H χρήση δικαιωµάτων στο δείκτη FTSE/ASE-20 και παραδείγµατα (7η έκδοση)

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "H χρήση δικαιωµάτων στο δείκτη FTSE/ASE-20 και παραδείγµατα (7η έκδοση)"

Transcript

1 Αύγουστος 2004 H χρήση δικαιωµάτων στο δείκτη FTSE/ASE-20 και παραδείγµατα (7η έκδοση) Επιµέλεια: ρ Νίκος Πορφύρης ρ Ιάκωβος Ηλιάδης ρ Γιώργος Σκιαδόπουλος Για περισσότερες πληροφορίες παρακαλούµε επικοινωνήστε µε το Τµήµα Έρευνας & Ανάπτυξης της Αγοράς Παραγώγων του Χ.Α. Στο πλαίσιο και κατ' εφαρµογή των διατάξεων των ν. 2387/20, 4301/29, του ν.δ. 3565/56, 4254/62, 4264/62 και ν. 100/75, ν. 2121/93, απαγορεύεται, χωρίς γραπτή άδεια της αγοράς παραγώγων του Χρηµατιστηρίου Αθηνών (Χ.Α.), η αναδηµοσίευση και γενικά η αναπαραγωγή µε οποιοδήποτε µέσο ή τρόπο, µηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχογράφησης ή άλλως πως, τµηµατικά ή περιληπτικά στο πρωτότυπο ή σε µετάφραση, κατά παράφραση ή διασκευή, κάθε είδους υλικού που διανέµεται από την αγορά παραγώγων του Χ.Α.. Τµήµα Έρευνας και Ανάπτυξης - ιεύθυνση Ανάπτυξης Εργασιών

2 Το παρόν έντυπο αποτελεί πνευµατική ιδιοκτησία και copyrigh της αγοράς παραγώγων του Χ.Α. Η ιοίκηση της αγοράς παραγώγων του Χ.Α. επισηµαίνει στο αναγνωστικό κοινό τα κάτωθι: 1. Τα στοιχεία και οι πληροφορίες που περιέχονται στο παρόν έντυπο έχουν καθαρά ενηµερωτικό χαρακτήρα. Καµία από τις πληροφορίες του εντύπου αυτού δεν µπορούν να θεωρηθούν ως διαφήµιση ή πρόσκληση για την αγορά ή πώληση οποιουδήποτε συµβολαίου επί προϊόντων που διαπραγµατεύονται στην αγορά παραγώγων του Χ.Α. ή οποιασδήποτε υποκείµενης αξίας, η οποία είναι αντικείµενο διαπραγµάτευσης σε άλλη, οργανωµένη ή µη, αγορά. 2. Οι πάσης φύσης επενδυτικές επιλογές ενέχουν, εκ της φύσεως αυτών, κινδύνους µειώσεως της αξίας της επένδυσης. Βασική αρχή είναι ότι η αναµενόµενη απόδοση µίας επένδυσης είναι αντίστοιχη του επενδυτικού κινδύνου που αναλαµβάνει ο επενδυτής. Βασικοί κίνδυνοι των αγορών, ενδεικτικά αλλά όχι περιοριστικά, είναι ο συστηµατικός κίνδυνος, ο µη συστηµατικός κίνδυνος, ο πολιτικός κίνδυνος, ο πιστωτικός κίνδυνος, ο κίνδυνος πληθωρισµού, ο κίνδυνος επιτοκίων, ο κίνδυνος επανεπένδυσης, ο συναλλαγµατικός κίνδυνος, ο κίνδυνος ρευστότητας, ο κίνδυνος ατελούς αντιστάθµισης κινδύνου και ο κίνδυνος απόκλισης της αγοράς παραγώγων από την αγορά υποκείµενων αξιών. 3. Η ύπαρξη µόχλευσης (leverage) στην επένδυση σε παράγωγα πολλαπλασιάζει την έκθεση του επενδυτή σε όλους τους σχετικούς κινδύνους και συνεπώς οι ζηµιές από τέτοιες τοποθετήσεις µπορεί να είναι πολλαπλάσιες του επενδεδυµένου κεφαλαίου. Για το λόγο αυτό, η επένδυση σε παράγωγα χρηµατοοικονοµικά προϊόντα θεωρείται κατάλληλη για επενδυτές µε ιδιαίτερη γνώση και σηµαντική εµπειρία σε επενδύσεις στην κεφαλαιαγορά και µόνο ως προς µικρό µέρος του συνολικού επενδυτικού τους χαρτοφυλακίου. Η αγορά παραγώγων του Χ.Α. συνιστά σε κάθε περίπτωση στους επενδυτές να συµβουλεύονται κατάλληλα καταρτισµένα πρόσωπα για τη λήψη επενδυτικών συµβουλών για την αποτελεσµατική διαχείριση των χαρτοφυλακίων τους. 4. Παρόλο που, µέχρι την ηµεροµηνία έκδοσης του παρόντος, έχουν γίνει όλες οι αναγκαίες ενέργειες για την εξασφάλιση της πληρότητας, ορθότητας και ακρίβειας των πληροφοριών και στοιχείων που ενσωµατώνονται στο παρόν έντυπο, η αγορά παραγώγων του Χ.Α. δεν φέρει ουδεµία ευθύνη για οποιαδήποτε ζηµία ήθελε προκύψει από πράξεις που βασίζονται είτε άµεσα είτε έµµεσα στην επεξεργασία ή στη χρησιµοποίηση των πληροφοριών και των στοιχείων αυτών στο χώρο της τρέχουσας αγοράς και στο χώρο της οργανωµένης ή µη αγοράς παραγώγων. 5. Η αγορά παραγώγων του Χ.Α. επιφυλάσσεται παντός δικαιώµατός της όσον αφορά την τροποποίηση των όρων και των χαρακτηριστικών των συµβολαίων που αποτελούν αντικείµενο διαπραγµάτευσης. Σε περίπτωση οποιασδήποτε σχετικής τροποποίησης, η αγορά παραγώγων του Χ.Α. δεν υποχρεούται ούτε να προβεί στην άµεση έκδοση νέου αντίστοιχου εντύπου που θα ενσωµατώνει τις τυχόν αλλαγές ούτε να αποσύρει από την κυκλοφορία τα έντυπα της παρούσας εκδόσεως. 6. Για τον έλεγχο και την επιβεβαίωση της ορθότητας, πληρότητας και ακρίβειας των στοιχείων που περιέχονται στο παρόν έντυπο τηλεφωνήστε στα γραφεία της αγοράς παραγώγων του Χ.Α. ( ). Τµήµα Έρευνας και Ανάπτυξης - ιεύθυνση Ανάπτυξης Εργασιών 2 από 44

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΚΑΙ ΑΓΟΡΑ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ Χ.Α ΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Ορισµοί Παράγοντες που επηρεάζουν την τιµή των δικαιωµάτων Τιµή υποκείµενου τίτλου και τιµή εξάσκησης Χρόνος µέχρι τη λήξη Μεταβλητότητα Επιτόκιο χωρίς κίνδυνο Μερίσµατα Ισοτιµία Τιµής ικαιώµατος Πώλησης-Τιµής ικαιώµατος Αγοράς (Pu-Call Pariy) Υπόδειγµα Αποτίµησης ικαιωµάτων ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΣΤΟ ΕΙΚΤΗ FTSE/ASE ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΙΚΤΗ FTSE/ASE Ο δείκτης FTSE/ASE Βασικοί κανόνες διαχείρισης και υπολογισµού του δείκτη FTSE/ASE Κριτήρια επιλογής των εταιριών που µετέχουν στο δείκτη FTSE/ASE Πλεονεκτήµατα της χρήσης δεικτών Στοιχεία από ανάλυση του FTSE/ASE ΒΑΣΙΚΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΜΕ ΙΚΑΙΩΜΑΤΑ Κάθετο Ανοδικό Άνοιγµα (Verical Bull Spread) Κάθετο Πτωτικό Άνοιγµα (Verical Bear Spread) STRADDLE (θέση αγοράς) STRANGLE (θέση πώλησης) Μετατροπή (conversion) Αντιστροφή (reversal) Θέση αγοράς σε BOX ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Τµήµα Έρευνας και Ανάπτυξης - ιεύθυνση Ανάπτυξης Εργασιών 3 από 44

4 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Με αφορµή τη διαπραγµάτευση των δικαιωµάτων στην Ελληνική αγορά παραγώγων, το παρόν σύγγραµµα αποσκοπεί να αποτελέσει έναν πρώτο οδηγό για τον επενδυτή που θα θελήσει να χρησιµοποιήσει τα δικαιώµατα. Το σύγγραµµα αποτελείται από πέντε ενότητες. Αρχικά αναφερόµαστε, εν συντοµία, στα οφέλη για τον επενδυτή από τη χρησιµοποίηση των παράγωγων προϊόντων. Στη συνέχεια εστιάζουµε την προσοχή µας στα λεγόµενα «απλά» δικαιώµατα. ίνουµε κάποιους ορισµούς και βλέπουµε ποιοι παράγοντες και πώς επηρεάζουν την τιµή τους. Επιπρόσθετα, αναφερόµαστε στην ισοτιµία τιµής δικαιώµατος αγοράς - τιµής δικαιώµατος πώλησης και στο γνωστό υπόδειγµα των Black-Scholes (1973). Στην τρίτη ενότητα παρουσιάζουµε τα συνοπτικά χαρακτηριστικά του δικαιώµατος στο χρηµατιστηριακό δείκτη FTSE/ASE-20. Στην τέταρτη ενότητα παρουσιάζουµε κάποια χαρακτηριστικά της τιµής του υποκείµενου δείκτη και των ηµερήσιων αποδόσεών του, υπολογίζοντας τη µεταβλητότητα των αποδόσεων και την κατανοµή τους. Τέλος, στην τελευταία ενότητα παρουσιάζουµε παραδείγµατα στρατηγικών για κερδοσκοπία (κάθετο ανοδικό άνοιγµα, κάθετο καθοδικό άνοιγµα, sraddle, srangle) και εξισορροπητική κερδοσκοπία χωρίς κίνδυνο (conversion, reversal) χρησιµοποιώντας δικαιώµατα στο συγκεκριµένο δείκτη 1. 2 ΠΑΡΑΓΩΓΑ και ΑΓΟΡΑ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ Χ.Α. Η λειτουργία µιας αγοράς παράγωγων προϊόντων, αν και έχει τη δική της διαφοροποίηση, στην πραγµατικότητα διέπεται από τους ίδιους οικονοµικούς νόµους, όπως και εκείνη ενός χρηµατιστηρίου αξιών. Σε αρκετές περιπτώσεις µάλιστα, τα οφέλη από την τοποθέτηση χρηµάτων σε παράγωγα µπορεί να είναι περισσότερα από την τοποθέτησή τους σε υποκείµενα προϊόντα (π.χ. µετοχές). Οι λόγοι για τους οποίους συµφέρει το επενδυτικό κοινό να ενδιαφερθεί για τα παράγωγα προϊόντα της αγοράς παραγώγων του Χ.Α. είναι οι εξής: 1. Είναι προϊόντα µε υψηλή ρευστότητα και εµπορευσιµότητα, και, ως εκ τούτου, οι αποδόσεις του επενδυτή µπορούν να υλοποιηθούν οποιαδήποτε στιγµή. 2. ιαπραγµατεύονται σε οργανωµένη αγορά, που διέπεται από διεθνώς αναγνωρισµένους κανόνες λειτουργίας. 3. Ο επενδυτής προστατεύεται από τον κίνδυνο αθέτησης του αντισυµβαλλόµενου, αφού για κάθε συµβόλαιο, η Αγορά Παραγώγων του Χ.Α. παρέχει την εγγύηση ότι οι όροι του συµβολαίου θα τηρηθούν, αναλαµβάνοντας τον πιο πάνω κίνδυνο µέσω της Εταιρίας Εκκαθάρισης Συναλλαγών επί Παραγώγων (ΕΤ.Ε.Σ.Ε.Π.). 4. Μπορούν να χρησιµοποιηθούν σε συνδυασµό µε επενδύσεις στο Χ.Α., για την αντιστάθµιση του κινδύνου µεταβολής των τιµών των µετοχών τις οποίες κατέχει ο επενδυτής, διασφαλίζοντας τις χρηµατοροές και τις αποδόσεις τους. 5. Μπορούν να χρησιµοποιηθούν από µόνα τους (αγορά ή πώληση συµβολαίων) για την επίτευξη αποδόσεων, ανεξάρτητα από την κατοχή υποκείµενων αγαθών από την πλευρά του επενδυτή. 6. Μπορούν να χρησιµοποιηθούν για την επίτευξη υψηλών αποδόσεων, ακόµα και σε περιόδους που παρατηρείται πτώση στην αγορά του υποκείµενου τίτλου. 7. Στην περίπτωση µεγάλων χαρτοφυλακίων, επιτρέπουν τη διαφοροποίηση του κινδύνου, χωρίς να απαιτείται ανασύνθεση του χαρτοφυλακίου στην αγορά τοις µετρητοίς. Έτσι, µειώνεται και το κόστος των συναλλαγών του επενδυτή. 1 Για παραδείγµατα στρατηγικών για αντιστάθµιση κινδύνου χρησιµοποιώντας δικαιώµατα, βλέπε «Στρατηγικές Αντιστάθµισης Κινδύνου», Εκδόσεις Αγορά Παραγώγων του Χ.Α. (2004). Τµήµα Έρευνας και Ανάπτυξης - ιεύθυνση Ανάπτυξης Εργασιών 4 από 44

5 8. Επιτρέπουν µεγάλη µόχλευση (leverage), δηλαδή µε ένα µικρότερο ποσό χρηµάτων από αυτό που αντιστοιχεί για την αξία ενός υποκείµενου τίτλου (ή οµάδας τίτλων), ο επενδυτής µπορεί να επιδιώξει στόχους απόδοσης παρόµοιους µε την αγορά του τίτλου, ή για χρηµατικό ποσό ίσο µε την αξία του υποκείµενου τίτλου επιδιώκει στόχους πολλαπλάσιους της αγοράς του τίτλου. Για παράδειγµα, εάν αναµένεται ότι η τιµή µιας µετοχής θα αυξηθεί, ο επενδυτής µπορεί να αγοράσει ένα δικαίωµα (opion) πάνω στην µετοχή, πληρώνοντας µόνο την τιµή (premium) του δικαιώµατος. 3 ΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ 3.1 Ορισµοί Τα δικαιώµατα (opions) είναι συµφωνίες µεταξύ δύο αντισυµβαλλόµενων µερών: του αγοραστή και του πωλητή. Υπάρχουν δύο είδη (ype) δικαιωµάτων: δικαιώµατα αγοράς και δικαιώµατα πώλησης. Σε ένα δικαίωµα αγοράς- call opion (πώλησης- pu opion), ο αγοραστής έχει το δικαίωµα να αγοράσει (πουλήσει) από τον πωλητή τον υποκείµενο τίτλο σε µία προκαθορισµένη τιµή (τιµή εξάσκησης - exercise price ή srike price). Η αγορά/πώληση του υποκείµενου τίτλου (εξάσκηση του δικαιώµατος) θα γίνει είτε (α) σε µία συγκεκριµένη ηµεροµηνία στο µέλλον (ηµεροµηνία λήξης - expiry dae) είτε (β) σε οποιαδήποτε στιγµή στο χρόνο που αποµένει από τη στιγµή αγοράς/πώλησης του δικαιώµατος έως τη λήξη του δικαιώµατος. ικαιώµατα που ανήκουν στην πρώτη κατηγορία καλούνται δικαιώµατα Ευρωπαϊκού τύπου (European syle opions), ενώ τα δικαιώµατα που ανήκουν στη δεύτερη κατηγορία καλούνται δικαιώµατα Αµερικάνικου τύπου (American syle opions) 2. ικαιώµατα του ίδιου είδους που συσχετίζονται µε τον ίδιο υποκείµενο τίτλο είναι δικαιώµατα της ίδιας κλάσης. Για παράδειγµα, εάν ως υποκείµενοι τίτλοι υπάρχουν δύο µετοχές, τότε έχουµε δύο κλάσεις για δικαιώµατα αγοράς και δύο κλάσεις για δικαιώµατα πώλησης. Τα δικαιώµατα της ίδιας κλάσης τα οποία έχουν την ίδια τιµή εξάσκησης και ηµεροµηνία λήξης, είναι δικαιώµατα της ίδιας σειράς (π.χ. όλα τα δικαιώµατα αγοράς της µετοχής ABC µε τιµή εξάσκησης 10 EUR και ηµεροµηνία λήξης Ιανουάριο). Για τον αγοραστή, τα έσοδα (payoff) στην ηµεροµηνία λήξης Τ από ένα «απλό» (sandard, vanilla) δικαίωµα αγοράς, µε τιµή εξάσκησης Κ, όταν η τιµή του υποκείµενου τίτλου θα είναι S T, δίδονται από τον τύπο: 3 max[ S T K,0] (1) Τα έσοδα από ένα δικαίωµα πώλησης δίδονται από τον τύπο: max[ K,0] (2) ST Για τον πωλητή, τα έσοδα (payoff) από ένα δικαίωµα αγοράς µε τιµή εξάσκησης Κ δίδονται από τον τύπο: 2 Υπάρχει και µία τρίτη κατηγορία δικαιωµάτων, τα λεγόµενα Βερµουδιανά (Bermoudean), όπου η εξάσκησή τους µπορεί να γίνει σε προκαθορισµένες στιγµές στο µέλλον. 3 Στο παρόν σύγγραµµα εξετάζουµε µόνο «απλά» και όχι «εξωτικά» (exoics, π.χ. Barrier ή Asian opions) δικαιώµατα, όπου η απόδοση στη λήξη εξαρτάται από την πορεία της τιµής του υποκείµενου τίτλου κατά τη διάρκεια της ζωής του δικαιώµατος. Τµήµα Έρευνας και Ανάπτυξης - ιεύθυνση Ανάπτυξης Εργασιών 5 από 44

6 max[ S K,0] = min[ K S,0] (3) T T Τα έσοδα από ένα δικαίωµα πώλησης δίδονται από τον τύπο: max[ K S,0] = min[ S K,0] (4) T T όπου max, min είναι οι τελεστές (operaors) µέγιστου και ελάχιστου 4. Θα λέµε ότι ένα δικαίωµα αγοράς είναι: Eκτός της χρηµατικής του αξίας (ou-of he-money), εάν S <K, Εντός της χρηµατικής του αξίας (in-he-money) εάν S >K, Στη χρηµατική του αξία (a-he-money) εάν S =K. Θα λέµε ότι ένα δικαίωµα πώλησης είναι Eκτός της χρηµατικής του αξίας (ou-of he-money), εάν Κ<S, Εντός της χρηµατικής του αξίας (in-he-money) εάν Κ>S, Στη χρηµατική του αξία (a-he-money) εάν Κ=S. 5 Είναι παιδαγωγικό (και ευρύτατα διαδεδοµένο) να απεικονίζουµε τα κέρδη και ζηµιές στη λήξη Τ (Profi & Loss Diagrams) από θέσεις αγοράς και πώλησης σε δικαιώµατα αγοράς και πώλησης. Αυτό επιτυγχάνεται χρησιµοποιώντας τις σχέσεις (1), (2), (3) και (4) και λαµβάνοντας υπόψη το premium που προπληρώθηκε τη χρονική στιγµή <T. Τα αποτελέσµατα απεικονίζονται στα παρακάτω σχήµατα. Χρησιµοποιούµε ένα δικαίωµα αγοράς και ένα πώλησης µε Κ=3.100 και 90 ηµέρες µέχρι τη λήξη, υποθέτοντας ότι ο υποκείµενος δείκτης βρίσκεται στις µονάδες. Υποθέτουµε ότι η αγοραία τιµή του δικαιώµατος αγοράς είναι c=198 µονάδες και του δικαιώµατος πώλησης p=221 µονάδες. 4 max[a,b]=a εάν a>b. Εάν a<b max[a,b]=b. Παροµοίως για τον τελεστή ελαχίστου επιλέγουµε το ελάχιστο. 5 Το µειονέκτηµα αυτών των ορισµών είναι ότι συγκρίνουν την τιµή του υποκείµενου τίτλου κάθε χρονική στιγµή µε την τιµή εξάσκησης που θα καταβληθεί ή θα εισπραχθεί τη µεταγενέστερη χρονική στιγµή Τ (ηµέρα λήξης). Για να έχει νόηµα µία τέτοια σύγκριση θα πρέπει τα συγκρινόµενα µεγέθη να αναφέρονται στην ίδια χρονική στιγµή. Έτσι, συχνά στην πράξη η σύγκριση γίνεται µεταξύ S και της παρούσας αξίας της τιµής εξάσκησης. Τµήµα Έρευνας και Ανάπτυξης - ιεύθυνση Ανάπτυξης Εργασιών 6 από 44

7 Αγορά δικαιώµατος αγοράς: Κέρδη/Ζηµιές στη λήξη Κέρδη/Ζηµιές Κέρδη/Ζηµιές Κέρδη/Ζηµιές Τιµή Υποκείµενου τίτλου στη λήξη Πώληση δικαιώµατος αγοράς: Κέρδη/Ζηµιές στη λήξη Τιµή Υποκείµενου τίτλου στη λήξη Αγορά δικαιώµατος πώλησης: Κέρδη/Ζηµιές στη λήξη Τιµή Υποκείµενου τίτλου στη λήξη Τµήµα Έρευνας και Ανάπτυξης - ιεύθυνση Ανάπτυξης Εργασιών 7 από 44

8 Πώληση δικαιώµατος πώλησης: Κέρδη/Ζηµιές στη λήξη Κέρδη/Ζηµιές Τιµή Υποκείµενου τίτλου στη λήξη Από τους παραπάνω ορισµούς προκύπτει ότι τα δικαιώµατα µοιάζουν µε τα Συµβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης (Σ.Μ.Ε.) ως προς το ότι υπάρχουν δύο αντισυµβαλλόµενα µέρη, αλλά διαφέρουν στο ότι η συµφωνία δεν είναι δεσµευτική για τον επενδυτή που έχει θέση αγοράς. Εάν αυτός κρίνει ότι είναι προς το συµφέρον του να εξασκήσει το δικαίωµα στην ηµεροµηνία λήξης (ή πρωτύτερα για Αµερικάνικα δικαιώµατα), τότε η συµφωνία γίνεται δεσµευτική µόνο για τον επενδυτή µε θέση πώλησης. Συνεπώς, οι όροι της συµφωνίας ενεργοποιούνται µόνον όταν ο αγοραστής εξασκήσει το δικαίωµα. Επιπρόσθετα, το δικαίωµα έχει κάποιο κόστος (τιµή- premium) που ο αγοραστής πληρώνει στον πωλητή για να το αποκτήσει, ενώ η αγορά του Σ.Μ.Ε. δεν κοστίζει τίποτα. Οι χρήσεις των δικαιωµάτων, όπως και αυτές των Σ.Μ.Ε., ταξινοµούνται σε τρεις κατηγορίες: (α) κερδοσκοπία (speculaion), (β) αντιστάθµιση κινδύνου (hedging), και (γ) εξισορροπητική κερδοσκοπία χωρίς κίνδυνο (arbirage). Για την αποτελεσµατική χρησιµοποίηση των δικαιωµάτων είναι αναγκαία η κατανόηση των παραγόντων που επηρεάζουν την τιµή τους και η ανάπτυξη υποδειγµάτων για την αποτίµησή τους. 3.2 Παράγοντες που επηρεάζουν την τιµή των δικαιωµάτων Η τιµή ενός «απλού» δικαιώµατος (vanilla opion) στο χρόνο το οποίο θα λήξει το χρόνο Τ επηρεάζεται από έξι παράγοντες: την τρέχουσα τιµή του υποκείµενου τίτλου S, την τιµή εξάσκησης K, το χρόνο µέχρι τη λήξη τ=τ-, τη µεταβλητότητα v, το χωρίς κίνδυνο επιτόκιο r (risk-free rae) και τα αναµενόµενα κατά τη διάρκεια της ζωής του δικαιώµατος µερίσµατα (εάν ο υποκείµενος τίτλος πληρώνει µερίσµατα). Η επίδραση αυτών των παραγόντων µπορεί να διαφοροποιείται ανάλογα µε το εάν αναφερόµαστε σε ένα δικαίωµα αγοράς ή σε ένα δικαίωµα πώλησης και ανάλογα µε τον τύπο του δικαιώµατος. Αξίζει να σηµειώσουµε ότι οι παραπάνω µεταβλητές και παράµετροι πρέπει να εµφανίζονται σε οποιοδήποτε αξιόπιστο υπόδειγµα αποτίµησης δικαιωµάτων. Επιπρόσθετα, ο τρόπος επίδρασής τους πρέπει να είναι ο ίδιος ανεξαρτήτως υποδείγµατος (non-parameric effec). Εξετάζουµε τώρα την επίδραση στην τιµή των δικαιωµάτων αγοράς/πώλησης του κάθε παράγοντα ξεχωριστά (θεωρώντας όλους τους υπόλοιπους παράγοντες σταθερούς- ceeris paribus). Τµήµα Έρευνας και Ανάπτυξης - ιεύθυνση Ανάπτυξης Εργασιών 8 από 44

9 3.3 Τιµή υποκείµενου τίτλου και τιµή εξάσκησης Εάν ένα αµερικανικού τύπου δικαίωµα αγοράς εξασκηθεί κάποια στιγµή στο µέλλον +, το έσοδο του επενδυτή µε θέση αγοράς θα είναι η διαφορά µεταξύ της µελλοντικής τρέχουσας τιµής S + και της τιµής εξάσκησης. Όσο υψηλότερα διαµορφώνεται η τρέχουσα τιµή, τόσο µεγαλύτερη είναι η πιθανότητα να βρεθεί το δικαίωµα εντός της χρηµατικής της αξίας. Συνεπώς, όσο ανεβαίνει το S, η τιµή του δικαιώµατος αγοράς αυξάνει, καθώς ο αγοραστής έχει µεγαλύτερες πιθανότητες να καλύψει το κόστος αγοράς του δικαιώµατος, ενώ αντίθετα ο πωλητής έχει µεγαλύτερες πιθανότητες να υποστεί ζηµιά. Από την άλλη πλευρά, όσο υψηλότερη είναι η τιµή εξάσκησης, τόσο µεγαλύτερη είναι η πιθανότητα να βρεθεί το δικαίωµα εκτός της χρηµατικής του αξίας. Συνεπώς, όσο µεγαλύτερη τιµή εξάσκησης επιλέγεται, τόσο η τιµή του δικαιώµατος αγοράς µειώνεται. Η τιµή του υποκείµενου τίτλου και η τιµή εξάσκησης επιδρά κατά αντίθετο τρόπο στα δικαιώµατα πώλησης από ό,τι στα δικαιώµατα αγοράς. Η τιµή των δικαιωµάτων πώλησης µειώνεται όταν αυξάνεται το S, και αυξάνεται όταν αυξάνεται η τιµή εξάσκησης. 3.4 Χρόνος µέχρι τη λήξη Η τιµή των Αµερικάνικων δικαιωµάτων αγοράς και πώλησης αυξάνεται καθώς αυξάνει ο χρόνος µέχρι τη λήξη. Ας υποθέσουµε ότι έχουµε δύο δικαιώµατα τα οποία διαφέρουν µόνο ως προς το χρόνο µέχρι τη λήξη. Ο αγοραστής του δικαιώµατος µε τη µακρύτερη λήξη θα έχει τις ίδιες ευκαιρίες για εξάσκηση του δικαιώµατος µε τον κάτοχο του δικαιώµατος µε την κοντινότερη λήξη, και ακόµα περισσότερες. Η τιµή των Ευρωπαϊκών δικαιωµάτων αγοράς και πώλησης δεν αυξάνει αναγκαστικά µε την αύξηση του χρόνου µέχρι τη λήξη. Αυτό συµβαίνει διότι ο αγοραστής ενός Ευρωπαϊκού τύπου δικαιώµατος µε µακρινή λήξη δεν θα έχει περισσότερες ευκαιρίες για εξάσκηση σε σχέση µε τον κάτοχο του δικαιώµατος µε την κοντινή λήξη. Αυτό συµβαίνει γιατί τα Ευρωπαϊκά δικαιώµατα µπορούν να εξασκηθούν µόνο στη λήξη. Ας υποθέσουµε ότι έχουµε δύο Ευρωπαϊκά δικαιώµατα αγοράς, το ένα µε δύο µήνες µέχρι τη λήξη και το άλλο µε τέσσερις µήνες. Εάν αναµένεται ένα µεγάλο µέρισµα σε τρεις µήνες, αυτό θα µειώσει την τιµή του υποκείµενου τίτλου και συνεπώς και την αξία του δικαιώµατος αγοράς. 3.5 Μεταβλητότητα Η µεταβλητότητα είναι ένα µέγεθος που για να οριστεί ακριβώς πρέπει να έχουµε ορίσει πρώτα τον τρόπο µε τον οποίο µεταβάλλεται το S (πρέπει δηλαδή να έχουµε υποθέσει ένα µαθηµατικό υπόδειγµα για την εξέλιξη της τιµής της µετοχής). Γενικά, µπορούµε να πούµε πως µετράει την αβεβαιότητά µας σχετικά µε µελλοντικές κινήσεις της τιµής του υποκείµενου τίτλου. Όταν η µεταβλητότητα αυξάνει, χαµηλές ή υψηλές κινήσεις της τιµής της µετοχής έχουν µεγαλύτερη πιθανότητα να συµβούν από ό,τι εάν η µεταβλητότητα είναι χαµηλή. Τµήµα Έρευνας και Ανάπτυξης - ιεύθυνση Ανάπτυξης Εργασιών 9 από 44

10 Όταν η µεταβλητότητα αυξάνεται, αυξάνεται η τιµή των δικαιωµάτων αγοράς και πώλησης 6. Ο αγοραστής ενός δικαιώµατος αγοράς επωφελείται από υψηλές τιµές του S (δυνητικά έχει απεριόριστα κέρδη), ενώ σε περίπτωση πτώσης του S η µέγιστη ζηµιά του είναι η τιµή του δικαιώµατος που πλήρωσε. Παροµοίως, ο αγοραστής ενός δικαιώµατος πώλησης κερδίζει από µεγάλες µειώσεις της τιµής της µετοχής, ενώ η µέγιστη ζηµιά του που θα προέλθει από αύξηση του S, είναι το premium. ηλαδή, σε κάθε περίπτωση, η άνοδος της µεταβλητότητας ευνοεί τους κατόχους-αγοραστές δικαιωµάτων, καθώς αυξάνει την τιµή των δικαιωµάτων. 3.6 Επιτόκιο χωρίς κίνδυνο Η αύξηση των επιτοκίων αυξάνει την τιµή ενός δικαιώµατος αγοράς και µειώνει την τιµή ενός δικαιώµατος πώλησης. Ο αγοραστής ενός δικαιώµατος αγοράς πληρώνει την τιµή εξάσκησης, εάν εξασκήσει το δικαίωµα. Συνεπώς, µε υψηλό επιτόκιο η παρούσα αξία της τιµής εξάσκησης (που µπορεί να έχει καταθέσει σε ένα τραπεζικό λογαριασµό) είναι µικρότερη. Από την άλλη πλευρά, ο αγοραστής ενός δικαιώµατος πώλησης εισπράττει την τιµή εξάσκησης και η αύξηση των επιτοκίων θα µειώσει την παρούσα αξία του εσόδου. 3.7 Μερίσµατα Η πληρωµή µερισµάτων µειώνει την τιµή του υποκείµενου τίτλου. Αυτό µειώνει την τιµή του δικαιώµατος αγοράς και αυξάνει την τιµή του δικαιώµατος πώλησης. Συνεπώς, η αύξηση των αναµενόµενων µερισµάτων µειώνει την τιµή των δικαιωµάτων αγοράς και αυξάνει την τιµή του δικαιώµατος πώλησης. Ο παρακάτω πίνακας δείχνει συνοπτικά την επίδραση των έξι παραγόντων (ceeris-paribus) στην τιµή των δικαιωµάτων (Ευρωπαϊκών και Αµερικάνικων) αγοράς και πώλησης. Μεταβλητή European Call European Pu American Call American Pu S Κ τ?? + + v r Μέρισµα Μπορούµε να παρατηρήσουµε ότι για τον κάτοχο µίας µετοχής είναι αδιάφορο εάν η µεταβλητότητα αυξηθεί (ή µειωθεί), καθώς τα δυνητικά κέρδη από τις υψηλές και χαµηλές κινήσεις της τιµής της µετοχής αλληλοεξουδετερώνονται. Τµήµα Έρευνας και Ανάπτυξης - ιεύθυνση Ανάπτυξης Εργασιών 10 από 44

11 3.8 Ισοτιµία Τιµής ικαιώµατος Πώλησης - Τιµής ικαιώµατος Αγοράς (Pu-Call Pariy) Εάν δεν υπάρχουν ευκαιρίες για arbirage, τότε ισχύει η ακόλουθη σχέση µεταξύ των τιµών Ευρωπαϊκών δικαιωµάτων αγοράς και πώλησης, τα οποία έχουν τον ίδιο υποκείµενο τίτλο, την ίδια τιµή εξάσκησης και τον ίδιο χρόνο µέχρι τη λήξη: r( T ) (5) = p S c + Ke + όπου: c : Η τιµή ενός Ευρωπαϊκού δικαιώµατος αγοράς τη χρονική στιγµή. p : Η τιµή ενός Ευρωπαϊκού δικαιώµατος πώλησης τη χρονική στιγµή. S : Η τιµή του υποκείµενου τίτλου (που δεν πληρώνει µερίσµατα) τη χρονική στιγµή. Εάν ο υποκείµενος τίτλος πληρώνει µερίσµατα, τότε η σχέση (5) γράφεται ως εξής: r( T ) = p S (6) c + D + Ke + όπου D είναι η παρούσα αξία των αναµενόµενων, κατά τη διάρκεια της ζωής του δικαιώµατος, µερισµάτων. Η σχέση (5) [ή (6) εάν ο υποκείµενος τίτλος πληρώνει µερίσµατα] είναι γνωστή σαν ισοτιµία τιµής δικαιώµατος πώλησης - τιµής δικαιώµατος αγοράς. Η σηµασία της έγκειται στο ότι: i. Γνωρίζοντας την τιµή του υποκείµενου τίτλου και την τιµή του δικαιώµατος αγοράς (πώλησης) µπορούµε να υπολογίσουµε την τιµή του δικαιώµατος πώλησης (αγοράς). ii. Μπορούµε να συνθέσουµε την αγορά/πώληση ενός Ευρωπαϊκού δικαιώµατος αγοράς από ένα Ευρωπαϊκό δικαίωµα πώλησης, και το αντίστροφο, χρησιµοποιώντας τον υποκείµενο τίτλο. Για παράδειγµα, µπορούµε να συνθέσουµε µία θέση αγοράς σε ένα δικαίωµα αγοράς, αγοράζοντας ένα δικαίωµα πώλησης και τον υποκείµενο τίτλο. iii. Μπορούµε να επαγάγουµε από τις αγοραίες τιµές των δικαιωµάτων αγοράς και πώλησης, το επιτόκιο (implied rae) που αντιστοιχεί στην ίδια περίοδο µε τα δικαιώµατα µέχρι τη λήξη 7. Το επαγόµενο επιτόκιο µπορούµε στη συνέχεια να το χρησιµοποιήσουµε στα υποδείγµατα αποτίµησης δικαιωµάτων. Μπορούµε εύκολα να δείξουµε ότι η σχέση (5) ισχύει εάν δεν υπάρχουν ευκαιρίες για arbirage, κατασκευάζοντας δύο χαρτοφυλάκια. Χαρτοφυλάκιο Α: αποτελείται από ένα Ευρωπαϊκό δικαίωµα αγοράς και ποσό r( T ) µετρητών ίσο µε. Ke 7 Μία άλλη χρησιµότητα της pu-call pariy είναι ότι µας δείχνει ότι η τιµή ενός a-he-money Ευρωπαϊκού δικαιώµατος αγοράς πρέπει να είναι υψηλότερη από την τιµή ενός a-he-money Ευρωπαϊκού δικαιώµατος πώλησης. Τµήµα Έρευνας και Ανάπτυξης - ιεύθυνση Ανάπτυξης Εργασιών 11 από 44

12 Χαρτοφυλάκιο Β: αποτελείται από ένα Ευρωπαϊκό δικαίωµα πώλησης και µία µετοχή που έχει τιµή S. Στην ηµεροµηνία λήξης Τ, και τα δύο χαρτοφυλάκια αξίζουν max( S T, K). Επειδή και τα δύο δικαιώµατα είναι Ευρωπαϊκά, δεν µπορούν να εξασκηθούν πριν από την ηµεροµηνία λήξης Τ. Συνεπώς, και οι τιµές των δύο χαρτοφυλακίων στο χρόνο πρέπει να είναι οι ίδιες (δηλαδή να ικανοποιείται η σχέση (5), διαφορετικά θα υπάρχει η δυνατότητα για arbirage (βλ. Ενότητα για conversion και reversals). Χρησιµοποιώντας την ίδια τεχνική (δηλαδή κατασκευή των δύο χαρτοφυλακίων) µπορούµε να δείξουµε ότι και η σχέση (6) ισχύει. Αξίζει να επισηµάνουµε ότι η ισοτιµία τιµής δικαιώµατος αγοράς - τιµής δικαιώµατος πώλησης ισχύει για Ευρωπαϊκά δικαιώµατα και ισχύει ανεξαρτήτως του υποδείγµατος το οποίο χρησιµοποιείται για την αποτίµηση των δικαιωµάτων (nonparameric relaionship). Για Αµερικάνικα δικαιώµατα, η pu-call pariy δεν ισχύει. Μπορούµε όµως και πάλι να βρούµε µία σχέση η οποία συνδέει τις τιµές των δικαιωµάτων αγοράς και πώλησης. Η σχέση αυτή γράφεται ως: S D K C P S Ke r( T ) όπου: C : Η τιµή ενός Αµερικάνικου δικαιώµατος αγοράς τη χρονική στιγµή. P : Η τιµή ενός Αµερικάνικου δικαιώµατος πώλησης τη χρονική στιγµή. 3.9 Υπόδειγµα αποτίµησης δικαιωµάτων Ο προσδιορισµός και η ανάλυση των παραγόντων που επηρεάζουν την τιµή των δικαιωµάτων είναι το πρώτο βήµα για την κατανόηση του τρόπου µε τον οποίο συµπεριφέρονται οι τιµές των δικαιωµάτων. Στην πράξη όµως, προκειµένου να χρησιµοποιήσουµε τα δικαιώµατα αποτελεσµατικά, χρειαζόµαστε να έχουµε ένα τρόπο υπολογισµού της δίκαιας τιµής (fair-value) του δικαιώµατος και των συντελεστών ευαισθησίας (sensiiviy facors-greeks). Προς αυτήν την κατεύθυνση, είναι απαραίτητο να αναπτύξουµε ένα υπόδειγµα αποτίµησης δικαιωµάτων. To πρώτο υπόδειγµα αποτίµησης δικαιωµάτων αναπτύχθηκε από τους Black-Scholes (1973). Το υπόδειγµα επιτρέπει την αποτίµηση Ευρωπαϊκών δικαιωµάτων αγοράς και πώλησης 8. Όπως όλα τα υποδείγµατα, έτσι και αυτό για να αναπτυχθεί χρειάζεται να βασιστεί σε κάποιες υποθέσεις. (7) Οι υποθέσεις του υποδείγµατος είναι οι ακόλουθες: 1. Η τιµή του υποκείµενου τίτλου έχει σταθερή µεταβλητότητα. 2. Η τιµή του υποκείµενου τίτλου ακολουθεί µία «συνεχή» πορεία 9. 8 Η αποτίµηση Αµερικάνικων δικαιωµάτων έγινε εφικτή λίγα χρόνια αργότερα, µε την ανάπτυξη του διωνυµικού υποδείγµατος (binomial model) από τους Cox, Ross, Rubinsein (1979). 9 Ο όρος «συνεχής πορεία» έχει τη µαθηµατική έννοια της συνέχειας. Έρχεται σε αντιπαράθεση µε µία ασυνεχή κίνηση της τιµής της µετοχής (jumps, βλέπε για παράδειγµα υπόδειγµα Meron 1976). Οι υποθέσεις (1) και (2) είναι ισοδύναµες µε την υπόθεση ότι η τιµή του υποκείµενου τίτλου κατανέµεται λογαριθµικά (ή αλλιώς ότι η τιµή της µετοχής ακολουθεί τη γεωµετρική κίνηση κατά Brown- Geomeric Brownian moion). Τµήµα Έρευνας και Ανάπτυξης - ιεύθυνση Ανάπτυξης Εργασιών 12 από 44

13 Τµήµα Έρευνας και Ανάπτυξης - ιεύθυνση Ανάπτυξης Εργασιών 13 από Τα κόστη συναλλαγών και οι φόροι είναι µηδενικοί. 4. Το επιτόκιο προσφοράς και ζήτησης είναι το ίδιο. 5. Η διαπραγµάτευση είναι συνεχής. 6. εν υπάρχουν ευκαιρίες για arbirage. 7. Ο υποκείµενος τίτλος δεν πληρώνει µερίσµατα. 8. Επιτρέπεται η ανοικτή πώληση µετοχών (shor-sell). Στηριζόµενοι σε αυτές τις υποθέσεις, οι εξισώσεις του υποδείγµατος για την αποτίµηση ενός Ευρωπαϊκού δικαιώµατος αγοράς και πώλησης είναι, αντίστοιχα, οι κάτωθι: ) ( ) ( 2 ) ( 1 d N e K d N S c T r = (7) ) ( ) ( 1 2 ) ( d N S d N e K p T r = (8) όπου: T v T v r K S d + + = ) 2)( / ( ) / ln( 2 1 T v d T v T v r K S d = + = ) 2)( / ( ) / ln( O Meron (1973) αναίρεσε την υπόθεση για µηδενικά µερίσµατα και γενίκευσε το υπόδειγµα Black-Scholes για την περίπτωση όπου ο υποκείµενος τίτλος πληρώνει µερίσµατα. Οι εξισώσεις για την αποτίµηση των Ευρωπαϊκών δικαιωµάτων αγοράς και πώλησης δίνονται σε αυτή την περίπτωση από: ) ( ) ( 2 ) ( 1 ) ( d N e K d N e S c T r T q = (9) ) ( ) ( 1 ) ( 2 ) ( d N e S d N e K p T q T r = (10) όπου: T v T v q r K S d + + = ) 2)( / ( ) / ln( 2 1 T v d T v T v q r K S d = + = ) 2)( / ( ) / ln(

14 4 ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΣΤΟ ΕΙΚΤΗ FTSE/ASE-20 Στην αγορά παραγώγων του Χ.Α. διαπραγµατεύονται και δικαιώµατα µε υποκείµενο τίτλο το χρηµατιστηριακό δείκτη FTSE/ASE-20 και τα οποία είναι Ευρωπαϊκού τύπου. Οι τιµές των δικαιωµάτων αυτών θα εκφέρονται (quoed) σε µονάδες δείκτη, µε τον πολλαπλασιαστή να είναι 5 EUR ανά µονάδα δείκτη. Οι τιµές εξάσκησης καθορίζονται σε σταθερά διαστήµατα των 50 µονάδων. Νέες τιµές εξάσκησης εισάγονται όταν η αξία του υποκείµενου δείκτη την προηγούµενη ηµέρα συναλλαγής κλείσει επάνω ή κάτω από τη δεύτερη υψηλότερη ή χαµηλότερη καταχωρηµένη τιµή εξάσκησης αντίστοιχα (αρκεί να αποµένουν τουλάχιστον 5 ηµέρες µέχρι τη λήξη). 5 ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΙΚΤΗ FTSE/ASE Ο δείκτης FTSE/ASE-20 Ο δείκτης FTSE/ASE-20 δηµιουργήθηκε το Σεπτέµβριο του 1997 από το διεθνή οργανισµό FTSE Inernaional και το τότε Χρηµατιστήριο Αξιών Αθηνών (Χ.Α.Α.). Ο FTSE/ASE-20 είναι βασισµένος στις 20 µεγαλύτερες εταιρίες του Χρηµατιστηρίου Αθηνών από πλευράς κεφαλαιοποίησης και εµπορευσιµότητας. Ο σχεδιασµός και η λειτουργία του βασίστηκε σε αυστηρές προδιαγραφές, ώστε να αντικατοπτρίζει µε πιστότητα την πορεία 20 εταιριών από διάφορους κλάδους της ελληνικής χρηµατιστηριακής αγοράς, αλλά και γενικότερα την πορεία του ελληνικού χρηµατιστηρίου. Σκοπός του δείκτη είναι να παρέχει ένα µέτρο σύγκρισης της απόδοσης του Χρηµατιστηρίου Αθηνών, υπολογισµένο σε πραγµατικό χρόνο, πάνω στο οποίο µπορούν να στηριχθούν οι συναλλαγές της αγοράς παραγώγων. Σήµερα, οι 20 εταιρίες που απαρτίζουν το δείκτη FTSE/ASE-20 είναι οι ακόλουθες: ΕΤΑΙΡΙΕΣ ΠΟΥ ΑΠΑΡΤΙΖΟΥΝ ΤΟ ΕΙΚΤΗ FTSE/ASE-20 Alpha Bank Βιοχάλκο ΟΤΕ Α.Ε. Ο.Π.Α.Π. Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος Ελληνικά Πετρέλαια Α.Ε. Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδος Cosmoe Εµπορική Τράπεζα της Ελλάδος MΟΤΟΡ ΟΪΛ EFG Eurobank Ergasias A.E. Γερµανός Μπαταρίες Α.Ε. Tιτάν Α.Ε. Τσιµέντων Ιντρακόµ Α.Ε..Ε.Η. Κ.Α.Ε. Α.Ε. Τράπεζα Πειραιώς COCA-COLA E.E.E. A.E. Ελληνική Τεχνοδοµική Α.Ε. Hya Regency Α.Ε. Όντας ένα πρωτοποριακό επενδυτικό εργαλείο στο χώρο των δεικτών και δεδοµένου του µικρού αριθµού µετοχών που τον απαρτίζουν, ο δείκτης αυτός έχει πλέον καθιερωθεί ευρέως ως µέσο για την αξιολόγηση της απόδοσης επενδύσεων, αλλά και ως βάση για τη δηµιουργία νέων χρηµατοοικονοµικών προϊόντων, τα οποία στηρίζονται αποκλειστικά σε δείκτες, όπως warrans και αµοιβαία κεφάλαια. Τµήµα Έρευνας και Ανάπτυξης - ιεύθυνση Ανάπτυξης Εργασιών 14 από 44

15 5.2 Βασικοί κανόνες διαχείρισης και υπολογισµού του δείκτη FTSE/ASE-20 Η οµαλή και διαφανής λειτουργία του δείκτη διασφαλίζεται µέσω των αρµοδίων οργάνων, τα οποία ενεργούν βάσει των υφισταµένων κανόνων διαχείρισης και υπολογισµού του δείκτη. Την εποπτεία της εύρυθµης λειτουργίας και την ευθύνη διαχείρισης του δείκτη έχουν η Συµβουλευτική Επιτροπή του δείκτη FTSE/ASE-20, το Χρηµατιστήριο Αθηνών και η FTSE Inernaional. Η Συµβουλευτική Επιτροπή του δείκτη FTSE/ASE-20 απαρτίζεται από έξι µέλη και διασφαλίζει ότι η καθηµερινή λειτουργία του δείκτη είναι οµαλή, διαφανής και ανεξάρτητη. Το Χρηµατιστήριο Αθηνών, από κοινού µε τη FTSE Inernaional, είναι αρµόδιο για την παρακολούθηση της πορείας του δείκτη και των εταιριών που τον απαρτίζουν. Επιπλέον, το Χρηµατιστήριο Αθηνών είναι επιφορτισµένο µε την πραγµατοποίηση των αναγκαίων µεταβολών στη σύνθεση του δείκτη και στα ποσοστά συµµετοχής των εταιριών του δείκτη, ενώ η FTSE Inernaional έχει την ευθύνη για τον έλεγχο της πορείας του δείκτη και την παροχή συµβουλών στο Χρηµατιστήριο Αθηνών σε θέµατα που αφορούν το χειρισµό σύνθετων εταιρικών πράξεων. Οι µετοχές που απαρτίζουν τον FTSE/ASE-20 υπόκεινται σε επανεξέταση από τη Συµβουλευτική Επιτροπή δύο φορές το χρόνο, τον Απρίλιο και τον Οκτώβριο, προκειµένου να καθορισθούν οι εταιρίες που θα αντικατοπτρίζουν µε πιστότητα τις κινήσεις της αγοράς. Οι εγκεκριµένες µεταβολές στη σύνθεση του δείκτη τίθενται σε εφαρµογή µετά την ολοκλήρωση της τελευταίας ηµέρας των συναλλαγών του Μαΐου και του Νοεµβρίου. 5.3 Κριτήρια επιλογής των εταιριών που µετέχουν στο δείκτη FTSE/ASE-20 Κατάλληλες για συµµετοχή στο δείκτη είναι οι 20 κοινές µετοχές µε την υψηλότερη κεφαλαιοποίηση, οι οποίες είναι εισηγµένες στο Χρηµατιστήριο Αθηνών, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούν τα παρακάτω κριτήρια: Όλες οι κυκλοφορούσες κατηγορίες κοινών µετοχών, οι οποίες είναι εισηγµένες στο Χρηµατιστήριο Αθηνών, µπορούν να περιληφθούν στο δείκτη. Οι επενδυτικές εταιρίες εξαιρούνται από τη συµµετοχή στο δείκτη. Οι κυκλοφορούσες µετοχές που απαρτίζουν το δείκτη απαιτείται να βρίσκονται σε ευρεία διασπορά (free floa) και να µην είναι συγκεντρωµένες στην κατοχή περιορισµένου αριθµού ατόµων, τα οποία δρουν από κοινού. Μία µετοχή πρέπει να διαθέτει το 75% ή λιγότερο των τίτλων της, σε ευρεία διασπορά. Για τον υπολογισµό της κεφαλαιοποίησης µίας εταιρίας στο δείκτη χρησιµοποιείται µόνο το ποσοστό το οποίο ευρίσκεται σε ευρεία διασπορά. Μόνο όταν µία µετοχή διαθέτει πάνω από 75% των τίτλων της σε ευρεία διασπορά, τότε το σύνολο της κεφαλαιοποίησης της εταιρίας µετέχει στη σύνθεση του δείκτη. Μία µετοχή για να περιληφθεί υποχρεούται να διαθέτει και την απαραίτητη ρευστότητα, δηλαδή πρέπει να διακινείται τις µισές εργάσιµες ηµέρες στο διάστηµα των έξι µηνών που προηγούνται κάθε αναθεώρησης του δείκτη. Επίσης, η αξία των συναλλαγών οφείλει να υπερβαίνει το 10% της χρηµατιστηριακής αξίας της εταιρίας ανά έτος. Τµήµα Έρευνας και Ανάπτυξης - ιεύθυνση Ανάπτυξης Εργασιών 15 από 44

16 Η Συµβουλευτική Επιτροπή πρέπει να ικανοποιηθεί ότι έχει υπολογιστεί µε ακρίβεια και υπευθυνότητα η τιµή µίας µετοχής, ώστε να είναι εφικτός ο καθορισµός µε ακρίβεια της χρηµατιστηριακής αξίας της εταιρίας στο δείκτη. Για να συµπεριληφθεί µία εταιρία στο δείκτη θα πρέπει να έχει συσταθεί και να υπόκειται σε φορολογία στην Ελλάδα. 5.4 Πλεονεκτήµατα της χρήσης δεικτών Η διεθνοποίηση των αγορών, η τεχνολογική ανάπτυξη και η διαθεσιµότητα δεδοµένων έχει οδηγήσει σε εκτενέστατη χρήση των δεικτών από όλα τα ανεπτυγµένα χρηµατιστήρια. Ενδεικτικό της τάσης και της αντίληψης που επικρατεί είναι ότι, σύµφωνα µε έρευνες, το 78% των διαχειριστών χαρτοφυλακίων χρησιµοποιούν τους δείκτες στη σχεδίαση και αποτίµηση των επενδυτικών τους κινήσεων. Γενικότερα, η χρήση δεικτών, όπως του FTSE/ASE-20, παρέχει οφέλη για τους επενδυτές και συνεισφέρει στην αποτελεσµατικότερη λειτουργία της κεφαλαιαγοράς. Παράλληλα, η χρήση δεικτών συντελεί στον ευκολότερο έλεγχο και διαχείριση των επενδύσεων και στη µείωση του ειδικού επενδυτικού κινδύνου. 5.5 Στοιχεία από ανάλυση του δείκτη FTSE/ASE-20 Τα Ευρωπαϊκά τύπου δικαιώµατα που διαπραγµατεύονται στην αγορά παραγώγων του Χ.Α. έχουν ως υποκείµενο τίτλο το χρηµατιστηριακό δείκτη FTSE/ASE-20. Η εξοικείωση µε τη συµπεριφορά της τιµής και των αποδόσεων του δείκτη είναι απαραίτητη προϋπόθεση για το χρήστη αυτών των δικαιωµάτων. Για αυτό το λόγο, εξετάζουµε την εξέλιξη των ηµερήσιων τιµών, των (συνεχώς επανατοκιζόµενων) αποδόσεων και µεταβλητότητας των αποδόσεων του δείκτη (εκφρασµένη σε ετησιοποιηµένη µορφή) για την περίοδο από 14/08/98 έως 16/02/2000. Ο δείκτης είχε σαν ελάχιστη τιµή 1.030,16 µονάδες και σαν µέγιστη τις 3.301,65 µονάδες. Από το Σχήµα 1 βλέπουµε ότι σε περιόδους ανόδου του δείκτη, η ιστορική µεταβλητότητα των 90 ηµερών (υπολογισµένη σαν ένας κινητός µέσος όρος) µειώνεται, ενώ ισχύει και το αντίστροφο. Η αρνητική συσχέτιση µεταξύ των µεταβολών των τιµών του υποκείµενου τίτλου και των µεταβολών της µεταβλητότητας είναι γνωστή σαν µόχλευσης (leverage effec) 10. Στο Σχήµα 2 δείχνουµε πώς κυµάνθηκαν οι αποδόσεις του FTSE/ASE-20 κατά την ίδια χρονική περίοδο. Παρατηρούµε πως µεγάλες αποδόσεις (είτε αρνητικές είτε θετικές) ακολουθούνται από µεγάλες αποδόσεις και µικρές αποδόσεις (είτε αρνητικές είτε θετικές) ακολουθούνται από µικρές αποδόσεις. Αυτό το φαινόµενο είναι γνωστό σαν «συγκέντρωση µεταβλητότητας» (volailiy clusering). 10 Αυτή η έννοια της µόχλευσης είναι διαφορετική από την έννοια του ότι «τα παράγωγα προσφέρουν υψηλή µόχλευση». Τµήµα Έρευνας και Ανάπτυξης - ιεύθυνση Ανάπτυξης Εργασιών 16 από 44

17 Ηµερήσιες τιµές κλεισίµατος δείκτη FTSE/ASE-20 (αριστερή κλίµακα) και Ιστορική Μεταβλητότητα 90 ηµερών (δεξιά κλίµακα) /08/98 15/09/98 15/10/98 17/11/98 17/12/98 FTSE/ASE-20 21/01/99 23/02/99 26/03/99 29/04/99 01/06/99 02/07/99 03/08/99 02/09/99 06/10/99 08/11/99 Μεταβλητότητα 90 ηµερών 09/12/99 12/01/00 11/02/00 Σχήµα 1: Τιµή FTSE/ASE-20 και Ιστορική Μεταβλητότητα 90 ηµερών. Ηµερήσιες Αποδόσεις 8% 6% 4% 2% 0% -2% -4% -6% -8% -10% Ηµερήσιες Αποδόσεις του δείκτη FTSE/ASE-20 Σχήµα 2: Ηµερήσιες Αποδόσεις του FTSE/ASE % 45% 40% 35% 30% 25% Ετησιοποιηµένη Μεταβλητότητα Πηγή: ΧΠΑ 13/08/98 24/09/98 06/11/98 18/12/98 03/02/99 18/03/99 04/05/99 17/06/99 29/07/99 13/09/99 25/10/99 08/12/99 21/01/00 Πηγή: Αγορά Παραγώγων Χ.Α. Στη συνέχεια, υπολογίζουµε τις ιστορικές µεταβλητότητες των αποδόσεων του δείκτη για 30, 60 και 90 ηµέρες, µε τη µέθοδο των κινητών µέσων όρων (moving average mehod) 11. Όπως βλέπουµε στο Σχήµα 3, η ιστορική µεταβλητότητα των 90 ηµερών είναι η πιο οµαλοποιηµένη από τις τρεις σειρές, κάτι αναµενόµενο βάσει της µεθόδου που έχει υπολογιστεί, και κυµάνθηκε µεταξύ 28% και 47%. Η µεταβλητότητα που επικράτησε σε όλη τη διάρκεια της χρονικής περιόδου ήταν 39%. 11 Για τις µεθόδους εκτίµησης (πρόβλεψης) της µεταβλητότητας (ιστορικής και τεκµαρτής), βλέπε Σηµειώσεις Σεµιναρίου ιαπραγµάτευσης Μεταβλητότητας (Volailiy Trading), Ηλιάδης, Πορφύρης, Σκιαδόπουλος (2000). Τµήµα Έρευνας και Ανάπτυξης - ιεύθυνση Ανάπτυξης Εργασιών 17 από 44

18 Ετησιοποιηµένη Μεταβλητότητα 60% 55% 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 14/08/98 25/09/98 Ιστορικές Μεταβλητότητες 30, 60 και 90 ηµερών 09/11/98 21/12/98 04/02/99 19/03/99 05/05/99 18/06/99 30/07/99 14/09/99 26/10/99 30 ηµερών 60 ηµερών 90 ηµερών 09/12/99 24/01/00 Σχήµα 3: Ιστορικές µεταβλητότητες 30, 60, και 90 ηµερών των αποδόσεων του δείκτη FTSE/ASE-20. 6/03/00 Πηγή: ΧΠΑ Το Σχήµα 4 παρουσιάζει το ιστόγραµµα των ηµερήσιων αποδόσεων του δείκτη FTSE/ASE-20 και κάποια στατιστικά «περιγραφικά» (descripives) αποτελέσµατα για τις 468 παρατηρήσεις που χρησιµοποιήσαµε. Βλέπουµε ότι η µέση απόδοση είναι 0,001, η τυπική απόκλιση είναι 0, (που αντιστοιχεί στην ετησιοποιηµένη µεταβλητότητα 39%) και ο συντελεστής της κύρτωσης είναι 3,82 (υψηλότερος από 3 που αντιστοιχεί στο συντελεστή κύρτωσης της κανονικής κατανοµής). Ο στατιστικός έλεγχος Jarque-Bera επιβεβαιώνει ότι η κατανοµή των ηµερήσιων αποδόσεων του FTSE/ASE-20 δεν είναι κανονική. Το Σχήµα 5 δείχνει την απόκλιση της κατανοµής των αποδόσεων του δείκτη (εµπειρική κατανοµή) από µία κανονική κατανοµή µε τον ίδιο µέσο και την ίδια τυπική απόκλιση. Η απόκλιση της εµπειρικής κατανοµής από την κανονική κατανοµή είναι αναµενόµενη, καθώς υπάρχει ανώτατο και κατώτατο φράγµα στις αποδόσεις του δείκτη. Η απόκλιση αυτή θα έχει σοβαρές συνέπειες στη θεωρητική αποτίµηση των δικαιωµάτων, καθώς, όπως έχουµε ήδη εξηγήσει, το υπόδειγµα των Black-Scholes υποθέτει ότι η κατανοµή της τιµής (αποδόσεων) του υποκείµενου τίτλου είναι λογαριθµική (κανονική). Εποµένως, δεν είναι το κατάλληλο υπόδειγµα για τη θεωρητική αποτίµηση των δικαιωµάτων. Η αποδοχή/απόρριψη του εύχρηστου αυτού υποδείγµατος θα εξαρτηθεί από το µέγεθος των αποκλίσεων µεταξύ θεωρητικής και αγοραίας τιµής. Τµήµα Έρευνας και Ανάπτυξης - ιεύθυνση Ανάπτυξης Εργασιών 18 από 44

19 50 40 Series: FTSE20_RETURNS Sample Observaions Mean Median Maximum Minimum Sd. Dev Skewness Kurosis Jarque-Bera Probabiliy Σχήµα 4: Ιστόγραµµα και περιγραφικά στατιστικά (descripive saisics) των ηµερήσιων αποδόσεων του FTSE/ASE Εµπειρική και Κανονική Κατανοµή για αποδόσεις του δείκτη FTSE/ASE Εµπειρική Κανονική Πηγή: Αγορά Παραγώγων Χ.Α. Σχήµα 5: Κατανοµή των ηµερήσιων αποδόσεων του FTSE/ASE-20 (εµπειρική κατανοµή) και κατανοµή αποδόσεων από κανονική κατανοµή µε τον ίδιο µέσο και την ίδια τυπική απόκλιση µε την εµπειρική κατανοµή. Τµήµα Έρευνας και Ανάπτυξης - ιεύθυνση Ανάπτυξης Εργασιών 19 από 44

20 6 ΒΑΣΙΚΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΜΕ ΙΚΑΙΩΜΑΤΑ 6.1 Κάθετο Ανοδικό Άνοιγµα (Verical Bull Spread) Το Κάθετο Ανοδικό Άνοιγµα (ΚΑΑ) µε δικαιώµατα αγοράς είναι µία κερδοσκοπική στρατηγική που χρησιµοποιείται στην περίπτωση που ο επενδυτής προβλέπει ότι η τιµή του υποκείµενου τίτλου θα κινηθεί ελαφρώς ανοδικά. Εάν ο επενδυτής ανέµενε µία έντονα ανοδική κίνηση, θα αγόραζε ένα δικαίωµα αγοράς. Επειδή όµως προβλέπει ότι η άνοδος θα είναι µικρή, δεν θέλει να πληρώσει όλο το premium του δικαιώµατος αγοράς. Αυτό γιατί, σύµφωνα µε την πρόβλεψή του, δεν πρόκειται να χρησιµοποιήσει τη δυνατότητα για µεγάλα κέρδη που του προσφέρει το δικαίωµα αγοράς σε µία έντονα ανοδική αγορά. Η θέση αγοράς / πώλησης σε Κ.Α.Α. µπορεί να δηµιουργηθεί είτε µε δικαιώµατα αγοράς είτε µε δικαιώµατα πώλησης. Εδώ παρουσιάζουµε µία στρατηγική µε Κ.Α.Α. χρησιµοποιώντας δικαιώµατα αγοράς. Αγορά Κάθετου Ανοδικού Ανοίγµατος µε δικαιώµατα αγοράς H δηµιουργία ενός κάθετου ανοδικού ανοίγµατος προϋποθέτει την ταυτόχρονη αγορά ενός δικαιώµατος αγοράς µε τιµή εξάσκησης Κ 1 και την πώληση ενός δικαιώµατος αγοράς µε τιµή εξάσκησης K 2, όπου Κ 1 <Κ 2. εδοµένου ότι το δικαίωµα αγοράς που αγοράζεται είναι ακριβότερο του δικαιώµατος που πωλείται (όσο µεγαλύτερη η τιµή εξάσκησης, τόσο φθηνότερο το δικαίωµα αγοράς που πωλείται), η στρατηγική αυτή απαιτεί µια αρχική επένδυση. Παράδειγµα: Έστω ότι τη χρονική στιγµή που εφαρµόζεται η στρατηγική, ο υποκείµενος τίτλος (στην περίπτωσή µας, ο δείκτης FTSE/ASE-20) βρίσκεται στις µονάδες. Ο επενδυτής αγοράζει ένα δικαίωµα αγοράς στο δείκτη µε τιµή εξάσκησης Κ 1 = µονάδες, το οποίο έστω ότι κοστίζει 390,17 µονάδες. Ταυτόχρονα, πουλάει ένα δικαίωµα αγοράς στο δείκτη µε τιµή εξάσκησης Κ 2 = 3.050, το οποίο κοστίζει έστω 339,63 µονάδες. Παράδειγµα FTSE/ASE-20: µονάδες Αγορά δικαιώµατος αγοράς στο δείκτη FTSE/ASE-20 στο 2.950: Πώληση δικαιώµατος αγοράς στο δείκτη FTSE/ASE-20 στο 3.050: Κ.Α.Α. Τιµή δικαιώµατος 390,17 µονάδες 339,63 µονάδες Καθαρή αρχική επένδυση: η τιµή του δικαιώµατος αγοράς που αγοράστηκε µείον την τιµή του δικαιώµατος αγοράς που πωλήθηκε. Στο παράδειγµά µας, η αρχική επένδυση είναι Ι = (390,17-339,63) = 50,54 µονάδες ή 50,54x5 = 252,7 EUR. Τα Κέρδη / Ζηµιές στη λήξη υπολογίζονται από τον ακόλουθο τύπο : Max [S T -K 1, 0]-Max [S T -K 2, 0] I. Μέγιστο δυνητικό κέρδος στη λήξη: υψηλότερη τιµή εξάσκησης µείον χαµηλότερη τιµή εξάσκησης µείον το κόστος της καθαρής επένδυσης (δηλ. K 2 K 1 - Ι). Τµήµα Έρευνας και Ανάπτυξης - ιεύθυνση Ανάπτυξης Εργασιών 20 από 44

21 Προϋπόθεση για την επίτευξη του µέγιστου κέρδους είναι η τιµή του υποκείµενου τίτλου στη λήξη να είναι S Τ K 2. Στο παράδειγµά µας ( ,54) x 5 = 247,3 EUR. Μέγιστη ζηµιά στη λήξη: Κόστος της αρχικής επένδυσης Ι = 252,7 EUR. Η µέγιστη ζηµιά πραγµατοποιείται µόνο στην περίπτωση που και τα δύο δικαιώµατα λήξουν χωρίς να έχουν καµία αξία, δηλ. S Τ K 1. Νεκρό σηµείο : η χαµηλότερη τιµή εξάσκησης συν την αρχική επένδυση (καθαρό premium) που πληρώθηκε. Στο παράδειγµά µας ( ,49) = 3.000,54 µονάδες δείκτη. Ο υπολογισµός της τιµής του ανοίγµατος σε οποιαδήποτε άλλη χρονική τιµή < T, δίνεται από τη σχέση: C(S, K 1, τ) - C(S, K 2 τ) I, όπου C(S, K 1, τ), C(S, K 2, τ) είναι οι τιµές του δικαιώµατος αγοράς στις δύο διαφορετικές τιµές εξάσκησης µε χρόνο µέχρι τη λήξη (ime o mauriy) τ = Τ-, όταν η τιµή του υποκείµενου τίτλου είναι S. Οι παρακάτω πίνακες δείχνουν το της στρατηγικής σε τρεις διαφορετικές χρονικές στιγµές: σε 180 ηµέρες πριν τη λήξη, 90 ηµέρες πριν τη λήξη και στη λήξη, υπολογίζοντας νέες τιµές τα δικαιώµατα αγοράς, για διάφορες υποθετικές τιµές του υποκείµενου δείκτη. Πίνακας Ι ηµέρες FTSE/ASE-20 Αγορά C(Κ 1,180) Πώληση C(Κ 2,180) σε µονάδες σε EUR ,35 40,08-39,28-196, ,57 81,20-31,18-155, ,86 109,72-26,41-132, ,25 230,30-10,60-53, ,18 255,53-7,90-39, ,51 282,19-5,23-26, ,19 310,23-2,59-12, ,17 339,63 0,00 0, ,41 370,33 2,54 12, ,85 402,30 5,01 25, ,43 435,47 7,40 37, ,09 469,82 9,72 48, ,41 541,77 14,10 70, ,52 697,23 21,74 108, ,42 779,88 25,00 125, ,70 865,27 27,88 139, ,01 953,04 30,42 152, , ,39 34,54 172,70 Πίνακας ΙΙ - 90 ηµέρες Τµήµα Έρευνας και Ανάπτυξης - ιεύθυνση Ανάπτυξης Εργασιών 21 από 44

22 FTSE/ASE-20 Αγορά C(Κ 1,90) Πώληση C(Κ 2,90) σε µονάδες σε EUR ,50 7,39-46,44-232, ,80 24,07-39,82-199, ,89 39,23-34,89-174, ,98 124,23-14,79-73, ,57 145,03-11,00-55, ,18 167,81-7,18-35, ,74 192,57-3,38-16, ,20 219,27 0,38 1, ,47 247,87 4,06 20, ,47 278,30 7,62 38, ,08 310,48 11,05 55, ,21 344,34 14,32 71, ,58 416,69 20,35 101, ,74 577,09 30,10 150, ,93 663,55 33,84 169, ,61 753,17 36,89 184, ,21 845,34 39,33 196, , ,17 42,74 213,70 Πίνακας ΙΙΙ - Λήξη FTSE/ASE-20 Αγορά C(Κ 1,0) Πώληση C(Κ 1,0) σε µονάδες σε EUR ,17 339,63-50,55-252, ,17 339,63-50,55-252, ,17 339,63-50,55-252, ,17 339,63-50,55-252, ,17 339,63-50,55-252, ,17 339,63-50,55-252, ,17 339,63-50,55-252, ,17 339,63-0,55-2, ,17 339,63 49,45 247, ,17 289,63 49,45 247, ,17 239,63 49,45 247, ,17 189,63 49,45 247, ,17 139,63 49,45 247, ,83 39,63 49,45 247, ,83-60,37 49,45 247, ,83-160,37 49,45 247, ,83-260,37 49,45 247, ,83-460,37 49,45 247,25 Το διάγραµµα δείχνει το της θέσης για διαφορετικές ηµεροµηνίες πριν την ηµεροµηνία λήξης και για την ηµεροµηνία λήξης. Τµήµα Έρευνας και Ανάπτυξης - ιεύθυνση Ανάπτυξης Εργασιών 22 από 44

23 60 Κάθετο Ανοδικό Άνοιγµα µονάδες δείκτη ηµέρες 90 ηµέρες λήξη Πιθανά σενάρια Η στρατηγική αυτή ξεκίνησε όταν απέµεναν 180 ηµέρες µέχρι τη λήξη και ο δείκτης FTSE/ASE-20 ήταν στις µονάδες. Ο επενδυτής αναµένοντας ότι ο δείκτης θα σηµειώσει µικρή άνοδο επιλέγει το κάθετο ανοδικό άνοιγµα. Εάν ο υποκείµενος τίτλος παρουσιάσει αµέσως µετά την έναρξη της στρατηγικής, την αναµενόµενη µικρή ανοδική τάση, τα πιθανά σενάρια έχουν ως εξής : i) Προσδοκία για περαιτέρω αύξηση Εάν ο επενδυτής περιµένει ότι η άνοδος θα συνεχιστεί, τότε καλό θα ήταν η θέση να προσαρµοστεί κλείνοντας τη θέση πώλησης στο δικαίωµα µε τιµή εξάσκησης K 2 (θέση αγοράς), και πουλώντας ένα δικαίωµα αγοράς σε µία νέα ακόµα υψηλότερη τιµή εξάσκησης Κ 3 >Κ 2, το λεγόµενο roll-over. Έτσι ο επενδυτής έχει την ευκαιρία να πετύχει ακόµη υψηλότερα κέρδη, δηµιουργώντας ένα νέο ΚΑΑ [C(K 1,180) - C(K 2,180)] + [C(K 2,100) - C(K 3,100)]. ii) Προσδοκία για επακόλουθη µείωση Εάν η τιµή του υποκείµενου τίτλου αναµένεται να µειωθεί, τότε καλό θα ήταν να κλείσει το άνοιγµα έτσι ώστε να πραγµατοποιηθεί το µέγιστο δυνατό κέρδος, πριν η πτώση σηµάνει την εξανέµιση των προηγουµένων κερδών. iii) Προσδοκία για σταθεροποιητικές τάσεις Εάν ο επενδυτής θεωρεί ότι η τιµή του υποκείµενου τίτλου θα µείνει στάσιµη, τότε οι κατάλληλες ενέργειες θα καθοριστούν από το εάν η τιµή του υποκείµενου τίτλου βρίσκεται υψηλότερα ή χαµηλότερα από το σηµείο Α. Εάν η τιµή του υποκείµενου τίτλου είναι υψηλότερα από το σηµείο Α, τότε ο επενδυτής κερδίζει από τη φθορά του χρόνου ή από µία πτώση της µεταβλητότητας (το προφίλ της θέσης είναι σαν να έχει πουλήσει ένα δικαίωµα πώλησης). Σε αυτή την περίπτωση, το άνοιγµα πρέπει να διατηρηθεί. Αντίθετα, εάν S <A τότε ο επενδυτής πρέπει να κλείσει τη θέση του, η οποία σε αυτή την περίπτωση είναι παρόµοια µε αγορά δικαιώµατος αγοράς. Τέλος, θα µπορούσε να πει κανείς ότι αν η τιµή πριν τη λήξη του υποκείµενου τίτλου αυξηθεί και φθάσει σε επίπεδο υψηλότερο από την υψηλότερη τιµή εξάσκησης, το Τµήµα Έρευνας και Ανάπτυξης - ιεύθυνση Ανάπτυξης Εργασιών 23 από 44

24 µέγιστο συνολικό κέρδος έχει πρακτικά πραγµατοποιηθεί και δεν υπάρχει λόγος διατήρησης της θέσης. Η προοπτική ενός (µικρού) επιπρόσθετου κέρδους πρέπει να συγκριθεί µε το µεγάλο κίνδυνο ζηµιών που θα προέρχετο από την πτώση της τιµής του υποκείµενου τίτλου. Είναι ίσως φρόνιµο ο επενδυτής να καθορίσει εξαρχής συγκεκριµένους κανόνες : π.χ. να κλείσει η θέση όταν µπορεί να πραγµατοποιηθεί το 80% του µέγιστου κέρδους, ή να κλείσει η θέση όταν µπορεί να πραγµατοποιηθεί το 70% του µεγίστου κέρδους πριν το πέρασµα του µισού χρόνου ως τη λήξη του δικαιώµατος. 6.2 Κάθετο Πτωτικό Άνοιγµα (Verical Bear Spread) Το Κάθετο Πτωτικό Άνοιγµα (Κ.Π.Α.) είναι µία κερδοσκοπική στρατηγική που χρησιµοποιείται στην περίπτωση που ο επενδυτής προβλέπει ότι η τιµή του υποκείµενου τίτλου θα κινηθεί ελαφρώς πτωτικά. Εάν ο επενδυτής ανέµενε µία έντονα πτωτική κίνηση θα αγόραζε ένα δικαίωµα πώλησης. Επειδή όµως προβλέπει ότι η πτώση θα είναι µικρή, δε θέλει να πληρώσει όλο το premium του δικαιώµατος πώλησης. Αυτό γιατί σύµφωνα µε την πρόβλεψή του δεν πρόκειται να χρησιµοποιήσει τη δυνατότητα για έντονα κέρδη που του προσφέρει το δικαίωµα πώλησης σε µία έντονα καθοδική αγορά. Η θέση αγοράς / πώλησης δικαιωµάτων σε Κ.Π.Α. µπορεί να δηµιουργηθεί είτε µε δικαιώµατα αγοράς είτε µε δικαιώµατα πώλησης. Εδώ παρουσιάζουµε µια στρατηγική Κ.Π.Α. χρησιµοποιώντας δικαιώµατα πώλησης. Αγορά Κάθετου Πτωτικού Ανοίγµατος µε δικαιώµατα πώλησης Η δηµιουργία ενός κάθετου πτωτικού ανοίγµατος προϋποθέτει την ταυτόχρονη αγορά ενός δικαιώµατος πώλησης µε τιµή εξάσκησης Κ 2 και την πώληση ενός δικαιώµατος πώλησης µε τιµή εξάσκησης Κ 1, όπου Κ 2 > Κ 1. εδοµένου ότι το δικαίωµα πώλησης που πωλείται είναι φθηνότερο από το δικαίωµα πώλησης που αγοράζεται (όσο µεγαλύτερη η τιµή εξάσκησης τόσο ακριβότερο το δικαίωµα πώλησης), η στρατηγική αυτή απαιτεί µία αρχική επένδυση. Έστω ότι τη χρονική στιγµή που εφαρµόζεται η στρατηγική, ο υποκείµενος τίτλος (ο δείκτης) βρίσκεται στις µονάδες. Ο επενδυτής αγοράζει ένα δικαίωµα πώλησης µε τιµή εξάσκησης Κ 2 = µονάδες και ταυτόχρονα πουλάει ένα δικαίωµα στο δείκτη µε τιµή εξάσκησης Κ 1 = µονάδες. Παράδειγµα FTSE/ASE-20: µονάδες. Αγορά δικαιώµατος πώλησης στο δείκτη FTSE/ASE-20 στο 3.050: Πώληση δικαιώµατος πώλησης στο δείκτη FTSE/ASE-20 στο 2.950: Κ.Π.Α. Τιµή δικαιώµατος 242,86 µονάδες 198,22 µονάδες Καθαρή αρχική επένδυση: η τιµή του δικαιώµατος πώλησης που αγοράστηκε µείον την τιµή του δικαιώµατος πώλησης που πωλήθηκε. Στο παράδειγµά µας η αρχική επένδυση Ι = (242,86-198,22) = 44,64 µονάδες ή 44,64 x 5 = 223,2 EUR. Τα Κέρδη / Ζηµιές στη λήξη υπολογίζονται από τον ακόλουθο τύπο : Max [Κ 1 -S T, 0]-Max [K 2 -S T,0] I. Τµήµα Έρευνας και Ανάπτυξης - ιεύθυνση Ανάπτυξης Εργασιών 24 από 44

25 Μέγιστο δυνητικό κέρδος στη λήξη: υψηλότερη τιµή εξάσκησης µείον χαµηλότερη τιµή εξάσκησης µείον το κόστος της καθαρής επένδυσης (δηλ. K 2 -K 1 -Ι). Προϋπόθεση για την επίτευξη του µέγιστου κέρδους είναι η τιµή του υποκείµενου τίτλου στη λήξη S Τ K 1. Στο παράδειγµά µας ( ,64) x 5 = 276,8 EUR. Μέγιστη ζηµιά στη λήξη: Κόστος της αρχικής επένδυσης Ι = 223,2 EUR. Η µέγιστη ζηµιά πραγµατοποιείται µόνο στην περίπτωση που και τα δύο δικαιώµατα λήξουν χωρίς να έχουν καµία αξία, δηλ. S Τ K 2. Νεκρό σηµείο 12 : Η υψηλότερη τιµή εξάσκησης µείον την αρχική επένδυση χρηµάτων (καθαρό premium) που πληρώθηκε. Στο παράδειγµά µας ( ,64) = 3005,36 µονάδες δείκτη. Ο υπολογισµός της τιµής του ανοίγµατος σε οποιαδήποτε άλλη χρονική τιµή < T, δίνεται από τη σχέση: P(S, K 2,τ) - P(S, K 1,τ) I, όπου P(S, K 2,τ), P(S, K 2,τ) είναι οι τιµές του δικαιώµατος πώλησης µε χρόνο µέχρι τη λήξη (ime o mauriy) τ = Τ- στις δύο διαφορετικές τιµές εξάσκησης, όταν η τιµή του υποκείµενου τίτλου είναι S. Οι παρακάτω πίνακες δείχνουν το της στρατηγικής σε τρεις διαφορετικές χρονικές στιγµές: σε 180 ηµέρες πριν τη λήξη, 90 ηµέρες πριν τη λήξη και στη λήξη, υπολογίζοντας νέες τιµές για τα δικαιώµατα πώλησης, για διάφορες υποθετικές τιµές του υποκείµενου δείκτη. Πίνακας Ι ηµέρες FTSE/ASE-20 Αγορά P(K 1,180) Πώληση P(K 2,180) σε µονάδες σε EUR ,31 659,40 39,28 196, ,44 508,62 31,18 155, ,96 441,91 26,41 132, ,54 278,30 10,60 53, ,77 256,23 7,90 39, ,42 235,55 5,23 26, ,47 216,24 2,59 12, ,86 198,22 0,00 0, ,73 196,37-0,27-1, ,57 181,46-2,54-12, ,53 165,90-5,01-25, ,71 151,48-7,40-37, ,05 138,13-9,72-48, ,00 114,46-14,10-70, ,46 77,57-21,74-108, ,12 63,47-25,00-125, ,51 51,75-27,88-139, ,28 42,06-30,42-152, ,63 27,52-34,54-172,70 12 Το νεκρό σηµείο ορίζεται ως η τιµή του υποκείµενου τίτλου για την οποία τα κέρδη/ζηµιές από το άνοιγµα είναι µηδέν. Τµήµα Έρευνας και Ανάπτυξης - ιεύθυνση Ανάπτυξης Εργασιών 25 από 44

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Πρόγραµµα Σπουδών: ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ και ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ Θεµατική Ενότητα: ΔΕΟ 31 Χρηµατοοικονοµική Διοίκηση Ακαδηµαϊκό Έτος: 2013-2014 Γραπτή Εργασία 3 Παράγωγα Αξιόγραφα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΓΩΓΑ. Στέλιος Ξανθόπουλος

ΠΑΡΑΓΩΓΑ. Στέλιος Ξανθόπουλος ΠΑΡΑΓΩΓΑ Στέλιος Ξανθόπουλος Εισαγωγικά Ένα παράγωγο συµβόλαιο είναι ένα αξιόγραφο η αξία του οποίου εξαρτάται από τις αξίες άλλων «πιο βασικών» υποκείµενων µεταβλητών. Τα παράγωγα συµβόλαια είναι επίσης

Διαβάστε περισσότερα

www.onlineclassroom.gr

www.onlineclassroom.gr ΘΕΜΑ 4 Υποθέστε ότι είστε ο διαχειριστής του αµοιβαίου κεφαλαίου ΑΠΟΛΛΩΝ το οποίο εξειδικεύεται σε µετοχές µεγάλης κεφαλαιοποίησης εσωτερικού. Έπειτα από την πρόσφατη ανοδική πορεία του Χρηματιστηρίου

Διαβάστε περισσότερα

Θέμα 1 (1) Γνωρίζουμε ότι η αξία του προθεσμιακού συμβολαίου δίνεται από

Θέμα 1 (1) Γνωρίζουμε ότι η αξία του προθεσμιακού συμβολαίου δίνεται από 1 ΔΕΟ31 - Λύση 3ης γραπτής εργασίας 2013-14 Θέμα 1 (1) Γνωρίζουμε ότι η αξία του προθεσμιακού συμβολαίου δίνεται από f ( S I ) Ke t t t r( T t) Aρχικά βρίσκουμε τη παρούσα αξία των μερισμάτων που πληρώνει

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΙΣ ΤΙΜΕΣ ΤΩΝ ΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΠΡΟΑΙΡΕΣΗΣ ΚΑΙ ΟΡΙΑ ARBITRAGE

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΙΣ ΤΙΜΕΣ ΤΩΝ ΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΠΡΟΑΙΡΕΣΗΣ ΚΑΙ ΟΡΙΑ ARBITRAGE ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΙΣ ΤΙΜΕΣ ΤΩΝ ΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΠΡΟΑΙΡΕΣΗΣ ΚΑΙ ΟΡΙΑ ARBITRAGE 8.1. Γενικά Εδώ εξετάζουµε τους παράγοντες που επηρεάζουν τις τιµές των δικαιωµάτων προαίρεσης. Όπως θα δούµε

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή ικαιωµάτων επί Μετοχών στην Αγορά Παραγώγων

Εισαγωγή ικαιωµάτων επί Μετοχών στην Αγορά Παραγώγων 1. Εισαγωγή Εισαγωγή ικαιωµάτων επί Μετοχών στην Αγορά Παραγώγων Η διαπραγµάτευση των ικαιωµάτων επί Μετοχών στην Αγορά Παραγώγων του Χρηµατιστηρίου Αθηνών ξεκινά στις 7 Ιανουαρίου 2003. Τα ικαιώµατα επί

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ Ενότητα 7: ΠΡΟΘΕΣΜΙΑΚΑ ΣΥΜΒΟΛΑΙΑ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΑ ΣΥΜΒΟΛΑΙΑ

ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ Ενότητα 7: ΠΡΟΘΕΣΜΙΑΚΑ ΣΥΜΒΟΛΑΙΑ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΑ ΣΥΜΒΟΛΑΙΑ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ Ενότητα 7: ΠΡΟΘΕΣΜΙΑΚΑ ΣΥΜΒΟΛΑΙΑ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΑ ΣΥΜΒΟΛΑΙΑ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Τμήμα ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

Γραπτή Εργασία 3 Παράγωγα Αξιόγραφα. Γενικές οδηγίες

Γραπτή Εργασία 3 Παράγωγα Αξιόγραφα. Γενικές οδηγίες ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Πρόγραμμα Σπουδών: ΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ και ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ Θεματική Ενότητα: ΕΟ 31 Χρηματοοικονομική ιοίκηση Ακαδημαϊκό Έτος: 2011-2012 Γραπτή Εργασία 3 Παράγωγα Αξιόγραφα Γενικές

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 ΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΠΡΟΑΙΡΕΣΗΣ Γενικά

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 ΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΠΡΟΑΙΡΕΣΗΣ Γενικά ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 ΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΠΡΟΑΙΡΕΣΗΣ 7.1. Γενικά Τα δικαιώµατα προαίρεσης (options) διαφέρουν από τα ΣΜΕ (futures) στο γεγονός ότι παρέχουν στον κάτοχό τους το δικαίωµα να αγοράσει ή να πουλήσει την υποκείµενη

Διαβάστε περισσότερα

Γραπτή Εργασία 3 Παράγωγα Αξιόγραφα. Γενικές οδηγίες

Γραπτή Εργασία 3 Παράγωγα Αξιόγραφα. Γενικές οδηγίες ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Πρόγραμμα Σπουδών: ΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ και ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ Θεματική Ενότητα: ΕΟ 31 Χρηματοοικονομική ιοίκηση Ακαδημαϊκό Έτος: 2010-11 Γραπτή Εργασία 3 Παράγωγα Αξιόγραφα Γενικές

Διαβάστε περισσότερα

Μόχλευση, αντιστάθµιση και απλές στρατηγικές µε παράγωγα

Μόχλευση, αντιστάθµιση και απλές στρατηγικές µε παράγωγα Μόχλευση, αντιστάθµιση και απλές στρατηγικές µε παράγωγα Αγορά Calls για µόχλευση Ητιµή ενός call για 100 µετοχές είναι σηµαντικά χαµηλότερη από το να αγοράσουµε τις 100 µετοχές στη spot αγορά. Παράδειγµα:

Διαβάστε περισσότερα

Γ ΤΟΜΟΣ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ. Άσκηση 1 (τελικές 2011 θέμα 3)

Γ ΤΟΜΟΣ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ. Άσκηση 1 (τελικές 2011 θέμα 3) Γ ΤΟΜΟΣ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ Άσκηση 1 (τελικές 2011 θέμα 3) Ένας επενδυτής έχει αγοράσει μία μετοχή. Για να προστατευτεί από πιθανή μικρή πτώση της τιμής της μετοχής λαμβάνει θέση αγοράς σε ένα δικαίωμα

Διαβάστε περισσότερα

Τα Προϊόντα της Αγοράς Παραγώγων. ικαιώµατα προαίρεσης επί Μετοχών

Τα Προϊόντα της Αγοράς Παραγώγων. ικαιώµατα προαίρεσης επί Μετοχών ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ Α Θ Η Ν Ω Ν Α. Ε. Αγορά Παραγώγων Τα Προϊόντα της Αγοράς Παραγώγων ικαιώµατα προαίρεσης επί Μετοχών Συνοπτική Παρουσίαση ιεύθυνση Ανάπτυξης Εργασιών, Τµήµα Marketing εκέµβριος 2002 - Version

Διαβάστε περισσότερα

Σκοπός του κεφαλαίου αυτού είναι να εξετάσει και να παρουσιάσει τις

Σκοπός του κεφαλαίου αυτού είναι να εξετάσει και να παρουσιάσει τις Κεφάλαιο 9 Στρατηγικές τοποθέτησης σε δικαιώματα προαίρεσης Σκοπός του κεφαλαίου αυτού είναι να εξετάσει και να παρουσιάσει τις βασικότερες στρατηγικές που μπορούν να σχηματιστούν με χρήση δικαιωμάτων

Διαβάστε περισσότερα

Α Π Ο Φ Α Σ Η 3/378/ τoυ ιοικητικού Συµβουλίου

Α Π Ο Φ Α Σ Η 3/378/ τoυ ιοικητικού Συµβουλίου Α Π Ο Φ Α Σ Η 3/378/14.4.2006 τoυ ιοικητικού Συµβουλίου Θέµα: Xρήση παράγωγων χρηµατοοικονοµικών µέσων και τίτλων επιλογής από αµοιβαία κεφάλαια και ανώνυµες εταιρείες επενδύσεων χαρτοφυλακίου και διαχείριση

Διαβάστε περισσότερα

Περιγραφή του Παράγωγου Προϊόντος Σύµβαση Επαναγορά (Repurchase Agreement RA) 1 / 12

Περιγραφή του Παράγωγου Προϊόντος Σύµβαση Επαναγορά (Repurchase Agreement RA) 1 / 12 Περιγραφή του Παράγωγου Προϊόντος Σύµβαση Επαναγοράς (Repurchase Agreement RA) για τη χρήση από τους Ειδικούς ιαπραγµατευτές µετοχών του Χ.Α.Α. Περιγραφή του Παράγωγου Προϊόντος Σύµβαση Επαναγορά (Repurchase

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ

ΟΙ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΟΙ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ 2.1. Γενικά Μία βασική κατηγοριοποίηση των επενδυτών που συµµετέχουν στις αγορές παραγώγων, ανάλογα µε τα κίνητρά τους, είναι η εξής: επενδυτές µε στόχο

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΙΜΑ ΑΜΟΙΒΑΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ (Δ.Α.Κ.) (Exchange Traded Funds ETFs) Συχνές Ερωτήσεις

ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΙΜΑ ΑΜΟΙΒΑΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ (Δ.Α.Κ.) (Exchange Traded Funds ETFs) Συχνές Ερωτήσεις ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΙΜΑ ΑΜΟΙΒΑΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ (Δ.Α.Κ.) (Exchange Traded Funds ETFs) Συχνές Ερωτήσεις Οκτώβριος 2016 Σημαντική Παρατήρηση Το Χρηματιστήριο Αθηνών (ΧΑ) πιστεύει ότι οι πληροφορίες που περιέχονται στο

Διαβάστε περισσότερα

Παράγωγα προϊόντα ονομάζονται εκείνα τα οποία παράγονται από πρωτογενείς στοιχειώδους τίτλους όπως μετοχές, δείκτες μετοχών, πετρέλαιο, χρυσός, πατάτες, καλαμπόκι, κλπ. Τα είδη των παραγώγων προϊόντων

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ Α. Η χρηµατοοικονοµική επιστήµη εξετάζει: 1. Τον κόσµο των χρηµαταγορών,των κεφαλαιαγορών και των επιχειρήσεων 2. Θέµατα που περιλαµβάνουν τη χρονική αξία

Διαβάστε περισσότερα

χρηµατοοικονοµικών παράγωγων συµβολαίων είναι για: αντιστάθµιση κινδύνων επενδυτικούς λόγους

χρηµατοοικονοµικών παράγωγων συµβολαίων είναι για: αντιστάθµιση κινδύνων επενδυτικούς λόγους Derivatives Forum Money Show 2-3 Φεβρουαρίου 2008, Ζάππειο Οι αλληλεπιδράσεις των αγορών τοις µετρητοίς και των συµβολαίων µελλοντικής εκπλήρωσης επί των δεικτών FTSE-ASE και FTSE- ASEMid40 Εµµανουήλ Γ.

Διαβάστε περισσότερα

Π.Α.Σ.Π. Ο..Ε. ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΙΟΙΚΗΣΗ 2 (ΑΣΚΗΣΕΙΣ) 5ο ΕΞΑΜΗΝΟ ΛΥΜΕΝΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΒΙΒΛΙΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΙΟΙΚΗΣΗ ΙΙ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο

Π.Α.Σ.Π. Ο..Ε. ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΙΟΙΚΗΣΗ 2 (ΑΣΚΗΣΕΙΣ) 5ο ΕΞΑΜΗΝΟ ΛΥΜΕΝΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΒΙΒΛΙΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΙΟΙΚΗΣΗ ΙΙ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο ΛΥΜΕΝΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΒΙΒΛΙΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΙΟΙΚΗΣΗ ΙΙ ΑΣΚΗΣΗ 1 / ΣΕΛΙ Α 158 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο Υπολογίσατε τη λογιστική αξία των µετόχων της ανώνυµης εταιρίας Α, η οποία έχει την ακόλουθη καθαρή περιουσία : Κοινές

Διαβάστε περισσότερα

Στατιστικές Έννοιες (Υπολογισμός Χρηματοοικονομικού κινδύνου και απόδοσης, διαχρονική αξία του Χρήματος)

Στατιστικές Έννοιες (Υπολογισμός Χρηματοοικονομικού κινδύνου και απόδοσης, διαχρονική αξία του Χρήματος) Στατιστικές Έννοιες (Υπολογισμός Χρηματοοικονομικού κινδύνου και απόδοσης, διαχρονική αξία του Χρήματος) 1 γ Ποιος είναι ο αριθμητικός μέσος όρος ενός δείγματος ετησίων αποδόσεων μιας μετοχής, της οποίας

Διαβάστε περισσότερα

Στατιστικές Έννοιες (Υπολογισμός Χρηματοοικονομικού κινδύνου και απόδοσης, διαχρονική αξία του Χρήματος)

Στατιστικές Έννοιες (Υπολογισμός Χρηματοοικονομικού κινδύνου και απόδοσης, διαχρονική αξία του Χρήματος) Στατιστικές Έννοιες (Υπολογισμός Χρηματοοικονομικού κινδύνου και απόδοσης, διαχρονική αξία του Χρήματος) 1. Ποιος είναι ο αριθμητικός μέσος όρος ενός δείγματος ετησίων αποδόσεων μιας μετοχής, της οποίας

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΑΘΜΙΣΗΣ ΤΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΤΩΝ ΕΠΙΤΟΚΙΩΝ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΑΘΜΙΣΗΣ ΤΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΤΩΝ ΕΠΙΤΟΚΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΑΘΜΙΣΗΣ ΤΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΤΩΝ ΕΠΙΤΟΚΙΩΝ Εισαγωγή Αν μια τράπεζα θέλει να μειώσει τις διακυμάνσεις των κερδών που προέρχονται από τις μεταβολές των επιτοκίων θα πρέπει να έχει ένα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΣΜΕ & ΠΡΟΘΕΣΜΙΑΚΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ

ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΣΜΕ & ΠΡΟΘΕΣΜΙΑΚΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΣΜΕ & ΠΡΟΘΕΣΜΙΑΚΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ 4.1. Γενικά Σ αυτό το κεφάλαιο εξάγονται οι τιµές των προθεσµιακών συµβάσεων και των ΣΜΕ σε σχέση µε την τιµή του υποκείµενου µέσου, για τρεις διαφορετικές

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. H πηγή επιχειρησιακών βιβλίων

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. H πηγή επιχειρησιακών βιβλίων i ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σας παρουσιάζουµε τα περιεχόµενα του βιβλίου, τα οποία καλύπτουν πλήρως τα θέµατα Ανάλυσης Επενδύσεων και ιαχείρισης Χαρτοφυλακίου Πρόλογος Κεφάλαιο 1: Εισαγωγή 1.1 Η επενδυτική διαδικασία

Διαβάστε περισσότερα

Αγορές (Χαρακτηριστικά Αγορών Κεφαλαίου, Οργανωμένες Αγορές, Πρωτογενείς Αγορές). 1 β Πρωτογενείς αγορές είναι οι αγορές στις οποίες:

Αγορές (Χαρακτηριστικά Αγορών Κεφαλαίου, Οργανωμένες Αγορές, Πρωτογενείς Αγορές). 1 β Πρωτογενείς αγορές είναι οι αγορές στις οποίες: Αγορές (Χαρακτηριστικά Αγορών Κεφαλαίου, Οργανωμένες Αγορές, Πρωτογενείς Αγορές). 1 β Πρωτογενείς αγορές είναι οι αγορές στις οποίες: α Πραγματοποιούνται ειδικού τύπου συναλλαγές. β Γίνεται η έκδοση των

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΓΩΓ Παράγωγο ονομάζεται ένας τίτλος ο οποίος βασίζεται στην ύπαρξη ενός στοιχειώδους αγαθού, δηλαδή σε ένα υλικό αγαθό ή και σε έναν άυλο τίτλο. Για παράδειγμα μπορεί να υπάρξει παράγωγο πάνω στο χρυσό,

Διαβάστε περισσότερα

Απόστολος Γ. Χριστόπουλος

Απόστολος Γ. Χριστόπουλος axristop@econ.uoa.gr Προπαρασκευαστικό μάθημα στο ΤΕΙ Πειραιά Θέμα: Παράγωγα Προϊόντα Παράγωγα προϊόντα Προθεσμιακές Συμφωνίες Συμφωνίες Ανταλλαγών Συμβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης Δικαιώματα Προαίρεσης

Διαβάστε περισσότερα

1.1 Εισαγωγή. 1.2 Ορισμός συναλλαγματικής ισοτιμίας

1.1 Εισαγωγή. 1.2 Ορισμός συναλλαγματικής ισοτιμίας Κεφάλαιο 1: Αγορά Συναλλάγματος 1.1 Εισαγωγή Η αγορά συναλλάγματος (foreign exchange market) είναι ο τόπος ανταλλαγής νομισμάτων και στα πλαίσια αυτής συμμετέχουν εμπορικές τράπεζες, ιδιώτες, επιχειρήσεις,

Διαβάστε περισσότερα

Ειδικά Θέματα Διαχείρισης Κινδύνου. Μεταβλητότητα (Volatility)

Ειδικά Θέματα Διαχείρισης Κινδύνου. Μεταβλητότητα (Volatility) Ειδικά Θέματα Διαχείρισης Κινδύνου Μεταβλητότητα (Volatility) Σημασία της μέτρησης της μεταβλητότητας Σε κάθε δεδομένη χρονική στιγμή ένα χρημ/κό ίδρυμα είναι εκτεθειμένο σε έναν μεγάλο αριθμό μεταβλητών

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΙΔΙΩΤΕΣ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ ΠΕΛΑΤΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΠΡΟΣΦΕΡΟΜΕΝΑ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΟΥΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΙΔΙΩΤΕΣ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ ΠΕΛΑΤΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΠΡΟΣΦΕΡΟΜΕΝΑ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΟΥΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΙΔΙΩΤΕΣ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ ΠΕΛΑΤΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΠΡΟΣΦΕΡΟΜΕΝΑ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΟΥΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ Εισαγωγή Η Alpha Finance, στα πλαίσια προσαρμογής της στις διατάξεις

Διαβάστε περισσότερα

Αγορές (Χαρακτηριστικά Αγορών Κεφαλαίου, Οργανωμένες Αγορές, Πρωτογενείς Αγορές).

Αγορές (Χαρακτηριστικά Αγορών Κεφαλαίου, Οργανωμένες Αγορές, Πρωτογενείς Αγορές). Αγορές (Χαρακτηριστικά Αγορών Κεφαλαίου, Οργανωμένες Αγορές, Πρωτογενείς Αγορές). 1. Πρωτογενείς αγορές είναι οι αγορές στις οποίες: 1) Πραγματοποιούνται ειδικού τύπου συναλλαγές. 2) Γίνεται η έκδοση των

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΗΣΙΜΟΙ ΟΡΟΙ TΙΤΛΩΝ ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΩΝ ΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΠΡΟΣ ΚΤΗΣΗ ΚΙΝΗΤΩΝ ΑΞΙΩΝ Ή WARRANTS

ΧΡΗΣΙΜΟΙ ΟΡΟΙ TΙΤΛΩΝ ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΩΝ ΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΠΡΟΣ ΚΤΗΣΗ ΚΙΝΗΤΩΝ ΑΞΙΩΝ Ή WARRANTS A Αµερικανικού τύπου B τύπου Βερµούδα C µε ικαίωµα Αγοράς µε Κάλυψη D American warrant At the money Bermudan warrant Break-even point Call warrant Covered warrant (warrant) ο οποίος µπορεί να εξασκηθεί

Διαβάστε περισσότερα

Αγορές (Χαρακτηριστικά Αγορών Κεφαλαίου, Οργανωμένες Αγορές, Πρωτογενείς Αγορές). 1 β Πρωτογενείς αγορές είναι οι αγορές στις οποίες:

Αγορές (Χαρακτηριστικά Αγορών Κεφαλαίου, Οργανωμένες Αγορές, Πρωτογενείς Αγορές). 1 β Πρωτογενείς αγορές είναι οι αγορές στις οποίες: Αγορές (Χαρακτηριστικά Αγορών Κεφαλαίου, Οργανωμένες Αγορές, Πρωτογενείς Αγορές). 1 β Πρωτογενείς αγορές είναι οι αγορές στις οποίες: α Πραγματοποιούνται ειδικού τύπου συναλλαγές. β Γίνεται η έκδοση των

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα 9. Περιεχόμενα

Περιεχόμενα 9. Περιεχόμενα Περιεχόμενα 9 Περιεχόμενα Εισαγωγή... 15 1. Οικονομικές και Χρηματοπιστωτικές Κρίσεις... 21 2. Χρηματοπιστωτικό Σύστημα... 31 2.1. Ο Ρόλος και οι λειτουργίες των κεντρικών τραπεζών... 31 2.2. Το Ελληνικό

Διαβάστε περισσότερα

«ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ»

«ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ» ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΜΠΣ: ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ «ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ» ΓΟΝΑΛΑΚΗ ΕΛΕΝΗ-ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ Α.Μ. 96508 ιατριβή υποβληθείσα προς µερική εκπλήρωση

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΙΜΑ ΑΜΟΙΒΑΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ (Δ.Α.Κ.)

ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΙΜΑ ΑΜΟΙΒΑΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ (Δ.Α.Κ.) ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΙΜΑ ΑΜΟΙΒΑΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ (Δ.Α.Κ.) (Exchange Traded Funds ETFs) Συχνές Ερωτήσεις Χρηματιστήριο Αθηνών A.E. Νοέμβριος 2007 Σημαντική Παρατήρηση Το Χρηματιστήριο Αθηνών (ΧΑ) πιστεύει ότι οι πληροφορίες

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στα Χρηματοοικονομικά Παράγωγα

Εισαγωγή στα Χρηματοοικονομικά Παράγωγα Εισαγωγή στα Χρηματοοικονομικά Παράγωγα Αχιλλέας Ζαπράνης Τμήμα Λογιστικής & Χρηματοοικονομικής Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Θέματα Ορισμοί Προθεσμιακές Συμβάσεις (forwards) Συμβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Πρόγραµµα Σπουδών: ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ Θεµατική Ενότητα: ΤΡΑ-61 Στρατηγική Τραπεζών Ακαδηµαϊκό Έτος: 2012-2013

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Πρόγραµµα Σπουδών: ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ Θεµατική Ενότητα: ΤΡΑ-61 Στρατηγική Τραπεζών Ακαδηµαϊκό Έτος: 2012-2013 ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Πρόγραµµα Σπουδών: ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ Θεµατική Ενότητα: ΤΡΑ-61 Στρατηγική Τραπεζών Ακαδηµαϊκό Έτος: 2012-2013 Τρίτη Γραπτή Εργασία Γενικές οδηγίες για την εργασία Όλες οι ερωτήσεις

Διαβάστε περισσότερα

Σ.Μ.Ε σε 10-ετές Ομόλογο Ελληνικού Δημοσίου

Σ.Μ.Ε σε 10-ετές Ομόλογο Ελληνικού Δημοσίου Σ.Μ.Ε σε 10-ετές Ομόλογο Ελληνικού Δημοσίου Ορισμός και Χαρακτηριστικά Τα ΣΜΕ στο 10-ετές ομόλογο του Ελληνικού Δημοσίου είναι μια συμφωνία μεταξύ δύο αντισυμβαλλομένων. Ο πωλητής συμφωνεί να παραδώσει

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ Ο.Ε.Ε ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟΥ & RISK MANAGEMENT (ΠΑΡΑΓΩΓΑ) Άσκηση 1. Άσκηση 2. $ 1,685,000 ( $ 1,695,000) = $ 10,000 (κέρδος)

ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ Ο.Ε.Ε ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟΥ & RISK MANAGEMENT (ΠΑΡΑΓΩΓΑ) Άσκηση 1. Άσκηση 2. $ 1,685,000 ( $ 1,695,000) = $ 10,000 (κέρδος) ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ Ο.Ε.Ε ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟΥ & RISK MANAGEMENT (ΠΑΡΑΓΩΓΑ) ιδάσκων: ρ. Χρήστος Φλώρος (ΑΤΕΙ ΚΡΗΤΗΣ) Άσκηση 1 Είναι Ιούλιος. Εταιρεία εισαγωγών στις ΗΠΑ θα χρειαστεί να πληρώσει 1 εκ. το Σεπτέµβριο

Διαβάστε περισσότερα

ΣΜΕ και ικαιώµατα επί Μετοχών: ιαχείριση Εταιρικών Πράξεων

ΣΜΕ και ικαιώµατα επί Μετοχών: ιαχείριση Εταιρικών Πράξεων ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙO ΑΘΗΝΩΝ Α.Ε. ATHENS EXCHANGE S.A. Αγορά Παραγώγων ΣΜΕ και ικαιώµατα επί Μετοχών: ιαχείριση Εταιρικών Πράξεων Επιµέλεια: ιεύθυνση Ανάπτυξης Εργασιών Σεπτέµβριος 2002 Λέκκα 23-25, 05 62 Αθήνα,

Διαβάστε περισσότερα

H τιμολόγηση των δικαιωμάτων με το υπόδειγμα Black Scholes

H τιμολόγηση των δικαιωμάτων με το υπόδειγμα Black Scholes TΟΜΟΣ Γ - ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ Μάθημα 19 H τιμολόγηση των δικαιωμάτων με το υπόδειγμα Black Scholes Στην προηγούμενη ενότητα είδαμε ορισμένα από τα χαρακτηριστικά των δικαιωμάτων χρησιμοποιώντας τις τιμές των δικαιωμάτων

Διαβάστε περισσότερα

Αντιστάθμιση του Κινδύνου ενός Χαρτοφυλακίου μέσω των Χρηματοοικονομικών Παραγώγων

Αντιστάθμιση του Κινδύνου ενός Χαρτοφυλακίου μέσω των Χρηματοοικονομικών Παραγώγων Αντιστάθμιση του Κινδύνου ενός Χαρτοφυλακίου μέσω των Χρηματοοικονομικών Παραγώγων Αντιστάθμιση του Κινδύνου ενός Χαρτοφυλακίου μέσω των Χρηματοοικονομικών Παραγώγων Συστηματικός Κίνδυνος Συνολικός Κίνδυνος

Διαβάστε περισσότερα

Χρηματοοικονομικοί Κίνδυνοι Εισαγωγικά Στοιχεία των Παραγώγων. Χρηματοοικονομικών Προϊόντων Χρήση και Σημασία των Παραγώγων...

Χρηματοοικονομικοί Κίνδυνοι Εισαγωγικά Στοιχεία των Παραγώγων. Χρηματοοικονομικών Προϊόντων Χρήση και Σημασία των Παραγώγων... Πρόλογος Γ Έκδοσης... 19 κεφάλαιο 1 ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ 1.1 Εξελίξεις στο Χρηματοπιστωτικό Χώρο και Χρηματοοικονομικοί Κίνδυνοι... 27 1.2 Εισαγωγικά Στοιχεία των Παραγώγων Χρηματοοικονομικών

Διαβάστε περισσότερα

DECEMBER EUR/USD DAILY CHART

DECEMBER EUR/USD DAILY CHART DECEMBER 27 2017 EUR/USD DAILY CHART Comment: LONG STOP 11553 To 11717 κράτησε και πλέον είναι το νέο μας stop στο long. Το 11930 κοντινή αντίσταση που κατοχύρωση μπορεί να μας δώσει το 120. Το 11810 αντίστοιχα

Διαβάστε περισσότερα

Παράγωγα προϊόντα. Προθεσµιακές Συµφωνίες Συµφωνίες Ανταλλαγών Συµβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης ικαιώµατα Προαίρεσης. Απόστολος Γ.

Παράγωγα προϊόντα. Προθεσµιακές Συµφωνίες Συµφωνίες Ανταλλαγών Συµβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης ικαιώµατα Προαίρεσης. Απόστολος Γ. Παράγωγα προϊόντα Προθεσµιακές Συµφωνίες Συµφωνίες Ανταλλαγών Συµβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης ικαιώµατα Προαίρεσης Ορόλος των χρηµατοπιστωτικών αγορών Χρηµατοπιστωτικές Αγορές: µέσω αυτών διοχετεύονται

Διαβάστε περισσότερα

Αρ. έκδοσης: 1.05 Ημερομηνία: 01/04/2009

Αρ. έκδοσης: 1.05 Ημερομηνία: 01/04/2009 Αρ. έκδοσης: 1.05 Ημερομηνία: 01/04/2009 Τα Σύνθετα Χρηματοοικονομικά Προϊόντα (Σ.Χ.Π.) είναι κινητές αξίες οι οποίες αντικατοπτρίζουν και υλοποιούν μια προκαθορισμένη επενδυτική στρατηγική με συγκεκριμένους

Διαβάστε περισσότερα

Τρόποι χρήσης των ETFs

Τρόποι χρήσης των ETFs ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΙΜΑ ΑΜΟΙΒΑΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ (Δ.Α.Κ.) (Exchange Traded Funds ETFs) Τρόποι χρήσης των ETFs Χρηματιστήριο Αθηνών A.E. Απρίλιος 2010 Σημαντική Παρατήρηση Το Χρηματιστήριο Αθηνών (ΧΑ) πιστεύει ότι οι

Διαβάστε περισσότερα

«Δικαιώματα Προαίρεσης στο Δείκτη FTSE/ATHEX-Large Cap»

«Δικαιώματα Προαίρεσης στο Δείκτη FTSE/ATHEX-Large Cap» ΑΠΟΦΑΣΗ 13 «Δικαιώματα Προαίρεσης στο Δείκτη FTSE/ATHEX-Large Cap» Η ΔΙΟΙΚΟΥΣΑ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΑΓΟΡΩΝ ΤΟΥ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ Α.Ε. (Συνεδρίαση 13.11.2014) Αφού έλαβε υπόψη τις διατάξεις των

Διαβάστε περισσότερα

«Δικαιώματα Προαίρεσης στο Δείκτη FTSE/ATHEX-Large Cap»

«Δικαιώματα Προαίρεσης στο Δείκτη FTSE/ATHEX-Large Cap» ΑΠΟΦΑΣΗ 13 «Δικαιώματα Προαίρεσης στο Δείκτη FTSE/ATHEX-Large Cap» (Κωδικοποιημένη μετά τις από 30.10.2015, 1.12.2015, 28.4.2016 και 10.6.2016 αποφάσεις της Διοικούσας Επιτροπής Χρηματιστηριακών Αγορών

Διαβάστε περισσότερα

ΕΞΑΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ 30.06.2013 (άρθρα 11, 77 Ν.4099 /12)

ΕΞΑΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ 30.06.2013 (άρθρα 11, 77 Ν.4099 /12) MetLife Alico Α.Ε.Δ.Α.Κ. ΑΜΟΙΒΑΙΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ " METLIFE ALICO ΜΕΤΟΧΙΚΟ ΔΕΙΚΤΗ ΥΨΗΛΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗΣ Χ.Α. " ΑΡ.ΑΔΕΙΑΣ: 14/250/08.06.2001 ΦEK: 902/B/13.07.2001 ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΔΕΙΑΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ 163/18.12.12 ΕΞΑΜΗΝΙΑΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Υπολογίζουμε το αρχικό περιθώριο ασφάλισης (ΠΑ) για τα 4 ΣΜΕ. ΠΣ=500 /συμβολαιο 4συμβόλαια

Υπολογίζουμε το αρχικό περιθώριο ασφάλισης (ΠΑ) για τα 4 ΣΜΕ. ΠΣ=500 /συμβολαιο 4συμβόλαια ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Πρόγραμμα Σπουδών: ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ και ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ Θεματική Ενότητα: ΔΕΟ 31 - Χρηματοοικονομική Διοίκηση Ακαδημαϊκό Έτος: 2012-2013 Γραπτή Εργασία 3 - Παράγωγα-Αξιόγραφα

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ. Διπλωματική Εργασία

ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ. Διπλωματική Εργασία ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Διπλωματική Εργασία ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΜΕΤΟΧΙΚΟΥ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟΥ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ της ΕΥΑΓΓΕΛΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΙΝΗΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΙΝΗΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΙΝΗΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ Στο κείµενο που ακολουθεί παρουσιάζονται οι βασικές κατηγορίες κινητών αξιών και άλλων χρηµατοπιστωτικών µέσων της Ελληνικής

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΓΟΡΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΓΟΡΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΓΟΡΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 1 Χαρακτηριστικά Αγορών Κεφαλαίου ΑΠΟΔΟΣΗ ΑΓΟΡΑΣ Η απόδοση μιας αγοράς εξαρτάται από την απόδοση των επενδυτικών προϊόντων που γίνονται αντικείμενο διαπραγμάτευσης

Διαβάστε περισσότερα

3 Χαρακτηριστικά Τίτλων παραστατικών δικαιωμάτων κτήσης μετοχών (Warrants)

3 Χαρακτηριστικά Τίτλων παραστατικών δικαιωμάτων κτήσης μετοχών (Warrants) 3 Χαρακτηριστικά Τίτλων παραστατικών δικαιωμάτων κτήσης μετοχών (Warrants) 3.1 Τι είναι τα warrants των Τραπεζών; Τα warrants αποτελούν Κινητές Αξίες οι οποίες θα εισαχθούν στο Χρηµατιστήριο Αθηνών και

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΘΕΣΗ & ΣΥΝΟΠΤΙΚΕΣ ΕΝ ΙΑΜΕΣΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ για την εξαµηνία που έληξε στις 30 Ιουνίου 2006

ΕΚΘΕΣΗ & ΣΥΝΟΠΤΙΚΕΣ ΕΝ ΙΑΜΕΣΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ για την εξαµηνία που έληξε στις 30 Ιουνίου 2006 ΕΚΘΕΣΗ & ΣΥΝΟΠΤΙΚΕΣ ΕΝ ΙΑΜΕΣΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ για την εξαµηνία που έληξε στις 30 Ιουνίου 2006 Περιεχόµενα Σελίδα ΜΕΡΟΣ Α Συνοπτικές πληροφορίες για την Εταιρεία 3 Απολογισµός από τους ιευθυντές

Διαβάστε περισσότερα

Γνωστοποίηση Κινδύνων

Γνωστοποίηση Κινδύνων Γνωστοποίηση Κινδύνων Το έγγραφο δεν έχει σκοπό να παρουσιάσει μια εξαντλητική ανάλυση των κινδύνων που συνδέονται με τα χρηματοπιστωτικά μέσα. Σκοπός του παρόντος εγγράφου είναι να παρέχει στους πελάτες

Διαβάστε περισσότερα

26 Μαΐου 2010. Τμήμα Ανάλυσης FXGreece ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΓΟΡΑΣ

26 Μαΐου 2010. Τμήμα Ανάλυσης FXGreece ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΓΟΡΑΣ 26 Μαΐου 2010 ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΓΟΡΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΣΧΟΛΙΟ, ΤΕΧΝΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ, ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ ΑΓΟΡΑΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΗΡΙΞΕΙΣ ***Η αναφορά αυτή πρέπει να διαβαστεί απαραίτητα με τους όρους

Διαβάστε περισσότερα

Case 04: Επιλογή Χαρτοφυλακίου IΙ «Null Risk Securities» ΣΕΝΑΡΙΟ

Case 04: Επιλογή Χαρτοφυλακίου IΙ «Null Risk Securities» ΣΕΝΑΡΙΟ Case 04: Επιλογή Χαρτοφυλακίου IΙ «Null Risk Securities» ΣΕΝΑΡΙΟ εκαετές πρόγραµµα επενδύσεων Οκτώ επενδυτικές ευκαιρίες Έντοκα γραµµάτια δηµοσίου, κοινές µετοχές εταιρειών, οµόλογα οργανισµών κ.ά. H επένδυση

Διαβάστε περισσότερα

Weekly Report 242 ο Τεύχος

Weekly Report 242 ο Τεύχος Snapshot Αγορών Κύριοι Δείκτες Ανάλυση Αγορών [Επεξηγήσεις Πίνακα περισσότερες πληροφορίες στο τέλος του report] *Η μέτρηση για το CBOE VIX γίνεται από το Υψηλό του Μαρτίου 2009 1 S&P500 Που βρίσκεται

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙΤΛΟΙ ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ (WARRANTS) Σημαντικές Πληροφορίες για την Επικείμενη Εξάσκηση

ΤΙΤΛΟΙ ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ (WARRANTS) Σημαντικές Πληροφορίες για την Επικείμενη Εξάσκηση ΤΙΤΛΟΙ ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ (WARRANTS) Σημαντικές Πληροφορίες για την Επικείμενη Εξάσκηση ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΑ WARRANTS Οι Τίτλοι Παραστατικών Δικαιωμάτων ή Warrants εκδόθηκαν στο πλαίσιο της ανακεφαλαιοποίησης

Διαβάστε περισσότερα

Εικόνα Αγοράς. Γενικός είκτης ΗΜΕΡΗΣΙΟ ΕΛΤΙΟ 9/11/2012

Εικόνα Αγοράς. Γενικός είκτης ΗΜΕΡΗΣΙΟ ΕΛΤΙΟ 9/11/2012 Γενικός είκτης Εικόνα Αγοράς Βαριές απώλειες για το Χ.Α. στον απόηχο της πολιτικής αβεβαιότητας. Ο Γενικός είκτης έκλεισε στις 794,67 µονάδες σηµειώνοντας απώλειες 3,77%. Η αξία των συναλλαγών διαµορφώθηκε

Διαβάστε περισσότερα

Εικόνα Αγοράς. Γενικός είκτης ΗΜΕΡΗΣΙΟ ΕΛΤΙΟ 18/5/2016

Εικόνα Αγοράς. Γενικός είκτης ΗΜΕΡΗΣΙΟ ΕΛΤΙΟ 18/5/2016 Γενικός είκτης Εικόνα Αγοράς Άνοδος στο Χ.Α. Ο Γενικός είκτης έκλεισε στις 626,37 µονάδες, σηµειώνοντας κέρδη 0,95%. Η αξία των συναλλαγών διαµορφώθηκε στα 104,60 εκατ. εκ των οποίων 27,27 εκατ. αποτελούσαν

Διαβάστε περισσότερα

ΠΛΕΟΝΑΣΜΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΟΥ

ΠΛΕΟΝΑΣΜΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΟΥ ΠΛΕΟΝΑΣΜΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΟΥ Κεφάλαιο 4 Επιχειρήσεων Ε. Σαρτζετάκης 1 Πλεόνασµα Καταναλωτή! Η καµπύλη ζήτησης δείχνει τις ανώτερες τιµές που ο καταναλωτής είναι πρόθυµος να πληρώσει για διαφορετικές

Διαβάστε περισσότερα

ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟ ΟΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2008 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ 28 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2008

ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟ ΟΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2008 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ 28 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2008 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ (ΕΜΠΟΡΙΟΥ) ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΝΑΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟ ΟΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 008 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ 8 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 008 ΠΡΩΪΝΗ ΕΞΕΤΑΣΗ (9 π.µ.

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ARBITRAGE Arbitrage ονομάζεται η διαδικασία εξισορρόπησης των τιμών μεταξύ του υποκείμενου και του παράγωγου τίτλου λαμβανομένου υπόψη του ύψους του επιτοκίου και του χρονικού διαστήματος μέχρι

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΑΘΜΙΣΗΣ ΜΕ ΣΜΕ. 5.1 Γενικά

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΑΘΜΙΣΗΣ ΜΕ ΣΜΕ. 5.1 Γενικά ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΑΘΜΙΣΗΣ ΜΕ ΣΜΕ 5.1 Γενικά Πάρα πολλοί από τους συµµετέχοντες στις αγορές ΣΜΕ αποσκοπούν στην αντιστάθµιση συγκεκριµένων κινδύνων που αντιµετωπίζουν. Τέτοιοι κίνδυνοι προέρχονται

Διαβάστε περισσότερα

Οι λειτουργίες του. ιδακτικοί στόχοι. χρήµατος. Αναφορά των ιδιοτήτων του. Αναφορά στα είδη του χρήµατος. Κατανόηση της λειτουργίας του

Οι λειτουργίες του. ιδακτικοί στόχοι. χρήµατος. Αναφορά των ιδιοτήτων του. Αναφορά στα είδη του χρήµατος. Κατανόηση της λειτουργίας του Χρήµα ιδακτικοί στόχοι Κατανόηση της λειτουργίας του χρήµατος. Αναφορά των ιδιοτήτων του. Αναφορά στα είδη του χρήµατος. Κατανόηση της λειτουργίας του τραπεζικού συστήµατος σε µια οικονοµία. Οι λειτουργίες

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή. Σύντομη ιστορική αναδρομή

Εισαγωγή. Σύντομη ιστορική αναδρομή ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΙΜΑ ΑΜΟΙΒΑΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ Δ.Α.Κ. Τα Διαπραγματεύσιμα Αμοιβαία Κεφάλαια (Δ.Α.Κ.) είναι μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων τα οποία εκδίδονται από Ανώνυμες Εταιρίες Διαχείρισης Αμοιβαίων Κεφαλαίων (ΑΕΔΑΚ)

Διαβάστε περισσότερα

* ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΕΙΣ Ε.ΣΥ.Λ. Νο. 3

* ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΕΙΣ Ε.ΣΥ.Λ. Νο. 3 -- 981 -- * ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΕΙΣ Ε.ΣΥ.Λ. Νο. 3 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΘΗΝΑ 15 ΙΟΥΛΙΟΥ 1999 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΑΡΙΘ. ΠΡΩΤ. Λ.Σ.: 2497 ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΓΝΩΜΑΤΕΥΣΗ Ν.304 ΘΕΜΑ: Λογιστική Αντιμετώπιση

Διαβάστε περισσότερα

MANAGEMENT OF FINANCIAL INSTITUTIONS

MANAGEMENT OF FINANCIAL INSTITUTIONS MANAGEMENT OF FINANCIAL INSTITUTIONS ΔΙΑΛΕΞΗ: «ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ» (Foreign Exchange Risk) Πανεπιστήμιο Πειραιώς Τμήμα Χρηματοοικονομικής Καθηγητής Γκίκας Χαρδούβελης 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ορισμός Συναλλαγματικού

Διαβάστε περισσότερα

Γενική Περιγραφή της Αγοράς Στόχου για τα Χρηµατοπιστωτικά Μέσα.

Γενική Περιγραφή της Αγοράς Στόχου για τα Χρηµατοπιστωτικά Μέσα. Γενική Περιγραφή της Αγοράς Στόχου για τα Χρηµατοπιστωτικά Μέσα. Αποποίηση ευθυνών: Οι περιγραφές της αγοράς στόχου που παρατίθενται στο παρόν έγγραφο αφορούν σε επίπεδο κατηγορίας χρηματοπιστωτικών μέσων,

Διαβάστε περισσότερα

Αποτίμηση Επιχειρήσεων

Αποτίμηση Επιχειρήσεων Αποτίμηση Επιχειρήσεων 08.04.2019 Μέθοδος Προεξόφλησης Ταμειακών Ροών Παραδοχές Πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όχι μόνο τα πάγια περιουσιακά στοιχεία αλλά και οι παραγωγικοί συντελεστές Η επιχείρηση αξίζει

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ. Ενότητα 2: ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Τμήμα ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ

ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ. Ενότητα 2: ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Τμήμα ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ Ενότητα 2: ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Τμήμα ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

(Margin Account) 1. 2. 3.

(Margin Account)  1. 2. 3. ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΠΕΝ ΥΣΕΩΝ Συµπληρωµατικές σηµειώσεις για το εαρινό εξάµηνο 2008-2009 Λογαριασµού Περιθωρίου (Margin Account) Ο θεσµός του «Λογαριασµού Περιθωρίου» (Margin Account) έχει ως στόχο να αποκλείσει

Διαβάστε περισσότερα

Επενδυτικός κίνδυνος

Επενδυτικός κίνδυνος Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Εκπαίδευση και ια Βίου Μάθηση Πρόγραμμα ια Βίου Μάθησης ΑΕΙ για την Επικαιροποίηση Γνώσεων Αποφοίτων ΑΕΙ: Σύγχρονες Εξελίξεις στις Θαλάσσιες Κατασκευές Α.Π.Θ. Πολυτεχνείο Κρήτης

Διαβάστε περισσότερα

«Συμβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης (ΣΜΕ) στο Δείκτη FTSE/ATHEX- Large Cap»

«Συμβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης (ΣΜΕ) στο Δείκτη FTSE/ATHEX- Large Cap» ΑΠΟΦΑΣΗ 10 «Συμβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης (ΣΜΕ) στο Δείκτη FTSE/ATHEX- Large Cap» (Κωδικοποιημένη μετά τις από 5.2.2015, 1.12.2015, 28.4.2016, 10.6.2016, 6.12.2017 και 5.10.2018 αποφάσεις της Διοικούσας

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ (Α1)

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ (Α1) ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ (Α1) 1. Η τυπική απόκλιση της τιμής ενός χρηματοοικονομικού στοιχείου αποτελεί μέτρο: (α) Αποδοτικότητας (β) Ρευστότητας (γ) Κινδύνου (δ) Κανένα από τα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΜΟΙΒΑΙΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΠΙΣΤΗ EUROINVEST ΜΙΚΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΞΑΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΘΕΣΗ 2006 ( 01/01/06-30/06/06 ) 1. ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

ΑΜΟΙΒΑΙΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΠΙΣΤΗ EUROINVEST ΜΙΚΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΞΑΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΘΕΣΗ 2006 ( 01/01/06-30/06/06 ) 1. ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΜΟΙΒΑΙΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΠΙΣΤΗ EUROINVEST ΜΙΚΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ( ΦΕΚ 1805/Β/29-9-99 ) ΕΞΑΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΘΕΣΗ 2006 ( 01/01/06-30/06/06 ) 1. ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΡΘΡΟ 28 παρ.3 Ν.3283/04 ( ΦΕΚ 210/2-11-2004

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ Α.Ε. (Συνεδρίαση )

ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ Α.Ε. (Συνεδρίαση ) ΑΠΟΦΑΣΗ 14 «Δικαιώματα προαίρεσης στο δείκτη FTSE/ATHEX Mid 40» ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ Α.Ε. (Συνεδρίαση 17.7.2008) Αφού έλαβε υπόψη τις διατάξεις των 3.2.3., 3.2.4.2. και 2.4.4.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΤΥΠΟ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ

ΕΝΤΥΠΟ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Όνομα: Επίθετο: Ημερομηνία: 13/7/2016 Πρωί: x Απόγευμα: Θεματική ενότητα: Χρηματοοικονομικά Πρότυπα, Κωδ. Αε 1. Στις χρονικές στιγμές 1 και 2 θα πληρωθεί από 1 αντίστοιχα. Ποιο επιτόκιο εξασφαλίζει ότι

Διαβάστε περισσότερα

Αγορές Συναλλάγματος (Foreign exchange markets) Συντάκτης :Σιώπη Ευαγγελία

Αγορές Συναλλάγματος (Foreign exchange markets) Συντάκτης :Σιώπη Ευαγγελία Αγορές Συναλλάγματος (Foreign exchange markets) Συντάκτης :Σιώπη Ευαγγελία Αγορά συναλλάγματος Αγορά συναλλάγματος είναι μια παγκόσμια αγορά η οποία περιλαμβάνει όλα τα χρηματοοικονομικά κέντρα του κόσμου

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση Επενδύσεων ιαχρονική Αξία Χρήµατος

Αξιολόγηση Επενδύσεων ιαχρονική Αξία Χρήµατος Αξιολόγηση Επενδύσεων ιαχρονική Αξία Χρήµατος Βασικά Σηµεία ιάλεξης Ορισµός Επένδυσης Μελλοντική Αξία Επένδυσης Παρούσα Αξία Επένδυσης Αξιολόγηση Επενδυτικών Έργων Ορθολογικά Κριτήρια Μέθοδος της Καθαρής

Διαβάστε περισσότερα

Παράγωγα - Εργαλείο για. ιαχείριση Συνταξιοδοτικών Ταµείων

Παράγωγα - Εργαλείο για. ιαχείριση Συνταξιοδοτικών Ταµείων Παράγωγα - Εργαλείο για Αποτελεσµατικότερη ιαχείριση Συνταξιοδοτικών Ταµείων ρ. Ν. Τεσσαροµάτης Καθηγητής και Ακαδηµαϊκός ιευθυντής Χρηµατοοικονοµικής - ALBA Graduate Business School Γενικός ιευθυντής

Διαβάστε περισσότερα

ΗΜΕΡΗΣΙΟ ΕΛΤΙΟ 7/11/2013

ΗΜΕΡΗΣΙΟ ΕΛΤΙΟ 7/11/2013 Γενικός είκτης Εικόνα Αγοράς Κέρδη για το Χ.Α. κυρίως λόγω ΟΤΕ, ΟΠΑΠ και ΕΗ. Ο Γενικός είκτης έκλεισε στις 1.156,57 µονάδες, σηµειώνοντας άνοδο 1,60%. Η αξία των συναλλαγών διαµορφώθηκε στα 87,94 εκατ.

Διαβάστε περισσότερα

Case 06: Το πρόβληµα τωνlorie και Savage Εισαγωγή (1)

Case 06: Το πρόβληµα τωνlorie και Savage Εισαγωγή (1) Case 06: Το πρόβληµα τωνlorie και Savage Εισαγωγή (1) Το εσωτερικό ποσοστό απόδοσης (internal rate of return) ως κριτήριο αξιολόγησης επενδύσεων Προβλήµατα προκύπτουν όταν υπάρχουν επενδυτικές ευκαιρίες

Διαβάστε περισσότερα

Συµβάσεις Επαναγοράς προϊόν RA

Συµβάσεις Επαναγοράς προϊόν RA Συµβάσεις Επαναγοράς προϊόν RA ΙΑ ΙΚΑΣΙΕΣ ΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗΣ Αγορά Παραγώγων ιεύθυνση Ανάπτυξης Εργασιών ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙO ΑΘΗΝΩΝ Α.Ε. ATHENS EXCHANGE S.A. Οι συµβάσεις RA είναι προϊόντα που διαπραγµατεύονται

Διαβάστε περισσότερα

ΠΜΣ στην Αναλογιστική Επιστήμη και Διοικητική Κινδύνου. Πιστωτικός Κίνδυνος. Διάλεξη 5: Αντιστάθμιση πιστωτικού κινδύνου. Credit Default Swaps

ΠΜΣ στην Αναλογιστική Επιστήμη και Διοικητική Κινδύνου. Πιστωτικός Κίνδυνος. Διάλεξη 5: Αντιστάθμιση πιστωτικού κινδύνου. Credit Default Swaps ΠΜΣ στην Αναλογιστική Επιστήμη και Διοικητική Κινδύνου Πιστωτικός Κίνδυνος Διάλεξη 5: Αντιστάθμιση πιστωτικού κινδύνου Credit Default Swaps Μιχάλης Ανθρωπέλος anthropel@unipigr http://webxrhunipigr/faculty/anthropelos

Διαβάστε περισσότερα

4.1 Ζήτηση για Ασφάλιση. Πλήρη κάλυψη.

4.1 Ζήτηση για Ασφάλιση. Πλήρη κάλυψη. 4. Ζήτηση για Ασφάλιση. Πλήρη κάλυψη. Η αγορά ασφαλιστικών συµφωνιών είναι µία ιδιαίτερη περίπτωση αγοράς δικαιωµάτων. Αντικείµενο της αγοράς αυτής είναι να δώσει την ευκαιρία µεταβίβασης εισοδήµατος από

Διαβάστε περισσότερα

ΔΗΛΩΣΗ ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ

ΔΗΛΩΣΗ ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΔΗΛΩΣΗ ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ X Spot Markets (EU) Ltd. Λαμβάνοντας υπόψη την X Spot Markets (EU) Ltd. (εφεξής η "Εταιρεία"), η οποία συμφωνεί να υιοθετεί ("OTC") συμβάσεις για διαφορές ("CFDs") και συμβάσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΙ ΚΙΝ ΥΝΟΙ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ ΕΠΙ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ

ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΙ ΚΙΝ ΥΝΟΙ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ ΕΠΙ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΙ ΚΙΝ ΥΝΟΙ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ ΕΠΙ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ Στο παρόν έντυπο περιγράφονται οι κυριότεροι επενδυτικοί κίνδυνοι που συνδέονται µε τις συναλλαγές επί χρηµατοπιστωτικών µέσων χωρίς να παρέχεται

Διαβάστε περισσότερα

Δρ. Α.Α.Δράκος,Αναπλ.Καθηγητής Χρηµατοδοτικής Διοίκησης Δρ. Β. Γ. Μπαµπαλός, ΠΔ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΩΝ ΣΤΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ 1

Δρ. Α.Α.Δράκος,Αναπλ.Καθηγητής Χρηµατοδοτικής Διοίκησης Δρ. Β. Γ. Μπαµπαλός, ΠΔ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΩΝ ΣΤΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ 1 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Δρ. Α.Α.Δράκος,Αναπλ.Καθηγητής Χρηµατοδοτικής Διοίκησης Δρ. Β. Γ. Μπαµπαλός, ΠΔ 407 2016-2017 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΩΝ ΣΤΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΙΩΑΝΝΗΣ Δ. ΦΑΡΣΑΡΩΤΑΣ - ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΒΛΑΡΙΔΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΠΡΟΙΌΝΤΩΝ ΤΟΥ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟΥ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΑΘΗΝΩΝ

ΙΩΑΝΝΗΣ Δ. ΦΑΡΣΑΡΩΤΑΣ - ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΒΛΑΡΙΔΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΠΡΟΙΌΝΤΩΝ ΤΟΥ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟΥ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΑΘΗΝΩΝ ΙΩΑΝΝΗΣ Δ. ΦΑΡΣΑΡΩΤΑΣ - ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΒΛΑΡΙΔΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΠΡΟΙΌΝΤΩΝ ΤΟΥ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟΥ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΑΘΗΝΩΝ Σημεία Γενικού Ενδιαφέροντος Νομικό πλαίσιο Ν. 2533/97 Υπεύθυνοι λειτουργίας

Διαβάστε περισσότερα

Χρηματοοικονομικά Παράγωγα και Χρηματιστήριο

Χρηματοοικονομικά Παράγωγα και Χρηματιστήριο Χρηματοοικονομικά Παράγωγα και Χρηματιστήριο Ενότητα 4: ΛΟΓΟΙ ΜΗ ΑΣΚΗΣΗΣ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ Κυριαζόπουλος Γεώργιος Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνική Ανάλυση Μετοχής ΣΑΡΑΝΤΗΣ ΓΡ.

Τεχνική Ανάλυση Μετοχής ΣΑΡΑΝΤΗΣ ΓΡ. Τεχνική Ανάλυση Μετοχής ΣΑΡΑΝΤΗΣ ΓΡ. Η µετοχή τους τελευταίους τρεις µήνες κινείται ανοδικά παραµένοντας πάνω από τον κινητό µέσο όρο των 30 ηµερών. Κατά τις διορθωτικές κινήσεις όλη αυτή την περίοδο η

Διαβάστε περισσότερα

ΗΜΕΡΗΣΙΟ ΕΛΤΙΟ 9/1/2014

ΗΜΕΡΗΣΙΟ ΕΛΤΙΟ 9/1/2014 Γενικός είκτης Εικόνα Αγοράς Ισχυρά κέρδη για το Χ.Α. Ο Γενικός είκτης έκλεισε στις 1.279,41 µονάδες, σηµειώνοντας κέρδη 3,34%. Η αξία των συναλλαγών διαµορφώθηκε στα 165,33 εκατ. εκ των οποίων 20,25 αποτελούσαν

Διαβάστε περισσότερα