ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ ΤΡΟΦΙΚΕΣ ΗΛΗΤΗΡΙΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΡΓΙΕΣ

Transcript

1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ ΤΡΟΦΙΚΕΣ ΗΛΗΤΗΡΙΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΡΓΙΕΣ Συντήρηση των τροφίµων στο ψυγείο Τα τρόφιµα έχουν ένα µικροβιακό φορτίο, που διακρίνεται σε δυο κατηγορίες: Το θερµόφιλο, που αναπτύσσεται στη ζέστη και Το ψυχρόφιλο, που αναπτύσσεται στο κρύο. Όταν η κατάψυξη των τροφίµων γίνεται σε επαγγελµατικά ψυγεία το τρόφιµο φτάνει στους -18 ή στους -20 ο C, πιθανόν και στους -30 ο C στο µικρότερο χρονικό διάστηµα. Αυτό σηµαίνει ότι όλο το θερµόφιλο µικροβιακό φορτίο καταστρέφεται. Επίσης, το ψυχρόφιλο µικροβιακό φορτίο, που αναπτύσσεται σε θερµοκρασία από 0 έως -5 ή -10 ο C, έχει πολύ λίγο χρόνο επώασης. Για να συντηρηθούν τα τρόφιµα στο ψυγείο του σπιτιού, το µόνο που απαιτείται είναι κλειστά σκεύη, γυάλινα ή πλαστικά. Εάν το τρόφιµο είναι µαγειρεµένο, πρέπει πρώτα να κρυώσει και να τοποθετηθεί στη συντήρηση, κατά προτίµηση στη µέση του ψυγείου. Χρονική διάρκεια Είδος τροφίµου Λαδερά Όσπρια Ζυµαρικά Γαλακτοκοµικά, αυγό, αυγολέµονο, ψάρια Τζατζίκι Μελιτζανοσαλάτα Σάλτσα ντοµάτας Νωπό κρέας Έως 2 ηµέρες Έως 2 ηµέρες Από 3 έως 4 ηµέρες Καλό είναι να µη βρίσκονται πολύ καιρό στο ψυγείο, ειδικά αν είναι συσκευασµένα και η συσκευασία έχει ανοιχθεί. Λόγω της περιεκτικότητας του σε ξίδι και σκόρδο, τα οποία παρατείνουν το χρόνο έως και 5 ηµέρες. Έως 5 ηµέρες Έως 6 ηµέρες. Η επικάλυψή της µε ελαιόλαδο βοηθά στη συντήρηση, επειδή λειτουργεί σαν δεύτερο καπάκι. Έως 2 ηµέρες Συντήρηση των τροφίµων εκτός ψυγείου Λάδια 6 12 µήνες όσο είναι σφραγισµένα, 1 6 µήνες αφού ανοιχθούν. Ο χρόνος διατήρησης διαφέρει ανάλογα µε

2 Έλεγχος ποιότητος τον τύπο του λαδιού, τη µέθοδο παρασκευής του κλπ. λάδια µε µικρή διάρκεια κατανάλωσης είναι το σησαµέλαιο, το αµυγδαλέλαιο, το φουντουκέλαιο και το καρυδέλαιο. Οι συνθήκες φύλαξης επηρεάζουν σηµαντικά την ποιότητα του λαδιού. Για το λόγο αυτό πρέπει να φυλάσσεται σε γυάλινα µπουκάλια. Αν πρόκειται να διατηρηθεί για µεγάλο χρονικό διάστηµα απαιτείται η τοποθέτησή του στο ψυγείο. Το λάδι που έχει µείνει για καιρό φυλαγµένο στο ντουλάπι ταγκίζει και αναπτύσσει µια ανεπιθύµητη γεύση και οσµή. Επιβάλλεται ο έλεγχος της οσµής, της γεύσης, όταν ταγκίζει έχει πικρή γεύση και του χρώµατος αν είναι διαυγές. Συγκεκριµένα, το χρώµα του ελαιολάδου πρέπει να είναι µεταξύ ανοικτού χρυσοπράσινου και σκούρου πράσινου. Μακαρόνια Έλεγχος ποιότητος 1,5 2 χρόνια όταν είναι συσκευασµένα. Μετά το άνοιγµα της συσκευασίας, αν δεν καταναλωθούν αµέσως, ο χρόνος συντήρησής τους µειώνεται στο µισό. Φυλάσσονται σε καθαρό, δροσερό και χωρίς υγρασία µέρος για να διατηρήσουν τη φρεσκάδα και τη γεύση τους. Αν βγουν από τη συσκευασία τους και δεν καταναλωθούν αµέσως, συνίσταται η φύλαξή τους σε ψηλά κεραµικά δοχεία, επισµαλτωµένα στο εσωτερικό τους. Για να διαπιστωθεί αν έχουν απορροφήσει υγρασία, θα πρέπει να είναι τραγανά και να σπάνε αµέσως χωρίς να λυγίζουν. Τότε ενδείκνυνται για µαγείρεµα. Ρύζι Περίπου ένας χρόνος. Πρέπει να φυλάσσεται σε χώρο χωρίς υγρασία. Μπορεί να αποθηκευτεί και σε γυάλινα βάζα καλά κλεισµένα. Το χύµα ρύζι καλό είναι να καταναλώνεται άµεσα, διότι είναι άγνωστο το διάστηµα που έχει παραµείνει στα τσουβάλια. Αν παραµείνει πολύ καιρό εκτεθειµένο σε αέρα και υγρασία υπάρχει κίνδυνος να παρουσιαστούν µικρά ζωύφια. Τότε είναι ακατάλληλο για βρώση.

3 Όσπρια ( Φασόλια, φακές, ρεβίθια, κουκιά, φάβα, µπιζέλια ) Ένα χρόνο, διότι µετά βράζουν δύσκολα. Φυλάσσονται σε δροσερό και ξηρό µέρος. εν πρέπει να τοποθετούνται σε κλειστά δοχεία ή nylon σακούλες, διότι πρέπει να αερίζονται. Ο καλύτερος τρόπος αποθήκευσης είναι σε πάνινα σακουλάκια. Μαύρη ζάχαρη 4 6 µήνες. Αποθηκεύεται σε αεροστεγές δοχείο για να διατηρηθεί η υγρασία της, έτσι ώστε να µην ξεραθεί. Φυλάσσεται σε δροσερό µέρος. Αν χάσει την υγρασία της και ξεραθεί, µπορεί να µαλακώσει ξανά, Πρακτική τοποθετώντας τη ζάχαρη σε ένα βαθύ πιάτο και τη σκεπάζοντάς συµβουλή τη µε ένα βρεγµένο πανί. Την επόµενη µέρα θα έχει επανέλθει.. Λευκή κατεργασµένη ζάχαρη 2 χρόνια. Σε αντίθεση µε τη µαύρη ζάχαρη, η λευκή δεν θέλει καθόλου υγρασία, διότι σκληραίνει. Τοποθετείται σε αεροστεγές δοχείο και φυλάσσεται σε ξηρό µέρος. Αν αποθηκευθεί σωστά µπορεί να διατηρηθεί για χρόνια. Αν η ζάχαρη απορροφήσει υγρασία και πετρώσει, µπορεί να ξαναγίνει σπυρωτή, τοποθετώντας την σε µια πλαστική σακούλα Πρακτικές τροφίµων και χτυπώντας την ελαφρά µε ένα σφυράκι και έπειτα συµβουλές λιώνοντας τα µικρότερα κοµµάτια µε ένα γουδοχέρι και τα ακόµη µικρότερα σε ένα µύλο µπαχαρικών. Ξίδι 2 χρόνια πριν ανοιχθεί και 1 χρόνο µετά το άνοιγµά του. Το καπάκι του µπουκαλιού πρέπει να είναι πάντα καλά κλειστό ειδάλλως ξεθυµαίνει. Το λευκό ξίδι µένει αναλλοίωτο περισσότερο καιρό από τους άλλους τύπους. Αλεύρι 6 12 µήνες το λευκό, 1 3 το ολικής αλέσεως.

4 Χρήσιµη συµβουλή Τοποθετείται σε αεροστεγές δοχείο, ώστε να µη χάσει την υγρασία του και φυλάσσεται σε δροσερό και ξηρό µέρος. Ενδείκνυται η αποθήκευσή του στο ψυγείο στους 5 ο C. Το αλεύρι για όλες τις χρήσεις, καθώς και αυτό που χρησιµοποιείται για την παρασκευή ψωµιού διατηρείται στη θερµοκρασία αυτή µέχρι και δυο χρόνια και στην κατάψυξη για απεριόριστο χρόνο. Το αλεύρι ολικής αλέσεως θα διατηρηθεί σε καλή κατάσταση για περίπου 6 µήνες στο ψυγείο και για 12 µήνες στην κατάψυξη. Αν πρόκειται να χρησιµοποιηθεί αλεύρι που είχε αποθηκευθεί στο ψυγείο ή την κατάψυξη, πρέπει πρώτα να ξεπαγώσει και να αποκτήσει τη θερµοκρασία του περιβάλλοντος, ειδάλλως θα επηρεάσει τη δράση των υπόλοιπων υλικών της συνταγής, όπως για παράδειγµα της µαγιάς, του baking powder. Baking powder Έλεγχος ποιότητος µήνες ή µέχρι την ηµεροµηνία λήξης που αναγράφεται στη συσκευασία. Φυλάσσεται σε ξηρό µέρος. Το κουτί ή το δοχείο αποθήκευσης θα πρέπει να κλείνει καλά µετά από κάθε χρήση. Το κουτάλι ή τα σκεύη µέτρησης θα πρέπει να είναι εντελώς στεγνά πριν βυθιστούν στη συσκευασία. Αν σε ένα φλιτζάνι που είναι κατά το 1/3 του γεµάτο µε καυτό νερό εγχυθεί ένα κουταλάκι baking powder και αυτό αφρίσει έντονα, τότε είναι σηµαίνει ότι έχει ακόµη δυνατή δράση. Αν όχι, είναι ακατάλληλο για χρήση. Μαγειρική σόδα Έλεγχος ποιότητος µήνες ή µέχρι την ηµεροµηνία λήξης που αναγράφεται στη συσκευασία. Φυλάσσεται σε ξηρό µέρος. Το κουτί ή το δοχείο αποθήκευσης θα πρέπει να κλείνει καλά µετά από κάθε χρήση. Το κουτάλι ή τα σκεύη µέτρησης θα πρέπει να είναι εντελώς στεγνά πριν βυθιστούν στη συσκευασία. Αν σε ένα φλιτζάνι εγχυθεί 1 1 / 2 κουταλάκι του γλυκού σόδα και προστεθεί µια κουταλιά ξίδι και το µείγµα αυτό αφρίσει έντονα, τότε είναι σηµαίνει ότι έχει ακόµη δυνατή δράση. Αν όχι, είναι ακατάλληλη για χρήση. Κονσερβοποιηµένα τρόφιµα

5 Έλεγχος ποιότητος 1 2 χρόνια, εκτός αν στην ηµεροµηνία λήξεως της συσκευασίας αναγράφεται κάτι διαφορετικό. Όσο οι κονσέρβες παραµένουν κλειστές, διατηρούνται σε δροσερό και ξηρό µέρος. Από τη στιγµή που θα ανοιχθεί µια κονσέρβα χρειάζεται ψυγείο. Το περιεχόµενο της κονσέρβας πρέπει απαραιτήτως να τοποθετηθεί σε ένα γυάλινο σκεύος, διότι υπάρχει κίνδυνος οξείδωσης της µεταλλικής συσκευασίας, και επίσης διότι αν η κονσερβοποιηµένη τροφή παραµείνει στη συσκευασία αναπτύσσει µια δυσάρεστη οσµή. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίδεται στην εξωτερική κατάσταση της κονσέρβας. Αν είναι φουσκωµένη, χτυπηµένη ή οξειδωµένη, υπάρχει µεγάλη πιθανότητα να έχει αλλοιωθεί το περιεχόµενό της και να είναι ακατάλληλη για χρήση. Μέλι Πρακτική συµβουλή 12 µήνες. Πρέπει να συντηρείται σε αεροστεγώς κλεισµένο γυάλινο δοχείο, σε χώρο σκοτεινό και σε θερµοκρασία δωµατίου. Ένα από τα σηµαντικότερα προβλήµατα που αντιµετωπίζει το µέλι όσον αφορά τη συντήρησή του είναι η κρυστάλλωση ή αλλιώς, το ζαχάρωµα. Πρόκειται για µια φυσική διεργασία κατά την οποία τα υγρά του στερεοποιούνται και παρατηρείται κρυστάλλωση των υδατανθράκων του. Τείνει να ζαχαρώνει πιο γρήγορα όταν είναι στο ψυγείο. Το ζαχαρωµένο µέλι δεν είναι χαλασµένο. Αν το µέλι έχει ζαχαρώσει, µπορεί να επανέλθει στην αρχική του κατάσταση, βυθίζοντας το γυάλινο δοχείο που το περιέχει σε ζεστό νερό, µέχρι να λιώσουν οι κρύσταλλοι. Το νερό δεν πρέπει να είναι καυτό, διότι καταστρέφονται τα φυσικά ένζυµα του µελιού και µειώνεται η θρεπτική του αξία. Καφές 2 χρόνια. Μετά το άνοιγµά του καλό είναι να καταναλώνεται µέσα σε περίπου 15 ηµέρες, διότι µετά χάνει το άρωµα και τη γεύση του. Φυλάσσεται µακριά από αέρα, υγρασία, ζέστη και φως. Συνίσταται η τοποθέτησή του σε αεροστεγή γυάλινα ή κεραµικά επισµαλτωµένα στο εσωτερικό τους σκεύη.

6 Μπορεί να αποθηκευθεί και στο ψυγείο, αρκεί να είναι αεροστεγώς κλεισµένη η συσκευασία του. Ασθένειες που οφείλονται σε βακτήρια στα τρόφιµα Σαλµονέλωση Τροφές που συναντώνται Αιτίες πρόκλησης Συµπτώµατα Χαρακτηριστικά νόσου Προληπτικά µέτρα Πουλερικά, κόκκινο κρέας, αυγό, ξηρά τρόφιµα, γαλακτοκοµικά προϊόντα. Σαλµονέλες. Βακτήρια µε ευρεία διάδοση στη φύση. Ζουν και αναπτύσσονται στον εντερικό σωλήνα ανθρώπων και ζώων. υνατοί πονοκέφαλοι µε εµετούς, διάρροια, κοιλιακές κράµπες και πυρετό. Παιδιά, γέροι και άτοµα µε µειωµένη αντίσταση είναι πιο ευάλωτα. Σοβαρές µολύνσεις προκαλούν υψηλό πυρετό και µπορούν να επιφέρουν ακόµη και θάνατο. Μεταδίδεται µε βρώση µολυσµένων τροφίµων ή µε επαφή µε µολυσµένα άτοµα φορείς. Ακόµη, µεταδίδεται µε έντοµα, τρωκτικά και οικιακά ζώα. Επώαση: Συνήθως ώρες ιάρκεια: 2 7 ηµέρες Η Σαλµονέλα στα τρόφιµα καταστρέφεται µε θέρµανση στους 140 ο C επί 10 ή σε υψηλότερη θερµοκρασία επί λιγότερο χρόνο. Η ψύξη εµποδίζει την ανάπτυξη της Σαλµονέλας, αλλά αυτή µένει ζωντανή στα τρόφιµα στο ψυγείο ή σε ξηρά τρόφιµα. Σηπτική ηλητηρίαση Τροφές που συναντώνται Αιτίες πρόκλησης Συµπτώµατα Χαρακτηριστικά νόσου Ψητά, σούπες, σάλτσες από πουλερικά ή κόκκινο κρέας. Σηπτικό Κλωστρίδιο. Σποριογόνα βακτήρια που αναπτύσσονται απουσία αέρος. Οι θερµοκρασίες που φθάνουν στο κανονικό ψήσιµο τα περισσότερα τρόφιµα είναι ικανές να καταστρέψουν τα φυτικά τους κύτταρα, αλλά τα ανθεκτικά στη θερµότητα σπόρια µπορούν να επιζήσουν. Ναυτία ( χωρίς εµετό ), διάρροια, οξεία µόλυνση στόµαχου και εντέρου. Μεταδίδεται µε βρώση µολυσµένων τροφίµων µε υπερβολικό αριθµό µικροβίων.

7 Προληπτικά µέτρα Επώαση: Συνήθως 8 20 ώρες ιάρκεια: Μπορεί να διαρκέσει 24 ώρες Για πρόληψη ανάπτυξης επιζώντων βακτηρίων σε ψηµένα κρέατα, σάλτσες και κρέας κατσαρόλας που θα δεν θα καταναλωθεί άµεσα απαιτείται ψύξη στους 4 ο C ( θερµοκρασία ψυγεία ) ή χαµηλότερα, ειδάλλως διατήρηση το ανώτερο στους 60 ο C. Σταφυλοκοκκίαση Τροφές που συναντώνται Αιτίες πρόκλησης Συµπτώµατα Χαρακτηριστικά νόσου Προληπτικά µέτρα Γαλατόπιτα, τυρί, σαλάτα αυγού, πατατοσαλάτα, κοτοσαλάτα, ζυµαρικά, σαλάµι, χοιροµέρι. Χρυσίζων Σταφυλόκοκκος. Βακτήρια πολύ ανθεκτικά στη θερµότητα. Αναπτύσσονται και παράγουν τοξίνες που αντέχουν στη θερµότητα. Εµετός, διάρροια, πτώση, κοιλιακές κράµπες. Γενικά ήπια και συχνά αποδίδεται σε άλλες αιτίες. Μεταδίδεται µε τα τρόφιµα που πιάνονται µε το χέρι και τρώγοντας τα µολυσµένα µε τοξίνες τρόφιµα. Επώαση: Συνήθως 3 8 ώρες ιάρκεια: 1 2 ηµέρες Η ανάπτυξη των βακτηριδίων εµποδίζεται κρατώντας τα τρόφιµα θερµά άνω των 60 ο C ή τα ψυχρά σε θερµοκρασία κάτω των 4 ο C. Οι τοξίνες καταστρέφονται µε βρασµό επί µερικές ώρες ή σε χύτρα ταχύτητας στους 116 ο C επί 30. Αλλαντίαση Τροφές που συναντώνται Αιτίες πρόκλησης Συµπτώµατα Χαρακτηριστικά νόσου Προληπτικά µέτρα Κονσέρβες τροφίµων χαµηλής οξύτητας, καπνιστό ψάρι. Κλωστρίδιο Botulinum. Σποριογόνο µικρόβιο που πολλαπλασιάζεται και παράγει τοξίνες απουσία αέρος, όπως στις κονσέρβες. Αλληθωρισµός, αδυναµία κατάποσης, δυσκολία οµιλίας, προοδευτική αναπνευστική παράλυση, υψηλή θνησιµότητα. Μεταδίδεται µε βρώση µολυσµένων τροφίµων που περιέχουν την τοξίνη. Επώαση: Συνήθως ώρες ή περισσότερες ιάρκεια: 3 6 ηµέρες Τα σπόρια των βακτηρίων στα τρόφιµα καταστρέφονται σε υψηλές θερµοκρασίες που επιτυγχάνονται µε πίεση στα κονσερβοποιεία. Απαιτούνται άνω των 6 ωρών για καταστροφή των σπορίων στους 100 ο C. Η τοξίνη

8 καταστρέφεται µε βράσιµο επί Ο χρόνος εξαρτάται από το είδος του τροφίµου. Κατάλληλη εσωτερική θερµοκρασία ψησίµατος κρέατος Κόκκινο Κρέας Πουλερικά Παστό Χοιρινό Τύπος κρέατος Τρόπος ψησίµατος Βαθµοί o C Ελαφρύ ψήσιµο 60 Φρέσκο Βοδινό Μέτριο ψήσιµο 70 Καλό ψήσιµο 80 Κιµάς 70 Φρέσκο Μοσχάρι Καλό ψήσιµο 80 Φρέσκο Αρνίσιο Μέτριο ψήσιµο 70 Καλό ψήσιµο 80 Φρέσκο Χοιρινό Καλό ψήσιµο 80 Κοτόπουλο Καλό ψήσιµο 80 Γαλοπούλα Καλό ψήσιµο 80 Γαλοπούλα χωρίς κόκαλα Καλό ψήσιµο 80 Γέµιση Μέσα ή έξω από το πτηνό 74 Χοιροµέρι ωµό Ψήσιµο πριν καταναλωθεί 70 Χοιροµέρι Θέρµανση καλά ψηµένο πριν καταναλωθεί 60 Κοινά Αλλεργιογόνα τρόφιµα Γάλα Αυγό Χοιρινό Ψάρι Σοκολάτα Καρύδια Σιτάρι Ντοµάτες Λαχανικά Σόγια Εσπεριδοειδή Μούρα

9 Γενικές Οδηγίες Συνίσταται η αποφυγή κατάψυξης νωπών κρεάτων. Προτιµάται η άµεση κατανάλωσή τους. εν συνίσταται η ταυτόχρονη κατάψυξη διαφορετικών ειδών κρεάτων. Τα ήδη κατεψυγµένα κρέατα του εµπορίου µπορούν να τοποθετηθούν µαζί στην κατάψυξη, αρκεί κατά την αγορά του να είναι εντελώς κατεψυγµένα. Το νωπό κρέας που καταψύχεται πρέπει να τυλίγεται µε σελοφάν και να τοποθετείται σε Tupper που σφραγίζει. Η πιο ασφαλής µέθοδος κατάψυξης των τροφίµων, ώστε να διατηρούν τα θρεπτικά τους συστατικά και να µην αλλοιώνονται, είναι η κατάψυξή τους στους -18 ο C. Ο καλύτερος να ξεπαγώσουν τα κατεψυγµένα τρόφιµα είναι αυτό να συµβεί σταδιακά, αφήνοντας τα πρώτα στη συντήρηση του ψυγείου έως δυο ηµέρες αρκεί να µην έχουν νερά. Συνήθως, την πρώτη ηµέρα στη συντήρηση το κρέας βγάζει νερά. Άρα πρέπει να στεγνώσει, να τυλιχθεί ξανά µε νέο σελοφάν, προκειµένου να διατηρηθεί άλλη µια µέρα. Το κρέας εάν µείνει ξεσκέπαστο µπορεί να µαυρίσει. Το ξεπάγωµα κρεάτων, πουλερικών και ψαριών πρέπει να γίνεται σε ένα µπολ µε κρύο νερό, ώστε να µην ευνοείται η ανάπτυξη των βακτηρίων. Συνίσταται η αποφυγή του γρήγορου ξεπαγώµατος, όπως για παράδειγµα σε ζεστό νερό ή φούρνο µικροκυµάτων. Η έκθεση του παγωµένου κρέατος στο ζεστό νερό δηµιουργεί έγκαυµα στην εξωτερική του πλευρά, που το αλλοιώνει και συντελεί στην απώλεια των θρεπτικών του συστατικών. Πρόληψη από τα µικρόβια Κάποιοι χώροι του σπιτιού συχνά γίνονται ιδιαίτερα φιλόξενοι για ορισµένα παθογόνα µικρόβια. Οι ειδικοί περί της υγιεινής τονίζουν πως η τήρηση µερικών απλών κανόνων θα κρατήσουν τα µικρόβια µακριά. Συγκεκριµένα: Νεροχύτης Τα µικρόβια αγαπούν την υγρασία επειδή ευνοεί τον πολλαπλασιασµό τους, αλλά και τα αποφάγια. Ωστόσο αν ακολουθηθούν οι εξής απλοί κανόνες δεν υπάρχει κανένας λόγος ανησυχίας: Μετά το πλύσιµο των πιάτων επιβάλλεται ο καθαρισµός µε απορρυπαντικό και του νεροχύτη. Στο τέλος πρέπει να πλυθεί και το σφουγγαράκι και να στεγνώσει καλά. Οι πετσέτες πρέπει να πλένονται σχολαστικά και να χρησιµοποιούνται ξανά µόνο όταν έχουν στεγνώσει. Μια πρακτική λύση είναι το χαρτί κουζίνας. Τα πιάτα δεν πρέπει να µένουν πολύ ώρα στο νεροχύτη, επειδή, σε συνδυασµό µε τα νερά που λιµνάζουν στη γούρνα, αποτελούν πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη των µικροβίων.

10 Πάγκος της κουζίνας Στον πάγκο της κουζίνας συχνά καραδοκούν περισσότερα µικρόβια από ότι στην τουαλέτα. Για το λόγο αυτό οι ειδικοί συνιστούν: εν συνίσταται η χρησιµοποίηση ίδιων σκευών ή µαχαιροπήρουνων για τα ωµά και τα µαγειρεµένα τρόφιµα. Μόλις ολοκληρωθεί το κόψιµο των ωµών κρεάτων ή πουλερικών πρέπει να σαπουνίζονται και να ξεπλένονται σχολαστικά όλα τα σκεύη καθώς και οι επιφάνειες οι οποίες χρησιµοποιήθηκαν. Μετά από τη διαδικασία αυτή µπορούν στην ίδια επιφάνεια να κοπούν λαχανικά ή ψωµί. Πριν το µαγείρεµα επιβάλλεται το καλό πλύσιµο των χεριών µε σαπούνι και νερό. Το ίδιο πρέπει να επαναλαµβάνεται µετά το µαγείρεµα, καθώς και µετά την επαφή µε ωµά τρόφιµα. Κατά το ξεπάγωµα, τα κρέατα καλό είναι να µην τοποθετούνται απευθείας στον πάγκο της κουζίνας. Προτιµάται η τοποθέτηση τους σε ένα δοχείο ή πιάτο, το οποίο στη συνέχεια θα πλυθεί σχολαστικά. Τα ραγισµένα πιάτα ή τα πλαστικά σκεύη που έχουν χαραχθεί από µαχαίρια, επειδή στις σχισµές τους µπορεί να αναπτυχθούν µικρόβια. Ο πάγκος της κουζίνας πρέπει να καθαρίζεται καθηµερινά µε σαπούνι και νερό. Εάν η επιφάνεια του πάγκου δεν είναι λεία, συνίσταται η χρησιµοποίηση ενός αντιβακτηριδιακού προϊόντος και στη συνέχεια καθάρισµα µε βρεγµένο χαρτί κουζίνας ή πετσέτα. Ο κάδος των απορριµµάτων πρέπει να αδειάζει καθηµερινά και να απολυµαίνεται συστηµατικά. Ψυγείο Στο ψυγείο, χάρη στη χαµηλή θερµοκρασία, µειώνεται µεν ο ρυθµός ανάπτυξης των µικροβίων, αλλά αυτά δεν παύουν να υπάρχουν και για το λόγο αυτό είναι σηµαντικό να µην εφάπτονται τα διάφορα τρόφιµα µεταξύ τους, ιδιαίτερα τα ωµά µε τα µαγειρεµένα. Για την καλύτερη συντήρηση των τροφίµων επιβάλλεται η τήρηση ορισµένων προληπτικών µέτρων: Όταν τοποθετούνται λαχανικά στα ράφια του ψυγείου πρέπει να φυλάσσονται σε πλαστικές σακούλες. Όταν αποθηκεύονται ωµά κρέατα ή πουλερικά πρέπει να είναι πολύ καλά τυλιγµένα ή τοποθετηµένα σε κλειστά σκεύη. Επίσης, συνίσταται η τοποθέτησή τους στο κάτω µέρος του ψυγείου, ώστε να µη στάζουν υγρά ή αίµα πάνω στα άλλα τρόφιµα. Τα τρόφιµα στα οποία έχει αναπτυχθεί µούχλα πρέπει να πετάγονται και οι επιφάνειες του ψυγείου να πλένονται µε σαπούνι και ζεστό νερό. Τα αυγά πρέπει να φυλάσσονται στην ειδική θήκη του ψυγείου, η οποία κλείνει και τα αποµονώνει από τα άλλα τρόφιµα. ιαφορετικά, πριν την τοποθέτηση τους στο ψυγείο καλό είναι πρώτα να σαπουνίζονται.

11 Μπάνιο Η υγρασία που αναπτύσσεται στο µπάνιο, σε συνδυασµό µε τις οργανικές ουσίες που υπάρχουν στα σιφώνια, τις βρεγµένες πετσέτες και τη µπανιέρα, αποτελούν ευνοϊκές συνθήκες για την ανάπτυξη των µικροβίων. Για το λόγο αυτό πρέπει να ακολουθούνται οι παρακάτω κανόνες: Όταν οι πετσέτες είναι πολύ βρεγµένες πρέπει να αλλάζονται ή να απλώνονται στον καθαρό αέρα να στεγνώσουν, πριν χρησιµοποιηθούν ξανά. Στο σηµείο όπου είναι τοποθετηµένο το σαπούνι δεν πρέπει να λιµνάζουν νερά. Συνίσταται η χρήση υγρού σαπουνιού, διότι είναι πιο υγιεινό. Τα σφουγγάρια πρέπει να κρέµονται για να στεγνώνουν εύκολα. Τα νερά που πέφτουν στο δάπεδο πρέπει να σφουγγαρίζονται και η σφουγγαρίστρα να στεγνώνει στον καθαρό αέρα. Τα σφουγγάρια και τα οι λεκάνες που χρησιµοποιούνται στο µπάνιο δεν πρέπει να µεταφέρονται σε άλλους χώρους. Ο κάδος των απορριµµάτων πρέπει να αδειάζει καθηµερινά και να απολυµαίνεται συστηµατικά. Λεκάνη τουαλέτας Ένας πολύ εύκολος τρόπος µετάδοσης µικροβίων που διαβούν στο έντερο, όπως για παράδειγµα κολοβακτηρίδια, είναι η µη σωστή υγιεινή των χεριών µετά την έξοδο από την τουαλέτα. Επιβάλλεται το πλύσιµο τους µε σαπούνι και ζεστό νερό για τουλάχιστον 15, καθώς και το καλό σκούπισµα. Επίσης: Όταν χρησιµοποιηθεί το καζανάκι πρέπει το καπάκι της τουαλέτας να είναι κλειστό. Επιβάλλεται η καθηµερινή καθαριότητα της λεκάνης µε σαπούνι και ζεστό νερό. Εάν η λεκάνη χρησιµοποιείται από πολλά άτοµα πρέπει να καθαρίζεται µε ένα πανί το οποίο έχει εµποτιστεί µε χλωρίνη και στη συνέχεια να σκουπιστεί µε ένα βρεγµένο πανί. Για µεγαλύτερη ασφάλεια µπορεί να χρησιµοποιηθεί αντιβακτηριδιακό καπάκι, πάντοτε µε σε συνδυασµό µε την καθηµερινή καθαριότητα της λεκάνης. Εάν υπάρχει ασθενής Σε περίπτωση που υπάρχει κάποιος ασθενής, επιβάλλεται σχολαστική καθαριότητα, ώστε να µην απειληθεί η υγεία και των υπολοίπων. Συγκεκριµένα: Να µη χρησιµοποιείται από άλλον η πετσέτα του ασθενούς. Να πλένονται καλά µε σαπούνι και νερό τα σκεύη που χρησιµοποιεί. Να απολυµαίνεται ο πάγκος της κουζίνας. Να πλένεται τακτικά και µε χλωρίνη η λεκάνη της τουαλέτας, ιδιαίτερα όταν ο ασθενής έχει διάρροια.