Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 31 Οκτωβρίου Ελληνική Οικονομία ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ

Transcript

1 Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 31 Οκτωβρίου 2014 ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ Ελληνική Οικονομία Ολοκληρώθηκε με επιτυχία η νέα συνολική αξιολόγηση της ποιότητας του ενεργητικού (Asset Quality Review, ή AQR) και της κεφαλαιακής επάρκειας των ελληνικών συστημικών τραπεζών με βάση τα αποτελέσματα του AQR και υπό την επίδραση συνθηκών έντονης οικονομικής κρίσης (stress tests). Οι σχετικοί έλεγχοι και η συνολική αξιολόγηση διενεργήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και από την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (EBA) εν όψει της έναρξης της λειτουργίας του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού (ΕΕΜ) των τραπεζών της Ζώνης του Ευρώ από την ΕΚΤ από τον Νοέμβριο Τα αποτελέσματα της ανωτέρω νέας Συνολικής Αξιολόγησης για τις ελληνικές τράπεζες (βλ. Πίνακα 1) ήταν γενικά πολύ ικανοποιητικά και πολύ καλύτερα του αναμενομένου. Αποτελούν δε, έναν από τους πιο σημαντικούς σταθμούς στην πορεία της ελληνικής οικονομίας για έξοδο από τη βαθειά ύφεση και από τη μεγαλύτερη κρίση της ιστορίας της. Τα αποτελέσματα αυτά δείχνουν ότι οι ελληνικές τράπεζες έχουν τώρα ξεφύγει οριστικά από τον κίνδυνο αποσταθεροποίησης στον οποίο περιήλθαν εξαιτίας της δημοσιονομικής εκτροπής και της ουσιαστικής χρεοκοπίας του ελληνικού δημοσίου. Οι ελληνικές τράπεζες είναι σήμερα επαρκώς κεφαλαιοποιημένες και έτοιμες να συμβάλλουν και πάλι ενεργά στη χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας για οριστική έξοδο της ελληνικής οικονομίας από την κρίση και είσοδό της σε πορεία αυτοδύναμης και διεθνώς ανταγωνιστικής ανάπτυξης. Η νέα αύξηση των ιδιωτικών καταθέσεων στις ελληνικές τράπεζες ακόμη και τον Σεπτ.2014, μήνα κατά τον οποίο σημειώθηκε μεγάλη αύξηση των φορολογικών εσόδων του κράτους κατά 13%, σε ετήσια βάση (καθαρά έσοδα τακτικού προϋπολογισμού: +15,1% σε ετήσια βάση), δείχνει ότι η πορεία επιστροφής των καταθέσεων που αποσύρθηκαν στην περίοδο της κρίσης βρίσκεται σε πολύ καλό δρόμο. Η συνέχιση της επιστροφής των καταθέσεων που αυξήθηκαν στα 164,7 δις τον Σεπτ.2014, μπορεί να σηματοδοτήσει τη θετική αύξηση της πιστωτικής επέκτασης των τραπεζών προς τον ιδιωτικό τομέα από τις αρχές του 2015, παρά το ότι αυτή η επέκταση ήταν ακόμη αρνητική στο -3,5% τον Σεπτ Πιο αναλυτικά, με το AQR, η περίμετρος των μη εξυπηρετούμενων και των υπό αναδιάρθρωση - υπό παρακολούθηση δανείων των 4 ελληνικών τραπεζών διευρύνθηκε, σημαντικά για ορισμένες τράπεζες και σε σχετικά περιορισμένο βαθμό για άλλες τράπεζες και ιδιαίτερα για την Alpha Bank. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση των προβλέψεων για επισφαλείς απαιτήσεις και τη συνεπαγόμενη μείωση της κεφαλαιακής τους βάσης (Common Equity Tear 1, ή CET 1) κατά 7,35 δις, όπως φαίνεται στον Πίνακα 1. Συνολική αύξηση των προβλέψεων 7,348 Alpha Bank 1,113 Eurobank Ergasias SA 1,278 Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος 2,247 Τράπεζα Πειραιώς 2,709 Πηγή: Bloomberg Πίνακας 1. Αποτελέσματα AQR Πίνακας 2. Αποτελέσματα Συνολικής Αξιολόγησης των ελληνικών τραπεζών από την ΕΚΤ. Στατικό Υπόδειγμα Σενάριο Βασικό Δυσμενές Υστέρηση (-)/Πλεόνασμα (+) κεφαλαίων για το δυσμενές Ελάχιστα Όρια Βασικών Κεφαλαίων 1(%) 8,00% 5,50% σε δισ. Alpha 13,81% 8,07% 1,33 Πειραιώς 9,03% 4,39% -0,66 Εθνική 5,75% -0,42% -3,43 Eurobank 2,03% -6,42% -4,63 Δυναμικό Υπόδειγμα Σενάριο Υστέρηση (-)/Πλεόνασμα (+) Βασικό Δυσμενές κεφαλαίων για το δυσμενές Ελάχιστα Όρια Βασικών Κεφαλαίων 1(%) 8,00% 5,50% σε δισ. Alpha 13,32% 8,45% 1,75 Πειραιώς 11,40% 6,68% 0,80 Εθνική 13,32% 8,87% 2,02 Eurobank 15,13% 5,45% -0,02 Πηγή: ECB Παρά την επίπτωση της ανωτέρω επιβάρυνσης, όλες οι τράπεζες αξιολογήθηκαν ως επαρκώς κεφαλαιοποιημένες με βάση το δυναμικό σενάριο, όπως φαίνεται στον Πίνακα 2. Αυτό το Σενάριο συμπεριλαμβάνει τις αυξήσεις ιδίων κεφαλαίων ύψους 8,3 δις που πραγματοποίησαν οι τέσσερις ελληνικές τράπεζες τον Μάρτιο-Απρίλιο 2014 και επιπλέον τις κινήσεις για περαιτέρω ενίσχυση της κεφαλαιακής τους επάρκειας που προβλέπονται στα (εγκεκριμένα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή) επιχειρηματικά τους προγράμματα. Μάλιστα, η πολύ ικανοποιητική κεφαλαιακή βάση της Alpha Bank πιστοποιήθηκε ακόμη και με το Στατικό Υπόδειγμα, όπως φαίνεται στον Πίνακα 2. Δηλαδή ακόμη και χωρίς να λαμβάνονται υπόψη η ΑΜΚ ύψους 1,2 δις του Μαρτίου 2014 και οι κινήσεις της Τράπεζας για περαιτέρω βελτίωση της κερδοφορίας της και της κεφαλαιακής της δομής που προβλέπονται στο επιχειρηματικό της πρόγραμμα για τα επόμενα έτη, οι οποίες ήδη εφαρμόζονται με σημαντική επιτυχία (βλέπε για παράδειγμα την επιτυχή υλοποίηση της εθελουσίας αποχώρησης από την Τράπεζα εργαζομένων). Ακόμη και με το Στατικό Υπόδειγμα, δηλαδή με βάση τα οικονομικά δεδομένα που ίσχυαν την 31 η Δεκεμβρίου 2013, η Alpha Bank είχε στο Βασικό Σενάριο δείκτη

2 βασικών ιδίων κεφαλαίων 13,8%, ο οποίος ακόμη και στο Δυσμενές Σενάριο διαμορφωνόταν στο 8,1%, με πλεόνασμα ιδίων κεφαλαίων στο δυσμενές σενάριο ύψους 1,33 εκατ. Με την εφαρμογή του Δυναμικού Υποδείγματος το πλεόνασμα των ιδίων κεφαλαίων στο Δυσμενές Σενάριο ανερχόταν για την Alpha Bank στο σημαντικό ποσό των 1,75 δις. Σημειώνεται επίσης ότι στα ανωτέρω δεν περιλαμβάνεται η σημαντική θετική επίπτωση στην κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών που θα προκύψει από την εφαρμογή των πρόσφατων νομοθετικών ρυθμίσεων που επιτρέπουν τη μετατροπή μέρους των αναβαλλόμενων απαιτήσεων των ελληνικών τραπεζών έναντι της μελλοντικής τους φορολογίας σε αναβαλλόμενες οριστικές και εκκαθαρισμένες απαιτήσεις έναντι του Δημοσίου. Σε κάθε περίπτωση, από τα ανωτέρω προκύπτει ότι με τη γνωμοδότηση και της ΕΚΤ, οι ελληνικές τράπεζες δεν έχουν πλέον πρόσθετες κεφαλαιακές ανάγκες στο ορατό μέλλον και στο βαθμό που θα προκύψουν τέτοιες ανάγκες θα είναι πολύ λίγες και θα μπορούν εύκολα να καλυφθούν από τους ιδιώτες μετόχους των τραπεζών. Αυτό σημαίνει ότι τα διαθέσιμα κεφάλαια ύψους 11,5 δις που διακρατεί το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), με αντίστοιχη αύξηση του Δημοσίου Χρέους της χώρας, δεν χρειάζονται πλέον για κάλυψη κεφαλαιακών αναγκών των Τραπεζών. Μπορούν, επομένως, να επιστραφούν στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM), με ισόποση μείωση του χρέους της Γενικής Κυβέρνησης της χώρας στα 306 δις (168,1% του ΑΕΠ) στο τέλος του 2014, από 317,5 δις (174,4% του ΑΕΠ) στο τέλος του 1 ου 6μήνου Η εξασφάλιση πιστωτικών γραμμών για την εγγύηση της ομαλής χρηματοδότησης των σημαντικά μειωμένων δανειακών αναγκών της χώρας από το 2015 και στα επόμενα έτη θα πρέπει να γίνει με επιβάρυνση του δημοσίου χρέους μόνο αν αυτές οι πιστώσεις πράγματι χρησιμοποιηθούν. Η επιτυχία των ελληνικών τραπεζών στη διαγνωστική εξέταση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ανοίγει το δρόμο στη διαχείριση δύο κορυφαίας σημασίας ζητημάτων. Πρώτον, τις διαπραγματεύσεις για την ελάφρυνση του δημοσίου χρέους και την έξοδο από το Μνημόνιο με επιστροφή στις αγορές, στο βαθμό που μπορεί να επιταχυνθεί η μείωση του δημοσίου χρέους μέσω εξάσκησης των τραπεζικών warrants του ΤΧΣ στην κατοχή των επενδυτών, και δεύτερον, την αύξηση της ρευστότητας στην ελληνική οικονομία, παρά την ανάγκη διατήρησης σε υψηλό επίπεδο της κεφαλαιακής ευρωστίας των τραπεζών, σε μια περίοδο υψηλών επισφαλειών. Στο πλαίσιο αυτό είναι επιτακτική η ανάγκη ταχείας αποκατάστασης του ιδιωτικού ιδιοκτησιακού χαρακτήρα των τραπεζών, χωρίς την τροχοπέδη της κρατικής συμμετοχής στον τραπεζικό τομέα της οικονομίας. Η εξάρτηση των τραπεζών από εξω-επιχειρησιακά κέντρα αποφάσεων (όπως το ΤΧΣ) παίζει καθοριστικό ρόλο όσον αφορά στον τρόπο που οι επενδυτές και οι εταιρίες διαβάθμισης της πιστοληπτικής ικανότητας αξιολογούν τις προοπτικές της κάθε τράπεζας. Σημαντικό ρόλο, π.χ. παίζει το μέγεθος της κεφαλαιοποίησης, προσαρμοσμένης, όμως, για το μέρος των μετοχών που είναι εκτός διαπραγμάτευσης στο χρηματιστήριο, με επιπτώσεις στο κόστος δανεισμού, στις δυνατότητες άντλησης κεφαλαίων, κ.ο.κ. Το γεγονός, λοιπόν, ότι ένα μεγάλο τμήμα της κεφαλαιοποίησης των τραπεζών είναι εκτός χρηματιστηρίου (και στο χαρτοφυλάκιο του ΤΧΣ) επηρεάζει αρνητικά την εικόνα, και κατ επέκταση, τη λειτουργία των τραπεζών. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι ανωτέρω ευνοϊκές εξελίξεις στον χρηματοοικονομικό τομέα της χώρας συμβαίνουν σε μια περίοδο όπου: α) Ο προϋπολογισμός του 2014 εκτελείται πολύ καλύτερα του αναμενομένου έως τον Σεπτ.2014, με πολύ πιθανή την προοπτική το πρωτογενές πλεόνασμα του 2014 να είναι στο επίπεδο του 2,0% του ΑΕΠ, έναντι του 1,5% του ΑΕΠ που είχε προϋπολογιστεί με βάση το Πρόγραμμα Οικονομικής Πολιτικής. β) Αναμένεται ήδη η επίτευξη σημαντικού θετικού ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ στο 3 ο 3μηνο του 2014, υπό την επίπτωση της πολύ καλύτερης του αναμενομένου τουριστικής περιόδου στο 9μηνο.2014, όπου σημειώνεται ήδη και σημαντική αύξηση της απασχόλησης και μείωση της ανεργίας. Οι τεράστιες μακροοικονομικές ανισορροπίες έχουν πλέον εξαλειφθεί οριστικά και το τραπεζικό σύστημα της χώρας είναι υγιές και έτοιμο να συμβάλει στην ανάπτυξη. Επιπλέον, η ανάκαμψη στηρίζεται τώρα στη μεγάλη βελτίωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της χώρας με την εφαρμογή του πιο προωθημένου προγράμματος διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που έχει εφαρμοστεί ποτέ σε χώρα μέλος του ΟΟΣΑ και της ΕΕ-28. Ήδη, μόνο το 2014 η Ελλάδα βελτίωσε κατά 10 θέσεις την κατάταξή της στους δείκτες ανταγωνιστικότητας του World Economic Forum (WEF) και μόλις τώρα ανακοινώθηκε η νέα βελτίωση της θέσης της Ελλάδος στην κατάταξη του Doing Business. Αυτά είναι τα επιτεύγματα που πρέπει να διαφυλάξουμε ως κόρη οφθαλμού στα επόμενα 3μηνα διότι από αυτά τα επιτεύγματα εξαρτάται η έξοδος της χώρας από την κρίση, η σημαντική αύξηση της απασχόλησης στα επόμενα έτη και η επανένταξη της μεγάλης πλειοψηφίας του πληθυσμού σε πορεία αύξησης της οικονομικής και κοινωνικής του ευημερίας. Παγκόσμια Οικονομία Ιστορική συνεδρίαση της Επιτροπής Νομισματικής Πολιτικής της Fed (FOMC) στις , καθώς η ομοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ έθεσε τέλος στον 3o γύρο του προγράμματος αγοράς ομολόγων (QE3), το οποίο αμφισβητήθηκε έντονα όσον αφορά την αποτελεσματικότητα του. Ειδικότερα, στη διήμερη συνεδρίαση της FOMC ελήφθη η απόφαση να μειωθεί 2

3 περαιτέρω κατά $ 15 δις το πρόγραμμα αγοράς περιουσιακών στοιχείων τον Νοέμ.2014 και ουσιαστικά να θέσει τέλος στο QE3. Στην ανακοίνωση που εξέδωσε η FOMC μετά τη λήξη της διήμερης συνεδρίασής της, αναφέρεται με σαφήνεια ότι δεν θα αυξήσει τα επιτόκια για αξιοσημείωτη χρονική περίοδο παρά μόνο εάν η οικονομία κινηθεί καλύτερα από τις προβλέψεις της. Η FOMC εκτιμά ότι υπήρξε ουσιαστική βελτίωση στις προοπτικές της αγοράς εργασίας από την αρχή εφαρμογής του προγράμματος αγοράς ομολόγων, καθώς οι κίνδυνοι για το εργατικό δυναμικό περιορίζονται σταδιακά. Όσον αφορά τον πληθωρισμό, η FOMC εκτίμησε πως η μείωση της τιμής του πετρελαίου δεν αναμένεται να επιδράσει αρνητικά στον πληθωρισμό. Ωστόσο, κύκλοι της αγοράς, δεν αποκλείουν την αύξηση της μεταβλητότητας στις αγορές τις επόμενες ημέρες, καθώς θα αφομοιώνεται πλήρως η απόφαση της Fed, Στην Ευρώπη, η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Τραπεζών (EFB), προέβη σε αναθεώρηση των εκτιμήσεών της για την πορεία της οικονομίας στην Ευρωζώνη εκτιμώντας ότι το ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 0,8% το 2014 (από 1,1% που προέβλεπε τον Ιούν.2014) και κατά 1,2% (από 1,5% το 2015). Η EFB εκτιμά αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 0,7% και των επενδύσεων κατά 1,2% το 2014 και κατά 1,0% και 2,0% αντίστοιχα το Παράλληλα, εκτιμάται ότι δεν θα υπάρξει φαινόμενο αποπληθωρισμού στην Ευρωζώνη, αλλά μια μακρά περίοδο χαμηλού πληθωρισμού, με διαμόρφωσή του σε μέσα επίπεδα περί το 0,6% το 2014 και το 1,0% το Όσον αφορά τη δημοσιονομική εικόνα της Ευρωζώνης, εκτιμάται ότι το έλλειμμα θα μειωθεί στο 2,6% του ΑΕΠ το 2014 και να περιορισθεί στο 2,3% το Η EFB εκτιμά ότι η νομισματική πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) δε θα μεταβληθεί τόσο το 2014 όσο και το Στην έκθεση τονίζεται, ότι η ανάκαμψη δεν θα είναι τόσο ισχυρή, ώστε να συμβάλει σε ουσιαστική μείωση της ανεργίας, με αποτέλεσμα το ποσοστό ανεργίας να κυμανθεί περί το 11,6% το 2014 και στο 11,3% το Τέλος, το δημόσιο χρέος θα παραμείνει στο 95,4% του ΑΕΠ το 2014 και στο 95,3% το Η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Τραπεζών, εκτιμά ότι η πρόσφατη νομισματική πολιτική που έχει υιοθετήσει η ΕΚΤ μπορεί να συμβάλει στον περιορισμό του κινδύνου του αποπληθωρισμού αλλά απαιτείται ταχεία πρόοδος και υλοποίηση δομικών μεταρρυθμίσεων σε όλη την Ευρωζώνη με έμφαση επενδύσεις σε τομείς όπως η εκπαίδευση και οι υποδομές. Προκειμένου να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των επενδυτών είναι αναγκαία η ύπαρξη τραπεζικής ένωσης αλλά και η βελτίωση του μηχανισμού επίβλεψης της ενιαίας αγοράς χρηματοοικονομικών υπηρεσιών. Τέλος, έμφαση θα πρέπει να δοθεί στην ανάπτυξη νέων χρηματοοικονομικών προϊόντων προκειμένου να ενισχυθούν οι ισολογισμοί και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Η ΕΚΤ από κοινού με την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (ΕΒΑ), ολοκλήρωσε την αξιολόγηση των 130 μεγαλύτερων τραπεζών της Ζώνης του Ευρώ (ΖτΕ), εν όψει της έναρξης από τις της λειτουργίας του νέου Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού (ΕΕΜ). Η συνολική αξία του ενεργητικού που αξιολογήθηκε ήταν 22 τρις, ήτοι το 81,6% του συνολικού ενεργητικού των τραπεζών που θα ενταχθούν στον ΕΕΜ. Η ιδιαιτερότητα της άσκησης εστιαζόταν στη χρήση αυστηρότερων κριτηρίων ως προς την αποτίμηση της κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών, τα οποία ήταν: α) ο έλεγχος της ποιότητας των στοιχείων του ενεργητικού (Asset Quality Review,- AQR) και β) η ανάλυση ευαισθησίας των τραπεζών σε δύο υποδείγματα, το στατικό και το δυναμικό καθένα από τα οποία επιμεριζόταν σε δύο υποθετικά σενάρια, το βασικό και το δυσμενές, ενσωματώνοντας τα αποτελέσματα του ελέγχου της ποιότητας του ενεργητικού. Η AQR διεξήχθη βάσει της αξίας του ενεργητικού των τραπεζών τον Δεκ.2013, το οποίο αποτέλεσε το χρονικό σημείο εκκίνησης της αξιολόγησης. Βάσει της οδηγίας (CRR/CRD IV) σχετικά με τις κεφαλαιακές απαιτήσεις, το ελάχιστο επίπεδο για το δείκτη κεφαλαίου κοινών μετοχών (CET 1 ratio) ήταν 8,0%, ενώ το σενάριο των δυσμενών εξελίξεων έθετε ως ελάχιστη τιμή του δείκτη CET 1 το 5,5% και ως παραδοχή τη μηδενική οικονομική ανάπτυξη και την σταθερότητα των τραπεζών ως προς την σύνθεση των δραστηριοτήτων τους και το επιχειρηματικό μοντέλο. Το μοντέλο του δυναμικού ισολογισμού περιλαμβάνει τα εγκεκριμένα σχέδια αναδιάρθρωσης των τραπεζών που είναι σε εξέλιξη. Ωστόσο, δεν περιλαμβάνεται η θετική επίδραση από την πρόσφατη νομοθετική ρύθμιση για την μετατροπή μέρους των αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων των ελληνικών τραπεζών σε αναβαλλόμενες οριστικές και εκκαθαρισμένες απαιτήσεις έναντι του Δημοσίου. Τα αποτελέσματα της άσκησης προσομοίωσης των ευρωπαϊκών τραπεζών, θέτουν τις βάσεις για την ομοιόμορφη απεικόνιση των στοιχείων των ευρωπαϊκών τραπεζών, την ανάδειξη των πραγματικών ή/και πιθανών μελλοντικών αδυναμιών και προτείνουν μέτρα, ενισχύοντας την εμπιστοσύνη και την αξιοπιστία στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τα αποτελέσματα ανέδειξαν 25 πιστωτικά ιδρύματα με συνολική κεφαλαιακή υστέρηση ύψους 24,6 δισ.. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη τα κεφάλαια που αντλήθηκαν μετά το χρονικό σημείο εκκίνησης της αξιολόγησης, ο αριθμός των τραπεζών που εμφανίζουν κεφαλαιακό έλλειμμα μειώνεται σε δεκατρείς, οι οποίες καλούνται να καλύψουν 9,5 δισ.. Μέχρι τις οι δεκατρείς τράπεζες θα πρέπει να υποβάλουν σχέδια για το πώς θα καλύψουν τις κεφαλαιακές τους ελλείψεις και εντός 6-9 μηνών να ενισχύσουν τους ισολογισμούς τους. Σημειώνεται ότι εντός του 2014 το σύνολο των τραπεζών στην ΖτΕ άντλησε συνολικά κεφάλαια ύψους 57,1 δισ.. Ως εκ τούτου, ενισχύονται οι προσδοκίες για την σταδιακή ανάκαμψη της πιστωτικής επέκτασης στην Ευρωζώνη. Με το νέο τυποποιημένο ορισμό των μη 3

4 εξυπηρετούμενων δανείων, τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα των τραπεζών αυξήθηκαν κατά 136 δισ., προσεγγίζοντας τα 879 δισ.. Ως εκ τούτου, υπό τις παραδοχές του δυσμενούς σεναρίου τα κεφάλαια των ευρωπαϊκών τραπεζών μειώνονται κατά 263 δισ. και ο δείκτης CET1 μειώνεται σε 8,3% από 12,4% (διάμεση τιμή). O οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης S&P, σε έκθεση του για την οικονομική πορεία της Ευρωζώνης διαπιστώνει ότι η κρίση που έπληξε την Ευρωζώνη εισέρχεται σε μια νέα φάση η οποία απαιτεί αρκετό χρονικό διάστημα προκειμένου να εξαλειφθούν όλες οι εκκρεμότητες. Η Ευρωζώνη εισέρχεται σε μία περίοδο χαμηλής ανάπτυξης, εν μέσω συνέχισης της διαδικασίας απομόχλευσης και εξασθένισης των αναπτυξιακών ρυθμών της παγκόσμιας οικονομίας. Σύμφωνα με τους συγγραφείς της εκθέσεως τα προβλήματα στην Ευρωζώνη δεν έχουν επιλυθεί και η εφαρμοζόμενη νομισματική πολιτική συμβάλει βραχυπρόθεσμα, στη σταθεροποίηση των οικονομιών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ότι το ΑΕΠ των χωρών που έχουν θετική προοπτική για αναβάθμιση της πιστοληπτικής τους αξιολόγησης αντιστοιχεί περίπου στο 3% του συνολικού ΑΕΠ της Ευρωζώνης, ενώ το ΑΕΠ των χωρών με αρνητική προοπτική αντιστοιχεί στο 40%. Η επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης αποτυπώνεται και από το ότι το 2006 οι χώρες που την άριστη αξιολόγηση (ΑΑΑ) ήταν οκτώ και σήμερα αριθμούν μόνο δύο (Γερμανία, Λουξεμβούργο). Στις ΗΠΑ, ο πληθωρισμός με βάση τον ΔΤΚ διατηρήθηκε στο 1,7% τον Σεπτ.2014 (δημοσκόπηση Bloomberg: 1.6%), όπως και τον Αύγ.2014 από 2,0% τον Ιούλ Αντίστοιχα, ο δομικός ΔΤΚ παρέμεινε επίσης στο 1,7% τον Σεπτ.2014 (δημοσκόπηση Bloomberg: 1,6%), όπως και τον Αύγ.2014 και έναντι 1,9% τον Ιούλ Οι κυριότερες μηνιαίες αυξήσεις καταγράφηκαν στον τομέα της στέγασης (+0,3%), στα τρόφιμα (+0,4%), στα μεταχειρισμένα οχήματα (+0,4%), στον τομέα των υπηρεσιών μεταφορών (+0,2%) και τον τομέα των υπηρεσιών υγείας (+0,3%). Αντίθετα, η κυριότερη μηνιαία μείωση καταγράφηκε στον τομέα των προϊόντων ενέργειας (-2,0%). Η πρόσφατη υποχώρηση στις τιμές του πετρελαίου και της βενζίνης εκτιμάται ότι θα έχει πτωτική τάση (αν συνεχισθεί) στον πληθωρισμό και δεν αποκλείεται ο ΔΤΚ να διαμορφωθεί περί το 1,2% το Δεκ Ο δομικός εξάλλου, εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί ελαφρώς υψηλότερα από τον γενικό ΔΤΚ. Ωστόσο, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η πρόσφατη ανατίμηση του δολαρίου αναμένεται να έχει πτωτική επίδραση στον πληθωρισμό, καθώς θα μειώσει τις τιμές των εισαγόμενων αγαθών. Η άνοδος του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης του Conference Board, στο 94,5 τον Οκτ.2014 (υψηλότερο επίπεδο από τον Οκτ.2007) από 89,0 τον Σεπτ.2014 και 93,4 τον Αύγ.2014, επιβεβαιώνει την άποψη ότι καταναλωτές είναι περισσότερο αισιόδοξοι, λόγω των βελτιούμενων συνθηκών στην αγορά εργασίας, της πτωτικής πορείας της τιμής στη βενζίνη. Σημειώνεται, ότι η μέτρηση υπερέβη κατά πολύ την εκτίμηση της αγοράς (δημοσκόπηση Bloomberg: 87,0). Ωστόσο, οι παραγγελίες των διαρκών καταναλωτικών αγαθών σημείωσαν πτώση κατά -1,3% σε μηνιαία βάση τον Σεπτ.2014 (δημοσκόπηση Bloomberg: +0,5%) από -18,3% τον Αύγ.2014 και αύξηση +22,5% τον Ιούλ Στην αγορά ακινήτων, οι πωλήσεις νέων κατοικιών αυξήθηκαν κατά 0,2% σε μηνιαία βάση τον Σεπτ.2014 (δημοσκόπηση Bloomberg: -6,8%) έναντι αύξησης +15,3% τον Αύγ Σε ετήσια βάση οι πωλήσεις αυξήθηκαν κατά 17,0%. Σε παρόμοια πορεία και οι επικείμενες πωλήσεις κατοικιών οι οποίες αυξήθηκαν κατά 0,3% σε μηνιαία βάση τον Σεπτ.2014, από μείωση -1,0% τον Αύγ Σε ετήσια βάση οι επικείμενες πωλήσεις σημείωσαν άνοδο 3,0%. Οι αυξήσεις των πωλήσεων επηρεάζονται ακόμα από τα αυστηρά πιστωτικά κριτήρια προς τους δανειολήπτες, ωστόσο η πρόσφατη υποχώρηση των επιτοκίων στη στεγαστική πίστη και η αύξηση της απασχόλησης, εκτιμάται ότι θα βοηθήσουν την αγορά ακινήτων. Όσον αφορά τις τιμές ακινήτων, ο δείκτης τιμών κατοικιών FHFA σημείωσε άνοδο κατά 0,5% σε μηνιαία βάση τον Αύγ.2014 από +0,2% τον Ιούλ.2014 και +0,3% τον Ιούν.2014 σε αντίθεση με τον δείκτη τιμών κατοικιών S&P/Case-Shiller Composite-20 ο οποίος υποχώρησε κατά -0,2% σε μηνιαία βάση τον Αύγ.2014 από -0,5% τον Ιούλ.2014 και -0,3% τον Ιούν Σε ετήσια βάση, ο δείκτης σημείωσε αύξηση 5,6%. Στον τομέα της παραγωγής, ο ενοποιημένος δείκτης Markit PMI (Composite) υποχώρησε τον Οκτ.2014 στο 57,4, από 59,0 τον Σεπτ.2014 και 59,7 τον Αύγ Επίσης, ο δείκτης Markit PMI Manufacturing κινήθηκε πτωτικά τον Οκτ.2014 στο 56,2, από 57,5 τον Σεπτ.2014 και ο δείκτης Markit PMI Services μειώθηκε στο 57,3 τον Οκτ.2014 από 58,9 τον Σεπτ Στην αγορά εργασίας, οι εβδομαδιαίες αιτήσεις για εγγραφή στα ταμεία ανεργίας αυξήθηκαν κατά την εβδομάδα έως στις από την περασμένη εβδομάδα. Πορεία εβδομαδιαίων αιτήσεων ανεργίας ( ) Ο κινητός μέσος όρος 4-εβδομάδων, ο οποίος θεωρείται ως πιο αξιόπιστο μέτρο αξιολόγησης της αγοράς εργασίας, δεδομένου ότι απομακρύνει την εβδομαδιαία μεταβλητότητα μειώθηκε κατά στις (αναθεωρημένη μέτρηση) που αποτελεί και το χαμηλότερο επίπεδο από τις

5 Σημειώνεται ότι πρόκειται για την έκτη κατά σειρά εβδομάδα που τα επιδόματα ανεργίας διατηρούνται κάτω από το επίπεδο των Η διατήρηση των επιδομάτων ανεργίας σε σχετικά χαμηλά επίπεδα προϊδεάζει ότι θα υπάρξει αύξηση των προσλήψεων τους επόμενους μήνες. Σε μέσα επίπεδα για την περίοδο , οι αιτήσεις των επιδομάτων ανεργίας διαμορφώνονται στις με ιστορικά υψηλό τις (Οκτ.1982) και ιστορικά χαμηλό τις Σημειώνεται ότι η μείωση των εγγραφών στα ταμεία ανεργίας, ήταν καλύτερη των προσδοκιών της αγοράς, η οποία προέβλεπε αύξηση των επιδομάτων στις Στην Ευρώπη, ο ενοποιημένος δείκτης PMI Markit στη ΖτΕ βελτιώθηκε απροσδόκητα τον Οκτ.2014 στο 52,2 (έναντι εκτίμησης για υποχώρηση στο 51,5), από 52,0 τον Σεπ., και 51,9 τον Οκτ.2013, ενισχύοντας τις προσδοκίες για αποτροπή μιας νέας πτώσης του ΑΕΠ στη ΖτΕ το 2ο 6μηνο Σε αυτό το επίπεδο, σύμφωνα με την Capital Economics, ο δείκτης συμβαδίζει με περιορισμένη αύξηση του ΑΕΠ περί το 0,2% σε 3μηνιαία βάση, μετά την μηδενική αύξησή του στο 2 ο 3μηνο Η βελτίωση προήλθε από την άνοδο του δείκτη ΡΜΙ στην μεταποίηση στο 50,7 τον Οκτ.2014, από 50,3 τον Σεπ.2014, ενώ ο PMI στις υπηρεσίες παρέμεινε στο 52,4 και τον Οκτ Ωστόσο, ανησυχητική είναι η εξέλιξη της υποχώρησης του υποδείκτη στην απασχόληση σε επίπεδο κάτω του 50, για πρώτη φορά από τον Ιαν.2014, ενώ εντείνεται ο κίνδυνος αποπληθωρισμού αφού ο υποδείκτης τιμών εισροών-εκροών υποχώρησε στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Φεβ.2010, στο 47, ΖτΕ: Δείκτης ΡΜΙ (ενοποιημένος) και ΑΕΠ (% 3μηνιαία μεταβολή) Δείκτης ΡΜΙ ΑΕΠ (% 3μηνιαία βάση) 0,4% 0,3% 0,2% 0,1% 0,0% 0,1% 0,2% 0,3% 0,4% 0,5% 0,6% Επίσης, ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης στη ΖτΕ βελτιώθηκε στο -11,1 τον Οκτ.2014, από το υψηλό -11,4 τον Σεπ.2014, αλλά εξακολουθεί να διαμορφώνεται σε χαμηλό επίπεδο, από το -7,1 τον Μάιο Αναμένεται έτσι επιβράδυνση της καταναλωτικής δαπάνης το 2 ο 6μηνο 2014, μετά την πολύ ικανοποιητική αύξησή της κατά +0,7% σε 3μηνιαία βάση το 2 ο 3μηνο Πάντως, η τάση βελτίωσης του ανωτέρου δείκτη εκτιμάται ότι θα συνεχισθεί, καθώς η υποχώρηση του πληθωρισμού και οι βελτιωμένες συνθήκες στην αγορά εργασίας επιδρούν θετικά στο εισόδημα των νοικοκυριών. Όσον αφορά στις οικονομίες της ΖτΕ, στη Γερμανία, ο ενοποιημένος δείκτης ΡΜΙ Markit βελτιώθηκε περαιτέρω στο 54,3 τον Οκτ.2014, από 54,1 τον Σεπ.2014, επιβεβαιώνοντας ότι η κάμψη της οικονομίας το 2 ο 3μηνο 2014 ήταν παροδική και πιθανότατα θα επανέλθει σε θετικό ρυθμό ανάπτυξης, μετά την πτώση του ΑΕΠ κατά -0,2% σε 3μηνιαία βάση το 2 ο 3μηνο Πολύ ικανοποιητική εξέλιξη είναι η επάνοδος του δείκτη ΡΜΙ στη μεταποίηση σε επίπεδο που συμβαδίζει με ανάκαμψη του κλάδου, στο 51,8 τον Οκτ.2014, από 49,9 τον Σεπ Ωστόσο, ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών Ifo μειώθηκε για 6 ο συνεχή μήνα, πολύ περισσότερο από τις εκτιμήσεις, στο 103,2 τον Οκτ.2014, από 104,7 τον Σεπ η πτώση του δείκτη δεν δικαιολογείται, δεδομένου της ανόδου του ενοποιημένου δείκτη ΡΜΙ, αλλά και της πτώσης της τιμής της ενέργειας αλλά και της υποτίμησης του ευρώ, που θα έπρεπε να τονώσουν την εμπιστοσύνη. Ενδεχομένως, η χειροτέρευση να αποδίδεται στην μεγάλη πτώση που σημείωσαν οι εξαγωγές κατά -5,8% σε ετήσια βάση τον Αύγ.2014, αλλά και τις πρόσφατες αναταραχές στις διεθνείς χρηματιστηριακές αγορές. 8,0% 6,0% 4,0% 2,0% 0,0% 2,0% 4,0% 6,0% 8,0% 10,0% Γερμανία: ΑΕΠ και Δείκτης Ifo ΑΕΠ(% ετήσια βάση) Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών Ifo Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Οι καταναλωτές, από την άλλη πλευρά, εμφανίζονται πιο αισιόδοξοι, αφού ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης Gfk ανήλθε στο 8,5 τον Οκτ.2014, από 8,3 τον Σεπ Στη Γαλλία, ο ενοποιημένος δείκτης PMI Markit υποχώρησε εκ νέου στο 48,0 τον Οκτ.2014, από 48,4 τον Σεπ.2014, καθώς σημειώθηκε πτώση τόσο του δείκτη ΡΜΙ στη μεταποίηση (Οκτ.2014: 47,3, Σεπ.2014: 48,8), όσο και του δείκτη στις υπηρεσίες (Οκτ.2014: 48,1, Σεπ.2014: 48,4). Η περιοριστική δημοσιονομική πολιτική που πρέπει να εφαρμόσει η κυβέρνηση καθώς το πρωτογενές πλεόνασμα της γενικής κυβέρνησης θα ανέλθει στο -2,3% του ΑΕΠ το 2014, υψηλότερα από τον αρχικό στόχο που είχε τεθεί από την Ε. Επιτροπή, επιδρά αρνητικά στην ανάπτυξη. Σημειώνεται ότι η οικονομία έμεινε στάσιμη το 1 ο 6μηνο 2014 και αναμένεται ανάλογη πορεία και στο 2 ο 6μηνο Η πιστωτική επέκταση προς τον ιδιωτικό τομέα συνεχίζει να υποχωρεί κατά -1,2% τον Σεπ.2014, από -1,5% τον Αύγ.2014 και -1,6% τον Ιούλ Η βελτίωση αυτή προήλθε κυρίως από τον σημαντικά περιορισμένο ρυθμό μείωσης των καταναλωτικών δανείων στο -1,0% σε ετήσια βάση τον Σεπ.2014, από -1,5% τον Αύγ Προς το σύνολο των επιχειρήσεων η πιστωτική επέκταση υποχώρησε κατά -2,0% σε ετήσια βάση τον Σεπ.2014, από -2,2% τον Αύγ

6 Γενικά, η πιστωτική επέκταση στη ΖτΕ εξακολουθεί για 3 ο κατά σειρά έτος να μειώνεται, αν και προβλέπεται βελτίωση προς το τέλος του 2014 και κατά το 2015, καθώς τα αποτελέσματα των stress tests τον Οκτ.2014 κρίνονται ιδιαίτερα θετικά για το σύνολο της Ευρωζώνης. Ωστόσο στις χώρες της περιφέρειας οι προοπτικές ουσιαστικής ενίσχυσης της χρηματοδότησης είναι ακόμη περιορισμένες. Στην Κίνα, ο δείκτης PMI στη μεταποίηση που καταρτίζεται από την HSBC/Markit ανήλθε στο 50,4 τον Οκτ.2014 (υψηλό 3 μηνών) από 50,2 τον Σεπτ.2014 καλύτερα από τις προσδοκίες των αναλυτών. Η οριακή αύξηση του δείκτη οφείλεται κυρίως της ανόδου του υποδείκτη απασχόλησης, ενώ υποχώρηση σημείωσαν οι υποδείκτες παραγωγής και νέων παραγγελιών ,4 51,4 50,9 50,8 51,0 50,5 50,5 49,5 Δείκτης PMI στη μεταποίηση (Οκτ Οκτ.2014) 50,2 50,3 Η άνοδος του δείκτη ΡΜΙ στη μεταποίηση, αποτελεί θετική ένδειξη για την πορεία της οικονομίας. Ωστόσο, η εξέλιξη των υποδεικτών δείχνει ότι η ζήτηση από το εξωτερικό είναι εντονότερη συγκριτικά με το εσωτερικό. Εκτιμάται ότι η αδύναμη ζήτηση στο εσωτερικό της χώρας θα συνεχίσει να ασκεί αρνητική επίδραση στην ανάπτυξη. Η Κυβέρνηση θα συνεχίσει να λαμβάνει μέτρα για την ενίσχυση της ανάπτυξης όπως η μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων, η επιτάχυνση της κατασκευής έργων υποδομής και η παροχή επιπρόσθετης ρευστότητας στις μεγάλες τράπεζες, μέσω μείωσης του ποσοστού των υποχρεωτικών δεσμεύσεων ή των επιτοκίων. Στην Ιαπωνία, το εμπορικό ισοζύγιο παρέμεινε ελλειμματικό τον Σεπτ.2014 (για 27 ο συνεχή μήνα) με βάση τα μη εποχικά προσαρμοσμένα στοιχεία. Ανήλθε στα -958,3 δισ., έναντι -948,5 δισ. τον Αύγ.2014 και έναντι -943,2 δισ. τον Σεπτ ,4 48,5 48,0 48,1 50,8 51,0 49,4 50,7 51,7 51,7 51,1 51,1 50,2 50,2 50,4 10/13 11/13 12/13 01/14 02/14 03/14 04/14 05/14 06/14 07/14 08/14 09/14 10/14 PMI Πηγές: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Κίνας, Markit HSBC/ Markit PMI ξεπερνώντας τις προσδοκίες της αγοράς. Η αύξηση των εξαγωγών και των εισαγωγών ήταν περίπου με τον ίδιο ρυθμό σε ετήσια βάση. Ειδικότερα, οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 6,9% σε ετήσια βάση τον Σεπτ.2014 (υψηλότερος ρυθμός από Φεβρ.2014), έναντι μείωσης -1,3% τον Αύγ Οι εξαγωγές στην Ασία (54% των συνολικών εξαγωγών) αυξήθηκαν κατά 8,1% και οι εξαγωγές στην Κίνα (18% των συνολικών εξαγωγών) κατά 8,8%. Επίσης, οι εξαγωγές στις ΗΠΑ (18% των συνολικών εξαγωγών) αυξήθηκαν κατά 4,4%. Οι εισαγωγές σημείωσαν αύξηση κατά 6,2% σε ετήσια βάση τον Σεπτ.2014, έναντι μείωσης -1,5% σε ετήσια βάση τον Αύγ Οι εισαγωγές από την Ασία (47% των συνολικών εισαγωγών) αυξήθηκαν κατά 8,8% σε ετήσια βάση με τις εισαγωγές από την Κίνα (25% των συνολικών εισαγωγών) να έχουν αυξηθεί κατά 8,3% σε ετήσια βάση. Συνεχίστηκε η αύξηση των λιανικών πωλήσεων (για 3 ο συνεχή μήνα) κατά 2,3% σε ετήσια βάση τον Σεπτ.2014 από 1,2% τον Αύγ Η μεγαλύτερη αύξηση σε ετήσια βάση κατεγράφη στις πωλήσεις ενδυμάτων (9,7%) καλλυντικών ( 3,7%) και τροφίμων & ποτών (3,4%). Μείωση παρουσίασαν μόνο οι πωλήσεις μηχανημάτων κατά -3,2% σε ετήσια βάση. Η συνέχιση της αύξησης των λιανικών πωλήσεων αποτελεί ένδειξη ότι η ζήτηση στη χώρα ανακάμπτει και ότι θα υπάρξει θετική επίδραση στο ΑΕΠ. Αυτή η θετική εξέλιξη εκτιμάται ότι θα συμβάλλει στην απόφαση της κυβέρνησης να αυξήσει για 2 η φορά τον φόρο κατανάλωσης τον Οκτ.2015 από 8% σε 10%, καθώς η αρνητική επίδρασή του την 1 η φορά δεν έχει μεγάλη διάρκεια. Η βιομηχανική παραγωγή αυξήθηκε κατά 2,7% σε μηνιαία βάση τον Σεπτ.2014 (υψηλότερος ρυθμός 8- μήνου), έναντι υποχώρησης κατά -1,9% τον Αύγ Αύξηση όμως σημείωσε η βιομηχανική παραγωγή και σε ετήσια βάση (Σεπτ.2014: 0,6%) έναντι μείωσης -3,3% τον Αύγ Σύμφωνα με έρευνα οι επιχειρήσεις προβλέπουν ότι η βιομηχανική παραγωγή θα μειωθεί οριακά κατά - 0,1% σε μηνιαία βάση τον Οκτ.2014 και ότι θα αυξηθεί κατά +1,0% τον Νοέμ Στις αγορές κεφαλαίου, επικρατούν ανοδικές τάσεις. Στο θετικό κλίμα σημαντικό ρόλο έχουν διαδραματίσει η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των ασκήσεων προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων (Stress Test) που διενεργήθηκαν υπό την εποπτεία της ΕΚΤ και η ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι καμία χώρα της Ευρωζώνης δεν έχει υποβάλει ελλειμματικό προϋπολογισμό που να υπερβαίνει τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το εύρος τιμών αγοράς της ελληνικής 10ετίας λήξης 2024 στις διαμορφωνόταν μεταξύ 72,24-73,36 ή απόδοση 7,40%-7,61%. Σημειώνεται ότι στις το 10- ετές ομόλογο είχε καταγράψει χαμηλό 5,475%. Οι πρώτες αγορές καλυμμένων ομολόγων από την ΕΚΤ, σημειώθηκαν την περασμένη εβδομάδα, ύψους 1,704 δισ. στο πλαίσιο του προγράμματος 6

7 ενίσχυσης της ρευστότητας το οποίο είχε ανακοινώσει την ΕΚΤ τον Σεπτέμβριο. Αποδόσεις 10 ετών ομολόγων (%) Διαφορά απόδοσης με 10 ετές ομόλογο Γερμανίας 27/10/ /10/2014 Μονάδες βάσης 27/10/ /10/2014 Μονάδες βάσης Ελλάδα 7,33 8, Ισπανία 2,12 2, Ιταλία 2,50 2, Πορτογαλία 3,24 3, Γαλλία 1,29 1, Ολλανδία 1,05 1, Γερμανία 0,87 0,85 2 5Y CDS 27/10/ /10/2014 Μονάδες βάσης Ελλάδα Ισπανία Ιταλία Πορτογαλία Γαλλία Ολλανδία Γερμανία Πηγή: Reuters Η διαφορά απόδοσης του ελληνικού 10ετούς από το αντίστοιχο γερμανικό υποχώρησε στις 646 μονάδες βάσης ( ) από 723 μονάδες βάσης ( ). Η νέα ελληνική 5ετία που εκδόθηκε στις 99,13 μονάδες βάσης διαπραγματεύεται ( ) στις 93,56 μονάδες βάσης με απόδοση 6,45% από 4,95% που ήταν στην έκδοση του. Η απόδοση του 10ετούς γερμανικού ομολόγου διαμορφώνονταν στο 0,87% ( ). Η Ιρλανδική 10-ετία εμφανίζει απόδοση 1,81%, η 10- ετία της Πορτογαλίας διαμορφώνεται στο 3,24%, της Ισπανίας στο 2,12% και της Ιταλίας στο 2,50%. Η διαφορά απόδοσης του 10-ετούς πορτογαλικού ομολόγου σε σχέση με το αντίστοιχο γερμανικό, ανήλθε στις 237 μ.β την , από 263 μ.β. την , ενώ του 10-ετούς ιταλικού ομολόγου μειώθηκε στις 163 μ.β. από 175 μ.β.. Η απόδοση του 10-ετούς ομολόγου των ΗΠΑ διαμορφωνόταν στο 2,28% την , καθώς εκτιμάται μείωση των ρυθμών ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας. Στις ΗΠΑ, το δημόσιο άντλησε ( ) το συνολικό ποσό των $ 29 δισ. μέσω δημοπρασίας 2- ετών ομολόγων με μέσο επιτόκιο δανεισμού 0,425% και συντελεστή κάλυψης 3,11 έναντι μέσου όρου αντιστοίχων δημοπρασιών 3,56. Η συμμετοχή των αλλοδαπών επενδυτών ανήλθε στο 36,7%. Επίσης, στις το δημόσιο είχε αντλήσει μέσω δημοπρασίας 3-μηνων και 6-μηνων έντοκων γραμματίων (ΕΓΔ) $ 54 δις με μέσο επιτόκιο 0,02% στη δημοπρασία των 3-μηνων ΕΓΔ και 0,05% στη δημοπρασία των 6-μηνων ΕΓΔ. Αγορές συναλλάγματος: Ο σταθμισμένος δείκτης δολαρίου ο οποίος μετρά την επίδοση του δολαρίου έναντι 6 βασικών νομισμάτων υποχωρεί στο 85,39 ( ) από 85,27 ( ). Σύμφωνα με τα στοιχεία του χρηματιστηρίου του Σικάγο, οι τοποθετήσεις στο δολάριο ΗΠΑ, για μη εμπορικές συναλλαγές (specs) την εβδομάδα που έληξε στις μειώθηκαν κατά $ 1,13 δισ. με τις συνολικές καθαρές (αγορές μείον πωλήσεις) θέσεις να διαμορφώνονται σε θετικό επίπεδο για 24η εβδομάδα και συγκεκριμένα στα $ 46,53 δισ.. Οι τοποθετήσεις κατά του ευρώ για μη εμπορικές συναλλαγές (specs), την εβδομάδα που έληξε την αυξήθηκαν κατά $ 0,78 δισ. με αποτέλεσμα οι συνολικές καθαρές (αγορές μείον πωλήσεις) θέσεις να διαμορφωθούν στα $-25,37 δισ. από $-24,59 δισ. την προηγούμενη εβδομάδα. Το δολάριο διαπραγματευόταν στα 1,2737 USD/EUR στις λίγες ώρες πριν την ανακοίνωση της απόφασης της Επιτροπής Νομισματικής Πολιτικής της Fed. Η απόφαση της Fed να διακόψει το πρόγραμμα ενίσχυσης της ρευστότητας (QE3) και να δώσει έμφαση στην πρόοδο που έχει σημειώσει η οικονομία των ΗΠΑ, αύξησε το αγοραστικό ενδιαφέρον για το δολάριο ΗΠΑ με αποτέλεσμα το τελευταίο να διασπάσει την επομένη της ανακοίνωσης το επίπεδο των 1,26 USD/EUR. Πορεία σταθμισμένου δείκτη δολαρίου-ηπα (ημερήσιες τιμές) Το Γουάν Κίνας ενισχύεται έναντι του δολαρίου-ηπα για 4 η κατά σειρά εβδομάδα. Θετικό ρόλο στην ενίσχυση του γουάν διαδραμάτισε και η πληροφορία ότι η ΕΚΤ σχεδιάζει να προσθέσει το γουάν στα συναλλαγματικά της αποθέματα. Άλλωστε σε έρευνα μεταξύ 69 κεντρικών τραπεζών περίπου οι 46 θεωρούν ότι το γουάν αυξάνει την ελκυστικότητα του λόγω της συμπεριφοράς του αλλά και της επίδρασης που ασκεί η οικονομία της Κίνας σε παγκόσμιο επίπεδο. Έτσι, οι απώλειες του Γουάν από τις αρχές του έτους έναντι του δολαρίου ΗΠΑ μειώθηκαν στο 0,94% ( ). Η ΤτΚίνας καθόρισε τη μέση τιμή fixing στις στα 6,1405 CNY/USD. Υπενθυμίζεται ότι από τη μέση τιμή fixing η ΤτΚίνας επιτρέπει μια μέγιστη ημερήσια διακύμανση ±2%. Η στερλίνα, σε εβδομαδιαία βάση, εξασθενεί έναντι του δολαρίου και ενισχύεται έναντι του ευρώ. Στις διαπραγματευόταν στα $1,5970 και στα 1,2690, έναντι $1,6149 και 1,2650 στις ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Ελληνική Οικονομία Πιστωτική Επέκταση: Ο ετήσιος ρυθμός πτώσης των τραπεζικών χορηγήσεων προς τον ιδιωτικό τομέα διατηρήθηκε στο -3,5% τον Σεπτ.2014, όπως και τον Αύγ.2014, από -3,7% τον Ιούλ.2014 και - 3,9% τον Σεπτ Ταυτόχρονα, η αρνητική μηνιαία καθαρή ροή της χρηματοδότησης βελτιώθηκε ελαφρώς, καθώς μειώθηκε στα 405 εκατ. τον Σεπτ.2014 από 478 τον Αύγ.2014 και από 1,16 δις τον Ιούλ Ειδικότερα: Στον τομέα των επιχειρήσεων, ο ρυθμός πτώσης των πιστώσεων διαμορφώθηκε στο -4,7% σε ετήσια βάση τον Σεπτ.2014, από -4,6% τον Αύγ.2014 και 7

8 από -4,9% τον Ιούλ Παράλληλα, η αρνητική μηνιαία καθαρή ροή πιστώσεων αυξήθηκε ελαφρά σε 270 εκατ. τον Σεπτ.2014, από 195 εκατ. τον Αύγ.2014, αλλά παραμένει σημαντικά μειωμένη από το υψηλό αρνητικό επίπεδο των 707 εκατ. τον Ιούλ Στους επιμέρους κλάδους σημειώθηκαν οι ακόλουθες εξελίξεις: α) Ο ρυθμός πτώσης των πιστώσεων στη Γεωργία επιδεινώθηκε στο -5,8% σε ετήσια βάση τον Σεπτ.2014 από -4,5% τον Αύγ.2014 και -5,3% τον Ιούλ β) Η αρνητική πιστωτική επέκταση στη Βιομηχανία βελτιώθηκε σε -4,5% τον Σεπτ.2014 από -4,9% τον Αυγ.2014 και -6,1% τον Ιούλ.2014, ενώ στον Κατασκευαστικό Κλάδο ο ρυθμός πτώσης επίσης βελτιώθηκε σε -2,6% τον Σεπτ.2014, από -2,9% τον Αύγ.2014 και -2,4% τον Ιούλ γ) Ο κλάδος του Εμπορίου κατέγραψε οριακή βελτίωση του ρυθμού πιστωτικής επέκτασης στο -3,7% τον Σεπτ.2014, από -3,8% τον Αύγ.2014 και από το υψηλό -4,7% τον Ιούλ δ) Ο κλάδος του Τουρισμού παρουσίασε μικρή επιδείνωση του αρνητικού ρυθμού πιστωτικής εξάπλωσης σε -1,3% τον Σεπτ.2014 από -0,7% τον Αυγ.2014, από -1,5% τον Ιούλ.2014 ενώ ε) η πτώση των πιστώσεων στον κλάδο της Ναυτιλίας ήταν στο -5,2% τον Σεπτ.2014 από -5,5% τον Αύγ.2014 και -4,8% τον Ιούλ Τέλος, στον κλάδο του Ηλεκτρισμού-Φωταερίου- Ύδρευσης, η πτώση των πιστώσεων ήταν στο υψηλό (λόγω δανεισμού της ΔΕΗ από τις αγορές ομολόγων) -14,4% τον Σεπτ.2014, από -15,4% τον Αύγ.2014 και -15,2% τον Ιούλ Στον κλάδο των Μεταφορών, Επικοινωνιών πλην Ναυτιλίας ο ρυθμός της αρνητικής πιστωτικής επέκτασης διατηρήθηκε στο πολύ υψηλό (λόγω δανεισμού του ΟΤΕ από της αγορές ομολόγων) -14,0% τον Σεπτ.2014 από - 11,7% τον Αυγ Χρηματοδότηση προς τον Ιδιωτικό Τομέα (ετήσιοι ρυθμοί μεταβολής) Σεπτ.2014 Αυγ.2014 Ιούλ.2014 Σεπτ.2013 Σύνολο ιδιωτικού τομέα -3,5-3,5-3,7-3,9 Α. Επιχειρήσεις -4,7-4,6-4,9-4,7 -Γεωργία -5,8-4,5-5,3 2,3 -Βιομηχανία -4,5-4,9-6,1-1,9 -Εμπόριο -3,7-3,8-4,7-7,8 -Τουρισμός -1,3-0,7-1,5-1,5 -Ναυτιλία -5,2-5,5-4,8-4,4 -Κατασκευές -2,6-2,9-2,4 0,4 -Ηλεκτρισμός-Φωταέριο-Ύδρευση -14,4-15,4-15,2-5,7 -Μεταφορές, Επικοινωνίες πλήν Ναυτιλίας -14,0-11,7-10,0-5,9 Β. Ελεύθεροι Επαγγελματίες 0,9 0,4 0,2-0,9 Γ. Νοικοκυριά -2,9-2,9-2,9-3,6 -Καταν/κή Πίστη + Λοιπά Καταν/κά -2,4-2,8-2,8-4,5 -Στεγαστικά Δάνεια -3,1-3,0-3,0-3,2 Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος Ο ρυθμός της πιστωτικής επέκτασης στον κλάδο των ελεύθερων επαγγελματιών είναι θετικός και αυξάνεται οριακά σε 0,9% τον Σεπτ.2014 από 0,4% τον Αύγ.2014 με την θετική μηνιαία καθαρή ροή να διαμορφώνεται σε 61 εκατ. τον Σεπτ.2014 από αρνητική καθαρή ροή 21 εκατ. τον Αύγ Η πιστωτική συρρίκνωση στον τομέα των νοικοκυριών, παραμένει τον Σεπτ.2014 στο επίπεδο του Αυγ.2014 ήτοι στο -2,9%. Ωστόσο, παρατηρείται βελτίωση της αρνητικής μηνιαίας καθαρής ροής σε 196 εκατ. τον Σεπτ.2014 από 262 εκατ. τον Αύγ Αναλυτικότερα: α) ο αρνητικός ρυθμός πιστωτικής επέκτασης της στεγαστικής πίστης επιδεινώθηκε οριακά στο -3,1% τον Σεπτ.2014 από -3,0% τον Αύγ.2014, ενώ β) ο ρυθμός πιστωτικής συρρίκνωσης της καταναλωτικής πίστης μειώθηκε στο -2,4% τον Σεπτ.2014 από - 2,8% τον Αύγ Καταθέσεις Ιδιωτών: Οι θετικές ροές των καταθέσεων στο τραπεζικό σύστημα συνεχίσθηκαν και τον Σεπτ.2014 με σημαντικό ρυθμό για 7 ο κατά σειρά μήνα, λόγω του βελτιωμένου οικονομικού κλίματος και της επιτυχούς εξόδου του Κράτους και των Τραπεζών στις διεθνείς αγορές. Σημειώνεται ότι το οικονομικό κλίμα διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη των καταθέσεων. Η εκροή καταθέσεων από το τραπεζικό σύστημα ελάμβανε μεγαλύτερη έκταση στους μήνες που υπήρχε έξαρση της αβεβαιότητας (λόγω εγχώριων πολιτικών εξελίξεων, ή λόγω της τραπεζικής κρίσης στην Κύπρο), ενώ στους μήνες κατά τους οποίους ενισχύεται η εμπιστοσύνη λαμβάνει χώρα εισροή καταθέσεων στο τραπεζικό σύστημα. Η ανακοίνωση των εξαιρετικά θετικών αποτελεσμάτων της Συνολικής Αξιολόγησης των Ελληνικών Τραπεζών από την ΕΚΤ αποτελεί μεγάλη ευκαιρία για τη χώρα να προσελκύσει πίσω τις καταθέσεις που έχασε στην περίοδο της μεγάλης κρίσης. Αυτή η ευνοϊκή εξέλιξη έχει τεράστια σημασία για την ανάκαμψη της οικονομίας και την προσπάθεια της χώρας για έξοδο από τη μεγαλύτερη κρίση της ιστορίας της. Παράλληλα, διαφαίνεται ότι η δημιουργία καταθέσεων μέσω της λειτουργίας του τραπεζικού συστήματος αρχίζει σταδιακά να ενισχύεται, λόγω και της βελτίωσης των πιστωτικών συνθηκών. Είναι γνωστό ότι η πιστωτική επέκταση συνδέεται άμεσα με την εξέλιξη των καταθέσεων. Όσον αφορά τα συγκεκριμένα στοιχεία σημειώνονται τα ακόλουθα: Το υπόλοιπο των καταθέσεων του ιδιωτικού τομέα ανήλθε στα 164,7 δις τον Σεπτ.2014, σημειώνοντας νέα αύξηση κατά 519 δις σε μηνιαία βάση, έναντι της αύξησής τους κατά 1,0 δις τον Αύγ.2014, 160 εκατ. τον Ιουλ.2014, 959 εκατ. τον Ιούν.2014 και 702 εκατ. τον Μάιο Σημειώνεται ότι η αύξηση των καταθέσεων των ιδιωτών τον Σεπτ.2014 έλαβε χώρα παρά τη μεγάλη αύξηση και των φορολογικών εσόδων του κράτους κατά το μήνα αυτό Καταθέσεις Εγχώριου Ιδιωτικού Τομέα Δεκ 08 Μαρ 09 Ιουν 09 Σεπ 09 Δεκ 09 Μαρ 10 Ιουν 10 Σεπ 10 Δεκ 10 Μαρ 11 Ιουν 11 Σεπ 11 Δεκ 11 Μαρ 12 Ιουν 12 Σεπ 12 Δεκ 12 Μαρ 13 Ιουν 13 Σεπ 13 Δεκ 13 Μαρ 14 Ιουν 14 Σεπ 14 Επισημαίνεται ότι από τον Ιαν.2014 έως τον Σεπτ.2014, οι ιδιωτικές καταθέσεις έχουν αυξηθεί κατά 3,7 δις (εκ των οποίων τα 2,3 δις από τις 8

9 επιχειρήσεις και τα 1,4 δις από τα νοικοκυριά), ενώ από το τέλος Ιουνίου 2012 (καταθέσεις: 150,6 δις) ως το τέλος Σεπτ.2014 έχουν ήδη επιστρέψει στο τραπεζικό σύστημα καταθέσεις ύψους 14,2 δις. Επίσης, τον Σεπτ.2014 το υπόλοιπο των ιδιωτικών καταθέσεων ήταν αισθητά υψηλότερο του Σεπτ.2013 ( 164,7 δις, έναντι 161,3 δις αντίστοιχα). Άξιο αναφοράς είναι ότι από τον Ιαν.2012 ως τα μέσα του Ιούν.2012 παρατηρήθηκε καθαρή εκροή καταθέσεων ύψους 18,4 δις. Καθώς θα ανακάμπτει η οικονομική δραστηριότητα, η αποταμίευση των νοικοκυριών και η ζήτηση καταθέσεων θα αυξηθούν, ενώ βαθμιαία θα χορηγούνται περισσότερα νέα δάνεια, εξέλιξη που θα συμβάλει επίσης σε αύξηση των καταθέσεων. Παράλληλα, η επιστροφή των καταθέσεων και γενικότερα η εισροή κεφαλαίων που ήδη παρατηρείται από το εξωτερικό κυρίως για αγορές ακινήτων (8μηνο 2014: 133,5 εκατ., 8μηνο 2013: 79,4 εκατ. πηγή: ΤτΕλλάδος) συμβάλουν στη δημιουργία χρήματος στην Ελλάδα και θα εντείνονται όσο συγκεντρώνονται και άλλες ενδείξεις ότι η ελληνική οικονομία ξεπερνά την κρίση. Τέλος, όπως ήδη προαναφέρθηκε, τα επιτυχή αποτελέσματα της άσκησης προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων των τεσσάρων συστημικών εμπορικών τραπεζών, που επιβεβαιώνουν την υψηλή κεφαλαιακή τους επάρκεια και τη διαμόρφωση ενός τεράστιου όγκου προβλέψεων για την ενεργή διαχείριση των προβληματικών τους απαιτήσεων, θα συμβάλλει στην περαιτέρω επανάκαμψη των ιδιωτικών καταθέσεων στο τραπεζικό σύστημα. Αυτό βέβαια θα συμβεί εάν η εντυπωσιακή πορεία εφαρμογής του προγράμματος προσαρμογής και ανάκαμψης του χρηματοοικονομικού συστήματος της χώρας και της οικονομίας γενικότερα, που λαμβάνει χώρα τα τελευταία 2,5 έτη, συνεχιστεί απρόσκοπτα. Εμπορευματικές Συναλλαγές (ΕΛΣΤΑΤ): Οι εξαγωγές αγαθών χωρίς πετρελαιοειδή μειώθηκαν κατά -5,9% σε ετήσια βάση τον Αύγ.2014, έναντι αύξησής τους κατά 1,9% τον Ιούλ.2014 και έναντι μείωσής τους κατά -4,6% τον Αύγ Στο 8μηνο 2014 οι εξαγωγές αγαθών χωρίς πετρελαιοειδή υποχώρησαν κατά -3,0% σε ετήσια βάση, έναντι μικρότερης πτώσης τους κατά -2,0% στο 8μηνο Συγκεκριμένα, οι εξαγωγές αγαθών χωρίς πετρελαιοειδή διαμορφώθηκαν σε 10,72 δις στο 8μηνο 2014 από 11,05 δις στο 8μηνο Ειδικότερα, η πτώση των εξαγωγών αγαθών χωρίς πετρελαιοειδή στο 8μηνο 2014 οφείλεται στην πτώση των εξαγωγών προς τις τρίτες χώρες κατά -3,8% σε ετήσια βάση από -7,6% στο 8μηνο Μικρότερη μείωση, κατά -2,5% σε ετήσια βάση, σημείωσαν αντίστοιχα οι εξαγωγές προς τις χώρες της ΕΕ-28, μετά την αύξησή τους κατά 1,4% στο αντίστοιχο διάστημα Οι εισαγωγές αγαθών χωρίς πετρελαιοειδή ήταν σημαντικά αυξημένες κατά 6,4% στο 8μηνο 2014, έναντι της μείωσής τους κατά -4,9% στο αντίστοιχο περσυνό διάστημα. Οι εξαγωγές αγαθών με πετρελαιοειδή, μειώθηκαν κατά -3,9% σε ετήσια βάση στο 8μηνο 2014, έναντι αύξησής τους κατά 6,2% στο 8μηνο Πιο συγκεκριμένα, οι εξαγωγές αγαθών με πετρελαιοειδή ανήλθαν στα 17,71 δις στο 8μηνο 2014, έναντι 18,43 δις στο 8μηνο Εξαγωγές με πετρελαιοειδή Ιαν-Αύγ 2013 Ιαν-Αύγ , ,9 % μεταβολή 6,2% -3,9% Εισαγωγές με πετρελαιοειδή Ιαν-Αύγ 2013 Ιαν-Αύγ , ,3 % μεταβολή -4,6% -0,2% Εξαγωγές χωρίς πετρελαιοειδή Ιαν-Αύγ 2013 Ιαν-Αύγ , ,5 % μεταβολή -2,0% -3,0% Εισαγωγές χωρίς πετρελαιοειδή Ιαν-Αύγ 2013 Ιαν-Αύγ , ,6 % μεταβολή -4,9% 6,4% Η μείωση των εξαγωγών αγαθών στο 8μηνο 2014 σχετίζεται ασφαλώς και με τα γεωπολιτικά και οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν ορισμένες παραδοσιακές αγορές της Ελλάδος, όπως οι χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής, καθώς και οι Τουρκία, Κύπρος και Ρωσία - Ουκρανία. Επίσης, κατά το 2014 σημειώθηκε μεγάλη πτώση των εξαγωγών ελαιολάδου λόγω μειωμένης εγχώριας παραγωγής, ενώ η έξαρση του εξωτερικού τουρισμού στη χώρα συνέβαλε επίσης στον περιορισμό των προς εξαγωγή ποσοτήτων ορισμένων κατηγοριών τροφίμων και αγροτικών προϊόντων. Σε κάθε περίπτωση, η πορεία αύξησης του εξαγωγικού προσανατολισμού των εγχώριων επιχειρηματικών μονάδων συνεχίζεται απρόσκοπτα, στα πλαίσια της δραστικά βελτιωμένης διεθνούς ανταγωνιστικότητας της Ελληνικής οικονομίας. Με την αναμενόμενη δε ενίσχυση και των επιχειρηματικών επενδύσεων στα επόμενα έτη, με προσέλκυση και σημαντικών Ξένων Άμεσων Επενδύσεων, αναμένεται μεγάλη αύξηση της προσφοράς εξαγώγιμων αγαθών από την Ελλάδα. Οι εισαγωγές αγαθών με πετρελαιοειδή, μειώθηκαν οριακά κατά -0,2% σε ετήσια βάση στο 8μηνο 2014 από μείωση κατά -4,6% στο 8μηνο Ειδικότερα τον Αύγ.2014 οι εισαγωγές αγαθών με πετρελαιοειδή σημείωσαν αισθητή υποχώρηση κατά 16,3%, έναντι μικρότερης μείωσης κατά -4,8% τον Αύγ Νοτιανατολική Ευρώπη Κύπρος: Με βάση τα εποχικά διορθωμένα στοιχεία, τo ΑΕΠ της Κύπρου μειώθηκε λιγότερο του αναμενομένου κατά -3,2% σε ετήσια βάση στο 1 ο 6μηνο 2014, ενώ η Τρόικα τον Ιούλ.2014 εκτιμούσε την συρρίκνωση του ΑΕΠ το 2014 στο -4,2%. Η 9

10 εξέλιξη οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη μικρότερη του αναμενομένου μείωση της τελικής κατανάλωσης κατά -2,6% σε ετήσια βάση στο 1 ο 6μηνο.2014 και επίσης τη μικρότερη του αναμενομένου πτώση των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου κατά -2,5% στο ίδιο χρονικό διάστημα. Οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών είχαν αύξηση στο 1 ο 6μηνο 2014 κατά +0,8% και οι εισαγωγές κατά +1,0%. Στην συνολική τελική κατανάλωση συμμετέχουν η ιδιωτική κατανάλωση κατά μέσο όρο 76,6%, τα μη κερδοσκοπικά ιδρύματα που εξυπηρετούν τα νοικοκυριά κατά 1,3% και η δημόσια κατανάλωση κατά 22,1%. Αυτό δείχνει τον σημαντικό ρόλο της ιδιωτικής κατανάλωσης στην διαμόρφωση του ΑΕΠ στην Κύπρο κατά το 1 ο 6μηνο Ο κατασκευαστικός κλάδος από το 2009 έως σήμερα συνεχίζει να σημειώνει σημαντική πτώση. Ο Δείκτης Παραγωγής στις Κατασκευές μειώθηκε κατά -13,0%, σε ετήσια βάση το 1 ο 6μηνο.2014 έναντι μείωσης κατά -29,8% όλο το 2013 και κατά -19,3% το ,0% 6,0% 4,0% 2,0% 0,0% 2,0% 4,0% 6,0% Επίσης οι πωλήσεις τσιμέντου που υποχώρησαν στο 9μηνο 2014 κατά -17,7% σε ετήσια βάση, στους 330,3 χιλ. τόνους, έναντι 401,5 χιλ. τόνων στο 9μηνο Η πτώση της κατανάλωσης τσιμέντου στο 9μηνο 2013 ήταν στο -32,2% σε ετήσια βάση Κύπρος: ΑΕΠ σε % ετήσιες μεταβολές Πωλήσεις Τσιμέντου στην Κύπρο M:2014 (σε τόνους) Ωστόσο, τον Σεπτ.2014 η μείωση στην κατανάλωση τσιμέντου ήταν χαμηλότερη στο -10,8% σε ετήσια βάση. Προκύπτει ότι και το 2014 συνεχίζεται η ύφεση στις κατασκευές με χαμηλότερο ρυθμό σε σχέση με τα προηγούμενα έτη. Αν υποθέσουμε ότι το 2 ο 6μηνο 2014 το ΑΕΠ θα κινηθεί όπως και το 1 ο 6μηνο, τότε το 2014 ως σύνολο μπορεί να μειωθεί κατά -2,2% περίπου, με :9M 2013:9M πιθανή μείωση της τελικής κατανάλωσης κατά -1,2% και των επενδύσεων κατά -7,3% περίπου. Σημαντική συμβολή στην διαμόρφωση του ΑΕΠ το 2014 εκτιμάται ότι θα έχει η ιδιωτική κατανάλωση που εκτιμάται ότι τελικά θα μειωθεί οριακά κατά -0,2% το 2014 συμβάλλοντας έτσι στην διαμόρφωση του περιορισμένου ρυθμού πτώσης της τελικής κατανάλωσης κατά -1,2% το Σημειώνεται ότι η Κυβέρνηση της Κύπρου, στον Προϋπολογισμό για το 2015, προβλέπει την πτώση του ΑΕΠ το 2014 στο -3,0%, ενώ το ΔΝΤ (Οκτ.2014) κατά -3,2%. Η EBRD (Σεπτ.2014) εκτιμά την μείωση του ΑΕΠ του 2014 στο -3,5% και στασιμότητα το 2015, ενώ το Κέντρο Οικονομικών Ερευνών του Πανεπιστημίου της Κύπρου προβλέπει μείωση του ΑΕΠ στο -2,4% το 2014 (πτώση κατά -1,9% σε ετήσια βάση το 3ο 3μηνο.2014 και κατά -1,4% το 4ο 3μηνο.2014), με πιθανότητα, ωστόσο, οριακής πτώσης κατά -0,4% στο Τέλος σημειώνεται ότι στο πρόσφατο Bloomberg consensus forecast (διάμεσος προβλέψεων) για την Κύπρο, το ΑΕΠ αναμένεται να μειωθεί κατά -2,2% το 3ο 3μηνο του 2014 και κατά -1,9% το 4ο 3μηνο 2014 με αποτέλεσμα όλο το 2014 να μειωθεί κατά -2,8%. Αισιοδοξία προκαλούν ωστόσο, τα επιμέρους διαθέσιμα στοιχεία του 3 ου 3μήνου 2014 που συμβάλλουν στην διαμόρφωση του ΑΕΠ για το 3 ο 3μηνο, όπως είναι η θετική πορεία του τουρισμού, των λιανικών πωλήσεων, η συγκράτηση της ανεργίας στο επίπεδο του 15%, η συγκροτημένη πορεία ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζικού συστήματος καθώς και η καλή πορεία των δημοσιονομικών. Η τελική εικόνα του ΑΕΠ για το 2014 θα εξαρτηθεί κυρίως από τις οικονομικές εξελίξεις του 4 ου 3μήνου του Με βάση τα ανωτέρω και λαμβάνοντας υπόψη το περιβάλλον που διαμορφώθηκε στην Ευρωζώνη το 2ο 6μηνο του 2014, το πιθανότερο είναι να έχουμε μείωση του πραγματικού ΑΕΠ της Κύπρου περί το -2,5% το 2014 με άνοδό του κατά +0,6% το 2015, υπό την προϋπόθεση τήρησης των όρων του Μνημονίου. Την ανακοινώθηκε η αναθεώρηση των στοιχείων του ονομαστικού ΑΕΠ της Κύπρου βάσει της μεθοδολογίας ESA 2010 που αντικατέστησε την παλαιότερη μεθοδολογία μέτρησης του ΑΕΠ, ESA95, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο δεν επηρέασε το ΑΕΠ της Κύπρου σε πραγματικούς όρους (έτος βάσης 2005). Η αναθεώρηση αυτή έφερε το ΑΕΠ της Κύπρου του 2010 σε υψηλότερα επίπεδα κατά +9,5% σε σχέση με αυτό που είχε εκτιμηθεί βάσει της μεθοδολογίας ΕSA95, που είναι και το μεγαλύτερο ποσοστό αναθεώρησης στην ΕΕ (ΕΕ μέσος όρος +3,7% και +3,5% στην Ευρωζώνη). Το ονομαστικό ΑΕΠ του 2013 είναι υψηλότερο κατά +9,8% από το εκτιμώμενο με την μεθοδολογία (ESA 95), ήτοι υψηλότερο κατά 1,6 δισ. ενώ το ΑΕΠ του 2012 είναι επίσης υψηλότερο κατά + 9,5%, ήτοι κατά επιπλέον 1,7 δις. Από τα στοιχεία της Eurostat και της Cystat, προκύπτει ότι η μείωση του ΑΕΠ σε πραγματικούς όρους, από το υψηλό του έτους 2008 μέχρι και το 10

11 2014, λαμβάνοντας την κάπως απαισιόδοξη εκτίμηση της Τρόικα του Ιούλ.2014, ανέρχεται στο σωρευτικό ποσοστό του -11,9%, ενώ από το έτος 2012, δηλαδή την εποχή του Μνημονίου, το σωρευτικό ποσοστό συρρίκνωσης του ΑΕΠ εκτιμάται στο -9,3%. Ακολουθώντας την πρόβλεψη της Τρόικα του Ιούλ.2014 για την πιθανή μεταβολή του ΑΕΠ έως το 2016, συνάγεται ότι το ΑΕΠ το 2016 πιθανόν να προσεγγίσει το επίπεδο που είχε κατά το έτος 2006, εξέλιξη που θεωρείται αρκετά ικανοποιητική. Αντίστοιχα, σε μέσα ετήσια επίπεδα, η άνοδος του πραγματικού ΑΕΠ κατά την περίοδο άγγιξε το +4,1%, αλλά με βάση τις πρόσφατες εκτιμήσεις του ΔΝΤ (Οκτ.2014), ο ρυθμός μεταβολής του πραγματικού ΑΕΠ περιορίζεται πλέον στο μέσο ετήσιο επίπεδο του +2% για τα έτη , ποσοστό που ανέρχεται στο μισό του μέσου ρυθμού ανάπτυξης που είχαμε έως το δις 25,000 20,000 15,000 10,000 5,000 0,000 Κύπρος: Ονομαστικό και Πραγματικό ΑΕΠ e 2015e 2016e 2017e 2018e 2019e 2020e Ονομαστικό ΑΕΠ Πραγματικό ΑΕΠ Τέλος, όσον αφορά την μείωση του ονομαστικού ΑΕΠ από το υψηλό του έτους 2011 έως και το 2014 εκτιμάται στο σωρευτικό ποσοστό του -11,0%, ενώ από το έτος 2012 έως και το 2014, δηλαδή την εποχή του Μνημονίου, στο σωρευτικό ποσοστό της συρρίκνωσης εκτιμάται στο -10,6%. Σε μέσα ετήσια επίπεδα, η άνοδος του ονομαστικού ΑΕΠ κατά την περίοδο ήταν +7,4%, αλλά με βάση τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ (Οκτ.2014), ο ρυθμός μεταβολής του ονομαστικού ΑΕΠ στην περίοδο περιορίζεται στο +4%. Η αναθεώρηση του ΑΕΠ της Κύπρου προς τα επάνω συνεπάγεται ότι το δημόσιο χρέος ως προς το ΑΕΠ στο τέλος του 2013, με την νέα εκτίμηση του ΑΕΠ, φτάνει το 101,8%, από 111,7% του ΑΕΠ. Αν μάλιστα λάβουμε υπόψη τις προβλέψεις της ΕΕ για την Κύπρο (Ιούλ.2014) όσον αφορά το ύψος του δημοσίου χρέους και το ονομαστικό ΑΕΠ κατά τα έτη και με την υπόθεση ότι οι ποσοστιαίες μεταβολές του ονομαστικού ΑΕΠ είναι οι ίδιες και στο αναθεωρημένο ΑΕΠ, προκύπτει ότι το δημόσιο χρέος το 2015 από το 124,4% του ΑΕΠ μειώνεται στο 113,3%. Για το 2014 το δημόσιο χρέος ως προς το ΑΕΠ εκτιμούταν από την ΕΕ στο 119,9%, ενώ με τα νέα στοιχεία μειώνεται στο 109,2% του ΑΕΠ. Ανάλογες εκτιμήσεις ισχύουν και για το Η καλύτερη εικόνα για το δημόσιο χρέος προκύπτει επίσης και από την αύξηση της σταθμισμένης μέσης διάρκειας αυτού στα 7,8 έτη τον Ιούν.2014, από 4,7 έτη στο τέλος του 2012, με ποσοστό χρέους μόνο 9,4% να λήγει σε ένα έτος από 21,2% που ήταν στο τέλος του % 100% 80% 60% 40% 20% 0% e 2015e 2016e Με βάση την ληκτότητα του χρέους, σχετικά μεγάλο μέρος του χρέους λήγει το 2019 ( 2,3 δις) και το 2020 ( 2 δις), ενώ το 2015 λήγει 1,3 δις, λόγω λήξης του ομολόγου της πρώην Λαϊκής Τραπέζης και νυν Τραπέζης Κύπρου ύψους 1,1 δισ. που έχει εν μέρει ανακυκλωθεί. Σημειώνεται τέλος ότι το μέσο σταθμικό επιτόκιο του Δημοσίου Χρέους της Κύπρου το 3 ο 3μηνο του 2014 ήταν στο 2,9%, από 4,2% το 2012 και 3,0% το 2013 (ΥΠΟΙΚ, Οκτ.2014). Το δημοσιονομικό ισοζύγιο Κύπρου εμφανίζεται βελτιωμένο σε σχέση με αυτό που ήταν γνωστό έως σήμερα και που στηριζόταν στην παλαιότερη εκτίμηση του ΑΕΠ. Συγκεκριμένα, το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης του 2013, με βάση τις νέες εκτιμήσεις του ΑΕΠ της Κύπρου (μεθοδολογία ESA 2010) ήταν στο -5,0% του ΑΕΠ, έναντι -5,4% του ΑΕΠ με βάση το παλαιό ΑΕΠ. Λαμβάνοντας υπόψη τις εκτιμήσεις της ΕΕ (Ιούλ.2014) για το δημοσιονομικό έλλειμμα στα έτη , προκύπτει ότι το 2014 το έλλειμμα μειώνεται στο - 4,8% του ΑΕΠ από -5,3% του ΑΕΠ, για το 2015 έλλειμμα -4,7% (από -5,1%) και για το 2016 έλλειμμα -2,2% του ΑΕΠ έναντι -2,4% που προέκυπτε από την παλαιά εκτίμηση του ΑΕΠ. 6,0% 4,0% 2,0% 0,0% 2,0% 4,0% 6,0% 8,0% Δημόσιο Χρέος (αναθεωρημένο) (% ΑΕΠ) Κύπρος: Ισοζύγιο και Πρωτογενές Ισοζύγιο Γενικής Κυβέρνησης Δημοσιονομικό Ισοζύγιο (αναθεωρημένο) (% ΑΕΠ) Πρωτογενές Ισοζύγιο (αναθεωρημένο) (% του ΑΕΠ) Τέλος μικρότερες είναι οι επιπτώσεις από την αναθεώρηση του ΑΕΠ στο πρωτογενές ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης. Συγκεκριμένα, το 2013, με βάση το παλαιό ΑΕΠ (ΕSA95), το πρωτογενές έλλειμμα ανερχόταν στο -2,0% του ΑΕΠ, ενώ τώρα με το αναθεωρημένο ΑΕΠ, στο -1,9%. Αντίστοιχα για το 2014, το πρωτογενές έλλειμμα εκτιμάται στο - 1,6% του ΑΕΠ με βάση το αναθεωρημένο ΑΕΠ έναντι -1,7% του ΑΕΠ με βάση το παλαιό ΑΕΠ. 11

12 Στο Ισοζύγιο Πληρωμών, με βάση τα στοιχεία του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών του έτους 2013, προκύπτει ότι το έλλειμμα στο ισοζύγιο αυτό, με βάση τα αναθεωρημένα στοιχεία του ΑΕΠ, περιορίζεται στο -1,7% του ΑΕΠ, από -1,9%, ενώ για το έτος 2014 το έλλειμμα παραμένει σταθερό στο εκτιμώμενο -0,1% του ΑΕΠ. Για τα έτη , το ΙΤΣ γίνεται πλεονασματικό στο + 0,2% και +0,6% του ΑΕΠ αντίστοιχα, είτε αυτό είναι αναθεωρημένο είτε είναι εκτιμημένο με το παλαιό σύστημα. 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10% 12% 14% 16% 18% Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών (% του ΑΕΠ) Ισοζύγιο τρεχουσών συναλαλγών/αναθεωρημένου ΑΕΠ Ισοζύγιο τρεχουσών συναλαλγών/αεπ Το ποσοστό της ανεργίας στην Κύπρο, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας εργατικού δυναμικού της Cystat, ανήλθε στο 16,2% στο 1 ο 6μήνο.2014, με προοπτική να διαμορφωθεί κάτω του 16% όλο το 2014 σε μέσα επίπεδα αν και η εκτίμηση από πλευράς ΔΝΤ (Οκτ.2014) δίνει μέσο ετήσιο ποσοστό στο 16,6% και το 16,1% το Πάντως, θετικές ενδείξεις για την διαμόρφωση της ανεργίας σε χαμηλότερα επίπεδα κατά το 3 ο 3μηνο 2014 αποτελούν τα στοιχεία των εγγεγραμμένων ανέργων του Σεπτ.2014 που εμφανίζουν μείωση του αριθμού τους κατά -8,4% σε ετήσια βάση (εποχικά διορθωμένα στοιχεία). Ποσοστό Ανεργίας στην Κύπρο 1ο τρίμ o τρίμ Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q1 Ανεργία στην Κύπρο (% ανεργίας) Cystat Πηγή: Η απασχόληση μειώνεται και το 2014, αλλά με χαμηλότερους ρυθμούς από το Στο 1 ο 6μηνο 2014 η απασχόληση μειώθηκε κατά -0,7% σε ετήσια βάση, ενώ μέσα στο 2 ο 3μηνο 2014 υπήρξε άνοδος κατά +0,3% σε ετήσια βάση. Αυτό δείχνει ότι τελικά η απασχόληση το 2014 θα μειωθεί κατά ποσοστό λιγότερο του -2%. Πάντως, το ΔΝΤ (Οκτ.2014) εκτιμά την απασχόληση στην Κύπρο για το 2014 στους 355 χιλ. από 365 χιλ. το 2013 (-2,7%) ενώ για το 2015 προβλέπει στασιμότητα στις 355 χιλ. Το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Κύπρου ήταν ο κατ εξοχήν τομέας όπως και ο κατασκευαστικός που επλήγησαν από την πρόσφατη οικονομική κρίση. Ο χρηματοπιστωτικός τομέας συρρικνώθηκε σημαντικά κατά τα έτη , εισήχθησαν περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων και χρειάσθηκαν σημαντικά ποσά για την ανακεφαλαιοποίησή του που κατέστη αναγκαία από τον μεγάλο αριθμό των επισφαλειών. Με επιτυχία και με ιδιωτικά μέσα έγινε η ανακεφαλαιοποίηση της Ελληνικής Τραπέζης, ενώ η Τράπεζα Κύπρου χρειάσθηκε μέσω bail-in ποσά άνω των 4 δισ. και οι συνεργατικές ποσά ύψους 1,5 δισ. που προήλθαν από το πακέτο στήριξης της Κύπρου, ύψους 10 δισ. Η Τράπεζα Κύπρου έχει ήδη αντλήσει από τις αγορές ποσά άνω του 1 δισ. ενώ η Ελληνική Τράπεζα έχει ήδη προγραμματίσει τις ενέργειές της για άμεση δράση αν χρειαστεί. Επιπλέον, υπάρχει το απόθεμα του 1 δισ. που έχει προβλεφθεί για την περίπτωση που θα παρουσιαστεί ανάγκη στο πακέτο της Κύπρου. Σημειώνεται ότι τα επισφαλή δάνεια στις συνεργατικές τράπεζες στην Κύπρο τον Ιούν.2014 έφτασαν στο 53,1% στο σύνολο του δανειακού χαρτοφυλακίου έναντι 46,5% στο σύνολο του τραπεζικού συστήματος στην Κύπρο με τις υπόλοιπες εμπορικές χαμηλότερα στο 44,7%. Η προσοχή των νομισματικών αρχών της Κύπρου εστιάζεται στη μείωση των επισφαλών δανείων τα οποία άγγιξαν τα 27,9 δισ. στο τέλος Αυγ.2014 ήτοι ποσοστό 47,6% του συνόλου των δανείων. Ωστόσο, τα στοιχεία της ΤτΚύπρου υποδεικνύουν ότι οι επισφάλειες αυξάνουν από τον Ιούν.2014 με βραδύτερο ρυθμό Eπισφάλειες στην Κύπρο Αύγ. 14,2% 8,6 18,1% 11,0 27,2% 15, Ιούν. 60% 27,8 28,0 26,1 27,9 55% 50% 41,7% 46,5% 47,7% 45% 40% 46,9% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 2014 Ιούλ. Επισφαλή Δάνεια (δισ. ευρώ) (LHS) Ποσοστό Επισφαλειών (%) (RHS) 2014 Αύγ. Στη Συνεργατική Τράπεζα ετέθη στόχος ώστε οι προβλέψεις για τα δάνεια σε καθυστέρηση (άνω των 90 ημερών) να υπερβούν το 60% στο τέλος του 2017 από 43,5% τον Ιούν.2014 καθώς επίσης και τα δάνεια σε καθυστέρηση από εκατ. τον Ιούν.2014 να πέσουν σε λιγότερο των εκατ. στο τέλος του Ο Δείκτης Βασικών Ιδίων Κεφαλαίων (Core Tier 1) θα πρέπει στο ίδιο διάστημα να ανέλθει στο 13,6% (Ιούν.2014) άνω του 15% και η μόχλευση να υποχωρήσει κάτω από το 10%. Έως τα μέσα στου 2014, τα Συνεταιριστικά Πιστωτικά Ιδρύματα (που έχουν ενταχθεί στη Συνεργατική Τράπεζα), συμπτύχθηκαν από 93 σε

13 Η Τράπεζα Κύπρου ανακεφαλαιοποιήθηκε τον Σεπτ.2014 με επιτυχία, συγκεντρώνοντας 1 δισ. από τις αγορές. Στο μετοχικό κεφάλαιο εκτός των άλλων θεσμικών μετέχει και η EBRD με ποσοστό συμμετοχής στο μετοχικό κεφάλαιο 5,1% και με συμβολή ύψους 115 εκατ. στην ΑΜΚ. Η εν λόγω Τράπεζα εξεδήλωσε την πρόθεσή της να επενδύσει στην Κύπρο συνολικά 700 εκατ. έως το 2020 στο χρηματοπιστωτικό τομέα, στους τομείς της ενέργειας και των υποδομών και στις επικείμενες ιδιωτικοποιήσεις. Η επιτυχής ΑΜΚ της Τραπέζης Κύπρου με συμμετοχή ισχυρών θεσμικών επενδυτών επιβεβαιώνει την εμπιστοσύνη προς την ακολουθουμένη οικονομική πολιτική. Η Τράπεζα Κύπρου στις 20 Νοε.2014 απέκτησε νέο ΔΣ με την συμμετοχή των επενδυτικών χαρτοφυλακίων που μετείχαν στην ΑΜΚ (Renova, EBRD, TD Asset Management, επενδυτικών χαρτοφυλακίων ελεγχόμενων από τον W. Ross) με προτεινόμενο νέο Πρόεδρο της Τραπέζης τον πρώην Δ/ντα Σύμβουλο της Deutsche Bank, ενώ προγραμματίζεται η επαναδιαπραγμάτευση της μετοχής της στο Χρηματιστήριο Κύπρου (ΧΑΚ). Η ρευστότητα της Τραπέζης Κύπρου μέσω του Ευρωσυστήματος μειώθηκε στα 8,60 δις τον Σεπτ.2014, από 9,63 δισ. τον Αύγ.2014 και 11,49 δισ. τον Σεπτ.2013, ενώ αποπλήρωσε περί τα 800 εκατ. μέσω των αντληθέντων κεφαλαίων της πρόσφατης ΑΜΚ Χρηματοδότηση Κυπριακού Τραπεζικού Κλάδου από Ευρωσύστημα ( δις) Σεπτ. Cyprus Banks' ECB Funding Dec.10 Feb.11 Apr.11 Jun.11 Aug.11 Oct.11 Dec.11 Feb.12 Apr.12 Jun.12 Aug.12 Oct.12 Dec.12 Feb.13 Apr.13 Jun.13 Aug.13 Oct.13 Dec.13 Feb.14 Apr.14 Jun.14 Aug.14 Άμεση σχέση με τις παραπάνω τραπεζικές εξελίξεις έχει και η πλήρης απελευθέρωση της κίνησης κεφαλαίων που αναμένεται να γίνει σύντομα, αφού ήδη έχει επιτευχθεί η απελευθέρωση της κίνησης κεφαλαίων στο εσωτερικό της χώρας. Βασικός λόγος καθυστέρησης αποτελεί η δυστοκία στην υλοποίηση των όρων του Μνημονίου που αφορά τις εκποιήσεις (foreclosures) που καθυστερεί και την ολοκλήρωση της 5 ης επιθεώρησης του προγράμματος της Κύπρου που πραγματοποιήθηκε τον Ιουλ Τον Σεπτ.2014 ψηφίσθηκε ο νόμος για τις εκποιήσεις από την Βουλή της Κύπρου, ωστόσο οι δανειστές διατύπωσαν κάποιες αντιρρήσεις με αποτέλεσμα ο Πρόεδρος της Κύπρου να αναπέμψει ορισμένα νομοθετήματα στο Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας για γνωμοδότηση. Τα νομοθετήματα τα οποία βρίσκονται ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου μετά την αναφορά του πρόεδρου της Δημοκρατίας είναι: Τον Νόμο του 2014 περί της Αναστολής Είσπραξης Οφειλών, Προστασίας της Κύριας Κατοικίας και της Επαγγελματικής Στέγης και της Ρύθμισης Άλλων Συναφών Θεμάτων (Προσωρινές Διατάξεις). Τον Νόμο του 2014 περί Απαλλαγής Εγγυητών από την Εγγύηση Εκπλήρωσης της Υπόσχεσης ή της Υποχρέωσης Χρέους μετά την Εκποίηση Ενυπόθηκου Ακινήτου. Τον Νόμο 2014 περί Απαλλαγής Ενυπόθηκου Οφειλέτη και Εγγυητών από την Εγγύηση Εκπλήρωσης της Υπόσχεσης ή της Υποχρέωσης Χρέους μετά την Εκποίηση Ενυπόθηκου Ακινήτου. Τον Νόμο 2014 περί Αναστολής της Ισχύος του περί Μεταβιβάσεως και Υποθηκεύσεως Ακινήτων (Τροποποιητικού) Νόμου του Οι νομικές υπηρεσίας της Προεδρίας της Δημοκρατίας ομιλούν για πιθανή διατάραξη της δημοσιονομικής πειθαρχίας της χώρας σε περίπτωση απόρριψης των αναφορών του προέδρου της Δημοκρατίας για τα τέσσερα νομοθετήματα που αφορούν στις εκποιήσεις ενυπόθηκων ακινήτων. Απόρριψη των αναφορών του Προέδρου θα οδηγήσει σε αύξηση των επισφαλών δανείων και θα διαταραχθεί το δημοσιονομικό συμφέρον της χώρας όπως και η δημοσιονομική πειθαρχία σύμφωνα με την νομική υπηρεσία καθώς η Βουλή δεν στάθμισε αυτά με την προστασία των δικαιωμάτων τρίτων. Η απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Κύπρου μετά από αναβολές θα ανακοινωθεί στις 31 Οκτ Εκτιμάται ότι οι θέσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας θα υπερισχύσουν και από οι νόμοι που διέπουν τις εκποιήσεις θα εφαρμόζονται στην Κύπρο. Αποτέλεσμα των ανωτέρω θα είναι και η εκταμίευση της εκκρεμούσης δόσης των 350 εκατ. από το ESM και των 86 εκατ. από το ΔΝΤ, που θα έπρεπε να είχε καταβληθεί τον Σεπτ Έως σήμερα η Κύπρος έχει εισπράξει 5,771 εκατ. από τα οποία τα 5,350 είναι μέσω ESM και τα υπόλοιπα 421 μέσω ΔΝΤ. 13

14 Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ (ετήσιες εκατοστιαίες μεταβολές) Ετήσια στοιχεία * ΑΕΠ (σε σταθερές τιμές αγοράς) -0,4-4,4-5,4-8,9-6,6-3,3 0,7 Ιδιωτική Κατανάλωση 3,0-1,0-7,1-10,6-7,8-1,9 0,2 Δημόσια Κατανάλωση -2,1 1,6-4,3-6,6-5,0-6,5-2,0 Ακαθάριστες Επενδύσεις -6,6-13,2-20,9-16,8-28,7-4,6 2,5 - Κατοικίες -33,6-20,7-21,6-18,0-32,9-37,8-28,2 - Εξοπλισμός -4,7-18,0-8,4-18,0-17,1-7,2 5,9 Ανεργία (%) 7,6 9,5 12,5 17,7 24,2 27,5 26,7 Συνολική Απασχόληση 1,2-0,6-2,6-5,6-8,3-3,7 0,6 Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (μέσα επίπεδα) 4,2 1,2 4,7 3,3 1,5-0,9-1,0 Κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος 4,9 5,2-0,1-1,8-6,2-7,8-1,5 Πιστωτική Επέκταση (προς ιδιωτικό τομέα) 15,9 4,1 0,0-3,1-4,0-3,9-2,7 Πρωτογενές Ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) -5,0-10,4-5,6-3,3-0, ,0 Ισοζύγιο Τρεχ. Συναλλαγών με κεφαλαιακές μεταβιβάσεις (% ΑΕΠ) -12,7-10,0-9,0-8,7-1,2 1,4 1,8 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ και ΔΟΜ Alpha Bank. * Προβλέψεις ΔΟΑ, Alpha Bank Δείκτες Οικονομικής Συγκυρίας έτος Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 διαθέσιμη περίοδος Οικονομική Δραστηριότητα Όγκος Λιανικ ών Πωλήσεων (εκτός καυσίμων) -8,4-8,4-9,1-1,8-0,2 2,4 2,4 (8μην.) Νέες εγγραφές ΙΧ Αυτοκινήτων 3,1 7,0 6,4 15,2 21,3 36,0 29,8 (9μην.) Οικοδομική Δραστηριότητα -25,6-30,7-21,9 2,2-17,0 17,4-4,3 (7μην.) Μεταποίηση -1,1 2,2-3,9-3,0 0,1-1,8 0,3 (8μην.) Δείκ της Υπευθύνων Προμηθειών ΡΜΙ στη μεταποίηση 46,0 45,2 47,7 48,7 50,7 50,5 48,4 (Σεπτ.) Δείκ της Οικονομικού Κλίματος 90,8 92,6 91,8 91,6 95,0 99,4 102,2 (Οκτ.) Δείκ της Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Μεταποίηση 87,8 90,6 90,1 85,4 90,0 95,6 95,3 (Σεπτ.) Δείκ της Εμπιστοσύνης Καταναλωτών -69,0-67,0-73,0-65,0-63,0-52,0-50,9 (Οκτ.) Πιστωτική Επέκταση Ιδιωτικός Τομέας -3,9-4,1-3,9-3,9-4,1-3,5-3,5 (Αύγ.) Επιχειρήσεις -4,9-4,9-4,7-4,9-5,3-4,7-4,6 (Αύγ.) - Βιομηχανία -2,8-1,1-1,9-2,8-4,5-5,5-4,9 (Αύγ.) - Κατασκευές 0,6-0,3 0,4 0,6-2,6-2,2-2,9 (Αύγ.) - Τουρισμός -2,6-0,7-1,5-2,6-2,0-1,5-0,7 (Αύγ.) Νοικοκυριά -3,5-3,6-3,6-3,5-3,4-3,0-2,9 (Αύγ.) - Καταναλωτική Πίστη -3,9-5,2-4,8-3,9-3,4-2,7-2,9 (Αύγ.) - Στεγαστικά Δάνεια -3,3-3,2-3,2-3,3-3,4-3,2-3,0 (Αύγ.) Τιμές Δείκτης Τιμών Καταναλωτή -0,9-0,5-1,0-2,2-1,3-1,5-0,8 (Σεπτ.) Δομικός Πληθωρισμός -1,7-1,5-2,0-2,1-1,0-1,2-0,4 (Σεπτ.) Δείκ της Τιμών Διαμερισμάτων -10,8-12,0-10,1-9,5-8,5-7,3-7,9 (1ο 6μην.) Επιτόκια Ταμιευτηρίου 0,38 0,39 0,37 0,32 0,28 0,27 0,21 (Αύγ.) Δάνεια προς επιχειρήσεις 7,34 7,41 7,29 7,21 7,19 7,08 6,70 (Αύγ.) Καταναλωτικ ών Δανείων (σύνολο με επιβαρύνσεις) 10,47 9,78 10,83 10,82 11,05 9,79 8,70 (Αύγ.) Στεγαστικών Δανείων (σύνολο με επιβαρύνσεις) 3,07 3,07 2,99 2,99 2,99 3,22 3,61 (Αύγ.) Απόδοση 10-ετούς Ομολόγου 10,05 10,24 10,23 8,60 7,59 6,17 5,60 (Αύγ.) ΑΕΠ σε σταθερές τιμές -3,3-4,0-3,2-2,3-1,1-0,3-0,7 (6μην.) Τελική Κατανάλωση -3,0-6,4-6,1-0,8-0,1 0,0-0,1 (6μην.) Επενδύσεις -4,6-11,5-12,9-15,3-7,9-0,8-4,2 (6μην.) Εξαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών 2,1 1,6 5,2 0,5 5,4 5,3 5,3 (6μην.) Εισαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών -1,6-11,1 2,7-5,6 2,2 4,6 3,4 (6μην.) Ισοζύγιο Πληρωμών σε δισ. Εξαγωγές Αγαθών 22,5 11,1 16,8 22,5 5,4 11,5 15,4 (8μην.) Εισαγωγές Αγαθών 39,8 19,3 29,7 39,8 10,0 20,5 27,7 (8μην.) Εμπορικό Ισοζύγιο -17,2-8,3-12,9-17,2-4,6-9,0-12,3 (8μην.) Ισοζύγιο Αδήλων Πόρων 19,5 6,5 18,2 19,5 5,0 9,8 16,3 (8μην.) Aναλογία Αδήλων Πόρων προς Εμπορικό Έλλειμμα 113,3 78,5 141,4 113,3 109,0 108,0 132,2 (8μην.) Ισοζύγιο Τρεχ/σών Συναλλαγών (κεφαλ. μεταβιβ.) 2,3-1,8 5,3 2,3 0,4 0,7 4,0 (8μην.) Άμεσες Επενδύσεις (καθ. μεταβολή ροής) 2,4 1,1 0,9 2,4 0,1 0,6 0,9 (8μην.) Επενδύσεις Χαρτοφυλακίου (καθ. μεταβολή ροής) -6,6-9,8-7,5-6,6 0,3 4,5-1,1 (8μην.) Χρηματιστήριο Γενικός Δείκτης Τιμών ΧΑ 1.162,7 847, , , , , ,6 (Σεπτ.) (% μεταβολή ΓΔ) 28,1 38,7 37,2 28,1 53,7 43,3 4,7 (Σεπτ.) Χρηματιστηριακή Αξία (% ΑΕΠ) 39,6 29,3 31,6 39,6 39,9 41,3 36,7 (Σεπτ.) Πηγή: Τράπ εζα της Ελλάδος και ΕΛΣΤΑΤ.