Εικαστικές Τέχνες και Περιβαλλοντική Αγωγή: Μια Παραμελημένη Σχέση
|
|
- Αμάραντος Μοσχοβάκης
- 7 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 Εικαστικές Τέχνες και Περιβαλλοντική Αγωγή: Μια Παραμελημένη Σχέση Ελένη Σβορώνου Φιλόλογος-Υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, WWF Ελλάς ΠΕΡΙΛΗΨΗ Οι καταστροφικές πυρκαγιές του 2007, που έκαψαν πάνω από 2 εκατομμύρια στρέμματα δάσους, έκαναν για πρώτη φορά τόσο αισθητή την ολιγωρία της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας για την προστασία των δασών της. Καθημερινά, άλλωστε, τα δάση απειλούνται από καταπατήσεις, αυθαίρετη δόμηση, απόρριψη σκουπιδιών, ανεξέλεγκτη διάνοιξη δρόμων, άναρχη τουριστική και οικιστική ανάπτυξη αλλά και από την ίδια την κλιματική αλλαγή. Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση (ΠΕ), που στην Ελλάδα θεσμοθετήθηκε το 1990, έχει σκοπό την εκπαίδευση των αυριανών πολιτών ώστε να είναι ενήμεροι και ενεργοί πολίτες με κριτική σκέψη και ικανότητες ανάληψης δράσης για την προστασία του περιβάλλοντος. Το πλούσιο υλικό και προγράμματα ΠΕ που έχουν εφαρμοστεί σε σχολεία όλης της Ελλάδας αξιοποιούν αρκετά την τέχνη ως εργαλείο ΠΕ. Η εισήγηση εστιάζει στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση για τα δάση και στις εικαστικές τέχνες. Με βάση το εκπαιδευτικό υλικό του WWF Ελλάς και μια εμπειρική αποτίμηση υλικού και προγραμμάτων άλλων φορέων επιχειρεί μια πρώτη ανάγνωση του τρόπου αξιοποίησης των εικαστικών τεχνών στην ΠΕ για τα δάση και διερευνά τρόπους διεύρυνσης της σχέσης αυτής υπό το φως των ριζικών αλλαγών που εισάγονται στην αντίληψη του έργου τέχνης από τα σύγχρονα καλλιτεχνικά κινήματα. ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ: Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Εκπαίδευση για την Αειφορία, δασικά οικοσυστήματα, εικαστικές τέχνες, σύγχρονα κινήματα, συνεκφωνήσεις ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η συζήτηση για την τέχνη ως εργαλείο εκπαίδευσης για το περιβάλλον εγγράφεται τόσο στο πεδίο της Τέχνης όσο και της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (ΠΕ). Το ερώτημα που τίθεται είναι κατά πόσο μπορεί η τέχνη να αποτελέσει ένα αποτελεσματικό εργαλείο ΠΕ υπερβαίνοντας ή επαναπροσδιορίζοντας τον ρόλο της στο πλαίσιο της αισθητικής αγωγής. Θα εστιάσουμε στις εικαστικές τέχνες και στο δασικό περιβάλλον και το δέντρο, όχι όμως και στην ανακύκλωση καθώς το WWF Ελλάς δεν ασχολείται ιδιαίτερα με το ζήτημα αυτό. Επίσης η ανακύκλωση παραπέμπει συνήθως σε δημιουργία εικαστικών έργων με άχρηστα υλικά ενώ η συγκεκριμένη παρουσίαση προσεγγίζει και διερευνά ένα ευρύτερο φάσμα εικαστικής δημιουργίας για χάρη και εντός του δασικού τοπίου. Η παρουσίαση εδράζεται στην 18ετή εμπειρία του WWF Eλλάς στον σχεδιασμό και την υλοποίηση προγραμμάτων ΠΕ (σχεδιασμός και παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού, εμψύχωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων στην τάξη και στην ύπαιθρο, εκπαίδευση εκπαιδευτικών) για το δάσος. Πιο συγκεκριμένα η οργάνωση έχει παραγάγει τα ακόλουθα εκπαιδευτικά πακέτα με που αφορούν αποκλειστικά ή περιλαμβάνουν ειδική θεματική ενότητα για το δάσος:
2 Περιβαλλοντική Εκπαίδευση για το Δημοτικό Σχολείο (Φλογαίτη, 1995) Παρακολούθηση Δασών Forestwatch (WWF Ελλάς, 1998) Τα Δάση γύρω από τη Μεσόγειο (WWF Ελλάς 1999) Πρασινίζοντας τις Αυλές των Σχολείων (Ακύλλας & Λιαράκου, 1999) Eξερευνώντας το Περιβάλλον της Ευρώπης (WWF, 2000) Προστατευόμενες Περιοχές- Εθνικός Δρυμός Πάρνηθας (Απλαδά, Δεδάκη, Μαραγκού, Κουταβά, Σβορώνου, Συμβουλίδου, Τζηρίτης & Χριστόπουλος 2007) Το Μέλλον των Δασών. Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης για τα Δάση και τις Πυρκαγιές (Δεδάκη, 2008) Το πρόγραμμα, επίσης, των εκπαιδευτικών ξεναγήσεων στον Εθνικό Δρυμό Πάρνηθας, πριν και μετά την πυρκαγιά, που εφαρμόστηκε κατά την τριετία και στο οποίο συμμετείχαν πάνω από μαθητές πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης προσέφερε πολύτιμη εμπειρία στην παιδαγωγική ομάδα του WWF Eλλάς (Ε.Σβορώνου, Μ.Δεδάκη, Ν.Κουταβά, Μ. Συμβουλίδου) στον σχεδιασμό και υλοποίηση προγραμμάτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στο δάσος για μαθητές και για οικογένειες. Αντίστοιχα, τα οικογενειακά προγράμματα στο δάσος που απευθύνονται στους μικρούς υποστηρικτές του WWF Ελλάς (μέλη του Panda Club) και τις οικογένειές τους και υλοποιούνται εκτός του σχολικού πλαισίου αποτέλεσαν πεδίο πειραματισμού με νέες μεθόδους και δραστηριότητες Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και πολύτιμη πηγή ανατροφοδότησης από παιδιά και γονείς. Το θεωρητικό υπόβαθρο αυτής της εισήγησης, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, αντλεί από τα σύγχρονα ρεύματα στην τέχνη και ειδικότερα στις Εικαστικές Τέχνες (Visual Arts) και τη θεωρία και πράξη της ΠΕ. Στόχος είναι η διερεύνηση των δυνατοτήτων αξιοποίησης της τέχνης ως εργαλείου για Περιβαλλοντική Εκπαίδευση για το δάσος. Παρουσιάζονται σκέψεις και διαπιστώσεις για την υφιστάμενη κατάσταση και ιδέες και προβληματισμοί για περαιτέρω αξιοποίηση των δυνατοτήτων που προσφέρουν οι Εικαστικές Τέχνες. ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΕΙΦΟΡΙΑ Η ΠΕ συγκροτείται ως αυτόνομο πεδίο δραστηριότητας στο πλαίσιο της τυπικής, αλλά και της μη τυπικής και άτυπης εκπαίδευσης, ήδη από το Στις τρεις δεκαετίες που έχουν περάσει από τότε η ΠΕ προσδιορίστηκε και οριοθετήθηκε σε μια σειρά διεθνών συνεδρίων από τα οποία προέκυψαν αναλυτικοί ορισμοί και περιγραφές σκοπών, στόχων και μεθόδων της ΠΕ. Πολύ γρήγορα η ΠΕ απέκτησε μια εντυπωσιακή δυναμική σε όλες σχεδόν τις χώρες του ανεπτυγμένου κόσμου και σε πολλές από τις χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου. Πλούσια δράση και εκπαιδευτικά προγράμματα στα σχολεία, καινοτόμες εκπαιδευτικοί μέθοδοι (ομαδοσυνεργατική, μέθοδος project, διαθεματικότητα κ.λπ.), ακαδημαϊκή έρευνα, επιστημονικές έδρες και επιστημονικά περιοδικά, διεθνή συνέδρια και συναντήσεις υπό την αιγίδα διακρατικών οργανισμών όπως ο ΟΗΕ, θεωρητικές συζητήσεις και προβληματισμός για τον ρόλο της ΠΕ στην
3 εκπαίδευση και στην κοινωνία, όλα αυτά συνέθεσαν ένα εξαιρετικά γόνιμο πεδίο δράσης και προβληματισμού στην εκπαίδευση (Γαβριλάκης & Σοφούλης, 2005). Εντυπωσιακή είναι η δυναμική της ΠΕ και στην Ελλάδα. Σε θεσμικό επίπεδο η ΠΕ απέκτησε ένα στέρεο πλαίσιο, με ειδικό νομοθετικό πλαίσιο, διευθύνσεις και υπεύθυνους ΠΕ, Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, σεμινάρια εκπαιδευτικών και στελεχών, παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού και συνεχείς ρυθμίσεις και προβλέψεις, εκ μέρους της αρμόδιας διεύθυνσης του ΥΠΕΠΘ, για τη λειτουργία της ΠΕ στα σχολεία. (ΥΠΕΠΘ, 2009). Σε επίπεδο εκπαιδευτικών, η ΠΕ προσέλκυσε και έδωσε διέξοδο στις ανησυχίες προοδευτικών και δυναμικών εκπαιδευτικών με διάθεση για δράση και ανανέωση του τυπικού σχολικού προγράμματος. Η Πανελλήνια Ένωση Εκπαιδευτικών για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση (ΠΕΕΚΠΕ), με παραρτήματα σε όλη την Ελλάδα, είναι ένα δυναμικό όργανο που προωθεί την ΠΕ, συσπειρώνει τους εκπαιδευτικούς, διαμορφώνει θέσεις και απόψεις, συγκεντρώνει την εμπειρία και προωθεί τη γνώση για την ΠΕ στην Ελλάδα. Ενδεικτική αυτής της δυναμικής που αναπτύσσεται στα σχολεία στην ΠΕ είναι η πολυσχιδής παρουσίαση σχολικών προγραμμάτων ΠΕ που παρουσιάστηκε στο τελευταίο συνέδριο της ΠΕΕΚΠΕ τον Δεκέμβριο του 2008 (ΠΕΕΚΠΕ, 2009). Μέσα από την ΠΕ εισήχθησαν στο σχολείο καινοτόμες πρακτικές και μέθοδοι για τις οποίες γινόταν λόγος στην εκπαιδευτική θεωρία ήδη από τη δεκαετία του 1920 (ομαδοσυνεργατική μάθηση, βιωματική μάθηση, διαθεματικότητα και διεπιστημονικότητα, μαθητοκεντρική προσέγγιση, από κοινού οικοδόμηση της γνώσης, μέθοδος project κ.λπ. Γρόλλιος, 2005) και στη συνέχεια ενισχύθήκαν μέσα από τους θεσμούς της Ευέλικτης Ζώνης (Γαβριλάκης & Σοφούλης, 2005) και του Διαθεματικού Ενιαίου Πλαισίου Προγράμματος Σπουδών (Ντολιοπούλου, 2005). Από τα τέλη της δεκαετίας του 1990 η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση αναπροσανατολίζεται και ανασημασιοδοτείται με την υιοθέτηση του όρου «Εκπαίδευση για την Αειφορία» και τη διεύρυνση της θεματολογίας της ΠΕ με θέματα όπως η φτώχεια, ο πληθυσμός, η επάρκεια και η ποιότητα τροφής, η δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα ενώ από το Μάρτιο του 2005 κηρύσσεται επίσημα η έναρξη της «Δεκαετίας για την Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη ( ) με την υποστήριξη της UNESCO. Ανοίγει έτσι μια μεγάλη συζήτηση για τις ιδεολογικές συνιστώσες αυτής της εξέλιξης και τις ερμηνείες του όρου «αειφορία» και των τριών συνιστωσών της: οικονομία, κοινωνία, περιβάλλον. Η πιο ριζοσπαστική ίσως ερμηνεία του όρου αποτυπώνεται στο ακόλουθο σχήμα (Σχήμα 1) της Φλογαϊτη σύμφωνα με το οποίο η οικονομική ανάπτυξη δεν είναι αυτοσκοπός αλλά πρέπει να πρέπει να εξυπηρετεί ανάγκες σε έναν κόσμο κοινωνικής δικαιοσύνης, ισότητας, δημοκρατίας και διαφορετικότητας και εντός της φέρουσας ικανότητας του πλανήτη.
4 Περιβάλλον Κοινωνία Οικονομία Σχήμα 1: Η σχέση οικονομίας-κοινωνίας-περιβάλλοντος στο πλαίσιο της αειφορίας. (Φλογαίτη 2006 σ.179) Μια συνιστώσα αυτής της εξέλιξης είναι η έμφαση που δίνεται στη συστημική προσέγγιση, στην ανάδειξη των διαφορετικών διαστάσεων των περιβαλλοντικών ζητημάτων και στην κατανόηση της λειτουργίας τους μέσα στο πλαίσιο του συστήματος που συγκροτούν. Αναδεικνύεται το πολυδιάστατο και το σύνθετο των ζητημάτων της αειφόρου ανάπτυξης ώστε ζητούμενο της Εκπαίδευσης για την Αειφορία είναι η ικανότητα αντίληψης και χειρισμού της πολυπλοκότητας (Λιαράκου & Φλογαίτη, 2007) Βασικό ζητούμενο της Εκπαίδευσης για την Αειφορία (στο εξής όμως θα συνεχίσουμε να χρησιμοποιούμε τον όρο ΠΕ, μια και έχει επικρατήσει, δεχόμενοι όμως τις αρχές της Εκπαίδευσης για την Αειφορία) είναι ο πολιτικός γραμματισμός. Αφού τα περιβαλλοντικά ζητήματα αφορούν «τις σχέσεις που αναπτύσσουν οι κοινωνίες με τη φύση και τον τρόπο με τον οποίο οργανώνουν τη ροή της ενέργειας, του νερού, της ύλης, της τροφής και των απορριμμάτων. Ως εκ τούτου, εξελίσσονται σε ζητήματα που συνιστούν θεμελιώδη ερωτήματα της πολιτικής: ποιος παίρνει τι, πότε και πως.» (Οrr 1992 όπως αναφέρεται στο Φλογαίτη, 2006 σ.234). Δεν υπάρχουν, επομένως, «καθαρά περιβαλλοντικά» ζητήματα. Η υποβάθμιση και καταστροφή των δασών μας, που κορυφώθηκε με τις πυρκαγιές του 2007, δεν είναι περιβαλλοντικό ζήτημα, τελικά, αλλά πολιτικό. Ένα πρόγραμμα ΠΕ, επομένως, για τα δάση δεν μπορεί να εξαντλείται στις λειτουργίες του δασικού οικοσυστήματος ή έστω και στην καλλιέργεια αγάπης και φροντίδας για το δάσος. Οι μαθητές θα πρέπει να καταστούν ικανοί να κατανοήσουν τους βαθύτατα πολιτικούς λόγους για τους οποίους μια κοινωνία αφήνει τα δάση της να καούνε και να αντιληφθούν εναλλακτικές εκδοχές αυτής της πραγματικότητας. Αν στη θέση της λέξης «περιβάλλον» αναγραφεί η λέξη «δάσος», το Σχήμα 1 αποδίδει το εννοιολογικό πλαίσιο ενός προγράμματος ΠΕ για το δάσος. Σύμφωνα με την «συστημική του παρατηρητή» της Κ. Σχίζα «το περιβάλλονσύμπαν παρατήρησης προβάλλει, για τους μαθητές-παρατηρητές, με τη φυσιογνωμία
5 μιας ερμηνευτικής δυνατότητας με εκφραστές τα κοινωνικά συστήματα-παρατηρητές. Και οι ίδιοι αποκτούν τη φυσιογνωμία των δυνάμει εκφραστών μιας άλλης ερμηνευτικής δυνατότητας.» (υπογράμμιση της συγγραφέα Σχίζα, 2008 σ ). Η ικανότητα, επομένως, σύλληψης μιας άλλης πραγματικότητας, που να βασίζεται στην αρχή της αλληλεγγύης, μιας θεμελιώδους αξίας της ΠΕ, και ανάληψης δράσης για την πραγμάτωσή της είναι ένας από τους βασικότερος εκπαιδευτικούς στόχους της ΠΕ. ΑΠΟ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗ ΣΥΛΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ ΣΤΗΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΟΝ ΧΩΡΟ Η σύγχρονη τέχνη έχει διευρύνει ριζικά τόσο την έννοια του έργου τέχνης όσο και του καλλιτέχνη-δημιουργού. Το εικαστικό έργο τέχνης ξεπερνάει τα όρια του τελάρου, μπορεί και να καταργεί τα παραδοσιακά υλικά, τον χρωστήρα και τον καμβά, και να γίνεται μια «performance», ένα δρώμενο που συντελείται και εξαντλείται σε ένα ορισμένο χωρο-χρονικό πλαίσιο. Τα ηλεκτρονικά μέσα, ιδίως το βίντεο και το διαδίκτυο, συγκροτούν πια αυτόνομα πεδία εικαστικών τεχνών (video art, netart) και ανασημασιοδοτούν την έννοια του καλλιτέχνη και του έργου τέχνης. Το πολιτισμικό και το τεχνολογικό συνδέονται σε τέτοιο βαθμό ώστε να θεωρείται πια «νοσταλγική πράξη» το να βασιζόμαστε μόνο σε αισθητικά κριτήρια για οποιοδήποτε έργο τέχνης.» (Κούρος, 2008 σ.39). Από τον μοναδικό καλλιτέχνη-δημιουργό μεταβαίνουμε σε έργα τέχνης που συνδημιουργούνται και προϋποθέτουν, για να υπάρξουν, τη συμμετοχή των θεατών που παύουν πλέον να είναι μόνο θεατές (Schneckenburger, Fricke & Honnef, 2005). Με την περιβαλλοντική τέχνη, τις εγκαταστάσεις, την εννοιολογική τέχνη και άλλα κινήματα της καλλιτεχνικής πρωτοπορίας, μετά το 1960, αίρονται τα όρια ανάμεσα στα καλλιτεχνικά είδη, καταργείται η αισθητική του αυτόνομου αντικειμένου, καθιερώνεται η συλλογικότητα κατά την κατασκευή και η αναπαράσταση αντικαθίσταται από την παρέμβαση στο πραγματικό χώρο. Η μία και ξεχωριστή φωνή του καλλιτέχνη αντικαθίσταται από μια κοινότητα παραγωγών με ίσα δικαιώματα εκπομπής και λήψης, από πολλαπλές φωνές, από «συνεκφωνήσεις», όχι απαραίτητα συντονισμένες, που ενεργοποιούν έναν τόπο προσδίδοντάς του δημόσιο χαρακτήρα. Το διαδίκτυο είναι ένας τέτοιος τόπος, αλλά και ο ίδιος ο χώρος, το αστικό και φυσικό περιβάλλον, μπορεί να γίνει ένας δημόσιος χώρος που ενεργοποιείται από συνεκφωνήσεις. «Σήμερα η τέχνη εμφανίζεται στο πλευρό του δήμου, της δημοκρατίας, του δημόσιου, ωστόσο περισσότερο από ποτέ εντάσσεται στους σχεδιασμούς μιας ισχυρής βιομηχανίας πολιτισμού. Το αίτημα της εξόδου από το πλαίσιο αυτό τίθεται ξανά. Είναι, νομίζω, ένα αίτημα χωρικό και συνδέεται με τις εργασίες της φαντασίας στους νέους υβριδικούς χώρους συνάντησης των ανθρώπων και στις νέες υποκειμενικότητες που είναι σήμερα υπό κατασκευή στους χώρους αυτούς.» (Κούρος, 2008 σ.8). Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, η παραδοσιακή έρευνα του καλλιτέχνη πάνω στα υλικά και τις διαδικασίες διευρύνεται για να συμπεριλάβει την έρευνα πάνω σε εναλλακτικές μορφές κοινωνικής οργάνωσης. Τι μορφή όμως μπορεί να έχει ένα συλλογικό έργο τέχνης τη στιγμή που δεν μπορούνε όλοι να ζωγραφίσουν ή να αναπαραστήσουν; Το σύγχρονο έργο τέχνης όμως δεν είναι πια μια αναπαράσταση. Μπορεί να είναι μια προφορικότητα, γλωσσική ή μη (συζήτηση, περπάτημα, διαμονή), μια οργάνωση της διάρκειας. Κάθε τέτοιου είδους
6 οργάνωση διάρκειας σε περιβάλλον τέχνης παράγει αντικείμενα τέχνης υπό μορφή καταγραφών και τεκμηριώσεων. Στην εννοιολογική τέχνη, μάλιστα, η τεκμηρίωση είναι πιο σημαντική από το συμβάν (Κούρος, 2008). Αυτές οι αναζητήσεις της σύγχρονης τέχνης, που αναπλαισιώνουν ριζικά την έννοια και τον ρόλο των εικαστικών τεχνών, μοιάζει να εγγράφονται στο γενικότερο πλαίσιο των κοινωνικών επιστημών που προτείνουν τον διάλογο και την από κοινού οικοδόμηση νοήματος και γνώσης στη θέση της μιας και μοναδικής αλήθειας, της «αντικειμενικής πραγματικότητας» και της αυθεντίας αυτού που την κατέχει (κονστρουκτιβισμός, κονστουξιονισμός, σύγχρονες θεωρίες της γνώσης, συστημική θεωρία κ.α.). Πρόκειται για το ίδιο πλαίσιο θεωριών από το οποίο έλκει η ΠΕ και η μετεξέλιξή της σε Εκπαίδευση για την Αειφορία. Δίνεται έμφαση σε μια κριτική ανάγνωση της πραγματικότητας και του χώρου με στόχο την από κοινού εκφορά λόγου για μια νέα ανάγνωση και κατασκευή της πραγματικότητας αυτής. Αυτές οι «συνεκφωνήσεις» και οι «προφορικότητες» της σύγχρονης τέχνης (όπως τις ονομάζει ο Π. Κούρος) είναι, από την σκοπιά της ΠΕ, οι ενεργοί μαθητές/πολίτες που μαθαίνουν να παρατηρούν την πραγματικότητα, να αντιλαμβάνονται την πολυπλοκότητά της, τις αλληλεπιδράσεις περιβαλλοντικών, κοινωνικών και οικονομικών παραγόντων, και να συν-εκφωνούν εναλλακτικές λύσεις. Το αίτημα για μια δημοκρατικότερη κοινωνία βρίσκεται στην καρδιά και των εικαστικών τεχνών και της ΠΕ. Φυσικά θα συνεχίσουν πάντα να παράγονται μια πιο παραδοσιακή τέχνη όπως και μια πιο «light» ΠΕ (Φλογαίτη, 2005). Είναι ζήτημα πολιτικής επιλογής. Θεωρούμε ότι η πιο ριζοσπαστική θεώρηση της ΠΕ και της τέχνης, όπως περιγράφηκαν παραπάνω, είναι αυτή που μπορεί να μας φέρει πιο κοντά στην αειφορία. ΓΙΑ ΝΑ ΜΗ ΧΑΣΟΥΜΕ ΤΟ ΔΑΣΟΣ Έχοντας εντοπίσει μια ουσιαστική συγγένεια στόχων και οπτικής ανάμεσα στη σύγχρονη τέχνη και την ΠΕ, διαπιστώνει κανείς, από μια πρόχειρη και εμπειρική θεώρηση της υφιστάμενης κατάστασης στην ΠΕ, ότι η αξιοποίηση των εικαστικών τεχνών ως εργαλείου εκπαίδευσης για το περιβάλλον και πιο συγκεκριμένα για το δάσος έχει μια πλούσια παράδοση και έχει δώσει αξιόλογα αποτελέσματα, παραμένει ωστόσο στο πιο παραδοσιακό πλαίσιο αντίληψης του έργου τέχνης ως αντικειμένου με αισθητική αξία. Θα άξιζε ίσως μια εμπεριστατωμένη έρευνα που θα τεκμηρίωνε ή θα διέψευδε την πρόχειρη αυτή αποτίμηση που βασίζεται κυρίως στο εκπαιδευτικό υλικό του WWF (συνιστώντας επομένως ταυτόχρονα και μια αυτοκριτική), στο ξεφύλλισμα εκπαιδευτικού υλικού άλλων φορέων και σχετικής βιβλιογραφίας και στην επαφή με σχολικά προγράμματα ΠΕ. Οι δραστηριότητες που σχετίζονται με εικαστικές τέχνες χρησιμοποιούνται στα προγράμματα ΠΕ για το δάσος κυρίως στην αρχή του προγράμματος, στο στάδιο της αφόρμησης ή/και στο τέλος, στο στάδιο της σύνθεσης των αποτελεσμάτων και της ευαισθητοποίησης του κοινού για το θέμα (Φλογαϊτη, 1995, WWF Eλλάς, 1999 και Δεδάκη, 2008). Στην πρώτη περίπτωση η κύρια λειτουργία αυτών των δραστηριοτήτων, που συνήθως είναι η ατομική ή συλλογική κατασκευή ενός έργου τέχνης με υλικά του δάσους, στόχος είναι η πρώτη επαφή με το δάσος, η αφύπνιση των αισθήσεων, η όξυνση της παρατηρητικότητας, η συναισθηματική επαφή με το δάσος και το δέσιμο της ομάδας.
7 Στο νηπιαγωγείο, ειδικότερα, υπάρχει μια πολύ μεγάλη ποικιλία δραστηριοτήτων με υλικά του δάσους (κατασκευές, τυπώματα, αποτυπώματα, φροτάζ, κολλάζ κ.α.) που εξυπηρετούν και γνωστικούς στόχους όπως ικανότητα κατηγοριοποίησης και κατάταξης με βάση διαφορετικά κριτήρια, γνώση της διαδοχής των εποχών, των χρωμάτων κ.λπ., Τρίμη, 2005 και Βασιλάκη, 2008). Στο στάδιο της αφόρμησης συχνά αξιοποιούνται έργα από την παγκόσμια ιστορία τέχνης εμπνευσμένα από το δάσος. Τα παιδιά καλούνται να παρατηρήσουν τα έργα τέχνης είτε για να αποκτήσουν μια περισσότερο συναισθηματική επαφή με το δάσος είτε για να αντλήσουν πληροφορίες για ένα δάσος σε παλαιότερες εποχές, για την κατάστασή του, τη χλωρίδα και την πανίδα κ.ο.κ. Άλλοτε πάλι τα έργα τέχνης έχουν απλώς διακοσμητικό ρόλο σε υλικό ΠΕ. Πολλά βιβλία που προτείνουν δραστηριότητες στη φύση για παιδιά περιλαμβάνουν εικαστικές δραστηριότητες, το σύνολο ωστόσο του υλικού δεν συγκροτεί ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα ΠΕ με προβληματισμό για τις απειλές υποβάθμισης των δασικών οικοσυστημάτων, τις αιτίες και τις λύσεις τους (Λιζάκ & Περτιζέ, 2003). Ποικίλες και ευφάνταστες δραστηριότητες συναισθηματικής προσέγγισης με το δάσος προτείνονται από τον «πρώτο διδάξαντα» σε αυτόν τον τομέα, τον Joseph Cornell (Cornell, 1979). Οι δραστηριότητες αυτές στοχεύουν στο ξεπέρασμα της χρησιμοθηρικής αντίληψης του δάσους (το δάσος ως πηγή δασικών πόρων, ως απορρυπαντής και ρυθμιστής του κλίματος, ως μέσο διατήρησης βασικών για την επιβίωση του ανθρώπου οικολογικών λειτουργιών, κ.λπ.) και στη μετάδοση της αίσθησης του «ομοούσιου» του ανθρώπου με τη φύση. Μια τέτοια προσέγγιση εγγράφεται στη φιλοσοφία της «βαθιάς οικολογίας» (Nας, 1989) και στην παράδοση του D. Thoreau (Τhoreau, 1854) που βίωσε και πρότεινε, με το συγγραφικό του έργο και με την ίδια του τη ζωή, μια διαφορετική, σχεδόν μυστικιστική, σχέση με τη φύση. Οι δραστηριότητες αυτές εισάγουν μια διαφορετική ματιά στο δάσος και φέρνουν τους μαθητές σε μια κατάσταση ποιητικής και καλλιτεχνικής δημιουργίας, δεν αξιοποιούν όμως τελικά την τέχνη ως εργαλείο ΠΕ για το δάσος. Οι εικαστικές δραστηριότητες που συνήθως αξιοποιούνται στο τελικό στάδιο ενός προγράμματος ΠΕ για το δάσος έχουν στόχο είτε την αξιολόγηση του προγράμματος (με τη δημιουργία ενός έργου τέχνης για το δάσος ή με φυσικά υλικά εκφράζει ο μαθητής το απόσταγμα της εμπειρίας του από την εκπαιδευτική διαδικασία) είτε την ευαισθητοποίηση του κοινού για την αξία και την ανάγκη προστασίας του δάσους (με μια έκθεση εικαστικών έργων για το δάσος που αποδίδουν την αξία αλλά και τις απειλές του δάσους). Ας σημειωθεί ότι ιδιαίτερα δημοφιλής δραστηριότητα για την ανακύκλωση είναι οι κατασκευές με ανακυκλωμένα υλικά που καταλήγουν πολλές σε θαυμάσια έργα τέχνης και καταφέρνουν να βοηθήσουν τα παιδιά να αναθεωρήσουν τη σημασία του «άχρηστου», να ξανασκεφτούν τις καταναλωτικές τους συνήθειες και να καλλιεργήσουν την αισθητική τους. Μπορεί επίσης να αντιληφθούν τη σημασία της ανακύκλωσης για το δάσος, εφόσον δίνονται οι αντίστοιχες πληροφορίες (πόσα δέντρα, π.χ., σώζονται από την επαναχρησιμοποιήση ενός τόνου χαρτιού). Οι συνδέσεις ωστόσο αυτές δεν είναι πάντα σαφείς και συχνά η δραστηριότητα περιορίζεται στο παιχνίδι του συνταιριάσματος ετερόκλητων υλικών. Ακόμη χειρότερα, κάποιες φορές τα παιδιά
8 ωθούνται να καταναλώσουν περισσότερα προϊόντα προκειμένου να συλλέξουν περισσότερες συσκευασίες και υλικό. Ανακεφαλαιώνοντας αυτές τις εμπειρικές διαπιστώσεις για την αξιοποίηση των εικαστικών τεχνών σε υλικό και προγράμματα ΠΕ για το δάσος θα λέγαμε ότι παρατηρείται ένας πλούτος εφαρμογών που επιτυγχάνουν στόχους αισθητικής καλλιέργειας, συναισθηματικής επαφής με το δάσος, όξυνσης της παρατηρητικότητας και διάκρισης των λεπτομερειών και των λειτουργιών στο δάσος, γνωριμίας και δεσίματος της ομάδας, ευαισθητοποίησης του κοινού, αξιολόγησης του προγράμματος και κάποιους πιο ειδικούς γνωστικούς στόχους στα παιδιά προσχολικής ηλικίας. Δεν εξυπηρετούνται όμως οι πιο «δύσκολοι» στόχοι της Εκπαίδευσης για την Αειφορία που αφορούν την κατανόηση της πολυπλοκότητας των σύγχρονων περιβαλλοντικών προβλημάτων και την κριτική προσέγγιση και ερμηνεία της πραγματικότητας, τη δυνατότητα σύλληψης μιας νέας πραγματικότητας και τελικά την ανάδειξη της πολιτικής διάστασης των περιβαλλοντικών προβλημάτων. Θεωρούμε ότι ο προβληματισμός των σύγχρονων κινημάτων στις εικαστικές τέχνες, με τη νέα θεώρηση του έργου τέχνης, όπως περιγράφηκε παραπάνω, μπορεί να προσφέρει πιο γόνιμες συναντήσεις μεταξύ τέχνης και ΠΕ. Στο βαθμό που το έργο τέχνης μπορεί να είναι ένα σύνολο μαρτυριών, καταγραφών και «συνεκφωνήσεων» εκ μέρους των χρηστών του χώρου, οι εικαστικές τέχνες συναντούν τις μεθόδους της ΠΕ: συνεντεύξεις, περίπατοι με στόχο μια νέα ανάγνωση του τόπου, μαρτυρίες, τεκμήρια, όλα αυτά αξιοποιούνται εδώ και χρόνια στην ΠΕ. Όχι όμως σε καλλιτεχνικό πλαίσιο. Οι δυνατότητες που θα μπορούσε να προσφέρει μια τέτοια καλλιτεχνική προσέγγιση του τόπου «δάσος» διαφαίνονται στο καλλιτεχνικό Project «Περπατώ: Σωματική Επανασχεδίαση της Πόλης» του εργαστηρίου Εικαστικών Τεχνών της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Πανεπιστημίου Πατρών (Εργαστήριο Εικαστικών Τεχνών Τμήμα Αρχιτεκτονικής Πανεπιστήμιο Πατρών, 2008). Μια περιδιάβαση στην ιστοσελίδα του project, ιδίως στους περιπάτους στους χείμαρρους και τα ρέματα της Πάτρας, δίνει μια ιδέα για τις δυνατότητες δημιουργίας ανάλογων ευφάνταστων καλλιτεχνικών γεγονότων στο δάσος. Ένας περίπατος που εμπλέκει τους κατοίκους της γύρω περιοχής, που φωτίζει τα φυσικά και τα ανθρωπογενή στοιχεία του χώρου, που καταγράφει μαρτυρίες ηλικιωμένων και νέων, που διερευνά τη σχέση του σώματος με το δάσος και άλλες πρωτότυπες παρεμβάσεις και «συνεκφωνήσεις» πολιτών, παιδιών και ενηλίκων, για το δάσος θα μπορούσαν να προσδώσουν μια εντελώς νέα έννοια στο κοινό υποσύνολο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και Τέχνης. ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ Οι εκπαιδευτικές μέθοδοι που έχει στη διάθεσή της η ΠΕ είναι ποικίλες, από την κλασική πια μέθοδο project και από τα παιχνίδια ρόλων και τα «debate» ως τη μελέτη πεδίου και τις συνεντεύξεις. Η βιωματική μάθηση και μάλιστα στο φυσικό περιβάλλον βρίσκονται στο επίκεντρο των αναζητήσεων της ΠΕ. Ο ριζοσπασικός χαρακτήρας της ΠΕ όμως έχει να κερδίσει πολλά από τον ριζοσπαστικό χαρακτήρα των σύγχρονων τάσεων στις εικαστικές τέχνες. Μπορούμε να προχωρήσουμε πέρα από τις κατασκευές έργων τέχνης με θέμα ή υλικά του δάσους και να αντιληφθούμε το δάσος ως χώρο εικαστικής παρέμβασης όπου όλοι, δημοκρατικά, συνδημιουργούμε καλλιτεχνικές
9 πράξεις, ανανεώνουμε το βλέμμα μας στο δάσος και συλλαμβάνουμε νέους τρόπους οργάνωσης της πολιτικής πραγματικότητας ώστε να προστατεύσουμε τα δάση και τελικά το δικαίωμά μας στην αξιοπρέπεια, τη δημοκρατία και την ποιότητα ζωής. BΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Ακύλλας, Μ. & Λιαράκου, Γ. (1999). Πρασινίζοντας τις Αυλές των Σχολείων. Aθήνα: WWF Ελλάς (διαθέσιμο και στο Απλαδά, E., Δεδάκη, M., Μαραγκού, Π., Κουταβά, Ν., Σβορώνου,Ε., Συμβουλίδου, Μ., Τζηρίτης, Η. & Χριστόπουλος, Χ. (2007). Γνωρίζω, Συμμετέχω, Προστατεύω: Οι Προστατευόμενες Περιοχές της Ελλάδας και το Παράδειγμα του Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας. Aθήνα: WWF Ελλάς (διαθέσιμο και στο Βασιλάκη, Α. (2008). Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση στο Νηπιαγωγείο. Αθήνα: Κέδρος. Cornell, J. (1979). Ας Μοιραστούμε τη Φύση με τα Παιδιά. Αθήνα: Παρατηρητής. Γαβριλάκης, Κ. & Σοφούλης, Κ. (2005). Μια κριτική εξιστόρηση των γεγονότων στο χώρο της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. Περιβαλλοντική Εκπαίδευση. Ο Νέος Πολιτισμός που Αναδύεται Αθήνα: Gutenberg, Γεωργόπουλος, Α.Δ. επιμ. (2005). Περιβαλλοντική Εκπαίδευση. Ο Νέος Πολιτισμός που Αναδύεται Αθήνα: Gutenberg Gombrich, E.H. (1998). Tο Χρονικό της Τέχνης. Αθήνα: Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τράπεζας. Γρόλλιος, Γ. (2005). Πλευρές της ιστορίας της μεθόδου project. Περιβαλλοντική Εκπαίδευση. Ο Νέος Πολιτισμός που Αναδύεται Αθήνα: Gutenberg, Δεδάκη, Μ. (2008). Ένα Μέλλον για τα Δάση μας. Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης για τα Δάση και τις Πυρκαγιές. Αθήνα: WWF Ελλάς (διαθέσιμο και στο Εργαστήριο Εικαστικών Τεχνών, Σχολή Αρχιτεκτονικής, Πανεπιστήμιο Πατρών (2008). Κούρος, Π. (2008). Πράξεις Συνεκφώνησης. Αθήνα: Futura. Λιαράκου, Γ. & Ακύλλας, Μ. (1999). Λιαράκου, Γ. & Φλογαϊτη, Ε. (2007). Από την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση στην Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη. Αθήνα: Νήσος. Λιζάκ, Φ. & Περιτζέ, Ζ. (2003). Δραστηριότητες για να Ανακαλύψω τη Φύση. Αθήνα: Μεταίχμιο. Νας, Ρ.Φ. (1989). Τα Δικαιώματα της Φύσης. Αθήνα: Θυμέλη. Ντολιοπούλου, Ε. (2005). Η βιωματική προσέγγιση της μάθησης ως εκπαιδευτική διαδικασία. Περιβαλλοντική Εκπαίδευση. Ο Νέος Πολιτισμός που Αναδύεται Αθήνα: Gutenberg, ΠΕΕΚΠΕ, Πανελλήνια Ένωση Εκπαιδευτικών για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση (2009). Schneckenburger, M., Fricke, C. & Honnef, K. (2005). Art of the 20 th Century Vol II, Koln: Taschen. Spirn, A. W. (1998). The Language of Landscape. Yale University Press. Σχίζα, Κ. (2008). Συστημική Σκέψη και Περιβαλλοντική Εκπαίδευση. Αθήνα: Δάρδανος. Τhoreau, D. (1854). Ουόλντεν. Αθήνα: Διεθνής Βιβλιοθήκη.
10 Τρίμη, Ε. (2005). Τέχνη και περιβάλλον. Εικαστικές εφαρμογές σε μικρά παιδιά με τη μέθοδο της εις βάθος προσέγγισης. Περιβαλλοντική Εκπαίδευση. Ο Νέος Πολιτισμός που Αναδύεται Αθήνα: Gutenberg, ΥΠΕΠΘ (2009). Φλογαϊτη, Ε. (2006). Εκπαίδευση για το Περιβάλλον και την Αειφορία. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. Φλογαϊτη, Ε. επιμ. (1995). Περιβαλλοντική Εκπαίδευση στο Δημοτικό Σχολείο. Αθήνα: WWF Ελλάς-Ίδρυμα Μποδοσάκη. WWF (2000). Εξερευνώντας το Περιβάλλον της Ευρώπης. Αθήνα: WWF Ελλάς. WWF Ελλάς (1999). Τα Δάση γύρω από τη Μεσόγειο. Αθήνα: Πατάκης (διαθέσιμο και στο WWF Eλλάς (1998). Παρατήρηση Δασών Forestwatch. Aθήνα: WWF Eλλάς. (διαθέσιμο και στο
ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΟΙΚΟΔΟΜΩΝ & ΣΥΝΑΦΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΤΙΣ 16 ΣΕΠΤΕΜΒΡΗ 2006
ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΟΙΚΟΔΟΜΩΝ & ΣΥΝΑΦΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΤΙΣ 16 ΣΕΠΤΕΜΒΡΗ 2006 Είναι καθιερωμένο πλέον στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης η εκάστοτε κυβέρνηση, μέσω του
Διαβάστε περισσότεραΜαρτυρία Νίκου Ιωάννου (Ψωμά)
122 ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΣ ΓΙΩΡΚΑΤΖΗΣ (1955-1959) Μαρτυρία Νίκου Ιωάννου (Ψωμά) ΟΝΟΜΑ: Νίκος Ιωάννου (Ψωµάς) ΗΜΕΡΟΜ. ΓΕΝΝΗΣΗΣ: 9 Οκτωβρίου 1933 ΗΜΕΡΟΜ. ΕΝΤΑΞΗΣ ΣΤΗΝ ΕΟΚΑ: 15 Νοεµβρίου 1954 ΨΕΥ ΩΝΥΜΟ: Κολοκοτρώνης
Διαβάστε περισσότεραΣυνοπτική Παρουσίαση. Ελλάδα
Ελλάδα Συνοπτική Παρουσίαση Η θρησκευτική ελευθερία προστατεύεται από το Σύνταγμα και άλλους νόμους και πολιτικές, με κάποιους περιορισμούς. Γενικώς, η κυβέρνηση σεβάστηκε εμπράκτως τη θρησκευτική ελευθερία,
Διαβάστε περισσότεραΔαλιάνη Δήμητρα Λίζας Δημήτρης Μπακομήτρου Ελευθερία Ντουφεξιάδης Βαγγέλης
Δαλιάνη Δήμητρα Λίζας Δημήτρης Μπακομήτρου Ελευθερία Ντουφεξιάδης Βαγγέλης Αισθηματικές ταινίες Bιογραφικές ταινίες Βωβές ταινίες Δραματικές ταινίες Επιστημονικής φαντασίας Μικρού μήκους Πολιτικές Πολεμικές
Διαβάστε περισσότεραΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ''ΜΕΛΕΤΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΤΟΥ Τ.Ε.Ι. ΗΠΕΙΡΟΥ ΑΠΟ ΤΙΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΤΟΥΣ'' ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΝΤΑΛΑΟΥΤΗΣ
Διαβάστε περισσότερα*Απόσπασμα από το βιβλίο των Σέργιου Δημητριάδη και Αλεξίας Μ. Τζωρτζάκη, ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ, Αρχές, Στρατηγικές, Εφαρμογές, εκδόσεις Rosili, Αθήνα, 2010.
*Απόσπασμα από το βιβλίο των Σέργιου Δημητριάδη και Αλεξίας Μ. Τζωρτζάκη, ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ, Αρχές, Στρατηγικές, Εφαρμογές, εκδόσεις Rosili, Αθήνα, 2010. 1 / 7 Ως επιστημονικός χώρος, το μάρκετινγκ εμφανίστηκε
Διαβάστε περισσότεραΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Αθήνα, 7 Αυγούστου 2014 ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΘΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΕΣΕΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΕΛΑΦΡΥΝΣΗΣ ΤΩΝ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΩΝ Το φορολογικό σύστημα αποτελεί το βασικότερο εργαλείο
Διαβάστε περισσότεραΕυρετήριο πινάκων. Ασκήσεις και υπομνήματα
Ευρετήριο πινάκων Ασκήσεις και υπομνήματα Ανάγνωση, για να ταυτιστεί και να προβάλει τα συναισθήματά του Ανακαλύψτε την προέλευση των πιστεύω σας Απαλή μουσική ως φάρμακο για τις εντάσεις και την απογοήτευση
Διαβάστε περισσότεραΕΚΦΡΑΣΗ-ΕΚΘΕΣΗ Β ΛΥΚΕΙΟΥ 1 ο Λύκειο Καισαριανής ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ: Κείμενα Προβληματισμού
Τι θα πρέπει να λάβει υπόψη του ο νέος, πριν τελικά επιλέξει το επάγγελμα που θα ασκήσει Το επάγγελμα, είτε είναι λειτούργημα είτε όχι, έχει ζωτική σημασία για τον άνθρωπο. Συντελεί στην προσωπική του
Διαβάστε περισσότεραΕκδήλωση προς τιμήν της Θρακιώτισσας ηρωίδας Δόμνας Βισβίζη
Εκδήλωση προς τιμήν της Θρακιώτισσας ηρωίδας Δόμνας Βισβίζη 24 η Μαρτίου 2014 Η Περιφερειακή Ενότητα Έβρου στο πλαίσιο του εορτασμού της 25 ης Μαρτίου 2014 διοργάνωσε σε συνεργασία με το Σύλλογο μας, εκδήλωση
Διαβάστε περισσότεραΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 24/11/2007
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 24/11/2007 Η υποστήριξη και εξασφάλιση της πρόσβασης των κοριτσιών στο σχολείο είναι το κλειδί για την ενδυνάμωσή τους, την οικονομική τους ανεξαρτησία και τη σεξουαλική τους αυτονομία.
Διαβάστε περισσότεραΗ εργασία είναι αφιερωμένη σε όσους επέλεξαν να. ασχοληθούν με το κλάδο της φυσικοθεραπείας και. θεωρούν την φυσικοθεραπεία λειτούργημα και όχι
Η εργασία είναι αφιερωμένη σε όσους επέλεξαν να ασχοληθούν με το κλάδο της φυσικοθεραπείας και θεωρούν την φυσικοθεραπεία λειτούργημα και όχι επάγγελμα. 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Κεφάλαια: 1.Εισαγωγή...1 τενοντίτιδα
Διαβάστε περισσότεραΤίτλος Ειδικού Θεματικού Προγράμματος: «Διοίκηση, Οργάνωση και Πληροφορική για Μικρο-μεσαίες Επιχειρήσεις»
ΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ, ΒΑΣΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΠΕΛΑΓΙΤΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ Τίτλος Ειδικού Θεματικού Προγράμματος: «Διοίκηση, Οργάνωση και Πληροφορική για Μικρο-μεσαίες
Διαβάστε περισσότεραΔΙΑΔΟΣΗ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ Φυσική Β' Γυμνασίου. Επιμέλεια: Ιωάννης Γιαμνιαδάκης
ΔΙΑΔΟΣΗ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ Φυσική Β' Γυμνασίου Επιμέλεια: Ιωάννης Γιαμνιαδάκης Σύνδεση με προηγούμενο Μάθημα Στο κεφάλαιο Θερμότητα έχουμε μάθει: Τι είναι θερμότητα & θερμοκρασία μακροσκοπικά & μικροσκοπικά Μέτρηση
Διαβάστε περισσότεραΜηνιαία οικολογική Εφημερίδα Οκτώβριος 2011 Φύλλο 98 Τιμή φύλλου 0,01. Παράθυρο σε ένα σκοτεινό δωμάτιο
πράσινηπολιτική οι άνθρωποι πάνω από τα κέρδη Μηνιαία οικολογική Εφημερίδα Οκτώβριος 2011 Φύλλο 98 Τιμή φύλλου 0,01 Παράθυρο σε ένα σκοτεινό δωμάτιο Εκτιμήσεις για την πολιτική και κοινωνική συγκυρία και
Διαβάστε περισσότεραΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΡΑΚΤΙΚΟ 20 ο /26-8-2013 ΑΠΟΦΑΣΗ 907/2013
ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΡΑΚΤΙΚΟ 20 ο /26-8-2013 ΑΠΟΦΑΣΗ 907/2013 ΘΕΜΑ 16 ο Εισήγηση για την οικονομική ενίσχυση δράσεων της Αστικής μη κερδοσκοπικής
Διαβάστε περισσότεραΣΥΖΗΤΗΣΗ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ ΥΠ.ΓΕΩΡΓΙΑΣ 4.9.2001
ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ ΥΠ.ΓΕΩΡΓΙΑΣ 4.9.2001 ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας): Ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος της Νέας Δημοκρατίας κ. Μπασιάκος έχει το λόγο. ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΠΑΣΙΑΚΟΣ: Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Διαβάστε περισσότεραΟΜΙΛΙΑ ΕΥΑΓ.ΜΠΑΣΙΑΚΟΥ, ΕΙΔΙΚΟΥ ΕΙΣΗΓΗΤΗ ΝΕΑΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΚΑΤΑ ΤΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ ΤΟΥ ΚΡΑΤΙΚΟΥ ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ
ΟΜΙΛΙΑ ΕΥΑΓ.ΜΠΑΣΙΑΚΟΥ, ΕΙΔΙΚΟΥ ΕΙΣΗΓΗΤΗ ΝΕΑΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΚΑΤΑ ΤΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ ΤΟΥ ΚΡΑΤΙΚΟΥ ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ 19.12.2000 _ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Κωνσταντίνος Γείτονας)_: Εδώ ήταν. Μισό λεπτό, κύριε Μπασιάκο, γιατί
Διαβάστε περισσότεραΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΑΣΚΑΛΩΝ (ΠΟΕΔ) ΤΑΚΤΙΚΗ ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗ ΓΕΝΙΚΩΝ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΩΝ ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ ΤΟΥ Δ.Σ. ΓΙΑ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2008-2009
ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΑΣΚΑΛΩΝ (ΠΟΕΔ) ΤΑΚΤΙΚΗ ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗ ΓΕΝΙΚΩΝ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΩΝ ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ ΤΟΥ Δ.Σ. ΓΙΑ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2008-2009 Δημήτρης Μικελλίδης Πρόεδρος ΠΟΕΔ Αγαπητοί συνεργάτες, Με τη
Διαβάστε περισσότεραΘερινά ΔΕΝ 2011 "ακολουθώντας τη ροή" - η ματιά μου
1/5 Τετάρτη 24 Αυγούστου 2011- Άννη Βασιλείου, Υπεύθυνη δράσης Δ.Ε.Ν. Θερινά ΔΕΝ 2011 "ακολουθώντας τη ροή" - η ματιά μου Μέρη του όλου - Τι ζωγράφισες; ρώτησε η εμψυχώτρια το κορίτσι. - Το όλον. απάντησε
Διαβάστε περισσότεραΑσφάλεια στις εργασίες κοπής μετάλλων
Μάθημα 2.1 Ασφάλεια στις εργασίες κοπής μετάλλων 1.1 Εργασίες κοπής με χρήση φλόγας 1.1.1 Φιάλες αερίων Τα μέτρα ασφάλειας, συνδέονται με τη φύση του κάθε αερίου. Υπάρχουν όμως και ορισμένοι γενικοί κανόνες
Διαβάστε περισσότεραενεργοί πολίτες για τη Μήλο οι θέσεις μας Υποψηφιότητα Αντώνη Καβαλιέρου δημοτικές εκλογές 2010 www.gia-tin-milo.net
δημοτικές εκλογές 2010 ενεργοί πολίτες για τη Μήλο οι θέσεις μας Υποψηφιότητα Αντώνη Καβαλιέρου www.gia-tin-milo.net ενεργοί πολίτες για τη Μήλο www.gia-tin-milo.net info@gia-tin-milo.net akavalieros@gia-tin-milo.net
Διαβάστε περισσότεραΠροδημοσιεύτηκαν τα τέσσερις πρώτα προγράμματα του νέου ΕΣΠΑ που αφορούν
Προδημοσιεύτηκαν τα τέσσερις πρώτα προγράμματα του νέου ΕΣΠΑ που αφορούν μικρομεσαίες επιχειρήσεις και ελευθέρους επαγγελματίες. Τονίζεται ότι τα προγράμματα είναι σε προδημοσίευση. Με τη δημοσίευση της
Διαβάστε περισσότεραΌμιλος Λογοτεχνίας. Δράκογλου Αναστασία, Κιννά Πασχαλίνα
Όμιλος Λογοτεχνίας Δράκογλου Αναστασία, Κιννά Πασχαλίνα Πρότυπο Πειραματικό Δημοτικό Σχολείο Σερρών «Κων/νος Καραμανλής» Δράκογλου Αναστασία, adrakogl@yahoo.gr Κιννά Πασχαλίνα, kinpash@yahoo.gr ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Διαβάστε περισσότεραΚΕΦ. 1 Η ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΣΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ
ΕΝΟΤΗΤΑ ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ (Ο ΜΑΘΗΤΗΣ ΝΑ ΜΠΟΡΕΙ :) ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ (ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΔΙΔΑΚΤΕΑ) ΚΕΦ. 1 Η ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΣΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ 1.1 Εισαγωγή στη Λογιστική/Στ όχοι της επιχείρησης Να
Διαβάστε περισσότεραΑτομικό ιστορικό νηπίου
σημαντικές πληροφορίες στοιχεία επικοινωνίας Ατομικό ιστορικό νηπίου στοιχεία της προσωπικότητας του παιδιού Βοηθείστε μας να γνωρίσουμε καλύτερα το παιδί σας Όνομα Παιδιού: Συμπληρώστε με προσοχή και
Διαβάστε περισσότεραΚΩ ΙΚΑΣ ΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΩΝΥΜΙΑ «ΠΑΠΟΥΤΣΑΝΗΣ ΑΝΩΝΥΜΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΩΝ ΑΓΑΘΩΝ»
ΚΩ ΙΚΑΣ ΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΩΝΥΜΙΑ «ΠΑΠΟΥΤΣΑΝΗΣ ΑΝΩΝΥΜΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΩΝ ΑΓΑΘΩΝ» ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1 Γενικά...3 2 Θέματα Απασχόλησης...3 3 Σύγκρουση συμφερόντων...4
Διαβάστε περισσότεραΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΚΟΙΜΗΤΗΡΙΩΝ ΔΗΜΟΥ ΘΕΡΜΗΣ
ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΚΟΙΜΗΤΗΡΙΩΝ ΔΗΜΟΥ ΘΕΡΜΗΣ Αριθμός Απόφασης Δημοτικού Συμβουλίου Θέρμης 428/2011 1 Πίνακας περιεχομένων Άρθρο 1 - Γενικά 3 Άρθρο 2 Πεδίο εφαρμογής 3 Άρθρο 3 Γενικοί κανόνες
Διαβάστε περισσότεραΤο ρολόι που κρατάς στα χέρια σου κρύβει ένα μυστικό: το μυστικό της κόκκινης ομάδας. Αν είσαι αρκετά τολμηρός, μπορείς κι εσύ να ενημερωθείς για τα
Το ρολόι που κρατάς στα χέρια σου κρύβει ένα μυστικό: το μυστικό της κόκκινης ομάδας. Αν είσαι αρκετά τολμηρός, μπορείς κι εσύ να ενημερωθείς για τα πρόσφατα κατορθώματά μας στο Νέστο και να μπεις στην
Διαβάστε περισσότερα"ΤΟ ΞΥΛΟ ΣΤΙΣ ΔΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ: ΘΕΜΑΤΑ ΥΓΡΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΙΣΟΤΡΟΠΙΑΣ, ΒΕΛΤΙΣΤΗ ΧΡΗΣΗ ΚΑΙ ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΞΥΛΙΝΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ A
"ΤΟ ΞΥΛΟ ΣΤΙΣ ΔΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ: ΘΕΜΑΤΑ ΥΓΡΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΙΣΟΤΡΟΠΙΑΣ, ΒΕΛΤΙΣΤΗ ΧΡΗΣΗ ΚΑΙ ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΞΥΛΙΝΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ A Δρ Μιχάλης Σκαρβέλης, Αναπληρωτής Καθηγητής, υπεύθυνος Εργαστηρίου Τεχνολογίας
Διαβάστε περισσότεραΠΕΙΡΑΤΕΣ (ΤΡΙΤΟ ΒΙΒΛΙΟ) ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΜΕ ΑΥΤΟΚΟΛΛΗΤΑ ISBN: 9789604403431 ISBN: 9789604403424 ISBN: 9789604403417 ISBN: 9789604403448
Τώρα ΠΕΙΡΑΤΕΣ (ΔΕΥΤΕΡΟ ΒΙΒΛΙΟ) ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΜΕ ΑΥΤΟΚΟΛΛΗΤΑ ΠΕΙΡΑΤΕΣ (ΤΡΙΤΟ ΒΙΒΛΙΟ) ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΜΕ ΑΥΤΟΚΟΛΛΗΤΑ ΠΕΙΡΑΤΕΣ (ΠΡΩΤΟ ΒΙΒΛΙΟ) ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΜΕ ΑΥΤΟΚΟΛΛΗΤΑς ΠΕΙΡΑΤΕΣ (ΤΕΤΑΡΤΟ ΒΙΒΛΙΟ) ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΜΕ ΑΥΤΟΚΟΛΛΗΤΑ
Διαβάστε περισσότεραΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΓΕΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΩΝ ΟΡΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «ΑΣΦΑΛΩΣ ΚΑΤΟΙΚΕΙΝ» ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΟΙ ΧΩΡΟΙ
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΓΕΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΩΝ ΟΡΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «ΑΣΦΑΛΩΣ ΚΑΤΟΙΚΕΙΝ» ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΟΙ ΧΩΡΟΙ ΓΕΝΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΑΡΘΡΟ 1. ΟΡΙΣΜΟΙ Αξία καινούργιου: Είναι το ποσό που απαιτείται για την ανακατασκευή του κτιρίου
Διαβάστε περισσότεραΣΥΓΚΡΙΣΗ ΣΥΜΒΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ ΣΠΟΡΑΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΥΤΕΥΣΗΣ ΣΠΟΡΟΦΥΤΩΝ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ
Τ.Ε.Ι ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΣΥΜΒΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ ΣΠΟΡΑΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΥΤΕΥΣΗΣ ΣΠΟΡΟΦΥΤΩΝ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΥ ΣΠΟΥΔΑΣΤΗ: ΑΝΤΩΝΙΟΣ X. ΚΩΝΣΤΑΣ ΚΑΛΑΜΑΤΑ
Διαβάστε περισσότεραΤο Μουσείο των Βαλκανικών Πολέμων στη Γέφυρα και ο Οθωμανός αρχιστράτηγος Χασάν Ταχσίν πασά
Το Μουσείο των Βαλκανικών Πολέμων στη Γέφυρα και ο Οθωμανός αρχιστράτηγος Χασάν Ταχσίν πασά Έφη Αλλαμανή Τον περασμένο Σεπτέμβριο (2011) είχα την τύχη να επισκεφτώ το Στρατιωτικό Μουσείο των Βαλκανικών
Διαβάστε περισσότερα...ακολουθώντας τη ροή... ένα ημερολόγιο εμψύχωσης
...ακολουθώντας τη ροή... ένα ημερολόγιο εμψύχωσης Κυριακή 9 Αυγούστου 2015 Αγαπητό μου ημερολόγιο Δυσκολεύομαι να προσαρμοστώ, από χθες που έχουμε έρθει στη κατασκήνωση ασχολούμαστε με τη γνωριμία με
Διαβάστε περισσότερασυνήλθε στην Αίθουσα των συνεδριάσεων του Βουλευτηρίου η Βουλή σε ολομέλεια για να συνεδριάσει υπό την προεδρία του Ε Αντιπροέδρου αυτής κ.
ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΒΟΥΛΗΣ ΙΕ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΜΕΝΗΣ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΣΥΝΟΔΟΣ Β ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ϞΔ Δευτέρα 24 Φεβρουαρίου 2014 Αθήνα, σήμερα στις 24 Φεβρουαρίου 2014, ημέρα Δευτέρα και ώρα 18.08 συνήλθε στην
Διαβάστε περισσότεραΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2009-201 0
1 5 ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2009-201 0 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΥΠΕΥΘΥΝΕΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Φαμέλου Σεβαστή, δασκάλα Α! τάξης Σέντα Θεοδώρα, δασκάλα Β!
Διαβάστε περισσότεραΤο σχολείο πρέπει να ικανοποιεί με τα ωράριά του το πρόγραμμα των γονέων.
Cover Story Το σχολείο πρέπει να ικανοποιεί με τα ωράριά του το πρόγραμμα των γονέων. Φωτογραφίες: Δημήτρης Διακογιάννης Cover Ελευθέριος Γείτονας Γενικός Διευθυντής Εκπαιδευτηρίων Γείτονα 38 ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ
Διαβάστε περισσότεραΑπό το ξεκίνημά του ο ΤΙΤΑΝ εκφράζει
Ένας Τιτανικός θεσμός επιβράβευσης επιτυχιών νέων ανθρώπων Από το ξεκίνημά του ο ΤΙΤΑΝ εκφράζει έμπρακτα και πολύπλευρα το ενδιαφέρον του για τους νέους ανθρώπους, ιδιαίτερα δε για τα παιδιά, κάθε ηλικίας,
Διαβάστε περισσότεραπροβλήματα, εγώ θέλω να είμαι συγκεκριμένος. Έχω μπροστά μου και σας την αναφέρω την
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ:...Αγαπητοί συνάδελφοι, η πραγματικότητα ποια είναι; Είναι ότι από τη θέσπιση του Συντάγματος του 75 και του αντίστοιχου εκτελεστικού νόμου 998/1979 έχουμε πάνω από εξήντα νομοθετικές
Διαβάστε περισσότεραΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ ΣΥΜΒΟΛΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΠΟΡΕΙΑ ΕΝΟΣ ΓΥΡΟΥ 1. ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 2. ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ 3. ΣΥΛΛΟΓΗ 4. ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ 5. ΣΚΟΡΑΡΙΣΜΑ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: ΠΑΙΧΝΙΔΙ
Διαβάστε περισσότερα«Δημιουργικά Εργαστήρια Νέων» Θέμα: Καταγραφή/Αφομοίωση βιωμάτων
«Δημιουργικά Εργαστήρια Νέων» Θέμα: Καταγραφή/Αφομοίωση βιωμάτων Δράση:«Ακολουθώντας τη ροή» Διάστημα:24/7/2011 έως 6/8/2011 1 / 8 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Στα πλαίσια του προγράμματος «Εκπαίδευση Μουσουλμανοπαίδων της
Διαβάστε περισσότεραΜια «γριά» νέα. Εύα Παπώτη
Εύα Παπώτη Μια «γριά» νέα Πρωτογνώρισα την Κατερίνα ως μαθήτρια λυκείου στο φροντιστήριο μέσης εκπαίδευσης στο οποίο εργαζόμουν ως φιλόλογος. Σήμερα είναι τριάντα ετών. Σε μια συνάντησή μας, λίγο πριν
Διαβάστε περισσότεραΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΕΝΩΤΙΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ
ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΕΝΩΤΙΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ Κ.Ο. ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ, ΑΛΕΞΗ ΤΣΙΠΡΑ ΣΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ Συντρόφισσες και σύντροφοι, Εύχομαι σε
Διαβάστε περισσότεραΗ ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΤΗΣ ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗΣ
Εκπαιδευτήρια Δούκα Δημοτικό Ιούνιος 2013 Η ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΤΗΣ ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗΣ Επιμέλεια : Γ. Τσούκας ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ 1. Εννοιολογική Οριοθέτηση 8. Κριτική θεώρηση Σύνοψη Διαθεματικότητα Διεπιστημονικότητα
Διαβάστε περισσότεραΔασικά Οικοσυστήματα και Τεχνικά Έργα
Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων Εργαστήριο Διευθέτησης Ορεινών Υδάτων και Διαχείρισης Κινδύνου Προπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών Δασικά Οικοσυστήματα και Τεχνικά Έργα Κεφάλαιο
Διαβάστε περισσότεραΟΜΙΛΙΑ ΠΡΟΕΔΡΟΥ Ο.Κ.Ε. κ. Χ. ΠΟΛΥΖΩΓΟΠΟΥΛΟΥ
ΟΜΙΛΙΑ ΠΡΟΕΔΡΟΥ Ο.Κ.Ε. κ. Χ. ΠΟΛΥΖΩΓΟΠΟΥΛΟΥ «ΜΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΗ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ: ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΡΙΤΕΣ ΧΩΡΕΣ;» ΔΙΕΘΝΗΣ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ
Διαβάστε περισσότεραΜΑΡΚΟΣ ΜΠΟΛΑΡΗΣ (Υφυπουργός Υγείας και Κοινωνικής. Ευχαριστώ και το συνάδελφο γιατί θέτει ένα θέμα το οποίο βέβαια, όπως
ΜΑΡΚΟΣ ΜΠΟΛΑΡΗΣ (Υφυπουργός Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης): Ευχαριστώ πολύ, κυρία Πρόεδρε. Ευχαριστώ και το συνάδελφο γιατί θέτει ένα θέμα το οποίο βέβαια, όπως ξέρει, έχει απαντηθεί στη Βουλή το προηγούμενο
Διαβάστε περισσότεραΣτεκόμαστε αλληλέγγυοι σ όσους, ατομικά ή συλλογικά επανακτούν αυτά που νόμιμα μας κλέβουν οι εξουσιαστές.
Εγώ καταληστεύω καθημερινά τον πολίτη αυτής της χώρας. Εγώ τον φέρνω κάθε τέλος του μήνα σε απόγνωση, όταν συνειδητοποιεί ότι δεν θα μπορέσει να ανταπεξέλθει στις οικονομικές του υποχρεώσεις. Εγώ τον αναγκάζω
Διαβάστε περισσότεραΕπίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. (Νομοθετικές πράξεις) ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ
9.10.2015 L 264/1 I (Νομοθετικές πράξεις) ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΑΠΟΦΑΣΗ (ΕΕ) 2015/1814 ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 6ης Οκτωβρίου 2015 σχετικά με τη θέσπιση και τη λειτουργία αποθεματικού για
Διαβάστε περισσότερα«Ειρήνη» Σημειώσεις για εκπαιδευτικούς
«Ειρήνη» Σημειώσεις για εκπαιδευτικούς Το «Ειρήνη» αποτελεί ένα εκπαιδευτικό υλικό απευθυνόμενο σε παιδιά ηλικίας 5 έως 8 ετών. Περιλαμβάνει: Μια ταινία κινουμένων σχεδίων (διάρκειας 7 λεπτών) Σημειώσεις
Διαβάστε περισσότεραΕνότητα: Ελληνική αυτοκίνηση: ασυνέχειες και συνέχειες, δίκτυα, αναπαραστάσεις.
Ενότητα: Ελληνική αυτοκίνηση: ασυνέχειες και συνέχειες, δίκτυα, αναπαραστάσεις. Εισήγηση με τίτλο: Μεταπολεμικός Αυτοκινητικός Τύπος. Θα μπορούσε, άραγε, η υπόθεση, του αυτοκινητικού Τύπου, να εξελιχθεί
Διαβάστε περισσότεραΗ Ελλάδα βρίσκεται αυτή τη στιγµή στο πιο κρίσιµο σταυροδρόµι µετά τη µεταπολίτευση.
Η οµιλία του προέδρου της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξη Τσίπρα Συντρόφισσες και σύντροφοι, Επιτρέψτε µου να ξεκινήσω από µια θεµελιακή, κατά τη γνώµη µου, διαπίστωση: Η Ελλάδα βρίσκεται αυτή τη στιγµή στο πιο κρίσιµο
Διαβάστε περισσότεραΟ συγγραφέας χρησιμοποιεί συνδυασμό μεθόδων για την ανάπτυξη της έβδομης παραγράφου.
Α.1 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Στο κείμενο αυτό ο συγγραφέας παρουσιάζει την αξία των αρχαίων ελληνικών μνημείων και την αναγκαιότητα ανάδειξής τους. Αρχικά συσχετίζει τα μνημεία αυτά με τη δημοκρατία και τη συμμετοχή στα
Διαβάστε περισσότεραΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ (ΦΛΩΡΙΝΑ) ΤΜΗΜΑ ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ
ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ (ΦΛΩΡΙΝΑ) ΤΜΗΜΑ ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ «ΕΝΝΟΙΕΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΙΙ ΚΑΙ Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥΣ» ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΜΕΡΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ:
Διαβάστε περισσότεραΗ ιστορία της Εκκλησίας ενδιαφέρει όχι μόνο τα μέλη της αλλά και κάθε άνθρωπο που επιθυμεί να γνωρίσει τα διάφορα πνευματικά ρεύματα που διαμόρφωσαν
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΑΙ Η ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ Η ιστορία της Εκκλησίας ενδιαφέρει όχι μόνο τα μέλη της αλλά και κάθε άνθρωπο που επιθυμεί να γνωρίσει τα διάφορα πνευματικά ρεύματα που διαμόρφωσαν τον κόσμο.
Διαβάστε περισσότεραΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ ΜΕ ΤΙΣ ΝΕΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ
ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ ΜΕ ΤΙΣ ΝΕΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η πρόσφατη οικονομική κρίση έχει δείξει ότι οι χώρες οι οποίες δεν έχουν προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας, επηρεάστηκαν περισσότερο. Παράλληλα,
Διαβάστε περισσότεραΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2008 ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ ΑΡΧΗΓΟ ΤΗΣ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΗΣ ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΕΔΡΟ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2008 ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΡΟΣ κ. ΓΕΩΡΓΙΟ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΑΡΧΗΓΟ ΤΗΣ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΗΣ ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΕΔΡΟ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ Θέμα: Θέσεις της ΚΕΕΕ για την ελληνική οικονομία
Διαβάστε περισσότεραΓνωρίζω, Αγαπώ & Φροντίζω το Σώμα μου
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ Γνωρίζω, Αγαπώ & Φροντίζω το Σώμα μου Σχολικό Έτος 2013-2014 ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: ΑΡΣΕΝΟΠΟΥΛΟΥ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΕΚΠ/ΚΗ ΜΟΝΑΔΑ: 1 ο ΟΛΟΗΜΕΡΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΠΛΑΤΑΜΩΝΑ ΤΜΗΜΑ ΚΛΑΣΙΚΟ Δ/ΝΣΗ
Διαβάστε περισσότεραΠρακτικό εργαλείο. για την ταυτοποίηση πρώτου επιπέδου των θυμάτων παράνομης διακίνησης και εμπορίας. τη σεξουαλική εκμετάλλευση
Πρακτικό εργαλείο για την ταυτοποίηση πρώτου επιπέδου των θυμάτων παράνομης διακίνησης και εμπορίας με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση Ιούνιος 2013 Στα πλαίσια της επαγγελματικής σας ιδιότητας ενδέχεται
Διαβάστε περισσότεραΚρύων της Μαγνητικής Υπηρεσίας. Πνευματική Ανατομική. Μάθημα 3ο ~ 16.12.2015 Εργασία με το Κόλον
Κρύων της Μαγνητικής Υπηρεσίας Πνευματική Ανατομική Μάθημα 3ο ~ 16.12.2015 Εργασία με το Κόλον Άννα: Κάνουμε δήλωση πρόθεσης για το σώμα μας. Ας φέρουμε τα χέρια στην καρδιά ακουμπώντας στην καρδιά. Τιμώ
Διαβάστε περισσότεραΣΥΜΒΑΣΗ ΔΠΑ/ΕΠ-6489/2012
Διεύθυνση Περιφέρειας Αττικής ΣΥΜΒΑΣΗ ΔΠΑ/ΕΠ-6489/2012 ΑΠΟΚΟΠΕΣ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΦΟΡΕΣ ΛΟΓΩ ΧΡΕΟΥΣ ΠΑΡΟΧΩΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΑΙΤΗΣΕΙΣ ΤΕΛΙΚΟΥ ΔΙΑΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Άρθρο 1: Αντικείμενο
Διαβάστε περισσότεραΠρόγραμμα Σπουδών για το "Νέο Σχολείο"
2013 Πρόγραμμα Σπουδών για το "Νέο Σχολείο" πεδίο: Πολιτισμός - Αισθητική Παιδεία για την Υποχρεωτική Εκπαίδευση (αρχική πρόταση β') υπεύθυνος πεδίου: Μένης Θεοδωρίδης ΚΕΝΤΡΟ 0 ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ ΚΑΙ
Διαβάστε περισσότερα1932, πτώχευση. Οι πολίτες κλήθηκαν από πατριωτικό καθήκον να δώσουν τα κοσμήματά για να ενισχυθούν τα αποθέματα της χώρας σε χρυσό
1932, πτώχευση Οι πολίτες κλήθηκαν από πατριωτικό καθήκον να δώσουν τα κοσμήματά για να ενισχυθούν τα αποθέματα της χώρας σε χρυσό τους Τέτοιες μέρες, τον Απρίλιο του 1932, η κυβέρνηση των Φιλελευθέρων
Διαβάστε περισσότεραΟι 21 όροι του Λένιν
Οι 21 όροι του Λένιν 1. Όλη η προπαγάνδα και η αναταραχή, πρέπει να φέρουν έναν πραγματικά κομμουνιστικό χαρακτήρα και σύμφωνα με το πρόγραμμα και τις αποφάσεις της Κομμουνιστικής Διεθνούς. Όλα τα όργανα
Διαβάστε περισσότεραΒουλευτικές Εκλογές 2011
Πολίτης ή πελάτης; Είναι αλήθεια, ότι το πολιτικό σύστημα αποτυγχάνει σημαντικά να ανταποκριθεί στις σημερινές προκλήσεις. Το ρουσφέτι, η αναξιοκρατία, η συναλλαγή και τα παζάρια, απαξιώνουν την πολιτική.
Διαβάστε περισσότεραΚαλές Πρακτικές Πρόληψης και Αντιμετώπισης Ενδοσχολικής Βίας- Σχολική Διαμεσολάβηση
Καλές Πρακτικές Πρόληψης και Αντιμετώπισης Ενδοσχολικής Βίας- Σχολική Διαμεσολάβηση Χρηστίδου Χριστίνα Κοινωνική Λειτουργός-Ψυχολόγος MSc Κοιν.Ψυχιατρικής-Παιδοψυχιατρικής Σήμερα στο σχολείο : Τα θύματα
Διαβάστε περισσότεραΔημοκρίτειο Πανεπιστήμιο
1 Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Τμήμα Μοριακής Βιολογίας και Γενετικής ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ για τις ανάγκες των μαθημάτων: ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΉ και ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ (Διδακτικός Σχεδιασμός) ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Διαβάστε περισσότεραΚατερίνα Παναγοπούλου: Δημιουργώντας κοινωνικό κεφάλαιο την εποχή της κρίσης
Κατερίνα Παναγοπούλου Πρέσβυς της Ελλάδας στο Συμβούλιο της Ευρώπης, πρόεδρος του σωματείου γυναικών «Καλλιπάτειρα». Πρώτο βραβείο «Γυναίκα και Αθλητισμός» 2012 για την Ευρώπη. Δημιουργώντας κοινωνικό
Διαβάστε περισσότεραΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ. Ετήσια Έκθεση για το έτος 2005 ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΓΡΑΦΕΙΑ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ Ζ. ΧΡ. ΣΩΖΟΥ 29 & 31 ΛΕΥΚΩΣΙΑ ΚΥΠΡΟΣ
ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ Ετήσια Έκθεση για το έτος 2005 ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΓΡΑΦΕΙΑ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ Ζ. ΧΡ. ΣΩΖΟΥ 29 & 31 ΛΕΥΚΩΣΙΑ ΚΥΠΡΟΣ Πρόεδρος Πανίκος Πούρος Εκπρόσωπος Υπουργού Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος
Διαβάστε περισσότερα«Ο συγγραφέας στα σύγχρονα ΜΜΕ: ο λόγος και η απήχηση του»
ΜΜΕ & Λογοτεχνία ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Θ. ΒΑΛΤΙΝΟΣ «Ο συγγραφέας στα σύγχρονα ΜΜΕ: ο λόγος και η απήχηση του» ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Ως οιονεί οικοδεσπότης θα κάνω και χρέη συντονιστή της συζήτησης. Θα δώσω το λόγο με τη
Διαβάστε περισσότεραΚανόνες λειτουργίας της Επιτροπής Ηθικής και Δεοντολογίας
Τε χν ολογι κό Εκπαι δε υτι κό Ίδρυμα Λαμί ας Σχ ολή Επαγγελμάτων Υγείας & Πρόνοιας Τμήμα Φυσικοθεραπείας Επιτροπή Ηθικής και Δεο ντολογίας Κανόνες λειτουργίας της Επιτροπής Ηθικής και Δεοντολογίας Ονομασία
Διαβάστε περισσότεραΌταν το μάθημα της πληροφορικής γίνεται ανθρωποκεντρικό μπορεί να αφορά και την εφηβεία.
Όταν το μάθημα της πληροφορικής γίνεται ανθρωποκεντρικό μπορεί να αφορά και την εφηβεία. Στόχος μας : να χρησιμοποιήσουμε τον υπολογιστή και το διαδίκτυο για να αντλήσουμε σωστές πληροφορίες, να τις επεξεργαστούμε
Διαβάστε περισσότεραΔευτέρα, 9 Απριλίου 2012 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟΥ & ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΕΤΡΑΚΗ 16 Τ.Κ. 105 63 - ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ.: 210.32.59.198 FAX: 210.32.59.229
ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ Δευτέρα, 9 Απριλίου ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟΥ & ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΕΤΡΑΚΗ 16 Τ.Κ. 105 63 - ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ.: 210.32.59.198 FAX: 210.32.59.229 ΘΕΜΑ: Έκδοση από τη Eurostat του Δείκτη
Διαβάστε περισσότεραΑΣΦΑΛΙΣΗ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ
ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ 1. Νομοθεσία για την Ασφάλιση Αυτοκινήτου Έχουν όλοι υποχρέωση από το Νόμο να συνάψουν ασφάλιση για το αυτοκίνητό τους; Σε ποια νομοθεσία βασίζεται η ασφάλιση αυτοκινήτου; Σύμφωνα
Διαβάστε περισσότεραΜΟΥΣΕΙΟ ΚΑΠΝΟΥ ΚΑΒΑΛΑΣ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΑΠΝΟΥ ΚΑΒΑΛΑΣ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ για μαθητές Ε & ΣΤ τάξης Δημοτικού Σχολείου Θεματική Ενότητα: Καλλιέργεια και πρώτη επεξεργασία στο χωριό 1. Στην προθήκη με το φωτογραφικό υλικό του Μουσείου διαβάστε
Διαβάστε περισσότεραΗΛΙΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΥΤΟΣΚΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΚΤΗΡΙΑΚΟΥ ΚΕΛΥΦΟΥΣ
ΗΛΙΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΥΤΟΣΚΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΚΤΗΡΙΑΚΟΥ ΚΕΛΥΦΟΥΣ ΗΛΙΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΝΑΚΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΕΠΙΦΑΝΕΙΩΝ ΗΛΙΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΣΚΙΑΣΗ ΤΩΝ ΑΝΟΙΓΜΑΤΩΝ ΗΛΙΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΣΚΙΑΣΗ ΤΩΝ ΑΝΟΙΓΜΑΤΩΝ ΗΛΙΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΣΚΙΑΣΗ ΤΩΝ ΑΝΟΙΓΜΑΤΩΝ ΗΛΙΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ
Διαβάστε περισσότεραΘΕΣΕΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΠΡΥΤΑΝΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ 2014 ΘΕΣΕΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Δ. ΚΑΨΑΛΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΣ ΠΡΥΤΑΝΗΣ Ιωάννινα, Ιούνιος 2014 1 Οι βασικές στοχεύσεις και προτεραιότητες
Διαβάστε περισσότεραΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΈΓΓΡΑΦΟ Σ.Ε.Ε.Δ.Δ.Ε. ΟΙ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΕΙΣ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥ
ΑΘΗΝΑ 15-01-2014 ΑΡ. ΠΡΩΤ.: 2270 ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΈΓΓΡΑΦΟ Σ.Ε.Ε.Δ.Δ.Ε. ΟΙ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΕΙΣ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥ Για τα εισοδήματα του 2013, τη φορολογία και τα πρόστιμα του 2014, ισχύουν τα εξής: Καταργείται το
Διαβάστε περισσότεραΜΗΝΙΑΙΟ ΕΛΤΙΟ ΙΟΥΝΙΟΥ 2007
ΜΗΝΙΑΙΟ ΕΛΤΙΟ ΙΟΥΝΙΟΥ 2007 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Κατά τη συνεδρίαση της 6ης Ιουνίου 2007, το ιοικητικό Συµβούλιο της αποφάσισε να αυξήσει το ελάχιστο επιτόκιο προσφοράς για τις πράξεις κύριας αναχρηµατοδότησης
Διαβάστε περισσότεραΑναλυτικές οδηγίες διακοπής καπνίσματος βήμα προς βήμα
Αναλυτικές οδηγίες διακοπής καπνίσματος βήμα προς βήμα Αυτό είναι το πιο ουσιαστικό στάδιο στην όλη προσπάθειά σας. Το στάδιο που αρχίζει τη στιγμή που ο καπνιστής αποφασίζει πως δε θα ξαναβάλει τσιγάρο
Διαβάστε περισσότεραΕΝΤΟΛΕΑΣ: ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ:
Μάρτιος 2013 Η έρευνα αυτή πραγματοποιήθηκε από μια επιστημονική ομάδα η οποία επιλέχθηκε ειδικά για τον σκοπό αυτό από τους φορείς «Αλληλεγγύη Κρήτης» και την «Ο.Ε.Β.Ε.Ν.Η.» υπό την αιγίδα του Δήμου Ηρακλείου.
Διαβάστε περισσότεραΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. Ελλείψεις στο φορολογικό νομοσχέδιο. Σοβαρές ελλείψεις στη νέα μορφή του φορολογικού νομοσχεδίου
Επαγγελματικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης Γραφείο Τύπου Θεσσαλονίκη, 12 Απριλίου 2010 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Ελλείψεις στο φορολογικό νομοσχέδιο Σοβαρές ελλείψεις στη νέα μορφή του φορολογικού νομοσχεδίου διαπιστώνει
Διαβάστε περισσότεραΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑ ΑΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗ ΥΨΗΛΑΝΤΗ 1 35100 ΛΑΜΙΑ. Λαµία 28-6-2013 ΠΡΟΣ: Μ.Μ.Ε.
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑ ΑΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗ ΥΨΗΛΑΝΤΗ 1 35100 ΛΑΜΙΑ Λαµία 28-6-2013 ΠΡΟΣ: Μ.Μ.Ε. ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Τακτική Συνεδρίαση του Περιφερειακού Συµβουλίου µε ενηµέρωση από τον
Διαβάστε περισσότεραΤΙΜΟΛΟΓΙΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΑΡ. ΜΕΛ.:. ΔΗΜΟΣ: ΚΑΡΥΣΤΟΥ ΕΡΓΟ: ΤΕΧΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΧΑΔΑ ΣΤΗ ΘΕΣΗ ΠΕΤΑΛΟ Δ.Δ.
EΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΔΗΜΟΣ ΧΑΛΚΙΔΕΩΝ Δ/ΝΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΕΡΓΩΝ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑΣ ΠΡΩΗΝ ΤΥΔΚ ΑΡ. ΜΕΛ.:. ΔΗΜΟΣ: ΚΑΡΥΣΤΟΥ ΕΡΓΟ: ΤΕΧΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
Διαβάστε περισσότεραΕκπαιδευτικά προγράμματα για τα προνηπιακά τμήματα
Εκπαιδευτικά προγράμματα για τα προνηπιακά τμήματα Στους 24 Βρεφονηπιακούς Σταθμούς του Δήμου εφαρμόζεται από πέρυσι ενιαίο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, με σκοπό αφενός να μην υπάρχουν σταθμοί «δύο ταχυτήτων»
Διαβάστε περισσότεραΤοποθέτηση Δημάρχου Γ. Πατούλη. για τεχνικό πρόγραμμα 2010
Τοποθέτηση Δημάρχου Γ. Πατούλη για τεχνικό πρόγραμμα 2010 Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι Η διοίκηση του Δήμου φέρνει σήμερα προς ψήφιση στο Δημοτικό Συμβούλιο το τεχνικό πρόγραμμα του Δήμου Αμαρουσίου για
Διαβάστε περισσότεραΟ «ΕΚΑΛΟΓΟΣ» ΤΟΥ ΚΑΛΟΥ ΥΠΟΨΗΦΙΟΥ
Ο «ΕΚΑΛΟΓΟΣ» ΤΟΥ ΚΑΛΟΥ ΥΠΟΨΗΦΙΟΥ 1. Ύπνος: Δεν βοηθάει να ξενυχτήσουμε διαβάζοντας το προηγούμενο βράδυ, προσπαθώντας να συγκεντρώσουμε το σύνολο της ύλης στο μυαλό μας. Η κούραση, δε θα μας επιτρέψει
Διαβάστε περισσότεραΚΟΛΥΜΒΗΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΑΡΚΑΔΙΑΣ «ΤΡΙΠΟΛΗ»
ΚΟΛΥΜΒΗΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΑΡΚΑΔΙΑΣ «ΤΡΙΠΟΛΗ» Ουάσιγκτον & Δημητσάνης 1, Τρίπολη Τ.Κ. 22 100, Τηλ.:2710 224114, Fax.:2710 242773 www.koat.gr e-mail: info@koat.gr ΤΡΙΠΟΛΗ 29 / 09 / 07 Πρός: ΣΥΛΛΟΓΟΥΣ-ΟΜΙΛΟΥΣ ΚΟΕ
Διαβάστε περισσότεραΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. Ακολουθεί ολόκληρη η τοποθέτηση - παρέμβαση του Υπουργού Δ.Μ.&Η.Δ.
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗΣ & ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ Αθήνα, 18 Ιουνίου 2013 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Ο Υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης
Διαβάστε περισσότεραΚΟΛΥΜΒΗΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΑΡΚΑΔΙΑΣ «ΤΡΙΠΟΛΗ»
ΚΟΛΥΜΒΗΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΑΡΚΑΔΙΑΣ «ΤΡΙΠΟΛΗ» Ουάσιγκτον & Δημητσάνης 1, Τρίπολη Τ.Κ. 22 100, Τηλ.:2710 224114, Fax.:2710 242773 www.koat.gr e-mail: info@koat.gr ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ Κολυμβητικών αγώνων «6 Ο ΚΥΠΕΛΛΟ Κ Ο
Διαβάστε περισσότεραΣοφία Γιουρούκου, Ψυχολόγος Συνθετική Ψυχοθεραπεύτρια
Σοφία Γιουρούκου, Ψυχολόγος Συνθετική Ψυχοθεραπεύτρια Η αντίδραση στο άγχος είναι μία φυσιολογική, ζωτική αντίδραση στην απειλή. Το άγχος είναι ένα συναίσθημα δυσθυμίας που προέρχεται από την υποκειμενική
Διαβάστε περισσότεραΟΙ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ Ο ΚΛΑΔΟΣ ΤΗΣ ΥΠΟΔΗΣΗΣ
ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΛΕΓΚΤΙΚΗ Διπλωματική Εργασία ΟΙ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ
Διαβάστε περισσότεραΗ συμβολή του Πλάτωνα στα Μαθηματικά
ΠΛΑΤΩΝ Η συμβολή του Πλάτωνα στα Μαθηματικά I. Ανδρέας Παπαϊωάννου II. Αλέξανδρος Μπαλάσκας III. Κωνσταντίνος Θούας IV.Λουκάς Σωτηρόπουλος V. Πέτρος Κορφιάτης Εισηγητής : Γεώργιος Κ. Ντόντος (ΠΕ03) Χρονικη
Διαβάστε περισσότεραΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ & ΑΛΜΥΡΟΥ Ν.Π.Δ.Δ Νόμος 3601 Ελευθ. Βενιζέλου 7 Τηλ. 04210-20270 38333 ΒΟΛΟΣ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΜΑΪΟΥ 2010
ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ & ΑΛΜΥΡΟΥ Ν.Π.Δ.Δ Νόμος 3601 Ελευθ. Βενιζέλου 7 Τηλ. 04210-20270 38333 ΒΟΛΟΣ Βόλος 27 Μαΐου 2010 Α.Π.5468/Φ.5,1 ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΜΑΪΟΥ 2010 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Α) ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ
Διαβάστε περισσότεραΑσυντήρητες και επικίνδυνες οικοδομές
Ασυντήρητες και επικίνδυνες οικοδομές Στα τελευταία πέντε χρόνια έχουν καταγραφεί αρκετά περιστατικά πτώσης τμημάτων οικοδομών, κυρίως μπαλκονιών από πολυώροφες οικοδομές και είναι πραγματικά θαύμα το
Διαβάστε περισσότεραOταν ξεκινούσαμε το Κοιτάω Μπροστά πριν από λίγα χρόνια,
Αφιερωμένο στους γονείς μου που μου έδειξαν τον ουρανό και με άφησαν να ονειρευτώ στον αδελφό μου που είναι πάντα η πυξίδα μου όταν χάνω το δρόμο μου στον Ανδρέα που μ αγάπησε όπως ονειρεύτηκα και συνεχίζει
Διαβάστε περισσότεραΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ» ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2005
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ» ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2005 Στη βάση του περίτεχνου ανδριάντα του Στρατηλάτη Θεόδωρου Κολοκοτρώνη στην Τρίπολη, υπάρχει το εξής έμμετρο επίγραμμα: «Σε άτι γοργό καβαλάρης
Διαβάστε περισσότεραΗ ΑΥΤΕΠΑΓΓΕΛΤΗ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΩΝ ΜΙΑ ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ. ( Διοικητική Ενημέρωση, τ.51, Οκτώβριος Νοέμβριος Δεκέμβριος 2009)
Η ΑΥΤΕΠΑΓΓΕΛΤΗ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΩΝ ΜΙΑ ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ( Διοικητική Ενημέρωση, τ.5, Οκτώβριος Νοέμβριος Δεκέμβριος 009). Η θέσπιση του νέου μέτρου Η σημαντικότερη απόπειρα καινοτομικής δράσης της
Διαβάστε περισσότεραΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΡΙΘΜ. ΠΡΩΤ. : 18379 ΝΟΜΟΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΑΜΥΝΤΑΙΟ 11/09/2015 ΔΗΜΟΣ ΑΜΥΝΤΑΙΟΥ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΡΙΘΜ. ΠΡΩΤ. : 18379 ΝΟΜΟΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΑΜΥΝΤΑΙΟ 11/09/2015 ΔΗΜΟΣ ΑΜΥΝΤΑΙΟΥ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΜΙΣΘΩΣΗ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΤΑΣΗΣ 20,02171 στρ ΣΤΗΝ Τ.Κ.ΛΙΜΝΟΧΩΡΙΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΜΥΝΤΑΙΟΥ ΓΙΑ
Διαβάστε περισσότερα