Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download ""

Transcript

1 ΤΕΥΧΟΣ 5 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2000 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΑΕΡΟ ΙΑΣΤΗΜΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ 2. ΥΠΝΟΣ-ΕΓΡΗΓΟΡΣΗ ΚΑΙ ΙΠΤΑΜΕΝΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ (ΜΕΡΟΣ Β) 3. ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ RTO 1. ΑΕΡΟ ΙΑΣΤΗΜΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ. ΦΛΩΡΟΣ Ταξ/χος (ΥΙ), ιευθυντής 251 ΓΝΑ Α. ΟΡΙΣΜΟΣ Η Aεροδιαστηµική Ιατρική είναι η επιστήµη που έχει ως αντικείµενό της τη διατήρηση της υγείας, της ασφάλειας της φυσικής κατάστασης και της προσαρµοστικής φυσιολογίας του ιπταµένου προσωπικού στο µη φυσιολογικό ή και εχθρικό περιβάλλον της αεροδιαστηµικής πτήσης. Αντίθετα, η κλασική Ιατρική έχει ως αντικείµενο τον άνθρωπο που νοσεί ή είναι σε φυσιολογική κατάσταση, αλλά µέσα στο φυσιολογικό γήινο περιβάλλον. Αυτή η διαφορά της κλασικής Ιατρικής έναντι της Αεροδιαστηµικής Ιατρικής είναι θεµελιώδης. Το φαινόµενο της πτήσης έχει µία δυναµική που εκθέτει τον άνθρωπο σε παράγοντες stress, που υπερβαίνουν τη δυνατότητα προσαρµογής του. Μειωµένη παροχή οξυγόνου, µειωµένη βαροµετρική πίεση, ακραίες θερµοκρασίες, συγκεκριµένα αισθητικά ερεθίσµατα και βιοδυναµικές επιταχυντικές δυνάµεις, οι οποίες δηµιουργούν stress, αποτελούν ένα µικρό µόνο µέρος των καταστάσεων, που βιώνει κανείς κατά την πτήση και που δεν αντιµετωπίζει στο φυσικό του περιβάλλον, "πατώντας" στη Γη. Με αυτές τις καταστάσεις ασχολείται κατά βάση η Αεροδιαστηµική Ιατρική. Είναι προφανές ότι, χωρίς την ανάπτυξη του κλάδου της Αεροδιαστηµικής Ιατρικής και την επίλυση των παραπάνω προβληµάτων, δε θα ήταν δυνατή η υλοποίηση των αεροδιαστηµικών πτήσεων. Β. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑ ΡΟΜΗ Η µυθική πτήση του Ίκαρου προς τον ήλιο, τα σκίτσα του Leonardo da Vinci µε τον έλικα κατά την Αναγέννηση, το επανδρωµένο αµφιπτέρυγο αεροπλάνο των αδελφών Wright (1902) και το πρώτο βήµα του ανθρώπου στο διάστηµα (Γιούρι Γκαγκάριν 1957), αντικατοπτρίζουν την εκπληκτική πρόοδο του ανθρώπου στις επανδρωµένες διαστηµικές πτήσεις. Παράλληλη µε την τεχνολογική πρόοδο και τη ραγδαία ανάπτυξη της αεροπορικής βιοµηχανίας από τις αρχές του 1900, είναι και η εξέλιξη της Αεροπορικής και στη συνέχεια της Αεροδιαστηµικής Ιατρικής. Συχνά η τραγωδία γεννά τη λύση. Σ ένα αεροπορικό ατύχηµα µε τις ιπτάµενες µηχανές των αδελφών Wright, στις αρχές του 1900, το θύµα υπέστη θανατηφόρες κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις. Το γεγονός αυτό έδωσε στις ΗΠΑ το έναυσµα για να κατασκευαστεί και να φοριέται κατά τις πτήσεις το κράνος. Το 1910 η Γερµανία και το 1912 η Αγγλία και οι ΗΠΑ άρχισαν να αναπτύσσουν ιατρικά πτητικά κριτήρια και πτητικές ιατρικές οδηγίες. Η µεγάλη συχνότητα των ατυχηµάτων (ένα κάθε 241 ώρες πτήσης) και οι συχνοί θάνατοι (ένας κάθε 741 πτητικές ώρες) κατέστησαν αναγκαία τη διαµόρφωση του κλάδου της Αεροπορικής Ιατρικής.

2 Οι ανάγκες του Α' Παγκοσµίου Πολέµου οδήγησαν στη δηµιουργία του πρώτου Κέντρου Αεροπορικής Ιατρικής στην Μineola της Ν. Υόρκης στις ΗΠΑ, το 1917, το οποίο αργότερα, το 1959, µεταφέρθηκε στο Brooks AFB, School of Aerospace Medicine, San Antonio, Texas. Όµως, η µεγάλη ώθηση στην Αεροδιαστηµική Ιατρική δόθηκε µετά την τεχνολογική έκρηξη του Β' Παγκοσµίου Πολέµου. Η προοδευτική διεύρυνση του πτητικού περιβάλλοντος κατέστησε αναγκαία και επιτακτική τη µελέτη και έρευνα των φυσιολογικών επιδράσεων της πτήσης στον άνθρωπο. Αν και στις αρχές δόθηκε µεγάλη έµφαση στις στρατιωτικές πτήσεις, στη συνέχεια η προσοχή στράφηκε και σε µη στρατιωτικές, και ιδίως σε αυτές προς το διάστηµα. Η Αεροδιαστηµική Ιατρική άρχισε να εφαρµόζεται στις ΗΠΑ το 1949, στην Randolph AFB, του TEXAS µε την ίδρυση Κέντρου Αεροδιαστηµικής Ιατρικής, το οποίο οργάνωσε ο γιατρός Hubertus, ο οποίος από πολλούς θεωρείται ο "Πατέρας της ιαστηµικής Ιατρικής". Αυτός διατύπωσε πρώτος (1952) την άποψη που ισχύει µέχρι σήµερα, ότι δηλαδή το διάστηµα δεν είναι σύνολο µε συγκεκριµένα σύνορα, αλλά ένα συνεχές (continuum), εντός του οποίου κινείται κανείς από το έδαφος προς τους ουρανούς, περνώντας από διάφορες ζώνες µετάπτωσης, τις οποίες και προσδιόρισε. Με την πρόοδο στις πτήσεις του διαστήµατος, τα πεδία και οι όροι της Αεροπορικής και Αεροδιαστηµικής Ιατρικής έγιναν σχεδόν κοινοί, και έτσι η Αεροπορική Ιατρική µετονοµάστηκε το 1950 σε Αεροδιαστηµική Ιατρική (Aerospace Medicine), ενώ το 1953 αναγνωρίστηκε επίσηµα ως ιατρική ειδικότητα στις ΗΠΑ. Στις 4 Οκτωβρίου 1957 οι επιστήµονες στη Σοβιετική Ένωση έθεσαν σε τροχιά τον πρώτο δορυφόρο Spuntik 1, εγκαινιάζοντας την είσοδο του ανθρώπου (Γιούρι Γκαγκάριν) στην εποχή του διαστήµατος, ενώ το 1961 ακολούθησαν οι ΗΠΑ µε τους Άλαν Σέπαρντ και Τζων Γκλενν. Στη δεκαετία του εξήντα φάνηκε πλέον καθαρά ότι ο άνθρωπος οδηγείται προς το διάστηµα και η Αεροδιαστηµική Ιατρική ήταν αυτή που θα του παρείχε την αντίστοιχη ιατρική υποστήριξη. Κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες έγινε αξιοσηµείωτη πρόοδος σχετικά µε τις βιολογικές επιδράσεις της έλλειψης βαρύτητας στους ζωντανούς οργανισµούς. Κι' αυτό έγινε είτε µε πραγµατικές πτήσεις είτε µε εξοµοίωση (simulation) επί του εδάφους. Μέχρι το 1971 που οι Σοβιετικοί εκτόξευσαν τον πρώτο διαστηµικό σταθµό (Salyut 1), η εµπειρία ήταν µικρή σε πειράµατα εν πτήσει. Η εµπειρία και ο χρόνος εγκλιµατισµού στην έλλειψη βαρύτητας έγιναν µεγαλύτερα και µελετήθηκαν επανειληµµένα το 1973 και το 1974, µέσω προσεκτικά σχεδιασµένων βιοϊατρικών πειραµάτων εν πτήσει, µε τον πειραµατικό διαστηµικό σταθµό των Αµερικανών Skylab, µε τις επόµενες αποστολές των Σοβιετικών µε το Salyut, ( ) και µε το διαστηµικό σταθµό Mir (1991 -σήµερα). Η εµπειρία που αποκτήθηκε από τις πτήσεις στο διάστηµα και από την ιατρική υποστήριξη των αποστολών υπήρξε πολύτιµη. Γ. ΑΕΡΟ ΙΑΣΤΗΜΙΚΕΣ ΑΝΤΙ ΡΑΣΕΙΣ - ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΝΟΣΟΙ Κατά την πτήση µέσα στις διάφορες ζώνες µετάπτωσης του αεροδιαστήµατος, ο ανθρώπινος οργανισµός υφίσταται διάφορες επιδράσεις, µε συνέπεια την εκδήλωση ποικίλων φυσιολογικών και µη αντιδράσεων. Επιγραµµατικά, ο περιβάλλων τη Γη ατµοσφαιρικός αέρας µπορεί να διαιρεθεί, µε βάση την πίεσή του και τις φυσιολογικές επιδράσεις της στον ανθρώπινο οργανισµό, σε τέσσερις ζώνες: τη φυσιολογική ζώνη, τη φυσιολογικώς ανεπαρκή ζώνη, τη διαστηµικώς ισοδύναµη ζώνη, και το διάστηµα. Η φυσιολογική ζώνη εκτείνεται από το επίπεδο της θάλασσας µέχρι περίπου τα 3048 µ. και περικλείει το χώρο πίεσης όπου ο άνθρωπος µπορεί άνετα να προσαρµοστεί, εκτός ίσως από µικροπροβλήµατα του µέσου ωτός ή των παραρρινικών κόλπων κατά την άνοδο ή την κάθοδο στη ζώνη αυτή. H φυσιολογικώς ανεπαρκής ζώνη εκτείνεται από το ύψος των 3048 ως τα µ., όπου η πίεση του αέρα πέφτει στα 87 mmhg, µε αποτέλεσµα τη µείωση του οξυγόνου, η οποία

3 οδηγεί σε υποξία, που µπορεί να την αποφύγει κανείς µόνο µε συσκευή παροχής οξυγόνου υπό πίεση. Η διαστηµικώς ισοδύναµη ζώνη εκτείνεται από τα µ. έως τα 75 χλµ. Η ολική πίεση πέφτει από τα 87 στο 1 mmhg. Τα αέρια που βρίσκονται σε κατάσταση διάλυσης στα υγρά του σώµατος, συµπεριλαµβανοµένου και του αίµατος, αρχίζουν να εξατµίζονται, ενώ τα αέρια των κοιλοτήτων διαστέλλονται (φαινόµενο δυσβαρισµού), το ίδιο θα συνέβαινε και στα πιο απόµακρα σηµεία του διαστήµατος. Ο αέρας εδώ είναι τόσο αραιός ώστε δεν αρκεί η απλή συµπίεσή του, αλλά χρειάζεται κλειστή καµπίνα συµπίεσης ή διαστηµική καµπίνα. Επίσης, σηµειώνεται ότι, µετά από τα 30 km υπάρχει η στιβάδα του όζοντος και το προσωπικό, µετά τη ζώνη αυτή πρέπει να προστατεύεται από την υπεριώδη ακτινοβολία. Ύψη µετά τα 75 km συνιστούν διάστηµα. Η πτήση στα ύψη αυτά απαιτεί κλειστή καµπίνα συµπίεσης ή στολή πλήρους πίεσης. Η καµπίνα συµπίεσης έχει συνήθως την πίεση που υπάρχει στα ύψη της φυσιολογικής ζώνης. Σηµειώνεται ακόµα, ότι στα 100 km αρχίζει να υπάρχει ο κίνδυνος των µικροµετεωριτών και στα 150 km η εµπειρία του σκότους λόγω της αραιότατης ατµόσφαιρας. Τέλος, πέρα από τα 160 km, το σκάφος φτάνει σε ύψος περιστροφής γύρω από τη γη και ο αστροναύτης για πρώτη φορά αισθάνεται την έλλειψη βαρύτητας, δε διαθέτει ατµόσφαιρα ικανή να το διατηρήσει στη ζωή και αντιµετωπίζει τους κινδύνους διαφόρων ακτινοβολιών και της σύγκρουσης µε µικροµετεωρίτες. Στα 700 km παύει η παρουσία αερίων σωµατιδίων συγκρουόµενων µεταξύ τους. 1. Επιπτώσεις από την πτήση µέσα στη Βιόσφαιρα. Συνοπτικά, οι κύριες επιπτώσεις της πτήσης και οι προκαλούµενες αεροδιαστηµικές παθήσεις είναι οι εξής: α. Επιπτώσεις από τη µείωση της µερικής πίεσης του Οξυγόνου (Ο2). Ως κύρια κλινική εκδήλωση αυτής της µείωσης περιγράφεται η υποξία ή νόσος ανόδου σε ύψος (Altitute sickness), κατάσταση ύπουλη, ανώδυνη και γι' αυτό επικίνδυνη. Αυτή χαρακτηρίζεται συνήθως από κεφαλαλγία και λήθαργο. Η αντιµετώπισή της γίνεται µε χορήγηση οξυγόνου 100%, ενώ απαιτείται ειδική εκπαίδευση των ιπτάµενων για την έγκαιρη αναγνώρισή της. β. Επιπτώσεις από τη µείωση της βαροµετρικής πίεσης. Η κυριότερη επίπτωση είναι το φαινόµενο του δυσβαρισµού. Αυτό αφορά τις υπόλοιπες φυσιολογικές αντιδράσεις του οργανισµού εκτός από την υποξία. Κύρια αιτία του φαινοµένου είναι αφενός η διαστολή των αερίων µέσα στις σωµατικές κοιλότητες και αφετέρου η έξοδος (απελευθέρωση) των αερίων που βρίσκονται σε κατάσταση διάλυσης µέσα στα υγρά του σώµατος, λόγω εξάτµισής τους στις χαµηλές βαροµετρικές πιέσεις. Έτσι: (1) Από τη διόγκωση των παγιδευµένων αερίων και τις επακόλουθες µηχανικές επιδράσεις µέσα στις κοιλότητες του σώµατος και ιδιαίτερα στη κεφαλή, έχουµε: οδονταλγίες, κοιλιακά άλγη, ωταλγία, αερωτίτιδα, µετεωρισµό κλπ. Σπουδαιότερες απ' αυτές είναι η εξωτερική αερωτίτιδα (αεροτραύµα) και η µέση αερωτίτιδα οι οποίες αντιµετωπίζονται µε αντίθετους χειρισµούς πτήσης απ αυτούς που τις προκαλούν και µε το χειρισµό valsava (δυνατή εκπνοή µε κλειστή τη µύτη και το στόµα µε σκοπό τη διάνοιξη των ευσταχιανών σαλπίγγων). Ο ίλιγγος από τη µεταβολή της βαροµετρικής πίεσης (alternobaric vertigo) είναι µια άλλη επικίνδυνη κατάσταση για την πτήση, η οποία αντιµετωπίζεται κυρίως µε προληπτικά µέτρα και µέτρα αποφυγής. (2) Από την έξοδο αερίων (κυρίως αζώτου) από τα σωµατικά υγρά και τους ιστούς, έχουµε τα λεγόµενα bends (οπισθοστερνικό αίσθηµα καύσου κατά τη βαθιά αναπνοή, βήχας, κακουχία), τα chokes (βύθιο άλγος στα οστά, αρθρώσεις και µυς των άκρων), καθώς και νευρολογικές διαταραχές, όπως παραισθησίες, σκότος όρασης, ηµιανοψία, κεφαλαλγία, παροδική παραπληγία, µονοπληγία, αφασία ή και καταπληξία λόγω

4 αερωδών εµβολών αζώτου στον εγκέφαλο. Η θεραπεία πρέπει να είναι άµεση και περιλαµβάνει χορήγηση οξυγόνου 100%και, εάν είναι δυνατό, άµεση τοποθέτηση του πάσχοντα σε υπερβαρικό θάλαµο. Σήµερα, στα µεγάλα µεταφορικά αεροσκάφη και διαστηµόπλοια υπάρχει η κλειστή καµπίνα πίεσης, η οποία προστατεύει το προσωπικό από τη µείωση της βαροµετρικής πίεσης. Η µείωση της τελευταίας, ιδίως η απότοµη, από ένα ύψος και πάνω προκαλεί τη λεγόµενη νόσο της αποσυµπίεσης, µε κύρια εκδήλωσή της την υποξία, καθώς και τα διάφορα φαινόµενα του δυσβαρισµού. γ. Επιπτώσεις από τις επιταχύνσεις. Οι επιπτώσεις από τις δυνάµεις επιταχύνσεων (τα λεγόµενα G, θετικά ή αρνητικά) των ιπταµένων µέσων, ιδίως αυτών της νέας γενιάς, είναι άµεσες. Το ανθρώπινο σώµα δέχεται καλύτερα τις επιταχύνσεις οι οποίες ασκούνται στον οριζόντιο άξονα (εκτόξευση κατά τις διαστηµικές πτήσεις). Στις συνήθεις αποστολές µαχητικών αεροσκαφών οι δυνάµεις επιτάχυνσης ασκούνται κατά τον κατακόρυφο άξονα και είναι δυσκολότερα ανεκτές. Το καρδιαγγειακό είναι το σύστηµα που κυρίως καθορίζει την αντοχή του οργανισµού στα G. Ακολουθεί το αναπνευστικό, το µυοσκελετικό και το κεντρικό νευρικό σύστηµα. Άµεση συνέπεια της προοδευτικής αύξησης των θετικών G είναι η λίµναση του αίµατος στα κάτω άκρα, µε επακόλουθο το αίσθηµα σκότους, την απώλεια συνείδησης (G-Lock), καθώς και τις αισθητήριες διαταραχές του έσω ωτός, όπως απώλεια προσανατολισµού, ίλιγγος (vertigo), παραισθησίες στροφής ή κλίσης. Τα αρνητικά G προκαλούν λίµναση του αίµατος στο κεφάλι, µε αύξηση της αρτηριακής και της ενδοκρανιακής πίεσης, ρήξη φλεβιδίων, αιµορραγίες και "κοκκίνισµα" όρασης (redout). Επίσης, στις µεγάλες επιταχύνσεις µπορεί να υποστούν κάκωση ο θώρακας, η σπονδυλική στήλη, οι αρθρώσεις κλπ. Οι τρόποι αντιµετώπισης των παραπάνω είναι οι αντι-g στολές, η καλή φυσική κατάσταση, η εκπαίδευση σε αναπνοή µε θετική πίεση και σε ανθρωποφυγόκεντρο, καθώς και η στάση κατά την πτήση που µειώνει την απόσταση µεταξύ καρδιάς και εγκεφάλου. Επίσης, από τις επιταχύνσεις επηρεάζεται η ικανότητα του ατόµου να αντιλαµβάνεται τη στάση του σκάφους του σε σχέση µε την επιφάνεια της Γης, δηλαδή το αίσθηµα της ισορροπίας στον αέρα ή του προσανατολισµού στο διάστηµα. Αυτό συµβαίνει επειδή πιθανώς τα υψηλά G επηρεάζουν τα αισθητήρια όργανα και ως εκ τούτου τα ερεθίσµατα που δέχεται προς επεξεργασία ο εγκέφαλος, µε αποτέλεσµα το γενικότερο φαινόµενο της απώλειας του προσανατολισµού στο διάστηµα (spatial disorientation). Επίσης, εδώ ανήκει και η οντότητα της κινητικής νόσου (motion sickness) ή αεροναυτία. Η αεροναυτία προκαλείται συνήθως σε αρχαρίους, όταν επιχειρούν ήπιες στροφές, άνοδο, ολισθήσεις και κάθοδο προς προσγείωση. Σπάνια αυτή σχετίζεται µε οργανικά αίτια. Συνήθως είναι ψυχογενούς αιτιολογίας (άγχος κατά την πτήση) και µε κατάλληλη αγωγή το άτοµο προσαρµόζεται. Σε περίπτωση µη προσαρµογής του, κρίνεται ακατάλληλος για πτήσεις. Τέλος, µε τις επιταχύνσεις συνδέονται και οι παραισθησίες πτήσης, ιδίως οι οπτικές παραισθησίες κατά την πτήση εντός νεφών και οι παραισθησίες στροφής, κίνησης και στάσης. δ. Επιπτώσεις από το θόρυβο και τις δονήσεις. Τα αεροδιαστηµικά προωθητικά συστήµατα χαρακτηρίζονται από τους πλέον έντονους θορύβους και δονήσεις, που προξενούν κόπωση, έλλειψη άνεσης, µείωση της αποτελεσµατικότητας στην εργασία και στην επικοινωνία, ιδίως κάτω από δύσκολες περιστάσεις, µείωση της ασφάλειας και απώλεια της ακουστικής οξύτητας. Οι δυσµενείς επιπτώσεις των δονήσεων εξαρτώνται από τη συχνότητα εκποµπής τους και από το τµήµα του σώµατος που είναι εκτεθειµένο σ' αυτές. Η αντιµετώπιση των παραπάνω παρενεργειών γίνεται µε τη συνεχή µείωση του θορύβου στις πηγές γένεσής του, τη µείωση της συνεχής έκθεσης, καθώς και µε ατοµικά προστατευτικά µέτρα, π. χ. ειδικές ωτοασπίδες, βύσµατα, κράνη κλπ.

5 2. ΥΠΝΟΣ-ΕΓΡΗΓΟΡΣΗ ΚΑΙ ΙΠΤΑΜΕΝΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ (ΜΕΡΟΣ Β) Ύπνος Εγρήγορση και Ιπτάµενο προσωπικό - Από τη Παθοφυσιολογία στη Θεραπεία (ΜΕΡΟΣ Β) Χ. ΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ Σµ/χος (ΥΙ), Νευρολόγος - Ψυχίατρος ηµοσιεύεται το Β µέρος της µελέτης που εκπονήθηκε από το Ινστιτούτο Αεροδιαστηµικής Ιατρικής των Γαλλικών Ενόπλων υνάµεων, και παρουσιάστηκε σε πρόσφατο Επιστηµονικό συµπόσιο στην Toulon της Γαλλίας. Τα άτοµα µε "πρωινό" τύπο συµµορφώνονται πιο δύσκολα σε εργασία µε εναλλασσόµενο ωράριο. Τα ηλικιωµένα άτοµα γίνονται "πρωινά" µε την πρόοδο της ηλικίας (Gandar et al,1993, Harma et al, 1994). Οι γενικές µεταβολές που σχετίζονται µε την ηλικία περιγράφονται στη συνέχεια του άρθρου. 1. ιαταραχή µετά από υπερπόντιο αεροπορικό ταξίδι (Jet-lag) Το σύνδροµο jet-lag οφείλεται σε αποσυγχρονισµό µεταξύ των περιβαλλοντικών παραγόντων συγχρονισµού και του βιολογικού ωρολογίου (εξωτερικός αποσυγχρονισµός) και µεταξύ διαφορετικών βιολογικών ρυθµών και διαφορετικών χρονικών περιόδων (εσωτερικός αποσυγχρονισµός). Παρά την έλλειψη µελετών για την επίδραση της ηλικίας στο σύνδροµο jet-lag, θεωρείται ότι ένα νέο άτοµο µε "απογευµατινό" τύπο θα πρέπει να παρουσιάζει ταχύτερη προσαρµογή (Benoit, 1998, Gandar et al,1993). Τα αποτελέσµατα πρόσφατης µελέτης που πραγµατοποίησαν οι συγγραφείς του άρθρου (Lagarde et al, προς δηµοσίευση) και έχουν παρουσιαστεί µε τη µορφή ανακοίνωσης σε συνέδριο, παρέχουν ενδείξεις ότι η σωµατική επίδοση και το επίπεδο της προσοχής δεν επηρεάζονται από τη γήρανση. Πάντως, τα άτοµα ηλικίας άνω των 35 ετών αισθάνονται καλύτερα από ότι οι νέοι (µε βάση τη βαθµολογία στις Κλίµακες Οπτικών Αναλόγων). Οι παλαίµαχοι στρατιώτες, ίσως λόγω της πείρας τους, δεν παρουσιάζουν ιδιαίτερα προβλήµατα κατά τη µεταφορά στρατευµάτων. 2. Επιπτώσεις στην πρόκληση ατυχηµάτων Η κόπωση και η αϋπνία αποτελούν σηµαντικούς παράγοντες που ευθύνονται για πολλά τροχαία ατυχήµατα (Αldrich, 1989). Ο σηµαντικότερος παράγοντας είναι η έλλειψη της προσοχής σε άτοµα άνω των 30 ετών (Summula&Mikkola, 1994). Η πιο επικίνδυνη περίοδος είναι η αρχή του απογεύµατος για τα άτοµα άνω των 50 ετών. Η εγρήγορση φαίνεται να επηρεάζεται αρνητικά από τη γήρανση, και ίσως ευθύνεται για βιοµηχανικά ατυχήµατα, παρερµηνείες, λανθασµένες κατευθύνσεις που προκαλούν σηµαντική οικονοµική επιβάρυνση στην κοινωνία (Legar, 1994). Οπωσδήποτε, τα ηλικιωµένα άτοµα µπορούν να αναπληρώσουν αυτές τις αρνητικές επιδράσεις µε τη µεγαλύτερη εµπειρία τους. Από την άλλη πλευρά, η κακή υγιεινή του ύπνου σε νέα άτοµα - µε πολυάριθµες στερήσεις ύπνου χωρίς υποκειµενικές επιπτώσεις - είναι δυνατόν να τα οδηγήσει σε επικίνδυνους τρόπους συµπεριφοράς (Philip et al, 1999). 3. Μέτρα που προτείνονται για τη µείωση των επιπτώσεων της γήρανσης στις διαταραχές του ρυθµού εγρήγορσης - ύπνου Μη φαρµακευτικές µέθοδοι - Προσέγγιση Συµπεριφοράς

6 Το σύστηµα ύπνου των ηλικιωµένων ατόµων έχει µειωµένη απόδοση και τα άτοµα αυτά παραµένουν επί συνεχώς αυξανόµενο διάστηµα στο κρεβάτι, χωρίς να επιτυγχάνουν αύξηση της ποσότητας του ύπνου. Η µείωση του χρόνου παραµονής στο κρεβάτι έχει ως αποτέλεσµα τον περιορισµό της αϋπνίας και η βαθµιαία αύξηση της περιόδου εγρήγορσης βελτιώνει το βάθος του νυκτερινού ύπνου. - Υγιεινή του ύπνου Με το δεδοµένο ότι ο ύπνος επηρεάζεται από τις τροποποιήσεις της συµπεριφοράς, είναι σηµαντικό να διατηρείται αυστηρή κιρκαδιανή οργάνωση, µε την αφύπνιση σε προκαθορισµένη ώρα και την αποφυγή σωµατικής ή πνευµατικής άσκησης πριν από την κατάκλιση. Συµπερασµατικά, ένας καλά οργανωµένος ύπνος είναι πιο σηµαντικός από ένα ύπνο µεγαλύτερης διάρκειας. - Μικρά διαλείµµατα ύπνου Αυτή η τεχνική είναι ευρέως διαδεδοµένη µεταξύ των αθλητών και του στρατιωτικού προσωπικού, µε στόχο την καλύτερη αντιµετώπιση της στέρησης ύπνου. Συνίσταται σε µικρά διαστήµατα ύπνου, σε οποιαδήποτε ώρα της ηµέρας. Ένα µικρό διάλειµµα ύπνου πριν από ένα παρατεταµένο διάστηµα εγρήγορσης, σε ένα άτοµο χωρίς έλλειµµα ύπνου, επιτρέπει µεγαλύτερη παραµονή σε εγρήγορση και καλύτερες επιδόσεις (Dinges & Broughton, 1989). Αυτή η µέθοδος δεν είναι δυνατό, πάντως, να χρησιµοποιηθεί για µεγάλο χρονικό διάστηµα γιατί η αποτελεσµατικότητά της µειώνεται µετά από αρκετά διαλείµµατα ύπνου. - Φωτοερεθισµός Η έκθεση στο φως αναστέλλει την ηµερήσια έκκριση ενδογενούς µελατονίνης και έχει ως αποτέλεσµα τη µείωση της περιόδου έκκρισης της ορµόνης στη διάρκεια της νύκτας (Myers & Badia, 1995). Έτσι, γίνεται και πάλι σηµαντική η φάση αυξηµένης έκκρισης στη διάρκεια της νύκτας : η αύξηση του κιρκαδιανού εύρους επηρεάζει τα εξαρτώµενα συστήµατα και τα αναγκάζει να επανασυγχρονισθούν. Η µέθοδος αυτή δεν έχει ευρεία εφαρµογή, καθώς η αποτελεσµατικότητά της περιορίζεται σε νέα και πολύ ηλικιωµένα άτοµα. Επιπλέον, δεν έχουν ακόµη διευκρινιστεί οι µακροπρόθεσµες επιπτώσεις της. - Σωµατική άσκηση Ενδιαφέρον φαίνεται να έχει η εντατική σωµατική άσκηση στη διάρκεια νυκτερινού ωραρίου εργασίας: το αίσθηµα κόπωσης και τα συµπτώµατα από το µυοσκελετικό σύστηµα συνήθως υποχωρούν (Van Reeth, 1998). Φαρµακευτικές µέθοδοι - Εξωγενής µελατονίνη Η µελατονίνη ασκεί υποθερµική και υπνογόνα δράση (Reid et al, 1996). Η µείωση της θερµοκρασίας του σώµατος στη διάρκεια της νύκτας σχετίζεται µε την αύξηση της ποσότητας και της ποιότητας του ύπνου (Weitzman et al, 1982). Θεωρείται, συνεπώς, ότι η υπνογόνα δράση της µελατονίνης οφείλεται στη µείωση της κεντρικής θερµοκρασίας που προκαλεί (Reid et al, 1996). Η εξωγενής χορήγηση µελατονίνης προκαλεί µείωση του χρόνου επέλευσης των σταδίων 1 και 2 του ύπνου κατά 40% και 25%, αντίστοιχα (Reid et al, 1996). - Καφείνη βραδείας αποδέσµευσης Το θέµα έχει ήδη παρουσιαστεί σε πολυάριθµες ανακοινώσεις. Σε συντοµία, η ουσία έχει αφυπνιστική δράση, ενισχύει την εγρήγορση και βελτιώνει το επίπεδο των επιδόσεων. Στη διάρκεια στέρησης ύπνου, αυξάνει το χρόνο επέλευσης του ύπνου και βελτιώνει τη βαθµολογία στις δοκιµασίες προσοχής (Ε& 3Γ(1ο 6ί &1, 1996): - Μodafinil (ΜODIODAL)

7 Η µοδαφινίλη είναι µία νέα ουσία που επάγει την εγρήγορση. ρα µέσω της ενεργοποίησης της α1 αδρενεργικής δραστηριότητας του εγκεφάλου, χωρίς αµφεταµινοµιµητική δράση (δεν προκαλεί τροποποίηση των παραµέτρων της καρδιαγγειακής λειτουργίας, της συµπεριφοράς, της όρεξης και δεν έχει αθροιστική δράση). Αναλογικά µε τη χορηγούµενη δόση, αποκαθιστά ή αυξάνει τα επίπεδα της ηµερήσιας εγρήγορσης. Στη διάρκεια στέρησης ύπνου, καταργεί τις νυκτερινές αφυπνίσεις (Lagarde & Batejat 1995, Lagarde,1995). Ενδείκνυται σε περιπτώσεις ναρκοληψίας µε ή χωρίς καταπληξία καθώς και σε περιπτώσεις ιδιοπαθούς υπερύπνιας. Χρησιµοποιήθηκε µε επιτυχία στη διάρκεια του Πολέµου του Κόλπου. Τα δεδοµένα ως προς την ουσία αυτή έχουν ήδη παρουσιαστεί σε προηγούµενα συνέδρια. εν υπάρχουν, προς το παρόν, µελέτες σχετικά µε τη χρήση της µοδαφινίλης στην αντιµετώπιση των διαταραχών του ύπνου που συνοδεύουν τη γήρανση. Θεωρείται, πάντως, πιθανό ότι η πρωινή λήψη µοδαφινίλης, µε σκοπό τη διατήρηση της εγρήγορσης στη διάρκεια της ηµέρας, θα συµβάλλει στη βελτίωση της ποιότητας του νυκτερινού ύπνου. Το ίδιο θα πρέπει να ισχύει και σε περιπτώσεις αϋπνίας (Garma et al, 1987) - Υπνωτικά του τύπου των βενζοδιαζεπινών. Προκαλούν επέλευση ύπνου µέσω δράσης στους υποδοχείς του GΑΒΑ. Η επίδραση τους στην αρχιτεκτονική του ύπνου παρουσιάζεται συνοπτικά στον ακόλουθο πίνακα: Πίνακας 1. ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗ Χρόνος επέλευσης ύπνου ΜΕΙΩΣΗ Νυκτερινές αφυπνίσεις ΜΕΙΩΣΗ Ποσοστό σταδίου 2 ΑΥΞΗΣΗ Ποσοστά σταδίων 3 και 4 ΜΕΙΩΣΗ Ποσοστό ύπνου REΜ ΜΕΙΩΣΗ Η χρήση τους περιορίζεται λόγω εµφάνισης συνοδών συµπτωµάτων όπως : υπνηλία στη διάρκεια της ηµέρας, αίσθηµα κόπωσης, ίλιγγος, κατάθλιψη, εξάρτηση, διαταραχές µνήµης, επανεµφάνιση άγχους, σύνδροµο στέρησης. - Υπνωτικά µη βενζοδιαζεπινικού τύπου. Παρά τις διαφορετικές χηµικές δοµές, δρουν µέσω των υποδοχέων του GΑΒΑ, αλλά έχουν ποικίλα χαρακτηριστικά: - Παράγωγο της κυκλοπυρολόνης: ζοπικλόνη Η επίδραση του στην αρχιτεκτονική του ύπνου παρουσιάζεται συνοπτικά στον ακόλουθο πίνακα: ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗ Νυκτερινές αφυπνίσεις ΜΕΙΩΣΗ Ποσοστό του σταδίου 2 ΑΥΞΗΣΗ Ποσοστά των σταδίων 3 και 4 ΑΥΞΗΣΗ Ύπνος RΕΜ Καθυστέρηση εν έχει διαπιστωθεί οποιαδήποτε µείωση των επιδόσεων στη διάρκεια της ηµέρας. - Παράγωγο της ιµιδαζοπυριδίνης : ζολπιδέµη Εµφανίζεται ως το "ιδεώδες" υπνωτικό : Πίνακας 3. ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΣ Ποσοστά των σταδίων 1 και 2 ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΑΥΞΗΣΗ

8 Ύπνος RΕΜ Καθυστέρηση εν προκαλεί επανεµφάνιση της αϋπνίας µετά την ολοκλήρωση της θεραπείας, ούτε µείωση των επιδόσεων στη διάρκεια της ηµέρας. ε φαίνεται να υπάρχει οποιαδήποτε αντένδειξη για τη χρήση του στη διάρκεια στρατιωτικών επιχειρήσεων (Sicard, 1993). ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ 4. Οι σηµαντικές τροποποιήσεις που επέρχονται στα χαρακτηριστικά του ύπνου κατά τη γήρανση έχουν ως αποτέλεσµα την ελάττωση της αποδοτικότητας του ατόµου, ήδη από την ηλικία των 45 ετών και τη µείωση της εγρήγορσης κατά τη διάρκεια της ηµέρας. Αυτές οι τροποποιήσεις είναι δυνατό να ερµηνευτούν, σε λειτουργικό και παθολογοανατοµικό επίπεδο, µε βάση τις µεταβολές των ενδοκρινών εκκρίσεων, ιδίως της µελατονίνης. Για την αντιµετώπιση αυτών των καταστάσεων είναι δυνατό να προταθούν ορισµένα λειτουργικά και φαρµακολογικά αντίµετρα : νέα υπνωτικά και ψυχοαναληπτικά είναι δυνατό να χρησιµοποιηθούν για τη διόρθωση αυτών των κιρκάδιων διαταραχών. Αυτά τα µέτρα επιτρέπουν σε άνδρες των ενόπλων δυνάµεων, ηλικίας 40 ως 60 ετών, να διατηρούν ικανοποιητικά επίπεδα εγρήγορσης και επιδόσεων, συµβατά µε τις αποστολές που έχουν την υποχρέωση να φέρουν σε πέρας. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Czeisler CA, Duffy JF, Shanahan TL, Brown EN, Mitchell JF, Rimmer DW, Ronda JM, Silva EJ, Allan JS, Emens JS, Duk DJ and Kronauer RE. Stability, precision and near-24-hour period of the human circadian pacemaker. Science 1999; 284: Glam CGK. Effects of sleep deprivation with reference to military operations. Annals Academy of Medicine 1977; 26: Lagarde D, Batejat D, Van Beers P, Sarafian S, Pradella S. Effects of S.R. Caffeine on vigilance during a limited sleep deprivation. Travaux Scientifiques S.S.A. 1996, 17: Moore RY. A clock for the ages. Sciences 1999; 284: Philip R, Tailard J, Guilleminault C, Quera Salva MA, Bioulac B, Ohayon M. Long distance driving and self-induced sleep deprivation among automobile drivers. Sleep 1999; 22: Reid K, Heuvel V, Dawson D. Day-time melatonin administration: effects on core temperature and sleep onset latency. J Sleep Res 1996, 5: Scott R, Bundlie MD. Sleep in aging. Geriatrics 1998, 53:S41-S Van Cauter E, Plat L, Leproult R, Copinschi G. Alterations of circadian rhythmicity and sleep in aging: endocrine consequences. Hormone Research 1998, 49: Waldhauser F, Kovacs J, Peiter E. Age-related changes in melatonin levels in humans and its potential consequences for sleep disorders. Experimental Gerontology 1998, 33: ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ RTO ΥΠΣΓΟΣ (ΥΙ) ΜΑΡΚΟΥ ΙΩΑΝΝΗΣ Στις Οκτωβρίου 1999 διεξήχθη στην Toulon της Γαλλίας το φθινοπωρινό συµπόσιο της Research and Technology Organization (R.T.O.) του ΝΑΤΟ (πρώην AGARD), µε θέµα "Operational issues of aging crew members",για τα φαινόµενα δηλαδή, που παρουσιάζονται από τον ολοένα αυξανόµενο µέσο όρο ηλικίας του ιπτάµενου προσωπικού. Παρουσιάστηκαν πολλές εργασίες, τα συµπεράσµατα των οποίων ήταν πολύ ενδιαφέροντα. Συνοπτικά θα µπορούσαν να αναφερθούν τα παρακάτω: Το προσδόκιµο επιβίωσης, το οποίο το 1995 ήταν 65 έτη, το 2025 αναµένεται να φτάσει τα 73 έτη. Το γεγονός αυτό οφείλεται στη µείωση κυρίως της παιδικής θνησιµότητας. Σε ότι αφορά το 1997, το προσδόκιµο επιβίωσης στις χώρες του ΝΑΤΟ κατατάσσει την Ελλάδα µε 78 έτη πιο κάτω από τον Καναδά και τη Γαλλία και στην ίδια θέση µε Ισπανία, Ιταλία, Ολλανδία και Νορβηγία. Η Τουρκία εµφανίζει προσδόκιµο επιβίωσης τα 69 έτη, το µικρότερο

9 µαζί µε την Ουγγαρία από όλες τις χώρες του ΝΑΤΟ. Επίσης, έχει και το µεγαλύτερο ποσοστό θανάτων κάτω των 50 που φτάνει το 38%, ενώ η αµέσως επόµενη χώρα, η Πολωνία είναι στο 14%. Η Ελλάδα έχει ένα ποσοστό γύρω στο 6%. Φαίνεται ότι το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης δε θα πρέπει να υπερβεί τα 60 έτη, ηλικία πάνω από την οποία έχει παρατηρηθεί µεγαλύτερη συχνότητα εµφάνισης φαινοµένων που επηρεάζουν τόσο τη σωµατική όσο και τη ψυχική ικανότητα του ατόµου (αύξηση συχνότητας µεταβολικών νόσων, στεφανιαίας νόσου, άνοιας, χρόνου ανάνηψης από παθολογικές καταστάσεις-poor recovery-κ.α.) Το ποσοστό άθλησης του ιπταµένου προσωπικού στην Ελλάδα φτάνει το 20% και είναι το µικρότερο, µαζί µε την Ισπανία ανάµεσα στις χώρες του ΝΑΤΟ. Η Τουρκία έχει ένα ποσοστό 30%.Το ποσοστό καπνιστών ανάµεσα στο ιπτάµενο προσωπικό στην Ελληνική Πολεµική Αεροπορία είναι 54% και είναι το µεγαλύτερο στις χώρες του ΝΑΤΟ. Η Τουρκία έχει ένα ποσοστό της τάξεως του 48%.Ακόµη,φαίνεται ότι δεν υπάρχει σχέση µεταξύ της ανοχής στα G και της αύξησης της ηλικίας Επίσης, υπάρχουν διαταραχές ύπνου ακόµη και από την ηλικία των 35 ετών, οι οποίες θα πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη στον προγραµµατισµό των επιχειρήσεων. Παρατηρήθηκε ακόµα, µείωση της απόδοσης του ιπτάµενου προσωπικού σε ψυχοκινητικά tests µε την αύξηση της ηλικίας ενώ διαπιστώθηκε και αυξηµένη συχνότητα φαινοµένων άτυπης κατάθλιψης, στην ηλικιακή οµάδα 40-49, η οποία µάλλον σχετίζεται µε τις αυξηµένες ευθύνες λόγω υψηλού βαθµού, το άγχος της επερχόµενης συνταξιοδότησης και διάφορα προσωπικά προβλήµατα. Τα συχνότερα οφθαλµολογικά προβλήµατα που εµφανίζονται µε τη πάροδο του χρόνου είναι η πρεσβυωπία, το γλαύκωµα και ο καταρράκτης. Μελετήθηκε και η ενδοκρινής απάντηση των µεσηλίκων στην άσκηση και βρέθηκε ότι στους µεσήλικες που ασκούνταν, υπήρχε αυξηµένη αποτελεσµατικότητα στη δράση της ινσουλίνης και των κατεχολαµινών σε όργανα στόχους. Αποδείχτηκε, τέλος, ότι οι ηλικίες ανέχονται καλύτερα την υποξία ενώ το jet lag φαίνεται να γίνεται καλύτερα ανεκτό στις ηλικίες άνω των 35, αν και τα δείγµατα που παρουσιάστηκαν ήταν µικρά και τονίστηκε η ανάγκη για περαιτέρω µελέτη. Στο συνέδριο αυτό, το οποίο παρακολούθησε και αντιπροσωπεία υγειονοµικών αξιωµατικών της Π.Α. αποτελούµενη από τους Σµχο (ΥΙ) Σταθογιάννη Ε., Σµχο (ΥΙ) ασκαλόπουλο Χ., Σγο (ΥΙ) Ντούνη Β. και Υπσγο (ΥΙ) Μάρκου Ι., καθώς και τον Πλοίαρχο Παϊβανά Κ., υπήρξε και ελληνική συµµετοχή µε δύο εργασίες. Η πρώτη των κ.κ. Καραµηνά, Λιάτσου και Χειµώνα είχε σα θέµα την επίδραση της ηλικίας σε διάφορες παραµέτρους της προσωπικότητας και της συµπεριφοράς. Βρέθηκε ότι οι χειριστές µεγαλώνοντας, χάνουν σιγά σιγά το κίνητρο για πτήση. Γίνονται πιο κλειστοί, πιο ήσυχοι, πιο προσεκτικοί. Εµφανίζουν αυξηµένη υπευθυνότητα, συνείδηση αυτού που κάνουν και αυστηρότερη τήρηση των κανονισµών. Η άλλη εργασία των κ.κ. Σταθογιάννη, Ντούνη και Μάρκου διαπραγµατεύτηκε τη σχέση διαφόρων βιοχηµικών µεγεθών και συνηθειών µε την αύξηση της ηλικίας. Το αποτέλεσµα ήταν ότι υπάρχει συσχέτιση του.σ.μ., του αθηρωµατικού δείκτη, της γλυκόζης ορού, της χοληστερίνης, των HDL,LDL, καλίου, ινωδογόνου, apoa, apob, ουρίας, της κατανάλωσης αλκοόλ και της άσκησης µε την ηλικία σε αντίθεση µε τις τρανσαµινάσες, Lp(a), CRP, κρεατινίνη, νάτριο και το κάπνισµα που δε φαίνεται να επηρεάζονται από την πάροδο της ηλικίας. Η λήξη των εργασιών βρήκε όλους τους παρευρισκοµένους να συµφωνούν για την αναγκαιότητα περαιτέρω µελέτης των επιδράσεων που έχει η αύξηση του µέσου όρου ηλικίας, ένα πρόβληµα που συνεχώς διογκώνεται στις δυτικές κοινωνίες, στην απόδοση του ιπτάµενου προσωπικού.

ΤΕΥΧΟΣ 6 ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΜΑΪΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2000 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΑΕΡΟ ΙΑΣΤΗΜΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ (ΜΕΡΟΣ Β') 2. ΚΑΠΝΙΣΜΑ 3. ΚΟΣΜΙΚΗ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ ΚΑΙ ΠΤΗΣΗ 4. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΡ ΙΑΚΗΣ ΑΝΑΚΟΠΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΤΗΣΗ 1. ΑΕΡΟ ΙΑΣΤΗΜΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Aεροδιαστημική ιατρική

Aεροδιαστημική ιατρική Aεροδιαστημική ιατρική Ηλιόπουλος ΘεμιστοκλήςΤαξίαρχος(ΥΙ) Διοικητής Κέντρου Αεροπορικής Ιατρικής Π.Α. 1 of 28 Aεροδιαστημική ιατρική Εισαγωγή Πτήση και περιβάλλον Κλινική αεροδιαστημική ιατρική Επιχειρησιακή

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΥΠΝΟΥ. Εμμ. Μ. Καραβιτάκης Παιδίατρος

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΥΠΝΟΥ. Εμμ. Μ. Καραβιτάκης Παιδίατρος ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΥΠΝΟΥ Εμμ. Μ. Καραβιτάκης Παιδίατρος ΥΠΝΟΣ αναζωογόνηση του οργανισμού επηρεάζει την καθημερινή λειτουργικότητα επηρεάζει τη σωματική και διανοητική υγεία ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΥΠΝΟΥ τακτική,

Διαβάστε περισσότερα

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΠΡΟΟΔΟΥ ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΣΑΚΧΑΡΩΝ-ΠΡΟΤΕΙΝΕΤΑΙ ΑΣΚΗΣΗ ΣΕ ΑΛΜΥΡΟ ΝΕΡΟ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ ΑΣΚΗΣΗ ΣΤΟΝ ΣΔ -ΜΕΙΩΣΗ ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Άν καπνίζεις... Η ιστορία του καπνίσματος

Άν καπνίζεις... Η ιστορία του καπνίσματος Άν καπνίζεις... Η ιστορία του καπνίσματος Οι πρώτοι που ανακάλυψαν τις χαλαρωτικές ιδιότητες του καπνού ήταν οι Ινδιάνοι. Συνήθιζαν να καπνίζουν πίπα ή πούρο. Με την άφιξη των πρώτων ευρωπαίων στην αμερικανική

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΙΩΑΝΝΑ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΚΠΑ ΤΟ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ STRESS ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΥ ΥΨΟΜΕΤΡΟΥ Η ατμοσφαιρική

Διαβάστε περισσότερα

ΜΠΑΤΑΚΟΙΑΣ Β. - ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι. gr

ΜΠΑΤΑΚΟΙΑΣ Β. - ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι.  gr ΜΠΑΤΑΚΟΙΑΣ Β. - ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι ΓΕΝΙΚΑ παραγωγή στο κωνάριο /επίφυση (αµφιβληστροειδή, έντερο) ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ µε: διάθεση, ύπνο, jet-lag, ανοσία, αντιοξειδωτική δράση, καρκίνο, αναστολή γήρανσης

Διαβάστε περισσότερα

Ψυχοκοινωνικοί βλαπτικοί παράγοντες του εργασιακού περιβάλλοντος. Γ. Ραχιώτης Ειδικός ιατρός εργασίας Λέκτορας Επιδημιολογίας ΠΘ

Ψυχοκοινωνικοί βλαπτικοί παράγοντες του εργασιακού περιβάλλοντος. Γ. Ραχιώτης Ειδικός ιατρός εργασίας Λέκτορας Επιδημιολογίας ΠΘ Ψυχοκοινωνικοί βλαπτικοί παράγοντες του εργασιακού περιβάλλοντος Γ. Ραχιώτης Ειδικός ιατρός εργασίας Λέκτορας Επιδημιολογίας ΠΘ Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Τροποποίηση της σχέσης του ανθρώπου με το περιβάλλον.

Διαβάστε περισσότερα

Σακχαρώδης διαβήτης και οστεοπόρωση - Ο Δρόμος για την Θεραπεία Τρίτη, 23 Νοέμβριος :22

Σακχαρώδης διαβήτης και οστεοπόρωση - Ο Δρόμος για την Θεραπεία Τρίτη, 23 Νοέμβριος :22 Δημήτρης Ι. Χατζηδάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας - Ενδοκρινολογίας, Υπεύθυνος Ενδοκρινολογικής Mονάδας Β' Προπαιδευτικής Παθολογικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο

Διαβάστε περισσότερα

Γενική μεθοδολογία της μελέτης Ανάλυση των αποτελεσμάτων του ερωτηματολογίου υποκειμενικής εκτίμησης των εργαζομένων

Γενική μεθοδολογία της μελέτης Ανάλυση των αποτελεσμάτων του ερωτηματολογίου υποκειμενικής εκτίμησης των εργαζομένων Γενική μεθοδολογία της μελέτης Ανάλυση των αποτελεσμάτων του ερωτηματολογίου υποκειμενικής εκτίμησης των εργαζομένων Ο κλάδος της διαμόρφωσης πλαστικών Σπύρος Δοντάς Δρ. Χημικός ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε. Στόχος: Μεθοδολογία

Διαβάστε περισσότερα

Η ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

Η ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΙΑΤΡΙΚΗΣΧΟΛΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙ ΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΛΕΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Η ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Η νόσος του Parkinson δεν είναι µόνο κινητική διαταραχή. Έχει υπολογισθεί ότι µέχρι και 50% των ασθενών µε νόσο Πάρκινσον, µπορεί να βιώσουν κάποια

Η νόσος του Parkinson δεν είναι µόνο κινητική διαταραχή. Έχει υπολογισθεί ότι µέχρι και 50% των ασθενών µε νόσο Πάρκινσον, µπορεί να βιώσουν κάποια ρ ZΩΗ ΚΑΤΣΑΡΟΥ Νευρολόγος ιευθύντρια ΕΣΥ Η νόσος του Parkinson δεν είναι µόνο κινητική διαταραχή. Έχει υπολογισθεί ότι µέχρι και 50% των ασθενών µε νόσο Πάρκινσον, µπορεί να βιώσουν κάποια µορφή κατάθλιψης,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΟΙΑ. Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΤΗΣ ΑΝΑΠΝΟΗΣ ΣΤΟΝ ΥΠΝΟ ΣΤΗΝ ΠΡΩΙΜΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ

ΑΝΟΙΑ. Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΤΗΣ ΑΝΑΠΝΟΗΣ ΣΤΟΝ ΥΠΝΟ ΣΤΗΝ ΠΡΩΙΜΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΑΝΟΙΑ. Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΤΗΣ ΑΝΑΠΝΟΗΣ ΣΤΟΝ ΥΠΝΟ ΣΤΗΝ ΠΡΩΙΜΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ Δ.Α. ΚΑΖΗΣ ΕΠΙΚ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΑΣ 3Η ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΠΘ ΝΟΣ «Γ.ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ» Άνοια Ύπνος Αποφρακτική άπνοια Ορισμοί

Διαβάστε περισσότερα

9 o Πανελλήνιο Συνέδριο Νόσου A lzheimer και Συγγενών Διαταραχών

9 o Πανελλήνιο Συνέδριο Νόσου A lzheimer και Συγγενών Διαταραχών Στρογγυλό Τραπέζι Σωματική άσκηση και Άνοια. Από τη Γενική Ιατρική και την κοινότητα στο νοσοκομείο και στις εξειδικευμένες υπηρεσίες: Παρέμβαση στην Ελλάδα του σήμερα 9 o Πανελλήνιο Συνέδριο Νόσου A lzheimer

Διαβάστε περισσότερα

Επίπεδο της συνείδησης

Επίπεδο της συνείδησης Καθηγητής ρ. Λάζαρος Ι. Τσούσκας ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ Θεσσαλονίκη 2003: 20-25 Επίπεδο της συνείδησης Η µερική ή ολική απώλεια της συνείδησης του πάσχοντος είναι µια σοβαρή κατάσταση, κατά την οποία διαταράσσεται

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Νίκος Δ. Χαΐνης, Πνευμονολόγος

Γράφει: Νίκος Δ. Χαΐνης, Πνευμονολόγος Γράφει: Νίκος Δ. Χαΐνης, Πνευμονολόγος Η πλέον διαδεδομένη κατάχρηση ουσίας που γίνεται παγκοσμίως είναι η νικοτίνη. Σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, 1,1 δισεκατομμύρια άτομα σε όλο

Διαβάστε περισσότερα

Υγειονομικές απαιτήσεις για χειριστές αεροσκαφών

Υγειονομικές απαιτήσεις για χειριστές αεροσκαφών Υγειονομικές απαιτήσεις για χειριστές αεροσκαφών Ιωάννης Διαμαντόπουλος, MD, DAvMed Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος Senior Aeromedical Examiner FAA - JAA Γιατί χρειάζονται κάποια Υγειονομικά κριτήρια για

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ (Α.Π.)

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ (Α.Π.) ΥΠΕΡΤΑΣΗ Η καρδιά προωθεί το αίμα στον οργανισμό μέσω των αρτηριών, με αποτέλεσμα οι αρτηρίες να βρίσκονται υπό πίεση. Η πίεση αυξάνει όταν είμαστε αναστατωμένοι, όταν τρομάζουμε, όταν καταβάλουμε κάποια

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ 10 ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡ ΙΑΣ. Κέντρο Πρόληψης Γυναικείων Καρδιολογικών Νοσηµάτων Β Καρδιολογική Κλινική. Ενηµερωτικό Έντυπο

ΤΑ 10 ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡ ΙΑΣ. Κέντρο Πρόληψης Γυναικείων Καρδιολογικών Νοσηµάτων Β Καρδιολογική Κλινική. Ενηµερωτικό Έντυπο ΤΑ 10 ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡ ΙΑΣ Β Καρδιολογική Κλινική Ενηµερωτικό Έντυπο ΤΑ 10 ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡ ΙΑΣ Οι γυναίκες σήµερα πληρώνουν (όπως και οι άνδρες) το τίµηµα της σύγχρονης ζωής. Η παράταση

Διαβάστε περισσότερα

Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ. νεφρά

Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ. νεφρά Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ νεφρά νεφρών Η υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση) είναι ένα από τα δύο κύρια αίτια χρόνιας νεφρικής νόσου παγκοσμίως (το άλλο είναι ο διαβήτης). Επίσης, τα νεφρά έχουν βασικό ρόλο στη

Διαβάστε περισσότερα

Σακχαρώδης Διαβήτης. Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός

Σακχαρώδης Διαβήτης. Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός Σακχαρώδης Διαβήτης Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός Φιρούζα Κουρτίδου Ειδικός Παθολόγος με μετεκπαίδευση στο Σακχαρώδη Διαβήτη Φιρούζα Κουρτίδου Ειδικός Παθολόγος Μετεκπαιδευθείσα στο Σακχαρώδη Διαβήτη Περιεχόμενα

Διαβάστε περισσότερα

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΑΣΘΕΝ-Ν ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤ-ΠΙΣΗ

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΑΣΘΕΝ-Ν ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤ-ΠΙΣΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΑΣΘΕΝ-Ν ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤ-ΠΙΣΗ ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΟΥ ΦΑΝΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ Τ.Ε. Β Γ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Η στεφανιαία µονάδα είναι ένας χώρος

Διαβάστε περισσότερα

Οσφυαλγία-Ισχιαλγία ( Πόνος στη µέση )

Οσφυαλγία-Ισχιαλγία ( Πόνος στη µέση ) Οσφυαλγία-Ισχιαλγία ( Πόνος στη µέση ) Συντηρητική ή Χειρουργική Αντιµετώπιση Γ. Στράντζαλης Νευροχειρουργική Κλινική, Πανεπιστήµιο Αθηνών, Θεραπευτήριο Ευαγγελισµός ΓΕΝΙΚΑ Η οσφυo-ισχιαλγία ή ο «πόνος

Διαβάστε περισσότερα

Στέφανος Πατεράκης. Φυσικοθεραπευτής, καθηγητής φυσικοθεραπείας

Στέφανος Πατεράκης. Φυσικοθεραπευτής, καθηγητής φυσικοθεραπείας Φυσικοθεραπευτής, καθηγητής φυσικοθεραπείας Γενικά : Χαλάρωση είναι η ηρεμία και η ανάπαυση του σώματος και του μυαλού, δηλ. το αντίθετο του στρες. ΧΑΛΑΡΩΣΗ: επιστημονικά ορίζεται η κατάσταση κατά την

Διαβάστε περισσότερα

2 ο Πρότυπο Πειραματικό Γενικό Λύκειο Αθηνών

2 ο Πρότυπο Πειραματικό Γενικό Λύκειο Αθηνών 2 ο Πρότυπο Πειραματικό Γενικό Λύκειο Αθηνών 4 η ομάδα: ΤΑ ΟΦΕΛΗ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ: ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΣΤΗ ΓΗΡΑΝΣΗ και ΣΤΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Κόντου Κλαυδία Λέκκας Λευτέρης Λιοπούλου Ιωαννέτα Γκούνεβα Ιολίτα Άγχος και

Διαβάστε περισσότερα

ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ ΚΑΙ ΨΥΧΙΚΕΣ ΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ ΚΑΙ ΨΥΧΙΚΕΣ ΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ ΚΑΙ ΨΥΧΙΚΕΣ ΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΟΡΙΣΜΟΣ Η αυτοκτονική συµπεριφορά ορίζεται ως η συµπεριφορά, κατά την οποία το άτοµο θέλει να κάνει κακό στον εαυτό του µε σκοπό να δώσει ένα τέλος στη ζωή του. ιαχωρίζεται

Διαβάστε περισσότερα

Γνωριμία με τα αυτοάνοσα ρευματικά νοσήματα

Γνωριμία με τα αυτοάνοσα ρευματικά νοσήματα Γνωριμία με τα αυτοάνοσα ρευματικά νοσήματα Αντώνης Φανουριάκης Μονάδα Ρευματολογίας και Κλινικής Ανοσολογίας Δ Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «Αττικόν» Αθήνα, 01/02/2016

Διαβάστε περισσότερα

Iωάννα Μιχαλάκη Σχολικό έτος 2013-2014 5ο Γυµνάσιο Μυτιλήνης Τµήµα Α2 Υπεύθυνοςκαθηγητής: κ. Ξενιτέλλης ηµοσθένης ΟΡΙΣΜΟΣ ιαστηµική Τεχνολογία ορίζεται ως εκείνος ο τοµέας της τεχνολογικής επιστήµης που

Διαβάστε περισσότερα

Ψυχοκοινωνικοί παράγοντες και καρδιαγγειακά νοσήματα. Κ. Γαργάνη, Δ. Παπαδοπούλου, Κ. Καραγιαννάκη: Αιμοδυναμικό Εργαστήριο «ΓΝ Γ.

Ψυχοκοινωνικοί παράγοντες και καρδιαγγειακά νοσήματα. Κ. Γαργάνη, Δ. Παπαδοπούλου, Κ. Καραγιαννάκη: Αιμοδυναμικό Εργαστήριο «ΓΝ Γ. Ψυχοκοινωνικοί παράγοντες και καρδιαγγειακά νοσήματα Κ. Γαργάνη, Δ. Παπαδοπούλου, Κ. Καραγιαννάκη: Αιμοδυναμικό Εργαστήριο «ΓΝ Γ. Παπανικολάου» Η καρδιά αποτελεί το κέντρο της νόησης και των συναισθημάτων

Διαβάστε περισσότερα

Καρδιακή Ανεπάρκεια. Πώς δουλεύει φυσιολογικά η καρδιά

Καρδιακή Ανεπάρκεια. Πώς δουλεύει φυσιολογικά η καρδιά Καρδιακή Ανεπάρκεια Απόστολος Καραβίδας Πρόεδρος Ομάδας Εργασίας Καρδιακής Ανεπάρκειας Διευθυντής Καρδιολογικού Τμήματος, Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο Αθήνας Η καρδιακή ανεπάρκεια είναι μια σοβαρή καρδιολογική

Διαβάστε περισσότερα

Γενική μεθοδολογία της μελέτης Ανάλυση των αποτελεσμάτων του ερωτηματολογίου υποκειμενικής εκτίμησης των εργαζομένων Ο κλάδος της παραγωγής χρωμάτων

Γενική μεθοδολογία της μελέτης Ανάλυση των αποτελεσμάτων του ερωτηματολογίου υποκειμενικής εκτίμησης των εργαζομένων Ο κλάδος της παραγωγής χρωμάτων Γενική μεθοδολογία της μελέτης Ανάλυση των αποτελεσμάτων του ερωτηματολογίου υποκειμενικής εκτίμησης των εργαζομένων Ο κλάδος της παραγωγής χρωμάτων Σπύρος Δοντάς Δρ. Χημικός ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε. Στόχος: Μεθοδολογία

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα 16. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ \ ΜΕ ΤΟΝ ΑΕΡΑ Η ατμοσφαιρική ρύπανση, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, και η τρύπα του όζοντος. Η ρύπανση του αέρα

Μάθημα 16. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ \ ΜΕ ΤΟΝ ΑΕΡΑ Η ατμοσφαιρική ρύπανση, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, και η τρύπα του όζοντος. Η ρύπανση του αέρα Μάθημα 16 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ \ ΜΕ ΤΟΝ ΑΕΡΑ Η ατμοσφαιρική ρύπανση, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, και η τρύπα του όζοντος Στο μάθημα αυτό θα αναφερθούμε στην ατμοσφαιρική ρύπανση και στις συνέπειές της. Επιπλέον,

Διαβάστε περισσότερα

29 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ: ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΚΑΡΔΙΑΣ ΑΣΚΗΣΗ & ΚΑΡΔΙΑ

29 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ: ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΚΑΡΔΙΑΣ ΑΣΚΗΣΗ & ΚΑΡΔΙΑ ΠΑΠΑΠΑΝΤΕΛΗΣ ΝΙΚΗΤΑΣ ΕΚΠ/ΚΟΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ e-mail: nikitpapa@yahoo.gr (ΑΡΘΡΟ) 29 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ: ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΚΑΡΔΙΑΣ ΑΣΚΗΣΗ & ΚΑΡΔΙΑ Σεπτεμβρίου Κάθε χρόνο από το 1999, η Παγκόσμια Ομοσπονδία Καρδιολογίας

Διαβάστε περισσότερα

Η πολύ σημαντική λειτουργία για τον άνθρωπο

Η πολύ σημαντική λειτουργία για τον άνθρωπο Η πολύ σημαντική λειτουργία για τον άνθρωπο Ίλιγγος και προβλήματα ισορροπίας Η ισορροπία είναι πολύ σημαντική λειτουργία για τον άνθρωπο. Για να κατανοήσουμε τις διάφορες παθήσεις που επηρεάζουν την ισορροπία,

Διαβάστε περισσότερα

Οδική ασφάλεια και Τρίτη ηλικία

Οδική ασφάλεια και Τρίτη ηλικία Το Ι.Ο.ΑΣ. «Πάνος Μυλωνάς» και η GENESIS Pharma, Μέλος της Συμμαχίας «Δρόμοι στο Μέλλον» ενημερώνουν τους οδηγούς για την «Ασφαλή οδήγηση σε μεγαλύτερες ηλικίες» Οδική ασφάλεια και Τρίτη ηλικία Ποιοι θεωρούνται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ ΣΤΙΣ ΝΕΥΡΟΕΠΙΣΤΗΜΕΣ. Πόλη Ημερομηνία Ώρα Αίθουσα. Ναύπακτος 9 Μαρτίου 2013 6 μμ Παπαχαραλάμπειος

ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ ΣΤΙΣ ΝΕΥΡΟΕΠΙΣΤΗΜΕΣ. Πόλη Ημερομηνία Ώρα Αίθουσα. Ναύπακτος 9 Μαρτίου 2013 6 μμ Παπαχαραλάμπειος ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ ΣΤΙΣ ΝΕΥΡΟΕΠΙΣΤΗΜΕΣ Πόλη Ημερομηνία Ώρα Αίθουσα Ναύπακτος 9 Μαρτίου 2013 6 μμ Παπαχαραλάμπειος ΤΙΤΛΟΣ: Η Σημασία του στρες και του ύπνου στη ζωή του/της

Διαβάστε περισσότερα

ΔΩΔΕΚΑ ΜΥΘΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΔΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ι. ΚΟΥΡΤΟΓΛΟΥ ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ-ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΟΣ ΔΙΔΑΚΤΩΡ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΑΠΘ

ΔΩΔΕΚΑ ΜΥΘΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΔΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ι. ΚΟΥΡΤΟΓΛΟΥ ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ-ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΟΣ ΔΙΔΑΚΤΩΡ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΑΠΘ ΔΩΔΕΚΑ ΜΥΘΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΔΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ι. ΚΟΥΡΤΟΓΛΟΥ ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ-ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΟΣ ΔΙΔΑΚΤΩΡ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΑΠΘ ΙΑΤΡΕΙΟ: ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ 46 ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗ 2310254030 ΠΑΝΟΡΑΜΑ 2310380000 Aρτηριακή

Διαβάστε περισσότερα

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΤΗΣ ΑΚΟΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΤΗΣ ΑΚΟΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΤΗΣ ΑΚΟΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ TMHMA AKOOΛΟΓΙΑΣ - ΝΕΥΡΟΩΤΟΛΟΓΙΑΣ Το αυτί είναι ένα όργανο που εξυπηρετεί δύο λειτουργίες στον ανθρώπινο οργανισµό: η µία είναι η αίσθηση

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΤΩΝ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΈΝΩΣΗ

Ο ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΤΩΝ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΈΝΩΣΗ Ο ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΤΩΝ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΈΝΩΣΗ Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Eurostat οι πληθυσμοί της Ευρώπης γερνάνε γρήγορα λόγω του χαμηλού ποσοστού γεννήσεων και του αυξανόμενου προσδόκιμου

Διαβάστε περισσότερα

Αγχολυτικά -Υπνωτικά. Χριστίνα άλλα. Λέκτορας Φαρμακολογίας. Ιατρική Σχολή Πανεπιστήμιο Αθηνών

Αγχολυτικά -Υπνωτικά. Χριστίνα άλλα. Λέκτορας Φαρμακολογίας. Ιατρική Σχολή Πανεπιστήμιο Αθηνών Αγχολυτικά -Υπνωτικά Χριστίνα άλλα Λέκτορας Φαρμακολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστήμιο Αθηνών e-mail: cdalla@med.uoa.gr http://www.med.uoa.gr/pharmacology Συμπτωματολογία DSMΙV Κατάθλιψη Αγχώδης διαταραχή

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΓΕΙΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΚΙΝΔΥΝΟΙ

ΑΓΓΕΙΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΚΙΝΔΥΝΟΙ BYPASS Το Bypass ή αορτοστεφανιαία παράκαμψη είναι μια από τις συνηθείς επεμβάσεις καρδιάς. Οι στεφανιαίες αρτηρίες περιβάλλουν τον καρδιακό μυ και τον τροφοδοτούν με αίμα και οξυγόνο. Όταν οι αρτηρίες

Διαβάστε περισσότερα

Οστεοπόρωση. Διάγνωση, πρόληψη και θεραπεία. Δρ. Χρήστος Κ. Γιαννακόπουλος Ορθοπαιδικός Χειρουργός

Οστεοπόρωση. Διάγνωση, πρόληψη και θεραπεία. Δρ. Χρήστος Κ. Γιαννακόπουλος Ορθοπαιδικός Χειρουργός Οστεοπόρωση Διάγνωση, πρόληψη και θεραπεία Δρ. Χρήστος Κ. Γιαννακόπουλος Ορθοπαιδικός Χειρουργός Η οστεοπόρωση είναι πιο συχνή από τις παθήσεις της καρδιάς και των πνευμόνων Οστεοπόρωση: Η σιωπηλή επιδημία

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΑΝΕΙΣΑΓΩΓΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΑΝΕΙΣΑΓΩΓΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΑΝΕΙΣΑΓΩΓΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ Η Καρδιακή Ανεπάρκεια(ΚΑ) είναι ένα πολύπλοκο, προοδευτικά εξελισσόμενο σύνδρομο κλινικών, αιμοδυναμικών και νευροορμονικών διαταραχών

Διαβάστε περισσότερα

ΘΟΡΥΒΟΣ. Λεοτσινίδης Μιχάλης Καθηγητής Υγιεινής

ΘΟΡΥΒΟΣ. Λεοτσινίδης Μιχάλης Καθηγητής Υγιεινής ΘΟΡΥΒΟΣ Λεοτσινίδης Μιχάλης Καθηγητής Υγιεινής ΟΡΙΣΜΟΣ Θόρυβος είναι κάθε ανεπιθύμητος ήχος. Ήχος είναι το αίτιο που διεγείρει το αισθητήριο της ακοής. Δημιουργία θορύβου Οι ήχοι δημιουργούνται όταν ένα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ & ΑΣΚΗΣΗ

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ & ΑΣΚΗΣΗ Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Υπεύθυνη Μαθήματος: Χ. Καρατζαφέρη Διδάσκοντες: Χ. Καρατζαφέρη, Γ. Σακκάς,Α. Καλτσάτου 2013-2014 Διάλεξη 4 ΤΕΦΑΑ, ΠΘ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ & ΑΣΚΗΣΗ 1 Στις 2 Απριλίου

Διαβάστε περισσότερα

Αιτιοπαθογένεια της νόσου

Αιτιοπαθογένεια της νόσου Νόσος ALZHEΪMER Η νόσος Alzheϊmer είναι η συνηθέστερη & περισσότερο σημαντική εκφυλιστική πάθηση του εγκεφάλου. Μπορεί να εμφανισθεί σε οποιαδήποτε περίοδο της ενήλικης ζωής & κυρίως σε άτομα άνω των 50

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΟΥΜΠΟΥΡΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ. Συνεργάτης ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ. Τμήμα Νοσηλευτικής

ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΟΥΜΠΟΥΡΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ. Συνεργάτης ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ. Τμήμα Νοσηλευτικής ΚΟΥΜΠΟΥΡΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ Συνεργάτης ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ Τμήμα Νοσηλευτικής ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ Το παιδί από τη γέννησή του μέχρι την ηλικία των 19 έως 20 ετών παρουσιάζει μία αύξηση του βάρους αλλά και του ύψους. Αν

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΣΥΝΝΟΣΗΡΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΠΝΟΙΩΝ ΣΤΟΝ ΥΠΝΟ

ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΣΥΝΝΟΣΗΡΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΠΝΟΙΩΝ ΣΤΟΝ ΥΠΝΟ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΣΥΝΝΟΣΗΡΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΠΝΟΙΩΝ ΣΤΟΝ ΥΠΝΟ Διπλωματική Εργασία Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών «Κλινική Φαρμακολογία και Θεραπευτική» Ιούλιος 2015 Ορισμοί Σύνδρομο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΣΤΟ STRESS STRESS: ΠΙΕΣΗ

ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΣΤΟ STRESS STRESS: ΠΙΕΣΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΣΤΟ STRESS STRESS: ΠΙΕΣΗ Στρεσσογόνος παράγοντας Οτιδήποτε κάνει τον άνθρωπο να βιώνει στρες Είναι μια αλλαγή στην ομοιόσταση του ατόμου Παράγοντες που προκαλούν στρες Ενδογενείς Εξωγενείς Ενδογενείς

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΑΥΣΗ ΙΠΤΑΜΕΝΩΝ & ΠΤΗΤΙΚΟ ΕΡΓΟ

ΑΝΑΠΑΥΣΗ ΙΠΤΑΜΕΝΩΝ & ΠΤΗΤΙΚΟ ΕΡΓΟ ΑΝΑΠΑΥΣΗ ΙΠΤΑΜΕΝΩΝ & ΠΤΗΤΙΚΟ ΕΡΓΟ ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΥΠΝΟ Ο ύπνος, αποτελεί οργανική λειτουργία και η ομαλή εμφάνισή του και εξέλιξη είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη φυσιολογική λειτουργία του κεντρικού

Διαβάστε περισσότερα

Μήπως έχω µεγαλακρία; Πώς θα το καταλάβω;

Μήπως έχω µεγαλακρία; Πώς θα το καταλάβω; Μήπως έχω µεγαλακρία; Πώς θα το καταλάβω; MegalakriaBroshure.indd 1 17/11/2010 1:27:39 μμ Η Πανελλήνια Ένωση Σπανίων Παθήσεων (Π.Ε.Σ.ΠΑ) είναι ο μόνος φορέας, μη κερδοσκοπικό σωματείο, συλλόγων ασθενών

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΜΥΟΚΑΡ ΙΑΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΜΕΤΑ ΤΟ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΟΜΑ Α

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΜΥΟΚΑΡ ΙΑΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΜΕΤΑ ΤΟ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΟΜΑ Α ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΜΥΟΚΑΡ ΙΑΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΜΕΤΑ ΤΟ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΟΜΑ Α ΘΕΟΦΙΛΟΣ ΚΩΛΕΤΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΠΑΛΟΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΠΑΛΤΟΓΙΑΝΝΗΣ ΗΜΗΤΡΙΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙ ΗΣ ΜΑΡΙΑ ΑΓΓΕΛΑΚΗ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΒΛΑΧΟΣ ΑΓΑΘΟΚΛΕΙΑ ΜΗΤΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιασμός, εφαρμογή και καθοδήγηση προγραμμάτων άσκησης

Σχεδιασμός, εφαρμογή και καθοδήγηση προγραμμάτων άσκησης ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Σχεδιασμός, εφαρμογή και καθοδήγηση προγραμμάτων άσκησης Ενότητα 7: Προγραμματισμός προπόνησης ανάπτυξης φυσικής κατάστασης Γεροδήμος Βασίλειος, Καρατράντου Κωνσταντίνα Τμήμα Επιστήμης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΙΟΥΝΙΟΣ 2009

ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΙΟΥΝΙΟΣ 2009 EUFAMI ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΙΟΥΝΙΟΣ 2009 Επιμέλεια Πανελ. Συλ. Οικογ. για την Ψυχική Ύγεία ΣΟΨΥ 1 1 Σκοποί της έρευνας To 2008, η EUFAMI έκανε μια έρευνα σε 11 Ευρωπαϊκές χώρες, για να αξιολογήσει:

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα III. Τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και του φύλλου οδηγιών χρήσης

Παράρτημα III. Τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και του φύλλου οδηγιών χρήσης Παράρτημα III Τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και του φύλλου οδηγιών χρήσης Σημείωση: Οι τροποποιήσεις της Περίληψης των Χαρακτηριστικών του Προϊόντος

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΤΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ ΣΤΟ ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΠΑΛΑΜΠΡΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗΣ BscN, Msc(c), TCN(C).

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΤΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ ΣΤΟ ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΠΑΛΑΜΠΡΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗΣ BscN, Msc(c), TCN(C). ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΤΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ ΣΤΟ ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΠΑΛΑΜΠΡΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗΣ BscN, Msc(c), TCN(C). ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ Η ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΕΜΙΖΕΙ ΤΟ ΚΕΝΟ ΜΕΤΑΞΥ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΙ ΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ ΚΑΙ TA ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣ ΠΟΥ ΣΥΝ ΕΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΙ ΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ ΚΑΙ TA ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣ ΠΟΥ ΣΥΝ ΕΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ Πειραιάς, 21 Νοεµβρίου 2014 ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΙ ΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ ΚΑΙ TA ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣ ΠΟΥ ΣΥΝ ΕΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ Σκοπός της έρευνας ήταν η συλλογή

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΧΑΠ ΣΤΟ

ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΧΑΠ ΣΤΟ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΧΑΠ ΣΤΟ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟ ΠΛΑΝΟ: Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ Λαζάρου Βασιλική Επιμελήτρια Β Πνευμονολογικού Τμήματος ΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ ΜΕ ΤΙΣ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΧΟΡΗΓΟΥΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ: AMGEN,

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση, υγεία και χρόνιες παθήσεις

Άσκηση, υγεία και χρόνιες παθήσεις Συμμαχία για την υγεία - Άσκηση Άσκηση, υγεία και χρόνιες παθήσεις Συγγραφική ομάδα: Δίπλα Κωνσταντίνα, Ph.D., Λέκτορας, ΤΕΦΑΑ Σερρών ΑΠΘ Καρατράντου Κωνσταντίνα, MSc, Διδάσκουσα στο ΤΕΦΑΑ - ΠΘ Ιπποκράτης

Διαβάστε περισσότερα

Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα

Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟ ΦΥΛΟ ΣΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα ΕΠΕΑΕΚ: ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΘΕΜΑΤΑ ΦΥΛΟΥ ΚΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

Dr ΣΑΡΡΗΣ Ι. - αµ. επ. καθηγ. ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι. gr

Dr ΣΑΡΡΗΣ Ι. - αµ. επ. καθηγ. ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι.  gr Dr ΣΑΡΡΗΣ Ι. - αµ. επ. καθηγ. ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι ΕΙΣΑΓΩΓΗ Κατά τη διάρκεια υποσιτισµού ή βαριάς µη θυρεοειδικής νόσου, παρατηρούνται µεταβολές των επιπέδων των θυρεοειδικών ορµονών στο αίµα, που

Διαβάστε περισσότερα

gr

gr Η επίδραση της περίσσειας θυρεοειδικών ορµονών στα οστά ήταν γνωστή πριν από την εµφάνιση των αντιθυρεοειδικών φαρµάκων. Μία από τις πρώτες αναφορές καταγράφηκε το 1891από τον von Recklinghausen και αναφέρει

Διαβάστε περισσότερα

ιαγνώσεις που ιαφεύγουν στο ΤΕΠ: Συχνότητα και Σηµασία Π. Αγγουριδάκης 1 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επείγουσας Ιατρικής Αθήνα εκέµβριος 2007

ιαγνώσεις που ιαφεύγουν στο ΤΕΠ: Συχνότητα και Σηµασία Π. Αγγουριδάκης 1 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επείγουσας Ιατρικής Αθήνα εκέµβριος 2007 ιαγνώσεις που ιαφεύγουν στο ΤΕΠ: Συχνότητα και Σηµασία Π. Αγγουριδάκης 1 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επείγουσας Ιατρικής Αθήνα εκέµβριος 2007 Μια αληθινή ιστορία... Ελληνοτουρκικός πόλεµος 1920.. Στρατιωτικό

Διαβάστε περισσότερα

Συνιστώνται για... Οι δονήσεις είναι αποτελεσματικές...

Συνιστώνται για... Οι δονήσεις είναι αποτελεσματικές... ΠΕΔΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ Εκφυλιστικές αλλοιώσεις Αγγειακές παθήσεις Παθολογίες των πνευμόνων Ουρο-γυναικολογικές διαταραχές Καρδιακές παθήσεις Παθολογίες σπονδυλικής στήλης Παθολογίες αρθρώσεων Παθολογίες συνδέσμων

Διαβάστε περισσότερα

Ψυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο

Ψυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο Ψυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο ΤΖΙΝΕΒΗ ΜΥΡΤΩ - ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΟΥ ΦΑΝΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΕΣ Τ.Ε. Β & Γ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Η καρδιακή ανεπάρκεια

Διαβάστε περισσότερα

Νόσος του Αλτσχάιμερ και Σωματική Άσκηση. ~Φωτεινή Λέρα~ ~ΤΕΦΑΑ Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης~

Νόσος του Αλτσχάιμερ και Σωματική Άσκηση. ~Φωτεινή Λέρα~ ~ΤΕΦΑΑ Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης~ Νόσος του Αλτσχάιμερ και Σωματική Άσκηση ~Φωτεινή Λέρα~ ~ΤΕΦΑΑ Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης~ Νόσος του Αλτσχάιμερ Είναι μία αργή, θανατηφόρος ασθένεια του εγκεφάλου η οποία αποτελεί και τη

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΝΤΡΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ

ΚΕΝΤΡΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ ΚΕΝΤΡΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ Τα καρδιαγγειακά νοσήματα παραδοσιακά θεωρούνται νοσήματα των ανδρών. Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι οι καρδιαγγειακές παθήσεις αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου στις γυναίκες

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΑΠΝΟΙΑ ΥΠΝΟΥ

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΑΠΝΟΙΑ ΥΠΝΟΥ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΑΠΝΟΙΑ ΥΠΝΟΥ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Η κεντρική υπνική άπνοια (central sleep apnea - CSA) συναντάται σε ποσοστό 5-10% όλων των ασθενών με διαταραχή της αναπνοής στον ύπνο (sleep-disordered breathing

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι οστεοπόρωση;

Τι είναι οστεοπόρωση; Τι είναι οστεοπόρωση; Η οστεοπόρωση είναι χρόνια πάθηση του μεταβολισμού των οστών, κατά την οποία παρατηρείται σταδιακή μείωση της πυκνότητας και της ποιότητάς τους, ώστε αυτά με την πάροδο του χρόνου

Διαβάστε περισσότερα

Κάποιες ναρκωτικές ουσίες δρουν µόνο στο βιολογικό υπόστρωµα και άλλες δρουν σε βιολογικό και σε ψυχικό επίπεδο συγχρόνως, προκαλούν αλλαγές στις σωµα

Κάποιες ναρκωτικές ουσίες δρουν µόνο στο βιολογικό υπόστρωµα και άλλες δρουν σε βιολογικό και σε ψυχικό επίπεδο συγχρόνως, προκαλούν αλλαγές στις σωµα Ψυχοδιεγερτικά Παραισθησιογόνα Ηρεµιστικά ναρκωτικά Κάποιες ναρκωτικές ουσίες δρουν µόνο στο βιολογικό υπόστρωµα και άλλες δρουν σε βιολογικό και σε ψυχικό επίπεδο συγχρόνως, προκαλούν αλλαγές στις σωµατικές

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΗΣ ΑΝΑΠΝΟΗΣ ΣΤΟΝ ΥΠΝΟ: ΠΟΙΟΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΑΡΑΠΕΜΦΘΟΥΝ ΓΙΑ ΕΛΕΓΧΟ ΚΑΙ ΠΩΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΠΑΣΧΟΝΤΕΣ ΚΑΛΛΙΡΡΟΗ ΛΑΜΠΡΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ

ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΗΣ ΑΝΑΠΝΟΗΣ ΣΤΟΝ ΥΠΝΟ: ΠΟΙΟΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΑΡΑΠΕΜΦΘΟΥΝ ΓΙΑ ΕΛΕΓΧΟ ΚΑΙ ΠΩΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΠΑΣΧΟΝΤΕΣ ΚΑΛΛΙΡΡΟΗ ΛΑΜΠΡΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΗΣ ΑΝΑΠΝΟΗΣ ΣΤΟΝ ΥΠΝΟ: ΠΟΙΟΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΑΡΑΠΕΜΦΘΟΥΝ ΓΙΑ ΕΛΕΓΧΟ ΚΑΙ ΠΩΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΠΑΣΧΟΝΤΕΣ ΚΑΛΛΙΡΡΟΗ ΛΑΜΠΡΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ No conflict of interest Διαταραχές της αναπνοής στον ύπνο

Διαβάστε περισσότερα

ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ 2019 ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ. ΡΟΥΜΤΣΙΟΥ ΜΑΡΙΑ Νοσηλεύτρια CPN, MSc Α Παιδιατρικής κλινικής ΑΠΘ

ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ 2019 ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ. ΡΟΥΜΤΣΙΟΥ ΜΑΡΙΑ Νοσηλεύτρια CPN, MSc Α Παιδιατρικής κλινικής ΑΠΘ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ 2019 ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΡΟΥΜΤΣΙΟΥ ΜΑΡΙΑ Νοσηλεύτρια CPN, MSc Α Παιδιατρικής κλινικής ΑΠΘ «Η μεγαλύτερη δύναμη της δημόσιας υγείας είναι η πρόληψη»

Διαβάστε περισσότερα

Οργανικό ρολόι και κιρκάδιος ρυθμός πως μας επηρεάζει

Οργανικό ρολόι και κιρκάδιος ρυθμός πως μας επηρεάζει Οργανικό ρολόι και κιρκάδιος ρυθμός πως μας επηρεάζει Οργανικό ρολόι Τα 12 όργανα στον οργανισμό του ανθρώπου κατέχουν 2 ώρες τη μέρα σύμφωνα με τη σχετική θεωρία του ρολογιού. Οι ώρες αιχμής για κάθε

Διαβάστε περισσότερα

Αρχικά θα πρέπει να προσδιορίσουμε τι είναι η παχυσαρκία.

Αρχικά θα πρέπει να προσδιορίσουμε τι είναι η παχυσαρκία. Αρχικά θα πρέπει να προσδιορίσουμε τι είναι η παχυσαρκία. Παχυσαρκία είναι η παθολογική αύξηση του βάρους του σώματος, που οφείλεται σε υπερβολική συσσώρευση λίπους στον οργανισμό. Παρατηρείται γενικά

Διαβάστε περισσότερα

Ναυτία ταξιδίου; Υπάρχει λύση με την Ομοιοπαθητική!

Ναυτία ταξιδίου; Υπάρχει λύση με την Ομοιοπαθητική! Ναυτία ταξιδίου; Υπάρχει λύση με την Ομοιοπαθητική! Γράφει η Ομοιοπαθητικός Τυλλιανάκη Δήμητρα Τώρα το καλοκαίρι θα θέλατε να ταξιδέψετε αλλά το καράβι, το αεροπλάνο ακόμα και το αυτοκίνητο σας προκαλεί

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΙΣΜΟΣ Η Νόσος Alzheimerή γεροντική άνοια είναι µια χρόνια νευροεκφυλιστικήασθένεια του Κεντρικού Νευρικού Συστήµατος, που χαρακτηρίζεται στην ήπια µορφή της από σταδιακή απώλεια της µνήµης και περιορισµό

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ: «ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΥΠΝΟΥ»

ΘΕΜΑ: «ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΥΠΝΟΥ» ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΛΑΡΙΣΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΘΕΜΑ: «ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΥΠΝΟΥ» Ι ΑΣΚΟΥΣΑ:ΚΥΠΑΡΙΣΣΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΣΠΟΥ ΑΣΤΡΙΑ: ΠΑΡΑΣΧΟΥ ΚΛΕΟΝΙΚΗ ΛΑΡΙΣΑ 2009-06-17 ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΥΠΝΟΥ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2009

Διαβάστε περισσότερα

Αθανάσιος Κωστούλας Πνευμονολόγος-Φυματιολόγος

Αθανάσιος Κωστούλας Πνευμονολόγος-Φυματιολόγος Αθανάσιος Κωστούλας Πνευμονολόγος-Φυματιολόγος Η παρουσία στην ατμόσφαιρα αερίων ή σωματιδίων σε συγκεντρώσεις οι οποίες προξενούν βλάβες τόσο στο φυσικό περιβάλλον όσο και στους ζωντανούς οργανισμούς

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΤΗ ΝΕΑΡΗ ΗΛΙΚΙΑ

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΤΗ ΝΕΑΡΗ ΗΛΙΚΙΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΤΗ ΝΕΑΡΗ ΗΛΙΚΙΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΤΕ, Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Α.Π.Θ. Γ.Ν.Θ. «ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ» ΜSc Εργαστήριο Ιατρικής της Άθλησης Α.Π.Θ. Πτυχιούχος

Διαβάστε περισσότερα

Προσέγγιση παιδιού με απώλεια συνείδησης (λιποθυμία)

Προσέγγιση παιδιού με απώλεια συνείδησης (λιποθυμία) Προσέγγιση παιδιού με απώλεια συνείδησης (λιποθυμία) Ανδρέας Χ. Γιαννόπουλος Αναπλ. Καθηγητής Παιδιατρικής Καρδιολογίας Α.Π.Θ. 8 ο Επιστημονικό συνέδριο Τμήματος Ιατρικής Α.Π.Θ. ΚΕΔΕΑ Θεσ/νίκης 14-16/3/2019

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι το γλαύκωμα;

Τι είναι το γλαύκωμα; Τι είναι το γλαύκωμα; Το γλαύκωμα περιλαμβάνει μια ομάδα παθήσεων που βλάπτουν το οπτικό νεύρο, προκαλώντας διαταραχές όρασης, οι οποίες, αν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα, μπορούν να εξελιχθούν και να επιφέρουν

Διαβάστε περισσότερα

ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ. Γενικά περί ατµόσφαιρας

ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ. Γενικά περί ατµόσφαιρας ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ Γενικά περί ατµόσφαιρας Τι είναι η ατµόσφαιρα; Ένα λεπτό στρώµα αέρα που περιβάλει τη γη Η ατµόσφαιρα είναι το αποτέλεσµα των διαχρονικών φυσικών, χηµικών και βιολογικών αλληλεπιδράσεων του

Διαβάστε περισσότερα

Εθισμοί και εξαρτήσεις νέων. Δημιουργία Αθηνά Σφέικου

Εθισμοί και εξαρτήσεις νέων. Δημιουργία Αθηνά Σφέικου Εθισμοί και εξαρτήσεις νέων ᄡ Δημιουργία Αθηνά Σφέικου Εθισμός Εθισμός είναι το καθεστώς εγκεφαλικής δυσλειτουργίας κατα το οποίο το άτομο θεωρεί απαραίτητες για την επιβίωση του πραξεις που προκαλούν

Διαβάστε περισσότερα

Στη δυστονία έχουμε ακούσια σύσπαση μυών

Στη δυστονία έχουμε ακούσια σύσπαση μυών Δυστονία Δυστονία Στη δυστονία έχουμε ακούσια σύσπαση μυών προκαλώντας ανεξέλεγκτες επαναλαμβανόμενες ή στροφικές κινήσεις του προσβεβλημένου τμήματος του σώματος. Τα συμπτώματα μπορεί να είναι ήπια ή

Διαβάστε περισσότερα

Ηχορρύπανση. Ένας ύπουλος ρύπος. Δ. Σκαρλάτος Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών

Ηχορρύπανση. Ένας ύπουλος ρύπος. Δ. Σκαρλάτος Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών Ηχορρύπανση Ένας ύπουλος ρύπος Δ. Σκαρλάτος Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών Ηχορρύπανση: Από τους πιο αρχαίους ρύπους Ο Ιπποκράτης διέγνωσε τις εμβοές ως αποτέλεσμα της έκθεσης σε θόρυβο (5

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΘΕΡΜΑΝΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΣΤΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΕΠΟ

ΠΡΟΘΕΡΜΑΝΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΣΤΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΕΠΟ ΠΡΟΘΕΡΜΑΝΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΣΤΗ ΠΡΟΘΕΡΜΑΝΣΗ Ορισμός Είναι η προοδευτική σωματική, ψυχική και νοητική προετοιμασία του ποδοσφαιριστή πριν από την προπόνηση ή τον αγώνα με σκοπό τη δημιουργία

Διαβάστε περισσότερα

ΠΩΣ ΕΠΙΔΡΑ Η ΑΣΚΗΣΗ ΣΤΑ ΔΙΑΦΟΡΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ

ΠΩΣ ΕΠΙΔΡΑ Η ΑΣΚΗΣΗ ΣΤΑ ΔΙΑΦΟΡΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΠΩΣ ΕΠΙΔΡΑ Η ΑΣΚΗΣΗ ΣΤΑ ΔΙΑΦΟΡΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ Η άσκηση, επιφέρει ευεργετικά αποτελέσματα στα διάφορα συστήματα του οργανισμού. Τα αποτελέσματα αυτά ενδέχεται να είναι παροδικά ή μόνιμα ανάλογα

Διαβάστε περισσότερα

Μειώστε τον κίνδυνο για πρόωρο θάνατο µε τα Ωµέγα-3

Μειώστε τον κίνδυνο για πρόωρο θάνατο µε τα Ωµέγα-3 Μειώστε τον κίνδυνο για πρόωρο θάνατο µε τα Ωµέγα-3 Για χρόνια, οι καταναλωτές µαθαίνουν για τα οφέλη της µείωσης των καρδιαγγειακών παθήσεων µε τη λήψη ωµέγα-3 λιπαρών οξέων. Αυτή η άποψη έχει επικρατήσει,

Διαβάστε περισσότερα

ΥΔΡΟΚΗΛΗ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΟΣΧΕΟΥ - ΥΔΡΟΚΗΛΗ - ΚΙΡΣΟΚΗΛΗ - ΣΥΣΤΡΟΦΗ ΣΠΕΡΜΑΤΙΚΟΥ ΤΟΝΟΥ - ΚΥΣΤΗ ΕΠΙΔΙΔΥΜΙΔΑΣ - ΣΠΕΡΜΑΤΟΚΥΣΤΗ - ΚΥΣΤΕΣ ΟΣΧΕΟΥ

ΥΔΡΟΚΗΛΗ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΟΣΧΕΟΥ - ΥΔΡΟΚΗΛΗ - ΚΙΡΣΟΚΗΛΗ - ΣΥΣΤΡΟΦΗ ΣΠΕΡΜΑΤΙΚΟΥ ΤΟΝΟΥ - ΚΥΣΤΗ ΕΠΙΔΙΔΥΜΙΔΑΣ - ΣΠΕΡΜΑΤΟΚΥΣΤΗ - ΚΥΣΤΕΣ ΟΣΧΕΟΥ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΟΣΧΕΟΥ - ΥΔΡΟΚΗΛΗ - ΚΙΡΣΟΚΗΛΗ - ΣΥΣΤΡΟΦΗ ΣΠΕΡΜΑΤΙΚΟΥ ΤΟΝΟΥ - ΚΥΣΤΗ ΕΠΙΔΙΔΥΜΙΔΑΣ - ΣΠΕΡΜΑΤΟΚΥΣΤΗ - ΚΥΣΤΕΣ ΟΣΧΕΟΥ ΥΔΡΟΚΗΛΗ Είναι η συλλογή υγρού μεταξύ των πετάλων του ιδίως ελυτροειδούς χιτώνα

Διαβάστε περισσότερα

Θόρυβος και επιπτώσεις στις δραστηριότητες και την υγεία µε βάση έρευνες της WHO

Θόρυβος και επιπτώσεις στις δραστηριότητες και την υγεία µε βάση έρευνες της WHO Θόρυβος και επιπτώσεις στις δραστηριότητες και την υγεία µε βάση έρευνες της WHO > Επιπτώσεις στην υγεία 1 Το 1993 οµάδα εργασίας της WHO 1 προσδιόρισε και ανέφερε τις σηµαντικότερες επιπτώσεις του θορύβου

Διαβάστε περισσότερα

Stress & Πόνος συνδέονται; μέρος 6ο

Stress & Πόνος συνδέονται; μέρος 6ο Stress & Πόνος συνδέονται; μέρος 6ο Συνδυασμός Κρανιοϊερής Θεραπείας και Νευροθεραπείας: Μια θεραπευτική προταση για τον χρόνιο πόνο. Μπορεί ο συνδυασμός της Κρανιοϊερής Θεραπείας του Upledger και της

Διαβάστε περισσότερα

Αντιμετώπιση συμπτωμάτων vs. Αποκατάσταση της αιτίας του πόνου και της δυσλειτουργίας

Αντιμετώπιση συμπτωμάτων vs. Αποκατάσταση της αιτίας του πόνου και της δυσλειτουργίας ΚΛΙΝΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΟΣ Αντιμετώπιση συμπτωμάτων vs. Αποκατάσταση της αιτίας του πόνου και της δυσλειτουργίας Ο πατέρας της Οστεοπαθητικής Dr A. T. Still, διατύπωσε την άποψη στις αρχές του 20ου αιώνα ότι

Διαβάστε περισσότερα

Σύνδροµο Μηροκοτυλιαίας Πρόσκρουσης Femoroacetabular Impingement Syndrome (FAI)

Σύνδροµο Μηροκοτυλιαίας Πρόσκρουσης Femoroacetabular Impingement Syndrome (FAI) Σύνδροµο Μηροκοτυλιαίας Πρόσκρουσης Femoroacetabular Impingement Syndrome (FAI) Τι είναι το σύνδροµο µηροκοτυλιαίας πρόσκρουσης; Φυσιολογικά, η κεφαλή του ισχίου δεν προσκρούει στο χείλος της κοτύλης κατά

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2.

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2. ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2. Χαράλαμπος Ταμβάκος, Αναστάσιος Κουτσοβασίλης, Αλέξης Σωτηρόπουλος, Μαρία Παππά, Ουρανία Αποστόλου,

Διαβάστε περισσότερα

Προπόνηση δύναμης για δρομείς μεγάλων αποστάσεων

Προπόνηση δύναμης για δρομείς μεγάλων αποστάσεων Προπόνηση δύναμης για δρομείς μεγάλων αποστάσεων ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ Γ Υ Μ Ν Α Σ Τ Η Σ Π Ρ Ο Π Ο Ν Η Τ Η Σ ( Ε Ι Δ Ι Κ Ο Τ Η Τ Α & Α Δ Ε Ι Α Α Σ Κ Η Σ Η Σ Ε Π Α Γ Γ Ε Λ Μ Α Τ Ο Σ Σ Τ Ο Ν Κ Λ Α Σ Σ Ι Κ

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΤΡΕΙΟ ΜΝΗΜΗΣ ΕΓΚΑΙΡΗ ΙΑΓΝΩΣΗ, ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΜΝΗΜΗΣ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΝΟΗΤΙΚΩΝ ΙΑΤΑΡΑΧΩΝ

ΙΑΤΡΕΙΟ ΜΝΗΜΗΣ ΕΓΚΑΙΡΗ ΙΑΓΝΩΣΗ, ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΜΝΗΜΗΣ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΝΟΗΤΙΚΩΝ ΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΙΑΤΡΕΙΟ ΜΝΗΜΗΣ ΕΓΚΑΙΡΗ ΙΑΓΝΩΣΗ, ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΜΝΗΜΗΣ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΝΟΗΤΙΚΩΝ ΙΑΤΑΡΑΧΩΝ Η αύξηση του προσδόκιµου επιβίωσης έχει ως αποτέλεσµα και την αύξηση των νευροεκφυλιστικών νοσηµάτων,

Διαβάστε περισσότερα

Η ηθική παρενόχληση στο χώρο εργασίας. Δρ. Μπάτση Χριστίνα

Η ηθική παρενόχληση στο χώρο εργασίας. Δρ. Μπάτση Χριστίνα Η ηθική παρενόχληση στο χώρο εργασίας Δρ. Μπάτση Χριστίνα Σκοπός της εισήγησης Η ανάδειξη της φύσης και των χαρακτηριστικών της ηθικής παρενόχλησης, η παρουσίαση των δυσάρεστων συνεπειών στους οργανισμούς

Διαβάστε περισσότερα

Από τον Κώστα κουραβανα

Από τον Κώστα κουραβανα Από τον Κώστα κουραβανα Περιεχόμενα Γενικός ορισμός παχυσαρκίας Ορμονικοί-Γονιδιακοί-παράγοντες Επιπτώσεις στην υγεία Θεραπεία-Δίαιτα Γενικός ορισμός παχυσαρκίας Παχυσαρκία είναι κλινική κατάσταση στην

Διαβάστε περισσότερα

πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε για τη μέση σας

πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε για τη μέση σας πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε για τη μέση σας Αυτά τα συμπτώματα είναι πολύ σπάνια αλλά πρέπει να επικοινωνήσετε άμεσα με τον γιατρό σας εάν τα αισθανθείτε Αισθάνεστε δυσφορία με τον πόνο στην μέση

Διαβάστε περισσότερα

Συµµόρφωση στη φαρµακευτική αγωγή. Ευαγγελία Χαρέλα Νοσηλεύτρια MSc Β ΚΚ Ιπποκράτειο Θεσ/νικης

Συµµόρφωση στη φαρµακευτική αγωγή. Ευαγγελία Χαρέλα Νοσηλεύτρια MSc Β ΚΚ Ιπποκράτειο Θεσ/νικης Συµµόρφωση στη φαρµακευτική αγωγή Ευαγγελία Χαρέλα Νοσηλεύτρια MSc Β ΚΚ Ιπποκράτειο Θεσ/νικης Η καρδιακή ανεπάρκεια αποτελεί ένα σύνδροµο µε ζοφερή πρόγνωση :! ΝΥΗΑ Ι-ΙΙ: 2-5% θνητότητα ανά έτος! ΝΥΗΑ

Διαβάστε περισσότερα