Διαχείριση στερεών αποβλήτων

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Διαχείριση στερεών αποβλήτων"

Transcript

1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΥΔΡΑΥΛΙΚΗΣ & ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς Αναπληρωτής Καθηγητής Θεσσαλονίκη, Ιανουάριος 2014

2 Πίνακας περιεχομένων 1. Εισαγωγή Γενικά για τα στερεά απόβλητα Προέλευση Κατηγοριοποίηση των στερεών αποβλήτων Εισαγωγή στη διαχείριση των στερεών αποβλήτων Η ιεράρχηση των στόχων για τη διαχείριση των ΑΣΑ Ποσοτικά στοιχεία διαχείρισης στερεών αποβλήτων Ποιοτικά χαρακτηριστικά διαχείρισης στερεών αποβλήτων Διαχρονικοί στόχοι για την τελική διάθεση των βιοαποδομήσιμων αστικών αποβλήτων (Οδηγία 99/31/ΕΕ) Διαχρονικοί στόχοι για την προετοιμασία, την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση των υλικών (2008/98/ΕΕ) Διαχρονικοί στόχοι για την πρόληψη των αποβλήτων (Οδηγία 2008/98/ΕΕ) Διαχείριση αποβλήτων, προστασία της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος (Οδηγία 2008/98/ΕΕ) Κόστος διαχείρισης αποβλήτων (Οδηγία 2008/98/ΕΕ) Ειδικά απόβλητα Συστήματα και τεχνολογίες διαχείρισης ΑΣΑ Συστήματα συλλογής και μεταφοράς αποβλήτων Διαλογή στην πηγή (ΔσΠ) - Παράμετροι λειτουργικότητας προγραμμάτων Συστήματα συλλογής ΑΣΑ Συστήματα αποκομιδής ΑΣΑ Σταθμοί Μεταφόρτωσης Αποβλήτων (Σ.Μ.Α.) Επεξεργασία στερεών αποβλήτων Γενικά Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 1

3 3.1.1 Οι συσκευασίες Ανάκτηση υλικών μέσω της ανακύκλωσης Τα Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (Κ.Δ.Α.Υ.) Μηχανική διαλογή υλικών Τεχνολογίες σύνθλιψης υλικών Μαγνητικοί διαχωριστές υλικών Κατάτμηση υλικών με υγρό άζωτο Άλλοι διαχωριστές υλικών Πολτοποίηση υλικών Σενάρια επεξεργασίας - ανάκτησης υλικών και ενέργειας από τα Α.Σ.Α Τα βιοαπόβλητα Θερμικές μέθοδοι επεξεργασίας ΑΣΑ Γενικά - Τυπικές μονάδες θερμικής επεξεργασίας αποβλήτων Αποτέφρωση Α.Σ.Α Μείωση μάζας & όγκου των απορριμμάτων μέσω αποτέφρωσης Πυρόλυση Α.Σ.Α Αεριοποίηση ΑΣΑ RDF (Refused Derived Fuel) και SRF (Solid Recovered Fuel) Βιολογική επεξεργασία ΑΣΑ Γενικά Αερόβια βιολογική επεξεργασία ΑΣΑ (Κομποστοποίηση) Τα δύο στάδια των βιολογικών διεργασιών Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 2

4 5.3 Αναερόβια βιολογική επεξεργασία ΑΣΑ Μηχανική - Βιολογική επεξεργασία ΑΣΑ Η υγειονομική ταφή των ΑΣΑ Γενικά Χώροι ταφής αποβλήτων Κριτήρια επιλογής Χώρων Υγειονομικής Ταφής Βήματα Υγειονομικής Ταφής Προετοιμασία του Χ.Υ.Τ.Α Παραδοσιακή ταφή ΑΣΑ Ταφή ΑΣΑ με συμπίεση Άλλοι τρόποι ταφής Το βιοαέριο Τα διασταλάζοντα (στραγγίσματα) Αποκατάσταση Χ.Υ.Τ.Α Επικίνδυνα απόβλητα Ορισμός και συμβολισμοί επικίνδυνων αποβλήτων Ταξινόμηση των επικίνδυνων αποβλήτων σύμφωνα με τον IWIC Χαρακτηρισμός των επικίνδυνων αποβλήτων Επικίνδυνες τοξικές ουσίες Οικιακά επικίνδυνα απόβλητα Κατηγορίες επικίνδυνων αποβλήτων που κατατάσσονται ανάλογα με το είδος τους ή την δραστηριότητα με την οποία παράγονται Συστατικά που καθιστούν τα απόβλητα επικίνδυνα Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 3

5 7.3 Επεξεργασία επικίνδυνων αποβλήτων Αρχές επεξεργασίας επικίνδυνων αποβλήτων Οδηγία 2008/98ΕΚ Εργασίες διάθεσης στερεών αποβλήτων - (Παράρτημα Ι) Εργασίες ανάκτησης στερεών αποβλήτων - (Παράρτημα ΙΙ) Ιδιότητες που καθιστούν τα απόβλητα επικίνδυνα - (Παράρτημα ΙΙΙ) Μέτρα που μπορεί να επηρεάσουν τις προϋποθέσεις - πλαίσια σχετικά με την παραγωγή αποβλήτων - (Παράρτημα ΙV) Μέτρα που μπορεί να επηρεάσουν τις φάσεις σχεδιασμού, παραγωγής και διανομής αποβλήτων - (Παράρτημα ΙV) Μέτρα που μπορεί να επηρεάσουν τις φάσεις κατανάλωσης και χρήσης- (Παράρτημα ΙV) Δειγματοληψία για τον προσδιορισμό των χαρακτηριστικών των ΑΣΑ Γενικά Είδη δειγμάτων Η μέθοδος MODECOM TM Φυσικοχημικές αναλύσεις και έλεγχοι Εργαστηριακός εξοπλισμός Χρήσιμα Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 4

6 1. Εισαγωγή Γενικά για τα στερεά απόβλητα 1.1 Προέλευση Κατηγοριοποίηση των στερεών αποβλήτων Τα στερεά απόβλητα προκύπτουν από την παραγωγή, τη μεταφορά, την επεξεργασία και την κατανάλωση αγαθών και δημιουργούν κινδύνους για την υγεία του ανθρώπου. Αποτελούν σημαντική αιτία υποβάθμισης του αστικού και φυσικού περιβάλλοντος με τεράστιες οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις. Το μέγεθος του προβλήματος προκύπτει χαρακτηριστικά από τις κοινωνικές αντιδράσεις και τις συγκρούσεις, που παρουσιάζονται κατά καιρούς σε πολλές περιοχές της χώρας μας. Τα στερεά απόβλητα μπορούν γενικά να κατηγοριοποιηθούν σε αστικά στερεά απόβλητα και σε ειδικά απόβλητα. Οι ομάδες αυτές μπορούν επίσης να κατηγοριοποιηθούν περαιτέρω. ΣΤΕΡΕΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΣΤΙΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΕΙΔΙΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΑΖΟΜΕΝΑ ΟΙΚΙΑΚΑ ΟΙΚΙΑΚΑ ΜΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ ΙΑΤΡΙΚΑ Εμπορικά απόβλητα Βιοτεχνικά απόβλητα εμπορικά BIOMHXANIKA ΑΛΛΑ ΜΗ ΕΠΙΚ. ΕΙΔΙΚΑ ΛΟΙΠΑ ΙΑΤΡΙΚΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΑ Απόβλητα ιδρυμάτων Απόβλητα καθαρισμού δρόμων, πάρκων κ.λ.π. Οικιακού τύπου Επικίνδυνα Ιατρικά Ειδικά Ιατρικά ΙΛΥΣ από ΕΕΛ ΜΕΤΑΧΕΙΡ. ΕΛΑΣΤΙΚΑ ΟΤΚΖ ΑΕΚΚ ΑΗΗΕ ΓΕΩΡΓΙΚΑ Κατηγοριοποίηση των στερεών αποβλήτων Ο Ευρωπαϊκός Κατάλογος Αποβλήτων (ΕΚΑ) κατατάσσει όλα τα στερεά απόβλητα σε κατηγορίες και υποκατηγορίες με ειδικούς κωδικούς αρίθμησης. Στον κωδικό 20 εντάσσονται τα Αστικά Στερεά Απόβλητα (ΑΣΑ). Τα απόβλητα που θεωρούνται επικίνδυνα σημειώνονται στον ΕΚΑ με αστερίσκο. Συνήθης ορολογία ΣΑ: Στερεά Απόβλητα, ΑΣΑ: Αστικά Στερεά Απόβλητα, ΕΑ: Επικίνδυνα Απόβλητα, ΕΣΔΑ: Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων, ΠΕΣΔΑ: Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων, ΕΚΑ: Ευρωπαϊκός Κατάλογος Αποβλήτων, ΜΠΑ: Μοναδιαία Παραγωγή Αποβλήτων, ΟΤΚΖ: Οχήματα στο Τέλος του Κύκλου Ζωής, ΑΗΗΕ: Απόβλητα Ηλεκτρικού - Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού, ΑΕΚΚ: Απόβλητα Εκσκαφών - Κατεδαφίσεων, ΧΟ: Χρησιμοποιημένα Ορυκτέλαια, ΑΛΕ: Απόβλητα Λιπαντικών - Ελαίων, ΦοΔΣΑ: Φορέας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων, ΔσΠ: Διαλογή στην Πηγή, ΣΜΑ: Σταθμός Μεταφόρτωσης Αποβλήτων, ΚΑ: Κέντρο Ανακύκλωσης, ΚΔΑΥ: Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών, ΜΘΕ: Μονάδα Θερμικής Επεξεργασίας, ΜΒΕ: Μονάδα Βιολογικής Επεξεργασίας, ΧΑΔΑ: Χώρος Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων, ΧΥΤΑ: Χώρος Υγειονομικής Ταφής Αποβλήτων, ΧΥΤΥ: Χώρος Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων. Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 5

7 Κατηγοριοποίηση αποβλήτων σύμφωνα με τον ΕΚΑ 1 Απόβλητα από εξερεύνηση, εξόρυξη, εργασίες λατομείου και φυσική και χημική επεξεργασία ορυκτών 2 Απόβλητα από γεωργία, κηπευτική, υδατοκαλλιέργεια, δασοκομία, θήρα και αλιεία, προετοιμασία και επεξεργασία τροφίμων 3 Απόβλητα από την κατεργασία ξύλου και την παραγωγή ταμπλάδων και επίπλων, καθώς και πολτού χαρτιών και χαρτονιών 4 Απόβλητα από τις βιομηχανίες δέρματος, γούνας και υφαντουργίας 5 Απόβλητα από τη διύλιση πετρελαίου, τον καθαρισμό φυσικού αερίου και την πυρολυτική επεξεργασία άνθρακα 6 Απόβλητα από ανόργανες χημικές διεργασίες 7 Απόβλητα από οργανικές χημικές διεργασίες 8 Απόβλητα από την παραγωγή, διαμόρφωση, προμήθεια και χρήση (ΠΔΠΧ) επικαλύψεων (χρώματα, βερνίκια και σμάλτο γάλου), κολλών, στεγανωτικών και τυπογραφικών μελανών 9 Απόβλητα από τη φωτογραφική βιομηχανία 10 Απόβλητα από θερμικές επεξεργασίες 11 Απόβλητα από τη χημική επιφανειακή επεξεργασία και την επικάλυψη μετάλλων και άλλων υλικών υδρομεταλλουργία μη σιδηρούχων μετάλλων 12 Απόβλητα για τη μορφοποίηση και τη φυσική και μηχανική επιφανειακή επεξεργασία μετάλλων και πλαστικών 12 Απόβλητα ελαίων από απόβλητα υγρών καυσίμων (εκτός βρωσίμων ελαίων, 05 και 12) 14 Απόβλητα από οργανικούς διαλύτες, ψυκτικές ουσίες και προωθητικά (εκτός 07 και 08) 15 Απόβλητα από συσκευασίες, απορροφητικά υλικά, υφάσματα σκουπίσματος, υλικά φίλτρων και προστατευτικός ρουχισμός μη προδιαγραφόμενα άλλως 16 Απόβλητα μη προδιαγραφόμενα άλλως στον κατάλογο 17 Απόβλητα από κατασκευές και κατεδαφίσεις (περιλαμβάνεται χώμα εκσκαφής από μολυσμένες τοποθεσίες) 18 Απόβλητα από την υγειονομική περίθαλψη ανθρώπων ή ζώων ή/και από σχετικές έρευνες (εξαιρούνται απόβλητα κουζίνας και εστιατορίων που δεν προκύπτουν άμεσα από το σύστημα υγείας) 19 Απόβλητα από τις μονάδες επεξεργασίας αποβλήτων, εγκαταστάσεις επεξεργασίας υγρών αποβλήτων εκτός σημείου παραγωγής και την προετοιμασία ύδατος προοριζόμενου για κατανάλωση από τον άνθρωπο και ύδατος για βιομηχανική χρήση 20 Δημοτικά απόβλητα (οικιακά απόβλητα και παρόμοια απόβλητα από εμπορικές δραστηριότητες, βιομηχανίες και ιδρύματα) περιλαμβανομένων μερών χωριστά συλλεγέντων Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 6

8 Ορισμοί για τα στερεά απόβλητα (Οδηγία 2008/98/ΕΚ) Απόβλητο Κάθε ουσία ή αντικείμενο το οποίο ο κάτοχός του απορρίπτει ή προτίθεται ή υποχρεούται να απορρίψει. Επικίνδυνα απόβλητα Τα απόβλητα που εμφανίζουν μια ή περισσότερες από τις επικίνδυνες ιδιότητες που αναφέρονται στο Παράρτημα ΙΙΙ της Οδηγίας. Απόβλητα έλαια Τα ορυκτέλαια ή τα συνθετικά λιπαντικά ή τα βιομηχανικά έλαια που δεν είναι πλέον κατάλληλα για τη χρήση για την οποία αρχικώς προορίζονταν, όπως τα χρησιμοποιημένα έλαια κινητήρων εσωτερικής καύσης, τα έλαια κιβωτίων ταχυτήτων, τα λιπαντικά έλαια, τα έλαια για στροβίλους και τα υδραυλικά έλαια. Βιολογικά απόβλητα Τα βιοαποδομήσιμα απόβλητα κήπων και πάρκων, τα απορρίμματα τροφών και μαγειρείων από σπίτια, εστιατόρια, εγκαταστάσεις ομαδικής εστίασης και χώρους πωλήσεων λιανικής και τα συναφή απόβλητα από εγκαταστάσεις μεταποίησης τροφίμων. Παραγωγός αποβλήτων Κάθε πρόσωπο του οποίου οι δραστηριότητες παράγουν απόβλητα (αρχικός παραγωγός αποβλήτων) ή κάθε πρόσωπο που πραγματοποιεί εργασίες προεπεξεργασίας, ανάμειξης ή άλλες οι οποίες οδηγούν σε μεταβολή της φύσης ή της σύνθεσης των αποβλήτων αυτών. Κάτοχος αποβλήτων Ο παραγωγός αποβλήτων ή το φυσικό ή νομικό πρόσωπο στην κατοχή του οποίου ευρίσκονται τα απόβλητα. Έμπορος αποβλήτων Οιαδήποτε επιχείρηση η οποία ενεργεί ως εντολέας για την αγορά και την περαιτέρω πώληση αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένων των εμπόρων που δεν καθίστανται υλικοί κάτοχοι των αποβλήτων. Μεσίτης αποβλήτων Οιαδήποτε επιχείρηση η οποία οργανώνει την ανάκτηση ή τη διάθεση αποβλήτων για λογαριασμό τρίτων, συμπεριλαμβανομένων των μεσιτών που δεν καθίστανται υλικοί κάτοχοι των αποβλήτων. Διαχείριση αποβλήτων Η συλλογή, μεταφορά, ανάκτηση και διάθεση αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένης της εποπτείας των εργασιών αυτών, καθώς και της επίβλεψης των χώρων απόρριψης και των ενεργειών στις οποίες προβαίνουν οι έμποροι ή οι μεσίτες. Συλλογή αποβλήτων Η συγκέντρωση αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένης της προκαταρκτικής διαλογής και της προκαταρκτικής αποθήκευσης αποβλήτων με σκοπό τη μεταφορά τους σε εγκατάσταση επεξεργασίας αποβλήτων. Χωριστή συλλογή αποβλήτων Η συλλογή όπου μια ροή αποβλήτων διατηρείται χωριστά με βάση τον τύπο και τη φύση για να διευκολυνθεί η ειδική επεξεργασία. Πρόληψη Τα μέτρα τα οποία λαμβάνονται πριν μία ουσία, υλικό ή προϊόν καταστούν απόβλητα, και τα οποία μειώνουν: την ποσότητα των αποβλήτων, μέσω επαναχρησιμοποίησης ή παράτασης της διάρκειας ζωής των προϊόντων, Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 7

9 τις αρνητικές επιπτώσεις των παραγόμενων αποβλήτων στο περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία, ή την περιεκτικότητα των υλικών και προϊόντων σε επικίνδυνες ουσίες. Επαναχρησιμοποίηση αποβλήτων Κάθε εργασία με την οποία προϊόντα ή συστατικά στοιχεία που δεν είναι απόβλητα χρησιμοποιούνται εκ νέου για τον ίδιο σκοπό για τον οποίο σχεδιάστηκαν. Επεξεργασία αποβλήτων Οι εργασίες ανάκτησης ή διάθεσης, στις οποίες περιλαμβάνεται η προετοιμασία πριν από την ανάκτηση ή τη διάθεση. Ανάκτηση αποβλήτων Οιαδήποτε εργασία της οποίας το κύριο αποτέλεσμα είναι ότι απόβλητα εξυπηρετούν ένα χρήσιμο σκοπό αντικαθιστώντας άλλα υλικά τα οποία, υπό άλλες συνθήκες, θα έπρεπε να χρησιμοποιηθούν για την πραγματοποίηση συγκεκριμένης λειτουργίας, ή ότι απόβλητα υφίστανται προετοιμασία για την πραγματοποίηση αυτής της λειτουργίας, είτε στην εγκατάσταση είτε στο γενικότερο πλαίσιο της οικονομίας. Στο Παράρτημα ΙΙ της Οδηγίας παρατίθεται μη εξαντλητικός κατάλογος των εργασιών ανάκτησης. Προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση αποβλήτων Κάθε εργασία ανάκτησης που συνιστά έλεγχο, καθαρισμό ή επισκευή, με την οποία προϊόντα ή συστατικά στοιχεία προϊόντων που αποτελούν πλέον απόβλητα προετοιμάζονται προκειμένου να επαναχρησιμοποιηθούν χωρίς άλλη προεπεξεργασία. Ανακύκλωση αποβλήτων Οιαδήποτε εργασία ανάκτησης με την οποία τα απόβλητα μετατρέπονται εκ νέου σε προϊόντα, υλικά ή ουσίες που προορίζονται είτε να εξυπηρετήσουν και πάλι τον αρχικό τους σκοπό είτε άλλους σκοπούς. Περιλαμβάνει την επανεπεξεργασία οργανικών υλικών αλλά όχι την ανάκτηση ενέργειας και την επανεπεξεργασία σε υλικά που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν ως καύσιμα ή σε εργασίες επίχωσης. Αναγέννηση απόβλητων ορυκτελαίων Οιαδήποτε εργασία ανακύκλωσης με την οποία μπορούν να παραχθούν βασικά έλαια με τη διύλιση απόβλητων ορυκτελαίων, και συγκεκριμένα με την αφαίρεση των προσμίξεων, των προϊόντων οξείδωσης και των προσθέτων που περιέχονται στα έλαια αυτά. Διάθεση αποβλήτων Οιαδήποτε εργασία η οποία δεν συνιστά ανάκτηση, ακόμη και στην περίπτωση που η εργασία έχει ως δευτερογενή συνέπεια την ανάκτηση ουσιών ή ενέργειας. Στο Παράρτημα Ι της Οδηγίας παρατίθεται μη εξαντλητικός κατάλογος των εργασιών διάθεσης. Βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές Οι βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές κατά την έννοια του άρθρου 2, παράγραφος 11 της οδηγίας 96/61/ΕΚ. 1.2 Εισαγωγή στη διαχείριση των στερεών αποβλήτων Η διαχείριση των στερεών αποβλήτων είναι ένα θέμα πολύπλοκο με οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές διαστάσεις. Ο παραγωγός, ο έμπορος και ο καταναλωτής οφείλουν να συνεργαστούν για ορθολογική - ολοκληρωμένη διαχείριση, καθώς αυτή αφ ενός αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της βιώσιμης ανάπτυξης, αφ ετέρου ελαχιστοποιεί τις δυσμενείς επιπτώσεις για την κοινωνία και το περιβάλλον. Το θεσμικό πλαίσιο για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων αποτελούν: Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 8

10 Η Οδηγία 1999/31/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Απριλίου 1999 για την υγειονομική ταφή των αποβλήτων. Η Οδηγία 2008/98/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 19ης Νοεμβρίου 2008 για τα απόβλητα. Η οδηγία θεσπίζει μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας εμποδίζοντας ή μειώνοντας τις αρνητικές επιπτώσεις της παραγωγής και της διαχείρισης αποβλήτων, και περιορίζοντας τον συνολικό αντίκτυπο της χρήσης των πόρων και βελτιώνοντας την αποδοτικότητά της. Ο Εθνικός Σχεδιασμός Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΕΣΔΑ), ΦΕΚ 1909/ τεύχος Β. Ο Περιφερειακός Σχεδιασμός Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ). Η διαχείριση των στερεών αποβλήτων (Διαστάσεις Επιλογές Στόχοι) Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 9

11 Η διαχείριση των στερεών αποβλήτων ως αναπόσπαστο τμήμα της βιώσιμης ανάπτυξης Μοντέλο ολοκληρωμένης διαχείρισης στερεών αποβλήτων (Inputs Outputs) - Υγειονομική ταφή - Ανάκτηση υλικών - Θερμική επεξεργασία με ανάκτηση ενέργειας - Άλλες τεχνικές ανάκτησης Διαχείριση ΑΣΑ σε διάφορες χώρες της Ε.Ε., (Eurostat, EEA, Copenhagen 2007) Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 10

12 MSW (kg/ca/year) Οι στόχοι για την υγειονομική ταφή σε χώρες της Ε.Ε. (Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Περιβάλλοντος, 2007) Διαχείριση στερεών αποβλήτων στη Στοκχόλμη (Eurostat, 2012) recycled landfilled Year Υγειονομική ταφή Ανακύκλωση ΑΣΑ στην Ελλάδα (Ημερίδα ΤΕΕ, Θεσσαλονίκη, Μάρτιος 2010) Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 11

13 Χ.Α.Δ.Α. Ανακύκλωση Λιπασματοποίηση Χ.Υ.Τ.Α. Διαχείριση ΑΣΑ στην Ελλάδα (ΜΠΟΥΡΤΣΑΛΑΣ, ΘΕΜΕΛΗΣ, ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ, 2011, Earth Engineering Center, Columbia University) Περιφέρειες (13) και επιχειρησιακές περιοχές (5) για τη διαχείριση των ΑΣΑ στην Ελλάδα Οι Χ.Υ.Τ.Α. σε επτά Περιφέρειες της Ελλάδας Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 12

14 Χ.Α.Δ.Α. : Χώροι Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων Χ.Υ.Τ.Α. : Χώροι Υγειονομικής Ταφής Αποβλήτων Ορθολογική διαχείριση ΑΣΑ Μετατροπή των Χ.Υ.Τ.Α. σε Χ.Υ.Τ.Υ. Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 13

15 1.2.1 Η ιεράρχηση των στόχων για τη διαχείριση των ΑΣΑ Οι μακρόχρονες επιστημονικές έρευνες και οι οικονομοτεχνικές μελέτες προσέφεραν επιστημονική γνώση, θεσμική αξιολόγηση και ιεράρχηση των στόχων με σειρά προτεραιότητας των διαφόρων μεθόδων διαχείρισης των στερεών αποβλήτων. Η ιεράρχηση αυτή που αναδείχθηκε από τη διεθνή επιστημονική κοινότητα, υιοθετήθηκε και συμπεριλαμβάνεται στη νομολογία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των υπόλοιπων αναπτυγμένων χωρών. Πρώτος στόχος κάθε πολιτικής για τα απόβλητα θα πρέπει να είναι η ελαχιστοποίηση των αρνητικών συνεπειών της παραγωγής και της διαχείρισης για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον. Η πολιτική θα πρέπει επίσης να αποσκοπεί στη μείωση της χρήσης φυσικών πόρων και να προωθεί την πρακτική εφαρμογή της ιεράρχησης των αποβλήτων. Στη νομοθεσία (Οδηγία 2008/98/ΕΚ) και την πολιτική για την πρόληψη και τη διαχείριση των αποβλήτων ισχύει ως τάξη προτεραιότητας ιεράρχηση των στόχων με πρώτη επιλογή την πρόληψη και τελευταία την διάθεση των υπολειμμάτων. Πρώτη επιλογή Πρόληψη Ελαχιστοποίηση Επαναχρησιμοποίηση Ανακύκλωση Ανάκτηση ενέργειας Τελευταία επιλογή Διάθεση Η ιεράρχηση των στόχων για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων Βασικά (απαραίτητα) στοιχεία για ορθολογική διαχείριση των στερεών αποβλήτων Παραγωγός αποβλήτων Κάτοχος αποβλήτων Φορέας διαχείρισης αποβλήτων (ΦοΔΣΑ) Σχέδια και διαχρονικοί στόχοι διαχείρισης και επεξεργασίας Συχνότητα και τρόπος αποκομιδής, (Απορριμματοφόρα, Σταθμοί Μεταφόρτωσης κ.λ.π.) Εφαρμογή της αρχής ο ρυπαίνων πληρώνει Εφαρμογή προγραμμάτων διαλογής στην πηγή (ΔσΠ) Εφαρμογή προγραμμάτων οικιακής κομποστοποίησης Ενημερωτική καμπάνια για το όφελος των προγραμμάτων ανακύκλωσης και ανάκτησης υλικών Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (Κ.Δ.Α.Υ.) Κέντρα Μηχανικής Διαλογής, Ανάκτηση υλικών Μονάδες Θερμικής Επεξεργασίας (Μ.Θ.Ε.), Παραγωγή ενέργειας Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 14

16 Μονάδες Βιολογικής Επεξεργασίας (Μ.Β.Ε.), Παραγωγή εδαφοβελτιωτικού Χώροι Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων Αποκατάσταση (Χ.Α.Δ.Α.) Χώροι Υγειονομικής Ταφής Αποβλήτων (Χ.Υ.Τ.Α.) Θέματα κοινωνικής αποδοχής Χώροι Υγειονομικής Ταφής (Διάθεσης) Υπολειμμάτων (Χ.Υ.Τ.Υ.) Διαχείριση βιοαερίου σε Χ.Υ.Τ.Α. Διαχείριση διασταλαζόντων σε Χ.Υ.Τ.Α. Ποσοτικά στοιχεία αποβλήτων o Παραγωγή Ρυθμός αύξησης o Μοναδιαία (per capita) Παραγωγή Αποβλήτων Μ.Π.Α. o Διακυμάνσεις, Ζυγολόγια Ημερήσια Εβδομαδιαία Μηνιαία Εποχιακή Ετήσια Ποιοτικά στοιχεία αποβλήτων (Φυσικοχημικές αναλύσεις) o Σύσταση o Ειδικό βάρος (βάρος, όγκος) o Υγρασία o Τέφρα o Θερμογόνος δύναμη o Λόγος άνθρακα αζώτου (C : N) o Τοξικότητα αποβλήτων Πληθυσμιακά στοιχεία Κοινωνικά στοιχεία Περιβαλλοντικά στοιχεία Οικονομικά στοιχεία Ποσοτικά στοιχεία διαχείρισης στερεών αποβλήτων Τα κυριότερα ρεύματα αποβλήτων στην Ε.Ε. είναι τα εξής: Δημοτικά Οικιακά και εμπορικά απόβλητα (EKA 20), Βιομηχανικά - (συμπεριλαμβανομένων και αυτών της μεταποίησης), ΑΕΚΚ Απόβλητα Εκσκαφών και Κατεδαφίσεων, Ορυχείων & Λατομείων, ΑΗΗΕ Απόβλητα Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού, Βιοδιασπώμενα (οργανικά), Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 15

17 Συσκευασίες, ΟΤΚΖ & Ελαστικά (Οχήματα στο Τέλος του Κύκλου Ζωής και ελαστικά), Γεωργικά - Αγροτικά Επικίνδυνα. Αστικά στερεά απόβλητα 14% Λοιποί τομείς οικονομικής δραστηριότητας 2% Απόβλητα μεταποίησης 25% Απόβλητα κατασκευών και κατεδαφίσεων 31% Απόβλητα παραγωγής ενέργειας 4% Απόβλητα ορυχείων και λατοµείων 24% Συνολική παραγωγή αποβλήτων ανά τομέα στην Ευρώπη (Waste and material flows Europe Caucasus and Central Asia, ETCWMF EEA, April 2004) Παραγωγή αποβλήτων, συνάρτηση της κατανάλωσης προϊόντων Y sw : ποσότητα παραγόμενων αποβλήτων, P C : κατανάλωση προϊόντων ανά παραγωγό ή άτομο, n: αριθμός παραγωγών (καταναλωτών). Ορθολογική χρήση Πολλή τροφή Λίγη τροφή Πολλά απόβλητα Χαμηλό ποσοστό αξιοποίησης Λίγα απόβλητα Υψηλό ποσοστό αξιοποίησης Κατανάλωση προϊόντων και παραγωγή στερεών αποβλήτων Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 16

18 Ετήσια παραγωγή ΑΣΑ στην Ελλάδα (JESSICA, Instruments for Solid Waste Management in Greece, EUROCONSULTANTS, EPTA, 2010) Παραχθείσες ποσότητες ΑΣΑ (τόνοι/έτος) στην Ελλάδα (ΕΣΔΑ) Ετήσια παραγωγή ΑΣΑ (Kg/capita) στην Ελλάδα και στην Ε.Ε. (JESSICA, Instruments for Solid Waste Management in Greece, EUROCONSULTANTS, EPTA, 2010) Προβλέψεις για παραγωγή ΑΣΑ (τόνοι/έτος) στην Ελλάδα, JESSICA (Instruments for Solid Waste Management in Greece, EUROCONSULTANTS, EPTA, 2010) Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 17

19 Εισερχόμενα ΑΣΑ στον ΧΥΤΑ Ταγαράδων, Εξέλιξη (Τ.Υ.Τ.Π., Τ.Π.Μ., Α.Π.Θ.) Εισερχόμενα ΑΣΑ στον ΧΥΤΑ Ταγαράδων, Εξέλιξη (Τ.Υ.Τ.Π., Τ.Π.Μ., Α.Π.Θ.) Μοναδιαία Παραγωγή Αποβλήτων στην Ευρώπη (Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Περιβάλλοντος) ΕΥΡΩΠΗ των 15 ΕΥΡΩΠΗ των 27 Νοτιοανατολική Ευρώπη 580 Kg / άτομο έτος 490 Kg / άτομο έτος 350 Kg / άτομο έτος Μοναδιαία Παραγωγή Αποβλήτων στην Ελλάδα (Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Περιβάλλοντος) Kg / άτομο έτος 408 Kg / άτομο έτος 437 Kg / άτομο έτος 475 Kg / άτομο έτος??? Kg / άτομο έτος??? Kg / άτομο έτος Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 18

20 Μοναδιαία Παραγωγή ΑΣΑ στην Ελλάδα (Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Περιβάλλοντος) Μοναδιαία παραγωγή ΑΣΑ στη Θεσσαλονίκη (Τ.Υ.Τ.Π., Τ.Π.Μ., Α.Π.Θ.) Έτος Πληθυσμός Ποσότητες ΑΣΑ (τόνοι) ΜΠΑ (kg / άτομο / έτος) ΜΠΑ (kg / άτομο / ημέρα) 0,80 1,25 1,55 tn Δευτέρα Τρίτη Τετάρτη Πέμπτη Παρασκευή Σάββατο Κυριακή 604 Μέση ημερήσια κατανομή ποσοτήτων ΑΣΑ Θεσσαλονίκης το 2006 (Τ.Υ.Τ.Π., Τ.Π.Μ., Α.Π.Θ.) Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 19

21 1.2.3 Ποιοτικά χαρακτηριστικά διαχείρισης στερεών αποβλήτων Σύσταση ΑΣΑ στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στην Ελλάδα (ΕΣΔΑ) Ποιοτική σύσταση ΑΣΑ ανά Περιφέρεια (ΜΠΟΥΡΤΣΑΛΑΣ, ΘΕΜΕΛΗΣ, ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ, 2011, Earth Engineering Center, Columbia University) Ποιοτική (% κ.β.) σύσταση ΑΣΑ Θεσσαλονίκης τα έτη 1987, 1999, 2006 (Τ.Υ.Τ.Π., Τ.Π.Μ., Α.Π.Θ.) Μέση σύσταση ΑΣΑ στη Γερμανία Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 20

22 1.2.4 Διαχρονικοί στόχοι για την τελική διάθεση των βιοαποδομήσιμων αστικών αποβλήτων (Οδηγία 99/31/ΕΕ) Τα βιοαποδομήσιμα αστικά απόβλητα που προορίζονται για χώρους υγειονομικής ταφής πρέπει να μειωθούν στο 35% (έως το 2020) της συνολικής (κατά βάρος) ποσότητας των βιοαποδομήσιμων αστικών αποβλήτων που είχαν παραχθεί το 1995 ή το τελευταίο προ του1995 έτος για το οποίο υπάρχουν διαθέσιμα τυποποιημένα στοιχεία της Eurostat. 16/7/2010 Μείωση στο 75% Βιοαποδομήσιμα 16/7/2013 Μείωση στο 50% 16/7/2020 Μείωση στο 35% Διαχρονικοί στόχοι για την προετοιμασία, την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση των υλικών (2008/98/ΕΕ) Έως το 2015 καθιερώνεται χωριστή συλλογή τουλάχιστον για τα ακόλουθα: χαρτί, μέταλλο, πλαστικό και γυαλί. Για την επίτευξη των στόχων της οδηγίας και τη μετάβαση σε μια Ευρωπαϊκή Κοινωνία Ανακύκλωσης, με υψηλό επίπεδο αποδοτικότητας των πόρων, τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα ώστε να εξασφαλισθεί η επίτευξη των ακόλουθων στόχων: έως το 2020 η προετοιμασία για την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση των υλικών αποβλήτων, όπως τουλάχιστον το χαρτί, το μέταλλο, το πλαστικό και το γυαλί από τα νοικοκυριά και ενδεχομένως άλλης προέλευσης στο βαθμό που τα απόβλητα αυτά είναι παρόμοια με τα απόβλητα των νοικοκυριών, πρέπει να αυξηθεί κατ ελάχιστον στο 50 % ως προς το συνολικό βάρος, έως το 2020 η προετοιμασία για την επαναχρησιμοποίηση, η ανακύκλωση και η ανάκτηση άλλων υλικών, συμπεριλαμβανομένων των εργασιών υγειονομικής ταφής όπου γίνεται χρήση αποβλήτων για την υποκατάσταση άλλων υλικών, μη επικίνδυνων αποβλήτων κατασκευών και κατεδαφίσεων εξαιρουμένων των υλικών που απαντούν στη φύση και τα οποία ορίζονται στην κατηγορία του ΕΚΑ πρέπει να αυξηθεί κατά 70 % τουλάχιστον ως προς το βάρος Αύξηση στο 50% 2020 Αύξηση στο 70% Ανακυκλώσιμα Διαχρονικοί στόχοι για την πρόληψη των αποβλήτων (Οδηγία 2008/98/ΕΕ) Μετά από διαβούλευση με όλους τους ενδιαφερομένους, η Επιτροπή υποβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο έως τα τέλη του 2014 τον καθορισμό στόχων πρόληψης αποβλήτων και στόχων αποσύνδεσης της οικονομικής ανάπτυξης από την παραγωγή αποβλήτων για το 2020, με Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 21

23 βάση τις βέλτιστες διαθέσιμες πρακτικές, συμπεριλαμβανομένης, αν κριθεί αναγκαίο, αναθεώρησης των δεικτών που αναφέρονται στο άρθρο 29, παράγραφος 4, της Οδηγίας. 31/12/2014 Καθορισμός των στόχων πρόληψης αποβλήτων και στόχων αποσύνδεσης της οικονομικής ανάπτυξης από την παραγωγή αποβλήτων για το Το αργότερο μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2014, η Επιτροπή εξετάζει τα μέτρα και τους στόχους που αναφέρονται στην προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση, προκειμένου να ενισχύσει, εάν χρειάζεται, τους στόχους και να μελετήσει τη θέσπιση στόχων για άλλες κατηγορίες αποβλήτων. Η έκθεση της Επιτροπής, συνοδευόμενη από πρόταση, εφόσον κρίνεται σκόπιμο, αποστέλλεται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Στην έκθεσή της η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη τις περιβαλλοντικές, οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της θέσπισης των στόχων Διαχείριση αποβλήτων, προστασία της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος (Οδηγία 2008/98/ΕΕ) Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να εξασφαλίζουν ότι η διαχείριση των αποβλήτων πραγματοποιείται χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η ανθρώπινη υγεία και χωρίς να βλάπτεται το περιβάλλον, και ιδίως: χωρίς να δημιουργείται κίνδυνος για το νερό, τον αέρα, το έδαφος, τα φυτά ή τα ζώα, χωρίς να προκαλείται όχληση από θόρυβο ή οσμές, και χωρίς να επηρεάζεται δυσμενώς το τοπίο ή οι τοποθεσίες ιδιαίτερου ενδιαφέροντος Κόστος διαχείρισης αποβλήτων (Οδηγία 2008/98/ΕΕ) Σύμφωνα με την αρχή "ο ρυπαίνων πληρώνει", το κόστος διαχείρισης των αποβλήτων βαρύνει τον αρχικό παραγωγό αποβλήτων, τον τρέχοντα ή τους προηγούμενους κατόχους αποβλήτων. Τα κράτη μέλη μπορούν να αποφασίζουν ότι το κόστος διαχείρισης των αποβλήτων βαρύνει εν μέρει ή πλήρως τον παραγωγό του προϊόντος από το οποίο προέρχονται τα απόβλητα και ότι οι διανομείς αυτού του προϊόντος μπορούν να μοιράζονται το σχετικό κόστος Ειδικά απόβλητα Οχήματα στο Τέλος του Κύκλου Ζωής (ΟΤΚΖ) Μεταχειρισμένα ελαστικά οχημάτων Απόβλητα Ηλεκτρικού & Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού (ΑΗΗΕ) Απόβλητα Εκσκαφών και Κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ) Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 22

24 Χρησιμοποιημένα Ορυκτέλαια (ΧΟ) Απόβλητα Λιπαντικών & Ελαίων (ΑΛΕ) Μπαταρίες Λάμπες Ογκώδη αντικείμενα Επί πλέον Νοσοκομειακά απόβλητα, Αγροτικά απόβλητα, Βιομηχανικά απόβλητα. Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 23

25 2. Συστήματα και τεχνολογίες διαχείρισης ΑΣΑ 2.1 Συστήματα συλλογής και μεταφοράς αποβλήτων Διαλογή στην πηγή (ΔσΠ) - Παράμετροι λειτουργικότητας προγραμμάτων Το είδος και η ποσότητα των προς διαλογή ανακύκλωση υλικών, Η ποιότητα των ανακτώμενων υλικών, Η ύπαρξη αγορών για την απρόσκοπτη απορρόφησή τους, Η ευκολία υλοποίησης και το κόστος άλλων εναλλακτικών τεχνικών διαχείρισης των ΑΣΑ που εφαρμόζονται στην υπό εξέταση περιοχή. Η διαλογή στην πηγή θα πρέπει να επεκταθεί στη χώρα μας γιατί: συμβάλει σημαντικά στην αύξηση του βαθμού ανακύκλωσης των υλικών, είναι σύμφωνη με τις γενικές κατευθύνσεις της Ε.Ε. για τη διαχείριση των ΑΣΑ. Στην Ελλάδα πρέπει να συλλέγονται χωριστά και να εκτρέπονται από το ρεύμα των σύμμεικτων αποβλήτων, αυτά που εμπίπτουν στο Ν.2939/01, δηλαδή τα υλικά συσκευασίας, τα ΑΗΗΕ κ.α. Αν και προβλέπεται στο σύνολο των περιφερειακών σχεδιασμών, ακόμα η διαλογή στη πηγή του οργανικού κλάσματος δεν έχει εφαρμοστεί σε κάποια διαχειριστική ενότητα. Ορισμένοι ΟΤΑ έχουν αναλάβει πρωτοβουλίες ώστε να εφαρμοστεί η διαλογή του οργανικού κλάσματος, μέσω της χρήσης οικιακών κάδων κομποστοποίησης, ενώ ορισμένοι ΦοΔΣΑ εφαρμόζουν προγράμματα για την ξεχωριστή συλλογή του έντυπου χαρτιού. Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 24

26 Η Οδηγία 2008/98/ΕΚ προβλέπει χωριστή συλλογή τουλάχιστον τεσσάρων ρευμάτων (Χαρτί, Πλαστικό, Γυαλί, Μέταλλα) υλικών μέχρι το Υπολογισμοί υπολειμμάτων ΑΣΑ και ελάχιστου όγκου κάδων στη Γερμανία, όπου εφαρμόζονται (με επιτυχία) διάφορα προγράμματα ΔσΠ Μέση έως κακή διαλογή Χωριστή συλλογή χαρτιού, γυαλιού, πλαστικού, αλουμινίου Χωριστή συλλογή χαρτιού, γυαλιού, πλαστικού, αλουμινίου, οργανικών Καλή έως άριστη διαλογή Χωριστή συλλογή χαρτιού, γυαλιού, πλαστικού, αλουμινίου Χωριστή συλλογή χαρτιού, γυαλιού, πλαστικού, αλουμινίου, οργανικών Μέση ποσότητα υπολειμμάτων Kg/άτομο έτος Ελάχιστος όγκος κάδου για τα υπολείμματα Lt/άτομο εβδομάδα Η εφαρμογή προγραμμάτων χωριστής συλλογής τεσσάρων ρευμάτων απέτυχε στη χώρα μας Συστήματα συλλογής ΑΣΑ Κάδοι χωρητικότητας Lt Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 25

27 Πλαστικοί κάδοι δύο τροχών χωρητικότητας 80, 120, 240, 360 Lt - Πολυαιθυλένιο EN Πλαστικοί κάδοι τεσσάρων τροχών χωρητικότητας 660 Lt Μεταλλικοί κάδοι τεσσάρων τροχών χωρητικότητας 660 Lt Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 26

28 Πλαστικοί κάδοι βιοαποδομήσιμων Containers χωρητικότητας Lt Συστήματα συλλογής ΑΣΑ (Στοκχόλμη) Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 27

29 Σύγχρονα συστήματα συλλογής ΑΣΑ Σύγχρονα συστήματα συλλογής ΑΣΑ (W 103 cm, D 39 cm, H 105 cm, Weight 40 Kg) Συστήματα συλλογής γυαλιού χαρτιού Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 28

30 Containers ογκωδών αποβλήτων 1. Μεγάλες ηλεκτρικές συσκευές (ψυγεία, καταψύκτες, κουζίνες, πλυντήρια, κ.λ.π.) 2. Ογκώδη οικιακά απόβλητα (καναπέδες, τραπέζια, καρέκλες, ντουλάπες, κ.λ.π.) 3. Ηλεκτρικές συσκευές ψυχαγωγίας (μαγνητόφωνα, ενισχυτές, ραδιόφωνα, κ.λ.π.) 4. Οθόνες τηλεοράσεων / υπολογιστών 5. Λάμπες φθορισμού 6. Μικρές ηλεκτρικές / ηλεκτρονικές συσκευές (κινητά τηλέφωνα, μετρητές, φωτιστικά, συναγερμοί, παιχνίδια, συσκευές ιατρικής τεχνολογίας, κ.λ.π.) Συστήματα αποκομιδής ΑΣΑ Συστήματα αποκομιδής ΑΣΑ Απορριμματοφόρα (Σημαντικά στοιχεία) Τύπος απορριμματοφόρου (περιστρεφόμενο τύμπανο ή πρέσα), Διαδρομές, Ώρες αποκομιδής, Οχλήσεις, Οικονομικά στοιχεία, Προσωπικό, κ.λ.π. Απορριμματοφόρα Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 29

31 Απορριμματοφόρα προσαρμοσμένα για διαφορετικούς κάδους Απορριμματοφόρα εξοπλισμένα με ηλεκτρονικά συστήματα αναγνώρισης και καταγραφής του βάρους των αποβλήτων Απορριμματοφόρα εξοπλισμένα με μοντέρνα εξαρτήματα συστημάτων πληροφορικής και τηλεμετάδοσης των πληροφοριών Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 30

32 Διαδρομές απορριμματοφόρων Σταθμοί Μεταφόρτωσης Αποβλήτων (Σ.Μ.Α.) Η μεταφόρτωση είναι κύκλος εργασιών μεταφοράς των αποβλήτων από τα μέσα συλλογής σε άλλα μέσα συγκέντρωσής τους, προκειμένου στη συνέχεια να μεταφερθούν προς περαιτέρω διαχείριση. Στους ΣΜΑ μεταφορτώνονται τα ΑΣΑ σε άλλα ειδικά οχήματα κατάλληλα για κίνηση σε μεγάλες αποστάσεις. Τα οχήματα από τον ΣΜΑ μεταφέρουν τα απόβλητα σε μονάδα/ες επεξεργασίας ή/και τελικής διάθεσης, έχοντας πολλαπλάσιο ωφέλιμο φορτίο από εκείνο των απορριμματοφόρων. ΣΜΑ Μεταφόρτωση ΑΣΑ Σταθμός μεταφόρτωσης ΑΣΑ Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 31

33 Σταθμός μεταφόρτωσης ΑΣΑ (πρέσα) Λειτουργία σταθμού μεταφόρτωσης ΑΣΑ Χωροθέτηση Σ.Μ.Α. Οι Σ.Μ.Α. χωροθετούνται σε κεντροβαρή σημεία ως προς τις πηγές δημιουργίας των ΑΣΑ, ώστε τα απορριμματοφόρα οχήματα μετά την συμπλήρωση του φορτίου τους να διανύουν την ελάχιστη δυνατή απόσταση μέχρι τον Σ.Μ.Α., όπου ξεφορτώνουν και επιστρέφουν στο έργο της αποκομιδής. Θέσεις ΣΜΑ και Χ.Υ.Τ.Α. στη Θεσσαλονίκη Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 32

34 Ο σταθμός μεταφόρτωσης ΑΣΑ στο Δήμο Θεσσαλονίκης Ενδεικτικός υπολογισμός οικονομικής χωροθέτησης ΣΜΑ (ΕΕΔΣΑ) Ενδεικτικό κόστος μεταφόρτωσης ΑΣΑ (ΕΕΔΣΑ) Κόστος κατασκευής και λειτουργίας Σ.Μ.Α. Κόστος μεταφοράς απορριμματοφόρου ή Σ.Μ.Α. Δυναμικότητα απορριμματοφόρου Δυναμικότητα Container Σ.Μ.Α. 10 /τόνο 3 /Km 6,5 τόνοι 20 τόνοι Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 33

35 3. Επεξεργασία στερεών αποβλήτων 3.1 Γενικά Επιγραμματικά οι στόχοι της επεξεργασίας των στερεών αποβλήτων είναι οι εξής: Η μείωση του όγκου των ΑΣΑ, Ο περιορισμός των επικίνδυνων ιδιοτήτων τους, Η διευκόλυνση της διακίνησης, Η βελτίωση της δυνατότητας ανάκτησης χρήσιμων υλικών από τα ΑΣΑ. Οι στόχοι αυτοί μπορούν να επιτευχθούν με: Διαλογή και ανάκτηση διαφόρων υλικών, Θερμική επεξεργασία, Βιολογική επεξεργασία Οι συσκευασίες Συσκευασίες Ποσοστιαία (% κ. β.) σύσταση συσκευασιών στα ΑΣΑ (Θεσσαλονίκη 2006, Τ.Υ.Τ.Π., Τ.Π.Μ., Α.Π.Θ.) Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 34

36 3.2.2 Ανάκτηση υλικών μέσω της ανακύκλωσης Περισσότεροι από 15 εκ. ετησίως τόνοι υλικών στη Γερμανία προέρχονται από την ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ! Πως μπορεί να πετύχει ένα πρόγραμμα ανακύκλωσης; Τι αιτήσεις υπάρχουν; Περιβαλλοντική συνείδηση των πολιτών Συνεχή ενημερωτικά προγράμματα Κάδοι ανακύκλωσης Απορριμματοφόρα Κ.Δ.Α.Υ. Διάθεση προϊόντων που ανακτώνται (αγορά προς πώληση των υλικών) Τα υλικά που ανακυκλώνονται στην Ελλάδα Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 35

37 Οφέλη Επιβάρυνση Εκ. τόνοι CO2 Equivalents Οφέλη από την ανακύκλωση, (ΜΠΟΥΡΤΣΑΛΑΣ, ΘΕΜΕΛΗΣ, ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ (2011), Earth Engineering Center, Columbia University) Ποσοστό (%) Χαρτί Γυαλί Χαλκός Αλουμίνιο Ενέργεια Αέρια ρύπανση Ρύπανση νερών Χρήση νερού Η εξέλιξη και τα οφέλη της ανακύκλωσης στη Γερμανία μέχρι το 2014 Υλικά (ΑΣΑ) Γυαλί 1,3 εκ. τόνοι 3,1 εκ. τόνοι? Χαρτί 1,8 εκ. τόνοι 7,7 εκ. τόνοι? Υλικά συσκευασίας 0 4,7 εκ. τόνοι? Βιοαποδομήσιμα 2,0 εκ. τόνοι 8,0 εκ. τόνοι? Διάθεση Καύση Ανάκτηση Αποκομιδή Καύση Ανάκτηση Αστικά απόβλητα Η συμβολή της ανακύκλωσης στην αποφυγή του φαινομένου του θερμοκηπίου Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 36

38 Το γυαλί Η σύσταση του γυαλιού Ποσοστά πρώτων υλών στο γυαλί συσκευασίας Έρευνες έδειξαν ότι 3,1 εκ. τόνοι ανακτημένου γυαλιού ισοδυναμούν με 3,3 εκ. τόνους ορυκτών Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 37

39 Τα σιδηρούχα μέταλλα Έρευνες έδειξαν ότι τόνοι ανακτημένων σιδηρούχων μετάλλων ισοδυναμούν με 1,07 εκ. τόνους σιδηρούχων ορυκτών Το χαρτί Έρευνες έδειξαν ότι 7,7 τόνοι ανακτημένου χαρτιού ισοδυναμούν με 28 εκ. τόνους ξύλου Το πλαστικό Η ανακύκλωση των πλαστικών Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 38

40 Χημική σύσταση και θερμογόνος δύναμη των πλαστικών Τύπος πλαστικού (% κατά βάρος σύσταση) Θερμογόνος δύναμη C H O N Cl F (KJ/Kg) PE Πολυαιθυλένιο 85,7 14, PP Πολυπροπυλένιο 85,7 14, PS Πολυστυρένιο 92,3 7, PUR Πολυουρεθάνη 62,1 3,4 18,4 16, PA Πολυαμίδιο 63,7 9,7 14,2 12, PVC Πολυβινυλοχλωρίδιο 38,4 4, , PTFE Πολυτετραφλουοροεαιθυλένιο 24, , Ανάμεικτα πλαστικά στα AΣΑ (Hu) (Ho) Επί πλέον συστατικά στα πλαστικά Μαλακτικά τα οποία είναι συνήθως οργανικές ενώσεις (όπως στο μαλακό PVC), Σταθεροποιητές οι οποίοι περιέχουν Pb και Cr (όπως στο σκληρό PVC) ή Zn και Sn, Σταθεροποιητές φωτός και επιβραδυντές πυρός οι οποίοι είναι συνήθως βρωμιωμένες οργανικές ενώσεις, Χρώματα τα οποία περιέχουν βαρέα μέταλλα όπως Cd, Cr, Cu, Pb, Zn, Καταλύτες βαρέων μετάλλων όπως Ti στο PE-HD και στο PP και Cr στο PE-HD. Ανακύκλωση Ανάκτηση υλικών εκ. τόνοι (13 %) (Υλικά συσκευασίας, χαρτί, γυαλί, οργανικά) 25 εκ. τόνοι (58 %) (Υλικά συσκευασίας, χαρτί, γυαλί, οργανικά) 26 εκ. τόνοι (62 %) (Υλικά συσκευασίας, χαρτί, γυαλί, οργανικά) 34 εκ. τόνοι (87 %) 18 εκ. τόνοι (42 %) 16 εκ. τόνοι (38 %) Υπολείμματα προς διάθεση Η εξέλιξη και τα οφέλη της ανακύκλωσης των ΑΣΑ στη Γερμανία Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 39

41 Δείκτες ανάκτησης υλικών από τα Α.Σ.Α. του Δήμου Θέρμης (στο σύνολο - στις συσκευασίες) Μέσες τιμές υλικών στην Ελλάδα το 2009, JESSICA, Instruments for Solid Waste Management in Greece, EUROCONSULTANTS, EPTA, 2010 Υλικό / Προϊόν Γυαλί Χαρτί Πλαστικό (κατά μέσο όρο) Σιδηρούχα μέταλλα Μη σιδηρούχα μέταλλα (Αλουμίνιο) Compost SRF RDF Ηλεκτρική ενέργεια Θερμότητα / Θέρμανση Τιμή 3 / tn 50 / tn 65 / tn 130 / tn 700 / tn 2,5 / tn -20 / tn -20 / tn 80 / KWh 30 / KWh 3.2 Τα Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (Κ.Δ.Α.Υ.) Τα Κ.Δ.Α.Υ. είναι εγκαταστάσεις όπου με συνδυασμό μεθόδων μηχανικής - χειρωνακτικής διαλογής, διαχωρίζονται ομάδες υλικών τα οποία προέρχονται από διαλογή στην πηγή (ανακυκλώσιμα). Ο σχεδιασμός ενός Κ.Δ.Α.Υ. και η επιλογή του αντίστοιχου εξοπλισμού εξαρτάται από τις ποσότητες και το είδος των εισερχόμενων υλικών καθώς και από τις απαιτήσεις της αγοράς ως προς τα ανακτώμενα προϊόντα. Τα υλικά υφίστανται ποιοτική αναβάθμιση και δεματοποίηση ανά υλικό. Έτσι μπορούν να επιτευχθούν οι απαιτήσεις ποιότητας για την απορρόφησή τους από την αγορά και εξασφαλίζονται υψηλότερες τιμές πώλησης. Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 40

42 ΚΔΑΥ Κ.Δ.Α.Υ. Ανακύκλωση, μεταφορά, επανάκτηση και δεματοποίηση υλικών Διάγραμμα ροής εργασιών σε ένα Κ.Δ.Α.Υ. Κ.Δ.Α.Υ. - Χειρονακτική (θετική / αρνητική) διαλογή υλικών Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 41

43 Κ.Δ.Α.Υ. - Διεργασίες μεταφοράς και επεξεργασίας ανακυκλώσιμων υλικών Μηχανική διαλογή υλικών Κ.Δ.Α.Υ. Χειρωνακτική διαλογή Διαχωρισμός με βάση το μέγεθος των υλικών (Drum Screen) Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 42

44 Διαχωρισμός με βάση το μέγεθος των υλικών (Bar Screen) Διαχωρισμός με βάση το μέγεθος των υλικών (Bucket Screen) Τεχνολογίες σύνθλιψης υλικών Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 43

45 Τα υλικά προς διαλογή είναι σκληρά, μαλακά, εύθραυστα, ελαστικά, ανθεκτικά, ινώδη, ευαίσθητα στη θερμοκρασία κ.λ.π. Συνεπώς απαιτούν διάφορες τεχνικές σύνθλιψης, τεμαχισμού και διαχωρισμού Μαγνητικοί διαχωριστές υλικών Κόπτες Ψαλίδια Μύλοι Κόσκινα Διαχωρισμός σιδηρούχων από μη σιδηρούχα μέταλλα - Βαλλιστικός διαχωριστής υλικών Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 44

46 3.2.4 Κατάτμηση υλικών με υγρό άζωτο Εφαρμόζεται για ελαστικά αυτοκινήτων που περιέχουν ατσάλινα σύρματα, κινητήρες και δυναμό που περιέχουν χαλκό και ατσάλι, καπάκια αναψυκτικών που περιέχουν αλουμίνιο και πλαστικό. Κατάλληλες θερμοκρασίες για εφαρμογή της μεθόδου Χαλκός o C Αλουμίνιο o C Ατσάλι o C Ελαστικά αυτοκινήτων - 80 o C Πολυαιθυλένιο - 50 o C PVC - 50 o C Άλλοι διαχωριστές υλικών Βαλλιστικός διαχωριστής με αέρα πλευρικής ροής και Κυκλώνας για ταξινόμηση ανάλογα με το βάρος των υλικών Διαχωριστής με αέρα πλευρικής ροής Τεχνολογία Ζιγκ - Ζαγκ Οπτικός διαχωρισμός λευκού και πράσινου γυαλιού Διαχωρισμός με επίπλευση Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 45

47 Υδραυλικός σπειροειδής διαχωριστής Πολτοποίηση υλικών Τα υλικά πολτοποιούνται με σκοπό την ανάκτηση και τον διαχωρισμό: ινών χαρτιού, παχύρευστων υλικών και ξένων σωμάτων. Πολτοποίηση υλικών (π.χ. χαρτιού) Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 46

48 3.3 Σενάρια επεξεργασίας - ανάκτησης υλικών και ενέργειας από τα Α.Σ.Α. Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 47

49 Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 48

50 3.3.1 Τα βιοαπόβλητα Κωδικός Περιγραφή Προέλευση ΕΚΑ Απόβλητα κουζίνας & χώρων εστίασης Από οικίες, εστιατόρια, καντίνες, μπαρ, καφετέριες, νοσοκομεία, σχολικές καντίνες κ.λ.π Απόβλητα από δημόσιες αγορές Βιοαποδομήσιμα υλικά που αντιστοιχούν στους κωδικούς & του ΕΚΑ Απόβλητα κήπων & πάρκων Από ιδιωτικούς κήπους & δημόσια πάρκα ή εκτάσεις πρασίνου Απόβλητα ξύλου Όσα δεν εμπεριέχουν επικίνδυνες ουσίες (Όχι έπιπλα και ογκώδη οικιακά απόβλητα) Μέθοδοι επεξεργασίας & διάθεσης βιοαποβλήτων Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 49

51 Η συμβολή των προγραμμάτων ΔσΠ στη διαχείριση των ΑΣΑ Προγράμματα ΔσΠ και επεξεργασίας βιοαποβλήτων στην Ε.Ε. το 2009, Οδηγός εφαρμογής προγραμμάτων ΔσΠ & συστημάτων διαχείρισης των βιοαποβλήτων,επεμ & Ι. Φραντζής & Συνεργάτες ΕΠΕ ΥΠΕΚΑ, 2012 Απαιτούμενες δράσεις για εφαρμογή Προγραμμάτων ΔσΠ Άμεση εφαρμογή προγραμμάτων χωριστής συλλογής, Δημιουργία πράσινων σημείων προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων, Δρομολόγηση δράσεων που θα περιλαμβάνουν πιλοτικές μονάδες κομποστοποίησης. Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 50

52 4. Θερμικές μέθοδοι επεξεργασίας ΑΣΑ 4.1 Γενικά - Τυπικές μονάδες θερμικής επεξεργασίας αποβλήτων Η θερμική επεξεργασία των στερεών αποβλήτων περιλαμβάνει όλες τις διαδικασίες μετατροπής του περιεχομένου τους σε αέρια, υγρά και στερεά προϊόντα, με ταυτόχρονη ή συνεπακόλουθη αποδέσμευση θερμικής ενέργειας. Οι κύριες τεχνικές θερμικής επεξεργασίας είναι οι εξής: Αποτέφρωση (καύση) (Incineration - Combustion). Είναι η μόνη αποδεδειγμένη & δοκιμασμένη μέθοδος που εφαρμόζεται σε ευρεία κλίμακα. Περίπου 600 μονάδες λειτουργούν παγκοσμίως. Θεωρείται αποδοτική ως τελική λύση διαχείρισης. Τα περιβαλλοντικά προβλήματα θα πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη. Πυρόλυση (Pyrolysis). Η μέθοδος αυτή δεν έχει επιτύχει σε σύμμεικτα απορρίμματα. Αεριοποίηση (Gasification). Υπάρχουν περιορισμένης κλίμακας εφαρμογές σε επιλεγμένα ρεύματα αποβλήτων, μικρού τονάζ. Ωστόσο θεωρείται μια πολλά υποσχόμενη μέθοδος για το μέλλον. Θερμική επεξεργασία ΑΣΑ Καύση Καθαρισμός καυσαερίων Παραγωγή ηλεκτρισμού Υποδοχή ΑΣΑ Βασικά τμήματα μονάδας θερμικής επεξεργασίας ΑΣΑ Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 51

53 Θερμογόνος δύναμη αποβλήτων Μονάδα θερμικής επεξεργασίας ΑΣΑ Οικιακά απόβλητα: Hu = KJ/Kg Σύμμεικτα απόβλητα: Hu = KJ/Kg ΣΥΝΟΛΙΚΑ (Οικιακά + Σύμμεικτα): Hu = KJ/Kg RDF: Hu = KJ/Kg Διάγραμμα TANNER Θερμογόνος δύναμη υλικών (Καύσιμα υλικά, υγρασία, τέφρα) 4.2 Αποτέφρωση Α.Σ.Α. Οι μονάδες αποτέφρωσης σχεδιάζονται ώστε να επεξεργάζονται είτε σύμμεικτα απόβλητα είτε εναλλακτικά καύσιμα που προέρχονται από την επεξεργασία των αποβλήτων (Refused Derived Fuel, RDF και Solid Recovered Fuel, SRF). Για την επεξεργασία των σύμμεικτων αποβλήτων χρησιμοποιείται το σύστημα κινούμενων εσχαρών ενώ οι άλλοι τύποι συστημάτων καύσης χρησιμοποιούνται συνήθως για την αποτέφρωση επεξεργασμένων ρευμάτων αποβλήτων. Κατά την αποτέφρωση εκτός των τυπικών προϊόντων καύσης (CO 2, ατμός, CO) παράγεται ανάλογα με την ποιότητα των αποβλήτων και μια σειρά άλλων ουσιών όπως SO 2, NO x, HCl, HF, PAH, κ.λ.π. Παραμένουν επίσης στερεά υπολείμματα, τα οποία αντιστοιχούν στο % του βάρους των εισερχομένων αποβλήτων. Οι μονάδες αποτέφρωσης διακρίνονται: Ανάλογα με τον τύπο του συστήματος καύσης: κινούμενων εσχαρών, περιστρεφόμενου κλιβάνου, Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 52

54 ρευστοποιημένης κλίνης. Ανάλογα με το σύστημα ελέγχου της ρύπανσης: υγρή / ξηρή επεξεργασία απαερίων, σακκόφιλτρα, ηλεκτροστατικά φίλτρα, πλυντρίδες κ.α Μείωση μάζας & όγκου των απορριμμάτων μέσω αποτέφρωσης Με την αποτέφρωση μειώνεται η μάζα των στερεών αποβλήτων κατά % και ο όγκος κατά 90 %. Το αποτέλεσμα είναι μικρότερο υπόλειμμα προς διάθεση και ανάκτηση των περιεχομένων μετάλλων. 4.3 Πυρόλυση Α.Σ.Α. Η πυρόλυση αποτελεί μια σχετικά πιο νέα θερμική διεργασία, η οποία αν και αναπτύχθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα, μόλις τα τελευταία χρόνια άρχισε να εφαρμόζεται στην επεξεργασία ΑΣΑ. Δεν αποτελεί ιδιαίτερα διαδεδομένη μέθοδο θερμικής επεξεργασίας ΑΣΑ, τουλάχιστον στην Ευρώπη, λόγω της μειωμένης ενεργειακής απόδοσης και της οικονομικής βιωσιμότητάς της. Παρόλα αυτά, μη Ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ιαπωνία, διαθέτουν εγκαταστάσεις πυρόλυσης, οι οποίες λειτουργούν αποδοτικά εδώ και πολλά χρόνια, γεγονός το οποίο πιθανότατα οφείλεται στις διαφορές των χαρακτηριστικών των ΑΣΑ (π.χ. ως προς το ποσοστό του οργανικού κλάσματος και τη θερμογόνο δύναμή τους), σε σχέση με εκείνα των Ευρωπαϊκών χωρών. Η πυρόλυση ως θερμική μέθοδος, βασίζεται στο γεγονός ότι οι περισσότερες οργανικές ουσίες είναι θερμικά ασταθείς και κατά τη θέρμανσή τους απουσία οξυγόνου διαχωρίζονται μέσω ενός συνδυασμού θερμικής διάσπασης και συμπύκνωσης σε αέρια, υγρά και στερεά κλάσματα. Η πυρόλυση σε αντίθεση με την καύση και την αεριοποίηση είναι ισχυρά ενδόθερμη και για τη διεξαγωγή της απαιτείται εξωτερική πηγή ενέργειας. Ενδείκνυται για την επεξεργασία επεξεργασμένων ΑΣΑ (δευτερογενή καύσιμα) και λιγότερο για σύμμεικτα ΑΣΑ. Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 53

55 Βασικές παράμετροι για την εφαρμογή της αποτελούν: η σύσταση των ΑΣΑ, η θερμογόνος δύναμή τους, η περιεχόμενη υγρασία κ.λ.π. Τα κύρια προϊόντα που παράγονται κατά την πυρόλυση είναι: Αέρια: Αποτελούνται κυρίως από Η 2, CH 4, CO, CO 2 και διάφορα άλλα αέρια, ανάλογα με τα χαρακτηριστικά των στερεών αποβλήτων. Υγρά: Το υγρό κλάσμα, είναι ελαιώδες με υψηλή πυκνότητα και ιξώδες. Περιέχει απλά καρβοξυλικά οξέα (π.χ. οξικό οξύ), κετόνες (π.χ. ακετόνη), αλκοόλες (π.χ. μεθανόλη) καθώς και σύνθετους οξυγονωμένους υδρογονάνθρακες. Με περαιτέρω επεξεργασία το κλάσμα αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως συνθετικό καύσιμο. Στερεά: Το στερεό υπόλειμμα περιέχει σχεδόν καθαρό άνθρακα και τυχόν αδρανή υλικά που υπάρχουν στα στερεά απόβλητα. 4.4 Αεριοποίηση ΑΣΑ Είναι σχετικά νέα και μη ευρέως διαδεδομένη, στην Ευρώπη, μέθοδος θερμικής επεξεργασίας των ΑΣΑ. Πρόκειται για μετατροπή του οργανικού κλάσματος σε ένα μίγμα καύσιμων αερίων μέσω μερικής οξείδωσης αυτού σε υψηλές θερμοκρασίες. Κατά την αεριοποίηση παράγεται: Αέριο πλούσιο σε CO και CO 2, H 2 και κορεσμένους υδρογονάνθρακες (κυρίως CH 4 ) που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως καύσιμο, Υγρό υπόλειμμα που παρουσιάζει σύσταση παρόμοια με αυτή του υγρού κλάσματος που παράγεται κατά την πυρόλυση, Στερεό υπόλειμμα που αποτελείται από άνθρακα και αδρανή. Έχει ομοιότητες με την πυρόλυση, όπως τη μετατροπή των ΑΣΑ σε αέρια, στερεά και υγρά. Παρουσιάζει όμως μια βασική διαφορά κατά την εφαρμογή της, αφού χρησιμοποιεί εξωτερική πηγή θερμότητας για να ενεργοποιηθούν οι ενδόθερμες αντιδράσεις της θερμικής διάσπασης των ΑΣΑ, σε συνθήκες απουσίας οξυγόνου. Η αεριοποίηση είναι αυτοσυντηρούμενη, χωρίς δηλαδή εξωτερική πηγή ενέργειας μετά το στάδιο της ανάφλεξης και χρησιμοποιεί πρόσθετο αέριο καύσιμο, για την επιπλέον μετατροπή των οργανικών υπολειμμάτων σε αέρια προϊόντα. Η ενέργεια που απαιτείται για την αντίδραση αεριοποίησης παράγεται με καύση μέρους του οργανικού υλικού στον αντιδραστήρα αεριοποίησης. Μέσω της αεριοποίησης επιτυγχάνεται η παραγωγή καύσιμου αερίου, πλούσιου σε H 2 και κορεσμένους υδρογονάνθρακες (κυρίως CH 4 ). Οι κύριες αντιδράσεις που πραγματοποιούνται κατά τη διαδικασία της αεριοποίησης είναι: C + O 2 CO 2 (εξώθερμη), C + H 2 O CO + H 2 (ενδόθερμη), C + CO 2 2CO (ενδόθερμη), C + 2H 2 CH 4 (εξώθερμη), CO + H 2 O CO 2 + H 2 (εξώθερμη). Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 54

56 Η θερμότητα για τη διατήρηση της διεργασίας προέρχεται από τις εξώθερμες αντιδράσεις, ενώ τα καύσιμα προϊόντα παράγονται κυρίως μέσω των ενδόθερμων αντιδράσεων. Οι βασικές μονάδες αεριοποίησης διακρίνονται σε μονάδες: Κάθετης σταθερής κλίνης, Οριζόντιας σταθερής κλίνης, Ρευστοποιημένης κλίνης, Πολλαπλών εστιών, Περιστρεφόμενου κλιβάνου. Ενεργειακή αξιοποίηση (Waste to Energy) στερεών αποβλήτων Συμμετοχή στην ενέργεια (%) των διαφόρων κλασμάτων των Α.Σ.Α. (ΜΠΟΥΡΤΣΑΛΑΣ, ΘΕΜΕΛΗΣ, ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ (2011), Earth Engineering Center, Columbia University) Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 55

57 4.5 RDF (Refused Derived Fuel) και SRF (Solid Recovered Fuel) Είναι καύσιμα που ανακτώνται από τα στερεά απόβλητα. Παράγονται από τον τεμαχισμό και την αφυδάτωση των στερεών αποβλήτων με ιδιαίτερη τεχνική μετατροπής. Το RDF αποτελείται κυρίως από καύσιμα συστατικά των ΑΣΑ, όπως τα πλαστικά και τα βιοαποδομήσιμα απόβλητα. Οι εγκαταστάσεις επεξεργασίας RDF βρίσκονται συνήθως κοντά σε μονάδες ΔΣΑ. Το SRF μπορεί να διακριθεί από το RDF στο γεγονός ότι παράγεται με στόχο να φτάσει ένα Ευρωπαϊκό πρότυπο ποιότητας και θερμικής ανάκτησης (CEN / 343 ANAS). Σχέδια για αύξηση της παραγωγής SRF σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης Παραγωγή και χρήσεις του RDF Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 56

58 Μονάδες θερμικής επεξεργασίας αποβλήτων Ρύπος Εκπομπές αερίων ρύπων από τη μονάδα WTE της Brescia Όρια εξουσιοδότησης της μονάδας 1993 Δεδομένα σχεδιασμού μονάδας 1994 Όρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης 2000 Πραγματικά δεδομένα λειτουργίας 2005 Μικροσωματίδια ,4 Διοξείδιο του θείου ,5 Οξείδια του αζώτου (NOx) <80 Υδροχλωρικό οξύ (HCl) ,5 Υδροφθόριο (HF) ,1 Μονοξείδιο του άνθρακα Βαρέα μέταλλα 2 0,5 0,5 0,01 Κάδμιο (Cd) 0,1 0,02 0,05 0,002 Υδράργυρος (Hg) 0,1 0,02 0,05 0,002 Πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες (PAH) 0,05 0,01-0,00001 Διοξίνες (TCDD Teq) 0,1 0,1 0,1 0,002 Όλες οι τιμές αντιστοιχούν σε mg/nm 3 και αναφέρονται σε ξηρό αέριο, κανονικές συνθήκες (11% O 2 ) Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 57

59 5. Βιολογική επεξεργασία ΑΣΑ 5.1 Γενικά Οι μέθοδοι βιολογικής επεξεργασίας, όπως υποδηλώνει και η ονομασία τους, μπορούν να εφαρμοστούν μόνο σε απόβλητα που επιδέχονται τέτοια επεξεργασία, δηλαδή σε βιοαποδομήσιμα ή οργανικά απόβλητα. Βιοαποδομήσιμα ή Οργανικά ΑΣΑ Αγροτικά απόβλητα και υπολείμματα κοπριές, φυτικά υπολείμματα καλλιεργειών, απόβλητα εκκοκκιστηρίων βάμβακος, απόβλητα ελαιοπυρήνα κ.λ.π. Στερεά απόβλητα και λάσπες από βιομηχανίες τροφίμων, Ιλύς βιολογικών καθαρισμών αστικών λυμάτων, Βιοαποδομήσιμο κλάσμα των ΑΣΑ (Ζυμώσιμα ή Οργανικά) (Υπόκειται σε περιορισμούς από την Οδηγία για την Υγειονομική Ταφή (99/31/ΕΕ) που επιβάλει τη σταδιακή εκτροπή του από τη διάθεση σε Χ.Υ.Τ.Α., από το 2010 έως το 2020 για την Ελλάδα). 5.2 Αερόβια βιολογική επεξεργασία ΑΣΑ (Κομποστοποίηση) Η κομποστοποίηση βασίζεται στη δράση μικροοργανισμών, οι οποίοι διασπούν τις οργανικές ενώσεις που περιέχονται στο υλικό εισόδου. [εξ. 1] Το τελικό προϊόν είναι ένα σταθεροποιημένο στερεό υλικό το κομπόστ, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν εδαφοβελτιωτικό στη γεωργία ή για άλλες χρήσεις. Παράλληλα παράγονται CO 2, H 2 O, θερμότητα. Αερόβια βιολογική επεξεργασία (Κομποστοποίηση, Βιολογική ξήρανση) Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 58

60 Το νερό που βρίσκεται στα απόβλητα απομακρύνεται σε μικρό χρονικό διάστημα, περίπου δύο εβδομάδες, με την ανάπτυξη βιοθερμικής ενέργειας. Η πιο σημαντική παράμετρος που επηρεάζει την εφαρμογή της μεθόδου είναι ο βαθμός ομογενοποίησης των αποβλήτων που εισέρχονται στους ξηραντήρες. Το ώριμο compost είναι υγειονομικά ασφαλές και η χρησιμότητα του στα φυτώρια, για καλλιέργεια λουλουδιών και εντατικές καλλιέργειες μπορεί να συγκριθεί μόνο μ' αυτήν του φυσικού χούμου. Σειράδια με κόσμποστ Προϊόν Βιολογικής επεξεργασίας βιοαποδομήσιμων αποβλήτων Οι κυριότερες παράμετροι που επηρεάζουν την εφαρμογή και αποτελεσματικότητα της μεθόδου είναι: η σύσταση του υποστρώματος, το μέγεθος των συστατικών του υποστρώματος, η καθαρότητα του υποστρώματος (ύπαρξη προσμίξεων), η υγρασία του υποστρώματος, το ph του υποστρώματος, η θερμοκρασία του υποστρώματος, ο αερισμός του υποστρώματος. Κομποστοποίηση ΑΣΑ Θετικά Αρνητικά Φυσική βιολογική διεργασία (δεν βλάπτει το περιβάλλον). Περιεκτικότητα σε μικρά τεμάχια γυαλιού, μετάλλων και πλαστικών. Συμβάλλει στην αύξηση της παραγωγής και στη μείωση κατανάλωσης λιπασμάτων. Δίνει περιθώρια εφαρμογής στην ανακύκλωση. Ανάπτυξη παθογόνων μικροοργανισμών. Παρουσία βαρέων μετάλλων. Απαιτεί μικρό χώρο. Είναι μια σχετικά αποδεκτή μονάδα όσον αφορά τις περιβαλλοντικές δυσεπιπτώσεις Τα δύο στάδια των βιολογικών διεργασιών Στο πρώτο στάδιο της βιοαποδόμησης λαμβάνουν χώρα οι μικροβιολογικές δραστηριότητες που έχουν σαν αποτέλεσμα την αποδόμηση και την σταθεροποίηση των οργανικών ουσιών και διαρκεί Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 59

61 2-8 εβδομάδες ανάλογα με τα τεχνικά μέσα που χρησιμοποιούνται προς υποστήριξη των βιολογικών διεργασιών. Στο στάδιο της ωρίμανσης το υλικό που παράγεται στο πρώτο στάδιο αφήνεται να ωριμάσει για μεγάλο χρονικό διάστημα που ανέρχεται σε 4-12 εβδομάδες με τελικό προϊόν το ώριμο κομπόστ. Κατά τη διάρκεια της ωρίμανσης παρατηρείται περαιτέρω σταθεροποίηση του αρχικού κομπόστ. 5.3 Αναερόβια βιολογική επεξεργασία ΑΣΑ Η τεχνολογία της αναερόβιας χώνευσης (ζύμωσης) αναπτύχθηκε αρχικά για την επεξεργασία ρευστών κτηνοτροφικών και αγροτικών αποβλήτων και της ιλύος των βιολογικών καθαρισμών. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αύξηση των εγκαταστάσεων που επεξεργάζονται το οργανικό κλάσμα των βιοαποδομήσιμων υλικών των ΑΣΑ. Κατά την αναερόβια βιολογική επεξεργασία πραγματοποιείται αποδόμηση των οργανικών ουσιών με τη βοήθεια μικροοργανισμών απουσία οξυγόνου. [εξ. 2] Το αποτέλεσμα της διεργασίας είναι η παραγωγή σταθεροποιημένου οργανικού υλικού και αερίου υψηλής περιεκτικότητας σε μεθάνιο (CH 4 ), το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για παραγωγή ενέργειας π.χ. σε συστήματα θερμικής επεξεργασίας στερεών αποβλήτων. Αναερόβια βιολογική επεξεργασία Η αναερόβια επεξεργασία γίνεται σε κλειστούς αντιδραστήρες κάτω από ελεγχόμενες συνθήκες, με στόχο την ανάκτηση ενέργειας, τη μείωση του όγκου των ΑΣΑ και τη βιολογική σταθεροποίησή τους. Τα κύρια στάδια της αναερόβιας βιολογικής επεξεργασίας είναι: Η προεπεξεργασία του ρεύματος των αποβλήτων, Η αναερόβια χώνευση στον αντιδραστήρα, Η ανάκτηση του βιοαερίου, Η επεξεργασία και η διάθεση των υπολειμμάτων της χώνευσης. Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 60

62 Σχηματική απεικόνιση της αναερόβιας διεργασίας Υδατάνθρακες C 6 H 12 O 6 CH 3 CH 2 COOH CH 3 CH 2 CH 2 COOH CO 2 H 2 Υδρόλυση Οξεογένεση Μεθανογένεση Οργανικά οξέα CH 3 COOH CH 3 CH 2 COOH CH 3 CH 2 CH 2 COOH Αλκοόλες, Κετόνες, Αέρια (Η 2, CH 4, CO 2 ) Ένζυμα, Βιταμίνες, κ.λ.π. CH 3 COOH Μεθάνιο (CH 4 ) CO 2 + 4H 2 CH 4 + 2H 2 O Χημειοαυτότροφα βακτήρια μετατρέπουν το υδρογόνο και το διοξείδιο του άνθρακα σε μεθάνιο. CH 3 COOH CH 4 + CO 2 Μια δεύτερη ομάδα μεθανοβακτηρίων μετατρέπει τα οξικά και μυρμηκικά οξέα σε μεθάνιο. Οι βιοχημικές αντιδράσεις της αναερόβιας χώνευσης Οι επιθυμητές τιμές των συντελεστών ρύθμισης της μεθανογένεσης Περιεκτικότητα σε οργανικές ουσίες: 100 % Πυκνότητα: Περίπου 500 (Kg/m 3 ) Υγρασία: % ph: 7,5 8,5 Λόγος C : N: Λόγος C : P: Περίπου 150 Na: (mg/l) K: (mg/l) Ca: (mg/l) Mg: (mg/l) Οργανικά οξέα: (mg/l) Θερμοκρασία ψυχρόφιλων μικροοργανισμών: 15 o C Θερμοκρασία μεσόφιλων μικροοργανισμών: o C Θερμοκρασία θερμόφιλων μικροοργανισμών: o C Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 61

63 5.4 Μηχανική - Βιολογική επεξεργασία ΑΣΑ Οι συνδυασμένες μονάδες Μηχανικής και Βιολογικής επεξεργασίας (Μ.Β.Ε.) έχουν τη δυνατότητα επεξεργασίας τόσο σύμμεικτων ΑΣΑ, όσο και επιλεγμένων ρευμάτων για παραγωγή ανακυκλώσιμων υλικών και ανάλογα με το είδος της εγκατάστασης να δώσουν ως τελικό προϊόν RDF (Refused Derived Fuel), SRF (Solid Recovered Fuel), Compost. Τα τρία στάδια των διεργασιών στις Μ.Β.Ε. είναι: Διαχωρισμός (Μηχανικός) υλικών, Βιολογική επεξεργασία - Σταθεροποίηση, Μείωση του όγκου των αποβλήτων, Παραγωγή προϊόντων - Υλικά επικάλυψης Χ.Υ.Τ.Α., SRF, Ανακυκλώσιμα. Βασικά είδη εγκαταστάσεων Μηχανικής - Βιολογικής επεξεργασίας ΑΣΑ και προϊόντα Τεχνολογία Μηχανική επεξεργασία + Αερόβια κομποστοποίηση Μηχανική επεξεργασία + Αναερόβια χώνευση Μηχανική επεξεργασία + Αναερόβια χώνευση + Αερόβια κομποστοποίηση Μηχανική επεξεργασία + Βιολογική ξήρανση Προϊόντα Ανακυκλώσιμα ή/και RDF (Refused Derived Fuel) Βιοσταθεροποιημένο υλικό (compost) για κάλυψη Χ.Υ.Τ.Α. ή αποκατάσταση εδαφών Ανακυκλώσιμα ή/και RDF Βιοαέριο για παραγωγή ενέργειας Βιοσταθεροποιημένα απορρίμματα Ανακυκλώσιμα ή/και RDF Βιοαέριο για παραγωγή ενέργειας Υλικό για αποκατάσταση εδαφών Ανακυκλώσιμα (μέταλλα) SRF (Solid Recovered Fuel) Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 62

64 6. Η υγειονομική ταφή των ΑΣΑ 6.1 Γενικά Η υγειονομική ταφή δεν είναι απλά μια εναλλακτική τεχνική διάθεσης στερεών αποβλήτων, αλλά αποτελεί αναπόσπαστο στάδιο της συνολικής διαχείρισής τους Χώροι ταφής αποβλήτων 1. Χώροι ταφής για αδρανή απόβλητα Χώροι υγειονομικής ταφής στερεών αποβλήτων (Χ.Υ.Τ.Α.) 2. Χώροι ταφής για μη επικίνδυνα απόβλητα (με συμπίεση χωρίς συμπίεση) Μη οργανικά απόβλητα (χαμηλή περιεκτικότητα σε βιοαποδομήσιμα υλικά) Κυρίως οργανικά απόβλητα Bioreactor landfill Landfill for pretreated waste Ανάμεικτα (οργανικά ανόργανα) με πολύ υψηλό λόγου οργανικών προς μη οργανικά απόβλητα 3. Χώροι ταφής για επικίνδυνα απόβλητα (με συμπίεση χωρίς συμπίεση) Ο Χ.Υ.Τ.Α. Μαυροράχης Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 63

65 6.1.2 Κριτήρια επιλογής Χώρων Υγειονομικής Ταφής Περιβαλλοντικά (γεωλογία, υδρογεωλογία, απομόνωση χώρου, χρήσεις γης), Τεχνικά (φυσικός χώρος, πρόσβαση, τοπογραφία, υλικό επικάλυψης, κλιματολογικές συνθήκες), Οικονομικά (απόκτηση χώρου, κόστος λειτουργίας, απόσταση & μεταφορά, οργάνωση χώρου) Βήματα Υγειονομικής Ταφής 1. Στεγανοποίηση επιφάνειας Χ.Υ.Τ.Α., 2. Εναπόθεση, Συμπίεση, Κάλυψη, 3. Συλλογή επεξεργασία διασταλλαζόντων, 4. Συλλογή αξιοποίηση βιοαερίου, 5. Αποκατάσταση του Χ.Υ.Τ.Α. Σωστός σχεδιασμός υγειονομικής ταφής ΑΣΑ Σύστημα αντιπυρικής προστασίας, Δίκτυο απορροής όμβριων υδάτων, Σύστημα μόνωσης και στεγανοποίησης για την αποφυγή ρύπανσης των υπογείων υδάτων, Σύστημα διαχείρισης των στραγγισμάτων, Σύστημα αξιοποίησης του παραγόμενου βιοαερίου, Σύστημα ελέγχου και παρακολούθησης του Χ.Υ.Τ.Α Προετοιμασία του Χ.Υ.Τ.Α. Στεγανοποίηση του πυθμένα Φυσικά υλικά: Άργιλος, μπετονίτης, κ.λ.π. Συνθετικά υλικά: πολυαιθυλένιο υψηλής (High Density Polyethylene, HDPE) ή χαμηλής πυκνότητας (Low Density Polyethylene, LDPE) κ.λ.π. Κατασκευή υποδομών (Οδικό δίκτυο, Πυρόσβεση, Αντιπλημμυρικά, Φρεάτια συλλογής διασταλαζόντων, Δίκτυο βιοαερίου, Γεωτρήσεις παρακολούθησης ποιότητας υπογείων νερών, κ.ά.) 6.2 Παραδοσιακή ταφή ΑΣΑ Είναι ο πιο διαδεδομένος τρόπος ταφής. Εφαρμόζεται συνήθως σε μεσαίους και μεγάλους χώρους διάθεσης. Τα απόβλητα εναποτίθενται σε διαδοχικές στρώσεις πάχους 2-3 μέτρων. Έτσι ο χειριστής έχει καλό οπτικό πεδίο του μετώπου. Η κάθε στρώση συμπυκνώνεται ώστε να μην υπάρχουν κενά μεταξύ των απορριμμάτων. Η πυκνότητά τους κυμαίνεται kg/m 3. Στο τέλος της ημέρας τα απορρίμματα καλύπτονται με χώμα πάχους cm. Η κάλυψη πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο ομοιογενής. Πρέπει να εξασφαλίζεται η ασφαλής διέλευση των οχημάτων. Η συμπίεση γίνεται με ειδικούς συμπιεστές που διαστρώνουν τα ΑΣΑ σε διαδοχικές λεπτές στρώσεις πάχους cm. Με αυτόν τον τρόπο η πυκνότητα είναι της τάξης kg/m 3. Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 64

66 Στεγανοποίηση του πυθμένα και κατασκευή υποδομών σε Χ.Υ.Τ.Α. 6.3 Ταφή ΑΣΑ με συμπίεση Μειωμένος κίνδυνος για πυρκαγιά, Παρεμπόδιση του πολλαπλασιασμού των εντόμων και των τρωκτικών, Ελάττωση των αναγκών σε υλικό κάλυψης, Ευκολία κίνησης των απορριμματοφόρων, Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 65

67 Καλύτερη χρησιμοποίηση του όγκου του χώρου διάθεσης, Αισθητή μείωση των καθιζήσεων, Καλύτερη αισθητική του χώρου διάθεσης, Λιγότερο προσωπικό για την εξασφάλιση της εκμετάλλευσης. Όχημα συμπίεσης αποβλήτων - Απόθεση αποβλήτων σε κύτταρο Χ.Υ.Τ.Α. χωρίς κάλυψη! (Λάθος) 6.4 Άλλοι τρόποι ταφής Μετά από λεπτό τεμαχισμό των απορριμμάτων, Μετά από δεματοποίηση των απορριμμάτων. Τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της υγειονομικής ταφής αποβλήτων Θετικά Αρνητικά Είναι η πιο οικονομική μέθοδος. Η αρχική επένδυση είναι χαμηλή, συγκρινόμενη με άλλες μεθόδους διάθεσης Η μέθοδος είναι ιδιαίτερα εύκαμπτη. Μεγάλες ποσότητες απορριμμάτων μπορούν να διατεθούν με ελάχιστο προσωπικό. Ο χώρος μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί μετά το τέλος των εργασιών, ως χώρος αναψυχής, ως parking, κ.λ.π. Μη ύπαρξη διαθέσιμης γης σε οικονομικά συμφέρουσα απόσταση. Χώροι που βρίσκονται κοντά σε κατοικημένες περιοχές είναι πιθανόν να προκαλέσουν αντιδράσεις από μέρους των κατοίκων. Οι καθιζήσεις στο χώρο απαιτούν περιοδική παρακολούθηση. Το βιοαέριο και τα διασταλάζοντα μπορούν να προκαλέσουν ενόχληση ή κίνδυνο για το περιβάλλον. 6.5 Το βιοαέριο Η παραγωγή βιοαερίου σε Χ.Υ.Τ.Α. κυμαίνεται μεταξύ m 3 /t οργανικού υλικού. Το βιοαέριο αποτελείται από: μεθάνιο (CH 4 ) %, διοξείδιο του άνθρακα (CO 2 ) %, υδρόθειο (H 2 S) ppm, Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 66

68 διάφορα αδρανή αέρια. Η μέση σύσταση του βιοαερίου των Χ.Υ.Τ.Α. Οι φάσεις παραγωγής του βιοαερίου (Landfillgas) στον Χ.Υ.Τ.Α. Εκμετάλλευση βιοαερίου στο Χ.Υ.Τ.Α. Ταγαράδων Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 67

69 Οι φάσεις της βιοαποδόμησης σε Χ.Υ.Τ.Α. Φάση Ι (Αερόβια) Φάση ΙΙ (1 η Ενδιάμεση αναερόβια) Φάση ΙΙΙ (2 η Ενδιάμεση αναερόβια) Φάση IV (Μεθανογένεση) Φάση V (Τελική) Αρχίζει η αποσύνθεση της οργανικής ύλης και η παραγωγή CO 2. Τα οξικογενή βακτήρια αποδομούν την οργανική ύλη και παράγονται πτητικά λιπαρά οξέα, CO 2 και Η 2. Τα υγρά (στραγγίδια) είναι όξινα (ph<7). Αρχίζει η δράση των μεθανογενών βακτηρίων. Παράγεται μεθάνιο (CH 4 ). Μειώνεται το ποσοστό του CO 2 και τα λιπαρά οξέα. Μειώνεται η διαλυτότητα των στραγγιδίων και το ph τους αυξάνεται. Η παραγωγή του μεθανίου παραμένει σταθερή (κυμαίνεται μεταξύ %). Ελαχιστοποιείται ο αποδομήσιμος άνθρακας. Τελειώνει η παραγωγή βιοαερίου. Δημιουργούνται αερόβιες ζώνες. Το στάδιο (IV) της μεθανογένεσης Είναι το πιο μακροχρόνιο στάδιο στην αποικοδόμηση των οργανικών στερεών αποβλήτων. Για να ενεργοποιηθεί απαιτούνται χρόνοι μεταξύ 6 μηνών έως και μερικών ετών από την έναρξη της απόθεσης, ανάλογα με την περιεκτικότητα των αποβλήτων σε υγρασία και την διείσδυση εξωτερικού νερού. Σημαντικές ποσότητες αερίων ταφής μπορούν να παράγονται σε χρονικό διάστημα 15 ως και 30 έτη μετά το πέρας της απόθεσης, ανάλογα με την σύσταση των αποβλήτων και τα χαρακτηριστικά του χώρου, ενώ έχουν μετρηθεί και μικρές ποσότητες αερίων σε αποθέσεις εκατονταετίας. Θεωρητικές προσεγγίσεις υπολογισμού του παραγόμενου μεθανίου Το 50 % του ξηρού βάρους των απορριμμάτων είναι οργανικός άνθρακας Το 90 % του οργανικού άνθρακα μετατρέπεται σε αεριώδη προϊόντα Το 10 % του οργανικού άνθρακα παραμένει σαν βιομάζα οργανικού άνθρακα Το 55 % των αερίων προϊόντων είναι CH 4 Το 45 % των αερίων προϊόντων είναι CO 2 Για κάθε 100 άτομα άνθρακα στα αρχικά απορρίμματα παράγονται 0,9 x 55 = 49,5 μόρια άνθρακα 1 mole άνθρακα ζυγίζει 12 gr και 1 mole αερίου καταλαμβάνει όγκο 22,4 L 1 gr αποδίδει 0,9 x 55/100 x 22,4/12 L CH 4 = 0,924 L CH 4 Εφόσον τα απορρίμματα περιέχουν 50 % οργανικό άνθρακα σε ξηρό βάρος, τότε 1 gr απορριμμάτων θα αποδώσει 0,924/2 L CH 4 δηλαδή 0,426 L και 1 τόνος ξηρών απορριμμάτων θα αποδώσει 462 m 3 μεθανίου Στην πράξη η τυπική ποσότητα μεθανίου που παράγεται κυμαίνεται από m 3 CH 4 ανά τόνο ξηρών απορριμμάτων. Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 68

70 Η ενέργεια που παράγεται από το βιοαέριο κυμαίνεται από MJ/standard m 3 ή MJ/t ΑΣΑ. GWh Ετήσια παραγωγή ενέργειας από βιοαέριο Χ.Υ.Τ.Α. στην Ελλάδα (2010), (ΜΠΟΥΡΤΣΑΛΑΣ, ΘΕΜΕΛΗΣ, ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ (2011), Earth Engineering Center, Columbia University) 6.6 Τα διασταλάζοντα (στραγγίσματα) Τα διασταλάζοντα (ή στραγγίδια) υγρά δημιουργούνται σε χώρους ταφής στερεών αποβλήτων από τη διήθηση των όμβριων υδάτων όταν πλέον έχει ξεπεραστεί η απορροφητικότητα των απορριμμάτων. Είναι ένα μίγμα του νερού που έχει διηθηθεί και των υγρών που παράγονται από την αποσύνθεση των οργανικών ουσιών λόγω της δράσης των μικροοργανισμών. Χ.Υ.Τ.Α. Τα διασταλάζοντα των Χ.Υ.Τ.Α. Τα διασταλάζοντα αποτελούν σημαντικό παράγοντα ρύπανσης των επιφανειακών και υπόγειων νερών. Η ανεξέλεγκτη διήθησή τους στο περιβάλλον είναι ένα τεράστιο περιβαλλοντικό πρόβλημα που συνδέεται με την ταφή των στερεών αποβλήτων. Εάν δεν ληφθεί μέριμνα για τη συλλογή και επεξεργασία των διασταλαζόντων, αυτά κατεισδύουν και καταλήγουν στους υπόγειους υδροφόρους ορίζοντες τους οποίους και ρυπαίνουν. Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 69

71 Τα διασταλάζοντα υγρά παρουσιάζουν μεγάλες διακυμάνσεις στη σύστασή τους και αυτό οφείλεται στη σύσταση των ΑΣΑ, στην ηλικία του χώρου ταφής, την γεωμορφολογία του χώρου, το έδαφος, το κλίμα της περιοχής κ.λ.π. Δημιουργία διασταλαζόντων - Υπολογισμός ποσότητας διασταλαζόντων Νερό βροχόπτωσης που διηθείται Νερό που κατακρατείται από το υλικό επικάλυψης Υγρασία αποβλήτων και εδάφους Υγρά από τις βιοχημικές αντιδράσεις στο σώμα του ΧΥΤΑ Νερό που απορρέει λόγω επιφανειακής απορροής Νερό που εξατμίζεται λόγω εξατμισοδιαπνοής Τελική ποσότητα διασταλαζόντων Συλλογή και επεξεργασία διασταλαζόντων Μόνωση του πυθμένα του Χ.Υ.Τ.Α., Αποτροπή εισροής όμβριων στο Χ.Υ.Τ.Α., Κατασκευή συστήματος αγωγών συλλογής διασταλαζόντων (αγωγοί απορρόφησης και αγωγοί συλλογής) - Αγωγοί χημικά και μηχανικά σταθεροί, ανθεκτικοί λόγω των καθιζήσεων, Προς εγκατάσταση επεξεργασίας διασταλαζόντων. Συλλογή διασταλαζόντων Διάταξη αγωγών (Ακτινωτά - Σπονδυλωτά Περιφερειακά) Ποσότητες διασταλαζόντων στο ΧΥΤΑ Ταγαράδων Έναρξη λειτουργίας Χ.Υ.Τ.Α Μετά από 20 έτη λειτουργίας και ταφή περίπου τόνων ΑΣΑ ετησίως τα διασταλάζοντα προς επεξεργασία ήταν περίπου m 3. Δηλαδή περίπου 300 m 3 /ημέρα. Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 70

72 Τυπική σύσταση διασταλαζόντων Παράμετρος Διακύμανση συγκέντρωσης (mg/l) BOD COD TOC ph 5 9 Ολικά αιωρούμενα στερεά (TSS) Οργανικό άζωτο (N org ) Αμμωνιακό άζωτο (N/NH + 4 ) Νιτρικά (NO - 3 ) 5 40 Ολικός φώσφορος (P tot ) 1 70 Ασβέστιο (Ca) Μαγνήσιο (Mg) Κάλιο (K) Νάτριο (Na) Χλώριο (Cl - ) Θειικά (SO 2-4 ) Έργα επεξεργασίας διασταλαζόντων στον Χ.Υ.Τ.Α. Ταγαράδων Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 71

73 Διάγραμμα ροής έργων επεξεργασίας διασταλαζόντων στον Χ.Υ.Τ.Α. Ταγαράδων 6.7 Αποκατάσταση Χ.Υ.Τ.Α. Έργα επεξεργασίας διασταλαζόντων στον Χ.Υ.Τ.Α. Μαυροράχης Αποκατάσταση Χ.Υ.Τ.Α. Ταγαράδων Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 72

74 7. Επικίνδυνα απόβλητα 7.1 Ορισμός και συμβολισμοί επικίνδυνων αποβλήτων Επικίνδυνο ή τοξικό είναι κάθε απόβλητο που περιέχει ουσίες ή έχει ρυπανθεί από ουσίες ή ύλες σε ποσότητες ή περιεκτικότητες τέτοιες ώστε να αποτελούν κίνδυνο για την υγεία ή το περιβάλλον. Στον ΕΚΑ τα απόβλητα που θεωρούνται επικίνδυνα σημειώνονται με αστερίσκο. Το 1990 θεσπίστηκε από τον ΟΑΣΑ ένας κώδικας συμβόλων με σκοπό να περιγράψει τα θεωρούμενα ως επικίνδυνα απόβλητα. Σύμβολα ταξινόμησης - κωδικοποίησης των επικίνδυνων αποβλήτων Διεθνής Κωδικός Ταυτοποίησης Αποβλήτων International Waste Identification Code (IWIC) Q D, R H C L, S, P A Προορισμός των υλικών για διάθεση Εργασίες διάθεσης Επικίνδυνα χαρακτηριστικά Συστατικά Γενικοί τύποι των δυνητικά επικίνδυνων αποβλήτων Δραστηριότητες που μπορούν να δημιουργήσουν επικίνδυνα απόβλητα Ταξινόμηση των επικίνδυνων αποβλήτων σύμφωνα με τον IWIC Ignitability (Αναφλεξιμότητα) - Ignitable wastes can create fires under certain conditions, are spontaneously combustible, or have a flash point less than 60 C (140 F). Examples include waste oils and used solvents. Corrosivity (Διαβρωτικότητα) - Corrosive wastes are acids or bases (ph less than or equal to 2, or greater than or equal to 12.5) that are capable of corroding metal containers, such as storage tanks, drums, and barrels. Battery acid is an example. Reactivity (Δραστικότητα) - Reactive wastes are unstable under "normal" conditions. They can cause explosions, toxic fumes, gases, or vapors when heated, compressed, or mixed with water. Examples include lithium-sulfur batteries and explosives. Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 73

75 Toxicity (Τοξικότητα) - Toxic wastes are harmful or fatal when ingested or absorbed (e.g., containing mercury, lead, etc.). When toxic wastes are land disposed, contaminated liquid may leach from the waste and pollute ground water. Toxicity is defined through a laboratory procedure called the Toxicity Characteristic Leaching Procedure (TCLP). The TCLP helps identify wastes likely to leach concentrations of contaminants that may be harmful to human health or the environment. 7.2 Χαρακτηρισμός των επικίνδυνων αποβλήτων Εκρηκτικό: ουσίες και παρασκευάσματα που μπορούν να εκραγούν όταν έλθουν σε επαφή με φλόγα ή που είναι περισσότερο ευαίσθητες στις κρούσεις και τις τριβές από το δινιτροβενζόλιο. Οξειδωτικό: ουσίες και παρασκευάσματα τα οποία, όταν έλθουν σ' επαφή με άλλες ουσίες, ιδίως εύφλεκτες ουσίες, παρουσιάζουν ισχυρή εξώθερμο αντίδραση. Πολύ εύφλεκτο: ουσίες και παρασκευάσματα: - σε υγρή κατάσταση, των οποίων το σημείο ανάφλεξης είναι κατώτερο των 21 C (συμπεριλαμβανομένων των εξαιρετικά εύφλεκτων υγρών) ή - που μπορούν να θερμανθούν και τελικά να αναφλεγούν στον αέρα υπό κανονική θερμοκρασία χωρίς τη βοήθεια ενέργειας ή - σε στερεά κατάσταση, που μπορούν να αναφλεγούν εύκολα με σύντομη επενέργεια μιας πηγής ανάφλεξης και τα οποία εξακολουθούν να καίγονται ή να καταναλώνονται μετά την απομάκρυνση της πηγής ανάφλεξης ή - σε αέρια κατάσταση, που είναι εύφλεκτα στον αέρα υπό κανονική πίεση ή - τα οποία, όταν έλθουν σε επαφή με το νερό ή με υγρό αέρα, δημιουργούν ευκόλως εύφλεκτα αέρια σε επικίνδυνες ποσότητες. Εύφλεκτο: υγρές ουσίες και παρασκευάσματα των οποίων το σημείο ανάφλεξης είναι τουλάχιστον 21 C και δεν υπερβαίνει τους 55 C. Ερεθιστικό: μη διαβρωτικές ουσίες και παρασκευάσματα οι οποίες, σε άμεση, παρατεταμένη ή επανειλημμένη επαφή με το δέρμα ή τους βλεννογόνους, μπορούν να προκαλέσουν φλεγμονή. Επιβλαβές: ουσίες και παρασκευάσματα των οποίων η εισπνοή, κατάποση ή εισχώρηση στο δέρμα είναι δυνατόν να συνεπάγεται περιορισμένους κινδύνους. Τοξικό: ουσίες και παρασκευάσματα των οποίων η εισπνοή, κατάποση ή εισχώρηση στο δέρμα είναι δυνατόν να συνεπάγεται σοβαρούς κινδύνους, παροδικού ή χρόνιου χαρακτήρα, ή ακόμη και το θάνατο (συμπεριλαμβανομένων των πολύ τοξικών ουσιών και παρασκευασμάτων). Οικοτοξικό: ουσίες και παρασκευάσματα που παρουσιάζουν ή είναι δυνατόν να παρουσιάσουν άμεσο ή μελλοντικό κίνδυνο για έναν ή περισσότερους τομείς του περιβάλλοντος. Καρκινογόνο: ουσίες ή παρασκευάσματα οι οποίες, με εισπνοή, κατάποση ή εισχώρηση στο δέρμα μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο ή να αυξήσουν τη συχνότητά του. Διαβρωτικό: ουσίες και παρασκευάσματα οι οποίες, σε επαφή με ζωντανούς ιστούς, μπορούν να ασκήσουν καταστρεπτική επίδραση σ' αυτούς. Μολυσματικό: ύλες που περιέχουν ανθεκτικούς μικροοργανισμούς ή τις τοξίνες τους, οι οποίοι είναι γνωστό ή υπάρχουν σοβαροί λόγοι να πιστεύεται ότι προκαλούν ασθένειες στον άνθρωπο ή σε άλλους ζώντες οργανισμούς. Τερατογόνο: ουσίες ή παρασκευάσματα οι οποίες, με εισπνοή, κατάποση ή εισχώρηση στο δέρμα, μπορούν να δημιουργήσουν μη κληρονομικές συγγενείς δυσμορφίες ή να αυξήσουν τη συχνότητά τους. Μεταλλαξιογόνο: ουσίες ή παρασκευάσματα οι οποίες, με εισπνοή, κατάποση ή εισχώρηση στο δέρμα, μπορούν να προκαλέσουν κληρονομικά γενετικά ελαττώματα ή να αυξήσουν τη συχνότητά τους. Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 74

76 Ουσίες ή παρασκευάσματα τα οποία, όταν έλθουν σε επαφή με το νερό, τον αέρα ή με ένα οξύ, εκλύουν τοξικό ή πολύ τοξικό αέριο. Ουσίες ή παρασκευάσματα τα οποία, μετά από διάθεση, μπορούν να δημιουργήσουν, με οποιοδήποτε μέσο, μια άλλη ουσία, π.χ. ένα προϊόν έκπλυσης, το οποίο έχει ένα από τα χαρακτηριστικά που αναφέρθηκαν προηγουμένως Επικίνδυνες τοξικές ουσίες Μέταλλα (As, Pb, Cd, Cr, Cu, Ni, Hg, Zn), PCB, PCT, Benzene, Tetrachloroethylene, Trichloroethylene, Tetrachloromethane, Sodium Cyanide Οικιακά επικίνδυνα απόβλητα Χρώματα και διαλυτικά, Απόβλητα αυτοκινήτων (χρησιμοποιημένα λάδια, αντιψυκτικά, υγρά φρένων κ.λ.π.), Φυτοφάρμακα (εντομοκτόνα, ζιζανιοκτόνα, μυκητοκτόνα, κ.λ.π.), Απόβλητα που περιέχουν υδράργυρο (θερμόμετρα, διακόπτες, λαμπτήρες φθορισμού, κ.ά.), ΑΗΗΕ (Ηλεκτρονικά) (computers, τηλεοράσεις, κινητά τηλέφωνα), Αερολύματα / φιάλες προπανίου, Καυστικά / καθαριστικά, Συσκευές που περιέχουν ψυκτικά υγρά, Μπαταρίες (Li, Ni, Cd, button cell batteries), Πυρομαχικά, Ραδιενεργά απόβλητα (ορισμένοι οικιακοί ανιχνευτές καπνού χαρακτηρίζονται ως ραδιενεργά απόβλητα, επειδή περιέχουν πολύ μικρές ποσότητες από ένα ραδιενεργό ισότοπο του Αμερίκιου) Κατηγορίες επικίνδυνων αποβλήτων που κατατάσσονται ανάλογα με το είδος τους ή την δραστηριότητα με την οποία παράγονται 1. Ανατομικά μέρη (απόβλητα νοσοκομείων ή άλλων ιατρικών δραστηριοτήτων) 2. Φαρμακευτικά προϊόντα, φάρμακα, κτηνιατρικά προϊόντα 3. Προϊόντα συντήρησης του ξύλου 4. Βιοκτόνα και φυτοφάρμακα 5. Κατάλοιπα προϊόντων που χρησιμοποιούνται ως διαλύτες 6. Οργανοαλογονούχες ουσίες που δεν χρησιμοποιούνται ως διαλύτες εκτός των αδρανών πολυμερισμένων υλών 7. Κυανιούχα άλατα βαφής μετάλλων 8. Ορυκτέλαια και ορυκτές ελαιώδεις ουσίες (π.χ. ιλύς κατεργασίας μετάλλων κ.λ.π.) Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 75

77 9. Μείγματα ελαίου/νερού ή υδρογονάνθρακα/νερού, γαλακτώματα 10. Ουσίες που περιέχουν PCB ή/και PCT (π.χ. διηλεκτρικά κ.λ.π.) 11. Πισσώδεις ουσίες που προέρχονται από εργασίες διύλισης, απόσταξης ή πυρόλυσης (π.χ. υποστήματα απόσταξης κ.λ.π.) 12. Μελάνες, χρωστικές ουσίες, πιγμέντα, βαφές, λάκες, βερνίκια 13. Ρητίνες, λατέξ, πλαστικοποιητές ουσίες, κόλλες/συγκολλητικές ουσίες 14. Μη αναγνωριζόμενες ή/και νέες χημικές ουσίες που δεν προέρχονται από δραστηριότητες έρευνας, ανάπτυξης και εκπαίδευσης και των οποίων οι επιπτώσεις στον άνθρωπο ή/και στο περιβάλλον δεν είναι γνωστές (π.χ. απόβλητα εργαστηρίου κ.λ.π.) 15. Πυροτεχνικά προϊόντα και άλλες εκρηκτικές ύλες 16. Χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στη φωτογραφία και στην επεξεργασία φωτογραφικών προϊόντων 17. Κάθε υλικό μολυσμένο από ένα προϊόν της οικογένειας των πολυχλωριωμένων διβενζοφουρανίων 18. Κάθε υλικό μολυσμένο από ένα προϊόν της οικογένειας των πολυχλωριωμένων διβενζο-παρα-διοξινών 19. Σάπωνες, λιπαρές ουσίες, κηροί ζωικής ή φυτικής προέλευσης 20. Μη αλογονούχες οργανικές ουσίες που δεν χρησιμοποιούνται ως διαλύτες 21. Ανόργανες ουσίες χωρίς μέταλλα ή μεταλλικές ενώσεις 22. Σκωρίες ή/και τέφρες 23. Γαίες, άργιλος ή άμμος, συμπεριλαμβανομένης της ιλύος από τον καθαρισμό βυθών 24. Μη κυανιούχα άλατα βαφής μετάλλων 25. Μεταλλικές σκόνες ή κονιορτοί 26. Εξαντλημένα καταλυτικά υλικά 27. Υγρά ή ιλύες που περιέχουν μέταλλα ή μεταλλικές ενώσεις 28. Απόβλητα επεξεργασίας για την καταπολέμηση της ρύπανσης (π.χ. σκόνες φίλτρων αέρος κ.λ.π.) 29. Ιλύες πλύσης αερίων 30. Ιλύες εγκαταστάσεων καθαρισμού υδάτων 31. Κατάλοιπα από διαδικασίες αφαίρεσης του άνθρακα 32. Κατάλοιπα στηλών ιονανταλλαγής 33. Ιλύς καθαρισμού που δεν έχει υποστεί επεξεργασία ή που δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη γεωργία 34. Κατάλοιπα καθαρισμού δεξαμενών 35. Μολυσμένο υλικό 36. Μολυσμένα δοχεία (π.χ. συσκευασίες, φιάλες αερίου κ.λ.π.) 37. Συσσωρευτές και άλλα ηλεκτρικά στοιχεία 38. Φυτικά έλαια Συστατικά που καθιστούν τα απόβλητα επικίνδυνα 1. Βηρύλλιο, ενώσεις βηρυλλίου 2. Ενώσεις βαναδίου 3. Ενώσεις εξασθενούς χρωμίου 4. Ενώσεις κοβαλτίου Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 76

78 5. Ενώσεις νικελίου 6. Ενώσεις χαλκού 7. Ενώσεις ψευδαργύρου 8. Αρσενικό, ενώσεις αρσενικού 9. Σελήνιο, ενώσεις σεληνίου 10. Ενώσεις αργύρου 11. Κάδμιο, ενώσεις καδμίου 12. Ενώσεις κασσιτέρου 13. Αντιμόνιο, ενώσεις αντιμονίου 14. Τελλούριο, ενώσεις τελλουρίου 15. Ενώσεις βαρίου, εκτός του θειικού βαρίου 16. Υδράργυρος, ενώσεις υδραργύρου 17. Θάλλιο, ενώσεις θαλλίου 18. Μόλυβδος, ενώσεις μολύβδου 19. Ανόργανα θειούχα άλατα 20. Ανόργανες ενώσεις φθορίου, εκτός του φθοριούχου ασβεστίου 21. Ανόργανα κυανιούχα άλατα 22. Τα εξής αλκαλιμέταλλα ή αλκαλικές γαίες: Li, Na, K, Ca, Mg σε καθαρή μορφή 23. Όξινα διαλύματα ή τα οξέα σε στερεά μορφή 24. Βασικά διαλύματα ή βάσεις σε στερεά μορφή 25. Αμίαντος (σκόνη και ίνες) 26. Φώσφορος: ενώσεις φωσφόρου εκτός των ανόργανων φωσφορικών αλάτων 27. Μεταλλοκαρβονύλια 28. Υπεροξείδια 29. Χλωρικά άλατα 30. Υπερχλωρικά άλατα 31. Νιτρίδια 32. PCB ή/και PCT 33. Φαρμακευτικά ή κτηνιατρικά προϊόντα 34. Βιοκτόνα και φυτοφάρμακα (π.χ. τα παρασιτοκτόνα κ.λ.π.) 35. Μολυσματικές ουσίες 36. Κρεόζωτα 37. Ισοκυανικά και θειοκυανικά άλατα 38. Κυανιούχες οργανικές ενώσεις (π.χ. νιτρίλια κ.λ.π.) 39. Φαινόλες και φαινολικές ενώσεις 40. Αλογονούχοι διαλύτες 41. Μη αλογονούχοι οργανικοί διαλύτες 42. Οργανοαλογονούχες ενώσεις, (εκτός κάποιων αδρανών πολυμερισμένων υλών ) Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 77

79 43. Αρωματικές ενώσεις, (πολυκυκλικές και ετεροκυκλικές οργανικές ενώσεις) 44. Αλειφατικές αμίνες 45. Αρωματικές αμίνες 46. Αιθέρες 47. Εκρηκτικές ουσίες 48. Οργανικές ενώσεις θείου 49. Προϊόντα της οικογένειας των πολυχλωριωμένων διβενζοφουρανίων 50. Προϊόντα της οικογένειας των πολυχλωριωμένων διβενζο-παρα-διοξινών 51. Υδρογονάνθρακες και οξυγονούχες, αζωτούχες ή/και θειούχες ενώσεις τους Τα πολυχλωριωμένα διφαινύλια (PCB) Ενώσεις που προκύπτουν από την ένωση δύο δακτυλίων βενζολίου σε ένα διφαινύλιο το οποίο στη συνέχεια αντιδρά με χλώριο και υφίσταται αντικατάσταση των ατόμων Η από άτομα Cl. Πυκνωτές και μετασχηματιστές ηλεκτρικών σταθμών (ψυκτικά και μονωτικά μετασχηματιστών). Απόβλητα ορισμένων χημικών βιομηχανιών. Βερνίκια. Πλαστικά. Πολυκυκλικοί Αρωματικοί Υδρογονάνθρακες (PAH) Polycyclic or polynuclear aromatic hydrocarbons (PAH) Οργανικές ενώσεις που εμπεριέχουν συμπυκνωμένους αρωματικούς δακτυλίους. Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 78

80 Διοξίνες και Φουράνια Βαριά μέταλλα 7.3 Επεξεργασία επικίνδυνων αποβλήτων Η διαχείριση των επικίνδυνων αποβλήτων (Ε.Α.) περιλαμβάνει: 1. Εφαρμογή απαραίτητων διεργασιών για τη μείωση τους στην πηγή. 2. Επεξεργασία προκειμένου να επαναχρησιμοποιηθούν ή αξιοποιηθούν με: i. Ανάκτηση, ii. iii. Ανακύκλωση, Οποιαδήποτε άλλη διαδικασία που έχει ως στόχο την παραγωγή δευτερογενών πρώτων υλών ή ενέργειας. 3. Στην περίπτωση που δεν είναι εφικτή η αξιοποίηση τους, αυτά υπόκεινται σε επεξεργασία προκειμένου να είναι ασφαλής η τελική τους διάθεση. Για την επεξεργασία των Ε.Α. μπορούν να εφαρμοστούν φυσικοχημικές, θερμικές και βιολογικές μέθοδοι ή συνδυασμός αυτών. Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 79

81 7.3.1 Αρχές επεξεργασίας επικίνδυνων αποβλήτων Η επεξεργασία των Ε.Α., πρέπει να γίνεται κατά τρόπο περιβαλλοντικά αποδεκτό και να βασίζεται στις παρακάτω έξι αρχές: 1. Εξάλειψη ή μείωση της επικινδυνότητας των αποβλήτων με τη μετατροπή των εμπεριεχομένων επικινδύνων συστατικών σε μη επικίνδυνα. 2. Μετατροπή των επικινδύνων συστατικών των αποβλήτων σε άλλες ουσίες οι οποίες αν και είναι επικίνδυνες, μπορούν να υποστούν ευκολότερα περαιτέρω επεξεργασία. 3. Μετατροπή των Ε.Α. σε μορφές τέτοιες, ώστε να εμποδίζεται ή να ελαχιστοποιείται η απελευθέρωση ρύπων στο περιβάλλον, σε περίπτωση που τα απόβλητα αυτά οδηγηθούν σε τελική διάθεση. 4. Επιλεκτική κατακράτηση επικίνδυνων συστατικών των αποβλήτων, με αποτέλεσμα την απομάκρυνσή τους από τα απόβλητα. 5. Διαχωρισμός επικινδύνων συστατικών των αποβλήτων με βάση κάποια φυσική ιδιότητα τους. 6. Καταστροφή των οργανικών ουσιών που εμπεριέχονται στα απόβλητα και συνεπαγόμενη μείωση του όγκου τους, με παράλληλη παραγωγή αερίων. Χημικές μέθοδοι κατεργασίας και μέθοδοι σταθεροποίησης τοξικών στερεών αποβλήτων Τοξικές ουσίες Μέθοδος επεξεργασίας Απόβλητα Μέθοδος σταθεροποίησης Οξέα - Βάσεις Εξουδετέρωση Λάσπες, Ρυπασμένα χώματα, Διάφορα άλατα μετάλλων Σταθεροποίηση με τσιμέντο Οργανικές ενώσεις Οξείδωση Καύση Ανόργανα απόβλητα Σταθεροποίηση με ασβέστη Οργανικές ενώσεις, φαινόλες, κυανιούχα Υγρή οξείδωση Ραδιενεργά απόβλητα Στερεοποίηση με θερμοπλαστικά υλικά Φαινόλες, Κυανιούχα, Θειοκυανιούχα Ηλεκτροχημική οξείδωση Λάσπες, ραδιενεργές λάσπες Στερεοποίηση με οργανικά πολυμερή Χρωμικά, Κυανιούχα, Σύμπλοκες ενώσεις Κατεργασία με HCHO (φορμαλδεΰδη) Υγρά απόβλητα, λάσπες Εγκλωβισμός Οργανοχλωριωμένες ενώσεις Καταλυτική υδρογόνωση, Αναγωγή με μέταλλα Υπερβολικά επικίνδυνα απόβλητα, ραδιενεργά απόβλητα Υαλοποίηση Εντομοκτόνα (Οργανοχλωριωμένες ενώσεις) Εντομοκτόνα (Οργανοφωσφορικές ενώσεις) Διάσπαση με πλάσμα μικροκυμάτων Υδρόλυση Απόβλητα που περιέχουν μεγάλες ποσότητες CaSO 4 ή CaSO 3 Αδιαλυτοποίηση με αυτοτσιμεντοποίηση Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 80

82 8. Οδηγία 2008/98ΕΚ 8.1 Εργασίες διάθεσης στερεών αποβλήτων - (Παράρτημα Ι) D 1 Εναπόθεση εντός ή επί του εδάφους (π.χ. χώρος υγειονομικής ταφής, κλπ.) D 2 Επεξεργασία σε χερσαίο χώρο (π.χ. βιοαποδόμηση υγρών αποβλήτων ή απόρριψη ιλύος στο έδαφος κλπ.) D 3 Έγχυση σε βάθος (π.χ. έγχυση αντλήσιμων αποβλήτων σε φρέατα, σε θόλους άλατος, ή σε φυσικά γεωλογικά ρήγματα κλπ.) D 4 Τελμάτωση (π.χ. έκχυση υγρών αποβλήτων ή ιλύων σε φρέατα, μικρές λίμνες ή λεκάνες κλπ.) D 5 Ειδικά διευθετημένοι χώροι υγειονομικής ταφής (π.χ. τοποθέτηση σε χωριστές στεγανές κυψελοειδείς κατασκευές, επικαλυμμένες και στεγανοποιημένες τόσο μεταξύ τους όσο και σε σχέση με το περιβάλλον κλπ.) D 6 Απόρριψη σε υδάτινο σώμα εκτός από θάλασσα/ωκεανό D 7 Απόρριψη σε θάλασσα/ωκεανό συμπεριλαμβανομένης της ταφής στο θαλάσσιο βυθό D 8 Βιολογική επεξεργασία που δεν προσδιορίζεται σε άλλο σημείο του παρόντος Παραρτήματος, από την οποία προκύπτουν τελικές ενώσεις ή μίγματα που διατίθενται με κάποια από τις εργασίες D 1 ως D 12 D 9 Φυσικοχημική επεξεργασία που δεν προσδιορίζεται σε άλλο σημείο του παρόντος Παραρτήματος, από την οποία προκύπτουν ενώσεις ή μίγματα που διατίθενται με κάποια από τις εργασίες D 1 ως D 12 (π.χ. εξάτμιση, ξήρανση, αποτέφρωση κλπ.) D 10 Αποτέφρωση στην ξηρά D 11 Αποτέφρωση στη θάλασσα [Η δραστηριότητα αυτή απαγορεύεται από την ενωσιακή νομοθεσία και τις διεθνείς συμβάσεις] D 12 Μόνιμη αποθήκευση (π.χ. τοποθέτηση κιβωτίων σε ορυχείο κλπ.) D 13 Ανάδευση ή ανάμιξη πριν από την υποβολή σε κάποια από τις εργασίες D 1 ως D 12 [Εάν δεν υπάρχει άλλος κατάλληλος κωδικός D, στο σημείο αυτό μπορούν να περιλαμβάνονται προκαταρκτικές εργασίες πριν από τη διάθεση, στις οποίες συμπεριλαμβάνεται η προεπεξεργασία, όπως, μεταξύ άλλων, η διαλογή, η σύνθλιψη, η συμπαγοποίηση, η κοκκοποίηση, η αποξήρανση, το ξέφτισμα, η επανασυσκευασία ή ο διαχωρισμός πριν από την υποβολή σε οιαδήποτε από τις εργασίες D1 έως D12] D 14 Ανασυσκευασία πριν από την υποβολή σε κάποια από τις εργασίες D 1 ως D 13 D 15 Αποθήκευση εν αναμονή υποβολής σε μια από τις εργασίες D 1 ως D 14 (εκτός από προσωρινή αποθήκευση, εν αναμονή συλλογής, στον τόπο παραγωγής των αποβλήτων) [Ως προσωρινή αποθήκευση νοείται η προκαταρκτική αποθήκευση σύμφωνα με το άρθρο 3, σημείο 10] 8.2 Εργασίες ανάκτησης στερεών αποβλήτων - (Παράρτημα ΙΙ) R 1 Χρήση κυρίως ως καύσιμο ή ως άλλο μέσο παραγωγής ενέργειας [Περιλαμβάνει εγκαταστάσεις αποτέφρωσης που προορίζονται για την επεξεργασία στερεών αστικών αποβλήτων μόνον εφόσον η ενεργειακή τους απόδοση ισούται ή υπερβαίνει: 0,60 για εγκαταστάσεις που λειτουργούν και επιτρέπονται σύμφωνα με την ισχύουσα κοινοτική νομοθεσία πριν από την 1η Ιανουαρίου 2009, Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 81

83 το 0,65 για εγκαταστάσεις που επιτρέπονται μετά την 31η Δεκεμβρίου 2008, και υπολογίζεται σύμφωνα με τον ακόλουθο τύπο: Ενεργειακή απόδοση = (Ep ( Ef + Ei)) / (0,97 (Ew + Ef)) Όπου: - Ep είναι η ενέργεια που παράγεται ετησίως υπό μορφή θερμότητας ή ηλεκτρισμού. Υπολογίζεται πολλαπλασιάζοντας την ενέργεια υπό μορφή ηλεκτρισμού με 2,6 και την θερμότητα που παράγεται για εμπορική χρήση με 1,1 (GJ/έτος). - Ef είναι η ενέργεια με την οποία τροφοδοτείται ετησίως το σύστημα από καύσιμα που συμβάλλουν στην παραγωγή ατμού (GJ/έτος). - Ew είναι η ετήσια ενέργεια που περιέχεται στα κατεργασμένα απόβλητα και υπολογίζεται με χρήση της καθαρής θερμογόνου αξίας των αποβλήτων (GJ/έτος). - Ei είναι η ετήσια ενέργεια που εισάγεται εκτός από την Ew και την Ef (GJ/έτος). - 0,97 είναι ένας συντελεστής που αντιπροσωπεύει τις ενεργειακές απώλειες λόγω τέφρας πυθμένα και ακτινοβολίας. Ο τύπος αυτός εφαρμόζεται σύμφωνα με το έγγραφο αναφοράς σχετικά με τις βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές στον τομέα της αποτέφρωσης αποβλήτων] R 2 Ανάκτηση/αποκατάσταση διαλυτών R 3 Ανακύκλωση/ανάκτηση οργανικών ουσιών που δεν χρησιμοποιούνται ως διαλύτες (συμπεριλαμβανομένης της κομποστοποίησης και άλλων διαδικασιών βιολογικού μετασχηματισμού) [Περιλαμβάνει την αεριοποίηση και την πυρόλυση που χρησιμοποιούν τα συστατικά ως χημικές ουσίες] R 4 Ανακύκλωση/ανάκτηση μετάλλων και μεταλλικών ενώσεων R 5 Ανακύκλωση/ανάκτηση άλλων ανόργανων υλικών [Περιλαμβάνει τον καθαρισμό του εδάφους που οδηγεί σε ανάκτηση εδάφους και την ανακύκλωση ανόργανων οικοδομικών υλικών] R 6 Αναγέννηση οξέων ή βάσεων R 7 Ανάκτηση προϊόντων που χρησιμεύουν για τη δέσμευση των ρύπων R 8 Ανάκτηση προϊόντων από καταλύτες R 9 Αναδιύλιση πετρελαίου ή άλλες επαναχρησιμοποιήσεις πετρελαίου R 10 Επεξεργασία σε χερσαίο χώρο από την οποία προκύπτει όφελος για τη γεωργία ή οικολογικές βελτιώσεις R 11 Χρήση αποβλήτων που προκύπτουν από τις εργασίες R 1 ως R 10 R 12 Ανταλλαγή αποβλήτων για να υποβληθούν σε κάποια από τις εργασίες R 1 ως R 11 [Εάν δεν υπάρχει άλλος κατάλληλος κωδικός R, μπορεί να περιλαμβάνει προκαταρκτικές εργασίες πριν από την ανάκτηση, συμπεριλαμβανομένης της προεπεξεργασίας, όπως, μεταξύ άλλων, την αποσυναρμολόγηση, τη διαλογή, τη σύνθλιψη, τη συμπαγοποίηση, την κοκκοποίηση, την αποξήρανση, το ξέφτισμα, την ανασυσκευασία, το διαχωρισμό, την ανάδευση ή την ανάμειξη πριν από την προώθησή τους για οιαδήποτε από τις εργασίες R1 έως R11] R 13 Αποθήκευση αποβλήτων εν αναμονή υποβολής σε κάποια από τις εργασίες R 1 ως R 12 (εκτός από προσωρινή αποθήκευση, εν αναμονή συλλογής, στον τόπο παραγωγής των αποβλήτων). [Ως προσωρινή αποθήκευση νοείται η προκαταρκτική αποθήκευση σύμφωνα με το άρθρο 3, σημείο 10] Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 82

84 8.3 Ιδιότητες που καθιστούν τα απόβλητα επικίνδυνα - (Παράρτημα ΙΙΙ) 8.4 Μέτρα που μπορεί να επηρεάσουν τις προϋποθέσεις - πλαίσια σχετικά με την παραγωγή αποβλήτων - (Παράρτημα ΙV) 1. Χρήση μέτρων σχεδιασμού ή άλλα οικονομικά μέσα που προάγουν την αποτελεσματική χρήση των πόρων. 2. Προαγωγή της έρευνας και ανάπτυξης στον τομέα της επίτευξης καθαρότερων προϊόντων και τεχνολογιών που παράγουν λιγότερα απόβλητα καθώς και διανομή και χρήση των αποτελεσμάτων της εν λόγω έρευνας και ανάπτυξης. 3. Ανάπτυξη αποτελεσματικών και χρήσιμων δεικτών για τις περιβαλλοντικές πιέσεις που συνδέονται με την παραγωγή αποβλήτων με στόχο τη συμβολή στην πρόληψη παραγωγής αποβλήτων σε όλα τα επίπεδα, από τις συγκρίσεις προϊόντων σε κοινοτικό επίπεδο μέχρι δράσεις που αναλαμβάνονται με πρωτοβουλίες των τοπικών αρχών και μέτρα σε εθνικό επίπεδο. 8.5 Μέτρα που μπορεί να επηρεάσουν τις φάσεις σχεδιασμού, παραγωγής και διανομής αποβλήτων - (Παράρτημα ΙV) 1. Προαγωγή του οικολογικού σχεδιασμού (συστηματική ενσωμάτωση περιβαλλοντικών μελημάτων στον σχεδιασμό προϊόντων με στόχο τη βελτίωση των περιβαλλοντικών επιδόσεων του προϊόντος καθ όλο τον κύκλο της ζωής του). 2. Παροχή πληροφοριών για τεχνικές πρόληψης της δημιουργίας αποβλήτων προκειμένου να διευκολυνθεί η εφαρμογή των βέλτιστων διαθέσιμων τεχνικών από τη βιομηχανία. 3. Οργάνωση της εκπαίδευσης των αρμόδιων αρχών όσον αφορά την εισαγωγή των απαιτήσεων πρόληψης της δημιουργίας αποβλήτων στις άδειες που εκδίδονται δυνάμει της παρούσας οδηγίας και της οδηγίας 96/61/ΕΚ. 4. Ένταξη μέτρων πρόληψης της παραγωγής αποβλήτων σε εγκαταστάσεις που δεν υπάγονται στην οδηγία 96/61/ΕΚ. Ανάλογα με την περίπτωση, στα μέτρα αυτά μπορεί να περιλαμβάνονται και αξιολογήσεις ή σχέδια πρόληψης της δημιουργίας αποβλήτων. Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 83

85 5. Προσφυγή σε εκστρατείες ευαισθητοποίησης ή παροχή στήριξης στις επιχειρήσεις με οικονομικά, συμβουλευτικά ή άλλα μέσα. Τα μέτρα αυτά μπορεί να είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικά στις περιπτώσεις που αφορούν μικρομεσαίες επιχειρήσεις και λειτουργούν μέσω καθιερωμένων δικτύων επιχειρήσεων. 6. Προσφυγή σε εθελοντικές συμφωνίες, επιτροπές καταναλωτών/παραγωγών, ή τομεακές διαπραγματεύσεις έτσι ώστε οι σχετικές επιχειρήσεις ή βιομηχανικοί κλάδοι να καταρτίσουν τα δικά τους σχέδια ή στόχους πρόληψης της δημιουργίας αποβλήτων ή να διορθώσουν τα προϊόντα ή τις συσκευασίες που παράγουν απόβλητα. 7. Προαγωγή αξιόπιστων συστημάτων περιβαλλοντικής διαχείρισης, συμπεριλαμβανομένου του EMAS και του ISO Μέτρα που μπορεί να επηρεάσουν τις φάσεις κατανάλωσης και χρήσης- (Παράρτημα ΙV) 1. Οικονομικά μέσα, όπως κίνητρα για καθαρές προμήθειες ή καθιέρωση υποχρεωτικής πληρωμής από τους καταναλωτές για συγκεκριμένα αντικείμενα ή στοιχεία συσκευασίας που θα μπορούσαν αλλιώς να διατίθενται δωρεάν. 2. Προσφυγή σε εκστρατείες ευαισθητοποίησης και παροχής πληροφοριών που απευθύνονται στο ευρύ κοινό ή σε ειδικές ομάδες καταναλωτών. 3. Προαγωγή αξιόπιστων οικολογικών σημάτων. 4. Συμφωνίες με τη βιομηχανία, όπως η χρήση επιτροπών προϊόντων όπως εκείνες που συγκροτούνται στο πλαίσιο των Ολοκληρωμένων Πολιτικών Προϊόντων ή με λιανοπωλητές, για τη διάθεση πληροφοριών σχετικά με την πρόληψη της δημιουργίας αποβλήτων και με προϊόντα που έχουν λιγότερες επιπτώσεις στο περιβάλλον. 5. Στο πλαίσιο δημόσιων και εταιρικών προμηθειών, ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών κριτηρίων και των κριτηρίων πρόληψης της δημιουργίας αποβλήτων σε δημοπρασίες και συμβάσεις, σύμφωνα με το Εγχειρίδιο για Περιβαλλοντικές Δημόσιες Προμήθειες που δημοσίευσε η Επιτροπή στις 29 Οκτωβρίου Προαγωγή της επαναχρησιμοποίησης ή/και επιδιόρθωσης κατάλληλων απορριφθέντων προϊόντων ή των συστατικών στοιχείων τους, ιδίως μέσω της χρήσης εκπαιδευτικών ή οικονομικών μέτρων, μέτρων εφοδιαστικής ή άλλων μέτρων, όπως η παροχή στήριξης σε διαπιστευμένα δίκτυα επισκευής και επαναχρησιμοποίησης ή στη σύστασή τους, ιδίως σε πυκνοκατοικημένες περιοχές. Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 84

86 9. Δειγματοληψία για τον προσδιορισμό των χαρακτηριστικών των ΑΣΑ 9.1 Γενικά Η δειγματοληψία απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή λόγω της ανομοιογένειας των υλικών στα στερεά απόβλητα. Το τελικό δείγμα πρέπει να είναι αντιπροσωπευτικό. Πρέπει να πραγματοποιείται στο μικρότερο δυνατό απαιτούμενο χρόνο με τις μικρότερες δυνατές τεχνικές απαιτήσεις Είδη δειγμάτων Single sample: Δείγμα που λαμβάνεται σε ένα στάδιο εργασίας σε μία θέση. Mixed sample: Κατασκευασμένο δείγμα το οποίο προέρχεται από την ανάμιξη απλών δειγμάτων. Collective sample: Κατασκευασμένο δείγμα το οποίο προέρχεται από την ανάμιξη σύνθετων δειγμάτων. Subsample: Δείγμα που προκύπτει μετά από (συνεχείς) διαιρέσεις του αρχικού ώστε να μειωθεί ο όγκος δειγματοληψίας. Παράδειγμα δειγματοληψίας Ζύγιση 15 απορριμματοφόρων Ανάδευση - επίστρωση Λήψη δείγματος - 10% Ανάδευση - επίστρωση Λήψη δείγματος - 1% Ανάδευση - επίστρωση Λήψη δείγματος - 1 ΧΕΙΡΟΔΙΑΛΟΓΗ Δειγματοληψία για τον προσδιορισμό της σύστασης των ΑΣΑ στη Θεσσαλονίκη Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 85

87 Παράδειγμα δειγματοληψίας ΜΕΤΩΠΟ ΑΠΟΘΕΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ 1ο Δείγμα (8 m 3 ) 2ο Δείγμα (8 m 3 ) 3ο Δείγμα (8 m 3 ) 4ο Δείγμα (8 m 3 ) ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΔΕΙΓΜΑ 32 m 3 ΑΝΑΔΕΥΣΗ - ΟΜΟΓΕΝΟΠΟΙΗΣΗ ΛΗΨΗ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ (~2 m 3 ) ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ Α.Δ.Α (1 m 3 ) (σε 4 χαρτοκιβώτια) ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΜΕ ΧΕΙΡΟΔΙΑΛΟΓΗ Τ.Ε.Δ.Α 1 ΟΡΓΑΝΙΚΑ Τ.Ε.Δ.Α 2 ΛΟΙΠΑ ΟΡΓΑΝΙΚΑ ΥΠΟΛΟΙΠΑ ΥΛΙΚΑ ΜΕΤΑΛΛΑ ΧΑΡΤΙΑ ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΓΥΑΛΙΚΑ ΑΔΡΑΝΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ *ΑΔΑ: Αντιπροσωπευτικό Δείγμα Αποβλήτων, **ΤΕΔΑ: Τελικό Εργαστηριακό Δείγμα Αποβλήτων Δειγματοληψία για τον προσδιορισμό της σύστασης των ΑΣΑ στη Θεσσαλονίκη Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 86

88 Δειγματοληψία για τον προσδιορισμό της σύστασης των ΑΣΑ στη Θεσσαλονίκη Τελικό δείγμα των ΑΣΑ στον πάγκο προς χειροδιαλογή Σήμανση κάδων (για κάθε υποκατηγορία υλικών) Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 87

89 Διαλογή σε κατηγορίες / υποκατηγορίες για τον προσδιορισμό της ποιοτικής σύστασης των ΑΣΑ Κατηγορία υλικών Υποκατηγορία Περιγραφή Οργανικά Ζυμώσιμα Υπολείμματα τροφών, φύλλα, χόρτα Λοιπά οργανικά Μέταλλα Χαρτί Πλαστικό Γυαλί Αδρανή υλικά Μικτά υλικά Υλικά ειδικών κατηγοριών Δ.Ξ.Υ.Λ. Αλουμίνιο συσκευασίας Υπόλοιπο αλουμίνιο Άλλα μέταλλα συσκευασίας Λοιπά μέταλλα Χαρτί συσκευασίας Έντυπο υλικό Λοιπά χαρτιά Πλαστικά συσκευασίας Λοιπά πλαστικά Γυαλί συσκευασίας Λοιπά γυαλιά Μικτά υλικά συσκευασίας Λοιπά μικτά υλικά Μη κατηγοριοποιήσιμα υλικά Επικίνδυνα υλικά Δέρμα, ύφασμα, ελαστικά (λαστιχένια γάντια), ξύλο (κασόνια), βαμβάκι Κουτάκια αναψυκτικών και μπύρας Αλουμινόχαρτο, καπάκια γιαουρτιού, κουφώματα αλουμινίου Κονσέρβες Σύρματα, μεταλλικά κομμάτια μηχανών, καρφιά, βίδες, κλειδιά Χαρτόνι, χάρτινες σακούλες, χάρτινες αυγοθήκες, χάρτινα κουτιά τροφών, χάρτινα κουτιά δημητριακών, συσκευασίες fast food, πακέτα τσιγάρων Εφημερίδες, περιοδικά, διαφημιστικά, τηλεφωνικοί κατάλογοι, Χαρτιά γραφείου, εκτυπώσεων, βιβλία Χαρτί κουζίνας, χαρτοπετσέτες, χαρτί τουαλέτας, εισιτήρια, ντοσιέ, φάκελοι, χαρτί φωτογραφίας Πλαστικές σακούλες, πλαστικά κουτιά, πλαστικές αυγοθήκες, πλαστικά μπουκάλια νερού, πλαστικά καθαριστικά, οδοντόπαστες, υγρά πιάτων Πλαστικά ποτηράκια, CD, κασέτες, αναπτήρες, ξυραφάκια, πλαστικά παιχνίδια, πλαστικές γλάστρες, στυλό, χαράκια, καπάκια τουαλέτας, αφρολέξ, σφουγγάρια, σελοτειπ κ.λ.π. Μπουκάλια ποτών (πράσινα, καφέ, διαφανή), μπουκάλια φαρμάκων κ.λ.π. Πυρέξ, ποτήρια, λαμπτήρες, γυαλί από οθόνες (τηλεόρασης, υπολογιστή) Μπάζα, πέτρες, τούβλα, μάρμαρα, χώμα, κεραμικά, πλακάκια, είδη υγιεινής Πλαστικοποιημένο χαρτί, πλαστικοποιημένο αλουμίνιο, πλαστικοποιημένο μέταλλο, συσκευασίες υγρών tetrapak (κουτιά γάλακτος χυμών), πατατάκια και συναφή Πάνες, σερβιέτες Μη αναγνωρίσιμα υλικά, υλικά που δεν εμπίπτουν στις υπόλοιπες κατηγορίες Μπογιές, μελάνια εκτύπωσης, μπαταρίες, συσσωρευτές, φυτοφάρμακα, διαλύτες, απορρυπαντικά, αεροζόλ, ηλεκτρικές συσκευές, σύριγγες Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 88

90 9.2 Η μέθοδος MODECOM TM 9.3 Φυσικοχημικές αναλύσεις και έλεγχοι Ειδικό βάρος αποβλήτων, Κατανομή μεγέθους υλικών, Ποσοστό υγρασίας, Ποσοστό πτητικών, Ποσοστό τέφρας, Θερμιδομετρήσεις (Προσδιορισμός θερμογόνου δύναμης), Στοιχειακή ανάλυση (C, N, P, S, H, O, κ.λ.π.), Μετρήσεις BOD, COD, TOC, κ.λ.π., Αναλύσεις τοξικότητας, Μικροβιολογικές αναλύσεις Εργαστηριακός εξοπλισμός Αέρια χρωματογραφία (FTD, ECD, MSD), Ιοντική χρωματογραφία, Υγρή χρωματογραφία υψηλής απόδοσης (HPLC), Ατομική απορρόφηση, AAS, (Προσδιορισμός συγκέντρωσης βαρέων μετάλλων), Φασματοφωτομετρία. Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 89

91 Leaching Tests Δοκιμές έκπλυσης Leaching Tests Δοκιμές έκπλυσης Θερμογόνος δύναμη (Hu) διαφόρων υλικών σε ΑΣΑ Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ευθύμιος Νταρακάς, Τ.Π.Μ. Α.Π.Θ. Σελίδα 90

Διαχείριση αστικών στερεών αποβλήτων

Διαχείριση αστικών στερεών αποβλήτων ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διαχείριση αστικών στερεών αποβλήτων Ενότητα 7: Βιολογική επεξεργασία Ευθύμιος Νταρακάς Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ. Ειρήνη Βασιλάκη. αρχιτέκτων μηχανικός χωροτάκτης Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. Διεύθυνση Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ. Ειρήνη Βασιλάκη. αρχιτέκτων μηχανικός χωροτάκτης Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. Διεύθυνση Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ ΠΛΑΙΣΙΟ 2008/98/ ΕΚ "ΓΙΑ ΤΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ" Ειρήνη Βασιλάκη αρχιτέκτων μηχανικός χωροτάκτης Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. Διεύθυνση Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού Τμήμα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Οδηγία

Διαβάστε περισσότερα

Καθ. Μαρία Λοϊζίδου. Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Μονάδα Περιβαλλοντικής Επιστήμης & Τεχνολογίας Σχολή Χημικών Μηχανικών

Καθ. Μαρία Λοϊζίδου. Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Μονάδα Περιβαλλοντικής Επιστήμης & Τεχνολογίας Σχολή Χημικών Μηχανικών Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Μονάδα Περιβαλλοντικής Επιστήμης & Τεχνολογίας Σχολή Χημικών Μηχανικών ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ Καθ. Μαρία Λοϊζίδου email: mloiz@chemeng.ntua.gr website:

Διαβάστε περισσότερα

Χρυστάλλα Νησιώτου Λειτουργός Περιβάλλοντος

Χρυστάλλα Νησιώτου Λειτουργός Περιβάλλοντος Χρυστάλλα Νησιώτου Λειτουργός Περιβάλλοντος ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ: Η ορθολογική διαχείριση των αποβλήτων και η αξιοποίηση τους ως πόρων Μέσω: - Τήρηση ιεραρχίας διαχείρισης των αποβλήτων, - Προώθηση πρόληψης δημιουργίας

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση αστικών στερεών αποβλήτων

Διαχείριση αστικών στερεών αποβλήτων ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διαχείριση αστικών στερεών αποβλήτων Ενότητα 6: Θερμική επεξεργασία Ευθύμιος Νταρακάς Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων σε επίπεδο Δήμων

Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων σε επίπεδο Δήμων ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ TOMEAΣ ΧΗΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΜΟΝΑΔΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων σε επίπεδο Δήμων Κωνστάντζος Γιώργος Μηχανικός Περιβάλλοντος,

Διαβάστε περισσότερα

ιαχείριση Στερεών Αποβλήτων σε επίπεδο ήμων

ιαχείριση Στερεών Αποβλήτων σε επίπεδο ήμων ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ TOMEAΣ ΧΗΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΜΟΝΑ Α ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ιαχείριση Στερεών Αποβλήτων σε επίπεδο ήμων Κωνστάντζος Γιώργος Μηχανικός Περιβάλλοντος,

Διαβάστε περισσότερα

Δρ. Ευστράτιος Καλογήρου Πρόεδρος

Δρ. Ευστράτιος Καλογήρου Πρόεδρος ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ Συμβούλιο Ενεργειακής Αξιοποίησης Αποβλήτων Δρ. Ευστράτιος Καλογήρου Πρόεδρος ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ: Θερμική Επεξεργασία Απορριμμάτων με ταυτόχρονη Παραγωγή Ενέργειας 14 ο Εθνικό Συνέδριο Ενέργειας «Ενέργεια

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων σε επίπεδο Δήμων

Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων σε επίπεδο Δήμων ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ TOMEAΣ ΧΗΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΜΟΝΑΔΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων σε επίπεδο Δήμων Κωνστάντζος Γιώργος Μηχανικός Περιβάλλοντος,

Διαβάστε περισσότερα

Βιώσιμη διαχείριση των απορριμμάτων: Μία ολοκληρωμένη αποκεντρωμένη προσέγγιση

Βιώσιμη διαχείριση των απορριμμάτων: Μία ολοκληρωμένη αποκεντρωμένη προσέγγιση ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ TOMEAΣ ΧΗΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΜΟΝΑΔΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Βιώσιμη διαχείριση των απορριμμάτων: Μία ολοκληρωμένη αποκεντρωμένη προσέγγιση

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων της Αττικής (Νεο ΠΕΣΔΑ)

Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων της Αττικής (Νεο ΠΕΣΔΑ) Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων της Αττικής (Νεο ΠΕΣΔΑ) Ειδικός Διαβαθμιδικός Σύνδεσμος Νομού Αττικής Αφροδίτη Μπιζά, Αντιπρόεδρος Ε ΣΝΑ ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ ΠΕΣΔΑ Το Περιφερειακό Σχέδιο διαχείρισης Αποβλήτων

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ WTERT. Πρόεδρος. Συμβούλιο Ενεργειακής Αξιοποίησης Αποβλήτων. 22 Μαρτίου 2010, Αμφιθέατρο ΤΕΕ/ΤΚΜ. (www.wtert.gr)

ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ WTERT. Πρόεδρος. Συμβούλιο Ενεργειακής Αξιοποίησης Αποβλήτων. 22 Μαρτίου 2010, Αμφιθέατρο ΤΕΕ/ΤΚΜ. (www.wtert.gr) ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ Συμβούλιο Ενεργειακής Αξιοποίησης Αποβλήτων Δρ. Ευστράτιος Καλογήρου Πρόεδρος ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ: Θερμική Επεξεργασία Απορριμμάτων με ταυτόχρονη ανάκτηση Ενέργειας Ημερίδα για την Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση Απορριμμάτων

Διαχείριση Απορριμμάτων Διαχείριση Απορριμμάτων Βιβλιογραφικές πηγές Περιβαλλοντική Τεχνολογία, 2008, Α. Ανδρεαδάκης κ.α., Κεφάλαιο 7, Εκδόσεις Συμμετρία (κατά κύριο λόγο) Introduction to Environmental Engineering and Science,

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΣΤΙΚΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΣΤΙΚΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΣΤΙΚΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Ευάγγελος Α. Βουδριάς Καθηγητής Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης 671 00 Ξάνθη ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ Σκοπός της επεξεργασίας

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση αστικών στερεών αποβλήτων

Διαχείριση αστικών στερεών αποβλήτων ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διαχείριση αστικών στερεών αποβλήτων Ενότητα 2: Υφιστάμενη Κατάσταση Ευθύμιος Νταρακάς Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση αποβλήτων

Διαχείριση αποβλήτων Διαχείριση αποβλήτων Καθ. Μ. Λοϊζίδου Μονάδα Επιστήμης και Τεχνολογίας Περιβάλλοντος Τομέας Χημικών Επιστημών Σχολή Χημικών Μηχανικών Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο email: mloiz@orfeas.chemeng.ntua.gr website:

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση αστικών στερεών αποβλήτων

Διαχείριση αστικών στερεών αποβλήτων ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διαχείριση αστικών στερεών αποβλήτων Ενότητα 10: Ολοκληρωμένη διαχείριση ΑΣΑ Ευθύμιος Νταρακάς Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

ιαχείριση Στερεών Αποβλήτων σε επίπεδο ήμων

ιαχείριση Στερεών Αποβλήτων σε επίπεδο ήμων ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ TOMEAΣ ΧΗΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΜΟΝΑ Α ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ιαχείριση Στερεών Αποβλήτων σε επίπεδο ήμων Κωνστάντζος Γιώργος Μηχανικός Περιβάλλοντος,

Διαβάστε περισσότερα

Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΣΤΙΚΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (Α.Σ.Α.) ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ ΤΟ 2012

Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΣΤΙΚΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (Α.Σ.Α.) ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ ΤΟ 2012 ΔΗΜΟΣ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ ΤΜΗΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ & ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΣΤΙΚΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (Α.Σ.Α.) ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ ΤΟ 212 Το 212 ο Δήμος Ελευσίνας συνέχισε την οργάνωση της

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογικές Επεξεργασίες Στερεών Αποβλήτων

Βιολογικές Επεξεργασίες Στερεών Αποβλήτων Βιολογικές Επεξεργασίες Στερεών Αποβλήτων Κάτια Λαζαρίδη Επίκουρη Καθηγήτρια Χαροκόπειο Πανεπιστήµιο klasaridi@hua.gr 1 ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΚΟΠΟΣ Οδηγία 1999/31/ΕΚ για την Υγειονοµική Ταφή Εναρµόνιση Εθνικού

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνολογίες επεξεργασίας απορριμμάτων: η περίπτωση της Αττικής

Τεχνολογίες επεξεργασίας απορριμμάτων: η περίπτωση της Αττικής Τεχνολογίες επεξεργασίας απορριμμάτων: η περίπτωση της Αττικής Γεράσιμος Λυμπεράτος Καθηγητής ΧΜ ΕΜΠ Δημοτικός Σύμβουλος Χαλανδρίου Αναπληρωματικό Μέλος της ΕΕ του ΕΔΣΝΑ μόνιμοι κάτοικοι ετήσια συνολική

Διαβάστε περισσότερα

Παρουσίαση για τη Διαβούλευση

Παρουσίαση για τη Διαβούλευση Παρουσίαση για τη Διαβούλευση Νομικό Πλαίσιο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) Τοπικό (Δημοτικό) Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΤΣΑΔΑ) Διαδικασία

Διαβάστε περισσότερα

MIA ΠΡΟΜΕΛΕΤΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΜΟΝΑΔΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΩΝ ΚΑΥΣΙΜΩΝ ΚΑΙ ΜΟΝΑΔΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΣΑ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΝΗΣΙΑ

MIA ΠΡΟΜΕΛΕΤΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΜΟΝΑΔΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΩΝ ΚΑΥΣΙΜΩΝ ΚΑΙ ΜΟΝΑΔΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΣΑ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΝΗΣΙΑ Α.Τ.Ε.Ι. ΠΕΙΡΑΙΑ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΙΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ MIA ΠΡΟΜΕΛΕΤΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΜΟΝΑΔΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΩΝ ΚΑΥΣΙΜΩΝ ΚΑΙ ΜΟΝΑΔΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΣΑ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΝΗΣΙΑ Σπουδαστής

Διαβάστε περισσότερα

Θέμα Πτυχιακή Εργασία : πόλη των Σερρών

Θέμα Πτυχιακή Εργασία : πόλη των Σερρών Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Σερρών Σχολή Τεχνολογικών Εφαρμογών Τμήμα Γεωπληροφορική και Τοπογραφία Θέμα Πτυχιακή Εργασία : Διαχείριση Αστικών Απορριμμάτων στην πόλη των Σερρών Επιμέλεια: Γκότσικα

Διαβάστε περισσότερα

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ Σπύρος Κωνσταντόπουλος Πολιτικός Μηχανικός Δημοτικός Σύμβουλος Δήμου Ιωαννιτών Πρόεδρος του Φορέα Διαχείρισης Στερεών Περίγραμμα Παρουσίασης Εισαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

Μηχανική Αποκοµιδή. Μεταφόρτωση. Ανάκτηση και Ανακύκλωση. Μηχανική Επεξεργασία & Αξιοποίηση Υγειονοµική Ταφή. ιαχείριση Ειδικών Απορριµµάτων

Μηχανική Αποκοµιδή. Μεταφόρτωση. Ανάκτηση και Ανακύκλωση. Μηχανική Επεξεργασία & Αξιοποίηση Υγειονοµική Ταφή. ιαχείριση Ειδικών Απορριµµάτων Κύριο αντικείµενο της Εταιρίας είναι ο σχεδιασµός, η υλοποίηση και η λειτουργία του ΟΣ Α της υτικής Μακεδονίας, σύµφωνα µε το Σχέδιο ιαχείρισης του 1995. Μέτοχοι: Οι ήµοι Γρεβενών, Καστοριάς, Φλώρινας,

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΩΣ ΒΑΣΙΚΟΣ ΠΥΛΩΝΑΣ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ

Η ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΩΣ ΒΑΣΙΚΟΣ ΠΥΛΩΝΑΣ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ Η ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΩΣ ΒΑΣΙΚΟΣ ΠΥΛΩΝΑΣ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ ΑΒΡΑΑΜ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΙΔΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ-ΣΟΦΟΚΛΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΑΠΘ Εργαστήριο Μετάδοσης Θερμότητας & Περιβαλλοντικής

Διαβάστε περισσότερα

Εναλλακτική διαχείριση στερεών απορριμμάτων. Αδαμάντιος Σκορδίλης Δρ Χημικός Μηχανικός

Εναλλακτική διαχείριση στερεών απορριμμάτων. Αδαμάντιος Σκορδίλης Δρ Χημικός Μηχανικός 1 Εναλλακτική διαχείριση στερεών απορριμμάτων Αδαμάντιος Σκορδίλης Δρ Χημικός Μηχανικός Η διαχείριση των στερεών απορριμμάτων αποτελεί ένα σύνθετο πρόβλημα, δεν είναι μόνο περιβαλλοντικό, αλλά πολιτικό,

Διαβάστε περισσότερα

Το ΥΜΕΠΠΕΡΑΑ και η διαχείριση προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων στην προγραμματική περίοδο 2014-2020. Εισηγητής : Βασίλης Στοϊλόπουλος Κομοτηνή, 24-4-2015

Το ΥΜΕΠΠΕΡΑΑ και η διαχείριση προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων στην προγραμματική περίοδο 2014-2020. Εισηγητής : Βασίλης Στοϊλόπουλος Κομοτηνή, 24-4-2015 Το ΥΜΕΠΠΕΡΑΑ και η διαχείριση προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων στην προγραμματική περίοδο 2014-2020. Εισηγητής : Βασίλης Στοϊλόπουλος Κομοτηνή, 24-4-2015 ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ : ΣΤΟΧΟΙ - ΟΡΟΣΗΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

Κάτια Λαζαρίδη. Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Γενική Γραμματέας ΕΕΔΣΑ klasaridi@hua.gr

Κάτια Λαζαρίδη. Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Γενική Γραμματέας ΕΕΔΣΑ klasaridi@hua.gr Βιοαποδομήσιμα απόβλητα: Μηχανική Βιολογική Επεξεργασία & Διαλογή στην Πηγή, δύο συμπληρωματικές προσεγγίσεις Κάτια Λαζαρίδη Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Γενική Γραμματέας ΕΕΔΣΑ klasaridi@hua.gr

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΠΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΔΗΜΟΥ ΧΑΛΚΗΔΟΝΟΣ

ΤΟΠΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΔΗΜΟΥ ΧΑΛΚΗΔΟΝΟΣ ΤΟΠΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΔΗΜΟΥ ΧΑΛΚΗΔΟΝΟΣ 1 Η Ελλάδα βρίσκεται σε οριακή καμπή στο ζήτημα των απορριμμάτων. Με βάση τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις, το μέλλον προδιαγράφεται ζοφερό και δύσκολο.

Διαβάστε περισσότερα

Το Ε. Π. ΥΜΕΠΕΡΑΑ και η διαχείριση προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων στην προγραμματική περίοδο

Το Ε. Π. ΥΜΕΠΕΡΑΑ και η διαχείριση προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων στην προγραμματική περίοδο Το Ε. Π. ΥΜΕΠΕΡΑΑ και η διαχείριση προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων στην προγραμματική περίοδο 2014-2020. ΑΣΤΙΚΑ ΒΙΟΑΠΟΔΟΜΗΣΙΜΑ ΒΙΟΑΠΟΒΛΗΤΑ Εισηγητής : Βασίλης Στοϊλόπουλος Λάρισα, 11-6-2015 Εθνικά σχέδια διαχείρισης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Σαχινίδης Συμεών ΜΕΡΟΣ Α. Α1. Συμπληρώστε: 1. Στη χώρα μας η μέση παραγωγή απορριμμάτων ανά κάτοικο είναι περίπου 1-1,3 κιλά/ημέρα. 2. Η συλλογή των υλικών με το σύστημα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΩΣ ΠΟΡΟΙ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΩΣ ΠΟΡΟΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΩΣ ΠΟΡΟΙ Αγγελική Καλλία Αντωνίου Δρ. Νομικής, Δικηγόρος, ankallia@auth.gr 2 δισ. τόνοι αποβλήτων /χρόνο παράγονται στην

Διαβάστε περισσότερα

Ενεργειακή Αξιοποίηση Βιομάζας. Δρ Θρασύβουλος Μανιός Αναπληρωτής Καθηγητής ΤΕΙ Κρήτης ΣΕΠ στην ΠΣΕ50

Ενεργειακή Αξιοποίηση Βιομάζας. Δρ Θρασύβουλος Μανιός Αναπληρωτής Καθηγητής ΤΕΙ Κρήτης ΣΕΠ στην ΠΣΕ50 Ενεργειακή Αξιοποίηση Βιομάζας Δρ Θρασύβουλος Μανιός Αναπληρωτής Καθηγητής ΤΕΙ Κρήτης ΣΕΠ στην ΠΣΕ50 Τι ορίζουμε ως «βιομάζα» Ως βιομάζα ορίζεται η ύλη που έχει βιολογική (οργανική) προέλευση. Πρακτικά,

Διαβάστε περισσότερα

Ορθή περιβαλλοντικά λειτουργία μονάδων παραγωγής βιοαερίου με την αξιοποίηση βιομάζας

Ορθή περιβαλλοντικά λειτουργία μονάδων παραγωγής βιοαερίου με την αξιοποίηση βιομάζας Ορθή περιβαλλοντικά λειτουργία μονάδων παραγωγής βιοαερίου με την αξιοποίηση βιομάζας ΑΡΓΥΡΩ ΛΑΓΟΥΔΗ Δρ. Χημικός TERRA NOVA ΕΠΕ περιβαλλοντική τεχνική συμβουλευτική ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΕΕ «ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ»

Διαβάστε περισσότερα

Β. Δραστηριότητες μεταφοράς και επεξεργασίας (κομποστοποίησης - διαλογής - διαχωρισμού) αστικών αποβλήτων σε επίπεδο Δήμου / λοιπών Δήμων

Β. Δραστηριότητες μεταφοράς και επεξεργασίας (κομποστοποίησης - διαλογής - διαχωρισμού) αστικών αποβλήτων σε επίπεδο Δήμου / λοιπών Δήμων 0.3 Σύνοψη Πρότασης Τοπικού Σχεδίου Διαχείρισης (ΤΣΔ) Αποβλήτων Δήμου Λευκάδας Α. Δραστηριότητες πρόληψης και διαλογής στην πηγή Λαμβάνουν χώρα σε επίπεδο Δήμου και μέσω αυτών επιδιώκεται η εκτροπή του

Διαβάστε περισσότερα

Konstantinos Tzanakoulis Mayor of Larissa, Greece

Konstantinos Tzanakoulis Mayor of Larissa, Greece Konstantinos Tzanakoulis Mayor of Larissa, Greece Waste management for energy purposes The response of the municipalities EU initiatives to be implemented The significance of strategic alliances Athens,

Διαβάστε περισσότερα

Λαρισαίων στην πορεία προς µια Κοινωνία. Ανακύκλωσης ΗΜΟΣ ΛΑΡΙΣΑΙΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Ιωακειµίδου Ξένια Αντιδήµαρχος Καθαριότητας

Λαρισαίων στην πορεία προς µια Κοινωνία. Ανακύκλωσης ΗΜΟΣ ΛΑΡΙΣΑΙΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Ιωακειµίδου Ξένια Αντιδήµαρχος Καθαριότητας Η συµβολή του ήµου Λαρισαίων στην πορεία προς µια Κοινωνία Ανακύκλωσης ΗΜΟΣ ΛΑΡΙΣΑΙΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Ιωακειµίδου Ξένια Αντιδήµαρχος Καθαριότητας 1 Ο ήµος Λαρισαίων µετά τον Καλλικράτη

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΠΩΣ ΗΡΘΕ Η ΩΡΑ ΓΙΑ ΜΗΔΕΝΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ;

ΜΗΠΩΣ ΗΡΘΕ Η ΩΡΑ ΓΙΑ ΜΗΔΕΝΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ; ΜΗΠΩΣ ΗΡΘΕ Η ΩΡΑ ΓΙΑ ΜΗΔΕΝΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ; Κυρκίτσος Φίλιππος Δρ. Περιβαλλοντολόγος Πρόεδρος Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης (ΟΕΑ) ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ & ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΜΠ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ ΒΑΣΙΣΜΕΝΟΙ ΣΕ ΠΡΟΛΗΨΗ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ - ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗ. Κυρκίτσος Φίλιππος Δρ. Περιβαλλοντολόγος

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ ΒΑΣΙΣΜΕΝΟΙ ΣΕ ΠΡΟΛΗΨΗ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ - ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗ. Κυρκίτσος Φίλιππος Δρ. Περιβαλλοντολόγος ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ ΒΑΣΙΣΜΕΝΟΙ ΣΕ ΠΡΟΛΗΨΗ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ - ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗ Κυρκίτσος Φίλιππος Δρ. Περιβαλλοντολόγος Πρόεδρος Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης (ΟΕΑ) Εκδήλωση ΤΕΕ Ξενοδοχείο ELECTRA PALACE

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ: ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ- ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ: ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ- ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ, ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ & ΠΕΡΙΦ. ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Βόλος, 29 Οκτωβρίου 2014 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ: ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ- ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ Δρ. Κωνσταντίνος Αραβώσης,

Διαβάστε περισσότερα

Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΣΤΙΚΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (Α.Σ.Α.) ΣΤΟΝ ΔΗΜΟ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ ΤΟ 2013

Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΣΤΙΚΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (Α.Σ.Α.) ΣΤΟΝ ΔΗΜΟ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ ΤΟ 2013 ΔΗΜΟΣ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ ΤΜΗΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ & ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΣΤΙΚΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (Α.Σ.Α.) ΣΤΟΝ ΔΗΜΟ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ ΤΟ 213 Το 213 ο Δήμος Ελευσίνας συνέχισε την οργάνωση της

Διαβάστε περισσότερα

DRYWASTE LIFE 08 ENV/GR/000566

DRYWASTE LIFE 08 ENV/GR/000566 Ανάπτυξη και επίδειξη ενός καινοτόμου συστήματος οικιακής ξήρανσης για την επεξεργασία του οργανικού κλάσματος των οικιακών απορριμμάτων στην πηγή DRYWASTE LIFE 08 ENV/GR/000566 Layman s Report Συντονιστής

Διαβάστε περισσότερα

Αναθεώρηση Εθνικού Σχεδιασμού ιαχείρισης Αποβλήτων. Προτεινόμενα Σχέδια ιαχείρισης Αποβλήτων ανά ρεύμα αποβλήτου

Αναθεώρηση Εθνικού Σχεδιασμού ιαχείρισης Αποβλήτων. Προτεινόμενα Σχέδια ιαχείρισης Αποβλήτων ανά ρεύμα αποβλήτου Αναθεώρηση Εθνικού Σχεδιασμού ιαχείρισης Αποβλήτων Προτεινόμενα Σχέδια ιαχείρισης Αποβλήτων ανά ρεύμα αποβλήτου ιαμόρφωση Σχεδίων Συνολικά 18 σχέδια διαχείρισης αποβλήτων Αντικείμενο σχεδίων: Πρόβλεψη

Διαβάστε περισσότερα

04-04: «Ιδιαίτερα» κλάσματα βιομάζας Ιδιότητες και διεργασίες

04-04: «Ιδιαίτερα» κλάσματα βιομάζας Ιδιότητες και διεργασίες Κεφάλαιο 04-04 σελ. 1 04-04: «Ιδιαίτερα» κλάσματα βιομάζας Ιδιότητες και διεργασίες Εισαγωγή Γενικά, υπάρχουν πέντε διαφορετικές διεργασίες που μπορεί να χρησιμοποιήσει κανείς για να παραχθεί χρήσιμη ενέργεια

Διαβάστε περισσότερα

Η εναλλακτική διαχείριση αποβλητών συσκευασιών στην Ελλάδα Πρακτικές και νέες εξελίξεις

Η εναλλακτική διαχείριση αποβλητών συσκευασιών στην Ελλάδα Πρακτικές και νέες εξελίξεις Η εναλλακτική διαχείριση αποβλητών συσκευασιών στην Ελλάδα Πρακτικές και νέες εξελίξεις Αργυρώ Ρεμούνδου ΕΟΑΝ Διεύθυνση Εναλλακτικής Διαχείρισης Τμήμα ΣΕΔ 15.02.2019 Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ)

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΗΜΑΤΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΣΤΙΚΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ. Maria Loizidou

ΣΧΗΜΑΤΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΣΤΙΚΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ. Maria Loizidou ΣΧΗΜΑΤΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΣΤΙΚΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ Maria Loizidou mloiz@chemeng.ntua.gr 1 Διαχείριση στερεών Αστικών Απορριμάτων Ένα ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης αστικών αποβλήτων, περιλαμβάνει την εφαρμογή

Διαβάστε περισσότερα

LIFE ENV/GR/ Δεκεμβρίου 2015

LIFE ENV/GR/ Δεκεμβρίου 2015 30 Δεκεμβρίου 2015 ΑΝΑΠΤΥΞΗ & ΕΠΙΔΕΙΞΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ & ΚΑΙΝΟΤΟΜΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ Το πρόγραμμα LIFE είναι το χρηματοδοτικό μέσο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το περιβάλλον, συμβάλλοντας

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων στην Ελλάδα Ευάγγελος Τερζής, WWF Ελλάς

Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων στην Ελλάδα Ευάγγελος Τερζής, WWF Ελλάς Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων στην Ελλάδα Ευάγγελος Τερζής, WWF Ελλάς ΣΤΟΧΟΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ Παρουσίαση του προβλήματος των αστικών στερεών αποβλήτων (Α.Σ.Α.) ιδιαίτερα στα αστικά κέντρα. Ποσοτικά και ποιοτικά

Διαβάστε περισσότερα

Κρίσιμα σημεία στη διαχείριση των Στερεών Αποβλήτων προς την κατεύθυνση της Κυκλικής Οικονομίας

Κρίσιμα σημεία στη διαχείριση των Στερεών Αποβλήτων προς την κατεύθυνση της Κυκλικής Οικονομίας Κρίσιμα σημεία στη διαχείριση των Στερεών Αποβλήτων προς την κατεύθυνση της Κυκλικής Οικονομίας Δρ. Σταυρούλα Τσιτσιφλή, Μ.Ε. Περιβάλλοντος ΤΕΕ ΠΤΚΔΘ, Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Διαβάστε περισσότερα

Για την αντιμετώπιση του προβλήματος της διάθεσης των παραπάνω αποβλήτων, τα Ελληνικά τυροκομεία ως επί το πλείστον:

Για την αντιμετώπιση του προβλήματος της διάθεσης των παραπάνω αποβλήτων, τα Ελληνικά τυροκομεία ως επί το πλείστον: Ο κλάδος της τυροκόμησης είναι παραδοσιακά ο κλάδος με τη μικρότερη απόδοση προϊόντων σε σχέση με την πρώτη ύλη. Για κάθε τόνο γάλακτος παράγονται περίπου 350 κιλά προϊόντος και περίπου 2,6 τόνοι απόβλητα

Διαβάστε περισσότερα

02-04-00: «Ιδιαίτερα» κλάσματα βιομάζας Δυναμικό

02-04-00: «Ιδιαίτερα» κλάσματα βιομάζας Δυναμικό Κεφάλαιο 02-04 σελ. 1 02-04-00: «Ιδιαίτερα» κλάσματα βιομάζας Δυναμικό Όπως επισημάνθηκε στο κεφάλαιο 01-04, η πρώτη ύλη για τα «ιδιαίτερα» κλάσματα βιομάζας είναι μη επικίνδυνα απόβλητα, κυρίως παραγόμενα

Διαβάστε περισσότερα

Ενεργειακή συν-αξιοποίηση. Γ. Κουφοδήμος, Μηχ-Μηχ Ι. Μπούκης, Χημ-Μηχ Τμήμα Έρευνας & Ανάπτυξης

Ενεργειακή συν-αξιοποίηση. Γ. Κουφοδήμος, Μηχ-Μηχ Ι. Μπούκης, Χημ-Μηχ Τμήμα Έρευνας & Ανάπτυξης Ενεργειακή συν-αξιοποίηση οργανικών αποβλήτων & βιομάζας Γ. Κουφοδήμος, Μηχ-Μηχ Ι. Μπούκης, Χημ-Μηχ Τμήμα Έρευνας & Ανάπτυξης Περιεχόμενα Δραστηριότητες Ηλέκτωρ Α.Ε. Θεσμικό πλαίσιο διαχείρισης στερεών

Διαβάστε περισσότερα

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΜΟΝΑΔΑ ΑΝΑΕΡΟΒΙΑΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΥΡΟΚΟΜΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΜΟΝΑΔΑ ΑΝΑΕΡΟΒΙΑΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΥΡΟΚΟΜΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΜΟΝΑΔΑ ΑΝΑΕΡΟΒΙΑΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΥΡΟΚΟΜΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ Τα υγρά απόβλητα μονάδων επεξεργασίας τυροκομικών προϊόντων περιέχουν υψηλό οργανικό φορτίο και προκαλούν αυξημένα περιβαλλοντικά

Διαβάστε περισσότερα

Δεν μας αξίζει! Αλλάζουμε. Αντιμετωπίζουμε το πρόβλημα! τον Περιφερειακό Σχεδιασμό Διαχείρισης Απορριμμάτων ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ

Δεν μας αξίζει! Αλλάζουμε. Αντιμετωπίζουμε το πρόβλημα! τον Περιφερειακό Σχεδιασμό Διαχείρισης Απορριμμάτων ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ Δεν μας αξίζει! Αλλάζουμε τον Περιφερειακό Σχεδιασμό Διαχείρισης Απορριμμάτων Αντιμετωπίζουμε το πρόβλημα! ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ 8selido.indd 2 12/1/10 8:38 AM Η κατάσταση σήμερα Στην Περιφέρειά μας

Διαβάστε περισσότερα

Έδρα: 1 ο χλμ Ορχομενού Κάστρου, Ορχομενός. Τηλ.: ,3 Fax: Γραφεία Αθήνας: Ευελπίδων 5, Αθήνα.

Έδρα: 1 ο χλμ Ορχομενού Κάστρου, Ορχομενός. Τηλ.: ,3 Fax: Γραφεία Αθήνας: Ευελπίδων 5, Αθήνα. ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΓΡΑΜΜΗ ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΣ & ΔΕΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ 1.Τεμαχισμός απορριμμάτων με απομάκρυνση μεταλλικών αντικειμένων 2. Διαχωρισμός απορριμμάτων σε οργανικά & ανακυκλώσιμα 4. Κομποστοποίηση -

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΑΠΕ. Βισκαδούρος Γ. Ι. Φραγκιαδάκης Φ. Μαυροματάκης

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΑΠΕ. Βισκαδούρος Γ. Ι. Φραγκιαδάκης Φ. Μαυροματάκης ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΑΠΕ Βισκαδούρος Γ. Ι. Φραγκιαδάκης Φ. Μαυροματάκης ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο όρος βιομάζα μπορεί να δηλώσει : α) Τα υλικά ή τα υποπροϊόντα και κατάλοιπα της φυσικής, ζωικής δασικής και αλιευτικής παραγωγής

Διαβάστε περισσότερα

Πολιτική και Εργαλεία Διαχείρισης στερεών αποβλήτων

Πολιτική και Εργαλεία Διαχείρισης στερεών αποβλήτων Πολιτική και Εργαλεία Διαχείρισης στερεών αποβλήτων Σωκράτης Φάμελλος, Χημικός Μηχανικός MSc, Μέλος Διοικούσας Επιτροπής ΤΕΕ/ΤΚΜ Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων Προημερίδα HELECO 2011 22/03/2010 Ευρωπαϊκή

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 1-1

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 1-1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 1-1 1.1. ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ... 1-1 1.2. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΚΡΗΤΗΣ... 1-2 1.3. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ...

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ από το πρακτικό της 10 ης /2015 τακτικής συνεδρίασης της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής του Δήμου Προσοτσάνης

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ από το πρακτικό της 10 ης /2015 τακτικής συνεδρίασης της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής του Δήμου Προσοτσάνης ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΝΟΜΟΣ ΔΡΑΜΑΣ ΔΗΜΟΣ ΠΡΟΣΟΤΣΑΝΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΖΩΗΣ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ από το πρακτικό της 10 ης /2015 τακτικής συνεδρίασης της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής του Δήμου Προσοτσάνης Στην Προσοτσάνη

Διαβάστε περισσότερα

Διπλ. Μηχανικός Βασιλειάδης Μιχαήλ ΑΟΥΤΕΒ ΜΗΧΑΝΙΚΗ Α.Ε. 04 Φεβρουαρίου 2011 Hotel King George II Palace Πλατεία Συντάγματος Αθήνα

Διπλ. Μηχανικός Βασιλειάδης Μιχαήλ ΑΟΥΤΕΒ ΜΗΧΑΝΙΚΗ Α.Ε. 04 Φεβρουαρίου 2011 Hotel King George II Palace Πλατεία Συντάγματος Αθήνα Διπλ. Μηχανικός Βασιλειάδης Μιχαήλ ΑΟΥΤΕΒ ΜΗΧΑΝΙΚΗ Α.Ε. 04 Φεβρουαρίου 2011 Hotel King George II Palace Πλατεία Συντάγματος Αθήνα Είδη πρώτων υλών Αγροτικού τομέα Κτηνοτροφικού τομέα Αστικά απόβλητα Αγροτικός

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση και Τεχνολογίες Επεξεργασίας Αποβλήτων

Διαχείριση και Τεχνολογίες Επεξεργασίας Αποβλήτων Διαχείριση και Τεχνολογίες Επεξεργασίας Αποβλήτων Απόβλητα Ν. 1650/1986 Απόβλητο θεωρείται κάθε ποσότητα ουσιών, θορύβου, αντικειμένων ή άλλων μορφών ενέργειας σε οποιαδήποτε φυσική κατάσταση από τις οποίες

Διαβάστε περισσότερα

Σκοπιμότητα της θερμικής επεξεργασίας στερεών αποβλήτων στην Ελλάδα. Νικόλαος Μουσιόπουλος

Σκοπιμότητα της θερμικής επεξεργασίας στερεών αποβλήτων στην Ελλάδα. Νικόλαος Μουσιόπουλος Σκοπιμότητα της θερμικής επεξεργασίας στερεών αποβλήτων στην Ελλάδα Νικόλαος Μουσιόπουλος Το τέλος πύλης ΧΥΤΑ ως παράγοντας προώθησης της θερμικής επεξεργασίας Ενεργειακή αξιοποίηση Διαχείριση ΑΣΑ στην

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση των απορριμμάτων και επιπτώσεις

Διαχείριση των απορριμμάτων και επιπτώσεις Διαχείριση των απορριμμάτων και επιπτώσεις Κώστας Νικολάου Δρ. Χημικός Περιβαλλοντολόγος Καθηγητής-Σύμβουλος Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού Πόλεων, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο 1 ΑΣΑ: Κυρίαρχο πρόβλημα Τα

Διαβάστε περισσότερα

ΣΠΟΝΔΥΛΩΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΑΣΤΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ. Dr. Ing. B. Pickert και Δ. Κανακόπουλος

ΣΠΟΝΔΥΛΩΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΑΣΤΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ. Dr. Ing. B. Pickert και Δ. Κανακόπουλος ΣΠΟΝΔΥΛΩΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΑΣΤΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Dr. Ing. B. Pickert και Δ. Κανακόπουλος Eggersmann Anlagenbau, Max-Planck-St. 15 33428 Marienfeld, Germany T.: +49 (0)5247 9808 0, F: +49 (0)5247 9808 40,

Διαβάστε περισσότερα

Απόβλητα - «Ένας φυσικός πόρος στο σχολείο μας;»

Απόβλητα - «Ένας φυσικός πόρος στο σχολείο μας;» Απόβλητα - «Ένας φυσικός πόρος στο σχολείο μας;» Λέξεις κλειδιά: Απορρίμματα, ανακύκλωση, ρύπανση, υγεία, προστασία περιβάλλοντος, ΧΥΤΥ, ΧΑΔΑ Εισαγωγή Απόβλητα ένα επίκαιρο ζήτημα, που αποτελεί διαχρονικά

Διαβάστε περισσότερα

Απόψεις ΕΕΔΣΑ για το Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης και το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων. Δαμιανός Μπούρκας Γενικός Γραμματέας ΕΕΔΣΑ

Απόψεις ΕΕΔΣΑ για το Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης και το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων. Δαμιανός Μπούρκας Γενικός Γραμματέας ΕΕΔΣΑ Απόψεις ΕΕΔΣΑ για το Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης και το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων Δαμιανός Μπούρκας Γενικός Γραμματέας ΕΕΔΣΑ Γενικές Παρατηρήσεις για το Νέο ΕΣΔΑ Χρονικός Ορίζοντας ΕΣΔΑ: Να επεκταθεί

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Εφαρμογή του ΠΕΣΔΑΚ στην Π.Ε. Λασιθίου Εφαρμογή του ΠΕ.Σ.Δ.Α. ΚΡΗΤΗΣ Γιώργος Μανασάκης Σκοπός ενός σχεδίου διαχείρισης αποβλήτων Η Ανάλυση και η αξιολόγηση

Διαβάστε περισσότερα

Ενεργειακό περιεχόμενο Αστικών Στερεών Αποβλήτων και Υπολειμμάτων και οι επιπτώσεις του στη σκοπιμότητα Μονάδων Θερμικής Επεξεργασίας

Ενεργειακό περιεχόμενο Αστικών Στερεών Αποβλήτων και Υπολειμμάτων και οι επιπτώσεις του στη σκοπιμότητα Μονάδων Θερμικής Επεξεργασίας Εργαστήριο Μετάδοσης Θερμότητας και Περιβαλλοντικής Μηχανικής Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Ενεργειακό περιεχόμενο Αστικών Στερεών Αποβλήτων και Υπολειμμάτων και οι

Διαβάστε περισσότερα

Σύνδεσμος Φο.Δ.Σ.Α. Διαχείρισης Περιβάλλοντος Δ. N. Καζαντζάκη, Αρχανών, Τεμένους

Σύνδεσμος Φο.Δ.Σ.Α. Διαχείρισης Περιβάλλοντος Δ. N. Καζαντζάκη, Αρχανών, Τεμένους Σύνδεσμος Φο.Δ.Σ.Α. Διαχείρισης Περιβάλλοντος Δ. N. Καζαντζάκη, Αρχανών, Τεμένους Χαράλαμπος Η. Νικολουδάκης Χημικός Μηχανικός Ε.Μ.Π. M.Sc. Διαχείριση Αποβλήτων Γεωγραφική Θέση / Χωροθέτηση Έργων Εξυπηρετούμενοι

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΕΣ Α

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΕΣ Α ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΕΣ Α Αρφανάκου Αναστασία ΥΠΕΚΑ Γραφείο Εναλλακτικής ιαχείρισης Συσκευασιών και Άλλων Προϊόντων Θεσμικό Πλαίσιο για την Ανακύκλωση Νόμος 4042/ 2012 (ενσωμάτωση

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΑΙΝΩ ΓΙΑ ΤΑ ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ ΤΑΞΗ :Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ

ΜΑΘΑΙΝΩ ΓΙΑ ΤΑ ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ ΤΑΞΗ :Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ ΜΑΘΑΙΝΩ ΓΙΑ ΤΑ ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ ΤΑΞΗ :Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2015-2016 Απορρίμματα Τι είναι τα απορρίμματα; Απορρίμματα είναι υπολείμματα τροφών και αντικειμένων τα οποία έχουν παύσει να εξυπηρετούν τον σκοπό

Διαβάστε περισσότερα

CARBONTOUR. Στρατηγικός σχεδιασμός προς ένα ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα στον τομέα των τουριστικών καταλυμάτων

CARBONTOUR. Στρατηγικός σχεδιασμός προς ένα ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα στον τομέα των τουριστικών καταλυμάτων LIFE09 ENV/GR/000297 Στρατηγικός σχεδιασμός προς ένα ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα στον τομέα CARBONTOUR ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ 2.1: Προσδιορισμός και αξιολόγηση των πηγών εκπομπών ισοδύναμου CO 2 των τουριστικών καταλυμάτων

Διαβάστε περισσότερα

Παραγωγή, χαρακτηρισμός και αξιοποίηση στερεών εναλλακτικών καυσίμων RDF-SRF

Παραγωγή, χαρακτηρισμός και αξιοποίηση στερεών εναλλακτικών καυσίμων RDF-SRF Παραγωγή, χαρακτηρισμός και αξιοποίηση στερεών εναλλακτικών καυσίμων RDF-SRF Χρήστος Τσομπανίδης Αντιπρόεδρος Διεθνών Σχέσεων Ελληνικής Εταιρείας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Αθήνα, 21 Νοεμβρίου, 2014

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ. της. Πρότασης οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ. της. Πρότασης οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 2.7.2014 COM(2014) 397 final ANNEX 1 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ της Πρότασης οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση των οδηγιών 2008/98/ΕΚ για τα απόβλητα,

Διαβάστε περισσότερα

Ολοκληρωμένη Διαχείριση Απορριμμάτων Δυτική Μακεδονία

Ολοκληρωμένη Διαχείριση Απορριμμάτων Δυτική Μακεδονία Ολοκληρωμένη Διαχείριση Απορριμμάτων Δυτική Μακεδονία Ο ΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ Σ Υ ΣΤΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ σε επίπεδο Περιφέρειας ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ Περικλής Καφάσης Δ/ντης Προμηθειών Υπηρεσιών Προγραμμάτων

Διαβάστε περισσότερα

Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΣΤΙΚΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (Α.Σ.Α.) ΣΤΟΝ ΔΗΜΟ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ ΤΟ 2014

Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΣΤΙΚΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (Α.Σ.Α.) ΣΤΟΝ ΔΗΜΟ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ ΤΟ 2014 ΔΗΜΟΣ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ ΤΜΗΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ & ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΣΤΙΚΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (Α.Σ.Α.) ΣΤΟΝ ΔΗΜΟ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ ΤΟ 214 Το 214 ο Δήμος Ελευσίνας συνέχισε την οργάνωση της

Διαβάστε περισσότερα

Ενεργειακή Αξιοποίηση αποβλήτων, Μονάδες Βιοαερίου και Καύση

Ενεργειακή Αξιοποίηση αποβλήτων, Μονάδες Βιοαερίου και Καύση VERDETEC FORUM ECOTEC A-ENERGY Αθήνα, 5 MARTIOY 2017 Ενεργειακή Αξιοποίηση αποβλήτων, Μονάδες Βιοαερίου και Καύση Δρ. Κωνσταντίνος Αραβώσης, Αναπλ. Καθηγητής ΕΜΠ Πρόεδρος Εθνικού Συμβουλίου Ενεργειακής

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείρισης Αποβλήτων Δήμου Χίου

Διαχείρισης Αποβλήτων Δήμου Χίου Τοπικό Σχέδιο Αποκεντρωμένης Διαχείρισης Αποβλήτων Δήμου Χίου ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2016 ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Αντώνιος Μήλιας, Χημικός Μηχανικός, Γεν. Γραμματέας Δ. Χίου Δημήτριος Τσούχλης, Περιβαλλοντολόγος, Σύμβουλος

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΠΕ.Σ.Δ.Α. ΚΡΗΤΗΣ

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΠΕ.Σ.Δ.Α. ΚΡΗΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΠΕ.Σ.Δ.Α. ΚΡΗΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ Ε.Σ.Δ.Α.Κ. Εισηγητής: Στυλιανίδης Νικόλαος Πολιτικός Μηχ. ΕΜΠ, ΜSc MBA Προϊστάμενος Τ.Υ. ΕΣΔΑΚ ΣΚΟΠΟΣ ΤΩΝ ΣΧΕΔΙΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων

Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων ΕΨΙΛΟΝ Α.Ε. Despina Kallidromitou Managing Director 27, Monemvasias str. 151 25 MAROUSI, ATHENS -GREECE T: +30 210 6898622, F: +30 210 6842420 email: kallidromitou@epsilon.gr Σύμβαση: τελος 2012 Ανάδοχο

Διαβάστε περισσότερα

Αλλάζει τη. ζωή μας. www.epperaa.gr. www.ypeka.gr. Προστατεύει από τα Απόβλητα

Αλλάζει τη. ζωή μας. www.epperaa.gr. www.ypeka.gr. Προστατεύει από τα Απόβλητα Προστατεύει από τα Απόβλητα Αλλάζει τη ζωή μας www.epperaa.gr www.ypeka.gr Ε.Π. «Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» 2007-2013 Το ΕΠΠΕΡΑΑ ενισχύει την Ολοκληρωμένη Διαχείριση Αποβλήτων βελτιώνει την Ποιότητα

Διαβάστε περισσότερα

Νομοθετικές Υποχρεώσεις για τη διαχείριση πετρελαιοειδών αποβλήτων και καταλοίπων. Παπαπαθεοχάρη Σταυρούλα, Περιβαλλοντολόγος MSc

Νομοθετικές Υποχρεώσεις για τη διαχείριση πετρελαιοειδών αποβλήτων και καταλοίπων. Παπαπαθεοχάρη Σταυρούλα, Περιβαλλοντολόγος MSc Νομοθετικές Υποχρεώσεις για τη διαχείριση πετρελαιοειδών αποβλήτων και καταλοίπων Παπαπαθεοχάρη Σταυρούλα, Περιβαλλοντολόγος MSc Γενικό Πλαίσιο Σύντομη παρουσίαση του ELINA project Πετρελαιοειδή Απόβλητα

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση αστικών στερεών αποβλήτων

Διαχείριση αστικών στερεών αποβλήτων ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διαχείριση αστικών στερεών αποβλήτων Ενότητα 5: Επεξεργασία Ανακύκλωση Ευθύμιος Νταρακάς Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

Ανάπτυξη πολυπαραμετρικού μαθηματικού μοντελου για τη βελτιστοποίηση του ενεργειακού σχεδιασμού σε Ορεινές περιοχέσ ΑΕΝΑΟΣ

Ανάπτυξη πολυπαραμετρικού μαθηματικού μοντελου για τη βελτιστοποίηση του ενεργειακού σχεδιασμού σε Ορεινές περιοχέσ ΑΕΝΑΟΣ Ανάπτυξη πολυπαραμετρικού μαθηματικού μοντελου για τη βελτιστοποίηση του ενεργειακού σχεδιασμού σε Ορεινές περιοχέσ ΑΕΝΑΟΣ ΗΜΕΡΙΔΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΠΡΟΟΔΟΥ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ, ΜΕΤΣΟΒΟ 29/5/2015 Ενεργειακή αξιοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

Η Ενεργειακή Αξιοποίηση σαν παράμετρος ενός Ολοκληρωμένου Εθνικού Σχεδίου για την Διαχείριση των Απορριμμάτων.

Η Ενεργειακή Αξιοποίηση σαν παράμετρος ενός Ολοκληρωμένου Εθνικού Σχεδίου για την Διαχείριση των Απορριμμάτων. 2 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Εξόρυξης & Εναλλακτικών Μεθόδων Διαχείρισης Αποβλήτων - RECLAIM Αθήνα, 15 Ιουνίου 2016 Η Ενεργειακή Αξιοποίηση σαν παράμετρος ενός Ολοκληρωμένου Εθνικού Σχεδίου για την Διαχείριση

Διαβάστε περισσότερα

Πρακτικές Ορθής Διαχείρισης Στερεών Γεωργικών Υπολειμμάτων

Πρακτικές Ορθής Διαχείρισης Στερεών Γεωργικών Υπολειμμάτων Πρακτικές Ορθής Διαχείρισης Στερεών Γεωργικών Υπολειμμάτων ΚΑΤΣΑΜΠΑΣ ΗΛΙΑΣ Δρ. Χημικός Μηχανικός Προϊστάμενος Τμήματος Περιβάλλοντος & Υδροοικονομίας Περιφερειακής Ενότητας Μεσσηνίας Περιφέρειας Πελοποννήσου

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΑΕΡΙΟΥ ΑΠΟ ΑΣΤΙΚΑ ΣΤΕΡΕΑ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΑ

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΑΕΡΙΟΥ ΑΠΟ ΑΣΤΙΚΑ ΣΤΕΡΕΑ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΑ 4/4/2018 Διάρθρωση ομιλίας ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΑΕΡΙΟΥ ΑΠΟ ΑΣΤΙΚΑ ΣΤΕΡΕΑ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΑ Γενικά περί μείωσης του βιοαποδομήσιμου φορτίου και ανάκτησης ενέργειας από απορρίμματα Ανάκτηση βιοαερίου από ΧΥΤΑ Βαθμιδωτή

Διαβάστε περισσότερα

ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΥΞΗΘΕΙ Η ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΥΞΗΘΕΙ Η ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΥΞΗΘΕΙ Η ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΚΥΡΚΙΤΣΟΣ ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΔΡ. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΛΟΓΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΔΙΕΘΝΗΣ ΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ GREEN DOT HILTON PARK

Διαβάστε περισσότερα

EΡΓΟ: EL0031 «ΒΕΛΤΙΣΤΟΠΟΊΗΣΗ ΑΝΆΚΤΗΣΗΣ & ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΊΗΣΗΣ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΚΟΎ ΚΛΆΣΜΑΤΟΣ ΣΕ ΑΓΡΟΤΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΈΣ ΕΦΑΡΜΟΓΈΣ»

EΡΓΟ: EL0031 «ΒΕΛΤΙΣΤΟΠΟΊΗΣΗ ΑΝΆΚΤΗΣΗΣ & ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΊΗΣΗΣ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΚΟΎ ΚΛΆΣΜΑΤΟΣ ΣΕ ΑΓΡΟΤΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΈΣ ΕΦΑΡΜΟΓΈΣ» Υπουργείο Οικονομίας Ανταγωνιστικότητας & Ναυτιλίας Ευρωπαϊκός Οικονομικός Χώρος ΙΙΙ 2004 2009 EΡΓΟ: EL0031 «ΒΕΛΤΙΣΤΟΠΟΊΗΣΗ ΑΝΆΚΤΗΣΗΣ & ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΊΗΣΗΣ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΚΟΎ ΚΛΆΣΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΣΤΕΡΕΏΝ ΑΣΤΙΚΏΝ ΑΠΟΒΛΉΤΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΣΑ (ΑΣΤΙΚΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ) ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 2011

Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΣΑ (ΑΣΤΙΚΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ) ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 2011 Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΣΑ (ΑΣΤΙΚΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ) ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 211 Το 211 ο Δήμος Ελευσίνας συνέχισε την οργάνωση της διαλογής στην πηγή και διαχειρίστηκε με πρότυπο και σύννομο τρόπο το σύνολο

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΘΕΣΗ ΣΤΕΡΕΩΝ ΚΑΙ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

ΔΙΑΘΕΣΗ ΣΤΕΡΕΩΝ ΚΑΙ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΔΙΑΘΕΣΗ ΣΤΕΡΕΩΝ ΚΑΙ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Ενότητα 5: Στερεά απόβλητα και Αστική Ρύπανση (Μέρος 2 ο ) Ζαγγανά Ελένη Σχολή : Θετικών Επιστημών Τμήμα : Γεωλογίας Σκοποί ενότητας Πληροφορίες

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμογή της διαλογής βιοαποβλήτων στην πηγή σε Αθήνα και Κηφισιά Η 1 η πιλοτική στην Ελλάδα

Εφαρμογή της διαλογής βιοαποβλήτων στην πηγή σε Αθήνα και Κηφισιά Η 1 η πιλοτική στην Ελλάδα Εφαρμογή της διαλογής βιοαποβλήτων στην πηγή σε Αθήνα και Κηφισιά Η 1 η πιλοτική στην Ελλάδα Όλγα Σκιάδη, Χημικός Μηχανικός ΕΜΠ, MSc ΕΙΔΙΚΟΣ ΔΙΑΒΑΘΜΙΔΙΚΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ Ν.ΑΤΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΣ ΑΘΗΝΑΙΩΝ ΔΗΜΟΣ ΚΗΦΙΣΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης. τηλ Αθήνα, 16 Φεβρουαρίου 2009

Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης.  τηλ Αθήνα, 16 Φεβρουαρίου 2009 Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης Greenpeace Μαμάη 3, 104 40 Αθήνα, τηλ. 210-82.24.481 www.ecorec.gr τηλ. 210-38.40.774-5 www.greenpeace.gr Ελληνικό Γραφείο Κλεισόβης 9, 106 77 Αθήνα, Αθήνα, 16 Φεβρουαρίου

Διαβάστε περισσότερα

LIFE ENV/GR/000950 ΗΜΕΡΙΔΑ: ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΤΩΝ ΕΚΠΟΜΠΩΝ ΑΕΡΙΩΝ ΤΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ. 25 Σεπτεμβρίου 2013

LIFE ENV/GR/000950 ΗΜΕΡΙΔΑ: ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΤΩΝ ΕΚΠΟΜΠΩΝ ΑΕΡΙΩΝ ΤΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ. 25 Σεπτεμβρίου 2013 25 Σεπτεμβρίου 2013 ΗΜΕΡΙΔΑ: ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΤΩΝ ΕΚΠΟΜΠΩΝ ΑΕΡΙΩΝ ΤΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ ΜΑΡΙΑ Σ. ΚΑΣΙΔΩΝΗ Αύξηση των παραγόμενων ποσοτήτων απορριμμάτων Πολύπλοκη σύνθεση

Διαβάστε περισσότερα

Επενδύσεις στην Ενεργειακή Αξιοποίηση Αστικών Απορριμμάτων: Δύο Προτάσεις για την Αττική

Επενδύσεις στην Ενεργειακή Αξιοποίηση Αστικών Απορριμμάτων: Δύο Προτάσεις για την Αττική Αθήνα, Δεκέμβριος 2010 Επενδύσεις στην Ενεργειακή Αξιοποίηση Αστικών Απορριμμάτων: Δύο Προτάσεις για την Αττική Κωστής Μαγουλάς (1), Επαμεινώντας Βουτσάς (2), Δημήτρης Τασιός (3) (1) Καθηγητής ΕΜΠ, (2)

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΡΗΤΗΣ. Τμήμα Μηχανικών Φυσικών Πόρων & Περιβάλλοντος

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΡΗΤΗΣ. Τμήμα Μηχανικών Φυσικών Πόρων & Περιβάλλοντος ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΡΗΤΗΣ Τμήμα Μηχανικών Φυσικών Πόρων & Περιβάλλοντος ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Αξιολόγηση προγράμματος οικιακής κομποστοποίησης στο Δήμο Αγίου Δημητρίου ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΣ ΠΡΟΕΣΤΑΚΗΣ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση Στερεών Απορριμμάτων. Μάθημα 2 ο. Ι.Μ. Δόκας Επικ. Καθηγητής

Διαχείριση Στερεών Απορριμμάτων. Μάθημα 2 ο. Ι.Μ. Δόκας Επικ. Καθηγητής Διαχείριση Στερεών Απορριμμάτων Μάθημα 2 ο Ι.Μ. Δόκας Επικ. Καθηγητής Φυσικά Χαρακτηριστικά ΑΣΑ Ειδικό βάρος Υγρασία Υδροαπορροφητικότητα Υδραυλική αγωγιμότητα Ειδικό Βάρος = Βάρος Ανά Μονάδα Όγκου Ειδικό

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση ΤΠΚ Δωδεκανήσου Ο.Π για τη διαχείριση των Στερεών Αποβλήτων Ν. Ρόδου

Πρόταση ΤΠΚ Δωδεκανήσου Ο.Π για τη διαχείριση των Στερεών Αποβλήτων Ν. Ρόδου Πρόταση ΤΠΚ Δωδεκανήσου Ο.Π για τη διαχείριση των Στερεών Αποβλήτων Ν. Ρόδου 1. Αστικά Στερεά Απόβλητα (ΑΣΑ) Με τον όρο Αστικά Στερεά Απόβλητα εννοούμε τα οικιακά απόβλητα και όσα λόγω της φύσης ή σύνθεσης,

Διαβάστε περισσότερα