Ηαναγνώριση της ανίας ως ένα σημαντικό κομμάτι της εργασιακής ζωής, υ-

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Ηαναγνώριση της ανίας ως ένα σημαντικό κομμάτι της εργασιακής ζωής, υ-"

Transcript

1 ANIA ΣTHN EPΓAΣIA Tης: Ευαγγελίας Λουκίδου* Περίληψη Ηαναγνώριση της ανίας ως ένα σημαντικό κομμάτι της εργασιακής ζωής, υ- πήρξε αργή αλλά προοδευτικά αυξημένη. Οι συνεχείς έρευνες καταδεικνύουν ότι η ανία δεν πλήττει μόνο εργαζόμενους σε μονάδες παραγωγής, αλλά αφορά μια πληθώρα επαγγελματιών. Στόχος αυτού του άρθρου είναι να κάνει μια βιβλιογραφική αναφορά στις έρευνες και θεωρίες που έχουν προταθεί στα πλαίσια της κοινωνιολογίας. Εισαγωγή Η σύγχρονη τάση στην έρευνα των οργανωσιακών επιστημών αφορά την μελέτη των συναισθημάτων που αναπτύσσονται στο περιβάλλον εργασίας (Briner, 1999, Fineman 2000, Payne & Cooper 2001). Ωστόσο, η αναγνώριση της σημασίας των συναισθημάτων στην επαγγελματική ζωή, ακολουθήθηκε από τη διερεύνηση μικρού μόνο ποσοστού των αισθημάτων που βιώνουν οι εργαζόμενοι. Οι περισσότερες έρευνες στα πλαίσια της Οργανωσιακής Συμπεριφοράς, ασχολήθηκαν με έννοιες όπως η ικανοποίηση, το στρες, το άγχος και η κατάθλιψη (Cooper, Dewe & O Driscoll 2001). Συναισθήματα, όπως η ανία παρέμειναν «αφανή», παρόλο που αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ανθρώπινης εμπειρίας (Watson & Tellegen 1985). Αντίθετα, η επιστήμη της κοινωνιολογίας απασχολήθηκε από πολύ νωρίς με το συγκεκριμένο φαινόμενο, χωρίς ωστόσο να το εξειδικεύσει στο εργασιακό πλαίσιο. Η προσέγγιση που θα χρησιμοποιήσω είναι κοινωνιολογική για δυο κυρίως λόγους. Πρώτον, η εργασία αποτελεί κεντρικό άξονα της ζωής. Εκτός, από τα προφανή οφέλη που αποκομίζονται από την εργασία, όπως ο βιοπορισμός, η οικονομική και ε- πιστημονική ανάπτυξη, υπάρχουν και ψυχολογικά κέρδη. Ψυχολόγοι, όπως ο Maslow (1970) και ο Rogers (1967) αναφέρουν ότι η εργασία μπορεί να αποτελέσει έ- να μέσο για αυτο-εκπλήρωση (self-fulfilment) του ατόμου. Άλλοι, όπως ο Bandura (1997) μιλούν για το αίσθημα της ικανότητας/αποτελεσματικότητας (self-efficacy) που προέρχεται από την έμμισθη απασχόληση, ενώ ο Erikson (1959) τοποθετεί την ερ- * Η Ευαγγελία Λουκίδου είναι Ψυχολόγος-PhD, Loughborough University, UK. EPΓAΣIAKΩN ΣXEΣEΩN 25

2 γασία ανάμεσα στους παράγοντες που οδηγούν στην διαμόρφωση μιας σταθερής και υγιούς προσωπικότητας. Ο δεύτερος λόγος, που θα αναλύσω κοινωνιολογικά, την σχέση ανίας-εργασίας α- φορά στην αντίληψη ότι η εργασία συνήθως δεν πραγματοποιείται απομονωμένα, αλλά μέσα σε εταιρείες, οργανισμούς ή γενικότερα μέσα σε κοινωνικά δίκτυα. Οι εταιρείες και οργανισμοί αποτελούν κοινωνικά πλαίσια, έχουν τη δική τους δομή, τους δικούς τους κανόνες και νόρμες συμπεριφοράς (Schultz & Hatch 1996), τα οποία όχι μόνο επηρεάζουν τα συναισθήματα των εργαζομένων άλλα πολλές φορές επιβάλλουν το αν και πως αυτά θα εκφραστούν. Σύμφωνα με την Fisher (1993) οι επιχειρήσεις μπορούν να προκαλέσουν πλήξη στους εργαζόμενους με δυο τρόπους: άμεσα, θέτοντας κανόνες (διάρκεια διαλειμμάτων από την εργασία, συγκεκριμένες διαδικασίες για την εκτέλεση μιας δουλειάς κτλ) οι οποίοι περιορίζουν την ποσότητα και ποικιλία των προσλαμβανόμενων ερεθισμάτων και έμμεσα, με το να καταδεικνύουν ποιες συμπεριφορές είναι αποδεκτές και ποιες όχι. Δυσκολίες στην μελέτη της ανίας Ένα βασικό ερώτημα αφορά τις αιτίες για τις οποίες η Εργασιακή Ψυχολογία έχει αδιαφορήσει για την πλήξη στην εργασία. Καθώς τα μοντέλα εργασίας είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με τις εκάστοτε κοινωνικές συνθήκες, οι λόγοι για την απόρριψη της α- νίας από τα ερευνητικά ενδιαφέροντα των εργασιακών ψυχολόγων, είναι κυρίως κοινωνικοί. Μια βασική αιτία αφορά την σχετικά αργοπορημένη εμφάνιση του όρου. Αν και στην ελληνική γλώσσα υπήρχε παρόμοιος όρος (ακηδία-akedia) που δήλωνε την πνευματική και ψυχική αδιαφορία, ωστόσο αναφέρεται περισσότερο σαν μια ανήθικη κατάσταση της ψυχής ( Aho 2007). Η έννοια ανία πρωτοεμφανίζεται στα λεξικά μόλις στα μέσα του 19 ο αιώνα και δηλώνει την κατάσταση κατά την οποία απουσιάζει το ενδιαφέρον, υπάρχει η αίσθηση του ανικανοποίητου παράλληλα με νευρικότητα (Finkelstein 2003) ή απάθεια (Healey 1984). Ωστόσο, ο ορισμός της πλήξης διαφέρει τόσο ανάμεσα σε διαφορετικές επιστήμες (κοινωνιολογία, ψυχολογία), όσο και μεταξύ των προσεγγίσεων που ενυπάρχουν μέσα σε αυτές (γνωστική ψυχολογία, εργασιακή ψυχολογία, υπαρξισμός) (Fisher 1993, Damrad-Frye & Laird 1989). Σημείο σύγκλισης αυτών των θεωριών αποτελεί η παραδοχή ότι η ψυχολογική αυτή κατάσταση αποτελεί για την σύγχρονη εποχή ένα κοινωνικό δεδομένο (Spacks, 1995). Μια δεύτερη αιτία για την απουσία ερευνών για την εργασιακή πλήξη, σχετίζεται με τις αρνητικές συσχετίσεις που ακολουθούν όταν κάποιος δηλώσει ότι βαριέται. Κατά κάποιο τρόπο η ανία θεωρείται μια προσωπική αποτυχία ή αδυναμία (Darden & Marks 1999). Οι ρίζες τέτοιων πεποιθήσεων είναι πολλές και ιδιαίτερα πολύπλοκες και βρίσκονται εκτός του σκοπού αυτού του άρθρου. Ενδεικτικά ωστόσο, θα αναφερθεί ότι η θρησκεία (κυρίως ο Χριστιανισμός και ο Προτεσταντισμός) διαδραμάτισε βασικό ρόλο για την κατηγοριοποίηση της ανίας ως αμαρτία (Gemmill & Oakley 1992). Στη Γένεση του Δάντη (Genesis 440 π.χ), η απάθεια και η αναλγησία αναφέρονται ως κάποια από τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα. Ο ερχομός της βιομηχανικής επανάστασης ενίσχυσε ή υποκατέστησε αυτές τις θρησκευτικές αρχές, θέτοντας την εργασία και την πρόοδο ως βασικούς στόχους της κοινωνίας και περιθωριοποιώντας τους μη συμμορφούμενους. Στην σύγχρονη εποχή, όπου υπάρχει υπερ-πληθώρα ερεθισμάτων τα οποία είναι προσβάσιμα και ται- 26 EPΓAΣIAKΩN ΣXEΣEΩN

3 ριάζουν με κάθε γούστο, η παραδοχή της ανίας είναι κάτι μη αποδεκτό. Πως μπορεί κάποιος να βαριέται από τη στιγμή που υπάρχουν τόσα πολλά πράγματα να δει και να κάνει; Στους παραπάνω παράγοντες που έχουν συντελέσει στην περιορισμένη μελέτη της ανίας περιλαμβάνεται και η εικόνα που οι εταιρείες και οι οργανισμοί προσπαθούν να προβάλλουν. Η Garsten (2005) μελέτησε την εταιρεία ηλεκτρονικών υπολογιστών Apple και ανακάλυψε ότι η ανία δεν επιτρεπόταν σαν συναίσθημα. Όπως σημειώνει, αυτό οφειλόταν στην προσπάθεια της εταιρείας να προωθήσει μια εικόνα της ο- ποίας βασικά στοιχεία ήταν η δημιουργικότητα, ο δυναμισμός και η πρόκληση. Σε μια τέτοια προσπάθεια, η ανία αποτελούσε σχεδόν προσβολή (Garsten 2005, σελ. 11) και ένα ανεπίτρεπτο συναίσθημα για τους εργαζόμενους της συγκεκριμένης εταιρείας. Σύμφωνα δε, με την Sandi Mann (2007) η ανία αποτελεί το δεύτερο πιο καταπιεσμένο συναίσθημα στον εργασιακό χώρο. Σημασία της πλήξης Γιατί όμως να μας ενδιαφέρει ένα φαινόμενο για το οποίο δεν υπάρχει σύγκλιση ως προς τον ορισμό του, τις εκφάνσεις του αλλά και αποδεικνύεται τόσο δύσκολο να διερευνηθεί; Πολλές έρευνες έχουν επισημάνει την σημασία της ανίας, λόγω των σχέσεων που έχει βρεθεί να έχει με ανεπιθύμητες συμπεριφορές όπως, κατάχρηση αλκοόλ και ναρκωτικών (Samuels & Samuels 1974, Johnstone & O Malley 1986, Greene, Kremar, Walters, Rubin & Hale 2000), διατροφικές διαταραχές (Abramson & Stinson 1977, Leon & Chamberlain 1973, Ganley 1989), νεανική παραβατικότητα (Brisset & Snow 1993), χαμηλή σχολική επίδοση (Maroldo 1986, Robinson 1975). Στον τομέα της εργασίας, η ανία έχει συνδεθεί με χαμηλή ικανοποίηση (Gardell 1971, O Hanlon 1981, Kass, Vodanovich & Callender 2001), χαμηλή επίδοση (Wyatt κ.α.1929, O Hanlon 1981), αυξημένα ποσοστά ατυχημάτων (Branton 1970, Drory 1982) και μη δικαιολογημένες απουσίες (Saito, Kishida, Endo & Saito 1972). Η εργασιακή πλήξη συντελεί επίσης, σε χαμήλη παραγωγικότητα (Wyatt 1929, Wyatt, Fraser, Stock 1927), στην έλλειψη προσοχής (Wyatt & Landon 1932) και σε μειωμένα επίπεδα συγχρονισμού (Bartlett 1943). Επιπλέον, σε μια πρόσφατη έρευνα που πραγματοποιήθηκε στην Αγγλία, από μια συμβουλευτική εταιρεία, βρέθηκε ότι το κόστος της ανίας των εργαζομένων για τις εταιρείες στις οποίες απασχολούνται φτάνει τις 6.85 λίρες το χρόνο ( Ειδικότερα όμως, η εργασιακή ανία σχετίζεται αρνητικά και με την ψυχολογική κατάσταση των εργαζομένων. Εργαζόμενοι που βιώνουν πλήξη από την εργασία τους, βαθμολογούνται υψηλότερα στην νευρωτική κλίμακα (Kornhauser 1965, Gardell 1971, Hill 1975, Nachreiner & Ernst 1978), βιώνουν αισθήματα επιθετικότητας (Kornhauser 1965, Broadbend 1979), κατάθλιψης (Caplan, Cobb, French, van Harrison & Pinneau 1975) και άγχους (Gardell 1971). Βιβλιογραφία Ο Marx (1967 [1844]) ήταν από τους πρώτους κοινωνιολόγους που συσχέτισαν ξεκάθαρα την ανία με την εργασία. Η βιομηχανοποίηση οδήγησε στον υπερβολικό κα- EPΓAΣIAKΩN ΣXEΣEΩN 27

4 ταμερισμό της εργασίας ενώ ταυτόχρονα εμπόδιζε τους εργαζόμένους να έχουν πρόσβαση στο τελικό προϊόν της εργασίας τους. Σύμφωνα με τον Marx, αποτέλεσμα αυτού ήταν το αίσθημα της αποξένωσης (alienation), ένας όρος στενά συνδεδεμένος με την ανία (Tolor, 1989). Αλλά και οι Νέο-Μαρξιστές, όπως ο Thorstein Veblen (1994) συνέδεσαν τον καπιταλισμό με την ανία, μέσα από τον υπέρ-καταναλωτισμό που προάγει. Ο Aho (2007) αναφέρει ότι οι καπιταλιστικές κοινωνίες έχουν ανακατασκευάσει τις αξίες που υπήρχαν στην προ-μοντέρνα εποχή και που παρείχαν ένα αίσθημα συνοχής και σκοπού. Από την μια πλευρά η εργασία εξειδικεύεται στο έπακρο και γίνεται απλώς το μέσο για την απόκτηση αγαθών, ενώ ταυτόχρονα η κατανάλωση αποτελεί το νόημα του συγχρόνου ανθρώπου. Ο Durkheim (1972[1893]) πρότεινε τον όρο ανομία, τον οποίο αρκετοί κοινωνιολόγοι, αργότερα, αναφέρουν ως συνώνυμο της ανίας (Darden & Marks, 1999). Η α- πουσία κανόνων σε μια κοινωνία, δημιουργεί ένα περιβάλλον με υπερπληθώρα ερεθισμάτων και στο οποίο το άτομο βιώνει το αίσθημα της απώλειας σκοπού, το οποίο στην συνέχεια οδηγεί στην ανία (Barbalet, 1999). Μεταφέροντας τις απόψεις του Durkheim στη σύγχρονη εποχή, η Klapp (1986) αναφέρει ότι ο Δυτικός πολιτισμός, έ- χει εισάγει την ανία στην καθημερινότητα, λόγω του βομβαρδισμού ερεθισμάτων που παρέχει. Η εξέλιξη της τεχνολογίας, η ανάπτυξη των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης προσφέρουν αναρίθμητες πληροφορίες/αγαθά/υπηρεσίες, οι οποίες είναι προσβάσιμες από την πλειοψηφία των ανθρώπων. Ο σύγχρονος άνθρωπος λαμβάνει, σε καθημερινή βάση, ερεθίσματα και γνώσεις για όλες τις πτυχές της ζωής, χωρίς ωστόσο να έ- χει το χρόνο να τα επεξεργαστεί και να τα αφομοιώσει. Ουσιαστικά, λοιπόν γίνεται έ- νας παθητικός δέκτης και είναι ακριβώς αυτή η παθητικότητα που τον οδηγεί στην πλήξη. Όπως αναφέρει ο Simmel (1997α), δυσκολευόμαστε να ανταποκριθούμε ποιοτικά στις καθημερινές μας δραστηριότητες και αυτό γιατί ο μοντέρνος τρόπος ζωής μας κάνει να [βαριόμαστε γιατί] βρισκόμαστε σε κατάσταση συνεχούς αντίδρασης, σε τόσο έντονο βαθμό που τελικά ο οργανισμός μας σταματά να αντιδρά (σελ. 178). Οι θεωρίες που πρόκειται να αναλυθούν στην συνέχεια είναι ο symbolic interactionism (συμβολική αλληλεπίδραση-έμφαση στον τρόπο με τον οποίο τα άτομα αποδίδουν συμβολικό νόημα στις διαπροσωπικές σχέσεις και εμπειρίες τους) και ο υπαρξισμός (existentialism) λόγω της συσχέτισης τους με τα παραπάνω επιχειρήματα. Η βασική αρχή του symbolic interactionism είναι ότι η ανία συμβαίνει σε ένα κοινωνικό πλαίσιο και αποτελεί ένα φαινόμενο που οφείλεται στην αλληλεπίδραση. Αυτό σημαίνει ότι, το άτομο ή η δραστηριότητα δεν ενέχουν χαρακτηριστικά ή στοιχεία που να οδηγήσουν στην ανία, αλλά ότι το κοινωνικό πλαίσιο στο οποίο λειτουργεί το άτομο ή λαμβάνει χώρα η δράση δημιουργεί συνθήκες που οδηγούν σε αισθήματα πλήξης (Brissett & Snow, 1993). Πολλές ψυχολογικές προσεγγίσεις- εργασιακή ψυχολογία, γνωστική ψυχολογία και ψυχολογία της προσωπικότητας και των ατομικών διαφορών- κάνουν λόγο για χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, για γνωστικές διεργασίες και για ατομικές διαφορές (Csikszentimihalyi 1975, Fisher 1993, Perkins & Hill 1985), που παίζουν σημαντικό ρόλο στην εμπειρία της ανίας. Ωστόσο, οι θεωρητικές αυτές προσεγγίσεις τείνουν να ερευνούν το θέμα στα στενά πλαίσια της σχέσης μεταξύ ατόμου και μονότονων δραστηριοτήτων. Ιδιαίτερα στα πλαίσια της εργασιακής ψυχολογίας, η ανία στην εργασία αντιμετωπίστηκε ως ο συνδυασμός ατομικών παραγόντων και χαρακτηριστικών μιας συγκεκριμένης εργασίας (O Hanlon 1981, Smith 1981, Balzer, Smith & Burnfield 2004). 28 EPΓAΣIAKΩN ΣXEΣEΩN

5 Ο Symbolic Ιnteractionism αναπλαισιώνει την ανία στο ευρύτερο πολιτισμικό γίγνεσθαι και την εκλαμβάνει σαν μια κοινωνική κατασκευή (Conrad, 1997). Ο όρος κοινωνική κατασκευή καταδεικνύει ότι η ανία αποτελεί μια εμπειρία η οποία σηματοδοτεί κάποια συγκεκριμένα κοινωνικά χαρακτηριστικά. Οι ερμηνείες και χαρακτηρισμοί που αποδίδονται σε μια εμπειρία, είναι συνυφασμένες με το κοινωνικό πλαίσιο και δημιουργούνται μέσα από την αλληλεπίδραση των ατόμων. Αν η παραπάνω θεωρία εφαρμοστεί στον εργασιακό τομέα, αυτό σημαίνει ότι η ανία είναι αποτέλεσμα τόσο των γενικών κοινωνικών αντιλήψεων για μια συγκεκριμένη εργασία, όσο και των συγκεκριμένων αντιλήψεων, αξιολογήσεων και συναισθημάτων που λαμβάνουν χώρα σε ένα συγκεκριμένο εργασιακό περιβάλλον. Με άλλα λόγια, οι πεποιθήσεις της κοινωνίας για το επάγγελμα των γιατρών και οι πεποιθήσεις και τα συναισθήματα που δημιουργούνται σε ένα συγκεκριμένο νοσοκομείο, καθορίζουν το αν η εμπειρία του να είναι κάποιος γιατρός θα χαρακτηριστεί ως ανιαρή ή όχι. Ο Conrad (1997) περιγράφει την ανία σαν ένα τμήμα των κοινωνικών προσδοκιών. Τα άτομα, δηλαδή, βαριούνται όταν περιμένουν κάτι άλλο από αυτό που συμβαίνει. Προτείνει, ότι η ανία εμφανίζεται όταν οι προσδοκίες των ατόμων σχετικά με τις γενικές τους αλληλεπιδράσεις ή σχετικές με συγκεκριμένα πλαίσια και καταστάσεις δεν πραγματοποιούνται. Όταν δηλαδή, τα άτομα περιμένουν κάποια αλλαγή στην κατάσταση στην όποια βρίσκονται, είναι πολύ πιθανό να βιώσουν ανία. Σε αντίθεση με τον Conrad, άλλοι θεωρητικοί (Brissett & Snow 1993, Darden & Marks 1999, Bargdill 2000) βλέπουν την ανία σαν αποτέλεσμα της ανυπαρξίας οποιασδήποτε προσδοκίας. Σύμφωνα με αυτήν την αντίληψη, τα άτομα που νιώθουν ότι η συμπεριφορά τους δεν μπορεί να επηρεάσει το μέλλον και ότι τα γεγονότα έχουν μια ακολουθία που δεν μπορεί να αποφευχθεί, οδηγούνται στην πλήξη. Μια σημαντική συνεισφορά των δυο προσεγγίσεων, αφορά την εισαγωγή του χρόνου στην μελέτη της ανίας. Οι προσδοκίες δεν συνδέονται μόνο με το μέλλον, άλλα και με αντιλήψεις για το παρόν. Με άλλα λόγια, τα άτομα είτε αναμένουν κάποια αλλαγή είτε αναμένουν τη συνέχεια μιας υπάρχουσας ρουτίνας, η παρούσα κατάσταση φαίνεται να είναι ατελείωτη (Darden & Marks 1999). Παρόμοια αντίληψη εμφανίζεται και στην ψυχολογία, όπου αναφέρεται ότι η αίσθηση του χρόνου αλλοιώνεται είτε ό- ταν τα άτομα εκτελούν μονότονες εργασίες είτε όταν βρίσκονται υπό συνθήκες απομόνωσης από οποιοδήποτε εξωτερικό ερέθισμα. Ο Wangh (1975) προτείνει ότι είναι ακριβώς η αίσθηση του χρόνου που διαθέτουν οι άνθρωποι και που τους καθιστά προδιαθετιμένους στην ανία. Όπως σημειώνουν οι Darden και Marks (1999, σελ.27)..το παρόν δεν αγκαλιάζει/προβάλλεται στο μέλλον. Για το άτομο που βαριέται η κατάσταση στην όποια βρίσκεται, μοιάζει να διαρκεί αιώνια. Μια δεύτερη αιτία για την ανία, αναφέρεται στην θεωρία των ρόλων (role-theory). Σύμφωνα με τον symbolic interactionism, ο όρος ρόλος αφορά τις επίσημες ή τυπικές θέσεις που κατέχουν οι άνθρωποι (πχ γιατρός, λογιστής, δάσκαλος) ή τις κατηγορίες στις οποίες ανήκουν (γυναίκα, παχύσαρκος, μητέρα). Σε μια τηλεφωνική έρευνα που διεξήγαγαν οι Darden και Marks (1999), βρήκαν δυο περιπτώσεις στις όποιες οι ρόλοι μπορούν να αποτελέσουν πρόδρομους τις ανίας: όταν ο ρόλος που έχει επιλεχθεί δεν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις του ατόμου και όταν, για οποιοδήποτε λόγο, το άτομο είναι αποστασιοποιημένο συναισθηματικά από τον ρόλο που ενσαρκώνει. Μια τρίτη περίπτωση, περισσότερο εξειδικευμένη στο εργασιακό πλαίσιο, συνδέεται με την θεωρία του Holland (1997) σχετικά με τους παράγοντες που επηρεάζουν την επιλογή EPΓAΣIAKΩN ΣXEΣEΩN 29

6 επαγγέλματος. Οι Gottfredson (2002) και ο Arnold (2004) ανακάλυψαν, μέσα από τις έρευνές τους, ότι τα άτομα που επιλέγουν συνειδητά και βάσει πρότερης επιθυμίας έ- ναν επαγγελματικό ρόλο, εκφράζουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον, ικανοποίηση και κατά συνέπεια λιγότερη ανία όταν πλέον εκτελούν τον ρόλο αυτό. Σε μια εθνογραφική έρευνα για τους ειδικούς ασφάλειας της Αμερικανικής Πολεμικής Αεροπορίας (Charlton & Hertz 1989), βρέθηκε ότι ανάμεσα στους παράγοντες που επηρέαζαν την ανία που ένιωθαν οι εργαζόμενοι, ήταν η ασυνέπεια μεταξύ της τυπικής περιγραφής του επαγγέλματος τους και στην πραγματική εκτέλεση αυτού του ρόλου. Οι ειδικοί ασφάλειας βίωναν μια σύγκρουση, η οποία προέρχονταν από την αντίθεση μεταξύ των αναπτυγμένων ικανοτήτων τους, της κοινωνικής αξίας και του διακεκριμένου προφίλ που απολάμβανε η ειδικότητα τους και τις μεγάλες περιόδους αδράνειας που τους επέβαλε η φύση του συγκεκριμένου επαγγελματικού ρόλου. Η συμβολή της θεωρίας των ρόλων στην μελέτη της ανίας είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς συνδέει άμεσα την πλήξη με τους εργασιακούς ρόλους και τα εργασιακά πλαίσια μέσα στα οποία λειτουργούν τα άτομα. Μια επιπλέον συνεισφορά αυτής της θεωρίας αφορά την σύνδεση μεταξύ προσδοκιών σχετικών με συγκεκριμένους επαγγελματικούς ρόλους και περιβάλλοντα και τα συναισθήματα που δημιουργούνται μετά την απόκτηση τους. Στα πλαίσια του υπαρξισμού αλλά και της θεωρίας του symbolic interactionism έ- χει επίσης αναπτυχθεί το θέμα του νοήματος, ως βασικό για την διερεύνηση της ανίας (Barbalet 1999, Bargdill, 2000). Και οι δυο προσεγγίσεις θεωρούν ότι η απουσία νοήματος σε μια κατάσταση ή δραστηριότητα οδηγεί σε αισθήματα ανίας. Με τον όρο νόημα, εννοείται ο γενικότερος στόχος που ο καθένας έχει στην ζωή, μια εμπειρία ό- που οι πράξεις ρέουν αβίαστα, ένα αίσθημα απόλυτης συναισθηματικής εμπλοκής με την κατάσταση ή τη δράση (Csikszentmihalyi 1990) ή ακόμα και ένας λόγος ύπαρξης (Frankl 1957). Ειδικεύοντας τον ορισμό του νοήματος στον επαγγελματικό τομέα, οι Cartwright και Holmes (2006, p.202) αναφέρουν τρεις βασικές ερωτήσεις που οι εργαζόμενοι καλούνται να απαντήσουν στην αναζήτηση νοήματος στην εργασία τους: 1. Που ανήκω; 2. Πως συσχετίζομαι/συνδέομαι με το περιβάλλον; 3. Ποια η συμβολή μου; Ο Isaksen (2000), στα πλαίσια της Ανθρωπιστικής Ψυχολογίας (Humanistic Psychology), εξειδίκευσε τις παραπάνω έννοιες στο χώρο εργασίας και πρότεινε τρία στοιχεία που συνθέτουν το νόημα που ανακαλύπτει κάποιος μέσα από την εργασία του: οι λόγοι για τους οποίους κάποιος εργάζεται, οι στόχοι που προσπαθεί να επιτύχει μέσα από την εργασία του και το αίσθημα συνέχειας που βιώνει κατά την εργασία του (Isaksen 2000, σελ.87). Όπως προτείνει ο Baumeister (1991), ο όρος νόημα αναφέρεται στις αξίες που παρέχουν ένα αίσθημα δικαίωσης, καλοσύνης και αυτο-εκτίμησης. Είναι λοιπόν, σημαντικό να κατανοήσουμε, ότι το νόημα δεν αφορά στόχους, αλλά χαρακτηρίζει ολόκληρη την ύπαρξη. Εξίσου βασικό στοιχείο, αποτελεί το γεγονός ότι το νόημα δεν μπορεί να επιβληθεί από εξωτερικούς παράγοντες (Isaksen 2000). Αντίθετα, όπως α- ναφέρεται στη βιβλιογραφία, οι άνθρωποι ανακαλύπτουν οι ίδιοι το νόημα των πράξεων ή στη συγκεκριμένη περίπτωση της εργασίας τους. Ακαδημαϊκοί όπως ο Csikszentimihalyi (1975) και οι Heinsler, Kleinman και Stenross (1990) αναφέρουν ό- τι ακόμα και σε δραστηριότητες ρουτίνας ή μη εξέχουσας σημασίας ή και σε επαγγέλματα χαμηλού κοινωνικού status τα άτομα μπορούν να βρουν κάποιο νόημα. Ο 30 EPΓAΣIAKΩN ΣXEΣEΩN

7 Isaksen (2000) πραγματοποίησε μια έρευνα, κατά την οποία διεξήγαγε συνεντεύξεις με 30 εργαζόμενους που εκτελούσαν μονότονες εργασίες, όπως η ετοιμασία σάντουιτς, πλύσιμο πιάτων, γέμισμα ραφιών κτλ. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι ακόμα και στην πλειοψηφία τους αυτοί οι εργαζόμενοι μπορούσαν να δημιουργήσουν νόημα μέσα από τις δραστηριότητες που εκτελούσαν. Ωστόσο, όπως αναφέρεται και σε δυο πρόσφατες δημοσιεύσεις, το αντίθετο μπορεί επίσης να συμβεί. Αν και θεωρητικά, η κοινωνική αξία ενός επαγγέλματος μπορεί να διευκολύνει τα άτομα που το ασκούν, να του αποδώσουν κάποιο βαθύτερο νόημα και κατά συνέπεια λιγότερο ανιαρό (Heinsler, Kleinman & Stenross 1990, Fine 1996), ωστόσο κάτι τέτοιο δεν αποτελεί ε- χέγγυο για την απουσία ανίας. Οι Bolchover (2005) και η Joyce (2005) μιλούν για την εργασιακή πλήξη και την έλλειψη νοήματος ακόμα και σε δουλειές που θεωρούνται υ- ψηλού κοινωνικού status. Υψηλόβαθμα στελέχη εταιρειών και δημόσιων οργανισμών επιδίδονται σε έξω-εργασιακές δραστηριότητες, όπως διάβασμα βιβλίων ή πλοήγηση στο διαδίκτυο, λόγω της ανίας που τους προκαλεί η δουλειά τους. Σε αυτό το σημείο ανακαλύπτουμε μια διαφορά μεταξύ των δυο προσεγγίσεων. Οι υπαρξιστές (Sartre 1947, O Connor 1967, Knowles 1986), όπως αναφέρεται παραπάνω, θεωρούν το άτομο υπεύθυνο για να δημιουργήσει ένα νόημα στη ζωή του ή στις διάφορες δραστηριότητές του όπως η εργασία. Αντίθετα οι θεωρητικοί της συμβολικής αλληλεπίδρασης (Denzin 1984), επιχειρηματολογούν πάνω στην πρόταση ότι η αλληλεπίδραση μεταξύ ατόμου και κατάστασης καθορίζει το αν θα υπάρξει νόημα ή όχι. Τα δυο αυτά θεωρητικά ρεύματα διαφοροποιούνται και ως προς την υπόθεση, που κάνουν οι υπέρμαχοι του symbolic interactionism, ότι η ύπαρξη ενός κοινού νοήματος μπορεί να οδηγήσει στην ανία (Darden & Marks 1999, Stone 1962). Σύμφωνα με αυτήν την υπόθεση, η ανία είναι αποτέλεσμα μιας κατάστασης στην οποία δεν υπάρχει καμία αμφιβολία, διαπραγμάτευση ή αντιτιθέμενες απόψεις και τα στοιχεία της ο- ποίας είναι προβλέψιμα και κατά κάποιο τρόπο συμφωνημένα. Ένα παράδειγμα αυτού, μπορούμε να βρούμε στις εταιρείες και στους οργανισμούς που λειτουργούν με βάση τις αρχές της γραφειοκρατίας. Η γραφειοκρατική οργάνωση αφορά μεγάλου μεγέθους επιχειρήσεις και χαρακτηρίζεται από μικρή αυτονομία των εργαζομένων, συνεχή επίβλεψη και καταγραφή των δραστηριοτήτων τους, ύπαρξη αυστηρών κανόνων και σταθερής μεθοδολογίας εκτέλεσης της εργασίας (Heffron 1989). Κατά αυτόν τον τρόπο, η εργασία γίνεται μηχανιστικά, καθώς κάθε τμήμα της εκτελείται σύμφωνα με προδιαγεγραμμένους κανόνες και οδηγίες, χωρίς να υπάρχουν περιθώρια για πειραματισμό και δημιουργικότητα (Drucker 1980, Macher 1988, Adler 1996), δυο παράγοντες που εξ ορισμού είναι αντίθετοι προς την πλήξη. Συμπέρασμα Η κοινωνιολογική προσέγγιση της πλήξης, παρόλο που δεν συγκεκριμενοποιείται στο εργασιακό χώρο, ωστόσο παρέχει μια βαθύτερη και πληρέστερη κατανόηση του φαινομένου. Και αυτό γιατί, μέσα από τις κοινωνιολογικές έρευνες και θεωρίες έχουν προταθεί αιτίες για την ύπαρξη της ανίας, όπως οι ρόλοι, οι προσδοκίες και τα νοήματα που δημιουργούνται μέσα από την αλληλεπίδραση του ατόμου με το κοινωνικό περιβάλλον του, οι οποίες έχουν αγνοηθεί ή διερευνηθεί επιφανειακά από την επιστήμη της ψυχολογίας. Η παραδοσιακή ψυχολογική έρευνα για την εργασιακή πλήξη έδωσε έμφαση σε μετρήσιμα φαινόμενα και παράγοντες, όπως η φύση της εργασίας, η EPΓAΣIAKΩN ΣXEΣEΩN 31

8 προσωπικότητα και οι γνωστικές ικανότητες του ατόμου και η μεταξύ τους αλληλεπίδραση. Ωστόσο, οι αντιφάσεις που προκύπτουν ανάμεσα σε αυτές τις έρευνες, καταδεικνύουν ότι η ανία είναι κάτι περισσότερο από τα τυπικά χαρακτηριστικά του έργου και του ατόμου που το εκτελεί. Η κοινωνιολογική προσέγγιση, αντιθέτως, εντάσσει την πλήξη στο ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο και την αναγάγει σε έννοιες «ποιοτικές», όπως το νόημα, βοηθώντας έτσι στην απόκτηση περισσότερων και πλουσιότερων πληροφοριών για αυτό το συναίσθημα. Τέλος, οι έννοιες που έχουν διερευνηθεί στο πεδίο της κοινωνιολογίας, μπορούν εύκολα να εφαρμοστούν στο εργασιακό περιβάλλον και πιο σημαντικά σε όλες τις ε- παγγελματικές κατηγορίες. Ίσως ένα από τα μειονεκτήματα των παραδοσιακών ψυχολογικών προσεγγίσεων αφορά το γεγονός ότι διερεύνησαν την εργασιακή ανία σε εργοστασιακούς χώρους και σε μονότονες δουλειές και όχι σε διαφορετικά επαγγέλματα. Η κοινωνιολογία υιοθετώντας μια ευρύτερη και πιο ευέλικτη θεωρητική προσέγγιση μπορεί να καλύψει αυτό το κενό. Αναφορές Abramson, E.E., Stinson, S.G. (1977). Boredom and eating in obese and non-obese individuals. Addictive behaviours, 2, Aho, K. (2007). Simmel on Acceleration, Boredom, and Extreme Aesthesia. Journal for the Theory of Social Behaviour, vol. 37, no.4, pp Arnold, J. (2004). The congruence problem in John Holland s theory of vocational decisions. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 77 (1), Balzer, W.K., Smith, P.C., Burnfield, J.L. (2004). Boredom. Encyclopaedia of Applied Psychology, 1, Bandura A. (1997). Self-efficacy, the exercise of control. W.H. Freeman. Barbalet, J.M. (1999). Boredom and social meaning. British Journal of sociology, 50 (4), Bargdill, R.W. (2000). The study of life boredom. Journal of phenomenological psychology, 31 (2), Bartlett, F.C. (1943). Fatigue following highly skilled work. Proceedings of the Royal Society of Britain, 131, Baumeister, R.F. (1991). Meanings of life. New York: Guildford. Bolchover, D. (2005). The living dead: Switched off, zoned out- The shocking truth about office life. Capstone Publishing Limited. Branton, P. (1970). A field study of repetitive manual work in relation to accidents at the work place. International journal of production research, 8, Briner, R.B. (1999). The neglect and importance of emotion at work. European Journal of Work and Organizational Psychology, 8 (3), Brisset, D., Snow, R.P. (1993). Boredom: where the future isn t. Symbolic interaction, 16 (3), Broadbent, D.E. (1979). Chronic effects of repetitive and non-repetitive work. Στο Mackay C.J. και Cox T. Responses to stress: occupational aspects. London: International Publishing Corporation. Caplan, R.D., Cobb, S., French, J.R.P. Jr., Harrison, R.V., Pinneau, S.R.Jr. (1975). Job demands and worker health. Department of health and education welfare (Publication no ) Washington D.C Cartwright, S., Holmes, N. (2006). The meaning of work: The challenge of regaining employee engagement and reducing cynicism. Human Resource Management Review, vol. 16, pp EPΓAΣIAKΩN ΣXEΣEΩN

9 Charlton, J., Hertz, R. (1989). Guarding against boredom: security specialists in the US Air Force. Journal of Contemporary Ethnography, 18 (3), Conrad, P. (1997). It s boring: notes on the meanings of boredom in everyday life. Qualitative sociology, 20 (4), Csikszentmihalyi, M. (1975). Beyond boredom and anxiety. Jossey-Bass, San Francisco. Cooper, C.L., Dewe, P.J., O Driscoll, M.P. (2001). Organizational Stress: A Review and Critique of Theory, Research and Applications. Thousand Oaks CA: Sage. Damrad-Frye, R., Laird, J.D. (1989). The experience of boredom: the role of self-perception of attention. Journal of Personality and Social Psychology, 57 (2), Darden, D.K., Marks, A.H. (1999). Boredom: a socially disvalued emotion. Sociological Spectrum, 19, Denzin, N.K. (1984). On understanding emotion. San Francisco: Jossey- Bass. Drory, A. (1982). Individual differences in boredom proneness and task effectiveness at work. Personnel Psychology, 35, Durkheim, E (1893). Suicide: a study in sociology. Routledge & Kegan Paul, London. Erikson E.H. (1959). Identity and the life cycle: selected papers International University Fineman, S. (2000). Emotion in Organizations, 2nd ed. London: Sage. Finkelstein, J. (2003). The Taste of Boredom: McDonaldization and Australian Food Culture. 187 American Behavioral Scientist, 47 (2), Fisher, C.D. (1993). Boredom at work: a neglected concept. Human Relations, 46 (3), Frankl, V. (1959). Man s search of meaning. New York: Simon and Schuster. Ganley, R.M. (1989). Emotion and eating: a review of the literature. International journal of eating disorders, 8, Gardell, B. (1971). Alienation and mental health in the modern industrial environment. Στο Levi L. Society, stress and disease vol.1, Oxford University Press, New York. Garsten, C. (2005). The poetics of boredom: organizational culture revised. Paper presented at the International Workshop: Towards a Cultural Studies of Organizations, University of Leicester. Gemmill, G., Oakley, J. (1992). The meaning of boredom in organizational life. Group and Organizational Management, 17, Gottfredson, G.D. (2002). Interests, aspirations, self-estimates and the self-directed search. Journal of Career Assessment, 10 (2), Greene, K., Kremar, M., Walters, L.H., Rubin, D.L., Hale, J.L. (2000). Targeting adolescent risktaking behaviours: the contribution of egocentrism and sesnsation-seeking. Journal of Adolescence, 23, Healey, S. (1984). Boredom, Self, and Culture. Fairleigh Dickinson University Press, Rutherford, NJ. Heinsler, J.M., Kleinman, S., Stenross, B. (1990). Making work matter: Satisfied detectives and dissatisfied campus police. Qualitative Sociology, 13 (3), Hill, A.B. (1975). Work variety and individual differences in occupational boredom. Journal of Applied Psychology, 60 (1), Holland, J.L. (1997). Making vocational choices: A theory of vocational personalities and work environments. Odessa, FL: Psychological Assessment Resources. Isaksen, J. (2000). Constructing meaning despite the drudgery of repetitive work. Journal of Humanistic Psychology, 40 (3), Johnston, L.D., O Malley, P.M. (1986). Why do the nation s students use drugs and alcohol: selfreported reasons from nine national surveys. Journal of Drug Issues, 16, Joyce, A. (2005). Boredom numbs the work world. Washington Post, August 10 th. Kass, S.J., Vodanovich, S.J., Callender, A. (2001). State-trait boredom: relationship to absenteeism, tenure and job satisfaction. Journal of Business and Psychology, 16 (2), Klapp, O. E. (1986). Overload and boredom. Greenwood Press, New York. Knowles, R. (1986). Human development and human possibility. Lanham: University Press of America. EPΓAΣIAKΩN ΣXEΣEΩN 33

10 Kornhauser, A. (1965). Mental Health of the Industrial Worker. New York: Wiley. Leon, G.R., Chamberlain, K. (1973). Emotional arousal, eating patterns and body image as differential factors associated with varying success in maintaining a weight loss. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 40, Mann, S. (2007). The boredom boom. The Psychologist, 20 (2), Maroldo, G.K. (1986). Shyness, boredom and grade point average among college students. Psychological Reports, 59, Marx, K. [1967 (1844)]. Economic and philosophic manuscripts. Progress Publishers, Moscow. Maslow A.H. (1970). Motivation and personality. Harper & Row. O Hanlon, J.F. (1981). Boredom: practical consequences and a theory. Acta Psychological, 49, Payne, R.L., Cooper, C.L. (2001). Emotions at Work: Theory, Research and Applications in Management. Chichester: Wiley. Perkins, R.E., Hill, A.B. (1985). Cognitive and affective aspects of boredom. British Journal of Psychology, 76, Rogers C.R On becoming a person: a therapist s view of psychotherapy Houghton Mifflin. Robinson, W.P. (1975). Boredom at school. British Journal of Educational Psychology, 45, Saito, H., Kishida, K., Endo, Y., Saito, M. (1972). Studies on bottle inspection task: comparisons of different control systems. Journal of Science and Labour, 48, Samuels, D.J., Samuels, M. (1974). Low self-concept as a cause of drug abuse. Journal of Drug Education, 4, Sartre, J.P. (1947). Existentialism. Philosophical Library, New York. Schultz, M., Hatch, M.J. (1996). Living with multiple paradigms: the case of paradigm interplay in organizational culture studies. Academy of Management Review. 21 (2), Simmel, G. (1978). The Philosophy of Money. David Frisby (Ed.) Boston: Routledge and Kegan Paul. Simmel, G. (1997a). The Metropolis and Mental Life. Στο Frisby D. και Featherstone Μ. (Eds.) Simmel on Culture. σελ London: Sage Publications. Smith, R.P. (1981). Boredom: a review. Human Factors, 23, Spacks, P. (1995). Boredom: The Literary History of a State of Mind. Chicago University Press. Stone, G.P. (1962). Appearance of the self. Στο Rose A. Human Behaviour and Social Processes, Boston, MA: Houghton Mifflin. Straus, E. (1980). Disorders of personal time. Phenomenological Psychology, New York and London: Garland. Tolor, A. (1989). Boredom as related to alienation, assertiveness, internal-external expectancy and sleep patterns. Journal of Clinical Psychology, 45, Veblen, T. (1994). The Theory of the Leisure Class. New York: Penguin Books. Wangh, M. (1975). Boredom in psychoanalytic perspective. Social Research, 42, Watson, D. and Tellegen, A. (1985). Toward a consensual structure of mood. Psychological Bulletin, 98, Wyatt, S., Fraser J.A., Stock F.G.L (1929). The effects of monotony in work. Industrial Fatigue Research Board, Report no.56. Wyatt, S., Landon, J.N. (1932). Inspection process in industry. London: Medical Research Council, Industrial Fatigue Research Board, His Majesty s Stationery Office. 34 EPΓAΣIAKΩN ΣXEΣEΩN

K. Oatley & J. Jenkins, Συγκίνηση: Ερμηνείες και Κατανόηση (μεταφ. Μ. Σόλμαν, Μπ. Ντάβου) Αθήνα, Εκδόσεις Παπαζήση, 2004, σελ. 41-59.

K. Oatley & J. Jenkins, Συγκίνηση: Ερμηνείες και Κατανόηση (μεταφ. Μ. Σόλμαν, Μπ. Ντάβου) Αθήνα, Εκδόσεις Παπαζήση, 2004, σελ. 41-59. K. Oatley & J. Jenkins, Συγκίνηση: Ερμηνείες και Κατανόηση (μεταφ. Μ. Σόλμαν, Μπ. Ντάβου) Αθήνα, Εκδόσεις Παπαζήση, 2004, σελ. 41-59. Εισαγωγή Περί Μελέτης της Συγκίνησης Τα πάθη Μόνον αυτά δίνουν τη νοημοσύνη

Διαβάστε περισσότερα

Με την ολοκλήρωση του μαθήματος ο διδασκόμενος αναμένεται να είναι σε θέση να:

Με την ολοκλήρωση του μαθήματος ο διδασκόμενος αναμένεται να είναι σε θέση να: Τίτλος Μαθήματος: ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΗΣ Κωδικός Μαθήματος: MUS 652 Κατηγορία Μαθήματος: (Υποχρεωτικό/Επιλεγόμενο) Υποχρεωτικό Επίπεδο Μαθήματος: (πρώτου, δεύτερου

Διαβάστε περισσότερα

Πολιτισμός και ψυχοπαθολογία:

Πολιτισμός και ψυχοπαθολογία: Πολιτισμός και ψυχοπαθολογία: Επιπτώσεις στη συμβουλευτική και ψυχοθεραπεία με μετανάστες και τις οικογένειές τους Βασίλης Παυλόπουλος Τομέας Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο Αθηνών vpavlop@psych.uoa.gr http://www.psych.uoa.gr/~vpavlop

Διαβάστε περισσότερα

Οργανωσιακή Ψυχολογία

Οργανωσιακή Ψυχολογία Οργανωσιακή Ψυχολογία Ιωάννης Νικολάου Επίκουρος Καθηγητής Οργανωσιακής Συμπεριφοράς Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα ιοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας www.inikolaou.gr inikol@aueb.gr Ιωάννης Νικολάου

Διαβάστε περισσότερα

Θεωρίες μάθησης και μάθηση ενηλίκων

Θεωρίες μάθησης και μάθηση ενηλίκων Θεωρίες μάθησης και μάθηση ενηλίκων 1. Θεωρίες μάθησης Το φαινόμενο της μάθησης είναι δύσκολο να περιγραφεί ως συγκεκριμένο φυσικό φαινόμενο ή ως προϊόν εργαστηριακού πειράματος. Μπορούμε να προσεγγίσουμε

Διαβάστε περισσότερα

Θετική Ψυχολογία. Καρακασίδου Ειρήνη, MSc. Ψυχολόγος-Αθλητική Ψυχολόγος Υποψήφια Διδάκτωρ Κλινικής και Συμβουλευτικής Ψυχολογίας, Πάντειο Παν/μιο

Θετική Ψυχολογία. Καρακασίδου Ειρήνη, MSc. Ψυχολόγος-Αθλητική Ψυχολόγος Υποψήφια Διδάκτωρ Κλινικής και Συμβουλευτικής Ψυχολογίας, Πάντειο Παν/μιο Θετική Ψυχολογία Καρακασίδου Ειρήνη, MSc Ψυχολόγος-Αθλητική Ψυχολόγος Υποψήφια Διδάκτωρ Κλινικής και Συμβουλευτικής Ψυχολογίας, Πάντειο Παν/μιο Εισαγωγή Θετική-Αρνητική Ψυχολογία Στόχοι της Ψυχολογίας

Διαβάστε περισσότερα

Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε. Π.Μ.Σ. ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ

Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε. Π.Μ.Σ. ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε. Π.Μ.Σ. ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ 3 η Θεματική ενότητα: Ανάλυση μεθοδολογίας ερευνητικής εργασίας Σχεδιασμός έρευνας: Θεωρητικό πλαίσιο και ανάλυση μεθοδολογίας

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήμιο Πατρών Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης. Θέμα μεταπτυχιακής εργασίας :

Πανεπιστήμιο Πατρών Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης. Θέμα μεταπτυχιακής εργασίας : Πανεπιστήμιο Πατρών Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης Θέμα μεταπτυχιακής εργασίας : «Το κοινωνικό στίγμα σε πολιτισμικά διαφορετικές ομάδες. Μια ερευνητική

Διαβάστε περισσότερα

Η διδασκαλία της θεωρίας της εξέλιξης στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση

Η διδασκαλία της θεωρίας της εξέλιξης στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση Η διδασκαλία της θεωρίας της εξέλιξης στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση Πανελλήνιο συνέδριο με θέμα: Βιολογικές και Φυσικές Επιστήμες στην Εκπαίδευση Αθήνα, 11-13/04/2008 Κώστας Καμπουράκης Εκπαιδευτήρια Γείτονα,

Διαβάστε περισσότερα

BSc (Hons) in Psychology (University of Greenwich)

BSc (Hons) in Psychology (University of Greenwich) BSc (Hons) in Psychology (University of Greenwich) Ο ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΦΟΡΕΑΣ Το NEW YORK COLLEGE προσφέρει μια ξεχωριστή εμπειρία για ολοκληρωμένες πανεπιστημιακές σπουδές στην Ελλάδα, οι οποίες οδηγούν σε

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Κατερίνα Σάλτα ΔιΧηΝΕΤ 2017-2018 ΘΕΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Διεπιστημονικότητα Ιστορία & Φιλοσοφία της Χημείας Γλωσσολογία Χημεία Διδακτική της Χημείας Παιδαγωγική Ψυχολογία

Διαβάστε περισσότερα

Περίγραμμα Εισηγήσεων

Περίγραμμα Εισηγήσεων Περίγραμμα Εισηγήσεων Τίτλος Μαθήματος: Αναπτυξιακή ψυχολογία Κωδικός Μαθήματος: 724 Διάλεξη 1 Εισαγωγή στην αναπτυξιακή ψυχολογία πρέπει να γνωρίζουν: τους στόχους και το αντικείμενο της Εξελικτικής Ψυχολογίας

Διαβάστε περισσότερα

Γεωργική Εκπαίδευση. Θεματική ενότητα 6 2/2. Όνομα καθηγητή: Αλέξανδρος Κουτσούρης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης

Γεωργική Εκπαίδευση. Θεματική ενότητα 6 2/2. Όνομα καθηγητή: Αλέξανδρος Κουτσούρης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης Γεωργική Εκπαίδευση Θεματική ενότητα 6 2/2 Όνομα καθηγητή: Αλέξανδρος Κουτσούρης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Οι φοιτητές/τριες πρέπει να είναι ικανοί/ες: α) να ορίζουν το

Διαβάστε περισσότερα

Παρουσίαση συνολικών πορισμάτων έρευνας από την εφαρμογή του εργαλείου P.R.I.W.A.

Παρουσίαση συνολικών πορισμάτων έρευνας από την εφαρμογή του εργαλείου P.R.I.W.A. Παρουσίαση συνολικών πορισμάτων έρευνας από την εφαρμογή του εργαλείου P.R.I.W.A. (Psychosocial Risks & Impacts on Workplace Assessment) σε ελληνικές επιχειρήσεις Πέτρος Ρούσσος, Τμήμα Ψυχολογίας, ΕΚΠΑ

Διαβάστε περισσότερα

Dr Marios Vryonides. Curriculum Vitae I. PERSONAL DETAILS.. 2 II. EDUCATION... 3 III. WORK EXPERIENCE. 4

Dr Marios Vryonides. Curriculum Vitae I. PERSONAL DETAILS.. 2 II. EDUCATION... 3 III. WORK EXPERIENCE. 4 Curriculum Vitae Dr Marios Vryonides I. PERSONAL DETAILS.. 2 II. EDUCATION.... 3 III. WORK EXPERIENCE. 4 IV. PRESENTATIONS IN CONFERENCES AND SEMINARS... 5 V. PUBLICATIONS.... 6-1 - I. PERSONAL DETAILS

Διαβάστε περισσότερα

Ποιοτικές Μέθοδοι Έρευνας

Ποιοτικές Μέθοδοι Έρευνας Ελληνική Εταιρία Νοσηλευτικής Έρευνας και Εκπαίδευσης Ποιοτικές Μέθοδοι Έρευνας Ερμηνευτική Φαινομενολογική Ανάλυση (IPA) TEI Κρήτης Τμήμα Νοσηλευτικής 23-24 Μαρτίου 2012 Δρ. Εύα Φραγκιαδάκη, ΜSc, PsychD

Διαβάστε περισσότερα

Διοίκηση Ανθρώπινων Πόρων Ενότητα 5: Επιστημονικές βάσεις διοίκησης του ανθρωπίνου δυναμικού

Διοίκηση Ανθρώπινων Πόρων Ενότητα 5: Επιστημονικές βάσεις διοίκησης του ανθρωπίνου δυναμικού Διοίκηση Ανθρώπινων Πόρων Ενότητα 5: Επιστημονικές βάσεις διοίκησης του ανθρωπίνου δυναμικού Δρ. Σερδάρης Παναγιώτης Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Κοζάνη) Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

Παραδοτέο Π.1 (Π.1.1) Εκθέσεις για προµήθεια εκπαιδευτικού υλικού

Παραδοτέο Π.1 (Π.1.1) Εκθέσεις για προµήθεια εκπαιδευτικού υλικού 1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ Μέτρο 2.2 Αναµόρφωση Προγραµµάτων Προπτυχιακών Σπουδών ιεύρυνση Τριτοβάθµιας Κατ. Πράξης 2.2.2.α Αναµόρφωση Προγραµµάτων

Διαβάστε περισσότερα

, Ph.D. SYLLABUS 2009-2010

, Ph.D. SYLLABUS 2009-2010 ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ ΣΤΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΓΕΙΑΣ Γ. Κουλιεράκης, Ph.D. Ψυχολόγος της Υγείας SYLLABUS Ακαδηµαϊκό Έτος 2009-2010 ΒΑΣΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ M. Robin DiMatteo

Διαβάστε περισσότερα

Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης

Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης Αναπτυξιακή Ψυχολογία Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης Θέματα διάλεξης Η σημασία της αυτοαντίληψης Η φύση και το περιεχόμενο της αυτοαντίληψης Η ανάπτυξη της αυτοαντίληψης Παράγοντες

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνικές συλλογής δεδομένων στην ποιοτική έρευνα

Τεχνικές συλλογής δεδομένων στην ποιοτική έρευνα Το κείμενο αυτό είναι ένα απόσπασμα από το Κεφάλαιο 16: Ποιοτικές ερμηνευτικές μέθοδοι έρευνας στη φυσική αγωγή (σελ.341-364) του βιβλίου «Για μία καλύτερη φυσική αγωγή» (Παπαιωάννου, Α., Θεοδωράκης Ι.,

Διαβάστε περισσότερα

Βασικοί στόχοι της έρευνας

Βασικοί στόχοι της έρευνας Λέκκα Έλενα, MSc Βασικοί στόχοι της έρευνας Οι περισσότερες έρευνες στον τομέα των φιλοδοξιών εστιάζουν στις ακαδημαϊκές και επαγγελματικές φιλοδοξίες στην εφηβική ηλικία και στο πώς αυτές επηρεάζουν τις

Διαβάστε περισσότερα

Μέθοδοι Κοινωνικής Έρευνας ΙI

Μέθοδοι Κοινωνικής Έρευνας ΙI Τίτλος Μαθήματος: Κωδικός Μαθήματος: Μέθοδοι Κοινωνικής Έρευνας ΙI SOW399 Κατηγορία Μαθήματος: Υποχρεωτικό (Υποχρεωτικό/Επιλεγόμενο) Επίπεδο Μαθήματος: (πρώτου, δεύτερου ή τρίτου Πτυχίο (1 ος Κύκλος) κύκλου)

Διαβάστε περισσότερα

Μαρία Προδρόμου. Δρ. Ανδρέας Παυλάκης Λέκτορας Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου

Μαρία Προδρόμου. Δρ. Ανδρέας Παυλάκης Λέκτορας Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου ΣΧΟΛΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΜΟΝΑΔΩΝ ΥΓΕΙΑΣ» «Μελέτη Καταγραφής της Οργανωτικής Κουλτούρας και του Βαθμού Ασάφειας και Σύγκρουσης Ρόλων των νοσηλευτών

Διαβάστε περισσότερα

ΠΜΣ στη Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας

ΠΜΣ στη Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας ΠΜΣ στη Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας Μάθημα: ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΣΤΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΓΕΙΑΣ Διδάσκων Γεώργιος Τσιότρας, Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Τμήμα ΟΔΕ, Φώτης Βούζας, Αναπληρωτής Καθηγητής, Πανεπιστήμιο

Διαβάστε περισσότερα

ΤΣΑΠΑΤΣΑΡΗ ε.

ΤΣΑΠΑΤΣΑΡΗ ε. Ο σακχαρώδης διαβήτης μπορεί να εμφανιστεί στον καθένα ανεξάρτητα από την ηλικία, το χρώμα ή το φύλο. Είναι μια χρόνια νόσος που όταν δεν είναι σωστά ρυθμισμένη μπορεί να δημιουργήσει απειλητικές για τη

Διαβάστε περισσότερα

Ενδο-ομαδικές διεργασίες:

Ενδο-ομαδικές διεργασίες: Ενδο-ομαδικές διεργασίες: Η σχολική τάξη ως κοινωνική ομάδα Πανεπιστήμιο Αθηνών Τομέας Ψυχολογίας ΠΜΣ Σχολικής Ψυχολογίας Ακαδ. έτος 2007-08 Βασίλης Παυλόπουλος vpavlop@psych.uoa.gr http://psych.uoa.gr/~vpavlop

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ (1)

ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ (1) Αντώνης Κ. Τραυλός (B.A., M.A., Ph.D.) Αναπληρωτής Καθηγητής Τμήμα Οργάνωσης και Διαχείρισης Αθλητισμού Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου 1 ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ (1) Οι μεταπτυχιακοί/ες φοιτητές/τριες θα είναι

Διαβάστε περισσότερα

Διαπολιτισμική Συμβουλευτική

Διαπολιτισμική Συμβουλευτική Διαπολιτισμική Συμβουλευτική Μάθημα: Συμβουλευτική και Συμβουλευτική Ψυχολογία: Θεωρητικό υπόβαθρο και εφαρμογές Διδάσκουσα: Λαμπρινή Φρόση ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΣΥΠ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΚ. ΕΤΟΣ 2016-2017 Α ΕΞΑΜΗΝΟ Σπουδάστριες:

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΝ ΜΑΘΗΜΑ 943 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΝ ΜΑΘΗΜΑ 943 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING MINISTRY OF NATIONAL EDUCATION AND RELIGIOUS AFFAIRS EUROPEAN COMMUNITY Co financing European Social Fund (E.S.F.)

Διαβάστε περισσότερα

17/12/2007. Βασιλική Ζήση, PhD. Ποιότητα ζωής. Είναι ένα συναίσθημα που σχεδόν όλοι καταλαβαίνουμε, αλλά δεν μπορούμε να ορίσουμε (Spirduso, 1995)

17/12/2007. Βασιλική Ζήση, PhD. Ποιότητα ζωής. Είναι ένα συναίσθημα που σχεδόν όλοι καταλαβαίνουμε, αλλά δεν μπορούμε να ορίσουμε (Spirduso, 1995) ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Μεταπτυχιακό πρόγραμμα ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ Μάθημα: Ψυχολογική Υποστήριξη σε Κλινικούς Πληθυσμούς Γνωστικοί & συναισθηματικοί παράγοντες Γνωστική Ψυχική ευεξία λειτουργία Υγεία & fittness

Διαβάστε περισσότερα

Εμπειρίες από υπηρεσίες ψυχικής ενδυνάμωσης για παιδιά στο Ηνωμένο Βασίλειο. Π. Παναγοπούλου, MD, MPH, PhD Παιδίατρος

Εμπειρίες από υπηρεσίες ψυχικής ενδυνάμωσης για παιδιά στο Ηνωμένο Βασίλειο. Π. Παναγοπούλου, MD, MPH, PhD Παιδίατρος Εμπειρίες από υπηρεσίες ψυχικής ενδυνάμωσης για παιδιά στο Ηνωμένο Βασίλειο Π. Παναγοπούλου, MD, MPH, PhD Παιδίατρος ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΜΙΑ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ψυχική υγεία είναι μια κατάσταση συναισθηματικής,

Διαβάστε περισσότερα

Παιδαγωγική Ψυχολογία Βιομηχανική Ψυχολογία

Παιδαγωγική Ψυχολογία Βιομηχανική Ψυχολογία ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΟΑΕΔ Παιδαγωγική Ψυχολογία Βιομηχανική Ψυχολογία ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΑΝΩΤΑΤΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ: Μαρμαρινός Ιωάννης

Διαβάστε περισσότερα

Θέµατα που θα αναπτυχθούν ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ. Που εστιάζονται οι έρευνες; Επιδηµιολογία - Συµπεριφορά

Θέµατα που θα αναπτυχθούν ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ. Που εστιάζονται οι έρευνες; Επιδηµιολογία - Συµπεριφορά Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΩΝ ΜΟΝΤΕΛΩΝ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ Θέµατα που θα αναπτυχθούν Οι λόγοι για τους οποίους ανέκυψε η ανάγκη χρησιµοποίησης των κοινωνικο-γνωστικών µοντέλων για την ερµηνεία

Διαβάστε περισσότερα

Ψυχοσωµατικοί Πόνοι: Η Θεραπευτική ιαδικασία τους, σύµφωνα µε την Προσωποκεντρική & Focusing Βιωµατική Ψυχοθεραπεία *

Ψυχοσωµατικοί Πόνοι: Η Θεραπευτική ιαδικασία τους, σύµφωνα µε την Προσωποκεντρική & Focusing Βιωµατική Ψυχοθεραπεία * Ψυχοσωµατικοί Πόνοι: Η Θεραπευτική ιαδικασία τους, σύµφωνα µε την Προσωποκεντρική & Focusing Βιωµατική Ψυχοθεραπεία * Άννα Καραλή miel@hol.gr Περίληψη Η Προσωποκεντρική Ψυχοθεραπεία, που αναπτύχθηκε από

Διαβάστε περισσότερα

Γεωργική Εκπαίδευση. Θεματική ενότητα 8 2/2. Όνομα καθηγητή: Αλέξανδρος Κουτσούρης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης

Γεωργική Εκπαίδευση. Θεματική ενότητα 8 2/2. Όνομα καθηγητή: Αλέξανδρος Κουτσούρης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης Γεωργική Εκπαίδευση Θεματική ενότητα 8 2/2 Όνομα καθηγητή: Αλέξανδρος Κουτσούρης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Οι φοιτητές/τριες πρέπει να είναι ικανοί/ες: α) να αναφέρουν

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ. Φωτογραφία. Προσωπικά στοιχεία. Γνωστικό αντικείμενο: Αθλητική Ψυχολογία με έμφαση τις εφαρμογές

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ. Φωτογραφία. Προσωπικά στοιχεία. Γνωστικό αντικείμενο: Αθλητική Ψυχολογία με έμφαση τις εφαρμογές ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Φωτογραφία Προσωπικά στοιχεία Ονοματεπώνυμο: Ιδιότητα: Γνωστικό αντικείμενο: Τομέας: Εργαστήριο: Τρέχουσα διοικητική θέση: Προσωπική ιστοσελίδα: Τσορμπατζούδης Χαράλαμπος Καθηγητής

Διαβάστε περισσότερα

MSc Cognitive Behavioural Psychotherapies (University of Bolton, UK)

MSc Cognitive Behavioural Psychotherapies (University of Bolton, UK) Ο ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΦΟΡΕΑΣ Το NEW YORK COLLEGE προσφέρει μια ξεχωριστή εμπειρία για ολοκληρωμένες πανεπιστημιακές σπουδές στην Ελλάδα, οι οποίες οδηγούν σε Αμερικάνικο ή Ευρωπαϊκό πτυχίο από διεθνούς κύρους

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΘΟΔΟΣ -ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΑΡΘΡΩΝ ΣΤΗΝ ΜΗΧΑΝΗ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ PUBMED ΜΕ ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ: ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ, ΝΟΣΗΛΕΥΤΗΣ, ΑΥΤΟΝΟΜΙΑ, ΑΠΟΔΟΣΗ, ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ

ΜΕΘΟΔΟΣ -ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΑΡΘΡΩΝ ΣΤΗΝ ΜΗΧΑΝΗ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ PUBMED ΜΕ ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ: ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ, ΝΟΣΗΛΕΥΤΗΣ, ΑΥΤΟΝΟΜΙΑ, ΑΠΟΔΟΣΗ, ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΑΛΛΙΑΡΟΥ ΜΑΡΙΑ Λοχαγός, Νοσηλεύτρια Ψυχικής Υγείας M.Sc Πληροφορική Υγεία Μεταπτυχιακή φοιτήτρια Διοίκησης Μονάδων Υγείας

Διαβάστε περισσότερα

Η Θεωρία Αυτο-κατηγοριοποίησης (ΘΑΚ) Από Χαντζή, Α. (υπό δηµοσίευση)

Η Θεωρία Αυτο-κατηγοριοποίησης (ΘΑΚ) Από Χαντζή, Α. (υπό δηµοσίευση) 18 Η Θεωρία Αυτο-κατηγοριοποίησης (ΘΑΚ) Από Χαντζή, Α. (υπό δηµοσίευση) Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, ο John Turner και οι συνεργάτες του (Turner, 1985, Turner et al. 1987), θεωρητικοί και ερευνητές

Διαβάστε περισσότερα

Η ιδέα διεξαγωγής έρευνας με χρήση ερωτηματολογίου δόθηκε από τη δημοσιογραφική ομάδα του Σχολείου μας, η οποία στα πλαίσια έκδοσης της Εφημερίδας

Η ιδέα διεξαγωγής έρευνας με χρήση ερωτηματολογίου δόθηκε από τη δημοσιογραφική ομάδα του Σχολείου μας, η οποία στα πλαίσια έκδοσης της Εφημερίδας 1 2 Η ιδέα διεξαγωγής έρευνας με χρήση ερωτηματολογίου δόθηκε από τη δημοσιογραφική ομάδα του Σχολείου μας, η οποία στα πλαίσια έκδοσης της Εφημερίδας μας, διεξήγαγε έρευνα ανάμεσα στους συμμαθητές μας.

Διαβάστε περισσότερα

Η ανάπτυξη της κουλτούρας και του κλίματος του σχολείου

Η ανάπτυξη της κουλτούρας και του κλίματος του σχολείου Η ανάπτυξη της κουλτούρας και του κλίματος του σχολείου Δρ Ανδρέας Κυθραιώτης Δρ Δημήτρης Δημητρίου Δρ Παναγιώτης Αντωνίου Πρόγραμμα Επιμόρφωσης Νεοπροαχθέντων. Διευθυντών Σχολείων Δημοτικής Εκπαίδευσης

Διαβάστε περισσότερα

EMDR Πρωτόκολλο. Πέννυ Παπανικολοπούλου M.Sc. Ph.D Σεπτέμβριος 2011

EMDR Πρωτόκολλο. Πέννυ Παπανικολοπούλου M.Sc. Ph.D Σεπτέμβριος 2011 EMDR Πρωτόκολλο Πέννυ Παπανικολοπούλου M.Sc. Ph.D Σεπτέμβριος 2011 Τηλεσκοπική Επεξεργασία / Telescopic Processing Σημείο Αναστάτωσης EMD Περιορισμένη Εστίαση σε κάθε σημείο αναστάτωσης Στρατηγική EMDr

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ. Ευέλικτες μέθοδοι στη διοίκηση έργων ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ: 8 ΩΡΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ (ΑΝΑ ΕΒΔΟΜΑΔΑ):

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ. Ευέλικτες μέθοδοι στη διοίκηση έργων ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ: 8 ΩΡΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ (ΑΝΑ ΕΒΔΟΜΑΔΑ): ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ A ΜΕΡΟΣ 1. ΓΕΝΙΚΑ ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: ΕΞΑΜΗΝΟ: ΜΑΘΗΜΑ: Ευέλικτες μέθοδοι στη διοίκηση έργων ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ: 8 ΩΡΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ (ΑΝΑ ΕΒΔΟΜΑΔΑ): ΓΛΩΣΣΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ:

Διαβάστε περισσότερα

Με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και του Χρηματοδοτικού Μηχανισμού ΕΟΧ Ισορροπία μεταξύ εργασιακής και προσωπικής ζωής σε εργαζόμενες

Με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και του Χρηματοδοτικού Μηχανισμού ΕΟΧ Ισορροπία μεταξύ εργασιακής και προσωπικής ζωής σε εργαζόμενες Με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και του Χρηματοδοτικού Μηχανισμού ΕΟΧ 2009-2014 Ισορροπία μεταξύ εργασιακής και προσωπικής ζωής σε εργαζόμενες γυναίκες στην Ελλάδα ΕΟΧ GR07/3672 Μεθοδολογία Εργαλείο

Διαβάστε περισσότερα

-,,.. Fosnot. Tobbins Tippins -, -.,, -,., -., -,, -,.

-,,.. Fosnot. Tobbins Tippins -, -.,, -,., -., -,, -,. παιδαγωγικά ρεύµατα στο Αιγαίο Προσκήνιο 77 : patrhenis@keda.gr -,,.. Fosnot. Tobbins Tippins -, -.,, -,., -., -,, -,. Abstract Constructivism constitutes a broad theoretical-cognitive movement encompassing

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΡΕΥΝΑ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΡΕΥΝΑ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΡΕΥΝΑ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Ακαδ. Έτος 2014-15, Διδάσκων: Χρήστος Βασιλειάδης, Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο: chris@uom.edu.gr,

Διαβάστε περισσότερα

Ε Π Α Γ Γ Ε Λ Μ Α Τ Ι Κ Η Ε Ξ Ο Υ Θ Ε Ν Ω Σ Η

Ε Π Α Γ Γ Ε Λ Μ Α Τ Ι Κ Η Ε Ξ Ο Υ Θ Ε Ν Ω Σ Η ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ - ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ Ε Π Α Γ Γ Ε Λ Μ Α Τ Ι Κ Η Ε Ξ Ο Υ Θ Ε Ν Ω Σ Η Θεματικό βιβλιογραφικό δελτίο ΣΕΙΡΑ : Τεκμηρίωση ΥΑΕ ;

Διαβάστε περισσότερα

Διδάσκοντας Φυσικές Επιστήμες

Διδάσκοντας Φυσικές Επιστήμες Διδάσκοντας Φυσικές Επιστήμες Διερεύνηση του προσωπικού ενδιαφέροντος των αριστούχων μαθητών της Γ Λυκείου για το γνωστικό αντικείμενο της Φυσικής, με τη χρήση του C.L.A.S.S. Χριστίνα Ηλ. Κωσταρά και Κωνσταντίνος

Διαβάστε περισσότερα

Γιάννης Θεοδωράκης (2010). ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗ

Γιάννης Θεοδωράκης (2010). ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗ Γιάννης Θεοδωράκης (2010). ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗ Πολύ συχνά, τα άτομα, παρατηρώντας τους άλλους, εντοπίζουν υπερβολές και ακρότητες στις συμπεριφορές τους. Παρατηρούν υπερβολές στους χώρους της εργασίας.

Διαβάστε περισσότερα

Μία νέα προσέγγιση µελέτης του εργασιακού στρες και εφαρµογή της σε κέντρο τηλεφωνικής εξυπηρέτησης πελατών

Μία νέα προσέγγιση µελέτης του εργασιακού στρες και εφαρµογή της σε κέντρο τηλεφωνικής εξυπηρέτησης πελατών Μία νέα προσέγγιση µελέτης του εργασιακού στρες και εφαρµογή της σε κέντρο τηλεφωνικής εξυπηρέτησης πελατών Σ. ΠΑΠΑ ΟΠΟΥΛΟΣ (1), Ν. ΜΑΡΜΑΡΑΣ (2) (1) (2) ΕΡΓΟΝΟΜΙΑ ΕΠΕ, Ελ. Βενιζέλου 63-71, 142 31 Νέα Ιωνία,

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνιογνωστική θεωρία Social Cognitive Theory

Κοινωνιογνωστική θεωρία Social Cognitive Theory Κοινωνιογνωστική θεωρία Social Cognitive Theory Πακλατζόγλου Σοφία Μουράτογλου Νικόλαος Καρολίδου Σωτηρία Παζάρσκη Γεωργία Γιολάντα ΠΕΣΥΠ 3 Απριλίου 2017 Θεσσαλονίκη Η μάθηση είναι διαδικασία πρόσκτησης

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήμιο Πατρών Π.Τ.Δ.Ε. - Κέντρο Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης. Θέμα εργασίας : «Η επαγγελματική ικανοποίηση των εκπαιδευτικών» Μπούτσκου Λεμονιά

Πανεπιστήμιο Πατρών Π.Τ.Δ.Ε. - Κέντρο Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης. Θέμα εργασίας : «Η επαγγελματική ικανοποίηση των εκπαιδευτικών» Μπούτσκου Λεμονιά Πανεπιστήμιο Πατρών Π.Τ.Δ.Ε. - Κέντρο Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης Θέμα εργασίας : «Η επαγγελματική ικανοποίηση των εκπαιδευτικών» Μπούτσκου Λεμονιά Αμύνταιο 2011 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1 1. Εισαγωγή 2 2. Θεωρία 3

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΑ 110

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΑ 110 ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΑ 110 Βασίλης Γραμματικόπουλος Επίκουρος Καθηγητής - ΠΤΠΕ Γενικοί άξονες Το μάθημα εισάγει τους φοιτητές/τριες σε σύγχρονα θέματα εκπαιδευτικής αξιολόγησης Καλύπτει περιληπτικά

Διαβάστε περισσότερα

Γεωργική Εκπαίδευση. Θεματική ενότητα 5 1/2. Όνομα καθηγητή: Αλέξανδρος Κουτσούρης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης

Γεωργική Εκπαίδευση. Θεματική ενότητα 5 1/2. Όνομα καθηγητή: Αλέξανδρος Κουτσούρης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης Γεωργική Εκπαίδευση Θεματική ενότητα 5 1/2 Όνομα καθηγητή: Αλέξανδρος Κουτσούρης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Οι φοιτητές/τριες πρέπει να είναι ικανοί/ες: α) να ορίζουν την

Διαβάστε περισσότερα

Development of the Nursing Program for Rehabilitation of Woman Diagnosed with Breast Cancer

Development of the Nursing Program for Rehabilitation of Woman Diagnosed with Breast Cancer Development of the Nursing Program for Rehabilitation of Woman Diagnosed with Breast Cancer Naomi Morota Newman M Key Words woman diagnosed with breast cancer, rehabilitation nursing care program, the

Διαβάστε περισσότερα

Επιπολιτισμικό στρες. Θεωρητικά μοντέλα Στρατηγικές αντιμετώπισης Παρεμβαλλόμενες μεταβλητές Ψυχική ανθεκτικότητα

Επιπολιτισμικό στρες. Θεωρητικά μοντέλα Στρατηγικές αντιμετώπισης Παρεμβαλλόμενες μεταβλητές Ψυχική ανθεκτικότητα Επιπολιτισμικό στρες Θεωρητικά μοντέλα Στρατηγικές αντιμετώπισης Παρεμβαλλόμενες μεταβλητές Ψυχική ανθεκτικότητα Στρες Το στρες αφορά στις βιολογικές και ψυχολογικές αντιδράσεις του οργανισμού απέναντι

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΝ

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΝ ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΠΕΑΕΚ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ & ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ Αναμόρφωση Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών του Τ.Ε.Φ.Α.Α. Π.Θ. - Αυτεπιστασία ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ Συγχρηματοδότηση Ευρωπαϊκό Κοινωνικό

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ

ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΩΝ ΜΟΝΤΕΛΩΝ ΣΤΙΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ Θέµατα που θα αναπτυχθούν Οι λόγοι για τους οποίους ανέκυψε η ανάγκη χρησιµοποίησης των κοινωνικο-γνωστικών µοντέλων για την ερµηνεία

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ με έμφαση στις γνωστικές λειτουργίες

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ με έμφαση στις γνωστικές λειτουργίες ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ με έμφαση στις γνωστικές λειτουργίες Θεματική Ενότητα 12: Συναισθήματα Θεματική Ενότητα 12 Στόχοι: Η εισαγωγή των φοιτητών στις διαστάσεις των συναισθημάτων, στο μηχανισμό λειτουργίας

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ Φύλο (sex) Σεξουαλικότητα (sexuality) Σεξουαλική υγεία (sexual health) Κοινωνική ταυτότητα (γένος) (gender) Κοινωνική ταυτότητα φύλου (gender identity) Σεξουαλικός προσανατολισµός

Διαβάστε περισσότερα

.,., Klas Eric Soderquist,!., (knowledge transfer). % " $&, " 295 " 72 " marketing 65,, ', (, (.

.,., Klas Eric Soderquist,!., (knowledge transfer). %  $&,  295  72  marketing 65,, ', (, (. ; Klas Eric Soderquist! #$%&'& (knowledge transfer)! # $ () % $& 295 72 marketing 65 ' ( ( ) *: + % % Ελληνική Βιομηχανία: προς την οικονομία της γνώσης ΤΕΕ Αθήνα 3-5 Ιουλίου 2006 Αθήνα 1 (knowledge transfer)

Διαβάστε περισσότερα

Επαγγελματικό Πρόγραμμα Εκπαίδευσης στη. Συμβουλευτική Ψυχικής Υγείας

Επαγγελματικό Πρόγραμμα Εκπαίδευσης στη. Συμβουλευτική Ψυχικής Υγείας Επαγγελματικό Πρόγραμμα Εκπαίδευσης στη Συμβουλευτική Ψυχικής Υγείας Ο διετής κύκλος εκπαίδευσης στη Συμβουλευτική Ψυχικής Υγείας, παρέχει ολοκληρωμένη, επαγγελματική εκπαίδευση στις θεωρίες και τις πρακτικές

Διαβάστε περισσότερα

Bachelor of Science (Hons) in Psychology

Bachelor of Science (Hons) in Psychology Ο ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΦΟΡΕΑΣ Το International Faculty CITY College, Διεθνές Τμήμα του University of Sheffield βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη. Είναι ένα από τα 6 ακαδημαϊκά τμήματα του University of Sheffield και

Διαβάστε περισσότερα

Support and Life Reconstruction for Living with HIV-infected Hemophilia in Japan

Support and Life Reconstruction for Living with HIV-infected Hemophilia in Japan ,**2 The Japanese Society for AIDS Research The Journal of AIDS Research : HIV HIV Support and Life Reconstruction for Living with HIV-infected Hemophilia in Japan Yoshihiko YAMAZAKI Department of Health

Διαβάστε περισσότερα

Οργανωτική Θεωρία και Οργανωσιακή Συμπεριφορά

Οργανωτική Θεωρία και Οργανωσιακή Συμπεριφορά ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Οργανωτική Θεωρία και Οργανωσιακή Συμπεριφορά Ενότητα 2: Προσωπικά Χαρακτηριστικά Ευγενία Πετρίδου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

mixi Vol mixi mixi mixi social capital SNS mixi Facebook social networking services SNS SNS mixi Coleman 1988 SNS boyd & Ellison

mixi Vol mixi mixi mixi social capital SNS mixi Facebook social networking services SNS SNS mixi Coleman 1988 SNS boyd & Ellison Vol. 39 2013. 3 SNS 1 mixi 2 SNS mixi mixi 3 mixi mixi mixi Facebook SNS social networking services social capital Facebook mixi SNSsocial networking services SNS SNS mixi SNS Coleman1988 SNS 2006 boyd

Διαβάστε περισσότερα

BSc (Hons) Psychology (Ψυχολογία)

BSc (Hons) Psychology (Ψυχολογία) Ο ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΦΟΡΕΑΣ Το Μητροπολιτικό Κολλέγιο με ιστορία 35 ετών, πρωτοπορεί από το 1982 στην ιδιωτική τριτοβάθμια εκπαίδευση. Είναι το μοναδικό Κολλέγιο στην Ελλάδα μέλος Διεθνούς Δικτύου Πανεπιστημίων

Διαβάστε περισσότερα

Κατεύθυνση: Στρατηγική-Ανθρώπινοι Πόροι

Κατεύθυνση: Στρατηγική-Ανθρώπινοι Πόροι ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΩΝ Κατεύθυνση: Στρατηγική-Ανθρώπινοι Πόροι Κ. Πραματάρη, Δ.Ε.Τ. / Ο.Π.Α. Τι επιδιώκουμε; Τι ετοιμάζουμε; Στελέχη για επιχειρήσεις & οργανισμούς με ευελιξία, για πολλές λειτουργίες

Διαβάστε περισσότερα

Διοίκηση Ανθρώπινων Πόρων Ενότητα 10: Εργασιακές σχέσεις, υγιεινή και ασφάλεια εταιρίας

Διοίκηση Ανθρώπινων Πόρων Ενότητα 10: Εργασιακές σχέσεις, υγιεινή και ασφάλεια εταιρίας Διοίκηση Ανθρώπινων Πόρων Ενότητα 10: Εργασιακές σχέσεις, υγιεινή και ασφάλεια εταιρίας Δρ. Σερδάρης Παναγιώτης Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Κοζάνη) Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

Γεωργική Εκπαίδευση. Θεματική ενότητα 12 1/2. Όνομα καθηγητή: Αλέξανδρος Κουτσούρης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης

Γεωργική Εκπαίδευση. Θεματική ενότητα 12 1/2. Όνομα καθηγητή: Αλέξανδρος Κουτσούρης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης Γεωργική Εκπαίδευση Θεματική ενότητα 12 1/2 Όνομα καθηγητή: Αλέξανδρος Κουτσούρης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης Μαθησιακοί στόχοι Οι φοιτητές/τριες πρέπει να είναι ικανοί/ες: α) να αναφέρουν

Διαβάστε περισσότερα

Ψυχολογία της προσωπικότητας θεωρίες.

Ψυχολογία της προσωπικότητας θεωρίες. Ψυχολογία της προσωπικότητας θεωρίες. Οι διάφορες θεωρίες προσωπικότητας προσπαθούν να απαντήσουν και να ερμηνεύσουν τα ακόλουθα ερωτήματα: α) Πώς είναι τα άτομα; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του ατόμου

Διαβάστε περισσότερα

Μεταπτυχιακό στην Εφαρμοσμένη Θετική Ψυχολογία και Ψυχολογία Coaching

Μεταπτυχιακό στην Εφαρμοσμένη Θετική Ψυχολογία και Ψυχολογία Coaching Θετική Ψυχολογία και Ψυχολογία Ο ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΦΟΡΕΑΣ Το Μητροπολιτικό Κολλέγιο με ιστορία 35 ετών, πρωτοπορεί από το 1982 στην ιδιωτική τριτοβάθμια εκπαίδευση. Είναι το μοναδικό Κολλέγιο στην Ελλάδα μέλος

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση Υγεία και Ποιότητα Ζωής. Εισαγωγή. Γιάννης Θεοδωράκης Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Άσκηση Υγεία και Ποιότητα Ζωής. Εισαγωγή. Γιάννης Θεοδωράκης Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Άσκηση Υγεία και Ποιότητα Ζωής Εισαγωγή Γιάννης Θεοδωράκης Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Θέματα που θα μελετηθούν Ορισμοί σχετικοί με την ψυχολογία άσκησης, την ψυχική υγεία, κλπ. Ποια πρέπει να είναι τα χαρακτηριστικά

Διαβάστε περισσότερα

Κατανοώντας το Μετατραυματικό Στρες Ενημερωτικό Φυλλάδιο για το Πυροσβεστικό Προσωπικό και τις Οικογένειές του

Κατανοώντας το Μετατραυματικό Στρες Ενημερωτικό Φυλλάδιο για το Πυροσβεστικό Προσωπικό και τις Οικογένειές του Κατανοώντας το Μετατραυματικό Στρες Ενημερωτικό Φυλλάδιο για το Πυροσβεστικό Προσωπικό και τις Οικογένειές του ΓΡΑΦΕΙΟ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ/ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ/ ΑΡΧΗΓΕΙΟ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Το παιδί μου έχει αυτισμό Τώρα τι κάνω

Το παιδί μου έχει αυτισμό Τώρα τι κάνω Το παιδί μου έχει αυτισμό Τώρα τι κάνω Το όνειρο Ένα ζευγάρι περιμένει παιδί. Τότε αρχίζει να ονειρεύεται αυτό το παιδί. Κτίζει την εικόνα ενός παιδιού μέσα στο μυαλό του. Βάσει αυτής της εικόνας, κάνει

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή. Προφίλ του δείγματος

Εισαγωγή. Προφίλ του δείγματος ΕΡΕΥΝΑ Stedima: ΤΟ COACHING ΣΕ ΣΤΕΛΕΧΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Γιώργος Ντάκος, Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος Αναστασία Μπαλάρη, Ανάλυση στοιχείων & Επεξεργασία ερωτηματολογίου Εισαγωγή Η Stedima παρουσιάζει παρακάτω

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ

ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ ΑΙΓΙΝΗΤΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΙΑΤΡΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΒΑΣ. ΣΟΦΙΑΣ 72-74, 11528 - ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ.: 7257830-7289325 FAX: 7249902 ΓΕΝΙΚΑ Η Βιβλιοθήκη μας αποτελεί μία από τις υπηρεσίες του Αιγινητείου Νοσοκομείου και έχει

Διαβάστε περισσότερα

Μεταπτυχιακό στην Κλινική και Κοινοτική Ψυχολογία

Μεταπτυχιακό στην Κλινική και Κοινοτική Ψυχολογία Μεταπτυχιακό στην Κλινική και Κοινοτική Ο ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΦΟΡΕΑΣ Το Μητροπολιτικό Κολλέγιο με ιστορία 35 ετών, πρωτοπορεί από το 1982 στην ιδιωτική τριτοβάθμια εκπαίδευση. Είναι το μοναδικό Κολλέγιο στην

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Ψυχολογία με έμφαση στις γνωστικές λειτουργίες

Εισαγωγή στην Ψυχολογία με έμφαση στις γνωστικές λειτουργίες ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εισαγωγή στην Ψυχολογία με έμφαση στις γνωστικές λειτουργίες Συναισθήματα Διδάσκουσα: Επίκ. Καθ. Γεωργία Α. Παπαντωνίου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

MG645. Θα ανακοινωθεί. Με την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές αναμένεται να είναι σε θέση να:

MG645. Θα ανακοινωθεί. Με την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές αναμένεται να είναι σε θέση να: Τίτλος Μαθήματος: Κωδικός Μαθήματος: ιοίκηση Ανθρώπινου υναμικού και Ηγεσία MG645 Κατηγορία Μαθήματος: Υποχρεωτικό (Υποχρεωτικό/Επιλεγόμενο) Επίπεδο Μαθήματος: Μεταπτυχιακό ( εύτερου Κύκλου) (πρώτου, δεύτερου

Διαβάστε περισσότερα

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: Ο ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΜΑΣΤΟΥ ΠΟΥ ΥΠΟΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ΣΕ ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: Ο ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΜΑΣΤΟΥ ΠΟΥ ΥΠΟΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ΣΕ ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ: ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: Ο ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΜΑΣΤΟΥ ΠΟΥ ΥΠΟΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ΣΕ ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Εφηβεία, μία δυστοπία. Ερευνητική εργασία Α τετραμήνου της Α Λυκείου των Λ.Τ. Αρμενίου Σχολικό έτος

Εφηβεία, μία δυστοπία. Ερευνητική εργασία Α τετραμήνου της Α Λυκείου των Λ.Τ. Αρμενίου Σχολικό έτος Εφηβεία, μία δυστοπία Ερευνητική εργασία Α τετραμήνου της Α Λυκείου των Λ.Τ. Αρμενίου Σχολικό έτος 2012-13 Τομείς έρευνας: Συμπεριφορά των εφήβων Τρόπος ζωής και καθημερινότητα Ασχολίες και δραστηριότητες

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΙΝΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΕΞΑΡΤΗΣΕΩΝ

ΚΛΙΝΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΕΞΑΡΤΗΣΕΩΝ 1. ΓΕΝΙΚΑ ΚΛΙΝΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΕΞΑΡΤΗΣΕΩΝ ΣΧΟΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΠΟΥΔΩΝ Προπτυχιακό ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Ψ-3619 ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ 6 ο και εξής ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΚΛΙΝΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΜΣ Ευρωπαϊκή Κοινωνική Πολιτική

ΠΜΣ Ευρωπαϊκή Κοινωνική Πολιτική ΠΜΣ 2012-13 Ευρωπαϊκή Κοινωνική Πολιτική Έννοιες, Αρχές, Αξίες Κοινωνικής Πολιτικής Θεµατική ενότητα 1 ου εξαµήνου / 10 τρίωρα σεµινάρια ιδάσκων: ηµήτρης Βενιέρης, Αν. Καθηγητής Κοινωνικής Πολιτικής Προσκεκληµένοι

Διαβάστε περισσότερα

Γεωργία Ζαβράκα, MSc. Ψυχολόγος Ψυχοδυναμική Ψυχοθεραπεύτρια

Γεωργία Ζαβράκα, MSc. Ψυχολόγος Ψυχοδυναμική Ψυχοθεραπεύτρια 5 ο Συμπόσιο Νοσηλευτικής Ογκολογίας "Οι Ψυχολογικές Επιπτώσεις στον Ογκολογικό Ασθενή και ο Πολυδιάστατος Ρόλος της Συμβουλευτικής στην Αντιμετώπισής τους" Γεωργία Ζαβράκα, MSc. Ψυχολόγος Ψυχοδυναμική

Διαβάστε περισσότερα

BS Concentration in Psychology (STATE UNIVERSITY OF NEW YORK-EMPIRE STATE COLLEGE, USA)

BS Concentration in Psychology (STATE UNIVERSITY OF NEW YORK-EMPIRE STATE COLLEGE, USA) BS Concentration in Psychology (STATE UNIVERSITY OF NEW YORK-EMPIRE STATE COLLEGE, USA) Ο ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΦΟΡΕΑΣ Το NEW YORK COLLEGE προσφέρει μια ξεχωριστή εμπειρία για ολοκληρωμένες πανεπιστημιακές σπουδές

Διαβάστε περισσότερα

Γεωργική Εκπαίδευση. Θεματική ενότητα 8 1/2. Όνομα καθηγητή: Αλέξανδρος Κουτσούρης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης

Γεωργική Εκπαίδευση. Θεματική ενότητα 8 1/2. Όνομα καθηγητή: Αλέξανδρος Κουτσούρης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης Γεωργική Εκπαίδευση Θεματική ενότητα 8 1/2 Όνομα καθηγητή: Αλέξανδρος Κουτσούρης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Οι φοιτητές/τριες πρέπει να είναι ικανοί/ες: α) να αναφέρουν

Διαβάστε περισσότερα

Δεύτερη Συνάντηση ΜΑΘΗΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Κάππας Σπυρίδων

Δεύτερη Συνάντηση ΜΑΘΗΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Κάππας Σπυρίδων Δεύτερη Συνάντηση ΜΑΘΗΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ Κάππας Σπυρίδων ΟΜΑΔΑ είναι μια συνάθροιση ατόμων στην οποία το καθένα έχει συνείδηση της παρουσίας των άλλων, ενώ ταυτόχρονα βιώνει κάποια μορφή εξάρτησης

Διαβάστε περισσότερα

Περιβαλλοντικό άγχος. Ορισμοί και μοντέλα Πυκνότητα Αίσθημα συνωστισμού Θόρυβος

Περιβαλλοντικό άγχος. Ορισμοί και μοντέλα Πυκνότητα Αίσθημα συνωστισμού Θόρυβος Περιβαλλοντικό άγχος Ορισμοί και μοντέλα Πυκνότητα Αίσθημα συνωστισμού Θόρυβος Περιβαλλοντικό άγχος Είναι μια κατάσταση στην οποία οι περιβαλλοντικές απαιτήσεις υπερβαίνουν την ικανότητα των ανθρώπων να

Διαβάστε περισσότερα

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΚΙΝΗΤΡΩΝ. Θεματική Ενότητα 6: Ανθρωπιστικές θεωρίες: Η θεωρία της ιεραρχίας των αναγκών του Abraham Maslow

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΚΙΝΗΤΡΩΝ. Θεματική Ενότητα 6: Ανθρωπιστικές θεωρίες: Η θεωρία της ιεραρχίας των αναγκών του Abraham Maslow ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΚΙΝΗΤΡΩΝ Θεματική Ενότητα 6: Ανθρωπιστικές θεωρίες: Η θεωρία της ιεραρχίας των αναγκών του Abraham Maslow Θεματική Ενότητα 6 Στόχοι: Η εισαγωγή των φοιτητών στη θεωρία της ιεραρχίας των αναγκών

Διαβάστε περισσότερα

Oδηγός Σπουδών ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα στη Σχολική Ψυχολογία

Oδηγός Σπουδών ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα στη Σχολική Ψυχολογία Oδηγός Σπουδών ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 2016-17 Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα στη Σχολική Ψυχολογία Επωνυμία και Βασική Περιγραφή Εκπαιδευτικού Προγράμματος Μεταπτυχιακό

Διαβάστε περισσότερα

Master of Science (MS) in Counseling Psychology & Psychotherapy / Συμβουλευτική Ψυχολογία και Ψυχοθεραπεία

Master of Science (MS) in Counseling Psychology & Psychotherapy / Συμβουλευτική Ψυχολογία και Ψυχοθεραπεία Oδηγός Σπουδών ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 2016-17 Master of Science (MS) in Counseling Psychology & Psychotherapy / Επωνυμία και Βασική Περιγραφή Εκπαιδευτικού Προγράμματος

Διαβάστε περισσότερα

6 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο : ΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ

6 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο : ΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ 6 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο : ΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ( σελίδες σχολικού βιβλίου 129 133, έκδοση 2014 : σελίδες 124 129 ) 3.3.2 Παρακίνηση 3.3.2.1 Βασικές έννοιες Η υλοποίηση του έργου και η επίτευξη των στόχων στις

Διαβάστε περισσότερα

Περίγραμμα Μαθήματος

Περίγραμμα Μαθήματος Περίγραμμα Μαθήματος Κωδικός Μαθήματος: Τίτλος Μαθήματος Πιστωτικές Μονάδες (Credits/ECTS) SOWK-521 Μέθοδοι και Παρεμβάσεις 10 σε Ομάδες Τμήμα Εξάμηνο Προαπαιτούμενα Κοινωνικής Εαρινό Κανένα Εργασίας Είδος

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελεί βασική πηγή γνώσης Μας βοηθά να αξιολογήσουμε τη γνώση και να προχωρήσουμε

Αποτελεί βασική πηγή γνώσης Μας βοηθά να αξιολογήσουμε τη γνώση και να προχωρήσουμε Αποτελεί βασική πηγή γνώσης Μας βοηθά να αξιολογήσουμε τη γνώση και να προχωρήσουμε Να αποκτήσουμε εικόνα για σημαντικά επιστημονικά θέματα Να εντοπίσουμε ερευνητικά κενά Να συνοψίσουμε το έργο άλλων ερευνητών

Διαβάστε περισσότερα

Ανασκόπηση Βιβλιογραφίας. Δρ. Ιωάννης Γκιόσος

Ανασκόπηση Βιβλιογραφίας. Δρ. Ιωάννης Γκιόσος Ανασκόπηση Βιβλιογραφίας Δρ. Ιωάννης Γκιόσος Γιατί κάνουμε ανασκόπηση στη βιβλιογραφία; 1. Γιαναπροσδιορίσουμεκενάστηνέρευνατου γνωστικού μας αντικειμένου 2. Για να εντοπίσουμε νέες τάσεις στην έρευνα

Διαβάστε περισσότερα

Άγγελος Α. Τσιγκρής*

Άγγελος Α. Τσιγκρής* Επιθ. Κοιν. Ερευνών, 91, 1996, 145-174 Άγγελος Α. Τσιγκρής* ΤΟ ΕΓΚΛΗΜΑ ΤΟΥ ΒΙΑΣΜΟΥ: Θεωρητικές προσεγγίσεις Έχουν παρουσιαστεί πολλές θεωρίες, από το χώρο των κοινωνικών επιστημών, για την εξήγηση του

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήμιο Πειραιώς Τμήμα Διεθνών & Ευρωπαϊκών Σπουδών

Πανεπιστήμιο Πειραιώς Τμήμα Διεθνών & Ευρωπαϊκών Σπουδών Πανεπιστήμιο Πειραιώς Τμήμα Διεθνών & Ευρωπαϊκών Σπουδών Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Διεθνείς κι Ευρωπαϊκές Πολιτικές στην Εκπαίδευση, Κατάρτιση και Έρευνα» Μάθημα: Εκπαίδευση, Κατάρτιση, Αγορά Εργασίας

Διαβάστε περισσότερα

«STORI» Stages of Recovery Instrument. Andresen, R., Caputi, P., & Oades, L., 2006 (μτφ. Ζήνδρος Ι., Μήλιου Α. & Παπανικολοπούλου Π.

«STORI» Stages of Recovery Instrument. Andresen, R., Caputi, P., & Oades, L., 2006 (μτφ. Ζήνδρος Ι., Μήλιου Α. & Παπανικολοπούλου Π. «STORI» Stages of Recovery Instrument Andresen, R., Caputi, P., & Oades, L., 2006 (μτφ. Ζήνδρος Ι., Μήλιου Α. & Παπανικολοπούλου Π., 2012) Το ερωτηματολόγιο που ακολουθεί διερευνά το πώς αισθάνεστε για

Διαβάστε περισσότερα