Oδηγός Aποκριάς. Πού θα πάτε Tί θα δείτε

Transcript

1 Oδηγός Aποκριάς 2015 Πού θα πάτε Tί θα δείτε

2

3

4 4 Επίγραμμα Καλώς τους! Πριν ένα χρόνο, τις ίδιες μέρες, στον πρώτο οδηγό για τις Απόκριες στην Κοζάνη, σαν Επίγραμμα είχαμε σημειώσει τα εξής: Ελάτε μαζί μας στο ταξίδι του χρόνου, να αναβιώσουμε τα μοναδικά αποκριάτικα έθιμα της περιοχής αλλά και να περιδιαβούμε στα μοναδικά αξιοθέατα του Ν. Κοζάνης. Σας προσκαλούμε μέσα από τις σελίδες του τουριστικού οδηγού να μάθετε για τα Αποκριάτικα δρώμενα, να ανακαλύψετε το Κοζανίτικο χιούμορ, να γλεντήσετε με την ψυχή σας, να τραγουδήσετε ξεδιάντροπα και μασκαρλίτ'κα τραγούδια, τα οποία λέγονται στο κοζανίτικο γλωσσικό ιδίωμα. Θα μπορέσετε επίσης να παρακολουθήσετε μια από τις παραστάσεις στο ντόπιο γλωσσικό ιδίωμα που "ανεβαίνουν" κάθε χρόνο τέτοιες ημέρες στην πόλη της Κοζάνης. Γιατί εδώ στην Κοζάνη στις Τρανές τ'ς Απουκρές όποιος έρθει θα ξεκλιαστεί στου χουρό, θα καρκαλιστεί μι τα μπέντια και τα μασάλια κι θα του φχαριστηθεί. Μην παραλείψετε όμως να γευθείτε τοπικές καταπληκτικές σπεσιαλιτέ, όπως κοζανίτικα γιαπράκια, κεφτέδες με κρεμμύδια, παραδοσιακά κιχιά και πίτες. Όμως φέτος έχετε την ευκαιρία να περιηγηθείτε στο καλάθι των αγροτικών προϊόντων της Περιφερειακής Ενότητας Κοζάνης για να πάρετε μια πρώτη εικόνα από το υπέροχο μωσαϊκό γεύσεων των προϊόντων του Νομού Κοζάνης. Η αποδοχή του οδηγού της Αποκριάς πέρυσι ξεπέρασε τις προσδοκίες μας. Φέτος αποφασίσαμε να διπλασιάσουμε τα τεύχη και να βγάλουμε αντίτυπα! Ανταποκρινόμενοι στο δικό σας κάλεσμα και για να φτάσει παντού η έκδοσή μας. Παίρνοντας λοιπόν μαζί σας όλες αυτές τις εικόνες, τα ακούσματα και τις γεύσεις σας ευχόμαστε "καλή Αποκριά κι τ' χρόν' καλύτιρα"! Να ξανάρθητι! Λύσανδρος Ρήγας

5 Iδανικός προορισμός 3χλμ. έξω από την πόλη της Πτολεμαΐδας το Hotel Ioannou είναι ένας πολυχώρος πολυτέλειας και... πολλαπλών απολαύσεων. Δεν είναι απλά η μοναδική πρόταση διαμονής τεσσάρων αστέρων στον νομό. Eίναι η πιο φρέσκια άποψη με 28 δωμάτια που ξεπερνούν τις απαιτήσεις, ρεστοράν με ακαταμάχητες εμπνεύσεις, και σύγχρονα εξοπλισμένους φινετσάτους χώρους που καλύπτουν μεγάλες επιθυμίες χειμώνα ή καλοκαίρι. Eκτός από ανεξάντλητες προτάσεις για δραστηριότητες και εξορμήσεις, το Hotel Ioannou Resort θα σας προσφέρει την πιο επιτυχημένη επαγγελματική ή κοινωνική εκδήλωση ως μία ακόμα επιβεβαίωση ότι η φιλοξενία είναι δική του υπόθεση. 3ο χλμ. Πτολεμαΐδας - Φλώρινας, Πτολεμαΐδα τηλ: , info@ioannou-resort.gr

6 6 Oδηγός Aποκριάς 2015 Eτήσια έκδοση της εφημερίδας Πρωινός Λόγος Iδιοκτήτης - Eκδότης: Λύσανδρος Pήγας Διεύθυνση Διαφήμισης: Φωτεινή Παφίλη Kείμενα διαφήμισης: Iωάννα Παπαδημητρίου Aρθρογράφοι: Φανή Φτάκα - Τσικριτζή, Ματίνα Τσικριτζή - Μόμτσιου, Λάζαρος M. Kουζιάκης, Γιάννης Πλόσκας, Γιάννης Κορκάς Δημιουργικό: Δέσποινα Mπεσίρη Φωτογραφικό αρχείο: Δημήτρη Στραβού - Χρήστου Μπλέτσου Eκτύπωση: ΑΦΟΙ Λ. ΑΚΡΙΤΙΔΗ ΟΕ Γραφεία: Tσιμισκή 5, Kοζάνη Tηλέφωνα: & proinoslogos@yahoo.gr & proinoslogos@otenet.gr Aπόκριες 2015

7 εστιατόριο: Άγιος Παντελεήμονας, Λίμνη Βεγορίτιδας : : Εστιατόριο Το εστιατόριο μας βρίσκετε στο χωριό του Αγ. Παντελεήμονα και προσφέρει μοναδικές στιγμές γευσιγνωσίας και χαλάρωσης με εκπληκτική θέα στην λίμνη Βεγορίτιδα. Σε ένα ζεστό και φιλικό περιβάλλον θα βρείτε παραδοσιακές συνταγές και γεύσεις που το μεγαλύτερο μυστικό τους είναι τα αγνά υλικά και το μεράκι μας για αυτό που κάνουμε. Γαστρονομικό Μουσείο Ακριβώς δίπλα στην λίμνη, σε ένα μέρος όπου η ομορφιά του τοπίου σε καλεί κοντά του, δημιουργήσαμε για εσάς έναν χώρο υποδοχής και φιλοξενίας. Σκοπός μας να αποτυπώσουμε την καθημερινότητα των προγόνων μας μέσα στο σπιτικό τους αναδεικνύωντας έτσι την οικιακή λειτουργία.

8 8 ΑΠΟΚΡΙΑ στην Κοζάνη Φέτους Μπακλαβά Γιοκ! Τα «Άσεμνα» των Φανών Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α ΑΠΟΚΡΙΑ στο Δήμο Σερβίων - Βελβεντού Αποκριές και εκλογές ΑΠΟΚΡΙΑ στο Δήμο Βοΐου ΑΠΟΚΡΙΑ στο Δήμο Εορδαίας Στερεότυπες εκφράσεις της κοζανίτικης διαλέκτου Η χαρτογράφηση των τοπικών προϊόντων του Νομού Κοζάνης 80 Κέντρα διασκεδάσεων τις Απόκριες στη δεκαετία του

9

10 10 Δ H M O Σ Κ Ο Ζ Α Ν Η Σ ΑΠΟΚΡΙΑ στην Κοζάνη 12 Φεβρουαρίου - 23 Φεβρουαρίου 2015 ΤΣΙΚΝΟΠΕΜΠΤΗ 12 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου Βοϊωτών Κοζάνης Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου Μαυροδενδρίου Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου Αιανής Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου Καπνοχωρίου «Άγιος Γεώργιος» Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα του ΚΑΠΗ Κοζάνης Πλατεία Ελευθερίας: Κουδουνοφόροι του Σοχού Θες/νίκης Πλατεία Ελευθερίας: Χαιρετισμός και καλωσόρισμα της Αποκριάς από τον Δήμαρχο κ. Λευτέρη Ιωαννίδη Πλατεία Ελευθερίας: Φανός «Πηγάδ απ του Κεραμαριό» Φανός «Πηγάδ απ του Κεραμαριό»: Γλέντι του Φανού ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 13 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ Καφέ Αβάντζο: Αποκριάτικος Χορός για τα παιδιά των: ΚΔΑΠμΕΑ, Ειδικό Σχολείο, ΚΕΚ ΑμΕΑ, ΕΕΕΚ, Ειδικό Γυμνάσιο, Κιβωτός Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου Δρεπάνου Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα Ρόδου του Μανώλη Ζερβού Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα Φιλαθλητικού - Ορειβατικού Συλλόγου Εράτυρας «Η Σέλτσα» Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα και Φανός «Κρεβατάκια» Πλατεία Ελευθερίας: Φανός «Γιτιά» Φανός«Κρεβατάκια»: Γλέντι του Φανού Φανός «Γιτιά»: Γλέντι του Φανού

11 Α Π Ο Κ Ρ Ι Α Σ Τ Η Ν Κ Ο Ζ Α Ν Η 11 ΣΑΒΒΑΤΟ 14 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου Νέας Χαραυγής «Εύξεινος Λέσχη» Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου Oσσαίων Λαγκαδά Θεσσαλονίκης «Η Αγία Κυράννα» Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου Καισαρειάς Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα του Χορευτικού Ομίλου Κοζάνης Πλατεία Ελευθερίας: Φανός «Μπουντανάθκα» Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα Ομίλου Δυτικής Θες/νίκης «Το Σεριάνι» Φανός «Μπουντανάθκα»: Γλέντι του Φανού

12 12 Δ H M O Σ Κ Ο Ζ Α Ν Η Σ ΜΙΚΡΗ ΑΠΟΚΡΙΑ - ΚΥΡΙΑΚΗ 15 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ ΠΑΙΔΙΚΗ ΑΠΟΚΡΙΑ Πλατεία Ελευθερίας - Λέσχη Αξιωματικών Φρουράς Κοζάνης Νομαρχία Κοζάνης: Έναρξη Παρέλασης Μικρού Καρνάβαλου με τη συνοδεία Πανδώρας και Παιδικών Ομάδων Μεταμφιεσμένων κατά μήκος της οδού Δημοκρατίας Πλατεία Ελευθερίας - Κεντρικός Πεζόδρομος Ειρήνης: Παιδικά Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικών Συλλόγων ος όροφος Λέσχης Αξιωματικών Κοζάνης: Ηappenings, προσωπογραφίες, παραδοσιακά παιχνίδια και πολλές άλλες εκπλήξεις (συνδιοργάνωση: Φανός «Λάκκους τ Μάγγαν» - Σώμα Ελληνικού Οδηγισμού Κοζάνης-Προσωπογραφίες από την Έλενα Γώγου) Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου Λευκόβρυσης Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα Συλλόγου Κρητών Ν. Κοζάνης «Η Μεγαλόνησος» Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου Πετρανών Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα Συλλόγου Σκλιβανιτών Ιωαννίνων Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα και Φανός «Παύλος Μελάς» Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου «Ιωακείμ Λιούλιας» Κρόκου Φανός «Παύλος Μελάς»: Γλέντι του Φανού ΔΕΥΤΕΡΑ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου Κάτω Κώμης Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου Βατερού Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου Αγίου Αθανασίου και Φανός «Άι Θανάσης» Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου Αγίου Δημητρίου «Τα Παρταλόπλα» Πλατεία Ελευθερίας: Παρουσίαση μονόπρακτου «Ο ΞΕΡΙΖΩΜΟΣ» από τη θεατρική ομάδα του Συλλόγου και Φανός «Άι Δημήτρης» Φανός «Άι Θανάσης»: Γλέντι του Φανού Φανός «Άι Δημήτρης»: Γλέντι του Φανού

13 Α Π Ο Κ Ρ Ι Α Σ Τ Η Ν Κ Ο Ζ Α Ν Η ΤΡΙΤΗ 17 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 18:30 Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου Ροδιανής 19:00 Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου Καλονερίου «Βρογγίστα» ΤΕΙ Κοζάνης: Άναμμα Φανού Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα και Φανός «Πλατάνια» 20:00 Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικό Συγκρότημα Μυτιληνιών Σάμου Πλατεία Ελευθερίας: Φανός «Κεραμαριό» Φανός «Κεραμαριό»: Γλέντι του Φανού Φανός «Πλατάνια»: Γλέντι του Φανού 13

14 14 Δ H M O Σ Κ Ο Ζ Α Ν Η Σ ΤΕΤΑΡΤΗ 18 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου Άνω Κώμης Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου Σκ ρκας Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου «Κόζιανι» Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα και Φανός «Αριστοτέλης» Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου Καλοχωρίου Θες/νίκης Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου Αλωνακίων Φανός «Αριστοτέλης»: Γλέντι του Φανού ΠΕΜΠΤΗ 19 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα του ΚΑΠΗ Σιάτιστας Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου Κλείτους Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου Μεταξιωτών Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου «Μακεδνοί» Πλατεία Ελευθερίας: Φανός «Σκ ρκα» Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου Νέας Χαραυγής Φανός «Σκ ρκα»: Γλέντι του Φανού ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 20 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ Πλατεία Ελευθερίας - Κεντρικοί Πεζόδρομοι: Sourd Games με διοργανωτές τους Προσκόπους, το Σώμα Ελληνικού Οδηγισμού Κοζάνης και το Τοπικό Συμβούλιο Νέων Κοζάνης Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου Γρεβενιωτών Κοζάνης «Ο Αιμιλιανός» Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου Γέφυρας Θες/νίκης «ΜΕΤΡΕΣ-ΣΩΖΟΥΠΟΛΗ» Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα και Φανός «Αλώνια»

15 Α Π Ο Κ Ρ Ι Α Σ Τ Η Ν Κ Ο Ζ Α Ν Η Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα Πρότυπου Πολιτιστικού Συλλόγου ΖΕΠ Κοζάνης Φανός «Αλώνια»: Γλέντι του Φανού ΣΑΒΒΑΤΟ 21 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα του Συλλόγου Μικρασιατών και Θρακιωτών Δήμου Κοζάνης (πρώην Δήμου Ελλησπόντου) Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα της Ευξείνου Λέσχης Κοζάνης Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα του Συνδέσμου Γραμμάτων και Τεχνών Ν. Κοζάνης Πλατεία Ελευθερίας: Φανός «Λάκκους τ Μάγγαν» Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα του Λαογραφικού Ομίλου «Φίλοι της Παράδοσης» Φανός «Λάκκους τ Μάγγαν»: Γλέντι του Φανού Πλατεία Ελευθερίας: Επιδείξεις Μοντέρνου Χορού του Συλλόγου «Μακεδονική Δύναμη» Κεντρικός Πεζόδρομος: Πάρτι Νεολαίας του Τοπικού Συμβουλίου Νέων Κοζάνης

16 16 Δ H M O Σ Κ Ο Ζ Α Ν Η Σ ΜΕΓΑΛΗ ΑΠΟΚΡΙΑ - ΚΥΡΙΑΚΗ 22 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου «Αναγέννηση» Κοζάνης Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου Νέας Καρδιάς «Η Πρόοδος» Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα Πολιτιστικού Συλλόγου Νίκαιας Λάρισας Πλατεία Ελευθερίας: Χορευτικά Τμήματα του Συλλόγου Μικρασιατών Π.Ε. Κοζάνης Παύλου Μελά έως τέρμα Πλατείας Αριστοτέλους: Παρέλαση Αρμάτων και ομάδων μεταμφιεσμένων Μετά το πέρας της παρέλασης στην Πλατεία Ελευθερίας: Άναμμα Κεντρικού Φανού από τον Δήμαρχο Κοζάνης κ. Λευτέρη Ιωαννίδη - Δεξίωση στο Δημαρχείο Άναμμα όλων των Φανών: Άι Δημήτρης, Άι Θανάσης, Αλώνια, Αριστοτέλης, Γιτιά, Κασμιρτζήδις, Κεραμαριό, Κρεβατάκια, Λάκκους τ Μάγγαν, Μπουντανάθκα, Π. Μελάς, Πηγαδ απ του Κεραμαριό, Πλατάνια, Σκ ρκα. ΚΑΘΑΡΗ ΔΕΥΤΕΡΑ 23 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ Οι Σύλλογοι προσφέρουν νηστίσιμα: Εξωκλήσι Σταυρού (Πολιτιστικός Σύλλογος Ροδιανής) Πάρκο Αγίας Παρασκευής Άνω Κώμης (Πολιτιστικός Σύλλογος Άνω Κώμης) Εξωκλήσι Αϊ Λια (Πολιτιστικός Σύλλογος Κάτω Κώμης) Εξωκλήσι Αγίου Πνεύματος (Πολιτιστικός Σύλλογος Κρόκου) Άγιος Χαράλαμπος Κοζάνης (Σύλλογος Γρεβενιωτών Κοζάνης) Αγία Παρασκευή Κοζάνης (Σύλλογος Σαμαριναίων Κοζάνης) Πάρκο Συλλόγου Ηπειρωτών (Σύλλογος Ηπειρωτών Κοζάνης) Ψηλός Άι - Λιας (Ελληνικός Ορειβατικός Σύλλογος Κοζάνης) Κεντρική Πλατεία Κερασιάς (Αθλητικός Μορφωτικός Σύλλογος Κερασιάς) Παναγία Καισαρειάς (Μορφωτικός Σύλλογος Καισαρειάς) Πλατεία Υποσμηναγού Ν. Γιολδάση Κοζάνης - Χώρος του Φανού (Πολιτιστικός Σύλλογος Παύλου Μελά) Ιππικό Κέντρο - Πετρανά (Ιππικός Σύλλογος Κοζάνης) Μελίσσια (Πολιτιστικός Μορφωτικός Σύλλογος Μελισσίων) Εξωκλήσι Αγίου Αθανασίου (Πολιτιστικός Σύλλογος Αγίας Παρασκευής) Καταφύγιο Σμάθκο (Σύλλογος Ελλήνων Ορειβατών Κοζάνης)

17 Α Π Ο Κ Ρ Ι Α Σ Τ Η Ν Κ Ο Ζ Α Ν Η Δάσος Κουρί / Κατασκηνωτικό Κέντρο Γ. Χαλκιάς (Ένωση Παλαιών Προσκόπων Κοζάνης) Χώρος Συλλόγου Κήπου (Πολιτιστικός Σύλλογος Κήπου) Περιοχή Σμάθκο (Σύλλογος Κασμιρτζήδις) 17 Η ΑΠΟΚΡΙΑ ΣΤΟΝ ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΔΗΜΟ ΚΟΖΑΝΗΣ ΑΙΑΝΗ Τσικνοπέμπτη 12/2 20:00 Άναμμα όλων των Φανών /Γλέντι στο Φανό «Μύλος» Σάββατο 14/2 20:00 Άναμμα Παιδικού Φανού «Λακουστά» Κυριακή 15/2 20:00 Άναμμα Παιδικού Φανού «Μυρμήγκου» Δευτέρα 16/2 20:00 Άναμμα Φανού «Ιτιάς» Τρίτη 17/2 20:00 Άναμμα Φανού «Μύλος» Τετάρτη 18/2 20:00 Άναμμα Φανού «Λακουστά» Πέμπτη 19/2 20:00 Άναμμα Φανού «Χορταρίτσια» Παρασκευή 20/2 10:00 Άναμμα Παιδικού Φανού «Ιτιάς» 20:00 Άναμμα Φανού «Μυρμήγκου» Σάββατο 21/2 20:00 Κεντρική Πλατεία Άναμμα Φανού Κυριακή 22/2 15:00 Κεντρική Οδός Αιανής Παρέλαση Φανών με άρματα 21:00 Άναμμα όλων των Φανών

18 18 Δ H M O Σ Κ Ο Ζ Α Ν Η Σ ΚΡΟΚΟΣ Σάββατο 14/2 20:30 Άναμμα Φανού «Γερακάκι» Κυριακή 15/2 11:00 Κεντρική Πλατεία Παρέλαση αρμάτων και Ομάδων Μεταμφιεσμένων Τετάρτη 18/2 21:00 Πνευματικό Κέντρο Κρόκου Πάρτυ Μεταμφιεσμένων Παρασκευή 20/2 20:30 Γυμνάσιο Κρόκου Άναμμα Φανού «Ιωακείμ Λιούλιας» Σάββατο 21/3 18:00 Κεντρική Πλατεία Άναμμα Παιδικού Φανού Κυριακή 22/3 20:30 Κεντρική Πλατεία Άναμμα Φανού ΑΝΩ ΚΩΜΗ Τσικνοπέμπτη 12/2 16:00 Προαύλιο του Συλλόγου Άναμμα Παιδικού Φανού 17:00 Προαύλιο του Συλλόγου Άναμμα Φανού Κυριακή 22/2 17:00 Κεντρική Πλατεία Παρέλαση με άρματα 20:00 Κεντρική Πλατεία Άναμμα Φανού ΚΑΤΩ ΚΩΜΗ Σάββατο 14/2 18:00 Σύλλογος «Αριστοτέλης» Άναμμα Παιδικού Φανού Πέμπτη 19/2 20:00 Άναμμα του Φανού της γειτονιάς Κυριακή 22/2 18:00 Κεντρική Πλατεία Άνω Κώμης Συμμετοχή στην Παρέλαση με άρματα 20:00 Κεντρική Πλατεία Άναμμα Φανού ΑΛΛΕΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ Τσικνοπέμπτη 12/2 20:30 Άναμμα Φανού στην Τοπική Κοινότητα: Κτενίου Σαββάτο 14/2 20:30 Άναμμα Φανών στις Τοπικές Κοινότητες: Ρυμνίου και Χρωμίου 12:00 Άναμμα Φανού στην Τοπική Κοινότητα Κερασιάς Κυριακή 15/2 18:00 Άναμμα Παιδικού Φανού στην Τοπική Κοινότητα Λευκοπηγής 19:00 Άναμμα Φανού στην Τοπική Κοινότητα Καρυδίτσας 19:00 Άναμμα Παιδικού Φανού στην Τοπική Κοινότητα Ροδιανής 20:30 Άναμμα Φανού στην Τοπική Κοινότητα Αγίας Παρασκευής Σαββάτο 21/3 20:30 Άναμμα Φανού στην Τοπική Κοινότητα: Καισαρειάς Κυριακή 22/2 20:30 Άναμμα Φανών στις Τοπικές Κοινότητες: Λευκοπηγής, Κήπου, Μεταμόρφωσης και Ροδιανής

19 ΘΕΑΤΡΟ ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. ΚΟΖΑΝΗΣ «Η ΣΤΙΡΓΙΑΝΗ ΚΙ Ο ΣΤΥΛΟΝ» Κείμενο - Σκηνοθεσία: Γιώργος Χ. Παφίλης Παρασκευή 13 Φεβρουαρίου έως και Σάββατο 21 Φεβρουαρίου Ώρα 21:00 Τιμή Εισιτηρίων: Γενική είσοδος: 8, Φοιτητικό-Μαθητικό-Άνεργοι: 6, Γκρούπ 6 ατόμων και πάνω: 6 /άτομο ΑΙΘΟΥΣΑ ΦΙΛΙΠΠΟΣ Πληροφορίες: ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ «ΟΙ ΚΑΝΑΝΚΑΙΡΙΣΙΟΙ» «ΖΟΥΣΑΝ» Κείμενο - Σκηνοθεσία: Μανώλης Μαρκόπουλος Δευτέρα 16 Φεβρουαρίου έως και Σάββατο 21 Φεβρουαρίου ώρα 21:30 (Καθημερινές) Σάββατο 21 Φεβρουαρίου ώρα 19:30 Τιμή Εισιτηρίου:7 ΚΙΝΗΜΑΤΟΘΕΑΤΡΟ ΟΛΥΜΠΙΟΝ Πληροφορίες: ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΚΑΣΜΙΡΤΖΗΔΩΝ «ΙΓΩ ΗΡΘΑ ΓΙΑ ΛΙΓΟΥ» Σενάριο: Γιάννης Πλόσκας, Τζίμης Τσιάνας Σκηνοθεσία: Μαργαρίτης Μπουμπόναρης Επιμέλεια Κειμένου: Μαρίνα Τσιάνα Α Π Ο Κ Ρ Ι Α Σ Τ Η Ν Κ Ο Ζ Α Ν Η Δευτέρα 16 Φεβρουαρίου - ώρα 19:30. Δωρεάν παράσταση για τα ΚΑΠΗ Βελβεντού, Κοζάνης και Σερβίων με χορηγία της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας. Δευτέρα 14 Φεβρουαρίου και Κυριακή 15 Φεβρουαρίου - ώρα 21:00 & Τρίτη 17 Φεβρουαρίου έως και Σάββατο 21 Φεβρουαρίου - ώρα 21:00 για το κοινό Τιμή Εισιτηρίου: 6 Κάρτες εισόδου θα διατίθενται στο Καφέ Φρεντίτο (πίσω από τον ΟΤΕ) Τηλ. Κρατήσεων : ΑΙΘΟΥΣΑ ΤΕΧΝΗΣ ΚΟΖΑΝΗΣ Πληροφορίες: Φεβρουαρίου - 22 Φεβρουαρίου : Κεντρική Πλατεία Έκθεση Παραδοσιακών Τοπικών Προϊόντων 14 Φεβρουαρίου: Κεντρική Πλατεία 18:00 Παρουσίαση Μαγειρικής από τη γνωστή chef κα Ντίνα Νικολάου: Αυθεντικές Γεύσεις με Τοπικά Προϊόντα Διοργάνωση: Εμπορικό Βιομηχανικό Επιμελητήριο Κοζάνης. 19

20 20 Δ H M O Σ Κ Ο Ζ Α Ν Η Σ * Τα τμήματα των Φανών συνοδεύει η Φιλαρμονική του Δήμου «Πανδώρα» υπό τη διεύθυνση του μαέστρου κ. Πάρι Καραχάλιου * Το Αρχαιολογικό Μουσείο Αιανής θα λειτουργεί τις καθημερινές 8:00-15:00, το Σαββατοκύριακο 8:00-18:00 και την Καθαρή Δευτέρα 8:00 18:00. * Το Λαογραφικό Μουσείο Κοζάνης θα λειτουργεί καθημερινά 8:30-14:00 & 17:30-20:00, το Σάββατο 21/2 8:30-14:00 και την Κυριακή της Μεγάλης Αποκριάς θα παραμείνει ανοιχτό όλη την ημέρα. *Η Δημοτική Χαρτοθήκη Κοζάνης - Αρχοντικό Λασσάνη θα λειτουργήσει το Σάββατο 21/2 και την Κυριακή της Μεγάλης Αποκριάς από 10:00-15:00. ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ Δήμος Κοζάνης Οργανισμός Αθλητισμού - Πολιτισμού & Νεολαίας Δήμου Κοζάνης Πρόεδρος: Φανή Φτάκα - Τσικριτζή ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Οργανισμός Αθλητισμού - Πολιτισμού & Νεολαίας Δήμου Κοζάνης Παύλου Μελά & Αυλιώτη γωνία, Τηλ , & Fax: depakoz@otenet.gr Ηλεκτρoνική Σελίδα ΧΟΡΗΓΟΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΚΟΖΑΝΗΣ Δ.Ε.Η.

21 Α Π Ο Κ Ρ Ι Α Σ Τ Η Ν Κ Ο Ζ Α Ν Η 21

22 22 X A P T H Σ Φ A N Ω N ΠOΛHΣ K O Z A N H Σ Φανός Λάκκους τ Μάγγαν Φανός Παύλου Μελά Φανός Κασμιρτζίδις Φανός Αγίου Δημητρίου Φανός Σκ ρκα Φανός Αλώνια Φανός Κεραμαριό Φανός Μπουντανάθκα Φανός Του πηγάδ απ του Κεραμαριό Φανός Γιτιά Φανός Αγίου Αθανασίου

23 X A P T H Σ Φ A N Ω N ΠOΛHΣ K O Z A N H Σ 23 Φανός Κρεβατάκια Φανός Αριστοτέλη Φανός Πλατάνια

24 24 Δ H M O Σ K O Z A N H Σ Οινοποιόν Ταβέρνα με εκλεκτές ποικιλίες κρεάτων, οι οποίες σου ξυπνούν παραδοσιακές αξίες. Το απόλυτο στέκι της κρεατοφαγίας με την παραγγελία να γίνεται παιχνίδι και το διάκοσμο να σε παραπέμπει στα παλιά. Διαχρονικές γεύσεις ψημένες με μεράκι στη σχάρα δίπλα σε νοστιμότατες σαλάτες δίνουν τον τέλειο θρεπτικό συνδυασμό. Πάντα με συνοδεία καλού χύμα κρασιού ή βαρελίσιας μπύρας. F ταβέρνα: Ν. Τσόντσα 4, Kοζάνη : βλ. χάρτη σελ Amorino Η βιτρίνα μιλάει από μόνη της. Οι παραδοσιακές πίτες αχνίζουν, τα σοκολατένια γλυκά μαγνητίζουνε, τα γεμιστά τσουρέκια στη σειρά, τα αφράτα κουλουράκια στα ράφια. Απέναντι από το Μαμάτσιο, το διάσημο καμπαναριό της Κοζάνης βρίσκει κανείς τον τέλειο γλυκό ή αλμυρό «προορισμό». Για τους φίλους του καφέ δεν έχετε παρά να επιστεφτείτε το κατάστημα της Αριστοτέλους. Νιώστε την φιλική αύρα των δύο καταστημάτων Αmorino με την ξεχωριστή προσωπικότητα. F ζαχαροπλαστείο: Ιπποκράτους & Μακεδονομάχων γωνία, Kοζάνη βλ. χάρτη σελ ζαχαροπλαστείο - καφέ: Γκέρτσου 8 & Aριστοτέλους γωνία, Kοζάνη f: amorino

25 Tαξίδι στο χρόνο Ένας ζεστός και πολύχρωμος χώρος για τους λάτρεις της παλιάς εποχής. Το «Ταξίδι στο χρόνο» συνεχίζεται εδώ, με το γευστικό ελληνικό καφέ σερβιρισμένο στο μπρίκι, με τα λουκουμάκια και τα νόστιμα γλύκα του κουταλιού. Συνεχίζουμε και τις βραδινές ώρες, με απαλή ελληνική και ξένη μουσική και με πεντανόστιμα μεζεδάκια που συνοδεύουν το κρασί ή το αγαπημένο σας ποτό. Ένας ρετρό χώρος γι αυτούς που πιστεύουν ότι το παλιό μπορεί να συνυρπάζει αρμονικά με το νέο, ένας χώρος για σας... F καφέ - αφεψήματα: Φιλίππου B 43 (έναντι τράπεζας Πειραιώς), Kοζάνη : Δ H M O Σ K O Z A N H Σ 25 Λακτάριους Μια φρέσκια και εναλλακτική πρόταση στο χώρο της εστίασης στην πόλη μας. Κουζίνα που στηρίζει και αγαπά τα μανιτάρια και όχι μόνο. Χρησιμοποιώντας πρώτες ύλες της περιοχής, σας δίνουμε ότι καλύτερο στην εποχή του. Καθαρό και φιλικό περιβάλλον με σωστή εξυπηρέτηση και τιμές που θα σας αφήσουν πλήρως ικανοποιημένους. F εστιατόριο: Πλατεία Γιολδάση 2, Kοζάνη :

26 26 Δ H M O Σ K O Z A N H Σ Σιδέρης Ένας φούρνος με ιδεολογία που δεν αποποιείται την παράδοση. Λίγα και καλά προϊόντα με κορυφαία τα κοζανίτικα κεκ με σταφίδες και ζάχαρη και τα κιχιά. Πεντανόστιμη και η σπανακόπιτα, αλλά και οι λογιών πίτες κατόπιν παραγγελίας. Εδώ φέρνετε το φαγητό σας για ψήσιμο και αν θέλετε, ψηφίζετε στην ιδιότυπη κάλπη που στήνεται προ των εκλογών. F αρτοποιείο: Πύρρου 3, Kοζάνη : Το Ρεβύθι Ένας χώρος βγαλμένος από παραμύθι με το μαγικό ραβδάκι να τον μετατρέπει σε καφεπωλείο το πρωί, γλυκοπωλείο και ποτοπωλείο όλη τη διάρκεια της μέρας. Εδώ θα πιεις καθαρά ελληνικά ποτά και όχι μόνο, πλάι σε μεζεδάκια κάθε λογής. Εσύ φέρνεις τη διάθεση και το Ρεβύθι επιλέγει για σένα τα υπόλοιπα. Εμπιστεύσου το και θα σε ανταμείψει πλουσιοπάροχα. F μεζεδοπωλείο: Kωνσταντίνου Δρίζη 5, Kοζάνη : βλ. χάρτη σελ

27 Τρυποκάρυδος καφέ - bar : Mουράτη Iωάννου 3, Kοζάνη : βλ. χάρτη σελ Beer Bar Restaurant. Σημείο αναφοράς στον γευστικό χάρτη της πόλης. Αγαπημένο στέκι για να απολαύσετε το φαγητό και το ποτό σας. Σ ένα ζεστό και όμορφο περιβάλλον, με λεπτομέρειες από ξύλο και πέτρα, με άψογη εξυπηρέτηση και ποιοτικά μουσικά ακούσματα. Απολαύστε το μενού που συνδυάζει με ευφάνταστο τρόπο, εκλεπτυσμένες γεύσεις με νότες από την τοπική παραδοσιακή κουζίνα. Ένας χώρος που μπορεί να φιλοξενήσει άψογα τις κοινωνικές σας εκδηλώσεις. F Co.Co. bar Ένα από τα πιο δημοφιλή cafe-bar της πόλης με μοντέρνα και κομψή διακόσμηση, αποτελεί την ιδανική επιλογή για καφέ και ποτό συντροφεύ- οντας τις μέρες και τις νύχτες σας. Οι εξαιρετικές μουσικές επιλογές εκτοξεύουν τη διάθεση και το κέφι στο ζενίθ. Όσο προχωράει η νύχτα και η μουσική «ανεβαίνει» θα καταλάβετε γιατί το Co.Co. bar αποτελεί σημείο αναφοράς για την νυχτερινή ζωή της πόλης. F καφέ - bar : Kοβεντάρων 3, Kοζάνη : βλ. χάρτη σελ Δ H M O Σ K O Z A N H Σ 27

28 28 Δ H M O Σ K O Z A N H Σ Πέλαγος Η ψαροταβέρνα με το νησιώτικο ντεκόρ έχει αποκτήσει σταθερούς πελάτες λόγω της αυθεντικής ελληνικής της κουζίνας. Προσφέρει φρέσκα ψάρια, θαλασσινά και νόστιμους ψαρομεζέδες. Σπεσιαλιτέ της το μυδοπίλαφο, οι γαριδομακαρονάδες, η πεσκανδρίτσα σαγανάκι και το γεμιστό καλαμάρι. Κι επειδή το καλό ψάρι επιζητά το ανάλογο γλυκό, το πλούσιο επιδόρπιο ανταμείβει τον πελάτη και τον κάνει θαμώνα. F Γεμιστάνας ψαροταβέρνα: Mητρ. Kωνσταντίνου 1, Kοζάνη : βλ. χάρτη σελ Νόστιμα μεζεδάκια και μαγειρεμένα φαγητά συνοδευμένα από ξεχωριστά κρασιά, ντόπιο τσίπουρο και μπύρα σε έναν χώρο «γεμάτο» γεύση και πρωτοτυπία. Τα φωτιστικά σουρωτήρια, η ιδιότυπη ταπετσαρία-εφημερίδα με τα ράφια ενός άλλου μπακάλικου δημιουργούν μια ανάλαφρη ατμόσφαιρα, η οποία δένει με τους ακλεκτούς μεζέδες και τις συνταγές της ελληνικής κατσαρόλας «γεμίζοντας» το μάτι και το στομάχι. F εστιατόριο: Nάνου Tσόντζα 2, Kοζάνη : βλ. χάρτη σελ

29 Δ H M O Σ K O Z A N H Σ 29 Στο κέντρο της Κοζάνης με τα κρεατικά να σου σπάνε τη μύτη και τις σούβλες και τα ψητά να δίνουν και να παίρνουν. Πρόσφατα ανακαινισμένο με τραπεζάκια εντός για εκείνους που επιμένουν στο καθιστικό φαγητό. Σπεσιαλιτέ του το κεμπάπ στα κάρβουνα. Απέναντι από το Λαογραφικό Μουσείο. Δυνατότητα για παράδοση κατ οίκον. F ταβέρνα: Παύλου Xαρίση 7, Kοζάνη : : βλ. χάρτη σελ Latino Ένας ζεστός και όμορφος χώρος για τους λάτρεις της ιταλικής κουζίνας. Pizza, pasta, bruschette, prosciutto, mozzarella, ιταλικές συνταγές φτιαγμένες με μεράκι και προιοντα ποιότητας με την υπογραφή του Ιταλού Gerardo Fidanza. Το Latino προσφέρει στους πελάτες του χειροποίητα ζυμαρικά, όπως ακριβώς παρασκευάζονται σε κάθε ιταλικό σπίτι. Μπορεί καποιος να δοκιμάσει γευστικότατα γλυκά και να απολαύσει έναν αυθεντικό espresso υπο τους ήχους όμορφης και χαλαρωτικής μουσικής. Latino, το μοναδικό αυθεντικό ιταλικό μαγαζί της πόλης. Vi aspettiamo e vi auguriamo buon carnevale. F Ristorante Italiano: Ολ. Γεωργάκη & Ρ. Φεραίου γωνία, Κοζάνη : F: Latino Ristorante βλ. χάρτη σελ

30 30 Δ H M O Σ K O Z A N H Σ 50ρακη Τώρα που οι απαιτήσεις αυξάνονται το ουζερί-μεζεδοπωλείο «50ρακη» έρχεται να ικανοποιήσει τους πιο απαιτητικούς μερακλήδες, αλλά και τους λάτρεις της ποιότητας του προσεγμένου τσίπουρου και κρασιού. Πάντα, όλα αυτά συνοδευμένα με τα πιο φρέσκα ψάρια κάθε είδους, αλλά και εκλεκτά κρεατικά μέσα σ ένα ζεστό περιβάλλον με σήμα κατατεθέν το θρυλικό «Ζήκο». Στις πιο προσιτές τιμές σε έναν άνετο και καθαρό χώρο για όλες τις ηλικίες και διαθέσεις. F καφέ - bar : Ρ. Φεραίου & Τζόντσα γωνία, Kοζάνη : βλ. χάρτη σελ coffee Οι ειδικοί του καφέ βρίσκονται στο 4 COFFEE στην έξοδο της πόλης της Κοζάνης στον κόμβο Λάρισας - Θεσσαλονίκης. Το κατάλληλο μέρος για άνετη συνάντηση και κουβέντα χωρίς δυσκολία στο παρκάρισμα και με θέα τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Το σωστό ρόφημα την κατάλληλη στιγμή σε ένα προσιτό περιβάλλον. Άρτιο σερβίρισμα, καθαρά ποτά από το πρωί ως αργά το βράδυ. Με δωρεάν wi-fi και δυνατότητα πρόσβασης στα ΑμΕΑ. F καφέ - bar: Λαρίσης & Κωνσταντίνου Καραμανλή, Kοζάνη :

31 ταβέρνα: Πίνδου 5, Kοζάνη : βλ. χάρτη σελ Δ H M O Σ K O Z A N H Σ Mούσες Μια ζεστή ταβέρνα για τους ντόπιους που γνωρίζουν τι σημαίνει γεύση από παλιά Κοζάνη. Με σταθερό και αναλλοίωτο μενού όπως οι ανεκτίμητες, δοξασμένες γεύσεις της πόλης. Εδώ θα φάτε μοσχαράκι κατσαρόλας με ταλιατέλες ή μελιτζάνες, παπρικάζ, τζερεμέ κεμπάπ, κότσι και ζυγούρι μαγειρεμένο. Μην ξεχάσετε να παραγγείλετε και φρεσκότατες σαλάτες. Η φιλικότητα και η ταχύτητα στην εξυπηρέτηση προσόν του καταστήματος. F Va Bene εστιατόριο - πιτσαρία: Ι. Τράντα 52, Kοζάνη : Ένα εστιατόριο-πιτσαρία συνώνυμο του καλού φαγητού με πληθώρα επιλογών. Πάνω από είκοσι είδη πίτσας με την ιδανική αναλογία της ζύμης και των επιλεγμένων υλικών. Ξεχωριστές μακαρονάδες με διάφορα είδη ζυμαρικών σε υπέροχους συνδυασμούς δίπλα σε φρεσκότατες σαλάτες. Δε λείπουν τα πιάτα κρεατικών και τα λαχταριστά ορεκτικά σε πολύ καλές τιμές. Κλείστε εγκαίρως τραπέζι, γιατί η ποιότητα έχει πολλούς καλούς φίλους. F

32 32 Δ H M O Σ K O Z A N H Σ Ελληνικό Όταν η πείνα ψάχνει επιμόνως να ικανοποιηθεί, αναζητάς κάτι πολύ περισσότερο από ένα κοινό μεζεδοπωλείο. Το Ελληνικό είναι το παραδοσιακό εστιατόριο, το οποίο προσφέρει και μεζέδες και μαγειρεμένα φαγητά σε καθημερινή βάση για τους φίλους του καλού σπιτικού φαγητού. Δεν λείπουν και τα ψητά, κοντοσούβλια και κοκορέτσια όταν η περίσταση το απαιτεί, όπως και τα ψαρικά. Είναι σίγουρο ότι θα χορτάσεις μέσα από μια ποικιλία πιάτων που δημιουργούνται από επιλεγμένα υλικά. F εστιατόριο: Kωνσταντίνου Δρίζη 5, Kοζάνη : : βλ. χάρτη σελ Κατερίνα Κορκά Ένας απίστευτος κόσμος με όλα τα είδη του ψωμιού ζυμωμένα με μεράκι πάνω σε παραδοσιακές συνταγές. Δίπλα στους αχνιστούς άρτους κάθε λογής αρτοποιήματα, πίτες και σάντουιτς διαφόρων μεγεθών για ένα τέλειο και απολαυστικό πρωινό. Ποιοτικά είδη ζαχαροπλαστικής με τα κοζανίτικα γλυκά να δεσπόζουν. Το γευστικό αποτέλεσμα είναι αυτό που έχει αναδείξει για χρόνια το φούρνο της Κατερίνας Κορκά ως σημείο αναφοράς για την πόλη της Κοζάνης. F αρτοποιείο: Κ. Καραμανλή 22, Kοζάνη : Αιόλου 1, Kοζάνη : Μακρυγιάννη 2, Kοζάνη : Π. Μελά 2, Κοζάνη βλ. χάρτη σελ

33 Sodade Μια νοσταλγία από τα παλιά με χαρακτηριστικές αφίσες του ελληνικού και ξένου κινηματογράφου να διακοσμούν τους τοίχους του και καλή μουσική να συνοδεύει τον πρωινό σας καφέ. Το Sodade ως αργά το βράδυ με jazz/rock ήχους, άλλοτε με chill out μουσική υπόσχεται να δημιουργήσει μια ζεστή ατμόσφαιρα με την Marylin Monroe να ποζάρει και με τα ροφήματα και τα ποτά να σερβίρονται όλες τις ώρες της ημέρας. F καφέ - bar : Eιρήνης 8, Kοζάνη : βλ. χάρτη σελ Χρυσόψαρο Έχει κερδίσει επάξια τον δικό μας χρυσό σκούφο στην τέχνη των μεζέδων, μιας και δένει με απίστευτη δεξιοτεχνία τις γεύσεις. Δεν υπάρχει πιάτο που δε σερβίρεται, υλικό που δε χρησιμοποιείται. Απίθανοι γευστικοί κόσμοι με καθημερινές εκπλήξεις. Κοτομαγειρέματα, τυρομεζέδες, χοιρινό ξεφάντωμα, λουκανικο- καταστάσεις. Βραδιές θαλασσινών, ζυμαρικών, πίτσας, κρέπας, burgers και ό, τι βάζει ο νους σας. Με απίθανα κεράσματα μπύρας, τσίπουρου, ούζου δίπλα σε μερακλίδικα μεζεδάκια. F μεζεδοπωλείο: Bασ. Φόρη 10, Kοζάνη : βλ. χάρτη σελ Δ H M O Σ K O Z A N H Σ 33

34 34 Δ H M O Σ K O Z A N H Σ Τσικριτζής Τσικριτζής σημαίνει «ώρα για σάντουιτς» με τα καλύτερα υλικά και την πιο γνήσια γεύση. Δεν υπάρχει κάτοικος της πόλης που δεν πέρασε από το κατώφλι του καταστήματος και δεν δοκίμασε ένα special σάντουιτς με λουκάνικο, κασέρι και ζαμπόν. Αν είσαι τυχερός μπορείς να καθίσεις σε ένα από τα σκαμνιά να φας και να πιεις. F σάντουιτς: Πλ. Eλευθερίας 3, Kοζάνη : βλ. χάρτη σελ Κακλίδης Ένας φούρνος με τα όλα του, τόσο αγαπητός που τον αποζητά κάθε γωνιά της Κοζάνης. Διάφορα είδη ψωμιού, πίτες, κρύα σάντουιτς, γλυκά, ροφήματα με τους ανθρώπους του Κακλιδή να κάνουν τη μέρα σας πιο νόστιμη και απολαυστική. Αρτοπαρασκευάσματα υψηλής διατροφικής αξίας, κλασικές γεύσεις σε παραλλαγές, πιτάκια με χειροποίητο φύλλο, κουλούρια ημέρας για μωρά με την επιχειρηματική εντιμότητα σε πρώτο πλάνο. Τέσσερα σύγχρονα αρτοποιεία με ανθρώπους που αγαπούν τη δουλειά τους. F αρτοποιείο: Μ. Αλεξάνδρου 45, Kοζάνη : Αριστοτέλους 9, Kοζάνη : ης Οκτωβρίου 34, Kοζάνη : Πλ. Λασσάνη 22 βλ. χάρτη σελ

35 Δ H M O Σ K O Z A N H Σ 35 Garderoba Ο καφές χαλαρωτικός, η λίστα κρασιών εκτενής και τα πιάτα ξεχωριστά και εύγευστα. Δύο όροφοι με προσωπικότητα, ο κάτω για τους φίλους του καλού ποτού και οίνου, ο πάνω για τους αναζητητές της gourmet γεύσης με ορεκτικά ή χωνευτικά κοκτέιλ. Δε λείπουν οι ανάρπαστες βραδιές πίτσας και burger με τιμές που μαγνητίζουν και γεύσεις που ικανοποιούν τους πιο ευαίσθητους ουρανίσκους. F καφέ - εστιατόριο: Μουράτη 6 & Κοβεντάρων, Kοζάνη : : βλ. χάρτη σελ Elite Απέναντι από το μητροπολιτικό Ναό της Κοζάνης, τον πολιούχο Άγιο Νικόλαο, βρίσκεται ο ορισμός του καφεζαχαροπλαστείου. Μοναδικές γεύσεις με άψογο φινίρισμα σερβιρισμένες με επιλεγμένα ροφήματα ακούν στο όνομα Petit Εlite Café. Το εργαστήριο του ζαχαροπλαστείου επενδύει στην ποιότητα των πρώτων υλών και στην αισθητική δημιουργώντας μια γλυκιά σχέση εμπιστοσύνης που αντέχει στον χρόνο. Ξεκινήστε το πρωινό σας με μια ολόφρεσκη πίτα και δαμάστε την όρεξή σας ανάμεσα σε γλυκίσματα με παραδοσιακή ή διεθνή προσωπικότητα. F ζαχαροπλαστείο: Σ. Mπλιούρα 2, Kοζάνη : βλ. χάρτη σελ

36 36 Δ H M O Σ K O Z A N H Σ Αφθονία Escobar coffee shop & more: Mουράτη 8, Kοζάνη βλ. χάρτη σελ Στο πολύβουο «στενό της αμαρτίας» της Κοζάνης, το Escobar έρχεται να προσθέσει απίστευτες στιγμές χαλάρωσης και ξεφαντώματος. Το πρωί με το καφεδάκι στο χέρι σε ένα περιβάλλον αισθητικής αρχιτεκτονικής και το βράδυ με δυνατά lives jazz,disco διαθέσεων. Οι dj ξεσηκώνουν τους θαμώνες και τα εγχώρια συγκροτήματα βρίσκουν στέγη. Στα συν του το bar theater ανά περιόδους, όπως και η προτίμησή του από τους φίλους της «στρογγυλής θεάς» για ποδοσφαιρικούς αγώνες. F Το εξειδικευμένο βιολογικό παντοπωλείο της Κοζάνης δίπλα στο καφέ Χαρμάνι μας μυεί στην πυθαγόρεια διατροφή. Ένα κατάστημα για μικρούς και μεγάλους με γνώμονα πάντα το ωφέλιμο για την υγεία. Εδώ θα βρείτε γάλα γαϊδούρας, βουβαλίσιο κρέας, θεραπευτικά έλαια, ποικιλία από προϊόντα χωρίς γλουτένη, βρεφικές βιολογικές κρέμες και όλα τα είδη διατροφής και καθαριότητας με πράσινη ταυτότητα σε ΑΦΘΟΝΙΑ. Είναι ο ιδανικός χώρος για τη γνωριμία με έναν άλλο εναλλακτικό τρόπο ζωής. F παντοπωλείο: Αμύντα Α 1, Kοζάνη τηλεφωνικές παραγγελίες : βλ. χάρτη σελ

37 Pinelo Καφεδάκι με θέα το πιο αναγνωρίσιμο σημείο της Κοζάνης, το Μαμάτσειο, το ρολόι της πόλης. Η παρέα του Pinelo κινείται όπως ορίζουν οι δείκτες του, με τα πιο ζεστά ροφήματα τους χειμερινούς μήνες και τα πιο δροσιστικά τους θερινούς. Το ρολόι χτυπάει και το στομάχι διαμαρτύρεται, πεντανόστιμα μεζεδάκια. Ξαναχτυπά με επιθυμία για ποτό. Συνοδεία έντεχνης ζωντανής μουσικής, εναρμονίζεται πυκνά-συχνά με την χαλαρή ατμόσφαιρα του ρολογιού και τις ποικιλίες ακουσμάτων και ποτών που σβήνουν την δίψα. F καφέ - bar - live εμφανίσεις : Mακεδονομάχων1, Kοζάνη βλ. χάρτη σελ Δ H M O Σ K O Z A N H Σ Φωτογραφήσεις Βιντεολήψεις Ψηφιακή επεξεργασία εικόνας και ήχου Μοντάζ Τηλεοπτικά σποτ Δαβάκη & Θησέως (Δίπλα στο κολυμβητήριο) : : straboy@gmail.com studio CAMERA Δημήτριος Στραβού 37

38 38 X A P T H Σ K E N T P O Y K O Z A N H Σ

39 X A P T H Σ K E N T P O Y K O Z A N H Σ Amorino Ιπποκράτους & Μακεδονομάχων γωνία 2. Pinelo Mακεδονομάχων 1 3. Escobar Mουράτη 8 4. Eλληνικό Kωνσταντίνου Δρίζη 5 5. Γεμιστάνας Nάνου Tσόντζα 2 6. Sodade Eιρήνης 8 7. Elite Σ. Mπλιούρα 2 8. Garderoba Μουράτη 6 & Κοβεντάρων 9. 50ρακη Ρ. Φεραίου & Τζόντσα γωνία 10. Tο ρεβύθι Kωνσταντίνου Δρίζη Tο χρυσόψαρο Bασ. Φόρη Σ αναμένα κάρβουνα Παύλου Xαρίση Mούσες Πίνδου Tσικριτζής Πλ. Eλευθερίας Κατερίνα Κορκά Π. Μελά Latino Ολ. Γεωργάκη & Ρ. Φεραίου γωνία 17. Οινοποιόν Ν. Τσόντσα Αφθονία Αμύντα Α1 19. Tρυποκάρυδος Mουράτη Iωάννου Κακλίδης Μ. Αλεξάνδρου 45 Ολ. Λασσάνη Πέλαγος Mητρ. Kωνσταντίνου Co.Co. bar Kοβεντάρων Va Bene Ι. Τράντα 52

40 40 Π Α Ρ Α Δ Ο Σ Ι Α Κ Η Α Π Ο Κ Ρ Ι Α Φέτους Μπακλαβά Γιοκ! γράφει η Φανή Φτάκα - Τσικριτζή Το Νικουλάκη, τσ Γίτσινας, γνωστό κι ως Χοντρονίκος στο Μισκιάθκου, όπου είχε μαγαζί, τον ήξεραν όλοι στον Αη-Δημήτρη σαν τρανό νοικοκύρης και γερό καλοφαγά. Τη ζάχαρη, τα βούτυρα και τα λάδια μαζί με τα κεφάλια από τα τυριά τα κουβαλούσε με τα ντέγκια κάθε χρόνο στο σπίτι σε σακιά ή τενεκέδες. Δεν ήθελε να λείπει τίποτα απ το σπίτι του, που ήταν γεμάτο καλούδια. Απ την άλλη ο ίδιος δεν άφηνε πίτα για πίτα στα χωριά που γύριζε και πουλούσε εμπορεύματα. Δε λυπούνταν τα χιλιόμετρα αρκεί ο τελικός προορισμός να συνοδεύονταν από κάνα καλό κασμίσι: κοκορέτσι ή κιμπάπ για παράδειγμα. Σαν ζύγωναν οι Απουκρές, το σπίτι όλο αναστατώνονταν από τις ετοιμασίες. Ξεσκονίσματα, πλυσίματα, μαγειρέματα. Ήταν παλιό πατροπαράδοτο έθιμο την Κυριακή της Τρανής Αποκριάς, να τον επισκέπτονται τα μικρότερα αδέλφια κι παραδέλφια του για το έθιμο της συγχώρεσης. Κι όλα έπρεπε να ναι στην τρίχα. Καθαρά κι νοικοκυρεμένο. Οι πίτες κι τα κιχιά στο τρανό το σνί, τα μπουμπάρια κι του κιμπάπ στο λαδόχαρτο, το κρασί στη ντραματζάνα, κι ο μπακλαβάς στην καλή την πιατέλα. Οι επισκέπτες πριν έρθουν στο σπίτι είχαν το συνήθειο να περνούν πρώτα από του Φανό τ Αϊ - Δημήτρη, που άναβε δίπλα. Να ριχτούν ψίχα για τ αντέτι κι ύστερα με όρεξη να γευτούν τους μεζέδες που είχαν ετοιμάσει η κυρά Φώτου, η γυναίκα του Νικολάκη με βοηθούς, την κυρά- Παναγιώτα, την Τασούλα και την Ευδοκία. Ξημέρωσε η Κυριακή της Τρανής Αποκριάς κι απ το πρωί, μετά την απόλυση της εκκλησίας το σπίτι αντιβοούσε ολόκληρο από τα νταούλια του Φανού καθώς οι γιούφτοι που τα βαρούσαν νταϊκώνονταν στον αυλόγυρο του σπιτιού για να ξεκουραστούν ψίχα. Κατά το μεσημέρι, μετά την πρωινή επίσκεψη του Νικολάκη στου Φανό μαζί με την τρανή την 2

41 Π Α Ρ Α Δ Ο Σ Ι Α Κ Η Α Π Ο Κ Ρ Ι Α εγγονή του, τη Φανούλα για τα «Χρόνια Πολλά» και την καθιερωμένη φούρλα με τ άργανα, «τουν ήρθιν... ψίχα άχαρα» και χρειάζονταν επειγόντως λίγο γλυκό. Οι γυναίκες του σπιτιού είχαν βγει έξω κι χάζευαν τα όργανα κι αυτούς που πήγε άλλαξε ρούχα, έκατσε στην κόχη και πλάκα στου ταβάνι. Ήρθαν κι οι γυναίκες απ όξω, έβαλαν τραπέζι, είπαν τα χρόνια πολλά κι έκατσαν όλοι μαζί να φαν. Απόρησε η κυρά Φώτου που τον είδε με κομμένη την όρεξη. χόρευαν. Ψάχνει από δω, ψάχνει -Είσι καλά Νικουλάκ,τουν από κει πουθενά γλυκό, η κυρά ρώτ σιν. Φώτου το είχε καλά «καϊπιωμένου». Ψάχνοντας έφτασε μέχρι του κελάρι και του μάτι του γυάλισε μόλις είδε το μπακλαβά, που μοσχοβολούσε ακόμα καρουφύλι από το ψεσινό το ζεμάτισμα. «Εδώ είμαστε» είπε με το νου του. Φώναξε την τρανή την εγγονή του να του φέρει έναν απλά κι σαν άρχισε να κόβει τα κομμάτια σουμόν δεν είχε. Έφαγε ορθός το μισό το σνι, και καθιστός και κατασιροπιασμένος το υπόλοιπο. Ήπιε και μια κανάτα -Αρρωσταίν μαρ κάνας τέτοια χρουνιάρα μέρα; απάντσιν κουφτά εκείνος. Ια, κάμου κράτ κι για τ απόϊμα, απ θα ρθουν οι ιπισκέψεις. Και το θέμα έληξε. Ήρθε το απόγεμα κι του σπίτι ετοιμάστηκε να υποδεχτεί τους συγγενείς. Πρώτος εμφανίστηκε ο παραδελφός του Νικολάκηι, ο Γιάννης ου Μπατσίλας με τη γυναίκα του τη Ματιώ και το γιό τους, το Νίκου, που σα σκλήκ τριγυρνούσε παντού κι δεν έλεγε να κάτσει πουθενά. 2 νερό και χορτασμένος για τα καλά, 41

42 42 Π Α Ρ Α Δ Ο Σ Ι Α Κ Η Α Π Ο Κ Ρ Ι Α Τους είχε ζαλίσει όλους. Ευτυχώς μετά τον ασπασμό της συγχώρεσης ανάμεσα στα δυο αδέλφια και το φίλημα των χεριών του μεγαλύτερου από τη νύφη και τον γιο του μικρότερου, ήρθαν γρήγορα τα κεράσματα, κρασί, σαλάτες, μπουμπάρια, κεμπάπ, κι όρμησε σαν του γύπα στου τραπέζι. Η ατμόσφαιρα ζέστανε με το κρασί, το μεζέ και τα καλα-μπούρια και σε λίγο γέλια ακούγο-νταν μέχρι έξω. Δεν άργησαν να φτάσουν κι οι άλλοι συγγενείς :η Λη τ Σιδέρη με τα πιδιά της απ τα Ηπειρώτκα, η Θοδώρα και ο Γιώργος απ τη Σκρκα, ο Στέργιος κι η Ολυμπία απ τη Ζαμάρα, η Μαριάνθη κι ο Χαρίσ ς απ τα Καρακλανάθκα. Γιομάτος ο παράδεισος. Κι ενώ τα μικρά κό-ντευαν να ζουρλάνουν τους τρανούς «Άιντι» είπε η κυρά Φώτου «να σας φέρω κι του μπακλαβά για να προλάβτι να βγειτι κι ψίχα στου Φανό». Στο άκουσμα της λέξης όλων τα μάτια άστραψαν. Ο μπακλαβάς, Το φετίχ της Κοζανίτικης Αποκριάς, το κορυφαίο γλυκό για μικρούς και μεγάλους. Άρχισαν να τρέχουν τα σάλια όλων. Γνώριζαν τι μερακλής ήταν ου Νικολάκης και τι μπακλαβά κερνούσε κάθε χρόνο. Με τριάντα φύλλα πλασμένα με τον κλώστη, διάφανα σα τσιγαρόχαρτο και κίτρινα σαν του φλουρί και κάθε δυο σειρές παραγιομισμένα με άσπρα καρύδια απ το Τρέμπινου, που αγόραζε ο ίδιος κάθε Σεπτέμβριο στο παζάρι του Τζιουμά όταν πήγαινε την Παρασκευή. Να ναι καλά η Παναγιώτα τ Ζώρα που βοηθούσε τις γυναίκες στα χουσμέτια και στο άνοιγμα των φύλλων. Δεν είχαν όλοι την ευχέρεια να φκιάχνουν τέτοιο γλυκό. Οι κατώτεροι αρκούνταν στο σουφρωτό κι στο κανταΐφι. Μόνο οι αρχοντάδες κι οι έμποροι που είχαν τον καιρό τους έφτιαχναν μπακλαβά. 2

43 Π Α Ρ Α Δ Ο Σ Ι Α Κ Η Α Π Ο Κ Ρ Ι Α 43 Κι ο Νικολάκης κι ο πεθερός του ο Γίτσιους ήταν ένας απ αυτούς. Σε λίγο εμφανίζεται στην κουζίνα η κυρά Φώτου κατάχλωμη: -Δε βρίσκου του σνι με του μπακλαβά- λέει στην ψυχοκόρη την Τασούλα- τουν είχα στου κελάρι, μπας κι τουν έβαλις πουθενά αλλού ισύ; -Όχι απαντάει αυτή αλλά μη δεν είδις καλά. Θα πααίνου να ψάξου κι γώ. Πααίνει η Τασούλα, κοιτάει κι αυτήν άφαντο το σνι! Το μάτι της όμως που έβλεπε καλύτερα έπιασε κάτι τρίμματα από φύλλα καταής και σιρόπια που λαμποκοπούσαν ακόμα. Δεν έβαλε όμως κάτι με του νου της. Το σνι σταθερά άφαντο! Είδαν κι αποείδαν οι δυο γυναίκες κι καθώς οι καλεσμένοι καρτερούσαν κι η ώρα περνούσε, αποφάσισαν να κεράσουν τη μουστόπτα που την κρατούσαν για την επομένη μέρα, την Καθαρά Δευτέρα και κουλουκθάτο γλυκό για να κεράσουν το σόι. Η κυρά Φώτου με δυσκολία κρατιούνταν στον καλό τον ουντά στην καρέκλα, είχε τέτοιο συισμό που την ανέβηκε η πίεση και ήπιε τρία λεμόνια απανωτά. 2

44 44 Π Α Ρ Α Δ Ο Σ Ι Α Κ Η Α Π Ο Κ Ρ Ι Α Όλοι απογοητεύτηκαν με τη μουστόπτα και το κουλουκθάτο, δεν τα περίμεναν τέτοια μέρα, από ευγένεια όμως δεν το έδειξαν. Οι σπιτιακοί τσιμουδιά για του μπακλαβά. Κάποτε κι άλλο ου Γιάννης ου Μπατσίλας που χε παραπάν θάρρος ρώτησε: - Θα μας κεράστι μαρ του μπακλαβά να φύβγουμι ή όχι ; Ο Νικολάκης τσιμουδιά, αλλά η κυρά Φώτου εμφανώς συισμένη, είπιν: - Να... τα μ κρά άφ καν την πόρτα της κουζίνας ανοιχτή κι όταν γύρ σαμι απόξου βρήκαμι τη γάτα ουπάν. Τι να κάμουμι, τουν φούρλιαξάμι όλουν. Οποία απογοήτευση στα πρόσωπα όλων. Φέτος μπακλαβά γιόκ! Απόμειναν με την όρεξη, πήραν τα παλτά τους και βγήκαν να ριχτούν στο Φανού. Εκείνη η βραδιά πέρασε κακήνκακώς κυρίως για την κυρά- Φώτου. Οι άλλοι έχαψαν του παραμύθι κι μάλωναν αναμεταξύ τους ποιο «μκρό» άφησε ανοιχτή την πόρτα της κουζίνας, καθώς η θυγατέρα τ Νικουλάκη, η Ευδοκία είχε προλάβει να αποκτήσει τρία.. Κι ο Νικολάκης όμως δεν πήγαινε παραπίσω! Δυο κανάτες αρμόζμουν ήπιε όλου του βράδυ για να χωνέψει. Επικαλέστηκε το κεμπάπ και του μπουμπάρι, που ήταν λίγο σκληρά και δυσκολοχώνευτα, όπως είπε. Την άλλη μέρα τ χαραή, ξεδιαλύθηκε το μυστήριου με του ταψί όταν πήγαν οι γυναίκες να ρίξουν πίτουρα στις κότες στην πίσω αυλή. Εκεί βρήκαν το σνί άδειο να λαμπυρίζει στον πρωινό ήλιο και τις κότες ολόγυρα να τσιμπολογούν τα τελευταία τρίμματα. Τότε κατάλαβαν ποιος είναι ο ένοχος. Φώναξαν και τη Φανούλα, το τρανύτερο από τα μικρά κι η γιαγιά η Φώτου με τρόπου τη ρώτησε αν είδε ποιος έριξε το σνι στις κότες. Η μικρή, ανυποψίαστη για του δράμα που είχε παιχτεί το προηγούμενο βράδυ - ήταν 6 χρονών τότε - είπιν ου παππούς κρατούσε ένα σνι και τριγυρνούσε μ αυτό στα χέρια. Την έδωσε μάλιστα κι έφαγε κι αυτή ένα κομμάτι. Τι να πει η κυρά Φώτου, έκανε του σταυρού της, είπε πάλι καλά που δεν έσκασε και την ίδια μέρα το απόγευμα φώναξαν την κυρά Παναγιώτα κι έφκιαξαν νέο μπακλαβά που τον μοίρασαν σε όλο το σοι, για να ξεντροπιαστούν. 2

45 Π Α Ρ Α Δ Ο Σ Ι Α Κ Η Α Π Ο Κ Ρ Ι Α 45 Έτσι για το σπίτι του Νικολάκη τ ς Γίτσαινας αυτή η Αποκριά πέρασε στην ιστορία. Έμεινε σαν την «Απουκρά χουρίς Μπακλαβάν». Χρόνια πολλά μετά, τη διηγούνταν οι σπιτιακοί και γελούσαν μαζί μ όλο το σόι. Κι αν καμιά φορά έλειπε τίποτα κι αναρωτιούνταν ποιος το φαγε, τα μικρά που μάθει απόξω το παραμύθι, είχαν μεγαλώσει βλέπετε, απαντούσαν αυθόρμητα: η γάτα της Μαντρέλαινας, υπαινισσόμενοι τον παππού Νίκο, που δεν έπαψε να είναι καλοφαγάς και πολυφαγάς μέχρι το θάνατο του.f Στη μνήμη του παππού Νίκου Η εγγονή του Φανούλα

46 46 Ξενοδοχεία Δήμου Κοζάνης Ξενοδοχείο Νεφέλη Α.Ε. 2 Ο χλμ. Κοζ.-Πτολ/δας T.: Ξενοδοχείο Έλενα Δημοκρατίας 47 T.: Ξενοδοχείο Αλιάκμων Ε. Βενιζέλου 38 T.: Ξενοδοχείο Άνεσις Πλ. Λασσάνη 14 T.: Ξενοδοχείο Ερμιόνιο Α.Ε. Πλ. Νίκης T.: Ξενοδοχείο Ελίμεια 3 Αιανή T.: Ξενοδοχείο Τσελίκας Α.Ε. 5 Ο χλμ. Κοζάνης - Λάρισας T.: Ξενοδοχεία Δήμου Σερβίων Βελβεντού Ξενοδοχείο Hρακλής Νεράιδα T.: Ξενοδοχείο Καταφύγι Kαταφύγι Βελβεντό T.: Ξενοδοχείο Εννέα Μούσες Βελβεντό T.: Ξενοδοχείο Το Αγνάντι Βελβεντό T.: Ξενοδοχείο Αθηνά Κ. Παλαμά 8, Σέρβια T.: Ξενοδοχείο Κάστρο 1 ο χλμ Σερβία-Λάρισας T.: Ξενοδοχείο Κυριακίδης Γ. Νεράιδα T.:

47 Δ H M O Σ E O P Δ A I A Σ 47 ζαχαροπλαστεία: Bασ. Kωνσταντίνου 1, Πτολεμαΐδα : Bασ. Σοφίας 53, Πτολεμαΐδα : εργαστήριο: Bασ. Σοφίας 53, Πτολεμαΐδα : Les Trois Τρία σε ένα, αρτοποιείο, καφέ και ζαχαροπλαστείο δίπλα στο παλιό πάρκο Πτολεμαΐδας με κορυφαία τα διάσημα γλυκά Βέροιας, τα οποία γίνονται ανάρπαστα. Ραβανί, πορτοκαλόπιτα, λεμονόπιτα, γαλακτομπούρεκα, πανακότα, κέικ με κακάο και γεμιστά τσουρέκια. Πέρα όμως από τη μεγάλη γκάμα γλυκών, προσφέρονται όλων των ειδών τα αρτοποιήματα, όπως και καφές σε πακέτο. Πολύ σύντομα θα προστεθούν τραπεζάκια για να απολαύσει κανείς τον καφέ του μαζί με μια φρέσκια κασερόπιτα ή ένα γλυκό. F αρτοποιείο - καφέ - ζαχαροπλαστείο: Βασ. Σοφίας 12, Πτολεμαΐδα :

48 48 Δ H M O Σ Σ E P B I Ω N - B E Λ B E N T O Y Εν Bελβεντώ εστιατόριο: Bελβεντός : Ένα οικογενειακό κρασοπωλείο - μαγειρείο με ντόπια κρεατικά και ζαρζαβατικά. Στους τοίχους του, γελοιογραφίες σατιρίζουν την οινοποσία, μιας κι εδώ προσφέρεται σε αφθονία το ντόπιο κρασί και το τσίπουρο. Στο μενού μας κυριαρχούν τα σπιτικά τοπικά μαγειρευτά όπως οι πίτες, το μπουμπάρι, τα γιαπράκια, οι κιφτέδες μι ζμι, αλλά και κεμπάπ χοιρινό, κότσι χοιρινό, ζυγούρι και κοτόπουλο σαν τηγάνια, όλα στη γάστρα, μοσχαράκι κοκκινιστό και σουτζουκάκια Σμυρναίικα. Μη ξεχάσετε να δοκιμάσετε τα γνωστά μανιτάρια μας στην σχάρα, όπως επίσης και το ντόπιο λουκάνικο. Δοκιμάστε τα καπνιστά μας, μπριζόλα λαιμό και πανσέτα και είμαστε σίγουροι ότι δε θα χάσετε. F ζαχαροπλαστείο: Μακεδονομάχου 1, (κεντρική πλατεία Σερβίιων) : Εργαστήριο Ζαχαροπλαστικής Τιάκος Στην κεντρική πλατεία των Σερβίων λειτουργεί ανακαινισμένο το πιο γλυκό στέκι της πόλης με οικογενειακή παράδοση από το Δίπλα στο καφεδάκι σας δοκιμάστε την παραδοσιακή πουτίγκα με τη συνταγή της να παραμένει επτασφράγιστο μυστικό εδώ και πενήντα χρόνια. Πλήθος άλλων γλυκισμάτων με τα σαλιάρια, το ολόφρεσκο κανταΐφι και τα σιροπιαστά να γίνονται ανάρπαστα την περίοδο της Αποκριάς. Εκεί που η απόλαυση συναντά το μεράκι και την αγάπη για δημιουργία. F

49 Δ H M O Σ Σ E P B I Ω N - B E Λ B E N T O Y Νερόμυλος Η πετρόκτιστη ταβέρνα με τις θύμησες του παλιού Βελβεντού, τότε που λειτουργούσαν εκεί δύο νερόμυλοι και στο χωριό σαράντα. Σήμερα σώζεται καλοδιατηρημένος ο ένας και επεξεργάζεται με την αύρα των Πιερίων όλων των ειδών τα κρεατικά. Σούβλες, της ώρας και μαγειρευτά με τα τσουκαλάκια να πρωταγωνιστούν. Εύκολο παρκάρισμα και παιδική χαρά για τους μικρούς σε ένα ειδυλλιακό τοπίο. F ταβέρνα: Πιερίων, Bελβεντό Kοζάνης : Τα Κάστρα καφέ - ρεστωράν: Σέρβια Kοζάνης : Η «Ακρόπολη» της καλοφαγίας βρίσκεται στα σπλάχνα της βυζαντινής Καστροπολιτείας των Σερβίων. Η άγρια ομορφιά της βραχώδους θέσης της δίνει στο εξοχικό κέντρο «Τα Κάστρα» οχυρή θέση. Εκεί θα φας μερακλωμένα κρεατικά της ώρας, μαγειρευτά κατσαρόλας, υπέροχες σαλάτες με θέα τα Πιέρια και τη γοητευτική λίμνη Πολυφύτου. Ένας χώρος που συνδυάζει το φυσικό περιβάλλον με την αυθεντικότητα των γεύσεων. F 49

50 50 Ξενοδοχεία Δήμου Eορδαίας Ξενοδοχεία Δήμου Βοΐου Ξενοδοχείο IBERIS Σιάτιστα T.: Ξενοδοχείο Αρχοντικό Μ. Αλεξάνδρου 1 Σιάτιστα T.: Ξενοδοχείο Σιάτιστα Σιάτιστα T.: Ξενοδοχείο Παρίσσας Γ. Τσοτύλι T.: Ξενώνας Α.Θ. Καρούτα Τσοτύλι T.: Ξενώνας Σιατιστινό Αρχονταρίκι Καρατζιά 2 Σιάτιστα T.: PINDOS Hotel T.: Νάματα Hostel T.: Ξενώνας Μύριχος, Σισάνι T.: & Ορεινός Ξενώνας Τάτης, Σισάνι T.: & Hotel Costis, Πτολεμαΐδα Φιλίππου 6, T.: Hotel Pantelidis 3ο χλμ. Πτολεμαϊδας - Φλώρινας T.: Ιωάννου Resort Hotel 3 o χλμ. Πτολεμαϊδας - Φλώρινας T.: Hotel Τerelidis 14 Ο χλμ. Πτολ/δας - Καστοριάς T.: «ΛΑΜΠΑΣ» Βλάστη T.: «CHALET LA SOURINO» Κλεισούρα Καστοριάς T.: ΒΛΑΣΤΗ «ΚΤΗΜΑ ΓΙΑΝΝΙΩΤΗ» Βλάστη T.: «ΛΙΟΤΡΟΠΙ» Βλάστη T.: «ΟΡΕΙΝΟΣ ΞΕΝΩΝΑΣ ΜΟΥΡΙΚΙΟΥ» 25 ο χλμ. Πτολ/δας - Βλάστης T.: Αψης - Ξένιος Οίκος Εμπόριο T.: Villa Καστανόδασος Εμπόριο T.: Ξενώνας Γαλανού Βλάστη T.: Ξενώνας Γιάννος, Βλάστη T.: &

51 Δ H M O Σ Σ E P B I Ω N - B E Λ B E N T O Y ΗΟΟΚ 51 Το ιδανικό μέρος για να απολαύσεις την ησυχία που αποπνέει η μαγική θέα της λίμνης Πολυφύτου. Η επικράτηση του ξύλου στο εσωτερικό με πρωταγωνιστή τον ξυλόφουρνο με τις πίτσες του, οι θεσπέσιες μακαρονάδες, τα ορεκτικά και τα γευστικότατα πιάτα κρεατικών ανάμεσα στις πολυποίκιλες επιλογές σας. Οι γαστριμαργικές δημιουργίες εφάμιλλες της ασύγκριτης γοητείας του υγρού στοιχείου, το οποίο κρύβει μέσα του μια ολόκληρη Νεραϊδοχώρα.F εστιατόριο: Nεράιδα, Σερβίων - Bελβεντού : Καντάδα ταβέρνα: Kεντρική πλατεία Bελβεντού, : Στην κεντρική πλατεία του Βελβεντού με την έντονη αρχιτεκτονική φυσιογνωμία, συναντάς και την Καντάδα, η οποία σε παραπέμπει εκτός των άλλων στην μουσική κουλτούρα των ντόπιων. Μαγειρευτά, σούβλες, της ώρας με τα σαρμάδια το κεμπάπ, το τας καμπάπ, τα τοπικά κρασιά και το ρεβανί να ξεχωρίζουν. Η ποιότητα και η νοικοκυροσύνη, ίδιον των Bελβεντινών συναντάται εδώ σε αφθονία. F

52 52 Π A P A ΔOΣI A K H A Π O K P I A Τις Τρανές τις Απουκρές... Τα «Άσεμνα» των Φανών γράφει η Ματίνα Τσικριτζή Μόμτσιου Τα λατρευτικά έθιμα ενός λαού συγκαταλέγονται ανάμεσα στα μακροβιότερα και ισχυρότερα στοιχεία της ταυτότητάς του, ταξιδεύοντας στο χρόνο ανεπηρέαστα από ιδεολογίες κι απαγορεύσεις και διαθέτοντας προσαρμοστικότητα θαυμαστή. Όσα μάλιστα συνδέονται με τα γυρίσματα του χρόνου αποδεικνύονται τα πλέον ανθεκτικά καθώς είναι συνυφασμένα με την ίδια τη συνέχεια της ζωής και την άρνηση του θανάτου. Το τέλος του χειμώνα και η αρχή της άνοιξης είναι το πιο σημαντικό ετήσιο γύρισμα. Πρόκειται για μια κρίσιμη καμπή του αγροτικού έτους, καθόσον μάλιστα συνδέεται πάντα με την αναγέννηση της φύσης και τη γονιμότητα, και γιορτάζεται με παγανιστικές ιεροτελεστίες που δεν εξαλείφονται με τίποτα. Οι γιορτές αυτές αποτελούν βαθιά ριζωμένα πλέγματα λαϊκών εθίμων, με κοινό χαρακτηριστικό τη μεταμφίεση, τα οποία ισορροπούν σοφά ανάμεσα στις δυο εποχές προσπαθώντας να ξυπνήσουν τη γη και να την κάνουν να καρπίσει. Ο βορειοελλαδίτικος χώρος έχει την τύχη να κουβαλάει στην πολιτιστική του παράδοσή πολλές τέτοιες τελετές, που αρχίζουν από το Δωδεκαήμερο και φτάνουν μέχρι την αρχή της Σαρακοστής. Οι περισσότερες βέβαια απαντούν την Αποκριά. Στην Κοζάνη ιδιαίτερα κατάφερε να επιβιώσει για αιώνες μια πολύ ξεχωριστή μορφή της, με το λαό να γιορτάζει την αρχή του καινούργιου κύκλου της φύσης και της γονιμότητας χορεύοντας τραγουδώντας και ξεφαντώνοντας γύρω από τις νυχτερινές φωτιές των Φανών. 2

53 Π A P A ΔOΣI A K H A Π O K P I A 53 Τα κατ ευφημισμόν αποκαλούμενα «νοικουκυρίσια» από τους Κοζανίτες είναι το βαρύ πυροβολικό της φαλλικής έκφρασης των ημερών. Πρόκειται για τραγούδια που αρχίζουν από υπονοούμενα και συγκαλυμμένα σχόλια και φτάνουν μέχρι τις πιο απροκάλυπτες περιγραφές και... παραινέσεις! Αποδεκτά από το μεγαλύτερο κομμάτι της κοινωνίας στο συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο, αλλά ταυτόχρονα και στόχος επικρίσεων και πυρών από τους πολέμιους της Αποκριάς. «Δεν νομίζω να πούνε τρελάθηκε η Σαμίου και κυκλοφόρησε αυτά τα τραγούδια» έλεγε η μεγάλη μας Δόμνα όταν παρέδωσε στο κοινό τα «Αποκριάτικά» της. «Προς το παρόν δεν έχω αρνητικές αντιδράσεις, παρ' όλο που ξέρω ότι μπορεί να με ψέξουν για την τόλμη μου οι διάφοροι διανοούμενοι ή οι συλλέκτες τραγουδιών. Πολύ λίγα από αυτά τα τραγούδια έχουν δημοσιευθεί. Προσπαθούσαν, από συντηρητισμό και υποκρισία, να τα κρύψουν...» 2

54 54 Π A P A ΔOΣI A K H A Π O K P I A Πού να φανταστεί ότι όχι μόνο θα είχε αρνητικές αντιδράσεις, αλλά μέχρι και μήνυση θα της γινόταν! Πού να φανταστεί ό,τι θα υπήρχαν άνθρωποι που θα έφταναν να ζητήσουν μέχρι και λογοκρισία... δημοτικών τραγουδιών! Στη χώρα του Αριστοφάνη είναι τουλάχιστον ανιστόρητο να εγκαλείς έναν ολόκληρο λαό επειδή υπακούει στις επιταγές του πολιτιστικού του γονιδίου. Έναν λαό που επιμένει να τηρήσει πανάρχαια λατρευτικά έθιμα, κι όταν ζυγώνει να τελειώσει ο χειμώνας και ν αρχίσει η άνοιξη νιώθει την ανάγκη να βγει και να χορέψει με βαρύ βήμα πάνω στη γη που ξαναγεννιέται και να τραγουδήσει τα «ανίερα ιερά τραγούδια», όπως πολύ εύστοχα τα χαρακτήρισε η Δόμνα Σαμίου. Είναι ματαιοπονία να προσπαθείς να πνίξεις την ανάγκη των ανθρώπων να γιορτάσουν την Αποκριά. Και ποια Αποκριά! Όχι αυτή που εμφανίζεται με αστική μορφή, με μεταμφιέσεις φανταχτερές και λαμπερές, παρελάσεις ομαδικών καρναβαλιών και πέραν τούτου ουδέν. Όχι! Μιλάμε για την πιο γνήσια μορφή της. Αυτή που αποτελεί συνέχεια γιορτών και ιεροτελεστιών πλασμένων για να ταξιδεύουν μέσα στο χρόνο, ανεπηρέαστες από πολιτικές και θρησκευτικές ιδεολογίες, πανηγυρίζοντας προεξαγγελτικά το θρίαμβο της ζωής μέσα από την αναγέννηση της φύσης. 2

55 Την Αγροτική Αποκριά Π A P A ΔOΣI A K H A Π O K P I A 55 Την Αποκριά που η Κοζάνη είχε την τύχη ή τη σοφία να βοηθήσει να ριζώσει στα σταυροδρόμια, τις πλατείες και στους δρόμους της, όπου με απίστευτη ελαστικότητα πέρασε αλώβητη μέσα από τους αιώνες και επιβίωσε μέχρι σήμερα. Η Κοζανίτικη Αποκριά συγκεντρώνει τα πιο τυπικά χαρακτηριστικά του είδους. Κατ αρχάς συναπαρτίζεται από μαγικές και λατρευτικές τελετές, που έχουν βασικό σκοπό να υποβοηθήσουν τη γη να βλαστήσει. Κατά δεύτερον είναι ανατρεπτική, καθώς προσπαθεί να «ακυρώσει» την καθιερωμένη φυσική και κοινωνική τάξη πραγμάτων, να φέρει τα πάνωκάτω και να επιτρέψει τον ταλαιπωρημένο λαϊκό άνθρωπο να σηκώσει για λίγο κεφάλι και να χλευάσει ότι τον συνθλίβει. Τους άρχοντες, κοσμικούς και εκκλησιαστικούς. Τον καθωσπρεπισμό και την ηθική που τον σφίγγει σαν ανυπόφορος κορσές. Τις κοινωνικές συμβατικότητες. Το θάνατο. Και το σπουδαιότερο! Αποτελεί ένα ξέφρενο γλέντι, μια γιορτή υλικών απολαύσεων, χαράς και ανανέωσης, σε εκπληκτικό συνδυασμό με τη λατρεία των νεκρών. Είναι δυνατόν να εκφραστεί όλη αυτή η έκρηξη χωρίς φαλλικά σύμβολα; Θα μπορούσε να αναπεμφθεί ύμνος στη γονιμότητα και να απαξιωθεί ο θάνατος χωρίς σαφείς ή υπαινικτικές σεξουαλικές αναφορές; Χωρίς βωμολοχίες, παραβίαση των ταμπού, διατυμπάνιση της σεξουαλικής επιθυμίας; Χωρίς τραγούδια ανατρεπτικά κι ελευθερόστομα; Πώς αλλιώς δηλαδή θα καλούνταν οι υπερφυσικές δυνάμεις, επουράνιες ή καταχθόνιες να εξασφαλίσουν υγεία, γονιμότητα και αφθονία για τη χρονιά που έρχονταν; Με κοινωνικοπολιτικές αναλύσεις; 2

56 56 Π A P A ΔOΣI A K H A Π O K P I A Θα μπορούσε βέβαια να πει κανείς «κι είναι ανάγκη να κρατούνται όλες αυτές οι τελετουργίες σήμερα, την εποχή του ορθού λόγου, της απομάκρυνσης από τις μεταφυσικές αναζητήσεις και της κυριαρχίας του τεχνοκρατικού μοντέλου ζωής;» Φαντάζομαι ότι δε θα επέλθει και ο βιολογικός θάνατος των μελών αυτής της κοινωνίας, αν τις καταργήσουμε. Όπως δε θα πεθάνουμε κι αν δεν κόψουμε πίτα με παρά την Πρωτοχρονιά, δεν πιάσουμε το σταυρό τα Θεοφάνια, δεν τσουγκρίσουμε κόκκινα αυγά, δεν ψήσουμε αρνιά και δεν χορέψουμε τελετουργικούς χορούς το Πάσχα ή δεν βγούμε να πιάσουμε το Μάη την Πρωτομαγιά. Ούτε κι αν δεν τηρήσουμε τα πολυάριθμα παγανιστικά έθιμα που συνοδεύουν τη γέννηση (Μοίρες, φυλαχτά, χάντρες, φτυσίματα) το γάμο (τελετουργική οινοποσία και σπάσιμο ποτηριού στο νέο σπίτι της νύφης, καταχύσματα με ρύζι και κουφέτα) και κυρίως τα συνδεδεμένα με το θάνατο, όπως το πλύσιμο του νεκρού με κρασί, το κέρμα στη τσέπη του για να πληρώσει το χάρο, κι άλλα κι άλλα Ατελείωτα! Δε θα πεθάνουμε βέβαια αν τα καταργήσουμε. Αλλά τι κοινωνία άχρωμη, άοσμη κι άγευστη θα ήμασταν, χωρίς παρελθόν, προσωπικότητα και ταυτότητα Σαν κατασκεύασμα χημείου από εφιαλτικό έργο επιστημονικής φαντασίας! Ας μας αφήσουν λοιπόν οι τιμητές της ηθικής μας να αφουγκραστούμε αρχέγονα καλέσματα και να βγούμε μεταμφιεσμένοι να ξεφαντώσουμε. Χωρίς τις ανυπόφορες αλυσίδες του κοινωνικού καθωσπρεπισμού που έχουν παραλύσει τον αυθορμητισμό μας. Χωρίς τους καθιερωμένους κοινωνικούς ρόλους, που κολλάνε σαν αποπνιχτικές μάσκες πάνω μας όλο τον υπόλοιπο χρόνο. Χωρίς τη λεκτική «ευπρέπεια» που κάνει τη γλώσσα μας να στεγνώνει από ανοστιά. Ας μας αφήσουν τέλος όλοι οι «αγανακτισμένοι» ηθικολόγοι να ξεχάσουμε για λίγο ότι «τούτη η γη που την πατούμε, όλοι μέσα θε να μπούμε» κι ας έλθουν μαζί μας να χορέψουμε πάνω της, γύρω από την καθαρτήρια πυρά του Φανού. Αψηφώντας τη μοίρα μας και βάζοντας στην άκρη τα βάσανά μας για λίγο. Και τραγουδώντας τα «μασκαραλίτκα» που έχουν τον τόπο τους σ αυτή την ξεχωριστή χειμωνιάτικη νύχτα που μυρίζει Άνοιξη Κι από Δευτέρα Σαρακοστή. Σαρακοστή Τρανή F

57 Π A P A ΔOΣI A K H A Π O K P I A 57

58 58 Δ H M O Σ Σ Ε Ρ Β Ι Ω Ν - Β Ε Λ Ε Β Ε Ν Τ Ο Υ ΑΠΟΚΡΙΑ στο Δήμο Σερβίων - Βελβεντού 12 Φεβρουαρίου - 23 Φεβρουαρίου 2015 Τσικνοπέμπτη 12 Φεβρουαρίου :00 Έναρξη Απόκριας. Παιχνίδια για τα παιδιά (συμμετοχή σχολείων) και τους μεγάλους στην Κεντρική Πλατεία και στους δρόμους των Σερβίων 16:00 Μασκέ Παιδικό Πάρτι στην Κεντρική Πλατεία Σερβίων με ξυλοπόδαρους και καρναβαλιστές (χορηγός παιδότοπος Ονειροπαγίδα ) 18:00 Μασκέ Παιδικό Πάρτι στο Πλατανόρευμα 18:00 Άναμμα Φανού στην Κεντρική Οδό των Σερβίων (117 Εθνομαρτύρων) Συνδιοργάνωση με τον Σύλλογο Εθελοντών Σέρβια Εν Δράσει και τα καφέ-μπαρ των Σερβίων Κυριακή 15 Φεβρουαρίου :30 Φανός Γεφύρι στο Λιβαδερό 20:30 Φανός του Μορφωτικού Ομίλου στο Πλατανόρευμα Τρίτη 17 Φεβρουαρίου :30 Φανός Κρανιάς στο Πλατανόρευμα

59 Δ H M O Σ Σ Ε Ρ Β Ι Ω Ν - Β Ε Λ Ε Β Ε Ν Τ Ο Υ Τέταρτη 18 Φεβρουαρίου :30 Φανός Συνοικισμός στα Σέρβια 20:30 Φανός Παλιόμυλος στο Πλατανόρευμα 59 Πέμπτη 19 Φεβρουαρίου :00 Φανός Ψυρή στο Βελβεντό 20:30 Φανός Πυροβολείο στο Πλατανόρευμα Παρασκευή 20 Φεβρουαρίου :00 Μασκέ - Παιδικό πάρτι με κλόουν στο Βαθύλακκο (Αίθουσα Μορφωτικού Συλλόγου) 20:30 Φανός Ζευγαλατιά στα Σέρβια 20:30 Φανός Τροχάλια στο Πλατανόρευμα 20:30 Φανός στη Λάβα 20:30 Φανός Μεσοχώρι στο Λιβαδερό 20:30 Φανός στα Λεύκαρα Σάββατο 21 Φεβρουαρίου :00 Μασκέ Παιδικό Πάρτι στη Μεσιανή (Πνευματικό Κέντρο) 19:00 Φανός στο Βαθύλακκο 20:30 Φανός Κιόσι στο Πλατανόρευμα 20:30 Φανός στις Γούλες 20:30 Φανός στα Λεύκαρα 20:30 Φανός στη Νεράιδα 20:30 Φανός στα Κρανίδια (Άνω Πλατεία) 20:30 Φανός στο Τρανόβαλτο 20:30 Μασκέ Πάρτι στο Λιβαδερό (Μακεδονία) 21:30 Πάρτι Νεολαίας στην Κεντρική Οδό των Σερβίων (επί της Παπανδρέου)

60 60 Δ H M O Σ Σ Ε Ρ Β Ι Ω Ν - Β Ε Λ Ε Β Ε Ν Τ Ο Υ Κυριακή Μεγάλης Αποκριάς 22 Φεβρουαρίου 12:00 Πλατανόρευμα Παρέλαση Αρμάτων και Καρναβαλιστών 12:00 Βελβεντό Παρέλαση Αρμάτων και Καρναβαλιστών, Μ.Ο. Βελβεντού 15:00 Σέρβια - Παρέλαση Αρμάτων και Καρναβαλιστών 17:00 Παιδικό Αποκριάτικο Πάρτι στο Ροδίτη 17:30 Σέρβια - Κεντρική Πλατεία Απονομή Βραβείων - Κάψιμο Καρνάβαλου - Φανός 20:30 Φανός στην Καστανιά 20:30 Φανός στα Κρανίδια 20:30 Φανός Νεολαίας στο Λιβαδερό 20:30 Φανός στο Πολύρραχο 20:30 Φανός στο Προσήλιο 20:30 Φανός στο Μικρόβαλτο 20:30 Φανός στο Μεταξά 20:30 Φανός στο Τριγωνικό 20:30 Φανός στο Τρανόβαλτο 20:30 Φανός στην Ελάτη 20:30 Φανός στη Μεσιανή 20:30 Φανός στο Ροδίτη 20:30 Φανός στα Ίμερα 20:30 Φανός στον Πολύφυτο Οι εκδηλώσεις πραγματοποιούνται υπό την αιγίδα του Δήμου Σερβίων-Βελβεντού σε συνεργασία με τους Πολιτιστικούς Συλλόγους, τις Τοπικές Κοινότητες, τους Φανούς, τις Εθελοντικές Ομάδες του δήμου, τους Συλλόγους Γονέων & Κηδεμόμων και του συλλόγου Σέρβια εν Δράσει

61 Δ H M O Σ Σ Ε Ρ Β Ι Ω Ν - Β Ε Λ Ε Β Ε Ν Τ Ο Υ 61

62 62 Δ H M O Σ Σ Ε Ρ Β Ι Ω Ν - Β Ε Λ Ε Β Ε Ν Τ Ο Υ ΚΑΘΑΡΑ ΔΕΥΤΕΡΑ 23 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2015 Καθαρά Δευτέρα στην Υψηλή Γέφυρα Σερβίων/Λίμνη Πολυφύτου Προσφορά Λαγάνας, Πατροπαράδοτης Φασολάδας και Νηστίσιμων Εδεσμάτων, Πέταγμα Χαρταετού Καθαρά Δευτέρα στα Λεύκαρα (Κτίριο Μορφωτικού Συλλόγου) Καθαρά Δευτέρα στο Ροδίτη (Κεντρική Πλατεία) Καθαρά Δευτέρα στη Μεσιανή (Μεταμόρφωση Σωτήρος) Καθαρά Δευτέρα στην Καστανιά (στον χώρο της Εμποροπανήγυρις) Καθαρά Δευτέρα στις Αυλές (Λόφος Καρυάς) Καθαρά Δευτέρα στο Πλατανόρευμα (Παλαιομονάστηρο) Καθαρά Δευτέρα στα Κρανίδια Καθαρά Δευτέρα στις Γούλες (Αγ. Γεώργιος Παραλίμνια) Καθαρά Δευτέρα στο Πολύρραχο (Κεντρική Πλατεία) Καθαρά Δευτέρα στο Προσήλιο (Αγ. Χριστόφορος) Καθαρά Δευτέρα στο Μεταξά (Κεντρική Πλατεία) Καθαρά Δευτέρα στο Τριγωνικό (Αγ. Αθανάσιος) Καθαρά Δευτέρα στο Μικρόβαλτο (Κεντρική Πλατεία) Καθαρά Δευτέρα στο Τρανόβαλτο (Βουργάρα) Καθαρά Δευτέρα στην Ελάτη (Δημοτικό Σχολείο) Καθαρά Δευτέρα στο Λιβαδερό (Πάνω Πλατεία) Καθαρά Δευτέρα στο Βαθύλακκο (Λόφος Γιωρίκαγια)

63 Δ H M O Σ Σ Ε Ρ Β Ι Ω Ν - Β Ε Λ Ε Β Ε Ν Τ Ο Υ 63

64 64 Π A P A ΔOΣI A K H A Π O K P I A γράφει ο Λάζαρος M. Kουζιάκης Αποκριές 2015 Αποκριές και εκλογές πιαστήκαν απ το χέρι τόνο χαράς και προκοπής στο λαϊκό ασκέρι τραβούν τους συμπολίτες μας στο γλέντι νύχτα μέρα κι αναρωτιούνται οι καψεροί πως θα τα βγάλουν πέρα. Οι υπουργοί κι οι βουλευτές τρέξανε στα σοκάκια ακόμα και στ απόμακρα τα λιγοστά κονάκια χαμογελούνε τάζοντας λαγούς με πετραχήλια και από πίσω ο λαός του έσερνε τα χίλια. Ένας τα τραίνα ξήλωνε τις ράγες κουβαλούσε πως νόμιζε ο δύστυχος τον κόσμο θα γελούσε να τον ψηφίσουν άλλη μια να βγει παλικαρίσια να πάει στην κυβέρνηση να τους τα πει στα ίσια. Άλλος μας έταξε νερό απ της Λαριούς το φράγμα να σπείρουμε λαχανικά που είναι άλλο πράγμα με λάχανα και μπρόκολα την έπαιξε την πάσα μα ο λαός απάντησε πως τρώει μόνο πράσα.

65 Π A P A ΔOΣI A K H A Π O K P I A 65 Σαν έκλεισε το Σούρουπο η κάλπη η αλανιάρα σκόρπισε τη συγκίνηση και την κρυφή λαχτάρα οι υπουργοί μας γελαστοί με σιγουριά προσμένουν να βγει το αποτέλεσμα αυτό που περιμένουν. Μα έλα πως καμιά φορά η τύχη δε βοηθάει κι όποιος σ αυτή βασίζεται συχνά παραπατάει πιάνουν μολύβι και χαρτί νούμερα αραδιάζουν άλλα τους έρχονται στο νου αλλιώς τα λογαριάζουν. Μετρούν ξανά απ την αρχή μας δεν τους βγαίν η σούμα και ο περήφανος λαός τους βάφει με τη φούμα μια τέτοια μέρα σαν κι αυτή να μη ξαναγυρίσει και η Δευτέρα η καθαρή κι αυτούς θα ξεμαυρίσει. Οι εκλογές τελείωσαν Αποκριές προβάλουν οι νέοι μας οι άρχοντες τα σμόκιν τους προβάρουν φωτογραφίζονται στητοί μπρος στη βουλή μ αέρα ξήλωσαν και τα κάγκελα τα πήγαν παραπέρα.

66 66 Π A P A ΔOΣI A K H A Π O K P I A Ο κοζανίτικος λαός στέλνει καλεσοχάρτι σε υπουργούς υφυπουργούς να έρθουν για το πάρτι με Ευρωπαίους βουλευτές και με ελιάς κλωνάρι αλλά στη μέση να φορούν το κόκκινο ζωνάρι. Αυτοί μας δάνεισαν λεφτά με το δεξί τους χέρι κι εμείς με το αριστερό κρατούμε το μαχαίρι να σκίσουμε μνημόνια να κόψουμε παρτίδες ζεστό να φάει ο λαός, φαί διπλές μερίδες. Τις μέρες της Αποκριάς στο πάρτι νεολαίας τους καλεσμένους φίλους μας της όμορφης παρέας να τους κεράσουμε κρασί να πιουν και να μεθύσουν την Κυριακή μεσ τους φανούς να μπουν να τραγουδήσουν. Μες τη θολούρα του κρασιού και μες την παραζάλη να δουν οι Ευρωπαίου μας πως κάνουμε κεφάλι να ζήσουν έστω μια στιγμή μαζί με τους δικούς μας πως διώχνουμε τις πίκρες μας τα ντέρτια τους καημούς μας. Και οι δικοί μας υπουργοί τα όργανα να πιάσουν και με νταούλια και βιολιά τον ήχο να δαμάσουν οι ευρωπαίοι φίλοι μας να μπουν και αυτοί στο κέφι να τραγουδούν και να βαρούν με το ρυθμό το ντέφι. Εμείς λοιπόν με το ζουρνά και συνοδιά σαντούρια κι αυτοί με τη μουρμούρα τους μας βρίσκουνε κουσούρια εμείς θα τους λαλήσουμε ξανά ζουρνά με τέλι κι αυτοί σαν τις χανούμισσες χορεύουν τσιφτετέλι. Μα στην παλιά αποκριά του Καραβά το τράινο τρία τα κάρα στη σειρά δεμένα δίχως φρένο της Καλαμπάκας το θεριό στην πόλη βόλτα κάνει μαυρίζοντας απ τον καπνό το τραίνο παριστάνει.

67 Π A P A ΔOΣI A K H A Π O K P I A 67 Και όταν πια σταμάτησε μπροστά στο δημαρχείο οι άρχοντες προσκύνησαν κι το ιερατείο ευχήθηκαν ο ερχομός στ αληθινά να γίνει και στην Κοζάνη για καλό παντοτινά να μείνει. Και λίγα χρόνια αργότερα παρέλαση αρμάτων μασκαρεμένοι παρδαλοί λογίς-λογίς χρωμάτων κι ανάμεσά τους φοβερός Κυριάκος Λαβαντσιώτης με το σιουρδόμετρο μετρά μυαλό και τιμιότης. Που σαι Κυριάκο σήμερα με τ όργανό σου πάλι τα μέτρα για να πάρουμε στ Αρχόντων το κεφάλι και αν μετά το μέτρημα τους πιάσει η τρομάρα τότε θα καταλάβουμε πως έχουν σιουρδαμάρα.

68 68 Δ H M O Σ Β Ο Ϊ Ο Υ ΑΠΟΚΡΙΑ στο Δήμο Βοΐου 12 Φεβρουαρίου - 23 Φεβρουαρίου 2015 Δημοτική Κοινότητα Νεάπολης - Τσικνοπέμπτη 12/2/2015 4:00 μ.μ. Άναμμα Φωτιάς στον Τζομπανόπουλο με χάλκινα - Σάββατο 14/2/2015 4:00 μ.μ. στο Τρίγωνο χορευτική εκδήλωση από τον Πολιτιστικό Σύλλογο «ΜΠΟΥΛΕΣ» (Νάουσα ) Βοϊώτες Κοζάνης - Κυριακή 15/2/2015 6:00μ.μ. Φανός στο Δημοτικό Σχολείο Νεάπολης - Τετάρτη 18/2/2015 6:00μ.μ. Κλαδαριά «Εύξεινος Λέσχη Πόντου» έξω από το κτίριο της Λέσχης - Κυριακή 22/2/2015 4:00 μ.μ. Μεγάλη παρέλαση στην κεντρική οδό της Νεάπολης 7:00μ.μ. Άναμμα μεγάλης Κλαδαριάς στην Πλατεία της Εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου - Καθαρά Δευτέρα 23/2/ Πέταμα χαρταετού με προσφορά φασολάδας και νηστίσιμων εδεσμάτων στο χώρο του Δημαρχείου

69 Α Π Ο Κ Ρ Ι Α Σ Τ Ο Β Ο Ϊ Ο 69 Τοπική Κοινότητα Τσοτυλίου Τσικνοπέμπτη 12/2/2015 8:00 μ.μ. Άναμμα Κλαδαριάς στην Πλατεία Αγίας Μαρίνας από το Σύλλογο Γυναικών Τσοτυλίου Κυριακή 15/2/2015 4:00μ.μ. Πάρτι Μασκέ στα ΚΗΦΗ Κυριακή 22/2/2015 Μεγάλη Αποκριά 15:00 Παρέλαση Καρναβαλιών στην Κεντρική Πλατεία Τσοτυλίου Καθαρά Δευτέρα 23/2/2015 Πέταμα χαρταετού, με προσφορά φασολάδας & λαγάνας στο λόφο Γηροκομείου (σε περίπτωση κακοκαιρίας στο κτίριο του Γηροκομείου). Δημοτική Κοινότητα Γαλατινής Μορφωτικός Πολιτιστικός Σύλλογος Γαλατινής Κυριακή 22/2/2015 5:00 μ.μ. : Γλέντι στην Κεντρική Πλατεία της Γαλατινής 7:00 μ.μ. : Άναμμα Κλαδαριάς 9:00 μ.μ. : Άναμμα Κλαδαριών σε όλες τις γειτονιές Τοπική Κοινότητα Καλονερίου Κυριακή 22/2/2015-3:00 μ.μ. : Παρέλαση Καρναβαλιών & 7:00 μ.μ. Άναμμα Κλαδαριάς στην Πλατεία με μουσική. Καθαρά Δευτέρα 23/2/2015 Πέταμα χαρταετού στην περιοχή του Σαλίγκαρου με προσφορά νηστήσιμων εδεσμάτων

70 70 Δ H M O Σ Β Ο Ϊ Ο Υ Τοπική Κοινότητα Πενταλόφου Πολιτιστικός Σύλλογος Πενταλόφου Κυριακή 22/2/2015 9:00 μ.μ. Άναμμα Καψαλιάς στην Κεντρική Πλατεία με αποκριάτικα τραγούδια και κρασί Καθαρά Δευτέρα 23/2/ :00 π.μ. Πέταγμα αυτοσχέδιων αερόστατων με προσφορά φασολάδας, νηστίσιμα και κρασί Τοπική Κοινότητα Ζούζουλης Κυριακή Μεγάλης Αποκριάς 22/2/2015 7:00 μ.μ.:άναμμα Κλαδαριάς από το Σύλλογο Ροκάστρου Ζούζουλης Δημοτική Κοινότητα Σιάτιστας Καθαρά Δευτέρα 23/2/2015 Προσφορά νηστίσιμων εδεσμάτων στον αύλειο χώρο του Αγίου Γεωργίου στη Σιάτιστα

71 Α Π Ο Κ Ρ Ι Α Σ Τ Ο Β Ο Ϊ Ο 71

72 72 Δ H M O Σ Ε Ο Ρ Δ Α Ι Α Σ ΑΠΟΚΡΙΑ στο Δήμο Εορδαίας 12 Φεβρουαρίου & 23 Φεβρουαρίου ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2015 Τσικνοπέμπτη - Οι πολιτιστικοί σύλλογοι τσικνίζουν Οι 12 πολιτιστικοί σύλλογοι της Εορδαίας συναντιούνται στην κεντρική πλατεία της Πτολεμαΐδας ξεκινώντας από διαφορετικές αφετηρίες της πόλης κατά ομάδες. Το απόγευμα στις 18:00 ανταμώνουν για να αρχίσει τρικούβερτο γλέντι μέχρι πρωίας με τα παραδοσιακά τσικνίσματα. 23 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ Καθαρά Δευτέρα -Ο Δήμος με όλους τους συλλόγους στο Πάρκο Εκτάκτων Αναγκών Με πρωτοβουλία του Δήμου Εορδαίας όλοι οι σύλλογοι θα συγκεντρωθούν στο Πάρκο Εκτάκτων Αναγκών για να προσφερθούν τα νηστίσιμα εδέσματα. Κατά παράδοση τα κούλουμα θα εορταστούν χωριστά στις τοπικές κοινότητες: -Ολυμπιάδας, στο αεραθλητικό κέντρο της αερολέσχης -Οικισμός Καρδιάς, Δροσερό -Καρυοχώρι, Ερμακιά, Άγιος Χριστόφορος -Ανατολικό -Εμπόριο, Αναρράχη

73 Α Π Ο Κ Ρ Ι Α Σ Τ Η Ν Ε Ο Ρ Δ Α Ι Α 73

74 74 Η κοινωνική υπευθυνότητα σε νέα αφετηρία Για τη ΔΕΗ η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του στρατηγικού σχεδιασμού της και εκτείνεται από τις παραγωγικές της διαδικασίες και τις εργασιακές της σχέσεις, τη διαφάνεια και τη λογοδοσία της, μέχρι τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές της δράσεις. Μέσα από το ποικίλο χορηγικό πρόγραμμα που αναπτύσσει, η ΔΕΗ υλοποιεί δράσεις και προγράμματα, δίνοντας προτεραιότητα στις ευπαθείς κοινωνικά ομάδες και στις τοπικές κοινωνίες. Οι ενέργειές της υποστηρίζουν μακροπρόθεσμα την ανάπτυξη και την οικονομική ευημερία των όμορων περιοχών, τη δημιουργία θέσεων εργασίας, την αγορά αγαθών και υπηρεσιών από τοπικούς προμηθευτές και την κατασκευή έργων υποδομής. Παρέχει υπηρεσίες τηλεθέρμανσης καθώς και αντισταθμιστικά οφέλη. Παράλληλα, πιστεύοντας ότι η υγεία και η ασφάλεια των εργαζομένων της είναι ιδιαίτερα σημαντικές, συνεχίζει να επενδύει στους ανθρώπους της, οργανώνοντας κύκλους εκπαίδευσης σε θέματα Υγείας & Ασφάλειας στην εργασία. Πέρα από όσα διαχρονικά προσφέρει, η ΔΕΗ, αναγνωρίζοντας την επίδραση της συνεχιζόμενης κρίσης στις οικονομικά ευπαθείς ομάδες, έχει δρομολογήσει μια σειρά από πρόσθετες ενέργειες που έχουν ως στόχο την έμπρακτη στήριξη των λιγότερο προνομιούχων συνανθρώπων μας σε μια δύσκολη συγκυρία. Ενδεικτικά αναφέρουμε δύο ενέργειες / δράσεις που διευκολύνουν την πρόσβαση των πολιτών σε υπηρεσίες υγείας: Για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του γενικού γυναικείου πληθυσμού του Λεκανοπέδιου Δυτικής Μακεδονίας για την αξία της πρόληψης - έγκαιρης διάγνωσης του καρκίνου του μαστού η ΔΕΗ, σε συνεργασία με το «ΑΛΜΑ ΖΩΗΣ» Θεσσαλονίκης, υποστηρίζει τη διοργάνωση Δωρεάν Προγράμματος Προσυμπτωματικού Προληπτικού Ελέγχου. Το πρόγραμμα απευθύνεται σε ανασφάλιστες γυναίκες της περιοχής, ηλικίας άνω των 40 ετών,2

75 75 με πρωταρχικό στόχο να τους δώσει τη δυνατότητα να εξετασθούν κλινικά για καρκίνο του μαστού, να κάνουν μαστογραφία και να ενημερωθούν σχετικά με τους τρόπους αυτοεξέτασης. Επίσης, για τρίτη συνεχή χρονιά, η ΔΕΗ ως αποκλειστικός υποστηρικτής της Οργάνωσης «Γιατροί του Κόσμου», δημιούργησε ένα πολυιατρείο στο χώρο της 79ης ΔΕΘ, το οποίο απαρτιζόταν από τέσσερα ιατρεία (γενικό, οφθαλμιατρικό, παιδιατρικό και γυναικολογικό), και στο οποίο προσφέρθηκαν δωρεάν υπηρεσίες προληπτικού ελέγχου και πρωτοβάθμιες ιατρικές εξετάσεις σε ανέργους, απόρους, ανασφάλιστους και γενικά σε συνανθρώπους μας που δεν έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας. Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά το διάστημα λειτουργίας του πολυιατρείου, συνολικά πάνω από πολίτες έχουν επισκεφτεί το πολυιατρείο, ενώ περίπου συνάνθρωποί μας έχουν λάβει υπηρεσίες συμβουλευτικού χαρακτήρα, προληπτικό έλεγχο και πρωτοβάθμια κλινική εξέταση από τους εθελοντές των ΓτΚ. Για τη ΔΕΗ, τη μεγαλύτερη εταιρεία παραγωγής και προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα, η Κοινωνική Υπευθυνότητα αποτελεί μία ουσιαστική δέσμευση και προσήλωση στις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας και των πολιτών, μέσα από την οποία θα δημιουργήσει βιώσιμη αξία και προοπτική. 2

76 76 Κατά τη χάραξη της στρατηγικής της Εταιρικής Κοινωνικής Υπευθυνότητας η ΔΕΗ με επίκεντρο τη βιώσιμη ανάπτυξη και την αειφορία, συνδυάζει την οικονομική ανάπτυξη με την περιβαλλοντική και κοινωνική υπευθυνότητα, σε μια πολιτική που εκφράζεται και χαρακτηρίζει τις εταιρικές δραστηριότητές της. Η περιβαλλοντική στρατηγική της ΔΕΗ είναι εναρμονισμένη με τους στόχους της ενεργειακής πολιτικής της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το 2020 (20% παραγωγή από ΑΠΕ, 20% εξοικονόμηση ενέργειας και 20% μείωση των εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου) και τις θεσμικές παρεμβάσεις για την κλιματική αλλαγή και την προστασία του περιβάλλοντος. Η ΔΕΗ ακολουθεί μια ολοκληρωμένη στρατηγική για τον περιορισμό των εκπομπών CO2 κατά τη διαδικασία παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από τις εγκαταστάσεις της. Συμμετέχει στο Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, τηρώντας τις δεσμεύσεις της που προκύπτουν από το πρωτόκολλο του Κιότο συμβάλλοντας ενεργά στην επίτευξη των εθνικών στόχων για τη μείωσή τους και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Σκοπός της ΔΕΗ είναι η ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τις δραστηριότητές της: την εξόρυξη λιγνίτη, την παραγωγή, τη μεταφορά και τη διανομή ηλεκτρικής ενέργειας. Ο σκοπός αυτός επιτυγχάνεται με την εφαρμογή συγκεκριμένων προγραμμάτων και δράσεων. 2

77 Οι προσπάθειές της απέδωσαν συγκεκριμένα και μετρήσιμα αποτελέσματα σε όλες τις περιβαλλοντικές πτυχές των δραστηριοτήτων της ηλεκτροπαραγωγής καθώς τα τελευταία χρόνια έχει επιτευχθεί δραστική μείωση των εκπομπών συμβατικών ατμοσφαιρικών ρύπων και στερεών - υγρών αποβλήτων, μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, εξοικονόμηση ενέργειας και αποδοτικότερη χρήση πρώτων υλών, περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση του προσωπικού και μαζική ανακύκλωση υλικών κ.λπ. Είναι γνωστό ότι η εξόρυξη του λιγνίτη και η λειτουργία των Σταθμών Παραγωγής σχετίζονται με μια σειρά από περιβαλλοντικές επιδράσεις στο φυσικό τοπίο, στη χλωρίδα και την πανίδα κάθε περιοχής. Η ΔΕΗ, αναγνωρίζοντας τις επιδράσεις αυτές, διαχειρίζεται με σεβασμό το φυσικό περιβάλλον, στοχεύοντας πάντοτε στην πρόληψη και την αντιμετώπιση των προβλημάτων που προκύπτουν από τη φύση των δραστηριοτήτων της. Μελετά και υλοποιεί δράσεις και πρωτοβουλίες, ξεπερνώντας πολλές φορές τις απαιτήσεις της νομοθεσίας και αποδεικνύοντας έμπρακτα τον περιβαλλοντικό της προσανατολισμό. Με αυτές τις ενέργειες καθώς και με άλλες πολιτικές, η ΔΕΗ συνεισφέρει ουσιαστικά στη δημιουργία και επίτευξη μιας υγιούς και περιβαλλοντικά βιώσιμης και αναπτυξιακού χαρακτήρα αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας που θα μπορέσει να αποτελέσει έναν από τους πιο σημαντικούς πυλώνες ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας. F 77

78 78 Π A P A ΔOΣI A K H A Π O K P I A γράφει ο Γιάννης Πλόσκας Εκφράσεις, παροιμίες παρομοιώσεις και αβρότητες Στερεότυπες εκφράσεις -Τι μι χράζουνταν ιμένα τς σκρόφας τα τραγούδια. -Τουν σώθκιν του λάδ απού ν καντήλα -Χαλέβ να βγάλ απ τ μύγα ξούγκ. -Μαν τα ζήσουμι μι τα β νά. -Χτίζουντι παλάτια μι πουρδές; -Πάει ου Παμπόρας στα Γιανντσά. -Που παέντς κουτσουπέτνι; Ως ν κουπρά κι πίσου. -Άμα σι ρθεί απού ράστ. -Ούτι σκόρδου έφαγιν ούτι σκουρδές μύρσιν -Κνούσιν κι δεν ξισκέπαζιν. -Μαν τα γένου Μπούρινους. Παροιμίες -Ου βρουκόλακας του σόι τ κυνηγάει. -Ου λύκους εχ του σβέρκου χουντρό, γιατί φκιάν τς δλιές τ μαναχός τ. -Χέρ π δεν μπουρείς να του δαγκώ εις, φίλτσέ του. -Νησκό γουμάρ δε βγαίν απ τ λάσπ. -Κουνούστσις μι ζουρλόν, νταϊάντα. -Χέσκιν η φουράδα στ αλών. -Απ του μπούφου βγαίν σιαΐν και απ του σιαΐν μπούφος.

79 Π A P A ΔOΣI A K H A Π O K P I A 79 Παρομοιώσεις -Σαν τ Γκαντιά του σύννιφου -Σαν τ μαϊμού στου καλαμίδ. -Σαν του λύκου σν αντάρα. -Σαν τς μπουμπαναίοι στου σκατό. -Σαν του γούτσιου μι του τηλέφουνο. -Σαν να σι βάρσιν ντουρατζιάς. -Σαν του γκιούμ τ Αηνικόλα. -Σαν τουν πέρπιρα στ λάμπα. -Σαν τουν κόρακα μι του χαμπάρ. Σαν ν κουκώνα στου λαίν. Αβρότητες -Δεν πα να ρίχνισι. -Ντιπ χαμένου το χς. -Να ξιπατουθείς κι να μη φανείς. -Να χιστείς ουρθός. -Είσι ντιπ αλαφρά γιουρτή. -Του μπγυαλό σ κι ένα πράσου. -Δικανίκ μι μπουτάκια. -Ιά! Γκαϊλές -Σι χράζιτι δικανίκ. -Λύκους να σι φάει κι αλπου να σι γραβαλίσ.

80 80 Η χαρτογράφηση των τοπικών προϊόντων του Νομού Κοζάνης Η πολιτισμική ταυτότητα της Περιφερειακής Ενότητας Κοζάνης εκφράζεται και μέσα από τον πλούτο της αγροδιατροφικής της παράδοσης, η οποία ζωντανή και εξελισσόμενη περνά από γενιά σε γενιά προσφέροντας ποιοτικά τοπικά προϊόντα με εφόδια την αγάπη, τη γνώση, την αφοσίωση και το σεβασμό στη φύση. Με αφορμή την Κοζανίτικη αποκριά σας καλούμε να γνωρίσετε από κοντά τον αυθεντικό πλούτο των αγροδιατροφικών μας προϊόντων, μία ποικιλότητα εξαίσιων γεύσεων, αρωμάτων και χρωμάτων.

81 81 Δενδροκομία - Παραγωγή φρούτων Στα ιδιαίτερα μικροκλίματα της ευρύτερη περιοχής του Βελβενδού, στις περιοχές Μουρικίου και Βερμίου και πρόσφατα στην περιοχή της Εράτυρας καλλιεργούνται παραδοσιακά μήλα, ροδάκινα, αχλάδια, κεράσια, (κυδώνια, δαμάσκηνα κ.α.) και παράγονται εξαιρετικής ποιότητας φρούτα. Η καλλιέργεια αποδεικνύεται ιδιαίτερα επικερδής σε συνδυασμό μάλιστα με την αξιοποίηση των νέων δενδροκομικών τεχνικών, την εγκατάσταση νέων ποικιλιών με ενδιαφέροντα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά, την καλή λειτουργία ορισμένων συνεταιρισμών και κατ επέκταση των οργανώσεων παραγωγών τους. Η εγκατάσταση οπωρώνων επεκτείνεται και σε άλλες περιοχές (π.χ. Κομνηνά, Πλατανόρευμα κτλ.). Τέλος λειτουργούν αξιόλογες μονάδες παραγωγής παραδοσιακών γλυκών, μαρμελάδων και ηδύποτων (συνεταιριστική και ιδιωτική), οι οποίες διαθέτουν τα προϊόντα τους σε όλη την Ελλάδα.

82 82 Κηπευτικά - Τουρσιά Η παραγωγή συνεχίζεται παραδοσιακά στις περιοχές της Άνω και Κάτω Κώμης, των Κρανιδίων και της Εράτυρας-Καλονερίου (γενικά σε παραλίμνιες και παραποτάμιες περιοχές, λόγω του ηπιότερου κλίματος) και επεκτείνεται μέσω των γεωργικών προγραμμάτων στον υπόλοιπο νομό. Έτσι παράγονται μεγάλες ποσότητες νωπών κηπευτικών, αλλά και παρασκευάζονται τουρσιά όπως πιπεριές απλές (πιπεράκι), αλλά και γεμιστές με τριμμένο λάχανο, καρότο και σέλινο, μελιτζάνα γεμιστή με τριμμένο λάχανο και καρότο περιτυλιγμένη με φύλλα σέλινου, λάχανο πικάντικο τριμμένο με πιπεριές, καρότα και σέλινο καθώς και αγγουράκι χωριάτικο (ολόκληρο, μικρού μεγέθους), φασολάκια ενώ τέλος διατηρείται η παραγωγή διαφόρων τύπων σάλτσας βασισμένη σε «χωριάτικη ντομάτα» (σπάνια σε βιομηχανική). Εμβληματικά προϊόντα πρέπει να θεωρούνται οι πατάτες (π.χ. Πολυμύλου), που καλλιεργούνται πλέον σε όλη την περιοχή του Ελλησπόντου, αλλά και στην περιοχή του Φούφα και οι κόκκινες πιπεριές τύπου Φλωρίνης που καλλιεργούνται σε μεγάλη έκταση στην περιοχή του Καλονερίου-Εράτυρας, όπου έχει συσταθεί και ο ομώνυμος συνεταιρισμός παραγωγών πιπεριάς.

83 83 Όσπρια Η παραδοσιακή καλλιέργεια της φακής και του φασολιού αποκτά προστιθέμενη αξία με την λειτουργία μεγάλης μονάδας τυποποίησης στο Βόιο, ενώ έχει υλοποιηθεί και δεύτερη μέσω Leader στην περιοχή της Λίμνης Πολυφύτου. Η καθετοποίηση ενισχύει την προσπάθεια για πιστοποίηση των προϊόντων και την αξιοποίηση της ιστορίας (π.χ. Φασόλια Σισανίου, Φακές περιοχής Τσοτυλίου και Καλονερίου κτλ). Τα τελευταία χρόνια εμφανίζονται προσπάθειες οικογενειακής μορφής, που τυποποιούν ποιοτικά προϊόντα περιορισμένης παραγωγής. Κάστανα και Ακρόδρυα Τα ακρόδρυα είναι οι ξηροί καρποί, δηλαδή καρύδια, αμύγδαλα, φουντούκια κ.λ.π. Το ευνοϊκό εδαφοκλιματικό περιβάλλον ιδίως για το κάστανο σε Άνω Βόιο, Μουρίκι και Σέρβια και σε πολλές περιοχές του νομού για τα καρύδια, τα αμύγδαλα και τα φουντούκια δίνουν πολύ καλής ποιότητας ξηρούς καρπούς. Λειτουργούν αξιόλογες μονάδες τυποποίησης ξηρών καρπών, ενώ πρέπει να γίνει αξιοποίηση του αντίστοιχου γεωργοπεριβαλλοντικού μέτρου για προστασία της αμυγδαλιάς που καλλιεργείται στην περιοχή της Σιάτιστας και των προγραμμάτων της δάσωσης γεωργικών εκτάσεων και των δασογεωργικών συστημάτων χρήσης γης (Agroforestry) για την εγκατάσταση οργανωμένων οπωρώνων με καρυδιές, φουντουκιές και καστανιές.

84 84 Αρωματικά - Φαρμακευτικά φυτά Με εμβληματικό προϊόν τον Κρόκο, ο οποίος είναι χαρακτηρισμένος ως ΠΟΠ και για τον οποίο γίνεται τα τελευταία χρόνια συλλογική προσπάθεια για την προώθηση και επέκταση της καλλιέργειάς του, αλλά και με άλλα όπως η ρόζα η δαμασκηνή, η λεβάντα, το τσάϊ, κ.α.. επεκτείνεται σημαντικά η καλλιέργεια των αρωματικών φυτών καθιστώντας την ΠΕ Κοζάνης πρώτη στην Ελλάδα στην καλλιέργεια των αρωματικών-φαρμακευτικών φυτών. Η αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων και της εμπειρίας των παραγωγών της περιοχής, συνάδει απόλυτα με τις επιχειρηματικές προσπάθειες για τυποποίηση, μεταποίηση (κυρίως απόσταξη αιθέριων ελαίων) στις εγκαταστάσεις του Αναγκαστικού Συνεταιρισμού Κροκοπαραγωγών και της ιδιωτικής μονάδας στην περιοχή του Μουρικίου. Εκτός από την ιστορική επιχείρηση μπαχαρικών της Κοζάνης, ενθαρρυντική είναι επίσης η δημιουργία άλλων δύο νέων μονάδων μεταποίησης αρωματικών φυτών στην περιοχή του Βοϊου που αξιοποιούν την τοπική παραγωγή. Τέλος πρέπει να αναδειχθεί ο αγροτικός συνεταιρισμός Αρωματικών Φυτών και Οπωροκηπευτικών Βοϊου που ασχολείται με την καλλιέργεια του τριαντάφυλλου, της λεβάντας και άλλων πολυδύναμων φυτών, ο οποίος διαθέτει πολυετή πλέον εμπειρία, καθώς και αξιόλογες υποδομές απόσταξης στην περιοχή του Αγίου Αθανασίου Εράτυρας.

85 Αμπελουργία - Οινοποιία Η προσπάθεια για την ανάπτυξη της αμπελοκαλλιέργειας στο Νομό Κοζάνης, με την εκπόνηση της πιλοτικής αντίστοιχης μοναδικής μελέτης στην Ελλάδα βρήκε συμμάχους πολλούς οινοποιούς με αποτέλεσμα να αναπτυχθεί δυναμικά τα τελευταία χρόνια ο αμπελοοινικός τομέας με τη δημιουργία δεκατεσσάρων οινοποιείων, ενώ σχεδιάζονται άλλα τέσσερα. Μοναδικό στην Ελλάδα το δίκτυο επισκέψιμων κελαριών «Οινοεφροσύνη» με έδρα τη Σιάτιστα. Επιλέξιμα τα οινοποιία σε όλα τα χρηματοδοτικά εργαλεία. Συγκριτικό πλεονέκτημα της περιοχής, εμπειρία, μεράκι και ύπαρξη πέντε συλλόγων σχετικών με το α- μπέλι και το κρασί. 85

86 86 Βιολογικά προϊόντα Παρόλο ότι καλλιεργούνται πολύ μεγάλες εκτάσεις με βιολογικά προϊόντα, λίγα είναι τα προϊόντα που διακινούνται ως βιολογικά και κυρίως αυτά που τυποποιούνται ή μεταποιούνται ως βιολογικά (κρόκος και άλλα αρωματικά-φαρμακευτικά φυτά, τυροκομικά και άλευρα). Τυροκομικά προϊόντα - Φρέσκο γάλα Η περιοχή ήταν πάντα ένας από τους μεγαλύτερους πόλους συγκέντρωσης ζωικού κεφαλαίου, με την παραγωγή ποιοτικού γάλακτος να οφείλεται στην ιδιαίτερη χλωρίδα των βοσκοτόπων. Τα κοπάδια βόσκουν τον περισσότερο καιρό στα ορεινά λιβάδια στα οποία φύονται διάφορα είδη χορτολιβαδικών φυτών, αλλά και ενδημούν αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την παραγωγή εξαιρετικής ποιότητας και καθαρότητας φρέσκου αιγοπρόβειου γάλακτος με το οποίο παράγονται ιδιαίτερα τυροκομικά προϊόντα, στα πολλά τυροκομεία κυρίως οικογενειακής μορφής. Ξεχωρίζουν προϊόντα, όπως το μανούρι Ναμάτων, το τουλουμίσιου (Ξυνοτύρι, δερματίσιο)-τύπου Ανεβατού, ενώ φυσικά παράγονται και τα υπόλοιπα τυροκομικά προϊόντα όπως η φέτα ΠΟΠ, το κεφαλοτύρι, η κεφαλογραβιέρα, ο μπάτζιος, όλα με τον παραδοσιακό τρόπο. Επίσης δραστηριοποιούνται δύο επιχειρήσεις παστερίωσης φρέσκου αγελαδινού γάλακτος, ενώ βήματα έχουν γίνει προς την κατεύθυνση δημιουργίας Οργάνωσης Παραγωγών στο αγελαδινό γάλα.

87 87 Ζυμαρικά Η παραδοσιακή παραγωγή ζυμαρικών στα σπίτια, επηρέασε τη δημιουργία αρκετών μικρότερων ή μεγαλύτερων επιχειρήσεων που παράγουν μεγάλη ποικιλία ζυμαρικών. Ο νομός Κοζάνης πάντοτε αποτελούσε έναν από τους μεγαλύτερους σιτοβολώνες της χώρας, οπότε ο εφοδιασμός των επιχειρήσεων γίνεται με ποιοτικά άλευρα και σιτηρά εξαιρετικής ποιότητας. Μελισσοκομία - Παραγωγή μελιού και άλλων προϊόντων Η άφθονη και συνεχής ανθοφορία της άνοιξης που συνεχίζεται και το καλοκαίρι, η αύξηση των οπωρώνων και η περίσσεια μελισσοκομικών φυτών από μικρά έως τα μεγάλα υψόμετρα εξασφαλίζουν πλούσια σοδειά άριστου μελιού. Δραστηριοποιούνται πολλές μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις στην παραγωγή μελιού, αλλά και των λοιπών παραγώγων, δηλαδή της γύρης, του βασιλικού πολτού, της πρόπολης και του κεριού. Η συλλογική προσπάθεια έκανε τα πρώτα βήματά της με τη δημιουργία Μελισσοκομικού Συλλόγου.

88 88 Κρέας και κρεατοσκευάσματα Η ύπαρξη σύγχρονων σφαγείων στην ευρύτερη περιοχή και μικρών παραδοσιακών μονάδων αλλαντοποιίας μπορεί να δώσει επιπλέον ώθηση στην παραγωγή πιστοποιημένων προϊόντων. Τρούφα και άλλα μανιτάρια Η πιλοτική προσπάθεια για την επέκταση της καλλιέργειας βρήκε συμμάχους τους συνεργαζόμενους παραγωγούς της εταιρείας ΥΔΝΟΝ, αλλά και άλλους μεμονωμένους παραγωγούς. Μικρά οπωροφόρα Το Ιπποφαές και άλλα πολυδύναμα φυτά, όπως το Μύρτιλλο, το Φραγκοστάφυλο, το Βατόμουρο, η Κρανιά, το Goji Berry, η Αρώνια κ.α. επεκτείνονται συνεχώς. Οι υψηλές τιμές και η αυξημένη ζήτηση για ορισμένα από αυτά, καθώς και οι πολλαπλές δυνατότητες μεταποίησης συμβάλλουν στην επέκτασή τους. Να τονιστεί ότι έχουν συσταθεί οι αντίστοιχοι αγροτικοί συνεταιρισμοί σε Αιανή και Βόιο.

89 89 Ελαιοκομία - Ελαιουργία Η πρόσφατη διάκριση του ελαιολάδου του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ιμέρων με αργυρό βραβείο γεύσης από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Στρατηγικού Σχεδιασμού επιβραβεύει την ποιοτική προσπάθεια που γίνεται τα τελευταία είκοσι χρόνια στην περιοχή των Ιμέρων-Αύρας και επιβεβαιώνει τα ιδιαίτερα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του παραγόμενου ελαιολάδου. Πολύ μεγάλη είναι και η παραγωγή ποιοτικής επιτραπέζιας ελιάς.

90 90 Π A P A ΔOΣI A K H A Π O K P I A Κέντρα διασκεδάσεων τις Απόκριες στη δεκαετία του 1930 Για τις απόκριες της Κοζάνης έχουν γραφεί πάρα πολλά από Κοζανίτες συγγραφείς που αναφέρθηκαν πότε και πως εμφανίστηκαν οι εκδηλώσεις της αποκριάς. Για τους Φανούς που ανάβουν στις γειτονιές την Κυριακή το βράδυ της μεγάλης αποκριάς και για τα αποκριάτικα τραγούδια σατιρικά και «μασκαραλιτ κα», που λέγονταν όταν αποχωρούσαν οι γυναίκες από το Φανό. Όπως επίσης και για τις παρελάσεις. Τις αποκριές ξεκίνησαν να τις γιορτάζουν με διάφορες παραστάσεις ως μασκαράδες από το Εμείς θα περιοριστούμε στην περιγραφή των κέντρων διασκεδάσεως στη δεκαετία του Ποία ήσαν τα κέντρα και πως διασκέδαζαν οι Κοζανίτες. Το πρώτο κέντρο ήταν ο κινηματογράφος «ΙΡΙΣ», μετέπειτα ονομάστηκε ΤΙΤΑΝΙΑ, και σήμερα είναι σούπερ Μάρκετ, μετατρέπονταν σε χορευτικό κέντρο με ορχήστρα από Κοζανίτες μουσικούς. Τα τραπέζια κλείνονταν για όλη την εβδομάδα, από τη μικρή αποκριά μέχρι τη μεγάλη. γράφει ο Γιάννης Κορκάς Ο χορός είχε μεγάλη επισημότητα και οι γυναίκες της Κοζάνης έραβαν τις τουαλέτες στη Θεσσαλονίκη και υπήρχε μεγάλος συναγωνισμός μεταξύ των γυναικών ποια να φορέσει την καλύτερη τουαλέτα. Η ορχήστρα ήταν από Κοζανίτες μουσικούς και αποτελείτο από τον Γιώργο Κούσμα, από τον Γιάννη Διδίλη, περίφημος πιανίστας- συνθέτης. Από το 1960 συνεργάστηκε με το Μίκη Θεοδωράκη στην ορχήστρα του. Ο Προκόπης Διδίλης, ο Μιχάλης Καλέας, και ο Τούλης που έπαιζε κλαρίνο και στη συνέχεια παρουσιάστηκαν και άλλοι μουσικοί Κοζανίτες με μουσικό ταλέντο. Στον χορό αυτόν που δίδονταν επισημότητα τραγουδούσε ο ταλαντούχος Βαρύτονος Βύρων Τιάλιος που είχε σπουδάσει στη Βουδαπέστη και έπαιζαν μαντολίνο οι Αδελφοί Πεσλή. 2

91 Π A P A ΔOΣI A K H A Π O K P I A 91 Άλλο χορευτικό κέντρο ήταν η Λέσχη Γκουντιού σε ιδιόκτητη οικοδομή επί της οδού Ξενοφών Τριανταφυλλίδη. Την αίθουσα αυτή, την είχαν ενοικιάσει οι Δημόσιοι υπάλληλοι ως λέσχη τους και δίδονταν χοροί. Επίσης μεγάλος χορός δινότανε στο μεγάλο Καφενείο του Καραβά, που ήταν εκεί, που είναι σήμερα το Ερμιόνιο. Ονομάζονταν κόκκινος χορός, ήταν επίσημος και οι ντάμες ντυνότανε στα κόκκινα ως παπαρούνες, ενώ οι καβαλιέροι έφεραν κόκκινο γαρύφαλλο στο πέτο. Στα κόκκινα ήσαν ντυμένοι και οι άνθρωποι της ορχήστρας καθώς και όλο το προσωπικό του κέντρου, θέλοντας με αυτό να δείξουν τη φλόγα του αποκριάτικου γλεντιού. Επίσης χοροί δίδονταν και στη Λέσχη Αξιωματικών που ήταν στην οδό Βασιλέως Γεωργίου, σημερινής Δημοκρατίας. Τα Λαϊκά κέντρα που λειτουργούσαν τις απόκριες ήταν αρκετά και είχαν και κλαρίνα. Ένα από αυτά ήταν το καφενείο «Ομόνοια», το κτίσμα ήταν του Αγίου Νικολάου και βρισκόταν εκεί που αργότερα στεγάστηκε η ΧΕΝ. Σήμερα στο χώρο αυτό είναι το Μπλούριο ίδρυμα. Επίσης στο καφενείο του «Ντορέ», 2

92 92 Π A P A ΔOΣI A K H A Π O K P I A που ήταν στο «Τζιαντέ» στο σημερινό πεζόδρομο, όπου βρίσκεται το Γυάλινο κτήριο, όπου γινότανε διαγωνισμός χορού και ο εκλεγόμενος ανακηρύσσονταν Βασιλιάς του χορού, τον έντυναν Βασιλιά, τον έβαζαν στέμμα στο κεφάλι και του έδωναν ένα σκήπτρο και με την ακολουθία του έκαναν βόλτα στο «Τζιαντέ». Άλλο καφενείο λαϊκό που τις αποκριές μεταβάλλονταν σε χορευτικό κέντρο ήταν του Ιορδάνη Βαγιανού, και ήταν εκεί που είναι σήμερα το κατάστημα ξηρών καρπών των αφων Λάτσκου, στον πεζόδρομο. Επίσης μετατρεπόταν σε χορευτικό κέντρο και η Λανάρα του Γκιουτζήκα, απέναντι τότε από τη Δημοτική ηλεκτρική εταιρεία, επί της σημερινής οδού Τσιμηνάκη. Εκεί επίσης ήταν και χοροδιδασκαλείο, όπου δίδασκε ο καθηγητής της μουσικής Σασσαρόλης και τα βράδια έπαιζαν μουσικά κομμάτια με τα παιδιά της «Πανδώρας». Αυτά ήσαν τα χορευτικά αποκριάτικα κέντρα που λειτουργούσαν προ του Υπήρχαν και στις γειτονιές τα μπακάλικα που προσέφεραν ρακί όλο το χρόνο, αλλά τις αποκριές έδιναν στα μαγαζιά τους αποκριάτικο χρώμα, το στόλιζαν «μ φυλλουρίδια» και ξενυχτούσαν οι μάστοροι -χτίστες, οι εργάτες, οι αμπελουργοί, οι γεωργοί και τα συναφή επαγγέλματα. Εφλέγετο η Κοζάνη επί δεκαήμερο από οινοποσία, κραιπάλη, τραγούδια «μασκαραλίτ κα», «ουρσουζιές» και καρναβάλια, λουϊούν του λουϊούν. Πέρασαν από τότε 80 και πλέον χρόνια και η αποκριά καλά κρατεί. Το 1938 είχε επισκεφθεί την Κοζάνη την περίοδο της αποκριάς ο διακεκριμένος δημοσιογράφος, ευθυμογράφος και σκιτσογράφος Σταμάτης Σταματίου, που υπέγραφε ως Σταμ. Στάμ, και εργαζότανε στην εφημερίδα Ακρόπολη, στην οποία διετέλεσε και διευθυντής αυτής επί σειρά ετών, διαδεχθείς τον μεγάλο δημοσιογράφο Βλάση Γαβριηλίδη. Είχε εντυπωσιασθεί από τις εκδηλώσεις, καίτοι το κρύο ήταν μείον -15 βαθμούς, και έγραψε σειρά χρονογραφημάτων εκθειάζοντας την Κοζανίτικη αποκριά στην εφημερίδα του Ακρόπολη. Οι δύο αποκριάτικες φωτογραφίες έχουν τις παρακάτω εικόνες. Η μία είναι από το έτος 1927 και η άλλη από το

93 Π A P A ΔOΣI A K H A Π O K P I A 93 Στην πρώτη είναι μια καρναβαλίστικη παρέα επάνω σε αυτοκίνητο μάρκας Σεβρολέτ. Που είναι του Αριστείδη Μίσιου και στέκεται μπροστά από το φούρνο του Μπάϊου-Γούλα στους Αγίους Αναργύρους Κοζάνης. Οδηγός είναι ο Αχιλλέας Παπαγεωργίου, με το ακορντεόν είναι ο Αθανάσιος Γκάτζαρης, και όρθιος ο Δημήτριος Μέλιος και ένας μικρός. Έχουν και ένα μεγάλο Χωνί για να ακούγονται οι νότες του ακορντεόν. Γύριζαν τότε σε όλες τις γειτονιές και σε μερικές όσοι είχαν άλογα, για να «κασμιρεύσουν», προσέφεραν άχυρο στο αυτοκίνητο για να κινήσει, όπως έκαναν με τα άλογά τους. Ωραίες εύθυμες νότες σε μια ξένοιαστη εποχή. Η δεύτερη είναι από την παρέλαση του 1965, και από τη γειτονιά Μπουγδανάθ κα. Η εικόνα παρουσιάζει τη δούλα «τ Γκουργόλ, να ζμπρώχν του καρότσ», η γιαγιά να είναι δίπλα στο μικρό και ο εγγονός στο καρότσι. Πολύ πετυχημένη η αναπαράσταση με τη δούλα της εποχής που έχει και παρατσούκλι. Τα ονόματα είναι γνωστά, οι δύο μεγάλοι είναι αείμνηστοι F