Αγορίτσα Σχιζοδήμου, Περικλής Ακρίβος

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Αγορίτσα Σχιζοδήμου, Περικλής Ακρίβος"

Transcript

1 Εναλλακτικές ιδέες των μαθητών της Α τάξης του Λυκείου όσον αφορά στο σχηματισμό και τις χημικές ιδιότητες των μορίων. Διερεύνηση της προέλευσης και των παραγόντων διατήρησής τους Αγορίτσα Σχιζοδήμου, Περικλής Ακρίβος Διαπανεπιστημιακό Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών της Διδακτικής της Χημείας και των Νέων Εκπαιδευτικών Τεχνολογιών Τμήμα Χημείας Α.Π.Θ. Περίληψη Στην εργασία αυτή παρουσιάζονται τα αποτελέσματα έρευνας σε δείγμα 1613 μαθητών και μαθητριών των Β και Γ τάξεων του Γενικού Λυκείου, κατά το σχολικό έτος Ο στόχος της έρευνας είναι η διερεύνηση, με τη μορφή ερωτηματολογίων, της γνώσης που έχουν αποκτήσει και των εναλλακτικών αντιλήψεων που έχουν υιοθετήσει μαθητές Λυκείου αναφορικά με ένα σύνολο εννοιών σχετικών με το μόριο, τον χημικό δεσμό και τις ιδιότητες των χημικών ενώσεων τα οποία διδάσκονται στην ύλη της Χημείας στην Α τάξη του Λυκείου. Η έρευνα αυτή πραγματοποιήθηκε σε ένα ευρύ σύνολο μαθητών και σε μια ποικιλία σχολικών μονάδων έτσι ώστε να προκύψει ένα ικανοποιητικό δείγμα αντιπροσωπευτικό της διαστρωμάτωσης των μαθητών Λυκείου στο σύνολο της χώρας. Στο δείγμα των σχολικών μονάδων περιλαμβάνονται Λύκεια μεγάλων ή μικρών αστικών κέντρων καθώς και μη αστικών περιοχών, δημόσια, ιδιωτικά και πειραματικά καθώς και μερικά «ειδικά» σχολεία όπως διαπολιτισμικό, ιεροσπουδαστικό και μουσικό. Σύμφωνα με τα αποτελέσματά μας οι μαθητές αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα γνώσεων σχετικά με τις έννοιες του μορίου και του χημικού δεσμού. Οι κύριες δυσκολίες τους εντοπίζονται στην κατανόηση του σχηματισμού των μορίων και το είδος του δεσμού μεταξύ των ατόμων καθώς και του φαινομένου της διάλυσης μιας ουσίας. Συνοψίζοντας μπορούμε να πούμε ότι το συνολικό ποσοστό ορθών απαντήσεων είναι μικρό. Στην πλειοψηφία των ερωτημάτων δεν ξεπερνάει το 50%. Σε κάθε ερώτημα υπάρχει πάντα ένα ποσοστό τουλάχιστον 5% που δεν δίνει απάντηση. Εισαγωγή Έχει διαπιστωθεί η υιοθέτηση ποικίλλων εσφαλμένων αντιλήψεων από τους μαθητές και είναι τεκμηριωμένη η επίμονη παρουσία των αντιλήψεων αυτών στο γνωστικό τους υπόβαθρο ασχέτως προς την έκταση και την ποιότητα της μετέπειτα διδασκαλίας. Στην Α τάξη του Λυκείου ο μαθητής καλείται να περιλάβει στο γνωστικό του υπόβαθρο ένα ευρύ πλέγμα εννοιών και φαινομένων το οποίο θα πρέπει να μπορεί να ανακαλεί σε μεταγενέστερα χρονικά σημεία των σπουδών του και της ζωής του γενικότερα. Μεταξύ αυτών είναι η βασική εικόνα για το σχηματισμό του χημικού δεσμού καθώς και οι γενικές ιδιότητες των μορίων. Προφανώς αποτελεί σημαντικό στοιχείο για την αξιολόγηση της συνολικής εκπαιδευτικής διαδικασίας η μελέτη του βαθμού στον οποίο η συγκεκριμένη γνώση γίνεται κτήμα των μαθητών ή υφίσταται την επίδραση προϋπαρχουσών αντιλήψεων. 1

2 Η διερεύνηση των παραπάνω μπορεί να πραγματοποιηθεί σε ικανοποιητικό βαθμό με τη χρήση ερωτηματολογίων όπου το είδος και η ποικιλία των προσφερομένων απαντήσεων βρίσκεται σε συμφωνία με στοιχεία γνωστά από αντίστοιχες έρευνες σε διάφορες χώρες και χρονικές περιόδους και κατά συνέπεια μπορεί να συσχετιστεί με τα ευρήματά τους και τις παρατηρήσεις τους στο ίδιο αντικείμενο. Η Έρευνα Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε ένα δείγμα της τάξης των 1816 ατόμων με την μέθοδο του ερωτηματολογίου. Τα ερωτηματολόγια που τελικώς αξιολογήθηκαν είναι σε αριθμό Αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης έρευνας που περιλαμβάνει την διερένηση των πασρανοήσεων και άλλων εννοιών εκτός από το μόριο και τον χημικό δεσμό. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε με βάση την εθελοντική συμμετοχή μαθητών της Β και Γ τάξης του Λυκείου και στηρίζεται στην απάντηση από μέρους τους σε μια σειρά ερωτημάτων που σχετίζονται με την ύλη της Χημείας της Α Λυκείου, όπως τουλάχιστον περιγραφόταν στο αναλυτικό πρόγραμμα μέχρι και τη σχολική χρονιά Οι ερωτήσεις που τέθηκαν ήταν τύπου των πολλαπλών επιλογών και τύπου σωστό λάθος. Τα Λύκεια στα οποία μοιράστηκαν τα ερωτηματολόγια χωρίζονται στις εξής κατηγορίες: μεγάλου αστικού κέντρου (Θεσσαλονίκης): 12 ο, 18 ο, 28 ο και 30 ο ΓΕΛ, πειραματικά σχολεία (Πειραματικό ΠΑΜΑΚ και Πειραματικό ΑΠΘ) και ένα ιδιωτικό σχολείο, το Αμερικάνικο Κολλέγιο Ανατόλια. μικρών αστικών κέντρων: 1 ο και 2 ο ΓΕΛ Φλώρινας, 1 ο και 2 ο ΓΕΛ Κιλκίς, ΓΕΛ Κομοτηνής. μη αστικών κέντρων: ΓΕΛ Φιλώτα-Ν.Φλωρίνης, ΓΕΛ Νέα Μάδυτος-Ν.Θεσ/νίκης, 2 ο ΓΕΛ Κουφαλίων-Ν.Θεσ/νίκης, ΓΕΛ Λαγκαδίκια-Ν.Θεσ/νίκης, ΓΕΛ Αγ.Γεωργίου Ασπροβάλτας, ΓΕΛ Κασσάνδρας - Ν.Χαλκιδικής, ΓΕΛ και ΕΠΑΛ Αμυνταίου. Ειδικές κατηγορίες σχολείων: Διαπολιτισμικό, Ιεροσπουδαστικό και Μουσικό λύκειο Αμυνταίου. Το ερωτηματολόγιο Το ερωτηματολόγιο που ετοιμάστηκε και μοιράστηκε είναι το επόμενο. Δίνεται η ερώτηση καθώς και οι απαντήσεις που προτάθηκαν. Τάξη Φύλο θετική κατεύθυνση Β Γ Αγόρι Κορίτσι Ναι Οχι 1. Ο συμβολισμός για το στοιχείο «φωσφόρος» είναι Ρ. Έχει αποδειχθεί η ύπαρξη του χημικού είδους Ρ 4. Σημειώστε ποιες από τις ακόλουθες προτάσεις είναι αληθείς Το Ρ 4 είναι μόριο που αποτελείται από άτομα φωσφόρου Το Ρ 4 μπορεί να διασπαστεί οπότε θα δώσει άτομα φωσφόρου Το Ρ 4 αν αντιδράσει με οξυγόνο θα δώσει διάφορα προϊόντα Το Ρ 4 αν αντιδράσει με οξυγόνο θα δώσει μόνο οξείδιο του φωσφόρου Το Ρ 4 δεν αντιστοιχεί στο στοιχείο «φωσφόρος» αλλά σε ένα νέο στοιχείο 2

3 2. Σημειώστε ποιες από τις προτάσεις για το μόριο της ένωσης που ονομάζεται «ζάχαρη» είναι αληθείς Αποτελεί τον μικρότερο κόκκο ζάχαρης που μπορεί να υπάρξει Έχει το χαρακτηριστικό λευκό χρώμα της ζάχαρης Έχει τη χαρακτηριστική γλυκιά γεύση της ζάχαρης Μετατρέπεται από στερεό σε υγρό κατά τη διάλυση της ζάχαρης στο νερό 3. Όταν διαλύεται μια ποσότητα ζάχαρης στο νερό: Διαλύεται καθένα από τα μόρια της ζάχαρης Τα μόρια της ζάχαρης χάνονται μέσα στο διάλυμα Η ζάχαρη εξαφανίζεται. Θα εμφανιστεί πάλι όταν απομακρυνθεί όλο το νερό Τα μόριά της αντιδρούν με το νερό και παράγονται νέα προϊόντα Τα μόριά της παραμένουν αναλλοίωτα άρα το φαινόμενο είναι φυσικό 4. Τι σημαίνει η έκφραση «το NaCl έχει διαλυτότητα 35 g σε 100 ml νερού». Δεν μπορεί να υπάρξει διάλυμα με περιεκτικότητα 45 gnacl σε 100 ml σε νερό. Δεν μπορεί να υπάρξει διάλυμα με περιεκτικότητα 25 gnacl σε 100 ml σε νερό. Σε 100 ml νερού μπορεί να διαλυθούν το πολύ 35 gnacl Διάλυμα 35 gnacl σε 100 ml νερού είναι κορεσμένο σε NaCl Διάλυμα 35 gnacl σε 100 ml νερού είναι κορεσμένο γενικά Διάλυμα 35 gnacl σε 100 ml νερού περιγράφεται ως 35% w/w Διάλυμα 35 gnacl σε 100 ml νερού περιγράφεται ως 35% v/v 5. Τι υπάρχει μεταξύ των δύο πυρήνων Ο στο μόριο του Ο 2 ; Κενό Τα ηλεκτρόνια των ατόμων Τα ηλεκτρόνια σθένους των ατόμων Αέρας 6. Για τα δύο άτομα Ο στο μόριο του Ο 2 ισχύει ότι: Συγκρατούνται μεταξύ τους με ηλεκτροστατικές δυνάμεις Coulomb Συγκρατούνται μεταξύ τους με την κόλλα που αποτελεί τον χημικό δεσμό Τα εξωτερικά τους ηλεκτρόνια βρίσκονται σε επαφή Οι πυρήνες τους βρίσκονται σε επαφή 7. Κατά την αντίδραση μεταλλικού Naμε αέριο Cl παράγεται η ένωση NaCl στην οποία: Υπάρχουν μόρια Na-Cl Υπάρχουν ζεύγη ιόντων Na + Cl - Υπάρχουν μόρια Na-Cl που έχουν αλληλεπιδράσεις με γειτονικά μόρια Na-Cl. Υπάρχουν ζεύγη ιόντων Na + Cl - που έχουν αλληλεπιδράσεις με γειτονικά ζεύγη ιόντων Υπάρχουν ιόντα Na + Cl - σε μια διάταξη του τύπου Na + Cl - Na + Cl - στο χώρο 3

4 Σημείωση: στην ερώτηση 7 τυπικά σωστή είναι μόνο η τελευταία αλλά δεχθήκαμε ως σωστές όλες τις απαντήσεις που αναφέρονται σε ζεύγη ιόντων Na + Cl -. Στο ερωτηματολόγιο υπάρχουν διαδοχικές ερωτήσεις που σχετίζονται μεταξύ τους. Η διαδικασία αυτή, γνωστή ως «διαδικασία διαζωμάτων» συνήθως εφαρμόζεται για τη διευκρίνηση των λογικών διαδικασιών που οδηγούν στις εναλλακτικές απόψεις των μαθητών. Συνήθως εφαρμόζεται ως μια διαδικασία δύο διαζωμάτων, δηλαδή δύο διαδοχικών ερωτήσεων στο ίδιο αντικείμενο. Συνήθως επίσης, οι δύο ερωτήσεις είναι του τύπου των πολλαπλών επιλογών, μόνο που η δεύτερη αποτελεί εξειδίκευση της απάντησης που έχει δοθεί στην προηγούμενη. Έτσι, ο πιο κοινός τρόπος διατύπωσης των ερωτήσεων αυτών περιλαμβάνει 2 ή 3 απαντήσεις για την πρώτη ερώτηση, από τις οποίες η μία τουλάχιστον ή και δύο ακόμη αποτελούν τεκμηριωμένες εναλλακτικές απόψεις μαθητών, ενώ στη δεύτερη ερώτηση το ζητούμενο είναι η δικαιολόγηση της απάντησης που έχει δοθεί προηγουμένως. Στην περίπτωση αυτή δίνονται περισσότερες πιθανές απαντήσεις μέσα στις οποίες περιλαμβάνονται και κάποιες οφθαλμοφανώς εσφαλμένες. Ανάλυση των αποτελεσμάτων ανά ερώτηση Ερώτηση 1 Πίνακας 1. Ποσοστό (%) ορθών απαντήσεων στην ερώτηση 1 ανά κατηγορία σχολείων. Κατηγορίες σχολείων Σ* μαθητών Σύνολο 53,4 31,9 26,2 33,6 15,7 5,1 Θεσσαλονίκη 54,5 31,0 28,2 33,6 14,6 5,0 μικρά αστικά κέντρα 50,5 31,4 25,3 32,7 15,2 5,3 μη αστικά κέντρα 56,3 35,3 25,0 33,7 18,8 6,8 ειδικές κατηγορίες σχολείων 51,9 30,5 23,0 35,8 15,5 3,7 * Το ποσοστό των μαθητών που απάντησαν και τις 3 ορθές απαντήσεις. Η ερώτηση σχετίζεται με την κατανόηση της συμβολικής γλώσσας της Χημείας. Το Ρ 4 είναι μόριο που αποτελείται από άτομα φωσφόρου είναι κατανοητό για κάτι περισσότερο από τους μισούς μαθητές όπως δείχνουν τα αποτελέσματα. Το Ρ 4 μπορεί να διασπαστεί οπότε θα δώσει άτομα φωσφόρου, είναι κάτι που σχετίζεται άμεσα με το προηγούμενο ερώτημα αφού τα άτομα φωσφόρου το μόνο που μπορεί να κάνουν είναι να ελευθερωθούν από το συγκρότημα Ρ 4. Ωστόσο η απάντηση αυτή δεν δόθηκε από το σύνολο ή από το μεγαλύτερο μέρος εκείνων που απάντησαν θετικά στην πρώτη παραπάνω πρόταση. Τα ποσοστά είναι σημαντικά χαμηλότερα. Περίπου αντίστοιχα με τα παραπάνω είναι τα ποσοστά που παίρνει η θετική απάντηση στην τέταρτη πρόταση που δηλώνει πως αν το Ρ 4 αν αντιδράσει με οξυγόνο θα δώσει μόνο οξείδιο του φωσφόρου. Μεγάλο ενδιαφέρον αποτελεί η εξέταση του συνόλου των μαθητών που έδωσαν απάντηση θετική και στις τρεις προτάσεις που αληθεύουν για το τετρατομικό φωσφόρο. Εκείνοι που συνδύασαν και τις τρεις σωστές απαντήσεις είναι μόλις το 5% των μαθητών. Επίσης το ποσοστό των μαθητών που δεν απάντησαν τίποτα είναι το 4,7% επί του συνόλου των ερωτηματολογίων. Εντυπωσιακό είναι και το γεγονός ότι ένα μεγάλο ποσοστό (περίπου 25%) πιστεύουν ότι το Ρ 4 αν αντιδράσει με οξυγόνο θα δώσει διάφορα προϊόντα. Αυτό μπορεί 4

5 να σχετίζεται με τη γενική εικόνα των χημικών εξισώσεων που παρουσιάζονται και όπου η παρουσίαση γίνεται με τη βάση των Α και Β ως αντιδρώντων και των Γ και Δ ως προϊόντων. Προφανώς λοιπόν στο μυαλό των παιδιών δημιουργείται η ιδέα πως θα πρέπει να υπάρχουν τουλάχιστον δύο αντιδρώντα και τουλάχιστον δύο προϊόντα και κατά συνέπεια η αναφορά σε ένα και μοναδικό προϊόν δεν τους βρίσκει σύμφωνους. Ένα σημείο το οποίο ξεφεύγει από κάθε δυνατότητα ανάλυσης είναι το εξαιρετικά μεγάλο ποσοστό μαθητών (που φτάνει το 15%) οι οποίοι πιστεύουν ότι το Ρ 4 δεν αντιστοιχεί στο στοιχείο «φωσφόρος» αλλά σε ένα νέο στοιχείο. Υπάρχουν πάντοτε και μαθητές που είτε βρίσκονται σε σύγχυση είτε δεν έχουν καταλάβει το νόημα της ερώτησης, είτε, παρόλη την προσπάθεια της ερευνητικής ομάδας, έδωσαν τυχαίες απαντήσεις σε κάποια ερωτήματα. Για παράδειγμα, στη συγκεκριμένη ερώτηση υπάρχουν αρκετά άτομα που απάντησαν θετικά στην πρώτη και την πέμπτη πρόταση, δέχονται δηλαδή ότι το χημικό είδος Ρ 4 αποτελείται από άτομα φωσφόρου αλλά είναι και νέο στοιχείο. Εδώ μπορεί και η έννοια της ατομικότητας να μην «πέρασε» στο γνωστικό τους υπόβαθρο. Το ποσοστό των μαθητών στην περίπτωση αυτή φτάνει το 7%, κάτι ιδιαίτερα σημαντικό που υποδεικνύει ότι η αντίληψη περί μορίων βρίσκεται σε πρώιμο ακόμη στάδιο στην ηλικία αυτή των Ελλήνων μαθητών. Επίσης ένα ποσοστό 3,5% έδωσε ταυτόχρονα τις απαντήσεις 3 και 4, δηλαδή ότι το Ρ 4 αν αντιδράσει με οξυγόνο θα δώσει διάφορα προϊόντα και το Ρ 4 αν αντιδράσει με οξυγόνο θα δώσει μόνο οξείδιο του φωσφόρου. Εικόνα 1. Απόσπασμα από το βιβλίο Χημείας της Α Λυκείου όπου περιγράφεται η έννοια της ατομικότητας. Ερώτηση 2 Είναι μια ερώτηση που σχετίζεται με έννοιες του μικρόκοσμου και συγκεκριμένα με τις φυσικές ιδιότητες των μορίων. Πίνακας 2. Ποσοστό (%) ορθών απαντήσεων στην ερώτηση 2 ανά κατηγορία σχολείων. Κατηγορίες σχολείων - μαθητών Σύνολο 28,1 26,3 45,4 54,7 Θεσσαλονίκη 30,9 26,5 43,6 52,6 μικρά αστικά κέντρα 24,4 25,7 43,0 56,5 5

6 μη αστικά κέντρα 27,2 28,8 48,8 53,7 ειδικές κατηγορίες σχολείων 28,3 23,0 52,4 59,3 Από τις λανθασμένες απαντήσεις που βρίσκονται κοντά στο 60% (στην απάντηση 4) προκύπτει ότι γενικά έννοιες που δεν μπορούν οι μαθητές να έχουν οπτική επαφή και σε θέματα που εντοπίζονται στο μικρόκοσμο τους προκαλούν σύγχυση. Αξιοσημείωτο είναι ότι ένα ποσοστό που φτάνει το 28% έδωσε ως απάντηση ότι το μόριο της ζάχαρης «αποτελεί τον μικρότερο κόκκο ζάχαρης που μπορεί να υπάρξει». Στην περίπτωση αυτή μάλλον πρόκειται για ένα χαρακτηριστικό φαινόμενο αναγωγής από γνωστά στοιχεία και προηγούμενη γνώση. Η ορθή τρίτη απάντηση έχει μεγάλο μερίδιο στις προτιμήσεις των μαθητών και συγκεκριμένα φτάνει το 52 % επειδή σχετίζεται με μακροσκοπική ιδιότητα του μορίου. Το μεγάλο ποσοστό που έλαβε η απάντηση 1, δηλαδή ότι αποτελεί τον μικρότερο κόκκο ζάχαρης που μπορεί να υπάρξει, οφείλεται στον ορισμό της έννοιας του μορίου που αναγράφεται στο σχολικό βιβλίο. Εκεί το μόριο χαρακτηρίζεται ως το «μικρότερο» κομμάτι μιας καθορισμένης ουσίας. Στην ερώτηση αυτή δεν απάντησε το 3,2% των μαθητών. Εικόνα 2. Απόσπασμα από το βιβλίο Χημείας της Α Λυκείου όπου περιγράφεται ο ορισμός του μορίου. Ερώτηση 3 Πίνακας 3. Ποσοστό (%) ορθών απαντήσεων στην ερώτηση 3 ανά κατηγορία σχολείων. Κατηγορίες σχολείων- μαθητών Σ* Σύνολο 36,7 24,3 15,6 21,1 24,2 0,6 Θεσσαλονίκη 35,7 22,3 15,0 21,4 25,2 0,5 μικρά αστικά κέντρα 36,3 26,6 17,2 21,3 22,0 0 μη αστικά κέντρα 36,5 24,0 14,9 24,5 25,5 0,3 ειδικές κατηγορίες σχολείων 41,2 26,2 14,5 22,5 24,0 2,1 * Το ποσοστό των μαθητών που απάντησαν και τις 3 ορθές απαντήσεις. Πρόκειται για μια τυπική ερώτηση του τύπου σωστό - λάθος όπου υπάρχει το πρόβλημα της κατανόησης από μέρους των μαθητών της διαδικασίας διάλυσης μιας ουσίας, στη συγκεκριμένη περίπτωση ζάχαρης στο νερό. Η διάλυση είναι ένα φαινόμενο που δημιουργεί εναλλακτικές ιδέες. Οι μαθητές εστιάζουν την προσοχή τους στις μεταβολές που γίνονται άμεσα αντιληπτές μέσω των αισθήσεων και ιδιαίτερα στις 6

7 μεταβολές του ενός μόνο συστατικού που αποτελεί το φορέα των φαινομενολογικών μεταβολών π.χ στην «εξαφάνιση» της ζάχαρης μέσα στο νερό. Το πρόβλημα αυτό ανάγεται στο βασικότερο πρόβλημα της διάκρισης μεταξύ φυσικών και χημικών φαινομένων, το οποίο είναι σημαντικό και όχι μόνο για το Ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα. Στην περίπτωση αυτή φαίνεται ότι γενικά δεν έχει γίνει κατανοητό ως φυσικό φαινόμενο καθώς επίσης και το ότι η διάλυση βασίζεται σε μια συμπεριφορά του καθενός από τα μόρια της ζάχαρης. Η καθεμιά απάντηση ξεχωριστά έλαβε λιγότερο του 1/3 των προτιμήσεων των μαθητών ενώ ο συνδυασμός τους θεωρήθηκε σωστός από ένα πολύ μικρό ποσοστό (κυμαίνεται από μηδέν στα μικρά αστικά κέντρα και φτάνει στο 2,1% στην κατηγορία των «ειδικών» σχολείων). Αντίστοιχα, η περιφραστική περιγραφή της τρίτης απάντησης ουσιαστικά υποδεικνύει ένα φυσικό φαινόμενο, αλλά δεν γίνεται αντιληπτή ως τέτοια αφού λιγότερο από το 20% των μαθητών την αποδέχονται. Περίπου το 25% των μαθητών πιστεύει ότι κάποιο χημικό φαινόμενο συμβαίνει κατά τη διάλυση αφού επιλέγει να απαντήσει ότι τα μόρια της ζάχαρης «χάνονται στο διάλυμα» και ότι «αντιδρούν με το νερό και παράγονται νέα προϊόντα. Ένα ποσοστό περίπου 16% θεωρεί ότι η ζάχαρη απλώς χάνεται παροδικά και θα επανεμφανιστεί μόλις εξατμιστεί όλο το νερό. Ερώτηση 4 Πίνακας 4. Ποσοστό (%) ορθών απαντήσεων στην ερώτηση 4 ανά κατηγορία σχολείων. Κατηγορίες σχολείων Σ* μαθητών Σύνολο 15,3 8,4 55,9 25,9 11,2 18,2 11,7 4,6 Θεσσαλονίκη 13,9 7,0 56,0 22,5 8,3 14,5 9,5 2,3 μικρά αστικά κέντρα 20,2 9,7 55,2 35,2 13,4 20,2 16,0 5,5 μη αστικά κέντρα 13,6 12,0 51,5 24,3 13,0 25,9 10,7 4,5 ειδικές κατηγορίες σχολείων 10,7 4,3 64,2 17,7 13,4 13,4 10,7 1,6 * Το ποσοστό των μαθητών που απάντησαν και τις 3 ορθές απαντήσεις. Η ερώτηση σχετίζεται με την διδασκαλία των εννοιών της διαλυτότητας και της περιεκτικότητας ενός διαλύματος. Στην ερώτηση αυτή δεν απάντησε το 3% των μαθητών. Τα μεγαλύτερα ποσοστά (που ξεπερνούν το 60%) έχει η ορθή απάντηση 3. Η επίδοση αυτή των μαθητών είναι αναμενόμενη γιατί είναι απόρροια του ορισμού της διαλυτότητας. Οι άλλες δυο ορθές απαντήσεις δεν έχουν και πολύ υψηλά ποσοστά και αυτό ίσως οφείλεται στο ότι οι μαθητές θεώρησαν ότι υπήρχε μόνο μια ορθή απάντηση. Σημαντικά είναι τα ποσοστά των μαθητών που επέλεξαν την απάντηση 6. Φαίνεται να μπερδεύουν την διαλυτότητα με την % κατα βάρος (% w/w) περιεκτικότητα του διαλύματος. Αντιμετωπίζουν την διαλυτότητα σα μια τυχαία περιεκτικότητα ενός διαλύματος και όχι σαν μια έκφραση της περιεκτικότητας του κορεσμένου διαλύματος συγκεκριμένα. Ο συσχετισμός αυτός δικαιολογείται σε ένα βαθμό από τους ορισμούς των δυο εννοιών στο σχολικό βιβλίο. Στην έννοια της διαλυτότητας δεν αναφέρεται, όπως είναι λογικό, κάποια εκατοστιαία αναλογία. 7

8 Εικόνα 3. Απόσπασμα από το βιβλίο Χημείας της Α Λυκείου όπου δίνεται ο ορισμός της περιεκτικότητας στα εκατό κατά βάρος. Εικόνα 4. Απόσπασμα από το βιβλίο Χημείας της Α Λυκείου όπου δίνεται ο ορισμός της διαλυτότητας. Ερώτηση 5 Πίνακας 5. Ποσοστό (%) ορθών απαντήσεων στην ερώτηση 5 ανά κατηγορία σχολείων. Κατηγορίες σχολείων- μαθητών Σύνολο 10,0 35,3 40,0 12,2 Θεσσαλονίκη 10,7 35,6 41,0 9,5 μικρά αστικά κέντρα 10,3 30,8 42,0 15,7 μη αστικά κέντρα 12,0 40,8 33,7 12,0 ειδικές κατηγορίες σχολείων 3,2 35,8 42,3 10,7 Η ορθή απάντηση είναι, φυσικά, το σύνολο των ηλεκτρονίων των δύο ατόμων. Ωστόσο αρκετοί από τους μαθητές, ακόμη κι αν έχουν υπόψη τους την απάντηση αυτή παρασύρονται από την παρόμοια έκφραση μιας άλλης προτεινόμενης απάντησης που αναφέρεται μόνο στα ηλεκτρόνια σθένους. Συσχετίζουν προφανώς το γεγονός ότι τονίζεται στο μάθημα η σημασία των ηλεκτρονίων σθένους στη Χημεία και τη χημική συμπεριφορά των στοιχείων και δεν εξετάζουν τις υπόλοιπες απαντήσεις πριν καταλήξουν σ αυτήν που θεωρούν ορθή. Ωστόσο ένα ποσοστό 10% θεωρούν ότι μεταξύ των ατόμων ενός μορίου οξυγόνου δεν υπάρχει τίποτε (το κενό). Πιθανώς αυτό να οφείλεται σε παρανόηση που προκύπτει 8

9 από επισημάνσεις που γίνονται στο μάθημα με στόχο την αποφυγή άλλων εσφαλμένων αντιλήψεων. Για παράδειγμα είναι πολύ συχνή η προσπάθεια των δασκάλων να δείξουν ότι δεν υπάρχει κάτι άλλο μεταξύ των ατόμων που έχουν σχηματίσει ένα δεσμό, προσπαθώντας να υπερπηδήσουν το πρόβλημα που φαίνεται να δημιουργεί η έκφραση που απαντάται στο σύνολο σχεδόν των διδακτικών βιβλίων ότι «ο χημικός δεσμός είναι κάτι σαν μια κόλλα που κρατάει ενωμένα τα άτομα». Η ύπαρξη κάποιου είδους ουσίας (συνήθως αέρας) ανάμεσα στα μόρια είναι μια συνήθης παρανόηση και αναφέρεται πολύ συχνά στη βιβλιογραφία. Ερώτηση 6 Στην ερώτηση αυτή διερευνάται η αλήθεια μερικών προτάσεων σχετικά με το μόριο του οξυγόνου. Οι προτάσεις αυτές σχετίζονται με τη δομή στο χώρο του μορίου καθώς και με το χημικό δεσμό που υπάρχει μεταξύ των δύο ατόμων. Πίνακας 6. Ποσοστό (%) ορθών απαντήσεων στην ερώτηση 6 ανά κατηγορία σχολείων. Κατηγορίες σχολείων- μαθητών Σύνολο 32,3 20,3 36,3 10,1 Θεσσαλονίκη 36,8 19,9 33,5 7,4 μικρά αστικά κέντρα 30,5 20,5 36,6 13,4 μη αστικά κέντρα 36,5 21,0 36,3 14,0 ειδικές κατηγορίες σχολείων 30,0 19,8 45,5 5,4 Στο ερώτημα δεν απάντησε το 5,4% του συνόλου, κάτι πολύ θετικό δεδομένης της συνθετότητας του ερωτήματος. Την ορθή απάντηση έδωσε το 35% των μαθητών. Οι λανθασμένες απαντήσεις σχετίζονται με τον τρόπο που επιχειρείται να διδαχθεί η συγκεκριμένη ενότητα. Όπως προαναφέρθηκε, υπάρχουν πολλές ενδείξεις στα διδακτικά βιβλία για το ότι τα άτομα βρίσκονται σε επαφή όταν αλληλεπιδρούν. Κατά συνέπεια το 36% θεωρεί ότι τα άτομα που σχηματίζουν δεσμό εφάπτονται βρίσκονται στη μέση και αναμενόμενη κατάσταση για το συγκεκριμένο τμήμα της γνώσης της Χημείας. Σημαντικό είναι ότι το 10% του συνόλου πιστεύουν ότι οι πυρήνες των ατόμων βρίσκονται σε επαφή, κάτι που δεν δηλώνεται με κανένα έμμεσο τρόπο πουθενά. Προφανώς πρόκειται για παρανόηση της έννοιας και του ρόλου του πυρήνα σε ένα άτομο. Πιθανόν να έχει γίνει παρανόηση με την πληροφορία ότι το σύνολο σχεδόν της μάζας του ατόμου βρίσκεται συγκεντρωμένο στον πυρήνα του. Τέλος, η περίφημη «κόλλα» που συγκρατεί τα άτομα ενός δεσμού δεν μπορούσε παρά να έχει λάβει μέρος της προτίμησης των μαθητών. Απ αυτούς το 20% έχουν αυτή τη γνώμη και τη μοιράζονται με πάρα πολλά παιδιά αντίστοιχης ηλικίας σ όλο τον κόσμο. Η απάντηση αυτή ήταν αναμενόμενη γιατί στο σχολικό βιβλίο της Α τάξης του λυκείου χρησιμοποιείται η λέξη «κόλλα» για να περιγράψει τον χημικό δεσμό. Είναι μια χαρακτηριστική περίπτωση όπου η καθημερινή γλώσσα αποτελεί αιτία για την δημιουργία εναλλακτικών αντιλήψεων. Το ποσοστό των μαθητών που απάντησαν το ερώτημα 3 της προηγούμενης ερώτησης (ότι δηλαδή μεταξύ των ατόμων του Ο στο μόριο του Ο 2 υπάρχουν τα ηλεκτρόνια σθένους) και ταυτόχρονα το ερώτημα 3 της παρούσας ερώτησης είναι 15%. Αυτό δείχνει ότι υπάρχει ένα σημαντικό ποσοστό μαθητών που στο γνωστικό τους 9

10 υπόβαθρο έχει περάσει μόνο η σημασία των ηλεκτρονίων σθένους και αγνοούν τα υπόλοιπα ηλεκτρόνια. Εικόνα 5. Απόσπασμα από το 2 ο κεφάλαιο του βιβλίου Χημείας της Α τάξης του Λυκείου όπου αναφέρεται η λέξη «κόλλα» για να περιγράψει τον χημικό δεσμό. Ερώτηση 7 Πίνακας 7. Ποσοστό (%) ορθών απαντήσεων στην ερώτηση 7 ανά κατηγορία σχολείων. Κατηγορίες σχολείων- μαθητών * Σύνολο 15,3 43,2 14,9 16,7 13,5 67,8 Θεσσαλονίκη 13,3 46,3 12,0 16,6 13,1 70,8 μικρά αστικά κέντρα 17,4 38,5 16,0 17,8 16,5 68,6 μη αστικά κέντρα 16,5 40,2 23,0 15,2 7,8 57,9 ειδικές κατηγορίες σχολείων 15,5 48,1 8,5 17,1 17,1 71,1 * Το ποσοστό των μαθητών που απάντησαν σε τουλάχιστον μια από τις σωστές απαντήσεις. Η ερώτηση σχετίζεται με την διδασκαλία που αφορά τον ιοντικό δεσμό. Η διδασκαλία αυτή κρίνεται από πολλούς ως ελλιπής και ασυνεχής ως προς το αντίστοιχο κομμάτι που πραγματεύεται τον ομοιοπολικό δεσμό, παρόλο που κι αυτός δεν πετυχαίνει να γίνει τμήμα του γνωστικού υποβάθρου των μαθητών. Η τυπικά ορθή απάντηση 5 επιλέχτηκε από ένα ποσοστό που κυμαίνεται από το 13% του συνόλου των μαθητών. Το μεγαλύτερο ποσοστό (που πλησιάζει το 45%) των μαθητών επέλεξαν την απάντηση 2. Ένα ποσοστό μαθητών που κυμαίνεται από 13-23% δεν έχουν κατανοήσει τον τρόπο με τον οποίο η συμβολική γλώσσα της Χημείας περιγράφει τους ιοντικούς δεσμούς και θεωρεί ότι στο αλάτι υπάρχουν οντότητες που πρέπει να παρασταθούν ως Na-Cl, κάτι που ο ενήλικος χημικός απορρίπτει επειδή η παρουσία της παύλας συνεπάγεται ένα ζευγάρι ηλεκτρονίων μεταξύ των δύο ατόμων και άρα παραπέμπει σε ομοιοπολικό δεσμό. Αλλά και το σχολικό βιβλίο δεν βοηθά στην κατανόηση του ιοντικού δεσμού όπως φαίνεται στις εικόνες 6, 7 και 8. Παρόλο που μέσα στο κείμενο γίνεται αναφορά στον σχηματισμό ιόντων, στις εικόνες και στα σχήματα του βιβλίου αυτό δεν είναι εμφανές. 10

11 Οι περισσότεροι μαθητές έχουν αντιληφθεί πάντως πως στο αλάτι υπάρχουν ιόντα και επιλέγουν μία από τις διαθέσιμες απαντήσεις που σχετίζονται με ιόντα, χωρίς πάντως να εκτιμήσουν την αναλυτική περιγραφή της ορθής απάντησης. Πιθανόν η συντομία των απαντήσεων αυτών σε συνδυασμό με το εντελώς ομόηχό τους έχει κατευθύνει λάθος αρκετά από τα παιδιά. Υπάρχει μια πληθώρα εργασιών που αναφέρονται στις εσφαλμένες αντιλήψεις παιδιών σχετικά με τον ορισμό και την κατηγοριοποίηση των δεσμών στις χημικές ενώσεις καθώς και των εννοιών που σχετίζονται με το σχηματισμό του χημικού δεσμού. Έρευνα του Taber έδειξε ότι μαθητές ηλικίας ετών πιστεύουν ότι οι ιοντικές ενώσεις υπάρχουν ως διακριτά μόρια όπως οι ομοιοπολικές ενώσεις. Θεωρούν ότι το άτομο του Na μπορεί να δώσει ένα ηλεκτρόνιο, έτσι μπορεί να κάνει μόνο ένα ιοντικό δεσμό. Το ιόν Na που σχηματίζεται συνδέεται μόνο με το ιόν Cl που παράγεται προσλαμβάνοντας το ηλεκτρόνιο. Συνεπώς οι μαθητές είναι δύσκολο να καταλάβουν ή να αναγνωρίσουν τη φύση του ιοντικού πλέγματος. Εικόνα 6. Απόσπασμα από το βιβλίο Χημείας της Α Λυκείου όπου περιγράφεται ο σχηματισμός του NaCl. Εικόνα 7. Απόσπασμα από το βιβλίο Χημείας της Α Λυκείου όπου δίνεται σχηματικά ο κρύσταλλος του NaCl. 11

12 Εικόνα 8. Απόσπασμα από το βιβλίο Χημείας της Α Λυκείου όπου απεικονίζεται το κρυσταλλικό πλέγμα του NaCl με τη χρήση σφαιρών και ράβδων. Συμπεράσματα - Προτάσεις Οι μαθητές αντιμετωπίζουν δυσκολίες με τη μάθηση της Χημείας. Το γεγονός αυτό έχει διεθνώς τεκμηριωθεί σε πολλές μελέτες και έχει αποδοθεί σε ποικίλους παράγοντες, όπως οι αφηρημένες έννοιες που περιλαμβάνει το αντικείμενο της διδασκαλίας, η μικρή εμπειρία των μαθητών με τη γλώσσα της Χημείας και τα διαφορετικά επίπεδα αναπαραστάσεων που χρησιμοποιούν οι χημικοί. Στην παρούσα εργασία ελέχθησαν οι γνώσεις των μαθητών σχετικά με τις έννοιες του μορίου και του χημικού δεσμού με 7 ερωτήσεις. Οι απαντήσεις τους στις δείχνουν ότι οι αντιλήψεις των μαθητών διαφέρουν σε μεγάλο βαθμό από τις αντίστοιχες επιστημονικές έννοιες. Τα συμπεράσματα που προέκυψαν είναι: Το 12% των ερωτηματολογίων απορρίφθηκαν. Το συνολικό ποσοστό ορθών απαντήσεων θεωρείται μικρό. Στην πλειοψηφία των ερωτημάτων δεν ξεπερνάει το 50%. Στην περίπτωση των ερωτημάτων με πολλές ορθές απαντήσεις, η αυστηρή αξιολόγηση δίνει εξαιρετικά μικρά ποσοστά συνολικής επιτυχίας (της τάξης του 5%). Σε κάθε ερώτημα υπάρχει πάντα ένα ποσοστό τουλάχιστον 5% που δεν δίνει απάντηση. Ο δάσκαλος παίζει σημαντικό ρόλο στην εκπαιδευτική διαδικασία. Υπάρχουν σχολεία, όπως π.χ. το ΓΕΛ Κομοτινής, στα οποία οι επιδόσεις των μαθητών είναι σημαντικά υψηλότερες σε σχέση με τα υπόλοιπα (ένα μεγάλο ποσοστό των μαθητών του σχολείου αυτού ακολούθησαν θετική κατεύθυνση). 12

13 Το εκπαιδευτικό σύστημα και το διδακτικό βιβλίο παίζουν ρόλο στη δημιουργία, τη συντήρηση λανθασμένων αντιλήψεων ή τη διαμόρφωση νέων όπως στην περίπτωση της διδασκαλίας της έννοιας του χημικού δεσμού ειδικά μέσω των μη επιτυχημένων παραδειγμάτων και εικονικών παραστάσεων που δίνονται στο βοηθητικό ή επεξηγηματικό μέρος του συγγράμματος. Τέλος, οι κατά καιρούς ενημερωτικές εγκύκλιοι του Υπουργείου δημιουργούν μια κατάσταση χαοτική όσον αφορά τον προγραμματισμό των καθηγητών καθώς και το τελικό σύνολο της γνώσης που αυτοί πρέπει να διδάξουν στα παιδιά. Είναι πολύ δύσκολο, για τους εκπαιδευτικούς να βοηθήσουν τους μαθητές, όταν οι ίδιοι έχουν βαθιά ριζωμένες συνήθειες. Δεν μπορούν να αντιληφθούν τη σύγχυση που μπορούν να προκαλέσουν στους μαθητές όταν χρησιμοποιούν αυθόρμητα την ίδια λέξη για εντελώς διαφορετικές νοητικές αναπαραστάσεις όπως π.χ. το οξυγόνο για να αναφέρονται στην ουσία, ή στα μόριά της (και μερικές φορές στα άτομά της). Οι ορισμοί θεμελιωδών εννοιών όπως: άτομο, μόριο, χημικό στοιχείο και χημική ένωση πρέπει να είναι ταυτόχρονα ακριβείς και αρκετά συνοπτικοί για να έχουν νόημα για τους μαθητές. Στην πράξη, παρόλο που οι ορισμοί μπορεί να μαθαίνονται πρόθυμα με αποστήθιση (μηχανικά παπαγαλία) αποκτούν νόημα μόνον όταν η έννοια γίνει κατανοητή. Η διάκριση μεταξύ ενός χημικού στοιχείου και μιας χημικής ένωσης διδάσκεται αρχικά σε μακροσκοπικό επίπεδο με εκφράσεις όπως: το στοιχείο δεν μπορεί να διασπαστεί με συνήθεις χημικές διεργασίες, ενώ η ένωση μπορεί. Οι σχετικές εργαστηριακές δραστηριότητες που αναφέρονται στη βιβλιογραφία είναι ασαφείς και μπορεί να οδηγήσουν σε παρανοήσεις. Ως εκ τούτου, προτείνεται να γίνει η διάκριση με τη βοήθεια μοριακών μοντέλων που αναπαριστούν χημικά στοιχεία και χημικές ενώσεις. Για την βελτίωση της διδασκαλίας της Χημείας προτείνονται: Η απόσυρση ή η τροποποίηση όρων και απεικονίσεων που δημιουργούν παρανοήσεις στους μαθητές. Να γίνει ανάπτυξη και χρήση της θεωρίας Lewis στο σχολικό εγχειρίδιο για την διδασκαλία του ομοιοπολικού δεσμού. Το βοηθητικό ή επεξηγηματικό μέρος του συγγράμματος να τοποθετηθεί στο τέλος του κάθε κεφαλαίου. Η διδασκαλία της Χημείας πρέπει να έχει σαφή εργαστηριακό προσανατολισμό. Είναι απαραίτητος ο χαρακτηρισμός του μαθήματος από το Υπουργείο Παιδείας ως εργαστηριακό ώστε να εξασφαλιστεί η δυνατότητα εκτελέσεως εργαστηριακών ασκήσεων σε ασφαλείς συνθήκες. Τα εποπτικά μέσα είναι επίσης σημαντικά για τη διδασκαλία. Η χρήση όμως εποπτικών μέσων διδασκαλίας και μάθησης πρέπει να γίνεται με σχεδιασμό και προετοιμασία, γιατί στην αντίθετη περίπτωση τα θετικά αποτελέσματα που προκύπτουν είναι ελάχιστα. Πολλά στοιχεία των αναλυτικών προγραμμάτων δεν υλοποιούνται στην τάξη. Η ίδια η Πολιτεία με τις οδηγίες της ανεπίσημα αναιρεί κάποια τμήματα της σχολικής ύλης. Θα πρέπει να γίνει προσεκτικότερος σχεδιασμός των αναλυτικών προγραμμάτων. 13

ΧΗΜΙΚΟΙ ΔΕΣΜΟΙ. Να δίδουν τον ορισμό του χημικού δεσμού. Να γνωρίζουν τα είδη των δεσμών. Να εξηγούν το σχηματισμό του ιοντικού ομοιοπολικού δεσμού.

ΧΗΜΙΚΟΙ ΔΕΣΜΟΙ. Να δίδουν τον ορισμό του χημικού δεσμού. Να γνωρίζουν τα είδη των δεσμών. Να εξηγούν το σχηματισμό του ιοντικού ομοιοπολικού δεσμού. ΧΗΜΙΚΟΙ ΔΕΣΜΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Στο τέλος αυτής της διδακτικής ενότητας οι μαθητές θα πρέπει να μπορούν: Να δίδουν τον ορισμό του χημικού δεσμού. Να γνωρίζουν τα είδη των δεσμών Να εξηγούν το σχηματισμό

Διαβάστε περισσότερα

Ταξινόμηση της ύλης Διαλύματα Περιεκτικότητες διαλυμάτων. Χημεία Α Λυκείου Διδ. Εν. 1.5 π. Ευάγγελος Μαρκαντώνης 2 ο ΓΕΛ Αργυρούπολης

Ταξινόμηση της ύλης Διαλύματα Περιεκτικότητες διαλυμάτων. Χημεία Α Λυκείου Διδ. Εν. 1.5 π. Ευάγγελος Μαρκαντώνης 2 ο ΓΕΛ Αργυρούπολης Ταξινόμηση της ύλης Διαλύματα Περιεκτικότητες διαλυμάτων Χημεία Α Λυκείου Διδ. Εν. 1.5 π. Ευάγγελος Μαρκαντώνης 2 ο ΓΕΛ Αργυρούπολης Μακροσκοπική ταξινόμηση της ύλης ΥΛΗ Καθορισµένη (καθαρή) ουσία όχι

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Ενότητα # 5: ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΩΝ ΑΝΤΙΛΗΨΕΩΝ ΣΕ ΑΛΛΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΑΚΡΙΒΟΣ Άδειες Χρήσης Το παρόν

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ - ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ

ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ - ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ - ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ Χημεία Α ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ και Α, Β ΤΑΞΕΙΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ Α ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ και Α ΤΑΞΗ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΠΑΛ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΡΑΠΕΖΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Δρ. Ιωάννης Καλαμαράς, Διδάκτωρ Χημικός. Όλα τα Θέματα της Τράπεζας στη Χημεία που σχετίζονται με το Χημικό Δεσμό

Δρ. Ιωάννης Καλαμαράς, Διδάκτωρ Χημικός. Όλα τα Θέματα της Τράπεζας στη Χημεία που σχετίζονται με το Χημικό Δεσμό Όλα τα Θέματα της Τράπεζας στη Χημεία που σχετίζονται με το Χημικό Δεσμό Θέμα 1. Να αναφέρετε δυο διαφορές μεταξύ ομοιοπολικών και ιοντικών ενώσεων. Στις ιοντικές ενώσεις οι δομικές μονάδες είναι τα ιόντα,

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Ενότητα # 4: ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΑΚΡΙΒΟΣ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Ανόργανη Χημεία. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ενότητα 4 η : Ιοντικοί Δεσμοί Χημεία Κύριων Ομάδων. Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής

Ανόργανη Χημεία. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ενότητα 4 η : Ιοντικοί Δεσμοί Χημεία Κύριων Ομάδων. Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων Ανόργανη Χημεία Ενότητα 4 η : Ιοντικοί Δεσμοί Χημεία Κύριων Ομάδων Οκτώβριος 2018 Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής Δόμηση Ηλεκτρονίων στα Ιόντα 2 Για τα στοιχεία

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΜΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 660 ΜΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Ντότση Αικατερίνη Εκπαιδευτικός, Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών σπουδών «Διδακτική της Χημείας και Νέες Εκπαιδευτικές Τεχνολογίες» ntontsi@chem.auth.gr

Διαβάστε περισσότερα

περιλαμβάνει αντιδιαισθητικές έννοιες

περιλαμβάνει αντιδιαισθητικές έννοιες 2. Πηγή δυσκολιών για την ατομική θεωρία Η ατομική θεωρία περιλαμβάνει αντιδιαισθητικές έννοιες Η καθημερινή αισθητηριακή εμπειρία υπαγορεύει ότι : τα στερεά και τα υγρά είναι συνεχή - π.χ. το έδαφος είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ A ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Μαρίνος Ιωάννου, Σταυρούλα Γκιτάκου

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ A ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Μαρίνος Ιωάννου, Σταυρούλα Γκιτάκου ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ A ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 14 12-2014 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Μαρίνος Ιωάννου, Σταυρούλα Γκιτάκου ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Για τις ερωτήσεις Α.1 έως Α.4 να γράψετε στην κόλλα σας το

Διαβάστε περισσότερα

Ουσίες και Χημικές Οντότητες Μια διδακτική προσέγγιση

Ουσίες και Χημικές Οντότητες Μια διδακτική προσέγγιση Ουσίες και Χημικές Οντότητες Μια διδακτική προσέγγιση Γενικά Οδηγίες για τον εκπαιδευτικό Η Χημεία είναι η επιστήμη που ασχολείται με τη μελέτη της σύστασης των ουσιών καθώς και με τις μεταβολές τους κατά

Διαβάστε περισσότερα

Συμπεράσματα για την έννοια της ύλης

Συμπεράσματα για την έννοια της ύλης Έρευνα 1 Stavy, R. (1991). Children s ideas about matter Συμπεράσματα για την έννοια της ύλης Βρέθηκε ότι η έννοια της ύλης (μακροσκοπικά) που διέθεταν οι μαθητές συγκρινόμενη με την αντίστοιχη επιστημονική

Διαβάστε περισσότερα

Ημερομηνία: Παρασκευή 28 Οκτωβρίου Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

Ημερομηνία: Παρασκευή 28 Οκτωβρίου Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΤΑΞΗ: ΜΑΘΗΜΑ: A ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ Ημερομηνία: Παρασκευή 28 Οκτωβρίου Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΘΕΜΑ Α ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση στις παρακάτω προτάσεις Α1. Η κατάταξη των χημικών στοιχείων

Διαβάστε περισσότερα

Διάλυμα, είναι κάθε ομογενές μίγμα δύο ή περισσότερων ουσιών.

Διάλυμα, είναι κάθε ομογενές μίγμα δύο ή περισσότερων ουσιών. Διάλυμα, είναι κάθε ομογενές μίγμα δύο ή περισσότερων ουσιών. Διαλύτης: Είναι το συστατικό του διαλύματος που έχει την ίδια φυσική κατάσταση με το διάλυμα. Όταν περισσότερα από ένα συστατικά έχουν την

Διαβάστε περισσότερα

Διαλύματα - Περιεκτικότητες διαλυμάτων Γενικά για διαλύματα

Διαλύματα - Περιεκτικότητες διαλυμάτων Γενικά για διαλύματα Διαλύματα - Περιεκτικότητες διαλυμάτων Γενικά για διαλύματα Μάθημα 6 6.1. SOS: Τι ονομάζεται διάλυμα, Διάλυμα είναι ένα ομογενές μίγμα δύο ή περισσοτέρων καθαρών ουσιών. Παράδειγμα: Ο ατμοσφαιρικός αέρας

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ. ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΤΕΣΣΕΡΕΙΣ (4) ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΘΕΜΑΤΩΝ: ΚΑΛΑΜΑΡΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ xhmeiastokyma.

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ. ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΤΕΣΣΕΡΕΙΣ (4) ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΘΕΜΑΤΩΝ: ΚΑΛΑΜΑΡΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ xhmeiastokyma. ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΤΕΣΣΕΡΕΙΣ (4) ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΘΕΜΑΤΩΝ: ΚΑΛΑΜΑΡΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΘΕΜΑ Α Για τις ερωτήσεις Α1 έως Α5 να γράψετε τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα

Διαβάστε περισσότερα

Έννοιες φυσικών επιστημών Ι και αναπαραστάσεις

Έννοιες φυσικών επιστημών Ι και αναπαραστάσεις Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών Έννοιες φυσικών επιστημών Ι και αναπαραστάσεις Ενότητα 7: Οι ιδέες των μαθητευομένων για την ατομική δομή της ύλης Καθηγητής: Καριώτογλου Πέτρος

Διαβάστε περισσότερα

Ca. Να μεταφέρετε στην κόλλα σας συμπληρωμένο τον παρακάτω πίνακα που αναφέρεται στο άτομο του ασβεστίου: ΣΤΙΒΑΔΕΣ νετρόνια K L M N Ca 2

Ca. Να μεταφέρετε στην κόλλα σας συμπληρωμένο τον παρακάτω πίνακα που αναφέρεται στο άτομο του ασβεστίου: ΣΤΙΒΑΔΕΣ νετρόνια K L M N Ca 2 Ερωτήσεις Ανάπτυξης 1. Δίνεται ότι: 40 20 Ca. Να μεταφέρετε στην κόλλα σας συμπληρωμένο τον παρακάτω πίνακα που αναφέρεται στο άτομο του ασβεστίου: ΣΤΙΒΑΔΕΣ νετρόνια K L M N Ca 2 2. Tι είδους δεσμός αναπτύσσεται

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗ ΒΔΟΜΑΔΑ ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

ΜΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗ ΒΔΟΜΑΔΑ ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ - B ΤΑΞΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΓΡΑΦΕΙΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΩΝ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ ΜΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗ ΒΔΟΜΑΔΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2007-2008 ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΣΤΟΧΟΙ

Διαβάστε περισσότερα

ΙΟΝΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΟΜΟΙΟΠΟΛΙΚΟΣ ΔΕΣΜΟΣ ΙΟΝΤΙΚΟΣ Ή ΕΤΕΡΟΠΟΛΙΚΟΣ ΔΕΣΜΟΣ

ΙΟΝΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΟΜΟΙΟΠΟΛΙΚΟΣ ΔΕΣΜΟΣ ΙΟΝΤΙΚΟΣ Ή ΕΤΕΡΟΠΟΛΙΚΟΣ ΔΕΣΜΟΣ ΙΟΝΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΟΜΟΙΟΠΟΛΙΚΟΣ ΔΕΣΜΟΣ Το είδος του χημικού δεσμού που θα προκύψει κατά την ένωση δύο ατόμων εξαρτάται από την σχετική ένταση των ελκτικών δυνάμεων που ασκούν οι πυρήνες των δύο ατόμων στα ηλεκτρόνια

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΕΙΟ: ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ - ΙΟΥΝΙΟΥ. ΧΡΟΝΟΣ: 2 ώρες ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:

ΣΧΟΛΕΙΟ: ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ - ΙΟΥΝΙΟΥ. ΧΡΟΝΟΣ: 2 ώρες ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΣΧΟΛΕΙΟ: ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2014 2015 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ - ΙΟΥΝΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ-ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ : ΧΡΟΝΟΣ: 2 ώρες ΤΑΞΗ: Α Ενιαίου Λυκείου ΩΡΑ ΕΝΑΡΞΗΣ:. ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΘΕΜΑ 1ο Για τις παρακάτω ερωτήσεις Α1-Α3 να μεταφέρετε στο φύλλο απαντήσεων τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα μόνο το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΟΠΤΙΚΩΝ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΟΠΤΙΚΩΝ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΟΠΤΙΚΩΝ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ Οι μαθηματικές έννοιες και γενικότερα οι μαθηματικές διαδικασίες είναι αφηρημένες και, αρκετές φορές, ιδιαίτερα πολύπλοκες. Η κατανόηση

Διαβάστε περισσότερα

Γυμνάσιο Aγίου Αθανασίου Σχολική χρονιά: 2012-2013 Μάθημα: Χημεία Όνομα μαθητή/τριας: Ημερομηνία:

Γυμνάσιο Aγίου Αθανασίου Σχολική χρονιά: 2012-2013 Μάθημα: Χημεία Όνομα μαθητή/τριας: Ημερομηνία: Γυμνάσιο Aγίου Αθανασίου Σχολική χρονιά: 2012-2013 Μάθημα: Χημεία Τάξη Β Όνομα μαθητή/τριας: Ημερομηνία: 1) Να γράψετε τι ονομάζεται μείγμα; 2) Να γράψετε τι ονομάζεται ετερογενές μείγμα; 3) Να γράψετε

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστηριακή άσκηση 1: ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΔΙΑΛΥΣΗΣ

Εργαστηριακή άσκηση 1: ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΔΙΑΛΥΣΗΣ ΧΗΜΕΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΤΟΧΟΙ Εργαστηριακή άσκηση 1: ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΔΙΑΛΥΣΗΣ Στο τέλος του πειράματος αυτού θα πρέπει να μπορείς : 1. Να αναγνωρίζεις ότι το φαινόμενο της διάλυσης είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ 11-11-2012

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ 11-11-2012 ΘΕΜΑ Α ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ 11-11-2012 Για τις ερωτήσεις Α.1 έως Α.5 να γράψετε το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση δίπλα στον αριθμό της ερώτησης. Α.1 Τα χημικά στοιχεία μιας κύριας ομάδας

Διαβάστε περισσότερα

Τράπεζα Χημεία Α Λυκείου

Τράπεζα Χημεία Α Λυκείου Τράπεζα Χημεία Α Λυκείου 1 ο Κεφάλαιο Όλα τα θέματα του 1 ου Κεφαλαίου από τη Τράπεζα Θεμάτων 25 ερωτήσεις Σωστού Λάθους 30 ερωτήσεις ανάπτυξης Επιμέλεια: Γιάννης Καλαμαράς, Διδάκτωρ Χημικός Ερωτήσεις

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών. Χημεία. Ενότητα 15: Διαλύματα

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών. Χημεία. Ενότητα 15: Διαλύματα Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Χημεία Ενότητα 15: Διαλύματα Αν. Καθηγητής Γεώργιος Μαρνέλλος e-mail: gmarnellos@uowm.gr Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες

Διαβάστε περισσότερα

5.4. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕ ΡΗΤΟΥΣ ΑΡΙΘΜΟΥΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ

5.4. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕ ΡΗΤΟΥΣ ΑΡΙΘΜΟΥΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ 5.4. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕ ΡΗΤΟΥΣ ΑΡΙΘΜΟΥΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ 5.4.1. Αποτελέσματα από το πρόγραμμα εξ αποστάσεως επιμόρφωσης δασκάλων και πειραματικής εφαρμογής των νοερών

Διαβάστε περισσότερα

Εκτίμηση Αξιολόγηση της Μάθησης

Εκτίμηση Αξιολόγηση της Μάθησης Εκτίμηση Αξιολόγηση της Μάθησης Ορισμοί Ο διδάσκων δεν αρκεί να κάνει μάθημα, αλλά και να διασφαλίζει ότι πετυχαίνει το επιθυμητό αποτέλεσμα της μάθησης Η εκτίμηση της μάθησης αναφέρεται στην ανατροφοδότηση

Διαβάστε περισσότερα

Απόστολος Μιχαλούδης

Απόστολος Μιχαλούδης ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΕΩΝ Ανάπτυξη και εφαρμογή διδακτικών προσομοιώσεων Φυσικής σε θέματα ταλαντώσεων και κυμάτων Απόστολος Μιχαλούδης υπό την επίβλεψη του αν. καθηγητή Ευριπίδη Χατζηκρανιώτη

Διαβάστε περισσότερα

Α.2 Από τα παρακάτω ζεύγη στοιχείων ευγενή αέρια είναι: α. 12 Mg και 20 Ca β. 2 He και 18 Αr γ. 6 C και 14 Si δ. 17 Cl και 35 Br

Α.2 Από τα παρακάτω ζεύγη στοιχείων ευγενή αέρια είναι: α. 12 Mg και 20 Ca β. 2 He και 18 Αr γ. 6 C και 14 Si δ. 17 Cl και 35 Br ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ / A ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 01 / 12 / 2013 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Για τις ερωτήσεις Α.1 έως Α.5 να γράψετε το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση δίπλα στον αριθμό της ερώτησης.

Διαβάστε περισσότερα

27 1. ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ

27 1. ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ 1. ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ 27 28 29 ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΩΡΑ: 1 ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: 1.1 Με τι ασχολείται η Χημεία - Ποια είναι η σημασία της Χημείας στη ζωή μας 1.2 Γνωρίσματα της ύλης (μάζα, όγκος, πυκνότητα) - Μετρήσεις

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμογές των οξέων, βάσεων και αλάτων στην καθημερινή ζωή

Εφαρμογές των οξέων, βάσεων και αλάτων στην καθημερινή ζωή Εφαρμογές των οξέων, βάσεων και αλάτων στην καθημερινή ζωή 1. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΕΝΑΡΙΟΥ 1.1 Τίτλος διδακτικού σεναρίου Εφαρμογή της εξουδετέρωσης στην οξυμέτρηση ελαιολάδου. 1.2 Εμπλεκόμενες γνωστικές

Διαβάστε περισσότερα

2.3 Περιεκτικότητα διαλύματος Εκφράσεις περιεκτικότητας

2.3 Περιεκτικότητα διαλύματος Εκφράσεις περιεκτικότητας 1 Η θεωρία του μαθήματος με ερωτήσεις. 2.3 Περιεκτικότητα διαλύματος Εκφράσεις περιεκτικότητας Ερωτήσεις θεωρίας με απάντηση 3-1. Τι ονομάζεται περιεκτικότητα ενός διαλύματος; Είναι μία έκφραση που δείχνει

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΑΣ ΦΥΛΑΞΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2012-2013 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ ΤΑΞΗ :Β ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ : 07/06/13 ΒΑΘΜΟΣ:...

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΑΣ ΦΥΛΑΞΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2012-2013 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ ΤΑΞΗ :Β ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ : 07/06/13 ΒΑΘΜΟΣ:... ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΑΣ ΦΥΛΑΞΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2012-2013 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ ΤΑΞΗ :Β ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ : 07/06/13 ΒΑΘΜΟΣ:... ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ :...ΤΜΗΜΑ :...Αρ:... Βαθμολογία εξεταστικού δοκιμίου

Διαβάστε περισσότερα

ΟΞΕΑ ΒΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΙΟΝΤΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ

ΟΞΕΑ ΒΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΙΟΝΤΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΟΞΕΑ ΒΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΙΟΝΤΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ Οι ορτανσίες σε όξινα εδάφη έχουν μπλε άνθη, σε βασικά ροζ και σε ουδέτερα μοβ. Δημήτρης Παπαδόπουλος, χημικός Βύρωνας, 2015 Ιοντικά υδατικά διαλύματα Ιοντικές ενώσεις.

Διαβάστε περισσότερα

ηλεκτρονιακές Κατανοµή

ηλεκτρονιακές Κατανοµή ΧΗΜΕΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΧΗΜΙΚΟΙ ΕΣΜΟΙ 1. ίνεται ο πίκας: Σύµβολο Στοιχείου Να Ηλεκτρονιακή Κατανοµή X K (2) L(4) Ψ K (2) L(8) M(7) Ζ K (2) L(7) αντιγράψετε τον πίκα Οµάδα Π.Π. στη κόλλα Περίοδος Π.Π. σας τον

Διαβάστε περισσότερα

Είδαμε τη βαθμολογία των μαθητών στα Μαθηματικά της προηγούμενης σχολικής χρονιάς. Ας δούμε τώρα πώς οι ίδιοι οι μαθητές αντιμετωπίζουν τα Μαθηματικά.

Είδαμε τη βαθμολογία των μαθητών στα Μαθηματικά της προηγούμενης σχολικής χρονιάς. Ας δούμε τώρα πώς οι ίδιοι οι μαθητές αντιμετωπίζουν τα Μαθηματικά. Γ. Οι μαθητές και τα Μαθηματικά. Είδαμε τη βαθμολογία των μαθητών στα Μαθηματικά της προηγούμενης σχολικής χρονιάς. Ας δούμε τώρα πώς οι ίδιοι οι μαθητές αντιμετωπίζουν τα Μαθηματικά. ΠΙΝΑΚΑΣ 55 Στάση

Διαβάστε περισσότερα

Ανόργανη Χημεία. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ενότητα 5 η : Ομοιοπολικοί δεσμοί & μοριακή δομή. Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής

Ανόργανη Χημεία. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ενότητα 5 η : Ομοιοπολικοί δεσμοί & μοριακή δομή. Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων Ανόργανη Χημεία Ενότητα 5 η : Ομοιοπολικοί δεσμοί & μοριακή δομή Οκτώβριος 2018 Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής Ο Ομοιοπολικός Δεσμός 2 Ο δεσμός Η Η στο μόριο Η

Διαβάστε περισσότερα

Δελτίο μαθήματος (Syllabus): ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΗ ΧΗΜΕΙΑ

Δελτίο μαθήματος (Syllabus): ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΗ ΧΗΜΕΙΑ Δελτίο μαθήματος (Syllabus): ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΗ ΧΗΜΕΙΑ Κωδικός μαθήματος: ΝΠ-01 Κύκλος/Επίπεδο σπουδών: Προπτυχιακό Εξάμηνο σπουδών: Πρώτο (1 ο ) Τύπος μαθήματος Χ Υποβάθρου / Γενικών Γνώσεων Επιστημονικής

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Ο H XHΜΕΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ. Χημεία της ζωής 1

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Ο H XHΜΕΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ. Χημεία της ζωής 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Ο H XHΜΕΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ Χημεία της ζωής 1 2.1 ΒΑΣΙΚΕΣ ΧΗΜΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Η Βιολογία μπορεί να μελετηθεί μέσα από πολλά και διαφορετικά επίπεδα. Οι βιοχημικοί, για παράδειγμα, ενδιαφέρονται περισσότερο

Διαβάστε περισσότερα

Διαγώνισμα στο Πρώτο Κεφάλαιο 2/11/2014

Διαγώνισμα στο Πρώτο Κεφάλαιο 2/11/2014 Χημεία Α Λυκείου Διαγώνισμα στο Πρώτο Κεφάλαιο 2/11/2014 1 ο Θέμα.... Στις ερωτήσεις 1.1 έως 1.8 επιλέξτε τη σωστή απάντηση: 1.1. Ποιο από τα επόμενα σωματίδια δεν έχει ηλεκτρικό φορτίο; α)το πρωτόνιο,

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ. Οι φυσικές καταστάσεις της ύλης είναι η στερεή, η υγρή και η αέρια.

ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ. Οι φυσικές καταστάσεις της ύλης είναι η στερεή, η υγρή και η αέρια. ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Οι φυσικές καταστάσεις της ύλης είναι η στερεή, η υγρή και η αέρια. Οι μεταξύ τους μεταβολές εξαρτώνται από τη θερμοκρασία και την πίεση και είναι οι παρακάτω: ΣΗΜΕΙΟ ΤΗΞΗΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΡΑΛΙΜΝΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΙΟΥ-ΙΟΥΝΙΟΥ 2013

ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΡΑΛΙΜΝΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΙΟΥ-ΙΟΥΝΙΟΥ 2013 ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΡΑΛΙΜΝΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2012-2013 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΙΟΥ-ΙΟΥΝΙΟΥ 2013 ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 21/05/2013 ΤΑΞΗ: Α ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ-ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ: 2 ώρες ΩΡΑ: 10:45 12:45

Διαβάστε περισσότερα

2.8 Άτομα και μόρια. Ερωτήσεις θεωρίας με απαντήσεις

2.8 Άτομα και μόρια. Ερωτήσεις θεωρίας με απαντήσεις 1 Ερωτήσεις θεωρίας με απαντήσεις 2.8 Άτομα και μόρια 8-1. Ποιος είναι ο σύγχρονος ορισμός για τα άτομα; Άτομο είναι το ελάχιστο σωματίδιο της ύλης που παίρνει μέρος στις χημικές αντιδράσεις και παραμένει

Διαβάστε περισσότερα

Δύο εναλλακτικές εργαστηριακές ασκήσεις Χημείας της Α Λυκείου ή πώς να κάνουμε τη ζωή μας πιο εύκολη στο εργαστήριο

Δύο εναλλακτικές εργαστηριακές ασκήσεις Χημείας της Α Λυκείου ή πώς να κάνουμε τη ζωή μας πιο εύκολη στο εργαστήριο Δύο εναλλακτικές εργαστηριακές ασκήσεις Χημείας της Α Λυκείου ή πώς να κάνουμε τη ζωή μας πιο εύκολη στο εργαστήριο Αναστασία Γκιγκούδη Η διδακτική αξία της εργαστηριακής άσκησης στα μαθήματα Φυσικών Επιστημών

Διαβάστε περισσότερα

Χημεία Α ΓΕΛ 15 / 04 / 2018

Χημεία Α ΓΕΛ 15 / 04 / 2018 Α ΓΕΛ 15 / 04 / 2018 Χημεία ΘΕΜΑ Α Για τις ερωτήσεις Α1 έως Α4 να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση: A1. Το χημικό στοιχείο Χ ανήκει

Διαβάστε περισσότερα

5. Να βρείτε τον ατομικό αριθμό του 2ου μέλους της ομάδας των αλογόνων και να γράψετε την ηλεκτρονιακή δομή του.

5. Να βρείτε τον ατομικό αριθμό του 2ου μέλους της ομάδας των αλογόνων και να γράψετε την ηλεκτρονιακή δομή του. Ερωτήσεις στο 2o κεφάλαιο από τράπεζα θεμάτων 1. α) Ποιος είναι ο μέγιστος αριθμός ηλεκτρονίων που μπορεί να πάρει κάθε μία από τις στιβάδες: K, L, M, N. β) Ποιος είναι ο μέγιστος αριθμός ηλεκτρονίων που

Διαβάστε περισσότερα

Φροντιστήριο ΕΠΙΓΝΩΣΗ Αγ. Δημητρίου Προτεινόμενα θέματα τελικών εξετάσεων Χημεία Α Λυκείου. ΘΕΜΑ 1 ο

Φροντιστήριο ΕΠΙΓΝΩΣΗ Αγ. Δημητρίου Προτεινόμενα θέματα τελικών εξετάσεων Χημεία Α Λυκείου. ΘΕΜΑ 1 ο Προτεινόμενα θέματα τελικών εξετάσεων Χημεία Α Λυκείου ΘΕΜΑ 1 ο Για τις ερωτήσεις 1.1 έως 1.4 να επιλέξετε τη σωστή απάντηση: 1.1 Δίνεται το χημικό στοιχείο 15 Χ. Για το στοιχείο αυτό ισχύει: α. όταν ενώνεται

Διαβάστε περισσότερα

Από το 1975 στο Μαρούσι

Από το 1975 στο Μαρούσι ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΝΔΟΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ Α ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟ 3 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2009 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: (5) ΘΕΜΑ 1ο Να γράψετε στο τετράδιό σας

Διαβάστε περισσότερα

Να γνωρίσουν οι µαθητές όσο το δυνατό περισσότερες έννοιες

Να γνωρίσουν οι µαθητές όσο το δυνατό περισσότερες έννοιες Α/Α Τύπος Εκφώνηση Απαντήσεις 5 Απλή Απλή Όταν διδάσκουµε Φυσικές Επιστήµες µε ΤΠΕ πρέπει κυρίως να αποσκοπούµε στο: Όταν υπάρχει καλά εξοπλισµένο εργαστήριο µε πραγµατικά πειράµατα δεν υπάρχει λόγος ένταξης

Διαβάστε περισσότερα

Στην περσινή χρονιά έμαθες ότι η Χημεία έχει τη δική της γλώσσα! Στη γλώσσα της Χημείας:

Στην περσινή χρονιά έμαθες ότι η Χημεία έχει τη δική της γλώσσα! Στη γλώσσα της Χημείας: 12 Κεφάλαιο 1ο 1.2 ΟΞΕΑ ΚΑΤΑ ARRHENIUS Που οφείλεται ο όξινος χαρακτήρας; Στην περσινή χρονιά έμαθες ότι η Χημεία έχει τη δική της γλώσσα! Στη γλώσσα της Χημείας: Τα γράμματα είναι τα σύμβολα των χημικών

Διαβάστε περισσότερα

Όλα τα Θέματα της Τράπεζας στη Χημεία που σχετίζονται με το Χημικό Δεσμό

Όλα τα Θέματα της Τράπεζας στη Χημεία που σχετίζονται με το Χημικό Δεσμό Όλα τα Θέματα της Τράπεζας στη Χημεία που σχετίζονται με το Χημικό Δεσμό Θέμα 1. Να αναφέρετε δυο διαφορές μεταξύ ομοιοπολικών και ιοντικών ενώσεων. Θέμα 2. Για καθεμία από τις παρακάτω περιπτώσεις να

Διαβάστε περισσότερα

Α ΤΑΞΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Α ΤΑΞΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΑΡΧΗ 1 ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Α ΤΑΞΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 23/04/2014 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΕΞΙ (6) ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Για τις ερωτήσεις Α1 έως Α4 να γράψετε στο τετράδιο σας το γράµµα που αντιστοιχεί

Διαβάστε περισσότερα

Συντάκτης: Τζαμτζής Αθανάσιος Σελίδα 1

Συντάκτης: Τζαμτζής Αθανάσιος Σελίδα 1 ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑΣ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 4 η ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΧΗΜΕΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ Παρασκευή διαλύματος ορισμένης συγκέντρωσης Αραίωση διαλυμάτων ΣΧΟΛΕΙΟ 1 ο ΓΕΛ ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΩΝ ΤΜΗΜΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ 1 2

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ A ΤΑΞΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ 23/04/ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΕΞΙ (6)

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ A ΤΑΞΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ 23/04/ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΕΞΙ (6) ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ A ΤΑΞΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ 23/04/2017 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΕΞΙ (6) ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Για τις ερωτήσεις Α1 έως και Α5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης

Διαβάστε περισσότερα

Ονοματεπώνυμο: Χημεία Α Λυκείου Δομή του ατόμου Περιοδικός Πίνακας. Αξιολόγηση :

Ονοματεπώνυμο: Χημεία Α Λυκείου Δομή του ατόμου Περιοδικός Πίνακας. Αξιολόγηση : Ονοματεπώνυμο: Μάθημα: Υλη: Επιμέλεια διαγωνίσματος: Αξιολόγηση : Χημεία Α Λυκείου Δομή του ατόμου Περιοδικός Πίνακας Τσικριτζή Αθανασία Θέμα Α 1. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση σε καθεμία από τις επόμενες

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΗΣ ΑΣΛΑΝΙΔΗΣ Φυσικός, M.Ed. Εκπαιδευτικός-Συγγραφέας

ΑΡΗΣ ΑΣΛΑΝΙΔΗΣ Φυσικός, M.Ed. Εκπαιδευτικός-Συγγραφέας ΑΡΗΣ ΑΣΛΑΝΙΔΗΣ Φυσικός, M.Ed. Εκπαιδευτικός-Συγγραφέας Ομιλία με θέμα: ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ & ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ Εκδήλωση αριστούχων μαθητών: Οι μαθητές συναντούν τη Φυσική και η Φυσική

Διαβάστε περισσότερα

Τα Άτομα των στοιχείων Ισότοπα. Εισαγωγική Χημεία

Τα Άτομα των στοιχείων Ισότοπα. Εισαγωγική Χημεία Τα Άτομα των στοιχείων Ισότοπα Lavoisier: Διατήρηση της μάζας (στις χημικές αντιδράσεις η μάζα των αντιδρώντων είναι ίση με την μάζα των προϊόντων Νόμος Σταθερών Αναλογιών Proust 1754-1826 Διαφορετικά

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. + SO 4 Βάσεις είναι οι ενώσεις που όταν διαλύονται σε νερό δίνουν ανιόντα υδροξειδίου (ΟΗ - ). NaOH Na

ΧΗΜΕΙΑ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. + SO 4 Βάσεις είναι οι ενώσεις που όταν διαλύονται σε νερό δίνουν ανιόντα υδροξειδίου (ΟΗ - ). NaOH Na ΧΗΜΕΙΑ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΟΞΕΩΝ Αλλάζουν το χρώμα των δεικτών. Αντιδρούν με μέταλλα και παράγουν αέριο υδρογόνο (δες απλή αντικατάσταση) Αντιδρούν με ανθρακικά άλατα και παράγουν αέριο CO2. Έχουν όξινη

Διαβάστε περισσότερα

Χηµεία Α Γενικού Λυκείου

Χηµεία Α Γενικού Λυκείου Χηµεία Α Γενικού Λυκείου Απαντήσεις στα θέματα της Τράπεζας Θεμάτων Συγγραφή απαντήσεων: 'Αρης Ασλανίδης Χρησιμοποιήστε τους σελιδοδείκτες (bookmarks) στο αριστερό μέρος της οθόνης για την πλοήγηση μέσα

Διαβάστε περισσότερα

Δομικά σωματίδια - Καταστάσεις και ιδιότητες της ύλης

Δομικά σωματίδια - Καταστάσεις και ιδιότητες της ύλης Δομικά σωματίδια - Καταστάσεις και ιδιότητες της ύλης 1. Πόσα πρωτόνια, νετρόνια και ηλεκτρόνια περιέχει καθένα από τα επόμενα άτομα: 7 26 112 3 12 47 Li, Mg, Ag. 7 3Li : Ο ατομικός αριθμός (Ζ) είναι 3

Διαβάστε περισσότερα

Η Χημεία στο Γυμνάσιο Οδηγίες /Δ2/ Κατερίνα Νίκα Κατερίνα Σάλτα Κωνσταντίνος Χαρίτος

Η Χημεία στο Γυμνάσιο Οδηγίες /Δ2/ Κατερίνα Νίκα Κατερίνα Σάλτα Κωνσταντίνος Χαρίτος Η Χημεία στο Γυμνάσιο Οδηγίες 150022/Δ2/15-9-2016 Κατερίνα Νίκα Κατερίνα Σάλτα Κωνσταντίνος Χαρίτος 21-9-2016 Αναγκαιότητα Προσανατολισμός της διδασκαλίας της Χημείας σε προσεγγίσεις που θα καταστήσουν

Διαβάστε περισσότερα

ηλεκτρόνια που αποβάλλονται από τα 2 άτομα του Na τα παίρνει το S και γίνεται S 2-.

ηλεκτρόνια που αποβάλλονται από τα 2 άτομα του Na τα παίρνει το S και γίνεται S 2-. 1. Το στοιχείο Β είναι ευγενές αέριο, άρα έχει 8 ηλεκτρόνια στην εξωτερική του στιβάδα. Κατά συνέπεια το Α έχει 7 και το Γ 1 (Ανήκει στην 1 Η ομάδα της επόμενης περιόδου του Β). Θα ενωθούν με ετεροπολικό

Διαβάστε περισσότερα

2.3 Είδη χημικών δεσμών: Ιοντικός ομοιοπολικός δοτικός ομοιοπολικός δεσμός.

2.3 Είδη χημικών δεσμών: Ιοντικός ομοιοπολικός δοτικός ομοιοπολικός δεσμός. 2.3 Είδη χημικών δεσμών: Ιοντικός ομοιοπολικός δοτικός ομοιοπολικός δεσμός. 11.1. Ποια είδη χημικών δεσμών γνωρίζετε; Υπάρχουν δύο βασικά είδη χημικών δεσμών: ο ιοντικός ή ετεροπολικός δεσμός και ο ομοιοπολικός

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΟΔΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΑΤΟΜΙΚΗ ΑΚΤΙΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΙΟΝΤΙΣΜΟΥ

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΟΔΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΑΤΟΜΙΚΗ ΑΚΤΙΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΙΟΝΤΙΣΜΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΟΔΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΑΤΟΜΙΚΗ ΑΚΤΙΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΙΟΝΤΙΣΜΟΥ Ν. ΜΠΕΚΙΑΡΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ηλεκτρονιακή δομή και κυρίως τα ηλεκτρόνια σθένους (τελευταία ηλεκτρόνια) προσδίδουν στο άτομο τη χημική

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 2 Χημικοί Δεσμοί

Κεφάλαιο 2 Χημικοί Δεσμοί Κεφάλαιο 2 Χημικοί Δεσμοί Σύνοψη Παρουσιάζονται οι χημικοί δεσμοί, ιοντικός, μοριακός, ατομικός, μεταλλικός. Οι ιδιότητες των υλικών τόσο οι φυσικές όσο και οι χημικές εξαρτώνται από το είδος ή τα είδη

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ / Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Θεοδοσία Τσαβλίδου, Μαρίνος Ιωάννου

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ / Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Θεοδοσία Τσαβλίδου, Μαρίνος Ιωάννου ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ / Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 01 03 2015 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Θεοδοσία Τσαβλίδου, Μαρίνος Ιωάννου ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1 1.1 Τι ονομάζουμε χημική αντίδραση; Πότε μια χημική αντίδραση

Διαβάστε περισσότερα

1 o ΓΕΛ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΚΟΡΔΕΛΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ A ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1- ΒΑΣΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ-ΣΩΜΑΤΙΔΙΑ - Τι πρέπει να γνωρίζουμε

1 o ΓΕΛ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΚΟΡΔΕΛΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ A ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1- ΒΑΣΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ-ΣΩΜΑΤΙΔΙΑ - Τι πρέπει να γνωρίζουμε 1 o ΓΕΛ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΚΟΡΔΕΛΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ A ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1- ΒΑΣΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ-ΣΩΜΑΤΙΔΙΑ - Τι πρέπει να γνωρίζουμε 1. Βασικά μεγέθη και μονάδες αυτών που θα χρησιμοποιηθούν

Διαβάστε περισσότερα

Ουσίες και χημικές οντότητες

Ουσίες και χημικές οντότητες Ουσίες και χημικές οντότητες Μια διδακτική προσέγγιση στην απλή αντικατάσταση (Γ' Γυμνασίου) Γενικά Η Χημεία είναι η επιστήμη που ασχολείται με τη μελέτη της σύστασης των ουσιών καθώς και με τις μεταβολές

Διαβάστε περισσότερα

Συντάκτης: Τζαμτζής Αθανάσιος Σελίδα 1

Συντάκτης: Τζαμτζής Αθανάσιος Σελίδα 1 ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑΣ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 4 η ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΧΗΜΕΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ Παρασκευή διαλύματος ορισμένης συγκέντρωσης Αραίωση διαλυμάτων ΣΧΟΛΕΙΟ 1 ο ΓΕΛ ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΩΝ ΤΜΗΜΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ 1 2

Διαβάστε περισσότερα

( α πό τράπεζα θεµάτων) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 : ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ. 1. Να χαρακτηρίσετε τις επόµενες προτάσεις ως σωστές (Σ) ή λανθασµένες (Λ).

( α πό τράπεζα θεµάτων) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 : ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ. 1. Να χαρακτηρίσετε τις επόµενες προτάσεις ως σωστές (Σ) ή λανθασµένες (Λ). Χηµεία Α Λυκείου Φωτεινή Ζαχαριάδου 1 από 12 ( α πό τράπεζα θεµάτων) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 : ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ 1. Να χαρακτηρίσετε τις επόµενες προτάσεις ως σωστές (Σ) ή λανθασµένες (Λ). α) Ένα µείγµα είναι πάντοτε

Διαβάστε περισσότερα

Salinity Project: Ανακρίνοντας τo θαλασσινό νερό

Salinity Project: Ανακρίνοντας τo θαλασσινό νερό Salinity Project: Ανακρίνοντας τo θαλασσινό νερό Μέτρηση της Αλατότητας σε θάλασσες τις Αττικής Ε. Θαρουνιάτη ΠΕ03, Ε. Κοντογούλα ΠΕ04 & ΠΕ32, Καλλιτεχνικό Γυμνάσιο Γέρακα με Λ.Τ. Περιγραφή της Δραστηριότητας

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ 1ης ΕΡΕΥΝΑΣ (1 ο Ερευνητικό Ερώτημα)

ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ 1ης ΕΡΕΥΝΑΣ (1 ο Ερευνητικό Ερώτημα) ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας της Β τάξης του Π.Π. ΓΕΛ Ιωνιδείου Σχολής Πειραιά, με θέμα Ρατσισμός-Ξενοφοβία, τέθηκαν τα παρακάτω ερευνητικά ερωτήματα: 1. Ποιές οι αντιλήψεις των μαθητών

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΑΔΙΠΠΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ ΧΡΟΝΟΣ: 2 Ώρες (Χημεία + Φυσική)

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΑΔΙΠΠΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ ΧΡΟΝΟΣ: 2 Ώρες (Χημεία + Φυσική) ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΑΔΙΠΠΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2014-2015 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΜΑΘΗΜΑ: XHMEIA (35/100) ΤΑΞΗ: Β Γυμνασίου ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 8/6/2015. ΧΡΟΝΟΣ: 2 Ώρες (Χημεία + Φυσική) ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ Αριθμητικά:.

Διαβάστε περισσότερα

7 ο Κεφάλαιο Οργανική Χημεία. Δ. Παπαδόπουλος, χημικός

7 ο Κεφάλαιο Οργανική Χημεία. Δ. Παπαδόπουλος, χημικός 7 ο Κεφάλαιο Οργανική Χημεία Δ. Παπαδόπουλος, χημικός ΓΕΛ Καρέα, 2018 Θεωρίες ερμηνείας του ομοιοπολικού δεσμού με βάση την κβαντική θεωρία. Θεωρία δεσμού σθένους. Θεωρία των μοριακών τροχιακών. Κάθε θεωρία

Διαβάστε περισσότερα

Ανόργανη Χημεία. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ενότητα 2 η : Αντιδράσεις σε Υδατικά Διαλύματα. Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής

Ανόργανη Χημεία. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ενότητα 2 η : Αντιδράσεις σε Υδατικά Διαλύματα. Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων Ανόργανη Χημεία Ενότητα 2 η : Αντιδράσεις σε Υδατικά Διαλύματα Οκτώβριος 2018 Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής Χημικές Αντιδράσεις 2 Οι υδατικές αντιδράσεις μπορούν

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα 16 ο. Γραφή Χημικών Τύπων κατά Lewis. Ο Χημικός Δεσμός Τυπικό φορτίο

Μάθημα 16 ο. Γραφή Χημικών Τύπων κατά Lewis. Ο Χημικός Δεσμός Τυπικό φορτίο Μάθημα 16 ο Γραφή Χημικών Τύπων κατά Lewis. Ο Χημικός Δεσμός Τυπικό φορτίο Δεσμός στο μοριακό υδρογόνο ( 2 ) Το υδρογόνο σχηματίζει έναν ομοιοπολικό δεσμό. Όταν δύο άτομα υδρογόνου συνδέονται μεταξύ τους,

Διαβάστε περισσότερα

XHMEIA ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

XHMEIA ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΜΑΘΗΜΑ XHMEIA ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΘΕΜΑ 1ο Για τις ερωτήσεις 1.1 1.4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1.1 Ποια από

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 1 Χημικός δεσμός

Κεφάλαιο 1 Χημικός δεσμός Κεφάλαιο 1 Χημικός δεσμός 1.1 Άτομα, Ηλεκτρόνια, και Τροχιακά Τα άτομα αποτελούνται από + Πρωτόνια φορτισμένα θετικά μάζα = 1.6726 X 10-27 kg Νετρόνια ουδέτερα μάζα = 1.6750 X 10-27 kg Ηλεκτρόνια φορτισμένα

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ / Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Θεοδοσία Τσαβλίδου, Μαρίνος Ιωάννου ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ / Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Θεοδοσία Τσαβλίδου, Μαρίνος Ιωάννου ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ / Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 26 04 2015 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Θεοδοσία Τσαβλίδου, Μαρίνος Ιωάννου ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1 1.1 Στον επόμενο πίνακα δίνονται τα σημεία τήξης και τα

Διαβάστε περισσότερα

Ονοματεπώνυμο: Μάθημα: Υλη: Επιμέλεια διαγωνίσματος: Αξιολόγηση :

Ονοματεπώνυμο: Μάθημα: Υλη: Επιμέλεια διαγωνίσματος: Αξιολόγηση : Ονοματεπώνυμο: Μάθημα: Υλη: Επιμέλεια διαγωνίσματος: Αξιολόγηση : Θέμα Α Α.1 Να συμπληρώσετε τα κενά στις επόμενες προτάσεις: α) Το νερό χαρακτηρίζεται ως.. διαλύτης. β) Η διήθηση χρησιμοποιείται για το

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα 4. ΟΥΣΙΕΣ ΚΑΙ ΜΕΙΓΜΑΤΑ Δύο η περισσότερες ουσίες μαζί φτιάχνουν ένα μείγμα

Μάθημα 4. ΟΥΣΙΕΣ ΚΑΙ ΜΕΙΓΜΑΤΑ Δύο η περισσότερες ουσίες μαζί φτιάχνουν ένα μείγμα Μάθημα 4 ΟΥΣΙΕΣ ΚΑΙ ΜΕΙΓΜΑΤΑ Δύο η περισσότερες ουσίες μαζί φτιάχνουν ένα μείγμα Στο προηγούμενο μάθημα διαπιστώσαμε πειραματικά ότι το χώμα είναι ένα μείγμα. Στο μάθημα αυτό θα μελετήσουμε περισσότερο

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηματικά και Πληροφορική. Διδακτική Αξιοποίηση του Διαδικτύου για τη Μελέτη και την Αυτο-αξιολόγηση των Μαθητών.

Μαθηματικά και Πληροφορική. Διδακτική Αξιοποίηση του Διαδικτύου για τη Μελέτη και την Αυτο-αξιολόγηση των Μαθητών. Μαθηματικά και Πληροφορική. Διδακτική Αξιοποίηση του Διαδικτύου για τη Μελέτη και την Αυτο-αξιολόγηση των Μαθητών. Α. Πέρδος 1, I. Σαράφης, Χ. Τίκβα 3 1 Ελληνογαλλική Σχολή Καλαμαρί perdos@kalamari.gr

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08 03 2015 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Σταυρούλα Γκιτάκου, Μαρίνος Ιωάννου

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08 03 2015 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Σταυρούλα Γκιτάκου, Μαρίνος Ιωάννου ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08 03 2015 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Σταυρούλα Γκιτάκου, Μαρίνος Ιωάννου ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Για τις ερωτήσεις Α.1 έως Α.5 να γράψετε στην κόλλα σας το

Διαβάστε περισσότερα

H αρχή της διατήρησης της ύλης και η στοιχειομετρία των ενώσεων. Εισαγωγική Χημεία

H αρχή της διατήρησης της ύλης και η στοιχειομετρία των ενώσεων. Εισαγωγική Χημεία H αρχή της διατήρησης της ύλης και η στοιχειομετρία των ενώσεων Εισαγωγική Χημεία Priestley:Παρασκευή Οξυγόνου, 1774 Εισαγωγική Χημεία Antoine Lavoisier: 1743-1794 Διατύπωσε τον νόμο διατήρησης της μάζας

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτήσεις στο 2o κεφάλαιο από τράπεζα θεμάτων. Περιοδικός πίνακας. Σταυρακαντωνάκης Γιώργος Λύκειο Γαζίου Page 1

Ερωτήσεις στο 2o κεφάλαιο από τράπεζα θεμάτων. Περιοδικός πίνακας. Σταυρακαντωνάκης Γιώργος Λύκειο Γαζίου Page 1 Ερωτήσεις στο 2o κεφάλαιο από τράπεζα θεμάτων 1. Για τις ενέργειες ΕL και ΕN των στιβάδων L και N αντίστοιχα, ισχύει ότι ΕL < ΕN ΣΩΣΤΟ, Όσο απομακρυνόμαστε από τον πυρήνα τόσο αυξάνεται η ενεργειακή στάθμη

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ανόργανη Χημεία. Ενότητα 8 η : Υγρά, Στερεά & Αλλαγή Φάσεων. Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής.

Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ανόργανη Χημεία. Ενότητα 8 η : Υγρά, Στερεά & Αλλαγή Φάσεων. Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων Ανόργανη Χημεία Ενότητα 8 η : Υγρά, Στερεά & Αλλαγή Φάσεων Οκτώβριος 2018 Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής Πολικοί Ομοιοπολικοί Δεσμοί & Διπολικές Ροπές 2 Όπως έχει

Διαβάστε περισσότερα

2o Πανελλήνιο Εκπαιδευτικό Συνέδριο Ημαθίας

2o Πανελλήνιο Εκπαιδευτικό Συνέδριο Ημαθίας o Πανελλήνιο Εκπαιδευτικό Συνέδριο Ημαθίας «Ψηφιακή Τάξη Χημείας στη Β Λυκείου. Ονοματολογία οργανικής Χημείας. Από τη θεωρία στο εργαστήριο φυσικών επιστημών και από εκεί στην αίθουσα υπολογιστών» Αθανάσιος

Διαβάστε περισσότερα

Φύλο και διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών

Φύλο και διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών Πηγή: Δημάκη, Α. Χαϊτοπούλου, Ι. Παπαπάνου, Ι. Ραβάνης, Κ. Φύλο και διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών: μια ποιοτική προσέγγιση αντιλήψεων μελλοντικών νηπιαγωγών. Στο Π. Κουμαράς & Φ. Σέρογλου (επιμ.). (2008).

Διαβάστε περισσότερα

Μίγματα - Διαλύματα:

Μίγματα - Διαλύματα: ΧΗΜΕΙΑ: Εισαγωγή στην Χημεία - από το νερό στο άτομο- από το μακρόκοσμο στον μικρόκοσμο 49 Μίγματα - Διαλύματα: Μίγματα: Τι είναι τα μίγματα; Μίγματα ονομάζονται τα υλικά που αποτελούνται από δύο ή περισσότερες

Διαβάστε περισσότερα

Προτεινόμενα θέματα για τις εξετάσεις 2011

Προτεινόμενα θέματα για τις εξετάσεις 2011 Προτεινόμενα θέματα για τις εξετάσεις 2011 Τάξη: Γ Γενικού Λυκείου Μάθημα: Χημεία Θετικής Κατεύθυνσης ΘΕΜΑ 1ο Για τις ερωτήσεις 1.1 1.4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το

Διαβάστε περισσότερα

Γενική Χημεία. Νίκος Ξεκουκουλωτάκης Επίκουρος Καθηγητής

Γενική Χημεία. Νίκος Ξεκουκουλωτάκης Επίκουρος Καθηγητής Γενική Χημεία Νίκος Ξεκουκουλωτάκης Επίκουρος Καθηγητής Πολυτεχνείο Κρήτης Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος Γραφείο Κ2.125, τηλ.: 28210-37772 e-mail:nikosxek@gmail.com Περιεχόμενα Διαλύματα Γραμμομοριακή

Διαβάστε περισσότερα

ΙΟΝΤΙΚΟΣ Η ΕΤΕΡΟΠΟΛΙΚΟΣ ΔΕΣΜΟΣ (ΙΟΝΙC BOND)

ΙΟΝΤΙΚΟΣ Η ΕΤΕΡΟΠΟΛΙΚΟΣ ΔΕΣΜΟΣ (ΙΟΝΙC BOND) ΙΟΝΤΙΚΟΣ Η ΕΤΕΡΟΠΟΛΙΚΟΣ ΔΕΣΜΟΣ (ΙΟΝΙC BOND) Ο χημικός δεσμός που δημιουργείται λόγω των ελκτικών δυνάμεων αντιθέτως φορτισμένων ιόντων λέγεται ετεροπολικός ή ιοντικός δεσμός, αφού η δημιουργία του oφείλεται

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΚΛΟΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

ΚΥΚΛΟΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΥΚΛΟΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Βασίλης Καραγιάννης Η παρέμβαση πραγματοποιήθηκε στα τμήματα Β2 και Γ2 του 41 ου Γυμνασίου Αθήνας και διήρκησε τρεις διδακτικές ώρες για κάθε τμήμα. Αρχικά οι μαθητές συνέλλεξαν

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ (1) ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΥΛΙΚΩΝ ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΠΟΥΔΩΝ Προπτυχιακό ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΕΤΥ 303 ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ 3 o ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΕΙΑ Ι ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Α ΤΑΞΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ 26/04/2015 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Για τις ερωτήσεις Α.1 έως Α.5 να γράψετε στην κόλλα σας το γράμμα που αντιστοιχεί

Διαβάστε περισσότερα

Περίληψη 1 ου Κεφαλαίου

Περίληψη 1 ου Κεφαλαίου Περίληψη 1 ου Κεφαλαίου Άτοµο: θετικά φορτισµένος πυρήνας περικυκλωµένος από αρνητικά φορτισµένα ηλεκτρόνια Ηλεκτρονική δοµή ατόµου περιγράφεται από κυµατοσυνάρτηση Ηλεκτρόνια καταλαµβάνουν τροχιακά γύρω

Διαβάστε περισσότερα

4.2 Μελέτη Επίδρασης Επεξηγηματικών Μεταβλητών

4.2 Μελέτη Επίδρασης Επεξηγηματικών Μεταβλητών 4.2 Μελέτη Επίδρασης Επεξηγηματικών Μεταβλητών Στο προηγούμενο κεφάλαιο (4.1) παρουσιάστηκαν τα βασικά αποτελέσματα της έρευνάς μας σχετικά με την άποψη, στάση και αντίληψη των μαθητών γύρω από θέματα

Διαβάστε περισσότερα