Μ. Κατσούλη, Β. Πολυχνιάτου, Κ.Τζιά. Ηρώων Πολυτεχνείου 5, Πολυτεχνειούπολη, Ζωγράφου, ΑΘΗΝΑ, 15780

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Μ. Κατσούλη, Β. Πολυχνιάτου, Κ.Τζιά. Ηρώων Πολυτεχνείου 5, Πολυτεχνειούπολη, Ζωγράφου, ΑΘΗΝΑ, 15780"

Transcript

1 ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΕΝ ΟΓΕΝΩΝ ΣΥΣΤΑΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΕΛΑΙΟΛΑ ΟΥ ΣΕ W/O ΝΑΝΟΓΑΛΑΚΤΩΜΑΤΑ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΕΛΑΙΟΛΑ Ο ΧΩΡΙΣ ΣΥΝ- ΕΠΙΦΑΝΕΙΟ ΡΑΣΤΙΚΗ ΟΥΣΙΑ - ΜΕΛΕΤΗ ΤΩΝ Ι ΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥΣ Μ. Κατσούλη, Β. Πολυχνιάτου, Κ.Τζιά Eργαστήριο Χηµείας και Τεχνολογίας Τροφίµων, Σχολή Χηµικών Μηχανικών Ηρώων Πολυτεχνείου 5, Πολυτεχνειούπολη, Ζωγράφου, ΑΘΗΝΑ, ΠΕΡΙΛΗΨΗ Στην παρούσα εργασία εξετάζεται η δυνατότητα σχηµατισµού και οι φυσικοχηµικές ιδιότητες w/o νανογαλακτωµάτων µε βάση το ελαιόλαδο µε ενσωµάτωση ενδογενών συστατικών του ελαιόλαδου µε αµφιφιλικό χαρακτήρα, χρησιµοποιώντας µη-ιονικούς γαλακτωµατοποιητές (Tween 20 και Tween 40), χωρίς την προσθήκη συν-επιφανειοδραστικής ουσίας. Τα ενδογενή συστατικά που µελετήθηκαν ήταν: γαλλικό οξύ, καφεϊκό οξύ, κερσετίνη, συριγγικό οξύ, βανιλικό οξύ και ασκορβικό οξύ. Αρχικά, µε βάση τα ψευδο-τριµερή διαγράµµατα φάσης (έλαιο-νερό-γαλακτωµατοποιητής) που κατασκευάστηκαν, όπου παρουσιάζονται τα σταθερά νανο-γαλακτώµατα, προσδιορίστηκε η γαλακτωµατοποιητική ικανότητα καθενός ενδογενούς συστατικού χωριστά όπως και του γαλακτωµατοποιητή. Στη συνέχεια παρασκευάστηκαν νανογαλακτώµατα στις επιτρεπόµενες αναλογίες όπως καθορίστηκαν από τα διαγράµµατα φάσης και επεξεργάστηκαν τα δεδοµένα που προέκυψαν από τον προσδιορισµό των ιδιοτήτων τους. Η επίδραση καθενός ενδογενούς συστατικού χωριστά, όπως και του είδους του γαλακτωµατοποιητή και της συγκέντρωσής του στα συστήµατα νανογαλακτωµάτων αξιολογήθηκε µε βάση τη διάµετρο των σταγονιδίων, τη σταθερότητα, τη θολότητα, το ιξώδες, και το χρώµα των γαλακτωµάτων. Από τα αποτελέσµατα αυτής της µελέτης συµπεραίνεται αρχικά ότι είναι δυνατόν να παρασκευαστούν σταθερά w/o νανογαλακτώµατα µε βάση το ελαιόλαδο χωρίς την προσθήκη συν-επιφανειοδραστικής ουσίας. Επιπλέον αποδείχτηκε ότι η προσθήκη ενδογενών συστατικών του ελαιόλαδου επηρέασε θετικά τις ιδιότητες των γαλακτωµάτων. Τέλος, προσδιορίστηκε ο πιο αποτελεσµατικός τύπος ενδογενούς συστατικού και γαλακτωµατοποιητή καθώς και η βέλτιστη αναλογία στην οποία πρέπει να προστεθεί στο σύστηµα. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τα w/o (νερό-σε-έλαιο) νανογαλακτώµατα παρουσιάζουν µεγάλο ενδιαφέρον για τη βιοµηχανία τροφίµων και βρίσκουν χρήση σε διάφορες εφαρµογές τροφίµων. Περιέχουν σταγονίδια πολύ µικρής διαµέτρου (10<d<500 nm) και έχουν έναν αριθµό δυνητικών πλεονεκτηµάτων έναντι των συµβατικών γαλακτωµάτων για τον εγκλεισµό και τη διανοµή υδρόφιλων ουσιών (βιοενεργών συστατικά) σε τρόφιµα και ποτά [1,2]. Χαρακτηρίζονται από υψηλή οπτική καθαρότητα, κινητική σταθερότητα και αυξηµένη βιοδιαθεσιµότητα. Μπορούν να βελτιώσουν τη διαλυτότητα µη αναµίξιµων, κατά τα άλλα, υγρών, ενώ προσδίδουν µεγάλη επιφάνεια αλληλεπίδρασης ανάµεσα στο νερό και τη λιπαρή φάση. Τα συστήµατα αυτά περιέχουν µικροδοµές διαφορετικής πολικότητας µέσα στο µονοφασικό διάλυµα που µπορούν να θεωρηθούν ως νανοφάσεις [3]. Το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο επιλέχθηκε ως κύριο συστατικό των νανογαλακτωµάτων, λόγω της υψηλής θρεπτικής του αξίας και της µεγάλης σταθερότητάς του στην οξείδωση. Είναι ανώτερο σε σύγκριση µε άλλα φυτικά έλαια, καθώς χρησιµοποιείται σε φυσική µορφή και έχει µοναδικά οργανοληπτικά χαρακτηριστικά. Το ελαιόλαδο περιέχει φυσικά αντιοξειδωτικά συστατικά και σε συνδυασµό µε τη σύνθεση των λιπαρών οξέων του έχει θετική επίδραση στην υγεία και ως εκ τούτου θεωρείται λειτουργικό τρόφιµο [4]. Παράλληλα υπάρχει τάση για αντικατάσταση των χηµικών γαλακτωµατοποιητών από φυσικές ουσίες καθώς µπορεί να προκαλέσουν προβλήµατα υγείας ή να µειώσουν τη διατροφική αξία των τροφίµων. Οι έρευνες προσανατολίζονται στην εύρεση αµφιφιλικών ουσιών εγκεκριµένων για τρόφιµα µε γαλακτωµατοποιητικές ιδιότητες [5]. Οι ουσίες αυτές θα πρέπει να παρουσιάζουν αντίστοιχα τεχνολογικά χαρακτηριστικά µε τους χηµικούς γαλακτωµατοποιητές, να έχουν παρόµοιες λειτουργικές ιδιότητες και χαµηλό κόστος. Τέτοιες αµφιφιλικές ουσίες εµφανίζονται στα ακατέργαστα έλαια ως ενδογενή µικροσυστατικά των ελαιούχων καρπών ή σπόρων και είναι υπεύθυνα για διάφορους φυσικούς κολλοειδείς σχηµατισµούς [5]. Από έρευνες έχει αποδειχθεί ότι ορισµένα ενδογενή φαινολικά µικροσυστατικά του ελαιόλαδου, λόγω της χηµικής δοµής τους, µπορούν να λειτουργήσουν ως επιφανειοδραστικές ουσίες, προσφέροντας γαλακτωµατοποιητική σταθερότητα, ενώ παράλληλα µπορούν να αυξήσουν την οξειδωτική σταθερότητα της ελαιώδους φάσης. Πιο συγκεκριµένα έχει αποδειχθεί ότι η προσθήκη των φαινολικών συστατικών: κερσετίνη και γαλλικό οξύ σε γαλακτώµατα µε βάση το ελαιόλαδο αυξάνει την οξειδωτική και γαλακτωµατοποιητική σταθερότητά τους [6-11].

2 Για τους παραπάνω λόγους, µελετήθηκε η δυνατότητα σχηµατισµού και οι φυσικοχηµικές ιδιότητες w/o νανογαλακτωµάτων µε βάση το ελαιόλαδο µε ενσωµάτωση ενδογενών συστατικών του ελαιόλαδου µε αµφιφιλικό χαρακτήρα, χρησιµοποιώντας µη-ιονικούς γαλακτωµατοποιητές (Tween 20 και Tween 40) και χωρίς την προσθήκη συν-επιφανειοδραστικής ουσίας. Τα ενδογενή συστατικά του ελαιόλαδου που µελετήθηκαν ήταν: το γαλλικό οξύ, το καφεϊκό οξύ, η κερσετίνη, το συριγγικό οξύ, το βανιλικό οξύ και το ασκορβικό οξύ. ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΥΛΙΚΑ Για τα νανογαλακτώµατα χρησιµοποιήθηκε εξευγενισµένο ελαιόλαδο, χορηγία της Μινέρβα Α.Ε. Χρησιµοποιήθηκαν οι χηµικοί γαλακτωµατοποιητές: µονολαυρική πολυοξυαιθυλενο-σορβιτάνη (Tween 20) (HLB=16,7), µονοπαλµιτική πολυοξυ-αιθυλενο-σορβιτάνη (Tween 40) (HLB=15,6), γαλλικό οξύ (gallic acid), ασκορβικό οξύ (ascorbic acid), βανιλικό οξύ (vanilic acid), καφεϊκό οξύ (caffeic acid), συριγγικό οξύ (syringic acid) και κερσετίνη (quercetin) της Across Organics (New Jersey, USA), και απιονισµένο νερό. ΜΕΘΟ ΟΙ Κατασκευή διαγραµµάτων φάσης των νανογαλακτωµάτων Για την κατασκευή των διαγραµµάτων φάσης ακολουθήθηκε η εξής διαδικασία: Σε ορισµένη ποσότητα ελαιόλαδου, το οποίο διατηρείται στους 40 o C (µε τη βοήθεια υδατόλουτρου), προστίθεται κατάλληλη ποσότητα γαλακτωµατοποιητή, ώστε η τελική ποσότητα του µίγµατος να είναι 50 g, και γίνεται ανάµιξη του µίγµατος µε οµογενοποιητή υψηλής ταχύτητας (CAT Unidrive 1000 homogenizer) στις 12,000 rpm για 10 min. οκιµάστηκαν αναλογίες γαλακτωµατοποιητή-ελαίου από 0-6% κ.β. του τελικού µίγµατος µε βήµα µεταβολής 2% κ.β. Στη συνέχεια προστίθεται απιονισµένο νερό, ίδιας θερµοκρασίας, στάγδην, µε ρυθµό (50 µl/30 s) µέχρις ότου το γαλάκτωµα να µην προκύπτει διαυγές, όπως επιβεβαιώνεται µέσω µέτρησης της θολότητάς του. Παρασκευή νανογαλακτωµάτων Τα νανογαλακτώµατα παρασκευάστηκαν στις αναλογίες (έλαιο:γαλακτωµατοποιητής:υδατική φάση) που ήταν εφικτό να σχηµατιστούν, όπως προέκυψε από τα διαγράµµατα φάσης και µε την ίδια διαδικασία όπως περιγράφηκε παραπάνω. Το ελαιόλαδο αναµιγνύεται µε την επιθυµητή ποσότητα γαλακτωµατοποιητή (αναλογίες: 1, 2, 4, 6 % κ.β. γαλακτωµατωποιητή/τελικό µίγµα) στους 40 o C για 10 min και ακολούθως προστίθεται η υδατική φάση 40 o C σε αναλογία 2% κ.β. στο τελικό µίγµα στάγδην (50 µl/30 s) στις 12,000 rpm, στην οποία έχουν διαλυτοποιηθεί προηγουµένως τα φαινολικά συστατικά του ελαιόλαδου σε αναλογία 0,1 % υπό συνεχή ανάδευση. Προσδιορισµός σταθερότητας γαλακτώµατος µε βάση το ελαιόλαδο Η σταθερότητα των γαλακτωµάτων µε βάση το ελαιόλαδο προσδιορίστηκε βάσει του διαχωρισµού φάσης λόγω διαφοράς ειδικού βάρους: 20 ml του παρασκευαζόµενου γαλακτώµατος µεταφέρονται σε γυάλινους βαθµονοµηµένους σωλήνες των 20 ml και αποθηκεύονται για 4 εβδοµάδες στους 25 C. Η αποκορύφωση των λιπαρών και η δηµιουργία ιζήµατος προσδιορίζεται από την αναλογία του όγκου της κορυφής και του ιζήµατος επί του συνολικού όγκου του γαλακτώµατος. Ο είκτης σταθερότητας γαλακτώµατος (ESI) υπολογίζεται από το ύψος της κορυφής (HC) και το ύψος του ιζήµατος (HS) και δίνεται ως ποσοστό του αρχικού ύψους γαλακτώµατος (ΗΕ): ESI (%) = 100 [HE-(HS + HC)] / HE (1) Προσδιορισµός ιξώδους γαλακτώµατος Το ιξώδες των γαλακτωµάτων προσδιορίστηκε µε το ιξωδόµετρο Brοοkfield (Brookfield Engineering Laboratories Inc., Stoughton, MA). Συγκεκριµένα σε θερµοκρασία δωµατίου προστέθηκαν 60 ml από το γαλάκτωµα προς µέτρηση σε ειδικό δοχείο. Στη συνέχεια επιλέγεται το στέλεχος S61 και λαµβάνεται η µέτρηση σε σταθερή θερµοκρασία 25 o C. Προσδιορισµός µεγέθους σταγονιδίων, διασποράς και ζ-δυναµικού γαλακτώµατος Το µέγεθος των σταγονιδίων, η κατανοµή του µεγέθους τους καθώς και το ζ-δυναµικό των σταγονιδίων των νανογαλακτωµάτων µε βάση το ελαιόλαδο προσδιορίστηκε µε υναµική Σκέδασης Φωτός - Dynamic Light Scattering DLS (Zetasizer nano-zs 2000, Malvern Instruments Ltd, UK). Οι µετρήσεις έγιναν στους 25 o C και οι τιµές του ζ-δυναµικού υπολογίστηκαν από την εξίσωση Helmholtz-Smoluckowski, ενώ τα δεδοµένα διορθώθηκαν µέσω του ιξώδους, του δείκτη διάθλασης και της διηλεκτρικής σταθεράς του δείγµατος. Προσδιορισµός θολότητας γαλακτώµατος Η θολότητα των νανογαλακτωµάτων µε βάση το ελαιόλαδο προσδιορίστηκε µε θολοσίµετρο (HACH 2100N) στους 25 o C ως µέτρο της αναλογίας και του µεγέθους των σταγονιδίων της διεσπαρµένης φάσης. Προσδιορισµός χρώµατος γαλακτώµατος

3 Το χρώµα των νανογαλακτωµάτων µε βάση το ελαιόλαδο µετρήθηκε µε χρήση χρωµατόµετρου (Minolta CR 200 colorimeter). Το συνολικό χρώµα Ε, σύµφωνα µε τη µέθοδο CIELAB, παριστάνεται σε τρισδιάστατο σύστηµα µε συνιστώσες L*, a*, b*, όπου η L* αντιστοιχεί στη φωτεινότητα ή λαµπρότητα και κυµαίνεται από 0 έως 100, η παράµετρος α* µεταβάλλεται από πράσινο σε κόκκινο και η παράµετρος b* από µπλε σε κίτρινο, και υπολογίζεται από τη σχέση: E= a + b + L (2) Στατιστική επεξεργασία αποτελεσµάτων Τα δεδοµένα των µετρήσεων προέκυψαν ως µέσος όρος τριών επαναλήψεων, ενώ η επεξεργασία τους έγινε µε ανάλυση διακύµανσης (ANOVA) και µε χρήση του κριτηρίου διαφοράς Duncan's test µε το λογισµικό STATISTICA v. 7.0 (Statsoft Inc., Tulsa, USA). ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΥΖΗΤΗΣΗ Τα συστήµατα νανογαλακτωµάτων µπορούν να σχηµατιστούν µε κατάλληλες αναλογίες ελαίου, νερού και γαλακτωµατοποιητή. Προκειµένου να σχεδιαστούν w/ο νανογαλακτώµατα µε βάση το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο δοκιµάστηκαν διάφοροι συνδυασµοί ελαίου-νερού-επιφανειοδραστικού, ενώ στην υδατική φάση δοκιµάστηκε η προσθήκη 6 διαφορετικών ενδογενών συστατικών του ελαιόλαδου, ώστε να βρεθεί ο καλύτερος τύπος και αναλογία γαλακτωµατοποιητή, αλλά και να προσδιοριστεί η επιφανειοδραστική ικανότητα των ενδογενών συστατικών του ελαιόλαδου. Κατασκευή ιαγραµµάτων Φάσης µε χηµικούς γαλακτωµατοποιητές Προκειµένου να διερευνηθεί η επίδραση του είδους του γαλακτωµατοποιητή, αλλά και της προσθήκης ενδογενών συστατικών του ελαιόλαδου στην υδατική φάση w/o νανογαλακτωµάτων χωρίς την προσθήκη συνεπιφανειοδραστικής ουσίας κατασκευάστηκαν χωριστά διαγράµµατα φάσης για τους δύο γαλακτωµατοποιητές (Tween 20, Tween 40) σε συνδυασµό µε τα 6 ενδογενή συστατικά του ελαιόλαδου (γαλλικό οξύ, ασκορβικό οξύ, καφεϊκό οξύ, συριγγικό οξύ, βανιλικό οξύ, κερσετίνη) σε αναλογία 0,1% w/w επί της υδατικής φάσης που µελετήθηκαν καθώς και τυφλό δείγµα (Σχήµα 1). Η περιοχή κάτω από τη γραµµή τάσης στο διάγραµµα φάσης περιγράφει το πεδίο των αναλογιών των τριών συστατικών που µε ανάµιξή τους µπορούν να αποδώσουν νανογαλάκτωµα. Σχήµα 1. Τριαδικά διαγράµµατα φάσης νανογαλακτωµάτων µε εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο-υδατική φάσηγαλακτωµατοποιητή στους 40 C. Η συγκέντρωση του γαλακτωµατοποιητή αυξάνεται από τα αριστερά προς τα δεξιά και η συγκέντρωση του νερού από κάτω προς τα πάνω (a. Tween 20-τυφλό, b. Tween 40-τυφλό, c. Tween 20-γαλλικό, d. Tween 40-γαλλικό, e.tween 20-ασκορβικό, f. Tween 40-ασκορβικο, g. Tween 20-βανιλικό, h. Tween 40-βανιλικό, i. Tween 20-συριγγικό, j. Tween 40-συριγγικό, k. Tween 20-καφεϊκό, l. Tween 40-καφεϊκο m. Tween 20-κερσετίνη, n. Tween 40-κερσετίνη, αντιστοίχως)

4 Από τα παραπάνω διαγράµµατα προέκυψε αρχικά ότι είναι δυνατή η παρασκευή w/o νανογαλακτωµάτων µε βάση το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο χωρίς την προσθήκη συν-επιφανειοδραστικής ουσίας. Το γεγονός, ότι η το εύρος που ορίζεται από τη γραµµή τάσης είναι µικρό, οφείλεται στο ότι το ελαιόλαδο έχει µικρή διηλεκτρική σταθερά (ε 5) και εποµένως είναι δύσκολο να παρασκευαστούν σταθερά ηλεκτροστατικά συστήµατα νανογαλακτωµάτων µε µη πολική συνεχή βάση. Σε όλες τις περιπτώσεις, αύξηση της συγκέντρωσης των γαλακτωµατοποιητών είχε ως αποτέλεσµα τη διαλυτοποίηση µεγαλύτερης ποσότητας νερού στο σύστηµα µε µορφή νανογαλακτώµατος µέχρι µίας συγκεκριµένης συγκέντρωσης γαλακτωµατοποιητή (~16-18%). Σε ένα σύστηµα νανογαλακτώµατος, η συγκέντρωση του γαλακτωµατοποιητή πρέπει γενικώς να είναι υψηλή, ώστε να παρέχεται ο αριθµός των επιφανειοδραστικών µορίων που απαιτούνται για τη σταθεροποίηση των µικροσταγονίδιων που παράγονται κατά την οµογενοποίηση του νανογαλακτώµατος. Ωστόσο, στα περισσότερα από τα συστήµατα που µελετήθηκαν, συγκέντρωση γαλακτωµατοποιητή µεγαλύτερη από 30% w/w είχε ως αποτέλεσµα τη δηµιουργία παχύρευστου µίγµατος µε µορφή πηκτής καθώς δεν ήταν δυνατή η περαιτέρω διαλυτοποίηση γαλακτωµατοποιητή. Η προσθήκη ενδογενών συστατικών του ελαιόλαδου σε κάθε περίπτωση είχε θετική επίδραση στη δυνατότητα παρασκευής νανογαλακτώµατος. Εξαίρεση αποτελεί ο συνδυασµός του γαλακτωµατοποιητή Tween 40 µε την κερσετίνη. Η προσθήκη κερσετίνης επέδρασε αρνητικά στη γαλακτωµατοποιητική ικανότητα του γαλακτωµατοποιητή. Το εύρος της δυνατότητας παρασκευής νανογαλακτωµάτων επηρεάστηκε τόσο από το είδος του γαλακτωµατοποιητή όσο και από το είδος του ενδογενούς συστατικού του ελαιόλαδου (Ρ<0.05). Ο γαλακτωµατοποιητής Tween 20 έδωσε καλύτερα αποτελέσµατα σε σχέση µε τον Tween 40. Όσον αφορά στα ενδογενή συστατικά το βανιλικό, καφεϊκό και συριγγικό οξύ διαφοροποιήθηκαν σηµαντικά, προσφέροντας µεγαλύτερο εύρος δυνατών συγκεντρώσεων για παρασκευή νανογαλακτωµάτων. Το ασκορβικό και το γαλλικό οξύ αύξησαν λιγότερο το εύρος, ενώ η κερσετίνη είχε ασήµαντη έως αρνητική επίδραση στη δηµιουργία νανογαλακτώµατος. Προσδιορισµός Σταθερότητας Γαλακτωµάτων Τα εµπορικά νανογαλακτώµατα είναι σηµαντικό να έχουν µεγάλο χρόνο ζωής και σταθερά ποιοτικά χαρακτηριστικά. Για αυτό εξετάστηκε η σταθερότητα των συστηµάτων και η επίδραση του χρόνου στο είκτη Σταθερότητας Γαλακτώµατος (ESI) ( ιάγραµµα 1). Στην παρούσα µελέτη προέκυψε ότι ο γαλακτωµατοποιητής Tween 20 προσέφερε µεγαλύτερη σταθερότητα σε όλα τα δείγµατα από ότι ο γαλακτωµατοποιητής Tween 40. Επιπλέον, τα δείγµατα χωρίς την προσθήκη γαλακτωµατοποιητή είχαν χαµηλότερη σταθερότητα από ότι τα δείγµατα µε αναλογίες γαλακτωµατοποιητή 1%, 2%, 4% και 6%. Τα νανογαλακτώµατα µε τη µέγιστη αναλογία (6%) γαλακτωµατοποιητή παρουσίασαν τη µεγαλύτερη σταθερότητα. Η σταθερότητα των γαλακτωµάτων χωρίς την προσθήκη γαλακτωµατοποιητή ήταν γενικώς χαµηλή. Το είδος και η αναλογία του βιοδραστικού συστατικού πρόσφερε επιπλέον σταθερότητα στα νανογαλακτώµατα. Τη µεγαλύτερη σταθερότητα στα νανογαλακτώµατα πρόσφεραν το βανιλικό και το γαλλικό οξύ. Από τις παραµέτρους που εξετάστηκαν (είδος και αναλογία γαλακτωµατοποιητή, είδος συστατικού), µόνο η αναλογία του γαλακτωµατοποιητή επηρέασε σηµαντικά το δείκτη σταθερότητας των γαλακτωµάτων (Ρ<0.05).

5 ιάγραµµα 1. Μεταβολή του δείκτη σταθερότητας των γαλακτωµάτων συναρτήσει του γαλακτωµατοποιητή και του είδους του συστατικού Ιξώδες Tο ιξώδες εξαρτάται σε µεγάλο βαθµό από τη δοµή του νανογαλακτώµατος, τον τύπο και το σχήµα των συσσωµατωµάτων, όπως και από τη συγκέντρωση και τις αλληλεπιδράσεις µεταξύ των διεσπαρµένων σωµατιδίων. Στην παρούσα µελέτη όλα τα νανογαλακτώµατα που δοκιµάστηκαν ήταν νευτωνικά ρευστά και η τιµή του ιξώδους κυµάνθηκε από 52,7 έως 80,5 cp ( ιάγραµµα 2). Όλα τα δείγµατα µετρήθηκαν σε θερµοκρασία 25 ο C. Παρατηρήθηκε τάση αύξησης του ιξώδους τους (cρ) αυξανοµένης της αναλογίας του γαλακτωµατοποιητή. Η µέγιστη τιµή ιξώδους παρουσιάστηκε για αναλογία γαλακτωµατοποιητή 6% και συγκεκριµένα στο γαλάκτωµα µε 6% Tween 20. Οι αναλογίες 1%, 2% και 4% και τα νανογαλακτώµατα χωρίς γαλακτωµατοποιητή είχαν τις µικρότερες τιµές ιξώδους. Τα νανογαλακτώµατα µε ενσωµατωµένο καφεϊκό οξύ παρουσίασαν τις µεγαλύτερες τιµές ιξώδους, ενώ τα αντίστοιχα χωρίς ενσωµάτωση κάποιου ενδογενούς συστατικού του ελαιόλαδου τη µικρότερη τιµή ιξώδους. Τα νανογαλακτώµατα µε καφεϊκό και συριγγικό οξύ έδειξαν επίσης µεγάλες τιµές ιξώδους, ενώ το γαλλικό οξύ, το ασκορβικό οξύ, το βανιλικό οξύ και η κερσετίνη παρουσίασαν ενδιάµεσες τιµές ιξώδους. Από τις παραµέτρους που εξετάστηκαν (είδος και αναλογία γαλακτωµατοποιητή, είδος ενδογενούς συστατικού), η αναλογία και το είδος του γαλακτωµατοποιητή όπως και το είδος του ενδογενούς συστατικού του ελαιόλαδου επηρέασαν σηµαντικά την τιµή του ιξώδους των γαλακτωµάτων (Ρ<0.05). ιάγραµµα 2: Μεταβολή της τιµής του ιξώδους συναρτήσει του γαλακτωµατοποιητή και του ενδογενούς συστατικού του ελαιολάδο Μέση διάµετρος σταγονιδίων (MD) Η κατανοµή µεγέθους σωµατιδίων θεωρείται ως το πιο σηµαντικό χαρακτηριστικό για την αξιολόγηση της σταθερότητας των γαλακτωµάτων. Έχουν πραγµατοποιηθεί έρευνες σχετικά µε το πώς επιδρούν τα συστατικά στο µέγεθος των σταγονιδίων. Το παρακάτω διάγραµµα ( ιάγραµµα 3) δείχνει το µέσο µέγεθος των σωµατιδίων των νανογαλακτωµάτων που παρασκευάστηκαν συναρτήσει της περιεκτικότητας του γαλακτωµατοποιητή (% w/w) και των διαφόρων ενδογενών συστατικών του ελαιόλαδου. Όπως παρατηρήθηκε τη µικρότερη µέση διάµετρο (MD) την εµφάνισαν τα δείγµατα µε 6% Tween 40 χωρίς προσθήκη κάποιου ενδογενούς συστατικού, όπως και το γαλάκτωµα στο οποίο είχε ενσωµατωθεί βανιλικό οξύ στην υδατική και δεν περιείχε καθόλου γαλακτωµατοποιητή. Το βανιλικό, το γαλλικό οξύ και το ασκορβικό οξύ παρουσίασαν τις µικρές τιµές µέσης

6 διαµέτρου σταγονιδίων. Όµως από τις µεταβλητές που εξετάστηκαν καµία δεν επηρέασε στατιστικά το µέγεθος των σταγονιδίων (MD) (Ρ>0.05). ιάγραµµα 3. Μεταβολή της τιµής της µέσης διαµέτρου (MD) των σταγονιδίων συναρτήσει του γαλακτωµατοποιητή και του ενδογενούς συστατικού του ελαιόλαδου είκτης Πολυδιασποράς (PDI) Ο δείκτης πολυδιασποράς (PDI) υποδεικνύει τον τρόπο µε τον οποίο τα σταγονίδια διασπείρονται στη συνεχή φάση. Χαµηλό PDI σηµαίνει µονοδιεσπαρµένα νανογαλακτώµατα µε υψηλή σταθερότητα, ενώ υψηλό PDI πολυδιεσπαρµένα νανογαλακτώµατα µε χαµηλή σταθερότητα αντίστοιχα. Οι τιµές του δείκτη πολυδιασποράς κυµάνθηκαν µεταξύ του 0,029 και του 1 ( ιάγραµµα 4). Τα νανογαλακτώµατα µε συριγγικό, γαλλικό και καφεϊκό οξύ παρουσίασαν τις µεγαλύτερες τιµές PDI, ενώ τα νανογαλακτώµατα χωρίς ενσωµατωµένα ενδογενή συστατικά του ελαιόλαδου και τα νανογαλακτώµατα µε ενσωµατωµένο ασκορβικό οξύ εµφάνισαν τις µικρότερες τιµές δείκτη πολυδιασποράς. Τέλος, τα νανογαλακτώµατα µε ενσωµατωµένο βανιλικό οξύ και κερσετίνη εµφάνισαν µία ενδιάµεση τιµή δείκτη πολυδιασποράς (PDI). Από τους παράγοντες που εξετάστηκαν, το είδος του φαινολικού συστατικού επηρέασε την τιµή του δείκτη πολυδιασποράς (PDI) (P<0.05). ιάγραµµα 4. Μεταβολή της τιµής του δείκτη πολυδιασποράς (PDI) συναρτήσει του γαλακτωµατοποιητή και του ενδογενούς συστατικού του ελαιόλαδου Μέτρηση θολότητας Τα παρασκευασµένα νανογαλακτώµατα αξιολογήθηκαν ως προς τη θολότητά τους, καθώς η µέτρηση αυτή παρέχει ένδειξη του µέσου µεγέθους και του βαθµού διασποράς των σταγονιδίων όπως επίσης και ένδειξη για τη σταθερότητά τους. Τα διαυγή και οµογενή νανογαλακτώµατα µε χαµηλή θολότητα εµφανίζουν χαµηλή πολυδιασπορά. Στην παρούσα εργασία, οι τιµές θολότητας κυµάνθηκαν από 149 έως 2660 NTU ( ιάγραµµα 5). Παρατηρήθηκε ότι η θολότητα των νανογαλακτωµάτων µειώνεται µε την αύξηση της ποσότητας του γαλακτωµατοποιητή και παρατηρήθηκε µεγαλύτερη µείωση της τιµής της θολότητας για τις µεγαλύτερες αναλογίες του γαλακτωµατοποιητή Tween 40. Οι χαµηλότερες τιµές θολότητας παρουσιάστηκαν στα δείγµατα

7 που παρασκευάστηκαν µε το γαλακτωµατοποιητή Tween 40, και συγκεκριµένα στο δείγµα που δεν είχε ενσωµατωµένο κάποιο ενδογενές συστατικό. Από τις παραµέτρους που εξετάστηκαν (είδος και αναλογία του γαλακτωµατοποιητή, είδος ενδογενούς συστατικού), το είδος και η αναλογία του γαλακτωµατοποιητή επηρέασαν σηµαντικά τη θολότητα των γαλακτωµάτων (Ρ<0.05). Πιο συγκεκριµένα τα δείγµατα που παρασκευάστηκαν µε γαλακτωµατοποιητή Tween 20 παρουσίασαν µεγαλύτερη θολότητα. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι τα δείγµατα που περιείχαν 0% και 1% γαλακτωµατοποιητή εµφάνισαν πολύ υψηλές τιµές θολότητας. Αντιθέτως τα δείγµατα µε 2%, 4% 6% και γαλακτωµατοποιητή εµφάνισαν χαµηλή τιµή θολότητας. ιάγραµµα 5. Μεταβολή της θολότητας νανογαλακτωµάτων συναρτήσει του είδους και του ποσοστού του γαλακτωµατοποιητή και του περιεχόµενου ενδογενούς συστατικού του ελαιόλαδου Προσδιορισµός Χρώµατος Η µελέτη του χρώµατος των γαλακτωµάτων βοηθά στην κατανόηση της µικροδοµής τους. Οι σχετικές αναλογίες του φωτός που µεταδίδονται και αντανακλώνται σε διαφορετικά µήκη κύµατος εξαρτώνται από τη σκέδαση και την απορρόφησή του από το γαλάκτωµα. Οι τιµές του δείκτη χρώµατος Ε κυµάνθηκαν από 38,504 έως 55,812 ( ιάγραµµα 6). Το γαλάκτωµα µε 4% Tween 40 και µε ενσωµατωµένο καφεϊκό οξύ είχε τη µεγαλύτερη τιµή δείκτη Ε. Από το παρακάτω διάγραµµα προέκυψε ότι ο γαλακτωµατοποιητής Tween 40 παρουσίασε τις µεγαλύτερες τιµές δείκτη χρώµατος Ε, σε αντίθεση µε το γαλακτωµατοποιητή Tween 20. Τέλος, τα νανογαλακτώµατα χωρίς ενσωµατωµένο ενδογενές συστατικό στην υδατική φάση παρουσίασαν τις µικρότερες τιµές δείκτη χρώµατος Ε. Από τις παραµέτρους που εξετάστηκαν (είδος και αναλογία γαλακτωµατοποιητή, είδος ενδογενούς συστατικού του ελαιόλαδου), όλες οι παράµετροι επηρέασαν σηµαντικά την τιµή του δείκτη χρώµατος Ε των γαλακτωµάτων (Ρ<0.05). ιάγραµµα 6. Μεταβολή της τιµής του παράγοντα E συναρτήσει του γαλακτωµατοποιητή και του ενδογενούς συστατικού του ελαιόλαδου ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Στην παρούσα εργασία εξετάστηκε η δυνατότητα σχηµατισµού και οι φυσικοχηµικές ιδιότητες w/o νανογαλακτωµάτων µε βάση το ελαιόλαδο µε ενσωµάτωση ενδογενών συστατικών του ελαιόλαδου µε αµφιφιλικό χαρακτήρα, χρησιµοποιώντας µη-ιονικούς γαλακτωµατοποιητές (Tween 20 και Tween 40) και χωρίς την προσθήκη συν-επιφανειοδραστικής ουσίας. Τα ενδογενή συστατικά του ελαιόλαδου που µελετήθηκαν ήταν: το γαλλικό οξύ, το καφεϊκό οξύ, η κερσετίνη, το συριγγικό οξύ, το βανιλικό οξύ και το ασκορβικό οξύ.

8 Από τα αποτελέσµατα αυτής της µελέτης συµπεραίνεται αρχικά ότι είναι δυνατόν να παρασκευαστούν σταθερά w/o νανογαλακτώµατα µε βάση το ελαιόλαδο χωρίς την προσθήκη συν-επιφανειοδραστικής ουσίας. Από τα διαγράµµατα φάσης προέκυψε επίσης ότι η συγκέντρωση του γαλακτωµατοποιητή πρέπει γενικώς να είναι υψηλή, ώστε να παρέχεται ο αριθµός των επιφανειοδραστικών µορίων που απαιτούνται για τη σταθεροποίηση των µικροσταγονιδίων που παράγονται κατά την οµογενοποίηση του νανογαλακτώµατος. Ωστόσο, συγκέντρωση γαλακτωµατοποιητή µεγαλύτερη από 30% w/w είχε ως αποτέλεσµα τη δηµιουργία παχύρευστου µίγµατος µε µορφή πηκτής. Ο γαλακτωµατοποιητής Tween 20 έδωσε καλύτερα αποτελέσµατα σε σχέση µε τον Tween 40. Όσον αφορά στα ενδογενή συστατικά του ελαιόλαδου που δοκιµάστηκαν το βανιλικό, το καφεϊκό και το συριγγικό οξύ διαφοροποιήθηκαν σηµαντικά, προσφέροντας µεγαλύτερο εύρος δυνατών συγκεντρώσεων για παρασκευή νανογαλακτωµάτων. Η προσθήκη ενδογενών συστατικών του ελαιόλαδου, πλην της κερσετίνης, είχε θετική επίδραση στη δυνατότητα παρασκευής νανογαλακτώµατος. Στο δεύτερο µέρος της µελέτης, αποδείχτηκε ότι η προσθήκη ενδογενών συστατικών του ελαιόλαδου επηρέασε θετικά τις ιδιότητες των γαλακτωµάτων. Η προσθήκη συστατικού του ελαιόλαδου ενίσχυσε τη γαλακτωµατοποίηση, µε αποτέλεσµα την παρασκευή γαλακτωµάτων µε µικρότερη διάµετρο σταγονιδίων. Προσδιορίστηκε επίσης, ότι µε χρήση γαλλικού οξέος και βανιλικού οξέος όπως και µε χρήση γαλακτωµατοποιητή Tween 20 παρασκευάστηκαν σταθερότερα γαλακτώµατα. Tα δείγµατα χωρίς την προσθήκη γαλακτωµατοποιητή παρουσίασαν πολύ χαµηλή σταθερότητα. Τη µεγαλύτερη σταθερότητα στα νανογαλακτώµατα προσέφεραν το βανιλικό και το γαλλικό οξύ. Από τις παραµέτρους που εξετάστηκαν, µόνο η αναλογία του γαλακτωµατοποιητή επηρέασε σηµαντικά το δείκτη σταθερότητας των γαλακτωµάτων. Οι χαµηλότερες τιµές θολότητας παρουσιάστηκαν στα δείγµατα που παρασκευάστηκαν µε το γαλακτωµατοποιητή Tween 40 και συγκεκριµένα στο δείγµα που δεν είχε ενσωµατωµένο κάποιο ενδογενές συστατικό του ελαιόλαδου. Επιπλέον, προσδιορίστηκε ότι η τιµή του δείκτη πολυδιασποράς (PDI) επηρεάζεται από το είδος του φαινολικού όχι όµως από το είδος του γαλακτωµατοποιητή. Τα γαλακτώµατα που είχαν ενσωµατωµένα ενδογενή συστατικά εµφάνισαν τις µικρότερες τιµές δείκτη πολυδιασποράς. Όσον αφορά στη µέση διάµετρο σταγονιδίων, τις µικρότερες τιµές εµφάνισαν τα δείγµατα µε γαλακτωµατοποιητή Tween 40 µε ενσωµατωµένο ασκορβικό οξύ και µε βανιλικό οξύ. Όσον αφορά στη µεταβολή του ιξώδους, η αναλογία και το είδος του γαλακτωµατοποιητή όπως και το είδος του ενδογενούς συστατικού του ελαιόλαδου επηρέασαν σηµαντικά την τιµή του. Τέλος, ο δείκτης χρώµατος Ε επηρεάστηκε σηµαντικά από το είδος και από την αναλογία του γαλακτωµατοποιητή, αλλά και από το είδος του ενσωµατωνόµενου ενδογενούς συστατικού του ελαιόλαδου. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ [1]. McClements, D.J., Rao, J. Food-grade nanoemulsions: formulation, fabrication, properties, performance, biological fate, and potential toxicity. Crit Rev Food Sci Nutr, 51, p (2011). [2]. Polychniatou V., Tzia C. Study of Formulation and Stability of Co-surfactant Free Water-in-Olive Oil Nano- and Submicron Emulsions with Food Grade Non-ionic Surfactants. JAOCS, 91:1, p (2014). [3]. Ghosh, V., Mukherjee, A., Chandrasekaran, N. Ultrasonic emulsification of food-grade nanoemulsion formulation and evaluation of its bactericidal activity. Ultrason Sonochem, 20, p (2013). [4]. Ambrosone L., Cinelli G., Mosca M., Ceglie A. Susceptibility of Water-Emulsified Extra Virgin Olive Oils to Oxidation. JAOCS, 83, p (2006). [5]. Chaiyasit, W., Elias, J.R., McClements, D.J., Decker, E.A. Role of physical structures in bulk oils on lipid oxidation. Crit Rev Food Sci Nutr, 47: p (2007). [6]. Xenakis, A., Papadimitriou, V., Tzika, E.D., Pispas, S., Sotiroudis, T.G. Microemulsions based on virgin olive oil: A model biomimetic system for studying native oxidative enzymatic activities. Colloids Surf A, 382, p (2011). [7]. Di Mattia, C.D., Sacchetti, G., Mastrocola, D., Pittia, P. Effect of phenolic antioxidants on the dispersion state and chemical stability of olive oil O/W emulsions. Food Res Int, 42, p (2009). [8]. Di Mattia, C.D., Sacchetti, G., Mastrocola, D., Sarker, D.K., Pittia, P. Surface properties of phenolic compounds and their influence on the dispersion degree and oxidative stability of olive oil O/W emulsions, Food Hydrocolloids, 24:6 7, p (2010). [9]. Chaiyasit, W., Elias, J.R., McClements, D.J., Decker, E.A. Role of physical structures in bulk oils on lipid oxidation. Crit Rev Food Sci Nutr, 47, p (2007). [10]. Sotiroudis, T.G., Sotiroudis, G.T., Varkas, N., Xenakis, A. The Role of Endogenous Amphiphiles on the Stability of Virgin Olive Oil-in-Water Emulsions. JAOCS, 82:6, p (2005). [11]. Garti, N. What can nature offer from an emulsifier point of view: trends and progress?, Colloid Surface A, 152:1-2, (1999).

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Τομέας Σύνθεσης και Ανάπτυξης Βιομηχανικών Διαδικασιών ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΗΜΕΙΑΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Τομέας Σύνθεσης και Ανάπτυξης Βιομηχανικών Διαδικασιών ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΗΜΕΙΑΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Τομέας Σύνθεσης και Ανάπτυξης Βιομηχανικών Διαδικασιών ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΗΜΕΙΑΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΕΝΔΟΓΕΝΩΝ ΣΥΣΤΑΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟΥ ΣΕ W/O

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΛΕΤΗ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥ ΜΙΚΡΟΓΑΛΑΚΤΩΜΑΤΩΝ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ ΧΩΡΙΣ ΣΥΝ-ΕΠΙΦΑΝΕΙΟΔΡΑΣΤΙΚΗ ΟΥΣΙΑ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΜΗ- ΙΟΝΙΚΩΝ ΓΑΛΑΚΤΩΜΑΤΟΠΟΙΗΤΩΝ

ΜΕΛΕΤΗ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥ ΜΙΚΡΟΓΑΛΑΚΤΩΜΑΤΩΝ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ ΧΩΡΙΣ ΣΥΝ-ΕΠΙΦΑΝΕΙΟΔΡΑΣΤΙΚΗ ΟΥΣΙΑ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΜΗ- ΙΟΝΙΚΩΝ ΓΑΛΑΚΤΩΜΑΤΟΠΟΙΗΤΩΝ ΜΕΛΕΤΗ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥ ΜΙΚΡΟΓΑΛΑΚΤΩΜΑΤΩΝ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ ΧΩΡΙΣ ΣΥΝ-ΕΠΙΦΑΝΕΙΟΔΡΑΣΤΙΚΗ ΟΥΣΙΑ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΜΗ- ΙΟΝΙΚΩΝ ΓΑΛΑΚΤΩΜΑΤΟΠΟΙΗΤΩΝ Β, Πολυχνιάτου, Κ,Τζιά Εργαστήριο Χημείας και Τεχνολογίας Τροφίμων, Σχολή

Διαβάστε περισσότερα

Ε. Μήτσου, Γ. Ταβαντζής, Α. Ξενάκης, Β. Παπαδημητρίου

Ε. Μήτσου, Γ. Ταβαντζής, Α. Ξενάκης, Β. Παπαδημητρίου ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ, ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΚΑΙ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΜΙΜΗΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΝΑΝΟΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ «Σύνθεση βιοσυμβατών νανοδιασπορών και χρήση τους ως αντικαταστάτες της υδατικής/λιπαρής φάσης μακρογαλακτωμάτων»

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ

ΝΕΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ ΝΕΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ Κωνσταντίνα Τζιά Καθηγήτρια ΕΜΠ Εργαστήριο Χημείας και Τεχνολογίας Τροφίμων, Σχολή Χημικών Μηχανικών, ΕΜΠ Νέα προϊόντα - Ελαιόλαδο Αντικατάσταση άλλων λιπαρών σε προϊόντα

Διαβάστε περισσότερα

Οξείδωση λιπαρών Χρήση Αντιοξειδωτικών

Οξείδωση λιπαρών Χρήση Αντιοξειδωτικών 3ο Πανελλήνιο Συνέδριο ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΩΝ ΛΙΠΙ ΙΩΝ Ελληνικό Φόρουµ Επιστήµης και Τεχνολογίας Λιπιδίων (Greek Lipid Forum) Αντιοξειδωτική δράση καροτινοειδών έναντι της οξειδωτικής υποβάθµισης

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ

ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΟΔΗΓΙΕΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΥΓΡΗΣ ΕΚΧΥΛΙΣΗΣ Ελένη Παντελή, Υποψήφια Διδάκτορας Γεωργία Παππά, Δρ. Χημικός Μηχανικός

Διαβάστε περισσότερα

f = c p + 2 (1) f = 3 1 + 2 = 4 (2) x A + x B + x C = 1 (3) x A + x B + x Γ = 1 3-1

f = c p + 2 (1) f = 3 1 + 2 = 4 (2) x A + x B + x C = 1 (3) x A + x B + x Γ = 1 3-1 ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΦΑΣΕΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΟΛΛΩΝ ΣΥΣΤΑΤΙΚΩΝ ΑΜΟΙΒΑΙΑ ΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑ Θέµα ασκήσεως Προσδιορισµός καµπύλης διαλυτότητας σε διάγραµµα φάσεων συστήµατος τριών υγρών συστατικών που το ένα ζεύγος παρουσιάζει περιορισµένη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΗΜΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΗΜΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΗΜΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΝΑΝΟΓΑΛΑΚΤΩΜΑΤΑ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ ΚΑΙ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΘΗΚΗΣ ΤΟΥ ΒΙΟΝΤΙΖΕΛ FAME ΣΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΚΙΝΗΣΗΣ

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΘΗΚΗΣ ΤΟΥ ΒΙΟΝΤΙΖΕΛ FAME ΣΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΚΙΝΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΘΗΚΗΣ ΤΟΥ ΒΙΟΝΤΙΖΕΛ FAME ΣΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΚΙΝΗΣΗΣ Αθηνά Τουµπέλη Ελληνικά Πετρέλαια Α.Ε. Βιοµηχανικές Εγκαταστάσεις Θεσσαλονίκης Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α Σκοπός της µελέτης

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΡΧΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΤΡΟΦΙΜΑ ΚΑΙ ΓΑΛΑΚΤΩΜΑΤΑ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΡΧΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΤΡΟΦΙΜΑ ΚΑΙ ΓΑΛΑΚΤΩΜΑΤΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΡΧΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΤΡΟΦΙΜΑ ΚΑΙ ΓΑΛΑΚΤΩΜΑΤΑ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Στη φύση επικρατεί η βασική αρχή: Τα όμοια διαλύονται σε όμοια Πολικές ενώσεις σε πολικούς διαλύτες (π.χ. Αιθανόλη (πολική

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΡΟΣΘΕΤΩΝ ΚΑΙ ΓΛΥΚΑΝΤΙΚΩΝ ΥΛΩΝ. 6 ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Γαλακτωματοποιητές Παρασκευή Γαλακτώματος.

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΡΟΣΘΕΤΩΝ ΚΑΙ ΓΛΥΚΑΝΤΙΚΩΝ ΥΛΩΝ. 6 ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Γαλακτωματοποιητές Παρασκευή Γαλακτώματος. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΡΟΣΘΕΤΩΝ ΚΑΙ ΓΛΥΚΑΝΤΙΚΩΝ ΥΛΩΝ 6 ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Γαλακτωματοποιητές Παρασκευή Γαλακτώματος Εισηγητής: Πρόδρομος Σκενδερίδης Γαλακτώματα Γαλάκτωμα ονομάζεται ένα κολλοειδές

Διαβάστε περισσότερα

Αιωρήματα & Γαλακτώματα

Αιωρήματα & Γαλακτώματα Αιωρήματα & Γαλακτώματα Εαρινό εξάμηνο Ακ. Έτους 2015-16 Μάθημα 9ο 5 May 2017 Αιωρήματα Γαλακτώματα 1 Στρατηγική δοσολογίας (Για άλατα μετάλλων τα οποία υδρολύονται ) Περιοχές δραστικότητας: Περιοχή 1:

Διαβάστε περισσότερα

1. Κατανάλωση ενέργειας

1. Κατανάλωση ενέργειας ΑΠΘ ΕΓΑΧΤ 1. Κατανάλωση ενέργειας 1α. Σ ένα αναδευόμενο δοχείο (Τ m, D 0.67 m, C 0.67 m, H m, N 90 RPM, με τέσσερις ανακλαστήρες), εφοδιασμένο με αναδευτήρα τύπου στροβίλου Rushton, αναδεύεται διάλυμα

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΚΡΟΓΑΛΑΚΤΩΜΑΤΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΙΔΙΟΤΗΤΩΝ

ΜΙΚΡΟΓΑΛΑΚΤΩΜΑΤΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΙΔΙΟΤΗΤΩΝ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΗΜΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΜΙΚΡΟΓΑΛΑΚΤΩΜΑΤΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΙΔΙΟΤΗΤΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Ιωάννης Πούλιος, Καθηγητής Εργ. Φυσικοχημείας Α.Π.Θ. Τηλ

Ιωάννης Πούλιος, Καθηγητής Εργ. Φυσικοχημείας Α.Π.Θ. Τηλ Φυσικοχημεία II, Διαλύματα Ιωάννης Πούλιος, Καθηγητής Εργ. Φυσικοχημείας Α.Π.Θ. Τηλ. 2310-997785 poulios@chem.auth.gr photocatalysisgroup.web.auth.gr ΚΡΑΜΑΤΑ Χρώμα κραμάτων αποτελούμενα από Χρυσό (Au),

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΡΟΦΙΜΩΝ: ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ-Ι ΙΟΤΗΤΕΣ-ΡΕΟΛΟΓΙΑ-ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ- ΠΟΙΟΤΗΤΑ- ΣΥΚΕΥΑΣΙΑ

ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΡΟΦΙΜΩΝ: ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ-Ι ΙΟΤΗΤΕΣ-ΡΕΟΛΟΓΙΑ-ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ- ΠΟΙΟΤΗΤΑ- ΣΥΚΕΥΑΣΙΑ E. M. ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΡΟΦΙΜΩΝ: ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ-Ι ΙΟΤΗΤΕΣ-ΡΕΟΛΟΓΙΑ-ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ- ΠΟΙΟΤΗΤΑ- ΣΥΚΕΥΑΣΙΑ Κ. Τζιά, Π. Ταούκης, Β. Ωραιοπούλου ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΑΡΑ

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων

Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα (Τ.Ε.Ι.) Θεσσαλίας Επεξεργασία & Αξιοποίηση Αγρο-Διατροφικών Αποβλήτων Μέρος ΙΙ: Παραλαβή ουσιών υψηλής προστιθέμενης αξίας Ενότητα ΙΙ.3: Λιποδιαλυτές

Διαβάστε περισσότερα

Φάση ονοµάζεται ένα τµήµα της ύλης, οµοιογενές σε όλη την έκτασή του τόσο από άποψη χηµικής σύστασης όσο και φυσικής κατάστασης.

Φάση ονοµάζεται ένα τµήµα της ύλης, οµοιογενές σε όλη την έκτασή του τόσο από άποψη χηµικής σύστασης όσο και φυσικής κατάστασης. Φάση ονοµάζεται ένα τµήµα της ύλης, οµοιογενές σε όλη την έκτασή του τόσο από άποψη χηµικής σύστασης όσο και φυσικής κατάστασης. Ανεξάρτητα συστατικά ή συνιστώσες ενός ετερογενούς συστήµατος σε ισορροπία

Διαβάστε περισσότερα

ΕΜΠ ΥΓΡΑ ΚΟΠΗΣ. Σχήμα 1: Αλληλεπίδραση των δράσεων των υγρών κοπής

ΕΜΠ ΥΓΡΑ ΚΟΠΗΣ. Σχήμα 1: Αλληλεπίδραση των δράσεων των υγρών κοπής ΥΓΡΑ ΚΟΠΗΣ 1. ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΥΓΡΩΝ ΚΟΠΗΣ Ψυκτική δράση. Λιπαντική δράση. Απομάκρυνση των αποβλίττων. 2. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ ΤΩΝ ΥΓΡΩΝ ΚΟΠΗΣ (Σχ. 1) Σχήμα 1: Αλληλεπίδραση των δράσεων των υγρών κοπής

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΑΝΤΙΟΞΕΙ ΩΤΙΚΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙ- ΚΑ ΚΑΡΠΩΝ ΑΠΟ 29 ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ ΚΑΙ ΥΒΡΙ ΙΑ ΒΕΡΙΚΟΚΙΑΣ

ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΑΝΤΙΟΞΕΙ ΩΤΙΚΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙ- ΚΑ ΚΑΡΠΩΝ ΑΠΟ 29 ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ ΚΑΙ ΥΒΡΙ ΙΑ ΒΕΡΙΚΟΚΙΑΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΑΝΤΙΟΞΕΙ ΩΤΙΚΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙ- ΚΑ ΚΑΡΠΩΝ ΑΠΟ 29 ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ ΚΑΙ ΥΒΡΙ ΙΑ ΒΕΡΙΚΟΚΙΑΣ Παυλίνα ρογούδη, Γ. Παντελίδης, Ειρήνη Καραγιάννη-Σγουρού Ινστιτούτο Φυλλοβόλων ένδρων, Εθνικό

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 8 (ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ) ΦΑΣΜΑΤΟΦΩΤΟΜΕΤΡΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 8 (ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ) ΦΑΣΜΑΤΟΦΩΤΟΜΕΤΡΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 8 (ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ) ΦΑΣΜΑΤΟΦΩΤΟΜΕΤΡΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Με τον όρο αυτό ονοµάζουµε την τεχνική ποιοτικής και ποσοτικής ανάλυσης ουσιών µε βάση το µήκος κύµατος και το ποσοστό απορρόφησης της ακτινοβολίας

Διαβάστε περισσότερα

Επίδραση της επεξεργασίας με Υπερυψηλή πίεση και Παλλόμενα Ηλεκτρικά πεδία στην Αύξηση της Απόδοσης Ελαιολάδου και στην Οξειδωτική του Σταθερότητα

Επίδραση της επεξεργασίας με Υπερυψηλή πίεση και Παλλόμενα Ηλεκτρικά πεδία στην Αύξηση της Απόδοσης Ελαιολάδου και στην Οξειδωτική του Σταθερότητα Επίδραση της επεξεργασίας με Υπερυψηλή πίεση και Παλλόμενα Ηλεκτρικά πεδία στην Αύξηση της Απόδοσης Ελαιολάδου και στην Οξειδωτική του Σταθερότητα Β. Ανδρέου, Ζ. Αλεξανδράκης, Γ. Δημόπουλος, Γ.Κατσαρός,

Διαβάστε περισσότερα

Λίπη - έλαια Μέτρηση οξύτητας ελαιολάδου

Λίπη - έλαια Μέτρηση οξύτητας ελαιολάδου Λίπη - έλαια Μέτρηση οξύτητας ελαιολάδου 1 η Εργαστηριακή Άσκηση Εργαστήριο Χημείας & Τεχνολογίας Τροφίμων Κύρια συστατικά τροφίμων Λιπίδια Υδατάνθρακες Αμινοξέα Πρωτεΐνες Ένζυμα Βιταμίνες Άλατα Νερό Άλλα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΡΙΣΙΜΩΝ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ ΥΔΑΤΙΚΗΣ ΕΚΧΥΛΙΣΗΣ ΕΛΑΙΟΣΩΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΦΥΤΡΟ ΑΡΑΒΟΣΙΤΟΥ ΜΕ ΤΗ ΜΕΔΟΔΟ TAGUCHΙ

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΡΙΣΙΜΩΝ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ ΥΔΑΤΙΚΗΣ ΕΚΧΥΛΙΣΗΣ ΕΛΑΙΟΣΩΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΦΥΤΡΟ ΑΡΑΒΟΣΙΤΟΥ ΜΕ ΤΗ ΜΕΔΟΔΟ TAGUCHΙ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΡΙΣΙΜΩΝ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ ΥΔΑΤΙΚΗΣ ΕΚΧΥΛΙΣΗΣ ΕΛΑΙΟΣΩΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΦΥΤΡΟ ΑΡΑΒΟΣΙΤΟΥ ΜΕ ΤΗ ΜΕΔΟΔΟ TAGUCHΙ Ά. Ματσακίδου, Φ. Μαντζουρίδου, Β. Κιοσέογλου Εργαστήριο Χημείας και Τεχνολογίας Τροφίμων, Τμήμα

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΙΚΗ ΚΙΝΗΤΙΚΗ. Εισαγωγή. 3.1 Γενικά για τη χημική κινητική και τη χημική αντίδραση - Ταχύτητα αντίδρασης

ΧΗΜΙΚΗ ΚΙΝΗΤΙΚΗ. Εισαγωγή. 3.1 Γενικά για τη χημική κινητική και τη χημική αντίδραση - Ταχύτητα αντίδρασης 3 ΧΗΜΙΚΗ ΚΙΝΗΤΙΚΗ 3 ΧΗΜΙΚΗ ΚΙΝΗΤΙΚΗ Εισαγωγή Στην μέχρι τώρα γνωριμία μας με τη χημεία υπάρχει μια «σημαντική απουσία»: ο χρόνος... Είναι λοιπόν «καιρός» να μπει και ο χρόνος ως παράμετρος στη μελέτη ενός

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΘΕΣΗ ΝΑΝΟΣΩΛΗΝΩΝ ΑΝΘΡΑΚΑ ΜΕΣΩ ΘΕΡΜΟΛΥΣΗΣ ΟΡΓΑΜΟΜΕΤΑΛΛΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΣΕ ΣΤΕΡΕΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

ΣΥΝΘΕΣΗ ΝΑΝΟΣΩΛΗΝΩΝ ΑΝΘΡΑΚΑ ΜΕΣΩ ΘΕΡΜΟΛΥΣΗΣ ΟΡΓΑΜΟΜΕΤΑΛΛΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΣΕ ΣΤΕΡΕΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΝΑΝΟΣΩΛΗΝΩΝ ΑΝΘΡΑΚΑ ΜΕΣΩ ΘΕΡΜΟΛΥΣΗΣ ΟΡΓΑΜΟΜΕΤΑΛΛΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΣΕ ΣΤΕΡΕΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Α.Μ. Νέτσου 1, Ε. Χουντουλέση 1, Μ.Περράκη 2, Α.Ντζιούνη 1, Κ. Κορδάτος 1 1 Σχολή Χημικών Μηχανικών, ΕΜΠ 2 Σχολή

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα. Χημική Τεχνολογία. Εργαστηριακό Μέρος

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα. Χημική Τεχνολογία. Εργαστηριακό Μέρος ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Χημική Τεχνολογία Εργαστηριακό Μέρος Ενότητα 8.2: Χημικώς Απαιτούμενο Οξυγόνο (Chemical Oxygen Demand, COD) Ευάγγελος Φουντουκίδης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΘΕΜΑ Α Για τις ερωτήσεις (Α.1) μέχρι (Α.5) να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της πρότασης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή επιλογή. Α.1 Από

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΚΡΟΕΓΚΛΕΙΣΜΟΣ ΑΡΩΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΒΙΟΔΡΑΣΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΑΤΙΚΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ. Χ. Χρανιώτη, Κ.Τζιά

ΜΙΚΡΟΕΓΚΛΕΙΣΜΟΣ ΑΡΩΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΒΙΟΔΡΑΣΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΑΤΙΚΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ. Χ. Χρανιώτη, Κ.Τζιά ΜΙΚΡΟΕΓΚΛΕΙΣΜΟΣ ΑΡΩΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΒΙΟΔΡΑΣΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΑΤΙΚΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Χ. Χρανιώτη, Κ.Τζιά Εργαστήριο Χημείας και Τεχνολογίας Τροφίμων, Σχολή Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ Ηρώων Πολυτεχνείου 5, Πολυτεχνειούπολη, Ζωγράφου,

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Χημείας και Τεχνολογίας Τροφίμων Σχολή Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ. Κωνσταντίνα Τζιά

Εργαστήριο Χημείας και Τεχνολογίας Τροφίμων Σχολή Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ. Κωνσταντίνα Τζιά Εργαστήριο Χημείας και Τεχνολογίας Τροφίμων Σχολή Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ Κωνσταντίνα Τζιά ΠΕΡΙΛΗΨΗ Συντήρηση φρούτων ή λαχανικών με χρήση εδώδιμων μεμβρανών σε συνδυασμό με ψύξη ή/και συσκευασία ΜΑΡ Προϊόντα:

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΠΟΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ, ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ. Πτυχιακή εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΠΟΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ, ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ. Πτυχιακή εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΠΟΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ, ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Πτυχιακή εργασία ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΕΠΙΔΡΑΣΗΣ ΒΟΤΑΝΩΝ ΚΑΙ ΜΠΑΧΑΡΙΚΩΝ ΣΤΟΥΣ ΔΕΙΚΤΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟΥ Ελένη

Διαβάστε περισσότερα

R 1 R 2 R 3 ΕΞΕΤΑΣΗ ΛΙΠΑΡΩΝ ΥΛΩΝ: ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΟΞΥΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΛΑΔΙΩΝ. Λινολενικό (C 18:3 ) Ελαϊκό (C 18:1 ) Λινελαϊκό (C 18:2 )

R 1 R 2 R 3 ΕΞΕΤΑΣΗ ΛΙΠΑΡΩΝ ΥΛΩΝ: ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΟΞΥΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΛΑΔΙΩΝ. Λινολενικό (C 18:3 ) Ελαϊκό (C 18:1 ) Λινελαϊκό (C 18:2 ) ΕΞΕΤΑΣΗ ΛΙΠΑΡΩΝ ΥΛΩΝ: ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΟΞΥΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΛΑΔΙΩΝ Ελαϊκό οξύ διάρκεια 2 ώρες Στόχοι της άσκησης: Η εξοικείωση με τη χημική σύσταση των λιπαρών υλών. Η κατανόηση της όξινης υδρόλυσης ως παράγοντα

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΛΕΤΗ ΤHΣ ΘΕΡΜΙΚΗΣ ΙΑΣΠΑΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΓΩΓΗΣ ΤΟΥ V 2 O 5 ΚΑΙ TΩΝ ΠΡΟ ΡΟΜΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ ΑΥΤΟΥ ΣΤΗΡΙΓΜΕΝΩΝ ΣΕ TiΟ 2

ΜΕΛΕΤΗ ΤHΣ ΘΕΡΜΙΚΗΣ ΙΑΣΠΑΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΓΩΓΗΣ ΤΟΥ V 2 O 5 ΚΑΙ TΩΝ ΠΡΟ ΡΟΜΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ ΑΥΤΟΥ ΣΤΗΡΙΓΜΕΝΩΝ ΣΕ TiΟ 2 ΜΕΛΕΤΗ ΤHΣ ΘΕΡΜΙΚΗΣ ΙΑΣΠΑΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΓΩΓΗΣ ΤΟΥ V 2 O 5 ΚΑΙ TΩΝ ΠΡΟ ΡΟΜΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ ΑΥΤΟΥ ΣΤΗΡΙΓΜΕΝΩΝ ΣΕ TiΟ 2 Λ. Ναλµπαντιάν Ινστιτούτο Τεχνικής Χηµικών ιεργασιών, ΕΚΕΤΑ, Τ.Θ. 361, 57001, Θέρµη,Θεσσαλονίκη

Διαβάστε περισσότερα

Πείραμα 2 Αν αντίθετα, στο δοχείο εισαχθούν 20 mol ΗΙ στους 440 ºC, τότε το ΗΙ διασπάται σύμφωνα με τη χημική εξίσωση: 2ΗΙ(g) H 2 (g) + I 2 (g)

Πείραμα 2 Αν αντίθετα, στο δοχείο εισαχθούν 20 mol ΗΙ στους 440 ºC, τότε το ΗΙ διασπάται σύμφωνα με τη χημική εξίσωση: 2ΗΙ(g) H 2 (g) + I 2 (g) Α. Θεωρητικό μέρος Άσκηση 5 η Μελέτη Χημικής Ισορροπίας Αρχή Le Chatelier Μονόδρομες αμφίδρομες αντιδράσεις Πολλές χημικές αντιδράσεις οδηγούνται, κάτω από κατάλληλες συνθήκες, σε κατάσταση ισορροπίας

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 4η. Έλεγχος αλλοίωσης - νοθείας στο ελαιόλαδο. Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα ΔΕΑΠΤ Εργαστήριο Ασφάλειας Τροφίμων

Άσκηση 4η. Έλεγχος αλλοίωσης - νοθείας στο ελαιόλαδο. Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα ΔΕΑΠΤ Εργαστήριο Ασφάλειας Τροφίμων Άσκηση 4η Έλεγχος αλλοίωσης - νοθείας στο ελαιόλαδο Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα ΔΕΑΠΤ Εργαστήριο Ασφάλειας Τροφίμων Νοθεία στα τρόφιμα Ορισμός Προσθήκη στα τρόφιμα ουσιών που: Απαγορεύεται η χρήση τους ή

Διαβάστε περισσότερα

2). i = n i - n i - n i (2) 9-2

2). i = n i - n i - n i (2) 9-2 ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΗ ΤΑΣΗ ΙΑΛΥΜΑΤΩΝ Έννοιες που πρέπει να γνωρίζετε: Εξίσωση Gbbs-Duhem, χηµικό δυναµικό συστατικού διαλύµατος Θέµα ασκήσεως: Μελέτη της εξάρτησης της επιφανειακής τάσης διαλυµάτων από την συγκέντρωση,

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Πτυχιακή εργασία ΚΙΝΗΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΜΕΙΩΣΗΣ ΤΩΝ ΦΑΙΝΟΛΩΝ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟΥ ΚΑΤΑ ΤΟ ΤΗΓΑΝΙΣΜΑ Χριστοφόρου Ανδρέας Λεμεσός

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΙΚΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5 ο ΕΞΑΜΗΝΟ

ΤΕΧΝΙΚΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5 ο ΕΞΑΜΗΝΟ ΤΕΧΝΙΚΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5 ο ΕΞΑΜΗΝΟ Μελέτη της κινητικής αποχρωματισμού πρότυπων διαλυμάτων αζωχρωμάτων μέσω της καταλυτικής διάσπασης υπεροξειδίου του υδρογόνου σε αντιδραστήρα

Διαβάστε περισσότερα

Ανάδευση και ανάμιξη Ασκήσεις

Ανάδευση και ανάμιξη Ασκήσεις 1. Σε μια δεξαμενή, με διάμετρο Τ = 1.2 m και συνολικό ύψος 1.8 m και ύψος πλήρωσης υγρού Η = 1.2 m, αναδεύεται υγρό latex (ρ = 800 kg/m 3, μ = 10 ) με ναυτική προπέλα (τετρ. βήμα, 3 πτερύγια, D = 0.36

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΝΤΙΖΕΛ ΑΠΟ ΑΠΟΒΛΗΤΕΣ ΕΛΑΙΟΥΧΕΣ ΥΛΕΣ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΕΤΕΡΟΓΕΝΟΥΣ ΒΑΣΙΚΟΥ ΚΑΤΑΛΥΤΗ

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΝΤΙΖΕΛ ΑΠΟ ΑΠΟΒΛΗΤΕΣ ΕΛΑΙΟΥΧΕΣ ΥΛΕΣ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΕΤΕΡΟΓΕΝΟΥΣ ΒΑΣΙΚΟΥ ΚΑΤΑΛΥΤΗ Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ) Σχολή Χημικών Μηχανικών Τομέας ΙΙ Μονάδα Μηχανικής Διεργασιών Υδρογονανθράκων και Βιοκαυσίμων ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΝΤΙΖΕΛ ΑΠΟ ΑΠΟΒΛΗΤΕΣ ΕΛΑΙΟΥΧΕΣ ΥΛΕΣ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΕΤΕΡΟΓΕΝΟΥΣ ΒΑΣΙΚΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Διαλύματα - Περιεκτικότητες διαλυμάτων Γενικά για διαλύματα

Διαλύματα - Περιεκτικότητες διαλυμάτων Γενικά για διαλύματα Διαλύματα - Περιεκτικότητες διαλυμάτων Γενικά για διαλύματα Μάθημα 6 6.1. SOS: Τι ονομάζεται διάλυμα, Διάλυμα είναι ένα ομογενές μίγμα δύο ή περισσοτέρων καθαρών ουσιών. Παράδειγμα: Ο ατμοσφαιρικός αέρας

Διαβάστε περισσότερα

Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ

Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ 8.10.2016 L 273/5 ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΕ) 2016/1784 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 30ής Σεπτεμβρίου 2016 για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 2568/91 σχετικά με τον προσδιορισμό των χαρακτηριστικών

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΚΙΝΗΜΑΤΙΚΟ ΙΞΩΔΕΣ ΔΙΑΦΑΝΩΝ ΚΑΙ ΑΔΙΑΦΑΝΩΝ ΥΓΡΩΝ (ASTM D 445, IP 71)

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΚΙΝΗΜΑΤΙΚΟ ΙΞΩΔΕΣ ΔΙΑΦΑΝΩΝ ΚΑΙ ΑΔΙΑΦΑΝΩΝ ΥΓΡΩΝ (ASTM D 445, IP 71) ΘΕΩΡΙΑ Ιξώδες ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΚΙΝΗΜΑΤΙΚΟ ΙΞΩΔΕΣ ΔΙΑΦΑΝΩΝ ΚΑΙ ΑΔΙΑΦΑΝΩΝ ΥΓΡΩΝ (ASTM D 445, IP 71) Το ιξώδες είναι η ιδιότητα που έχει ένα ρευστό να παρουσιάζει αντίσταση κατά τη ροή του, ως αποτέλεσμα

Διαβάστε περισσότερα

Ευαισθητοποιημένη χημειοφωταύγεια με νανοδομημένους καταλύτες - Προοπτικές εφαρμογής της μεθόδου στην αναλυτική χημεία

Ευαισθητοποιημένη χημειοφωταύγεια με νανοδομημένους καταλύτες - Προοπτικές εφαρμογής της μεθόδου στην αναλυτική χημεία Ευαισθητοποιημένη χημειοφωταύγεια με νανοδομημένους καταλύτες - Προοπτικές εφαρμογής της μεθόδου στην αναλυτική χημεία Δρ Κυριάκος Παπαδόπουλος Ερευνητής Α Ινστιτούτο Φυσικοχημείας ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος Δεκέμβριος

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Δ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Δ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Δ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΘΕΜΑ Α ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 14 ΙΟΥΝΙΟΥ 2019 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΕΞΙ (6) Για τις προτάσεις

Διαβάστε περισσότερα

ÊÏÑÕÖÇ. 1.2 Το ph υδατικού διαλύµατος ασθενούς βάσης Β 0,01Μ είναι : Α. Μεγαλύτερο του 12 Β. 12 Γ. Μικρότερο του 2. Μικρότερο του 12 Μονάδες 5

ÊÏÑÕÖÇ. 1.2 Το ph υδατικού διαλύµατος ασθενούς βάσης Β 0,01Μ είναι : Α. Μεγαλύτερο του 12 Β. 12 Γ. Μικρότερο του 2. Μικρότερο του 12 Μονάδες 5 1 Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΘΕΜΑ 1ο ΧΗΜΕΙΑ Στις ερωτήσεις 1.1 έως 1.3 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1.1 Η ενέργεια ιοντισµού

Διαβάστε περισσότερα

Αξιοποίηση Φυσικών Αντιοξειδωτικών στην Εκτροφή των Αγροτικών

Αξιοποίηση Φυσικών Αντιοξειδωτικών στην Εκτροφή των Αγροτικών Ζώων για Παραγωγή Προϊόντων Ποιότητας» 1 Αξιοποίηση Φυσικών Αντιοξειδωτικών στην Εκτροφή των Αγροτικών Ζώων για Παραγωγή Προϊόντων Ποιότητας Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Εργαστήριο Ζωοτεχνίας MIS 380231

Διαβάστε περισσότερα

Συντάκτης: Τζαμτζής Αθανάσιος Σελίδα 1

Συντάκτης: Τζαμτζής Αθανάσιος Σελίδα 1 ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑΣ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 4 η ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΧΗΜΕΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ Παρασκευή διαλύματος ορισμένης συγκέντρωσης Αραίωση διαλυμάτων ΣΧΟΛΕΙΟ 1 ο ΓΕΛ ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΩΝ ΤΜΗΜΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ 1 2

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΡΧΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ. Τεχνολογία παρασκευής παγωτών

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΡΧΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ. Τεχνολογία παρασκευής παγωτών ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΡΧΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Τεχνολογία παρασκευής παγωτών Γενικά Πολύπλοκο προϊόν με πολλούς ορισμούς και ταξινομήσεις από χώρα σε χώρα Ελληνική νομοθεσία: Παγωτά ορίζονται τα προϊόντα που

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΟ ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΟ ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΟ ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΡΟΚΙΔΩΣΗ ΓΑΛΑΚΤΩΜΑΤΩΝ ΥΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΜΥΞΙΝΗΣ: ΡΕΟΛΟΓΙΑ & ΜΙΚΡΟΔΟΜΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΞΕΝΤΕ ΕΛΕΝΗ

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 7η. Χημική Ισορροπία. Εργαστήριο Χημείας Τμήμα ΔΕΑΠΤ Πανεπιστήμιο Πατρών

Άσκηση 7η. Χημική Ισορροπία. Εργαστήριο Χημείας Τμήμα ΔΕΑΠΤ Πανεπιστήμιο Πατρών Άσκηση 7η Χημική Ισορροπία Εργαστήριο Χημείας Τμήμα ΔΕΑΠΤ Πανεπιστήμιο Πατρών Η έννοια της Χημικής Ισορροπίας Υπάρχουν χηµικές αντιδράσεις που εξελίσσονται προς µία µόνο μόνο κατεύθυνση, όπως π.χ. η σύνθεση

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2014 ÊÏÑÕÖÁÉÏ ÅÕÏÓÌÏÓ

ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2014 ÊÏÑÕÖÁÉÏ ÅÕÏÓÌÏÓ ΤΑΞΗ: ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: ΜΑΘΗΜΑ: ΘΕΜΑ Α Β ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ Ηµεροµηνία: Τετάρτη 3 Απριλίου 014 ιάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Για τις ερωτήσεις Α1 έως και Α4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό

Διαβάστε περισσότερα

ΦΩΤΟΚΑΤΑΛΥΤΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΥΣΑΕΡΙΩΝ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ ΣΕ ΘΕΡΜΙΚΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΜΕΝΟ TiO2 ΜΕ ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΠΛΑΤΙΝΑΣ

ΦΩΤΟΚΑΤΑΛΥΤΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΥΣΑΕΡΙΩΝ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ ΣΕ ΘΕΡΜΙΚΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΜΕΝΟ TiO2 ΜΕ ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΠΛΑΤΙΝΑΣ ΦΩΤΟΚΑΤΑΛΥΤΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΥΣΑΕΡΙΩΝ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ ΣΕ ΘΕΡΜΙΚΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΜΕΝΟ Ti ΜΕ ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΠΛΑΤΙΝΑΣ Ε. Πουλάκης, Κ. Φιλιππόπουλος Σχολή Χημικών Μηχανικών, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Ηρώων Πολυτεχνείου

Διαβάστε περισσότερα

Φυσικοχημεία 2 Εργαστηριακές Ασκήσεις

Φυσικοχημεία 2 Εργαστηριακές Ασκήσεις Φυσικοχημεία 2 Εργαστηριακές Ασκήσεις Άσκηση 6: Ισορροπία φάσεων συστήματος πολλών συστατικών αμοιβαία διαλυτότητα Βασιλική Χαβρεδάκη Τμήμα Χημείας 1. Θεωρία... 3 2. Μετρήσεις... 5 3. Επεξεργασία Μετρήσεων...

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Β ΤΑΞΗΣ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Β ΤΑΞΗΣ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ Εργαστηριακό Κέντρο Φυσικών Επιστηµών Aγίων Αναργύρων Υπεύθυνος Εργαστηρίου : Χαρακόπουλος Καλλίνικος Επιµέλεια Παρουσίαση : Καραγιάννης Πέτρος ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Β ΤΑΞΗΣ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

Σχολή Γεωτεχνικών Επιστημών και Διαχείρισης Περιβάλλοντος. Πτυχιακή εργασία ΑΡΩΜΑΤΙΚA ΕΛΑΙΟΛΑΔA. Θάλεια Πισσίδου

Σχολή Γεωτεχνικών Επιστημών και Διαχείρισης Περιβάλλοντος. Πτυχιακή εργασία ΑΡΩΜΑΤΙΚA ΕΛΑΙΟΛΑΔA. Θάλεια Πισσίδου Σχολή Γεωτεχνικών Επιστημών και Διαχείρισης Περιβάλλοντος Πτυχιακή εργασία ΑΡΩΜΑΤΙΚA ΕΛΑΙΟΛΑΔA Θάλεια Πισσίδου Λεμεσός, Μάιος 2017 2 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Επίδραση της συγκέντρωσης στην ταχύτητα αντίδρασης Μg + 2HCl

Επίδραση της συγκέντρωσης στην ταχύτητα αντίδρασης Μg + 2HCl Επίδραση της συγκέντρωσης στην ταχύτητα αντίδρασης Μg + 2HCl MgCl 2 + H 2 Υπολογισµός ταχύτητας σχηµατισµού υδρογόνου µε χρήση ΣΣΛΑ - Μultilog/DBLab Νόµος ταχύτητας Tάξη αντίδρασης Στοιχειοµετρία υο λόγια

Διαβάστε περισσότερα

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑΣ Ι. ΠΟΥΛΛΗ ΧΗΜΙΚΟΥ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑΣ Ι. ΠΟΥΛΛΗ ΧΗΜΙΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑΣ Ι. ΠΟΥΛΛΗ ΧΗΜΙΚΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΝΕΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΒΡΩΣΙΜΩΝ ΕΛΑΙΩΝ ΜΕ ΦΘΟΡΙΣΜΟΜΕΤΡΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΣΑΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΚΛΑΣΣΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΥΣ 180 160 140 120.-. 100 d 80 60 40 20 300 400

Διαβάστε περισσότερα

5.3 Υπολογισμοί ισορροπίας φάσεων υγρού-υγρού

5.3 Υπολογισμοί ισορροπίας φάσεων υγρού-υγρού 5.3 Υπολογισμοί ισορροπίας φάσεων υγρού-υγρού Η αρχική εξίσωση που χρησιμοποιείται για τους υπολογισμούς της ΙΦΥΥ είναι η ικανοποίηση της βασικής θερμοδυναμικής απαίτησης της ισότητας των τάσεων διαφυγής

Διαβάστε περισσότερα

Αξιοποίηση Φυσικών Αντιοξειδωτικών στην Εκτροφή των Αγροτικών

Αξιοποίηση Φυσικών Αντιοξειδωτικών στην Εκτροφή των Αγροτικών Ζώων για Παραγωγή Προϊόντων Ποιότητας» 1 Αξιοποίηση Φυσικών Αντιοξειδωτικών στην Εκτροφή των Αγροτικών Ζώων για Παραγωγή Προϊόντων Ποιότητας Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Εργαστήριο Ζωοτεχνίας MIS 380231

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΤΑΞΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΣΑΒΒΑΤΟ 16/04/ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5)

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΤΑΞΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΣΑΒΒΑΤΟ 16/04/ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΤΑΞΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΣΑΒΒΑΤΟ 16/04/2016 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) ΘΕΜΑ Α Για τις ερωτήσεις Α1. έως Α5. να γράψετε στο τετράδιό σας τον

Διαβάστε περισσότερα

(1) v = k[a] a [B] b [C] c, (2) - RT

(1) v = k[a] a [B] b [C] c, (2) - RT Χηµική Κινητική Αντικείµενο της Χηµικής Κινητικής είναι η µελέτη της ταχύτητας µιας αντιδράσεως, ο καθορισµός των παραγόντων που την επηρεάζουν και η εύρεση ποσοτικής έκφρασης για τον κάθε παράγοντα, δηλ.

Διαβάστε περισσότερα

Χ. Κονταρέλη, Β. Σταματέλου, Α. Δέτση Εργαστήριο Οργανικής Χημείας, Σχολή Χημικών Μηχανικών, ΕΜΠ, Ηρώων Πολυτεχνείου 9, Αθήνα

Χ. Κονταρέλη, Β. Σταματέλου, Α. Δέτση Εργαστήριο Οργανικής Χημείας, Σχολή Χημικών Μηχανικών, ΕΜΠ, Ηρώων Πολυτεχνείου 9, Αθήνα ΣΥΝΘΕΣΗ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΔΟΜΗΣ ΝΕΩΝ ΒΙΟΑΠΟΙΚΟΔΟΜΗΣΙΜΩΝ ΙΟΝΤΙΚΩΝ ΥΓΡΩΝΣΥΝΘΕΣΗ, ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΔΟΜΗΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗ ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΗΣ ΝΕΩΝ ΕΣΤΕΡΩΝ ΤΥΡΟΣΟΛΗΣ ΚΑΙ ΥΔΡΟΞΥ- ΤΥΡΟΣΟΛΗΣ ΜΕ ΦΑΙΝΟΛΙΚΑ ΟΞΕΑ Χ. Κονταρέλη,

Διαβάστε περισσότερα

Συντάκτης: Τζαμτζής Αθανάσιος Σελίδα 1

Συντάκτης: Τζαμτζής Αθανάσιος Σελίδα 1 ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑΣ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 4 η ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΧΗΜΕΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ Παρασκευή διαλύματος ορισμένης συγκέντρωσης Αραίωση διαλυμάτων ΣΧΟΛΕΙΟ 1 ο ΓΕΛ ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΩΝ ΤΜΗΜΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ 1 2

Διαβάστε περισσότερα

8 η Ευρωπαϊκή Ολυµπιάδα Επιστηµών EUSO 2010

8 η Ευρωπαϊκή Ολυµπιάδα Επιστηµών EUSO 2010 Ε.Κ.Φ.Ε. ΣΕΡΡΩΝ 8 η Ευρωπαϊκή Ολυµπιάδα Επιστηµών EUSO 010 ΤΟΠΙΚΟΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΩΝ ΧΗΜΕΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ : Μαθητές/τριες που συµµετέχουν: (1).. () () Ηµεροµηνία: 8/11/009 Σύνολο µορίων :. Σελίδα

Διαβάστε περισσότερα

Πειραµατική διαδικασία µε στόχους:

Πειραµατική διαδικασία µε στόχους: Ε.Κ.Φ.Ε. Χαλανδρίου Τάξη:. Ηµεροµηνία:. Ονοµατεπώνυµα µαθητών οµάδας: ιαµόρφωση φύλλου εργασίας 2ης εργαστηριακής άσκησης Β Λυκείου, κατεύθυνσης Ταχύτητα αντίδρασης και παράγοντες που την επηρεάζουν!!

Διαβάστε περισσότερα

Χημική Τεχνολογία. Ενότητα 4: Ογκομετρική Ανάλυση. Ευάγγελος Φουντουκίδης Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Τ.Ε.

Χημική Τεχνολογία. Ενότητα 4: Ογκομετρική Ανάλυση. Ευάγγελος Φουντουκίδης Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Τ.Ε. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Χημική Τεχνολογία Ενότητα 4: Ογκομετρική Ανάλυση Ευάγγελος Φουντουκίδης Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Τ.Ε. Άδειες Χρήσης Το παρόν

Διαβάστε περισσότερα

Ανάπτυξη και αποτελέσµατα πολυκριτηριακής ανάλυσης Κατάταξη εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης ΟΤΚΖ Επιλογή βέλτιστου σεναρίου διαχείρισης

Ανάπτυξη και αποτελέσµατα πολυκριτηριακής ανάλυσης Κατάταξη εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης ΟΤΚΖ Επιλογή βέλτιστου σεναρίου διαχείρισης Ανάπτυξη και αποτελέσµατα πολυκριτηριακής ανάλυσης Κατάταξη εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης ΟΤΚΖ Επιλογή βέλτιστου σεναρίου διαχείρισης 1. Εισαγωγή Στην τεχνική αυτή έκθεση περιγράφεται αναλυτικά η εφαρµογή

Διαβάστε περισσότερα

Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΛΟΥΚΑΝΙΚΩΝ ΤΥΠΟΥ ΦΡΑΝΚΦΟΥΡΤΗΣ ΣΕ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ ΜΕ ΤΗ ΛΙΠΟΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ

Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΛΟΥΚΑΝΙΚΩΝ ΤΥΠΟΥ ΦΡΑΝΚΦΟΥΡΤΗΣ ΣΕ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ ΜΕ ΤΗ ΛΙΠΟΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΕΠΙ ΡΑΣΗΣ ΤΗΣ ΚΑΡΑΓΕΝΝΑΝΗΣ ΣΤΙΣ ΜΗΧΑΝΙΚΕΣ-ΟΡΓΑΝΟΛΗΠΤΙΚΕΣ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΛΟΥΚΑΝΙΚΩΝ ΤΥΠΟΥ ΦΡΑΝΚΦΟΥΡΤΗΣ ΣΕ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

[FeCl. = - [Fe] t. = - [HCl] t. t ] [FeCl. [HCl] t (1) (2) (3) (4)

[FeCl. = - [Fe] t. = - [HCl] t. t ] [FeCl. [HCl] t (1) (2) (3) (4) Μιχαήλ Π. Μιχαήλ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3o ΧΗΜΙΚΗ ΚΙΝΗΤΙΚΗ 1 3.1 Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής Στις ερωτήσεις 1-34 βάλτε σε ένα κύκλο το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1. Το αντικείµενο µελέτης της χηµικής

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑ 5-ΧΗΜΙΚΗ ΚΙΝΗΤΙΚΗ. α. Να βρείτε τη σύσταση του δοχείου σε mol τις χρονικές στιγμές t 1 και t 2.

ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑ 5-ΧΗΜΙΚΗ ΚΙΝΗΤΙΚΗ. α. Να βρείτε τη σύσταση του δοχείου σε mol τις χρονικές στιγμές t 1 και t 2. ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑ 5-ΧΗΜΙΚΗ ΚΙΝΗΤΙΚΗ 1. Σε δοχείο όγκου V=2L εισάγονται τη χρονική στιγμή t o =0, 10mol N 2(g) και 24mol H 2(g) τα οποία αντιδρούν σύμφωνα με τη (μονόδρομη) αντίδραση

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΟΡΜΗΣ - ΡΕΟΛΟΓΙΑ

ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΟΡΜΗΣ - ΡΕΟΛΟΓΙΑ ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΟΡΜΗΣ - ΡΕΟΛΟΓΙΑ Ρεολογία Επιστήµη που εξετάζει την ροή και την παραµόρφωση των υλικών κάτω από την άσκηση πίεσης. Η µεταφορά των υγρών στην βιοµηχανία τροφίµων συνδέεται άµεσα

Διαβάστε περισσότερα

Γενική Χημεία. Νίκος Ξεκουκουλωτάκης Επίκουρος Καθηγητής

Γενική Χημεία. Νίκος Ξεκουκουλωτάκης Επίκουρος Καθηγητής Γενική Χημεία Νίκος Ξεκουκουλωτάκης Επίκουρος Καθηγητής Πολυτεχνείο Κρήτης Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος Γραφείο Κ2.125, τηλ.: 28210-37772 e-mail:nikosxek@gmail.com Περιεχόμενα Διαλύματα Γραμμομοριακή

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΚΦΕ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ

ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΚΦΕ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ 17η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών EUSO 2019 ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΚΦΕ ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΩΝ ΗΛΙΟΥΠΟΛΗΣ ΝΕΑΣ ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ - ΟΜΟΝΟΙΑΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ ΣΧΟΛΕΙΟ: ΟΝΟΜΑΤΑ ΔΙΑΓΩΝΙΖΟΜΕΝΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ: 1) 2) 3) ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΙΔΑΝΙΚΩΝ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΩΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΙΔΑΝΙΚΩΝ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΩΝ

ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΙΔΑΝΙΚΩΝ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΩΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΙΔΑΝΙΚΩΝ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΩΝ Εισαγωγή Διαδικασία σχεδιασμού αντιδραστήρα: Καθορισμός του τύπου του αντιδραστήρα και των συνθηκών λειτουργίας. Εκτίμηση των χαρακτηριστικών για την ομαλή λειτουργία του αντιδραστήρα. μέγεθος σύσταση

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙΤΛΟΔΟΤΗΣΗ ΟΞΕΩΝ ΚΑΙ ΒΑΣΕΩΝ

ΤΙΤΛΟΔΟΤΗΣΗ ΟΞΕΩΝ ΚΑΙ ΒΑΣΕΩΝ ΤΙΤΛΟΔΟΤΗΣΗ ΟΞΕΩΝ ΚΑΙ ΒΑΣΕΩΝ Σκοπός Εργαστηριακής Άσκησης Η εξοικείωση με τις τεχνικές τιτλοδότησης και η κατανόηση των ογκομετρικών μεθόδων ανάλυσης. Θεωρητικό Μέρος Πάρα πολύ συχνά προκύπτει η ανάγκη

Διαβάστε περισσότερα

Ύλη. Δ/τα Σωματίδια < cm

Ύλη. Δ/τα Σωματίδια < cm Ύλη Ουσίες (καθορισμένα σώματα) Μίγματα (συστήματα διασποράς) Στοιχεία Δ/τα Σωματίδια < 10 77 cm Μοριακά Ιοντικά Χημ. Ενώσεις Κολλοειδή 5.10 5 cm>σωματίδια>10 7 cm Ετερογενή Σωματίδια >5.10 5 cm Ουσίες

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Εργαστηριακό Κέντρο Φυσικών Επιστηµών Aγίων Αναργύρων Υπεύθυνος Εργ. Κέντρου : Χαρακόπουλος Καλλίνικος Επιµέλεια Παρουσίαση : Καραγιάννης Πέτρος ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΣΤ 30 ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΟΥ ΧΗΜΕΙΑΣ

ΤΕΣΤ 30 ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΟΥ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΕΣΤ 30 ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΟΥ ΧΗΜΕΙΑΣ ο αριθμός Avogadro, N A, L = 6,022 10 23 mol -1 η σταθερά Faraday, F = 96 487 C mol -1 σταθερά αερίων R = 8,314 510 (70) J K -1 mol -1 = 0,082 L atm mol -1 K -1 μοριακός

Διαβάστε περισσότερα

, µπορεί να είναι η συνάρτηση. αλλού. πλησιάζουν προς την τιµή 1, η διασπορά της αυξάνεται ή ελαττώνεται; (Εξηγείστε γιατί).

, µπορεί να είναι η συνάρτηση. αλλού. πλησιάζουν προς την τιµή 1, η διασπορά της αυξάνεται ή ελαττώνεται; (Εξηγείστε γιατί). Εργαστήριο Μαθηµατικών & Στατιστικής Γραπτή Εξέταση Περιόδου Φεβρουαρίου 009 στη Στατιστική 0/0/09 Α ΣΕΙΡΑ ΘΕΜΑΤΩΝ. [0] Οι ακαθάριστες εβδοµαδιαίες εισπράξεις µιας κτηνοτροφικής µονάδας, από την πώληση

Διαβάστε περισσότερα

Eργαστηριακή Άσκηση 1. ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΠΟΙΟΤΙΚΩΝ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ (ph, αγωγιμότητα, αλκαλικότητα, θολότητα) και ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΙΖΗΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗΣ

Eργαστηριακή Άσκηση 1. ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΠΟΙΟΤΙΚΩΝ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ (ph, αγωγιμότητα, αλκαλικότητα, θολότητα) και ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΙΖΗΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗΣ Eργαστηριακή Άσκηση 1 ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΠΟΙΟΤΙΚΩΝ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ (ph, αγωγιμότητα, αλκαλικότητα, θολότητα) και ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΙΖΗΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΓΕΝΙΚΑ Οι μετρήσεις για προσδιορισμό τω χαρακτηριστικών του νερού

Διαβάστε περισσότερα

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΛΕΠΤΩΝ ΥΜΕΝΙΩΝ ΥΔΡΟΓΟΝΩΜΕΝΟΥ ΠΥΡΙΤΙΟΥ (Si:H) ΜΕ ΦΑΣΜΑΤΟΣΚΟΠΙΑ ΥΠΕΡΙΩΔΟΥΣ ΟΡΑΤΟΥ (UV/VIS)

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΛΕΠΤΩΝ ΥΜΕΝΙΩΝ ΥΔΡΟΓΟΝΩΜΕΝΟΥ ΠΥΡΙΤΙΟΥ (Si:H) ΜΕ ΦΑΣΜΑΤΟΣΚΟΠΙΑ ΥΠΕΡΙΩΔΟΥΣ ΟΡΑΤΟΥ (UV/VIS) ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΛΕΠΤΩΝ ΥΜΕΝΙΩΝ ΥΔΡΟΓΟΝΩΜΕΝΟΥ ΠΥΡΙΤΙΟΥ (Si:H) ΜΕ ΦΑΣΜΑΤΟΣΚΟΠΙΑ ΥΠΕΡΙΩΔΟΥΣ ΟΡΑΤΟΥ (UV/VIS) Γ. Αλεξίου, Β. Περδικάρη, Π. Δημητρακέλλης, Ε. Φάρσαρη, Α. Καλαμπούνιας, Ε.Αμανατίδης και Δ.Ματαράς

Διαβάστε περισσότερα

ΔΑΣΕΝΑΚΗ ΜΑΡΙΛΕΝΑ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ, ΕΚΠΑ

ΔΑΣΕΝΑΚΗ ΜΑΡΙΛΕΝΑ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ, ΕΚΠΑ ΔΑΣΕΝΑΚΗ ΜΑΡΙΛΕΝΑ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ, ΕΚΠΑ ΑΘΗΝΑ 2017 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Με τα σημερινά δεδομένα η παγκόσμια παραγωγή λαδιού ανέρχεται σε 1.400.000 μετρικούς τόνους - το 99% της παραγωγής αυτής παράγεται στις Μεσογειακές

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 6 η BOD-COD. Θεωρητικό υπόβαθρο. Αποσύνθεση υπό αερόβιες συνθήκες Ο 2. Οξείδωση Ενέργεια. Τελικά προϊόντα Η 2 Ο, CO 2, SO 4, NO 3, ενέργεια

ΑΣΚΗΣΗ 6 η BOD-COD. Θεωρητικό υπόβαθρο. Αποσύνθεση υπό αερόβιες συνθήκες Ο 2. Οξείδωση Ενέργεια. Τελικά προϊόντα Η 2 Ο, CO 2, SO 4, NO 3, ενέργεια ΑΣΚΗΣΗ 6 η BOD-COD Θεωρητικό υπόβαθρο Αποσύνθεση υπό αερόβιες συνθήκες Ο 2 Οργανικά απόβλητα και µικροργανισµοί Οξείδωση Ενέργεια Τελικά προϊόντα Η 2 Ο, CO 2, SO 4, NO 3, ενέργεια οξείδωση Νέα κύτταρα

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΟΣΟΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΝΟΡΓΑΝΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΚΑΜΠΥΛΗΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ (CALIBRATION CURVE TECHNIQUE)

ΓΕΝΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΟΣΟΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΝΟΡΓΑΝΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΚΑΜΠΥΛΗΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ (CALIBRATION CURVE TECHNIQUE) ΓΕΝΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΟΣΟΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΝΟΡΓΑΝΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Σχεδόν στο σύνολό τους οι ενόργανες τεχνικές παρέχουν τη μέτρηση μιας φυσικής ή φυσικοχημικής παραμέτρου Ρ η οποία συνδέεται άμεσα η έμμεσα με την

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ: ΤΡΙΑΔΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ: ΤΡΙΑΔΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΕΙΑΣ Γραφείο 211 Επίκουρος Καθηγητής: Δ. Τσιπλακίδης Τηλ.: 2310 997766 e mail: dtsiplak@hem.auth.gr url:

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγικό φροντιστήριο

Εισαγωγικό φροντιστήριο Εισαγωγικό φροντιστήριο Ποιοτικής Ανάλυσης Υπόδειγµα γραφής τετραδίου ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: Α.Θ.: Α.Μ. : Γενικές οδηγίες για τη γραφή του ηµερολογίου του Εργαστηρίου

Διαβάστε περισσότερα

Μελέτη της επίδρασης των παραγόντων εκχύλισης στην ανάκτηση των καροτινοειδών από βιοµηχανικά απόβλητα τοµάτας. Χηµεία των καροτινοειδών

Μελέτη της επίδρασης των παραγόντων εκχύλισης στην ανάκτηση των καροτινοειδών από βιοµηχανικά απόβλητα τοµάτας. Χηµεία των καροτινοειδών Μελέτη της επίδρασης των παραγόντων εκχύλισης στην ανάκτηση των καροτινοειδών από βιοµηχανικά απόβλητα τοµάτας Ειρήνη Στρατή & Βασιλική Ωραιοπούλου Εργαστήριο Χηµείας & Τεχνολογίας Τροφίµων Σχολή Χηµικών

Διαβάστε περισσότερα

ΓΙΝΟΜΕΝΟ ΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑΣ (1) ΕΡΗ ΜΠΙΖΑΝΗ 4 ΟΣ ΟΡΟΦΟΣ, ΓΡΑΦΕΙΟ

ΓΙΝΟΜΕΝΟ ΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑΣ (1) ΕΡΗ ΜΠΙΖΑΝΗ 4 ΟΣ ΟΡΟΦΟΣ, ΓΡΑΦΕΙΟ ΓΙΝΟΜΕΝΟ ΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑΣ (1) ΕΡΗ ΜΠΙΖΑΝΗ 4 ΟΣ ΟΡΟΦΟΣ, ΓΡΑΦΕΙΟ 2 eribizani@chem.uoa.gr 2107274573 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ (1) Αφορά ετερογενείς ισορροπίες µεταξύ δυσδιάλυτων ηλεκτρολυτών και των ιόντων τους σε κορεσµένα

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστηριακή άσκηση 4: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΙΑΛΥΜΑΤΟΣ ΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ - ΑΡΑΙΩΣΗ ΙΑΛΥΜΑΤΩΝ

Εργαστηριακή άσκηση 4: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΙΑΛΥΜΑΤΟΣ ΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ - ΑΡΑΙΩΣΗ ΙΑΛΥΜΑΤΩΝ ΧΗΜΕΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ Εργαστηριακή άσκηση 4: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΙΑΛΥΜΑΤΟΣ ΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ - ΑΡΑΙΩΣΗ ΙΑΛΥΜΑΤΩΝ ΣΤΟΧΟΙ Στο τέλος του πειράµατος αυτού θα πρέπει να µπορείς : 1. Να εφαρµόζεις το ζυγό. 2. Να µετράς

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΝΤΙΖΕΛ ΑΠΟ ΟΞΙΝΟ ΒΑΜΒΑΚΕΛΑΙΟ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΕΤΕΡΟΓΕΝΟΥΣ ΒΑΣΙΚΟΥ ΚΑΤΑΛΥΤΗ

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΝΤΙΖΕΛ ΑΠΟ ΟΞΙΝΟ ΒΑΜΒΑΚΕΛΑΙΟ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΕΤΕΡΟΓΕΝΟΥΣ ΒΑΣΙΚΟΥ ΚΑΤΑΛΥΤΗ Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ) Σχολή Χημικών Μηχανικών Τομέας ΙΙ Μονάδα Μηχανικής Διεργασιών Υδρογονανθράκων και Βιοκαυσίμων ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΝΤΙΖΕΛ ΑΠΟ ΟΞΙΝΟ ΒΑΜΒΑΚΕΛΑΙΟ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΕΤΕΡΟΓΕΝΟΥΣ ΒΑΣΙΚΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΧΗΜΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΧΗΜΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ 52 Πείραμα 4 Πείραμα 4 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΧΗΜΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ ΣΤΟΧΟΙ Στο τέλος του πειράματος αυτού θα πρέπει να μπορείς: 1. Να αναγνωρίζεις ότι με τον όρο θέση της χημικής ισορροπίας,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΙΟΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΩΝΥΜΙΑ «ΠΑΣΤΑ ΕΛΙΑΣ»

ΠΟΙΟΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΩΝΥΜΙΑ «ΠΑΣΤΑ ΕΛΙΑΣ» ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΗΜΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΠΟΙΟΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΩΝΥΜΙΑ «ΠΑΣΤΑ ΕΛΙΑΣ» ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΑΝΝΙΒΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΧΗΜΙΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ

ΑΡΧΕΣ ΧΗΜΙΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΑΡΧΕΣ ΧΗΜΙΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ Αναλυτική χημεία είναι ο κλάδος της χημείας που ασχολείται με τον χημικό χαρακτηρισμό της ύλης Προκειμένου να εκτελέσουμε μια χημική ανάλυση ακολουθούνται τα παρακάτω βήματα: ΔΙΑΤΥΠΩΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

ÁÎÉÁ ÅÊÐÁÉÄÅÕÔÉÊÏÓ ÏÌÉËÏÓ

ÁÎÉÁ ÅÊÐÁÉÄÅÕÔÉÊÏÓ ÏÌÉËÏÓ ΘΕΜΑ Α ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ) 14 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Για τις προτάσεις Α1 έως και Α5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της πρότασης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή

Διαβάστε περισσότερα

3 ) ΚΑΙ FORCHLORFENURON (CPPU) ΣΤΗΝ ΑΥΞΗΣΗ ΤΟΥ ΜΕΓΕΘΟΥΣ ΤΩΝ ΡΑΓΩΝ ΣΤΑΦΥΛΙΩΝ ΠΟΙΚΙΛΙΑΣ «ΣΟΥΛΤΑΝΙΝΑ» info@hellafarm.gr

3 ) ΚΑΙ FORCHLORFENURON (CPPU) ΣΤΗΝ ΑΥΞΗΣΗ ΤΟΥ ΜΕΓΕΘΟΥΣ ΤΩΝ ΡΑΓΩΝ ΣΤΑΦΥΛΙΩΝ ΠΟΙΚΙΛΙΑΣ «ΣΟΥΛΤΑΝΙΝΑ» info@hellafarm.gr ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΣΥΝ ΥΑΣΜΩΝ GIBBERELLIC ACID (GA 3 ) ΚΑΙ FORCHLORFENURON (CPPU) ΣΤΗΝ ΑΥΞΗΣΗ ΤΟΥ ΜΕΓΕΘΟΥΣ ΤΩΝ ΡΑΓΩΝ ΣΤΑΦΥΛΙΩΝ ΠΟΙΚΙΛΙΑΣ «ΣΟΥΛΤΑΝΙΝΑ» Μαρία Αντωνάκου 1, Θ. Αραπογιάννης 1, Ε.

Διαβάστε περισσότερα

[ ] [ ] CH3COO [ ] CH COOH. Cοξ. Cαλ

[ ] [ ] CH3COO [ ] CH COOH. Cοξ. Cαλ Πριν από κάθε απάντηση, προηγείται η καλή ανάγνωση και η προσπάθεια κατανόησης της ερώτησης. Η κάθε απάντηση πρέπει να σχετίζεται µε την ακριβή διατύπωση της ερώτησης και όχι µε την γενική της ιδέα. Κάθε

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΑ /02/2019

ΘΕΜΑΤΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΑ /02/2019 ΘΕΜΑΤΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 1 5 10/02/2019 ΘΕΜΑ Α Στις ερωτήσεις Α1 έως και Α5 να γράψετε τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση A1. Σε δοχείο

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ. ΑΝΝΑ-ΜΑΡΙΑ ΨΑΡΡΑ Τμήμα Βιοχημείας κ Βιοτεχνολογίας

ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ. ΑΝΝΑ-ΜΑΡΙΑ ΨΑΡΡΑ Τμήμα Βιοχημείας κ Βιοτεχνολογίας ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ ΑΝΝΑ-ΜΑΡΙΑ ΨΑΡΡΑ Τμήμα Βιοχημείας κ Βιοτεχνολογίας ΑΝΝΑ-ΜΑΡΙΑ ΨΑΡΡΑ 1 ΣΥΣΤΗΜΑ ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑΣ Αντλία Στήλη Υγρό Έκλουσης Συλλέκτης κλασμάτων ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΑΘΗΤΗ Παράγοντες που επηρεάζουν την θέση της χημικής ισορροπίας 4 η εργαστηριακή άσκηση

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΑΘΗΤΗ Παράγοντες που επηρεάζουν την θέση της χημικής ισορροπίας 4 η εργαστηριακή άσκηση ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΑΘΗΤΗ 4 η εργαστηριακή άσκηση Διδακτικοί στόχοι 1. Να διαπιστώσεις την επίδραση της μεταβολής της συγκέντρωσης και της θερμοκρασίας στη θέση της χημικής ισορροπίας. 2. Να εξηγείς τη μετατόπιση

Διαβάστε περισσότερα