ΟΙ ΘΕΑΤΡΙΝΟΙ ΤΗΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑΣ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΟΙ ΘΕΑΤΡΙΝΟΙ ΤΗΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑΣ"

Transcript

1 ΟΙ ΘΕΑΤΡΙΝΟΙ ΤΗΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑΣ Περιμένοντας τον Γκοντό Ιστορία ζωολογικού κήπου Ο Ρόζενκρατζ και ο Γκίλντενστερν είναι νεκροί Α.Π.Θ - ΣΧΟΛΗ ΚΑΛΩΝ ΤΕΧΝΩΝ - ΤΜΗΜΑ ΘΕΑΤΡΟΥ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΔΑΛΙΑΚΑ ΕΠΙΒΛΕΠΟΥΣΑ: ΑΝΝΑ ΣΤΑΥΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ 1

2 ΟΙ ΘΕΑΤΡΙΝΟΙ ΤΗΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑΣ οι σχέσεις των πρωταγωνιστών και η ανάγκη ύπαρξης ενός μάρτυρα στα έργα: Περιμένοντας τον Γκοντό Ιστορία ζωολογικού κήπου Ο Ρόζενκρατζ και ο Γκίλντενστερν είναι νεκροί Α.Π.Θ. - ΣΧΟΛΗ ΚΑΛΩΝ ΤΕΧΝΩΝ - ΤΜΗΜΑ ΘΕΑΤΡΟΥ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΔΑΛΙΑΚΑ ΕΠΙΒΛΕΠΟΥΣΑ: ΑΝΝΑ ΣΤΑΥΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ

3 Περιεχόμενα Εισαγωγή...5 Πρώτο Μέρος...9 Εισαγωγή...9 Κεφάλαιο Πρώτο: Περιμένοντας τον Γκοντό...9 Κεφάλαιο Δεύτερο: Ιστορία ζωολογικού κήπου...25 Κεφάλαιο Τρίτο: Ο Ρόζενκρατζ και ο Γκίλντενστερν είναι νεκροί...38 Δεύτερο Μέρος...51 Κεφάλαιο Πρώτο: Η λειτουργία των κωμικών στοιχείων στα έργα...51 Η κωμωδία και το κωμικό...53 Στερεότυποι χαρακτήρες της κωμωδίας...55 Το μοτίβο των διδύμων και τα αλληλεξαρτώμενα ντουέτα των έργων...57 Η φιγούρα του τρελού, το γκροτέσκο και η σκληρή αντιμετώπιση του σώματος...58 Το βαριετέ και η παρείσφρηση του κωμικού στο τραγικό...64 Θεωρίες για το γέλιο και εφαρμογές στα έργα...67 Γενικά για το γέλιο...67 Θεωρία της ανωτερότητας...68 Θεωρία της δυσαρμονίας...70 Θεωρία του Ανρί Μπεργκσόν για το γέλιο...71 Ψυχαναλυτική θεωρία...74 Μεταστρουκτουραλιστικές και αποδομιστικές θεωρίες...75 Κεφάλαιο Δεύτερο: Οι Χαρακτήρες ως ηθοποιοί...77 Ο ηθοποιός ως «αφηγητής»...84 Ο αυτο-εκφραστικός τρόπος υπόκρισης...85 Ο συνεργατικός τρόπος υπόκρισης...88 Ο αναπαραστατικός τρόπος υπόκρισης

4 Επίλογος...94 Βιβλιογραφία

5 Εισαγωγή Το έναυσμα για την εκπόνηση της παρούσας εργασίας δόθηκε πρωτίστως από το προσωπικό ενδιαφέρον για την κωμωδία που προέκυψε στα πλαίσια του προγράμματος μεταπτυχιακών σπουδών του Τμήματος Θεάτρου, ως αποτέλεσμα της παρακολούθησης του κύκλου μαθημάτων Δραματολογίας για τη σαιξπηρική κωμωδία. Εξετάζοντας ειδικά τα προβληματικά έργα της δραματουργίας του Σαίξπηρ, ιδιαίτερα μου τράβηξε την προσοχή η συνύφανση κωμικών και τραγικών στοιχείων στην πλοκή των κειμένων, η οποία είχε τη δύναμη να αναδεικνύει διαφορετικές πτυχές της πραγματικότητας την οποία αναπαριστούσαν. Μέσα από την ανάλυση των εν λόγω έργων, μου αποκαλύφθηκε η δυνατότητα της κωμωδίας να ερευνά τη φύση της ανθρώπινης ταυτότητας και να προσδίδει ένα εναλλακτικό νόημα στην ανθρώπινη εμπειρία, από αυτό που συνήθως σπεύδουμε να της δώσουμε. Η θεατρικότητα της ανθρώπινης συμπεριφοράς ήταν επίσης ένα θέμα που συνδεόταν με τη συγκρότηση ταυτότητας. Στη συνέχεια, στα πλαίσια της προσπάθειας εκπόνησης μιας εργασίας διασκευής πάνω στο Κεκλεισμένων των Θυρών του Σαρτρ, έπεσε ξανά στα χέρια μου το Τέλος του Παιχνιδιού του Σάμουελ Μπέκετ και από εκεί οδηγήθηκα στο Περιμένοντας τον Γκοντό, διαβάζοντάς το με άλλο μάτι. Στην ανάγνωση του κειμένου αναγνώρισα πάλι την αντιπαραβολή του κωμικού με το τραγικό και γεννήθηκε μέσα μου η ιδέα να ερευνήσω τον ιδιότυπο τρόπο με τον οποίο κατασκευάζει ο Μπέκετ τους χαρακτήρες του, αναπαριστώντας τους να γελούν μπροστά σε μια ζοφερή πραγματικότητα. Το Περιμένοντας τον Γκοντό εγκαινίασε μία νέα θεατρική φόρμα, ανοίγοντας τον δρόμο σε μεταγενέστερους του Μπέκετ δραματουργούς, σε όλο τον δυτικό κόσμο, για μία νέα προσέγγιση του θεατρικού μέσου από κάθε άποψη, στη θεματολογία, τους χαρακτήρες και την πλοκή. Στο πλαίσιο αυτής της διαπίστωσης και έχοντας κατά νου τη συνύφανση του κωμικού με το τραγικό ως τρόπο αποκάλυψης της ανθρώπινης εμπειρίας μέσα στην πραγματικότητα, έψαξα να βρω έργα σύγχρονα ή λίγο μεταγενέστερα της εποχής του Γκοντό, αναζητώντας κάποια κοινά μοτίβα τα οποία θα μπορούσαν να αποκαλύψουν πώς παρουσιάζεται στο θέατρο η σχέση του ανθρώπου 5

6 με τον εαυτό του και με τους άλλους, στην εποχή μετά το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, του οποίου οι συνέπειες έφεραν τέτοιες αλλαγές στις ζωές των ατόμων που αναποδογύρισαν την πραγματικότητά τους. Κατέληξα στα έργα Ιστορία ζωολογικού κήπου του αμερικανού Έντουαρντ Άλμπυ και στο Ο Ρόζενκρατζ και ο Γκίλντενστερν είναι νεκροί του τσέχικης καταγωγής, αλλά ουσιαστικά άγγλου Τομ Στόπαρντ. Ο συσχετισμός μεταξύ του έργου του Στόπαρντ και του Περιμένοντας τον Γκοντό έχει γίνει από μελετητές στο παρελθόν, λόγω της καταγωγής των πρωταγωνιστών του από το έργο του Μπέκετ. Επίσης, μελετητές έχουν συσχετίσει την Ιστορία ζωολογικού κήπου με τον Γκοντό, λόγω του πρωτοποριακού τρόπου με τον οποίο οι δύο συγγραφείς προωθούν τη σκηνική δράση μέσω του λόγου. Ενδιαφέρον ωστόσο παρουσιάζει η μελέτη των τριών έργων σε συνδυασμό. Διαπιστώνοντας θέματα που επανέρχονταν και συνέδεαν τα έργα μεταξύ τους, αυτό στο οποίο επικεντρώθηκα στην παρούσα εργασία είναι ο τρόπος που χειρίζονται οι συγγραφείς τους χαρακτήρες τους και τις μεταξύ τους σχέσεις, δίνοντας έμφαση στην κωμική αντιμετώπιση της αβεβαιότητας και της μοναξιάς της ανθρώπινης ύπαρξης. Η κωμική πλευρά των συγγραφέων δεν είναι η λιγότερο σχολιασμένη στη βιβλιογραφία. Τουναντίον, στις μέρες μας, η κωμικότητα των κειμένων του Μπέκετ, του Άλμπυ και του Στόπαρντ έχει γίνει αντικείμενο διεξοδικής ανάλυσης. Ωστόσο αποτόλμησα ένα τέτοιο εγχείρημα επειδή είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον να δούμε πώς μεταλλάσσεται η αντιμετώπιση των θεμάτων αυτών, με κοινό άξονα πάντα το γέλιο και την ανθρώπινη θεατρικότητα, από έργο σε έργο. Στις περιπτώσεις του Περιμένοντας τον Γκοντό και της Ιστορίας ζωολογικού κήπου, μελέτησα τα κείμενα τόσο από το αγγλικό πρωτότυπο όσο και από την ελληνική τους μετάφραση, ώστε να υπάρχει μια καλύτερη εποπτεία της τεχνικής των συγγραφέων. Στην περίπτωση του Στόπαρντ, καθώς δεν έχει εκδοθεί ελληνική μετάφραση, μελέτησα το κείμενο στα αγγλικά. Οι παραπομπές στα έργα στο σώμα της εργασίας γίνονται στα ελληνικά. Στην περίπτωση του Ο Ρόζενκρατζ και ο Γκίλντενστερν είναι νεκροί, οι μεταφράσεις είναι δικές μου. Στο πρώτο μέρος της παρούσας εργασίας εξετάζονται τα τρία έργα ξεχωριστά. Δίνεται ένα περίγραμμα των συνθηκών μέσα στις οποίες γράφτηκαν τα έργα, σύντομα 6

7 βιογραφικά στοιχεία για τους συγγραφείς και επιχειρείται μια ανάλυση των χαρακτήρων και της μεταξύ τους σχέσης, υπό το πρίσμα της θεώρησης του κάθε συγγραφέα σχετικά με την ανθρώπινη ύπαρξη. Πέρα από τη σχέση των πρωταγωνιστών θίγονται επιπλέον κάποιες κωμικές τεχνικές των έργων. Το δεύτερο μέρος είναι χωρισμένο σε δύο κεφάλαια. Στο πρώτο κεφάλαιο αναλύονται οι κωμικές πτυχές των χαρακτήρων και επιχειρείται μία εξήγηση ως προς τον λόγο για τον οποίο γελούμε με τα έργα. Στο δεύτερο κεφάλαιο επιχειρείται μία σύνδεση της θεατρικότητας της συμπεριφοράς των χαρακτήρων με τη σκηνική συμπεριφορά του ηθοποιού. Πηγές της έρευνας και της ανάλυσής μου αποτέλεσαν τα ίδια τα θεατρικά κείμενα, βιογραφίες των συγγραφέων, μελέτες σχετικές με τη δραματουργία και την εποχή τους, αλλά και μελέτες για το θέατρο του εικοστού αιώνα, το είδος της κωμωδίας, το θέατρο του παραλόγου. Επίσης, σημαντικό ήταν το υλικό που συνέλεξα από πρόσφατες ιστορίες του ευρωπαϊκού, αμερικανικού και του παγκόσμιου δράματος. Πληροφορίες άντλησα ακόμη από κριτικές για τα έργα και τις μελέτες αυτών. Πολύτιμες για το κεφάλαιο στο οποίο ανέπτυξα τις κωμικές πτυχές των χαρακτήρων υπήρξαν συγκεντρωτικές μελέτες για τη θεωρία και την ιστορία της κωμωδίας και τις θεωρίες για το γέλιο, όπως επίσης και μεμονωμένες μελέτες για τη λειτουργία και τη φύση του γέλιου. Εξαιρετικά χρήσιμες αποδείχθηκαν μελέτες για τη λογοτεχνική κριτική. Για την ανάλυση της συμπεριφοράς των χαρακτήρων ως ηθοποιών πάνω στη σκηνή, χρησιμοποίησα ως μεθοδολογικό εργαλείο ένα άρθρο φαινομενολογίας, το οποίο αντιμετωπίζει τη θεατρική εμπειρία ως μία πράξη συνομιλίας μεταξύ ηθοποιού θεατή. Τα προβλήματα που αντιμετώπισα κατά τη διάρκεια συλλογής και επεξεργασίας των πληροφοριών συνδέονται κυρίως με τη δυσκολία που συνεπάγεται ο όγκος των πληροφοριών στη σταχυολόγηση, κριτική αξιολόγηση και σύνθεση των στοιχείων εκείνων που σχετίζονται με το επίκεντρο της έρευνάς μου. Δεδομένης της τεράστιας βιβλιογραφίας που υπάρχει για τους τρεις συγγραφείς είναι εύκολο να παρασυρθεί κανείς σε μια ατέρμονη συζήτηση που αναπαράγει τα ίδια συμπεράσματα. Η ίδια η φύση του γέλιου και η ουσία της κωμωδίας, οι οποίες παίρνουν τόσο πολλές μορφές 7

8 ώστε είναι δύσκολο να προσδιορίσει κανείς επακριβώς την ποιότητά τους, δημιουργούν επιπλέον δυσκολίες. Άλλωστε, τα έργα, ειδικά το Περιμένοντας τον Γκοντό, προσφέρουν τόσες πιθανές ερμηνείες και θεωρήσεις για την ανθρώπινη κατάσταση μέσω των διακειμενικών αναφορών τους, που μπορούν να οδηγήσουν στην παγίδα της υπερβολικής συγκέντρωσης υλικού, το οποίο, ωστόσο, δεν μπορεί κανείς να επεξεργαστεί επαρκώς σε περιορισμένο χρόνο. Με την παρούσα εργασία θέλησα να καταδείξω πως τα τρία έργα, με πρώτο το Περιμένοντας τον Γκοντό, συνδέουν τη διαμόρφωση της ταυτότητας με τη θεατρικότητα και το γέλιο, δύο ανθρώπινες λειτουργίες οι οποίες για να ολοκληρώσουν το αποτέλεσμά τους προϋποθέτουν την ύπαρξη ενός μάρτυρα. Για μια πληρέστερη ανάλυση των τρόπων με τους οποίους γελούμε με τα έργα, θα έπρεπε ενδεχομένως να αναπτύξω περαιτέρω τις διαθέσιμες θεωρίες για τη φύση του γέλιου και της κωμωδίας. Κάτι τέτοιο θα απαιτούσε όμως περισσότερο χρόνο όπως και τη δυνατότητα ανάπτυξης του ζητήματος πέρα από τα όρια της εν λόγω εργασίας, η οποία επικεντρώνεται πρωτίστως στις ιδιότητες των σχέσεων των πρωταγωνιστών. Ολοκληρώνοντας, θα ήθελα να ευχαριστήσω την επιβλέπουσα καθηγήτριά μου, κα. Άννα Σταυρακοπούλου, για την πολύτιμη καθοδήγησή της, τις διαφωτιστικές της υποδείξεις και την υπομονή της σε όλη τη διάρκεια της συνεργασίας μας. Επίσης, θα ήθελα να ευχαριστήσω την οικογένειά μου και τους φίλους μου για τη στήριξή τους, ειδικά τους Άγγελο, Βιβή και Χρήστο, χωρίς τη συμπαράσταση των οποίων όλα θα ήταν πολύ πιο δύσκολα. 8

9 Πρώτο Μέρος Εισαγωγή Στο κομμάτι αυτό της παρούσας ερευνητικής εργασίας, θα εξετάσουμε το Περιμένοντας τον Γκοντό (1948), την Ιστορία ζωολογικού κήπου (1958) και το Ο Ρόζενκρατζ και ο Γκίλντεστερν είναι νεκροί (1966), εστιάζοντας στις ιδιότητες των χαρακτήρων των πρωταγωνιστικών ντουέτων και στις μεταξύ τους σχέσεις. Θα επιχειρήσουμε να διατυπώσουμε κάποιες γενικές παρατηρήσεις για τον τρόπο με τον οποίο κάθε έργο χειρίζεται την αναπαράσταση της ανθρώπινης ύπαρξης μέσα στον κόσμο. Ωστόσο, η ανάλυσή μας θα επικεντρωθεί στον τρόπο με τον οποίο ο κάθε συγγραφέας αναπτύσσει τους δραματικούς του χαρακτήρες, σε άμεση συνάρτηση τον ένα με τον άλλο. Σκοπός μας είναι να ερευνήσουμε πώς οι σχέσεις των πρωταγωνιστών εκφράζουν την προσπάθεια του ατόμου να συγκροτήσει την ταυτότητά του μέσα στη ρευστή και πολλές φορές αφιλόξενη πραγματικότητα. Η ανάλυσή μας θα ακολουθήσει τη χρονολογική σειρά συγγραφής των έργων, ξεκινώντας από το Περιμένοντας τον Γκοντό, με το οποίο ο Μπέκετ πρώτος θέτει τους προβληματισμούς που συναντούμε παραλλαγμένους στα επόμενα δύο έργα. Κεφάλαιο Πρώτο: Περιμένοντας τον Γκοντό Το Περιμένοντας τον Γκοντό γράφτηκε από τον αυτοεξόριστο στη Γαλλία Μπέκετ στο διάστημα μεταξύ του Οκτωβρίου του 1948 και του Ιανουαρίου του 1949, στα γαλλικά, μετά την εμπειρία του Β Παγκοσμίου Πολέμου και της γαλλικής αντίστασης στη γερμανική κατοχή που ο συγγραφέας είχε βιώσει εκ των έσω. Έκανε παγκόσμια πρεμιέρα στη γαλλική γλώσσα, ύστερα από αρκετές περιπέτειες, στο Théâtre de Babylone στο Παρίσι το 1953, σε σκηνοθεσία Ροζέ Μπλεν [Roger Blin]. 1 Η πρεμιέρα προκάλεσε αμφίθυμες αντιδράσεις στο κοινό. Σύντομα ωστόσο η φήμη της παράστασης προκάλεσε το ενδιαφέρον του κόσμου του Παρισιού που έσπευσε να τη 1 Σάμουελ Μπέκετ, Περιμένοντας τον Γκοντό, μτφ. Αλεξάνδρα Παπαθανασοπούλου, 2 η έκδ., ύψιλον / βιβλία, Αθήνα 1994, σ. 6. Επίσης, σε ό,τι αφορά τα ξένα ονόματα, αποδίδω την ελληνική τους μετάφραση εφόσον αυτή υπάρχει ήδη ή είναι δόκιμη. Διαφορετικά, αφήνω την ξενόγλωσση εκδοχή τους. 9

10 δει. Ο γαλλικός Γκοντό έγινε επιτυχία. Ως αποτέλεσμα, αιτήσεις για διασκευή ή μετάφραση του έργου στα αγγλικά κατέφθασαν από Αγγλία και Αμερική στο γραφείο του ατζέντη του Μπέκετ. Ο συγγραφέας, φοβούμενος την παρέμβαση κάποιου άλλου στο έργο του, αποφάσισε να το μεταφράσει ο ίδιος στα αγγλικά. Οι πρώτες προσπάθειες ανεβάσματος του έργου σε Αμερική και Αγγλία ήταν το ίδιο επεισοδιακές όπως η παραγωγή της Γαλλίας. Στις παρουσιάσεις και στις δύο όχθες του Ατλαντικού, το κοινό αρχικά αντέδρασε αμήχανα έως επιθετικά, καθώς δεν ήταν προετοιμασμένο για τον νέο τύπο δραματουργίας που πρότεινε ο Μπέκετ. Ωστόσο, σύντομα η αξία του Γκοντό αποκαλύφθηκε στους κριτικούς και το θεατρόφιλο κοινό. 2 Στις μέρες μας έχει αναγνωριστεί ως ένα από τα αριστουργήματα της παγκόσμιας δραματουργίας. Ο μελετητής Michael Worton επεσήμανε ότι, πέρα από τη σπουδαιότητα που έχει σαν αυθύπαρκτο έργο τέχνης, το Περιμένοντας τον Γκοντό μαζί με Το Τέλος του παιχνιδιού, συνιστούν την κρίσιμη μετάβαση του μοντέρνου δυτικού θεάτρου από τον «μοντερνισμό και το στοχασμό πάνω στον εαυτό, στο μεταμοντερνισμό και τις πρακτικές του παστίς, της παρωδίας και του κατακερματισμού της αφήγησης». 3 Η μεταπολεμική εποχή βρήκε τον άνθρωπο μόνο, μέσα σε μια αφιλόξενη πραγματικότητα που κατέδειξε τη δύναμη του ανθρώπου για την απόλυτη καταστροφή παρά την πρόοδο στην επιστήμη και την πίστη στη θρησκεία. Ο Μπέκετ στο Περιμένοντας τον Γκοντό αμφισβητεί τον ορθολογισμό του μοντερνισμού, τις αυθεντίες των φιλοσοφικών στοχασμών και την αλήθεια των θρησκευτικών κειμένων. 4 Άλλαξε ριζικά το θέατρο του εικοστού αιώνα προτείνοντας ένα θέατρο περισσότερο «επιτελεστικό» παρά «δραματικό». Ο συγγραφέας χρησιμοποίησε 2 Για μια περιγραφή της περιπέτειας του πρώτου ανεβάσματος αλλά και των παραστάσεων σε Αμερική και Αγγλία, βλ. το James Knowlson, Σάμουελ Μπέκετ. Η κατάρα της δόξας, μτφ. Γ. Ι. Μπαμπασάκης, Scripta, Αθήνα 2001, σ και σ Επίσης, για την απόφαση του συγγραφέα να μεταφράσει ο ίδιος το έργο του στα αγγλικά βλ. στο ίδιο, σ Michael Worton, «Waiting for Godot and Endgame: theatre as text» στο: John Pilling (επιμ.), The Cambridge Companion to Beckett, Cambridge University Press, Καίμπριτζ 1994, σ Μάρτιν Έσσλιν, Το θέατρο του Παραλόγου, μτφ. Μάγια Λυμπεροπούλου, Δωδώνη, Αθήνα 1996, σ. 18. Επίσης, βλ. και το Μάρω Γερμανού, Το ακατανόμαστο θέατρο του Σάμουελ Μπέκετ, Νήσος, Αθήνα 2007, σ Επίσης, βλ. στο ίδιο, σ για τη διαπραγματευση των θεμάτων του Γκοντό της δυνατότητας λύτρωσης και της συγκρότησης της ατομικής ταυτότητας στο πλαίσιο του κυκλικού χρόνου, της ελαττωματικής μνήμης και της ανεπαρκούς, ως εργαλείο επικοινωνίας, γλώσσας. 10

11 μινιμαλιστικά τη θεατρική φόρμα, επιλέγοντας να πει όσο το δυνατόν λιγότερα για να εκφράσει περισσότερα. Το έργο «αποκτά το νόημά του στην παράσταση», με την υπόκριση των ηθοποιών, τη συμμετοχή του κοινού στην ερμηνευτική διαδικασία του έργου και τη διανοητική και σωματική εμπειρία της παράστασης. 5 Ο Μπέκετ επέλεξε να γράψει το έργο στα γαλλικά, αποφεύγοντας τον πειρασμό της «εντρύφησης στην επιδεξιοτεχνία», που θα του δημιουργούσε ίσως η μητρική του γλώσσα, στοχεύοντας στη μεγαλύτερη δυνατή «οικονομία έκφρασης». 6 Απορρίπτοντας την ψευδαίσθηση της ρεαλιστικής αναπαράστασης, ο Μπέκετ δημιούργησε ένα θεατρικό έργο στο οποίο η φόρμα είναι αδιαχώριστη από το περιεχόμενο, χρησιμοποιώντας τη φόρμα της τραγικωμωδίας με ένα δικό του μοναδικό τρόπο. 7 Το γεγονός ότι ο Γκοντό οδήγησε στα άκρα τη θεατρική αναπαράσταση, σπάζοντας την παράδοση του νατουραλισμού και του ψυχολογικού ρεαλισμού, ήταν και ο λόγος για τον οποίο ξένισε αρχικά το κοινό όπου παραστάθηκε. Ωστόσο ο Μπέκετ, αντλώντας από τις γνώσεις του και ενσωματώνοντας στο έργο του τα ερωτήματα της εποχής του για τον κόσμο και το άτομο, έφτιαξε μια καινούρια φόρμα για να διαχειριστεί καινούρια νοήματα. Στις επιρροές που είναι παρούσες στον Γκοντό αναγνωρίζουμε στοιχεία του ιρλανδικού θεάτρου, του θεάματος του μιούζικ χωλ και της κωμωδίας του βωβού κινηματογράφου. Οι ήρωες του ανήκουν στη μακριά παράδοση των μεσαιωνικών τρελών, των τρελών του Σαίξπηρ και των κλόουν. Στο έργο επίσης αναγνωρίζουμε την εξοικείωση του συγγραφέα με τη φιλοσοφία του Προυστ και του Ντεκάρτ αλλά και το ιρλανδικό-προτεσταντικό παρελθόν του. 8 Οι μεταφυσικές και οντολογικές 5 Philip B. Zarrilli, Bruce McConachie, Gary Jay Williams, Carol Fisher Sorgenfrei, γεν. επιμ. Gary Jay Williams, Theatre Histories: An Introduction, Routledge, Νέα Υόρκη 2006, σ Χρησιμοποιώ μεταφρασμένους κατά λέξη τους χαρακτηρισμούς performative και dramatic που χρησιμοποιούνται στην ενότητα αυτή του βιβλίου, όπου εξετάζεται η περίπτωση του έργου του Μπέκετ στα πλαίσια της μελέτης του μοντερνισμού στο θέατρο, προσπαθώντας να αποδώσω με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη σαφήνεια αυτά που υποστηρίζουν οι μελετητές για τον τρόπο γραφής του Μπέκετ. 6 Έσσλιν, Το θέατρο του Παραλόγου, σ Στο ίδιο, σ. 135 όπου παρατίθεται η διάσημη δήλωση του Μπέκετ ότι ενδιαφέρεται για «τη μορφή μιας ιδέας. [...] Η μορφή είναι που έχει σημασία». 8 Βλ. Ruby Cohn, The Comic Gamut, Rutgers University Press, Νέα Υόρκη 1962, σ. 5 και σ Επίσης βλ. Worton, «Waiting for Godot and Endgame», σ. 81 και σ και Έσσλιν, Το θέατρο του Παραλόγου, σ για τον Προυστ και το πέρασμα του χρόνου. Πρβλ. επίσης για τις επιρροές του Περιμένοντας τον Γκοντό με το Elinor Fuchs, «Waiting for Recognition: An Aristotle for a Non- Aristotelian Drama» στο: Modern Drama, τμ. 5O, τχ. 4 (Χειμώνας 2007), σ

12 αναζητήσεις του κειμένου αντιπαραβάλλονται με την κωμική δράση των πρωταγωνιστών. Η αντιπαραβολή αυτή καταλήγει να εξερευνά τα όρια της θεατρικής τέχνης, τα όρια της γλώσσας και της ανθρώπινης ταυτότητας. Με μια προσεκτική θεώρηση, γίνεται φανερό ότι ο Μπέκετ έφτιαξε ένα έργο το οποίο απευθύνεται στον κάθε θεατή ξεχωριστά, μιλώντας για την πραγματικότητα και τον κόσμο μας. Δικαίως ο Χέρμπερτ Μπλάου [Herbert Blau], ο διακεκριμένος αμερικανός σκηνοθέτης και θεωρητικός του θεάτρου, χαρακτήρισε το έργο μια «ιστορία της δραματικής τέχνης». 9 Ο Μάρτιν Έσσλιν [Martin Esslin] είχε κατατάξει τη δραματουργία του Μπέκετ στο Θέατρο του Παραλόγου, ένα θέατρο κληρονομιά της παρισινής αβάν-γκαρντ των αρχών του εικοστού αιώνα, το οποίο απέδιδε την «αίσθηση του μεταφυσικού άγχους για το παράλογον της ανθρώπινης ύπαρξης» σε μια μεταβατική ιστορική εποχή εν πολλοίς ακατανόητη για το άτομο. 10 Πέρα από ορισμούς και κατατάξεις, το Περιμένοντας τον Γκοντό είναι ένα μοναδικό έργο που δημιουργεί μια δυναμική σχέση πλατείας σκηνής και ασχολείται με το ζήτημα της διαμόρφωσης της ανθρώπινης ταυτότητας σε μια αδυσώπητη πραγματικότητα. Επηρέασε βαθιά τα έργα του Άλμπυ 11 και του Στόπαρντ που θα εξετάσουμε στη συνέχεια. Στην παρούσα ενότητα θα επικεντρωθούμε στη σχέση και την κωμική διάσταση των δύο πρωταγωνιστών, υποστηρίζοντας ότι στο πρωταγωνιστικό του ντουέτο, ο Μπέκετ σκιαγραφεί τη σχέση του ανθρώπου με τον εαυτό του. Η θεατρική σκηνή του Περιμένοντας τον Γκοντό είναι λιτή, σχεδόν άδεια. Ο συγγραφέας στις σκηνικές του οδηγίες μάς τοποθετεί σε έναν «εξοχικό δρόμο με δέντρο, το σούρουπο». 12 Βρισκόμαστε σε έναν απροσδιόριστο τόπο. Δίπλα από το μοναχικό δέντρο της σκηνής, οι δύο ήρωες, δύο περιπλανώμενοι αλήτες που ονομάζονται Βλαδίμηρος και Εστραγκόν, θα περιμένουν ένα μυστηριώδη άνδρα που ονομάζεται Γκοντό, ο οποίος και δε θα έρθει ποτέ. Την επόμενη μέρα, πάλι το σούρουπο, οι δύο ήρωες θα περιμένουν ξανά τον Γκοντό, μέχρι να πέσει η νύχτα. Αντί του Γκοντό, και στις δύο πράξεις που αντιστοιχούν στις δύο ημέρες του έργου, θα 9 Στο ίδιο, όπου παρατίθεται η δήλωση του Χέρμπερτ Μπλάου. 10 Έσσλιν, σ. 19. Βλ. επίσης Zarilli, Theatre Histories, σ Κρατώ αυτή τη γραφή του ονόματος του Άλμπυ στα ελληνικά διότι έτσι αποδίδει η μεταφράστρια του έργου που θα εξετάσουμε την ελληνική εκδοχή του ονόματός του. 12 Μπέκετ, Γκοντό, σ

13 εμφανιστούν ο Πότζο με τον υπηρέτη του Λάκυ και ένα αγόρι που είναι ο αγγελιοφόρος του Γκοντό. Πέρα από το χρόνο που περνά, τίποτα άλλο δε φαίνεται να συμβαίνει. Οι ήρωές μας βαριούνται. Για να περάσει η ώρα τους μέχρι να έρθει ο Γκοντό που εκπροσωπεί μια ελπίδα σωτηρίας από τη στατική κατάσταση στην οποία βρίσκονται, επιδίδονται σε διάφορα παιχνίδια επί σκηνής, χρησιμοποιώντας τα υλικά που έχουν γύρω τους. Ο ερχομός των Πότζο και Λάκυ κάθε φορά είναι μια ευκαιρία για διασκέδαση. Στην προσπάθεια να διασκεδάσουν την πλήξη τους, καπέλα και μπότες γίνονται παιχνίδια στα χέρια τους. Ο Ντιντί και ο Γκογκό, όπως αποκαλούν ο ένας τον άλλον, γεμίζουν το χρόνο τους με μικρές συνήθειες για να δώσουν ένα σχήμα στην ακατανόητη πραγματικότητά τους. Ο Βλαδίμηρος και ο Εστραγκόν ως δραματικοί χαρακτήρες έλκουν την καταγωγή τους πρωτίστως από τους ήρωες που γνώρισε ο Μπέκετ κατά τη διάρκεια των σπουδών του στο κολέγιο Trinity στην Ιρλανδία τα χρόνια Όπως μας πληροφορεί ο βιογράφος του Μπέκετ Τζέιμς Νόουλσον [James Knowlson], o νεαρός Μπέκετ παρακολούθησε πολλές παραστάσεις έργων του ιρλανδικού θεάτρου που τότε βρισκόταν στο απόγειό του. Το έργο συγγραφέων όπως ο Ουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς [W. B. Yeats] και ο Τζον Μίλινγκτον Σιντζ [John Millington Synge], τον επηρέασε πάρα πολύ στον τρόπο γραφής του, ως προς το «κράμα χιούμορ και θλίψης» που χαρακτήρισε τα έργα του. 13 Επίσης, την ίδια περίοδο ο Μπέκετ συνειδητοποίησε τη σημασία της χειρονομίας και της πλαστικότητας του σώματος για τη θεατρική έκφραση, γεγονός που στη δραματουργία του γίνεται φανερό στον τρόπο που οργανώνει τη σκηνική δράση των ηρώων του. Η κίνηση των ηθοποιών, άλλοτε εξαιρετικά περιορισμένη σε λιγοστές βασικές κινήσεις και άλλοτε ακροβατική ή κλοουνίστικη, ωστόσο πάντοτε ακριβής, είναι ένα μέσο το οποίο εκμεταλλεύτηκε σε όλη την καριέρα του και ειδικά στα ώριμα έργα του, για να εκφράσει όσο το δυνατόν περισσότερα μπορούσε μέσω της θεατρικής αναπαράστασης χωρίς να πέφτει στην παγίδα της γλώσσας. Παράλληλα με το «σοβαρό», ρεαλιστικό θέατρο, επιρροή 13 Knowlson, Η κατάρα της δόξας, σ. 89. Βλ. στο ίδιο, σ για τις επιρροές των χρόνων στο κολλέγιο Trinity. Επίσης για τα έργα των αδερφών Μαρξ, την αγάπη του Μπέκετ για τον κινηματογράφο και την ιστορία της συνάντησής του με τον Μπάστερ Κίτον, βλ. Alan W. Friedman, «Samuel Beckett meets Buster Keaton: Godeau, Film, and New York» στο: Texas Studies in Literature and Language, τμ. 51, τχ.1 (Άνοιξη 2009), σ Σημειώνουμε ότι ο Λόρελ και ο Χάρντυ στην Ελλάδα είναι γνωστοί ως το ντουέτο του Χοντρού και του Λιγνού. 13

14 άσκησε στον συγγραφέα και η επαφή του με το ελαφρό είδος θεάματος του τσίρκου, των επιθεωρήσεων και του μιούζικ χωλ, αλλά και το πάθος του για τον κινηματογράφο. Ήταν αφοσιωμένος θεατής των βωβών ταινιών του Μπάστερ Κίτον [Buster Keaton]και του Τσάρλι Τσάπλιν [Charlie Chaplin], των Σταν Λόρελ [Stan Laurel] και Όλιβερ Χάρντυ [Oliver Hardy] και αργότερα, στις αρχές της δεκαετίας του 1930, των ταινιών των αδερφών Μαρξ [Marx Brothers]. Χαρακτηριστικές τεχνικές που μαρτυρούν την προέλευση των Βλαδίμηρου και Εστραγκόν από το μιούζικ χωλ είναι οι στιχομυθίες 14 που ανταλλάσσουν μεταξύ τους και ο τρόπος με τον οποίο απευθύνονται στο κοινό, με χιουμοριστική διάθεση, καταργώντας τον τέταρτο τοίχο της αναπαράστασης και καθιστώντας τον θεατή συμμέτοχο στο παιχνίδι. Τα γκαγκς στα οποία επιδίδονται πολλές φορές μας φέρνουν στον νου αυτούσιες σκηνές από τον βωβό κινηματογράφο, ενώ το ίδιο συμβαίνει με το αδέξιο σωματικό τους χιούμορ και τους καβγάδες τους. 15 Ο Βλαδίμηρος συνήθως ξεκινά τη στιχομυθία, ενώ ο Εστραγκόν ακολουθεί πολλές φορές ανόρεχτα, σαν ένα παιδί που βαρέθηκε το ίδιο παιχνίδι. Ο Βλαδίμηρος εφευρίσκει νέες ιδέες, ενώ ο Εστραγκόν εμμένει σε μία, επαναλαμβάνοντάς την μονότονα. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχουμε για τις πρώτες παραγωγές του Γκοντό, οι οποίες ενδεχομένως φανερώνουν τις προθέσεις του ίδιου του Μπέκετ, ακόμη και η εμφάνιση των ηθοποιών που ενσάρκωναν τον Βλαδίμηρο και τον Εστραγκόν ήταν εμπνευσμένη από τους κινηματογραφικούς ήρωες που αναφέραμε. Ήδη η προτεινόμενη από τον συγγραφέα αμφίεσή τους, με τα 14 Ένας ορισμός για τη στιχομυθία στο Colin Counsell, Signs of Performance. An Introduction to Twentieth-Century Theatre, Routledge, Λονδίνο και Νέα Υόρκη 1996, σ Στιχομυθία: «μία τεχνική σύνθεσης δραματικού διαλόγου ο οποίος συντίθεται από σύντομες, γοργά εναλλασσόμενες ατάκες μεταξύ δύο χαρακτήρων». Η μετάφραση δική μου από τα αγγλικά. 15 Βλ. Katharine Worth, Samuel Beckett s Theatre. Life Journeys, Oxford University Press, Νέα Υόρκη και Clarendon Press, Οξφόρδη 1999, σ. 71, όπου γίνεται ένας παραλληλισμός με τις ταινίες των αδερφών Μαρξ Duck Soup, για το γκαγκ με τα καπέλα, και Room Service για την ατάκα «that s the idea» που ξεκινά μια μεγάλη χιουμοριστική σεκάνς στην ταινία. Στον Γκοντό η ίδια ατάκα από τον Εστραγκόν (βλ. στο πρωτότυπο: Samuel Beckett, Waiting for Godot στο: The Complete Dramatic Works, 1 η χαρτόδετη έκδ., Faber and Faber, Λονδίνο 1990, σ. 70, την ατάκα του Εστραγκόν: «That s the idea, let s abuse one another») επίσης ξεκινά μια μεγάλη στιχομυθία (Μπέκετ, Γκοντό, σ ). Για το αδέξιο χιούμορ και τους καβγάδες, ενδεικτικά αναφέρουμε την τελευταία σκηνή του έργου στην οποία οι ήρωες συζητούν για την πιθανότητα να κρεμαστούν από το δέντρο ενώ το παντελόνι του Εστραγκόν έχει γλιστρήσει στους αστραγάλους του, πράγμα που ελαφρύνει τη σοβαρότητα του ενδεχόμενου της αυτοκτονίας. (Μπέκετ, Γκοντό, σ ) Αυτή η αντιπαραβολή του τι συζητείται και του τι συμβαίνει στη σκηνή είναι και κωμική τεχνική. Άλλη παρόμοια περίπτωση είναι στη δεύτερη πράξη ο διάλογος στον οποίο ο Εστραγκόν κατηγορεί τον Βλαδίμηρο ότι τον εγκατέλειψε (Μπέκετ, Γκοντό, σ. 65), που μας θυμίζει τους καβγάδες του Χοντρού με τον Λιγνό. 14

15 πολυκαιρισμένα κοστούμια και τα μπομπέ καπέλα, παραπέμπει στη φιγούρα του Σαρλό. Στην παράσταση του Βερολίνου στο Schiller Theater το 1975 που σκηνοθέτησε ο ίδιος ο Μπέκετ, το ντουέτο των πρωταγωνιστών απάρτιζαν δύο ηθοποιοί εκ των οποίων ο ένας ήταν ψηλός και αδύνατος και ο δεύτερος κοντός και γεροδεμένος, παραπέμποντας στην εικόνα του αταίριαστου ζευγαριού του Χοντρού και του Λιγνού. 16 Στην πρώτη παραγωγή του Γκοντό στη Γαλλία του 1953, ο σκηνοθέτης του έργου Ροζέ Μπλεν διάλεξε για το ρόλο του Βλαδίμηρου τον Λουσιέν Ραιμπούργκ [Lucien Raimbourg], αστέρα του μιούζικ χολ, ενώ στην πρώτη αμερικανική παραγωγή του έργου τον Ιανουάριο του 1956, ο Μπερτ Λαρ [Bert Lahr] και o Τομ Ίγουελ [Tom Ewell], διάσημοι κωμικοί ηθοποιοί του Χόλυγουντ, κράτησαν τους πρωταγωνιστικούς ρόλους. 17 Οι παραλληλισμοί με το μιούζικ χωλ άλλωστε γίνονται ανοιχτά στο ίδιο το κείμενο, όταν ο Βλαδίμηρος και ο Εστραγκόν σχολιάζουν το πώς περνούν τη βραδιά τους, παρακολουθώντας την παράσταση που παίζουν γι αυτούς ο Πότζο και ο Λάκυ. 18 Η αναφορά γίνεται εντονότερη όταν ο Βλαδίμηρος εγκαταλείπει τη σκηνή για να ουρήσει και η αντίδραση του Εστραγκόν απηχεί ένα φθαρμένο θεατρικό αστείο, στο οποίο δύο φίλοι επισκέπτονται το θέατρο και ο ένας γίνεται κατά λάθος θέαμα καθώς βρίσκεται να συμμετέχει στη δράση της σκηνής. 19 Το αστείο και η δράση των ηρώων προσφέρουν ένα τέλεια καμουφλαρισμένο σχόλιο μεταθεατρικότητας στο έργο: ο Βλαδίμηρος και ο Εστραγκόν είναι οι χαρακτήρες ενός έργου που παρακολουθούμε, ταυτόχρονα δίνουν μία παράσταση ο ένας για τον άλλον, την ίδια στιγμή είναι θεατές της παράστασης του Πότζο και του Λάκυ, καθώς μας κάνουν να σκεφτούμε ένα αστείο για το θέατρο αλλά και τον άνθρωπο που γίνεται θέαμα. Το Περιμένοντας τον Γκοντό συνεχώς κάνει επίκληση στο συλλογικό μας ασυνείδητο και στους ήρωές μας από την 16 Worth, Samuel Beckett s Theatre, σ Knowlson, Η κατάρα της δόξας, σ. 454 και σ Στην παραγωγή του Γκοντό του 1953 του Μπλεν, ο Ραιμπούργκ έπαιξε τον Βλαδίμηρο και ο Πιερ Λατούρ [Pierre Latour] τον ρόλο του Εστραγκόν. Όπως λέει ο βιογράφος του Μπέκετ, o Ραιμπούργκ ήταν μικρoκαμωμένος και ο Λατούρ, αντιθέτως, γεροδεμένος. 18 Το επισημαίνει και ο Μάρτιν Έσσλιν, στο: Έσσλιν, Το θέατρο του Παραλόγου, σ Στο Μπέκετ, Γκοντό, σ N. F. Lowe, «The Dirty Jokes in Waiting for Godot» στο: The Modern Language Review, τμ. 90, τχ. 1 Ιανουάριος 1995, σ. 16. Το άρθρο του μελετητή πραγματεύεται την ενσωμάτωση μέσα στο Περιμένοντας τον Γκοντό, άσεμνων αστείων και αγοραίων ανεκδότων ως μέρος της πρακτικής του Μπέκετ της αντιπαραβολής της τραγωδίας με τη φάρσα. 15

16 παράδοση της κωμωδίας, ενώ μας θυμίζει τη θεατρικότητα της ανθρώπινης συμπεριφοράς. 20 Οι ρίζες των χαρακτήρων πηγαίνουν ακόμη βαθύτερα από την παράδοση του βωντβίλ και του μιούζικ χωλ, δικαιολογώντας τον χαρακτηρισμό του Μπλάου που αναφέραμε στην αρχή της ενότητας. Η μελετήτρια Ruby Cohn διατείνεται ότι σαν κωμικοί τύποι ανήκουν στον αριστοτελικό τύπο του είρωνα, μιας και η σκωπτική αποτίμηση της ίδιας τους της κατάστασης και η διάθεσή τους να μειώνουν τον εαυτό τους, συνάδει με την κατηγοριοποίηση του Αριστοτέλη και αποτυπώνει χωρίς ψευδαισθήσεις την κατάστασή τους. 21 Το σχόλιο του Βλαδίμηρου ότι «παίζουν το ρόλο του ικέτη» στην ιστορία με τον Γκοντό και η ανταπάντηση του Εστραγκόν ότι έχουν «ξεπέσει», μας επιτρέπουν να συμφωνήσουμε με τη μελετήτρια. 22 Στον υπότιτλο του Γκοντό ο Μπέκετ μας πληροφορεί πως το έργο είναι μια «ιλαροτραγωδία σε δύο πράξεις». 23 Με την περιγραφή αυτή ο συγγραφέας καταρχάς μας προετοιμάζει, για τη συνύπαρξη τραγικών και κωμικών στοιχείων στο έργο. Σε ένα δεύτερο επίπεδο όμως, μας αποκαλύπτει την ουσία του. 24 Στο Περιμένοντας τον Γκοντό αντιπαραβάλλεται η τραγική πορεία του ανθρώπου προς το θάνατο, με την καθημερινή φάρσα της ύπαρξης. Οι εμπειρίες από την γερμανική κατοχή και την κτηνωδία των γεγονότων του Πολέμου πιθανώς να κατέστησαν φανερή για τον συγγραφέα τη ματαιότητα της προσδοκίας μιας σωτηρίας που μπορεί να μην έρθει ποτέ. 25 Η ανθρώπινη ύπαρξη αναπαρίσταται ως αναμονή. Ο θάνατος σαν γεγονός παραμένει άπιαστος. Παρόλα αυτά, είναι παρών στη φθίνουσα πορεία των ηρώων προς την αποσύνθεση. 26 Ο Γκοντό μπορεί να συγκαταλεχθεί στην κατηγορία εκείνη των θεατρικών έργων που η μελετήτρια Έρικα Φίσερ-Λίχτε [Erika Fischer-Lichte] ονομάζει «δράματα τέλους 20 Worth, Samuel Beckett s Theatre, σ Cohn, The Comic Gamut, σ Μπέκετ, Γκοντό, σ Στο ίδιο, σ Βλ. και Cohn, The Comic Gamut, σ Βλ. Knowlson, Η κατάρα της δόξας, σ Έσσλιν, Το θέατρο του Παραλόγου, σ. 131 και Worton, «Waiting for Godot and Endgame: theatre as text», σ

17 εποχής». 27 Η μελετήτρια διατείνεται πως θεατρικά έργα που γράφονται σε μεταβατικές ή ταραγμένες ιστορικές περιόδους, απεικονίζουν τη στροφή του ατόμου στον εαυτό του και την τάση του να αντικαθιστά την ιστορία του κόσμου που το περιβάλλει με τη δική του προσωπική αφήγηση, λόγω της αδυναμίας του να διαχειριστεί την πραγματικότητα. Στο Περιμένοντας τον Γκοντό, παρατηρούμε πως ο δρόμος για την αυτογνωσία και την εξερεύνηση της πραγματικότητας περνά μέσα από τον Άλλο, γίνεται σώμα και παράσταση, σχηματοποιείται μέσα από τη σχέση των πρωταγωνιστών που αναπαριστά σε μεγάλο βαθμό τη συνομιλία του ανθρώπου με τον εαυτό του. Το έργο παίζει διαρκώς με τα όρια της τέχνης και της πραγματικότητας, εφευρίσκοντας τρόπους που καταργούν τον τέταρτο τοίχο της αναπαράστασης. Προτείνει μια εικόνα του χάους που βιώνει ο άνθρωπος καθημερινά, χωρίς να το υποτάσσει σε κάποιου είδους καλούπι. Παρόλο που αμφισβητεί τη δυνατότητα επικοινωνίας, εν τούτοις τα κωμικά στοιχεία και το σχήμα του πρωταγωνιστικού ντουέτου, φανερώνουν μία προσπάθεια επικοινωνίας εκ μέρους του συγγραφέα, με τρόπους πέραν των καθιερωμένων της γλώσσας και της λογικής. Η κωμική ποιότητα του Γκοντό στηρίζεται εν πολλοίς στη σωματική δράση του Βλαδίμηρου και του Εστραγκόν και στην αντίστιξή της με μία γλώσσα η οποία σαν εργαλείο επικοινωνίας μάς παρουσιάζεται ύποπτη. Το έργο δομείται γύρω από τη δράση του πρωταγωνιστικού ντουέτου και θα μπορούσαμε να πούμε ότι η κυκλική δομή του οργανώνεται σε μια σειρά από συμμετρίες σε σχέση με το ζευγάρι Πότζο Λάκυ και τον παραλίγο ολοκληρωτικό αντικατοπτρισμό της δεύτερης πράξης μέσα στην πρώτη Erika Fischer-Lichte, Ιστορία ευρωπαϊκού δράματος και θεάτρου. Από τον Ρομαντισμό μέχρι σήμερα, μτφ. Γιώργος Σαγκριώτης, τμ. 2, Πλέθρον, Αθήνα 2012, σ Για τη διαπραγμάτευση του θέματος, βλ. στο ίδιο, σ , όπου η μελετήτρια ερμηνεύει το Τέλος του Παιχνιδιού ως «δράμα τέλους εποχής» το οποίο αναπαριστά το σολιψιστικό υποκείμενο να εμμένει στην προσωπική του ιστορία εν τω μέσω μιας κατεστραμμένης πραγματικότητας. Αν και η Λίχτε μιλά για το Τέλος του Παιχνιδιού, εν τούτοις, και στον Γκοντό βλέπουμε πως οι ήρωές μας είναι αποκομμένοι από κάποιου είδους κοινωνία ή πραγματικότητα και επιχειρούν να κατασκευάσουν τη δική τους ιστορία. 28 Βλ. Worton, «Waiting for Godot and Endgame: theatre as text», σ. 69 για τη δομή και σ για τη μεταθεατρικότητα και τους τρόπους επικοινωνίας που μεταχειρίζεται το έργο. Ο Worton διατείνεται πάντως, πως η επιμονή μελετητών στα συμμετρικά σχήματα του Γκοντό, δεν αναγνωρίζει την αυθύπαρκτη υπόσταση του κάθε χαρακτήρα και παραβλέπει τις διακειμενικές αναφορές του έργου. Πρβλ. με Edith Kern, «Structure in Samuel Beckett s Theatre» στο: Yale French Studies, τχ. 46 (1971), σ , όπου υποστηρίζεται πως η επιλογή του ζευγαριού των χαρακτήρων επηρεάζει όλη τη δομή του έργου καθώς δημιουργεί ένα δίπολο εγώ εσύ το οποίο διευκολύνει τη διατύπωση φιλοσοφικών 17

18 Κατά την Cohn, η εναρκτήρια σκηνή του Γκοντό δίνει το στίγμα της «κωμικής ατμόσφαιρας του έργου, πριν ακόμη ξεκινήσει ο διάλογος μεταξύ των πρωταγωνιστών». 29 Δίπλα από την κλαίουσα ιτιά, ο Εστραγκόν προσπαθεί μάταια να βγάλει την μπότα του. Μετά από άκαρπες προσπάθειες παραιτείται καταλήγοντας ότι δε γίνεται τίποτα, τη στιγμή που μπαίνει ο Βλαδίμηρος για να συμφωνήσει κι αυτός ότι πραγματικά, τίποτα δεν μπορεί να γίνει, παρ όλες τις προσπάθειες που μπορεί να κάνει κανείς σ αυτή τη ζωή. Η εμφάνιση των δύο περιπλανώμενων αλητών μας φέρνει στο νου την περσόνα του περιθωριακού αλητάκου του Τσάπλιν, ενώ η προσπάθεια του Εστραγκόν μας παραπέμπει στους κλόουν που μάχονται απέναντι στα εχθρικά αντικείμενα που τους περιτριγυρίζουν. 30 Καθώς οι ήρωες ξεκινούν την πρώτη στους στιχομυθία, διαπιστώνουμε ότι χαμογελούμε αδιόρατα. Παρακολουθούμε στη σκηνή δύο κλόουν που φιλοσοφούν. Ο Μπέκετ κάνει χρήση του αρχέτυπου του ζευγαριού των συντρόφων που με κάποιο τρόπο αντικατοπτρίζουν ή συμπληρώνουν ο ένας τον άλλο το οποίο είναι τόσο παλιό όσο η κωμωδία του Αριστοφάνη. Στην απόλυτα ενορχηστρωμένη δράση των ηρώών του αναγνωρίζουμε ακόμη το αρχέτυπο του ανθρώπου μαριονέτα που εμφανίζεται σε πάρα πολλές μορφές στην ιστορία της λογοτεχνίας. 31 Ο Βλαδίμηρος και ο Εστραγκόν είναι πρωτίστως μαριονέτες στα χέρια του Μπέκετ ο οποίος ασκεί επάνω τους απόλυτο έλεγχο. Η παραμικρή λεπτομέρεια της σκηνικής τους δράσης είναι σμιλευμένη από το χέρι του. Άλλωστε η επιθυμία του Μπέκετ για έλεγχο της δράσης των ηρώών του ήταν και ο λόγος για τον οποίο ο ίδιος είχε δηλώσει πως στράφηκε στο θέατρο, ενώ παροιμιώδης έχει μείνει η επιθυμία του να ελέγχει την ερωτημάτων και συντελεί στο κωμικό αποτέλεσμα. Βλ. επίσης Enoch Brater, «The Absurd Actor in the Theatre of Samuel Beckett», στο: Educational Theatre Journal, τμ. 27, τχ. 2 (Μάιος 1975), σ για την αντίστιξη της γλώσσας με τη δράση. Η στιχομυθία που επαναλαμβάνεται σε όλο το έργο και πέρα από την κωμική της λειτουργία χρησιμεύει ως δομικό στοιχείο, είναι η εξής: Εστραγκόν: Πάμε να φύγουμε. Βλαδίμηρος:Δεν μπορούμε. Εστραγκόν: Γιατί; Βλαδίμηρος: Περιμένουμε τον Γκοντό. 29 Cohn, The Comic Gamut, σ Joshua Delpech-Ramey, «Sublime Comedy: On the Inhuman Rights of Clowns» στο SubStance, τμ. 39, αρ. 2, τχ. 122 (2010), σ. 133 για την γοητεία που ασκούν στους κλόουν τα αντικείμενα, ακόμα και αν είναι εχθρικά απέναντί τους. 31 Άρθουρ Καίσλερ, Η Πράξη της Δημιουργίας, μτφ. Ιωάννα Δ. Χατζηνικολή, Εκδόσεις Ι. Χατζηνικολή, 3 η έκδ., Αθήνα 1976, σ

19 υπόκριση των ηθοποιών. 32 Δευτερευόντως όμως, οι ήρωες μοιάζουν με μαριονέτες ανίκανες να κινηθούν διότι τα σκοινιά τους τα κρατά ο Γκοντό που είναι απών. 33 Θα μπορούσαμε να πούμε πως ο Βλαδίμηρος και ο Εστραγκόν έχουν εκχωρήσει στον Γκοντό αυτή την εξουσία επάνω τους, με τον ίδιο τρόπο που οι άνθρωποι εναποθέτουν την πίστη τους στη θεία πρόνοια ή στο πεπρωμένο. Αρχικά, η ελευθερία που υπόσχεται ο επαρχιακός δρόμος της σκηνής παραπέμπει τον θεατή στην ιδέα της περιπλάνησης προς την αυτογνωσία και την αναζήτηση ενός προορισμού. 34 Προς μεγάλη του έκπληξη όμως, ο Εστραγκόν και ο Βλαδίμηρος, αν και μιλούν για τις παρελθούσες περιπλανήσεις τους, τώρα δε θα πάνε πουθενά. Απεναντίας, θα «ριζώσουν» δίπλα στο μοναδικό δέντρο της σκηνής και θα περιμένουν τον Γκοντό για όση ώρα διαρκεί το θεατρικό έργο και η παράσταση. 35 Καθώς εξελίσσεται το έργο, η γυμνή σκηνή αρχίζει να απηχεί το χάος που περιβάλλει τους ήρωες και τους κάνει να φαντάζουν μικρούς, ξεκομμένους από οποιαδήποτε ιδέα κοινωνίας. Αιτία για την παραμονή των ηρώων στο μέρος που τους συναντούμε διαπιστώνουμε πως είναι η αμφιβολία που τους ταλανίζει. Ο Βλαδίμηρος και ο Εστραγκόν δεν είναι βέβαιοι αν το μέρος που συμφώνησαν να περιμένουν είναι πράγματι αυτό στο οποίο βρίσκονται, ενώ δεν αναγνωρίζουν τα πρόσωπα και τα πράγματα που τους περιβάλλουν. Όταν στην πρώτη πράξη φεύγουν ο Πότζο και ο Λάκυ, ο Βλαδίμηρος παραδέχεται αρχικά πως τους είχε ξαναδεί για να πάρει πίσω τη δήλωσή του υπό το βάρος της αμφιβολίας. Ο Εστραγκόν όμως δεν έχει καμία ανάμνηση μιας προηγούμενης συνάντησης ενώ δηλώνει πως, αν έβλεπε τον Γκοντό, δε θα τον γνώριζε. Ο Βλαδίμηρος ωστόσο κρατιέται λυσσαλέα από την υποχρέωση της αναμονής προσπαθώντας να εφεύρει ίσως ένα στοιχείο ταυτότητας 32 Worton, «Waiting for Godot and Endgame: theatre as text, σ Βλ. επίσης το Brater, «The Absurd Actor in the Theatre of Samuel Beckett», σ , για τον τρόπο με τον οποίο σχεδίαζε την υπόκριση των ηθοποιών αλλά και το ρυθμό της παράστασης ο Μπέκετ. Επίσης βλ. το Matthew Davies, «Someone is looking at me still : The Audience-Creature Relationship in the Theater Plays of Samuel Beckett», στο Texas Studies in Literature and Language, τμ. 51, τχ. 1 (Άνοιξη 2009), σ , όπου ο μελετητής πραγματεύεται τη στάση του Μπέκετ ως δημιουργού απέναντι σε κοινό και ηθοποιούς και διατείνεται ότι, στην Καταστροφή, ο Μπέκετ εγκαταλείπει τον έλεγχο και εκχωρεί την εξουσία στο κοινό και τον ηθοποιό. 33 Βλ. Judith J. Radtke, «The Theater of Samuel Beckett: Une Durée à Animer» στο Yale French Studies, τχ. 29 (1962), σ Worth, Samuel Beckett s Theatre, σ και Γερμανού, Το ακατανόμαστο θέατρο, σ Radtke, «The Theater of Samuel Beckett», σ

20 για τον εαυτό του και τον Εστραγκόν, ένα στοιχείο που θα διαφοροποιήσει τους συντρόφους από τα υπόλοιπα ανθρώπινα όντα. Ταυτόχρονα, εναποθέτει στον Γκοντό την ελπίδα για μία διέξοδο από τη στατική κατάσταση στην οποία βρίσκονται. Ο Γκοντό ίσως τους πάρει σπίτι του όταν θα έρθει, ίσως τους δώσει δουλειά και φαγητό. Ο Εστραγκόν τουναντίον, δεν πιστεύει σε καμία δυνατότητα λύτρωσης. Ο Βλαδίμηρος είναι γενικά ο πιο αισιόδοξος, ενώ ο Εστραγκόν είναι έτοιμος για παραίτηση. Ο πρώτος στοχάζεται, διερωτάται για την κατάστασή του, ο δεύτερος δίνει σημασία στα όσα του ζητά το σώμα του. Οι δύο ήρωες, αντιθετικές προσωπικότητες, δρουν συμπληρωματικά ο ένας για τον άλλο, σαν τις δύο πλευρές ενός νομίσματος ή σαν τις δύο πλευρές μιας προσωπικότητας που μάχεται τον εαυτό της μιλώντας στον καθρέφτη. Μέσα από τη σχέση τους, ο Μπέκετ μιλά για την εμπειρία της συνάντησης του ανθρώπου με τον εαυτό του. Κατά την άποψή μας, μέσα στο έργο αμφισβητείται η δυνατότητα του ατόμου να δρα ελεύθερα, αναλαμβάνοντας την ευθύνη που συνεπάγεται αυτή η ελευθερία. Ο Μπέκετ αντιτίθεται στην πίστη του μοντερνισμού ότι το άτομο είναι ικανό να διαμορφώνει μέσω της λογικής την πραγματικότητά του, αμφισβητώνtας, όπως επισημαίνουν οι μελετητές, πρωτίστως το κυρίαρχο δόγμα που είχε διατυπώσει ο Ντεκάρτ cogito ergo sum. 36 Στο σύμπαν που δραστηριοποιούνται οι ήρωές του, δεν υπάρχει ούτε μία σταθερά που να τους επιτρέπει να πιαστούν από αυτή και να βγάλουν ασφαλή συμπεράσματα. Η έννοια του χρόνου όπως την ξέρουμε καταργείται. Η νύχτα πέφτει ξαφνικά, απροειδοποίητα. Ο Πότζο στη μία πράξη είναι ακμαίος, στην επόμενη είναι ξαφνικά τυφλός. Η φύση δεν υπακούει στους κανόνες της διαδοχής των εποχών του έτους. Ο Θεός απ ότι φαίνεται δεν υπάρχει, και αν υπάρχει είναι κουφός. Υπό αυτό το πρίσμα, οι δύο ήρωες αποκαλύπτουν την προσπάθεια του ανθρώπου που αγωνίζεται να επιβιώσει επιστρατεύοντας το σώμα και το μυαλό του. 37 Οι συμπληρωματικές τους φύσεις φανερώνουν την προσπάθεια του να ελιχθεί. Ο Εστραγκόν είναι το σώμα, ο Βλαδίμηρος το μυαλό. Ο Εστραγκόν 36 Worton, «Waiting for Godot and Endgame: theatre as text», σ για την κριτική στη φιλοσοφία του Ντεκάρτ. 37 Βλ. το Rosette C. Lamont, «The Metaphysical Farce: Beckett and Ionesco» στο: The French Review, τμ. 32, τχ. 4, (Φεβρουάριος 1959), σ , όπου η μελετήτρια αντιμετωπίζει το έργο του Μπέκετ ως την απεικόνιση της προσπάθειας του ανθρώπου να αντιμετωπίσει και να διαχειριστεί την απόγνωση και την αβεβαιότητα της ατομικής εποχής. 20

21 θέλει να φύγει, ο Βλαδίμηρος εξετάζει τις πιθανότητες που έχουν να αλλάξει η κατάστασή τους αν μείνουν. Ωστόσο, πέρα από την ερμηνεία της σχέσης τους ως την έκφραση μιας προσωπικότητας, υπάρχει και άλλη μία πιθανή απάντηση για την αλληλεξάρτησή τους. Στο Περιμένοντας τον Γκοντό, ο χρόνος δεν έχει μια γραμμική κίνηση προς τα εμπρός, αλλά χαρακτηρίζεται από μια επαναλαμβανόμενη κυκλική κίνηση η οποία διαιωνίζει ένα ατέρμονο παρόν. Η επίδρασή του πάνω στους χαρακτήρες είναι καταλυτική γι αυτό το λόγο. Δρώντας μέσα στο πλαίσιο του χρόνου, οι ήρωες έχουν την αίσθηση ότι τους μεταβάλλει οδηγώντας τους στη φθορά. Ωστόσο, δεν μπορούν να έχουν συναίσθηση του εαυτού τους ως μιας προσωπικότητας που εξελίσσεται. Η διαδρομή τους είναι ένα ατελείωτο ταξίδι μέσα στην ύπαρξη το οποίο δεν έχει σχήμα, ούτε τέλος. 38 Οι μέρες δεν διαφοροποιούνται μεταξύ τους, έτσι ο Βλαδίμηρος και ο Εστραγκόν δεν μπορούν να προσδιορίσουν ένα παρελθόν ή ένα μέλλον. 39 Συνακόλουθα, δεν μπορούν να έχουν εικόνα του εαυτού τους, ούτε να πάρουν προσωπικές αποφάσεις. Γι αυτόν τον λόγο δεν μπορούν και να είναι βέβαιοι ότι οι διαβάτες που συναντούν είναι πράγματι ο Πότζο και ο Λάκυ, όπως προείπαμε. Η μόνη βεβαιότητά τους είναι ο χρόνος που περνά αμείλικτα. Συνειδητοποιούν πως για να διαφύγουν από αυτόν πρέπει να πεθάνουν. Εφόσον όμως ο θάνατος δεν πρόκειται να έρθει σαν φυσικό γεγονός στο πλαίσιο του κυκλικού χρόνου, οι ήρωες πρέπει να τον προκαλέσουν μόνοι τους. Όμως η αυτοκτονία θα συνιστούσε επίσης μια επιλογή στην οποία δεν είναι σε θέση να προχωρήσουν. Μες την τόση αβεβαιότητα, το πιο σίγουρο είναι να μην κάνουν τίποτα. 40 Κάθε ένας από τους δύο χαρακτήρες, εγκλωβισμένος κατ αυτόν τον τρόπο μέσα στο παρόν από το οποίο δεν μπορεί να αποδράσει, έχει ανάγκη τον σύντροφό του για να αμυνθεί απέναντι στην πραγματικότητα που τον περιβάλλει. Μέσα από τη σχέση τους, οι χαρακτήρες προσδιορίζουν τον εαυτό τους. Ο ένας αποζητά τον ύπνο, ο άλλος 38 Έσσλιν, Το θέατρο του Παραλόγου, σ Worth, Samuel Beckett s Theatre, σ Η Worth υποστηρίζει ότι η αναγνώριση του Πότζο και του Λάκυ από τη μεριά του Βλαδίμηρου μετά την αναχώρησή τους από τη σκηνή στην πρώτη πράξη, όπως και το σχόλιό του για τον ερχομό του αγγελιοφόρου στη δεύτερη πράξη, μας δείχνουν ότι παραδέχεται ότι αυτά που συμβαίνουν έχουν ξανασυμβεί. Η ελαττωματική μνήμη του, παρόλα αυτά, παραμένει. Βλ. στο Μπέκετ, Γκοντό, σ. 56 και σ Μπέκετ, Γκοντό, σ

22 τρέμει τα όνειρα. Στον ένα αρέσουν τα άσεμνα αστεία, ο άλλος δε θέλει να τα ακούει. Το έργο διαπνέεται από την παραδοχή του αξιώματος esse est percipi του φιλοσόφου του 18 ου αιώνα Επισκόπου Τζωρτζ Μπέρκλεϊ [George Berkeley], 41 σύμφωνα με το οποίο, η ύπαρξη ενός ατόμου υφίσταται ως το αντικείμενο της αντίληψης κάποιου άλλου. Γι αυτό το λόγο ο Βλαδίμηρος και ο Εστραγκόν δεν μπορούν να διαφύγουν ο ένας από τον άλλο, ακόμα κι όταν η συνύπαρξή τους γίνεται δύσκολη έως αβάσταχτη. Χρειάζονται ένα μάρτυρα που θα επιβεβαιώνει την παρουσία τους. Η φράση του Οβίδιου «nec tecum nec sine te possum vivire», δηλαδή «δεν μπορώ να ζήσω ούτε μαζί σου ούτε χωρίς εσένα», περιγράφει την αμοιβαία εξάρτησή τους. 42 Ο τρόπος που εφευρίσκουν για να δώσουν σχήμα στην πραγματικότητά τους μέσα από τη σχέση τους, είναι το παιχνίδι και η αφήγηση ιστοριών. 43 Εφόσον δεν μπορούν να προκαλέσουν το τέλος τους, ο Βλαδίμηρος και ο Εστραγκόν νοσταλγούν το παρελθόν φτιάχνοντάς το όπως τους βολεύει, επιχειρούν να πουν αστεία, εκτελούν σωματικές δράσεις και επιδίδονται σε λεκτικά παιχνίδια τα οποία επαναλαμβάνονται σαν τη ρουτίνα εκπαιδευμένων καλλιτεχνών του θεάματος. Από συνήθεια ακουμπούν ο ένας στον άλλον για να επιβιώσουν. Εκφράζουν μια εικόνα του εαυτού τους ο ένας στον άλλον, ώστε μέσω της αντανάκλασης της εικόνας αυτής να βεβαιώσουν ότι υπάρχουν. Ο κάθε χαρακτήρας γίνεται για τον άλλον κοινό και συμμέτοχος στην ιστορία ή τη δράση του. Δεν έχουν την ψευδαίσθηση ότι με το γέλιο και τη διασκέδαση θα οδηγηθούν σε έναν προορισμό ή σε κάποιου είδους σωτηρία. 44 Όμως θα συγκαλύψουν την αγωνία τους. 45 Ο Μπέκετ γράφει για την ανθρώπινη εμπειρία και την ίδια στιγμή εξερευνά τις δυνατότητες της θεατρικής αναπαράστασης. Ο ίδιος αντιμετώπιζε το «θέατρο ως 41 Worton, «Waiting for Godot and Endgame: theatre as text», σ. 72. Το αξίωμα του Μπέρκλεϊ σημαίνει σε ελεύθερη απόδοση κάτι σαν «γίνομαι αντιληπτός άρα υπάρχω». 42 Fischer-Lichte, Ιστορία Ευρωπαϊκού Δράματος και Θεάτρου, σ Η Λίχτε μιλά για Το τέλος του παιχνιδιού, αλλά οι Βλαδίμηρος και Εστραγκόν επίσης δεν μπορούν να ζήσουν ούτε ο ένας με τον άλλον, ούτε χωριστά. 43 Βλ. Το άρθρο Stephani Pofahl Smith, «Between Pozzo and Godot: Existence as Dilemma» στο: The French Review, τμ. 47, τχ. 5 (Απρίλιος 1974), σ για την αμφιβολία που βασανίζει τους ήρωες του Μπέκετ και τον τρόπο με τον οποίο την αντιμετωπίζουν μέσω της διασκέδασης και των παιχνιδιών που εφευρίσκουν. 44 Linda Ben-Zvi, «Beckett and Disgust: The Body as Laughing Matter», στο Modernism/modernity, τμ. 18, τχ. 4, (Νοέμβριος 2011), σ Έσσλιν, Το θέατρο του Παραλόγου, σ

23 αναμονή», ακριβώς όπως στον Γκοντό η ανθρώπινη ύπαρξη παρουσιάζεται ως αναμονή ενός συμβάντος που θα σπάσει τη ροή του χρόνου. 46 Η ισορροπία μεταξύ της φθίνουσας πορείας των ηρώων και της εμμονής τους στη συνήθεια, η μνήμη που δεν εκπληρώνει τη λειτουργία της και η καταφυγή στην αφήγηση ιστοριών για να συγκροτηθεί κάποιου είδους ταυτότητα, τα παιχνίδια, η διακωμώδηση του πόνου, η υιοθέτηση ενός ρόλου στη σχέση του καθενός με τον σύντροφό του, όλα αυτά αναπαριστούν κομμάτια της βιωμένης ανθρώπινης εμπειρίας. Ταυτόχρονα γίνονται θεατρικές τεχνικές που εξερευνούν τη φύση του εαυτού και του κόσμου. Ως φόρμα, το έργο του Μπέκετ εξερευνά τον διαχωρισμό μεταξύ της «ιδέας για την ανθρώπινη ύπαρξη και της αναπαράστασης της ιδέας αυτής στο θεατρικό κόσμο». 47 Ως περιεχόμενο, οι ήρωές του αναπαριστούν τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι επικοινωνούν την ταυτότητά τους στον υπόλοιπο κόσμο, δίνοντας μια παράσταση για τα μάτια των άλλων. Αυτό που θα μπορούσε να διαφοροποιήσει τον Βλαδίμηρο από τον Εστραγκόν είναι ίσως η προοπτική ενός διαφορετικού τέλους, μιας λύτρωσης ή μιας καταδίκης. Αναλογιζόμενος στην πρώτη σκηνή του έργου τις πιθανότητες που έχουν να σωθούν οι δύο σύντροφοι, ο Βλαδίμηρος παραθέτει τη φράση του Αγ. Αυγουστίνου η οποία προτρέπει τον άνθρωπο να μην απελπίζεται, αλλά ούτε να επαίρεται, καθώς ο ένας ληστής στο σταυρό πλάι στο Χριστό την ώρα του μαρτυρίου σώθηκε, όμως ο άλλος καταδικάστηκε. Αν καταδικάστηκε στο θάνατο ή στην κόλαση, δεν ξέρουμε σίγουρα, καθώς ο Βλαδίμηρος δίνει και τις δύο απαντήσεις. 48 Η προοπτική της λύτρωσης παρουσιάζεται ως κάτι εντελώς τυχαίο μέσα στο έργο. 49 Ο Μπέκετ διακωμωδεί τη χριστιανική αφήγηση της σωτηρίας αφήνοντας το έργο του χωρίς λύση. Οι ήρωες στο τέλος της δεύτερης πράξης παραμένουν στη σκηνή και μαντεύουμε ότι η επόμενη μέρα τους θα είναι ίδια με τις προηγούμενες. 46 Knowlson, Η κατάρα της δόξας, σ John Orr, Tragicomedy and Contemporary Culture. Play and Performance from Beckett to Shepard, Macmillan, Basingstoke και Λονδίνο 1991, σ. 3. Βλ. στο ίδιο, σ. 1-9 και σ , για τη φόρμα της τραγικωμωδίας που εξερευνά κατά κόρον την ανθρώπινη θεατρικότητα και συγκεκριμένα για τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί το έργο του Μπέκετ μέσα στα πλαίσια της φόρμας αυτής. 48 Μπέκετ, Γκοντό, σ Έσσλιν, Το θέατρο του παραλόγου, σ

24 Θα μπορούσαμε να πούμε πως η αλλαγή είναι αδύνατη για τους ήρωες καθώς, όπως αναφέραμε και νωρίτερα, έχουν δώσει το δικαίωμα στον Γκοντό να ορίζει τη μοίρα τους. Η ελευθερία, όσο μαγευτική κι αν είναι, είναι ταυτόχρονα μια τρομακτική κατάσταση που πρωτίστως απαιτεί μια γνώση του εαυτού και δευτερευόντως προϋποθέτει την υπεράσπιση αυτού του εαυτού. Μέσα από την κωμική δράση των ηρώων που περιστρέφεται συνεχώς γύρω από τον εαυτό της, συνειδητοποιούμε πως ο άνθρωπος στην καθημερινότητά του, ενώ ασχολείται μανιωδώς με τα αντικείμενα που απαρτίζουν τον κόσμο του, για την εύρεση ενός στόχου ή ενός προορισμού προσβλέπει σε κάποια ανώτερη δύναμη έξω από αυτόν. Αντιλαμβανόμαστε έτσι την αποτυχία της εναπόθεσης της ελπίδας σωτηρίας σε κάτι έξω από τον εαυτό, στη θρησκεία ή την επιστήμη. Συνειδητοποιούμε επίσης την αδυναμία μας να διαμορφώσουμε την πραγματικότητα. Εδώ έγκειται η πρωτοτυπία όμως του Περιμένοντας τον Γκοντό. Αν και αρνείται τη δυνατότητα ύπαρξης νοήματος για τον άνθρωπο, εν τούτοις αναγνωρίζει την απελευθερωτική δύναμη του γέλιου. Ο Μπέκετ στηρίζει την κοσμολογική θεώρησή του στη συνύπαρξη και αντιπαραβολή του μεταφυσικού του στοχασμού με μια σωματική κωμωδία που ενσωματώνει κλισέ, παράδοξα και λογοπαίγνια, άσεμνα αστεία και γκροτέσκες μορφές, για να καταδείξει ότι το μόνο πράγμα που δεν μπορεί να χάσει ο άνθρωπος είναι η επιλογή και η ικανότητα να γελά με τον εαυτό του. 50 Το χιούμορ του έργου που διακωμωδεί τη δυστυχία και όλες τις παραδεδεγμένες αξίες του δυτικού πολιτισμού είναι γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ του έργου και του θεατή. Στα ταλαιπωρημένα, ελαττωματικά σώματα των ηρώων όχι μόνο εκφράζεται, αλλά διακωμωδείται η θνητότητα του ανθρώπου. Η ελπίδα του Βλαδίμηρου και του Εστραγκόν για μια σωτηρία που δεν έρχεται ποτέ, ο αυτοσαρκασμός και ο σωματικός τους πόνος, καταδεικνύουν πως η οδύνη είναι χαρακτηριστική της ανθρώπινης ύπαρξης. Όμως χαρακτηριστική της φύσης του ανθρώπου είναι και η ικανότητά του για γέλιο. Η συνεχής παράσταση που δίνουν οι ήρωες, ο ένας για τον άλλο, μας αποκαλύπτει την κωμική πλευρά της ανθρώπινης κατάστασης. 50 Πρβλ. Cohn, The Comic Gamut, σ , όπου η μελετήτρια διατείνεται ότι το γέλιο αυτό δεν προσφέρει κάποιου είδους κάθαρση αλλά είναι ένας μηχανισμός σχεδόν αυτόματος που απαντά στην οδύνη του ανθρώπου και την σκληρότητα της πραγματικότητας. 24

«Φιλολογικό» Φροντιστήριο Επαναληπτικό διαγώνισμα στη Νεοελληνική Γλώσσα. Ενδεικτικές απαντήσεις. Περιθωριοποίηση μαθητών από μαθητές!

«Φιλολογικό» Φροντιστήριο Επαναληπτικό διαγώνισμα στη Νεοελληνική Γλώσσα. Ενδεικτικές απαντήσεις. Περιθωριοποίηση μαθητών από μαθητές! «Φιλολογικό» Φροντιστήριο Επαναληπτικό διαγώνισμα στη Νεοελληνική Γλώσσα Ενδεικτικές απαντήσεις Περιθωριοποίηση μαθητών από μαθητές! Α. Να συντάξετε την περίληψη του κειμένου που σας δίνεται (λέξεις 100-120).

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ. Η ολοκληρωμένη προσέγγιση θα εφαρμοστεί με τα παρακάτω Εργαλεία

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ. Η ολοκληρωμένη προσέγγιση θα εφαρμοστεί με τα παρακάτω Εργαλεία ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η κρίση υπερχρέωσης και οι πολιτικές δημοσιονομικής προσαρμογής ανέδειξαν τις διαρθρωτικές αδυναμίες της περιφερειακής οικονομίας και προκάλεσαν επιπτώσεις σε σχέση με την οικονομική

Διαβάστε περισσότερα

Δράση 1.2. Υλοτομία και προσδιορισμός ποσοτήτων υπολειμμάτων.

Δράση 1.2. Υλοτομία και προσδιορισμός ποσοτήτων υπολειμμάτων. 1 η ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΕΡΓΟΥ 1 η φάση έργου (Περίοδος 25 Μαϊου έως 30 Σεπτεμβρίου 2014) Στη πρώτη φάση του έργου υλοποιήθηκαν τα παρακάτω: 1 ο Πακέτο εργασίας (Προσδιορισμός είδους και ποσοτήτων υπολειμμάτων

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ & ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β )

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ & ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ & ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 28 / 5 / 2014 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ A1. Ο συγγραφέας ορίζει το φαινόμενο του ανθρωπισμού στη σύγχρονη εποχή. Αρχικά προσδιορίζει την

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ A1. Ο συγγραφέας ορίζει το φαινόμενο του ανθρωπισμού στη σύγχρονη εποχή. Αρχικά προσδιορίζει την ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ A1. Ο συγγραφέας ορίζει το φαινόμενο του ανθρωπισμού στη σύγχρονη εποχή. Αρχικά προσδιορίζει την έννοια της ανθρωπιάς ως συμμετοχής στα προβλήματα των

Διαβάστε περισσότερα

Τοποθέτηση Δημάρχου Γ. Πατούλη. για τεχνικό πρόγραμμα 2010

Τοποθέτηση Δημάρχου Γ. Πατούλη. για τεχνικό πρόγραμμα 2010 Τοποθέτηση Δημάρχου Γ. Πατούλη για τεχνικό πρόγραμμα 2010 Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι Η διοίκηση του Δήμου φέρνει σήμερα προς ψήφιση στο Δημοτικό Συμβούλιο το τεχνικό πρόγραμμα του Δήμου Αμαρουσίου για

Διαβάστε περισσότερα

Τα αποτελέσματα εκτέλεσης του προϋπολογισμού, τα ταμειακά διαθέσιμα, η άγνοια και η σκοπιμότητα.

Τα αποτελέσματα εκτέλεσης του προϋπολογισμού, τα ταμειακά διαθέσιμα, η άγνοια και η σκοπιμότητα. Τα αποτελέσματα εκτέλεσης του προϋπολογισμού, τα ταμειακά διαθέσιμα, η άγνοια και η σκοπιμότητα. Νομοθεσία Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 72 παρ.1 εδ.β και της παρ. 9 του άρθρου 266 του ν. 3852/2010,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ A1. Με αυτά λοιπόν τα μέσα εφοδιασμένοι οι άνθρωποι κατοικούσαν στην αρχή διασκορπισμένοι, πόλεις όμως δεν υπήρχαν κατασπαράσσονταν λοιπόν από τα θηρία, γιατί ήταν από

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ & ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ. ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑ: Διδακτικές ώρες 8 ΘΕΩΡΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΟΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ - ΕΙΔΙΚΗ ΚΤΙΡΙΟΛΟΓΙΑ ΙΙ

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ & ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ. ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑ: Διδακτικές ώρες 8 ΘΕΩΡΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΟΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ - ΕΙΔΙΚΗ ΚΤΙΡΙΟΛΟΓΙΑ ΙΙ ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Δ.Π.Θ. - ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΟΜΕΑΣ ΙΙΙ: ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ & ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ 3 Ο ΕΤΟΣ 2013-2014.

Διαβάστε περισσότερα

KATATAΞH APΘPΩN. 6. Αρχές της προσφοράς και προμήθειας, ανθρώπινων ιστών και/ ή κυττάρων

KATATAΞH APΘPΩN. 6. Αρχές της προσφοράς και προμήθειας, ανθρώπινων ιστών και/ ή κυττάρων Ο ΠΕΡΙ ΠΡΟΤΥΠΩΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ (ΔΩΡΕΑ, ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ, ΕΛΕΓΧΟΣ, ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ, ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ, ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΝΟΜΗ) ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΙΣΤΩΝ, ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 2007 ---------------------------------

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.3849, 30/4/2004 Ο ΠΕΡΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΟΣ (ΠΑΡΑΧΑΡΑΞΗ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΣΥΝΑΦΗ ΘΕΜΑΤΑ) ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 2004

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.3849, 30/4/2004 Ο ΠΕΡΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΟΣ (ΠΑΡΑΧΑΡΑΞΗ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΣΥΝΑΦΗ ΘΕΜΑΤΑ) ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 2004 Ο ΠΕΡΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΟΣ (ΠΑΡΑΧΑΡΑΞΗ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΣΥΝΑΦΗ ΘΕΜΑΤΑ) ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 2004 Για σκοπούς:- (α) εναρμόνισης με τις πράξεις της Ευρωπαϊκής Κοινότητας με τίτλο- «Απόφαση-Πλαίσιο 2000/383/ΔΕΥ του Συμβουλίου της 29

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΑΙ ΚΡΙΤΙΚΗ ΒΙΒΑΙΟΥ

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΑΙ ΚΡΙΤΙΚΗ ΒΙΒΑΙΟΥ Επιθ. Κοιγ. Ερευνών, 103, Γ' 2000, 170-174 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΑΙ ΚΡΙΤΙΚΗ ΒΙΒΑΙΟΥ από τον Θεόδωρο Π. Οικονόμου Ζήσης Παπαδημητρίου, 2000, Ο ευρωπαϊκός ρατσισμός. Εισαγωγή στο φυλετικό μίσος: Ιστορική, κοινωνιολογική

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΓΟΝΕΩΝ & ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ ΕΠΙ ΤΟΥ ΠΡΟΣΧΕΔΙΟΥ ΤΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ 1 ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ ΣΗΜΕΙΩΣΗ

ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΓΟΝΕΩΝ & ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ ΕΠΙ ΤΟΥ ΠΡΟΣΧΕΔΙΟΥ ΤΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ 1 ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΓΟΝΕΩΝ & ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ ΕΠΙ ΤΟΥ ΠΡΟΣΧΕΔΙΟΥ ΤΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ 1 ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ ΣΗΜΕΙΩΣΗ 02/03/2015 Με "μαύρα" γράμματα είναι το Σχέδιο Κανονισμού Καθηγητών,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΙΜΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ. Αγγελική Περιστέρη Α 2

ΕΘΙΜΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ. Αγγελική Περιστέρη Α 2 ΕΘΙΜΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ Αγγελική Περιστέρη Α 2 ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ Ιρλανδία: Τη νύκτα της παραμονής των Χριστουγέννων όλα τα παράθυρα των σπιτιών που βλέπουν προς το δρόμο, φωτίζονται από ένα αναμμένο κερί, το οποίο

Διαβάστε περισσότερα

ιδάσκοντας Ιστορία στο Γυμνάσιο

ιδάσκοντας Ιστορία στο Γυμνάσιο ιδάσκοντας Ιστορία στο Γυμνάσιο Προτάσεις για την αξιοποίηση του διδακτικού υλικού Έφη Αβδελά Φωτεινή Ασημακοπούλου Τριαντάφυλλος Πετρίδης Θεοδώρα Ρόμπου Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Μουσουλμανοπαίδων 2005-2007

Διαβάστε περισσότερα

Έχοντας υπόψη: τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 175 παράγραφος 1, την πρόταση της Επιτροπής ( 1 ),

Έχοντας υπόψη: τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 175 παράγραφος 1, την πρόταση της Επιτροπής ( 1 ), L 197/30 EL Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων 21.7.2001 Ο ΗΓΙΑ 2001/42/ΕΚ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 27ης Ιουνίου 2001 σχετικά µε την εκτίµηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων

Διαβάστε περισσότερα

Προδημοσιεύτηκαν τα τέσσερις πρώτα προγράμματα του νέου ΕΣΠΑ που αφορούν

Προδημοσιεύτηκαν τα τέσσερις πρώτα προγράμματα του νέου ΕΣΠΑ που αφορούν Προδημοσιεύτηκαν τα τέσσερις πρώτα προγράμματα του νέου ΕΣΠΑ που αφορούν μικρομεσαίες επιχειρήσεις και ελευθέρους επαγγελματίες. Τονίζεται ότι τα προγράμματα είναι σε προδημοσίευση. Με τη δημοσίευση της

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.3638, 27/9/2002

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.3638, 27/9/2002 Ο περί Εμπορικής Ναυτιλίας (Ελάχιστες Προδιαγραφές Ιατρικής Περίθαλψης στα Πλοία) Νόμος του 2002 εκδίδεται με δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Κυπριακής Δημοκρατίας σύμφωνα με το Άρθρο 52 του Συντάγματος.

Διαβάστε περισσότερα

«Πολιτιστικές διαδροµές στα µεταλλευτικά τοπία της Kύθνου»

«Πολιτιστικές διαδροµές στα µεταλλευτικά τοπία της Kύθνου» ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΕΣ 2009-10 (15/2/2011 - πηγή www.greekarchitects.gr) «Πολιτιστικές διαδροµές στα µεταλλευτικά τοπία της Kύθνου» Φυσικό τοπίο - βιοµηχανική κληρονοµιά - ιστορική µνήµη. Φοιτητές: Βελουδάκη Χριστιάννα,

Διαβάστε περισσότερα

...ακολουθώντας τη ροή... ένα ημερολόγιο εμψύχωσης

...ακολουθώντας τη ροή... ένα ημερολόγιο εμψύχωσης ...ακολουθώντας τη ροή... ένα ημερολόγιο εμψύχωσης Κυριακή 9 Αυγούστου 2015 Αγαπητό μου ημερολόγιο Δυσκολεύομαι να προσαρμοστώ, από χθες που έχουμε έρθει στη κατασκήνωση ασχολούμαστε με τη γνωριμία με

Διαβάστε περισσότερα

Στεκόμαστε αλληλέγγυοι σ όσους, ατομικά ή συλλογικά επανακτούν αυτά που νόμιμα μας κλέβουν οι εξουσιαστές.

Στεκόμαστε αλληλέγγυοι σ όσους, ατομικά ή συλλογικά επανακτούν αυτά που νόμιμα μας κλέβουν οι εξουσιαστές. Εγώ καταληστεύω καθημερινά τον πολίτη αυτής της χώρας. Εγώ τον φέρνω κάθε τέλος του μήνα σε απόγνωση, όταν συνειδητοποιεί ότι δεν θα μπορέσει να ανταπεξέλθει στις οικονομικές του υποχρεώσεις. Εγώ τον αναγκάζω

Διαβάστε περισσότερα

Περίληψη. Περιεχόμενα

Περίληψη. Περιεχόμενα Περίληψη Κάθε παίκτης γίνεται αρχηγός μιας Σκοτσέζικης οικογένειας γύρω στο 1600 και προσπαθεί να αυξήσει την επιρροή και τη δύναμή της στα χάιλαντς της Σκοτίας. Κάθε αρχηγός προσπαθεί να αυξήσει τη γη

Διαβάστε περισσότερα

A1. Να γράψετε στο τετράδιό σας την περίληψη του κειμένου που σας δόθηκε (100-120 λέξεις). Μονάδες 25

A1. Να γράψετε στο τετράδιό σας την περίληψη του κειμένου που σας δόθηκε (100-120 λέξεις). Μονάδες 25 ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΤΕΤΑΡΤΗ 28 ΜΑΪΟΥ 2014 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΕΙΜΕΝΟ Η «ανθρωπιά» είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙΤΛΟΣ I ΕΥΡΩΠΑΪΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ

ΤΙΤΛΟΣ I ΕΥΡΩΠΑΪΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΣΥΜΒΑΣΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΠΡΟΟΙΜΙΟ ΤΑ ΥΨΗΛΑ ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ, ΜΕΛΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ, στο εξής αποκαλούµενα «τα συµβαλλόµενα µέρη»,

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ. Άρθρο πρώτο.

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ. Άρθρο πρώτο. ΝΟΜΟΣ: 1634/86 Κύρωση των πρωτοκόλλων 1980 «Για την προστασία της Μεσογείου θαλάσσης από τη ρύπανση από χερσαίες πηγές» και 1982 «περί των ειδικά προστατευομένων περιοχών της Μεσογείου» (ΦΕΚ 104/Α/18-07-86)

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 15 ΜΑΪΟΥ 2009 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 15 ΜΑΪΟΥ 2009 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ www.ekpedefsi.gr info@ekpedefsi.gr ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 15 ΜΑΪΟΥ 2009 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΓΙΟΥΛΑ ΚΑΡΑΡΓΥΡΗ,

Διαβάστε περισσότερα

«Ειρήνη» Σημειώσεις για εκπαιδευτικούς

«Ειρήνη» Σημειώσεις για εκπαιδευτικούς «Ειρήνη» Σημειώσεις για εκπαιδευτικούς Το «Ειρήνη» αποτελεί ένα εκπαιδευτικό υλικό απευθυνόμενο σε παιδιά ηλικίας 5 έως 8 ετών. Περιλαμβάνει: Μια ταινία κινουμένων σχεδίων (διάρκειας 7 λεπτών) Σημειώσεις

Διαβάστε περισσότερα

Α. ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΚΟΙΝΟΠΡΑΞΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΩΝΥΜΙΑ

Α. ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΚΟΙΝΟΠΡΑΞΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΩΝΥΜΙΑ Α. ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΚΟΙΝΟΠΡΑΞΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΩΝΥΜΙΑ Κεφάλαιο Ευρώ.. (όπως αναφέρθηκε και στην εισαγωγή αναφέρεται μόνο για φορολογικούς λόγους) Στ.. (τόπος υπογραφής), σήμερα. (ημερομηνία υπογραφής) οι εδώ συμβαλλόμενοι:

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΑΝΑΓΚΩΝ ΑΓΟΡΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ ΕΘΝΙΚΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ

ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΑΝΑΓΚΩΝ ΑΓΟΡΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ ΕΘΝΙΚΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ ΥΠΟ ΤΗΝ ΕΠΟΠΤΕΙΑ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΑΝΑΓΚΩΝ ΑΓΟΡΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2015 ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΑΝΑΓΚΩΝ ΑΓΟΡΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ολυμπία Καμινιώτη

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.3561, 21/12/2001

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.3561, 21/12/2001 Ο περί του Ελέγχου της Παραγωγής και Εμπορίας Γενετικού Υλικού των Ζώων και για τα Συναφή Θέματα Νόμος του 2001 εκδίδεται με δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Κυπριακής Δημοκρατίας σύμφωνα με το Άρθρο

Διαβάστε περισσότερα

Αρωματικά φυτά της Ελλάδας

Αρωματικά φυτά της Ελλάδας Αρωματικά φυτά της Ελλάδας 1. ΣΤΟΧΟΙ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Να ενημερωθούμε περί των αρωματικών φυτών της Ελλάδας. Να μάθουμε για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες. Να μάθουμε τις τοποθεσίες που βρίσκονται. Να μάθουμε

Διαβάστε περισσότερα

ΚΩ ΙΚΑΣ ΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΩΝΥΜΙΑ «ΠΑΠΟΥΤΣΑΝΗΣ ΑΝΩΝΥΜΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΩΝ ΑΓΑΘΩΝ»

ΚΩ ΙΚΑΣ ΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΩΝΥΜΙΑ «ΠΑΠΟΥΤΣΑΝΗΣ ΑΝΩΝΥΜΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΩΝ ΑΓΑΘΩΝ» ΚΩ ΙΚΑΣ ΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΩΝΥΜΙΑ «ΠΑΠΟΥΤΣΑΝΗΣ ΑΝΩΝΥΜΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΩΝ ΑΓΑΘΩΝ» ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1 Γενικά...3 2 Θέματα Απασχόλησης...3 3 Σύγκρουση συμφερόντων...4

Διαβάστε περισσότερα

ΧΟΤΕΛΑΪΝ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΕΣ ΕΙΔΩΝ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΟΥ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ Α.Ε. ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΛΗΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ ΤΗΣ 29-04-2014

ΧΟΤΕΛΑΪΝ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΕΣ ΕΙΔΩΝ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΟΥ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ Α.Ε. ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΛΗΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ ΤΗΣ 29-04-2014 ΧΟΤΕΛΑΪΝ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΕΣ ΕΙΔΩΝ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΟΥ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ Α.Ε. ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΛΗΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ ΤΗΣ 29-04-2014 Στη Νέα Φιλαδέλφεια, σήμερα στις 29 Απριλίου 2014, ημέρα Τρίτη και ώρα 13:00, στα γραφεία

Διαβάστε περισσότερα

Ο Οδικός Χάρτης για την Ελλάδα της δημιουργίας

Ο Οδικός Χάρτης για την Ελλάδα της δημιουργίας Ο Οδικός Χάρτης για την Ελλάδα της δημιουργίας Από την κρίση και τα ελλείμματα στην ανάπτυξη και την κοινωνική δικαιοσύνη ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Α. Αντιμέτωποι με την κρίση: τα πρώτα βήματα για τη σωτηρία

Διαβάστε περισσότερα

Απομόνωση χλωροφύλλης

Απομόνωση χλωροφύλλης Απομόνωση χλωροφύλλης Φυτικά κύτταρα Χλωροπλάστης Α Γυμνασίου Κεφάλαιο 2 Ενότητα 2.1 Σελ. 39-40 Γ Γυμνασίου Κεφάλαιο 2 Ενότητα 2.2 Σελ. 43-44 1 Εισαγωγή Οι αυτότροφοι οργανισμοί όπως τα φυτά, παράγουν

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Ε. Παρ. Ι(Ι), Αρ. 4366, 23.11.2012 161(Ι)/2012

Ε.Ε. Παρ. Ι(Ι), Αρ. 4366, 23.11.2012 161(Ι)/2012 Ε.Ε. Παρ. Ι(Ι), Αρ. 4366, 23.11.2012 161(Ι)/2012 Αρ. 4366, 23.11.2012 161(Ι)/2012 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΠΡΟΝΟΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ (ΕΟΚ) ΑΡΙΘ. 2137/85 ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Χημεία Β Γυμνασίου Τμήμα Β3. Γρηγόρης Μαγουλάς Φανή Μανούσου Κύρος Μαλλαμίδης Ελίνα Μάλλιαρη Μάγδα Μαντά

Χημεία Β Γυμνασίου Τμήμα Β3. Γρηγόρης Μαγουλάς Φανή Μανούσου Κύρος Μαλλαμίδης Ελίνα Μάλλιαρη Μάγδα Μαντά Χημεία Β Γυμνασίου Τμήμα Β3 Γρηγόρης Μαγουλάς Φανή Μανούσου Κύρος Μαλλαμίδης Ελίνα Μάλλιαρη Μάγδα Μαντά Τι είναι άμεση και έμμεση ρύπανση του νερού. Πώς προκαλείται η ρύπανση του νερού. Επιπτώσεις της

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ 2010 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ 2010 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ 2010 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό καθεµιάς από τις παρακάτω ηµιτελείς προτάσεις Α1 έως Α5 και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη λέξη ή στη φράση,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΗΜΟΣΙΑΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ (ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ)

ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΗΜΟΣΙΑΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ (ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ) ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΗΜΟΣΙΑΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ (ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ) ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΕΡΩΤΗΣΗ Με τον όρο δικαίωµα εκφράζεται η εξουσία που παρέχεται από το σύστηµα δικαίου. Ποια είναι

Διαβάστε περισσότερα

Oδηγία 94/33/ΕΚ του Συµβουλίου της 22ας Ιουνίου 1994 για την προστασία των νέων κατά την εργασία

Oδηγία 94/33/ΕΚ του Συµβουλίου της 22ας Ιουνίου 1994 για την προστασία των νέων κατά την εργασία Oδηγία 94/33/ΕΚ του Συµβουλίου της 22ας Ιουνίου 1994 για την προστασία των νέων κατά την εργασία ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, Έχοντας υπόψη: τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας,

Διαβάστε περισσότερα

Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. (Μη νομοθετικές πράξεις) ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ

Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. (Μη νομοθετικές πράξεις) ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ 13.2.2015 L 38/1 II (Μη νομοθετικές πράξεις) ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΕ) 2015/207 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 20ής Ιανουαρίου 2015 για τη θέσπιση λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του κανονισμού (ΕΕ) αριθ.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 13 Α' ΜΕΡΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΤΟΥ 1897 ΣΤΟ ΓΟΥΔΙ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 13 Α' ΜΕΡΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΤΟΥ 1897 ΣΤΟ ΓΟΥΔΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 13 Α' ΜΕΡΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΤΟΥ 1897 ΣΤΟ ΓΟΥΔΙ Του Βασίλη Γούναρη 19 1. Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΗΤΤΑΣ ΤΟΥ 1897 21 η ηττα και η συνθηκολογηση οι συνεπειες της ηττας εξελιξεις και

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου. Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης στη Σχολική Μονάδα

Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου. Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης στη Σχολική Μονάδα ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΚΕΝΤΡΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης στη Σχολική Μονάδα Σχέδιο Ετήσιας Έκθεσης Αυτοαξιoλόγησης

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΤΣΑΚΑΛΙΑ. Οχειμώνας του 1941-42 στη. της Κατοχής... τοτε και σημερα

ΤΑ ΤΣΑΚΑΛΙΑ. Οχειμώνας του 1941-42 στη. της Κατοχής... τοτε και σημερα Μαυραγορίτες ΚΑΙ ΛΑΔΕΜΠΟΡΟΙ 3Αν το ταξίδι στην κόλαση του κατοχικού μαυραγοριτισμού συνέβαινε άπαξ, θα απασχολούσε μόνο την Ιστορία. Πλην, όμως, συνεχίζεται ανανεωμένο 3 Έπαιρναν τα σπίτια του κοσμάκη

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα Σπουδών για το "Νέο Σχολείο"

Πρόγραμμα Σπουδών για το Νέο Σχολείο 2013 Πρόγραμμα Σπουδών για το "Νέο Σχολείο" πεδίο: Πολιτισμός - Αισθητική Παιδεία για την Υποχρεωτική Εκπαίδευση (αρχική πρόταση β') υπεύθυνος πεδίου: Μένης Θεοδωρίδης ΚΕΝΤΡΟ 0 ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ ΚΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

L 189/112 Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης 27.6.2014

L 189/112 Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης 27.6.2014 L 189/112 Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης 27.6.2014 ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΕ) αριθ. 658/2014 ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 15ης Μαΐου 2014 σχετικά με τα τέλη που καταβάλλονται στον Ευρωπαϊκό

Διαβάστε περισσότερα

Δαλιάνη Δήμητρα Λίζας Δημήτρης Μπακομήτρου Ελευθερία Ντουφεξιάδης Βαγγέλης

Δαλιάνη Δήμητρα Λίζας Δημήτρης Μπακομήτρου Ελευθερία Ντουφεξιάδης Βαγγέλης Δαλιάνη Δήμητρα Λίζας Δημήτρης Μπακομήτρου Ελευθερία Ντουφεξιάδης Βαγγέλης Αισθηματικές ταινίες Bιογραφικές ταινίες Βωβές ταινίες Δραματικές ταινίες Επιστημονικής φαντασίας Μικρού μήκους Πολιτικές Πολεμικές

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ Ν.Ο.Π.Ε Τμήμα Νομικής

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ Ν.Ο.Π.Ε Τμήμα Νομικής ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ Ν.Ο.Π.Ε Τμήμα Νομικής Μεταπτυχιακό Τμήμα Αστικού, Δικονομικού και Εργατικού Δικαίου Ακαδημαϊκό Έτος 2006-2007 Διπλωματική εργασία στο μάθημα του Εργατικού Δικαίου

Διαβάστε περισσότερα

Οι 21 όροι του Λένιν

Οι 21 όροι του Λένιν Οι 21 όροι του Λένιν 1. Όλη η προπαγάνδα και η αναταραχή, πρέπει να φέρουν έναν πραγματικά κομμουνιστικό χαρακτήρα και σύμφωνα με το πρόγραμμα και τις αποφάσεις της Κομμουνιστικής Διεθνούς. Όλα τα όργανα

Διαβάστε περισσότερα

Ι ΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ: Αυτή είναι η οικογένειά μου

Ι ΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ: Αυτή είναι η οικογένειά μου Ι ΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ: Αυτή είναι η οικογένειά μου Ενότητα: Οικογένεια, συγγενικές σχέσεις (2 φύλλα εργασίας) Επίπεδο: Α1, Α2 Κοινό: αλλόγλωσσοι ενήλικες ιάρκεια: 4 ώρες (2 δίωρα) Υλικοτεχνική υποδομή: Για

Διαβάστε περισσότερα

169(Ι)/2012 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΥΣ ΠΕΡΙ ΦΟΡΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΝΟΜΟΥΣ ΤΟΥ 2004 ΕΩΣ 2010. Η Βουλή των Αντιπροσώπων ψηφίζει ως ακολούθως:

169(Ι)/2012 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΥΣ ΠΕΡΙ ΦΟΡΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΝΟΜΟΥΣ ΤΟΥ 2004 ΕΩΣ 2010. Η Βουλή των Αντιπροσώπων ψηφίζει ως ακολούθως: Αρ. 4369, 6.12.2012 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΥΣ ΠΕΡΙ ΦΟΡΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΝΟΜΟΥΣ ΤΟΥ 2004 ΕΩΣ 2010 Η Βουλή των Αντιπροσώπων ψηφίζει ως ακολούθως: Συνοπτικός τίτλος. 91(Ι) του 2004 208(Ι) του 2004 245(Ι) του

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΑΣΕΠ ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ

ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΑΣΕΠ ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΑΣΕΠ ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ Τις ερωτήσεις επιμελήθηκε η εξιδικευμένη ομάδα εισηγητών των Πανεπιστημιακών Φροντιστηρίων ΚΟΛ- ΛΙΝΤΖΑ. Στις ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών για την ειδικότητα των νηπιαγωγών των

Διαβάστε περισσότερα

Α. ΟΡΓΑΝΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

Α. ΟΡΓΑΝΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ Α. ΟΡΓΑΝΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ Με την υπαγωγή του τομέα και της πολιτικής για την Έρευνα και την Τεχνολογία στο Υπουργείο Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων (ΥΠΔΒΜΘ), το Υπουργείο ανέλαβε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Κυριακή 4 Μαρτίου 2012 Α. α) η απάντηση βρίσκεται στη σχολικό βιβλίο: Εισαγωγή των «Ποιημάτων για την Ποίηση», σελίδες

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.4199, 27/3/2009 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΕΓΓΡΑΦΗΣ ΙΑΤΡΩΝ ΝΟΜΟ

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.4199, 27/3/2009 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΕΓΓΡΑΦΗΣ ΙΑΤΡΩΝ ΝΟΜΟ ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΕΓΓΡΑΦΗΣ ΙΑΤΡΩΝ ΝΟΜΟ Για σκοπούς μερικής εναρμόνισης με τις πράξεις της Ευρωπαϊκής Κοινότητας με τίτλο - Επίσημη Εφημερίδα της Ε.Ε.: L 255, 30.9.2005, σ.22. «Οδηγία 2005/36/ΕΚ

Διαβάστε περισσότερα

www.kapalearn.gr e-mail: info@kapalearn.gr ΚΟΡΙΝΘΟΥ 255, ΚΑΝΑΚΑΡΗ 101 ΤΗΛ. 2610 625.360, 2610 624.009, FAX 2610 625.366

www.kapalearn.gr e-mail: info@kapalearn.gr ΚΟΡΙΝΘΟΥ 255, ΚΑΝΑΚΑΡΗ 101 ΤΗΛ. 2610 625.360, 2610 624.009, FAX 2610 625.366 Α. Ο άνθρωπος, όπως υπογραμμίζει ο συγγραφέας, δεν είναι ρυθμιστής του κόσμου, παρά διαχειριστής του. Αυτή την παρεξήγηση, που ίσχυε για αιώνες, θέλησε να διαλύσει ο πανεπιστήμων άνθρωπος της Αναγέννησης,

Διαβάστε περισσότερα

7. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΝΟΗΜΑΤΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΤΗΣ ΠΡΩΤΗΣ ΤΑΞΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ

7. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΝΟΗΜΑΤΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΤΗΣ ΠΡΩΤΗΣ ΤΑΞΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ 7. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΝΟΗΜΑΤΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΤΗΣ ΠΡΩΤΗΣ ΤΑΞΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ 7.1. Περιεχόμενο 1.Κατανόηση Γλώσσας- Ο μαθητής θα κατανοήσει το θέμα που εκφέρεται στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα.

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΜΙΑΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ

ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΜΙΑΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ- ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΡΕΒΕΖΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΜΙΑΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ:

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΘΗΚΗ SCHENGEN (ΣΕΝΓΚΕΝ)

ΣΥΝΘΗΚΗ SCHENGEN (ΣΕΝΓΚΕΝ) ΣΥΝΘΗΚΗ SCHENGEN (ΣΕΝΓΚΕΝ) ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ ΤΟΥ ΣΕΝΓΚΕΝ της 14ης Ιουνίου 1985 μεταξύ των κυβερνήσεων των κρατών της Οικονομικής Ένωσης Μπενελούξ, της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ. Α. Να αποδώσετε την περίληψη του κειμένου (100-120 λέξεις)

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ. Α. Να αποδώσετε την περίληψη του κειμένου (100-120 λέξεις) 16/01/2011 Γ ΕΠΑΛ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Α. Να αποδώσετε την περίληψη του κειμένου (100-120 λέξεις) Επιχειρηματολογία με την οποία καταβάλλεται προσπάθεια να αντικρουστούν εισηγήσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ''ΜΕΛΕΤΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΤΟΥ Τ.Ε.Ι. ΗΠΕΙΡΟΥ ΑΠΟ ΤΙΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΤΟΥΣ'' ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΝΤΑΛΑΟΥΤΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Αδαμαντία Φατσέα Σχολική Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής Β/θμιας Εκπ/σης Δωδ/σου 2

Αδαμαντία Φατσέα Σχολική Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής Β/θμιας Εκπ/σης Δωδ/σου 2 ΡΟΔΟΣ 2008-2009 ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΧΟΡΟΙ Φατσέα Αδαμαντία Σχολική Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Δωδεκανήσου ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΠΕΞΗΓΗΣΗ ΤΩΝ ΣΧΗΜΑΤΩΝ... 3 ΚΑΛΑΜΑΤΙΑΝΟΣ Ή ΣΥΡΤΟΣ... 4

Διαβάστε περισσότερα

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ - Άπαντα τα Α.Ε.Ι. Η Προϊσταμένη της Γενικής Δ/νσης Διοικητικών Υπηρεσιών

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ - Άπαντα τα Α.Ε.Ι. Η Προϊσταμένη της Γενικής Δ/νσης Διοικητικών Υπηρεσιών ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ Τμήμα Διδακτικού Προσωπικού Πληροφορίες: Α. Εμμανουήλ Θεσσαλονίκη, 13-07- 2011 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ Τηλ. : 2310 99 5190 Fax: 2310

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΣΕΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ

ΘΕΣΕΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΠΡΥΤΑΝΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ 2014 ΘΕΣΕΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Δ. ΚΑΨΑΛΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΣ ΠΡΥΤΑΝΗΣ Ιωάννινα, Ιούνιος 2014 1 Οι βασικές στοχεύσεις και προτεραιότητες

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΙΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΥΤΟΣΚΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΚΤΗΡΙΑΚΟΥ ΚΕΛΥΦΟΥΣ

ΗΛΙΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΥΤΟΣΚΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΚΤΗΡΙΑΚΟΥ ΚΕΛΥΦΟΥΣ ΗΛΙΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΥΤΟΣΚΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΚΤΗΡΙΑΚΟΥ ΚΕΛΥΦΟΥΣ ΗΛΙΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΝΑΚΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΕΠΙΦΑΝΕΙΩΝ ΗΛΙΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΣΚΙΑΣΗ ΤΩΝ ΑΝΟΙΓΜΑΤΩΝ ΗΛΙΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΣΚΙΑΣΗ ΤΩΝ ΑΝΟΙΓΜΑΤΩΝ ΗΛΙΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΣΚΙΑΣΗ ΤΩΝ ΑΝΟΙΓΜΑΤΩΝ ΗΛΙΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ (ΦΛΩΡΙΝΑ) ΤΜΗΜΑ ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ (ΦΛΩΡΙΝΑ) ΤΜΗΜΑ ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ (ΦΛΩΡΙΝΑ) ΤΜΗΜΑ ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ «ΕΝΝΟΙΕΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΙΙ ΚΑΙ Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥΣ» ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΜΕΡΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ:

Διαβάστε περισσότερα

Ασυντήρητες και επικίνδυνες οικοδομές

Ασυντήρητες και επικίνδυνες οικοδομές Ασυντήρητες και επικίνδυνες οικοδομές Στα τελευταία πέντε χρόνια έχουν καταγραφεί αρκετά περιστατικά πτώσης τμημάτων οικοδομών, κυρίως μπαλκονιών από πολυώροφες οικοδομές και είναι πραγματικά θαύμα το

Διαβάστε περισσότερα

Σημειώσεις Κληρονομικού Δικαίου

Σημειώσεις Κληρονομικού Δικαίου Σημειώσεις Κληρονομικού Δικαίου ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ Κληρονομικό Δίκαιο -> ρυθμίζει τις έννομες σχέσεις του ατόμου μετά το θάνατό του και ιδίως στην τύχη της περιουσίας του. Καταλαμβάνει το πέμπτο βιβλίο του ΑΚ

Διαβάστε περισσότερα

Συνοπτική Παρουσίαση. Ελλάδα

Συνοπτική Παρουσίαση. Ελλάδα Ελλάδα Συνοπτική Παρουσίαση Η θρησκευτική ελευθερία προστατεύεται από το Σύνταγμα και άλλους νόμους και πολιτικές, με κάποιους περιορισμούς. Γενικώς, η κυβέρνηση σεβάστηκε εμπράκτως τη θρησκευτική ελευθερία,

Διαβάστε περισσότερα

Σοφία Γιουρούκου, Ψυχολόγος Συνθετική Ψυχοθεραπεύτρια

Σοφία Γιουρούκου, Ψυχολόγος Συνθετική Ψυχοθεραπεύτρια Σοφία Γιουρούκου, Ψυχολόγος Συνθετική Ψυχοθεραπεύτρια Η αντίδραση στο άγχος είναι μία φυσιολογική, ζωτική αντίδραση στην απειλή. Το άγχος είναι ένα συναίσθημα δυσθυμίας που προέρχεται από την υποκειμενική

Διαβάστε περισσότερα

Βρήκαμε πολλά φυτά στο δάσος, αλλά και ήλιο, νερό, αέρα, έδαφος!

Βρήκαμε πολλά φυτά στο δάσος, αλλά και ήλιο, νερό, αέρα, έδαφος! Βρήκαμε πολλά φυτά στο δάσος, αλλά και ήλιο, νερό, αέρα, έδαφος! 27 28 3.1 Γνωρίζουμε τα μέρη των φυτών Αναγνώριση των διαφορετικών μερών των φυτών, ανάδειξη του ρόλου τους. Προτεινόμενα μέσα & υλικά:

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. Ακολουθεί ολόκληρη η τοποθέτηση - παρέμβαση του Υπουργού Δ.Μ.&Η.Δ.

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. Ακολουθεί ολόκληρη η τοποθέτηση - παρέμβαση του Υπουργού Δ.Μ.&Η.Δ. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗΣ & ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ Αθήνα, 18 Ιουνίου 2013 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Ο Υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης

Διαβάστε περισσότερα

ΗΜΟΣ ΛΕΜΕΣΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΟΡΟΙ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΑΝΑ ΟΧΟΥ ΜΕ ΣΥΝΟΠΤΙΚΕΣ ΙΑ ΙΚΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΤΗΝ ΧΑΜΗΛΟΤΕΡΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ

ΗΜΟΣ ΛΕΜΕΣΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΟΡΟΙ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΑΝΑ ΟΧΟΥ ΜΕ ΣΥΝΟΠΤΙΚΕΣ ΙΑ ΙΚΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΤΗΝ ΧΑΜΗΛΟΤΕΡΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΗΜΟΣ ΛΕΜΕΣΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΟΡΟΙ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΑΝΑ ΟΧΟΥ ΜΕ ΣΥΝΟΠΤΙΚΕΣ ΙΑ ΙΚΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΤΗΝ ΧΑΜΗΛΟΤΕΡΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ «ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΤΡΟΦΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΡΟΦΟ ΟΣΙΑ ΤΩΝ ΖΩΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Ενδεικτικό σενάριο συνανάγνωσης κειμένων

Ενδεικτικό σενάριο συνανάγνωσης κειμένων Ενδεικτικό σενάριο συνανάγνωσης κειμένων Σκεπτικό σεναρίου Το προτεινόμενο σενάριο ετοιμάστηκε στο πλαίσιο σεμιναρίου επιμόρφωσης στο Πρόγραμμα Σπουδών Λογοτεχνίας, το οποίο διεξήχθη -σε κεντρικό επίπεδο,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ Από το υπ' αριθμ. 21/09-12-2011 Πρακτικό της Οικονομικής Επιτροπής Ιονίων Νήσων

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ Από το υπ' αριθμ. 21/09-12-2011 Πρακτικό της Οικονομικής Επιτροπής Ιονίων Νήσων ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ Από το υπ' αριθμ. 21/09-12-2011 Πρακτικό της Οικονομικής Επιτροπής Ιονίων Νήσων Αριθμ. απόφασης 492/21-2011 ΠΕΡΙΛΗΨΗ: «Εισήγηση

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ Σελίδα 5 από 9 ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ Α. Α. Από το κείμενο που σας δίνεται να μεταφράσετε το απόσπασμα: «περὶ δὲ τῶν κοινῶν εἰς τοιούτους ἀγῶνας καθεστηκότας». Σε ό,τι αφορά όμως το

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΤΡΟΓΕΝΕΤΙΚΑ ΟΡΥΚΤΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

ΠΕΤΡΟΓΕΝΕΤΙΚΑ ΟΡΥΚΤΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΠΕΤΡΟΓΕΝΕΤΙΚΑ ΟΡΥΚΤΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Οι εργαστηριακές εξετάσεις αποτελούνται από: Α) Ένα ολιγόλεπτο τεστ. Το τεστ βαθμολογείται και, εφόσον ο βαθμός είναι 5, ακολουθεί Β) Εξέταση τεσσάρων λεπτών

Διαβάστε περισσότερα

323 Φυτικής Παραγωγής Γεωπονικού Παν. Αθήνας

323 Φυτικής Παραγωγής Γεωπονικού Παν. Αθήνας 323 Φυτικής Παραγωγής Γεωπονικού Παν. Αθήνας Σκοπός To τμήμα Φυτικής Παραγωγής έχει ως σκοπό την εκπαίδευση των φοιτητών του στον τομέα της Γεωπονίας, καθιστώντας τους ικανούς για την ποιοτική και ποσοτική

Διαβάστε περισσότερα

Στις 22 Σεπτεμβρίου 1937, περί την δεκάτην πρωινήν, ο διευθυντής του ξενοδοχείου «Κεντρικόν» στην Κόρινθο χτύπησε την πόρτα του δωματίου όπου την

Στις 22 Σεπτεμβρίου 1937, περί την δεκάτην πρωινήν, ο διευθυντής του ξενοδοχείου «Κεντρικόν» στην Κόρινθο χτύπησε την πόρτα του δωματίου όπου την Ι. Στις 22 Σεπτεμβρίου 1937, περί την δεκάτην πρωινήν, ο διευθυντής του ξενοδοχείου «Κεντρικόν» στην Κόρινθο χτύπησε την πόρτα του δωματίου όπου την παραμονή είχε καταλύσει ο υφηγητής του πανεπιστημίου

Διαβάστε περισσότερα

Επαρχιακός Γραμματέας Λ/κας-Αμ/στου ΠΟΑ Αγροτικής

Επαρχιακός Γραμματέας Λ/κας-Αμ/στου ΠΟΑ Αγροτικής Πρόεδρος Αίγλη Παντελάκη Γενική Διευθύντρια Υπουργείου Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος Αντιπρόεδρος Χάρης Ζαννετής Πρώτος Λειτουργός Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος Μέλη Χρίστος Κουρτελλάρης

Διαβάστε περισσότερα

Ασφαλιστικά Θέματα «Ισχύον καθεστώς για άγαμες θυγατέρες»

Ασφαλιστικά Θέματα «Ισχύον καθεστώς για άγαμες θυγατέρες» Ασφαλιστικά Θέματα «Ισχύον καθεστώς για άγαμες θυγατέρες» ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Έννοια 2 2. Δικαιούχοι 2 3. Ισχύον καθεστώς 3 4. Εισοδηματικά κριτήρια 3 5. Προϋποθέσεις για όσες άγαμες ή διαζευγμένες θυγατέρες,

Διαβάστε περισσότερα

109(Ι)/2014 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΠΡΟΝΟΕΙ ΓΙΑ ΤΟ ΕΛΑΧΙΣΤΟ ΕΓΓΥΗΜΕΝΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΑ ΠΕΡΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΠΑΡΟΧΩΝ ΤΟΥ 2014 ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΑΡΘΡΩΝ

109(Ι)/2014 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΠΡΟΝΟΕΙ ΓΙΑ ΤΟ ΕΛΑΧΙΣΤΟ ΕΓΓΥΗΜΕΝΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΑ ΠΕΡΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΠΑΡΟΧΩΝ ΤΟΥ 2014 ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΑΡΘΡΩΝ 109(Ι)/2014 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΠΡΟΝΟΕΙ ΓΙΑ ΤΟ ΕΛΑΧΙΣΤΟ ΕΓΓΥΗΜΕΝΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΑ ΠΕΡΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΠΑΡΟΧΩΝ ΤΟΥ 2014 ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΑΡΘΡΩΝ 1. Συνοπτικός τίτλος. 2. Ερμηνεία. 3. Μητρώο. 4. Υποβολή αίτησης. 5. Προϋποθέσεις

Διαβάστε περισσότερα

Ενημερωτικό σημείωμα. 1029 Νέα Έργα ΕΣΠΑ

Ενημερωτικό σημείωμα. 1029 Νέα Έργα ΕΣΠΑ Ενημερωτικό σημείωμα 1029 Νέα Έργα ΕΣΠΑ Στον τομέα του περιβάλλοντος εντάχθηκαν στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιβάλλον Αειφόρος Ανάπτυξη 90 έργα συνολικού π/υ 542,8 εκ (συγχρηματοδοτούμενη ΔΔ 505,3 εκ

Διαβάστε περισσότερα

Ρόδος και Αίγυπτος : λίκνα ευεργετισμού. Ματούλα Τομαρά-Σιδέρη

Ρόδος και Αίγυπτος : λίκνα ευεργετισμού. Ματούλα Τομαρά-Σιδέρη Ρόδος και Αίγυπτος : λίκνα ευεργετισμού Ματούλα Τομαρά-Σιδέρη Ο 19 ος και οι αρχές του 20 ου αιώνα αντιπροσωπεύουν την «εποχή της αυτοκρατορίας», δηλαδή την παγκόσμια επέκταση του αποικιοκρατικού συστήματος

Διαβάστε περισσότερα

Το«Δέντρο της Ελευθερίας» μέσα από τη Χάρτα του Ρήγα Φεραίου και τα ιστορικά γεγονότα της εποχής του

Το«Δέντρο της Ελευθερίας» μέσα από τη Χάρτα του Ρήγα Φεραίου και τα ιστορικά γεγονότα της εποχής του Το«Δέντρο της Ελευθερίας» μέσα από τη Χάρτα του Ρήγα Φεραίου και τα ιστορικά γεγονότα της εποχής του ΟΡήγας,επονομαζόμενοςΦεραίοςήΒελεστινλής, υπήρξεπρόδρομοςτηςελληνικήςεπανάστασηςτου1821. Ένας από εκείνους

Διαβάστε περισσότερα

237 Χημικών Μηχανικών Θεσσαλονίκης

237 Χημικών Μηχανικών Θεσσαλονίκης 237 Χημικών Μηχανικών Θεσσαλονίκης Σκοπός κύριος σκοπός του Χημικού Μηχανικού είναι να αναλύει, να σχεδιάζει, να βελτιστοποιεί και να ελέγχει όλες τις χημικές και φυσικές διεργασίες της χημικής βιομηχανίας.

Διαβάστε περισσότερα

Η ΑΥΤΕΠΑΓΓΕΛΤΗ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΩΝ ΜΙΑ ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ. ( Διοικητική Ενημέρωση, τ.51, Οκτώβριος Νοέμβριος Δεκέμβριος 2009)

Η ΑΥΤΕΠΑΓΓΕΛΤΗ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΩΝ ΜΙΑ ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ. ( Διοικητική Ενημέρωση, τ.51, Οκτώβριος Νοέμβριος Δεκέμβριος 2009) Η ΑΥΤΕΠΑΓΓΕΛΤΗ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΩΝ ΜΙΑ ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ( Διοικητική Ενημέρωση, τ.5, Οκτώβριος Νοέμβριος Δεκέμβριος 009). Η θέσπιση του νέου μέτρου Η σημαντικότερη απόπειρα καινοτομικής δράσης της

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΠΡΟΕ ΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Εκδίδοµε τον ακόλουθο νόµο που ψήφισε η Βουλή:

Ο ΠΡΟΕ ΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Εκδίδοµε τον ακόλουθο νόµο που ψήφισε η Βουλή: ΝΟΜΟΣ ΥΠ' ΑΡΙΘ.3084 (ΦΕΚ.318/Α /16-12-2002) Κύρωση της Σύµβασης µεταξύ της Ελληνικής ηµοκρατίας και της ηµοκρατίας της Σλοβενίας για την αποφυγή της διπλής φορολογίας αναφορικά µε τους φόρους εισοδήµατος

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα Κοινωνικών Δεξιοτήτων Δεκεμβρίου

Πρόγραμμα Κοινωνικών Δεξιοτήτων Δεκεμβρίου Πρόγραμμα Κοινωνικών Δεξιοτήτων Δεκεμβρίου www.asteria.edu.gr info@asteria.edu.gr www.facebook.com/omades.asteria Αγίου Δημητρίου 177 Άγιος Δημήτριος τηλ.: 6979651231-6986795031 Κυριακή 14 Δεκεμβρίου 2014

Διαβάστε περισσότερα

Δρ.ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΣ ΕΥΡΙΠΙΔΟΥ

Δρ.ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΣ ΕΥΡΙΠΙΔΟΥ Δρ.ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΣ ΕΥΡΙΠΙΔΟΥ Σκοπος μαθηματος: -ορισμος υγιεινης -αρχες υγιεινης -σκοποι υγιεινης -αποτελεσματα υγιεινης. Ορισμος της Υγιεινης: Υγιεινη είναι η επιστημη που ερευνα και μελετα τα Υγειολογικα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ ΤΟΥ ΧΑΝΙΟΥ ΤΟΥ ΙΜΠΡΑΗΜ ΚΩΔΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΖΟΜΕΝΟΥ: 12234

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ ΤΟΥ ΧΑΝΙΟΥ ΤΟΥ ΙΜΠΡΑΗΜ ΚΩΔΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΖΟΜΕΝΟΥ: 12234 12234 Ένας δηµόσιος χώρος αποτελεί ένα κύτταρο στο δοµηµένο ιστό της πόλης. Δεν πρέπει µόνο να είναι ευδιάκριτος αλλά και να εντάσσεται πλήρως. Οφείλει να ανασυντάσσει την εικόνα της πόλης η οποία είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2009 2010 ΟΔΗΓΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Ν. Ιωνία, ΒΟΛΟΣ Τη συγκέντρωση της ύλης του και την επιμέλεια της έκδοσης είχε

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΠ. ΛΑΔΙΑΣ www.rsijournal.eu,www.ladias-chra.gr,www.panteion.gr/topa

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΠ. ΛΑΔΙΑΣ www.rsijournal.eu,www.ladias-chra.gr,www.panteion.gr/topa 39. Επενδυτικές ενισχύσεις για την προώθηση της παράγωγης ενεργείας από ανανεώσιμες πηγές 40. Ενισχύσεις λειτουργιάς για την προώθηση της παράγωγης ηλεκτρικής ενεργείας από ανανεώσιμες πηγές 41. Επενδυτικές

Διαβάστε περισσότερα

Ευρετήριο πινάκων. Ασκήσεις και υπομνήματα

Ευρετήριο πινάκων. Ασκήσεις και υπομνήματα Ευρετήριο πινάκων Ασκήσεις και υπομνήματα Ανάγνωση, για να ταυτιστεί και να προβάλει τα συναισθήματά του Ανακαλύψτε την προέλευση των πιστεύω σας Απαλή μουσική ως φάρμακο για τις εντάσεις και την απογοήτευση

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΙΚΗ ΣΥΓΓΡΑΦΗ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ

ΤΕΧΝΙΚΗ ΣΥΓΓΡΑΦΗ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΑΝΑΠΛΑΣΗΣ ΣΕ ΟΙΚΙΣΜΟΥΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΡΕΘΥΜΝΟΥ ΤΕΧΝΙΚΗ ΣΥΓΓΡΑΦΗ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ΤΕΧΝΙΚΗ ΣΥΓΓΡΑΦΗ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ... 2 100. ΓΕΝΙΚΟΙ ΟΡΟΙ... 9 100.1 Πεδίο εφαρμογής -

Διαβάστε περισσότερα

Γ Ι Ώ Ρ Γ Ο Σ ΧΑΤΖΗΜΙΧΆΛΗΣ Ο ΖΩΓΡΆΦΟΣ Α.Κ.

Γ Ι Ώ Ρ Γ Ο Σ ΧΑΤΖΗΜΙΧΆΛΗΣ Ο ΖΩΓΡΆΦΟΣ Α.Κ. Γ Ι Ώ Ρ Γ Ο Σ ΧΑΤΖΗΜΙΧΆΛΗΣ Ο ΖΩΓΡΆΦΟΣ Α.Κ. ΈΝΑ ΜΥΘΙΣΤΌΡΗΜΑ Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα για το Δημοτικό Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα για το Δημοτικό Οργάνωση Εκπαιδευτικού Προγράμματος Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης

Διαβάστε περισσότερα

Πίνακας Άρθρων του Νοµοθετήµατος : Ν 2121/1993 / Α-25 Πνευµατική ιδιοκ/σία, συγγενικά δικαιώµατα. Πολιτιστικά

Πίνακας Άρθρων του Νοµοθετήµατος : Ν 2121/1993 / Α-25 Πνευµατική ιδιοκ/σία, συγγενικά δικαιώµατα. Πολιτιστικά Πίνακας Άρθρων του Νοµοθετήµατος : Ν 2121/1993 : Πνευµατική ιδιοκ/σία, συγγενικά δικαιώµατα. Πολιτιστικά Άρθρο - Τίτλος Άρθρου 0 Πνευµατική ιδιοκ/σία, συγγενικά δικαιώµατα. Πολιτιστικά 1 Πνευµατική ιδιοκτησία

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ

ΕΘΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ ΕΘΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο σκοπός του Εθνικού Πλαισίου Περιβαλλοντικών Δράσεων είναι να παρέχει μια κοινή πλατφόρμα για τις περιβαλλοντικές δράσεις που αναλαμβάνονται από τις

Διαβάστε περισσότερα

Επίσηµη Εφηµερίδα αριθ. C 372 της 09/12/1997 σ. 0005-0013

Επίσηµη Εφηµερίδα αριθ. C 372 της 09/12/1997 σ. 0005-0013 Επίσηµη Εφηµερίδα αριθ. C 372 της 09/12/1997 σ. 0005-0013 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ όσον αφορά τον ορισµό της σχετικής αγοράς για τους σκοπούς του κοινοτικού δικαίου ανταγωνισµού (97/C 372/03) (Κείµενο

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 1940-1974

ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 1940-1974 ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 1940-1974 ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΝΙΤΣΑΣ 1340200400332 ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ:ΚΑΘ. Α.ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΕΠ.ΚΑΘ.Θ.ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ:Ε.Κ.Π.Α ΣΧΟΛΗ:Ν.Ο.Π.Ε ΤΜΗΜΑ:ΝΟΜΙΚΗΣ ΑΘΗΝΑ

Διαβάστε περισσότερα