Οι δικτυακοί τόποι των ελληνικών ΜΜΕ

Transcript

1 Οι δικτυακοί τόποι των ελληνικών ΜΜΕ Μελέτη: Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Τμήμα Δημοσιογραφίας & ΜΜΕ Εργαστήριο Εφαρμογών Πληροφορικής στα ΜΜΕ ΙΟΥΛΙΟΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2009

2 Θεζζαινλίθε Γεθέκβξηνο 2009 Υξεκαηνδφηεζε: Ηλζηηηνχην Οπηηθναθνπζηηθψλ Μέζσλ Δπηζηεκνληθφο ππεχζπλνο: Αλδξέαο Βέγιεο Αλαπιεξσηήο Καζεγεηήο Μέιε εξεπλεηηθήο νκάδαο: Αιέμαλδξνο Μπαιηδήο Παζραιία ππξίδνπ Δπαγγειία Αβξαάκ Υξήζηνο Βαζδέθεο Γεκήηξεο Γηνκειάθεο Καηεξίλα Σνπαιίδνπ Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 2

3 Πεξηερόκελα Πξφινγνο... 7 Δηζαγσγή... 8 ΔΝΟΣΖΣΑ Α Δλαιιαθηηθά θαλάιηα δεκνζίεπζεο CD/DVD Μεηάδνζε κέζσ δηαδηθηχνπ (webcasting) TabletPC SMS PDF WAP PDA RSS Blogs Δηδηθέο ππεξεζίεο Καηά παξαγγειία ππεξεζίεο Γηθηπαθνί ηφπνη θνηλσληθήο δηθηχσζεο Γηαδξαζηηθφηεηα Ζ δνκηθή δηαδξαζηηθφηεηα ρεδίαζε Γεληθά Οξγάλσζε δηθηπαθνχ ηφπνπ ρέζεηο Γνκή δηθηπαθνχ ηφπνπ Αθνινπζίεο Ηεξαξρίεο Ηζηνί Αμηνιφγεζε ησλ απνηειεζκάησλ ηεο Έξεπλαο Γεληθά Σα επξήκαηα ηεο έξεπλαο Δλαιιαθηηθά θαλάιηα δεκνζίεπζεο Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 3

4 Δηδηθέο ππεξεζίεο Τπεξεζίεο θαηά παξαγγειία (on-demand services) Τπεξεζίεο θνηλσληθήο δηθηχσζεο (social networking) Γηαδξαζηηθφηεηα Βαζκφο δνκηθήο δηαδξαζηηθφηεηαο Γηαζηάζεηο δηαδξαζηηθφηεηαο πρλφηεξα εκθαληδφκελεο κεηαβιεηέο Γηαθνξέο κεηαμχ ησλ ΜΜΔ Γηαθνξέο κε ην μέλν δείγκα ρεδίαζε δηθηπαθψλ ηφπσλ πκπεξάζκαηα Οη αηηίεο H βηνκεραλία ησλ δηαδηθηπαθψλ κέζσλ Κνηλσληθέο παξάκεηξνη Σερλνινγηθέο θαη δεκνζηνγξαθηθέο παξάκεηξνη Οηθνλνκηθέο παξάκεηξνη Οη ηάζεηο ζηε βηνκεραλία ησλ ειιεληθψλ δηαδηθηπαθψλ ΜΜΔ ΔΝΟΣΖΣΑ Β Μνληέια πηνζέηεζεο ηερλνινγηθψλ εξγαιείσλ Γεληθά Δπηρεηξεκαηηθά Μνληέια ησλ ΜΜΔ Δλαιιαθηηθά θαλάιηα δεκνζίεπζεο Καηεγνξηνπνίεζε ηνηρεία πεξηερνκέλνπ Σαρχηεηα Ρπζκφο δεκνζίεπζεο Μνληέιν ρξήζεο ελαιιαθηηθψλ θαλαιηψλ δεκνζίεπζεο Γεληθά Μνληέιν πηνζέηεζεο ελαιιαθηηθψλ θαλαιηψλ δεκνζίεπζεο απφ κηα εθεκεξίδα Μνληέιν πηνζέηεζεο ελαιιαθηηθψλ θαλαιηψλ δεκνζίεπζεο απφ έλα ξαδηνθσληθφ ζηαζκφ Μνληέιν πηνζέηεζεο ελαιιαθηηθψλ θαλαιηψλ δεκνζίεπζεο απφ έλα ηειενπηηθφ ζηαζκφ Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 4

5 Σν Μνληέιν ηεο Γηαδξαζηηθφηεηαο Γεληθά Τηνζέηεζε ηνπ κνληέινπ ηεο δηαδξαζηηθφηεηαο απφ ηα ΜΜΔ Ζ ιχζε ηεο δηαδξαζηηθφηεηαο Μνληέιν πηνζέηεζεο ηεο δηαδξαζηηθφηεηαο απφ ηα ΜΜΔ Μειέηεο πεξίπησζεο Δθεκεξίδεο NEW YORK TIMES ΚΔΡΓΟ ΝΑΤΣΔΜΠΟΡΗΚΖ ΣΑ ΝΔΑ Σειενπηηθνί ζηαζκνί ΔΡΣ ΚΑΗ MTV Greece BBC CNN Ραδηνθσληθνί ζηαζκνί KIIS FM STAR FM 97, ΔΝΟΣΖΣΑ Γ ηφρνη θαη ζηξαηεγηθφο ζρεδηαζκφο ηφρνη Σν θνηλφ ηξαηεγηθφο ζρεδηαζκφο Δπηρεηξεκαηηθφ κνληέιν (business model) ηξαηεγηθέο βειηίσζεο πθηζηάκελσλ δηθηπαθψλ ηφπσλ ΜΜΔ θαζψο θαη πινπνίεζεο λέσλ ππεξεζηψλ πκβνπιέο βειηίσζεο δηθηπαθψλ ηφπσλ Δλαιιαθηηθά θαλάιηα δεκνζίεπζεο Γηαδξαζηηθφηεηα ρεδίαζε Πξνψζεζε Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 5

6 Δηδηθέο πεξηπηψζεηο Υξήζε ησλ blogs γηα εκπινπηηζκφ ηνπ πεξηερνκέλνπ ησλ δηαδηθηπαθψλ εθδφζεσλ Δηζαγσγή ησλ podcasts σο ππεξεζία ελεκέξσζεο γηα ηα ηξέρνληα λέα Υξήζε ηνπ twitter Οηθνλνκηθέο Παξάκεηξνη Δλαιιαθηηθά θαλάιηα δεκνζίεπζεο Δηδηθέο ππεξεζίεο Γηαδξαζηηθά εξγαιεία Δπίινγνο Βηβιηνγξαθία ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ Γείγκα I. Σειενπηηθνί ζηαζκνί ΗΗ. Ραδηνθσληθνί ζηαζκνί III. Δθεκεξίδεο IV. Ξέλν δείγκα Γηάθξηζε ησλ ΜΜΔ ζε Μέζα εηδεζενγξαθηθνχ θαη ςπραγσγηθνχ ραξαθηήξα Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 6

7 Πξόινγνο Ζ παξνχζα κειέηε απνηειεί ην δεχηεξν θνκκάηη ηεο έξεπλαο πνπ δηελεξγήζεθε απφ ην Δξγαζηήξην Δθαξκνγψλ Πιεξνθνξηθήο ζηα ΜΜΔ ηνπ Σκήκαηνο Γεκνζηνγξαθίαο & ΜΜΔ ηνπ Αξηζηνηέιεηνπ Παλεπηζηεκίνπ Θεζζαινλίθεο κε ρξεκαηνδφηεζε ηνπ Ηλζηηηνχηνπ Οπηηθναθνπζηηθψλ Μέζσλ θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ πξψηνπ εμακήλνπ ηνπ Σα κέιε ηεο εξεπλεηηθήο νκάδαο απνηεινχζαλ ν Αλδξέαο Βέγιεο αλαπιεξσηήο θαζεγεηήο, ν Αιέμαλδξνο Μπαιηήο ιέθηνξαο, ε Λία ππξίδνπ, δηδάθηνξαο, ε Δπαγγειία Αβξαάκ, ππνςήθηα δηδάθηνξαο, ν Υξήζηνο Βαζδέθεο, κεηαπηπρηαθφο θνηηεηήο, ν Γεκήηξεο Γηνκειάθεο, κεηαπηπρηαθφο θνηηεηήο θαζψο θαη ε Καηεξίλα Σνπαιίδνπ, πξνπηπρηαθή θνηηήηξηα. Ζ εξεπλεηηθή νκάδα ζα ήζειε λα εθθξάζεη ηηο επραξηζηίεο ηεο πξνο ην Ηλζηηηνχην Οπηηθναθνπζηηθψλ Μέζσλ θαη ηδηαίηεξα ζηνλ πξφεδξν θ.ρνδφιθν Μνξψλε γηα ηελ αλάζεζε ηεο ζπγθεθξηκέλεο έξεπλαο. Θεζζαινλίθε Δεθέκβξηνο 2009 Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 7

8 Δηζαγσγή Ζ παξνχζα κειέηε βαζίδεηαη ζηελ έξεπλα πνπ δηελεξγήζεθε ηνλ Ηνχλην ηνπ 2009 θαη αθνξνχζε ηνπ δηθηπαθνχο ηφπνπο ησλ ειιεληθψλ ΜΜΔ 1. θνπφο ηεο έξεπλαο ήηαλ ε κειέηε ησλ δηθηπαθψλ ηφπσλ ησλ ειιεληθψλ ΜΜΔ θαη ζπγθεθξηκέλα, εθείλσλ πνπ δηαζέηνπλ ηζηνζειίδα. Αληηθείκελν ηεο έξεπλαο απνηέιεζαλ νη εθεκεξίδεο εζληθήο θπθινθνξίαο, νη ξαδηνθσληθνί ζηαζκνί ησλ λνκψλ Αηηηθήο θαη Θεζζαινλίθεο, νη ηειενπηηθνί ζηαζκνί εζληθήο θαη πεξηθεξεηαθήο εκβέιεηαο (ην δείγκα παξνπζηάδεηαη ελ ζπληνκία ζην παξάξηεκα). ηφρνο ηεο έξεπλαο ήηαλ λα αλαδείμεη δηάθνξα ζηνηρεία ησλ δηθηπαθψλ ηφπσλ, φπσο ε ζρεδίαζε, ην πεξηερφκελν ζε επίπεδν παξνρήο θαηά παξαγγειία ππεξεζηψλ (on demand services, catch-up TV θ.ιπ.), ελαιιαθηηθψλ θαλαιηψλ ππεξεζηψλ δεκνζίεπζεο ησλ ΜΜΔ (Cross Media Publishing) κέζσ δηαθφξσλ ζπζθεπψλ θαη κέζσλ (δηαδίθηπν, θηλεηή ηειεθσλία, ηειεφξαζε, ειεθηξνληθφο ππνινγηζηήο ζηαζεξφο ή θνξεηφο, webcasting, Blogs, RSS, SMS, WAP, CD, DVD), θαη ηέινο λα κειεηεζεί ην ζηνηρείν ηεο δνκηθήο δηαδξαζηηθφηεηαο ησλ δηθηπαθψλ ηφπσλ ησλ ειιεληθψλ ΜΜΔ. Ζ παξνχζα κειέηε νξγαλψλεηαη ζε ηξεηο ελφηεηεο: Ζ πξψηε ελφηεηα πεξηιακβάλεη κηα γεληθή εθηίκεζε γηα ηηο επηινγέο πνπ έρνπλ γίλεη απφ ηα πξναλαθεξζέληα ΜΜΔ, σο πξνο ηε ζρεδίαζε ησλ δηθηπαθψλ ηφπσλ θαη ηηο δηαζέζηκεο ππεξεζίεο, νη νπνίεο πινπνηνχληαη ζην πιαίζην ησλ ελαιιαθηηθψλ θαλαιηψλ δεκνζίεπζεο (Cross Media Publishing) Δπίζεο αλαδεηνχληαη νη αηηίεο εμαηηίαο ησλ νπνίσλ έρνπλ δηακνξθσζεί απηά ηα απνηειέζκαηα θαη θαηαδεηθλχνληαη νη ηάζεηο πνπ δηακνξθψλνληαη ζηε βηνκεραλία ησλ ειιεληθψλ δηαδηθηπαθψλ ΜΜΔ. Ζ δεχηεξε ελφηεηα αζρνιείηαη κε επηρεηξεκαηηθά κνληέια θαη ζηξαηεγηθέο πινπνίεζεο ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ πνπ έρνπλ επηιέμεη ηα ειιεληθά ΜΜΔ κε παξάζεζε κειεηψλ πεξίπησζεο (Case Studies) απφ ειιεληθά θαη μέλα ΜΜΔ. Σέινο ζηελ ηξίηε ελφηεηα γίλεηαη κηα αλαθνξά ζηηο νηθνλνκηθέο παξακέηξνπο ησλ δηαθφξσλ κνληέισλ, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ζηξαηεγηθψλ βειηίσζεο ησλ 1 Δξγαζηήξην Δθαξκνγψλ Πιεξνθνξηθήο ζηα ΜΜΔ, Σκήκα δεκνζηνγξαθίαο & ΜΜΔ-Α.Π.Θ., Έθζεζε ησλ απνηειεζκάησλ ηεο έξεπλαο: Μειέηε ησλ δηθηπαθψλ ηφπσλ ησλ ειιεληθψλ ΜΜΔ. Ινχιηνο Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 8

9 πθηζηάκελσλ δηθηπαθψλ ηφπσλ ΜΜΔ θαη πινπνίεζεο λέσλ ππεξεζηψλ. Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 9

10 ΔΝΟΣΗΣΑ Α Δλαιιαθηηθά θαλάιηα δεκνζίεπζεο Σελ ηειεπηαία δεθαπεληαεηία έρνπλ εκθαληζηεί αξθεηά λέα θαλάιηα δεκνζίεπζεο πιεξνθνξηψλ πνπ βαζίδνληαη είηε ζε ππεξεζίεο ηνπ δηαδηθηχνπ, είηε ζην δίθηπν θηλεηήο ηειεθσλίαο. Οξηζκέλα απφ απηά έρνπλ γίλεη επξέσο απνδεθηά θαη ρξεζηκνπνηνχληαη απφ ηηο εθεκεξίδεο σο ελαιιαθηηθά θαλάιηα δεκνζίεπζεο. Βαζηθφο ζπλδεηηθφο θξίθνο ησλ θαλαιηψλ δεκνζίεπζεο απνηειεί ν δηθηπαθφο ηφπνο ηνπ Μέζνπ, θαζψο απνηειεί ην πξψην θαλάιη πνπ πξνζθέξεηαη θαη εθείλν κέζσ ηνπ νπνίνπ δίλεηαη πξφζβαζε ζηα ππφινηπα θαλάιηα δεκνζίεπζεο. Σα ζεκαληηθφηεξα ελαιιαθηηθά θαλάιηα δεκνζίεπζεο είλαη ηα αθφινπζα: WWW, webcasting, Blogs, RSS, SMS, WAP, PDF, CD/DVD-ROM CD/DVD, PDA, TabletPC. ηε ζπλέρεηα παξνπζηάδνληαη ελ ζπληνκία ηα βαζηθά ζηνηρεία ησλ ελαιιαθηηθψλ θαλαιηψλ δεκνζίεπζεο. CD/DVD Ζ ρξήζε ησλ CD/DVD σο θαλαιηψλ δεκνζίεπζεο πξνζθέξεη πνιιά πιενλεθηήκαηα ζε ζρέζε κε ηελ εθηχπσζε, εηδηθά ζηελ πεξίπησζε πνπ πεξηιακβάλνληαη πιεξνθνξίεο αλαθνξάο (reference) κε ζθνπφ λα θαιχςνπλ κία ζπγθεθξηκέλε ιεηηνπξγηθή αλάγθε. Σα πεξηερφκελα ελφο CD/DVD κπνξνχλ εχθνια λα δνκεζνχλ ζαλ κία βάζε δεδνκέλσλ θαη κπνξνχλ λα εξεπλεζνχλ κε ηε βνήζεηα κηαο κεραλήο αλαδήηεζεο. Με ηε βνήζεηα ηνπ θαηάιιεινπ πξνγξακκαηηζκνχ είλαη δπλαηή ε πξνζζήθε κηθξψλ πεξηγξαθψλ ζηα αληηθείκελα ηνπ CD/DVD, ψζηε λα κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ απφ ηε κεραλή αλαδήηεζεο κε ζηφρν ηελ αλεχξεζε ησλ θαηαιιειφηεξσλ απνηειεζκάησλ. Δπίζεο, νη πιεξνθνξίεο κπνξνχλ λα κνξθνπνηεζνχλ ζε κνξθή πνιπκεζηθήο παξνπζίαζεο, πνπ πεξηιακβάλεη θείκελν, εηθφλεο, ζρεδηνθηλήζεηο, ήρν θαη βίληεν. Απηφ κεγαιψλεη ηελ πξνζηηζέκελε αμία ηνπ πξντφληνο γηα ηνλ αλαγλψζηε. Απηφ είλαη πεξηζζφηεξν εκθαλέο ζηελ πεξίπησζε ησλ DVD φπνπ ην κέγεζνο ηεο πιεξνθνξίαο πνπ κπνξνχλ λα ζπκπεξηιάβνπλ είλαη πνιχ κεγάιν. Δίλαη ζπλεζηζκέλν θαηλφκελν, ζεκαληηθφ πνζνζηφ ηεο ρσξεηηθφηεηαο ησλ CD/DVD, λα παξακέλεη αλεθκεηάιιεπην. ήκεξα πνιιά πξντφληα θαη εθδφζεηο (εγθπθινπαίδεηεο, ηνπξηζηηθνί νδεγνί, θαηάινγνη πξντφλησλ, εθεκεξίδεο) πνπ Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 10

11 παιαηφηεξα παξέρνληαλ ζε έληππε κνξθή, πξνζθέξνπλ θαη CD/DVD. Δπίζεο νη επίθαηξεο πιεξνθνξίεο απαηηνχλ ηε ρξήζε ηαρχηεξσλ θαλαιηψλ δεκνζίεπζεο, φπσο ην WWW. κσο πεξηνξηζκνί ηαρχηεηαο ζχλδεζεο θαζψο θαη ε έιιεηςε αμηφπηζησλ επξέσο απνδεθηψλ ζπζηεκάησλ πιεξσκήο αλαγθάδνπλ ηνπο εθδφηεο λα ρξεζηκνπνηνχλ ηα CD/DVD. ε αξθεηέο πεξηπηψζεηο κία έθδνζε παξέρεηαη ζε CD/DVD θαη ρξεζηκνπνηείηαη ε πξφζβαζε ζην δηαδίθηπν γηα ηελ ελεκέξσζε κε ηηο πην πξφζθαηεο πιεξνθνξίεο. Αμίδεη βέβαηα λα αλαθεξζεί φηη κε ηελ έιεπζε ησλ επξπδσληθψλ ζπλδέζεσλ έρεη εμαιεηθζεί ην πξφβιεκα ηεο πξφζβαζεο ζε πνιπκεζηθφ πιηθφ κέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ. Γηα απηφ ην ιφγν ην CD/DVD δελ ρξεζηκνπνηείηαη πιένλ σο ελαιιαθηηθφ θαλάιη δεκνζίεπζεο. Δπίζεο πξέπεη λα αλαθεξζεί φηη ζηελ Διιάδα ε ρξήζε ησλ CD/DVD σο ελαιιαθηηθφ θαλάιη δεκνζίεπζεο πιεξνθνξηψλ δελ βξήθε πνηέ εθαξκνγή. Φπζηθά δελ πξέπεη λα ζπγρέεηαη απηφ ην θαλάιη κε ηελ παξνρή απφ ηηο έληππεο εθδφζεηο ησλ εθεκεξίδσλ θηλεκαηνγξαθηθψλ ηαηληψλ ή ληνθηκαληέξ ζε DVD γηα ηελ αχμεζε ηεο θπθινθνξίαο ηεο παξαδνζηαθήο εθεκεξίδαο. WWW Ζ ιεηηνπξγία ηνπ WWW κπνξεί λα πεξηγξαθεί ζαλ κία ζχγθιεζε ηνπ CD/DVD θαη ελφο κέζνπ κεηάδνζεο. Σν ζεκαληηθφηεξν πιενλέθηεκα ζε ζρέζε κε άιια θαλάιηα δεκνζίεπζεο είλαη ε κεηαθνξά πιεξνθνξηψλ ζε κεγάιεο απνζηάζεηο θαζψο θαη ε δπλαηφηεηα ζπλερνχο αλαλέσζεο. Ζ δηάδνζε πιεξνθνξηψλ κέζσ ηνπ WWW δελ απαηηεί θαλέλα θπζηθφ κέζν κεηαθνξάο, γεγνλφο πνπ ην θαζηζηά κία πνιχ νηθνλνκηθή κέζνδν. Απηφ ην θαλάιη δεκνζίεπζεο είλαη θαηάιιειν γηα ηηο πιεξνθνξίεο pull 2. Δπίζεο ην WWW είλαη θαηάιιειν γηα επίθαηξεο πιεξνθνξίεο πνπ απαηηνχλ γξήγνξε θαηαλάισζε. Ζ ρξήζε ηνπ WWW γηα ηε κεηάδνζε πιεξνθνξηψλ push 3 δελ έρεη αθφκε αλαπηπρζεί. Γεληθά νη πιεξνθνξίεο Push απαηηνχλ έλα αλάινγν θαλάιη δεκνζίεπζεο. Μέρξη ζήκεξα έρνπλ αλαπηπρζεί νξηζκέλεο ηερλνινγίεο push 2 Πιεξνθνξίεο πνπ παξέρνληαη θαηφπηλ δήηεζεο απφ ηνλ ρξήζηε 3 Πιεξνθνξίεο πνπ απνζηέιινληαη ζην ρξήζηε ρσξίο λα πξνεγεζεί δηθή ηνπ ελέξγεηα. Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 11

12 γηα ην WWW αιιά έσο ηψξα θακία δελ έρεη κεηαηξέςεη ην WWW ζε push θαλάιη δεκνζίεπζεο. Μεηάδνζε κέζσ δηαδηθηύνπ (webcasting). Σα ηειεπηαία ρξφληα έρεη αλαπηπρζεί ην επνλνκαδφκελν streaming, κηα ηερλνινγία κεηάδνζεο κέζσ δηαδηθηχνπ. Ζ ηερλνινγία streaming επηηξέπεη ζηνπο ξαδηνθσληθνχο ζηαζκνχο λα ρξεζηκνπνηήζνπλ ην δηαδίθηπν ζαλ δεχηεξν κέζν κεηάδνζεο (ή θαη ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο ζαλ ην κνλαδηθφ). Ζ φιε δηαδηθαζία νλνκάδεηαη webcasting ή videocasting (φηαλ αλαθεξφκαζηε ζε κεηάδνζε απνζπάζκαηνο video) ή podcasting (φηαλ αλαθεξφκαζηε ζε κεηάδνζε ερεηηθνχ απνζπάζκαηνο). Γεληθά ζαλ webcasting 4 νξίδεηαη ε κεηάδνζε κίαο παξνπζίαζεο κέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ ρξεζηκνπνηψληαο ηελ ππεξεζία ηνπ WWW. Ζ ηερλνινγία ηνπ webcasting ζεσξείηαη πιένλ αξθεηά ψξηκε γηα ηε κεηάδνζε πνηνηηθψλ εθπνκπψλ κέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ. ηελ Διιάδα, ππάξρνπλ ήδε νξηζκέλνη ηειενπηηθνί ζηαζκνί πνπ ην επηρεηξνχλ, αιιά νη ξαδηνθσληθνί ζηαζκνί είλαη εθείλνη πνπ θαηά βάζε παξέρνπλ δσληαλή εθπνκπή ή/θαη εθπνκπή θαηφπηλ δήηεζεο. ια απηά ηα ζηνηρεία δηθαηνινγνχλ ην γεγνλφο φηη ην webcasting έρεη ήδε πξνζειθχζεη ην ελδηαθέξνλ ησλ δεκνζηνγξαθηθψλ νξγαληζκψλ. TabletPC Σα TabletPC είλαη νπζηαζηηθά θνξεηνί ππνινγηζηέο εηδηθνχ ηχπνπ, πνπ δελ δηαζέηνπλ πιεθηξνιφγην, αιιά ελζσκαηψλνπλ ηερλνινγίεο αλαγλψξηζεο γξαθήο. Σα 4 Σν webcasting είλαη έλαο ζπλδπαζκφο πνιιψλ ηερλνινγηψλ, φπσο δηθηχσζε θαη ζπκπίεζε δεδνκέλσλ θαη ινγηζκηθνχ. Όπσο θάζε λέα ηερλνινγία παξνπζηάδεη νξηζκέλα πξνβιήκαηα θαη πεξηνξηζκνχο. Σν πην ζεκαληηθφ πξφβιεκα είλαη ε ηαρχηεηα κεηάδνζεο. Η ηαρχηεηα κεηάδνζεο πεξηιακβάλεη αθελφο ηελ ηαρχηεηα ηνπ ίδηνπ ηνπ δηαδηθηχνπ αθεηέξνπ ηελ ηαρχηεηα ζχλδεζεο ηνπ ηειηθνχ απνδέθηε. Σν streaming έιπζε κεξηθψο ην πξφβιεκα θαζψο επηηξέπεη ηαπηφρξνλν θαηέβαζκα θαη εθηέιεζε ηνπ πνιπκεζηθνχ αξρείνπ. Δπίζεο, ην γεγνλφο φηη ην αξρείν πνπ θαηεβαίλεη δελ απνζεθεχεηαη ζην ζθιεξφ δίζθν ηνπ ρξήζηε, απμάλεη ηελ αζθάιεηα αιιά θαη ηελ επειημία ηεο ηερλνινγίαο. Οη παξνρείο δελ ρξεηάδεηαη λα αλεζπρνχλ γηα ην αλ ην αξρείν ρσξάεη ζην ζθιεξφ δίζθν ηνπ ρξήζηε. Σν πεξηερφκελν ππάξρεη κφλν ζην δηαθνκηζηή ηνπ παξνρέα. Αλ ην αξρείν έρεη θσδηθνπνηεζεί θαηάιιεια γηα ηελ ηαρχηεηα ζχλδεζεο ηνπ ρξήζηε θαη ηελ θίλεζε ηνπ δηαδηθηχνπ, ν ρξήζηεο απνιακβάλεη κία νκαιή θαη πνηνηηθή (αλάινγα πάληα κε ηελ ηαρχηεηα ζχλδεζεο) κεηάδνζε. Νεφηεξα ζπζηήκαηα streaming επηηξέπνπλ ζην δηαθνκηζηή θαη ηνλ ππνινγηζηή ηνπ ρξήζηε λα ξπζκίδνπλ δπλακηθά ηελ πνηφηεηα ηεο κεηάδνζεο γηα λα αληηζηαζκίζνπλ ηελ θίλεζε ηνπ δηαδηθηχνπ. Η πνηφηεηα κπνξεί λα κεηψλεηαη, αιιά ε κεηάδνζε δελ δηαθφπηεηαη. Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 12

13 TabletPC είλαη εθνδηαζκέλα κε ηερλνινγίεο αζχξκαηεο πξφζβαζεο (Wi-Fi), ελψ ραξαθηεξίδνληαη απφ ην κηθξφ βάξνο θαη ηελ απμεκέλε επρξεζηία. Σα ηειεπηαία ρξφληα έρνπλ αξρίζεη λα θπθινθνξνχλ ζηελ αγνξά αξθεηά TabletPC δηαθνξεηηθψλ εηαηξηψλ. Ζ φιε πξνζπάζεηα πξνσζείηαη θαη απφ ηελ εηαηξία Microsoft, ε νπνία δηαζέηεη εηδηθή έθδνζε ηνπ ιεηηνπξγηθνχ ηεο ζπζηήκαηνο Windows XP γηα ρξήζε ζε ηέηνηνπ ηχπνπ ζπζθεπέο. Απηέο ν ζπζθεπέο γξήγνξα πξνζέιθπζαλ ηνπο εθδφηεο εθεκεξίδσλ πνπ είδαλ έλα λέν ηξφπν δηάζεζεο ηνπ πξντφληνο ηνπο. Γηαζέηνπλ ζρεηηθά πςειήο αλάιπζεο νζφλεο, θαζψο θαη κεγάιν απνζεθεπηηθφ ρψξν. Παξέρνπλ ηε δπλαηφηεηα ζηνπο εθδφηεο λα παξάζρνπλ ζηνπο αλαγλψζηεο παξφκνην νπηηθφ απνηέιεζκα κε απηφ ησλ εθεκεξίδσλ, ελψ ηαπηφρξνλα ην πεξηερφκελφ ηνπο κπνξεί λα εκπινπηηζηεί κε επηπιένλ πνιπκεζηθά ζηνηρεία. Ήδε κεγάιεο εθεκεξίδεο ηνπ εμσηεξηθνχ δηαζέηνπλ εηδηθέο εθδφζεηο γηα θνξεηέο ειεθηξνληθέο ζπζθεπέο. Δπίζεο αμίδεη λα αλαθεξζεί φηη απηή ηε ζηηγκή ππάξρεη κεγάιε θηλεηηθφηεηα ζην ζέκα ησλ TabletPC, εμαηηίαο ηεο θπθινθνξίαο λέσλ ζπζθεπψλ (νπζηαζηηθά παξαιιαγψλ ηνπ TabletPC) πνπ νλνκάδνληαη ειεθηξνληθά βηβιία θαη παξέρνπλ ζηνπο ρξήζηεο ηε δπλαηφηεηα λα θαηεβάδνπλ θαη λα δηαβάδνπλ ειεθηξνληθά βηβιία, αιιά θαη εηδηθέο εθδφζεηο ησλ εθεκεξίδσλ. Πεξαηηέξσ ψζεζε δίλεη θαη ε δεηλή νηθνλνκηθή θαηάζηαζε αξθεηψλ εθεκεξίδσλ ζηηο ΖΠΑ, νη νπνίεο ζηελ πξνζπάζεηα ηνπο λα πεξηνξίζνπλ ην θφζηνο έθδνζεο ησλ εθεκεξίδσλ, εμεηάδνπλ ηελ έθδνζε ειεθηξνληθψλ εθδφζεσλ γηα ζπζθεπέο ειεθηξνληθψλ βηβιίσλ/tabletpc. Σν είλαη ε παιαηφηεξε θαη κηα απφ ηηο δεκνθηιέζηεξεο ππεξεζίεο ηνπ δηαδηθηχνπ. ηαλ πξσηνεκθαλίζηεθε, πξηλ απφ 30 ρξφληα, είρε ζαλ ζθνπφ ηε κεηάδνζε απινχ θεηκέλνπ. Με ηελ εμέιημε ησλ ππεξεζηψλ ηνπ δηαδηθηχνπ, ην ειεθηξνληθφ ηαρπδξνκείν εκπινπηίζηεθε θαη κπνξεί πιένλ λα ζπκπεξηιάβεη γξαθηθά θαη άιινπ ηχπνπ αξρεία. Βέβαηα, ππάξρεη πάληα ν πεξηνξηζκφο ηνπ κεγέζνπο, αιιά απηφ δηαθέξεη απφ δηαθνκηζηή ζε δηαθνκηζηή. Σν ειεθηξνληθφ ηαρπδξνκείν ρξεζηκνπνηείηαη απφ ηηο εθεκεξίδεο γηα ηελ ελεκέξσζε ησλ αλαγλσζηψλ γηα γεγνλφηα ζε εμέιημε, γηα ηελ απνζηνιή ησλ ηίηισλ ησλ ζεκαληηθφηεξσλ εηδήζεσλ (κε ππεξζπλδέζεηο ζηα πιήξε άξζξα πνπ πεξηιακβάλνληαη ζηηο δηαδηθηπαθέο Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 13

14 εθδφζεηο ησλ εθεκεξίδσλ), ή αθφκε θαη γηα ηελ απνζηνιή ηεο πιήξνπο έθδνζεο ηεο εθεκεξίδαο ζε αξρείν PDF. SMS Σν SMS είλαη κηα ππεξεζία πνπ παξέρεηαη απφ ηνπο παξνρείο ησλ δηθηχσλ θηλεηήο ηειεθσλίαο θαη επηηξέπεη ηνπο ρξήζηεο λα ζηέιλνπλ κελχκαηα θεηκέλνπ κέζσ ησλ θηλεηψλ ηνπο ηειεθψλσλ. Κάζε κήλπκα κπνξεί λα πεξηιακβάλεη έσο 160 αιθαξηζκεηηθνχο ραξαθηήξεο. Σν κφλν πξάγκα πνπ δηαθέξεη κεηαμχ ησλ παξνρψλ θηλεηήο ηειεθσλίαο είλαη ην θφζηνο απνζηνιήο ηνπ SMS. Πνιιέο εθεκεξίδεο ζε φιν ηνλ θφζκν ρξεζηκνπνηνχλ ηα SMS γηα λα απνζηέιινπλ ζηνπο αλαγλψζηεο ηνπο, ηνπο θχξηνπο ηίηινπο ησλ εηδήζεσλ ή/θαη λα ηνπο ελεκεξψλνπλ γηα γεγνλφηα ζε εμέιημε. PDF Δίλαη έλα απφ ηα πην δεκνθηιή πξντφληα ηεο Adobe είλαη ην PDF. Σα αξρεία PDF είλαη απνιχησο θνξεηά θαη αλεμάξηεηα ππνινγηζηηθήο πιαηθφξκαο. Παξέρνπλ πςειή ζπκπίεζε, επηηξέπνληαο έηζη ηελ γξήγνξε κεηαγσγή ηνπο κέζα απφ θαλάιηα επηθνηλσλίαο κέζνπ εχξνπο δψλεο, ή ηελ δηαλνκή κεγάινπ φγθνπ ζειίδσλ ζε CD/DVD. Σα αξρεία PDF είλαη εξεπλήζηκα, έλα πνιχ ρξήζηκν ραξαθηεξηζηηθφ φηαλ ηα αξρεία έρνπλ αξρεηνζεηεζεί. Τπάξρνπλ δηαζέζηκα πνιιά εξγαιεία άιισλ θαηαζθεπαζηψλ ινγηζκηθνχ πνπ επηηξέπνπλ ηελ αλαδήηεζε κε ζπγθεθξηκέλεο αθνινπζίεο ραξαθηήξσλ. Δπίζεο ηα αξρεία PDF παξέρνπλ ραξαθηεξηζηηθά γηα δηαδξαζηηθή ρξήζε ησλ εγγξάθσλ, θαζψο επηηξέπνπλ ηελ εηζαγσγή ζπλδέζκσλ γηα ηε κεηαθίλεζε απφ ζειίδα ζε ζειίδα. Απηνί είλαη νξηζκέλνη απφ ηνπο ιφγνπο πνπ πνιιέο εθεκεξίδεο ρξεζηκνπνηνχλ απηφ ην format γηα λα δηαλέκνπλ αθξηβή αληίηππα ηεο έληππεο έθδνζήο ηνπο. Ζ πινπνίεζε ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ ελαιιαθηηθνχ θαλαιηνχ δεκνζίεπζεο είλαη εχθνιν εγρείξεκα, θαζψο πνιιέο εθεκεξίδεο ρξεζηκνπνηνχλ νχησο ή άιισο ην PDF format ζηε δηαδηθαζία ηεο πξνεθηχπσζεο. Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 14

15 WAP Σν πξσηφθνιιν αζχξκαηεο εθαξκνγή (Wireless Application Protocol), επηηξέπεη ηελ άκεζε πξνζπέιαζε πιεξνθνξηψλ κέζσ αζχξκαησλ θνξεηψλ ζπζθεπψλ, φπσο θηλεηά ηειέθσλα, pagers, smartphones θ.α. Σν WAP ππνζηεξίδεηαη απφ φια ηα ιεηηνπξγηθά ζπζηήκαηα (PalmOS, EPOC, Windows CE, FLEXOS, OS/9, and JavaOS). Γηα ηελ παξνρή πιεξνθνξηψλ απφ ην δηαδίθηπν ην WAP ρξεζηκνπνηεί έλαλ κηθξν-πινεγεηή (microbrowsers) έλα πινεγεηή κε πνιχ κηθξφ κέγεζνο αξρείνπ ψζηε λα κπνξεί λα εθηειείηαη απφ ηηο θνξεηέο ζπζθεπέο πνπ δηαζέηνπλ κηθξή κλήκε, θαζψο θαη λα αξθείηαη ζηηο ρακειέο ηαρχηεηεο κεηάδνζεο δεδνκέλσλ ησλ θηλεηψλ ηειεθψλσλ 2G. Παξά ην φηη ην WAP ππνζηεξίδεη HTML θαη XML, έρεη αλαπηπρζεί ε WML (κία XML εθαξκνγή) πνπ είλαη θαηάιιειε γηα κηθξέο νζφλεο θαζψο θαη γηα πινήγεζε ρσξίο πιεθηξνιφγην. Μηα WAP ζειίδα πεξηιακβάλεη κφλν θείκελν θαη βαζηθέο κνξθνπνηήζεηο (ρξψκα θαη κνξθνπνηήζεηο θεηκέλνπ) Οξηζκέλεο εθεκεξίδεο παξέρνπλ κία WAP έθδνζε, πνπ ζπλήζσο πεξηιακβάλεη ηνπο ηίηινπο θαη κία κηθξή πεξίιεςε ηνπ θάζε άξζξνπ. PDA Σελ ηειεπηαία δεθαπεληαεηία γλψξηζε κεγάιε εμάπισζε κηα λέα θαηεγνξία ειεθηξνληθψλ ζπζθεπψλ, νη πξνζσπηθνί ςεθηαθνί βνεζνί. Οη ζπζθεπέο απηέο είλαη ηδηαίηεξα κηθξνχ κεγέζνπο, ειαθξηέο (150 γξακκάξηα) θαη δηαζέηνπλ νζφλεο ιίγσλ ηληζψλ κε ππνζηήξημε πξαγκαηηθνχ ρξψκαηνο (true color). Σα ηειεπηαία ρξφληα, νη ζπζθεπέο απηέο έρνπλ απνθηήζεη θαη αζχξκαηε πξφζβαζε ζην δηαδίθηπν κε ηε βνήζεηα ησλ δηθηχσλ θηλεηήο ηειεθσλίαο. Με ηε βνήζεηα εηδηθψλ εθδφζεσλ πινεγεηψλ είλαη δπλαηή ε πξφζβαζε ζε δηθηπαθνχο ηφπνπο αλ θαη ε πινήγεζε είλαη πνιχ νκαιφηεξε θαη επθνιφηεξε ζε δηθηπαθνχο ηφπνπο πνπ έρνπλ ζρεδηαζζεί εηδηθά γηα PDA θαη πεξηιακβάλνπλ θπξίσο θείκελν θαζψο θαη γξαθηθά κηθξνχο κεγέζνπο. Αξθεηέο εθεκεξίδεο ηνπ εμσηεξηθνχ (αιιά θαη ην εζσηεξηθνχ, γηα παξάδεηγκα ε Ναπηεκπνξηθή) παξέρνπλ εηδηθέο εθδφζεηο γηα ζπζθεπέο PDA. Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 15

16 RSS Δίλαη κία κέζνδνο πεξηγξαθήο εηδήζεσλ ή άιινπ πεξηερνκέλνπ πνπ είλαη δηαζέζηκν γηα δηαλνκή (feeding) απφ έλαλ παξνρέα πεξηερνκέλνπ ζηνπο ρξήζηεο ηνπ δηαδηθηχνπ. Ζ ηερλνινγία RSS (Really Simple Syndication) είλαη έλα format αληαιιαγήο πεξηερνκέλνπ βαζηζκέλν ζηε γιψζζα XML θαη απνηειεί έλαλ απιφ ηξφπν γηα ηελ απνζηνιή πιεξνθνξηψλ απφ έλα δπλακηθφ δηθηπαθφ ηφπν ρσξίο λα ρξεηάδεηαη ν ρξήζηεο λα κπαίλεη ζηε δηαδηθαζία ζπρλψλ επηζθέςεσλ θαη αλαδήηεζεο ησλ πιεξνθνξηψλ απφ ην δηθηπαθφ ηφπν. To RSS ραξαθηεξίδεηαη σο θαλάιη push. Πνιιέο εθεκεξίδεο ζε φιν ηνλ θφζκν πξνζθέξνπλ θαλάιηα RSS γηα λα κπνξνχλ νη εηδήζεηο λα θαηεβαίλνπλ απηφκαηα ζηηο νζφλεο ησλ ππνινγηζηψλ ησλ αλαγλσζηψλ ηνπο. Blogs Σα blogs είλαη δηθηπαθνί ηφπνη εκεξνινγηαθνχ ηχπνπ. ε απηά δεκνζηεχνληαη πιεξνθνξίεο νη νπνίεο νξγαλψλνληαη εκεξνινγηαθά. Οη επηζθέπηεο έρνπλ ηε δπλαηφηεηα λα θαηαρσξνχλ ζρφιηα γηα ηα πεξηερφκελα ηνπ blog. Οη εθεκεξίδεο ρξεζηκνπνηνχλ ηα blogs, ζηα νπνία νη δεκνζηνγξάθνη ζρνιηάδνπλ ηελ επηθαηξφηεηα ή ζπδεηνχλ κε ηνπο αλαγλψζηεο γηα ηα άξζξα πνπ δεκνζηεχνληαη ζηελ εθεκεξίδα. Με απηφ ηνλ ηξφπν ππάξρεη κηα άκεζε αλάδξαζε αλάκεζα ζηνπο αλαγλψζηεο θαη ζηνπο δεκνζηνγξάθνπο ηεο εθεκεξίδαο. Δηδηθέο ππεξεζίεο ην πιαίζην ηεο παξνχζαο έξεπλαο δηεξεπλήζεθε ε παξνρή εηδηθψλ θαηά παξαγγειία ππεξεζηψλ απφ ηνπο δηθηπαθνχο ηφπνπο ησλ ειιεληθψλ ΜΜΔ. Πνιιέο απφ απηέο ηηο ππεξεζίεο δηεξεπλήζεθαλ ζην πξνεγνχκελν θεθάιαην θαζψο κπνξνχλ λα ζεσξεζνχλ θαη ελαιιαθηηθά θαλάιηα δεκνζίεπζεο πεξηερνκέλνπ. ε απηή ηελ θαηεγνξία αλήθνπλ ην RSS, ην (δειαδή ε απνζηνιή newsletter κέζσ ) θαη ην SMS. Σέινο, εμεηάζηεθε ε ζρέζε ησλ δηθηπαθψλ ηφπνπο ησλ ειιεληθψλ ΜΜΔ κε ηνπο δεκνθηιέζηεξνπο δηθηπαθνχο ηφπνπο θνηλσληθήο δηθηχσζεο. Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 16

17 Καηά παξαγγειία ππεξεζίεο Χο ππεξεζία θαηφπηλ παξαγγειίαο ζεσξείηαη νπνηαδήπνηε ππεξεζία ε νπνία παξέρεηαη απφ ην δηθηπαθφ ηφπν ηνπ Μέζνπ εθφζνλ ν ρξήζηεο πξνβεί ζηελ θαηάιιειε ελέξγεηα (εγγξαθή, θαηαρψξηζε ζηνηρείσλ, πιεξσκή ζπλδξνκήο θιπ). Ζ πιεηνςεθία απηψλ ησλ ππεξεζηψλ είλαη δσξεάλ, αιιά ππάξρνπλ θαη πεξηπηψζεηο φπνπ ε ππεξεζία ζηε βαζηθή ηεο έθδνζε είλαη δσξεάλ, ελψ ηα πξνρσξεκέλα ραξαθηεξηζηηθά ηεο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ πνηφηεηα ησλ παξερφκελσλ πιεξνθνξηψλ ή/θαη ην ρξφλν δηάζεζεο ησλ πιεξνθνξηψλ απαηηνχλ ηελ θαηαβνιή ζπλδξνκήο. Σέηνηα κνληέια ζπλδξνκήο εκθαλίδνληαη λα δηαζέηνπλ ΜΜΔ πνπ απεπζχλνληαη ζε εηδηθφ θνηλφ (επηρεηξήζεηο, νηθνλνκηθά). Παξάδεηγκα ηέηνηαο ππεξεζίαο είλαη ε catch-up TV, δειαδή ε παξνρή ηκεκάησλ ηνπ ηειενπηηθνχ πξνγξάκκαηνο ελφο ηειενπηηθνχ ζηαζκνχ κέζσ δηαδηθηχνπ γηα έλα ρξνληθφ δηάζηεκα πνπ θπκαίλεηαη απφ κεξηθέο κέξεο έσο έλα κήλα, κεηά ηελ πξψηε κεηάδνζή ηνπ (κέζσ ηειενπηηθήο εθπνκπήο). πλήζσο ε ππεξεζία αθνξά ηειενπηηθέο ζεηξέο κε κεγάιε αθξνακαηηθφηεηα. Ο φξνο on-demand TV είλαη πην γεληθφο θαη αθνξά ζηε κεηάδνζε εθπνκπψλ ηνπ ηειενπηηθνχ πξνγξάκκαηνο κέζσ δηαδηθηχνπ θαηφπηλ δήηεζεο απφ ην ρξήζηε. Αθνξά θπξίσο ξεπνξηάδ θαη εηδήζεηο. Σηο πεξηζζφηεξεο θνξέο δελ ππάξρεη ζαθή δηάθξηζε κεηαμχ ησλ δχν ππεξεζηψλ. Καζψο ε ςεθηαθή ηειεφξαζε ζηελ Διιάδα είλαη αθφκε ζε αξρηθφ ζηάδην αλάπηπμεο, κία ηέηνηα ππεξεζία κπνξεί λα πινπνηεζεί θπξίσο κε ηε κνξθή webcasting κέζσ ησλ δηθηπαθψλ ηφπσλ ησλ ηειενπηηθψλ ζηαζκψλ. Αμίδεη ηέινο λα αλαθεξζεί φηη πξνζθέξνληαη ζηε ρψξα καο ππεξεζίεο ζπλδξνκεηηθήο ηειεφξαζεο κέζσ επξπδσληθψλ ζπλδέζεσλ πνπ πεξηιακβάλνπλ θαη ππεξεζίεο video on demand κέζσ εηδηθήο ζπζθεπήο set top box. Γηθηπαθνί ηόπνη θνηλσληθήο δηθηύσζεο Σα ηειεπηαία ρξφληα έρνπλ γλσξίζεη κεγάιε δηάδνζε νη ππεξεζίεο θνηλσληθήο δηθηχσζεο. Οη δηθηπαθνί ηφπνη θνηλσληθήο δηθηχσζεο παξέρνπλ ζε άηνκα (ζπλήζσο λέα ζε ειηθία) έλα εηθνληθφ πεξηβάιινλ φπνπ κνηξάδνληαη ηζηνξίεο, θσηνγξαθίεο, βίληεν, ζπκκεηέρνπλ ζε online ζπλνκηιίεο (chat) κε θίινπο θαη γλσζηνχο. Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 17

18 Παξέρνληαο πιεξνθνξίεο γηα ηνλ εαπηφ ηνπο κε ηε βνήζεηα blogs, chat rooms, , ή IMS 5, επηθνηλσλνχλ κέζα ζηα φξηα κηαο θνηλφηεηαο ή κε ην ζχλνιν ησλ ρξεζηψλ ηνπ δηαδηθηχνπ. Οη δηθηπαθνί ηφπνη ησλ ΜΜΔ κπνξνχλ λα δίλνπλ ηε δπλαηφηεηα ζηνπο ρξήζηεο ηνπο λα αλεβάδνπλ πεξηερφκελν ζηνπο δηθηπαθνχο ηφπνπο θνηλσληθήο δηθηχσζεο. Δπίζεο ηα ΜΜΔ κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηνχλ ζηηο ηζηνζειίδεο ηνπο πιηθφ πνπ πξνέξρεηαη απφ απηνχο ηνπο δηθηπαθνχο ηφπνπο ή απιά επηιέγνπλ λα έρνπλ κηα παξνπζία ζε απηέο ηηο δηθηπαθέο θνηλφηεηεο κε ζθνπφ ηελ πξνζέιθπζε ησλ ρξεζηψλ ζην δηθηπαθφ ηνπο ηφπν. Γηαδξαζηηθόηεηα Ζ έλλνηα ηεο δηαδξαζηηθφηεηαο ζπλδέεηαη κε ηελ ειεπζεξία ηεο επηινγήο θαη ηνλ έιεγρν ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ αηφκνπ θπξίσο σο απνηέιεζκα ηεο λέαο ηερλνινγίαο. χκθσλα κε ηε βηβιηνγξαθία ε δηαδξαζηηθφηεηα απνηειεί κία πνιπδηάζηαηε έλλνηα, ε νπνία ζπγθξνηείηαη απφ επηκέξνπο ζηνηρεία ή πηπρέο, θαη επνκέλσο ζα πξέπεη λα κειεηεζεί ππφ ην πξίζκα ζεσξήζεσλ πνιιψλ δηαζηάζεσλ. Απνδνκψληαο ηνπο επηκέξνπο νξηζκνχο, πξνθχπηεη φηη γηα λα ππάξμεη δηαδξαζηηθφηεηα ζα πξέπεη λα ζπληξέρνπλ νη παξαθάησ ζπλζήθεο: 1) χπαξμε ηερλνινγηθήο ππνδνκήο, ε νπνία κεηαβηβάδεη ζην ρξήζηε ζεκαληηθφ κέξνο ηνπ ειέγρνπ ηεο επηθνηλσληαθήο δηαδηθαζίαο 2) σο απνηέιεζκα ηεο παξαπάλσ ζπλζήθεο δπλαηφηεηα δεκηνπξγηθήο ελαζρφιεζεο θαη ηξνπνπνίεζεο ηεο κνξθήο θαη ηνπ πεξηερνκέλνπ απφ ην ρξήζηε 3) ν ρξφλνο (timing) ηεο επηθνηλσληαθήο δηαδηθαζίαο είλαη ειαζηηθφο ψζηε λα αληαπνθξίλεηαη ζηηο απαηηήζεηο ησλ ζπκκεηερφλησλ 4) αλάδξαζε θαη θαη επέθηαζε ζπζηεκαηηθή αληαπφθξηζε κεηαμχ πεγήο θαη δέθηε 5) ακθίδξνκε επηθνηλσλία δηπιήο ή θαη πνιιαπιήο θαηεχζπλζεο. 6) δηάζεζε γηα ζπκκεηνρηθή επηθνηλσλία, ε νπνία κπνξεί λα νδεγήζεη κέρξη θαη ζηελ ελαιιαγή ησλ ξφισλ κεηαμχ πνκπνχ θαη δέθηε 5 Instant Messaging System Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 18

19 7) ην επηθνηλσληαθφ πεξηβάιινλ δεκηνπξγεί ηελ αίζζεζε ηνπ ρψξνπ (place) 8) ακνηβαία επηξξνή κεηαμχ ησλ δχν ή πεξηζζφηεξσλ ζπκκεηερφλησλ θαηά ηελ επηθνηλσληαθή δηαδηθαζία. Οη ρξήζηεο αηζζάλνληαη φηη ν ζηφρνο ηεο επηθνηλσλίαο είλαη πεξηζζφηεξν πξνζαλαηνιηζκέλνο πξνο ηελ αληαιιαγή πιεξνθνξηψλ παξά πξνο ηελ άζθεζε πεηζνχο (ππξίδνπ, 2009). Η δνκηθή δηαδξαζηηθόηεηα Ζ παξνχζα κειέηε εξεπλά ηε δνκηθή δηαδξαζηηθφηεηα (structural interactivity) ζε αληηδηαζηνιή κε ηελ πξνζιακβαλφκελε (perceived interactivity). Ζ δνκηθή δηαδξαζηηθφηεηα αλαθέξεηαη ζηηο ακηγψο ηερλνινγηθέο δπλαηφηεηεο θαη επηινγέο πνπ παξέρεη έλα κέζν θαηά ηε δηάξθεηα ηεο επηθνηλσληαθήο δηαδηθαζίαο. Σν ζεσξεηηθφ ππφβαζξν ηεο κειέηεο ζηεξίδεηαη ζην κνληέιν έμη δηαζηάζεσλ ηεο Heeter (1989), ην νπνίν πεξηιακβάλεη ηηο εμήο παξακέηξνπο: 1) πνιππινθφηεηα ησλ δηαζέζηκσλ επηινγψλ (complexity of choice available), 2) πξνζπάζεηα πνπ πξέπεη λα θαηαβάιινπλ νη ρξήζηεο (effort users must exert), 3) αληαπφθξηζε ζην ρξήζηε (responsiveness to the user), 4) παξαθνινχζεζε ρξήζεο (monitoring information use), 5) επθνιία πξνζζήθεο πιεξνθνξηψλ (ease of adding information), 6) δηεπθφιπλζε ηεο δηαπξνζσπηθήο επηθνηλσλίαο (facilitation of interpersonal communication). Δπηπξφζζεηα, ε δηαδξαζηηθφηεηα εθιακβάλεηαη σο κία αθνινπζία ζηνηρείσλ ή ραξαθηεξηζηηθψλ, ηα νπνία πξέπεη λα πινπνηεζνχλ. Ζ βαζηθή ζπκβνιή ηεο ζπγθεθξηκέλεο ζεψξεζεο είλαη φηη αληηκεησπίδεη ηε δηαδξαζηηθφηεηα σο κία κεηξήζηκε έλλνηα. ρεδίαζε Γεληθά Σν πξψην θαλάιη πνπ πινπνηεί έλα ΜΜΔ είλαη ην WWW, δειαδή ε δεκηνπξγία ελφο δηθηπαθνχ ηφπνπ. Ζ χπαξμε φκσο ελφο δηθηπαθνχ ηφπνπ απφ κφλε ηεο δελ εμαζθαιίδεη ηελ επηηπρία ηεο δηαδηθηπαθή παξνπζίαο ηνπ Μέζνπ. Έλαο επηηπρεκέλνο δηθηπαθφο ηφπνο ρξεηάδεηαη λα πιεξνί νξηζκέλεο πξνυπνζέζεηο. Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 19

20 Οξγάλσζε δηθηπαθνύ ηόπνπ ηελ θαζεκεξηλή δσή ζπάληα απαηηείηαη ε ρξήζε αξρηηεθηνληθήο γηα ηελ πξνβνιή θαη ζχλδεζε γλψζεσλ θαη πιεξνθνξηψλ. Απηφ φκσο θξίλεηαη απαξαίηεην ζηελ πεξίπησζε ελφο δηθηπαθνχ ηφπνπ. Έλαο δηθηπαθφο ηφπνο ρσξίο νξζή θαη ινγηθή νξγάλσζε, αλεμάξηεηα απφ ην πφζν αθξηβέο είλαη ην πεξηερφκελφ ηνπ, δελ ζα είλαη ειθπζηηθφο ζηνπο επηζθέπηεο. Έλαο δηθηπαθφο ηφπνο ζα πξέπεη λα έρεη: Σν πεξηερφκελφ ηνπ νξγαλσκέλν ζε ινγηθέο ελφηεηεο Καζνξηζκέλε ηεξαξρία ζπνπδαηφηεηαο αλάκεζα ζηηο ελφηεηεο Υξήζε ηεο ηεξαξρίαο γηα ηε δεκηνπξγία ζρέζεσλ κεηαμχ ησλ ελνηήησλ Οη πεξηζζφηεξεο πιεξνθνξίεο ζην WWW ζπιιέγνληαη ζε κηθξά έγγξαθα πνπ πξννξίδνληαη γηα κε ζεηξηαθή αλάγλσζε. Απηφ ηζρχεη θαζψο ιίγνη ρξήζηεο ηνπ δηαδηθηχνπ είλαη δηαηεζεηκέλνη λα δηαβάζνπλ κεγάια θνκκάηηα θεηκέλνπ ζηελ νζφλε. Οη πεξηζζφηεξνη απνζεθεχνπλ ηα κεγάια θείκελα ζε αξρείν ή ηα εθηππψλνπλ ζε ραξηί. Δπίζεο, ηα κηθξά θνκκάηηα πιεξνθνξηψλ ζεσξνχληαη θαηαιιειφηεξα γηα ηηο ππεξ-ζπλδέζεηο. Ο ρξήζηεο κίαο ππεξ-ζχλδεζεο πεξηκέλεη λα βξεη ηελ αθξηβή πιεξνθνξία πνπ αλαδεηά θαη φρη έλα βηβιίν γεληθνχ πεξηερνκέλνπ. Φπζηθά ζα πξέπεη λα απνθεχγεηαη ην άιιν άθξν, ηνπ θαηαθεξκαηηζκνχ ηεο πιεξνθνξίαο, πξάγκα πνπ «εθλεπξίδεη» ηνπο ρξήζηεο. Μία κε δχν ζειίδεο πιεξνθνξηψλ είλαη ην κέγηζην κέγεζνο πνπ πξέπεη λα έρεη θάζε θνκκάηη πιεξνθνξηψλ ζην δηαδίθηπν. Ο ηεκαρηζκφο κπνξεί λα βνεζήζεη ζηελ νκνηφκνξθε εκθάληζε ησλ πιεξνθνξηψλ. Απηφ βνεζάεη ην ρξήζηε λα ρξεζηκνπνηεί ηελ εκπεηξία ηνπ απφ πξνεγνχκελα ηκήκαηα ηνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ πξνθεηκέλνπ λα εξεπλήζεη λέα ηκήκαηά ηνπ, αιιά θαη λα πξνβιέςεη ηνλ ηξφπν νξγάλσζεο ησλ πιεξνθνξηψλ ζε έλα άγλσζην ηκήκα ηνπ. ρέζεηο ηαλ νη ρξήζηεο εηζέξρνληαη γηα πξψηε θνξά ζε έλα δηθηπαθφ ηφπν δεκηνπξγνχλ λνεξά κνληέια. Υξεζηκνπνηνχλ απηά ηα κνληέια γηα ηελ πξνζπέιαζε ησλ ζρέζεσλ κεηαμχ ησλ ζεκάησλ θαη γηα λα καληέςνπλ πνπ ζα βξνπλ ηα πξάγκαηα πνπ δελ έρνπλ αθφκε ζπλαληήζεη. Ζ επηηπρία ηεο νξγάλσζεο ηνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ εμαξηάηαη απφ ην πφζν θαιά ζα αληαπνθξηζεί ην ζχζηεκα ζηηο πξνζδνθίεο ησλ ρξεζηψλ. Έλαο ινγηθά Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 20

21 νξγαλσκέλνο δηθηπαθφο ηφπνο επηηξέπεη ζηνπο ρξήζηεο λα θάλνπλ επηηπρεκέλεο πξνβιέςεηο γηα ην πνχ ζα βξνπλ ηηο πιεξνθνξίεο πνπ αλαδεηνχλ. ηαζεξέο κέζνδνη εκθάληζεο πιεξνθνξηψλ επηηξέπνπλ ζηνπο ρξήζηεο λα επεθηείλνπλ ηηο γλψζεηο ηνπο απφ γλσζηέο ζε άγλσζηεο ζειίδεο. ε πεξίπησζε πνπ νη ρξήζηεο παξαπιαλεζνχλ επεηδή ε δνκή δελ είλαη νχηε ινγηθή νχηε πξνβιέςηκε, νη ρξήζηεο ζα απνζαξξπλζνχλ απφ ηε δπζθνιία ηεο πινήγεζεο. Γνκή δηθηπαθνύ ηόπνπ Ζ δνκή ηνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ ζπληζηά έλα πνιχ ζεκαληηθφ ζηνηρείν. ε πεξίπησζε πνπ ε δνκή είλαη ρανηηθή ζηνλ ηξφπν πνπ κία ηζηνζειίδα ζπλδέεηαη κε άιιεο, αλ δειαδή δελ ππάξρεη ζπλέρεηα ή θαζαξή δνκή, νη επηζθέπηεο ζα ην αληηιεθζνχλ θαη ζα εγθαηαιείςνπλ ην δηθηπαθφ ηφπν. Οη δηθηπαθνί ηφπνη δνκνχληαη γχξσ απφ βαζηθά δνκηθά ζέκαηα. Απηέο νη βαζηθέο αξρηηεθηνληθέο θαζνξίδνπλ θαη ηνλ ηξφπν πινήγεζεο ζην δηθηπαθφ ηφπν, θαη θαζνδεγνχλ ηα λνεξά κνληέια πνπ δηακνξθψλνπλ νη ρξήζηεο ζε ζρέζε κε ηνλ ηξφπν πνπ νξγαλψλνληαη νη πιεξνθνξίεο. Σξεηο βαζηθέο δνκέο κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ ζηελ θαηαζθεπή ελφο δηθηπαθνχ ηφπνπ: αθνινπζίεο, ηεξαξρίεο θαη ηζηνί. Αθνινπζίεο Ο πην απιφο ηξφπνο νξγάλσζεο πιεξνθνξηψλ είλαη λα ηνπνζεηεζνχλ ζε κία αθνινπζία. Ζ ζεηξηαθή θαηάηαμε κπνξεί λα είλαη ρξνλνινγηθή αθνινπζία, ινγηθή αθνινπζία ζεκάησλ απφ γεληθά ζε εηδηθά ή αιθαβεηηθή αθνινπζία ζαλ επξεηήξην φξσλ ή ιεμηθφ. Οη απιέο αθνινπζίεο είλαη ε θαηαιιειφηεξε νξγάλσζε γηα δηθηπαθνχ ηφπνπο εθπαίδεπζεο, ζηνπο νπνίνπο ν ρξήζηεο θαιείηαη λα δηαβάζεη έλα νξηζκέλν πιηθφ θαη ππάξρνπλ κφλν ππεξ-ζπλδέζεηο πνπ ππνζηεξίδνπλ απηφ ην γξακκηθφ κνλνπάηη. Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 21

22 Ιεξαξρίεο Οη ηεξαξρίεο πιεξνθνξηψλ είλαη ν θαιχηεξνο ηξφπνο νξγάλσζεο πνιχπινθσλ πιεξνθνξηψλ. Δπεηδή νη δηθηπαθνί ηφπνη ζπλήζσο νξγαλψλνληαη γχξσ απφ κία αξρηθή ζειίδα, νη ηεξαξρηθέο δνκέο είλαη θαηάιιειεο γηα δηθηπαθνχο ηφπνπο. Σα ηεξαξρηθά δηαγξάκκαηα είλαη πνιχ πξνζθηιή ζην θφζκν ησλ νξγαληζκψλ θαη ησλ επηρεηξήζεσλ. Γη απηφ ην ιφγν νη πεξηζζφηεξνη ρξήζηεο βξίζθνπλ απηέο ηηο δνκέο εχθνια θαηαλνεηέο. Μία ηεξαξρηθή νξγάλσζε επίζεο επηβάιεη κία ρξήζηκε πεηζαξρία ζηελ αλαιπηηθή πξνζέγγηζε ηνπ πεξηερνκέλνπ, γηαηί νη ηεξαξρίεο είλαη πξαθηηθέο κφλν ζηελ πεξίπησζε θαιά νξγαλσκέλνπ πεξηερνκέλνπ. Ιζηνί Οη δνκέο νξγάλσζεο ηζηνχ επηβάιινπλ θάπνηνπο πεξηνξηζκνχο ζηνλ ηξφπν ρξήζεο ησλ πιεξνθνξηψλ. πρλά, ζε απηή ηε δνκή, ν ζθνπφο είλαη ε κίκεζε ηεο ζπλδεηηθήο (ζπζρεηηζηηθήο) ζθέςεο θαη ε ειεχζεξε ξνή ηδεψλ, επηηξέπνληαο ηνπο ρξήζηεο λα αθνινπζήζνπλ ηα ελδηαθέξνληά ηνπο κε έλα κνλαδηθφ, πξνζσπηθφ ζρέδην. Απηή ε νξγαλσηηθή δνκή αλαπηχζζεηαη κε ππθλέο ππεξ-ζπλδέζεηο ζε πιεξνθνξίεο απφ άιια ζεκεία ηνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ, αιιά θαη ζε πιεξνθνξίεο απφ άιινπο δηθηπαθνχο ηφπνπο. Παξά ην φηη απηή ν δνκή έρεη ζαλ ζθνπφ λα εθκεηαιιεπηεί ζην έπαθξν ηηο ππεξ-ζπλδέζεηο ηνπ WWW θαη ηηο ζπζρεηίζεηο, ηέηνηεο δνκέο κπνξνχλ λα πξνθαιέζνπλ ζχγρπζε πνιχ εχθνια. Ζ εηξσλεία είλαη φηη ηέηνηεο δνκέο είλαη ζπρλά κε πξαθηηθέο γηα ηνπο δηθηπαθνχο ηφπνπο γηαηί είλαη δχζθνιεο ζηελ θαηαλφεζε θαη ηελ πξφβιεςε. Οη ηζηνί είλαη θαηάιιεινη γηα κηθξνχο δηθηπαθνχο ηφπνπο πνπ θπξηαξρνχληαη απφ ππεξ-ζπλδέζεηο θαη γηα δηθηπαθνχο ηφπνπο πνπ απεπζχλνληαη ζε ρξήζηεο κε πςειφ κνξθσηηθφ επίπεδν ή κε κεγάιε εκπεηξία θαη νη νπνίνη αλαδεηνχλ πεξαηηέξσ εθπαίδεπζε ή εκπινπηηζκφ γλψζεσλ θαη δελ θαηαθεχγνπλ ζην δηθηπαθφ ηφπν γηα ηε βαζηθή θαηαλφεζε ελφο ζέκαηνο. Οη πεξηζζφηεξνη πνιχπινθνη δηθηπαθνί ηφπνη πεξηιακβάλνπλ ραξαθηεξηζηηθά θαη απφ ηνπο ηξεηο ηχπνπο δνκψλ. Δθηφο απφ ηελ πεξίπησζε δηθηπαθψλ ηφπσλ πνπ επηβάινπλ κία απζηεξή αθνινπζία ηζηνζειίδσλ, νη ρξήζηεο είλαη πηζαλφηεξν λα ρξεζηκνπνηήζνπλ ην δηθηπαθφ ηφπν κε έλα απιφ ηξφπν, φπσο ζα ζπλέβαηλε κε έλα βηβιίν αλαθνξάο. Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 22

23 Αμηνιόγεζε ησλ απνηειεζκάησλ ηεο Έξεπλαο Γεληθά Ζ βηνκεραλία ησλ δηαδηθηπαθψλ κέζσλ αληηκεησπίδεη κία δηηηή πξφθιεζε. Πξψηνλ, λα θαηαθέξεη λα δεκηνπξγήζεη έλα πνηνηηθφ θαη ειθπζηηθφ πξντφλ, ην νπνίν ζα «εθκεηαιιεχεηαη» ηηο δηαζέζηκεο ηερλνινγηθέο δπλαηφηεηεο θαη ζα αληαπνθξίλεηαη ζηηο αλάγθεο ελφο νινέλα θαη πην εθπαηδεπκέλνπ θνηλνχ. Γεχηεξνλ, λα θαηαιήμεη ζην θαηάιιειν επηρεηξεκαηηθφ κνληέιν, ην νπνίν ζα επηηξέςεη ζηα δηαδηθηπαθά Μέζα λα απμήζνπλ θαη λα ζηαζεξνπνηήζνπλ ηα έζνδα θαη ηα θέξδε ηνπο ζε επίπεδα ζπγθξίζηκα κε εθείλα ησλ παξαδνζηαθψλ Μέζσλ. ηελ Διιάδα ε κεηάβαζε ησλ παξαδνζηαθψλ ΜΜΔ ζην δηαδίθηπν ρξνλνινγείηαη ην 1995 κε ηελ εθεκεξίδα ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ, σζηφζν ε ζπληξηπηηθή πιεηνςεθία ησλ Μέζσλ έθαλε ηα πξψηα ηεο βήκαηα ζην δηαδίθηπν κεηά ην 2000, φηαλ κεηά θαη ην θξαρ ησλ dot.com εηαηξηψλ ηα μέλα ΜΜΔ επέκεηλαλ λα πεηξακαηίδνληαη ζζελαξά κε ην δηαδίθηπν, νπφηε έγηλε πιένλ επξέσο αληηιεπηφ φηη ην δηαδίθηπν ήηαλ ην φρεκα πνπ ζα νδεγνχζε ηηο εμειίμεηο ηα επφκελα ρξφληα, θαη επνκέλσο δελ κπνξνχζε λα αγλνεζεί σο βαζηθφ ελαιιαθηηθφ θαλάιη δεκνζίεπζεο εηδήζεσλ θαη πιεξνθνξηψλ. ηε δεθαεηία πνπ κεζνιάβεζε ( ), ν ξφινο θαη ην πεξηερφκελν ησλ δηθηπαθψλ ηφπσλ ησλ Μέζσλ πθίζηαηαη πιεζψξα κεηαβνιψλ. Ο θεληξηθφο άμνλαο ησλ κεηαβνιψλ απηψλ ζρεηίδεηαη κε ηελ εμέιημε ησλ δηθηπαθψλ ηφπσλ απφ «πάξεξγν» ησλ κηληηαθψλ εηαηξηψλ ζε ζχγρξνλεο επηθνηλσληαθέο πιαηθφξκεο ηνπ δηαδηθηχνπ πνπ ζηεξίδνληαη ζηηο αξρέο ηνπ λένπ κέζνπ: θηιηθφο-πξνο-ην-ρξήζηε ζρεδηαζκφο, πινχζην πεξηερφκελν, ελζσκάησζε πνηθίισλ δηαδξαζηηθψλ εξγαιείσλ, ρξήζε πνιπκέζσλ, πηνζέηεζε ελαιιαθηηθψλ θαλαιηψλ δεκνζίεπζεο. Ζ εμέιημε απηή ζπληζηά κία δχζθνιε θαη απαηηεηηθή δηαδηθαζία ηφζν ζε επίπεδν νηθνλνκηθψλ πφξσλ, φζν θαη ζε επίπεδν ηερλνγλσζίαο θαη επηρεηξεκαηηθήο ζηξαηεγηθήο. Ζ πξνζπάζεηα απηή μεθίλεζε απξφζπκα θαη δηζηαθηηθά γηα ηα ειιεληθά ΜME θαη γη απηφ εμειίρζεθε ζε κηα δηαδηθαζία ηδηαίηεξα βξαδεία θαη αληζνκεξήο κεηαμχ ησλ επηκέξνπο Μέζσλ. Χο απνηέιεζκα απηνχ, νη πξψηεο ξηδηθέο αιιαγέο ζηνπο επηθνηλσληαθνχο ζηφρνπο θαη ηνπο ζηφρνπο πεξηερνκέλνπ ησλ δηθηπαθψλ ηφπσλ ησλ ειιεληθψλ ΜΜΔ θαηαγξάθνληαη θαηά ηα έηε (Spyridou & Veglis, 2006). ηα ηέιε ηνπ 2007 παξαηεξείηαη κία ζεκαληηθή πξνζπάζεηα γηα ηε κεηάβαζε ζε Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 23

24 δηθηπαθνχο ηφπνπο «δεχηεξεο γεληάο», ζηελ νπνία φκσο πξσηνζηαηνχλ κεκνλσκέλνη δηθηπαθνί ηφπνη πξνεξρφκελνη θπξίσο απφ ην ρψξν ησλ εθεκεξίδσλ. Σν 2009, έλαο πνιχ κηθξφο αξηζκφο Μέζσλ, ελεκεξσηηθνχ αιιά θαη ςπραγσγηθνχ ραξαθηήξα αξρίδεη πιένλ λα πεηξακαηίδεηαη ρσξίο σζηφζν λα έρεη νινθιεξσζεί ε δηαδηθαζία-, κε ηε δεκηνπξγία δηθηπαθψλ ηφπσλ ηξίηεο γεληάο ελζσκαηψλνληαο εξγαιεία θαη ραξαθηεξηζηηθά πνπ επηηξέπνπλ ζην δηθηπαθφ ηφπν λα ιεηηνπξγεί ζην κέγηζην ησλ δπλεηηθψλ ηνπ ηθαλνηήησλ σο επηθνηλσληαθήο πιαηθφξκαο. Σα επξήκαηα ηεο έξεπλαο χκθσλα κε ηα επξήκαηα ηεο έξεπλαο, ε αμηνιφγεζε ηνπ ειιεληθνχ ςεθηαθνχ ηνπίνπ θαηαδεηθλχεη πζηέξεζε ησλ δηθηπαθψλ ηφπσλ ζε επίπεδν ρξήζεο ελαιιαθηηθψλ θαλαιηψλ δεκνζίεπζεο, αθφκε κεγαιχηεξε πζηέξεζε ζε επίπεδν ελζσκάησζεο δηαδξαζηηθψλ εξγαιείσλ θαη δε εθείλσλ πνπ πξνάγνπλ ηελ έλλνηα ηνπ ελεξγεηηθνχ ρξήζηε, θησρφ πεξηερφκελν θαη ζρεηηθά ηθαλνπνηεηηθή ζρεδίαζε ησλ δηθηπαθψλ ηφπσλ. Αλαιπηηθφηεξα, ε αμηνιφγεζε ησλ απνηειεζκάησλ δηακνξθψλεηαη σο αθνινχζσο: Δλαιιαθηηθά θαλάιηα δεκνζίεπζεο Ζ ηθαλνπνηεηηθή ρξήζε ελαιιαθηηθψλ θαλαιηψλ δεκνζίεπζεο (δειαδή πέληε ή θαη έμη δηαθνξεηηθψλ θαλαιηψλ απφ ην ζχλνιν ησλ 10) εκθαλίδεηαη ζην 13% ησλ ηειενπηηθψλ ζηαζκψλ, ζην 10% ησλ εθεκεξίδσλ, ελψ ζηνπο ξαδηνθσληθνχο ζηαζκνχο κφιηο ην 11,6% ρξεζηκνπνηεί ηξία δηαθνξεηηθά θαλάιηα δεκνζίεπζεο. Αληίζηνηρα, ε κεδεληθή ρξήζε ελαιιαθηηθψλ θαλαιηψλ δεκνζίεπζεο εηδήζεσλ θαη πιεξνθνξηψλ εθηηλάζζεηαη ζην 25 θαη 39 ηνηο εθαηφ ζηηο εθεκεξίδεο θαη ηνπο ηειενπηηθνχο ζηαζκνχο, ελψ ζηνπο ξαδηνθσληθνχο ην κεδεληθφ πνζνζηφ είλαη ειάρηζην (2,4%) θαζψο ν θχξηνο φγθνο ηνπ δείγκαηνο, ην 72% δηαζέηεη ηνπιάρηζηνλ web-radio. ηηο εθεκεξίδεο ην πιένλ δεκνθηιέο ζηνηρείν είλαη ε παξνρή ηεο εθεκεξίδαο ζε κνξθή pdf αξρείνπ, ελψ ζηνπο ηειενπηηθνχο ζηαζκνχο ην πην ζπρλά εκθαληδφκελν ζηνηρείν είλαη ην web-radio, απνηέιεζκα πνπ πξνθχπηεη απφ ην Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 24

25 γεγνλφο φηη ζην ηδηνθηεζηαθφ θαζεζηψο αξθεηψλ νκίισλ πνπ παξέρνπλ ηειενπηηθφ πξφγξακκα πεξηιακβάλεηαη θαη ξαδηνθσληθφο ζηαζκφο. Γξάθεκα 1: Υξήζε Δλαιιαθηηθώλ Καλαιηώλ από ηηο Δθεκεξίδεο Γξάθεκα 2: Υξήζε Δλαιιαθηηθώλ Καλαιηώλ από ηνπο Σειενπηηθνύο ηαζκνύο Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 25

26 Γξάθεκα 3: Υξήζε Δλαιιαθηηθώλ Καλαιηώλ από ηνπο Ραδηνθωληθνύο ηαζκνύο πκπεξαζκαηηθά, ε ρξήζε ελαιιαθηηθψλ θαλαιηψλ δεκνζίεπζεο πεξηνξίδεηαη ζε έλα πνιχ κηθξφ αξηζκφ θαλαιηψλ, εθ ησλ νπνίσλ μερσξίδνπλ ε παξνρή πιεξνθνξηψλ ζε κνξθή PDF αξρείνπ, πξσηίζησο απφ ηηο εθεκεξίδεο θαη ζε κηθξφηεξν βαζκφ απφ ηνπο ηειενπηηθνχο ζηαζκνχο. Αθνινπζεί ην web-radio απφ ηνπο ξαδηνθσληθνχο θαη ηνπο ηειενπηηθνχο ζηαζκνχο, θαη ηα RSS feeds απφ ηηο εθεκεξίδεο. Σέινο, κεηαμχ ησλ ξαδηνθσληθψλ ζηαζκψλ θαηαγξάθεηαη κία αλαδπφκελε ηάζε θαζψο ην 28% δηαζέηεη video. Γξάθεκα 4: Υξήζε Δλαιιαθηηθώλ Καλαιηώλ Γεκνζίεπζεο ζηα Διιεληθά ΜΜΔ Σα απνηειέζκαηα θαηαδεηθλχνπλ κία ζαθή ηάζε ησλ δηθηπαθψλ ηφπσλ πξνο ηε ρξήζε ελαιιαθηηθψλ θαλαιηψλ πνπ ζεσξνχληαη ζχκθσλα κε ηελ αληίιεςε ηεο Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 26

27 βηνκεραλίαο ησλ δηαδηθηπαθψλ ΜΜΔ- σο βαζηθά ζηνηρεία αλάινγα κε ηε θχζε ηνπ πεξηερνκέλνπ ηνπ θάζε κέζνπ, θαη κάιηζηα πξφθεηηαη γηα θαλάιηα γηα ηελ πινπνίεζε ησλ νπνίσλ δελ πξναπαηηείηαη ζεκαληηθφο πξνυπνινγηζκφο ή φγθνο εξγαζίαο. Αλαγφκελα ηα απνηειέζκαηα ζε ακηγψο ζηαηηζηηθά κεγέζε, παξαηεξείηαη φηη νη δηαδηθηπαθέο εθεκεξίδεο σο κέζν έρνπλ ην πξνβάδηζκα ζηε ρξήζε ελαιιαθηηθψλ θαλαιηψλ δεκνζίεπζεο θαζψο ε ρξήζε ηνπο θαηαλέκεηαη ζε ζεκαληηθφ πνζνζηφ ηνπ δείγκαηνο. Αληίζεηα, ζηνπο ηειενπηηθνχο ζηαζκνχο παξαηεξείηαη κεγάιε απφζηαζε κεηαμχ ησλ «πξσηνπφξσλ» θαη ησλ ππνινίπσλ. Σέινο νη ξαδηνθσληθνί ζηαζκνί εκθαλίδνπλ ηα ρακειφηεξα πνζνζηά ζηε ρξήζε ελαιιαθηηθψλ θαλαιηψλ δεκνζίεπζεο. Δηδηθέο ππεξεζίεο Τπεξεζίεο θαηά παξαγγειία (on-demand services) ηελ ελφηεηα απηή κειεηήζεθε ε χπαξμε ππεξεζηψλ θαηά παξαγγειία, δειαδή ππεξεζηψλ νη νπνίεο παξέρνληαη απφ ην δηθηπαθφ ηφπν ηνπ Μέζνπ εθφζνλ ν ρξήζηεο πξνβεί θαηαξρήλ ζηελ θαηάιιειε ελέξγεηα. Τπάξρνπλ ζήκεξα ηξεηο επξέσο δηαδνκέλεο κνξθέο ππεξεζηψλ θαηά παξαγγειία: (1) SMS, (2) , (3) RSS. Δπηπξφζζεηα, αλάινγα κε ηε θχζε ηνπ πεξηερνκέλνπ ησλ ΜΜΔ, αλαδεηήζεθε ε παξνρή αξρείνπ γηα ηηο εθεκεξίδεο, podcast γηα ην ξαδηφθσλν θαη catch-up TV γηα ηελ ηειεφξαζε. Σα επξήκαηα ηεο έξεπλαο έδεημαλ ρακειή δηείζδπζε ησλ ππεξεζηψλ θαηά παξαγγειία ζηνπο δηθηπαθνχο ηφπνπο ησλ ειιεληθψλ ΜΜΔ ζε αληίζεζε κε ην μέλν δείγκα. Ηδηαίηεξα εληππσζηαθφ είλαη ην γεγνλφο φηη νη ηξεηο επηκέξνπο θαηεγνξίεο Μέζσλ παξνπζίαζαλ ηα πςειφηεξα πνζνζηά ζηηο ππεξεζίεο θαηά παξαγγειία πνπ ζρεηίδνληαη κε ην πξντφλ ηνπο ζηελ παξαδνζηαθή ηνπ κνξθή. Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 27

28 Γξάθεκα 5: Υξήζε Δηδηθώλ Τπεξεζηώλ από ηα Διιεληθά Γηαδηθηπαθά ΜΜΔ Οη εθεκεξίδεο «πξσηνπνξνχλ» ζηελ πηνζέηεζε ππεξεζηψλ θαηά παξαγγειία, αθνινπζνχλ νη ηειενπηηθνί ζηαζκνί θαη έπνληαη νη ξαδηνθσληθνί. Σα RSS Feeds αλαδεηθλχνληαη ζηε δεκνθηιέζηεξε ππεξεζία θαηά παξαγγειία ζην ειιεληθφ ςεθηαθφ ηνπίν θαη αθνινπζεί ε παξνρή εηδήζεσλ θαη πιεξνθνξηψλ κέζσ ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ. πσο αλαθέξζεθε λσξίηεξα, ην 38% ησλ εθεκεξίδσλ παξέρνπλ ζηνπο ρξήζηεο πξφζβαζε ζην αξρείν ηνπο, ην 25% ησλ ηειενπηηθψλ ζηαζκψλ δηαζέηεη ππεξεζίεο catch-up TV, ελψ ην 1/3 πεξίπνπ ησλ ξαδηνθσληθψλ ζηαζκψλ παξέρεη podcasts. Χζηφζν, πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη, ελψ κε ζηαηηζηηθά δεδνκέλα νη αξηζκνί εκθαλίδνληαη ζρεηηθά ηθαλνπνηεηηθνί, φζνλ αθνξά ζηελ χπαξμε ησλ δπλαηνηήησλ απηψλ, δελ ηζρχεη ην ίδην θαηά ηελ πνηνηηθή αλάιπζε. ηελ πεξίπησζε ησλ podcasts, ε δπλαηφηεηα ζε άιινπο ζηαζκνχο είλαη πνιχ αλεπηπγκέλε, ελψ ζε άιιεο πεξηπηψζεηο πεξηνξίδεηαη κφλν ζε ζπγθεθξηκέλεο εθπνκπέο. ηνπο ηειενπηηθνχο ζηαζκνχο, ην πνζνζηφ απηφ είλαη ελδεηθηηθφ θαζψο πεξηιακβάλεη θαη ηνπο ζηαζκνχο πνπ δηαζέηνπλ κηα ππνηππψδε ππεξεζία, αιιά θαη εθείλνπο πνπ έρνπλ θάλεη κηα ζνβαξή πξνζπάζεηα πάλσ ζε απηφ ηνλ ηνκέα. Τπεξεζίεο θνηλσληθήο δηθηύσζεο (social networking) Οη δηθηπαθνί ηφπνη θνηλσληθήο δηθηχσζεο ζπγθαηαιέγνληαη ζήκεξα ζηνπο πιένλ δεκνθηιείο θαη ηαρχηαηα αλαπηπζζφκελνπο δηθηπαθνχο ηφπνπο παξέρνληαο ηε δπλαηφηεηα ζην ρξήζηε λα επηθνηλσλεί κε άηνκα ηνπ θηιηθνχ ηνπ πεξηβάιινληνο ζε επίπεδν ακηγψο θνηλσληθφ, θαζψο επίζεο λα «ζπλδεζεί» δηαδηθηπαθά κε έλα επξχηεξν ζχλνιν αλζξψπσλ ζηε βάζε θνηλψλ ελδηαθεξφλησλ, ζηφρσλ, αληαιιαγήο Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 28

29 εηδήζεσλ θαη πιεξνθνξηψλ. Με δεδνκέλε ηε ξαγδαία δεκνηηθφηεηα ησλ δηθηπαθψλ ηφπσλ θνηλσληθήο δηθηχσζεο θαη ηε ρξήζε ηνπο απφ ηα ΜΜΔ, κειεηήζεθε ν βαζκφο θαηά ηνλ νπνίν ηα ειιεληθά ΜΜΔ έρνπλ «ζπλδεζεί» κε ηα δεκνθηιέζηεξα εμ απηψλ ζε κηα πξνζπάζεηα λα εληζρχζνπλ ην πξνθίι ηνπο, λα δηεπθνιχλνπλ ηε δηάδνζε ηνπ πεξηερνκέλνπ ηνπο θαη λα πξνζεγγίζνπλ κία ζεκαληηθή νκάδα ρξεζηψλ θαη δπλεηηθψλ θαηαλαισηψλ ησλ πξντφλησλ ηνπο. Γξάθεκα 6: Υξήζε ηωλ Γηθηπαθώλ Σόπωλ Κνηλωληθήο Γηθηύωζεο από ηα Διιεληθά ΜΜΔ Ζ πξνβνιή βίληεν απφ ην YouTube ή ζην YouTube γίλεηαη απφ έλα ζηα πέληε πεξίπνπ ειιεληθά ΜΜΔ. Αλάινγα πνζνζηά ρξήζεο εκθαλίδεη ε δεκηνπξγία πξνθίι ζην Facebook. To microblogging κέζσ Twitter επηιέγεηαη απφ έλα αθφκε κηθξφηεξν πνζνζηφ ηεο ηάμεσο ηνπ 13 θαη 12 ηνηο εθαηφ γηα ηηο εθεκεξίδεο θαη ηνπο ηειενπηηθνχο ζηαζκνχο αληίζηνηρα, θαη κφιηο απφ ην 7% ησλ ξαδηνθσληθψλ ζηαζκψλ. Σέινο, ην MySpace είλαη ην ιηγφηεξν δηαδεδνκέλν κεηαμχ ησλ ειιεληθψλ ΜΜΔ, κε ηνπο ηειενπηηθνχο ζηαζκνχο λα ην ρξεζηκνπνηνχλ ζε πνζνζηφ 13%, ηηο εθεκεξίδεο ζε πνζνζηφ 9% θαη ηνπο ξαδηνθσληθνχο ζηαζκνχο ζε πνζνζηφ κφιηο 2%. Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 29

30 Γηαδξαζηηθόηεηα Ζ κειέηε ηνπ ζηνηρείνπ ηεο δηαδξαζηηθφηεηαο επέβαιε ηε δηάθξηζε ηνπ ππφ εμέηαζε δείγκαηνο ζε ΜΜΔ εηδεζενγξαθηθνχ θαη ςπραγσγηθνχ ραξαθηήξα. Ζ αλάγθε γηα δηαρσξηζκφ ηνπ δείγκαηνο απνξξέεη απφ ηε δηαθνξεηηθφηεηα ηνπ πεξηερνκέλνπ θαη ηηο επηθνηλσληαθέο αλάγθεο ησλ δχν ηχπσλ ΜΜΔ θαζψο επίζεο θαη απφ ηηο επηκέξνπο πξνθιήζεηο, δπζθνιίεο θαη θηλδχλνπο πνπ αληηκεησπίδεη ην θάζε κέζν φηαλ απνθαζίδεη λα πηνζεηήζεη ηε δηαδξαζηηθή ινγηθή ηνπ δηαδηθηχνπ. πλεπψο, ελψ ππάξρεη έλαο ζεκαληηθφο αξηζκφο εξγαιείσλ πνπ θξίλνληαη θαηάιιεια θαη γηα ηνπο δχν ηχπνπο ΜΜΔ, θάπνηα εξγαιεία-ππεξεζίεο ζεσξνχληαη θαηάιιεια είηε γηα ηε κία είηε γηα ηελ άιιε θαηεγνξία. Ζ έλλνηα ηεο δηαδξαζηηθφηεηαο ζηα Μέζα ζπλδέεηαη κε ηελ ειεπζεξία επηινγψλ πνπ δηαζέηεη ν ρξήζηεο θαη ηε κεηαηξνπή ηεο επηθνηλσληαθήο δηαδηθαζίαο απφ κνλφινγν ζε δηάινγν κε ζπλέπεηα ηνλ έιεγρν ηεο επηθνηλσλίαο απ φια ηα ζπκβαιιφκελα κέξε ζε αληίζεζε κε ηελ παζεηηθή θαη γξακκηθή ινγηθή πνπ ραξαθηεξίδεη ηε ιεηηνπξγία ησλ παξαδνζηαθψλ Μέζσλ. Ζ πινπνίεζε ησλ δχν βαζηθψλ αξρψλ ηεο δηαδξαζηηθφηεηαο πεξηιακβάλεη κία ζεηξά επηκέξνπο «δηαζηάζεσλ» -εθ ησλ νπνίσλ άιιεο είλαη πην ζχλζεηεο θαη δηαζέηνπλ κεγαιχηεξε δηαδξαζηηθή αμία θαη άιιεο ζπκβάιινπλ ζε κηθξφηεξν βαζκφ πξνο απηή ηελ θαηεχζπλζε (ππξίδνπ, 2009). ην πιαίζην ηεο έξεπλαο αληηζηνηρεζήθαλ ηα δηάθνξα εξγαιεία-ππεξεζίεο κε ηηο επηκέξνπο δηαδξαζηηθέο ιεηηνπξγίεο, ελψ ε κειέηε ηεο δηαδξαζηηθφηεηαο επηκεξίζηεθε ζε πέληε εξσηήκαηα. Βαζκόο δνκηθήο δηαδξαζηηθόηεηαο Καηαξράο κεηξήζεθε ν ζπλνιηθφο βαζκφο ηεο δηαδξαζηηθφηεηαο πνπ έιαβαλ νη δηθηπαθνί ηφπνη ηνπ δείγκαηνο βάζεη ελφο κνληέινπ κέηξεζεο ηεο δηαδξαζηηθφηεηαο πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε. χκθσλα κε ηα απνηειέζκαηα θαη βάζεη ηεο εθάζηνηε θιίκαθαο γηα ηνπο δχν ηχπνπο ησλ ΜΜΜΔ, ηα ςπραγσγηθά Μέζα ζπγθέληξσζαλ πςειφηεξε βαζκνινγία απφ ηα εηδεζενγξαθηθά. Σν κηζφ πεξίπνπ δείγκα (47%) ησλ εηδεζενγξαθηθψλ Μέζσλ ζπγθέληξσζαλ βαζκνινγία πνπ ηζνδπλακεί κε ιηγφηεξν απφ ην 10% ηεο κέγηζηεο ζεσξεηηθήο βαζκνινγίαο (21 βαζκνχο) πνπ πξνέβιεπε ην κνληέιν. Δπηπξφζζεηα, ζα πξέπεη λα Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 30

31 επηζεκαλζεί φηη ε βαζκνινγία ησλ πξσηνπφξσλ έρεη κεγάιε δηαθνξά απφ ηε κέγηζηε ζεσξεηηθή. Σέινο, έλα αθφκε εχξεκα αθνξά ζηελ απφιπηε θπξηαξρία ησλ εθεκεξίδσλ ζην πεδίν ηεο δηαδξαζηηθφηεηαο. ηε ιίζηα κε ηηο δέθα πςειφηεξεο βαζκνινγίεο, νη εθεκεξίδεο θαηαιακβάλνπλ ηηο ελλέα ζέζεηο. Γξάθεκα 7: Βαζκόο Γηαδξαζηηθόηεηαο ηωλ Δηδεζενγξαθηθώλ ΜΜΔ Ζ εηθφλα δηαθνξνπνηείηαη ζηελ πεξίπησζε ησλ ςπραγσγηθψλ ΜΜΔ φπνπ ην ¼ πεξίπνπ (26%) ηνπ δείγκαηνο δελ θαηάθεξε λα ζπγθεληξψζεη ην 10% ηεο κέγηζηεο ζεσξεηηθήο βαζκνινγίαο (14 βαζκνί). Δπηπξφζζεηα, ε δηαθνξά ησλ πξσηνπφξσλ πιεζηάδεη ζε κεγαιχηεξν βαζκφ ηε κέγηζηε ζεσξεηηθή απφδνζε. Ζ ρξήζε δηαδξαζηηθψλ εξγαιείσλ είλαη ηζνκεξψο θαηαλεκεκέλε κεηαμχ ηειενπηηθψλ θαη ξαδηνθσληθψλ ζηαζκψλ (ιακβάλνληαο ππφςε ηε ζχλζεζε ηνπ δείγκαηνο). Άιισζηε ζηα ςπραγσγηθά ΜΜΔ ε παξνπζία εθεκεξίδσλ είλαη πνιχ κηθξή. Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 31

32 Γξάθεκα 8: Βαζκόο Γηαδξαζηηθόηεηαο ηωλ Φπραγωγηθώλ ΜΜΔ Γηαζηάζεηο δηαδξαζηηθόηεηαο Σν δεχηεξν εξψηεκα αλαθνξηθά κε ηε δηαδξαζηηθφηεηα ζρεηίδεηαη κε ην πνηεο δηαζηάζεηο ηεο έλλνηαο αμηνπνηνχληαη πεξηζζφηεξα απφ ηα ΜΜΔ θαη πνηεο πηπρέο ππνιείπνληαη ζηελ αλάπηπμή ηνπο. Γηα λα απαληεζεί απηφ ην εξψηεκα κεηξήζεθε ην πφζνη δηθηπαθνί ηφπνη έρνπλ ελζσκαηψζεη ηνπιάρηζηνλ ην 50% ησλ πξνβιεπφκελσλ ζηνηρείσλ-ππεξεζηψλ. Καη ζηηο δχν θαηεγνξίεο ΜΜΔ ηα πνζνζηά είλαη ηδηαίηεξα ρακειά, απνηέιεζκα βέβαηα αλακελφκελν θαζψο βξίζθεηαη ζε άκεζε ζπλάξηεζε κε ην γεληθφ δείθηε δηαδξαζηηθφηεηαο πνπ ζηε ζπληξηπηηθή πιεηνςεθία ηνπ ζπλνιηθνχ δείγκαηνο είλαη ηδηαίηεξα κηθξφο. Παξαηεξήζεθαλ θαη πάιη δηαθνξέο κεηαμχ ησλ δχν θαηεγνξηψλ ΜΜΔ. Σα κελ εηδεζενγξαθηθά Μέζα έρνπλ αλαπηχμεη πεξηζζφηεξν ηνπο ηνκείο ηεο «ακεζφηεηαο ηνπ πεξηερνκέλνπ», ηεο «πνηθηιίαο ησλ δηαζέζηκσλ επηινγψλ» θαη ηεο «πξνζπάζεηαο πνπ πξέπεη λα αζθήζεη ν ρξήζηεο», ελψ ηα ςπραγσγηθά ΜΜΔ έρνπλ εζηηάζεη ζηελ «πνηθηιία ησλ δηαζέζηκσλ επηινγψλ», ζηελ «επθνιία πξνζζήθεο πεξηερνκέλνπ» θαη ζηε δπλαηφηεηα αληαπφθξηζεο ζην ρξήζηε». Με άιια ιφγηα, ηα ςπραγσγηθά ΜΜΔ ηείλνπλ λα πξνσζνχλ πεξηζζφηεξν ηε δηαινγηθή δπλαηφηεηα ηνπ κέζνπ, ελψ ηα εηδεζενγξαθηθά εζηηάδνπλ ζηελ ηαρχηεηα κεηάδνζεο ησλ πιεξνθνξηψλ θαη ζηνλ πινχην ηνπ πεξηερνκέλνπ ηνπο. Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 32

33 Γξάθεκα 9: Αλάπηπμε ηεο Γηαδξαζηηθόηεηαο θαηά Γηάζηαζε πρλόηεξα εκθαληδόκελεο κεηαβιεηέο Σν ηξίην εξψηεκα αθνξνχζε ζηε ζπρλφηεηα εκθάληζεο ησλ κεηαβιεηψλ. Βξέζεθε φηη ε ζπρλφηεηα εκθάληζεο ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ ππφ εμέηαζε είλαη αληηζηξφθσο αλάινγε κε ηνλ αξηζκφ ησλ κεηαβιεηψλ. Γειαδή φζν απμάλεη ε ζπρλφηεηα εκθάληζεο ησλ ζηνηρείσλ ηφζν κεηψλεηαη ν αληίζηνηρνο αξηζκφο ησλ κεηαβιεηψλ. Πέξαλ ηεο πεξηνξηζκέλεο ζπρλφηεηαο πνιιψλ δηαδξαζηηθψλ εξγαιείσλ δηαπηζηψζεθε φηη ε ζπρλφηεηα εκθάληζήο ηνπο είλαη αληηζηξφθσο αλάινγε κε ην δηαδξαζηηθφ δείθηε πνπ ηνπο έρεη απνδνζεί. ζνλ αθνξά ζηηο ζπρλφηεξα εκθαληδφκελεο κεηαβιεηέο, είλαη θαλεξφ φηη επηθεληξψλνληαη ζε ζηνηρεία πνπ ζεσξνχληαη ζεκειηψδε γηα ηε ιεηηνπξγία ηνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ θαη ηελ παξνπζίαζε ηνπ πεξηερνκέλνπ ηνπ. Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 33

34 Γξάθεκα 10: Σα Γεκνθηιέζηεξα ηνηρεία-τπεξεζίεο ζηα Δηδεζενγξαθηθά ΜΜΔ (*ν αξηζκφο ζηελ παξέλζεζε αληηζηνηρεί ζην δηαδξαζηηθφ δείθηε πνπ απνδφζεθε ζηελ θάζε κεηαβιεηή βάζεη ηνπ κνληέινπ) Γξάθεκα 11: Σα Γεκνθηιέζηεξα ηνηρεία-τπεξεζίεο ζηα Φπραγωγηθά ΜΜΔ (*ν αξηζκφο ζηελ παξέλζεζε αληηζηνηρεί ζην δηαδξαζηηθφ δείθηε πνπ απνδφζεθε ζηελ θάζε κεηαβιεηή βάζεη ηνπ κνληέινπ) Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 34

35 Γηαθνξέο κεηαμύ ησλ ΜΜΔ Σν ηέηαξην εξψηεκα ζρεηίδνληαλ κε ηελ χπαξμε δηαθνξψλ κεηαμχ ησλ επηκέξνπο Μέζσλ. χκθσλα κε ηα επξήκαηα ηεο έξεπλαο, κεηαμχ ησλ εηδεζενγξαθηθψλ ΜΜΔ, νη εθεκεξίδεο θαη δε ν νηθνλνκηθφο ηχπνο (βι. ΝΑΤΣΔΜΠΟΡΗΚΖ, ΚΔΡΓΟ) έρνπλ ζεκεηψζεη ηα ζεκαληηθφηεξα βήκαηα ζην πεδίν ηεο δηαδξαζηηθφηεηαο θαη αθνινπζνχλ νη ηειενπηηθνί ζηαζκνί (βι. ΜAD TV θαη ΚΑΗ TV). Σέινο, αμηφινγε επίδνζε έρνπλ νη κνπζηθνί ξαδηνθσληθνί ζηαζκνί (βι. ATHENS DEE JAY θαη STAR FM). Γξάθεκα 12: Βαζκόο δηαδξαζηηθόηεηαο - Δθεκεξίδεο Γξάθεκα 13: Βαζκόο δηαδξαζηηθόηεηαο - Σειενπηηθνί ηαζκνί Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 35

36 Γξάθεκα 14: Βαζκόο δηαδξαζηηθόηεηαο - Ραδηνθωληθνί ηαζκνί Γηαθνξέο κε ην μέλν δείγκα Οη δηαθνξέο κε ην αγγιφθσλν δείγκα, θαηαγξάθνληαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθέο ζηελ πεξίπησζε ησλ εηδεζενγξαθηθψλ ΜΜΔ, ελψ ζηα ςπραγσγηθά ε απφζηαζε κε ηνπο πξσηνπφξνπο ηνπ ειιεληθνχ ηνπίνπ εκθαλίδεηαη δηαπξαγκαηεχζηκε. Γξάθεκα 15: ύγθξηζε Αγγιόθωλνπ θαη Διιεληθνύ Γείγκαηνο Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 36

37 ρεδίαζε δηθηπαθώλ ηόπσλ Ζ ζρεδηαζηηθή απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ δηθηπαθψλ ηφπσλ κειεηήζεθε ππφ ην πξίζκα ηεο νξγαλσκέλεο δνκήο, ηεο θηιηθήο πινήγεζεο θαη ηεο αηζζεηηθήο. Δπηπξφζζεηα, πξνζκεηξήζεθε θαη ν παξάγνληαο πινχηνο πεξηερνκέλνπ σο αιιειέλδεην ζηνηρείν ηεο ζρεδηαζηηθήο δεηλφηεηαο ελφο δηθηπαθνχ ηφπνπ. Γξάθεκα 16: ρεδηαζηηθή Απνηειεζκαηηθόηεηα θαη Πινύηνο Πεξηερνκέλνπ ζηα Δηδεζενγξαθηθά ΜΜΔ Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 37

38 Γξάθεκα 17: ρεδηαζηηθή Απνηειεζκαηηθόηεηα θαη Πινύηνο Πεξηερνκέλνπ ζηα Φπραγωγηθά ΜΜΔ Σφζν ε θαηεγνξία ησλ εηδεζενγξαθηθψλ ΜΜΔ φζν θαη εθείλε ησλ ςπραγσγηθψλ έδεημε φηη ε ζρεδηαζηηθή αξηηφηεηα ηνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ ζπλάδεη κε ηνλ πινχην ηνπ πεξηερνκέλνπ. Γηα κία αθφκε θνξά, ε ζχγθξηζε ησλ Μέζσλ βξίζθεη ηα ςπραγσγηθά ΜΜΔ λα έρνπλ αλψηεξε ζρεδηαζηηθή απφδνζε απφ ηα εηδεζενγξαθηθά, ηηο εθεκεξίδεο λα θεξδίδνπλ ηελ πξψηε ζέζε, ελψ δεχηεξνη έξρνληαη νη ηειενπηηθνί ζηαζκνί ζηελ θαηεγνξία ησλ εηδεζενγξαθηθψλ θαη νη ξαδηνθσληθνί ζηελ θαηεγνξία ησλ ςπραγσγηθψλ ΜΜΔ. Γεληθά, ηα απνηειέζκαηα ζην ζρεδηαζηηθφ θνκκάηη ηδηαίηεξα ζηελ θαηεγνξία ησλ εηδεζενγξαθηθψλ ΜΜΔ- θξίλνληαη απφ κέηξηα έσο άζρεκα. πκπεξάζκαηα Ζ κειέηε ηνπ αξηζκνχ θαη ηνπ είδνπο ησλ ηερλνινγηθψλ ζηνηρείσλεθαξκνγψλ ζε ζπλδπαζκφ κε ηε ζρεδηαζηηθή απνηειεζκαηηθφηεηα ελφο δηθηπαθνχ ηφπνπ κπνξνχλ λα απνδψζνπλ ρξήζηκα ζπκπεξάζκαηα αλαθνξηθά κε ηηο δπλαηφηεηέο ηνπ λα ιεηηνπξγήζεη ζχκθσλα κε ηε κηληηαθή ινγηθή ηνπ δηαδηθηχνπ, ε νπνία ππνλνεί έλα λέν κνληέιν επηθνηλσλίαο πνπ ζηεξίδεηαη ζηηο αξρέο ηεο πνιπθσλίαο, ησλ πνιιαπιψλ επηινγψλ, ηεο δηαθάλεηαο, ηεο ζπκκεηνρήο θαη ηνπ δηαιφγνπ. Ζ εμέιημε ησλ δηαδηθηπαθψλ ηφπσλ ζηελ Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 38

39 Διιάδα ζπληζηά έλα «εκηηειέο πείξακα» πνπ μεθίλεζε ην 2000 θαη εμειίζζεηαη κε βξαδείο ξπζκνχο θαη ιίγνπο πξφζπκνπο παίθηεο. ηελ παξνχζα θάζε ην ειιεληθφ δηαδηθηπαθφ ηνπίν εκθαλίδεη ζεκαληηθή πζηέξεζε ζηε ρξήζε πνηθίισλ ηερλνινγηθψλ εξγαιείσλ, ε νπνία παξνπζηάδεη δηαθπκάλζεηο αλάινγα κε ηελ θαηεγνξία (εηδεζενγξαθηθφ-ςπραγσγηθφ), ην είδνο ηνπ Μέζνπ (εθεκεξίδα-ηειεφξαζε-ξαδηφθσλν) θαη ηε δπζθνιία πινπνίεζήο ηνπ (κε φξνπο νηθνλνκηθψλ πφξσλ, επαγγεικαηηθήο λννηξνπίαο, δεμηνηήησλ θαη δπλεηηθήο απήρεζεο). Ζ ρξήζε πνηθίισλ ηερλνινγηθψλ εξγαιείσλ ζην ειιεληθφ ςεθηαθφ κηληηαθφ ηνπίν είλαη ζεκαληηθά πεξηνξηζκέλε θαη εζηηάδεη θπξίσο ζε εξγαιείαππεξεζίεο πνπ κεηνπζηψλνπλ ηελ πξψηε γεληά δηθηπαθψλ ηφπσλ αλ θαη κε επδηάθξηηεο ηάζεηο βειηίσζεο θαηά πεξίπησζε. ην ζπλνιηθφ δείγκα ησλ 106 δηθηπαθψλ ηφπσλ μερσξίδνπλ νη δηθηπαθνί ηφπνη 13 κφιηο ΜΜΔ, νη νπνίνη κπνξνχλ λα αμηνινγεζνχλ πνιχ ζεηηθά σο πξνο ηε ρξήζε ελαιιαθηηθψλ θαλαιηψλ δεκνζίεπζεο, ηελ ελζσκάησζε ππεξεζηψλ θνηλσληθήο δηθηχσζεο, ηελ αλάπηπμεο ηνπ πεξηερνκέλνπ ηνπο ζχκθσλα κε ηε ινγηθή ηεο δηαδξαζηηθφηεηαο, ηε ζρεδηαζηηθή ηνπο απνηειεζκαηηθφηεηα θαη ηελ πινχηνπ ηνπ πεξηερνκέλνπ ηνπο. Σα ηερλνινγηθά ζηνηρεία-ππεξεζίεο πνπ έρνπλ ελζσκαηψζεη νη δηθηπαθνί ηφπνη έρνπλ θαηά θαλφλα άκεζε ζρέζε κε ην ηειηθφ ηνπο πξντφλ. Ζ δηάδνζε ησλ ελαιιαθηηθψλ θαλαιηψλ δεκνζίεπζεο κέζα απφ ηνπο δηθηπαθνχο ηφπνπο ησλ ειιεληθψλ ΜΜΔ ραξαθηεξίδεηαη ζηνηρεησδψο ηθαλνπνηεηηθή. Ζ ζρέζε ησλ ειιεληθψλ ΜΜΔ κε ηηο ππεξεζίεο θνηλσληθήο δηθηχσζεο βξίζθεηαη αθφκε ζε πξψηκν ζηάδην, αιιά ε ηάζε δείρλεη λα είλαη απμεηηθή. Ο βαζκφο ηεο δνκηθήο δηαδξαζηηθφηεηαο ησλ δηθηπαθψλ ηφπσλ πεξηνξίδεηαη ζε αξηζκεηηθά ιίγα θαη ρακεινχ δηαδξαζηηθνχ δείθηε εξγαιεία. Χζηφζν, δηαπηζηψζεθε έλα πξνβάδηζκα ησλ ςπραγσγηθψλ Μέζσλ έλαληη ησλ ελεκεξσηηθψλ. Ζ θιίκαθα ησλ βαζκνινγηψλ πνπ πξνέθπςε θαηά ηε κέηξεζε ηεο δηαδξαζηηθφηεηαο είλαη ηδηαίηεξα κεγάιε, κε βαζκνινγίεο πνπ θπκαίλνληαη ζε αμηνπξεπή επίπεδα θαη θαηαδεηθλχνπλ ηελ πξνζπάζεηα ησλ Μέζσλ λα πηνζεηήζνπλ ηε δηαδξαζηηθή ινγηθή ηνπ δηαδηθηχνπ έζησ θαη ζε πεξηνξηζκέλν βαζκφ έσο εμαηξεηηθά ρακειέο βαζκνινγίεο, νη νπνίεο Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 39

40 πξνδίδνπλ ηελ χπαξμε πξσηφγνλσλ γηα ηα ζεκεξηλά δεδνκέλα δηθηπαθψλ ηφπσλ. Δπίζεο, παξαηεξείηαη κία ζαθήο νκνηνγέλεηα ζην ηνπίν, θαζψο επίζεο θαη παξάιιειε εμέιημε ησλ δηθηπαθψλ ηφπσλ δεδνκέλνπ φηη ζπλαληψληαη ηα ίδηα αθξηβψο εξγαιεία αλάινγα κε ην είδνο θαη ην βαζκφ αλάπηπμεο ησλ δηθηπαθψλ ηφπσλ- γεγνλφο πνπ θαηαδεηθλχεη ηε δχλακε ηνπ αληαγσληζκνχ θαη ηνπ κηκεηηζκνχ πνπ θαζνξίδεη ηα ειιεληθά ΜΜΔ. Ζ έξεπλα αλέδεημε «ηελ πνηθηιία ησλ δηαζέζηκσλ επηινγψλ» σο ηελ πιένλ αλαπηπγκέλε δηάζηαζε θαη ζηηο δχν θαηεγνξίεο ΜΜΔ επηβεβαηψλνληαο ηελ ηάζε ησλ Μέζσλ λα ηζρπξνπνηήζνπλ ην δηαδηθηπαθφ ηνπο πξντφλ θαη λα απνιέζνπλ απεξραησκέλεο ζηάζεηο ξηδσκέλεο ζην θφβν θαληβαιηζκνχ ηνπ παξαδνζηαθνχ πξντφληνο. Απφ ηελ άιιε, νη ρακειφηεξεο βαζκνινγίεο θαηαγξάθεθαλ ζηηο δηαζηάζεηο εθείλεο πνπ πξνάγνπλ ηελ επηθνηλσληαθή ηζφηεηα, θπξίσο ζηελ πεξίπησζε ησλ εηδεζενγξαθηθψλ ΜΜΔ. Ζ ζρεδηαζηηθή απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ δηθηπαθψλ ηφπσλ θξίλεηαη ηθαλνπνηεηηθή. Σα ςπραγσγηθά ΜΜΔ ζε κέζνπο φξνπο εκθαλίδνπλ πςειφηεξε βαζκνινγία, αλ φκσο εμεηαζηνχλ κεκνλσκέλα, ηελ θαιχηεξε εηθφλα παξνπζηάδνπλ νη εηδεζενγξαθηθέο εθεκεξίδεο θαη νη ηειενπηηθνί ζηαζκνί (εηδεζενγξαθηθνί θαη ςπραγσγηθνί). Αληίζεηα, ν πινχηνο ηνπ πεξηερνκέλνπ ηνπο θξίλεηαη αλεπαξθήο. Τπάξρνπλ φκσο θαη πάιη ειάρηζηεο κεκνλσκέλεο πεξηπηψζεηο πνπ ζπγθεληξψλνπλ πςειή βαζκνινγία. Ζ πςειφηεξε απφδνζε ησλ εθεκεξίδσλ απνδίδεηαη ζην γεγνλφο φηη νη εθεκεξίδεο σο κέζν πξσηνζηάηεζαλ ζηε ρξήζε ηνπ δηαδηθηχνπ ζε κηα πξνζπάζεηα λα αληηκεησπίζνπλ ηε δηαξθή θαη ζηαζεξή πηψζε ηεο θπθινθνξίαο ηνπο. Αληίζεηα, ζην ηειενπηηθφ ηνπίν -πνπ πξνο ην παξφλ πιήηηεηαη ιηγφηεξν απφ ηε δηείζδπζε ηνπ δηαδηθηχνπ ζηηο ελεκεξσηηθέο θαη ςπραγσγηθέο ζπλήζεηεο ηνπ θνηλνχ-, ε αλάπηπμε ησλ δηθηπαθψλ ηφπσλ είλαη εκθαλψο πεξηνξηζκέλε. Ζ έξεπλα θαηέδεημε ηε ζεηηθή ζρέζε κεηαμχ brand/θπθινθνξίαο ή αθξνακαηηθφηεηαο θαη ηελ αλάπηπμε ηνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ σο πξνο ηε ρξήζε πνηθίισλ ηερλνινγηθψλ εξγαιείσλ. Ζ δηαπίζησζε απηή δελ επηβεβαηψλεηαη ζηελ πεξίπησζε ησλ ηειενπηηθψλ ζηαζκψλ. ζνλ αθνξά ζηε ζρέζε ηνπ ειιεληθνχ δείγκαηνο κε ην αγγιφθσλν, ελψ παξαηεξείηαη ζεκαληηθή απφζηαζε ζηελ αλάπηπμε ησλ δηθηπαθψλ ηνπο Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 40

41 ηφπσλ, σζηφζν ε ρξήζε ησλ ηερλνινγηθψλ εξγαιείσλ αθνινπζεί ηελ ίδηα ινγηθή, αιιά ζε πνιχ κηθξφηεξν αξηζκφ θαη ζε απινχζηεξεο κνξθέο. Με γεληθνχο φξνπο, ε εμέιημε ησλ δηθηπαθψλ ηφπσλ ησλ ειιεληθψλ ΜΜΔ ζπληζηά έλα εκηηειέο πείξακα. ην ειιεληθφ ηνπίν ζήκεξα ζπλαληψληαη δηθηπαθνί ηφπνη ηξηψλ ηαρπηήησλ. Πξψηνλ, νη δηθηπαθνί ηφπνη πνπ δηαζέηνπλ έλα ζεκαληηθφ φγθν εξγαιείσλ, αληηκεησπίδνληαη απφ ηελ εηαηξία σο απηφλνκν πξντφλ θαη νη πξνζπάζεηεο πνπ ιακβάλνπλ ρψξα γίλνληαη κέζα απφ ην πξίζκα ηεο κηληηαθήο ινγηθήο ηνπ λένπ κέζνπ. Γεχηεξνλ, νη δηθηπαθνί ηφπνη πνπ απνπεηξψληαη λα εκπινπηίζνπλ ην πεξηερφκελφ ηνπο κε εξγαιεία, αιιά ην απνηέιεζκα είλαη ρακειήο απφδνζεο θαζψο ε πξνζπάζεηα γίλεηαη κε γλψκνλα παξαδνζηαθέο αληηιήςεηο θαη λφξκεο. Σξίηνλ, νη δηθηπαθνί ηφπνη πνπ αληηιακβάλνληαη ην δηθηπαθφ ηφπν σο «πάξεξγν» θαη ηελ παξνπζία ηνπο ζην δηαδίθηπν ππαγνξεχεη ε ινγηθή ηεο αλαγθαζηηθήο παξνπζίαο. Οη αηηίεο Κξίζηκν δήηεκα ζηε κειέηε ησλ δηθηπαθψλ ηφπσλ ησλ Μέζσλ ζπληζηά ε αλαδήηεζε ησλ αηηηψλ θαη ησλ παξακέηξσλ εθείλσλ πνπ επζχλνληαη ή ζπκβάιινπλ ζηε δηακφξθσζε ηνπ πεξηερνκέλνπ ηνπο θαη ησλ επηκέξνπο ηερλνινγηθψλ εξγαιείσλππεξεζηψλ πνπ ρξεζηκνπνηνχλ. Ζ πζηέξεζε ησλ ειιεληθψλ ΜΜΔ ζε ζρέζε κε ηε δπλεηηθή αλάπηπμε ησλ δηθηπαθψλ ηνπο ηφπσλ ζε επίπεδν ηερλνινγηθψλ εξγαιείσλππεξεζηψλ θαη πινχηνπ πεξηερνκέλνπ, έρεη βεβαίσο πνιιαπιά αίηηα. H βηνκεραλία ησλ δηαδηθηπαθώλ κέζσλ Ζ βηνκεραλία ησλ δηαδηθηπαθψλ ΜΜΔ εμαξηάηαη απφ ηξηψλ εηδψλ παξάγνληεο: θνηλσληθνχο, ηερλνινγηθνχο θαη νηθνλνκηθνχο. Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 41

42 Δηθόλα 1: Η Βηνκεραλία ηωλ Γηαδηθηπαθώλ ΜΜΔ Κνηλσληθέο παξάκεηξνη Ο φξνο θνηλσληθνί παξάγνληεο ζεκαηνδνηεί ηε δήηεζε γηα ηα πξντφληα ησλ δηαδηθηπαθψλ ΜΜΔ. Ζ δήηεζε είλαη άκεζα ζπλπθαζκέλε κε ηηο επηθνηλσληαθέο θαη ελεκεξσηηθέο αλάγθεο ησλ ρξεζηψλ. Σα ΜΜΔ κε ηε ζεηξά ηνπο επηδηψθνπλ λα δεκηνπξγήζνπλ έλα πξντφλ, ην νπνίν απεπζχλεηαη ζε ελ δπλάκεη θαηαλαισηέο. Χζηφζν, ζηελ Διιάδα κία ζεηξά θνηλσληθψλ παξαγφλησλ επεξεάδνπλ αξλεηηθά ηφζν ηελ αξηζκεηηθά δηεπξπκέλε ρξήζε ησλ δηθηπαθψλ ηφπσλ φζν θαη ηελ εμνηθείσζε ησλ ρξεζηψλ κε απηνχο (ειεθηξνληθφο αιθαβεηηζκφο), γεγνλφο πνπ δελ επλνεί ηελ ελζσκάησζε ησλ δηαδηθηπαθψλ Μέζσλ ζηελ θαζεκεξηλή ελεκεξσηηθή ζπκπεξηθνξά ησλ πνιηηψλ. Πην ζπγθεθξηκέλα: Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 42

43 ε ρξήζε ηνπ δηαδηθηύνπ ζηελ Διιάδα μεπεξλά ζήκεξα ην 40% ηνπ θαιππηφκελνπ πιεζπζκνχ θαη εμαθνινπζεί λα απμάλεηαη ζε φιεο αλεμαηξέησο ηηο ππννκάδεο θνηλνχ ζχκθσλα κε ηελ έξεπλα WEB ID ηεο Focus Bari γηα ηε ρξήζε ηνπ Γηαδηθηχνπ ζηελ Διιάδα (Ηαλνπάξηνο 2009). Δίλαη ραξαθηεξηζηηθφ φηη ν αξηζκφο ησλ αηφκσλ πνπ ρξεζηκνπνηνχλ Ζ/Τ θαη έρνπλ πξφζβαζε ζην δηαδίθηπν ζηε ρψξα καο, κεηαμχ ησλ ρξφλσλ 2005 έσο 2008 ζρεδφλ δηπιαζηάζηεθε, γηα ηηο ελλέα απφ ηηο 13 γεσγξαθηθέο πεξηθέξεηεο ηεο Διιάδαο (Παξαηεξεηήξην γηα ηελ Κνηλσλία ηεο Πιεξνθνξίαο, 2009). Παξφια απηά ην πνζνζηφ ρξήζεο ηνπ δηαδηθηχνπ ζηελ Διιάδα εμαθνινπζεί λα πζηεξεί ζεκαληηθά ζε ζρέζε κε ηηο θνξπθαίεο ζε ρξήζε δηαδηθηχνπ ρψξεο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο. ε δηείζδπζε ηεο επξπδσληθόηεηαο ζην ηέινο επηεκβξίνπ 2009 δηακνξθψζεθε ζην 16% θαη εθηηκάηαη φηη κέρξη ηέινπο ηνπ έηνπο ζα πάεη ζην 17,5%. Με ηνπο ξπζκνχο απηνχο ζην ηέινο ηνπ 2010 ε Διιάδα ζα έρεη θηάζεη ην κέζν θνηλνηηθφ φξν (ΚΑΘΖΜΔΡΗΝΖ, 03/11/2009). Οη επξπδσληθέο ζπλδέζεηο απνηεινχλ ηε βαζηθή πξνυπφζεζε γηα ηε ρξήζε ησλ πνηθίισλ ηερλνινγηθψλ-εξγαιείσλ ππεξεζηψλ. Χζηφζν, νη αξηζκνί δείρλνπλ έλα κεηαρξνλνινγεκέλν ελδηαθέξνλ γηα ηηο γξήγνξεο ζπλδέζεηο γεγνλφο πνπ ζρεηίδεηαη θαη κε ην απμεκέλν θφζηνο απηψλ, πνπ φκσο ζηαδηαθά ηείλεη λα κεηψλεηαη. χκθσλα κε ηελ αμηνιφγεζε πνπ δηελήξγεζε ην Bergman Center ηνπ Παλεπηζηήκηνπ Ζarvard κε ζέκα ην Γηαδίθηπν θαη ηελ Κνηλσλία ζε 30 ρψξεο, ε Διιάδα έξρεηαη 23ε ζηε γεληθή θαηάηαμε. Οη επηδφζεηο ηεο ζηηο ηξεηο βαζηθέο ζπληζηψζεο δηακνξθψζεθαλ σο εμήο: 27ε ζηε δηείζδπζε ησλ επξπδσληθψλ δηθηχσλ (πνζνζηφ ρξεζηψλ ζην γεληθφ πιεζπζκφ), 23ε φζνλ αθνξά ζηελ ηαρχηεηα πξφζβαζεο θαη 13ε απφ άπνςε ηηκψλ. Σν ηειεπηαίν είλαη απνηέιεζκα ηνπ αδπζψπεηνπ ηηκνινγηαθνχ αληαγσληζκνχ ησλ παξφρσλ πνπ ζηαδηαθά κεηψλεη ηηο ηηκέο ιεηηνπξγψληαο θαηαιπηηθά γηα ηελ αχμεζε ησλ επξπδσληθψλ ζπλδέζεσλ. Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 43

44 Η ζπρλόηεηα ρξήζεο ηνπ δηαδηθηύνπ παξνπζηάδεη ζηαζεξή αύμεζε. πρλόηεηα ρξήζεο Κάζε κέξα 44, ,7 4-5 θνξέο ηελ εβδνκάδα 13,1 15,7 14,4 2-3 θνξέο ηελ εβδνκάδα 16,1 14,7 10,2 1 θνξά ηελ εβδνκάδα 12,9 7,7 5,6 1 θνξά ζηηο κέξεο 5,7 4,5 3,2 1 θνξά ην κήλα 6,4 4 2,2 Ληγφηεξν ζπρλά 1,3 0,5 0,6 Πεγή: Βari Bocus, WEB ID, Μάξηηνο-επηέκβξηνο 2007, 2008, 2009 Η ζρέζε ησλ Διιήλσλ κε ηηο ηερλνινγίεο πιεξνθνξηθήο θαη επηθνηλσληώλ είλαη επηιεθηηθή θαη ηδηφκνξθε. Δίλαη ραξαθηεξηζηηθφ ην εμήο παξάδεηγκα. «Πέξαζαλ πάλσ απφ ηξία ρξφληα πξνθεηκέλνπ ην Τπνπξγείν Οηθνλνκηθψλ λα «πείζεη» θνξνινγνχκελνπο λα θάλνπλ ρξήζε ησλ ππεξεζηψλ πνπ δηαηίζεληαη κέζσ Internet [ ]. Μάιηζηα, ρξεηάζηεθε λα θαηαθχγεη θαη ζε ππνρξεσηηθή ππνβνιή νξηζκέλσλ δειψζεσλ κέζσ Γηαδηθηχνπ [...]. Υξεηάζηεθε κφλν κεξηθέο εκέξεο γηα λα θάλεη δεκνθηιή ηελ ππεξεζία ελεκέξσζεο εθθαζάξηζεο κέζσ SMS. Πάλσ απφ άλζξσπνη έρνπλ ήδε εγγξαθεί. Αλαιθάβεηνη ζηνπο ππνινγηζηέο, δηδάθηνξεο ζηα θηλεηά» (Κπξηαθάηηθε Διεπζεξνηππία, 25 Ηνπλίνπ 2006). Η ρξήζε ηνπ δηαδηθηύνπ ζηελ Διιάδα ζήκεξα επηθεληξώλεηαη ζηελ αλαδήηεζε πιεξνθνξηψλ ζε πνζνζηφ 97,1%. Αθνινπζεί ε αλαδήηεζε πιεξνθνξηψλ κέζσ κεραλψλ αλαδήηεζεο κε πνζνζηφ 68,7%. ηελ έθηε ζέζε κε πνζνζηφ 39,2 βξίζθεηαη ε αθξφαζε Ρ/ κέζσ δηαδηθηχνπ. Σα είδε ησλ πιεξνθνξηψλ πνπ αλαδεηνχλ νη Έιιελεο ρξήζηεο κέζσ δηαδηθηχνπ δηακνξθψλνληαη σο εμήο: ειιεληθή εηδεζενγξαθία 41,7%, δηεζλήο εηδεζενγξαθία: 27,3, νηθνλνκία/ρξεκαηηζηήξην: 10,3%. (Πεγή: Focus Bari, WEB ID, Μάξηηνο-επηέκβξηνο 2009). ηελ αληίζηνηρε έξεπλα ηεο Bari Focus γηα ην ρξνληθφ δηάζηεκα Μάξηηνο-επηέκβξηνο 2007, ε αλαδήηεζε πιεξνθνξηψλ δηακνξθψλνληαλ ζηα ίδηα επίπεδα. Διιεληθή εηδεζενγξαθία 42,7%, δηεζλήο εηδεζενγξαθία: 31,9, νηθνλνκία/ρξεκαηηζηήξην: 10,4%. Δίλαη Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 44

45 ραξαθηεξηζηηθφ σζηφζν, φηη ζην εξσηεκαηνιφγην ηνπ 2007 δελ πεξηιακβάλεηαη ε αθξφαζε Ρ/ κέζσ δηαδηθηχνπ σο επηινγή. Σα πνζνζηά πνπ αθνξνύλ δξαζηεξηόηεηεο πνπ εζηηάδνπλ ζηελ αληαιιαγή απφςεσλ θαη ηελ παξαγσγή πεξηερνκέλνπ εκθαλίδνληαη ρακειά. o ζπκκεηνρή ζε online ζπδεηήζεηο: 12,4 o δηαβάδνπλ γξάθνπλ ζε blog: 10,6 o ζπλνκηιία/newsgroups/rss: 4,1 Δπίζεο ζα πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη απηέο νη δξαζηεξηφηεηεο δελ πεξηιακβάλνληαη ζην εξσηεκαηνιφγην ηνπ πκπεξηιήθζεζαλ γηα πξψηε θνξά ζην εξσηεκαηνιφγην ηνπ 2008 θαη έιαβαλ ηα εμήο πνζνζηά: o ζπκκεηνρή ζε online ζπδεηήζεηο: 14,2 o δηαβάδνπλ γξάθνπλ ζε blog: 11,7 o ζπλνκηιία/newsgroups/chats: 6,6. χκθσλα ινηπφλ κε ηα ζηνηρεία ηεο Bari Focus, νη δξαζηεξηφηεηεο απηέο είλαη θαηλνχξηεο ζηε δηαδηθηπαθή ζπκπεξηθνξά ησλ ρξεζηψλ θαη επηπιένλ, ηα πνζνζηά ηνπο είλαη ζηάζηκα, ελίνηε θαη κε κηθξή πησηηθή ηάζε. Με βάζε ηα παξαπάλσ ζηνηρεία, ε δήηεζε γηα ην πεξηερφκελν ησλ δηθηπαθψλ ηφπσλ ησλ ΜΜΔ εκθαλίδεηαη πεξηνξηζκέλε, θαη ζπλεπψο ε αλάπηπμή ηνπο απφ ηνπο κηληηαθνχο νξγαληζκνχο εμαθνινπζεί λα ζεσξείηαη κηα παξαθηλδπλεπκέλε απφθαζε θαη ζηξαηεγηθή δεδνκέλνπ ηνπ κηθξνχ αξηζκεηηθά θνηλνχ. Σερλνινγηθέο θαη δεκνζηνγξαθηθέο παξάκεηξνη Ζ δεκηνπξγία δηθηπαθψλ ηφπσλ πνπ ελαξκνλίδνληαη κε ηε ινγηθή ηνπ δηαδηθηχνπ (πνιιαπιέο επηινγέο, πνιπκεζηθά ζηνηρεία, δηαδξαζηηθφηεηα, ακεζφηεηα ηνπ πεξηερνκέλνπ) απαηηεί ζεκαληηθφ φγθν ηερλνινγηθήο ππνδνκήο θαζψο επίζεο θαη κεγαιχηεξν φγθν δνπιεηάο γηα ηνπο δεκνζηνγξάθνπο θαη ην ηκήκα ηερλνινγηψλ πιεξνθνξηθήο. Οη δηθηπαθνί ηφπνη ησλ ΜΜΔ πνπ δεκηνπξγήζεθαλ θπξίσο κεηά ην 2000 θηηάρηεθαλ κε βάζε ηε θηινζνθία ησλ δηθηπαθψλ ηφπσλ πξψηεο γεληάο, δειαδή κία πιαηθφξκα κεηαθνξάο κέξνπο ηνπ παξαδνζηαθνχ πξντφληνο ζην δηαδίθηπν κε πξσηαξρηθφ ζθνπφ ηελ πξνψζεζε ηνπ brand γεληθά θαη ηνπ παξαδνζηαθνχ πξντφληνο εηδηθφηεξα. Οη Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 45

46 δηθηπαθνί ηφπνη πξψηεο γεληάο θαη νπζία δελ απνηεινχζαλ απηφλνκα πξντφληα, αιιά βνεζεηηθά ηνπ παξαδνζηαθνχ πεξηερνκέλνπ ησλ ΜΜΔ κε ηελ έλλνηα ηνπ καγλήηε-teaser. Ζ αχμεζε ηνπ δηαδηθηπαθνχ πιεζπζκνχ ζηελ Διιάδα θαη ε αχμεζε ηεο επηζθεςηκφηεηαο ζηα ΜΜΔ πξνυπνζέηεη δηθηπαθνχο ηφπνπο πνπ κπνξνχλ λα παξέρνπλ εξγαιεία θαη πνιπκεζηθφ πεξηερφκελν ρσξίο λα «θξαζάξεη» ν δηθηπαθφο ηφπνο απφ ηελ απμεκέλε επηζθεςηκφηεηα. Δίλαη ραξαθηεξηζηηθφ φηη ηελ άλνημε ηνπ 2007, ην ΚΔΡΓΟ θαη ε ΝΑΤΣΔΜΠΟΡΗΚΖ, αληαπνθξηλφκελεο ζηελ απμεκέλε επηζθεςηκφηεηα ησλ δηθηπαθψλ ηνπο ηφπσλ ν νηθνλνκηθφο ηχπνο έρεη πηζηνχο αλαγλψζηεο ιφγσ αληηθεηκέλνπ- πξνρψξεζαλ ζε ζεκαληηθέο επελδχζεηο ζε ηερλνινγηθφ εμνπιηζκφ. Σν εκπφδην ηεο ηερλνινγηθήο ππνδνκήο είλαη ηδηαίηεξα έληνλν ζηελ πεξίπησζε ησλ ηειενπηηθψλ θαλαιηψλ θαη δε γεληθνχ πεξηερνκέλνπ. Λφγσ ηνπ κεγάινπ φγθνπ ηνπ πεξηερνκέλνπ ηνπο είλαη ηδηαίηεξα δχζθνιν λα αληαπνθξηζνχλ ηζφηηκα κέζσ δηαδηθηχνπ. Χζηφζν, ηα εκπφδηα δελ είλαη κφλν πιηθνηερληθήο ππνδνκήο, αιιά ζπλδένληαη θαη κε ηε δεκνζηνγξαθηθή θνπιηνχξα θαη ηδενινγία. Πιεζψξα εξεπλψλ πνπ κειεηνχλ ηα αίηηα γηα ηε δπζθίλεηε κεηάβαζε ησλ ΜΜΔ ζην δηαδίθηπν αλαθέξνληαη ζηελ απξνζπκία ησλ δεκνζηνγξάθσλ λα αλαγλσξίζνπλ ζηελ πξάμε ηελ πξνζηηζέκελε αμία ηνπ δηαδηθηχνπ σο βαζηθνχ κέζνπ επηθνηλσλίαο. Παξά ην γεγνλφο φηη ζηε ζεσξία αλαγλσξίδνπλ ηα πιενλεθηήκαηα ηνπ δηαδηθηχνπ φζνλ αθνξά ζηελ άξζε ησλ παξαδνζηαθψλ πεξηνξηζκψλ ηνπ ρψξνπ θαη ηνπ ρξφλνπ, ζηελ πξάμε αλζίζηαληαη ζε δηαινγηθφηεξεο κνξθέο επηθνηλσλίαο. Ζ εμήγεζε είλαη δηηηή. Πξψηνλ, ην δηαδίθηπν απαηηεί κεγαιχηεξν φγθν δνπιεηάο απφ ην δεκνζηνγξάθν. Καη ηνχην δηφηη ε ελεκέξσζε θαη ε αλαλέσζε ηνπ πεξηερνκέλνπ πξέπεη λα είλαη άκεζε θαη ζε 24/7 βάζε, δηφηη ν δεκνζηνγξάθνο ζα πξέπεη λα βξίζθεηαη ζε ζηελή ζπλεξγαζία κε ηνπο ηερληθνχο πξνθεηκέλνπ λα επηηχρνπλ ηελ θαηάιιειε κε γξακκηθή αθεγεκαηηθή δνκή ηνπ πεξηερνκέλνπ, δηφηη ζα πξέπεη θάζε θνξά ε απφδνζή ηνπ λα είλαη ε κέγηζηε δπλαηή θαζψο ην πεξηερφκελν πνπ παξάγεη κπνξεί λα γίλεη αληηθείκελν ζρνιηαζκνχ θαη θξηηηθήο απφ ηνπο ρξήζηεο, ηέινο δηφηη, ν δηάινγνο κε ην θνηλφ απαηηεί λα αθηεξψζεη επηπιένλ ρξφλν. Γεχηεξνλ, δηφηη ε ινγηθή ηεο ελεκέξσζεο ζην δηαδίθηπν ππνλνκεχεη ην ξφιν ηνπ ππισξνχ, ην ξφιν ηνπ δηακνξθσηή ηεο εκεξήζηαο αηδέληαο, Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 46

47 ην ξφιν ηνπ δηακεζνιαβεηή κεηαμχ ηεο εμνπζίαο θαη ησλ πνιηηψλ δηαηαξάζζνληαο ηελ θπξίαξρε επαγγεικαηηθή ηδενινγία θαη θνπιηνχξα ηνπ δεκνζηνγξαθηθνχ επαγγέικαηνο. Απηφο άιισζηε είλαη θαη ν βαζηθφο ζηφρνο πνπ ηα ςπραγσγηθά ΜΜΔ ζηελ έξεπλα πνπ πξνεγήζεθε εκθαλίδνληαη λα πηνζεηνχλ δηαδξαζηηθφηεξεο κνξθέο επηθνηλσλίαο ζε ζχγθξηζε κε ηα εηδεζενγξαθηθά. Οηθνλνκηθέο παξάκεηξνη Ζ βηνκεραλία ησλ ΜΜΔ δηέπεηαη απφ έλα βαζηθφ αμίσκα. Σα Μέζα είλαη επηρεηξήζεηο πνπ αζρνινχληαη κε ηελ παξαγσγή θαη δηαλνκή ελεκεξσηηθνχ, επηκνξθσηηθνχ θαη ςπραγσγηθνχ πιηθνχ κε ζθνπφ ην θέξδνο. Σν κεγάιν πξφβιεκα ηεο βηνκεραλίαο ησλ δηαδηθηπαθψλ κέζσλ είλαη φηη ελψ απμάλεη ν δηαδηθηπαθφο πιεζπζκφο θαη αληίζηνηρα ζπξξηθλψλνληαη νη αξηζκνί ηειεζέαζεο, θπθινθνξίαο θαη αθξνακαηηθφηεηαο, ε ηάζε απηή δελ ζπκβαδίδεη κε ηα έζνδα απφ ην δηαδηθηπαθφ πξντφλ. Σν κεγαιχηεξν πξφβιεκα ζηελ απνθφκηζε εζφδσλ απφ ην δηαδίθηπν επηθεληξψλεηαη ζηελ έιιεηςε ελφο θαζνιηθά απνδεθηνχ επηρεηξεκαηηθνχ κνληέινπ ζην λέν κέζν. Σν κνληέιν ηεο παξαδνζηαθήο αγνξάο φπνπ νη κεηξήζεηο θαζνξίδνπλ ην εχξνο θαη ηε ζχλζεζε ηνπ θνηλνχ θαη ζπλεπψο ηνλ αξηζκφ θαη ηε ρξέσζε ησλ δηαθεκίζεσλ- δελ απνδίδεη ζην δηαδηθηπαθφ ηνπίν φπνπ ηα δεδνκέλα έρνπλ δηαθνξνπνηεζεί. Πξψηνλ, δελ ππάξρνπλ θαζνιηθά απνδεθηέο κεηξήζεηο επηζθεςηκφηεηαο, δεχηεξνλ ε δηάζπαζε ηνπ θνηλνχ είλαη πνιχ έληνλε θαη ε ελαιιαγή ησλ πεγψλ πνπ επηζθέπηεηαη ν ρξήζηεο είλαη δηαξθήο, ηξίηνλ, νη δηαθεκηδφκελνη δελ έρνπλ πεηζηεί γηα ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ηεο δηαθήκηζεο, ηέηαξηνλ ε ζπαληφηεηα (scarcity) ηνπ πεξηερνκέλνπ απνηειεί κία πνιχ δχζθνιε ππφζεζε κέζα ζηελ πιεζψξα ησλ δσξεάλ πεγψλ, πέκπηνλ, ε θαηαλάισζε ησλ εηδήζεσλ θαη ησλ πιεξνθνξηψλ κεηαιιάζζεηαη απφ κία ζηαζεξή δξαζηεξηφηεηα ζε κηα ζεηξηαθή δξαζηεξηφηεηα κηθξήο δηάξθεηαο θαζ φιε ηε δηάξθεηα ηεο κέξαο, θαη έθηνλ, ε δπλαηφηεηα λα αηρκαισηίζεη έλαο δηθηπαθφο ηφπνο ηελ πξνζνρή ηνπ θνηλνχ θαζίζηαηαη ηδηαίηεξα δχζθνιε. ηελ πεξίπησζε ηεο ειιεληθήο αγνξάο κάιηζηα ε ακθηζβήηεζε ηεο δηαδηθηπαθήο δηαθήκηζεο θαιιηεξγήζεθε θαη απφ ηηο δηαθεκηζηηθέο εηαηξίεο θαη ηα media shops, ηα νπνία άξγεζαλ λα πξνζαξκνζηνχλ ζηα λέα δεδνκέλα θαη λα πξνβνχλ ζηελ Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 47

48 αλαδηάξζξσζε ησλ ππεξεζηψλ ηνπο. Γελ είλαη ηπραίν φηη ζηε δηαθεκηζηηθή πίηα πνπ κνηξάδνληαη ηα ΜΜΔ, εηδηθή «θέηα» γηα ην δηαδίθηπν δεκηνπξγήζεθε ην Με βάζε ινηπφλ ηηο αληηθεηκεληθέο δπζθνιίεο πνπ ραξαθηεξίδνπλ ηελ νηθνλνκηθή βησζηκφηεηα ησλ δηαδηθηπαθψλ ΜΜE, νη ηδηνθηήηεο ηνπο είλαη απξφζπκνη θαη ηδηαίηεξα ζθεπηηθνί απέλαληη ζηελ πξννπηηθή ηεο καθξνπξφζεζκεο επέλδπζεο. Με δεδνκέλε ηε δηεπξπκέλε απνηπρία ησλ dot.com εηαηξηψλ ην 2000, αιιά θαη ηε δπζθνιία κεγάισλ κηληηαθψλ νξγαληζκψλ ηνπ εμσηεξηθνχ λα απνθνκίζνπλ ζήκεξα ζνβαξά θαη ζηαζεξά θέξδε απφ ηα δηαδηθηπαθά ηνπο πξντφληα, νη ηδηνθηήηεο πεηξακαηίδνληαη κε κηθξά βήκαηα θαη επηιέγνπλ αζθαιείο ιχζεηο κηθξνχ δηακεηξήκαηνο. Έηζη άιισζηε εμεγείηαη ην εχξεκα ηεο έξεπλαο ζχκθσλα κε ην νπνίν ε βηνκεραλία ησλ ειιεληθψλ δηαδηθηπαθψλ ΜΜΔ αθνινπζεί ηελ ίδηα θηινζνθία κε ην μέλν δείγκα σο πξνο ηελ παξνρή ηερλνινγηθψλ εξγαιείσλ θαη ππεξεζηψλ, αιιά ζε πνιχ κηθξφηεξν βαζκφ θαη ζε απινχζηεξεο κνξθέο. Πξνζπαζνχλ δειαδή λα εηζάγνπλ ζηαδηαθά λέα ηερλνινγηθά ζηνηρεία θαη ππεξεζίεο θαη αλάινγα κε ηελ απήρεζή ηνπο θαη ηελ απνηειεζκαηηθή δηαρείξηζή ηνπο απφ ην κηληηαθφ νξγαληζκφ λα εκπινπηίζνπλ ζηαδηαθά ην πεξηερφκελν ηνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ. Ζ πζηέξεζε ζηελ αλάπηπμε ησλ δηθηπαθψλ ηφπσλ εμεγείηαη επίζεο απφ ην πεξηνξηζκέλν αξηζκεηηθά θνηλφ ηεο ειιεληθήο αγνξάο. Χζηφζν, ζηηο πεξηπηψζεηο ησλ Μέζσλ πνπ απεπζχλνληαη ζε λεαληθφ θνηλφ ζην νπνίν ε δηείζδπζε ηνπ δηαδηθηχνπ 6 είλαη εθηελέζηαηε- ε έξεπλα έδεημε φηη νη απφπεηξεο ησλ κέζσλ ζην δηαδίθηπν είλαη πην ζχλζεηεο ηερλνινγηθά. Υαξαθηεξηζηηθφ παξάδεηγκα είλαη νη κνπζηθνί ηειενπηηθνί ζηαζκνί MAD TV θαη MTV θαη νη ξαδηνθσληθνί ζηαζκνί RADIO DEE JAY θαη STAR FM. ηα νηθνλνκηθά αίηηα εληάζζεηαη θαη ην ζέκα ηνπ αληαγσληζκνχ πνπ άιισζηε δηαδξακαηίδεη ζεκαληηθφ ξφιν ζην πεξηερφκελν ησλ ΜΜΔ. Σν ειιεληθφ ηνπίν δηαθξίλεηαη απφ κία έληνλε ηάζε κηκεηηζκνχ, ε νπνία άιισζηε δηαθάλεθε θαη κέζα απφ ηα επξήκαηα ηεο έξεπλαο. Γηθηπαθνί ηφπνη πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη ζηνλ ίδην ηνκέα ηείλνπλ λα έρνπλ νκνηφκνξθε αλάπηπμε θαη λα έρνπλ ελζσκαηψζεη παξφκνηα ηερλνινγηθά εξγαιεία. Υαξαθηεξηζηηθφ παξάδεηγκα απνηειεί ν νηθνλνκηθφο ηχπνο 6 χκθσλα κε ηα ζηνηρεία ηεο Bari Focus: WEB ID 2007, ε δηείζδπζε ηνπ δηαδηθηχνπ ζηελ ειηθηαθή νκάδα θηάλεη ην 70%, ζηελ ειηθηαθή νκάδα ην 50% θαη ζηελ ειηθηαθή νκάδα ην 40% Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 48

49 (βι. ΝΑΤΣΔΜΠΟΡΗΚΖ, ΚΔΡΓΟ, ΖΜΔΡΖΗΑ). Μέρξη πξφηηλνο ππήξρε κία ζησπεξή ζπκθσλία βάζεη ηεο νπνίαο νη δηθηπαθνί ηφπνη απνηεινχζαλ κία θαηαλαγθαζηηθή επηινγή ησλ Μέζσλ ηελ νπνία ππαγφξεπε ε ινγηθή ηνπ «πξέπεη λα έρνπκε δηαδηθηπαθή παξνπζία» ρσξίο πεξαηηέξσ ππνρξεψζεηο σο πξνο ην πξντφλ πνπ «αλεβαίλεη» ζην δηαδίθηπν. Σελ ηειεπηαία δηεηία, σζηφζν ηα ΜΜΔ γίλνληαη απνδέθηεο κελπκάησλ πνπ πξννησλίδνπλ φηη ην δηαδίθηπν είλαη κνλφδξνκνο ζηηο κειινληηθέο εμειίμεηο. Σα ζηνηρεία είλαη αδηάζεηζηα. Σν ελδηαθέξνλ ηνπ θνηλνχ γηα ηα δηαδηθηπαθά ΜΜΔ απμάλεη επεξεάδνληαο αξλεηηθά ηα πνζνζηά θαηαλάισζεο ησλ παξαδνζηαθψλ ΜΜΔ, νη ελεκεξσηηθέο θαη ςπραγσγηθέο ζπλήζεηεο ηνπ επνλνκαδφκελνπ δπλακηθνχ θνηλνχ ειηθίαο πνπ «θπλεγνχλ» νη δηαθεκηζηέο κεηαθέξνληαη νινέλα θαη πεξηζζφηεξν ζην δηαδίθηπν, ελψ ηα επηηειεία ησλ δηεζλψλ ΜΜΔ εξγάδνληαη ζθιεξά γηα λα θαηαζηξψζνπλ ηελ θαηαιιειφηεξε ζηξαηεγηθή γηα ηα δηαδηθηπαθά ηνπο πξντφληα, ηα νπνία αλαβαζκίδνπλ δηαξθψο. ην πιαίζην απηφ, θαηαγξάθνληαη ηελ ηειεπηαία δηεηία ζην ειιεληθφ ηνπίν πξσηνβνπιίεο πνπ ζηνρεχνπλ ζηε βειηίσζε ησλ δηθηπαθψλ ηφπσλ. Οη πξσηνβνπιίεο απηέο φπσο άιισζηε θαηέδεημε θαη ε έξεπλα- πξνέξρνληαη απφ ηα δπλαηά brands πνπ πξνζπαζνχλ λα ηζρπξνπνηήζνπλ ηε ζέζε ηνπο ζην δηαδίθηπν θαη λα εμαζθαιίζνπλ ηελ πξνζνρή κηαο κεξίδαο θνηλνχ πξνηνχ ην θνηλφ απηφ δηνρεηεπηεί ζε άιιεο πεγέο ελεκέξσζεο θαη ςπραγσγίαο θαη δεκηνπξγήζεη δεζκνχο ζπλήζεηαο κε απηέο. Ο αληαγσληζκφο βέβαηα ζε απηφ ην ζηάδην είλαη θαζνξηζηηθφο. Μεηά ηνλ νηθνλνκηθφ ηχπν, απηή ηε ζηηγκή ν «πφιεκνο ησλ ηερλνινγηθψλ θαηλνηνκηψλ» έρεη κεηαθεξζεί ζηηο εθεκεξίδεο γεληθνχ πεξηερνκέλνπ. Ζ ΚΑΘΖΜΔΡΗΝΖ άλνημε ηνλ αζθφ ηνπ Αηφινπ, αιιά απηή ηε ζηηγκή φπσο θαηαδεηθλχεη ε έξεπλα- ε κάρε καίλεηαη κεηαμχ ησλ εθεκεξίδσλ ΣΑ ΝΔΑ, ΔΛΔΤΘΔΡΟΣΤΠΗΑ θαη ΔΛΔΤΘΔΡΟ ΣΤΠΟ 7, ελψ ΣΟ ΒΖΜΑ εηζέξρεηαη δπλακηθά ζην ηνπίν κεηά απφ κία εληππσζηαθή εκκνλή ζην shovelware 8. 7 ηα ηέιε Ινπλίνπ 2009 αλαθνηλψζεθε ην θιείζηκν ηεο εθεκεξίδαο ΔΛΔΤΘΔΡΟ ΣΤΠΟ. Δλ ζπλερεία πεξηήιζε ζηα ρέξηα ησλ εξγαδνκέλσλ θαη ε εθεκεξίδα επαλαθπθινθφξεζε ζηηο 9 Ννεκβξίνπ 2009, ελψ ν δηθηπαθφο ηφπνο ηεο εθεκεξίδαο αλακέλεηαη λα επαλαιεηηνπξγήζεη κε δηαθνξεηηθή κνξθή ζηηο αξρέο ηνπ Μέρξη ηα ηέιε ηνπ 2008 απιά παξείρε ζην δηαδίθηπν ηελ έληππε κνξθή ηεο εθεκεξίδαο θαη κάιηζηα κεηά απφ κία δνθηκαζηηθή πεξίνδν ππήξρε ρξέσζε ζπλδξνκήο ζην pdf αξρείν ηεο εθκεεξίδαο, κνληέιν ην νπνίν απέηπρε παηαγσδψο Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 49

50 Αληίζηνηρα, νη κνπζηθνί ξαδηνθσληθνί ζηαζκνί εηζπξάηηνληαο ηε δπλακηθή 9 ηεο αθξφαζεο ξαδηνθσληθνχ πξνγξάκκαηνο κέζσ δηαδηθηχνπ- έρνπλ αξρίζεη λα επελδχνπλ ζηελ αλάπηπμε ησλ δηθηπαθψλ ηνπο ηφπσλ. Ζ κεγαιχηεξε πζηέξεζε παξαηεξείηαη ζηελ πεξίπησζε ησλ ηειενπηηθψλ ζηαζκψλ. Με εμαίξεζε ηνλ ζηαζκφ SKAI TV, ν νπνίνο πξσηνπνξεί γηα ηα ειιεληθά δεδνκέλα θαη ν νπνίνο επηρεηξεί λα δεκηνπξγήζεη κηα θεθαιαηνπνίεζε θήκεο (reputation capital) εθκεηαιιεπφκελνο ηελ πζηέξεζε ησλ αληαγσληζηψλ ηνπ ζην δηαδίθηπν, ε έξεπλα θαηέγξαςε ζεκαληηθέο ειιείςεηο αθφκε θαη κεηαμχ ησλ κεγάισλ ηειενπηηθψλ ζηαζκψλ παλειιήληαο εκβέιεηαο. Ζ βαζηθή αηηία γηα ηε ζαθψο ρακειή αλάπηπμε ησλ δηθηπαθψλ ηφπσλ ησλ ηειενπηηθψλ ζηαζκψλ είλαη ην κεγάιν θφζηνο ηεο πιηθνηερληθήο ππνδνκήο πνπ απαηηείηαη, θαη ην νπνίν δελ βηάδνληαη λα δαπαλήζνπλ νη ηειενπηηθνί ζηαζκνί δεδνκέλνπ φηη δελ έρεη πξαγκαηνπνηεζεί αθφκε ην επνλνκαδφκελν «ιεηηνπξγηθφ εθηφπηζκα» ηεο ηειεφξαζεο απφ ην δηαδίθηπν. Με άιια ιφγηα, νη ρξήζεηο θαη ηθαλνπνηήζεηο πνπ πξνζθέξεη ην ηειενπηηθφ πξντφλ δελ έρνπλ αθφκε αληηθαηαζηαζεί απφ ην δηαδίθηπν. Θα πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη απμεκέλνο -θαηά 13 ιεπηά- ήηαλ ν κέζνο εκεξήζηνο ρξφλνο ηειεζέαζεο θαηά ηε ζεδφλ , αθνχ αλήιζε ζε 261 ιεπηά (4 ψξεο θαη 21 ιεπηά). Μνινλφηη ηα πςειφηεξα πνζνζηά ηειεζέαζεο θαηαγξάθνληαη κεηαμχ αληξψλ θαη γπλαηθψλ 65+ θαη γπλαηθψλ 45-64, σζηφζν αμίδεη λα αλαθεξζεί φηη ζεκεηψζεθαλ απμήζεηο ζην κέζν εκεξήζην ρξφλν ηειεζέαζεο θαη ζηηο λεαξέο ειηθίεο θαζψο επίζεο ζηηο ηξεηο θαηεγνξίεο κνξθσηηθνχ επηπέδνπ (ρακειφ, κέζν, πςειφ) (Πεγή: AGB Nielsen Media Research, 2009). πλεπψο ην δηαθεκηζηηθφ κεξίδην δελ έρεη πιεγεί αθφκε ζε ζεκαληηθφ βαζκφ ψζηε λα παξαθηλήζεη ηνπο ηειενπηηθνχο ζηαζκνχο λα αζρνιεζνχλ ελεξγά κε ην δηαδίθηπν. ηελ πεξίπησζε ησλ ξαδηνθσληθψλ ζηαζκψλ, θαη δε ησλ ςπραγσγηθψλ, ην δηαδίθηπν επηηξέπεη ηε κεηάδνζε ηνπ παξαδνζηαθνχ πξντφληνο ρσξίο λα απαηηείηαη ζεκαληηθή πιηθνηερληθή ππνδνκή. Δπηπξφζζεηα, γλσξίδνληαο νη ηζχλνληεο ηελ αλαπηπζζφκελε απήρεζε ηεο δηαδηθηπαθήο αθξφαζεο, έρνπλ πξνβεί ζηνλ εκπινπηηζκφ ηνπ δηθηπαθνχ 9 Η αθξφαζε Ρ/ κέζσ δηαδηθηχνπ θαηαγξάθεηαη σο εμήο: Μάξηηνο 2009 επηέκβξηνο 2009: 39,2% επηέκβξηνο Μάξηηνο 2009: 37% Μάξηηνο 2008 επηέκβξηνο 2008: 41% (Πεγή: Bari Focus: WEB ID, 2007, 2008, 2009) Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 50

51 ηνπο ηφπνπ, ν νπνίνο ιεηηνπξγεί σο πξνσζεηηθφο ηνπ brand ελ γέλεη, αιιά θαη σο καγλήηεο γηα ην παξαδνζηαθφ πξντφλ φηαλ ν αθξναηήο βξεζεί ζε δηαθνξεηηθφ πεξηβάιινλ, γεγνλφο ην νπνίν αηηηνινγεί ηελ ηθαλνπνηεηηθή αλάπηπμε ησλ δηθηπαθψλ ηφπσλ ησλ ξαδηνθσληθψλ ζηαζκψλ, θπξίσο δε εθείλσλ πνπ ιφγσ πςειήο αθξνακαηηθφηεηαο κπνξνχλ κε κεγαιχηεξε επθνιία λα επελδχζνπλ ζηελ πεξαηηέξσ ελδπλάκσζε ηεο ζέζεο ηνπο ζηελ αγνξά. ζνλ αθνξά ζηηο εθεκεξίδεο, ε πηψζε ηεο θπθινθνξίαο ηνπο είλαη δξακαηηθή θαη ζηαζεξή θαη φρη βεβαίσο απνθιεηζηηθφ ειιεληθφ θαηλφκελν. Ο νξγαληζκφο World Association of Newspapers θάλεη ιφγν γηα ηε κεγαιχηεξε θξίζε πνπ αληηκεηψπηζε πνηέ ν έληππνο ηχπνο, ν νπνίνο αθνχ εθηνπίζηεθε απφ ηελ ηειεφξαζε, αληηκεησπίδεη ζνβαξά πξνβιήκαηα θαη ζην δηαδίθηπν απεηινχκελνο απφ ηελ πιεζψξα ησλ ελεκεξσηηθψλ πεγψλ. Ζ δεκηνπξγία ειθπζηηθψλ θαη πινχζησλ ζε πεξηερφκελν θαη ηερλνινγηθά εξγαιεία δηθηπαθψλ ηφπσλ ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ αμηνπηζηία θαη ηελ εγθπξφηεηα ησλ δπλαηψλ brands ζεσξείηαη ζήκεξα ε ζπληαγή ηεο επηβίσζεο γηα φζεο εθεκεξίδεο επηδηψθνπλ λα παξακείλνπλ ζην παηρλίδη ηεο ελεκέξσζεο. Βέβαηα ην δεχηεξν βήκα είλαη ε εχξεζε ηνπ θαηάιιεινπ επηρεηξεκαηηθνχ κνληέινπ, δηφηη ε εληειψο δσξεάλ παξνρή ηνπ ζπλνιηθνχ πεξηερνκέλνπ ησλ εθεκεξίδσλ πνπ θαηά θαλφλα ζήκεξα εθαξκφδεηαη- ζπληζηά κηα πξνβιεκαηηθή θαη δεκηνγφλα θαηάζηαζε. Οη ηάζεηο ζηε βηνκεραλία ησλ ειιεληθώλ δηαδηθηπαθώλ ΜΜΔ Σα ζηνηρεία πνπ πξναλαθέξζεθαλ επεμεγνχλ ηα απνηειέζκαηα ηεο έξεπλαο πνπ δηελεξγήζεθε ηνλ Ηνχλην ηνπ Χζηφζν, είλαη εμαηξεηηθά ζεκαληηθφ λα ζεκεησζεί φηη ην ειιεληθφ δηαδηθηπαθφ ηνπίν δηαλχεη κία κεηαβαηηθή θάζε θαηά ηελ νπνία νη πεηξακαηηζκνί θαη νη πξννπηηθέο ησλ Μέζσλ ζην δηαδίθηπν απνηεινχλ ζεκαληηθφ ζέκα ζπδήηεζεο θαη δηεξγαζηψλ. Ήδε κέζα απφ ηελ πεξηγξαθή ηεο δηαδηθηπαθήο βηνκεραλίαο ησλ ειιεληθψλ ΜΜΔ θαη ησλ επηκέξνπο θνηλσληθψλ, ηερλνινγηθψλ, δεκνζηνγξαθηθψλ θαη νηθνλνκηθψλ παξαγφλησλ πνπ ηε δηακνξθψλνπλ, δηαθαίλνληαη ζαθείο ηάζεηο αιιαγψλ θαη λέσλ δεδνκέλσλ. Ζ κεηάβαζε ηνπ θνηλνχ ζην δηαδίθηπν βξίζθεηαη ζε αλνδηθή πνξεία. Σν ελδηαθέξνλ ηνπ θνηλνχ γηα ηελ θαηαλάισζε κηληηαθνχ πεξηερνκέλνπ απμάλεη κε γεσκεηξηθή πξφνδν. Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 51

52 Ζ αγνξά σξηκάδεη κε απνηέιεζκα, ε δηείζδπζε ηεο επξπδσληθφηεηαο, αλ θαη πεξηνξηζκέλε, λα αθνινπζεί απμεηηθή πνξεία Οη ρξήζηεο εμνηθεηψλνληαη κε ην δηαδηθηπαθφ πεξηβάιινλ ησλ ΜΜΔ θαη ζηγά ζηγά αξρίδνπλ λα απνθηνχλ δηαδηθηπαθέο ζπλήζεηεο γεγνλφο πνπ επεξεάδεη ζεκαληηθά ηελ επηζθεςηκφηεηα ησλ δηθηπαθψλ ηφπσλ θαζψο απνθηνχλ πηζηφ θνηλφ. Οη λένη άλζξσπνη (πνπ γελλήζεθαλ κεηά ην 1980) ζεσξνχληαη δηαδηθηπαθνί απηφρζνλεο (web natives) θαη εχινγα δηαζέηνπλ κεγάιν βαζκφ εμνηθείσζεο κε ην δηαδηθηπαθφ πεξηβάιινλ θαη ηε ρξήζε πνηθίισλ ηερλνινγηθψλ εξγαιείσλ θαη ππεξεζηψλ. χκθσλα κε ζηνηρεία απφ ην Παξαηεξεηήξην γηα ηελ Δπηθνηλσλία ηεο Πιεξνθνξίαο, ην 85% ησλ παηδηψλ ειηθίαο 8 έσο 15 εηψλ, ρξεζηκνπνηεί πξνζσπηθφ ππνινγηζηή, ελψ νη κηζνί εμ απηψλ ηνλ ρξεζηκνπνηνχλ ζε θαζεκεξηλή ή ζρεδφλ θαζεκεξηλή βάζε. Ηδηαηηέξσο απμεκέλα είλαη ηα πνζνζηά πξφζβαζεο ζην Γηαδίθηπν, κε ην Παξαηεξεηήξην λα επηζεκαίλεη πσο ην 80% ησλ παηδηψλ κε πξνζσπηθφ ππνινγηζηή κπαίλεη ζην δηαδίθηπν, φηαλ ε αληίζηνηρε αλαινγία ζην γεληθφ πιεζπζκφ βξίζθεηαη πεξίπνπ ζην κηζφ. Οη δεκνζηνγξάθνη πεηξακαηίδνληαη κε ηε ινγηθή θαη ηηο αθεγεκαηηθέο ηερληθέο ηνπ δηαδηθηχνπ, ελψ ε είζνδνο ζην ρψξν λέσλ αλζξψπσλ κε ζρεηηθέο δεμηφηεηεο θαη γλψζεηο αλακέλεηαη λα ηξνθνδνηήζεη ην πεξηερφκελν ησλ δηθηπαθψλ ηφπσλ κε θαηλνχξηα εξγαιεία θαη ππεξεζίεο. Πνηθίιεο έξεπλεο θαη επηζηεκνληθέο δεκνζηεχζεηο θαηαζηνχλ ζαθέο ην γεγνλφο φηη ε ιεηηνπξγία ησλ ΜΜΔ κε ηνλ ηξφπν πνπ ιεηηνπξγνχζαλ κέρξη ζήκεξα έρεη παξέιζεη αλεπηζηξεπηί ηφζν ζε επίπεδν πεξηερνκέλνπ φζν θαη ζε επηρεηξεκαηηθφ επίπεδν. Ζ ζχγθιηζε ησλ ηερλνινγηθψλ ηεο πιεξνθνξηθήο θαη ηεο επηθνηλσλίαο δηεπξχλεηαη ζπλερψο θαη ε κεηάβαζε ζε δηθηπαθνχο ηφπνπο πνπ πιεξνχλ ζπγθεθξηκέλα standards ζεσξείηαη κνλφδξνκνο, πεπνίζεζε, ε νπνία νινέλα θαη εδξαηψλεηαη ζηηο αληηιήςεηο ησλ ηδηνθηεηψλ ΜΜΔ. Ο αληαγσληζκφο πνπ κέρξη πξφηηλνο ιεηηνπξγνχζε αξλεηηθά ζέηνληαο ηα δηαδηθηπθά ΜΜΔ ζε έλα θαχιν θχθιν «θαθφ πξνηφλ-κεδεληθή επηζθεςηκφηεηα» έρεη αληηζηξαθεί. Σα Μέζα επηδηψθνπλ λα θαηνρπξψζνπλ έλα κεξίδην ηεο αγνξάο αληαπνθξηλφκελα ζηηο λέεο αλάγθεο θαη πξνηηκήζεηο ηνπ θνηλνχ. Χο εθ ηνχηνπ θαηαγξάθεηαη αλ θαη κε βξαδείο ξπζκνχο- απφ ηελ πιεπξά ησλ ηζρπξψλ παηθηψλ κία ζεκαληηθή πξνζπάζεηα αλαδηάξζξσζεο ησλ δηθηπαθψλ ηφπσλ θαη ηνπ πεξηερνκέλνπ ηνπο. Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 52

53 Ζ ρξήζε πνηθίισλ ηερλνινγηθψλ εξγαιείσλ θαη ππεξεζηψλ απνηειεί κία ζεκαληηθή ζηξαηεγηθή γηα ηελ επίηεπμε ειθπζηηθφηεξνπ πεξηερνκέλνπ, ε νπνία κε ηε ζεηξά ηεο εληζρχεη ηελ εηαηξηθή πίζηε (brand loyalty). Ζ πεξίπησζε ηεο εθεκεξίδαο ΔΛΔΤΘΔΡΟΣΤΠΗΑ ζηελ ειιεληθή αγνξά απνηειεί έλα ραξαθηεξηζηηθφ παξάδεηγκα. Σν επηέκβξην ηνπ 2009 (ηξεηο κήλεο κεηά ηελ νιηθή αλαδηάξζξσζε ηνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ ηεο ΔΛΔΤΘΔΡΟΣΤΠΗΑ), ζεκεηψζεθε λέν ξεθφξ επηζθεςηκφηεηαο, θαζψο νη κνλαδηθνί επηζθέπηεο μεπέξαζαλ ηνπο , ζεκεηψλνληαο αχμεζε 67,7% ζε ζρέζε κε ηνλ αληίζηνηρν κήλα ηνπ Δπίζεο, νη ζπλνιηθέο επηζθέςεηο ηνλ ίδην κήλα θέηνο ήηαλ πεξηζζφηεξεο απφ 2,3 εθαηνκκχξηα, απμεκέλεο θαηά 54,9% ζε ζρέζε κε ην ίδην δηάζηεκα ηνπ Αλαιπηηθά, νη ηξεηο βαζηθνί δείθηεο κέηξεζεο ηεο επηζθεςηκφηεηαο δείρλνπλ ηα εμήο: Οη κνλαδηθνί επηζθέπηεο αλήιζαλ ζε έλαληη ηνλ επηέκβξην ηνπ 2008 (αχμεζε 67,71%) Οη επηζθέςεηο έθηαζαλ ηνλ επηέκβξην ηνπ 2009, ζηα 2,328 εθαηνκκχξηα απφ 1,503 εθαηνκκχξηα ηνλ επηέκβξην ηνπ (αχμεζε 54,86%) Οη πξνβνιέο ζειίδσλ (pageviews) θαηά ηνλ θεηηλφ επηέκβξην αλήιζαλ ζηα 9,34 εθαηνκκχξηα απφ 7,44 εθαη. πέξπζη (αχμεζε 25,56%) (Πεγή: Google Analytics) Μνινλφηη ε βηνκεραλία δελ έρεη θαηαιήμεη αθφκε ζην θαηάιιειν επηρεηξεκαηηθφ κνληέιν γηα ην δηαδίθηπν, ε δηαδηθηπαθή δηαθήκηζε ζεκεηψλεη ζηαζεξή αχμεζε. πγθεθξηκέλα, γηα ην πξψην εμάκελν ηνπ 2009 ε δηαδηθηπαθή δηαθεκηζηηθή δαπάλε ζηελ Διιάδα απμήζεθε θαηά 36% ζε ζχγθξηζε κε ην πξψην εμάκελν ηνπ 2008 θαη έθζαζε ζηα 24,5 εθαη. επξψ (Πεγή: Ηnteractive Αdvertising Βureau Ζellas). Μάιηζηα ζχκθσλα κε ηελ ίδηα πεγή, ην ελδηαθέξνλ ηεο δηαθεκηδφκελεο αγνξάο γηα ην Γηαδίθηπν είλαη ζηαζεξά αλνδηθφ θαζψο θαη ην πξψην εμάκελν ηνπ 2008 ζεκεηψζεθε άλνδνο θαηά 38% ζε ζρέζε κε ην Δπίζεο, ην πξψην ηξίκελν ηνπ 2009 ε δηαθεκηζηηθή δαπάλε ζεκείσζε άλνδν 55% ζε ζρέζε κε ην αληίζηνηρν ηξίκελν ηνπ 2008 θαη ην δεχηεξν ηξίκελν ηνπ 2009 ζεκεηψζεθε άλνδνο 28% ζε ζρέζε κε ην δεχηεξν ηξίκελν ηνπ Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 53

54 Οη πεηξακαηηζκνί ησλ ΜΜΔ ζην δηαδίθηπν είλαη ζπλερείο θαη ζηαδηαθά εμαπιψλνληαη θαη ζηελ ηειεφξαζε πνπ κέρξη πξφηηλνο απνηεινχζε ηνλ πην απξφζπκν παίθηε. Ζ ππεξεζία ΑΝΣΔΝΝΑ WEB TV πνπ ιαλζαξίζηεθε ηελ ηξέρνπζα ζεδφλ ζεκείσζε αχμεζε επηζθεςηκφηεηαο ηεο ηάμεο ηνπ 260% γηα ην κήλα Οθηψβξην 2009 κε ηα Video on Demand Views γηα ηηο επηηπρεκέλεο εθπνκπέο θαζψο επίζεο θαη δεκνθηιείο ζεηξέο ηεο ηειεφξαζεο ηνπ ΑΝΣ1 λα μεπεξλνχλ ηηο επηζθέςεηο. Οη επηζθέπηεο απηνί παξαθνινχζεζαλ φρη κφλν Live Streaming θαη Video on Demand, αιιά θαη απνθιεηζηηθφ video πεξηερφκελν, φπσο ηα γθνι ηνπ ζπλφινπ ησλ νκάδσλ ησλ νκίισλ ζην Europa League. Ζ ζρέζε ησλ Διιήλσλ κε ην δηαδίθηπν κεηαιιάζζεηαη θαη βειηηψλεηαη. Σν 63% ησλ Διιήλσλ ρξεζηψλ έρεη δεκηνπξγήζεη πξνθίι ζε θάπνηα ππεξεζία θνηλσληθήο δηθηχσζεο (social networking), ελψ ν αληίζηνηρνο επξσπατθφο κέζνο φξνο είλαη 45%. Σν πςειφ απηφ πνζνζηφ θέξλεη ηελ Διιάδα ζηελ ηξίηε ζέζε παλεπξσπατθά, κεηά ηε Γαλία θαη ηε Ννξβεγία. Σν 33% ησλ Διιήλσλ αλαλεψλεη ην πξνθίι ηνπ θαζεκεξηλά (επξσπατθφο κέζνο φξνο 15%), ελψ ην 37% παξαθνινπζεί θαζεκεξηλά ηα πξνθίι ησλ θίισλ ηνπ (επξσπατθφο κ.ν. 19%) (Πεγή: Interactive Advertising Bureau). Παξάιιεια, ζχκθσλα κε ζηνηρεία ηεο Bari Focus, WEB ID Μάξηηνο-επηέκβξηνο 2009, ην δηαδίθηπν ζηελ Διιάδα εμειίζζεηαη ζε ηζρπξφ ελεκεξσηηθφ κέζν θαζψο ε νινέλα θαη κεγαιχηεξε κεηαθνξά ηνπ πεξηερνκέλνπ ησλ παξαδνζηαθψλ ΜΜΔ online, γίλεηαη κε ελζνπζηαζκφ απνδεθηή απφ ηνπο ρξήζηεο. Σν δηαδίθηπν ελδπλακψλεηαη σο ελεκεξσηηθφ κέζν ζηε ζπλείδεζε ηνπ θνηλνχ θαη ζεκαληηθά εηδεζενγξαθηθά γεγνλφηα πεξλνχλ πξψηα κέζα απφ απηφ ζπκβάιινληαο πεξαηηέξσ ζηελ αλάπηπμε ηεο δηαδηθηπαθήο ελεκέξσζεο. Ζ βηνκεραλία ησλ δηαδηθηπαθψλ ΜΜΔ δηαλχεη κηα θάζε εμνξζνινγηζκνχ. Μνινλφηη παξαηεξείηαη ζαθήο αχμεζε ηεο επηζθεςηκφηεηαο ησλ ειεθηξνληθψλ εθεκεξίδσλ, ην χςνο ησλ επελδχζεσλ εμαξηάηαη απφ ηα πξνζδνθψκελα έζνδα. πλνςίδνληαο ηηο δηακνξθνχκελεο ηάζεηο ζηελ Διιάδα απηφ πνπ δηαθαίλεηαη μεθάζαξα είλαη φηη ε πεξαηηέξσ εμέιημε ησλ δηθηπαθψλ ηφπσλ κε φξνπο πνπ αθινπζνχλ ηε ινγηθή ηεο δηαδξαζηηθφηεηαο, ησλ πνιιαπιψλ επηινγψλ θαη ηεο ζπκκεηνρήο ηνπ θνηλνχ απνηειεί κία ππφζεζε αξγή, αιιά ζρεδφλ λνκνηειεηαθή. Σα ζηειέρε ησλ ΜΜΔ δηαπηζηψλνπλ φηη ε δηεζλήο ηάζε ππαγνξεχεη ηε ζπζηεκαηηθή Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 54

55 ελαζρφιεζε θαη εμέιημε ηνπ δηαδηθηπαθνχ πξντφληνο. Ζ απμεκέλε επηζθεςηκφηεηα ησλ πξσηνπφξσλ εληζρχεη ηελ πεπνίζεζε φηη ε πνηφηεηα ηνπ πξντφληνο κεηαθξάδεηαη ζε εκπνξηθή απφδνζε θαη νη φξνη ηνπ αληαγσληζκνχ αληηζηξέθνληαη: «ηα εξγαιεία είλαη πνπ θάλνπλ ηε δηαθνξά». Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 55

56 ΔΝΟΣΗΣΑ Β Μνληέια πηνζέηεζεο ηερλνινγηθώλ εξγαιείσλ Γεληθά Ο θφζκνο ησλ ΜΜΔ έρεη κεηαβιεζεί ζεκαληηθά ηα ηειεπηαία έηε. Ζ εηζαγσγή ηεο ςεθηνπνίεζεο άιιαμε ζεκαληηθά ηελ παξαγσγή ηεο είδεζεο θαη δεκηνχξγεζε λέεο δπλαηφηεηεο αλάπηπμήο γηα ηα ΜΜΔ. ηηο εθεκεξίδεο ε ςεθηνπνίεζε άξρηζε λα εθαξκφδεηαη απφ ηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 60. Έσο ηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 80 ε πιεηνςεθία ησλ εθεκεξίδσλ ρξεζηκνπνηνχζαλ ςεθηαθά ζπζηήκαηα γηα ην ζηήζηκν ησλ ζειίδσλ ηνπο. Αιιά ε κεγάιε αιιαγή ζπληειέζηεθε ηα ηειεπηαία 20 ρξφληα θαη είρε σο απνηέιεζκα ζεκαληηθέο αιιαγέο ζην ηξφπν παξαγσγήο ηνπ δεκνζηνγξαθηθνχ πξντφληνο (Avraam, Pomportsis et al. 2006). Οη δεκνζηνγξάθνη ζήκεξα ρξεζηκνπνηνχλ ππνινγηζηέο θαη εθδνηηθά ζπζηήκαηα βαζηζκέλα ζε ππνινγηζηέο γηα λα πιεθηξνινγήζνπλ ην θείκελν θαη λα επεμεξγαζηνχλ ηηο εηθφλεο ζε θάζε άξζξν πνπ δεκνζηεχεηαη ζηελ εθεκεξίδα ηνπο (Sabelström, 2000). Οη ζπληξηπηηθή πιεηνςεθία ησλ εθεκεξίδσλ ζε παγθφζκην επίπεδν δηαζέηνπλ 100% ςεθηνπνηεκέλα εθδνηηθά ζπζηήκαηα φρη κφλν γηα ηελ παξαγσγή θαη εθηχπσζε ηεο εθεκεξίδαο, αιιά θαη γηα ηε δηαλνκή ηεο (ειεθηξνληθέο εθδφζεηο) (Veglis 2005). Χζηφζν, παξά ην γεγνλφο φηη νη ηερλνινγίεο ηεο πιεξνθνξηθήο θαη ησλ επηθνηλσληψλ έθεξαλ επαλάζηαζε ζηνπο ρψξνπο εξγαζίαο θαη ζηε ξνή ηεο εξγαζίαο, ην βαζηθφ πξντφλ ηεο εθεκεξίδαο παξέκεηλε ην ίδην (Chisholm, 2002). Γηα κεγάιν ρξνληθφ δηάζηεκα νη εθεκεξίδεο παξήγαγαλ κφλν ηελ έληππε έθδνζή ηνπο. Ζ δηαζέζηκε ηερλνινγία γηα ηε δηαλνκή ηνπ δεκνζηνγξαθηθνχ πξντφληνο ζε δηαθνξεηηθέο κνξθέο θαη ε ηαπηφρξνλε ηαρεία εμάπισζε ηνπ δηαδηθηχνπ -θαη ηδηαηηέξσο ηνπ παγθφζκηνπ ηζηνχ ζηνλ πιεζπζκφ-, δεκηνχξγεζε ηελ ηάζε κεηαμχ ησλ κεγάισλ δεκνζηνγξαθηθψλ νξγαληζκψλ λα δηαζέηνπλ ην πξντφλ ηνπο κέζσ πνιιψλ θαλαιηψλ δεκνζίεπζεο (Sabelström, 2000). Σν δηαδίθηπν δελ απνδείρηεθε απεηιή αιιά νχηε θαη επθαηξία, φπσο νξηζκέλνη εξεπλεηέο ππνζηήξηδαλ. Σα ηειεπηαία 15 ρξφληα αξθεηέο εθεκεξίδεο ρξεζηκνπνίεζαλ ην δηαδίθηπν γηα λα δηαλέκνπλ ηελ εθεκεξίδα ηνπο ζε ςεθηαθή κνξθή. Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 56

57 Δπηρεηξεκαηηθά Μνληέια ησλ ΜΜΔ Σα επηρεηξεκαηηθά κνληέια απνηεινχλ ζπιιήςεηο ηνπ πψο κηα επηρείξεζε ιεηηνπξγεί θαη πεξηιακβάλεη ηα πηζαλά νθέιε απφ δηάθνξεο ελέξγεηεο θαζψο θαη ηηο πηζαλέο πεγέο εζφδσλ (Picard, 2000). ηηο ζχγρξνλεο επηθνηλσλίεο ηα επηρεηξεκαηηθά κνληέια πξέπεη λα πεξηιακβάλνπλ ηνπο βαζηθνχο πφξνπο ηερλνινγηψλ παξαγσγήο, δηαλνκήο, δεκηνπξγίαο ή απφθηεζεο πεξηερνκέλνπ, θαζψο θαη ηα αλαθηήζηκα θφζηε (recovery of costs) γηα ηε δεκηνπξγία, ζπιινγή θαη παξνπζίαζε πεξηερνκέλνπ (Picard, 2000). χκθσλα κε ηνλ Picard, έλα ηέηνην επηρεηξεκαηηθφ κνληέιν ζα πξέπεη λα πεξηιακβάλεη κηα βαζηθή αιπζίδαο αμηψλ, πνπ είλαη ε αμία πνπ πξνζηίζεηαη ζε έλα πξντφλ ή ππεξεζία ζε δηαθνξεηηθά ζηάδηα: ηεο απφθηεζεο, ηεο αιιαγήο, ηεο δηαρείξηζεο, ηνπ κάλαηδκελη θαη ηεο δηαλνκήο (Arampatzis, 2004) Δηθόλα 2: Σππηθή αιπζίδα αμηώλ ζε εηαηξίεο ΜΜΔ. Οη ηππηθέο αιπζίδεο αμηψλ ησλ εηαηξηψλ ΜΜΔ ραξαθηεξίδνληαη απφ πςειή θάζεηε ελζσκάησζε (integration) ησλ βεκάησλ κνλήο αμίαο, δειαδή ηε δεκηνπξγία, ηε ζπζζσκάησζε θαη ηε δηαλνκή ηνπ πεξηερνκέλνπ ησλ ΜΜΔ (Δηθφλα 2). Απηή ε αιπζίδα αμηψλ ππφθεηηαη ζε νξηζκέλνπο πεξηνξηζκνχ εμαηηίαο ηνπ κέζνπ (Vizjak and Ringlstetter, 2003). κσο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ηειεπηαίαο δεθαπεληαεηίαο ην παξαπάλσ κνληέιν έρεη αιιάμεη. Οη αιπζίδεο αμηψλ θαζίζηαληαη αζηαζείο θαη θαηαθεξκαηηζκέλεο (fragmented). Νέα πεδία αγνξψλ επηθνηλσλίαο θαη δήηεζεο απφ άιιεο βηνκεραλίεο θαη ππν-πεξηνρέο ζηνλ ρψξν ησλ ΜΜΔ δεκηνπξγνχλ λέεο επθαηξίεο γηα επαλα-ζπλδπαζκφ θαη ζπγρψλεπζε δηαζπλδεδεκέλσλ βεκάησλ πξνζηηζέκελεο αμίαο Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 57

58 Μάξθεηηλγθ Σερλνινγία ΜΜΔ Πεξηερφκελν Δηθόλα 3: Πξώην κνληέιν ΜΜΔ (Chisholm, 2004). Παξαδνζηαθά ην πξντφλ ησλ ΜΜΔ ήηαλ κνλνδηάζηαην. Οη εθεκεξίδεο αζρνινχληαλ κε θείκελν θαη γξαθηθά, νη ξαδηνθσληθνί ζηαζκνί κε ηνλ ήρν θαη νη ηειενπηηθνί ζηαζκνί κε ηνλ ήρν θαη ην βίληεν. Σν αξρηθφ επηρεηξεκαηηθφ κνληέιν δνκήζεθε γχξσ απφ ην πεξηερφκελν, ηελ ηερλνινγία θαη ην κάξθεηηλγθ (Chisholm, 2002). ηηο αξρηθέο αλαθνξέο ηεο World Association of Newspapers ην 1993 θαη 1994 ζθηαγξαθήζεθαλ ηα ηξία βαζηθά ζπζηαηηθά ελφο νξγαληζκνχ ΜΜΔ πεξηερφκελν, κάξθεηηλγθ θαη ηερλνινγία (Δηθφλα 3) κε ζθνπφ λα δηεξεπλεζεί ε κέζνδνο κε ηελ νπνία νη νξγαληζκνί ΜΜΔ ζα κπνξνχζαλ λα εθκεηαιιεπηνχλ ηηο δπλαηφηεηεο ηνπ δηαδηθηχνπ (Chisholm, 2002). ηα επφκελα 15 ρξφληα ε ηερλνινγία κεηαθηλήζεθε ζην θέληξν ηνπ κνληέινπ ησλ ΜΜΔ. ην λέν αλαλεσκέλν κνληέιν ηα ηξία ζηνηρεία (πεξηερφκελν, κάξθεηηλγθ θαη ηερλνινγία) αληηθαηαζηάζεθαλ απφ ηξία λέα: ην «κέζν» (matter), δειαδή ην κέζν πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ηα ΜΜΔ γηα ηε δηαλνκή, ηε «κνξθή» (form), δειαδή ηε θχζε ηνπ θαλαιηνχ, θαη ηε «ιεηηνπξγία» (function), δειαδή ηε ρξήζε απηνχ ηνπ πεξηερνκέλνπ (Chisholm, 2002). Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 58

59 Matter Μειέηε ησλ δηθηπαθψλ ηφπσλ ησλ Διιεληθψλ ΜΜΔ Context ual Person al Niche Region al Gener al Technology Meta-data Audio Data Text Video Form Distribution Transmission Interaction Function Interrogation Aggregation Δηθόλα 4: Γεύηεξν κνληέιν ΜΜΔ (Chisholm, 2004). Matter: Οη αλαγλψζηεο απνδεηνχλ κφλν ην πεξηερφκελν πνπ ηνπο ελδηαθέξεη. Δπίζεο, επηζπκνχλ ην πεξηερφκελν λα είλαη εμαηνκηθεπκέλν (personalized), δειαδή λα πξνζαξκφδνληαη νη πιεξνθνξίεο ζηηο αλάγθεο, ζηε δηάζεζή ηνπο, ζηε γεσγξαθηθή ηνπο ζέζε θαη ζηηο δξαζηεξηφηεηέο ηνπο. Οη αλαγλψζηεο πξνηηκνχλ λα έρνπλ πξφζβαζε ζε πιηθφ πνπ αθνξά ηα ελδηαθέξνληά ηνπο φηαλ μεθνπξάδνληαη ζην ζπίηη ηνπο, αληί γηα επηρεηξεκαηηθά λέα πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ εξγαζία ηνπο. Σν γεληθφ πιαίζην (context) νδεγεί ηελ θαηαλάισζε ηνπ πεξηερνκέλνπ. Απηφ κπνξεί λα δείρλεη πξνθαλέο, αιιά ε επαλάζηαζε πνπ ιακβάλεη ρψξα ζηνλ ηνκέα ησλ θαλαιηψλ δηαλνκήο δίλεη ηε δπλαηφηεηα λα ζπλδπάδνληαη γηα πξψηε θνξά ην δηαζέζηκν ζηαηηθφ θαη δπλακηθφ πεξηερφκελν ζηηο αλάγθεο ηνπ αθξναηεξίνπ ζε ζπγθεθξηκέλν ρξφλν θαη ηφπν. Απηφ είρε ζεκαληηθή επίδξαζε ζηηο δπλαηφηεηεο δηαλνκήο -θαη ζε ζπλδπαζκφ κε ηα λέα ελδηαθέξνληα ραξαθηεξηζηηθά ησλ επηθνηλσληαθψλ θαλαιηψλδεκηνχξγεζαλ κε ηελ πάξνδν ηνπ ρξφλνπ λέεο θαηαλαισηηθέο αλάγθεο ηηο νπνίεο ζα κπνξνχλ λα εθκεηαιιεπηνχλ ηα ΜΜΔ (Chisholm, 2002). Μνξθή (Form): Ζ ιέμε ζχγθιηζε (Convergence) αλαθέξεηαη ζηε ζχγθιηζε ηξηψλ ηερλνινγηψλ (ηειεφξαζε, ηειεθσλία θαη ππνινγηζηέο) ζε κία ζπζθεπή θαη θνξκά (format) δηαλνκήο (Negroponte, 1995). ήκεξα ν φξνο ζεκαίλεη πνιπκεζηθέο εθαξκνγέο. Οη αξρέο ηεο ζχγθιηζεο έρνπλ δεκηνπξγήζεη ην αθξηβψο αληίζεην Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 59

60 απνηέιεζκα απφ ην αξρηθφ φξακα. Ζ ζπγρψλεπζε απηψλ ησλ ηερλνινγηψλ είρε ζαλ απνηέιεζκα ηελ απφθιηζε φζν αθνξά ζηε δηαλνκή θαη ζηε κνξθή. Πξφθιεζε απνηειεί ε δηαρείξηζε ηεο πιεζψξαο ησλ θαλαιηψλ δηαλνκήο θαη ησλ θνξκά (format). ε απηά πεξηιακβάλνληαη ε απνκαθξπζκέλε θαη ε πξνζσπνπνηεκέλε εθηχπσζε, νη ζηαηηθέο θαη θνξεηέο ζπζθεπέο πνπ βαζίδνληαη ζε δηεπαθή κε ηελ νζφλε (screen based), ε δηαρείξηζε ζηαηηθψλ αιιά θαη θηλνχκελσλ εηθφλσλ θαη ήρνπ. Οξηζκέλα ΜΜΔ έρνπλ ήδε κεηαζρεκαηηζηεί ζε νξγαληζκνχο κε πνιιαπιά θαλάιηα δηαλνκήο. Απηά ηα ΜΜΔ είλαη πηζαλφηεξν λα είλαη κεγάια ζε κέγεζνο ή πνιχ εζηηαζκέλα ζε θάπνηα πεξηνρή. Αιιά γηα ηελ πιεηνςεθία ησλ ΜΜΔ ε αλάπηπμε πνιιαπιψλ θαλαιηψλ δηαλνκήο αλακέλεηαη λα πεξηνξηζηεί ζε ινγηθέο επεθηάζεηο κε θαλάιηα πνπ ζρεηίδνληαη άκεζα κε ην εθηππψζηκν πξντφλ, κε επηπιένλ πιηθφ ζε ερεηηθά ή απνζπάζκαηα βίληεν πνπ ζα είλαη ζπκπιεξσκαηηθφ κε ην βαζηθφ ηνπο πξντφλ (Chisholm, 2002). Λεηηνπξγία (Function): ήκεξα ε ιεηηνπξγηθφηεηα ηνπ πεξηερνκέλνπ δηαδξακαηίδεη ζεκαληηθφ ξφιν ζηα πξντφληα ησλ ΜΜΔ. Σα παξαδνζηαθά ΜΜΔ απνξξνθνχλ θαη δηαλέκνπλ πιεξνθνξίεο. κσο ζήκεξα ηα ΜΜΔ είλαη ζε ζέζε λα πξνζθέξνπλ δηφξζσζε αιιά θαη αιιειεπίδξαζε κε ην πεξηερφκελν. Γηαθξίλνληαη ηξεηο βαζηθέο ιεηηνπξγίεο: ε αιιειεπίδξαζε κε ηνπο ζρνιηαζηέο ησλ ΜΜΔ, ε «αλάθξηζε» ηνπ πεξηερνκέλνπ κε ζθνπφ ηελ θαιχηεξε θαηαλφεζή ηνπ, ε ζπιινγή πιηθνχ απφ άιιεο πεγέο πεξηερνκέλνπ κε ζθνπφ ηελ ελίζρπζε ηεο εκπεηξίαο, ηε βειηίσζε ηεο γλψζεο ή ηελ ηθαλφηεηα επίηεπμεο θάπνηνπ ζηφρνπ (Chisholm, 2002). Απηφ έρεη σο απνηέιεζκα ν ξφινο ηεο δηφξζσζεο θαη επηινγήο ηνπ πεξηερνκέλνπ λα κεηαθηλείηαη απφ ηνπο ζπληάθηεο εηδήζεσλ ζηνπο θαηαλαισηέο εηδήζεσλ. Απηή ε ηάζε εκθαλίδεηαη φρη κφλν ζηελ πεξίπησζε εηδήζεσλ δπλακηθνχ πεξηερνκέλνπ, αιιά θαη ζηελ πεξίπησζε ζηαηηθνχ πεξηερνκέλνπ (π.ρ. ηζηνξηθά ζηνηρεία). Καζψο απμάλεηαη ην εχξνο ησλ θαλαιηψλ δηαλνκήο, απμάλεηαη θαη ε πνιππινθφηεηα ησλ εξγαιείσλ πνπ ρξεηάδνληαη νη θαηαλαισηέο γηα λα δηαρεηξηζηνχλ ην πιηθφ πνπ ιακβάλνπλ φπσο απηνί επηζπκνχλ. Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 60

61 Δλαιιαθηηθά θαλάιηα δεκνζίεπζεο Καηεγνξηνπνίεζε Σα ραξαθηεξηζηηθά ησλ ελαιιαθηηθψλ θαλαιηψλ δεκνζίεπζεο δηαθέξνπλ ζεκαληηθά. Οξηζκέλα είλαη ππεξεζίεο ηνπ δηαδηθηχνπ (WWW, ), άιια είλαη ππεξεζίεο ηνπ δηθηχνπ θηλεηήο ηειεθσλίαο (SMS, WAP) θαη άιια αλήθνπλ ζε άιιεο θαηεγνξίεο (γηα παξάδεηγκα ην PDF είλαη θνξκά αξρείνπ). ια φκσο ηα παξαπάλσ θαλάιηα δηαζέηνπλ έλα θνηλφ ζηνηρείν, ην φηη πινπνηνχληαη απφ ηα ΜΜΔ γηα λα παξέρνπλ πιεξνθνξίεο ζην θνηλφ. Απηά ηα θαλάιηα κπνξνχλ λα θαηεγνξηνπνηεζνχλ ζε ηέζζεξηο νκάδεο: έληππν, απνζεθεπηηθφ, δηαδίθηπν θαη θηλεηή ηειεθσλία. Πίλαθαο I Καλάιη -Μέζν Μέζν Καλάιη έληππν απνζεθεπηηθό Γηαδίθηπν Κηλεηή ηειεθωλία Έληππε έθδνζε CD/DVD- ROM WWW RSS Wi-Fi Webcasting Blogs PDA TabletPC: SMS WAP * PDF * παξά ην όηη WAP είλαη έλα θαλάιη πνπ πινπνηείηαη ζην δίθηπν θηλεηήο ηειεθσλίαο ζηε πξαγκαηηθόηεηα ρξεζηκνπνηείηαη γηα πξόζβαζε ζε ππεξεζίεο ηνπ δηαδηθηύνπ. Αμίδεη λα αλαθεξζεί φηη δχν θαλάιηα εκθαλίδνληαη λα αλήθνπλ ζε δχν νκάδεο. Σν WAP αλήθεη ζηηο νκάδεο ηνπ δηαδηθηχνπ θαη ηεο θηλεηήο ηειεθσλίαο, θαζψο παξά ην φηη πινπνηείηαη κέζσ ηνπ δηθηχνπ θηλεηήο ηειεθσλίαο, ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ πξφζβαζε ζην δηαδίθηπν. Δπίζεο, ην PDF είλαη έλα θνξκά απνζήθεπζεο, αιιά έρεη Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 61

62 ζπκπεξηιεθζεί θαη ζηελ νκάδα ηνπ δηαδηθηχνπ θαζψο ζπλήζσο επηζπλάπηεηαη ζε κήλπκα ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ ή απνθηάηαη πξφζβαζε ζε απηφ κέζσ WWW (θαηέβαζκα αξρείνπ- downloading) 10 (Veglis, 2008). Πίλαθαο II Push-Pull Καλάιη Push pull Έληππε έθδνζε CD/DVD-ROM WWW RSS Wi-Fi Webcasting Blogs PDA TabletPC: SMS WAP PDF Σα θαλάιηα κπνξνχλ επίζεο λα θαηεγνξηνπνηεζνχλ σο push θαη pull (Sabelström, 2001; Veglis, 2008). Σα pull κέζα δηαλέκνληαη ζηνλ θαηαλαισηή ακέζσο κεηά απφ κία εηδηθή απαίηεζε (ππεξεζίεο on-line θαη WWW). Σα push κέζα έρνπλ ζηαζεξφ πξφγξακκα παξαγσγήο ή παξάγνληαη κφιηο ππάξμεη λέν πεξηερφκελν (έληππνο ηχπνο, ξαδηφθσλν, ηειεφξαζε) (Spyridou & Veglis 2003; Veglis, 2005). 11 Ζ έληππε έθδνζε, ην CD/DVD-ROM θαη ην WWW κπνξνχλ λα ραξαθηεξηζηνχλ σο θαλάιηα δεκνζίεπζεο pull. ηελ ίδηα θαηεγνξία ζπκπεξηιακβάλεηαη ην Webcasting θαη ην Blog θαζψο ην πεξηερφκελν ηνπο είλαη ζπλήζσο ηζηνζειίδεο. Σα , RSS 10 Καηά ηε δηαδηθαζία θαηεβάζκαηνο ελφο αξρείνπ απφ ην δηαδίθηπν ρξεζηκνπνηείηαη ε ππεξεζία FTP. Απηφ δελ ην γλσξίδνπλ νη ρξήζηεο, νη νπνίνη ζεσξνχλ φηη απηή ε δηαδηθαζία πινπνηείηαη κέζσ ηνπ WWW. Γηα ιφγνπο απιφηεηαο ζεσξνχκε φηη ην θαηέβαζκα ηνπ αξρείνπ πινπνηείηαη κέζσ ηεο ππεξεζίαο ηνπ WWW 11 Βέβαηα θάπνηνο κπνξεί λα δηαθσλήζεη ππνζηεξίδνληαο φηη θαη ε επηινγή ελφο ζπγθεθξηκέλνπ θαλαιηνχ απφ ηελ ηειεφξαζε ζεκαίλεη φηη ε ηειεφξαζε είλαη κέζν pull. Αιιά ζπλήζσο ν ηειεζεαηήο δελ γλσξίδεη εθ ησλ πξνηέξσλ ηη ζα δεη ζην ζπγθεθξηκέλν θαλάιη. Με άιια ιφγηα, δελ ππάξρεη αθξηβήο δηαρσξηζκφο ησλ κέζσλ ζε push θαη pull. Τπάξρεη ζπλήζσο ζε θάζε κέζν θάπνην ζηνηρείν push θαη θάπνην ζηνηρείν pull. Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 62

63 θαη SMS ζεσξνχληαη θαλάιηα δεκνζίεπζεο push, ηα νπνία ζηέιλνπλ (push) πιεξνθνξίεο ζηνπο ρξήζηεο. Αμίδεη λα αλαθεξζεί φηη γηα λα ιάβνπλ πιεξνθνξίεο νη ρξήζηεο απφ θαλάιηα δεκνζίεπζεο push, ζα πξέπεη λα επηιέμνπλ ηα θαλάιηα (γηα παξάδεηγκα ζηελ πεξίπησζε ηνπ RSS λα θάλνπλ εγγξαθή, ή λα εγγξαθνχλ ζε κηα mailing list γηα λα δέρνληαη έλα newsletter κε ην ειεθηξνληθφ ηαρπδξνκείν). Δπίζεο νη ρξήζηεο δελ γλσξίδνπλ πνηεο πιεξνθνξίεο ζα ιάβνπλ φηαλ αλαδεηνχλ πιεξνθνξίεο απφ έλα pull θαλάιη δεκνζίεπζεο (Sabelström 2001). Σέινο, ππάξρεη κηα νκάδα θαλαιηψλ δεκνζίεπζεο (WiFi, PDA, TabletPC, WAP, PDF) πνπ αλήθνπλ θαη ζηηο δχν θαηεγνξίεο θαλαιηψλ δεκνζίεπζεο push θαη pull. Σν WiFi είλαη κηα κέζνδνο ζχλδεζεο ηνπ πξνζσπηθνχ ππνινγηζηή θαη άιισλ θνξεηψλ ζπζθεπψλ (PDAs, smartphones) ζε έλα δίθηπν ην νπνίν ζπλήζσο απνηειεί θαη κέξνο ηνπ δηαδηθηχνπ. Έηζη, κέζσ απηνχ ηνπ θαλαιηνχ, κπνξνχλ λα πινπνηεζνχλ κηα πιεηάδα θαλαιηψλ push θαη pull πνπ αλαθέξζεθαλ πξνεγνπκέλσο. Σν ίδην ηζρχεη θαη γηα ηελ πεξίπησζε ηνπ WAP, ην νπνίν πινπνηείηαη κέζσ ηνπ δηθηχνπ θηλεηήο ηειεθσλίαο. Σα PDA θαη TabletPC είλαη δηαθνξεηηθνί ηχπνη ππνινγηζηψλ, νη νπνίνη δηαθνξνπνηνχληαη απφ ηνλ ηππηθφ πξνζσπηθφ ππνινγηζηή σο πξνο ηελ αλάιπζε θαη ηηο δηαζηάζεηο ηεο νζφλεο θαη επνκέλσο κπνξνχλ λα ππνζηεξίμνπλ push θαη pull θαλάιηα. Σα αξρεία PDF ζπκπεξηιακβάλνληαη θαη ζηηο δχν θαηεγνξίεο θαλαιηψλ δεκνζίεπζεο push θαη pull, θαζψο κπνξνχλ λα δηαλέκνληαη ζε έλα CD/DVD-ROM πνπ ζπλνδεχεη ηελ έληππε έθδνζε, ή κπνξεί λα «θαηεβαίλνπλ» απφ κηα ηζηνζειίδα θαη κε απηφ ηνλ ηξφπν λα ζεσξνχληαη pull θαλάιη, ή κπνξεί λα απνζηέιινληαη σο ζπλεκκέλν αξρείν κε έλα κήλπκα ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ θαη άξα λα ζεσξνχληαη σο θαλάιη push (Veglis, 2008). ηνηρεία πεξηερνκέλνπ ια λα θαλάιηα δεκνζίεπζεο απνηεινχληαη απφ νξηζκέλα ζηνηρεία πεξηερνκέλνπ (Veglis, 2008). Σα ζηνηρεία πεξηερνκέλνπ κπνξνχλ λα θαηεγνξηνπνηεζνχλ ζε ζηαηηθά θαη δπλακηθά ζηνηρεία. Σν θείκελν θαη ηα γξαθηθά/εηθφλεο ζεσξνχληαη ζηαηηθά ζηνηρεία πεξηερνκέλνπ. Μπνξνχλ λα δεκηνπξγεζνχλ θαη λα δηνξζσζνχλ αλεμάξηεηα θαη ζηε ζπλέρεηα λα ζπλδπαζηνχλ ινγηθά ζε έλα άξζξν. Σν βίληεν θαη ηα απνζπάζκαηα ήρνπ ραξαθηεξίδνληαη σο δπλακηθά ζηνηρεία πεξηερνκέλνπ. Απηά ηα ζηνηρεία δεκηνπξγνχληαη ζεηξηαθά. Ζ πιεηνςεθία ησλ θαλαιηψλ δεκνζίεπζεο Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 63

64 πεξηιακβάλνπλ έλα ζπλδπαζκφ απφ ζηνηρεία πεξηερνκέλνπ (Sabelström, 1998). Ο πίλαθαο ΗΗΗ πεξηιακβάλεη κηα αθξηβή πεξηγξαθή ησλ εηδψλ ησλ ζηνηρείσλ πεξηερνκέλνπ πνπ κπνξεί λα ζπκπεξηιάβεη θάζε θαλάιη δεκνζίεπζεο. Βάζεη ηνπ πίλαθα ΗΗΗ κπνξνχλ λα θαηεγνξηνπνηεζνχλ ηα θαλάιηα δεκνζίεπζεο ζε δχν ηχπνπο: έλαλ πνπ ραξαθηεξίδεηαη σο ζηαηηθφο (Print, , SMS PDF, WAP, RSS) θαη έλαλ άιιν (CD/DVD-ROM, WWW, Blogs, Webcasting, PDA, TabletPC, Wi-Fi) πνπ πεξηέρεη ζηαηηθά θαη δπλακηθά ζηνηρεία πεξηερνκέλνπ. Αμίδεη λα αλαθεξζεί φηη ε παξαγσγή πεξηερνκέλνπ γηα έλα δπλακηθφ θαλάιη δεκνζίεπζεο απαηηεί πεξηζζφηεξν ρξφλν ζε ζχγθξηζε κε έλα ζηαηηθφ θαλάιη. Γηα απηφ ην ιφγν ηα ηαρχηεξα (σο πξνο ηνλ ρξφλν παξνρήο ησλ πιεξνθνξηψλ) θαλάιηα είλαη ηα ζηαηηθά θαλάιηα. Απηφ ην ζέκα παξνπζηάδεηαη δηεμνδηθά ζηελ επφκελε ελφηεηα. Πίλαθαο III Γπλακηθά ηαηηθά Καλαιηα Καλάιη Πεξηερόκελν ηαηηθό Γπλακηθό Κείκελν Εηθόλα/γξαθηθό ήρνο βίληεν Έληππε έθδνζε CD/DVD- ROM: WWW Blogs Webcasting PDA * TabletPC: SMS PDF WAP RSS Wi-Fi: * πηζαλόηαηα βίληεν ρακειήο αλάιπζεο Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 64

65 Σαρύηεηα Μία άιιε ζεκαληηθή παξάκεηξνο είλαη ν ρξφλνο (Veglis, 2008). Σν πεξηερφκελν θάζε θαλαιηνχ απαηηεί δηαθνξεηηθφ ρξφλν παξαγσγήο. Σα πξψηα θαλάιηα πνπ κεηαβηβάδνπλ ηελ είδεζε ζηνπο ρξήζηεο είλαη ην SMS θαη ην RSS. Απηά ηα θαλάιηα ραξαθηεξίδνληαη σο info-alerts (Sabelström, 2001). Ζ ηδέα ηνπ info-alert είλαη λα θαηαζηήζεη ηνλ ρξήζηε ελήκεξν γηα πεξηερφκελν πνπ είλαη δηαζέζηκν ζε άιια θαλάιηα δεκνζίεπζεο. Σν RSS ζπλδέεη γηα παξάδεηγκα ηνλ ρξήζηε απεπζείαο κε ην δηθηπαθφ ηφπν ηνπ ΜΜΔ φπνπ ππάξρνπλ πεξηζζφηεξεο ιεπηνκέξεηεο γηα ηελ είδεζε, ελψ ην SMS πξνζπαζεί λα πείζεη ηνλ ρξήζηε λα αλαδεηήζεη θάπνην άιιν θαλάιη δεκνζίεπζεο ηνπ ΜΜΔ ψζηε λα απνθηήζεη πξφζβαζε ζε πεξηζζφηεξεο πιεξνθνξίεο αλαθνξηθά κε κηα είδεζε-πιεξνθνξία. Σα επφκελα θαλάιηα πνπ κεηαβηβάδνπλ ηελ είδεζε ζηνπο ρξήζηεο είλαη ην θαη νη ηίηινη επηθαηξφηεηαο ζην WWW. Σν κπνξεί επίζεο λα ζπκπεξηιεθζεί ζηελ θαηεγνξία ησλ Info-alerts θαζψο κπνξεί λα απνζηαιεί ζε θνξεηέο ζπζθεπέο (PDAs, smartphones θ.α.) πνπ ζα ελεκεξψζνπλ άκεζα ηνλ ρξήζε γηα ηε ιήςε ηνπ, ή κπνξνχλ λα πξνζειθχζνπλ άκεζα ηελ πξνζνρή ελφο ρξήζηε ειεθηξνληθνχ ππνινγηζηή ζε πεξίπησζε πνπ απηφο έρεη εγθαηεζηεκέλε κηα εθαξκνγή notifier πνπ ηνλ ελεκεξψλεη άκεζα γηα ηελ άθημε ζηνλ ινγαξηαζκφ ηνπ. ηελ πεξίπησζε ησλ ηίηισλ επηθαηξφηεηαο ζην WWW αλαθεξφκαζηε ζε θηλνχκελνπο ηίηινπο (running headlines) πνπ απιά αλαθέξνπλ κηα είδεζε ρσξίο λα δίλνπλ πεξηζζφηεξεο ιεπηνκέξεηεο. ηε ζπλέρεηα ζχληνκεο πεξηγξαθέο ηεο είδεζεο είλαη δηαζέζηκεο κέζσ podcasting ή videocasting. Απηέο είλαη αληίζηνηρεο κε ηηο ξαδηνθσληθέο ή ηειενπηηθέο αληαπνθξίζεηο ζηα ξαδηνθσληθά θαη ηειενπηηθά θαλάιηα. Ζ πιήξεο πεξηγξαθή ηεο είδεζεο γίλεηαη δηαζέζηκε αξρηθά κέζσ ηζηνζειίδσλ (WWW γηα ηνπο ειεθηξνληθνχο ππνινγηζηέο θαη ηα TabletPC, ή γηα ιήςε κέζσ Wi- Fi ή κέζσ WAP) θαη ζηε ζπλέρεηα ζε κνξθή αξρείνπ PDF πνπ απνζηέιιεηαη κέζσ ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ. πλήζσο απηή ε επηινγή πεξηγξάθεη ιεπηνκεξψο ηελ είδεζε θαη απνδίδεη ην γεγνλφο κε κεγάιε αθξίβεηα. Απηφ νθείιεηαη ζην γεγνλφο φηη απηφ ην πεξηερφκελν απαηηεί πεξηζζφηεξν ρξφλν γηα λα εηνηκαζηεί. Οη ηζηνζειίδεο κπνξνχλ λα πεξηιακβάλνπλ ζηαηηθφ θαη δπλακηθφ πεξηερφκελν. ηελ ίδηα θαηεγνξία πεξηιακβάλνληαη θαη ηα blogs. Σα blogs ζπλήζσο ελεκεξψλνληαη αξγφηεξα απφ ηελ Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 65

66 WWW έθδνζε ηνπ ΜΜΔ, θαζψο πεξηιακβάλνπλ ηα ζρφιηα ησλ δεκνζηνγξάθσλ ηνπ ΜΜΔ ζρεηηθά κε ηα θχξηα γεγνλφηα ηεο εκέξαο. Σέινο, ζηελ πεξίπησζε ησλ εθεκεξίδσλ έρνπκε ηελ θπθινθνξία ηεο έληππεο έθδνζεο, ε νπνία κπνξεί λα ζπλνδεχεηαη απφ έλα CD/RVD-ROM κε βίληεν απφ ην videocasting ή ηηο ηζηνζειίδεο απφ ην WWW θαλάιη εκπινπηηζκέλεο κε επηπιένλ δηαδξαζηηθά ζηνηρεία. Δθηφο απφ ηελ έληππε έθδνζε φιεο νη άιιεο εθδφζεηο απφ ηα ππφινηπα θαλάιηα ελεκεξψλνληαη πνιιέο θνξέο θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο εκέξαο (Veglis 2008). Δηθόλα 5: Καλάιηα δεκνζίεπζεο - ρξόλνο Ρπζκόο δεκνζίεπζεο Ο ξπζκφο αλαλέσζεο ηνπ πεξηερνκέλνπ ησλ ελαιιαθηηθψλ θαλαιηψλ δεκνζίεπζεο δηαθέξεη θαη εμαξηάηαη ζε ζεκαληηθφ βαζκφ απφ ηνλ ηχπν ησλ πιεξνθνξηψλ πνπ πεξηιακβάλνπλ (Sabelström 2000). Ο ρξφλνο πνπ κεζνιαβεί απφ ην ζηάδην ηεο ζπιινγήο λέσλ πιεξνθνξηψλ απφ έλαλ δεκνζηνγξάθν έσο ηε ζηηγκή πνπ ν αλαγλψζηεο ζα ιάβεη ηελ είδεζε, δηαθέξεη ζε ζεκαληηθφ βαζκφ απφ θαλάιη ζε θαλάιη. Έλαο δεκνζηνγξάθνο πνπ εηνηκάδεη έλα άξζξν γηα ηελ έληππε έθδνζε ζπλήζσο έρεη αξθεηέο ψξεο ζηε δηάζεζή ηνπ γηα λα δηεμάγεη ηελ έξεπλα, λα ζπληάμεη ην άξζξν, ελψ ζηελ πεξίπησζε ηνπ WWW ν ρξφλνο είλαη πνιχ ιηγφηεξνο (πεξίπνπ κηζή ψξα). Δπίζεο, ζηελ πεξίπησζε ελφο θαλαιηνχ webcasting, ζπλήζσο δηαηίζεληαη λέεο εθδφζεηο αλά ηαθηά ρξνληθά δηαζηήκαηα κέζα ζηελ ίδηα κέξα, νπφηε ν ρξφλνο ζπιινγήο, επεμεξγαζίαο θαη παξαγσγήο ηεο είδεζεο είλαη πνιχ ιηγφηεξνο θαη ε δηαδηθαζία επαλαιακβαλφκελε. Βέβαηα, ζε απηή ηελ πεξίπησζε νη εηδήζεηο είλαη πνιχ ζχληνκεο θαη ζπλήζσο ε ίδηα είδεζε επαλαιακβάλεηαη πνιιέο θνξέο ηελ εκέξα έσο φηνπ δελ είλαη επίθαηξε ή ππάξρνπλ λεφηεξεο εηδήζεηο πνπ πξέπεη λα Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 66

67 αλαθεξζνχλ. Παξφκνηεο ζπλζήθεο αληηκεησπίδνπλ θαη άιια θαλάιηα δεκνζίεπζεο, ηα νπνία έρνπλ δηαθνξεηηθέο ζπρλφηεηεο δεκνζίεπζεο αιιά θαη δηαθνξεηηθφ βάζνο θάιπςεο ησλ εηδήζεσλ. Σα ελαιιαθηηθά θαλάιηα δεκνζίεπζεο κπνξνχλ λα θαηεγνξηνπνηεζνχλ ζε ηέζζεξηο θαηεγνξίεο αλάινγα κε ηε ζπρλφηεηα αλαλέσζήο ηνπο (Veglis & Pomportsis 2007). Οη έληππεο εθδφζεηο είλαη ζπλήζσο πνιχ αξγέο κε ξπζκφ αλαλέσζεο 24 ψξεο (ζηηο εβδνκαδηαίεο εθεκεξίδεο ν ξπζκφο θηάλεη ηηο επηά εκέξεο) εθηφο απφ ηελ πεξίπησζε πνιχ ζνβαξψλ θαη έθηαθησλ γεγνλφησλ φπνπ κπνξεί λα ππνρξεψζνπλ ηελ εθεκεξίδα λα εθηππψζεη δεχηεξε ή αθφκε θαη ηξίηε έθδνζε. ηελ ίδηα θαηεγνξία πξέπεη λα ζπκπεξηιεθζεί θαη ε PDF έθδνζε πνπ είλαη ην ειεθηξνληθφ αληίηππν ηεο έληππεο έθδνζεο, φπσο θαη ην CD/DVD-ROM, ην νπνίν δηαλέκεηαη καδί κε ηελ έληππε έθδνζε νπφηε έρεη ππνρξεσηηθά ηνλ ίδην ξπζκφ έθδνζεο. Ζ επφκελε θαηεγνξία κε πεξηζζφηεξα απφ κηα έθδνζε αλά εκέξα είλαη ην webcasting. Σν webcasting είλαη παξφκνην κε ηηο ξαδηνθσληθέο ή ηειενπηηθέο εηδήζεηο. Ο ξπζκφο παξαγσγήο θαη δεκνζίεπζεο είλαη αξθεηά ηαρχηεξνο απφ ηελ πξνεγνχκελε θαηεγνξία. Σν πεξηερφκελν πνπ δεκηνπξγείηαη, δεκνζηεχεηαη ηνπιάρηζην δχν κε ηξεηο θνξέο αλάινγα κε ηελ πνιηηηθή ηνπ ΜΜΔ. Αληίζεηα απ φηη ζπκβαίλεη θαηά ηε δηαδηθαζία παξαγσγήο κηαο έληππεο έθδνζεο, νη δηαδηθαζίεο ηεο παξαγσγήο θαη ηεο δεκνζίεπζεο ζην webcasting ιακβάλνπλ ρψξα ζρεδφλ ηαπηφρξνλα. Ζ επφκελε θαηεγνξία πεξηιακβάλεη θαλάιηα (WWW, TabletPC, PDA, WiFi) κε ζπρλφηεξν ξπζκφ αλαλέσζεο. Σν πεξηερφκελν δεκνζηεχεηαη ζπλερψο κέξα θαη λχρηα ρσξίο ρξνληθέο δηνξίεο. Ζ θάζε ηεο δηαλνκήο-δεκνζίεπζεο είλαη ηαπηφζεκε κε ηελ θάζε ηεο παξαγσγήο. ε απηή ηελ θαηεγνξία έρνπλ ζπκπεξηιεθζεί θαη ηα blogs, θαζψο αλαλεψλνληαη πνιιέο θνξέο ζε θαζεκεξηλή βάζε, ή απφ ηνλ ηδηνθηήηε ηνπο ή απφ ηνπο επηζθέπηεο πνπ αλεβάδνπλ ζρφιηα (posts) γηα ην πεξηερφκελν ηνπ blog. Ζ ηειεπηαία θαηεγνξία πεξηιακβάλεη ηα RSS, SMS θαη . Απηά είλαη ηα θαλάιηα πνπ ζπλήζσο κεηαδίδνπλ πξψηα ηηο έθηαθηεο εηδήζεηο. Δλδερνκέλσο ζα κπνξνχζαλ ηα αλήθνπλ ζηελ πξνεγνχκελε θαηεγνξία καδί κε ην WWW. Δπηιέρζεθε φκσο λα ζπκπεξηιεθζνχλ ζε μερσξηζηή θαηεγνξία γηα λα επηζεκαλζεί ε ηαρχηεηα Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 67

68 ηεο δεκνζίεπζήο ηνπο. Μφιηο ην γεγνλφο ζπκβεί ηα θαλάιηα απηά δεκνζηεχνπλ ακέζσο ηε ζρεηηθή είδεζε. Πξνζεθηηθφηεξε εμέηαζε ησλ ηεζζάξσλ θαηεγνξηψλ πνπ αλαθέξζεθαλ παξαπάλσ, δείρλεη φηη ε πιεηνςεθία ησλ θαλαιηψλ πεξηιακβάλνπλ κφλν δπλακηθφ ή κφλν ζηαηηθφ πεξηερφκελν. Ζ κφλε δηαθνξνπνίεζε ζπκβαίλεη ζηελ ηειεπηαία θαηεγνξία. Απηφ νθείιεηαη ζην γεγνλφο φηη ηα ζπλνδεπηηθά CD/DVD (πνπ ραξαθηεξίδνληαη σο δπλακηθφ θαλάιη) κνηξάδνληαη καδί κε ηελ έληππε έθδνζε θαη παξάιιεια κε ηελ PDF έθδνζε πνπ είλαη ην αθξηβέο αληίγξαθν ηεο έληππεο. Με βάζε ηα παξαπάλσ κπνξεί λα εμαρζεί ην ζπκπέξαζκα φηη ε θχζε ησλ θαλαιηψλ θαζνξίδεη θαη ην ξπζκφ ηεο δεκνζίεπζήο ηνπο. Πάιη ε κφλε δηαθνξνπνίεζε εζηηάδεηαη ζηελ έληππε έθδνζε (θαη ζηελ PDF) πνπ πεξηνξίδνληαη ζηε κία έθδνζε αλά εκέξα εμαηηίαο ηνπ πςεινχ θφζηνπο παξαγσγήο θαη ηελ αξγή δηαδηθαζία δηαλνκήο. Καλάιη δεκνζίεπζεο RSS SMS WWW tabletpc PDA, WiFi blogs Web casting Print PDF CD/DVD Γεκηνπξγίαο πεξηερνκέλνπ Γηαλνκή πεξηερνκέλνπ Υξφλνο Δηθόλα 6: Ρπζκόο δεκηνπξγίαο θαη δεκνζίεπζεο γηα ηα ελαιιαθηηθά θαλάιηα δεκνζίεπζεο Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 68

69 Μνληέιν ρξήζεο ελαιιαθηηθώλ θαλαιηώλ δεκνζίεπζεο Γεληθά Με βάζε ηα ραξαθηεξηζηηθά ησλ θαλαιηψλ δεκνζίεπζεο πνπ πξναλαθέξζεθαλ κπνξεί λα πξνηαζεί ε δεκηνπξγία ελφο κνληέινπ γηα ηελ αλάπηπμε ελαιιαθηηθψλ θαλαιηψλ δεκνζίεπζεο. Σα ζηαηηθά θαλάιηα είλαη απηά πνπ κεηαδίδνπλ πξψηα κηα είδεζε. ηε ζπλέρεηα αθνινπζνχλ ηα δπλακηθά θαλάιηα. Σν κνλαδηθφ ζηαηηθφ θαλάιη πνπ είλαη αξγφ (ην αξγφηεξν) είλαη ε έληππε έθδνζε ηεο εθεκεξίδαο. Σα δπλακηθά θαλάιηα παξά ην γεγνλφο φηη είλαη πην ειθπζηηθά ζηνπο ρξήζηεο εμαηηίαο ησλ δπλακηθψλ ζηνηρείσλ πεξηερνκέλνπ (πνιπκεζηθά ζηνηρεία) πνπ πεξηιακβάλνπλ, δελ είλαη απηά πνπ ελεκεξψλνπλ ηνπο ρξήζηεο γηα έθηαθηα γεγνλφηα. Απηφ νθείιεηαη ζην γεγνλφο ηνπ κηθξνχ ρξφλνπ πνπ απαηηείηαη γηα ηε δεκηνπξγία ηνπ πεξηερνκέλνπ ησλ ζηαηηθψλ θαλαιηψλ, θαζψο απνηεινχληαη κφλν απφ θείκελν (ηηο πεξηζζφηεξεο θνξέο ακνξθνπνίεην). Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη νξηζκέλα θαλάιηα δεκνζίεπζεο εκθαλίδνληαη λα αιιειεπηθαιχπηνληαη. Γηα παξάδεηγκα, ην SMS θαη ην RSS είλαη ηα ηαρχηεξα θαλάιηα ζηε κεηάδνζε κελπκάησλ θεηκέλνπ. Απηφ κπνξεί λα νδεγήζεη ζηελ εμαγσγή ηνπ ζπκπεξάζκαηνο φηη ηα ΜΜΔ κπνξνχλ λα επηιέμνπλ ηελ πινπνίεζε ελφο απφ ηα δχν παξαπάλσ θαλάιηα δεκνζίεπζεο. Απηφ φκσο δελ ηζρχεη θαζψο θάζε θαλάιη ζηνρεχεη ζε δηαθνξεηηθή νκάδα ρξεζηψλ. Ζ πινπνίεζε ζπγθεθξηκέλνπ θαλαιηνχ δεκνζίεπζεο απφ έλα ΜΜΔ εμαξηάηαη ζε ζεκαληηθφ βαζκφ απφ ην πνζνζηφ ρξήζεο ηεο ππεξεζίαο/ηερλνινγίαο πνπ ρξεζηκνπνηεί ην θαλάιη. Γηα παξάδεηγκα δελ ππάξρεη ιφγνο λα πινπνηήζεη κηα εθεκεξίδα ην θαλάιη PDA ζε πεξίπησζε πνπ ε ζπγθεθξηκέλε ζπζθεπή δελ ρξεζηκνπνηείηαη απφ ζεκαληηθφ πνζνζηφ αλαγλσζηψλ ηεο εθεκεξίδαο. Παξά ην γεγνλφο φηη ην θαλάιη CD/DVD-ROM εκθαλίδεηαη πνιχ ειθπζηηθφ φζνλ αθνξά ζηα ζηνηρεία πνπ πεξηιακβάλεη, δελ έρεη πηνζεηεζεί απφ ηα ΜΜΔ (θαη εηδηθά απφ ηηο εθεκεξίδεο) (Brown et al, 2007). Ζ εηζαγσγή επξπδσληθψλ ζπλδέζεσλ (DSL) θαη ε ζεκαληηθή εμάπισζή ηνπο ζηα ειιεληθά λνηθνθπξηά ζπλεηέιεζε ζην παξαπάλσ θαζψο ην ίδην πιηθφ κπνξεί λα πξνζθέξεηαη κέζσ ηνπ WWW, κε ηελ επηπιένλ δπλαηφηεηα αλαλέσζεο ζε ηαθηά ρξνληθά δηαζηήκαηα. Γη απηφ ην ιφγν δελ Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 69

70 ζπκπεξηιήθζεθε ην θαλάιη CD/DVD-ROM ζην πξνηεηλφκελν κνληέιν. ηε ζπλέρεηα πεξηγξάθεηαη ην πξνηεηλφκελν κνληέιν πηνζέηεζεο ελαιιαθηηθψλ θαλαιηψλ δεκνζίεπζεο γηα ηηο πεξηπηψζεηο ηεο εθεκεξίδαο, ηνπ ξαδηνθσληθνχ θαη ηνπ ηειενπηηθνχ ζηαζκνχ. Μνληέιν πηνζέηεζεο ελαιιαθηηθώλ θαλαιηώλ δεκνζίεπζεο από κηα εθεκεξίδα Ζ WWW έθδνζε είλαη ην πξψην ελαιιαθηηθφ θαλάιη δεκνζίεπζεο πνπ πινπνηεί κηα εθεκεξίδα φηαλ απνθαζίζεη λα αλαπηχμεη ελαιιαθηηθά θαλάιηα δεκνζίεπζεο. πλεπψο απνηειεί ην πξψην ζηάδην ηνπ κνληέινπ. Έλα άιιν, εχθνια πινπνηήζηκν (θαη κε κεδεληθφ επηπιένλ θφζηνο) θαλάιη, είλαη ην PDF. Αξρείν PDF κε ηελ έληππε έθδνζε δεκηνπξγείηαη έηζη θαη αιιηψο θαηά ηελ post-editorial δηαδηθαζία παξαγσγήο κηα εθεκεξίδαο (Veglis, 2008). Οη πεξηζζφηεξεο εθεκεξίδεο ρξεζηκνπνηνχλ απηφ ην θνξκά γηα ηελ απνζηνιή ηνπ πιηθνχ πξνο ηελ εθηππσηηθή κνλάδα, ε νπνία ηηο πεξηζζφηεξεο θνξέο βξίζθεηαη ζε απνκαθξπζκέλε πεξηνρή. Απιά απαηηείηαη ε εμαγσγή ηνπ αξρείνπ PDF ζε ρακειφηεξε αλάιπζε γηα ηελ πξνβνιή ηνπ ζε νζφλεο ππνινγηζηή. Γηα λα είλαη ζε ζέζε νη εθεκεξίδεο λα ελεκεξψλνπλ άκεζα ηνπο αλαγλψζηεο ηνπο γηα έθηαθηα γεγνλφηα ή απιά γηα λα πξνζειθχνπλ πεξηζζφηεξνπο ρξήζηεο λα επηζθεθηνχλ ηελ WWW έθδνζε ή λα αγνξάζνπλ ηελ έληππε έθδνζε ηεο εθεκεξίδαο, πινπνηνχλ ζην επφκελν ζηάδην ηα θαλάιηα πνπ ραξαθηεξίδνληαη σο info-alerts. Ζ πινπνίεζε ηνπ θαλαιηνχ RSS είλαη ζρεηηθά θζελή. Απιά απαηηεί ηε δεκηνπξγία ελφο νξηζκέλνπ ηχπνπ αξρείνπ (XML). Πεξίπνπ ηα ίδηα κπνξνχλ λα εηπσζνχλ θαη γηα ηελ πεξίπησζε ηνπ θαλαιηνχ . Γηα ηελ πινπνίεζε ηνπ θαλαιηνχ SMS ηα πξάγκαηα είλαη δηαθνξεηηθά θαζψο ρξεζηκνπνηείηαη δηαθνξεηηθφ δίθηπν επηθνηλσλίαο, ην δίθηπν ηεο θηλεηήο ηειεθσλίαο. Τπάξρνπλ φκσο αξθεηέο εηαηξίεο πνπ παξέρνπλ ηέηνηεο ππεξεζίεο ζηνπο ελδηαθεξφκελνπο. ηελ επηηπρή απνδνρή εληφο ηέηνηνπ θαλαιηνχ ζπκβάιεη θαη ε ζρεδφλ θαζνιηθή ρξήζε θηλεηψλ ηειεθψλσλ απφ ην ζχλνιν ηνπ πιεζπζκνχ ηεο ρψξαο. Βέβαηα ππάξρεη ην πξφβιεκα ηνπ θφζηνπο, θαζψο ζα πξέπεη λα εμεηαζηεί θαηά πφζν νη πηζαλνί ρξήζηεο ελφο ηέηνηνπ θαλαιηνχ είλαη δηαηεζεηκέλνη λα πιεξψζνπλ γηα απηή ηελ ππεξεζία ή απηή ε ππεξεζία ζα δηαηίζεηαη δσξεάλ. Σν θαλάιη ηνπ blog πινπνηείηαη ζρεηηθά εχθνια θαζψο δηαηίζεηαη κηα πιεζψξα εξγαιείσλ γηα ηελ θαηαζθεπή ηνπ, ελψ ην βαζηθφ ηνπ ραξαθηεξηζηηθφ είλαη φηη Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 70

71 παξέρεη ηε δπλαηφηεηα ακθίδξνκεο επηθνηλσλίαο κεηαμχ ησλ εθεκεξίδσλ θαη ησλ ρξεζηψλ. Ζ επηηπρεκέλε πινπνίεζε απηνχ ηνπ θαλαιηνχ εμαξηάηαη απφ ηε δηάζεζε ησλ ρξεζηψλ λα δηαδξνχλ κε ηελ εθεκεξίδα, αιιά θαη ηελ πνιηηηθή ηεο εθεκεξίδαο, αλ δειαδή ελδηαθέξεηαη λα εκπιαθεί ζε δηάινγν κε ηνπο αλαγλψζηεο ηεο. Φπζηθά ζε απηά πξέπεη λα ζπλππνινγηζηεί ε δπλαηφηεηα ησλ ρξεζηψλ λα ρεηξίδνληαη ηα blogs (λα δηαβάδνπλ, λα αλαδεηνχλ θαη λα θαηαρσξνχλ posts). ηελ πεξίπησζε ηνπ θαλαιηνχ webcasting ηα πξάγκαηα είλαη αξθεηά δηαθνξεηηθά. Γηαθέξεη ζεκαληηθά απφ ηα άιια θαλάιηα θαζψο δεζκεχεη ηελ εθεκεξίδα λα παξάγεη έλα δηαθνξεηηθφ κηληηαθφ πξντφλ. πλήζσο απηφ ην θαλάιη πινπνηείηαη απφ εθεκεξίδεο πνπ αλήθνπλ ζε ζπγθξνηήκαηα ΜΜΔ πνπ δηαζέηνπλ ξαδηνθσληθνχο θαη ηειενπηηθνχο ζηαζκνχο. Φπζηθά ππάξρεη θαη ε πεξίπησζε ζπλεξγαζίαο φπνπ κηα εθεκεξίδα ζπκθσλεί λα κεηαδίδεη podcasts απφ εθπνκπέο ελφο ξαδηνθσληθνχ ζηαζκνχ ή videocast απφ εθπνκπέο ελφο ηειενπηηθνχ ζηαζκνχ. ια ηα πξνεγνχκελα θαλάιηα απνηεινχλ ην δεχηεξν ζηάδην ηνπ κνληέινπ. Σα ππφινηπα θαλάιηα αλήθνπλ ζην ηξίην ζηάδην, θαη πινπνηνχληαη θάησ απφ νξηζκέλεο πξνυπνζέζεηο. Δηδηθφηεξα, ε πινπνίεζε ησλ θαλαιηψλ PDA, WAP θαη TabletPC εμαξηάηαη φπσο είλαη θπζηθφ απφ ηε ρξήζε ησλ αλάινγσλ ζπζθεπψλ απφ ηνπο (πηζαλνχο) αλαγλψζηεο ηηο εθεκεξίδαο. Γηα παξάδεηγκα ηα PDA είλαη πνιχ δεκνθηιή αλάκεζα ζηνπο εξγαδφκελνπο εηαηξηψλ (θαη δε εθείλσλ πνπ θαηέρνπλ δηεπζπληηθέο ζέζεηο) θαη έηζη κηα νηθνλνκηθή εθεκεξίδα, ε νπνία ζηνρεχεη ζε απηφ ην θνηλφ κπνξεί λα επηιέμεη λα πινπνηήζεη ην ζπγθεθξηκέλν θαλάιη. Δπίζεο ην Wi-Fi είλαη έλα πνιχ εηδηθφ θαλάιη δεκνζίεπζεο, ην νπνίν επηηξέπεη ηνπο ρξήζηεο λα θαηεβάδνπλ ηελ PDF έθδνζε ηεο εθεκεξίδαο. πλήζσο ρξεζηκνπνηείηαη γηα εηδηθέο νκάδεο πηζαλψλ αλαγλσζηψλ, γηα παξάδεηγκα ηνπο ηαμηδηψηεο ζε έλα αεξνδξφκην. ηελ πεξίπησζε απηή έλα hot-spot ηεο εθεκεξίδαο ηνπο επηηξέπεη λα ζπλδένληαη θαη λα θαηεβάδνπλ ην PDF αξρείν. Ζ εηθφλα 7 παξνπζηάδεη ζε ζρεκαηηθή κνξθή ην κνληέιν πνπ πεξηγξάθεθε παξαπάλσ. ην κέζν ηνπ ζρήκαηνο είλαη ε WWW έθδνζε ηεο εθεκεξίδαο. ην δεχηεξν ζηάδην βξίζθνληαη ηα ηξία θαλάιηα push (RSS, , SMS) θαζψο θαη ηα PDF, blog θαη webcasting. Σέινο, ζην ηξίην ζηάδην πεξηιακβάλνληαη θαλάιηα πνπ απεπζχλνληαη ζε εηδηθέο νκάδεο αλαγλσζηψλ, PDA, WAP, TabletPC θαη Wi-Fi. Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 71

72 Δηθόλα 7. Μνληέιν cross media publishing ζε κηα εθεκεξίδα. Μνληέιν πηνζέηεζεο ελαιιαθηηθώλ θαλαιηώλ δεκνζίεπζεο από έλα ξαδηνθσληθό ζηαζκό ηελ πεξίπησζε ελφο ξαδηνθσληθνχ ζηαζκνχ ε πηνζέηεζε ελαιιαθηηθψλ θαλαιηψλ δεκνζίεπζεο γίλεηαη ζπλήζσο γηα δηαθνξεηηθφ ζθνπφ. Δλψ ζηελ πεξίπησζε ησλ εθεκεξίδσλ ηα ελαιιαθηηθά θαλάιηα δεκνζίεπζεο ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηελ πξνζέιθπζε αλαγλσζηψλ ή ηελ απεπζείαο δηάζεζε ηνπ θχξηνπ πξντφληνο ηεο εθεκεξίδαο ζε ειεθηξνληθή κνξθή, ζηελ πεξίπησζε ησλ ξαδηνθσληθψλ ζηαζκψλ επηηεινχλ ζπκπιεξσκαηηθφ ξφιν. Δηδηθφηεξα, έλαο ξαδηνθσληθφο ζηαζκφο πινπνηεί ελαιιαθηηθά θαλάιηα δεκνζίεπζεο κε ζθνπφ ηελ παξνρή ζπκπιεξσκαηηθψλ ππεξεζηψλ ζηνπο αθξναηέο θαη πνιχ ιηγφηεξν γηα λα πξνζειθχζεη ηνπο αθξναηέο ζην θχξην πξντφλ ηνπ πνπ είλαη ε ξαδηνθσληθή αθξφαζε. Σν πξψην ελαιιαθηηθφ θαλάιη πινπνίεζεο γηα έλα ξαδηνθσληθφ ζηαζκφ είλαη, φπσο θαη ζηελ πεξίπησζε ησλ εθεκεξίδσλ, ην WWW. Σν επφκελν θαλάιη είλαη ην webcasting. Απηφ κπνξεί λα πεξηιάβεη δπν πινπνηήζεηο. Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 72

73 Ζ πξψηε αθνξά ηελ απεπζείαο κεηάδνζε ηνπ πξνγξάκκαηνο ηνπ ζηαζκνχ κέζσ δηαδηθηχνπ ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν. Απηή ε ππεξεζία είλαη ζρεηηθά εχθνια πινπνηήζηκε θαη φρη ηδηαίηεξα δαπαλεξή. ηελ πιεηνςεθία ησλ πεξηπηψζεσλ ε ζπγθεθξηκέλε ππεξεζία παξέρεηαη κέζσ κηαο ηξίηεο εηαηξίαο πνπ εηδηθεχεηαη ζηελ κεηάδνζε ξαδηνθσληθψλ πξνγξακκάησλ κέζσ δηαδηθηχνπ. Με απηφ ηνλ ηξφπν ν ξαδηνθσληθφο ζηαζκφο μεπεξλάεη ηνπο ρσξηθνχο πεξηνξηζκνχο πνπ ραξαθηεξίδνπλ ηε κεηάδνζε ηνπ ξαδηνθσληθνχ ζήκαηνο θαζψο κπνξνχλ λα ηνλ αθξναζηνχλ απφ νπνηαδήπνηε γεσγξαθηθή πεξηνρή. Αμίδεη λα αλαθεξζεί φηη ππάξρνπλ ξαδηνθσληθνί ζηαζκνί ζηελ Διιάδα νη νπνίνη παξά ην φηη δελ έρνπλ παξνπζία ζην WWW, ην πξφγξακκά ηνπο δηαηίζεηαη θαη κέζσ δηαδηθηχνπ. Ζ δεχηεξε πινπνίεζε αθνξά ζηελ παξνρή ξαδηνθσληθψλ εθπνκπψλ πνπ εθπέκθζεθαλ ζην παξειζφλ θαηφπηλ δήηεζεο (on demand). Γειαδή δηαηίζεηαη έλαο ηχπνο ξαδηνθσληθνχ αξρείνπ, ην νπνίν κπνξεί λα εθηείλεηαη ζην παξειζφλ ζε ρξνληθφ δηάζηεκα πνπ θπκαίλεηαη απφ κηα εβδνκάδα έσο θαη κεξηθά έηε. Απηή ε πινπνίεζε απαηηεί νξγάλσζε θαηά εθπνκπή θαη ρξεζηκνπνηεί ην WWW γηα ηε ινγηθή νξγάλσζε ηνπ αξρείνπ. Λφγσ ηεο ζεκαληηθήο εμάπισζεο ησλ θηλεηψλ ηειεθψλσλ πνπ θαζηζηνχλ δπλαηή ηελ πξφζβαζε ζην δηαδίθηπν, έρνπλ αξρίζεη λα πξνζθέξνληαη θαη εθαξκνγέο πνπ επηηξέπνπλ ηε ιήςε ξαδηνθσληθνχ πξνγξάκκαηνο κέζσ δηαδηθηχνπ, δεκηνπξγψληαο έηζη κηα άιιε νκάδα πηζαλψλ αθξναηψλ ησλ ξαδηνθσληθψλ ζηαζκψλ. Χο πξνέθηαζε ηνπ webcasting κπνξεί λα ζεσξεζεί θαη ε παξνρή κνπζηθψλ podcast ή video θπξίσο απφ ςπραγσγηθνχο ξαδηνθσληθνχο ζηαζκνχο. Γηα λα είλαη ζε ζέζε νη ξαδηνθσληθνί ζηαζκνί λα ελεκεξψλνπλ άκεζα ηνπο αθξναηέο ηνπο γηα έθηαθηα γεγνλφηα ή απιά λα ηνπο πξνζθέξνπλ επηπιένλ πιεξνθφξεζε γηα εηδηθέο εθπνκπέο, πινπνηνχλ ζην επφκελν ζηάδην ηα θαλάιηα πνπ ραξαθηεξίδνληαη σο info-alerts. ε απηά πεξηιακβάλνληαη ηα θαλάιηα RSS θαη ην SMS. Βέβαηα πξέπεη λα αλαθεξζεί φηη ε κεγάιε πιεηνςεθία ησλ ξαδηνθσληθψλ ζηαζκψλ (θαη ησλ ελεκεξσηηθψλ αιιά θαη ησλ ςπραγσγηθψλ) ρξεζηκνπνηνχλ ην θαλάιηα SMS γηα λα δέρνληαη κελχκαηα απφ ηνπο αθξναηέο, δεκηνπξγψληαο έηζη κηα ακθίδξνκε επηθνηλσλία κεηαμχ ζηαζκνχ θαη αθξναηψλ. Σελ πινπνίεζε ηνπ θαλαιηνχ SMS ζπλήζσο ηελ αλαιακβάλεη κηα εηαηξία πνπ εηδηθεχεηαη ζηελ παξνρή ηέηνηνπ ηχπνπ ππεξεζηψλ Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 73

74 Σν θαλάιη ηνπ SMS πινπνηείηαη απφ ηνπο ξαδηνθσληθνχο ζηαζκνχο θαη παξέρεη ηε δπλαηφηεηα ακθίδξνκεο επηθνηλσλίαο κεηαμχ ησλ ξαδηνθσληθψλ παξαγσγψλ θαη ησλ αθξναηψλ. πσο θαη ζηελ πεξίπησζε ησλ εθεκεξίδσλ, ε επηηπρεκέλε πινπνίεζε απηνχ ηνπ θαλαιηνχ εμαξηάηαη απφ ηε δηάζεζε ησλ αθξναηψλ λα δηαδξνχλ κε ην ξαδηνθσληθφ ζηαζκφ, αιιά θαη ηελ πνιηηηθή ηνπ ζηαζκνχ, αλ δειαδή ελδηαθέξεηαη λα μεθηλήζεη δηάινγν κε ηνπο αθξναηέο ηνπ. Απηή ε ππεξεζία ελδηαθέξεη ηδηαηηέξσο ηνπο κνπζηθνχο ξαδηνθσληθνχο ζηαζκνχο πνπ απεπζχλνληαη ζε λεαληθφ θνηλφ. ηα παξαπάλσ θαλάιηα πξέπεη λα πξνζηεζεί θαη ην θαλάιη ηνπ blog. πλήζσο θάζε blog αλήθεη ζε δηαθνξεηηθφ ξαδηνθσληθφ παξαγσγφ, ν νπνίνο είλαη ζε ζέζε λα μεθηλήζεη έλα δηάινγν κε ηνπο αθξναηέο ηνπ ζρεηηθά κε ζέκαηα πνπ παξνπζηάδεη ζηελ εθπνκπή ηνπ. Παξά ην φηη ην θαλάιη PDF δελ εκθαλίδεηαη θαηάιιειν γηα ηελ απνζηνιή πιεξνθνξηψλ απφ έλα ξαδηνθσληθφ ζηαζκφ ζηνπο αθξναηέο ηνπ, ην ρακειφ θφζηνο παξαγσγήο ηνπ, καο ππνρξεψλεη λα ην ζπκπεξηιάβνπκε θαη απηφ ζηελ νκάδα ησλ πξνεγνχκελσλ θαλαιηψλ, ηα νπνία απνηεινχλ ην δεχηεξν ζηάδην ηνπ κνληέινπ. Σα ππφινηπα θαλάιηα αλήθνπλ ζην ηξίην ζηάδην, ην νπνίν πινπνηείηαη θάησ απφ νξηζκέλεο πξνυπνζέζεηο. Δηδηθφηεξα, ε πινπνίεζε ησλ θαλαιηψλ PDA, WAP θαη TabletPC εμαξηάηαη φπσο είλαη θπζηθφ απφ ηελ ρξήζε ησλ αλάινγσλ ζπζθεπψλ απφ ηνπο αθξναηέο ηνπ ξαδηνθσληθνχ ζηαζκνχ. Οη απμεηηθέο ηάζεηο ζηε ρξήζε ζπζθεπψλ PDA θαη smartphone απφ κεγάιε κεξίδα ηνπ λεαληθνχ θνηλνχ, ην νπνίν απνηειεί ζηφρν ησλ ςπραγσγηθψλ ξαδηνθσληθψλ ζηαζκψλ, δίλνπλ ψζεζε ζηελ πινπνίεζε ησλ ελαιιαθηηθψλ θαλαιηψλ PDA θαη WAP. Ζ εηθφλα 8 παξνπζηάδεη ην κνληέιν πνπ πεξηγξάθεθε παξαπάλσ. ην κέζν ηνπ ζρήκαηνο είλαη ην WWW καδί κε ην webcasting πνπ απνηεινχλ ηελ θαξδηά ηνπ κνληέινπ γηα ηνπο ξαδηνθσληθνχο ζηαζκνχο. ην δεχηεξν ζηάδην βξίζθνληαη ηα ηξία θαλάιηα push (RSS, , SMS) καδί κε ηα blog θαη PDF. Σέινο, ζην ηξίην ζηάδην πεξηιακβάλνληαη θαλάιηα πνπ απεπζχλνληαη ζε εηδηθέο νκάδεο αλαγλσζηψλ πνπ ρξεζηκνπνηνχλ PDA, WAP θαη TabletPC (Veglis, 2010). Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 74

75 Δηθόλα 8: Μνληέιν cross media publishing ζε έλα ξαδηνθωληθό ζηαζκό Μνληέιν πηνζέηεζεο ελαιιαθηηθώλ θαλαιηώλ δεκνζίεπζεο από έλα ηειενπηηθό ζηαζκό πσο θαη ζηηο πξνεγνχκελεο πεξηπηψζεηο πνπ εμεηάζηεθαλ, ην WWW είλαη ην πξψην ελαιιαθηηθφ θαλάιη δεκνζίεπζεο πνπ πινπνηεί έλαο ηειενπηηθφο ζηαζκφο φηαλ απνθαζίζεη λα αλαπηχμεη ελαιιαθηηθά θαλάιηα δεκνζίεπζεο. Απηφ απνηειεί ην πξψην ζηάδην ηνπ κνληέινπ. Σν κνληέιν παξνπζηάδεη ζεκαληηθέο νκνηφηεηεο κε απηφ ησλ ξαδηνθσληθψλ ζηαζκψλ, θαζψο θαη ζηελ πεξίπησζε ησλ ηειενπηηθψλ ζηαζκψλ ηα ελαιιαθηηθά θαλάιηα δεκνζίεπζεο δηαδξακαηίδνπλ ζπκπιεξσκαηηθφ ξφιν ζηε δηάζεζε ηνπ ηειενπηηθνχ πξντφληνο κέζσ ηνπ ηειενπηηθνχ ζήκαηνο. Άιισζηε ζηελ πεξίπησζε ηεο ηειεφξαζεο ηα δηαθεκηζηηθά έζνδα ησλ ζηαζκψλ δελ κεηψλνληαη ρξφλν κε ην ρξφλν, αιιά αληίζεηα δείρλνπλ ζεκάδηα ζηαζεξνπνίεζεο αθφκε θαη ζε πεξηφδνπο νηθνλνκηθήο θξίζεο. Δπνκέλσο ν ξφινο ησλ ελαιιαθηηθψλ θαλαιηψλ δεκνζίεπζεο ζηελ πεξίπησζε ελφο ηειενπηηθνχ ζηαζκνχ είλαη ν εκπινπηηζκφο ηνπ θχξηνπ πξντφληνο κε επηπιένλ ππεξεζίεο. Σν επφκελν θαλάιη είλαη ην webcasting ην νπνίν κπνξεί λα πεξηιάβεη δπν πινπνηήζεηο. Ζ πξψηε αθνξά ζηελ απεπζείαο κεηάδνζε ηνπ πξνγξάκκαηνο ηνπ ηειενπηηθνχ ζηαζκνχ κέζσ δηαδηθηχνπ ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν. Απηή ε ππεξεζία είλαη Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 75

76 ζρεηηθά εχθνια πινπνηήζηκε, αιιά απαηηεί πςειήο ηαρχηεηαο επξπδσληθέο ζπλδέζεηο ηφζν απφ ηελ πιεπξά ηνπ ηειενπηηθνχ ζηαζκνχ φζν θαη απφ ηελ πιεπξά ησλ ηειεζεαηψλ. ηελ πιεηνςεθία ησλ πεξηπηψζεσλ ε ζπγθεθξηκέλε ππεξεζία παξέρεηαη κέζσ κηαο ηξίηεο εηαηξίαο πνπ εηδηθεχεηαη ζηε κεηάδνζε ηειενπηηθψλ πξνγξακκάησλ κέζσ δηαδηθηχνπ. Με απηφ ηνλ ηξφπν ν ηειενπηηθφο ζηαζκφο μεπεξλάεη ηνπο ρσξηθνχο πεξηνξηζκνχο πνπ ραξαθηεξίδνπλ ηε κεηάδνζε ηνπ ηειενπηηθνχ ζήκαηνο θαζψο κπνξνχλ λα ηνλ παξαθνινπζήζνπλ ηειεζεαηέο απφ νπνηαδήπνηε γεσγξαθηθή πεξηνρή. Ζ δεχηεξε πινπνίεζε αθνξά ζηελ παξνρή θαηφπηλ δήηεζεο (on demand) ηειενπηηθψλ εθπνκπψλ πνπ εθπέκθζεθαλ ζην παξειζφλ. Γειαδή δηαηίζεηαη έλαο ηχπνο ηειενπηηθνχ αξρείνπ, ην νπνίν κπνξεί λα εθηείλεηαη ζην παξειζφλ ζε ρξνληθφ δηάζηεκα πνπ θπκαίλεηαη απφ κηα εβδνκάδα έσο θαη κεξηθά έηε. Απηή ε πινπνίεζε απαηηεί νξγάλσζε θαηά εθπνκπή θαη ρξεζηκνπνηεί ην WWW γηα ηελ ινγηθή νξγάλσζε ηνπ αξρείνπ. Παξά ην γεγνλφο φηη ην webacasting δηαδξακαηίδεη ζεκαληηθφ ξφιν ζην κνληέιν αλάπηπμεο ελαιιαθηηθψλ θαλαιηψλ δεκνζίεπζεο ζε έλα ηειενπηηθφ ζηαζκφ, νη δπζθνιίεο πινπνίεζήο ηνπ πνπ ζρεηίδνληαη θπξίσο κε ην απαηηνχκελν εχξνο δψλεο ησλ ζπλδέζεσλ γηα κεηάδνζε πνηνηηθήο εηθφλαο θαη ήρνπ δελ επηηξέπνπλ λα εληαρζεί ζηελ θαξδηά ηνπ κνληέινπ φπσο ζηελ πεξίπησζε ησλ ξαδηνθσληθψλ ζηαζκψλ. ίγνπξα φκσο απνηειεί ην πξψην ελαιιαθηηθφ θαλάιη δεκνζίεπζεο κεηά ην WWW. Καηά ην πξφηππν ηνπ κνληέινπ ησλ ξαδηνθσληθψλ ζηαζκψλ θαη νη ηειενπηηθνί ζηαζκνί πινπνηνχλ θαλάιηα πνπ ραξαθηεξίδνληαη σο info alerts (RSS, SMS, ) είηε γηα λα ελεκεξψζνπλ άκεζα ηνπο ηειεζεαηέο ηνπο γηα έθηαθηα γεγνλφηα είηε απιά γηα λα ηνπο πξνζθέξνπλ επηπιένλ πιεξνθφξεζε γηα εηδηθέο εθπνκπέο. Αμίδεη λα αλαθεξζεί φηη ζηελ πεξίπησζε ησλ ςπραγσγηθψλ κνπζηθψλ ηειενπηηθψλ ζηαζκψλ ρξεζηκνπνηνχληαη ηα θαλάιηα θαη SMS γηα ηε ιήςε κελπκάησλ απφ ηνπο ηειεζεαηέο θαηά ηε δηάξθεηα δηεμαγσγήο δηαγσληζκψλ. Με απηφ ηνλ ηξφπν δεκηνπξγείηαη ακθίδξνκε επηθνηλσλία κεηαμχ ηνπ ζηαζκνχ θαη ησλ ηειεζεαηψλ. Σελ πινπνίεζε ηνπ θαλαιηνχ SMS ζπλήζσο ηελ αλαιακβάλεη κηα εηαηξία πνπ εηδηθεχεηαη ζηελ παξνρή ηέηνηνπ ηχπνπ ππεξεζηψλ. ηελ παξαπάλσ νκάδα θαλαιηψλ πξέπεη λα πξνζηεζεί θαη ην θαλάιη ησλ blogs, ην νπνίν πξνζθέξεη ζηνπο ηειεζεαηέο έλα βήκα ζρνιηαζκνχ ησλ εθπνκπψλ ηνπ ζηαζκνχ ή θαηαζέζεηο απφςεσλ γηα έλα ζέκα ηεο επηθαηξφηεηαο, θαζψο θαη ην PDF Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 76

77 γηα παξνρή πιεξνθνξηψλ ζηνπο ηειεζεαηέο (γηα παξάδεηγκα ην εβδνκαδηαίν πξφγξακκα, νηθνλνκηθά ζηνηρεία). Σα θαλάιηα info-alerts καδί κε ην webcasting θαη ηα blogs, PDF απνηεινχλ ην δεχηεξν ζηάδην ηνπ κνληέινπ. Σα ππφινηπα θαλάιηα αλήθνπλ ζην ηξίην ζηάδην θαη πινπνηνχληαη θάησ απφ νξηζκέλεο πξνυπνζέζεηο. Δηδηθφηεξα, ε πινπνίεζε ησλ θαλαιηψλ PDA θαη WAP εμαξηάηαη εχινγα απφ ηε ρξήζε ησλ αλάινγσλ ζπζθεπψλ απφ ηνπο (πηζαλνχο) ηειεζεαηέο ηνπ ηειενπηηθνχ ζηαζκνχ. Με ηε ζεκαληηθή εμάπισζε θηλεηψλ ηειεθψλσλ 3G κε πξφζβαζε ζην δηαδίθηπν έρνπλ αξρίζεη λα πξνζθέξνληαη θαη εθαξκνγέο πνπ επηηξέπνπλ ηε ιήςε ηειενπηηθνχ πξνγξάκκαηνο κέζσ δηαδηθηχνπ, δεκηνπξγψληαο έηζη κηα άιιε νκάδα πηζαλψλ ηειεζεαηψλ. Δηθόλα 9: Μνληέιν cross media publishing ζε έλα ηειενπηηθό ζηαζκό. Σν κνληέιν πνπ πεξηγξάθεθε παξαπάλσ παξνπζηάδεηαη ζην ζρήκα 9. ην κέζν ηνπ ζρήκαηνο είλαη ε WWW έθδνζε ηνπ ηειενπηηθνχ ζηαζκνχ. ην δεχηεξν ζηάδην βξίζθνληαη ηα ηξία θαλάιηα push (RSS, , SMS) θαζψο επίζεο ηo blog, ην webcasting θαη PDF. Σέινο, ζην ηξίην ζηάδην πεξηιακβάλνληαη θαλάιηα πνπ δηαηίζεληαη ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο, φπσο ηα PDA, WAP θαη TabletPC (Veglis, 2010). Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 77

78 Σν Μνληέιν ηεο Γηαδξαζηηθόηεηαο Γεληθά Ζ έλλνηα ηεο δνκηθήο δηαδξαζηηθφηεηαο αλαθέξεηαη ζε κία ζεηξά εξγαιείσλ θαη ππεξεζηψλ πνπ ππνζηεξίδνληαη απφ ην αλάινγν πεξηερφκελν κε ζηφρν ηε ιεηηνπξγία ηνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ ζην κέγηζην βαζκφ ησλ δπλαηνηήησλ ηνπ (Guay, 1995). Ζ δηαδξαζηηθφηεηα δηαθξίλεηαη ζε επηκέξνπο ιεηηνπξγίεο, θαζεκία εθ ησλ νπνίσλ απνζθνπεί ζηελ επίηεπμε «πινπζηφηεξεο επηθνηλσληαθήο εκπεηξίαο». Οη δηαδξαζηηθέο ιεηηνπξγίεο/ δηαζηάζεηο ελφο δηθηπαθνχ ηφπνπ είλαη νη αθφινπζεο: Γηάζηαζε Ι: Πνηθηιία ηωλ Γηαζέζηκωλ Δπηινγώλ: Ο φξνο αλαθέξεηαη ζην θάζκα ηνπ πιηθνχ θαη πεξηερνκέλνπ πνπ πξνζθέξεηαη ζηνπο αλαγλψζηεο. Ζ δηαδξαζηηθφηεηα ελφο δηθηπαθνχ ηφπνπ εμαξηάηαη απφ ηελ πνηθηιία ηνπ πεξηερνκέλνπ ηνπ. ζν κεγαιχηεξν είλαη ην θάζκα ησλ επηινγψλ πνπ παξέρνληαη ζην ρξήζηε, ηφζν κεηψλεηαη ε γξακκηθή κνξθή ηεο πιεξνθφξεζεο. Καηά απηφλ ηνλ ηξφπν θαηαξγείηαη ε έλλνηα ηνπ ππισξνχ ηεο ελεκέξσζεο φπνπ o δεκνζηνγξάθνο έρεη ηελ απνθιεηζηηθή επζχλε γηα ην πεξηερφκελν πνπ ζα θαηαλαιψζεη ν ρξήζηεο. Ο ηειεπηαίνο απνθηά κεξηθφ έιεγρν ηεο επηθνηλσληαθήο δηαδηθαζίαο θαζψο έρεη ηελ επθαηξία λα δεκηνπξγήζεη θαη λα αθνινπζήζεη ην δηθφ ηνπ ελεκεξσηηθφ κνλνπάηη. Έηζη, κεηξηάδεηαη ν ξφινο ηνπ παζεηηθνχ θαηαλαισηή, θαη ν ρξήζηεο απνθηά ελεξγφ ξφιν ζηελ επηθνηλσληαθή δηαδηθαζία θαζψο κπνξεί λα επηιέμεη ην πεξηερφκελν, ηελ αθνινπζία θαη ην ρξφλν (timing) ηεο επηθνηλσλίαο. Βέβαηα, ν βαζκφο ειέγρνπ πνπ κεηαβηβάδεηαη ζην ρξήζηε είλαη αλάινγνο κε ηελ πνηθηιία ησλ δηαζέζηκσλ επηινγψλ πνπ παξέρνληαη. Γηάζηαζε ΙΙ: Πξνζπάζεηα πνπ Πξέπεη λα Αζθήζεη ν Υξήζηεο: Ζ δηάζηαζε απηή ζπλδέεηαη κε ην βαζκφ θηιηθφηεηαο ηνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ πξνο ην ρξήζηε ζε επίπεδν παξνρήο ζηνηρείσλ θαη κεραληζκψλ πνπ ηνπ επηηξέπνπλ λα βξεη ηηο πιεξνθνξίεο πνπ επηζπκεί, αιιά θαη λα δηαρεηξηζηεί ην πεξηερφκελνπ ηνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ εχθνια θαη γξήγνξα θαηαβάιινληαο ηε κηθξφηεξε δπλαηή πξνζπάζεηα. Αλαθέξεηαη δειαδή ζηα ραξαθηεξηζηηθά ή ηνπο κεραληζκνχο εθείλνπο πνπ επηηξέπνπλ ζην ρξήζηε λα πινεγείηαη κέζα ζηνλ δηθηπαθφ ηφπν κε ηαρχηεηα θαη λα εληνπίδεη ζπγθεθξηκέλεο πιεξνθνξίεο κέζα απφ έλα κεγάιν φγθν πιηθνχ. Δπίζεο, ζρεηίδεηαη κε ηηο ππεξεζίεο εθείλεο κέζσ ησλ νπνίσλ ν ρξήζηεο, αθνχ εγγξαθεί, Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 78

79 κπνξεί λα ιακβάλεη εηδνπνηήζεηο ή άιιν πιηθφ αλαθνξηθά κε πξνθαζνξηζκέλεο ζεκαηηθέο. Σέινο, έρεη λα θάλεη κε ηε δπλαηφηεηα ηνπ ρξήζηε λα δηαρεηξίδεηαη ηελ απνθηεζείζα πιεξνθνξία φπσο εθείλνο επηζπκεί (δειαδή λα κπνξεί λα ηελ απνζεθεχζεη, λα ηελ εθηππψζεη, λα ηελ απνζηείιεη κέζσ ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ, λα αλαδεηήζεη πεξαηηέξσ ελεκέξσζε θηι). Γηάζηαζε ΙΙΙ: Γπλαηόηεηα Αληαπόθξηζεο ζην Υξήζηε: Ζ «δπλαηφηεηα αληαπφθξηζεο ζην ρξήζηε» αλαθέξεηαη ζε εθείλα ηα ζηνηρεία-ραξαθηεξηζηηθά πνπ θαζηζηνχλ δπλαηή ηε δηάδξαζε κεηαμχ ηνπ παξαγσγνχ θαη ηνπ απνδέθηε ηνπ κελχκαηνο. Οη αλαγλψζηεο θάλνληαο ρξήζε ησλ ηδηαίηεξσλ ηερλνινγηθψλ ζηνηρείσλ έρνπλ ηε δπλαηφηεηα λα εθθξάδνπλ ηηο απφςεηο ηνπο, λα δηαηππψλνπλ εξσηήκαηα θαη πξνβιεκαηηζκνχο θαη λα πξνζδνθνχλ ζηελ αλάινγε αλάδξαζε απφ ηνπο δεκνζηνγξάθνπο ψζηε λα ππάξμεη δηαινγηθή επηθνηλσλία. ηελ πεξίπησζε απηή αλαδεηθλχεηαη ν ξφινο ηνπ δεκνζηνγξάθνπ-νδεγνχ πνπ αλ θαη δηαζέηεη πεξηζζφηεξεο γλψζεηο επί ζεκάησλ ηεο εηδηθφηεηάο ηνπ, σζηφζν είλαη πξφζπκνο λα κνηξαζηεί ηηο πιεξνθνξίεο απηέο θαη λα ιάβεη ζνβαξά ππφςε ηνπ ηνπο πξνβιεκαηηζκνχο θαη ηα ζρφιηα ησλ αλαγλσζηψλ ηνπ, ελίνηε δε θαη λα εκπινπηίζεη ην γλσζηηθφ ηνπ πεδίν κέζσ ησλ πιεξνθνξηψλ πνπ ηνπ παξέρνπλ. Πξφθεηηαη γηα κία πνιχ ζεκαληηθή δηάζηαζε, θαζψο ε νπζία ηεο ακθηζβεηεί ηελ θπξίαξρε δεκνζηνγξαθηθή θνπιηνχξα, ε νπνία πξνηηκά ηα αηνκηθά ζπζηήκαηα γλψζεο έλαληη ηεο ζπιινγηθήο εξγαζίαο θαη ηνπ ζπκκεηνρηθνχ ηξφπνπ ζπιινγήο πιεξνθνξηψλ θαη εηδήζεσλ. Γηάζηαζε IV: Γηεπθόιπλζε ηεο Γηαπξνζωπηθήο Δπηθνηλωλίαο κεηαμύ ηωλ Υξεζηώλ: Ζ ηέηαξηε δηάζηαζε θαιείηαη «δηεπθφιπλζε ηεο δηαπξνζσπηθήο επηθνηλσλίαο» θαη ζρεηίδεηαη κε ηε δπλαηφηεηα ηνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ λα ιεηηνπξγεί σο έλαο ςεθηαθφο αγσγφο κέζσ ηνπ νπνίνπ νη αλαγλψζηεο κπνξνχλ λα πξαγκαηνπνηήζνπλ ζπγρξνληζκέλεο ή κε-ζπγρξνληζκέλεο επαθέο κεηαμχ ηνπο. Με άιια ιφγηα, αλαθέξεηαη ζε εθείλα ηα ζηνηρεία-ραξαθηεξηζηηθά πνπ επηηξέπνπλ ζηνπο ρξήζηεο λα επηθνηλσλνχλ κεηαμχ ηνπο ζε βάζε πνιιψλ θαηεπζχλζεσλ, δειαδή έλαο κε έλαλ ή έλαο κε πνιινχο ή πνιινί κε πνιινχο. Καηά ηελ επηθνηλσληαθή δηαδηθαζία νη ρξήζηεο έρνπλ ηελ επθαηξία λα αληαιιάμνπλ επηρεηξήκαηα, απφςεηο αθφκε θαη πιηθφ. Ζ παξάκεηξνο ηεο αληαιιαγήο πιηθνχ είλαη πνιχ ζεκαληηθή δηφηη κπνξεί λα αθνξά πιεξνθνξίεο πνπ ελδερνκέλσο δελ πεξηιακβάλνληαη ζην πεξηερφκελν ηνπ Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 79

80 δηθηπαθνχ ηφπνπ, θαη ε αλαθνξά ηνπο λα ζπλδξάκεη απνθαζηζηηθά πξνο ηελ θαηεχζπλζε ηεο πινπξαιηζηηθήο ελεκέξσζεο. Δπηπιένλ, νη ρξήζηεο απνθηνχλ ζεκαληηθφ έιεγρν ηεο επηθνηλσληαθήο δηαδηθαζίαο, ελψ έρνπλ ηε δπλαηφηεηα λα ελζηεξληζηνχλ, έζησ θαη παξνδηθά, ην ξφιν ηνπ παξαγσγνχ κελπκάησλ. Δηδηθά γηα ηα εηδεζενγξαθηθά Μέζα, ε επηθνηλσλία κεηαμχ ησλ ρξεζηψλ ζε απηφ ην επίπεδν κεηνπζηψλεη ηελ έλλνηα ηνπ κέζνπ σο δεκφζηαο ζθαίξαο, δειαδή σο ρψξνπ κέζα ζηνλ νπνίν νη πνιίηεο ελεκεξψλνληαη, ζπδεηνχλ θαη αληαιιάζζνπλ απφςεηο κε ζηφρν ηε δηακφξθσζε ζηάζεσλ θαη ζέζεσλ πνπ ζπκβάιινπλ ζην δεκφζην ζπκθέξνλ. Σα ζηνηρεία ηέηνηνπ ηχπνπ δηεπθνιχλνπλ ηε ζπκκεηνρή ησλ ρξεζηψλ θαη επηηείλνπλ ην ελδηαθέξνλ ηνπο αλαθνξηθά κε ζεκαληηθά δεηήκαηα ηεο πνιηηηθήο θαη ηεο θνηλσλίαο γεληθφηεξα. πκβάινπλ ζηελ αλάδεημε ελφο λένπ ηχπνπ δεκνζηνγξαθίαο πνπ ζηεξίδεηαη ζηε δηαινγηθή, πνιπζπιιεθηηθή θαη απνθεληξσκέλε ελεκέξσζε. Παξάιιεια, ε ρξήζε ηέηνησλ κεραληζκψλ κπνξεί λα απνδπλακψζεη ηελ επηθξάηεζε αηνκηθηζηηθψλ θαη αδηάθνξσλ ζηάζεσλ απέλαληη ζηα θνηλά. Γηάζηαζε V: Δπθνιία Πξνζζήθεο Πεξηερνκέλνπ: Ζ πέκπηε δηάζηαζε αλαθέξεηαη ζηελ παξνρή δπλαηφηεηαο ζην ρξήζηε λα ζπκβάιιεη ζηε δηακφξθσζε ηνπ πεξηερνκέλνπ πξνζζέηνληαο πιεξνθνξίεο ζην δηθηπαθφ ηφπν. Αλαθέξεηαη δειαδή ζε εθείλνπο ηνπο κεραληζκνχο ή ζηνηρεία πνπ δίλνπλ ηελ άδεηα ζηνλ αλαγλψζηε λα εθθξάζεη ηε ζέζε ηνπ, λα ζρνιηάζεη ή λα ζπκπιεξψζεη πξσηφηππν πιηθφ ζην δηθηπαθφ ηφπν ηνπ Μέζνπ. Ζ πξνζζήθε ηνπ πεξηερνκέλνπ κπνξεί λα γίλεηαη είηε απεπζείαο, ρσξίο δειαδή ηελ παξέκβαζε θάπνηνπ ζπληάθηε ή θάπνηαο αξκφδηαο ζπληαθηηθήο νκάδαο, είηε αθνχ πξνεγεζεί ε δηφξζσζε ηνπ πιηθνχ. Ζ δηάζηαζε απηή κεηνπζηψλεη ηελ ελαιιαγή ησλ ξφισλ κεηαμχ παξαγσγνχ θαη απνδέθηε. Πξφθεηηαη γηα κία ζχλζεηε έλλνηα ηεο δηαδξαζηηθφηεηαο θαζψο παξαδνζηαθνί ξφινη ηνπ θπξίαξρνπ κνληέινπ ηεο ελεκεξσηηθήο δηαδηθαζίαο, φπσο εθείλε ηνπ ππισξνχ (gatekeeper) θαη ηνπ δηακνξθσηή ηεο εκεξήζηαο δηάηαμεο (agenda-setter), κπαίλνπλ ζην πεξηζψξην θαη αλαδεηθλχεηαη ν ρξήζηεο σο ζρεδφλ ηζφηηκν κέινο ηεο επηθνηλσληαθήο δηαδηθαζίαο, πξνηείλνληαο ζέκαηα, ζρνιηάδνληαο γεγνλφηα, εθθξάδνληαο δηαθνξεηηθέο απφςεηο, αιιά θαη πξνζζέηνληαο πνηθίιν πιηθφ (θσηνγξαθίεο, βίληεν, ππεξζπλδέζεηο). Δχινγα ινηπφλ θξίλεηαη θαη σο κία ηδηαίηεξα επαίζζεηε δηάζηαζε ηεο δηαδξαζηηθφηεηαο ζηε δεκνζηνγξαθία, αιιά θαη ζρεηηθά δχζθνιε θαηά ηελ επίηεπμή ηεο, θαζψο ακθηζβεηεί κία απφ ηηο ζεκειηψδεο Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 80

81 αιήζεηεο ηεο δεκνζηνγξαθίαο, ην γεγνλφο δειαδή φηη ν επαγγεικαηίαο δεκνζηνγξάθνο σο απζεληία ζην ρψξν είλαη απηφο πνπ θαζνξίδεη ηη ζα δεη ην θνηλφ, ηη ζα αθνχζεη θαη ηη ζα δηαβάζεη. Γηάζηαζε VI: Παξαθνινύζεζε Υξήζεο: Ζ «παξαθνινχζεζε ρξήζεο» ζρεηίδεηαη κε ηελ χπαξμε ηερλνινγηθψλ κεραληζκψλ, νη νπνίνη πξψηνλ, θαζηζηνχλ δπλαηή ηελ παξαθνινχζεζε ηεο δηαδηθηπαθήο ζπκπεξηθνξάο ησλ ρξεζηψλ εληφο ηνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ ηνπ Μέζνπ πξνθεηκέλνπ λα απνθσδηθνπνηεζνχλ νη ζπλήζεηεο θαη νη πξνηηκήζεηο ηνπο. Γεχηεξνλ, επηηξέπνπλ ηελ θαηαγξαθή ηνπ πξνθίι ησλ αηφκσλ πνπ επηζθέπηνληαη ην δηθηπαθφ ηφπν, θαη ηξίηνλ απνηππψλνπλ ηηο ζηάζεηο ησλ ρξεζηψλ απέλαληη ζην πεξηερφκελν ηνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ κε ζηφρν ηελ αιιαγή θαη πξνζαξκνγή ηνπ πεξηερνκέλνπ ζηηο αλάγθεο θαη πξνηηκήζεηο ηνπο. Δπηπιένλ κέζσ ησλ κεραληζκψλ θαηαγξαθήο ησλ δεκνθηιέζηεξσλ θνκκαηηψλ (items), νη θαηάινγνη ησλ νπνίσλ είλαη δηαζέζηκνη πξνο φινπο ηνπο ρξήζηεο δίλεηαη βαξχηεηα ζην ξφιν ηνπ θνηλνχ, ην νπνίν κε ηε ζεηξά ηνπ ζπκβάιιεη ζηε δηακφξθσζε ηεο εκεξήζηαο αηδέληαο. Με άιια ιφγηα, νη πξνηηκήζεηο θαη νη ελεκεξσηηθέο αλάγθεο ησλ ρξεζηψλ ηίζεληαη ζηελ πξψηε γξακκή. Γηάζηαζε VII: Η Ακεζόηεηα ηνπ Πεξηερνκέλνπ: Γηεπθξηλίζηεθε λσξίηεξα φηη γηα ηελ αθξηβέζηεξε κέηξεζε θαη αλάιπζε ηεο δηαδξαζηηθφηεηαο ζηηο ειεθηξνληθέο ππεξεζίεο ησλ Μέζσλ θξίζεθε απαξαίηεηε ε πξνζζήθε δχν λέσλ δηαζηάζεσλ ηεο έλλνηαο. Ζ πξψηε (θαηά ζπλέπεηα έβδνκε) είλαη «ε ακεζφηεηα ηνπ πεξηερνκέλνπ». Ζ ηερλνινγηθή δπλαηφηεηα ηεο άκεζεο δεκνζίεπζεο εμειηζζφκελσλ γεγνλφησλ απνηειεί έλα βαζηθφ ραξαθηεξηζηηθφ δηαθνξνπνίεζεο ηεο ςεθηαθήο ελεκέξσζεο απφ εθείλε ησλ παξαδνζηαθψλ κέζσλ. ε πξψην επίπεδν, ε ηθαλνπνίεζε ησλ επηζπκηψλ θαη αλαγθψλ ησλ ρξεζηψλ απνηειεί κία κνξθή δηάδξαζεο κε ηελ έλλνηα ηνπ φηη νη αλάγθεο ηνπ θνηλνχ αιιειεπηδξνχλ κε ηε δηαδηθαζία παξαγσγήο ησλ πιεξνθνξηψλ. Σα επηθνηλσληαθά πεξηβάιινληα πνπ είλαη επαίζζεηα ζηηο ρξνληθέο απαηηήζεηο ησλ ρξεζηψλ, παξνπζηάδνπλ κεγαιχηεξν βαζκφ δηαδξαζηηθφηεηαο. ε δεχηεξν επίπεδν, ε χπαξμε ελφο ζπλερφκελνπ θχθινπ ελεκέξσζεο έρεη σο απνηέιεζκα ηελ αλάθιεζε ηνπ πιενλεθηήκαηνο ηνπ ρξφλνπ. Με άιια ιφγηα, ε επηθξάηεζε ηνπ 24σξνπ θχθινπ ελεκέξσζεο ζπλεπάγεηαη ηελ άκεζε δεκνζίεπζε εηδήζεσλ θαη πιεξνθνξηψλ. ηελ πξάμε ε εθαξκνγή ηέηνησλ θαλφλσλ ζεκαίλεη φηη «νη εηδήζεηο θεχγνπλ απφ ηα ρέξηα ησλ πνιηηηθψλ, ησλ επηθνηλσληνιφγσλ θαη ησλ Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 81

82 ππεχζπλσλ δεκνζίσλ ζρέζεσλ κε απνηέιεζκα λα εληζρχεηαη ε αξρή ηεο δηαθάλεηαο». Δίλαη γλσζηφ φηη έξεπλεο, νη νπνίεο κειεηνχλ ηηο παξακέηξνπο ηεο αμηνπηζηίαο ησλ εηδήζεσλ ζπγθαηαιέγνπλ ην ζηνηρείν ηνπ «currency», δειαδή ηεο θάιπςεο ηνπ επίθαηξνπ, ηνπ ηξέρνληνο ζπκβάληνο ζηηο βαζηθέο παξακέηξνπο. Γηάζηαζε VIIΙ: Πξνζαξκνγή ηνπ Πεξηερνκέλνπ ζηηο Αλάγθεο θαη Πξνηηκήζεηο ηνπ Υξήζηε (customization): Μία απφ ηηο δξακαηηθφηεξεο επηπηψζεηο ηνπ δηαδηθηχνπ ζηε δεκνζηνγξαθία είλαη ν επαλαπξνζδηνξηζκφο ηεο ζρέζεο δεκνζηνγξάθνπ-θνηλνχ κε ηέηνην ηξφπν, ψζηε νη ρξήζηεο λα ζπκκεηέρνπλ ζηε ζπληαθηηθή δηαδηθαζία επηηξέπνληαο ζηα άηνκα λα ειέγρνπλ ηνλ νξηζκφ ησλ εηδήζεσλ αληί λα εμαξηψληαη απνθιεηζηηθά απφ απηφ πνπ νη παξαγσγνί θαη νη ζπληάθηεο έρνπλ πξνζδηνξίζεη σο «εηδήζεηο». Ζ σξίκαλζε ηνπ δηαδηθηχνπ σο ελεκεξσηηθνχ κέζνπ ζπλεπάγεηαη νινέλα θαη πεξηζζφηεξν ηε δεκηνπξγία ελφο πξντφληνο, ην νπνίν ζα αληαπνθξίλεηαη ζηηο αηνκηθέο αλάγθεο θαη ηα ελδηαθέξνληα ηνπ ρξήζηε. Ζ πξαθηηθή απηή, κε ηελ νλνκαζία customization, αλαθέξεηαη ζηα ραξαθηεξηζηηθά θαη ηνπο κεραληζκνχο εθείλνπο πνπ επηηξέπνπλ ζην ρξήζηε λα δεκηνπξγήζεη ην αηνκηθφ ηνπ πξνθίι ψζηε λα εηδνπνηείηαη κέζσ εηδηθψλ ππεξεζηψλ γηα ηελ χπαξμε πιηθνχ πνπ ηνλ ελδηαθέξεη, λα ιακβάλεη ζε ζπζηεκαηηθή βάζε πιεξνθνξίεο αλαθνξηθά κε ζέκαηα πνπ άπηνληαη ησλ ελδηαθεξφλησλ ηνπ ή αθφκε θαη λα ηξνπνπνηεί ηε δηάηαμε (layout) ηεο δηεπηθάλεηαο (interface). Γηάζηαζε IX: Γπλαηόηεηα Κνηλωληθήο Γξάζεο (civic action): H έλαηε δηάζηαζε αληαπνθξίλεηαη ζε έλα ηδηαίηεξα ζχλζεην θαη πξνρσξεκέλν κνληέιν ελεκέξσζεο θαη πιεξνθφξεζεο θαηά ην νπνίν νη ρξήζηεο ησλ δηθηπαθψλ ηφπσλ ησλ ΜΜΔ έρνπλ ηε δπλαηφηεηα φρη κφλν λα ζπκκεηέρνπλ ελεξγά ζηελ επηθνηλσληαθή δηαδηθαζία, αιιά κπνξνχλ λα πεξάζνπλ θαη ζε έλα επφκελν επίπεδν, εθείλν ηεο πξάμεο. Ζ αξρή ηεο ζπγθεθξηκέλεο δηάζηαζεο απνξξέεη απφ ηε ινγηθή φηη φζν πην δηαδξαζηηθφο είλαη έλαο δηθηπαθφο ηφπνο, ηφζν πην ζχλζεηεο γίλνληαη νη κνξθέο ηεο δηάδξαζεο πνπ επηηεινχληαη κέζα απφ απηφλ. Με βαζηθή πξνυπφζεζε φηη ν δηθηπαθφο ηφπνο δίλεη φιεο ηηο απαξαίηεηεο πιεξνθνξίεο πξνθεηκέλνπ λα ελεκεξψζεη θαη λα αθππλίζεη ην ρξήζηε, ην επφκελν ζηάδην είλαη λα ηνπ παξέρεη εξγαιεία πνπ ηνπ επηηξέπνπλ λα δξάζεη πξνο κία ζπγθεθξηκέλε θαηεχζπλζε. Πξφθεηηαη γηα κία ηδηαίηεξα πεξίπινθε ιεηηνπξγία, θαη ζηε ζπγθεθξηκέλε ηππνινγία πεξηνξίδεηαη ζηε δπλαηφηεηα ηνπ ρξήζηε λα ςεθίζεη ή λα ππνγξάςεη ππέξ ελφο ζθνπνχ, λα δειψζεη εζεινληήο ή λα Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 82

83 πξνζθέξεη ρξήκαηα. Ζ απμαλφκελε «κεζνπνίεζε» ηεο θνηλσληθήο ζπκπεξηθνξάο ηνπ πνιίηε θαη νη ηερλνινγηθέο δπλαηφηεηεο αλαδεηθλχνπλ λέεο κνξθέο θνηλσληθήο ζπκπεξηθνξάο θαη ζπκκεηνρήο. Γηάζηαζε X: ρεδηαζκόο. H αηζζεηηθή ηνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ ζε ζπλδπαζκφ κε ηε δνκή, ηε ρσξνηαμηθή πξνβνιή ηνπ πεξηερνκέλνπ θαη ηε θηιηθή-πξνο-ην-ρξήζηε πινήγεζε ζπλδξάκνπλ ζηελ επίηεπμε ηνπ χςηζηνπ βαζκνχ δηαδξαζηηθφηεηαο, δειαδή λα ιεηηνπξγεί ν δηθηπαθφο ηφπνο ζην κέγηζην βαζκφ ησλ δπλεηηθψλ δπλαηνηήησλ ηνπ. Γελ αξθεί ε ελζσκάησζε εξγαιείσλ, αιιά απαηηείηαη ε ειθπζηηθή, εχθνιε θαη κε ινγηθή αθνινπζία παξάζεζε ηνπ πεξηερνκέλνπ. Κάζε δηάζηαζε ηεο δηαδξαζηηθφηεηαο κπνξεί λα πινπνηείηαη κέζσ δηαθφξσλ εξγαιείσλ θαη ππεξεζηψλ, ν αξηζκφο θαη ε δηαδξαζηηθή ιεηηνπξγία ησλ νπνίσλ πνηθίινπλ. Οη δηαξθείο θαηλνηνκίεο ζπρλά θαζηζηνχλ θάπνηα εξγαιεία πεξηηηά θαζψο αληηθαζίζηαληαη απφ λέα θαη πην ζχλζεηα. πρλά, ε ρξήζε θάπνησλ ζηνηρείσλ θαη εξγαιείσλ δελ πξναπαηηεί ηελ χπαξμε άιισλ, ελψ ζε άιιεο πεξηπηψζεηο ε νκαιή ιεηηνπξγία νξηζκέλσλ εξγαιείσλ θαη ππεξεζηψλ είλαη αιιειέλδεηε ππφζεζε. Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 83

84 Δηθόλα 10: Σν Μνληέιν ηεο Γηαδξαζηηθόηεηαο Τηνζέηεζε ηνπ κνληέινπ ηεο δηαδξαζηηθόηεηαο από ηα ΜΜΔ Καζψο θαηαγξάθεηαη κία ζαθήο κεηαθίλεζε ηνπ θνηλνχ ζην λέν κέζν, νη ηδηνθηήηεο ησλ ΜΜΔ αγσληνχλ γηα ηελ επηρεηξεκαηηθή βησζηκφηεηα ησλ εηαηξηψλ ηνπο. «Όισο παξαδόμσο, δηαθαίλεηαη κία νκνθσλία κεηαμύ ησλ εηδηθώλ, νη νπνίνη πξνβιέπνπλ όηη ην δηαδξαζηηθό κνληέιν πξνζθέξεη ηε κεγαιύηεξε ππόζρεζε γηα ηελ πξνζέιθπζε ηεο πιεηνςεθίαο ησλ θαηαλαισηώλ δηαδηθηπαθώλ εηδήζεσλ» (Schiff, 2003). Ζ πεπνίζεζε απηή ζπλάδεη κε ηελ πεξίθεκε ιχζε ηεο πνηφηεηαο (the quality solution 12 ). Πξφθεηηαη γηα κηα αληίιεςε, ε νπνία πεγάδεη απφ «ηελ ππόζεζε όηη ε θαιή δεκνζηνγξαθία θάλεη θαιέο δνπιεηέο» (Rosenstiel & Mitchell, 2004: 85). Ο θαχινο θχθινο ηεο 12 Η ιχζε ηεο πνηφηεηαο εθαξκφδεη ζε φια ηα ΜΜΔ. Ο Mark Gunther (1999) ππνζηεξίδεη φηη αλεμάξηεηα απφ ηηο αιιαγέο πνπ πθίζηαηαη ην ηειενπηηθφ πεδίν, ηα εηδεζενγξαθηθά πξνγξάκκαηα πςειήο πνηφηεηαο πάληα ζα ραίξνπλ πςειήο ηειεζέαζεο. «Μπνξεί λα αθνχγεηαη ζαλ επζεβήο πφζνο, αιιά ην απνδεηθλχεη ε ηζηνξία» (ζει. 31). Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 84

85 νηθνλνκηθήο πηψζεο, γεγνλφο πνπ ζεκαηνδνηεί ηελ πεξηθνπή ησλ εμφδσλ ιφγσ ρακειήο επηζθεςηκφηεηαο θαη δηαθεκηζηηθψλ πηέζεσλ, έρεη επηπηψζεηο ζηελ πνηφηεηα ηνπ πξντφληνο. εκαληηθφο φγθνο κειεηψλ απφ ηελ άιιε, δείρλνπλ φηη ε πηψζε ζηελ πνηφηεηα ηνπ πξντφληνο επεξεάδεη αξλεηηθά ηελ επηζθεςηκφηεηα ζε καθξνπξφζεζκε βάζε (Lacy & Martin, 2004; Rosenstiel & Mitchell, 2004), θαηάζηαζε ε νπνία πεξηγξάθεη απηφ πνπ ζπλέβε ζην ειιεληθφ δηαδηθηπαθφ ηνπίν. Οκάδα αθαδεκατθψλ ππφ ηελ θαζνδήγεζε ηεο Ester Thorson (2004) ζην Παλεπηζηήκην ηνπ Μηζνχξη, κειέηεζαλ εμνλπρηζηηθά ηε ζρεηηθή βηβιηνγξαθία, θαη θαηέιεμαλ φηη ε επηθξαηνχζα αθαδεκατθή βηβιηνγξαθία έρεη εδξαηψζεη ηζηνξηθά ηηο βξαρππξφζεζκεο θαη καθξνπξφζεζκεο επηπηψζεηο ηεο πνηνηηθήο ηξνρηάο. Δλ ζπληνκία ηα ζπκπεξάζκαηά ηνπο ήηαλ ηα αθφινπζα: α) Ζ επέλδπζε ζην πξνηφλ 13 επεξεάδεη ζεηηθά ηελ πνηφηεηά ηνπ έηζη φπσο ηελ νξίδνπλ νη δεκνζηνγξάθνη θαη ην θνηλφ, β) ην πνηνηηθφ πξντφλ έρεη ζνβαξέο πηζαλφηεηεο λα απμήζεη ηελ εκπνξηθή ηνπ απήρεζε. Ζ δπλακηθή απηήο ηεο ζρέζεο εμαξηάηαη απφ ην κέγεζνο ηεο επέλδπζεο, ην επίπεδν ηεο πξνεγεζείζαο επέλδπζεο θαη ηελ ηθαλφηεηα ησλ ηζπλφλησλ λα θαηαλνήζνπλ ηηο αλάγθεο θαη ηηο επηζπκίεο ησλ ρξεζηψλ. γ) Ζ αχμνπζα επηζθεςηκφηεηα θαη ε δηείζδπζε ζην θνηλφ επεξεάδνπλ ζεηηθά ηελ εηζξνή ησλ εζφδσλ. Βάδνληαο απηά ηα ζηνηρεία ζηε ζεηξά ε Thorson θαηέιεμε φηη ην ζεκαληηθφηεξν ζέκα ζηε δηνίθεζε ελφο ΜΜΔ είλαη λα επελδχζεη ηνπο δηαζέζηκνπο πφξνπο κε ζηφρν ηελ αχμεζε ηεο επηζθεςηκφηεηαο θαη ησλ εζφδσλ, θαη ν ελδεδεηγκέλνο ηξφπνο γηα λα ην θάλεη απηφ είλαη λα παξάγεη έλα πνηνηηθφ θαη πνηθηιφκνξθν πξντφλ ψζηε λα αληαπνθξίλεηαη ζηηο αλάγθεο θαη ηα ελδηαθέξνληα δηαθνξεηηθψλ αηφκσλ. 13 Η επέλδπζε ζηελ αίζνπζα ζχληαμεο δελ εγγπάηαη απφ κφλε ηεο έλα θαιχηεξν πξντφλ. Η θαιή δηαρείξηζε απνηειεί απαξαίηεηε πξνυπφζεζε, ελψ κηα θαθή δηεχζπλζε κπνξεί λα ραξακίζεη ηελ επέλδπζε, ή βεβαίσο ην Μέζν λα βξίζθεηαη ζε πνιχ θαθή ζέζε νπφηε ε αλάθακςε λα ζεσξείηαη απφ δχζθνιε έσο αδχλαηε. χκθσλα κε ην Poynter Institute, ε επέλδπζε ζε κηα εθεκεξίδα κπνξεί λα δηαθξηζεί ζηνπο επηκέξνπο ηνκείο: Πνηθηιία Δθπαίδεπζε Δπηρεηξεκαηηθφηεηα χλδεζε κε ηελ θνηλσλία Καιιηέξγεηα ηεο θνπιηνχξαο ησλ πξσηνβνπιηψλ θαη ησλ θαηλνηνκηψλ Έξεπλα θαη αλάπηπμε Γηαηήξεζε ηνπ πξνζσπηθνχ θαη ζηξαηνιφγεζε λέσλ αλζξψπσλ (Πεγή: Rosenstiel & Mitchell, 2004, ζει ). Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 85

86 Με βάζε ηελ ππφζεζε ηεο πνηφηεηαο, ν Witt (2006) πξνηείλεη έλα κνληέιν 14 βεκάησλ, ην νπνίν ζηεξίδεηαη ζηε ινγηθή ηεο αλνηρηήο πεγήο (open source content model) θαη ην νπνίν «εμππεξεηεί ηόζν ηνπο ρξήζηεο όζν θαη ηνπο νξγαληζκνύο κε θύξην ζηόρν ηελ παξαγσγή ελόο αλαδηαξζξσκέλνπ θαη βειηησκέλνπ εηδεζενγξαθηθνύ πξντόληνο» 14. Ο Witt ζεσξεί φηη νη ηδηνθηήηεο ΜΜΔ δελ έρνπλ άιιε ιχζε απφ ην λα πεηξακαηηζηνχλ κε ηε δηαδξαζηηθφηεηα. Σν βαζηθφ ζεκείν ηνπ κνληέινπ ηνπ αλαθέξεηαη ζην λα επηηξαπεί ζηε δεκνζηνγξαθία ηνπ πνιίηε λα εηζρσξήζεη ζην εηδεζενγξαθηθφ πεξηερφκελν. Ζ νπζία ηεο πξφηαζήο ηνπ έγθεηηαη ζηνλ επαλαπξνζδηνξηζκφ ηεο παξαδνζηαθήο, απφ ηελ θνξπθή-πξνο-ηα-θάησ, δεκνζηνγξαθηθήο ηεξαξρίαο θαη ζηε δεκηνπξγία ελφο πξντφληνο αλνηρηήο πεγήο κε βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ηελ απμεκέλε ζπκκεηνρή ηνπ ρξήζηε, ηε δηαθάλεηα θαη ηνλ πινπξαιηζκφ. Η ιύζε ηεο δηαδξαζηηθόηεηαο Παξαθξάδνληαο ηε «ιχζε ηεο πνηφηεηαο» πνπ αλαθέξζεθε παξαπάλσ, πξνηείλεηαη ε «ιχζε ηεο δηαδξαζηηθφηεηαο» σο ζηξαηεγηθή-νδεγφο γηα ηα δηαδηθηπαθά ΜΜΔ. χκθσλα κε ηελ αληίιεςε ηεο βηνκεραλίαο, αιιά θαη ησλ ζεσξεηηθψλ, ε δηαδξαζηηθφηεηα απνηειεί έλα ζεκείν-θιεηδί γηα ηελ νηθνλνκηθή βησζηκφηεηα ησλ εηδεζενγξαθηθψλ νξγαληζκψλ (Shaw, 2001; Hwang & McMillan, 2002; Liu & Shrum, 2002; Sundar et. al, 2003; Gustavsen & Tilley, 2003; Bucy, 2004). Σα πξντφληα ησλ δηαδηθηπαθψλ ΜΜΔ απνηεινχλ αληαιιάμηκα πξντφληα (commodities) θαη ζην πιαίζην ελφο άθξαηα αληαγσληζηηθνχ πεδίνπ αληηκεησπίδνπλ ηξεηο βαζηθέο πξνθιήζεηο: πξψηνλ, λα θάλνπλ ην ρξήζηε λα ηνπο επηζθεθζεί γηα πξψηε θνξά (reach), δεχηεξνλ, λα πείζνπλ ην ρξήζηε λα παξαηείλεη ην ρξφλν ηεο επίζθεςήο ηνπ (stickiness) ή θαη λα επαλέιζεη κέζα ζηελ ίδηα κέξα, θαη ηξίηνλ, λα αηρκαισηίζνπλ ην ελδηαθέξνλ θαη ηελ εκπηζηνζχλε ησλ ρξεζηψλ πξνθεηκέλνπ λα επηζθέπηνληαη ζπζηεκαηηθά ην ζπγθεθξηκέλν δηθηπαθφ ηφπν (frequency) (Dholakia et. al, 2000). Ζ θίλεζε ή αιιηψο ε επηηπρία ελφο ηζηφηνπνπ εμαξηάηαη απφ ηε κνλαδηθφηεηα θαη ηνλ πινχην ηνπ πεξηερνκέλνπ ηνπ, ηελ πηνζέηεζε ησλ ηδηαίηεξσλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηνπ ηζηνχ δηαδξαζηηθφηεηα, πνιπκεζηθφηεηα, ππεξζπλδεηηθφηεηα-, πνπ ηνπ πξνζάπηνπλ 14 ζειίδα: Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 86

87 επηπξφζζεηε αμία, ηελ νξγάλσζή ηνπ, ην λα είλαη θηιηθφο-πξνο-ην-ρξήζηε θαη νπηηθά ειθπζηηθφο (Sparks, 2002; Schiff, 2003). Δηθόλα 11: Η Λύζε ηεο Γηαδξαζηηθόηεηαο Με γεληθνχο φξνπο, νη κειεηεηέο ππνζηεξίδνπλ φηη νη ρξήζηεο πξνηηκνχλ ηνπο δηθηπαθνχο ηφπνπο πνπ πεξηέρνπλ πνιπκεζηθά θαη δηαδξαζηηθά ζηνηρεία (Sparks, 2002; Dimitrova et. al, 2005). Πην ζπγθεθξηκέλα, έξεπλεο θαηέιεμαλ φηη ε πηνζέηεζε πνηθίισλ δηαδξαζηηθψλ εξγαιείσλ θαη ππεξεζηψλ απφ ηηο ειεθηξνληθέο εθεκεξίδεο ζπκβάιιεη ζεηηθά ηφζν ζηε ζπρλφηεηα ησλ επηζθέςεσλ φζν θαη ζηελ επηκήθπλζε ηεο δηάξθεηάο ηνπο (Hargittai, 2004). ην ίδην ζπκπέξαζκα θαηέιεμε θαη ν Torsten Gerpott (2004) κεηά απφ εκπεηξηθή έξεπλα ζε ρξήζηεο γεξκαληθψλ δηαδηθηπαθψλ εθεκεξίδσλ. Δπηπιένλ, ηφζν ην κάξθεηηλγθ ηεο εηαηξίαο φζν θαη ηπρφλ πξνζπάζεηεο εμέιημεο ηνπ πξντφληνο κέζσ κεζφδσλ έξεπλαο θαη αλάπηπμεο (R & D) επσθεινχληαη απφ ην γεγνλφο φηη νη ζπρλνί θαη ζηαζεξνί επηζθέπηεο πνπ παξακέλνπλ ζην δηθηπαθφ ηφπν έλα ζνβαξφ ρξνληθφ δηάζηεκα απνηεινχλ πνιχηηκε πεγή γηα ηε ζπιινγή ζηνηρείσλ ησλ πειαηψλ θαη ηε δεκηνπξγία κίαο ρξήζηκεο βάζεο δεδνκέλσλ (Sparks, 2002). Σν πξνθαλέο ζπκπέξαζκα ησλ παξαπάλσ εξεπλψλ είλαη φηη νη ρξήζηεο δελ απνδεηνχλ κνλάρα ηνλ έιεγρν ζηελ πινήγεζε, αιιά επηζπκνχλ λα αθνπζηνχλ θαη λα ειέγμνπλ ηελ επηθνηλσληαθή δηαδηθαζία. Γηα παξαπάλσ απφ κηα δεθαεηία, νη πεξηζζφηεξνη άλζξσπνη είλαη ηδηαίηεξα ζθεπηηθνί γηα απηά πνπ δηαβάδνπλ ζηα ΜΜΔ. Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 87

88 «Οη άλζξσπνη ζέινπλ λα πξνζπεξάζνπλ απηά ηα θαλάιηα, ζέινπλ λα απμήζνπλ ην βαζκό εκπινθήο ηνπο ζηελ ελεκεξσηηθή εκπεηξία, ζέινπλ ακεζόηεξε επαθή κε ηελ πξαγκαηηθόηεηα θαη ηα όζα ζπκβαίλνπλ γύξσ ηνπο» (Barlow, 1996) 15. Αθαδεκατθνί θαη ζχκβνπινη ζπκθσλνχλ φηη ε δηαδξαζηηθφηεηα απνηειεί έλα ηδηαίηεξα ζεηηθφ ζηνηρείν δηφηη θαζηζηά ηελ πινήγεζε κία επράξηζηε θαη ηθαλνπνηεηηθή εκπεηξία γηα ηνπο ρξήζηεο θαη ζπλεπψο «όζε πεξηζζόηεξε ηόζν θαιύηεξα» (Liu & Shrum, ). χκθσλα κε έξεπλα ηεο McMillan (2000), ε χπαξμε δηαδξαζηηθψλ ζηνηρείσλ ζπκβάιιεη ζηε ζεηηθή ζηάζε ηνπ ρξήζηε απέλαληη ζην δηθηπαθφ ηφπν. Τπνζηεξίδεη, γηα παξάδεηγκα, φηη νη κεραλέο αλαδήηεζεο δίλνπλ ζην ρξήζηε ηελ αίζζεζε ειέγρνπ θαηά ηελ εκπεηξία ηεο επίζθεςεο. ε κεηαγελέζηεξε έξεπλα ησλ Hwang θαη McMillan (2002) βξέζεθε φηη νη ζεηηθέο αληηδξάζεηο απέλαληη ζην δηθηπαθφ ηφπν παξαθηλνχληαη, ηνπιάρηζηνλ κεξηθψο, απφ ηελ αίζζεζε πνπ εηζπξάηηεη ν ρξήζηεο φηη κπνξεί λα αιιειεπηδξάζεη (interact) κε ηνλ ηζηφηνπν, λα αζθήζεη θάπνηα κνξθή ειέγρνπ ζηελ επηθνηλσληαθή δηαδηθαζία. Δηδηθφηεξα, ε αίζζεζε ειέγρνπ βξέζεθε φηη έρεη ηελ ηζρπξφηεξε ζρέζε κε ηελ αλάπηπμε ζεηηθψλ ζηάζεσλ γηα ηνλ δηθηπαθφ ηφπν (Hwang & McMillan, 2002). Έξεπλα επί ηεο απνδνρήο ησλ δηαδηθηπαθψλ εηδήζεσλ έδεημε φηη φζν πεξηζζφηεξεο δηαδξαζηηθέο επηινγέο πξνζθέξεη έλαο ηζηφηνπνο ζηνπο ρξήζηεο ηνπ, ηφζν πεξηζζφηεξν εκπιεθφκελνη (involved) ληψζνπλ νη δεχηεξνη κε ηνλ ελ ιφγσ δηθηπαθφ ηφπν (Deuze, 2002). Πξνζζέηεη κάιηζηα φηη ε παξαπάλσ ζπλζήθε ηζρχεη αθφκε θη φηαλ νη ρξήζηεο δελ θάλνπλ ζπζηεκαηηθή θαη εθηελή ρξήζε ησλ δηαζέζηκσλ δηαδξαζηηθψλ δπλαηνηήησλ. Tα παξαπάλσ επξήκαηα ζπκβαδίδνπλ κε ηηο έξεπλεο ησλ Rafaeli θαη Sudweeks (1997), νη νπνίνη θαηαιήγνπλ φηη ε δηαδξαζηηθφηεηα ζπλδέεηαη κε απμεκέλε αίζζεζε αλάκημεο (involvement) θαη ηθαλνπνίεζεο (satisfaction) (ζει. 12), ελψ ζχκθσλα κε ηελ έξεπλα ησλ Sundar et. al (2003) ε χπαξμε απμεκέλεο δηαδξαζηηθφηεηαο ζε έλα δηθηπαθφ ηφπν πξνθαιεί αηζζήκαηα απμεκέλεο ηθαλνπνίεζεο θαη κεγαιχηεξεο αίζζεζεο δξάζεο. 15 O John Barlow ζε ζπλέληεπμή ηνπ ζηνλ J.D. Lasica, ζειίδα: whatisinteractivityandisitalwayssuchagoodthingimpl Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 88

89 Μειέηεο ζηα παξαδνζηαθά Μέζα εηζεγνχληαη φηη ηφζν ην πεξηερφκελν φζν θαη δνκηθά ζηνηρεία ηνπ κελχκαηνο κπνξνχλ λα επηβάιινπλ ηελ πξνζνρή ηνπ θνηλνχ, ηελ απμεκέλε αθχπληζε ηνπ ρξήζηε, ηε βειηίσζε ηεο κλήκεο θαη λα επεξεάζνπλ ηελ ππνθεηκεληθή αμηνιφγεζε ζεκάησλ. χκθσλα κε ηελ παξαπάλσ αλάιπζε, «νη ρξήζηεο ηνπ ηζηνύ ειθύνληαη από ηηο δηαδηθηπαθέο εηδήζεηο ιόγσ ηεο ελεκεξσηηθήο γνεηείαο θαη ηνπ βάζνπο ζπκκεηνρήο ηνπο» (Bucy, 2004:104). Ηδηαίηεξα ζε φηη αθνξά ζηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ηεο αλάθιεζεο πιεξνθνξηψλ βξέζεθε φηη ε δνκηθή δηαδξαζηηθφηεηα παίδεη θαζνξηζηηθφ ξφιν. Οη McMillan θαη Downes (2000) θάλνπλ ιφγν γηα ηα πιενλεθηήκαηα ησλ δηαδξαζηηθψλ κέζσλ αληιψληαο ηελ επηρεηξεκαηνινγία ηνπο απφ ηελ έξεπλα ησλ Ang θαη Cummings (1994), ζχκθσλα κε ηελ νπνία ε δηαδξαζηηθφηεηα εληείλεη ηελ αλαδήηεζε πιεξνθνξηψλ θαη ησλ Schaffer θαη Hannafin (1986), νη νπνίνη ππνζηεξίδνπλ φηη ε αλάθιεζε ησλ πιεξνθνξηψλ είλαη επηηπρέζηεξε φηαλ ε ελεκέξσζε πξαγκαηνπνηείηαη ζε δηαδξαζηηθφ πεξηβάιινλ. Δηδηθφηεξα ζε φηη αθνξά ζηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ηεο αλαδήηεζεο πιεξνθνξηψλ ζε κηα εθεκεξίδα, ηα ζπκπεξάζκαηα ηεο Li (2000) επηβεβαηψλνπλ ηελ ππφζεζε φηη νη αλαγλψζηεο εηδήζεσλ απνθηνχλ κεγαιχηεξν έιεγρν ζε έλα δηαδξαζηηθφ πεξηβάιινλ, ην νπνίν έρεη ελζσκαηψζεη ηα αλάινγα εξγαιείa. Οη Dholakia et. al. (2000) πξνηείλνπλ έλα ζρέδην, ην νπνίν νπζηαζηηθά ζπλνςίδεη ηα επξήκαηα άιισλ εξεπλεηψλ ζε κία γεληθφηεξε ηππνινγία, θαη ην νπνίν ππνζηεξίδνπλ φηη εμαζθαιίδεη ηελ εηαηξηθή πίζηε ησλ ρξεζηψλ. χκθσλα ινηπφλ κε ην ζρέδηφ ηνπο, νη δηαδξαζηηθέο επηινγέο ελφο δηθηπαθνχ ηφπνπ απμάλνπλ ην βαζκφ ηεο πξνζιακβαλφκελεο δηαδξαζηηθφηεηαο, ε νπνία κε ηε ζεηξά ηεο αλπςψλεη ην αίζζεκα ειέγρνπ πνπ απνθνκίδεη ν ρξήζηεο θαηά ηελ θαηαλάισζε ηνπ πεξηερνκέλνπ. Απηφ έρεη σο απνηέιεζκα ν ρξήζηεο λα αληιεί κηα ηζρπξή αίζζεζε ηθαλνπνίεζεο, γεγνλφο πνπ θαηά θαλφλα επηθέξεη επαλεηιεκκέλεο επηζθέςεηο ζηνλ ελ ιφγσ δηθηπαθφ ηφπν. Άιινη ζεσξεηηθνί επέθηεηλαλ ηα απνηειέζκαηα ηνπ κνληέινπ ησλ Dholakia et. al. (2000) γηα λα ζπκπεξηιάβνπλ επηπιένλ ζπκπεξηθνξηθέο ζπλέπεηεο ζηνπο ρξήζηεο, φπσο είλαη ε ππφδεημε ρξήζεο ηνπ ζε άιινπο αλζξψπνπο ή αθφκε θαη ε πξνδηάζεζε γηα ειεθηξνληθέο αγνξέο δηακέζνπ ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ (Hwang & McMillan, 2002). Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 89

90 Ζ εηαηξία ζπκβνχισλ ηνπ δηαδηθηχνπ Jupiter Research 17 ζπζηήλεη ζηνπο πειάηεο ηεο δχν βαζηθέο ζηξαηεγηθέο: πξψηνλ, ηελ ειεχζεξε πξφζβαζε ζην πεξηερφκελν ηνπ Μέζνπ, ζηνηρείν πνπ επλνεί ζεακαηηθά ηηο κφληκεο παξαπνκπέο. Γεχηεξνλ, ηελ ελζάξξπλζε ηεο ζπκκεηνρήο ησλ ρξεζηψλ. Έρνληαο ζην κπαιφ ηνπο ηε κε-γξακκηθή δνκή ηνπ ηζηνχ, αληί λα ππνζέηνπλ φηη ν ρξήζηεο ζα μεθηλήζεη ηελ αλάγλσζε απφ ηελ πξψηε ζειίδα, νη δηαρεηξηζηέο ηεο ηζηνζειίδαο ζα πξέπεη λα είλαη έηνηκνη γηα έλαλ αλαγλψζηε πνπ ζα κπεη απφ νπνηνδήπνηε ζεκείν ηνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ, θαζψο ηηο πεξηζζφηεξεο θνξέο ε έξεπλά ηνπ ζα έρεη αξρίζεη απφ ηε ζειίδα αλαδήηεζεο ηεο Google. Απηφ ζεκαίλεη φηη θάζε ζειίδα πξέπεη λα δηαζέηεη βνεζήκαηα πινήγεζεο, πνπ ζα θαζνδεγνχλ ηνλ αλαγλψζηε ζηελ αλαδήηεζή ηνπ θαη ζα ηνλ πξνζειθχνπλ ζην εζσηεξηθφ ησλ ηζηνζειίδσλ. «Οη δηαρεηξηζηέο πξέπεη ηώξα λα απνδνκνύλ ηηο ηζηνζειίδεο ηνπο, αληηκεησπίδνληαο ην θάζε ζέκα ζαλ ην πην ζεκαληηθό ηνπο πξντόλ», αλαθέξεη ε Jupiter Research. Σν επφκελν βήκα είλαη ε ελζάξξπλζε ηεο ζπκκεηνρήο ησλ ρξεζηψλ. Σν ηειεπηαίν, πξνηείλνπλ, κπνξεί λα μεθηλήζεη κε ηελ αμηνιφγεζε θάζε θνκκαηηνχ κε ςήθνπο αλαγλσζηψλ ή αθφκε θαη κε ζηήιε ζρνιίσλ θάησ απφ ην εθάζηνηε ζέκα. Πέξαλ ηεο γνεηείαο ηνπ ειέγρνπ θαη ησλ πνιιαπιψλ επηινγψλ πνπ παξέρνπλ ηα δηαδξαζηηθά εξγαιεία, ε πξφηαζε ησλ Dholakia et. al. (2000) θέξλεη ζην θσο θαη δχν άιιεο ζεκαληηθέο παξακέηξνπο: ηελ εηαηξηθή πίζηε θαη ην δήηεκα ηεο αμηνπηζηίαο. Παξάιιεια κε ην νηθνλνκηθφ φθεινο ησλ ΜΜΔ δηακέζνπ ηεο πξνζέιθπζεο ελφο κεγαιχηεξνπ αξηζκεηηθά θαη ζηαζεξνχ θνηλνχ, νη κηληηαθνί νξγαληζκνί κπνξνχλ λα απνθνκίζνπλ νθέιε θαη απφ ηε ζπκβνιή ηνπ δηαδξαζηηθνχ πεξηερνκέλνπ ζηελ επξχηεξε απνζηνιή ηεο δεκνζηνγξαθίαο, κέζσ ηξηψλ θπξίσο ηξφπσλ: α) ηεο βειηησκέλεο θάιπςεο, β) ηεο εμαζθάιηζεο εηαηξηθήο πίζηεο (brand loyalty) θαη γ) ηεο επίηεπμεο κεγαιχηεξεο αμηνπηζηίαο (Bucy, 2004). Μνληέιν πηνζέηεζεο ηεο δηαδξαζηηθόηεηαο από ηα ΜΜΔ Σα δηάθνξα ηερλνινγηθά εξγαιεία θαη ππεξεζίεο πνπ κπνξεί λα ελζσκαηψζεη έλαο δηθηπαθφο ηφπνο αληαλαθινχλ ηηο επηκέξνπο δηαβαζκίζεηο ηεο δηαδξαζηηθφηεηαο. Ο 17 Πεγή: (4 Μαίνπ, 2006) απφ άξζξν ηνπ Economist, επηκέιεηα: Φίιηππνο Υαηδφπνπινο. Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 90

91 Jens Jensen (1998) ιακβάλνληαο ππφςε ηελ πνηθηιία ησλ δηαζέζηκσλ ηερλνινγηθψλ ζηνηρείσλ, ηηο δηαξθείο ηερλνινγηθέο εμειίμεηο θαη ηελ αλάγθε αλάπηπμεο ελφο επέιηθηνπ κνληέινπ ραξαθηεξηζκνχ ησλ επηκέξνπο δηαβαζκίζεσλ ηεο δηαδξαζηηθφηεηαο, ππνζηεξίδεη φηη νη ζεκαληηθέο πηπρέο ηεο έλλνηαο κπνξνχλ λα ζπλνςηζηνχλ ζε ηέζζεξα επηθνηλσληαθά πξφηππα, θαζέλα εθ ησλ νπνίσλ εθθξάδεη κία πην ζχλζεηε θαη απαηηεηηθή έλλνηα ηεο δηαδξαζηηθφηεηαο: 1. δηαδξαζηηθόηεηα κεηάδνζεο (transmissional interactivity): αλαθέξεηαη ζην κέηξν κέηξεζεο ηεο δπλεηηθήο ηθαλφηεηαο ελφο κέζνπ λα επηηξέπεη ζην ρξήζηε λα επηιέμεη απφ κία ζπλερή ξνή πιεξνθνξηψλ ζην πιαίζην κίαο επηθνηλσληαθήο πξάμεο κνλήο θαηεχζπλζεο, φπνπ δελ ππάξρεη δίαπινο αλάδξαζεο, θαη θαηά ζπλέπεηα εμαιείθεηαη ε δπλαηφηεηα αηηεκάησλ απφ ηελ πιεπξά ηνπ ρξήζηε 2. ζπκβνπιεπηηθή δηαδξαζηηθόηεηα (consultational interactivity): αλαθέξεηαη ζην κέηξν κέηξεζεο ηεο δπλεηηθήο ηθαλφηεηαο ελφο κέζνπ λα επηηξέπεη ζην ρξήζηε, θαηφπηλ αηηήκαηνο, λα επηιέμεη απφ κία ζπιινγή πξνθαηαζθεπαζκέλσλ πιεξνθνξηψλ ζην πιαίζην ελφο ζπζηήκαηνο δηπιήο θαηεχζπλζεο φπνπ ππάξρεη δίαπινο αλάδξαζεο 3. δηαδξαζηηθόηεηα πνπ πινπνηεί ην δεηνύκελν ηεο ζπδήηεζεο (conversational interactivity): αλαθέξεηαη ζην κέηξν κέηξεζεο ηεο δπλεηηθήο ηθαλφηεηαο ελφο κέζνπ λα επηηξέπεη ζην ρξήζηε λα παξάγεη θαη λα ελζσκαηψλεη ζην ζχζηεκα κία ζεηξά πιεξνθνξηψλ ζην πιαίζην επηθνηλσληαθψλ πξάμεσλ δηπιήο θαηεχζπλζεο είηε ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν είηε ζε επίπεδν αξρείνπ 4. δηαδξαζηηθόηεηα πνπ ζηεξίδεηαη ζηελ θαηαρώξεζε δεδνκέλωλ (registrational interactivity): αλαθέξεηαη ζην κέηξν κέηξεζεο ηεο δπλεηηθήο ηθαλφηεηαο ελφο κέζνπ λα θαηαρσξεί πιεξνθνξίεο έηζη ψζηε λα πξνζαξκφδεηαη ή λα αληαπνθξίλεηαη ζε δεδνκέλεο αλάγθεο θαη δξάζεηο ηνπ ρξήζηε, είηε πξφθεηηαη γηα ζπγθεθξηκέλεο επηινγέο ηνπ ρξήζηε αλαθνξηθά κε ηελ επηθνηλσληαθή κέζνδν είηε πξφθεηηαη γηα ηελ ελζσκαησκέλε ηθαλφηεηα ηνπ ζπζηήκαηνο λα θαηαιαβαίλεη θαη απηφκαηα λα πξνζαξκφδεηαη ζηηο απαηηήζεηο ηνπ ρξήζηε αλαθνξηθά κε ηε κνξθή ή θαη ην πεξηερφκελν ηεο επηθνηλσλίαο (ζει. 201). Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 91

92 Ζ δνκηθή δηαδξαζηηθφηεηα επνκέλσο δελ απνηειεί κία ζηαζεξή θαη ζπγθεθξηκέλε έλλνηα θαζψο ελέρεη πνηθίιεο δηαβαζκίζεηο θαη επίπεδα αλάινγα κε ηνλ αξηζκφ ησλ δηαδξαζηηθψλ εξγαιείσλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη θαη ηε ιεηηνπξγία πνπ ην θαζέλα εμ απηψλ επηηειεί. Ζ ηνπνζέηεζε ηνπ Mark Deuze (2002), αληερεί αθξηβψο ηελ νπζία ηεο ηαμηλφκεζεο πνπ πξνηείλεη ν Jensen (1998), ν νπνίνο θάλεη ιφγν γηα επίπεδα δηαδξαζηηθφηεηαο, αιιά ν Deuze εθθηλεί απφ ακηγψο δεκνζηνγξαθηθά δεδνκέλα θαη δηαθξίλεη ηε δηαδξαζηηθφηεηα ζε: α) δηαδξαζηηθόηεηα πινήγεζεο (navigational interactivity), β) ιεηηνπξγηθή δηαδξαζηηθόηεηα (functional interactivity) θαη γ) πξνζαξκνζηηθή δηαδξαζηηθόηεηα (adaptive interactivity). ηελ πξψηε πεξίπησζε, ν ρξήζηεο κπνξεί λα θηλείηαη ζην πεξηερφκελν ηνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ κε έλα ζρεηηθά δνκεκέλν ηξφπν πνπ νξίδεηαη απφ ηνπο δεκηνπξγνχο ηνπ. ηε δεχηεξε πεξίπησζε, ν ρξήζηεο έρεη ηε δπλαηφηεηα, σο έλα βαζκφ, λα ζπκκεηέρεη ζηελ παξαγσγή πεξηερνκέλνπ ζπλεξγαδφκελνο είηε κε άιινπο ρξήζηεο είηε κε ηνπο δεκηνπξγνχο ηνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ. Δλδεηθηηθά παξαδείγκαηα είλαη νη απεπζείαο ζπλδέζεηο ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ (direct mailto-links), ηα θφξνπκ ζπδεηήζεσλ (discussion groups) θαη ηα blogs. ηελ ηειεπηαία πεξίπησζε θάζε δξάζε ηνπ ρξήζηε επεξεάδεη ην πεξηερφκελν ηνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ θαζψο ε ηζηνζειίδα είλαη πξνγξακκαηηζκέλε λα πξνζαξκφδεηαη ζηε δηαδηθηπαθή ζπκπεξηθνξά θαη ηηο ζπλήζεηεο ηνπ θάζε επηζθέπηε θαη λα ζπκάηαη ηηο πξνηηκήζεηο ηνπ. Γηα παξάδεηγκα, ε δπλαηφηεηα λα θνξηψζεη ν ρξήζηεο πιηθφ ηεο αξεζθείαο ηνπ, ε χπαξμε live chats θαη ε δπλαηφηεηα εμαηνκίθεπζεο ηνπ πεξηερνκέλνπ κέζσ έμππλνπ ζρεδηαζκνχ ηεο ηζηνζειίδαο, είλαη ζηνηρεία πνπ πινπνηνχλ ηελ πξνζαξκνζηηθή δηαδξαζηηθφηεηα. Δηθόλα 12: Μνληέιν Τηνζέηεζεο ηεο Γνκηθήο Γηαδξαζηηθόηεηαο από ηα ΜΜΔ Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 92

93 πκπεξαζκαηηθά, ε πηνζέηεζε ηνπ κνληέινπ ηεο δηαδξαζηηθφηεηαο ζπληζηά κία ζχλζεηε δηαδηθαζία, ε νπνία πξνυπνζέηεη ηελ αξκνληθή ζπλεξγαζία ηνπιάρηζηνλ απφ ηελ πιεπξά ηνπ Μέζνπ, ηεο δηνίθεζεο, ησλ δεκνζηνγξάθσλ θαη ηνπ ηερληθνχ πξνζσπηθνχ. Ζ ελζσκάησζε δηαδξαζηηθψλ εξγαιείσλ θαη ππεξεζηψλ απνηειεί κηα πξννδεπηηθή θαηάζηαζε, ε νπνία μεθηλά απφ απιέο κνξθέο δηάδξαζεο θαη πξνρσξά ζε πην ζχλζεηεο. Μειέηεο πεξίπησζεο ηελ ελφηεηα πνπ αθνινπζεί παξνπζηάδνληαη ελ ζπληνκία νη δηθηπαθνί ηφπνη ησλ Μέζσλ πνπ έρνπλ ιάβεη ηελ θαιχηεξε βαζκνινγία ζηνλ ηνκέα ησλ ελαιιαθηηθψλ θαλαιηψλ δεκνζίεπζεο θαη ηεο δηαδξαζηηθφηεηαο. Δθεκεξίδεο NEW YORK TIMES Ζ εθεκεξίδα ησλ NEW YORK TIMES απνηειεί κηα απφ ηηο γλσζηφηεξεο εθεκεξίδεο παγθνζκίσο. Ο δηθηπαθφο ηεο ηφπνο ζπκπεξηιήθζεθε ζηελ παξνχζα έξεπλα θπξίσο γηα λα θαηαζηεί δπλαηή κηα ζπγθξηηηθή κειέηε κεηαμχ ηνπ ειιεληθνχ θαη ηνπ δηεζλνχο κηληηαθνχ ηνπίνπ. Ζ δηθηπαθή ηεο έθδνζε ραξαθηεξίδεηαη απφ ζηνηρεία πξσηνπνξίαο, ηερλνινγηθήο θαηλνηνκίαο, δεκνζηνγξαθηθήο επάξθεηαο θαη εγθπξφηεηαο. Αξρηθά, λα αλαθεξζεί φηη ν δηθηπαθφο ηφπνο θαηαιακβάλεη ηελ πξψηε ζέζε αλάκεζα ζηηο εθεκεξίδεο, ζηνλ ηνκέα ησλ ελαιιαθηηθψλ θαλαιηψλ δεκνζίεπζεο, ζπγθεληξψλνληαο ζπλνιηθά νθηψ κνλάδεο. Δπηπιένλ, ζηελ ίδηα θαηεγνξία θαηέρεη ηε δεχηεξε ζέζε επί ηνπ ζπλφινπ ηνπ δείγκαηνο, πίζσ απφ ην Βξεηαληθφ BBC. Αμίδεη λα αλαθεξζεί φηη πξνζθέξεη ππεξεζίεο πνπ απνπζηάδνπλ απφ ην ζχλνιν ησλ ειιεληθψλ εθεκεξίδσλ, φπσο είλαη ην Tablet PC, ελψ πξνζθέξεη θαη ππεξεζίεο πνπ ζπλαληψληαη ζε ειάρηζηεο εθεκεξίδεο, φπσο είλαη ην PDA θαη ην WAP. ζνλ αθνξά ζηελ παξνρή εηδηθψλ θαηά-παξαγγειία ππεξεζηψλ, ε ειεθηξνληθή έθδνζε ησλ NEW YORK TIMES θαιχπηεη ην ζχλνιν ησλ ππφ κειέηε ραξαθηεξηζηηθψλ (SMS, , RSS, Αξρείν). Αμηνζεκείσην είλαη ην γεγνλφο φηη ην Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 93

94 αξρείν ηεο θαιχπηεη ζρεδφλ έλαλ αηψλα θαζψο ε ζπγθεθξηκέλε εθεκεξίδα έρεη ςεθηνπνηήζεη πιηθφ απφ ηνλ πξψην θαηξφ ηεο θπθινθνξίαο ηεο. Αθνινπζψληαο ηηο επηηαγέο ηεο επνρήο, ε εθεκεξίδα ζπλδέεηαη online κε δχν απφ ηνπο κεγαιχηεξνπο δηθηπαθνχο ηφπνπο θνηλσληθήο δηθηχσζεο, ην Facebook θαη ην MySpace. ηνλ ηνκέα ηεο δνκηθήο δηαδξαζηηθφηεηαο ε εθεκεξίδα θαηαιακβάλεη ηελ πξψηε ζέζε κεηαμχ φισλ ησλ εηδεζενγξαθηθψλ ΜΜΔ ζπγθεληξψλνληαο πςειή βαζκνινγία πνπ θηάλεη ηηο 142 κνλάδεο κε κέγηζηε ζεσξεηηθή βαζκνινγία ην 210. Σέινο, ν δηθηπαθφο ηφπνο ζπκπεξηιακβάλεηαη ζηηο πξψηεο ζέζεηο θαη ζηελ θαηεγνξία ηεο ζρεδίαζεο (layout), ελψ ζπγθεληξψλεη βεβαίσο ην maximum ησλ δηαζέζηκσλ κνλάδσλ θαη ζηνλ πινχην ηνπ πεξηερνκέλνπ. Δηθόλα 13: Ο δηθηπαθόο ηόπνο ηωλ N.Y. Times ΚΔΡΓΟ Ζ εκεξήζηα νηθνλνκηθή εθεκεξίδα Κέξδνο, θαηαιακβάλεη κία απφ ηηο πξψηεο ζέζεηο ζε φιεο ηηο θαηεγνξίεο κεηαμχ ησλ εθεκεξίδσλ, αιιά θαη γεληθφηεξα ζην ζχλνιν ησλ ελεκεξσηηθψλ θαη ςπραγσγηθψλ κέζσλ. Ο δηθηπαθφο ηεο ηφπνο παξνπζηάδεη έλα αξθεηά θαιφ επίπεδν θαη δηθαηνινγεκέλα ζπγθαηαιέγεηαη κεηαμχ ησλ θνξπθαίσλ. Πην ζπγθεθξηκέλα, παξέρεη έλα ζεκαληηθφ αξηζκφ ελαιιαθηηθψλ θαλαιηψλ δεκνζίεπζεο θαη κε βαζκνινγία έμη κνλάδσλθαηαιακβάλεη ηελ πξψηε ζέζε κεηαμχ Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 94

95 ησλ ειιεληθψλ εθεκεξίδσλ θαη ηε δεχηεξε ζπλνιηθά πίζσ απφ ηνπο NEW YORK TIMES. ην ζχλνιν ηνπ δείγκαηνο, ηζνβαζκεί ζην λνχκεξν 4 κε ηνπο αληίζηνηρνπο ηζηφηνπνπο ησλ GUARDIAN θαη ΔΡΣ παξέρνληαο ππεξεζίεο πνπ απνπζηάδνπλ απφ ηα πεξηζζφηεξα κέζα, φπσο είλαη ην WAP θαη ην PDA. Δπίζεο, ην ΚΔΡΓΟ βξίζθεηαη ζηελ θνξπθή ησλ απνηειεζκάησλ θαη ζηελ θαηεγνξία ησλ θαηά παξαγγειία ππεξεζηψλ. Ζ ειεθηξνληθή ηνπ έθδνζε πξνζθέξεη ην ζχλνιν ησλ ππεξεζηψλ, φπσο SMS, RSS θαη Newsletter, ελψ λα ζεκεησζεί φηη ε πξφζβαζε ζην αξρείν επηηξέπεηαη κφλν κε ζπλδξνκή. Άιιν έλα ραξαθηεξηζηηθφ ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ είλαη πσο απνπζηάδεη εληειψο ε ζχλδεζε ηνπ κε ηζηφηνπνπο θνηλσληθήο δηθηχσζεο, θάηη πνπ απελαληίαο ζπλαληνχκε ζε κεγάιν αξηζκφ ΜΜΔ ηνπ δείγκαηνο. ζνλ αθνξά ζηε δηαδξαζηηθφηεηα επί ηνπ ειιεληθνχ δείγκαηνο, ε δηθηπαθή έθδνζε ηεο εθεκεξίδαο θαηαιακβάλεη καδί κε ηνλ ΔΛΔΤΘΔΡΟ ΣΤΠΟ ηελ ηέηαξηε ζέζε ζηα εηδεζενγξαθηθά ΜΜΔ θαη ηελ 3ε ζηηο εθεκεξίδεο, ζπγθεληξψλνληαο ζπλνιηθά 73 κνλάδεο. Κιείλνληαο, λα αλαθεξζεί φηη ζηελ θαηεγνξία ηνπ ζρεδηαζκνχ, ε ειεθηξνληθή έθδνζε ηνπ ΚΔΡΓΟΤ κε κέγηζηε ζεσξεηηθή βαζκνινγία ην ηξία, βαζκνινγείηαη κε δχν κνλάδεο ζε ηνκείο, φπσο ε αηζζεηηθή, ε δνκή θαη ε πινήγεζε θαζψο επίζεο θαη ζηνλ πινχην ηνπ πεξηερνκέλνπ. Δηθόλα 14: Ο δηθηπαθόο ηόπνο ηεο εθεκεξίδαο ΚΔΡΓΟ Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 95

96 ΝΑΤΣΔΜΠΟΡΙΚΗ Πηζηή ζην πςειφ επίπεδν θαη ζηηο πξνδηαγξαθέο ησλ ειιεληθψλ εθεκεξίδσλ νηθνλνκηθνχ ηχπνπ, ε ΝΑΤΣΔΜΠΟΡΗΚΖ θαηέρεη κηα ζέζε αξθεηά πςειά ζηηο ιίζηεο ησλ απνηειεζκάησλ ηεο παξνχζαο έξεπλαο. ηα ελαιιαθηηθά θαλάιηα δεκνζίεπζεο, ε εθεκεξίδα πξνζθέξεη ππεξεζίεο φπσο είλαη ην WAP, ην PDF, ελψ είλαη ην κνλαδηθφ κέζν ηεο έξεπλαο απφ ην ειιεληθφ δείγκα πνπ πξνζθέξεη θαη ππεξεζίεο Podcast. Έρνληαο ζπγθεληξψζεη πέληε ζπλνιηθά κνλάδεο, θαηαιακβάλεη ηε δεχηεξε ζέζε ηφζν αλάκεζα ζηηο ειιεληθέο εθεκεξίδεο φζν θαη αλάκεζα ζηε ζπλνιηθή θαηάηαμε ησλ εγρψξησλ ΜΜΔ, ηζνβαζκψληαο κε άιιεο νηθνλνκηθέο εθεκεξίδεο φπσο είλαη νη ΔΞΠΡΔ, ΗΟΣΗΜΗΑ θαη θαλάιηα φπσο ην MTV θαη ΚΑΗ. Δπίζεο, ε εθεκεξίδα δηαζέηεη δεζκνχο κε ηζηφηνπνπο θνηλσληθήο δηθηχσζεο φπσο είλαη ην YouTube θαη ην Twitter. Μηα απφ ηηο πην ελδηαθέξνπζεο ππεξεζίεο θαηά παξαγγειία πνπ παξέρεη ν δηθηπαθφο ηφπνο ηεο εθεκεξίδαο, είλαη ε δπλαηφηεηα πξφζβαζεο ζην αξρείν ησλ εθδφζεσλ ηεο. Ζ αλαδήηεζε ζην αξρείν επηηξέπεηαη κφλν κε ζπλδξνκή, φπσο θαη ε πξφζβαζε ζε άιινπ ηχπνπ πιεξνθνξίεο νηθνλνκηθήο θχζεο (δηαθεξχμεηο, ηζνινγηζκνί θιπ). Δπίζεο, πξνζθέξνληαη RSS αιιά θαη ελεκέξσζε κε Newsletter θαη SMS. ζνλ αθνξά ζηε δηαδξαζηηθφηεηα, ε δηθηπαθή έθδνζε ηεο ΝΑΤΣΔΜΠΟΡΗΚΖ θαηαιακβάλεη ηελ πξψηε ζέζε ζηα εηδεζενγξαθηθά ΜΜΔ κε 99 βαζκνχο. Ζ βαζκνινγία ηεο ελ ιφγσ εθεκεξίδαο πνπ εγείηαη ηνπ ειιεληθνχ δείγκαηνο αγγίδεη ην 50 ζρεδφλ ηνηο εθαηφ ηεο κέγηζηεο ζεσξεηηθήο απφδνζεο. Γεληθά, ν νηθνλνκηθφο ηχπνο ζην ζχλνιν ηνπ ηείλεη λα αθνινπζεί ην δηαδξαζηηθφ κνληέιν ζε κεγαιχηεξν βαζκφ απφ ηα άιια ΜΜΔ. Σέινο, ζηνπο βαζηθνχο ηνκείο ηεο ζρεδίαζεο, ην naftemporiki.gr ζπγθεληξψλεη ην maximum ζηελ πινήγεζε, ελψ ηθαλνπνηεηηθφ βαζκφ ζπγθεληξψλεη θαη ζε θξηηήξηα φπσο ε αηζζεηηθή, ε δνκή θαη ν πινχηνο πεξηερνκέλνπ. Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 96

97 Δηθόλα 15: Ο δηθηπαθόο ηόπνο ηεο Ναπηεκπνξηθήο ΣΑ ΝΔΑ Ο δηθηπαθφο ηφπνο ηεο εθεκεξίδαο ΣΑ ΝΔΑ εκθαλίδεη αξθεηά θαιφ επίπεδν θαη πνιχ πινχζην πεξηερφκελν. Δχινγα επνκέλσο, θαηαιακβάλεη θαη απηφο πςειέο ζέζεηο ζηηο ιίζηεο ησλ απνηειεζκάησλ. ηελ θαηεγνξία ησλ ελαιιαθηηθψλ θαλαιηψλ δεκνζίεπζεο ν ζπγθεθξηκέλνο δηθηπαθφο ηφπνο κε πέληε βαζκνχο θαηαιακβάλεη ηελ 3ε ζέζε ζηηο εγρψξηεο εθεκεξίδεο πίζσ απφ απηέο ηνπ νηθνλνκηθνχ ηχπνπ, αιιά θαη ηελ 3ε ζέζε ζπλνιηθά καδί κε ην MAD TV, πνπ ζπγθεληξψλεη θη απηφ ηνπο ίδηνπο βαζκνχο. ΣΑ ΝΔΑ δηαηεξνχλ ηελ πξψηε ζέζε κεηαμχ ησλ πνιηηηθψλ εθεκεξίδσλ (πξσηλέο απνγεπκαηηλέο), ζπγθξηλφκελα φκσο κε ηηο θνξπθαίεο μέλεο εθεκεξίδεο ηνπ δείγκαηνο, ππνιείπεηαη ζεκαληηθά. Δπηπιένλ, ε εθεκεξίδα πξνζθέξεη ζχγρξνλεο ππεξεζίεο φπσο είλαη ηα Blogs, ζηα νπνία νη δεκνζηνγξάθνη ζρνιηάδνπλ ηελ επηθαηξφηεηα ή ζπδεηνχλ κε ηνπο αλαγλψζηεο δεκηνπξγψληαο κηα άκεζε αλάδξαζε κεηαμχ ηνπο, αιιά θαη ην PDF πνπ απνηειεί θαη ην πην ζπρλά πξνζθεξφκελν ελαιιαθηηθφ θαλάιη γηα ηηο εθεκεξίδεο ζε πνζνζηφ 54%. Απφ ηελ άιιε, απνπζηάδνπλ ην Tablet PC θαη ην Internet TV, ππεξεζίεο πνπ δελ πξνζθέξνληαη απφ θακία ειιεληθή εθεκεξίδα. Ζ ειεθηξνληθή έθδνζε ησλ ΝΔΧΝ ζπλδέεηαη δηαδηθηπαθά κε ην Facebook θαη ην Youtube, ελψ ζηηο εηδηθέο ππεξεζίεο θαηφπηλ παξαγγειίαο ην Μέζν θαιχπηεη ην ζχλνιν ηνπο, παξέρνληαο κάιηζηα δσξεάλ ηελ Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 97

98 ππεξεζία αξρείνπ ζηνπο επηζθέπηεο ηεο. ζνλ αθνξά ζηε δηαδξαζηηθφηεηα ηνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ, ΣΑ ΝΔΑ ζπγθεληξψλνπλ 80 βαζκνχο, θαηαιακβάλνληαο έηζη ηε 2ε ζέζε ηνπ εγρψξηνπ δείγκαηνο ζηα εηδεζενγξαθηθά ΜΜΔ πίζσ απφ ηελ πξψηε ΝΑΤΣΔΜΠΟΡΗΚΖ. Παξακέλνπλ φκσο ρακειά ζε ζρέζε κε ηε κέγηζηε ζεσξεηηθή βαζκνινγία. ηελ θαηάηαμε ησλ εθεκεξίδσλ βάζεη ηνπ ζπλφινπ ηεο βαζκνινγίαο ηνπο, ζηε δηάζηαζε Layout, ΣΑ ΝΔΑ δηαηεξνχλ έλα ζχλνιν επηά βαζκψλ απνθνκίδνληαο ηξεηο βαζκνχο ζηελ αηζζεηηθή θαη απφ δχν ζηνπο ηνκείο ηεο δνκήο θαη ηεο πινήγεζεο. Δηθόλα 16: Ο δηθηπαθόο ηόπνο ηεο εθεκεξίδαο ΣΑ ΝΔΑ Σειενπηηθνί ζηαζκνί ΔΡΣ Ζ κειέηε ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ πεξηιακβάλεη ην ζχλνιν ησλ κέζσλ ηεο θξαηηθήο ξαδηνηειεφξαζεο θαζψο νη δεκφζηνη ηειενπηηθνί θαη ξαδηνθσληθνί ζηαζκνί «κνηξάδνληαη» ηνλ ίδην δηθηπαθφ ηφπν. Δπνκέλσο, ην ert.gr πεξηιακβάλεη ηειενπηηθά θαλάιηα φπσο είλαη ε ET1, ε ΝΔΣ θαη ΔΣ3 αιιά θαη ηνπο ξαδηνθσληθνχο ζηαζκνχο KOSMOS 93.6, NET 105.8, ΔΡΑ Γεχηεξν θαη Πξψην Πξφγξακκα. ηελ θαηάηαμε ησλ ηειενπηηθψλ ζηαζκψλ αλάινγα κε ηνλ αξηζκφ ησλ ελαιιαθηηθψλ Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 98

99 θαλαιηψλ πνπ πξνζθέξνπλ, ην θξαηηθφ Μέζν θεξδίδεη ηελ πξψηε ζέζε κεηαμχ ησλ ειιεληθψλ ηειενπηηθψλ ζηαζκψλ (κε έμη βαζκνχο) θαη απέρεη κφιηο θαηά ηέζζεξα θαλάιηα απφ ηνλ πξψην μέλν ζηαζκφ αλαθνξάο (BBC). ην ζχλνιν ηνπ εγρψξηνπ δείγκαηνο παξακέλεη ζηελ 1ε ζέζε ηζνβαζκψληαο κε ηελ εθεκεξίδα ΚΔΡΓΟ. Μεηαμχ ησλ ππεξεζηψλ απηψλ ζπγθαηαιέγνληαη νη PDF, Internet TV, WAP, PDA αιιά θαη ην Web-radio πνπ απνηειεί θαη ην πην ζπρλά πξνζθεξφκελν ελαιιαθηηθφ θαλάιη γηα ηνπο ηειενπηηθνχο ζηαζκνχο ζε πνζνζηφ 29%. Σν πινχζην πεξηερφκελν ηνπ θαλεξψλνπλ θαη νη δηάθνξεο εηδηθέο ππεξεζίεο πνπ πξνζθέξεη φπσο είλαη ην Newsletter, ην Υξεκαηηζηήξην θαη ην RSS feeds, ελψ δίλεη ηε δπλαηφηεηα ζηνπο επηζθέπηεο ηνπ λα έρνπλ ειεχζεξε πξφζβαζε ζην δηαρξνληθφ αξρείν ηεο ΔΡΣ πνπ απνηειεί κηα ζχγρξνλε ειεθηξνληθή νπηηθναθνπζηηθή βηβιηνζήθε. Αμίδεη λα ζεκεησζεί πσο ν δηθηπαθφο ηφπνο ηεο ΔΡΣ ζπλδέεηαη κε δεκνθηιείο ππεξεζίεο θνηλσληθήο δηθηχσζεο φπσο είλαη ην Facebook, ην MySpace θαη ην Twitter, ελψ πξνζθέξεη θαη δπλαηφηεηεο γηα online ζπλνκηιίεο (chat) θαη δηάθνξα fora επηθνηλσλίαο. ζνλ αθνξά ζηε δηαδξαζηηθφηεηα θαη ζπγθεθξηκέλα ζηε ζπλνιηθή βαζκνινγία, ν θξαηηθφο θνξέαο θαηαιακβάλεη ηελ 10ε ζέζε ησλ ειιεληθψλ εηδεζενγξαθηθψλ ΜΜΔ κε 55 κνλάδεο, ελψ ζην ζχλνιν ησλ ηειενπηηθψλ ζηαζκψλ ζπλνιηθά βξίζθεηαη ηξίηνο πίζσ απφ ηνπο ΚΑΗ θαη ANTENNA TV. Μηιψληαο γηα ηελ ίδηα θαηεγνξία, ε ΔΡΣ ζπγθεληξψλεη ην 25 πεξίπνπ ηνηο εθαηφ ηεο κέγηζηεο ζεσξεηηθήο βαζκνινγίαο, ελψ θαίλεηαη λα απέρεη ζεκαληηθά απφ ηνπο αληίζηνηρνπο ηζηφηνπνπο θνξπθαίσλ ειιεληθψλ εθεκεξίδσλ. Σέινο, ζηε ζρεδίαζε ν δηθηπαθφο ηφπνο ηεο ΔΡΣ βξίζθεηαη ζηελ 5ε ζέζε ζπλνιηθά αλάκεζα ζηνπο ηειενπηηθνχο ζηαζκνχο θαη ζηελ 3ε κεηαμχ ησλ ειιεληθψλ ΜΜΔ ζπγθεληξψλνληαο κέηξηεο επηδφζεηο ζηνπο ηνκείο ηεο αηζζεηηθήο, ηεο δνκήο θαη ηεο πινήγεζεο. Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 99

100 Δηθόλα 17: Ο δηθηπαθόο ηόπνο ηεο ΔΡΣ ΚΑΙ Αλάκεζα ζηνπο θνξπθαίνπο δηθηπαθνχο ηφπνπο αλαθνξηθά κε ηηο επηδφζεηο ηνπο ζηελ παξνχζα έξεπλα, ζπγθαηαιέγεηαη ν Skai.gr. Ο ελ ιφγσ δηθηπαθφο ηφπνο μερσξίδεη γηα ην αξθεηά πινχζην πεξηερφκελφ ηνπ, αιιά θαη γηα ην πςειφ επίπεδν ησλ δπλαηνηήησλ πνπ πξνζθέξεη απφ ηερλνινγηθή θπξίσο ζθνπηά. Να ζεκεησζεί φηη ζην ππφ κειέηε κέζν ζπκπεξηιακβάλνληαη ηφζν ν ηειενπηηθφο φζν θαη ν ξαδηνθσληθφο ζηαζκφο 100,3. Ο ΚΑΗ ζπγθεληξψλεη πέληε βαζκνχο ζηελ θαηάηαμε ησλ ηειενπηηθψλ ζηαζκψλ φζνλ αθνξά ηα ελαιιαθηηθά θαλάιηα δεκνζίεπζεο βξηζθφκελνο καδί κε ην MTV ζηελ 2ε ζέζε ζηνλ ειιαδηθφ ρψξν πίζσ απφ ηελ θξαηηθή ξαδηνηειεφξαζε. Πξνζθέξνληαο ππεξεζίεο φπσο ην PDF, Web-radio αιιά θαη Internet TV πνπ δελ ζπλαληψληαη ζε κεγάιν αξηζκφ κέζσλ, δηαηεξεί δηθαηνινγεκέλα κηα πςειή ζέζε ζηηο ιίζηεο ησλ απνηειεζκάησλ. Αμίδεη λα ζεκεησζεί, πεξλψληαο ζηελ παξνρή εηδηθψλ ππεξεζηψλ, φηη εθηφο απφ ηε δπλαηφηεηα γηα Newsletter θαη RSS, ν ηειενπηηθφο ζηαζκφο ΚΑΗ δίλεη πξφζβαζε κε ηελ εηδηθή ππεξεζία (TV on demand) ζε κηα ζεηξά απφ εθπνκπέο ηνπ πξνγξάκκαηφο ηνπ. Ζ πξφζβαζε γίλεηαη κε νξγαλσκέλν ηξφπν θαη ν ρξήζηεο κπνξεί λα έρεη πξφζβαζε ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο ζε πιηθφ πνπ κεηαδφζεθε έσο θαη δχν ρξφληα πξηλ. Βέβαηα, πξέπεη λα αλαθεξζεί φηη θαη ζε απηή ηελ πεξίπησζε νη εθπνκπέο πνπ κεηαδίδνληαη on demand είλαη παξαγσγήο ηνπ ίδηνπ ηνπ ζηαζκνχ. Σελ ίδηα ινγηθή αθνινπζεί θαη ν ξαδηνθσληθφο ζηαζκφο ΚΑΗ 100,3. Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 100

101 Δηθόλα 18: Ο δηθηπαθόο ηόπνο ηνπ ΚΑΙ Αθφκε ζα πξέπεη λα αλαθεξζεί φηη ν ζπγθεθξηκέλνο δηθηπαθφο ηφπνο έρεη αλαπηπγκέλα ηα πνζνζηά θνηλσληθήο δηθηχσζεο θαζψο ζπλδέεηαη κε αξθεηέο αληίζηνηρεο ππεξεζίεο θαη ζειίδεο φπσο είλαη ην Facebook, ην MySpace θαη ην Twitter. Αξθεηά πςειά, ζηελ 3ε ζέζε (θαη 1ε ζηα ηειενπηηθά θαλάιηα) βξίζθεηαη θαη ζηε ζπλνιηθή βαζκνινγία ησλ εηδεζενγξαθηθψλ ΜΜΔ φζνλ αθνξά ζηε δηαδξαζηηθφηεηα ηνπ Μέζνπ κε κηα επίδνζε ηδηαίηεξα αλεβαζκέλε γηα ηα ειιεληθά δεδνκέλα. ηελ θαηεγνξία απηή ζπγθεληξψλεη 74 βαζκνχο, αξηζκφο πνπ μεπεξλά ην 30% ηεο κέγηζηεο βαζκνινγίαο. Πνιχ ζπλνπηηθά λα ζεκεησζεί πσο πςειή επίδνζε εκθαλίδεη θαη ζηνλ ηνκέα ηεο ζρεδίαζεο, θαηαθηψληαο ηελ πξψηε ζέζε κεηαμχ ησλ ειιεληθψλ ηειενπηηθψλ θαλαιηψλ. MTV Greece Έλαο δηθηπαθφο ηφπνο πνπ μερσξίδεη κεηαμχ ησλ ελλέα ηειενπηηθψλ ζηαζκψλ ζηελ θαηεγνξία ησλ ςπραγσγηθψλ κέζσλ είλαη ην mtv-greece.com. Ο κνπζηθφο ηειενπηηθφο ζηαζκφο πεξηθεξεηαθήο εκβέιεηαο αλ θαη δελ κεηξάεη κεγάιν δηάζηεκα παξνπζίαο ζην δηαδίθηπν, απνιακβάλεη πςειέο ζέζεηο ζηηο ιίζηεο ησλ απνηειεζκάησλ. Πην ζπγθεθξηκέλα, ζηα ελαιιαθηηθά θαλάιηα δεκνζίεπζεο Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 101

102 ζπγθεληξψλνληαο πέληε βαζκνχο, ην κνπζηθφ Μέζν ηζνβαζκεί κε ηελ ηειεφξαζε ηνπ ΚΑΗ ζηε δεχηεξε ζέζε πίζσ απφ ηελ θξαηηθή Ραδηνηειεφξαζε θαη εθεκεξίδεο ηνπ νηθνλνκηθνχ ηχπνπ. Πξνζθέξεη ππεξεζίεο φπσο είλαη ε Internet TV αιιά θαη ην Web-radio, πνπ απνηειεί θαη ην πην ζπρλά πξνζθεξφκελν ελαιιαθηηθφ θαλάιη γηα ηνπο ηειενπηηθνχο ζηαζκνχο. Απφ ηελ άιιε, απνπζηάδνπλ ππεξεζίεο φπσο είλαη ην WAP, PDA αιιά θαη ην Tablet PC πνπ ζεκεηψλεηαη φηη δελ πξνζθέξεηαη απφ θαλέλα ηειενπηηθφ ζηαζκφ. Ο κνπζηθφο ζηαζκφο ζπγθαηαιέγεηαη αλάκεζα ζην 25% ηνπ δείγκαηνο απφ ηνπο ειιεληθνχο ηειενπηηθνχο ζηαζκνχο, πνπ παξέρεη κέζα απφ ην δηθηπαθφ ηνπ ηφπν έλα ζεκαληηθφ αξηζκφ βίληεν πνπ πξνέξρεηαη απφ ην πξφγξακκά ηνπ. Αθνινπζψληαο ην παξάδεηγκα κεγάισλ μέλσλ ζηαζκψλ, φπσο ν βξεηαληθφο θνινζζφο BBC, ην MTV πξνζθέξεη ππεξεζίεο φπσο είλαη ην SMS, RSS θαη Newsletter κε ζθνπφ ηελ θαιχηεξε ελεκέξσζε ηνπ θνηλνχ ηνπ. Αμίδεη λα ζεκεησζεί, πσο ν ζηαζκφο πεξηιακβάλεη blogs, φπνπ ζπληειεζηέο ηνπ θαλαιηνχ εθθξάδνπλ ηηο απφςεηο ηνπο θαη επηθνηλσλνχλ κε επηζθέπηεο ηεο ζειίδαο. Αθφκε, ζπλδέεηαη κε ηε δεκνθηιέζηεξε εθαξκνγή θνηλσληθήο δηθηχσζεο, ην Facebook, ελψ πεξηιακβάλεη ζηηο ζειίδεο ηνπ θαη πιηθφ απφ ην YouTube. Με πςειά επίπεδα δηαδξαζηηθφηεηαο θαη πινχζην πεξηερφκελν, ν δηθηπαθφο ηφπνο ηνπ MTV Hellas ζπγθεληξψλεη 67 κνλάδεο ζηα ςπραγσγηθά ΜΜΔ θαη βξίζθεηαη ζηελ 2ε ζέζε ηνπ ειιεληθνχ δείγκαηνο κε αξθεηά ζεκαληηθή δηαθνξά ζα ιέγακε φκσο, απφ ην πξσηνπφξν Mad TV. Σέινο, ζηελ θαηεγνξία ηνπ layout θαη ζε ηνκείο φπσο ε αηζζεηηθή, ε πινήγεζε θαη ε δνκή, λα ζεκεησζεί φηη ν ελ ιφγσ δηθηπαθφο ηφπνο ζπγθέληξσζε ελλέα κνλάδεο, δειαδή ην κέγηζην ηεο βαζκνινγηθήο θιίκαθαο. Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 102

103 Δηθόλα 19: Ο δηθηπαθόο ηόπνο ηνπ ειιεληθνύ MTV BBC Απφ ηε ιίζηα ησλ θνξπθαίσλ δηθηπαθψλ ηφπσλ δελ ζα κπνξνχζε λα απνπζηάδεη θαη ν δηθηπαθφο ηφπνπο ηνπ BBC. Σν BBC, έλα απφ ηα κεγαιχηεξα δίθηπα κεηαδφζεσλ ηνπ θφζκνπ, ζπκπεξηιήθζεθε ζην δείγκα σο κέζν αλαθνξάο πξνθεηκέλνπ λα θαηαζηεί δπλαηή κηα ζπγθξηηηθή κειέηε κεηαμχ ηνπ ειιεληθνχ θαη ηνπ δηεζλνχο κηληηαθνχ ηνπίνπ. Σν BBC, Μέζν κε πςειφ δηεζλέο θχξνο, μερσξίδεη γηα ηελ πξσηνπνξία, ηελ πιεζψξα αιιά θαη ηελ πνηφηεηα ησλ ππεξεζηψλ θαη εξγαιείσλ πνπ πξνζθέξεη κέζα απφ ηηο δηάθνξεο ζειίδεο ηνπ. Να ζεκεησζεί φηη ν δηθηπαθφο ηφπνο πνπ κειεηήζεθε απνηειεί ηελ ςεθηαθή έθδνζε ηνπ BBC γηα ην ζχλνιν ησλ ηειενπηηθψλ θαη ξαδηνθσληθψλ πξνγξακκάησλ ηνπ. Ζ Βξεηαληθή εηαηξεία κεηαδφζεσλ δηαηεξεί ηελ πξψηε ζέζε θαηάηαμεο ζπλνιηθά κε 10 κνλάδεο ζηελ θαηεγνξία ησλ ελαιιαθηηθψλ θαλαιηψλ δεκνζίεπζεο, δχν βαζκνχο πάλσ αθφκε θαη απφ ηνπο ππφινηπνπο μέλνπο ζηαζκνχο αλαθνξάο φπσο νη CNN, KIIS fm θαη Ν.Τ.Times. Πξνζθέξεη κηα πιεηάδα ππεξεζηψλ πνπ νξηζκέλεο απνπζηάδνπλ απφ ηελ πιεηνςεθία ησλ ειιεληθψλ κέζσλ, φπσο ην WAP, PDA θαη άιιεο πνπ απνπζηάδνπλ εληειψο, φπσο ην Tablet Pc. Δπηπιένλ, ην BBC πξνζθέξεη ππεξεζίεο θαηά παξαγγειία φπσο SMS, RSS, Newsletter, θαζψο επίζεο θαη εθηελή ππεξεζία Catch-up TV γηα ηελ παξνρή ηκεκάησλ ηνπ ηειενπηηθνχ ηνπ πξνγξάκκαηνο κε video ρσξηζκέλα ζε ζεκαηηθέο Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 103

104 πεξηνρέο. Τςεινχο αξηζκνχο ζπγθεληξψλεη θαη ζηελ θαηεγνξία ηεο δηαδξαζηηθφηεηαο θαηαιακβάλνληαο ηελ 3ε ζέζε κε 127 βαζκνχο ζπλνιηθά, αξθεηά πάλσ απφ ην 50% ηεο κέγηζηεο ζεσξεηηθήο βαζκνινγίαο θαη βξηζθφκελν πίζσ απφ άιια μέλα θνξπθαία ΜΜΔ, φπσο νη εθεκεξίδεο GUARDIAN θαη νη NEW YORK TIMES. Σέινο, ν δηθηπαθφο ηφπνο ηνπ BBC ραξαθηεξίδεηαη απφ πςειά πνζνζηά φζνλ αθνξά ηνκείο, φπσο ε δνκή, ε πινήγεζε θαη ε αηζζεηηθή, θαηαιακβάλνληαο ζηελ αληίζηνηρε θαηεγνξία ηελ 3ε ζέζε (είλαη αμηνζεκείσην φηη ηζνβαζκεί εδψ κε ΣΑ ΝΔΑ θαη ηε ΝΑΤΣΔΜΠΟΡΗΚΖ), αιιά θαη ηε 2ε ζέζε ζηνπο ηειενπηηθνχο ζηαζκνχο, κία κνλάδα πίζσ απφ ην CNN. χκθσλα κε ηα απνηειέζκαηα ηεο έξεπλαο, δηαπηζηψλεηαη ζεκαληηθή απφζηαζε ππφ κειέηε πεδία κεηαμχ ηνπ εγρψξηνπ ειιεληθνχ δείγκαηνο ηνπ BBC. Δηθόλα 20: Ο δηθηπαθόο ηόπνο ηνπ BBC CNN Μεηαμχ ησλ θνξπθαίσλ δηθηπαθψλ ηφπσλ ζχκθσλα πάληα κε ηα απνηειέζκαηα ηεο παξνχζαο έξεπλαο, ζπγθαηαιέγεηαη ν δηθηπαθφο ηφπνο ηνπ ακεξηθάληθνπ εηδεζενγξαθηθνχ δηθηχνπ CNN. πσο θαη κε ηα ππφινηπα μέλα ΜΜΔ ηνπ δείγκαηνο, ην CNN επηιέρηεθε γηα λα ρξεζηκνπνηεζεί σο κέζν αλαθνξάο ζε κία ζχγθξηζε κε ην μέλν ηνπίν θαη κε ζηφρν ηελ θαιχηεξε εθηίκεζε ησλ απνηειεζκάησλ. ηελ θαηεγνξία ησλ ελαιιαθηηθψλ θαλαιηψλ δεκνζίεπζεο ην CNN θαηαιακβάλεη ηελ 3ε ζέζε ζηε ζπλνιηθή θαηάηαμε κε επηά βαζκνχο πίζσ απφ άιια κέζα, φπσο ην BBC Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 104

105 θαη νη NEW YORK TIMES. Αθφκε, θαηαιακβάλεη ηελ 2ε ζέζε κεηαμχ ησλ ηειενπηηθψλ ζηαζκψλ, έλα βαζκφ κφιηο πάλσ απφ ηελ θξαηηθή ηειεφξαζε. πγθεθξηκέλα, ην θαλάιη πξνζθέξεη αξθεηά εμειηγκέλεο ππεξεζίεο φπσο ην Webradio, Internet-TV, WAP θαη PDA. Τςειφ βαζκφ ιακβάλεη θαη ζηηο εηδηθέο θαηά παξαγγειία ππεξεζίεο πξνζθέξνληαο δπλαηφηεηα γηα SMS, RSS αιιά θαη Catch-up TV. Άμην αλαθνξάο είλαη ην γεγνλφο φηη ην CNN, ελψ θαίλεηαη λα δηαζέηεη Internet- TV, ε ππεξεζία απηή θαηά ηελ επνρή δηεμαγσγήο ηεο έξεπλαο ήηαλ αλελεξγή θαη παξέπεκπε ζηελ ππεξεζία Catch-up TV. Σν μέλν δεκνζηνγξαθηθφ δίθηπν αθνινπζψληαο ηηο εμειίμεηο ηεο επνρήο ζπλδέεηαη κε ηνπο δεκνθηιέζηεξνπο δηθηπαθνχο ηφπνπο θνηλσληθήο δηθηχσζεο φπσο ην Facebook, ην MySpace θαη ην Twitter. ζνλ αθνξά ζηε δνκηθή δηαδξαζηηθφηεηα, ην δεκνζηνγξαθηθφ δίθηπν κε 119 βαζκνχο βξίζθεηαη ζηελ 4ε ζέζε ζηε ζπλνιηθή θαηάηαμε ησλ εηδεζενγξαθηθψλ ΜΜΔ αθνινπζψληαο ηα ππφινηπα ΜΜΔ ηνπ μέλνπ δείγκαηνο (NEW YORK TIMES, GUARDIAN, BBC) πνπ ζπκπιεξψλνπλ ηηο ηξεηο πξψηεο ζέζεηο. Σέινο, λα αλαθεξζεί φηη πςειή βαζκνινγία ζπγθεληξψλεη θαη ζηνλ ηνκέα ηεο ζρεδίαζεο κε νθηψ ζπλνιηθά βαζκνχο θεξδίδνληαο ηε 2ε ζέζε ζηελ θαηάηαμε ζρεδίαζεο δηθηπαθψλ ηφπσλ εηδεζενγξαθηθψλ ΜΜΔ. Δπίζεο, ζηελ ίδηα θαηεγνξία, ηζνβαζκεί απφ ηελ ίδηα ζέζε κε ηελ εθεκεξίδα ΣΟ ΒΖΜΑ. Δηθόλα 21: Ο δηθηπαθόο ηόπνο ηνπ CNN Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 105

106 Ραδηνθσληθνί ζηαζκνί KIIS FM Χο κέηξν ζχγθξηζεο θαηά ηελ αλάιπζε ησλ απνηειεζκάησλ ρξεζηκνπνηήζεθε ν κνπζηθφο ξαδηνθσληθφο ζηαζκφο ηνπ Los Angeles, KIIS FM. Ζ επηινγή ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ κέζνπ φπσο θαη ησλ ππνινίπσλ ηνπ μέλνπ δείγκαηνο, ζηεξίδεηαη ζην γεγνλφο φηη ε δηεζλήο δεκνζηνγξαθηθή θνηλφηεηα αλαγλσξίδεη ζην ειεθηξνληθφ ηνπ πξντφλ ζηνηρεία πξσηνπνξίαο, ηερλνινγηθήο θαηλνηνκίαο, δεκνζηνγξαθηθήο επάξθεηαο θαη εγθπξφηεηαο. χκθσλα κε ηα απνηειέζκαηα ηεο έξεπλαο, ν ξαδηνθσληθφο ζηαζκφο KIIS fm είλαη απηφο πνπ μερσξίδεη κεηαμχ ησλ 48 ζπλνιηθά κέζσλ ςπραγσγηθνχ ραξαθηήξα. Αλαθνξηθά κε ηελ πινπνίεζε ελαιιαθηηθψλ θαλαιηψλ απφ ηνλ ζηαζκφ παξέρεηαη ε δπλαηφηεηα γηα web-radio φπσο επίζεο θαη PDA, Tablet PC θαη SMS πνπ δελ πξνζθέξνληαη απφ θαλέλα ειιεληθφ ξαδηνθσληθφ ζηαζκφ. Ζ κεγάιε πζηέξεζε ησλ ξαδηνθσληθψλ ζηαζκψλ ζε ζρέζε κε ην μέλν δείγκα πνπ έρεη ζπκπεξηιεθζεί ζηελ έξεπλα είλαη εκθαλήο θαη ζηνλ πίλαθα φπνπ θαηαγξάθεηαη ε ζπλνιηθή θαηάηαμε ησλ ξαδηνθσληθψλ ζηαζκψλ. Οη πέληε πξψηνη ειιεληθνί ζηαζκνί έρνπλ κφιηο ηξία ελαιιαθηηθά θαλάιηα δεκνζίεπζεο φηαλ ν KIIS fm πξνζθέξεη απφ ηελ πξψηε ζέζε θαη ηελ 3ε ζπλνιηθά, επηά. ηελ θαηεγνξία ησλ εηδηθψλ θαηά-παξαγγειία ππεξεζηψλ, ν ζηαζκφο πξνζθέξεη κηα ζεηξά ζηνηρείσλ, φπσο είλαη ην SMS, RSS θαη ην Podcast on demand. Άμην αλαθνξάο είλαη πσο ν KIIS ζπλδέεηαη δηαδηθηπαθά κε ην ζχλνιν ησλ ζειίδσλ θνηλσληθήο δηθηχσζεο ηνπ δείγκαηνο θαη πην ζπγθεθξηκέλα κε ην Facebook, ην Myspace, ην Twitter,αιιά θαη ην YouΣube (ην κνλαδηθφ απ ηα μέλα ΜΜΔ πνπ έρεη ελζσκαηψζεη βίληεν απ ην YouΣube). Τςειή βαζκνινγία κε 102 βαζκνχο ιακβάλεη θαη ζηνλ ηνκέα ηεο δηαδξαζηηθφηεηαο, θαηαθηψληαο ηελ πξψηε ζέζε ζην ζχλνιν ησλ ςπραγσγηθψλ ΜΜΔ, πνζνζηφ πνπ μεπεξλάεη ην 65% ηεο κέγηζηεο ζεσξεηηθήο βαζκνινγίαο. Ζ απφζηαζε πνπ ηνλ ρσξίδεη απφ ηα αληίζηνηρα ειιεληθά Μέζα είλαη αξθεηά κεγάιε θαη κφλν ην MAD TV κπνξεί λα ζπγθξηζεί καδί ηνπ, θαζψο ππνιείπεηαη κφιηο επηά βαζκψλ. Σέινο, λα αλαθεξζεί φηη ζηελ θαηεγνξία φπνπ ην ππνθεηκεληθφ ζηνηρείν είλαη πην έληνλν, δειαδή ζηελ θαηεγνξία ηεο ζρεδίαζεο, ν KIIS FM ράλεη ηελ πξψηε ζέζε κεηαμχ ησλ ςπραγσγηθψλ Μέζσλ, κε ζχλνιν επηά βαζκψλ, δχν ιηγφηεξνπο απφ ην ειιεληθφ MTV θαη ηνπο ξαδηνθσληθνχο STAR θαη HEART FM. Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 106

107 Δηθόλα 22: Ο δηθηπαθόο ηόπνο ηνπ KIIS FM STAR FM 97,1 Ο δηθηπαθφο ηφπνο ηνπ Star fm 97,1 ζπγθαηαιέγεηαη ζηα ΜΜΔ ηνπ ειιεληθνχ ηνπίνπ πνπ μερσξίδνπλ ζπλνιηθά γηα ηνλ αξηζκφ θαη ηελ πνηφηεηα ησλ εξγαιείσλ θαη ππεξεζηψλ πνπ έρνπλ ελζσκαηψζεη ζηνπο δηθηπαθνχο ηνπο ηφπνπο. Μεηαμχ ησλ εγρψξησλ ξαδηνθσληθψλ ζηαζκψλ ν Star fm θαηαιακβάλεη κε ηξεηο κνλάδεο ηελ πξψηε ζέζε ζηα ελαιιαθηηθά θαλάιηα, ηζνβαζκψληαο φκσο κε αξθεηνχο αθφκα ζηαζκνχο. ηελ ίδηα θαηεγνξία ν ζηαζκφο βξίζθεηαη ζηελ 4ε ζέζε ζηε ζπλνιηθή θαηάηαμε ηνπ δείγκαηνο. Ο δηθηπαθφο ηνπ ηφπνο δίλεη ηε δπλαηφηεηα ιήςεο ηνπ πξνγξάκκαηνο ηνπ απφ ην δηαδίθηπν (web-radio) φπσο θαη ζρεδφλ ην ζχλνιν ησλ ξαδηνθσληθψλ ζηαζκψλ κε 98%. Απηφ δίλεη ηελ επθαηξία αθξφαζεο ζε ρξήζηεο απνκαθξπζκέλσλ γεσγξαθηθψλ πεξηνρψλ. Ο ξαδηνθσληθφο ζηαζκφο ηεο Θεζζαινλίθεο πξνζθέξεη ηαθηηθή ελεκέξσζε γηα ζέκαηα κνπζηθήο, θηλεκαηνγξάθν αιιά θαη γηα εθδειψζεηο ηνπ ίδηνπ ηνπ κέζνπ. Δπηπιένλ, ηα Blogs, ε ζχλδεζε κε ην Facebook αιιά θαη ππεξεζίεο θαηά παξαγγειία φπσο είλαη ην Newsletter θαη ην Podcast είλαη κεξηθά αθφκε ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ ηζηφηνπνπ. Να αλαθεξζεί επίζεο φηη ζηελ πεξίπησζε ησλ ειιεληθψλ ξαδηνθσληθψλ ζηαζκψλ ε έξεπλα έδεημε φηη ην 31% ηνπ δείγκαηνο παξέρεη ζηνπο αθξναηέο ηε δπλαηφηεηα λα αθνχζνπλ πξνεγνχκελεο εθπνκπέο (Podcast on demand). ζνλ αθνξά ζηνλ ηνκέα ηεο δηαδξαζηηθφηεηαο ν STAR FM ζπγθέληξσζε 65 κνλάδεο κε κέγηζηε ζεσξεηηθή Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 107

108 βαζκνινγία ηηο 142 θαη ζηε ζπλνιηθή θαηάηαμε ησλ ειιεληθψλ ςπραγσγηθψλ ΜΜΔ θαηαιακβάλεη ηελ 4ε ζέζε. Να ζεκεησζεί φηη ζηελ πφιε ηεο Θεζζαινλίθεο, ζπγθεληξψλεη πνιχ πςειά λνχκεξα αθξνακαηηθφηεηαο γεγνλφο πνπ ελδερνκέλσο λα επεξεάδεη ηηο επηδφζεηο ηνπ Μέζνπ, θαζψο ε έξεπλα έδεημε φηη γεληθά νη ειιεληθνί ξαδηνθσληθνί ζηαζκνί εκθαλίδνληαη λα πζηεξνχλ πεξηζζφηεξν ζε ζχγθξηζε κε ηα ππφινηπα ΜΜΔ. Σέινο, ηελ πςειφηεξε βαζκνινγία ιακβάλεη θαη ζηνλ ηνκέα ηεο ζρεδίαζεο κε ελλέα βαζκνχο απνθνκίδνληαο ην απφιπην ζε επηκέξνπο ηνκείο φπσο είλαη ε αηζζεηηθή, ε δνκή θαη ε πινήγεζε. Δηθόλα 23: Ο δηθηπαθόο ηόπνο ηνπ STAR FM Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 108

109 ΔΝΟΣΗΣΑ Γ ηόρνη θαη ζηξαηεγηθόο ζρεδηαζκόο Σν δηαδηθηπαθφ ηνπίν ησλ ΜΜΔ έρεη ζπκπιεξψλεη 15 ρξφληα δσήο θαη νπδείο ακθηζβεηεί φηη ζεσξείηαη ην βαζηθφ φρεκα ζην ρψξν ησλ ΜΜΔ. Χζηφζν, νη εμειίμεηο είλαη ξαγδαίεο, νη ηερλνινγηθέο θαηλνηνκίεο ζπλερείο, νη πεηξακαηηζκνί κε ην πεξηερφκελν θαη ηα επηρεηξεκαηηθά κνληέια εμειίζζνληαη θαζεκεξηλά. Σν ςεθηαθφ πεξηβάιινλ δεκηνπξγεί έλα ηέηαξην είδνο δεκνζηνγξαθίαο θαη έλα αληίζηνηρν ηέηαξην είδνο κηληηαθνχ επαγγεικαηία. Σν κνληέιν παξαγσγήο ηεο δηαδηθηπαθήο δεκνζηνγξαθίαο αληαλαθιά πεξίηξαλα ηνλ ηζρπξφ ξφιν ηεο ηερλνινγηθήο ππνδνκήο θαη ησλ ηερλνινγηθψλ εθαξκνγψλ ζην παξαγφκελν έξγν, ην νπνίν κάιηζηα εληζρχεηαη εμαηηίαο ηεο αληίιεςεο φηη νη ηερλνινγηθέο δπλαηφηεηεο πξέπεη λα ρξεζηκνπνηεζνχλ γηα λα ζπκπεξηιάβνπλ ην θνηλφ ζηε δεκνζηνγξαθηθή εκπεηξία (Deuze & Dimoudi, 2002: 96-97). Ο παξαπάλσ νξηζκφο ηεο δηαδηθηπαθήο δεκνζηνγξαθίαο θέξλεη ζην πξνζθήλην φρη κφλν ηηο δπλαηφηεηεο πνπ εκθαλίζηεθαλ ζην λέν κέζν, αιιά θαη ηηο κεγάιεο δπζθνιίεο λα αληαπνθξηζεί ε βηνκεραλία ησλ ΜΜΔ ζε έλα λέν κνληέιν επηθνηλσλίαο πνπ ακθηζβεηεί ηνπο θαζηεξσκέλνπο θαλφλεο θαη θαζεζηεθπίεο πξαθηηθέο ηνπ επαγγέικαηνο. κσο ε πξψηε θάζε νινθιεξψζεθε. Μεηά ηελ άηαθηε θαη ρσξίο ζηξαηεγηθφ ζρεδηαζκφ κεηάβαζε ησλ ειιεληθψλ ΜΜΔ ζην δηαδίθηπν, ε βηνκεραλία δηέξρεηαη κίαο κεηαβαηηθήο θάζεο εμνξζνινγηζκνχ, ηερλνινγηθψλ θαηλνηνκηψλ, λέσλ θαλφλσλ θαη αληηιήςεσλ ζε κηα πξνζπάζεηα λα αληηκεησπίζεη κε επηηπρία ην δηαξθψο ελαιιαζζφκελν πεξηβάιινλ ηνπ δηαδηθηχνπ. Παξάιιεια, φπσο θαηαδεηθλχεη ε έξεπλα, έρεη λα δηαλχζεη κεγάιε απφζηαζε έσο φηνπ θαηαθέξεη λα αληαπνθξηζεί ηθαλνπνηεηηθά ζηε κηληηαθή ινγηθή ηνπ ηζηνχ. ε απηφ ην πιαίζην ηα ΜΜΔ ζα πξέπεη -ιακβάλνληαο ππφςε ηνπο θνηλσληθνχο, ηερλνινγηθνχο, δεκνζηνγξαθηθνχο θαη νηθνλνκηθνχο παξάγνληεο πνπ δηακνξθψλνπλ ην ηνπίν- λα νξγαλψζνπλ κε πξνζνρή ηα επφκελα βήκαηά ηνπο ζην δηαδίθηπν. Παξά ηνλ ζαθή επηρεηξεκαηηθφ ραξαθηήξα ησλ ΜΜΔ, γεγνλφο παξακέλεη φηη ηα Μέζα απνηεινχλ έλα βαζηθφ κεραληζκφ ελεκέξσζεο, επηκφξθσζεο θαη ςπραγσγίαο ησλ πνιηηψλ. Δπηπξφζζεηα, ηα ΜΜΔ αμηνπνηψληαο ην know-how θαη ηελ ππνδνκή πνπ δηαζέηνπλ κπνξνχλ λα απνηειέζνπλ ηνπο έκπηζηνπο θαζνδεγεηέο (trusted guides) ζε Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 109

110 έλα πεξηβάιινλ ππεξπιεξνθφξεζεο θαη πνιιάθηο ακθηιεγφκελεο αμηνπηζηίαο. Σα ΜΜΔ ζηεξηδφκελα ζηελ αλαγλσξηζηκφηεηα ηνπ brand ηνπο κπνξνχλ λα ιεηηνπξγήζνπλ σο ην βαζηθφ ζεκείν αλαθνξάο ησλ ελεκεξσηηθψλ θαη ςπραγσγηθψλ δηαδξνκψλ ησλ ρξεζηψλ. Ζ ράξαμε ηεο ζηξαηεγηθήο ησλ ΜΜΔ ζην δηαδίθηπν ζα πξέπεη λα ζηεξηρηεί ζε ηέζζεξα ζεκεία θιεηδηά. ηόρνη Ο φξνο ζηφρνη αλαθέξεηαη ζηηο επηκέξνπο επηδηψμεηο ηνπ κηληηαθνχ νξγαληζκνχ ζε νηθνλνκηθφ επίπεδν θαη ζε επίπεδν πεξηερνκέλνπ. Γηα λα πξνζδηνξηζηνχλ νη ζηφρνη ζα πξέπεη νη ηζχλνληεο λα απαληήζνπλ ζε ηξία θαίξηα εξσηήκαηα: (α) Πνηνη είλαη νη βξαρππξφζεζκνη θαη πνηνη νη καθξνπξφζεζκνη νηθνλνκηθνί ζηφρνη (ζε επίπεδν κεξηδίνπ αγνξάο, θεξδψλ, θηι); (β) ε ηη επίπεδν πξνηίζεληαη λα αλαπηχμνπλ ην δηαδηθηπαθφ πξντφλ θαη ηη είδνπο θαη χςνπο επέλδπζε είλαη δηαηεζεηκέλνη λα δηελεξγήζνπλ; (γ) Πψο ζα δηακνξθσζεί ην πεξηερφκελν ηνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ ζε επίπεδν ζεκαηνινγίαο θαη εξγαιείσλ θαη ζε πνην βαζκφ ζα εμαξηάηαη απφ ην πεξηερφκελν ηνπ παξαδνζηαθνχ πξντφληνο; Ζ πνιηηηθή πνπ αθνινπζνχλ ηα παξαδνζηαθά ΜΜΔ αλαθνξηθά κε ηε δηαρείξηζε ηνπ δηαδηθηχνπ κπνξεί λα δηαθξηζεί ζε ηέζζεξηο κνξθέο: (α) ηε ζπληεξεηηθή, ε νπνία ζηεξίδεηαη ζηελ πξνζθνξά ελφο ρακειήο πνηφηεηαο δηαδηθηπαθνχ πξντφληνο θαη ζηε δηαηήξεζε ηεο πξσηνθαζεδξίαο ηνπ βαζηθνχ (β) ηε δηεξεπλεηηθή, ε νπνία πεηξακαηίδεηαη ζε κηθξφ βαζκφ κε ην δηαδηθηπαθφ πξντφλ (γ) ηελ πξνζαξκνζηηθή, ε νπνία πεηξακαηίδεηαη ζε ζεκαληηθφ βαζκφ κε ην δηαδηθηπαθφ πξντφλ Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 110

111 (δ) ηε δπλακηθή, ε νπνία αθνινπζεί ηε κηληηαθή ινγηθή ηνπ δηαδηθηχνπ θαη παξέρεη έλα δηαδηθηπαθφ πξντφλ πνπ εθκεηαιιεχεηαη ζε πνιχ κεγάιν βαζκφ ηηο δπλαηφηεηεο θαη ηα ηδηαίηεξα ηερλνινγηθά εξγαιεία ηνπ ηζηνχ Σν θνηλό (α) κέηξεζε ηνπ θνηλνύ αθήο ζηφρνο ηνπ θάζε Μέζνπ είλαη ε αχμεζε ηεο επηζθεςηκφηεηαο. Χζηφζν θαηά ηε κέηξεζε ηεο επηζθεςηκφηεηαο ελφο δηθηπαθνχ ηφπνπ εθηφο απφ ην ζπλνιηθφ αξηζκφ ησλ επηζθεπηψλ (visitors), δειαδή εθείλσλ πνπ επηζθέπηνληαη ην δηθηπαθφ ηφπν κηα θνξά, ζεκαληηθφ ξφιν παίδεη θαη ην πνζνζηφ ησλ κνλαδηθψλ επηζθεπηψλ (unique visitors), δειαδή εθείλσλ πνπ επηζηξέθνπλ ζην δηθηπαθφ ηφπν θαη αλαγλσξίδνληαη βάζεη ηεο δηεχζπλζεο IP. Δπίζεο, είλαη ηδηαίηεξα ρξήζηκν νη ππεχζπλνη ελφο δηθηπαθνχ ηφπνπ λα γλσξίδνπλ ηνλ αξηζκφ ησλ page views (ή page impressions), δειαδή ην θαηέβαζκα κηαο ηζηνζειίδαο απφ έλα δηθηπαθφ ηφπν θαζψο επίζεο θαη ηνλ αξηζκφ ησλ hits (ρηππεκάησλ) δειαδή ηελ αλαδήηεζε ελφο ζπγθεθξηκέλνπ αξρείνπ (file) απφ κία ηζηνζειίδα. Με άιια ιφγηα, κπνξνχλ λα γίλνπλ πνιιά hits per page view θαζψο κία ηζηνζειίδα απνηειείηαη απφ πνιιά αξρεία. (β) ζηόρεπζε ηνπ θνηλνύ Κάζε Μέζν νθείιεη λα αλαγλσξίζεη θαη λα ζηνρεχζεη ηε βαζηθή νκάδα πιεζπζκνχ ζηελ νπνία επηζπκεί λα απεπζπλζεί. Ζ έλλνηα ηνπ δηαζπαζκέλνπ θνηλνχ (fragmented audience) είλαη επξέσο δηαδεδνκέλε θαη γη απηφ άιισζηε ηα ΜΜΔ θαη νη εηαηξίεο πνπ δηελεξγνχλ κεηξήζεηο θαηαθεχγνπλ ζε κία πιεζψξα κεηξήζηκσλ ραξαθηεξηζηηθψλ. Πέξα ησλ δεκνγξαθηθψλ ζηνηρείσλ (ησλ νπνίσλ νη παξάκεηξνη νινέλα θαη δηεπξχλνληαη 18 ), είλαη ζεκαληηθφ λα κπνξνχλ λα ηαμηλνκεζνχλ ηα δηάθνξα ππν-θνηλά κε φξνπο psychographics, δειαδή θαηεγνξηνπνίεζε ηνπ θνηλνχ βάζεη ζηάζεσλ, αμηψλ, ελδηαθεξφλησλ θαη ηξφπνπ δσήο. 18 πλήζσο ηα δεκνγξαθηθά ζηνηρεία αθνξνχλ ηελ ειηθία, ην θχιν, ηνλ ηφπν δηακνλήο. ήκεξα νη εηαηξίεο εζηηάδνπλ ζε κία πιεζψξα ζηνηρείσλ φπσο νηθνγελεηαθή θαηάζηαζε, εηζφδεκα, πεξηνρή νηθίαο, επάγγεικα, ζέζε, κνξθή εξγαζίαο. Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 111

112 Ζ ιεπηνκεξήο θαηαγξαθή ηνπ θνηλνχ απνηειεί έλα ζεκαληηθφ εξγαιείν θαηαξρήλ γηα ην εκπνξηθφ ηκήκα θαη ην ηκήκα κάξθεηηλγθ, αιιά θαη γηα ηκήκα ην ζχληαμεο, ην νπνίν κπνξεί λα έρεη ζαθή εηθφλα ηνπ πεξηερνκέλνπ πνπ έρεη απήρεζε. Ο πξνζδηνξηζκφο ησλ επηκέξνπο θνηλψλ βάζεη ςπρνγξαθηθψλ παξακέηξσλ αθελφο βνεζάεη ηελ αθξίβεηα ζηε ζηφρεπζε αθεηέξνπ δηεπθνιχλεη ηελ παξνρή personalized θαη customized πεξηερνκέλνπ θαη εξγαιείσλ. Δπηπξφζζεηα, νη δηαθεκηδφκελνη δεηνχλ αθξηβή ζηνηρεία ησλ παξαπάλσ παξακέηξσλ πξνθεηκέλνπ λα αμηνινγήζνπλ ηελ πηζαλή απήρεζε ηνπ κελχκαηφο ηνπ κέζσ ελφο δηθηπαθνχ ηφπνπ. Σέινο, ελ φςεη ηεο ρξήζεο πνηθίισλ πεγψλ εηζνδήκαηνο (revenue sources), ηα ζηνηρεία ζεσξνχληαη εμαηξεηηθά ρξήζηκα γηα ηε ράξαμε ζηξαηεγηθήο πεξηερνκέλνπ θαη νηθνλνκηθήο πνιηηηθήο. ηξαηεγηθόο ζρεδηαζκόο Ζ ράξαμε ζηξαηεγηθνχ ζρεδίνπ απνηειεί ηελ πξνζέγγηζε πνπ ζα αθνινπζήζεη ην Μέζν κε ζηφρν λα εμππεξεηήζεη ηα ελδηαθέξνληα θαη ηηο αλάγθεο ηνπ θνηλνχ ηνπ, θαη ζπλεπψο ηνπο ζηφρνπο πνπ έρεη ζέζεη ην ίδην ην Μέζν σο επηρείξεζε. Ο ζηξαηεγηθφ ζρεδηαζκφο δηαθξίλεηαη ζε δχν ηνκείο: (α) ζηελ επηδησθόκελε ηαπηόηεηα ηνπ Μέζνπ θαη ηε ζέζε ηνπ ζηελ αγνξά. Ο ηνκέαο απηφο αθνξά ζηε ζηάζε πνπ ζα αθνινπζήζεη ην Μέζν απέλαληη ζηνλ αληαγσληζκφ. Δάλ δειαδή επηζπκεί λα αθνινπζήζεη ηνπο αληαγσληζηέο ηνπ θηλνχκελν ζε αλάινγα κνηίβα πεξηερνκέλνπ θαη επελδχζεσλ ή εάλ επηζπκεί λα μεπεξάζεη ηνπο αληαγσληζηέο ηνπ πξνζδνθψληαο λα θεξδίζεη κία ζέζε ζηηο πξνηηκήζεηο ηνπ θνηλνχ ζην πιαίζην κηαο θαηλνχξηαο αγνξάο πνπ δηακνξθψλεηαη. Γηα παξάδεηγκα, ζηελ πεξίπησζε ηνπ νηθνλνκηθνχ ηχπνπ ε ΝΑΤΣΔΜΠΟΡΗΚΖ εθκεηαιιεπφκελε ηε ρξεκαηηζηεξηαθή άλζεζε ηνπ θαζηεξψζεθε σο έλαο αμηφπηζηνο θαη δεκνθηιήο δηθηπαθφο ηφπνο ζηνλ ηνκέα ηνπ νηθνλνκηθνχ ξεπνξηάδ. ήκεξα δηαζέηεη ζεκαληηθή θεθαιαηνπνίεζε θήκεο (reputation capital) θαη επηζθεςηκφηεηα γεγνλφο πνπ επηηξέπεη ζηνπο ηζχλνληεο αθελφο λα βειηηψλνπλ δηαξθψο ην πεξηερφκελν θαη λα ην εκπινπηίδνπλ κε πνηθίια εξγαιεία αθεηέξνπ ζεκαληηθφ ηκήκα ησλ εμεηδηθεπκέλσλ πιεξνθνξηψλ πνπ παξέρεη λα ην δηαζέηεη ζε ζπλδξνκεηηθή βάζε. Αληίζεηα, ην ΚΔΡΓΟ πνπ κέρξη ην 2007 πζηεξνχζε σο πξνο ηε δηαδηθηπαθή ηνπ παξνπζία, Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 112

113 μεθίλεζε απφ ην Μάην ηνπ 2007 κία ζπζηεκαηηθή πξνζπάζεηα λα θαζηεξσζεί σο βαζηθφο παίθηεο ζην δηαδηθηπαθφ νηθνλνκηθφ ηχπν επελδχνληαο ζε ηερλνινγηθή ππνδνκή θαη αλζξψπηλν δπλακηθφ. Δίλαη ραξαθηεξηζηηθφ φηη βαζηθφ κέιεκα ησλ ΜΜΔ ζην δηαδίθηπν είλαη λα θεξδίζνπλ ηελ πξνηίκεζε ηνπ θνηλνχ θαη λα ηελ κεηνπζηψζνπλ ζε ζπλήζεηα (ππξίδνπ, 2009). (β) ζηε δηακόξθσζε ηνπ format ηνπ πεξηερνκέλνπ. ήκεξα δηαηίζεηαη κία πιεζψξα εξγαιείσλ θαη ππεξεζηψλ, είηε ζε story basis είηε ζε website basis, νη νπνίεο απνζθνπνχλ ζην λα ιεηηνπξγεί ν δηθηπαθφο ηφπνο ζην κέγηζην βαζκφ ησλ δπλαηνηήησλ ηνπ ζε επίπεδν ελαιιαθηηθψλ θαλαιηψλ δεκνζίεπζεο, πνηθηιίαο δηαζέζηκσλ επηινγψλ, θηιηθνχ πεξηβάιινληνο ρξήζεο, επθνιίαο αληαπφθξηζεο ηεο πεγήο θαη δηελέξγεηαο ζπδεηήζεσλ, επθνιίαο πξνζζήθεο πεξηερνκέλνπ, ρξνληθήο ακεζφηεηαο, εμαηνκίθεπζεο, απνηειεζκαηηθνχ ζρεδηαζκνχ. Γηα λα επηηεπρζνχλ νη παξαπάλσ ζηφρνη, ζα πξέπεη θαηαξράο ν δηθηπαθφο ηφπνο λα εζηηάζεη ζηε ζεκαηνινγία θαη ηνλ πινχην ηνπ πεξηερνκέλνπ ηνπ, θαη ζηε ζπλέρεηα λα ελζσκαηψζεη πνηθίια εξγαιεία θαη ππεξεζίεο. Γηα παξάδεηγκα, πνιπκεζηθά ζηνηρεία θαη δε βίληεν, ζχλδεζε κε δεκνθηιείο ηφπνπο θνηλσληθήο δηθηχσζεο, ελζσκάησζε εξγαιείσλ πνπ επηηξέπνπλ ηε ζπκκεηνρή ηνπ ρξήζηε θαηά ηελ επηθνηλσληαθή δηαδηθαζία ή αθφκε θαη κεραληζκνχο ελζσκάησζεο user-generated content, παξαγσγή εμεηδηθεπκέλνπ πεξηερνκέλνπ θ.α. (γ) αμηνιόγεζε ησλ απνηειεζκάησλ (metrics). Δθφζνλ δηακνξθσζεί ην ηειηθφ ζρέδην θαη μεθηλήζεη ε πινπνίεζή ηνπ, ζα πξέπεη λα αμηνινγεζεί ε πνξεία ηνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ ζε ζπλάξηεζε κε ηνπο ζηφρνπο πνπ ηέζεθαλ. Δίλαη πνιχ ζεκαληηθφ λα πξνζδηνξηζηεί εμ αξρήο ην κε πνηα εξγαιεία, ηη φξνπο, πνηα standards θαη ζε πνηα ρξνληθή βάζε ζα αμηνινγεζεί ε εμέιημε ηνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ θαη ε απήρεζή ηνπ. Δπηρεηξεκαηηθό κνληέιν (business model) χκθσλα κε ηελ πνιηηηθή νηθνλνκία ησλ κέζσλ «ε αλάπηπμε βηνκεραληθώλ θαη εηαηξηθώλ πξαθηηθώλ δηνίθεζεο, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ εθαξκνγώλ ηεο παξαγσγήο, ηνπ κάξθεηηλγθ, ηεο δηαρείξηζεο θαη ησλ ινγηζηηθώλ δηαδηθαζηώλ θαη ηερληθώλ, έρεη επεθηαζεί ζε όιν ην εύξνο ησλ κηληηαθώλ επηρεηξήζεσλ» (Mosco, 1996: 73). Καηαιπηηθή ζπλέπεηα είλαη ε εκπνξεπκαηνπνίεζε ηνπ δεκνζηνγξαθηθνχ Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 113

114 πξντφληνο (commodification), δειαδή ε κεηακφξθσζε ηεο αμίαο ρξήζεο ηνπ ζε αληαιιαθηηθέο αμίεο (Mosco, 1996). Σν δεκνζηνγξαθηθφ πξντφλ πξέπεη λα πξνζειθχζεη έλα φζν ην δπλαηφλ αξηζκεηηθά κεγαιχηεξν θνηλφ θαη θαηά πξνηίκεζε θνηλφ πνπ δηαζέηεη αγνξαζηηθή δχλακε πξνθεηκέλνπ λα πνπιεζεί ζηνπο δηαθεκηζηέο θαη κάιηζηα ζηε κεγαιχηεξε δπλαηή ηηκή. ην πιαίζην ηεο άθξαηεο εκπνξεπκαηνπνίεζεο θαη ηνπ ζθιεξνχ αληαγσληζκνχ πνπ έρεη δηακνξθσζεί, ηα ΜΜΔ ζπλαγσλίδνληαη κεηαμχ ηνπο γηα ηνλ πεξηνξηζκέλν ρξφλν θαη ηα ρξήκαηα ηνπ θνηλνχ. ηα παξαδνζηαθά ΜΜΔ ην επηρεηξεκαηηθφ κνληέιν ήηαλ ζαθέο θαη απέδηδε. Σα ΜΜΔ παξήγαγαλ έλα πξντφλ ην νπνίν πνπινχζαλ θαηαξρήλ ζηνπο δηαθεκηζηέο θαη ζηε ζπλέρεη ζην θνηλφ (αλαγλψζηεο, ηειεζεαηέο, αθξναηέο). Αλάινγα κε ην πεξηερφκελν, ηε δηείζδπζε ηνπ Μέζνπ, ην ππφ ζηφρεπζε θνηλφ, ηε ρξνληθή δψλε θαη ην φρεκα πνπ επηιέγνληαλ θάζε θνξά, ηα ΜΜΔ κπνξνχζαλ λα θαζνξίζνπλ κε αθξίβεηα ηελ ηηκή ηνπ ρψξνπ/ρξφλνπ πνπ πνπινχζαλ ζηνπο δηαθεκηζηέο θαη αλ επξφθεηην γηα έληππν κέζν λα θαζνξίζνπλ θαη ην αληίηηκν αγνξάο ηνπ απφ ηνπο θαηαλαισηέο. ΜΜΕ Περιεχόμενο Διαυημιστές Κοινό Δηθόλα 24: Σν business model ζηα παξαδνζηαθά ΜΜΔ Χζηφζν, ην θαζηεξσκέλν κνληέιν πνπ πεξηγξάθεθε δελ απνδίδεη ζην δηαδίθηπν. Καη ηνχην ζπκβαίλεη γηα ηνπο εμήο ιφγνπο: 1. Ζ παξνρή εηδήζεσλ θαη πιεξνθνξηψλ ιεηηνπξγνχζε παξαδνζηαθά σο έλα κνλνπσιηαθφ πξντφλ. Τςειά θξάγκαηα εηζφδνπ, ιεηηνπξγία ζε επίπεδα νηθνλνκίαο θιίκαθαο, ζπγθεληξσηηθή παξαγσγή πιεξνθνξηψλ θαη πςειή εμάξηεζε απφ δηαθεκηζηηθνχο πφξνπο πνπ απνδίδνληαλ θαηά θχξην ιφγν Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 114

115 ζηνπο δπλαηνχο παίρηεο, ιεηηνπξγνχζαλ πάληα σο ζηαζεξνπνηεηηθνί παξάγνληεο ζε κία θαηά ηα άιια αζηαζή αγνξά. Ζ θαζεζηεθπία νηθνλνκηθή δνκή θαη ζπκπεξηθνξά φκσο δελ αληαπνθξίλνληαλ ζην δηαδίθηπν. Γελ ππήξραλ νηθνλνκηθά θξάγκαηα εηζφδνπ, ε παξαγσγή θαη δηαλνκή πιεξνθνξηψλ δελ είρε πιένλ εκθαλή ιφγν ζπγθέληξσζεο, ην θαλνληζηηθφ/ δενληνινγηθφ πλεχκα ηνπ δηαδηθηχνπ δελ επέηξεπε ηελ πξφζεζε ρξέσζεο, ελψ ε αμία ηεο δηαθήκηζεο ζην δηαδίθηπν κεηά βίαο απνηεινχζε απηαπφδεηθηε αιήζεηα (Scott, 2005). 2. ην πεξηβάιινλ ηνπ δηαδηθηχνπ ηζρχεη ε νηθνλνκία ηεο πξνζνρήο (attention economy) (Clift, 2000; Gauntlett, 2000; Hargittai, 2004). «Τν λα θεξδίζεηο ηελ πξνζνρή είλαη ζαλ λα απνθηάο έλα είδνο δηαρξνληθνύ πινύηνπ, κία κνξθή πινύηνπ ε νπνία ζε βάδεη ζε πιενλεθηηθή ζέζε γηα λα απνθηήζεηο νηηδήπνηε έρεη λα πξνζθέξεη απηή ε λέα κνξθή νηθνλνκίαο» (Goldhaber, 1997). ην πιαίζην ηεο λέαο νηθνλνκίαο απηφ πνπ είλαη εμαηξεηηθά δχζθνιν λα απνζπάζεη θαλείο είλαη ε πξνζνρή, θαη δε ε ζπζηεκαηηθή πξνζνρή ηνπ θνηλνχ. Σν δηαδίθηπν θηινμελεί έλαλ απχζκελν φγθν εηδήζεσλ θαη πιεξνθνξηψλ απφ πνιιαπιέο πεγέο, εθ ησλ νπνίσλ ζρεδφλ φιεο παιεχνπλ γηα ηνλ ειάρηζην ρξφλν ηνπ θνηλνχ (Clift, 2000). H επηηπρία ζηνλ ηζηφ έγθεηηαη ζην λα εμαζθαιίζεη έλαο δηθηπαθφο ηφπνο ηελ ακέξηζηε πξνζνρή ηνπ ρξήζηε αληί λα δηαζπάηαη ε πξνζνρή ηνπ ζε πνιιαπιέο πεγέο. 3. H πιεζψξα παξνρέσλ εηδήζεσλ θαη πιεξνθνξηψλ, είηε απνθιεηζηηθψλ είηε έκκεζσλ, έρεη σο απνηέιεζκα λα ππνλνκεχεηαη ην ραξαθηεξηζηηθφ ηεο ζπαληφηεηαο (scarcity), απαξαίηεην ζπζηαηηθφ απφδνζεο αμίαο ηνπ πξντφληνο (Sparks, 2002; Scott, 2005). Ζ ππεξπξνζθνξά εηδήζεσλ θαη πιεξνθνξηψλ κείσζε ηελ αμία ησλ εηδεζενγξαθηθψλ πξντφλησλ. Απηφ είρε ζαλ απνηέιεζκα λα επηθξαηήζεη ε θνπιηνχξα ηνπ δσξεάλ πεξηερνκέλνπ, ηελ νπνία δπζθνιεχνληαη εμαηξεηηθά λα αληηζηξέςνπλ ηα ΜΜΔ - θπξίσο ηα έληππα πνπ πιήηηνληαη ζεκαληηθά απφ απηή ηελ πξαθηηθή. H άξζε ησλ πεξηνξηζκψλ ηνπ ρψξνπ κείσζαλ ηελ αμία ηνπ δηαθεκηζηηθνχ ρψξνπ. Δπηπξφζζεηα, ην πνιιαπιψο θαηαθεξκαηηζκέλν θνηλφ (fragmented audience) θαη ε αδπλακία ησλ ΜΜΔ λα ην ζπγθεληξψζνπλ ψζηε λα ην πνπιήζνπλ ελ ζπλερεία ζηνπο δηαθεκηζηέο, ακθηζβήηεζε ζεκαληηθά ηελ αμία ηεο δηαδηθηπαθήο δηαθήκηζεο θαη θπζηθά ειαρηζηνπνίεζε ηηο ηηκέο ρξέσζεο. Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 115

116 Σν κεγαιχηεξν πξφβιεκα πνπ αληηκεησπίδεη ε βηνκεραλία ησλ δηαδηθηπαθψλ ΜΜΔ ζήκεξα είλαη ε έιιεηςε ελφο επηρεηξεκαηηθνχ κνληέινπ πνπ ζα θαηαθέξεη λα κεηνπζηψζεη ηελ αχμεζε ηνπ δηαδηθηπαθνχ πιεζπζκνχ ζε πεγή εζφδσλ γηα ηα δηαδηθηπαθά ΜΜΔ. Έηζη ινηπφλ, ην κεγάιν ζέκα ζπδήηεζεο πνπ ζρεδφλ κνλνπσιεί ηα ζηξαηεγεία ησλ ΜΜΔ είλαη ην επηρεηξεκαηηθφ κνληέιν πνπ ζα πηνζεηήζνπλ. Σν 2009 μεθίλεζε κηα κεγάιε ζπδήηεζε αλαθνξηθά κε ηε ρξέσζε ηνπ δηαδηθηπαθνχ πεξηερνκέλνπ, ηελ νπνία ππξνδφηεζε ε αλαθνίλσζε ηνπ Rupert Murdock λα ρξεψζεη ηελ πξφζβαζε ζην πεξηερφκελν ησλ εθεκεξίδσλ ηνπ. Βέβαηα, ε ζπδήηεζε δηεπξχλζεθε δηφηη ηα απαληαρνχ επηηειεία ησλ εθεκεξίδσλ βηψλνπλ ηελ αζθπθηηθή αλάγθε λα δηεπξχλνπλ ηηο πεγέο εζφδσλ ηνπο ηε ζηηγκή κάιηζηα πνπ πξνζπαζνχλ δηαξθψο λα βειηηψλνπλ ην δηαδηθηπαθφ πεξηερφκελφ ηνπο θαη κε δεδνκέλε ηε ζπζηεκαηηθή ζπξξίθλσζε ηεο θπθινθνξίαο ησλ εθεκεξίδσλ πνπ πιένλ πιήηηεηαη θαη απφ ηε δσξεάλ δηάζεζε ηνπ δηαδηθηπαθνχ πξντφληνο. ε απηφ ην ζεκείν ζα πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη ε αλάγθε εμεχξεζεο ελφο βηψζηκνπ νηθνλνκηθνχ κνληέινπ είλαη επηηαθηηθή πξσηίζησο γηα ηηο εθεκεξίδεο θαη δεπηεξεπφλησο γηα ηνπο ξαδηνθσληθνχο θαη ηειενπηηθνχο ζηαζκνχο. Γηαδηθηπαθή δηαθήκηζε. Σν παξαδνζηαθφ κέζν ρξεκαηνδφηεζεο ησλ ΜΜΔ εμαθνινπζεί λα απνηειεί κία ζεκαληηθή πεγή εζφδσλ. Χζηφζν, -θαη ζχκθσλα κε ηα φζα πξναλαθέξζεθαλ-, ηα έζνδα απφ ηε δηαθήκηζε είλαη ζπλπθαζκέλα κε ηελ επηζθεςηκφηεηα θαη ην loyalty ηνπ θνηλνχ. Ζ «ιχζε ηεο δηαδξαζηηθφηεηαο» πνπ ππνλνεί ηε δηαθνξνπνίεζε ηνπ πξντφληνο θαη ηελ αμηνπνίεζε ηεο ηερλνινγίαο κε ζηφρν ηελ παξνρή πινχζηνπ, ειθπζηηθνχ θαη δηαδξαζηηθνχ πεξηερνκέλνπ, είλαη κηα ζηξαηεγηθή πνπ έρεη ειεγρζεί. Πξναπαηηείηαη, σζηφζν, κηα ηζρπξή επέλδπζε ζε πξνζσπηθφ, ηερλνγλσζία, ηερλνινγία θαη ζε εθζηξαηείεο πξνβνιήο πνπ παξέρνπλ έλα ζπγθξηηηθφ πιενλέθηεκα ηφζν ζην δηαδίθηπν φζν θαη ζηα ζπκβαηηθά κέζα. Γεγνλφο παξακέλεη φηη «έλαο δηθηπαθόο ηόπνο κε ελδηαθέξνλ πεξηερόκελν ζα γίλεη γλσζηόο ζην δηαδίθηπν, πνιιέο ππεξζπλδέζεηο ζα παξαπέκπνπλ ζε απηόλ, ζα πξνθαιέζεη πνιιέο δηαδηθηπαθέο ζπδεηήζεηο θαη επνκέλσο ζα ηξαβήμεη ηε δένπζα πξνζνρή» (Gauntlett, 2000: 10). Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 116

117 Υξέσζε αλά θνκκάηη (pay-per-use) (micro-payments). H ρξέσζε αλά θνκκάηη είλαη κία ηαθηηθή πνπ ζπδεηήζεθε εμαξρήο. Γηα λα εληζρπζεί ε δπλαηφηεηα λα ιεηηνπξγήζεη απηφ ην κνληέιν ρξεζηκνπνηήζεθε ε ινγηθή ησλ paid walls. ηελ πεξίπησζε απηή παξέρεηαη δσξεάλ έλα ηκήκα ηνπ πεξηερνκέλνπ (π.ρ. άξζξνπ), ην νπνίν ιεηηνπξγεί σο teaser θαη πξνθεηκέλνπ ν ρξήζηεο λα έρεη πξφζβαζε ζην πιηθφ ζα πξέπεη λα πιεξψζεη έλα αληίηηκν. Γεληθά, ε έλλνηα ησλ micro-payments αλαθέξεηαη ζηε ρξέσζε πνιχ κηθξψλ πνζψλ. Χζηφζν, ε ηδέα δελ θαίλεηαη λα έρεη επηηπρία ζηελ πξάμε (The State of the News Media, 2009) κε εμαίξεζε ηελ αγνξά εμεηδηθεπκέλνπ πεξηερνκέλνπ απφ εηδηθέο θαηεγνξίεο ρξεζηψλ, φπσο γηα παξάδεηγκα ε Wall Street Journal. Γσξεέο θαη ρνξεγίεο. Ο θφβνο ηεο εμαθάληζεο νξηζκέλσο εηαηξηψλ ΜΜΔ ππφ ην βάξνο ηεο έιιεηςεο εζφδσλ, νδήγεζε ζηε ζθέςε ελφο κνληέινπ ρξεκαηνδφηεζεο ησλ ΜΜΔ κέζσ δσξεψλ θαη ρνξεγηψλ. Σν πξφβιεκα κε απηφ ην κνληέιν είλαη φηη ελψ κπνξεί λα ιεηηνπξγήζεη ζεσξεηηθά ζηελ πεξίπησζε ζεκάησλ πγείαο ή δηεξεπλεηηθήο δεκνζηνγξαθίαο (investigative reporting) είλαη δχζθνιν λα ππνζηεξίμεη νηθνλνκηθά κία εηαηξία. Δπηπξφζζεηα, ελψ ε βάζε ηνπ κνληέινπ απηνχ απνξξέεη απφ ηελ πξνάζπηζε ηνπ κηληηαθνχ πξντφληνο σο δεκφζηνπ αγαζνχ, ηειηθά ζα ππφθεηηαη ζε έληνλεο εμαξηήζεηο κε απνηέιεζκα ηελ ακθηζβήηεζε ηεο αμηνπηζηίαο ηνπ. πλδξνκή. Ζ ιχζε ηεο ζπλδξνκήο γηα κέξνο ή γηα ην ζχλνιν ηνπ πεξηερνκέλνπ ηνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ κνινλφηη ζεσξείηαη κηα θαιή ιχζε, έρεη λα αληηκεησπίζεη έλα κεγάιν εκπφδην: ηε δσξεάλ θνπιηνχξα ηνπ δηαδηθηχνπ, ε νπνία εμαθνινπζεί λα είλαη θπξίαξρε, αλ θαη επάισηε. Ζ πξψηε πηπρή ηνπ ζέκαηνο αθνξά θαηαξρήλ ην εάλ θαη θάησ απφ πνηεο ζπλζήθεο νη ρξήζηεο είλαη δηαηεζεηκέλνη λα πιεξψζνπλ γηα ην πεξηερφκελν ησλ δηαδηθηπαθψλ ΜΜΔ. Ζ βνχιεζε ηνπ 62% ησλ εξσηψκελσλ λα πιεξψζνπλ γηα online εηδήζεηο γεληθνχ πεξηερνκέλνπ, ζχκθσλα κε ηελ PricewaterhouseCoopers 19, θαη ην γεγνλφο φηη φζνη πιήξσλαλ γηα online πεξηερφκελν μφδεπαλ παξαπάλσ ρξφλν (20 ιεπηά εκεξεζίσο θαηά κέζν φξν έλαληη 15 ιεπηψλ φζσλ δελ πιήξσλαλ), ελζαξξχλεη ηνπο δηαθεκηζηέο θαη ηνπο εθδφηεο πνπ «ζέινπλ» λα βιέπνπλ κηα λέα 19 Πεγή: ΚΑΘΗΜΔΡΙΝΗ, 14 επηεκβξίνπ 2009 Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 117

118 δηακνξθνχκελε αγνξά. To θχξην επηρείξεκα ησλ ππνζηεξηθηψλ ηνπ ζπλδξνκεηηθνχ κνληέινπ είλαη φηη ε παξνρή premium πεξηερνκέλνπ απφ ηίηινπο business-to business πιεξσλφηαλ εμ' αξρήο απφ ζηειέρε επηρεηξήζεσλ θαη απφ ηνπο -επίδνμνπο- δηακνξθσηέο ηεο θνηλήο γλψκεο. εκαληηθέο πιεξνθνξίεο, εμεηδηθεπκέλε γλψζε θαη αλαιχζεηο γηα ηνλ θιάδν δξαζηεξηνπνίεζεο ηνπ θάζε αλαγλψζηε δεκηνπξγεί ζηελή ζρέζε κε ην πξντφλ. Με ηνπο Financial Times, ηελ Wall Street Journal θαη ηνλ Economist λα απνηεινχλ επηηπρεκέλα παξαδείγκαηα ηέηνηνπ ηχπνπ, νη εθδφηεο θαη άιισλ εθεκεξίδσλ ζθέθηνληαη πσο ζα κπνξνχζαλ λα κεηαθέξνπλ θαη ζηνπο δηθνχο ηνπο ηίηινπο ην ίδην κνληέιν. Πξφζθαηεο έξεπλεο, ππνδεηθλχνπλ φηη ην ελδηαθέξνλ γηα γεληθνχ πεξηερνκέλνπ εηδήζεηο απμάλεηαη, ηελ ίδηα ζηηγκή πνπ έλα κεγάιν κέξνο δεηάεη ζπγθεθξηκέλεο θαη πην εμεηδηθεπκέλεο πιεξνθνξίεο. Έξεπλα 20 πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε ζε Ακεξηθαλνχο θαη Βξεηαλνχο θαηαλαισηέο έδεημε φηη 48% ησλ εξσηεζέλησλ εκθαλίδνληαη πξφζπκνη λα πιεξψζνπλ έλα «κηθξφ πνζφ» θάζε κήλα γηα πξφζβαζε ζε online εηδήζεηο. Ζ κειέηε ηνπ Boston Consulting Group 21 βξήθε έλα κεγαιχηεξν απφ ην αλακελφκελν επίπεδν πξνζπκίαο ησλ θαηαλαισηψλ λα πιεξψζνπλ γηα πξφζβαζεο ζε δεκνζηνγξαθηθφ πεξηερφκελν ζην web. Ζ Βξεηαλία θαη νη ΖΠΑ βξέζεθαλ κάιηζηα ζηηο ηειεπηαίεο ζέζεηο απφ ηηο ελλέα ρψξεο πνπ ζπκκεηείραλ ζηελ έξεπλα. Πην ζπγθεθξηκέλα, 66% ησλ Φηλιαλδψλ, 63% ησλ Γεξκαλψλ θαη 62% ησλ Ηηαιψλ δήισζαλ αλνηρηνί ζε πξνηάζεηο ζπλδξνκψλ γηα πξφζβαζε ζε εηδεζενγξαθηθέο ηζηνζειίδεο. Απφ ηελ πιεπξά ησλ ΜΜΔ, πξφζθαηε κειέηε ηνπ Ακεξηθαληθνχ Ηλζηηηνχηνπ Σχπνπ 22 βξήθε φηη 58% ησλ εθεκεξίδσλ πνπ ζπκκεηείραλ ζε απηή ζθέθηνληαη ζνβαξά ην ελδερφκελν ρξέσζεο ηνπ πεξηερνκέλνπ ζην web. Απφ απηέο, 22% ζθέθηεηαη λα μεθηλήζεη κηα ηέηνηα πνιηηηθή πξηλ ην ηέινο ηνπ έηνπο. Ζ επηρεηξεκαηνινγία φζσλ αληηηίζεληαη ζηελ επηβνιή ρξεκαηηθνχ αληίηηκνπ γηα ην δηαδηθηπαθφ πεξηερφκελν παξακέλεη ζηε βάζε ηεο δσξεάλ θνπιηνχξαο ηνπ Γηαδηθηχνπ. «Σν ηδίλη δελ κπνξεί λα μαλαγπξίζεη ζην κπνπθάιη», γξάθεη εχζηνρα o Robert Andrews ζε άξζξν ηνπ ζηελ ηζηνζειίδα paidcontent.co.uk. Απφ ηελ 20 Πεγή: ΚΑΘΗΜΔΡΙΝΗ, 17 Ννεκβξίνπ Πεγή: ΚΑΘΗΜΔΡΙΝΗ, 17 Ννεκβξίνπ Πεγή: ΚΑΘΗΜΔΡΙΝΗ, 22 επηεκβξίνπ, 2009 Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 118

119 άιιε πιεπξά, θαη κε ηελ πξνυπφζεζε ηεο παξνρήο premium πεξηερνκέλνπ, νπνηνδήπνηε ζρέδην ρξέσζεο -ελδερνκέλσο λα είλαη θαηαζηξνθηθφ- γηα φπνηνλ εθθηλήζεη κηα ηέηνηα γεληθεπκέλε ηαθηηθή ρσξίο ζηξαηεγηθφ ζρεδηαζκφ. Δάλ νη επηζθέπηεο-«πειάηεο» πξνηηκήζνπλ θάπνηνλ άιιν αληαγσληζηή πνπ είλαη ήδε ζηελ αγνξά, ηφηε ε επαλαθνξά ηνπο είλαη ζα εμαηξεηηθά δχζθνιε ππφζεζε. Γηα παξάδεηγκα, έλαο απφ ηνπο «πνλνθεθάινπο» γηα ηoπο επηηειείο ηνπ Guardian.co.uk, αλαθνξηθά κε ην αλ ζα πξέπεη λα ρξεψζνπλ νξηζκέλα ηκήκαηα ηνπ δηθηπαθνχ ηνπο ηφπνπ είλαη ε χπαξμε ηνπ BBC. «Έρεηο απέλαληί ζνπ έλα εηδεζενγξαθηθφ φκηιν πνπ ρξεκαηνδνηείηαη επαξθψο θαη κε δεκφζηνπο πφξνπο. Πσο κπνξείο λα ζπλαγσληζηείο κε θάηη ηέηνην;», αλαξσηηέηαη δηθαίσο, ε Carolyn McCall, επηθεθαιήο ηνπ Guardian Media Group. Σν ζίγνπξν είλαη φηη ε κεηάβαζε απηή πξνβιέπεηαη λα πξαγκαηνπνηεζεί κε κηθξά βήκαηα παξά κε δξαζηηθέο ελ κία λπθηί θηλήζεηο, πνπ ζα «θιεηδψζνπλ» ην online πεξηερφκελν ησλ ΜΜΔ. Οη εθδφηεο ηεξνχλ ηδηαίηεξα πξνζεθηηθή ζηάζε θαζψο αθφκε δελ έρνπλ θαηαιήμεη ζε εθείλν ην κνληέιν online πιεξσκψλ πνπ ζα κπνξέζεη λα απνθέξεη αξθεηά έζνδα ρσξίο λα απνμελψζεη ηνπο αλαγλψζηεο. Δηζθνξά. Μία λέα ηδέα είλαη ε εηζθνξά ησλ ρξεζηψλ θαηά ην κνληέιν ηεο ηειεφξαζεο. Γειαδή λα ελζσκαησζεί έλα πνζφ ππέξ ησλ ΜΜΔ ζην κεληαίν ινγαξηαζκφ πνπ πιεξψλνπλ νη ρξήζηεο γηα ηε ζχλδεζή ηνπο ζην δηαδίθηπν (The State of the News Media, 2009). Γηεύξπλζε ησλ δηαδηθηπαθώλ ΜΜΔ σο πιαηθόξκεο παξνρήο ππεξεζηώλ θαη πξντόλησλ. Ζ δπλαηφηεηα ηνπ online shopping 23 κπνξεί λα ελζσκαησζεί ζηνπο δηθηπαθνχο ηφπνπο ησλ ΜΜΔ σο πεγή αχμεζεο ησλ εζφδσλ ηνπο. Ζ ιχζε απηή έρεη δχν πηπρέο. Πξψηνλ, ηε ρξήζε ηνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ θαη σο πιαηθφξκαο παξνρήο ππεξεζηψλ θαη πξντφλησλ. Γηα παξάδεηγκα, Οη NEW YORK TIMES πξνζθέξνπλ ππεξεζία dating, ελψ ε ΝΑΤΣΔΜΠΟΡΗΚΖ έρεη εγθαηληάζεη 23 ηε ζχζηαζε θνηλήο εηαηξείαο, πνπ ζα δξαζηεξηνπνηείηαη ζην ειεθηξνληθφ εκπφξην πξνρψξεζαλ ε Publicworld θαη ν Γεκνζηνγξαθηθφο Οξγαληζκφο Λακπξάθε. Η Publicworld ζα θαηέρεη ην 60% ηνπ κεηνρηθνχ θεθαιαίνπ ηεο λέαο εηαηξείαο θαη ν ΓΟΛ ην 40%. ην εμακειέο δηνηθεηηθφ ζπκβνχιην θάζε κέηνρνο ζα εθπξνζσπείηαη απφ ηξία κέιε. χκθσλα κε αλαθνίλσζε ησλ εηαηξεηψλ, ζηφρνο είλαη λα δεκηνπξγεζεί ην κεγαιχηεξν online shop ζηελ Διιάδα ζηελ παξνρή ππεξεζηψλ θαη πξντφλησλ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ. Η ιεηηνπξγία ηνπ δηαδηθηπαθνχ θαηαζηήκαηνο αλακέλεηαη ζηηο αξρέο ηνπ Ιαλνπαξίνπ, κε ην χςνο ηεο αξρηθήο επέλδπζεο λα αλέξρεηαη ζε έλα εθαη. επξψ (Πεγή: ΔΛΔΤΘΔΡΟΣΤΠΙΑ, 18 Ννεκβξίνπ 2009). Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 119

120 ππεξεζία πψιεζεο βηβιίσλ. Γεχηεξνλ, ηε ρξήζε ηνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ φρη απιά σο δηαθεκηζηηθνχ κέζνπ, αιιά θαη σο ζεκείνπ αγνξάο, απφ ηελ νπνία ην Μέζν ζα απνθνκίδεη έλα πνζνζηφ επί ησλ πσιήζεσλ. Γεκηνπξγία ζπλδξνκεηηθνύ premium πεξηερνκέλνπ γηα ειίη επαγγεικαηηθέο νκάδεο. Οη έξεπλεο δείρλνπλ φηη ζπγθεθξηκέλεο επαγγεικαηηθέο νκάδεο είλαη δηαηεζεηκέλεο λα πιεξψζνπλ ζπλδξνκή πξνθεηκέλνπ λα έρνπλ πξφζβαζε ζε πεξηερφκελν θαη εξγαιεία πνπ δηεπθνιχλνπλ ηελ εξγαζία ηνπο θαη είλαη πξνζβάζηκα κέζσ πνιιψλ θαλαιηψλ. Πξφθεηηαη γηα κία ηδηαίηεξα επηθεξδή δηαδηθαζία πνπ γλσξίδεη άλζεζε. πλεξγαζίεο. Γεδνκέλνπ φηη ε παξαγσγή πνηνηηθνχ πεξηερνκέλνπ πνπ αληαπνθξίλεηαη ζηε κηληηαθή ινγηθή ηνπ ηζηνχ απνηειεί κία αθξηβή ππφζεζε (Scott, 2005), κία ιχζε πνπ πξνηείλεηαη είλαη ε ζπλεξγαζία ησλ ΜΜΔ κε ζηφρν ηελ παξαγσγή κηαο θνηλήο δηαδηθηπαθήο πιαηθφξκαο 24 φπνπ νη ζπκκέηνρνη ζα κνηξάδνληαη ηα έζνδα. Σέηνηεο θηλήζεηο επλννχλ ηνπο δπλαηνχο παίθηεο ηνπ κηληηαθνχ ηνπίνπ, νη νπνίνη κπνξνχλ λα πξνβνχλ ζηε δεκηνπξγία ελφο δηθηπαθνχ ηφπνπ γηα ην ζχλνιν ησλ ΜΜΔ πνπ βξίζθνληαη ζηελ ηδηνθηεζία ηνπο ή λα επηηχρνπλ επλντθνχο φξνπο ζηελ πεξίπησζε ζπγρσλεχζεσλ θαη εμαγνξψλ. Σέηνηεο θηλήζεηο ελδέρεηαη λα δπλακψζνπλ ηα ΜΜΔ απέλαληη ζε θνινζζνχοζπλαζξνηηέο εηδήζεσλ θαη πιεξνθνξηψλ, φπσο ε Google, ε νπνία «ρξεζηκνπνηεί» 25 ην πεξηερφκελν ησλ ΜΜΔ παξέρνληαο σζηφζν αχμεζε 26 ηεο επηζθεςηκφηεηάο ηνπο θαηά 25% πεξίπνπ. 24 Κνηλή «πιαηθφξκα» ζην Γηαδίθηπν εηνηκάδνληαη λα δεκηνπξγήζνπλ ηέζζεξηο κεγάινη ακεξηθαληθνί εθδνηηθνί φκηινη, κε ζηφρν λα αληεπεμέιζνπλ ζηε δχζθνιε ζπγθπξία. Δηδηθφηεξα, ε Time Inc. -πνπ εθδίδεη ηα πεξηνδηθά People, Time, Fortune, ε Conde Nast - πνπ εθδίδεη ηα πεξηνδηθά The New Yorker, Vogue, Vanity Fair, ε Hearst πνπ εθδίδεη ην Marie-Claire θαη ε Meredith πνπ εθδίδεη ην Parents, ζα είλαη ηζφηηκνη εηαίξνη ζηελ «πιαηθφξκα», ε νπνία ζα πξνζθέξεη εθδφζεηο ησλ πεξηνδηθψλ on line ή πξνο εθηχπσζε, φπσο αλαθέξεη δεκνζίεπκα ησλ New York Times. Σν ζρέδην έρεη επίζεο ζηφρν ηε δεκηνπξγία θνξκάη αλάγλσζεο γηα πνιπ-ιεηηνπξγηθά θηλεηά ηειέθσλα ή ειεθηξνληθά βηβιία (Πεγή: ΝΑΤΣΔΜΠΟΡΙΚΗ, 27 Ννεκβξίνπ 2009) 25 Ο ηδηνθηήηεο ηεο News Coorporation αλαθνίλσζε φηη ελδέρεηαη λα πξνβεί ζε αθαίξεζε ησλ εηδήζεσλ ησλ ΜΜΔ ηνπ νκίινπ ηνπ απφ ηνπο θαηαιφγνπο αλαδήηεζεο ηεο Google, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ηνπ Google News. Με βάζε ηα ζρέδηα ηνπ, ε έλαξμε ρξέσζεο ηνπ πεξηερνκέλνπ είρε νξηζηεί γηα ηνλ Ινχλην ηνπ 2010, φκσο νη κέρξη ηψξα ελδείμεηο δείρλνπλ φηη θάηη ηέηνην είλαη κάιινλ απίζαλν. Σν επηρεηξεκαηηθφ κνληέιν πνπ ζα πξνθχςεη, ζα βαζίδεηαη ζε έλα πβξηδηθφ κνληέιν εζφδσλ, φπνπ ηα δηαθεκηζηηθά έζνδα πνπ ζα ραζνχλ απφ ηε κείσζε ησλ ρξεζηψλ πνπ ζα έρνπλ πξφζβαζε ζην πεξηερφκελν ζα αληηζηαζκίδεηαη απφ ηηο ζπλδξνκέο. Φπζηθά, αθφκε δελ κπνξεί λα ππνινγηζηεί θαηά πφζν ζα ιεηηνπξγήζεη απνηειεζκαηηθά έλα ηέηνην κνληέιν, θαη απηφ εμάιινπ είλαη ην δεηνχκελν γηα φιε ηελ Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 120

121 Γεληθά, ε βηνκεραλία ησλ ΜΜΔ πεηξακαηίδεηαη κε πνηθίια κνληέια αχμεζεο ησλ εζφδσλ θαζψο έρεη γίλεη θαηαλνεηφ φηη ην παξαδνζηαθφ κνληέιν πνπ ζηεξίρηεθε θαηά βάζε ζηε δηαθήκηζε δελ κπνξεί λα απνδψζεη ζην δηαδηθηπαθφ πεξηβάιινλ. Ζ νκνθσλία ηεο βηνκεραλίαο αλαθνξηθά κε ην νηθνλνκηθφ κνληέιν εζηηάδεηαη ζε ηξία δεδνκέλα: (α) αλαδηάξζξσζε ηεο παξαγσγήο εηδήζεσλ θαη πιεξνθνξηψλ κε εθηελή ρξήζε ηεο ηερλνινγίαο (β) δηαθνξνπνίεζε ηνπ πξντφληνο θαη ζηφρεπζε ζε ππν-νκάδεο ρξεζηψλ (γ) δεκηνπξγία πνιιαπιψλ πφξσλ εζφδσλ, ην θαζέλα απφ ηα νπνία είλαη κηθξήο ζπλεηζθνξάο, αιιά απνηεινχλ ζεκαληηθνχο πφξνπο ζην ζχλνιν ηνπο ηξαηεγηθέο βειηίσζεο πθηζηάκελσλ δηθηπαθώλ ηόπσλ ΜΜΔ θαζώο θαη πινπνίεζεο λέσλ ππεξεζηώλ ηξαηεγηθέο βειηίσζεο δηθηπαθώλ ηόπσλ ε απηή ηελ ελφηεηα παξέρνληαη νξηζκέλεο ρξήζηκεο ζηξαηεγηθέο βειηίσζεο ησλ πθηζηάκελσλ δηθηπαθψλ ηφπσλ ησλ ΜΜΔ. Οη πξνηάζεηο έρνπλ νξγαλσζεί ζε νκάδεο βάζεη ηεο ινγηθήο ηεο ζπλνιηθή έθζεζεο. Δλαιιαθηηθά θαλάιηα δεκνζίεπζεο RSS: Μφλν νη εηδηθήο θαηεγνξίαο ρξήζηεο (heavy users) επηζθέπηνληαη ηνλ ίδην δηθηπαθφ ηφπν πνιιέο θνξέο κέζα ζηε δηάξθεηα κηαο κέξαο γηα λα δηαβάζνπλ λέεο θαηαρσξήζεηο. Γηα λα πξνζειθχζεηε ηελ πιεηνςεθία ησλ ρξεζηψλ ηνπ δηαδηθηχνπ πξέπεη λα ηνπο ελεκεξψλεηε φηη θάηη λέν πξνζηέζεθε ζην δηθηπαθφ ζαο ηφπν. Απηφ κπνξεί λα επηηεπρζεί κε ηελ παξνρή ζηνπο αλαγλψζηεο πνιιαπιψλ ξνψλ RSS. Μπνξείηε λα ζπκπεξηιάβεηε κηθξέο δηαθεκίζεηο ή λα δψζεηε ζε κηα εηαηξία ηε αγνξά ησλ εθεκεξίδσλ, πνπ εδψ θαη θαηξφ αλαδεηνχλ ηξφπνπο δεκηνπξγίαο εζφδσλ απφ ηηο online δξαζηεξηφηεηεο ηνπο. 26 Πεγή: ΚΑΘΗΜΔΡΙΝΗ, 10 Ννεκβξίνπ Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 121

122 ρνξεγία (sponsorship) ησλ RSS. Υξεζηκνπνηείζηε ηα RSS φρη κφλν γηα ηε δηαλνκή ηνπ πεξηερνκέλνπ ζαο, αιιά θαη γηα ηελ πξνψζεζή ηνπ. Απηφ κπνξείηε λα ην πεηχρεηε κε ην λα εηζάγεηε ζην RSS teaser πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ην πεξηερφκελν ελφο άξζξνπ θαη φρη ηελ πξψηε παξάγξαθν ηνπ άξζξνπ. Σν RSS είλαη νπζηαζηηθά κηα απεπζείαο δηαθήκηζε ηνπ πεξηερνκέλνπ. Webcasting: Γεκηνπξγείζηε πεξηιήςεηο ησλ θχξησλ εηδήζεσλ θαζψο θαη ζπκπιεξσκαηηθφ πιηθφ γηα ηα ζεκαληηθφηεξα ηκήκαηα ηεο εηδεζηνγξαθίαο. Γελ ρξεηάδεηαη λα επηδηψθεηαη πςειή πνηφηεηα ζηελ κεηάδνζε, αιιά ζηελ πνηφηεηα ηνπ πεξηερνκέλνπ. Αλαδεηείζηε ρνξεγνχο θαη πξνζπαζήζηε λα πεηχρεηε ζπλεξγαζίεο κε ηνπηθνχο ξαδηνθσληθνχο ή ηειενπηηθνχο ζηαζκνχο. Απνθχγεηε λα δηαζέηεηε ζπλεληεχμεηο ή νκηιίεο κεγάιεο δηάξθεηαο. Σν δεηνχκελν είλαη λα δίδεηε θάηη ην νπνίν δελ κπνξεί λα βξεζεί ζε θάπνην άιιν θαλάιη δεκνζίεπζεο. WAP/PDA: ζν πεξηζζφηεξα θαλάιηα δεκνζίεπζεο δηαζέηεη ν δηθηπαθφο ηφπνο ηφζν ην θαιχηεξν. Σν πην ζεκαληηθφ είλαη ε χπαξμε κηα «ειαθξηάο» έθδνζεο ηνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ πνπ ζα είλαη ζπκβαηή κε φζν ην δπλαηφ πεξηζζφηεξεο ζπζθεπέο. Απηή ε έθδνζε πξέπεη λα πεξηιακβάλεη κηθξέο εηθφλεο ή θαη θαζφινπ εηθφλεο θαη δπλαηφηεηα πινήγεζεο βαζηζκέλε ζην θείκελν. Info-alert channels: Σν δηαδίθηπν επηηξέπεη ηελ ηαρχηαηε κεηάδνζε έθηαθησλ γεγνλφησλ. Απηφ είλαη έλα πνιχ ζεκαληηθφ ζηνηρείν πνπ πξέπεη λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα λα κελ θαηαζηεί ε ειεθηξνληθή έθδνζε απιφ αληίηππν ηεο έληππεο έθδνζεο. Πξνζπαζήζηε ε έληππε έθδνζε λα ζπλερίδεη ηελ θάιπςε ησλ γεγνλφησλ πνπ μεθίλεζε ζηελ ειεθηξνληθή έθδνζε θαη φρη λα ηελ επαλαιακβάλεη. Δλεκεξψζηε ηνπο αλαγλψζηεο κε έλα θαλάιη info alert γηα θάπνην έθηαθην γεγνλφο θαη ζηε ζπλέρεηα κφιηο έρεηε δηαζέζηκεο ηηο ιεπηνκέξεηεο, αλεβάζηε ηελ είδεζε ζηελ online έθδνζε. Cross Media Communication 27 : Οη αλαγλψζηεο ζπλήζσο θαηαλαιψλνπλ ην πεξηερφκελφ ζαο κέζα απφ φια ηα θαλάιηα πνπ δηαζέηεηε (έληππε έθδνζε, WWW, SMS, podcasts θ.α) θαη φρη κφλν απφ έλα. Απηφ πξέπεη λα ην ιακβάλεηε ππφςε φηαλ δεκηνπξγείηε ην πεξηερφκελν. Κάζε θαλάιη ραξαθηεξίδεηαη απφ θάπνηα 27 Η δπλαηφηεηα παξαπνκπήο ηνπ αλαγλψζηε απφ ην έλα θαλάιη ζην άιιν ηνπ ίδηνπ ΜΜΔ (Veglis, 2009). Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 122

123 πιενλεθηήκαηα. Υξεζηκνπνηείζηε ηα θαη «νδεγείζηε» ηνπο αλαγλψζηεο ψζηε λα θαηαλαιψλνπλ ζπκπιεξσκαηηθφ πεξηερφκελα απφ φια ηα θαλάιηα. ε πεξίπησζε πνπ θάζε θαλάιη απιά επαλαιακβάλεη ηα άιια, ν ρξφλνο ηνπ αλαγλψζηε ζα θαηαλαισζεί ρσξίο απνηέιεζκα. Αλ φκσο έλα κήλπκα SMS ηνλ νδεγήζεη ζηελ WWW έθδνζε θαη απηή ζηελ έληππε έθδνζε θαη θάζε θαλάιη παξέρεη, ζπκπιεξσκαηηθφ θαη θαηάιιειν γηα ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ πεξηερφκελν, ηφηε ε εκπεηξία ηνπ ρξήζηε ζα κεγηζηνπνηεζεί. πκπιεξσκαηηθόηεηα κε ηελ έληππε έθδνζε: ηαλ θάπνηα είδεζε δελ ηαηξηάδεη λα ζπκπεξηιεθζεί ζηελ έληππε έθδνζε, ρξεζηκνπνηείζηε ηελ WWW έθδνζε γηα λα εκβαζχλεηε ζηελ είδεζε θαη λα ζπκπιεξψζηε ην έληππν πξντφλ. Με απηφλ ηνλ ηξφπν ηθαλνπνηείηαη ε αλάγθε κεξίδαο αλαγλσζηψλ γηα επηπιένλ πιεξνθνξίεο. Γηαδξαζηηθόηεηα Υξήζε πεξηερνκέλνπ από ηνπο αλαγλώζηεο (user generated content): Ζ δεκνζηνγξαθία ησλ πνιηηψλ απνηειεί ηελ πην ζχγρξνλε ηάζε ζηε βηνκεραλία ηνπ ηχπνπ. Εεηήζηε απφ ηνπο αλαγλψζηεο λα ζπλεηζθέξνπλ πεξηερφκελν γηα ζπγθεθξηκέλα ζέκαηα. Απηφ κπνξεί λα πεξηιακβάλεη δηεγήζεηο, θσηνγξαθίεο θαη βίληεν. Υξεζηκνπνηείζηε απηφ ην πιηθφ γηα λα ζπκπιεξψζεηε ηε δνπιεηά ησλ επαγγεικαηηψλ δεκνζηνγξάθσλ. Ζ ζπκκεηνρή ησλ αλαγλσζηψλ απμάλεη ηελ αθνζίσζε ηνπο ζην ΜΜΔ. Σν ίδην ζπκβαίλεη θαη κε ηνπο αλαγλψζηεο, νη νπνίνη απνδέρνληαη επθνιφηεξα άξζξα ζηα νπνία ππάξρεη ζπλεηζθνξά αλαγλσζηψλ. Δκθάληζε ζρνιίσλ αλαγλσζηώλ ζηα άξζξα: Οη εγγεγξακκέλνη αλαγλψζηεο πξέπεη λα κπνξνχλ λα ζρνιηάδνπλ ηα άξζξα θαη λα ζπλεηζθέξνπλ ζην άξζξν κε ζπλδέζεηο πνπ παξαπέκπνπλ ζε ηζηνζειίδεο κε ζρεηηθφ πεξηερφκελν. Σα ζπζηήκαηα απηφκαηνπ εληνπηζκνχ κε απνδεθηψλ εθθξάζεσλ ζπλήζσο απνθιείνπλ κε απνδεθηά ζρφιηα. ε θάζε πεξίπησζε φκσο είλαη θαιφ ηα ζρφιηα λα ειέγρνληαη απφ έλα ππεχζπλν. Οη αλαγλψζηεο δξνπλ ζε ηέηνηεο πεξηπηψζεηο ππνβνεζεηηθά θαζψο επηζεκαίλνπλ ηα ζρφιηα πνπ δελ είλαη απνδεθηά, ψζηε λα δηαγξάθνληαη απφ ην ζχζηεκα. Βαζκνιόγεζε άξζξσλ από ηνπο αλαγλώζηεο: Σα θαιχηεξα ζπζηήκαηα ζρνιηαζκνχ παξέρνπλ ηε δπλαηφηεηα βαζκνιφγεζεο απφ ηνπο αλαγλψζηεο ησλ ζρνιίσλ. Έηζη Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 123

124 εκθαλίδνληαη κφλν ηα θαιχηεξα ζρφιηα θαη νη αλαγλψζηεο βιέπνπλ κφλν ηα ζρεηηθά ζρφιηα. Σν ζχζηεκα κπνξεί λα «θξαηάεη» ηηο επηινγέο ηνπ θάζε ρξήζηε αλαθνξηθά κε ηα είδε ζρνιίσλ πνπ επηζπκεί λα βιέπεη κε απνηέιεζκα ηελ πξνζαξκνγή ηνπ πεξηερνκέλνπ ζηηο πξνηηκήζεηο ηνπ θάζε εγγεγξακκέλνπ ρξήζηε. Υξήζε δεκνθηιώλ δηαδηθηπαθώλ ππεξεζηώλ: Γελ ππάξρεη ιφγνο κε ρξήζεο γλσζηψλ δηαδηθηπαθψλ ππεξεζηψλ πνπ δηαρεηξίδνληαη βίληεν, ράξηεο θαη θσλεηηθή επηθνηλσλία. Υξεζηκνπνηήζηε ην Google Maps γηα λα ππνδείμεηε γεσγξαθηθέο πεξηνρέο θαη ην YouTube γηα ην αλέβαζκα βίληεν πνπ έρεηε δεκηνπξγήζεη έσο φηνπ απνθηήζεηε έλα ζεβαζηφ πνζφ αλαγλσζηψλ πνπ λα δηθαηνινγεί ηελ εγθαηάζηαζε δηθνχ ζαο ζπζηήκαηνο δηαρείξηζεο βίληεν 28. Απηφ θξαηάεη ην θφζηνο ρακειφ θαη απμάλεη ηηο πηζαλφηεηεο αχμεζεο ησλ αλαγλσζηψλ ζαο. ε πεξίπησζε πνπ ππάξρεη θάπνηνο δηθηπαθφο ηφπνο, ν νπνίνο έρεη θαηαζηεί πνιχ δεκνθηιήο ζηε ηνπηθή θνηλσλία, εηζάγεηε ζην δηθηπαθφ ζαο ηφπν ζπλδέζεηο θαη αλαθνξέο πνπ παξαπέκπνπλ ζε απηφλ. Δπίζεο, αλ ππάξρεη θάπνηα ππεξεζία, ε νπνία πηνζεηείηαη ζε κεγάιν βαζκφ απφ ηελ θνηλσλία ζηελ νπνία απεπζχλεζηε, ζα πξέπεη λα ηελ παξέρεηε θαη εζείο ζηηο ππεξεζίεο ησλ εγγεγξακκέλσλ ρξεζηψλ ζαο. Blogs γηα ηνπο δεκνζηνγξάθνπο: Σα blogs κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ απφ ηνπο δεκνζηνγξάθνπο γηα γίλεη δηάινγνο κε ηνπο αλαγλψζηεο θαη γηα λα δίλεηαη πιηθφ κηθξφηεξεο δηάξθεηαο θαη ζε πην άηππε κνξθή ζε ζχγθξηζε κε ηηο εηδήζεηο ησλ άιισλ θαλαιηψλ δεκνζίεπζεο. Απηφ επηηξέπεη ζην κέζν λα δηαηεξεί εθδνηηθή νπδεηεξφηεηα θαη αθεξαηφηεηα, θαη ηαπηφρξνλα επηηξέπεη ζην θνηλφ λα επηθνηλσλεί κε ηνπο δεκνζηνγξάθνπο κε άκεζν ηξφπν. Μπνξείηε λα πηνζεηήζεηε κηα απφ ηηο δσξεάλ δηαζέζηκεο πιαηθφξκεο blogging (γηα παξάδεηγκα Wordpress) θαη λα δεκηνπξγήζεηε πξφηππα (templates) πνπ λα είλαη ζρεηηθά κε ην ζηπι ζρεδίαζεο ηνπ δηθηπαθνχ ζαο ηφπνπ. πλδέζεηο ζε εμσηεξηθέο πεγέο πιεξνθνξηώλ: Τπάξρνπλ ζην δηαδίθηπν αξθεηνί αμηφινγνη δηθηπαθνί ηφπνη ζηνπο νπνίνπο πξέπεη λα παξαπέκπεηε ηνπο αλαγλψζηεο ζαο. Κάπνηνη απφ απηνχο ηνπο δηθηπαθνχο ηφπνπο ελδερνκέλσο λα είλαη θαη ε θχξηα πεγή ησλ δηθψλ ζαο άξζξσλ. Γηα θάζε είδεζε ππάξρεη ζην δηαδίθηπν 28 Η ζπλδπαζκέλε ρξήζε δηαθνξεηηθψλ δηθηπαθψλ ηφπσλ είλαη επξχηεξα γλσζηή κε ην φλνκα Mashup. Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 124

125 ζπκπιεξσκαηηθφ πιηθφ θαη ε παξνρή απηψλ ησλ ελαιιαθηηθψλ πεγψλ πιεξνθφξεζεο απνηειεί κηα ζεκαληηθή ππεξεζία γηα ηνπο αλαγλψζηεο ζαο. Μελ πεξηνξίδεηε απηέο ηηο ζπλδέζεηο ζε επίζεκνπο δηθηπαθνχο ηφπνπο, αιιά ζπκπεξηιάβεηε blog εηδηθψλ θαη δηθηπαθνχο ηφπνπο απφ fun clubs. Δμαηνκίθεπζε (personalization): Απνηειεί ην θιεηδί γηα ηελ επηηπρία. Δίλαη ν θαιχηεξνο ηξφπνο γηα ηε βειηίσζε ηεο εκπεηξίαο ηνπ αλαγλψζηε, φρη απιά ηξνπνπνηψληαο ην εκθαληδφκελν πεξηερφκελν, αιιά πξνζθέξνληαο πεξηζζφηεξν πξνρσξεκέλεο ππεξεζίεο, φπσο εηδνπνηήζεηο κε θαη SMS, ηε δπλαηφηεηα απνζήθεπζεο εηδήζεσλ θαζψο θαη εθηχπσζεο ηεο ιίζηαο ησλ εηδήζεσλ. ιεο νη πιεξνθνξίεο πνπ αθνξνχλ ηνλ θάζε αλαγλψζηε ζα πξέπεη λα ζπγθεληξψλνληαη ζε κηα βάζε δεδνκέλσλ πξνηηκήζεσλ. Υξεζηκνπνηήζηε ην ίδην ζχζηεκα γηα ηε δηαρείξηζε ησλ δεκνζίσλ ζρέζεσλ κε ηνπο αλαγλψζηεο, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ ζπλδξνκψλ θαη ησλ κηθξψλ αγγειηψλ. Ζ κεγάιε αχμεζε ηνπ πεξηερνκέλνπ ησλ δηθηπαθψλ ηφπσλ ελεκέξσζεο έρεη θαηαζηήζεη πιένλ κνλφδξνκν ην θηιηξάξηζκα ηνπ πεξηερνκέλνπ βάζεη ησλ πξνηηκήζεσλ ηνπ θάζε αλαγλψζηε. Δπηηξέςηε ζηνπο αλαγλώζηεο λα δηαρεηξίδνληαη ηε ζρέζε ηνπο κε ην ΜΜΔ: Παξά ην γεγνλφο φηη ην WWW απνηειεί ην ηδαληθφ θαλάιη ππνζηήξημεο πειαηψλ, πνιιέο εηαηξίεο δελ ην ρξεζηκνπνηνχλ γηα ηελ αιιειεπίδξαζε ηνπ πειάηε κε ηελ εηαηξία. Υξεζηκνπνηείζηε ην ίδην ζχζηεκα γηα ηελ θαηαρψξεζε φισλ ησλ πιεξνθνξηψλ (πιεξνθνξίεο εμαηνκίθεπζεο, ζπλδξνκέο έληππσλ εθδφζεσλ, κηθξέο αγγειίεο, θ.α.) ηνπ θάζε αλαγλψζηε, θαη δψζηε ηε δπλαηφηεηα ζε θάζε αλαγλψζηε λα δηαρεηξίδεηαη ηηο πιεξνθνξίεο πνπ ηνλ αθνξνχλ. Υξήζε tag clouds: Σα tag clouds είλαη εξγαιεία πινήγεζεο γηα ηνπο ρξήζηεο θαζψο επηηξέπνπλ ηελ άκεζε εθηίκεζε ηνπ πεξηερνκέλνπ. Οπζηαζηηθά πξφθεηηαη γηα ιίζηεο κε ιέμεηο-θιεηδηά πνπ πεξηγξάθνπλ ην πεξηερφκελν ηνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ ή ηελ επηζθεςηκφηεηά ηνπ. Απηέο νη ιίζηεο εκθαλίδνληαη ζε έλα πιαίζην ζην δηθηπαθφ ηφπν θαη θάζε ιέμε θιεηδί έρεη δηαθνξεηηθφ κέγεζνο αλάινγν κε ηε ζπνπδαηφηεηά ηνπ. ζν απμάλεη ην κέγεζνο ηνπ tag πεξηερνκέλνπ, ηφζν πεξηζζφηεξν ζρεηηθφ κε ηε ιέμε πεξηερφκελν είλαη δηαζέζηκν ζην δηθηπαθφ ηφπν. ηελ πεξίπησζε ησλ tags Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 125

126 επηζθεςηκφηεηαο, ην κεγαιχηεξν κέγεζνο αληηπξνζσπεχεη πεξηερφκελν κε κεγαιχηεξε επηζθεςηκφηεηα. Πξνηείλεηαη λα ππάξρνπλ tag clouds γηα θάζε άξζξν 29. Δηθόλα 25: Παξάδεηγκα ρξήζεο tag cloud. ρεδίαζε Απμεκέλε ρξήζε θσηνγξαθηώλ: Μελ αλαθέξεηε κφλν ηελ είδεζε, αιιά δείμηε ηελ ηαπηφρξνλα. Οη θσηνξεπφξηεξο ζπλήζσο παξέρνπλ αξθεηέο θσηνγξαθίεο θαιήο πνηφηεηαο, πνιχ πεξηζζφηεξεο απφ απηέο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ηειηθά ζηελ έληππε έθδνζε. Δλζσκαηψζηε gallery θσηνγξαθηψλ ή θαιχηεξα slideshows, θαη αλ είλαη δπλαηφ εηζάγεηε θαη θσλεηηθφ ζρνιηαζκφ. Αλ ζαο απαζρνιεί ην ζέκα ηεο ηαρχηεηαο γηα ην θαηέβαζκα ηνπ άξζξνπ (ιφγσ κεγάινπ φγθνπ θσηνγξαθηψλ), εηζάγεηε ηηο θσηνγξαθίεο κε thumbnails 30. ρεδηαζκόο εζσηεξηθώλ ζειίδσλ σο αξρηθέο ζειίδεο: Αλ έρεηε επηηπρία ζηε δηαρείξηζε RSS, κεραλψλ αλαδήηεζεο, εμσηεξηθψλ ζπλδέζεσλ απφ blogs, ηφηε φιε απηή ε εμσηεξηθή θίλεζε ζα θαηεπζχλεηαη απεπζείαο ζηηο εζσηεξηθέο ζειίδεο ηνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ θαη δελ ζα πεξλάεη απφ ηελ αξρηθή ζαο ζειίδα. ρεδηάζηε ηηο εζσηεξηθέο ζειίδεο ψζηε λα είλαη ελδηαθέξνπζεο θαη λα πξνζειθχνπλ ηνπο 29 Η ρξήζε ησλ tag clouds απνηειεί απαξαίηεην εξγαιείν θαη αλακέλεηαη λα γίλεη αθφκε ζεκαληηθφηεξν ζε απηφ πνπ ήδε αλαθέξεηε σο Web 3.0 ή The Semantic Web. 30 Μηθξέο εθδφζεηο ησλ θσηνγξαθηψλ κε ζχλδεζε ζηηο θσηνγξαθίεο θαλνληθνχ κεγέζνπο. Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 126

127 αλαγλψζηεο πνπ «πξνζγεηψλνληαη» ζε απηέο απφ εμσηεξηθέο ζπλδέζεηο. Οη γξακκέο πινήγεζεο πξέπεη λα ελεκεξψλνπλ άκεζα ηνλ επηζθέπηε γηα ην πνχ βξίζθεηαη θαη πξέπεη λα εκθαλίδνπλ αξθεηφ απφ ην πεξηερφκελν ηνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ ψζηε λα πείζνπλ ηνλ επηζθέπηε λα επηκεθχλεη ηελ επίζθεςή ηνπ θαη λα ην εμεξεπλήζεη. Πξνώζεζε Απμεκέλε θάιπςε πεξηερνκέλνπ ζρεηηθνύ κε ηελ ηνπηθή θνηλσλία: Ζ παξνρή πιεξνθνξηψλ πνπ αθνξνχλ ηελ ηνπηθή θνηλσλία ζα πξέπεη λα είλαη ζεκαληηθή. ε πεξίπησζε πνπ πξφθεηηαη γηα έθδνζε πνπ θπθινθνξεί ζε παλειιήλην επίπεδν, ε παξνρή εηδήζεσλ ζα πξέπεη λα θαηεγνξηνπνηείηαη αλάινγα κε ηε γεσγξαθηθή πεξηνρή. Σν WWW είλαη ηδαληθφ θαλάιη γηα ηελ παξνρή εηδηθνχ πεξηερνκέλνπ θαη νη δηαθεκηζηέο είλαη έηνηκνη λα πιεξψζνπλ αδξά γηα λα δηαθεκίζνπλ ζε αλαγλψζηεο κε εηδηθά εζηηαζκέλα ελδηαθέξνληα. Γηεμάγεηε εθηεηακέλεο έξεπλεο ζρεηηθά κε ην εηδηθφ πεξηερφκελν πνπ ελδηαθέξεη ηελ ηνπηθή θνηλσλία θαη πξνζζέζηε ην θαηάιιειν πιηθφ ζηα θαλάιηα δεκνζίεπζεο. Ξεθηλήζηε απφ ηα εηδηθά ζέκαηα πνπ ελδηαθέξνπλ πεξηζζφηεξν ηνπο δηαθεκηζηέο. Γπλαηόηεηα blogs λα αλαθέξνληαη ζην πεξηερόκελν ηνπ δηθηπαθνύ ηόπνπ: Γελ ππάξρεη θαιχηεξν εξγαιείν πξνψζεζεο απφ ην επηηξέπεηε ζηνπο ρξήζηεο λα θάλνπλ απεπζείαο αλαθνξέο ζην πεξηερφκελφ ζαο απφ ηα blogs ηνπο. Μπνξείηε λα δηεπθνιχλεηε ηέηνηεο ελέξγεηεο κε ηελ εηζαγσγή ζπλδέζεσλ ηχπνπ «blog this» δίπια ζε θάζε άξζξν θαη κε ηελ ελζσκάησζε ησλ θνξπθαίσλ εξγαιείσλ blogging ηεο αγνξάο. ια ηα θνξπθαία εξγαιεία blogging παξέρνπλ API 31 πνπ παξέρεη κεγάιν έιεγρν γηα ην ηη εηζάγεηαη ζηηο θαηαρσξήζεηο ησλ blogs. Απηέο νη ελέξγεηεο φρη κφλν απμάλνπλ ηελ επηζθεςηκφηεηα, αιιά βειηηψλνπλ ηε ζρεηηθφηεηα ηνπ πεξηερνκέλνπ ζαο ζηα απνηειέζκαηα ησλ κεραλψλ αλαδήηεζεο. Δθηφο απφ ην πιήθηξν «blog this» ζα πξέπεη λα ππάξρνπλ παξφκνηα πιήθηξα πνπ επηηξέπνπλ ηνπο ρξήζηεο λα θάλνπλ post ην άξζξν ζηηο θνξπθαίεο δηαδηθηπαθέο θνηλφηεηεο (Digg.com. Technocrati θ.α.). 31 Application programming interface: είλαη ε πινπνίεζε κηα δηαζχλδεζεο απφ εηδηθφ ινγηζκηθφ κε ζθνπφ λα επηηξέςεη ηξίην ινγηζκφ λα αιιειεπηδξά καδί ηνπ. Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 127

128 ιεο απηέο νη θνηλφηεηεο δηαζέηνπλ εχθνια πεξηβάιινληα δηαζχλδεζεο (interfaces) πνπ επηηξέπνπλ ηελ νινθιήξσζε ηεο δηαδηθαζίαο απηφκαηα. Δηθόλα 26: Παξάδεηγκα δεκνζίεπζεο πεξηερνκέλνπ ηνπ κέζνπ ζε δηθηπαθέο θνηλόηεηεο (New York Times). Υξήζε ηνπ WWW σο εξγαζηήξην πεξηερνκέλνπ: Σν θφζηνο πεηξακαηηζκνχ κε λέν πεξηερφκελν είλαη πνιχ ρακειφ ζηελ πεξίπησζε ηνπ WWW. Έρνπλ ππάξμεη πνιιέο πεξηπηψζεηο φπνπ λέεο εθδφζεηο μεθίλεζαλ απφ ην WWW θαη απέδσζαλ ζεκαληηθά θέξδε πνπ λα δηθαηνινγνχλ ηελ παξνρή έληππεο έθδνζεο. Υξεζηκνπνηήζηε ην WWW ζαλ έλα εξγαζηήξην δνθηκήο λεσηεξηζκψλ ζην πεξηερφκελν. Γνθηκάζηε λέεο ζεκαηηθέο ελφηεηεο, ζηήιεο θαη εξγαιεία. Παξαθνινπζήζηε ηελ αλαγλσζηκφηεηά ηνπο, ζηακαηήζηε απηά πνπ δελ πξνζειθχνπλ αλαγλψζηεο θαη αλαπηχμηε πεξαηηέξσ απηά γηα ηα νπνία παξνπζηάδεηαη ελδηαθέξνλ. Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 128

129 Δηδηθέο πεξηπηώζεηο Υξήζε ησλ blogs γηα εκπινπηηζκό ηνπ πεξηερνκέλνπ ησλ δηαδηθηπαθώλ εθδόζεσλ. Οη αλαγλψζηεο φηαλ επηζθέπηνληαη ην δηθηπαθφ ηφπν ελφο ΜΜΔ ζέινπλ λα έρνπλ πξφζβαζε ζην θαιχηεξν πεξηερφκελν πνπ είλαη δηαζέζηκν ζην δηαδίθηπν. Απηφ ζεκαίλεη φηη δελ ηνπο ελδηαθέξεη πνηνο έρεη δεκηνπξγήζεη ην πεξηερφκελν, δειαδή νη δεκνζηνγξάθνη ηνπ κέζνπ ή θάπνηνη ηξίηνη. Απνδεηνχλ γξήγνξε πξφζβαζε ζε αμηφπηζηεο πιεξνθνξίεο νξγαλσκέλεο ζε έλα ζεκείν. Έξεπλεο δείρλνπλ φηη νη αλαγλψζηεο απνδέρνληαη πιένλ ηηο πιεξνθνξίεο θαη ηηο εηδήζεηο πνπ παξέρνπλ αμηφπηζηα blogs. χκθσλα κε πξφζθαηε έξεπλα ηεο Forrester, ηα blogs θαη νη δηθηπαθνί ηφπνη ησλ εθεκεξίδσλ έρνπλ ην ίδην πνζνζηφ αλαγλσζηψλ (πεξίπνπ 17%) αλάκεζα ζηνπο ρξήζηεο δηαδηθηχνπ ειηθίαο κεηαμχ 18 θαη 24 εηψλ (Wilpers, 2009). ε πεξίπησζε πνπ νη εθεκεξίδεο δελ εθκεηαιιεπηνχλ ην ελδηαθέξνλ πνπ δείρλνπλ νη ρξήζηεο γηα ηελ αλάγλσζε πνηνηηθνχ πεξηερνκέλνπ απφ blog, νη ρξήζηεο ζα εγθαηαιείςνπλ ηνπο δηθηπαθνχο ηφπνπο ηεο εθεκεξίδαο. Αληίζεηα, αλ νη εθεκεξίδεο αξρίδνπλ λα ζπιιέγνπλ ηα θαιχηεξα blog πνπ ελδηαθέξνπλ ηελ ηνπηθή θνηλσλία θαζψο θαη άιινπο δηθηπαθνχο ηφπνπο πνπ θαιχπηνπλ πνηθίια ζέκαηα, ζα είλαη ζε ζέζε λα παξέρνπλ ζηνπο αλαγλψζηεο ηνπο (πνπ δελ έρνπλ πνιχ ρξφλν ζηε δηάζεζε ηνπο) κηα πνιχ θαιή ππεξεζία. Γειαδή νη αλαγλψζηεο ζα γιπηψλνπλ ρξφλν θαζψο ζα έρνπλ πξφζβαζε ζε ειεγκέλεο πιεξνθνξίεο κέζα απφ ηελ νηθεία ζε απηνχο ηνπηθή εθεκεξίδα. Παξάιιεια νη bloggers ησλ νπνίσλ ηα blogs ζα παξέρνληαη κέζα απφ ην δηθηπαθφ ηφπν ηεο εθεκεξίδαο, ζα επσθειεζνχλ απφ ηε κεγαιχηεξε επηζθεςηκφηεηα. Καη φια απηά κε κεδεληθφ ζρεδφλ θφζηνο γηα ηελ εθεκεξίδα. Σν αμηνζεκείσην είλαη φηη ιίγεο εθεκεξίδεο παγθνζκίσο επηιέγνπλ απηή ηε ζηξαηεγηθή. Οη ζπληξηπηηθή πιεηνςεθία επηιέγεη λα δηαζέηεη πεξηερφκελν πνπ πξνέξρεηαη κφλν απφ ηνπο δεκνζηνγξάθνπο ηνπο. Τπάξρνπλ ζήκεξα πάλσ απφ 150 εθαηνκκχξηα blogs 32. Έλα πνιχ κεγάιν πνζνζηφ απφ απηά δελ είλαη άμηα αλαθνξάο. Τπάξρνπλ φκσο αξθεηά εθαηνκκχξηα blogs ηα νπνία πεξηέρνπλ αμηφινγεο ζθέςεηο 32 Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 129

130 θαη αλαθνξέο ζε δηάθνξα πεδία. Γπζηπρψο φκσο νη αλαγλψζηεο ησλ εθεκεξίδσλ δελ πξφθεηηαη πνηέ λα δηαβάζνπλ απηά ηα αμηφινγα blogs. Σα κνλαδηθά blogs πνπ παξνπζηάδνπλ νη δηαδηθηπαθέο εθεκεξίδεο είλαη εθείλα πνπ πξνέξρνληαη απφ ηνπο δεκνζηνγξάθνπο πνπ εξγάδνληαη ζε απηέο. Οξηζκέλεο εθεκεξίδεο έρνπλ ελζσκαηψζεη ζηηο ζειίδεο ηνπο θαη ιίζηεο απφ ηνπηθά blogs ή έρνπλ πξνζθαιέζεη bloggers λα γξάθνπλ άξζξα ζηελ εθεκεξίδα. κσο νη εθδφηεο ζπάληα ειέγρνπλ ηελ πνηφηεηα απηψλ ησλ blogs θαη ζπλήζσο ηα νκαδνπνηνχλ ρσξίο θακία ινγηθή ζε εηδηθέο πεξηνρέο ηεο ζειίδαο. Έηζη νη αλαγλψζηεο ζπαηαινχλ ρξφλν θαζψο αλαγθάδνληαη λα αλαδεηνχλ blogs πνπ ηνπο ελδηαθέξνπλ αλάκεζα ζε Δηθόλα 27: Τπεξεζία blogging από ηελ Washington Post κε νξγαλσκέλεο ιίζηεο blogs κε δηάθνξα ζέκαηα. Αθφκε θαη ζηελ πεξίπησζε πνπ ν αλαγλψζηεο είλαη απνθαζηζκέλνο λα δηαβάζεη απηά ηα blogs, νη πεξηζζφηεξεο εθεκεξίδεο δελ δηεπθνιχλνπλ ηελ πξνζπάζεηά ηνπ λα βξεη απηά πνπ ηνλ ελδηαθέξνπλ. Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 130

131 Δηζαγσγή ησλ podcasts σο ππεξεζία ελεκέξσζεο γηα ηα ηξέρνληα λέα. Δηθόλα 28: Τπεξεζία podcasting από ηελ εθεκεξίδα Guardian Ζ δπλαηφηεηα κεηάδνζεο ερεηηθψλ απνζπαζκάησλ κέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ κε ηε κνξθή ηνπ podcasting πξνζθέξεη γηα πξψηε θνξά ηε δπλαηφηεηα ζηηο εθεκεξίδεο θαη ζηνπο ηειενπηηθνχο ζηαζκνχο λα πξνζθέξνπλ έλα πξντφλ δηαθνξεηηθφ απφ ην θείκελν ή ηελ εηθφλα. Πξφζθαηε έξεπλα ππνδεηθλχεη φηη ζηε Μ. Βξεηαλία ηα podcasts γλσξίδνπλ κεγάιε επηηπρία. πγθεθξηκέλα 3,7 εθαηνκκχξηα ρξήζηεο παξαθνινπζνχλ ηνπιάρηζηνλ έλα podcast θάζε εβδνκάδα (Kings, 2009). Απηή ε δπλαηφηεηα δελ πξνυπνζέηεη απαξαίηεηα ηελ χπαξμε ξαδηνθσληθνχ ζηαζκνχ κέζα ζην ΜΜΔ. Δπηπιένλ ην θφζηνο παξαγσγήο νιηγφιεπησλ podcasts είλαη αξθεηά ρακειφ θαζψο δελ απαηηείηαη πςειή πνηφηεηα ήρνπ. Οη ρξήζηεο κπνξνχλ λα αθνχζνπλ ηα podcasts ζε κηα πιεζψξα ζπζθεπψλ πνπ εθηείλεηαη απφ ηνλ ππνινγηζηή έσο ην θηλεηφ ηειέθσλν. Με άιια ιφγηα, θαιχπηεη θαη ηνλ θηλεηφ ρξήζηε γηα ηνλ νπνίν γίλεηαη πνιχ ιφγνο ηα ηειεπηαία ρξφληα. Απηνί είλαη κεξηθνί απφ ηνπο ιφγνπο πνπ θαζηζηνχλ ην ζπγθεθξηκέλν θαλάιη δεκνζίεπζεο ηδηαίηεξα ειθπζηηθφ ζηα ΜΜΔ. Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 131

132 Γηα λα κπνξέζεη έλα ΜΜΔ λα αλαπηχμεη επηηπρψο ππεξεζία podcasting ζα πξέπεη λα αθνινπζήζεη κηα ζεηξά απφ θαλφλεο (Kings, 2009). ε πξψηε θάζε ζα πξέπεη λα θαζνξίζεη ζε πνηνπο απεπζχλεηαη ε ζπγθεθξηκέλε ππεξεζία. Σα podcasts κπνξνχλ λα θαιχπηνπλ κηα γεληθή ζεκαηνινγία (γηα παξάδεηγκα πνιηηηθά ζέκαηα) θαη λα απεπζχλνληαη ζην ζχλνιν ή ζε κηα κεγάιε κεξίδα ρξεζηψλ. κσο ηα podcasts κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ θαη γηα ηελ θάιπςε ηεο ελεκέξσζεο εηδηθήο κεξίδαο ρξεζηψλ πνπ ιφγσ ηνπ κηθξνχ ηεο κεγέζνπο δελ ζα κπνξνχζε λα δηθαηνινγήζεη ηελ χπαξμε ελφο έλζεηνπ ζηελ έληππε έθδνζε νχηε ηελ χπαξμε κηαο εβδνκαδηαίαο εθπνκπήο ζε έλα ξαδηνθσληθφ ζηαζκφ. Ζ ζπρλφηεηα εκθάληζεο ησλ podcasts είλαη κηα αθφκε παξάκεηξνο πνπ πξέπεη λα Δηθόλα 29: Τπεξεζία podcasting από ηνπο New York Times. πξνζερζεί. Σν κέζν πξέπεη λα ζέζεη ξεαιηζηηθνχο ζηφρνπο, νη νπνίνη ζα ηεξνχληαη κε αθξίβεηα. Σν φλνκα, ε θσλή ηνπ/ηεο εθθσλεηή/ηξηαο, ην κνπζηθφ ζήκα ζα πξέπεη λα επηιερζνχλ πξνζεθηηθά ψζηε λα απνδίδνπλ κηα αίζζεζε νκνηνγέλεηαο θαη ζπλέρεηαο ηνπ band name ηνπ κέζνπ. Σν κέζν πξέπεη λα ελεκεξψλεη ηνπο ελδηαθεξφκελνπο αθξναηέο γηα ηε δηάζεζε λέαο έθδνζεο podcast κέζσ RSS. Δπίζεο, κπνξεί λα δεηήζεη αλάδξαζε απφ ηνπο αθξναηέο -κέζσ ή θαη εηδηθνχ γηα ηελ πεξίπησζε blog-, ψζηε λα βειηηψζεη ηηο φπνηεο αδπλακίεο ηελ παξαγσγήο. Ζ παξαγσγή ησλ podcasts Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 132

133 κπνξεί λα είλαη εζσηεξηθή, εηδηθά ζε πεξίπησζε πνπ ην κέζν έρεη ζρέζε κε ην ξαδηφθσλν ή ηελ ηειεφξαζε ή λα αλαηεζεί ζε αλεμάξηεην παξαγσγφ. Σν κέζν πξέπεη λα επηιέμεη ηη είλαη πξνηηκφηεξν αλάινγα κε ην θφζηνο, αιιά θαη ηελ χπαξμε θαηάιιεινπ πξνζσπηθνχ αλάκεζα ζηνπο εξγαδνκέλνπο ηνπ. ηελ πεξίπησζε πνπ επηιεγεί ε εζσηεξηθή παξαγσγή πξέπεη λα γίλεη αληηιεπηφ απφ ην πξνζσπηθφ πνπ ζα αλαιάβεη ηε ζχληαμε ησλ podcasts, φηη γξάθνπλ θείκελα γηα γξαπηφ ιφγν θαη φρη γηα έληππν. Σειεπηαίν ζηνηρείν, αιιά θαη αξθεηά ζεκαληηθφ, είλαη ην φηη θάζε λέα ππεξεζία ρξεηάδεηαη ρξφλν γηα λα γίλεη απνδεθηή θαη λα θαζηεξσζεί αλάκεζα ηνπο ρξήζηεο ηνπ κέζνπ. Υξήζε ηνπ twitter To Twitter είλαη έλα εξγαιείν θνηλσληθήο δηθηχσζεο πνπ πξσηνεκθαλίζηεθε ηνλ Αχγνπζην ηνπ 2006 θαη επηηξέπεη ζηνπο ρξήζηεο λα επηθνηλσλνχλ κε ηνπο θίινπο ηνπο, πνπ νλνκάδνληαη «followers», κε ηε βνήζεηα ζχληνκσλ κελπκάησλ πνπ κεηαδίδνληαη κέζσ ηνπ WWW, ησλ SMS ή ζπζηεκάησλ κεηάδνζεο θεηκέλνπ. Κάζε κήλπκα (πνπ νλνκάδεηαη tweet) έρεη κέγηζην κέγεζνο 140 ραξαθηήξεο, πνπ ην θαζηζηά έλα είδνο «micro-blogging» θαη βνεζά ηνπο ρξήζηεο λα επηθνηλσλνχλ κεηαμχ ηνπο 33. Ζ δηαδηθαζία δεκηνπξγίαο ελφο δσξεάλ ινγαξηαζκνχ Twitter ζην twitter.com είλαη πνιχ απιή. Ο θαζέλαο κπνξεί λα εγγξαθεί εηζάγνληαο φλνκα ρξήζηε (username) θαη θσδηθφ (password). ηε ζπλέρεηα κπνξεί λα αξρίζεη λα δεκνζηεχεη tweets, αιιά γηα λα ηα ιακβάλνπλ άιινη ρξήζηεο πξέπεη λα εγγξαθνχλ ζην ινγαξηαζκφ ηνπ σο «followers». Γηα λα θάλεη έλαο ρξήζηεο «follow» θάπνηνπο άιινπο ρξήζηεο ή γηα λα ηνλ «αθνινπζήζνπλ» άιινη ρξήζηεο ζα πξέπεη λα πξνβεί ζηελ θαηάιιειε ελέξγεηα (εγγξαθή ζε εηδηθή ιίζηα) Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 133

134 Δηθόλα 30: H αξρηθή ζειίδα ηνπ πξνθίι ηωλ New York Times ηαλ έλαο ρξήζηεο εγγξαθεί σο «follower» ζε θάπνην άιιν ρξήζηε κπνξεί λα παξαθνινπζεί φηη θάλεη post ν ζπγθεθξηκέλνο ρξήζηεο. Σα posting πεξηιακβάλνπλ ηελ απνζηνιή ελφο ζχληνκνπ κελχκαηνο θεηκέλνπ (έσο 140 ραξαθηήξεο) ζην εηδηθφ πεδίν πνπ πεξηιακβάλεη ε αξρηθή ζειίδα θάζε ρξήζηε ζην twitter. Σν κήλπκα κπνξεί λα πεξηιακβάλεη θαη ππεξζπλδέζεηο ζε εμσηεξηθφ πεξηερφκελν. Με απηέο ηηο ζπλδέζεηο ηα ΜΜΔ κπνξνχλ λα παξαπέκπνπλ ηνπο ρξήζηεο ζε πεξηερφκελν ηνπ δηθηπαθνχ ηνπο ηφπνπ. Σα κελχκαηα ηνπ twitter κπνξνχλ λα κεηαδίδνληαη θαη ζε θηλεηέο ζπζθεπέο (smartphones). Σα ΜΜΔ κπνξνχλ λα αλνίμνπλ ινγαξηαζκφ ζην Twitter θαη νη ελδηαθεξφκελνη αλαγλψζηεο κπνξνχλ λα εγγξάθνληαη σο «followers» ψζηε λα ιακβάλνπλ ηηο εηδνπνηήζεηο γηα ηηο λέεο θαηαρσξήζεηο ζην δηθηπαθφ ηφπν ηνπ ΜΜΔ (Sama, 2009). Ζ εθεκεξίδα NEW YORK TIMES έρεη παξνπζία ζην Twitter κε πάλσ απφ 2 εθαηνκκχξηα αλαγλψζηεο followers, νη νπνίνη έρνπλ εγγξαθεί γηα λα παξαθνινπζνχλ ηα tweets ηεο ζπγθεθξηκέλεο εθεκεξίδαο (εηθφλα 30). ηελ Διιάδα ηα κεγέζε είλαη αξθεηά κηθξφηεξα κε ηε ζπγθεθξηκέλε ππεξεζία ηεο ΝΑΤΣΔΜΠΟΡΗΚΖ λα έρεη 907 followers (εηθφλα 31), ελψ ε αληίζηνηρε ηνπ MADTV followers (εηθφλα 32). Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 134

135 Δηθόλα 31: H αξρηθή ζειίδα ηνπ πξνθίι ηεο Ναπηεκπνξηθήο ζην Tweeter. Δηθόλα 31: H αξρηθή ζειίδα ηνπ πξνθίι ηνπ MadTV ζην Tweeter. Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 135

136 Έλα ΜΜΔ πνπ ζα απνθηήζεη παξνπζία ζην Twitter πξέπεη λα ιάβεη ππφςε ηνπ ην γεγνλφο φηη ην Twitter ππνζηεξίδεη ηελ ακθίδξνκε επηθνηλσλία, δειαδή ζα πξέπεη λα ιακβάλεη ππφςε ηνπ ηα ζρφιηα ησλ αλαγλσζηψλ. Δπίζεο, κπνξεί λα δεκηνπξγήζεη δηαθνξεηηθέο ξνέο tweets γηα δηαθνξεηηθά ζέκαηα θαη θαιφ είλαη λα δεκηνπξγήζεη tweets πνπ λα ζηνρεχνπλ ζε νκάδεο αλαγλσζηψλ κε εηδηθά ελδηαθέξνληα. Δπίζεο ηα tweets ζα πξέπεη λα είλαη ζχληνκα θαη λα πξνθαινχλ ην ελδηαθέξνλ ησλ αλαγλσζηψλ ψζηε λα αθνινπζήζνπλ ηνλ ζχλδεζκν ζηελ ηζηνζειίδα ηνπ ΜΜΔ, θαη φρη καθξνζθειή κελχκαηα γεκάηα πιεξνθνξίεο πνπ ελδερνκέλσο λα απνπξνζαλαηνιίζνπλ ηνπο αλαγλψζηεο. Έξεπλα πνπ δηεμήρζε ην αλέιπζε 2000 tweets (ζηελ αγγιηθή γιψζζα) γηα έλα δηάζηεκα δχν εβδνκάδσλ θαη ηα νξγάλσζε ζε έμη θαηεγνξίεο: λέα, spam, δηαθεκηζηηθά, αζήκαληα (pointless babble), ζπλνκηιίαο (conversational) θαη passalong value. Ζ κεγαιχηεξε θαηεγνξία κε 40,55% ήηαλ ηα αζήκαληα, ελψ ε κηθξφηεξε θαηεγνξία ήηαλ ηα λέα κε 3,6% (Kelly, 2008). Παξά ην γεγνλφο φηη ην Twitter γλσξίδεη κεγάιε εμάπισζε ην κέιινλ ηνπ δελ ζεσξείηαη απφ ηνπο εηδηθνχο εμαζθαιηζκέλν. Ζ εηαηξία πνπ αλέπηπμε ηελ ζπγθεθξηκέλε ππεξεζία δέρεηαη έληνλε θξηηηθή βαζηζκέλε ζην φηη δελ ππάξρεη έλα επηρεηξεκαηηθφ κνληέιν, ην νπνίν λα εμαζθαιίδεη ηελ βησζηκφηεηά ηεο, δεδνκέλνπ φηη ε παξνρή ηεο ππεξεζίαο είλαη δσξεάλ. Γελ ππάξρεη θακία εμαζθάιηζε ζπλεπψο, φηη ε ππεξεζία ζα πθίζηαηαη ηα επφκελα ρξφληα, αιιά απφ ηελ άιιε ε επξεία εμάπισζή ηεο θαη ην φηη παξέρεηαη δσξεάλ ηελ θαζηζηά ηδηαίηεξα ειθπζηηθή γηα πηνζέηεζε απφ ηα ΜΜΔ. ε θάζε πεξίπησζε κπνξεί λα αληηκεησπηζηεί σο έλα βήκα εμέιημεο γηα ηα ΜΜΔ, ην νπνίν ζα ηα πξνεηνηκάζεη λα ελζηεξληζηνχλ κειινληηθέο ηερλνινγηθέο εμειίμεηο (Sama, 2009). Δηθόλα 32: Σα απνηειέζκαηα έξεπλαο κε ζέκα ηα "tweets" Εργαστήριο Ευαρμογών Πληρουορικής στα ΜΜΕ σελ. 136