ΟΛΑ ΟΑ ΘΔΛΑΣΔ ΝΑ ΓΝΧΡΗΕΔΣΔ ΓΗΑ ΣΖΝ ΟΤΡΗΚΖ ΑΡΘΡΗΣΗΓΑ

Transcript

1 Οπξηθή αξζξίηηδα ΟΛΑ ΟΑ ΘΔΛΑΣΔ ΝΑ ΓΝΧΡΗΕΔΣΔ ΓΗΑ ΣΖΝ ΟΤΡΗΚΖ ΑΡΘΡΗΣΗΓΑ Ζ νπξηθή αξζξίηηδα θαη ε ςεπδνπξηθή αξζξίηηδα είλαη νη 2 ζπρλφηεξεο θξπζηαιινγελείο αξζξνπάζεηεο. Υαξαθηεξίδνληαη απφ ππνηξνπηάδνληα επεηζφδηα πφλνπ θαη θιεγκνλήο ιφγσ ζρεκαηηζκνχ θξπζηάιισλ ζην κεζάξζξην δηάζηεκα θαη ελαπφζεζήο ηνπο κέζα ζηνπο καιαθνχο ηζηνχο (Currie WJ, 1978; Martinon F and Glimcher LH, 2006; So A, 2008). Δάλ κείλνπλ ρσξίο ζεξαπεία, ηα λνζήκαηα απηά κπνξεί λα νδεγήζνπλ ζε θαηαζηξνθή ησλ αξζξψζεσλ θαη βιάβεο ησλ λεθξψλ. Ζ νπξηθή αξζξίηηδα είλαη έλα απφ ηα αξραηφηεξα λνζήκαηα ζηελ ηαηξηθή βηβιηνγξαθία (Choi HK et al, 2005; Choi HK and Curhan G, 2008). Ζ ζπζρέηηζή ηεο κε δηαηηνιφγην πινχζην ζε θξέαο θαη νηλφπλεπκα έδσζε γέλεζε ζην παξψλπκν «ν βαζηιηάο ησλ λνζεκάησλ θαη ην λφζεκα ησλ βαζηιηάδσλ) («the king of diseases and the disease of kings»). Σα ζπκπηψκαηα ηεο νπξηθήο αξζξίηηδαο πεξηγξάθεθαλ ην 1600 απφ ηνλ Lowenhook. Σν 1848, ν Sir Alfred Garrodζπζρέηηζε ηελ νπξηθή αξζξίηηδα κε ηελ ππεξνπξηραηκία, αιιά ε παζνθπζηνινγία ηεο νμείαο νπξηθήο αξζξίηηδαο πεξηγξάθεθε ην Δθηνηε, ε νπξηθή αξζξίηηδα έρεη ζπλδεζεί κε έλα κεγάιν αξηζκφ δηαθφξσλ απηνάλνζσλ θαη κεηαβνιηθψλ λνζεκάησλ. Ζ ςεπδνπξηθή αξζξίηηδα, ε νπνία θιηληθά είλαη ζρεδφλ αδχλαηνλ λα δηαθξηζεί απφ ηελ νπξηθή αξζξίηηδα, αλαγλσξίζζεθε σο ηδηαίηεξε λνζνινγηθή νληφηεηα ην ΔΠΗΓΖΜΗΟΛΟΓΗΑ Φύιν ηηο ΖΠΑ, ε επίπησζε ηεο νπξηθήο αξζξίηηδαο ζηνπο άλδξεο είλαη πεξηπηψζεηο/1.000 πιεζπζκνχ, ελψ ζηηο γπλαίθεο, πεξηπηψζεηο/1.000 πιεζπζκνχ. ην γεληθφ πιεζπζκφ αλέξρεηαη ζε 0.27%. ηε ρψξα απηή, ε ζπρλφηεηα ηεο νπξηθήο αξζξίηηδαο έρεη απμεζεί, δεδνκέλνπ φηη ε δηάξθεηα επηβίσζεο θαη ην ζσκαηηθφ βάξνο ησλ Ακεξηθαλψλ έρεη απμεζεί (Kim KY et al, 2003), θζάλνληαο ην 40% απφ ην 1990 έσο ην 1999 (Terkeltaub RA, 2009). Τπνινγίδεηαη φηη πεξίπνπ άλζξσπνη ζηελ Ακεξηθή παίξλνπλ αληηππεξνπξηραηκηθά θάξκαθα. χκθσλα κε ηελ National Health and Nutrition Examination Survey( ), ε ζπρλφηεηα ηεο νπξηθήο αξζξίηηδαο αλέξρεηαη ζε 5.9% ζηνπο άλδξεο θαη 2%, ζηηο γπλαίθεο θαη ε επίπησζε ηεο ππεξνπξηραηκίαο, ζε 21.2% ζηνπο άλδξεο θαη 21.6%, ζηηο γπλαίθεο (Miao Z et al, 2008). ε αζζελείο κε νηθνγελεηαθφ ηζηνξηθφ νπξηθήο αξζξίηηδαο ε επίπησζε ηεο νπξηθήο αξζξίηηδαο αλέξρεηαη ζε 20%.

2 Ζιηθία Ζ ζπρλφηεηα ηεο ςεπδνπξηθήο αξζξίηηδαο πνηθίιιεη αλάινγα κε ηελ ειηθία. Ζ εηήζηα ζπρλφηεηα ησλ νμέσλ επεηζνδίσλ ηνπ αξζξηθνχ πφλνπ θαη ηεο δηφγθσζεο είλαη πεξίπνπ 1.3/1.000 ελήιηθεο, αιιά πεξίπνπ ην 50% ησλ αλδξψλ αλαπηχζζεη αθηηλνινγηθέο αιινηψζεηο ηππηθέο CPPD κέρξη ηελ ειηθία ησλ 80 εηψλ. Δπνρέο Οη πξνζβνιέο ηεο νπξηθήο αξζξίηηδαο παξαηεξνχληαη ζπρλφηεξα ηελ άλνημε θαη ιηγφηεξν ζπρλά ηνλ ρεηκψλα, γηα άγλσζηνπο ιφγνπο. Ζ ζπρλφηεηα ησλ νθζαικηθψλ ζπκπησκάησλ ή ζεκείσλ πνπ ζπλδένληαη κε νπξηθή αξζξίηηδα ή ππεξνπξηραηκία είλαη πνιχ κηθξή. πρλόηεηα Σπρλόηεηα δηεζλώο Ζ νπξηθή αξζξίηηδα απαληάηαη ζε φιεο ηηο Υψξεο ηνπ Κφζκνπ. Ζ επίπησζή ηεο δηεζλψο είλαη 0.3% (Reed D et al, 1972; Mould- Quevento J et al, 2008), αλ θαη πνηθίιιεη ζε κεγάιν βαζκφ απφ Υψξα ζε Υψξα. Οη πεξηνρηθέο δηαθνξέο κπνξεί λα αληαλαθινχλ πεξηβαιινληηθέο, δηαηηεηηθέο θαη γελεηηθέο επηδξάζεηο. ηελ Αγγιία, ε νπξηθή αξζξίηηδα πξνζβάιιεη 16.4/1.000 άλδξεο θαη 2.9/1.000 γπλαίθεο. ηνπο Μανξί ηεο Νέαο Εειαλδίαο, ην 10.3% ησλ αλδξψλ θαη 4.3% ησλ γπλαηθψλ πάζρνπλ απφ νπξηθή αξζξίηηδα (Rose BS, 1975; Hochberg MC et al, 1995; Rothschild BM and Heathcote GM, 1995). Δζληθέο δηαθνξέο ζηε ζπρλόηεηα Ζ νπξηθή αξζξίηηδα έρεη απμεκέλε επίπησζε ζε κεξηθνχο πιεζπζκνχο, αλ θαη είλαη ζπάληα ζε άιινπο. Π.ρ. ε ζπρλφηεηά ηεο είλαη απμεκέλε ζε πιεζπζκνχο φπσο νη Σζακφξνο θαη νη Μανξί θαη ζηηο θπιέο ησλ Μαπξνπφδαξσλ (Blackfoot) θαη Πίκα. Οη εζληθέο δηαθνξέο κπνξεί, ηνπιάρηζηνλ ελ κέξεη, λα αληαλαθινχλ δηαθνξέο ζην δηαηηνιφγην, ην νπνίν επεξεάδεη ζεκαληηθά ηελ θιηληθή έθθξαζε ηεο νπξηθήο αξζξίηηδαο. ηηο ΖΠΑ, ε ζπρλφηεηα ηεο νπξηθήο αξζξίηηδαο είλαη 3.11/1.000 αζζελν-έηε ζηνπο Αθξνακεξηθαλνχο, θαη 1.82/1.000 αζζελν-έηε ζηνπο Λεπθνχο. Ο απμεκέλνο απηφο θίλδπλνο κπνξεί ελ κέξεη λα εξκελεπζεί απφ ηνλ κεγαιχηεξν θίλδπλν ηεο ππέξηαζεο πνπ έρνπλ νη πιεζπζκνί απηνί (Mody GM and Naidooo PD, 1984; Choi HK et al, 2008). Αληηζέησο, ε θιηληθά αλεγλσξηζκέλε νπξηθή αξζξίηηδα είλαη ζπάληα ζε Μαχξνπο πνπ δνπλ ζηελ Αθξηθή. Σπρλόηεηα αλάινγα κε ην θύιν θαη ηελ ειηθία Ζ νπξηθή αξζξίηηδα επηθξαηεί ζηνπο άξξελεο. Ζ επίπησζή ηεο είλαη 13.6 πεξηπηψζεηο/1.000 άλδξεο θαη 6.4 πεξηπηψζεηο/1.000 γπλαίθεο. Οη δηαθνξέο απηέο νθείινληαη ζε κεγάιν βαζκφ ζηελ ειηθία ηνπ αζζελνχο θαηά ηελ έλαξμε ηεο λφζνπ,

3 επεηδή ηα νηζηξνγφλα έρνπλ ήπηα νπξηθνδνπξηθή δξάζε, γη απηφ θαη ε νπξηθή αξζξίηηδα είλαη αζπλήζηζηε ζηηο κεηεκκελνπαπζηαθέο γπλαίθεο. ηελ ςεπδνπξηθή αξζξίηηδα ε αλαινγία αξξέλσλ/γπλαίθεο είλαη 1.5/1. Απφ πιεπξάο ειηθίαο, ε νπξηθή αξζξίηηδα παξνπζηάδεηαη κεηαμχ 30 νχ 60 νχ έηνπο ηεο ειηθίαο. Σα επίπεδα ηνπ νπξηθνχ νμένο είλαη θαηά θαλφλα απμεκέλα 20 ρξφληα πξηλ απφ ηελ εκθάληζε ηεο νπξηθήο αξζξίηηδαο. Σπρλόηεηα ζηνπο άξξελεο ηνπο άλδξεο, ηα επίπεδα ηνπ νπξηθνχ νμένο απμάλνπλ ζηελ εθεβεία, θαη ε ζπρλφηεηα εκθάληζεο ηεο νπξηθήο αξζξίηηδαο θνξπθψλεηαη ηελ 4 ε -6 ε δεθαεηία ηεο δσήο. Πάλησο, νπξηθή αξζξίηηδα κπνξεί λα εκθαλίζνπλ αθφκα θαη άλδξεο ειηθίαο 20 εηψλ κε γελεηηθή επηξξέπεηα θαη παξάγνληεο θηλδχλνπ ζρεηηδφκελνπο κε ηνλ ηξφπν ηεο δσήο. Σπρλόηεηα ζηηο ζήιεηο ηηο ζήιεηο, ηα επίπεδα ηνπ νπξηθνχ νμένο απμάλνπλ ζηελ εκκελφπαπζε θαη ε ζπρλφηεηα ηεο νπξηθήο αξζξίηηδαο θνξπθψλεηαη θαηά ηελ 6 ε -8 ε δεθαεηία ηεο δσήο. Σπρλόηεηα ζηνπο ειηθησκέλνπο Ζ νπξηθή αξζξίηηδα πξνζβάιιεη ην 1.3% ησλ ειηθησκέλσλ αζζελψλ. Ζ κεγαιχηεξε επίπησζε ηεο νπξηθήο αξζξίηηδαο ζηα ειηθησκέλα άηνκα κπνξεί λα νθείιεηαη ζε απμεκέλε επίπησζε ηνπ κεηαβνιηθνχ ζπλδξφκνπ, ζηε ζεξαπεία κε δηνπξεηηθά ιφγσ ππέξηαζεο, ζε ζπλππάξρνπζα ζπκθνξεηηθή θαξδηαθή αλεπάξθεηα θαη ζηε ρξήζε κηθξψλ δφζεσλ αζπηξίλεο. Οη ηφθνη αληρλεχνληαη θιηληθά 10 πεξίπνπ ρξφληα κεηά ηελ 1 ε πξνζβνιή ηεο νμείαο νπξηθήο αξζξίηηδαο. Οπξηθή αξζξίηηδα θαη λεθξηθή αλεπάξθεηα Ζ νπξηθή αξζξίηηδα παξνπζηάδεηαη πξστκφηεξα ζε αζζελείο κε λεθξηθή αλεπάξθεηα ή γελεηηθέο δηαηαξαρέο ηνπ κεηαβνιηζκνχ ησλ πνπξηλψλ (δει. αλεπάξθεηα ηεο ππνμαλζηλν-γνπαληλν- θσζθνξηβνζπιν- ηξαλζθεξάζεο θαη ππεξδξαζηεξηφηεηα ηεο ζπλζεηάζεο ηνπ θσζθνξηβνζπινππξνθσζθνξηθνχ). Ζ θπθινζπνξίλε κπνξεί λα πξνθαιέζεη έλαλ επηηαρπλφκελν ηχπν νπξηθήο αξζξίηηδαο, αθφκα θαη ζε πξνεκκελνπαπζηαθέο γπλαίθεο, ν νπνίνο κπνξεί λα εκθαληζζεί κεηά απφ κεξηθά κφλν ρξφληα ππεξνπξηραηκίαο, ηδηαίηεξα ζε αζζελείο πνπ ζεξαπεχνληαη ηαπηφρξνλα κε δηνπξεηηθά. ΑΗΣΗΟΛΟΓΗΑ Ζ νπξηθή αξζξίηηδα είλαη θιεγκνλή νθεηιφκελε ζε θξπζηάιινπο νπξηθνχ κνλνλαηξίνπ (monosodium urate monohydrate; MSU).

4 Ζ ςεπδνπξηθή αξζξίηηδα είλαη θιεγκνλή νθεηιφκελε ζε θξπζηάιινπο ππξνθσζθνξηθνχ αζβεζηίνπ (calcium pyrophosphate; CPP), γη απηφ κεξηθέο θνξέο αλαθέξεηαη σο λφζνο εθ ππξνθσζθνξηθνχ αζβεζηίνπ (calcium pyrophosphate disease; CPPD). Αλ θαη ε νπξηθή αξζξίηηδα ζπλδέεηαη κε ππεξνπξηραηκία, ηα επίπεδα ηνπ νπξηθνχ νμένο ηα ίδηα απηά θαζεαπηά δελ πξνθαινχλ νμεία νπξηθή αξζξίηηδα, αιιά κάιινλ νη απφηνκεο κεηαβνιέο ησλ επηπέδσλ ηνπο. Με πνηόλ κεραληζκό δεκηνπξγείηαη ε νπξηθή αξζξίηηδα ; Ζ νπξηθή αξζξίηηδα αλαπηχζζεηαη φηαλ ππάξρεη ππεξβνιηθή άζξνηζε νπξηθνχ νμένο κε ηελ κνξθή νπξηθνχ κνλνλαηξίνπ ζε αξζξψζεηο ή καιαθά κφξηα. Σν νπξηθφ νμχ είλαη έλα ηειηθφ πξντφλ κεηαβνιηζκνχ ησλ πνπξηλψλ. ηνλ άλζξσπν, απνβάιιεηαη θπξίσο κέζσ ησλ λεθξψλ. Όηαλ ε λεθξηθή ηνπ απνβνιή δελ επαξθεί λα δηαηεξήζεη ηα επίπεδα ηνπ νπξηθνχ ζηνλ νξφ θάησ απφ ηα επίπεδα θνξεζκνχ (6.8 mg/dl) κπνξεί λα πξνθχςεη ππεξνπξηραηκία θαη ην νπξηθφ νμχ λα θξπζηαιινπνηεζεί θαη λα ελαπνηεζεί ζηα καιαθά κφξηα. Σν 90% ησλ αζζελψλ κε νπξηθή αξζξίηηδα εκθαλίδεη απμεκέλεο ελαπνζέζεηο νπξηθνχ ιφγσ αλεπαξθνχο απέθθξηζεο ηνπ θπζηνινγηθψο παξαγφκελνπ νπξηθνχ νμένο απφ ηα νχξα (ππνέθθξηζε). Οη ππφινηπνη αζζελείο, είηε ππεξθαηαλαιψλνπλ πνπξίλεο, είηε παξάγνπλ απμεκέλα πνζά νπξηθνχ νμένο ελδνγελψο (ππεξπαξαγσγή). Σα πεξηζζφηεξα άηνκα κε ππεξνπξηραηκία δελ αλαπηχζζνπλ νπξηθή αξζξίηηδα, αιιά, εάλ ε ππεξνπξηραηκία κείλεη ρσξίο ζεξαπεία, ην 90% ησλ αζζελψλ κε απμεκέλα επίπεδα νπξηθνχ νμένο ζηνλ νξφ αλαπηχζζνπλ νπξηθή αξζξίηηδα κέζα ζε 30 ρξφληα. Τπεξνπξηραηκία παξαηεξείηαη ζην 90% ησλ αζζελψλ κε νπξηθή αξζξίηηδα, αιιά θαη ζε αζζελείο πνπ ζεξαπεχνληαη κε δηνπξεηηθά ή κηθξέο δφζεηο αζπηξίλεο. Πόζνη ηύπνη νπξηθήο αξζξίηηδαο ππάξρνπλ ; Αλάινγα κε ηνλ κεραληζκφ ηεο, ε νπξηθή αξζξίηηδα δηαθξίλεηαη ζε πξσηνπαζή θαη δεπηεξνπαζή. Ζ πξσηνπαζήο νπξηθή αξζξίηηδα ζρεηίδεηαη κε ππεξέθθξηζε ή ππεξπαξαγσγή νπξηθνχ νμένο. Ζ δεπηεξνπαζήο νπξηθή αξζξίηηδα ζπλδέεηαη κε κπεινυπεξπιαζηηθά λνζήκαηα ή κε ηελ ζεξαπεία ηνπο, ζεξαπεπηηθά ζρήκαηα κε θάξκαθα πνπ πξνθαινχλ ππεξνπξηραηκία, λεθξηθή αλεπάξθεηα, λεθξηθά ζσιελαξηαθά λνζήκαηα, δειεηεξίαζε απφ κφιπβδν, ππεξπιαζηηθά δεξκαηηθά λνζήκαηα, ελδπκηθέο δηαηαξαρέο (π.ρ. αλεπάξθεηα ηεο ππνμαλζηλνγνπαληλνθσζθνξηβνζπινηξαλζθεξάζεο) θαη λνζήκαηα ζεζαπξηζκνχ ηνπ γιπθνγφλνπ. ΑΗΣΗΑ ΓΔΤΣΔΡΟΠΑΘΟΤ ΤΠΔΡΟΤΡΗΥΑΗΜΗΑ ΟΦΔΗΛΟΜΔΝΖ Δ ΑΤΞΖΖ ΣΖ ΒΗΟΤΝΘΔΖ ΣΧΝ ΠΟΤΡΗΝΧΝ Ή ΚΑΗ ΣΖ ΠΑΡΑΓΧΓΖ ΟΤΡΗΚΟΤ ΟΞΔΟ

5 Γελεηηθά λνζήκαηα ζπλνδεπόκελα από ππεξπαξαγσγή νπξηθνύ νμένο Τπνζηεξίδεηαη φηη νξηζκέλα απηνζσκηθά επηθξαηή λνζήκαηα ζρεηίδνληαη κε ηελ αλάπηπμε ηεο νπξηθήο αξζξίηηδαο, αλ θαη εηδηθφο γελεηηθφο πξνδηαζεζηθφο δείθηεο δελ έρεη αλεπξεζεί, φπσο : Αλεπάξθεηα ππνμαλζηλν-γνπαληλν-θσζθνξηβνζηινηξαλθεξάζεο (ζύλδξνκν Lesch-Nyhan) Αλεπάξθεηα γιπθφδεο 6 θσζθαηάζεο (λόζνο vongierke) Αλεπάξθεηα θξνπθηφδεο 1-θσζθνξηθήο αιδνιάζεο (fructose1- phosphatealdolase) Πνηθηιίεο ζπλζεηάζεο ξηβφδεο PP(PP-ribose-Psynthetase) Τπεξδξαζηεξηφηεηα ζπλζεηάζεο θσζθνξηβνζπιππξνθσζθνξηθνχ (phosphoribosyl pyrophosphate synthetase overactivity) Ννζήκαηα ζπλνδεπόκελα από ππεξπαξαγσγή πνπξηλώλ ή/θαη νπξηθνύ Τπεξπαξαγσγή νπξηθνχ νμένο κπνξεί λα παξαηεξεζεί θαη ζε λνζήκαηα πνπ ραξαθηεξίδνληαη απφ πςειή θπηηαξηθή ελαιιαγή κε απειεπζέξσζε πνπξηλψλ, νη νπνίεο ππάξρνπλ ζε κεγάιεο ζπγθεληξψζεηο ζηνπο ππξήλεο ησλ θπηηάξσλ, φπσο : Αηκνιπηηθά λνζήκαηα Αλαπνηειεζκαηηθή εξπζξνπνίεζε (όπσο ζηελ αλεπάξθεηα ηεο Β12) Ηζηηθή ππνμία Καθνήζε λνζήκαηα Καθνήζεο αλαηκία Λεκθνυπεξπιαζηηθά λνζήκαηα Μπεινυπεξπιαζηηθά λνζήκαηα Ννζήκαηα ζεζαπξηζκνχ ηνπ γιπθνγφλνπ (ηύπνη III, V, VII) Παρπζαξθία Πξφσξε εκκελφπαπζε αθραξψδεο δηαβήηεο χλδξνκν Down Τπέξηαζε Τπεξηξηγιπθεξηδαηκία Τπεξρνιεζηεξνιαηκία Φσξίαζε Φάξκαθα, δίαηηα ή ηνμίλεο πνπ πξνθαινύλ ππεξπαξαγσγή πνπξηλώλ ή/θαη νπξηθνύ Αηζαλφιε Αηζπιακηλν-1, 3, 4 ζεηνδηαδφιε (ethylamino-1, 3, 4-thiadiazole) 4-ακηλν 5-ηκηδαδνιν θαξβνμακίδην ξηβνζίδε (4-amino-5- imidazolecarboxamideriboside) Κπηηαξνηνμηθά θάξκαθα Καηαζηάζεηο ζπλδεόκελεο κε ππεξνπξηραηκία Κπηηαξηθή ιχζε ιφγσ ρεκεηνζεξαπείαο γηα θαθνήζε λνζήκαηα, ηδηαίηεξα ηνπ αηκνπνηεηηθνχ ή ηνπ ιεκθηθνχ ζπζηήκαηνο

6 Παρπζαξθία Τπεξβνιηθέο αζθήζεηο ΤΥΝΟΣΔΡΑ ΑΗΣΗΑ ΓΔΤΣΔΡΟΠΑΘΟΤ ΟΤΡΗΚΖ ΑΡΘΡΗΣΗΓΑ ΛΟΓΧ ΤΠΔΡΠΑΡΑΓΧΓΖ ΟΤΡΗΚΟΤ ΟΞΔΟ Αθπδάησζε Νεθξηθή αλεπάξθεηα Νεθξνπάζεηα απφ κφιπβδν (saturninegout) Πείλα Τπνζπξενεηδηζκφο Τπεξπαξαζπξενεηδηζκφο Φάξκαθα Υξφληα θαηάρξεζε αηζαλφιεο (ηδηαίηεξα κπχξαο θαη ζθιεξψλ πνηψλ) Σξνθέο πινύζηεο ζε πνπξίλεο Σξνθέο πινχζηεο ζε πνπξίλεο πεξηιακβάλνπλ αληζνχγηεο, ζαξδέιιεο, γιπθάδηα, εθρπιίζκαηα λεθξψλ, ήπαηνο θαη θξέαηνο. Ζ θαηαλάισζε ηξνθψλ θαη ξνθεκάησλ πινχζησλ ζε θξνπθηφδε (π. ρ. απηέο πνπ έρνπλ γιπθαλζεί κε ζηξφπη θαιακπνθηνχ κε κεγάιε πεξηεθηηθφηεηα ζε γιπθφδε) ζπλδέεηαη κε απμεκέλν θίλδπλν νπξηθήο αξζξίηηδαο, ηφζν ζηνπο άλδξεο, φζν θαη ζηηο γπλαίθεο (Choi HK et al, 2005; Choi HK et al, 2008). ΚΑΣΑΣΑΔΗ ΠΟΤ ΠΤΡΟΓΟΣΟΤΝ ΣΗ ΔΞΑΡΔΗ ΣΖ ΟΤΡΗΚΖ ΑΡΘΡΗΣΗΓΑ Οη εμάξζεηο ηεο νπξηθήο αξζξίηηδαο ζπρλά ππξνδνηνχληαη απφ απφηνκεο απμήζεηο ή κεηψζεηο ησλ επηπέδσλ ηνπ νπξηθνχ, νη νπνίεο κπνξεί λα νδεγήζνπλ ζε παξαγσγή, έθζεζε ή άζξνηζε ζε αξζξψζεηο θαη καιαθά κφξηα ησλ θξπζηάιισλ πνπ δελ είλαη θαιπκκέλνη κε apo B ή apo E. Απηφ κπνξεί λα είλαη απνηέιεζκα νμείαο πξφζιεςεο αιθννινχρσλ πνηψλ, ππεξθαηαλάισζεο ηξνθψλ πινχζησλ ζε πνπξίλεο, απφηνκεο απψιεηαο βάξνπο, πείλαο, θαθψζεσλ, ζπλαηζζεκαηηθψλ δηαηαξαρψλ ή αηκνξξαγίαο. Φάξκαθα πνπ απμάλνπλ ηα επίπεδα ηνπ νπξηθνύ νμένο Παξφκνηα, εμάξζεηο κπνξεί λα πξνθιεζνχλ απφ πξνζζήθε ή αιιαγέο ζηε δφζε θαξκάθσλ ηα νπνία απμάλνπλ ηα επίπεδα ηνπ νπξηθνχ νμένο ζηνλ νξφ, φπσο : Αζπηξίλε Αιινπνπξηλφιε Θεηαδηδηθά δηνπξεηηθά ή δηνπξεηηθά ηεο αγθχιεο Οπξηθνδνπξηθά θάξκαθα Φάξκαθα επηπιεθόκελα κε ππεξνπξηραηκία Φάξκαθα πνπ απμάλνπλ ηα επίπεδα ηνπ νπξηθνχ νμένο κέζσ δξάζεσλ ζηε λεθξηθή ζσιελαξηαθή κεηαθνξά πεξηιακβάλνπλ :

7 Θεηαδηδηθά δηνπξεηηθά θαη δηνπξεηηθά ηεο αγθχιεο Κπθινζπνξίλε Α (Hall AP et al, 1967; Lin HY et al, 1989) Μηθξέο δφζεηο αζπηξίλεο Παξάγνληεο πνπ ειαηηώλνπλ ηα επίπεδα ηνπ νπξηθνύ νμένο Αθηηλνγξαθηθέο ρξσζηηθέο νπζίεο Αλαζηνιείο μαλζηλνμεηδάζεο (π.ρ. αιινπνπξηλφιε, θεκπνπμνζηάηε) Οπξηθνδνπξηθά θάξκαθα (π.ρ. πξνβελεζίδε, ζνπιθηλππξαδφλε) Αλ θαη ε παζνθπζηνινγία, ε θιηληθή παξνπζίαζε θαη ε ζεξαπεία ηεο νμείαο θάζεο ηεο νπξηθήο θαη ηεο ςεπδνπξηθήο αξζξίηηδαο έρνπλ κεγάιεο νκνηφηεηεο, ηα ππνθείκελα αίηηα δηαθέξνπλ. Ζ ςεπδνπξηθή αξζξίηηδα ζπρλά είλαη ηδηνπαζήο, αιιά ζπλδέεηαη επίζεο κε ην γήξαο, ηηο θαθψζεηο θαη πνιιέο δηαθνξεηηθέο κεηαβνιηθέο δηαηαξαρέο, νη ζπρλφηεξεο εθ ησλ νπνίσλ είλαη ν ππεξπαξαζπξενεηδηζκφο θαη ε αηκνρξσκάησζε. Πξνζβνιέο ςεπδνπξηθήο αξζξίηηδαο έρνπλ αλαθεξζεί ζε αζζελείο ζεξαπεπφκελνπο κε δηλαηξηνχρν εηηδξνλάηε θαη κεηα απφ αγγεηνγξαθία (Watanabe H et al, 2006; Taggarshe D et al, 2006). Οπξηθή αξζξίηηδα θαη λεθξνπάζεηα Αλ θαη νη αζζελείο κε νπξηθή αξζξίηηδα ζπρλά έρνπλ θαη άιινπο παξάγνληεο θηλδχλνπ αλάπηπμεο λεθξηθήο λφζνπ, φπσο ππέξηαζε θαη δηαβήηε, ε ρξφληα νπξηθή λεθξνπάζεηα κπνξεί λα ζπκβάιιεη ζε λεθξηθή αλεπάξθεηα. ηνπο αζζελείο κε ρξφληα ηνθψδε νπξηθή αξζξίηηδα ε ρξφληα νπξηθή λεθξνπάζεηα κπνξεί λα είλαη απνηέιεζκα ελαπφζεζεο νπξηθψλ θξπζηάιισλ ζηε δηάκεζε κπειψδε κνίξα θαη ηηο ππξακίδεο, ε νπνία νδεγεί ζε θιεγκνλψδε αληίδξαζε θαη ηειηθά αλάπηπμε ηλσηηθψλ αιινηψζεσλ. Ζ δηαδηθαζία απηή ραξαθηεξίδεηαη απφ ππεξνπξηραηκία δπζαλάινγε κε ηνλ βαζκφ ηεο εμαζζέλεζεο ηεο λεθξηθήο ιεηηνπξγίαο θαη ζπλνδεχεηαη απφ θαιφεζεο ίδεκα ησλ νχξσλ. ΚΛΗΝΗΚΖ ΔΗΚΟΝΑ ΟΤΡΗΚΖ ΑΡΘΡΗΣΗΓΑ Πξνζβνιή αξζξώζεσλ Ζ νμεία νπξηθή αξζξίηηδα ζπλήζσο εθδειψλεηαη γηα πξψηε θνξά κε πξνζβνιή κηαο άξζξσζεο ησλ θάησ άθξσλ (85-90% ησλ πεξηπηψζεσλ), ζπλήζσο ηεο 1 εο κεηαηαξζηνθαιαγγηθήο ηνπ κεγάινπ δαθηχινπ ησλ πνδηψλ, ε νπνία θιαζηθά απνθαιείηαη πνδάγξα, θαη ηνπ γφλαηνο. Ζ πνδάγξα είλαη ζπλψλπκε κε ηελ νμεία νπξηθή αξζξίηηδα, αλ θαη απαληάηαη θαη ζε άιια λνζήκαηα, φπσο : Αληηδξαζηηθή αξζξίηηδα Γνλνθνθθηθή αξζξίηηδα αξθνείδσζε Φεπδνπξηθή αξζξίηηδα

8 Φσξηαζηθή αξζξίηηδα Δθηφο απφ ηελ 1 ε κεηαηαξζηνθαιαγγηθή, ζηα ππνηξνπηάδνληα επεηζφδηα ηεο νμείαο νπξηθήο αξζξίηηδαο κπνξεί λα πξνζβιεζνχλ νη πνδνθλεκηθέο, νη αξζξψζεηο ηνπ ηαξζνχ, νη περενθαξπηθέο, ηα γφλαηα, έλα δάθηπιν ή ν ζχιαθνο ηνπ σιεθξάλνπ. Άιιεο δπλεηηθέο πεξηνρέο πξνζβνιήο απφ νπξηθή αξζξίηηδα είλαη άιινη ζχιαθνη, νη ψκνη, ηα ηζρία, νη ζηεξλνθιεηδηθέο αξζξψζεηο, ε ζπνλδπιηθή ζηήιε θαη νη ηεξνιαγφληεο, φπνπ κπνξεί λα δεκηνπξγεζεί δηαγλσζηηθή ζχγρπζε κε νξναξλεηηθέο ζπνλδπιαξζξνπάζεηεο. Οη πξνζβιεζείζεο αξζξψζεηο έρνπλ φια ηα ζεκεία ηεο θιεγκνλήο : έληνλν πφλν, εξπζξφηεηα, δηφγθσζε, ζεξκφηεηα θαη επαηζζεζία. Ζ επαηζζεζία είλαη ηφζν έληνλε, ψζηε ν αζζελήο ππνθέξεη αθφκα θαη φηαλ ηα θιηλνζθεπάζκαηα έξρνληαη ζε επαθή κε ηελ θιεγκαίλνπζα άξζξσζε. Ο αξζξηθφο ζχιαθνο δηνγθψλεηαη ηαρέσο, νδεγψληαο ζε απψιεηα ηνπ εχξνπο θίλεζεο ηεο πάζρνπζαο άξζξσζεο. Ζ πξνζβνιή θνξπθψλεηαη ζε έληαζε ζπλήζσο κέζα ζε ψξεο. Οη πξστκφηεξεο πξνζβνιέο ζπλήζσο ππνρσξνχλ πιήξσο κεηά απφ κεξηθέο εκέξεο έσο εβδνκάδεο, αθφκα θαη ζε αζζελείο πνπ κέλνπλ ρσξίο ζεξαπεία. ε κεξηθνχο αζζελείο, νη νμείεο πξνζβνιέο δελ είλαη ηφζν έληνλεο. Οη εθδειψζεηο ηεο θιεγκνλήο επεθηείλνληαη πέξαλ ησλ νξίσλ ηεο πάζρνπζαο άξζξσζεο. Ζ εηθφλα απηή κπνξεί λα δψζεη ηελ εληχπσζε θιεγκνλήο θαη ησλ γεηηνληθψλ κε ηελ πάζρνπζα αξζξψζεσλ, ηελνληνειπηξίηηδαο, δαθηπιίηηδαο («αιιαληνεηδέο δάθηπιν») ή αθφκα θαη θπηηαξίηηδαο. Δμσαξζξηθέο εθδειώζεηο Δθηφο απφ ηελ θιεγκνλή ησλ αξζξψζεσλ, ε νπξηθή αξζξίηηδα κπνξεί λα πξνθαιέζεη θιεγκνλή θαη άιισλ αλαηνκηθψλ ζρεκαηηζκψλ πνπ πεξηέρνπλ πκέλα, φπσο νη ζχιαθνη θαη νη ηέλνληεο. ηε δηάξθεηα ηεο νμείαο θάζεο, νη αζζελείο, ηδηαίηεξα κε πνιπαξζξηθή νπξηθή αξζξίηηδα, κπνξεί λα εκθαλίζνπλ ππξεηφ. Φεπδνπξηθή αξζξίηηδα Σα ζπκπηψκαηα ηεο ςεπδνπξηθήο αξζξίηηδαο είλαη ζπλήζσο πεξηζζφηεξν αζφξπβα θαη κπνξεί λα εγθαηαζηαζνχλ ζε δηάζηεκα αξθεηψλ εκεξψλ. Δάλ δελ ζεξαπεπζνχλ, νη πξψηεο πξνζβνιέο ππνρσξνχλ απηφκαηα ζε ιηγφηεξν απφ 2 εβδνκάδεο. ηελ ςεπδνπξηθή αξζξίηηδα, εθηφο απφ ηνπο ψκνπο, πξνζβάιινληαη ηα γφλαηα θαη νη περενθαξπηθέο. Σύπνη πξνζβνιήο ησλ αξζξώζεσλ ζηελ νπξηθή αξζξίηηδα 1. Μνλναξζξίηηδα - νιηγναξζξίηηδα Οη θξπζηαιινγελείο αξζξνπάζεηεο πξνζβάιινπλ ζπλήζσο κία κφλνλ άξζξσζε. Ζ νπξηθή αξζξίηηδα πξέπεη λα κπαίλεη ζηελ ζθέςε ζε θάζε αζζελή πνπ παξνπζηάδεηαη

9 κε νμεία κνλναξζξίηηδα νπνηαζδήπνηε πεξηθεξηθήο άξζξσζεο, εθηφο ηεο γιελνβξαρηφληαο, φπνπ είλαη πηζαλφηεξν λα νθείιεηαη ζε ςεπδνπξηθή αξζξίηηδα. ε αζζελείο κε πξψηκε νπξηθή αξζξίηηδα πξνζβάιινληαη ζπλήζσο κφλν κία ή 2 αξζξψζεηο, κπνξνχλ φκσο λα πξνζβιεζνχλ θαη πνιιαπιέο ηαπηφρξνλα αξζξψζεηο ζην ίδην κέινο. Γηα παξάδεηγκα, ε θιεγκνλή κπνξεί αξρηθά λα εληνπηζζεί ζην κεγάιν δάθηπιν ηνπ πνδηνχ θαη, χζηεξα, ζηνλ κέζν άθξν πφδα θαη ηελ πνδνθλεκηθή. 2. Ομεία πνιπαξζξίηηδα ηηο θξπζηαιινγελείο αξζξνπάζεηεο, νμείεο εμάξζεηο ζε πνιιέο ηαπηφρξνλα αξζξψζεηο δελ είλαη αζπλήζηζηεο, θαη πνιιέο δηαθνξεηηθέο αξζξψζεηο κπνξεί λα πξνζβιεζνχλ ηαπηφρξνλα ή κέζα ζε κηθξφ ρξνληθφ δηάζηεκα. ην 10-20% ησλ πεξηπηψζεσλ ε νπξηθή αξζξίηηδα εθδειψλεηαη γηα πξψηε θνξά κε πνιπαξζξίηηδα, αλ θαη πνιπαξζξηθή νπξηθή αξζξίηηδα παξαηεξείηαη ζε απμαλφκελε ζπρλφηεηα ζηηο ζπλεπαθφινπζεο εμάξζεηο. Πνιπαξζξίηηδα ζαλ 1 ε εθδήισζε νπξηθήο αξζξίηηδαο παξνπζηάδνπλ θπξίσο νη ειηθησκέλεο γπλαίθεο, ηδηαίηεξα κε λεθξηθή αλεπάξθεηα πνπ παίξλνπλ ηαπηφρξνλα ζεηαδηδηθά δηνπξεηηθά. Οη πξνζβνιέο απηέο κπνξεί λα εληνπηζζνχλ ζε ζπλππάξρνληα νδίδηα ηνπ Heberdenθαη ηνπ Bouchard. Οη αζζελείο απηνί κπνξεί επίζεο λα εκθαλίζνπλ νπξηθνχο ηφθνπο ελσξίηεξα, ζε κεξηθέο πεξηπηψζεηο ρσξίο λα πξνεγεζνχλ επεηζφδηα νμείαο νπξηθήο αξζξίηηδαο (Meyers OL and Monteagudo FS, 1985; MacFarlane DG and Dieppe PA, 1985; Puig JG et al, 1991). Ζ πνιπαξζξίηηδα είλαη ηδηαίηεξα ζπρλή ζηα φςηκα ζηάδηα ηεο κε ζεξαπεπζείζαο νπξηθήο αξζξίηηδαο, φπνπ πνιιαπιέο ππνηξνπέο θαη δηαζηήκαηα βξαρείαο δηάξθεηαο ή ειεχζεξα ζπκπησκάησλ απνπζηάδνπλ θαη ζπρλά ππάξρνπλ ςειαθεηέο ηνθψδεηο ελαπνζέζεηο. Ζ πνιπαξζξίηηδα κπνξεί αθφκα λα είλαη ε πξψηε εθδήισζε ηεο νπξηθήο αξζξίηηδαο ζε πάζρνληεο απφ ππεξνπξηραηκία θαη νπξηθή αξζξίηηδα δεπηεξνπαζψο ζε κπεινυπεξπιαζηηθά ή ιεκθνυπεξπιαζηηθά λνζήκαηα ή ζε ιήπηεο κεηακνζρεπκέλσλ νξγάλσλ πνπ ζεξαπεχνληαη κε θπθινζπνξίλε Α. 3. Μεηαλαζηεπηηθή πνιπαξζξίηηδα ε ζπάληεο πεξηπηψζεηο, ε νπξηθή αξζξίηηδα παξνπζηάδεηαη κε κεηαλαζηεπηηθή πνιπαξζξίηηδα ε νπνία ζπλήζσο πξνζβάιιεη ηηο κηθξέο αξζξψζεηο ησλ ρεξηψλ θαη ησλ πνδηψλ, φπσο θαη ηα γφλαηα. Μπνξεί λα ππάξρεη θιεγκνλψδεο χδξαξζξνο. Ιζηνξηθό δηαιείπνπζαο θιεγκνλώδνπο αξζξνπάζεηαο, κε θπζηνινγηθέο αξζξώζεηο ζηα κεζνδηαζηήκαηα ησλ πξνζβνιώλ, νθείιεηαη ηππηθά ζηηο θξπζηαιινγελείο αξζξνπάζεηεο θαη είλαη ραξαθηεξηζηηθή ηεο πξώηκεο νπξηθήο αξζξίηηδαο. 4. Υξόληα νπξηθή αξζξίηηδα Οη νμείεο πξνζβνιέο ηεο νπξηθήο αξζξίηηδαο, εάλ κείλνπλ ρσξίο ζεξαπεία, κπνξεί λα νδεγήζνπλ ζε ρξφληα νπξηθή αξζξίηηδα, ε νπνία ραξαθηεξίδεηαη απφ ρξφληα

10 θαηαζηξεπηηθή πνιπαξζξίηηδα κε ρακειφβαζκε αξζξηθή θιεγκνλή, αξζξηθέο παξακνξθψζεηο θαη ζπγθεληξψζεηο θξπζηάιισλ νπξηθνχ κνλνλαηξίνπ (ηφθνπο) πεξηβαιιφκελεο απφ ρξφληα αληίδξαζε απφ κνλνπχξελα θαη γηγαληνθχηηαξα (Gibson T, 2003; Schumacher HR Jr et al, 2005). 5. Σνθώδεο νπξηθή αξζξίηηδα Οη νπξηθνί ηφθνη ζπλίζηαληαη ζε αζξνίζεηο νπξηθψλ θξπζηάιισλ ζηα καιαθά κφξηα. Σν 30% ησλ κε ζεξαπεπζέλησλ αζζελψλ κε νπξηθή αξζξίηηδα αλαπηχζζεη ηνθψδε νπξηθή αξζξίηηδα κέζα ζε 5 ρξφληα απφ ηεο έλαξμεο ηεο λφζνπ. Οη νπξηθνί ηφθνη αλαπηχζζνληαη ελσξίηεξα ζηηο γπλαίθεο, ηδηαίηεξα ζ απηέο πνπ παίξλνπλ δηνπξεηηθά (Meyers OL and Monteagudo FS, 1985; Macfarlane DG and Dieppe PA, 1985; Puig JG et al, 1991). Κιαζηθά, νη ηφθνη εληνπίδνληαη θαηά κήθνο ηεο έιηθαο ησλ ψησλ, αιιά κπνξεί λα εκθαληζζνχλ ζε πνιιαπιέο πεξηνρέο, φπσο : κέζα θαη γχξσ απφ ηα δάθηπια ησλ ρεξηψλ θαη ησλ πνδηψλ, ν πξνεπηγνλαηηδηθφο ζχιαθνο (GibsonT, 2003; WortmannRL, 2008) ην σιέθξαλν, φπνπ κπνξεί λα ππνδπζνχλ ξεπκαηνεηδή νδίδηα ν Αρίιιεηνο ηέλνληαο γχξσ απφ ηα γφλαηα Οη ηφθνη αλαπηχζζνληαη ηππηθά ζηνλ ππνδφξην ηζηφ, αιιά κπνξεί αθφκα λα έρνπλ ηελ εηθφλα ελδνδεξκηθψλ επηθαλεηαθψλ αζξνίζεσλ παξφκνησλ κε ππψδε ζπιινγή ησλ αθξνδαθηχισλ. ηα ρέξηα, νη νπξηθνί ηφθνη κπνξεί λα παξαηεξεζνχλ ζηνπο ηέλνληεο ησλ θακπηήξσλ, ζηνλ θαξπηαίν ζσιήλα θαη αθφκα ζην κέζν λεχξν, πξνθαιψληαο ζχλδξνκν θαξπηαίνπ ζσιήλα. Σν ζχλδξνκν θαξπηαίνπ ζσιήλα κπνξεί λα είλαη ε πξψηε εθδήισζε ηεο ςεπδνπξηθήο αξζξίηηδαο. πάληα, νη νπξηθνί ηφθνη αλαπηχζζνληαη ζηνπο νθζαικνχο, ηνπο καζηνχο, ηηο θσλεηηθέο ρνξδέο, ηελ θαξδηά θαη ην παρχ έληεξν. Ζ χπαξμε ελφο ξεπκαηνεηδνχο νδηδίνπ ζε έλαλ αζζελή κε αξλεηηθφ RF ή ελφο παξνρεηεπφκελνπ νδηδίνπ πξέπεη λα βάδεη ζηελ ζθέςε ηελ ηνθψδε νπξηθή αξζξίηηδα (Chehab MR et al, 2012). Οη νπξηθνί ηφθνη είλαη αλψδπλνη θαη ζπάληα επηκνιχλνληαη. Μεξηθέο θνξέο ην δέξκα ην ππεξθείκελν ησλ ηφθσλ εμειθψλεηαη θαη απειεπζεξψλεη έλα ιεπθφ, ζαλ θηκσιία πιηθφ απνηεινχκελν απφ θξπζηάιινπο νπξηθνχ κνλνλαηξίνπ. Ζ πξνζβνιή ηεο κπνξεί λα νδεγήζεη ζε ζπκπίεζε λεπξηθψλ ξηδψλ ή ηνπ λσηηαίνπ κπεινχ θαη λα ππνδχεηαη επηζθιεξίδηα ινίκσμε. ε κεξηθέο πεξηπηψζεηο ε ςεπδνπξηθή αξζξίηηδα δεκηνπξγεί κάδεο ζηνλ σρξφ ζχλδεζκν ηεο, νη νπνίεο κπνξεί λα νδεγήζνπλ ζε κπεινπάζεηα ζε έλα ή πεξηζζφηεξα επίπεδα. Πνπ νθείινληαη νη νμείεο εμάξζεηο ηεο νπξηθήο αξζξίηηδαο ; Οη νμείεο εμάξζεηο ηεο νπξηθήο αξζξίηηδαο κπνξεί λα είλαη απνηέιεζκα θαηαζηάζεσλ νη νπνίεο νδεγνχλ ζε αχμεζε ησλ επηπέδσλ ηνπ νπξηθνχ νμένο, φπσο ε θαηαλάισζε

11 κπχξαο ή ιηθέξ, ε ππεξθαηαλάισζε ηξνθψλ πινχζησλ ζε πνπξίλεο, νη θαθψζεηο, αηκνξξαγία, αθπδάησζε ή θάξκαθα πνπ απμάλνπλ ηα επίπεδα ηνπ νπξηθνχ νμένο ζηνλ νξφ. Ομείεο εμάξζεηο νπξηθήο αξζξίηηδαο κπνξεί επίζεο λα ππξνδνηεζνχλ απφ θαηαζηάζεηο νη νπνίεο νδεγνχλ ζε ειάηησζε ησλ επηπέδσλ ηνπ νπξηθνχ νμένο ζηνλ νξφ, φπσο ε ρξήζε αθηηλνζθηεξήο νπζίαο ή θαξκάθσλ πνπ κεηψλνπλ ηα επίπεδα ηνπ νπξηθνχ νμένο, φπσο ε αιινπνπξηλφιε θαη ηα νπξηθνδνπξηθά θάξκαθα. Δάλ δελ ζεξαπεπζεί, ε νμεία νπξηθή αξζξίηηδα ζπλήζσο ππνρσξεί πιήξσο κέζα ζε κεξηθέο εκέξεο. Οζν ε θιεγκνλή ππνρσξεί, ην δέξκα ην ππεξθείκελν ηεο πάζρνπζαο άξζξσζεο ζπρλά απνιεπίδεηαη. Μεξηθνί αζζελείο έρνπλ 1 κφλν επεηζφδην νμείαο νπξηθήο αξζξίηηδαο, αιιά νη πεξηζζφηεξνη έρνπλ θαη 2 ν κέζα ζε 6 κήλεο έσο 2 ρξφληα. ε αζζελείο κε νπξηθή αξζξίηηδα πνπ έρνπλ κείλεη ρσξίο ζεξαπεία, νη ραξαθηήξεο ησλ ζπκπησκάησλ κεηαβάιινληαη : Οη πξνζβνιέο γίλνληαη πεξηζζφηεξν πνιπαξζξηθέο, ζπρλφηεξεο θαη δηαξθνχλ πεξηζζφηεξν Πξνζβάιινληαη πεξηζζφηεξεο εγγχο αξζξψζεηο, φπσο θαη νη αξζξψζεηο ησλ άλσ άθξσλ Αλ θαη κπνξεί λα πξνζβιεζνχλ πεξηζζφηεξεο αξζξψζεηο, ε θιεγκνλή ζε κία ζπγθεθξηκέλε άξζξσζε κπνξεί λα κεησζεί ζε έληαζε Σειηθά, αλαπηχζζεηαη ρξφληα πνιπαξζξίηηδα, ελίνηε ζρεδφλ ζπκκεηξηθή, παλνκνηφηππε κε ξεπκαηνεηδή αξζξίηηδα. Χξόληα πνιπαξζξίηηδα ε νπνία αξρίδεη σο δηαιείπνπζα αξζξίηηδα πξέπεη λα βάδεη ζηε ζθέςε ηηο θξπζηαιινγελείο αξζξνπάζεηεο. Σα ζπλνδά ζπκπηψκαηα (ππξεηφο, ξίγε θαη θαθνπρία) δελ κπνξνχλ λα δηαρσξίζνπλ ηελ θπηηαξίηηδα ή ηελ ζεπηηθή αξζξίηηδα απφ θξπζηαιινγελείο αξζξνπάζεηεο, δνζέληνο φηη θαη ηα 3 απηά λνζήκαηα κπνξεί λα έρνπλ ηα ηδηα ζεκεία θαη ζπκπηψκαηα. Σν πξνζεθηηθφ ηζηνξηθφ κπνξεί λα απνθαιχςεη παξάγνληεο θηλδχλνπ γηα θπηηαξίηηδα ή ζεπηηθή αξζξίηηδα, φπσο πηζαλή εθζεζε ζε γνλφξξνηα, πξφζθαηε ηξψζε ηεο άξζξσζεο ή ζπζηεκαηηθά ζεκεία δηάρπηεο ινίκσμεο. ΤΥΔΣΗΖ ΟΤΡΗΚΖ ΑΡΘΡΗΣΗΓΑ ΜΔ ΑΛΛΔ ΝΟΟΛΟΓΗΚΔ ΚΑΣΑΣΑΔΗ Οη πάζρνληεο απφ νπξηθή αξζξίηηδα κπνξεί λα έρνπλ ηζηνξηθφ λεθξηθνχ θνιηθνχ θαη αηκαηνπξίαο θαη κεγάιν θίλδπλν λεθξνιηζίαζεο. Ζ λεθξνιηζίαζε πξνεγείηαη ηεο νπξηθήο αξζξίηηδαο ζην 40% ησλ πεξηπηψζεσλ. Σν 80% ησλ αζζελψλ απηψλ κπνξεί λα έρεη ιίζνπο απνθιεηζηηθά απφ νπξηθφ νμχ, θαη ην 20%, απφ θσζθνξηθφ ή νμαιηθφ αζβέζηην κε ππξήλα απφ νπξηθφ νμχ. Ζ νπξηθή αξζξίηηδα ζπρλά ζπλππάξρεη κε κεηαβνιηθφ ζχλδξνκν (αληίζηαζε ζηελ ηλζνπιίλε ή δηαβήηε, ππέξηαζε, ππεξηξηγιπθεξηδαηκία θαη ρακειά επίπεδα κεγάιεο ππθλφηεηαο ιηπνπξσηετλψλ).

12 Σα λνζήκαηα απηά, εάλ ζπλππάξρνπλ, κπνξεί λα νδεγήζνπλ ζε ζηεθαληαία αξηεξηνπάζεηα, γη απηφ θαη πξέπεη λα αλαδεηψληαη θαη λα ζεξαπεχνληαη ζε θάζε αζζελή κε νπξηθή αξζξίηηδα. ΔΞΧΑΡΘΡΗΚΔ ΔΚΓΖΛΧΔΗ ΚΡΤΣΑΛΛΟΓΔΝΧΝ ΑΡΘΡΟΠΑΘΔΗΧΝ χλδξνκν θαξπηαίνπ ζσιήλα χλδξνκν πξφζζηνπ κεζφζηενπ λεχξνπ Μπεινπάζεηα Οθζαικηθέο εθδειψζεηο ύλδξνκν θαξπηαίνπ ζσιήλα ε κεξηθέο πεξηπηψζεηο, ε ςεπδνπξηθή, φπσο θαη ε νπξηθή, αξζξίηηδα έρνπλ σο πξψηε εθδήισζε ζχλδξνκν θαξπηαίνπ ζσιήλα. ύλδξνκν πξόζζηνπ κεζόζηενπ λεύξνπ Οθείιεηαη ζε ζπκπίεζε ηνπ λεχξνπ απηνχ ιφγσ θιεγκνλήο ηνπ αγθψλα. Σν ζχλδξνκν απηφ πξέπεη λα βάδεη ζηελ ζθέςε ηελ νμεία νπξηθή αξζξίηηδα ζε αζζελείο πνπ παξνπζηάδνληαη κε δηφγθσζε ηνπ αγθψλα θαη αδπλακία ελεξγνχ έθηαζεο ησλ δαθηχισλ. Ζ ελδαξζξηθή έλεζε θνξηηδφλεο κπνξεί λα ζεξαπεχζεη ηελ παξάιπζε ηνπ λεχξνπ (Taniguchi Y et al, 1999). Μπεινπάζεηα Μεξηθνί αζζελείο κε ςεπδνπξηθή αξζξίηηδα αλέπηπμαλ κάδεο ζηνλ σρξφ ζχλδεζκν ηεο ζπνλδπιηθήο ζηήιεο (Lin SH et al, 2006), νη νπνίεο νδήγεζαλ ζε κπεινπάζεηα. Οθζαικηθέο εθδειώζεηο πάληα, ε νπξηθή αξζξίηηδα πξνθαιεί ζεκαληηθέο νθζαικηθέο εθδειψζεηο (Knapp CM et al, 2004), δεπηεξνπαζψο ζηελ ελαπφζεζε νπξηθψλ θξπζηάιισλ κέζα ζηνπο νθζαικηθνχο ηζηνχο (Slansky HH and Kubara T, 1968; Coassin M et al, 2006). ΟΦΘΑΛΜΗΚΔ ΔΚΓΖΛΧΔΗ ΟΤΡΗΚΖ ΑΡΘΡΗΣΗΓΑ Αηκνξξαγηθή ηξίηηδα Δθθχιηζε ηεο σρξήο θειίδαο ηνπ ακθηβιεζηξνεηδνχο (ARMD) (ζε κεγαιχηεξε ζπρλφηεηα) (Klein R et al, 2003) Θφισζε ηεο φξαζεο ιφγσ ζφισζεο ηνπ θεξαηνεηδνχο ή αίζζεκα μέλνπ ζψκαηνο ιφγσ απνδφκεζεο ηνπ επηζειίνπ Εσλνεηδήο θεξαηνπάζεηα κε δηαζιαζηηθνχο, θίηξηλνπο θξπζηάιινπο ζηα ελ ησ βάζεη επηζειηαθά θχηηαξα ηνπ θεξαηνεηδνχο θαη ζηε κεκβξάλε ηνπ Bowman (Fishman RS, 1966) Οδίδηα ηνπ επηπεθπθφηα πεξηέρνληα βεινλνεηδείο θξπζηάιινπο ζηηο κεζνβιεθάξηεο πεξηνρέο, κεξηθέο θνξέο ζπλδεφκελα κε ήπηα επηρείιηα θεξαηίηηδα Οπξηθνίηφθνηζηαβιέθαξα(McWilliams JR, 1952; Morris WR and Fleming JC, 2003; Bernad B et al, 2006)

13 Πξφζζηα ξαγνεηδίηηδα (ζπάληα) θιεξίηηδα Δθηφο απφ ηνλ θεξαηνεηδή, νπξηθνί θξχζηαιινη έρνπλ αλεπξεζεί θιηληθά ζηελ ίξηδα, ηνλ πξφζζην ζάιακν, ηνπο θαθνχο θαη ηνλ ζθιεξφ θαη, ζηελ λεθξνηνκηθή εμέηαζε, θαη ζηνπο ηέλνληεο ησλ εμσ-νθζαικηθψλ κπψλ (Slansky HH and Kubara T, 1968; Coassin M et al, 2006). ΔΡΓΑΣΖΡΗΑΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ ΤΝΗΣΧΜΔΝΔ Δ ΑΘΔΝΔΗ ΜΔ ΟΤΡΗΚΖ ΑΡΘΡΗΣΗΓΑ 1. ΑΝΑΛΤΖ ΑΡΘΡΗΚΟΤ ΤΓΡΟΤ Οη αζζελείο πνπ παξνπζηάδνληαη κε νμεία θιεγκνλψδε αξζξίηηδα, φπσο θαη απηνί πνπ έρνπλ ππνηξνπηάδνπζεο πξνζβνιέο νμείαο αξζξίηηδαο ε νπνία δελ έρεη δηαγλσζζεί κε βάζε ηελ αλεχξεζε θξπζηάιισλ νπξηθνχ κνλνλαηξίνπ ζην κηθξνζθφπην, πξέπεη λα ππνβάιινληαη ζε αξζξνπαξαθέληεζε γηα λα επηβεβαησζεί ε δηάγλσζε ηεο νπξηθήο ή ςεπδνπξηθήο αξζξίηηδαο κε βάζε ηελ αλεχξεζε ησλ θξπζηάιισλ θαη λα απνθιεηζζεί ε πηζαλφηεηα ζεπηηθήο αξζξίηηδαο, αθφκα θαη αλ ην νπξηθφ νμχ ηνπ νξνχ είλαη απμεκέλν. Μεξηθνί αζζελείο κε ζεπηηθή αξζξίηηδα παξνπζηάδνληαη κε δηφγθσζε θαη ζεξκφηεηα κηάο άξζξσζεο θαη απμεκέλν νπξηθφ νμχ ζηνλ νξφ. Οη αζζελείο απηνί θηλδπλεχνπλ λα κείλνπλ αδηάγλσζηνη εάλ δελ γίλεη παξαθέληεζε ηνπ αξζξηθνχ πγξνχ. Οη ηφθνη πξέπεη επίζεο λα παξαθεληψληαη γηα αλάιπζε ησλ θξπζηάιισλ θάησ απφ πνισκέλν θσο. Ιζηνξηθό νπξηθήο ή ςεπδνπξηθήο αξζξίηηδαο δελ απνθιείεη ν αζζελήο λα έρεη νμεία ζεπηηθή αξζξίηηδα, δεδνκέλνπ όηη ε ζεπηηθή αξζξίηηδα είλαη ζπρλόηεξε ζε αζζελείο κε ηζηνξηθό θξπζηαιινγελνύο αξζξνπάζεηαο. Η ζεπηηθή αξζξίηηδα πξέπεη λα δηαγηγλώζθεηαη θαη λα ζεξαπεύεηαη άκεζα, επεηδή κπνξεί λα πξνθαιέζεη κε αλαζηξέςηκε βιάβε κέζα ζε 4-6 ώξεο θαη θαηαζηξνθή ηεο άξζξσζεο, κέζα ζε ώξεο. Οη κε γνλνθνθθηθέο ινηκώδεηο αξζξίηηδεο είλαη ζαλαηεθόξεο ζε πνζνζηό 10%. Δάλ αληρλεπζνχλ θξχζηαιινη ζην δείγκα ηνπ αξζξηθνχ πγξνχ ην ζρήκα θαη ε εκθάληζή ηνπο θάησ απφ πνισκέλν θσο κπνξεί λα βνεζήζεη ζηε δηάγλσζε. Διάρηζηεο πνζφηεηεο πγξνχ ζηελ βειφλα ηεο παξαθέληεζεο είλαη αξθεηέο γηα εμέηαζε ηνπ αξζξηθνχ πγξνχ. Δάλ ε δηάγλσζε ηεο νπξηθήο αξζξίηηδαο γίλεηαη κε βάζε ηελ αλεχξεζε ησλ νπξηθψλ θξπζηάιισλ, ζηηο επφκελεο εμάξζεηο ηεο νπξηθήο αξζξίηηδαο ε άξζξσζε δελ ρξεηάδεηαη λα παξαθεληεζεί εθ λένπ, εθηφο εάλ ππάξρεη ππνςία ινίκσμεο ή νη εμάξζεηο δελ αληαπνθξίλνληαη επαξθψο ζηε ζεξαπεία. Σν αξζξηθφ πγξφ πξέπεη λα απνζηέιιεηαη ζην Δξγαζηήξην γηα ηηο εμήο αλαιχζεηο : Αλαδήηεζε θξπζηάιισλ Λεχθσκα Μέηξεζε αξηζκνχ θπηηάξσλ άθραξν

14 Υξψζε θαηά Gram Καιιηέξγεηα θαη ηεζη επαηζζεζίαο Αξηζκόο θπηηάξσλ ηηο θξπζηαιινγελείο αξζξνπάζεηεο, ηα ιεπθά αηκνζθαίξηα ζην αξζξηθφ πγξφ θπκαίλνληαη ζπλήζσο απφ /µL, αλ θαη κπνξεί λα απμεζνχλ έσο 1.000/µL ή αθφκα θαη /µL. ηε δηάξθεηα ησλ πξνζβνιψλ ηεο νμείαο νπξηθήο αξζξίηηδαο ην αξζξηθφ πγξφ είλαη θιεγκνλψδεο, κε ιεπθά αηκνζθαίξηα >2.000/µL (πγξφ ηάμεο ΗΗ) θαη ίζσο >50.000/µL κε επηθξάηεζε ησλ πνιπκνξθνππξήλσλ νπδεηεξνθίισλ. άθραξν Σα επίπεδα ηνπ ζαθράξνπ ζην αξζξηθφ πγξφ είλαη ζπλήζσο θπζηνινγηθά, ελψ κπνξεί λα είλαη ειαηησκέλα ζηε ζεπηηθή αξζξίηηδα θαη πεξηζηαζηαθά ζηε ΡΑ. Κξύζηαιινη νπξηθνύ κνλνλαηξίνπ ηελ νπξηθή αξζξίηηδα, νη θξχζηαιινη ηνπ νπξηθνχ κνλνλαηξίνπ είλαη ελδνθπηηάξηνη ή εμσθπηηάξηνη. Δρνπλ ζρήκα βειφλαο ή νδνληνγιπθίδαο κε νμχαηρκα άθξα θαη ζηελ εμέηαζε κε πνισκέλν θσο θίηξηλν ρξψκα φηαλ πξνζαλαηνιίδνληαη παξάιιεια κε ηνλ άμνλα ηνπ θφθθηλνπ αληηζηαζκηζηή θαη θπαλνχλ, φηαλ πξνζαλαηνιίδνληαη θαηά κήθνο ηεο θαηεχζπλζεο ηεο πφισζεο (δει. είλαη αξλεηηθά δηπινζιαζηηθνί). Ζ αλεχξεζε αξλεηηθψλ δηπινζιαζηηθψλ νπξηθψλ θξπζηάιισλ ζην αξζξηθφ πγξφ επηβεβαηψλεη ηελ δηάγλσζε ηεο νπξηθήο αξζξίηηδαο. Αξλεηηθά δηπινζιαζηηθνί νπξηθνί θξχζηαιινη παξαηεξνχληαη ζην πνισκέλν θσο ζην 85% ησλ δεηγκάησλ. Ζ επαηζζεζία ηεο αλάιπζεο ηνπ αξζξηθνχ πγξνχ γηα νπξηθνχο θξπζηάιινπο αλέξρεηαη ζε 84% θαη ε εηδηθφηεηα, ζε 100%. Πάλησο, ζηα πνιχ πξψηκα ζηάδηα ησλ εμάξζεσλ ηεο νπξηθήο αξζξίηηδαο νη νπξηθνί θξχζηαιινη κπνξεί λα απνπζηάδνπλ. Δάλ δελ βξεζνχλ ζην αξζξηθφ πγξφ, ε παξαθέληεζε κπνξεί λα μαλαγίλεη ζε άιιε άξζξσζε ή ζηελ επφκελε έμαξζε. Μεξηθέο θνξέο αλεπξίζθνληαη ζην αξζξηθφ πγξφ πνπ έρεη παξαθεληεζεί απφ πξνεγεζείζεο θιεγκαίλνπζεο αξζξψζεηο νη νπνίεο ηψξα δελ θιεγκαίλνπλ, αιιά, ζηηο πεξηπηψζεηο απηέο, είλαη γεληθά εμσθπηηάξηνη. Κξύζηαιινη ππξνθσζθνξηθνύ αζβεζηίνπ Ζ κηθξνζθνπηθή εμέηαζε ηνπ αξζξηθνχ πγξνχ ζηελ ςεπδνπξηθή αξζξίηηδα δείρλεη θξπζηάιινπο ππξνθσζθνξηθνχ αζβεζηίνπ. Οη θξχζηαιινη απηνί είλαη βξαρχηεξνη απφ ηνπο νπξηθνχο θξπζηάιινπο, ζπλήζσο έρνπλ ζρήκα ξάβδνπ κε ακβιέα άθξα θαη είλαη ζεηηθά δηπινζιαζηηθνί. ηελ εμέηαζε κε πνισκέλν θσο έρνπλ θπαλνχλ ρξψκα φηαλ επζπγξακκίδνληαη παξάιιεια κε ηνλ βξαδχ άμνλα ηνπ αληηζηαζκηζηή θαη θίηξηλνη, φηαλ είλαη θάζεηνη θαη είλαη ζεηηθά δηπινζιαζηηθνί.

15 Κξύζηαιινη θνξηηδόλεο Σα ελδαξζξηθά ρνξεγνχκελα θνξηηθνεηδή έρνπλ θξπζηαιιηθή δνκή παξφκνηα κε ησλ νπξηθψλ θξπζηάιισλ. Οη θξχζηαιινη απηνί κπνξεί λα είλαη ζεηηθά ή αξλεηηθά δηπινζιαζηηθνί. Αιινη θξύζηαιινη Οη θξχζηαιινη ηνπ νπξηθνχ κνλνλαηξίνπ πξέπεη λα δηαθξίλνληαη απφ δηπινζιαζηηθνχο ρφλδξνπο ή άιια ζπληξίκκαηα. Σα ζπληξίκκαηα έρνπλ ρλνπδσηά φξηα θαη είλαη θπξηά, ελψ νη θξχζηαιινη έρνπλ νμέα φξηα θαη είλαη ίζηνη. Λεύθσκα Ζ κέηξεζε ηεο πξσηεΐλεο ηνπ αξζξηθνχ πγξνχ δελ έρεη θιηληθή ζεκαζία ζηελ νπξηθή αξζξίηηδα. Καιιηέξγεηα θαη ρξώζε θαηά Gram Ζ θξπζηαιινγελήο αξζξίηηδα κπνξεί λα ζπλππάξρεη κε ζεπηηθή αξζξίηηδα. Οη ινηκψδεηο αξζξίηηδεο αλαπηχζζνληαη ζπρλφηεξα ζε θαθνπνηεκέλεο αξζξψζεηο, φπσο απηέο πνπ πάζρνπλ απφ ρξφληα νπξηθή αξζξίηηδα. Γη απηφ θαη, ζε θάζε πεξίπησζε νμείαο κνλναξζξίηηδαο, ην δείγκα ηνπ αξζξηθνχ πγξνχ πξέπεη λα εμεηάδεηαη κε ρξψζε θαηά Gram, θαιιηέξγεηα θαη επαηζζεζία. Οη θξχζηαιινη ηνπ νπξηθνχ κνλνλαηξίνπ δηαιχνληαη ζην λεξφ θαη ηελ θνξκαιίλε. Δπνκέλσο, κφλν ηα θαληάζκαηα ησλ νπξηθψλ θξπζηάιισλ ζα παξαηεξεζνχλ εάλ ρξεζηκνπνηεζεί θνξκαιίλε. Οη νπξηθνί θξχζηαιινη παξαηεξνχληαη θαιχηεξα ζε ηζηνχο ζηαζεξνπνηεκέλνπο κε νηλφπλεπκα. 2. ΔΞΔΣΑΔΗ ΑΗΜΑΣΟ Οπξηθό νμύ To 5-8% πεξίπνπ ηνπ πιεζπζκνχ έρεη απμεκέλα επίπεδα νπξηθνχ νμένο ζηνλ νξφ (>7 mg/dl), αιιά κφλν ην 5-20% ησλ αζζελψλ κε ππεξνπξηραηκία αλαπηχζζεη νπξηθή αξζξίηηδα. Δπνκέλσο, ε αχμεζε ησλ επηπέδσλ ηνπ νπξηθνχ νμένο ζην αίκα δελ απνδεηθλχεη ή δελ ζεκαίλεη απαξαίηεηα φηη ν αζζελήο έρεη νπξηθή αξζξίηηδα. Δπηπιένλ, ην 10% ησλ αζζελψλ κε ζπκπηψκαηα νθεηιφκελα ζε νπξηθή αξζξίηηδα έρνπλ θπζηνινγηθά επίπεδα νπξηθνχ νμένο ζηνλ νξφ ζην ρξφλν ηεο νμείαο πξνζβνιήο. Λεπθά αηκνζθαίξηα Σα ιεπθά αηκνζθαίξηα ηνπ πεξηθεξηθνχ αίκαηνο ζπλήζσο απμάλνληαη, κε ζηξνθή πξνο η αξηζηεξά ζηε δηάξθεηα ησλ νμέσλ πξνζβνιψλ, ηδηαίηεξα ζε αζζελείο κε πνιπαξζξηθή νπξηθή αξζξίηηδα. ΣΚΔ

16 Ζ ΣΚΔ ζπλήζσο απμάλεηαη ζηε δηάξθεηα ησλ νμέσλ πξνζβνιψλ. άθραξν Ζ κέηξεζε ηνπ ζαθράξνπ ηνπ αίκαηνο είλαη ρξήζηκε, δνζέληνο φηη νη αζζελείο κε νπξηθή αξζξίηηδα έρνπλ απμεκέλν θίλδπλν αλάπηπμεο ζαθραξψδε δηαβήηε. Οπξία - θξεαηηλίλε Ζ εθηίκεζε ηεο λεθξηθήο ιεηηνπξγίαο πξηλ απφ ηελ έλαξμε ηεο ζεξαπείαο είλαη ζεκαληηθή, δνζέληνο φηη κεκνλσκέλε κέηξεζε ηεο θξεαηηλίλεο ηνπ νξνχ κπνξεί λα ππεξεθηηκήζεη ηελ λεθξηθή δπζιεηηνπξγία ζε ειηθησκέλνπο αζζελείο ή ζε άηνκα κε ρακειή κπηθή κάδα. Γνθηκαζίεο επαηηθήο ιεηηνπξγίαο Οη επαηηθέο δνθηκαζίεο είλαη ζεκαληηθέο, γηαηί, εάλ είλαη παζνινγηθέο, κπνξεί λα επεξεάζνπλ ηελ επηινγή ηεο ζεξαπείαο. Ληπίδηα - ηξηγιπθεξίδηα πληζηψληαη λα γίλνληαη, γηαηί ε νπξηθή αξζξίηηδα ζπλδέεηαη κε ππεξηξηγιπθεξηδαηκία θαη αχμεζε ησλ ρακειήο ππθλφηεηαο ιηπνπξσηεηλψλ. Καιιηέξγεηεο αίκαηνο Δίλαη απαξαίηεηεο, αθφκα θαη αλ ε εμέηαζε ηνπ αξζξηθνχ πγξνχ απνθαιχςεη νπξηθνχο θξπζηάιινπο, δεδνκέλνπ φηη ζεπηηθή αξζξίηηδα κπνξεί λα παξνπζηάζνπλ θάιιηζηα αζζελείο κε ελεξγφ θξπζηαιινγελή αξζξνπάζεηα. 3. ΔΞΔΣΑΖ ΟΤΡΧΝ Ζ λεθξηθή απέθθξηζε ηνπ νπξηθνχ νμένο πξέπεη λα κεηξάηαη ζε αζζελείο πςεινχ θηλδχλνπ, πεξηιακβαλνκέλσλ ησλ αζζελψλ κε λεθξνιηζίαζε, ηζρπξφ ηζηνξηθφ νπξηθήο αξζξίηηδαο θαη 1 ε πξνζβνιή νμείαο νπξηθήο αξζξίηηδαο πξηλ απφ ην 25 ν έηνο ηεο ειηθίαο. 1. ΑΚΣΗΝΟΛΟΓΗΚΟ ΔΛΔΓΥΟ Αθηηλνινγηθά επξήκαηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο νπξηθήο αξζξίηηδαο γεληθά απνπζηάδνπλ ζηε δηάξθεηα ηνπ πξψηνπ ρξφλνπ ηεο λφζνπ. Οη αθηηλνινγηθέο αιινηψζεηο κπνξεί λα απεηθνληζζνχλ αθφκα θαη 10 ή θαη πεξηζζφηεξα ρξφληα κεηά ηελ πξψηε θξίζε νμείαο νπξηθήο αξζξίηηδαο. ε αζζελείο κε πξφζθαηε θξίζε νμείαο νπξηθήο αξζξίηηδαο νη απιέο αθηηλνγξαθίεο είλαη ζπλήζσο αξλεηηθέο ή δείρλνπλ κφλν δηφγθσζε ησλ καιαθψλ κνξίσλ, γη απηφ θαη δελ βνεζνχλ ζηε δηάγλσζε ηεο νμείαο ή πξφζθαηεο νπξηθήο αξζξίηηδαο. ε αζζελείο κε ρξφληα νπξηθή αξζξίηηδα κπνξεί λα δείμνπλ αιινηψζεηο νζηεναξζξίηηδαο ή/θαη αιινηψζεηο ρξφληαο ηνθψδνπο νπξηθήο αξζξίηηδαο.

17 Υαξαθηεξηζηηθά αθηηλνινγηθά επξήκαηα ηεο ηνθψδνπο νπξηθήο αξζξίηηδαο πεξηιακβάλνπλ δηαβξψζεηο κε ιεπηά ζθιεξπληηθά φξηα θαη πξνεμέρνληα ρείιε (ζηε Γηεζλή Βηβιηνγξαθία πεξηγξάθνληαη σο «punched-out» ή «cookiecutter»). Σα πξνεμέρνληα ρείιε νθείινληαη ζε έλα ιεπηφ νζηηθφ φρζν, ν νπνίνο θαιχπηεη κεξηθά ηνπο επεθηεηλφκελνπο ηφθνπο.οη δηαβξψζεηο απηέο κπνξεί λα εληνπίδνληαη ελδν-, παξα- ή εμσ-αξζξηθά. Οη δηαβξψζεηο κε πξνεμέρνληα ρείιε γεληθά ζεσξνχληαη παζνγλσκνληθέο ηεο νπξηθήο αξζξίηηδαο, αλ θαη παξαηεξνχληαη θαη ζε άιια λνζήκαηα, φπσο : Ακπινείδσζε Λεπραηκία Μπέισκα ηεο δηπιφεο ηνπ θξαλίνπ Νεαληθή ππνθσζθαηαζία Πνιπθεληξηθή δηθηπνηζηηνθπηηάξσζε αξθνείδσζε Τπεξιηπνπξσηετλαηκία ηχπνπ ΗΗΑ. Φπκαηίσζε πρλά ζπλππάξρεη δηφγθσζε ησλ καιαθψλ κνξίσλ νθεηιφκελε ζηελ παξνπζία ησλ ηφθσλ, θαη δηαβξψζεηο εθ πίεζεο ζε νζηά γεηηνληθά κε ηνπο ηφθνπο. ηέλσζε κεζάξζξηνπ δηαζηήκαηνο θαη πεξηαξζξηθή νζηενπελία, ζε αληίζεζε κε ηελ ξεπκαηνεηδή αξζξίηηδα, ηππηθά απνπζηάδνπλ, αθφκα θαη ζηα φςηκα ζηάδηα ηεο λφζνπ. ε αζζελείο κε πνιπαξζξηθή πξνζβνιή, ε λφζνο έρεη ηπραία θαη αζχκκεηξε θαηαλνκή. Σα πεξηθεξηθά άθξα ησλ κειψλ πξνζβάιινληαη ζπρλφηεξα. Οη νπξηθνί ηφθνη είλαη ηππηθά ππθλνί θαη κπνξεί λα απεηθνλίδνληαη ζνιεξνί. Αθηηλνινγηθά νξαηέο αζβεζηψζεηο είλαη αζπλήζηζηεο κέζα ζηνπο ηφθνπο, εθηφο εάλ ππάξρεη δηαηαξαρή ηνπ κεηαβνιηζκνχ ηνπ αζβεζηίνπ, φπσο ζε αζζελείο κε ζπλππάξρνπζα λεθξηθή αλεπάξθεηα. ΠΗΝΑΚΑ ΑΚΣΗΝΟΛΟΓΗΚΑ ΖΜΔΗΑ ΟΤΡΗΚΖ ΑΡΘΡΗΣΗΓΑ 1. Κξίζεηο νμείαο νπξηθήο αξζξίηηδαο Πεξηαξζξηθή δηφγθσζε καιαθψλ κνξίσλ ρσξίο αζβεζηψζεηο Γηαπιάηπλζε ηνπ κεζάξζξηνπ δηαζηήκαηνο (ζπάληα) 2. Ομείεο, ππνηξνπηάδνπζεο πξνζβνιέο νπξηθήο αξζξίηηδαο Αλαζηξέςηκε πεξηαξζξηθή νζηενπελία Δπίπεδεο, επηρείιηεο δηαβξψζεηο 3. Υξόληα νπξηθή αξζξίηηδα 3.1 Δζηηαθέο ελαπνζέζεηο θξπζηάιισλ νπξηθνύ κνλνλαηξίνπ

18 Οπξηθνί ηφθνη κε πεξηαξζξηθή, ζπλδεζκηθή θαη ππνδφξηα ρνλδξαζβέζησζε Δλδνζηηθνί νπξηθνί ηφθνη (εζηηαθή αζβέζησζε, νζηηθφ έκθξαθην, θπζηηθέο αιινηψζεηο) 3.2 Γηαβξώζεηο ππνρόλδξηνπ νζηνύ : Δληφπηζε ζηα ρείιε ησλ νξίσλ ηεο αξζξηθήο επηθάλεηαο Ομχ πεξίγξακκα κε νζηενζθιεξπληηθφ φρζν Πξψηκεο αιινηψζεηο δίθελ «δαγθώκαηνο πνληηθνύ ή αξνπξαίνπ» («mouseorratbite») Οςηκεο αιινηψζεηο ηχπνπ «punched-out» θαη πξνεμέρνληα αξζξηθά άθξα, σο ζπλδπαζκφο δηαβξψζεσλ θαη νζηενθπηηθήο αληίδξαζεο ηέλσζε ηνπ κεζάξζξηνπ δηαζηήκαηνο Αξζξηθή θαηαζηξνθή κε παζνινγηθά θαηάγκαηα θαη ππεμαξζξήκαηα (ζηα ηειηθά ζηάδηα) Απνπζία νζηενπφξσζεο 2. ΑΞΟΝΗΚΖ ΣΟΜΟΓΡΑΦΗΑ Μπνξεί λα αλαδείμεη αιινηψζεηο νπξηθήο αξζξίηηδαο αφξαηεο ζηηο απιέο αθηηλνγξαθίεο. Όπσο νη απιέο αθηηλνγξαθίεο, είλαη ζπκπιεξσκαηηθή εμέηαζε γηα ηελ αλίρλεπζε ησλ δηαβξψζεσλ ζηελ νπξηθή αξζξίηηδα (Dalbeth N et al, 2009). ΑΞΟΝΗΚΖ ΣΟΜΟΓΡΑΦΗΑ ΓΗΠΛΖ ΔΝΔΡΓΔΗΑ [DUAL-ENERGY CT SCANNING (DECT)] ε αζζελείο κε ηνθψδε νπξηθή αξζξίηηδα, ε DECT κπνξεί λα δψζεη έγρξσκεο εηθφλεο απφ ηηο ελαπνζέζεηο ηνπ νπξηθνχ θαη λα βνεζήζεη ζηελ εληφπηζε θαη ηελ εθηίκεζε ηνπ φγθνπ ησλ ππνθιηληθψλ νπξηθψλ ηφθσλ (Choi HK et al, 2008). Οη Glazebrook θαη ζπλ. ππνζηεξίδνπλ φηη ε DECT είλαη κηα επαίζζεηε, κε επεκβαηηθή θαη αλαπαξαγψγηκε κέζνδνο γηα ηελ εληφπηζε ησλ ελαπνζέζεσλ ηνπ νπξηθνχ ζηηο αξζξψζεηο θαη ηα πεξηαξζξηθά καιαθά κφξηα (Glazebrook KN et al, 2011). 3. ΜΑΓΝΖΣΗΚΖ ΣΟΜΟΓΡΑΦΗΑ Ζ νπξηθή αξζξίηηδα έρεη πνηθίιε απεηθφληζε ζηελ MRI. ηελ νμεία νπξηθή αξζξίηηδα κπνξεί λα δείμεη αξζξηθή ζπιινγή θαη νίδεκα ηνπ ππνρφλδξηνπ νζηνχ. Μπνξεί αθφκα λα αλαδείμεη εθηεηακέλεο ελαπνζέζεηο νπξηθψλ θξπζηάιισλ ζηνπο ζπιάθνπο θαη ηνπο ζπλδέζκνπο θαη λα βνεζήζεη ζηνλ πξνζδηνξηζκφ ηεο έθηαζεο ηεο λφζνπ θαη ζηελ δηαθνξηθή δηάγλσζε, αιιά δελ ζπληζηάηαη ζαλ εμέηαζε ξνπηίλαο ζε αζζελείο κε νμεία νπξηθή αξζξίηηδα. Ζ MRI κε γαδνιίλην κπνξεί λα απνθαιχςεη ηελ πξνζβνιή ηνπ ειχηξνπ ησλ ηελφλησλ θαη ηελ χπαξμε νζηενκπειίηηδαο. Οη νπξηθνί ηφθνη απεηθνλίδνληαη ζηελ MRI σο πεξηαξζξηθέο κάδεο, ηππηθά ρακειέο ζηελ έληαζε ηνπ ζήκαηνο ζηηο Σ1- αθνινπζίεο επηβάξπλζεο θαη κε ρακειέο έσο ελδηάκεζεο έληαζεο ζήκα ζηηο Σ2- αθνινπζίεο επηβάξπλζεο.

19 Δάλ δελ ππάξρεη θιεγκνλή, νη ηφθνη έρνπλ ζαθψο αθνξηδφκελα φξηα. Δάλ ππάξρεη θιεγκνλή, αλαδεηθλχεηαη απμεκέλε έληαζε ζήκαηνο γχξσ απφ ηηο αιινηψζεηο. Οη ηφθνη θαη ε πεξηβάιινπζα πεξηνρή ηεο θιεγκνλήο επηηείλνληαη κε ην γαδνιίλην (Oosteveen JC and van de Laar MA, 2000). Οη κεκνλσκέλνη νπξηθνί ηφθνη δχζθνια δηαρσξίδνληαη απφ λενπιαζκαηηθέο κάδεο εάλ δελ ππάξρεη ηζηνξηθφ νπξηθήο αξζξίηηδαο. 4. ΠΗΝΘΖΡΟΓΡΑΦΖΜΑ ΟΣΧΝ ηελ νπξηθή αξζξίηηδα ην ζπηλζεξνγξάθεκα ησλ νζηψλ 3 θάζεσλ δείρλεη απμεκέλε θαηαθξάηεζε ηνπ ξαδηντζνηφπνπ ζε φιεο ηηο θάζεηο. ηελ ςεπδνπξηθή αξζξίηηδα ην ζπηλζεξνγξάθεκα ησλ νζηψλ κε ιεπθνθχηηαξα ζεκαζκέλα κε ίλδην 111, ην νπνίν ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ εληφπηζε ινηκσδψλ εζηηψλ, κπνξεί λα απνθαιχςεη έληνλε ζπγθέληξσζε ηνπ ξαδηνθαξκάθνπ ζηηο πάζρνπζεο αξζξψζεηο (Palestro CJ et al, 1990). 5. ΤΠΔΡΖΥΟΓΡΑΦΖΜΑ Σν ππεξερνγξάθεκα κπνξεί λα βνεζήζεη ζηελ δηάγλσζε ζε αζζελείο κε θιηληθή ππνςία νπξηθήο αξζξίηηδαο, φηαλ ηα εξγαζηεξηαθά θαη αθηηλνινγηθά επξήκαηα είλαη αξλεηηθά. ε αζζελείο κε ρξφληα νπξηθή αξζξίηηδα ε εθηίκεζε ησλ νπξηθψλ ηφθσλ κε ην ππεξερνγξάθεκα κπνξεί λα βνεζήζεη ζηελ εθηίκεζε ηεο έθβαζεο ηεο λφζνπ. Οη Rettenbacher θαη ζπλ. ππνζηεξίδνπλ φηη, ζηελ νπξηθή αξζξίηηδα, νη απιέο αθηηλνγξαθίεο έρνπλ επαηζζεζία 31% θαη εηδηθφηεηα 93%, ελψ ην ππεξερνγξάθεκα, 96% θαη 73%, αληίζηνηρα (Rettenbacher T et al, 2008). ηελ 1 ε θξίζε νμείαο νπξηθήο αξζξίηηδαο, νη πάζρνπζεο πεξηνρέο είλαη αλερντθέο ζην ππεξερνγξάθεκα. Αξγφηεξα, ην ππεξερνγξάθεκα κπνξεί λα δείμεη δηάρπηε ελίζρπζε ζηα επηπνιήο ρείιε ηνπ ρφλδξνπ (Fodor D et al, 2008). Ζ ρνλδξαζβέζησζε απεηθνλίδεηαη σο ιεπηή, ππεξερντθή ηαηλία παξάιιειε κε ηνλ πάιηλν ρφλδξν θαη σο δηάζηημε ζηνλ ηλνρφλδξηλν ηζηφ. Τπεξερνγξαθηθά επξήκαηα ζε αζζελείο κε εγθαηεζηεκέλε νπξηθή αξζξίηηδα (Thiele RG and Schlesinger N, 2007; de Avila Fernandes E et al, 2011; Fernandes EA et al, 2011) εκείν δηπινχ πεξηγξάκκαηνο (doublecontoursign), δει. κηα ππεξερντθή, αθαλφληζηε γξακκή θξπζηάιισλ νπξηθνχ κνλνλαηξίνπ ζηελ επηθάλεηα ηνπ αξζξηθνχ ρφλδξνπ, ππεξθείκελε ελφο γεηηνληθνχ ππεξερντθνχ νζηηθνχ πεξηγξάκκαηνο «Wet clumps of sugar», νη νπνίεο αληηπξνζσπεχνπλ ηνθψδεο πιηθφ θαη πεξηγξάθνληαη σο ππεξερντθφ θαη ππνερντθφ εηεξνγελέο πιηθφ κε αλερντθά ρείιε. ΓΗΑΓΝΧΖ

20 Σν ηζηνξηθφ θαη ε θιηληθή εμέηαζε δελ κπνξνχλ λα πξνζδηνξίζνπλ κε αμηνπηζηία ηα αίηηα κηάο νμείαο κνλναξζξίηηδαο. Ζ νξηζηηθή δηάγλσζε ηεο νπξηθήο αξζξίηηδαο γίλεηαη κε ηελ αλεχξεζε θξπζηάιισλ νπξηθνχ κνλνλαηξίνπ ζην αξζξηθφ πγξφ, αιιά θαη κε ηηο απιέο αθηηλνγξαθίεο (εάλ ππάξρνπλ ραξαθηεξηζηηθέο αθηηλνινγηθέο αιινηψζεηο). Ζ νπξηθή, ε ςεπδνπξηθή θαη ε ζεπηηθή αξζξίηηδα ζπρλά παξνπζηάδνληαη κε πνιχ παξφκνην ηξφπν. Πάλησο, ε νπξηθή αξζξίηηδα παξνπζηάδεηαη ζπρλά κε νξηζκέλεο, ηδηαίηεξεο, θιηληθέο εθδειψζεηο, κε βάζε ηηο νπνίεο κπνξεί λα γίλεη ε δηάγλσζε ή ν απνθιεηζκφο ηεο, ρσξίο παξαθέληεζε ηεο άξζξσζεο (βι. ΠΗΝΑΚΑ). ΠΗΝΑΚΑ Πξνηεηλόκελα δηαγλσζηηθά θξηηήξηα νπξηθήο αξζξίηηδαο (Janssens HJ et al, 2010) Αξξελ θχιν Πξνεγεζείζα πξνζβνιή αξζξίηηδαο Δλαξμε κέζα ζε 1 εκέξα Δξπζξφηεηα άξζξσζεο Πξνζβνιή 1 εο κεηαηαξζηνθαιαγγηθήο άξζξσζεο Τπέξηαζε ή 1 ή πεξηζζφηεξα θαξδηαγγεηαθά λνζήκαηα Οπξηθφ νμχ νξνχ >5.88 mg/dl ε κία κειέηε 328 αζζελψλ κε νπξηθή αξζξίηηδα, ε ζεηηθή πξνγλσζηηθή αμία ηεο δηάγλσζεο ηεο νπξηθήο αξζξίηηδαο απφ ηνπο γηαηξνχο ήηαλ 0.64, ελψ ε αξλεηηθή πξνγλσζηηθή αμία, (Janssens HJ et al, 2010). Πάλησο, ηα βαζηθά θξηηήξηα γηα ηελ δηάγλσζε ηεο νπξηθήο αξζξίηηδαο παξακέλνπλ : (1) Αλεχξεζε ελδνθπηηάξησλ θξπζηάιισλ νπξηθνχ κνλνλαηξίνπ θαη (2) Απνθιεηζκφο ινίκσμεο ή άιισλ ηχπσλ θξπζηάιισλ ζην αξζξηθφ πγξφ ηεο θιεγκαίλνπζαο άξζξσζεο. ΔΠΗΠΛΟΚΔ ΟΤΡΗΚΖ ΑΡΘΡΗΣΗΓΑ Απμεκέλε επηξξέπεηα ζε ινηκψμεηο Γεπηεξνπαζείο ινηκψμεηο Καηάγκαηα (NguyenCetal, 2010) Νεθξνπάζεηα απφ νπξηθφ ή νπξηθφ νμχ Νεθξηθνί ιίζνη Πξφζθξνπζε λεχξσλ ή ζπκπίεζε λσηηαίνπ κπεινχ (KoskoffYDetal, 1953) νβαξή εθθπιηζηηθή αξζξνπάζεηα ΓΗΑΦΟΡΗΚΖ ΓΗΑΓΝΧΖ ΟΤΡΗΚΖ ΚΑΗ ΦΔΤΓΟΤΡΗΚΖ ΑΡΘΡΗΣΗΓΑ Ακπινείδσζε Αλεπάξθεηα ππνμαλζηλν-γνπαληλν-θσζθνξηβνζπιν-ηξαλζθεξάζεο (ζύλδξνκν Lesch-Nyhan)