ΤΑ ΣΦΑΚΙΑ. Η Ένωση τίμησε τους νέους αγρότες

Transcript

1 ΤΑ ΣΦΑΚΙΑ ΑΣΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗΣ τριμηνιαία έκδοση της ΕΝΩΣΗΣ ΤΩΝ ΑΠΑΝΤΑΧΟΥ ΣΦΑΚΙΑΝΩΝ, Ζαλόγγου 13-15, ΑΘΗΝΑ ΦΥΛΛΟ 126, έτος 43, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ - ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2008 ΚΩ : 1077 τιμή φύλλου 0,01η Γ. ΞΕΝΟΥ ΑΚΗΣ Κ. Κ. Αιγάλεω 207 ΤΑ ΚΑΜΑΡΩΣΤΕ ΤΟΥΣ ΣΦΑΚΙΑΝΟΥΣ ΝΕΟΥΣ Οι επιτυχίες των Σφακιανών νέων και η κοινωνική αναγνώριση που ακολουθούν πάντα αυτές εύλογα προκαλούν αισθήματα θαυμασμού και χαράς για τους α- πανταχού Σφακιανούς και όχι μόνο για τα άμεσα συγγενικά πρόσωπα. Στα πρόσωπα των διακριθέντων νέων μας άλλωστε α- ντικατοπτρίζεται η πρόοδος, η αναγνώριση και η ανάδειξη του τόπου. Γιατί είναι σπουδαίο επίτευγμα να κοιτάς λ.χ. στον ουρανό τα πολεμικά μας αεροπλάνα και να γνωρίζεις πως μεταξύ των Ικάρων βρίσκεται και ένας Σφακιανός. Είναι σημαντικό α- κόμη να παρακολουθείς την προεκλογική πορεία του υποψηφίου για το αξίωμα του προέδρου των ΗΠΑ Μπάρακ Ομπάμα και να σκέφτεσαι πως στο επιτελείο του βρίσκεται και ένα παλικάρι από τα Σφακιά. Ακόμη αποτελεί εγγύηση και σιγουριά όταν γνωρίζεις ως ασθενής πως θα μεταξύ των θεραπόντων ιατρών περιλαμβάνεται και μια Σφακιανή κορασίδα γιατρός. Και στον προγραμματισμό σου για ένα δημόσιο ή ιδιωτικό οίκημα να συμβουλεύεσαι μια δική σου κοπέλα πολιτικό μηχανικό από τον τόπο σου. Και φυσικά μπορείς να καυχιέσαι ως Σφακιανός όταν βλέπεις στην Εθνική ομάδα μπάσκετ της Ελλάδας να αγωνίζεται και ένα δικό σου παιδί. Το παρήγορο είναι ότι παρά τις προκλήσεις και τον βομβαρδισμό που δέχονται σήμερα οι νέοι μας εκείνοι όχι μόνο αντέχουν αλλά προοδεύουν και διακρίνονται στέλνοντας το μήνυμα της ελπίδας για τα αγιασμένα χώματά μας. Η Ένωση μας πάντοτε θα παρακολουθεί την πρόοδο των νέων και όχι μόνο θα προβάλλει κατά το μέτρο του δυνατού τις επιτυχίες αλλά θα επιχειρεί να στηρίζει και να αναδεικνύει αυτές σ όλο το Πανελλήνιο. Σελ. 4 Η Ένωση τίμησε τους νέους αγρότες Σφακιανό γλέντι στο Κρυονέρι Αττικής αφιερωμένο στους κτηνοτρόφους μελισσοκόμους και καλλιεργητές της Σφακιανής γης. Ριζίτικη ομάδα «Χρυσόθεμις» Πάρις Κελαϊδής Στους παραγωγούς της ε- παρχίας μας ήταν αφιερωμένη η φετινή εκδήλωση. Σ' αυτούς που με την παρουσία τους στην επαρχία την αναβαθμίζουν, την κάνουν παραγωγική, συνεχίζουν έ- να τρόπο ζωής και μια νοοτροπία που δικαιώνεται μέσα από τους αιώνες. Συνέχεια στη σελ. 8 Ριζίτικη παρέα Μουσικοχορευτικός σύλλογος Σφακίων ΕΚΛΟΓΕΣ ΣΤΗΝ ΕΝΩΣΗ ΜΑΣ Στις ημέρα Κυριακή και ωρα 11 πμ θα διεξαχθεί στην αίθουσα της Ένωσής μας, Ζαλόγγου και Εμμ.Μπενάκη 5ος όροφος Γενική Συνέλευση και εν συνεχεία αρχαιρεσίες για την ανάδειξη νέου.σ, και εξελεγκτικής επιτροπής σύμφωνα με το καταστατικό. Παράκληση για την όσο μεγαλύτερη συμμετοχή των μελών μας στις αρχαιρεσίες και υποψηφιότητες. ηλώσεις συμμετοχής για υποψηφιότητες που ευχόμαστε να είναι πολλές θα γίνονται δεκτές μέχρι την Τρίτη και ωρα 8μμ. Υποψηφιότητες μπορεί να δηλώνονται στα τηλέφωνα των γραφείων της Ένωσής μας καθώς και στα τηλέφωνα (Πρόεδρος) και (γραμματέας). Ο πρόεδρος ΣΗΦΗΣ ΜΑΝΟΥΣΟΓΙΑΝΝΗΣ Για το.σ Ο Γ.Γραμματεας ΜΑΝΩΛΗΣ ΕΓΓΛΕΖΟΣ- ΕΛΛΗΓΙΑΝΝΑΚΗΣ

2 2 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ-ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ Προσφορές προς την εφημερίδα Ιωσήφ Προκ. Μπολιώτης 10 ΒΟΥΒΑΣ Ελένη Βρεττουδάκη Τζεράνη 50 ΧΑΝΙΑ Καγιαδάκης Θεόδωρος Ξηλειά 100 Καλύβες Χιωτάκης Θεόδωρος 20 Κτηνίατρος Αθήνα Πραματευτάκης Ιωσήφ 50 Νικηφοράκης Μανώλης 30 Παπα Κουκουνάρης Αθανάσιος Χ. Σφακίων 50 π. Μανώλης Καγιαφτάκης Ενορ. Γεν. Θεοτ. Νίκαια 200 Βαρυδάκης Χρίστος (USA)-Ίμβρος 100 Καρκάνης Σπύρος Ασκύφου 100 Καγιαδάκης Βασίλης Βουβάς 20 Βερβεριδάκης Βουβάς 30 Σολινταδάκης Μανώλης Χανιά 20 Κελαϊδής Πάρις Αθήνα 200 Καρκάνης Μανούσος Ασκύφου 50 Παπαδημητρίου Νίκος 50 Μποσινάκη Μαρία 30 στη μνήμη του συζύγου της Χαραλάμπους Βολουδάκη Ζαχαρένια Τζιτζιφιές 50 Μανταδάκης Μάρκος 50 Γεωργιλιδάκης Νικόλαος Καλλιθέα 100 Κοντορινάκης Γιάννης Ανώπολη στην μνήμη του πατέρα του Κοντορινάκη Στρατή 50 Αικατ. Κατσουλογιώργη και Ιωάννης στην μνήμη των γονέων μας Ρούσσου και Μαρίας 150 Πατεράκης Νίκος Ρέθυμνο 50 αμανάκης Κώστας Ρέθυμνο 50 Μυτιλινάκης Εμμανουήλ Πατσός 20 Μπελιβάνης ημήτρης 40 Πρωτοπαπαδάκης Παύλος 50 Κελαϊδής Μανούσος 150 $ Αυστραλίας Λυκουρίνος Αλέκος 50$ Αυστραλίας Βερυκάκης Γεώργιος 50$ Αυστραλίας Παττακός Μανώλης 120 Κολομβούνης 300 Ενίσχυση της Ένωσης Βοτζουράκης Ανδρέας 50 Βοτζουράκης Μάρκος του Ανδρέα 50 Βοτζουράκης Μάρκος 20 Σαβιολάκης Πολυχρόνης 50 στην μνήμη των γονέων του Αθητάκης Μανούσος (Μπασέβδος) 50 Ασκύφου Καλογεράκης Ιωάννης 30 Μυτιληνάκης Εμμανουήλ 20 τριμηνιαία έκδοση της Ένωσης των Απανταχού Σφακιανών Ιδιοκτήτης Ένωση των Απανταχού Σφακιανών Εμμανουήλ Μπενάκη & Ζαλόγγου Αθήνα τηλ.: , Εκδότης ιευθυντής Μανουσογιαννάκης Σήφης τηλ.: , sifis_imbros@yahoo.gr ΗΜΟΚΡΙΤΟΥ ΗΛΙΟΥΠΟΛΗ Επιστημονικοί συνεργάτες Πολάκης Παύλος, Τζαρδής Περικλής. Γουμενάκης Βαγγέλης Νομικός σύμβουλος Μανώλης Εγγλέζος - εληγιαννάκης Συντακτική επιτροπή Βοτζουράκης Γιώργος, Γιάνναρης Στέλιος Μανώλης Εγγλέζος - εληγιαννάκης Επιμέλεια φωτογραφιών: Νίκος Κάντας Επιταγές - εμβάσματα Προς Ένωση Απανταχού Σφακιανών Εμμανουήλ Μπενάκη & Ζαλόγγου 15, Αθήνα Επιμέλεια εντύπου - Ηλεκτρονική σελιδοποίηση Αθηναϊκό Κέντρο Τύπου & Ενημέρωσης τηλ , fax: Προσφορά βιβλίων προς την Βιβλιοθήκη του Σχολείου Στην έκκληση εμπλουτισμού της βιβλιοθήκης του σχολείου που απηύθυνε ο Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων Γυμνασίου και Λυκείου χώρας Σφακίων ανταποκρίθηκαν οι: 1. Μητροπολίτης Λάμπης Συβρίτων και Σφακίων κ. Ειρηναίος 2. Ζερβός Μάρκος του Αντρέα 3. Αρχιμανδρίτης του Οικουμενικού Θρόνου π. Νεκτάριος Γκρινιτζάκης 4. Υποδιευθυντής Ανώτατης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Ηρακλείου Κρήτης κ. Απόστολος Μπουρνέλης 5. Εταιρία «Ψυχογιός» Ο Σύλλογος ευχαριστεί τους ανωτέρω για την προσφορά τους. Επιπλέον απευθύνει πολλές ευχαριστίες προς τον Μητροπολίτη κ. Ειρηναίο για την έμπρακτη αγάπη που έδειξε στα παιδιά μας με την παρουσία του στον Αγιασμό της νέας σχολικής χρονιάς. Πλήθος πιστών στα ονομαστήρια του Επισκόπου μας Πάνδημη υπήρξε η παρουσία των πιστών στα ονομαστήρια του ποιμενάρχη μας που πανηγυρικά έγιναν στην Ιερά Μονή των Αγίων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης την 23 Αυγούστου, ημέρα μνήμης του Αγίου Ειρηναίου. Ο Σεβασμιώτατος με πνευματικές νουθεσίες και συμβουλές γαλήνευε όλους αυτούς που προσέτρεξαν για να συνεορτάζουν μαζί του και να μοιραστούν τη χαρά του. Σύναξη μεστή ουράνιων δωρεών που χαρακτηρίζει εκ παλαιοτάτων χρόνων τη χριστιανική κοινότητα. Τα καθιερωμένα πλούσια κεράσματα προς τους πιστούς που συνόδευαν τις ευλογίες του πνευματικού μας πατέρα προσέδιδαν την ανάλογη ευχαρίστηση στο όλο χαρμόσυνο γεγονός. Έτη πολλά, μεστά ευλογιών στον τιμονιέρη της τοπικής Εκκλησίας του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ειρηναίος προσέφερε 200 ευρώ για την ηχητική εγκατάσταση του Ι.Ν. του Σωτήρος στη χώρα Σφακίων. π. Αθανάσιος Κουκουνάρης εφημέριος Χ. Σφακίων ΤΑ ΣΦΑΚΙΑ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΑΓ-ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΤΙΣ ΚΟΜΗΤΑ ΕΣ Βοηθήστε να διασώσουμε το κατάμεστο με τοιχογραφίες του Ιωάννου Παγωμένου του 14ου αιώνα Εκκλησάκι του Αη Γιώργη στις Κομητάδες Σφακίων. Προς τον σκοπό αυτό α- νοίχτηκε λογαριασμός καταθέσεων στη τράπεζα Χανίων με αριθμό Για όποια άλλη πληροφορία τηλ. Εφημέριου π. Κων Χομπίτη και Στη μνήμη Εμμανουήλ Μπραουδάκη και αντί στεφάνων κατέθεσαν για το έργο της ενορίας Χώρας Σφακίων οι κάτωθι τα εξής ποσά Μπραουδάκης Γιάννης 50 Μπραουδάκη Πόπη 50 Κελαϊδή έσποινα 50 π. Αθανάσιος Κουκουνάρης 50 Οικ. Αμοιριδάκη 50 Μπραουδάκη Γεωργία του Ιωάννη 50 Μπραουδάκης Ευριπίδης 50 Μπραουδάκη Μαρία του Οδυσσέα 50 Πετράκη Μαρία και Μάρκος 50 Ανυφαντάκης Γιάννης και Λίτσα 50 Οικ. Κωστή Φραδέλλου 50 Νικόλαος Κ. Προκοπάκης 300 Ξηρουχάκης Γιώργος 100 Άγνωστος 50 Φραδέλλου Στέλλα 50 Λιανής Νικόλαος του ημητρίου 100 Λιανής ημήτριος του Νικολάου 100 Σύλλογος Σφακιανών Ηρακλείου 50 Λιονή Τζένη 100 Μπαϊλάκη Ιωάννα και Ευθύμης 50 Βαρδουλάκης Γεώργιος USA 100 Στη μνήμη της Αγγελικής Μαγγελάκη κατέθεσαν για το έργο της ενορίας Μαγγελλάκης Σταύρος 100 Μαγγελάκη Γεωργία 100 Το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο της Ενορίας Χώρας Σφακίων και ο εφημέριος π. Αθανάσιος Κουκουνάρης ευχαριστούν και επαινούν τους κάτωθι για το έκδηλο ενδιαφέρον προς την ενορία τους: 1. π. Κων/νο Χομπιτάκη, Αγιογραφίες στα βημοθύρα του Ι. Ν. Αγίου Παντελεήμονος εις μνήμη Γεώργιου Χομπιτάκη. 2. Βοτζάκη Γεώργιο, για την προσφορά ενός χασάπικου το οποίο κληρώθηκε την ημέρα της εορτής του Ι. Ν. Ζωοδόχου Πηγής Μεσοχωρίου και με τα χρήματα βάφτηκε μέσα και έξω ο ναός. 3. Κουριδάκη Ιωσήφ για τον ελαιοχρωματισμό του Ι. Ναού Αγίου Ιωάννου (Λιμάνι) 4. Χερπέτ Γκροσουάρ Ι. Ναό Ζωοδόχου Πηγής 100 ευρώ 5. Παύλος Σταματάκη Ι. Ναό Χριστού 200 ευρώ 6. Ελένη ελάκη Ι. Ναό Χριστού 50 ευρώ 7. Σοφία Σταματάκη - HOTEL Βριτομάρτις" Ι. Ναό Χριστού 200 ευρώ 8. Μάρκος Παντελίτσα Τσιριωτάκη ανάληψη επισκευών Ι. Ναού Αγίας Τριάδος. 9. Ελένη Μπασδάκη Ι. Ναό Αγ. Αντωνίου 50 ευρώ 10. Γεώργιος Κουκουνάρης Ι. Ναό Αγ. Αντωνίου 20 ευρώ 11. Ιωσήφ Κουριδάκη Ελαιοχρωματισμός Ι. Ναού Αγ. Γεωργίου (Λιμενικό) 12. Οικογένεια Ιερέως Αθανασίου Κουκουνάρη, Αγιογραφία στον Ι. Ναό Παντελεήμονος 13. Στην εορτή του Αγ. Παντελεήμονα πρόσφεραν οι εξής: Εμμανουήλ Βαρδουλάκης Λουλούδια Μαρία Βαρδουλάκη Στολισμός Λουλουδιών Κλεονική Βαρδουλάκη Εργασία. 14. Στέλλα Φασουλή πρόσφερε Τραπεζομάντιλο στον Ι. Αγ. Παντελεήμονα 15. Ιερέας Εμμανουήλ Καγιαφτάκης πρόσφερε οικονομική βοήθεια 16. Πρεσβυτέρα Άννα Καγιαφτάκη πρόσφερε οικονομική βοήθεια 17. Ελένη Καγιαφτάκη πρόσφερε οικονομική βοήθεια 18. Κουτριδάκη Ιωσήφ Ι. Ναός Χριστού 20 ευρώ 19. Νικόλαος ουρουντάκης πρόσφερε οικονομική βοήθεια στην εορτή Αγίου Ιωάννου Ριγολόγου 20. Σοφία Σταματάκη πρόσφερε οικονομική βοήθεια στην εορτή Αγίου Ιωάννου Ριγολόγου 21. Νικόλαος και Κατερίνα Βοτζάκη πρόσφερε ένα προσκυνητάρι στον Ι. Ν. Αγ. Γεωργίου 22. Στάθης Καβρουδάκης πρόσφερε στην Εορτή Παναγίας Μουρί Ευχόμαστε σε όλους τους ανωτέρω και τους οικείους του κάθε ευλογία του τριαδικού Θεού π. Αθανάσιος Κουκουνάρης εφημέριος Χ. Σφακίων Χειροτονία εις Πρωτοπρεσβύτερο Την Κυριακή 26/10/08 στον Ι. Ν. Αγ. Παντελεήμωνα στις 6 το απόγευμα θα τελεστεί αρχιερατικός Ἑσπερινός, όπου θα δοθεί το οφίκιο του πρωτοπρεσβύτερου στον π. Αθανάσιο Κουκουνάρη, για τη διακονία του και τη συνεχή προσφορά του και αγάπη για τα Σφακιά, όχι μόνο στα εκκλησιαστικα του καθήκοντα αλλά και στις παρεμβάσεις του στην κοινωνία και στην εκπαίδευση των νεών. Ευχόμαστε στόν πατέρα Αθανάσιο να έχει υγεία και να προσφέρει πάντα το καλύτερο μέσω της νέας του ιδιότητας. Σ-ΜΑΝ

3 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ-ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2008 ΤΑ ΣΦΑΚΙΑ 3 ΜΕ ΤΟ ΤΟΥΦΕΚΙ ΚΑΙ ΤΗ ΛΥΡΑ Του Μανώλη Εγγλέζου εληγιαννάκη Ακτοπλοΐα για τους κρητικούς ή για τους μετόχους; Τ ο φετινό καλοκαίρι γέμισε προβληματισμούς το Ρέθυμνο. ίχως ακτοπλοϊκή σύνδεση δεν πήγαν καλά οι δουλειές, λιγότεροι τουρίστες, κι ακούς πολλά παράπονα από τους ντόπιους. Ήδη οι φορείς προσπαθούν να δουν τι θα κάμουν, πρωτοβουλίες παίρνονται για να ξαναφτιαχτεί μια ναυτιλιακή εταιρεία που θα εξυπηρετεί το νομό. Εδώ όμως θα πρέπει να κάνουμε κάποιες διαπιστώσεις που δεν αφορούν μόνο το Ρέθυμνο, αλλά κάθε τοπική κοινωνία: 1. Τι πραγματικά θέλομε; Μέχρι πρόσφατα, οι κρητικές ναυτιλιακές εταιρείες ήταν φτιαγμένες για να εξυπηρετούν την Κρήτη και τους Κρητικούς, είτε άμεσα, εξασφαλίζοντας ασφαλές ταξίδι μετά την τραγική εμπειρία της Φαλκονέρας, είτε έμμεσα, με τη μεταφορά ε- μπορευμάτων και προϊόντων που έρχονταν ή έφευγαν από το νησί. ηλαδή οι εταιρείες φτιάχτηκαν για να είναι κομμάτι της κοινωνίας και της οικονομίας δεμένο με τα υπόλοιπα κομμάτια και δραστηριότητες, σαρξ εκ της σαρκός της Κρήτης, με συνεταιριστική δομή και διασφάλιση αποκλεισμού των μονοπωλίων. ε φτιάχτηκαν για να είναι αυθύπαρκτες οντότητες ξεκομμένες από την υπόλοιπη δραστηριότητα του νησιού, αλλά για να την υ- πηρετούν. Κι αυτό σήμαινε ότι δεν ήταν ανάγκη να βγάζουν μεγάλα κέρδη. Αρκούσε να συντηρούνται μόνες τους, να καλύπτουν τα έξοδά τους. Αλλού φαίνονταν τα κέρδη της. Αυτό γυρεύανε οι Κρητικοί πρώτοι μέτοχοι α- πό τις εταιρείες τους, κι αυτό προσέφεραν αυτές. 2. Πού καταλήξαμε; Σιγά σιγά, και δίχως να το συνειδητοποιήσουμε, οι εταιρείες έγιναν αυτοσκοπός. Έπρεπε να βγάζουν κέρδη, εκμεταλλευτήκανε και το άνοιγμα των γραμμών της Ιταλίας, η Κρήτη ήταν κυρίαρχη στην Αδριατική κι οι εταιρείες καμάρι των -πολλών ακόμα- μετόχων. Και μέσα στην ακμή του χρηματιστηρίου, μπήκαν κι αυτές για να α- ντλήσουν κι άλλα κεφάλαια, μια που οι υποχρεώσεις ήταν πια μεγάλες. Εκεί άλλαξε και η συνεταιριστική δομή των εταιρειών, αυτό το περίφημο «λαϊκής βάσης» δεν ήταν πια στο πνεύμα της εποχής. Η ΑΝΕΚ κόντεψε να πουληθεί σε ξένα χέρια από ένα διοικητικό συμβούλιο που ανατράπηκε την τελευταία στιγμή, οι Μινωικές δε βρίσκονται πια σε κρητικά, ούτε καν σε ελληνικά χέρια, η Ρεθυμνιακή α- πορροφήθηκε δίχως καμιά διασφάλιση της α- κτοπλοϊκής σύνδεσης του Ρεθύμνου. 3. Πόσο κακά είναι τα αποτελέσματα και ποιος φταίει; Εξαρτάται από ποιά μεριά κοιτούμε το θέμα. Μην ξεχνούμε ότι σήμερα οι εταιρείες είναι εταιρείες χρηματιστηρίου, που σημαίνει ότι για να ανεβάσουν την τιμή της μετοχής πρέπει να δείξουν κέρδη στους μετόχους, ώστε και να μην πουλήσουν οι υφιστάμενοι και να προσελκύσουν κι άλλους. Έτσι, δε μπορούμε να απαιτούμε να μπουν τα καράβια σε γραμμές που δεν αποδίδουν σε σχέση με άλλες, γιαυτό και το «Πρέβελη» πάει στην Παροναξία κι όχι στο Ρέθυμνο. Φταίει λοιπόν η εταιρεία; Όχι. Κι αυτό γιατί η ε- ταιρεία δεν είναι πια λαικής βάσης, ξεκόπηκε από την Κρήτη σα συμφέροντα και τράβηξε δικό της δρόμο. Φταίμε όμως εμείς, όσο κι αν αυτό δε μας βολεύει. Οι παλιοί μέτοχοι βάλανε τις εταιρείες στο χρηματιστήριο και τους αφαιρέσανε το συνεταιριστικό τους χαρακτήρα, αυτοί πουλήσανε τη Ρεθυμνιακή, ενώ στο Ηράκλειο ήδη μεταγνώθουν το χρηματιστηριακό εγχείρημα, βλέποντας ξένους στο τιμόνι των Μινωικών. Και θα πουν πολλοί ότι δεν το είχαν καταλάβει, αλλά αυτό δεν ξαναγυρίζει την κατάσταση εκεί που την αφήκαμε. Τα πλοία δεν είναι πια ταγμένα στην υπηρεσία της Κρήτης και των Κρητικών. Απλά, έχουν πολλούς κρητικούς μετόχους, οι οποίοι έχουν συμφέρον να πηγαίνει καλά η εταιρεία για να ανέβει η μετοχή τους, άρα το Πρέβελη με αυτά τα κριτήρια τους εξυπηρετεί στη γραμμή που είναι τώρα κι όχι στο Ρέθυμνο. Τα κακά αποτελέσματα είναι λοιπόν ότι πια οι εταιρείες δεν είναι δεμένες με την κοινωνία που υ- ποτίθεται ότι υπηρετούν, και γιαυτό φταίμε ε- μείς, η τοπική κοινωνία που είχε τα καράβια στη διάθεσή της και τα έδιωξε. 4. Και τώρα; Τώρα, μετά ταλαιπωρίες τόσου καιρού είναι πια ώριμη η κατάσταση να σκεφτούμε τί πραγματικά θέλουμε από μια ναυτιλιακή εταιρεία. Έχουμε περάσει από διάφορα στάδια, κι αυτό που πια συνειδητοποιούμε είναι ότι δε θέλουμε να είμαστε «εφοπλιστές» μόνο. Η κοινωνία μας έχει ανάγκη μια σύνδεση όλων της των δραστηριοτήτων για να προχωρήσει όπως θέλει: Της αγροτικής, της κτηνοτροφικής, της τουριστικής, της ναυτιλιακής, της ενεργειακής. Μια κοινωνία που θα μπορεί να παράγει υψηλής ποιότητας γεωργικά προϊόντα, που θα μπορεί να τα διοχετεύει και στον τουριστικό τομέα, που θα τα στέλνει εκτός Κρήτης με τα καράβια της, που θα μετακινείται κι η ίδια με ασφάλεια και οικονομικά μ αυτά, που θα παράγει μόνη της την ενέργεια που χρειάζεται με εναλλακτικές μορφές ενέργειας, μια τέτοια κοινωνία είναι αυτάρκης και δυνατή. Αλλά για να γίνει αυτό, πρέπει κάποιες δραστηριότητες να είναι προσανατολισμένες στην εξυπηρέτηση του συνόλου και μόνο σ αυτά τα πλαίσια να λειτουργούν. Μια απ αυτές θα πρέπει να είναι κι η ναυτιλία. 5. Γίνεται όμως αυτό; Γίνεται. Και μάλιστα αυτό διευκολύνει την προσπάθεια. Γιατί μια οικονομοτεχνική μελέτη για τη δημιουργία μιας ναυτιλιακής εταιρείας στο Ρέθυμνο θα έ- δειχνε ότι με καθαρά κριτήρια αγοράς μια τέτοια προσπάθεια πιθανότατα θα αποτύγχανε. Αλλά εμείς δε θέλουμε κάτι τέτοιο. Θέλουμε μιαν εταιρεία απλά να μπορεί να βγάζει τα έ- ξοδά της και με τη δραστηριότητά της να βοηθά την κοινωνία, τους παραγωγούς, τους επαγγελματίες σε άλλο τομέα, στην αύξηση και διευκόλυνση της προκοπής της. ε θέλουμε να γίνουμε πλούσιοι από τη ναυτιλιακή μας, θέλουμε τα έμμεσα οφέλη της που καταλήγουν τελικά σε κέρδη τόσο οικονομικά όσο και άλλου τύπου. 6. Πώς θα το καταφέρουμε; Καταρχάς πρέπει να διασφαλίσομε τη συνεταιριστική δομή, τη λαϊκή βάση. Πολλοί μικροί μέτοχοι. Τώρα πια ξέρουμε τι γίνεται και τι γυρεύουμε, ξέρουμε τον προσανατολισμό που θα πρέπει να έχει η εταιρεία και πώς θα τον πετύχομε. Έπειτα, θα πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για οικονομικές δυσκολίες της εταιρείας αυτής καθεαυτής, σε μιαν εποχή όπου μόνο τα καύσιμα μπορεί να τη βγάλουν εκτός προϋπολογισμού. Αυτό που θα πρέπει να μετρήσομε δεν είναι ο ισολογισμός της εταιρείας αλλά ο ισολογισμός της περιοχής που θα κληθεί να εξυπηρετεί. Κι αν χάσομε κάτι από την εταιρεία, θα το κερδίσομε από τα οφέλη που θα προσφέρει γενικά. Γιαυτό και τα πράγματα δεν είναι τόσο δύσκολα. Το κόστος το έχομε ήδη αποτιμήσει. Αυτή όμως η περιπέτεια μας δίνει την ευκαιρία να καταλάβουμε και κάτι άλλο: Το κεφάλαιο δεν έχει πατρίδα. Θα πάει εκεί που θα βρει κέρδη. Οι άνθρωποι όμως έχουν πατρίδα, δένονται με τον τόπο τους με πολλούς τρόπους. Κι αυτό που εξυπηρετεί την πατρίδα δεν εξυπηρετεί πάντα και το κεφάλαιο. Οι αναζητήσεις μας λοιπόν έχουν να κάμουν με το πώς θα ζήσομε καλύτερα και θα έχομε επαφή με την πατρίδα μας. Κι αυτό, ευτυχώς, ξεφεύγει από τους κανόνες της οικονομίας της αγοράς. Κι αφορά κάθε τοπική κοινωνία, κάθε μικρή και μεγάλη πατρίδα. Ο Γεώργιος Ξενουδάκης θα ήταν ενάντια της σύνθετης ονομασίας Ο μεγάλος πολιτισμικός κραδασμός που διαταράσσει τη χώρα, αλλά και την παγκόσμια ιστορία, με το ιλαρό, θα έλεγα, θέμα των Σκοπιανών διεκδικήσεων, μου φέρνει στο νου το τον μεγάλο ευεργέτη Σφακίων των οραματιστή και πρώτο βουλευτή της Κρήτης, τον Γεώργιο Ξενουδάκη. Σαν να ακούω τη στεντόρεια φωνή του να αντηχεί στον ναό της Βουλής των Ελλήνων. Καθώς ο πύρινος λόγος του εκχύνεται από τα βάθη της πατριωτικής του Ψυχής. «...Προσέξατε την Μακεδονία αλλά και την Κρήτην. Εάν οι Ελληνικαί αύται χώρας κατακτηθώσιν, η νυν Ελλάδος απωλέτο Άνευ της Κρήτης και της Μακεδονίας η Ελλάς πολιτικώς δεν ζει...». Και αναρωτιέμαι ο ενάρετος, γεμάτος ήθος και όραμα φιλόπατρις αυτός ανήρ θα εδέχετο ποτέ οποιαδήποτε συζήτηση μικτής ονομασίας της γείτονος χώρας. Αλλά πως είναι δυνατόν να αναρωτιέμαι για έναν άντρα που α- νεβαίνοντας στο βήμα της Βουλής το 1885 βροντοφωνεί. «Παρακαλώ, κ.κ. βουλευταί να μην δώσετε κομματική χροιάν εις τους λόγους μου, διότι δεν εστάλη ν ανήκω εις πολιτικά κόμματα, αλλά να παρακολουθώ το γενικό συμφέρον του Ελληνισμού και της πατρίδος μου Κρήτης...». Και κατωτέρω «...τα μεγάλα κράτη εργάζονται να κατακτήσωσι όχι και να ελευθερώσωσι. Μη λοιπόν παρ αυτών περιμένωμεν, αλλά από τον πατριωτισμόν και την ομόνοιαν. Άφετε την φιλαρχίαν και την ιδιοτέλειαν...». Και συνεχίζω να αναρωτιέμαι: Πώς είναι δυνατόν ο Γεώργιος Ξενουδάκης να συμβιβαζόταν με ένα ξενοκινούμενο διπλωματικό κλίμα που θα καλλιεργούσε το έδαφος υπέρ μιας απώτερης ξενοκρατούμενης πολιτικής, η οποία όχι μόνο θα μείωνε το εθνικό κύρος της χώρας, (γιατί θα θεωρούσε αδιανόητη τη μοιρασιά ενός ονόματος που σύρει μαζί του μια μακρά αμαξοστοιχία πολιτισμού), αλλά θα απειλούσε εν καιρώ και την εδαφική ακεραιότητα. Πώς είναι δυνατόν ο οραματιστής, που είχε τον πρωτοστάτη και πρωτομάρτυρα της Κρήτης τον μεγάλο ασκαλογιάννη, ως πρότυπο και που γνώριζε πως αυτός που ενεθάρρυνε τον τρισευγενή επαναστάτη ήταν ο Γεώργιος Παπαζώλης από τη Σιάτιστα της Μακεδονίας να μην καταδικάζει την παραμικρή σκέψη σύνθετης ονομασίας. Η βαθιά μου εκτίμηση της μεγάλης της αγνής και φιλοπάτριδος ψυχής του δεν μου α- φήνει καμιά αμφιβολία ότι θα τασσόταν εναντίον της ονομασίας που θα περιείχε την τρανή, την ιστορική λέξη «ΜΑΚΕ ΟΝΙΑ». Φώτης Κωνσταντινίδης συγγραφέας-σκηνοθέτης

4 4 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ-ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ ΤΑ ΣΦΑΚΙΑ Κρατούν ψηλά το «λάβαρο» του τόπου μας 2008 Ένας Λιβανέζος συγγραφέας επιχειρώντας να αναλύσει τη σχέση παιδιών και γονέων επιστρατεύει το παράδειγμα του τόξου. Παρομοιάζει τους γονείς με το τόξο και τα παιδιά με το βέλος και γράφει. Όσο πιο ευλύγιστο είναι το τόξο και πιο δυνατό τόσο πιο μακρυά θα πάει το βέλος, το οποίο θα πετύχει πάντα το στόχο του. Και εξαρτά μάλιστα την ευλυγισία των γονέων από το χαρακτήρα τους, την πίστη στον τριαδικό Θεό από την οποία απορρέει το χριστιανικό εκείνο ήθος που αποτελεί το υλικό για να δημιουργηθεί έ- να δυνατό βέλος. Εκ των προτερημάτων των γονέων και κατ επέκταση την ηθική δομή ενός τόπου εξαρτάται η πρόοδος και οι επιτυχίες. Οι Έλληνες στο διάβα της ιστορικής τους διαδρομής μεγαλούργησαν γιατί είχαν το θησαυρό της πίστης σε ουράνιες αξίες και ιδανικά. Είχαν το φιλότιμο και τη λεβεντιά έμφυτη που τους καθιστούσε ευλύγιστους και τολμηρούς. Έτσι με γενναιότητα ξεπερνούσαν τις δυσκολίες και επιβραβεύονταν από το τριαδικό Θεό με ευλογίες. Και εμείς στα Σφακιά, παρά την γενική κατρακύλα της κοινωνίας γνωρίζουμε καλά να φυλάμε ως κόρην οφθαλμού αυτούς τους θησαυρούς που μας κληροδότησαν με πολλές θυσίες και αγώνες οι πατεράδες μας. Και οι θησαυροί αυτοί διατηρούν ακμαιότατη την «ευλυγισία» στους Σφακιανούς πατεράδες και τις Σφακιανές μανάδες ώστε τα παιδιά μας να πετυχαίνουν τους στόχους τους. Αυτό, μας προσδίδει χαρά και μας κάνει να καμαρώνουμε και να καυχιόμαστε ως Χριστιανοί Ορθόδοξοι και ως Έλληνες για τους νέους μας. Ο δικός μας λοιπόν Νίκος Βοτζάκης θα κουβαλά στους αιθέρες που θα ταξιδεύει αυτό το γενναίο Σφακιανό φρόνημα. Θα θωρακίζει με Σ τις 27 Ιουλίου 2008, γιόρτασε στην Ίμβρο των Σφακίων ο π. Κωνσταντίνος Κομπιτάκης τα πενήντα χρόνια της Ιεροσύνης του. Ξετυλίχθηκαν θύμισες από τότε που νεαρό παιδί ο π. Κωνσταντίνος Κομπιτάκης έλαβε την κλίση της εισόδου του στο υπέρτατο αξίωμα της ιερωσύνης σε μια σεμνή γιορτή που στήθηκε στην ταβέρνα του Ζέρβου. Συγγενείς, φίλοι και γνωστοί, πνευματικά του παιδιά και αξιόλογοι συνεργάτες είχαν κάτι να αναφέρουν για την πεντηκονταετία του πατέρα Κωνσταντίνου. Ο ίδιος ό- πως πάντα ταπεινός και καλοσυνάτος, απλός και προσηνής επιχείρησε μετά την απαίτηση των παρευρισκομένων έναν μικρό απολογισμό της ποιμαντικής του διακονίας. Μίλησε για χαρές και λύπες και ευχαρίστησε όλους αυτούς που τον στήριξαν αλλά και αυτούς που τον πίκραναν. ιότι και οι πολέμιοι πάντοτε παίζουν για τον Χριστιανό και δη για τον ιερέα ένα σημαντικό ρόλο στην α- ποστολή του. Όλοι σχεδόν θυμήθηκαν τους αγώνες του καλού αυτού λευίτη στην επαρχία. Αγώνες που ξεκινούσαν και κατέληγαν στην Εκκλησία και τα μυστήριά της. Από τις διηγήσεις εύκολα κατανοούσες πως η γιορτή του Ιωβηλαίου αφορούσε μια ισχυρή χαρισματική και γενναία προσωπικότητα του τόπου, έ- ναν πνευματικό φάρο που φώτιζε και καθοδηγούσε αυτούς που τον προσέγγιζαν ως λειτουργό του Υψίστου. Η παρουσία του σημάδεψε και σημαδεύει τη ζωή και την ι- στορία του τόπου μας. Σεμνός διάκονος κάθε πάσχοντα, πρόσφερε από καρδιάς τον εαυτό του προκειμένου να δώσει την ίαση σε κάθε λογής πρόβλημα. Εργάστηκε μεθοδικά στα πενήντα χρόνια της Ιεροσύνης και μετέφερε την χάρη και τις αλήθειες του Θεού στην ζωή των πιστών. Βάπτισε, κοινώνησε, πάντρεψε, καθοδήγησε και έγινε πνευματικός πατέρας πολλών. Η φιλανθρωπική δράση του πολλές φορές ξεπερνούσε τα όρια της ενορίας. Έκτισε και ανακαίνισε πολλούς Ναούς. Ως δημόσιο πρόσωπο, αγωνίστηκε για να σωθούν τα καλά ήθη και έθιμα του τόπου μας. Έδωσε παντού το παρόν την «ευλυγισία» του τόπου μας και των γονέων του το πολεμικό αεροσκάφος το οποίο θα καθίσταται ο φόβος και ο τρόμος για κάθε επίβουλο εχθρό. Θα μεταφέρει το ήθος, την αξιοκρατία και τη γενναιότητα μας στον ουρανό, ώ- στε μέσω αυτών να επιβραβεύεται ο τόπος μας με ευλογίες ουράνιες... Η Νικολέττα Μανουσογιαννάκη κόρη του προέδρου μας του Σήφη, με το πτυχίο της πολιτικού μηχανικού του Ε.Μ.Π. και η Βάσω Μανταδάκη του Μάρκου πτυχιούχος πολιτικός μηχανικός του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου, ξαδέρφες και οι δύο, θα χαράξουν ανάλογους δρόμους και οικήματα σε σχέδια που θα είναι πάντοτε ποτισμένα με το Σφακιανό μεράκι της προόδου που κληροδότησε από τους ευλαβείς γονείς τους και τον τόπο τους. Μεταξία Ντουρουντάκη του Παντελή, πτυχιούχος του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Η Κουκουναράκη Άννα του Θεόδωρου από το Φραγκοκάστελλο με το Πανεπιστημιακό δίπλωμα της Γερμανικής φιλολογίας θα μεταφέρει στη Γερμανία, χώρα που θα συνεχίσει τις σπουδές της τα ήθη και έθιμα μας, θα γνωστοποιήσει τον πολιτισμό μας και θα διδάξει με το παράδειγμά της το άγνωστο στην αλλοδαπή ελληνικό φιλότιμο... Ο Κουκουναράκης Ιωάννης του Θεόδωρου α- πό το Φραγκοκάστελλο θα συνεχίσει ως γνήσιος Σφακιανός καραβοκύρης, αφού πέρασε στη Σχολή Εμποροπλοιάρχων να μεταφέρει τον πολιτισμό της λεβεντιάς σε κάθε λιμάνι του πλανήτη. Η Ανωπολίτισσα Ελίνα Ορφανουδάκη του Μανώλη και της Αλέκας, ως γιατρός πλέον θα αναδεικνύει μέσα από το έργο της ίασης των ασθενών της φιλάνθρωπα αισθήματα τέτοια που πλημμυρίζουν ακόμη και σήμερα σε εποχή αποξένωσης τα Σφακιά. Ιωβηλαίο ιερατικής διακονίας και συνεργάστηκε αρμονικά και δημιουργικά με όλους τους Φορείς. Υπόδειγμα Ιερέα και ανθρώπου, στάθηκε όρθιος σε όλες τις δυσκολίες της ζωής. Επηρέασε θετικά το περιβάλλον του και κέρδισε την αγάπη και την εκτίμηση όλων μας. Ευχόμαστε να είναι άξιος και στα υ- πόλοιπα χρόνια της ζωής του, ώστε να συνεχίζει να γίνεται ο αγωγός των ευλογιών του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, ιδιαίτερα σήμερα που το μυστήριον της ανομίας ανορθώθηκε απειλητικά ακόμη και στην Ορθόδοξη Ελλάδα μας. π. Εμμανουήλ Καγιαυτάκης Ο γνωστός Σφακιανός μπασκετμπολίστας Αντρέας Γλυνιαδάκης που τον καμαρώσαμε με τη φανέλα της Εθνικής ομάδας στους Ολυμπιακούς αγώνες του Πεκίνου αποτελεί σήμερα σημείο αναφοράς για την αγωνιστικότητα και το ήθος που επιδεικνύει στους αγωνιστικούς χώρους. Η Αφροδίτη Γ. Μπολιωτάκη πέρασε στη Σχολή Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Η Χρυσούλα Γ. Περράκη πέρασε στή Σχολή Αστυνομίας. Ο Νικόλαος Τοφαλίδης, γιος του Χαραλάμπους και της Βουβιανής Νεκταρίας Γιαννουλάκη, είναι ήδη διετής στη Σχολή Ευελπίδων. Ο Ελευθέριος Τοφαλίδης τέκνο των ανωτέρω γονέων, είναι διετής κι αυτός στη Σχολή Ηλεκτρονικής στα ΤΕΙ Χανίων. Η Ιωάννα Τοφαλίδη, αριστούχος στο Λύκειο Χανιών. Μεγάλη χαρά για την οικογένεια του φίλου και μέλους του διοικητικού συμβουλίου της Ένωσής μας Νίκου Μανουσέλη έδωσε η επιτυχία της κόρης του Ευαγγελίας στη Νοσηλευτική σχολή του ΤΕΙ Λαμίας. Η χαρά ήταν διπλή γιατί συνοδεύτηκε από υψηλή βαθμολογία αφού η Ευαγγελία πέρασε τέταρτη στη σχολή της. Της ευχόμαστε καλή πρόοδο και πάντα ε- πιτυχίες. Ο Σφακιανός Αλέξης δίπλα στον Μπαράκ Ομπάμπα Ο τριάντα-τριάχρονος Αλέξης Γιαννούλας Υπουργός Οικονομικών της πολιτείας του Ιλλινόις των Η.Π.Α. είναι βασικό στέλεχος του επιτελείου του υποψήφιου προέδρου των ΗΠΑ με το κόμμα των ημοκρατικών Μπάρακ Ομπάμα. Τίμησαν τον παπά Νικόλα Την είδηση αυτή έδωσε η εφημερίδα «Χανιώτικα Νέα», σε δημοσίευμα της, την 27η Μαΐου, που χρησιμοποίησε και τον ανάλογο τίτλο. Το ελληνόπουλο αυτό είναι Σφακιανός. Είναι εγγονός του μακαρίτου Μανούσου Ξηρουχάκη από τον Βουβά. Είναι δημότης Σφακίων και ψηφοφόρος στο εκλογικό τμήμα Ασφένδου. Είναι γιος της Άννας Ξηρουχάκη από τον Βουβά ενώ ο πατέρας του κατάγεται από τα Καλάβρυτα. Χαιρόμεθα ως Σφακιανοί να βλέπουμε τους νέους μας να προοδεύουν και να λαμβάνουν μεγάλα αξιώματα. Συγχαίρομε αυτόν μα και τη μητέρα του που παρέδωσε στην κοινωνία μια τέτοια προσωπικότητα. Η πρόοδος της νεολαίας μας σημαίνει και πρόοδος της τοπικής μας κοινωνίας και πρόοδος του τόπου μας, ε- πισημαίνει ο συνεργάτης μας Κανάκης Ι. Γερωνυμάκης. Αναφερθήκαμε στους ανωτέρω νέους μας χωρίς ωστόσο να αγνοούμε και τα υπόλοιπα παιδιά μας που είτε φοιτούν σε Πανεπιστημιακά ιδρύματα είτε συνεχίζουν να καλλιεργούν τη γη ή να εκτρέφουν τα ζώα, να ασχολούνται με τη μελισσοκομία. Η Ένωση μας πήρε αφορμή από τους ανωτέρω για να υπενθυμίσει ότι θα βρίσκεται πάντα στο πλευρό των νέων μας και τα μέλη της θα εργάζονται πάντα με μεράκι ώ- στε όχι μόνο να διατηρήσουν όπως λέγει ο Λιβανέζος συγγραφέας την «ευλυγισία» του τόπου ως παρακαταθήκη αλλά να συμβάλουν ώ- στε τα «βέλη» τα παιδιά μας να πετύχουν τους στόχους και να προβάλλουν τα Σφακιά παντού ως τόπο των γενναίων, ως τόπο των ατρόμητων μαχητών, ως τόπο ευλογημένο, ως τόπο της λεβεντιάς της ελληνικής φυλής μας. Το.Σ. της Ένωσης Σε μια σεμνή τελετή και με την ευλογία της Θεομήτορος η τοπική Εκκλησία τίμησε έ- να άξιο λευίτη και άριστο εργάτη του Ευαγγελίου τον Αρχιερατικό Επίτροπο της επαρχίας Σφακίων, τον π. Νικόλαο Γιαννουλάκη με το ανώτατο παράσημο της Εκκλησίας της Κρήτης, το σταυρό των Αγίων Αποστόλων Παύλου και Τίτου, πρώτου Επισκόπου Κρήτης. Και δεν είναι διόλου τυχαίο ότι η απονομή αυτής της τιμητικής διακρίσεως έγινε την ημέρα της μεγάλης εορτής της Αγίας Ζώνης της γλυκιάς μας Παναγίας την 31η Αυγούστου. Τούτη η μεγάλη γιορτή της Θεομήτορος επιλέχθηκε από τον Σεβασμιώτατο ποιμενάρχη μας έτσι ώστε να τιμηθεί ένας γνήσιος υπηρέτης της ουράνιας Μητέρας μας, της Παναγίας και προστάτιδας του Έθνους μας. Η παρουσία του ποιμενάρχη μας Σεβασμιωτάτου κ. Ειρηναίου λάμπρυνε τις λατρευτικές εκδηλώσεις ενώ η αγία Μανδήλα από την εικόνα της Παναγίας της Άνδρου που μυροβλήζει προσέλκυσε πλήθος πιστών που έτρεξαν ευλαβικά να την προσκυνήσουν. Αναλυτικότερα την παραμονή ετελέσθη μέσα σε μια κατανυκτική ατμόσφαιρα Αρχιερατικός Εσπερινός και κατόπιν όμορφα όλοι οι πιστοί έψαλλαν τα εγκώμια της Παναγίας μας. Την κυριώνυμη ημέρα έγινε πανηγυρική Αρχιερατική Θεία Λειτουργία στο τέλος της οποίας ευλογήθηκαν οι άρτοι που προσφέρθηκαν στους προσκυνητές. Μετά την Θεία Λειτουργία πραγματοποιήθηκε μια σεμνή και λιτή τελετή όπου ο Σεβασμιώτατος κ. Ειρηναίος τίμησε τον πρωτοπρεσβύτερο και Αρχιερατικό επίτροπο της ε- παρχίας των Σφακίων π. Νικόλαο Γιαννουλάκη για το πνευματικό έργο που έχει προσφέρει στην Εκκλησία, δίνοντας του το σταυρό του Αγ. Παύλου και Τίτου. Ο π. Νικόλαος ευχαρίστησε τον Σεβασμιώτατο για την τιμή και τα καλά λόγια που απηύθυνε προς το πρόσωπο του. Επίσης ευχαρίστησε όλους αυτούς πού τον βοήθησαν να πραγματοποιήσει το έργο για την Εκκλησία. Εν συνεχεία ο Σύνδεσμος Κληρικών Μητροπόλεως τον τίμησε προσφέροντας έ- να ασημένιο Σταυρό αναγνωρίζοντας με τον τρόπο τούτο την πλούσια πνευματική προσφορά του. «Ο Σύνδεσμος Κληρικών της Ιεράς Μητροπόλεως Λάμπης, Συβρίτου και Σφακίων αναγνωρίζοντας το έργο του πρωτοπρεσβύτερου Νικολάου Γιαννουλάκη την αδιάκοπη ιερατική του διακονία επί 48 συναπτά έτη, του προσφέρει ένα ασημένιο Σταυρό. Πρόκειται για μια απλή έμπρακτη έκφραση αγάπης προς τον ακάματο αυτό εργάτη της αγίας μας Εκκλησία, έναν υπηρέτη του Κυρίου μας που καταφέρνει πάντοτε με άψογο τρόπο να προσφέρει ανιδιοτελώς προς τον πλησίον και δη τον πάσχοντα άνθρωπο της εποχής μας. Ευχόμαστε ο Πανάγαθος Θεός να του δίδει δύναμη ώστε να συνεχίζει με το ίδιο ζήλο και αγάπη μέχρι το τέλος της ζωής του το έργο του προς δόξαν του τριαδικού και μόνου αληθινού Θεού», αναφέρει η ανακοίνωση του Συνδέσμου. Τέλος, ο καθηγητής Στέλιος Χιωτάκης σε μια σύντομη ομιλία του αναφέρθηκε στις δύσκολες και ευχάριστες στιγμές που συνάντησε ο π. Νικόλαος στην πορεία της ιερατικής διακονίας του. Ευχόμαστε στον π. Νικόλαο να συνεχίσει να προσφέρει με τον ίδιο ζήλο και αγάπη στην Εκκλησία. π. Αθανάσιος Κουκουνάρης

5 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ-ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2008 ΤΑ ΣΦΑΚΙΑ 5 Αγροτικός Αύγουστος 2008 και η Σφακιανή συμμετοχή Σ το χώρο του παλιού λιμανιού των Χανιών στις αρχές Αυγούστου ὀπως καθιερώθηκε πλέον να γίνεται κάθε χρόνο, πραγματοποιήθηκαν και εφέτος εκδηλώσεις και παρουσιάσεις αγρο-κτηνοτροφικών προϊόντων της Κρήτης. Αξιοσημείωτο είναι ότι κατά την εφετινή χρονιά παρατηρήθηκε ρεκόρ συμμετοχών με 219 επιπλέον σε σύγκριση με πέρυσι περίπτερα απ όλη την Κρήτη που συμμετείχαν στην έκθεση. «Εμείς σαν φορέας στηρίζουμε αυτές τις εκδηλώσεις, άλλα πρέπει καθένας από εμάς να κάνει ότι είναι δυνατόν ώστε να αλλάξουμε τις καταναλωτικές συνήθειες. Είναι ανάγκη να κάνουμε τα Κρητικά προϊόντα γνωστά. Να αναδείξουμε την Κρητική κουζίνα που είναι η καλύτερη μεσογειακή διατροφή συνήθεια και ανάγκη στη ζωή μας, ώστε να έχει παγκόσμια απήχηση» τόνισε μεταξύ άλλων ο νομάρχης Χανίων κ. Αρχοντάκης. Πάντως κατά κοινή ομολογία το Σφακιανό περίπτερο ήταν ένα από τα καλύτερα. έσποζε πανηγυρικά στην γωνία της έκθεσης με άφθονα τα ποικίλα προϊόντα. Συνάμα ξεχωριστή ήταν και η συμπεριφορά των εκθετών μας, οι οποίοι έκαναν χρυσές δουλειές. Υποδέχονταν τον κόσμο με πλούσια κεράσματα που είναι και χαρακτηριστικό γνώρισμα της καλής φιλοξενίας των Σφακιανών. Στα πλατιά χαμόγελα των προσερχομένων εμπόρων και απλών καταναλωτών που γευόντουσαν τα άριστης σε ποιότητα προϊόντα μας διέκρινες την ευχαρίστηση. Εκ της φιλόξενης αυτής στήλης ο- φείλουμε να ευχαριστήσουμε τον ήμο των Σφακίων για τη μεγάλη αυτή προσπάθεια και ιδιαίτερα την πρωταγωνίστρια Αντιδήμαρχο μας κ. Ιωάννα Ψαράκη για την άριστη οργάνωση και παρουσίαση της Σφακιανής σύγχρονης πραγματικότητας. Επισημαίνεται ότι στο κέντρο του περιπτέρου είχε στηθεί μια γιγαντοοθόνη, η οποία παρουσίαζε όλα τα ωραία μέρη των Σφακίων μέσα από ένα εξαίσιο στ αλήθεια ντοκιμαντέρ-οδοιπορικό. Έτσι ο κόσμος που περνούσε κατά εκατοντάδες καθημερινά είχε την ευκαιρία έστω και μέσα από μια οθόνη να θαυμάσει τις Σφακιανές ο- μορφιές της φύσης. Οι οργανωτές της εκδήλωσης αφιέρωναν κάθε ημέρα και μια βραδιά για πολιτιστικές εκδηλώσεις σε κάθε ήμο του Ν. Χανιών. Η Σφακιανή βραδιά στην κυριολεξία αρίστευσε. Ο χορός από τα τοπικά συγκροτήματα και το παραδοσιακό τραγούδι δημιούργησε πρωτοφανές κέφι μ αποτέλεσμα να συγκεντρώσει το έκδηλο ενδιαφέρον των περισσοτέρων παρευρισκομένων που δεν έπαψαν στιγμή να χειροκροτούν, να επαινούν και να ζητωκραυγάζουν τα παιδιά μας. Εκείνη η βραδιά σύμφωνα με τους διοργανωτές ήταν αν όχι η καλύτερη μία από τις πιο καλές. Τελετάρχης ήταν ο εκλεκτός συγχωριανός Παυλής Βοτζάκης που εκφώνησε και ένα φανταστικό λόγο στον οποίο περίγραψε με σαφήνεια παρουσιάζοντας αδιάσειστα ιστορικά στοιχεία την επαρχία μας. Με λεπτομέρειες μέσα από άγνωστα στον ευρύ κοινό οδοιπορικά και περιγραφές Ευρωπαίων περιηγητών κράτησε στα ύψη την προσοχή και το ενδιαφέρον για γεγονότα και πράγματα που αφορούσαν την επαρχία μας και την πορεία των Σφακιανών στο διάβα της ιστορίας. (παρατίθεται χαρακτηριστικό απόσπασμα της ομιλίας του) Στο γλέντι που εν συνεχεία στήθηκε χόρεψαν παιδιά του πολιτιστικού Συλλόγου των Σφακίων με δάσκαλο τον Μανώλη Φασουλάκη, τα οποία ξεχώρισαν για την λεβεντιά τους και τις χορευτικές Δωριείς οι Σφακιανοί Μέρος της ομιλίας του Παυλή Βοτζάκη Οι κάτοικοι των Σφακίων ανήκουν στην Οικογένεια της ωρικής Φυλής: Αναφέρει για αυτούς ο Άγγλος περιηγητής Πασλεϋ τα εξής «Η φυλή των Σφακιανών είναι η ό- ντως καθαρωτέρα καταγωγή των Κρητών. ιότι η αγνότης τούτων διετήρησεν αυτούς αποκλειστικά ήθη έθιμα και διάλεκτον-...ιδιωτισμοί τίνες κατάγονται από των ημερών του Μίνωος- και εμπόδισαν αυτούς από πάσης επιμιξίας μετά των κατά καιρούς κατακτητών Ρωμαίων, Σαρακηνών, Ιταλών και Τούρκων. Ο Βελόνιος περιοδεύων την Κρήτη το 1550 γράφει για τους Σφακιανούς. «Οι Σφακιανοί διέσωσαν προς τοις άλλοις τα έθιμα των προγόνων και τα ίχνη του αρχαίου αυτού χαρακτήρος. Ήσαν οι καλλίτεροι της Κρήτης τοξόται, μακράν χρωμένοι τόξα και όντος επιδεξιώτεροι ρωμαλαιότεροι και ανδρειότεροι των λοιπών Ελλήνων. Σ αυτό το σημείο θεωρώ σκόπιμο να α- ναφερθώ στον Τοξότη Χαρμόδα Τασκόμενο εξ Ανωπόλεως. Ήσαν αξιωματικός της φρουράς στην Γάζα της Παλαιστίνης με τον Πτολεμαίο τον Ε τον επιφανή και σκοτώθηκε το 201 π.χ. Ο GIORGIO PERPOΖ λέγει: «Βλέπει τις το άθροισμα των Λευκών Ορέων, άτινα κρύπτουσιν εντός των πτυχών αυτών τας Φαράγγας εκείνας των Σφακίων ένθα ο ελληνικός λαός διαμένων καθαρός πάσης αναμίξεως διετήρησε πάντοτε υπό την ενετικήν και τουρκικήν τυρανείαν μετά ενόπλου ανεξαρτησίας ταύτην ην οι ξένοι κατακτηταί σπανίως προσέβαλον εν του πλησίον. Συνοπτικά οι κατά καιρούς Ευρωπαίοι περιηγητές λέγουσι τα εξής: «Οι Σφακιανοί ως ζύμη ανόθευτος της ευκλεούς των προγόνων των εισί, κατά μεν το ανάστημα μεγαλόσωμοι σύμμετροι αρρενωποί και ευειδής την όψιν προς τον μελαχρινοπόρφυρον αποκλείνουσαν. Εχοντες κτήμα δε και βραχίονας αριστουργήματα του Φειδίου παριστάνοντας. Επί δε το μέτωπον ζωγραφίζεται εναργώς το υπεροπτικόν του χαρακτήρος μετά τινος ανεξαρτήτου συμπεριφοράς. Εν δε το βαδίζειν ορώνται ε- λεύθεροι και το ήθος σοβαροί. Εις τας κινήσεις των καταφαίνονται πάντα τα θέλγητρα της ελευθερίας ήν απολαμβάνουν ε- πί των Λευκών Ορέων των. Ελεύθεροι όντες οι Σφακιανοί ετήρουν τα ήθη, έθιμα ασχολούντο με τα ποίμνια παντός είδους ζώων, εκτός αλόγων τα ο- ποία τα προμηθεύοντο από τον κάμπο της Μεσαράς, λίγα τον αριθμό λόγω του ανώμαλου του εδάφους. Με τις μέλισσες την γεωργίαν και το κατά ξηράν και θάλασσαν εμπόριον. Απηλλαγμένοι από φόρους ε- ζούσαν καλλίτερα και από αυτούς τους κατακτητές. Παρήγαγαν σιτηρά ολίγα μεν αλλά άριστης ποιότητας. Γνωστό ήταν το παξιμάδι δίπυρον το λεγόμενον φτιαγμένο από εντόπιο κριθάρι, ακόμη και στην Κωνσταντινούπολιν. Τα γάλατα άφθονα και άριστης ποιότητας, παρήγαγαν τα περίφημα τυριά των Λευκών Ορέων τα οποία όπως απέδειξαν τελευταία μελέτες αρχαιολογικής εταιρίας του Καναδά έφταναν μέχρι την Μπριτάνια της Γαλλίας». τους ικανότητες. ικαίως απέσπασαν το εκτενές χειροκρότημα των πολυάριθμων θεατών. Τραγούδησαν τα μέλη του πολιτιστικού Συλλόγου «ΧΡΥΣΟΘΕΜΙΣ» με επικεφαλής τον Π. Βοτζάκη. Η όμορφη και ακριβής απόδοση των παραδοσιακών ακουσμάτων των Σφακιανών σε συνδυασμό με τη μουσική κάλυψη που παρείχε το επιτυχημένο συγκρότημα του Γ. Μαγγελάκη έκαναν την ατμόσφαιρα ειδυλλιακή, χαρούμενη, κεφάτη. Αξίζουν πολλά-πολλά συγχαρητήρια σε όλους τους συμμετέχοντες. Τέλος, αξιοσημείωτο ήταν η συμμετοχή στην έκθεση περιπτέρου από το νομό Ημαθίας. Ο νομάρχη Ημαθίας κ. Καραπαναγιωτίδης, που συμμετείχε δώρισε μάλιστα και αναμνηστική πλακέτα στο νομάρχη Χανίων κ. Αρχοντάκη. Από την πλευρά του ο κ. Αρχοντάκης απέμεινε αναμνηστικά διπλώματα και συμβολικά δώρα σ όλους τους εκθέτες. Στρατής Βρετουδάκης Η Νομαρχία Χανίων με την ευκαιρία της εκδήλωσης Αγροτικός Αύγουστος παρουσίασε το βιβλίο Χανιώτικες Γαστρονομικές ιαδρομές. Δωρεές για την αποπεράτωση του Ι.Ν. Αγίου Ιωσήφ Βολουδάκης Μανούσος 200 Βενάκης Στέλιος 50 Βούρβαχης Γιώργος Τ. Μάρκου 70 Γεραρχάκης Ιωσήφ 200 Γρυλλάκης Παναγιώτης 100 αμανάκης Κωνσταντίνος του Πέτρου 500 π. αμανάκης Σπύρος (ιερεύς) 100 αμανάκης Ιωσήφ του Εμμανουήλ 100 οκιμάκης Ιωσήφ 100 Καγιαδάκης Νικόλαος 100 Καγιαδάκης Θεόδωρος 100 Καγιαδάκης Παναγιώτης 100 Καγιαυτάκης Εμμανουήλ 700 Κατσανεβάκη Σπουτιδάκη Άννα 150 Κατσανεβάκης Γεώργιος του Στέλιου 650 Μαρακά Ασπασία 500 Μαρκάκης Ιωάννης 100 Μπαχλιτζανάκης Στέφανος 30 Μπολιώτης Ιωάννης 150 Ξηρουχάκη Γιαννούλια Άννα 5000 $ (3.285,95 ) Ξηρουχάκης Θεόδωρος 100 Ξυλούρη -Χιωτάκη Ελευθερία 150 Πατσουράκης Ιωσήφ 100 Περάκη Ελευθερία 200 Περάκης Γεώργιος 100 Περάκης Γεώργιος του Αριστοτέλη (ιατρός) 500 Πέρρος Ιωσήφ του Γεωργίου 200 Πέρρου Ιωσηφίνα 1000 Σηφακάκης Ιωσήφ 50 Σουλάκη Χρυσούλα 100 Σπουτιδάκης Ανδρέας 200 Σφηνιαδάκης Ιωάννης 200 Τσιτσιρίδη Αθηνά του Ευστρατίου 50 Τσουπάκης Εμμανουήλ 200 Χαιρέτης Τηλέμαχος 200 Χαριτάκη Μαρία 50 Χιωτάκη Καλλιόπη 100 Χιωτάκης Πέτρος του Νικολάου 200 Χιωτάκης Εμμανουήλ του Ιωσήφ 500 Χωμπιτάκης ωρεά τα ηλεκτρικά του ναού Στραυρουλιδάκης Μανούσος 200 Χαμαλάκη Κωνσταντίνα 10 Χωμπιτάκης Σπύρος του Γεωργίου ωρεάν τα ηλεκτρικά της Εκκλησίας Μπολιώτη Αντιγόνη του Ιωσήφ 50 Ιωσήφ αμανάκης του Εμμανουήλ από Σκαλωτή προσέφερε ένα κατσίκι που κληρώθηκε για την αποπεράτωση του ναού Το Τυροκομείο «Μαδάρες» πρόσφερε ένα τυρί που κληρόθηκε για τον ίδιο σκοπό Ο ήμος Ηρακλείου προσέφερε 2 οδικές πινακίδες που θα κατευθύνουν προς τον ναό του Αγίου. Έσοδα = Έξοδα = Υπόλοιπο που κατατέθηκε στην Τράπεζα = Για εισφορά αρ. λογαριασμού ΑΓΡΟ ΤΙΚΗΣ τράπεζας Γιά οποιαδήποτε πληροφορία τηλ. Επικοινωνίας και Με εκτίμηση Ιωσήφ Χιωτάκης του Ιωσήφ

6 6 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ-ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ ΤΑ ΣΦΑΚΙΑ Ανδρέας Πατσάκης Ένας ήρωας, τελευταίος γόνος στα Σφακιά, ιστορικής οικογένειας Συμπληρώθηκαν σχεδόν δυο χρόνια από τότε που μας ανετέθη η ιοίκηση της Ένωσής μας. Κατά τη διάρκεια των δυο αυτών ετών όλα τα μέλη το.σ. εργαστήκαμε με όλες τις δυνάμεις για τη διασφάλιση της ενότητας και της ομαλής λειτουργίας της ένωσης. Με μεθοδικότητα, σύνεση και προπαντός με γνώμονα την περαιτέρω ενδυνάμωση της Ένωσης προχωρήσαμε ομαδικά και ομόφωνα καταλήξαμε σε αποφάσεις σταθμό στην ιστορία της. Ουδέποτε παρατηρήθηκε πρόβλημα στη λειτουργία μας. Η αγαπητική διάθεση όλων μας συνέβαλε στην αύξηση των εκδηλώσεων μας, εκτός του καθιερωμένων κοπή βασιλόπιτας και χορών οι οποίες κατά κοινή ομολογία των συμμετεχόντων σημείωσαν μεγάλη επιτυχία. Αναφέρω λ.χ. την εκδήλωση παρουσίασης βιβλίου (1204) σε κεντρικό θέατρο της Αθήνας καθώς και την εορτή των νεομαρτύρων Σφακιανών α- γίων στον Προφήτη Ηλία του Πειραιά που προκάλεσαν ευμενή σχόλια. Οι παρεμβάσεις μας σε λεπτά εθνικά ζητήματα μέσα από ιστορικές διαδρομές μνήμης ήταν ουσιαστικές. Μέσα στο πλαίσιο αυτό πραγματοποιήθηκε μια πολύ πετυχημένη εκδήλωση για τους Σφακιανούς Μακεδονομάχους, η ο- ποία απέσπασε τους επαίνους των παρευρισκομένων και ιδιαίτερα των Μακεδόνων. Αλλά και παρόμοια ακτινοβολία είχε και η μεγάλη εκδήλωση για τον μεγάλο Σφακιανό ευεργέτη Γεώργιο Ξενουδάκη και τους ασκάλους και καθηγητές των Σφακίων. Στις πρωτοβουλίες της Ένωσης μας εμπεριέχονταν και σημαντικές κοινωνικές παρεμβάσεις σε ομάδες Σφακιανών που κρατούν ψηλά τα ηνία της διατήρησης της παράδοσης μας. Για αυτούς πραγματοποιήθηκε και η πρόσφατη εκδήλωση ( βλ. εκτενές ρεπορτάζ) που είχε καθ ομολογία μεγάλη επιτυχία. Έγινε στο Κρυονέρι Αττικής και ήταν αφιερωμένη στους κτηνοτρόφους, μελισσοκόμους και καλλιεργητές της Σφακιανής γης. Η Ένωση μας εκπροσωπήθηκε και Οι Πατσοί είναι μια παλιά οικογένεια του Πατσιανού Σφακίων. Τελευταία ακούγονταν Πατσάκηδες. Και αυτό γιατί όταν το 1925 απεσπάσθη η επαρχία Σφακίων από τον νομό Ρεθύμνης και προσαρτήθηκε στον νομό Χανίων υπήρξε κακοποίηση των επωνύμων στα νέα Μ.Α. και δημοτολόγια που τότε καταρτίσθηκαν. Αφελείς γραμματείς, πρόσθεσαν το "...ακης" ως μη όφειλαν στα περισσότερα επώνυμα. Τούτο συνιστούσε κατάφωρη παραποίηση, α- φού ποτέ δεν προφέρεται στα Σφακιά το επώνυμο με το "...ακης". Ακόμη και σήμερα σχεδόν μισό αιώνα μετά την παραποίηση. Προφέρεται λ.χ. Γιαννούλης, Γερώνυμος, Καγιάς κ.ά. Κατ ανάγκη όμως γράφουμε το "...ακης" πληρώνοντας μέχρι σήμερα την αυθαιρεσία των γραμματέων. Και τους "Πατσάκηδες" Πατσούς τους λέγαμε όλοι μας. Τον 14ο αιώνα αποφάσισαν οι Ενετοί να φτιάξουν ένα φρούριο στη θέση της παλιάς πόλης Νικήτας, προκειμένου να τιθασεύσουν τους πάντα ατίθασους Σφακιανούς, αλλά και την τουρκική απειλή που άρχισε να διαφαίνεται στον ορίζοντα. Άρχισαν λοιπόν το 1371 και το αποπεράτωσαν το Πέτρες μάζεψαν από τα ερείπια της αρχαίας πόλης Νικήτα. Τοποθέτησαν ανθρώπους στη σειρά από το φρούριο μέχρι το βουνό και χέρι με χέρι κουβαλούσαν τις πέτρες στο υπό ανέγερση φρούριο. Ένα άλλο συνεργείο τις συγκέντρωνε στο βουνό. έφερναν πέτρες και με τα πλοία, από άλλες περιοχές. Ότι χτίζανε τα συνεργεία κάθε ημέρα, κάθε νύχτα πήγαιναν έξι αδελφοί Πατσοί και τα χαλούσαν. Ακόμα τους χαλούσαν τα α- σβεστοκάμινα. Μάλιστα άμα είχαν μαζεμένα τα ξύλα για να ψήσουν τον ασβέστη πήγαιναν οι Πατσοί και τα καίγανε. Κάποτε όμως ανακαλύψανε τους Πατσούς, τους πιάσανε και κρεμάσανε από ένα σε κάθε γωνιακό πύργο και δυο κρεμάσανε στη νότια και την κεντρική πύλη. Προς τιμήν των παλικαριών εκείνων το χωριό τους ονομάστηκε Πατσιανός. Κατά μιαν εκδοχή ήταν τέσσερα αδέλφια και κρεμάσανε από ένα σε κάθε πύργο κατά μία άλλη την οποία υποστηρίζει και ο γράφων ήταν έξι. Αυτό άλλωστε υ- ποστηρίζουν οι περισσότερες ιστορικές πηγές. Ηρωικά άνοιξε τον κύκλο της η οικογένεια των Πατσών και ηρωικά την έ- κλεισε στα Σφακιά. Σήμερα δεν ζει στα Σφακιά κανείς Πατσός, ζούν όμως, ένας κλάδος τους στο νομό Ρεθύμνης. Θυμούμαι στον Πατσιανό τον "Πατσοσήφη". Ένας αληθινός λεβέντης και πολύ καλός άνθρωπος. Νυμφεύθηκε με την Καλλιόπη Καούδη, αδελφή του περίφημου στελέχους του Μακεδονικού Αγώνα, Ευθύμη Καούδη. Ένα μόνο παιδί απόχτησαν. Ένα μα καλό. Τον Ανδρέα Πατσάκη, που γεννήθηκε το Σπούδασε στο ιδασκαλείο και υπηρέτησε ως δάσκαλος στην περιοχή της Ρεθύμνου. Στο αλβανικό μέτωπο υπηρέτησε ως έφεδρος ανθυπολοχαγός. Κάποτε ο λόχος του αποβιβάστηκε από την Κέρκυρα στον Αυλώνα, με στόχο να αποκόψει μια δύναμη Ιταλών, τη στιγμή που άλλη ελληνική δύναμη θα τους χτυπούσε από τα νότια για να τους περικυκλώσουν. Έπεσαν όμως σε μεγάλη εχθρική δύναμη και τους εξοντώσανε. Ήτανε Εκεί σκοτώθηκε ο Αντρέας, διότι αν ήταν αιχμάλωτος θα παρουσιαζόταν. Ο Αντρέας ήταν ήρωας. Ήταν λεβέντης. Ήταν ωραίος άνθρωπος. Ακόμα με συγκίνηση ακούγεται το όνομά του, όχι μόνο από εμάς που τον ζήσαμε, μα και οι μεταγενέστεροι που ακούν και συνειδητοποιούν γεγονότα που δεν τα ζήσανε. Θεωρώ επιβεβλημένο καθήκον του ήμου μας να κάνει ένα μνημόσυνο προς τιμή του ήρωα Ανδρέα Πατσάκη και προς τιμή γενικότερα της ηρωικής οικογένειας των Πατσών. Θα ήταν ενδεδειγμένο να γίνει ένα απλό μνημόσυνο σε όποια Κυριακή θα είναι κοντά στην 24η Νοεμβρίου. εν ήταν ούτε συγγενής μου, ούτε χωριανός μου ο αείμνηστος Α. Πατσάκης, μα έχω την ευαισθησία και νομίζω ότι εκ των πραγμάτων δικαιούται μια αναγνώριση διότι αυτός χάθηκε για όλους μας. Κανάκης Γερωνυμάκης 2008 Σήμα κινδύνου από το ιστορικό Φραγκοκάστελλο Το 2005 είχα παρατηρήσει ότι από την ανατολική πλευρά στον πύργο του Φραγκοκάστελλου, κοντά στην βορειοανατολική γωνία του φρουρίου, οι καιρικές συνθήκες είχαν αφαιρέσει το πηλάσβεστο και έδινε την εντύπωση ξεροπέτρινου χτίσματος. Την παρατήρησή μου αυτή την έγραψα στο τεύχος 112 των μηνών Μαρτίου Μαΐου 2005 της εφημερίδας «Τα Σφακιά» προς γνώσιν των αρμοδίων φορέων. Όπως όμως διαπιστώθηκε στις μέρες μας δεν υπάρχει ενδιαφέρον αφού μέχρι σήμερα δεν α- νταποκρίθηκε ουδείς! Αποτέλεσμα τούτου του γεγονότος είναι ότι σήμερα στο Φραγκοκάστελλο στο πληγωμένο από το χρόνο σημείο έχουν αρχίσει οι πέτρες και πέφτουν η μία μετά την άλλη. Το τραγικό είναι πως και πάλι δε συγκινείται κανείς αρμόδιος! Είναι ηλίου φαεινότερο ότι για τη γενική συντήρηση του φρουρίου χρειάζονται πολλά χρήματα, αλλά για να τοποθετηθούν όμως 2-3 τενεκέδες λάσπη χρειάζονται ελάχιστα ευρώ. Τι λοιπόν περιμένουμε, να πέσει το φρούριο και να το ξαναχτίσουμε; Το Φραγκοκάστελλο δεν ανήκει στον Πατσιανό μα στην ιστορία όλης της Κρήτης και δεν έχουμε το δικαίωμα ν α- διαφορούμε. Ας το μάθει η Εφορεία Κλασσικών και Βυζαντινών Αρχαιοτήτων ότι εφόσον εκτίθεται σε κίνδυνο ένα τόσο ιστορικό φρούριο, είναι εκτεθειμένοι και όσοι έχουνε την ευθύνη για αυτό. «ΧΑΝ. ΝΕΑ» Κανάκης Γερωνυμάκης Απολογισμός έργου ενόψει των επικείμενων εκλογών Οικονομικός απολογισμός διετίας Κατά τη διετία που ξεκίνησε από την 26/11/2006 οπότε και έγιναν οι εκλογές για την ανάδειξη του παρόντος Σ μέχρι σήμερα (Οκτώβριος 2008) τα έσοδα της Ένωσης ήταν: Α) Έσοδα από εισφορές-καταχωρίσεις διαφημίσεων στην εφημερίδα: 16707,57 ευρώ Β) Έσοδα από εκδηλώσεις χορούς: 33067,00 ευρώ Σύνολο εσόδων: 49774,57 ευρώ Αντίστοιχα οι δαπάνες της διετίας ήταν: Α) απάνες έκδοσης εφημερίδας-ταχυδρομικά εφημερίδας: 16515,34 ευρώ Β) απάνες ανακαίνισης βελτίωσης αίθουσας (βιβλιοθήκη, πίνακες κλπ) 2915,00 ευρώ Γ) απάνες αίθουσας ( ΕΚΟ) 1626,36 ευρώ ) απάνες αίθουσας (Κοινόχρηστα) 2031,08 ευρώ Ε) απάνες χορών-εκδηλώσεων (αμοιβές κέντρων κλπ) 24907,17 ευρώ ΣΤ) ιάφορες δαπάνες(γραφική ύλη αναλώσιμα κλπ) 606,03 ευρώ Ζ) Άλλες δαπάνες (έκδοση ημερολογίου-πλακέτες, στεφάνια κλπ) 1686,20 ευρώ Σύνολο δαπανών: 50287,18 ευρώ Υπόλοιπο ταμείου 4734,24 ευρώ έδωσε δυναμική παρουσία σ όλες τις εκδηλώσεις Κρητικών και πολιτιστικών σωματείων, ομοσπονδίας Παγκρητίου και άλλων σωματείων που δραστηριοποιούνται στην περιοχή της Αττικής. Κατά από αντίξοες συνθήκες και με ολοφάνερη οικονομική δυσπραγία συνεχίσαμε μέσα από προσωπικές θυσίες την έκδοση της εφημερίδας «Τα Σφακιά». Και όχι μόνο καταφέραμε να εκδίδετε στους προβλεπόμενους χρόνους χωρίς καθυστέρηση αλλά προχωρήσαμε σε σημαντική βελτίωση σε ύλη και παρουσία. Η εφημερίδα άλλωστε αποτελούσε και αποτελεί συνδετικό κρίκο με τους κατοίκους της ε- παρχίας μας, αλλά και αυτούς που ζουν στην αλλοδαπή ή σ άλλες περιοχές της Ελλάδας. Η συνέχιση της εφημερίδας εξαρτάται πλέον όχι μόνο από τα μέλη του.σ. και κατ επέκταση της Ένωσης αλλά από όλους τους αναγνώστες της. Βελτιώσαμε ακόμη σημαντικά την αίθουσα της Ένωσης. Κατασκευάσαμε πλούσια βιβλιοθήκη με αρκετά βιβλία, DVD και CD Κρητικής μουσικής. Αποκτήσαμε computer και έχουμε δημιουργήσει υποδομή προβολής ντοκιμαντέρ. Βασικός μας στόχος ήταν η αίθουσα να γίνει τόπος έλξης για συναντήσεις και πολλαπλές δραστηριότητες, όπως εκμάθηση χορού, μουσικής, παρουσιάσεις βιβλίων και μουσικής καλλιτεχνών και θεατρικών ομάδων. Επίσης προσωπογραφίες Σφακιανών και τοπία από τα Σφακιά κοσμούν τους τοίχους και συμβάλουν στην αναβίωση μνήμης. Μέλη του.σ. συμμετείχαν εξάλλου στις περισσότερες εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν στην επαρχία μας, αλλά και γενικότερα στο νομό Χανίων διατηρώντας αλληλένδετους τους δεσμούς με τον τόπο μας. Επιχειρήσαμε στο μέτρο του δυνατού σημαντικές παρεμβάσεις για επίλυση χρονίων προβλημάτων της ε- παρχίας μας. Ίσως δεν πετύχαμε όσα θα επιθυμούσαμε, γιατί δεν εξαρτιόταν αποκλειστικά από εμάς. Εκείνο όμως που μένει ως διαπίστωση είναι πως δεν ολιγωρήσαμε, ούτε σκεφτήκαμε κούραση ή μείναμε αδιάφοροι. Τελειώνοντας ένα πράγμα νομίζουμε ότι πετύχαμε. Συμβάλαμε ώστε ν ακούγεται η Ένωση Σφακιανών σε ό- λα τα σωματεία Κρητικά και μη ανά την ελληνική επικράτεια. Ελπίζουμε το νέο.σ. που θα αναδειχθεί από τις εκλογές να συνεχίσει πιο δυναμικά το έργο και να φθάσει την Ένωση ψηλά. Να του δοθεί η ευκαιρία να είναι πιο κοντά στους κατοίκους της επαρχίας μας. Για το.σ. ο πρόεδρος Σήφης Μανουσογιάννης

7 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ-ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2008 Κ άθε χρόνο στις 15 Σεπτεμβρίου στο πανηγύρι του Αγίου Νικήτα που λαμβάνει χώρα στο Φραγκοκάστελο εδώ και πολλά χρόνια αναβιώνουν οι Αθλητικοί Αγώνες στίβου στα Σφακιά. Οι αγώνες γίνονται δίπλα στην εκκλησία στο ποδοσφαιρικό γήπεδο που βρίσκεται εκεί και φέτος περιλάμβαναν τα εξής αγωνίσματα: m Αγοριών 6-9 χρονών m Αγοριών 9-12 χρονών mαγοριών χρονών m Κοριτσιών 6-9 χρονών m Κοριτσιών 9-12 χρονών m Εφήβων 7. Σφαιροβολία Ανδρών 8. ισκοβολία Ανδρών Τους Αγώνες τίμησαν με την παρουσία τους μεταξύ άλλων και ο Βουλευτής Χανίων Βολουδάκης Μανούσος ο οποίος έκανε κ τις απονομές στη Σφαιροβολία κ στα 100m Αγοριών 9-12 χρονών, ο Αντιδήμαρχος Σφακίων Τσιριντάνης Μάρκος, ο Πρόεδρος της Αναπτυξιακής Σφακίων Καυκαλάς Σταύρος μέλη του δημοτικού συμβουλίου Σφακιών, μέλη του Α.Γ.Σ.Σφακίων, Ιερείς, Σχολεία τις περιοχής κ αρκετός κόσμος. Τα χωριά που πήραν μέρος αλλά κ τα μετάλλια είναι: 1. Σκαλωτή-Λάκκοι 10 μετάλλια (4χρυσά 2αργυρά 4χάλκινα) 2. Φραγκοκάστελλο-Πατσιανός 8 μετάλλια (2χρυσά 3αργυρά 3χάλκινα) 3. Βουβάς-Νομικιανά 3μετάλλια (1χρυσό 2αργυρά) 4. Χώρα Σφακίων 2μετάλλια (1χρυσό 1αργυρό) 5. Κομιτάδες 1μετάλλιο (1χάλκινο) Απούσα χωρίς καμία συμμετοχή στους αγώνες ήταν τα χωριά Ασκύφου, Ανώπολη, Ίμπρος, Αργουλές αλλά και Σφακιανοί από όλα τα μέρη της γης. Οι αγώνες που έγιναν και φέτος επιβεβαίωσαν για ακόμα μια χρονιά την μαζική απουσία πολλών παιδιών(πήραν μέρος μόνο 17Αγόρια και 10Κοτίτσια), πολλών εφήβων(πήραν μέρος μόνο 21Έφοιβοι κ μόνο αγόρια) αλλά κυρίως την αδιαφορία που δείχνουν οι ενήλικοι(πήραν μέρος μόνο 13Ενήλικοι) σε αυτούς τους αγώνες με την μη συμμετοχή τους στους δικούς μας αγώνες αλλά κ με την μη παρουσία τους καν στο χώρο τέλεσης τους, με αποτέλεσμα οι αγώνες να βρίσκονται ένα στάδιο πριν την απαξίωση κ την κατάργηση τους. Όλοι θέλουμε να συνεχιστούν κ να ξαναβρούν την χαμένη τους αίγλη οι αγώνες μας, αλλά χωρίς την συμμετοχή μας, αυτό δεν θα γίνει ποτέ και είναι κρίμα ένα τόσο σπουδαίο γεγονός που κληρονομήσαμε από τους δικούς μας να το αφήνουμε εμείς οι ίδιοι που μεγαλώσαμε κ που αγωνιστήκαμε ίσως παλιά σε κάποιους αγώνες να τους αφήσουμε να ζουν στην απαξίωση κ τα παιδιά μας να μην γνωρίσουν ποτέ την σπουδαιότητα των αγώνων για τον τόπο κ ε- μάς τους ίδιους. Εύχομαι απλά του χρόνου αυτό που σκέφτεται ο καθένας για το καλό των αγώνων να προσπαθήσει, με ό- λους μας να το κάνουμε πράξη. Λάθη οργανωτικά, αγωνιστικά κ.α. που οδήγησαν σε αυτή την κατάσταση τους αγώνες έχουμε κάνει όλοι μας, αλλά κ μόνο όλοι μαζί μπορούμε να τα διορθώσουμε. Τζωρτζάκης Μανώλης Γυμναστής Αναδιοργάνωση Α.Γ.Σ.Σφακίων Την Τετάρτη 10 Σεπτεμβρίου 2008 διεξήχθησαν οι εκλογές του Αθλητικού Γυμναστικού Συλλόγου Σφακίων (Α.Γ.Σ. Σφακίων) στο δημοτικό Σχολείο του Βουβά. Στο συμβούλιο μετά τις ε- κλογές και την είσοδο στο διοικητικό συμβούλιο ατόμων που έχουν όρεξη κ διάθεση να συνεισφέρουν ότι μπορούν για το καλό κ την ανάπτυξη του Συλλόγου, αποφασιστικέ η Αναδιοργάνωση του Α.Γ.Σ. Σφακίων. Η αναδιοργάνωση κρίθηκε από όλα τα μέλη απαραίτητη μιας και οι δράσεις κ οι ανάγκες που έχουν δημιουργηθεί είναι πολλές κ σημαντικές ζητώντας άμεσα αν είναι δυνατόν λύσεις κ δράσεις. Γι αυτό τον λόγο δημιουργήσαμε Επιτροπές ράσεις όπου κάθε ενδιαφερόμενος, θα μπορεί να βοηθάει την α- νάπτυξη του συλλόγου ανεξάρτητα α- πό το αν είναι μέλος ή όχι 1. Επιτροπή Ομάδας Ποδοσφαίρου Α.Γ.Σ.Σφακίων για να αντιμετώπιση τα προβλήματα της έλλειψης χρημάτων για τα πάγια έξοδα της ομάδας 2. Επιτροπή Ακαδημίας Α.Γ.Σ.Σφακίων για την εξεύρεση πόρων για τα έξοδα των ακαδημιών καθώς κ η συμμετοχή των τμημάτων της ακαδημίας σε αγώνες 3.Επιτροπή Οικονομικών Α.Γ.Σ. Σφακίων πέρα από την διαχείριση των οικονομικών του Α.Γ.Σ.Σφακίων στόχος της επιτροπής είναι να φέρει κοντά στον σύλλογο όλο κ περισσότερα μέλη 4. Επιτροπή ημόσιων Σχέσεων Α.Γ.Σ.Σφακίων υπεύθυνη κυρίως για το ΤΑ ΣΦΑΚΙΑ 7 Αθλητικοί αγώνες Αγίου Νικήτα στα Σφακιά ΑΘΛΗΤΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΗΤΑ 2008 ΑΘΛΗΤΙΚΟΣ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΣΦΑΚΙΩΝ ΤΟ ΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ Α.Γ.Σ.ΣΦΑΚΙΩΝ 1 Πρόεδρος Γιαννουλάκης Θεόδωρος 2 Αντιπρόεδρος Μαυριγιαννάκης Αντρέας 3 Γενικός Γραμματέας Σκουλούδης Μιχάλης 4 Ειδικός γραμματέας Μπολιώτη Αρτεμησία 5 Ταμίας Σφηνιάς Νικόλαος 6 Ταμίας Καγιαδάκης Χρήστος 7 Έφορος Ποδοσφαίρου Γιανναράκης Θρασύβουλος 8 Γενικός Αρχηγός Μανούσακας Νικόλαος 9 Γενικός Έφορος Χομπιτάκης Γιάννης 10 Υπεύθυνος ημοσίων Σχέσεων Τζωρτζάκης Εμμανουήλ ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ ΡΑΣΕΩΝ Α.Γ.Σ.ΣΦΑΚΙΩΝ Επιτροπή Ομάδας Ποδοσφαίρου Α.Γ.Σ.ΣΦΑΚΙΩΝ Μαυριγιαννάκης Ανδρέας, Σφηνιάς Μανούσος, Χιωτάκης Παναγιώτης, Γιανναράκης Θρασύβουλος, Βενάκης Γεώργιος ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΚΑ ΗΜΙΑΣ Α.Γ.Σ.ΣΦΑΚΙΩΝ Σκουλούδης Μιχάλης, Χομπιτάκης Γιάννης, εληγιαννάκης Μιχάλης, Σοφούλης Χρήστος, Ιερέας αμανάκης Σπυρίδον ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ Α.Γ.Σ.ΣΦΑΚΙΩΝ Σφηνιάς Νικόλαος, Μαυριγιαννάκης Γιάννης, Τζωρτζάκης Γιάννης, ουρουντάκης Γιάννης, Καγιαδάκης Χρήστος, Μαρκουτσάκης Νίκος ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ Α.Γ.Σ.ΣΦΑΚΙΩΝ Τζωρτζάκης Μανώλης, Βρετουδάκης Στρατής, ουρουντάκης Μανούσος, Κουκουνάρης Γεώργιος, Περράκη Κούλα, Καγιαδάκης Μανούσος μεγαλύτερο πρόβλημα της ομάδας που είναι η ανακατασκευή του γηπέδου. Τα δύο τελευταία χρόνια ο Α.Γ.Σ. Σφακίων έχει αναπτύξει πρωτοβουλίες με στόχο την ενασχόληση όσο τον δυνατόν περισσότερων παιδιών (κ όχι μόνο) με τον αθλητισμό, ώστε να αποκομίσουν την χαρά κ όλα τα οφέλη του, μένοντας μακριά από τις παγίδες που κρύβει η σύγχρονη εποχή. Οι α- ριθμοί λένε ότι 120 παιδιά και 30 ενήλικες, είναι ένας σημαντικός αριθμός για τα δεδομένα του δήμου μας. Αυτό όμως μας κάνει όλους να πρέπει να αναλάβουμε τις ευθύνες μας κ όχι να εφησυχάζουμε, απέναντι κυρίως, στην νεολαία μας, προσπαθώντας πάντα για το καλύτερο. Προς αυτή την κατεύθυνση θέλουμε να κινηθούμε κ ε- μείς, αλλά χρειαζόμαστε την στήριξη κ την βοήθεια όλων, για το κοινό καλό κ το δικαίωμα που έχουμε όλοι μας για ένα σωστό κ ποιοτικό Αθλητισμό. Όλα τα μέλη του Συλλόγου είτε βρίσκονται σε κάποια επιτροπή είτε ό- χι, βοηθούν με τον τρόπο τους στην ύπαρξη του Συλλόγου, δίνοντας του δύναμη να συνεχίσει να προσφέρει στην νεολαία του τόπου μας. Κάνουμε ανοιχτή πρόσκληση σε κάθε ενδιαφερόμενο να γίνει μέλος του συλλόγου μας, να έρθει κοντά μας, ώστε να δυναμώσει η φωνή μας για το καλό ό- λων μας κ κυρίως των παιδιών μας. Με τιμή Το ιοικητικό Συμβούλιο του Αθλητικού Γυμναστικού Συλλόγου Σφακίων ΑΓΩΝΙΣΜΑ: 100m Αγοριών 6-9χρονών ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΓΥΜΝΑΣΤΗΣ: ΤΖΩΡΤΖΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ Νο ΕΠΩΝΥΜΟ ΟΝΟΜΑ ΗΛ ΧΩΡΙΟ ΘΕΣΗ 1 Βενάκης Αντώνης 7 Βουβάς 1ος 2 Σφηνιάς Μανούσος 8 Νομικιανά 2ος 3 αμανάκης Αντρέας 8 Λάκκους 3ος 4 Χιωτάκης Γιάννης 8 Νομικιανά 5 Γιάνναρης Κωστής 8 Πατσιανός 6 Σοφούλης Χρήστος 6 Λάκκους Την Απονομή των Μεταλίων έκανε: Ιερέας αμανάκης Γεώργιος ΑΓΩΝΙΣΜΑ: 100m Αγοριών 9-12χρονών ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΓΥΜΝΑΣΤΗΣ: ΤΖΩΡΤΖΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ Νο ΕΠΩΝΥΜΟ ΟΝΟΜΑ ΗΛ ΧΩΡΙΟ ΘΕΣΗ 1 Μπούχλης Μανώλης 11 Φραγκοκάστελλο 1ος 2 Σοφούλης Πέτρος 10 Λάκκους 2ος 3 Μπούχλης Γιώργος 10 Φραγκοκάστελλο 3ος 4 Κανδηράκης Στρατής 11 Φραγκοκάστελλο 5 Σοφούλης Χρήστος 10 Σκαλωτή 6 Μπολιώτης Γιώργος 11 Νομικιανά 7 Βενάκης Στέλιος 10 Νομικιανά 8 Σφηνιάς Σήφης 10 Νομικιανά Την Απονομή των Μεταλίων έκανε: Βολουδάκης Μανούσος Βουλευτής Χανίων ΑΓΩΝΙΣΜΑ: 100m Αγοριών 12-15χρονών ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΓΥΜΝΑΣΤΗΣ: ΤΖΩΡΤΖΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ Νο ΕΠΩΝΥΜΟ ΟΝΟΜΑ ΗΛ ΧΩΡΙΟ ΘΕΣΗ 1 Μανουσέλης Μανούσος 12 Πατσιανός 1ος 2 Καγιαδάκης Χρήστος 15 Φραγκοκάστελλο 2ος 3 Γλυνιαδάκης Κωστής 14 Σκαλωτή 3ος 4 Γλυνιαδάκης Γιάννης 14 Σκαλωτή 5 Κουκουνάρης Στέφανος 13 Φραγκοκάστελλο Την Απονομή των Μεταλίων έκανε: Ιερέας Παπαδόσηφος Νικόλαος ΑΓΩΝΙΣΜΑ: 300m Εφήβων 15χρονών και άνω ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΓΥΜΝΑΣΤΗΣ: ΤΖΩΡΤΖΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ Νο ΕΠΩΝΥΜΟ ΟΝΟΜΑ ΗΛ ΧΩΡΙΟ ΘΕΣΗ 1 ουρουντάκης Μανούσος 16 Χώρα Σφακίων 1ος 2 Μαγγελάκης Γιάννης 16 Χώρα Σφακίων 2ος 3 Μανούσακας Σήφης 16 Σκαλωτή 3ος 4 Κουριδάκης Γιώργος 16 Κομητάδες 5 εληγιαννάκης Στρατής 17 Κομητάδες 6 Περράκης Άρης 17 Χώρα Σφακίων 7 Μπούχλης Μανώλης 11 Φραγκοκάστελο 8 Καγιαδάκης Χρήστος 15 Φραγκοκάστελο 9 ουρουντάκης Γιάννης 14 Χώρα Σφακίων Την Απονομή των Μεταλίων έκανε: Καυκαλάς Σταύρος Πρόεδρος Αναπτυξιακής Σφακίων ΑΓΩΝΙΣΜΑ: 100m Κοριτσιών 6-9χρονών ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΓΥΜΝΑΣΤΗΣ: ΤΖΩΡΤΖΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ Νο ΕΠΩΝΥΜΟ ΟΝΟΜΑ ΗΛ ΧΩΡΙΟ ΘΕΣΗ 1 Σοφούλη Κατερίνα 7 Σκαλωτή 1η 2 Χιωτάκη Μάρα 6 Νομικιανά 2η 3 Μανουσέλη Γιωργία 5 Φραγκοκάστελλο 3η Την Απονομή των Μεταλίων έκανε: Βενάκης Γεώργιος ΑΓΩΝΙΣΜΑ: 100m Κοριτσιών 9-12χρονών ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΓΥΜΝΑΣΤΗΣ: ΤΖΩΡΤΖΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ Νο ΕΠΩΝΥΜΟ ΟΝΟΜΑ ΗΛ ΧΩΡΙΟ ΘΕΣΗ 1 αμανάκη Γιωργία 12 Σκαλωτή 1η 2 Κουκουνάρη Έλενα 11 Φραγκοκάστελλο 2η 3 Μανουσέλη Ελένη 9 Φραγκοκάστελλο 3η 4 Καγιαδάκη Κωνσταντίνα 12 Βουβάς 5 Τζωρτζάκη Εμμανουέλα 11 Σκαλωτή 6 Μπούχλη Κωνσταντίνα 11 Φραγκοκάστελλο 7 Μανουσέλη Αυγερώ 11 Φραγκοκάστελλο Την Απονομή των Μεταλίων έκανε: Τσιριντάνης Μάρκος Αντιδήμαρχος

8 8 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ-ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ ΤΑ ΣΦΑΚΙΑ 2008 Η Ένωση τίμησε τους νέους αγρότες Σφακιανό γλέντι στο Κρυονέρι Αττικής αφιερωμένο στους κτηνοτρόφους μελισσοκόμους και καλλιεργητές της Σφακιανής γης. Ητοπική παραγωγή αγροτικών, κτηνοτροφικών προϊόντων, αλλά και η τοπική παραγωγή ενέργειας είναι στόχοι εφικτοί, και με μεγάλη σημασία που ξεπερνάει την ίδια την παραγωγή. Σε μια περίοδο όπου ο γιγαντισμός και οι μεταφορές προϊόντων και ενέργειας οδηγούν σε τεράστιες υποδομές, πολυδάπανες και ενεργοβόρες, το μοντέλο της τοπικής παραγωγής ξαναβγαίνει στην επιφάνεια. Κι οι φορείς του είναι οι άνθρωποι που ζουν, παράγουν, δημιουργούν στα Σφακιά, οι οποίοι παράγουν πια πολιτισμό πάνω απ' όλα. Γι' αυτό και αξίζουν κάθε αναγνώριση. Αυτό που προσπαθούμε κάθε φορά, σε κάθε μας εκδήλωση, είναι να μην περιοριστούμε σε στερεότυπα φαΐ - ποτό - χορούς. Αυτά τα θέλουμε και τα επιδιώκουμε, δεν τα υποτιμάμε, αλλά θέλουμε και κάτι παραπάνω. Εφέτος, το «πιλάφι» έγινε στο γνωστό από το 2005 χώρο της κατασκήνωσης των Σινασιτών Καππαδοκίας, οι οποίοι για ακόμη μια φορά στάθηκαν αρωγοί στο έργο μας και μας παραχώρησαν το χώρο. Στην εκδήλωση χόρεψε ο Μουσικοχορευτικός Σύλλογος Σφακίων "ΤΑ ΣΦΑΚΙΑ", τραγούδησε ο "ΧΡΥΣΟΘΕΜΙΣ" και ο Φώτης Πλατανίδης αναφέρθηκε στους παραγωγούς και την προσπάθεια τους. Με την ευκαιρία της εκδήλωσης, ο πρόεδρος των Απειραθιτών, κος Πολυκρέτης, δώρησε στην έ- νωση μας βιβλίο του, ο φίλος Αντώνης Εργαζάκης δώρισε βιβλία των εκδόσεων του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού και ο Κυριάκος Βλασιάδης, μέλος του ιοικητικού Συμβουλίου των Σινασιτών, βίντεο με τραγούδια της Σινασού. Μέχρι αργά το απόγευμα, καθισμένοι στις τάβλες, τραγουδούσαμε ριζίτικα με καλή παρέα. Στα κέρδη ήταν και η περιορισμένη κάλεση σε κούπες, γεγονός που προδίδει και τη συνειδητοποίηση Φώτης Πλατανίδης που αρχίζει πια να υπάρχει. Και του χρόνου! Μανώλης Εγγλέζος- εληγιαννάκης Ευχαριστήρια Επιστολή Το.Σ. της Ένωσης αισθάνεται την ανάγκη να ευχαριστήσει τους κάτωθι για τη πολύτιμη συνεισφορά τους στην εκδήλωση μας στο Κρυονέρι. Τον Ιωάννη Ορφανουδάκη για την προσφορά παξιμαδιών αλλά και για τις ειδήσεις που συνεχώς μας στέλνει από την επαρχία. Τον Γιανναράκη Πέτρο, μέλος της ιοίκησης της Ένωσης για την προσφορά τσικουδιάς. Τον Κολομβούνη Σωτήρη για την προσφορά φιαλών κρασιού, διαφημιστικών πλακάτ και τριακοσίων (300) ευρώ για την ενοικίαση των τραπεζιών και καθισμάτων. Τον Πλατανίδη Φώτη για την προσφορά τυριού και μέλι Τη θεατρική ομάδα που φιλοξενούμε στην αίθουσα της Βαλεντίνης Παπαδημητράκη για την προσφορά προσκλήσεων για το παιδικό θέατρο που ανεβάζουν τη εφετινή περίοδο. Τη ριζίτικη ομάδα «Χρυσόθεμις», το Μουσικοχορευτικό Σύλλογο «τα Σφακιά», που δεν υπολόγισαν κόπο και ήλθαν ώστε, νοερά, να μας μεταφέρουν στην ε- παρχία μας με τα ριζίτικα και το χορό τους. Τέλος, θέλω να ευχαριστήσω τους πάντοτε παρόντες στο πλάι μας, λαογραφικό όμιλο Κουρήτες και τον πρόεδρό τους Παττακομανώλη για τη συμμετοχή τους στην εκδήλωσή μας, καθώς και τον τραγουδοποιό Νίκο Ανδρουλάκη για τη συμμετοχή του και το Συγκρότημα του Μιχάλη Πολυχρονάκη, μέλους της διοίκησης της Ένωσης, για την άψογη εμφάνιση του. Ευχαριστούμε το Σύλλογο Σινασιτών για την παραχώρηση του χώρου. Τέλος ευχαριστούμε όλους εσάς που παρευρεθήκατα στην εκδήλωσή μας. Για το.σ. Σ. Μαν. Φθινοπωρινή Κρουαζιέρα Ο μουσικοχορευτικός Σύλλογος «Τα Σφακιά» θα βρεθεί στις αλματικές ακτές, στην κρουαζιέρα που διοργανώνει η ΑΝΕΚ LINES από 25 Οκτωβρίου έως 1 Νοεμβρίου Το νέο site του μουσικοχορευτικού συλλόγου «ΤΑ ΣΦΑΚΙΑ»

9 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ-ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2008 ΤΑ ΣΦΑΚΙΑ 9 Παραδοσιακός Σύλλογος Ν.Χανίων «ΤΑ ΣΦΑΚΙΑ» Πολιτιστικές ανταλλαγές με ΚΥΠΡΟ και ΒΕΛΓΙΟ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΤΑ ΣΦΑΚΙΑ ΕΠΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΧΟΡ ΕΥΤΙΚΟ Σ ΥΛΛΟΓΟΥ Σ ΦΑΚΙΑ ΚΑΙ Σ ΥΛΛΟΓΟΥ ΑΝΑΔΥΣ Η ΧΟΡΟΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ ΣΗΦΗΣ ΠΑΠΑΣΗΦΑΚΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΠΑΡΑΛΙΜΝΙΟΥ Ένα ακόμη πετυχημένο ταξίδι πραγματοποίησε ο Παραδοσιακός Σύλλογος Ν.Χανίων «ΤΑ ΣΦΑΚΙΑ» το πρώτο δεκαήμερο του Αυγούστου στην Μεγαλόνησο Κύπρο. Η χορευτική ομάδα του συλλόγου συνοδευόμενη από το μουσικό συγκρότημα του Γ. Μαγγελάκη συμμετείχε σε τρεις μουσικοχορευτικές εκδηλώσεις στον ήμο της Αγίας Νάπας,στον ήμο Παραλιμνίου και στην κοινότητα του Πωμού. Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Παραλιμνίου «Ανάδυση» προσκάλεσε και φιλοξένησε τον παραδοσιακό σύλλογο «ΤΑ ΣΦΑΚΙΑ».Η πρόσκληση Γράφει ο ΣΗΦΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΧΙΩΤΑΚΗΣ Θα προτιμούσα τον παραδοσιακό λαϊκό πολιτισμό από τον σύγχρονο όπως τον επέβαλαν οι ξενόφερτες κοινωνικές αλλαγές γιατί διαπιστώνω ότι ο πολύς κόσμος παρακολουθεί τις κοινωνικές εκδηλώσεις -γάμους, βαφτίσεις κ.λπ.- από υποχρέωση χωρίς να του παρέχουν τη δυνατότητα πραγματικής διασκέδασης, όπως γινόταν στο παρελθόν. Όμως το ποτάμι δεν γυρίζει πίσω. Ας φροντίσουμε -έστω και έτσι- να τις διατηρήσουμε. Με ευχαρίστηση παρακολουθώ τα τελευταία χρόνια να αναβιώνει σ' όλη την Κρήτη και στα Σφακιά ένα άλλο κομμάτι του παραδοσιακού πολιτισμού μας, δηλαδή οι συναθροίσεις τοπικών Πολιτιστικών Συλλόγων, οι εκδρομές, τα πανηγύρια, στις θρησκευτικές εορτές και τέλος οι οικογενειακές συναθροίσεις που -απ' ότι θυμάμαι- πρώτοι το καθιέρωσαν οι Κελαϊδήδες, ακολούθησαν οι Πατεράκηδες, οι Καρτάκηδες κ.λπ. αυτή και όλων των άλλων προσκλήσεων που α- κολούθησαν για την επόμενη χρονιά είναι αποτέλεσμα τόσο των καταπληκτικών εμφανίσεων του Συλλόγου και της αγάπης των Κυπρίων για το νησί μας όσο και των σεμιναρίων Κρητικων χορών που έγιναν τον περασμένο εκέμβριο α- πό τον χοροδιδάσκαλο Σηφη Παπασηφάκη στην επαρχία Λεμεσού τα οποία παρακολούθησαν πάνω από 60 χοροδιδασκάλοι και εκπροσώποι πολιτιστικών συλλόγων της Κύπρου. Mία ακόμη σημαντική μουσικοχορευτική συνάντηση είχε ο Παραδοσιακός Σύλλογος Ν.Χανίων Τέτοιες εκδηλώσεις προάγουν το υγιές κομμάτι του πολιτισμού μας, γι αυτό και μόλις πληροφορήθηκα ότι και η δική μας οικογένεια προγραμματίζει κάτι ανάλογο, έσπευσα να τους ενθαρρύνω. Πρωτεργάτες της εκδήλωσης ήταν οι Μπογιατζήδες, έ- να παρακλάδι της οικογένειας, που πήραν το παρανόμι από το επάγγελμα κάποιου προγόνου τους. ουλέψανε με μεθοδικότητα, με τη βοήθεια και άλλων συγγενών, εντοπίσανε όλους τους συνώνυμους σε ό- λη την επικράτεια και κατά α- ναπάντεχο τρόπο αποδείχτηκε πως σχεδόν όλοι τους -ακόμα και οι Μικρασιάτες- ήξεραν πως η ρίζα της καταγωγής τους ήταν το Ασφένδου και έ- σπευσαν να ανταποκριθούν στην πρόσκληση και να το γνωρίσουν. Έτσι, μετά το πανηγύρι στην εκκλησία της Παναγίας μας -το οποίο σημειωτέον ήταν το πολυπληθέστερον από κάθε προηγούμενοακολούθησε τρικούβερτο γλέντι στο πατρικό σπίτι των Μπογιατζήδων με την πατροπαράδοτη φιλοξενία. Πρώτος δήμαρχος Ασφένδου πριν το 1925 ήταν ο Μπογιατζομανώλης, αργότερα για πολλά χρόνια πρόεδρος της Κοινότητας ο αδελφός του ο Μπογιατζοσήφης, που τώρα φιλοξενηθήκαμε από τα πέντε παιδιά του με τον πρωτοπόρο τον Μανούσο, ο οποίος επίσης διετέλεσε πρόεδρος στην Κοινότητα και τώρα είναι δημοτικός σύμβουλος του ήμου Σφακίων. Πάνω από 400 άτομα καθίσαμε στην υπαίθρια τραπεζαρία. Πλούσιες οι προσφορές όλων των Χιωτάκηδων και μετά το φαγοπότι δεν άργησε ν ανάψει το τραγούδι και ο χορός, κάτω από τις γλυκόηχες κοντυλιές της λύρας του συγγραφέα και στυλοβάτη της λαϊκής παράδοσης Θανάση Πατεράκη, και του επίσης καλλιτέχνη λαουτιέρη Βασίλη Βολιτάκη οι οποίοι αφιλοκερδώς προσφέρθηκαν και ομόρφυναν την εκδήλωσή μας. Παρόντες ήταν εκτός από όλους τους μόνιμους κατοίκους του χωριού, όλοι όσοι σχετικά πρόσφατα μετοικήσαμε στα Χανιά, στα Πιτσίδια Μεσσαράς, στο Ρέθυμνο κ.λπ. καθώς και απόγονοι από τις προηγούμενες γενιές που σήμερα κατοικούν μερικοί στα Σταυράκια -προάστιο του Ηρακλείου- άλλοι στην Πόμπια Μεσσαράς. Απ' αυτούς παρόντες ήταν ο Χιωτάκης Νίκος οικογενειακώς, και ο Χιωτάκης Μανώλης - επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στην Αθήνα, ο Χιωτάκης Θεόδωρος πρόεδρος Κτηνιάτρων Αττικής και υπεύθυνος του συλλόγου για την προστασία των αδέσποτων ζώων. Ο Σπύρος Χιωτάκης, τουριστικός επιχειρηματίας από το Ηράκλειο, ο Ανθούσης Χιωτάκης, ψυχίατρος, γιος του αείμνηστου τ. βουλευτή Κώστα Χιωτάκη, ο Γιάννης Χιωτάκης του Μανούσου, προϊστάμενος Α'βάθμιας Εκπαίδευσης Ν. Χανίων, ο τ. πρόεδρος της Κοινότητας Μανώλης Χιωτάκης, ο «ΤΑ ΣΦΑΚΙΑ» με το χορευτικό συγκρότημα «SCARMINΚΕL» και το μουσικό συγκρότημα «ΖΑΝΝΕΚΙΝ» από την επαρχία WEST FLANDERS του ΒΕΛΓΙΟΥ στις 15 έως 17 Αυγούστου στις Καλύβες Αποκορώνου. Την 25μελή Βελγική αποστολή προσκάλεσε και φιλοξένησε ο ήμος Αρμένων στα πλαίσια των πολιτιστικών ανταλλαγών που ξεκίνησαν με τα δύο ταξίδια που πραγματοποίησε το μουσικό συγκρότημα των α- δελφών Βλαμάκη και Βαρδη Καραδάκη στο Βέλγιο. Στις εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν και που την διοργάνωση είχε αναλάβει εξ ολοκλήρου ο Βαρδής Καραδάκης Βέλγοι και Κρητικοί μουσικοί και χορευτές παρουσίασαν ένα καταπληκτικό πρόγραμμα. Οι υπεύθυνοι της Βέλγικης αποστολής κατενθουσιασμένοι από την διοργάνωση και την κρητική φιλοξενία προσκάλεσαν τον χοροδιδάσκαλο Σήφη Παπασηφάκη να διδάξει κρητικούς χορούς το χειμώνα στο Βέλγιο και το μουσικό συγκρότημα των αδελφών Βλαμάκη και Βαρδή Καραδάκη να συμμετέχει ξανά στο ετήσιο φεστιβάλ τους με την συνοδεία του χορευτικού συγκροτήματος του Παραδοσιακού Συλλόγου «ΤΑ ΣΦΑΚΙΑ». Η μάζωξη των απανταχού Χιωτάκηδων τ. αντιδήμαρχος Σφακίων κ. Σήφης Ι. Χιωτάκης, ο παπά Γιώργης Χιωτάκης και πολλοί άλλοι. Ο καθηγητής Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Ρεθύμνης κ. Στέλιος Χιωτάκης, καλωσόρισε τους προσκεκλημένους και αναφέρθηκε με λίγα λόγια στην ιστορία της ε- παρχίας, του χωριού και της οικογένειας. Επιστολές συμπαράστασης έστειλαν ο Γ. Χιωτάκης, τ. βουλευτής Ρόδου και ο δήμαρχος Κηφισιάς Ν. Χιωτάκης. Ολόκληρη την εκδήλωση α- παθανάτισε με βιντεοσκόπηση ο φίλος της οικογένειας κ. Κουμπιάδης αφιλοκερδώς. Κατενθουσιασμένοι αποχαιρετιστήκαμε τις απογευματινές ώρες, ευχαριστήσαμε τους διοργανωτές και ευχηθήκαμε και του χρόνου να είμαστε και πάλι όλοι παρόντες και περισσότεροι.

10 10 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ-ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΩΝ ΗΜΟΤΙΚΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΩΝ ΤΗΣ ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΕΥΣΗΣ ΤΟΥ ΗΜΟΥ ΣΦΑΚΙΩΝ ΤΑ ΣΦΑΚΙΑ 2008 Η εκδήλωση για την επανάσταση του Δασκαλογιάννη στην Ανώπολη Σφακίων. Βρισκόμαστε στη δυσάρεστη θέση να ανακοινώσουμε μέσα από την εφημερίδα σας, σε όλους τους ημότες του ήμου Σφακίων, ότι από το τελευταίο συμβούλιο στις και έπειτα θα απέχουμε από τα συμβούλια, καθόσον θεωρούμε την παρουσία μας «διακοσμητική» και την αγωνία μας για τα τεκταινόμενα στον ήμο μεγάλη χωρίς δυστυχώς να μπορούμε να επέμβουμε ή να εισακουστούμε. Ζητάμε ενημέρωση και υπογραφή στα πρακτικά των συμβουλίων έξι (6) χρόνια τώρα χωρίς να μας τα εμφανίζουν, όπως οφείλουν. Επί πλέον δεν υπάρχουν εισηγήσεις για τα περισσότερα θέματα που αναφέρονται στην ημερησία διάταξη των συμβουλίων που γίνονται και δεν έχουμε λάβει μέχρι σήμερα απαντήσεις στα ζητήματα που έχουμε θέσει στο ημοτικό συμβούλιο εγγράφως. Τα ημοτικά συμβούλια δεν γίνονται όπως προβλέπεται από τον κώδικα τουλάχιστον μια φορά τον μήνα αλλά ανά τρίμηνο Οι προϋπολογισμοί των τελευταίων χρόνων είναι ασαφείς και αόριστοι για να μπορεί ο ήμαρχος με απευθείας αναθέσεις να συγκεκριμενοποιεί, αναθέτει και εκτελεί επιλεκτικά έργα της αρεσκείας του. Καταγγέλλουμε αμέλεια και άγνοια του ημάρχου στο θέμα της διαχείρισης του ιδρύματος Ξενουδάκη με συνέπεια στην αρχή της δεύτερης τετραετίας του τωρινού ημάρχου να διαπιστώσουμε ότι δεν υπήρξε νόμιμη εκπροσώπηση την τετραετία ιότι δεν απεστειλε ως όφειλε στο γραφείο Κληροδοτημάτων της Περιφέρειας την σύσταση της ε- πιτροπής διαχείρισης μαζί με τους προϋπολογισμούς και απολογισμούς της τετραετίας Συνέπεια αυτού να προκύψει σοβαρό νομικό πρόβλημα και να έχει μπλοκάρει η Περιφέρεια το ποσό των άνω των Ε που προέρχεται από τα μερίσματα των περιουσιακών στοιχείων του κληροδοτήματος που σύμφωνα με την διαθήκη του θα διατίθετο για τους σκοπούς που ορίζει (παιδεία-εκπαίδευση). Από το πρόγραμμα «Θησέας» έχει διατεθεί ποσό Ε για έργα στον δήμο Σφακίων για τα έτη 2005 έως και 2009 που κινδυνεύουν να χαθούν γιατί είμαστε στο 2008 και δεν έχει απορροφηθει ούτε το ¼ του ποσού. Αυτό οφείλεται στο ότι δεν υπάρχει προγραμματισμός, δεν έχουν εκπονηθεί οι απαιτούμενες μελέτες για να δημοπρατηθούν και ε- κτελεστούν τα έργα. Επίσης δεν έχουν γίνει μελέτες για το νέο χρηματοδοτικό πρόγραμμα ΕΣΠΑ χρονικής περιόδου με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να απορροφήσουμε χρήματα για έργα που τόση ανάγκη έχει η επαρχία μας.. Ύστερα από τα παραπάνω πιστεύουμε ότι ο τόπος μας ζει περίοδο απραξίας και παρακμής. Οι διοικούντες τον ήμο,χρησιμοποιούν αυτόν για την προσωπική τους προβολή αφού ούτε εθιμοτυπικά όπως οφείλουν ενημερώνουν την αντιπολίτευση για τις επισκέψεις δημοσίων προσώπων, όπως του Υφυπουργού παιδείας, Νομάρχη και άλλων δημοσίων προσώπων. Εμείς θα ενημερώσουμε ξανά τις αρμόδιες αρχές και μέχρις ότου επιληφθούν των θεμάτων που έχουν ήδη λάβει γνώση εγγράφως εδώ και 2 χρόνια (καταγγελία στον εισαγγελέα για πιθανή υπεξαίρεση και αίτημα στο σώμα επιθεωρητών-ελεγκτών δημόσιας διοίκησης για οικονομικό έλεγχο ) θα απέχουμε από κάθε δραστηριότητα του ημοτικού συμβουλίου. Οι ημοτικοί Σύμβουλοι Μπραουδάκης Ιωάννης Γλυνιαδάκης Νικόλαος Ζερβός Ιωάννης Πατσιά-Ορφανουδάκη Αλεξάνδρα Χιωτάκης Μανούσος Ύστερα από την καθιέρωση Παγκρητίου ε- ορτής της πρώτης Κυριακής μετά την 17η Ιουνίου για κάθε χρόνο προς τιμή της επαναστάσεως του ασκαλογιάννη και του αρχηγού της, έγινε εφέτος η σχετική εκδήλωση την Κυριακή, 22 Ιουνίου. Όλα πήγανε καλά. Μάλιστα φέτος, για πρώτη φορά η εκδήλωσή μας είχε Παγκρήτια διάσταση (χαρακτήρα) ύστερ από σχετικό διάταγμα. Η δε παρουσία του Ανωπολίτη κορυφαίου πνευματικού, του υπεραιωνόβιου Μανώλη Κριαρά, ως κεντρικού ομιλητή, προσέδωσε περισσότερη βαρύτητα στην εκδήλωση. Όμως κατά την κατάθεση των στεφάνων, παρέλειψε ο κ παρουσιαστής να εκφωνήσει την κατάθεση στεφάνου εκ μέρους των συγγενών του ασκαλογιάννη, καθώς και στην κατάθεση στεφάνου εκ μέρους των συγγενών του θρυλικού Μανούσακα. Τέτοια οδηγία είχε δοθεί στον παρουσιαστή. Η ενέργεια αυτή αποτελεί ταπείνωση, όχι μόνο για τους συγγενείς αυτών των δύο ηρώων, μα και για την ιερά μνήμη του πρώτου και του δεύτερου φυσιογνωμιών της επανάστασης αυτής. υσμενέστατα σχολιάστηκε από τον κόσμο που παρακολούθησε αυτή τη σκηνή. Θα μπορούσε να προκαλέσει επεισόδια και καταστάσεις. Ποιος είναι αυτός που είχε το θράσος και που επίστεψε πως έχει το απαιτούμενο ανάστημα για να λάβει τέτοιες αποφάσεις; Ίσως κάποιοι παράγοντες επηρέασαν το δήμαρχο. Θα θέλαμε να ρωτήσουμε αν κάποιοι συγγενείς αρχηγών και από άλλες περιοχές, επιχειρήσουνε να καταθέσουνε στέφανα, θα τους απαγορευτεί το δικαίωμα; Στις επόμενες σχετικές εκδηλώσεις. Παύλος Πρωτοπαπαδάκης Ανώπολη Σφακίων

11 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ-ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2008 Γιορτή Γραβιέρας στην Ανώπολη Στις 17 Αυγούστου την πρώτη Κυριακή μετά τον δεκαπεντάγουστο πραγματοποιήθηκε στην Ανώπολη η γιορτή της γραβιέρας, που -ομολογουμένως- είχε μεγάλη επιτυχία, ξεκίνησε στις εννέα (9) το βράδυ και η προσέλευση του κόσμου και η προσέλευση του κόσμου διήρκησε έως και τα μεσάνυχτα. Η πλειοψηφία των ε- πισκεπτών -οι οποίοι ξεπέρασαν τους πεντακόσιους- ήταν Έλληνες που παραθέριζαν στην ε- παρχία μας. Ο χώρος που είχε στρωθεί γέμισε, υπήρχε πλούσιο μενού, ίσως, σε βαθμό σπατάλης. Στα τραπέζια καθ όλη τη διάρκεια της ε- ορτής παρουσιάζονταν νέα πιάτα και το κρασί έρεε ως ούναβης που λέμε. Το συγκρότημα Γ. Μαγγελάκη διατήρησε το κέφι στα ύψη. Γενικά, όλοι οι παρευρισκόμενοι έμειναν ικανοποιημένοι κι αυτό αρκεί. Μακάρι να υπάρχει α- νάλογη επιτυχία και τις επόμενες χρονιές Γιάννης Γ. Ορφανουδάκης ΤΑ ΣΦΑΚΙΑ 11 Στον Καλλικράτη Σφακίων Τιμητική εκδήλωση για τον Κώστα Μουντάκη ιδάσκαλέ μου της μουσικής δεν είσαι πια κοντά μας, από τη ζωή μας έφυγες μα ζεις με στην καρδιά μας Τον μουσικό-δάσκαλο της Κρητικής παράδοσης τίμησε ο τόπος καταγωγής του και μαζί η Κρήτη όλη, χθες, στον Καλλικράτη Σφακίων. Σε μια εκδήλωση που η συγκίνηση περίσσεψε, οι μελωδίες της μουσικής "Μουντόκωστα" παιγμένες από τους μαθητές του και τους συνεργάτες του μάγεψαν το κοινό που παραβρέθηκε, αλλά και όλους όσοι παρακολούθησαν τη συναυλία σε όλο τον κόσμο, μέσω των ραδιοκυμάτων της ΕΡΑ 5 που μετέδωσε το γεγονός. Γνήσιοι συνεχιστές της μουσικής παράδοσης του Κωστή Μουντάκη απέδωσαν μουσικές και τραγούδια, με τα οποία μεγαλούργησε, ενώ προηγουμένως όλοι είχαν να θυμηθούν μοναδικές στιγμές από τη ζωή του. Την παρουσίαση της εκδήλωσης έκανε ο κ. Γιώργος Βιττώρος και τη ραδιοφωνική μετάδοση η Φεβρωνία Ρεβύνθη. "Η Κρήτη είναι πολύ περήφανη που έβγαλε ανθρώπους όπως ο Κώστας Μουντάκης, ανέφερε ο κ. Βιττώρος ο οποίος και παρουσίασε ένα μικρό βιογραφικό της ζωής του μουσικοσυνθέτη. Από τα πρώτα βήματά του με τη λύρα δίπλα στον δάσκαλό του Καφάτο, μέχρι τις πρώτες ηχογραφήσεις του με τον Κουτσουρέλη, τις περιοδείες του, τη συνεργασία του με τον Μ. Χατζιδάκι. Ο συνεργάτης του Μουντάκη Νίκος Μανιάς αναφέρθηκε στα 23χρόνια που ήταν δίπλα στο μουσικοσυνθέτη, υπογραμμίζοντας πως "ήταν ανεπανάληπτος". "Ξεχωριστή φυσιογνωμία και μοναδική προσωπικότητα" ήταν τα λόγια τού επίσης συνεργάτου του Γιάννη Ξυλούρη. Ο γιος του Κώστα Μουντάκη, Μάνος, δήλωσε πως η εκδήλωση αυτή είναι η μεγαλύτερη τιμή για τον πατέρα του που υπεραγαπούσε τον Καλλικράτη. Σε γεγονότα από τη γνωριμία του με τον Κώστα Μουντάκη και με πολύ σεβασμό για τον "ταπεινό δάσκαλο, που μας έμαθε να τα ακούμε όλα και που έλεγε ότι η καλή σχέση με τη δική σου παράδοση σε κάνει ανοικτό και σε άλλα ακούσματα" αναφέρθηκε ο Ross Daily. Eκ μέρους των Μουντάκηδων χαιρέτησε ενθυμούμενος και αυτός στιγμές από τη ζωή τού μεγάλου μουσουργού ο κ. Βασίλης Καλαϊτζής Μουντάκης. "Ήταν ένας σπουδαίος άνθρωπος και καλλιτέχνης, αλλά πάνω από όλα ένας μεγάλος Κρητικός" είπε ο βουλευτής κ. Χρ. Μαρκογιαννάκης, ενώ ο αντινομάρχης κ. Κ. Γύπαρης ε- πισήμανε πως στο μέλλον το έργο του θα εκτιμηθεί ακόμα περισσότερο από τους μελετητές της μουσικής. Από τον τόπο που γεννήθηκε, τον ήμο Γεροποτάμου, ο δήμαρχος Β. Μαυρομάτης στάθηκε στο ήθος και την αναθρωπιά που δίδαξε πρώτα από όλα ο Κώστας Μουντάκης, ενώ ο οικοδεσπότης δήμαρχος κ. Σ. Λύκος σημείωσε πως "ως ένα ελάχιστο φόρο τιμής τα Σφακιά σκοπεύουν να καθιερώσουν τις εκδηλώσεις σε ετήσια βάση αλλά και να δημιουργήσουν στον Καλλικράτη ανοικτό θέατρο με το όνομα «Κώστας Μουντάκης»". Ακολούθησε ένα πλούσιο μουσικό πρόγραμμα που κράτησε αμείωτο το ενδιαφέρον του κόσμου που βρέθηκε στον Καλλικράτη και είχε την ευκαιρία να θαυμάσει το μοναδικό φυσικό περιβάλλον της περιοχής. Τις εκδηλώσεις πραγματοποίησε ο ήμος Σφακίων, υπό την αιγίδα της Νομαρχίας, με τη συνεργασία του Πολιτιστικού ικτύου Κρήτης. Προς τους συνεπαρχιώτες του εξωτερικού Αγαπητοί συνεπαρχιώτες, πολλές φορές λαμβάνουμε την οικονομική ενίσχυσή σας με μορφή επιταγής την ο- ποία αποστέλετε με ταχυδρομείο. Δυστυχώς είναι δυσχερής και ορισμένες φορές αδύνατη η ρευστοποίησή της με αποτέλεσμα να αναγκαζόμαστε να σας την επιστρέφουμε. Προτιμότερος τρόπος να στέλνετε την οικονομική σας ενίσχυση είναι να κάνετε έμβασμα στον παρακάτω τραπεζικό λογαριασμό σε δολάρια: Τράπεζα: EFG Eurobank-Ergasias AE Swift code: EFGBGRAA Λογαριασμός: (μορφή ΙΒΑΝ) GR Δικαιούχοι: Εγγλέζος Μανώλης (Γ. Γραμματέας) Γιάνναρης Στέλιος (Ταμίας) Ευχαριστούμε για την κατανόησή σας "Ένωση Απανταχού Σφακιανών Παράκληση προς τους αγαπητούς αναγνώστες Όσοι ενδιαφέρονται να βοηθήσουν την έκδοσή της να στέλνουν μόνο με ταχ. επιταγές στη διεύθηνση Ζαλόγγου13-15 Τ.Κ ΑΘΗΝΑ και όχι βάζοντας χρήματα σε γράμματα γιατί χάνονται. Επίσκεψη του υφυπουργού παιδείας στην Ανώπολη Σφακίων Την τετάρτη 24 του Σεπτέμβρη επισκέφτηκε το χωριό μας Ανώπολη ο Υφυπουργός Παιδείας κος Λυκουρέτζος. Τον Υπουργό συνόδευε ο Βουλευτής Χανίων κος Βολουδάκης Μανούσος και ο Νομάρχης Χανίων κος Αρχοντάκης. Ο κος Υφυπουργός χαιρέτησε τα παιδιά και τις δασκάλες τους, μίλησε μαζί τους και τους μοίρασε δώρα. Το δημοτικό και το νηπιαγωγείο έχουν είκοσι πέντε παιδάκια. Αυτή η επίσκεψη είναι τιμή για τον τόπο μας, γιατί για πρώτη φορά από την έναρξη του σχολικού έτους Υπουργός κάνει αισθητή την παρουσία του και πληροφορείται τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν παιδιά, γονείς και δάσκαλοι στην επαρχία μας. Ευχή όλων είναι να επισκέπτονται τακτικά την επαρχία πολιτικοί και να πληροφορούνται για τα προβλήματα, καθώς επίσης και να προσπαθούν να τα λύσουν. Σ-ΜΑΝ

12 12 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ-ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ Βιβλιοπαρουσίαση Επιμέλεια: Σήφης Μανουσογιάννης Κρητική Χορευτική Παράδοση -Χανιώτες Χορευτές * Με τον πλούτο των χορών της Κρήτης μπορούν να έρθουν σε επαφή, μέσα από φωτογραφίες και οπτικοακουστικό υλικό, οι επισκέπτες της έκθεσης Κρητική Χορευτική Παράδοση - Χανιώτες Χορευτές που εγκαινιάσθηκε προσφάτως στο Μεγάλο Αρσενάλι. Στα εγκαίνια παρουσιάστηκε και το ομώνυμο βιβλίο που εξέδωσε η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Χανίων στο πλαίσιο των εκδηλώσεων "Αγροτικός Αύγουστος Γη και Πολιτισμός" και το οποίο έγραψε ο διευθυντής Πολιτισμού της Νομαρχίας - συγγραφέας και ιστορικός ερευνητής, ημήτρης Νικολακάκης. Τα εγκαίνια πραγματοποίησε η α- ντινομάρχης Φωτεινή Παπαμαρκάκη, ενώ η έκθεση συγκέντρωσε το ενδιαφέρον πλήθος κόσμου. Όπως εξήγησε ο κ. Νικολακάκης τόσο στο βιβλίο όσο και στην έκθεση γίνεται μια αναδρομή στην ιστορία του χορού στην Κρήτη από τη Μινωική εποχή μέχρι τις ημέρες μας και παράλληλα παρουσιάζονται 30 τοπικοί χοροί που χορεύονταν και πολλοί από αυτούς εξακολουθούν να χορεύονται και σήμερα στα γλέντια και τα πανηγύρια. "Από την έρευνα -τόνισε ο κ. Νικολακάκης- αναδείχθηκε ότι υπάρχει μια στενή σχέση των αρχαίων Κρητικών χορών με τη σύγχρονη χορευτική μας παράδοση. Στο βιβλίο προβάλλονται 30 χοροί οι οποίοι χορεύονταν αλλά και οι περισσότεροι εξακολουθούν να χορεύονται στα χοροστάσια, τα γλέντια και τα πανηγύρια της Κρήτης. Επίσης, γίνεται μια αναφορά σε 180 χορευτές του Νομού Χανίων που καταφέραμε και βρήκαμε τα στοιχεία τους. Παρά του ότι προσπαθήσαμε πάρα πολύ δεν στάθηκε δυνατόν να βρούμε παραπάνω αλλά ευελπιστώ ότι με την παρουσίαση του βιβλίου και με την παρούσα έκθεση θα φιλοτιμηθούν οι συγγενείς των υπόλοιπων χορευτών να μας δώσουν στοιχεία έτσι ώστε να έχουμε στην επόμενη έκδοση". Να σημειώσουμε ότι το βιβλίο προλογίζει η διευθύντρια του Κέντρου Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών Κατερίνα Πολυμέρου - Καμηλάκη. Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 10 Αυγούστου και θα λειτουργεί καθημερινά από τις 10 το πρωί μέχρι τη 1 το μεσημέρι και α- πό τις 7.30 το απόγευμα έως τις το βράδυ. *Απο δεξιά: Λυκάκης Σταύρος, Κουριδάκης Γιάννης, Αθιτάκης Μανούσος, Σοφοκλής Βενιζέλος, Ψαρουδάκης Θοδωρής, Βενιανάκης Σταύρος, Λεφάκης Μιχάλης ΤΑ ΣΦΑΚΙΑ «Κρητική Λαογραφία» Με το νέο του βιβλίο που επιγράφεται «Κρητική Λογοτεχνία», ο αγαπητός σε όλους Κανάκης Γερωνυμάκης μας έκανε πλουσιότερους σε πολιτιστική κληρονομιά. Συγκέντρωσε με πολύ μεράκι ανακεφαλαιωτικά δικές του γνώσεις δεκαετιών και μας τις πρόσφερε. Πρόκειται για το δέκατο πέμπτο σύγγραμμα του. Για όλα τα προηγούμενα του αποδόθηκαν ευνοϊκές κριτικές, που συνέβαλαν στην απονομή βραβείων της Ακαδημίας Αθηνών. Έχει καθιερωθεί ως «Λαογράφος των Σφακίων». Η Κρητική λαογραφία που μόλις κυκλοφόρησε, χωρίζεται σε δώδεκα κεφάλαια. Εισαγωγικά για την Κρήτη Κοινωνικά- Αγροτικά - Επαγγελματικά Ασχολίες γυναικών παιδική ζωή- Κρητική λαϊκή ποίηση- Λαϊκή Ιατρική- Λαογραφία- οξασίες- Τρόπος ζωής Κρητική διάλεκτος. Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα του είναι η φοβερή μνήμη του, η οποία στ αλήθεια μας εκπλήσσει όλους ευχάριστα. Κατακτήσεις και γεγονότα που συνέβησαν πριν πολλές δεκαετίες, τα περιγράφει με συναρπαστικές λεπτομέρειες. Εκτός της μνήμης ξεχωρίζει για την μεθοδικότητά του και την επιμέλεια που επιδεικνύει να καταγράφει σε σημειώσεις ότι παράξενο η ασυνήθιστο ακούσει. Κι όταν έρθει η κατάλληλη στιγμή το χρησιμοποιεί στα πονήματα που εκδίδει. Πέραν όμως από την συγγραφή, έχει την ευχέρεια να σκιτσάρει εικόνες ταιριαστές με τα κείμενα του. Επίσης οι ζωγραφιές του αυτές βοηθούν τον αναγνώστη να εννοήσει πιο εύκολα το θέμα που περιγράφει με λόγια. Τα θερμά μας συγχαρητήρια, αγαπητέ Κανάκη και για το νέο σου βιβλίο. Αποτελεί μια προσφορά για τα Σφακιά και για την Κρήτη γενικότερα. Πάρις Κελαϊδής Ο φίλος Πατρουδάκης Γιώργος με το περιοδικό που εκδίδει Πανόραμα που αποτελεί ύμνο για την Κρήτη γράφει για τα Σφακιά αρκετά άρθρα, καταδεικνύοντας τις φυσικές ομορφιές των φαραγγιών και της θάλασσας, καθώς επίσης και για τη χλωρίδα και πανίδα του τόπου μας. Στο προηγούμενο τεύχος, εκτός των άλλων, ασχολήθηκε με την Παιωνία (τη βασίλισσα των βοτάνων) ή Πηγουνιά, παγώνι, ψηφάκια και ρόδο του βουνού με τον Άγιο Γεώργιο στις Κομητάδες που πρέπει να γίνει μεγάλη προσπάθεια για τη διάσωσή του ως ένα από τα σπουδαιότερα μνημείων βυζαντινής αγιογραφίας στην Κρήτη. Και, βέβαια για το φαράγγι της Αράδενας και την παραλία τα Μάρμαρα. Τέλος, ασχολείται με Κρητική διατροφή, προτείνοντάς μας ωραίες, αλλά και πρωτότυπες γεύσεις Λευκά Όρη - Ταξίδι στο πέλαγος των βουνών Μια μοναδική φωτογραφική περιήγηση στην άγρια ομορφιά των Λευκών Ορέων προσφέρει στον αναγνώστη το νέο λεύκωμα με τίτλο "Λευκά Όρη - Ταξίδι στο πέλαγος των βουνών" που εξέδωσε ο Ορειβατικός Σύλλογος Χανίων. Το βιβλίο παρουσιάστηκε σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα εκδηλώσεων της Συνεταιριστικής Τράπεζας Χανίων. Οι φωτογραφίες που τράβηξαν τα μέλη και οι φίλοι του Ορειβατικού Συλλόγου απεικονίζουν την ομορφιά των Λευκών Ορέων ό- πως αυτή αποκαλύπτεται στους τυχερούς επισκέπτες τους σε διαφορετικές εποχές και ώρες. Από τις χιονισμένες κορφές, μέχρι τα άγρια λουλούδια, αλλά και τον μοναδικό Κρητικό αίγαγρο, το μάτι του αναγνώστη, διατρέχοντας τις σελίδες του βιβλίου, γεύεται την ομορφιά των βουνών του Νομού μας. Επιπλέον το συγκεκριμένο λεύκωμα αποτίει φόρο τιμής στους ανθρώπους των Λευκών Ορέων που κάτω από αντίξοες συνθήκες αποτελούν τους συνεχιστές μιας μακραίωνης αλλά και πλούσιας παράδοσης. Ο πρόεδρος του Ορειβατικού Συλλόγου Χανίων, Μάρκος Μανταδάκης, σημείωσε ότι το συγκεκριμένο λεύκωμα έρχεται να καλύψει ένα σημαντικό κενό. "Υπάρχουν πολλά λευκώματα που αναδεικνύουν την ο- μορφιά των Χανίων αλλά έλειπε ένα λεύκωμα που να προβάλλει τα Λευκά Όρη" τόνισε. Και πρόσθεσε: "Οι φωτογραφίες που περιέχονται στο λεύκωμα είναι προϊόν δουλειάς που έγινε μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα. Υπάρχουν φωτογραφίες από το αρχείο του Ορειβατικού Συλλόγου Χανίων και φωτογραφίες που μας έχουν δωρίσει φίλοι του Ορειβατικού τις οποίες χρησιμοποιήσαμε κι έμειναν στον Σύλλογο. Οι φωτογραφίες αυτές καλύπτουν όλη την περιοχή των Λευκών Ορέων, ενώ στο τέλος υπάρχει ένα μικρό παράρτημα που λέγεται ο νότος όπου φαίνεται και η θάλασσα, η Αγιά Ρουμέλη, ο Άγιος Παύλος κ.λπ.". Ο κ. Μανταδάκης επεσήμανε ακόμα ότι ο αναγνώστης του λευκώματος θα συναντήσει ελάχιστα κείμενα, ενώ αναφορικά με την επιλογή των φωτογραφιών ανέφερε: "Θέλαμε να δείξουμε διάφορες τοποθεσίες των Λευκών Ορέων αλλά και τα ίδια μέρη σε διαφορετικές εποχές. ηλαδή, υπάρχουν τα Λευκά Όρη την άνοιξη, τον χειμώνα, χωρίς ανθρώπους, με ανθρώπους κ.λπ. Επίσης, υπάρχουν φωτογραφίες με τη χλωρίδα και την πανίδα της περιοχής. Ωστόσο, κάτι που είναι πολύ βασικό είναι ότι στις φωτογραφίες υπάρχουν κάποιοι παλιοί άνθρωποι, Σφακιανοί και όχι μόνο, των Λευκών Ορέων, οι οποίοι είναι αυτοί που κρατούσαν την παράδοση τόσα χρόνια. Όλοι όσοι τριγυρνάνε τα Λευκά Όρη τους ξέρουμε, πολλοί από αυτούς έχουν φύγει από τη ζωή, αλλά ή- ταν λεβέντες άνθρωποι που έχουν αφήσει ένα πολύ καλό όνομα στα Λευκά Όρη". Να σημειώσουμε ότι οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να προμηθευτούν το λεύκωμα από τα κεντρικά βιβλιοπωλεία των Χανίων, αλλά και τα γραφεία του Ορειβατικού Συλλόγου από τις 9 έως τις 11 το βράδυ.

13 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ-ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2008 Η Απείρανθος Νάξου μέσα από τα τραγούδια του λαού της Στο βιβλίο αυτό γίνεται λόγος τόσο για την Αρχαία Ελληνική Λυρική ποίηση Όσο και για την μουσική παράδοση των Αρχαίων προγόνων μας,οι οποίοι φώτισαν Το νου και το πνεύμα τους με το ίδιο Απολλώνιο φως που φώτισε και τους Απερανθίτες, Πλάτυναν τους ορίζοντες της ψυχής τους στα ίδια ουρανοπέλαγα μ εκείνους, οι ίδιες χαρμοπύλες ανέβασαν το τραγούδι και το μέλος στα χείλη τους. Γι αυτό και το φάσμα της θεματογραφίας της λαικής μούσας της; Απεράνθου προσιδιάζει στο αντίστοιχο της αρχαίας Ελληνικής Λυρικής ποήσεως. Ακούγοντας κανείς τους αρχαίους να ομιλούν για τις χαρές και τις ανησυχίες τους,είναι σαν ν ακούει τους Απερανθίτες να τραγουδούν τα τραγούδια τους. είγμα ταύτισης του Απερανθίτικου λυρικού λόγου με εκείνον των αρχαίων προγόνων μας, παρατίθετνται αρκετά στο πρώτο και στο δεύτερο μέρος του παρόντος βιβλίου. ΤΑ ΣΦΑΚΙΑ 13 Το Πλοίο «ΕΛΥΡΟΣ» και τρεις Σφακιανοί Οι «Εκατό Εκκλησιές» της Χώρας Σφακίων Ο κ. Γιώργος Κ. αλιδάκης είναι ένας πολύ θερμός Σφακιανός, εγκατεστημένος στην Αυστραλία. Στην μακρινή ήπειρο μετέβη νέος. Εκεί σπούδασε, πρόκοψε ως οικονομολόγος και οικογενειάρχης. Αλλά ο νους κι η καρδιά του βρίσκονται συνεχώς στα Σφακιά, τα οποία επισκέπτεται τρεις τέσσερις φορές κάθε χρόνο! Στη διάρκεια των επισκέψεών του ερευνά μ επιστημονικό τρόπο και συμπληρώνει τις γνώσεις του σχετικά με το υλικό των δυο Σφακιανών βιβλίων. Το ένα το τύπωσε και σ αυτό θ αναφερθούμε. Τίτλος του είναι: «Αναζητώντας τις εκατό εκκλησιές της Χώρας Σφακίων». Όπως είναι γνωστό ο όρος του Τραγουδιού ασκαλογιάννη, κλαίει για την καταστροφή της επαρχίας μας. Λέει: Πού ναι η Χώρα των Σφακιώ με τα πολλά καράβια με τσ εκατό τζη εκκλησιές τα πλούσια σεράγια; Αυτές λοιπόν τις εκατό εκκλησιές του τραγουδιού, βάλθηκε να εντοπίσει, να φωτογραφίσει και να περιγράψει ο Κ. αλιδάκης. Και με μηχανήματα δορυφορικής τεχνολογίας, να σημειώσει στο χάρτη που δημιούργησε τη θέση της καθεμιάς. Προσέτρεξε επίσης, σε βιβλιοθήκες και ιστορικά αρχεία, πολλών κρατών. εν έγινε κατορθωτό να βρει τις εκατό του Τραγουδιού. Ίσως να επρόκειτο για υ- περβολή του ριμαδόρου, που ήθελε να υπογραμμίσει το πλήθος των ναών της Χώρας. Εντόπισε όμως αρκετές δεκάδες. Και τώρα, όπως γράφει στον πρόλογό του, προσφέρει το βιβλίο του στους κατοίκους των Σφακίων, που έχουν το ίδιο ενδιαφέρον με τον ίδιο τον συγγραφέα για την ιστορία του τόπου μας. Πρόκειται για ένα ωραιότατο βιβλίο, πραγματικό απόκτημα για κάθε σφακιανό σπίτι. Συγχαρητήρια στον α- γαπητό συνεπαρχιώτη, που δε ξεχνά τις ρίζες του. Πάρις Στ. Κελαϊδης Στο λιμάνι της Σούδας έγιναν τα εγκαίνια δρομολογίων του νέου, πολύ ωραίου πλοίου «Έλυρος»της ANEK, παρουσία πλήθους κόσμου. Ευχόμαστε να ναι καλοτάξιδο. Αλλά το σημείωμά μας γράφεται, για να υπογραμμισθεί μια εντυπωσιακή τρπλή Σφακιανή παρουσία: Α. Από το δικό μας χωριό Αϊ-Γιάννης, κατάγεται ο ιευθύνων Σύμβουλος της ναυτιλιακής εταιρείας κ. Γιάννης Σηφ. Βαρδινογιάννης, ο οποίος διακρίνεται στη φωτογραφία να κόβει την ταινία των εγκαινίων. Β. Από το δικό μας χωριό Ίμπρος κατάγεται το ανώτατο στέλεχος της ANEK Κ. Γιώργος Κατσανεβάκης, πρώην δήμαρχος και νομάρχης Χανίων. ίπλα στον κ. Βαρδινογιάννη. Γ. Από το δικό μας χωριό Μουρί, κατάγεται ο πλοίαρχος του νέου σκάφους κ. Στρατής Νικ. Καβρός, ο- ποίος και το έφερε από την Ιαπωνία. ίπλα στον κ. Κατσανεβάκη. Πραγματικά εντυπωσιακή, είναι η ανωτέρω τριπλή Σφακιανή παρουσία. «Φρουροί της υγείας της υπαίθρου» Συνεχίζοντας το συγγραφικό του έργο ο τ. Πρόεδρος της ομοσπονδίας Αποκορώνου κ. Γιάννης Λεντάρης μαζί με τον Γιώργο αναφέρονται στους ιατρούς του Νομού Χανίων, επαρχία Σελίνου. Εκτός από τους γιατρούς της επαρχίας Σελίνου ο αναγνώστης ενημερώνεται για την εξέλιξη του θεσμού, της υγείας και της ιατρικής περίθαλψης στο Ν. Χανίων. Παράλληλα αντλεί πολύτιμα στοιχεία, ιστορικά, λαογραφικά, πολιτισμικά, που αφορούν στο νομό, από το 1866 έως και σήμερα: Επαναστάσεις, κινήματα, δικτατορίες, πολέμους, κατοχή Ξετυλίγονται μέσα από τη ζωή και τη δράση των γιατρών που με μεγάλη δυσκολία κατάφεραν να σπουδάσουν και να σταδιοδρομήσουν. Βλέπουμε την προσφορά τους στον άνθρωπο της υπαίθρου, αφού οι περισσότεροι προσέφεραν τις υπηρεσίες τους στην περιφέρεια.

14 14 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ-ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ ΤΑ ΣΦΑΚΙΑ 2008 Γάμοι Την 21η Ιουνίου έγινε στ Ασκύφου ο γάμος του Μιχαήλ Ανδρέου Τζουγανάκη μετά της Ασημένιας Παναγιώτη Κατσούλη. Το γλέντι έγινε στο κέντρο «Έσπερος και κράτησε σχεδόν μέχρις το πρωί. Κουμπάροι ήταν ο Σταύρος Κ. Γερωνυμάκης και η έσποινα Ι. Κατσούλη. Να ζήσουν ευτυχισμένοι οι νεόνυμφοι και οι κουμπάροι. Κανάκης Γερωνυμάκης Στις έγινε ο γάμος του Καλέ Κωνσταντίνου από την Αλβανία μόνιμου κάτοικου Ασκύφου μετά της Χριστίνας Γκασχιανέρ από Αυστρία, αμφότεροι Χριστιανοί Ορθόδοξοι. Το μυστήριο έγινε στον Ι. Ν. της Παναγίας στ Ασκύφου. Κουμπάρος ήταν ο Γιώργος Πολέντας. Το γλέντι έγινε στο κέντρο «Λεοκορείτης» το ο- ποίο γέμισε ασφυκτικά από κόσμο. Οι Σφακιανοί απέδωσαν περίτρανα ότι δε διακατέχονται από ρατσιστικά αισθήματα. Απόδειξη στο έθιμο με τα «ΚΑΝΙΣΚΙΑ» προσέφεραν στο νεόνυμφους πάνω α- πό 70 ζωντανά!με αμείωτο το κέφι το γλέντι κράτησε μέχρι τις πρωινές ώρες υπό τους ζωντανούς ήχους της Κρητικής, αλλά και Αλβανικής. Φίλοι μουσικοί του ζευγαριού ταξίδεψαν από την Αλβανία για το σκοπό αυτό.να ζήσει τ αντρόγυνο και ευτυχίσει και ο κουμπάρος πάντα άξιος. Στις 23 Αυγούστου έγινε ο γάμος του Μανώλη Χιωτάκη, γιος του γνωστού Παπα Γιώργη από τα Νομικιανά, με την πανέμορφη Ελένη Κουκουριώτη από το Κρανίδι Αργολίδος. Κουμπάροι ήταν ο Συμεών και η έσποινα Αργείτη από το Κρανίδι κι αυτοί. Το μυστήριο έγινε με λαμπρότητα στο Ναό της Ευαγγελιστρίας στη Χαλέπα Χανίων. Ακολούθησε μεγάλο γλέντι στο κέντρο «Μετόχι» του συνεπαρχιώτη μας από Ασκύφου Μανούσου Τσιτσιρίδη το ο- ποίο κράτησε μέχρι πρωίας με Κρητικούς χορούς αλλά και Μοραΐτικους για χάρη της νύφης και των κουμπάρων. Να ζήσει τ αντρόγυνο με πολλούς απογόνους κατά το παράδειγμα του πατέρα του γαμπρού! Και οι κουμπάροι, λεβέντες και γνήσιοι εκπρόσωποι του Μοριά να είναι πάντα άξιοι. Συγχαρητήρια σ όλους ήταν ένας ξεχωριστός γάμος, τον οποίο όλοι θα θυμόμαστε. Στις 31 Αυγούστου ο Γιώργης Γερωνυμάκης γιος του Κανάκη του γνωστού λαογράφου μας και συγγραφέα από το Βουβά, νυμφεύθηκε την Ιωάννα Βουδούρη από τις Σέρρες. Κουμπάροι ήταν η Μαρία Καλογεράκη γνωστή βιβλιοπώλης και μαντιδανολόγος, και ο Κωστής Γναφάκης και οι δυο από Χανιά με μακρινές Σφακιανές ρίζες! Ταυτόχρονα βάφτισαν και το χαριτωμένο κοριτσάκι τους που πήρε το όνομα Ελένη. Ανάδοχος ήταν ο Στρατής Τσιτσιρίδης από τ Ασκύφου. Κι αν τυχόν διερωτήθηκαν κάποιοι για το ταυτόχρονο των Μυστηρίων και να τους φύγει η απορία, την απάντηση τη δίνει το ίδιο το αντρόγυνο: Πριν γεννηθεί το κοριτσάκι τους είχαν τελέσει πολιτικό γάμο. Αλλά και προς τιμή τους και συγχαρητήρια γι αυτό, τέλεσαν και το θρησκευτικό για να έχουν την ευλογία του Θεού. Τα μυστήρια έγιναν στο Μοναστήρι του Αη Γιάννη του Θεολόγου που βρίσκεται στα ερείπια της αρχαίας πόλης Άπτερα. Γαμπρέ στους τόσους εκλεκτούς καλεσμένους σου θα έπρεπε να καλέσεις και τον μονάχο Κρητικό Μίκη Θεοδωράκη που λατρεύει τα αρχαία. Το γλέντι έγινε στο «Μετόχι»του Ασκυφιώτη Μανούσου Τσιτσιρίδη το οποίο γέμισε σχεδόν ασφυκτικά. Κράτησε με αμείωτο κέφι μέχρι τις πρωινές ώρες. Να ζήσει το αντρόγυνο να τους χαίρονται οι γονείς τους και με πολλούς απογόνους. Οι κουμπάροι και ο ανάδοχος να ναι καλά και πάντοτε άξιοι. Και μια ευχή για το τέλος: Σταύρο και στα δικά σου Καιρός δεν είναι; Στρατής Βρετουδάκης Την 30η Αυγούστου 2008 στεφανώθηκε στην εκκλησία Αγίου Κωνσταντίνου στον Καψόδασο Σφακίων ο Καντηράκης Αθανάσιος του Εμμανουήλ από τον Καψόδασο Σφακίων. Μετά το μυστήριο οι νεόνυμφοι παρέθεσαν πλουσιότατο τραπέζι στους συγγενείς και φίλους σε παραλιακό κέντρο του Φραγκοκάστελλου και το γλέντι κράτησε μέχρι τις πρωινές ώρες της 31ης. Θερμά συγχαρητήρια αγαπητέ Θανάση και απεριόριστες ευχές για την καινούργια ζωή σας να είναι γεμάτη χαρές και ευτυχία. ημήτριος Σ. Μπελιβάνης Στην Ίμπρο στις 18 του Ιούλη στον Ι. Ν. Αγ. Κωνσταντίνου έγινε ο γάμος του καλού φίλου Λεωνίδα Κατσανεβάκη με την εκλεκτή της καρδιάς του Ελένη Κουτανάκη. Κουμπάρος ήταν ο επίσης χωριανός μας Νικηφοράκης Χρήστος και ο Ξηραδάκης Γιώργος από το Βαλσαμόνερο. Στη συνέχεια μεταβήκαμε στο κέντρο Έσπερος όπου έγινε μεγάλο γλέντι με πλούσια ε- δέσματα, με λεβέντικους χορούς με αρκετά ριζίτικα. Ένας γνήσιος γάμος όπως άρμοζε στα καλά παιδιά χωριανάκια μου και στους μερακλήδες κουμπάρους που κράτησαν δυνατό το κέφι μέχρι το πρωί. Ευχόμαστε στο νέο ζευγάρι κάθε ευτυχία. Σ. Μαν. «Πολλά μεγάλη δύναμη, πολλά μεγάλη χάρη έχει τα ο- λόγδυμνο παιδί που παίζει το δοξάρι». 11 του Ιούλη ο ήλιος είναι κρεμαστά στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος. Ένα θαυμαστό ξωκλήσι μέσα στα δέντρα, στις Καλύβες έχει την τιμητική του. υο περιστεράκια ντυμένα λευκά. Ο Μάρκος και η Ελένη (πρωτότοκη κόρη του Γεωργίου και της Μαρίας Μανουσέλη) με συγγενείς και φίλους ακούνε τα λόγια του παπά. Μετά το μυστήριο στο κέντρο Έσπερος γλεντίσαμε μέχρι πρωίας. Όλα ήταν όμορφα και αρχοντικά. Πλούσια τα εδέσματα καταπληχτικό το πιλάφι. Κάναμε όρεξη και καθώς ο γαμπρός είναι πόντιος έγινε Κρητικό-ποντιακή σύρραξη σε χορό και τραγούδι. Είναι γνωστό οι πόντιοι πόσο μερακλήδες είναι. Οι καλλιτέχνες μας Μ Μανουσέλης και Α Μανουσέλης έδωσαν ρέστα. Συγχαρητήρια. Αγαπημένα μου ανίψια Ελένη και Μάρκο να ζήσετε ευτυχισμένοι με πολλά κοπέλια. Πολλές ευχές από την Ένωση Απανταχού Σφακιανών. «Ελέγαν του να παντρευτεί δεν ήθελε ποτέ ντου μα η ζωή τση μοναξιάς αγάπα κι άρεσέ ντου. Μα απού να σα πολλές φορές ετούτοι οι περισσάροι κομπόνονται και πιάνονται στο δίχτυ σαν το ψάρι». Έτσι κι αυτός επιάστηκε. Πάει κι αυτός, διαγράφηκε α- πό τους λεύτερους τονε νίκησε ο μικρός δοξάτορας ο έ- ρωτας. 28 του Αυγούστου είχαμε τα κανίσκια. Γλέντι ό- μορφο, ριζίτικο, καλαμπούρι, πλούσια τα εδέσματα. Και 30 του μήνα στον Άγιο Φανούριο κάτω από τα δέντρα ο σύντεκνος ο Σπύρος ο Γιανναράκης και η Ασπασία Κωτσάνη με κουμπάρο τον Μ Ορφανουδάκη, συγγενείς και φίλους δίνουν υπόσχεση αγάπης και κατανόησης. Μετά το μυστήριο όλοι μαζί στο κέντρο Έσπερος που πρέπει να τονίσω ότι γέμισε. Η περιποίηση άριστη. Κάναμε όρεξη, τραγουδήσαμε, χορέψαμε. Ακόμα και η γριά συντέκνισσα η μάνα του γαμπρού χόρεψε το συρτό με τον παλιό αρχοντικό τρόπο που εμένα προσωπικά μου άρεσε πολύ. Ο ήλιος είχε φανεί και ο θεός άλλαξε μέρα και εμείς γλεντούσαμε ακόμα. Σύντεκνοι Σπύρο και Ασπασία να ζήσετε πάντα ευτυχισμένοι με πολλά κουτσούβελα. Πολλές ευχές από την Ένωση Σφακιανών. Ο σύντεκνος και αδερφός Μανουσέλης Νικόλαος. Ν. Μανουσέλης Γεννήσεις Την 11η Μαϊου η Ιωάννα Βουντούρη, σύζυγος του Γεωργίου Κ. Γερωνυμάκη έφερε στον κόσμο το πρώτο τους παιδάκι, ένα υγιέστατο κοριτσάκι. Να τους ζήσει. Στις έγινε ο γάμος του Μανούσου Ι. Χιωτάκη από τα Νομικιανά με την εκλεκτή του Αντριάννα από τη Τσεχία, η οποία λόγω της πολυετούς διαμονής στα Σφακιά, αλλά και του χαρακτήρος της, έγινε μια τέλεια Σφακιανοπούλα! Του μυστηρίου προηγήθηκε η βάπτιση της χαριτωμένης τους κορούλας που πήρε τ ό- νομα Ιωάννα. Τα στέφανα στους νεόνυμφους άλλαξε ο κουμπάρος τους από το Πατσιανό Γιώργης Πολάκης, ο ο- ποίος ήταν και σύντεκνος στο νεοφώτιστο! Μπράβο Γιώργη που άντεξες! Τα μυστήρια έγιναν στην Αγία Ζώνη στα Νομικιανά, και που όπως δήλωσε ο παπάς της ενορίας Γιαννούλης Νικόλαος, κατασυγκινημένος, είχε σαράντα χρόνια να γίνει γάμος σ αυτή την εκκλησία! Παρ ότι τυχαίνει να είναι μία από τις πιο ιστορικές και θαυματουργικές εκκλησίες της επαρχίας μας και όχι μόνο. Θερμά συγχαρητήρια Μανούσο για την επιστολή αυτή, αλλά και για το γάμο σου που ξεχώρισε για τη σεμνότητά του την απλότητα και το σεβασμό στην παράδοση. Στην εκκλησία ήρθε πολύς κόσμος, από την επαρχία μας και όχι μόνον. Συγκεκριμένα, από τ Ανώγεια μια μεγάλη παρέα με επικεφαλής και παπάδες:ανδρέα Κεφαλογιάννη και Κωστή Σκουλά αλλά και από το εξωτερικό: Οι συγγενείς της νύφης από Τσεχία Το γλέντι έγινε στο Φραγκοκάστελο και όχι στα μεγάλα ε- μπορικά Κρητικά κέντρα. Η ταβέρνα «Βάταλος» των α- δελφών Γερωνυμάκη, προσέφερε άφθονη περιποίηση, πεντανόστιμα σφακιανά φαγητά εν αφθονία και καλό κρασί. Ο κόσμος διασκέδασε με τη ψυχή του και σ αυτό βοήθησε πάρα πολύ ο διαλεχτός λυράρης μας Μαν. Μανουσέλης και το συγκρότημά του, που σε συνδυασμό με τις γνωστές κούπες, το κέφι έφτασε στον ουρανό. Εκατοντάδες πυροτεχνήματα ρίχτηκαν από τις πατουλιές των γλεντζέδων! Να ζήσετε νιόνυμφοι και νυφούλα να δείτε την κορούλα σας, ό- σο και για το γιο σας καλομελέτα κι έρχεται. Στις ο Πραματευτάκης Γιάννης του Σήφη από τη Ίμπρο νυμφεύθηκε τη διαλεχτή της καρδιάς του Καρύδα Ευφημία από την Αθήνα. Κουμπάρος ο Παπαδόπουλος Ξενοφών με σφακιανές ρίζες από τη γιαγιά του και το μυστήριο έγινε στον Ι. Ν. Μεταμορφώσεως στο Κεφαλάρι, παρουσία πλήθος κόσμου. Ακολούθησε γλέντι ως είθισται στους Σφακιανούς γάμους, σε ταβέρνα στο Τατόι. Να ζήσει το αντρόγυνο και με πολλούς απογόνους και ο κουμπάρος πάντοτε άξιος. Στρατής Βρετουδάκης Βαπτίσεις Πάρις, ο νεώτερος Σε μία χαρούμενη ατμόσφαιρα έγινε τον περασμένο Ιούνιο στην Αθήνα η βάπτιση του εγγονού του επιτίμου προέδρου του Συλλόγου μας Πάρι Στ. Κελαϊδή. Στο νεοφώτιστο δόθηκε το όνομα Πάρις. Έχει και ο νεώτερος το πατρώνυμο «του Σταύρου» όπως και ο παππούς του. Ευχές να τους ζήσει και να τον δουν ό- πως επιθυμούν. Στον Ιερό Ναό της Παναγίας στην Ανάβυσσο, η Αργυρώ και ο Ευάγγελος Βεντούρης βάπτισαν την κόρη τους και της έδωσαν το όνομα Πηνελόπη: Ανάδοχος ήταν ο Χαράλαμπος Βεντούρης. Μετά την βάπτιση ακολούθησε γλέντι στο κέντρο «Σπύρος» (του Σπύρου Καρναλή στο Ελληνικό) στο οποίο παρατέθηκαν πλούσια εδέσματα. Με τη λύρα του φίλου Πολυχρονάκη Μιχάλη και πολλά ριζίτικα από τους φίλους του λεβέντη Μανούσο Αθήτη πατέρα της μητέρας της νεοφώτιστης άρχισε ο χορός που κράτησε μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες. Να είναι ευτυχισμένοι οι γονείς και η νεοφώτιστη Χριστιανή. Ο φίλος Μανούσος να την καμαρώσει και νυφούλα. Στις 20 του Σεπτέμβρη στον Ιερό Ναό του Σωτήρος στο Καματερό βαπτίσθηκε η κόρη του φίλου Γιώργη Βοτζουράκη και της Μαρίας. Έλαβε το όνομα Αργυρώ. Νονές ή- ταν τρεις καλές φίλες του ζευγαριού, η Μαρία Πολυγέρη, η Κατερίνα Σκαρλάτου και η Ειρήνη Φιλίππου. Μετά το μυστήριο ακολούθησε ριζίτικη διαδρομή μέχρι την ταβέρνα τ Ανυφαντού όπου ακολούθησε πλούσιο γεύμα με πολύ κέφι, χορό και πολύ ριζίτικο. Στη νεοφώτιστη Αργυρώ ευχόμαστε να ζήσει ευτυχισμένη και να προοδεύσει. Στους γονείς και στους παππούδες να την καμαρώνουν και να τη δουν και νυφούλα. Στις οι καλοί μας φίλοι Γλυνιαδάκης Νίκος και Ελένη βάπτισαν το γιο τους Γιάννη στην Αγία Μαρίνα Στραβορράχης Ασκύφου. Νονοί ήταν ο Σήφης Χιωτάκης και η Αναστασία Αρχοντάκη. Μετά το μυστήριο οι καλεσμένοι μετέβησαν στο κέντρο «Έσπερος» όπου παρατέθηκε πλούσιο γεύμα με πολύ χορό και ριζίτικο με τα «Γιαντερμάκια». Ο σύντεκνος Σήφης Χιώτης είπε την μαντινάδα:

15 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ-ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2008 «Εύχομαι στο φιλιότσο μου ευτυχισμένα χρόνια Να του βαφτίσουμε παιδιά Και να χαρεί κι εγγόνια». Σ. Μαν. Το εκλεκτό Σφακιανό ζευγάρι Ζαχαρίας Ανδρέας και Νεκταρία Χιωτάκη βάπτισαν το χαριτωμένο αγοράκι τους στις στον Ι. Ν. Αγ. Πέτρου στα Χανιά και του έ- δωσαν το όνομα Μανώλης. Συντέκνισσα η περικαλλής Μαρία ασκαλογιάννη Ξυλάκη. Το γεγονός εορτάστηκε με μεγάλο σφακιανό γλέντι στο κέντρο «Πορτοκάλι» που άρχισε τις μεσημβρινές ώρες και κράτησε με αμείωτο κέφι μέχρι τις βραδινές ώρες την ε- ορταστική ατμόσφαιρα. Στόλισε η μουσική του μαέστρου Σφακιανού λυράρη Γ. Μαγγελάκη και το συγκρότημά του. Να σας ζήσει Ανδρέα Νεκταρία και γαμπρό να το δείτε. Συντέκνισσα πάντα άξια. Στρατής Βρετουδάκης Κηδείες Υπήρξε κατά κοινή ομολογία πετυχημένος επιχειρηματίας και καλός άνθρωπος ο Γιώργος Ι. Καρκαβάτσος, ο ο- ποίος έφυγε απ αυτή τη ζωή στις αρχές του καλοκαιριού. Είχε γεννηθεί στ Ασκύφου το 1929 και από νωρίς ασχολήθηκε με την εκτέλεση δημοσίων και ιδιωτικών έργων. Με τον αδελφό του Σταύρο και το φίλο τους Γιώργο Κατσανεβάκη (μετέπειτα νομάρχη) έκτισαν το 1979 το γνωστό σε ό- λους ξενοδοχείο «Πανόραμα» λίγο έξω απ τα Χανιά, το ο- ποίο αποτελεί και σήμερα κόσμημα για την περιοχή. Το 1995 έγινε στην πόλη των Χανίων μια ωραία προσπάθεια που αποσκοπούσε στη δημιουργία μιας εταιρείας λαϊκής βάσης στα Σφακιά. Ο σκοπός της εταιρίας ήταν η βελτίωση και εξύψωση της επαρχίας μας. Όλοι οι συμμετέχοντες ε- ξέλεξαν ομόφωνα τότε τον θανούντα Γιώργο Καρκαβάτσο ως πρόεδρο της προσωρινής διοίκησης της εταιρείας. Άλλη εκδήλωση αγάπης του προς τα Σφακιά είναι το γεγονός ότι το 2003 κατέβαλε τη δαπάνη τυπογραφείου για να εκδοθεί το βιβλίο μου «Το Ασκύφου και τα μνημεία του». Ο τόμος εκείνος, ο οποίος α- ποτελεί ύμνο για το χωριό του, διανεμήθηκε δωρεάν ό- πως άλλωστε κι όλα τα σφακιανά βιβλία μου. Ο Θεός ας τον αναπαύσει. Πάρις Κελαϊδής Στις 19 Αυγούστου πέθανε από καρδιακό επεισόδιο στη Χ. Σφακίων ο Μανώλης Μπραουδάκης 48 μόλις χρόνων. Ετάφη στο εκεί Νεκροταφείο και η επιμνημόσυνη δέηση στην εκκλησία του Χριστού. Θερμά συλλυπητήρια στη γυναίκα του, τα παιδιά και α- δέρφια του, και να ναι ελαφρύ το χώμα που τον σκέπασε Εις μνήμην: Στήριγμα της ενορίας ο Εμμανουήλ Μπραουδάκης Μεθοδικός, κοινωνικός, καλοσυνάτος, αθόρυβος και ταυτόχρονα ουσιαστικός υπήρξε κατά κοινή ομολογία ο Μανώλης Μπραουδάκης. Πιστό και εργατικό μέλος της Ορθόδοξης Εκκλησίας με μεγάλη γνωστή και άγνωστη προσφορά προς τον πλησίον του. Επιθυμώντας διακαώς να τιμήσω τη μνήμη του καταθέτω σήμερα ενώπιον σας πτυχές της ανθρωπιάς του και της χριστιανικής αλληλεγγύης του προς τον συνάνθρωπο. Τον Μανώλη τον γνώρισα πριν 3 χρόνια περίπου. Τότε είχε πρωτοστατήσει στο θέμα της μόνιμης τοποθετήσεως ε- φημερίου στη Χώρα των Σφακίων. Επικοινώνησε προσωπικά με τον Σεβασμιώτατο ποιμενάρχη μας και αφού του περιέγραψε την υφιστάμενη κατάσταση και την ανάγκη της καθημερινής μόνιμης παρουσίας του ιερέα του εκδήλωσε την πρόθεσή του να παράσχει κάθε διευκόλυνση με πρώτη αυτή της παροχής δωρεάν οικίας για τον εφημέριο προκειμένου να μείνει στον τόπο και να κάμει έργο Χριστού. Ενδιαφέρθηκε για το νέο εφημέριο της ενορίας Χ. Σφακίων, όσο κανείς άλλος. Ως πιστός κατανοούσε τους κινδύνους της α- πουσίας του ιερέα και πίστευε ακράδαντα ότι με αυτό τον τρόπο θα βοηθήσει την ενορία και την τοπική κοινωνία. Η θέση του εφημερίου ήταν κενή για 20 χρόνια περίπου χωρίς να βρεθεί ενδιαφερόμενος. Έκανε πράξη τα λόγια του. Στο πρόσωπο του Μανώλη βρήκα πράγματι τον γνήσιο φιλόξενο Σφακιανό λεβέντη όπου τηρούσε το λόγο του. Στήριζε με όλη του τη δύναμη την οικογένειά του και την Εκκλησία και συμπονούσε τον πλησίον. Αν κάποιο έργο έχει γίνει σήμερα στην ενορία το οφείλουμε στο γεγονός ότι ο ιερέας βρήκε στήριγμα τον Μανώλη. Έτσι έμεινε στην ενορία μπόρεσε ν αφιερωθεί ψυχή και σώματι και είχε και σημαντική βοήθεια. Στον Μανώλη πρέπει λοιπόν ν αποδωθούν οι ευχαριστίες και τα εύσημα για όποιο έργο έχει γίνει μέχρι τώρα. Αυτός ήταν η βάση για όλα. Εξετάζοντας ανθρωπίνως τον χαρακτήρα του και την α- νιδιοτελή προσφορά του στο κοινωνικό σύνολο προσευχόμαστε ο καλός Θεός να τον κρίνει και να τον αναπαύσει μετά των δικαίων. Αιωνία του η μνήμη. π. Αθανάσιος Κουκουνάρης Εφημέριος Χώρας Σφακίων Στις έφυγε από την ζωή η Αγγελική Μαγγελάκη ευσεβής Χριστιανή, καλή οικογενειάρχις και καλόψυχη γυναίκα. Στήριξε την Εκκλησία μας με κάθε τρόπο και άφησε φεύγοντας παιδιά, τα οποία με τη σωστή ανατροφή και το ήθος που τους έδωσε ξεχωρίζουν και διαπρέπουν στην κοινωνία ως καλοί οικογενειάρχες και καλοί επιχειρηματίες. Ευχόμαστε ο θεός να αναπαύσει την ψυχή της δούλης του Αγγελικής. Εις μνήμην της μητέρας τους κατέθεσαν τα παιδιά της, Μαγγελάκης Σταύρος και Μαγγελάκη Γεωργία οικονομική βοήθεια ύ- ψους 200 Ευρώ για το ενοριακό έργο. Θα υπάρξουν πάλι τέτοιες γυναίκες;;; Η θειά μου η Αγγελικώ Μαγγελάκη έφυγε από κοντά μας μετά από σύντομη ασθένεια, λίγους μόνο μήνες πριν κλείσει τα ενενήντα χρόνια ζωής. Έφυγε από το σπίτι της, από τα παιδιά της, τα εγγόνια της, τα δισέγγονά της. εν πρέπει να κλαίμε λενε, εμείς που τόσο την α- γαπήσαμε, γιατί συμπλήρωσε τον κύκλο της, έδωσε και πήρε από τη ζωή, χάραξε με την παρουσία της ανάμνηση γλυκιά στην κοινωνία της Χώρας Σφακίων. Εντάξει λοιπόν Εγώ όμως κλαίω για τον ε- αυτό μου, για την οικογένειά της, για τον αδελφό της. Θα ξαναβρούμε άραγε ποτέ τέτοια μάνα, γιαγιά, αδελφή, θεία;;; Θα υπάρξει πάλι τέτοια γυναίκα;;; Θα δούμε πάλι μια πραγματική Σφακιανή Αρχόντισσα;;; Από τη παρουσία της κρατάμε όλοι το γλυκό της χαμόγελο, την καλοσύνη, την αγκαλιά, το χάδι, το κέρασμα, ακόμη και όταν σχεδόν δεν μπορούσε να περπατήσει. «Έλα να σου ψήσω δυό πίτες!!» εν έχουμε ακούσει α- πό το στόμα της κακιά κουβέντα για κανένα και τίποτα. εν έχουμε ακούσει να βαρυγκομάει, να παραπονιέται. Εκτός από την τελευταία μέρα. «Περικλή παιδί μου γιάντα πονώ;...» Και όμως, κάνω μεγάλο λάθος και κλαίω. Η κληρονομιά ΤΑ ΣΦΑΚΙΑ 15 που άφησε η Αγγελικώ με το παράδειγμά της, με την συμπεριφορά της, με τον χαρακτήρα της, αυτή είναι που θα διαμορφώσει την επόμενη γενιά των Σφακιανών. Το αποτέλεσμα φαίνεται εδώ και χρόνια στα παιδιά της, το βλέπουμε ήδη στα μεγάλα της εγγόνια και άρχισε κιόλας να σπιθίζει στη ματιά των μικρότερων. Αυτή είναι η ανεκτίμητη προσφορά της θειάς μου της Αγγελικώς σε μας τους ε- πόμενους. Μια κληρονομιά βαριά σαν την ιστορία των Σφακίων. Ναι πρέπει να υπάρξουν, και θα υπάρξουν άνθρωποι σαν την Αγγελικώ στα Σφακιά. Καλό κατευόδιο Αγγελικώ!!!! Περικλής Μνήμη Γρηγόρη Παπαδογεωργάκη Κηδεύτηκε στην Αθήνα στις 31 Μαρτίου, ο Γρηγόρης Παπαδογεωργάκης, μία από τις κορυφαίες προσωπικότητες της Κρητικής παροικίας των Αθηνών. Γεννήθηκε στις Βρύσες Κυδωνίας. Οι ρίζες του ανάγονται σε δυο ιστορικές οικογένειες της Κρήτης. Από τον πατέρα του είχε καταγωγή α- πό τα αρχοντόπουλα του Βυζαντίου. Στα νεότερα χρόνια η συμβολή των Παπαδογεωργάκηδων στους αγώνες κατά του τουρκικού ζυγού υπήρξε μεγάλη. Η μητέρα του κατήγετο από τους Κανελλάκηδες, οι οποίοι επίσης πολέμησαν γενναία κατά της τουρκοκρατίας και μεταξύ των μελών της είχαν αναδειχθεί σημαντικοί ε- πιστήμονες και δημόσιοι λειτουργοί, που συνδέθηκαν στενά με τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Την περίοδο της κατοχής ο Γρηγόρης Παπαδογεωργάκης έλαβε μέρος στην αντίσταση και φυλακίστηκε από τους Γερμανούς. Σπούδασε οδοντίατρος στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και εξελίχθηκε σε άριστο επιστήμονα, που τις επιστημονικές του υπηρεσίες εμπιστεύονταν προσωπικότητες της δημόσιας ζωής, μεταξύ των οποίων και ο Σοφοκλής Βενιζέλος. Από νωρίς συνδέθηκε με την οικογένεια Βενιζέλου και τάχθηκε στο Κόμμα Φιλελευθέρων. Την περίοδο της δικτατορίας συνεργάσθηκε με τον Νικήτα Βενιζέλο σε διάφορες αντιστασιακές δραστηριότητες. Για ένα διάστημα διετέλεσε Πρόεδρος του Κόμματος των Φιλελευθέρων και Αντιπρόεδρος της Ιστορικής Λέσχης των Φιλελευθέρων. Είχε αναγορευθεί σε ευεργέτη του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος» για την μεγάλη προσφορά του προς αυτό. ιακρινόταν για τη γενναιοδωρία του και χρηματοδότησε έρευνες ανασκαφών στις Βρύσες Κυδωνίας, υπό τον αείμνηστο αρχαιολόγο Ζώη, που τα πορίσματά τους δημοσιεύθηκαν σε ειδικό τόμο. Η κηδεία του τελέσθηκε στο Α Νεκροταφείο Αθηνών. Τον αείμνηστο Γρηγόρη αποχαιρέτησαν με θερμούς λόγους ο Νικήτας Βενιζέλος, ο Πάρις Κελαϊδής, ο Γεώργιος Στεφανάκης και ο Νίκος Παπαδάκης, που εκπροσώπησε το Εθνικό Ίδρυμα «Ελευθέριος Βενιζέλος». Ας είναι αιωνία η μνήμη του. Βασίλειος Καλαϊτζής Μουντάκης Μετά ολιγοήμερο ασθένεια και σκληρή μάχη έφυγε τον περασμένο Ιούλιο από την ε- φήμερη ζωή ο Αριστομένης Στυλ. Κελαϊδής ναύαρχος ε.α. Η καλοσύνη, η πραότητα, η ε- ντιμότητα και η ευγένεια, ή- σαν αρετές που χαρακτήριζαν τη βιωτή του. Τα προτερήματα του νου, της καρδιάς και εν γένει το άριστο και ηθικό του χαρακτήρα του, τον ανέδειξαν άξιο πρόεδρο του Συλλόγου μελών της οικογένειας Κελαϊδή, ο οποίος αγγίζει τα 300 περίπου μέλη. Τα ίδια προτερήματα τον επέβαλαν, ώστε να κατακτήσει παράλληλα αι το σημαντικό αξίωμα του προέδρου των Λάϊονς της περιοχής όπου ζούσε. Στην τελευταία κατοικία του στη γη τον συνόδευσε πλήθος λαού συγγενείς, συνάδελφοι και φίλοι. Η εφημερίδα μας εκφράζει τα θερμά συλλυπητήρια στην οικογένεια του θανούντος και σ όλους τους συγγενείς του. Πάρις Κελαϊδής Εφυγε από τη ζωή ένας καλός φίλος, ένας πραγματικός λεβέντης Κρητικός πού τίμησε το πολεμικό μας ναυτικό τόσο,όσο οι παλιοί Μας ναύαρχοι.ο Γιώργης Θεοδωρουλάκης τέως αρχηγός του ναυτικού Και στέλεχος επιχειρήσεως,κτυπήθηκε ύπουλα από την ε- πάρατο ασθένεια και έχασε τη μάχη για τη ζωή,άλλωστε δεν θα μπορούσε με άλλο τρόπο να νικηθεί ένας λεβέντης όπως ο Γιώργης. Έμεις οι φίλοι του,οι συγγενείς του όλο το πολεμικό ναυτικό πενθούμε το φίλο το πατριώτη τον ασυμβίβαστο λεβέντη,αλλά αισθανόμαστε και υπερήφανοι που η Κρήτη βγάζει τέτοιους άντρες. Καλό ταξίδι Γιώργη, στην οικογένεια του φίλου μας εκφράζομε τα πιο θερμά μας συλλυπητήρια Σ. Μαν. Μνημόσυνο Στις 7 Σεπτέμβρη στα Χανιά και στην εκκλησία της Αγ. Ειρήνης στην Πελεκαπίνα έγινε το ετήσιο μνημόσυνο του Σήφη Πατρουδάκη της εκλεκτής οικογενείας Πατρουδάκηδων από το Λουτρό. Αιωνία του η μνήμη και η οικογένειά του να είναι πάντα καλά να τον θυμούνται. ΣΤΡ. ΒΕΤ.

16 16 Δρατηριότητες στα ορεινά Σφακιά Ο πρόεδρος των Σφακιανών Χανίων Βαλυράκης Στρατής Στο Ασκύφου Σφακίων δημιουργήθηκε ένα σύγχρονο σκοπευτήριο για αθλητές σκοποβολής, αλλά και για κυνηγούς, μιας και υπάρχει εκτροφείο θηραμάτων, όπως φασιανός, ορεινή πέρδικα και ορτύκια. Ένας χώρος όμορφος, φιλόξενος με σύγχρονες εγκαταστάσεις, που ο κάθε αθλητής βρίσκει σε υψόμετρο περίπου 800μ. την ευκαιρία να αθληθεί σε κινούμενο στόχο σε δύο επίπεδα. Ήδη το σκοπευτήριο βοήθησε στην ανάδειξη του τρίτου ολυμπιονίκη στη σκοποβολή στο Πεκίνο Νικοαλαΐδη Αντώνιο, ο ο- ποίος προπονήθηκε αρκετό καιρό φιλοξενούμενος στο Ασκύφου. Μια επίσκεψη, είτε κυνηγός είναι κάποιος είτε αθλητής σκοποβολής, είναι μια όμορφη εμπειρία στο φιλόξενο σκοπευτήριο. Ελπίζω να αγκαλιάσουν το χώρο όλοι οι φίλοι του αθλήματος και στα επόμενα Νικήτεια να έχουμε και το άθλημα της σκοποβολής, καθώς και της τοξοβολίας, όπως οι παλιοί Σφακιανοί που ήταν οι καλύτεροι τοξοβόλοι. Σ-ΜΑΝ Μέσω τριών σηράγγων θα γίνεται από τα τέλη του 2008 η κίνηση οχημάτων προς και από τα Σφακιά. Το τελευταίο διάστημα οι εργασίες που πραγματοποιούνται στο πιο δύσκολο σημείο του δρόμου Βρύσες - Σφακιά, από την Ίμπρο μέχρι τη Χώρα Σφακίων, συνεχίζονται εντατικά και σύμφωνα με τις τεχνικές υπηρεσίες της Νομαρχίας Χανίων που έχουν και την ευθύνη για την επίβλεψη του έργου, ο δρόμος θα παραδοθεί σε λίγους μήνες. "Αυτή τη στιγμή μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι δεν υ- πάρχει ενδεχόμενο να μην έ- χει τελειώσει το έργο μέχρι τις 15 εκεμβρίου. Το έργο πιστεύουμε ότι θα μπορεί να τεθεί σε λειτουργία μέσα στο ΤΑ ΣΦΑΚΙΑ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ-ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2008 Ασφαλέστερος ο δρόμος από Βρύσες προς Σφακιά Φωτό από την κουρά των προβάτων τον Ιούλιο 2008 και να παραδοθεί τέλειο και ολοκληρωμένο τον Φεβρουάριο του 2009" επεσήμανε μιλώντας στην εφημερίδα "Χανιώτικα Νέα" ο αντινομάρχης Χανίων Μανώλης Σπανουδάκης. Ο ίδιος υπογραμμίζει πως με τη βοήθεια των 3 σηράγγων η απόσταση προς τα Σφακιά μειώνεται χρονικά αλλά κυρίως γίνεται ασφαλέστερη καθώς αποφεύγονται διάφορα επικίνδυνα σημεία πάνω στον δρόμο. "Οι σήραγγες θα κάνουν α- σφαλέστερη την οδήγηση προς τα Σφακιά, ενώ συγχρόνως δεν αλλοιώνουν το φυσικό περιβάλλον της περιοχής και τον ορεινό όγκο των Λευκών Ορέων και αυτό είναι πολύ σημαντικό" επεσήμανε ο α- ντινομάρχης. Τα τμήματα του υπάρχοντος οδικού δικτύου τα οποία και θα εγκαταλειφθούν μετά την ολοκλήρωση των σηράγγων προβλέπεται από τη μελέτη να πλακοστρωθούν και να μετατραπούν σε χώρους περιπάτου, ώστε ο επισκέπτης να μπορεί να απολαμβάνει το φυσικό περιβάλλον της περιοχής, ενώ σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης ο παλιός δρόμος θα μπορεί να δίνεται στην κυκλοφορία. Γιώργος Κώνστας Ένα θαυμάσιο έργο φτάνει στο τέλος του Ο δρόμος της Χώρα Σφακίων-Ανώπολης, επιτέλους ολοκληρώνεται πολύ σύντομα και κατά κοινή ομολογία αποτελεί τον ωραιότερο επαρχιακό δρόμο της Κρήτης. Παρέχει μεγάλη ασφάλεια στους κατοίκους και επισκέπτες των χωριών που συνδέει. Ευχόμαστε να γίνεται καλή χρήση του δρόμου, με συνετή οδήγηση χωρίς ποτό και μεγάλες ταχύτητες. Καλορίζικος. Σ-ΜΑΝ