KΕΝΣΡΟ ΡΩΙΑ, ΕΤΡΑΙΑ και ΝΟΣΙΟ-ΑΝΑΣΟΛΙΚΗ ΕΤΡΩΠΗ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "KΕΝΣΡΟ ΡΩΙΑ, ΕΤΡΑΙΑ και ΝΟΣΙΟ-ΑΝΑΣΟΛΙΚΗ ΕΤΡΩΠΗ"

Transcript

1 KΕΝΣΡΟ ΡΩΙΑ, ΕΤΡΑΙΑ και ΝΟΣΙΟ-ΑΝΑΣΟΛΙΚΗ ΕΤΡΩΠΗ ΜΖΝΗΑΗΟ ΓΔΛΣΗΟ Φεβροσαρίοσ 2010 Οκάδα Ννηην-αλαηνιηθήο Δπξώπεο 1

2 ΜΖΝΗΑΗΟ ΓΔΛΣΗΟ ΟΜΑΓΑ ΝΟΣΗΟΑΝΑΣΟΛΗΚΖ ΔΤΡΩΠΖ Πεξηερόκελα Πξνθιήζεηο θαη πξνβιήκαηα ηεο Βνζλίαο Δξδεγνβίλεο ζην παξόλ πνιηηηθννηθνλνκηθό ηνπίν (Μούζζη Έλλη κούρηη Ελιάνα)...3 Ο κειινληηθόο ελεξγεηαθόο ράξηεο ησλ Βαιθαλίσλ (Μποσηέλης Κωνζηανηίνος)..11 Σν Ηζιάκ ζηα Βαιθάληα (Γιόθηζιος Κσριάκος)..16 Ζ νηθνλνκηθή θξίζε ζηελ Διιάδα (Παναγιωηίδοσ Ράνια)..19 Μαηηέο ζηελ Δπηθαηξόηεηα (Επιμέλεια: Μποσηέλης Κωνζηανηίνος)...23 Παξάξηεκα ρεδηαδόκελνη αγσγνί ζηε βαιθαληθή ρεξζόλεζν..31 Μνπζνπικαληθνί πιεζπζκνί ζηηο βαιθαληθέο ρώξεο..39 Επιζηημονική εποπηεία και επιμέλεια: Dr Κωνζηανηίνος Φίλης Copyright Κέληξν Έξεπλαο Ρσζίαο, Δπξαζίαο θαη Ννηηναλαηνιηθήο Δπξώπεο

3 Πξνθιήζεηο θαη πξνβιήκαηα ηεο Βνζλίαο Δξδεγνβίλεο ζην παξόλ πνιηηηθννηθνλνκηθό ηνπίν Παηξίδα ηξηψλ ζπζηαηηθψλ εζλνηήησλ: Βνζλίσλ κνπζνπικάλσλ, έξβσλ θαη Κξναηψλ, ρψξα έληνλσλ εζληθηζκψλ θαη εληάζεσλ, ε Βνζλία Δξδεγνβίλε 15 ρξφληα κεηά ηηο ζπκθσλίεο ηνπ Dayton ζπλερίδεη λα αληηκεησπίδεη ζνβαξά πνιηηηθά πξνβιήκαηα, ηφζν πνπ αξθεηνί λα ακθηζβεηνχλ ηε βησζηκφηεηα ηνπ θξάηνπο απηνχ θαη δε ηελ ηθαλφηεηά ηνπ λα πξνζβιέπεη ζ έλα επξσπατθφ κέιινλ. Πνιηηηθό γίγλεζζαη Σέιε ηνπ 2009, ν ζπλερηδφκελνο δηραζκφο πνπ είρε θαηαβάιεη ηα πνιηηηθά θφκκαηα ζηε Βνζλία- Δξδεγνβίλε έρεη ζαλ απνηέιεζκα λα επηδεηλψλεηαη ε πνιηηηθή θαηάζηαζε ζηε ρψξα. χκθσλα κε έθζεζε ηνπ ΟΖΔ κάιηζηα, ζεηξά εκπνδίσλ, αλαβνιψλ θαη απνηπρηψλ είραλ ζηακαηήζεη ηελ πξφνδν ζηελ επίιπζε δηαθνξψλ πνπ αθνξνχλ ηελ πνιηηηθή εγεζία, ην χληαγκα θαη ηελ εθαξκνγή ηεο εηξελεπηηθήο πκθσλίαο ηνπ Dayton, ραξαθηεξίδνληαο θχξηα αηηία θσιπζηεξγίαο ηε ζεξβηθή νληφηεηα ηεο Βνζλίαο - Δξδεγνβίλεο. Τπελζπκίδεηαη φηη βάζεη ησλ ζπκθσληψλ ηνπ Dayton, ε Βνζλία δηνηθείηαη απφ κηα «θαρεθηηθή» θεληξηθή θπβέξλεζε θαη απφ ηξηκεξή πξνεδξία. Δίλαη δηαηξεκέλε ζε δχν απηφλνκεο νληφηεηεο, ηε εξβηθή Γεκνθξαηία ηεο Βνζλίαο θαη ηε Μνπζνπικαληθή - Κξναηηθή Οκνζπνλδία, πνπ έρνπλ δηθή ηνπο θπβέξλεζε, θνηλνβνχιην θαη αζηπλνκία. Ο αξρηηέθηνλαο ηνπ Δηξελεπηηθνχ ρεδίνπ Dayton, πάλσ ζην νπνίν βαζίδεηαη ε εχζξαπζηε ζπλνρή ηνπ δηραζκέλνπ απηνχ θξάηνπο, Richard Holbrooke, θαίλεηαη λα ζεθψλεη ηα ρέξηα ςειά κπξνζηά ζηηο δχζθνιεο ηζνξξνπίεο πνπ ραξαθηεξίδνπλ ηελ πνιηηηθή ζχλζεζε ηεο Β-Δ. Δπηπιένλ, ε ξεηνξηθή πνπ ρξεζηκνπνηνχλ νη εγέηεο ησλ δχν ζπζηαηηθψλ πνιηηηθψλ νληνηήησλ πνπ ζπλζέηνπλ ηε Β-Δ, (ε Κξναηνκνπζνπικαληθή Οκνζπνλδία θαη ε εξβηθή Γεκνθξαηία) πξνθαιεί έληνλεο αλεζπρίεο ζηε δηεζλή θνηλφηεηα αιιά θαη εηδηθφηεξα ζηηο Βξπμέιιεο πνπ επειπηζηνχζαλ, φηη κεηά ε ππνγξαθή ηεο πκθσλίαο χλδεζεο θαη ηαζεξνπνίεζεο κεηαμχ ηεο Β-Δ θαη ηεο ΔΔ ηνλ Ηνχλην ηνπ 2007, ζα έβαδε ηε ρψξα ζε επξσπατθφ «απιάθη». ε πνιηηηθφ επίπεδν ηα εζληθηζηηθά ζπλαηζζήκαηα εμαθνινπζνχλ λα ζπγθηλνχλ ηνπο πνιίηεο ηεο Β-Δ. ηηο δεκνηηθέο εθινγέο πνπ δηεμήρζεζαλ ζηηο 5 Οθηψβξηνπ 2008, νη ππνςήθηνη πξνηίκεζαλ λα κελ επηθεληξσζνχλ ζε ηνπηθά δεηήκαηα, φπσο ηελ ελίζρπζε ηεο νηθνλνκίαο θαη ηεο θνηλσληθήο πνιηηηθήο αιιά πηνζέηεζαλ κία εζληθηζηηθή ξεηνξηθή κε επίθεληξν ηε κεηαξξχζκηζε ηνπ ζπληάγκαηνο θαη ηηο 3

4 εληάζεηο αλάκεζα ζηηο εζλφηεηεο ηεο ρψξαο 1. Ζ εθινγηθή απηή αλακέηξεζε αλέδεημε σο ληθεηή ην Κφκκα Αλεμάξηεησλ νζηαιδεκνθξαηψλ (SNSD), ηνπ νπνίνπ εγείηαη ν πξσζππνπξγφο ηεο εξβηθήο Γεκνθξαηίαο Milorad Dodik. Γεχηεξν ήξζε ην Κφκκα γηα Γεκνθξαηηθή Γξάζε (SDA) ηνπ κνπζνπικάλνπ Sulejman Tihic. Μεγάινο ρακέλνο ζεσξείηαη ν βαζηθφο αληίπαινο ηνπ Dodik, ν κνπζνπικάλνο Haris Silajdzic, επηθεθαιήο ηνπ Κφκκαηνο γηα ηε Β-Δ (SBiH) θαη επηθεθαιήο ηεο ζπιινγηθήο ηξηκεξνχο πξνεδξίαο ηεο Β-Δ, ν νπνίνο εμαζθάιηζε ηελ πιεηνςεθία κφλν ζε 4 δήκνπο. Μέρξη πξφηηλνο αγαπεκέλν «παηδί» ηεο Γχζεο, ν Dodik έρεη εμειηρζεί ην ηειεπηαίν δηάζηεκα ζην κεγαιχηεξν «πνλνθέθαιν» ησλ Βξπμειιψλ ζηα Βαιθάληα, θαζψο απεηιεί κε ηελ απφζρηζε ηεο εξβηθήο Γεκνθξαηίαο ζε πεξίπησζε πνπ ηεζεί δήηεκα θαηάξγεζήο ηεο ζην πιαίζην ηεο κεηαξξχζκηζεο ηνπ ζπληάγκαηνο. Ο Silajdzic, κάιηζηα, θαηέζεζε ην επηέκβξην αγσγή ζην πληαγκαηηθφ Γηθαζηήξην ηεο ρψξαο ελαληίνλ ηεο εξβηθήο Γεκνθξαηίαο, ιφγσ ησλ απνζρηζηηθψλ θηλήζεσλ, θαηεγνξψληαο ηελ εγεζία γηα ην ηζρπξφ ιφκπη πνπ έρεη δεκηνπξγήζεη ζην εμσηεξηθφ. Ζ αληηπαξάζεζε ηνπ Dodik κε ηνλ Silajdzic φζνλ αθνξά ζην κέιινλ ηεο Β-Δ απνηειεί κία απφ ηηο θχξηεο πεγέο ηεο πνιηηηθήο αζηάζεηαο ζε κία ρψξα πνπ ιεηηνπξγεί πάλσ ζε κία δηαξθή δηαρσξηζηηθή γξακκή κεηαμχ ησλ δχν νληνηήησλ θαη εμαξηάηαη απφ ηε δηεζλή δηαθπβέξλεζε. Ο κελ Dodik ππφζρεηαη λα ηεξήζεη ηε πκθσλία ηνπ Dayton, ν δε Silajdzic ζέιεη λα ηελ αλαζεσξήζεη, ελψ θαη νη δχν παξαβηάδνπλ ηε βαζηθή αξρή ηεο: έλα νκνζπνλδηαθφ ζχζηεκα κέζα ζε έλα εληαίν θξάηνο. Απηή ε ηνμηθή δηάδξαζε βξίζθεηαη ζηελ θαξδηά ηεο ζεκεξηλήο θξίζεο ζηε Βνζλία. Μέρξη ζηηγκήο νη δηπισκαηηθέο πξνζπάζεηεο ησλ Βξπμειιψλ πνπ μεθίλεζαλ ηνλ Οθηψβξην 2009 θαη νη νπνίεο απνζθνπνχζαλ ζηελ επίιπζε ηεο πνιηηηθήο θξίζεο ζηε Βνζλία Δξδεγνβίλε δελ έρνπλ δψζεη απνηειέζκαηα. Σν γεγνλφο, φκσο, φηη ζα δηεμαρζνχλ εθινγέο ζηε ρψξα ηνλ Οθηψβξην ηνπ 2010 εληζρχεη ηελ άπνςε φηη δελ κπνξεί λα επηιπζεί ε πνιηηηθή θξίζε πξηλ απφ απηέο. Οη ζύγρξνλεο πξνθιήζεηο ηεο Β-Δ Ζ Βνζλία Δξδεγνβίλε έρεη κέρξη ζηηγκήο αληεπεμέιζεη ζε αξθεηέο πξνθιήζεηο, έρεη απνηχρεη ζε θάπνηεο άιιεο, ελψ κεγαιχηεξν κέξνο ησλ πξνυπνζέζεσλ πνπ 1 Ramadanovic, J. «Nationalist parties dominate elections in Bosnia Herzegovina», SET Times, Γεκνζηεχηεθε ζηηο [Αλαθηήζεθε ζηηο ]. 4

5 πξέπεη λα πιεξνί γηα λα θαηαζηήζεη εαπηφλ ζχγρξνλν θαη εληαίν, ελ δπλάκεη, επξσπατθφ θξάηνο απνηεινχλ αθφκε ζηφρν πνπ πξέπεη λα επηηεπρζεί. Δλ ζπλερεία παξαηίζεληαη, ελ ζπληνκία, ηα θαίξηα ζεκεία πνπ ζεκαηνδνηνχλ ηελ εμειηθηηθή ή κε πνξεία ηεο ρψξαο ζε ζρέζε είηε κε ηελ πνιηηηθή σξίκαζή ηεο, είηε ηε ζπκκφξθσζή ηεο κε ηηο επξσπατθέο παξακέηξνπο ζηα πιαίζηα ησλ εληαμηαθψλ δηαβνπιεχζεσλ, φπσο απηφ παξαηέζεθε θαη ζηελ ζρεηηθή έθζεζε ηεο επξσπατθήο επηηξνπήο δηεχξπλζεο. Πνιηηηθή εμειηθηηθή πνξεία ηεο Β-Δ Ζ πνιηηηθή σξίκαλζε ηεο ρψξαο ζπλήζσο θαίλεηαη λα ζθπγκνκεηξείηαη απφ δηεζλείο παξάγνληεο αιιά θπξίσο απφ ηελ Δπξσπατθή Έλσζε ζηελ νπνία ε ρψξα πξνζβιέπεη λα πξνζρψζεη, αθνινπζψληαο θαηά βάζε νξηζκέλνπο άμνλεο. Γεκοθραηία θαη επηβοιή θράηοσς δηθαίοσ Μεηά ηε ζπκθσλία ηνπ Dayton, πνπ έζεζε ηέινο ζηηο έλνπιεο ζπγθξνχζεηο πνπ δηήξθεζαλ ηελ πεξίνδν , ε ρψξα έρεη θάλεη νπζηαζηηθά αιιά φρη αξθεηά βήκαηα, νχησο ψζηε λα απνηειέζεη έλα απηνξξπζκηδφκελν θαη πξνπαληφο ιεηηνπξγηθφ θξάηνο πνπ ιεηηνπξγεί βάζεη ζπληαγκαηηθψλ αιιαγψλ πνπ ζα επέθεξαλ ηελ εγθαζίδξπζε θξαηηθψλ ππνδνκψλ, ην ζεβαζκφ αλζξσπίλσλ δηθαησκάησλ θαη ηελ θαζηέξσζε νπζηαζηηθψλ ειεπζεξηψλ, φπσο απηά λννχληαη ζε δνκεκέλεο δπηηθέο θνηλσλίεο. εκαληηθή ηξνρνπέδε σο πξνο απηφ θαίλεηαη λα έρεη απνηειέζεη ε έιιεηςε αλαγθαίσλ κεηαξξπζκίζεσλ ζην ζχληαγκα, νη νπνίεο πεξηνξίζηεθαλ ζηνλ νξηζκφ ηεο απηνδηνηθνχκελεο πεξηνρήο ηνπ Brčko, ελψ ε Βνπιή ηειεί αλαπφθεπθηα ππφ ηελ επίδξαζε ηεο πνιηηηθήο αζηάζεηαο θαη ησλ ειιηπψλ δηνηθεηηθψλ πεγψλ. Πέξαλ ηνχηνπ, ε Β-Δ έρεη αληηκεησπίζεη ην 2009 εζληθέο εληάζεηο, έιιεηςε ζπγρξνληζκνχ, θαζψο θαη «ηεκαρηζκέλεο» πνιηηηθέο αλάκεζα ζην θξάηνο θαη ηηο νληφηεηεο πνπ ην απαξηίδνπλ. Παξάιιεια, έρεη ζεκεησζεί πξφνδνο φζνλ αθνξά ζηελ ηνπηθή απηνδηνίθεζε ζηα πιαίζηα ζπγρξνληζκνχ θαη απνηειεζκαηηθφηεηαο, αθήλνληαο, σζηφζν, αξθεηά πεξηζψξηα βειηίσζεο ζηε ιεηηνπξγία θαη δηαζχλδεζε ηνπ δαηδαιψδνπο ζπζηήκαηνο πνπ ην απαξηίδεη. Έλαο άιινο ηνκέαο πνπ είλαη πάληα ζην κηθξνζθφπην ησλ δηαθφξσλ εξεπλψλ πνπ αμηνινγνχλ ηελ αλάπηπμε ηεο ρψξαο είλαη θαη ην δηθαζηηθφ ηεο ζχζηεκα. Ζ Β-Δ θάλεη πξνζπάζεηεο πξνθεηκέλνπ λα ζεζπίζεη έλα απνηειεζκαηηθφ δηθαζηηθφ ζχζηεκα, παξακέλεη, σζηφζν, ζε πξψηκν ζηάδην, θαζφηη ε αλάκημε ησλ πνιηηηθψλ εθπξνζψπσλ ζην δηθαζηηθφ ηνκέα θαη ε κε εληαία πνιηηηθή απνηεινχλ ζρεδφλ πάληα θνηλφ παξνλνκαζηή, κε απνηέιεζκα λα κελ έρεη εθαξκνζηεί πιήξσο ε ζηξαηεγηθή κεηαξξχζκηζεο ζηνλ δηθαζηηθφ ηνκέα θαη νχηε ε 5

6 εζληθή ζηξαηεγηθή πνιέκνπ θαηά ηνπ εγθιήκαηνο. Έλα άιιν ζνβαξφ πξφβιεκα πνπ αληηκεησπίδεη ε ρψξα είλαη θαη ε δηαθζνξά ζε ζρεδφλ φιεο ηηο βαζκίδεο ηνπ δεκνζίνπ θαη ηδησηηθνχ ηνκέα, κε ηελ εγθαζίδξπζε ελφο νξγάλνπ θαηά ηεο δηαθζνξάο λα θξίλεηαη απαξαίηεηε ζε ζρεηηθή έθζεζε ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο γηα ηε Γηεχξπλζε. Αλζρώπηλα δηθαηώκαηα θαη κεηολόηεηες ζηε Β-Δ ε γεληθέο γξακκέο νη θχξηνη δηεζλείο θαλφλεο πεξί πξνζηαζίαο αλζξσπίλσλ δηθαησκάησλ έρνπλ επηθπξσζεί απφ ηε Β-Δ, φπσο π.ρ. ε ππνγξαθή ην 2008 ηνπ Πξσηνθφιινπ πεξί χκβαζεο Καηά ησλ Βαζαληζηεξίσλ, ε πιήξεο εθαξκνγή θαη επηβνιή, σζηφζν, αθήλνπλ αθφκε πεξηζψξηα βειηίσζεο. ζνλ αθνξά ζπγθεθξηκέλα ζηα πνιηηηθά δηθαηψκαηα ε ρψξα έρεη ζεκεηψζεη πξφνδν ζην ζεσξεηηθφ επίπεδν, ρσξίο λα ππάξρεη πάληα θαη ην πξαθηηθφ αληίθξηζκα, φπσο ζηηο πεξηπηψζεηο ηνπ δηθαηψκαηνο ηνπ ζπλέξρεζαη, ησλ ζξεζθεπηηθψλ ειεπζεξηψλ θηι. Δπηπιένλ, ζεηηθή ήηαλ ε πνξεία ηεο ρψξαο ζε ζρέζε κε ηα θνηλσληθά δηθαηψκαηα, φπσο π.ρ. ε επηθχξσζε ηεο ζχκβαζεο ηνπ ΟΖΔ πεξί ησλ Γηθαησκάησλ ησλ Αηφκσλ κε Δηδηθέο Αλάγθεο, παξά ηαχηα, δξάζεηο θξίλνληαη αλαγθαίεο πξνθεηκέλνπ λα αληηκεησπηζηεί ε νηθνγελεηαθή βία, ε θαηαπάηεζε ησλ δηθαησκάησλ ησλ παηδηψλ θαη νη δηαθξίζεηο ησλ αηφκσλ κε εηδηθέο αλάγθεο ζηελ πξάμε. Σέινο, ν ζεβαζκφο θαη ε πξνζηαζία κεηνλνηήησλ απνηειεί θαη απηφ κηα θαηεχζπλζε, σο πξνο ηελ νπνία ε ρψξα έρεη θιεζεί λα επηθεληξψζεη κέξνο ησλ πξνζπαζεηψλ ηεο. Αλ θαη, ελ γέλεη ζεηηθή, ε εηθφλα ζ απηφ ην πεδίν επηζχξεη κάιινλ αξλεηηθή θξηηηθή, εηδηθά ζηελ εθαξκνγή ησλ ζρεηηθψλ ξπζκίζεσλ θαη φρη κφλν. Ζ ρψξα αθφκε δελ έρεη αληηκεησπίζεη επαξθψο ην δήηεκα ησλ επαλαπαηξηζζέλησλ θαη κεηνλφηεηεο, φπσο νη Roma, πξέπεη λα αληηκεησπίζνπλ εληνλφηαηεο δηαθξίζεηο. Γηεζλείς δεζκεύζεης θαη περηθερεηαθά δεηήκαηα Δλ γέλεη ε ρψξα είρε θαιή ζπλεξγαζία κε ην Γηεζλέο Γηθαζηήξην γηα ηα Δγθιήκαηα ζηελ Πξψελ Γηνπγθνζιαβία. πγθεθξηκέλα, βειηηψζεθε ε ζπλεξγαζία ζηνπο ηνκείο αληαιιαγήο ζηνηρείσλ, αληαιιαγήο ζρεηηθψλ ππνζέζεσλ κεηαμχ εξβίαο, Κξναηίαο θαη Β-Δ θηι. Ωζηφζν, έρνπλ ζεκεησζεί παξαθσιχζεηο ζηελ έθδνζε ππφπησλ γηα εγθιήκαηα πνιέκνπ φηαλ απηφ αθνξά ρψξεο ηεο εγγχηεξεο πεξηνρήο. Λίγε πξφνδνο έρεη ππάξμεη θαη ζρεηηθά κε ηε Γηαθήξπμε ηνπ εξάγεβν. 6

7 Σέινο, θαιέο ζρέζεηο έρνπλ επηθξαηήζεη κε ηηο ρψξεο ηεο πεξηνρήο ησλ Βαιθαλίσλ, αλ εμαηξεζεί ε δηαζπλνξηαθή δηέλεμε 2 κε ηελ Κξναηία. ύληνκε παξνπζίαζε νηθνλνκηθήο εμέιημεο ηεο Β-Δ Ζ Βνζλία Δξδεγνβίλε, ζχκθσλα θαη κε ηελ πην πξφζθαηε έθζεζε ηνπ Γηεζλνχο Οηθνλνκηθνχ Σακείνπ 3, παξνπζηάδεη πςειφ επίπεδν εζληθνχ εηζνδήκαηνο ζε ζρέζε κε ρψξεο ηεο πεξηνρήο πνπ βξίζθνληαη ζε φκνην κεηαβαηηθφ ζηάδην. Σν εζληθφ αθαζάξηζην πξντφλ είλαη ζε γεληθέο γξακκέο φκνην κε απηφ ησλ φκνξσλ ρσξψλ θαη κάιηζηα, αλ ζπκπεξηιεθζεί θαη ε εηζξνή εκβαζκάησλ, ην θαηά θεθαιήλ εηζφδεκα θαίλεηαη λα είλαη θαηά πνιχ κεγαιχηεξν απφ απηφ άιισλ βαιθαληθψλ ρσξψλ. Δπηπιένλ, αλ ιεθζεί ππφςε θαη ε θαζπζηεξεκέλε κεηαβαηηθή πεξίνδνο θαη άιινη αξλεηηθνί παξάγνληεο ζρεηηθνί κε ηνλ πφιεκν , ην εηζνδεκαηηθφ επίπεδν θαίλεηαη λα είλαη ηδίνπ χςνπο κε απηφ άιισλ ρσξψλ ζε κεηαβαηηθή πεξίνδν. Ωζηφζν, ην δεκφζην ρξένο, αλ θαη ππέζηε πηψζε ην 2008, ην 2009 ζεκείσζε άλνδν θαη, ζε γεληθέο γξακκέο, ε βησζηκφηεηα πνιηηηθψλ καθξννηθνλνκηθήο κάιινλ ππέθεξε απφ ηε γξακκή πνπ ηεξήζεθε ζηα δεκνζηνλνκηθά, κε απνηέιεζκα λα ρξεηαζηεί λα ζπκπεξηιεθζεί ζε πξφγξακκα ΓΝΣ, αλεμάξηεηα εάλ ε λνκηζκαηηθή θαη ρξεκαηννηθνλνκηθή ζηαζεξφηεηα έρεη δηαηεξεζεί θαη ελ φςεη ηεο παγθφζκηαο θξίζεο. ζνλ αθνξά ζηελ ηθαλφηεηα ηεο νηθνλνκίαο ηεο ρψξαο λα αληαγσληζηεί επηηπρψο ηηο νηθνλνκίεο θξαηψλ ηεο ΔΔ, ε δεκηνπξγία ελφο εληαίνπ νηθνλνκηθνχ ρψξνπ ζηα πιαίζηα ηνπ θξάηνπο θαη ε ζσζηή ιεηηνπξγία κεραληζκψλ ηεο αγνξάο δελ έρεη επηηεπρζεί, είηε απφ έιιεηςε αληαγσληζκνχ, είηε απφ ππεξβνιηθή παξεκβαηηθή θξαηηθή πνιηηηθή. Διάρηζηα έρνπλ επηηεπρζεί ζηελ απειεπζέξσζε ηνπ βηνκεραληθνχ δηθηχνπ θαη ηε κεηαξξχζκηζε ηεο δνκήο ηεο νηθνλνκίαο θαζφηη θαη ζε απηφλ ηνλ ηνκέα θπξηαξρεί ε θξαηηθή παξέκβαζε θαη ε αδηαθάλεηα ζηε ιήςε απνθάζεσλ. Δπζπγξάκκηζε ηεο ρώξαο σο πξνο ηα βαζηθά θξηηήξηα έληαμήο ηεο ζηελ ΔΔ ηε ζπλέρεηα παξαηίζεηαη ελ ζπληνκία ε απφδνζε ηεο Β-Δ ζηα θπξηφηεξα δεηνχκελα γηα ηελ έληαμή ηεο ζηελ ΔΔ, φπσο απηά αμηνινγήζεθαλ απφ ζρεηηθή έθζεζε ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο γηα Γηεξεχλεζε ζηα ηέιε ηνπ Δζωηερηθή αγορά 2 Καζεκεξηλή, Έθζεζε ηνπ Γηεζλνχο Ννκηζκαηηθνχ Σακείνπ γηα ηελ Βνζλία Δξδεγνβίλε πνπ δεκνζηεχηεθε ηνλ Οθηψβξην ηνπ IMF Country Report No. 08/

8 Σν λνκηθφ πιαίζην γηα ηελ ειεχζεξε δηαθίλεζε πξντφλησλ απαηηεί πεξαηηέξσ ξπζκίζεηο πξνθεηκέλνπ λα ππάξμεη πιήξεο παξακεηξνπνίεζε κε ηε ζρεηηθή θνηλνηηθή λνκνζεζία. Δπηπξφζζεηα, ε ρψξα θαιείηαη λα θαηαβάιιεη πεξηζζφηεξεο πξνζπάζεηεο γηα ηελ ελίζρπζε δηνηθεηηθψλ θαη δηαρεηξηζηηθψλ ηθαλνηήησλ, θαζψο, επίζεο, λα επηηχρεη κεγαιχηεξε ζπλεξγαζία θαη ζπγρξνληζκφ αλάκεζα ζηα ζρεηηθά ηδξχκαηα, πξνθεηκέλνπ λα δεκηνπξγεζνχλ θαηάιιειεο ζπλζήθεο γηα ηελ εζσηεξηθή αγνξά θαη ηηο μέλεο επελδχζεηο. Λίγα έρνπλ επηηεπρζεί ζε ζρέζε κε λφκνπο πνπ ξπζκίδνπλ ηε ιεηηνπξγία εηαηξεηψλ σο λνκηθψλ πξνζψπσλ θαη ηελ εκπνξεπκαηνπνίεζε ππεξεζηψλ. Κνηλφο παξνλνκαζηήο παξακέλεη ε αλππαξμία ελφο εληαίνπ νηθνλνκηθνχ ρψξνπ, σο απνηέιεζκα έιιεηςεο απνηειεζκαηηθήο ζπλεξγαζίαο ησλ νληνηήησλ. Ζ Β-Δ έρεη θάλεη αμηφινγεο πξνζπάζεηεο φζνλ αθνξά ζην λνκηθφ πιαίζην γηα ηε δηαθίλεζε θεθαιαίνπ. Παξά ηαχηα, πξέπεη λα επηηεπρζεί πιήξεο παξακεηξνπνίεζε ζρεηηθά, νχησο ψζηε λα ππάξμεη νκαιή ιεηηνπξγία θαη απειεπζέξσζε ζε φιν ην θξάηνο. Ίδηα θηινζνθία δξάζεο ε ρψξα θαιείηαη λα εθαξκφζεη θαη ζρεηηθά κε ηνπο δαζκνχο θαη θφξνπο. Ζ ρψξα έρεη ζεκεηψζεη νπζηαζηηθή πξφνδν ζην αληη-κνλνπσιηαθφ λνκνζεηηθφ πιαίζην αιιά φρη ζηα απαηηνχκελα ζε φηη αθνξά ζηελ εγθαζίδξπζε ελφο εληαίνπ, θξαηηθήο εκβέιεηαο, αλεμάξηεηνπ ιεηηνπξγηθά, δεκφζηνπ νξγάλνπ πνπ ζα επηκειεζεί ηνπ έξγνπ απηνχ. Πιεζψξα πξσηνβνπιηψλ έρεη πάξεη ε ρψξα γηα ηε δεκηνπξγία λνκψλ πεξί πξνζηαζίαο πλεπκαηηθψλ δηθαησκάησλ, σζηφζν, θακηά πξνζπάζεηα δελ έρεη θαηαιήμεη ζε νπζηαζηηθφ απνηέιεζκα. Σέινο, ν ηνκέαο ησλ θνηλσληθψλ πνιηηηθψλ, ηδηαίηεξα αλαθνξηθά κε ηε δεκφζηα πγεία θαη παηδείαο, είλαη ν πιένλ ππνβαζκηζκέλνο ζηα πιαίζηα κηαο θαηαθεξκαηηζκέλεο λνκνζεζίαο θαη νξγαλσηηθνχ πιαηζίνπ. Ποιηηηθή αλά ηοσς βαζηθούς ηοκείς ηες τώρας Έλα απφ ηα θπξηφηεξα ζέκαηα ζηα νπνία ε ρψξα πξέπεη λα ελαξκνλίζεη ηε λνκνζεζία ηεο κε απηή ηεο Έλσζεο είλαη ην πεξηβάιινλ. Έρεη ππάξμεη πξφνδνο ζηελ νξηδφληηα θαηαλνκή ηεο εμνπζίαο ζην ζπγθεθξηκέλν δήηεκα θαη ε ρψξα έρεη πξνβεί ζε επηθπξψζεηο δηαθφξσλ ζρεηηθψλ ζπκβάζεσλ, φπσο ε χκβαζε Βηνπνηθηιφηεηαο 8

9 κε ηνλ ΟΖΔ 4 θηι. Πέξαλ, σζηφζν, ελφο εζληθνχ ζρεδίνπ πεξί πξνζηαζίαο βηνπνηθηιφηεηαο, ε ρψξα δελ έρεη πξνβεί ζε νπζηαζηηθέο θηλήζεηο γηα ηελ πξνζηαζία ηεο θχζεο, ηνλ έιεγρν βηνρεκηθψλ απνβιήησλ θαη ηε δηαρείξηζε θηλδχλνπ. Οξηζκέλε πξφνδνο έρεη ππάξμεη, σζηφζν, φζνλ αθνξά ζηνπο γελεηηθά ηξνπνπνηεκέλνπο νξγαληζκνχο (GMO) κέζσ πηνζέηεζεο ζρεηηθνχ λνκνζεηηθνχ πιαηζίνπ. Ζ ρψξα θαιείηαη λα θαηαζηξψζεη κηα θαιχηεξε ζηξαηεγηθή θαη φζνλ αθνξά ζηε βηνκεραλία θαη ηηο κηθξνκεζαίεο επηρεηξήζεηο, πξνθεηκέλνπ λα βειηησζεί ην επηρεηξεζηαθφ πεξηβάιινλ. ηνλ ελεξγεηαθφ ηνκέα, επίζεο, ε Β-Δ έρεη θάλεη αξθεηέο κεηαξξπζκίζεηο, νη νπνίεο παξακέλνπλ, βέβαηα, ζε πξψηκν ζηάδην, θαζφηη ε πξφνδνο δελ ήηαλ ηδηαίηεξα ζεκαληηθή, εηδηθά ην ηειεπηαίν έηνο, δεδνκέλνπ φηη ε ρψξα θαζπζηεξεί ζην λα εθπιεξψζεη ηηο πξνυπνζέζεηο ηνπ Κνηλνηηθνχ πκθψλνπ Δλέξγεηαο. πσο ζηνπο πεξηζζφηεξνπο ηνκείο, άιισζηε, θαη εδψ ε αζπλελλνεζία κεηαμχ ησλ νληνηήησλ θαζηζηά δχζθνιε ηε δεκηνπξγία κηαο ιεηηνπξγηθήο ελεξγεηαθήο αγνξάο θαη ηελ εμαζθάιηζε αδηάιεηπηνπ αλεθνδηαζκνχ. Οη πξνζπάζεηεο πνπ ζηφρν έρνπλ ηε ξχζκηζε ηεο πιεξνθφξεζεο θαη ησλ ΜΜΔ είραλ θπξίσο ζεηηθή έθβαζε, αλ θαη γεληθά ζεσξνχληαη αλαπνηειεζκαηηθέο ζε ζρέζε κε ηνλ παξάγνληα ρξφλν. Ηδηαίηεξεο ζηξαηεγηθέο θξίλνληαη αλαγθαίεο πξνθεηκέλνπ λα νξηζηεί έλα πιαίζην λφκνπ πνπ ζα ξπζκίδεη ηηο ηειεπηθνηλσλίεο θαη ηε ιεηηνπξγία κηαο αλεμάξηεηεο Ρπζκηζηηθήο Αξρήο Δπηθνηλσλίαο. Σέινο, ίδηα πνξεία αθνινχζεζε ε ρψξα θαη ζην ζέκα ηνπ δεκνζηνλνκηθνχ ειέγρνπ. Ζ Β-Δ θαηέβαιε πξνζπάζεηεο ζηνλ ζπγθεθξηκέλν ηνκέα αιιά ρξεηάδνληαη νπζηαζηηθφηεξεο αιιαγέο πξνθεηκέλνπ λα ζεκεησζνχλ ηα απαηηνχκελα απφ ηελ Έλσζε απνηειέζκαηα ζηε βειηίσζε δεκνζηνλνκηθνχ ειέγρνπ. Γηθαηνζύλε, ειεπζεξία θαη αζθάιεηα Ζ Β-Δ έρεη ζεκεηψζεη ζεηηθά απνηειέζκαηα ζην ζέκα ηεο αληηκεηψπηζεο ηνπ μεπιχκαηνο ρξεκάησλ, κε νξηζκέλα ζεκεία, σζηφζν, φπσο ην θαηάιιειν λνκνζεηηθφ πιαίζην, ε ζπλεξγαζία κεηαμχ δηαθφξσλ νξγάλσλ ηεο δηνίθεζεο, ε αχμεζε ηνπ «know how» γηα ην ελ ιφγσ δήηεκα, λα ρξεηάδνληαη απνθαζηζηηθφηεξε δηαρείξηζε. Ζ εκπνξεία λαξθσηηθψλ απνηειεί ππαξθηφ πξφβιεκα ζηε ζχγρξνλε Β-Δ, θαζφηη κηα ζεηξά απφ παξάλνκεο δξαζηεξηφηεηεο θαη ε ηνπηθή ρξήζε ηνπο έρνπλ απμεζεί. Ζ 4 Γηα ηελ πξφνδν εθαξκνγήο ηεο χκβαζεο Βηνπνηθηιφηεηαο ζηε Βνζλία Δξδεγνβίλε βι. (Έθζεζε γηα ηελ πνξεία ηεο ρψξαο ζηελ επίζεκε ηζηνζειίδα γηα ηε χκβαζε Βηνπνηθηιφηεηαο ) 9

10 ρψξα έρεη πξνβεί ζε κηα ζεηξά απφ ελέξγεηεο γηα ηελ αληηκεηψπηζε, θξίλνληαο, φκσο, εθ ηνπ απνηειέζκαηνο, ην δήηεκα παξακέλεη αλεζπρεηηθφ, δεδνκέλνπ φηη ε θαηαθεξκαηηζκέλε αζηπλνκία θαη ην δηθαζηηθφ ζχζηεκα απνηεινχλ πξφζθνξν έδαθνο γηα ηελ άλζεζε παξάλνκσλ δξαζηεξηνηήησλ. Ζ αλαδηακφξθσζε ηεο αζηπλνκίαο απνηειεί ζεκείν θιεηδί ζηηο απαηηνχκελεο απφ ηελ ΔΔ κεηαξξπζκίζεηο θαη κέρξη ζηηγκήο δελ έρεη επηηεπρζεί. Οη φπνηεο αιιαγέο ιακβάλνπλ ρψξα κε αξγνχο ξπζκνχο θαη απηφ έρεη σο ζπλέπεηα ηελ παξεκπφδηζε ηνπ έξγνπ ηεο. Θεηηθφηεξε είλαη ζηελ έθζεζε ηνπ 2009 ε εηθφλα ζηα ζέκαηα ηεο εκπνξίαο αλζξψπσλ θαη ηνπ πνιέκνπ θαηά ηεο ηξνκνθξαηίαο πνπ έρνπλ αληηκεησπηζηεί ζνβαξά. ε θάζε πεξίπησζε, σζηφζν, απαηηείηαη δξάζε γηα ηελ θαιχηεξε έξεπλα θαη εθδίθαζε ζρεηηθψλ ππνζέζεσλ ζην πξψην δήηεκα θαη ελαξκφληζε ηνπ ζρεηηθνχ λνκνζεηηθνχ πιαηζίνπ κε απηφ ηεο Κνηλφηεηαο ζην δεχηεξν. Πξψηκε ζεσξείηαη ε λνκνζεζία ηεο Β-Δ ζην ζέκα πξνζηαζίαο καξηχξσλ, φπνπ νη ζρεηηθέο ηξνπνινγίεο ζην λφκν πεξί Πξνγξάκκαηνο Πξνζηαζίαο Μαξηχξσλ αθφκε δελ έρνπλ πηνζεηεζεί. Δπηπιένλ, ε ρψξα θαιείηαη λα επηρεηξήζεη ζνβαξά ηε κείσζε ηνπ κεγάινπ αξηζκνχ αλαζηνιψλ πνπ δίλνληαη ζε θαηαδηθαζκέλνπο εγθιεκαηίεο. Σέινο, ειάρηζηε είλαη ε πξφνδνο ζην ζέκα πξνζηαζίαο πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ, θαζφηη ην ππάξρνλ λνκηθφ πιαίζην είλαη σο έλα βαζκφ δπζιεηηνπξγηθφ ελψ ε εθαξκνγή ηνπ πεξηνξηζκέλε, κε απνηέιεζκα βειηηψζεηο λα θξίλνληαη σο απαξαίηεηεο. Δλ θαηαθιείδη, ζα ιέγακε πσο ε Β-Δ, αλ θαη κηα ρψξα πνιχπιεπξε σο πξνο ηελ θξαηηθή δνκή θαη ηηο εζλφηεηεο πνπ ηελ απαξηίδνπλ θαη νξηζκέλεο θνξέο δπζιεηηνπξγηθή ζηελ πνιπζχλζεηε απηή κνξθή, είλαη αληηκέησπε κε πιεζψξα πξνβιεκάησλ. Πέξαλ ηεο ηδηάδνπζαο πνιηηηθήο θαηάζηαζεο, πνπ ζρεδφλ πάληα ηε ραξαθηεξίδεη κεηά ην 1995, απφ ην 2008, φπσο ζρεδφλ φιεο νη νηθνλνκίεο, ήξζε αληηκέησπε κε ηελ παγθφζκηα θξίζε θαη κάιηζηα κε κηα απφ ηηο ρεηξφηεξεο ζπλέπεηεο ηεο: ηελ πςειή αλεξγία. Ωζηφζν, ιφγσ ηνπ φηη ε Β-Δ, καδί κε άιιεο ρψξεο δπηηθψλ Βαιθαλίσλ, δελ ήηαλ ηδηαηηέξσο 5 εθηεζεηκέλε ζηελ νηθνλνκηθή θξίζε, θαη ράξε ζε ζρεηηθή νηθνλνκηθή βνήζεηα πνπ δέρηεθε απφ ηελ ΔΔ ζηα πιαίζηα εληαμηαθνχ πξνγξάκκαηνο, έρεη θαηαθέξεη λα αληεπεμέιζεη κεξηθψο ηθαλνπνηεηηθά ζηηο 5 Πέληδνο, Ν. «ε πνηεο ρψξεο θαη γηαηί εληνπίδεηαη ην κεγαιχηεξν πξφβιεκα ζήκεξα», Καζεκεξηλή. Γεκνζηεχηεθε ζηηο [Αλαθηήζεθε ζηηο ] 10

11 πξνθιήζεηο πνπ ζπληζηνχλ ηελ πινπνίεζε πκθσλίαο ηαζεξνπνίεζεο θαη χλδεζεο, γηα ηελ έληαμή ηεο σο πιήξεο κέινο ηεο Έλσζεο. εκαληηθφηαηε πξφθιεζε 6, σζηφζν, παξακέλνπλ νη ξηδηθέο κεηαξξπζκίζεηο πνπ απαηηνχληαη πξνθεηκέλνπ λα θαηαζηεί ε ρψξα εληαίν θαη απνηειεζκαηηθφ θξάηνο, θάηη πνπ αθφκε δελ θαίλεηαη λα ζπληζηά ζνβαξή πηζαλφηεηα ζην εγγχο κέιινλ θαη ππνβαζκίδεη θαη απηφλ ηξφπν ηα φπνηα επηηεχγκαηα ζε επί κέξνπο ηνκείο. Ο κειινληηθόο ελεξγεηαθόο ράξηεο ησλ Βαιθαλίσλ Σα Βαιθάληα απνηεινχζαλ θαζ φιε ηε δηάξθεηα ηεο ηζηνξίαο ηνπο κηα πεξηνρή, ηεο νπνίαο ε μερσξηζηή γεσπνιηηηθή ζέζε ηελ θαζηζηνχζε πεδίν αληαγσληζκνχ κεηαμχ ησλ δπλάκεσλ θάζε επνρήο. Απφ ηε δπλαηφηεηα ειέγρνπ ησλ εκπνξηθψλ δξφκσλ πξνο ηελ Αλαηνιή κέρξη ηε δπλαηφηεηα πξνβνιήο ηζρχνο ζηελ αλαηνιηθή κεζφγεην ε Βαιθαληθή Υεξζφλεζνο πξνζέθεξε δηάθνξα πιενλεθηήκαηα ζηε δχλακε πνπ ζα θπξηαξρνχζε ζε απηή. Μεηά ηνλ Β Παγθφζκην Πφιεκν θαη ηελ χςσζε ησλ δηαρσξηζηηθψλ αλάκεζα ζην δπηηθφ θαη ηνλ αλαηνιηθφ θφζκν ηα Βαιθάληα (εθηφο απφ ηελ Διιάδα) απνκνλψζεθαλ θαη ζε κεγάιν βαζκφ αγλνήζεθαλ γεσπνιηηηθά απφ ηηο πεξηζζφηεξεο δπηηθέο ρψξεο. Με ην πέξαζκα ζηε κεηαςπρξνπνιεκηθή επνρή ηα Βαιθάληα απαιιάρζεθαλ απφ ηα δηαρσξηζηηθά ηνπο θαη δηεθδίθεζαλ σο πεξηθεξεηαθφ ππνζχζηεκα ηε δηθή ηνπο ηδηαίηεξε ζέζε ζηε γεσπνιηηηθή πξαγκαηηθφηεηα. ηε ζχλζεηε ζχγρξνλε δηεζλή ζθελή ν βαιθαληθφο ρψξνο πιαηζηψλεηαη απφ ην -εμφρσο ζεκαληηθφ γηα ηελ νηθνλνκηθή αλάπηπμε θαη αζθάιεηα ηνπ αλαπηπγκέλνπ θφζκνπ- γεσζηξαηεγηθφ ηξίπνιν Καπθάζνπ, Μέζεο Αλαηνιήο θαη Αλαηνιηθήο Μεζνγείνπ 7. ε φηη αθνξά ηε δηακεηαθφκηζε ελεξγεηαθψλ πφξσλ, ε ζέζε ησλ Βαιθαλίσλ αλάκεζα ζηνπο παξαγσγνχο (ρψξεο ηεο Καζπίαο Θάιαζζαο θαη ηεο Μέζεο Αλαηνιήο) θαη ηνπο θαηαλαισηέο (επξσπατθή αγνξά) ζπληζηά έλα γεσπνιηηηθφ αηνχ. Βάζεη απηνχ ηνπ γεσγξαθηθνχ πιενλεθηήκαηνο, ηα Βαιθάληα έιαβαλ κηα πεξίνπηε ζέζε ζηνπο λένπο δξφκνπο κεηαθνξάο ελέξγεηαο, φπσο απηνί ζρεδηάζηεθαλ θαηά ηηο δχν πξνεγνχκελεο δεθαεηίεο. ήκεξα έρνπλ αλαθνηλσζεί έμη ζπλνιηθά ελεξγεηαθά projects πνπ αθνξνχλ ζηελ θαηαζθεπή αγσγψλ πνπ ζα δηέξρνληαη απφ ην έδαθνο βαιθαληθψλ ρσξψλ. Οη αγσγνί Thual, Francois. «Ζ θξίζε ζηα Βαιθάληα θαη ε Διιάδα», Δθδ. Ρνέο, ΑΘΖΝΑ 1998 ζει

12 πεηξειαίνπ: ΑΜΒΟ (απφ ηε Μαχξε Θάιαζζα ζηελ Αδξηαηηθή θαη ηε Μεζφγεην κέζσ Βνπιγαξίαο, πγγμ θαη Αιβαλίαο), Μπνπξγθάο-Αιεμαλδξνχπνιε (απφ ηε Μαχξε Θάιαζζα ζην Αηγαίν Πέιαγνο θαη ηε Μεζφγεην κέζσ Βνπιγαξίαο θαη Διιάδαο) θαη Pan-European (απφ ηε Μαχξε Θάιαζζα ζηελ Κεληξηθή Δπξψπε κέζσ Ρνπκαλίαο, εξβίαο θαη Κξναηίαο). Οη αγσγνί θπζηθνχ αεξίνπ: TGI (αδέξηθν αέξην ζηελ Ηηαιία κέζσ Σνπξθίαο θαη Διιάδαο), Nabucco (αδέξηθν ή ηξαληθφ αέξην ζηελ Κεληξηθή Δπξψπε κέζσ Σνπξθίαο, Βνπιγαξίαο, Ρνπκαλίαο θαη Οπγγαξίαο) θαη South Stream (ξσζηθφ θπζηθφ αέξην ζηελ Ηηαιία θαη ζηελ Κεληξηθή Δπξψπε κέζσ Βνπιγαξίαο, Διιάδαο, εξβίαο, ινβελίαο, Κξναηίαο θαη Οπγγαξίαο). Ο ζρεδηαζκφο ησλ λέσλ δξφκσλ κεηαθνξάο ελέξγεηαο αξρηθά είλαη απνηέιεζκα ησλ αλαγθψλ ηεο επξσπατθήο αγνξάο. ε φηη αθνξά ην πεηξέιαην, ε ΔΔ ησλ 27 έρεη κηα αξθεηά κεγάιε θαηαλάισζε (πεξίπνπ 15 εθ. βαξέιηα εκεξεζίσο) θαζψο θαη κηα αθφκα κεγαιχηεξε εμάξηεζε απφ ηηο εηζαγσγέο. Ζ εμάξηεζε απηή ηείλεη λα απμεζεί αθφκα πεξηζζφηεξν γηαηί νη επξσπατθέο ρψξεο πνπ παξάγνπλ πεηξέιαην (Ννξβεγία, Ζλσκέλν Βαζίιεην) κείσζαλ ηελ παξαγσγή ηνπο ηελ πξνεγνχκελε δεθαεηία. Δπηπιένλ, ε δηεχξπλζε ζηελ αλαηνιηθή Δπξψπε πξνζέζεζε ζηελ επξσπατθή νηθνγέλεηα κηα νκάδα ρσξψλ πνπ, ελψ έρνπλ ρακειή θαηαλάισζε πεηξειαίνπ, ηείλνπλ λα ηελ απμήζνπλ, νχησο ψζηε λα πξνζεγγίζνπλ ηα επίπεδα αλάπηπμεο ησλ ρσξψλ ηεο δπηηθήο Δπξψπεο 8. Ζ πξνζπάζεηα ηεο ΔΔ λα κεηψζεη ηε ζπκκεηνρή ηνπ πεηξειαίνπ ζην ελεξγεηαθφ ηεο κίγκα, αληηθαζηζηψληαο ην κε άιιεο, πεξηζζφηεξν θηιηθέο πξνο ην πεξηβάιινλ, κνξθέο ελέξγεηαο είλαη πηζαλφ λα πεξηνξίζεη ηε ζπλνιηθή δήηεζε, σζηφζν ζην πξνβιεπηφ κέιινλ ε εμάξηεζε απφ ηηο εηζαγσγέο πεηξειαίνπ φρη κφλν ζα παξακείλεη ζηαζεξή αιιά ζα απμεζεί. Ζ θαηάζηαζε ζην θπζηθφ αέξην είλαη ζρεδφλ παξφκνηα, θαζψο νη ρψξεο ηεο αλαηνιηθήο Δπξψπεο, πνπ πξφζθαηα εληάρζεθαλ ζηελ ΔΔ, ζηεξίδνληαη ζε κεγάιν βαζκφ ελεξγεηαθά ζην θπζηθφ αέξην. Δπηπιένλ, θαη ζηε δπηηθή Δπξψπε ε θαηαλάισζή ηνπ γλψξηζε ζεκαληηθή αχμεζε ηελ ηειεπηαία εηθνζαεηία, θπξίσο επεηδή ην θπζηθφ αέξην θάιπςε ηελ ππνρψξεζε ηνπ άλζξαθα ζην επξσπατθφ ελεξγεηαθφ κίγκα. Ζ θαηαζθεπή, επνκέλσο, λέσλ νδψλ κεηαθνξάο ελεξγεηαθψλ πφξσλ απαληά ζηελ απμεκέλε δήηεζε ηεο επξσπατθή αγνξάο γηα πεηξέιαην θαη θπζηθφ αέξην. Ωζηφζν, ε επηινγή ηεο Βαιθαληθήο Υεξζνλήζνπ σο δηακεηαθνκηζηηθνχ θέληξνπ ππαγνξεχεηαη, πέξα απφ ηηο 8 Roupas, Christos, Flamos, Alexandros & Psarras, John. «Measurement of 27 oil vulnerability», International Journal of Energy Sector Management, Vol. 3 (2) ζει

13 αλάγθεο ηεο επξσπατθήο αγνξάο θαη ηελ επλντθή γεσγξαθηθή ηεο ζέζε, θαη απφ άιινπο ιφγνπο κε ζαθείο πνιηηηθέο θαη γεσπνιηηηθέο πξνεθηάζεηο. Ζ επηινγή ησλ Βαιθαλίσλ, σο δηφδνπ γηα ηε κεηαθνξά θπζηθνχ αεξίνπ, εληάζζεηαη ζηελ επηδίσμε ηεο δηαθνξνπνίεζεο πνπ πξνσζνχλ νη δξψληεο ηνπ ελεξγεηαθνχ εκπνξίνπ. Γηα ηε Ρσζία, πνπ θαηέρεη ηε κεξίδα ηνπ ιένληνο ζηηο επξσπατθέο εηζαγσγέο, είλαη κηα ελαιιαθηηθή πνξεία κέζσ αμηφπηζησλ ρσξψλ πνπ ζα παξαθάκπηεη ηελ «πξνβιεκαηηθή» Οπθξαλία, ε νπνία πνιιέο θνξέο έρεη πξνθαιέζεη πξνβιήκαηα ζηε δηακεηαθφκηζε. Ο αγσγφο South Stream εμππεξεηεί απηή αθξηβψο ηε ινγηθή δηαθνξνπνίεζεο σο πξνο ηηο νδνχο κεηαθνξάο ηνπ ξσζηθνχ αεξίνπ ζηελ Δπξψπε. Γηα ηελ ΔΔ, ηα Βαιθάληα αληηπξνζσπεχνπλ ηνλ θφκβν πνπ ζα ηελ ελψζεη κε ελαιιαθηηθέο πεγέο πξνκήζεηαο θαη πην ζπγθεθξηκέλα κε ηηο ρψξεο ηεο Καζπίαο Θάιαζζαο αιιά θαη ηεο Μέζεο Αλαηνιήο. Γηα απηφ ην ιφγν, ηα projects Nabucco θαη TGI ηπγράλνπλ ζεξκήο επξσπατθήο ππνζηήξημεο σο πξνο ηελ πινπνίεζε ηνπο. ε φηη αθνξά ηε δηακεηαθφκηζε πεηξειαίνπ, ν ζρεδηαζκφο λέσλ αγσγψλ ζηα Βαιθάληα βξίζθεηαη ζε άκεζε ζπλάξηεζε κε ην θαζεζηψο ησλ ηελψλ ηνπ Βνζπφξνπ. Σα ηελά θαηέρνπλ πεξίνπηε ζέζε παγθνζκίσο ζρεηηθά κε ην πέξαζκα πεηξειατθψλ θνξηίσλ. Ωζηφζν, ε Σνπξθία ζηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 90 εμέδσζε έλαλ «Καλνληζκφ» γηα ηε λαπζηπινΐα ζηε ζάιαζζα ηνπ Μαξκαξά, ν νπνίνο έζεηε απζηεξνχο πεξηνξηζκνχο ζηε δηαθίλεζε ησλ πινίσλ. Ο «Καλνληζκφο» απηφο, ζχκθσλα κε ηηο ηνπξθηθέο αξρέο, κέζσ ηεο απνηειεζκαηηθήο δηαρείξηζεο ηεο θπθινθνξίαο ησλ πινίσλ, επηδηψθεη λα κεηψζεη ηε ζπρλφηεηα ησλ αηπρεκάησλ πνπ επηβαξχλνπλ ην ζαιάζζην πεξηβάιινλ θαη απεηινχλ ηνπο πιεζπζκνχο πνπ δνπλ θαηά κήθνο ησλ αθηψλ ηνπ Βνζπφξνπ. Οη απζηεξέο δηαηάμεηο ηνπ «Καλνληζκνχ» δεκηνχξγεζαλ πξφβιεκα ζηελ απξφζθνπηε δηέιεπζε ησλ πεηξειαηνθφξσλ πξνο ηε Μεζφγεην. Ζ θίλεζε απηή εθ κέξνπο ηεο Σνπξθίαο ηε ζπγθεθξηκέλε ρξνληθή ζηηγκή δελ κπνξεί λα εξκελεπηεί απνθιεηζηηθά ππφ ην πξίζκα ηθαλνπνίεζεο πεξηβαιινληηθψλ αηηεκάησλ αιιά πξέπεη λα ζπλδπαζηεί θαη κε ηελ παξάιιειε δξαζηεξηνπνίεζε δπηηθψλ πεηξειατθψλ εηαηξηψλ ζηα θνηηάζκαηα ηεο Κεληξηθήο Αζίαο. Ζ Σνπξθία ελ φςεη ηεο αχμεζεο παξαγσγήο πεηξειαίνπ ζηελ Καζπία θαη ζηελ Κεληξηθή Αζία πξνζπάζεζε λα δεκηνπξγήζεη κηα ηερλεηή ζπκθφξεζε ζηα ηελά, πξνσζψληαο παξάιιεια projects γηα ηελ θαηαζθεπή αγσγψλ πνπ ζα δηέξρνληαη απφ ην έδαθνο ηεο (ν Μπαθνχ-Σζετράλ γηα παξάδεηγκα ή ν Μπνπξγθάο-Δλέδ πνπ πξνηάζεθε ζε αληηδηαζηνιή κε ηνλ Μπνπξγθάο-Αιεμαλδξνχπνιε). Δλδεηθηηθέο είλαη νη δειψζεηο Σνχξθσλ αμησκαηνχρσλ φηη ηα ηελά ζα πξέπεη λα ζεσξνχληαη αδηέμνδν 13

14 γηα ηα θνηηάζκαηα πεηξειαίνπ ηεο Κεληξηθήο Αζίαο 9. πκπεξαζκαηηθά, ε δηθαηνινγεηηθή βάζε ηεο θαηαζθεπήο ησλ αγσγψλ πεηξειαίνπ ησλ Βαιθαλίσλ (ΑΜΒΟ, Μπνπξγθάο-Αιεμαλδξνχπνιε θαη Pan-European) είλαη ε δεκηνπξγία νδψλ πνπ ζα απνζπκθνξήζνπλ ηα ηελά. Γηα ηηο βαιθαληθέο ρψξεο ε ζπκκεηνρή ζε έλαλ ή πεξηζζφηεξνπο αγσγνχο ζπλεπάγεηαη θαη ηελ απνθφκηζε σθειεηψλ ζε νηθνλνκηθφ θαη φρη κφλν επίπεδν. Αξρηθά, ζα εμαζθαιίζνπλ ηε δηθή ηνπο απξφζθνπηε ελεξγεηαθή ηξνθνδνζία, γεγνλφο ηδηαίηεξα ζεκαληηθφ αλ αλαινγηζηεί θαλείο φηη νη βαιθαληθέο ρψξεο αληηκεηψπηζαλ ηα ζνβαξφηεξα πξνβιήκαηα απφ φιεο ηηο επξσπατθέο ρψξεο θαηά ηε ξσζν-νπθξαληθή θξίζε ηνπ Δπηπιένλ, φηαλ νινθιεξσζνχλ ηα έξγα, ζα εηζπξάηηνπλ ηα ηέιε δηακεηαθφκηζεο ελψ ζηηο πεξηνρέο πνπ ζα θαηαζθεπαζηνχλ απνζεθεπηηθνί ρψξνη εθηηκάηαη φηη ζα δεκηνπξγεζνχλ λέεο ζέζεηο εξγαζίαο θαη ζα ππάξμεη νηθνλνκηθή αλάπηπμε. Σα Βαιθάληα σο ζχλνιν αιιά θαη ε θάζε ρψξα σο κνλάδα ζα εληαρζνχλ ζηνλ επξσπατθφ ελεξγεηαθφ ράξηε θαη ζα αλαβαζκίζνπλ ηε ζέζε ηνπο ζην εκπφξην ελεξγεηαθψλ πφξσλ πξνο ηελ επξσπατθή αγνξά. Να ζεκεησζεί φηη ζηελ πεξίπησζε πνπ πινπνηεζνχλ φινη νη ζρεδηαδφκελνη αγσγνί θαη ιεηηνπξγήζνπλ ζηελ πιήξε δπλακηθφηεηά ηνπο, απφ ηα Βαιθάληα ζα δηέξρνληαη εηεζίσο εθ. ηφλνη πεηξειαίνπ θαη πεξίπνπ 80 δηο m 3 θπζηθφ αέξην. Παξάιιεια, θάπνηεο ρψξεο πξνζδνθνχλ θαη πνιηηηθά νθέιε απφ ηε ζπκκεηνρή ηνπο ζε ελεξγεηαθά έξγα, φπσο ππνζηήξημε ζε δηκεξή δεηήκαηα (παξάδεηγκα ηε εξβίαο πνπ απφ ηηο ελεξγεηαθέο ηεο ζρέζεηο κε ηε Ρσζία πξνζδνθεί ππνζηήξημε ζην ζέκα ηνπ Κνζφβνπ). Σν ζελάξην, ζην νπνίν θαηαζθεπάδνληαη φινη νη ζρεδηαδφκελνη αγσγνί, είλαη κάιινλ απίζαλν λα πξαγκαηνπνηεζεί, θαζψο θάζε έλα απφ ηα project, αλεμάξηεηα απφ ηα πιενλεθηήκαηα πνπ δηαζέηεη, αληηκεησπίδεη εμίζνπ ζνβαξά εκπφδηα σο πξνο ηελ πινπνίεζε ηνπ. Σν θπξηφηεξν πξφβιεκα πνπ αληηκεησπίδνπλ ζρεδφλ νη πεξηζζφηεξνη αγσγνί είλαη ε απνπζία ησλ εμαζθαιηζκέλσλ πνζνηήησλ ελεξγεηαθψλ πφξσλ πνπ ζα κεηαθέξνπλ: ραξαθηεξηζηηθφ είλαη ην παξάδεηγκα ηνπ Nabucco, ν νπνίνο ζηεξείηαη επί ηνπ παξφληνο νξηζηηθήο πεγήο ηξνθνδνζίαο. ε άιιεο πεξηπηψζεηο ην πξφβιεκα είλαη ην θφζηνο θαηαζθεπήο, δήηεκα κε απμαλφκελε ζεκαζία ιφγσ ηεο παγθφζκηαο θξίζεο, κε αληηπξνζσπεπηηθφηεξν παξάδεηγκα ηνλ South Stream, ηνπ νπνίνπ ην θφζηνο επηβαξχλεηαη δηαξθψο ιφγσ ησλ ζπλερφκελσλ 9 Νηφθνο, Θάλνο. «Ο Γεσζηξαηεγηθφο ξφινο ηεο Σνπξθίαο», εηξά ηξαηεγηθψλ Μειεηψλ Διιεληθφ Ίδξπκα Δπξσπατθήο θαη Δμσηεξηθήο Πνιηηηθήο Δθδ, ΚΩΝΣΑΝΣΗΝΟΤ ΣΟΤΡΗΚΖ Αζήλα 2001 ζει

15 επεθηάζεσλ ζηε δηαδξνκή ηνπ. Σέινο, ζηελ πεξίπησζε ηνπ ΑΜΒΟ ζα κπνξνχζε λα πξνζηεζεί θαη ην πξφβιεκα ηεο έιιεηςεο ζηαζεξφηεηαο ησλ ρσξψλ πνπ ζπκκεηέρνπλ: ζηελ πγγμ ε έληαζε κεηαμχ Αιβαλφθσλσλ θαη ιαβνκαθεδφλσλ δπλεηηθά κπνξεί λα εμειηρζεί ζε ζχγθξνπζε (ν εκθχιηνο ηνπ 2002 είλαη ζρεηηθά καθξηλφο αιιά ηα αίηηα γηα ηα νπνία μέζπαζε είλαη αθφκα ππαξθηά) απεηιψληαο ηελ νκαιή ιεηηνπξγία ηνπ αγσγνχ. Δπνκέλσο, ε χπαξμε πνιηηηθήο βνχιεζεο δελ αξθεί απφ κφλε ηεο, θαζψο ζα πξέπεη λα αλαδεηεζνχλ ιχζεηο ζε πξαθηηθά αιιά πνιχ θαίξηα ζέκαηα. ε θάζε πεξίπησζε, γηα ηηο βαιθαληθέο ρψξεο κφλν ζεηηθφ κπνξεί λα είλαη ην απνηέιεζκα απφ απηήλ ηελ θηλεηηθφηεηα ζρεηηθά κε ηελ θαηαζθεπή αγσγψλ. Αλακθίβνια, αλαβαζκίδεηαη ε ζεκαζία ηνπο σο ελεξγεηαθψλ θφκβσλ ηεο Δπξψπεο θαη παξάιιεια επηηπγράλνπλ, ζε ζεκαληηθφ πνζνζηφ, ηε δηθή ηνπο ελεξγεηαθή αζθάιεηα. Ωζηφζν, ε ηειηθή πινπνίεζε φισλ ησλ ζρεδίσλ εμαξηάηαη απφ ην βαζκφ πνπ ζα επηιπζνχλ απνηειεζκαηηθά ηα πθηζηάκελα πξαθηηθά δεηήκαηα (θφζηνο θαηαζθεπήο, ηξνθνδνζία, αζθάιεηα). ε απηήλ ηελ θαηεχζπλζε ζα πξέπεη λα επηθεληξψζνπλ ηηο πξνζπάζεηεο ηνπο ηα ελδηαθεξφκελα κέξε (ρψξεο θαη θαηαζθεπάζηξηεο εηαηξίεο). Σν Ηζιάκ ζηα Βαιθάληα Ζ επηζηξνθή ζε κηα ζπδήηεζε γηα ην Ηζιάκ ζηα Βαιθάληα δεκηνπξγεί πάληα πεηξαζκνχο γηα αλαιχζεηο «ηζιακηθψλ ηφμσλ» ή γηα κηα θνβηθή νηθνδφκεζε κηαο απνηειεζκαηηθήο πνιηηηθήο νρχξσζεο ηεο ρξηζηηαληθήο Δπξψπεο απέλαληη ζε έλαλ ηζιακηθφ δεκνγξαθηθφ «Αξκαγεδψλα». Ζ ζηαδηαθή έληαμε ησλ Βαιθαλίσλ, θαη ηδηαίηεξα ησλ δπηηθψλ, ζε επξψ-αηιαληηθνχο ζεζκνχο επαλαθέξεη ην δήηεκα ησλ κνπζνπικαληθψλ θνηλσληψλ θαη θνηλνηήησλ, πνιιψ δε κάιινλ, ηε ζηηγκή πνπ νη κνπζνπικάλνη ησλ Βαιθαλίσλ είλαη γεγελείο, δειαδή Δπξσπαίνη θαη ζε θακηά πεξίπησζε κεηαλάζηεο. Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη, απφ ηα 12 πεξίπνπ εθαηνκκχξηα ησλ κνπζνπικάλσλ πνπ δνπλ ζηελ επεηξσηηθή Δπξψπε, πάλσ απφ ηα 8 είλαη κνπζνπικάλνη ησλ Βαιθαλίσλ -ρσξίο λα πξνζζέηνπκε ζε απηνχο ηνλ πιεζπζκφ ηεο επξσπατθήο πιεπξάο ηεο Σνπξθίαο ή ηνπο Σνχξθνπο κεηαλάζηεο ζηε δπηηθή Δπξψπε. Οη κνπζνπικάλνη πιεζπζκηαθά θαηέρνπλ ζεκαληηθή ζέζε ζην ρψξν ησλ Βαιθαλίσλ, θαζψο απνηεινχλ πιεηνςεθία ζην Κφζνβν (90%) θαη ζηελ Αιβαλία (70%), επίζεο ζηελ Βνζλία-Δξδεγνβίλε θαη ζηελ π.γ.γ.μ., νη κνπζνπικάλνη 15

16 απνηεινχλ 47% θαη ην 30% ηνπ πιεζπζκνχ. ην ζχλνιν ηνπο νη κνπζνπικάλνη ζηα Βαιθάληα αθνινπζνχλ ην δφγκα souni (θαη ηελ δηδαζθαιία Hanafi), φκσο νη ίδηνη πξνζδηνξίδνληαη σο θνζκηθνί. ηηο ρψξεο πνπ δελ απνηεινχλ ηελ πιεηνςεθία γίλνληαη πξνζπάζεηεο λα εληζρπζεί πνιηηηθά ε εθπξνζψπεζε ηνπο, ε νπνία ππνιεηπφηαλ ιφγσ αθνκνησηηθψλ πνιηηηθψλ θαη πνιηηηθψλ απνκφλσζεο (γθεηνπνίεζεο), θαη ε ζπκκεηνρή ζηε ιήςε απνθάζεσλ γηα ζέκαηα ηεο ρψξαο αιιά θαη ηεο ίδηαο ηνπο ηεο θνηλφηεηαο. Σαπηφρξνλα, ε ζξεζθεπηηθή ειεπζεξία είλαη ζπληαγκαηηθά θαηνρπξσκέλν δηθαίσκα, ηε ζηηγκή πνπ απνηεινχζε πεδίν έληαζεο ιφγσ ηνπ αζετζηηθνχ ηχπνπ ησλ ζνζηαιηζηηθψλ θαζεζηψησλ. Απφ ηε ζηηγκή πνπ ηέζεθε σο ζηφρνο ηεο πνιηηηθήο αηδέληαο ε έληαμε ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε, φκσο, έρνπλ επηηαρπλζεί κηα ζεηξά απφ θηιειεχζεξεο πνιηηηθέο πξνο φθεινο ησλ βαιθάλησλ κνπζνπικάλσλ. Τπάξρνπλ έλδεθα αλεμάξηεηα θξάηε, ηέζζεξα απφ ηα νπνία είλαη κέιε ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, θαη ηα ππφινηπα πξνγξακκαηίδνπλ λα αξρίζνπλ ηε δηαδηθαζία πξνζρψξεζεο ζην θνληηλφ κέιινλ. Μπνξνχκε έηζη λα πνχκε φηη ε εηξεληθή θαη αλεθηηθή ζπλχπαξμε ησλ νξζφδνμσλ Υξηζηηαλψλ θαη ησλ κνπζνπικάλσλ ζηα Βαιθάληα είλαη εγγπεκέλε απφ ηα επξσπατθά πξφηππα. Απηφ είλαη έλα αηζηφδνμν φξακα, δεδνκέλνπ φηη απηά ηα πξφηππα δελ έρνπλ κπνξέζεη λα ζηακαηήζνπλ ηηο εληάζεηο κεηαμχ ησλ ηνπηθψλ κνπζνπικαληθψλ θνηλνηήησλ θαη ησλ δεκνζίσλ ζεζκψλ ζηε Γαιιία ή ηε Μεγάιε Βξεηαλία. πγρξφλσο, ε δσή ησλ νξζφδνμσλ Υξηζηηαλψλ θαη κνπζνπικάλσλ ζηηο ρψξεο, φπσο ε Βνζλία, επηβαξχλεηαη αθφκα απφ ηηο πξφζθαηεο πιεγέο ηνπ εκθπιίνπ πνιέκνπ ζηελ πξψελ Γηνπγθνζιαβία. Σν ζέκα ηνπ Κνζφβνπ είλαη αθφκα αλνηθηφ θαη ζπλδέεηαη επηπιένλ κε ηε ζηαζεξφηεηα ηεο πγγμ. Δίλαη, επίζεο, ζαθέο φηη ε ζξεζθεπηηθή ηαπηφηεηα πνιιψλ εμ απηψλ πνπ εθιακβάλνπκε σο κνπζνπικάλνπο είλαη δεηνχκελν -θπξίσο ζηελ πεξίπησζε ηεο Αιβαλίαο, φπνπ ην νινθιεξσηηθφ θαζεζηψο είρε εμαιείςεη κε άγξηα αιιά θαη απνηειεζκαηηθή θαηαζηνιή θάζε έθθξαζε ζξεζθεπηηθνχ ζπλαηζζήκαηνο. Δπίζεο, ε ζξεζθεπηηθφηεηα ησλ θνηλσληψλ απηψλ είλαη έλα δεηνχκελν, ηδηαίηεξα γηα παξάδεηγκα ζηε Βνζλία, φπνπ παξαηεξείηαη ρακειή παξνπζία θαη ζπκκεηνρή ζηα ηεκέλε, ηηο λεζηείεο θαη ηηο πξνζεπρέο. Απφ ηελ άιιε κεξηά, ε δεκνγξαθηθή έθξεμε ζε ζρέζε κε ηνπο ρξηζηηαληθνχο πιεζπζκνχο θαη ε ξαγδαία αζηηθνπνίεζε ησλ κνπζνπικαληθψλ πιεζπζκψλ ζέηεη λέα δεηήκαηα θαη πξνβιήκαηα. Μέρξη ηψξα, ζηνλ πνιηηηθφ, θνηλσληθφ ηνκέα, νη κνπζνπικάλνη δεκηνχξγεζαλ δηθέο ηνπο πνιηηηθέο νξγαλψζεηο, απνζπψκελνη απφ ηα κεγάια εζληθά θφκκαηα θαη ηηο πειαηεηαθέο 16

17 ζρέζεηο καδί ηνπο. Απφ ηελ άιιε, πνιιέο απφ απηέο ηηο νξγαλψζεηο πξνζπάζεζαλ λα ζπλδέζνπλ ηε κνπζνπικαληθή ηαπηφηεηα κε κηα εζληθή ηαπηφηεηα δηαθνξεηηθή απφ απηή ηνπ έζλνπο-θξάηνπο ζην νπνίν δνπλ. Βιέπνπλ, δειαδή, ην Ηζιάκ σο πξνζηαηεπηηθή αζπίδα απέλαληη ζηελ ελζσκάησζή ηνπο ζε ζιαβηθνχο ή ειιεληθνχο πιεζπζκνχο. Γίλεηαη, ινηπφλ, ζαθέο φηη ην κέιινλ ησλ ηζιακηθψλ θνηλνηήησλ ηεο Δπξψπεο ζπλδέεηαη άξξεθηα κε ηελ εμέιημε ησλ Βαιθάλησλ κνπζνπικάλσλ θαη ησλ θνηλσληψλ ηνπο. ηε δεθαεηία ηνπ 1990 ππήξμε κηα κεγάιε πξνζπάζεηα λα αλαπηπρζεί αλάκεζα ζηνπο κνπζνπικαληθνχο πιεζπζκνχο ην ξεχκα ηνπ εμηξεκηζηηθνχ salafi θαη wahhabi Ηζιάκ, πνπ θπξηαξρεί ζηε ανπδηθή Αξαβία θαη επαγγειίδεηαη ηελ θπξηαξρία κηαο παγθφζκηαο κνπζνπικαληθήο θνηλφηεηαο, κηαο παγθφζκηαο ummah. Ζ επζεβηζηηθή θαη, ελ πνιινίο, κπζηηθηζηηθή Sufi παξάδνζε ηνπ βαιθαληθνχ Ηζιάκ δελ απνηειεί εχθνξν έδαθνο. κσο, κηθξέο πιεζπζκηαθά ( ) κνπζνπικαληθέο θνηλφηεηεο ζηελ πγγμ (νη ζιαβφθσλνη Torbesi θαη Gorani), θαίλεηαη φηη έρνπλ δπζαλάινγα επεξεαζηεί απφ ην εμηξεκηζηηθφ Ηζιάκ. Φνξείο απηήο ηεο επηξξνήο είλαη ζπκπαηξηψηεο ηνπο πνπ εξγάδνληαλ ζηε δπηηθή Δπξψπε, πνπ νξγαλψζεθαλ εθεί ζε εμηξεκηζηηθνχο ππξήλεο θαη ηψξα επέζηξεςαλ ζηα πάηξηα εδάθε. Σα δίθηπα, επίζεο, ιεηηνπξγνχλ θαη ππνγείσο, αθνχ ππάξρνπλ ζηνηρεία επαθψλ κεηαμχ εμηξεκηζηψλ Βφζλησλ ηεξνθεξχθσλ θαη ιαβνκαθεδφλσλ κνπζνπικάλσλ. Ηδηαίηεξα αλεζπρεηηθή είλαη ε θίλεζε wahhabi-ηηθψλ εμηξεκηζηηθψλ νκάδσλ θαη ηδξπκάησλ πνπ πξνζθέξνπλ νηθνλνκηθή ελίζρπζε γηα ην πξνζθχλεκα, αθνχ πξνζθπλεηέο «ινμνδξνκνχλ» πξνο ην Παθηζηάλ θαη ην Αθγαληζηάλ κέζσ ηεο νξγάλσζεο "Οκάδα Ηεξνθεξχθσλ Σablighi Jamaat". Αληίζεηα, πνιχ πην ζεκαληηθή επηξξνή κπνξεί λα αζθήζεη ην κνπζνπικαληθφ επζεβηζηηθφ θίλεκα " Fethullah Gülen". Σν θίλεκα απηφ, πνπ δεκηνπξγήζεθε απφ «καζεηέο» ηνπ Fethullah Gülen, ελφο Σνχξθνπ ηεξνθήξπθα πνπ δεη ζήκεξα ζηηο ΖΠΑ, κπνξεί λα ζεσξεζεί επζεβηζηηθφ θαη δελ αληηπαξαηίζεηαη ζηελ εθάζηνηε εμνπζία. Κεξχζζεη ηελ πηζηή ηήξεζε ησλ ζξεζθεπηηθψλ θαλφλσλ ζηελ ηδησηηθή δσή. χκθσλα κε ην θίλεκα, ε εζηθή θαη νηθνλνκηθή παξαθκή ηνπ κνπζνπικαληθνχ θφζκνπ νθείιεηαη ζηελ πλεπκαηηθή θαη επηζηεκνληθή πζηέξεζή ηνπ. Βαζηθή ζηξαηεγηθή γηα λα κεηαξξπζκίζεη ηελ ηζιακηθή παξάδνζε θαη λα μεπεξάζεη ηε ζηέξεζε είλαη ε εθπαίδεπζε, ψζηε λα ζπλδπάζεη ηελ πλεπκαηηθφηεηα κε ηελ επηζηεκνληθή γλψζε, ηνλ νξζφ ιφγν κε ηνλ απνθαιππηηθφ, ην κπαιφ κε ηελ θαξδηά. Κεξχζζεη ηελ πίζηε ζηηο εζηθέο αξρέο ηνπ Ηζιάκ, ηελ αθνζίσζε ζηελ ηνπξθηθή 17

18 ηαπηφηεηα αιιά θαη ηελ πίζηε ζηελ ειεχζεξε νηθνλνκία θαη ηελ ζχδεπμε φισλ απηψλ κε ηελ επηζηήκε θαη ηελ ηερλνινγία. Σελ ίδηα ζηηγκή, φκσο, ην Ηζιάκ δελ είλαη έλα ηφζν κνλνεηδέο θαηλφκελν ζηα Βαιθάληα. Τπάξρνπλ, ζηελ νπζία, ηέζζεξηο θχξηεο κνπζνπικαληθέο ππν-θνηλφηεηεο ζηελ επξχηεξε βαιθαληθή πεξηνρή: Αιβαλνί, Βφζληνη, Σνχξθνη θαη ηζηγγάλνη. Τπάξρεη κηα κεγάιε δηαθνξά, επίζεο, κεηαμχ ησλ θπξίσο ηνπξθφθσλσλ κνπζνπικάλσλ ζηα αλαηνιηθά Βαιθάληα, αθ ελφο, θαη ησλ αιβαλφθσλσλ θαη ζιαβφθσλσλ κνπζνπικάλσλ πνπ δνπλ ζηα δπηηθά Βαιθάληα (πξψελ Γηνπγθνζιαβία), αθεηέξνπ κε δηαθνξεηηθέο πνιηηηθέο θαη πνιηηηζηηθέο δηεθδηθήζεηο. Καη ηειεπηαίν αιιά φρη αζήκαλην κε δηαθνξεηηθέο πεγέο εμάξηεζεο «παγθφζκην» Ηζιάκ, Ακεξηθή θαη Σνπξθία. Με βάζε ηα ζηνηρεία απηά, κπνξνχκε λα δηαηππψζνπκε ηνπιάρηζηνλ ηξία επίπεδα κειινληηθνχ δηαιφγνπ θαη ζπλχπαξμεο κεηαμχ ησλ νξζφδνμσλ Υξηζηηαλψλ θαη κνπζνπικάλσλ ζηα Βαιθάληα: πνιηηηθφο δηάινγνο (σο θξάηνο), ζξεζθεπηηθφο (σο εθθιεζία), θαη εγθάξδηνο (σο πνιίηεο). Κάζε επίπεδν έρεη κηα ηζηνξία ζηα Βαιθάληα, απφ ηελ νπνία κπνξνχκε λα πάξνπκε έλα κάζεκα θαη λα σθειεζνχκε. Ζ νηθνλνκηθή θξίζε ζηελ Διιάδα ην επίθεληξν ησλ δηεζλψλ νηθνλνκηθψλ εμειίμεσλ βξίζθεηαη ην ηειεπηαίν ρξνληθφ δηάζηεκα ε νηθνλνκηθή θαηάζηαζε ηνπ ειιεληθνχ θξάηνπο. Ζ παγθφζκηα ρξεκαηνπηζησηηθή θξίζε ηνπ 2009 επέδξαζε θαηαιπηηθά ζηελ ειιεληθή νηθνλνκία, ε νπνία βξίζθεηαη ζε ηδηαίηεξα δεηλή ζέζε, πξνθαιψληαο ην ελδηαθέξνλ ησλ πξσηνζέιηδσλ ησλ κεγαιχηεξσλ νηθνλνκηθψλ εθεκεξίδσλ ηνπ πιαλήηε. Δίλαη γεγνλφο πσο κεγάινο αξηζκφο νηθνλνκηθψλ αλαιχζεσλ έρεη πξαγκαηνπνηεζεί γηα ηνπο παξάγνληεο πνπ ζπλεηέιεζαλ ψζηε λα πεξηέιζεη ε ρψξα ζε απηή ηελ θαηάζηαζε. χκθσλα, ινηπφλ κε νηθνλνκηθνχο αλαιπηέο, ην κεγάιν κέξνο ηνπ Αθαζάξηζηνπ Δζληθνχ Πξντφληνο (ΑΔΠ) πνπ δαπαλείην γηα ηηο ακπληηθέο δαπάλεο 10, θπξίσο εμαηηίαο ηεο αληαγσληζηηθήο εμσηεξηθήο πνιηηηθήο κεηαμχ Διιάδαο θαη Σνπξθίαο, ν ππεξθνξεζκέλνο δεκφζηνο ηνκέαο, ην θαηλφκελν ηεο θνξνδηαθπγήο, ην νπνίν νθείιεηαη ζηελ απνπζία απνηειεζκαηηθνχ ειέγρνπ, θαη ηα 10 χκθσλα κε ηελ επίζεκε ιίζηα ηεο CIA, νη ακπληηθέο δαπάλεο ηεο Διιάδαο αληηζηνηρνχλ ζην 4,3% ηνπ ΑΔΠ. 18

19 πςειά επίπεδα δηαθζνξάο 11 πνπ καζηίδνπλ ηε δεκφζηα δηνίθεζε θαη ην δεκφζην βίν δηαδξακάηηζαλ ζεκαληηθφ ξφιν ζηε δεκνζηνλνκηθή θαηάξξεπζε. Έλα αθφκα αίηην πνπ ζεσξείηαη φηη ζπλέβαιε ζηελ είζνδν ηεο ρψξαο ζηε ρξεκαηνπηζησηηθή «δίλε» είλαη ν εζσζηξεθήο ραξαθηήξαο ηεο ειιεληθήο νηθνλνκίαο πνπ βαζίδεηαη ζηελ παξνρή ππεξεζηψλ, φπσο ν ηνπξηζκφο θαη ε λαπηηιία, θαη φρη ζηελ παξαγσγή αγαζψλ κε απνηέιεζκα λα δεκηνπξγείηαη έιιεηκκα ζην ηζνδχγην πιεξσκψλ, αθνχ νη εηζαγσγέο μεπεξλνχλ θαηά έλα κεγάιν βαζκφ ηηο εμαγσγέο. Δπηπξφζζεηα, ε αδπλακία ηνπ ειιεληθνχ θξάηνπο λα πξνζειθχζεη μέλα επελδπηηθά θεθάιαηα, γεγνλφο ηδηαίηεξα ζεκαληηθφ γηα ηνλ βαζκφ αληαγσληζηηθφηεηαο θαη απαζρφιεζεο θάζε αλεπηπγκέλεο ρψξαο, απνηέιεζε έλαλ αξλεηηθφ παξάγνληα ζηελ αλάπηπμε ηεο νηθνλνκίαο. Ωζηφζν, ν ζεκαληηθφηεξνο παξάγνληαο πνπ νδήγεζε ηελ ειιεληθή νηθνλνκία ζηελ ηφζν κειαλή νηθνλνκηθή θαηάζηαζε θαίλεηαη λα είλαη ν ππέξκεηξνο δαλεηζκφο. Ζ Διιάδα ηα ηειεπηαία ρξφληα, θπξίσο απφ ην 2000, κεηά ηελ έληαμε ηεο ρψξαο ζηε δψλε ηνπ επξψ, πξνρψξεζε ζε έλαλ αιφγηζην ππεξδαλεηζκφ ηφζν απφ ην εζσηεξηθφ φζν θαη απφ ην εμσηεξηθφ γηα λα θαιχςεη ηηο αλάγθεο ηεο θαη λα ζπκπιεξψζεη ηα ειιείκκαηα ησλ θαηαλαισηηθψλ δαπαλψλ. Ωο απνηέιεζκα, ην ζπλνιηθφ ηεο ρξένο (δεκφζην θαη ηδησηηθφ) εθηνμεχηεθε ζε πνιχ πςειά επίπεδα, μεπεξλψληαο ηα 300 δηο, θαηαιακβάλνληαο δειαδή ην 179% 12 ηνπ ΑΔΠ. Σν ηεξάζηην ρξένο, φπσο είλαη επφκελν, απνηέιεζε αλαζηαιηηθφ παξάγνληα ηφζν γηα ηελ νηθνλνκηθή αλάπηπμε φζν θαη γηα ηελ πξνζέιθπζε μέλσλ επελδχζεσλ, αθνχ, φπσο ραξαθηεξηζηηθά αλαθέξεη ε Σξάπεδαο ηεο Διιάδνο ζε έθζεζε ηεο, ε πιεξσκή ηφθσλ θαη ρξενιπζηψλ γηα ηελ εμππεξέηεζε ηνπ ρξένπο απνξξφθεζε έλα απμαλφκελν κεξίδην ηνπ εζληθνχ εηζνδήκαηνο. Ζ θαηάζηαζε απηή νδήγεζε ζε έλα θαχιν θχθιν αλαηξνθνδφηεζεο ηνπ εμσηεξηθνχ ρξένπο. Μεγάινη δηεζλείο νίθνη αμηνιφγεζεο, φπσο ε Fitch Ratings, ε Moody s θαη ε Standard&Poor s, ππνβάζκηζαλ ζεκαληηθά ηελ πηζηνιεπηηθή ηθαλφηεηα ηεο Διιάδαο, γεγνλφο πνπ δεκηνχξγεζε αξλεηηθέο επηπηψζεηο ζηελ ειιεληθή νηθνλνκία. Καηαξρήλ, απμήζεθε ην θφζηνο ρξεκαηνδφηεζεο ηνπ δεκφζηνπ ρξένπο κε ηε δηεχξπλζε ησλ spreads ησλ ειιεληθψλ νκνιφγσλ ελψ ηελ ίδηα ζηηγκή απμήζεθε ην θφζηνο ρξήκαηνο γηα ηηο ειιεληθέο ηξάπεδεο, θάηη πνπ κεηαθχιεζε ζην θφζηνο ησλ δαλείσλ, 11 χκθσλα κε έθζεζε ηεο Γηεζλνχο Γηαθάλεηαο γηα ην 2009 ε Διιάδα καδί κε ηε Βνπιγαξία θαη ηε Ρνπκαλία απνηεινχλ ηα πην δηεθζαξκέλα θξάηε κέζα ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε. 12 Βάζεη ζηνηρείσλ ηνπ Γηεζλνχο Ννκηζκαηηθνχ Σακείνπ. 19

20 δεκηνπξγψληαο πξφζζεηα πξνβιήκαηα ζηελ πξνζπάζεηα αλάθακςεο ηεο νηθνλνκίαο. Αζθαιψο, φια ηα παξαπάλσ, νδήγεζαλ κε ηε ζεηξά ηνπο, ζε πηψζε ηεο παξαγσγήο θαη κείσζε ηεο απαζρφιεζεο, κε ην πνζνζηφ ηεο αλεξγίαο λα ζεκεηψλεη αικαηψδε αχμεζε αγγίδνληαο ην 9%. Σν γεγνλφο, φκσο, πσο ε Διιάδα αλήθεη ζηελ Δπξσδψλε ηελ έζεζε ππφ ην θαζεζηψο απζηεξήο δηεζλήο επηηήξεζεο κε ζθνπφ ηελ νηθνλνκηθή ηεο εμπγίαλζε. πγθεθξηκέλα, ζηε χλνδν Κνξπθήο κε ζέκα ηελ νηθνλνκηθή θξίζε πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε ζηηο Βξπμέιιεο ζηηο 11 Φεβξνπαξίνπ, νη 27 αξρεγνί θξαηψλ θαη θπβεξλήζεσλ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο ζπκθψλεζαλ λα ππνζηεξίμνπλ πιήξσο ηηο πξνζπάζεηεο θαη ηελ απνθαζηζηηθφηεηα ηεο ειιεληθήο θπβέξλεζεο λα πξάμεη φ,ηη ρξεηαζηεί θαη λα ιάβεη απνθαζηζηηθά κέηξα ψζηε λα δηαζθαιηζηεί ε νηθνλνκηθή ζηαζεξφηεηα ζην ζχλνιν ηεο. Μηα εβδνκάδα κεηά, ζην ζπλέδξην ηνπ ΔCOFIN, νη 27 ππνπξγνί νηθνλνκηθψλ επαλαβεβαίσζαλ ηε ζηήξημε ηνπο πξνο ηελ Διιάδα αιιά ζπλέζηεζαλ ηε ιήςε απζηεξφηεξσλ κέηξσλ έσο ην Απφ ηηο 15 Φεβξνπαξίνπ ηξεηο δηεζλείο παξάγνληεο, ε Δπξσπατθή Δπηηξνπή, ε Δπξσπατθή Κεληξηθή Σξάπεδα αιιά θαη ην Γηεζλέο Ννκηζκαηηθφ Σακείν, επηηεξνχλ επίζεκα ηελ πνξεία πινπνίεζεο ησλ κέηξσλ γηα ηελ ειιεληθή νηθνλνκία θαη πξνζπαζνχλ λα ειέγμνπλ ηηο θεξδνζθνπηθέο επηζέζεηο πνπ πθίζηαληαη ηα ειιεληθά νκφινγα. Παξάιιεια, ν Έιιελαο πξσζππνπξγφο, Γηψξγνο Παπαλδξένπ, ηνπο ηειεπηαίνπο δπν κήλεο, έρεη μεθηλήζεη έλα δηπισκαηηθφ καξαζψλην επαθψλ, κε ηαμίδηα ζηηο κεγαιχηεξεο δηεζλείο αγνξέο, φπσο ζηε Μφζρα, ζηελ Οπάζηγθηνλ θαη ζην Βεξνιίλν κε ζηφρν λα αληηζηξέςεη ην αξλεηηθφ θιίκα πνπ δηαηεξείηαη ζηηο αγνξέο εηο βάξνο ηεο ειιεληθήο νηθνλνκίαο θαη λα επηηχρεη πνιηηηθή θαη εζηθή ζηήξημε. Όζηεξα, ινηπφλ, απφ ηηο δηαβνπιεχζεηο κε ηνπο δηεζλείο παξάγνληεο θαη θπξίσο κε ηελ Δπξσπατθή Έλσζε θαη γηα λα αληηκεησπίζεη ηελ δεκνζηνλνκηθή θξίζε ην ειιεληθφ θξάηνο, φπσο ήηαλ αλακελφκελν, πήξε πξφζζεηα κέηξα. Σα βαζηθά ζεκεία ηνπ Πξνγξάκκαηνο ηαζεξφηεηαο θαη Αλάπηπμεο γηα ηελ πεξίνδν , πνπ πξνηάζεθε απφ ηελ ειιεληθή θπβέξλεζε θαη εγθξίζεθε απφ ηελ Δπξσπατθή Δπηηξνπή ζηηο 2 Φεβξνπαξίνπ, αθνξνχλ ζηε κείσζε ηνπ ειιείκκαηνο απφ ην 12,7% ην 2009 ζην 8,7% ην 2010, ζηφρνο πνπ ζα επηηεπρζεί, ζχκθσλα κε ηελ ειιεληθή θπβέξλεζε, κε ην πάγσκα κηζζψλ θαη ζπληάμεσλ ζην δεκφζην ηνκέα θαη ηελ ηνπηθή απηνδηνίθεζε, ηε κείσζε ησλ επηδνκάησλ θαηά 10%, ηε κείσζε ησλ πξνζιήςεσλ θαη ηε ζπγρψλεπζε ππεξεζηψλ θαη νξγάλσλ, ηε κείσζε ηεο δεκφζηαο θαηαλάισζεο θαη ησλ δαπαλψλ θνηλσληθήο αζθάιηζεο θαη ηελ αχμεζε ηνπ θφξνπ ζηα θαχζηκα. Έλα 20

21 κήλα κεηά, ζηηο 3 Μαξηίνπ, ε θπβέξλεζε εμήγγεηιε θαη λέα έθηαθηα κέηξα γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηεο δεκνζηνλνκηθήο θξίζεο πνπ αθνξνχλ ζηε κείσζε ηνπ δψξνπ ησλ Υξηζηνπγέλλσλ, ηνπ Πάζρα θαη ησλ επηδνκάησλ αδείαο θαηά 30% γηα ηνπο δεκφζηνπο ππαιιήινπο θαη ζηελ θνξνινγηθή επηβάξπλζε ζε ηζηγάξα θαη αιθνφι. Ζ νηθνλνκηθή θξίζε δελ έθεξε ζηελ επηθάλεηα κφλν ηηο παζνγέλεηεο ηνπ ειιεληθνχ ζπζηήκαηνο αιιά θαηέδεημε θαη ηελ θαίξηα αδπλακία ηνπ επξσπατθνχ εγρεηξήκαηνο: ηελ έιιεηςε πξαγκαηηθήο πνιηηηθήο έλσζεο κεηαμχ ησλ κειψλ. Μηα απνηπρία ηεο Διιάδαο λα αληηκεησπίζεη ηελ θξίζε ζα ζεκάλεη αιπζηδσηέο αληηδξάζεηο ζε φινπο ηνπο αδχλακνπο θξίθνπο ηεο επξσδψλεο, απεηιψληαο ηελ επηβίσζε ηνπ θνηλνχ λνκίζκαηνο. Ζ θαζηέξσζε ηνπ επξψ ππαγνξεχηεθε απφ ηηο αλάγθεο απνηειεζκαηηθήο πξνψζεζεο ηεο εληαίαο αγνξάο, φκσο, έζεζε ζε ηέηνηα αιιειεπίδξαζε ηηο νηθνλνκίεο ησλ ρσξψλ φπνπ ην νηθνλνκηθφ πξφβιεκα ελφο κέινπο γίλεηαη παλεπξσπατθφ. ηε βάζε απηή, σο αλαγθαία θξίλεηαη ε χπαξμε θεληξηθήο θαη εληαίαο δεκνζηνλνκηθήο θαη νηθνλνκηθήο πνιηηηθήο ζηα θξάηε ηεο επξσδψλεο αιιά θαη χπαξμε αιιειεγγχεο κεηαμχ ησλ κειψλ. Μηα αιιειεγγχε πνπ δε ζα πεξηνξίδεηαη ζηελ θαηάδεημε ησλ απαξαίηεησλ γηα ηε κείσζε ηνπ δεκνζηνλνκηθνχ ειιείκκαηνο κέηξσλ αιιά ζα ζπλίζηαηαη ζηελ χπαξμε πνιηηηθήο θαη νπζηαζηηθήο ζηήξημεο αλάκεζα ζηα κέιε. Απηφ άιισζηε είλαη, επί ηνπ παξφληνο, ην δεηνχκελν θαη απφ ηνλ Έιιελα πξσζππνπξγφ: ε πνιηηηθή ζηήξημε ψζηε λα αλαθνπνχλ νη θεξδνζθνπηθέο επηζέζεηο ησλ δηεζλψλ θεθαιαίσλ πνπ εθκεηαιιεχνληαη ηελ θαηάζηαζε ηεο ρψξαο γηα λα πιήμνπλ ηελ πηζηνιεπηηθή ηεο ηθαλφηεηα θαη ηε δηεζλή ηεο αμηνπηζηία. Σα λέα κέηξα ιηηφηεηαο δέρηεθαλ έληνλε θξηηηθή απφ έλα κεγάιν κέξνο ηεο ειιεληθήο θνηλσλίαο, φπσο εθδειψζεθε απφ ηηο θηλεηνπνηήζεηο θαη ηηο καδηθέο απεξγίεο ησλ ζπλδηθάησλ αιιά έηπραλ ζεξκήο ππνδνρήο απφ ηηο δηεζλείο αγνξέο, αθνχ ε αλαθνίλσζε ηνπο νδήγεζε ζε ππνρψξεζε ηνπ spread ζηα νκφινγα. ε απηφ ην θιίκα αηζηνδνμίαο ζπλέβαιε αθφκα θαη ε έθδνζε ειιεληθνχ δεθαεηνχο θνηλνπξαθηηθνχ νκνιφγνπ πνπ ζηνρεχεη ζηελ άληιεζε 5 δηο επξψ. Ζ απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ λέσλ κέηξσλ ζα θαλεί ζην πέξαζκα ηνπ ρξφλνπ. Πνιινί ππνζηεξίδνπλ πσο ίζσο ε νηθνλνκηθή θξίζε λα απνηειέζεη κηα επθαηξία γηα ηελ επαλεθθίλεζε ηεο ειιεληθήο νηθνλνκίαο κε ζηφρν ηε βηψζηκε αλάπηπμε θαη ηε βειηίσζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο. Σν ζίγνπξν είλαη πσο γηα λα επηηεπρζεί ε νπζηαζηηθή αλαζπγθξφηεζε απαηηνχληαη ζπληνληζκέλεο πνιηηηθέο θαη φρη βξαρππξφζεζκεο κε ζηφρν ην πνιηηηθφ φθεινο. 21

22 Μαηηέο ζηελ επηθαηξόηεηα Δλέξγεηα εξβία θαη Ρνπκαλία είλαη δηαηεζεηκέλεο λα ζπλερίζνπλ ηηο εξγαζίεο γηα ηελ θαηαζθεπή ηνπ Παλεπξσπατθνύ αγσγνύ πεηξειαίνπ (Pan-European pipeline) παξά ηηο επηθπιάμεηο ηεο Κξναηίαο. ηα πιαίζηα απηά ζα εληζρπζεί ε δηκεξήο ζπλεξγαζία νχησο ψζηε ε θαηαζθεπή ηνπ αγσγνχ λα έρεη νινθιεξσζεί κέρξη ην Ο Παλεπξσπατθφο αγσγφο ζα κεηαθέξεη πεηξέιαην απφ ηηο ρψξεο ηεο Καζπίαο Θάιαζζαο ζηηο αγνξέο ηεο Κεληξηθήο Δπξψπεο. Δληόο ηνπ πξνζερνύο κήλα αλακέλεηαη ε ππνγξαθή ζπκθσλίαο Διιάδαο Βνπιγαξίαο γηα ηε ζύλδεζε ησλ δηθηύσλ θπζηθνύ αεξίνπ ησλ δύν ρσξώλ. Σν ζρέδην πξνβιέπεη ηε ζχλδεζε ηνπ αγσγνχ θπζηθνχ αεξίνπ Διιάδαο- Ηηαιίαο (TGI pipeline) κε ην βνπιγαξηθφ δίθηπν. Μέρξη ζήκεξα έρεη νινθιεξσζεί ε κειέηε ζθνπηκφηεηαο ηνπ έξγνπ, ε νπνία είρε ζεηηθά πνξίζκαηα ελψ έσο ην 2010 αλακέλεηαη ε πξνζέιθπζε επελδπηηθψλ θεθαιαίσλ. Ζ δηαζχλδεζε εθηηκάηαη φηη ζα εηζέιζεη ζε ιεηηνπξγία ην Πξνο πινπνίεζε βαίλεη ην πξώην ζρέδην κεηαθνξάο πγξνπνηεκέλνπ θπζηθνύ αεξίνπ (LNG) από ην Αδεξκπατηδάλ ζηελ Δπξώπε. ην ζρέδην ζπκκεηέρνπλ, εθηφο απφ ην Αδεξκπατηδάλ, ε Γεσξγία θαη ε Ρνπκαλία. Σν ζπλνιηθφ θφζηνο ηεο επέλδπζεο ζα είλαη αξθεηά πςειφ (ζα αγγίμεη ηα 4-6 δηο ), σζηφζν νη ζπκκεηέρνπζεο ρψξεο επειπηζηνχλ λα ηεζεί ζε ιεηηνπξγία κέζα ζηελ επφκελε πεληαεηία. Σηο πηζαλόηεηεο ζπκκεηνρήο ηεο Ρνπκαλίαο ζηνλ αγσγό South Stream ζα εμεηάζεη αληηπξνζσπεία ηεο Gazprom πνπ ζα πξαγκαηνπνηήζεη επίζθεςε ζηε ρψξα εληφο ηνπ Μαξηίνπ. Ζ ξνπκαληθή επηζπκία γηα ζπκκεηνρή ζηνλ αγσγφ ππαγνξεχεηαη θπξίσο απφ ηελ πξνζπάζεηα θάιπςεο ησλ εζσηεξηθψλ αλαγθψλ, ελψ ε ξνπκαληθή πιεπξά έρεη ήδε δψζεη ζηε Gazprom ηα ζηνηρεία εθείλα γηα λα εθπνλεζεί ε κειέηε βησζηκφηεηαο. 22

23 Ζ θαηαζθεπή ηνπ αγσγνύ South Stream ζα πξνρσξήζεη θαλνληθά παξά ηελ αβεβαηόηεηα ζηελ αγνξά θπζηθνύ αεξίνπ. Απηφ δήισζαλ νη ζπκκεηέρνπζεο ζηελ θαηαζθεπή ηνπ έξγνπ εηαηξείεο ζέηνληαο ηελ έλαξμε ησλ δηαδηθαζηψλ ζην θεηηλφ Γεθέκβξην. Ζ Κίλα ζα ρξεκαηνδνηήζεη ελεξγεηαθά έξγα ζηε εξβία. Βάζεη δηκεξνχο ζπκθσλίαο ε θηλεδηθή ηξάπεδα Exim Bank ζα ρξεκαηνδνηήζεη κε 1,25 δηο $ ηελ αλαβάζκηζε δχν ειεθηξηθψλ ζηαζκψλ ζηε εξβία. Ζ αλαβάζκηζε ζα είλαη θαη ζηελ παξαγσγηθή δπλαηφηεηα ησλ ζηαζκψλ αιιά θαη ζηε ελαξκφληζε ηνπο κε πεξηβαιινληηθά πξφηππα. Ζ απνπιεξσκή νξίζηεθε ζηα 15 ρξφληα κε 5εηή φκσο πεξίνδν ράξηηνο. Τπνγξάθεθε ε ζύζηαζε θνηλνπξαμίαο κεηαμύ Gazprom & Srbija Gas γηα ηελ θαηαζθεπή απνζεθεπηηθώλ ρώξσλ θπζηθνύ αεξίνπ ζηελ πεξηνρή ηνπ Banatski Dvor. Ζ ξσζηθή εηαηξεία ζα έρεη θαη ηελ πιεηνςεθία κε 51% ελψ ην ππφινηπν 49% ζα θαηέρεηαη απφ ηε ζεξβηθή. To έξγν εληάζζεηαη ζην project ηνπ South Stream θαη αξρηθά πξνβιέπεηαη φηη ε ρσξεηηθφηεηα ηνπ ζα είλαη ζηα 470 εθ. θπβηθά κέηξα. Δλδερφκελεο επεθηάζεηο δελ έρνπλ απνθιεηζηεί, απηφ φκσο ζα εμαξηεζεί αξθεηά απφ ηελ εζσηεξηθή δήηεζε. Άκπλα & Αζθάιεηα Σν παιαηό νπινζηάζην πνπ θιεξνλόκεζε ε Αιβαλία από ην θαζεζηώο ηνπ Enver Hoxha εηνηκάδεηαη λα θαηαζηξέςεη ν ζηξαηόο. Πξφθεηηαη γηα ππξνκαρηθά θηλεδηθήο θαη ζνβηεηηθήο πξνέιεπζεο πνπ είρε παξαιάβεη ε Αιβαλία γηα ηελ πξνζηαζία ηεο, σζηφζν δελ ρξεζηκνπνηήζεθαλ πνηέ. Ζ φιε δηαδηθαζία έρεη μεθηλήζεη απφ ην 1990, εληνχηνηο νη πξνζπάζεηεο ζα εληαζνχλ ζηελ επφκελε 2εηία νχησο ψζηε λα απνκαθξπλζνχλ φια ηα επηθίλδπλα, γηα ηνλ πιεζπζκφ, απνζέκαηα ππξνκαρηθψλ κέρξη ην Δπί ηνπ παξόληνο δελ ηίζεηαη ζέκα απνζηνιήο ζηνηρείσλ ηεο αζπίδαο ππξαπιηθήο άκπλαο ησλ ΖΠΑ ζηε Βνπιγαξία, φπσο δήισζε ν ακεξηθαλφο πξεζβεπηήο ζηε ρψξα, James Warlick. ε αληίζηνηρεο δειψζεηο ηνπ 23

24 βνπιγαξηθνχ ππνπξγείνπ εμσηεξηθψλ επηζεκάλζεθε φηη δελ πθίζηαηαη ηέηνην ζέκα, ηνπιάρηζηνλ επίζεκα, ελψ ε ακεξηθαληθή πιεπξά επηβεβαίσζε ηα ιεγφκελα ραξαθηεξίδνληαο ην δήηεκα «ζε εθθξεκφηεηα». Αλαζηάησζε έρεη πξνθαιέζεη ζηελ Σνπξθία ην ζρέδην γηα αλαηξνπή ηεο θπβέξλεζεο θαη απνζηαζεξνπνίεζε ηεο ρώξαο. Σν ζρέδην «Βαξηνπνχια», ην νπνίν ελέπιεθε θαη ηελ Διιάδα, δεκνζηεχηεθε γηα πξψηε θνξά απφ ηελ εθεκεξίδα Taraf. Μέρξη ζηηγκήο, επίζεκα ν ζηξαηφο αξλείηαη ηελ νπνηαδήπνηε αλάκεημε, σζηφζν αλάκεζα ζηα άηνκα πνπ έρνπλ ζπιιεθζεί σο χπνπηα γηα ηελ εθπφλεζε ηνπ ζρεδίνπ βξίζθνληαη πνιινί ζηξαηησηηθνί αμησκαηνχρνη, φπσο πξψελ δηνηθεηέο Ναπηηθνχ θαη Αεξνπνξίαο. Αλζξώπηλα δηθαηώκαηα Δκθαλίζηεθε γηα πξώηε θνξά ζην Γηεζλέο Γηθαζηήξην γηα ηελ Πξώελ Γηνπγθνζιαβία ν θαηεγνξνχκελνο γηα νξγάλσζε επηρεηξήζεσλ εθθαζάξηζεο, γελνθηνλία, εγθιήκαηα πνιέκνπ θαη θαηά ηεο αλζξσπφηεηαο ελαληίνλ ησλ Βνζλίσλ κνπζνπικάλσλ, Radovan Karadzic. Μέρξη ζήκεξα απείρε απφ ηηο ζπλεδξηάζεηο ηνπ Γηθαζηεξίνπ ελψ ζηελ πξψηε ηνπ παξνπζία ππεξακχλζεθε ηνπ ζθνπνχ ησλ έξβσλ ηεο Βνζλίαο ζηνλ πφιεκν. ε ζπλέληεπμε πνπ είρε παξαρσξήζεη ζην δίθηπν Al Jazeera ραξαθηήξηζε ηνλ Βνζληαθφ Πφιεκν κηα άηπρε εκθχιηα κάρε θαη επαλέιαβε ηα πεξί ζπκθσλίαο κε ηνλ Richard Holbrooke γηα κε δίσμε ηνπ απφ ην Γηθαζηήξην. Έξεπλεο ζην ζπίηη ηνπ θαηαδεηνύκελνπ γηα εγθιήκαηα πνιέκνπ Ratko Mladic πξαγκαηνπνίεζε ε ζεξβηθή αζηπλνκία. Ο Σχπνο ραξαθηήξηζε ηελ επηρείξεζε σο ζθελνζεηεκέλε απφ ηε εξβία γηα λα απνδείμεη ζην Γηεζλέο Γηθαζηήξην γηα ηελ πξψελ Γηνπγθνζιαβία φηη επηηειεί έξγν γηα ηε ζχιιεςε ηνπ εγθιεκαηία. Ο πξφεδξνο, σζηφζν, ηνπ εζληθνχ ζεξβηθνχ ζπκβνπιίνπ γηα ηε ζπλεξγαζία κε ην Γηθαζηήξην, Rasim Ljajic, απέξξηςε ηνπο ραξαθηεξηζκνχο, επηζεκαίλνληαο φηη ε επηρείξεζε είρε ζηφρν φρη ηε ζχιιεςε ηνπ Mladic αιιά ηε ζπιινγή ζηνηρείσλ γηα ηελ ππφζεζε. 24

25 Σν αιβαληθό Κνηλνβνύιην πηνζέηεζε λόκν γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ησλ δηαθξίζεσλ. Σν λνκνζρέδην πξνβιέπεη ηελ απαγφξεπζε θάζε είδνπο δηαθξίζεσλ, πεξηιακβαλνκέλσλ θαη ησλ ζεμνπαιηθψλ, ελψ ζηε ζχληαμε ηνπ βνήζεζε θαη ην Human Rights Watch, ην νπνίν κάιηζηα επαίλεζε ηε ρψξα γηα ηηο κεηαξξπζκηζηηθέο ηεο πξνζπάζεηεο ζηνλ ηνκέα ησλ αλζξσπίλσλ δηθαησκάησλ. Γηθαηώζεθε ε Ρνπκάλα Diane Kneht από ην Δπξσπατθό Γηθαζηήξην Αλζξσπίλσλ Γηθαησκάησλ ζε πξνζθπγή ηεο θαηά ηνπ Ρνπκαληθνύ θξάηνπο. Ζ πξνζθπγή αθνξνχζε ηελ θξάηεζε απφ ηηο ξνπκαληθέο αξρέο γελεηηθνχ πιηθνχ ηεο πξνζθεχγνπζαο, ην νπνίν είρε θαηαζρεζεί απφ δεκφζην λνζνθνκείν φηαλ απηφ θαηαγγέιζεθε γηα παξάλνκν εκπφξην σαξίσλ. Δπηηξνπή πνπ ζα δηεξεπλήζεη ηα εγθιήκαηα ηνπ θνκκνπληζηηθνύ θαζεζηώηνο ζπγθξόηεζε ην αιβαληθό Κνηλνβνύιην. Πξφζθαηα είρε αλαθαιπθζεί θνληά ζηελ πξσηεχνπζα, Σίξαλα, νκαδηθφο ηάθνο αλζξψπσλ πνπ πηζηεχεηαη φηη εθηειέζηεθαλ θαηά ην ρξνληθφ δηάζηεκα Σν γεγνλφο αλαδσπχξσζε ηε ζπδήηεζε γηα ηα εγθιήκαηα ηνπ θνκκνπληζηηθνχ θαζεζηψηνο. Ζ Δπηηξνπή ζα ζπληνλίδεη ηηο πξνζπάζεηεο γηα εμαθξίβσζε ηνπ αξηζκνχ ησλ ζπκάησλ αιιά θαη γηα εληνπηζκφ ησλ ζέζεσλ ζηηο νπνίεο ζάθηεθαλ. Οηθνλνκία πλερίδεηαη ε δηαλνκή ησλ ρξεκάησλ από ην δάλεην πνπ έρεη ζπλάςεη ε Ρνπκαλία κε ην ΓΝΣ κε ηελ θαηαβνιή 3,3 δηο $. θνπφο ηεο δαλεηνδφηεζεο είλαη ε βνήζεηα πξνο ηε ρψξα ψζηε λα αλαθάκςεη απφ ηελ νηθνλνκηθή χθεζε. Ήδε ΓΝΣ, Παγθφζκηα Σξάπεδα αιιά θαη ΔΔ έρνπλ πξνσζήζεη παθέην νηθνλνκηθήο βνήζεηαο ζπλνιηθνχ χςνπο 27,2 δηο $. Ζ εξβία θαη ην ΓΝΣ ήξζαλ ζε ζπκθσλία θαη ζύληνκα αλακέλεηαη ε θαηαβνιή ηεο επόκελεο δόζεο ηνπ δαλείνπ πνπ έρεη ζπλάςεη ε ρώξα. Σν ΓΝΣ πξνβιέπεη φηη νη ξπζκνί αλάπηπμεο ηεο ρψξαο γηα ην 2011 ζα θηάζνπλ ην 3%, σζηφζν επηζεκαίλεη φηη νη ξπζκνί ηνπ 5-6% πνπ γλψξηζε ε ζεξβηθή 25

26 νηθνλνκία ηα πξνεγνχκελα ρξφληα είλαη πνιχ δχζθνιν λα επαλαιεθζνχλ ζην άκεζν κέιινλ. Ζ ηνπξθηθή εηαηξεία TAV ζα αλαιάβεη βάζεη ζπκθσλίαο ηε δηαρείξηζε ησλ αεξνδξνκίσλ ζηα θόπηα θαη ζηελ Ορξίδα. Ζ ζπκθσλία παξαρψξεζεο έρεη 20εηή ηζρχ ελψ ζηηο ππνρξεψζεηο ηεο Σνπξθηθήο εηαηξείαο είλαη θαη ε θαηαζθεπή ελφο αεξνδξνκίνπ εκπνξεπκάησλ ζην Stip. Δγθξίζεθε από ην θνηλνβνύιην ηεο Βνζλίαο-Δξδεγνβίλεο ην παθέην κέηξσλ γηα ηελ νηθνλνκία κε ην νπνίν ε ρψξα ζα είλαη ζε ζέζε λα ζπλάςεη δάλεηα κε ηελ Παγθφζκηα Σξάπεδα αιιά θαη λα δηαηεξήζεη ηε ζπκθσλία πνπ έρεη ζπλάςεη κε ην ΓΝΣ. Σε ρνξήγεζε δαλείνπ ύςνπο 180 εθ. $ από ηελ Δπξσπατθή Σξάπεδα Αλαζπγθξόηεζεο θαη Αλάπηπμεο ζηελ Αιβαλία ελέθξηλε ε ΔΔ. Σν δάλεην ζα ρξεκαηνδνηήζεη ηνλ εθζπγρξνληζκφ ηνπ νδηθνχ δηθηχνπ κε ηελ θαηαζθεπή 1500 ρκ πεξηθεξεηαθψλ θαη εζληθψλ νδψλ. Σν ΓΝΣ αλαζεώξεζε ηηο πξνβιέςεηο ηνπ γηα ηελ αλάπηπμε ηεο νηθνλνκίαο ηεο Βνπιγαξίαο ύζηεξα θαη από ζρεηηθή εθηίκεζε ηνπ ππνπξγείνπ νηθνλνκηθώλ ηεο ρώξαο. Ζ αξρηθή εθηίκεζε ηνπ +2,5% δηνξζψζεθε ζην +0,2% πνζνζηφ πνπ είλαη ζρεδφλ ζχκθσλν κε ηηο βνπιγαξηθέο εθηηκήζεηο (0,3%). Πξνβιεκαηίδεη ε ειιεληθή νηθνλνκηθή θξίζε ηε Βνπιγαξία, θαζψο ην 30% ησλ ηξαπεδηθψλ ηδξπκάησλ πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη ζηε ρψξα αλήθνπλ ζε ειιεληθέο επηρεηξήζεηο. Ζ αλεζπρία εληάζεθε αθφκα πεξηζζφηεξν, θαζψο δηεζλείο νξγαληζκνί πηζηνιεπηηθήο αμηνιφγεζεο ππνβάζκηζαλ ηηο 4 κεγαιχηεξεο ειιεληθέο ηξάπεδεο, νη νπνίεο θαη δηαζέηνπλ ππνθαηαζηήκαηα ζηε Βνπιγαξία. Ωζηφζν, ν Γηνηθεηήο ηεο Κεληξηθήο Σξάπεδαο ηεο Βνπιγαξίαο δε ζπκκεξίδεηαη απηνχο ηνπο θφβνπο αιιά δηαβιέπεη ζεηηθέο εμειίμεηο γηα ηε Βνπιγαξία, θαζψο κπνξεί λα πξνζειθχζεη πνιιέο μέλεο επηρεηξήζεηο. 26

27 Δμσηεξηθή Πνιηηηθή Να αλαγλσξίζεη ηελ αλεμαξηεζία ηνπ Κνζόβνπ θάιεζε ηε εξβία ν Κνζνβάξνο πξόεδξνο, Fatmir Sejdiu. Με αθνξκή ηε δεχηεξε επέηεην απφ ηε κνλνκεξή θήξπμε ηεο αλεμαξηεζίαο ηεο ζεξβηθήο επαξρίαο, ν πξφεδξνο ηεο επεζήκαλε φηη νη δηπισκαηηθέο πξνζπάζεηεο ηνπ Κξάηνπο ζα επηθεληξσζνχλ ζηε δηαζθάιηζε ηεο αλαγλψξηζεο θαη απφ άιιεο ρψξεο. Δπίζεο, εμήξε ηηο θαιέο ζρέζεηο πνπ έρεη αλαπηχμεη ε ρψξα κε άιια βαιθαληθά θξάηε θαη θάιεζε ηε εξβία λα απνδερηεί ηελ ππάξρνπζα θαηάζηαζε. Ζ αλαγγειία ηνπ θιεηζίκαηνο ηεο ζνπεδηθήο πξεζβείαο ζηε Λνπκπιηάλα πξνθάιεζε έληνλεο αληηδξάζεηο ζηνλ πνιηηηθό θόζκν ηεο ινβελίαο. Πνιινί δηαβιέπνπλ φηη απηή ε εμέιημε δελ ζα έρεη θαιφ αληίθηππν ζηελ νηθνλνκηθή δηπισκαηία ηεο ρψξαο ελψ αλακέλνληαη επηπηψζεηο θαη ζηε ζπκθσλία δηαηηεζίαο πνπ έρεη ππνγξάςεη ε ινβελία κε ηελ Κξναηία γηα ηε κεηαμχ ηνπο ζπλνξηαθή δηεπζέηεζε θαη ε νπνία είρε ζπλαθζεί ππφ ηελ αηγίδα ηεο ζνπεδηθήο πξνεδξίαο ζηελ ΔΔ. Οη θφβνη απηνί εληζρχνληαη δεδνκέλνπ φηη ε ζνπεδηθή πξεζβεία ζην Εάγθξεκπ ζα δηαηεξεζεί. Γεγνλφο είλαη πάλησο φηη ε νπεδία έθιεηζε ηηο πξεζβείεο ηεο ζε πνιιέο επξσπατθέο πφιεηο (φθηα, Λνπμεκβνχξγν, Γνπβιίλν) κε ζθνπφ λα αλνίμεη λέεο ζηνλ Καχθαζν θαη ζηελ Αθξηθή. «Σν Κνζζπθνπέδην είλαη ε καξηπξηθή θαη ηεξή καο γε πνπ πξέπεη λα ηελ ππεξαζπηζηνύκε από απηνύο πνπ ζέινπλ λα ηελ αξπάμνπλ», δήισζε ν λένο παηξηάξρεο εξβίαο, Δηξελαίνο. Ζ ελζξφληζε ηνπ λένπ έξβνπ παηξηάξρε επεξεάδεηαη άκεζα απφ ηηο εμειίμεηο ζην δήηεκα ηνπ Κνζφβνπ κε δεδνκέλν φηη ην δεχηεξν κέξνο ηεο ηειεηήο ελζξφληζεο ηνπ πξέπεη λα ηειεζηεί ζην Pec ηνπ Κνζφβνπ. Σελ πεπνίζεζε όηη ζα αξρίζεη έλα λέν θεθάιαην ζηηο ζρέζεηο εξβίαο Μαπξνβνπλίνπ εμέθξαζε ν πξόεδξνο ηνπ Μαπξνβνπλίνπ, P. Vujanovic. ε ζπλέληεπμε ηνπ ζηελ θξαηηθή ηειεφξαζε ηεο ρψξαο ηφληζε φηη νη ζρέζεηο κε ηε εξβία ζα πξέπεη λα είλαη αδειθηθέο, σζηφζν θάιεζε ηνπο έξβνπο λα 27

28 απνδερηνχλ ηα πεπξαγκέλα ζην Κφζνβν νχησο ψζηε λα κελ επεξεάζνπλ ηελ έληαμε ηεο ζηελ ΔΔ. Ζ αλαπιεξσηήο πξέζβεηξα ηνπ ΟΑΔ ζηελ Αιβαλία, Renate Hermans, δήισζε όηη ε δηαθζνξά είλαη ην λνύκεξν έλα πξόβιεκα πνπ θαιείηαη λα ιύζεη ε ρώξα αλ ζέιεη λα πξνζειθχζεη μέλεο επελδχζεηο. ε απάληεζε, ν ππνπξγφο εζσηεξηθψλ δήισζε φηη ε θαηαπνιέκεζε ηεο δηαθζνξάο απνηειεί ηελ βαζηθή πξνηεξαηφηεηα ηεο θπβέξλεζεο. Απνθιείνπλ ην ελδερόκελν λα ππάξμνπλ απεπζείαο ζπλνκηιίεο κε ηε εξβία νη αξρέο ηνπ Κνζόβνπ. Όζηεξα απφ ζρεηηθή πξφηαζε ηνπ Γάιινπ ππνπξγνχ Δμσηεξηθψλ, Bernard Kouchner, ην ππνπξγηθφ ζπκβνχιην ηνπ Κνζφβνπ δήισζε φηη ν δηάινγνο κε ηε εξβία ζα είλαη εθηθηφο κφλν κεηά απφ ηε ζεξβηθή αλαγλψξηζε θαη ζα πεξηνξίδεηαη απιψο ζε ηερληθά ζέκαηα θαη φρη ζην θαζεζηψο, ην νπνίν πιένλ είλαη κε αλαζηξέςηκν. Ζ εγθπθινπαίδεηα ηεο πγγμ ζπληάζζεηαη πάιη από ηελ αξρή θαζώο ε Αθαδεκία Σερλώλ θαη Δπηζηεκώλ εμέιεμε λέν ζπληαθηηθό ζπκβνύιην. Ζ εγθπθινπαίδεηα είρε θπθινθνξήζεη αξρηθά ηνλ πεξαζκέλν Ννέκβξην αιιά ζπλάληεζε ηηο έληνλεο αληηδξάζεηο ηεο Αιβαλίαο ζρεηηθά κε ηνλ ηξφπν πνπ παξνπζίαδε ηφζν ηελ θαηαγσγή ηεο αιβαληθήο κεηνλφηεηαο ζηε ρψξα αιιά θαη ην ξφιν ηεο ζηελ πνξεία ηνπ θξάηνπο. Δπίζεκα ν πξσζππνπξγόο ηεο πγγμ, N.Gruevski, δήισζε όηη ε ρώξα ηνπ επηζπκεί ηελ εμεύξεζε ιύζεο ζηε καθξνρξόληα δηακάρε ηεο κε ηελ Διιάδα γηα ην όλνκα. Δπεζήκαλε φηη ε ιχζε ζα πξνσζήζεη απνηειεζκαηηθά ηελ επξσ-αηιαληηθή πξννπηηθή ηεο ρψξαο ηνπ θαη φηη επέδεημε πξνζπκία γηα εληαηηθνπνίεζε ησλ ζπλνκηιηψλ κε ηελ Διιάδα. Απφ ηελ άιιε, ην ειιεληθφ ππνπξγείν Δμσηεξηθψλ δειψλεη φηη ε Διιάδα είλαη έηνηκε λα δερηεί κηα έληηκε ιχζε αιιά νη ζπλνκηιίεο ηνξπηιίδνληαη απφ ηελ ζθνπηαλή αδηαιιαμία. Ζ 4 ε πλάληεζε ησλ Τπνπξγώλ Δζσηεξηθώλ ησλ έμη πξώελ Γηνπγθνζιαβηθώλ Γεκνθξαηηώλ πξαγκαηνπνηήζεθε ζην Εάγθξεκπ. ηα πνξίζκαηα ηεο πλάληεζεο ηνλίζηεθε ε αλάγθε ζηελφηεξεο ζπλεξγαζίαο 28

29 κεηαμχ ησλ αξρψλ ησλ ρσξψλ γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηνπ νξγαλσκέλνπ εγθιήκαηνο πνπ απνηειεί θαη ηε κάζηηγα ησλ Γπηηθψλ Βαιθαλίσλ. Δπξσπατθή Έλσζε Ζ Δπξσπατθή Τπεξεζία γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο Απάηεο επαίλεζε ηε Βνπιγαξία γηα ηηο πξνζπάζεηεο ηεο ζηνλ ηνκέα απηό θαη ηηο πξνζπάζεηεο ησλ ηνπηθώλ αξρώλ λα αληαπνθξηζνύλ ζηηο επξσπατθέο απαηηήζεηο. εκεηψλεηαη φηη ε Βνπιγαξία έρεη πξαγκαηνπνηήζεη αξθεηέο κεηαξξπζκίζεηο πνπ ζηνρεχνπλ ζηε βειηίσζε ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο ησλ εξεπλψλ απφ ηηο βνπιγαξηθέο αξρέο. Οη κεηαξξπζκίζεηο απηέο ήδε είραλ ην πξψην ζεηηθφ απνηέιεζκα κεηά ηελ επηηπρία ησλ δησθηηθψλ αξρψλ λα ζπιιάβνπλ κέιε ζπκκνξίαο νξγαλσκέλνπ εγθιήκαηνο. Ζ Διιάδα παξαπέκπεηαη ζην Δπξσπατθό Γηθαζηήξην κεηά από απόθαζε ηεο Δπηηξνπήο γηα ηηο θνξναπαιιαγέο πνπ είρε ρνξεγήζεη ζε επηρεηξήζεηο. Οη θνξναπαιιαγέο απηέο είραλ θξηζεί σο κε ζπκβαηέο κε ηελ επξσπατθή λνκνζεζία θαζψο ζηξεβιψλνπλ ην επηρεηξεκαηηθφ πεδίν δξαζηεξηνηήησλ θαη σο εθ ηνχηνπ απαίηεζαλ απφ ηελ ειιεληθή θπβέξλεζε ηελ επηζηξνθή ηνπο. Ζ αδπλακία ηεο ειιεληθήο θπβέξλεζεο λα ηηο ζπγθεληξψζεη νδήγεζε ζηελ απφθαζε ηεο Δπηηξνπήο λα παξαπέκςεη ηελ Διιάδα ζην Γηθαζηήξην. Σν Δπξσπατθό Κνηλνβνύιην ζηεξίδεη πξσηίζησο δηάινγν κε ην Κόζνβν γηα ηελ απειεπζέξσζε ηεο βίδα θαη ζηε ζπλέρεηα ηελ θαηάξηηζε νδηθνύ ράξηε γηα ηελ εθπιήξσζε ηνπ ζθνπνύ. Ζ εηζεγήηξηα ηνπ ΔΚ γηα ηελ απειεπζέξσζε ηεο βίδα ζηα Γπηηθά Βαιθάληα, Tanja Fajon, δήισζε φηη ην Κφζνβν πξέπεη λα εληαρζεί ζηε ζρεηηθή δηαδηθαζία θαζψο δε ζα πξέπεη λα απνηειέζεη «καχξε ηξχπα» ζηελ πεξηνρή. Σελ παξάηαζε ησλ εκπνξηθώλ πξνηηκήζεσλ ζηα Γπηηθά Βαιθάληα πξόηεηλε ε Δπηηξνπή κέρξη θαη ην Οη πξνηηκήζεηο είραλ ζεζπηζηεί γηα πξψηε θνξά ην 2000 θαη ην ζθεπηηθφ ηεο πξφηαζεο είλαη λα σθειεζνχλ γηα πεξηζζφηεξν ρξνληθφ δηάζηεκα νη δπηηθν-βαιθαληθέο ρψξεο απφ ηελ απνπζία δαζκψλ θαη πνζνζηψζεσλ ζηελ εκπνξία ησλ πξντφλησλ ηνπο. 29

30 Ο Δπίηξνπνο γηα ηε Γηεύξπλζε, Stefan Fuele, θάλεθε αηζηόδνμνο ζε δειώζεηο ηνπ γηα ηελ δηεπζέηεζε ηεο δηαθνξάο Διιάδαο πγγμ γηα ηελ νλνκαζία, ηνπνζεηψληαο ηε ιχζε ζε απηφ ην έηνο. Παξάιιεια, έθξηλε φηη ην βαζηθφ πξναπαηηνχκελν είλαη ε μεθάζαξε πνιηηηθή βνχιεζε θαη απφ ηηο δχν πιεπξέο γηα ηελ επίηεπμε ηειηθήο ζπκθσλίαο. Παξάπιεπξεο ζπλέπεηεο είρε ε έληαμε ηεο εξβίαο, ηνπ Μαπξνβνπλίνπ θαη ηεο πγγμ ζην θαζεζηώο ειεύζεξεο βίδα, θαζψο πνιινί πνιίηεο ησλ παξαπάλσ ρσξψλ ηαμίδεςαλ ζε επξσπατθέο ρψξεο θαη έθαλαλ αίηεζε πνιηηηθνχ αζχινπ. Ζ Δπηηξνπή πξνέηξεςε ηηο βαιθαληθέο ρψξεο λα ελεκεξψζνπλ ηνπο πνιίηεο φηη ε ειεχζεξε πξφζβαζε ζηηο ρψξεο ηεο ΔΔ δε ζπλεπάγεηαη ηθαλφηεηα παξνρήο πνιηηηθνχ αζχινπ, ελψ έθξηλε φηη νη πεξηζζφηεξεο απφ ηηο ήδε θαηαηεζεηκέλεο αηηήζεηο δελ παξνπζηάδνπλ πηζαλφηεηεο έγθξηζεο δεδνκέλνπ φηη ππνθηλνχληαη απφ νηθνλνκηθά θίλεηξα. Θεηηθέο νη αληηδξάζεηο ησλ επξσπαίσλ εηαίξσλ ζηηο κεηαξξπζκίζεηο ηνπ Μαπξνβνπλίνπ ζε όηη αθνξά ζηελ επξσπατθή ηνπ πξννπηηθή. Σν Μαπξνβνχλην έρεη ζεκεηψζεη νπζηαζηηθή πξφνδν ζηελ πηνζέηεζε ηνπ θνηλνηηθνχ θεθηεκέλνπ ελψ ε Δπηηξνπή βξίζθεηαη ζε δηαδηθαζία ζχληαμεο έθζεζεο γηα ηελ αίηεζε ηεο ρψξαο. Ο πξόεδξνο ηνπ Δπξσπατθνύ Κνηλνβνπιίνπ, Jerzy Buzek, θάλεθε αηζηόδνμνο ζρεηηθά κε ηηο βνπιγαξηθέο πξνβιέςεηο όηη ε ρώξα ζα εληαρζεί ζηελ επξσδώλε ην Δπίζεο, εμέθξαζε ηελ ειπίδα φηη ε Βνπιγαξία ζα εηζπξάμεη απνδεκηψζεηο γηα ηε δηαθνπή ησλ ππξεληθψλ κνλάδσλ παξαγσγήο ππξεληθήο ελέξγεηαο πνπ ζηακάηεζαλ ηελ ιεηηνπξγία ηνπο χζηεξα απφ επξσπατθή απαίηεζε. 30

31 ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ ρεδηαδόκελνη αγσγνί ζηε Βαιθαληθή Υεξζόλεζν Ο Γηαβαιθαληθόο αγσγόο Πξφθεηηαη γηα έλαλ αγσγφ πνπ ζρεδηάδεηαη λα κεηαθέξεη πεηξέιαην, απφ ηελ παξαγσγή ησλ ρσξψλ ηεο Καζπίαο, ζηε Μεζφγεην δηα κέζνπ ηεο Βνπιγαξίαο, ηεο πγγμ θαη ηεο Αιβαλίαο. Ζ αθεηεξία ηνπ αγσγνχ ζηε Βαιθαληθή Υεξζφλεζν ζα είλαη ην βνπιγαξηθφ ιηκάλη Μπνπξγθάο ελψ ην ηέξκα ηνπ ζα βξίζθεηαη ζην ιηκάλη ηεο Απιψλαο ζηελ Αιβαλία. Σν ζπλνιηθφ κήθνο ηνπ πξνβιέπεηαη λα θηάζεη ηα 912 ρκ ελψ ζα έρεη κεηαθνξηθή ηθαλφηεηα 750 ρηιηάδσλ βαξειηψλ ζε εκεξήζηα βάζε. Σν project, ζχκθσλα κε κειέηε ηεο θαηαζθεπάζηξηαο εηαηξείαο, ζα θνζηίζεη πεξίπνπ 1,3 δηο $ ελψ νη αξρηθνί ζρεδηαζκνί πξνέβιεπαλ έλαξμε ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ αγσγνχ έσο ηα ηέιε ηνπ Ο ζηφρνο απηφο έρεη αλαπξνζαξκνζηεί αξθεηέο θνξέο, θαζψο ε εκεξνκελία έλαξμεο ησλ εξγαζηψλ θαηαζθεπήο έρεη ππνζηεί αξθεηέο αλαβνιέο. Ζ ηδέα δηαηππψζεθε γηα πξψηε θνξά ην 1994 θαη απνηειεί θπξίσο ακεξηθαληθή πξσηνβνπιία, θαζψο ζην consortium πνπ έρεη αλαιάβεη ηελ πινπνίεζε ηνπ έξγνπ ζπκκεηέρνπλ αθελφο ε ακεξηθαληθή ηξάπεδα Eximbank αθεηέξνπ ε Overseas Private Investment Corporation (πξφθεηηαη γηα αλεμάξηεηε θπβεξλεηηθή αληηπξνζσπεία πνπ πξνσζεί ηδησηηθά ακεξηθαληθά θεθάιαηα ζε επελδχζεηο ζε ιηγφηεξν αλαπηπγκέλεο ρψξεο). Σν πξψην ηππηθφ βήκα πξνο ηελ πινπνίεζε ηνπ project πξαγκαηνπνηήζεθε 10 ρξφληα κεηά, φηαλ ζηηο 27 Γεθεκβξίνπ 2004 ππεγξάθε Μλεκφλην πλελλνήζεσο (Memorandum of Understanding) κεηαμχ ησλ ηξηψλ ρσξψλ πνπ επξφθεηην λα ζπκκεηάζρνπλ ζηελ πνξεία ηνπ αγσγνχ: Αιβαλία, Βνπιγαξία θαη Πξψελ Γηνπγθνζιαβηθή Γεκνθξαηία ηεο Μαθεδνλίαο (εθπξνζσπήζεθαλ ζε επίπεδν 31

32 ππνπξγψλ) θαη ηνπ πξνέδξνπ ηεο εηαηξείαο ΑΜΒΟ, Edward Ferguson. Σν 2006 Αιβαλία θαη πγγμ ππέγξαςαλ δηκεξέο πξσηφθνιιν ζην νπνίν φξηδαλ ηα ζεκεία εηζφδνπ θαη εμφδνπ ηνπ αγσγνχ ζηελ θάζε ρψξα ελψ ε πγγμ ππέγξαςε παξφκνην πξσηφθνιιν θαη κε ηελ Βνπιγαξία. Σέινο, ζηηο 31 Ηαλνπαξίνπ 2007 πξαγκαηνπνηήζεθε ε ηειεπηαία, ρξνληθά, ηξηκεξήο ζπκθσλία πνπ αθνξνχζε ιεηηνπξγηθά θαη θαηαζθεπαζηηθά ζέκαηα. Σν ζπγθεθξηκέλν project απνιακβάλεη ζρεηηθά ηζρπξή πνιηηηθή βνχιεζε. Απηφ ηζρχεη θαη γηα ηηο βαιθαληθέο ρψξεο πνπ ζπκκεηέρνπλ, θαζψο πξνζδνθνχλ ηφζν ηελ είζπξαμε εζφδσλ απφ ηα ηέιε δηακεηαθφκηζεο φζν θαη ηελ έληαμε ηνπο ζηνλ επξχηεξν επξσπατθφ ελεξγεηαθφ ράξηε. Δπίζεο, θαη νη ΖΠΑ παξέρνπλ έλζεξκε ππνζηήξημε ζην έξγν αθελφο γηαηί ν αγσγφο παξέρεη έλαλ ελαιιαθηηθφ ηεο Ρσζίαο δξφκν γηα ηε κεηαθνξά ηνπ πεηξειαίνπ ησλ ρσξψλ ηεο Καζπίαο, αθεηέξνπ γηαηί ζπκκεηέρνπλ ηδησηηθά ακεξηθαληθά θεθάιαηα. Ωζηφζν, αληηκεησπίδεη ζνβαξά πξνβιήκαηα πνπ δπζρεξαίλνπλ ζε ζεκαληηθφ βαζκφ ηελ ηειηθή θαηαζθεπή ηνπ αγσγνχ. Σν θπξηφηεξν είλαη ε απνπζία εμαζθαιηζκέλσλ πνζνηήησλ πεηξειαίνπ πνπ ζα κεηαθέξεη ν αγσγφο. Ζ παξαγσγή ησλ ρσξψλ ηεο Καζπίαο αθφκα θαη κεηά απφ ηελ αχμεζε ησλ ηειεπηαίσλ εηψλ, απνξξνθάηαη απφ ήδε ππάξρνληεο αγσγνχο (Μπαθνχ- Ννβνξνζίζθ, Μπαθνχ- Σηθιίδα-Σζεηράλ), νπφηε είλαη αξθεηά δχζθνιν λα ηξνθνδνηεζεί θαη έλαο λένο αγσγφο. Ζ πηζαλφηεηα κεηαθνξάο ξσζηθνχ πεηξειαίνπ είλαη κάιινλ απίζαλε, θαζψο ν αγσγφο πξνσζείηαη ζηε βάζε δηαθνξνπνίεζεο απφ ηε Ρσζία θαη επεηδή ε ίδηα ε Ρσζία έρεη επελδχζεη ζε αληαγσληζηηθφ βαιθαληθφ έξγν: ηνλ αγσγφ Μπνπξγθάο- Αιεμαλδξνχπνιε. Ο αγσγόο Μπνπξγθάο Αιεμαλδξνύπνιε Ζ αξρηθή ηδέα αλήθεη ζε ηδησηηθέο εηαηξείεο πνπ ζηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 90 αλαδεηνχζαλ δξφκνπο κεηαθνξάο ξσζηθνχ πεηξειαίνπ ζηε Μεζφγεην, παξαθάκπηνληαο ηα ηελά ηνπ 32

33 Βνζπφξνπ. Σν 1993 πξνηάζεθε ε ζπγθεθξηκέλε δηαδξνκή απφ ην βνπιγαξηθφ ιηκάλη Μπνπξγθάο ζηελ ειιεληθή Αιεμαλδξνχπνιε, πνξεία πνπ ζπγθέληξσλε αξθεηά πιενλεθηήκαηα: ζχληνκε δηαδξνκή απφ Μαχξε Θάιαζζα γηα ην Αηγαίν πνπ δελ πεξηειάκβαλε ηνπξθηθφ έδαθνο, γξήγνξε έμνδν ησλ πεηξειαίσλ ζε αλνηρηή ζάιαζζα θαη επνίσλεο πξννπηηθέο ζπλελλφεζεο κεηαμχ ησλ ζπκκεηερφλησλ ρσξψλ πνπ ζπλ ηνηο άιινηο ηηο έλσλε θαη ε θνηλή ζξεζθεπηηθή πίζηε. ηα ηερληθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ project, φπσο απηά παξνπζηάζηεθαλ ζε εηδηθφ ελεκεξσηηθφ θπιιάδην ηνπ ειιεληθνχ Τπνπξγείνπ Αλάπηπμεο πνπ δεκνζηεχηεθε ην 2007, ζεκεηψλεηαη φηη αγσγφο ζα έρεη κήθνο ζπλνιηθά 279 ρκ εθ ησλ νπνίσλ ηα 118 επί ειιεληθνχ θαη ηα 161 επί βνπιγαξηθνχ εδάθνπο. Ζ κεηαθνξηθή ηθαλφηεηα έρεη πξνζδηνξηζηεί ζηα 35 εθ ηφλνπο πεηξειαίνπ εηεζίσο κε δπλαηφηεηα επέθηαζεο ζηα 50 εθ εηεζίσο. Βάζεη ησλ παξαπάλσ ραξαθηεξηζηηθψλ (279 ρκ κήθνο θαη δπλακηθφηεηα 35 εθ ηφλσλ/έηνο) θαη ζχκθσλα κε ηηκέο ηνπ 2005 ην έξγν αλακέλεηαη λα θνζηίζεη γχξσ ζην 1 δηο. ην έξγν ε Ρσζία ζπκκεηέρεη κε 51%, θαη ε Βνπιγαξία κε ηελ Διιάδα κε 24,5% έθαζηε. Απφ ειιεληθήο πιεπξάο ζπκκεηέρνπλ ε θνηλνπξαμία «ΔΛ.ΠΔ- Θξάθε» έρνληαο ην 23,5% θαη ην ππφινηπν 1% έρεη ην ειιεληθφ δεκφζην. Δπηπιένλ, έρνπλ πξνβιεθζεί θαη απνζεθεπηηθνί ρψξνη ζε Μπνπξγθάο (450 ρηιηάδεο θ.κ.) θαη Αιεμαλδξνχπνιε (650 ρηιηάδεο θ.κ.). Μεηά ην πέξαο ηεο θαηαζθεπήο ηνπ έξγνπ (ε έλαξμε ηεο ιεηηνπξγία ηνπ ηνπνζεηείηαη ζηηο αξρέο ηνπ 2013) ε δηαδξνκή ησλ ξσζηθψλ πεηξειαίσλ ζα έρεη σο εμήο: απφ ην ξσζηθφ ιηκάλη Νφβνξνζηζθ ζα κεηαθέξεηαη κε πεηξειαηνθφξα ζην Μπνπξγθάο, απφ εθεί κέζσ ηνπ αγσγνχ ζα αληιείηαη ζηελ Αιεμαλδξνχπνιε απφ φπνπ πεηξειαηνθφξα ζα ην κεηαθέξνπλ ζηε Μεζφγεην. Απφ ην 1993, νπφηε θαη πξσηνδηαηππψζεθε ε ηδέα, είραλ ππνγξαθεί δηάθνξα κλεκφληα κέρξη ην 2004 πνπ ε λενεθιεγείζα ειιεληθή θπβέξλεζε ζέιεζε λα πξνσζήζεη απνθαζηζηηθά ην project, δίλνληαο ηνπ παξάιιεια θαη πνιηηηθέο πξνεθηάζεηο. Όζηεξα απφ αιιεπάιιειεο ζπλαληήζεηο ζε ππνπξγηθφ θαη αλψηεξν επίπεδν κεηαμχ αληηπξνζψπσλ θαη ησλ ηξηψλ ρσξψλ ηνλ Απξίιην ηνπ 2005 ππνγξάθεηαη ζηε φθηα ην ηξηκεξέο Μλεκφλην πλεξγαζίαο γηα ηελ πξνψζεζε ηεο θαηαζθεπήο ηνπ αγσγνχ. ηηο 4 επηεκβξίνπ ηνπ ίδηνπ έηνπο ε πλάληεζε Κνξπθήο κεηαμχ ησλ αξρεγψλ θξαηψλ Διιάδαο, Ρσζίαο θαη Βνπιγαξίαο θαηαιήγεη ζηελ πξνψζεζε ηεο ππνγξαθήο ηεο Γηαθξαηηθήο πκθσλίαο γηα ηνλ αγσγφ, ην θείκελν ηεο νπνίαο ζα κνλνγξαθεί ην Φεβξνπάξην ηνπ 2007 ζην Μπνπξγθάο. Σνλ πεξαζκέλν ρξφλν ε θηλεηηθφηεηα γηα ηελ θαηαζθεπή ηνπ αγσγνχ ππέζηε θαζίδεζε θαη ε ηειηθή 33

34 πινπνίεζε ηνπ ηέζεθε ζε ακθηβνιία θαζψο ηφζν ε πξφζθαηα εθιεγκέλε θπβέξλεζε ηεο Βνπιγαξίαο φζν θαη ηεο Διιάδαο αλαθνίλσζαλ ηελ επαλεμέηαζε ησλ φξσλ ζπκθσλίαο γηα ηε ζπκκεηνρή ηνπο ζην έξγν. Δλ ηέιεη, ηα δεηήκαηα απηά μεπεξάζηεθαλ θαη ν αγσγφο κπήθε μαλά ζε ηξνρηά πινπνίεζεο. Ο Παλεπξσπατθόο αγσγόο Ζ θαηαζθεπή ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ αγσγνχ πξνηάζεθε ην 2002, σζηφζν ε ππνγξαθή ηνπ πξψηνπ λνκηθνχ θεηκέλνπ κεηαμχ ησλ ελδηαθεξφκελσλ κειψλ πνπ αθνξνχζε ηελ πινπνίεζε ηνπ πξαγκαηνπνηήζεθε ην Αξρηθά, ν αγσγφο ζα μεθηλάεη απφ ην ιηκάλη ηεο Κσζηάληδαο ζηε Ρνπκαλία θαη ζηε ζπλέρεηα δηακέζνπ ηεο εξβίαο ζα θαηαιήγεη ζηελ Κξναηία θαη ζπγθεθξηκέλα ζην ιηκάλη ηεο Ρηέθα. ηε ζπλέρεηα κέζσ ηεο ινβελίαο ζα θηάλεη ζην ιηκάλη ηεο Σξίεζηε, φπνπ ζα είλαη θαη ην ηέξκα ηνπ. Απφ ηελ Ηηαιία ν αγσγφο πξνβιέπεηαη λα ζπλδεζεί κε ηνλ δηα-αιπηθφ αγσγφ πεηξειαίνπ. Σν ζπλνιηθφ κήθνο ηνπ αλακέλεηαη λα μεπεξάζεη ηα ρκ ελψ ην θφζηνο ηεο επέλδπζεο ζα αγγίμεη πεξίπνπ ηα 3,5 δηο. Ζ δπλακηθφηεηα ηνπ αγσγνχ έρεη πξνζδηνξηζηεί ζηνπο 60 εθ ηφλνπο ζε εηήζηα βάζε θαη ε έλαξμε ιεηηνπξγίαο ηνπ ηνπνζεηείηαη ην Σν ελ ιφγσ έξγν απνιακβάλεη ηεο έλζεξκεο ππνζηήξημεο ηνπ ζπλφινπ ησλ ρσξψλ πνπ ζπκκεηέρνπλ θαζψο θάζε κηα απφ απηέο πξνζδνθεί μερσξηζηά νθέιε. Παξφια απηά, φκσο, ε πνξεία πινπνίεζεο ηνπ έξγνπ, ζε φηη αθνξά ηνπιάρηζηνλ λνκηθέο δεζκεχζεηο, είλαη αθφκα πεξηνξηζκέλε. Δθηφο απφ ηελ πνιπκεξή ππνγξαθή ηνπ Μλεκνλίνπ πλελλνήζεσο θαη ηελ επαθφινπζε ππνπξγηθή δηαθήξπμε ηνπ 2007, αθνινχζεζε ε ίδξπζε ηεο εηαηξείαο πνπ ζα αλαιάβεη ηελ θαηαζθεπή ηνπ αγσγνχ ην Σν project παξνπζηάδεη αξθεηά πιενλεθηήκαηα φπσο: ε παξνρή ελφο αμηφπηζηνπ ελαιιαθηηθνχ δξφκνπ, κέζσ πνιηηηθά ζηαζεξψλ ρσξψλ, γηα ην πεηξέιαην, ν αγσγφο ηεξκαηίδεη ζηελ θαξδηά ηεο Δπξψπεο νπφηε πξνζθέξεηαη γηα άκεζε εθκεηάιιεπζε ελψ έρεη θαη κηα ξεαιηζηηθή πξννπηηθή ζχλδεζεο κε ην δπηηθνεπξσπατθφ δίθηπν. Γηα απηνχο άιισζηε ηνπο ιφγνπο ε ΔΔ ππνζηεξίδεη έληνλα ηελ ηειηθή πινπνίεζε ηνπ. 34

35 Ο αγσγόο TGI (Turkey-Greece-Italy Interconnector) Ο αγσγφο απηφο έρεη ζθνπφ λα κεηαθέξεη θπζηθφ αέξην απφ ην πεδίν ηνπ Shah Deniz ζην Αδεξκπατηδάλ κέζσ ηεο Σνπξθίαο θαη ηεο Διιάδαο ζηελ Ηηαιία θαη ζην δίθηπν ηεο πνπ ηξνθνδνηεί κε θπζηθφ αέξην ηηο επξσπατθέο αγνξέο. Ζ ηξηκεξήο ζπκθσλία γηα ηελ θαηαζθεπή ηνπ αγσγνχ ππνγξάθεθε ζηηο 26 Ηνπιίνπ 2007 απφ ηνλ ππνπξγφ νηθνλνκηθήο αλάπηπμεο ηεο Ηηαιίαο, Pier Luigi Bersani, ηνλ ππνπξγφ αλάπηπμεο ηεο Διιάδαο, Γ.ηνχθα, θαη ηνλ ππνπξγφ ελέξγεηαο ηεο Σνπξθίαο, Hilmi Guler. Σν ζπλνιηθφ θφζηνο ζα θηάζεη ηα 1,36 δηο $ ελψ ην κήθνο ηνπ ζα μεπεξλά ηα ρηιηφκεηξα, ζηα 131 εθ ησλ νπνίσλ ν αγσγφο ζα θηλείηαη ππνζαιάζζηα ζπλδένληαο ηελ Ζγνπκελίηζα κε ην Οηξάλην ηεο Ηηαιίαο. Ζ ρσξεηηθφηεηα ηνπ ζα αλέξρεηαη ζηα 11,5 δηο θπβηθά κέηξα, φηαλ, φκσο, νινθιεξσζεί ε θαηαζθεπή ηνπ θαη αξρίζεη λα ιεηηνπξγεί πιήξσο θάηη πνπ είλαη πξνγξακκαηηζκέλν γηα ην Ζ Σνπξθία ζα απνξξνθά 15% ή 1,74 δηο θπβηθά κέηξα γηα ηελ εγρψξηα αγνξά. Πξνο ην παξφλ, έρεη νινθιεξσζεί ε έλσζε ηνπ ηνπξθηθνχ θαη ειιεληθνχ θνκκαηηνχ πνπ ιεηηνπξγεί επίζεκα απφ ηηο 18 Ννεκβξίνπ Ζ είδεζε γηα ηελ θαηαζθεπή ηνπ αγσγνχ έγηλε δεθηή κε ηθαλνπνίεζε ζηνπο θφιπνπο ηεο Δ.Δ. αιιά θαη ησλ Ζ.Π.Α., θαζψο απνηειεί ηνλ πξψην αγσγφ πνπ ελψλεη άκεζα ρψξα-πξνκεζεπηή ηεο Κεληξηθήο Αζίαο κε ηελ θαηαλαιψηξηα Δπξψπε, παξαθάκπηνληαο ηε Ρσζία, νπφηε επλνεί ηελ πνιηηηθή ηεο δηαθνξνπνίεζεο σο πξνο ηηο πεγέο ηξνθνδνζίαο πνπ πξνσζεί ε Δ.Δ. γηα λα κεηψζεη ηελ εμάξηεζε ηεο απφ ηε Ρσζία ή ηελ Αιγεξία πνπ θαηέρνπλ ηε κεξίδα ηνπ ιένληνο ζηηο εηζαγσγέο θπζηθνχ αεξίνπ ηεο Δπξψπεο. Ωζηφζν, κέρξη ζήκεξα ε ιεηηνπξγία ηνπ ειιελνηνπξθηθνχ κέξνπο ηνπ αγσγνχ δελ ππήξμε απξφζθνπηε, αθνχ ζηηο αξρέο ηνπ 2008 ε Σνπξθία δηέθνςε ηελ παξνρή πξνο ηελ Διιάδα, επεηδή ε ίδηα αληηκεηψπηδε πξνβιήκαηα ζηελ θάιπςε ησλ εζσηεξηθψλ ηεο αλαγθψλ εμαηηίαο ηεο αλαζηνιήο πξνκήζεηαο απνζεκάησλ θπζηθνχ αεξίνπ απφ ην Ηξάλ. 35

36 Ο αγσγόο Nabucco Πξφθεηηαη γηα έλα ζρεδηαδφκελν αγσγφ, ν νπνίνο ζα κεηαθέξεη θπζηθφ αέξην απφ ηελ Σνπξθία ζηελ Απζηξία κέζσ Βνπιγαξίαο, Ρνπκαλίαο, Οπγγαξίαο θαη απφ εθεί ζηελ επξσπατθή αγνξά. Σν κήθνο ζα θηάλεη ηα ρηιηφκεηξα, μεθηλψληαο είηε απφ ηα ηνπξθν-γεσξγηαλά ζχλνξα είηε ηα ηνπξθν-ηξαληθά θαη ζα θαηαιήγεη ζην Baum garden ηεο Απζηξίαο. Σν θφζηνο, φπσο έρεη εθηηκεζεί κε ηηο ηηκέο ηνπ 2004, αλακέλεηαη λα θηάζεη ηα 5 δηο $ ελψ ε ζρεδηαδφκελε ρσξεηηθφηεηα ηνπ ζα είλαη 31 δηο θπβηθά κέηξα εηεζίσο. Ζ θαηαζθεπή ηνπ ζρεδηάδεηαη λα νινθιεξσζεί ζε ηξεηο θάζεηο: ζηελ πξψηε πνπ ζα μεθηλήζεη ην 2010 ζα θαηαζθεπαζηεί ην θχξην κέξνο ηνπ αγσγνχ απφ ηελ Άγθπξα κέρξη ην Baum garden ελψ ην εζσηεξηθφ ηνπξθηθφ δίθηπν ζα ρξεζηκνπνηεζεί γηα λα ελψζεη ηνλ αγσγφ κε ηα ηνπξθν-γεσξγηαλά θαη ηνπξθν-ηξαληθά ζχλνξα ψζηε λα μεθηλήζεη ε ιεηηνπξγία ηνπ, ην ζα πεξάζεη ζην δεχηεξν ζηάδην, θαηά ην νπνίν ζα θαηαζθεπαζηεί ην ππφινηπν θνκκάηη πνπ ζα ζπλδέεη απεπζείαο ηελ Άγθπξα κε ηα ζχλνξα ηεο Γεσξγίαο θαη ηνπ Ηξάλ θαη, ηέινο, ζην ηξίην ζηάδην ζα θαηαζθεπαζηνχλ ζπκπιεξσκαηηθνί ζηαζκνί ζε ζεκεία-θιεηδηά, ψζηε λα επηηεπρζεί ε κέγηζηε δπλαηή ρσξεηηθφηεηα ζηελ νπνία κπνξεί λα επηρεηξήζεη ν αγσγφο, δειαδή ηα 31 δηο θπβηθά κέηξα. Σν project ππνζηεξίδεηαη απφ ηηο Ζ.Π.Α. θαη απφ ηελ Δ.Δ. γηα ηνπο γλσζηνχο ιφγνπο «δηαθνξνπνίεζεο» ησλ πεγψλ πξνκήζεηαο θαη ηεο απεμάξηεζεο απφ ην ξσζηθφ ελεξγεηαθφ κνλνπψιην. Ζ Δ.Δ., κάιηζηα, έρεη ρξεκαηνδνηήζεη ηε κειέηε «βησζηκφηεηαο» ηνπ έξγνπ κέζσ ηνπ θνηλνηηθνχ πξνγξάκκαηνο Trans-European Energy Networks πνπ δηνρεηεχεη θνλδχιηα ζηε κειέηε ζρεδίσλ κεηαθνξάο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο θαη κεηαθνξάο πνπ έρνπλ επξσπατθφ ελδηαθέξνλ. Ωζηφζν, ην θηιφδνμν απηφ ζρέδην αληηκεησπίδεη ζνβαξά πξνβιήκαηα πξνο ηελ πινπνίεζε ηνπ. Σα πξνβιήκαηα απηά αθνξνχλ θπξίσο ηελ ηξνθνδνζία ηνπ αγσγνχ, θαζψο ε κηα, ζχκθσλα κε ηηο κειέηεο, πεγή ηξνθνδνζίαο ηνπ αγσγνχ, ην Ηξάλ, έρεη απνθιεηζηεί σο επηινγή ιφγσ ησλ γλσζηψλ πνιηηηθψλ πξνβιεκάησλ κε ηε δηεζλή θνηλφηεηα αιιά 36

37 θαη ην Σνπξθκεληζηάλ πνπ κέζσ ηεο εγεζίαο ηνπ έρεη εθθξάζεη ηε ζέιεζε λα ηξνθνδνηήζεη ηνλ αγσγφ έρεη ππνγξάςεη ζπκθσλία κε ηε Ρσζία θαη ην Καδαθζηάλ γηα θαηαζθεπή αγσγνχ θπζηθνχ αεξίνπ ζηε Καζπία πνπ ζα δηέξρεηαη απφ απηέο ηηο ρψξεο, δεζκεχνληαο έηζη ζεκαληηθφ κέξνο ησλ απνζεκάησλ ηνπ. Ηδαληθή ιχζε ζα ήηαλ ην Αδεξκπατηδάλ κε ηα απνζέκαηα ηνπ πεδίνπ Shah Deniz πνπ σζηφζν πζηεξεί ζε ηερλνινγηθή θαηάξηηζε γηα κεγηζηνπνίεζε ηεο παξαγσγήο. Ζ κε εμαζθάιηζε ησλ απαηηνχκελσλ γηα ηελ πιήξε ιεηηνπξγία ηνπ αγσγνχ πνζνηήησλ αεξίνπ απνηειεί θαη ηνλ θχξην ιφγν γηα ηνλ νπνίν ε έλαξμε ηεο θαηαζθεπήο ηνπ αλαβιήζεθε γηα δχν ρξφληα (αξρηθά πξνγξακκαηηδφηαλ λα μεθηλήζεη ην 2008). Ωζηφζν, έρνπλ παξνπζηαζηεί θαηά θαηξνχο δηάθνξνη ππνςήθηνη γηα ηελ ηξνθνδνζία ηνπ αγσγνχ φπσο ην Ηξάθ, ην Ηξάλ (ε πξφηαζε απηή έρεη θαη ηελ ηνπξθηθή ππνζηήξημε, φκσο, ε αληηπαξάζεζε κε ηε Γχζε επί ηνπ παξφληνο απνθιείεη ηελ πξννπηηθή απηή) αθφκα θαη ε Ρσζία (ζε δειψζεηο ηνπ ν εηδηθφο ζε ζέκαηα ελέξγεηαο ησλ ΖΠΑ Richard Morningstar είρε αθήζεη αλνηρηφ ην ελδερφκελν ξσζηθήο ζπκκεηνρήο). Σν project, φκσο, απνηειεί κηα ελαιιαθηηθή ιχζε ζηελ πξνζπάζεηα γηα κείσζε ηεο εμάξηεζεο ηεο Δπξψπεο απφ ηε Ρσζία θαη γηα απηφ παξά ηηο δεδνκέλεο δπζθνιίεο ππάξρεη έληνλε βνχιεζε γηα ηελ θαηαζθεπή ηνπ. Ο αγσγόο South Stream Σν project South Stream αξρηθά απνηέιεζε κηα πξσηνβνπιία ηεο ξσζηθήο εηαηξείαο Gazprom θαη ηεο ηηαιηθήο ENI. H πξψηε αλαθνίλσζε ζρεηηθά κε ηελ πξαγκαηνπνίεζε ηνπ ζρεδίνπ απηνχ πξαγκαηνπνηήζεθε ηνλ Ηνχλην ηνπ 2007 φηαλ νη δχν εηαηξείεο ππέγξαςαλ έλα Μλεκφλην πλελλνήζεσο (memorandum of Understanding) ζηε Ρψκε. ηηο 22 Ννεκβξίνπ 2007 νη δχν πιεπξέο ππέγξαςαλ κηα ζπκθσλία γηα ηε δεκηνπξγία κηαο εηαηξείαο, ε νπνία ζα αλαιάκβαλε λα εθπνλήζεη κειέηεο γηα ηηο πξννπηηθέο ηνπ έξγνπ θαη ηε 37

Κεθάλαιο 1. Ενόηηηα 2 Πλάνο Μάρκεηινγκ. Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ. Dr. Andrea Grimm Dr. Astin Malschinger

Κεθάλαιο 1. Ενόηηηα 2 Πλάνο Μάρκεηινγκ. Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ. Dr. Andrea Grimm Dr. Astin Malschinger Κεθάλαιο 1 Ενόηηηα 2 Πλάνο Μάρκεηινγκ Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ Dr. Andrea Grimm Dr. Astin Malschinger ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑ 2 ΠΛΑΝΟ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Κεθάιαην 1: Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ Σπγγξαθείο: Δξ. Andrea Grimm, Δξ.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP

ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP ηότοι εργαζηηρίοσ ην πιαίζην ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ εξγαζηεξίνπ ζα παξνπζηαζηνύλ βαζηθέο ιεηηνπξγίεο ησλ Windows XP πνπ ζρεηίδνληαη

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ Α ΛΤΚΕΙΟΤ ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ Σχολικό έτος: 2011-2012 Καθηγήτριες: Κεφαλληνού Λουκία- Καλλία Αθηνά ΙΙ. ΟΙ ΑΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΠΟ ΣΟΤ ΠΡΟΙΣΟΡΙΚΟΤ ΥΡΟΝΟΤ ΕΩ ΚΑΙ ΣΟ Μ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ 1. ΕΛΛΗΝΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ Α/Α : 0_1379/50 1. Όηαλ ινηπόλ ήξζαλ [νη πξέζβεηο ζηελ Αζήλα], αθνύ ζπλέιαβαλ νη Αζελαίνη θαη ηνπο πξέζβεηο σο ππνθηλεηέο ζηάζεο θαη όζνπο έπεηζαλ [νη πξέζβεηο], ηνπο ζπγθέληξσζαλ γηα αζθάιεηα ζηελ Αίγηλα.

Διαβάστε περισσότερα

Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση

Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση Πώς πρέπει να τιμολογεί ένα μονοπώλιο; Μέρξη ζηηγκήο ην κνλνπώιην έρεη ζεσξεζεί ζαλ κηα επηρείξεζε ε νπνία πσιεί ην πξντόλ ηεο ζε θάζε πειάηε ζηελ

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια Έρεσνα «Καηαναλωηής & Ελληνικό Προϊόν»

Πανελλήνια Έρεσνα «Καηαναλωηής & Ελληνικό Προϊόν» Πανελλήνια Έρεσνα «Καηαναλωηής & Ελληνικό Προϊόν» Γεώργιος Μπάληας, Οικονομικό Πανεπιζηήμιο Αθηνών Προκόπης Θεοδωρίδης, Πανεπιζηήμιο Παηρών Ταπηόηεηα ηεο έξεπλαο Σθνπόο: Αλίρλεπζε ηεο αγνξαζηηθήο ζπκπεξηθνξάο

Διαβάστε περισσότερα

Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ

Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ Θέματα. Έζησ όηη ζε δείγκα 35 θαηνηθηώλ πνπ ελνηθηάδνληαη ζε θνηηεηέο ζηελ Κνδάλε βξέζεθε ην κέζν κεληαίν κίζζσκα ζηα 5 επξώ, ελώ ζην Ζξάθιεην ην κέζν κεληαίν κίζζσκα ζε

Διαβάστε περισσότερα

Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots)

Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots) Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots) 1.1 Σςνοπτική Πεπιγπαυή Hot Spots Σα ζεκεία αζύξκαηεο πξόζβαζεο πνπ επηιέρζεθαλ αλαθέξνληαη ζηνλ επόκελν πίλαθα θαη παξνπζηάδνληαη αλαιπηηθά ζηηο επόκελεο παξαγξάθνπο.

Διαβάστε περισσότερα

ΛΙΜΝΗ ΤΣΑΝΤ. Σρήκα 1. Σρήκα 2

ΛΙΜΝΗ ΤΣΑΝΤ. Σρήκα 1. Σρήκα 2 ΛΙΜΝΗ ΤΣΑΝΤ Τν Σρήκα 1 δείρλεη ηελ αιιαγή ηεο ζηάζκεο ηεο Λίκλεο Τζαλη, ζηε Σαράξα ηεο Βόξεηαο Αθξηθήο. Η Λίκλε Τζαλη εμαθαλίζηεθε ηειείσο γύξσ ζην 20.000 π.χ., θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ηειεπηαίαο επνρήο ησλ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ ΜΑΘΗΜΑ : ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ Α/Α : 0_1382/153 1. Καη όηαλ έγηλε ε ππνρώξεζε αξγά ην απόγεπκα, επεηδή θνβήζεθαλ νη νιηγαξρηθνί κήπσο νη δεκνθξαηηθνί, αθνύ θάλνπλ επίζεζε, θαηαιάβνπλ

Διαβάστε περισσότερα

Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική ΑΔ

Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική ΑΔ Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική Δίζηε μησανικόρ διοίκηζηρ μεγάληρ καηαζκεςαζηικήρ εηαιπείαρ και καλείζηε να ςλοποιήζεηε ηο έπγο πος πεπιγπάθεηαι από ηον Πίνακα 1. Κωδ.

Διαβάστε περισσότερα

Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 2011-12

Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 2011-12 Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 11-12 Project 6: Ταμίδη κε ηε Μεραλή ηνπ Φξόλνπ Υπεύζπλνη Καζεγεηέο: Ε. Μπηιαλάθε Φ. Αλησλάηνο Δρώηηζη 3: Πνηα από ηα παξαθάησ ΜΜΕ ηεξαξρείηε από πιεπξάο ζεκαζίαο;

Διαβάστε περισσότερα

Ανάπτυξη Ελληνικής τεχνολογίας μηχανών ηλεκτροπαραγωγής ORC

Ανάπτυξη Ελληνικής τεχνολογίας μηχανών ηλεκτροπαραγωγής ORC Εθνικό Συνέδριο «Γεωθερμική Ηλεκτροπαραγωγή» Ξενοδοχείο Divani Caravel Αθήνα 20 Νοεμβρίου 2013 Ανάπτυξη Ελληνικής τεχνολογίας μηχανών ηλεκτροπαραγωγής ORC Α.Μπένου, Ι. Χωροπανίτης Τμήμα Γεωθερμικής Ενέργειας

Διαβάστε περισσότερα

1. Σα ζηάδηα απφ ηα νπνία πεξλάεη ε νηθνλνκία ζηε δηάξθεηα ελφο θχθινπ, ιέγνληαη θάζεηο ηνπ νηθνλνκηθνχ θχθινπ.

1. Σα ζηάδηα απφ ηα νπνία πεξλάεη ε νηθνλνκία ζηε δηάξθεηα ελφο θχθινπ, ιέγνληαη θάζεηο ηνπ νηθνλνκηθνχ θχθινπ. ΑΘ. ΧΑΡΙΣΩΝΙΔΗ : ΑΡΧΕ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΙΙ 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 Ο : ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕ ΔΙΑΚΤΜΑΝΕΙ ΠΛΗΘΩΡΙΜΟ - ΑΝΕΡΓΙΑ 9.1. ΕΡΩΣΗΕΙ ΩΣΟΤ ΛΑΘΟΤ Για ηιρ παπακάηυ πποηάζειρ, να γπάτεηε ζηην κόλλα ζαρ ηον απιθμό ηηρ καθεμιάρ

Διαβάστε περισσότερα

Αζκήζεις ζτ.βιβλίοσ ζελίδας 13 14

Αζκήζεις ζτ.βιβλίοσ ζελίδας 13 14 .1.10 ζκήζεις ζτ.βιβλίοσ ζελίδας 13 14 Ερωηήζεις Καηανόηζης 1. ύν δηαθνξεηηθέο επζείεο κπνξεί λα έρνπλ θαλέλα θνηλό ζεκείν Έλα θνηλό ζεκείν i ύν θνηλά ζεκεία iλ) Άπεηξα θνηλά ζεκεία ηηηνινγήζηε ηελ απάληεζε

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ. Ύλη: Εσθύγραμμη Κίνηζη

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ. Ύλη: Εσθύγραμμη Κίνηζη ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ Είμαζηε ηυχεροί που είμαζηε δάζκαλοι Ον/μο:.. A Λσκείοσ Ύλη: Εσθύγραμμη Κίνηζη 8-11-2015 Θέμα 1 ο : 1. Η εμίζωζε θίλεζεο ελόο θηλεηνύ πνπ θηλείηαη επζύγξακκα είλαη ε x = 5t. Πνηα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΔΙΣ ΓΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ II ΔΠΑΛ

ΑΠΑΝΤΗΣΔΙΣ ΓΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ II ΔΠΑΛ ΑΠΑΝΤΗΣΔΙΣ ΓΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ II ΔΠΑΛ ΘΔΜΑ Α Α1. α. Σ β. Σ γ. Λ δ. Λ ε. Λ ζη. Σ Α2. Γ Α3. 1. γ 2. ε 3. δ 4. α Β1. ΘΔΜΑ Β Οη ηειηθνί ππνινγηζηέο παίξλνπλ απνθάζεηο δξνκνιόγεζεο κόλν γηα ηα δηθά ηνπο απηνδύλακα

Διαβάστε περισσότερα

H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ

H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ Φξεζηκόηεηα καζεκαηηθώλ Αξρή θαηακέηξεζεο Όζα έδσζαλ νη Έιιελεο... Τξίγσλνη αξηζκνί Τεηξάγσλνη αξηζκνί Δπηκήθεηο αξηζκνί Πξώηνη αξηζκνί Αξηζκνί κε μερσξηζηέο ηδηόηεηεο Γίδπκνη πξώηνη

Διαβάστε περισσότερα

Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα. Κώδικες 28, 78 και 84

Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα. Κώδικες 28, 78 και 84 Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα Κώδικες 28, 78 και 84 Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα Οη Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα εθαξκόδνληαη γηα ηελ απνξξνθνύκελε ελέξγεηα από Αηνιηθά Πάξθα πνπ είλαη ζπλδεδεκέλα ζην

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΔΜΒΑΔΙ ΔΤΑΙΘΗΣΟΠΟΙΗΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΓΙΑ ΣΟΝ HIV/AIDS ΣΗΝ ΑΚΣΟΓΡΑΜΜΗ ΣΩΝ ΠΔΡΙΦΔΡΔΙΑΚΩΝ ΔΝΟΣΗΣΩΝ ΣΗ ΚΔΝΣΡΙΚΗ ΜΑΚΔΓΟΝΙΑ ΑΤΓΟΤΣΟ 2014

ΠΑΡΔΜΒΑΔΙ ΔΤΑΙΘΗΣΟΠΟΙΗΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΓΙΑ ΣΟΝ HIV/AIDS ΣΗΝ ΑΚΣΟΓΡΑΜΜΗ ΣΩΝ ΠΔΡΙΦΔΡΔΙΑΚΩΝ ΔΝΟΣΗΣΩΝ ΣΗ ΚΔΝΣΡΙΚΗ ΜΑΚΔΓΟΝΙΑ ΑΤΓΟΤΣΟ 2014 ΠΑΡΔΜΒΑΔΙ ΔΤΑΙΘΗΣΟΠΟΙΗΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΓΙΑ ΣΟΝ HIV/AIDS ΣΗΝ ΑΚΣΟΓΡΑΜΜΗ ΣΩΝ ΠΔΡΙΦΔΡΔΙΑΚΩΝ ΔΝΟΣΗΣΩΝ ΣΗ ΚΔΝΣΡΙΚΗ ΜΑΚΔΓΟΝΙΑ ΑΤΓΟΤΣΟ 2014 Σν ΚΔ.ΔΛ.Π.ΝΟ., Γξαθείν Θεζζαινλίθεο θαη ε Γηεύζπλζε Γεκόζηαο Τγείαο ηεο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΞΙΟΘΕΑΣΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ

ΑΞΙΟΘΕΑΣΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ ΑΞΙΟΘΕΑΣΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ α. Η ΕΚΚΛΗΙΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ β. ΣΟ ΠΝΕΤΜΑΣΙΚΟ ΜΑ ΚΕΝΣΡΟ γ. Η ΠΑΝΟΡΑΜΙΚΗ ΘΕΗ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ α. Η ΕΚΚΛΗΙΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ. Η Εθθιεζία ηνπ ρσξηνύ καο, ε Αγία Άλλα, είλαη θηηζκέλε πξηλ πνιιά

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΚΔΟΗ 8.0.0

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΚΔΟΗ 8.0.0 ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΚΔΟΗ 8.0.0 Γενικά Η έθδνζε 8.0.0 ηνπ ελόηεηεο: Business ERP, πεξηιακβάλεη λέεο ιεηηνπξγίεο πνπ αλαιύνληαη ζηηο παξαθάησ Γεληθόηεξε ιεηηνπξγία ηεο εθαξκνγήο Εκπνξηθή Δηαρείξηζε 7/2/2013 SingularLogic

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ. G. Mitsou

ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ. G. Mitsou ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ ηαηηθή ηωλ ξεπζηώλ (Τδξνζηαηηθή) Ση είλαη ηα ξεπζηά - Γεληθά Ππθλόηεηα Πίεζε Μεηαβνιή ηεο πίεζεο ζπλαξηήζεη ηνπ βάζνπο Αξρή ηνπ Pascal Τδξνζηαηηθή πίεζε Αηκνζθαηξηθή πίεζε Απόιπηε &

Διαβάστε περισσότερα

Α. Εηζαγσγή ηεο έλλνηαο ηεο ηξηγσλνκεηξηθήο εμίζσζεο κε αξρηθό παξάδεηγκα ηελ εκx = 2

Α. Εηζαγσγή ηεο έλλνηαο ηεο ηξηγσλνκεηξηθήο εμίζσζεο κε αξρηθό παξάδεηγκα ηελ εκx = 2 ΣΡΙΓΩΝΟΜΔΣΡΙΚΔ EΞΙΩΔΙ Πνηα παξαδείγκαηα εμηζώζεσλ ή θαη πξνβιεκάησλ πηζηεύεηαη όηη είλαη θαηάιιεια γηα ηελ επίιπζε ηνπο θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο δηδαθηηθήο δηαδηθαζίαο κέζα ζηελ ηάμε; 1 ε ΓΙΓΑΚΣΙΚΗ ΩΡΑ Α.

Διαβάστε περισσότερα

ΘΔΚΑ ΡΖΠ ΑΛΑΓΛΩΟΗΠΖΠ

ΘΔΚΑ ΡΖΠ ΑΛΑΓΛΩΟΗΠΖΠ ΘΔΚΑ ΡΖΠ ΑΛΑΓΛΩΟΗΠΖΠ 1.Απηόο πνπ ζα αλαγλσξηζηεί απνπζηάδεη γηα πνιύ θαηξό. 2.Δπηζηξέθεη κε πιαζηή ηαπηόηεηα ή κεηακνξθσκέλνο. 3.Απνκνλώλνληαη ηα δύν πξόζσπα 4.Άξζε κεηακόξθσζεο 5.Απνθάιπςε 6.Ακθηβνιίεο-απνδεηθηηθά

Διαβάστε περισσότερα

ΙNCOFRUIT - (HELLAS).

ΙNCOFRUIT - (HELLAS). Πξνο ΟΛΑ ΤΑ ΜΔΛΗ Κε Σπλάδειθε Θέκα: Ιζπαλία & Γεξκαλία 5 ε ΔΒΓΟΜΑΓΑ 2011 (31 Ιαλ έσο 30 Φεβξ.2011) Παξαζέηνπκε θαησηέξσ: Αλαζθόπεζε ηεο 4 εο εβδνκάδνο 2011 κε ηηο ηηκέο ησλ εζπεξηδνεηδώλ πνπ δηακνξθώζεθαλ

Διαβάστε περισσότερα

IV Ο ΕΛΛΗΝΙΜΟ ΣΗ ΔΤΗ,ΠΟΛΙΣΙΜΟΙ Δ.ΜΕΟΓΕΙΟΤ ΚΑΙ ΡΩΜΗ

IV Ο ΕΛΛΗΝΙΜΟ ΣΗ ΔΤΗ,ΠΟΛΙΣΙΜΟΙ Δ.ΜΕΟΓΕΙΟΤ ΚΑΙ ΡΩΜΗ IV Ο ΕΛΛΗΝΙΜΟ ΣΗ ΔΤΗ,ΠΟΛΙΣΙΜΟΙ Δ.ΜΕΟΓΕΙΟΤ ΚΑΙ ΡΩΜΗ Να σαπακηηπίζεηε ηιρ πποηάζειρ, πος ακολοςθούν, υρ ππορ ηην οπθόηηηά ηοςρ, με ηην ένδειξη Σωστό ή Λάθος 1. ηελ αξραία Ρώκε νη πιεβείνη δελ είραλ αξρηθά

Διαβάστε περισσότερα

ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ. Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη Εήηημα 1 ο :

ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ. Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη Εήηημα 1 ο : ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ Ον/μο:.. Γ Λσκείοσ Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη. 11-1-11 Εήηημα 1 ο : Α. Γηα ηελ ζπλάξηεζε f, λα βξείηε ην δηάζηεκα ζην νπνίν είλαη παξαγσγίζηκε θαζώο θαη

Διαβάστε περισσότερα

Να ζρεδηάζεηο ηξόπνπο ζύλδεζεο κηαο κπαηαξίαο θαη ελόο ιακπηήξα ώζηε ν ιακπηήξαο λα θσηνβνιεί.

Να ζρεδηάζεηο ηξόπνπο ζύλδεζεο κηαο κπαηαξίαο θαη ελόο ιακπηήξα ώζηε ν ιακπηήξαο λα θσηνβνιεί. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Απλό ηλεκτπικό κύκλυμα Η δηδαζθαιία ηνπ απινύ ειεθηξηθνύ θπθιώκαηνο ππάξρεη ζην κάζεκα «Φπζηθά» ηεο Ε ηάμεο ηνπ δεκνηηθνύ θαη επαλαιακβάλεηαη ζην κάζεκα ηεο Φπζηθήο ζηε Γ ηάμε ηνπ Γπκλαζίνπ.

Διαβάστε περισσότερα

A. Αιιάδνληαο ηε θνξά ηνπ ξεύκαηνο πνπ δηαξξέεη ηνλ αγωγό.

A. Αιιάδνληαο ηε θνξά ηνπ ξεύκαηνο πνπ δηαξξέεη ηνλ αγωγό. ΤΠΟΤΡΓΔΙΟ ΠΑΙΓΔΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΣΙΜΟΤ ΛΔΤΚΩΙΑ ΦΤΛΛΟ ΔΡΓΑΙΑ Μειέηε ηωλ παξαγόληωλ από ηνπο νπνίνπο εμαξηάηαη ε ειεθηξνκαγλεηηθή δύλακε. Τιηθά - πζθεπέο: Ηιεθηξνληθή δπγαξηά, ηξνθνδνηηθό ηάζεο, ξννζηάηεο, ακπεξόκεηξν,

Διαβάστε περισσότερα

Δπηιέγνληαο ην «Πξνεπηινγή» θάζε θνξά πνπ ζα ζπλδέεζηε ζηελ εθαξκνγή ζα βξίζθεζηε ζηε λέα ρξήζε.

Δπηιέγνληαο ην «Πξνεπηινγή» θάζε θνξά πνπ ζα ζπλδέεζηε ζηελ εθαξκνγή ζα βξίζθεζηε ζηε λέα ρξήζε. ΑΝΟΙΓΜΑ ΝΔΑ ΥΡΗΗ 1. Γεκηνπξγείηε ηε λέα ρξήζε από ηελ επηινγή «Παξάκεηξνη/Παξάκεηξνη Δηαηξίαο/Γηαρείξηζε Δηαηξηώλ». Πιεθηξνινγείηε ηνλ θσδηθό ηεο εηαηξίαο ζαο θαη παηάηε Enter. Σηελ έλδεημε «Υξήζεηο» παηάηε

Διαβάστε περισσότερα

Γεώργιος Μπριζκόλας. Πρόεδρος και Διεσθύνων Σύμβοσλος ηης EUROCERT A.E.

Γεώργιος Μπριζκόλας. Πρόεδρος και Διεσθύνων Σύμβοσλος ηης EUROCERT A.E. Γεώργιος Μπριζκόλας Πρόεδρος και Διεσθύνων Σύμβοσλος ηης EUROCERT A.E. Τηνζέηεζε Γηεζλψλ Πξνηχπσλ απφ ηε Βηνκεραλία Εθελοντικά πρότυπα Υποχρεωτική νομοθεσία ISO 9001 ISO14001 ISO 50001 OHSAS 18001 ISO

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΩΜΘΡΘΙΞΘ ΤΩΠΞΘ ΡΘΡ ΛΘΙΠΕΡ ΗΚΘΙΘΕΡ ΛΘΤΑΗΚΘΔΗΡ Τ.

ΑΓΩΜΘΡΘΙΞΘ ΤΩΠΞΘ ΡΘΡ ΛΘΙΠΕΡ ΗΚΘΙΘΕΡ ΛΘΤΑΗΚΘΔΗΡ Τ. ΑΓΩΜΘΡΘΙΞΘ ΤΩΠΞΘ ΡΘΡ ΛΘΙΠΕΡ ΗΚΘΙΘΕΡ ΟΑIΤΜΘΔΘ ΡΕ ΛΕΓΑΚΞ ΓΗΟΕΔΞ 11V11 ΗΚΘΙΘΑ 6-10 ΤΠΞΜΩΜ ΛΕΘΞΜΕΙΗΛΑΑ ΞΣ ΟΑΘΤΜΘΔΘΞΣ ΡΕ ΛΕΓΑΚΞ ΓΗΟΕΔΞ ΓΘΑ ΟΑΘΙΕΡ ΗΚΘΙΘΑΡ 6-10 ΕΩΜ Η ΔΘΑΔΠΞΛΗ ΑΟΞ Η ΛΘΑ ΕΡΘΑ ΡΗΜ ΑΚΚΗ ΕΘΜΑΘ ΛΕΓΑΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Case Study. Παξαθάηω παξνπζηάδνπκε βήκα - βήκα κε screenshots έλα παξάδεηγκα ππνβνιήο κηαο εξγαζίαο θαη ηελ παξαγωγή ηνπ Originality Report.

Case Study. Παξαθάηω παξνπζηάδνπκε βήκα - βήκα κε screenshots έλα παξάδεηγκα ππνβνιήο κηαο εξγαζίαο θαη ηελ παξαγωγή ηνπ Originality Report. Case Study Παξαθάηω παξνπζηάδνπκε βήκα - βήκα κε screenshots έλα παξάδεηγκα ππνβνιήο κηαο εξγαζίαο θαη ηελ παξαγωγή ηνπ Originality Report. Βήκα 1 ο : Login ζηο Turnitin. Κάλεηε είζνδν ζην Turnitin κε

Διαβάστε περισσότερα

Αζθήζεηο 5 νπ θεθαιαίνπ Crash course Step by step training. Dipl.Biol.cand.med. Stylianos Kalaitzis

Αζθήζεηο 5 νπ θεθαιαίνπ Crash course Step by step training. Dipl.Biol.cand.med. Stylianos Kalaitzis Αζθήζεηο 5 νπ θεθαιαίνπ Crash course Step by step training Dipl.Biol.cand.med. Stylianos Kalaitzis Stylianos Kalaitzis Μνλνϋβξηδηζκνο 1 Γπν γνλείο, εηεξόδπγνη γηα ηνλ αιθηζκό θάλνπλ παηδηά. Πνία ε πηζαλόηεηα

Διαβάστε περισσότερα

Αιγόξηζκνη Γνκή επηινγήο. Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο. Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ. introcsprinciples.wordpress.

Αιγόξηζκνη Γνκή επηινγήο. Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο. Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ. introcsprinciples.wordpress. Αιγόξηζκνη 2.2.7.3 Γνκή επηινγήο Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ 1 Πνιιαπιή Δληνιή Δπηινγήο Αν ζπλζήθε_1 ηόηε εληνιέο_1 αλλιώς_αν ζπλζήθε_2 ηόηε εληνιέο_2...

Διαβάστε περισσότερα

Μονοψϊνιο. Αγνξά κε ιίγνπο αγνξαζηέο. Δύναμη μονοψωνίος Η ηθαλόηεηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο λα επεξεάζεη ηελ ηηκή ηνπ αγαζνύ.

Μονοψϊνιο. Αγνξά κε ιίγνπο αγνξαζηέο. Δύναμη μονοψωνίος Η ηθαλόηεηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο λα επεξεάζεη ηελ ηηκή ηνπ αγαζνύ. Μονοψϊνιο Ολιγοψώνιο Αγνξά κε ιίγνπο αγνξαζηέο. Δύναμη μονοψωνίος Η ηθαλόηεηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο λα επεξεάζεη ηελ ηηκή ηνπ αγαζνύ. Οπιακή αξία Δπηπξόζζεηα νθέιε από ηελ ρξήζε/θαηαλάισζε κηαο επηπξόζζεηε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ. Η Μηκή ζθέθηεθε έλαλ ηξόπν, γηα λα ζπγθξίλεη κεξηθά δηαθνξεηηθά αληειηαθά πξντόληα. Απηή θαη ν Νηίλνο ζπλέιεμαλ ηα αθόινπζα πιηθά:

ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ. Η Μηκή ζθέθηεθε έλαλ ηξόπν, γηα λα ζπγθξίλεη κεξηθά δηαθνξεηηθά αληειηαθά πξντόληα. Απηή θαη ν Νηίλνο ζπλέιεμαλ ηα αθόινπζα πιηθά: ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ Η Μηκή θαη ν Νηίλνο αλαξσηήζεθαλ πνην αληειηαθό πξντόλ παξέρεη ηελ θαιύηεξε πξνζηαζία ζην δέξκα ηνπο. Τα αληειηαθά πξντόληα έρνπλ έλα δείθηε αληειηαθήο πξνζηαζίαο (SPF), ν νπνίνο δείρλεη πόζν

Διαβάστε περισσότερα

Α) Λα εμαρζεί αιγεβξηθά θαη λα ζπδεηεζεί ηη ππνδειψλεη ν πνιιαπιαζηαζηήο ζε κηα αλνηθηή νηθνλνκία κε δεκφζην ηνκέα.

Α) Λα εμαρζεί αιγεβξηθά θαη λα ζπδεηεζεί ηη ππνδειψλεη ν πνιιαπιαζηαζηήο ζε κηα αλνηθηή νηθνλνκία κε δεκφζην ηνκέα. ΘΔΚΑ 1 Α) Λα εμαρζεί αιγεβξηθά θαη λα ζπδεηεζεί ηη ππνδειψλεη ν πνιιαπιαζηαζηήο ζε κηα αλνηθηή νηθνλνκία κε δεκφζην ηνκέα. Β) Λα ζπδεηεζεί ην παξάδνμν ηεο θεηδνχο. ΘΔΚΑ 2 Λα εμαρζεί ε βξαρπρξφληα θακπχιε

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΟ 13. Ποσοτικές Μέθοδοι. θαη λα ππνινγίζεηε ην θόζηνο γηα 10000 παξαγόκελα πξντόληα. Να ζρεδηαζηεί γηα εύξνο πξντόλησλ έσο 30000.

ΔΕΟ 13. Ποσοτικές Μέθοδοι. θαη λα ππνινγίζεηε ην θόζηνο γηα 10000 παξαγόκελα πξντόληα. Να ζρεδηαζηεί γηα εύξνο πξντόλησλ έσο 30000. ΔΕΟ 13 Ποσοτικές Μέθοδοι Σσνάρηηζη Κόζηοσς C(), μέζο κόζηος C()/. Παράδειγμα 1 Μηα εηαηξεία δαπαλά γηα θάζε πξντόλ Α πνπ παξάγεη 0.0 λ.κ. Τα πάγηα έμνδα ηεο εηαηξείαο είλαη 800 λ.κ. Ζεηείηαη 1) Να πεξηγξάςεηε

Διαβάστε περισσότερα

Η αξρή ζύλδεζεο Client-Server

Η αξρή ζύλδεζεο Client-Server Η αξρή ζύλδεζεο Client-Server Δηαθνκηζηήο (Server) Πξνζθέξεη ππεξεζίεο ζηνπο Πειάηεο (Client) Μεγάινη ππνινγηζηέο γηα ηηο ππεξεζίεο Internet (π.ρ. WWW, FTP) Λακβάλεη εξσηήζεηο θαη δίδεη απαληήζεηο Πειάηεο

Διαβάστε περισσότερα

KΕΝΣΡΟ ΡΩΙΑ, ΕΤΡΑΙΑ και ΝΟΣΙΟ-ΑΝΑΣΟΛΙΚΗ ΕΤΡΩΠΗ

KΕΝΣΡΟ ΡΩΙΑ, ΕΤΡΑΙΑ και ΝΟΣΙΟ-ΑΝΑΣΟΛΙΚΗ ΕΤΡΩΠΗ KΕΝΣΡΟ ΡΩΙΑ, ΕΤΡΑΙΑ και ΝΟΣΙΟ-ΑΝΑΣΟΛΙΚΗ ΕΤΡΩΠΗ ΜΗΝΙΑΙΟ ΓΔΛΣΙΟ Νοεμβρίοσ 2009 Οκάδα Ννηην-αλαηνιηθήο Δπξώπεο ΜΗΝΙΑΙΟ ΓΔΛΣΙΟ ΟΜΑΓΑ ΔΡΔΤΝΑ ΝΟΣΙΟΑΝΑΣΟΛΙΚΗ ΔΤΡΩΠΗ ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ Δγθιήκαηα πνιέκνπ ζηε Βνζλία Δξδεγνβίλε

Διαβάστε περισσότερα

Κόληξα πιαθέ ζαιάζζεο κε δηαζηάζεηο 40Υ40 εθ. Καξθηά 3 θηιά πεξίπνπ κε κήθνο ηξηπιάζην από ην πάρνο ηνπ μύινπ θπξί κεγάιν θαη ππνκνλή

Κόληξα πιαθέ ζαιάζζεο κε δηαζηάζεηο 40Υ40 εθ. Καξθηά 3 θηιά πεξίπνπ κε κήθνο ηξηπιάζην από ην πάρνο ηνπ μύινπ θπξί κεγάιν θαη ππνκνλή Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΩΝ ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ ΔΝΟΣΗΣΑ 10 ε : ΜΗΥΑΝΙΚΗ ΜΔΡΟ Β ΠΙΔΗ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ Καηαζθεπή 1: Καξέθια θαθίξε Όξγαλα Τιηθά Κόληξα πιαθέ ζαιάζζεο κε δηαζηάζεηο 40Υ40 εθ.

Διαβάστε περισσότερα

ΟΠΤΙΚΗ Α. ΑΝΑΚΛΑΣΖ - ΓΗΑΘΛΑΣΖ

ΟΠΤΙΚΗ Α. ΑΝΑΚΛΑΣΖ - ΓΗΑΘΛΑΣΖ ΟΠΤΙΚΗ Α. ΑΝΑΚΛΑΣΖ - ΓΗΑΘΛΑΣΖ. Μία αθηίλα θωηόο πξνζπίπηεη κε κία γωλία ζ ζηε επάλω επηθάλεηα ελόο θύβνπ από πνιπεζηέξα ν νπνίνο έρεη δείθηε δηάζιαζεο ε =,49 (ζρήκα ). Βξείηε πνηα ζα είλαη ε κέγηζηε γωλία

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΩΣΟΚΟΛΛΑ ΓΙΑΥΔΙΡΗΗ ΣΩΝ ΣΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ Δ ΔΝΗΛΙΚΔ

ΠΡΩΣΟΚΟΛΛΑ ΓΙΑΥΔΙΡΗΗ ΣΩΝ ΣΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ Δ ΔΝΗΛΙΚΔ ΠΡΩΣΟΚΟΛΛΑ ΓΙΑΥΔΙΡΗΗ ΣΩΝ ΣΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ Δ ΔΝΗΛΙΚΔ Σν ζύγρξνλν πξόηππν αληηκεηώπηζεο ηεο ηεξεδόλαο ελειίθσλ δελ εζηηάδεηαη κόλν ζηελ απνθαηάζηαζε ησλ ηεξεδνληθώλ βιαβώλ πνπ έρνπλ εθδεισζεί, αιιά έρεη

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΛΕΣΗ E.O.K. ΜΕ ΑΙΘΗΣΗΡΑ ΘΕΗ

ΜΕΛΕΣΗ E.O.K. ΜΕ ΑΙΘΗΣΗΡΑ ΘΕΗ ΜΕΛΕΣΗ E.O.K. ΜΕ ΑΙΘΗΣΗΡΑ ΘΕΗ ΦΤΛΛΟ ΕΡΓΑΙΑ (Θεοδώρα Γιώηη, Νικόλας Καραηάζιος- Τπεύθσνη εκ/κος Λ. Παπαηζίμπα) ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΤΜΗΜΑ:.., ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:.// Σε ακαμίδην πνπ κπνξεί λα θηλείηαη ρσξίο ηξηβέο πάλσ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ..

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ.. ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου έλαξμεο 09.30 ιήμεο 09.45 Σην παξαθάησ ζρήκα θαίλεηαη ηκήκα ελόο πνιενδνκηθνύ ζρεδίνπ κηαο πόιεο. Οη ζθηαζκέλεο

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Οξηδόληηα θαη θαηαθόξπθε κεηαηόπηζε παξαβνιήο

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Οξηδόληηα θαη θαηαθόξπθε κεηαηόπηζε παξαβνιήο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Οξηδόληηα θαη θαηαθόξπθε κεηαηόπηζε παξαβνιήο 1 ε Δξαζηεξηόηεηα Αλνίμηε ην αξρείν «Μεηαηόπηζε παξαβνιήο.ggb». Με ηε καύξε γξακκή παξηζηάλεηαη ε γξαθηθή παξάζηαζε ηεο f(x)=αx 2 πνπ ζα ηελ

Διαβάστε περισσότερα

Δξγαζηεξηαθή άζθεζε 03. Σηεξενγξαθηθή πξνβνιή ζην δίθηπν Wulf

Δξγαζηεξηαθή άζθεζε 03. Σηεξενγξαθηθή πξνβνιή ζην δίθηπν Wulf Δξγαζηεξηαθή άζθεζε 03 Σηεξενγξαθηθή πξνβνιή ζην δίθηπν Wulf Ζιίαο Χαηδεζενδσξίδεο Οθηώβξηνο / Ννέκβξηνο 2004 Τη είλαη ην δίθηπν Wulf Δπίπεδν ζην νπνίν κπνξνύκε λα αλαπαξαζηήζνπκε ηξηζδηάζηαηα ζρήκαηα,

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0249/119. Τροπολογία. Mireille D'Ornano εμ νλόκαηνο ηεο Οκάδαο ENF

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0249/119. Τροπολογία. Mireille D'Ornano εμ νλόκαηνο ηεο Οκάδαο ENF 21.10.2015 A8-0249/119 119 Αιηιολογική ζκέψη 11 (11) Πξνθεηκέλνπ λα πξναρζεί ε νηθνλνκηθά απνδνηηθή επίηεπμε ηωλ εζληθώλ δεζκεύζεωλ γηα κείωζε ηωλ ηωλ εθπνκπώλ, ηα θξάηε κέιε ζα πξέπεη λα έρνπλ δηθαίωκα

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ..

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ.. ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου έλαξμεο 09.30 ιήμεο 09.45 Σην παξαθάησ ζρήκα θαίλεηαη ηκήκα ελόο πνιενδνκηθνύ ζρεδίνπ κηαο πόιεο. Οη ζθηαζκέλεο

Διαβάστε περισσότερα

Hellas online Προεπιλεγμένες ρσθμίσεις για FritzBox Fon WLAN 7140 (Annex B) 30.04.67 FritzBox Fon WLAN 7140 - Annex B (30.04.67)

Hellas online Προεπιλεγμένες ρσθμίσεις για FritzBox Fon WLAN 7140 (Annex B) 30.04.67 FritzBox Fon WLAN 7140 - Annex B (30.04.67) Hellas online Προεπιλεγμένες ρσθμίσεις για FritzBox Fon WLAN 7140 (Annex B) 30.04.67 FritzBox Fon WLAN 7140 - Annex B (30.04.67) Γηα λα επαλαθέξεηε ην FritzBox Fon WLAN 7140 ζηηο πξνεπηιεγκέλεο ηνπ ξπζκίζεηο

Διαβάστε περισσότερα

ύζηεκα Ωξνκέηξεζεο Πξνζσπηθνύ (Έθδνζε 2) ΤΠΗΡΕΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΩΝ ΤΣΗΜΑΣΩΝ

ύζηεκα Ωξνκέηξεζεο Πξνζσπηθνύ (Έθδνζε 2) ΤΠΗΡΕΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΩΝ ΤΣΗΜΑΣΩΝ ύζηεκα Ωξνκέηξεζεο Πξνζσπηθνύ (Έθδνζε 2) ΤΠΗΡΕΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΩΝ ΤΣΗΜΑΣΩΝ Πεξηερόκελα Σερληθά Υαξαθηεξηζηηθά Καηαγξαθή Ώξαο πγρξνληζκόο πζηήκαηνο Παξνπζίαζε πζηήκαηνο Πηζαλά ελάξηα Υξήζεο 2 Σερληθά Υαξαθηεξηζηηθά

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙ ΜΟ

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙ ΜΟ ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙ ΜΟ Α ΛΤΚΔΙΟΤ Ζμεπομηνία: 18/12/10 Ώπα εξέτασηρ: 09:30-12:30 ΠΡΟΣΕΙΝΟΜΕΝΕ ΛΤ ΕΙ 1. Δίλεηαη ην πνιπώλπκν Αλ θαη., λα βξείηε ην ηειεπηαίν ςεθίν ηνπ αξηζκνύ έρνπκε:

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0046/92. Τροπολογία. Sylvie Goddyn εμ νλόκαηνο ηεο νκάδαο ENF

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0046/92. Τροπολογία. Sylvie Goddyn εμ νλόκαηνο ηεο νκάδαο ENF 21.10.2015 A8-0046/92 92 Σημείο 8 (8) Οη βηηακίλεο, ηα αλόξγαλα ζπζηαηηθά θαη άιιεο νπζίεο πνπ πξννξίδνληαη γηα ρξήζε ζε ζπκπιεξώκαηα δηαηξνθήο ή γηα πξνζζήθε ζε ηξόθηκα φπσο ηα παξαζθεπάζκαηα γηα βξέθε

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΚΥΤΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2015 ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Τεηάπηη 28 Ιανουαπίου 2015 ΛΔΥΚΩΣΙΑ Τάξη: Α Γυμναζίου

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΚΥΤΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2015 ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Τεηάπηη 28 Ιανουαπίου 2015 ΛΔΥΚΩΣΙΑ Τάξη: Α Γυμναζίου ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΚΥΤΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2015 ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Τεηάπηη 28 Ιανουαπίου 2015 ΛΔΥΚΩΣΙΑ Τάξη: Α Γυμναζίου ΠΡΟΒΛΗΜΑ Σε έλα ηνπξλνπά βόιετ δήισζαλ ζπκκεηνρή νκάδεο Γπκλαζίσλ ηεο Κύπξνπ.

Διαβάστε περισσότερα

ΔΡΔΤΝΑ ΚΑΣΑΝΑΛΩΣΙΚΗ ΔΜΠΙΣΟΤΝΗ

ΔΡΔΤΝΑ ΚΑΣΑΝΑΛΩΣΙΚΗ ΔΜΠΙΣΟΤΝΗ ΔΡΔΤΝΑ ΚΑΣΑΝΑΛΩΣΙΚΗ ΔΜΠΙΣΟΤΝΗ Έξεπλεο Οηθνλνκηθήο πγθπξίαο ΙΟΒΔ - DG ECFIN Μάηνο 2011 H Έξεπλα θαηαλαισηώλ ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο (1) Μέξνο ηνπ Δλαξκνληζκέλνπ Πξνγξάκκαηνο Δξεπλώλ ηεο ΔΔ από ην 1972

Διαβάστε περισσότερα

γηα ηνλ Άξε Κσλζηαληηλίδε

γηα ηνλ Άξε Κσλζηαληηλίδε γηα ηνλ Άξε Κσλζηαληηλίδε γηα «ην θνηλό θαη ην θύξην» (Γ.νισκόο) γηα λα ρηίδω πάληα κε ηνλ ίδηνλε ηξόπν, κε ηηο ίδηεο θαηαζθεπαζηηθέο θαη πιαζηηθέο πξννπηηθέο, κε ηελ ίδηαλε πάληνηε πίζηε θαη αγάπε.. Α.Κ.

Διαβάστε περισσότερα

ACTA A.E. Αριςτο Σέλεια Πιςτοποίηςη. Ανθρώπινου Δυναμικοφ. «ΠΙΣΟΠΟΙΗΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΔΤΝΑΜΙΚΟΤ Εξελίξεισ - Προοπτικέσ»

ACTA A.E. Αριςτο Σέλεια Πιςτοποίηςη. Ανθρώπινου Δυναμικοφ. «ΠΙΣΟΠΟΙΗΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΔΤΝΑΜΙΚΟΤ Εξελίξεισ - Προοπτικέσ» ACTA A.E. Αριςτο Σέλεια Πιςτοποίηςη Ανθρώπινου Δυναμικοφ «ΠΙΣΟΠΟΙΗΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΔΤΝΑΜΙΚΟΤ Εξελίξεισ - Προοπτικέσ» Εταιρεία Ένταςησ Γνώςησ Αριςτοτελείου Πανεπιςτημίου Θεςςαλονίκησ Δια Βίου Μάθηςη Νόκνο:

Διαβάστε περισσότερα

Κεθάλαιο 7. Πξνζθνξά ηνπ θιάδνπ Μ. ΨΥΛΛΑΚΗ

Κεθάλαιο 7. Πξνζθνξά ηνπ θιάδνπ Μ. ΨΥΛΛΑΚΗ Κεθάλαιο 7 Πξνζθνξά ηνπ θιάδνπ 1 Προζθορά ανηαγωνιζηικού κλάδοσ Πώο πξέπεη λα ζπλδπαζηνύλ νη απνθάζεηο πξνζθνξάο ησλ πνιιώλ επηκέξνπο επηρεηξήζεσλ ελόο αληαγσληζηηθνύ θιάδνπ γηα λα βξνύκε ηελ θακπύιε πξνζθνξάο

Διαβάστε περισσότερα

Η επιζκόπηζη ηης έμμιζθης ενηολής ζηην Αλλοδαπή. Καηεξίλα Γαιαλνπνύινπ, Intellectual Property Manager, Microsoft Ειιάο Α.Ε.

Η επιζκόπηζη ηης έμμιζθης ενηολής ζηην Αλλοδαπή. Καηεξίλα Γαιαλνπνύινπ, Intellectual Property Manager, Microsoft Ειιάο Α.Ε. Η επιζκόπηζη ηης έμμιζθης ενηολής ζηην Αλλοδαπή Καηεξίλα Γαιαλνπνύινπ, Intellectual Property Manager, Microsoft Ειιάο Α.Ε. Παξάκεηξνη πξνο αμηνιόγεζε Ννκνζεηηθή ζσξάθηζε Κνηλόο Σύιινγνο Ακνηβή Καηαγγειία/Λύζε

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΚΑΗ ΔΠΑΛ ΣΔΣΑΡΣΖ 25 ΜΑΨΟΤ 2016 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΑΡΥΔ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΘΔΧΡΗΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ - ΔΠΗΛΟΓΖ

ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΚΑΗ ΔΠΑΛ ΣΔΣΑΡΣΖ 25 ΜΑΨΟΤ 2016 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΑΡΥΔ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΘΔΧΡΗΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ - ΔΠΗΛΟΓΖ ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΚΑΗ ΔΠΑΛ ΣΔΣΑΡΣΖ 25 ΜΑΨΟΤ 2016 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΑΡΥΔ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΘΔΧΡΗΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ - ΔΠΗΛΟΓΖ (Δλδεηθηηθέο Απαληήζεηο) ΘΔΜΑ Α Α1. α. Σωζηό β. Λάζνο

Διαβάστε περισσότερα

iii. iv. γηα ηελ νπνία ηζρύνπλ: f (1) 2 θαη

iii. iv. γηα ηελ νπνία ηζρύνπλ: f (1) 2 θαη ΔΠΑΝΑΛΗΠΣΙΚΑ ΘΔΜΑΣΑ ΣΟ ΓΙΑΦΟΡΙΚΟ ΛΟΓΙΜΟ Μάρτιος 0 ΘΔΜΑ Να ππνινγίζεηε ηα όξηα: i ii lim 0 0 lim iii iv lim e 0 lim e 0 ΘΔΜΑ Γίλεηαη ε άξηηα ζπλάξηεζε '( ) ( ) γηα θάζε 0 * : R R γηα ηελ νπνία ηζρύνπλ:

Διαβάστε περισσότερα

Constructors and Destructors in C++

Constructors and Destructors in C++ Constructors and Destructors in C++ Σύνθεζη Πνιύ ζπρλά ζηε C++ κία θιάζε κπνξεί λα πεξηέρεη ζαλ κέιεδεδνκέλα αληηθείκελα άιισλ θιάζεσλ. Πνηα είλαη ε ζεηξά κε ηελ νπνία δεκηνπξγνύληαη θαη θαηαζηξέθνληαη

Διαβάστε περισσότερα

f '(x)g(x)h(x) g'(x)f (x)h(x) h'(x) f (x)g(x)

f '(x)g(x)h(x) g'(x)f (x)h(x) h'(x) f (x)g(x) ΓΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ 54 Υλη: Παράγωγοι Γ Λσκείοσ Ον/μο:.. 6--4 Θεη-Τετν. ΘΔΜΑ Α.. Αλ f, g, h ηξεηο παξαγωγίζηκεο ζπλαξηήζεηο ζην λα απνδείμεηε όηη : f () g() h() ' f '()g()h() g'()f ()h() h'() f ()g()

Διαβάστε περισσότερα

ΚΔΝΑΚ θαη ιέβεηεο. Ζκεξίδα 20/11/2010. Σσηήξεο Καηζηκίραο Γξ. Μεραλνιόγνο Μεραληθόο. Γεληθόο Γξακκαηέαο β ΔΝ.Δ.ΔΠΙ.Θ.Δ. Αζήλα 20.11.

ΚΔΝΑΚ θαη ιέβεηεο. Ζκεξίδα 20/11/2010. Σσηήξεο Καηζηκίραο Γξ. Μεραλνιόγνο Μεραληθόο. Γεληθόο Γξακκαηέαο β ΔΝ.Δ.ΔΠΙ.Θ.Δ. Αζήλα 20.11. Ζκεξίδα 2/11/21 ΚΔΝΑΚ θαη ιέβεηεο Σσηήξεο Καηζηκίραο Γξ. Μεραλνιόγνο Μεραληθόο Γεληθόο Γξακκαηέαο β ΔΝ.Δ.ΔΠΙ.Θ.Δ. Αζήλα 2.11.21 Πεγέο ελέξγεηαο Σπλ. Πξσηνγελήο Δλέξγεηα = Σ Καηαλ. Δλέξγεηα θαπζίκνπ x Σπλη.

Διαβάστε περισσότερα

Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Σάμε Δ Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΗΩΝ ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΗΑ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ. ΔΝΟΣΖΣΑ 2 ε : ΤΛΗΚΑ ΩΜΑΣΑ ΔΡΓΑΛΔΗΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ. Καηαζθεπή 1: Ογθνκεηξηθό δνρείν

Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Σάμε Δ Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΗΩΝ ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΗΑ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ. ΔΝΟΣΖΣΑ 2 ε : ΤΛΗΚΑ ΩΜΑΣΑ ΔΡΓΑΛΔΗΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ. Καηαζθεπή 1: Ογθνκεηξηθό δνρείν Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΗΩΝ ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΗΑ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ ΔΝΟΣΖΣΑ 2 ε : ΤΛΗΚΑ ΩΜΑΣΑ ΔΡΓΑΛΔΗΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ Καηαζθεπή 1: Ογθνκεηξηθό δνρείν Καηαζθεπάδνπκε έλα νγθνκεηξηθό δνρείν από πιαζηηθό κπνπθάιη λεξνύ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΖΜΑ ΣΔΣΑΡΣΟ Ζ ΑΣΑΘΔΗΑ ΣΟΤ ΠΑΓΚΟΜΗΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ

ΜΑΘΖΜΑ ΣΔΣΑΡΣΟ Ζ ΑΣΑΘΔΗΑ ΣΟΤ ΠΑΓΚΟΜΗΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ ΜΑΘΖΜΑ ΣΔΣΑΡΣΟ Ζ ΑΣΑΘΔΗΑ ΣΟΤ ΠΑΓΚΟΜΗΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ ΣΟ ΝΔΟ ΠΑΓΚΟΜΗΟ ΤΣΖΜΑ Ζ λέα επνρή ηεο νηθνλνκίαο ηεο αγνξάο, πνπ ζπλνδεχεηαη κε ην άλνηγκα ησλ δηεζλψλ αγνξψλ θαη ησλ ζπλφξσλ ησλ εζληθψλ νηθνλνκηψλ απνηειεί

Διαβάστε περισσότερα

Παλειιαδηθέο Δμεηάζεηο Ηκεξεζίωλ Δπαγγεικαηηθώλ Λπθείωλ Δμεηαδόκελν Μάζεκα: Αξρέο Οηθνλνκηθήο Θεωξίαο Σεηάξηε 15 Ινπλίνπ 2017

Παλειιαδηθέο Δμεηάζεηο Ηκεξεζίωλ Δπαγγεικαηηθώλ Λπθείωλ Δμεηαδόκελν Μάζεκα: Αξρέο Οηθνλνκηθήο Θεωξίαο Σεηάξηε 15 Ινπλίνπ 2017 www.romvos.edu.gr Παλειιαδηθέο Δμεηάζεηο Ηκεξεζίωλ Δπαγγεικαηηθώλ Λπθείωλ Δμεηαδόκελν Μάζεκα: Αξρέο Οηθνλνκηθήο Θεωξίαο Σεηάξηε 15 Ινπλίνπ 217 ΘΔΜΑ Α Α1. α. Σσζηφ β. Λάζνο γ. Λάζνο δ. Σσζηφ ε. Σσζηφ Α2.

Διαβάστε περισσότερα

(Ενδεικηικές Απανηήζεις) ΘΔΜΑ Α. Α1. Βιέπε απόδεημε Σει. 262, ζρνιηθνύ βηβιίνπ. Α2. Βιέπε νξηζκό Σει. 141, ζρνιηθνύ βηβιίνπ

(Ενδεικηικές Απανηήζεις) ΘΔΜΑ Α. Α1. Βιέπε απόδεημε Σει. 262, ζρνιηθνύ βηβιίνπ. Α2. Βιέπε νξηζκό Σει. 141, ζρνιηθνύ βηβιίνπ ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΚΑΗ ΔΠΑΛ (ΟΜΑΓΑ Β ) ΣΔΣΑΡΣΖ 18 ΜΑΪΟΤ 16 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΜΑΘΖΜΑΣΗΚΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ (ΝΔΟ ΤΣΖΜΑ) ΚΑΣΔΤΘΤΝΖ (ΠΑΛΑΗΟ ΤΣΖΜΑ) (Ενδεικηικές Απανηήζεις) ΘΔΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦ. 2.3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ

ΚΕΦ. 2.3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ ΚΕΦ..3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ Οπιζμόρ απόλςηηρ ηιμήρ: Σηνλ άμνλα ησλ πξαγκαηηθώλ αξηζκώλ ζεσξνύκε έλαλ αξηζκό α πνπ ζπκβνιίδεηαη κε ην ζεκείν Α. Η απόζηαζε ηνπ ζεκείνπ Α από ηελ αξρή Ο, δειαδή

Διαβάστε περισσότερα

B-Δέλδξα. Τα B-δέλδξα ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηε αλαπαξάζηαζε πνιύ κεγάισλ ιεμηθώλ πνπ είλαη απνζεθεπκέλα ζην δίζθν.

B-Δέλδξα. Τα B-δέλδξα ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηε αλαπαξάζηαζε πνιύ κεγάισλ ιεμηθώλ πνπ είλαη απνζεθεπκέλα ζην δίζθν. B-Δέλδξα Τα B-δέλδξα ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηε αλαπαξάζηαζε πνιύ κεγάισλ ιεμηθώλ πνπ είλαη απνζεθεπκέλα ζην δίζθν. Δέλδξα AVL n = 2 30 = 10 9 (πεξίπνπ). 30

Διαβάστε περισσότερα

7. ΚΑΤΑΧΩΡΗΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ. 3. Έλαο θαηαρσξεηήο SISO ησλ 4 bits έρεη: α) Μία είζνδν, β) Δύν εηζόδνπο, γ) Σέζζεξεηο εηζόδνπο.

7. ΚΑΤΑΧΩΡΗΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ. 3. Έλαο θαηαρσξεηήο SISO ησλ 4 bits έρεη: α) Μία είζνδν, β) Δύν εηζόδνπο, γ) Σέζζεξεηο εηζόδνπο. 7. ΚΑΤΑΧΩΡΗΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Ση είλαη έλαο θαηαρσξεηήο; O θαηαρσξεηήο είλαη κηα νκάδα από flip-flop πνπ κπνξεί λα απνζεθεύζεη πξνζσξηλά ςεθηαθή πιεξνθνξία. Μπνξεί λα δηαηεξήζεη ηα δεδνκέλα ηνπ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΛΔΓΥΟ ΔΜΒΟΛΙΑΣΙΚΗ ΚΑΛΤΦΗ Δ ΠΑΙΓΙΑ ΠΡΟΥΟΛΙΚΗ ΚΑΙ ΥΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΣΟΤ ΝΟΜΟΤ ΚΔΡΚΤΡΑ

ΔΛΔΓΥΟ ΔΜΒΟΛΙΑΣΙΚΗ ΚΑΛΤΦΗ Δ ΠΑΙΓΙΑ ΠΡΟΥΟΛΙΚΗ ΚΑΙ ΥΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΣΟΤ ΝΟΜΟΤ ΚΔΡΚΤΡΑ ΔΛΔΓΥΟ ΔΜΒΟΛΙΑΣΙΚΗ ΚΑΛΤΦΗ Δ ΠΑΙΓΙΑ ΠΡΟΥΟΛΙΚΗ ΚΑΙ ΥΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΣΟΤ ΝΟΜΟΤ ΚΔΡΚΤΡΑ 24 ο ΠΑΝΔΛΛΗΝΙΟ ΤΝΔΓΡΙΟ ΔΛΛΗΝΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΚΟΙΝΧΝΙΚΗ ΠΑΙΓΙΑΣΡΙΚΗ ΚΑΙ ΠΡΟΑΓΧΓΗ ΣΗ ΤΓΔΙΑ ΠΙΝΟΤΛΑ ΔΤΡΤΓΙΚΗ ΒΑΡΚΑΡΗ ΠΟΛΤΚΡΙΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Οινθιεξωκέλεο ιύζεηο γηα ηελ γαιαθηνβηνκεραλία

Οινθιεξωκέλεο ιύζεηο γηα ηελ γαιαθηνβηνκεραλία ΧΗΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ Α.Ε Οινθιεξωκέλεο ιύζεηο γηα ηελ γαιαθηνβηνκεραλία Πνηνί είκαζηε Η ΜΙΝΔΡΑΛ ΥΗΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΣΑ Α.Δ. μεθίλεζε ηελ πνξεία ηεο ην 1976. Από ηελ αξρή ζπλεξγαζηήθακε κε πξωηνπόξνπο εηαηξείεο ζηνλ

Διαβάστε περισσότερα

ΡΤΘΜΙΕΙ ΔΙΚΣΤΟΤ ΣΑ WINDOWS

ΡΤΘΜΙΕΙ ΔΙΚΣΤΟΤ ΣΑ WINDOWS ηότοι εργαζηηρίοσ ΡΤΘΜΙΕΙ ΔΙΚΣΤΟΤ ΣΑ WINDOWS ην πιαίζην ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ εξγαζηεξίνπ ζα παξνπζηαζηεί ε δηαδηθαζία ηωλ ξπζκίζεωλ δηθηύνπ ζε ιεηηνπξγηθό ζύζηεκα Windows XP. Η δηαδηθαζία ζε γεληθέο γξακκέο

Διαβάστε περισσότερα

Τν Πξόγξακκα ζα αλαθνηλσζεί, ακέζσο κεηά ηηο γηνξηέο ηνπ Πάζρα.

Τν Πξόγξακκα ζα αλαθνηλσζεί, ακέζσο κεηά ηηο γηνξηέο ηνπ Πάζρα. Οι Πανελλαδικέρ Δξεηάζειρ για ηην ειζαγωγή ζηην ηπιηοβάθμια εκπαίδεςζη θα ππαγμαηοποιηθούν ππιν ηιρ απολςηήπιερ ενδοζσολικέρ εξεηάζειρ ηων μαθηηών και ηων μαθηηπιών. Τν Πξόγξακκα ζα αλαθνηλσζεί, ακέζσο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΔΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΣΤΟ ΓΗΠΔΓΟ

ΑΣΚΗΣΔΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΣΤΟ ΓΗΠΔΓΟ Α. Αεπόβια ικανόηηηα: ΑΣΚΗΣΔΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΣΤΟ ΓΗΠΔΓΟ 1. Φόλλοος ζηα δύο καλάθια: νη αζιεηέο είλαη απέλαληη από ηα ηακπιώ ζε δπν γξακκέο. Οη πξώηνη έρνπλ από κηα κπάια. Με ην ζύλζεκα θάλνπλ θόιιννπ

Διαβάστε περισσότερα

Π Ρ Ο Μ Η Θ Δ Ι Α Δ Ι Γ Ω Ν Κ Α Θ Α Ρ Ι Ο Σ Η Σ Α

Π Ρ Ο Μ Η Θ Δ Ι Α Δ Ι Γ Ω Ν Κ Α Θ Α Ρ Ι Ο Σ Η Σ Α Π Ρ Ο Μ Η Θ Δ Ι Α Δ Ι Γ Ω Ν Κ Α Θ Α Ρ Ι Ο Σ Η Σ Α ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ 1. Τερληθή Έθζεζε- Δλδεηθηηθφο Πξνυπνινγηζκφο 2. Έληππν πξνζθνξάο ΘΔΜΑ : Πξνκήζεηα εηδψλ θαζαξηφηεηαο Φξεκαηνδφηεζε : Ιδίνη Πφξνη Σ Δ Υ Ν Ι

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0046/319. Τροπολογία

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0046/319. Τροπολογία 8.3.2016 A8-0046/319 319 Άρθρο 34 παράγραθος 1 ζηοιχείο δ (δ) 14 έηε γηα θηεληαηξηθά θάξκαθα πνπ πξννξίδνληαη γηα άιια είδε δώωλ από απηά πνπ αλαθέξνληαη ζηελ παξάγξαθν 1 ζηνηρεία α) θαη γ). (δ) 10 έηε

Διαβάστε περισσότερα

Φςζική Πποζαναηολιζμού Γ Λςκείος. Αζκήζειρ Ταλανηώζειρ 1 ο Φςλλάδιο

Φςζική Πποζαναηολιζμού Γ Λςκείος. Αζκήζειρ Ταλανηώζειρ 1 ο Φςλλάδιο Φςζική Πποζαναηολιζμού Γ Λςκείος Αζκήζειρ Ταλανηώζειρ 1 ο Φςλλάδιο Επιμέλεια: Αγκανάκηρ Α. Παναγιώηηρ Επωηήζειρ Σωζηό- Λάθορ Να χαπακηηπίζεηε ηιρ παπακάηω πποηάζειρ ωρ ζωζηέρ ή λάθορ: 1. Η ηαιάλησζε είλαη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1 : ΠΑΡΑΓΟΗΑΚΔ ΓΤΝΑΜΔΗ ΚΑΗ ΑΝΔΡΥΟΜΔΝΔ ΥΧΡΔ Δ ΔΝΑ ΠΑΓΚΟΜΗΟΠΟΗΖΜΔΝΟ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ ΠΟΤ ΤΝΔΥΧ ΜΔΣΑΒΑΛΛΔΣΑΗ.

ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1 : ΠΑΡΑΓΟΗΑΚΔ ΓΤΝΑΜΔΗ ΚΑΗ ΑΝΔΡΥΟΜΔΝΔ ΥΧΡΔ Δ ΔΝΑ ΠΑΓΚΟΜΗΟΠΟΗΖΜΔΝΟ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ ΠΟΤ ΤΝΔΥΧ ΜΔΣΑΒΑΛΛΔΣΑΗ. ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟ ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1 : ΠΑΡΑΓΟΗΑΚΔ ΓΤΝΑΜΔΗ ΚΑΗ ΑΝΔΡΥΟΜΔΝΔ ΥΧΡΔ Δ ΔΝΑ ΠΑΓΚΟΜΗΟΠΟΗΖΜΔΝΟ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ ΠΟΤ ΤΝΔΥΧ ΜΔΣΑΒΑΛΛΔΣΑΗ. 1.1 Ζ ΘΔΖ ΣΧΝ ΖΠΑ ΣΟ ΝΔΟ ΠΑΓΚΟΜΗΟ ΠΟΛΗΣΗΚΟ ΚΑΗ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΟ ΤΣΖΜΑ 1.2 Ζ ΠΟΡΔΗΑ

Διαβάστε περισσότερα

Λεκηική έκθραζη, κριηική, οικειόηηηα και ηύπος δεζμού ζηις ζηενές διαπροζωπικές ζτέζεις

Λεκηική έκθραζη, κριηική, οικειόηηηα και ηύπος δεζμού ζηις ζηενές διαπροζωπικές ζτέζεις Λεκηική έκθραζη, κριηική, οικειόηηηα και ηύπος δεζμού ζηις ζηενές διαπροζωπικές ζτέζεις Μαξία-Ησάλλα Αξγπξνπνύινπ Βαζίιεο Παπιόπνπινο Τνκέαο Ψπρνινγίαο, Παλεπηζηήκην Αζελώλ Αλαθνίλσζε ζην 5 ν Παλειιήλην

Διαβάστε περισσότερα

Οργάνωση και Δομή Παρουσιάσεων

Οργάνωση και Δομή Παρουσιάσεων Οργάνωση και Δομή Παρουσιάσεων Οη παξνπζηάζεηο κε βνήζεηα ηνπ ππνινγηζηή γίλνληαη κε πξνγξάκκαηα παξνπζηάζεσλ, όπσο ην OpenOffice.org Impress [1] θαη ην Microsoft Office PowerPoint [2]. Απηά ηα πξνγξάκκαηα

Διαβάστε περισσότερα

Η Οικονομική Κρίση & οι Επιπτώσεις της

Η Οικονομική Κρίση & οι Επιπτώσεις της Δ ε ί κ η η ρ Τ ά ζ ε ω ν Α γ ο π ά ρ Ε π γ α ζ ί α ρ 2010 Η Οικονομική Κρίση & οι Επιπτώσεις της ειδικό θέμα σοπηγόρ Δρ. Όλγα Επιηροπάκη Αναπλ. Καθ., Ακαδημαϊκή Έδπα «Σηαύπορ Κωζηόποςλορ» ζηη Διοίκηζη

Διαβάστε περισσότερα

Εςθςή ζςζηήμαηα επισειπήζεων και αξιολόγηζη

Εςθςή ζςζηήμαηα επισειπήζεων και αξιολόγηζη Εςθςή ζςζηήμαηα επισειπήζεων και αξιολόγηζη Μάθημα 11 Τμήμα Μάπκεηινγκ και Διοίκηζηρ Λειηοςπγιών Τα δηαγξάκκαηα θαηάζηαζεο (state diagrams) ρξεζηκνπνηνύληαη γηα λα βνεζήζνπλ ηνλ πξνγξακκαηηζηή λα θαηαιάβεη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΠΑΣΡΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΔΤΣΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΑΧΑΪΑ. 24 25 26 Απριλίου 2015 κλειςτό γυμναςτήριο «Δημήτρησ Τόφαλοσ»

ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΠΑΣΡΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΔΤΣΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΑΧΑΪΑ. 24 25 26 Απριλίου 2015 κλειςτό γυμναςτήριο «Δημήτρησ Τόφαλοσ» ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΠΑΣΡΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΔΤΣΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ ΕΠΙΜΕΛΗΣΗΡΙΟ ΑΧΑΪΑ 24 25 26 Απριλίου 2015 κλειςτό γυμναςτήριο «Δημήτρησ Τόφαλοσ» Τν Παλεπηζηήκην Παηξώλ, ην Δπηκειεηήξην Αραΐαο θαη ε Πεξηθέξεηα Γπηηθήο Διιάδαο

Διαβάστε περισσότερα

Κεθάιαην 20. Ελαχιστοποίηση του κόστους

Κεθάιαην 20. Ελαχιστοποίηση του κόστους Κεθάιαην 0 Ελαχιστοποίηση του κόστους Ειαρηζηνπνίεζε ηνπ θόζηνπο Μηα επηρείξεζε ειαρηζηνπνηεί ην θόζηνο ηεο αλ παξάγεη νπνηνδήπνηε δεδνκέλν επίπεδν πξντόληνο y 0 ζην κηθξόηεξν δπλαηό ζπλνιηθό θόζηνο. Τν

Διαβάστε περισσότερα

Άμεσοι Αλγόριθμοι: Προσπέλαση Λίστας (list access)

Άμεσοι Αλγόριθμοι: Προσπέλαση Λίστας (list access) Έρνπκε απνζεθεύζεη κηα ζπιινγή αξρείσλ ζε κηα ζπλδεδεκέλε ιίζηα, όπνπ θάζε αξρείν έρεη κηα εηηθέηα ηαπηνπνίεζεο. Μηα εθαξκνγή παξάγεη κηα αθνινπζία από αηηήκαηα πξόζβαζεο ζηα αξρεία ηεο ιίζηαο. Γηα λα

Διαβάστε περισσότερα

Η Αξιολόγηζη ηηρ Πεπίλητηρ Κειμένος Παιδαγυγικό Ινζηιηούηο

Η Αξιολόγηζη ηηρ Πεπίλητηρ Κειμένος Παιδαγυγικό Ινζηιηούηο Η Αξιολόγηζη ηηρ Πεπίλητηρ Κειμένος Παιδαγυγικό Ινζηιηούηο Οδηγίες για ηη διδαζκαλία ηων θιλολογικών μαθημάηων ζηο Ενιαίο Λύκειο (απόζπαζμα) Αθήνα 2001 ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ Α. Τν πεξηερόκελν ηεο πεξίιεςεο (0-12

Διαβάστε περισσότερα

Σ Δ Υ Ν Ι Κ Η Δ Κ Θ Δ Η Π Ρ Ο Μ Η Θ Δ Ι Α Ο Ι Κ Ο Γ Ο Μ Ι Κ Ω Ν Τ Λ Ι Κ Ω Ν Γ Η Μ Ο Τ Β Ο Λ Β Η

Σ Δ Υ Ν Ι Κ Η Δ Κ Θ Δ Η Π Ρ Ο Μ Η Θ Δ Ι Α Ο Ι Κ Ο Γ Ο Μ Ι Κ Ω Ν Τ Λ Ι Κ Ω Ν Γ Η Μ Ο Τ Β Ο Λ Β Η Σ Δ Υ Ν Ι Κ Η Δ Κ Θ Δ Η Π Ρ Ο Μ Η Θ Δ Ι Α Ο Ι Κ Ο Γ Ο Μ Ι Κ Ω Ν Τ Λ Ι Κ Ω Ν Γ Η Μ Ο Τ Β Ο Λ Β Η ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ 1. Τερληθή Έθζεζε 2. Δλδεηθηηθφο Πξνυπνινγηζκφο 3. Έληππν νηθνλνκηθήο πξνζθνξάο ΘΔΜΑ : Πξνκήζεηα

Διαβάστε περισσότερα

Θξήηε & Δμαγωγέο Κ Α Λ Α Μ Π Ο Κ Η Α Λ Κ Ι Β Ι Α Γ Η Π Ρ Ο Δ Γ Ρ Ο Γ..

Θξήηε & Δμαγωγέο Κ Α Λ Α Μ Π Ο Κ Η Α Λ Κ Ι Β Ι Α Γ Η Π Ρ Ο Δ Γ Ρ Ο Γ.. Θξήηε & Δμαγωγέο Κ Α Λ Α Μ Π Ο Κ Η Α Λ Κ Ι Β Ι Α Γ Η Π Ρ Ο Δ Γ Ρ Ο Γ.. Ο ύλδεζκνο Δμαγωγέωλ Θξήηεο Από ηελ ίδξπζή ηνπ ην 1995 πξνβαίλεη ζε ελέξγεηεο πνπ πξωηαξρηθό ζθνπό έρνπλ ηελ πξνώζεζε ηωλ εμαγωγώλ

Διαβάστε περισσότερα

Παιχνίδι γλωζζικής καηανόηζης με ζχήμαηα!

Παιχνίδι γλωζζικής καηανόηζης με ζχήμαηα! Cpyright 2013 Λόγος & Επικοινωνία // All rights Reserved Παιχνίδι γλωζζικής καηανόηζης με ζχήμαηα! Αυηό ηο παιχνίδι έχει ζηόχους: 1. ηελ εθγύκλαζε ηεο αθνπζηηθήο κλήκεο ησλ παηδηώλ 2. ηελ εμάζθεζε ζηελ

Διαβάστε περισσότερα

Επωηήζειρ Σωζηού Λάθοςρ ηων πανελλαδικών εξεηάζεων Σςναπηήζειρ

Επωηήζειρ Σωζηού Λάθοςρ ηων πανελλαδικών εξεηάζεων Σςναπηήζειρ Επωηήζειρ Σωζηού Λάθοςρ ηων πνελλδικών εξεηάζεων 2-27 Σςνπηήζειρ Η γξθηθή πξάζηζε ηεο ζπλάξηεζεο f είλη ζπκκεηξηθή, σο πξνο ηνλ άμνλ, ηεο γξθηθήο πξάζηζεο ηεο f 2 Αλ f, g είλη δύν ζπλξηήζεηο κε πεδί νξηζκνύ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΟ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΟ ΙΓΡΤΜΑ ΚΑΒΑΛΑ. ρνιή Γηνίθεζεο θαη Οηθνλνκίαο. Σκήκα Λνγηζηηθήο. Θέκα πηπρηαθήο εξγαζίαο:

ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΟ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΟ ΙΓΡΤΜΑ ΚΑΒΑΛΑ. ρνιή Γηνίθεζεο θαη Οηθνλνκίαο. Σκήκα Λνγηζηηθήο. Θέκα πηπρηαθήο εξγαζίαο: ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΟ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΟ ΙΓΡΤΜΑ ΚΑΒΑΛΑ ρνιή Γηνίθεζεο θαη Οηθνλνκίαο Σκήκα Λνγηζηηθήο Θέκα πηπρηαθήο εξγαζίαο: Η ένηαξη ηηρ Τοςπκίαρ ζηην Εςπωπαϊκή Ένωζη και οι ζςνέπειερ για ηην Ελλάδα ππνβιεζείζα ζηνλ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΚΟΣΖΣΑ ΥΔΓΗΟΤ ΑΡΗΘΜ. 1

ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΚΟΣΖΣΑ ΥΔΓΗΟΤ ΑΡΗΘΜ. 1 ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΚΟΣΖΣΑ ΥΔΓΗΟΤ ΑΡΗΘΜ. 1 ΒΟΤΣΑΗΟ 7,5Υ40m ΑΓΔΛΑΓΩΝ ΓΑΛΑΚΣΟΠΑΡΑΓΩΓΖ ΔΛΔΤΘΔΡΟΤ ΣΑΒΛΗΜΟΤ ΜΔ 48 ΑΣΟΜΗΚΔ ΘΔΔΗ Τν άξκεγκα ελδείθλπηαη λα γίλεηαη ζε αξκεθηήξην ηύπνπ ςαξνθόθθαιν 2Χ4 ζέζεσλ. Οη

Διαβάστε περισσότερα

Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Σάμε Σ Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΧΝ ΠΡΧΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ. ΔΝΟΣΗΣΑ 11 ε : ΦΧ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ. Καηαζθεπή 1: Φαθόο κε ζσιήλα.

Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Σάμε Σ Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΧΝ ΠΡΧΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ. ΔΝΟΣΗΣΑ 11 ε : ΦΧ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ. Καηαζθεπή 1: Φαθόο κε ζσιήλα. Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΧΝ ΠΡΧΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ ΔΝΟΣΗΣΑ 11 ε : ΦΧ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ Καηαζθεπή 1: Φαθόο κε ζσιήλα Γηαθξάγκαηα Δξγαιεία Καηαζθεπέο 2 Η θαηαζθεπή πεξηγξάθεηαη ζηελ αληίζηνηρε ελόηεηα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΤ ΜΑΡΙΑ ΣΖΑΜΟΤΡΑΝΗ ΕΛΕΝΗ ΟΤΣΖΙΟΤ ΑΤΓΕΡΙΝΗ ΧΑΙΔΕΜΕΝΑΚΗ ΝΑΣΑΛΙΑ

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΤ ΜΑΡΙΑ ΣΖΑΜΟΤΡΑΝΗ ΕΛΕΝΗ ΟΤΣΖΙΟΤ ΑΤΓΕΡΙΝΗ ΧΑΙΔΕΜΕΝΑΚΗ ΝΑΣΑΛΙΑ 1 ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΤ ΜΑΡΙΑ ΣΖΑΜΟΤΡΑΝΗ ΕΛΕΝΗ ΟΤΣΖΙΟΤ ΑΤΓΕΡΙΝΗ ΧΑΙΔΕΜΕΝΑΚΗ ΝΑΣΑΛΙΑ ΝΟΗΠΚΝΠ 2 Τν πεηξέιαην, πνπ κεξηθέο θνξέο ζηελ θαζεκεξηλή γιώζζα απνθαιείηαη θαη μαύπορ σπςσόρ ή τσάι τος Ρέξαρ, είλαη

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑ/Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/09/2014

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑ/Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/09/2014 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΚΠ. ΕΤΟΥΣ 204-205 ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑ/Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/09/204 A ΟΜΑΓΑ Οδηγία: Να γράυεηε ζηο ηεηράδιο ζας ηον αριθμό κάθε μιας από ηις παρακάηφ ερφηήζεις Α.-Α.8 και

Διαβάστε περισσότερα

Γραφεύα Επικοινωνύασ & Ενημϋρωςησ ϋρρεσ, Τψηλϊντου 4 3οσ Όροφοσ ΣΗΛ 2321023640 ΥΑΦ 2321051861

Γραφεύα Επικοινωνύασ & Ενημϋρωςησ ϋρρεσ, Τψηλϊντου 4 3οσ Όροφοσ ΣΗΛ 2321023640 ΥΑΦ 2321051861 Οπγάνωζη και διοίκηζη ηοςπιζηικών επισειπήζεων (ξενοδοσεία, ηοςπιζηικά γπαθεία ) Α) ΑΔΙ ΣΔΙ και Β) ΑΠΟΦΟΙΣΟΙ ΤΠΟΥΡΔΩΣΙΚΗ ΓΔΤΣΔΡΟΒΑΘΜΙΑ και ΜΔΣΑΓΔΤΣΔΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ Ρν πξόγξακκα απηό ζρεδηάζηεθε γηα

Διαβάστε περισσότερα