Transcript

1 Ινστιτούτο Έρευνας και Θεραϖείας της Συµϖεριφοράς Ο ΗΓΟΣ ΣΕΜΙΝΑΡΙΩΝ (workshops) ΓΙΑ ΤΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ ΕΤΟΣ Γλάδστωνος 10, , Πλ. Κάνιγγος, Αθήνα Τηλ.: , φαξ.:

2 Αγαπητοί συνάδερφοι, Τόσο για τις ανάγκες του εκπαιδευτικού προγράµµατος, όσο και για το ευρύτερο ειδικό κοινό, το ΙΕΘΣ οργανώνει κάθε χρόνο µια σειρά από σεµινάρια. Εάν ενδιαφέρεστε για ένα από τα προσφερόµενα σεµινάρια, παρακαλούµε να δηλώσετε έγκαιρα την συµµετοχή σας στην γραµµατεία του Ι.Ε.Θ.Σ. (τηλ.: ). Η συµµετοχή σας είναι βέβαιη, µόνο αν καταβάλετε το ποσό της συµµετοχής σας ως και 3 µέρες πριν την ηµεροµηνία τέλεσης του σεµιναρίου που σας ενδιαφέρει να παρακολουθήσετε. Τα σεµινάρια διεξάγονται συνήθως Σαββατοκύριακα ( ) και το κόστος συµµετοχής είναι 80 (ή 40 για τα ηµερήσια) Για κάθε σεµινάριο δίνεται βεβαίωση παρακολούθησης. Τέλος, υπενθυµίζουµε την διεύθυνση του δικτυακού µας τόπου: Στην διεύθυνση αυτή εκτός από χρήσιµες πληροφορίες σχετικά µε την εκπαίδευση και την έρευνα που γίνονται στο Ι.Ε.Θ.Σ. έχετε την δυνατότητα να πληροφορηθείτε τυχόν αλλαγές του προγράµµατος σεµιναρίων καθώς και να «κατεβάσετε» υλικό που πιθανώς προσφέρουν οι εισηγητές ( ). Αναστασία Καλαντζή Αζίζι Καθηγήτρια Κλινικής Ψυχολογίας Παν/µίου Αθηνών Πρόεδρος και Επιστηµονική Υπεύθυνος του Ι.Ε.Θ.Σ. Κων/νος Ευθυµίου Μέλος του Σ του Ι.Ε.Θ.Σ. (υπεύθυνος για το πρόγραµµα σεµιναρίων) Κλινικός Ψυχολόγος, Ψυχοθεραπευτής 2

3 Ηµεροµηνία Όνοµα Τίτλος 1 Η Ψυχολογία του ιαδικτύου Ιανουαρίου Βασίλειος Ν. Θεοδώρου Εφαρµογές του Internet στην ψυχική υγεία 2 Βασική Εκπαίδευση Στις Τεχνικές Ιανουαρίου Τόνια Πασχάλη Χαλάρωσης 5 6 Φεβρουαρίου 3 Ιδεοψυχαναγκαστική ιαταραχή Φεβρουαρίου Μυτσκίδου, Π. Συµπεριφορική-Γνωσιακή Θεραπεία 4 Εκπαίδευση στην διεκδικητική Φεβρουαρίου Ευθυµίου Κώστας συµπεριφορά Φεβρουαρίου Α. Καλαντζή-Αζίζι & Ε. Χ. Καραδήµας Το στρες και η διαχείρισή του 6 Η τεχνική της Έκθεσης στη 5-6 Μαρτίου Μυτσκίδου, Π. Σωτηροπούλου, Β. Θεραπεία Συµπεριφοράς. Η εφαρµογή της στις αγχώδεις διαταραχές 7 Παιδιά µε διαταραχή ελλειµµατικής Μαρτίου Α. Καλαντζή-Αζίζι & Ε. Χ. Καραδήµας προσοχής - υπερκινητικότητα 8 Παρέµβαση στην Κρίση Θεωρία 2-3 Απριλίου Βασίλειος Ν. Θεοδώρου και Πρακτική 9 Βασική Εκπαίδευση Στις Τεχνικές 9 10 Απριλίου Τόνια Πασχάλη Χαλάρωσης Απριλίου Γιάννης Κασβίκης Μαΐου Σοφιανίδου Ε. & Μπακοµήτρου Φ Μαΐου Προσκεκληµένος οµιλητής: Volker Roder, Παν/µιο Ζυρίχης Ευθυµίου Κώστας Ναλτρεξόνη και Ψυχοθεραπεία Συµπεριφοράς για πρόληψη υποτροπής στη χρήση ηρωίνης Η παχυσαρκία και οι ιαταραχές ιατροφής στην παιδική και εφηβική ηλικία Εκπαίδευση στο ψυχοεκπαιδευτικό πρόγραµµα: Intergraded program for Schizophrenia (IPT) 13 Τεχνικές Συµβουλευτικής: Θεωρία Μαΐου Γρηγόρης Βασιλειάδης & Πράξη Μαΐου Ήρα Κόλλια Παρεµβάσεις Ψυχολογίας της Υγείας σε παιδιά και εφήβους µε χρόνιες ασθένειες Ιουνίου ρ Γκόλφω Λιαµάκη Γνωσιακή-συµπεριφοριστική θεραπεία της Ιδεοψυχαναγκαστικής ιαταραχής σε παιδιά και εφήβους: Θεωρία & Πράξη Ιουνίου Ιωάννης Μαλογιάννης Ιουνίου Ιουνίου Ψυχωσικές Εκδηλώσεις και αυτοκτονικότητα σε ασθενείς υπό ψυχοθεραπεία 3

4 1o Θέµα: «Η Ψυχολογία στο ιαδίκτυο Οι εφαρµογές του Internet στην ψυχική υγεία», διάρκειας 10 ωρών Χρόνος: Ιανουαρίου Εισηγητής: Θεοδώρου Βασίλειος Στόχος: Βασική επιδίωξη του σεµιναρίου είναι η εξοικείωση των ψυχολόγων και άλλων στελεχών που εργάζονται ή θα εργασθούν σε τοµείς της ψυχικής υγείας µε τις νέες τεχνολογίες και η κατανόηση των εκπαιδευτικών, συµβουλευτικών και θεραπευτικών δυνατοτήτων του διαδικτύου. Επιδιωκόµενο αποτέλεσµα: Να αποκτηθούν γενικές και ειδικές γνώσεις για το συγκεκριµένο θέµα και παράλληλα να αυξηθεί το ενδιαφέρον των συγκεκριµένων επαγγελµατικών οµάδων για το διαδίκτυο και την χρησιµότητα του. Η προετοιµασία των εκπαιδευόµενων του Ι.Ε.Θ.Σ. για τις επερχόµενες εξελίξεις στην άσκηση της ψυχοθεραπείας και συµβουλευτικής, που θα επιφέρει το πρόγραµµα «Κοινωνία της Πληροφορίας» του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας. Συµµετέχουν: Απευθύνεται σε στελέχη Ψυχικής Υγείας, εκπαιδευτικούς και άλλες ειδικότητες, οι οποίες αναζητούν νέους τρόπους εµπλουτισµού των γνώσεων τους σε θέµατα Ψυχολογίας και επιθυµούν την χρήση νέων τεχνολογιών στην άσκηση του επαγγέλµατος τους ή στην προετοιµασία για αυτό. Η συµµετοχή στο σεµινάριο αυτό δεν προϋποθέτει γνώσεις πληροφορικής. Το σεµινάριο καλύπτει στις παρακάτω ενότητες: 1. Βασικές έννοιες χρήση και χρησιµότητα. 2. Παγκόσµιος ιστός ηλεκτρονικό ταχυδροµείο οµάδες συζήτησης. 3. Επικοινωνία στο ιαδίκτυο: Τρόποι, προφίλ χρηστών, τύποι προσωπικοτήτων. 4. Οι ψυχολογικοί κίνδυνοι του ιαδικτύου: αποπροσωποίηση, ταύτιση, παραποίηση της πραγµατικότητας κοινωνική αποµόνωση, εθισµός. 5. ιαδίκτυο και καθηµερινότητα/κοινωνικές οµάδες. 6. Νέες εκπαιδευτικές διαδικασίες. 7. Τηλεεργασία, η ευέλικτη εργασία: Τρόποι Ευκαιρίες Προβλήµατα. 8. Σελίδες στο διαδίκτυο και η αξιολόγηση τους. 9. Αυτοβοήθεια και η Συµβουλευτική στο διαδίκτυο. 10. Η Ψυχοθεραπεία στο ιαδίκτυο. Μέθοδος: Συνδυασµός οπτικοακουστικής και διαλεκτικής µε βιωµατικά στοιχεία. Σε κάθε άξονα δίνεται η δυνατότητα σύντοµης συζήτησης και εχει δηµιουργηθεί σειρά ειδικών διαφανειών και παρουσιάσεων στο PowerPoint την καλύτερη εµπέδωση των προσφεροµένων γνώσεων καθως και σχετικών σηµειώσεων και άρθρων. 1. Ευσταθίου Γ., Ευθυµίου Κ., Καλαντζή- Αζίζι Α., Πλουµπίδης Γ. (2003, Μάιος): Ψυχολογική Τηλεσυµβουλευτική φοιτητών µέσω ηλεκτρονικού ταχυδροµείου: δυνατότητες και αξιολόγηση. 9ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχολογικής Έρευνας, Ρόδος. 2. Θεοδώρου Β. (2003, Μάιος): «Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας στο ιαδίκτυο», 9ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχολογικής Έρευνας, Ρόδος. 3. Θεοδώρου Β. Ευθυµίου Κ. (2001, Σεπτεµβριος): «Οι προοπτικές και οι δυσκολίες της ψυχολογικής συµβουλευτικής στο διαδίκτυο», 8 ο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρίας Συµβουλευτικής (E.A.C.), Αθήνα. 4. Kraus R., Zack J., Stricker G., (2004).Online Counselling. Elsvier Academic Press, New York. Σύντοµο βιογραφικό: Ο Β.Ν. Θεοδώρου είναι ψυχολόγος, magister του Πανεπιστήµιου Καρόλου Πράγας στο πεδίο της ψυχολογίας της υγείας στην εργασία και απόφοιτος του προγράµµατος του Ι.Ε.Θ.Σ. Εργάζεται ιδιωτικά περίπου 10 χρόνια και έχει διατελέσει επιστηµονικός συνεργάτης δηµόσιων και ιδιωτικών οργανισµών. Είναι ιδρυτής του πρώτου ελληνικού ηλεκτρονικού γραφείου ψυχολόγου στο διαδίκτυο και προσφέρει υπηρεσίες διαδικτυακής ψυχολογικής συµβουλευτικής από το Είναι µέλος της ιεθνούς Εταιρίας για την Ψυχική Υγειά στο ιαδίκτυο. 4

5 2o Θέµα: Σεµινάριο διάρκειας 10 ωρών µε τίτλο: Βασική Εκπαίδευση Στις Τεχνικές Χαλάρωσης Ηµεροµηνία: Ιανουαρίου Ώρα: 10-3:00 µµ. Συµµετοχή:-8 άτοµα (minimum)-24 (maximum) Εισηγήτρια :Τώνια Πασχάλη-Κλινική Ψυχολόγος της Υγείας Στόχος :Το σεµινάριο αυτό απευθύνεται σε επαγγελµατίες του χώρου της ψυχικής υγείας οι οποίοι θέλουν να εκπαιδευτούν στις τεχνικές χαλάρωσης, κυρίως αυτής του JACOBSON και στην Αυτογενή Εκπαίδευση (Autogenic Training). To µεγαλύτερο µέρος του σεµιναρίου θα αφιερωθεί στην εκµάθηση αυτών των τεχνικών οι οποίες είναι σηµαντικές θεραπευτικές αγωγές για την µείωση του στρες αλλά και είναι από τις βασικές στρατηγικές τεχνικές της γνωσιακής συµπεριφορικής παρέµβασης. Επιδιωκόµενο αποτέλεσµα: Να εµβαθύνουν οι συµµετέχοντες στις τεχνικές χαλάρωσης και να εξοικειωθούν µε τις βασικές αρχές και την θεραπευτική διαδικασία αυτών των τεχνικών. Παράλληλα µέσω της συµµετοχής σε βιωµατικές ασκήσεις οι συµµετέχοντες θα εκπαιδευτούν στον τρόπο που οι τεχνικές χαλαρώσεις εφαρµόζονται τόσο σε ατοµικό αλλά όσο και σε οµαδικό πρόγραµµα. Συµµετοχή: Μπορούν να συµµετέχουν ειδικοί ψυχικής υγείας (Ψυχολόγοι, Ψυχίατροι, Κοινωνικοί Λειτουργοί, Νοσηλευτές κλπ) και σπουδαστές του ΙΕΘΣ, οι οποίοι επιθυµούν να εκπαιδευτούν και να µάθουν να εφαρµόζουν τις θεραπευτικές τεχνικές της χαλάρωσης σαν τις βασικές τεχνικές µείωσης του στρες. 1. Θεωρητική Ενότητα: Που χρησιµεύουν, σκοποί και στόχοι της εφαρµογής των τεχνικών χαλάρωσης Σε ποιες κλινικές περιπτώσεις εφαρµόζεται η τεχνική Jacobson Σε ποιες κλινικές περιπτώσεις εφαρµόζεται η Αυτογενής Εκπαίδευση Σύγχρονα ερευνητικά δεδοµένα Παραδείγµατα ατοµικής και οµαδικής παρέµβασης 2. Πρακτική Ενότητα: Παρουσίαση και εφαρµογή των 3 σταδίων της τεχνικής Jacobson Παρουσίαση και εφαρµογή των σταδίων της Αυτογενής Εκπαίδευσης Παράδειγµα έγγραφων οδηγιών για ασκήσεις στο σπίτι (homework) Μέθοδος: Σύντοµες εισηγήσεις, συζήτηση, εξάσκηση σε βάθος των ασκήσεων. 1. Paschali, A., Karamanos, B. and Griffiths, I. (1987) The Effects of Relaxation Training on the Control of Diabetes Mellitus. Psychosomatic Medicine Past and Future, New York, Plenum Publishing Co. 2. Foreyt, J. and Paschali, A. (2001) Behavior Therapy. In: P. Kopelman (Ed.) Management of Obesity and Related Disorders, (Martin Dunitz), U.K, Luthe, W. & Schultz, J. (1969) Autotgenic Therapy- Vol. II-Medical Applications. In W. Luthe (Ed.), (Grune & Stratton), New York. 4. Jacobson, E. (1938) Progressive Relaxation. University of Chicago Press, Chicago. Σύντοµο Βιογραφικό: Η Τώνια Πασχάλη είναι Ψυχολόγος και Ψυχοθεραπεύτρια. Έχει κάνει µεταπτυχιακές σπουδές στον κλάδο της Κλινικής-Ιατρικής Ψυχολογίας στο Παν/µιο του Surrey της Αγγλίας όπου εκπαιδεύτηκε στις γνωσιακές-συµπεριφοριστικές τεχνικές και το βασικό της ερευνητικό ενδιαφέρον ήταν η επίδραση του στρες πάνω σε ψυχοσωµατικές παθήσεις. Είναι επίσης, ιδάκτωρ του Παν/µιου Αθηνών, µε εξειδίκευση στο αντικείµενο της Κλινικής Ψυχολογίας της Υγείας.. Είναι µέλος και συνεργάτης του Ι.Ε.Θ.Σ. από το Κατά την τελευταία τετραετία υπήρξε ειδική ερευνητική επιστήµων στο Baylor College of Medicine στο Χιούστον των ΗΠΑ, όπου το ερευνητικό της έργο ήταν πάνω στο Σακχαρώδη ιαβήτη και την Παχυσαρκία. 5

6 3 ο Θέµα: Σεµινάριο διάρκειας 10 ωρών µε τίτλο: «Ιδεοψυχαναγκαστική ιαταραχή -Συµπεριφορική- Γνωσιακή Θεραπεία» Χρόνος:12-13 Φεβρουαρίου Εισηγητές: Μυτσκίδου Πασχαλιά Στόχος: Η απόκτηση της ικανότητας διάγνωσης και θεραπευτικού χειρισµού της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής που θεωρείται αρκετά δύσκολη και διαφοροποιείται σηµαντικά από τις υπόλοιπες διαταραχές άγχους. Επιδιωκόµενο αποτέλεσµα: Η απόκτηση ειδικών γνώσεων που αφορούν στην ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή και η εφαρµογή συµπεριφορικών τεχνικών στην θεραπευτική της αντιµετώπιση. Συµµετέχουν: Απευθύνεται σε ψυχιάτρους, ψυχολόγους, νοσηλευτές στο χώρο της ψυχικής υγείας και φοιτητές των παραπάνω κλάδων. Το σεµινάριο καλύπτει στις παρακάτω ενότητες: 1. Ορισµός-Φύση των συµπτωµάτων της ΙΨ. 2. ηµογραφικά-πορεία-συνοσηρότητα. 3. Επίπτωση και τύποι ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής. 4. Θεωρητικά µοντέλα-συµπεριφορικό, Γνωσιακό, Βιολογικό. 5. ιαφοροδιάγνωση 6. Θεραπευτική αντιµετώπιση-συµπεριφορική, Γνωσιακή, Φαρµακοθεραπεία. 7. Προσαρµογή θεραπευτικού πακέτου στα παιδιά. 8. Συµπεριφεριολογική ανάλυση και σχεδιασµός θεραπείας. 9. Επιπλοκές-Προβλήµατα. 10. ιατήρηση θεραπευτικών κερδών-πρόληψη υποτροπής. 11. Επίδραση θεραπείας σε νευροανατοµικό επίπεδο. 12. Παρουσίαση ερευνών αποτελεσµατικότητας θεραπείας και ερευνών µακρόχρονης επανεξέτασης. Μέθοδος: Εισήγηση, εργασία σχεδιασµού θεραπευτικών στόχων σε οµάδες, παίξιµο ρόλων. Emmelkamp P. & Van Oppen P (1995). Obsessive Compulsive Disorder. Assessment and Treatment. In: 25 years of Scientific progress in Behavioural and Cognitive Therapies. Vol I Ed: Yiannis Kasvikis. Ellinika Grammata. Foa B. Edna & Wilson Reid (2001) Stop Obsessing How to overcome your obsessions and compulsions. Bantam Books Kozak J. Michael & Foa B. Edna (1997) Mastery of Obsessive Compulsive Disorder. Graywind Publications Marks M. Isaac (1987) Fears, Phobias and Rituals. Panic, Anxiety and Their Disorders. Oxford University Press Marks M. Isaac (1991) Νικήστε τις Φοβίες. Εκδόσεις Λήθη (2002) Εκδόσεις Μέδουσα Rapoport Judith (1990) The boy who couldn t stop washing. Fontana Paperbacks Piacentini J. (1999). Cognitive Behavioural Therapy of Childhood OCD. Child and Adolescent Psychiatric Clinics of North America 8(3). Riggs S. David & Foa B. Edna Obsessive Compulsive Disorder. In Βarlow H. David (1993) Clinical Handbook of Psychological Disorders. The Guilford Press NY London Σύντοµο βιογραφικό: Η Πασχαλιά Μυτσκίδου είναι υποψήφια διδάκτωρ του Παντείου Πανεπιστηµίου. Ολοκλήρωσε δυο κύκλους σπουδών ψυχολογίας στο Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών και τετραετή εκπαίδευση στην Συ- µπεριφεριολογική-γνωσιακή Ψυχοθεραπεία. Συνεργάζεται µε την Μονάδα Θεραπείας Συµπεριφοράς του Κέντρου Ψυχικής Υγιεινής από το 1992 ως ψυχοθεραπεύτρια σε περιστατικά ιαταραχών Άγχους και ως εκπαιδεύτρια νέων θεραπευτών. Εργάζεται ιδιωτικά ως ψυχοθεραπεύτρια από το 1993 ενώ από το 1997συνεργάζεται µε το Ινστιτούτο Έρευνας και Θεραπείας της Συµπεριφοράς µε δράση τόσο εκπαιδευτική όσο και ψυχοθεραπευτική. Είναι µέλος της Ευρωπαïκής Εταιρείας Συµπεριφερικών και Γνωσιακών Θεραπειών (EABCT), της Ελληνικής Ε- ταιρείας Έρευνας της Συµπεριφοράς και του Πανελλήνιου Ψυχολογικού Συλλόγου. 6

7 4 ο Θέµα: Σεµινάριο διάρκειας 10 ωρών µε τίτλο: «Εκπαίδευση στην διεκδικητική συµπεριφορά» Χρόνος: Φεβρουαρίου Εισηγητές: Ευθυµίου Κώστας Στόχος: Από τις απαρχές της Θεραπείας της Συµπεριφοράς αναπτύχθηκαν προγράµµατα για την βελτίωση των κοινωνικών δεξιοτήτων στη θεραπεία ατόµων: (α) µε ελλειµµατική ή αναποτελεσµατική διεκδικητική συµπεριφορά, (β) µε κοινωνικά άγχη και φοβίες, (γ) µε προβληµατική διαπροσωπική συµπεριφορά, (δ) µε αποφευκτική διαταραχή προσωπικότητας ή άλλες διαταραχές της προσωπικότητας καθώς και (ε) µε άλλες διαταραχές (κατάθλιψη κτλ). Με τον όρο ιεκδικητικότητα εννοούµε την ικανότητα του ατόµου, όταν έρχεται σε σχέση µε το περιβάλλον του να µπορεί να εκφράζει τις απαιτήσεις του καθώς και την ικανότητά του να τις πραγµατοποιήσει. Για τον εµπλουτισµό των θεραπευτικών τεχνικών ελλήνων θεραπευτών αναπτύχθηκε ένα οµαδικό πρόγραµµα. Το πρόγραµµα µας, έχει εφαρµοστεί σε 7 οµάδες 4 ελληνικών Πανεπιστηµίων µε πολύ ενθαρυντικά αποτελέσµατα.. Στο σεµινάριο θα παρουσιαστεί το πρόγραµµα που αναπτύχθηκε και θα γίνει εκπαίδευση στην χρησιµοποιήσή του Επιδιωκόµενο αποτέλεσµα: Θα παρουσιαστούν 3 ψυχοµετρικά εργαλεία που αναπτύχθηκαν για την µέτρηση των βασικών χαρακτηριστικών της διεκδικητικής συµπεριφοράς, καθώς και το ψυχοεκπαιδευτικό υλικό των 10 συνεδριών. Οι Συµµετέχοντες θα ευαισθητοποιηθούν στις συνήθεις δυσκολίες που αντιµετωπίζουν άτοµα µε χαµηλή αυτοεκτίµηση και έλλειψη διεκδικητικής συµπεριφοράς, θα εξοικειωθούν µε τις αρχές σχεδιασµού, τις διαδικασίες, το περιεχόµενο και τις ασκήσεις ενός προγράµµατος γνωσιακής συµπεριφοριστικής παρέµβασης που απευθύνεται στις δυσκολίες αυτές. Παράλληλα µέσω της συµµετοχής σε βιωµατικές ασκήσεις οι συµµετέχοντες θα προετοιµαστούν για να αναλάβουν το ρόλο του συντονιστή σε αντίστοιχα οµαδικά προγράµµατα. Συµµετέχουν: Στο σεµινάριο µπορούν να συµµετάσχουν ειδικοί ψυχικής υγείας, εκπαιδευτικοί και σπουδαστές του ΙΕΘΣ και φοιτητές σχετικών σχολών, οι οποίοι επιθυµούν να εκπαιδευθούν σε ένα δοµηµένο οµαδικό πρόγραµµα γνωσιακής συµπεριφοριστικής προσέγγισης για την διακδικητικότητα. Οι ενότητες του οµαδικού προγράµµατος που θα καλυφθούν στο σεµινάριο είναι οι ακόλουθες: 1. Που χρησιµεύει το πρόγραµµα τροποποίησης της συµπεριφοράς (ενδείξεις) 2. Σκοποί, στόχοι, δοµή και περιγραφή του προγράµµατος 3. οµή της οµαδικής παρέµβασης και περιγραφή και σύντοµη επεξήγηση των ενοτήτων, Η δοµή κάθε συνεδρίας 4. Παράδειγµα έγγραφης οδηγίας άσκησης για το σπίτι (homework) 5. Παρουσίαση του manual του θεραπευτή 6. Παρουσίαση του manual του θεραπευόµενου Μέθοδος: Παρουσιάζεται το ψυχοεκπαιδευτικό υλικό και οι ασκήσεις κάθε ενότητας, καθώς και οι σχετικές οδηγίες προς τους θεραπευτές, Σύντοµες εισηγήσεις, βιωµατικές ασκήσεις.. Θα χορηγηθεί έντυπο υλικό στους συµµετέχοντες του σεµιναρίου. Ευθυµίου, Κ. (2000). Απόκτηση κοινωνικών δεξιοτήτων- ιεκδικητική συµπεριφορά. Ένα πρόγραµµα τροποποίησης της συµπεριφοράς για άτοµα µε κοινωνικά άγχη και έλλειψη αυτοπεποίθησης. Αθήνα: Ινστιτούτο Έρευνας και Θεραπείας της Συµπεριφοράς. Efthimiou, K. & Kalantzi Azizi, A. (2001, September). A Cognitive-Behavioural Group Intervention Program for University Students. XXΧΙth European Congress of EABCT, Istanbul, Turkey. Γενά, Α., Καλπάκογλου, Θ., Μπουλουγούρης, Γ., Σιδηροπούλου- ηµάκου,., Τοµαράς, Β., &Φωκά- Χριστογιαννοπούλου, Π. (1998). Θέµατα γνωσιακής και συµπεριφοριστικής θεραπείας. Τόµος Γ'. εύτερη έκδοση. Αθήνα: Ελληνικά Γράµµατα. Σύντοµο βιογραφικό: Ο Κώστας Ευθυµίου είναι Κλινικός Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπευτής. Είναι µέλος του.σ. του Ινστιτούτου Έρευνας και Θεραπείας της Συµπεριφοράς και συντονιστής του Κύκλου Ευαισθητοποίησης στη Γνωσιακή Συµπεριφοριστική Ψυχοθεραπεία. Συνεργάζεται µε το Εργαστήριο Ψυχολογικής Συµβουλευτικής Φοιτητών του Πανεπιστηµίου Αθηνών από το 1998, στα πλαίσια του οποίου ανέπτυξε το πρόγραµµα που θα παρουσιαστεί στο σεµινάριο. Από το 1999 είναι µέλος του Σ του ΙΕΘΣ και από το 2000 ένας εκ των δύο Υπευθύνων της Υπηρεσίας Τηλεσυµβουλευτικής του Εργαστήριο Ψυχολογικής Συµβουλευτικής Φοιτητών του Πανεπιστηµίου Αθηνών. Από το 2000 είναι επόπτης Γ - Σ Ψυχοθεραπείας. 7

8 5 ο Θέµα: Σεµινάριο διάρκειας 10 ωρών µε τίτλο: «Το στρες και η διαχείρισή του» Χρόνος: Φεβρουαρίου 2004 Εισηγητές: Α. Καλαντζή-Αζίζι & Ε. Χ. Καραδήµας Στόχος: Το στρες και οι συνέπειές του σε βιολογικό, ψυχολογικό και κοινωνικό επίπεδο αποτελούν µια περιοχή της ψυχολογίας µε τεράστιο ενδιαφέρον. Το στρες αποτελεί ένα πρότυπο για την θεωρητική και κλινική έρευνα, ενώ η διαχείρισή του είναι ένα είδος επιτοµής της γνωσιακής συµπεριφοριστικής παρέµβασης. Η διαχείριση του στρες αποτελεί, εξάλλου, αυτόνοµα ή σε συνδυασµό µε άλλα είδη παρεµβάσεων κύριο τµήµα της προσπάθειας για την αντιµετώπιση σειράς σωµατικών και ψυχικών διαταραχών και προβληµάτων. Επιδιωκόµενο αποτέλεσµα: α) Να κατανοήσουν οι εκπαιδευόµενοι τη φύση και τις υπάρχουσες θεωρίες γύρω από το στρες, καθώς και τη σχέση του µε τη υγεία, β) να ενηµερωθούν και να κατανοήσουν τις στρατηγικές και τεχνικές διαχείρισης του στρες, γ) να εισαχθούν στον τρόπο δόµησης ατοµικών και οµαδικών προγραµµάτων διαχείρισης του στρες. Συµµετέχουν: Μπορούν να συµµετέχουν ειδικοί ψυχικής υγείας, εκπαιδευτικοί και κοινωνικοί επιστήµονες που επιθυµούν να κατανοήσουν την πολύπλοκη φύση του στρες, την επίδρασή του στην ανθρώπινη λειτουργικότητα και συµπεριφορά, καθώς και να µάθουν συγκεκριµένες στρατηγικές και ειδικές τεχνικές διαχείρισης του στρες και των αρνητικών συνεπειών του. Το σεµινάριο καλύπτει στις παρακάτω ενότητες: 1. Η έννοια και η φύση του στρες 2. Θεωρίες για το στρες και τη σχέση του µε την ανθρώπινη υγεία και λειτουργικότητα 3. Γνωστική αξιολόγηση και στρατηγικές αντιµετώπισης στρεσογόνων καταστάσεων 4. Στρατηγικές και τεχνικές διαχείρισης του στρες: Μείωση της διέγερσης 5. Στρατηγικές και τεχνικές διαχείρισης του στρες: Επίλυση προβλήµατος 6. Στρατηγικές και τεχνικές διαχείρισης του στρες: Γνωσιακές τεχνικές 7. Στρατηγικές και τεχνικές διαχείρισης του στρες: Ο ρόλος της αυτογνωσίας 8. Ατοµικά και οµαδικά προγράµµατα διαχείρισης του στρες Μέθοδος: Εισήγηση, συζήτηση, σύντοµες ασκήσεις, σύντοµη εξάσκηση των τεχνικών. Βασική Lazarus, R. S., & Folkman, S. (1984). Stress, appraisal, and coping. New York: Wiley. Lehrer, P. M., & Woolfolk, R. L. (Eds.) (1993). Principles and practice of stress management. New York: Guilford. Καλαντζή-Αζίζι, Α., & Καραδήµας, Ε. Χ. (2003). Ένα πιλοτικό πρόγραµµα για οµαδική διαχείριση του φοιτητικού στρες: Περιγραφή και προκαταρκτικά ευρήµατα. Ψυχολογία. Το Περιοδικό της Ελληνικής Ψυχολογικής Εταιρείας, 10, Καραδήµας, Ε. Χ. (2001). Το στρες και η αντιµετώπισή του. Στην Ιστοσελίδα του Εργαστηρίου Ψυχολογικής Συµβουλευτικής Φοιτητών του Πανεπιστηµίου Αθηνών ( Αθήνα: Πανεπιστήµιο Αθηνών. Σύντοµο βιογραφικό: Η Α. Καλαντζή-Αζίζι είναι Καθηγήτρια Κλινικής Ψυχολογίας του Πανεπιστηµίου Αθηνών και Επιστηµονική ιευθύντρια του ΙΕΘΣ. Επί σειρά πολλών ετών έχει ασχοληθεί µε διάφορα προβλήµατα ψυχικής υγείας σε παιδιά-εφήβους και ενήλικες. Έχει δηµοσιεύσει πολλά κείµενα γύρω από θέµατα που αφορούν το στρες. Σηµαντικό ερευνητικό της ενδιαφέρον αποτελεί η σχέση του στρες µε την ψυχική και την σωµατική υγεία. Ο Ευάγγελος Χ. Καραδήµας είναι Επίκ. Καθηγητής Ψυχολογίας της Υγείας στο Τµήµα Ψυχολογίας του Πανεπιστηµίου Κρήτης. Κύριο ερευνητικό του ενδιαφέρον αποτελεί το στρες και οι συσχετιζόµενες µεταβλητές, καθώς και η σχέση αυτών µε την υγεία και την ευεξία. Έχει δηµοσιεύσει σειρά άρθρων σχετικών µε το θέµα, ενώ ήταν συντονιστής οµαδικών προγραµµάτων διαχείρισης του στρες για φοιτητές στο Εργαστήριο Ψυχολογικής Συµβουλευτικής του Πανεπιστηµίου Αθηνών. 8

9 6 ο Θέµα: Σεµινάριο διάρκειας 10 ωρών µε τίτλο: «Η τεχνική της Έκθεσης στη Θεραπεία Συµπεριφοράς. Η εφαρµογή της στις αγχώδεις διαταραχές» Χρόνος: 5-6 Μαρτίου Εισηγητές: Μυτσκίδου, Π. Σωτηροπούλου, Β. Στόχος: Η Έκθεση (Exposure) είναι η σηµαντικότερη τεχνική στο οπλοστάσιο της Θεραπείας Συµπεριφοράς για τη θεραπεία των ιαταραχών Άγχους. Υπάρχουν πολλά είδη αυτής και το καθένα έχει τη δική του χρησιµότητα. Ενώ η λογική πίσω από την εφαρµογή της απευθύνεται στην κοινή λογική, η πρακτική χρήση της για τη θεραπεία των διαταραχών οφείλει να υπακούει σε συγκεκριµένους κανόνες. εδοµένης της υψηλής αποτελεσµατικότητάς της στις ιαταραχές Άγχους, σε συνδυασµό µε το γεγονός ότι θεωρείται αναπόσπαστο κοµµάτι της θεραπείας αυτών των διαταραχών οι επίδοξοι θεραπευτές οφείλουν να γνωρίζουν τον τρόπο χορήγησής της. Επιδιωκόµενο αποτέλεσµα: Η κατάρτιση των συµµετεχόντων στην τεχνική της Έκθεσης και η απόκτηση της ικανότητά να τη χορηγούν στους πελάτες τους µε το πέρας του σεµιναρίου. Συµµετέχουν: Το σεµινάριο απευθύνεται σε επαγγελµατίες ψυχικής υγείας (ψυχολόγους και ψυχιάτρους), ειδικευόµενους ψυχιάτρους, ενώ θεωρούµε ότι αποτελεί µια καλή ευκαιρία ευαισθητοποίησης στη Θεραπεία Συµπεριφοράς σε φοιτητές ψυχολογίας. Το σεµινάριο καλύπτει στις παρακάτω ενότητες: 1. Ιστορικές ρίζες της Έκθεσης 2. Συµπεριφεριολογική Ανάλυση 3. Σχεδιασµός Θεραπείας 4. Ασκήσεις Έκθεσης 5. Φόβος και εγκέφαλος Η βιοχηµική βάση του Άγχους Κυτταρικοί Μηχανισµοί εξοικείωσης και ευαισθητοποίσης 6. Εφαρµογή της τεχνικής της Έκθεσης σε όλες τις διαταραχές Άγχους Παραδείγµατα από ιστορικά ασθενών 7. Φάρµακα και Έκθεση 8. Νέα δεδοµένα στην εφαρµογή της Έκθεσης από τη µαζική της χορήγηση σε ασθενείς Μετατραυµατικής ιαταραχής Άγχους Το παράδειγµα του Ελέγχου (Control) 9. Πρακτική εφαρµογή Παίξιµο ρόλων Μέθοδος: Εισήγηση, εργασία σχεδιασµού θεραπευτικών στόχων σε οµάδες, παίξιµο ρόλων, προβολή ταινίας. LeDoux J : The Emotional Brain : The Mysterious Underpinnings of Emotional Life. Simon and Schuster, New York, Marks I : Fears, Phobias and Rituals : Panic, Anxiety and Their Disorders. Oxford University Press, New York, Marks I : Νικήστε τις φοβίες. Εκδόσεις Λήθη, Αθήνα, Barlow D H : Clinical Handbook of Psychological Disorders. The Guilford Press, New York, Marks I : Blood Injury Phobia : A Review. Am J Psychiatry, 145 : , Στεφανής Κ Ν, Ραµπαβίλας Α, Μαϊλλης Α Γ : Εισαγωγή στις Επιστήµες της Συµπεριφοράς. Ψυχιατρική Κλινική Πανεπιστηµίου Αθηνών, Αθήνα, 1996 Kandel E, Schwartz J, Jessel T : Principles of Neural Science, Third Edition. Elsevier, Kasvikis Y : 25 Years of Scientific Progress in Behavioural and Cognitive Therapies. Ellinika Grammata, Athens, Σύντοµο βιογραφικό : Η Πασχαλιά Μυτσκίδου είναι υποψήφια διδάκτωρ του Παντείου Πανεπιστηµίου. Ολοκλήρωσε δυο κύκλους σπουδών ψυχολογίας στο Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών και τετραετή εκπαίδευση στην Συ- µπεριφεριολογική-γνωσιακή Ψυχοθεραπεία. Συνεργάζεται µε την Μονάδα Θεραπείας Συµπεριφοράς του Κέντρου Ψυχικής Υγιεινής από το 1992 ως ψυχοθεραπεύτρια σε περιστατικά ιαταραχών Άγχους και ως εκπαιδεύτρια νέων θεραπευτών. Εργάζεται ιδιωτικά ως ψυχοθεραπεύτρια από το 1993 ενώ από το 1997 συνεργάζεται µε το Ινστιτούτο Έρευνας και Θεραπείας της Συµπεριφοράς µε δράση τόσο εκπαιδευτική όσο και ψυχοθεραπευτική. Είναι µέλος της Ευρωπαïκής Εταιρείας Συµπεριφερικών και Γνωσιακών Θεραπειών (EABCT), της Ελληνικής Εταιρείας Έρευνας της Συµπεριφοράς, και του Πανελλήνιου Ψυχολογικού Συλλόγου. Η Βιβή Σωτηροπούλου είναι ψυχολόγος και υποψήφια διδάκτωρ του Παντείου Πανεπιστηµίου. Έχει εκπαιδευτεί στη Θεραπεία Συµπεριφοράς µέσω της συνεργασίας της µε τη Μονάδα Θεραπείας Συµπεριφοράς του Κέντρου Ψυχικής Υγιεινής κατά τα τελευταία 7 χρόνια. Η συνεργασία της µε τη Μονάδα αφορά ανάληψη περιστατικών ως θεραπεύτρια και συµµετοχή σε ερευνητικές εργασίες (Στάθµιση του Ερωτηµατολόγιου Φόβου στον ελληνικό πληθυσµό, ηµογραφικά Χαρακτηριστικά των Ελλήνων Ιδεοψυχαναγκαστικών ασθενών (υπό δηµοσίευση)). Είναι µέλος της Ελληνικής Εταιρείας Έρευνας της Συµπεριφοράς και του Συλλόγου Ελλήνων Ψυχολόγων. 9

10 7o Θέµα: Σεµινάριο διάρκειας 10 ωρών µε τίτλο: «Παιδιά µε διαταραχή ελλειµµατικής προσοχής - υπερκινητικότητα» Χρόνος: Μαρτίου 2005 Εισηγητές: Α. Καλαντζή-Αζίζι & Ε. Χ. Καραδήµας Στόχος: Η ιαταραχή Ελλειµµατικής Προσοχής Υπερκινητικότητα ( ΕΠΥ) αποτελεί ένα συχνό πρόβληµα. Αν και η διάγνωση της ΕΠΥ γίνεται για πρώτη φορά στην σχολική ηλικία, είναι µια διαταραχή που συνεχίζεται και στην ενήλικη ζωή. Αποτελεί µάλλον µια από τις αγαπηµένες διαγνώσεις ειδικών και µη, όµως τα συµπτώµατα που την χαρακτηρίζουν έχουν µάλλον τη µορφή ενός φάσµατος: από την απλή ανησυχία και τη δυσκολία στη συγκέντρωση προσοχής ως το πλήρες σύνδροµο της ΕΠΥ. Η αντιµετώπισή της είναι απαραίτητη για την απρόσκοπτη εξέλιξη του παιδιού και απαιτεί συστηµατική και µακρόχρονη προσπάθεια από το παιδί, τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς σε συνεργασία µε τους ειδικούς. Επιδιωκόµενο αποτέλεσµα: α) Κατανόηση της φύσης, της αιτιολογίας και του εύρους των συµπτωµάτων που χαρακτηρίζουν τη ΕΠΥ, β) εκπαίδευση στην κλινική εικόνα και τη διάγνωση της διαταραχής: ειδικά ερωτηµατολόγια, τεστ, παρατήρηση, γ) κατανόηση των βασικών µεθόδων παρέµβασης και αντιµετώπισης της διαταραχής και των δευτερογενών συνεπειών της, δ) εµβάθυνση στα ειδικά µοντέλα και τις στρατηγικές παρέµβασης. Συµµετέχουν: Μπορούν να συµµετέχουν ειδικοί ψυχικής υγείας και εκπαιδευτικοί που επιθυµούν να κατανοήσουν τη ΕΠΥ και τις συνέπειές της, καθώς και να ενηµερωθούν σε βάθος για τις στρατηγικές παρέµβασης σε επίπεδο ατοµικό, οικογένειας και σχολείου. Το σεµινάριο καλύπτει στις παρακάτω ενότητες: 1. Ορισµός, συµπτωµατολογία, επιδηµιολογία της ΕΠΥ. 2. Ιστορική εξέλιξη της κατανόησης της διαταραχής και αιτιολογικές υποθέσεις και ευρήµατα. 3. ιαγνωστικά κριτήρια και µέθοδοι αξιολόγησης και διάγνωσης της διαταραχής. 4. Φαρµακολογικές παρεµβάσεις. 5. Στρατηγικές και τεχνικές παρέµβασης στο άτοµο. 6. Στρατηγικές και τεχνικές παρέµβασης στο πλαίσιο του σχολείου. 7. Στρατηγικές και τεχνικές παρέµβασης στα πλαίσια της οικογένειας. 8. Πολυεπίπεδα προγράµµατα παρέµβασης. 9. Παρουσίαση κλινικών παραδειγµάτων. Μέθοδος: Εισήγηση, συζήτηση, παρουσίαση βίντεο και διαφανειών. Βασική Κάκουρος, Ε., & Μανιαδάκη, Κ. (2000). ιαταραχή Ελλειµµατικής Προσοχής Υπερκινητικότητα. Αθήνα: Ελληνικά Γράµµατα. Καλαντζή-Αζίζι, Α., & Καραδήµας, Ε. Χ. (2004). ιάσπαση προσοχής και αδυναµία ελέγχου των παρορµήσεων: Από τον απρόσεκτο µαθητή ως τη διαταραχή ελλειµµατικής προσοχής υπερκινητικότητα. Στο Α. Καλαντζή-Αζίζι & Μ. Ζαφειροπούλου (Επιµ.). προβλήµατα συµπεριφοράς και ψυχικής υγείας στο σχολείο (σελ ). Αθήνα: Ελληνικά Γράµµατα. Καραδήµας, Ε. Χ. (2001). Τεχνικές παρέµβασης για την αντιµετώπιση της ΕΠΥ στα πλαίσια της σχολικής και της σχολικής αγωγής. Στο Ε. Κάκουρος (Επιµ.), Το υπερκινητικό παιδί: Οι δυσκολίες του στη µάθηση και στη συµπεριφορά (σελ ). Αθήνα: Ελληνικά Γράµµατα. Σύντοµο βιογραφικό: Η Α. Καλαντζή-Αζίζι είναι Καθηγήτρια Κλινικής Ψυχολογίας του Πανεπιστηµίου Αθηνών και Επιστηµονική ιευθύντρια του ΙΕΘΣ. Επί σειρά πολλών ετών έχει ασχοληθεί µε διάφορα προβλήµατα ψυχικής υγείας σε παιδιά και εφήβους. Έχει δηµοσιεύσει πολλά κείµενα (σε επιστηµονικά περιοδικά και εκδόσεις) γύρω από θέµατα που αφορούν τη ΕΠΥ και τα συναφή προβλήµατα. Πρόσφατα προσαρµόστηκε στα Ελληνικά, υπό την επιστηµονική επίβλεψή της, ειδικό ερωτηµατολόγιο (screening test) για τη διάγνωση της διαταραχής, ενώ ήταν υπεύθυνη για την εκπαίδευση ειδικών ψυχικής υγείας σε θέµατα διάγνωσης και θεραπείας της ΕΠΥ. Ο Ευάγγελος Χ. Καραδήµας είναι Επίκ. Καθηγητής Ψυχολογίας της Υγείας στο Τµήµα Ψυχολογίας του Πανεπιστηµίου Κρήτης, ενώ κατέχει µεταπτυχιακό δίπλωµα σπουδών στη Σχολική Ψυχολογία. Με την κ. Καλαντζή-Αζίζι έχουν συνεργαστεί στη διαµόρφωση εκπαιδευτικών προγραµµάτων σε θέµατα αντιµετώπισης της ΕΠΥ, καθώς και στη διάδοση των νέων σχετικών επιστηµονικών δεδοµένων. 10

11 8o Θέµα: «Παρέµβαση στην Κρίση Θεωρία και Πρακτική», διάρκειας 10 ωρών Χρόνος: 2 3 Απριλίου Εισηγητής: Θεοδώρου Βασίλειος Στόχος: Βασική επιδίωξη του σεµιναρίου είναι η εξοικείωση των ψυχολόγων και άλλων συναφών ειδικοτήτων στη διαχείριση κρίσιµων περιστατικών και το ρόλο τους σε καταστασεις κρίσης. Επιδιωκόµενο αποτέλεσµα: Να αποκτηθούν γενικές και ειδικές γνώσεις για το συγκεκριµένο θέµα καθως και οι αντίστοιχες πρακτικές δεξιότητες. Επίσης να προετοιµασθούν οι εκπαιδευόµενοι του Ι.Ε.Θ.Σ. για περαιτέρω εκπαίδευση στην παρέµβαση στην κρίση. Ο τοµέας αυτός αναπτύσσεται µε ταχύτητα και αποκτά µεγάλη σηµασία λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών των τελευταίων δεκαετιών. Τέλος πρόκειται να αναπτυχθεί περαιτέρω µέσα από την επικείµενη πανευρωπαϊκή δικτύωση εξειδικευµένων επαγγελµατιών και οργανώσεων. Συµµετέχουν: Απευθύνεται κυρίως σε στελέχη Ψυχικής Υγείας, αλλά και σε εκπαιδευτικούς και άλλες ειδικότητες, οι οποίες προετοιµάζονται για τη διαχείριση κρίσεων ή συνεργάζονται µε τους παραπάνω ειδικούς και χρειάζονται µεγαλύτερη εµβάθυνση στην συγκεκριµένη θεµατολογία. Το σεµινάριο καλύπτει στις παρακάτω ενότητες: 1. Εννοιολογική αποσαφήνιση - πήγες, ευαλωτότητα, στάδια 2. Η κρίση στα πλαίσια της ψυχοπαθολογίας 3. Η Γνωσιακή Συµπεριφοριστική προσέγγιση 4. Η διαχείριση κρίσεων βασικές αρχές, διαδικασία, αξιολόγηση 5. Ο θεραπευόµενος σε κρίση 6. Γνωσιακές Συµπεριφοριστικές τεχνικές 7. Βία και επικινδυνότητα 8. Η απόπειρα αυτοκτονίας 9. Οικογένεια και κρίση 10. Η Ψυχολογία των Φυσικών και Τεχνολογικών καταστροφών 11. Ο ρόλος του ειδικού στα πλαίσια µιας οργανωµένης παρέµβασης 12. Ο ειδικός και το ψυχολογικό τραύµα Μέθοδος: Συνδυασµός οπτικοακουστικής και διαλεκτικής µε βιωµατικά στοιχεία και ανάλυση περιπτώσεων. Σε κάθε άξονα δίνεται η δυνατότητα σύντοµης συζήτησης και ασκήσεων. δηµιουργηθεί Θα χρησιµοποιηθούν ειδικές διαφάνειες και παρουσίαση στο PowerPoint. 1. Θεοδώρου Β. (2001, Μάιος): «Ο ρόλος του Ψυχολόγου στην Ελληνική Αστυνοµία», 9ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχολογικής Έρευνας, Ρόδος. 2. Θεοδώρου Β. (2003). «Μια επισκόπηση του στρες στην Ελληνική Αστυνοµία», Κοινωνική Εργασία, Επιθεώρηση Κοινωνικών Επιστήµων του Συνδέσµου Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδας (Σ.Κ.Λ.Ε.), τ.69 έτος 18 ο, σελ Θεοδώρου Β. (2001, Μάιος): Η Βία κατά των Γυναικών στην Οικογένεια, 8ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχολογικής Έρευνας, Αλεξανδρούπολη. 4. Dattilio F.M., Freeman A. (2000). Cognitive Behavioral Strategies in Crises Intervention. (2 nd edition). The Guilford Press, New York London. Σύντοµο βιογραφικό: Ο Β.Ν. Θεοδώρου είναι ψυχολόγος, magister του Πανεπιστήµιου Καρόλου Πράγας στο πεδίο της ψυχολογίας της υγείας στην εργασία και απόφοιτος του προγράµµατος του Ι.Ε.Θ.Σ. Εργάζεται ιδιωτικά περίπου 10 χρόνια και έχει διατελέσει επιστηµονικός συνεργάτης δηµόσιων και ιδιωτικών οργανισµών. Εργάσθηκε για 3 χρόνια ως ψυχολόγος της Ελληνικής Αστυνοµίας µε αντικείµενο την συµβουλευτική αστυνοµικών και κρατουµένων και τη διαχείριση κρίσεων. Έχει εκπαιδευθεί από τη Γενική Γραµµατεία Πολιτικής Προστασίας στην αντιµετώπιση φυσικών και τεχνητών καταστροφών. Είναι µέλος της Οµάδας Εθελοντών του ήµου Αθηναίων και πρόεδρος του Πειθαρχικού του Συλλόγου. Έχει εργασθεί µε θύµατα φυσικών και τεχνικών καταστροφών στα πλαίσια εθελοντικών προγραµµάτων. 11

12 9o Θέµα: Σεµινάριο διάρκειας 10 ωρών µε τίτλο: Βασική Εκπαίδευση Στις Τεχνικές Χαλάρωσης Ηµεροµηνία: 9-10/4/2005 Ώρα: 10-3:00 µµ. Συµµετοχή:-8 άτοµα (minimum)-24 (maximum) Εισηγήτρια :Τώνια Πασχάλη-Κλινική Ψυχολόγος της Υγείας Στόχος :Το σεµινάριο αυτό απευθύνεται σε επαγγελµατίες του χώρου της ψυχικής υγείας οι οποίοι θέλουν να εκπαιδευτούν στις τεχνικές χαλάρωσης, κυρίως αυτής του JACOBSON και στην Αυτογενή Εκπαίδευση (Autogenic Training). To µεγαλύτερο µέρος του σεµιναρίου θα αφιερωθεί στην εκµάθηση αυτών των τεχνικών οι οποίες είναι σηµαντικές θεραπευτικές αγωγές για την µείωση του στρες αλλά και είναι από τις βασικές στρατηγικές τεχνικές της γνωσιακής συµπεριφορικής παρέµβασης. Επιδιωκόµενο αποτέλεσµα: Να εµβαθύνουν οι συµµετέχοντες στις τεχνικές χαλάρωσης και να εξοικειωθούν µε τις βασικές αρχές και την θεραπευτική διαδικασία αυτών των τεχνικών. Παράλληλα µέσω της συµµετοχής σε βιωµατικές ασκήσεις οι συµµετέχοντες θα εκπαιδευτούν στον τρόπο που οι τεχνικές χαλαρώσεις εφαρµόζονται τόσο σε ατοµικό αλλά όσο και σε οµαδικό πρόγραµµα. Συµµετοχή: Μπορούν να συµµετέχουν ειδικοί ψυχικής υγείας (Ψυχολόγοι, Ψυχίατροι, Κοινωνικοί Λειτουργοί, Νοσηλευτές κλπ) και σπουδαστές του ΙΕΘΣ, οι οποίοι επιθυµούν να εκπαιδευτούν και να µάθουν να εφαρµόζουν τις θεραπευτικές τεχνικές της χαλάρωσης σαν τις βασικές τεχνικές µείωσης του στρες. 3. Θεωρητική Ενότητα: Που χρησιµεύουν, σκοποί και στόχοι της εφαρµογής των τεχνικών χαλάρωσης Σε ποιες κλινικές περιπτώσεις εφαρµόζεται η τεχνική Jacobson Σε ποιες κλινικές περιπτώσεις εφαρµόζεται η Αυτογενής Εκπαίδευση Σύγχρονα ερευνητικά δεδοµένα Παραδείγµατα ατοµικής και οµαδικής παρέµβασης 4. Πρακτική Ενότητα: Παρουσίαση και εφαρµογή των 3 σταδίων της τεχνικής Jacobson Παρουσίαση και εφαρµογή των σταδίων της Αυτογενής Εκπαίδευσης Παράδειγµα έγγραφων οδηγιών για ασκήσεις στο σπίτι (homework) Μέθοδος: Σύντοµες εισηγήσεις, συζήτηση, εξάσκηση σε βάθος των ασκήσεων. 5. Paschali, A., Karamanos, B. and Griffiths, I. (1987) The Effects of Relaxation Training on the Control of Diabetes Mellitus. Psychosomatic Medicine Past and Future, New York, Plenum Publishing Co. 6. Foreyt, J. and Paschali, A. (2001) Behavior Therapy. In: P. Kopelman (Ed.) Management of Obesity and Related Disorders, (Martin Dunitz), U.K, Luthe, W. & Schultz, J. (1969) Autotgenic Therapy- Vol. II-Medical Applications. In W. Luthe (Ed.), (Grune & Stratton), New York. 8. Jacobson, E. (1938) Progressive Relaxation. University of Chicago Press, Chicago. Σύντοµο Βιογραφικό: Η Τώνια Πασχάλη είναι Ψυχολόγος και Ψυχοθεραπεύτρια. Έχει κάνει µεταπτυχιακές σπουδές στον κλάδο της Κλινικής-Ιατρικής Ψυχολογίας στο Παν/µιο του Surrey της Αγγλίας όπου εκπαιδεύτηκε στις γνωσιακές-συµπεριφοριστικές τεχνικές και το βασικό της ερευνητικό ενδιαφέρον ήταν η επίδραση του στρες πάνω σε ψυχοσωµατικές παθήσεις. Είναι επίσης, ιδάκτωρ του Παν/µιου Αθηνών, µε εξειδίκευση στο αντικείµενο της Κλινικής Ψυχολογίας της Υγείας.. Είναι µέλος και συνεργάτης του Ι.Ε.Θ.Σ. από το Κατά την τελευταία τετραετία υπήρξε ειδική ερευνητική επιστήµων στο Baylor College of Medicine στο Χιούστον των ΗΠΑ, όπου το ερευνητικό της έργο ήταν πάνω στο Σακχαρώδη ιαβήτη και την Παχυσαρκία. 12

13 10o Θέµα: Σεµινάριο διάρκειας 4 ωρών µε τίτλο: «Ναλτρεξόνη και Ψυχοθεραπεία Συµπεριφοράς για πρόληψη υποτροπής στη χρήση ηρωίνης» Χρόνος: 16 Απριλίου Εισηγητές: Γιάννης Κασβίκης Στόχος: υο βασικοί παράγοντες συντηρούν την προβληµατική χρήση ηρωίνης. Η ευχαρίστηση (θετική ενίσχυση) από τη χρήση της ουσίας και η δυσφορία από την έλλειψή της (διακοπή της αρνητικής ενίσχυσης). Η δυσφορία οφείλεται σε σύνδροµο στέρησης (βιολογικό ή εξαρτηµένο), στην έλλειψη εναλλακτικών απαντήσεων στο προσαρµοστικό ρεπερτόριο πέραν της επανάληψης της χρήσης σε αγχογόνα ερεθίσµατα και σε εξαρτηµένες θετικές απαντήσεις για αύξηση της ευχαρίστησης. Οποιαδήποτε θεραπευτική πρόταση στοχεύει στην µακρόχρονη αποχή, θα πρέπει να δίνει ικανοποιητικές απαντήσεις σε αυτούς τους παράγοντες. Επιδιωκόµενο αποτέλεσµα: Αύξηση τη κλινικής ικανότητας Συµµετέχουν: Ψυχίατροι (Ειδικευόµενοι και Ειδικευµένοι) και Κλινικοί Ψυχολόγοι Το σεµινάριο καλύπτει τις παρακάτω ενότητες: Οι κύριοι λόγοι που συντελούν στην υποτροπή προβληµατικής χρήσης ουσιών, µετά τη σωµατική απεξάρτηση, συνοψίζονται στους παρακάτω : 1) Αδυναµία να αντιµετωπιστούν θετικά οι παράγοντες υποτροπής και κλασική εξάρτηση σε ερεθίσµατα συνδεδεµένα µε χρήση ηρωίνης. Η κατανόηση της κλασικής εξάρτησης ερεθισµάτων που συνδέθηκαν µε τη χρήση ηρωίνης είναι βασική στην πρόβλεψη τόσο εξωτερικών όσο και εσωτερικών περιβαλλοντικών ερεθισµάτων που είναι υπεύθυνα τόσο για την αύξηση της επιθυµίας για ηρωίνη και κοκαϊνη, όσο και φαινοµένων όπως το εξαρτηµένο στερητικό σύνδροµο αλλά και θετικών συναισθηµατικών απαντήσεων. ιαπιστώθηκε τα τελευταία 20 χρόνια εξοικείωση της επιθυµίας για ηρωίνη µετά από Συµπεριφεριολογική Θεραπεία Εκθεσης 2) Οικογενειακές εντάσεις που αυξαίνουν την πιθανότητα υποτροπής 3) Αδυναµία αλλαγής του στυλ ζωής που εκθέτει σε καταστάσεις υψηλού κινδύνου και 4) Φτώχεια του προσαρµοστικού ρεπερτόριου. Οι θεραπευτικές αντιµετωπίσεις που οι παραπάνω λόγοι υπονοούν συνοψίζονται σε : 1) Ενίσχυση και εµπλουτισµό του προσαρµοστικού ρεπερτόριου, µέσω Συµπεριφεριολογικών / Γνωσιακών παρεµβάσεων και απόσβεση των εξαρτηµένων απαντήσεων ανεξέλεγκτης επιθυµίας και παθολογικού άγχους 2) ηµιουργία και ενίσχυση των κοινωνικών συστηµάτων υποστήριξης του πάσχοντος, παρεµβάσεις τύπου επίλυσης προβληµάτων και µείωσης του Εκφραζόµενου Συναισθήµατος (Expressed Emotion) στην οικογένεια. 3) Αλλαγές του στυλ ζωής, ώστε το νέο να είναι ασύµβατο µε την προβληµατική χρήση ουσιών. Η Σ/Γ ψυχοθεραπεία για την πρόληψη υποτροπής στη χρήση ηρωίνης, οφείλει να είναι πολυπαραγοντική και να απευθύνεται σε όλους τους παραπάνω λόγους υποτροπής. Η χρήση της Ναλτρεξόνης δίδει την ευκαιρία στην ψυχοθεραπευτική διαδικασία να εµπλουτίσει το προσαρµοστικό ρεπερτόριο, να απαλύνει τις οικογενειακές πηγές ψυχοπαθολογίας και να αλλάξει το στυλ ζωής, χωρίς να αφήνει άοπλο και εκτεθειµένο στα µαθησιακά µοντέλα που ανέπτυξε κατά τη διάρκεια της εξάρτησης τον πρώην χρήστη, µε µόνο όπλο την ψυχική δύναµη που δεν έχει προλάβει ακόµη να αποκτήσει. Πέραν της σωµατικής απεξάρτησης µπορεί και πρέπει να εφαρµόζεται στο φυσικό περιβάλλον του πελάτη, έτσι ώστε τα κέρδη να γενικεύονται στις πραγµατικές συνθήκες ζωής. Κάτι τέτοιο είναι εφικτό σε συνθήκες ιδιωτικού ιατρείου και τα αποτελέσµατα της µακρόχρονης παρακολούθησης ανθρώπων µε προβληµατική χρήση ηρωίνης που υπεβλήθησαν σε Σ/Γ θεραπεία µε παράλληλη λήψη Ναλτρεξόνης στην Ελλάδα είναι ενθαρρυντικά. Μέθοδος: Συµπεριφεριολογική Ανάλυση περιστατικών, εκµάθηση δεξιοτήτων 1. Kasvikis, Y., Bradley, B., Gossop, M., Griffiths, P., Gray, J. & Marks I.M. (1990) Clonidine vs long and short term methadone-aided withdrawal from opiates. International J. of the Addictions, 25: Κασβίκης, Γ., Μυτσκίδου, Π., Brewer, C., Σιαφάκα, Α. & Αναγνωστάκος, Α. (1996) Σωµατική απεξάρτηση από την ηρωίνη και έναρξη θεραπείας µε Ναλτρεξόνη σε 24 ώρες. Ψυχιατρική:

14 3. The efffects of exposure to drug related cues in detoxified opiate addicts (1990). J. Powell, J.A. Gray, B.B. Bradley, Y. Kasvikis and I. Marks. Addictive Behaviours, 15, Post-withdrawal exposure treatment to prevent relapse in opiate addicts, A pilot study (1991). Y. Kasvikis, B. Bradley, I. Marks, J. Powell, L. Barret and J. Gray. International J. of the Addictions, 26(11), Σύντοµο βιογραφικό: Υπότροφος του Ιδρύµατος Κρατικών Υποτροφιών (ΙΚΥ) στό θέµα «Θεραπείες Απεξάρτησης» Λέκτορας της Ψυχιατρικής του Ινστιτούτου Ψυχιατρικής του Πανεπιστήµιου τoυ Λονδίνου θεραπεία απεξάρτησης από την χρήση ηρωίνης, έρευνα που υποστηρίζεται από το Medical Research Council (M.R.C.), της Αγγλίας, 1989 έως 1991 Μέλος της Ερευνητικής επιτροπής του "Κεντρικού Συµβουλίου Κατά των Ναρκωτικών ΚΕΣΥΚΑΝΑ 1998 Ιδρυτικό µέλος της οµάδας ISTAA (International Society for the treatment of Addiction with Antagonists) 14

15 11o Θέµα: Σεµινάριο διάρκειας 10 ωρών µε τίτλο: «Η παχυσαρκία και οι ιαταραχές ιατροφής στην παιδική και εφηβική ηλικία». Χρόνος: 8 9 Μαΐου Εισηγητές: Σοφιανίδου Ε. & Μπακοµήτρου Φ. Στόχος: Η παχυσαρκία και οι διαταραχές διατροφής στην παιδική και εφηβική ηλικία αυξάνονται τα τελευταία χρόνια µε πολλές δυσµενείς επιπτώσεις. Είναι απαραίτητο στελέχη Ψυχικής Υγείας και επαγγελµατίες που έρχονται σε επαφή µε παιδιά και εφήβους να ενηµερωθούν και να αποκτήσουν βασικά εφόδια για την πρόληψη και αντιµετώπιση των φαινοµένων αυτών. Επιδιωκόµενο αποτέλεσµα: Να αποκτηθούν από τους συµµετέχοντες ειδικές γνώσεις για το συγκεκριµένο θέµα και αποτελεσµατικοί τρόποι πρόληψης και αντιµετώπισης των προβληµάτων αυτών. Συµµετέχουν: Απευθύνεται σε στελέχη Ψυχικής Υγείας, εκπαιδευτικούς και άλλες ειδικότητες, οι οποίες έρχονται σε επαφή µε παιδιά και εφήβους και ενδιαφέρονται να βελτιώσουν τις γνώσεις και τις στρατηγικές τους ως προς το θέµα της παχυσαρκίας και των διαταραχών διατροφής σε επίπεδο πρόληψης και παρέµβασης. Το σεµινάριο καλύπτει στις παρακάτω ενότητες: Ορισµοί διαγνωστικά κριτήρια Παράγοντες που σχετίζονται µε τα φαινόµενα Επιπτώσεις Θεωρίες για την παχυσαρκία και τις διαταραχές διατροφής στην παιδική και εφηβική ηλικία Τρόποι Μοντέλα αντιµετώπισης Γνωσιακό Συµπεριφοριστικό µοντέλο Μέθοδος: Εισήγηση, συζήτηση, παιγνίδια ρόλων. Ενδεικτική Βιβλιογραφία Καλαντζή Αζiζi, Α. (1995). Nευρογενής Ανορεξία και Βουλιµία. Τετράδια Ψυχιατρικής, 52, Μπακοµήτρου, Φ. (2003). ιαταραχές Πρόσληψης Τροφής. Στο Α. Καλαντζή-Αζίζι (επιµ.), ιδακτικές Σηµειώσεις του µαθήµατος Γνωσιακές/Συµπεριφοριστικές Προσεγγίσεις στην Ψυχοθεραπεία (σσ ). Αθήνα: Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών. Χαρίλα, Ν. (2002). Γνωσιακή-Συµπεριφοριστική Θεραπεία Οικογένειας. Στο Α. Καλαντζή-Αζίζι, Η. Μπεζεβέγκης (επιµ.), Θέµατα Επιµόρφωσης και Ευαισθητοποίησης Στελεχών Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Εφήβων (σσ ). Αθήνα: Ελληνικά Γράµµατα. Birch, L., Fisher, J. (1997). Development of eating behaviors among children and adolescents. Pediatrics (ISSN ) Bowers, A. W., Evans, K., & Cleve, V. L. (1996). Treatment of adolescent Eating Disorders. In M.A. Reinecke, F.M. Dattilio, & A. Freeman (Eds.), Cognitive therapy with children and adolescents (pp ). New York: Guilford Press. Breat, C. (1997). Treatment of obese children: Losing weight or preventing worse? A new rationale is recommended. University of Ghent, Belgium. Braet, C. & Ipema, J. (1997). Conflicts in adolescence. Is there a relationship between emotional eating and emotional instability in obese youngsters? International journal of adolescent medicine and health. 9(2), pp Braet, C., Winckel, M., & Leeuwen, k. (1997). Follow-up results of different treatment programs for obese children. Acta Paediatrica, paper 3939, pp.1-6. Epstein, L., Myers, M., Raynor, H.A., & Saelens, B. (1997). Treatment of pediatric obesity. Pediatrics (ISSN ). Israel, A., Guile, C., & Baker, J. (1994). An evaluation of enhanced self-regulation training in the treatment of childhood obesity. Journal of Pediatric Psychology, 19(6), pp Wilson, G. T. (1994). Behavioral treatment of childhood obesity: Theoretical and practical implications. Health Psychology, 13(5), pp Zarb, J. (1992). Cognitive-behavioral assessment and therapy with adolescents. New York: Βrunner/Mazel. 15

16 Σύντοµο βιογραφικό Ελένης Σοφιανίδου 1989: Αποφοίτηση από το Τµήµα Φιλοσοφίας-Παιδαγωγικής-Ψυχολογίας του Πανεπιστηµίου Αθηνών (Βαθµός Άριστα) : Ολοκλήρωση του κύκλου εκπαίδευσης στις Θεραπείες Συµπεριφοράς (Ινστιτούτο Έρευνας και Θεραπείας της Συµπεριφοράς) : Ολοκλήρωση της Βασικής Εκπαίδευσης στη Γνωσιακή Ψυχοθεραπεία (Αιγινήτειο, Υπεύθυνος εκπαίδευσης Ι. Παπακώστας, Καθηγητής Ψυχιατρικής) 1995: Ολοκλήρωση µεταπτυχιακού προγράµµατος εκπαίδευσης στη Σχολική Ψυχολογία Πανεπιστηµίου Αθηνών (Βαθµός Άριστα) 2000: Αποφοίτηση από το Πρόγραµµα Ψυχολογίας του Τµήµατος Φιλοσοφίας Παιδαγωγικής Ψυχολογίας του Πανεπιστηµίου Αθηνών (βαθµό Άριστα) 2000: Ολοκλήρωση διδακτορικής διατριβής µε θέµα: «Η διακοπή της υποχρεωτικής φοίτησης. Ένα πρόγραµµα πρόληψης στο δηµοτικό σχολείο» έως σήµερα: Σχολική Ψυχολόγος στο 1 ο Ειδικό ηµοτικό ραπετσώνας. Σύντοµο βιογραφικό Φλωρεντίας Μπακοµήτρου 1997: Αποφοίτηση από το Πρόγραµµα Ψυχολογίας του Τµήµατος Φιλοσοφίας Παιδαγωγικής Ψυχολογίας του Πανεπιστηµίου Αθηνών (βαθµό Άριστα) 2002: Ολοκλήρωση µεταπτυχιακού προγράµµατος εκπαίδευσης στη Κλινική Ψυχολογία Πανεπιστηµίου Αθηνών (Βαθµός Άριστα) : Ολοκλήρωση του κύκλου εκπαίδευσης στη Γνωσιακή-Συµπεριφοριστική Ψυχοθεραπεία (Ινστιτούτο Έρευνας και Θεραπείας της Συµπεριφοράς) : Ολοκλήρωση της Βασικής Εκπαίδευσης στην Οικογενειακή Ψυχοθεραπεία (Ψ.Ν.Α. Μονάδα Οικογενειακής Θεραπείας) 2003 έως σήµερα: Κλινική Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια στο Περιφερειακό Γενικό Νοσοκοµείο Νίκαιας «Αγ. Παντελεήµων», Υποψήφια ιδάκτωρ Ψυχολογίας του Πανεπιστηµίου Αθηνών, Συνεργάτιδα του Εργαστηρίου Ψυχολογικής Συµβουλευτικής Φοιτητών του Πανεπιστηµίου Αθηνών. 16

17 13ο Θέµα: Σεµινάριο διάρκειας 10 ωρών µε τίτλο: «Τεχνικές Συµβουλευτικής: Θεωρία & Πράξη» Χρόνος: 21 & 22 Μαΐου Εισηγητές: Βασιλειάδης Γρηγόρης Στόχος: Η εισαγωγή και εξοικείωση των εκπαιδευόµενων µε τις αρχές, τη θεωρία και την πρακτική της συµβουλευτικής, όπως αυτή βρίσκει εφαρµογή στα επαγγέλµατα που απαιτούν ψυχολογικές δεξιότητες, και στην ψυχοθεραπεία. Συµµετέχουν: Απευθύνεται σε κοινωνικούς επιστήµονες, που ασχολούνται µε ανθρώπους και στοχεύουν στην ανάπτυξη των γνώσεων και της εµπειρίας τους σε θέµατα επικοινωνίας, & σχέσεων µε τη χρήση ψυχολογικών µεθόδων (δηλ. ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς, ειδικούς παιδαγωγούς, λογοθεραπευτές, παρεµφερείς ιατρικές ειδικότητες, νοσηλευτές, συµβούλους, & εκπαιδευόµενους επαγγελµατίες των παραπάνω ειδικοτήτων, κ.α.). Περιεχόµενα: Εισαγωγή στη Συµβουλευτική Βασικές αρχές των προσεγγίσεων στη Συµβουλευτική Τεχνικές και µέθοδοι της Συµβουλευτικής Θεωρίας και πρακτικής Ο ρόλος του Συµβούλου στη Συµβουλευτική διαδικασία Η δοµή της Συµβουλευτικής Συνεδρίας Κατευθυντήριοι Γνώµονες κατά τη Συµβουλευτική ιαδικασία Καθήκοντα του Συµβούλου Σηµαντικές Έννοιες στην Θεραπευτική Συµβουλευτική Θεωρία & Πράξη ιαδικασία: Το σεµινάριο καλύπτει τις παραπάνω ενότητες µε: Θεωρητικές εισηγήσεις Παρουσίαση και Συζήτηση κλινικού υλικού (case studies) Εκπαιδευτικές ασκήσεις Μέθοδος: Η µέθοδος που ακολουθείται επιτρέπει την εµπειρική κατανόηση των θεµάτων και στηρίζεται στην ενεργητική συµµετοχή των εκπαιδευοµένων, ώστε να έχουν την ευκαιρία να συνδηµιουργούν και να παρατηρούν την οµάδα στην οποία συµµετέχουν. Οι συµµετέχοντες εργάζονται σε οµάδες και ασκούνται στο διάλογο, τη διαδικασία ερωτήσεων, την παρατήρηση και διαχείριση οµαδικών φαινοµένων. Nelson-Jones, R. (1994) The Theory and Practice of Counselling Psychology, Cassell Publications. Tomm, K. (1988) Intervening Interviewing: Part III: Intending to ask Linear, Circular, Strategic or Reflexive Questions? Family Process, 27, 1-15 p. Woolfe, R., & Dryden, W. (Ed.) (1996) Handbook of Counselling Psychology, Sage Publications. Σύντοµο βιογραφικό: Συµβουλευτικός Ψυχολόγος (M.Sc.), υπ. ιδάκτορας Ψυχολογίας. εννεαετής εµπειρία στη συµβουλευτική ψυχοθεραπεία. ιαγνωστικά ασχολείται µε την ψυχολογική αξιολόγηση µαθησιακών δυσκολιών & προβληµάτων συµπεριφοράς σε παιδιά & έφηβους. Εισηγητής σε εκπαιδευτικά σεµινάρια & επιστηµονικά συνέδρια µε εργασίες και θεµατολογία που αφορούν την συµβουλευτική & την ψυχοθεραπεία. 17

18 14ο Θέµα: Σεµινάριο διάρκειας 10 ωρών µε τίτλο: «Παρεµβάσεις Ψυχολογίας της Υγείας σε παιδιά και εφήβους µε χρόνιες ασθένειες» Χρόνος: Μαΐου Εισηγητές: Ήρα-Θάλεια Κόλλια Στόχος: Η ενηµέρωση και ευαισθητοποίηση κλινικών ψυχολόγων, ψυχολόγων υγείας και συναφών ειδικοτήτων σε µεθόδους παρέµβασης και πολυπαραγοντικά προγράµµατα που µπορούν να εφαρµοστούν σε χρόνια ασθενή παιδιά και εφήβους εντός και εκτός νοσοκοµειακού πλαισίου. Επιδιωκόµενο αποτέλεσµα: Η απόκτηση ειδικών γνώσεων στο θέµα των χρόνιων παθήσεων και τη διαχείριση του στρες, η θεωρητική ενηµέρωση για τις τελευταίες εξελίξεις στο χώρο της Ψυχολογίας της Υγείας. Συµµετέχουν: κλινικοί ψυχολόγοι, ψυχολόγοι της Υγείας, στελέχοι ψυχικής υγείας διαφόρων ειδικοτήτων. Το σεµινάριο καλύπτει στις παρακάτω ενότητες: 1. Χρόνιες ασθένειες 2. Ψυχοκοινωνική προσαρµογή και ποιότητα ζωής χρόνια ασθενών παιδιών και εφήβων 3. Στρες και στρατηγικές διαχείρισης 4. Μοντέλο παρέµβασης σε χρόνια ασθενή παιδιά και εφήβους 5. Γνωσιακές-συµπεριφοριστικές τεχνικές και η εφαρµογή τους σε πολυπαραγοντικές παρεµβάσεις 6. Το παραµύθι και οι τεχνικές χαλάρωσης ως στοιχεία βραχείας παρέµβασης σε χρόνια ασθενή παιδιά και εφήβους 7. Αξιολόγηση της αποδοτικότητας των παρεµβάσεων Μέθοδος: εισήγηση (labtop-projector), συζήτηση, εργασία σε µικρές οµάδες, πρακτικές ασκήσεις. Hamm, A. (1993). Progressive Muskelentspannung. In: D.,Vaitl & F., Petermann (Ed.), Handbuch der Entspannungsverfahren, Bd 1, Grundlagen und Methoden (pp ). Weinheim: Psychologie Verlags Union. Hampel, P., Haneberg, K., Pawlowski, M. & Petermann, F. (1998). Evaluationsstudie eines Anti-Stress-Trainings für Kinder. Kindheit und Entwicklung, 34, Hampel, P. & Petermann, F. (1998). Anti-Stress-Training für Kinder. Weinheim: Beltz Psychologie Verlags Union. Kαλαντζή-Αζίζι, A. (1992). Συµπεριφοριστικές θεραπείες σε παιδιά και εφήβους. Στο: Α. Καλαντζή-Αζίζι & Ν. έγλερης (επιµ.), Θέµατα Ψυχοθεραπείας της Συµπεριφοράς, Α τόµος (σελ ). Αθήνα: Ελληνικά Γράµµατα. Meichenbaum, D. (1991). Intervention bei Stress Anwendung und Wirkung des Stressimpfungstrainings. Bern: Huber. Παπαδάτου,. & Αναγνωστόπουλος, Φ. (1995). Η Ψυχολογία στο χώρο της Υγείας. Αθήνα: Ελληνικά Γράµµατα. Ronnen, T. (1999). Η γνωστική-εξελικτική θεραπεία στα παιδιά. Εφαρµοσµένη Ψυχολογία 6. Aθήνα: Ελληνικά Γράµµατα. (Επιµ.) Cognitive Developmental Therapy with Children (1997), John Wiley & Sons. Σύντοµο βιογραφικό: H Ή. Κόλλια είναι διπλωµατούχος ψυχολόγος µε ειδίκευση στη Κλινική Ψυχολογία και διδάκτωρ στη Ψυχολογία της Υγείας. Εργάστηκε στο τοµέα της αποκατάστασης α.µ.ε.α. και στη πρόληψη της χρήσης ουσιών. Στα πλαίσια της διδακτορικής της εργασίας και σε συνεργασία µε το παιδιατρικό νοσοκοµείο «Παίδων Αγλαία Κυριακού» εφάρµοσε ένα γνωσιακό-συµπεριφοριστικό πρόγραµµα σε παιδιά που πάσχουν από τη χρόνια ασθένεια του νεφρωσικού συνδρόµου και τους γονείς τους. Σήµερα ασχολείται ερευνητικά µε το θέµα της χρόνιας ασθένειας σε παιδιά και εφήβους και παρέχει υπηρεσίες συµβουλευτικής σε σχολείο. 18

19 15ο Θέµα: Σεµινάριο διάρκειας 10 ωρών µε τίτλο: Γνωσιακή-συµπεριφοριστική θεραπεία της Ιδεοψυχαναγκαστικής ιαταραχής σε παιδιά και εφήβους: Θεωρία & Πράξη Χρόνος: 4 5 Ιουνίου Εισηγήτρια: ρ Γκόλφω Λιαµάκη, Κλινικός Ψυχολόγος Στόχος: Η Ιδεοψυχαναγκαστική ιαταραχή (ΙΨ ) αποτελεί µία από τις πιο συχνές διαταραχές της παιδικής και εφηβικής ηλικίας µε συχνότητα εµφάνισης περίπου 1 στα 200 παιδιά και έφηβους (Rutter et al., 1970) και η οποία, χωρίς την κατάλληλη θεραπευτική αντιµετώπιση, µπορεί να επηρεάσει σηµαντικά τη λειτουργικότητα του ατόµου σε τοµείς όπως οι σχολικές επιδόσεις ή οι κοινωνικές συναναστροφές. Όµως πολλές φορές ακόµη και τα παιδιά ή οι έφηβοι που λαµβάνουν σωστή διάγνωση, συχνά δεν τυγχάνουν θεραπευτικής αντιµετώπισης ανάλογης του αναπτυξιακού τους επιπέδου. Στόχος του σεµιναρίου είναι η παρουσίαση και η εκµάθηση γνωσιακών-συµπεριφοριστικών µεθόδων θεραπείας και τεχνικών που αναπτύχθηκαν ειδικά για παιδιά και έφηβους µε ΙΨ. Επιδιωκόµενο αποτέλεσµα: Η κατανόηση της σηµασίας της αναπτυξιακής προσέγγισης στη διάγνωση και θεραπεία της ΙΨ σε παιδιά και έφηβους και η παρουσίαση και η εκµάθηση τεχνικών θεραπείας ειδικά προσαρµοσµένων στις ιδιαιτερότητες των παιδιών και εφήβων µε ΙΨ. Συµµετέχουν: Tο σεµινάριο απευθύνεται σε ειδικούς της ψυχικής υγείας και συναφείς κλάδους καθώς και σε µεταπτυχιακούς φοιτητές. 1. Εισαγωγή στη ΙΨ παιδιών & εφήβων 2. Η αναπτυξιακή προσέγγιση στη διάγνωση και θεραπεία της ΙΨ σε παιδιά & έφηβους 3. Πιθανά αίτια της ΙΨ 4. Η γνωσιακή-συµπεριφοριστική θεωρία της ΙΨ 5. Μέθοδοι αξιολόγησης της ΙΨ σε παιδιά & έφηβους 6. Η γνωσιακή-συµπεριφοριστική προσέγγιση στη θεραπεία της ΙΨ σε παιδιά και έφηβους 7. Παρουσίαση και εκµάθηση µεθόδων θεραπείας προσαρµοσµένων στις ιδιαιτερότητες των παιδιών µε ΙΨ 8. Παρουσίαση κλινικών περιστατικών Μέθοδος: Εισήγηση, εργασία σε µικρές οµάδες, πρακτικές ασκήσεις, παρουσίαση OCDRom 1 Kendall, P. C. (2000). Child & Adolescent Therapy: Cognitive-Behavioural Procedures. The Guildford Press. March, J. S. & Mulle, K. (1998). OCD in Children and Adolescents: A Cognitive-Behavioural Treatment Manual. The Guildford Press. Rapaport, J. (1991). The Boy who couldn t stop washing. Penguin Books. Ronnen, T. (1997). Cognitive Developmental Therapy with Children. John Wiley & Sons Swinson, R. P., Antony, M. M., Rachman, S. & Richter, M. A. (1998). Obsessive-compulsive disorder: theory, research and treatment. The Guildford Press. Βιογραφικό σηµείωµα Η Γκόλφω Λιαµάκη µετά την ολοκλήρωση των προπτυχιακών της σπουδών στο Τµήµα Ψυχολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης το1994, παρακολούθησε σπουδές στη Μ. Βρετανία όπου απέκτησε τους µεταπτυχιακούς τίτλους MSc in Child Development από το Institute of Education, Diploma in Cognitive-Βehavioural Psychotherapy από το University College London και Doctorate of Clinical Psychology από Institute of Psychiatry. Εργάσθηκε ως γνωσιακή-συµπεριφοριστική θεραπεύτρια και ως κλινικός ψυχολόγος σε δηµόσια νοσοκοµεία της Μ. Βρετανίας συµπεριλαµβανοµένης και της Οµάδας Αξιολόγησης και Θεραπείας Παιδιών και Εφήβων µε Ιδεοψυχαναγκαστική ιαταραχή στο Maudsley Hospital του Λονδίνου. ίδαξε στο Οργανωµένο ιδακτορικό Πρόγραµµα Κλινικής Ψυχολογίας του Πανεπιστηµίου της Οχφόρδης και είναι εγκεκριµένη Κλινικός Νευροψυχολόγος από τη Βρετανική Ψυχολογική Εταιρεία. Είναι µέλος του τοµέα Κλινικής Ψυχολογίας και του τοµέα Νευροψυχολογίας της Βρετανικής Ψυχολογικής Εταιρείας και µέλος του Association of Child Psychology & Psychiatry. ιδάσκει στο προπτυχιακό και µεταπτυχιακό πρόγραµµα του Τµήµατος Ψυχολογίας του Πανεπιστηµίου Κρήτης µε σύµβαση Π 407/80. 1 Το ΟCDRom απευθύνεται σε νέους µε ΙΨ ως οδηγός αυτοβοήθειας και αναπτύχθηκε από την Οµάδα Αξιολόγησης & Θεραπείας Παιδιών και Εφήβων µε Ιδεοψυχαναγκαστική ιαταραχή στο Maudsley Hospital του Λονδίνου. Είναι σε µορφή CD. 19

20 16ο Θέµα: Σεµινάριο διάρκειας 10 ωρών µε τίτλο : «Ψυχωσικές Εκδηλώσεις και αυτοκτονικότητα σε ασθενείς υπό ψυχοθεραπεία». Χρόνος:11 12 Ιουνίου Εισηγητές: Μαλογιάννης Ιωάννης Στόχος: Η αναλυτική παρουσίαση, κλινικών εικόνων, η εµφάνιση των οποίων κατά τη διάρκεια της ψυχοθεραπευτικής διαδικασίας αποτελεί κατάσταση που χρήζει έγκαιρης διάγνωσης και συχνά ειδικής αντιµετώπισης. Επιδιωκόµενο Αποτέλεσµα: α)να κατανοήσουν και να εξοικειωθούν οι εκπαιδευόµενοι µε κλινική συµπτωµατολογία η εµφάνισή της µπορεί να λάβει επείγουσα µορφή. β) Να ευαισθητοποιηθούν στην παρουσία της ανωτέρω συµπτωµατολογίας µε στόχο την έγκαιρη αναγνώριση της. γ) Να ενηµερωθούν για τις δυνατότητες παρέµβασης και αντιµετώπισης των καταστάσεων αυτών. Συµµετέχουν: Στο σεµινάριο µπορούν να συµµετάσχουν ειδικοί της ψυχικής υγείας (ψυχίατροι, ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί, νοσηλευτές) σπουδαστές του Ι.Ε.Θ.Σ. και φοιτητές σχετικών σχολών. Περιεχόµενα: Το σεµινάριο καλύπτει τις παρακάτω ενότητες : 1. Εισαγωγή (η σηµασία της ορθής κλινικής εκτίµησης του θεραπευόµενου). 2. Ψυχωσικός ασθενής: Κλινική Σηµειολογία. 3. Συνέντευξη και κλινική εκτίµηση ψυχωσικού ασθενούς. 4. Αυτοκτονικότητα: Κλινική σηµειολογία. 5. Συνέντευξη και κλινική εκτίµηση αυτοκτονικού ασθενούς. 6. Ιδιαίτερες εικόνες και διαφοροδιαγνωστικά προβλήµατα (τρόποι εµφάνισης των διαταραχών σε ασθενείς που τέθηκαν σε ψυχοθεραπεία µε άλλη διάγνωση). 7. υνατότητες και τρόποι παρέµβασης και αντιµετώπισης. Μέθοδος: Θεωρητικές εισηγήσεις. Παρουσίαση και Συζήτηση κλινικών περιπτώσεων (case studies). Εκπαιδευτικές ασκήσεις. Για την καλύτερη αξιοποίηση της ύλης του σεµιναρίου, στους συµµετέχοντες θα χορηγηθεί έντυπο υλικό. Hawton K (1987). Assessment of suicide risk. Br. J. Psychiatry 1987, 150Q MacKiinnon Roger A. (1971).The Psychiatric interview in clinical practice. W. B. Saunders Publications. Sims A. (1995). Symptoms in the Mind. 2 nd edition W.B. Saunders Publications. Hamilton M. (1985). Fish s Clinical Psychopathology. Signs and Symptoms in Psychiatry. 2 nd edition, Bristol, Wright. Σύντοµο βιογραφικό: Ο Ιωάννης Μαλογιάννης είναι Ψυχίατρος. Σπούδασε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστηµίου Αθηνών και στη συνέχεια περάτωσε την πενταετή εκπαίδευση στην ειδικότητα της Ψυχιατρικής στο Ψυχιατρικό Τµήµα του Νοσοκοµείου «Ο Ευαγγελισµός». Είναι υποψήφιος ιδάκτωρας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστηµίου Αθηνών µε θέµα τη µελέτη των Γνωστικών Λειτουργιών σε ασθενείς µε Σχιζοφρενική ιαταραχή.έχει εκπαιδευτεί ως ψυχοθεραπευτής στο Γνωσιακό Συµπεριφοριστικό Μοντέλο στο Ι.Ε.Θ.Σ. Από το 2003 εργάζεται ιδιωτικά ως Ψυχίατρος. 20