Το μυτιληνιό σαντούρι μέσα από την δισκογραφία

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Το μυτιληνιό σαντούρι μέσα από την δισκογραφία"

Transcript

1 ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΑΪΚΗΣ & ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ Πτυχιακή εργασία Το μυτιληνιό σαντούρι μέσα από την δισκογραφία Μουλά Χ. Ελένη Α.Μ. 962 Επόπτης καθηγητής: Κοκκώνης Γεώργιος Άρτα Μάρτιος 2011

2 Στην οικογένειά μου

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ...1 Εισαγωγή ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Το σαντούρι 1.1. Το σαντούρι ανά τον κόσμο Το σαντούρι στην Ελλάδα...8 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2. Το σαντούρι στην Λέσβο 2.1. Γεωγραφική θέση Μουσικές επιρροές Οι Μυτιληνιοί σαντουριέρηδες Βιογραφικά στοιχεία Η μουσική μαθητεία Τα παρατσούκλια των σαντουριέρηδων Άλλα είδη ενασχόλησης πέραν της μουσικής Προμήθεια σαντουριών και κατασκευαστικές παρεμβάσεις Κατασκευαστές σαντουριών Κατασκευαστικές παρεμβάσεις 22 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. Το ρεπερτόριο 3.1. Η διαμόρφωση του μυτιληνιού ρεπερτορίου στο χρόνο Το μυτιληνιό ρεπερτόριο (Παν-Λεσβιακό δίκτυο) Μουσικά ιδιώματα-μουσικές περιοχές Μυτιλήνη Αγιάσος Πλωμάρι Γέρα Πηγή Μιστεγνά Αγία Παρασκευή Μανταμάδος Μόλυβος Πέτρα...47

4 Ερεσός Το ρεπερτόριο, οι τεχνικές και το μουσικό δίκτυο των σαντουριέρηδων Γιώργος Χατζέλλης ή «Καχίνα» ή «Βέβα» Στρατής Ψύρρας ή «Μουζού» Μεγακλής Βερβέρης ή «Τουρκογιάννης» Νίκος Καλαϊτζής ή «Μπινταγιάλας» Γιάννης Σουσαμλής ή «Κακούργος» Δημήτρης Στεριανός ή «Μπουρλής» Δημήτρης Κρανιδιώτης Κώστας Ζαφειρίου ή «Καζίνο» Δημήτρης Κοφτερός Στρατής Καζαντζής Πέμη Βερβέρη Το ρεπερτόριο κομμάτι της πολιτισμικής ταυτότητας ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. Η δισκογραφία των μυτιληνιών σαντουριέρηδων 4.1. Από την ζωντανή μουσική εκτέλεση στην δισκογραφία Το μυτιληνιό σαντούρι στην δισκογραφία Γιώργος Χατζέλλης «Καχίνα» ή «Βέβα» Στρατής Ψύρρας ή «Μουζού» Μεγακλής Βερβέρης ή «Τουρκογιάννης» Γιάννης Σουσαμλής ή «Κακούργος» Νίκος Καλαϊτζής ή «Μπινταγιάλας» Δημήτρης Στεριανός ή «Μπουρλής» Δημήτρης Κρανιδιώτης Κώστας Ζαφειρίου ή «Καζίνο» Δημήτρης Κοφτερός Στρατής Καζαντζής Πέμη Βερβέρη ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ...80 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ...I-IV

5

6 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Με αφορμή την υλοποίηση της πτυχιακής μου εργασίας για την ολοκλήρωση των σπουδών μου στο Τμήμα Λαϊκής και Παραδοσιακής Μουσικής του ΤΕΙ Ηπείρου, μπήκα στην διαδικασία της αναζήτησης του θέματος με το οποίο θα δραστηριοποιηθώ ερευνητικά για την εκπόνηση του. Αρωγοί στην προσπάθειά μου αυτή στάθηκαν μια σειρά μαθήματα τα οποία παρακολούθησα κατά τη διάρκεια της φοίτησης μου στο τμήμα, καθώς και μια σειρά από συζητήσεις με τους συμφοιτητές και τους καθηγητές μου. Στοιχεία τα οποία έλαβα υπ όψιν μου για την επιλογή του θέματος ήταν κατ αρχάς το προσωπικό μου ενδιαφέρον, σε συνάρτηση με το γνωστικό πεδίο πάνω στο οποίο θα βασίσω την έρευνά μου. Όντας λοιπόν μαθήτρια της μουσικής δεξιότητας του σαντουριού στο τρίτο εξάμηνο της φοίτησής μου η καθηγήτρια του οργάνου Ουρανία Λαμπροπούλου ανέθεσε στο Τμήμα μου να ερευνήσουμε (στα πλαίσια μιας εβδομαδιαίας εργασίας) το σαντούρι στη Λέσβο και την ηγεμονική θέση του στις κομπανίες. Η εργασία αυτή αποτέλεσε το έναυσμα για να ασχοληθώ αργότερα ερευνητικά με το θέμα και να αναλύσω περαιτέρω αυτές τις παραμέτρους. Έχοντας λοιπόν διαμορφώσει την προβληματική της έρευνας και προσπαθώντας να βρω μια επιστημονική τεκμηρίωση στο ερώτημά μου, κατέφυγα σε βιβλιογραφικές αναφορές και σε οπτικοακουστικές πηγές. Από τις διαθέσιμες πληροφορίες κατέληξα στο γεγονός ότι μπορεί να γίνει μια προσέγγιση του μουσικού τοπίου του νησιού και της θέσης του σαντουριού σε αυτό καθώς και μια ανάλυση των τεχνικών που χρησιμοποιούν οι σαντουριέρηδες έχοντας ως βάση τη δισκογραφία και τις διαθέσιμες ηχητικές πηγές. Σε αυτό το σημείο, οφείλω να ευχαριστήσω τον επόπτη καθηγητή μου κ. Κοκκώνη Γεώργιο που με την βοήθειά του κατάφερα να υλοποιήσω την εργασία αυτή, τους καθηγητές του Τμήματος Ανδρίκο Νίκο και Βέργο Παναγιώτη καθώς και τους Θεοφάνη Σουλακέλλη, Κώστα Ζαφειρίου και Βίκυ Θεοδωρίδου για τη σημαντική βοήθειά τους στην συλλογή των στοιχείων. Ένα μεγάλο ευχαριστώ επίσης στους καθηγητές του Τμήματος που μου μετέδωσαν τις γνώσεις τους όλα αυτά τα χρόνια των σπουδών μου και βέβαια στην οικογένειά μου που μου έδωσε την ευκαιρία να φοιτήσω στο τμήμα και να ακολουθήσω αυτό που αγαπώ. 1

7 Ελπίζω η εργασία μου να αποτελέσει το έναυσμα για περαιτέρω έρευνα του σαντουριού και των τόσο σπουδαίων μυτιληνιών σαντουριέρηδων που άφησαν το στίγμα τους στην ελληνική παραδοσιακή μουσική. 2

8 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Είναι σύνηθες το φαινόμενο στη μουσική παράδοση διαφόρων πολιτισμών ανά τον κόσμο να «δεσπόζει» στην ορχήστρα και στη συνείδηση μουσικών και κοινού ένα συγκεκριμένο μουσικό όργανο. Το όργανο αυτό είναι φορέας ενός κώδικα επικοινωνίας που αρθρώνεται μέσα από το ρεπερτόριο και τις μουσικές συνεργασίες των εκτελεστών του. Αυτή η γλώσσα επικοινωνίας, ως πολιτισμικό στοιχείο, κάθε φορά και σε κάθε περίπτωση είναι αποδεκτή από τα μέλη της κοινωνίας στην οποία εντάσσεται. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού του φαινομένου είναι η σύνδεση του σαντουριού με τον ελλαδικό νησιωτικό χώρο. Ιδιαίτερη περίπτωση αποτελεί η ταύτισή του με τη μουσική παράδοση της Λέσβου 1. Το σαντούρι από τα τέλη του 19 ου αιώνα έως τα μέσα περίπου του 20 ου γίνεται απαραίτητο όργανο στην μυτιληνιά κομπανία. Οι μουσικοί που ασχολούνται επαγγελματικά με το σαντούρι διαρκώς αυξάνουν. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι τεχνικές και το ύφος το οποίο προσδίδουν στις εκτελέσεις καθώς και ο τρόπος με τον οποίο εκφέρουν την πολυρυθμία που επικρατεί κυρίως στα οργανικά κομμάτια αλλά και γενικότερα σε όλο το ρεπερτόριο το οποίο συμπεριλαμβάνει τόσο δυτικά όσο και ανατολίτικα μουσικά ιδιώματα. Οι σαντουριέρηδες της περιοχής διαμορφώνουν το παίξιμό τους με ποικίλα τεχνικά και υφολογικά στοιχεία που αποτυπώνονται και εξελίσσονται μέσα από μια συνεχώς αυξανόμενη γκάμα σκοπών και τραγουδιών. Η παρούσα εργασία έχει ως στόχο να ερευνήσει την θέση και την ένταξη του σαντουριού στο τοπικό ρεπερτόριο. Έχοντας ως βάση αυτή την προβληματική, μελετά τη μουσική παράδοση μέσα από το χρονολογικό άξονα 19 ος -αρχές 21 ου αιώνα διότι σε αυτό το διάστημα υπάρχουν γραπτές μαρτυρίες. Εκτός από τις γραπτές πηγές, για την έρευνα χρησιμοποιήθηκαν κυρίως μια σειρά ηχογραφήσεων που πραγματοποιήθηκαν από τα μέσα περίπου του 20 ου αιώνα έως σήμερα. Το διαθέσιμο ηχητικό υλικό αφορά ως επί το πλείστον ερασιτεχνικές λήψεις που έγιναν στο νησί είτε από τους ίδιους τους μουσικούς, είτε σε αυτοσχέδια «studios», είτε κατά την διάρκεια επιτόπιων επιστημονικών ερευνών. Το ηχητικό 1 Σε πολλά σημεία του κειμένου η ονομασία του νησιού αναφέρεται άλλοτε ως Λέσβος και άλλοτε ως Μυτιλήνη. Όταν πρόκειται να αναφερθούμε στην πρωτεύουσα του νησιού εκεί ονομάζεται ως πόλη της Μυτιλήνης. 3

9 αυτό υλικό εντοπίζεται σε μεταγενέστερες δισκογραφικές συλλογές. Εκτός όμως από τις ερασιτεχνικές λήψεις στην εργασία συμπεριλαμβάνονται ακόμη και ολοκληρωμένες δισκογραφικές δουλειές στις οποίες οι σαντουριέρηδες άλλοτε συμμετέχουν και άλλοτε παρουσιάζονται ως κεντρικοί καλλιτέχνες των δίσκων. Σε αυτό το σημείο πρέπει να διευκρινίσουμε ότι δεν πραγματοποιήθηκε επιτόπια έρευνα διότι θα απαιτούσε μεγάλο χρονικό διάστημα για την συλλογή του ηχητικού υλικού και θα απέκλειε μια μεγάλη γκάμα σαντουριέρηδων που ή δεν παίζουν πια σαντούρι λόγω ηλικίας ή δεν είναι στη ζωή. Σκοπός αυτής της εργασίας είναι η επεξεργασία του ήδη διαθέσιμου συλλεχθέντος ηχητικού υλικού το οποίο εντοπίζεται στην δισκογραφία και στο διαδίκτυο, καθώς και η ανάλυση των τεχνικών, του ρεπερτορίου και των μουσικών δικτύων όπως αυτά διαμορφώνονται μέσα από τις δισκογραφικές συνεργασίες των σαντουριέρηδων. Τον βασικό κορμό της εργασίας πλαισιώνουν μια σειρά από θεωρητικά ιστορικά και μουσικολογικά στοιχεία που βοηθούν στην πιο ολοκληρωμένη τεκμηρίωση της έρευνας. Για την συλλογή αυτών των θεωρητικών δεδομένων πραγματοποιήθηκε βιβλιογραφική έρευνα. Επειδή όμως οι σχετικές βιβλιογραφικές πηγές είναι περιορισμένες, ως κύρια πηγή της έρευνάς μας ήταν η μελέτη: Χτούρης Σ. (επιμ.), Μουσικά Σταυροδρόμια στο Αιγαίο, Λέσβος 19 ος 20 ος αιώνας, Εξάντας, Αθήνα 2000, το οποίο αποτελεί μια συλλογή άρθρων που πραγματοποιήθηκαν μέσα σε μια σειρά ετών και αφορά την κοινωνική και πολιτισμική διάσταση της Λέσβου. Σημαντικές πηγές υπήρξαν επίσης τα ένθετα των διαθέσιμων ψηφιακών δίσκων με βασικότερη την έκδοση: Διονυσόπουλος Ν. (επιμ.), (CD) Λέσβος Αιολίς, τραγούδια και χοροί της Λέσβου, Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης, Αθήνα Συμπληρωματικά, στην υλοποίηση της εργασίας συνετέλεσαν και οι προφορικές μαρτυρίες μουσικών και μουσικολόγων που πραγματοποιήθηκαν όχι οργανωμένα αλλά στο επίπεδο συζητήσεων που αφορούσαν το συγκεκριμένο θέμα. Η παρούσα πτυχιακή εργασία αποτελείται από πέντε κεφάλαια: στο πρώτο κεφάλαιο γίνεται μια σύντομη αναφορά στο σαντούρι ανά τον κόσμο. Το κεφάλαιο αυτό στηρίζεται κυρίως σε ιστορικά στοιχεία τα οποία αντλούνται από την βιβλιογραφία. Σκοπός του είναι μια πρώτη προσέγγιση όσον αφορά τη θέση του οργάνου στους διάφορους μουσικούς πολιτισμούς. Στο δεύτερο κεφάλαιο εξετάζεται το σαντούρι στη Λέσβο. Εδώ γίνεται μια πρώτη προσέγγιση στα γεωγραφικά, ιστορικά και μουσικά χαρακτηριστικά της περιοχής 4

10 καταλήγοντας σε εισαγωγικά στοιχεία όσον αφορά τους σαντουριέρηδες ως μουσικούς και ως γηγενείς. Το τρίτο κεφάλαιο πραγματεύεται κυρίως στοιχεία που έχουν να κάνουν με το ρεπερτόριο της περιοχής μακροπρόθεσμα και το ρεπερτόριο των σαντουριέρηδων βραχυπρόθεσμα. Θίγονται θέματα που έχουν να κάνουν με τα δομικά συστατικά τα οποία διαμορφώνουν το ρεπερτόριο μέσα στο χρόνο. Αυτά είναι: τα όργανα, οι σκοποί, οι ρυθμοί, τα δίκτυα, τα μουσικά ιδιώματα των περιοχών, οι τεχνικές των σαντουριέρηδων (κυρίως) αλλά και των άλλων οργανοπαικτών. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην ανάλυση του ηχητικού υλικού μέσω του οποίου εντοπίζονται τα παραπάνω χαρακτηριστικά. Το τέταρτο κεφάλαιο αφορά τη δισκογραφική πορεία των σαντουριέρηδων, το ρεπερτόριο των δίσκων, τους τρόπους της ηχογράφησης (δισκογραφία, ερασιτεχνικές λήψεις), τις συνεργασίες, τα όργανα. Τέλος, η εργασία ολοκληρώνεται με την κριτική αξιολόγηση και τα συμπεράσματα των όσων λέχθηκαν στα προηγούμενα κεφάλαια. 5

11 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΤΟ ΣΑΝΤΟΥΡΙ 1.1. Το σαντούρι ανά τον κόσμο Το σαντούρι συμπεριλαμβάνεται στις μουσικές παραδόσεις πολλών λαών. Πληροφορίες για την ονοματολογία, τη μορφολογία, την κατασκευή και τις τεχνικές αντλούμε μέσα από τη βιβλιογραφία. Αναλυτικότερα, αναφορές γίνονται στα ελληνόγλωσσα βιβλία του Δημήτρη Κοφτερού 2, του Φοίβου Ανωγειανάκη 3, του Σταύρου Καρακάση 4, στην πτυχιακή εργασία της Ελένης Τοπαλίδου 5, στα άρθρα των Αντώνη Βερβέρη 6 και Γιώργου Παπαδάκη 7, στο ξενόγλωσσο βιβλίο του Gifford Paul 8, και στο άρθρο του D. Kattelwell το οποίο συμπεριλαμβάνεται στο λεξικό Grove 9. Ο Δημήτρης Κοφτερός εστιάζει περισσότερο στην οργανολογική κατασκευή του ελληνικού σαντουριού, στην τεχνική κρατήματος της μπαγκέτας, στο παραδοσιακό ρεπερτόριο διαφόρων περιοχών της Ελλάδας έχοντας πάντα στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος το νησί της Λέσβου. Στα βιβλία των Ανωγειανάκη Φ. και Καρακάση Σ. μιλούν κυρίως για τα οργανολογικά χαρακτηριστικά του ελληνικού 2 (i) Κοφτερός Β. Δ., Δοκίμιο για το Ελληνικό σαντούρι, Δωδώνη, Αθήνα (χ.χ.). (ii) Κοφτερός, Β. Δ., Μελίφθογγο Ελληνικό σαντούρι πρακτική & εκμάθηση, Φίλιππος Νάκας, Αθήνα (χ.χ.). (iii) Κοφτερός Β. Δ., (CD) «Μυτιληνιό σαντούρι, Σκοποί και χοροί από την Λέσβο», Διεθνής οργάνωση Λαϊκής Τέχνης, Αθήνα Ανωγειανάκης Φ., Ελληνικά Λαϊκά Μουσικά Όργανα, Εθνική τράπεζα της Ελλάδος, Αθήνα Καρακάσης Σ., Ελληνικά Μουσικά Όργανα, Δίφρος, Αθήνα Τοπαλίδου, Ε., Το Ελληνικό σαντούρι και η Βαλκανική του προέλευση, Πτυχιακή Εργασία, ΤΕΙ Ηπείρου, Τμήμα Λαϊκής και Παραδοσιακής Μουσικής, Άρτα Βερβέρης Α., «Tο σαντούρι», στο: Χατζηχρήστου Ναυσικά (επιμ.), Οργανολογία ΙΙ, ΤΕΙ Ηπείρου τμήμα Λαϊκής και Παραδοσιακής Μουσικής, Άρτα 2007, σ Παπαδάκης, Γ., «Το σαντούρι», στο: Χατζηγιάννη Άννα (επιμ.), Δίφωνο, Αθήνα 1996, σ Gifford Paul, M., The Hummered Dulcimer, The Scarecrow Press Inc., Lanham Maryland and London Kattelwell, D., «Dulcimer», The New Grove Dictionary of Music and Musicians 7, σ

12 σαντουριού και στέκονται περισσότερο σε εγκυκλοπαιδικές οργανολογικές γνώσεις χωρίς να εμβαθύνουν περεταίρω την έρευνά τους στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του οργάνου. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και στην περίπτωση του Kattelwell δίνοντας όμως περισσότερες πληροφορίες για το σαντούρι ανά τον κόσμο. Ο Παπαδάκης Γ. δίνει ένα γενικό περίγραμμα που αφορά την οργανολογική μορφολογία του ελληνικού σαντουριού, αλλά αναφέρεται κυρίως στην ιστορία του, ερευνά την καταγωγή του και την ένταξή του στο ελληνικό παραδοσιακό τραγούδι. Μεταξύ άλλων, αναφέρεται και σε ονόματα σπουδαίων ελλήνων σαντουριέρηδων. Οι μελέτες των Βερβέρη Α. και Τοπαλίδου Ε. αναπτύσσονται στα πλαίσια των πανεπιστημιακών ερευνών. Ο πρώτος κάνει μια μελέτη που αφορά το σαντούρι σε παγκόσμιο επίπεδο και αναλύει κυρίως τα μορφολογικά χαρακτηριστικά του. Η δεύτερη, ερευνά την οργανολογική συγγένεια του ελληνικού σαντουριού με το αντίστοιχο βαλκανικό τσίμπαλο και εντοπίζει ομοιότητες ως προς την κατασκευή, τις τεχνικές, και σε κάποιες περιπτώσεις και το ρεπερτόριο. Ο Gifford P. κάνει μια εκτενή έρευνα και αναφορά για τις διάφορες μορφές σαντουριού που εντοπίζονται σε διάφορες μουσικές παραδόσεις. Μιλά για τα τεχνικά χαρακτηριστικά, το ρεπερτόριο, τις μουσικές επιρροές. Από τη Δύση ως την Ανατολή το σαντούρι παρουσιάζεται με διαφορετικές μορφές, ονομασίες και τεχνικές. Το σχήμα του σε κάθε περίπτωση είναι ισοσκελές τραπέζιο και ο αριθμός των χορδών του παραμένει πολυάριθμος. Το μέσον για την παραγωγή του ήχου είναι οι μπαγκέτες και πιο σπάνια τα δάκτυλα του εκτελεστή. Οι ονομασίες του πολλές και διάφορες, ενδεικτικά αναφέρουμε μερικές από αυτές: Στις Ανατολικές χώρες λέγεται «santur» και «santoor», στη Ρωσία ονομάζεται «gusli», στη Γερμανία και την Αμερική «hackbrett», στην Κίνα αποκαλείται «Υanq Quin» 10, στην κεντρική Ευρώπη (Ουγγαρία) και την Ανατολική Ευρώπη (Ρουμανία, Μολδαβία, Ουκρανία) ονομάζεται «cimbalom, zimbel, tsimbali, cymbaly, cimbolai», στη Ρωσία «tsimbalϊ» στη Γαλλία ονομάζεται «tympanon, timpano» (λέξεις που παραπέμπουν στην ελληνική λέξη «τύμπανο»), στην Ιταλία και την Ισπανία αποκαλείται «salterio», στην Αγγλία ονομάζεται «dulcimer» και προέρχεται από το λατινικό «dulce melos» Yang σημαίνει ξένο και Quin όργανο βλ, Αντώνης Βερβέρης ό.π., σ Πληροφορίες από το βιβλίο του Paul Gifford, και από το άρθρο του Αντώνη Βερβέρη ό.π., σ

13 Η λέξη «σαντούρι» 12, σύμφωνα με την αραβοπέρσικη γλώσσα σημαίνει εκατό χορδές (san-tar), και ταυτίζεται με τον αριθμό των χορδών του. Άλλη εκδοχή είναι ότι προέρχεται από το αρχαιοελληνικό «ψάλλω» που σημαίνει εγγίζω, ψηλαφώ, ψαύω, τραβώ με τα δάχτυλα 13. Στην αρχαία Ελλάδα ο πρόγονος του σαντουριού αποκαλούνταν «ψαλτήριο» και το «santur» υποστηρίζεται πως είναι ουσιαστικά μια παράφραση αυτής της λέξης: «ψαλτήριο, ψαλτήρ, σαλτίρ, σαντούρ». Πρώτες αναφορές, όπως πληροφορούμαστε από το βιβλίο του Σ. Καρακάση «Ελληνικά μουσικά όργανα» 14, γίνονται σε ένα ανάγλυφο του 7 ου π.χ. αιώνα, την εποχή του Ασσύριου βασιλιά Ασσουρβανιπάλ όπου απεικονίζεται το μουσικό αυτό όργανο και αναφέρεται με το όνομα «σαντούρ» ή «σαντίρ». Μαρτυρίες επίσης για το σαντούρι υπάρχουν και τον 12 ο αιώνα σε ένα ανάγλυφο στην είσοδο του καθεδρικού ναού του Σαντιάγο ντε Καμποστέλα 15. Κατά μια άλλη εκδοχή το σαντούρι ήταν γνωστό στην Ινδία από τη Βεδική περίοδο και λέγονταν «katayayana vina» Το σαντούρι στην Ελλάδα Το σαντούρι στην Ελλάδα έχει σχήμα ισοσκελούς τραπεζίου και μεταλλικές χορδές των οποίων ο ήχος παράγεται με την κρούση δύο μικρών ραβδιών (μπαγκέτες). Ανήκει στην οικογένεια των χορδόφωνων μουσικών οργάνων. Στο πάνω άκρο των μπαγκετών τοποθετείται βαμβάκι, δέρμα ή κλωστή. Η επιλογή του υλικού έχει να κάνει με την ποιότητα του ήχου την οποία κάθε φορά επιλέγει ο εκτελεστής. Σχετικά με την έλευσή του στην Ελλάδα, υπάρχουν μαρτυρίες ότι ήρθε από τους Rom 17 γύρω στον 14 ο με 15 ο αιώνα μ. Χ. 18. Σύμφωνα με τον Edward Daniel 12 Στην αρχαία Ελλάδα λέγονταν και «επιγόνειο, μάγαδις, πήκτις, σιμίκιον, σαμβύκη, νάβλας» ό.π., Παπαδάκης σ Ibid., σ Βλ. Καρακάσης σ Παπαδάκης ό. π., σ Ο Katayayana ήταν ένας μουσικός-άγιος ο οποίος ονόμασε το όργανο vanene shata-tantuna που σημαίνει βίνα με 100 χορδές. 17 Τσιγγάνοι ή γύφτοι μουσικοί που εντοπίζονται στις Βόρειο-Ευρωπαϊκές χώρες όπως την Ρουμανία και την Ουγγαρία. Πιθανόν το σαντούρι ήρθε στην Ελλάδα με την μορφή του cimbalom. 18 Τοπαλίδου Ε., ό. π., σελ

14 Clarke, στα Ταξίδια του, το σαντούρι κάνει την εμφάνισή του στην Αθήνα το Άλλη μια μαρτυρία φέρει τον Αρχιεπίσκοπο Χρύσανθο να λέει μεταξύ άλλων στο «Μέγα θεωρητικόν της μουσικής»: «Κατά το μεν πολύφθογγον παίζονται η κιννύρα, το κανόνιον, η κιθάρα και το σαντούρ» 20. Το σαντούρι εντάχθηκε στο ρεπερτόριο της νησιωτικής και ηπειρωτικής Ελλάδας. Πολλοί δεξιοτέχνες μουσικοί ασχολήθηκαν και χαρακτηρίστηκαν ως σολίστες. Ενδεικτικά αναφέρουμε τους: Αριστείδη Μόσχο από το Αγρίνιο, Κώστα Λαβίδα από τα Τρίκαλα, Τάκη και Βασίλη Σούκα από το Κομπότι Άρτας, Τάσο Διακογιώργη από τη Ρόδο, Νίκο Καλαϊτζή ή «Μπινταγιάλα» από τη Λέσβο. Το σαντούρι όμως παρά την ευρεία διάδοσή του στον Ελλαδικό χώρο, ταυτίστηκε τόσο πολύ με τη Λέσβο όσο με καμία άλλη περιοχή της Ελλάδας. 19 Ανωγειανάκης ό. π., σ Παπαδάκης Γ., ό. π., σ

15 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΤΟ ΣΑΝΤΟΥΡΙ ΣΤΗΝ ΛΕΣΒΟ 2.1. Γεωγραφική θέση Η Λέσβος βρίσκεται νοτιοανατολικά της Μεσογείου, και συγκεκριμένα στο βορειοανατολικό άκρο του Αιγαίου πελάγους και γειτνιάζει με τα μικρασιατικά παράλια. Η γεωγραφική της θέση στάθηκε καθοριστικός παράγοντας για την κοινωνική, οικονομική και πολιτισμική της άνθιση. Κατά την περίοδο της Οθωμανικής αυτοκρατορίας η Σμύρνη αποτελεί μεγάλο κέντρο της και αναπόφευκτα επηρεάζει με τις δραστηριότητές της στο εμπόριο, τις τέχνες και τα γράμματα τους λαούς της Ανατολής αλλά και τα απέναντι νησιά του βορειοανατολικού Αιγαίου. Κατά τη διάρκεια των θαλάσσιων δραστηριοτήτων δύσης-ανατολής, η Λέσβος γίνεται ο «ενδιάμεσος» σταθμός και η γέφυρα της διαδρομής. Το γεγονός αυτό ευνοεί το νησί στο να εξελίξει και να αναπτύξει την οικονομική και πολιτισμική του ταυτότητα. Το αλισβερίσι με την Σμύρνη ήταν συχνό μιας και για τη Λέσβο αποτελούσε την «πρωτεύουσα» των κοινωνικο-πολιτισμικών εξελίξεων. Οι Μυτιληνιοί επέλεγαν να επισκέπτονται συχνά ή ακόμα και να διαμένουν μόνιμα στην περιοχή προκειμένου να ασχοληθούν με το εμπόριο, ή να μάθουν κάποια τέχνη που θα τους βοηθούσε για τη μετέπειτα επαγγελματική τους αποκατάσταση Μουσικές επιρροές Μιλώντας για μουσικές επιρροές, στο νου μας έρχεται μια σειρά πολιτισμικών αλληλεπιδράσεων που στο πέρασμα του χρόνου ανταλλάσσουν στοιχεία τα οποία συγκροτούν τα δομικά συστατικά του μουσικού ιδιώματος της κάθε περιοχής. Η Λέσβος, όπως και οι περισσότερες περιοχές που έχουν αναπτύξει τη δική 21 Βλ. (i) Χτούρης Σ., «Εισαγωγή», Μουσικά σταυροδρόμια στο Αιγαίο, Λέσβος 19 ος -20 ος αιώνας, Εξάντας Αθήνα 2000, σ (ii) Διονυσόπουλος Ν., «H Λέσβος και η μουσική της», στο Διονυσόπουλος (επιμ.), Λέσβος Αιολίς, Τραγούδια και χοροί της Λέσβου, Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης Αθήνα 1997, σ. άρθρου 19-62, σ. κειμένου:

16 τους μουσική κουλτούρα, επηρεάστηκε και επηρέασε μουσικά μέσω τον επαφών των οργανοπαικτών. Σύμφωνα με τον Σίμωνα Καρά, αποτέλεσε το «Παραθύρι της Ανατολής» 22. Τα τραγούδια του ανατολικού χώρου φιλτράρονται στη Λέσβο και εισχωρούν στη μουσική παράδοση της υπόλοιπης Ελλάδας. Η Λέσβος υιοθετεί τη λαϊκή παράδοση των απέναντι μικρασιατικών παραλίων στα οποία δεσπόζουν οργανολογικά οι ζουρνάδες και τα σαντούρια καθώς και η πολυηχία και η πολυρυθμία. Το μουσικό σύστημα που ακολουθεί είναι το «α λα φράγκα» 23 γιατί τα όργανα (σαντούρια, κιθάρες, ακορντεόν) δε μπορούν να προσεγγίσουν το τροπικό «α λα τούρκα» 24 παίξιμο που απαντάται στη λόγια μουσική παράδοση της Ανατολής. Το «α λα τούρκα» συναντάται μόνο στη δυτική πλευρά της Λέσβου (Παράκοιλα) που κυριαρχεί το ούτι εξ αιτίας της παρουσίας κάποιας αρμένικης παροικίας 25. Το μουσικό δίκτυο της Λέσβου σχετίζεται με την αστική κουλτούρα της Σμύρνης (Αλάτσατα, Μελί) και με την ευρύτερη περιφέρεια της Κωνσταντινούπολης 26. Η μουσική της Λέσβου παρουσιάζει πολλές ομοιότητες με το γειτονικό Αϊβαλί. Το Αϊβαλί ή Κυδωνιές είναι μια από τις νεότερες πόλεις της Μικράς Ασίας που ιδρύθηκε στο τέλος του 16 ου ή στις αρχές του 17 ου αιώνα από κατοίκους της Λέσβου οι οποίοι εγκατέλειψαν την πατρίδα τους αναζητώντας καλύτερους όρους διαβίωσης 27. Σύμφωνα με τον Ευστράτιο Βογιατζή, «Μουσική καθαυτό εντόπια, γνήσια δεν υπήρχε στο Αϊβαλί. Όταν δε λέμε εντόπια, γνήσια εννοούμε μουσική, τραγούδια χορούς που να γεννήθηκαν στον τόπο για τον οποίο μιλάμε και που να έχουν μια πολύ μακρινή παράδοση και μια τοπική ιδιομορφία» 28. Έτσι, συμπεραίνουμε ότι τραγούδια όπως το Κιόρογλου, το Αϊβαλιώτικο, το Πιγκί, η 22 Σουλακέλλης Θ., «Λέσβος Μυτιλήνη», Μελίσματα στην Αγιάσο Α, Φιλοπρόοδος σύλλογος Αγιασωτών 1996, χωρίς αρίθμηση σελίδων. 23 Μουσικό σύστημα που απαντά σε συγκερασμένες μουσικές δομές (τόνοι-ημιτόνια). 24 Συγκερασμένο μουσικό σύστημα με διαφορετική δομή που συμπεριλαμβάνει μικρότερα ή μεγαλύτερα διαστήματα του ημιτονίου και του τόνου. 25 Προφορική μαρτυρία Θεοφάνη Σουλακέλλη Προφορική μαρτυρία Θεοφάνη Σουλακέλλη Αϊβαλί, Ιστορία. στο διαδικτυακό τόπο 28 Σουλακέλλης Θ., «Η μουσική ζωή στις Κυδωνιές», στο Π. Μ. Κιτρομιλίδης Π. Μιχαηλάρης (επιμ.), Μυτιλήνη και Αϊβαλί (Κυδωνιές), Μια αμφίδρομη σχέση στο βορειοανατολικό Αιγαίο, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών Αθήνα 2007 σ

17 Πέργαμος, καθώς συρτοί και μπάλλοι σκοποί που συνηθίζονταν και παίζονταν στην Λέσβο, πιθανόν μεταφέρθηκαν από το νησί και επηρέασαν τη μουσική ταυτότητα της περιφέρειας του Αϊβαλιού. Παρόλα αυτά, κέντρο των μουσικών εξελίξεων για το νησί ήταν η Σμύρνη. Η Σμύρνη πριν από τη Μικρασιατική καταστροφή αποτελούσε μεγάλο οικονομικό και εμπορικό κέντρο της Μικράς Ασίας. Ο χαρακτήρας της ήταν πολυπολιτισμικός και δεν υπήρχαν «γκέτο» μεταξύ των λαών και των κοινωνικών τους στρωμάτων. Όλα αυτά τα στοιχεία βοήθησαν στο να αναπτύξει η περιοχή το δικό της ξεχωριστό μουσικό ιδίωμα που έμελλε να επηρεάσει το βορειοανατολικό Αιγαίο και ακόμη περισσότερο τη Λέσβο. Στις σμυρναίικες ορχήστρες το σαντούρι δεν κατείχε την πρώτη θέση αλλά συνήθως συνόδευε το βιολί και πολλές φορές κρατούσε παράλληλα με αυτό τη μελωδία. Το σαντούρι παίζει μέσα στις σμυρναίικες Εστουδιαντίνες, στα καφέ-αμάν και σε κάθε είδους περιστάσεις και ρεπερτόριο. Τόσο πολύ έχει ταυτιστεί η μουσική της Σμύρνης με το σαντούρι που πολλές φορές οι ορχήστρες αποκαλούνται «σαντούρια» αν και δεν είναι αυτό το βασικό όργανο 29. Μεταξύ των Σμυρναίων σαντουριέρηδων συγκαταλέγονται οι Ερμόλαος Κονσόλας, Ιωάννης Ζαφειρόπουλος, Φραγκής, ο Αγγελάκης και ο Βαγγέλης Μελισσηνός 30. Είναι σύνηθες φαινόμενο για μια περιοχή να ταυτίζεται με ένα μουσικό όργανο, γιατί δεν είναι απλώς ένα μέσο εκτέλεσης ή ένα αντικείμενο. Το μουσικό όργανο αποτελεί «ζωντανό» κομμάτι μιας παράδοσης που φέρει τα κοινωνικο-πολιτισμικά χαρακτηριστικά της. Το σαντούρι συνδέθηκε με τη Λέσβο περισσότερο από όλα τα νησιά του Ελλαδικού χώρου και είναι το βασικό όργανο στη μυτιληνιά κομπανία είτε παίζοντας τη μελωδία, είτε συνοδεύοντας και αυτοσχεδιάζοντας. Την περίοδο η κοινωνική διαφοροποίηση στη Λέσβο είναι φανερά αισθητή. Η ανώτερη τάξη του νησιού προσκολλάται στο δυτικό πρότυπο σε όλα τα επίπεδα. «Η τάξη αυτή συναθροίζεται στις λέσχες, διασκεδάζει με ευρωπαϊκή και 29 Ταππή Χ., Το σαντούρι και η μουσική ζωή της Σμύρνης από τα τέλη του 19 ου αιώνα μέχρι και το 1922, Πτυχιακή Εργασία, ΤΕΙ Ηπείρου Τμήμα Λαϊκής και Παραδοσιακής Μουσικής, Άρτα 2008, σ Παπάζογλου Γ., Τα χαΐρια μας εδώ, Αγγέλα Παπάζογλου, ονείρατα της άκαυτης και της καμένης Σμύρνης, Ταμείον Θράκης, Ξάνθη

18 ελαφρά μουσική» 31. Με τη Μικρασιατική καταστροφή η Σμύρνη αποδυναμώθηκε, έπαψε πια να είναι κέντρο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, κι έτσι η Λέσβος αποτέλεσε τη μικρογραφία της. Τη δεκαετία του 1950, μετά την ένταξη του νησιού στον ελλαδικό χώρο, η άρχουσα τάξη προσπαθώντας να «αποκοπεί»» από τα τούρκικα πρότυπα, αναγνωρίζει ως νέο πολιτισμικό κέντρο την Αθήνα. «Το ρεπερτόριο της «νέας» πρωτεύουσας περιλαμβάνει καντάδες, οπερέτες, τραγούδια από την αθηναϊκή επιθεώρηση και γενικότερα από την επονομαζόμενη ευρωπαϊκή ή ελαφρά μουσική» 32. Η κατώτερη τάξη όμως συνεχίζει να διασκεδάζει με το ρεπερτόριο της Ανατολής. Επειδή παρόλα αυτά η μουσική δεν χωράει σε στερεοτυπικά όρια, η «πολυπλοκότητα» αυτή γίνεται αφορμή για τον «συγκερασμό» των δυτικών μουσικών μοτίβων με τα όργανα και τις μουσικές συνήθειες της Ανατολής, δημιουργώντας έτσι νέες τάσεις που συμμετέχουν στην συγκρότηση της παράδοσης Οι Μυτιληνιοί Σαντουριέρηδες Βιογραφικά στοιχεία Τα βιογραφικά στοιχεία των σαντουριέρηδων παρατίθενται σύμφωνα με το διαθέσιμο ερευνητικό υλικό το οποίο αντλείται από βιβλιογραφικές και διαδικτυακές αναφορές. Πραγματεύονται κυρίως στοιχεία που έχουν να κάνουν με την προσωπική τους ζωή και τα πρώτα τους μουσικά βήματα. Αναλυτικότερα, από το Πλωμάρι, που βρίσκεται στη νότια Λέσβο, κατάγεται ο Παναγιώτης Βερβέρης που γεννήθηκε εκεί το Έπαιζε σαντούρι, κιθάρα, ντραμς αλλά και βιολοντσέλο. Σαντούρι έμαθε από τον πατέρα του ο οποίος ασχολούνταν επαγγελματικά με τη μουσική. Η οικογένειά του είχε φτιάξει ένα συγκρότημα με την 31 Χτούρης, Βαρκαράκη, «Πολιτισμικές πρακτικές, πολιτισμικά δίκτυα και κοινωνική διαφοροποίηση», στο Χτούρης Σωτήρης (επιμ.), Μουσικά σταυροδρόμια στο Αιγαίο, Λέσβος 19 ος -20 ος αιώνας, Εξάντας. Αθήνα 2000 σ Ibid., σ Βλ. παράρτημα Ι, και IV χάρτης Ι. 13

19 ονομασία «Τουρκογιάννηδες» 34. Συντοπίτης του είναι ο σαντουριέρης Ηλίας Ρουμελιώτης ή «Καραχάλιας» που γεννήθηκε εκεί το Τα πρώτα ερεθίσματα τα πήρε από την οικογένειά του. Έπαιζε σαντούρι και κιθάρα, ενώ έχει και θεωρητικές γνώσεις της μουσικής 35. Δυτικά του Πλωμαρίου είναι οι περιοχές του Παλαιοχωρίου, του Ακρασίου και του Νεοχωρίου. Από το Παλαιοχώρι κατάγεται ο Μανώλης Παντελέλης (1907). Ασχολείται με το βιολί και ερασιτεχνικά με το σαντούρι. Εκείνος ήταν που δίδαξε στα αδέλφια του το τοπικό ρεπερτόριο. Παλαιοχωριανός είναι και ο Γιώργος Γανώσης (1927). Τα πρώτα του ερεθίσματα για τη μουσική τα πήρε από τα αδέλφια του. Έπαιζε βιολί, σαντούρι και ντραμς και έχει και θεωρητικές γνώσεις πάνω στη μουσική. Μαζί με τα αδέλφια του έφτιαξαν το συγκρότημα «Τα Γανωσέλια» 36. Στο Ακράσι συναντάμε τον Γιώργο Χατζέλλη ( ). Μόλις τελείωσε το δημοτικό σχολείο, πήγε στη Βρίσα για να μάθει σαντούρι. Για να συμπληρώσει τις γνώσεις του, πήγε στα τότε Ελληνικά Μοσχονήσια, για να μάθει μουσική ανάγνωση και γραφή. Το 1915 έφυγε για την Αμερική 37 και το 1929 επιστρέφει στο Ακράσι όπου και παντρεύεται την Παραδείση Γεωργίου Νικολιά με την οποία απέκτησε πέντε παιδιά. Βόρεια του Ακρασίου βρίσκεται το Νεοχώρι (Μπορός) από το οποίο κατάγεται ο σαντουριέρης Δημήτρης Κοφτερός (1951). Με το σαντούρι και τη μουσική ασχολήθηκε για πρώτη φορά το 1978 στην Αθήνα δίπλα στον Τάσο Διακογιώργη. Από το 1980 συμμετέχει σε διάφορες μουσικές εκδηλώσεις σε δισκογραφικές δουλειές, και έχει γράψει βιβλία που αφορούν την γνώση και την 34 Αρχείο Μουσικού πολιτισμού Βορείου Αιγαίου- Βερβέρης Παναγιώτης στον διαδικτυακό τόπο: =&sp=0 χωρίς αρίθμηση σελίδων (πρόσβαση στις: ). 35 Αρχείο Μουσικού πολιτισμού Βορείου Αιγαίου Ρουμελιώτης Ηλίας στον διαδικτυακό τόπο: mlyc3q=&sp=20 χωρίς αρίθμηση σελίδων (πρόβαση τις: ). 36 Αρχείο Μουσικού πολιτισμού Βορείου Αιγαίου- Γανώσης Γιώργος στον διαδικτυακό τόπο: yc3q=&sp=0 χωρίς αρίθμηση σελίδων (πρόσβαση στις: ). 37 Κοφτερός Δ., Ηχογραφήσεις στην Αμερική - Γιώργος Χατζέλης «Βέβα» Σαντούρι Τσίμπαλο στον διαδικτυακό τόπο: χωρίς αρίθμηση σελίδων (πρόσβαση στις: ). 14

20 εκμάθηση του σαντουριού 38. Για αρκετά χρόνια υπήρξε δάσκαλος σαντουριού και παρέδιδε μαθήματα στην Αθήνα. Στην νοτιανατολική πλευρά της Λέσβου βρίσκεται η Αγιάσος. Γνωστοί σαντουριέρηδες της περιοχής είναι οι Στρατής Ψύρρας ή «Μουζού», Γιάννης Σουσαμλής ή «Κακούργος» και ο Κώστας Ζαφειρίου ή «Καζίνο». Ο Στρατής Ψύρρας γεννήθηκε το 1920 από Αγιασιώτες γονείς. Ήταν επαγγελματίας μουσικός με θεωρητικές γνώσεις. Πατέρας του ήταν ο Ψύρρας Θεόφιλος που έπαιζε εμπειρικά σαντούρι, και σε αυτόν οφείλεται η ενασχόληση του Στρατή με τη μουσική και το σαντούρι. Ασχολήθηκε με την εκπαίδευση διδάσκοντας σαντούρι, βιολί, ντραμς και αρμόνιο. Ο Στρατής Ψύρρας ήταν παντρεμένος και απέκτησε έναν γιό, τον Θεόφιλο Ψύρρα 39. Ο Γιάννης Σουσαμλής ( ) γεννήθηκε στην Αγιάσο. Ήταν παντρεμένος έχοντας δύο παιδιά, καθώς και μια εγγονή από την κόρη του. Προερχόταν από μουσική οικογένεια. Ο πατέρας του, Παναγιώτης Σουσαμλής ( ) καταγόταν από το Κορδελιό της Σμύρνης και εγκαταστάθηκε στην Αγιάσο μετά τη μικρασιατική καταστροφή. Η μητέρα του, το γένος Κουταλλέλη, καταγόταν από την Αγιάσο και έμενε στην συνοικία «Μπουτζαλιά» 40. Τα πρώτα του ερεθίσματα για τη μουσική τα πήρε από τον πατέρα του που ήταν επαγγελματίας οργανοπαίκτης στο κλαρίνο και το σαντούρι. Ξεκίνησε να μαθαίνει σαντούρι σε ηλικία 6 ετών, και από τα 11 του χρόνια έπαιζε επαγγελματικά μαζί με τον πατέρα του 41. Ο Κώστας Ζαφειρίου γεννήθηκε το 1948 στην Αγιάσο. Ο πατέρας του, Ευριπίδης Ζαφειρίου, ήταν μουσικός έπαιζε κλαρίνο, σαξόφωνο, αλλά και μπουζούκι. Η πρώτη του επαφή με τη μουσική ήταν από την παιδική του ηλικία. Η επιλογή του σαντουριού οφείλεται 38 «Μελίφθογγο Ελληνικό», ό. π., χωρίς αρίθμηση σελίδων. 39 Αρχείο Μουσικού πολιτισμού Βορείου Αιγαίου- Ψύρρας Στρατής στον διαδικτυακό τόπο: yc3q=&sp=20 χωρίς αρίθμηση σελίδων (πρόσβαση στις: ). 40 Συνοικία της Λέσβου. 41 (i) Νιολακάκης Γ., «Γιάννης Σουσαμλής ή «Κακούργος» σαντούρι Αγιάσος», στο Χτούρης Σ. (επιμ.), Μουσικά Σταυροδρόμια στο Αιγαίο (Λέσβος 19 ος -20 ος αιώνας), Εξάντας, Αθήνα 2000, σ (ii)--, Αρχείο μουσικού πολιτισμού βορείου Αιγαίου Σουσαμλής Γιάννης στον διαδικτυακό τόπο: yc3q=&sp=20 χωρίς αρίθμηση σελίδων (πρόσβαη στις: ). 15

Π Ρ Ο Τ Υ Π Ο Π Ε Ι Ρ Α Μ Α Τ Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Π Α Ν Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ι Ο Υ Π Α Τ Ρ Ω Ν. Μουσικά όργανα. Η καθ ημάς Μικρά Ασία

Π Ρ Ο Τ Υ Π Ο Π Ε Ι Ρ Α Μ Α Τ Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Π Α Ν Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ι Ο Υ Π Α Τ Ρ Ω Ν. Μουσικά όργανα. Η καθ ημάς Μικρά Ασία Π Ρ Ο Τ Υ Π Ο Π Ε Ι Ρ Α Μ Α Τ Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Π Α Ν Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ι Ο Υ Π Α Τ Ρ Ω Ν Μουσικά όργανα Η καθ ημάς Μικρά Ασία Κυριακουλόπουλος Ευάγγελος Μ Π Ο Υ Ζ Ο Ύ Κ Ι Το μπουζούκι είναι ένα έγχορδο όργανο,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΠ 40. Εθνοπολιτισμικές ταυτότητες και χορευτικά ρεπερτόρια του Βορειοελλαδικού χώρου.

ΕΛΠ 40. Εθνοπολιτισμικές ταυτότητες και χορευτικά ρεπερτόρια του Βορειοελλαδικού χώρου. ΕΛΠ 40 Εθνοπολιτισμικές ταυτότητες και χορευτικά ρεπερτόρια του Βορειοελλαδικού χώρου. Διαμόρφωση κεφαλαίων εργασίας: 1. Μουσική και χορός: απαραίτητα στοιχέια κουλτούρας 2. Βορειοελλαδικός χώρος και πληθυσιακές

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ: ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΧΟΡΟΙ ΚΑΙ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣΟΥ

ΘΕΜΑ: ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΧΟΡΟΙ ΚΑΙ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣΟΥ 2/Θ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΑΣΟΥ ΠΡΌΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Σχολικό έτος 2004 2005 ΘΕΜΑ: ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΧΟΡΟΙ ΚΑΙ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣΟΥ ΥΠΕΥΘΥΝΕΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΟΙ: ΖΟΥΜΠΟΥΛΗ ΜΑΤΕΛΗ ΜΥΡΣΙΝΗ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΤΖΑΝΗ ΕΙΡΗΝΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ. Όπως η εκκλησιαστική, έτσι και η δημοτική μουσική είναι μονοφωνική και τροπική και δεν ακολουθεί τη δυτική τονική αρμονία.

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ. Όπως η εκκλησιαστική, έτσι και η δημοτική μουσική είναι μονοφωνική και τροπική και δεν ακολουθεί τη δυτική τονική αρμονία. Το δημοτικό τραγούδι αποτελεί μια σημαντική έκφραση της λαϊκής δημιουργίας. Ως λογοτεχνικό είδος αντλεί το υλικό του από την προφορική λογοτεχνική παράδοση. Στις παραδοσιακές κοινωνίες (στην εποχή της

Διαβάστε περισσότερα

Ελληνική νησιώτικη μουσική

Ελληνική νησιώτικη μουσική Ελληνική νησιώτικη μουσική Περιεχόμενα : Γενικά Ρυθμός Χοροί Σποράδες Κυκλάδες Δωδεκάνησα Ρόδος, Κάσος, Κάρπαθος Επτάνησα Μουσικά Όργανα Λύρα Λαούτο Βιολί Μπουζούκι Ασκομαντούρα Γενικά : Νησιώτικα, είναι

Διαβάστε περισσότερα

Σχέδιο μαθήματος 2 Η Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά Το παράδειγμα του Ρεμπέτικου

Σχέδιο μαθήματος 2 Η Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά Το παράδειγμα του Ρεμπέτικου Σχέδιο μαθήματος 2 Η Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά Το παράδειγμα του Ρεμπέτικου Α. Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά: έννοια και σημασία της Άξονες συζήτησης Διαφορετικές εκφάνσεις της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς

Διαβάστε περισσότερα

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΙΠΠΕΙΟΥΣ Σχολικό έτος 2006 2007. ΘΕΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ: Το δημοτικό τραγούδι: ένα αναπόσπαστο κομμάτι της λαϊκής μας παράδοσης

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΙΠΠΕΙΟΥΣ Σχολικό έτος 2006 2007. ΘΕΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ: Το δημοτικό τραγούδι: ένα αναπόσπαστο κομμάτι της λαϊκής μας παράδοσης ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΙΠΠΕΙΟΥΣ Σχολικό έτος 2006 2007 ΘΕΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ: Το δημοτικό τραγούδι: ένα αναπόσπαστο κομμάτι της λαϊκής μας παράδοσης Υπεύθυνη προγράμματος: Δώρα Χαραλαμπή ΕΠΙΛΟΓΗ ΘΕΜΑΤΟΣ Το δημοτικό

Διαβάστε περισσότερα

«ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΜΟΥΣΙΚΗ»

«ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΜΟΥΣΙΚΗ» ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: «ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΜΟΥΣΙΚΗ» Δράσεις που υλοποιήθηκαν με την Ε2 Τάξη του 3 ου Δημοτικού Σχολείου Διαβατών Ιανουάριος Ιούνιος 2013 Συντελεστές προγράμματος Οι μαθητές/ριες

Διαβάστε περισσότερα

Σχέδιο μαθήματος 4 Προβολή ταινίας «Ρεμπέτικο» Διεύθυνση Νεώτερου Πολιτιστικού Αποθέματος και Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, 2016

Σχέδιο μαθήματος 4 Προβολή ταινίας «Ρεμπέτικο» Διεύθυνση Νεώτερου Πολιτιστικού Αποθέματος και Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, 2016 Σχέδιο μαθήματος 4 Προβολή ταινίας «Ρεμπέτικο» Διεύθυνση Νεώτερου Πολιτιστικού Αποθέματος και Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, 2016 Η «ανάγνωση» της ταινίας Στόχοι: Η συνεργασία του εκπαιδευτικού με τους

Διαβάστε περισσότερα

Project A Λυκείου. Ασημακοπούλου Όλγα Διαμαντοπούλου Λώρα Καραφύλλη Ελένη Τζεβελεκάκη Μαρία. Θέμα: Ιστορική συνέχεια στους παραδοσιακούς χορούς

Project A Λυκείου. Ασημακοπούλου Όλγα Διαμαντοπούλου Λώρα Καραφύλλη Ελένη Τζεβελεκάκη Μαρία. Θέμα: Ιστορική συνέχεια στους παραδοσιακούς χορούς Project A Λυκείου Ασημακοπούλου Όλγα Διαμαντοπούλου Λώρα Καραφύλλη Ελένη Τζεβελεκάκη Μαρία Θέμα: Ιστορική συνέχεια στους παραδοσιακούς χορούς Οι παραδοσιακοί χοροί στην αρχαία Ελλάδα Ο χορός στην Αρχαία

Διαβάστε περισσότερα

Η Γυναίκα στην Αρχαία Αθήνα. Χουτουρίδου Κλαούντια, καθ. κλ. ΠΕ07

Η Γυναίκα στην Αρχαία Αθήνα. Χουτουρίδου Κλαούντια, καθ. κλ. ΠΕ07 Η Γυναίκα στην Αρχαία Αθήνα Χουτουρίδου Κλαούντια, καθ. κλ. ΠΕ07 Η ιδέα Η θέση και ο ρόλος της γυναίκας στο κοινωνικό σύνολο διαφοροποιείται από κοινωνία σε κοινωνία και από εποχή σε εποχή. Είναι πολύ

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη μουσική. Μουσικοκινητική Αγωγή. Α εξάμηνο Θεωρία 3. ΝΟΤΕΣ. 1. Μουσική 2. Μελωδία 3. Νότες 4. Ρυθμός

Εισαγωγή στη μουσική. Μουσικοκινητική Αγωγή. Α εξάμηνο Θεωρία 3. ΝΟΤΕΣ. 1. Μουσική 2. Μελωδία 3. Νότες 4. Ρυθμός Μουσικοκινητική Αγωγή Α εξάμηνο Θεωρία Μίχα Παρασκευή, PhD Μουσικολόγος, Μουσικοπαιδαγωγός 1 Μουσικοκινητική Αγωγή (Θ) ΜΙΧΑ Παρασκευή 1 Εισαγωγή στη μουσική 1. Μουσική 2. Μελωδία 3. Νότες 4. Ρυθμός 2 Μουσικοκινητική

Διαβάστε περισσότερα

Πέλαγος Πολιτισμού. ΣΥΝΕΔΡΙΟ Ανάδειξη τοπικών πανηγυριών και ευζωίας στην Ικαρία. Πολιτιστικός Σύλλογος «Ιωάννης Μελάς»

Πέλαγος Πολιτισμού. ΣΥΝΕΔΡΙΟ Ανάδειξη τοπικών πανηγυριών και ευζωίας στην Ικαρία. Πολιτιστικός Σύλλογος «Ιωάννης Μελάς» Πέλαγος Πολιτισμού ΣΥΝΕΔΡΙΟ Ανάδειξη τοπικών πανηγυριών και ευζωίας στην Ικαρία Πολιτιστικός Σύλλογος «Ιωάννης Μελάς» Χορεύοντας τον ικαριώτικο Μουσική και χορός ως επιτελεστικές πρακτικές στο σύγχρονο

Διαβάστε περισσότερα

Jordi Alsina Iglesias. Υποψήφιος διδάκτορας. Πανεπιστήμιο Βαρκελώνης

Jordi Alsina Iglesias. Υποψήφιος διδάκτορας. Πανεπιστήμιο Βαρκελώνης Ηρακλείο 10/7/2014 Πρώτα άπο όλα, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Πολιτιστικό Σύλλογο Γωνιών Μαλεβιζίου και τον κύριο Κώστα Παντερή για την προσπάθεια που κάνουν οργανώνοντας για πρώτη φορα μία τέτοια μεγάλη

Διαβάστε περισσότερα

Μία ανθολογία τραγουδιών που αναδεικνύουν την πολυχρωμία των χαρακτηριστικών ήχων της ευρύτερης περιοχής της Μεσογείου

Μία ανθολογία τραγουδιών που αναδεικνύουν την πολυχρωμία των χαρακτηριστικών ήχων της ευρύτερης περιοχής της Μεσογείου Μία ανθολογία τραγουδιών που αναδεικνύουν την πολυχρωμία των χαρακτηριστικών ήχων της ευρύτερης περιοχής της Μεσογείου Βαγγέλης Τρίγκας ΜΠΟYΖΟYΚΙ, TΡΑΓΟYΔΙ Θόδωρος Μπρουτζάκης ΠΙAΝΟ Μαργαρίτα Καραμολέγκου

Διαβάστε περισσότερα

LET S DO IT BETTER improving quality of education for adults among various social groups

LET S DO IT BETTER improving quality of education for adults among various social groups INTERVIEWS REPORT February / March 2012 - Partner: Vardakeios School of Hermoupolis - Target group: Immigrants, women 1 η συνέντευξη Από την Αλβανία Το 2005 Η γλώσσα. Ήταν δύσκολο να επικοινωνήσω με τους

Διαβάστε περισσότερα

Μουσικοκινητική αγωγή

Μουσικοκινητική αγωγή Μουσικοκινητική Αγωγή Α εξάμηνο Θεωρία Μίχα Παρασκευή, PhD Μουσικολόγος, Μουσικοπαιδαγωγός 1 Μουσικοκινητική Αγωγή (Θ) - ΜΙΧΑ Παρασκευή 1 Μουσικοκινητική αγωγή Η μουσικότητα των ήχων και της ανθρώπινης

Διαβάστε περισσότερα

ανατολικό Αιγαίο, λόγιο και λαϊκό από την Άρτα στη Λέσβο και πάλι πίσω

ανατολικό Αιγαίο, λόγιο και λαϊκό από την Άρτα στη Λέσβο και πάλι πίσω ανατολικό Αιγαίο, λόγιο και λαϊκό από την Άρτα στη Λέσβο και πάλι πίσω 17-18 Ιουνίου 2010 Στούντιο Λήδρα, Κέκροπος 12 Πλάκα ιοργάνωση: Πολιτιστικό Εργαστήριο, Τ.Ε.Μ.ΠΟ., Πάντειο Πανεπιστήµιο Τµήµα Λαϊκής

Διαβάστε περισσότερα

ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ: ΠΑΤΣΑΤΖΑΚΗ ΕΛΕΝΗ, ΑΕΜ:3196 ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ : ΥΕ258 ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΩΝ ΓΛΩΣΣΙΚΩΝ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ

ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ: ΠΑΤΣΑΤΖΑΚΗ ΕΛΕΝΗ, ΑΕΜ:3196 ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ : ΥΕ258 ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΩΝ ΓΛΩΣΣΙΚΩΝ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ 2015 ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ : ΥΕ258 ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΩΝ ΓΛΩΣΣΙΚΩΝ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ: ΠΑΤΣΑΤΖΑΚΗ ΕΛΕΝΗ, ΑΕΜ:3196 ΕΠΙΒΛΕΠΟΥΣΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΓΡΙΒΑ ΕΛΕΝΗ 5/2/2015 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Αυτό το portfolio φτιάχτηκε

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΛΕΞΕΩΝ & ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΛΕΞΕΩΝ & ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΧΟΛΗ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΜΗΜΑ ΛΑΪΚΗΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΛΕΞΕΩΝ & ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2017-18 ΕΞΑΜΗΝΟ Β Ηµέρα Έναρξη Λήξη Ώρες Αίθουσα Καθηγητής Μάθηµα ΔΕΥΤΕΡΑ 12 14 2 ΑΙΘΟΥΣΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΟΙΝΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ «ΜΟΥΣΙΚΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΚΑΙ ΓΝΩΣΗ»

ΚΟΙΝΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ «ΜΟΥΣΙΚΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΚΑΙ ΓΝΩΣΗ» ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ Κ Ε Ν Τ Ρ Ι Κ Η Ε Π Ι Τ Ρ Ο Π Η Ε Ι Δ Ι Κ Ω Ν Ε Ξ Ε Τ Α Σ Ε Ω Ν ΚΟΙΝΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ «ΜΟΥΣΙΚΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΚΑΙ ΓΝΩΣΗ» Σάββατο,

Διαβάστε περισσότερα

Κατανόηση προφορικού λόγου

Κατανόηση προφορικού λόγου Β1 (25 μονάδες) Διάρκεια: 25 λεπτά Ερώτημα 1 Θα ακούσετε δύο (2) φορές έναν συγγραφέα να διαβάζει ένα απόσπασμα από το βιβλίο του με θέμα τη ζωή του παππού του. Αυτά που ακούτε σας αρέσουν, γι αυτό κρατάτε

Διαβάστε περισσότερα

Το Βιολί. Πασχαλιά-Μπρέντα Νίκη. Μαθήτρια Α2 Γυμνασίου, Ελληνικό Κολλέγιο Θεσσαλονίκης. Επιβλέπων Καθηγητής: Κωνσταντίνος Παρασκευόπουλος

Το Βιολί. Πασχαλιά-Μπρέντα Νίκη. Μαθήτρια Α2 Γυμνασίου, Ελληνικό Κολλέγιο Θεσσαλονίκης. Επιβλέπων Καθηγητής: Κωνσταντίνος Παρασκευόπουλος Το Βιολί Πασχαλιά-Μπρέντα Νίκη Μαθήτρια Α2 Γυμνασίου, Ελληνικό Κολλέγιο Θεσσαλονίκης Επιβλέπων Καθηγητής: Κωνσταντίνος Παρασκευόπουλος Καθηγητής Πληροφορικής Ελληνικού Κολλεγίου Θεσσαλονίκης Περίληψη Στην

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΛΕΞΕΩΝ & ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΛΕΞΕΩΝ & ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΧΟΛΗ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΜΗΜΑ ΛΑΪΚΗΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΛΕΞΕΩΝ & ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2017-18 ΕΞΑΜΗΝΟ Β Ηµέρα Έναρξη Λήξη Ώρες Αίθουσα Καθηγητής Μάθηµα ΔΕΥΤΕΡΑ 12 14 2 ΑΙΘΟΥΣΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: «ΈΚΘΕΣΗ ΈΚΦΡΑΣΗ ΜΟΥΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ»

ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: «ΈΚΘΕΣΗ ΈΚΦΡΑΣΗ ΜΟΥΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ» ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: «ΈΚΘΕΣΗ ΈΚΦΡΑΣΗ ΜΟΥΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ» Δράσεις που υλοποιήθηκαν με την Ε Τάξη του Δημοτικού Σχολείου Καψόχωρας Ιανουάριος Ιούνιος 2013 Συντελεστές προγράμματος

Διαβάστε περισσότερα

Βαγγέλης Τρίγκας Ensemble

Βαγγέλης Τρίγκας Ensemble Βαγγέλης Τρίγκας Ensemble Βαγγέλης Τρίγκας Ensemble Μουσική Παράσταση Optima Ο Βαγγέλης Τρίγκας και το μουσικό του σύνολο παρουσιάζουν τη μουσική παράσταση Optima. Ο σολίστ και συνθέτης ανθολογεί τραγούδια

Διαβάστε περισσότερα

Αναγνωρίζοντας το Μουσικό Ταλέντο. Είναι απόλυτα γνωστή και δεκτή η αντίληψη ότι το ταλέντο είναι

Αναγνωρίζοντας το Μουσικό Ταλέντο. Είναι απόλυτα γνωστή και δεκτή η αντίληψη ότι το ταλέντο είναι Αναγνωρίζοντας το Μουσικό Ταλέντο Μπορούμε να αναγνωρίσουμε το Μουσικό ταλέντο; Είναι απόλυτα γνωστή και δεκτή η αντίληψη ότι το ταλέντο είναι δύσκολο να αναγνωριστεί και να μετρηθεί στις τέχνες. Ο λόγος

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ Ενότητα 5. Η κατανόηση αντίληψη του ρυθμού: Εκμάθηση βασικών στοιχείων του ρυθμού και της μουσικής Μπαρκούκης Βασίλειος

Διαβάστε περισσότερα

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν 2 5 Μ 0 Ν Α Δ Ε Σ 1 Y Π Ο Υ Ρ Γ Ε Ι Ο Π Α Ι Δ Ε Ι Α Σ Κ Α Ι Θ Ρ Η Σ Κ Ε Υ Μ Α

Διαβάστε περισσότερα

Χάρη στο θάρρος των παππούδων μας σώθηκε όλος αυτός ο θησαυρός, η παράδοσή μας

Χάρη στο θάρρος των παππούδων μας σώθηκε όλος αυτός ο θησαυρός, η παράδοσή μας 30 Μαΐου 2018 Χάρη στο θάρρος των παππούδων μας σώθηκε όλος αυτός ο θησαυρός, η παράδοσή μας / Αφιέρωμα στη Μακεδονία Ιωάννης Γεωργίου, Διδάσκαλος Εάν σήμερα όλοι χορεύουν Παϊντούσκα, Τικφέσκο, Τρίτε Πάτα,

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΝΤΡΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΒΑΛΚΑΝΙΩΝ ΔΡΩΜΕΝΑ ΔΗΜΟΣ ΑΡΤΑΙΩΝ. Κάστρο Άρτας, 20-21-22 Ιουνίου. - Light in Babylon (Τουρκία - Ισραήλ - Συρία - Γαλλία)

ΚΕΝΤΡΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΒΑΛΚΑΝΙΩΝ ΔΡΩΜΕΝΑ ΔΗΜΟΣ ΑΡΤΑΙΩΝ. Κάστρο Άρτας, 20-21-22 Ιουνίου. - Light in Babylon (Τουρκία - Ισραήλ - Συρία - Γαλλία) ΚΕΝΤΡΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΒΑΛΚΑΝΙΩΝ ΔΡΩΜΕΝΑ ΔΗΜΟΣ ΑΡΤΑΙΩΝ Κάστρο Άρτας, 20-21-22 Ιουνίου Παρασκευή 20 Ιουνίου - Light in Babylon (Τουρκία - Ισραήλ - Συρία - Γαλλία) Οι Light in Babylon αποτελούν ένα «πολυεθνικό»

Διαβάστε περισσότερα

«Η ΕΥΡΩΠΗ ΠΑΙΖΕΙ ΜΠΑΛΑ»

«Η ΕΥΡΩΠΗ ΠΑΙΖΕΙ ΜΠΑΛΑ» «Η ΕΥΡΩΠΗ ΠΑΙΖΕΙ ΜΠΑΛΑ» «Το όνομά μου είναι Ηρακλής και είμαι μαθητής της Ε 1 τάξης του 1 ου Πρότυπου Πειραματικού Δημοτικού Σχολείου στη Ρόδο. Όλο το καλοκαίρι περίμενα να ξεκινήσουν τα μαθήματα στο σχολείο,

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΣΑΙΟΥ ΜΕΓΕΘΟΥΣ ΜΕ 4 ΧΟΡΔΕΣ. ΟΤΑΝ ΜΕ ΠΡΩΤΟΕΦΙΑΞΑΝ ΕΙΧΑ 2 ΜΕΓΕΘΗ, ΑΛΛΑ ΠΕΡΙΠΟΥ ΤΟ 1800 ΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΜΟΥ ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΘΗΚΕ.

ΜΕΣΑΙΟΥ ΜΕΓΕΘΟΥΣ ΜΕ 4 ΧΟΡΔΕΣ. ΟΤΑΝ ΜΕ ΠΡΩΤΟΕΦΙΑΞΑΝ ΕΙΧΑ 2 ΜΕΓΕΘΗ, ΑΛΛΑ ΠΕΡΙΠΟΥ ΤΟ 1800 ΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΜΟΥ ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΘΗΚΕ. Εικόνα 1 ΒΙΟΛΙ ΕΙΜΑΙ ΕΝΑ ΕΓΧΟΡΔΟ ΜΕ 4 ΧΟΡΔΕΣ. ΤΑ ΚΛΕΙΔΙΑ ΣΤΟ «ΚΕΦΑΛΙ» ΜΟΥ ΤΑ Ι ΓΙΑ ΝΑ ΚΟΥΡΔΙΖΟΥΝ ΤΙΣ ΧΟΡΔΕΣ ΜΟΥ. ΠΑΡΑΓΩ ΗΧΟ ΟΤΑΝ ΟΙ ΧΟΡΔΕΣ ΜΟΥ ΠΙΕΖΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΟΤΑΝ ΤΟ ΔΟΞΑΡΙ ΤΙΣ ΧΑΪΔΕΥΕΙ. ΕΦΕΥΡΕΘΗΚΑ ΓΥΡΩ

Διαβάστε περισσότερα

3 ο Πανεπιστημιακό Φεστιβάλ Παραδοσιακών Xορών από τον φοιτητικό χορευτικό σύλλογο ΟΡΦΕΑ Πανεπιστημίου Αιγαίου

3 ο Πανεπιστημιακό Φεστιβάλ Παραδοσιακών Xορών από τον φοιτητικό χορευτικό σύλλογο ΟΡΦΕΑ Πανεπιστημίου Αιγαίου Μετά τη μεγάλη επιτυχία του 1 ου και του 2 ου Πανεπιστημιακού Φεστιβάλ Παραδοσιακών Χορών που οργάνωσε ο Φ.Χ.Σ. ΟΡΦΕΑΣ στη Μυτιλήνη, ο εξαιρετικά δραστήριος σύλλογος συνεχίζει την προσπάθειά του για καθιέρωση

Διαβάστε περισσότερα

Αναστασία Μπούτρου. Εργασία για το βιβλίο «Παπούτσια με φτερά»

Αναστασία Μπούτρου. Εργασία για το βιβλίο «Παπούτσια με φτερά» Αναστασία Μπούτρου Εργασία για το βιβλίο «Παπούτσια με φτερά» α) Αν κάποιος έχει φαντασία, μπορεί και φαντάζεται έναν καλύτερο κόσμο. Κλείνει τα μάτια του και βλέπει αυτό που ποθεί. Αυτό το απόσπασμα εννοεί

Διαβάστε περισσότερα

Ύψος Συχνότητα Ένταση Χροιά. Ο ήχος Ο ήχος είναι μια μορφή ενέργειας. Ιδιότητες του ήχου. Χαρακτηριστικά φωνής

Ύψος Συχνότητα Ένταση Χροιά. Ο ήχος Ο ήχος είναι μια μορφή ενέργειας. Ιδιότητες του ήχου. Χαρακτηριστικά φωνής Ο ήχος Ο ήχος είναι μια μορφή ενέργειας Είναι οι παλμικές δονήσεις που δημιουργούνται από ένα οποιοδήποτε σώμα, όταν τεθεί σε κίνηση, σε κραδασμό Την κίνηση σε ένα σώμα που βρίσκεται σε αδράνεια, μπορεί

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΔΗ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΟΥΣΙΚΗΣ. Φλεγομενεσ ροδεσ

ΕΙΔΗ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΟΥΣΙΚΗΣ. Φλεγομενεσ ροδεσ ΕΙΔΗ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΟΥΣΙΚΗΣ Φλεγομενεσ ροδεσ Ως μουσική ορίζεται η τέχνη που βασίζεται στην οργάνωση ήχων με σκοπό τη σύνθεση, εκτέλεση και ακρόαση/λήψη ενός μουσικού έργου. Με τον όρο εννοείται επίσης και

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΥΝΥΠΑΡΞΗ ΣΤΗΝ ΕΚΔΙΩΞΗ MAΘ Η Μ Α : Ν Ε Ο Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Κ Α Ι Σ Υ Γ Χ Ρ Ο Ν Η Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΥΝΥΠΑΡΞΗ ΣΤΗΝ ΕΚΔΙΩΞΗ MAΘ Η Μ Α : Ν Ε Ο Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Κ Α Ι Σ Υ Γ Χ Ρ Ο Ν Η Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΥΝΥΠΑΡΞΗ ΣΤΗΝ ΕΚΔΙΩΞΗ MAΘ Η Μ Α : Ν Ε Ο Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Κ Α Ι Σ Υ Γ Χ Ρ Ο Ν Η Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α Π Α Ν Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ι Ο Π Α Τ Ρ Ω Ν Φ Ι Λ Ο Λ Ο Γ Ι Α Δ Ρ Ι Μ Α Ρ Ο Π Ο Υ Λ Ο Υ Σ Ε

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΛΕΞΕΩΝ & ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΛΕΞΕΩΝ & ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΧΟΛΗ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΜΗΜΑ ΛΑΪΚΗΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΛΕΞΕΩΝ & ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2017-18 ΕΞΑΜΗΝΟ Β Ημέρα Έναρξη Λήξη Ώρες Αίθουσα Καθηγητής Μάθημα ΔΕΥΤΕΡΑ 12 14 2 ΑΙΘΟΥΣΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: «Ο ΜΙΚΡΟΣ ΤΥΜΠΑΝΙΣΤΗΣ»

ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: «Ο ΜΙΚΡΟΣ ΤΥΜΠΑΝΙΣΤΗΣ» ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: «Ο ΜΙΚΡΟΣ ΤΥΜΠΑΝΙΣΤΗΣ» Δράσεις που υλοποιήθηκαν με τις Δ1 και Δ2 Τάξεις του 3 ου Διαπολιτισμικού Δημοτικού Σχολείου Μενεμένης Οκτώβριος Δεκέμβριος 2012

Διαβάστε περισσότερα

«ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ»

«ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ» ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: «ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ» Δράσεις που υλοποιήθηκαν με τη ΣΤ Τάξη του 2 ου Δημοτικού Σχολείου Αλεξάνδρειας Οκτώβριος Δεκέμβριος 2012 Συντελεστές προγράμματος

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΕΣΒΕΥΤΗΣ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΥ

ΠΡΕΣΒΕΥΤΗΣ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΥ ΜΙΧΑΛΗΣ ΧΑΤΖΗΜΙΧΑΗΛ Μήνυμα Μιχάλη Χατζημιχαήλ για τον εθελοντισμό Όταν ένας συνάνθρωπος μας ή μια ομάδα ανθρώπων γύρω μας χρειάζεται βοήθεια κι εμείς αρνηθούμε, τότε οι λέξεις αλληλεγγύη, ανιδιοτέλεια,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΛΥΣΗ Ι ΒΟΥΒΑΡΗΣ ΠΕΤΡΟΣ 6-Ιουν 10:00-12:00 ΑΙΘ.14. ΑΝΑΛΥΣΗ ΙΙ ΒΟΥΒΑΡΗΣ ΠΕΤΡΟΣ 7-Ιουν 15:00-18:00 ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ ΤΕΛΕΤΩΝ

ΑΝΑΛΥΣΗ Ι ΒΟΥΒΑΡΗΣ ΠΕΤΡΟΣ 6-Ιουν 10:00-12:00 ΑΙΘ.14. ΑΝΑΛΥΣΗ ΙΙ ΒΟΥΒΑΡΗΣ ΠΕΤΡΟΣ 7-Ιουν 15:00-18:00 ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ ΤΕΛΕΤΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙKΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗΣ ΙOYNIOY 2015-2016 ΑΠΟ ΔΕΥΤΕΡΑ 6/6/2016 ΕΩΣ ΠΕΜΠΤΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΟ «ΤΟ ΠΑΓΚΡΗΤΙΟΝ» ΕΡΕΥΝΑ. Της μαθήτριας της Α Λυκείου Χριστίνας Ρητσοπούλου

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΟ «ΤΟ ΠΑΓΚΡΗΤΙΟΝ» ΕΡΕΥΝΑ. Της μαθήτριας της Α Λυκείου Χριστίνας Ρητσοπούλου ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΟ «ΤΟ ΠΑΓΚΡΗΤΙΟΝ» ΕΡΕΥΝΑ Της μαθήτριας της Α Λυκείου Χριστίνας Ρητσοπούλου Ποιο είναι το αγαπημένο είδος μουσικής των μαθητών της Α Λυκείου Στα πλαίσια του μαθήματος «Tεχνολογία» ΗΡΑΚΛΕΙΟ 2009

Διαβάστε περισσότερα

Μουσική παράσταση. Άκουσε το τραγούδι μου...

Μουσική παράσταση. Άκουσε το τραγούδι μου... Μουσικό σύνολο Βαγγέλης Τρίγκας Μουσική παράσταση Άκουσε το τραγούδι μου... 2018 Μουσικό σύνολο Βαγγέλης Τρίγκας 2018 Άκουσε το τραγούδι μου... Έτσι τιτλοφορείται η μουσική παράσταση που δίνει ο Βαγγέλης

Διαβάστε περισσότερα

Στη Μινωική Κρήτη απεικονίζονται χοροί με μορφή λιτανείας ή πομπής.οι αρχαίοι Έλληνες προκειμένου να μιλήσουν για το χορό, χρησιμοποιούσαν

Στη Μινωική Κρήτη απεικονίζονται χοροί με μορφή λιτανείας ή πομπής.οι αρχαίοι Έλληνες προκειμένου να μιλήσουν για το χορό, χρησιμοποιούσαν ΧΟΡΟΣ Τι είναι ο χορός; Ο χορός είναι μορφή καλλιτεχνικής και αθλητικής έκφρασης η οποία γενικά αναφέρεται στην κίνηση του σώματος, συνήθως ρυθμική και σύμφωνη με τη μουσική. Είναι ένας τρόπος επικοινωνίας

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση Διδασκαλίας. Ενότητα: Γ Γυμνασίου. Θέμα: Δραστηριότητες Παραγωγής Λόγου Διάρκεια: Μία διδακτική περίοδος. Α: Στόχοι. Οι μαθητές/ τριες:

Πρόταση Διδασκαλίας. Ενότητα: Γ Γυμνασίου. Θέμα: Δραστηριότητες Παραγωγής Λόγου Διάρκεια: Μία διδακτική περίοδος. Α: Στόχοι. Οι μαθητές/ τριες: Πρόταση Διδασκαλίας Ενότητα: Τάξη: 7 η - Τέχνη: Μια γλώσσα για όλους, σε όλες τις εποχές Γ Γυμνασίου Θέμα: Δραστηριότητες Παραγωγής Λόγου Διάρκεια: Μία διδακτική περίοδος Α: Στόχοι Οι μαθητές/ τριες: Να

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗΣ Μ. ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ Μ. ΣΥΝΟΛΩΝ ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗΣ Μ. ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ Μ. ΣΥΝΟΛΩΝ ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΧΟΛΗ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΜΗΜΑ ΛΑΪΚΗΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗΣ Μ. ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ Μ. ΣΥΝΟΛΩΝ ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2017-18 ΕΞΑΜΗΝΟ Β ΤΡΙΤΗ 8 10 2 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 9 ΣΑΒΒΙΔΗΣ ΘΕΩΡΙΑ ΙΙ - ΜΔ ΙΙ ΜΠΟΥΖΟΥΚΙ

Διαβάστε περισσότερα

Απευθείας Εναρμόνιση - Πώς να χρησιμοποιήσετε το παρόν βιβλίο

Απευθείας Εναρμόνιση - Πώς να χρησιμοποιήσετε το παρόν βιβλίο Απευθείας Εναρμόνιση - Πώς να χρησιμοποιήσετε το παρόν βιβλίο Γενικές Πληροφορίες 1. Τι είναι το μάθημα της Απευθείας Εναρμόνισης στο πιάνο: Αφορά την απευθείας εκτέλεση στο πιάνο, μιας δοσμένης μελωδικής

Διαβάστε περισσότερα

Η ΜΕΘΟΔΟΣ SUZUKI για ΚΙΘΑΡΑ ενημερωτικό δελτίο

Η ΜΕΘΟΔΟΣ SUZUKI για ΚΙΘΑΡΑ ενημερωτικό δελτίο July 2016 SuzukiGuitarthens Τηλ.: 6948009754 Η ΜΕΘΟΔΟΣ SUZUKI για ΚΙΘΑΡΑ ενημερωτικό δελτίο Περίπου 500.000 μαθητές της μεθόδου Suzuki σε όλο τον κόσμο απολαμβάνουν την μελέτη σε πιάνο, βιολί, τσέλο, βιόλα,

Διαβάστε περισσότερα

Π Α Ν Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ι Ο Μ Α Κ Ε Δ Ο Ν Ι Α Σ ΤΜΗΜΑ : "ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗΣ" ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ 2010 Β' Εξαμήνου

Π Α Ν Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ι Ο Μ Α Κ Ε Δ Ο Ν Ι Α Σ ΤΜΗΜΑ : ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ 2010 Β' Εξαμήνου ΜΑΘΗΜΑ ΗΜΕΡΑ ΩΡΑ ΑΙΘ. 1 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ (ΙΙ) 8//010 10:00-1:00 1,13,14 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΜΟΥΣΙΚΗ (ΙΙ) 3//010 10:00-13:00 13,14 3 (ΙΙ) 4//010 13:00-15:00 (γραπτά) 14 (ΙΙ) 7//010 10:00-18:00 (προφορικά)

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΣΧΕΔΙΟ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΧΕΔΙΟ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ : A ΑΡΣΑΚΕΙΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΨΥΧΙΚΟΥ Ο ΤΙΤΛΟΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Σχ. Έτος: 2013-2014 ΑΡΩΜΑ ΧΟΡΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ-ΜΝΗΜΕΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΛΗΣΜΟΝΗΜΕΝΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

Μουσικοκινητική Αγωγή

Μουσικοκινητική Αγωγή Μουσικοκινητική Αγωγή Τι είναι η Μουσικοκινητική Αγωγή Αρχές της Μουσικοκινητικής Αγωγής (Carl Orff) Παιδαγωγικές βάσεις της Μουσικοκινητικής Αγωγής Ποιοι οι στόχοι της Μουσικοκινητικής Αγωγής Αυτοσχεδιασμός

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑ ΟΣΙΑΚΟΙ ΧΟΡΟΙ. Ερευνητική Εργασία Α Τετραμήνου 4ο Γενικό Λύκειο Λαμίας Τμήμα: Α 6 Σχ. Έτος :

ΠΑΡΑ ΟΣΙΑΚΟΙ ΧΟΡΟΙ. Ερευνητική Εργασία Α Τετραμήνου 4ο Γενικό Λύκειο Λαμίας Τμήμα: Α 6 Σχ. Έτος : ΠΑΡΑ ΟΣΙΑΚΟΙ ΧΟΡΟΙ Ερευνητική Εργασία Α Τετραμήνου 4ο Γενικό Λύκειο Λαμίας Τμήμα: Α 6 Σχ. Έτος : 2016-2017 ΣΚΟΠΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Σκοπός της εργασίας είναι η ευαισθητοποίηση των νέων για τους παραδοσιακούς χορούς

Διαβάστε περισσότερα

Η ιστορία του χωριού μου μέσα από φωτογραφίες

Η ιστορία του χωριού μου μέσα από φωτογραφίες Η ιστορία του χωριού μου μέσα από φωτογραφίες Μία εικόνα είναι χίλιες λέξεις Έτσι έλεγαν οι αρχαίοι Κινέζοι Εμείς, οι μαθητές της Α και Β Τάξης του δημοτικού σχολείου Λισβορίου θα σας πούμε την ιστορία

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 7. πίνακας του Γιώργου Ιακωβίδη

Ενότητα 7. πίνακας του Γιώργου Ιακωβίδη Ενότητα 7 πίνακας του Γιώργου Ιακωβίδη Αφηγούμαστε πώς περάσαμε σε μια συναυλία Περιγράφουμε μουσικά όργανα και πώς κατασκευάζονται Απαγγέλλουμε και τραγουδάμε στίχους Περιγράφουμε έργα τέχνης Αναγνωρίζουμε

Διαβάστε περισσότερα

Ο Χορός στα Προγράμματα Σπουδών της Φυσικής Αγωγής. Δρ. Απόστολος Ντάνης Σχολικός Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής

Ο Χορός στα Προγράμματα Σπουδών της Φυσικής Αγωγής. Δρ. Απόστολος Ντάνης Σχολικός Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής Ο Χορός στα Προγράμματα Σπουδών της Φυσικής Αγωγής Δρ. Απόστολος Ντάνης Σχολικός Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής Ο ρόλος του χορού στην εκπαίδευση Ο χορός είναι κίνηση φυσική δραστηριότητα. Συνεπώς είναι θεματικό

Διαβάστε περισσότερα

Ωδείο ΣΙΜΩΝ ΚΑΡΑΣ. Κέντρο Έρευνας και Προβολής της Ελληνικής Μουσικής. «Ολιστική Προσέγγιση της Ελληνικής Μουσικής»

Ωδείο ΣΙΜΩΝ ΚΑΡΑΣ. Κέντρο Έρευνας και Προβολής της Ελληνικής Μουσικής.  «Ολιστική Προσέγγιση της Ελληνικής Μουσικής» Ωδείο ΣΙΜΩΝ ΚΑΡΑΣ Κέντρο Έρευνας και Προβολής της Ελληνικής Μουσικής www.kepem.org «Ολιστική Προσέγγιση της Ελληνικής Μουσικής» Διαδικτυακό (Online) Θερινό - Χειμερινό Ακαδημαϊκό Πρόγραμμα Σπουδών με τη

Διαβάστε περισσότερα

Ιστορία των Ευρωπαϊκών Μουσικών Οργάνων

Ιστορία των Ευρωπαϊκών Μουσικών Οργάνων Ιστορία των Ευρωπαϊκών Μουσικών Οργάνων Ενότητα: Τα Ιδιόφωνα Νικόλαος Μαλιάρας Τμήμα Μουσικών Σπουδών Περιεχόμενα 1. Τα τύμπανα... 4 Σελίδα 2 Τα ιδιόφωνα και τα μεμβρανόφωνα, τα κρουστά όπως γενικά έχει

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ

ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ Γυμνάσιο Αγίου Νεοφύτου Σχολική Χρονιά 2018-2019 17 Οκτωβρίου 2018 Στο μάθημα της Μουσικής οι μαθητές αναμένεται, μέσα από διάφορες δραστηριότητες : 1. να αναπτύξουν θετική στάση

Διαβάστε περισσότερα

Το Τζιβαέρι είναι παραδοσιακό τραγούδι της ξενιτιάς με προέλευση. από την Μικρά Ασία. Σε αυτό το τραγούδι εκφράζεται η αγάπη

Το Τζιβαέρι είναι παραδοσιακό τραγούδι της ξενιτιάς με προέλευση. από την Μικρά Ασία. Σε αυτό το τραγούδι εκφράζεται η αγάπη Τζιβαέρι Αχ! Η ξενιτιά το χαίρεται Το μοσχολούλουδο μου σιγανά και ταπεινά Αχ! Εγώ ήμουνα που το στειλα Με θέλημα δικό μου σιγανά πατώ στη γη Αχ! Πανάθεμά σε ξενιτιά Εσέ και το καλό σου σιγανά και ταπεινά

Διαβάστε περισσότερα

409 Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης Μακεδονίας (Θεσσαλονίκη)

409 Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης Μακεδονίας (Θεσσαλονίκη) 409 Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης Μακεδονίας (Θεσσαλονίκη) Σκοπός Το Τμήμα προσφέρει προγράμματα εφαρμοσμένων μουσικών σπουδών στα πρότυπα των Ανωτάτων Μουσικών Ακαδημιών (Musikhochschule) και παρέχει

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: «Ο ΑΥΤΟΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΒΑΣΙΣΜΕΝΟΣ ΣΕ ΔΟΣΜΕΝΑ ΜΟΥΣΙΚΑ ΜΟΤΙΒΑ»

ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: «Ο ΑΥΤΟΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΒΑΣΙΣΜΕΝΟΣ ΣΕ ΔΟΣΜΕΝΑ ΜΟΥΣΙΚΑ ΜΟΤΙΒΑ» ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: «Ο ΑΥΤΟΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΒΑΣΙΣΜΕΝΟΣ ΣΕ ΔΟΣΜΕΝΑ ΜΟΥΣΙΚΑ ΜΟΤΙΒΑ» Δράσεις που υλοποιήθηκαν με την Ε Τάξη του 6 ου Δημοτικού Σχολείου Αλεξάνδρειας Οκτώβριος Δεκέμβριος

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΡΟΙΚΙΑΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (ΕΠΣ) Μαρία Παντελή-Παπαλούκα Επιθεωρήτρια σχολείων Προϊστάμενη Κυπριακής Εκπαιδευτικής Αποστολής Σύμβουλος Εκπαίδευσης Κυπριακής Υπάτης Αρμοστείας

Διαβάστε περισσότερα

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΛΠΙΔΑ. Είμαι 8 χρονών κα μένω στον καταυλισμό μαζί με άλλες 30 οικογένειες.

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΛΠΙΔΑ. Είμαι 8 χρονών κα μένω στον καταυλισμό μαζί με άλλες 30 οικογένειες. ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΛΠΙΔΑ Είμαι 8 χρονών κα μένω στον καταυλισμό μαζί με άλλες 30 οικογένειες. Μέχρι πριν λίγες μέρες βρισκόμουν στο χωριό μου το Ριζοκάρπασο, αλλά μετά την εισβολή ήρθαμε με την μητέρα μου

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΟΠΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΥΠ.ΠΟ. ΣΧΟΛΕΣ 1. ΣΧΟΛΗ ΠΙΑΝΟΥ 2. ΣΧΟΛΗ ΕΓΧΟΡΔΩΝ: βιολί, βιόλα, βιολοντσέλο, κοντραμπάσο.

ΕΠΟΠΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΥΠ.ΠΟ. ΣΧΟΛΕΣ 1. ΣΧΟΛΗ ΠΙΑΝΟΥ 2. ΣΧΟΛΗ ΕΓΧΟΡΔΩΝ: βιολί, βιόλα, βιολοντσέλο, κοντραμπάσο. 1 ΣΧΟΛΕΣ ΚΑΙ ΤΜΗΜΑΤΑ ΤΟΥ Δ.Ω.Λ. ΕΠΟΠΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΥΠ.ΠΟ. ΣΧΟΛΕΣ 1. ΣΧΟΛΗ ΠΙΑΝΟΥ 2. ΣΧΟΛΗ ΕΓΧΟΡΔΩΝ: βιολί, βιόλα, βιολοντσέλο, κοντραμπάσο. 3. ΣΧΟΛΗ ΠΝΕΥΣΤΩΝ: φλάουτο, όμποε, κλαρινέτο, φαγκότο, σαξόφωνο,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ ΔΕΛΤΙΟΥ ΤΥΠΟΥ. 24,25&26 Μαΐου 2018

ΑΡΧΗ ΔΕΛΤΙΟΥ ΤΥΠΟΥ. 24,25&26 Μαΐου 2018 ΑΡΧΗ ΔΕΛΤΙΟΥ ΤΥΠΟΥ 20/5/2018 10 ο Art Festival «Πολιτιστική Παρεμβολή» 24,25&26 Μαΐου 2018 Οι φοιτητές του Τμήματος Λαϊκής και Παραδοσιακής Μουσικής ανακοινώνουν την συνέχεια του Art Festival Πολιτιστική

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ (1) ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΗ Κοινωνικών Επιστημών ΤΜΗΜΑ Κοινωνιολογίας ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΠΟΥΔΩΝ Προπτυχιακό ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 604 ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ 4 ο ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Πολιτισμός και Τοπικές Κοινωνίες ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

κατεύθυνση της εξάλειψης εθνοκεντρικών και άλλων αρνητικών στοιχείων που υπάρχουν στην ελληνική εκπαίδευση έτσι ώστε η εκπαίδευση να λαμβάνει υπόψη

κατεύθυνση της εξάλειψης εθνοκεντρικών και άλλων αρνητικών στοιχείων που υπάρχουν στην ελληνική εκπαίδευση έτσι ώστε η εκπαίδευση να λαμβάνει υπόψη ΕΙΣΑΓΩΓΗ Είναι γνωστό ότι, παραδοσιακά, όπως άλλα εκπαιδευτικά συστήματα έτσι και το ελληνικό στόχευαν στην καλλιέργεια και ενδυνάμωση της εθνοπολιτιστικής ταυτότητας. Αυτό κρίνεται θετικό, στο βαθμό που

Διαβάστε περισσότερα

Λογοτεχνικό Εξωσχολικό Ανάγνωσμα. Εργασία Χριστίνας Λιγνού Α 1

Λογοτεχνικό Εξωσχολικό Ανάγνωσμα. Εργασία Χριστίνας Λιγνού Α 1 1 Λογοτεχνικό Εξωσχολικό Ανάγνωσμα Εργασία Χριστίνας Λιγνού Α 1 2 1.Στο βιβλίο παρουσιάζονται δύο διαφορετικοί κόσμοι. Ο πραγματικός κόσμος της Ρόζας, στη νέα της γειτονιά, και ο πλασματικός κόσμος, στον

Διαβάστε περισσότερα

Συνέντευξη με τον κύριο Αβυσσηνό. Α. Πλευρά

Συνέντευξη με τον κύριο Αβυσσηνό. Α. Πλευρά Συνέντευξη με τον κύριο Αβυσσηνό Α. Πλευρά Ποιος είναι εδώ, ποιος παίζει; Εγώ παίζω. Και βαστά πάσο ο Μανώλης,, ο γιος μου. Κιθάρα και οι άλλοι δύο; Αυτές είναι τώρα οι κοντυλιές του Καλογερίδη. Σε ντο;

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ ΑΚΟΗΣ-ΣΟΛΦΕΖ-ΡΥΘΜΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΙΙ 15/6/ :30-13:30 (γραπτά) 14. ΑΣΚΗΣΗ ΑΚΟΗΣ-ΣΟΛΦΕΖ-ΡΥΘΜΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΙΙ 16/6/ :00-17:00 (προφορικά) 14

ΑΣΚΗΣΗ ΑΚΟΗΣ-ΣΟΛΦΕΖ-ΡΥΘΜΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΙΙ 15/6/ :30-13:30 (γραπτά) 14. ΑΣΚΗΣΗ ΑΚΟΗΣ-ΣΟΛΦΕΖ-ΡΥΘΜΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΙΙ 16/6/ :00-17:00 (προφορικά) 14 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ 009 Β' Εξαμήνου 1 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΙΙ 4/6/009 10:00-1:00 1,13,14 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΙΙ 11/6/009 10:00-13:00 13 3 ΑΣΚΗΣΗ ΑΚΟΗΣ-ΣΟΛΦΕΖ-ΡΥΘΜΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΙΙ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΗΣ ΑΣΛΑΝΙΔΗΣ Φυσικός, M.Ed. Εκπαιδευτικός-Συγγραφέας

ΑΡΗΣ ΑΣΛΑΝΙΔΗΣ Φυσικός, M.Ed. Εκπαιδευτικός-Συγγραφέας ΑΡΗΣ ΑΣΛΑΝΙΔΗΣ Φυσικός, M.Ed. Εκπαιδευτικός-Συγγραφέας Ομιλία με θέμα: ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ & ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ Εκδήλωση αριστούχων μαθητών: Οι μαθητές συναντούν τη Φυσική και η Φυσική

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΛΛΗΝΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΑΜΑΝΕ

Η ΕΛΛΗΝΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΑΜΑΝΕ 1 Η ΕΛΛΗΝΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΑΜΑΝΕ Ο Σμυρναϊκός Μανές ή αλλιώς Μανέρως. Κατά τους Αρχαίους συγγραφείς ο Μανέρως ήταν θλιβερός ήχος και τον ονομάζανε Μανέρω ή Λίναιος θρήνος διότι κατά τα λεγόμενα με τον ήχο αυτό

Διαβάστε περισσότερα

Σχέδιο μαθήματος 2 Η Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά Το παράδειγμα της Τηνιακής μαρμαροτεχνίας

Σχέδιο μαθήματος 2 Η Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά Το παράδειγμα της Τηνιακής μαρμαροτεχνίας Σχέδιο μαθήματος 2 Η Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά Το παράδειγμα της Τηνιακής μαρμαροτεχνίας Α. Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά: έννοια και σημασία της Άξονες συζήτησης Διαφορετικές εκφάνσεις της άυλης πολιτιστικής

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΟ Γ1 ΤΟΥ 10 ΟΥ Δ.Σ. ΤΣΕΣΜΕ ( ) ΠΟΡΕΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ. ΜΑΘΗΜΑ: Μελέτη Περιβάλλοντος. ( Ενότητα 3: Μέσα συγκοινωνίας και μεταφοράς

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΟ Γ1 ΤΟΥ 10 ΟΥ Δ.Σ. ΤΣΕΣΜΕ ( ) ΠΟΡΕΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ. ΜΑΘΗΜΑ: Μελέτη Περιβάλλοντος. ( Ενότητα 3: Μέσα συγκοινωνίας και μεταφοράς ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΟ Γ1 ΤΟΥ 10 ΟΥ Δ.Σ. ΤΣΕΣΜΕ (10.11.2010) ΠΟΡΕΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ: Μελέτη Περιβάλλοντος ( Ενότητα 3: Μέσα συγκοινωνίας και μεταφοράς Κεφάλαιο 3: Κυκλοφορούμε με ασφάλεια) ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα 1. Ας γνωριστούμε λοιπόν!!! Σήμερα συναντιόμαστε για πρώτη φορά. Μαζί θα περάσουμε τους επόμενους

Μάθημα 1. Ας γνωριστούμε λοιπόν!!! Σήμερα συναντιόμαστε για πρώτη φορά. Μαζί θα περάσουμε τους επόμενους Μάθημα 1 Ας γνωριστούμε λοιπόν!!! Σήμερα συναντιόμαστε για πρώτη φορά. Μαζί θα περάσουμε τους επόμενους μήνες και θα μοιραστούμε πολλά! Ας γνωριστούμε λοιπόν. Ο καθένας από εμάς ας πει λίγα λόγια για τον

Διαβάστε περισσότερα

Η χρήση της τεχνολογίας στο μάθημα της Μουσικής. Διαδικτυακό Σεμινάριο Έλενα Μακρίδου

Η χρήση της τεχνολογίας στο μάθημα της Μουσικής. Διαδικτυακό Σεμινάριο Έλενα Μακρίδου Η χρήση της τεχνολογίας στο μάθημα της Μουσικής Διαδικτυακό Σεμινάριο 27.6.16 Έλενα Μακρίδου Πώς οι 3 βασικές δραστηριότητες μπορούν να συνδεθούν με τη χρήση της τεχνονογίας μέσα από τη διδασκαλία έννοιας;

Διαβάστε περισσότερα

1 / 15 «ΟΙ ΓΛΩΣΣΕΣ ΚΑΙ ΕΓΩ» Ερωτηµατολόγιο για τους µαθητές της 3 ης Γυµνασίου. Μάρτιος 2007

1 / 15 «ΟΙ ΓΛΩΣΣΕΣ ΚΑΙ ΕΓΩ» Ερωτηµατολόγιο για τους µαθητές της 3 ης Γυµνασίου. Μάρτιος 2007 1 / 15 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Έρευνα υποστηριζόµενη από τη Γενική ιεύθυνση Εκπαίδευσης και Πολιτισµού της Ε.Ε., στο πλαίσιο του προγράµµατος Σωκράτης «ΟΙ ΓΛΩΣΣΕΣ ΚΑΙ ΕΓΩ» Ερωτηµατολόγιο

Διαβάστε περισσότερα

Eκπαιδευτικό υλικό. Για το βιβλίο της Κατερίνας Ζωντανού. Σημαία στον ορίζοντα

Eκπαιδευτικό υλικό. Για το βιβλίο της Κατερίνας Ζωντανού. Σημαία στον ορίζοντα Eκπαιδευτικό υλικό Για το βιβλίο της Κατερίνας Ζωντανού Σημαία στον ορίζοντα Α) Συζητάμε για εμάς με αφορμή το κείμενο. 1. Τι δώρο θα ονειρευόσουν εσύ να βρεις μέσα σε ένα κουτί; 2. Τι δώρο πιστεύεις ότι

Διαβάστε περισσότερα

αντιστοιχίζεται με την εντολή περίμενε 0.5 (120/60=2 χτύποι ανά δευτερόλεπτο). Στην

αντιστοιχίζεται με την εντολή περίμενε 0.5 (120/60=2 χτύποι ανά δευτερόλεπτο). Στην Προγραμματίζοντας ήχους Το Scratch μας παρέχει εντολές για να προγραμματίσουμε ήχους, δηλαδή να ζητήσουμε την αναπαραγωγή συγκεκριμένων νοτών από διαφορετικά μουσικά όργανα σε διαφορετικές χρονικές στιγμές

Διαβάστε περισσότερα

Modern Greek Beginners

Modern Greek Beginners 2017 HIGHER SCHOOL CERTIFICATE EXAMINATION Modern Greek Beginners ( Section I Listening) Transcript Familiarisation Text Τι θέλεις να σπουδάσεις του χρόνου; Θέλω να γίνω φαρμακοποιός. Σε ποιο πανεπιστήμιο;

Διαβάστε περισσότερα

ΜΟΔΑ ΣΤΗ ΜΟΥΣΙΚΗ : Στην Αφρική Στην Αυστραλία Στην Αμερική Στην Ευρώπη Στην Κίνα

ΜΟΔΑ ΣΤΗ ΜΟΥΣΙΚΗ : Στην Αφρική Στην Αυστραλία Στην Αμερική Στην Ευρώπη Στην Κίνα ΜΟΔΑ ΣΤΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΜΟΔΑ ΣΤΗ ΜΟΥΣΙΚΗ : Στην Αφρική Στην Αυστραλία Στην Αμερική Στην Ευρώπη Στην Κίνα Στις αφρικανικές κοινωνίες, χώροι μουσικών δραστηριοτήτων είναι η πλατεία του χωριού, ο δρόμος, οι αυλές,

Διαβάστε περισσότερα

ΤΜΗΜΑ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗΣ ΩΡΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2014-15 Α/Α ΜΑΘΗΜΑ ΔΙΔΑΣΚΩΝ ΗΜΕΡΑ ΩΡΑ ΑΙΘΟΥΣΑ

ΤΜΗΜΑ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗΣ ΩΡΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2014-15 Α/Α ΜΑΘΗΜΑ ΔΙΔΑΣΚΩΝ ΗΜΕΡΑ ΩΡΑ ΑΙΘΟΥΣΑ ΤΜΗΜΑ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗΣ ΩΡΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2014-15 Α/Α ΜΑΘΗΜΑ ΔΙΔΑΣΚΩΝ ΗΜΕΡΑ ΩΡΑ ΑΙΘΟΥΣΑ 1 ΑΓΓΛΙΚΑ ΙI ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΤΖΕΝΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 10:00-13:00 ΑΜΦΙΘ.8 2 ΑΓΓΛΙΚΑ ΙV ΜΑΧΙΛΗ ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Όταν είσαι χορεύτρια, ηθοποιός, τραγουδίστρια, καλλιτέχνης γενικότερα, είσαι ένα σύμπαν που φωτοβολεί.

Όταν είσαι χορεύτρια, ηθοποιός, τραγουδίστρια, καλλιτέχνης γενικότερα, είσαι ένα σύμπαν που φωτοβολεί. Όταν είσαι χορεύτρια, ηθοποιός, τραγουδίστρια, καλλιτέχνης γενικότερα, είσαι ένα σύμπαν που φωτοβολεί. Όταν σε βλέπουν και σε «τραβούν» κοντά τους «γαλαξίες», όπως ο Καρβέλας και η Βίσση και ο «αυστηρός»

Διαβάστε περισσότερα

Στιγµιότυπο πανηγυριού

Στιγµιότυπο πανηγυριού Κουβέρης ηµήτρης Κουτσουκέλλη Μάγδα Μυταρέλη Χρύσα Παπαδηµητρίου Γιώργος 1 ΠΑΝΗΓΥΡΙΑ Σημείο αναφοράς στη ζωή της Ελληνικής κοινωνίας κατά την παράδοση. Οργανώνονται σε ημερομηνίες θρησκευτικών εορτών,

Διαβάστε περισσότερα

Α Φάση: :Εμείς και η γειτονιά μας. Α φ ά σ η. Α φάση: Εμείς και η γειτονιά μας 53

Α Φάση: :Εμείς και η γειτονιά μας. Α φ ά σ η. Α φάση: Εμείς και η γειτονιά μας 53 1 ο Δημοτικό Σχολείο Αμπελοκήπων Α Φάση: :Εμείς και η γειτονιά μας Α φάση: Εμείς και η γειτονιά μας 53 Οδηγίες για τις δραστηριότητες της Α φάσης Η βασισμένη στον τόπο εκπαίδευση, έχει ως αντικείμενο μελέτης

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2019 A ΦΑΣΗ

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2019 A ΦΑΣΗ ΤΑΞΗ: ΜΑΘΗΜΑ: B ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ / ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Ημερομηνία: Σάββατο 5 Ιανουαρίου 2019 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α. Ο συγγραφέας αναφέρεται στη φυσιογνωμία και στον ρόλο

Διαβάστε περισσότερα

Στον τρίτο βράχο από τον Ήλιο

Στον τρίτο βράχο από τον Ήλιο στον τρίτο βράχο από τον ήλιο 5 δημητρησ νανοπουλοσ Στον τρίτο βράχο από τον Ήλιο Μία ζωή, η επιστήμη κι άλλα παράλληλα σύμπαντα σε συνεργασία με τον ΜΑ ΚΗ Π Ρ ΟΒΑΤΑ στον τρίτο βράχο από τον ήλιο 11 12

Διαβάστε περισσότερα

Γρήγορο χασάπικο ( χασαπιά ) ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Γρήγορο χασάπικο ( χασαπιά ) ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Γρήγορο χασάπικο ( χασαπιά ) ΛΟΓΡΦΙΚ ΣΤΟΙΧΕΙ Παραδοσιακές στολές Θράκης Ο χορός «Γρήγορο χασάπικο» είναι χορός της Θράκης αλλά χορεύεται σήμερα σε αρκετές περιοχές της Ελλάδας με διαφορετικές μελωδίες.

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΕΙΑ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΕΙΑ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ Τίτλος μαθήματος ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΕΙΑ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΥΠΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Επιλογής / Ενότητα Τεχνών (ΤΕ) ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: ΕΙΡΗΝΗ ΝΑΚΟΥ ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: ΚΤ1121 ΜΟΝΑΔΕΣ ECTS:

Διαβάστε περισσότερα

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 1o ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Κεφαλαίου Αρχική Σελίδα Περιεχόμενα CD Rom Θέματα 1ου Τι είναι τα κριτήρια αξιολόγησης Τα κριτήρια αξιολόγησης είναι μια σειρά από πρακτικές γνώσεις και ικανότητες που

Διαβάστε περισσότερα

Νίκος Θέμελης, Η αφήγηση του αρχιμάστορα

Νίκος Θέμελης, Η αφήγηση του αρχιμάστορα Νίκος Θέμελης, Η αφήγηση του αρχιμάστορα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α Γυμνασίου Απαντήσεις ερωτήσεων σχολικού βιβλίου σχ. βιβλίο (σελ. 99) Γυμνάσιο: 9.000 μαθήματα με βίντεο-διδασκαλία για όλο το

Διαβάστε περισσότερα

Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου, Αυτοβιογραφία

Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου, Αυτοβιογραφία Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου, Αυτοβιογραφία Ποιά ηρωικά χαρακτηριστικά έχει η ηρωίδα κατά τη γνώμη σας; Κατά τη γνώμη μου και μόνο που χαρακτηρίζουμε την Ελισάβετ Μουτζάν Μαρτινέγκου ηρωίδα δείχνει ότι

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟ ΤΟΥΣ : Γιάννης Πετσουλας-Μπαλής Στεφανία Ολέκο Χριστίνα Χρήστου Βασιλική Χρυσάφη

ΑΠΟ ΤΟΥΣ : Γιάννης Πετσουλας-Μπαλής Στεφανία Ολέκο Χριστίνα Χρήστου Βασιλική Χρυσάφη ΑΠΟ ΤΟΥΣ : Γιάννης Πετσουλας-Μπαλής Στεφανία Ολέκο Χριστίνα Χρήστου Βασιλική Χρυσάφη Ο ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ (572-500 ΠΧ) ΗΤΑΝ ΦΟΛΟΣΟΦΟΣ, ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟΣ ΤΗΣ ΜΟΥΙΣΚΗΣ. ΥΠΗΡΞΕ Ο ΠΡΩΤΟΣ ΠΟΥ ΕΘΕΣΕ ΤΙΣ ΒΑΣΕΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

Διαγνωστικό Δοκίμιο GCSE1

Διαγνωστικό Δοκίμιο GCSE1 Διαγνωστικό Δοκίμιο GCSE 1 Όνομα:.... Ημερομηνία:... 1. Διάβασε το κείμενο και συμπλήρωσε τις εργασίες. (Στο τηλέφωνο) Παρακαλώ! Έλα Ελένη. Επιτέλους σε βρήκα! Τι κάνεις; Πώς είσαι; Πού ήσουν όλο το Σαββατοκυριάκο;

Διαβάστε περισσότερα

Ι ΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ: Ας γνωριστούμε

Ι ΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ: Ας γνωριστούμε Ι ΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ: Ας γνωριστούμε Ενότητα: Χαιρετισμοί, συστάσεις, γνωριμία (2 φύλλα εργασίας) Επίπεδο: Α1, Α2 Κοινό: αλλόγλωσσοι ενήλικες ιάρκεια: 4 ώρες (2 δίωρα) Υλικοτεχνική υποδομή: Για τον διδάσκοντα:

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 ΜΟΥΣΙΚΑ ΑΡΧΕΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΠΟΛΥΜΕΣΩΝ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 ΜΟΥΣΙΚΑ ΑΡΧΕΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΠΟΛΥΜΕΣΩΝ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 ΜΟΥΣΙΚΑ ΑΡΧΕΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΠΟΛΥΜΕΣΩΝ Τα μουσικά αρχεία με τις ακροάσεις των τραγουδιών που περιλαμβάνονται στα Ανθολόγια των βιβλίων της Α και Β τάξης (εκδοχή με φωνή και ορχηστρική εκδοχή-playback)

Διαβάστε περισσότερα

ΤΥΠΙΚΑ ΕΙΔΙΚΑ ΠΡΟΣΟΝΤΑ. ΘΕΣΕΩΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ Α. Σχολή Χορού 1.Εκπαιδευτικό - καλλιτεχνικό προσωπικό. Τίτλοι σπουδών. Δίπλωμα

ΤΥΠΙΚΑ ΕΙΔΙΚΑ ΠΡΟΣΟΝΤΑ. ΘΕΣΕΩΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ Α. Σχολή Χορού 1.Εκπαιδευτικό - καλλιτεχνικό προσωπικό. Τίτλοι σπουδών. Δίπλωμα ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ ΑΡΙΘΜΟΣ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΥΠΙΚΑ ΕΙΔΙΚΑ ΠΡΟΣΟΝΤΑ ΘΕΣΕΩΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ Α. Σχολή Χορού.Εκπαιδευτικό - καλλιτεχνικό προσωπικό Τίτλοι σπουδών. Δίπλωμα για αναγνωρισμένης Ανώτερης Επαγγελματικής Σχολής Χορού

Διαβάστε περισσότερα

Σχολική Μουσική Εκπαίδευση: αρχές, στόχοι, δραστηριότητες. Ζωή Διονυσίου

Σχολική Μουσική Εκπαίδευση: αρχές, στόχοι, δραστηριότητες. Ζωή Διονυσίου Σχολική Μουσική Εκπαίδευση: αρχές, στόχοι, δραστηριότητες Ζωή Διονυσίου Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά

Διαβάστε περισσότερα