ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

Transcript

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Η ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΤΩΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ: Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ (ΤEACHING IMPACT COST) ΣΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΤΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΩΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Διδακτορική Διατριβή Γεώργιος Λ. Θανάσας Πάτρα 2012

3 Η έγκριση της Διδακτορικής Διατριβής από το τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Πατρών δεν υποδηλώνει απαραιτήτως και την αποδοχή των απόψεων του συγγραφέα εκ μέρους του Τμήματος. Γεώργιος Λ. Θανάσας ii

4 Η παρούσα Διδακτορική Διατριβή του Γεωργίου Λ. Θανάσα με τίτλο «Η δομή του κόστους των Νοσοκομείων στην Ελλάδα: Η επίδραση του παράγοντα της εκπαίδευσης (Teaching Impact Cost) στο κόστος των Πανεπιστημιακών Νοσοκομείων της Ελλάδας», εξετάσθηκε και εγκρίθηκε από την ακόλουθη Επταμελή Επιτροπή: Αθανάσιος Μπέλλας Καθηγητής, Επιβλέπων Γεράσιμος Ζαχαράτος Καθηγητής Μέλος Τριμελούς Επιτροπής Ιωάννης Σώρρος Επίκουρος Καθηγητής Μέλος Τριμελούς Επιτροπής Κωνσταντίνος Συριόπουλος Καθηγητής Σάνδρα Κοέν Επίκουρη Καθηγήτρια Βασίλειος Φίλιος Καθηγητής Αντώνιος Γεωργόπουλος Αναπληρωτής Καθηγητής Γεώργιος Λ. Θανάσας iii

5 Γεώργιος Λ. Θανάσας iv

6 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ... 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΙΝΑΚΩΝ... 5 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΙΣΤΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ... 7 ΠΕΡΙΛΗΨΗ... 9 ABSTRACT RESUMEN ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ο : ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗΣ ΔΙΑΤΡΙΒΗΣ ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΔΙΑΤΡΙΒΗΣ ΣΤΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Η ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗΣ ΔΙΑΤΡΙΒΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Ο : ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΓΕΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΟΙ ΝΟΜΟΙ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΓΕΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΥΓΕΙΑΣ Ο ΙΔΡΥΤΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΥΓΕΙΑΣ ΟΙ ΝΟΜΟΙ ΠΟΥ ΕΠΑΚΟΛΟΥΘΗΣΑΝ ΠΕΡΙ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΥΓΕΙΑΣ Η ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΤΙΣ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΥΓΕΙΑΣ Π.Δ. 146/ ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΥΝ ΟΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΓΕΙΑΣ Ο ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΤΙΜΗΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΙΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ Η ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ Η ΕΛΛΕΙΨΗ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΩΝ ΙΑΤΡΩΝ ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΕΛΕΧΩΣΗΣ ΣΤΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΓΕΙΑΣ Η ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ (ΚΡΑΤΙΚΩΝ) ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΩΝ ΧΡΗΣΤΩΝ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Η ΥΓΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΟΙ ΔΑΠΑΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΚΛΙΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΟΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΠΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Ο : Η ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΣΤΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ Η ΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΣΤΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ ΟΙ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΣΕ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟ, ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΟΙ ΜΕΘΟΔΟΙ ΤΗΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ Γεώργιος Λ. Θανάσας Σελίδα 1

7 3.3.1 Η ΑΠΛΟΓΡΑΦΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ Η ΔΙΠΛΟΓΡΑΦΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ Η ΝΕΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΟ ΙΑΤΡΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΤΩΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΩΝ ΑΠΟ ΤΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΥΙΟΘΕΤΗΣΗ ΚΟΣΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΣΤΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ Η ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΙΣ ΔΙΑΓΝΩΣΜΕΝΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΑΣΘΕΝΩΝ (DIAGNOSTIC RELATED GROUPS) ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΙΣΠΑΝΙΑΣ Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΔΑΝΙΑΣ Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΟΛΛΑΝΔΙΑΣ Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Ο : Ο ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΤΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Η ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΤΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΣΥΝΘΕΤΟΥΝ ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΤΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΑ ΚΕΝΤΡΑ ΚΟΣΤΟΥΣ ΤΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΑ ΚΕΝΤΡΑ ΚΟΣΤΟΥΣ ΣΤΗ ΔΙΕΘΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΤΑ ΚΕΝΤΡΑ ΚΟΣΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΑΥΞΑΝΟΥΝ ΤΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΤΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΑ ΙΣΧΥΟΝΤΑ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ Ο ΤΡΟΠΟΣ ΠΛΗΡΩΜΗΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Η ΔΙΕΥΡΥΝΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ Η ΑΥΞΗΣΗ ΤΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΧΡΗΣΤΩΝ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Ο ΝΕΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ ΤΩΝ ΧΡΗΣΤΩΝ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Η ΜΕΣΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΚΑΙ Η ΣΧΕΣΗ ΤΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΥΞΗΣΗ ΤΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΤΩΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ Η ΣΧΕΣΗ ΤΗΣ ΜΕ ΤΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΟΙ ΜΕΘΟΔΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΤΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΠΡΟΣΘΕΤΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΤΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΩΝ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΑ ΓΕΝΙΚΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 Ο : Η ΕΜΠΕΙΡΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟ ΤΟΥ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΤΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΩΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΚΟΥ ΜΟΝΤΕΛΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟ ΤΟΥ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΕΛΕΓΧΟΙ ΠΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ Γεώργιος Λ. Θανάσας Σελίδα 2

8 5.2.1 ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΚΟΥ ΜΟΝΤΕΛΟΥ ΟΙ ΕΛΕΓΧΟΙ ΠΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ ΤΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ (TEACHING IMPACT COST) Ο ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ (TEACHING COST) Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΕΥΡΗΜΑΤΩΝ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΕΥΡΗΜΑΤΩΝ ΜΕ ΤΙΣ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΕΣ ΕΜΠΕΙΡΙΚΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΣΥΝΟΨΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 Ο : Η ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΕΝΟΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΜΕΣΩ CASE STUDY ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΚΟΥ ΜΟΝΤΕΛΟΥ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΡΟΣΑΥΞΗΣΗΣ ΤΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΕΛΕΓΧΟΙ ΠΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΚΟΥ ΜΟΝΤΕΛΟΥ ΟΙ ΕΛΕΓΧΟΙ ΠΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ ΤΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΤΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΤΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΤΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΤΑ ΕΥΡHΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ ΠΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΕΥΡΗΜΑΤΩΝ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΣΥΝΟΨΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Ο : ΕΠΙΛΟΓΟΣ ΤΕΛΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΔΙΑΤΡΙΒΗΣ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΞΕΝΗ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II Γεώργιος Λ. Θανάσας Σελίδα 3

9 Γεώργιος Λ. Θανάσας Σελίδα 4

10 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΙΝΑΚΩΝ Πίνακας 2. 1 : Αριθμός Νοσοκομείων βάσει Νομικής μορφής Πίνακας 2. 2 : Αριθμός Νοσοκομείων βάσει σκοπού λειτουργίας Πίνακας 2. 3 : Ο αριθμός των Νοσοκομείων σε χώρες της Ε.Ε (εντός παρενθέσεως η αναλογία Νοσοκομείων/εκατ. πληθυσμού) Πίνακας 2. 4 : Συνολικές Δαπάνες ως ποσοστό του Α.Ε.Π Πίνακας 2. 5 : Κλίνες στην Ε.Ε ανά για την περίοδο Πίνακας 4. 1 : Τα γενικά έξοδα των Ελληνικών Πανεπιστημιακών Νοσοκομείων Πίνακας 4. 2: Τα Κέντρα Κόστους των Ελληνικών πανεπιστημιακών Νοσοκομείων Πίνακας 5. 1 : Συνολικά Λειτουργικά κόστη ανά κλίνη Νοσοκομείων Πίνακας 5. 2 : Αποτελέσματα των λειτουργικών παραγόντων των Νοσοκομείων Πίνακας 5. 3 : Αποτελέσματα στελέχωσης ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού των Νοσοκομείων Πίνακας 5. 4 : Έλεγχος Kolmogorov-Smirnov Πίνακας 5. 5 : Έλεγχος t-test και Levene s Test for Equality of Variance Πίνακας 5. 6 : Μη παραμετρικοί έλεγχοι Πίνακας 5. 7 : Έλεγχος Goldfeld-Quant Πίνακας 5. 8: Test of Normality Πίνακας 5. 9 : Συσχέτιση καταλοίπων Πίνακας : Coefficient matrix Πίνακας : Ανάλυση μέσου κόστους ανά κλίνη Πανεπιστημιακών Νοσοκομείων (Μ.Ο ) Πίνακας : Ανάλυση μέσου κόστους ανά κλίνη Μεγάλων Γενικών Νοσοκομείων (Μ.Ο ) Πίνακας : Ανάλυση μέσου κόστους ανά κλίνη Μεσαίων Γενικών Νοσοκομείων (Μ.Ο ) Γεώργιος Λ. Θανάσας Σελίδα 5

11 Πίνακας : Ανάλυση μέσου κόστους ανά κλίνη Μικρών Γενικών Νοσοκομείων (Μ.Ο ) Πίνακας : Σύγκριση Μέσων Κλινών, Βαθμού πληρότητας και Μέσου Κόστους Κλίνης ανά Ημέρα Πανεπιστημιακών και Γενικών Νοσοκομείων (Μ.Ο ) Πίνακας : Σύγκριση μεγεθών Ελλάδας Ισπανίας- Σκανδιναβικών Χωρών Πίνακας 6. 1 : Έλεγχος kologorov-smirnov Πίνακας 6. 2 : Ανάλυση ANOVA Πίνακας 6. 3 : Cofficients Πίνακας 6. 4 : Πολλαπλή παλινδρόμηση με κόστους φαρμακευτικού υλικού Πίνακας 6. 5 : Πολλαπλή παλινδρόμηση με κόστους ορθοπεδικών υλικών Πίνακας 6. 6: Αποτελέσματα Coefficient Πίνακας 6. 7 : Κανονικοποιημένοι συντελεστές Πίνακας 6. 8 : Γραμμική παλινδρόμηση κόστους από επισκευές και συντηρήσεις Πίνακας 6. 9 : Γραμμική παλινδρόμηση κόστους από λοιπές δαπάνες Πίνακας : Γραμμική παλινδρόμηση κόστους από παροχές τρίτων Πίνακας : Γραμμική παλινδρόμηση κόστους από μισθοδοσίας Πίνακας : Γραμμική παλινδρόμηση συνολικού κόστους Γεώργιος Λ. Θανάσας Σελίδα 6

12 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΙΣΤΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ Διάγραμμα 2. 1 : Η διαχρονική εξέλιξη της τιμής του νοσηλίου για Αθήνα-Πειραιά- Θεσσαλονίκη Διάγραμμα 2. 2 : Η διαχρονική εξέλιξη της τιμής του νοσηλίου για την υπόλοιπη Επαρχεία Διάγραμμα 2. 3: Νοσοκομειακοί ιατροί/1000 κλίνες Ε.Ε το Διάγραμμα 2. 4 : Noσηλευτές/1000 κλίνες στην Ε.Ε το Διάγραμμα 2. 5 : Η ικανοποίηση των χρηστών του Ε.Σ.Υ Διάγραμμα 2. 6 : Κλίνες της Ελλάδας σε σχέση με τον Μ.Ο της Ε.Ε ( ) Διάγραμμα 5. 1 : Κατανομή ιατρικού προσωπικού Νοσοκομείων Διάγραμμα 5. 2: Κατανομή νοσηλευτικού προσωπικού Νοσοκομείων Διάγραμμα 5. 3 : Κατανομή πληρότητας Νοσοκομείων Διάγραμμα 5. 4 : Διασπορά Καταλοίπων Διάγραμμα 5. 5 : Histogram-Test of Normality Διάγραμμα 5. 6 : Προβλεπόμενες τιμές έναντι καταλοίπων Διάγραμμα 5. 7 : Σύγκριση μέσου αριθμού κλινών Πανεπιστημιακών και Γενικών Νοσοκομείων Διάγραμμα 5. 8 : Σύγκριση μέσου βαθμού πληρότητας Πανεπιστημιακών και Γενικών Νοσοκομείων Διάγραμμα 5. 9 : Σύγκριση μέσου κόστους κλίνης ανά ημέρα Πανεπιστημιακών και Γενικών Νοσοκομείων συνυπολογίζοντας τον παράγοντα εκπαίδευσης Διάγραμμα : Σύγκριση μέσου κόστους κλίνης ανά ημέρα Πανεπιστημιακών και Γενικών Νοσοκομείων χωρίς τον παράγοντα εκπαίδευσης Διάγραμμα : Σύγκριση του παράγοντα εκπαίδευσης του εκπαιδευόμενου προσωπικού των Πανεπιστημιακών νοσοκομείων σε ποσοστό% Διάγραμμα : Σύγκριση του μέσου όρου του κόστους του παράγοντα εκπαίδευσης ανά έτος σε εκατομμύρια ευρώ Διάγραμμα : Σύγκριση του μέσου όρου του συνολικού λειτουργικού κόστους των Πανεπιστημιακών Νοσκοκομείων ανά έτος σε εκατομμύρια ευρώ Γεώργιος Λ. Θανάσας Σελίδα 7

13 Διάγραμμα 6. 1 : Ρυθμοί μεταβολής υγειονομικού, φαρμακευτικού και ορθοπεδικού κόστους ανά κλίνη για τη περίοδο Διάγραμμα 6. 2 : Ρυθμοί μεταβολής κόστους αντιδραστήρων, υλικών καθαριότητας και τροφίμων-ποτών ανά κλίνη για τη περίοδο Διάγραμμα 6. 3 : Ρυθμοί μεταβολής κόστους ηλεκτρομηχανολογικού υλικού, επισκευώνσυντηρήσεων και παροχών τρίτων ανά κλίνη για τη περίοδο Διάγραμμα 6. 4 : Ρυθμοί μεταβολής κόστους λοιπών δαπανών και μισθοδοσίας ανά κλίνη για τη περίοδο Ιστόγραμμα 6. 1 : Ανάλυση Υγειονομικού Υλικού ανά κλίνη για τη περίοδο Ιστόγραμμα 6. 2 : Ανάλυση Φαρμακευτικού Υλικού ανά κλίνη για τη περίοδο Ιστόγραμμα 6. 3 : Ανάλυση Ορθοπεδικού Υλικού ανά κλίνη για τη περίοδο Ιστόγραμμα 6. 4 : Ανάλυση Αντιδραστήρων ανά κλίνη για τη περίοδο Ιστόγραμμα 6. 5: Ανάλυση Υλικών Καθαριότητας ανά κλίνη για τη περίοδο Ιστόγραμμα 6. 6 : Ανάλυση Τροφίμων- Ποτών ανά κλίνη για τη περίοδο Ιστόγραμμα 6. 7 : Ανάλυση Ηλεκτρομηχανολογικού Υλικού ανά κλίνη για τη περίοδο Ιστόγραμμα 6. 8 : Ανάλυση Επισκευών- Συντηρήσεων ανά κλίνη για τη περίοδο Ιστόγραμμα 6. 9 : Ανάλυση Παροχών Τρίτων ανά κλίνη για τη περίοδο Ιστόγραμμα : Ανάλυση Λοιπών Δαπανών ανά κλίνη για τη περίοδο Ιστόγραμμα : Ανάλυση Μισθοδοσίας ανά κλίνη για τη περίοδο Ιστόγραμμα : Ανάλυση Συνολικού Κόστους ανά κλίνη για τη περίοδο Ιστόγραμμα : Ανάλυση κλινών για τη περίοδο Ιστόγραμμα : Ανάλυση νοσηλευθέντων ασθενών για τη περίοδο Ιστόγραμμα : Ανάλυση ημερών νοσηλείας για τη περίοδο Ιστόγραμμα : Ανάλυση μέσης διαρκείας νοσηλείας (ΜΝΔ) για τη περίοδο Γεώργιος Λ. Θανάσας Σελίδα 8

14 Περίληψη Μια από τις κυριότερες δαπάνες, τις οποίες είναι αναγκαίο να πληρώσουν οι διάφορες χώρες, είναι αυτή για τις υπηρεσίες παροχής υγείας προς τους πολίτες. Από τα μέσα του προηγούμενου αιώνα (δεκαετία 1940), αρκετές προηγμένες χώρες του δυτικού κόσμου, ξεκίνησαν την αναμόρφωση στα συστήματα υγείας τους, αρχικά με την εισαγωγή των Οικονομικών της Υγείας και έπειτα με την Λογιστική Επιστήμη. Η ανάγκη αυτή προήλθε εξαιτίας της προσπάθειας συγκράτησης των δαπανών τους, μέσω και της μείωσης του λειτουργικού κόστους των Νοσοκομείων. Παράλληλα, ενέτειναν τις έρευνες τους όχι μόνο για τη διάρθρωση του λειτουργικού κόστους των Νοσοκομείων τους, αλλά και για τον προσδιορισμό ειδικότερων παραγόντων, οι οποίοι προσαυξάνουν το κόστος. Ένας από τους παράγοντες, οι οποίοι προσδιορίστηκαν, είναι και αυτός της εκπαίδευσης του μελλοντικού ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού από τα Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία. Στην ουσία, πρόκειται για το επιπρόσθετο ποσοστό κόστους το οποίο δαπανούν τα Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία, έναντι των Γενικών, για την επιμόρφωση των φοιτητών των Ιατρικών και Νοσηλευτικών Σχολών, ώστε να μπορέσουν να στελεχώσουν μετέπειτα τον τομέα της Υγείας. Στην Ελλάδα, η αρχή της ένταξης της Λογιστικής Επιστήμης στα Νοσοκομεία έγινε με το Π.Δ. 143/2003. Παρόλο όμως το γεγονός της υποχρεωτικής εφαρμογής των αρχών και πρακτικών της Λογιστικής στα Ελληνικά Νοσοκομεία από την 1/1/2004, ελάχιστα είναι αυτά που τις εφάρμοζαν. Από το 2009, που η χώρα εισέρχεται στην οικονομική κρίση, η ανάγκη για διαφάνεια σε όλους τους τομείς των δημοσίων δαπανών καθίσταται επιτακτική και αναγκαία. Αυτό δεν άφησε ανεπηρέαστο τον τομέα της Υγείας και «επέβαλε» στα Νοσοκομεία την έκδοση οικονομικών καταστάσεων και καταστάσεων δαπανών. Η παρούσα διατριβή, πραγματεύεται τον προσδιορισμό του ποσοστού του επιπρόσθετου κόστους το οποίο αναλαμβάνουν τα Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία, έναντι των αντίστοιχών Γενικών, στην Ελλάδα. Για τον προσδιορισμό του ποσοστού αυτού, λαμβάνονται υπόψη διάφοροι παράγοντες από την διεθνή βιβλιογραφία, οι οποίοι χρησιμοποιήθηκαν σε παρόμοιες μελέτες. Επίσης, στη παρούσα διατριβή παρουσιάζεται η δομή και οι παράγοντες εκείνοι, που επιδρούν στη διαμόρφωση του λειτουργικού κόστους των Πανεπιστημιακών Νοσοκομείων της Ελλάδας. Για τον προσδιορισμό αυτό, χρησιμοποιήθηκαν οικονομικά και λειτουργικά στοιχεία, τα οποία παραχωρήθηκαν από Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Ελλάδας. Γεώργιος Λ. Θανάσας Σελίδα 9

16 Abstract One of the main expenditure, that countries among world are required to pay, is that for the provision of health services to their citizens. From the middle of last century (decade 1940), several western countries, began to reform their health systems, initially with the introduction of the Health Economics and afterward introducing the Accounting Science in Hospitals. This need derived because of the effort to contain costs and by reducing the operating costs of Hospitals. At the same time, these countries developed their research not only in the structure of the operating costs of Hospitals, but also to identify specific factors that increases the cost. One of these factors were identified, and this is the education, by the Teaching Hospitals, of future medical and nursing staff. In essence it is the additional rate costs that are required to spend by the Teaching Hospitals, for the training of students of medical and nursing schools so that they can later be deployed by the Health Sector In Greece, the principle of inclusion of Accounting Science in Hospitals was done by Presidential decree 143/2003. Although the fact that the application of the principles and practices of Accounting by the Greek Hospitals was compulsory from 1/1/2004, few are those who practice it. Since 2009, when the country enters the economic crisis, the need for transparency in all areas of public spending is imperative and necessary. This is not left unaffected by the Health Sector and forced Greek Hospitals to issue financial and cost statements. This thesis deals with the determination of the percentage of additional costs that being undertaken by the Teaching Hospitals, opposite the General ones, in Greece. To determine this percentage, several factors from the international literature are taking into account and have been used in similar studies. Also, this thesis shows the structure and the factors that affect the configuration of the operating costs of Teaching Hospitals in Greece. For this assay, financial and operating data are used and were provided by a Teaching Hospital in Greece. Γεώργιος Λ. Θανάσας Σελίδα 11

18 Resumen Uno de los principales gastos a nivel mundial, que invitará a pagar de los distintos países, es la de los servicios de salud a los ciudadanos. Desde mediados del siglo pasado (década de los 40), varios países avanzados del mundo occidental, fueron reformando su sistema de salud, al principio por la introducción de la salud económica y luego por la ciencia del libro. Esta necesidad surgió debido a sus esfuerzos de contención de gastos, a través de la reducción de los costos operativos de los hospitales. Además, desarrollaron su investigación no sólo en la estructura de costos operativos de los Hospitales, sino también en la identificación de los factores más específicos que generan dichos costos.uno de los estos factores que se identificó, es el de la formación del futuro médico y personal de enfermería en los Hospitales Académicos. En esencia se trata de los costos adicionales que son invitados a pasar a generan los Hospitales Académicos contra los costos en los que incurren los hospitales Generales, para la formación de los estudiantes de medicina y escuelas de enfermería, para que ellos puedan trabajar más allá del sector de salud. En Grecia, el principio de integración de Contabilidad en los Hospitales de ciencia comenzó convirtió a partir del decreto presidencial 143/2003, ya que. Aunque la aplicación obligatoria de los principios y prácticas de Contabilidad en los Hospitales Griegos desde 01/01/2004, se aplicó muy poco. lo mínimo. Desde 2009, cuando el país entra en crisis económica, la necesidad de aclarar en todas las áreas del gasto público se ha convertido en una urgente necesidad y nececidad. Lo cual aplica para el sector salud y 'se obligan' por ende los Hospitales tienen la obligación de presentar sus Estados financieros y la declaración de gastos. Esta tesis, trata de determinar el importe adicional de los Hospitales Académicos, contra los Hospitales Generales, en Grecia. Para determinar el porcentaje de factores deberán tenerse en cuenta la bibliografía internacional, que se utiliza en estos estudios. Además, en esta tesis de presentar la estructura y los factores que influyen en el diseño de los gastos de funcionamiento de los Hospitales Académicos en el país. Para determinar esto, financieramente y operativamente se utiliza la información proporcionada por el Hospital Académico de Grecia. Γεώργιος Λ. Θανάσας Σελίδα 13

20 Ευχαριστίες Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τον καθηγητή μου, κ. Αθανάσιο Μπέλλα, τόσο για την ευκαιρία που μου έδωσε να πραγματοποιήσω ένα μεγάλο μου όνειρο, της απόκτησης Διδακτορικού Διπλώματος, όσο και για την πολύτιμη καθοδήγηση και συμπαράσταση που μου παρείχε καθ όλη τη διάρκεια των σπουδών μου. Ευχαριστώ επίσης, τους κκ. Καθηγητή Γεράσιμο Ζαχαράτο και Επίκουρο Καθηγητή Ιωάννη Σώρρο, μέλη της Τριμελούς Συμβουλευτικής Επιτροπής, οι οποίοι υποστήριξαν θερμά την παρούσα Διατριβή. Επιπλέον θα ήθελα να εκφράσω τις ευχαριστίες μου προς την Επίκουρη Καθηγήτρια του ΟΠΑ, κα Σάνδρα Κοέν, για την υποστήριξη της προς το πρόσωπό μου και τις εύστοχες παρατηρήσεις της, οι οποίες συνέβαλαν στην ολοκλήρωση της παρούσας Διατριβής. Ακόμη, ευχαριστώ θερμά τους γονείς μου Λάζαρο και Ευθυμία και την αδερφή μου Γεωργία, για την ηθική και οικονομική, εμψύχωση και υποστήριξη τους. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τους φίλους μου και ιδιαίτερα τις κκ. Δρ. Παναγιώτα Λαζάρου, Μίνα Νικολοπούλου, Βάνα Οικονόμου, Ρένα Καβακοπούλου, Ιωάννα Τοψή και Γεωργία Κοντογέωργα για όλες εκείνες τις στιγμές ευτυχίας που μου προσέφεραν στα διαλείμματα της προσπάθειας αυτής. Ακόμη, θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά την φιλόλογο κα Κωνσταντίνα Τσαμπούρη, για την συμβολή της στην ολοκλήρωση της παρούσας Διατριβής με τις εύστοχες παρατηρήσεις και υποδείξεις της, όσον αφορά τη γλωσσική επιμέλεια του κειμένου. Επιπρόσθετα, ευχαριστώ την κα Βασιλική Σιαλβέρα, για τις τεχνικές υποδείξεις της όσον αφορά τον σχεδιασμό των περιεχομένων. Τέλος, νιώθω την ανάγκη να ευχαριστήσω ιδιαίτερα την Προϊσταμένη Οικονομικού κ. Μ. και τον κ. Φ. του Τμήματος Στατιστικής του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου που λήφθηκε υπόψη στο δεύτερο ερευνητικό μέρος της Διατριβής, για την παροχή των στοιχείων και για την άψογη συνεργασία που είχαμε. Γεώργιος Λ. Θανάσας Σελίδα 15

22 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο : ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1 ΣΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗΣ ΔΙΑΤΡΙΒΗΣ Η παρούσα διατριβή, καλείται να καλύψει το επιστημονικό κενό που υφίσταται στην ελληνική βιβλιογραφία τόσο στο τομέα της Λογιστικής επιστήμης, όσο και στο τομέα των Οικονομικών της Υγείας. Επιπρόσθετα, προσπαθεί να συμβάλλει στη διεθνή βιβλιογραφία, παρουσιάζοντας το Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ) της Ελλάδας και τα κόστη τα οποία αυτό δημιουργεί, καθιστώντας έτσι ευκολότερη τη σύγκριση του Ελληνικού ΕΣΥ με τα αντίστοιχα συστήματα στον κόσμο. Αρχικά, πραγματοποιείται μια αναλυτική προσέγγιση του Εθνικού Συστήματος Υγείας της Ελλάδας. Επίσης, παρουσιάζονται οι δομές λειτουργίας του και η στελέχωση που έχει τόσο σε έμψυχο, όσο και σε υλικό δυναμικό. Ταυτόχρονα συγκρίνεται σε διάφορα επίπεδα με τα αντίστοιχα Συστήματα Υγείας των υπολοίπων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε δεύτερο επίπεδο, η παρούσα διατριβή, παρουσιάζει τη διεθνή βιβλιογραφία σχετικά με την ανάγκη που δημιουργήθηκε παγκοσμίως για την εισαγωγή της Λογιστικής επιστήμης στα Νοσηλευτικά Ιδρύματα, με απώτερο σκοπό τον προσδιορισμό του λειτουργικού κόστους των Νοσοκομείων άρα και την συγκράτηση των δημοσίων δαπανών. Στην ευρωπαϊκή ήπειρο, από την δεκαετία του 1990 η συγκράτηση του κόστους λειτουργίας των Νοσοκομείων αποτελεί ένα καίριο ζήτημα. Αρκετές μελέτες έχουν πραγματοποιηθεί, με στόχο να ερευνήσουν σε πρώτο στάδιο τα έξοδα λειτουργίας των Νοσοκομείων. Με την εξέλιξη της βιβλιογραφίας, ωστόσο, αρκετά ερωτήματα τέθηκαν, όσον αφορά τη δομή του κόστους, τις αποφάσεις που λαμβάνονται για τη δραστική περικοπή του και τέλος τον προσδιορισμό του επιπρόσθετου κόστους που αναλαμβάνουν Νοσοκομεία ορισμένων ειδών. Με βάση όλα αυτά, η παρούσα διατριβή έχει ως κύριο στόχο την παρουσίαση του λειτουργικού κόστους των Γεώργιος Λ. Θανάσας Σελίδα 17

23 Δημοσίων Νοσοκομείων στην Ελλάδα, αλλά και τον προσδιορισμό του επιπρόσθετου κόστους που αναλαμβάνουν τα Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία της Ελλάδας για την εκπαίδευση των φοιτητών, οι οποίοι θα στελεχώσουν μετέπειτα το Εθνικό Σύστημα Υγείας ως ιατροί και νοσηλευτές. Ουσιαστικά θα πραγματοποιηθεί μια έρευνα η οποία θα προσδιορίσει το ποσοστό επί του συνολικού λειτουργικού κόστους, το οποίο καταβάλλουν τα Πανεπιστημιακά έναντι των Γενικών Νοσοκομείων. Το επιπλέον ποσοστό αυτό, έχει καταγραφεί στη διεθνή βιβλιογραφία ως ο παράγοντας εκπαίδευσης του μελλοντικού προσωπικού (The Teaching Impact). Επιπρόσθετα, στο δεύτερο ερευνητικό μέρος, θα γίνει μια προσπάθεια ανάλυσης του λειτουργικού κόστους ενός Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Ελλάδας. Θα αναλυθεί η δομή και η σύνθεση του λειτουργικού κόστους και ταυτόχρονα θα προσδιοριστούν οι παράγοντες εκείνοι, οι οποίοι επηρεάζουν σημαντικά το λειτουργικό κόστος του Νοσοκομείου. Και για τις δύο προαναφερθείσες έρευνες θα χρησιμοποιηθεί ανάλυση με γραμμικό μοντέλο. 1.2 ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΔΙΑΤΡΙΒΗΣ ΣΤΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Η ανάγκη ύπαρξης της επιστήμης των Οικονομικών στην Υγεία, κρίθηκε παραπάνω από επιτακτική σχετικά νωρίς στο παγκόσμιο στερέωμα. Ήδη από τη δεκαετία του 1940 παρουσιάστηκαν μελέτες και αρθρογραφία σχετικά με την ανάγκη ύπαρξης ισχυρής διοίκησης στα Νοσηλευτικά Ιδρύματα, με σκοπό να γίνουν πιο αποτελεσματικά και βιώσιμα οικονομικά. Αρκετές από τις προηγμένες χώρες του λεγόμενου δυτικού κόσμου εμβάθυναν και εξέλιξαν την επιστήμη, εδραιώνοντας την, ως την επιστήμη των Οικονομικών της Υγείας. Μετέπειτα, κρίθηκε σκόπιμο πως ένα απαραίτητο εργαλείο για την επιστήμη αυτή, θα ήταν η γνώση των οικονομικών αναγκών του κάθε Νοσοκομείου. Για να πραγματοποιηθεί αυτό, εισήχθη η επιστήμη της Λογιστικής στα Νοσοκομεία, αρχικά στο χρηματοοικονομικό τομέα (κατάρτιση ισολογισμών και καταστάσεων αποτελεσμάτων χρήσης). Ωστόσο, η ανάγκη για περισσότερη και πληρέστερη πληροφόρηση υπήρξε επιτακτική με την Γεώργιος Λ. Θανάσας Σελίδα 18

24 πάροδο των ετών. Για το λόγο αυτό, η Λογιστική επιστήμη, εμβάθυνε περισσότερο στα Οικονομικά της Υγείας, μέσω των τομέων της Κοστολόγησης και της Διοικητικής Λογιστικής. Με τους δύο αυτούς τομείς και την ανάπτυξή τους, έγινε δυνατό στις διοικήσεις των διαφόρων Νοσηλευτικών Ιδρυμάτων να πληροφορηθούν, τόσο για τα ποσά τα οποία δαπανούν για την προσφορά των υπηρεσιών υγείας που παρέχουν, αλλά επιπρόσθετα και για την δομή που παρουσιάζει το κόστος λειτουργίας τους. Με την πάροδο των ετών, η εξέλιξη της Κοστολόγησης στα Νοσοκομεία, επέφερε σαρωτικές αλλαγές. Η εξέλιξη αυτή, δημιούργησε την ανάγκη να εξευρεθούν τρόποι για τη περικοπή των δαπανών των Νοσηλευτικών Ιδρυμάτων. Έτσι, κατά τις δεκαετίες του 1990 και 2000, η διεθνής βιβλιογραφία στράφηκε στη πρόβλεψη του κόστους που θα έχουν τα Νοσοκομεία. Για να μπορέσουν οι διοικήσεις να προβλέψουν το κόστος, χρησιμοποίησαν, σε συνδυασμό με τις διάφορες εθνικές κυβερνήσεις, νέα συστήματα Κοστολόγησης, τα οποία είχαν αναπτυχθεί πρωτίστως από διάφορες έρευνες. Κατέληξαν λοιπόν στην ομαδοποίηση των ασθενών (Diagnostic Related Groups), βάσει διαφόρων κριτηρίων (ηλικιακά, υγειονομικά, κ.ά.) και στο προσδιορισμό του κόστους νοσηλείας των ομάδων αυτών. Με τον τρόπο αυτό, γνωρίζουν σε μεγάλο βαθμό τα έξοδα τα οποία αναλαμβάνουν, για την νοσηλεία κάθε μιας από τις ομάδες ασθενών. Η εξέλιξη της διεθνούς βιβλιογραφίας τίθεται πλέον επί νέων βάσεων. Η διεθνής βιβλιογραφία, καλείται να εξελίξει τα συστήματα αυτά και να τα κάνει πιο εύχρηστα από τις διοικήσεις. Όσον αφορά την Ελλάδα, ο τομέας των Οικονομικών της Υγείας, αποτελεί έναν από τους πολύ πρόσφατα αναπτυσσόμενους τομείς. Ο συγκεκριμένος τομέας έγινε γνωστός στην Ελλάδα, αρχικά, από τον καθηγητή κ. Λιαρόπουλο, ο οποίος εισήγαγε τις βασικές αρχές του στην χώρα μας. Μετέπειτα, πραγματοποιήθηκαν προσπάθειες για την ανάπτυξη τόσο του τομέα των Οικονομικών της Υγείας, όσο και της υιοθέτησης της Λογιστικής επιστήμης από τα Νοσοκομεία της Ελλάδας. Η ανάγκη για την πληροφόρηση που παρέχει η Λογιστική έγινε επιτακτική κυρίως τη δεκαετία του 2000, μετά από το Π.Δ. 146/2003, το οποίο υποχρέωνε τα Νοσοκομεία να τηρούν τις αρχές και πρακτικές της Λογιστικής και να εκδίδουν οικονομικές καταστάσεις. Ωστόσο, ενώ έρευνες πραγματοποιήθηκαν για τις απόψεις των Γεώργιος Λ. Θανάσας Σελίδα 19

25 χρηστών των υπηρεσιών υγείας, αλλά και των εργαζομένων σε Νοσοκομεία, ένα κενό υπήρχε στον προσδιορισμό του λειτουργικού κόστους των ελληνικών Νοσοκομείων. Το κενό αυτό καλείται να καλύψει, στο μέτρο του δυνατού και βάσει των στοιχείων που παραχωρήθηκαν από τα Νοσοκομεία, η παρούσα διδακτορική διατριβή. Επιπρόσθετα, αυτή η διδακτορική διατριβή, σε μια προσπάθεια να καταστήσει την Ελλάδα άμεσα συγκρίσιμη, εφαρμόζει τις πρακτικές που είναι διεθνώς αναγνωρισμένες για τον προσδιορισμό των παραγόντων οι οποίοι καθορίζουν το κόστος λειτουργίας των Νοσοκομείων. Ακόμη, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, η διδακτορική διατριβή αυτή προσδιορίζει και έναν παράγοντα, αυτόν της εκπαίδευσης (The Teaching Impact), ο οποίος προσαυξάνει το κόστος των Πανεπιστημιακών Νοσοκομείων έναντι των Γενικών Νοσοκομείων. Για τον προσδιορισμό του παράγοντα αυτού λήφθηκαν υπόψη παρόμοιες μελέτες που πραγματοποιήθηκαν παλαιότερα σε διάφορες χώρες της Ευρώπης, καθιστώντας την Ελλάδα άμεσα συγκρίσιμη με τις χώρες αυτές. 1.3 Η ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗΣ ΔΙΑΤΡΙΒΗΣ Η παρούσα διατριβή ακολουθεί την παρακάτω δομή: αποτελείται από δύο μέρη και οκτώ κεφάλαια. Το πρώτο μέρος της παρούσας διδακτορικής διατριβής, στο οποίο παρουσιάζεται μια θεωρητική προσέγγιση των θεμάτων που πραγματεύεται η διατριβή, αποτελείται από τέσσερα κεφάλαια. Το πρώτο κεφάλαιο της διδακτορικής διατριβής, αποτελεί την εισαγωγή και περιλαμβάνει το στόχο, τη συμβολή στη βιβλιογραφία και τη δομή που παρουσιάζει η παρούσα διατριβή. Το δεύτερο κεφάλαιο παρουσιάζει εκτενώς το Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ) της Ελλάδας. Περιλαμβάνει δε, όλους τους νόμους που αφορούν το ΕΣΥ, από τον ιδρυτικό και τους μετασχηματισμούς τους, έως και αυτούς που αφορούν την εισαγωγή της Λογιστικής στα Νοσοκομεία. Ακόμη, αναφέρονται και αναλύονται τα διάφορα προβλήματα που αντιμετωπίζει το ελληνικό ΕΣΥ, καθώς επίσης και η κατανομή του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού στη χώρα. Επιπρόσθετα, Γεώργιος Λ. Θανάσας Σελίδα 20

26 παρουσιάζεται η Υγεία στην υπόλοιπη Ευρώπη, και, κυρίως, οι δαπάνες στις οποίες προβαίνει κάθε χώρα και οι κλίνες που διαθέτει. Τέλος, το δεύτερο κεφάλαιο ασχολείται με τις προοπτικές που δημιουργούνται στο ελληνικό ΕΣΥ. Το επόμενο κεφάλαιο, το τρίτο, αναφέρεται στην εισαγωγή της Λογιστικής επιστήμης στα Νοσοκομεία. Αναλυτικότερα, γίνεται αναφορά στην ανάγκη που δημιουργήθηκε για την εισαγωγή της Λογιστικής στα Νοσοκομεία, τους μετασχηματισμούς που έγιναν σε διοικητικό έλεγχο, καθώς και στο κόστος και στους ασθενείς. Επίσης, αναφέρονται οι μέθοδοι τήρησης των λογιστικών λογαριασμών (απλογραφική και διπλογραφική μέθοδος) και η νέα δημόσια διοίκηση (New Public Management). Ακόμη, γίνονται αναφορές για τη μετάβαση από τη χρηματοοικονομική λογιστική στην υιοθέτηση κοστολογικών συστημάτων από τα Νοσοκομεία. Τέλος, παρουσιάζονται οι Διαγνωσμένες Ομάδες Ασθενών (Diagnostic Related Groups) και τα αποτελέσματα που είχε ο διαχωρισμός αυτών των ομάδων σε όλες τις χώρες εφαρμογής τους, στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Ισπανία, Δανία, Γερμανία, Ολλανδία και Γαλλία). Το τέταρτο κεφάλαιο, το οποίο αποτελεί και το τελευταίο του πρώτου μέρους της παρούσας διδακτορικής διατριβής, αναφέρεται στον προσδιορισμό του κόστους από τις μονάδες υγείας και επισημαίνεται η σπουδαιότητα καθορισμού του. Ακόμη αναφέρονται τα στοιχεία που συνθέτουν το κόστος των Νοσοκομείων και παρουσιάζονται τα κέντρα κόστους όπως καταγράφονται από τη διεθνή, αλλά και την ελληνική βιβλιογραφία. Τέλος, αναλύονται οι παράγοντες εκείνοι, οι οποίοι προσαυξάνουν το λειτουργικό κόστος των Νοσηλευτικών Ιδρυμάτων και οι μέθοδοι με τις οποίες προσδιορίζεται το κόστος λειτουργίας, όπως εμφανίζονται στη διεθνή βιβλιογραφία. Εν συνεχεία ακολουθεί το δεύτερο μέρος της παρούσας διδακτορικής διατριβής. Το μέρος αυτό, αποτελεί το ερευνητικό κομμάτι της παρούσας μελέτης και αποτελείται από τρία κεφάλαια. Το ερευνητικό κομμάτι είναι χωρισμένο σε δύο μέρη. Το πρώτο μέρος παρουσιάζεται στο πέμπτο κεφάλαιο, ενώ το δεύτερο ερευνητικό μέρος παρουσιάζεται στο έκτο κεφάλαιο. Γεώργιος Λ. Θανάσας Σελίδα 21

Δείτε περισσότερα