Πανεπιστήμιο Αιγαίου Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης. Αν. Καθηγητής Λοΐζος Σοφός ΡΟΔΟΣ 2012 **ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Transcript

1 Πανεπιστήμιο Αιγαίου Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ- ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ Αν. Καθηγητής Λοΐζος Σοφός ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ «ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΚΑΙ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΤΩΝ ΜΕΣΩΝ» ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΡΟΔΟΣ 2012 **ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ **Περιεχόμενα... 1 Κατηγορίες μιντιακών στόχων και ειδικοί στοχοθεσία... 2 Α. Γνωρίζω τα Μέσα... 2 Β. Εκφράζομαι με τα Μέσα... 3 Γ. Επικοινωνώ και συνεργάζομαι με τα Μέσα... 4 Δ. Ερευνώ και πληροφορούμαι με τα Μέσα... 5 Ε. Εργάζομαι και οικοδομώ γνώση με τα Μέσα... 6 ΣΤ. Στοχάζομαι πάνω στα Μέσα

2 ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΜΙΝΤΙΑΚΩΝ ΣΤΟΧΩΝ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΘΕΣΙΑ Α. ΓΝΩΡΙΖΩ ΤΑ ΜΕΣΑ Πρόκειται για την εξοικείωση με τα Μέσα και την απόκτηση λειτουργικών ικανοτήτων και δεξιοτήτων (Skills). Σε αυτά περιλαμβάνονται εκμάθηση, γνώση και κατανόηση των εκφραστικών τεχνικών διαμόρφωσης περιεχομένων που στοχεύουν στην επικοινωνία. Οι μαθητές έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν και να συγκρίνουν παραγωγές με διαφορετική κωδικοποίηση (κείμενο, ήχο), τεχνική διαμόρφωσης (Webdesign, στρατηγική πλοήγησης), μορφή ενημέρωσης (ειδήσεις, διαφήμιση) μεταξύ τους και να διαπιστώσουν τις συγκεκριμένες δυνατότητες και τα όρια τους. Α1: να γνωρίζουν ότι οι πηγές πληροφορίες είναι συγκεντρωμένες και οργανωμένες σε διαφορετικές μορφές, π.χ. ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια, μηχανές αναζήτησης Α2: να γνωρίζουν και να κατανοούν την ορολογία, την οργανωτική δομή και μορφή παρουσίασης διαφορετικών Μέσων και διαδικτυακών υπηρεσιών Α3: να γνωρίζουν και να μπορούν να χειριστούν διαφορετικά μέσα (έντυπα, μηχανικά, ηλεκτρονικά και ψηφιακά) και πηγές πληροφόρησης, Α4: να καταγράφουν και να οργανώνουν πληροφορίες σε διαφορετικές μορφές (βάση δεδομένων, κείμενο), Α5: να εντοπίζουν τις δυνατότητες και τα όρια των Μέσων και των ψηφιακών τεχνολογιών, προκειμένου να επιλέξουν κάποιο από αυτά για μια εργασία ή και να προτείνουν εναλλακτικές λύσεις για την υπέρβασή τους. Α1: 1. Πώς λειτουργεί η βιβλιοθήκη (δομές και τρόπος οργάνωσης); 2. Πώς βρίσκω πληροφορίες σε μια ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια; Α2: 1. Κατανόηση δομής μιας ταινίας, χαρακτηριστικά διαφήμισης ή ταινίας. 2. Τρόπος λήψης με κάμερα, ανάλυση περιεχομένου. 3. tutorial δημιουργία σύντομου video με στόχο την παρουσίαση, εισαγωγή σε ένα θέμα. Α3: 1. Εφαρμογή εντολών διαφόρων προγραμμάτων, π.χ. ζωγραφική, word. 2. Τι είναι ο υπολογιστής, πώς οργανώνονται τα μέρη του υπολογιστή και λειτουργία τους. Α4: 1. παρουσίαση πλήροφοριών για ένα θέμα με διαφορετικούς τρόπους, διαφορετικές προσεγγίσεις, π.χ. ήχος, εικόνα. 2. παρουσίαση πλήροφοριών για ένα θέμα με διαφορετικούς τρόπους, διαφορετικές προσεγγίσεις, π.χ. ήχος, εικόνα. Α5: 1. Αναζήτηση πληροφοριών για ένα θέμα από διαφορετικές πηγές, π.χ. υπολογιστή, εφημερίδα. 2. Αναζήτηση πληροφοριών για ένα θέμα από διαφορετικές πηγές, π.χ. υπολογιστή, εφημερίδα. 2

3 Β. ΕΚΦΡΑΖΟΜΑΙ ΜΕ ΤΑ ΜΕΣΑ Εδώ προβάλλονται οι ικανότητες και οι δεξιότητες των μαθητών να πειραματιστούν και να εκφράσουν τις απόψεις τους με διαφορετικό τρόπο και να επεξεργαστούν δημιουργικά ήδη υπάρχουσες πληροφορίες σε ένα νέο πλαίσιο ή προϊόν αξιοποιώντας τις τεχνολογικές γνώσεις και δεξιότητες που κατέχουν. Μέσα από συγκεκριμένες εκπαιδευτικές δράσεις μπορούν οι μαθητές να κατασκευάσουν παραγωγές με διαφορετικούς τύπους, π.χ. ντοκουμέντα φωτογραφίας,animation, ακουστική εκπομπή/mp3, βίντεο,φιλμ/youtube, ραδιοφωνικές εκπομπές, εφημερίδα, ηλεκτρονικές πύλες, ιστοσελίδες, ιστολόγια, ηλεκτρονικά κουίζ κλ.π. B1: να πειραματίζονται και να εξερευνούν τι μπορεί να συμβεί σε πραγματικά ή εικονικά περιβάλλοντα, π. χ. αισθητική αλλοίωση μιας φωτογραφίας, πειραματική δημιουργία ψηφιακού βίντεο, B2: να αναπτύσσουν και να εκφράζουν ιδέες μέσα από διαφορετικά μέσα (έντυπα, ηλεκτρικά, ψηφιακά) και κώδικες (κείμενο, ήχος, βίντεο, κινηματογράφο, ιστοσελίδα), B3: να σχεδιάζουν δράσεις και να δίνουν εντολές σε ηλεκτρονικά περιβάλλοντα, π.χ. δημιουργία ηλεκτρονικών κόμικς, κινούμενων σχεδίων, φωτογραφική ιστόρηση, B4: να σχεδιάζουν και να δημιουργούν ιστοσελίδες και άλλα πολυμεσικά περιβάλλοντα. B5: να στοχάζονται ως προς την επίτευξη του στόχου που έθεσαν κατά την παραγωγή τους. Β1: 1. Αλλαγή εικόνας προσθέτοντας διαφορετικά χαρακτηριστικά. 2. Φτάχνω video με εικόνες προσθέτοντας κίνηση, διαφορετική ροή κίνησης δηλ. πειραματισμός. Β2: 1. έκφραση ιδεών σε ένα αντικείμενο, π.χ. ρεπορτάζ, δημιουργία έντυπου, ειδησιογραφία σύγκριση παρουσίαση. 2. παραγωγή video σε ένα θέμα. Β3: 1. πειραματισμός ώστε να δίνονται πληροφορίες μέσω τρίτου, πχ. Scratch, story maker. 2. πειραματισμός ώστε να δίνονται πληροφορίες μέσω τρίτου, πχ. Scratch, story maker. Β4: 1. επιλογή θέματος και σχεδιασμός μιας ιστοσελίδας. 2. δημιουργία ενός θεματικού ιστολογίου. Β5: 1.επιλογή ενός έτοιμου υλικού, π.χ. ιστοσελίδας, διαφήμισης, κινούμενου σχεδίου και παρατηρείται τι επίδραση ήθελε να προκαλέσει στους θεατές και τι τελικά επιτεύχθηκε στους θεατές. 2.προτείνονται προτάσεις βελτίωσης του έτοιμου υλικού για να επιτεχθούν καλύτερα αποτελέσματα. 3

4 Γ. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΩ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΑΙ ΜΕ ΤΑ ΜΕΣΑ Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος εστιάζεται η εργασία, η επικοινωνία και η συνεργασία στην ομάδα. Αυτή η διάσταση του μιντιακού γραμματισμού είναι ιδιαίτερα σημαντική, γιατί συνδιαμορφώνει στην εκπαίδευση ανοιχτά, εξ αποστάσεως και συνεργατικά περιβάλλοντα εργασίας και μάθησης με προσανατολισμό την εποικοδομητική προσέγγιση της διδασκαλίας. Σε τέτοια περιβάλλοντα οι μαθητές αναπτύσσουν εσωτερικά κίνητρα που σχετίζονται με ανάγκες κοινωνικού προσανατολισμού, ένταξης σε ομάδες και επίδειξη ιδιαίτερων ικανοτήτων. Γ1: να γνωρίζουν και να μάθουν τη χρήση ειδικών διάφορες διαδικτυακών υπηρεσιών επικοινωνίας ( , chat, forum, κοινωνικά δίκτυα), Γ2: να καλούν άλλους σε συνεργασία, να εργάζονται ομαδικά σε αρχεία που επιτρέπουν την υποστηριστική των εργασιών δύο μαθητών ή μικρής ομάδας, π.χ. Google-docs, να διαμοιράζονται ιδέες και να τις παρουσιάζουν σε διαφορετικές μορφές, π. χ. κείμενο, εικόνες, ταμπέλες, πίνακες, ήχους, Γ3: να εργάζονται συνεργατικά σε μεγαλύτερες ομάδες ή και στην ολομέλεια αξιοποιώντας εργαλεία που επιτρέπουν τη δημιουργία εξ ολοκλήρου νέων προϊόντων, π.χ. ενός λεξικού με το wiki, Γ4: να επικοινωνούν αξιοποιώντας ασύγχρονα και σύγχρονα περιβάλλοντα για το συντονισμό και την οργάνωση των εργασιών, π.χ. skype, Γ5: να συνεργάζονται από απόσταση πάνω σε ένα αντικείμενο δημιουργώντας μια κοινότητα μάθησης μέσα από τη χρήση συγκεκριμένων διαδικτυακών εργαλείων, π.χ. weblogs. Γ1: 1.γνωρίζω τη χρήση σε σχέση με την επικοινωνία και τη συνεργασία, π.χ. για μικρές τάξεις. 2. γνωρίζω τη χρήση σε σχέση με την επικοινωνία και τη συνεργασία, π.χ. facebook για μεγάλες τάξεις. Γ2: 1.συνεργασία για τη δημιουργία ενός θέματος σε Google docs. 2. συνεργασία για τη δημιουργία ενός θέματος σε Dropbox. Γ3: 1.δημιουργία ενός λεξικού με το wiki, Glogster. 2.δημιουργία εγκυκλοπαίδειας. Γ4: 1. skype, msn, chat. 2. eclass Γ5: 1.Blogs για ένα θέμα και οι μαθητές ανεβάζουν υλικό. 2.λίστα με θεματικές και επιλογή τι συμβαίνει στην ταινία, περιγραφή χαρακτήρων. 4

5 Δ. ΕΡΕΥΝΩ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΟΥΜΑΙ ΜΕ ΤΑ ΜΕΣΑ Οι μαθητές χρησιμοποιούν ψηφιακές υπηρεσίες για να αποκτήσουν πρόσβαση σε πηγές πληροφόρησης, να αναπτύξουν στρατηγικές αναζήτησης, να ασκηθούν στην αναζήτηση πληροφοριών και να αναπτύξουν πρακτικές κριτικού γραμματισμού και αξιολόγησης των πηγών. Δ1: να ορίζουν ένα ερευνητικό ζήτημα και να γνωρίζουν στρατηγικές αναζήτησης πληροφοριών π.χ. οριοθέτηση του θέματος, του είδους και της έκτασης της πληροφορίας, επικοινωνία με άλλους, οριοθέτηση και επιλογή πηγών αναζήτησης, διατύπωση όρων και μεθοδολογίας αναζήτησης, προ-αξιολόγηση πιθανών πηγών που θα έχουν προτεραιότητα κατά την επιλογή καλύτερων πληροφοριών Δ2: να εντοπίζουν και να αξιολογούν την αξία και την ποιότητα των πληροφοριών, δηλαδή νοητικός και φυσικός εντοπισμός πηγών, πρώτη εκτίμηση ποιότητας, ποσότητας και αξίας των πληροφοριών, εξέταση των πληροφοριών, π.χ. πατρότητα, οργανισμός, διαγώνια ανάγνωση, κατά εκτίμηση επανάληψη της διαδικασίας με άλλη μεθοδολογία και να αξιολογούν πληροφορίες από διαφορετικές πηγές (βιβλία, περιοδικά, CDROM, διαδίκτυο) Δ3: να οργανώνουν τις πληροφορίες, π.χ. εξαγωγή σημαντικών στοιχείων από τις πληροφορίες, π.χ. βιβλιογραφία, επιλογή παραθέσεων για τις ανάγκες του θέματος επίγνωση ζητημάτων που σχετίζονται με πνευματικά δικαιώματα (πλαγιασμός) Δ4: να συνθέτουν τις πληροφορίες σε νέο περιβάλλον, π.χ. οργάνωση των στοιχείων για την παρουσίαση σε άλλους, επιλογή αποδοτικού τρόπου παρουσίασης, αυτόνομη υποστήριξη των θέσεων και διάλογος, Δ5: να αξιολογούν την ποιότητα της παραγωγής, π.χ. αξιολόγηση του νέου προϊόντος. π.χ. ποιότητα, αποδοτικότητα, αξιολόγηση της αναζητητικής διαδικασίας και στρατηγικής. Δ1: 1.δημιουργία ερωτηματολογίου για ένα θέμα και πώς συλλέγονται πληροφορίες. 2.οργάνωση πριν από το ερωτηματολόγιο ή την έρευνα και τι διαδικασίες ακολουθούνται για να βρεθούν πληροφορίες. Δ2: 1.εγκυρότητα, ποιότητα πληροφοριών για ένα θέμα. 2.πνευματικά δικαιώματα. Δ3: 1.πώς επεξεργάζομαι την κάθε πληροφορία που εντοπίζω. 2.τί πρέπει να προσέχω, ώστε να μην κάνουμε αντιγραφή. Δ4: 1.οργανώνω και συντάσσω ένα νέο κείμενο για ένα θέμα. 2.παρουσίαση με βάση τις πληροφορίες που συλλέχτηκαν και πώς παρουσιάζεται το κείμενο, π.χ. power point. Δ5: 1.επιλέγω μια εργασία και κάνω αξιολόγηση για τον τρόπο που δημιουργήθηκε. 2. ανάλυση τρόπου παρουσίασης μιας παρουσίασης σε power point. 5

6 Ε. ΕΡΓΑΖΟΜΑΙ ΚΑΙ ΟΙΚΟΔΟΜΩ ΓΝΩΣΗ ΜΕ ΤΑ ΜΕΣΑ Οι μαθητές αξιοποιούν τα Μέσα ως εργαλεία οικοδόμησης γνώσης (προσομοίωση, βάση δεδομένων, tutoring, πολυμεσικές εφαρμογές κ.α.) σε ποικίλα περιβάλλοντα (μελέτη περίπτωση, σχέδιο δράσης, δομημένη ιστοεξερεύνηση) με στόχο την αξιοποίηση των πληροφοριών για τον κριτικό μετασχηματισμό των γνωστικών δομών τους. Ε 1: αναγνωρίζουν και προσδιορίζουν αυθεντικά προβλήματα, ελλείψεις και σημαντικά ζητήματα που χρήζουν αναδόμησης και έρευνας με την αξιοποίηση των Μέσων, π.χ. μέσα από την ανάλυση κινηματογραφικών σκηνών, Ε 2: σχεδιάζουν, διαχειρίζονται και συλλέγουν δραστηριότητες για να αναπτύξουν λύσεις ή να ολοκληρώσουν μια εργασία αξιοποιώντας διάφορα εργαλεία, π.χ. Mindmapping, εκπαιδευτικό βίντεο, Ε 3: χρησιμοποιούν ποικιλία διαδικασιών και ποικίλα προοπτικών για να ερευνήσουν εναλλακτικές λύσεις και να παρουσιάσουν με διαφορετικό τρόπο, π.χ. πληροφορίες σχετικά με την μετανάστευση, ή σαν ποίημα, εικόνα, φωτοϊστορία, ιστοσελίδα Ε 4: αξιοποιούν ποικίλα μέσα προκειμένου να παραγάγουν μαθησιακά υλικά, π.χ. δραστηριότητες, φύλλα εργασίας, ασκήσεις αυτό-αξιολόγησης, κουίζ, εκπαιδευτικά ντοκιμαντέρ, Ε 5: είναι σε θέση να αναστοχαστούν πάνω στο τι θα μπορούσε σε μια μιντιακή παραγωγή, εργασία ή σε μια παρουσίαση να βελτιωθεί προκειμένου να γίνει κατανοητή στο κοινό που απευθύνεται. Ε1: 1.Ανάλυση κινηματογραφικής ταινίας σε σχέση με ένα θέμα π.χ. εκπαιδευτικό, κοινωνικό. 2. Μαθαίνω μέσα από την παρατήρηση εκπαιδευτικού video. Ε2: 1.εκπαιδευτικό video για παρουσίαση και παραδείγματα από ένα φυλλάδιο. 2.δημιουργία ασκήσεων με το hot potatoes, χρήση του google earth. Ε3: 1.διεπιστημονική προσέγγιση σε ένα θέμα με τη χρήση διαφορετικών εργαλείων μάθησης μέσω ιστοεξερεύνησης. 2. διεπιστημονική προσέγγιση σε ένα θέμα με τη χρήση διαφορετικών εργαλείων μάθησης μέσω ιστοεξερεύνησης. Ε4: 1.σχεδιασμός και δημιουργία ηλεκτρονικών μαθημάτων σύμφωνα με συγκεκριμένη μεθοδολογία. 2. σχεδιασμός και δημιουργία ηλεκτρονικών μαθημάτων σύμφωνα με συγκεκριμένη μεθοδολογία. Ε5: 1.σχολιασμός ψηφιακών πηγών αξιολόγηση. 2.επιλογή λογισμικού και σχολιασμός με τους μαθητές για τη χρήση του και τη βοήθειά του. 6

7 ΣΤ. ΣΤΟΧΑΖΟΜΑΙ ΠΑΝΩ ΣΤΑ ΜΕΣΑ Πρόκειται για δραστηριότητες με στόχο την προώθηση της ψηφιακής ιθαγένειας των μαθητών που εστιάζουν: 1) στην αναγνώριση των δομών (οικονομικών, νομικών) των ψηφιακών Μέσων και υπηρεσιών, 2) στην ανάλυση των κοινωνικών και πολιτικών αξιών που προωθούν (π.χ. κοινωνικές διακρίσεις, εικόνα γυναίκας, ξενοφοβία, ρατσισμός 3) στην αξιοποίηση υπηρεσιών κοινωνικής δικτύων, π.χ. youtube λαμβάνοντας υπόψη το νομοθετικό πλαίσιο περί πνευματικών δικαιωμάτων και γενικότερα τις κοινωνικές αξίες και προσανατολισμούς, 4) στις ατομικές ανάγκες που καλύπτει η κατανάλωση μιντιακών παρεχομένων και στις επιδράσεις που αυτά ασκούν, καθώς, επίσης και σε τρόπους επεξεργασίας αυτών των επιδράσεων. ΣΤ 1: να γνωρίσουν και να εξερευνήσουν διάφορες μιντιακές δομές (ραδιοφωνικός σταθμός, τοπική τηλεόραση, εταιρία παραγωγής λογισμικών) και διάφορα εργαλεία των Νέων Τεχνολογιών, π.χ., κινηματογράφο, συνεργατικά κειμενικά περιβάλλοντα, εργαλεία συγγραφής ιστοσελίδων, σύνθεσης μουσικής, σε σχέση με οικονομικές επιρροές, ΣΤ 2: να μπορούν να περιγράφουν και να αξιολογούν τα μιντιακά μηνύματα, την επιδιωκόμενη επίδραση των ενεργειών τους με τα μιντιακά τους προϊόντα, π. χ. ιστοσελίδες, βίντεο, ΣΤ 3: να αναλύουν τις επιρροές των μιντιακών περιεχομένων σε στάσεις, αξίες, αντιλήψεις, διαμόρφωση κοινής γνώμης και να επεξεργάζονται περιεχόμενα που τους επηρέασαν με δικές τους αντιπαραγωγές, ΣΤ 4: να συλλογίζονται σχετικά με τη χρήση των Νέων Τεχνολογιών τόσο στο σχολείο όσο και στην εξωσχολική τους ζωή, αναφορικά με την ασφαλή πλοήγηση στο διαδίκτυο, ΣΤ5: να αναστοχάζονται πως διαμορφώνεται η δημοσιότητα, ειδησιογραφία, η επικοινωνία και η κοινωνική οργάνωση με τις Νέες Τεχνολογίες και να συσχετίζουν τα μιντιακά περιεχόμενα με τις κοινωνικές και τις γενικότερες ανθρώπινες αξίες (αναστοχασμός σχετικά με τον ρατσισμό, σατανισμό, πορνογραφία, κλοπή πνευματικών δικαιωμάτων). ΣΤ1: 1.μιντιακές δομές, π.χ. κινηματογράφος, ποιοι εργάζονται, πώς δομείται. 2.οικονομική ανάλυση και οργάνωση. ΣΤ2: 1.ενσυναίσθηση και αναγνώριση αναγκών που καλύπτει η μιντιακή χρήση. 2.τί επίδραση ασκεί στους μαθητές π.χ. διαφήμιση, εκπομπές. ΣΤ3: 7

8 1.επιλέγω αποσπάσματα από ταινία και αναλύω πώς παρουσιάζεται ένα θέμα, π.χ. η μητέρα, ο πατέρας, ο αδερφός. 2. ανάλυση πλαισίου ή κοινού των μιντιακών περιεχομένων. ΣΤ4: 1.ασφαλή πλοήγηση στο διαδίκτυο π.χ. τι είναι παράνομο και τι επικίνδυνο. 2. ασφαλή πλοήγηση στο διαδίκτυο π.χ. πώς προφυλάσσομαι και από ποιόν. ΣΤ5: 1.παιχνίδι ρόλων και πώς παράγεται η δημοσιογραφία, συνέντευξη, π.χ. πώς συγκλίνουν οι απόψεις σε ένα θέμα. 2.επιλέγω αποσπάσματα για ένα θέμα από διαφορετικά κανάλια π.χ. ειδήσεις και βγάζουμε συμπεράσματα. 8