Τετραμηνιαία έκδοση. Υπεύθυνος σύνταξης Καθηγητής Βασίλειος Φίλιας (Πρώην πρύτανης Παντείου Πανεπιστημίου)

Transcript

1

2 Τετραμηνιαία έκδοση Υπεύθυνος έκδοσης Διοικητής Σχολής Διοίκησης & Επιτελών Πολεμικής Αεροπορίας Ταξίαρχος (Ι) Κωνσταντίνος Κορολής Τηλ: , FAX Υπεύθυνος σύνταξης Καθηγητής Βασίλειος Φίλιας (Πρώην πρύτανης Παντείου Πανεπιστημίου) Επιτροπή επιλογής ύλης / συντακτική ομάδα Ταξίαρχος (Ι) Κωνσταντίνος Κορολής (Διοικητής ΣΔΙΕΠ ΠΑ) Σμήναρχος (Ι) Ιωάννης Κεπάπογλου (Υποδιοικητής ΣΔΙΕΠ ΠΑ) Αντισμήναρχος (Ι) Μιλτιάδης Φακίτσας (Διευθυντής Μελετών ΣΔΙΕΠ ΠΑ) Αντισμήναρχος (Ι) Σπυρίδων Σοφικίτης (Τμηματάρχης Έκδοσης Περιοδικών) Τηλ: Ορθογραφικός και συντακτικός έλεγχος Επίκουρη καθηγήτρια Σχολής Ικάρων Ουρανία Χατζηδάκη Καλλιτεχνική επιμέλεια - ηλεκτρονική επεξεργασία Σμηνίας (ΟΑΑΔ) Γκουδινούδης Χρήστος Σμηνίτης (ΔΙΟΙΚ) Νιαβής Δημήτριος Οικονομική Διεύθυνση Διοίκηση Αεροπορικής Εκπαίδευσης / Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών Τηλ: Εκτύπωση Υπηρεσία Αεροπορικών Εκδόσεων Διανομή Σχολή Διοίκησης και Επιτελών Πολεμικής Αεροπορίας / Τμήμα Έκδοσης Περιοδικών Ηλεκτρονική διεύθυνση Ηλεκτρονικό Ταχυδρομείο aero_epi@yahoo.gr

3 Το εξώφυλλο του πρώτου τεύχους της «Αεροπορικής Επιθεώρησης», Ιανουάριος Έμβλημα του εντύπου είναι ο αετός, που αποτυπώνεται άνωθεν των τριών ομόκεντρων κύκλων, του συμβόλου της Πολεμικής Αεροπορίας. Αυτή η μορφή, με μικρές διαφοροποιήσεις, θα παραμείνει μέχρι και την έναρξη του ελληνοϊταλικού πολέμου.

4 ΜΗΝΥΜΑ κ. Α/ΓΕΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ 100ου ΤΕΥΧΟΥΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ «ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ» Η έκδοση του 100ου τεύχους της «Αεροπορικής Επιθεώρησης» σηματοδοτεί μια μακρά περίοδο προσφοράς του περιοδικού στην ευρύτερη προσπάθεια για την όσο το δυνατόν πληρέστερη επιμόρφωση του προσωπικού της Πολεμικής Αεροπορίας. Για περισσότερο από 40 χρόνια, λειτουργεί ως έγκυρο μέσο για την παρακολούθηση και μελέτη των εξελίξεων τόσο σε εθνικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Παράλληλα, δίνει τη δυνατότητα στο επιστημονικά καταρτισμένο προσωπικό της Πολεμικής Αεροπορίας να αναλύσει και να παρουσιάσει άρθρα ή μελέτες, αποτελώντας μοναδικό πεδίο για την ανάδειξη καινοτόμων τεχνολογικών ιδεών, με απώτερο όφελος την εκπλήρωση των στόχων που έχει θέσει η Πολεμική Αεροπορία και αφορούν στην προβολή της αεροπορικής ισχύος μέσω της διατήρησης υψηλής επιχειρησιακής ικανότητας, αλλά και στην προσφορά της στο κοινωνικό σύνολο. Ενότητες γεωστρατηγικής, ιστορίας, τεχνολογικών εξελίξεων αλλά και άλλων επιχειρησιακών, επιστημονικών ή θεμάτων υποστήριξης έχουν σκοπό τον εμπλουτισμό των γνώσεων του προσωπικού της Πολεμικής Αεροπορίας και την εξοικείωσή του με τους τομείς ενδιαφέροντος των Ενόπλων Δυνάμεων, ώστε να είναι σε θέση να υποστηρίξει τις πάγιες θέσεις της Πατρίδας μας τόσο σε εθνικό

5 όσο και σε διεθνές επίπεδο. Με την ευκαιρία της έκδοσης του επετειακού αυτού τεύχους της «Αεροπορικής Επιθεώρησης», θέλω να συγχαρώ όλους εκείνους που όλα αυτά τα χρόνια, συνέβαλαν, ώστε να καταστεί ένα έγκυρο περιοδικό, εφάμιλλο διακεκριμένων περιοδικών επιστημονικού ενδιαφέροντος. Αποτελεί ύψιστη τιμή για την Πολεμική Αεροπορία η βράβευση της «Αεροπορικής Επιθεώρησης» από την Ακαδημία Αθηνών το 2007 για την αξιόλογη εθνική και κοινωνική της προσφορά σε ζητήματα στρατηγικού ενδιαφέροντος και προαγωγής των συμφερόντων της Πατρίδας μας. Ιδιαιτέρως, συγχαίρω τους καθηγητές οι οποίοι εργάστηκαν άοκνα παραθέτοντας επί σειρά ετών τις εξαιρετικές συγγραφικές τους ικανότητες, αναλύοντας ιδιαιτέρως ευαίσθητα θέματα, μεταδίδοντας τις γνώσεις τους στα στελέχη και τους εν δυνάμει μελλοντικούς ηγέτες της Πολεμικής Αεροπορίας. Όλοι αυτοί συντέλεσαν στην αναγνώριση του περιοδικού σε εθνικό επίπεδο συμβάλλοντας παράλληλα στην εξωστρέφεια των στελεχών της Πολεμικής Αεροπορίας. Είναι λοιπόν αδήριτη ανάγκη, η επιτυχής συνέχιση της έκδοσης της «Αεροπορικής Επιθεώρησης» και καλώ όλους τους συντελεστές να συνεχίσουν να συνεισφέρουν με συνέπεια και ιδιαίτερο ζήλο στην επιτυχή πορεία της, εμπλουτίζοντάς τη συνεχώς με επίκαιρα θέματα. Το Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας, αναγνωρίζοντας το εξαιρετικό έργο που επιτελείται επί σειρά ετών από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, καθώς και τη σπουδαιότητα της εν λόγω προσπάθειας, συνεχίζει τη διαδικασία ανάρτησης των παλαιότερων τευχών στον διαδικτυακό ιστότοπο της Πολεμικής Αεροπορίας, αποσκοπώντας στην ευχερέστερη πρόσβαση στο περιοδικό και ως εκ τούτου, στη μεγαλύτερη δυνατή διεύρυνση του αναγνωστικού κοινού. Αγαπητοί αναγνώστες, η πολύπλευρη επιμόρφωση του προσωπικού της Πολεμικής Αεροπορίας είναι ένας από τους βασικούς στόχους τους οποίους έχει θέσει τόσο η πολιτική όσο και η στρατιωτική ηγεσία των Ενόπλων μας Δυνάμεων. Η συμβάλλει καταλυτικά στην υλοποίηση του παραπάνω στόχου, ο οποίος αποτελεί ικανή συνθήκη για τη διαμόρφωση ολοκληρωμένης και εμπεριστατωμένης άποψης των στελεχών της Πολεμικής Αεροπορίας επί θεμάτων εθνικού και διεθνούς ενδιαφέροντος. Αντιπτέραρχος (Ι) Ευάγγελος Τουρνάς Αρχηγός ΓΕΑ

6 Στο εξώφυλλο του πρώτου μεταπολεμικού τεύχους, απεικονίζεται η μορφή του Ικάρου τη στιγμή της πτώσης του. Φαίνονται τα φτερά του, καθώς διαλύονται από τον φωτεινό ήλιο, ενώ κατευθύνεται στον βράχο Νίκαρη, στη νήσο Ικαρία.

7 Εισαγωγικό σημείωμα Το διπλό 100 ο τεύχος της «Αεροπορικής Επιθεώρησης» αρχίζει με μία αναφορά στην πορεία της μέσα στον χρόνο από το 1932 έως σήμερα, η οποία αναδεικνύει τις σημαντικότερες πτυχές της πολύτιμης προσφοράς της. Ο πρώτος κυβερνήτης του νέου ελληνικού κράτους Ιωάννης Καποδίστριας αποτελεί αναμφίβολα πρότυπο από πολλές απόψεις. Το σχετικό άρθρο του καθηγητή Ανδρέα Κούκου προβάλλει τον πρωτοπόρο και μεγαλοφυή ευρωπαϊστή Καποδίστρια. Στρατηγικά συμφέροντα μεγάλων δυνάμεων συνδέονται συχνά στην Ιστορία με τραγωδίες μικρών λαών. Στην πραγματεία του Κύπριου Επισμηναγού (ΜΗΛ) Γεωργίου Ιακώβου για το καθεστώς των βρετανικών βάσεων στην Κύπρο και το Κυπριακό ζήτημα παρουσιάζονται πολύ ενδιαφέρουσες πτυχές του μείζονος εθνικού μας θέματος. Το δοκίμιο του καθηγητή Βασιλείου Φίλια με τίτλο «Περισκοπική ανάλυση της συριακής αναμέτρησης» διεισδύει στις παραμέτρους ενός σύνθετου και ιδιαίτερης βαρύτητας θέματος της ευρύτερης περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου. Ακόμα και περιστασιακοί χρήστες του διαδικτύου είναι εύκολο να αντιληφθούν τη μεγάλη αξία του ως πολυεργαλείου. Ωστόσο, η χρήση του ενέχει και σοβαρούς κινδύνους. Το ζήτημα αυτό αναλύεται διεξοδικά από τον παιδοψυχίατρο Ιωάννη Μ. Σιγάλα και τον Ανθυποσμηνασγό (ΥΨ) Χάρη Σώρα στο κείμενό τους «Διαδίκτυο: Ένα πολύτιμο εργαλείο Μία επικίνδυνη απειλή». Οι αεροπορικές επιχειρήσεις στο Κόσοβο αποτελούν ιδιαίτερη περίπτωση εφαρμογής της αεροπορικής ισχύος σε ένα ιδιόμορφο, από πολλές πλευρές, περιβάλλον. Το αντίστοιχο άρθρο του Σμηναγού (Ι) Νεκτάριου Γεωργάκη παρουσιάζει αναλυτικά το θέμα. Η πρώτη χώρα της ομάδας BRIC (Brazil, Russia, India, China) και, συγκεκριμένα, αυτό που πολλοί οικονομολόγοι σήμερα αποκαλούν «βραζιλιανό οικονομικό θαύμα» αποτελεί το ενδιαφέρον αντικείμενο του άρθρου του Επισμηναγού (Ι) Δημήτριου Ζερβού. Την επιβεβαίωση ή απόρριψη του μύθου σύμφωνα με τον οποίο η Ιταλική Αναγέννηση στηρίχθηκε σε μεγάλο βαθμό στους Έλληνες, στη μελέτη των αρχαίων ελληνικών κειμένων και στη συμβολή του βυζαντινού πνευματικού κόσμου πραγματεύεται στο σχετικό άρθρο του ο Ανθυπολοχαγός (ΠΖ) Γεώργιος Δημητρόπουλος. Μια από τις πιο ένδοξες σελίδες της Ελληνικής Ιστορίας γράφτηκε αναμφίβολα στη «Μάχη των οχυρών». Τα γεγονότα αναβιώνουν μέσα από τις γλαφυρές περιγραφές και το πλούσιο φωτογραφικό υλικό που περιλαμβάνονται στο ιστορικό ένθετο του διδάσκωντα Ιστορίας της Σχολής Ικάρων Κωνσταντίνου Λαγού.

8 Περιεχόμενα Τεύχος Σελίδα 12 Το 100 ο τεύχος της Αεροπορικής Επιθεώρησης: Η κορύφωση μιας ανοδικής πορείας Αντισμήναρχος (Ι) Παντελής Βατάκης Σελίδα 28 Το Συνέδριο στο Άαχεν (Aix la Chapelle) το Το Ευρωπαϊκό Όραμα του Ιωάννη Καποδίστρια Καθηγητής Νεότερης Ιστορίας ΣΕΘΑ Ανδρέας Κούκος Σελίδα 44 Το καθεστώς των Βρετανικών βάσεων στην Κύπρο και το Κυπριακό ζήτημα Επισμηναγός (ΜΗΛ) Γεώργιος Ιακώβου Σελίδα 76 Περισκοπική ανάλυση της συριακής κρίσης Καθηγητής Βασίλειος Φίλιας Σελίδα 86 Διαδίκτυο: Ένα πολύτιμο εργαλείο Μία επικίνδυνη απειλή Παιδοψυχίατρος Ιωάννης Μ. Σιγάλας Ανθυποσμηναγός (ΥΨ) Χάρης Σώρας

9 Σελίδα 106 Αεροπορικές επιχειρήσεις στο Κόσοβο 1999 Σμηναγός (Ι) Νεκτάριος Γεωργάκης Σελίδα 142 Το οικονομικό θαύμα της Βραζιλίας Επισμηναγός (Ι) Δημήτριος Ζερβός Σελίδα 166 Η συμβολή των Ελλήνων στην Ιταλική Αναγέννηση: Μύθος ή πραγματικότητα; Ανθυπολοχαγός (ΠΖ) Γεώργιος Δημητρόπουλος Σελίδα 176 Ιστορικό ένθετο - Α μέρος: Η Μάχη των Οχυρών Διδάσκων Ιστορίας Σχολής Ικάρων Δρ. Κωνσταντίνος Λαγός

10

11

12 12 Τεύχος Απρίλιος 2014

13 Το 100ο τεύχος της Αεροπορικής Επιθεώρησης: Η κορύφωση μιας ανοδικής πορείας Αντισμήναρχος (Ι) Παντελής Βατάκης Τμηματάρχης έκδοσης περιοδικού Επιμέλεια: ΣΔΙΕΠ ΠΑ/ΤΕΠ Κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου και συγκεκριμένα την 23 η Δεκεμβρίου του 1929, με τον Ν.4451, ιδρύθηκε το Υπουργείο Αεροπορίας. Ήταν μια απόφαση ιδιαίτερα προοδευτική, αν αναλογιστεί κανείς ότι η Ελλάδα ήταν η 4 η κατά σειρά χώρα παγκοσμίως που υιοθέτησε τη σύσταση ενιαίας αεροπορίας κατά τα διεθνή αναδυόμενα πρότυπα εξαιτίας της διορατικότητας του τότε προέδρου της κυβέρνησης Ελευθερίου Βενιζέλου, ο οποίος ανέλαβε ο ίδιος τα καθήκοντα του Υπουργού Αεροπορίας, αλλά και της αντιληπτικής ικανότητας του υφυπουργού αρχικά και υπουργού στη συνέχεια Αλέξανδρου Ζάννα. 1 Μέχρι τότε, οι αεροπορικές δυνάμεις της χώρας ήταν κατανεμημένες στα Υπουργεία Στρατιωτικών, Ναυτικών και Συγκοινωνιών (για ζητήματα εθνικής και διεθνούς πολιτικής αεροπορίας), με αποτέλεσμα να μην υπάρχει ενιαία κατεύθυνση, συντονισμός και συνεργασία μεταξύ τους αλλά, αντίθετα, κάθε μία να έχει αναπτύξει τη δική της φιλοσοφία, αντίληψη, εκπαίδευση κ.λπ. και να χρησιμοποιείται η αεροπορία ως δύναμη δευτερεύουσας σημασίας, δηλαδή ως βοηθητικό όπλο του στρατού και του στόλου. Στο πλαίσιο της ενημέρωσης, επιμόρφωσης και δημιουργίας κοινής αεροπορικής συνείδησης μεταξύ των στελεχών της αεροπορίας αλλά και με σκοπό τη διάδοση της Αεροπορικής Ιδέας στον ελληνικό λαό, ο οποίος είχε περιορισμένη γνώση για την αιχμή της νέας τεχνολογίας, όπως εκφραζόταν μέσα από τα αεροπορικά μέσα της εποχής, το Υπουργείο Αεροπορίας αποφάσισε την έκδοση του επίσημου δημοσιογραφικού οργάνου του, του περιοδικού (ΑΕ), κατ αντιστοιχία προς τα περιοδικά των υπουργείων Στρατιωτικών και Ναυτικών. 2 1) Ο Α. Ζάννας υπήρξε αεροπόρος (έφεδρος υπίλαρχος) κατά τη διάρκεια του Α Π.Π. Διετέλεσε υφυπουργός από 28 Δεκεμβρίου 1929 μέχρι 30 Μαρτίου 1930 και στη συνέχεια υπουργός μέχρι τις 25 Μαΐου του Ήταν ο εμπνευστής και δημιουργός της ενιαίας Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας. 2) Αντίστοιχα η «Στρατιωτική Επιθεώρηση» κυκλοφορούσε από το 1883 και η Ναυτική Επιθεώρηση που εκδόθηκε αρχικά το 1895 ως φυλλάδιο με άλλο τίτλο, μετονομάστηκε το 1897 σε «Ναυτική Επιθεώρηση», διέκοψε την έκδοση της σχεδόν για μια εικοσαετία και επανεκδόθηκε το Το 100 ο τεύχος της Αεροπορικής Επιθεώρησης 13

14 Στα 9 χρόνια ζωής του, το εξώφυλλο άλλαξε τρεις φορές, εξαιτίας κυρίως της αλλαγής του πολιτεύματος από τη δημοκρατία στη βασιλεία. Συγκεκριμένα, διακρίνεται το στέμμα, που τοποθετήθηκε πάνω από τον αετό, ενώ, στην τελευταία αλλαγή, ο αετός ενσωματώθηκε στο έμβλημα της Πολεμικής Αεροπορίας 14 Ήδη από τον Ιανουάριο του 1932, το Υπουργείο Αεροπορίας, σε τριμηνιαία βάση, μέσω του επίσημου εντύπου του, έκανε μια σημαντική προσπάθεια ενημέρωσης του κοινού και του προσωπικού της. Στις σελίδες της «Αεροπορικής Επιθεώρησης» αναπτύχθηκαν θέματα που σχετίζονταν με τη φύση του αεροπορικού όπλου, τις διεξαγόμενες ασκήσεις, τις εξελίξεις στις πολεμικές τακτικές, την τεχνολογία, τις άγνωστες ιστορικές στιγμές από τη δράση της ημέτερης αεροπορίας αλλά και ξένων αεροποριών, την αεροπορική ιατρική, ψυχολογία και ηγεσία, και φυσικά, τα τεκταινόμενα στον αεροπορικό χώρο παγκοσμίως. Πέρα από ζητήματα οικονομικής και οργανωτικής φύσεως Τεύχος Απρίλιος 2014 του Όπλου, δημοσιεύθηκε πλήθος μελετών χρήσιμων για τη συμπλήρωση των επιστημονικών γνώσεων των αεροπόρων αλλά και αξιόλογες μεταφράσεις ξένων συγγραφέων ειδικών περί την αεροπορία. Επιπλέον, περιέλαβε και τον χώρο της πολιτικής αεροπορίας, καθώς αυτή αποτελούσε αναπόσπαστο κομμάτι της Πολεμικής Αεροπορίας, θίγοντας πολλά και ενδιαφέροντα ζητήματα. Μ αυτόν τον τρόπο επιδιώχθηκε η ανάπτυξη της εμπιστοσύνης του κοινού προς την πολιτική εμπορική αεροπορία, καθώς μελετήθηκαν διεξοδικά θέματα αεροναυτιλίας και εναέριου χώρου γενικότερα από νομικής, τεχνικής, οικονομικής και οργανωτικής πλευράς. Αξιόλογοι ήταν και οι αρθρο-

15 γράφοι, όπως οι υπουργοί αεροπορίας Αλ. Ζάννας και Στ. Παπαρρηγόπουλος, η διοίκηση της τότε Διευθύνσεως Πολιτικής Αεροπορίας με τους κ.κ. Α. Λεβίδη και Δ. Δουράκη καθώς και ο διευθυντής του υπουργείου Εξωτερικών Δημ. Δρόσος. Αναλόγου κύρους αρθογράφοι ήταν ο καθηγητής Δημήτριος Χόνδρος, 3 ο οποίος υπήρξε από τους πρώτους καθηγητές Φυσικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ενώ μετέπειτα δίδαξε τόσο στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων όσο και στη Σχολή Αεροπορίας, και διετέλεσε επί μακρόν Πρόεδρος της Βασιλικής Αερολέσχης Ελλάδος. Αρθρογράφησαν, επίσης, ο καθηγητής του Πολυτεχνείου της Ζυρίχης Φρίξος Θεοδωρίδης, ο οποίος είχε ασχοληθεί με την ανεμοπορία, καθώς και ο Εμμανουήλ Βροντάκης, ο οποίος επιδόθηκε στη συγγραφή της ιστορίας της Ελληνικής Αεροπορίας. Επίσης, συνέγραψαν εξειδικευμένοι ιατροί όπως ο αρχίατρος Γ. Αργυρόπουλος, ο Ι. Αραβαντινός, ο Ν. Φραγκογιάννης, αλλά και βετεράνοι αξιωματικοί ιπτάμενοι όπως ο αείμνηστος Δημήτριος Καμπέρος, οι Χ. Ποταμιάνος, Ζ. Λίνος, Στ. Φίλιππας, Ν. Αβέρωφ, Γ. Θέμελης, Γ. Λεμπέσης, Ξ. Βαρβαρέσος κ.ά. Ακόμα, αρθογράφησε πλήθος επιφανών και σημαντικών στελεχών διαφόρων ειδικοτήτων της ΠΑ όπως ο επισμηναγός επιμελητείας Ι. Λαζαρίδης και ο διευθυντής της ΑΕ λοχαγός Καφφετζάκης, καθώς και σημαντικά στελέχη από τους άλλους κλάδους των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, μεταξύ των οποίων ο αντιπλοίαρχος Κ. Παναγιώτου, ο αντισυνταγματάρχης Κ. Δαβάκης, ο συνταγματάρχης Π. Γαζής 4 κ.ά. Δημοσιεύθηκε, επίσης, πλήθος μεταφράσεων έργων κορυφαίων αξιωματικών που ασχολούνταν με τη στρατηγική και τα αεροπορικά ζητήματα όπως οι Γάλλοι στρατηγοί Maurice Gamelin και Henri Albert Niessel, 5 ο Sir William Robert Robertson 6 κ.ά. Δεν έλειψαν αναδημοσιεύσεις άρθρων ξένων επιστημόνων όπως του Louis Charles Joseph Blériot, πρωτοπόρου Γάλλου αεροπόρου, εφευρέτη και μηχανικού, αλλά και του Louis Charles Breguet, ενός από τους πρωτεργάτες της αεροπορίας, 7 αλλά και του Ιάπωνα N. Matsumura. Στον πρώτο χρόνο κυκλοφορίας της, η είχε ήδη λάβει τα εύσημα από τον ίδιο τον υπουργό αεροπορίας Ι. Κούνδουρο, ενώ, στο τέταρτο έτος, ο διάδοχος Παύλος ανέλαβε την «Επίτιμον Προεδρίαν» της 3) Υπήρξε από τους πρώτους ανεμοπόρους και αεροπόρους στη χώρα μας, και είχε εμπλακεί ακόμη και με τις ψυχοτεχνικές δοκιμασίες των υποψηφίων αεροπόρων. Δρ. Ιωάννης Κανδήλης, «Οι θεμελιωταί των φυσικών επιστημών στην νεώτερη Ελλάδα και η εποχή τους», Αθήνα, ) Διετέλεσε Αρχηγός του Γενικού Eπιτελείου Αεροπορίας (ΓΕΑ) από 10 Ιανουαρίου 1935 έως 9 Δεκεμβρίου ) Υπηρέτησε ως επικεφαλής του Imperial General Staff) («CIGS») από το ) Το 1917 ηγήθηκε της Γαλλικής Στρατιωτικής Αποστολής στη Ρωσία. 7) Σχεδίασε το γυροπλάνο (τον πρόδρομο του ελικοπτέρου) με εύκαμπτα πτερύγια και πέτυχε την Το 100 ο τεύχος της Αεροπορικής Επιθεώρησης 15

16 Στο εσώφυλλο, πριν από τα περιεχόμενα έκαστου τεύχους, απεικονιζόταν το λογότυπο της «Αεροπορικής Επιθεώρησης» με το σκίτσο ενός αετού. Το 1934 άλλαξε η φορά απεικόνισης του αετού. επιτροπής που έλεγχε και ενέκρινε την ύλη του περιοδικού, 8 ενισχύοντας έτσι το κύρος του επίσημου έντυπου οργάνου της τότε Ελληνικής Βασιλικής Αεροπορίας (νυν Πολεμικής Αεροπορίας). Στο πλαίσιο της συγκέντρωσης κατάλληλου προς δημοσίευση υλικού, η ΑΕ, τον Ιανουάριο του 1937, προκηρύσσει τον 1 ο διαγωνισμό της με θέματα σχετικά με τη στρατηγική και τακτική της αεροπορίας, το εφοδιαστικό και οικονομικό σύστημά της, την επιστράτευση, την εφεδρεία της ΕΒΑ καθώς και άλλες μελέτες για ζητήματα που την αφορούσαν. 9 Δυστυχώς, με την κήρυξη του Ελληνοϊταλικού Πολέμου, ανεστάλη η κυκλοφορία της ΑΕ, έχοντας ήδη εκδώσει 36 τεύχη. Για τα επόμενα 32 χρόνια, το περιοδικό θα περιέλθει σε λήθη. Η Πολεμική Αεροπορία δεν διέθετε πλέον επίσημο μέσο ενημέρωσης στο οποίο τα στελέχη της (και όχι μόνον) θα είχαν τη δυνατότητα να καταθέσουν τις σκέψεις, απόψεις και γνώσεις τους, ώστε αυτές να διαδοθούν στο προσωπικό της και να καταστεί φορέας των εξειδικευμένων γνώσεων έμπειρων και ειδικών αξιωματικών και επιστημόνων. Βεβαίως, το 1945, το ΓΕΑ ξεκίνησε την έκδοση του περιοδικού «Ελληνικά Φτερά» και αργότερα του «Αεροπορική Ελλάς», τα οποία, όμως, δεν κυκλοφόρησαν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Την προσπάθεια ανύψωσης του πτητικού και τεχνικού μορφωτικού επιπέδου της ΠΑ και της καλλιέργειας σύγχρονης αεροπορικής νοοτροπίας ανέλαβε αργότερα το περιοδικό «Πτήση», που άρχισε να εκδίδεται 16 Τεύχος Απρίλιος 2014

17 στο τέλος του 1952 (αρχικώς από την ΓΕΣ/ΔΑΣ). Έκτοτε πέρασαν άλλα 20 χρόνια και, τον Ιανουάριο του 1972, ξεκίνησε παράλληλα η επανακυκλοφορία της ΑΕ. 10 Μηδενίζοντας τοv χρόνο, άρχισε από το τεύχος 1 ο /Ιανουάριος 1972, παραλείποντας τη μακρά ιστορική παρακαταθήκη της μεσοπολεμικής αεροπορικής έκδοσης. Η ΑΕ υπήρξε το μέσο επικοινωνίας του τότε Αρχηγείου Αεροπορίας μέσω της Σχολής Πολέμου, η οποία έκτοτε ανέλαβε την ευθύνη έκδοσής της. Βασική επιδίωξη του περιοδικού ήταν η επιμόρφωση του προσωπικού της ΠΑ (και όχι μόνον). Αρχικά ξεκίνησε να εκδίδεται σε εξαμηνιαία βάση και αργότερα σε τετραμηνιαία. Η κύρια θεματολογία του αφορούσε επιχειρησιακά, τεχνικά και διοικητικής μέριμνας αντικείμενα του χώρου της αεροπορίας αλλά και ζητήματα ιστορικής και γενικής μόρφωσης με σκοπό τη διάδοση του αεροπορικού πνεύματος στο ευρύ κοινό. Στα πρώτα της βήματα και μέχρι και το τέλος της δεκαετίας του 80, η ΑΕ διατηρούσε μόνιμες στήλες, μέσω των οποίων ερευνούσε και ενημέρωνε για τις εξελίξεις στα αεροσκάφη, τα βλήματα και τους πυραύλους κάθε μορφής (πυρηνικά, αέρος αέρος/εδάφους), καθώς και για τη διαστημική τεχνολογία. Στη συνέχεια εμπλουτίστηκε με θέματα της επικαιρότητας, τους εξοπλισμούς και την άμυνα των όμορων και όχι μόνον χωρών, ενώ, προς το τέλος της δεκαετίας του 90 και για άλλα 10 περίπου χρόνια, διανθίστηκε με ποιήματα. Με την ανάληψη της ευθύνης της ύλης του περιοδικού από τον καθηγητή Βασίλειο Φίλια και για μία περίπου πενταετία, έγινε προσπάθεια να προβληθούν οι ποικίλες και σημαντικές δραστηριότητες της ΠΑ, έως ότου η ανάπτυξη του διαδικτύου υπερκάλυψε την ανάγκη αυτή, ενώ ταυτόχρονα επιδιώχθηκε και επιτεύχθηκε η αύξηση του μεγέθους του περιοδικού, το οποίο εμπλουτίστηκε και με θέματα επιμόρφωσης των στελεχών της ΠΑ κυρίως εστιασμένα σε αναλύσεις γεωπολιτικής και γεωστρατηγικής στον ευρύτερο χώρο ενδιαφέροντος της χώρας, ώστε το προσωπικό της να καταστεί ικανός πρεσβευτής των επιδιώξεων και δικαίων της Αεροπορίας μας και της πατρίδας μας γενικότερα. Παράλληλα, επιδιώχθηκε συστηματικά να αναδειχθούν σημαντικές πτυχές των αεροπορικών επιχειρήσεων που διεξήχθησαν στην Ελλάδα αλλά και παγκοσμίως, με σκοπό να εξαχθούν χρήσιμα για το Όπλο συμπεράσματα (lessons learned) και να προβληθεί η κοινωνική προσφορά της ΠΑ, η οποία δεν είχε επαρκώς αναδειχθεί ως σημαντικός παράγοντας συνεισφοράς στην ελληνική κοινωνία. Γενικότερα, στα υπερτεσσαράκοντα έτη που έχουν διανυθεί από πρώτη ανύψωση αεροσκάφους κάθετης πτήσης με πιλότο το ), τεύχος 17, Ιανουάριος ), τεύχος 21, Ιανουάριος Το 100 ο τεύχος της Αεροπορικής Επιθεώρησης 17

18 Χαρακτηριστικό της μορφής του περιοδικού ήταν ότι κάθε άρθρο άρχιζε και τελείωνε με κάποιο αεροπορικό σκίτσο. την επανακυκλοφορία του περιοδικού, αναλύθηκαν πολλά και διαφορετικά αντικείμενα με σκοπό την όξυνση της αντίληψης και της γνώσης του προσωπικού, της καλλιέργειας της τέχνης του διοικείν καθώς και της ανάπτυξης σωστής αεροπορικής νοοτροπίας. Αξίζει να τα δούμε έστω και ενδεικτικά, 11 αποφεύγοντας να αναφερθούμε σε καθαρά τεχνικά, επιχειρησιακά, γενικού ενδιαφέροντος και ιστορικά θέματα που προσεγγίσθηκαν στο χρονικό διάστημα που εξετάζουμε. Από τα πρώιμα στάδια του περιοδικού δημοσιεύθηκαν άρθρα σχετικά με τη στρατηγική, όπως τα «Νέοι Όροι και Έννοιαι εις την Στρατηγικήν», 12 «Σκέψεις τινές επί της Στρατηγικής της «Ισορροπίας του Τρόμου», 13 «Οι Έννοιες Τακτικής και Στρατηγικής», 14 «Η Συστημική Ανάλυση στη Χάραξη Πολιτικής», 15 «Παράγοντες Στρατηγικής μιας Χώρας», 16 «Παράγοντες Εθνικής Ισχύος». 17 Επίσης, «Η Δυτική Ευρώπη έναντι της Στρατηγικής των Δύο Υπερδυνάμεων», 18 «Αποτροπή: Ακρογωνιαίος Λίθος της Σύγχρονης Στρατηγικής», 19 «Στρατηγική του Πολέμου στη Γιουγκοσλαβία-Κοσσυφοπέδιο», 20 «Εθνική Στρατηγική και Αξιοπιστία της Αποτρεπτικής Απειλής μιας Αμυνόμενης Χώρας», 21 «Η Πορεία της Νεοελληνικής Υψηλής Στρατηγικής», 22 «Δίκαιο, Ισχύς και Πολιτικός Ρεαλισμός». 23 Εξαιτίας της αλματώδους εξέλιξης της τεχνολογίας, έγινε προσπάθεια ενημέρωσης και προβληματισμού των στελεχών για τη μελλοντική μορφή των συρράξεων και των παραγόντων που θα τις διαμορφώσουν. Για τον σκοπό αυτό άρχισαν να προβάλλονται θέματα όπως τα «Εν Στοχαστικόν Πρότυπον δια την Βέλτιστην Κατανομήν Περιορισμένου Αριθμού Όπλων εις Δεδομένης Στρατιωτικής Αξίας Στόχους», 24 «Ροή Πληροφοριών σε Μελλοντικό Αεροπορικό Πόλεμο», 25 «Αεροπορικός Πόλεμος με τη Χρήση μη Επανδρωμένων Μαχητικών Αφών U.C.A.V.», 26 «Η Εξέλιξη της Εναέριας Στρατηγικής», 27 «Πόλεμος πληροφοριών», 28 «Η Αεροπορική Δύναμη στον 21 ο αιώνα», 29 «Ο Δικτυακός Πόλεμος ως Βάση για την Επιχειρησιακή Υπεροχή». 30 Παράλληλα, κρίθηκε σημαντικό να εντρυφήσει το προσωπικό σε θέματα που αξιοποιούνται διεθνώς, για τον λόγο αυτό δημοσιεύθηκαν άρθρα 18 Τεύχος Απρίλιος 2014

19 όπως «Θουκυδίδης και Δημοσθένης στην Αμερικανική Εξωτερική Πολιτική», 31 «ΜΜΕ και Πόλεμος», 32 «Αμερικανική Δογματική στο πλαίσιο μιας Παγκόσμιας Εθνικής Στρατηγικής», 33 «Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας στην Εποχή της Κυβερνοκυριαρχίας», 34 «Πτυχές Τουρκικής Εθνικής Στρατηγικής από το 1945 έως το 2011» 35 κ.ά. Θέματα σχετικά με την ηγεσία και τη διοίκηση απασχόλησαν από τα πρώτα βήματά του το επίσημο περιοδικό της ΠΑ. Στο πλαίσιο αυτό δημοσιεύθηκαν δοκίμια όπως «Ηγεσία», 36 «Ο Ηγήτωρ και η Τέχνη του Διοικείν» και «Εφαρμογή Ανθρωπίνων Σχέσεων εις την Σύγχρονον Διοίκησιν», 37 «Ηγεσία και Στρατηγική Σχεδίαση», 38 «Επικοινωνία εις την Διοίκησιν». 39 Προβλήθηκαν αντικείμενα εξίσου σημαντικά όπως «Αι Αποφάσεις κατά τας Επιχειρήσεις και πώς να λαμβάνονται Ορθώς», 40 «Κόστος και Ανάγκη Κοστολογήσεως στις Ένοπλες Δυνάμεις», 41 «Ομοψυχία 10) Επί διοικήσεως Αντπχου (Ι) Δημ. Κωστάκου, ο οποίος διετέλεσε Αρχηγός του Γενικού Eπιτελείου Αεροπορίας (ΓΕΑ) από 13 Δεκεμβρίου 1967 έως 2 Ιουνίου ) Όλα τα δημοσιεύματα που θα αναφερθούν στη συνέχεια, αφορούν το περιοδικό «Αεροπορική Επιθεώρηση» και για το λόγο αυτό δεν θα αναφέρεται στις υποσημειώσεις που ακολουθούν. 12) Ταξχος (ΠΖ) Κων/νος Χανιώτης, τεύχος 4, Ιούλιος ) Ταξχος (Ι) Π. Σκουτέλης, τεύχος 5, Ιανουάριος ) Καθηγ. Χαζίρογλου Θ, τεύχος 25, Σεπτέμβριος ) Καθηγ. Ε.Σαμουηλίδης, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, τεύχος 33, Σεπτέμβριος ) Καθηγ. Ιω. Βαληνάκης, τεύχος ) Καθηγ. Βασ. Φίλιας, τεύχος ) Επγός (Ι) Ν. Παππάς, τεύχος 7, Ιανουάριος ) Άρης Αριστοτέλους, τεύχος 15, Μάιος ) Ασμχος (Ι) Ηλίας Παναγόπουλος, τεύχος 86, Απρίλιος ) Καθηγ. Παν. Ήφαιστος, τεύχος 52, Φεβρουάριος ) Καθηγ. Χαρ. Παπασωτηρίου, τεύχος 53, Ιούλιος ) Επίτ. Α/ΓΕΕΘΑ Στρατηγός ε.α. Δ.Σκαρβέλης, τεύχος 55, Απρίλιος ) Χ.Α. Μπότσαρης - Ασμχος(ΤΑ) Α.Γκότσης, τεύχος 15, Μάιος ) Σμχος (Ι) Δ. Χελιώτης, τεύχος 50, Απρίλιος ) Σγός (ΕΑ) Δεληγιάννης, τεύχος 59, Αύγουστος ) Καθ. Κωνσταντίνος Κολιόπουλος, τεύχος 75, Απρίλιος ) Ευγένιος Γιαρένης, τεύχος 87, Σεπτέμβριος ) Υπτχος (Ι) Ζ. Ταμπακίδης, τεύχος 78, Ιούνιος ) Ασμχος (ΕΑ) Κυριάκος Κάσης, τεύχος 82, Σεπτέμβριος ) Λέκτορας Π. Βαρβαρούσης, τεύχος 71, Σεπτέμβριος ) Σοφία Βούλτεψη, τεύχος 83, Ιανουάριος ) Αντ/γος ε.α. Φώτιος Μεταλληνός, τεύχος 84, Ιούνιος ) Τσιριγώτης Άνθιμος Αλέξανδρος, τεύχος 94, Απρίλιος ) Επγος (Ι) Κρίκωνας Γεώργιος, τεύχος 96, Δεκέμβριος ) Υπτχος (Ι) Αλ. Παπανικολάου, τεύχος 1, Ιανουάριος 1972 και Εμμ. Μικρογιαννάκης Καθ. Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών τεύχος 68, Νοέμβριος ) Απτχος ε.α. Ε. Κελαϊδής, τεύχος 4, Ιούλιος ) Ημερίδα 7ης Σειράς ΣΔΙΕΠ, Ιανουάριος Το 100 ο τεύχος της Αεροπορικής Επιθεώρησης 19

20 Σχεδόν σε όλα τα τεύχη της έκδοσης τρία σκίτσα απεικονιζόταν στην αρχή ή στο τέλος έκαστου τεύχους. Τα δύο απεικόνιζαν σχηματισμούς αεροπλάνων, εκ των οποίων ο ένας διερχόταν πάνω από τις Στήλες του Ολυμπίου Διός, ο άλλος πάνω από μία αναπτυσσόμενη βιομηχανική πόλη, ενώ στο τρίτο σκίτσο απεικονιζόταν ένα αερόστατο σε μία μεγάλη πόλη με ουρανοξύστη. και Δημοκρατία» και «Μια Αναγκαιότητα και μια Απάντηση», 42 «Ηγεσία και Στρατηγική». 43 Απασχόλησαν, επίσης, τα χαρακτηριστικά του ηγέτη όπως, π.χ., στα άρθρα «Ο Στρατιωτικός Ηγέτης του 21 ου Αιώνα», 44 και «Ο Ηγέτης της Νέας Χιλιετίας» 45 ή θέματα ανθρώπινου δυναμικού όπως «Προβλήματα Διανθρώπινων Σχέσεων στις Ένοπλες Δυνάμεις», 46 ενώ δημοσιεύθηκαν και αναλύθηκαν για το διαχρονικό τους περιεχόμενο κείμενα όπως «Η Ιλιάδα διδάσκει... management!» 47 κ.ά. Η ανάλυση σύγχρονων ή εξαιρετικά σημαντικών πολεμικών, κυρίως, αεροπορικών συρράξεων με σκοπό την εξαγωγή χρήσιμων για την ΠΑ συμπε- ρασμάτων ανήκει επίσης στη σφαίρα των ενδιαφερόντων της «Αεροπορικής Επιθεώρησης». Καίρια θέματα αναλύθηκαν όπως «Ο Αποφασιστικός Ρόλος της Ισραηλινής Αεροπορίας κατά την Αναμέτρησιν του Οκτωβρίου» και «Η Αραβοϊσραηλινή Σύρραξις του Οκτωβρίου και τα εξ αυτής Διδάγματα», 48 «Οι Βομβαρδισμοί του Β. Βιετνάμ και αι Επιπτώσεις των επί της Διεξαγωγής του Πολέμου εις Ν. Βιετνάμ», 49 «Εμπειρίες και Συμπεράσματα Ηλεκτρονικού Πολέμου από τις Μάχες στα Νησιά Φάλκλαντ και στο Λίβανο», 50 «Πέρλ Χάρμπορ». 51 Ακόμα, περιγράφηκαν και αναλύθηκαν μάχες και συρράξεις όπως «Η Μάχη της Αγγλίας», 52 «Βιετνάμ: Ο Αεροπορικός 20 Τεύχος Απρίλιος 2014

21 Πόλεμος», 53 «Η Mάχη του Κούρσκ, Ιούλιος 1943: Η Μεγαλύτερη Μάχη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου», 54 «Μιντγουαίη: Η Κρισιμότερη Αεροναυμαχία του Β ΠΠ», 55 «Σβαϊνφούρτ: Η Βαρύτερη Διπλή Αεροπορική Ήττα των Αμερικανών στον Β ΠΠ», 56 «Οι Αεροπορικές Επιχειρήσεις στον Πόλεμο των Φώκλαντ» 57 κ.ά. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε, ομοίως, στη διαστημική τεχνολογία και την εξέλιξή της. Δημοσιεύθηκαν άρθρα όπως «Εξέλιξις και Αποστολή των Στρατηγικών Δυνάμεων Αεροδιαστήματος», 58 «Διατροφή του Ανθρώπου εις το Διάστημα», 59 «Οι Αεροδιαστημικές Επιτεύξεις και η Άμεση Συμβολή τους στην πρόοδο της Ανθρωπότητος», 60 «Η Χρήση του Διαστήματος για Στρατιωτικούς Σκοπούς», 61 «Η Στρατιωτική Χρήση του Διαστήματος», 62 «Η Αερο-διαστημική Ισχύς στο Πλαίσιο του Στρατιωτικού Δόγματος» 63 κ.ά. Η γεωπολιτική και οι διεθνείς σχέσεις έγιναν, επίσης, αντικείμενα μελέτης και ανάλυσης από τους αρθογράφους της ΑΕ. Αναδείχθηκαν θέματα σχετικά με τις όμορες χώρες αλλά και διεθνή ζητήματα όπως οι «Επιδιώξεις και Δυνατότητες των Σοβιέτ εν Ευρώπη», 64 «Γεωοικονομική Ανάλυση του Φαινομένου της Σομαλικής Πειρατείας», 65 «Ανάλυση των πολιτικών, στρατιωτικών και διπλωματικών εξελίξεων που οδήγη- 39) Ασμχος (Ι) Α. Φλωρίνης, τεύχος 9, Ιανουάριος ) Πλοίαρχος (Μ) Δ. Λισμάνης, τεύχος 13, Σεπτέμβριος ) Ασμχος (Ο) Γ.Λουκάς, τεύχος 19, Σεπτέμβριος ) Υπτχος (Ι) Χαρ.Σκεπαρνάκος, τεύχος 20, Ιανουάριος ) Καθηγ. Ν. Κυριαζής, τεύχος 54, Νοέμβριος ) Επγός (Ι) Θ.Λάγιος, τεύχος 60, Απρίλιος ) Υπτχος (Ι) Ε. Γεωργούσης Δκτής ΣΙ, τεύχος 63, Δεκέμβριος ) Καθηγ. Βασ. Φίλιας, τεύχος 70, Ιανουάριος ) ΔΈ Αξκός (Οικονομικού) Ε. Μακρής, τεύχος 71, Σεπτέμβριος ) Μετάφραση από το Aviation Week and Space Technology, τεύχος 4, Ιούλιος ) Ταξχος (Ι) Χρ. Μέγγουλης, τεύχος 1, Ιανουάριος ) Ασμχος (ΤΑΤ) Η.Ευαγγέλου, τεύχος 27, Ιανουάριος ) Καθηγητής Ν. Κυριαζής, τεύχος 67, Μάιος ) Καθ. Περικλής Νεάρχου, τεύχος 79, Σεπτέμβριος ) Καθ. Περικλής Νεάρχου, τεύχος 82, Σεπτέμβριος ) Καθ. Βασίλειος Φίλιας, τεύχος 85, Δεκέμβριος ) Καθ. Βασίλειος Φίλιας, τεύχος 87, Σεπτέμβριος ) Όπως ανωτέρω. 57) Υπτχος ε.α. Παναγιώτης Βαρδής Παπαδάκης, τεύχος 95, Σεπτέμβριος ) Επγός (Ι) Π. Μπαλές, τεύχος 2, Ιούλιος ) Επικτηνίατρος Ν.Παναγιωτόπουλος, τεύχος 1, Ιανουάριος ) Σγός (ΤΑ) Τσολακίδης Στέφ., τεύχος 21, Μάιος ) ΣΠΑ/ΤΕΠ, τεύχος 26, Δεκέμβριος ) Επγός (ΜΤ) Αλ.Κολοβός, τεύχος 56, Οκτώβριος ) Αντιστράτηγος εα Φώτιος Μεταλληνός, τεύχος 80, Ιανουάριος Το 100 ο τεύχος της Αεροπορικής Επιθεώρησης 21

22 Τρομοκρατίας», 84 «Χαμένη στα Βαθιά; Η θέση του «Στρατηγικού Βάθους» (A. Davutoglu) ως μέρος της Τουρκικής Διεθνολογίας» και «Ηγεμονικές Αξιώσεις στην Ευρασία: Μια Θεωρητική Προσέγγιση του Στρατηγικού Βάθους» 85 και πολλά άλλα ζητήματα αναλύθηκαν διεξοδικά τις δεκαετίες που διανύθηκαν. Κατά τις δεκαετίες αυτές αρθογράφησε πλήθος καταξιωμένων αξιωματικών όπως ο νυν ΑΓΕΑ Αντιπτέραρχος (Ι) Ε. Τουρνάς, οι (τότε) Ταξίαρχος (Ι) Δ. Δαμάσκος, Αντιπτέραρχος (Ι) ε.α. Ε. Κελαϊδής, Ταξίαρχος (Ι) Φ. Φωτιάδης Νεγρεπόντης, Υποπτέραρχος (Ι) Χ. Σκεπαρνάκος, Αντιπτέραρχος (Ι) ε.α. Γ. Βαγιακάκος, Σμήναρχος (Ι) Ι. Ράμμος, Αντιπτέραρχος (Ι) Δ. Λυτζεράκος, Υποπτέραρχος (Ι) Ε. Γεωργούσης, Διοικητής ΣΙ, Ταξίαρχος (ΥΟ) ε.α. Ιωάννης Μανιός, Χειρ. Οδοντίατρος, Αντιπτέραρχος (Ι) Γρηγόριος Νούσιας, Υποπτέραρχος (Ι) ε.α. Ανδρέας Στραβοπόδης, Σμήναρχος (Ι) Γ. Γερούλης, Πτέραρχος (Ι) ε.α. Π. Διακουμάκος και αρκετοί άλλοι. Παράλληλα, τις θέσεις τους δημοσίευσαν και άλλοι παλαίμαχοι αξιωματικοί από τους λοιπούς κλάδους των ΕΔ, όπως οι (τότε) Πλοίαρχος (Μ) Δ. Λισμάνης Π.Ν., Υποστράτηγος Π. Μπακόπουλος, Αντιστράτηγος ε.α. Δ. Αλευρομάγειρος, Υποστράτηγος ε.α. Δημήτριος Γεδεών κ.ά. Σημαντικές μορφές της σύγχρονης πολιτικής συμμετείχαν με άρθρα τους στο ουσιαστικό έργο της ενημέρωσης των στελεχών της ΠΑ αλλά και του κοινού που ήταν αποδέκτης του περιοδισαν στον ξεριζωμό του ελληνισμού της Μ. Ασίας» 66 και, βεβαίως, «Κύπρος». 67 Εθνικά θέματα όπως «Κύπρος και Κυπριακό Πρόβλημα 20 Χρόνια μετά την Τουρκική Εισβολή», 68 «Τα Προβλήματα του Αιγαίου και οι Επιλογές Αντιμετώπισής τους», 69 «Οι Ελληνοτουρκικές Διαφορές και οι Βλέψεις της Τουρκίας», 70 «Οι Χώρες της Νότιας Ευρώπης την Εποχή της Συμφωνίας INF», 71 «Η Διεθνής Πτυχή του Κυπριακού Προβλήματος» και οι «Αμυντικές, Γεωπολιτικές και Κοινωνικές Συνέπειες του Δημογραφικού Προβλήματος της Ελλάδος». 72 «Η Τουρκική Διείσδυση στα Βαλκάνια και τον Καύκασο» και «Η Μουσουλμανική Μειονότητα της Δυτικής Θράκης», 73 «Η Ελληνική Θεώρηση των Κινδύνων που Προκύπτουν από τον Τερματισμό του Διπολισμού και οι Επιπτώσεις του για τη Χώρα», 74 «Σύντομη Επισκόπηση του Σκοπιανού Ζητήματος με βάση Ξένες Πηγές». 75 Επίσης, «Σημασία Τήρησης του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου στις Ένοπλες Δυνάμεις», 76 «Ο Ρόλος των Ενόπλων Δυνάμεων στις Σύγχρονες Διεθνείς Σχέσεις», 77 «Γιατί ο Πόλεμος του Κόλπου Τελείωσε Τότε», 78 «Σχέδιο Ανάν: Το Μυστικό Παζάρι», 79 «Γεωπολιτικές Όψεις του Κουρδικού Ζητήματος στο Νέο Ιράκ», 80 «Οι Παγκόσμιες Γεωπολιτικές Συνέπειες από την Ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση», 81 «Σύντομη Ανασκόπηση και Ανάλυση της Πορείας των Τουρκο-Ισραηλινών Σχέσεων», 82 «Γεωστρατηγική Προσέγγιση του Καυκάσου», 83 «ΕΕ & ΗΠΑ: Η Στρατηγική Εναντίον της 22 Τεύχος Απρίλιος 2014