διαλογής. 12

14 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΡΟΗΣ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΑΣΒΕΣΤΗ ΤΗΣ CaO HELLAS ΘΕΣΣΑΛΙΚΗΣ ΑΒΕΣΤΟΠΟΙΙΑΣ ΑΒΕΕ Παραλαβή Α Ύλης Ασβεστολίθου Αποθήκευση Ασβεστολίθου, mm Αποθήκευση Ασβεστολίθου, mm Ψιλά (στείρα) προς απόρριψη Έξοδος Καυσαερίων Έξοδος Καυσαερίων Ψιλά (στείρα) προς απόρριψη Κόσκινο Σακκόφιλτρο Σακκόφιλτρο Κόσκινο Καυσαέρια Καυσαέρια Αναγεννητικός Κλίβανος Παράλληλης Ροής Καύσιμα Παραλαβή Pet-Coke Θραύση Άλεση Κυλινδρική Ορθοκάμινος Αποθήκευση Εξαγωγή Ασβέστου Βιομάζα Κοκκοποιημένο Ελαστικό Εξαγωγή Ασβέστου Διάθεση Προϊόντος Αποθήκη Ασβέστου Διάθεση Προϊόντος Θραύση - Άλεση Παραγωγή Γεωργικού Ασβέστη Παραγωγή Ξηρής Υδρασβέστου και Κονιαμάτων Παραγωγή Χημικής Υδρασβέστου 13

15 5 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΚΑΥΣΙΜΩΝ ΣΤΗΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ 5.1 Προετοιμασία τρίμματος ελαστικού επίσωτρου για καύση με πλήρη δέσμευση των ρύπων Το κοκκοποιημένο ελαστικό θα μεταφέρεται με οχήματα και θα αποθηκεύεται σε σιλό. Η εταιρία θα το προμηθεύεται έτοιμο κοκκοποιημένο < 2 mm. Ο τεμαχισμός και διαχωρισμός από τα μεταλλικά στοιχεία και τα λινά θα γίνεται στις εγκαταστάσεις του προμηθευτή. Καμία επεξεργασία του κοκκοποιημένου ελαστικού δε θα γίνεται στις εγκαταστάσεις της εταιρίας. Η εταιρία προτίθεται να χρησιμοποιήσει σύστημα αποθείωσης στερεών καυσίμων, όπου το καύσιμο θα αναμιγνύεται με ροφητικό υλικό για δέσμευση των ρύπων στον χώρο ανάφλεξης με τελικό σκοπό τη συλλογή των δεσμευμένων ρύπων από το σακκόφιλτρο Περιγραφή διάταξης Η εγκατάσταση διαθέτει 2 σιλό ημερήσιας κατανάλωσης, όπου στο 1ο θα αποθηκεύεται μίγμα πετρελαϊκού άνθρακα, τρίμματος ελαστικού επίσωτρου και εξειδικευμένης ροφητικής υδρασβέστου με την επωνυμία GREENLIME (η οποία παράγεται από την εταιρία και χρησιμοποιείται για δέσμευση αέριων ρύπων στον ΑΗΣ Αγ. Δημητρίου). Στο 2o σιλό θα αποθηκεύεται βιομάζα. ΕΙΚΟΝΑ 1. Σύστημα προετοιμασίας μίγματος πετκωκ/κοκκοποιημένου ελαστικού με ροφητικό υλικό. Στην Εικόνα 1, απεικονίζεται διάταξη που θα χρησιμοποιήσει η εταιρεία για την προετοιμασία του μίγματος Πετκωκ/Κοκκοποιημένου Ελαστικού με ροφητικό Υλικό. 14

16 5.2 Περιγραφή συστήματος δέσμευσης ρύπων καύσης Η συγκεκριμένη διάταξη βασίζεται σε μέθοδο δέσμευσης ρύπων από την καύση στερεών καυσίμων με τη χρήση ροφητικού υλικού με βάση την υδράσβεστο, όπου η μέθοδος περιλαμβάνει την έγχυση ή ανάμιξη του ροφητικού υλικού στο καύσιμο πριν από την ανάφλεξη του όπου η δέσμευση λαμβάνει χώρα στο χώρο ανάφλεξης. Ο μηχανισμός της δέσμευσης των ρύπων είναι ο εξής: 1. Το καύσιμο εισάγεται στον χώρο ανάφλεξης αναμεμιγμένο με το ροφητικό υλικό. 2. Κατά την εισαγωγή του ενώνεται με το οξυγόνο και παράγεται θερμότητα (ανάφλεξη). 3. Την συγκεκριμένη στιγμή παράγονται οι ρύποι όπως CO2, CO, NOx, SOx κ.τ.λ. 4. Με την είσοδο του στον χώρο ανάφλεξης, το υδροξείδιο του ασβεστίου Ca(OH)2 θα μετατραπεί σε οξείδιο του ασβεστίου CaO. 5. Στο χρονικό διάστημα πριν τη διάσπαση, δεσμεύει τους ρύπους που έρχεται σε επαφή (SΟx, NOx κ.α.). 6. Το γεγονός ότι στο χώρο ανάφλεξης, οι νεοπαραχθέντες ρύποι καταλαμβάνουν το μικρότερο όγκο (μέγιστη συγκέντρωση) δίνει τη δυνατότητα για μέγιστη ρόφηση. 7. Στη συνέχεια το εν τω γεννάσθε CaO που προήλθε από τη μετατροπή της υδράσβεστου έχει ιδιαίτερα ενισχυμένες φυσικές ιδιότητες επειδή λόγω της βίαιης αποβολής του νερού διασπάστηκε σε πολύ μικρότερα τεμάχια με αυξημένη ειδική επιφάνεια και συνεχίζει τη δεσμευτική δράση μέχρι να καταλήξει στο σακκόφιλτρο. Το ροφητικό αυτό υλικό με την εμπορική ονομασία GREENLIME είναι υδράσβεστος με χημικό τύπου Ca(OH)2, ειδικής κοκκομετρίας και ιδιαίτερα μεγάλης ειδικής επιφάνειας, έχει την ικανότητα να δεσμεύει ρύπους όπως SO2, SO3, NOx, Hg και άλλα. Η μέθοδος αυτή ονομάζεται υβριδική και βασίζεται στην έγχυση GREENLIME στους αγωγούς καπναερίων και στον λέβητα όπου το ροφητικό υλικό συλλέγεται στο φίλτρο αφού έχει δεσμεύσει τους ρύπους. Επίσης, υπάρχει η δυνατότητα ανάμιξης στερεών καυσίμων με το εν λόγω ξηρό ροφητικό για δέσμευση των ρύπων στον χώρο ανάφλεξης. Η μέθοδος αποτελεί πατέντα της εταιρείας και εφαρμόζεται με επιτυχία μέχρι σήμερα στον ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου της ΔΕΗ, στην περιοχή της Κοζάνης. Αξίζει να σημειωθεί ότι η κοινή ξηρή υδράσβεστος έχει ειδική επιφάνεια περί τα 8 m 2 /gr ενώ το εν λόγω ροφητικό GREENLIME φτάνει τα 35 m 2 /gr. Ο σκοπός της προσθήκης του ροφητικού υλικού στο μίγμα γίνεται προκειμένου να εξασφαλισθεί μια περαιτέρω δέσμευση των ρύπων και μάλιστα στο χώρο ανάφλεξης «εν τω γεννάσθε». Η πρωτοβουλία της εφαρμογής μιας επιπλέον αντιρρυπαντικής τεχνολογίας σε ασβεστοποιία, ξεφεύγει από τις συμβατικές υποχρεώσεις της εταιρείας και αποτελεί ένδειξη καλής πρόθεσης από πλευράς της, δεδομένου ότι δεν προκύπτει από πουθενά η ανάγκη εγκατάστασης πρόσθετων τεχνικών για την αντιμετώπιση εκπομπών στον αέρα, πέραν των Σακκοφίλτρων, τα οποία βεβαίως υπάρχουν στο εργοστάσιο και λειτουργούν αποτελεσματικά. Αξίζει να αναφερθεί ότι η εφαρμογή πρόσθετης τεχνολογίας για περαιτέρω δέσμευση των αερίων εκπομπών στην ασβεστοποιία θα αποτελέσει καινοτομία 15

17 σε επίπεδο χώρας και ήδη αναφέρεται στην τελευταία έκδοση του bref reference document (2013) ως εγκεκριμένη μέθοδος. Ακόμη, σύμφωνα με τη Βιβλιογραφία, η οποία αναφέρεται χαρακτηριστικά στο έγγραφο του Καθηγητή Κου Κων/νου Σικαλίδη, του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Πολυτεχνική Σχολή, Τμ. Χημικών Μηχανικών που επισυνάπτεται, η συγκράτηση των ρύπων, όπως SO2, Cl, Hg, F, Pb, Cr κ.ά. επιτυγχάνεται σε βαθμό 95-99% κατά την όδευση των καυσαερίων κατ αρχάς λόγω της επαφής αυτών με τον ασβέστη εντός του κλιβάνου και της μετέπειτα σημαντικής περαιτέρω δέσμευσης στο Σακκόφιλτρο, καθώς οι ενώσεις Οξειδίων και Χλωριδίων προσροφώνται επί της επιφανείας των σωματιδίων σκόνης. Ιδιαίτερα, σε Παράλληλους Αναγεννητικούς Κλιβάνους, όπως είναι ο κλίβανος της εταιρείας, όπου η όδευση των καυσαερίων είναι σε αντιρροή με τον παραγόμενο ασβέστη, η δέσμευση αυτή γίνεται εντονότερη. Γνωμάτευση από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο αναφέρει ότι ασφαλής μπορεί να θεωρηθεί η φυσική δέσμευση των ρύπων από την διαδικασία της ασβεστοποίησης κατά 60% τουλάχιστον. Ιδιαίτερα σε παράλληλους αναγεννητικούς υψικαμίνους όπου η όδευση των καυσαερίων είναι σε αντιρροή με τον παραγόμενο ασβέστη θεωρούμε ότι συγκράτηση ρύπων μπορεί να αγγίξει τα βιβλιογραφικά δεδομένα. Πέραν λοιπόν της φυσικής αποθείωσης, η χρήση ροφητικού υλικού με βάση την υδράσβεστο θα εξασφαλίζει την μείωση σε αποδεκτά όρια των παραγόμενων ρύπων. 5.3 Τροφοδοσία του μίγματος καυσίμου προς καύση Το μίγμα που θα χρησιμοποιείται κατόπιν θα μεταφέρεται πνευματικά σε ένα από τα σιλό ημερήσιας λειτουργίας και στη συνέχεια θα πληρώνει καδοζυγό σε ζυγισμένη ποσότητα. Στον ίδιο καδοζυγό θα τροφοδοτείται και αλεσμένη βιομάζα για να δημιουργηθεί το τελικό μίγμα των τριών καυσίμων. 16

18 ΣΙΛΟ ΗΜΕΡΗΣΙΑΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΚΑΔΟΖΥΓΟΣ Εικόνα 2: Απεικόνιση διάταξης τροφοδοσίας του μίγματος πετ κωκ 17

19 6. ΕΙΔΟΣ, ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΚΑΥΣΙΜΟΥ 6.1. Είδος και ποσότητα του καυσίμου Εισαγωγή Η CaO Hellas Θεσσαλική Ασβεστοποιία ΑΒΕΕ προκειμένου να μειώσει το κόστος του καυσίμου και να ελαχιστοποιήσει τις αέριες εκπομπές, πέραν της Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης για χρήση μιγμάτων Ορυκτών Καυσίμων Βιομάζας, προτίθεται εναλλακτικά να χρησιμοποιήσει μίγματα Ορυκτών Καυσίμων (Pet-Coke) και Κοκκοποιημένου Ελαστικού. Επιλογή καυσίμου για την ασβεστοποίηση Χρήση Κοκκοποιημένου Ελαστικού Η επιλογή του καυσίμου για την ασβεστοποίηση είναι πολύ σημαντική για τους εξής λόγους: α) Το κόστος του καυσίμου για κάθε τόνο ασβέστη, αποτελεί το 45% του παραγωγικού κόστους. β) Το καύσιμο επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα του ασβέστη και συνεπώς την ανταγωνιστικότητα της επιχείρησης. γ) Η καύση του Κοκκοποιημένου Ελαστικού εκπέμπει μικρότερες ποσότητες CO2 και δεν επιβαρύνει το περιβάλλον με τοξικές ουσίες, βαρέα μέταλλα, Hg και άλλα. Η CaO Hellas προτίθεται να χρησιμοποιήσει μίγματα Ορυκτών Καυσίμων (Pet-Coke) και Κοκκοποιημένου Ελαστικού με σκοπό να καταστεί η εταιρεία περισσότερο ανταγωνιστική και παράλληλα να βελτιώσει το περιβαλλοντικό της στίγμα καθώς θα μειωθούν οι συνολικές εκπομπές Διοξειδίου του Άνθρακα στο περιβάλλον και θα συμβάλει στην ανακύκλωση ενός αποβλήτου και στην εξοικονόμηση ενός μη ανανεώσιμου Φυσικού Πόρου όπως είναι τα Ορυκτά Καύσιμα. Αρχικά τα μίγματα του καυσίμου στους κλιβάνους θα κυμαίνονται σε ποσοστό της τάξης του 5% αντικατάστασης του Pet-Coke με Κοκκοποιημένο Ελαστικό και σταδιακά, ανάλογα με τη διαθεσιμότητα του υλικού, θα αυξηθεί το ποσοστό αυτό μέχρι 100%. Πίνακας 2: Ποσότητες Pet-Coke και Κοκκοποιημένου Ελαστικού στον Αναγεννητικό Κλίβανο Παράλληλης Ροής 18

20 Είδος Καυσίμου Ποσότητα Καυσίμου, tn./d Αποκλειστική Τροφοδοσία Pet-Coke Ποσοστό Αντικατάστασης 5% του Pet-Coke Ποσοστό Αντικατάστασης 40% του Pet-Coke Pet-Coke 25,9 24,6 15,5 Κοκκοποιημένο Ελαστικό - 1,4 (ισοδύναμο με 1,3 tn./d Pet-Coke) 10,6 (ισοδύναμο με 10,3 tn./d Pet-Coke) Χρειάζεται ν αναφερθεί ότι στην Ελλάδα, σύμφωνα με το Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΣΕΔ) Μεταχειρισμένων Ελαστικών ECOELASTICA A.E.[8], ετησίως παράγονται περί τους tn./y. Απ αυτά tn. περίπου αξιοποιούνται ενεργειακά, 3000 tn. εντός Ελλάδος, σε Τσιμεντοβιομηχανία κυρίως και 7000 tn. εξάγονται επίσης σε Τσιμεντοβιομηχανίες γειτονικών κρατών Ιδιότητες του καυσίμου Η Διαχείριση των Αποβλήτων Ελαστικών στην Ελλάδα διέπεται από το ΠΔ 109Α/2004 «Μέτρα και όροι για την εναλλακτική διαχείριση των χρησιμοποιημένων ελαστικών των οχημάτων. Πρόγραμμα για την εναλλακτική διαχείρισή τους». Η ενεργειακή αξιοποίηση των χρησιμοποιημένων ελαστικών αποτελεί πρόβλεψη στο συγκεκριμένο Διάταγμα, μετά την επαναχρησιμοποίηση και τη χρήση υλικών από την ανακύκλωση, κατά προτεραιότητα [6, ΠΔ 109Α, 2004]. Αξίζει να αναφερθεί ότι σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Κατάλογο Αποβλήτων (Ε.Κ.Α.), Παράρτημα της Απόφασης 2000/532/ΕΚ, όπως έχει τροποποιηθεί με τις Αποφάσεις 2001/118/ΕΚ, 2001/119/ΕΚ της Επιτροπής Ε.Κ., τα Ελαστικά στο Τέλος Κύκλους Ζωής τους με Κωδικό , δε χαρακτηρίζονται ως επικίνδυνα απόβλητα [12, Ε.Κ.Α., 2000]. Η σύσταση των ελαστικών ποικίλει ανάλογα με το μέγεθός τους και την προγραμματιζόμενη χρήση τους. Γενικώς θα μπορούσε να πει κανείς ότι τα ελαστικά αποτελούνται από 75-80% Ελαστικό, 15-25% Σύρμα και 0,5-5% Λινό. Σύμφωνα με το Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης ECOELASTICA A.E., επειδή τα ελαστικά στην Ελλάδα είναι πολύ φθαρμένα, τα ποσοστά διαμορφώνονται σε 65% ελαστικό, 20% σύρμα και 15% λινό. Σήμερα στη χώρα μας λειτουργούν επτά (7) εργοστάσια Μηχανικής Επεξεργασίας των Χρησιμοποιημένων Ελαστικών Οχημάτων. Στον Πίνακα 3, παρουσιάζεται τυπική σύσταση ολόκληρων ελαστικών ενώ στον Πίνακα 4, παρατίθεται μια λεπτομερής χημική ανάλυση [15]. 19

21 Πίνακας 3: Τυπική Σύσταση Ελαστικών Παράμετρος Ελαστικά Επιβατικών Ελαστικά Φορτηγών Ελαστικό/Ελαστομερή 47% 45% Αιθάλη* 21,5% 22% Μέταλλα 16,5% 25% Λινά 5,5% 0 Οξείδιο του Ψευδαργύρου 1% 2% Θείο 1% 2% Πρόσθετα 7,5% 5% Πηγή: [15], Basel Convention Technical Guidelines on the identification and management of used tyres, December 1999 *Μέρος της Αιθάλης μπορεί να αντικατασταθεί με Πυρίτιο σε ορισμένους τύπους ελαστικών 20

22 Πίνακας 4: Τυπική Χημική Ανάλυση Ελαστικών Στοιχείο / Συστατικό κ.β. (1) κ.β. (2) Άνθρακας 70 % % Υδρογόνο 7 % 6-7 % Οξείδιο του Ψευδαργύρου 1 % 1,2 2 % Θείο 1 % 1,3 1,7 % Σίδηρος 16 % % Πρόσθετα - 3,5-5 % Οξυγόνο 4 % Άζωτο 0,5 % Στεατικό Οξύ 0,3 % Αλογόνα 0,1 % Ενώσεις Χαλκού Κάδμιο Χρώμιο Νικέλιο Μόλυβδος 200 ppm 10 ppm 90 ppm 80 ppm 50 ppm Πηγή 1: [15], 'Bundesamt für Umwelt, Wald und Landschaft: Vollzugshilfe für die Lagerung, Behandlung und Verwertung von Altreifen' (Altpneus) Entwurf, Stand. 10 December 2003 Πηγή 2: [15], H. Vest, 'Recycling of used car tyres,' Gate Information Service / gtz, ( 21

23 Στη συνέχεια, παρατίθενται στοιχεία για το καύσιμο-ελαστικό στην ελληνική αγορά [7]. Στον Πίνακα 5, παρουσιάζεται τυπική σύσταση ενός τεμαχισμένου ελαστικού χωρίς περαιτέρω επεξεργασία και στον Πίνακα 6, γίνεται αναφορά στα αποτελέσματα ξεχωριστών αναλύσεων του Κοκκοποιημένου Ελαστικού (Καουτσούκ) και των Λινών ελαστικών οχημάτων. Το Κοκκοποιημένο Ελαστικό προορίζεται να χρησιμοποιηθεί ως καύσιμο στον Αναγεννητικό Κλίβανο Παράλληλης Ροής της εταιρείας. Πίνακας 5: Τυπική Ανάλυση Τεμαχισμένου Ελαστικού TDF (Tire Derived Fuel) Παράμετρος Ελαστικά Επιβατικών* Ελαστικά Φορτηγών** Υγρασία (% wt) 0,75 0,48 Τέφρα (% wt-dry) 5,33 4,65 C (% wt-dry) 71,35 65,39 H (% wt-dry) 6,30 5,71 N (% wt-dry) 1,53 1,13 S (% wt-dry) 0,93 1,09 ΑΘΔ (MJ/kg dry) (7.143 kcal/kg) 29,91 (6.598 kcal/kg) 27,63 ΚΘΔ (MJ/kg όπως ελήφθη) (6.758 kcal/kg) 28,30 (6.269 kcal/kg) 26,25 Βιομάζα (% wt dry) 34,57 39,94 Βιογενής Άνθρακας 23,00 29,77 Πηγή: [7, Ecoelastica S.A. Clean Energy Ltd, 2013 * Καουτσούκ 80%, Λινά 5%, Σύρμα 15% ** Καουτσούκ 75%, Λινά >0,5%, Σύρμα 25% 22

24 Πίνακας 6: Τυπική Ανάλυση Κοκκοποιημένου Ελαστικού (Καουτσούκ) και Λινών Ελαστικών Οχημάτων Παράμετρος Κοκκοποιημένο Ελαστικό Λινά Ελαστικά Επιβατικών Ελαστικά Φορτηγών Ελαστικά Επιβατικών Ελαστικά Φορτηγών Υγρασία (% wt) 0,84 0,63 1,45 1,37 Τέφρα (% wt-dry) 6,15 6,14 8,35 8,04 C (% wt-dry) 84,67 86,69 73,93 75,63 H (% wt-dry) 7,45 7,57 6,76 6,78 N (% wt-dry) 1,75 1,50 2,56 1,96 S (% wt-dry) 1,14 1,46 0,85 0,97 ΑΘΔ (MJ/kg dry) (8.497 kcal/kg) 35,58 (8.747 kcal/kg) 36,63 (7.348 kcal/kg) 30,77 (7.580 kcal/kg) 31,74 ΚΘΔ (MJ/kg όπως ελήφθη) (8.088 kcal/kg) 33,87 (8.308 kcal/kg) 34,79 (6.897 kcal/kg) 28,88 (7.123 kcal/kg) 29,83 Βιομάζα (% wt dry) 40,31 52,94 46,57 46,23 Βιογενής Άνθρακας 26,49 39,45 36,31 36,56 Πηγή: [7, Ecoelastica S.A. Clean Energy Ltd, Χημική σύσταση Πετρελαϊκού Κωκ (Pet-Coke) Μια ενδεικτική χημική σύσταση του Pet-Coke που αναμένεται να χρησιμοποιηθεί ως καύσιμη ύλη σε μίγμα με το Κοκκοποιημένο Ελαστικό, παρουσιάζεται στον παρακάτω Πίνακα 7. Πίνακας 7: Χημική σύσταση Pet-Coke 23

25 Παράμετρος Κατά την παραλαβή Επί ξηρής βάσης Υγρασία (%) 8,62 - Τέφρα (%) 0,31 0,34 Πτητικές ουσίες (%) 12,56 13,74 Άνθρακας (fixed carbon) (%) 78,51 85,92 Θείο (%) 4,24 4,64 Θερμογόνος δύναμη (GCV) Btu/lb (7832 kcal/kg) Btu/lb (8571 kcal/kg) 24

26 6.4. Τεχνικά στοιχεία του κοκκοποιημένου ελαστικού από εγχώριο πιθανό προμηθευτή Τα στοιχεία που παρατίθενται είναι έτσι όπως διατέθηκαν από την προμηθεύτρια Εταιρεία του υλικού, RETIRE S.A. TIRE RECYCLING INDUSTRIAL AREA DRAMA και μετά την αφαίρεση του σύρματος από τα ελαστικά Χημική Ανάλυση Παράμετρος % κ.β. Κατά την παραλαβή % κ.β. Επί ξηρής βάσης Προσεγγιστική Ανάλυση Υγρασία 0,62 - Τέφρα 4,78 4,81 Πτητικά 66,64 67,06 Δεσμευμένος Άνθρακας 27,96 28,13 Σύνολο 100,00 100,00 Τελική Ανάλυση Υγρασία 0,62 - Τέφρα 4,78 4,81 Άνθρακας 83,87 84,39 Υδρογόνο 7,09 7,13 Άζωτο 0,24 0,24 Θείο 1,23 1,24 2,17 2,19 25

27 Οξυγόνο (ως διαφορά) Σύνολο 100,00 100,00 26

28 6.4.2 Στοιχειακή ανάλυση Παράμετρος % κ.β. Κατά την παραλαβή % κ.β. Επί ξηρής βάσης Ψευδάργυρος 1,52 1,53 Ασβέστιο 0,378 0,380 Σίδηρος 0,321 0,323 Χλώριο 0,149 0,150 Χρώμιο 0,0097 0,0098 Φθόριο 0,0010 0,0010 Κάδμιο 0,0006 0,0006 Μόλυβδος 0,0065 0,0065 Άλλα Κάτω από τα όρια ανιχνευσιμότητας Θερμογόνος Δύναμη Heating Value BTU/lb kj/kg HHV HV Ave Χαρακτηριστικά του Καυσίμου Παράμετρος Θερμοκρασία, o F Θερμοκρασία, o C Θερμοκρασία Ανάφλεξης (Flash Point)

29 Άνθρακας, αρχή καύσης Άνθρακας, πλήρης καύση

30 7. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΥΣΗΣ 7.1. Μικτή Καύση - Γενικά Τα στερεά βιοκαύσιµα µπορούν να αξιοποιηθούν ενεργειακά σε ποικίλες βιομηχανικές εφαρμογές, όπως σε Σταθμούς Παραγωγής Ενέργειας με Άνθρακα ή στην Τσιµεντοασβεστοβιομηχανία µέσω τεχνικών, όπως είναι η µικτή καύση. Η µικτή καύση είναι στην ουσία η πρακτική υποκατάστασης ενός συμβατικού καυσίμου όπως ο πετρελαϊκός άνθρακας από κάποιο συμπληρωματικό όπως η βιομάζα και το κοκκοποιημένο ελαστικό. Σε γενικές γραμμές στη μικτή καύση το σύνολο της ενέργειας για τη θερμική διάσπαση του ασβεστόλιθου προσφέρεται από την καύση μιγμάτων στερεών καυσίμων για τη βελτιστοποίηση του καυσίμου. Στη δική μας περίπτωση θα χρησιμοποιούνται: 1. Βιομάζα (ξύλο, πριονίδι, γεωργικά απόβλητα), με μηδενικό ισοζύγιο διοξειδίου του άνθρακα (CO2) δεν συνεισφέρει στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Η μηδαμινή ύπαρξη του θείου στη βιομάζα συμβάλλει σημαντικά στον περιορισμό των εκπομπών του διοξειδίου του θείου (SO2) που είναι υπεύθυνο για την όξινη βροχή. Είναι ανανεώσιμη πηγή ενέργειας. 2. Πετρελαϊκός άνθρακας Ο πετρελαϊκός άνθρακας είναι παραπροϊόν της διύλισης πετρελαίου. Παράγεται κατά την πυρόλυση των υπολειμμάτων της τροφοδοσίας και από την απόσταξη των πιο βαριών πετρελαίων. Πρόκειται για ένα μαύρο κοκκώδες υλικό που αποτελείται κυρίως από άνθρακα. Η σύστασή του ποικίλει ανάλογα με την ποιότητα του πετρελαίου από το οποίο προήλθε, καθώς επίσης και τις μεθόδους επεξεργασίας: Είναι κυρίως άνθρακας δηλαδή καύσιμο με υψηλή θερμογόνο δύναμη. Έχει πολύ χαμηλό ποσοστό τέφρας ( < 1,5 %). 1. Κοκκοποιημένο ελαστικό. Για την αξιοποίησή τους ως υλικά τα μεταχειρισμένα ελαστικά περνούν από μηχανική επεξεργασία κατά την οποία γίνεται τεμαχισμός τους σε πολλαπλά στάδια από την οποία παράγονται ολοένα και μικρότερα μεγέθη τεμαχισμένων ελαστικών καθώς ταυτόχρονα λαμβάνει χώρα μηχανικός διαχωρισμός των υλικών που τα αποτελούν. Ως τελικά προϊόντα από τη μηχανική επεξεργασία των μεταχειρισμένων ελαστικών παράγονται τρία υλικά: Το κύριο προϊόν της μηχανικής επεξεργασίας που είναι το τρίμμα ή η πούδρα ελαστικού σε διάφορες επιθυμητές κοκκομετρίες. Τα μέταλλα τα οποία περιέχονται στη δομή του ελαστικού και ενισχύουν την κατασκευή του. Τα λινά τα οποία περιέχονται κυρίως στα ελαστικά επιβατικών οχημάτων. 29

31 Η εταιρία θα προμηθεύεται αποκλειστικά τρίμμα ή πούδρα ελαστικό Διεθνείς εξελίξεις Μικτή Καύση στους Θερμοηλεκτρικούς Σταθμούς Η µικτή καύση εφαρμόζεται ευρέως από το 1993, ενώ µια πρόσφατη έρευνα για την εφαρ- µογή της µικτής καύσης, παγκοσµίως, έδειξε ότι υπάρχουν περισσότεροι από 240 Θερµοηλεκτρικοί Σταθµοί με Άνθρακα που χρησιμοποιούν ως καύσιµα βιοµάζα ή απορρίμματα µαζί µε άνθρακα. Το µεγαλύτερο µερίδιο στο σύνολο των εφαρµογών µικτής καύσης κατέχουν οι Η.Π.Α., µε τη Γερµανία και τη Φινλανδία να ακολουθούν. Τα τελευταία 5-10 χρόνια έχει υπάρξει αξιοσημείωτη πρόοδος στην ανάπτυξη της συνδυασµένης χρήσης βιοµαζικών υλικών σε σταθµούς παραγωγής ενέργειας, ενώ οι σταθµοί που κυρίως εφαρµόζουν τη µικτή καύση είναι συνήθως µεγάλης κλίµακας, εγκατεστηµένης ισχύος MWe. Δοκιµές έχουν πραγµατοποιηθεί για κάθε διαθέσιµο εµπορικά τύπο γαιανθράκων, όπως επίσης και για διάφορα είδη βιοµάζας ή/και για στερεά απόβλητα. Η µικτή καύση µε βιοµαζα αποτελεί ήδη ώριµη τεχνολογία µε ευρεία εφαρµογή στη βορειοδυτική Ευρώπη. Η χρήση ανακτηθέντος καυσίµου από αστικά απορρίµµατα σε εγκαταστάσεις µικτής καύσης είναι, όµως, υπό διερεύνηση. Ειδικότερα για τη Γερµανία, όπου από το 2005 δεν επιτρέπεται η απόθεση απορριµµάτων που δεν έχουν υποστεί µηχανική / βιολογική επεξεργασία σε ΧΥΤΑ, οι Θερμοηλεκτρικοί Σταθµοί με Άνθρακα µπορούν να διαδραµατίσουν σηµαντικό ρόλο καλύπτοντας µέρος των εµφανιζόµενων ελλείψεων για την ενεργειακή αξιοποίηση του SRF. Προσανατολιστικές δοκιµές µικτής καύσης πραγµατοποιήθηκαν στο Γερµανικό λιγνιτικό σταθµό Weiweiller, µε συµµετοχή του ΕΜΠ-ΕΑΘΕ. Οι δοκιµές χαρακτηρίστηκαν ως επιτυχείς, ενώ στα αποτελέσµατα αναφέρονται η συνεχής λειτουργία του σταθµού χωρίς προβλήµατα, η ανάγκη στέγασης του χώρου εκφόρτωσης των φορτηγών µεταφοράς του εναλλακτικού καυσίµου για µεγαλύτερη αντιανεµική προστασία, καθώς και µερικές βελτιώσεις στο σύστηµα τροφοδοσίας καυσίµου. Παράλληλα, δε διαπιστώθηκε µεταβολή στις εκποµπές ρύπων, ενώ η τέφρα εξακολουθεί και πληροί τις προδιαγραφές για απόθεση Μικτή Καύση στην τσιµεντοασβεστοβιοµηχανία Οι βιοµηχανίες παραγωγής Τσιµέντου αποτελούν έναν ακόµα τοµέα όπου υλοποιείται η αξιοποίηση εναλλακτικών καυσίµων. Η χρήση τους ξεκίνησε στις Η.Π.Α. στις αρχές της δεκαετίας του 80, ενώ υπάρχει εµπειρία στη χρησιµοποίηση ελαστικών στην Αυστρία και στη Γερµανία εδώ και σχεδόν 20 χρόνια. Η πρώτη χρήση υγρών εναλλακτικών καυσίµων ξεκίνησε στη Γαλλία το 1989, ενώ των στερεών, όπως το SRF, ξεκίνησε το 1990 στην Αυστρία και στη Γερµανία. Στην Ευρώπη, κατά τη διάρκεια των τελευταίων χρόνων, η κατανάλωση αποβλήτων που χρησιμοποιούνται ως καύσιμα στη Τσιμεντοβιομηχανία έχει αυξηθεί κατακόρυφα. Η αντικατάσταση των παραδοσιακών ορυκτών καυσίμων από απόβλητα-καύσιμα ήταν 3% το 1990 και έφθασε στο ποσοστό 17% το 2007, ισοδύναμο με εξοικονόμηση t κάρβουνου. Υπάρχουν βέβαια διαφορές ανάμεσα στα Κράτη 30

32 Μέλη της ΕΕ, στη χρήση αποβλήτων-καυσίμων, ενώ αναφέρονται περιπτώσεις εργοστασίων όπου η αντικατάσταση έφθασε μέχρι 80%. Στην Ευρωπαϊκή Βιομηχανία Ασβέστη, τα απόβλητα καύσιμα αντιπροσωπεύουν 4% της συνολικής ενέργειας που καταναλώνεται. Το 2005 οι χώρες που χρησιμοποιούσαν απόβλητα στην Ευρώπη, όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα, ήταν η Γαλλία, η Γερμανία, η Δανία, το Ην. Βασίλειο, η Σουηδία, η Τσεχία και η Φιλανδία. Εικόνα 3: Παραγωγή Ασβέστη με Χρήση Αποβλήτων-Καυσίμων στην Ευρώπη Πηγή: [11, BREF, 2013] Πίνακας 8: Τύποι Αποβλήτων που χρησιμοποιούνται ως Καύσιμα στην Παραγωγή Ασβέστη σε διάφορες Ευρωπαϊκές Χώρες Χώρα Τύποι Αποβλήτων-Καυσίμων Υγρά Κοκκοποιημένα Στερεά Στερεά σε Όγκους (μη κοκκοποιημένα) Τσεχία x x 31

33 Δανία x Φινλανδία x Γαλλία x x x Γερμανία x x x Σουηδία x x Ηνωμένο Βασίλειο x Πηγή: [11, BREF, 2013] Πίνακας 9: Συστατικά των Υγρών και Στερεών Αποβλήτων-Καυσίμων Υγρά Απόβλητα-Καύσιμα Λάδια Διαλύτες και Καύσιμο Υγρών Λίπος Ζώων Στερεά Απόβλητα-Καύσιμα Καύσιμο Διαφόρων Στερεών (Solid Derived Fuel) Πλαστικά (εκτός PVC) Απόβλητα Ξυλείας Ελαστικά Κρεατάλευρα Πηγή: [11, BREF, 2013] Εφαρμογές Μικτής Καύσης στην Ελλάδα Θερμοηλεκτρικοί Σταθμοί Στην Ελλάδα η εµπειρία στη µικτή καύση έχει ήδη ξεκινήσει από την προηγούµενη δεκαετία µε πιλοτικές δοκιµές σε λέβητες βιοµηχανικών εγκαταστάσεων (Πίνδος Α.Ε.) αλλά και σε λέβητες κονιοποιηµένου καυσίµου (ΑΗΣ Μεγαλόπολης). Σκοπός των δοκιµών µικτής καύσης λιγνίτη και ελαιοπυρηνόξυλου στον ΑΗΣ Μεγαλόπολης ήταν να εξετασθούν όλες οι παράµετροι σχετικά µε την εύρεση του ασφαλούς ποσοστού συµµετοχής της βιοµάζας στο καύσιµο µίγµα, την επίδραση στη λειτουργία της εγκατάστασης, στη δηµιουργία επικαθήσεων, στις εκποµπές ρύπων και στα χαρακτηριστικά της παραγόµενης τέφρας. Στα θετικά του εγχειρήµατος αναφέρονται η αξιοποίηση 32

34 του υφιστάµενου εξοπλισµού, η καύση του συµπληρωµατικού καυσίµου χωρίς προβλήµατα σε ποσοστό µέχρι και 7% κ.β., η βελτίωση της καύσης του λιγνίτη, η µείωση εκποµπών SO2, η διατήρηση των εκποµπών NOx σε τιµές κάτω του επιτρεπόµενου ορίου. Αξιοποίηση της υπάρχουσας εµπειρίας επιχειρείται σήµερα µέσα από τη συµµετοχή σε ερευνητικά έργα που εστιάζονται στην προσπάθεια υλοποίησης της µικτής καύσης σε ατµοηλεκτρικούς σταθµούς µεγάλης κλίµακας. Η ΔΕΗ ΑΕ και το ΕΚΕΤΑ/ΙΤΕΣΚ χρηµατοδοτούνται ήδη από εθνικούς και κοινοτικούς πόρους για την επίδειξη δοκιµών µε συµµετοχή των στερεών βιοκαυσίµων στο µίγµα έως 5 10% της προσδιδόµενης ισχύος Εργοστάσια παραγωγής Τσιμέντου και Ασβέστη Η εταιρεία «ΤΙΤΑΝ ΑΕ» διαθέτει μεγάλη εµπειρία από την επιτυχηµένη χρησιµοποίηση παλαιών ελαστικών και υγρών αποβλήτων διυλιστηρίων ως εναλλακτικά καύσιµα, ενώ η εταιρεία «ΗΡΑΚΛΗΣ/ΑΓΕΤ» έχει εκφράσει την πρόθεση να εξετάσει τη χρήση βιοµάζας ή και ανακτηθέντος καυσίµου από στερεά αστικά απορρίµµατα (SRF) ως καυσίµου υποκατάστασης σε µία από τις υπάρχουσες µονάδες της. Όσον αφορά τη χρήση του Κοκκοποιημένου Ελαστικού στην Ελλάδα, πρόσφατα στις 6/5/2014, η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής χορήγησε Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων (ΕΠΟ) σε εργοστάσιο Ασβεστοποιίας στον Ασπρόπυργο Αττικής. Ακόμη, κατά το έτος 2011, τόνοι πούδρας ελαστικού οδηγήθηκαν από τα ανακυκλωτήρια σε µονάδες ασβεστοποιίας για ενεργειακή αξιοποίηση, όπως αναφέρεται στην ετήσια έκθεση για το έτος 2011, του Συλλογικού Συστήματος Εναλλακτικής Διαχείρισης ECOELASTICA Α.Ε.[9, ECOELASTICA, 2013]. Η Δ/νση Περιβ/κού Σχεδιασμού του ΥΠΕΚΑ με το έγγραφό της με Α.Π / χαρακτηρίζει το Κοκκοποιημένο Ελαστικό ως προϊόν και όχι ως απόβλητο, δεδομένης της επί τούτου παραγωγής του κατά την επεξεργασία των Ελαστικών Τέλους Κύκλου Ζωής (Παράρτημα 6). 33

35 7.3. Διαδικασία - Περιγραφή του τρόπου καύσης του χρησιμοποιούμενου καυσίμου Προετοιμασία του Κοκκοποιημένου Ελαστικού Η προετοιμασία του Κοκκοποιημένου Ελαστικού γίνεται σε αδειοδοτημένες μονάδες επεξεργασίας αποβλήτων, όπου του υλικό μετά την αφαίρεση του σύρματος και των λινών, μπορεί να κοκκοποιηθεί σε διάφορα κοκκομετρίας ανάλογα για την προγραμματιζόμενη χρήση. Στο χώρο του εργοστασίου δεν προβλέπεται καμία περαιτέρω επεξεργασία και το υλικό θα αποθηκεύεται στο ένα εκ των δυο σιλό αποθήκευσης Pet-Coke, που προβλεπόταν για τη χρήση Βιομάζας, χωρητικότητας 50 m 3. Κατόπιν, ο καδοζυγός τροφοδοσίας στερεών καυσίμων, γεμίζει από δύο κοχλιομεταφορείς με το μίγμα. Αναλυτική περιγραφή της διαδικασίας καύσης εντός της υψικαμίνου παρατίθεται στο Παράρτημα. Ν αναφέρουμε στο σημείο αυτό ότι και οι δύο τύποι Κλιβάνων που διαθέτει η εταιρείας μας είναι κατάλληλοι για καύση αποβλήτων-καυσίμων, σύμφωνα με τη Μελέτη για τις Βέλτιστες Διαθέσιμες Τεχνικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης [11, BREF, 2013]. Η εταιρεία θα χρησιμοποιήσει Κοκκοποιημένο Ελαστικό μόνο στον Αναγεννητικό Κλίβανο Παράλληλης Ροής και δεν προβλέπεται να χρησιμοποιηθεί πρόσθετος εξοπλισμός, πέραν του ήδη υπάρχοντος. 34

36 8. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΥΣΗΣ 8.1 Υπολογισμός ποσοτήτων Κοκκοποιημένου Ελαστικού Για λειτουργία του Κλιβάνου με δυναμικότητα 250 tn. CaO/ 24ωρο, η κατασκευάστρια εταιρεία όρισε τις παρακάτω συνθήκες για τη χρήση πετρελαϊκού κωκ: Ημερήσια παραγωγή άσβεστου: 250 tn./d. Ειδική κατανάλωση θερμότητας: 870 kcal/kg CaO Θερμογόνος δύναμη pet-coke : kcal/kg. Στοιχειομετρικός αέρας καύσης: 9,5 Nm 3 /kg. καυσίμου Περίσσεια αέρα καύσης: 25% Παροχή ασβεστόλιθου: kg./ κύκλο Σχέση τροφοδοτούμενου ασβεστόλιθου προς παραγόμενη άσβεστο: 1,73. Βάρος εξαγόμενης άσβεστου ανά κύκλο: 2.500/1,73 =1.445 kg. Η εταιρία προκειμένου να μειώσει το κόστος του καυσίμου και να ελαχιστοποιήσει τις αέριες εκπομπές, θέλει να χρησιμοποιήσει μίγματα Pet-Coke, κοκκοποιημένου ελαστικού και βιομάζας κατάλληλης κοκκομετρίας για ομοιογενή ανάμιξη. Τα μίγματα θα κυμαίνονται από 5 έως 66 % σε Κοκκοποιημένο Ελαστικό, ανάλογα με τη διαθεσιμότητα. Η Εταιρεία ανάλογα με τη διαθεσιμότητα Βιομάζας και Κοκκοποιημένου Ελαστικού, προτίθεται να προχωρήσει εφαρμόζοντας τα εξής σενάρια: α. Μείγμα με ποσοστό 33% από κάθε καύσιμο Πετκώκ, Κοκκοποιημένο Ελαστικό και Βιομάζα β. Μείγμα με ποσοστό 60% Κοκκοποιημένου Ελαστικού και 40% Βιομάζας γ. Μείγμα με ποσοστό 60% Πετκώκ και 40% Βιομάζας» Για την παραγωγή 250 tn./d, η θερμιδική κατανάλωση είναι η εξής: 1 kg. CaO χρειάζεται 870 kcal, συνεπώς οι 250 tn. χρειάζονται kcal. Υπολογισμός μιγμάτων Ημερήσια θερμιδική κατανάλωση= 250 tn./day X 870 kcal/kg CaO = kcal Θερμογόνος δύναμη πετ κωκ= 8400 kcal Θερμογόνος δύναμη κοκκοποιημένου ελαστικού= 8400 kcal Θερμογόνος δύναμη βιομάζας= 8400 kcal Πίνακας 10: Ημερήσια Κατανάλωση Καυσίμων Pet-Coke και Μιγμάτων Pet-Coke με Κοκκοποιημένο Ελαστικό 35

37 ΘΕΡΜ. ΔΥΝ Kcal/kg ΠΟΣΟΤΗΤΑ % ΚΙΛΑ ΚΟΚΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΕΛΑΣΤΙΚΟ ,6 ΠΕΤ ΚΩΚ ,6 ΒΙΟΜΑΖΑ ,8 ΘΕΡΜ. ΔΥΝ Kcal/kg ΠΟΣΟΤΗΤΑ % ΚΙΛΑ ΚΟΚΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΕΛΑΣΤΙΚΟ ,8 ΠΕΤ ΚΩΚ ,0 ΒΙΟΜΑΖΑ ,0 ΘΕΡΜ. ΔΥΝ Kcal/kg ΠΟΣΟΤΗΤΑ % ΚΙΛΑ ΚΟΚΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΕΛΑΣΤΙΚΟ ,0 ΠΕΤ ΚΩΚ ,7 ΒΙΟΜΑΖΑ ,0 Στα παραπάνω μίγματα θα προστίθεται 1-5 % GREENLIME για ολική δέσμευση των ρύπων. 36

38 8.2 Γεωμετρία και γεωμετρικά χαρακτηριστικά του θαλάμου καύσης Στον Αναγεννητικό Κλίβανο Παράλληλης Ροής όπου προβλέπεται να γίνει η καύση του Κοκκοποιημένου Ελαστικού, οι διαστάσεις του θαλάμου καύσης στον κάθε έναν από τους δυο Παράλληλους Αγωγούς του Κλιβάνου είναι 1,515 m x 2,785 m, με εμβαδό επιφανείας 4,219 m 2 και με ένα μήκος 5,312 m του κυρίως θαλάμου καύσης.. Εικόνα 4: Διάγραμμα εισαγωγής καυσίμων στην υψικάμινο 37

39 Εικόνα 5: Διάγραμμα καυστήρων Ορυκτών Καυσίμων και Κοκκοποιημένου Ελαστικού 8.3. Θερμοκρασία Καύσης του Καυσίμου Η θερμοκρασία καύσης του μίγματος κυμαίνεται στην περιοχή από 800 έως 1100 o C. Το Κοκκοποιημένο Ελαστικό έχει Θερμοκρασία Ανάφλεξης (Flash Point) ο C και στους 650 o C, έχουμε πλήρη καύση. 38

40 8.4 Χρόνος παραμονής των προϊόντων καύσης του καυσίμου στη θερμοκρασία καύσης (χρόνος μετάκαυσης) Αναγεννητικός Κλίβανος Παράλληλης Ροής Η καύση του Κοκκοποιημένου Ελαστικού προβλέπεται να γίνει μόνο στον Αναγεννητικό Κλίβανο Παράλληλης Ροής. Στον Κλίβανο αυτό, η εγκάρσια διατομή μεταφοράς των καυσαερίων είναι διαστάσεων 1,515 m x 2,785 m και εμβαδού 4,219 m 2 και το μήκος του θαλάμου καύσης 5,312 m. Η παροχή των καυσαερίων ανέρχεται στα Nm 3 /h, δηλ. 7,58 Nm 3 /s. Στις συνθήκες καύσης με μέση θερμοκρασία 1000 o C και πίεση 1,4 Atm, η παροχή αυτή γίνεται 25,25 m 3 /s. Άρα η ταχύτητα των καυσαερίων στο θάλαμο καύσης θα είναι 25,25 m 3 /s /4,219m 2 = 5,98 m/s. Στον Αναγεννητικό Κλίβανο Παράλληλης Ροής τα καυσαέρια μετά τη ζώνη καύσης του 1 ου αγωγού μήκους 5,312 m, μέσω συνδετηρίου αγωγού μήκους 2,5 m, διέρχονται στη ζώνη καύσης του δεύτερου αγωγού επίσης μήκους 5,312 m και μετά οδηγούνται για αποκονίωση πριν την έξοδό τους στο περιβάλλον. Σε όλη αυτή τη διαδρομή, συνολικού μήκους τουλάχιστον 13,12 m (5,312+2,5+5,312), η μέση θερμοκρασία είναι περί τους 1000 o C. Επομένως, ο Χρόνος Παραμονής σε θερμοκρασία 1000 o C, θα είναι τουλάχιστον 2,19 s (13,12 m / 5,98 m/s), δεδομένου ότι η περιοχή θερμοκρασιών μεγαλύτερων των 850 o C, επεκτείνεται και πέραν των ζωνών καύσης. Επί πλέον, εφόσον παραστεί ανάγκη, υπάρχει δυνατότητα επιμήκυνσης του συγκεκριμένου χρόνου, μέσω κατάλληλων ρυθμίσεων της λειτουργίας του κλιβάνου. Αξίζει να αναφερθεί ότι ο κλίβανος σπάνια λειτουργεί στη μέγιστη απόδοσή του των 250 t/d και κατά 90% του χρόνου λειτουργίας βρίσκεται στην περιοχή των t/d, με άμεση συνέπεια στη μείωση της ταχύτητας των καυσαερίων και κατά συνέπεια στην αύξηση του χρόνου παραμονής των καυσαερίων. Εκτίμηση της εταιρείας είναι ότι σε πραγματικές συνθήκες λειτουργίας, ο χρόνος παραμονής των καυσαερίων σε θερμοκρασίες ανώτερες των 850 o C, είναι περισσότερο από 5 s. 39

41 9. ΕΚΠΟΜΠΕΣ Γενικότερα για το σύνολο των ρύπων αναφέρονται τα εξής: 1. Εκπομπές Σκόνης: Οι μόνες εκπομπές σκόνης που συνδέονται με τη διαχείριση του Κοκκοποιημένου Ελαστικού δημιουργούνται μόνο κατά τη λειτουργία του κλιβάνου, δεδομένου ότι το υλικό αυτό θα έρχεται έτοιμο προς χρήση και η όλη διαχείριση αποθήκευση, μεταφορά θα γίνεται σε κλειστό σύστημα. Μετά την αποκονίωση οι συγκεντρώσεις σε Ευρωπαϊκό Επίπεδο, κυμαίνονται από 10 έως 250 mg/nm 3. Οι τιμές των εκπομπών σκόνης, δεν εξαρτώνται από το είδος του χρησιμοποιημένου καυσίμου ορυκτά ή απόβλητα καύσιμα. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε περίπτωση χρήσης αποβλήτων καυσίμων στη Γερμανία, σε κλιβάνους του τύπου, όπως είναι οι κλίβανοι της εταιρείας (Shaft Kilns), οι εκπομπές σωματιδίων κυμαινόταν πολύ χαμηλά, από 5 μέχρι 10 mg/nm 3 ως μέσες τιμές 24ώρου, σύμφωνα με το BREF. 2. Διοξείδιο του Θείου SO2: Είναι ευρέως γνωστό ότι τα προϊόντα ασβέστη δεσμεύουν τις ενώσεις του Θείου. Στην Ευρώπη των 27 χωρών οι εκπομπές SO2 κυμαίνονται από <50 mg/nm 3 μέχρι και μεγαλύτερες των 2000 mg/nm 3, ως μέσοι όροι ημιώρου. Πρέπει να σημειωθεί ότι στην πλειονότητα των εργοστασίων που χρησιμοποιούσαν απόβλητα-ελαστικά ως καύσιμα, παρατηρήθηκαν τιμές ακόμη και κατώτερες των 50 mg/nm3 [BREF, 2013]. Μια εξήγηση θα μπορούσε να είναι όπως αναφέρθηκε και ανωτέρω, το γεγονός ότι η περιεκτικότητα σε Θείο στο Κοκκοποιημένο Ελαστικό (1,4%) είναι κατά πολύ μικρότερη σε σχέση με αυτήν στον Πετρελαϊκό Άνθρακα (4,5%). Σε κάθε περίπτωση, τα πλούσια σε Ασβέστιο κοιτάσματα Ασβεστολίθου στην Ελλάδα, που αποτελεί την α ύλη στην παραγωγή του ασβέστη, προεξοφλούν τη μεγάλη απορρόφηση των SΟx από τον ασβέστη. Το γεγονός αυτό ενισχύεται ακόμη περισσότερο λόγω της συνεχούς επαφής των καυσαερίων κατ αντιρροή με τον ασβέστη στους κλιβάνους. Πέραν όλων αυτών, η CaO Hellas που δραστηριοποιείται έντονα στη δέσμευση ρύπων με το προσροφητικό υλικό GREENLIME, με την εφαρμογή της μεθόδου και στην ασβεστοποιία αναμένεται να μειώσει περαιτέρω τις εκπομπές SO2. 3. Οξείδια του Αζώτου NOx: Λόγω του τύπου των κλιβάνων της εταιρείας, επειδή λειτουργούν σε θερμοκρασίες ασβεστοποίησης χαμηλότερες των 1400 o C και των χαρακτηριστικών της παραγωγικής διεργασίας, δεν αναμένονται ψηλές εκπομπές [BREF 2013]. 4. Υδροχλώριο (HCl) και Υδροφθόριο (HF): Η συμπεριφορά του HCl στους κλιβάνους είναι ίδια με αυτήν του SO2. Έτσι στην πλειονότητα των διαδικασιών, το περισσότερο χλώριο που βρίσκεται στις α ύλες και στα καύσιμα, δεσμεύεται από τον ασβέστη [BREF 2013 και Επιστολή Κου Σικαλίδη] 5. Χλώριο Cl2: Η συγκέντρωση του Χλωρίου στο καύσιμο, συμπεριλαμβανομένου και του φθορίου [Επιστολή Προμηθεύτριας Εταιρείας Ελαστικού RETIRE] παραμένει πολύ χαμηλή και πολύ μικρότερη από το 1% 40

42 που προβλέπεται στη Νομοθεσία περί Αποτέφρωσης Αποβλήτων (ΦΕΚ 759/ ΚΥΑ 22912/1117/05) 6. Βαρέα Μέταλλα: Για τις περισσότερες από τις μετρήσεις Βαρέων Μετάλλων, οι συγκεντρώσεις ήταν κατά πολύ χαμηλότερες του ορίου ανίχνευσης ακόμη και όταν είχαν χρησιμοποιηθεί απόβλητα καύσιμα [BREF 2013] και [Επιστολή Κου Σικαλίδη]. Σε κάθε περίπτωση, με τη χρήση του GREENLIME για περαιτέρω δέσμευση, αναμένονται σχεδόν μηδενικές εκπομπές βαρέων μετάλλων. 7. Πολυχλωριωμένες Διβενζο-p-Διοξίνες (PCDD) / Πολυχλωριωμένα Διβενζοφουράνια (PCDF) : Οι σχετικές μετρήσεις που έγιναν σε εργοστάσια παραγωγής ασβέστη, καθαρά για εσωτερικούς σκοπούς του κλάδου, έδειξαν ότι οι συγκεντρώσεις είναι πολύ χαμηλές και κάτω από τα όρια για PCDD/PCDF. Επιπλέον, στα δεδομένα που παρουσιάζονται στην έκθεση «Ταυτοποίηση των Σχετικών Βιομηχανικών Πηγών Διοξινών και Φουρανίων στην Ευρώπη», δείχνουν ότι τα εργοστάσια παραγωγής ασβέστη αποτελούν μικρής σημασίας πηγές στο σύνολο των εκπομπών PCDD/F στην Ευρώπη [BREF 2013]. Το γεγονός εξηγείται από τη χαμηλή περιεκτικότητα των α υλών και καυσίμων σε Χλώριο και Χαλκό, που λειτουργεί ως καταλύτης στην αντίδραση σχηματισμού των και ότι μετά τη διάσπαση των ουσιών αυτών σε θερμοκρασίες ανώτερες των 850 ο C, τα προϊόντα της διάσπασης που είναι χλωριωμένες και όξινες ουσίες, απορροφώνται στον κλίβανο καθώς έρχονται σε επαφή με μεγάλη μάζα CaO, κατά τη διέλευσή τους και μάλιστα κατ αντιρροή μέσω αυτής. Η δέσμευση αυτή είναι σε τέτοιο βαθμό ώστε εμποδίζεται ενδεχόμενος επανασχηματισμός τους, δεδομένου ότι θα λείπουν οι πρόδρομες ουσίες [επιστολή Κου Σικαλίδη από 31/5/2014]. 9.1 Αέριες Εκπομπές Στον Πίνακα 11 παρουσιάζονται οι τυπικές εκπομπές εργοστασίων Παραγωγής Ασβέστη στην Ευρώπη, με χρήση διαφόρων ειδών καυσίμων. Πίνακας 11: Τυπικές Εκπομπές Κλιβάνων Eργοστασίων Παραγωγής Ασβέστη στην Ευρώπη Ρύπος Συγκέντρωση Αναλογία/t CaO Min Max Min Max 41

43 mg/nm 3 mg/nm 3 kg/t CaO kg/t CaO Σωματίδια Σκόνη 1( 1 ) - <10 >250 0,003 0,006 >1,3 Αέρια NOx <50 - <100 >2500 <0,15 >12,5 SO2 <50 > >10,0 CO CO 100 >2500 <0,3 >12,5 HCl 0,02( 1 ) 10 >250 0,00006 >1,3 Διοξίνες 0,0155 ng I-TEQ/Nm 3 0,0638 ng I-TEQ/Nm 3 4,7*10-8 3,2*10-7 Βαρέα Μέταλλα (Αέρια και σε Ιδιαίτερες Μορφές) As < 0,01 < 0,10 < 5*10-5 < 5*10-4 Cd < 0,01 < 0,10 < 5*10-5 < 5*10-4 Cu < 0,01 < 0,10 < 5*10-5 < 5*10-4 Mn < 0,01 < 0,10 < 5*10-5 < 5*10-4 Hg < 0,01 < 0,10 < 5*10-5 < 5*10-4 Sn < 0,01 < 0,10 < 5*10-5 < 5*10-4 Te < 0,01 < 0,10 < 5*10-5 < 5*10-4 Tl < 0,01 < 0,10 < 5*10-5 < 5*10-4 V < 0,01 > 0,10 < 5*10-5 < 5*10-4 Cr < 0,01 > 0,10 < 5*10-5 < 5*10-4 Sb < 0,01 < 0,04 < 5*10-5 < 2*10-4 Se < 0,01 < 0,06 < 5*10-5 < 3*10-4 Co < 0,01 < 0,06 < 5*10-5 < 3*10-4 Pb < 0,10 >1,00 < 5*10-4 < 5*10-3 Zn < 0,10 >1,00 < 5*10-4 < 5*10-3 Οι Συγκεντρώσεις είναι Μέσοι Όροι ενδεικτικών τιμών μετρήσεων με διάφορες τεχνικές Βασίζονται σε τυπικές παροχές καυσαερίων, όπως παρουσιάζονται κατωτέρω, με αναφορά σε Κανονικές Συνθήκες, Πίεσης 1013 hpa, Θερμοκρασίας K και Περιεκτικότητας σε Ο2 11% : 3 000Nm 3 /t Ασβέστη για Κανονικούς Κλιβάνους Ατράκτου, Kυλινδρικής Ορθοκαμίνου, Αναγεννητικής Καμίνου Παράλληλης Ροής) (min) 3 700Nm 3 /t CaO για Περιστροφικούς Κλιβάνους με Προθερμαντές 5 000Nm 3 /t CaO για Περιστροφικούς Κλιβάνους Μεγάλου Μήκους (max) (1) Στιγμιαίες Μετρήσεις (2) Η χαμηλότερη τιμή αντιστοιχεί στο επίπεδο ανίχνευσης για τα μέταλλα Πηγή: [11, BREF, 2013] 42

44 43

45 Οι τιμές που μετρήθηκαν με χρήση Pet-Coke αποκλειστικά ως καύσιμου, έχουν ως εξής: Πίνακας 12: Ενδεικτικές μετρούμενες τιμές αερίων ρύπων από καύση Πετ-Κώκ (τυπική λειτουργία εγκατάστασης) ΜΕΤΡΟΥΜΕΝΗ ΜΟΝΑΔΕΣ ΤΙΜΗ ΤΙΜΗ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΣ (O2 μέτρησης) (10% O2) Tl μg/nm 3 0,59 0,65 Cd μg/nm 3 0,62 0,68 Cr μg/nm 3 91,2 99,3 Co μg/nm 3 0,54 0,58 Cu μg/nm 3 4,87 5,31 Mn μg/nm 3 27,79 33,3 Ni μg/nm 3 60,58 65,0 Pb μg/nm 3 37,22 47,5 Sb μg/nm 3 <LOD (=4,61) <LOD (=4,61) As μg/nm 3 <LOD(=11,89) <LOD(=11,89) V μg/nm 3 8,44 9,19 Hg μg/nm 3 0,37 0,40 HF mg/nm 3 0,01 0,01 HCl mg/nm 3 0,07 0,08 SPM mg/nm 3 4,95 2,48 1,84 5,30 2,70 2,01 PCDDs/PCDFs I-TEQ ng/nm 3 0,005 0,006 CO mg/nm NOx mg/nm SO2 mg/nm

46 Αναλυτικότερα για κάθε ρύπο αναφέρονται τα εξής: Εκπομπές Σκόνης Οι μόνες εκπομπές Σκόνης που συνδέονται με τη διαχείριση του Κοκκοποιημένου Ελαστικού μπορεί να δημιουργηθούν μόνο από τη λειτουργία των κλιβάνων, δεδομένου ότι το υλικό θα έρχεται έτοιμο προς χρήση και η όλη διαχείριση αποθήκευση, μεταφορά, θα γίνεται σε κλειστό σύστημα. Στον Κλίβανο, Σκόνη προκύπτει από τα λεπτά σωματίδια στην τροφοδοσία του ασβεστολίθου, από τη θερμική και μηχανική θραύση μέσα στον κλίβανο και σε μικρότερο βαθμό από την περιεχόμενη τέφρα στην τέφρα του καυσίμου και την ίδια την καύση. Τα επίπεδα της συγκέντρωσης των σωματιδίων ποικίλουν εξαρτώμενα μεταξύ άλλων, από το είδος του κλιβάνου, τη δυναμικότητα και το είδος των α υλών. Λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών που επικρατούν στους διάφορους κλιβάνους χρησιμοποιούνται ποικίλοι τύποι αποκονιωτών Κυκλώνες, Πλυντρίδες, Σακκόφιλτρα, Ηλεκτρόφιλτρα. Μετά την αποκονίωση οι συγκεντρώσεις σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, κυμαίνονται από mg/nm 3. Εκτός από τους κυκλώνες που χρησιμοποιούνται ως προεπεξεργασία πριν την είσοδο των καυσαερίων στα κυρίως φίλτρα, με όλους τους άλλους τύπους αποκονιωτών, μπορούν να επιτευχθούν χαμηλές εκπομπές στην περιοχή των 20 mg/nm 3. Oι τιμές των εκπομπών σκόνης, δεν εξαρτώνται από το είδος του χρησιμοποιούμενου καυσίμου ορυκτά ή απόβλητα καύσιμα σε περίπτωση χρήσης σακκόφιλτρου. [11, BREF 2013]. Οι εκπομπές σκόνης στο εργοστάσιο βρίσκονται στην περιοχή των mg/nm 3, με όριο τα 50 mg/nm 3. Σε αυτό το σημείο να τονίσουμε ότι δεν θα γίνεται καμία επεξεργασία του κοκκοποιημένου ελαστικού στη εγκατάσταση, η οποία να επιφέρει εκπομπή σωματιδίων Εκπομπές Οξειδίων του Αζώτου (NOx) Τα ΝΟx παράγονται από το Άζωτο που υπάρχει στον αέρα καύσης και από το περιεχόμενο Άζωτο στη σύσταση του καυσίμου. Οι τιμές των ΝΟx κυμαίνονται από 100 μέχρι 500 mg/nm 3. Λόγω του τύπου των Κλιβάνων της εταιρείας (αξονικοί κλίβανοι), επειδή λειτουργούν σε θερμοκρασίες χαμηλότερες των 1400 ο C και των χαρακτηριστικών της παραγωγικής διεργασίας (χαμηλή θερμοκρασία φλόγας σε συνδυασμό με περιορισμένες συνθήκες αναμόχλευσης εντός του κλιβάνου), ο σχηματισμός των ΝΟx θερμικής προέλευσης και των ΝΟx που έχουν ως πηγή το καύσιμο αντίστοιχα, είναι περιορισμένος σε σχέση με άλλους κλιβάνους [11, BREF 2013]. Οι τιμές μέτρησης κυμαίνονται στην περιοχή κάτω από τα 200 mg/nm 3. 45

47 9.1.3 Εκπομπές Οξειδίων του Θείου (SOx) Στην πλειονότητα των Κλιβάνων ο ασβέστης δεσμεύει το Θείο που περιέχεται στην α ύλη του ασβεστολίθου αλλά και στο καύσιμο. Η αποτελεσματική επαφή μεταξύ των αερίων του κλιβάνου και του ασβέστη συνήθως εξασφαλίζει την πολύ καλή απορρόφηση του SO2. Στην Ευρώπη των 27 χωρών οι εκπομπές SO2 κυμαίνονται από <50 mg/nm 3 μέχρι και μεγαλύτερες των >2000 mg/nm 3, ως μέσοι όροι ημιώρου. Πρέπει να σημειωθεί ότι στην πλειονότητα των εργοστασίων που χρησιμοποιούσαν απόβλητα-ελαστικά ως καύσιμο, παρατηρήθηκαν τιμές ακόμη και κατώτερες των 50 mg/nm 3 [11, BREF 2013]. Μια εξήγηση θα μπορούσε να είναι το γεγονός ότι η περιεκτικότητα σε Θείο στο Κοκκοποιημένο Ελαστικό (1,3%) είναι κατά πολύ μικρότερη σε σχέση με το Pet-Coke (4,6%). Σε κάθε περίπτωση τα πλούσια σε Ασβέστιο κοιτάσματα Ασβεστολίθου στην Ελλάδα, προεξοφλούν τη μεγάλη απορρόφηση των SOx από τον ασβέστη, που ενισχύεται από το γεγονός της συνεχούς επαφής των καυσαερίων με τον ασβέστη μέσα στους κλιβάνους. Αξίζει να αναφερθεί ότι η Εταιρεία μας έχει αναπτύξει ιδιαίτερη Μέθοδο Αποθείωσης Καυσαερίων με βάση την Υδράσβεστο, που χρησιμοποιείται πιλοτικά με πολύ καλά αποτελέσματα, στο εργοστάσιο Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου της ΔΕΗ, στην περιοχή της Κοζάνης και προτίθεται να εφαρμόσει τη συγκεκριμένη μέθοδο, στην εγκατάστασή της στο Βόλο. Για την εν λόγω μέθοδο υπάρχει ειδική αναφορά στο νέο BREF του κλάδου των Μεγάλων Εγκαταστάσεων Καύσεως που πρόκειται να εκδοθεί [draft BREF, 2013] Εκπομπές Οξειδίων του Άνθρακα (COx) Διοξείδιο του άνθρακα παράγεται από την παραγωγική διαδικασία με τη διάσπαση του CaCO3 και MgCO3 αλλά και από την καύση. Στην Απόφαση της Επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου «Περί θεσπίσεως ως κατευθυντηρίων γραμμών για την παρακολούθηση και την υποβολή εκθέσεων σχετικά με τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου κατ εφαρμογή της Οδηγίας 2003/87/ΕΚ», - Παράρτημα Ι, Πίνακας 4, αναφέρεται ως Συντελεστής Εκπομπών για το Pet-Coke 97,5 t CO2/TJ, ενώ για τα Απόβλητα Ελαστικών Επισώτρων 85 t CO2/TJ, γεγονός που τεκμηριώνει την άποψη ότι από την αντικατάσταση του Pet-Coke με Κοκκοποιημένο Ελαστικό, θα μειωθούν οι εκπομπές CO2 στο περιβάλλον που προέρχονται από την καύση. Οι βελτιώσεις στην εξοικονόμηση ενέργειας και στην αύξηση της παραγωγικότητας που έχουν συμβεί τα τελευταία χρόνια, έχουν ως άμεση συνέπεια τη μείωση των εκπομπών CO2 στην ατμόσφαιρα. Τυπικές εκπομπές Μονοξειδίου του Άνθρακα (CO) κυμαίνονται μεταξύ από <100 mg/nm 3 και 2500 mg/nm 3, ενώ το 50% των κλιβάνων στην Ευρώπη, εμφανίζει τιμές χαμηλότερες των 100 mg/nm 3. Καθώς ψηλές εκπομπές CO σημαίνουν απώλειες στην απόδοση λειτουργίας με συνέπεια μεγαλύτερη ενεργειακή κατανάλωση (+1% CO στα απαέρια ισοδυναμεί με μια επιπλέον κατανάλωση ενέργειας της τάξης 200 kj/kg CaO), οι κλίβανοι συνήθως λειτουργούν με τρόπο τέτοιο ώστε να παραμένουν οι εκπομπές CO όσο γίνεται πιο χαμηλές, ανάλογα με το παραγόμενο προϊόν, με τη χρήση τεχνικών που βελτιστοποιούν τη διαδικασία παραγωγής [11, BREF 2013]. 46

48 9.1.5 Εκπομπές Οργανικών Ενώσεων/Συνολικού Οργανικού Άνθρακα (TOC) Για τις εκπομπές των Πτητικών Οργανικών Ενώσεων που συνήθως μετρώνται ως Ολικός Οργανικός Άνθρακας (TOC) δεν αναφέρονται ιδιαίτερα προβλήματα Εκπομπές Πολυχλωριωμένων Διβενζο-p-Διοξινών (PCDD) /Πολυχλωριωμένων Διβενζοφουρανίων (PCDF) Α ύλες ή καύσιμα που περιέχουν ενώσεις του Χλωρίου εν δυνάμει μπορεί να προκαλέσουν τη δημιουργία PCDD/F, στις διάφορες ζώνες της παραγωγής όπου οι θερμοκρασίες κυμαίνονται μεταξύ 300 και 450 o C. Η αντίδραση της δημιουργίας ενισχύεται από την ενδεχόμενη περιεκτικότητα στις α ύλες ή στα καύσιμα σε Χαλκό (Cu) που δρα ως καταλύτης στην αντίδραση. Στο Πίνακα 13, παρουσιάζονται οι μετρήσεις που έγιναν σε εργοστάσια παραγωγής ασβέστη και οι αντίστοιχες τιμές οι οποίες παραμένουν πολύ κάτω από τα όρια για PCDD/PCDF σε σύγκριση με τα εργοστάσια καύσης αποβλήτων. 47

49 Πίνακας 13: Μέσοι Όροι Τιμών PCDD/F για τους διάφορους τύπου Κλιβάνων στην Ευρώπη EU-27 Τύπος Κλιβάνου Περιστροφικοί Κλίβανοι Μεγάλου Μήκους (LRK) Περιστροφικοί Κλίβανοι με Προθερμαντές (PRK) Αναγεννητικοί Κλίβανοι Παράλληλης Ροής (PFRK) Ατρακτοειδείς Κλίβανοι Δακτυλίου(ASK) Ατρακτοειδείς Κλίβανοι Μικτής Τροφοδοσίας (MFSK) Άλλοι Κλίβανοι (OK) Μέσοι Όροι Εκπομπών PCDD/F [ng I-TEQ/Nm 3 (11% O2)] Αριθμός Ελεγχομένων Κλιβάνων Σύνολο Κλιβάνων στην Ευρώπη EU-27 Ποσοστό (%) 0, , , , , , ,6 Πηγή: [11, BREF, 2013] Δεδομένα που παρουσιάζονται στην έκθεση «Ταυτοποίηση των Σχετικών Βιομηχανικών Πηγών Διοξινών και Φουρανίων στην Ευρώπη», δείχνουν ότι τα εργοστάσια παραγωγής ασβέστη αποτελούν μικρής σημασίας πηγές στο σύνολο των εκπομπών PCDD/F στην Ευρώπη [10, BREF 2013]. Αξίζει να τονιστεί το γεγονός ότι όπως προκύπτει από τον Πίνακα, οι κλίβανοι της εταιρείας τύπων PFRK και ΟK, χαρακτηρίζονται από τις χαμηλότερες εκπομπές. Η Βιβλιογραφία [12] αναφέρει ότι κατά την καύση και μετά τη διάσπαση των διοξινών και φουρανίων σε θερμοκρασίες μεγαλύτερες των 850 ο C, προϊόντα της διάσπασης απορροφώνται στη μάζα του CaO, καθώς διέρχονται απ αυτήν και δεσμεύονται σε βαθμό που δεν είναι δυνατός ο επανασχηματισμός των Διοξινών και Φουρανίων κατά τη φάση της ψύξης των καυσαερίων πριν την έξοδό τους στην ατμόσφαιρα, διότι λείπουν συστατικά τα οποία έχουν ήδη δεσμευτεί. Επιπλέον το CaO δεσμεύει χλωριωμένες και όξινες ουσίες εμποδίζοντας το μηχανισμό του επανασχηματισμού των διοξινών, με τη δέσμευση των 48

50 πρoδρόμων αυτών ουσιών [13]. Τα ανωτέρω πλεονεκτήματα, λόγω της πολύωρης επαφής των καυσαερίων με μεγάλη μάζα CaO, όπως συμβαίνει στους κάθετους κλιβάνους, αποτελούν θετική συγκριτικά περιβαλλοντική διαφοροποίηση των κλιβάνων αυτών έναντι των περιστροφικών κλιβάνων Εκπομπές Υδροχλωρίου και Υδροφθορίου (HCl και HF) Η συμπεριφορά του HCl στους κλιβάνους ασβέστη είναι ίδια με αυτήν του SO2. Έτσι στην πλειονότητα των διαδικασιών, το περισσότερο Χλώριο που βρίσκεται στις α ύλες και στα καύσιμα, δεσμεύεται από τον ασβέστη. Η αποτελεσματική επαφή μεταξύ των αερίων του κλιβάνου και του ασβέστη συνήθως εξασφαλίζουν την αποτελεσματική απορρόφηση του HCl. Αυτό συμβαίνει ιδιαίτερα στους κατακόρυφους κλιβάνους, στους οποίους εντάσσονται και οι κλίβανοι της εταιρείας [11, BREF 2013]. Στον Πίνακα 14, παρουσιάζονται τυπικές εκπομπές HCl και HF για τους διάφορους τύπους κλιβάνων. Πίνακας 14: Τυπικές Εκπομπές HCl και HF για τους διάφορους τύπους Κλιβάνων στην Ευρώπη EU-27 Τύπος Κλιβάνου mg HCl/Nm 3 (1) mg HF/Nm 3 (1) Περιστροφικοί Κλίβανοι <5 - <50 <1 Μεγάλου Μήκους (LRK) Περιστροφικοί Κλίβανοι <5 - <20 <1 με Προθερμαντές (PRK) (2) Αναγεννητικοί Κλίβανοι <10 <1 Παράλληλης Ροής(PFRK) Ατρακτοειδείς Κλίβανοι <2- - <40 <2 Δακτυλίου(ASK) Ατρακτοειδείς Κλίβανοι <15 - <20 <1 Μικτής Τροφοδοσίας (MFSK) Άλλοι Κλίβανοι (OK) <10 <1 Χρήση Αποβλήτων- Καυσίμων Διάφοροι Τύποι Κλιβάνων 10(3) 1(3) 60(4) 4(4) (1) Μέσος Όρος ημίωρου με αναγωγή σε 10% Ο2 (2) Περιστροφικός Κλίβανος Σχάρας με Προθερμαντή (3) Μέση Τιμή 24ώρου (4) Μέση Τιμή Ημίωρου Πηγή: [11, BREF, 2013] 49

51 9.1.8 Εκπομπές Μετάλλων Αναλυτικές τιμές σχετικά με τις συγκεντρώσεις Βαρέων Μετάλλων στα απαέρια των Κλιβάνων αναφέρονται στους Πίνακες 9 και 10. Συμπερασματικά αναφέρεται ότι για τις περισσότερες από τις μετρήσεις, οι εκπομπές ήταν χαμηλότερες του ορίου ανίχνευσης ακόμη και όταν είχαν χρησιμοποιηθεί απόβλητα-καύσιμα και θεωρήθηκε ότι οι τιμές ήταν στο όριο ανίχνευσης της μεθόδου. Έτσι έχουμε τιμές μέσα σε μια περιοχή 0,01 και 0,1 mg/nm 3 [11, BREF, 2013]. Συνοψίζοντας, κατά την καύση μίγματος Κοκκοποιημένου Ελαστικού με Ορυκτά Καύσιμα (Πετ-Κώκ) με σκοπό την μερική υποκατάσταση του ορυκτού καυσίμου και την αξιοποίηση του ενεργειακού περιεχομένου του κοκκοποιημένου ελαστικού, αναμένονται αέριες εκπομπές χαμηλότερες σε Διοξείδιο του Άνθρακα (CO2), Διοξείδιο του Θείου (SO2) σε σχέση με τις εκπομπές που εκλύονται κατά την καύση αποκλειστικά Pet-Coke στου κλιβάνους. Οι εκπομπές των Αιωρούμενων Σωματιδίων, Οξειδίων του Αζώτου και του Μονοξειδίου του Άνθρακα παραμένουν ίδιες. Όσον αφορά τις εκπομπές Μετάλλων και Χλωριωμένων Υδρογονανθράκων (PCDD/F), δεν αναμένονται ψηλές εκπομπές, με δεδομένο ότι τα αρχικά καύσιμα δεν περιέχουν Μέταλλα ή Χλώριο σε συγκεντρώσεις που θα μπορούσαν να ευνοήσουν το σχηματισμό τους και οι επικρατούσες συνθήκες θερμοκρασίας και επαφής των απαερίων με τον ασβέστη δεσμεύουν ή εμποδίζουν τη δημιουργία τους. Σε κάθε περίπτωση οι υπάρχουσες εκπομπές είναι πολύ χαμηλές. Ακόμη, η Εταιρεία σε ένδειξη καλής θέλησης και πέραν των συμβατικών της υποχρεώσεων, θα εγκαταστήσει ειδικό σύστημα Αποθείωσης για περαιτέρω μείωση των συγκεντρώσεων SO2. Το σύστημα αυτό, πέραν της δέσμευσης του SO2, θα μειώσει επιπλέον τις εκπομπές NOx, HCl, HF και Hg, όπως αποδείχθηκε κατά την πιλοτική εφαρμογή της μεθόδου στον Ατμοηλεκτρικό Σταθμό της ΔΕΗ στον Άγιο Δημήτριο Κοζάνης. 9.2 Υγρά και Στερεά Απόβλητα Από την καύση του μίγματος Ορυκτών Καυσίμων/Κοκκοποιημένου Ελαστικού, λαμβάνοντας υπόψη τις συνθήκες καύσης και την σύσταση του καύσιμου μίγματος, δεν αναμένεται να προκύπτουν επιπλέον υγρά ή στερεά απόβλητα, όπως αναφέρεται.. 50

52 10 ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΝΤΙΡΡΥΠΑΝΣΗΣ 10.1 Είδη Συστημάτων Αντιρρύπανσης Τα Συστήματα Αντιρρύπανσης αναφέρονται στη συγκράτηση της εκμπεμπόμενης σκόνης από σημειακές πηγές ή διαφεύγουσες εκπομπές κατά τις μετακινήσεις οχημάτων και υλικών στις πλατείες και στους δρόμους του εργοστασίου. Για τις σημειακές πηγές υπάρχουν εγκατεστημένα οκτώ (8) Σακκόφιλτρα (Σ/Φ) τύπου Pulse-Jet για να καλύψουν όλα τα σημεία όπου παράγεται εκπομπή σκόνης, ενώ για τις διαφεύγουσες εκπομπές έχει εγκατασταθεί μόνιμο σύστημα διαβροχής με κατάλληλους εκτοξευτήρες που καλύπτουν τις πλατείες και τους δρόμους διακίνησης των οχημάτων Τεχνικά Χαρακτηριστικά των Συστημάτων Αντιρρύπανσης Στον παρακάτω Πίνακα 15, παρουσιάζονται όλα τα Τεχνικά Χαρακτηριστικά όλων των Συστημάτων Συγκράτησης Σκόνης από σημειακές πηγές - Σακκοφίλτρων του εργοστασίου. Πίνακας 15: Τεχνικά Χαρακτηριστικά Σακκοφίλτρων (Σ/Φ) α/α Θέση Εγκατάστασης Σημεία Αποκονίωσης Παροχή Nm 3 /h Επιφάνεια Διήθησης m 2 Αριθμός Φιλτρόπανων Θερμοκρασία Εισόδου o C 1 Αναγεννητικός Κλίβανος Παράλληλης Ροής Απαέρια Κλιβάνου Κυλινδρική Ορθοκάμινος Απαέρια Κλιβάνου Άλεση Pet-Coke Φίλτρο Συλλογής Αλεσμένου Pet-Coke Περιβάλλοντ ος 4 Διαχείριση Pet- Coke 5 Αναγεννητικός Κλίβανος Παράλληλης Ροής Eκφόρτωση, Θραύση, Ενδιάμεση Αποθήκευση Σιλό Αλεσμένου Pet-Coke Περιβάλλοντ ος Περιβάλλοντ ος 6 Κυλινδρική Ορθοκάμινος ,5 7 Περιβάλλοντ ος 51

53 Σιλό Αλεσμένου Pet-Coke 7 Παραγωγή Υδρασβέστου 8 Παραγωγή Υδρασβέστου Σιλό Α Υλών, Εκτονώσεις Αεροδιαχωρισ τών Αντιδραστήρα ς Περιβάλλοντ ος Αποδόσεις των Συστημάτων Αντιρρύπανσης Τα τεχνικά χαρακτηριστικά των συστημάτων φίλτρανσης αναφέρονται στην προηγούμενη παράγραφο 7.1. Με βάση τις αναμενόμενες αέριες εκπομπές από την καύση του μίγματος δεν κρίνεται σκόπιμη η τοποθέτηση πρόσθετων συστημάτων αντιρρύπανσης στην έξοδο των καυσαερίων από την υψικάμινο, αφού τα επίπεδα των εκπεμπόμενων ρύπων αναμένεται να είναι χαμηλά και σε κάθε περίπτωση εντός των προβλεπόμενων ορίων. Η χρήση μηχανολογικού εξοπλισμού τελευταίας τεχνολογίας και ο περιοδικός έλεγχος και σχολαστική συντήρηση του σχετικού μηχανολογικού εξοπλισμού εκτιμάται ότι εξασφαλίζουν τη βέλτιστη λειτουργία της παραγωγικής διαδικασίας χωρίς δυσμενείς επιπτώσεις για το περιβάλλον. Τα συστήματα φίλτρανσης που αναφέρονται παραπάνω λειτουργούν με υψηλότατους βαθμούς απόδοσης (απομάκρυνση σωματιδίων > 95%) και τα επίπεδα των εκπεμπόμενων αέριων ρύπων μετά την διέλευσή τους από τα συστήματα φίλτρανσης που περιγράφονται παραπάνω αναμένεται να είναι χαμηλά και σε κάθε περίπτωση εντός των προβλεπόμενων ορίων (βλέπε κεφάλαιο 7) Χαρακτηριστικά των Εκπεμπομένων Αερίων και Στερεών Αποβλήτων μετά τα Συστήματα Αντιρρύπανσης Τα επίπεδα των εκπεμπόμενων αέριων ρύπων μετά την διέλευσή τους από τα συστήματα φίλτρανσης που περιγράφονται παραπάνω αναμένεται να είναι χαμηλά και σε κάθε περίπτωση εντός των προβλεπόμενων ορίων. Για τις εκπομπές αυτές έγινε εκτενής αναφορά στο Κεφάλαιο 6. 52

54 11 ΧΡΗΣΗ ΒΕΛΤΙΣΤΩΝ ΔΙΑΘΕΣΙΜΩΝ ΤΕΧΝΙΚΩΝ Η εταιρεία σε πλήρη εναρμόνιση με τις προτεινόμενες Βέλτιστες Διαθέσιμες Τεχνικές (ΒΔΤ) έτσι όπως απορρέουν από την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία και πιο συγκεκριμένα από την Κλαδική Μελέτη για το χώρο της Ασβεστοποιίας Best Available Techniques Reference Document for the Production of Cement, Lime and Magnesium Oxide στο πλαίσιο της Οδηγίας 2008/1/ΕΚ σχετικά με την «Ολοκληρωμένη Πρόληψη και Έλεγχο της Ρύπανσης», έχει υιοθετήσει τις αρχές της εν λόγω Οδηγίας καθώς και τις προτεινόμενες Τεχνικές. Οι τεχνικές μπορεί να είναι Γενικής Φύσης ή να ενσωματώνονται στην παραγωγική διαδικασία (Integrated) και τεχνικές που εφαρμόζονται αφού έχουν παραχθεί οι ρύποι, οπότε είναι καθαρά Αντιρρυπαντικής Φύσης (End-of-Pipe). Η Εταιρεία μας ανταποκρίνεται πλήρως σε όλα τα επίπεδα των Βέλτιστων Διαθέσιμων Τεχνικών. Στον επόμενο Πίνακα παρουσιάζονται όλες οι Βέλτιστες Διαθέσιμες Τεχνικές (ΒΔΤ). Πίνακας 16: Εφαρμογή Βέλτιστων Διαθέσιμων Τεχνικών στο Εργοστάσιο Φάσεις Λειτουργίας Βέλτιστες Διαθέσιμες Τεχνικές Α Τεχνικές Γενικής Φύσης Α1 Έψηση Α.1.1 Αυτοματοποιημένη κατά το δυνατόν παραγωγική διαδικασία Α.1.2 Ζυγιστικά συστήματα ακριβείας για την τροφοδοσία σωστών ποσοτήτων Α.1.3 Μετρήσεις όλων των κρίσιμων παραμέτρων της παραγωγικής διαδικασίας Θερμοκρασίες, Ο2, Πιέσεις, Παροχές κλπ. για Βελτιστοποίηση της Απόδοσης Α.1.4 Μετρήσεις συνεχείς της συγκέντρωσης των Σωματιδίων και περιοδικές για τους άλλους ρύπους SO2, NOx, CO, HCl, HF, PCDD/F, στις καμινάδες των κλιβάνων Α.1.4 Κατανάλωση Ενέργειας: Περιορισμός της Περίσσειας Αέρα, Προληπτική συντήρηση και ελέγχους των στεγανωτικών σε αγωγούς, ανεμιστήρες κλπ, έλεγχος της σωστής κοκκομετρίας του υλικού τροφοδοσίας του κλιβάνου, έλεγχους στη θερμοκρασία του μανδύα του κλιβάνου για παρακολούθηση της κατάστασης της πυρίμαχης επένδυσης κλπ. 53

55 Α.1.5 Επιλογή Καυσίμων: Αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων με Βιομάζα και Κοκκοποιημένο Ελαστικό, που εκτός από την εξοικονόμηση φυσικών πόρων, προκύπτουν σημαντικές θετικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, όπως λιγότερο CO2, μείωση του εκπεμπόμενου SO2. Α.1.6 Παρακολούθηση της ποιότητας των χρησιμοποιούμενων καυσίμων Α.1.7 Λειτουργία εντός των παραμέτρων των προδιαγραφών των κλιβάνων για την εξασφάλισης της ομαλής λειτουργίας των Α.1.8 Σαφείς Τεχνικές Οδηγίες ώστε κάτω και από τις πιο δυσμενείς συνθήκες παραγωγής, τα παραγόμενα καυσαέρια, να παραμένουν σε θερμοκρασίες ανώτερες των 850 o C, για χρονικό διάστημα τουλάχιστον 2 sec Α.1.9 Προσεγμένη Λειτουργία και Αποφυγή άσκοπων σταματημάτων και ξεκινημάτων Α.1.10 Ξεκινήματα με Φυσικό Αέριο ή Υγρά Καύσιμα για τη δημιουργία σταθερών συνθηκών στον Κλίβανο πριν την τροφοδοσία εναλλακτικών καυσίμων συνέχεια 54

56 συνέχεια Β Ειδικές Τεχνικές Αντιρρύπανσης Β.1 Θραύση Α Υλών Η Α Ύλη του Ασβεστολίθου έρχεται έτοιμη στο εργοστάσιο στην επιθυμητή κοκκομετρία και δεν υπάρχει οποιαδήποτε επεξεργασία πριν την εισαγωγή της στους κλιβάνους Β.1.1 Κυκλώνας και Σακκόφιλτρο στην επεξεργασία του Pet- Coke και της Βιομάζας Β.2 Έψηση Β.2.1 Σακκόφιλτρο για τα απαέρια του Αναγεννητικού Κλιβάνου Παράλληλης Ροής Β.2.2 Σακκόφιλτρο για τα απαέρια της Κυλινδρικής Ορθοκαμίνου Β.2.3 Έγχυση Υδρασβέστου στα απαέρια για δέσμευση του παραγόμενου SO2. Η Τεχνική αυτή αναπτύχθηκε από την εταιρεία μας, είναι πατενταρισμένη και θα χρησιμοποιηθεί άμεσα σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Νομοθεσίας Β.3 Ενυδάτωση Παραγωγή Υδρασβέστου Β.4 Διάχυτες Εκπομπές Σκόνης Β.3.1 Σακκόφιλτρο στο Θραυστήρα της Ασβέστου Β.3.2 Σακκόφιλτρο στον Αναμικτήρα Παραγωγής Υδρασβέστου Β.4.1 Ασφαλτόστρωση Τσιμεντόστρωση όλων των δρόμων και πλατειών διακίνησης οχημάτων Β.4.2 Κάλυψη της καρότσας των φορτηγών μεταφοράς υλικών Β.4.3 Χρήση κατάλληλου εξοπλισμού κατά τις φορτώσεις εκφορτώσεις ώστε να ελαχιστοποιείται η εκπομπή σκόνης Β.4.4 Εξορθολογισμός δρομολογίων εντός και εκτός εργοστασίου Β.4.5 Εγκατάσταση Μονίμου Συστήματος Διαβροχής Β.4.6 Χρήση κλειστού εξοπλισμού κατά το δυνατόν για την αποφυγή μεταφοράς σκόνης 55

57 Β.4.7 Εφαρμογή προγράμματος Προληπτικής Συντήρησης με αντικατάσταση φθαρμένων μερών και άμεση επισκευή όταν χρειάζεται Β.4.8 Διατήρηση καθαριότητας στους χώρους Β.4.9 Συμπίεση σωρών εκεί όπου χρειάζεται Β.4.10 Δενδροφυτεύσεις των ορίων με κατάλληλα είδη δένδρων και θάμνων Β.4.11 Χαμηλό Όριο Διακίνησης των Οχημάτων 56

58 12. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Από τα παραπάνω προκύπτει ότι το υπό εξέταση καύσιμο, κατά την άποψή μας, δεν εμπεριέχει καμία επικινδυνότητα, σε ότι αφορά τις εκπομπές ρύπων στο περιβάλλον, για τους εξής λόγους: 1. Η χρήση του θα έχει ως αποτέλεσμα λιγότερες εκπομπές Διοξειδίου του Θείου και Διοξειδίου του Άνθρακα στο περιβάλλον, σε σχέση με το ήδη αδειοδοτημένο καύσιμο Πετ κώκ. 2. Για τις άλλες εκπομπές, όπως αναλυτικά αναφέρθηκε στο προηγούμενο κεφάλαιο και σε αναφορές που γίνονται στην Έκθεση για τις Καλύτερες Διαθέσιμες Τεχνικές για την Παραγωγή Ασβέστη, η κατάσταση δεν διαφοροποιείται από τη χρήση των συμβατικών καυσίμων. 3. Η Καύση Κοκκοποιημένου Ελαστικού είναι μια δοκιμασμένη τεχνολογία και εφαρμόζεται ήδη σε πολλές Ευρωπαϊκές Χώρες, όπως Γερμανία, Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Σουηδία, Φιλανδία, Δανία Τσεχία, Αυστρία, χωρίς να γίνεται αναφορά για οποιαδήποτε προβλήματα που να συνδέονται μετ η χρήση του υλικού αυτού [BREF 2013]. Στην Αυστρία και Γερμανία υπάρχει εμπειρία στη χρησιμοποίηση ελαστικών ως καυσίμων, εδώ και 20 χρόνια. 4. Προβλέπεται η καύση του από την Ελληνική Νομοθεσία. Στο ΠΔ 109Α/2004 «Μέτρα και Όροι για την Εναλλακτική Διαχείριση των Χρησιμοποιημένων Ελαστικών των Οχημάτων», αναφέρεται η ενεργειακή αξιοποίηση των αποβλήτων ελαστικών, ως εναλλακτική λύση, μετά την Επαναχρησιμοποίηση και τη χρήση υλικών από την Ανακύκλωση, κατά προτεραιότητα. 5. Ειδικά ο Κλίβανος της CaO Hellas Αναγεννητικός Κλίβανος Παράλληλης Ροής, έχει συγκριτικά σημαντικά καλύτερη απόδοση σε σχέση με τις εκπομπές στο περιβάλλον σε σχέση με τους περιστροφικούς κλιβάνους. 6. Υπάρχει ήδη αδειοδοτημένη περιβαλλοντικά εταιρεία και μάλιστα στην Αττική, από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής Δ/νση Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού Τμήμα Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού. 7. Πέραν όλων των άλλων που εξασφαλίζουν ήδη τη συμμόρφωση ως προς τις απαιτήσεις της Νομοθεσία, η CaO Hellas, καθαρά από ιδιαίτερη ευαισθησία και ενδιαφέρον προς το περιβάλλον, για την περαιτέρω δέσμευση των ρύπων, θα χρησιμοποιήσει τη Μέθοδο που η ίδια ανέπτυξε και βασίζεται στο δοκιμασμένο προσροφητικό υλικό, με την εμπορική ονομασία GREENLIME. Να σημειωθεί ότι η εν λόγω μέθοδος εφαρμόζεται με επιτυχία στον καθαρισμό των καυσαερίων του Ατμοηλεκτρικού Σταθμού Παραγωγής Ενέργειας (ΑΗΣ) Αγίου Δημητρίου στην περιοχή Κοζάνης. Ακόμη, η εταιρεία σε συνέχεια των ανωτέρω και προκειμένου να υπάρχει πλήρης έλεγχος και παρακολούθηση της κατάστασης προτίθεται να προβεί στις παρακάτω ενέργειες: 1. Εγκατάσταση Μονίμου Συστήματος Μετρήσεων και Καταγραφής ρύπων στην καμινάδα του Κλιβάνου για την παρακολούθηση των - Διοξειδίου του Θείου (SO2) - Οξειδίων του Αζώτου (NOx) 57

59 - Μονοξειδίου και Διοξειδίου του Άνθρακα (CO και CO2) - Ολικού Οργανικού Άνθρακα (TOC), - Υδροχλωρίου (HCl) και - Υδροφθορίου (HF) Σημειώνεται ότι για την καταγραφή των Συγκεντρώσεων Σωματιδίων (Σκόνης) υπάρχει ήδη εγκατεστημένο μόνιμο σύστημα συνεχούς μέτρησης και καταγραφής. 2. Διενέργεια Περιοδικών Μετρήσεων Βαρέων Μετάλλων και Διοξινών Φουρανίων (PCDDs/PCDFs) κατά τους πρώτους 3 μήνες μετά τη λειτουργία με καύση Κοκκοποιημένου Ελαστικού και στη συνέχεια, κάθε έξι (6) μήνες για τα πρώτα δύο χρόνια λειτουργίας. Ανάλογα με τα αποτελέσματα το πρόγραμμα μπορεί να συνεχισθεί με την ίδια συχνότητα, πάντα σε συνεννόηση με τις αρμόδιες υπηρεσίες. Κατά τη διενέργεια των Περιοδικών Μετρήσεων θα ειδοποιούνται έγκαιρα οι υπηρεσίες για το ενδεχόμενο παρουσίας τους στις μετρήσεις αυτές. Τα αποτελέσματα θα καταγράφονται σε Ειδικό Βιβλίο, θεωρημένο γι αυτό το σκοπό από τις υπηρεσίες. 58

60 13 ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ Πέραν αυτών και των όσων περιγράφονται στην παρούσα τεχνική έκθεση δεν προκύπτουν κάποιες επιπλέον ειδικές απαιτήσεις.. Δήλωση και υπογραφή Δια της παρούσης δηλώνεται ότι οι παρασχεθείσες πληροφορίες είναι σωστές. ΓΙΑ ΤΗΝ CaO Hellas Δημητριάδης Γεώργιος Τεχνικός Δ/ντής CaO Hellas Μηχανολόγος Μηχανικός MSc Αγλαία Σκόδρα Χημικός Μηχανικός- Περιβαλλοντολόγος 59

61 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ [1] ΚΥΑ 11535/93 (ΦΕΚ 328Β/ ) «Επιτρεπόμενα είδη καυσίμων στις βιομηχανικές, βιοτεχνικές και συναφείς εγκαταστάσεις στους αποτεφρωτήρες νοσηλευτικών μονάδων και μέτρα για τις ανοιχτές εστίες καύσης» [2] ΚΥΑ 11294/93 (ΦΕΚ 264Β/ ) «Όροι λειτουργίας και επιτρεπόμενα όρια εκπομπών αερίων αποβλήτων από βιομηχανικούς λέβητες, ατμογεννήτριες, ελαιόθερμα και αερόθερμα που λειτουργούν με καύσιμο μαζούτ, ντήζελ ή αέριο» [3] Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (συμπληρωματική) της Cao Hellas Θεσσαλική Ασβεστοποιία ΑΒΕΕ για τη χρήση στερεού καυσίμου Πετ-Κωκ (Σεπτέμβριος 2008) [4] Ιστοσελίδα εταιρίας CaO Hellas ABEE. ( [5] Στοιχεία που παρείχε η εταιρία και στοιχεία από επί τόπου επισκέψεις στην εγκατάσταση (φωτογραφίες, συνεντεύξεις κτλ) [6] ΠΔ 109Α / 2004 «Μέτρα και όροι για την εναλλακτική διαχείριση των χρησιμοποιημένων ελαστικών των οχημάτων. Πρόγραμμα για την εναλλακτική διαχείρισή τους» [7] Ecoelastica S.A. Clean Energy Ltd, 2013, Study for the determination of biomass content, carbon concentration ( ) C% and Net Calorific Value of Greek Tire Derived Fuels, Contract between Ecoelastika S.A. Clean Energy Ltd., [8] ECOELASTICA A.E., Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΣΕΔ) Μεταχειρισμένων Ελαστικών, σε εφαρμογή του νόμου 2939/2001 και του ΠΔ 109/2004 [9] ECOELASTICA, 8 η Ετήσια Έκθεση Περιβ/κών Παραμέτρων του Εγκεκριμένου Συλλογικού Συστήματος Ecoelastica A.E., για το έτος 2011, σελ. 30 [10] EuLA, European Lime Association, [11] BREF, 2013, Best Available Techniques (BAT) Reference Document for the Production of Cement, Lime and Magnesium Oxide - Industrial Emissions Directive 2010/75/EU Integrated Pollution Prevention and Control (IPPC), European Commission, Joint Research Center, Institute for Prospective Technological Studies, EUROPEAN COMMISSION 60

62 [12] Ευρωπαϊκός Κατάλογος Αποβλήτων (Ε.Κ.Α.), 2000, Παράρτημα της Απόφασης 2000/532/ΕΚ, όπως έχει τροποποιηθεί με τις Αποφάσεις 2001/118/ΕΚ, 2001/119/ΕΚ της Επιτροπής Ε.Κ., [13] MODERN TECHNOLOGIES TO REDUCE EMISSIONS OF DIOXINS AND FURANS FROM WASTE INCINERATION, Hans-Ulrich Hartenstein Babcock Borsig Power, DB Riley Worcester, MA, Anthony Licata Licata Energy & Environmental Consultants, Inc. Yonkers, NY, [14] Environmental Protection Authority (NSW EPA) Alcoa Australia Rolled Products Pty Ltd 2013 Continuous Improvement Report Dioxin Emission Reduction Program. Report No: _Rep_Final November 2013 (Released: 7 November 2013) Duke Ismael BENBOW ENVIRONMENTAL, [15] Tyres as an alternative fuel, 2011, Dirk Lechtenberg, MVW Lechtenberg & Partner s Alternative Fuels and Raw Materials Handbook 61

63 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ Π1 ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΑΣΒΕΣΤΟΥ Π2 ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΧΗΜΙΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ PET-COKE Π3 ΣΚΑΡΙΦΗΜΑ ΣΑΚΚΟΦΙΛΤΡΩΝ (PULSE-JET) Π4 ΕΓΚΡΙΣΗ ΠΕΡΙΒ/ΚΩΝ ΟΡΩΝ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ Α.Π. 7033/73622/ Π5 ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒ/ΚΩΝ ΟΡΩΝ Α.Π. 3431/104478/ Π6 ΕΓΓΡΑΦΟ ΤΗΣ Δ/ΝΣΗΣ ΠΕΡΙΒ/ΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΤΟΥ Υ.ΠΕ.Κ.Α. ΓΙΑ ΤΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟ ΤΟΥ ΚΟΚΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟΥ ΕΛΑΣΤΙΚΟΥ 62