Frequency of occurrence of the risk factors for stroke. της συχνότητας εμφάνισης των παραγόντων κινδύνου. για αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Frequency of occurrence of the risk factors for stroke. της συχνότητας εμφάνισης των παραγόντων κινδύνου. για αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο"

Transcript

1 Ε Ρ Ε Υ Ν Η Τ Ι Κ Η Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 2007, 46(1): O R I G I N A L P A P E R ΝOSILEFTIKI 2007, 46(1): Συχνότητα εμφάνισης παραγόντων κινδύνου για αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο Μαρία Πολυκανδριώτη Εργαστηριακός συνεργάτης ΤΕΙ, Αθήνας, Νοσηλευτική Α Νικόλαος Αγγελούσης Επίκουρος Καθηγητής ΔΠΘ, ΤΕΦΑΑ, Κομοτηνή Βασίλης Γούργουλης Επίκουρος Καθηγητής ΔΠΘ, ΤΕΦΑΑ, Κομοτηνή Παναγιώτα Μάλλιου Επίκουρος Καθηγητής ΔΠΘ, ΤΕΦΑΑ, Κομοτηνή Ελένη Κυρίτση Καθηγήτρια, ΤΕΙ Αθήνας, Νοσηλευτική Α Γενικό Νοσοκομείο «Αλεξάνδρα» Frequency of occurrence of the risk factors for stroke Maria Polikandrioti Laboratory collaborator, Nursing Department A, TEI, Athens, Greece Nikolaos Aggelousis Assistant Professor, TEFA, Komotini, Greece Basilis Gourgoulis Assistant Professor, TEFA, Komotini, Greece Panagiota Malliou Assistant Professor, TEFA, Komotini, Greece Eleni Kyritsi Professor, Nursing Department A, TEI Athens, Greece Alexandra General Hospital Τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια (ΑΕΕ) ευθύνονται για το 50% των νευρολογικών προβλημάτων και ενοχοποιούνται για 4,5 εκατομμύρια θανάτους ετησίως σε παγκόσμια κλίμακα. Λόγω της αναπηρίας και της χρόνιας ανικανότητας που προκαλούν, αποτελούν έντονο κοινωνικό και οικονομικό πρόβλημα. ΣΚΟΠΟΣ Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν η καταγραφή της συχνότητας εμφάνισης των παραγόντων κινδύνου για ΑΕΕ και ο προσδιορισμός της σχέσης τους με τις διάφορες μορφές ΑΕΕ. ΥΛΙΚΟ-ΜΕΘΟΔΟΣ Τον πληθυσμό της μελέτης αποτέλεσαν 231 ασθενείς, που νοσηλεύτηκαν από το Νοέμβριο 2001 έως τον Ιανουάριο 2005 για ΑΕΕ στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) οξέων ΑΕΕ, της Παθολογικής Κλινικής του Γενικού Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα», με μέση ηλικία 69,07±11,4 έτη. Για τη συγκέντρωση των ερευνητικών δεδομένων χρησιμοποιήθηκε ειδικά δια- Strokes are responsible for 50% of the neurological problems and also for 4.5 million deaths annually at an international scale. Due to the disability and chronic incompetence they cause, they represent a severe social and financial problem. ΑΙΜ The objective of this study was the recording of the frequency of occurrence of the risk factors for a stroke and the determining of their association with the different types of stroke. MATERIAL-METHOD The study population consisted of 231 patients, who were hospitalized from November 2001 until January 2005 for stroke at the Intensive Care Unit (ICU) of acute strokes, at the Clinic of Internal Medicine of the General Hospital Alexandra with a mean age of 69.07±11.4 years. For data collection, a specially formed report sheet was used in order to record the demographic and clinical characteristics, as well as the

2 248 Μ. ΠολυκανδριΩτη και συν μορφωμένο φύλλο καταγραφής δημογραφικών και κλινικών χαρακτηριστικών, αλλά και συνηθειών των ασθενών, που πιθανόν να αποτελούν παράγοντες κινδύνου για ΑΕΕ. Για τη στατιστική επεξεργασία χρησιμοποιήθηκε η στατιστική δοκιμασία x 2, ο συντελεστής συνάφειας του Pearson και ανάλυση διακύμανσης και διακριτότητας. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Συνολικά, και ανεξάρτητα από τον τύπο του, ΑΕΕ εμφάνισαν σημαντικά συχνότερα οι άνδρες (Ρ<0,001), οι ασθενείς που διαμένουν σε μεγάλη πόλη (Ρ<0,001), οι ασθενείς που είναι απόφοιτοι δημοτικού (Ρ<0,001), τα άτομα χαμηλού κοινωνικοοικονομικού επιπέδου (Ρ<0,001), καθώς και όσοι διαβιούν μαζί με την οικογένειά τους (Ρ<0,001). Αναφορικά με τον τύπο του ΑΕΕ, βρέθηκε ότι το καρδιοεμβολικό υπερτερεί σε συχνότητα, με στατιστικά σημαντική διαφορά (Ρ<0,001). Από τους μεμονωμένους παράγοντες κινδύνου, υπέρταση παρουσίασαν οι περισσότεροι ασθενείς (Ρ<0,001) και τα καρδιακά νοσήματα ευθύνονταν περισσότερο για τα εμβολικά επεισόδια (Ρ<0,001). Υπεύθυνα για μεγαλύτερη θνητότητα ήταν τα αιμορραγικά αγγειακά επεισόδια (Ρ<0,001). ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Από την ανάλυση των δεδομένων της μελέτης εξάγονται τα ακόλουθα συμπεράσματα: (α) Η υπέρταση αποτελεί το συχνότερο παράγοντα κινδύνου και ευθύνεται περισσότερο για τα ισχαιμικά επεισόδια. (β) Από τις καρδιακές παθήσεις, η καρδιακή ανεπάρκεια και η κολπική μαρμαρυγή ευθύνονται περισσότερο για τα καρδιοεμβολικά επεισόδια. (γ) Για την πρόκληση ΑΕΕ συχνότερα ευθύνονται συνδυασμοί παραγόντων κινδύνου. (δ) Δημογραφικοί, κληρονομικοί, αλλά και κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες ευθύνονται για την εμφάνιση ΑΕΕ. Λέξεις-κλειδιά: Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο Παράγοντες κινδύνου Αρτηριακή υπέρταση Σακχαρώδης διαβήτης Καρδιακά νοσήματα Χοληστερόλη Υπεύθυνος αλληλογραφίας Ελένη Κυρίτση Μαγνησίας 47, Περισσός, Αθήνα Τηλ mpolik2006@yahoo.com habits of the patients, which may possibly represent risk factors for a stroke. For the statistical processing of the data the statistical test x 2 was used as well as the Pearson s correlation coefficient and a discriminant and variance analysis. RESULTS From the results it was revealed that in total, independent of its type, those who suffered from stroke were at a significantly greater extent male patients (P<0.001), patients who lived at a big city (P<0.001), patients who were primary-school graduates (P<0.001), those with a low socioeconomic status (P<0.001), as well as those who lived with a family (P<0.001). According to the type of stroke, it was shown that the cardioembolic type prevails in frequency with a statistically significant difference (P<0.001). From the single risk factors, hypertension was demonstrated in most patients (P<0.001) and heart diseases were more responsible for the embolic episodes (P<0.001). Responsible for a greater mortality were the hemorrhagic vascular episodes (P<0.001). CONCLUSIONS From the analysis of the trial s data, the following conclusions are reached: (a) Hypertension represents the most common risk factor and is most responsible for the ischemic attacks. (b) From the heart diseases, heart insufficiency and atrial fibrillation are most responsible for the cardioembolic episodes. (c) The combinations of risk factors are more frequently responsible in causing a stroke. (d) Demographic, hereditary and socioeconomic factors are responsible for causing a stroke. Key words: Stroke Risk factors Hypertension Diabetes mellitus Cardiac disease Cholesterol Corresponding author Eleni Kyritsi 47 Magnisias street, GR Perissos, Athens, Greece Tel mpolik2006@yahoo.com EIΣΑΓΩΓΗ Τις τελευταίες δεκαετίες έχει γίνει ευρέως αποδεκτό ότι, απ όλα τα νευρολογικά νοσήματα, οι παθήσεις του εγκεφάλου είναι οι συχνότερες. Τουλάχιστον 50% των νευρολογικών προβλημάτων, σε ένα γενικό νοσοκομείο, αναφέρονται στα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια (ΑΕΕ), τα οποία στις δυτικές χώρες αποτελούν την τρίτη σε συχνότητα αιτία θανάτου μετά τις καρδιοπάθειες και τον καρκίνο. Τα ΑΕΕ είναι υπεύθυνα για περίπου 4,5 εκατομμύρια θανάτους κάθε χρόνο, σε παγκόσμια κλίμακα. 1 3 Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), ως ΑΕΕ ορίζεται η ταχεία εμφάνιση κλινικών σημείων και συμπτωμάτων μιας εστιακής διαταραχής

3 ΣυχνΟτητα εμφανισης παραγοντων κινδυνου για αγγειακο εγκεφαλικο επεισοδιο 249 της εγκεφαλικής λειτουργίας, που διαρκεί περισσότερο από 24 ώρες ή μέχρι θανάτου, με εμφανή ή όχι αγγειακή αιτία. 1 Στις δυτικές χώρες, κάθε χρόνο εμφανίζονται περίπου νέα ΑΕΕ ανά κατοίκους. Αξίζει να σημειωθεί ότι τόσο η συχνότητα των ΑΕΕ όσο και η θνησιμότητα από αυτά έχουν μειωθεί σημαντικά, περίπου στο 45% τα τελευταία 30 χρόνια. 2 Ο αριθμός αυτός βαίνει συνεχώς μειούμενος και φαίνεται ότι ποικίλλει ανάλογα με τη γεωγραφική θέση, το φύλο, τη φυλή, την κοινωνικοοικονομική κατάσταση και τον τρόπο ζωής. 3 Η μείωση αυτή οφείλεται στην αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των παραγόντων που προκαλούν εμβολικά επεισόδια, όπως είναι η υπέρταση και τα καρδιαγγειακά νοσήματα. 2 Υπάρχουν δύο κατηγορίες εγκεφαλικής βλάβης στους ασθενείς με ΑΕΕ: (α) η ισχαιμία, που υποδηλώνει έλλειψη αιματικής ροής και στερεί από τον εγκεφαλικό ιστό την απαιτούμενη ενέργεια και Ο 2, και (β) η αιμορραγία, που υποδηλώνει εξαγγείωση αίματος στον εγκέφαλο. Η αιμορραγία προκαλεί βλάβες στον εγκεφαλικό ιστό λόγω της διακοπής της κυκλοφορίας του αίματος και λόγω αύξησης της ενδοκρανιακής πίεσης. Αντίστοιχα, τα ΑΕΕ ταξινομούνται σε δύο μεγάλες κατηγορίες: (α) ΑΕΕ ισχαιμικού τύπου και (β) ΑΕΕ αιμορραγικού τύπου. 4,5 Τα ισχαιμικά ΑΕΕ μπορούν επιπλέον να ταξινομηθούν με ποικίλους τρόπους. Ανάλογα με την παθογένειά τους διακρίνονται σε θρομβωτικά ή εμβολικά και ανάλογα με την πορεία τους σε παροδικά, εν εξελίξει και εγκατεστημένα. Τέλος, ταξινομούνται τοπογραφικά, ανάλογα με το αγγείο που αποφράχθηκε κατά το επεισόδιο, όπως τη μέση εγκεφαλική, την πρόσθια εγκεφαλική αρτηρία κ.λπ. 6 Ο συχνότερος τύπος ΑΕΕ είναι το θρομβωτικό έμφρακτο, με ποσοστό 50%, ενώ όσον αφορά τη θνητότητα, η εγκεφαλική αιμορραγία κατέχει την πρώτη θέση, με ποσοστό 76,92%. 7 Τα περισσότερα ισχαιμικά ΑΕΕ ανήκουν στην κατηγορία των παροδικών ισχαιμικών επεισοδίων (ΠΙΕ) από το πρόσθιο καρωτιδικό σύστημα και εμφανίζουν μικρής διάρκειας νευρολογικά συμπτώματα, τα οποία οφείλονται σε μειωμένη παροχή αίματος (ισχαιμία) σε διάφορα σημεία των εγκεφαλικών ημισφαιρίων ή του στελέχους. Τα ΠΙΕ πολλές φορές προηγούνται, συνοδεύουν ή ακολουθούν ένα βαρύτερο ΑΕΕ ή ακόμα μπορεί να επαναλαμβάνονται χωρίς να καταλήγουν σε μόνιμο ισχαιμικό επεισόδιο. 4,8,9 Η εγκεφαλική αιμορραγία αναφέρεται και ως αυτόματη ενδοκρανιακή αιμορραγία, με σκοπό να γίνεται διάκριση από την ενδοκρανιακή αιμορραγία που οφείλεται σε κάκωση και παίρνει συνήθως τη μορφή της επισκληρίδιας αιμορραγίας ή του υποσκληρίδιου αιματώματος. Πολλές φορές, η τραυματική αιμορραγία εκδηλώνεται με ποικίλους τρόπους και συχνά δυσχεραίνει τη διάγνωση. 9 Τα ΑΕΕ, εκτός από τη μεγάλη θνησιμότητα, αποτελούν έντονο κοινωνικό πρόβλημα λόγω της αναπηρίας και της χρονίας ανικανότητας που προκαλούν στους πάσχοντες. 2 Επίσης, το κόστος νοσηλείας συνιστά ένα σημαντικό οικονομικό πρόβλημα και απασχολεί τις χώρες της Δυτικής Ευρώπης. Όπως φαίνεται από μελέτες, οι ασθενείς αυτοί υποβάλλονται σε επανειλημμένες επανεισαγωγές στο νοσοκομείο, όπου και παραμένουν για μακρό χρονικό διάστημα. 10,11 ΣΚΟΠΟΣ Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν η καταγραφή της συχνότητας εμφάνισης των παραγόντων κινδύνου για ΑΕΕ και ο προσδιορισμός της σχέσης τους με τις διάφορες μορφές ΑΕΕ. ΥΛΙΚΟ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΣ Τον πληθυσμό της μελέτης αποτέλεσαν 231 ασθενείς, που νοσηλεύτηκαν για διάφορους τύπους ΑΕΕ, από το Νοέμβριο του 2001 έως τον Ιανουάριο του 2005, στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) οξέων ΑΕΕ, της Παθολογικής Κλινικής του Γενικού Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα». Από αυτούς, οι 149 ήταν άνδρες (64,5%) και οι 82 γυναίκες (35,5%), με μέση ηλικία 69,07±11,4 έτη. Για τη συλλογή των ερευνητικών στοιχείων χρησιμοποιήθηκε ένα ειδικά διαμορφωμένο φύλλο καταγραφής δεδομένων, όπου καταγράφηκαν τα δημογραφικά στοιχεία και τα κλινικά χαρακτηριστικά των ασθενών (φύλο, ηλικία, τόπος διαμονής, οικογενειακή κατάσταση, μορφωτικό επίπεδο, κοινωνικοοικονομικό επίπεδο), ο τύπος του ΑΕΕ, η ύπαρξη διαφόρων συνοδών παθήσεων (καρδιαγγειακές, σακχαρώδης διαβήτης, υπέρταση, παχυσαρκία), οι συνήθειες ή έξεις του ασθενούς (αλκοόλ, αντισυλληπτικά, κάπνισμα, καθιστική ζωή) και οι τιμές διαφόρων εργαστηριακών και βιοχημικών παραμέτρων, οι οποίες αποτελούν πιθανούς παράγοντες κινδύνου για ΑΕΕ. Κριτήρια επιλογής των ασθενών ήταν τα εξής: (α) όλοι οι ασθενείς να έχουν νοσηλευτεί τουλάχιστον για

4 250 Μ. ΠολυκανδριΩτη και συν χρονικό διάστημα μίας εβδομάδας, (β) όλοι οι ασθενείς να έχουν νοσήσει για πρώτη φορά από ΑΕΕ και (γ) οι ασθενείς να ομιλούν την ελληνική γλώσσα. Κατά τη διεξαγωγή της έρευνας τηρήθηκαν όλοι οι κανόνες ηθικής και δεοντολογίας. Για τη στατιστική επεξεργασία των ποιοτικών δεδομένων και τον έλεγχο των υποθέσεων της έρευνας χρησιμοποιήθηκαν μέθοδοι ανάλυσης συχνοτήτων, όπως η μη παραμετρική δοκιμασία x 2 και ο συντελεστής συνάφειας του Pearson. Αντίστοιχα, για τα ποσοτικά δεδομένα χρησιμοποιήθηκαν μέθοδοι περιγραφικής στατιστικής και αναλύσεις διακύμανσης με έναν ή περισσότερους ανεξάρτητους παράγοντες, καθώς και η ανάλυση διακριτότητας. Το επίπεδο αποδεκτής στατιστικής σημαντικότητας ορίστηκε για όλες τις αναλύσεις ως Ρ<0,05. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, το 19,5% των ασθενών του δείγματος είχε υποστεί ισχαιμικό ΑΕΕ λόγω αθηροσκλήρωσης αγγείων (ΙΣΧ1), το 32% καρδιοεμβολικό ισχαιμικό ΑΕΕ (ΙΣΧ2), το 17,3% κενοτοπιώδες ισχαιμικό έμφρακτο (ΙΣΧ3), το 13,4% έμφρακτο άγνωστης αιτιολογίας (ΙΣΧ4) και το 17,7% αιμορραγικό ΑΕΕ (ΑΙΜ) (εικόνα 1). Τα αποτελέσματα της μη παραμετρικής δοκιμασίας x 2 έδειξαν ότι το καρδιοεμβολικό ισχαιμικό ΑΕΕ ήταν συχνότερο σε σχέση με τα άλλα, με στατιστικά σημαντική διαφορά (x 2 =23,177, Ρ<0,001). Ηλικία. Προκειμένου να διαπιστωθεί αν υπάρχουν σημαντικές διαφορές στις διάφορες ηλικιακές ομάδες ως προς την πιθανότητα εμφάνισης ΑΕΕ, οι ασθενείς ομαδοποιήθηκαν με βάση την ηλικία τους σε τέσσερις ομάδες (εικόνα 2). Από τα αποτελέσματα της μη παραμετρικής δοκιμασίας x 2 βρέθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές στη συχνότητα εμφάνισης των ΑΕΕ στις διάφορες ηλικιακές ομάδες (x 2 =165,515, Ρ<0,001). Όπως φαίνεται στην εικόνα 2, το ΑΕΕ εμφανίζει μεγαλύτερη συχνότητα στις ηλικίες μεταξύ 60 και 80 ετών. Επίσης, σύμφωνα με τα αποτελέσματα του συντελεστή συνάφειας (contingency coefficient) του Pearson (Pearson s C), ο τύπος του ΑΕΕ παρουσίαζε στατιστικά σημαντική σχέση με την ηλικιακή ομάδα (C=0,417, Ρ<0,0005). Στη συνέχεια, για να ελεγχθεί αν υπάρχουν διαφορές στον τύπο του ΑΕΕ που να σχετίζονται με την ηλικία των ασθενών, εφαρμόστηκε η ανάλυση διακύμανσης με έναν παράγοντα (one-way ANOVA), με ανεξάρτητο παράγοντα τον τύπο του ΑΕΕ και εξαρτημένη μεταβλη- Εικόνα 1. Συχνότητα (%) εμφάνισης των διαφόρων τύπων αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων. τή την ηλικία. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, υπήρξαν στατιστικά σημαντικές ηλικιακές διαφορές (F 4,229 =7,524, Ρ<0,001) μεταξύ των ασθενών σε σχέση με τον τύπο του ΑΕΕ που υπέστησαν. Επιπλέον, η δοκιμασία πολλαπλών συγκρίσεων Bonferroni έδειξε ότι οι ασθενείς με καρδιοεμβολικό ισχαιμικό ΑΕΕ είχαν σημαντικά μεγαλύτερο μέσο όρο ηλικίας σε σχέση με τους υπόλοιπους τύπους ΑΕΕ, οι οποίοι δεν διέφεραν σημαντικά μεταξύ τους ως προς την ηλικία των ασθενών (εικόνα 3). Δημογραφικά χαρακτηριστικά. Από τα αποτελέσματα της μη παραμετρικής δοκιμασίας x 2 διαπιστώθηκε ότι, συνολικά και ανεξάρτητα από τον τύπο του, ΑΕΕ υπέστησαν σημαντικά συχνότερα οι άνδρες ασθενείς (x 2 =18,290, Ρ<0,001), αυτοί που διαμένουν σε μεγάλη πόλη (x 2 =226,751, Ρ<0,001), οι απόφοιτοι δημοτικού (x 2 =163,199, Ρ<0,001), τα άτομα χαμηλού κοινωνικοοικονομικού επιπέδου (x 2 =89,377, Ρ<0,001), καθώς Εικόνα 2. Κατανομή των ασθενών με αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο στις διάφορες ηλικιακές ομάδες.

5 ΣυχνΟτητα εμφανισης παραγοντων κινδυνου για αγγειακο εγκεφαλικο επεισοδιο 251 Εικόνα 3. Μέσοι όροι ηλικίας των ατόμων που υπέστησαν διάφορους τύπους αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου (ΑΕΕ). και όσοι διαβιούν μαζί με την οικογένεια (x 2 =139,917, Ρ<0,001). Επίσης, από τα αποτελέσματα του x 2 βρέθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές στους διάφορους τύπους ΑΕΕ ανάμεσα στην αναμενόμενη και την παρατηρούμενη κατανομή των δύο φύλων (x 2 =11,532, Ρ<0,0005), με τους άνδρες να εμφανίζουν μεγαλύτερα ποσοστά από τις γυναίκες σε όλους τους τύπους ΑΕΕ, εκτός από το ισχαιμικό ΑΕΕ άγνωστης αιτιολογίας. Αντίθετα, δεν διαπιστώθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές στους διάφορους τύπους ΑΕΕ ανάμεσα στην αναμενόμενη και την παρατηρούμενη κατανομή του τόπου διαμονής (x 2 =12,62, Ρ=0,124), του μορφωτικού επιπέδου (x 2 =7,702, Ρ=0,808), του κοινωνικοοικονομικού επιπέδου (x 2 =5,435, Ρ=0,710) και του τρόπου διαβίωσης (x 2 =5,622, Ρ=0,229). Επιπλέον, από τα αποτελέσματα του συντελεστή συνάφειας του Pearson βρέθηκε στατιστικά σημαντική σχέση του τύπου του ΑΕΕ μόνο με το φύλο (C=0,218, Ρ<0,05) των ασθενών. Αντίθετα, δεν διαπιστώθηκε στατιστικά σημαντική σχέση ανάμεσα στον τύπο του ΑΕΕ και τον τόπο διαμονής (C=0,229, Ρ=0,124), το μορφωτικό επίπεδο (C=0,180, Ρ=0,808), το κοινωνικοοικονομικό επίπεδο (C=0,152, Ρ=0,710) και τη μορφή διαβίωσης (C=0,155, Ρ=0,229). Γενικοί παράγοντες κινδύνου (μεμονωμένη επίδραση) Όσον αφορά στη σχέση μεταξύ των μεμονωμένων γενικών παραγόντων κινδύνου και των τύπων των ΑΕΕ των ασθενών, από τη στατιστική δοκιμασία x 2 βρέθηκε ότι το ιστορικό καρδιακής νόσου ευθύνεται περισσότερο για την εμφάνιση καρδιοεμβολικού ΑΕΕ (Ρ<0,001), Εικόνα 4. Συχνότητα (%) συνδυασμένης παρουσίας γενικών παραγόντων κινδύνου για εμφάνιση αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου. ενώ το ΠΙΕ συνδέεται λιγότερο με την εμφάνιση καρδιοεμβολικού και αιμορραγικού ΑΕΕ (Ρ<0,001). Αντίθετα, δεν βρέθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές για τους διάφορους τύπους ΑΕΕ ανάμεσα στην αναμενόμενη και την παρατηρούμενη κατανομή μεμονωμένων των άλλων παραγόντων κινδύνου που μελετήθηκαν. Γενικοί παράγοντες κινδύνου (συνδυασμένη επίδραση) Όταν οι παραπάνω γενικοί παράγοντες κινδύνου ελέγχθηκαν συνδυασμένα, διαπιστώθηκε ότι από το σύνολο των ασθενών μόνο το 1,7% δεν είχε κανέναν από τους εν λόγω παράγοντες. Αντίθετα, το 21,6% είχε έναν, το 27,7% δύο, το 27,3% τρεις, το 14,3% τέσσερις, το 5,6% πέντε και, τέλος, το 1,7% είχε έξι από τους εννέα γενικούς παράγοντες κινδύνου. Οι παραπάνω διαφορές στην κατανομή του πλήθους των παραγόντων ήταν στατιστικά σημαντικές. Από τους ασθενείς με ένα μόνο από τους γενικούς παράγοντες κινδύνου, οι περισσότεροι (46%) είχαν ιστορικό υπέρτασης και ακολουθούσαν οι ασθενείς με ιστορικό καρδιακής νόσου (16%), οι καπνιστές (12%), οι ασθενείς με οικογενειακό ιστορικό ΑΕΕ ή στεφανιαίας νόσου (8%), οι ασθενείς με ιστορικό υπερχοληστερολαιμίας (6%) και οι παχύσαρκοι (6%), ενώ τις τελευταίες θέσεις της κατάταξης καταλάμβαναν όσοι κατανάλωναν αλκοόλ (4%) ή είχαν διαβήτη (2%). Από τους ασθενείς με δύο παράγοντες κινδύνου, οι περισσότεροι είχαν συνδυασμένο ιστορικό υπέρτασης και καρδιακής νόσου (25%). Ακολουθούσαν όσοι είχαν

6 252 Μ. ΠολυκανδριΩτη και συν Καρδιακά νοσήματα. Όσον αφορά στη σχέση καρδιακής νόσου και τύπου ΑΕΕ, βρέθηκε ότι η ύπαρξη καρδιακής ανεπάρκειας και κολπικής μαρμαρυγής αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης ισχαιμικού καρδιοεμβολικού επεισοδίου σε σχέση με τους άλλους τύπους, με στατιστικά σημαντική διαφορά (Ρ=0,05 και Ρ<0,001, αντίστοιχα). Θνητότητα. Οι ασθενείς που απεβίωσαν ήταν στατιστικώς σημαντικά λιγότεροι από τους ζώντες, κατά την έξοδο των τελευταίων από το νοσοκομείο (Ρ<0,001) (εικόνα 6). Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του συντελεστή συνάφειας του Pearson, οι ασθενείς με αιμορραγικό ΑΕΕ εμφανίζουν μεγαλύτερη πιθανότητα να αποβιώσουν μετά το ΑΕΕ, με στατιστικά σημαντική διαφορά από τους άλλους τύπους (Ρ<0,001). Εικόνα 5. Συχνότητα (%) παρουσίας γενικών παραγόντων κινδύνου στους ασθενείς με έναν τουλάχιστον από τους παραπάνω παράγοντες. ιστορικό υπέρτασης και υπερχοληστερολαιμίας (14%) ή υπέρτασης και διαβήτη (10,9%) ή υπέρτασης και καπνίσματος (7,8%), με τους υπόλοιπους συνδυασμούς παραγόντων να καταγράφουν πολύ μικρά ποσοστά (<5%). Από τους ασθενείς με τρεις παράγοντες κινδύνου, οι περισσότεροι είχαν συνδυασμένο ιστορικό υπέρτασης, καρδιακής νόσου και υπερχοληστερολαιμίας (9,5%) ή υπέρτασης, καρδιακής νόσου και παχυσαρκίας (95%) ή υπέρτασης, καρδιακής νόσου και διαβήτη (79%). Από τους ασθενείς με τέσσερις παράγοντες κινδύνου, οι περισσότεροι (12,1%) είχαν συνδυασμένο ιστορικό υπέρτασης, υπερχοληστερολαιμίας, παχυσαρκίας και διαβήτη. Από τους ασθενείς με πέντε παράγοντες κινδύνου, οι περισσότεροι (15,38%) είχαν ιστορικό υπέρτασης, καρδιακής νόσου, υπερχοληστερολαιμίας, διαβήτη και παχυσαρκίας και ακολουθούσαν με ποσοστό κάτω του 8% διάφοροι άλλοι συνδυασμοί παραγόντων κινδύνου. Τέλος, από τους ελάχιστους ασθενείς με έξι παράγοντες κινδύνου, το 50% είχε ιστορικό υπέρτασης, καρδιακής νόσου, υπερχοληστερολαιμίας, διαβήτη, καπνίσματος και οικογενειακό ιστορικό ΑΕΕ ή στεφανιαίας νόσου. ΣΥΖΗΤΗΣΗ Από την ανάλυση των δεδομένων βρέθηκε ότι το 32% των ΑΕΕ ήταν καρδιοεμβολικής αιτιολογίας, τα οποία και αποτελούσαν την πρώτη αιτία εμφάνισης ΑΕΕ. Το εύρημα αυτό συμφωνεί με τα αντίστοιχα άλλων ερευνητών, οι οποίοι κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο συχνότερος παράγοντας κινδύνου ΑΕΕ είναι τα καρδιοεμβολικά επεισόδια Είναι ευρέως αποδεκτό από επιδημιολογικές μελέτες ότι η καρδιαγγειακή νόσος, παρά την πρόοδο στη διάγνωση και τη θεραπεία, παραμένει μια από τις κύριες αιτίες θανάτου στις βιομηχανοποιημένες κοινωνίες. Στις αναπτυγμένες χώρες η στεφανιαία νόσος ευθύνεται για το 47% όλων των θανάτων, ενώ στις αναπτυσσόμενες χώρες για το 11%. 1 Πολλά καρδιαγγειακά νοσήματα, όπως η κολπική μαρμαρυγή, η στένωση της μιτροειδούς κ.ά., εμφανίζουν ως επιπλοκές περιφερικές αρτηριακές εμβολές οφειλόμενες σε αποσπάσεις θρόμβων που δημιουργούνται εντός του αριστερού κόλπου. Η επιπλοκή αυτή μπορεί να οδηγήσει ακόμα και στο θάνατο. Τα καρδιοεμβολικά επεισόδια είναι συχνότερα σε ασθενείς μεγάλης ηλικίας, με μαρμαρυγή των κόλπων και μεγάλη διάταση του αριστερού κόλπου. Έτσι δικαιολογείται και το εύρημα ότι οι ασθενείς της παρούσας μελέτης με καρδιοεμβολικό επεισόδιο είχαν σημαντικά μεγαλύτερη ηλικία απ ό,τι οι ασθενείς με άλλους τύπους ΑΕΕ. 15 Υπολογίζεται ότι ένας στους πέντε ασθενείς με στένωση της μιτροειδούς θα εμφανίσει ένα εμβολικό επεισόδιο κατά τη διάρκεια της νόσου και από αυτούς το 25% θα παρουσιάσει επανειλημμένα επεισόδια. Το 50% περίπου των επεισοδίων αφορούν στον εγκέφαλο και

7 ΣυχνΟτητα εμφανισης παραγοντων κινδυνου για αγγειακο εγκεφαλικο επεισοδιο 253 δεν επαληθεύτηκε το παραπάνω εύρημα, καθώς η μέση ηλικία των ασθενών ήταν τα 65 έτη και συνεπώς δεν υπήρχε ο προαναφερθείς παράγοντας κινδύνου. 19 Εικόνα 6. Συχνότητα θανάτου στους ασθενείς με διάφορους τύπους αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου (ΑΕΕ) και στο σύνολό τους. ΙΣΧ1: Ισχαιμικό ΑΕΕ λόγω αθληροσκλήρωσης αγγείων, ΙΣΧ2: Καρδιοεμβολικό ισχαιμικό ΑΕΕ, ΙΣΧ3: Κενοτοπιώδες ισχαιμικό ΑΕΕ, ΙΣΧ4: Ισχαιμικό ΑΕΕ άγνωστης αιτιολογίας, ΑΙΜ: Αιμορραγικό ΑΕΕ. αρκετά συχνά η αποκατάσταση δεν είναι πλήρης. Επιπλέον, είναι γνωστό ότι οι αθροιστικές επιδράσεις της γήρανσης στο καρδιαγγειακό σύστημα, αλλά και η εμφάνιση και επιδείνωση άλλων παραγόντων κινδύνου για ΑΕΕ με την πρόοδο της ηλικίας, αυξάνουν τον κίνδυνο ΑΕΕ, ο οποίος διπλασιάζεται ανά δεκαετία μετά το 55ο έτος. 16 Εγκεφαλική ισχαιμία μπορεί να παρουσιάσουν και οι ασθενείς με στένωση της αορτής. Το 25% των ασθενών με συμπτωματική στένωση της αορτής εμφανίζουν συγκοπτικά επεισόδια, τα οποία επέρχονται συνήθως κατά τη διάρκεια ή αμέσως μετά από σωματική κόπωση. Το προσδόκιμο επιβίωσης μετά την εμφάνισή τους είναι 3 4 έτη. Οι ασθενείς που παρουσιάζουν συγκοπτικές κρίσεις είναι επιρρεπείς σε αιφνίδιο θάνατο. 15,17 Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης, το ΑΕΕ είναι πιο συχνό στους άνδρες απ ό,τι στις γυναίκες. Το εύρημα αυτό πιθανόν να σχετίζεται με τον τρόπο ζωής των ανδρών, οι οποίοι συνήθως κάνουν περισσότερη χρήση καπνού και αλκοόλ και δίνουν λιγότερη σημασία στην υγιεινή διατροφή και την άσκηση. 18 Αντίθετα, από άλλες μελέτες έχει βρεθεί ότι το ΑΕΕ είναι πιο συχνό στις γυναίκες ηλικίας ετών, γεγονός που αποδίδεται στη χρήση των αντισυλληπτικών σε συνδυασμό με το κάπνισμα. Στην παρούσα μελέτη Όσον αφορά στη συχνότητα εμφάνισης ΑΕΕ σε σχέση με τον τόπο διαμονής, παρατηρήθηκε ότι οι διαμένοντες στην επαρχία παρουσιάζουν μικρότερη συχνότητα ΑΕΕ. Σε παρόμοια αποτελέσματα κατέληξε η εργασία των Correira et al. 20 Πιθανόν το εύρημα αυτό, όπως αναφέρεται και σε άλλες μελέτες, να οφείλεται στο γεγονός ότι τα άτομα της επαρχίας ασκούνται περισσότερο, βιώνουν λιγότερο άγχος και ακολουθούν περισσότερο τη μεσογειακή δίαιτα, καταναλώνοντας φρούτα, λαχανικά, όσπρια και τροφές με φυτικές ίνες. Αντίθετα, άλλοι ερευνητές αποδίδουν το συγκεκριμένο εύρημα στην πιθανή μη καταγραφή των ΑΕΕ ήπιας μορφής λόγω μη αναζήτησης ιατρικής βοήθειας από τα άτομα που ζουν στην ύπαιθρο. 21 Συχνότερα ήταν τα ΑΕΕ στα άτομα χαμηλού κοινωνικοοικονομικού και μορφωτικού επιπέδου, αποτέλεσμα που συμφωνεί και με άλλες μελέτες. 22,23 Παρότι στη χώρα μας η πρόσβαση στις υγειονομικές υπηρεσίες είναι δωρεάν και σχετικά εύκολη, εντούτοις τα άτομα με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο δεν κατανοούν τους παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με το ΑΕΕ, δεν πειθαρχούν εύκολα σε ιατρικές οδηγίες και ακολουθούν κακή διατροφή, με αποτέλεσμα τη συχνότερη εμφάνιση ΑΕΕ. Τα άτομα που ζουν με την οικογένεια εμφάνισαν μεγαλύτερη συχνότητα ΑΕΕ. Το εύρημα αυτό συμφωνεί και με παλαιότερη έρευνα, που πραγματοποιήθηκε στη Σιγκαπούρη και ανέφερε ότι 84,2% των ασθενών που εμφάνισαν ΑΕΕ ζούσαν με την οικογένειά τους. Πιθανόν η συμβίωση με την οικογένεια να μην αποτελεί παράγοντα κινδύνου ΑΕΕ. 24 Το γεγονός ότι στην Ελλάδα ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των ηλικιωμένων ατόμων ζει μέσα στην οικογένεια έχει ως αποτέλεσμα ακόμα και ένα ήπιο ΑΕΕ να γίνεται εύκολα αντιληπτό και να αναζητείται έγκαιρα ιατρική βοήθεια. Ωστόσο, ο μικρός αριθμός των ερευνητικών δεδομένων που υπάρχει σχετικά με το εύρημα αυτό δεν διαφωτίζει απόλυτα το θέμα. Όσον αφορά στους γενικούς παράγοντες κινδύνου με μεμονωμένη επίδραση, από το σύνολο των ασθενών με ΑΕΕ σημαντικά περισσότεροι ήταν όσοι είχαν μόνο υπέρταση. Επιδημιολογικές μελέτες έχουν απόλυτα αναγνωρίσει την ύπαρξη μιας σημαντικής και ανεξάρτητης σχέσης ανάμεσα στην αυξημένη αρτηριακή πίεση και σε ποικίλες παθήσεις, όπως το ΑΕΕ, τη στεφανιαία νόσο, τη συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια και τη διαταραχή της νεφρικής λειτουργίας. 25

8 254 Μ. ΠολυκανδριΩτη και συν Η σχέση της υπέρτασης με το ΑΕΕ, ως ο σημαντικότερος παράγοντας κινδύνου, έχει καταδειχθεί και σε άλλες πρόσφατες μελέτες Η επίδραση της υπέρτασης στις μεγάλες αρτηρίες του αυχένα και της ενδοκρανιακής κυκλοφορίας έχει ως συνέπεια την επιτάχυνση της αθηροσκλήρυνσής τους και την εμφάνιση των καταστροφικών θρομβωτικών ή εμβολικών ΑΕΕ, ενώ στις μικρές αρτηρίες και τα αρτηριόλια προκαλεί κυρίως εκφυλιστικές αλλοιώσεις και, συγκεκριμένα, πάχυνση του μέσου αγγειακού χιτώνα, εναπόθεση ινικής, σκλήρυνση και τοιχωματική καταστροφή. Λόγω των τοιχωματικών αλλοιώσεων, στο σημείο όπου οι μικρές αρτηρίες αποφράσσονται σχηματίζονται μικροέμφρακτα (lacunar infractions). Η απόφραξη προκύπτει από πάχυνση του τοιχώματος του αρτηριολίου (αρτηριοσκλήρυνση), σχετίζεται με τη διεργασία της γήρανσης και επιταχύνεται από την αρτηριακή υπέρταση. Μολονότι η υπέρταση σαφώς και άμεσα αυξάνει τον κίνδυνο οξέος ΑΕΕ, από σχετικές μελέτες έχει διαπιστωθεί ότι η ύπαρξη και άλλων παραγόντων (π.χ. διαιτητικών) μπορεί να τροποποιήσει τις επιδράσεις της αρτηριακής πίεσης. 30 Όσον αφορά στη μεμονωμένη επίδραση των υπό μελέτη παραγόντων κινδύνου, το ιστορικό καρδιακής νόσου ως μόνος παράγοντας κινδύνου ευθύνεται περισσότερο για καρδιοεμβολικά ισχαιμικά ΑΕΕ, εύρημα που διαπιστώθηκε και από άλλες μελέτες. 31,32 Ειδικά, η κολπική μαρμαρυγή αποτελεί τη συχνότερη καρδιακή πάθηση που προκαλεί ισχαιμικά ΑΕΕ και είναι ο δεύτερος κατά σειρά συχνότητας παράγοντας κινδύνου, μετά την υπέρταση. Περίπου 0,4% του γενικού πληθυσμού έχει κολπική μαρμαρυγή, η συχνότητα της οποίας αυξάνεται με την πάροδο της ηλικίας, φθάνοντας στο 8% σε άτομα ετών, ενώ ο κίνδυνος εμφάνισης ΑΕΕ αυτών των ατόμων κυμαίνεται μεταξύ 3 5% ετησίως. Το 50% των θρομβοεμβολικών ΑΕΕ οφείλονται στην κολπική μαρμαρυγή. Αντίθετα, τα ΠΙΕ αποτελούν τα πρόδρομα σημεία εγκεφαλικού εμφράκτου με μόνιμες νευρολογικές διαταραχές σε ποσοστό 30%. 33,34 Μετά την υπέρταση, συχνότεροι αιτιολογικοί παράγοντες εμφάνισης ΑΕΕ ήταν σε ίσα ποσοστά η υπερχοληστερολαιμία και η καρδιακή νόσος, ενώ για μικρότερα ποσοστά ευθύνονταν το κάπνισμα, ο σακχαρώδης διαβήτης, το οικογενειακό ιστορικό ΑΕΕ ή στεφανιαίας νόσου και η παχυσαρκία. Παρόμοια αποτελέσματα βρέθηκαν στη μελέτη των Pires et al, 29 οι οποίοι επιχείρησαν να καθορίσουν τη συχνότητα των παραγόντων κινδύνου για ΑΕΕ και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η αρτηριακή υπέρταση είναι ο πιο συχνός παράγοντας ανεξάρτητα από ηλικία και φύλο και ακολουθούν τα καρδιακά νοσήματα, ο σακχαρώδης διαβήτης και η δυσλιπιδαιμία. Οι ίδιοι ερευνητές αναφέρουν ότι το κάπνισμα και η κατανάλωση αλκοόλ αποτελούν τους πιο συχνούς τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου ανάμεσα στους άνδρες. Στην ίδια σειρά κατάταξης παραγόντων κινδύνου για ΑΕΕ κατέληξαν και άλλοι ερευνητές. 35 Υπολογίζεται ότι το 22% των ΑΕΕ οφείλονται σε στένωση των καρωτίδων και το 15% σε καρδιακές παθήσεις. Η αθηροσκλήρυνση είναι υπεύθυνη για το 90% των περιπτώσεων ισχαιμίας εξωκρανιακής εντόπισης και αποτελεί το συχνότερο εύρημα σε ασθενείς με ΑΕΕ ηλικίας άνω των 45 ετών. Μελέτες διαπίστωσαν στενώσεις >80% στο 5 5,9% του γενικού πληθυσμού. 15,36 Γενικά, υπάρχει διχογνωμία για το αν η εγκεφαλική ισχαιμία οφείλεται σε μείωση της αιμάτωσης του εγκεφάλου από αιμοδυναμικά σημαντική αθηροσκληρυντική στένωση των καρωτίδων ή σε απόφραξη των ενδοκρανιακών αγγείων από περιφερικές εμβολές αποσπασθέντων υλικών από καρωτιδικές αθηρωματικές πλάκες. Τα καρδιογενή αίτια ΑΕΕ αφορούν στο 15 20% των επεισοδίων και συνήθως περιλαμβάνουν την κολπική μαρμαρυγή, το μύξωμα, το ανεύρυσμα του μεσοκολπικού διαφράγματος, τη λοιμώδη ενδοκαρδίτιδα, τη μηχανική προσθετική βαλβίδα, την ασβέστωση του μιτροειδικού δακτυλίου, τη διατατική μυοκαρδιοπάθεια, δυσκινητικές περιοχές της αριστερής κοιλίας λόγω οξέος εμφράγματος μυοκαρδίου και το ανοικτό ωοειδές τρήμα. 15,37 Η αθηροσκλήρυνση της ανιούσας αορτής αποτελεί ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου για ΑΕΕ. Η αθηροσκληρυντική ανιούσα αορτή παριστά μια δυνητική πηγή εμβόλων και είναι δείκτης γενικευμένης αθηρωμάτωσης. Τη σημαντικότητα των παραπάνω παραγόντων διαπίστωσαν στις εργασίες τους και άλλοι ερευνητές. 38,39 Το κάπνισμα, ως παράγοντας κινδύνου, φαίνεται να συνδέεται δοσολογικά με την αθηροσκλήρυνση. Οι παθοφυσιολογικές επιδράσεις του καπνίσματος είναι πολυπαραγοντικές και επηρεάζουν τη συστηματική αγγειακή ροή του αίματος καθώς και τα τοιχώματα των αγγείων. Η επικρατέστερη άποψη είναι ότι το κάπνισμα δρα ανεξάρτητα ως παράγοντας κινδύνου και αθροιστικά με τη συνύπαρξη άλλων παραγόντων, όπως η υπερχοληστερολαιμία και η υπέρταση. Η σχέση καπνίσματος και ΑΕΕ επιβεβαιώνεται από τις εργασίες των Ishizaka et al, 40 Kurth et al, 41 Shaper et al 42 και Whincup et al. 43 Ο τρόπος με τον οποίο ο σακχαρώδης διαβήτης προδιαθέτει σε ΑΕΕ πιθανόν να σχετίζεται με την επιταχυνόμενη αρτηριοσκλήρυνση. Επίσης, οι αλλοιώσεις που

9 ΣυχνΟτητα εμφανισης παραγοντων κινδυνου για αγγειακο εγκεφαλικο επεισοδιο 255 προκαλούνται από τη νόσο στα αρτηριακά τοιχώματα αυξάνουν την πιθανότητα σχηματισμού θρόμβων. Οι Arboix et al 44 υποστηρίζουν ότι ο σακχαρώδης διαβήτης φαίνεται να ευθύνεται περισσότερο για το αθηροθρομβωτικό και κενοτοπιώδες ΑΕΕ. Πρόσφατα ερευνητικά δεδομένα έδειξαν ότι ο σακχαρώδης διαβήτης σχετίζεται με ειδικούς τύπους ΑΕΕ. 45 Ένα από τα κυριότερα συμπεράσματα που εξάγονται από την παρούσα μελέτη είναι ότι οι ασθενείς που καταλήγουν είναι στατιστικώς σημαντικά λιγότεροι από εκείνους που επιβιώνουν. Η μείωση της θνητότητας μπορεί να αντανακλά την καλύτερη κλινική αναγνώριση ηπιότερων ΑΕΕ, αλλά και την καλύτερη φροντίδα ενός αιφνίδιου σοβαρού ΑΕΕ. 27,46 Φάνηκε επίσης ότι τη μεγαλύτερη πιθανότητα να αποβιώσουν μετά το ΑΕΕ εμφανίζουν οι ασθενείς με αιμορραγικό ΑΕΕ, ενώ τη μικρότερη εκείνοι με ισχαιμικό ΑΕΕ λόγω αθηροσκλήρυνσης των αγγείων. Στο ίδιο συμπέρασμα κατέληξαν και άλλοι ερευνητές, οι οποίοι παρατήρησαν μεγαλύτερη συχνότητα θανάτου από εγκεφαλική αιμορραγία (18%, έναντι αντίστοιχου ποσοστού 6,3% στο ισχαιμικό ΑΕΕ). 12 Όπως διαπιστώθηκε σε παρόμοια μελέτη, αναφορικά με τα ισχαιμικά ΑΕΕ, μεγαλύτερη πιθανότητα να πεθάνουν είχαν οι ασθενείς με καρδιοεμβολικό επεισόδιο έναντι εκείνων με απόφραξη μικρής αρτηρίας, οι οποίοι εμφάνιζαν τριπλάσια πιθανότητα επιβίωσης. Το είδος του ΑΕΕ αποτελεί σημαντικό παράγοντα πρόβλεψης μακρόχρονης επιβίωσης, ενώ αντίθετα δεν αποτελεί παράγοντα πρόβλεψης για τυχόν επανεμφάνιση τα επόμενα δύο χρόνια, με την ανάλογη προσαρμογή στο φύλο και την ηλικία. 47 Παρά τις ενθαρρυντικές διεθνείς τάσεις και τη βελτίωση της διάγνωσης και της θεραπείας, η θνητότητα μετά το ΑΕΕ παραμένει υψηλή και ανέρχεται σε ποσοστό 40% εντός του πρώτου χρόνου, ενώ σύμφωνα με άλλες κλινικές μελέτες μόνο 50% των ασθενών κατορθώνουν να επιβιώσουν τα επόμενα πέντε χρόνια. 33 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Οι παράγοντες που ευθύνονται για την εμφάνιση ΑΕΕ διακρίνονται σε τροποποιήσιμους και μη τροποποιήσιμους ή και σε συνδυασμό τους. Τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης έδειξαν ότι από τους μη τροποποιήσιμους παράγοντες η υπέρταση, η καρδιακή νόσος και οι αυξημένες τιμές χοληστερόλης και από τους τροποποιήσιμους το κάπνισμα, η παχυσαρκία και το αλκοόλ ενοχοποιούνται συχνότερα για την πρόκληση ΑΕΕ. Από τους συνδυασμούς παραγόντων, συχνότεροι ήταν οι συνδυασμοί της υπέρτασης με καρδιακή νόσο, με υπερχοληστερολαιμία, με σακχαρώδη διαβήτη και με το κάπνισμα. Από τα παραπάνω είναι εμφανές ότι η συχνή παρακολούθηση των υπερτασικών ατόμων και η ρύθμιση της πίεσης εντός των αποδεκτών ορίων, όπως και η αγωγή υγείας για τη διακοπή του καπνίσματος και την πρόληψη της παχυσαρκίας, συντελούν στη μείωση της συχνότητας των ΑΕΕ. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Ανδρεά-Αποστολίδου Σ. Αυτοφροντίδα αρρώστου με αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Διδακτορική διατριβή. Πανεπιστήμιο Αθηνών, Τμήμα Νοσηλευτικής, Μυλωνάς Ι, Λογοθέτης Ι. Νευρολογία. Αθήνα, Εκδόσεις Universal Press, Πολυχρονόπουλος Π, Πασχάλης Χ. Επιδημιολογικά χαρακτηριστικά των αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων. Αθήνα, Caplan L. Caplan s stroke: A clinical approach. Butterworth- Heineman, Κορδιoλής Ν. Παθήσεις του νευρικού συστήματος. Εκδόσεις Ζήτα, Braunwald E, Fauci A, Kasper D et al. Harisson s principles of internal medicine. 15th ed Πογιατζής Χ, Μάρκου Ι, Κουρουκλάρη Μ. Προδιαθεσικοί παράγοντες και θνησιμότητα του αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου. Ιατρική Κύπρος 1995, 13: Warlow CP, Dennis MS, van Gijin J et al. Stroke. A practical guide to management. Blackwell Science Ltd, Παπαγεωργίου Κ. Νευρολογία. Αθήνα, Εκδόσεις Παρισιάνου, Sandin K, Mason K. Manual of stroke rehabilitation. Butterworth-Heineman, Lee A, Somerford P, Yau K. Risk factors for ischaemic stroke recurrence after hospitalization. Μed J Aust 2004, 181: Silvestrelli G, Corea F, Paciaroni M et al. The Perugia hospital-based Stroke Registry: report of the 2nd year. Clin Exp Hypertens 2002, 24: Chang YJ, Ryu SJ, Lin SK. Carotid artery in ischemic stroke patients with nonvalvular atrial fibrillation. Cerebrovasc Dis 2002, 13: Pitsavos C, Panagiotakos D, Chrysohoou C. Epidemiology of cardiovascular risk factors in Greece: aims, design and baseline characteristics of the ATTICA study. BMC Public Health 2003, 3: Τούτουζας Π, Στεφανάδης Χ, Μπουντούλας Χ. Καρδιακές παθήσεις. Τόμος Α. 2η έκδοση. Ιατρικές εκδόσεις Παρισιάνου, Αθήνα, 2001: Μουρίκης Δ, Χατζηιωάννου Α. Αγγειακή και Επεμβατική Ακτινολογία. Εκδόσεις ΒΗΤΑ, Αθήνα, 2003

10 256 Μ. ΠολυκανδριΩτη και συν 17. Marino P. Μονάδες εντατικής θεραπείας. Επιμέλεια μετάφρασης: Μπαλτόπουλος Γεώργιος. 2η έκδοση. Ιατρικές εκδόσεις Λαγός, Αθήνα, 1998: Μarder SM. Στεφανιαία νόσος στις γυναίκες. Στο: Καρδιά και μεταβολισμός. Τεύχος Ι. Εκδόσεις FC Visser, 2001: Siritho S, Thrift A, McNeil J. Risk of ischemic stroke among users of the oral contraceptive pill: The Melbourne Risk Factor Study (MERFS) Group. Stroke 2003, 34: Correira M, Silva M, Matos I. Prospective communitybased study of stroke in Northern Portugal: incidence and case fatality in rural and urban populations. Stroke 2004, 35: O Neil N, Godden DJ. Stroke outcomes in Northern Scotland: does rurality really matter? Rural Remote Health 2003, 3: Salomaa V, Niemela M, Miettinen H. Relationship of socioeconomic status to the incidence and prehospital, 28- day, and 1-year mortality rates of acute coronary events in the FINMONICA myocardial infraction register study. Circulation 2000, 101: Hart C, Hole D, Smith G. The contribution of risk factors to stroke. Differentials by socioeconomic position in adulthood: The Renfrew/Paisley Study. Am J Public Health 2000, 90: Lateef F, Anantharaman V. Brain attack: the multifaceted potential for action. Singapore Med J 1998, 39: Μουντοκαλάκης Θ. Υπέρταση: Πρόληψη, διάγνωση, θεραπεία. Εκδόσεις ΒΗΤΑ, Αθήνα, Togha M, Bakhtavar K. Factors associated with in-hospital mortality following intracerebral hemorrage: a threeyear study in Tehran, Iran. BMC Neurol 2004, 4:9 27. Ivanusa M, Ivanusa Z. Risk factors and in hospital outcomes in stroke and myocardial infraction patients. BMC Public Health 2004, 4: Williams C, Sheppard T, Marrufo M. A brief descriptive analysis of stroke features in a population of patients from a large urban hospital in Richmond, Virginia, a city with the stroke belt. Neuroepidemiology 2003, 22: Pires S, Gagliardi G, Corzoni ML. Study of the main risk factors frequencies for ischemic cerebrovascular disease in elderly patients. Arch Neuropsychiatry 2004, 62: Κουταλάς Π. Η θεραπεία της αρτηριακής υπέρτασης. Εκδόσεις ΒΗΤΑ, Αθήνα, 1993: McDonnell R, Fan C, Johnson Z Prevalence of risk factors for ischemic stroke and their treatment among a cohort of stroke patients in Dublin. Ir J Med Sci 2000, 169: Moncayo J, Devust G, Van-Melle G. Co-existing causes of ischemic stroke. Arch Neurol 2000, 57: Mattle HP, Schwerzmann M, Seiler Ch. Atrial fibrillation and stroke. Ther Umsch. 2003, 60: Murat-Summer M, Erturk O. Ischemic stroke subtypes: risk factord, functional outcome and recurrence. Neutol Sci 2002, 22: Jain S, Namboodri K, Kumari S. Loss of circadian rhytm of blood pressure following acute stroke. BMC Neurol 2004, 4:1 36. Varga A, Cruber N, Forster T. Atherosclerosis of the descending aorta predicts cardiovascular events: a tran- sesophageal echocardiography study. Cardiovasc Ultrasound 2004, 2: Sgorbini L, Scuteri A, Leggio Μ, Leggio F. Association of mitral annulus calcification, aortic valve calcification with carotid intima media thickness. Cardiovasc Ultrasound 2004, 2: Ρούσσος Χ. Εντατική θεραπεία. Τόμος ΙΙΙ. Ιατρικές Εκδόσεις Πασχαλίδη, Αθήνα, 2000: Guyton. Φυσιολογία του ανθρώπου. 5η έκδοση. Ιατρικές Εκδόσεις Λίτσας, Ishizaka N, Ishizaka Y, Toda E. Association between white blood cell count and carotid arteriosclerosis in Japanese smokers. Atherosclerosis 2004, 175: Kurth T, Kase C, Berger K. Smoking and risk of hemorrhagic stroke in women. Stroke 2004, 34: Shaper AG, Wannamethee SG, Whincup PH. Serum albumin and risk of stroke, coronary heart disease, and mortality: the role of cigarette smoking. J Clin Epidemiol 2004, 57: Whincup P, Gilg J, Emberson J. Passive smoking and risk of coronary heart disease and stroke. Br Med J 2004, 329: Arboix A, Roig H, Rossich R. Differences between hypertensive and non-hypertensive ischemic stroke. Eur Neurol 2004, 11: Karapanayiotides T, Piechowski-Jozwiak B, van Melle, Bogousslavsky S, Devugst G. Stroke patterns, etiology, and prognosis in patients with diabetes mellitus. Neurology 2004, 62: Gillen G, Burkhardt A. Stroke rehabilitation. Mosby-Year Book, Kolominsky-Rabas P, Weber M, Gefeller O. Epidemiology of ischemic stroke subtypes according to TOAST criteria: incidence, recurrence, and long-term survival in ischemic stroke subtypes: a population-based study. Stroke 2001, 32: Yποβλήθηκε: 9/9/2005 Επανυποβλήθηκε: 21/11/2006 Εγκρίθηκε: 20/12/2006

Καταγραφή ασθενών προσερχόµενων στο Τµήµα Επειγόντων Περιστατικών µε Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο σε νοσοκοµείο της Κεντρικής Ελλάδας

Καταγραφή ασθενών προσερχόµενων στο Τµήµα Επειγόντων Περιστατικών µε Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο σε νοσοκοµείο της Κεντρικής Ελλάδας Καταγραφή ασθενών προσερχόµενων στο Τµήµα Επειγόντων Περιστατικών µε Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο σε νοσοκοµείο της Κεντρικής Ελλάδας Χρουµπ- Παπαβάιου Α., Πλακιάς Σ., Δεληγιάννης Γ., Τσατίρης Κ., Μπράχος

Διαβάστε περισσότερα

Εκτίμηση των απεικονιστικών μεθόδων και παραγόντων κινδύνου στην εκδήλωση αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου

Εκτίμηση των απεικονιστικών μεθόδων και παραγόντων κινδύνου στην εκδήλωση αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου 225 ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ ΑΡΘΡΟ Εκτίμηση των απεικονιστικών μεθόδων και παραγόντων κινδύνου στην εκδήλωση αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου Ε. Λιναρδούτσου 1, Ι. Γκαϊταρτζάκης 1, Χ. Βέρρας 1, Σ. Βρακάς 2, Σ. Κατσουλάκου

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι MK1118 ΑΣΚΗΣΗ ΣΕ ΚΛΙΝΙΚΟΥΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥΣ ΔΙΑΛΕΞΗ 4 ΑΝΤΩΝΙΑ ΚΑΛΤΣΑΤΟΥ, PHD ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΑΙΤΙΕΣ ΘΝΗΤΟΤΗΤΑΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΘΑΝΑΤΩΝ 450,000 400,000 350,000 300,000 250,000 200,000 150,000 100,000

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΑΝΤΙΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑΚΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ

ΤΑ ΑΝΤΙΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑΚΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ ΤΑ ΑΝΤΙΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑΚΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ Βιβλιογραφική ενημέρωση Γεωργακόπουλος Παναγιώτης Ειδικευόμενος Παθολογίας Παθολογική Κλινική Γ.Ν.Α. ΚΑΤ Ως ΑΕΕ ορίζεται σύµφωνα µε τον Παγκόσµιο

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΝΟΣΗΛΕΙΑ ΜΕ ΤΗ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΗ ΕΚΒΑΣΗ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΙΣΧΑΙΜΙΚΟ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΝΟΣΗΛΕΙΑ ΜΕ ΤΗ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΗ ΕΚΒΑΣΗ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΙΣΧΑΙΜΙΚΟ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΝΟΣΗΛΕΙΑ ΜΕ ΤΗ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΗ ΕΚΒΑΣΗ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΙΣΧΑΙΜΙΚΟ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ Αλέξης Σωτηρόπουλος 1, Αναστάσιος Κουτσοβασίλης 1, Ευστάθιος Σκληρός 2, Μαρία Παππά

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Ευθυμία Πετράτου, Ειδική Παθολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Διαταραχής Λιπιδίων, Ιατρικού Π. Φαλήρου

Γράφει: Ευθυμία Πετράτου, Ειδική Παθολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Διαταραχής Λιπιδίων, Ιατρικού Π. Φαλήρου Γράφει: Ευθυμία Πετράτου, Ειδική Παθολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Διαταραχής Λιπιδίων, Ιατρικού Π. Φαλήρου Οι δυσλιπιδαιμίες είναι παθολογικές καταστάσεις με διαταραχές των λιπιδίων του αίματος ποσοτικές αλλά

Διαβάστε περισσότερα

Σακχαρώδης Διαβήτης. Είναι η πιο συχνή μεταβολική νόσος στον άνθρωπο. Γανωτάκης Εμμανουήλ Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστήμιο Κρήτης

Σακχαρώδης Διαβήτης. Είναι η πιο συχνή μεταβολική νόσος στον άνθρωπο. Γανωτάκης Εμμανουήλ Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστήμιο Κρήτης Σακχαρώδης Διαβήτης Είναι η πιο συχνή μεταβολική νόσος στον άνθρωπο. Γανωτάκης Εμμανουήλ Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστήμιο Κρήτης Number of people with diabetes by IDF Region, 2013 IDF Diabetes Atlas.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΓΕΙΑΚΑ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ Ι (ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ) ΓΕΩΡΓΙΟΣ Κ. ΤΣΙΒΓΟΥΛΗΣ AΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΑΣ

ΑΓΓΕΙΑΚΑ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ Ι (ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ) ΓΕΩΡΓΙΟΣ Κ. ΤΣΙΒΓΟΥΛΗΣ AΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΑΣ ΑΓΓΕΙΑΚΑ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ Ι (ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ) ΓΕΩΡΓΙΟΣ Κ. ΤΣΙΒΓΟΥΛΗΣ AΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΑΣ ΟΡΙΣΜΟΣ Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο (AEE) είναι κάθε κλινικό σύνδρομο,

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟΣ - ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗ

ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟΣ - ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗ Α' ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ "ΛΑΪΚΟ" ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΕΤΡΟΣ Π. ΣΦΗΚΑΚΗΣ ΣΗΜΕΙΟΛΟΓΙΑ-ΝΟΣΟΛΟΓΙΑ 7ου ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΕΤΟΣ 2017-2018 ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟΣ - ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΝΤΡΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ

ΚΕΝΤΡΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ ΚΕΝΤΡΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ Τα καρδιαγγειακά νοσήματα παραδοσιακά θεωρούνται νοσήματα των ανδρών. Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι οι καρδιαγγειακές παθήσεις αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου στις γυναίκες

Διαβάστε περισσότερα

CHADS&ή CHADSVASc στην προληψη θροµβοεµβολικων επεισοδιων σε ασθενεις µε κολπικη µαρµαρυγη;

CHADS&ή CHADSVASc στην προληψη θροµβοεµβολικων επεισοδιων σε ασθενεις µε κολπικη µαρµαρυγη; CHADS&ή CHADSVASc στην προληψη θροµβοεµβολικων επεισοδιων σε ασθενεις µε κολπικη µαρµαρυγη; Α.Μπουγας, Β.Τερπος, Δ.Γκολιδακης, Χ.Παπαδοπουλος, Χ.Κυρπιζιδης, ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΓΙΟΣ ΠΑΥΛΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ Μ. ΧΑΝΤΑΝΗΣ Διευθυντής Καρδιολογίας Τζάνειο Νοσοκομείο Πειραιάς

ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ Μ. ΧΑΝΤΑΝΗΣ Διευθυντής Καρδιολογίας Τζάνειο Νοσοκομείο Πειραιάς ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ Μ. ΧΑΝΤΑΝΗΣ Διευθυντής Καρδιολογίας Τζάνειο Νοσοκομείο Πειραιάς Μεταβολικό Σύνδρομο Γλυκόζης νηστείας 110mg/dl Σπλαχνική παχυσαρκία [>102cm (m) >88cm (f)] TG 150mg/dl αρτηριακή

Διαβάστε περισσότερα

Η Επιδημιολογία της Καρδιαγγειακής Νόσου στην Ελλάδα, από το 1950

Η Επιδημιολογία της Καρδιαγγειακής Νόσου στην Ελλάδα, από το 1950 Η Επιδημιολογία της Καρδιαγγειακής Νόσου στην Ελλάδα, από το 1950 ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ Β. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Χ ΑΡ Ο ΚΟ Π Ε Ι Ο Π ΑΝ Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ι Ο Keys A et al. Epidemiological studies related to coronary

Διαβάστε περισσότερα

Μέτρηση του κνημοβραχιόνιου δείκτη, ΤcPO 2, δακτυλικών πιέσεων. Ιωάννα Ελευθεριάδου Επιστημονικός Συνεργάτης Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ Λαϊκό

Μέτρηση του κνημοβραχιόνιου δείκτη, ΤcPO 2, δακτυλικών πιέσεων. Ιωάννα Ελευθεριάδου Επιστημονικός Συνεργάτης Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ Λαϊκό Μέτρηση του κνημοβραχιόνιου δείκτη, ΤcPO 2, δακτυλικών πιέσεων Ιωάννα Ελευθεριάδου Επιστημονικός Συνεργάτης Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ Λαϊκό Περιφερική αγγειοπάθεια και σακχαρώδης διαβήτης Μια από τις κύριες

Διαβάστε περισσότερα

Euromedica Γενική Κλινική Θεσσαλονίκης

Euromedica Γενική Κλινική Θεσσαλονίκης Ανεπάρκεια μιτροειδούς βαλβίδας: χειρουργική αντικατάσταση ή διόρθωση; Κριτήρια επιλογής του είδους της επέμβασης και του τύπου της προθέσεως. Βασίλης Γουλιέλμος Euromedica Γενική Κλινική Θεσσαλονίκης

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Δυσλιπιδαιμία και άνοια Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Επιδημιολογία άνοιας Υπολογίζεται ότι 24,3 εκατομμύρια άτομα στον

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΟΥ ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ Copyright 2009 Τόμος 8 ος, Τεύχος 2 ο, Απρίλιος Μάιος 2009. ισχαιμικής αιτιολογίας. Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ

ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΟΥ ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ Copyright 2009 Τόμος 8 ος, Τεύχος 2 ο, Απρίλιος Μάιος 2009. ισχαιμικής αιτιολογίας. Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο ισχαιμικής αιτιολογίας Δοκουτσίδου Ελένη 1, Αντωνίου Κωνσταντίνα 2 1. Νοσηλεύτρια, MSc, Ευαγγελισμός 2. Νοσηλεύτρια, MSc, Αρεταίειο ΠΕΡΙΛΗΨΗ Το Αγγειακό Εγκεφαλικό

Διαβάστε περισσότερα

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Διάλεξη 5: Σακχαρώδης Διαβήτης και Άσκηση Υπεύθυνη Μαθήματος: Χ. Καρατζαφέρη Διδάσκοντες: Χ. Καρατζαφέρη, Γ. Σακκάς, Α. Καλτσάτου 2013-2014 Διάλεξη 5 ΤΕΦΑΑ, ΠΘ

Διαβάστε περισσότερα

Eίναι τελικά ο διαβήτης ισοδύναμο στεφανιαίας νόσου; Η αλήθεια για τον πραγματικό καρδιαγγειακό κίνδυνο στον ΣΔ τύπου 2

Eίναι τελικά ο διαβήτης ισοδύναμο στεφανιαίας νόσου; Η αλήθεια για τον πραγματικό καρδιαγγειακό κίνδυνο στον ΣΔ τύπου 2 Eίναι τελικά ο διαβήτης ισοδύναμο στεφανιαίας νόσου; Η αλήθεια για τον πραγματικό καρδιαγγειακό κίνδυνο στον ΣΔ τύπου 2 Σ. Θ. Λιάτης Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική & Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ «Λαϊκό»

Διαβάστε περισσότερα

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958. Περιεχόμενο

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958. Περιεχόμενο Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Υπεύθυνη Μαθήματος: Χ. Καρατζαφέρη Διδάσκοντες: Χ. Καρατζαφέρη, Γ. Σακκάς,Α. Καλτσάτου 2013-2014 Διάλεξη 3 ΤΕΦΑΑ, ΠΘ Περιεχόμενο Συνδεση με τα προηγουμενα Πριν

Διαβάστε περισσότερα

Υπέρταση. Τι Είναι η Υπέρταση; Από Τι Προκαλείται η Υπέρταση; Ποιοι Είναι Οι Παράγοντες Κινδύνου Για Την Υπέρταση;

Υπέρταση. Τι Είναι η Υπέρταση; Από Τι Προκαλείται η Υπέρταση; Ποιοι Είναι Οι Παράγοντες Κινδύνου Για Την Υπέρταση; Υπέρταση Τι Είναι η Υπέρταση; Η πίεση του αίματος είναι η δύναμη που ασκεί το αίμα στις αρτηρίες όταν μεταφέρεται από την καρδιά στην κυκλοφορία. Η σταθερά αυξημένη πίεση, άνω των φυσιολογικών ορίων, αποκαλείται

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΎΠΟΥ 2.

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΎΠΟΥ 2. ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΎΠΟΥ 2. Α. Σωτηρόπουλος1, Χ. Ταμβάκος1, Α. Κουτσοβασίλης1, Α. Μπούσμπουλα2,

Διαβάστε περισσότερα

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Ι. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ.

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Ι. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Ι. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ. Η αναγνώριση της σηµασίας της θρόµβωσης στα οξέα καρδιαγγειακά συµβάµατα, οδήγησε σε πολλές µεγάλες µελέτες, µε στόχο την εκτίµηση της αποτελεσµατικότητας

Διαβάστε περισσότερα

Σύγχρονη αντιμετώπιση της καρωτιδικής νόσου ΚΥΡΙΑΚΟΣ Δ. ΚΤΕΝΙΔΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΉΣ ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ Α.Π.Θ. Δ/ΝΤΗΣ ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ

Σύγχρονη αντιμετώπιση της καρωτιδικής νόσου ΚΥΡΙΑΚΟΣ Δ. ΚΤΕΝΙΔΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΉΣ ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ Α.Π.Θ. Δ/ΝΤΗΣ ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ Σύγχρονη αντιμετώπιση της καρωτιδικής νόσου ΚΥΡΙΑΚΟΣ Δ. ΚΤΕΝΙΔΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΉΣ ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ Α.Π.Θ. Δ/ΝΤΗΣ ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΚΑΡΩΤΙΔΑΣ Στένωση Ανεύρυσμα Διαχωρισμός Ινομυϊκή δυσπλασία

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση και Καρδιοπάθειες

Άσκηση και Καρδιοπάθειες Συμμαχία για την υγεία - Άσκηση Άσκηση και Καρδιοπάθειες Συγγραφική ομάδα: Φλουρής Ανδρέας, Ερευνητής Βογιατζής Ιωάννης, Αναπληρωτής Καθηγητής ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ Σταυρόπουλος- Καλίνογλου Αντώνης, Ερευνητής Σύγχρονες

Διαβάστε περισσότερα

Συγκοπτικά επεισόδια καρδιαγγειακής αιτιολογίας: διαγνωστική προσπέλαση

Συγκοπτικά επεισόδια καρδιαγγειακής αιτιολογίας: διαγνωστική προσπέλαση There are no translations available. Γιώργος Κολιός Καρδιολόγος Οι ασθενείς με συγκοπή αποτελούν το 2% των επισκέψεων στα τμήματα έκτακτων περιστατικών. Η ετήσια επίπτωση συγκοπτικών επεισοδίων στα ηλικιωμένα

Διαβάστε περισσότερα

Ευάγγελος Π. Δημακάκος Παθολόγος Αγγειολόγος MD, PhD, EDA/VM, MLD/CDT

Ευάγγελος Π. Δημακάκος Παθολόγος Αγγειολόγος MD, PhD, EDA/VM, MLD/CDT Ευάγγελος Π. Δημακάκος Παθολόγος Αγγειολόγος MD, PhD, EDA/VM, MLD/CDT Υπεύθυνος του Αγγειολογικού Ιατρείου της Γ Πανεπιστημιακής Παθολογικής Κλινική του Νοσοκομείου Η ΣΩΤΗΡΙΑ UEMS Angiology/ Vascular Medicine

Διαβάστε περισσότερα

εξουδετερώσει πλήρως;

εξουδετερώσει πλήρως; Καρδιαγγειακός Κίνδυνος από την Υπέρταση Τον έχετε εξουδετερώσει πλήρως; «Aυτές οι πληροφορίες προορίζονται για γενική πληροφόρηση και ενημέρωση του κοινού και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να αντικαταστήσουν

Διαβάστε περισσότερα

ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ 2019 ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ. ΡΟΥΜΤΣΙΟΥ ΜΑΡΙΑ Νοσηλεύτρια CPN, MSc Α Παιδιατρικής κλινικής ΑΠΘ

ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ 2019 ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ. ΡΟΥΜΤΣΙΟΥ ΜΑΡΙΑ Νοσηλεύτρια CPN, MSc Α Παιδιατρικής κλινικής ΑΠΘ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ 2019 ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΡΟΥΜΤΣΙΟΥ ΜΑΡΙΑ Νοσηλεύτρια CPN, MSc Α Παιδιατρικής κλινικής ΑΠΘ «Η μεγαλύτερη δύναμη της δημόσιας υγείας είναι η πρόληψη»

Διαβάστε περισσότερα

Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο σε ασθενείς µε κολπική µαρµαρυγή: Πρόδροµα επιδηµιολογικά δεδοµένα της µελέτης MISOAC-AF

Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο σε ασθενείς µε κολπική µαρµαρυγή: Πρόδροµα επιδηµιολογικά δεδοµένα της µελέτης MISOAC-AF 37 0 Πανελλήνιο Καρδιολογικό Συνέδριο Αθήνα, 21/10/2016 Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο σε ασθενείς µε κολπική µαρµαρυγή: Πρόδροµα επιδηµιολογικά δεδοµένα της µελέτης MISOAC-AF Ε. Φοροζίδου 1, Δ. Βασδέκη

Διαβάστε περισσότερα

Κ.ΚΙΤΣΙΟΣ, Ε.ΓΕΩΡΕΛΗ, Ν.ΚΑΔΟΓΛΟΥ 1, Β.ΣΤΟΥΠΑΣ, Ι.ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ, Ν.ΣΑΙΛΕΡ 2, Α.ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ

Κ.ΚΙΤΣΙΟΣ, Ε.ΓΕΩΡΕΛΗ, Ν.ΚΑΔΟΓΛΟΥ 1, Β.ΣΤΟΥΠΑΣ, Ι.ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ, Ν.ΣΑΙΛΕΡ 2, Α.ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ 24o ΕΤΗΣΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΑΣ Κ.ΚΙΤΣΙΟΣ, Ε.ΓΕΩΡΕΛΗ, Ν.ΚΑΔΟΓΛΟΥ 1, Β.ΣΤΟΥΠΑΣ, Ι.ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ, Ν.ΣΑΙΛΕΡ 2, Α.ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ, ΓΕΝΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, EUROMEDICA

Διαβάστε περισσότερα

Αντιμετώπιση ασθενούς με στεφανιαία και περιφερική αγγειακή νόσο

Αντιμετώπιση ασθενούς με στεφανιαία και περιφερική αγγειακή νόσο Αντιμετώπιση ασθενούς με στεφανιαία και περιφερική αγγειακή νόσο Αθανάσιος Καπετανόπουλος Καπετανόπουλος, FACC, FESC, FSCAI Επεμβατικός Καρδιολόγος, EUROMEDICA, Γενική Κλινική Θεσσαλονίκης Συχνότητα συνδυασμένης

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟ ΙΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΞΕΙΑ ΦΑΣΗ ΩΣ ΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΝ ΡΕΟΥ ΜΑΡΙΑ ΠΟΥΡΣΑΝΙ ΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ

ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟ ΙΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΞΕΙΑ ΦΑΣΗ ΩΣ ΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΝ ΡΕΟΥ ΜΑΡΙΑ ΠΟΥΡΣΑΝΙ ΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟ ΙΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΞΕΙΑ ΦΑΣΗ ΩΣ ΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΝ ΡΕΟΥ ΜΑΡΙΑ ΠΟΥΡΣΑΝΙ ΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ ΟΡΙΣΜΟΣ Το εγκεφαλικό επεισόδιο είναι η µερική βλάβη του εγκεφάλου που προκαλείται από την απόφραξη

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΝΟΣΟΥ. Γαργάνη Κωνσταντίνα: ΤΕ Νοσηλεύτρια Σ/Μ ΓΝΘ Παπανικολάου

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΝΟΣΟΥ. Γαργάνη Κωνσταντίνα: ΤΕ Νοσηλεύτρια Σ/Μ ΓΝΘ Παπανικολάου Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΝΟΣΟΥ Γαργάνη Κωνσταντίνα: ΤΕ Νοσηλεύτρια Σ/Μ ΓΝΘ Παπανικολάου Η στεφανιαία νόσος είναι µία πάθηση των αρτηριών της καρδιάς που οφείλεται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΤΗ ΝΕΑΡΗ ΗΛΙΚΙΑ

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΤΗ ΝΕΑΡΗ ΗΛΙΚΙΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΤΗ ΝΕΑΡΗ ΗΛΙΚΙΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΤΕ, Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Α.Π.Θ. Γ.Ν.Θ. «ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ» ΜSc Εργαστήριο Ιατρικής της Άθλησης Α.Π.Θ. Πτυχιούχος

Διαβάστε περισσότερα

Προσδιοριστής (determinant) Συνώνυμα

Προσδιοριστής (determinant) Συνώνυμα Προσδιοριστής Το χαρακτηριστικό (συγγενές, περιβαλλοντικό ή συμπεριφοράς) των ατόμων από το οποίο εξαρτάται η συχνότητα εμφάνισης της μελετώμενης έκβασης Προσδιοριστής (determinant) Συνώνυμα Έκθεση Μελετώμενος

Διαβάστε περισσότερα

Προσδιοριστής (determinant) Συνώνυμα

Προσδιοριστής (determinant) Συνώνυμα Προσδιοριστής Το χαρακτηριστικό (συγγενές, περιβαλλοντικό ή συμπεριφοράς) των ατόμων από το οποίο εξαρτάται η συχνότητα εμφάνισης της μελετώμενης έκβασης Προσδιοριστής (determinant) Συνώνυμα Έκθεση Μελετώμενος

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Στατίνες στην πρωτογενή πρόληψη Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Πρόληψη καρδιαγγειακών νοσημάτων Πρωτογενής πρόληψη : το σύνολο

Διαβάστε περισσότερα

Δυσλιπιδαιμίες αντιμετώπιση. Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Δυσλιπιδαιμίες αντιμετώπιση. Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Δυσλιπιδαιμίες αντιμετώπιση Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Δυσλιπιδαιμίες LDL-C HDL-C < 40 mg/dl Τριγλυκερίδια 150-199 mg/dl : οριακά

Διαβάστε περισσότερα

Ηλικιωμένοι στην Κοινότητα και το Ίδρυμα - στον Αστικό Ιστό και την Ύπαιθρο Συννοσηρότητα

Ηλικιωμένοι στην Κοινότητα και το Ίδρυμα - στον Αστικό Ιστό και την Ύπαιθρο Συννοσηρότητα Ηλικιωμένοι στην Κοινότητα και το Ίδρυμα - στον Αστικό Ιστό και την Ύπαιθρο Συννοσηρότητα Αγγελική Κυπράκη, Ιατρός Άνοια και συννοσηρότητα Η άνοια ορίζεται ως διαταραχή κατά την οποία παρατηρείται έκπτωση

Διαβάστε περισσότερα

Προφανής κλινική διάγνωση: Ισχαιμικό έμφρακτο αριστερής Μέσης Εγκεφαλικής Αρτηρίας

Προφανής κλινική διάγνωση: Ισχαιμικό έμφρακτο αριστερής Μέσης Εγκεφαλικής Αρτηρίας Περιστατικό 4. Γυναίκα 80 ετών με Κολπική Μαρμαρυγή Ηκ. Ελένη Κ. είναι 80 ετών με Κολπική Μαρμαρυγή, μόνιμη Λαμβάνει κουμαρινικά. INR προ εβδομάδος 2.24 Ιστορικό Υπέρτασης Πλήρως αυτοεξυπηρετούμενη, χωρίς

Διαβάστε περισσότερα

Γ. Μίχας Ειδικευόμενος Α Παθολογικής Κλινικής Καλαμάτα, 23/10/2012

Γ. Μίχας Ειδικευόμενος Α Παθολογικής Κλινικής Καλαμάτα, 23/10/2012 Γ. Μίχας Ειδικευόμενος Α Παθολογικής Κλινικής Καλαμάτα, 23/10/2012 we calculated that the total number of AMI cases is 19,853 per year, corresponding to an incidence of 18.43 cases per 10,000 of the general

Διαβάστε περισσότερα

Καρδιολογική Εταιρεία Κύπρου

Καρδιολογική Εταιρεία Κύπρου Προστάτεψε την καρδία σου Καρδιολογική Εταιρεία Κύπρου Καρδιοαγγειακές παθήσεις και γυναικείο φύλο Εισαγωγή Οι καρδιαγγειακές παθήσεις αποτελούν σε παγκόσμιο επίπεδο την κυριότερη αιτία θανάτου στο γυναικείο

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΚΟΠΤΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ-ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ- ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ

ΣΥΓΚΟΠΤΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ-ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ- ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ ΣΥΓΚΟΠΤΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ-ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ- ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ Κόγιας Ιωάννης: Διευθυντής Καρδιολογικής κλινικής Γενικού Νοσοκομείου Καρδίτσας Μουλατζίκος Θωμάς:

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ ΘΕΟΦΑΝΙΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

ΤΟ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ ΘΕΟΦΑΝΙΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΟ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ ΘΕΟΦΑΝΙΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΙΑ ΒΡΑΔΙΑ ΣΤΑ ΕΠΕΙΓΟΝΤΑ... «Ήταν μια χαρά μέχρι πριν από 1 ώρα» σας λέει με αγωνία η κόρη του 68χρονου που έχει έρθει στα επείγοντα όπου εργάζεστε.

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΟΥ ΑΝΝΑ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ ΕΝΤΑΤΙΚΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α ΓΕΝ.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΟΥ ΑΝΝΑ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ ΕΝΤΑΤΙΚΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α ΓΕΝ.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΟΥ ΑΝΝΑ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ ΕΝΤΑΤΙΚΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α ΓΕΝ.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ Απλά

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ. Τι ονοµάζουµε συνολικό καρδιαγγειακό κίνδυνο: Γιατί χρειαζόµαστε ειδικά µοντέλα υπολογισµού:

ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ. Τι ονοµάζουµε συνολικό καρδιαγγειακό κίνδυνο: Γιατί χρειαζόµαστε ειδικά µοντέλα υπολογισµού: ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Τι ονοµάζουµε συνολικό καρδιαγγειακό κίνδυνο: Γιατί χρειαζόµαστε ειδικά µοντέλα υπολογισµού: Μοντέλα µε κλασσικούς παράγοντες κινδύνου: Μοντέλα µε νέους βιοδείκτες: Πως µεταβάλουν

Διαβάστε περισσότερα

Μακροαγγειακές επιπλοκές και παράγοντες κινδύνου. Συνύπαρξη και ο ρόλος τους στην αιτιοπαθογένεια και στη βαρύτητα του Διαβητικού Ποδιού.

Μακροαγγειακές επιπλοκές και παράγοντες κινδύνου. Συνύπαρξη και ο ρόλος τους στην αιτιοπαθογένεια και στη βαρύτητα του Διαβητικού Ποδιού. Μακροαγγειακές επιπλοκές και παράγοντες κινδύνου. Συνύπαρξη και ο ρόλος τους στην αιτιοπαθογένεια και στη βαρύτητα του Διαβητικού Ποδιού. Σκούτας Δ, Καραγιάννη Δ, Σέκερη Ζ, Σιώμος Κ,Κοντόπουλος Μ, Λαζαρίδου

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΕΝΩΣΗ ΙΣΘΜΟΥ ΑΟΡΤΗΣ

ΣΤΕΝΩΣΗ ΙΣΘΜΟΥ ΑΟΡΤΗΣ ΣΤΕΝΩΣΗ ΙΣΘΜΟΥ ΑΟΡΤΗΣ ΗΛΙΚΙΑ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΠΩΤΕΡΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ Κωνσταντίνος Θωμαϊδης Καρδιολογική Κλινική Γ.Ν «Γ.ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ» Συνηθισμένη συγγενής ανωμαλία (6-8% των Σ.Κ.) Συχνότητα:

Διαβάστε περισσότερα

www.cirse.org Περιφερική Αγγειοπάθεια Ενημέρωση Ασθενών Επεμβατική Ακτινολογία: Η εναλλακτική σου στη χειρουργική

www.cirse.org Περιφερική Αγγειοπάθεια Ενημέρωση Ασθενών Επεμβατική Ακτινολογία: Η εναλλακτική σου στη χειρουργική Περιφερική Αγγειοπάθεια Ενημέρωση Ασθενών Επεμβατική Ακτινολογία: Η εναλλακτική σου στη χειρουργική www.cirse.org Cardiovascular and Interventional Radiological Society of Europe Cardiovascular and Interventional

Διαβάστε περισσότερα

Μελέτη της οξείας επίδρασης της κατανάλωσης μπύρας στην ενδοθηλιακή λειτουργία και την αρτηριακή σκληρία

Μελέτη της οξείας επίδρασης της κατανάλωσης μπύρας στην ενδοθηλιακή λειτουργία και την αρτηριακή σκληρία Μελέτη της οξείας επίδρασης της κατανάλωσης μπύρας στην ενδοθηλιακή λειτουργία και την αρτηριακή σκληρία υγιών εθελοντών Κ. Καράτζη, PhD (Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο) Τμήμα Επιστήμης Διαιτολογίας-Διατροφής

Διαβάστε περισσότερα

Τερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ

Τερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ Τερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ ΔΗΛΩΣΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ Δεν έχω (προσωπικά ή ως μέλος εργασιακής/ερευνητικής ομάδας) ή μέλος της οικογένειάς μου οποιοδήποτε οικονομικό ή άλλου είδους όφελος από

Διαβάστε περισσότερα

MESODA. Διαβητολογικό Κέντρο Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά «Τζάνειο»

MESODA. Διαβητολογικό Κέντρο Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά «Τζάνειο» Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΟΝ ΑΥΤΟΕΛΕΓΧΟ ΣΤΟ ΚΑΡΔΙΟΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΩΝ ΑΡΡΥΘΜΙΣΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2: ΠΟΛΥΚΕΝΤΡΙΚΗ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ MESODA Αγγελική Αγγελίδη, Ευάγγελος Φουστέρης,

Διαβάστε περισσότερα

Χοληστερόλη και διατροφή: ο ρόλος τους στις καρδιοπάθειες

Χοληστερόλη και διατροφή: ο ρόλος τους στις καρδιοπάθειες Χοληστερόλη και διατροφή: ο ρόλος τους στις καρδιοπάθειες Χρήστος Πίτσα6ος Αναπλ. Καθηγητής Καρδιολογίας, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιπποκράτειο Νοσοκομείο ν αναρωτηθούμε ποια είναι η νόσος που

Διαβάστε περισσότερα

«Μεσογειακή δίαιτα και υγεία»

«Μεσογειακή δίαιτα και υγεία» «Μεσογειακή δίαιτα και υγεία» «Μεσογειακή δίαιτα και υγεία» Μερόπη Κοντογιάννη Επίκουρη Καθηγήτρια Επίκουρη Καθηγήτρια Τμήμα Επιστήμης Διαιτολογίας Διατροφής ρ ήμ Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Μεσογειακή δίαιτα

Διαβάστε περισσότερα

Η ΚΟΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ ΣΕ ΕΝΑ ΜΕΓΑΛΟ ΠΛΗΘΥΣΜΟ ΜΕ ΥΠΕΡΤΡΟΦΙΚΗ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΑ

Η ΚΟΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ ΣΕ ΕΝΑ ΜΕΓΑΛΟ ΠΛΗΘΥΣΜΟ ΜΕ ΥΠΕΡΤΡΟΦΙΚΗ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΑ Η ΚΟΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ ΣΕ ΕΝΑ ΜΕΓΑΛΟ ΠΛΗΘΥΣΜΟ ΜΕ ΥΠΕΡΤΡΟΦΙΚΗ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΑ Θ. ΖΕΓΚΟΣ, Δ. ΠΑΡΧΑΡΙΔΟΥ, Γ. ΕΥΘΥΜΙΑΔΗΣ, Α. ΖΙΑΚΑΣ, Σ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΪΔΗΣ, Χ. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Εργαστήριο μυοκαρδιοπαθειών Ά Καρδιολογική Κλινική

Διαβάστε περισσότερα

Γκαναβίας Λάμπρος Επίατρος-Πνευμονολόγος Επιμελητής Πνευμονολογικής Κλινικής 424 ΓΣΝΕ

Γκαναβίας Λάμπρος Επίατρος-Πνευμονολόγος Επιμελητής Πνευμονολογικής Κλινικής 424 ΓΣΝΕ Γκαναβίας Λάμπρος Επίατρος-Πνευμονολόγος Επιμελητής Πνευμονολογικής Κλινικής 424 ΓΣΝΕ Ελάττωση θνησιμότητας κατά 33% 1. Αυξημένη υπόνοια 2. Αυξημένος αριθμός εξετάσεων 3. Προφύλαξη σε ασθενείς υψηλού κινδύνου

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2.

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2. ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2. Χαράλαμπος Ταμβάκος, Αναστάσιος Κουτσοβασίλης, Αλέξης Σωτηρόπουλος, Μαρία Παππά, Ουρανία Αποστόλου,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΝΟΣΟΣ (ΠΑΝ): Ο Σφυρο-Βραχιόνιος Δείκτης (ΣΒΔ) ως βασικό διαγνωστικό µέσο της ΠΑΝ

ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΝΟΣΟΣ (ΠΑΝ): Ο Σφυρο-Βραχιόνιος Δείκτης (ΣΒΔ) ως βασικό διαγνωστικό µέσο της ΠΑΝ ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΝΟΣΟΣ (ΠΑΝ): Ο Σφυρο-Βραχιόνιος Δείκτης (ΣΒΔ) ως βασικό διαγνωστικό µέσο της ΠΑΝ Dr. ΜΕΛΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, PhD ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ - ΑΓΓΕΙΟΛΟΓΟΣ Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ Στρατιωτικός Ιατρός

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Η ΣΧΕΣΗ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΜΕ ΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΒΗΤΗ ΚΥΗΣΗΣ Χρυστάλλα, Γεωργίου Λεμεσός 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ Αρτηριακή Υπέρταση είναι η επίμονη αύξηση της αρτηριακής πίεσης πάνω από τα φυσιολογικά όρια και ενώ το άτομο βρίσκεται σε ηρεμία, συστολική πάνω από 150 mmhg και διαστολική

Διαβάστε περισσότερα

ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ. Νικολούδη Μαρία. Ειδικ. Παθολόγος, Γ.Ν.Θ.Π. «Η Παμμακάριστος»

ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ. Νικολούδη Μαρία. Ειδικ. Παθολόγος, Γ.Ν.Θ.Π. «Η Παμμακάριστος» ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ Νικολούδη Μαρία Ειδικ. Παθολόγος, Γ.Ν.Θ.Π. «Η Παμμακάριστος» Ο όρος δυσλιπιδαιμία εκφράζει τις ποσοτικές και ποιοτικές διαταραχές των λιπιδίων του αίματος. Τα λιπίδια όπως η χοληστερόλη και

Διαβάστε περισσότερα

Παρουσία θρόμβου στον αριστερό κόλπο και στο ωτίο του αριστερού κόλπου Παρουσία αυτόματης ηχοαντίθεσης στον αριστερό κόλπο/ωτίο Ύπαρξη αθηρωμάτωσης

Παρουσία θρόμβου στον αριστερό κόλπο και στο ωτίο του αριστερού κόλπου Παρουσία αυτόματης ηχοαντίθεσης στον αριστερό κόλπο/ωτίο Ύπαρξη αθηρωμάτωσης Παρουσία θρόμβου στον αριστερό κόλπο και στο ωτίο του αριστερού κόλπου Παρουσία αυτόματης ηχοαντίθεσης στον αριστερό κόλπο/ωτίο Ύπαρξη αθηρωμάτωσης στην αορτή Ταχύτητα κένωσης του ωτίου αριστερού κόλπου

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ. Πτυχιακή διατριβή

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ. Πτυχιακή διατριβή ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Πτυχιακή διατριβή ΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΗ ΜΕ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥΣ ΜΕ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Time is brain. Λειτουργεί 24 ώρες το 24ώρο για 365 ημέρες ΜΑΦ ΜΟΝΑΔΑ ΑΥΞΗΜΕΝΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΜΑΦ ΜΟΝΑΔΑ ΑΥΞΗΜΕΝΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ

Time is brain. Λειτουργεί 24 ώρες το 24ώρο για 365 ημέρες ΜΑΦ ΜΟΝΑΔΑ ΑΥΞΗΜΕΝΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΜΑΦ ΜΟΝΑΔΑ ΑΥΞΗΜΕΝΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ Η άμεση προσέλευση του ασθενούς είναι εξαιρετικά σημαντικός παράγοντας για την έκβασή του. Time is brain ΜΑΦ ΜΟΝΑΔΑ ΑΥΞΗΜΕΝΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ Λειτουργεί 24 ώρες το 24ώρο για 365 ημέρες ΜΑΦ Eθνάρχου Μακαρίου

Διαβάστε περισσότερα

Εκτίµηση της στεφανιαίας µικροκυκλοφορίας µε διοισοφάγειο υπερηχοκαρδιογραφία Doppler στους διαβητικούς τύπου ΙΙ

Εκτίµηση της στεφανιαίας µικροκυκλοφορίας µε διοισοφάγειο υπερηχοκαρδιογραφία Doppler στους διαβητικούς τύπου ΙΙ 37 ο Πανελλήνιο Καρδιολογικό Συνέδριο Εκτίµηση της στεφανιαίας µικροκυκλοφορίας µε διοισοφάγειο υπερηχοκαρδιογραφία Doppler στους διαβητικούς τύπου ΙΙ Σ. Λαγουδάκου, Π. Δερµάτης, Μ. Μαριόλης, Γ. Αρµατάς,

Διαβάστε περισσότερα

24-26 January καρδία, αγγεία & αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια

24-26 January καρδία, αγγεία & αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια καρδία, αγγεία & αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια 24-26 January 2014 Under the Auspices: Hellenic Cardiovascular Research Society Organization: Κosmos Travel Venue: Divani Apollon Palace, Kavouri επιστημονικό

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ. Υπό την Αιγίδα:

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ. Υπό την Αιγίδα: Υπό την Αιγίδα: Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας Ελληνικού Ιδρύματος Καρδιολογίας 1 ΣΚΟΠΟΣ: Πρόληψη Καρδιαγγειακών Νοσημάτων στην ηλικιακή ομάδα 40 65 ετών. ΑΤΟΜΑ 40 65 ΕΤΩΝ: Αυξημένοι παράγοντες κινδύνου

Διαβάστε περισσότερα

ΣΚΟΠΟΣ. Σε τι βαθµό επηρεάζουν την πρόγνωση ασθενών µε εγκατεστηµένη Στεφανιαία Νόσο;

ΣΚΟΠΟΣ. Σε τι βαθµό επηρεάζουν την πρόγνωση ασθενών µε εγκατεστηµένη Στεφανιαία Νόσο; Σακχαρώδης διαβήτης και οικογενειακό ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου: οι σηµαντικότεροι παράγοντες κινδύνου στη 10ετή πρόγνωση Οξέος Στεφανιαίου Συνδρόµου: επιδηµιολογική µελέτη GREECS. Μ. Κούβαρη 1, Β.

Διαβάστε περισσότερα

Η βακτηριακήμηνιγγίτιςπαρά την ύπαρξη αποτελεσματικής αντιμικροβιακήςθεραπείας εξακολουθεί να είναι παράγων επιμένουσας

Η βακτηριακήμηνιγγίτιςπαρά την ύπαρξη αποτελεσματικής αντιμικροβιακήςθεραπείας εξακολουθεί να είναι παράγων επιμένουσας ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΒΑΚΤΗΡΙΔΙΑΚΗΣ ΜΗΝΙΓΓΙΤΙΔΟΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ Η βακτηριακήμηνιγγίτιςπαρά την ύπαρξη αποτελεσματικής αντιμικροβιακήςθεραπείας εξακολουθεί να είναι παράγων επιμένουσας νοσηρότητας και θνητότητας

Διαβάστε περισσότερα

"ΑΓΧΟΣ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΙΑΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ"

ΑΓΧΟΣ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΙΑΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ "ΑΓΧΟΣ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΙΑΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ" Γεώργιος Σ. Γκουμάς MD, PhD, FESC Αν. Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής, Ευρωκλινική Αθηνών Πρόεδρος Ομάδας Εργασίας Πρόληψης και Επιδημιολογίας

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία. Κόπωση και ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο.

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία. Κόπωση και ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Κόπωση και ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο Μαργαρίτα Μάου Λευκωσία 2012 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

Στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών λειτουργεί ένα πρότυπο Κέντρο καρδιάς και αγγείων, το "Athens Heart Center". Mία άριστα οργανωμένη καρδιολογική κλινική με

Στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών λειτουργεί ένα πρότυπο Κέντρο καρδιάς και αγγείων, το Athens Heart Center. Mία άριστα οργανωμένη καρδιολογική κλινική με www.iatriko.gr Στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών λειτουργεί ένα πρότυπο Κέντρο καρδιάς και αγγείων, το "Athens Heart Center". Mία άριστα οργανωμένη καρδιολογική κλινική με κορυφαίο επιστημονικό και νοσηλευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Aρτηριακή σκληρία και μακροζωία:

Aρτηριακή σκληρία και μακροζωία: Aρτηριακή σκληρία και μακροζωία: Δεδομένα από την μελέτη ΙΚΑΡΙΑ. Π. Πιέτρη, Χ. Βλαχόπουλος, Δ. Τερεντές-Πρίντζιος, Ν. Ιωακειμίδης, Ν. Αλεξόπουλος, Π. Ξαπλαντέρης, Κ. Αζναουρίδης, Μ. Abdelrasoul, Ι. Γουργούλη,

Διαβάστε περισσότερα

Πρόληψη καρδιοπαθειών στις γυναίκες ΜΟΥΣΙΑΜΑ ΤΕΡΕΖΑ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Β Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΡΡΙΚΟΣ ΝΤΥΝΑΝ HOSPITAL CENTER

Πρόληψη καρδιοπαθειών στις γυναίκες ΜΟΥΣΙΑΜΑ ΤΕΡΕΖΑ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Β Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΡΡΙΚΟΣ ΝΤΥΝΑΝ HOSPITAL CENTER Πρόληψη καρδιοπαθειών στις γυναίκες ΜΟΥΣΙΑΜΑ ΤΕΡΕΖΑ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Β Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΡΡΙΚΟΣ ΝΤΥΝΑΝ HOSPITAL CENTER Διαφορές γένους (gender) και φύλου (sex) Οι διαφορές στην υγεία των

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗΝ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗΝ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗΝ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ ΑΜΠΡΑΧΙΜ ΣΑΡΑ-ΕΛΕΝΗ & ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΑΤΕΙΘ ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ: κ. ΚΑΡΑΒΑΣΙΛΕΙΑΔΟΥ ΣΑΒΒΑΤΩ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2009 ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΡΔΙΑΣ Το καρδιαγγειακό

Διαβάστε περισσότερα

Διαδερμική επεμβατική αντιμετώπιση ασθενών της τέταρτης ηλικίας

Διαδερμική επεμβατική αντιμετώπιση ασθενών της τέταρτης ηλικίας Διαδερμική επεμβατική αντιμετώπιση ασθενών της τέταρτης ηλικίας Ν. Τσιγαρίδας, Α. Ράμμος, Β. Μελαδίνης, Κ. Σταμάτης, Β. Τελάκη, Κ.Σιόγκας Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο Χατζηκώστα, Καρδιολογική Κλινική, Ιωάννινα

Διαβάστε περισσότερα

Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Μέτρα συχνότητας (measures of frequency) Μέτρα σχέσης (measures

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ

ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ Epidemiology and Public Health Dept of Epidemiology and Public Health N. TZANAKIS M.D. Consultant in Respiratory Medicine Assistant Professor in Epidemiology P.O. Box 1352, 71110

Διαβάστε περισσότερα

Επαναιμάτωση σε Ισχαιμική Μυοκαρδιοπάθεια

Επαναιμάτωση σε Ισχαιμική Μυοκαρδιοπάθεια 3η ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ ΚΑΡΔΙΟ-ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ / ΚΑΡΔΙΑΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ 11-12 ΜΑΪΟΥ 2018, ΖΑΠΠΕΙΟ Επαναιμάτωση σε Ισχαιμική Μυοκαρδιοπάθεια Ι. Κανακάκης MD, PhD Διευθυντής Αιμοδυναμικού Τμήματος Θεραπευτική Κλινική Πανεπιστημίου

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ (Α.Π.)

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ (Α.Π.) ΥΠΕΡΤΑΣΗ Η καρδιά προωθεί το αίμα στον οργανισμό μέσω των αρτηριών, με αποτέλεσμα οι αρτηρίες να βρίσκονται υπό πίεση. Η πίεση αυξάνει όταν είμαστε αναστατωμένοι, όταν τρομάζουμε, όταν καταβάλουμε κάποια

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΙΣΧΑΙΜΙΚΩΝ ΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΙΣΧΑΙΜΙΚΩΝ ΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΙΣΧΑΙΜΙΚΩΝ ΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ Guidelines of American Heart Association/American Stroke Association 2013 EFNS Guidelines 2011 Royal College of Physicians National Clinical Guidelines

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος της μαγνητικής τομογραφίας καρδιάς στον έλεγχο βιωσιμότητας μετά από έμφραγμα μυοκαρδίου: ενδιαφέρον περιστατικό

Ο ρόλος της μαγνητικής τομογραφίας καρδιάς στον έλεγχο βιωσιμότητας μετά από έμφραγμα μυοκαρδίου: ενδιαφέρον περιστατικό ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΟΛΛΕΓΙΟ ΚΑΡ ΙΟΛΟΓΙΑΣ Επιστημονική Ένωση Καρδιαγγειακής Απεικόνισης Ο ρόλος της μαγνητικής τομογραφίας καρδιάς στον έλεγχο βιωσιμότητας μετά από έμφραγμα μυοκαρδίου: ενδιαφέρον περιστατικό Ιωάννης

Διαβάστε περισσότερα

Athens Crossroad Σχης (ΥΝ) Β. Κρίκη, RN, Msc Προϊσταμένη Αιμοδυναμικού Εργαστηρίου & Τμήματος Επεμβατικής Ακτινολογίας 424 ΓΣΝΕ.

Athens Crossroad Σχης (ΥΝ) Β. Κρίκη, RN, Msc Προϊσταμένη Αιμοδυναμικού Εργαστηρίου & Τμήματος Επεμβατικής Ακτινολογίας 424 ΓΣΝΕ. Σχης (ΥΝ) Β. Κρίκη, RN, Msc Προϊσταμένη Αιμοδυναμικού Εργαστηρίου & Τμήματος Επεμβατικής Ακτινολογίας 424 ΓΣΝΕ. ΔΕΝ ΕΧΩ ΤΙΠΟΤΕ ΝΑ ΔΗΛΩΣΩ. 2 3 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΣΟΒΑΡΗΣ ΣΤΈΝΩΣΗΣ ΣΕ ΥΠΟΟΜΑΔΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

Μεικτή αθηρογόνος δυσλιπιδαιμία: βελτιώνοντας το συνολικό λιπιδαιμικό προφίλ

Μεικτή αθηρογόνος δυσλιπιδαιμία: βελτιώνοντας το συνολικό λιπιδαιμικό προφίλ Μεικτή αθηρογόνος δυσλιπιδαιμία: βελτιώνοντας το συνολικό λιπιδαιμικό προφίλ Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ LDL-C : μείζων

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΔΕ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ Η ΤΗΝ ΕΚΒΑΣΗ ΤΗΣ ΠΝΕΥΜΟΝΙΑΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΟΞΥ ΙΣΧΑΙΜΙΚΟ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ

Ο ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΔΕ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ Η ΤΗΝ ΕΚΒΑΣΗ ΤΗΣ ΠΝΕΥΜΟΝΙΑΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΟΞΥ ΙΣΧΑΙΜΙΚΟ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ Ο ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΔΕ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ Η ΤΗΝ ΕΚΒΑΣΗ ΤΗΣ ΠΝΕΥΜΟΝΙΑΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΟΞΥ ΙΣΧΑΙΜΙΚΟ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ Μ. Παπαγιάννη, Κ. Τζιόμαλος, Σ. Κωστάκη, Σ. Αγγελοπούλου, Κ. Χρήστου,

Διαβάστε περισσότερα

ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΤΟΥ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ

ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΤΟΥ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΤΟΥ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ Στέφανος Γρ.Φούσας MD, FESC, FACC Πρόεδρος Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας ΑΓΡΙΝΙΟ 30/9/2016 Καρδιοπάθειες Στεφανιαία νόσος Βαλβιδοπάθειες Μυοκαρδιοπάθειες Περικαρδίτιδες

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ 10 ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡ ΙΑΣ. Κέντρο Πρόληψης Γυναικείων Καρδιολογικών Νοσηµάτων Β Καρδιολογική Κλινική. Ενηµερωτικό Έντυπο

ΤΑ 10 ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡ ΙΑΣ. Κέντρο Πρόληψης Γυναικείων Καρδιολογικών Νοσηµάτων Β Καρδιολογική Κλινική. Ενηµερωτικό Έντυπο ΤΑ 10 ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡ ΙΑΣ Β Καρδιολογική Κλινική Ενηµερωτικό Έντυπο ΤΑ 10 ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡ ΙΑΣ Οι γυναίκες σήµερα πληρώνουν (όπως και οι άνδρες) το τίµηµα της σύγχρονης ζωής. Η παράταση

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΤΡΟΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ (ΙαΚ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ) ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

ΙΑΤΡΟΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ (ΙαΚ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ) ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 1 ΙΑΤΡΟΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ (ΙαΚ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ) ΘΕΜΑ: «ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΗ ΘΝΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΣΤΟΝ ΟΙΚΙΣΜΟ ΜΑΥΡΙΚΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ» ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Ο οικισμός Μαύρικα του Δ. Καρδίτσας δημιουργήθηκε το έτος

Διαβάστε περισσότερα

20-40% των ισχαιμικών ΑΕΕ οφείλονται σε νόσο καρωτίδων

20-40% των ισχαιμικών ΑΕΕ οφείλονται σε νόσο καρωτίδων Γ. Μπενέτος 1, Κ. Τούτουζας 1, Μ. Δρακοπούλου 1, Χ. Δεληγιάννη 2, Ι. Κουτάγιαρ 1, Κ. Σταθογιάννης 1, Χ. Γράσσος 1, Κ. Σπέγγος 2, Η. Σιώρης 3, Χ. Στεφανάδης 1 (1) Α Καρδιολογική Κλινική, Ιπποκράτειο Γενικό

Διαβάστε περισσότερα

Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΙΔΙΟΠΑΘΟΥΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ: ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΗΝ ΣΥΝΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑ ΑΠΌ ΑΛΛΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ

Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΙΔΙΟΠΑΘΟΥΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ: ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΗΝ ΣΥΝΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑ ΑΠΌ ΑΛΛΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΙΔΙΟΠΑΘΟΥΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ: ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΗΝ ΣΥΝΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑ ΑΠΌ ΑΛΛΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Καρδιολογικό τμήμα, Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Ψυχιατρική Κλινική Πανεπιστημίου

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΟΥ ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ Copyright 2010 Τόμος 9 ος, Τεύχος 4 ο, Οκτώβριος - Δεκέμβριος 2010

ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΟΥ ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ Copyright 2010 Τόμος 9 ος, Τεύχος 4 ο, Οκτώβριος - Δεκέμβριος 2010 www.vima-asklipiou.gr Σελίδα 394 ΑΡΘΡΟ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Ανάγκες νοσηλευομένων ασθενών με στεφανιαία νόσο Κ ατά τις τελευταίες δεκαετίες, λόγω της αύξησης του προσδόκιμου της επιβίωσης των ασθενών με στεφανιαία

Διαβάστε περισσότερα

Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ. νεφρά

Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ. νεφρά Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ νεφρά νεφρών Η υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση) είναι ένα από τα δύο κύρια αίτια χρόνιας νεφρικής νόσου παγκοσμίως (το άλλο είναι ο διαβήτης). Επίσης, τα νεφρά έχουν βασικό ρόλο στη

Διαβάστε περισσότερα

Οι διατροφικές συνήθειες υπέρβαρων και παχύσαρκων ατόμων με Σ τύπου 2

Οι διατροφικές συνήθειες υπέρβαρων και παχύσαρκων ατόμων με Σ τύπου 2 Οι διατροφικές συνήθειες υπέρβαρων και παχύσαρκων ατόμων με Σ τύπου 2 Ελένη Αθανασιάδου, Κωνσταντίνος Παλέτας, Μαρία Σαρηγιάννη, Πασχάλης Πάσχος, Ελένη Μπεκιάρη, Απόστολος Τσάπας Β Παθολογική Κλινική,

Διαβάστε περισσότερα

Συµβάλλει η γλυκόζη στην αθηρωµάτωση ;

Συµβάλλει η γλυκόζη στην αθηρωµάτωση ; Συµβάλλει η γλυκόζη στην αθηρωµάτωση ; Δρ. Χρήστος Μανές Παθολόγος µε εξειδίκευση στον Σακχαρώδη Διαβήτη ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΜΉΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ Γ..Ν «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ» ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗ Πρόεδρος

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Η ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΞΟΥΘΕΝΩΣΗ ΠΟΥ ΒΙΩΝΕΙ ΤΟ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΣΤΙΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΕΝΑΤΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ Άντρη Αγαθαγγέλου Λεμεσός 2012 i ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

Α' Καρδιολογική Κλινική, Ιατρική Σχολή Πανεπιστηµίου Αθηνών. Τµήµα Επιστήµης Διαιτολογίας Διατροφής, Χαροκόπειο Πανεπιστήµιο

Α' Καρδιολογική Κλινική, Ιατρική Σχολή Πανεπιστηµίου Αθηνών. Τµήµα Επιστήµης Διαιτολογίας Διατροφής, Χαροκόπειο Πανεπιστήµιο Βραχυπρόθεσµη και µακροπρόθεσµη πρόγνωση Οξέος Στεφανιαίου Συνδρόµου ανάλογα µε τη βαρύτητα της νόσου: επιδηµιολογική µελέτη Hellenic Heart Failure study. Μ. Κούβαρη 1,2, Χ. Χρυσοχόου 1, Π. Αγγελόπουλος

Διαβάστε περισσότερα

Ποιοτική και ποσοτική ανάλυση ιατρικών δεδομένων

Ποιοτική και ποσοτική ανάλυση ιατρικών δεδομένων Ποιοτική και ποσοτική ανάλυση ιατρικών δεδομένων Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ 1 ο βήμα : καταγραφή δεδομένων Το πιο πρακτικό

Διαβάστε περισσότερα

Πανευρωπαϊκή Ημέρα Καρδιακής Ανεπάρκειας, 5-7 Μαϊου 2017

Πανευρωπαϊκή Ημέρα Καρδιακής Ανεπάρκειας, 5-7 Μαϊου 2017 Πανευρωπαϊκή Ημέρα Καρδιακής Ανεπάρκειας, 5-7 Μαϊου 2017 Αλέξανδρος Δούρας Διευθυντής Καρδιολογικού Τμήματος Γ.Ν.Νοσοκομείου Βόλου Πρόεδρος της Ομάδας Εργασίας Καρδιακής Ανεπάρκειας της ΕΚΕ Μύθοι και αλήθειες

Διαβάστε περισσότερα

Δημήτρης Ασβεστάς ΑΓΓΕΙΑΚΑ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ. ΠΟΙΟΣ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΑΡΡΥΘΜΙΩΝ

Δημήτρης Ασβεστάς ΑΓΓΕΙΑΚΑ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ. ΠΟΙΟΣ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΑΡΡΥΘΜΙΩΝ ΑΓΓΕΙΑΚΑ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ. ΠΟΙΟΣ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΑΡΡΥΘΜΙΩΝ Δημήτρης Ασβεστάς ΚΑΡΔΙΟΛΌΓΟΣ Επιμελητής Α, Καρδιολογική κλινική ΝΟΣΟΚΟΜΕΊΟ ΜΗΤΈΡΑ, ΌΜΙΛΟΣ ΥΓΕΊΑ ΑΓΓΕΙΑΚO ΕΓΚΕΦΑΛΙΚO ΕΠΕΙΣΟΔΙO 2 η αιτία θανάτου

Διαβάστε περισσότερα