Τα Αποκαλυπτήρια προτοµής του Νόβα. Στην τελική ευθεία ο βιολογικός στην Άνω Χώρα Α Ν Α Κ Ο Ι Ν Ω Σ Ε Ι Σ

Transcript

1 ΚΩ ΙΚΟΣ 4131 Έτος 15ο Αριθµ. Φύλλου 64 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ Τιµή φύλλου 0,10 /νση: Ρ. Φερραίου 96, τηλ. - fax: 2610/ , Τ.Κ ΠΑΤΡΑ nafpatras@yahoo.gr Ναυπακτιακά... Όπως και στο παρελθόν έχουµε επιση- µάνει, ο Σύνδεσµός µας, εδρεύοντας σε µια µεγάλη πόλη, η φύση της αποστολής του είναι διαφορετική σε σύγκριση µε άλλους πατριδοτοπικούς συλλόγους που κυρίως αντιπροσωπεύουν συγκεκριµένο τόπο και χώρο. Εκ των πραγµάτων λοιπόν ο δικός µας Σύνδεσµος δεν µπορεί να παρουσιάσει αξιόλογη δραστηριότητα τη θερινή περίοδο, δεδοµένου ότι τα περισσότερα µέλη του φεύγουν σε διακοπές µε ιδιαίτερη προτί- µηση τις ιδιαίτερες πατρίδες τους. Η κατάσταση αυτή µας επιτρέπει ως εφηµερίδα το θέρος να αναζητούµε και να ψαχουλεύουµε τον παλµό της ζωής, µε επικέντρωση τη Ναυπακτία. Αυτή η επισκόπηση έχει ιδιαίτερη αξία, µε δεδοµένο την συνεχιζόµενη πρωτοφανή κρίση που διέρχεται η χώρα. Ενδεικτικές τέτοιες ιδιαίτερες επισηµάνσεις συνοψίζονται ως ακολούθως : Σχεδόν συµπληρώνονται δύο χρόνια, που η Ναυπακτία πήρε ενιαία διοικητική µορφή ως Καλλικράτειος δήµος Ναυπακτίας και εξακολουθεί να παρατηρείται µια ανο- µοιογένεια πληθυσµού, µε φαινόµενα υπερβολικού τοπικισµού µε ότι µπορεί να ση- µαίνει αυτό. Κόσµος ήρθε το καλοκαίρι στη Ναυπακτία γενικά, τα χρήµατα όµως που άφησε σαφώς είναι λιγότερα, λόγω της κρίσης σε σύγκριση µε παλιές καλές ηµέρες. Ανάλογο φαινόµενο παρατηρήθηκε και στους λουόµενους. Κατά κοινή οµολογία ο αριθµός των λουόµενων στις παραλίες της Ψανής και του Γριµπόβου ήταν πολύ µεγαλύτερος σε σχέση µε προηγούµενα χρόνια. Κι εδώ η ακρίβεια των καυσίµων έδρασε καταλυτικά. Τα νερά όµως παρά τις φιλότιµες προσπάθειες του δήµου δεν ήταν στο επιθυµητό επίπεδο. Η επάρκεια (χωρητικότητα) και εν γένει λειτουργία του βιολογικού και της αποχέτευσης στην πόλη παρουσιάζεται προβληµατική. Ικανοποιητικά τα πολιτιστικά δρώµενα, µε πνεύµα οικονοµίας και νοικοκυροσύνης. Μεγάλος χαµένος όµως η δη- µοτική Κοινότητα Αντιρρίου, που ως πρ. δή- µος είχε γράψει ξεχωριστή ιστορία στον το- µέα αυτό. Η στασιµότητα, λόγω τοπικών αντιδράσεων, του ΧΥΤΑ αδρανών υλικών, των αναπλάσεων των δύο πτερύγων στα δύο άκρα της Ναυπάκτου, οι έντονες µέχρι υπερβολής πολλές φορές αντιπαραθέσεις, στο δηµοτικό στίβο, µαζί µε τις απρόβλεπτες καταστάσεις, µε οικονοµικές επιβαρύνσεις (ακαταλληλότητα κτηρίου 2ου Γυµνασίου Λυκείου) δηµιουργούν κλίµα προβληµατισµού κατά πόσο είναι εφικτή η παρακολούθηση των θεµάτων, ενός δήµου που απλώνεται από τον Γαλατά µέχρι τη Γραµ- µένη Οξυά Η αποµάκρυνση ( κατάργηση) της ΟΥ Ναυπάκτου, η επαπειλούµενη συρρίκνωση µε την µεταφορά (κατάργηση) του Παραρτήµατος ΤΕΙ, του ΟΤΕ κι άλλων δηµοσίων Υπηρεσιών, αναγκαστικά επαναφέρει τον προβληµατισµό : Μήπως είναι προτιµότερο εν καιρώ η Ναυπακτία και γιατί όχι και η εγγύς ωρίδα να ενσωµατωθούν στη Περιφερειακή Ενότητα της Αχα ας ; Η καθηµερινή ζωή έρχεται να ενισχύσει την προωθηµένη αυτή άποψη, δεδοµένου ότι όλες οι µεγάλες υποδοµές (Πανεπιστή- µια, Νοσοκοµεία, οικονοµική δραστηριότητα) βρίσκονται πλέον στην Πάτρα. Αρκεί µόνο µια µατιά στην Λα κή αγορά της Πάτρας, κάθε Πέµπτη για του λόγου το αληθές. Μια τέτοια εκδοχή θα επέφερε και αστική πυκνή και φθηνή αστική συγκοινωνία για τις µετακινήσεις. Εξάλλου, όπως γράψαµε και στο προηγούµενο φύλλο µας, η Ναυπακτία όπως είναι τα πράγµατα είναι δύσκολο να αναδείξει βουλευτή, άρα δεν χάνει και τίποτα απ αυτήν την πλευρά, για να µην πούµε ότι και είναι ευνο κότερα για επιτυχία στην Αχα α. Τέλος σκέψεις και προτάσεις που διατυπώνονται µέσω του διαδικτύου για διάσπαση τού πρ. νοµού Αιτ/νίας σε Ακαρνανίας και Αιτωλίας, δεν φαίνεται ότι επιλύει το πρόβληµα του να θεωρείται η Ναυπακτία ο φτωχός συγγενής, όπως συµβαίνει σήµερα. Συµπερασµατικά είναι αναγκαίο, λαός, αρχές και φορείς να αναδιατάξουν στόχους και σχέσεις µε πνεύµα αυτογνωσίας και µε δεδοµένη πορεία µέσα σε µια τόση δύσκολη συγκυρία της Ελλάδας και γιατί όχι της ανθρωπότητας ολόκληρης. Η.. Τα Αποκαλυπτήρια προτοµής του Νόβα Ήταν κάτι που το χρωστούσε η πόλης της Ναυπάκτου και η Ναυπακτία γενικότερα, στο επιφανές τέκνο της, Πολιτικό, Ακαδηµα κό, Ποιητή και Ευεργέτη της πόλης Γεώργιο Αθανασιάδη Νόβα, γνωστό στους Ακαδηµα κούς κύκλους ως Γεώργιος Αθάνας. Και τούτο ανεξάρτητα των όποιων ακόµη ενστάσεων για την πολιτική του επιλογή στα γεγονότα του Το απόγευµα της Κυριακής 29 Ιουλίου, έγιναν τα αποκαλυπτήρια της προτοµής του που ως γνωστόν έχει τοποθετηθεί στον αύλειο χώρο της ηµόσιας Παπαχαραλαµπείου Βιβλιοθήκης Ναυπάκτου. Η δαπάνη της προτοµής βάρυνε το Ίδρυµα Γεωργίου και Μαρίας Αθανασιάδη Νόβα. Η εκδήλωση των αποκαλυπτηρίων έγινε µε συνδιοργάνωση του Ιδρύµατος, του δήµου Ναυπακτίας, της Εταιρείας Ναυπακτιακών Μελετών και της ηµόσιας Παπαχαραλαµπείου Βιβλιοθήκης. Τα αποκαλυπτήρια έκαναν ο Σεβασµιότατος Μητροπολίτης Ναυπάκτου κ. Ιερόθεος και ο ή- µαρχος Γιάννης Μπουλές, παρουσία 200 περίπου ατόµων. Μίλησαν για τον τιµώµενο ο Σεβασµιότατος, ο ή- µαρχος, ο λόγιος Ντίνος Μακρυγιάννης που έζησε για πολλά χρόνια στο περιβάλλον του Νόβα, καθώς και ο ιατρός καθηγητής ιατρικής του Πανεπιστηµίου Αθηνών και θετός γιος του Νόβα, Αριστείδης Αθανασιάδης Σισµάνης. Τέλος χαρακτηριστικά ποιήµατα του Γ. Αθάνα απήγγειλε η ηθοποιός Ειρήνη Ευαγγελάτου. Ακολούθησε µικρή δεξίωση στον ίδιο χώρο. Την όλη εκδήλωση παρουσίασε ο Πρόεδρος του Ναυπακτιακού Συνδέσµου Πατρών Ηλίας Στ. ηµητρόπουλος. Στην τελική ευθεία ο βιολογικός στην Άνω Χώρα Το µείζον έργο περιλαµβάνει δύο υποέργα ήτοι: Την κατασκευή δικτύου αποχέτευσης µε προ πολογισµό ευρώ. Ήδη έχει εγκατασταθεί στην Άνω Χώρα ο ανάδοχος του συγκεκριµένου υποέργου. Για το δεύτερο υποέργο µε τίτλο ««Κατασκευή και εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυµάτων Άνω Χώρας», ο δήµος Ναυπακτίας προκήρυξε ανοιχτό διαγωνισµό για την , µε προ πολογισµό ,00 ΕΥΡΩ (µε ΦΠΑ). Ως γνωστό το έργο είχε προγραµµατιστεί από την προηγούµενη ηµαρχία του τότε δήµο Αποδοτίας και προωθήθηκε περαιτέρω από το δήµο Ναυπακτίας. Νέος Γ. Γραµµατέας στην Αποκεντρωµένη ιοίκηση. Ελλάδας Ο Μανώλης Αγγελάκας πρώην Ευρωβουλευτής της Ν.. είναι ο νέος Γενικός Γραµµατέας Αποκεντρωµένης ιοίκησης Περιφέρειας υτικής Ελλάδας- Πελοποννήσου και Ιονίων Νήσων, αντικαθιστώντας τον αποχωρήσαντα Τάσο Αποστολόπουλο. Ο νέος Γραµµατέας γεννήθηκε στην Αθήνα στις 26 Νοεµβρίου Αποφοίτησε από το Βαρβάκειο Πρότυπο και έχει σπουδάσει φαρµακοποιός. Είναι παντρεµένος µε την Ελένη Βασιλάκου Αξιωµατικό της Πολεµικής Αεροπορίας και έχουν δύο κόρες. Α Ν Α Κ Ο Ι Ν Ω Σ Ε Ι Σ ΚΥΡΙΑΚΗ 14 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ: ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΕΚ ΡΟΜΗ (ΚΡΕΣΤΕΝΑ - ΜΟΝΗ ΣΚΕΠΕΤΟΥ - ΑΝ ΡΙΤΣΑΙΝΑ - ΕΠΙΚΟΥΡΕΙΟ ΑΠΟΛΛΩΝΑ - ΦΙΓΑΛΕΙΑ. ΚΥΡΙΑΚΗ 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ: ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΥΠΕΡ ΑΝΑΠΑΥΣΕΩΣ ΨΥΧΩΝ (ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ) ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟ. ΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΟΥ ΣΥΝ ΕΣΜΟΥ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΑΝΟΙΚΤΟ ΚΑΘΕ ΤΡΙΤΗ ΚΑΙ ΠΕΜΠΤΗ π.µ. ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΤΑ ΜΕΛΗ ΜΑΣ, ΠΑΙ ΙΑ ΤΩΝ ΟΠΟΙΩΝ ΠΕΤΥΧΑΝ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟ- ΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ, ΝΑ ΜΑΣ ΤΟ ΓΝΩΡΙΣΟΥΝ ΓΙΑ ΑΠΟΝΟΜΗ ΙΑΚΡΙΣΗΣ

2 2 ΣΕΠΤΕΜΒΙΟΣ εν είναι πια µαζί µας Λιόνας Βασίλειος Σε ηλικία 87 χρονών άφησε τα εγκόσµια ο Ριγανιώτης Λιόνας Βασίλειος του Αντωνίου, πατέρας του µέλους µας Αντώνη Λιόνα. Η εξόδιος ακολουθία και ο ενταφιασµός του έγινε στις 14 Αυγούστου στον ιερό Ναό Κοιµήσεως της Θεοτόκου του χωριού του Ριγάνι Ναυπακτίας. Το µνηµόσυνό του έγινε την Κυριακή 14 Σεπτεµβρίου. Σµήναρχος Κωνσταντίνος Γιαννακόπουλος Έφυγε από τη ζωή ο Τρικορφιώτης Σµήναρχος ε.α. Κωνσταντίνος Γιαννακόπουλος. Η κηδεία του έγινε το Σάββατο 28 Ιουλίου στη γενέτειρά του Τρίκορφο ωρίδας. Κατετάγη στην Πολεµική Αεροπορία µε την 4η σειρά ΣΤΥΑ, το Εργάστηκε ως Μηχανικός Αεροσκαφών σε πολλές Μονάδες µε ζήλο, επαγγελµατισµό και απαράµιλλο ήθος. Αντιπροσωπεία Αξιωµατικών από τις Μονάδες του Αράξου απέδωσαν τις πρέπουσες τιµές. Ακόµη Παρέστησαν ο Σµήναρχος ε.α. Νίκος Βαρελάς και ο Πρόεδρος του Συνδέσµου Ηλίας ηµητρόπουλος. Ευθύµιος. Χρ. ηµητρόπουλος Ένα δεύτερο οδυνηρό πλήγµα βρήκε την Νιοκαστρίτικη οικογένεια του Χρήστου Κων. ηµητρόπουλου, µε την απώλεια του µόλις 43χρονου γιου της Θύµιου, που έπεσε θύµα της ασφάλτου, παρά την παλιά γέφυρα του Μόρνου, τις νυχτερινές ώρες της Παρασκευής 10 Αυγούστου. Η πάνδηµος κηδεία του έγινε το Σάββατο 11 Αυγούστου στον ιερό Ναό του Αγίου Θωµά του Λυγιά Νεοκάστρου. εν πάνε πολλά χρόνια που η ίδια οικογένεια έχασε κι άλλο παιδί της σε σχετικά πρόωρη ηλικία. Ζωή Παπαναστασοπούλου - Μανώλη Αιφνιδιαστικά αναχώρησε για τον κόσµο των πνευµάτων, η Ζωή Παπαναστασοούλου (κόρη του Σπύρου Παπαναστασόπουλου Μέτσα), σύζυγος Γ. Μανώλη, που κατοικούσε στον Κάτω Λυγιά. Άφησε πίσω σύζυγο και παιδιά. Η εκφορά της έγινε από τον Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου Κ. Λυγιά στις 5 Σεπτεµβρίου. Αλεξάνδρα Καλαµπούκα Παπαθανάση Μόλις 39 χρόνων, αφήνοντας πίσω δύο χαριτω- µένα παιδιά, έφυγε η Αλεξάνδρα, σύζυγος του πρώην δηµάρχου Ναυπάκτου Θανάση Παπαθανάση, σκορπώντας θρήνους και θλίψη. Το µοιραίο επήλθε, µετά από άνιση µάχη µε την επάρατο, το απόγευµα του Σαββάτου 21 Σεπτεµβρίου και η πάνδηµος κηδεία της την εποµένη, Κυριακή, στον Ιερό Ναό της Αγίας Παρασκευής Ναυπάκτου, χοροστατούντος του Μητροπολίτου Πατρών κ. Χρυσοστόµου (λόγω απουσίας του Μητροπολίτου Ναυπάκτου). Το ιοικητικό Συµβούλιο του Συνδέσµου εκφράζει τα θερµά συλλυπητήρια στους οικείους της. Μαρία σύζυγος Χρήστου εληµάρη Το τελευταίο 10ήµερο του Αυγούστου εκδήµησε εις Κύριον η Μαρία, σύζυγος του συµπατριώτη Χρήστου εληµάρη, τραπεζικού. Η εξόδιος ακολουθία έγινε στον ιερό Ναό της Αγίας Σοφίας Πατρών, παρουσία πολλών συγγενών και φίλων, γιατί η εκλιπούσα ήταν νέα σε ηλικία. Συγκινητική ήταν η παρουσία της Μητέρας της, των παιδιών της και του συζύγου της. Τον επικήδειο εκφώνησε ο Πρόεδρος του Συλλόγου Αιτ/νων Πάτρας Γιάννης Πορφύρης. Εκ µέρους Ναυπακτιακού Συνδέσµου παρέστη ο Επίτιµος Πρόεδρος Κώστας Κονίδας. ΠΕΡΙΟ ΙΚΗ ΕΚ ΟΣΗ Του Συνδέσµου Εν Πάτραις Ναυπακτίων Ο ΑΓΙΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Έτος Ιδρύσεως (εφηµερίδας) 1997 ΚΩ ΙΚΟΣ 4131 Γραφείο Ρήγα Φερραίου 96 - Πάτρα Τηλ. και fax (2610) , Τ.Κ nafpatras@yahoo.gr Υπεύθυνος έκδοσης - ιευθυντής: Ηλίας ηµητρόπουλος (Πρόεδρος) Τηλ.: (2610) , Συνδροµές προαιρετικές Ελάχιστο όριο εσωτερικού: 10 -Tα ενυπόγραφα δηµοσιεύµατα φέρουν την ευθύνη του υπογράφοντος ΣΕΛΙ ΟΠΟΙΗΣΗ ΜΟΝΤΑΖ ΕΚΤΥΠΩΣΗ ACHAIA PRESS Τηλ Κοιµήθηκε ο Παπαντρίας Πριν από λίγες µέρες κοι- µήθηκε ο µακαριστός ιερέας Νικόλαος Παπανδρέου, γνωστός στο ποίµνιό του ως «Παπαντρίας». Είχε διατελέσει ενοριακός ιερέας στην Αναβρυτή και στο χωριό του την Κεντρική Ναυπακτίας όπου και ενταφιάστηκε. Στη µνήµη του Απόστολου Γκέκα Πάει κάµποσος καιρός, που πήρε το δρόµο για την αιωνιότητα ο Απόστολος Γκέκας. Γεννήθηκε στην Αναβρυτή (Βετοψίστα) το 1926 και πέρασε δύσκολα παιδικά χρόνια. Σε µικρή ηλικία µαζί µε τη µητέρα του και τα αδέλφια του εγκαταστάθηκε στη Μέση Αγυιά Πατρών. Είχαν χάσει τον πατέρα τους από εργατικό ατύχηµα στις ΗΠΑ, όπου εργαζόταν. Ασχολήθηκαν µε γεωργικές ασχολίες ως αγρότες. Καλλιεργούσαν τα κτήµατα που είχαν στο Μόρνο. Ο αδελφός του Αλέξανδρος είχε πάει στη Χωροφυλακή. Και οι δυο συµµετείχαν στις εκδηλώσεις του Συνδέσµου. Ο αείµνηστος Απόστολος είχε παντρευτεί µε τη Λαµπρινή Μαρτσούκα (καταγωγή από το Ανθόφυτο) και απόκτησαν τέσσερα παιδιά, τα οποία αποκατέστησαν στην Πάτρα και αξιώθηκαν να χαρούν και εγγόνια. Υπήρξε καλός και σύζυγος και πατέρας. Τον τελευταίο καιρό αντιµετώπιζε προβλήµατα υγείας, αλλά τα αντιµετώπισε µε χριστιανική εγκαρτέρηση. Έστω και καθυστερηµένα εκφράζω τα ειλικρινή συλλυπητήριά µου. Κώστας Κονίδας Επίτιµος Πρόεδρος του Ναυπακτιακού Συνδέσµου Γάµοι * Με τα δεσµά του γάµου ενώθηκαν ο Λοχαγός Πεζικού Βασίλειος Λιόνας, γιος των µελών µας Αντώνη και Αγγελικής Λιόνα, και η ήµητρα Μαθούνα Υπολοχαγός Υγειονοµικού (καταγωγή από Καρδίτσα). Το Μυστήριο έλαβε χώρα το Σάββατο 21 Ιουλίου, στον ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου Καρδίτσας. * Στις 16 Ιουνίου, ενώθηκε µε τα δεσµά του γάµου ο Παντελής Γ. Φ ο ύ ν τ α ς, Αξιωµατικός του Εµπορικού Ναυτικού, εγγονός του σεβαστού µέλους µας Παντελή Φούντα. Η τυχερή νύφη ακούει στ όνοµα Ευστρατία Καραβερβέρη από την Ελευσίνα. Πάει ένας χρόνος που έφυγε από κοντά µας το µέλος και ωρητής του Συνδέσµου, εν ζωή, Περιστιάνος Λεωνίδας Μπούµπουλας. Την Κυριακή 28 Ιουλίου η οικογένειά του τέλεσε το ετήσιο µνηµόσυνό του στον Ιερό Ναό Αγίας Τριάδας Πατρών. Εκ µέρους του.σ. Παρέστη ο Ταµίας Αριστείδης Σαλούρος και το µέλος µας Μαρία σύζυγος Χρήστου Τσαρούχη. Να σηµειωθεί ότι και κατά την εκδροµή του Συνδέσµου στην Περίστα, στις 30 ΜΝΗΜΟΣΥΝΑ Γάµος και Βάπτιση ιπλό µυστήριο είχαµε για την οικογένεια του φίλου - αναγνώστη της εφηµερίδας µας και Προέδρου του Συνδέσµου Αστυνοµικών ε.α. Ναυπακτίας, Μάρκου Αποστολόπουλου. Συγκεκριµένα η κόρη του Μαρία τέλεσε και το θρησκευτικό µυστήριο του γάµου της µε τον Ιωάννη Ρέβη, συγχρόνως βάπτισαν και το γιο τους που πήρε το όνοµα Μάρκος. Το διπλό µυστήριο έγινε στον ιερό Ναό της Παναγίας Χιλιαδώτισσας (Χιλιαδού Μόρνου). Περιχαρείς οι πάντες και ιδιαίτερα ο παππούς Μάρκος. Θερµές ευχές και από εµάς. Συγχαρητήρια - Στον Νικόλαο ηµητρέλλο, γιο του Αντιπροέδρου του Συνδέσµου και της Μαριγούλας για την επιτυχία του (8ος) στο τµή- µα Πολιτικών Μηχανικών Πατρών. - Στην Αγγελική Χρονοπούλου, κόρη του µέλους µας Ευσταθίας Χρονοπούλου, για την επιτυχία της στη σχολή Αρχιτεκτόνων - Μηχανικών του Πανεπιστηµίου Πατρών. ΜΝΗΜΗ ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΟΥΡΤΟΠΟΥΛΟΥ Ο απρόσµενος χαµός του Χρήστου Μουρτόπουλου συγκλόνισε. Ο απόηχος του θλιβερού µαντάτου µάτωσε τις καρδιές στην ορεινή Ναυπακτία Έφυγε από κοντά µας αναπάντεχα και άδικα ο Χρήστος όλων µας, ο 42χρονος ευπρεπής, ευγενής και καλόκαρδος συµπατριώτης και φίλος. του χαν γραµµένο ριζικό παράξενο οι Μοίρες. ιάλεξε µια µέρα του Ιούλη (στις 16, τη ευτέρα, το αποµεσήµερο) και έσβησε τη δική του µολυβιά. Ο κύκλος της ζωής του έκλεισε, λες και ο στίχος του τραγουδιού που αγαπούσε ήταν γραµµένος γι αυτόν: Μια µολυβιά µέσα στης µοίρας το τετράδιο είν η ζωή του καθενός. Μια γοµολάστιχα ο θάνατος και αύριο, σε µια στιγµή τα πάντα γίνονται καπνός. Έτσι σχεδίασε η τύχη του το µακρινό του σεργιάνι και σιγοψιθυρίζοντας σε- µνά και ταπεινά, αθόρυβα και βουβά τράβηξε τη στράτα της αιωνιότητας. Και όταν έφθασε στο καταφύγιο, στο γαλήνιο λιµάνι του είπε παραπονε- µένα: Φύλλα ξερά όλα τα όνειρα στη γη, σαν δυνατός βοριάς η µοίρα µου τα σάρωσε. Έσβησε σαν τη χαραυγή τότε που ο αυγερινός ξεθωριάζει. Νηφάλιος και απλο κός, µοναχικός και µετριοπαθής, όπως ήταν σ όλες τις εκφράσεις της ζωής του, κέρδιζε την αγάπη που έδινε απλόχερα από συγχωριανούς και συντοπίτες, από φίλους και ξένους. Πήρε το στρατί της µακαριότητας, το µονοπάτι της ευδαιµονίας, αφήνοντας Η γραµµή ηµότη στη Ναύπακτο (15199) Είναι µερικά πράγµατα που δεν απαιτούν κάποιο ιδιαίτερο οικονοµικό κόστος κι όµως τόσες εξυπηρετήσεις µπορούν να παράσχουν στους πολίτες. Χρόνια τώρα είχε διατυπωθεί µε πολλά δηµοσιεύµατα η ανάγκη για την δη- µιουργία σε κάθε δήµο ενός οργάνου (Κοντρόλ) στο οποίο θα απευθύνεται ο πολίτης για πρόβληµα της καθηµερινότητας. Ε! λοιπόν ο δήµος Ναυπακτίας καθιέρωσε από την 1η Αυγούστου τον τηλεφωνικό αριθµό στον οποίο ο κάθε πολίτης µπορεί να αναφέρει κάθε πρόβληµα (βλάβες στο δίκτυο ύδρευσης, ηλεκτρισµού, πίσω πίκρες, ντέρτια και µαταιότητες της εφήµερης παραζάλης, ο άνθρωπος της ευαισθησίας, της ανθρωπιάς και της ρουµελιώτικης παράδοσης, των αρχών, των ηθών και εθίµων. Και περιδιαβαίνοντας στο ξωκλήσι των Αγίων Αποστόλων κοντοστρατίς στον Αη ηµήτρη, εκεί στο αγνάντιο του αγαπηµένου του χωριού, έφερε στις θύ- µισές του τα νεανικά του χρόνια και λάλησε γοερή φωνή: Πανάθεµά σας βάσανα, πίκρες, καηµοί και πόνοι, τον άνθρωπο γεράσατε, προτού να ρθούν οι χρόνοι. Κι ήλθε φωνή - αντίλαλος της τρυφερής ψυχής του απ τις πλαγιές του Τρίκορφου: Γύραν τα ελατόκλαδα κι ακουµπήσανε στο χιόνι, λάλα το, πουλί µ κι αηδόνι. Στο άκουσµά του στράτιασε, πέρασε διάσελα πολλά, δρασκέλισε γοργά λαγκάδια, λούζες, πλαγιές, ραχούλες και ροβόλησε στο ληµέρι του, στο χειµαδιό της λύτρωσης, παίρνοντας µαζί του τους κόπους του, τους αγώνες και τις αγωνίες του, τις γλυκές αναµνήσεις του σαν βάλσαµο για τη δική του προσφορά σε τούτο δω τον άδικο τον πάνω κόσµο. Αυτά που µόχθησε και δοκίµασε για την επιβίωσή του. Τούτα δω ήταν όλος ο πλούτος του, τούτα δω και άλλα πολλά είναι η δική του περιουσία που τον συντρόφευαν µέχρι που ξεπέζεψε στις φωτισµένες φυλλωσιές, στα δροσερά πλατάνια που έχουν τον ίσκιο τους παχύ, σιµά στην κρύα βρύση. Απορρίµµατα κτλ.). Στις κλήσεις θα απαντά η εντεταλµένη προς τούτο υπάλληλος κ. Αριάδνη Μακρυλιωτάκη, η οποία θα καταγράφει το πρόβληµα, θα το κοινοποιεί στον αρµόδιο φορέα και θα ενηµερώνει τον ενδιαφερόµενο για την πορεία επίλυσης του προβλήµατος. Ιουνίου, ο Πρόεδρος του Συνδέσµου έκανε από µικροφώνου, στην Πλατεία του χωριού, ειδική αναφορά στην προσφορά του αείµνηστου Λεωνίδα και της οικογένειάς του. * Τον Αύγουστο έγινε στον Άγιο Βασίλειο το ετήσιο µνη- µόσυνο του αείµνηστου Θεοδώρου, γιου του Βασίλη Χρυσανθόπουλου. * Στα µέσα Σεπτεµβρίου πραγµατοποιήθηκε το εξά- µηνο Μνηµόσυνο του αξέχαστου Γεωργίου Ζαµπάρα, στον Ιερό Ναό της Αγίας Σοφίας Πατρών. * Εξάµηνο µνηµόσυνο της Όλγας Ροντήρη είχαµε στον Πλάτανο στις 19 Αυγούστου. Για την ψυχή της Άσπας Ξύδη Στη γενέτειρά της, τη Σίµου Ναυπακτίας, που τόσο αγάπησε και τίµησε, έγινε το ετήσιο µνηµόσυνο της αξέχαστης Άσπας Ξύδη, το Σάββατο 8 Σεπτεµβρίου. Πάντα η µνήµη της και το έργο της φτερουγίζει στη Ναυπακτία και απωθεί τη λήθη στα τάρταρα. Ξεδίψασε, ξαπόστασε, του ήλθε το µεράκι, βλέπει τους νιους παρέα του και στήνουνε το γλέντι. Για βάλε µάνα µια µπουκιά, να γείρω για να γιάνω, να χω φαρδιά την αγκαλιά και πιο ζεστό το χνώτο, να πάρω µάνα µ µια πνοή, να ξαποστάσω λίγο, για να σφυρίξω κλέφτικα, να κάτσω καραούλι, για ν αγναντεύω οµορφιές, χάρες και βιλαέτια. Καλύτερα µε τα πουλιά, τον ουρανό και τ άστρα, κι ας µε βρουν χιόνια και βροχές, χειµώνες, καλοκαίρια. Έτσι κατέγραψε και αποτύπωσε την επίγεια, πρόσκαιρη πορεία του ο αγνός περιπατητής των 42 χρόνων, ο Χρήστος µας, ο γιος, ο αδελφός, ο ανιψιός, ο ξάδελφος, ο φίλος, ο συγχωριανός, ο πατριώτης. Αφιερωµένο από καρδιάς ως ελάχιστος φόρος τιµής στα νιάτα σου, στη µνήµη σου, αγαπηµένε µας φίλε και συντοπίτη. Γιώργος Κοτονιάς * ο κ. Γιώργος Κοτονιάς, κατάγεται από την Αµυγδαλιά ωρίδας. Είναι εκπαιδευτικός, τ. ιευθυντής ΙΕΚ και στέλεχος της Σιβιτανιδείου Σχολής. Είναι µέλος του Πνευµατικού Οµίλου Ναυπακτίας- ωρίδας και συνεργάτης του Περιοδικού «η δάφνη». Τύχαµε και της θερµής φιλοξενίας του ιδίου, του αδερφού του και άλλων συγχωριανών του, κατά την επίσκεψή µας το καλοκαίρι στην Αµυγδαλιά, µε κλιµάκιο του Πνευ- µατικού Οµίλου αφνιωτών Ναυπακτίας.

3 ΣΕΠΤΕΜΒΙΟΣ Αλλεπάλληλα τα ηµοτικά Συµβούλια µε δεδοµένη την οικονοµική ασφυξία που αντιµετωπίζουν πολλοί δήµοι που απειλούνται µε αναστολή της λειτουργίας τους. Πρέπει να οµολογηθεί ότι ο δήµος Ναυπακτίας δεν βρίσκεται σ αυτή τη δραµατική κατάσταση, αλλά είναι αυτονόητο ότι µε την οικονοµική στενότητα που αντι- µετωπίζει δεν έχει τη δυνατότητα για µεγάλα έργα. Ο ετεροχρονισµός, που ουσιαστικά εξήγγειλε ο δήµαρχος Γιάννης Μπουλές, για εκτέλεση έργων το, προκάλεσε τις αιτιάσεις της Αντιπολίτευσης για µεθόδευση µε εκλογική σκοπιµότητα και µε δεδοµένο ότι υπάρχουν ορισµένα κονδύλια που σκοπίµως έχει «παγώσει» ο ήµος. Εν των µεταξύ νέες απρόβλεπτες ανάγκες προέκυψαν όπως θα δούµε παρακάτω (ΧΥΤΑ, κτιριακό πρόβληµα 2ου Γυµνασίου) που εξανεµίζουν και τα όποια οικονοµικά αποθέµατα. Μπορεί το φετινό καλοκαίρι να ήταν ένα από τα πιο ζεστά, άλλο τόσο ζεστό ήταν και το κλίµα στο χώρο του δή- µου Ναυπακτίας. Χώρος που κυρίως σηµαδεύτηκε από τα κατωτέρω µείζονος σηµασίας γεγονότα που εµπεριέχουν και ανάλογους συµβολισµούς: Αίσθηση προκάλεσε η παραίτηση του Προέδρου της ηµοτικής Κοινότητας Ναυπάκτου (Πρόεδρος της πόλης της Ναυπάκτου) Θωµά Γρηγορίου εκλεγµένος µε το συνδυασµό του η- µάρχου Γιάννη Μπουλέ. Για τους παρακολουθούντες τα πράγµατα εκ των έσω η παραίτηση ήταν αναµενόµενη. Ο παραιτηθείς θεωρούσε τον εαυτό του και τον θεσµό που εκπροσωπούσε, παραγκωνισµένο και ότι ο ήµαρχος ασκεί απόλυτη συγκεντρωτική πολιτική. (Ηδη νέος Πρόεδρος ηµ. Κοινότητας Ναυπάκτου εκλέχτηκε η κα Βάσω Ταραµπίκου). Προηγήθηκε η παραίτηση του Αντιδηµάρχου Τεχνικών Υπηρεσιών Γεωργίου Γούλα την 15 Ιουλίου, µε επίσηµη αιτιολογία τους καθαρά προσωπικούς λόγους (λόγω του γάµου του). Οι παραιτήσεις αυτές, στα µέσα της θητείας, προκάλεσαν αίσθηση και επέφεραν εκ των πραγµάτων ανακάτωµα της τράπουλας από το δήµαρχο Γιάννη Μπουλέ. Έτσι στη θέση του Γ. Γούλα µεταπήδησε η Αντιδήµαρχος Πολιτισµού Μαρία Ζιαµπάρα. Στη θέση του Αντιδηµάρχου Πολιτισµού µεταπήδησε ο Κώστας Σταυρόπουλος, στη θέση του ηµοτικό Περισκόπιο Ναυπακτίας οποίου ως Αντιδήµαρχου Οικονοµικών και Προέδρου της ΕΥΑΝ τοποθετήθηκε ο δηµοτικός Σύµβουλος η- µήτριος Καρκατσούλης. Το µεγάλο θέµα που ανέκυψε µε την καθυστερηµένη γνωστοποίηση της ακαταλληλότητας των νερών σε πολλά χωριά του της Αποδοτίας, Πλατάνου και Πυλήνης έφερε σε πολύ δύσκολη θέση και τη δηµοτική Αρχή, αλλά και τον αρµόδιο φορέα, την ΕΥΑΝ στην περίπτωση. Η αποκάλυψη της ακαταλληλότητας των νερών έγινε από τους δηµοτικούς συµβούλους της Παράταξης Παπαθανάση, Θωµά Κοτρωνιά και Κωνσταντίνο Νούλα. Ήδη, η ΕΥΑΝ διανέµει εµφιαλωµένο νερό στα εν λόγω χωριά και εξήγγειλε σειρά δραστικών µέτρων για τη θεραπεία του προβλήµατος. Το θέµα όµως φαίνεται να έχει και συνέχεια, καθόσον το.σ. της ΕΥΑΝ, µε εισήγηση του εκπροσώπου του Εργατικού Κέντρου, προέβη σε υποβολή µήνυσης κατά παντός υπευθύνου για την µη έγκαιρη γνωστοποίηση των αποτελεσµάτων. Η ακαταλληλότητα του κτηρίου που στεγάζεται το 2ο Γυµνάσιο και το 2ο Λύκειο, αποτελεί ίσως το πιο φλέγον θέµα της Ναυπάκτου και απασχόλησε και απασχολεί το δήµο, τους εκπαιδευτικούς φορείς, του συλλόγους γονέων και πάνω απ όλους τους ίδιους τους µαθητές. Αλλεπάλληλες είναι οι συνεδριάσεις του,σ., των αρµόδιων επιτροπών και πολλές οι προτάσεις. Προς το παρόν τα µαθήµατα γίνονται στο κτήριο του 1ου Γυµνασίου 1ου Λυκείου, εκ περιτροπής, κατά εβδο- µάδα πρωί απόγευµα. Προκειµένου για το 2ο Λύκειο δροµολογείται η προσωρινή φόρµουλα ήτοι: Τα µαθήµατα θα γίνονται σε 4-5 αίθουσες του κανονικού κτηρίου, οι οποίες κρίνονται ασφαλείς σε συνδυασµό µε την προ- µήθεια και άλλων λυόµενων αιθουσών. Προς τούτο ο δήµος αναµόρφωσε τον προ πολογισµό για να διαθέσει ευρώ. Φυσικά κι αυτό το θέµα έγινε σηµείο σφοδρών αντιπαραθέσεων µεταξύ της δηµοτικής αρχής και της αντιπολίτευσης. Απρόβλεπτο πρόβληµα και µε σοβαρές οικονοµικές επιπτώσεις για το δήµο ανέκυψε µε τη λειτουργία του ΧΥΤΑ Βλαχοµάνδρας. Ο δήµος έγκαιρα προκήρυξε διαγωνισµό για τη δηµιουργία δεύτερου κυττάρου, λόγω κορεσµού του πρώτου. Το έργο κατακυρώθηκε σε εταιρεία κι ενώ αναµενόταν η έναρξη των εργασιών, άλλη ανταγωνίστρια εταιρεία που µετείχε του διαγωνισµού προσέφυγε στο ιοικητικό Εφετείο Πατρών και µπλόκαρε το έργο. Όλως παραδόξως καίτοι έχουν περάσει δυο µήνες το Εφετείο δεν έχει εκδώσει την απόφασή του. Αποτέλεσµα ο δήµος αναγκαστικά να προωθεί τα σκουπίδια του δήµου και των άλλων δήµων που είναι συµβεβληµένοι µε το ΧΥΤΑ Βλαχοµάνδρας, στο ΧΥΤΑ Μεσολογγίου µε κόστος ευρώ µηνιαίως!. Πόντους δίνει στη δηµοτική αρχή η ίδρυση του Λιµενικού Ταµείου Ναυπακτίας. Μετά έντονη λεκτική αντιπαράθεση µε το πρώην Λιµενικό Ταµείο Αιτ/νίας, το Λιµενικό ταµείο Ναυπακτίας είναι πραγµατικότητα, µε ανα- µενόµενα πολλά οφέλη για την περιοχή, καθόσον από τα δηµοσιευθέντα στοιχεία τη µερίδα του λέοντος από πλευρά εσόδων του πρ. ταµείου Αιτ/νίας είχε η Ναυπακτία, χωρίς να έχει και τα ανάλογα ανταποδοτικά. Ένταση και ανταλλαγή «πυρών», προκάλεσε στο.σ. της 30ης Ιουλίου, η κατάχρηση ποσού Ε από η- µοτικό Υπάλληλο της δηµοτικής ενότητας Χάλκειας. Συγκεκριµένα η εν λόγω υπάλληλος ήταν εντεταλµένη για την είσπραξη των τελών ύδρευσης της περιοχής (µέχρι να ενσωµατωθεί η περιοχή στην ΕΥΑΝ). Ο δήµαρχος Ναυπακτίας έχει παραπέµψει την υπόθεση στον Εισαγγελέα. Πονοκέφαλο προκαλεί και η ακύρωση από το ιοικητικό Εφετείο Πατρών οκτώ οικοδοµικών αδειών στην πόλη της Ναυπάκτου, που είχαν εκδοθεί το διάστηµα , εντός του παραδοσιακού τµήµατος της πόλης. Θέµα που άπτεται του γνωστού χρόνιου οικιστικού προβλήµατος της Ναυπάκτου. Τέλος απολογισµός πεπραγµένων του δήµου για το 2011, έγινε την Κυριακή 16 Σεπτεµβρίου. Ο ήµαρχος Γιάννης Μπουλές αναφέρθηκε αναλυτικά κατά τοµέα, τονίζοντας την οικονοµικά στενότητα που υπάρχει από µεγάλες περικοπές που σηµειώθηκαν από την Κυβέρνηση, τις δυσκολίες που ανέκυψαν για την µετάπτωση της Ναυπακτίας σε Καλλικράτειο δήµο. Επίσης ανέφερε ότι στο δήµο σήµερα υπηρετούν 191 µόνιµοι υπάλληλοι, 36 µε σύµβαση αορίστου χρόνου και κατά περίπτωση προσωπικό µε 2µηνες ή 8µηνες συµβάσεις. 3 Και δεύτερη έδρα στο δηµοτικό Συµβούλιο Ναυπακτίας για την Κίνηση Πολιτών Με δυο έδρες εκπροσωπείται πλέον η Κίνηση Πολιτών στο ηµοτικό Συµβούλιο Ναυπακτίας. Μετά την εκδίκαση σχετικής ένστασης το Συµβούλιο Επικρατείας αποφάνθηκε ότι η κίνηση πολιτών δικαιούται δύο έδρες. Έτσι δίπλα στον Κώστα Καρακώστα µπήκε και ο Π. Λουκόπουλος. Η εξέλιξη αυτή έφερε τη σχετική καραµπόλα µε την απώλεια µιας έδρας από την παράταξη Παπαθανάση (περιορίζεται από επτά σε έξι). Συγκεκριµένα από την παράταξη του ηµάρχου Γιάννη Μπουλέ χάνει µεν την έδρα του ο. Βίτσας αλλά κερδίζει αντίστοιχη έδρα στη δηµοτική κοινότητα Πλατάνου όπου η καραµπόλα έχει συνέχεια. Συγκεκριµένα στη θέση του Αθ. Κούκουνα, κανονικά εκλεγόταν ως πρώτος επιλαχών ο Αριστοτέλης Τσαρούχης, ο οποίος όµως είναι ειδικός σύµβουλος του δηµάρχου και δεν αποδέχθηκε τη θέση. Έτσι πήγαµε στη δεύτερη επιλαχούσα της παράταξης του δηµάρχου, που ανέλπιστα ορκίστηκε δηµοτικός σύµβουλος Ναυπακτίας. Οι αποδοχές των αιρετών µετά το «κούρεµα» Με απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονοµικών κ Χρήστου Στα κούρα, από την 1η Σεπτεµβρίου οι αποδοχές των αιρετών, διαµορφώνονται ως εξής, µετά το σχετικό κούρεµα: Περιφερειάρχης Ε Αντιπεριφερειάρχης Ε ήµαρχος Ε Αντιδήµαρχοι Ε Πρόεδρος Περιφερειακού Συµβουλίου Ε Πρόεδρος ηµοτικού Συµβουλίου Ε (σε δήµους κατοίκους) Το Αυγουστιάτικο οδοιπορικό του Σεβασµιότατου ΣΤΟ «6 Ο ΙΑΖΩΜΑ ΤΗΣ ΝΑΥΠΑΚΤΙΑΣ» Όπως κάθε χρόνο ο Σεβασµιότατος κ. Ιερόθεος το καλοκαίρι και ειδικότερα τον Αύγουστο, επισκέφθηκε χωριά και ενορίες της ορεινής Επαρχίας, χοροστάτησε σε Ακολουθίες τέλεσε µυστήρια, κήρυξε το Θείο λόγο, ήρθε σε επαφή µε πολλούς παραθεριστές και απόµαχους που κρατούν µετερίζια στις κορυφές γεωγραφικά και πνευµατικά και τους χάρισε την ευλογία του. Πολύ εύστοχα η εφηµερίδα της Μητρόπολης ΠΑΡΕΜ- Νέο Ναυπακτιακό κατάστηµα στην Πάτρα Το βράδυ της Τρίτης 18 Σεπτεµβρίου, εν µέσω συγγενών και πολλών φίλων, πραγµατοποιήθηκαν τα εγκαίνια του ανδρικού Κοµµωτηρίου «Κοµµώσεις για Άνδρες», του ευγενέστατου νέου Θωµά, γιου των τακτικών µελών µας Γεωργίου και Καίτης Κατσικογιάννη. Ο Θωµάς ακολουθώντας και την οικογενειακή επαγγελµατική παράδοση, από πλευράς της µητέρας του, έστησε το κοµµωτήριό του επί της οδού Κορίνθου αρ. 294, παραπλεύρως του, µε παραδοσιακά προ όντα ιδιόκτητου, παντοπωλείο του πατέρα του Γιώργου. Παρευρέθηκαν µεταξύ πολλών άλλων Ναυπακτίων ο Πρόεδρος του Συνδέσµου Ηλίας ηµητρόπουλος µε τη σύζυγό του και οι επίτιµοι Πρόεδροι Κώστας και Φίλιππος Κονίδας. Καλές δουλειές και φυσικά να βοηθήσουµε και στην πράξη. Κλείνει η ΟΥ Ναυπάκτου Έκτακτό δηµοτικό συµβούλιο Ναυπακτίας τη ευτέρα 24 Σεπτεµβρίου µε θέµα την εκδήλωση ενεργειών για να αποτραπεί το κλείσιµο της ΟΥ Ναυπάκτου, που έχει αποφασιστεί για την 1η Οκτωβρίου, µαζί µε πολλές άλλες σε όλη τη χώρα. Οι αρµοδιότητες προβλέπεται να µεταφερθούν στο Μεσολόγγι. Να σηµειωθεί ότι το κτίριο που στεγάζεται η ΥΟ στη Ναύπακτο είναι δηµόσιο και ως εκ τούτου δεν καταβάλλεται ενοίκιο, οπότε δεν φαίνεται πιο οικονοµικό όφελος θα προκύψει από την κατάργησή της. * Με παρέµβαση των Αρχών της Ναυπάκτου δόθηκε παράταση λειτουργίας για 8 ηµέρες Στη Γραµµένη Οξυά ΒΑΣΗ, χαρακτήρισε την ορεινή Ναυπακτία ως το 6ο διάζω- µα του κάστρου της Ναυπάκτου, υπό την έννοια και σε περίπτωση εκπόρθησης και των πέντε διαζωµάτων του κάστρου της Ναυπάκτου, παραµένουν απόρθητα τα βουνά και τα λαγκάδια της ορεινής Ναυπακτίας. Άνω Χώρα, Αµπελακιώτισσα, Ελατού, Γραµµένη Οξυά, Κυδωνιά, Αράχωβα, Πλάτανος, Άγιος Βλάσιος ήταν µερικοί σταθµοί από την θερινή περιοδεία του Σεβασµιότατου, Χωρίς βέβαια να παραλείψει τις πολλές και ποικίλες υποχρεώσεις του. Εν τω µεταξύ αίσθηση προκάλεσε η εργασία του Σεβασµιοτάτου, γύρω από τη θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης και το Μποζόνιο του Χιγκς. Η εργασία δηµοσιεύθηκε και αναρτήθηκε σε πολλά ΜΜΕ. Η επιστηµοσύνη, η εµβάθυνση, η σύζευξή του µε την θεολογική πλευρά και η γενικότερη προσέγγιση αυτού του µεγάλου θέµατος, είναι από τις χαρακτηριστικές περιπτώσεις του πνευµατικού επιστηµονικού αναστήµατος που διακρίνει τον Σεβασµιότατο Ναυπάκτου κ. Ιερόθεο. Ο πλήρης τίτλος της εργασίας είναι : «Παν το γινόµενον, λόγω γίνεται». Η θεωρία της «Μεγάλης Έκρηξης» και το «Μποζόνιο του Χιγκς». * εν θα εορτάσει εφέτος τα ονοµαστήριά του (4 Οκτωβρίου) ο κ. Ιερόθεος, λόγω συνεδρίασης της Ιεράς Συνόδου.

4 4 ΣΕΠΤΕΜΒΙΟΣ Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Α Ανταµώµατα και Πανηγύρια Κείνοι που είπαν «ουδέν κακό αµιγές καλού» κάτι ήξεραν από σοφία. Και το λέµε αυτό γιατί η παρατεταµένη κρίση, οικονοµική και όχι µόνο που πλήττει τη χώρα, οδήγησε πολύ κόσµο να κάνει τις διακοπές τους στα χωρία τους. Ατέλειωτα τα ανταµώµατα και τα πανηγύρια, µε συνεχή τάση τα λεγόµενα ανταµώ- µατα να τείνουν να καπελώσουν τη θρησκευτική χροιά των πανηγυριών. Ένα θρησκευτικό πανηγύρι που αντιστέκεται στους καιρούς και αποτελεί την κορωνίδα των παραδοσιακών πανηγυριών, είναι αυτό της εορτής της Αγίας Παρασκευής στο Τρίκορφο της Ναυπακτίας (Χάλκειας). Κρατεί τα σκήπτρα, έχει την απαραίτητη κοµπανία τη ζυγιά και από χορό άλλο πράγµα. ιατηρεί και τη φιλοξενία ακόµη µε τη παλιά συνταγή να µην µείνει κανένας νηστικός. Στο προσκλητήριο, λοιπόν, των καλοκαιρινών Πανηγυρο ανταµωµάτων είχαµε: Κυριακή 8 Ιουλίου γιορτή στον Άγιο Αθανάσιο στο πάνω Νιόκαστρο, Τετάρτη 11 Ιουλίου εκδήλωση µνήµης στη Ρίζα, 29 Ιουλίου Κυριακή Αντάµωµα στη έλγα, Κυριακή 22 Ιουλίου η Γιορτή Αποδήµων από την Ιερά Μητρόπολη Ναυπάκτου και το δήµο Ναυπακτίας. Πέµπτη 26 Ιουλίου Αγίας Παρασκευής πανηγύρια στη Ναύπακτο, Παλαιοχωράκι, Νιόκαστρο, Τρίκορφο Χάλκειας, Ελευθέριανη και που δεν τιµάται η Αγία Παρασκευή. Από κοντά και το Αχλαδόκαστρο: Γιορτή της ρίγανης στις 13 Αυγούστου, Αντάµωµα την εποµένη 14 µαζί µε πεζοπορία στα ιπόταµα και στο γιοφύρι της Αρτοτίβας. Ακόµη είχαµε Ανταµώµατα ελγα τών, Παλιοπυργιωτών, Ποκιστιάνων, Αραχωβιτών, Τερψιθατών, Ελατιωτών, Ποδοτιών και τόσων άλλων, αριθ- µός ων ουκ εσταί. ΕΚ ΗΛΩΣΕΙΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ Οι εορταστικές εκδηλώσεις για την 441η επέτειο της Ναυ- µαχίας Ναυπάκτου θα διαρκέσουν από 6/10 µε κορύφωση την Κυριακή 14/10. * Γιορτή Κάστανου και Τσίπουρου το Σάββατο 6/10 στον Αγιο ηµήτριο και 19-20/10 στην Ανω Χώρα. Η γιορτή του βιβλίου στη Ναύπακτο Με τον τίτλο «µε αφορµή ένα βιβλίο», τι- µήθηκαν και φέτος για 6η χρονιά οι Ναυπάκτιοι συγγραφείς βιβλίων και συγγραφείς βιβλίων µε Ναυπακτιακό περιεχόµενο. Η εκδήλωση έγινε στον Πύργο του Μπότσαρη το βράδυ της Παρασκευής 3 Αυγούστου. Η εκδήλωση, που για πολλούς θεωρείται η κορυφαία από ποιοτικής πλευράς, συνδιοργανώθηκε από το δήµο Ναυπακτίας και την η- µόσια Κεντρική Παπαχαραλάµπειο Βιβλιοθήκη η οποία επωµίστηκε και το κύριο βάρος. Να ση- µειωθεί ότι η γιορτή καθιερώθηκε από τον Γιάννη Ράπτη. Την παρουσίαση συντονισµό είχε ο Χαράλαµπος Χαραλαµπόπουλος. Τα βιβλία που παρουσιάστηκαν συνοπτικά και εκδόθηκαν το διάστηµα καλοκαίρι 2011 καλοκαίρι είναι : «ήµος Ναυπάκτου » (Στάθης Λουκόπουλος) «Η γειτονιά του Α ηµήτρη µε τους Γαβριάδες» (Γιάννης Μήλιος) «Ανθοφυταίων Ναυπακτίας Ιστορίες» (Γιώργος Παπαθανασίου) «ΜΠΟΥΛΙΑΡΙΚΑ» (Τάκης Τσονάκας) «Περιπέτειες της Ζωής µου» (Βασίλης Χρυσανθόπουλος» «Γυµνάσιο Ναυπάκτου- Φωτογραφίες » (Γρηγόρης Βαρελάς) «Οικολογική Τάξης και εµπνεύσεις» (Β. Λουκόπουλος) «Πράσινο - Μπλε», Περιοδικό έκδοση της ΜΚΟ (Τάσος Ξύδης) Η «δάφνη» Παναυπακτιακό Περιοδικό ( ντής Μάρκος Μεντζάς) «π. Ιωάννης Ρωµανίδης ένας κορυφαίος Θεολόγος (Σεβασµιότατος κ Ιερόθεος) «Μεταφράσεις- µυστήρια και ασκήσεις» (Σεβασµιότατος κ. Ιερόθεος) «Ενιαύσινον 2011» (Σεβασµιότατος κ. Ιερόθεος) «Ο Πλατωνικό Ηγέτης» (Άρης ιαµαντόπουλος) «Οι Απελευθερωτικοί αγώνες µετά το Ο αγώνας για την απελευθέρωση της Ηπειρο- Θεσσαλίας και Μακεδονίας » ( ηµήτρης Κουτρούµπας) «Το ανθισµένο δένδρο», ποιητική συλλογή (Θανάσης Παπαθανσόπουλος) «ιάταξη διαψεύσεων», ποιητική συλλογή (Χρύσα Τροµπούκη) «Εισαγωγή στις πονηρίες της χαράς» ποιητική συλλογή (Μαρία. Σφήκα) «Τα ποιήµατα της καρδιάς µου», ποιητική συλλογή (Αφροδίτη Ντότσικα) «Αλλοτινοί µου Χρόνοι» (Γιάννης Κολοτούρος). Στην εκδήλωση έγινε τιµητική αναφορά για εκδηµήσαντες πνευµατικούς ανθρώπους της Ναυπακτίας Άσπα Ξύδη και Τάκη Χριστόπουλου. Τέλος προβλήθηκε εντυπωσιακό βίντεο από τη δράση της Βιβλιοθήκης κατά την καλοκαιρινή εφαρµογή του προγράµ- µατος Τη δική της ΟΛΥΜΠΙΑ Α είχε η Γυµνασιακή Τάξη ιακρίνονται από αριστερά: Συµµαθήτριες: Αναστασιάδη Ανθούλα Αντιόχου Μαρία-Μακρή Γιάννα-Ευθυµιοπούλου Γεωργία-Χωραφά έφη-μίχου Μαρία-Λακουµέντα Πολυξένη-Πετσίνη Ελευθερία. Συµµαθητές: Μουχτούρης Αθανάσιος - Τσαγκανός Γιάννης - Παπανδρέου Χαράλαµπος - Βασιλείου Γεώργιος - Ντουρακόπουλος Ανδρέας - Κονιστής ηµήτριος - Αγγελής Κωνσταντίνος - Κατσιγιάννης Βασίλειος - ηµητρόπουλος Ηλίας - Πολιτόπουλος ηµήτριος - Καραγεώργος Αθανάσιος - Παπαγεωργίου Κωνσταντίνος - Νικολακόπουλος ηµήτριος - Παραλίκας Γεώργιος - Χαραλαµπόπουλος Γιάννης - Αγγελόπουλος Κύρκος - Κυριαζής Θεόδωρος - Βαρελάς Χρήστος - Παπαθανασίου Σπύρος - Λουκόπουλος Γεώργιος - Κουτσογιάννης Λεωνίδας (δεν απαθανατίστηκαν η Κατερίνα Βλάχου και ο Σπύρος Φουσέκης, λόγω αργοπορίας) ΤΑ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΑ ΜΑΣ Θερινή συνάντηση Αεροπόρων 27/8/ Συνεχίζοντας την διατήρηση του αρίστου πνεύµατος φιλίας, εκτίµησης και αλληλεγγύης, κλιµάκιο της αεροπορικής Ναυπακτιακής οικογένειας που αποτελεί και τον λεγόµενο τακτικό πυρήνα, αντάµωσε στην θερινή συνεστίαση, σε ταβέρνα της Μα- µουλάδας µε συνδαιτυµόνες τους: Σταύρο Σύψα, Νικόλαο Βαρελά, Γεώργιο Κυρίτση, Κώστα Ευθυµιόπουλο, Τριαντάφυλλο Νασόπουλο. Γεώργιο Κωνσταντόπουλο, Ηλία ηµητρόπουλο, η- µήτριο Βελή, Μπαλωµένο Γεώργιο, Νίκο Πατούχα, Φούντζηλα Κώστα. Φυσικά µετά συζύγων. ΥΓ (1). Εν τω µεταξύ, χωρίς να το θέλουµε αδικήσαµε τον εξαίρετο συνάδελφο Σµήναρχο ε.α. Μπάµπη Κασόλα, τ όνοµα του οποίου δεν αναφέρθηκε αν και παρέστη στην καθιερωµένη συνάντηση της Μεγάλης Παρασκευής στη Ναύπακτο. Την κατανόησή σου Μπάµπη. ΥΓ (2). Πληροφορηθήκαµε µε λύπη ότι έφυγε από τη ζωή ο παλιός συνάδελφος Φώτης Κολοβός από την γειτονική Ανάληψη. ΥΓ (3). Στις 30 Σεπτεµβρίου «έφυγε» και ο Σµήναρχος Αγγελος Κανελλόπουλος (Πάτρα). Η.. Από κοντά και οι ωριείς Ανταπόκριση Θάνος Κοντός Με πρωτοβουλία του εκλεκτού συναδέλφου και φίλου ηµητρίου Θεοχάρη, στις 17 Αυγούστου έγινε το πρώτο αντάµωµα συναδέλφων αεροπόρων ε.α. που κατάγονται από τα παραλιακά χωριά Ερατεινή, Τολοφώνα και Πάνορµου ωρίδας. Συνολικά παρευρέθηκαν δεκαεπτά συνάδελφοι µετά συζύγων σε παραλιακή ταβέρνα της Ερατεινής, όπου σε µια ήσυχη βραδιά µε συνοδεία εκλεκτών µεζέδων και σχετικών ποτών είχαµε την ευκαιρία να τα ξαναπούµε και να θυµηθούµε τα παλιά. Στο τέλος της βραδιάς όλοι συγκινηµένοι ανανεώσαµε το ραντεβού µας για την επό- µενη χρονιά την ίδια µέρα και ώρα. Το «Σµήνος» των συνδαιτυµόνων αποτελούσαν οι : Θεοχάρης ηµ., Θεοχάρης Κων., Παπαβασιλείου Μένιος*, Κοντός Θάνος, Ράµµος Ιωάννης, Θεοχαρόπουλος ηµ. Τσιµπερδώνης Μάνθος, Κοντοµίχος Ευθ. Βασιλόπουλος Παναγ. Κασιδάκης Σπ. Κυριαζής ηµ. Κυριαζής Γεώργιος, Μπούρας Γεώργιος, Σχοινάς ρόσος, Γκοτσόπουλος Αστέριος, Νικολακόπουλος Λάµπρος, Στα κος Νικόλαος. * υστυχώς απών από την επόµενη συνάντηση θα είναι ο εξαίρετος συνάδελφος και φίλος Μένιος Παπαβασιλείου, που σε λίγες µέρες µετά την συνάντηση άφησε την τελευταία του πνοή στο σπίτι του, στην παραλία Πανόρµου. Ας είναι ελαφρύ το χώµα που τον σκέπασε. Ήταν το 3ο αντάµωµα της τάξης του εξαταξίου Γυµνασίου Ναυπάκτου. Είχαν προηγηθεί αυτά του 1994 και Έδωσαν και φέτος το παρών (οι περισσότεροι µετά συζύγων) το Σάββατο 25 Αυγούστου, στο κέντρο του συµµαθητή τους Βασίλη Κατσιγιάννη στην Ψανή, µέσα σε χαρούµενη ατµόσφαιρα µετά µουσικής. Ανανέωσαν το ραντεβού για το τελευταίο Σάββατο του Το 3ο Αντάµωµα Ελληνοαυστραλών Ναυπακτίας και ωρίδας Στο πάνω Νιόκαστρο, στην πλατονόσκεπη δροσοπηγή Χοχλαστή, πραγµατοποιήθηκε το 3ο αντάµωµα του συλλόγου Ελληνοαυστραλών Ναυπακτίας ωρίδας «η Ρούµελη». Στην εκδήλωση συµµετείχαν και πολλοί γνωστοί ελληνοαυτραλοί που βρίσκονταν για διακοπές στην Ελλάδα. εν αρκέστηκαν µόνο σ αυτό οι Ελληνοαυστραλοί. Έχουν προγραµµατίσει το Σάββατο 6 Οκτωβρίου εκδήλωση στο κέντρο Ν. Ανδρεόπουλου στο Λυγιά και τα έσοδα της εκδήλωσης θα διατεθούν για τα παιδιά µε ειδικές ανάγκες των Συλλόγων «ΑΛΚΥΟ- ΝΗ» και «ΦΛΟΓΑ». Τους αξίζουν συγχαρητήρια και να βρεθούν µιµητές. Βραδιά Βιβλίου και στην Καλαβρούζα Με καµπάνια «ιαβάζω ιασκεδάζω», ο δραστήριος Πολιτιστικός Σύλλογος Καλαβρούζας, διοργάνωσε πολιτιστική εκδήλωση στο Αλµπάνι (Λαογραφικό Μουσείο) την Παρασκευή 3 Αυγούστου. Πέρα από την έκθεση βιβλίων ακολούθησε και µουσική βραδιά µε «Τα παιδιά από το Μολύκρειο». Ο ίδιος Σύλλογος δεν παρέλειψε βέβαια να διοργανώσει σε συνεργασία µε άλλους φορείς την ανάβαση στην Κλόκοβα. Σύλλογος

5 ΣΕΠΤΕΜΒΙΟΣ ΜΕΡΟΣ Β ΠΡΟΤΡΟΠΕΣ - ΠΡΟΣΤΑΓΕΣ ΤΩΝ ΣΟΦΩΝ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ΠΟΥ ΑΠΟΣΚΟΠΟΥΝ ΣΤΗΝ ΑΤΟΜΙΚΗ ΤΕΛΕΙΩΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΤΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥ ΑΙΜΟΝΙΑ Του ΝΙΚΟΥ Γ. ΠΑΦΥΛΑ Επιτίµου Προέδρου του Συµβολαιογραφικού Συλλόγου του Εφετείου Πατρών Ο Τέρπανδρος ο Λέσβιος περιγράφει µια διαχρονική αλήθεια: «Ουκ εξάγουσι καρπόν οι ψευδείς λόγοι.» Τα ψέµατα δεν αποδίδουν καρπούς ούτε βραχυχρόνια, ούτε µακροχρόνια. Ξεσκεπάζεται η αναλήθεια, ντροπιάζεται εκείνος, που τα εκστοµίζει, ζηµιώνεται όποιος τα πιστεύει, εξαχρειώνεται η κοινωνική ζωή, κοµµατιάζεται το ηθικό κοινωνικό υπόστρωµα, αν τα ψεύδη εκφέρονται από τους ταγούς του Έθνους. Σε κάθε περίπτωση µειώνουν την ανθρώπινη προσωπικότητα. Την γκρεµίζουν από το ουράνιο ύψος της στα τάρταρα της ταπεινότητας, της αχρειότητας. Ίσως τους πολιτικούς είχε στον νου του ο Τέρπανδρος όταν διατύπωνε την άνω ρήση του. Ο Σοφοκλής, δηµιουργός των ανεπανάληπτων τραγωδιών του κλασσικού πνεύµατος, στις οποίες το πνεύµα κατευθύνει την ανθρώπινη συµπεριφορά, αποστρέφεται το ψεύδος µε την ρήση του: «ουδέν έρπει ψεύδος εις γήρας χρόνου» Κανένα ψέµα δεν προφταίνει να γεράσει Αποκαλύπτεται η ανυπαρξία του, η δολιότητά του, ο σκοπός του, οι επιδιώξεις του, γίνεται καταγέλαστος ο εφευρέτης του, χάνει την εκτί- µηση των συνανθρώπων του, του περιβάλλοντός του. Ο Αριστείδης ο δίκαιος: «Εκ της ακροτάτης ελευθερίας δουλεία πλείστη τε και ακροτάτη.» Η αλόγιστη ελευθερία προκαλεί υπερβολική δουλεία. Σε πολλές ιστορικές διαδροµές εθνών βρίσκει απόλυτη δικαίωση και αδιάσειστη απόδειξη η αθάνατη αυτή ρήση του Αριστείδη. Ο Θουκυδίδης: «Πάτριον ηµίν εκ πόνων τας αρετάς κτάσθαι» Είναι πατροπαράδοτο στους Έλληνες να αποκτούν τις αρετές τους και τα ωφελήµατα, που πηγάζουν από αυτές µε κόπους, βάσανα και θυσίες. Άλλωστε τότε στεφανώνονται µε ανείπωτη αξία οι αρετές. Αν εξασφαλίζονταν σαν δώρα ή σαν παροχές η αξία τους θα εκµηδενιζόταν. Καταθέλγει η αµοιβή της έντονης, της επίµονης, της αιµατηρής προσπάθειας. Αυτή την φιλοσοφική αρχή υιοθετούν και άλλοι, εκτός του Ελληνογενούς πνεύµατος. Η ευτολµία είναι αναγκαία για την κατάκτηση της ζωής. Ο Βίκτωρ Ουγκώ αποφαίνεται: «Τόλµα και προοδεύεις. Άνευ τόλµης µηδεµία πρόοδος. Άπασαι αι υψηλαί και µεγάλαι κατακτήσεις είναι κατά το µάλλον ή ήττον το γέρας του θράσους» Η αµοιβή του παράτολµου θάρρους συντροφεύει τις µεγάλες επιτυχίες της ζωής, επιστη- µονικές, οικονοµικές, καλλιτεχνικές, κοινωνικές. Η µοιρολατρεία είναι ξένη στην Ελληνική σκέψη. Ασυµβίβαστη µε την Ελληνική δράση. Ο οχλολοίδωρος Ηράκλειτος, νους βαθυστόχαστος και καρδιά ευαίσθητη προστάζει: «τον όγκο τον αντιπαθτον άνθρωπο τον θέλω να προσπαθεί να ανεβαίνει υψηλά, υψηλότερα, να γίνεται αγαθός, ενάρετος, πρώτος. Έτσι τον θέλω τον άνθρωπο και όχι αγελαίον» 500 χρόνια περίπου π.χ. ο µεγάλος Εφέσιος φιλόσοφος Ηράκλειτος θέλει τον άνθρωπο οπλισµένο µε τις αρετές, που ο Ναζωραίος προτρέπει τους ανθρώπους να αποκτήσουν, αγάπη, συµπόνια, δικαιοσύνη, αρετή. Να ζουν µακριά από την ιδιοτέλεια, τον ατοµισµό, την συναλλαγή, την οκνηρία, την φαυλότητα. Ο φιλόσοφος Πυθαγόρας, η σκέψη του οποίου έχει επηρεάσει βαθύτατα ολόκληρη την δυτική διανόηση, λέγει: «Απαιδευσία πάντων κακών µήτηρ» Η απαιδευσία είναι γεννήτρα όλων των κακών. Η παιδεία, η καλλιέργεια πνεύµατος, ψυχής και σώµατος, έχει καρπό της την γνώση και διφόρηµά της την δυνατότητα σφαιρικής εξέτασης των πραγµάτων και επίγνωση των συνεπειών κάθε δράσης. Έτσι οι ευµενείς συνέπειες κάθε δράσης προκαθορίζονται και η επίτευξής τους καθίσταται δυνατή, οι δε δυσµενείς διαπιστώνονται έγκαιρα και αποµακρύνονται ή εµποδίζεται η εκδήλωσή τους. Άλλωστε η διπλωµατία, όσο και αν δεν είναι αδελφωµένη πάντοτε µε την αρετή, είναι γέννηµα και εφεύρηµα των πεπαιδευµένων. Την διπλωµατία υπηρετούν οι προικισµένοι µε πνευµατικές δεξιότητες, µε διορατικότητα, πνευµατική εγκράτεια και δυνατότητα τιθάσευσης όλων των ανθρώπινων αδυναµιών, διαφορετικά ο διπλωµάτης αποβαίνει επικίνδυνος δια τα συµφέροντα της χώρας, την οποία εκπροσωπεί. «ιπλούν ορώσιν οι µανθάνοντες γράµµατα.» ύο φορές βλέπουν όσοι µαθαίνουν γράµµατα και καλλιεργούν πνεύµα, ψυχή και σώµα. Αυτοί ξεπερνούν τα εµπόδια της ζωής µε επιτυχία. Οι υποθήκες του συνεχίζονται. «Οι µη κολάζοντες άρχοντες τους κακούς βούλονται αδικείν τους αγαθούς» Οι άρχοντες, που είναι εντεταλµένοι από τους νόµους για την τιµωρία των παραβατών του νόµου, όσοι δεν τιµωρούν τους παραβάτες, επιθυµούν να τι- µωρούνται οι αγαθοί, οι πιστοί εφαρµοστές του νό- µου. Η παράβαση των καθηκόντων των εφαρµοστών του νόµου έχει τραγικές κοινωνικές συνέπειες. Χαλαρώνει το αίσθηµα ευπείθειας στην κείµενη νοµοθεσία, ενισχύει την συναλλαγή, γιγαντώνει την φαυλότητα, κατατρώγει την αξιοκρατία, βοηθάει τους ανάξιους να γίνονται ηγέτες των άξιων, επισπεύδει την κοινωνική συντριβή. Η ηθική, κοινωνική και οικονοµική συµφορά είναι αναπόφευκτη. Ο Πυθαγόρας, βαθύς γνώστης των ανθρωπίνων αδυναµιών και ενήµερος της κοινωνικής οργάνωσης των κοινωνιών της εποχής του στα µήκη και πλάτη του τότε γνωστού κόσµου, συµπυκνώνει στο άνω αποφθέγµατα τα ευεργετικά αποτελέσµατα, που επιφέρει η εφαρµογή των νό- µων, από όσους έχουν ταχθεί για τον σκοπό αυτό και στιγµατίζει τις συνέπειες της αβελτηρίας τους στην εκπλήρωση των καθηκόντων τους, που ανατρέπει την έννοια της ίδιας της δικαιοσύνης, µε συνέπεια την αστάθεια της κοινωνικής συνοχής. Υποψιάζεται κανείς ότι ο Πυθαγόρας, όταν διατύπωνε το άνω αξίωµά του, είχε γευθεί κοινωνική συµφορά όµοια µε αυτή, που πλήττει σήµερα την πατρίδα του. «Επιδείκνυσο µη εν τοις λόγοις, α φρονείς, αλλά εν τοις έργοις α ποιείς» Να επιδεικνύεσαι, να κα- µαρώνεις, όχι µε τα λόγια, που σκέπτεσαι, αλλά µε τις πράξεις, που κάνεις. Τα λόγια πετούν. Οι πράξεις διαρκούν, έχουν πρακτική αξία, είναι προσφορά στον εαυτό µας, τον συνάνθρωπο και το κοινωνικό σύνολο. Αυτές θεραπεύουν τις ανθρώπινες ανάγκες, επουλώνουν τον ανθρώπινο πόνο, γαληνεύουν την ανθρώπινη ταραχή, που δη- µιουργεί η αδήριτη ανάγκη. Είναι η αδιάψευστη απόδειξη της ανθρώπινης τελείωσης. Η µαρτυρία ύπαρξης ανθρωπιάς. «Ουδείς ελεύθερος εαυτού µη κρατών.» Κανένας δεν είναι ελεύθερος εάν δεν εξουσιάζει τον εαυτό του. Ποια ελευθερία µπορούµε να ισχυριστούµε ότι διαθέτου- µε, όταν πορευόµαστε κυριαρχούµενοι από τα αβυσσαλέα πάθη του εγω σµού, της φιλαυτίας, της οίησης, της φιλοπρωτίας, της ζήλειας, του µίσους, του φθόνου, της αλαζονείας, της πλεονεξίας της διαρπαγής, της οικειοποίησης των αγαθών των συνανθρώπων, χωρίς την καταβολή της απαραίτητης θυσίας, για την απόκτησή τους; Όταν την ψυχή µας δεν την κοσµεί η καλοσύνη, η πραότητα, η συµπόνια, η αγάπη, η ανθρωπιά; Όταν αντί αλληλεγγύης εκδηλώνουµε εναντίον του συνανθρώπου αδιαφορία, εχθρότητα, επιθετικότητα, βαναυσότητα, απανθρωπιά; «Γαστρός και ύπνου και θυµού πρώτιστα κράτει» Να έχεις εγκράτεια στο στοµάχι, στον ύπνο και στον θυµό. Η χαλιναγώγηση των τριών τούτων ατίθασων αδυνα- µιών του ανθρώπου έχει ύψιστη σηµασία για την ηθική συγκρότηση και την τελειοποίηση του ατόµου. Όσο διευρύνεται το στο- µάχι τόσο γιγαντώνεται η επιθυµία πλήρωσης του. Αυτή η τακτική οδηγεί στην υπερτροφία του σώµατος, στην νωθρότητα και την ατροφία των πνευµατικών λειτουργιών. Έτσι αποµακρυνόµαστε από την άλλη σοφή ρήση «µέτρον άριστον» Ο ύπνος τροφοδοτεί τον ύπνο. Αφυδατώνει χρήσιµες στην ζωή δραστηριότητες, σµικρύνει τον χρόνο των δηµιουργικών στιγµών της ζωής. Τα έργα της έκρηξης του θυµού είναι έργα ντροπής της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Βεβηλώνουν την ανθρώπινη αθωότητα, ντροπιάζουν τον προορισµό του ανθρώπου. Γι αυτό η προτροπή αυτά τα πάθη να τα καταπνίγουµε. Το Ελληνικό πνεύµα ενωρίς είχε διαγνώσει τις ολέθριες συνέπειες της συνύπαρξης αυτών των αδυναµιών στην ανθρώπινη συµπεριφορά. Ο Ευριπίδης προστάζει:» Αργός γαρ ουδείς, Θεούς έχων ανά στόµα, βίον δύναται, αν συλλέγειν, άνευ πόνων.» Κανένας τεµπέλης, όσο και αν επικαλείται τους Θεούς, δεν θα µπορέσει να αποκτήσει περιουσία, χωρίς να κοπιάσει. Κατ άλλη προσταγή του ιδίου: «Ο Θεός τοις αργούσι ου 5 παρίσταται.» Ο Θεός δεν βοηθά τους τεµπέληδες. Για την ανάγκη της ευπείθειας παραγγέλλει.» Ουκ έστιν ουδέν κρείσσον ή νόµω πόλει» Για την πόλη δεν υπάρχει τίποτε ανώτερο από τους νόµους. Αυτοί όταν είναι δίκαιοι και εφαρ- µόζονται από όλους τους πολίτες εξασφαλίζουν την ευταξία, την ασφάλεια σε όλους τους πολίτες, την εύρυθµη λειτουργία όλων των δοµών της πολιτείας, την εξυπηρέτηση των πολιτών, την κοινωνική ευδαιµονία. Η πολιτική ηρεµία και η κοινωνική προκοπή εξασφαλίζονται από την ανεµπόδιστη εφαρµογή νό- µων δίκαιων, που θεραπεύουν το κοινό συµφέρον και όχι το συµφέρον συγκεκριµένων οµάδων πολιτών. Τότε έχουµε επιλεκτική νοµοθεσία, που οδηγεί σε ακρότητες και τελικά στην ηθική παρακµή και την εξαθλίωση. Η Ελληνική κοινωνία βρίθει παραδειγµάτων, µε τα οποία περίτρανα αποδεικνύεται ότι η τόλµη συνυφασµένη µε την εργατικότητα, την διορατικότητα, την δικαιοσύνη και την αρετή γκρεµίζει τα εµπόδια, που ορθώνουν οι κοινωνικές και οικονοµικές ανισότητες και ανοίγει διάπλατα τις πόρτες στις επιστήµες, στις τέχνες, στην πολιτική, στην οικονοµική ισχύ σε όλους τους προικισµένους µε αυτά τα ατρόµητα όπλα, κυρίως µε ευφυ α, τόλµη, εργατικότητα και προσήλωση στην υποµονή και την θέληση. Άνθρωποι µε αυτά τα αθάνατα πνευ- µατικά εφόδια κοσµούν σήµερα την Ακαδηµία Αθηνών, όλες τις επιστηµονικές βαθµίδες των Πανεπιστη- µιακών Ιδρυµάτων, τις τέχνες, τις επιστήµες, την πνευµατική ελίτ του τόπου. Η αφετηρία τους είναι ο λαός. Η διαδροµή τους ολόφωτη. Είναι βλαστήµατα της θέλησης, του µόχθου, της επίµονης προσπάθειας. Είναι η εκπλήρωση των προσταγών των σοφών προγόνων µας.

6 6 ΣΕΠΤΕΜΒΙΟΣ Όταν ήµουν άσκαλος Προσυπογράφω όσα στο προηγούµενο φύλλο έγραψε ο φίλος µου, συµµαθητής και εξαίρετος συνάδελφος Νίκος Μπαρµπαγιάννης, ότι είναι πρωτόγνωρα τα συναισθή- µατα. Όσων δασκάλων έτυχε να εργαστούν σαν δάσκαλοι εκεί που τελείωσαν µε τις όποιες δυσκολίες της εποχής το ηµοτικό Σχολείο. Αναπολεί τα παιδικά χρόνια και τα βιώµατα που ριζώνουν βαθιά στην ψυχή και ακολουθούν µέχρι τα γεράµατα. Ο πρώτος δάσκαλος, ήταν ένας θαυµάσιος άνθρωπος, ο Χαράλαµπος Μαλάς από τα Μαλάµατα ωρίδας. Στην Β Τάξη µε την κήρυξη του πολέµου του 1940 στρατεύτηκε και όταν γύρισε ήµουν στην Ε τάξη. Ένας δάσκαλος µε 80 µαθητές. Λόγω της κατοχής δεν ήταν εύρυθµη η λειτουργία των Σχολείων. Ένα διάστηµα είχαµε τη Σταυρούλα ιβάρη ήταν κλειστός τύπος θρησκευό- µενη και όχι κοινωνική. Ένα διάστηµα είχαµε τη Σαββούλα από το Αιτωλικό, δραστήρια και καλοσυνάτη. Η Ελευθερία Βακάλη Πειραιώτισσα, µάλλον όταν έφυγε από το Σχολείο τη σκότωσαν οι αντάρτες. Ένα µικρό διάστηµα είχαµε τον ότσικα από την ορβιτσά που σκοτώθηκε στον στρατό στην κατοχή, τον Ανδρέα Θωµόπουλο από τη Στύλια, που γνώρισα και στην Αθήνα, όταν ήµουν Αναπληρωτής. Τελευταία είχαµε µια καλή και εργατική ασκάλα, προσφυγικής καταγωγής, τη Σεβασµία Καρολίδου. Τα χρόνια τα δικά µας ήταν δύσκολα λόγω της ανέχειας και του πολέµου. Στο χωριό µου ήταν και έδρα ανταρτών για ένα χρονικό διάστηµα, µε επικεφαλής τον δάσκαλο Θεόδωρο Παπαδογεωργόπουλο µε το ψευδώνυµο Καπετάν Φαρµάκης. Ήταν χαµηλών τόνων και δεν δηµιούργησε προβλήµατα στο χωριό. Οι µεγαλύτεροι θυµούνται τη φτώχεια που µας έδερνε. Ευτυχώς κάποια τρόφιµα από την ΟΥΝΤΡΑ (τυρί κίτρινο, κονσέρβες κακάο και άλλα καλούδια). Χαριτολογώντας έλεγαν οι ηλικιωµένοι ότι οι Αµερικάνοι θα στείλουν και γυναίκες για τους χήρους, γιατί υπήρχαν αρκετοί χήροι, λόγω της ανεπάρκειας ιατρικής περίθαλψης. Μια µέρα ηλιόλουστη, που ήταν καθισµένοι αρκετοί και κουβέντιαζαν στην αυλή του Παπακονίδα στο κέντρο του χωριού, καταφθάνει η δασκάλα που ανέφερα προηγούµενα ιβάρη Σταυρούλα από τη Ναύπακτο και κάθεται σ ένα σιδερένιο στρογγυλό τραπεζάκι και σοβαρή όπως ήταν λέει :Ήρθα να κάνω απογραφή των χοίρων (γουρούνια), γιατί στα χωριά µας, όλοι έτρεφαν γουρούνια που ζύγιζαν πολλές οκάδες. Τα έσφαζαν τα Χριστούγεννα και ήταν για τις οικογένειες ανακούφιση για πολύ χρόνο µε όσα έπαιρναν (σύγλινο, λουκάνικα, σουβλιµάς, λίπος κ.λ.π.) Οι καθισµένοι µεταξύ των οποίων ήταν και χήροι ψυλλιάστηκαν, λες να µας θυ- µήθηκαν οι Αµερικάνοι και µη γνωρίζοντας, την ορθογραφία, νόµισαν ότι θα λύσουν το οικογενειακό πρόβληµα. Πετάγεται ο Μήτρος ο Ρήγας (Λέζας) το ψευδώνυµο και λέει γράψε κυρά ασκάλα : Είµαι εγώ, να µη χάσει την πρωτιά, ο αδελφός µου ο Κώστας, ο Γιώργος Φαρµακούλας η γκάφα του έµεινε ιστορική και κατά καιρούς την διηγούνταν οι παλιότεροι. Η µάνα µου προσπαθούσε να διηγείται ιστορίες και παραµύθια στη µικρή µας Αλέκα, αλλά ενώ ήταν εργατική και καλή νοικοκυρά, υστερούσε στις συναρπαστικές διηγήσεις. Θυµάµαι τη γιαγιά Φωτεινή (µητέρας της) ήταν πρακτική στα ιατρικά και Μαµή του χωριού. Τα εγγόνια της και τα παιδιά της γειτονιάς ακούγαµε µε θαυµασµό τα παραµύθια και τις ιστορίες. Έλεγε : Το κάθε σπίτι είχε ένα φίδι που κυκλοφορούσε αθόρυβα στις στέγες και ήταν φύλακας του σπιτιού. Την παλιά εποχή κυκλοφορούσαν τα «Στοιχειά». Ήταν ζώα που µεταµορφώνονταν άλλοτε σε σκύλο, γάτα, άλλα άγρια ζώα του δάσους και ακολουθούσαν τους ανθρώπους, όταν κυκλοφορούσαν τη νύχτα. Μάλιστα το κάθε χωριό είχε το δικό του στοιχειό που αντιµαχόταν τα στοιχειά των διπλανών χωριών. Το δικό µας Στοιχειό νίκησε αυτά των διπλανών χωριών και έχει έκταση µεγάλη. Το βράδυ στις ρεµατιές κυκλοφορούσαν «Χαµόδρακες» (µικροί ράκοι), που είχαν µεταµορφωθεί από εγκαταλειµµένα εξώγαµα µικρά, γιατί ήταν αυστηρά τα ήθη, για µονογονε κές οικογένειες τότε. Ο προ- Του Κώστα Κονίδα δάσκαλου Λυκειάρχη πάππος µου, είχε κλέψει το µαντήλι µιας νεράιδας µε την οποία απόκτησε δυο παιδιά. Στα σύνορα Σκάλας και επάνω Νιόκαστρου, στην Παλιόσκαλα, υπάρχει τοποθεσία Νερα δάλωνο. Εκεί πήγαιναν τα σιτάρια να τα αλωνίσουν οι χωριανοί, αλλά εύρισκαν τις θηµωνιές ανακατεµένες. Παραφύλαξε κρυµµένος και διαπίστωσε ότι πήγαιναν οι νεράιδες (αιθέριες υπάρξεις), άφηναν τα µαντήλια τους στις θηµωνιές (στίβες Χειρόβουλα από σιτάρι) και χόρευαν εξαίσιους χορούς µε πρωτάκουστα τραγούδια. Όταν τελείωναν η κάθε µια έπαιρνε το µαντήλι της, που φορούσε στο κεφάλι της και έφευγε. Αυτής που έκρυψε το µαντήλι δεν µπορούσε να φύγει. Αναγκάστηκε να τον ακολουθήσει. Της επέτρεπε όµως να πηγαίνει στις νυχτερινές συνάξεις µε τις άλλες νεράιδες. Του µεγάλωνε τα παιδιά που άστραφταν από καθαριότητα. Όταν είχαν µεγαλώσει λίγο τα παιδιά και φοβούµενος µην τον εγκαταλείψει, όταν έµαθε από το γιο του, που κρύβει το µαντήλι της η µάνα του το πήρε και το έκαψε. Η νεράιδα έσκασε. Όταν µεγάλωσα έλεγαν ότι είµαστε ωραίοι γιατί εί- µαστε από νερα δόσογο. Στο χωριό µου κυκλοφορούσε η ιστορία αυτή. Υποπτεύοµαι µήπως κάποιος έµπλεξε µε κάποια ωραία από διπλανό χωριό και επειδή ήταν αυστηρά τα ήθη, την παρουσίαζε ως νερά δα. Μια άλλη διήγηση συναρπαστική ήταν η παρουσία ανάµεσα στη Σκάλα και Παλιόσκαλα που ήταν οι καλλιέργειες και τα βοσκοτόπια, σε ερηµική τοποθεσία τις Σκάλες ήταν µια µεγάλη σπηλιά. Εκεί κατοικούσε ένας Αγριόπαπας. Έβγαινε συνήθως τα βράδια και αλί- µονο όποιον συναντούσε. Και αθλητής στο τρέξιµο να ήσουν δεν γλίτωνες, γιατί είχε µια πηρουστιά, την έριχνε σε απόσταση και σε ακινητοποιούσε. Επειδή όταν ήµασταν µικροί η ελονοσία θέριζε και ήµασταν για παραθέρισµα στην Παλιόσκαλα, δεν µας άφηναν να κατεβαίνουµε στο χωριό, που είχε πολλά φρούτα. Εµείς δεν τολµούσαµε γιατί φοβόµασταν τον Αγριόπαπια. Σας κούρασα µε τις προλήψεις και παραδόσεις. Η ζωή στη Σκάλα κυλούσε όµορφα µε την Κυβέρνηση του Κέντρου οι προσκεί- µενοι στο χώρο ανέπνευσαν. Η οικογένειά µου ήταν φανατική στο χώρο, αφού ο πατέρας µου ήταν πρόεδρος και κοµµατάρχης του Νόβα και ο αδελφός µου Χρήστος ικηγόρος προσελήφθη στη Βουλή, στο νέο θεσµό «πόθεν Έσχες». εν θα ξεχάσω όµως τις ωραίες γιορτές που κάναµε στο χωριό. Η γυναίκα µου τραγουδούσε όµορφα και ετοίµαζε γιορτές θρησκευτικού, εθνικού και κοινοτικού περιεχοµένου, ανάλογα την περίσταση και ήταν και αυστηρή δασκάλα.. Οι γιορτές την εποχή εκείνη που έλειπαν τα Τηλεοπτικά µέσα χρησίµευαν. Εκτός από τον θρησκευτικό, εθνικό φρονηµατισµό και για ψυχαγωγία των κατοίκων και κοινωνικοποίηση. εν θα ξεχάσω µια ηµερήσια εκδροµή που είχαµε οργανώσει τα γειτονικά Σχολεία µε την Οικοκυρική Σχολή Ναυπάκτου, στην Άνω άφνη στην περιοχή του Αγίου Αθανασίου. Συµµετείχαν τα Σχολεία άφνης µε τον εξαίρετο άσκαλο (κατόπιν Παιδαγωγό) Θύµιο Στυλιαρά, τη γυναίκα του Γιαννούλα Πιέρρου, την αδελφή της αριστούχο ασκάλα Πιέρρου Μαρία (σύζυγος του αειµνήστου ασκάλου Φιλ. Νταουσάνη), τη ασκάλα Φωτεινή Φούντζουλα, τον αείµνηστο δάσκαλο Κονιστή Αντώνιο, που φιλοξενούσε και το φίλο του δάσκαλο από την Πάτρα Φραντζή Κώστα. Ήταν ο Βασίλης ενδρα- µής που είχε επιµεληθεί να υπάρχει ψητό κατσίκι για το µεσηµέρι. Η δασκάλα Μαίρη Γα τάνη (αδελφή του εκδότη της εφηµερίδας Τα Νέα της Ρούµελης Γιάννη Γα τάνη). Από την Τρύπου είχε έρθει ο Γεωργούσης Παναγιώτης (έγινε µετά καθηγητής στο Πανεπιστήµιο Κρήτης) και από τη Σκάλα ο υποφαινόµενος, η γυναίκα µου, ο παπαγιώργης Κονίδας µε την πρεσβυτέρα δασκάλα Καλλιρρόη ιαµαντοπούλου και τον πατέρα µου Βασίλειο Χρ. Κονίδα Πρόεδρο της Κοινότητας Σκάλας, όλοι απεικονίζονται σε αναµνηστική φωτογραφία. ιακρίνονται και δασκάλες της Οικοκυρικής Σχολής Ναυπάκτου. Αφού φάγαµε και ήπιαµε άρχισε ο χορός µε δηµοτικά τραγούδια και ήµασταν στο τσακίρ κέφι µετά το φαγητό και το κρασί. Την εποχή εκείνη χορευόταν πολύ το «Γιάνκα», χορός πηδηχτός µε πιασµένους τους χορευτές στη µέση του προπορευοµένου. Κρατούσα από τη µέση µια όµορφη δασκάλα της Οικοκυρικής και ένιωθα πανευτυχής. Σε κάποια στροφή του χορού, βλέπω τη γυναίκα µου στο χορό, ακολουθούµενη από τον συνάδελφο και φίλο µου Παναγιώτη Γεωργούση, πανύψηλο και όπως η δική µου ήταν µικροκαµωµένη τα χέρια του κάλυπταν ολόκληρη τη µέση. Εκείνη τη στιγµή µου κόπηκε το κέφι και απλώς σερνόµουν, περιµένοντας να τελειώσει ο χορός. Μεγαλωµένος µε τη χωριάτικη νοοτροπία, που θέλαµε τις γυναίκες ανέγγιχτες, ζήλεψα. Μόλις τελείωσε ο χορός, παίρνω τη γυναίκα µου, να δούµε τους µαθητές µας που έπαιζαν και όπως κρατούσα µια γκλίτσα ωραία, που την χρησιµοποιούσα περισσότερο για φιγούρα, αφού ύστερα από 50 χρόνια περίπου σήµερα, δεν νιώθω την ανάγκη για στήριγµα, τη χτυπάω δυο τρείς φορές κάτω από τη µέση και ξαφνιάστηκε. Τι σου συµβαίνει µου λέει; Μήπως τρελάθηκες; Τότε της είπα: Όταν χορεύεται αυτός ο χορός, εσύ θα πιάνεσαι τελευταία. Εµένα θα µε αφήνεις στο πλήθος να κάνω επιλογή. Βέβαια τα γραφό- µενα έχουν δόση υπερβολής, αλλά θυµάµαι το γιατρό το ανιά, µεγαλωµένος κι αυτός στην ορεινή Ναυπακτία, του άρεσαν τα µπλούζ. Είπε σε κάποιον τα µαντήλια τα έχουµε και τα χρησιµοποιούµε στο χορό. Στη Σκάλα, όπως έγραψα όταν άλλαξε η Κυβέρνηση, αναθάρρησαν οι Κεντρώοι. Είχαµε και σοβαρές συζητήσεις αλλά και αστείες. Όταν πέθανε ο Βασιλεύς Παύλος, το πολυχρόνιο τροποποιήθηκε ανάλογα : Τον ευσεβέστατον Βασιλέα Κωνσταντίνο, συν τη Βασιλίσση Άννη Μαρία, συν τη Μητρί Φρειδερίκη. Ελέγετο προς το τέλος της Θείας Λειτουργίας. εν µπορούσε να λείψει η Βασιλοµήτηρ, που έβαζε παντού την ουρά της. Λεγόταν κάπου- κάπου από Κυβερνητικά στελέχη τι τους χρειαζόµαστε τους Γκλίσπουργκ. Ένας νεαρός τότε του χωριού µας επαναλαµβάνει ότι δεν χρειαζόµαστε τους Βασιλείς. Ένας όµως χωριανός µας και φανατικός Βασιλκός του λέει : Ορέ ζαγάρ τολµάς να πιάσεις στο στόµα σου τη Βασιλική οικογένεια ; Αλλά τι να περιµένει κανένας από σένα και ο πατέρας σου ήταν αντάρτης. Μήπως πηγαίνεις στην εκκλησία και αν πηγαίνεις δεν καταλαβαίνεις τα όσα λέει ο παπάς. Μέχρι και τη Μήτρα της Βασίλισσας µνηµονεύει. Προφανώς δεν γνώριζε ότι το Μητρί, αναφερόταν στη µητέρα (τριτόκλιτο συγκοπτόµενο). Συνδέοντας τα περασµένα µε τα σηµερινά, επισκέφτηκα τη Σκάλα τη δεύτερη µέρα του Πάσχα που γίνεται το Γα τανάκι, µε συµµετοχή χορευτικού και του ιππικού Συλλόγου Ναυπακτίας- ωρίδας. Υπήρχε καλή οργάνωση και φαγοπότι. Ευχαριστήθηκα που είδα τους χωριανούς µου και τους µαθητές µου. Απ τους παλιούς ο Σπύρος Κίκερης σπουδαίος αθλητής στο λιθάρι µε το Ζώη Κουρελή στο δίσκο, Λελούδα, Βλαχογιάννη που τίµησαν το Γυµνάσιο Ναυπάκτου. Η απώλεια γνωστών φίλων και συγγενών πάντα µε στενοχωρεί. Στην είσοδο του χωριού είναι το καφενείο κέντρο του Γιάννη Κονίδα µαθητή µου µε καλή εξυπηρέτηση και στο κέντρο του χωριού το καφενείο η- µήτρη Ταραµπίκου που συναντάς και εκεί αρκετούς. Χαίροµαι που στο χωριό µου γίνονται κατοικίες και νέες οικογένειες.

7 ΣΕΠΤΕΜΒΙΟΣ 7 Για την πικρή µετανάστευση ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΡΑΣΠΑΣ Α ΜΕΡΟΣ Στ Αρχοντοχώρι, ένα µικρό χωριό της Ρούµελης, ζούσε πριν από κάµποσα χρόνια, µε τη γυναίκα του και τον γιο του, ένας καλόκαρδος άνθρωπος : O Βασίλης Ράσπας. ική του γη δεν είχε. Το µεροκάµατο απέ- µεινε γι αυτόν. ούλευε σκληρά, αγωνιζόταν, για να µπορέσει να ζήσει γυναίκα και παιδί. Τη γλυκιά Λενιώ και το µονάκριβό του Φώτο. εν ήταν κάνας άντρακλας ως εκεί πάνω ο Ράσπας. Ανάστηµα µέτριο, κορµί λιγνό µα γεροδεµένο, πρόσωπο ξεροψηµένο απ τα λιοβόρια του καλοκαιριού και τις παγωνιές του χειµώνα, µαλλιά πλούσια και σγουρά και µάτια κατάµαυρα σαν την ελιά στο µέστωµά της. Εκείνο που εντυπωσίαζε πάνω του δεν ήταν ούτε κορµιά θεόρατα, ούτε περίσσια οµορφιά, παρά ένας αέρας ανθρωπιάς, και µια καλοσύνη, απλόχερα απλω- µένα στην άδολη µορφή του. Το µεροκά- µατο, η σκληρή δουλειά κι η φτώχεια τον είχαν τσακίσει παράκαιρα κι έδειχνε µεγαλύτερος απ την ηλικία του. Κι όµως δεν ήταν παρά σαράντα. Μια λαχτάρα κι ένας κρυφός καηµός του ροκάνιζαν µερόνυχτα τα στήθια : Να δει το παιδί του, το Φώτο, να µεγαλώνει, ν αντρώνεται. Να τον δει µια µέρα να ζει µια ζωή πιο όµορφη, πιο άνετη από τη δική του τη σκληρή κι άχαρη. Πόσο αγαπούσε, αλήθεια, το µοναχογιό του ο φτωχός Βασίλης Ράσπας! έκα ολόκληρα χρόνια έζησε µε τούτη την αγωνία : Θ αποκτήσει άραγε η γυναίκα του, η κυρά Λενιώ, παιδί ; Οι γιατροί τον είχαν αποθαρρύνει. Μα ο Ράσπας δεν το βαλε κάτω. Μια φωνή µέσα του τον έκανε να µη χάνει την ελπίδα του και την πίστη του, πως ο Θεός θ ακούσει τη φωνή της καρδιάς του. Και δεν γελάστηκε στις προσδοκίες του. Πριν από πέντε χρόνια η γυναίκα του ένιωσε το πρώτο σκίρτηµα του παιδιού στα σπλάχνα της. Σε λίγους µήνες µετά έφερε στον κόσµο ένα χαριτωµένο και πανώριο αγγελούδι, το Φώτο, του Ράσπα το µοναχογιό. Από τότε η ζωή του έγινε ένα ποίηµα. Το απόγευµα, όταν γυρίζει στο φτωχοκάλυβό του κατάκοπος απ τη δουλειά, πώς ξαλαφρώνει όταν αντικρίζει από µακριά, µπροστά στη χαµηλή πορτούλα, το µικρό του γιο να τον περιµένει! Ίδιο δροσερό, ροδοκόκκινο αγγελούδι, µε γέλια και χαρές τρέχει και πέφτει στην αγκαλιά του. Κι ο Βασίλης Ράσπας, ο άνθρωπος µε την παιδική καρδιά και την πλατιά καλοσύνη, µονοµιάς, σαν κάποιος να του παίρνει από πάνω όλη την κούραση του κορµιού του, αγκαλιάζει τον γιο του και τον γεµίζει χάδια και φιλιά. Τα χοντρά, ροζιασµένα χέρια τρέχουν ασταµάτητα πάνω το τρυφερό κορµί του παιδιού, όσο που η κυρά Λενιώ πετάγεται από µέσα και λέει : - Μου το χάλασες το παιδί µε τα χάδια σου. Το παραχάιδεψες και θα µας βάλει τα δυο πόδια σ ένα παπούτσι - Σώπα γυναίκα και θα δεις τον Φώτο µας και θα τρίβεις τα µάτια σου. Το Φώτο µου θα τον φτιάξω µεγάλο άνθρωπο. Κάτσε και θα δεις - Αυτό δα µας έλειπε τώρα. Όλα τ άλλα τα χουµε Και µ αυτά τα τελευταία λόγια της Λενιώς ο Βασίλης Ράσπας σαν να ρχόταν στα συγκαλά του και στη σκληρή πραγµατικότητα. Κοίταξε ολόγυρά του και δεν έβλεπε τίποτ άλλο απ τη φτωχή καλύβα του, το ξινάρι του και µια κατσικούλα, την Παγόνα, χάρισµα κι αυτή µιας θείας του, να τρώει γάλα το µωρό, όταν και όποτε η Παγόνα ήθελε. Κι ήταν τότε που πεφτε σε βαθιά συλλογή. Αλήθεια, πώς θα µπορούσε να βοηθήσει το παιδί του! Με τι χρήµατα θα πραγµατοποιήσει το µεγάλο όνειρό του ; Ώρες ολόκληρες καθόταν τα βράδια έτσι σκεφτικός κι αµίλητος, µέχρι να τον φωνάξει η Λενιώ για το βραδινό φτωχικό τους φαγητό. Ήταν βραδάκι όταν χτύπησε η πόρτα του φτωχικού του. Ο Ράσπας µόλις είχε γυρίσει απ τη δουλειά. Κάλεσε τον ξένο να µπει. Ήταν ο γείτονάς του, ο Μήτρος Μπούχας, πενηντάρης περίπου, µε πελώριο ανάστηµα, κορµί γεροδεµένο και σφιχτό σαν το πουρνάρι, µαλλιαρός σαν αρκούδα, µ ολάνοιχτο χειµώνα καλοκαίρι το πουκάµισο στα πλατιά του στήθια, που µοιαζαν χορταριασµένος τοίχος. Το πλατύ του µέτωπο το σκέπαζαν πυκνά, ακατάστατα µαλλιά και το µελαψό πρόσωπό του, το κρυβε παχύ, γκριζόµαυρο µουστάκι. Απ το µελαψό χρώµα του προσώπου του και το αγέρωχο ύφος του λένε πως του κόλλησαν το παρατσούκλι «Καραµήτρος». Ποιος ξέρει! Και τόσο, φαίνεται, του άρεσε τούτο τ όνοµα, ώστε άκουγε µόνο σ αυτό, ΝΙΚΟΥ ΜΠΑΡΜΠΑΓΙΑΝΝΗ, άσκαλου όσο που και ο ίδιος ξέχασε το πραγµατικό του - Καλησπέρα, Ράσπα. - Καλησπέρα, Καραµήτρο. Κάτσε. Τι καλά φέρνεις; - Σου φερα ένα γράµµα. Μου το δωσε το γιόµα ο ταχυδρόµος. Θαρρώ πως είναι απ τον ξάδερφό σου το Γιάνναρο της Μήτραινας. Και λέγοντας αυτά, έβγαλε απ το µαλλιαρό του κόρφο το γράµµα και το δωσε. - Ευχαριστώ ορέ Καραµήτρο, για τον κόπο σου. Είσαι πάντα καλός. Για να δού- µε τι γράφει, µαθές, ο Γιάνναρος απ την Αυστραλία. Και λέγοντας αυτά άνοιξε το γράµµα και κάτω απ το χλωµό φως του λυχναριού άρχισε να διαβάζει Ο Καραµήτρος σ όλο τούτο τ αναµεταξύ καθόταν σε µια γωνιά, πάνω σ ένα πρωτόγονο, από κορµό κερασιού σκαµνί και τραβούσε βαθιές ρουφηξιές απ το χοντροφτιαγµένο, µε πούπουλο καλαµποκιού, τσιγάρο του. Κάποια στιγµή ο Ράσπας τελείωσε. ίπλωσε το γράµµα ξανά, το βαλε στο φάκελο κι ακουµπώντας τη ράχη του στον τοίχο έβγαλε ένα βαθύ αναστεναγµό. - Τι γράφει, µωρέ Ράσπα, ο Γιάνναρος ; Πώς τα περνάει στην Αυστραλία; - Μη ρωτάς, Καραµήτρο. Μη ρωτάς. Ο Γιάνναρος ήταν τυχερός. Φαίνεται πως έβαλε και µυαλό εκεί στη ξένη χώρα. Αυτό τουλάχιστο δείχνει το γράµµα του. Λεφτά να δουν τα µάτια σου! γράφει. Και τα µισά να ναι σωστά απ όσα γράφει, πάλι καλά είναι. Καθόµαστε εµείς εδώ, δουλεύουµε νύχτα µε νύχτα και πάλι προκοπή δε βλέπουµε. Έτσι µου ρχεται, ορέ Καραµήτρο, να πάρω των µατιών µου και να σηκωθώ να φύγω, να πάω... µα πριν αποδώσει το λόγο του ακούστηκε στην αυλή η γλυκιά φωνή του Φώτου : «Πατέρα! Πατέρα!». Ο συλλογισµός του κόπηκε στα δύο, το µυαλό του σταµάτησε κι ώσπου να καλοσηκωθεί, σα σίφουνας χύθηκε µέσα στο σπίτι ο µικρός του γιος και χώθηκε στην αγκαλιά του Ράσπα. Έσφιξε το παιδί στ αντρίκια µπράτσα του και το φίλησε απανωτές φορές. εν τον είχε δει το Φώτο του απ το πρωί που έφυγε για τη δουλειά. - Ναι, ορέ Καραµήτρο. Αυτό ήθελα να πω, συνέχισε το λόγο του σαν καταλάγιασε των σωθικών του ο χαλασµός Έτσι µου ρχεται να γράψω στο Γιάνναρο να µε καλέσει στην Αυστραλία. Νέος είµαι ακόµα και δοξασµένος ο Θεός, το λένε τα κότσια µου. Θα δουλέψω δέκα, δεκαπέντε χρόνια και θα γυρίσω. Μήπως εδώ τι κάνω ; Μεροδούλι µεροφάι. Απ το πρωί ως το βράδυ µε τον κασµά στο χέρι και προκοπή Άστα να πάνε Κι ενώ έλεγε αυτά, τα µάτια του αντάµωσαν το βλέµµα του παιδιού του. Ήταν ένα βλέµµα παράξενο, γεµάτο απορία και φόβο µαζί. Ο Ράσπας ένιωσε ένα δυνατό σφίξιµο εκεί προς το µέρος της καρδιάς κι έναν κόµπο να τον πνίγει στο λαρύγγι του. - Ράσπα, είσαι έξυπνος άνθρωπος και δυνατός. Κάνε όπως είναι καλά, είπε ο Καραµήτρος. Ο Φώτος κρεµασµένος απ το λαιµό του πατέρα του σ όλο τούτο τ αναµεταξύ, ακούγοντας όσα συζήτησαν οι δυο άντρες, έδειχνε να µην καταλαβαίνει και πολλά πράγµατα. Κράτησε όµως στο µυαλουδάκι του, φαίνεται, εκείνη τη φράση : «Έτσι µου έρχεται να πάρω των µατιών µου και να σηκωθεί να φύγω, να πάω» και κοιτάζοντας βαθιά, µέσα στα µάτια τον πατέρα του, ρώτησε : - Πού θα πας, πατέρα ; - Πουθενά, παιδί µου, πουθενά. - Εγώ, πατέρα, θα ρθω µαζί σου, όπου κι αν πας. - Ναι, γιόκα µου, να ρθεις, απάντησε ο Ράσπας. Ο Καραµήτρος χωρίς να πει τίποτε για όσα είδε κι άκουσε, καληνύχτισε κι έφυγε. Ώρες. Μέρες, µήνες, βασάνιζε τούτη τη σκέψη στο µυαλό του ο Βασίλης Ράσπας. Ήθελε, πριν πάρει την απόφαση για το µεγάλο µισεµό, να το σκεφθεί καλά το πράµα. Τέτοιος ήταν από µικρός. Ζύγιαζε καλά την κάθε απόφασή του κι ήταν ανυποχώρητος Κύριε ιευθυντά, Επανακάµψας από τη γενέθλια γη µου, σπεύδω να σου αποστείλω ένα πνευµατικό µου πόνηµα, το περιεχόµενο του οποίου ανάγεται στην δεκαετία Την εποχή εκείνη έφυγε απ τα πάτριά µου εδάφη ένας µεγάλος αριθµός οµοχωρίων µου (αγοριών και κοριτσιών) για τη µακρινή Αυστραλία. Ο αποχωρισµός ήταν συγκλονιστικός. Με συγκλόνισε ως κατάβαθα της ψυχής µου. Όπως αποδείχτηκε εκ των υστέρων, η αποδηµία αυτή για πολλούς οµοχωρίους µου συγγενείς και µη ήταν ένας «ζωντανός ξεχωρισµός». Άφησα τα φτερά της φαντασίας µου να πετάξουν πέρα από τις σκηνές που είδα κατά την ώρα του χωρισµού και να φτάσω σε σπαρακτικές σκηνές αποχωρισµού, γιατί είχαµε και τέτοιες, µε πρωταγωνιστές το Βασίλη Ράσπα, τη γυναίκα του Λενιώ και τον ακριβογιό του, το Φώτο. (τα ονόµατα είναι τυχαία και ανύπαρκτα). Οµολογώ ότι πληγώθηκα απ όσα είδα, ως τα κατάβαθα της ψυχής µου. Καρπός του πόνου µου, υπήρξε ο ΒΑΣΙΛΗΣ ΡΑΣΠΑΣ. Με αγάπη Νικόλαος Μπαρµπαγιάννης σ αυτό που αποφάσιζε. Τις ώρες τις σχόλης του ξαπλωνόταν εκειδά στο χαµηλό πεζούλι της αυλής κι έπεφτε σε βαθιά συλλογή. Βύθιζε το βλέµµα του στο κενό κι έµενε εκεί αποσβολωµένος κι αµίλητος. Η γυναίκα του η κυρά Λενιώ, τον έβλεπε και δεν ήξερε πώς να εξηγήσει αυτή την αλλαγή. Χίλια δυο έβαζε στο νους της. Ανησυχούσε στ αληθινά, η καηµενούλα, µ αυτή τη σιωπηλή γαλήνη του άντρα της, την τόσο ασυνήθιστη γι αυτόν. Γιατί ο Ράσπας, µ όλη τη φτώχεια που τον έδερνε, είχε ανοιχτή καρδιά. Βαριά κουβέντα δεν ξέφευγε απ τα χείλη του για κείνη, για το γιος τους. Έµπαινε στο φτωχικό τους ένας αέρας ευτυχίας και ανθρωπιάς φυσούσε απ τα χα- µηλά παράθυρα και γέµιζε τις καρδιές όλων. Ξάπλωνε κατάχαµα, µ ένα κουρέλι µόνο για στρώµα κι ώρες ολόκληρες έπαιζε µε το Φώτο του. Κι εκείνος, νιώθοντας την τόση του πατέρα του αγάπη και στοργή, κρεµόταν απ το λαιµό του, τον αγκάλιαζε, ανέβαινε στους κουρασµένους ώµους του και τον χιλιοφιλούσε. Κι ήταν τούτα τα παιχνίδια τα χάδια µαζί, ένα ξελάφρωµα στο κουρασµένο κορµί του Ράσπα. Ο µικρός, χωµένος στην αγκαλιά του πατέρα του κι αποκαµωµένος από τούτο το ξεφάντωµα, αποκοιµόταν γλυκά µε το νανούρισµα κάποιου τραγουδιού, µύρο γλυκό κι ανάλαφρο για τα µικρά παιδάκια. Ο Ράσπας κοιτάζοντάς τον τρυφερά, στοχάζονταν τον γιο του να µεγαλώνει. Και η κυρά- Λενιώ από µεριά κρυφοκαµάρωνε κι άντρα και γιο ξεπεταρούδι «Μα, πως άλλαξε έτσι ο άντρας µου!» σκεφτόταν η φτωχιά η Λενιώ. Και στ απόκρυφα της καρδιάς της ένιωθε φόβο και λαχτάρα µαζί. Μα δε θέλησε να του πει τίποτα. Σεβάστηκε του άντρα τη σιωπή και τη βαθιά τη συλλογή, όσο που ο Ράσπας ένα βράδυ µετά το φαγητό, φανέρωσε µονάχος του το σαράκι, που µέρες τώρα κατάτρωγε τα σωθικά του Άφωνη έµεινε σε τούτο τ άκουσµα η άµοιρη γυναίκα. Νόµισε πως τη χτύπησε κεραυνός. Όλα µπορούσε να τα υποφέρει. Και πείνα και δίψα και φτώχεια. Μα τούτο πάει πολύ. Είναι κάτι που ξεπερνούσε της καρδιάς της την αντοχή και της ψυχής της τη δύναµη. - Καλά, εµένα δε µε σκέφτεσαι! Το παιδί µας όµως, το παιδί σου, το Φώτο µας, δεν τον πονάς ; Πού θα το αφήσεις ; Πώς θα ζήσεις µακριά του ; Με τέτοια λόγια, δυνατά κι ανθρώπινα, γύρεψε η φτωχή γυναίκα ν αλλάξει του άντρα την απόφαση Ο Ράσπας σ όλο τούτο το ξέσπασµα της γυναίκας του έµεινε άφωνος. Όµως ο χαλασµός που γινότανε µέσα του, θρονιάστηκε στα χείλη του που τρεµόπαιζαν, στο πρόσωπό του που το όργωναν βαθιές συσπάσεις, στο κορµί του που τρανταζόταν, σαν να περνούσαν πάνω του πυρωµένο σίδερο, στα µάτια του, τα δακρύβρεχτα και φλογισµένα. Με φωνή που έτρεµε από συγκίνηση, βαθιά κι απόκοσµη, τσακισµένη απ τον πόνο και το σπαραγµό. - Γυναίκα, γιατί θέλεις να µεγαλώσεις τον πόνο µου! Ξέρεις πως για σας αγωνίζοµαι, για σένα και το Φώτο µου, το µονάκριβο παιδί µου. Χωρίς εσάς, θα ταν για µένα άχρηστη η ζωή. Να, κοίταξε τα ροζιασµένα χέρια µου. Αυτά το µαρτυρούν πως µόνο για σας ζω στον κόσµο αυτό. Κι άπλωσε τα τρεµάµενα χέρια του προς τη γυναίκα του. Τα πύρινα δάκρυά του κύλησαν στα µάγουλά του, τα ξαναµµένα απ τον πόνο και τη συγκίνηση. Η Λενιώ άρπαξε µονοµιάς µε λαχτάρα τα χέρια του άντρα της και µε φωνή που µόλις ακουγόταν είπε : - Συµπάθα µε, την καηµενούλα, που άθελά µου, στον πόνο µου απάνω, σ έκαµα και σένα να πονέσεις πιο πολύ. εν το θελα, Βασίλη µου. εν το θελα - Ναι, καλή µ ου. Για σας θα φύγω, θα ξενιτευτώ. Για το Φώτο µας, το µονάκριβο παιδί µας. εν τη φοβούµαι τη ζωή. Θα παλέψω και θα νικήσω. Όµως το Φώτο µας, µε του Θεού τη δύναµη και τη βοήθεια, θα τον φτιάξω µεγάλο άνθρωπο. Ο Φώτος είναι η ζωή µου, η ζωή µας Αγάλια αγάλια γαλήνεψε τ αντρόγυνο κι άρχισε από τότε να συνηθίζει στην ιδέα του σκληρού χωρισµού. Μόνο η καρδιά του Ράσπα δεν µπόρεσε να βρει γαλήνη. Από κείνο το βράδυ, που φανέρωσε στη γυναίκα του το µεγάλο µυστικό, από τότε και το δικό του µαρτύριο γίνεται ολοένα και πιο οδυνηρό. Ναι, η µεγάλη απόφαση είχε παρθεί. Θα φύγει θα ξενιτευτεί. Όµως αυτή η δόλια η καρδιά δεν είναι από πέτρα, να την κάνεις ότι θέλεις. Είναι φτιαγµένη, φαίνεται, από ύλη ευαίσθητη κι εύπλαστη. Γι αυτό, ενώ την ίδια ώρα παρουσιάζεται τάχα σκληρή, την ίδια στιγµή κοµµατιάζεται, παραλύει απ τον πόνο. Έρχονται στιγµές που ο Ράσπας λυγίζει κάτω απ τον πόνο του χωρισµού που περιµένει. Στη σκέψη ότι θα ζήσει χρόνια µακριά από τη γυναίκα του, τη γλυκιά κι αγαπηµένη και το λατρευτό του Φώτο, παραλύει. Το µυαλό του θολώνει και η καρδιά του νοµίζει πως σταµατάει τους παλµούς της. Όµως το γράµµα για το Γιάνναρο έφυγε. Μαζί του, έφυγε και το γέλιο απ τα χείλη του Ράσπα κι η πίκρα θρονιάστηκε σ αυτά Ο Φώτος, ανίδεος γι όλα αυτά που συµβαίνουν γύρω του, γίνεται, άθελά του, ο διπλός καηµός του Βασίλη Ράσπα. Θέλει, όσο µπορεί, περισσότερο χρόνο να βρίσκεται κοντά στο γιο του. Το βράδυ, σχολώντας απ τη δουλειά, τραβά ίσια για το σπιτικό του, όπου τον περιµένει στη µικρή αυλή ο Φώτος του. Τρέχοντας, µ ανοιχτά τα χεράκια του, ρίχνεται στην αγκαλιά του πατέρα του. Κι ο Ράσπας, ο µεγάλος πατέρας, ξεχνώντας την κούραση την πείνα και δίψα µέσα του, άλλο δεν ακούει κι άλλο δεν βλέπει, παρά τα µεγάλα µαύρα µάτια και τη γλυκιά, ζεστή φωνή του γιου του. Η κυρά Λενιώ κρύβει τη λύπη της βαθιά µες την στην καρδιά της και προσπαθεί, αυτή τώρα, να δώσει κουράγιο στον άντρα της. Όµως ο πόνος ο βαρύς κι αβάσταχτος, βουβό σαράκι, κατατρώει κι αυτής τα σωθικά Πέρασε το καλοκαίρι µαύρο κι άραχλο. Ήρθε το φθινόπωρο και µαζί του, πάνω στ ακούραστα φτερά τ αγέραστου του χρόνου, έφερε το µήνυµα του χωρισµού : Την παραµονή του Αγίου ηµητρίου ο Ράσπας θα πάρει το δρόµο της ξενιτιάς τον άχαρο. Οι τελευταίες µέρες πλησιάζουν και το µαρτύριο κορυφώνεται. εν πρέπει όµως να λυγίσει. Πρέπει να σταθεί αντρίκεια * Συνέχεια στη σελ. 8

8 8 ΣΕΠΤΕΜΒΙΟΣ Στον καιρό της κρίσης Του Ευάγγελου Τηλιγάδη, Β Αντιπροέδρου του Συνδέσµου, ιευθυντή 18ου Γυµνασίου Πατρών Είναι πολύ σηµαντικό, αυτές τις κρίσιµες ώρες, να ρίξουµε µια µατιά στην βίβλο των Ελλήνων, δηλαδή στα ΟΜΗΡΙΚΑ ΕΠΗ και να διδαχτούµε, έστω και την τελευταία στιγµή, από το πνεύµα του Οδυσσέα. ΗΛΑ Η: Να κρατήσουµε την ψυχραιµία µας, να ελέγξουµε την παρόρµηση να έχουµε τις αισθήσεις µας και τις αντένες µας ΑΝΟΙΧΤΕΣ και να µην παρασυρθούµε από την οργή και το µένος που µας διακατέχει, ώστε να γίνουµε βορρά, στους σύγχρονους "µνηστήρες". Όταν ο Οδυσσέας φτάνει στην Ιθάκη, η µεγίστη επιθυµία του είναι ΝΑ ΠΑΡΕΙ ΠΙΣΩ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΟΥ, τον κόσµο που του έκλεψαν. Παρά την µεγάλη του λαχτάρα, διατηρεί την ανωνυµία του και µεταµορφωµένος σε ζητιάνο από την ΘΕΑ ΑΘΗΝΑ, πηγαίνει στο παλάτι ώστε να ελέγξει την κατάσταση και να πάρει τις πληροφορίες που θέλει, υποµένοντας καρτερικά τις προσβολές και την χλεύη των µνηστήρων. ΓΙΑΤΙ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΤΟΝ ΕΝ ΙΑΦΕΡΕΙ ΕΙΝΑΙ Η ΕΠΙΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΣΤΟΧΟΥ ΚΑΙ ΟΧΙ Η ΣΤΕΙΡΑ ΑΝΤΙΠΑΡΑ- ΘΕΣΗ Γι αυτό τον λόγο και είναι ο αγαπηµένος της Θεάς ΑΘΗΝΑΣ, της Θεάς που αντιπροσωπεύει την ΝΟΗΣΗ ΤΟΥ ΙΟΣ, την ΣΟΦΙΑ, την ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ. Της Θεάς που µελετά τον εχθρό και τον πολεµάµε τα ίδια του τα όπλα. Όταν όµως έρχεται η ώρα, όταν τους έχει στριµώξει όλους άοπλους σε ένα δωµάτιο, όταν φανερώνεται πάνοπλος, ΤΟΤΕ ΕΚΦΡΑΖΕΙ ΤΗΝ ΟΡΓΗ ΤΟΥ. ΚΑΙ ΕΝ ΕΙΧΝΕΙ ΟΙΚΤΟ, ΓΙΑΤΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΒΙΟΣ ΤΟΥ, που δηµιούργησε µε τον δικό του ιδρώτα, ΕΙΝΑΙ Η ΠΑΤΡΙ Α ΤΟΥ που οι µνηστήρες καταχράστηκαν και καπηλεύτηκαν µαζί µε την φιλοξενία του οίκου του που τίµησε τον ΞΕΝΙΟ ΙΑ. Ο ισχυρότερος αντίπαλός του είναι ο ΑΝΤΙΝΟΟΣ. Η λέξη µιλά από µόνη της. Είναι η ΑΝΤΙ-ΝΟΗ- ΣΗ, είναι αυτό που µας κάνουν ΤΩΡΑ, είναι ο τρόπος µε τον οποίο θολώνουν τις καταστάσεις και την πραγµατικότητα ώστε ΝΑ ΜΗΝ ΣΚΕΦΤΟΜΑΣΤΕ ΚΑΘΑΡΑ ΚΑΙ ΝΑ ΜΑΣ ΕΛΕΓΧΟΥΝ. Είναι ο µεγαλύτερος κίνδυνος για την καθυπόταξη και δουλεία του ανθρώπου. Ο επόµενος είναι ο ΕΥ- ΡΥΜΑΧΟΣ. Αυτός που µάχεται µε κάθε τρόπο, µε εύρος, ΜΕ ΚΑΘΕ ΜΕΣΟΝ, ο δεινός και αδίστακτος µαχητής. Ο ΑΜ- ΦΙΝΟΜΟΣ! Αυτός που διαστρεβλώνει τον ΝΟΜΟ και την τάξη των πραγµάτων, ο επικίνδυνος γιατί είναι ΕΤΣΙ και ΑΛ- ΛΙΩΣ! Ο ΑΓΕΛΑΟΣ! Αυτός που άγει τον λαό, που τον παρασύρει µε την βοήθεια του ΑΝΤΙΝΟΟΥ. Που τον µετατρέπει σε ΚΑΤΕΥΘΥΝΟΜΕΝΗ ΑΓΕΛΗ! Κανένα όνοµα στα Οµηρικά έπη δεν είναι δοσµένο στην τύχη! Κρύβουν βαθύτατα νοήµατα και στο χέρι µας είναι να τα αποκρυπτογραφήσουµε και να διδαχτούµε, ή καλύτερα να συνετιστούµε. Οι πρόγονοί µας µιλούν, ΟΙ ΠΡΟΓΟΝΟΙ ΜΑΣ ΛΕΝΕ ΤΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ, µας λένε ΠΩΣ ΝΑ ΠΟΛΕΜΗΣΟΥΜΕ, µας λένε πως να τινάξουµε τον ζυγό. ΑΡΚΕΙ, ΝΑ ΤΟΥΣ ΑΚΟΥ- ΣΟΥΜΕ! Και ο Αντίνοος, ο στόχος της πρώτης φονικής βολής του Οδυσσέα. Είναι αυτός ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ να πεθάνει πρώτος. Γι' αυτό, µακριά από την προπαγάνδα των ΜΜΕ. Και τον σκοτώνει ρίχνοντας του το βέλος στον ΛΑΙΜΟ, το ΟΡ- ΓΑΝΟ ΤΗΣ ΟΜΙΛΙΑΣ δηλαδή της επικοινωνίας που την χρησιµοποιεί ενάντια στην νόηση των ανθρώπων! ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΦΥΠΝΙΣΗ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΤΗΛΙΓΑ ΗΣ ΥΓΕΙΑ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ΤΕ ΚΑΙ ΣΩΜΑΤΟΣ Επένδυση στην Αναβρυτή Σπουδαία επένδυση βρίσκεται σε εξέλιξη στην Αναβρυτή (Βετοψίστα). Επενδυτής ο γνωστός, γαλαντόµος, πληθωρικός και αθεράπευτα πατριδολάτρης, παράγοντας της οµογένειας στην Αµερική ηµήτριος Παπα ωάννου µε τα παιδιά του. Πήρε λοιπόν την απόφαση για µια ακόµη χειρονοµία στο χωριό του την Αναβρυτή. Κατασκευάζει στο κέντρο του χωριού διώροφο οίκηµα ταβέρνα- κοιτώνα και σε κοντινό µέρος 5-6 ανεξάρτητα µικρά οικήµατα (µοτέλ). Στα πάνω της λοιπόν η ιστορική Αναβρυτή. Να πάµε προσεχώς Για την πικρή µετανάστευση * Συνέχεια από τη σελ. 7 µπροστά στη µοίρα του, όπως αντρίκεια στάθηκε σ όλη του τη ζωή µπροστά στις δυσκολίες. Και η µέρα του χωρισµού ξηµέρωσε. Είναι µια γλυκιά µέρα του φθινοπώρου, όµορφη γελαστή. Όµως στα µάτια του Ράσπα δείχνει βαριά, φορτωµένη µε θλίψη και πόνο. Για κείνον δεν κελαηδούνε τα πουλιά και δεν πρασινίζουν τα δέντρα. Ο ήλιος δεν λάµπει κι ο ουρανός δεν είναι γαλανός κι ας είναι πεντακάθαρος. Τα χρυσάνθεµα δεν ευωδιάζουν στην αυλή του και τα κυκλάµινα, του φθινοπώρου τ άνθη τ ακριβά, δε χαµογελούν στων χωραφιών τις άκρες. Όλα φαντάζουν λυπηµένα κι άχαρα στα µάτια του Ο Φώτος, ο γιος του Βασίλη Ράσπα ο µονάκριβος και πολυχα δεµένος, κοιµάται ακόµα ήσυχα. Ποιος ξέρει σε ποιους αγγελικούς αιθέρες πετά η σκέψη του, συντροφιά µε χιλιάδες άλλα αγγελούδια, αγγελούδι κι αυτό πρωτόβγαλτο και νιόφερτο στον κόσµο τον πεζό. Η ώρα του χωρισµού Αίσθηση και πολλές συζητήσεις, προκάλεσε η εισήγηση της γνωστής εκπαιδευτικού συγγραφέα και Λαογράφου Σπυριδούλας Πιά από την Ελατόβρυση(Βο τσά) Ναυπακτίας. Η εισήγηση της αγαπητής και φίλης του Συνδέσµου Σπυριδούλας έγινε τον περασµένο Ιούνιο, στο πλαίσιο του Επιστηµονικού Συνεδρίου Τοπικής Ιστορίας και Πολιτισµού Τριχωνίας και Ναυπακτίας. Στη 17σέλιδη εισήγηση, που εκ των πραγµάτων δεν έχουµε χώρο να την δηµοσιεύσουµε αυτούσια, ξεχωρίσαµε ορισµένες εντυπωσιακές αναφορές, που ενδεικτικά καταγράφουµε : Πρώτον η σταθερή και τεκµηριωµένη θέση της ότι οι πρώτοι κάτοικοι της Αιτωλίας ήταν οι Κουρήτες και µετέπειτα εγκαταστάθηκαν οι Αιτωλοί που επιβλήθηκα νστους Κουρήτες κατόπιν µακροχρόνιων πολέµων. Ο εντυπωσιακός ισχυρισµός της ότι η πραγµατική θέση της αρχαίας Αλίκυρνας ή Αλικέρνας ήταν κοντά στην Ελατόβρυση κι όχι παρά το Μεσολόγγι που έχει υιοθετηθεί από την κρατούσα ιστορία (Σωτηριάδης έφτασε. Ο Ράσπας, περπατώντας σαν µεθυσµένος, έρχεται πάνω απ τον κοι- µισµένο γιο. Στέκεται σιωπηλός και ώρα πολύ καρφώνει το βλέµµα του στο πρόσωπο του γιου του. Η ανάσα του γίνεται γρήγορη, τα στήθια του τραντάζονται, η καρδιά του χτυπά δυνατά κι αγνώριστα. Τα λαρύγγι του στεγνώνει, τα αυτιά του βουίζουν, τα µάτια του, κατακόκκινα απ την αγρύπνια, αφήνουν δάκρυα χοντρά να κυλήσουν στα πυρωµένα µάγουλά του. Και µέσα σε υποβλητική σιγή, µε τρεµάµενα χέρια, αγκαλιάζει απαλά και στοργικά τον κοιµισµένο γιο. Με φλογισµένα, απ τον πυρετό, του πόνου χείλη, φιλεί µε θερµό, παρατεταµένο φίληµα το µέτωπο του Φώτου τού µονάκριβου. Θέλει να φωνάξει, να ξυπνήσει το παιδί του, µα η φωνή του πνίγεται στο λαρύγγι του. Την ώρα που δρασκελάει το κατώφλι του σπιτιού του γυρίζει απότοµα, σταυροκοπιέται και, ρίχνοντας το βλέµµα του στης Παναγιάς το εικόνισµα, ψιθυρίζει : «Παναγιά µου» Πνίγεται, δεν µπορεί ν αρθρώσει λέξη»το Φώτο µου και τη Λενιώ» και γρήγορα βγαίνει στην αυλή Η κυρά Λενιώ, µέσα σ ένα κλάµα βουβό, που ταν µαζί και κλάµα και λιποθυ- µιά, ρίχνεται στην αγκαλιά του άντρα της. Εκείνος, τη σφίγγει αλύτρωτα στ αντρίκεια µπράτσα του και µε τρεµάµενα χείλη, φιλεί φίληµα χωρισµού τη µάνα του παιδιού του. Με βήµατα βαριά, παραπατώντας, παίρνει ο Ράσπας το δρόµο το µακρύ, που φέρνει σ άλλους τόπους. Η κυρά Λενιώ κάρφωσε το θολό βλέµµα της πάνω στον άντρα της και τον συντρόφεψε µε τη µατιά της ως τη στροφή του δρόµου. Τα µάγουλά της τ αυλακώνουν δάκρυα καυτά και την καρδιά της δαγκώνει παράφορα το σαράκι του χωρισµού. Κοίταξε γύρω της, όταν ο άντρα της χάθηκε απ τα µάτια τους, κι ο τόπος όλος έδειχνε έρηµος. Έλειπε πια εκείνος, που µε την παρουσία του γέµιζε τον κόσµο. Θέλησε να φωνάξει τώρα δυνατά, ν αφήσει τον πόνο της να βγει απ τα σωθικά της που την έπνιγε, όταν µια γλυκιά φωνή ακούστηκε απ το εσωτερικό του σπιτιού : - Μανούλα, µανούλα, πού ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΡΑΣΠΑΣ είσαι ; - Εδώ είµαι, χρυσό µου, απάντησε η έρηµη µάνα. Και σκουπίζοντας µε το µαντίλι τα µάτια της τα χιλιοδακρυσµένα τούτον τον καιρό, γρήγορη σαν αστραπή βρέθηκε δίπλα στο Φώτο της. Πήρε το παιδί στην αγκαλιά της, το σφιξε κι αχόρταγα το γέµισε φιλιά. Ο µικρός κρεµάστηκε στο λαιµό της, µα σύγκαιρα αποτραβήχτηκε. - Μανούλα, τρέµεις! Είσαι άρρωστη, µανούλα µου, ρώτησε το παιδί. - Όχι, χρυσό µου αγγελούδι. Μια χαρά είµαι, µια χαρά. - Κι όµως, µανούλα, τρέ- µεις. Πες µου, γιατί ; - Να, έτσι παιδάκι µου. Κρυώνω λίγο. εν είναι τίποτα. Θα µου περάσει. Κι ο µικρός πίστεψε τα λόγια τούτα τα στερνά της µάνας του Πού να φανταζόταν ο φτωχός, που χρόνια ολόκληρα θα κανε να ξαναδεί τ αγαπηµένο του πατέρα το πρόσωπο και να νιώσει το χέρι του, το τραχύ και δυνατό, να τρέχει χα δευτικά και ακούραστα πάνω στο παιδικό κορµί του Το Β ΜΕΡΟΣ θα δηµοσιευτεί στο επόµενο φύλλο µας. Από την εισήγηση της Σπυριδούλας Πια, στο Συνέδριο Τοπικής ιστορίας και Πολιτισµού Τριχωνίας Ναυπακτίας 1837). Μάλιστα συνδέει την ονοµασία του ποταµού Λικόρµα (σηµερινός Εύηνος) µε την Αλίκυρνα που ήταν όχι στις εκβολές του, αλλά ψηλά στην Οφιονεία, δηλαδή κοντά στις πηγές του. Επίσης ισχυρίζεται ότι η αρχαία Πλευρώνα ήταν η σηµερινή Άνω Χώρα (Λοµποτινά). Οι νεότερες αντίστοιχες θέσεις παρά το Μεσολόγγι δηµιουργήθηκαν σε µεταγενέστερη χρονική περίοδο. Εµµένει ότι η ετυµολογία Κράβαρα προέρχεται από το γνωστό πολεµικό σύνθηµα κάρα- βαράτε, που ανάγεται ακόµα και στον πόλεµο Κουρητών Αιτωλών και διατηρήθηκε µέχρι το 1821, είναι δε αιολικός όρος (καραβαρία). Και τούτο παρά την τελευταία αποκάλυψη τουρκικού κατάστιχου του 1455 που ο Σουλτάνος δίνει φορολογικά την περιοχή στον ντόπιο φεουδάρχη Κράβαρ Συµπερασµατικά η εισήγηση της Σπυριδούλας Πιά µπορεί να αποτελέσει αφ εαυτής, αν όχι ένα νέο Συνέδριο, τουλάχιστον µια ειδική Ηµερίδα. Φώτης Κατραούρας Πανεπιστηµίου Τηλ Ιντζέ 2 - Ναύπακτος, Τηλ

9 ΣΕΠΤΕΜΒΙΟΣ Ταξίδεψαν προς την αιωνιότητα Ανταπόκριση από την Ποκίστα, Γιάννης Χαραλαµπόπουλος Η Ποκίστα, µέσα στον περασµένο Αύγουστο έγινε πιο φτωχή, γιατί έχασε δύο τέκνα της, τα οποία δεν είχαν τίτλους, αλλά µέσα από την εργασία, τον τρόπο ζωής και την εν γένει συµπεριφορά τους είχαν καταξιωθεί στην τοπική κοινωνία. Απόδειξη αυτού το πλήθος που τους συνόδευσε προς την τελευταία κατοικία τους. Πρόκειται για τους: Ντζογάνη Λάµπρο του Γεωργίου που είχε γεννηθεί το Ένας ήσυχος, ολιγόλογος και πανέξυπνος άνθρωπος. Επειδή δεν είχε ούτε οικόπεδο στο χωριό να οικοδοµήσει, η κοινότητα του είχε δώσει ένα βράχο εκεί στην άκρη κι αυτός τον µεταµόρφωσε σε µικρό παλατάκι µε λευκή πέτρα. Μαζί µε την Μαρία Καραθανάση απόκτησαν τρεις γιους, εγγόνια και δισέγγονα Η κηδεία του έγινε στις 18 Αυγούστου. Στά κος ηµήτριος του Θεοδώρου Γεννήθηκε το Μετά τη θητεία του στο στρατό εργάστηκε ως οδηγός στους Μηχανικούς Ρέππα και Βλάντη. Στη συνέχεια κυκλοφόρησε µικρό λεωφορείο για τις ορεινές περιοχές (τα γνωστά καρναβάλια), µε κύριο δροµολόγιο Ναύπακτος- Ποκίστα - Περίστα και τανάπαλιν. Ένας πραγµατικός ήρωας µέσα στα κακοτράχαλα, στα χιόνια και τις λάσπες. Ακούραστος γλεντζές και γαλαντόµος, τα περισσότερα χρήµατά του τα ριχνε όταν χόρευε. Το 1980 µπήκε στο ΚΤΕΛ Φωκίδας µε ένα και δύο υπεραστικά λεωφορεία. Στην πορεία µαζί µε τα παιδιά του έβγαλαν τουριστικό γραφείο. Έτσι έγιναν γνωστοί στην κοινωνία της Ναυπακτίας και της ωρίδας. Σήµερα τα παιδιά του έχουν τουριστικό γραφείο, απέναντι από την Αγία Παρασκευή, στη Ναύπακτο. Εκεί ήταν και το δικό του στέκι, µέχρι τις τελευταίες µέρες της ζωής του. Παρευρέθηκε στο τελευταίο - και µοιραίο για τον ίδιο Αντάµωµα των Ποκιστιάνων στις 29 Ιουλίου, όπου από ένα γλίστρηµα έφερε προξένησε κάταγµα στο ισχύον, που ουσιαστικά τον οδήγησε. σε λίγες µέρες στο τέλος τούτης της ζωής. Η εξόδιος ακολουθία έγινε στον Ιερό ναό του Αγίου Νικολάου, στον Κάτω Λυγιά και ο ενταφιασµός του στο Ξηροπήγαδο. Το 40ήµερο µνηµόσυνό τους έγινε την Κυριακή 23 Σεπτεµβρίου, στην Ποκίστα και στον Κάτω Λυγιά αντίστοιχα. Στις 16 Μα ου, ένας ακόµη Ποκιστιάνος έφυγε από τη ζωή. Πρόκειται για τον Γεώργιο Καραθανάση του Νικολάουστη, που διέµεινε στην υτική Γερµανία. Άφησε πίσω γυναίκα και παιδιά που διαµένουν στο Ρίο Ας είναι αιωνία η µνήµη του. ΚΑΙ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ Στις 26 Αυγούστου τελέστηκε στην ορβιτσά το 40ήµερο µνηµόσυνο του Βασιλείου Χαραλαµπόπουλου του Νικολάου, ο οποίος είχε γεννηθεί το Απόκτησε δύο γιους επιστήµονες. Ανέκδοτο ποίηµα του Νόβα Με την ευκαιρία των αποκλαυπτηρίων της προτοµής του Γεωργίου Αθανασιάδη Νόβα στη Ναύπακτο, εντοπίσαµε στο Μουσείο τύπου της Πάτρας, ένα ανέκδοτο ποίηµά του. Γράφτηκε την άνοιξη του 1961, όταν η τότε ένωση Κέντρου υπό τον Γεώργιο Παπανδρέου ήταν στο φόρτε της. Το ποίηµα γράφτηκε αµέσως µετά την επίσκεψή τους στο Καλέντζι, γενέτειρα του Παπανδρέου. Κανείς τότε δεν υποπτευόταν τα γεγονότα του 1965 και την επελθούσα διάσταση µεταξύ τους. ΗΛΙΑΣ ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ 9 Ματιές από το παρελθόν «Φόνος στο Λιµάνι Ναυπάκτου» Ο αναγνώστης της εφηµερίδας µας, ρέκτης δικηγόρος Αντώνης Βενέτης, ξεψαχνίζοντας αρχεία και παλιές εφηµερίδες, µεταξύ των οποίων και την Αθηνα κή εφηµερίδα «ΩΡΑ», έφερε στο φως και έναν φόνο στο λιµάνι της Ναυπάκτου, όπως δηµοσιεύθηκε στην εν λόγω εφηµερίδα την «Ο εν τω λιµάνι Ναυπάκτου φονευθείς Αθανασιάδης δεν είναι, ως εγράφη ο πράκτωρ της Ελληνικής ατµοπλο κής Εταιρείας, Θεµιστοκλής Αθανασιάδης αλλά ο αδελφός του αυτού ηµήτριος. Αιτία του φόνου τούτου είναι η εξής : Λεµβούχος τις Κουτσαρίδης εκτύπα τον πατέρα του φονευθέντος, όστις σύρας πιστόλιον, ετραυµάτισε τον λεµβούχον. Ο αδερφός του τραυµατισθέντος ώρµησε κατά του επί του κλίµακος του ατµοπλοίου Οµόνοιας ισταµένου. Αθανασιάδη και ενέπηξεν εις το στήθος αυτού δις την µάχαιρά του, εξ ού αµέσως εκείνος έµεινε νεκρός. Ο πλοίαρχος της Οµόνοιας κ. Σουρµελής συνέλαβε τον φονέα και µετέφερεν αυτόν εις Πάτρας, ένθα τον παρέδωκεν εις τα αρχάς». Και για την αντιγραφή Αντώνης Βενέτης, δικηγόρος Για το ίδιο θλιβερό περιστατικό εντοπίσαµε και στην εφη- µερίδα ΦΟΡΟΛΟΓΟΥΜΕΝΟΣ της Πάτρας (φ144/ ) την περιγραφή : «Περί την δείλην της χθές εν Ναυπάκτω λεµβούχος τις απέκτεινε δι εγχειριδίου τον ηµ. Αθανασιάδην νέον εικοσαετή. Η ανθρωποκτονία αύτη έλαβε χώραν εντός λέµβου παρά το ατµόπλοιον «Οµόνοια» καθ ήν στιγµήν τούτο προσήγγιζεν εις τον λιµένα, υπό τας όψεις των επιβατών και του ατυχούς πατρός του φονευθέντος. Ο πλοίαρχος του ατµοπλοίου κ. Σουρµελής συνέλαβεν τον φονέα και τον µετέφερεν ενταύθα και τον παρέδωκεν εις τα αρχάς». Ηλίας ηµητρόπουλος Το Υποδιδασκαλείο της Ναυπάκτου Οι ποδηλατικοί αγώνες στην Άνω Χώρα Κατά πολλούς ήταν η καλύτερη και πιο προσοδοφόρα εκδήλωση του φετινού καλοκαιριού για τη Ναυπακτία. Πρόκειται για τους ποδηλατικούς αγώνες που διοργανώθηκαν για δεύτερη χρονιά από την ΜΚΟ Περιοδικό Πράσινο Μπλέ, το δήµο Ναυπακτίας και την τοπική Ενότητα Άνω Χώρας. Οι αγώνες µε πολλές συµµετοχές απ όλη τη χώρα, έγιναν το διήµερο Αυγούστου. Οι περιοχή κατακλύστηκε από επισκέπτες µέχρι και Γαλλικό κανάλι κάλυψε τους αγώνες. Στιγµιότυπα από τους αγώνες πρόβαλε και ΕΤ-3 το απόγευµα του Σαββάτου 15 Αυγούστου. Ναι!, σωστά το διαβάσατε. Λειτούργησε Υποδιδασκαλείο στη Ναύπακτο και γι πρώτη φορά έρχεται στο φως της δη- µοσιότητας και αναδεικνύεται. Μέχρι σήµερα σ όλα τα συγγράµµατα που καλύπτουν τα εκπαιδευτικά της Ναυπακτίας, πουθενά δεν γίνεται λόγος για λειτουργία στη Ναύπακτο Υποδιδασκαλείου. Ήρθε όµως ο Θανάσης Παπαλάµπρου, ιευθυντής (Επιθεωρητής) του Ταχυδροµικού Ταµιευτηρίου Ναυπάκτου και µας κατέθεσε το παρατιθέµενο ντοκουµέντο, από το οποίο προκύπτει η λειτουργία την περίοδο Μάλιστα ο αποφοιτήσας, Γρανιτσιώτης Αθανάσιος Παπαλάµπρου, είναι ο Παππούς του. Για την ιστορία λοιπόν και τον εµπλουτισµό της τοπικής βιβλιογραφίας και όχι µόνο, αναδεικνύουµε το θέµα, αφού ευχαριστήσουµε τον φίλο Θανάση που µας εµπιστεύτηκε. Ηλίας Στ. ηµητρόπουλος

10 10 ΣΕΠΤΕΜΒΙΟΣ ΤΟ «ΚΑΡΕΛΙ» ΤΗΣ ΣΤΡΑΝΩΜΑΣ ΣΕ ΓΡΑΜΜΑΤΟΣΗΜΟ Το Καρέλι που βρίσκεται στην Άνω Στράνωµα, περιλαµβάνεται, µεταξύ των έξι γραµµατοσήµων, στην αναµνηστική σειρά των ΕΛΤΑ «περιηγητικός Τουρισµός». Αφορµή λαµβάνοντας (ΝΑΥ- ΠΑΚΤΙΑ ) από την ανα- µνηστική σειρά γραµµατοσήµων, που κυκλοφορήθηκε από τον ΕΛΤΑ, και ένα από τα γραµµατόσηµα απεικονίζει τη συρµατογέφυρα που βρίσκεται στον Εύηνο και ενώνει τον Άνω Κάµπο Στράνωµας Ναυπακτίας µε την οσούλα Χρυσοβίτσας Τριχωνίδας, θα δώσουµε κάποια ιστορικά στοιχεία για το θρυλικό «Καρέλι». Η Στράνωµα λόγω γειτνίασής της µε το Θέρµο και την έλλειψη συγκοινωνίας µε την Ναύπακτο ήταν περισσότερο προσανατολισµένη προς αυτό. Όµως το µεγάλο εµπόδιο ήταν ο Φίδαρης, που εκτός από τους θερινούς µήνες ήταν αδιάβατος. Μόλις στα 1936 µε 1938 έγινε η γέφυρα στα Στενά, αλλά αρκετά µακριά για τον Στρανωµίτη. Η µόνη λύση ήταν δηµιουργία περάσµατος στον Απάνω Κάµπο. Στην αρχή οι περαµατάρηδες Κατσιφαραίοι (στη οσούλα στη δεξιά όχθη του Φίδαρη) για πολλά χρόνια χρησιµοποιούσαν βάρκα. Όταν όµως αναποδογυρίστηκε κάποτε η βάρκα, και µάλιστα λένε ότι πνίγηκαν οι επιβάτες της, έφτιαξαν µια σχοινογέφυρα µε πέταυρα, στη βάση της αλλά και αυτή αποδείχθηκε πολύ επικίνδυνη. Το 1938 η τοπική εφηµερίδα «Η ΦΩΝΗ» του Θανάση ράκου (φ. 64/ ) δηµοσιεύει επιστολή του Νίκου ηµόπουλου Γραµµατέα της Κοινότητας της Στράνωµας λόγω της λογιότητάς του και των γνώσεών του παρέµεινε στην ιστορία ως ο Γραµ- µατικός στην οποία εκτίθεται δύο ζητήµατα: α) Η ανάγκη κατασκευής, αντιπληµµυρικών έργων στον Εύηνο και β) η αντικατάσταση του καρελιού από σύγχρονη τροχήλατη κατασκευή. Το ενδιαφέρον δεύτερο µέρος της επιστολής, το οποίο φέρει τον τίτλο «Το πορθµείο του Χάρωνος», το καταχωρούµε ως έχει: Και ένα άλλο σοβαρόν πράγµα που ενδιαφέρει τον τόπον είναι το πρωτόγονον συγκοινωνιακόν µέσον το «Καρέλι» του Β. Κατσιφάρα επί του Ευήνου, εις θέσιν οσούλα. Το πρωτόγονον αυτό «Καρέλι» είναι σύρµατα πλεγµένα επάνω δε σ αυτό διέρχονται εντός του κλωβού του το ήµισυ της επαρχίας Ναυπακτίας και Τριχωνίας. Αυτό το πρωτόγονον µέσον είχε εφαρµοσθή το 1880 υπό του Γάλλου Μηχανικού Βικόν σε κάποια εκστρατεία του, τώρα δεν ανταποκρίνεται στον πολιτισµόν µας. Ας χορηγηθή τουλάχιστον µία πίστωσις ανάλογος να κατασκευασθή µία τροχήλατος τεχνιτή, ίνα µην κινδυνεύη ο κοσµάκης να µεταφέρη τον αραβόσιτόν του. Φαίνεται, λοιπόν, ότι η σχοινογέφυρα αντικαταστάθηκε από «συρµάτινο κλωβό», που ονόµαζαν καρέλι. Η έκκληση του Γραµ- µατικού δεν είχε αποτέλεσµα και την Κατοχή αναλήφθηκε ιδιωτική πρωτοβουλία για την κατασκευή σύγχρονου καρελιού. Γράφει στην αυτοβιογραφία του ο δάσκαλος ηµήτριος Χαραλαµπόπουλος, που εδίδαξε στο ηµοτικό Σχολείο της Στράνωµας ( ): «Για το Καρέλι στο Φείδαρι έκανα έρανο στη Στράνωµα, Βάλτσα, Θέρµο και συγκέντρωσα κατοχικές δραχµές. Μ αυτές αγοράσαµε στην Πάτρα 90 µέτρα συρµάτινο παλαµάρι και τοποθετήσαµε το καρέλι για την εξυπηρέτηση του χωριού µε το Θέρµο». Ο ίδιος ο Γραµµατικός γράφει στην Εφηµερίδα «Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΡΟΥΜΕΛΗΣ» (88/ ): «Το χωριό µας [Στράνωµα] και γενικά τα χωριά του τ. ήµου Πυλήνης και εν µέρει τας της Ναυπακτίδος και Αποδοτίας ελλείψει γέφυρας χρησιµοποιούν διά την διέλευσιν του Ευήνου εις την θέσιν οσούλα πορθµείον. Τούτο εγκαταστάθη κατόπιν εράνου µεταξύ των κατοίκων διά προσθέσεως σύρµατος από δένδρον, εις δένδρον εκατέρωθεν των οχθών του ποταµού ευρισκοµένων» (ΝΑΥ- ΠΑΚΤΙΑΚΗ 117/ Ιούλ. Αύγ. 2002). Περαµατάρηδες από την πλευρά της Στράνωµας ήταν ο Ντουλόργος (Γιώργος Ντούλα Νούλας) και από την πλευρά της οσούλας ή Ντοσούλας οι Κατσιφαραίοι. Το «Καρέλι» από το οποίο πέρασα αρκετές φορές ως µαθητής στο Γυµνάσιο Θέρµου, είναι ένα ξύλινο κουτί που στηρίζεται µε τέσσερα καρούλια σε δύο χοντρά σύρµατα, στερεωµένα σε µεγάλα πλατάνια των οχθών του ποτα- µού. Αντικαταστάθηκε περί το 1965 από συρµατογέφυρα που έχει τέσσερα σύρµατα, δύο παράλληλα σε κάθε πλευρά. Στα κάτω σύρµατα στηρίζονται σανίδες ενώ στα πάνω κρατιέται ο διαβάτης. Και σήµερα υπάρχει η συρµατογέφυρα που συντηρήθηκε τα τελευταία χρόνια από τους γειτονικούς δήµους. Το 2010 δίπλα της ο ήµος Πυλήνης τοποθέτησε ένα «καρέλι» σύγχρονης κατασκευής, που δεν µοιάζει µε το παλιό, αλλά κατ ανάγκη το ΤΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΠΟΥΛΟΥ θυµίζει. Η περιοχή του Καρελιού ύστερα από ρυθµιστικές και εξωρα στικές παρεµβάσεις του ήµου Πυλήνης έχει αξιοποιηθεί και µεταβληθεί σε χώρο Αναψυχής. Οι διαβάσεις από την µία όχθη στην άλλη µε το καρέλι και τη συρµατογέφυρα και η παραµονή στον διαµορφωµένο χώρο αναψυχής µπορεί να συνδυαστεί το καλοκαίρι µε κολύµβηση στη λι- µνούλα (βρος) που σχηµατίζεται λίγο πιο πάνω από τη συρ- µατογέφυρα. Ιδιαίτερα, ο χώρος ενδείκνυται για διηµέρευση µικρών και µεγάλων τους θερινούς µήνες. Μια ηµέρα κοντά στη φύση που δεν ξεχνιέται! Εργοστάσιο Γλαύκου 105 Τηλ α) Μαιζώνος 123 τηλ β) Κολοκοτρώνη 26 τηλ γ) Ελλ. Στρατιώτου 23 τηλ ΣΑΤΩΒΡΙΑΝ ΟΥ 5-7, ΠΑΤΡΑ ΤΗΛ. & FAX:

11 ΣΕΠΤΕΜΒΙΟΣ Όταν διορίστηκα δάσκαλος Οδοιπορικό Φεβρουαρίου 1955, του Αγίου Χαραλάµπους το µεσηµέρι, έφθασα στην Ναύπακτο. Ορκίστηκα ενώπιον του Επιθεωρητή ηµ. Εκπαίδευσης και έλαβα το διορισµό µου για το ορεινό χωριό ενδροχώρι (Τέρνοβα) της ορεινής Ναυπακτίας (Κράβαρα), που βρίσκεται στον ορεινό όγκο: «Γραµµένη Οξιά» και Βαρδούσια, στη συµβολή των νοµών: Αιτ/νίας- Φθιώτιδας και Ευρυτανίας. Το µεσηµέρι, γύρω στις 2, µε το µοναδικό λεωφορείο ορειβάτης της άγονης γραµµής Ναύπακτος- Ευπάλιο-Λιµνίστα (Λιµνίτσα σήµερα)- Άνω Χώρα (Λοµποτινά), άρχισε ένα πρωτόγνωρο ταξίδι αποστολής. Είχε χαµηλή νέφωση, ψιλόβρεχε και το κρύο ήταν τσουχτερό! Μετά το Ευπάλιο, ανηφορίζοντας για τα Γκουµέικα (Φιλοθέη), έπεφτε και χιονόνερο (λαπόχιονο ή δρολάπι, όπως άκουσα να το λένε οι ντόπιοι στη γλωσσολαλιά τους). Επέστρεφαν στα χωριά τους µε τις προµήθειές τους. Σε λίγο και προς το µοναστήρι της «Βαρνάκοβας», το είχε στρώσει για καλά και όσο ανεβαίναµε, ο χιονιάς άπλωνε τα λευκά του σεντόνια. Μόνο στο «Χάνι Ρέρεσι» στο γεφύρι του Μόρνου και στη γύρω περιοχή δεν είχε ακόµη κολλήσει το χιόνι. Με δυσκολία και αγκοµαχώντας το λεωφορείο (εκτίθεται σήµερα ως κει- µήλιο στην πλατεία της Άνω Χώρας), ανηφόριζε για τη Λιµνίστα. Ύστερα από διαδροµή δυόµισι ωρών, φτάσαµε στο χωριό, ενώ είχε καλά σουρουπώσει. Το λεωφορείο σταµάτησε εδώ και ο οδηγός µάς ανακοίνωσε ότι «δεν πάει άλλο, γιατί στη ράχη του «Α -Γιάννη» δεν περνάει. Το χιόνι είναι ένα γόνατο». Στο καφενείο παντοπωλείο µε υποδέχθηκαν οι χωριανοί µε το συνάδελφο, ευγενικά. Καλοσυνάτοι και πρόθυµοι να µε εξυπηρετήσουν. Πάνω στην ξυλόσοµπα ζέσταινε πάντα ένα χαλκωµατένιο µπρίκι µε καυτό τσίπουρο, εµπλουτισµένο µε αγνό µέλι παραγωγής τους. Με φίλεψαν, αλλά δεν κατάφερα να καταπιώ και δεύτερη γουλιά. Ήταν δυναµίτης! Μου έκαψε το φάρυγγα. Πρώτη φορά δοκίµασα «πόντζι», έτσι το έλεγαν στην ντοπιολαλιά τους. ιανυκτέρευσα στο σπίτι του συναδέλφου. Το πρωί ήρθε ο αγωγιάτης µε ένα µεγαλοκούφαρο ψηλό µουλάρι (µάλλον θα ήταν από την αµερικανική βοήθεια «ΟΥΝΡΑ»), φόρτωσε τις βαλίτσες µου και ξεκινήσαµε για την Άνω Χώρα. Μπροστά ο αγωγιάτης, τραβώντας το µουλάρι και γω ακολουθούσα πατώντας στα χνάρια του ζώου. Ύστερα από 3 ώρες περίπου, χιονοκόβοντας τη στράτα και κατα δρωµένοι, φτάσαµε στη Λοµποτινά. Μεγάλο χωριό, απάνεµος τόπος. Ηµέρεψε η µατιά µου και απάγκιασε ο νους µου από τα δύσκολα που έπλαθε. Εκεί, πρωτογνώρισα τον αείµνηστο Βασίλη Τσολοδήµο (πταισµατοδίκη τότε) και τους υπέροχους ντόπιους συναδέλφους, που µε αγκάλιασαν στοργικά και µου δωσαν κουράγιο να προχωρήσω! Με τον Τσολοδήµο µετά από χρόνια συναντηθήκαµε στην Πάτρα. Ήταν Εφέτης και αργότερα έγινε και Πρόεδρος Εφετών. Μεγάλο κεφαλοχώρι η Άνω Χώρα µε όλες τις ηµόσιες Υπηρεσίες. Εκεί διανυκτέρευσα το δεύτερο βράδυ. Την Τρίτη ηµέρα µε αγωγιάτη και µε φρέσκο χιόνι, έφτασα απέναντι στην Αµπελακιώτισσα (Κοζίτσα). Κόβοντας το χιόνι, σε µεριές -µεριές, πάνω από το γόνατο! ιανυκτέρευσα στο σπίτι του φιλόξενου προέδρου της κοινότητας. Λυπάµαι που δεν θυµάµαι το όνοµα του εξαίρετου αυτού προεστού. Εκεί υπηρετούσε η συνάδελφος Ευγενία Γραικιώτη από το Αίγιο. Φρόντισε µε τον πρόεδρο για τον αγωγιάτη και µου τόνωσαν το ηθικό, που οµολογώ είχε αρχίσει κάπως να κάµπτεται. ε γνώριζα και στη συνέχεια, τι µε περίµενε! Την τέταρτη ηµέρα, πάλι πεζοπορία, κόβοντας µε δυσκολία το χιόνι, περάσαµε από το διάσελο «Ψηλός Σταυρός», υψόµετρο περίπου µ. και κατηφορίζοντας προς την Κλεπά, απλώνονταν µπροστά µας η λεκάνη του Εύηνου (Φείδαρη). Σήµερα το φράγµα του στην Κλεπά, τροφοδοτεί τα νερά του Μόρνου, από το οποίο υδροδοτείται η Αθήνα. Περάσαµε από την Περδικόβρυση (Σινίστα) και κάτω από το χωριό, στο πέρασµα του ποταµού, µε περίµενε ένα αναπάντεχο περιστατικό. Ο αγωγιάτης, γνώριζε καλά τα κατατόπια και διάλεξε το καταλληλότερο πέρασµα. Εκεί που άπλωναν τα νερά και το ποτάµι χαµήλωνε, κυλώντας ήρεµα για το Μεσολόγγι. Καθώς, όµως, φτάσαµε περίπου στη µέση, το µουλάρι παραπάτησε και η µικρή βαλίτσα, που ήταν πρόχειρα κρεµασµένη από το σαµάρι, έπεσε στο ποτάµι. Εγώ που ακολουθούσα πιασµένος από την ουρά του, άρπαξα µε το άλλο χέρι τη βαλίτσα και περάσαµε µετά από κίνδυνο και ταλαιπωρία στην απέναντι όχθη. Το σκηνικό χρειαζόταν κινηµατογραφικό φακό Ο συνάδελφος Γιάννης Οικονόµου, από το χωριό του Φίλια Καλαβρύτων, µε περίµενε. Το χωριό διέθετε και τηλέφωνο. Ήταν κεφαλοχώρι και µε ταχυδρο- µικό υπάλληλο. Μου είπε, θυµάµαι, καλοσυνάτα: «Της ευτυχίας το στα- µνί για να γεµίσει θέλει υποµονή». Έµενε στο σχολείο ο Γιάννης και είχε το τζάκι να καίει όλο το εικοσιτετράωρο. Εκεί διανυκτέρευσα το τέταρτο βράδυ. Άψογη φιλοξενία στου Γιάννη τη γωνιά. Στέγνωσα, ζεστάθηκα, καλόφαγα και κοιµήθηκα σαν αρνάκι. Την Πέµπτη ηµέρα, γύρω στις 11 το πρωί, έφτασε στο σχολείο ο µπάρµπα Παντελής Γωγούσης (Θεός σχωρέστον!), µ ένα κυπραίικο γά δαρο να µε παραλάβει. Τον έστειλε ο µακαρίτης Γρηγόρης Κατσώνης. Ο πρόεδρος του χωριού, που φρόντισε να µε υποδεχτεί µε τις καλύτερες συνθήκες εκείνου του καιρού. Ο µπαρµπα Παντελής, ένας ευχάριστος τύπος ρουµελιώτη, γελαστός και πρόθυµος, µέχρι να φτάσουµε στο χωριό (περίπου 2 ½ ώρες) µε βοµβάρδιζε µε αστεία και περιστατικά της περιοχής. Προσπαθούσε να µου διασκεδάσει τον πόνο, από τη σκληρή δοκιµασία, που πολύ καλά γνώριζε εκείνος, ότι πέρασα για να φτάσω σε κείνα τα τόπια. Και µε αυτές τις δύσκολες καιρικές συνθήκες. Να µε βεβαιώσει ότι και δω πάνω στα απόµακρα κορφοβούνια, στα Κράβαρα, δεν είναι τόσο τραγικά τα πράγµατα, όπως υποψιαζόταν ότι θα µου τα είχαν περιγράψει. Πάσχιζε να µε πείσει, ότι µετά το πενθήµερο ταξίδι µου, µέσα στα χιόνια και να µε βεβαιώσει, πως θα περάσω καλά. Οι άνθρωποι είναι καλοί και προπαντός φιλότιµοι και φιλόξενοι. Αλήθεια, έτσι, µε το κουβεντολόι, φτάσαµε στο διάσελο και αρχίσαµε να κατηφορίζουµε για το ενδροχώρι. Ο γάιδαρος γοργοπάταγε στον κατήφορο. Αναγκάστηκε να τον κρατήσει από το καπιστρόσχοινο για να συµπορευόµαστε. Το τοπίο απέραντο, κάτασπρο, ο ουρανός γκριζόµαυρος και το χιόνι κρυσταλλω- µένο. «Να, πιο κάτω από κείνη τη στροφή, θα φανεί το χωριό», µου είπε µε ανακούφιση ο µακαρίτης. Φρόντιζε µε τον τρόπο του να πει ότι, µετά το πενθήµερο ταξίδι µου, µέσα από χιόνια, βουνοκορφές και κρύα, φτάνουµε. «Θα ξεκουραστείς και θα αγαπήσεις τον τόπο µας». Εί- µαστε ανοιχτόκαρδοι εµείς εδώ πάνω.». Είναι αλήθεια, ότι ο στόχος να ανοίξω το σχολείο (ήταν κλειστό από το Σεπτέµβρη) και να βοηθήσω τα παιδάκια που µε περίµεναν µε λαχτάρα µου έδινε κουράγιο να πορευτώ µε θάρρος στην εκπλήρωση της αποστολής µου. εν το κρύβω, ότι κόντεψα να φτάσω στις παρυφές της απελπισίας. Ξαφνικά, ωστόσο, ξύπναγε µέσα µου, σε κάθε τέτοια στιγµή, µια φωνή που θύµιζε ότι: «µη ξεχνάς ότι έδωσες όρκο να υπηρετείς την πατρίδα σου». Αυτή η φωνή µε ξαναγύριζε στη τάξη και συνέχιζα! Ήταν τότε άλλοι καιροί, άλλοι τόποι και διαφορετικοί άνθρωποι. Οπότε, δε σταµάτησα να διαβαίνω βουνά και ποτάµια για να βρεθώ στον προορισµό µου. Μετά, λοιπόν, τη στροφή, σαν καταράχι πάνω από το ενδροχώρι, αντίκρισα το χωριό, που µου προκάλεσε το διπλό συναίσθηµα της χαράς ανάµικτο µε κάποιες σταγόνες απογοήτευσης. Τα χαµηλά σπίτια, µε γκρίζες πλάκες στη σκεπή και κάποιες µόνο στο κέντρο, δίπλα στην εκκλησία, οικοδοµές µε κεραµίδια κόκκινα, ήταν η πρώτη εικόνα. «Φτάσαµε», µου λέει ο µακαρίτης ο Παντελής, ενώ το γα δούρι τράβαγε τον κατήφορο, για να βρεθεί συντοµότερα στο παχνί. Να φτάσει, φέρνοντας την είδηση: «έρχεται ο δάσκαλος!». Είχε ξανοίξει κάπως ο καιρός και κάπου κάπου έβγαζε κι ένα µάτι ήλιο. Οι λεύκες γυµνόφυλλες έµοιαζαν µε µανάλια και τα κλαριά τους µε κεριά να αναπέµπουν ευχαριστίες στον ουρανό που φτάνει η άνοιξη! Ανατολή και ύση, εκεί κάτω στο «γούπατο» και µε συνεχή κακοκαιρία, έκανα ηµέρες να ιδώ. Όµως, «κοντοζυγώνει η άνοιξη», µου έλεγαν οι χωριανοί, «και τότες θα διεις τι τόπια είν τούτ δω πάνω». Σε λίγο, στο κεφάλι του χωριού µια νεροµάνα κύλαγε τα νερά της άφθονα και κρυστάλλινα προς το χωριό. Μια χωριανή που είχε ζαλωθεί την ξύλινη βαρέλα, την ξεφορτώθηκε και µας καλωσόρισε γελαστή. «Θα είσαι ο κυρ- άσκαλος», µου είπε καταχαρούµενη! «Ελάτε, κοπιάστε στο σπίτι. Ο Γρηγόρης σας περιµένει από ώρα». Ήταν η µακαρίτισσα η µάνα του οφθαλµίατρου σήµερα, Ηλία Κατσώνη, ο οποίος είναι ο γιατρός µου και µε παρακολουθεί από τότε που εγκαταστάθηκε στην Πάτρα µέχρι και σήµερα. Ο Ηλίας πήγαινε στην ΣΤ ηµοτικού και θα έδινε εισαγωγικές στο Γυ- µνάσιο της Ναυπάκτου και το σχολείο ενδροχωρίου (µονοτάξιο) δεν λειτούργησε από την αρχή της σχολικής χρονιάς. Ο πατέρας του ήταν πρόεδρος του χωριού. Με περιποιήθηκαν µε τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Αισθάνθηκα ανακούφιση και ξεκίνησα αµέσως δουλειά. Όλη την ηµέρα στο σχολείο, µε τα παιδιά. Μέχρι που πολλές φορές οι γονείς, έρχονταν παρακαλώντας µε να τα αφήσω να πάνε στις δουλειές (γίδιαπρόβατα ). εν τους άφηνα χρόνο να αποµακρυνθούν από το φωλιά τους. Αισθανόµουν ικανοποίηση, γιατί µε αγάπησαν τα παιδιά και δεν ξεκόλλαγαν από το σχολείο. Όλη η δουλειά, γινόταν στο σχολείο. Στο σπίτι ελάχιστα απασχολούσαν τους δικούς τους. Οι µέρες κύλησαν οµαλά µε την καθηµερινή φροντίδα των φιλότιµων κατοίκων του χωριού. Με πρόσεχαν και µου παραστέκονταν σαν να ήµαστε µια οικογένεια! Έβλεπαν την φιλότιµη προσπάθειά µου και καµάρωναν για τον δάσκαλό τους. Ήταν προκοµµένοι νοικοκυραίοι και είχαν τα αµπάρια τους τίγκα από προµήθειες για το χειµώνα. εν βρήκα να υπάρχουν σκαστές διαφορές στο κοινωνικό επίπεδο. Όλοι λειτουργούσαν αλληλέγγυα σαν µία οικογένεια και αλληλοβοηθούνταν. Ήσαν µονοιασµένοι. εν θυµάµαι γκρίνιες και καυγάδες στο χωριό. ιδάχθηκα πολλά από την ζωή των ανθρώπων που ζούνε στις δυσπρόσιτες περιοχές. Τα παιδιά (14) ήταν έξυπνα. Τα µάτια τους πέταγαν σπίθες. Το µυαλό τους έκοβε. Το αγνό περιβάλλον, το καθαρό οξυγόνο, η ήρεµη ζωή και η φυσική διατροφή, ήσαν οι βασικοί παράγοντες του καθαρού µυαλού. Και ο στόχος τους ήταν να µάθουν γράµµατα και να γίνουν χρήσιµα στο εαυτό τους, το χωριό και την πατρίδα Το χειµώνα, σήµερα, δεν ζει κανένας στο χωριό. Τα σπίτια όλου του χωριού µε τις κόκκινες κεραµοσκεπές, στέκονται βουβά όλο το χρόνο, περιµένοντας τους επισκέπτες τους το καλοκαίρι µόνο για δέκα και είκοσι ηµέρες. Είναι εξοπλισµένα µε όλα τα σύγχρονα µέσα (ρεύµα, νερό στα σπίτια, ηλεκτρικές συσκευές, ηλεκτρονικά ). Υπάρχουν οι δρόµοι, όλα τα σύγχρονα µέσα διαβίωσης, αλλά λείπουν οι άνθρωποι. Επισκέφτηκα µε το γιατρό, πριν από µερικά χρόνια, το ενδροχώρι. Με το Jeep (4Χ4), κάναµε 3 ½ ώρες από την Πάτρα. Συναντήσαµε µόνο αγριοµούσχαρα να κυκλοφορούν ελεύθερα, µαρκαρισµένα από την Αγροτική Τράπεζα. Μας κοίταζαν σαστισµένα, εµάς τους περίεργους επισκέπτες. Πριν από 56 χρόνια, έφτασα στο χωριό την πέµπτη µέρα, µετά από σκληρή δοκιµασία, κόβοντας το χιόνι και διαβαίνοντας πολύκορφα βουνά, καταράχια και φουσκωµένα ποτάµια, χιλιοτραγουδισµένα και περήφανα! Τον Σεπτέµβρη του 1955, τοποθετήθηκα οργανικά στο γειτονικό χωριό Κυδωνιά (Ζελίστα). Είναι στο απέναντι βουνό από το ενδροχώρι, πλησιέστερα προς τη «Γραµµένη Οξιά», τις πηγές του Εύηνου και δίπλα σε µικρή απόσταση από την Αρτοτίνα και το ιστορικό χωριό Μουσουνίτσα, πατρίδα του Αθανασίου ιάκου. Υπηρέτησα εκεί δύο χρόνια και µετά µε µετάθεση πέρασα το «αυλάκι». Μπορεί το έργο και η ζωή του δασκάλου της εποχής εκείνης, µε τις στερήσεις και τις σκληρές δοκιµασίες, να χαρακτηριστεί σαν Ιπποτική περιπέτεια ή σαν φανταστικό αφήγηµα. εν ξέρω, ό,τι προτιµάει ο καθένας. Μπορεί ακόµη να την πάρει και σαν µυθιστόρηµα ή και σαν ιεραποστολή! Όµως δεν µπορεί να τη ζήσει σαν πραγµατικότητα γιατί σήµερα δεν υπάρχουν οι συνθήκες εκείνων των δύσκολων καιρών. εν υπάρχουν άνθρωποι στα χωριά µας. Ορφάνεψε η ύπαιθρος! Ερή- µωσε! «Ο κόσµος άλλαξε αλλάξαν οι καιροί». Έρχονται και άλλοι, αλλά άγνωστο µε ποια µαντάτα στο κεφάλι ηµήτρης ( ήµος) Νικολόπουλος

12 12 ΣΕΠΤΕΜΒΙΟΣ εν µπορώ να φανταστώ άνθρωπο, οποιουδήποτε πνευ- µατικού επιπέδου, που να µην αναρωτήθηκε κάποτε για το ποια είναι η αλήθεια για την ύπαρξη της ζωής και για το ποια είναι η φύση των όντων. Σαφώς οι άνθρωποι µε καλλιεργηµένο πνεύµα δεν στέκονται µόνο στο ερώτηµα, αλλά κάνουν προσπάθειες εµβάθυνσης φιλοσοφώντας, µιας και η φιλοσοφία δεν είναι ιδιαίτερο προνόµιο κάποιων, αλλά είναι µια καθολική επιστήµη η οποία αποβλέπει µέσα από έρευνες να καταλήξει σε συµπεράσµατα, όσον το δυνατόν απαλλαγµένα από αντιφάσεις. Σκοπός της αναφοράς µου στο θέµα δεν είναι να αναπτύξω φιλοσοφικές θεωρίες, ούτε να µπω σε τέτοιου είδους αντιλήψεις. Η εµπλοκή στα φιλοσοφικά ρεύµατα πολλές φορές αποθαρρύνει τις σκέψεις των απλών ερευνητών γιατί προβληµατίζονται για την θεώρηση της επικράτησης των ιδεολογικών ή υλιστικών αντιλήψεων. Αφορµή µου έδωσε η ανάγνωση ενός σπουδαίου βιβλίου του ηµήτρη Λιαντίνη µε τίτλο ΓΚΕΜΜΑ. Ο Λιαντίνης, ένας σύγχρονος φιλόσοφος, ήταν ο άνθρωπος επιστήµων ο οποίος θεωρούσε την ηθική έννοια, ζήτηµα πολιτικής σοφίας. Και κατά την άποψή του ο άνθρωπος δεν την κατέχει. Πολύ προσεκτικά λοιπόν αλλά και µε αυτοπεποίθηση που έχει σχέση µε την γνώση του, σε ένα από τα περιεχόµενα του βιβλίου του, µέσα από την δική του αντίληψη, αναπτύσσει µια θεωρία υψηλής αξίας για την αρχή και το τέλος της ζωής. Ο Λιαντίνης στα σχόλια του βιβλίου αυτού µοιάζει, και µάλλον έτσι είναι, να συµφωνεί µε τον Φρόυντ για τις απόψεις του γύρω από τις σχέσεις του ανθρώπου µε τον Θεό. Και αυτό Έρωτας και Θάνατος γιατί πέραν των άλλων στο συγκεκριµένο σχόλιο γίνεται αναφορά στην παρηγοριά της θρησκευτικής αυταπάτης, και βέβαια στο γεγονός ότι η παρηγοριά αυτή οδηγεί τον άνθρωπο σε µια θρησκευτική νεύρωση. Παρ όλη όµως την αντίθεσή µου µε τις τοποθετήσεις αυτές, δεν διστάζω να πω ότι η ανάλυση της αξίας του έρωτα και του τέλους της ζωής µε εντυπωσίασε. Οι θεωρίες γύρω από την αρχή και το τέλος της ζωής είναι πολλές. Κάποιες αναφέρονται σε επιστηµονικές ερµηνείες καθαρά φυσικής εξέλιξης, άλλες σε θρησκευτική ιστορία και άλλες σε σύνθετες φιλοσοφικές ερµηνείες. Γεγονός είναι ότι ο έρωτας δη- µιουργεί την γέννηση της ζωής και ο θάνατος το τέλος της ζωής. Κατά τον Λιαντίνη κυρίαρχο στοιχείο παραγωγής διαιώνισης ειδών είναι η φύση. Στην φύση ανώλεθρο και αχάλαστο δεν µένει τίποτα, παρά µονάχα ένα : η βούλησή της να οικονοµεί και να φροντίζει την αλυσίδα των ειδών, όπως φροντίζει και την αλυσίδα της ανόργανης ύλης. Εµείς θα µείνουµε στην θεωρία της ύπαρξης και της διαιώνισης του ανθρώπινου είδους. Και θέλω να εξηγηθώ. εν απορρίπτω την θρησκευτική εξήγηση της πορείας του ανθρώπου, αλλά δεν µπορώ να µην παραδεχτώ ότι το µεγαλείο της ζωής το κρύβει πράγµατι η ίδια η φύση. Εστιάζω στις φυσικές διεργασίες και δεν αναφέροµαι στον ηµιουργό. Γράφει λοιπόν ο Λιαντίνης για τον έρωτα και τον θάνατο: Κάθε φορά που ερωτεύονται δυο άνθρωποι, γεννιέται το σύµπαν. Ή για να µικρύνω το βεληνεκές, κάθε φορά που ερωτεύονται δυο άνθρωποι, γεννιέται ένας αστέρας µε όλους τους πρωτοπλανήτες του. Επίσης για τον θάνατο γράφει: Κάθε φορά που πεθαίνει ένας άνθρωπος, πεθαίνει το σύµπαν. Ή για να µικρύνω το βεληνεκές, κάθε φορά που πεθαίνει ένας άνθρωπος στην γη, Του Βασίλη Νασόπουλου, Βελβίνα Ναυπάκτου στον ουρανό εκρήγνυται ένας αστέρας supernova. Και συνεχίζει: Από άποψη ουσίας ο έρωτας και ο θάνατος δεν είναι απλώς στοιχεία υποβάθρου, αλλά πιο πλατιά και πιο µακριά, ακόµη και πιο βαθιά. Είναι δύο πανεπίσκοποι νόµοι, ανάµεσα στους οποίους ξεδιπλώνεται η διαλεκτική του σύµπαντος. Αποτελούν το Είναι και το Μηδέν του όντος. Τα δυο µισά και αδελφά συστατικά του. Αλλά ας πάµε πιο πίσω. Στην αρχαιότατη εποχή ο έρωτας θεωρούνταν ως η δύναµη η οποία κατά την κοσµογονία επενεργεί πάνω σε όλα τα στοιχεία και τα όντα, ώστε µε την ένωσή τους να προκύψει ζωή. Για τους αρχαίους Έλληνες, ο έρωτας είναι η δηµιουργική δύναµη, αν και η ενέργειά της είναι διαφορετική. Ακόµη γι αυτούς υπήρξε ο Θεός του πολλαπλασιασµού των ανθρώπων. εν υπάρχει ζωή για τους αρχαίους ώστε στην δηµιουργία της να µην είναι απαραίτητη η δύναµη του έρωτα. Όσον αφορά στον θάνατο και πάλι η µυθολογία του δίνει ένα κοµµάτι της Βασιλείας του σύµπαντος. Ο Άδης κατά τους αρχαίους ήταν ο Θεός του θανάτου και κατ επέκταση ο Βασιλιάς του κάτω κόσµου. Και µόνον ετυµολογικά αν δει κανείς τον Άδη διαπιστώνει ότι το στερητικό α αποκλείει το Ιδείν. Ακόµη άλλη εξήγηση δίδεται από την σύντµηση της λέξης A δης, η οποία σηµαίνει, ορµητικός, βίαιος τελειωτικός. Εδώ ακριβώς είναι που οι υπαρξιστές φιλόσοφοι αναφέρονται στην θρησκευτική παρηγορία των Χριστιανών πιστών, όπου τα δεδοµένα της πίστης καταργούν την δύναµη του µαύρου και σκληρού Άδη και προσφέρουν την µεταθανάτια ζωή. Κατά τον Λιαντίνη και πάλι, ο έρωτας και ο θάνατος είναι αδελφοί και οµοιότητες, είναι συµπληρώµατα και οι δύο όψεις του ίδιου προσώπου. Επικαλείται στίχους µεγάλων ποιηµάτων διαχρονικής αξίας. Ο Ηράκλειτος γράφει: Άδης και ιόνυσος εν και αυτό. Ο ιονύσιος Σολωµός γράφει: Μόλις ειν έτσι δυνατός ο έρωτας κι ο Χάρος Τρίτος ο λαµπερός δηµοτικός µας δεκαπεντασύλλαβος: Τι έρωτας τι Θάνατος, δεν έχεις να διαλέξεις Είναι σίγουρο, ότι ειδικά για τον θάνατο, συγκρούονται οι απόλυτες θεωρίες των υπαρξιστών µε τις θρησκευτικές κοσµοθεωρίες. Ο θάνατος για τους Χριστιανούς είναι το τέλος της επίγειας ζωής αλλά και αρχή µιας επό- µενης αιώνιας ζωής που οφείλεται στην µεγαλοψυχία του Χριστού. Για τους Χριστιανούς οι θεωρίες αυτές δεν αποτελούν έναν εξωρα σµό της θλίψης και του γοπετού που προκαλεί ο θάνατος. Αναδεικνύουν µια νέα δυναµική εναντίον του Άδη που προέκυψε από την παρουσία του Χριστού ο οποίος κατά την Καινή ιαθήκη στο διάστηµα που µεσολάβησε από την σταύρωσή του µέχρι την Ανάστασή του, κατέβηκε στον Άδη, νίκησε και χάρισε ζωή σ όσους είχαν πιστέψει σ αυτόν. Για τους Θεωρητικούς όµως της ύλης ο Θάνατος είναι το Ω του Σύµπαντος κόσµου. Οι δύο µεγάλες αξίες αναφοράς της ζωής, ο έρωτας κι ο θάνατος αποτελούν το δραστικό προτσές ολόκληρης της ενόργανης αλλά και της ανόργανης ύλης. Γι αυτούς Θεός είναι το σύµπαν. Και το Α και το Ω του σύµπαντος κόσµου και του σύµπαντος Θεού είναι τα δύο αυτά αδελφά συστατικά, ο έρωτας κι ο θάνατος. Σ αυτή την προσπάθεια που έκανα να προσεγγίσω την αξία του θέµατος το σίγουρο είναι ότι δεν λειτούργησα µε γνώµονα την πίστη µου σε κάποια θεώρηση των πραγµάτων που αναπτύσσουν δεδοµένα και ερµηνείες γι αυτό. Αυτό που µε εξιτάρισε ήταν η δυναµική θεωρητική ανάπτυξη του θέµατος αυτού από ένα σύγχρονο Φιλόσοφο, τον ηµ. Λιαντίνη, ο οποίος µε εµµονή στα πιστεύω του αποτυπώνει µε απόλυτο τρόπο τις σκέψεις του για τις υπέρτατες αξίες του Έρωτα και του Θανάτου για τον σύµπαντα κόσµο. Θέλω λοιπόν να τελειώσω µε µία εντυπωσιακή επισήµανση που για αυτόν είναι χωρίς αµφιβολία η απόλυτη πίστη: Έξω από τον έρωτα και τον θάνατο πρωταρχικό δεν υπάρχει τίποτα άλλο. Αλλά ούτε και είναι νοητό να υπάρχει. Τα ενενήντα δύο στοιχεία της ύλης εγίνανε, για να υπηρετήσουν τον έρωτα και τον θάνατο. Και οι τέσσερις θεµελιώδεις δυνάµεις της φύσης, ηλεκτρο- µαγνητική, ασθενής, ισχυρή, βαρυτική λειτουργούν για να υπηρετούν τον έρωτα και τον θάνατο. Ελλ. Στρατιώτου 74, Πάτρα, Τηλ , Κιν Αγυιάς 69, Πάτρα Τηλ Τρίκορφο Ναυπακτίας Τηλ

13 ΣΕΠΤΕΜΒΙΟΣ 13 ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΘΕΑΤΗ ΠΛΕΥΡΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΟΥ ΤΗΣ ΑΜΠΕΛΑΚΙΩΤΙΣΣΑΣ Πάνε κάποια χρόνια από τότε. Η µαύρη κατοχή σε όλη της την µεγαλοπρέπεια. Πείνα, ανέχεια, θάνατος σε καθηµερινή διάταξη. Στα χωριά των Κραβάρων η αθλιότητα ξεπερνούσε κάθε όριο. εν υπάρχουν εκεί ούτε ελιές, ούτε καν γη ξέσκεπη από χιόνια τους χει- µώνες να φυτρώσουν λάχανα να πισωγυρίσουν την πείνα των ανθρώπων. Τους περισσότερους µήνες του χρόνου οι κάτοικοι αποκλεισµένοι από τον άλλο κόσµο. Ο ουρανός βαρύς και µολυβένιος. Φτερούγιζαν στον αέρα οι αστραπές, κατρακυλούν οι βροντές, ακολουθεί το βαρύ φορτίο της καταιγιστικής βροχής και ύστερα φτάνει ο ουρανός χιόνι. Πού να φυτρώσει χορταράκι. Σε παρατεταµένη νηστεία άνθρωποι και ζώα. Και ζωή µονότονη ακάρπου συκής. Ηµέραι γνόφου και σκότους». Απελπισία. Εκεί στο κέντρο των Κραβάρων καίει µια φωτεινή λυχνία που στέλνει παρήγορο και ενθαρρυντικό φως και ελπίδα σε όλα τα γύρω χωριά. Είναι το Μοναστήρι Παναγιά η Αµπελακιώτισσα - άγιος Πολύκαρπος. Το επισκέπτονται οι κάτοικοι. εν είναι πλούσιο ίδρυµα να τροφοδοτεί τους επισκέπτες του, δεν µένει όµως ασυγκίνητο σε κάποιες εξαθλιωµένες φαµήλιες. Τα γλίσχρα έσοδά του από κάποια ενοίκια κάποιων βοσκοτόπων και τον ιδρώτα των µοναχών που καλλιεργούν µε τα τσαπιά κάποια χωράφια του στην ακροποταµιά, δεν τα κρατούσε για τον εαυτό του. Τα µοιράζονταν µε τους εξαθλιωµένους κατοίκους και έσωσε αρκετούς από τον θάνατο και την πείνα. Μεγαλύτερη όµως ήταν η προσφορά του µε την παρηγοριά που σκόρπιζε παντού. Έφτανε ο Ηγούµενός του στα χωριά µε το χέρι του Αγίου Πολυκάρπου και έβγαιναν να τον προ παντήσουν από τα µικρά παιδιά µέχρι τους υπέργηρους να ασπαστούν το θαυµατουργό χέρι και να ακούσουν λίγα λόγια παρηγορητικά και ελπιδοφόρα από τον Ηγούµενο. Έσφυζε από ζωή και δράση το µοναστήρι. Γύρω στους δεκαπέντε το προσωπικό του το Ανάµεσα σ αυτούς και ο νεαρός τότε θεολόγος Κώστας Φράγκος, Γιαννιώτης στην καταγωγή, που πρόσφερε πολλά στη Ναυπακτία και την υπόλοιπη Αιτωλοακαρνανία. Προήχθη σε καθηγητή Ακαδηµίας και Πανεπιστηµίου αργότερα. Ο υπογραφόµενος είχε την τιµή και την χαρά να µάθει πολλά κοντά του Φθινόπωρο. Μια µέρα δύο καλόγεροι βγήκαν µε τα γίδια του µοναστηριού στο βουνό Αη Λιά. Σε µια σπηλιά άκουσαν ένα λυκάκι που έσκουζε. Έλειπε η µάνα του. Μπήκαν προσεκτικά και το πήραν. Το έκλεισαν σε ένα υπόγειο κελί του µοναστηριού και το τάιζαν κρυφά από τον Ηγούµενο. Η µάνα Του Κώστα. Παπαδηµητρίου, συγγραφέα, σχολικού Συµβούλου ε.τ. λύκαινα έφαγε τον κόσµο να το βρει. Μερόνυχτα τριγύριζε τα βουνά αναζητώντας. Τέλος το ανακάλυψε. Έτρωγε τις πόρτες, τους τοίχους τις νύχτες να βρει τρόπο για να το πάρει. Τα σκυλιά του µοναστηριού σε συναγερ- µό. Αναστάτωση σε όλη την περιοχή. Ο Ηγούµενος ανακάλυψε την αιτία και άφησε το λυκάκι λεύτερο. Τα σκυλιά όµως δεν ησύχαζαν. Για έναν µήνα ακόµα άγρυπνα ξεσήκωναν τον χώρο. Κείνες τις µέρες, Νοέµβριος ήταν, τρεις γυναικούλες από το χωριό Περδικόβρυση γύριζαν φορτωµένες από τον Έπαχτο στο χωριό τους. Μέρα βροχερή. Σιγανοψιχάλιζε και όλα έδειχναν πως θα το γύριζε σε χιόνι. Περνώντας το χωριό Πόδος και φθάνοντας στο ποτάµι σκοτείνιασε για καλά. εν έβλεπαν που πατούσαν. -Μωρή, λέει η µικρότερη στη µεγαλύτερη, απόψε θα χαθούµε. Πάµε να τρυπώσουµε σε κείνο το καλύβι να ξηµερώσουµε και αύριο συνεχίζουµε. -Τα λες µωρή χαζή, της αποκρίνεται εκείνη. Εδώ στην ποταµιά να ξενυχτήσουµε παρέα µε τα ζούδια και τους δαίµονες. εν έχεις ακούσει πως στα ρέµατα ξηµεροβραδιάζονται οι βρυκόλακες; Βιαστείτε να φτάσουµε στο µοναστήρι µήπως το προφτάσουµε ανοιχτό. εν θα µας αφήσουν όξω οι καλόγεροι. Έσκυψαν το κεφάλι οι άλλες και προχώρησαν. Θέλεις η βροχή, θέλεις το σκοτάδι και ο λασπερός δρόµος τις ανάγκασαν έντεκα περίπου να φτάσουν µπροστά στο µοναστήρι µουσκεµένες. Χτυπούν την πόρτα. Τα σκυλιά επηρεασµένα από την λύκαινα ξεσηκώνονται αγριεµένα. Οι καλόγεροι από ώρα κοιµούνται και κανένας δεν ανοίγει. Το χιόνι που άρχισε από ώρα δυναµώνει. Οι γυναίκες φωνάζουν, κλαίνε και σκούζουν. Οι φωνές τους όµως χάνονται στο αλύχτισµα των σκύλων. Κάποτε από τον θόρυβο ξυπνάει ο µοναχός Ευσέβιος. Πηγαίνει στην είσοδο να δει τι τρέχει. Ανοίγει την πόρτα και βρίσκεται µπροστά σε τρις γυναίκες. Χωρίς να τις κοιτάξει τους κλείνει την πόρτα κατάµουτρα και πηγαίνει στον κοιτώνα του. Φωνές κλά- µατα οι γυναίκες, δυναµώνουν τα αλυχτήµατα των σκυλιών. Σωστός χαλασµός. Ξυπνάει από τον θόρυβο ο θεολόγος κ. Φράγκος. Τρέχει στην είσοδο ανοίγει την πόρτα, αφήνει τις γυναίκες να µπούνε και τις εισάγει σε ένα αδειανό κελί να κοιµηθούν αφού τους έδωσε κάτι να φάνε. Μόλις έφεξε η καινούργια µέρα, οι τρεις γυναίκες προσκύνησαν την εικόνα της Παναγιάς και το θαυµατουργό χέρι του Αγίου Πολυκάρπου, ευχαρίστησαν τον Ηγούµενο και συνέχισαν τον δρόµο τους: εν άργησε το νυχτερινό περιστατικό να γίνει γνωστό σε όλο το προσωπικό. Ήρθε το µεσηµέρι. Στρώθηκε το τραπέζι. Σ ένα καζανάκι νερό µια µεγάλη κουτάλα καλαµποκίσιο αλεύρι, ήταν το καθηµερινό σιτηρέσιο. Έφαγαν, ευχήθηκαν και ύστερα ο Ηγούµενος απευθυνόµενος ενώπιον όλων στο µοναχό Ευσέβιο: - Έκαµες τη νύχτα µια ασυγχώρητη πράξη. Άφησες να πεθάνουν στην βροχή και στο χιόνι τρεις δυστυχισµένες γυναίκες. Λες και οι γυναίκες δεν είναι πλάσµατα του Θεού. Θα υπήρχε πλάση, αδελφέ, αν δεν υπήρχαν οι γυναίκες: - Ύστερα... που πάει, εκείνη η εντολή του Χριστού: «ουκ ένι ελεύθερος ή δούλος, άρσεν ή θήλυ». Την αγάπη προς τους συνανθρώπους δίδαξε ο Χριστός. Αυτή είναι η ουσία της θρησκείας µας - Εγώ πάτερ Ηγούµενε, απάντησε ο Ευσέβιος, δεν τις χωνεύω τις γυναίκες. Τις φοβάµαι. Έχουν συγγένεια µε τον Σατανά. Στις περισσότερες εκδηλώσεις τους οι δαίµονες τη µορφή γυναικών παίρνουν. Το ίδιο δεν έγινε µε τον Άγιο Αντώνιο; όθηκαν µερικές συµβουλές από τον Ηγούµενο και η σύναξη διαλύθηκε. Ο καθένας τράβηξε για τον κοιτώνα του. Ο κ. Φράγκος περίεργος ακολούθησε τον Ευσέβιο, χωρίς εκείνος να τον αντιληφθεί. Έµεινε άναυδος µε ότι είδε. Σε µια υγρή γωνιά του υπογείου, οχτώ δέκα χοντρά ξύλα καρφωµένα µεταξύ τους, πάνω από ένα κοµ- µάτι από γίδινα µαλλιά βελέντζα, στην άκρη ναι κάπα αποτελούσαν τον κοιτώνα του. Εκεί έζησε µέχρι που πέθανε, παρά τις συµβουλές του Ηγουµένου και του κ Φράγκου. Φυσικά πήρε µαζί του και τις απόψεις του για τις γυναίκες. ΣΤΟΝ ΑΝΤΙΠΟ Α ΤΩΝ ΓΙΑΓΙΑ ΩΝ «Η Ευχή ενός Αγγελουδιού» Ευχή, έκφραση επιθυ- µίας να γίνει κάτι. Ευχές δεχόµαστε όλοι, σε όλη µας τη ζωή. Άλλες είναι ουσιαστικές από καρδιά κι άλλες τυπικές. Το να ακούσεις, όµως, µια ευχή από ένα µικρό παιδάκι, µόλις τριάντα µηνών, το θέµα παίρνει άλλη διάσταση, παίρνει τη µορφή ύµνου στον πλάστη και είναι τραγούδι της αθωότητας του µικρού παιδιού που στην περίπτωση αρ- µόζει και η έκφραση «Η ευχή από έναν Άγγελο». Έτσι είχα την τύχη ν ακούσω την καλύτερη ευχή της ζωής µου, από το µικρό εγγονάκι µου, το Νικολάκη, ηλικίας µόλις δυόµισι ετών. Συγκεκριµένα : Ήταν µια ωραία ανοιξιάτικη ηµέρα και γύρω στις έντεκα το πρωί, πήρα τον µικρό Νικολάκη και τον πήγα µια βόλτα µε τα πόδια στο Κέντρο της πόλης Του Ευθυµίου Τζαλαβρά που µένουµε. Περάσαµε από πολλά καταστήµατα, κυρίως µε παιδικά παιχνίδια, του αγόρασα µάλιστα ένα παιχνιδάκι, τον πήγα και στην παιδική χαρά. Στο τέλος καταλήξαµε στην κεντρική Πλατεία της πόλης όπου έπαιξε µε άλλα παιδάκια της ηλικίας του, ανέβηκε σε πολλά ηλεκτροκίνητα παιχνίδια και γύρω στις δωδεκάµισι ξεκινήσαµε για το σπίτι που είναι λίγο µακριά από την πλατεία όπου τον περίµενε η γιαγιά για να τον τα σει (οι γονείς του εργάζονται και οι δυο). Περπατώντας φθάσαµε στο δη- µοτικό πάρκο όπου ο µικρός Νικολάκης πότισε και µια ακακία και συνεχίσαµε για το σπίτι. Μετά το Πάρκο ο µικρός µου είπε κουράστηκα παππού. εν µπορώ να περπατήσω, θέλω αγκαλίτσα. εν µπορούσα βέβαια να κάνω και διαφορετικά τον πήρα αγκαλιά και προχωρούσαµε για το σπίτι. Μετά από καµιά διακοσαριά µέτρα, λόγω του βάρους του µικρού, λόγω της ζέστης και της σχετικής ανηφόρας του δρόµου, κουράστηκα και εγώ και σταµατήσαµε στον ίσκιο που βρήκαµε, για να πάρουµε ανάσα. Σταµατώντας τον άφησα κάτω και του είπα κουράστηκα και εγώ Νικολάκη. Ο Νικολάκης χωρίς να χάσει χρόνο µου είπε «Κουράγιο Παππού!!!». Αυτή την ευχή την είπε τόσο αυθόρµητα, τόσο αθώα, µε φωνούλα θε κή, αγγελική, που καλύτερη ευχή δεν έχω ακούσει στη ζωή µου. Αυτή η αθώα φωνούλα από την ηµέρα εκείνη είναι συνέχεια στ αυτιά µου «κουράγιο Παππού». Ήταν και είναι µια ευχή από ένα αθώο πλασµατάκι, από έναν Άγγελο. Έχω την αίσθηση ότι όλοι οι παππούδες όλου του κόσµου την ίδια γνώµη έχουν για τα εγγονάκια τους, τα νέα βλαστάρια της κοινωνίας µας και όλοι το ίδιο καµαρώνουµε για την ευφυ α τους. «Κουράγιο Παππού», κουράγιο παππούδες όλου του κόσµου γιατί στην εποχή που ζούµε έχουµε ανάγκη, όσο ποτέ άλλοτε, από κουράγιο.

14 14 ΣΕΠΤΕΜΒΙΟΣ Π ΝΕΥΜΑΤΙΚΟ Π ΕΡΙΣΚΟΠΙΟ Θανάσης Παπαθανασόπουλος ΓΥΡΩ ΣΤΟΝ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ Μελετήµατα γύρω από τον Καζαντζάκη, ΤΟΜΟΣ Β Εκδόσεις των φίλων, Αθήνα Αχνιστό ακόµη το νέο έργο του Θανάση Παπαθανασόπουλου, µας έκανε την ιδιαίτερη τιµή και µας το προσέφερε τιµητικά στην Συνεστιάσεις - βαπτίσεις - µνηµόσυνα και άλλες εκδηλώσεις «Ιθάκη του», που δεν είναι άλλη από την γενέτειρά του την ιστορική Περίστα. Βρεθήκαµε εκεί ως εκδροµείς ή προσκυνητές αν θέλετε µε το Σύνδεσµο Ναυπακτίων Πάτρας, στη γιορτή του τσαγιού στις 30 Ιουνίου. Μόνο και µόνο ότι η συνάντηση και η προσφορά τού βιβλίου, έγινε στην ιστορική Πλατεία της Περίστας, εµπεριέχει και έναν ιδιαίτερο συµβολισµό, γιατί όσοι τυχεροί έχουν διαβάσει το βιβλίο του «η Πλατεία» µπορούν να κατανοήσουν τον συµβολισµό και την ιερότητα της στιγµής και του χώρου. Στο νέο βιβλίο τούτο δοκίµιο που είναι ο δεύτερος τόµος µε το ίδιο αντικείµενο (ο πρώτος δηµοσιεύθηκε το 2000) καταπιάνεται µε τη δική του µοναδική γραφίδα µε τα εσώψυχα του Νίκου Καζαντζάκη αναφορικά µε την αντιλεγόµενη ερωτική ζωή του, τη γενετήσια παράµετρο όπως τόσο εύστοχα επισηµαίνει ο συγγραφέας. Έτσι παραθέτει διισταµένες απόψεις και ντοκουµέντα από το περιβάλλον του και φτασµένους λόγιους της πνευµατικής ελίτ (Γαλάτεια και Έλλη Αλεξίου, Πρεβελάκης, Λορέντζος, Λιλή Ζωγράφου, Γουδέλης Γ. Σταµατίου, Γ. Στεφανάκης). Ο Θανάσης Παπαθανασόπουλος υπήρξε θαυµαστής του έργου του Ν. Καζαντζάκη, µάλιστα, ως µαθητής Γυµνασίου Θέρµου, αποβλήθηκε γιατί από τότε διάβαζε και πρόβαλλε τα έργα του. Επί πλέον στην πορεία, ως φτασµένος πλέον λόγιος, προσπάθησε να δηµιουργήσει Μουσείο «Νίκος Καζαντζάκης» στην Αίγινα, που τελικά δεν τελεσφόρησε. Η αλήθεια είναι ότι ο Θανάσης Παπαθανασόπουλος, κινείται σε πολύ υψιπετείς ορίζοντες και σε θέ- µατα και τοµείς προχωρη- µένων απαιτήσεων. Απο- µένει και η πλήρης δικαίωση του τεράστιου έργου του από την Ακαδηµία Αθηνών Άρης ιαµαντόπουλος Ο Πλατωνικός Ηγέτης Άρης ιαµαντόπουλος, Υποστράτηγος ε.α., δρ Φιλοσοφίας, Ψυχολόγος Αθήνα εκδόσεις ΕΣΜΟΣ Για την τέχνη του ιοικείν και τα προσόντα του Ηγέτη έχουν γραφεί και λεχθεί πολλά από πολλούς, χωρίς να έχει δοθεί κατηγορηµατική απάντηση εάν αυτή «η τέχνη» σε ποιο βαθ- µό είναι ένστικτη και κατά πόσο επίκτητη µέσω γνώσεων και επιµορφώσεων. Ο Άρης ιαµαντόπουλος µε γεµάτη την πνευµατική του φαρέτρα, εµποτισµένος και γαλουχηµένος µε τις αρχές και τις αξίες των αξεπέραστων ογκόλιθων Πλάτωνα και Αριστοτέλη, τόλ- µησε να καταπιαστεί µε οµολογουµένως δύσκολο και διαχρονικό θέµα, όπως είναι ο Πλατωνικός Ηγέτης και µάλιστα µέσα στον περίπλοκο ση- µερινό κόσµο. Το έργο είναι, µπορούµε να πούµε, η διατριβή του για το διδακτορικό της φιλοσοφίας. ιαβάζοντας το σπουδαίο πόνη- µα του αγαπητού Άρη κάποιος µαζί µε τα τόσα ωφελήµατα που αποκοµίζει, φρεσκάρει και την επαφή του µε τον Πλάτωνα και την αξεπέραστη αρχαιοελληνική Γραµµατεία. Ο συγγραφέας µε οδηγό αυτές τις αρχές αποπειράται να ακουµπήσει το πολύπλοκο πολιτικοκοινωνικό σήµερα. Οι φύλακες της Πολιτείας του Πλάτωνα, σωστά αναδεικνύει ο συγγραφέας, ότι µπορούµε να πούµε ότι είναι οι σηµερινοί ασκούντες διοίκηση, µε πιο αντιπροσωπευτική οµάδα αυτή των Αξιωµατικών. Εν κατακλείδι οι αρχές, η επιστηµοσύνη, το ήθος, το θάρρος και η ανδρεία είναι οι νευρώνες του πραγµατικού Ηγέτη. Οι αδυναµίες της αστικής δηµοκρατίας µε τα κόµµατα να αλληλο πονοµεύονται, να διαιρούν και να στρέφουν ουσιαστικά κοµµάτια του λαού στο διχασµό, είναι ιδιαίτερα ορατές στις µέρες µας. Συγχαρητήρια στο φίλο Στρατηγό και πνευµατικό άνθρωπο, που, ως άλλος Κιγκινάτος, προτιµά να εργάζεται σκληρά και να προσφέρει, παρά να επιδίδεται σε εντυπωσιασµούς και δη- µόσιες σχέσεις. νέα ε υ θ ύ ν η ΠΕΡΙΟ ΙΚΟ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΑΣ, ΤΕΥΧΟΣ 12 ΙΟΥΛΙΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ Πρόκειται για διµηνιαίο περιοδικό ποιότητας, µε ιδρυτή τον Κώστα Ε. Τσιρόπουλο. Στην συντακτική οµάδα µετέχει κι ένα σπουδαίο παιδί µε ναυπακτιακή ρίζα. Πρόκειται για τον η- µήτρη Αγγελή, που εργάζεται στο Πανεπιστήµιο Αθήνας και είναι γιος του Οικονοµολόγου Κώστα Αγγελή, ο οποίος κατάγεται από το Λιβαδάκι και διαµένει για µεγάλα χρονικά διαστήµατα στη Ναύπακτο. Ο ηµήτρης λοιπόν δεν βρίσκεται τυχαία στην συντακτική µονάδα ενός τέτοιου ποιοτικού περιοδικού. Να θυµίσουµε ότι πριν δυο χρόνια είχε πάρει το πρώτο βραβείο της Ακαδηµίας Αθηνών για την ποιητική του συλλογή. Επίσης να θυµίσουµε ότι κατά την κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας του Συνδέσµους µας τιµήσαµε το ηµήτρη Αγγελή για το σπουδαίο έργο του. Και κάτι ακόµη, στο οπισθόφυλλο του συγκεκριµένου τεύχους του περιοδικού, αποτυπώνεται το πρόσφατο βιβλίο του Θανάση Παπαθανασόπουλου «Γύρω στο Καζαντζάκη» που κάνουµε παραπάνω λόγο. ΓΙΑΝΝΗ ΜΙΧ. ΜΗΛΙΟΥ Η ΓΕΙΤΟΝΙΑ ΤΟΥ Α - ΗΜΗΤΡΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΡΑΒΙΑ ΕΣ ΤΗΣ «ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ» Ναύπακτος Κατάφερε να παρουσιάσει, χάριν του ταλέντου του, την ευαισθησία του το στοχασµό και την διεισδυτική γραφίδα του, µερικές εκατοντάδες µέτρα, το δροµάκι της γειτονιάς του, πίσω από τον Α ηµήτρη Ναυπάκτου, σαν να είναι το κέντρο του κόσµου. Κι αυτός είναι ο γνωστός Ναυπάκτιος λόγιος και Σχολικός σύµβουλος ε.τ., Γιάννης Μήλιος. Το κατάφερε µε το τελευταίο βιβλίο του, που αριθµείται ως 27ο στον πνευµατικό του στόλο. Αχνιστό ακόµα το βιβλίο κυκλοφόρησε το καλοκαίρι και παρουσιάστηκε συνοπτικά και στην ετήσια γιορτή του βιβλίου, στη Ναύπακτο στις 3 Αυγούστου. Στο βιβλίο αυτό ο Γιάννης Μήλιος ξεδιπλώνει και µια άλλη πτυχή γραψίµατος, γιατί µας είχε συνηθίσει σε σειρά βιβλίων του στο εξαίρετο κριτικό πνεύµα. Σε τούτο το βιβλίο απλώνεται σε µια ζηλευτή λογοτεχνική επάρκεια, µε γλωσσοπλαστικές ακόµη επιδόσεις και πέραν του στοχασµού παραθέτει και φιλοσοφικές θέσεις και θεωρήσεις γύρω από τα θέµατα της ζωής. Οι Γαβριάδες δεν προσφέρουν µόνο τέρψεις και θύµισες. Ουσιαστικά ο φίλος συγγραφέας «ανασταίνει» µια εποχή, όπου η βιοπάλη, η αλληλεγγύη, οι χαρµολύπες, το κρασάκι και η ρέγκα στο καπελειό, η µπουρού του κα κιού στο λιµάνι, το 1ο ηµοτικό Σχολείο και το σή- µαντρο του Α - ηµήτρη, συνέθεταν το πάζλ µιας ζωής στερηµένης, αλλά και µιας ζωής που δεν έπαψε να ελπίζει να αγωνίζεται και να πετυχαίνει να µορφώσει τα παιδιά της και να παραδώσει στην κοινωνία χρηστούς και άξιους πολίτες. Ένας τέτοιος Γαβριάς είναι και ο συγγραφέας του εξαίρετου βιβλίου που κατατάσσεται επαξίως στην Ναυπακτιακή βιβλιογραφία ο Γιάννης Μήλιος, ο οποίος τιµητικά µας προσέφερε κι αυτό το πόνηµά του. Οι απλές αυτές σκέψεις ας αποτελέσουν και τις θερµές ευχαριστίες, αλλά και τα συγχαρητήρια στον δόκιµο συγγραφέα από τον οποίο αναµένουµε και το επόµενο έργο του. ΤΑ ΗΜΟΤΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΤΗΣ ΝΑΥΠΑΚΤΙΑΣ Το ότι ο πληθυσµός της Ναυπακτίας και οι ανάλογες δραστηριότητες της ζωής είναι αναπτυγµένος στην παραλιακή ουσιαστικά ζώνη από το Γαλατά ως τη άφνη είναι γνωστό. Ένα ακόµη επιβεβαιωτικό στοιχείο της κατάστασης αυτής, δηλαδή της ερήµωσης των χωριών είναι η εικόνα των δη- µοτικών σχολείων που λειτουργούν. Σε δέκα έξι ανέρχονται τα δηµοτικά σχολεία της Ναυπακτίας, εκ των οποίων δεκατέσσερα είναι δηµόσια, ένα δηµόσιο για άτοµα µε ειδικές ανάγκες και ένα ιδιωτικό. Αναλυτικά τα λειτουργούντα σχολεία και µε τους σηµερινούς ιευθυντές αυτών έχουν ως εξής : 1ο ηµοτικό σχολείο Ναυπάκτου, 12θέσιο, ιευθυντής Κων/νος Κοντογιάννης 2ο ηµοτικό Σχολείο Ναυπάκτου, 12θέσιο, ιευθυντής, Νικόλαος Φούντας 3ο ηµοτικό Σχολείο Ναυπάκτου, 12θέσιο, ιευθυντής Κων/νος Κανέλλος 4ο ηµοτικό Σχολείο Ναυπάκτου, 8 θέσιο, ιευθυντής Όλγα Γκιάφη 5ο ηµοτικό Σχολείο Ναυπάκτου, 7 θέσιο, ιευθυντής Αικατερίνη Ρήγα 6ο ηµοτικό Σχολείο Ναυπάκτου, 7 θέσιο, ιευθυντής Ιωάννης Τσιριµώκος 7ο ηµοτικό Σχολείο Ναυπάκτου, 6 θέσιο, ιευθυντής Σταύρος Μουτόπουλος 8ο ηµοτικό Σχολείο Ναυπάκτου, Αντιρρίου 8 θέσιο, ιευθυντής Αριστείδης Λουκόπουλος 9ο ηµοτικό Σχολείο Ναυπάκτου, Λυγιά 6 θέσιο, ιευθυντής Νικόλαος ούρος 10ο ηµοτικό Σχολείο Ναυπάκτου, Ξηροπηγάδου 6 θέσιο, ιευθυντής Ιωάννης Κουτσοσπύρος 11ο ηµοτικό Σχολείο Ναυπάκτου, άφνης 6 θέσιο, ιευθυντής Γεώργ. Κωνσταντέλλος 12ο ηµοτικό Σχολείο Ναυπάκτου, Γαβρολίµνης 3 θέσιο, ιευθυντής Βασιλική Λιακώνη 13ο ηµοτικό Σχολείο Ναυπάκτου, Τρικόρφου 2 θέσιο, ιευθυντής Φιλήµων Νικόπουλος 14ο ηµοτικό Σχολείο Ναυπάκτου, Κάµπου Στράνωµας 1 θέσιο, ιευθυντής Χαραλ. Χαραλάµπου Ειδικό Σχολείο Ναυπάκτου 5 θέσιο, ιευθυντής Χρυσούλα Ευθυµιοπούλου Εκπαιδευτήρια ΠΑΝΟΥ Ιδιωτικό 4 θέσιο Κων/νος Σπηλιωτόπουλος καρβέλη σοφία αρχιτέκτονας µηχανικός Ε.Μ.Π., Μ..Ε. Ε.Μ.Π. καρβέλη µαρία - ιωάννα τοπογράφος µηχανικός Ε.Μ.Π. µελέτες επιβλέψεις κατασκευές ανακατασκευές τοπογραφικά ρήγα φεραίου 96, πάτρα τηλ /

15 ΣΕΠΤΕΜΒΙΟΣ Σηµάδι κοινωνικής υγείας Μέσα στην κατακνιά και τη µαυρίλα της ύφεσης και της φτώχειας, που µας έβαλαν οι εθνοπατέρες µας, µέσα στην τύφλα της πολιτικής µας προοπτικής και νοοτροπίας, παρουσιάζεται στις µέρες µας µια πυγολαµπίδα κοινωνικής υγείας και οικογενειακής αντίστασης. Αραιώνουν, λέει κατά µεγάλο ποσοστό οι τρόφιµοι των γηροκοµείων και οίκων ευγηρίας. Αιτία αυτού του φαινο- µένου ; Η ύφεση από την µια πλευρά και η συνταξούλα του γέρου από την άλλη. Γιατί τώρα που έφυγε η εποχή των παχέων αγελάδων της καλοπέρασής µας και στη θέση τους ήρθαν οι παχιές µύγες, η µικρή έστω συνταξούλα των γέρων είναι ζωτικής σηµασίας για την επιβίωση της οικογένειας. Και εκεί που οι γέροι ήταν παραπεταµένοι γιατί δεν τους είχαµε ανάγκη, πήραν πάλι τη θέση τους στο οικογενειακό βασίλειο και τραπέζι. ήρθαν πάλι κοντά στους γείτονες και τους φίλους τους. Και που να δεις αλλαγή και φροντίδες για το χατήρι τους. Στα µεγαλεία τους οι γέροι. -Έφαγε το φαγητό του ο γέρος γυναίκα ; Έχει τσουράπια και ζεστά ρούχα για να µην µας κρυολογήσει ; Να χου- µε το νου µας να µην µας κακοτυχήσει και τον χάσουµε γιατί χαθήκαµε. Ούτε ΕΗ δεν θα χουµε να πληρώσουµε και θα µας αφήσει στο µαύρο σκοτάδι. Αν είναι και λίγο παράξενος ή ιδιότροπος όλα ξεχνιούνται και µπαίνουν στην άκρη. Ας ρίχνει και καµιά οσµηρή φυσική ανάγκη είναι. Εδώ δυστυχώς φτάσανε το λαό οι ταγοί µας και αντί η κοινωνία να στηρίζεται στη νεανική ικ- µάδα και δραστηριότητα, λόγω της ύφεσης και της ανεργίας, ελπίδα και αποκούµπι για την οικογένεια έµειναν οι γέροι µε την πενιχρή τους σύνταξη. Συµπερασµατικά λοιπόν η, έστω και γι αυτούς τους λόγους της ύφεσης, αλλαγής της συµπεριφοράς µας απέναντι στους γέρους ήρθε σαν ακτίνα και συµπλήρωση του δεύτερου σκέλους του προγονικού µας ρητού ουδέν κακόν αµιγές καλού. Φώτιος Χρ. ανιάς Καστελλόκαµπος ΓΑΛΑΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ του ΗΜΗΤΡΙΟΥ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ Αισθάνοµαι την ανάγκη να ευχαριστήσω και µέσα από τις στήλες της ΝΑΥΠΑΚΤΙΑΚΗΣ ΦΩΝΗΣ τον διαπρεπή δάσκαλο και τακτικό αρθρογράφο της εφηµερίδας κ. Νικόλαο Μπαρµπαγιάννη, για την εκ µέρους του τιµητική προσφορά του βιβλίου του «Η Έκθεση στις τελευταίες τάξεις του δη- µοτικού» - θεωρητική και πρακτική αντιµετώπιση (εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ). Μάγδα Η. ηµητροπούλου δασκάλα * * * Αργοστόλι 6 Ιουλίου Φίλε κ. ιευθυντά της Ναυπακτιακής Φωνής, ιάβασα µε ενδιαφέρον την εφηµερίδα σας (το φ. Ιουνίου), όπως κάνω πάντα, µε µεγάλη ευχαρίστηση. Έδωσα µεγάλη προσοχή και στο δηµοσίευµα, σχετικά µε την εκδροµή του Συνδέσµου σας, στα Τρίκαλα Κορινθίας, στις 29 Μα ου. εν παρατήρησα, όµως, κάποια ιδιαίτερη αναφορά στην ξεχωριστή πνευµατική οµορφιά που πρέπει να χαρακτηρίζει τον τόπο αυτό. Αναφέροµαι στο γεγονός ότι τα Τρίκαλα Κορινθίας είναι η γενέτειρα του Αγίου Γερασίµου «Γεράσιµος Νοταράς» είναι το κοσµικό του όνοµα. Την παρατήρηση αυτή την έχω ακούσει και από πολλούς άλλους επισκέπτες του συγκεκριµένου τόπου, γεγονός που µαρτυρεί ότι δεν έχει δοθεί ιδιαίτερη έµφαση και προβολή από τους ντόπιους παράγοντες και φορείς. Με την ευκαιρία αναφέρω το τροπάριο του Αγίου αρχίζει ως εξής : «Της Πελοποννήσου Θείος Βλαστός και Κεφαλληνίας ο πολύτιµος θησαυρός». Για την Κεφαλλονιά ο Άγιος είναι πράγµατι θησαυρός πνευµατικός και οικονοµικός Ίσως οι παράγοντες των Τρικάλων Κορινθίας πρέπει να το ξαναδούν το θέµα και να προβάλλουν το γεγονός όπως αρµόζει στον θαυµατουργό Άγιο Γεράσιµο. Φιλικά Ευθύµιος Τζαλαβράς Σµήναρχος ε.α. Αργοστόλι * * * ΠΑΤΡΑ ΣΕΠ. Προς τον Πρόεδρο των «εν Πάτραις Ναυπακτίων» Εύχοµαι επιτυχία για την υλοποίηση του έργου σας για τη σεζόν Σεπ. Ιούνη 2013 Πάντα εντυπωσιάζουν τα δηµοσιεύµατα στην Ναυπακτιακή Φωνή, τα οποία εµφορούνται από αρετή. εν έχετε στο νου σας παρά ελευθερία και γλώσσα. Έτσι ξεδιψάει η ψυχή µας. Με απεριόριστη τιµή Ρέα Β. Λουκοπούλου ευχές στο.σ. του Συνδέσµου ΠΟΙΗΜΑΤΑ - ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ «εν σε χάρηκα Ναυπακτία» Με το βιβλίο Ναυπακτία φέρνω σιµά µου την συναρπαστική οµορφιά σου, την γαλήνη σου την Ελλάδα τις τέσσερις εποχές. Όλα µε κρατούν σε εγρήγορση. Η αισθητική της φύσης µε γοητεύει µε πρωτόγνωρα συναισθήµατα. αγρότες µορφονιοί που εργάζονται στη δική τους γη, τη γη µας, όχι της Γερµανίας της έρµης, σκληρής ξενιτιάς Βουνά, ταπεινές εκκλησίες, δέντρα ψηλά δέονται. Όχι άλλες φωτιές Όχι άλλες φωτιές Όχι εµπρησµοί από ποιους ; Σ αγαπώ σαν τον ήλιο του Μάη σαν τη δροσούλα της αυγής, το χάδι της µάνας. εν σε χάρηκα Ναυπακτία, Ούτε θα σε χαρώ εν τρέφω αυταπάτες, Ρέα Β. Λουκοπούλου (Αναβρυτή) Κύκλος είναι η ζωή κύκλος είναι και η ψυχή µεσ τον κύκλο χαρά και θλίψη, η αγάπη µη σου λείψει!! Μεσ τον κύκλο είν και η ελπίδα πόσο αισιόδοξο σε είδα!! Βάλε φλόγα στα λεφτά να καούνε τα κακά, δώσε νόηµα στη ζωή για να ζούµε πάνω στη γη, δώσε αξία στη δουλειά για να ζήσουν τα παιδιά. Η τιµή, τιµή δεν έχει και χαράσ τον που την έχει. Τα λεφτά, χαρά δεν δίνουν κι όσοι τα χουν σε προδίνουν. Η ψυχή δεν έχει αρχή ΚΥΚΛΟΣ 15 και η ζωή δεν έχει τέλος. κύκλος είναι και τα δυο στ όλα πει το καπηλειό. ήµητρα Καραπαπά- Μπουτοπούλου Πάτρα29/6/ Σ.Σ. Η κ. ήµητρα Καραπαπά- Μπουτοπούλου, είναι καθηγήτρια Μαθηµατικός συνταξιούχος και κατάγεται από την Καλαβρούζα. Είναι χήρα του αεί- µνηστου αξιωµατικού της Αστυνοµίας Πόλεων µε τον οποίο απόκτησαν παιδιά που είναι αποκατεστηµένα. ηµοσιεύουµε το ποίηµά της και θα χαρούµε για περαιτέρω συνεργασίες Από την Πάτρα στη Ναύπακτο και τανάπαλιν (Υπεραστικά) ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ ΠΑΤΡΑ: ( ευτέρα έως Παρασκευή): (Σάββατο): (Κυριακή): ΠΑΤΡΑ- ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ: ( ευτέρα έως Παρασκευή): (Σάββατο): (Κυριακή): ΟΧΙ Ναύπακτος - Αντίρριο (Αστική Συγκοινωνία) ευτέρα έως Παρασκευή 5:50-06:30 07:00-07:30-08:00-08:45-09:30-10:15-11:00-11:45-12:30-13:05-13:35-14:00-14:45-15:30-16:15-17:00-17:45-18:30-19:15-20:00-20:45-21:30 Σάββατο έως Κυριακή και Αργίες 06:40-07:30-08:00-08:45-09:30-10:15-11:00-11:45-12:30-13:15-14:00-14:45-15:30-16:15-17:00-17:45-18:30-19:15-20:00-20:45-21:30 Αντίρριο - Ναύπακτος ευτέρα έως Παρασκευή 06:35 07:05 07:35 08:05 08:45 09:30 10:15 11:00 11:45 12:30 13:05 13:35 14:05 14:45 15:30 16:15 17:00 17:45 18:30 19:15 20:00 20:45 21:30 22:05. Σάββατο έως Κυριακή και Αργίες 07:30-08:00-08:45-09:30-10: :00-11:45-12:30-13:15-14:00-14:45-15:30-16:15 17:00-17:45-18:30-19:15-20:00-20:45-21:30-22:05 Τα δροµολόγια των Fery Boat Ρίου Αντιρρίου Ηµέρα : από κάθε είκοσι λεπτά και από τις δυο πλευρές Νύχτα : κάθε 45 λεπτά.

16 16 ΣΕΠΤΕΜΒΙΟΣ Μ ΙΚΡΕΣ Ε Ι ΗΣΕΙΣ... Μ ΕΓΑΛΑ Ν ΕΑ Την Κυριακή 15 Ιουλίου εγκαινιάσθηκε από τον Σεβασµιότατο Ναυπάκτου, το ενοριακό Πνευµατικό κέντρο, στο ηµιυπόγειο του υπό αποπεράτωση Ιερού Ναού Αγίας Παρασκευής κάτω άφνης. Πρόκειται για µεγάλη αίθουσα µε θρησκευτικό χρώµα και πολλαπλών χρήσεων µέσα στο εκκλησιαστικό πνεύµα. Μεγάλη η συµβολή της Μηχανικού κ. Λαγαρού που πάντα αφιλοκερδώς προσφέρει σε τέτοιες προσπάθειες. Επίσης στον ίδιο Ναό κατασκευάστηκε παρεκκλήσιο αφιερωµένο στον Άγιο Ραφαήλ, δωρεά του Φώτη Πολιτόπουλου και υπό τις ευλογίες του Σεβασµιοτάτου κ. Ιεροθέου. Μεγάλη επιτυχία θεωρείται η ένταξη στο ΕΣΠΑ του έργου «Στέγες Υποστηριζόµενης ιαβίωσης του Συλλόγου Αλκυόνη», προ πολογισµού ευρώ. Το έργο υποβλήθηκε µέσω του ήµου Ναυπακτίας και προβλέπει την κατασκευή σύγχρονου κτηρίου δύο ορόφων και την προ- µήθεια ανάλογου εξοπλισµού. Μεγάλη φασαρία µε ανάλογες κόντρες στο δηµοτικό γίγνεσθαι προκάλεσε το αιφνιδιαστικό φαινόµενο ανυπαρξίας νερού στην Άνω Χώρα, την παραµονή του τοπικού εορτασµού της Αγίας Παρασκευής. Ο αρµόδιος Αντιδήµαρχος Νίκος Καραλής άφησε υπονοούµενα και για εσκεµµένες ενέργειες. Κατ άλλους έγινε αλόγιστη χρήση νερού και άδειασαν οι δεξαµενές. Η Ναύπακτος απαντά τον σουρεαλισµό, ήταν ο τίτλος της εξαίρετης έκθεσης µε έργα ζωγραφικής του Γιάννη Αρτινόπουλου. Η έκθεση φιλοξενήθηκε στο Φετιχέ Τζαµί της Ναυπάκτου από 4/ µέχρι 26/8. Παρέµεινε στη θέση του Αρχηγού της ΕΛΑΣ ο συµπατριώτης (καταγωγή από το Καταφύγιο) κ. Παπαγιαννόπουλος. Στις φετινές κρίσεις ο συµπατριώτης Υποστράτηγος Γεώργιος Σαλαµούρας τοποθετήθηκε στη θέση του διοικητή Ασφάλειας Αττικής. Επίσης ο Θέρµιος Υποστράτηγος Ιωάννης Σιάµος ανέλαβε καθήκοντα ιευθυντού Περιφέρειας. Ελλάδας, Στην πολεµική Αεροπορία ο Αντιρριώτης Σµήναρχος Σπύρος Σαλαµούρας, προήχθη στο βαθµό του Ταξιάρχου εφοδιασµού. Ληστεία σηµειώθηκε στο κατάστηµα της Eurobank στη Ναύπακτο την Παρασκευή 24 Αυγούστου το µεσηµέρι. Άγνωστοι παραµένουν οι δράστες που διέφυγαν µε µηχανή την οποία εγκατέλειψαν στο Γρίµποβο και στη συνέχεια επιβιβάστηκαν αυτοκινήτου. Σε ανέρχονται οι δηµόσιοι υπάλληλοι που εργάζονται στο νοµό Αιτ/νίας, σύµφωνα µε την τελευταία απογραφή. Εξ αυτών υπηρετούν σε διάφορες υπηρεσίες εντός των ορίων του δήµου Ναυπακτίας. Προς εξαφάνιση τείνουν το τσάι και ρίγανη από τα βουνά µας, λόγω αυξηµένης εµπορευµατοποίησης και της ανορθόδοξης συλλογής τους (εκρίζωση). Τον κώδωνα του κινδύνου κρούει ιευθυντής ασών Αιτ/νίας, Νικήτας Μάζης. Στη γειτονική ωρίδα βρέθηκε η χρυσή Ολυµπιονίκης των µ., Μεσερέτ Ντεφάρ από την Αιθιοπία. Η Ντεφάρ είναι πρώτη εξαδέλφη της Ταγκίστ, συζύγου του επιχειρη- µατία από το Κουπάκι ωρίδας Νώντα Κο νη, που δραστηριοποιείται επιχειρηµατικά στην Χιλιαδού. Πάντως ο δή- µος ωρίδας τίµησε την ίδια και την ανιψιά της, πρωταθλήτρια νέων γυναικών στα στιπλ και µ. Ήρθε η εποχή να «δοξαστεί» και ο ταπεινός ευκάλυπτος. Ναι το δέντρο που αποξήρανε έλη. Ήρθε λοιπόν η εταιρεία easy2find energy που ειδικεύεται στην παραγωγή ενέργειας από φυσική βιοµάζα και αναζητά υποψήφιους επενδυτές για διάθεση και καλλιέργεια ευκαλύπτων που αποτελούν άριστη πρώτη ύλη. Αναλυτικά το θέµα δηµοσιεύεται στην Εφηµερίδα ΕΜΠΡΟΣ Ναυπάκτου (φ 690/7-9-12). Σηµεία των καιρών. Σε οριακή οικονοµική κατάσταση βρίσκεται το ΚΤΕΛ Αιτ/νίας. Τα βερεσέδια από διάφορους φορείς αγγίζουν τα 3 εκατ. ευρώ. Η κατάσταση αυτή έχει αρνητικές επιπτώσεις και στην προγραµµατισµένη για το 2013 µεταφορά του ΚΤΕΛ Ναυπάκτου στις εγκαταστάσεις του Σκα. Η αλήθεια είναι ότι ο δήµος Ναυπακτίας πιέζει προς την κατεύθυνση µετεγκατάστασης του ΚΤΕΛ στο Σκα. Παγκόσµια µέρα πρόληψης του καρκίνου του Προστάτη, που είναι και µάστιγα του ανδρικού πληθυσµού, η 15η Σεπτεµβρίου. Κι εδώ ισχύει το «κάλιον το προλαµβάνειν, παρά το θεραπεύειν». Ηµερίδα για την κτηνοτροφία και τη µελισσοκοµία είχαµε την 11η Σεπτεµβρίου στη Ναύπακτο. Μίλησαν : Γιώργος Αγγελόπουλος Aντιπεριφερειάρχης Aνάπτυξης, Κων. Μήλιος, Κτηνίατρος δρ. Πανεπιστηµίου Ιωαννίνων, Ηλίας Ντζάνης γεωπόνος και Σάβας Βλάχος γεωπόνος. Ένα σχεδόν πρόβληµα φαίνεται να βρήκε τη λύση του. Πρόκειται για την εκβάθυνση που έγινε στο στόµιο του γραφικού λιµανιού της Ναυπάκτου, µε δεδοµένο ότι η κατάσταση είχε φτάσει στο απροχώρητο. Κατά την επίσκεψη, τον περασµένο Ιούλιο, του πρ. Προέδρου των ΗΠΑ Μπίλ Κλίντον επικεφαλής οµογενών επιχειρηµατιών, στην οµάδα µετείχε και ο γνωστός Ναυπάκτιος οµογενής ηµήτριος Κοζώνης, που φερόταν και ως υποψήφιος δήµαρχος Ναυπακτίας. Ανθρώπινος σκελετός βρέθηκε σε ερηµική περιοχή το δεύτερο δεκαήµερο του Σεπτεµβρίου σε ερηµική περιοχή κοντά στην Λευτέριανη Ναυπακτίας. Εικάζεται ότι ανήκει σε ηλικιωµένο άτοµο από τη Σίµου που είχε εξαφανιστεί, εδώ και δυο χρόνια. Η Ναύπακτος εντάχθηκε από την Περιφέρεια. Ελλάδας, στις επτά πόλεις της Ευρώπης, στις οποίες θα εφαρ- µοστεί το πρόγραµµα CHERPLAN. Το πρόγραµµα αποβλέπει σε δράσεις ενίσχυσης της Πολιτιστικής κληρονοµιάς. Η ΛΣΤ Εφορία Προ στορικών και κλασικών αρχαιοτήτων, σε συνεργασία µε το δήµο Ναυπακτίας, διοργάνωσε έκθεση φωτογραφίας µε τίτλο «Άγνωστες αρχαιολογικές διαδροµές στη Ναυπακτία» στο Φετιχέ Τζαµί. Τα εγκαίνια έγιναν 14 Σεπτεµβρίου και η έκθεση διήρκεσε µέχρι την 24η Σεπτεµβρίου µε απόσπαση θετικών εντυπώσεων. Αιµοδοσία προκάλεσε ο Σύλλογος Εθελοντών Αιµοδοτών Ναυπάκτου «ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ» στις 16,17,18,19, 20 Αυγούστου στη Ναύπακτο µε καλά αποτελέσµατα. Εν τω µεταξύ η αιµοδοσία Απριλίου απέδωσε 533 Μονάδες αίµατος, εκ των οποίων 143 Μονάδες διατέθηκαν στο Νοσοκοµείο Παίδων «Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ» στην Αθήνα. Ευχαριστήρια επιστολή απέστειλε στο Σύλλογο η Υπηρεσία αιµοδοσίας του Πανεπιστηµιακού Νοσοκ0µείου Ρίου. Παγκόσµια ηµέρα χωρίς αυτοκίνητα η Κυριακή 22 Σεπτεµβρίου. Η πανάκριβη βενζίνη θα κάνει το θαύµα της καλύτερα από την όποια καµπάνια ; Την Πέµπτη 19 Σεπτεµβρίου, υπό την Προεδρία του καθηγητή δρ. Φιλολογίας Αποστόλου Ζορµπά, συνεδρίασε το.σ. της Εταιρείας Ναυπακτιακών Μελετών (Ε.ΝΑ.Μ.) Ο Πρόεδρος της Εταιρείας καθηγητής δρ, Φιλολογίας Απόστολος Ζορµπάς για τα πεπραγµένα και τους περαιτέρω στόχους της Εταιρείας. Να σηµειωθεί ότι κλιµάκιο της Ε.ΝΑ.Μ. απαρτιζόµενο από τους κ Ζορµπά, Χαρ. Χαραλαµπόπουλο, Γεώργιο Παπαθανασίου και Σπύρο Σκαλτσά, µετέβη στην ιερά µονή Αµπελακιώτισσας και εργάστηκε για την ταξινόµηση και αρχειοθέτηση του πλούσιου αρχειακού υλικού της Μονής. Συνέντευξη τύπου έδωσαν την Παρασκευή 28 Σεπτεµβρίου από κοινού ο ήµαρχος Ναυπάκτου Γιάννης Μπουλές και ο Πρόεδρος του Συλλόγου «ΙΑΖΩΜΑ», Σταύρος Μπένος, αναφορικά µε την πορεία των εργασιών στο αρχαίο θέατρο Μακύνειας. Οσπρια και φασόλια χωρίς µεσάζοντες, σε χαµηλές τι- µές, θα διαθέσει το Εργατικό Κέντρο Ναυπακτίας - ωρίδας την Πέµτη 18/10, στο Γρίµποβο. Παραγγελίες στο τηλ