ΕΙΔΙΚΟ ΕΝΘΕΤΟ Νοέμβριος - Δεκέμβριος

Transcript

1 ΕΙΔΙΚΟ ΕΝΘΕΤΟ Νοέμβριος - Δεκέμβριος οικο νομία Κάθε χρόνο πιο επικίνδυνα και ακριβά, 4,9 δις ευρώ το χρόνο μας κοστίζουν σε πρόστιμα οι 395 παράνομες χωματερές ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΦΑΓΟΠΟΤΙ ΤΑ ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ ΓΙΑ.. ΛΙΓΟΥΣ ΕΙΝΑΙ ΧΡΥΣΟΣ ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ: ΑΛΛΟΙ ΠΛΟΥΤΙΖΟΥΝ ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ ΜΟΛΥΝΟΝΤΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΙ ΣΥΜΜΕΤΟΧΟΙ ΣΕ ΣΠΕΙΡΕΣ Παλιά τακτική των τρομοκρατών να αποστέλλουν ταχυδρομικά «φακελάκια» με άνθρακα για να μολύνουν τα «καπιταλιστικά» θύματα τους. Έτσι λοιπόν ο φάκελος που ανοίγουμε για το τεράστιο θανατηφόρο πλέον θέμα των σκουπιδιών στη χώρα μας, επιβεβαιώνει για πολλοστή φορά την εγκληματική μικροβιοκτόνα αδιαφορία όλων αυτών που διαπλέκονται και στον βωμό της αισχροκέρδειας, εξαπολύουν «άνθρακες» στον αδύναμο πλέον πληθυσμό τις χώρας μας. Αξίζει λοιπόν τον κόπο να φυλλομετρήσετε το δεκαεξασέλιδο αυτό ένθετο και να αρχίσετε να προβληματίζεστε ώστε να μπορέσουμε κάποια στιγμή όλοι μας να διώξουμε τον επικίνδυνο αυτό «άνθρακα». Ανοιχτή πληγή παραμένουν τα σκουπίδια για τη χώρα. Αφού όχι μόνο δημιουργούν μεγάλο περιβαλλοντικό πρόβλημα, αλλά και χρεώνουν καθημερινά τη χώρα μας με τεράστια πρόστιμα που επιβάλλει η ευρωπαϊκή ένωση, αφού δεν τηρούμε τις προϋποθέσεις περισυλλογής, επεξεργασίας και ταφής που ορίζουν οι ευρωπαϊκές συμβάσεις. Το ζήτημα των σκουπιδιών στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στα μεγάλα αστικά κέντρα με την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη να κρατούν τα σκήπτρα στην επικαιρότητα, είναι ένα χιλιοειπωμένο πρόβλημα. Χαραμίστηκαν τόνοι μελανιού για να περιγραφεί η διάσταση και οι προτεινόμενες λύσεις του, σε χιλιάδες δημοσιεύματα του τύπου αλλά και περισπούδαστων επιστημονικών μελετών και ερευνών αναγνωρισμένων φορέων που ασχολήθηκαν με το θέμα. Δημιουργήθηκε θόρυβος επί σειρά ετών, υπήρξαν καταγγελίες κατά αρμοδίων και αναρμόδιων, καταγγελίες για αδιαφορία, διαφθορά και κυκλώματα που έχουν στήσει έναν επικερδή χορό εκατομμυρίων ευρώ και όλα αυτά την ώρα, που κατά γενική παραδοχή είναι ένα βρώμικο κυριολεκτικά και μεταφορικά ζήτημα που μόνο βλαβερές παρενέργειες δημιουργεί από όποια οπτική γωνία και αν εξεταστεί. ΟΙΚΟνομία - ΕΚΔΟΣΗ ΠΑΚΟΕ (Δεκαεξασέλιδο ένθετο): Υπεύθυνος έκδοσης: Παναγιώτης Χριστοδουλάκης Επιμέλεια ύλης: ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΚΟΕ Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2014 Λεωφόρος Αλεξάνδρας 28, Αθήνα Τηλ: , , Fax pakoe@pakoe.gr

2 2 οικο νομία ΦΑΚΕΛΟΣ / ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΦΑΓΟΠΟΤΙ Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2014 ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΦΑΓΟΠΟΤΙ ΣΕ ΕΚΔΟΣΗ 2014 «Τι χες Γιάννη τι χα πάντα» είναι η έκφραση που ταιριάζει στην υπόθεση διαχείρισης των σκουπιδιών στην Αττική και όχι μόνο. Εδώ και είκοσι πέντε (25) χρόνια διαβάζουμε, ακούμε και δυστυχώς δεν βλέπουμε το αποτέλεσμα που θα έπρεπε να δούμε, ανάλογο των δημοτικών τελών που πληρώνουμε. Γίνονται προσπάθειες να οργανωθεί ένα σύστημα διαχείρισης των απορριμμάτων αυτών, με χρονικό ορίζοντα τουλάχιστον εικοσαετίας. Δυστυχώς οι αγκυλώσεις της «σάπιας» κρατικής μηχανής οδηγούν με καθυστέρηση σε πεπερασμένά σχήματα, που τα αποτελέσματα τους είναι αρνητικά στον κοινωνικό ιστό, καθώς και λύση δεν δίνουν και συγκεκριμένα επιχειρηματικά συμφέροντα εξυπηρετούν. Το σχέδιο της κυβέρνησης και των πιστών σε αυτήν περιφερειών να οικοδομήσουν, με πανομοιότυπους διαγωνισμούς και ΣΔΙΤ χρόνων, ένα τοπίο ιδιαίτερα φιλικό για μεγαλοεργολάβους, που θα βάζει την ταφόπλακα στην προδιαλογή και την ανακύκλωση και θα ενισχύει τα φαραωνικά εργοστάσια επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων, παραείναι χοντρό και σκανδαλώδες για να περάσει απαρατήρητο. Αποκαλύφθηκε, σε μεγάλο βαθμό, ότι από την άλλη κέρδιζε έδαφος η λύση της αποκεντρωμένης διαχείρισης, με έμφαση στη διαλογή στην πηγή. Η επιλογή, δηλαδή, που τεκμηριώνει ότι όχι μόνο υπάρχει εναλλακτική λύση, άμεσα εφαρμόσιμη, αλλά και η λύση αυτή ικανοποιεί το δημόσιο συμφέρον, είναι οικονομική, φιλοπεριβαλλοντική και ανοιχτή στο δημόσιο και κοινωνικό έλεγχο. Εδώ θα πρέπει να επισημάνουμε ότι αποτελεί πάγια θέση του ΠΑΚΟΕ, οι δήμοι ανά δυο ή τρεις να συστήσουν, δικά τους και όχι υπό την διαχείριση μεγαλοεργολάβων, κέντρα διαλογής και διαχείρισης των απορριμμάτων, από τα παράγωγα των οποίων, θα αποκομίζουν κέρδη που θα ελαφρύνουν τους χειμαζόμενους από την οικονομική ένδεια δημότες τους, μέσω της μείωσης των δημοτικών τελών. Η κυβέρνηση σπεύδει με νέες πρωτοβουλίες να προλάβει την ολοκληρωτική κατάρρευση του οικοδομήματος, που έχει αρχίσει να χτίζει εδώ και καιρό, με το διαμελισμό του έργου της διαχείρισης των αποβλήτων και τη σταδιακή ιδιωτικοποίησή του (από τον οδοκαθαρισμό των δήμων, μέχρι τις υποδομές εθνικού χαρακτήρα, π.χ. διαχείριση βιομηχανικών και επικίνδυνων αποβλήτων). Τα πιο χαρακτηριστικά πρόσφατα παραδείγματα είναι τα εξής: Η περιβαλλοντική αδειοδότηση, στις των έργων διαχείρισης της Πελοποννήσου. Για την υλοποίη-

3 ΦΑΚΕΛΟΣ / ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΦΑΓΟΠΟΤΙ Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2014 οικο νομία 3 ση προσωρινή ανάδοχος έχει ανακηρυχθεί η ΤΕΡΝΑ (πουθενά αλλού δεν έχει τελεσφορήσει διαγωνισμός ΣΔΙΤ), παρά την ολοκληρωτική αποδόμηση που έχει υποστεί η σχετική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων της αναδόχου. Με το ζόρι να προχωρήσει το έργο, ώστε να δημιουργηθούν τετελεσμένα. Η προσπάθεια νομιμοποίησης του υφιστάμενου σχεδιασμού, που ξεκίνησε, συνεχίζεται σε καθεστώς πλήρους συσκότισης, από το ΥΠΕΚΑ. Το οποίο, την , ζήτησε από τις περιφέρειες και τους περιφερειακούς φορείς διαχείρισης να προχωρήσουν στην εσπευσμένη αναθεώρηση των περιφερειακών σχεδιασμών διαχείρισης στερέων αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ), παρόλο που επί σειρά ετών κώφευε σε σχετικές καταγγελίες, έχοντας επιλέξει να δώσει προτεραιότητα στους διαγωνισμούς και στις αναθέσεις των έργων. Η αλλαγή πλεύσης απόλυτα κατανοητή μιας και ο σχεδιασμός λίγο πολύ αποκαλύφθηκε και τώρα οι υπεύθυνοι για την όλη υπόθεση πρέπει να αναζητήσουν τρόπους που να δείχνουν ότι τα νέα φαραωνικά έργα είναι συμβατά με την εθνική και την κοινοτική νομοθεσία, κυρίως, για να μπορέσουν να χρηματοδοτηθούν. Με ρύθμιση Το κερασάκι στην τούρτα είναι τα διοικητικά μέτρα. Αφού η καθεστωτική επιχειρηματολογία δεν πείθει, επιστρατεύονται οι «από τα πάνω» απαγορεύσεις. Με ρύθμιση που περιλαμβάνεται στο νέο ενιαίο κώδικα αυτοδιοίκησης, η αρμοδιότητα των δήμων στη διαχείριση των απορριμμάτων περιορίζεται στη συλλογή και στη μεταφορά στερεών αποβλήτων, όταν το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο τους αναγνωρίζει ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων, όπως διαχείριση στερεών αποβλήτων, σε επίπεδο προσωρινής αποθήκευσης, μεταφόρτωσης, επεξεργασίας, ανακύκλωσης και εν γένει αξιοποίησης, διάθεσης λειτουργίας σχετικών εγκαταστάσεων, κατασκευές μονάδων επεξεργασίας και αξιοποίησης, καθώς και αποκατάστασης υφιστάμενων χώρων εναπόθεσης (ΧΑΔΑ). Δραστηριότητες που αρκετοί δήμοι έχουν αρχίσει να ασκούν ή προσανατολίζονται να ασκήσουν. Η σκοπιμότητα της τελευταίας ρύθμισης είναι ηλίου φαεινότερη: η κυβέρνηση, είτε «εκφοβίζοντας» τις δημοτικές αρχές που δεν ελέγχει, είτε δίνοντας «νομικά όπλα» στις πιο πειθήνιες, προσπαθεί να εξαφανίσει τις αποκεντρωμένες δημοτικές δραστηριότητες διαχείρισης των απορριμμάτων, με προτεραιότητα την ανακύκλωση και την κομποστοποίηση, και να διασφαλίσει ότι το σύνολο, σχεδόν, των αστικών αποβλήτων, σύμμεικτα και χωρίς καμία προδιαλογή, θα οδεύει απρόσκοπτα προς τις συγκεντρωτικές περιφερειακές εγκαταστάσεις, με τα μεγάλα εργοστάσια επεξεργασίας (αύριο και καύσης) και τους μεγάλους ΧΥΤΑ. Καλή ώρα, σαν αυτόν της Φυλής, που προορίζεται να λειτουργήσει για άλλα τριάντα(30) χρόνια, τουλάχιστον. Σαν να μην έφταναν τα πάνω από πενήντα (50) χρόνια που έχουν προηγηθεί. Σκοπιμότητες Πολύ εύστοχα, κάποιος παρομοίασε την τελευταία κυβερνητική πρωτοβουλία με φιρμάνι προς τους δήμους και τους πολίτες: «Τα σκουπίδια σας είναι των εργολάβων και μην διανοηθείτε να τα ακουμπήσετε». Προπάντων, να μην επωφεληθείτε από αυτά. Με τα δεδομένα αυτά, είναι φανερό ότι το πρόβλημα δεν βρίσκεται τόσο στην αφαίρεση ακόμη μιας αρμοδιότητας των δήμων, όσο στις σκοπιμότητες που αυτή υποκρύπτει. Σε πλήρη αρμονία με τα παραπάνω είναι και η σκόπιμη, από την πλευρά της πολιτείας, υποβάθμιση της ανακύκλωσης, με την αδιαφανή, σε βαθμό σκανδάλου, λειτουργία των λεγόμενων «Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης». Συστημάτων που αντιστρατεύονται τα αναγκαία τοπικά δημοτικά συστήματα ανακύκλωσης, στερούν από την Αυτοδιοίκηση πόρους και μέσα και επιβάλλουν αναποτελεσματικούς τρόπους ανακύκλωσης, σύμφωνα με τους δικούς τους σχεδιασμούς. Μιλάμε για εκείνα τα συστήματα που αρνούνται να δημοσιοποιήσουν τα επιχειρησιακά τους σχέδια, δηλαδή τα στοιχεία που αφορούν τις υποχρεώσεις, τα κόστη και τα έσοδα εταιρειών, που έχουν αναλάβει τη λειτουργία τους και διαχειρίζονται χωρίς να δίνουν λογαριασμό, χρήματα των πολιτών, καθώς και τα αναλυτικά στοιχεία με τα αποτελέσματά τους σε όλη τη χώρα, μαζί με τις αντίστοιχες επιδόσεις δήμων και περιφερειών. Και όλα αυτά γίνονται με την ανοχή και τις ευλογίες του Εθνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ), δημόσιου φορέα που υποτίθεται πως τα εποπτεύει. Με αυτά και με εκείνα, διανύουμε ήδη μια περίοδο προνομιακή από μια ορισμένη σκοπιά, για να συνεχιστούν και να «πάρουν σάρκα και οστά» πλήθος από πρωτοβουλίες σε αυτοδιοικητικό επίπεδο, για την εφαρμογή ενός άλλου μοντέλου διαχείρισης των αστικών απορριμμάτων και όχι μόνο. Πρόκειται για το μοντέλου της αποκεντρωμένης διαχείρισης, που έχει διαποτίσει τα προγράμματα πολλών περιφερειακών και τοπικο-αυτοδιοικητικών σχημάτων. Πιο συγκεκριμένα τώρα, στην Αττική, όπως είναι γνωστό στους «παροικούντες την Ιερουσαλήμ», το Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΠΕΣΔΑ) της Αττικής, προέβλεπε, εκτός από τις υφιστάμενες εγκαταστάσεις τη δημιουργία: τεσσάρων φαραωνικών εργοστασίων επεξεργασίας στερεών αποβλήτων σε Γραμματικό, Κερατέα, Φυλή και Άνω Λιόσια και τους χώρους ΧΥΤΥ του Γραμματικού και της Κερατέας. Η ολοκλήρωση του Περιφερειακού Σχεδιασμού θε έπρεπε να έχει γίνει, όχι μόνο γιατί ο ΧΥΤΥ Φυλής έχει περιορισμένο χρόνο ζωής, αλλά επίσης, γιατί υπάρχουν συγκεκριμένες δεσμεύσεις έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έχουν να κάνουν με τη χρηματοδότηση και με την υποχρέωση της Ελλάδας να αυξήσει τις ποσότητες προϊόντων που ανακυκλώνει. Ο «αγώνας» για το κυρίως «πιάτο» Όσον αφορά λοιπόν τα εργοστάσια για την επεξεργασία στερεών αποβλήτων, το μόνο που επισήμως υπάρχει μέχρι σήμερα είναι η απόφαση αναστολής των διαγωνισμών για τα τέσσερα εργοστάσια που εξέδωσε η Εκτελεστική Επιτροπή του Ειδικού Διαβαθμικού Συνδέσμου Νομού Αττικής (ΕΔΣΝΑ) τον Ιούλιο του 2014 με προεδρεύοντα τον πρώην Περιφερειάρχη Αττικής Γ. Σγουρό.

4 4 οικο νομία ΦΑΚΕΛΟΣ / ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΦΑΓΟΠΟΤΙ Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2014 Τότε, η Εκτελεστική Επιτροπή του ΕΔΣΝΑ αποφάσισε την αναστολή των διαγωνισμών για την κατασκευή των 4 μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων μέχρι την εγκατάσταση της νέας διοίκησης. Η νυν Περιφερειάρχης Ρ. Δούρου είναι αυτή τη στιγμή πρόεδρος του ΕΔΣΝΑ. Στις εκλογές που έγιναν σε ΠΕΔΑ και Περιφερειακό Συμβούλιο στις 13 Νοεμβρίου δεν κατάφερε να συγκεντρώσει απόλυτη πλειοψηφία, ώστε να εφαρμόσει απρόσκοπτα την πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ για τα απορρίμματα. Συγχρόνως, σε ότι αφορά τη διαχείριση των απορριμμάτων, εκτός από την ακύρωση ή μη των 4 διαγωνισμών για την κατασκευή των μονάδων επεξεργασίας τους, η Περιφέρεια Αττικής είναι υποχρεωμένη να αναθεωρήσει τον υπάρχοντα Περιφερειακό Σχεδιασμό (ΠΕΣΔΑ), κάτι που επιβάλλει η νομοθεσία, αφού το 2012 θεσμοθετήθηκε σχετικός νόμος (Ν.4042/12). Η αναθεώρηση του Περιφερειακού Σχεδιασμού προκύπτει και από το νέο Εθνικό Σχέδιο Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) που ανασυντάσσεται υποχρεωτικά βάσει του Ν.4042 και υποχρεώνει όλες τις Περιφέρειες να αναθεωρήσουν τους Περιφερειακούς Σχεδιασμούς και να εναρμονισθούν με τα νέα δεδομένα. Σημειώνεται ότι η παλιά νομοθεσία επέβαλλε να μετράται ο όγκος των απορριμμάτων και να προσδιορίζονται οι χώροι διάθεσής τους. Η νέα νομοθεσία (Ν.4042/2012 και ο ΕΣΔΑ) επικεντρώνεται στη δραστικότητα μείωσης των αποβλήτων και διαχείρισή τους στην πηγή (δηλ. από τους πολίτες και τους δήμους), με ενημέρωση για τους τρόπους μείωσής, επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωσή τους. Ό,τι απομένει θα πηγαίνει για καύση και σε ΧΥΤΥ (Χώροι Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων). Aνοικτή επιστολή Σημειώνεται ότι ο πρώην Περιφερειάρχης Γ. Σγουρός σε ανακοίνωσή του επικρίνει την νυν Περιφερειάρχη Ρ. Δούρου διότι με ανοικτή επιστολή της προς τους 66 δημάρχους της Αττικής, ζήτησε από τους ΟΤΑ να αναπτύξουν τοπικά διαχειριστικά σχέδια που θα βασίζονται στην πρόληψη, την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση. Στην ίδια επιστολή, η Περιφερειάρχης Αττικής δηλώνει ότι «είναι απαραίτητη η ακύρωση των διαγωνιστικών διαδικασιών» που αφορούν τις 4 μονάδες σύμμεικτων αποβλήτων. Συγχρόνως, προτάσσει τη ριζική αναθεώρηση του ΠΕΣ- ΔΑ κάτι που προτάσσεται από το ΥΠΕ- ΚΑ και τον ΕΣΔΑ. «Mάχη» Ο προσδιορισμός της συνεδρίασης του νέου Διοικητικού Συμβούλιου της ΠΕΔΑ, δεν είναι άσχετος με αυτή τη «μάχη» που δίνεται στο παρασκήνιο για τον ΕΔΣΝΑ. Κι αυτό γιατί, σύμφωνα με τον «Καλλικράτη» η νέα επταμελής Εκτελεστική Επιτροπή του Ειδικού Διαβαθμικού Συνδέσμου Νομού Αττικής (ΕΔΣΝΑ), που θα αποφασίσει για την τύχη των διαγωνισμών ΣΔΙΤ σχετικά με τα τέσσερα εργοστάσια διαχείρισης απορριμμάτων όπου διακυβεύονται πάνω από 450 εκατομμύρια ευρώ για την κατασκευή τους, από ευρωπαϊκούς πόρους και έως και 3,5 δις για την λειτουργία τους την επόμενη 25ετία, ορίζεται ως εξής: Τρία μέλη υποδεικνύονται από την Περιφέρεια Αττικής και εκλέγονται από το 60μελές Δ.Σ. του Συνδέσμου όπου συμμετέχουν 24 εκπρόσωποι της Περιφέρειας και 36 εκπρόσωποι της ΠΕΔΑ. Τέσσερα μέλη υποδεικνύονται από την ΠΕΔΑ και εκλέγονται από το 60μελές ΔΣ του Συνδέσμου όπου συμμετέχουν 24 εκπρόσωποι της Περιφέρειας και 36 εκπρόσωποι της ΠΕΔΑ. Θεωρητικά, η σημερινή διοίκηση της Περιφέρειας Αττικής είχε προαναγγείλει ότι θα ακυρώσει τους διαγωνισμούς που, έτσι κι αλλιώς, έχουν παγώσει, καθώς έχει την πλειοψηφία στο Περιφερειακό Συμβούλιο. Επιπλέον μπορεί να ορίσει και τα τρία μέλη της νέας Ε.Ε. του ΕΔΣΝΑ (σ.σ. ένα εκ των τριών είναι η ίδια η Ρένα Δούρου που από το νόμο κατέχει τη θέση της προέδρου). Ωστόσο στον προϋπολογισμό της Περιφέρειας φέρεται να έχει εγκρίνει ευρώ για το ΧΥΤΑ στο Γραμματικό, που η κ. Δούρου χαρακτήριζε «χαριστική ρύθμιση προς τους εργολάβους». Και το ΣτΕ υπέρ Μπόμπολα; Στον ίδιο άξονα φαίνεται πως είναι και η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, που απέρριψε αιτήσεις ακύρωσης του έργου κατασκευής του εργοστασίου στο Γραμματικό, αφήνοντας έτσι την κα Δούρου, φαινομενικά τουλάχιστον, με την καυτή πατάτα. Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με νομικούς κύκλους, η περιφερειάρχης Αττικής δεν έχει δικαίωμα να μπλοκάρει αυτόνομα την εξέλιξη των έργων που προβλέπει ο υφιστάμενος περιφερειακός σχεδιασμός. «Θα πρέπει να θέσει θέμα στο Περιφερειακό Συμβούλιο περί αναστολής των διαγωνισμών επικαλούμενη πως επίκειται εισήγηση για νέο σχεδιασμό και αυτό να εγκριθεί από τα μέλη του Συμβουλίου» σημειώνουν. Ωστόσο, όπως αναφέρεται, η περιφερειάρχης έχει τη δυνατότητα να ακυρώσει τις διαδικασίες επικαλούμενη διάφορα επιμέρους ζητήματα που προβλέπονται στους διαγωνισμούς για την κατασκευή των μονάδων διαχείρισης απορριμμάτων. «Μπορεί για παράδειγμα να διαφωνήσει με τη διαδικασία της Σύμπραξης Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), η οποία αποτελεί βασικό στοιχείο των διαγωνισμών» υποστηρίζουν. Τη διαφωνία αυτή έχει εκφράσει ήδη η κυρία Δούρου, όταν στην επιστολή της προς τους δήμαρχους της Αττικής ανέφερε πως προτεραιότητά της είναι να σταματήσει τους διαγωνισμούς που: «προωθούνταν από την προηγούμενη διοίκηση για τις 4 μονάδες επεξεργασίας σύμμεικτων με ΣΔΙΤ, με πελώρια έργα, και εγγυημένες μεγάλες ποσότητες απορριμμάτων». Η προϊστορία της υπόθεσης των τεσσάρων εργοστασίων Οι σύμβουλοι του ΕΔΣΝΑ (τεχνικός, οικονομικός και νομικός) ετοίμασαν σχέδιο Τευχών Δημοπράτησης για την κατασκευή των τεσσάρων εργοστασίων περί τον Φεβρουάριο 2010, τα οποία παραδόθηκαν στον τότε ΕΔΣΝΑ. Ο τότε Πρόεδρος του ΕΔΣΝΑ Ν. Χιωτάκης τα απέστειλε στην τέως Υπουργό ΠΕΚΑ κ. Μπιρμπίλη (ανεπίσημα, χωρίς να τα έχει ελέγξει η Υπηρεσία του ΕΔΣΝΑ και πριν την έγκρισή τους από τη Διοίκηση του), η οποία -με τη σειρά της- τα απέστειλε στον Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας Αττικής κ. Ηλ. Λιακόπουλο, χωρίς να τα μελετήσει. Την Πέμπτη 20/5/2010 πραγματοποιήθηκε σύσκεψη στην Περιφέρεια Αττικής με τη συμμετοχή του ΕΔΣΝΑ, στην οποία συζητήθηκε σχέδιο Προγραμματικής Σύμβασης μεταξύ Περιφέρειας Αττικής και ΕΔΣΝΑ προκειμένου: -Να κατασκευαστούν τα τέσσερα εργοστάσια οικονομικού αντικειμένου περίπου 0,5 δισεκ. το καθένα, -Να εκχωρηθεί σε ιδιώτη με συγκεκριμένο ονοματεπώνυμο η εκμετάλλευση της λειτουργίας τους για 25 χρόνια (ελλαδιστάν), οικονομικού αντικειμένου περίπου 3 δισεκ., -Να κάνει η Περιφέρεια τη δημοπράτηση του έργου (προϊσταμένη αρχή). Στις 19/5/2010 εκδόθηκε πρόσκληση Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΔΣΝΑ για την 27/5/2010 στα θέματα της οποίας περιλαμβανόταν και το «Λήψη απόφασης για σύναψη Προγραμματικής Σύμβασης και έγκριση σχεδίου συμβάσης» και στα εισηγητικά περιλάμβανε την προτεινόμενη από τον Χιωτάκη Προγραμματική Σύμβαση σχετικά με την κατασκευή και τη λειτουργία των εργοστασίων. Μετά από τις αντιδράσεις που σημειώθηκαν από τους αυτοδιοικητικούς ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΠΑΡΑΡΑΞΕΩΝ, ο πρόεδρος του ΕΔΣΝΑ ανέβαλε το Διοικητικό Συμβούλιο για τις 2/6/2010 με τηλεφωνικές ειδοποιήσεις.

5 ΦΑΚΕΛΟΣ / ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΦΑΓΟΠΟΤΙ Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2014 οικο νομία 5 Προγραμματική Σύμβαση μαϊμού και καταχρηστική Η προτεινόμενη Προγραμματική Σύμβαση μπορεί να αποκαλεστεί από νομικούς έως και παράνομη, γιατί το ΕΔΣΝΑ είναι ο μοναδικός Φορέας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦοΔΣΑ) για την Αττική και συνεπώς ο μοναδικός φορέας που μπορεί να δημοπρατήσει έργα. Μέσα από την Προγραμματική Σύμβαση προτείνεται να γίνει δημοπράτηση ΟΛΩΝ των παραπάνω ως ΕΝΑ ΕΡΓΟ, παρότι τα εργοστάσια είναι σε διαφορετικές τοποθεσίες, πράγμα που νομικά απαγορεύεται και είναι καταχρηστικό. Η επιλογή αυτή είναι αποτρεπτική για να μετέχουν μικροί υποψήφιοι ανάδοχοι και γίνεται «φωτογραφική» για γνωστό ανάδοχο της διαχείρισης απορριμμάτων. Η εκτέλεση του έργου θα γίνει από Εταιρία Ειδικού Σκοπού, την οποία θα συστήσει ο Ανάδοχος, ο χαρακτήρας και ο λόγος ύπαρξης δεν προσδιορίζεται. Στην ΕΕΣ εκχωρείται το δικαίωμα είσπραξης του συνόλου των εσόδων από τη διαχείριση των απορριμμάτων της Αττικής (στοιχείο που αποκρύπτεται στην Προγραμματική Σύμβαση αλλά «αποκαλύπτεται» στα Τεύχη Δημοπράτησης), δηλαδή αυτοί που θα επιβαρύνονται το περιβαλλοντικό κόστος δεν θα έχουν ούτε ένα ευρώ έσοδο παρά μόνο τη ρύπανση. Οι όροι της Προγραμματικής Σύμβασης είναι επιεικώς «αποικιοκρατικοί», καθώς προβλέπουν πιθανή επέκταση του αντικειμένου με απροσδιόριστες διαδικασίες ενώ, αλλαγή των όρων της Προγραμματικής Σύμβασης μπορεί να γίνει μόνο, με ομόφωνη απόφαση των μερών, δηλαδή του αναθέτοντα και του αναδόχου, ώστε μπορεί να γίνει ΜΟΝΟ εφόσον συμφωνήσει ο Ανάδοχος. Τα εκατομμύρια που στοίχισε το ΕΜΑΚ Ο ΕΣΔΚΝΑ, πλέον γνωστός ως ΕΔΣΝΑ, είναι Οργανισμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με αντικείμενο την διαχείριση των απορριμμάτων της Αττικής. Διοικείται από το Διοικητικό Συμβούλιο και την 7μελή Εκτελεστική Επιτροπή η οποία εκλέγεται από τα μέλη του ΔΣ, και στην οποία το Διοικητικό Συμβούλιο μεταβιβάζει με απόφασή του όσες αρμοδιότητες επιθυμεί. Εκτός της αρμοδιότητας που προβλέπεται για την διάλυση του Συνδέσμου. Στην κυριότητα του ΕΔΣΝΑ εκτός των άλλων εγκαταστάσεων είναι και το εργοστάσιο Μηχανικής Ανακύκλωσης Κομποστοποίησης (ΕΜΑΚ). Το εργοστάσιο, από τον Απρίλιο του 2009, που ολοκλήρωσε την δοκιμαστική λειτουργία του και μέχρι σήμερα, από τους εκατοντάδες τόνους που δέχεται καθημερινά, ανακυκλώνει ένα πολύ μικρό μέρος. Εδώ είναι επί της ουσίας ένα ακόμα «σκάνδαλο». Το ΕΜΑΚ έχει τη δυνατότητα επεξεργασίας 97,8 140 τόνων την ώρα. Σήμερα, με βάση τη σύμβαση επεξεργάζεται μόνο 600 τόνους οικιακών απορριμμάτων ημερησίως, τα οποία δεν έχουν υποστεί καμία επεξεργασία πριν και τα υπόλοιπα απορρίμματα καταλήγουν στον ΧΥΤΑ. Η κατασκευή του ΕΚΑΜ ανατέθηκε μετά από δημόσιο διαγωνισμό στην κοινοπραξία εργοληπτικών επιχειρήσεων «KRUGER OT.V.D. ΑΝΤΩΝΙ- ΟΣ ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ ΑΤΕ» το 1997 με σύμβαση που καταρτίσθηκε στις 6/8/97 μεταξύ του ΕΔΣΝΑ και της προαναφερόμενης κοινοπραξίας. Η σύμβαση για την εκτέλεση του Έργου Κατασκευής Εργοστασίου Μηχανικής Ανακύκλωσης Απορριμμάτων στην περιοχή Άνω Λιοσίων αφορούσε στο σύστημα μελέτης και κατασκευής με κατ αποκοπή συμβατικό τίμημα δραχμές πλέον απρόβλεπτων δαπανών 9%, ήτοι σύνολο δραχμές πλέον αναλογούντος ΦΠΑ 18% ήτοι τελικό σύνολο συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ δραχμές ή ,00. Η ολοκλήρωση του έργου, περνώντας από πολλά στάδια και αφού υπέστη ζημιά από μια κατολίσθηση στον ΧΥΤΑ πραγματοποιήθηκε το 2006, και στη συνέχεια ξεκίνησε η δοκιμαστική του λειτουργία. Το συνολικό κόστος κατασκευής του ΕΜΑΚ μέχρι σήμερα έχει ανέλθει στο ποσό των ,00 ευρώ. Στο κόστος αυτό περιλαμβάνονταν τα παρακάτω: Κτηριακές εγκαταστάσεις Έργα διαμόρφωσης χώρου Προμήθεια μηχανολογικού εξοπλισμού που απαιτείται για την κατασκευή του ΕΜΑΚ Έργα και Δίκτυα Υποδομής Βοηθητικές εγκαταστάσεις και δεξαμενές Όργανα και αυτοματισμοί Μελέτες για την έντεχνη συντέλεση του αντικειμένου της σύμβασης Η λειτουργία και συντήρηση του έργου από την περάτωση των εργασιών μέχρι σήμερα Ασφάλιση του προσωπικού, μηχανημάτων, υλικών Δαπάνες για την αλλαγή του σχεδιασμού του καθώς η αρχική κατασκευή προέβλεπε μικρότερες ποσότητες απορριμμάτων Δαπάνες για αποκατάσταση των ζημιών που προκλήθηκαν από μια κατολίσθηση του ΧΥΤΑ Υποχρέωση του αναδόχου για αγορά και διάθεση αυτοκινήτου Jeep στην επιτροπή επίβλεψης του έργου. Η Εκτελεστική Επιτροπή του ΕΔΣΝΑ μετά το πέρας της δοκιμαστικής λειτουργίας αποφάσισε να διενεργήσει διαγωνισμό, προκειμένου να αναθέσει τη λειτουργία και συντήρηση του ΕΜΑΚ σε ιδιώτη για 3 έτη, με προϋπολογισμό της μελέτης του διαγωνισμού ,00 ευρώ. Χρειάζεται να επισημανθεί ότι ο αρχικός προϋπολογισμός της μελέτης και κατασκευής αυτής ξεκίνησε με ποσό ,00 και μετά από παλινωδίες η εκτελεστική επιτροπή κατέληξε στο ποσό των ,00 ευρώ κόστος λειτουργίας και συντήρησης για τρία χρόνια.

6 6 οικο νομία ΦΑΚΕΛΟΣ / ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΦΑΓΟΠΟΤΙ Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2014 Οι συνήθεις ύποπτοι Το βιοαέριο Παράλληλα με τον παραπάνω διαγωνισμό αποφασίστηκε από την Εκτελεστική Επιτροπή να διενεργήσει και δεύτερο διαγωνισμό σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 25 του Π.Δ.60/2007 «περί διαδικασίας με διαπραγμάτευση χωρίς δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού» και για χρονικό διάστημα ενός έτους με προϋπολογισμό ,00, για να μπορεί να διασφαλίσει τη λειτουργία του ΕΜΑΚ καθώς η δοκιμαστική λειτουργία του έληξε στο τέλος Απρίλη του Στον διαγωνισμό αυτό συμμετείχαν δύο εταιρείες η ENVITEC AE και η ΗΛΕΚΤΩΡ ΑΕ. Το αποτέλεσμα και η σύναψη της σύμβασης αρχικά κρίθηκε από το Ελεγκτικό Συνέδριο ότι κωλύεται. Παρ όλα αυτά συνεχίσθηκε η αλληλογραφία του ΕΔΣΝΑ με το Ελεγκτικό Συνέδριο και τελικά αυτό απεφάνθη, ότι δεν κωλύεται η υπογραφή. Η απόφαση αυτή του Ελεγκτικού Συνεδρίου κοινοποιήθηκε στον Σύνδεσμο στις 2/2/2010. Η εταιρεία ENVITEC AE άσκησε σωρεία προσφυγών κατά της υπ. αρ. 96/2009 απόφαση της Εκτελεστικής Επιτροπής για την προσωρινή ανάθεση των υπηρεσιών λειτουργίας ΕΜΑΚ. Τελικά οι δύο εταιρείες συνέστησαν κοινοπραξία ως ΗΛΕΚΤΩΡ ΑΕ - ENVITEC AE και τους ανατέθηκαν οι υπηρεσίες λειτουργίας και συντήρησης του ΕΜΑΚ, έναντι συμβατικού τμήματος ευρώ πλέον του αναλογούντος ΦΠΑ και χρονική διάρκεια ενός έτους. Η εν λόγω σύμβαση υπογράφτηκε από τον Πρόεδρο του ΕΔΣΝΑ και την κοινοπραξία στις 8/3/2010. Η απόφαση της Εκτελεστικής Επιτροπής για ανάθεση της λειτουργίας και συντήρησης του ΕΜΑΚ, υπήρξε και συνεχίζει για όσους δεν ξεχνούν να είναι πρόκληση για την ελληνική κοινωνία και αποτελεί διασπάθιση του δημοσίου χρήματος. Θέτει βόμβα στα θεμέλια του ΕΔΣΝΑ υποθηκεύοντας το μέλλον του, αφού τα οικονομικά και οι θεσμοθετημένοι πόροι του είναι δυσανάλογοι με το οικονομικό φορτίο που αναλαμβάνει. Τα θεσμοθετημένα έσοδα του ΕΔΣΝΑ είναι περίπου ,00 ευρώ το χρόνο εκ των οποίων τα ,00 δίνονται ως αντισταθμιστικά οφέλη στους δήμους Φυλής, Άνω Λιοσίων, Ασπρόπυργου, Κερατσινίου, Περάματος. Ο όποιος νουνεχής άνθρωπος δε μπορεί να διανοηθεί ότι το κόστος συντήρησης για τρία έτη ανέρχεται στο ποσό των ,00 ευρώ, με δεδομένο ότι η μελέτη κατασκευής του έργου του ΕΜΑΚ ανήλθε στο ποσό των ,00 ευρώ μαζί με τα απρόβλεπτα του έργου. Άξιο επισήμανσης είναι το γεγονός ότι προκειμένου να δημιουργηθούν εντυπώσεις στην κοινή γνώμη καλλιεργείται το ψευδεπίγραφο επιχείρημα περί τεχνογνωσίας του εργοστασίου και ότι ο ΕΔΣΝΑ δε μπορεί να λειτουργήσει το ΕΜΑΚ. Το επιχείρημα αυτό είναι σαθρό αφού πρόκειται για ένα εργοστάσιο που επεξεργάζεται απορρίμματα και όχι πυρηνική ενέργεια. Η αρχική δε σύμβαση για την κατασκευή του ΕΜΑΚ υποχρεώνει τον ανάδοχο να εκπαιδεύσει το προσωπικό που θα διαθέσει ο ΕΔΣΝΑ. Άρα η λειτουργία και η συντήρηση είναι θέμα πολιτικής επιλογής και όχι τεχνογνωσίας. Στη χειρότερη περίπτωση, όμως, μπορεί να ανατεθεί η συντήρηση με ένα πολύ μικρότερο τίμημα σε ανάδοχο συντήρησης και η λειτουργία να παραμείνει στον ΕΔΣΝΑ. Ένα ακόμα πεδίο δόξης λαμπρό για κέρδη, που στο μεγάλο τους μέρος όμως πάνε στην τσέπη του γνωστού μεγαλοεργολάβου της χώρας. Στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος Ενέργειας του Β Κ.Π.Σ. και του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα» του Γ Κ.Π.Σ., εκτελέστηκε μια σημαντική επένδυση συμπαραγωγής ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας από το βιοαέριο που παράγεται από τα αστικά απορρίμματα του ΧΥΤΑ Άνω Λιοσίων. Συγκεκριμένα κατασκευάστηκε σε δύο φάσεις ένας σταθμός συμπαραγωγής ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας από βιοαέριο, ο οποίος ανήκει στην εταιρεία: ΒΙΟΑΕΡΙΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΑΝΩ ΛΙΟ- ΣΙΑ (ΒΕΑΛ) Α.Ε.: Η πρώτη φάση, εγκατεστημένης ισχύος 13,8 MW και καθαρής εξαγωγικής δυναμικότητας 13,0 MW, λειτουργεί με το βιοαέριο του Χ.Δ.Α. και ΧΥΤΑ Ι Άνω Λιοσίων βρίσκεται σε λειτουργεία από το Μάρτιο Η δεύτερη φάση εγκαταστημένης ισχύος 9,7 MW και καθαρής εξαγωγικής δυναμικότητας 9,0 MW, λειτουργεί με το βιοαέριο του ΧΥΤΑ ΙΙ Άνω Λιοσίων. Επιπρόσθετα η εγκατάσταση αυτή παρέχει την απορριπτόμενη θερμική ενέργεια από το ζεστό νερό που χρησιμοποιείται για την ψυχή των ηλεκτροπαραγωγών ζευγών στην παρακείμενη εγκατάσταση επεξεργασίας των στραγγισμάτων του ΕΔΣΝΑ, που κατασκευάστηκε στα πλαίσια του έργου του ΧΥΤΑ ΙΙ. Η εγκατάσταση βρίσκεται σε λειτουργία από τα μέσα Σεπτεμβρίου Η συνολική εγκατεστημένη ισχύς του σταθμού ανέρχεται σε 23,5 MW, γεγονός που καθιστά το έργο ένα από τα μεγαλύτερα του είδους. Η εγκατάσταση λειτουργεί με την υποστήριξη του ΕΔΣΝΑ, ο οποίος όμως παίρνει μόνο ψήγματα από τα έσοδα. Το ύψος των υφιστάμενων επενδύσεων ανήλθε στα 36,5 εκατ. και η υλοποίησή τους χρηματοδοτήθηκε από εθνικούς και κοινοτικούς πόρους. Η ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από την εγκατάσταση, πωλείται στον ΛΑΓΗΕ Α.Ε. (Λειτουργό Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας). Ο σταθμός συμπαραγωγής τροφοδοτεί με θερμική ενέργεια καθημερινά την λειτουργία αυτού του σύνθετου περιβαλλοντικού έργου, η οποία ισοδυναμεί με τόνους πετρελαίου κίνησης ετησίως ή 400 λίτρα πετρέλαιο κίνησης ωριαίως, οδηγώντας στη μείωση των λειτουργικών δαπανών της εγκατάστασης του ΕΔΣΝΑ έως και, θεωρητικά τουλάχιστον ετησίως. Επίσης, επισημαίνεται ότι ο σταθμός ηλεκτροπαραγωγής από βιοαέριο αξιοποιεί ποσότητες βιοαέριου της τάξης των κυβικών μέτρων την ώρα ή 88 εκατ. κυβικά μέτρα βιοαερίου ετησίως. Η καύση του βιοαερίου από μόνη της και η μείωση της δραστηριότητας του μεθανίου μέσω της μετατροπής του σε διοξείδιο του άνθρακα (μείωση δραστικότητας κατά 21 φορές) ισοδυναμεί με την αποφυγή εκπομπής στην ατμόσφαιρα ισοδύναμης ποσότητας τόνων διοξειδίου του άνθρακα (φαινόμενο θερμοκηπίου). Η καθαρή παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από την εγκατάσταση, η οποία υποκαθιστά παραγωγή από συμβατικά καύσιμα, ανέρχεται σε MWh ετησίως, και ισούται με την ενέργεια που καταναλώνουν οικογένειες ετησίως. Δηλαδή η υποκατάσταση συμβατικών καυσίμων οδηγεί σε αποφυγή έκλυσης στην ατμόσφαιρα πρόσθετης ποσότητας διοξειδίου του άνθρακα της τάξης των τόνων ετησίως. Για τον ΧΥΤΑ Φυλής δεν υπάρχει πουθενά πρόβλεψη με αποτέλεσμα να παραμένουν οι κίνδυνοι που εδώ και χρόνια επισημαίνει το ΠΑΚΟΕ.

7 ΦΑΚΕΛΟΣ / ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΦΑΓΟΠΟΤΙ Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2014 οικο νομία 7 Οι όροι της διαχείρισης των νοσοκομειακών αποβλήτων Ο νομικός συνεργάτης του ΕΔΣΝΑ συνέταξε μεταξύ άλλων το συμφωνητικό ανάθεσης της καύσης των νοσοκομειακών αποβλήτων στο οποίο περιλαμβάνονται δύο ιδιαίτερα επαχθείς, παράνομοι και καταχρηστικοί όροι για τον Σύνδεσμο: Ο πρώτος αφορά στο άνοιγμα ειδικού τραπεζικού λογαριασμού στον οποίο κατατίθενται οι εισπράξεις από τη συλλογή και αποτέφρωση των ιατρικών αποβλήτων και προβλέπεται ότι εάν οι εν λόγω εισπράξεις υπολείπονται των κατ ελάχιστο συμφωνηθέντων αποδοχών του Αναδόχου αυτές να συμπληρώσουν από ίδιους πόρους του Συνδέσμου (!) Πως παρελήφθη αυτός ο όρος χωρίς να προβλέπεται στη προκήρυξη; Ο δεύτερος όρος αφορά την περίπτωση κατά την οποία ο ΕΔΣΝΑ καθυστέρησε την πληρωμή του αναδόχου πέραν των τριάντα ημερών από την υποβολή του λογαριασμού. Τότε οφείλεται στον ανάδοχο τόκος υπερημερίας, όρος που προφανώς δίνει το δικαίωμα στον ανάδοχο να διεκδικήσει επιτόκιο υπερημερίας των υποχρεώσεων του Συνδέσμου μεγαλύτερο από το επιτόκιο που -παγίως - καταβάλει το Δημόσιο. Ο ΕΔΣΝΑ υποχρεούται τις εισπράξεις από τη συλλογή και αποτέφρωση των ιατρικών αποβλήτων να καταχωρεί ως έκτακτα ειδικευμένα έσοδα στον Προϋπολογισμό του ΕΔΣΝΑ όπως ορίζεται από τη νομοθεσία για τα έσοδα των ΟΤΑ. Για την κίνηση του λογαριασμού αυτού έχει δικαίωμα ενημέρωσης ο Ανάδοχος. Από το λογαριασμό αυτό στο τέλος κάθε μήνα θα πληρώνεται ο Ανάδοχος της σύμβασης «Μίσθωση υπηρεσιών για τη λειτουργία του αποτεφρωτήρα νοσοκομειακών απορριμμάτων». Σε περίπτωση που οι εν λόγω εισπράξεις του ΕΔΣΝΑ υπολείπονται των αποδοχών του Ανάδοχου, ο ΕΔΣΝΑ συμπληρώνει από λοιπούς, ίδιους πόρους τις οφειλές προς τον Ανάδοχο. Στο άρθρο 6 «Υποχρεώσεις Ανάδοχου. Ποινικές ρήτρες» της Σύμβασης «Μίσθωση υπηρεσιών για λειτουργία του αποτεφρωτήρα νοσοκομειακών απορριμμάτων, Αθήνα 2007», αναφέρεται: 1. «Ο ανάδοχος αναλαμβάνει να εκπληρώσει όλες τις υποχρεώσεις του, όπως αυτές αναφέρονται στη Συγγραφή Υποχρεώσεων. Ιδιαίτερα επισημαίνεται η υποχρέωσή του να διαχειρίζεται την υγρή και ιπτάμενη τέφρα της μονάδας κατά το άρθρο 6 παρ. 10 της Προκήρυξης και κατά τα οικεία άρθρα της Τεχνικής Περιγραφής χωρίς ουδεμία πρόσθετη οικονομική ή άλλη απαίτηση από τον εργοδότη». Στο άρθρο 6 «Αντικείμενο της Σύμβασης» της Προκήρυξης Ανοιχτού Διαγωνισμού για την ανάθεση σύμβασης «Μίσθωση Υπηρεσιών για τη λειτουργία του αποτεφρωτήρα νοσοκομειακών απορριμμάτων» μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι: «Η μη τήρηση των προαναφερθέντων αποτελεί λόγο καταγγελίας της σύμβασης, οι όποιες συνέπειες εκ του νόμου βαρύνουν αποκλειστικά τον ανάδοχο. Όποιες δαπάνες απαιτηθούν από την περιβαλλοντική νομοθεσία αν αυτή τροποποιηθεί ή από τροποποίηση των περιβαλλοντικών όρων που θα προκύψουν μετά την υποβολή της προσφοράς του αναδόχου θα βαρύνουν εξ ολοκλήρου τον ΕΔΣΝΑ. Οι δαπάνες αυτές θα τίθενται υπόψη του κάθε φορά εγκαίρως και αναλυτικά και ο ΕΔΣΝΑ θα μελετά και θα προβαίνει στην εκτέλεση των παραπάνω είτε ο ίδιος είτε δια τρίτων». Όλα δηλαδή κομμένα και ραμμένα στα μέτρα του μεγαλοεργολάβου της χώρας και όχι μόνο, που ενώ θα αποκομίζει κέρδη δεν θα βάλει επί της ουσίας το χέρι στην τσέπη. Τα νοσοκομειακά απόβλητα Σύμφωνα με πληροφορίες από πηγές προσκείμενες στην Επιτροπή Περιβάλλοντος του Ελληνικού Κοινοβουλίου διαπιστώθηκε ότι μόλις 1 στους 3 από τους τόνους μολυσματικών αποβλήτων που παράγονται ετησίως στα νοσοκομεία της χώρας, εναποτίθενται στη μοναδική αδειοδοτημένη μονάδα, ενώ η υπολειπόμενη ποσότητα αναμειγνύεται με οικιακά απορρίμματα και καταλήγει στους χώρους υγειονομικής ταφής. Αναφέρεται επίσης ότι ενώ κάθε νοσοκομειακή μονάδα υποχρεούται να έχει κατάλληλο σύστημα συλλογής αποβλήτων, σύμφωνα με συγκεκριμένες προδιαγραφές ασφάλειας, μόνο το 40% των νοσοκομείων διαθέτουν κλίβανους αποτέφρωσης, και αυτοί είτε είναι παλιοί, είτε λόγω κρίσης εκτός λειτουργίας. Όπως μάλιστα επισημαίνουν τεχνοκράτες αλλά και πηγές προσκείμενες στο ΤΕΕ, η διαχείριση των Ιατρικών Αποβλήτων από Υγειονομικές Μονάδες, αποτελεί ευαίσθητο κομμάτι της διαχείρισης των επικίνδυνων αποβλήτων. Η σωστή εφαρμογή της ΚΥΑ (37591/2031), προϋποθέτει την δημιουργία κατάλληλων υποδομών, την προμήθεια κατάλληλου εξοπλισμού ενδονοσοκομειακής διαχείρισης και διαμόρφωσης των κατάλληλων χώρων, την εκπαίδευση του προσωπικού των Υγειονομικών Μονάδων (ΥΜ) για την ορθή διαχείριση των Ιατρικών Αποβλήτων. Πρόκειται για ένα πλέγμα ενεργειών χωρίς τις οποίες η ΚΥΑ αποτελεί κενό γράμμα. Επιπλέον, το γεγονός ότι η ΚΥΑ θα έπρεπε να έχει εφαρμοσθεί από την 1 η Απριλίου του 2004, καταδεικνύει την ταχύτητα που οι υπόχρεοι πρέπει να κινηθούν προκειμένου να συμμορφωθούν με τα προβλεπόμενα από αυτήν. Οι ενέργειες αυτές αφορούν επίσης στην υποχρέωση των Υγειονομικών Μονάδων να εκπονήσουν Εσωτερικό Κανονισμό Διαχείρισης Επικίνδυνων Ιατρικών Αποβλήτων, και στην ενημέρωση και εκπαίδευση του προσωπικού των Υγειονομικών Μονάδων για τον τρόπο που θα υλοποιήσουν την διαχείριση. Απαιτείται παράλληλα η ενεργοποίηση και συμμετοχή των Επιτρόπων Υγιεινής και Ασφάλειας των ΥΜ, οι οποίες θα πρέπει να παίξουν καθοριστικό ρόλο τόσο στην ενημέρωση των εργαζομένων όσο και στην εποπτεία της ορθής λειτουργίας του συστήματος διαχείρισης των ΕΙΑ. Δυστυχώς, παρ όλα τα στοιχεία και τις παραινέσεις, μόλις στις 25/12/2013 και μετά την έκδοση σχετικής εγκυκλίου από το Υπουργείο Υγείας, διαμορφώθηκε ειδικός χώρος στον Χώρο Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) στη Φυλή στον οποίο εναποτίθενται αποκλειστικά τα συσσωρευμένα απόβλητα των νοσοκομείων. Εκεί θεωρητικά γίνεται έλεγχος και διαχωρισμός των επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων, που οδηγούνται για αποτέφρωση στη μονάδα του ΕΔΣΝΑ.

8 8 οικο νομία ΦΑΚΕΛΟΣ / ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΦΑΓΟΠΟΤΙ Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2014 Η διαχείριση των απορριμμάτων στην Ευρώπη Ετησίως στην Ε.Ε. παράγονται κατά μέσο όρο πάνω από 500 κιλά αστικών αποβλήτων κατ άτομο. Η ποσότητα κυμαίνεται από 300 κιλά σε ορισμένα κράτη μέλη ως πάνω από 700 σε άλλα. Τα μισά περίπου ανακυκλώνονται, αλλά υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των κρατών μελών. Σε ορισμένα κράτη μέλη, τα ποσοστά ανακύκλωσης φθάνουν το 70%, ενώ σε άλλα η ανακύκλωση είναι πολύ περιορισμένη και η υγειονομική ταφή απορροφά το 90% και πλέον των αστικών αποβλήτων. Πιο συγκεκριμένα η διαχείριση και ανακύκλωση αποβλήτων έχει ετήσιο κύκλο εργασιών περισσότερο από 100 δισεκ. και απασχολεί 1,5 εκατομμύριο εργαζομένους. Κάθε χρόνο, παράγονται στην Ευρώπη περισσότερα από 1,3 δισεκ. τόνοι αποβλήτων, από τα οποία τα 58 εκατομμύρια τόνοι είναι επικίνδυνα. Σε ότι αφορά την ανακύκλωση, το 50% του χαρτιού και του χάλυβα, το 43% του γυαλιού και το 40% των μη σιδηρούχων μετάλλων που παράγονται στην Ε.Ε. προέρχονται από ανακυκλωμένα υλικά. Το 49% των αστικών απορριμμάτων διατίθενται μέσω υγειονομικής ταφής, το 27% καίγεται και το 27% ανακυκλώνεται ή λιπασματοποιείται. Η πολιτική της ΕΕ για τα απόβλητα στηρίζεται στην «ιεραρχία» της διαχείρισής τους, σύμφωνα με την οποία οι διάφορες επιλογές διαχείρισης χαρακτηρίζονται από «βέλτιστες» ως «χείριστες» από περιβαλλοντική σκοπιά. Οι επιλογές αυτές είναι: Πρόληψη της δημιουργίας αποβλήτων Επαναχρησιμοποίηση του προϊόντος Ανακύκλωση ή λιπασματοποιηση του προϊόντος Ανάκτηση της ενέργειας μέσω αποτέφρωσης Διάθεση σε χώρο υγειονομικής ταφής. Στόχος, είναι να γίνει η Ευρώπη κοινωνία της ανακύκλωσης, δηλαδή να αποτρέπει τη δημιουργία αποβλήτων ή, να τα χρησιμοποιεί ως πόρο. Ειδικότερα, οι στόχοι είναι: Η μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων Η προώθηση της πρόληψης της δημιουργίας αποβλήτων Η ενίσχυση των δραστηριοτήτων ανακύκλωσης Ο εκσυγχρονισμός και η απλοποίηση της νομοθεσίας για τα απόβλητα Η βελτίωση της εφαρμογής των νομοθετικών πράξεων. Η ανακύκλωση στις διάφορες χώρες της Ευρώπης παρουσιάζει σημαντικές διαφοροποιήσεις, οι οποίες εξαρτώνται από την ποσότητα των αποβλήτων που παράγει κάθε χώρα, τα ποσοστά των απορριμμάτων που ανακυκλώνει και τα μέσα που χρησιμοποιεί. Άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν είναι η χρονική έναρξη της προσπάθειας, το επίπεδο που βρίσκεται η χώρα σε σχέση με την ανακύκλωση και η πολιτική που ακολουθεί για να πετύχει τους στόχους που έχει θέσει η ΕΕ. Ο ρυπαίνων πληρώνει Κάθε ευρωπαϊκή χώρα ενσωματώνει την ευρωπαϊκή νομοθεσία στη νομοθεσία της και ασκεί ελεγκτική δράση. Η τοπική αυτοδιοίκηση ασκεί, συνήθως, διαχειριστικό ή και ελεγκτικό ρόλο. Έχουν δημιουργηθεί μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί από το κράτος ή την τοπική αυτοδιοίκηση, για τη διαχείριση των αποβλήτων, οι οποίοι αποτελούν εξουσιοδοτημένα συστήματα διαχείρισης, ενώ συχνά λειτουργούν παράλληλα και ιδιωτικοί φορείς. Οι εταιρίες παραγωγοί ακολουθώντας την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει», καταβάλλουν φόρο για τη διαχείριση των απορριμμάτων τους, και είτε συμμετέχουν στα παραπάνω διαχειριστικά σχήματα ή αναλαμβάνουν οι ίδιες τη διαχείριση των αποβλήτων τους. Στην τελευταία περίπτωση δεν μπορούν να ελεγχθούν με την ευκολία από τα αρμόδια ελεγκτικά όργανα. Τα απορρίμματα προς ανακύκλωση προέρχονται από δύο ειδών πηγές: Αφενός, από τα οικιακά απορρίμματα, στα οποία βασική διαδικασία είναι η «ανακύκλωση στην πηγή» κι αφετέρου από τα βιομηχανικά απορρίμματα, η επεξεργασία των οποίων είναι πιο εύκολη και πιο οικονομική γιατί είναι πιο ομογενοποιημένα και πιο καθαρά από τα οικιακά απορρίμματα. Είναι χαρακτηριστικό ότι χώρες όπως π.χ. το Ηνωμένο Βασίλειο επέλεξαν να εστιάσουν το ενδιαφέρον τους μόνο στα βιομηχανικά εμπορικά απόβλητα. Η Ε.Ε. έχει εκδώσει Κοινοτικές Οδηγίες που αναφέρονται στη διαχείριση συγκεκριμένων ρευμάτων αποβλήτων, που θα πρέπει να τα διαχειριστούμε χωριστά από τα οικιακά απορρίμματα, όπως χρησιμοποιημένα ορυκτέλαια, ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές, συσκευασίες και απορρίμματα συσκευασίας, πολυχλωροφαινύλια και πολυχλωροτριφαινύλια (PCB/PCT), οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωής τους, είδη ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού, επικίνδυνα απόβλητα, ζωικά υποπροϊόντα και απόβλητα, κτλ. Η υποστήριξη των διαχειριστικών συστημάτων από τα κράτη - μέλη γίνεται με διαχειριστικά και οικονομικά μέτρα. Στα διαχειριστικά μέτρα περιλαμβάνονται μέτρα πρόληψης και εργαλεία που στοχεύουν να βελτιώσουν τις αγορές για τη χρήση δευτερευόντων ανακυκλωμένων υλικών. Στα οικονομικά μέτρα περιλαμβάνονται φόροι στους καταναλωτές (π.χ. για τις πλαστικές σακούλες) και για τις βιομηχανίες.

9 ΦΑΚΕΛΟΣ / ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΦΑΓΟΠΟΤΙ Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2014 οικο νομία 9 Η Ευρωπαϊκή νομοθεσία σχετικά με την διαχείριση των απορριμμάτων Η οδηγία πλαίσιο 75/442/ΕΟΚ, η οποία τροποποιήθηκε από την οδηγία πλαίσιο 91/156/ΕΟΚ και αυτή με την οδηγία 2006/12/ΕΚ, περί των στερεών αποβλήτων ορίζουν τις έννοιες των στερών αποβλήτων και των μεθόδων διαχείρισης αυτών (επεξεργασία, ανακύκλωση) και απαιτούν από τα κράτη-μέλη την κατάρτιση σχεδίων διαχείρισης των αποβλήτων. Με βάση την προσπάθεια για κοινή στρατηγική στο θέμα της διαχείρισης των αποβλήτων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθέτησε τον Ευρωπαϊκό Κατάλογο Αποβλήτων (ΕΚΑ) με την απόφαση 94/3/ΕΚ. Ο ΕΚΑ είναι ένας εναρμονισμένος, μη εξαντλητικός κατάλογος αποβλήτων, ο οποίος πρόκειται ανά τακτά διαστήματα να αναθεωρείται και εφόσον είναι απαραίτητο, να ανασκευάζεται σύμφωνα με την διαδικασία της επιτροπής. Ο ΕΚΑ αποτελεί σήμερα ονοματολογία αναφοράς, παρέχοντας κοινή για όλη την Κοινότητα ορολογία, με σκοπό την αποτελεσματικότερη διαχείριση των αποβλήτων. Τα απόβλητα του ΕΚΑ που θεωρούνται επικίνδυνα σημειώνονται με αστερίσκο όπως ορίζει η απόφαση 2000/532/ ΕΚ. Θα πρέπει τέλος να τονιστεί, ότι ένα υλικό που περιλαμβάνεται στον ΕΚΑ δεν είναι απόβλητο υπό οποιεσδήποτε συνθήκες. Ο όρος είναι δόκιμος μόνο όταν ικανοποιείται ο ορισμός του με βάση το άρθρο 1 της οδηγίας 75/442/ΕΟΚ. Όσον αφορά στη μεταφορά των αποβλήτων, αυτή καθορίζεται από τον κανονισμό 259/93, ο οποίος ισχύει για μεταφορές αποβλήτων τόσο στο εσωτερικό της Κοινότητας όσο και όταν εισέρχονται στην κοινοτική επικράτεια ή εξέρχονται από αυτή. Με βάση τον προαναφερθέντα Κανονισμό, καθιερώνεται σύστημα αμοιβαίας και υποχρεωτικής κοινοποίησης, καθώς και ενιαίο έγγραφο παρακολούθησης της μεταφοράς αποβλήτων. Επιπλέον προβλέπεται διάκριση μεταξύ των αποβλήτων που προορίζονται για αξιοποίηση και αυτών που προορίζονται για τελική διάθεση, και ταξινομεί τα απόβλητα που προορίζονται για ανακύκλωση σε 3 κατηγορίες (πράσινος, πορτοκαλί και κόκκινος κατάλογος). Απαγορεύονται οι εξαγωγές απ οβλήτων που προορίζονται για διάθεση, με εξαίρεση τις εξαγωγές προς χώρες της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ) που είναι συμβαλλόμενα μέρη της Σύμβασης της Βασιλείας. Ομοίως απαγορεύονται οι προς την Κοινότητα εισαγωγές αποβλήτων που προορίζονται για διάθεση, με εξαίρεση τις εισαγωγές από χώρες που είναι συμβαλλόμενα μέρη της Σύμβασης της Βασιλείας ή από χώρες με τις οποίες η Κοινότητα (ή κράτος μέλος αυτής) έχει συνάψει διμερείς συμφωνίες. Τέλος απαγορεύονται οι προς την Κοινότητα εισαγωγές αποβλήτων που προορίζονται για αξιοποίηση, με εξαίρεση τις εισαγωγές από χώρες στις οποίες η απόφαση του ΟΟΣΑ, από χώρες που είναι συμβαλλόμενα μέρη της Σύμβασης της Βασιλείας, τέλος δε από χώρες με τις οποίες η Κοινότητα (ή κράτος μέλος αυτής) έχει συνάψει διμερείς συμφωνίες. Ο κανονισμός είναι υπό αναθεώρηση με στόχο την ενίσχυση των διαδικασιών που εφαρμόζονται σήμερα όσον αφορά στον έλεγχο των μεταφορών αποβλήτων. Η Σύμβαση της Βασιλείας Για την αποτροπή του κινδύνου μεταφοράς των αποβλήτων από τις ανεπτυγμένες στις αναπτυσσόμενες χώρες, χωρίς τις προϋποθέσεις που διασφαλίζουν την περιβαλλοντικά αποδεκτή διάθεσή τους, καταρτίστηκε και υπεγράφη το 1989 η Σύμβαση της Βασιλείας. Με βάση αυτή τη σύμβαση τα υπογράφοντα Κράτη μέλη: Οφείλουν να μειώσουν στο ελάχιστο τις διασυνοριακές μεταφορές επικίνδυνων αποβλήτων. Απαγορεύεται η εξαγωγή αποβλήτων, με σκοπό την οριστική διάθεσήη τους, σε χώρες που δεν είναι μέλη του ΟΟΣΑ. Οφείλουν να ιδρύσουν εγκαταστάσεις επεξεργασίας στο εσωτερικό της χώρας, στο μέτρο του δυνατού, με σκοπό την βιώσιμη επεξεργασία και τελική διάθεση των αποβλήτων. Η οδηγία 1999/31/ΕΚ περί υγειονομικής ταφής των αποβλήτων, στοχεύει στην πρόληψη ή στη μείωση των αρνητικών επιπτώσεων της ταφής αποβλήτων στο περιβάλλον και ειδικότερα στις επιπτώσεις στα επιφανειακά ύδατα, στα υπόγεια ύδατα, στο έδαφος, στον αέρα ή στην υγεία του ανθρώπου. Η οδηγία ταξινομεί τους χώρους ταφής σε τρεις κατηγορίες: Χώροι ταφής επικίνδυνων αποβλήτων Χώροι ταφής μη επικίνδυνων αποβλήτων Χώροι ταφής αδρανών αποβλήτων. Επιπροσθέτως, αποσκοπώντας στη διασφάλιση της ελεγχόμενης διάθεσης των αποβλήτων, απαγορεύει τη διάθεση των ελαστικών, των νοσοκομειακών και άλλων τύπων αποβλήτων και καθορίζει τη διαδικασία για τη χορήγηση αδειών εκμετάλλευσης χώρων ταφής. Τέλος θεσπίζονται συγκεκριμένοι ποσοτικοί στόχοι για τη μείωση της ποσότητας των βιοαποδομήσιμων αποβλήτων και επιβάλλεται η διαμόρφωση εθνικής στρατηγικής από τα κράτη μέλη, για την προσέγγιση των παραπάνω στόχων. Αναφορικά με την αποτέφρωση των στερεών αποβλήτων, αυτή καλύπτεται από την οδηγία 2000/76/ΕΚ. Στόχος της οδηγίας είναι η πρόληψη και ο περιορισμός των επιπτώσεων στο περιβάλλον από την αποτέφρωση και τη συνδυασμένη αποτέφρωση αποβλήτων, καθώς και των κινδύνων που απορρέουν για την ανθρώπινη υγεία. Η οδηγία αφορά ότι μόνο τις προοριζόμενες για την αποτέφρωση αποβλήτων εγκαταστάσεις («ειδικευμένες εγκαταστάσεις αποτέφρωσης»), αλλά και τις εγκαταστάσεις «συνδυασμένης αποτέφρωσης». Οι τελευταίες είναι εγκαταστάσεις των οποίων βασικός σκοπός είναι η παραγωγή ενέργειας ή υλικών προϊόντων και οι οποίες χρησιμοποιούν ως κύριο ή βοηθητικό καύσιμο τα απόβλητα, αφού αυτά υποβληθούν σε θερμική επεξεργασία για την τελική διάθεσή τους. Έχουν ακόμη εκδοθεί Κοινοτικές Οδηγίες που αναφέρονται στη διαχείριση συγκεκριμένων ρευμάτων αποβλήτων των οποίων η διάθεση από κοινού με τα οικιακά απορρίμματα θα δημιουργούσε σημαντικά προβλήματα. Οι κυριότερες από τις οδηγίες αυτές είναι: Οδηγία 75/439ΕΟΚ περί διαθέσεως των χρησιμοποιηθέντων ορυκτελαίων, Οδηγία 91/157/ΕΟΚ για τις ηλεκτρικές στήλες και τους συσσωρευτές που περιέχουν ορισμένες επικίνδυνες ουσίες, Οδηγία 94/62/ΕΚ για τις συσκευασίες και τα απορρίμματα συσκευασίας, Οδηγία 96/59/ΕΚ για τη διάθεση των πολυχλωροδιφαινυλίων και των πολυχλωροτριφαινυλίων (PCB/PCT) Οδηγία 2000/53/ΕΚ για τα οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωής τους, Οδηγία 2002/95/ΕΚ σχετικά με τον περιορισμό της χρήσης ορισμένων επικίνδυνων ουσιών σε είδη ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού, Οδηγία 2002/96/ΕΚ σχετικά με τα απόβλητα ειδών ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού (ΑΗΗΕ). Οδηγία 91/689/ΕΟΚ για τα επικίνδυνα απόβλητα, Οδηγία 94/62/ΕΚ για την εναλλακτική διαχείριση Κανονισμός 1774/2002/ΕΚ για την διαχείριση ζωικών υποπροϊόντων και αποβλήτων.

10 10 οικο νομία ΦΑΚΕΛΟΣ / ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΦΑΓΟΠΟΤΙ Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2014 Η Ελληνική νομοθεσία σχετικά με την διαχείριση Η ΠΡΩΤΗ διάταξη για τη διαχείριση των αποβλήτων στην Ελλάδα, ήταν η ΥΑΕΙβ/301/64 «περί συλλογής, αποκομιδής και διάθεσης απορριμμάτων», η οποία και καθόριζε τις τεχνικές προδιαγραφές για τη διαχείριση των απορριμμάτων και πιο συγκεκριμένα για τη συλλογή αλλά και τη διάθεση αυτών. Σύμφωνα με το άρθρο 7 «Επιτρέπονται κατόπιν αποφάσεως του Νομάρχου εκδιδομένης μετά σύμφωνον γνώμην του Υγειονομικού Κέντρου τη αιτήσει του Δήμου ή της Κοινότητας, αι κάτωθι παρεκκλίσεις των δια της παρούσης καθοριζομένων όρων», δινόταν ουσιαστικά η δυνατότητα για παρέκκλιση από τα άρθρα της ρύθμισης με απλή απόφαση νομάρχη. Λίγα χρόνια αργότερα ψηφίζονται οι Νομοθετικές ρυθμίσεις Ν.Δ 703/1970, Ν , Ν. 429/1976, Ν. 1080/1980 οι οποίες καθορίζουν τον υπολογισμό των δημοτικών τελών καθαριότητας (αποκομιδή απορριμμάτων) με βάση τα τ.μ. του νοικοκυριού. Με βάση τις προαναφερθείσες ρυθμίσεις καθορίζονται σε ετήσια βάση τα δημοτικά τέλη που καλούνται να πληρώσουν οι πολίτες. Η σύνδεση των τελών διαχείρισης απορριμμάτων με το μέγεθος του οικοπέδου και όχι με την παραγωγή αυτών, έχει ως αποτέλεσμα ο πολίτης είτε να μη γνωρίζει είτε να μην έχει κίνητρο να μειώσει τα παραγόμενα απορρίμματα. Για το λόγο αυτό είναι απαραίτητη η εφαρμογή ενός συστήματος κοστολόγησης με βάση τη συμπεριφορά του πολίτη ή της επιχείρησης και όχι την αντικειμενική αξία του ακινήτου και το συνολικό εμβαδόν του. To 1985 ψηφίζεται ο νόμος 1650 «για την προστασία του Περιβάλλοντος», ο οποίος και θέτει το γενικό πλαίσιο αλλά και τους στόχους και τα μέσα για την προστασία του Περιβάλλοντος. Σύμφωνα με το άρθρο 12 ορίζονταν αρμόδιοι φορείς για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων οι ΟΤΑ, οι οποίοι όμως είχαν τη δυνατότητα να μην διαχειρίζονται απόβλητα που λόγω της σύστασής τους δεν μπορούν να διατεθούν μαζί με τα οικιακά απορρίμματα. Σε αυτή την περίπτωση αρμόδιος για τη διαχείριση με βάση το νόμο, είναι τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα από τις δραστηριότητες των οποίων παράγονται τα συγκεκριμένα απόβλητα. Η πρώτη προσπάθεια προσαρμογής της Ελληνικής Νομοθεσίας για τη διαχείριση των απορριμμάτων με την αντίστοιχη Κοινοτική έγινε με την ΚΥΑ 49541/1424/86 «Στερεά απόβλητα σε συμμόρφωση με την Οδηγία 75/442/ ΕΟΚ». Με την ΚΥΑ αυτή, διατυπώνονται οι βασικές αρχές που πρέπει να διέπουν τη διαχείριση των απορριμμάτων, ώστε να την τίθεται σε κίνδυνο, άμεσα ή έμμεσα η Δημόσια Υγεία και να μην δημιουργούνται βλάβες στο περιβάλλον, ενώ περιγράφεται για πρώτη φορά η αναγκαιότητα σύνταξης Σχεδίων Διαχείρισης, καθώς και οι διαδικασίες που πρέπει να τηρούνται. Επιπροσθέτως: α) δίνεται ο ορισμός των βασικών εννοιών και ορίζονται οι φορείς διαχείρισης των απορριμμάτων, β) καθορίζονται οι φάσεις του σχεδιασμού, γ) ρυθμίζεται το θέμα των αδειών για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων, που χορηγούνται σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα, πέρα των ΟΤΑ. Προβλέπεται επίσης, η άσκηση ελέγχου στις εγκαταστάσεις, βιομηχανίες και επιχειρήσεις που διαχειρίζονται στερεά απόβλητα, δ) καθορίζονται οι υπόχρεοι καταβολής διαχείρισης και αναφέρονται οι κατά περίπτωση κυρώσεις για τη μη συμμόρφωση των υπόχρεων προς τις οδηγίες των αρμοδίων υπηρεσιών, που μπορεί να είναι ποινικές, διοικητικές ή και χρηματικά πρόστιμα. H προστασία του περιβάλλοντος Το 1994 συγκροτείται με το Ν. 2242/1994 (άρθρο 4) «Ειδικό Σώμα Ελεγκτών για την Προστασία του Περιβάλλοντος» που τελούσε υπό την «εποπτεία» του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, καθώς και του οικείου Νομάρχη και του Περιφερειάρχη. Ανάμεσα στις αρμοδιότητές του ήταν «η προστασία του περιβάλλοντος από τις καταστροφές του δασικού πλούτου, τις καταπατήσεις των δημόσιων εκτάσεων, τις παράνομες κατατμήσεις γης, τις αυθαίρετες κατασκευές, τις παράνομες επεμβάσεις στα ρέματα, στον αιγιαλό και στη ζώνη παραλίας και σε κάθε άλλη παράνομη δραστηριότητα, που μπορεί να χέει δυσμενείς επιπτώσεις στο περιβάλλον». Επίσης, ασκούσε τον έλεγχο για την τήρηση των περιβαλλοντικών όρων σε περιπτώσεις κατασκευής έργων ή εκτέλεσης δραστηριοτήτων που θέτουν σε κίνδυνο το περιβάλλον. Επρόκειτο, όπως αποδείχθηκε για μια ελάχιστα ευέλικτη υπηρεσιακή μονάδα, που ερχόταν συχνά σε αντιπαράθεση με τις υπηρεσίες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Με το άρθρο 9 του Ν. 2947/2001, καταργήθηκε το Ειδικό Σώμα Ελεγκτών για την Προστασία του Περιβάλλοντος και προβλέφθηκε η αντικατάστασή του από μια νέα οργανωτική μονάδα. Η «Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος» (Ε.Υ.Ε.Π.) υπάγεται απευθείας στον Υπουργό ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. και διαθέτει αρμοδιότητες με περιεχόμενο ελεγκτικό και γνωμοδοτικό. Το 1996 εκδίδεται η ΚΥΑ 69728/824 (καταργήθηκε) στην οποία εκτός από τις γενικές κατευθύνσεις και την κατάρτιση πλαισίου τεχνικών προδιαγραφών, δίδεται ιδιαίτερη σημασία στη σύνταξη Σχεδίων Διαχείρισης των αποβλήτων και ορίζονται οι αρμόδιοι φορείς τόσο για τον σχεδιασμό, όσο και για την εφαρμογή τους. Σε επίπεδο Νόμου, η αρμοδιότητα ανήκει στη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση και σε περίπτωση αδυναμίας της, στην οικεία Περιφέρεια. Δίνεται ιδιαίτερη σημασία στην εξυγίανση των χωρών διάθεσης, μετά το τέλος της λειτουργίας τους και στην αποκατάσταση ανεξέλεγκτων χώρων διάθεσης. Τέλος, προσαρτώνται σ αυτήν ως παραρτήματα οι Ευρωπαϊκοί κατάλογοι αποβλήτων (ΕΚΑ), όπως καταγράφονται στην απόφαση 94/3/ΕΚ. Το ίδιο έτος εκδίδεται η εγκύκλιος 9/96/ του ΥΠΕΧΩΔΕ, με την οποία καθορίζεται πιο αναλυτικά το περιεχόμενο του φακέλου προέγκρισης χωροθέτησης των εγκαταστάσεων διάθεσης απορριμμάτων. Ένα χρόνο αργότερα με την έκδοση της ΚΥΑ /97 (καταργήθηκε) για τον Εθνικό Σχεδιασμό Διαχείρισης των Στερεών Αποβλήτων και της ΚΥΑ /97 για την Κατάρτιση Πλαισίου Προδιαγραφών και Γενικών Προγραμμάτων ολοκληρώνεται και εξειδικεύεται το νομοθετικό πλαίσιο για την διαχείριση των στερεών αποβλήτων. Tο θεσμικό πλαίσιο Λίγα χρόνια αργότερα ο Νόμος 2939/2001 διαμορφώνει το θεσμικό πλαίσιο για την εναλλακτική διαχείριση συσκευασιών και άλλων προϊόντων. Με τον νόμο αυτόν, ενσωματώνεται η οδηγία 94/62/ΕΟΚ στο Εθνικό Δίκαιο, και καθορίζεται το πλαίσιο για την υλοποίηση προγραμμάτων ανακύκλωσης / επαναχρησιμοποίησης / αξιοποίησης συσκευασιών και άλλων προϊόντων (μπαταρίες, ηλεκτρονικά, ελαστικά κ.α.), με τη θέσπιση συγκεκριμένων ποσοτικούς στόχους και χρονικών ορίων για την προσέγγισή τους. Ειδικά, τα σχετικά προεδρικά διατάγματα καθορίζουν τους επιμέρους όρους για το κάθε ρεύμα αποβλήτου. Ως σήμερα έχουν εκδοθεί τα Π.Δ. 82/2004, 109/2004, 115/2004, 116/ /2004 και 15/2006 για τα ορυκτέλαια, τα ελαστικά, τις ηλεκτρικές στήλες και τους συσσωρευτές, τα οχήματα στο τέλος κύκλου ζωής τους και τα απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού αντίστοιχα. Μέχρι την έναρξη λειτουργίας του Ε.Ο.Ε.Δ.Σ.Α.Π. οι αρμοδιότητες που ανατίθενται σε αυτόν με το Νόμο 2939 ασκούνται από τη Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος του Υ.ΠΕ. ΧΩ.Δ.Ε. Για το σκοπό αυτό έχει συσταθεί το Γραφείο Εναλλακτικής Διαχείρι-

11 ΦΑΚΕΛΟΣ / ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΦΑΓΟΠΟΤΙ Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2014 οικο νομία 11 των απορριμμάτων σης Συσκευασιών / Άλλων Προϊόντων, το οποίο υπάγεται στη Διεύθυνση Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού και στο οποίο έχει ανατεθεί η εποπτεία και ο έλεγχος εφαρμογής του Νόμου. Το 2003 δημοσιεύεται η ΚΥΑ 37591/2031/2003 για τη διαχείριση των αποβλήτων από υγειονομικές μονάδες. Με βάση την παραπάνω ΚΥΑ, υποχρεούνται οι Υγειονομικές Μονάδες να εκπονήσουν Εσωτερικό Κανονισμό Διαχείρισης Επικίνδυνων Ιατρικών Αποβλήτων. Την ίδια χρονιά δημοσιεύεται η ΚΥΑ 50910/2727/2003 «Μέτρα και Όροι για τη Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων. Εθνικός και Περιφερειακός Σχεδιασμός Διαχείρισης» για την πλήρη συμμόρφωση με τις διατάξεις της οδηγίας 91/156/ ΕΟΚ. Στην προαναφερθείσα ΚΥΑ καθορίζονται οι στόχοι και οι αρχές της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων, καθώς και οι προδιαγραφές του εθνικού (ΕΣΔΑ) αλλά και τω περιφερειακών σχεδίων (ΠΕΣΔΑ) για την ολοκλήρωση διαχείριση των αποβλήτων. Επιπλέον καθορίζονται οι υπόχρεοι φορείς για την διαχείριση των στερεών αποβλήτων (ΦοΣΔΑ) καθώς και μέτρα για την αποκατάσταση και αξιοποίηση των χώρων διάθεσης. Ακολουθούν νομοθετικές ρυθμίσεις όπως η ΚΥΑ 13588/725/2006 «Μέτρα Όροι και Περιορισμοί για την Διαχείριση Επικίνδυνων Αποβλήτων», η έγκριση του Εθνικού Σχεδιασμού Διαχείρισης Επικίνδυνων Αποβλήτων (Υ.Α. 8668/2007) και η δημοσίευση του Ν. 3536/2007 ο οποίος καθορίζει τη νομική μορφή των Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦοΣΔΑ) και προβλέπει τη δημοσίευση κοινής υπουργικής απόφασης, η οποία θα εξειδικεύει οργανωτικά τους ζητήματα και ζητήματα τιμολογιακής πολιτικής. Το 2012 ενσωματώνεται η νέα Οδηγία Πλαίσιο της Ε.Ε. και θεσπίζεται ο Εθνικός Σχεδιασμός για την Διαχείριση Αποβλήτων από Υγειονομικές Μονάδες. Η κατάσταση σύμφωνα με το ΤΕΕ ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων είναι εξαιρετικά σοβαρό και επείγον, η δε πολύχρονη κωλυσιεργία έχει οδηγήσει σε εκρηκτικές καταστάσεις ιδίως κατά το τελευταίο διάστημα, επισήμαινε το ΤΕΕ ήδη από το 2006, αλλά ποιος το άκουγε. Η διαχείριση των στερεών αποβλήτων όπως άλλωστε και όλα τα θέματα που σχετίζονται με το περιβάλλον, τη δημόσια υγεία και τη βιώσιμη ανάπτυξη, πρέπει να αντιμετωπίζονται με αποτελεσματικότητα και διαφάνεια όπως αυτή προβλέπεται από το διεθνές και ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο που διέπει την ελεύθερη πρόσβαση στην περιβαλλοντική πληροφορία (Σύμβαση του Aarhus) και να αποτελούν αντικείμενο κοινωνικής διαβούλευσης. Μέχρι σήμερα η διαχείριση των στερεών αποβλήτων δεν έχει αντιμετωπισθεί επαρκώς από τους έχοντες την ευθύνη φορείς της πολιτείας. Περιπτώσεις όπως της διαχείρισης της ιλύος της Ψυττάλειας, της κατάστασης του ΧΥΤΑ των Άνω Λιοσίων κλπ., είναι ενδεικτικές της κατάστασης που επικρατεί. Η ανυπαρξία Περιφερειακού Χωροταξικού Σχεδιασμού και η έλλειψη θεσμοθετημένων χρήσεων γης επιδεινώνουν το πρόβλημα καθώς στο νεφελώδες αυτό καθεστώς εκτρέφονται φαινόμενα πελατειακών σχέσεων και στρεβλής επίκλησης του περιβάλλοντος, που εκφράζονται για παράδειγμα με πλήρη άρνηση στην αποδοχή δημιουργίας οργανωμένου ΧΥΤΑ στα διοικητικά όρια δήμων των οποίων οι κάτοικοι την ίδια στιγμή σιωπηρά αποδέχονται την ύπαρξη ΧΑΔΑ, που καπνίζουν σε μόνιμη βάση και οι οποίοι αποτελούν εστίες πυρκαγιών, έχουν επιπτώσεις στην δημόσια υγεία, στο περιβάλλον (ατμόσφαιρα, υπόγεια νερά) ενώ προσβάλλουν βάναυσα το τοπίο. Αιχμή του δόρατος λόγω των ποσοτήτων και της διασποράς τους αποτελούν τα ΑΣΑ. Αστοχίες στην διαχείρισή τους έχουν κοστίσει υψηλά πρόστιμα στη χώρα μαζί με την συνακόλουθη δυσφήμιση, καθώς η χώρα βρίθει ανεξέλεγκτων χώρων διάθεσης. Υπάρχουν ωστόσο και άλλες κατηγορίες αποβλήτων όπως τα επικίνδυνα για τα οποία παρατηρούνται καθυστερήσεις στην εφαρμογή της νομοθεσίας καθώς επίσης και τα ιατρικά από υγειονομικές μονάδες. Λόγω της μη υλοποίησης του Εθνικού Σχεδιασμού και των Περιφερειακών Σχεδιασμών -όπου αυτοί υπάρχουν- για την διαχείριση των στερεών αποβλήτων, επαπειλούνται απεντάξεις έργων από χρηματοδοτήσεις π.χ. του Ταμείου Συνοχής αλλά και άλλων προγραμμάτων. Σε αυτή την περίπτωση τα αντίστοιχα έργα θα πρέπει να χρηματοδοτηθούν από το κρατικό προϋπολογισμό προκειμένου να ολοκληρωθούν, ιδίως αν αυτά έχουν προχωρήσει. Η μη έγκαιρη αντιμετώπιση κρίσιμων ζητημάτων όπως για παράδειγμα αυτό της διάδοχης κατάστασης του ΧΥΤΑ Άνω Λιοσίων, πλήττει εκτός των κατοίκων του Λεκανοπεδίου που παραμένουν όμηροι ενός και μόνο ΧΥΤΑ -και έχουμε όλοι εμπειρία για το τι συμβαίνει σε έκτακτα περιστατικά π.χ. πυρκαγιά, κατολισθήσεις κλπ.- και τους εργαζομένους σε αυτόν οι οποίοι είναι αναγκασμένοι να εργάζονται σε συνθήκες που δεν πληρούν τους όρους υγιεινής και ασφάλειας και με τον κίνδυνο πρόκλησης εργατικών ατυχημάτων λόγω των συνθηκών κορεσμού του ΧΥΤΑ. Η Ελληνική κατάσταση σε αριθμούς Σήμερα στην Ελλάδα παράγονται περί τους 4,6 εκατομμύρια τόνους ΑΣΑ ετησίως, που περιλαμβάνουν κυρίως τα απορρίμματα που προέρχονται από εμπορικές δραστηριότητες, με προοπτική να φθάσουν τα 5,2 εκατομμύρια τόνους το Διαχρονικά, παρατηρείται τάση σημαντικής αύξησης της παραγωγής ΑΣΑ, λόγω της ανάπτυξης των μεγάλων αστικών κέντρων, της συνεχούς αύξησης του τουριστικού ρεύματος και κυρίως της ανόδου του βιοτικού επιπέδου με αποτέλεσμα την αλλαγή των καταναλωτικών συνηθειών. Συγκεκριμένα, η μέση ημερησία παραγωγή αστικών αποβλήτων ανά κάτοικο στην Ελλάδα, για το 2001, ανερχόταν σε 1,1 kg/κάτοικο, που παραμένει όμως κατώτερη από τον αντίστοιχο μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 1,48 kg/κάτοικο/ημέρα. Η Περιφέρεια Αττικής παράγει περίπου το 39% της ετήσιας ποσότητας των ΑΣΑ της χώρας, ακολουθούμενη από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας με ποσοστό 16%, με το 9% να παράγεται μόνο στο Νομό Θεσσαλονίκης. Μέχρι την 16 Ιουλίου του 2020, τα Βιοποδομήσιμα Αστικά Απόβλητα που προορίζονται για χώρους ταφής θα πρέπει να μειωθούν στο 35% της συνολικής (κατά βάρος) ποσότητας των βιοαποδομήσιμων αστικών αποβλήτων που είχαν παραχθεί το Συμπέρασμα Τέτοια νούμερα και τι σημαίνουν στην πράξη και ως κέρδη στην τσέπη τους, τα ξέρουν καλά οι επιχειρηματίες που σπεύδουν να πάρουν θέση στην παραπέρα ιδιωτικοποίηση της διαχείρισης των απορριμμάτων, προσδοκώντας χρυσάφι από τα ίδια τα σκουπίδια και από την εμπορευματοποίηση των υπηρεσιών αποκομιδής και επεξεργασίας τους. Η μέχρι σήμερα διαχείριση των απορριμμάτων είναι παράδειγμα προς αποφυγή που υποβαθμίζει το περιβάλλον και προκαλεί διαφθορά και κατασπατάληση εκατομμυρίων ευρώ. Το εργοστάσιο στα Άνω Λιόσια κόστισε πολύ πάνω από τον αρχικό προϋπολογισμό του και τα προϊόντα που υποτίθεται ότι θα παρήγαγε είναι κακής ποιότητας και καταλήγουν στη χωματερή. Τα τέσσερα νέα εργοστάσια που προκηρύχθηκαν είναι επίσης υψηλού κόστους και δεν θα αποφύγουμε και πάλι την ταφή απορριμμάτων, η οποία σημειωτέων αποδοκιμάζεται ως τρόπος διαχείρισης απορριμμάτων από την Ε.Ε. Μόνη λύση και σίγουρα φθηνότερη είναι η διαλογή στην πηγή και η ανακύκλωση με συμμετοχή των πολιτών και μεγάλα περιβαλλοντικά οφέλη.

12 12 οικο νομία ΦΑΚΕΛΟΣ / ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΦΑΓΟΠΟΤΙ Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2014 Πρόστιμα, Παράνομοι ΧΑΔΑ και Διαπλοκή ΠΑΡΑΝΟΜΕΣ ΧΩΜΑΤΕΡΕΣ Ένα απέραντο σκουπιδαριό Τριτοκοσμικές εικόνες αντικρύζουμε σε πολλές περιοχές της Ελλάδας λόγω της ύπαρξης παράνομων χωματερών, 400 τον αριθμό. Αν και ο αριθμός των παράνομων χωματερών δεν είναι μικρός, η κατάσταση το 2005, όταν για πρώτη φορά καταδικάστηκε η Ελλάδα από το ευρωπαϊκό δικαστήριο, ήταν πολύ χειρότερη καθώς λειτουργούσαν παράνομες ΧΑΔΑ. Έτσι, αγώνα δρόμου δίνει το υπουργείο Περιβάλλοντος ώστε να μειωθεί το πρόστιμο των ευρώ την ημέρα που πρόκειται να επιβληθεί στην Ελλάδα, ώστε στις 2 Δεκεμβρίου, ημέρα έκδοσης της απόφασης του ευρωπαϊκού δικαστηρίου, η χώρα μας να εμφανίσει όσο το δυνατόν λιγότερους ΧΑΔΑ. Πάντως το πρόστιμο των 22 εκατ. Ευρώ που όριζε η πρώτη καταδικαστική απόφαση από το 2005 δεν πρόκειται να αποφευχθεί. Δυστυχώς το θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων αποτέλεσε διαχρονικά πεδίο μικροπολιτικών επιδιώξεων και συμφερόντων, με τις δικαιολογημένες αντιδράσεις των πολιτών να δυσχεραίνουν την προσπάθεια λύσης του προβλήματος. Πλέον δεν υπάρχουν περιθώρια για κωλυσιεργίες. Η διαφύλαξη του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας αποτελεί πρώτιστο καθήκον όλων μας. Παρά το γεγονός ότι το «βρώμικο» κύκλωμα της διαχείρισης των σκουπιδιών καλά κρατεί, ξοδεύοντας την τελευταία δεκαετία 20 και πλέον δισεκατ. ευρώ, με πρώτη σε διαπλοκή και αναποτελεσματικότητα την καραμέλα της ανακύκλωσης, που το 2005 ήταν περίπου στο 11% και σήμερα είναι ούτε 7% και στη συνέχεια την αμαρτωλή διαδρομή του ΕΔΣΝΑ του συνδέσμου «φαγάνα» με μισθοδοσίες και αναθέσεις εκατομμυρίων ευρώ και το υπουργείο εσωτερικών να σφυρίζει αδιάφορα, φτάσαμε σ αυτό το χάλι. Το ΠΑ.Κ.Ο.Ε επανειλημμένα έχει καταγγείλει την απαράδεκτη και αποπροσανατολιστική τακτική της διαπλοκής των φορέων εξουσίας των σκουπιδιών με τους μεγαλοεργολάβους που δήθεν ανέλαβαν να σώσουν την Ελλάδα από τα σκουπίδια που συνεχώς μας πνίγουν, αλλά δυστυχώς τα στόματα σχεδόν όλων βουλώνονται με τα πεντακοσάρικα της διαπλοκής. Διαχείριση αποβλήτων και καταγγελίες Δούρου Την απόσυρση του άρθρου 17 του νομοσχεδίου του ΥΠΕΚΑ για «Ενίσχυση της ανακύκλωσης και βελτίωση της διαχείρισης των αποβλήτων» ζητά η περιφερειακή αρχή Αττικής και καταγγέλλει ότι γίνεται προσπάθεια χειραγώγησης των περιφερειακών σχεδιασμών. «Οι προτεινόμενες ρυθμίσεις ισοδυναμούν με ουσιαστική αφαίρεση από τους φορείς διαχείρισης και τις Περιφέρειες της αρμοδιότητας να σχεδιάζουν και να υλοποιούν τη διαχείριση των αποβλήτων και οδηγούν στην μέγιστη συγκεντροποίησή της. Και αυτή η μεθόδευση δεν είναι τυχαίο ότι επιχειρείται σήμερα», σημειώνει η Ρένα Δούρου, καθώς η κίνηση από πλευράς κυβέρνησης γίνεται «τη στιγμή που η νέα περιφερειακή αρχή Αττικής έχει δηλώσει δημόσια την πρόθεσή της να ακυρώσει τους διαγωνισμούς για τα τέσσερα εργοστάσια επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων, να προχωρήσει σε αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ Αττικής, στη λογική της αποκέντρωσης των δραστηριοτήτων, με έμφαση στην προδιαλογή των υλικών». Πρέπει κάποια στιγμή οι κρατούντες την κεντρική εξουσία να καταλάβουν ότι οι αιρετές αυτοδιοικήσεις (περιφέρειες, δήμοι κ.λπ.) έχουν κατακτημένα δικαιώματα χρόνων. Το ΠΑ.Κ.Ο.Ε συμμερίζεται την προσπάθεια της κας Δούρου και θα βρίσκεται πάντοτε στο πλευρό της στους δίκαιους διεκδικητικούς αγώνες της. Η Ελλάδα αντιμετωπίζει εδώ και χρόνια το «βραχνά» του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για το ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων και την λειτουργία των παράνομων χωματερών, αφού δεν έχει ακόμα δοθεί λύση παρά την καταδίκη της χώρας και την επιβολή προστίμων διαχείρισης τα οποία πρέπει να καταβληθούν. Στις αρχές του χρόνου με νομοθετική ρύθμιση αυτά τα πρόστιμα «πάγωσαν» και καλούνται οι πολίτες να επιβαρυνθούν μέσω της αύξησης των δημοτικών τελών. Παρότι σύμφωνα με τον «Καλλικράτη» οι 13 Περιφέρειες της χώρας θα έπρεπε να έχουν δημιουργήσει τον δικό τους Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων στις περισσότερες περιπτώσεις, διατηρείται το παλιό μοντέλο όπου υφίσταται φορείς Νόμων και όχι Περιφερειών, με συνέπεια να μην υπάρχει ένας συνολικότερος σχεδιασμός. Οξύτερο είναι το πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων στην νησιωτική χώρα καθώς το κόστος της δημιουργίας μονάδων είναι υψηλό. Για την εξομάλυνση του συγκεκριμένου προβλήματος έχουν δρομολογηθεί συνολικά 13 έργα με Σύμπραξη Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα. Εκτός από τα 4 έργα που έχουν δρομολογηθεί στην Αττική και τα οποία αναμένουν τις αποφάσεις των Αυτοδιοικητικών Αρχών για να προχωρήσουν, η καθυστέρηση χαρακτηρίζει την πορεία των έργων και σε άλλες 9 περιφέρειες όπως Αιτωλοακαρνανία, Αν. Μακεδονία και Θράκη, Αχαΐα, Δ. Μακεδονία, Ήπειρο, Ηλεία, Κέρκυρα, Πελοπόννησο και Σέρρες. Πάντως εξαιτίας των έργων που έχουν δρομολογηθεί και του σταδιακού κλεισίματος των χωματερών, το χρηματικό πρόστιμο αναμένεται να μειωθεί κατά το ένα τρίτο έως το τέλος του 2015, ενώ δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας. Τα πρόστιμα τα πληρώνει ο ελληνικός λαός, που εξαιτίας της αδιαφορίας των κυβερνώντων, αλλά και των ΟΤΑ, φτάσαμε σ αυτό το χάλι. Επιτέλους, ας ξεπεραστούν τα μεγαλοσυμφέροντα και ας δείτε κύριοι της εξουσίας το συμφέρον των πολιτών της χώρας.

13 ΦΑΚΕΛΟΣ / ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΦΑΓΟΠΟΤΙ Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2014 οικο νομία 13 Μπλόκο σε σκουπιδότοπο α λα.. Νάπολι «ΣΤΟΠ» σε σκουπιδότοπο, που κινδυνεύει να μετατρέψει το Λεκανοπέδιο, εξαιτίας της έλλειψης χώρων διαχείρισης των σκουπιδιών, βάζει απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) με την οποία απορρίπτονται αιτήσεις ακύρωσης του έργου κατασκευής σύγχρονου εργοστασίου στο Γραμματικό από φορείς και κατοίκους. «Διαπιστώνεται τεκμηριωμένα η απουσία ρέματος στην επίμαχη περιοχή, καθώς και η μη υδατοπερατότητα του εδάφους» αναφέρεται στην απόφαση του Ε' Τμήματος του ΣτΕ. Στις δεκάδες αποφάσεις που έχουν εκδοθεί εδώ και δέκα χρόνια και δικαιώνουν τις επιλογές υλοποίησης του έργου στο Γραμματικό παραπέμπουν νομικοί που έχουν ασχοληθεί με την υπόθεση. Παραδέχονται βέβαια ότι ο σχεδιασμός μπορεί να επιδέχεται επικαιροποίηση ύστερα από τόσα χρόνια. Η νέα περιφερειάρχης, μιλάει για ακύρωση των διαδικασιών για τις τέσσερις μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων και αναφέρεται σε ένα μοντέλο σχεδιασμού για τη διαχείρισή τους σε τοπικό επίπεδο. Σε κάθε περίπτωση όμως, σύμφωνα με νομικούς κύκλους, η περιφερειάρχης Αττικής δεν έχει δικαίωμα να μπλοκάρει αυτόνομα την εξέλιξη των έργων που προβλέπει ο υφιστάμενος περιφερειακός σχεδιασμός. Η απόφαση του ΣτΕ για το Γραμματικό φρενάρει το ενδεχόμενο να ξεχειλίσουν ξανά τα σκουπίδια στους δρόμους. Όμως με τον ΧΥΤΑ Φυλής στα όριά του και με την πρόθεση της περιφερειάρχου Αττικής για ακύρωση των διαδικασιών σε Γραμματικό, Κερατέα και Φυλή πολλοί είναι εκείνοι που ανησυχούν. Με επιστολή της, η κυρία Δούρου, προς τους δημάρχους της Αττικής ανέφερε πως προτεραιότητά της είναι να σταματήσει τους διαγωνισμούς που «προωθούνταν από την προηγούμενη διοίκηση για τις 4 μονάδες επεξεργασίας σύμμεικτων με ΣΔΙΤ, με φαραωνικά έργα, εγγυημένες μεγάλες ποσότητες απορριμμάτων». Διαφορετική άποψη έχουν στελέχη που ασχολούνται με τη διαχείριση των απορριμμάτων, σημειώνοντας πως: «το 1,7 εκατομμύρια τόνοι σκουπιδιών που αναφέρεται στις διαγωνιστικές διαδικασίες είναι απλώς η οροφή, θα χαθούν κοινοτικοί πόροι, ενώ χωρίς τη συμβολή ιδιωτών δεν θα μπορέσουν να ολοκληρωθούν οι εγκαταστάσεις». Αυτή είναι η καραμέλα των μεγαλοεργολάβων σκουπιδαρχών. Το ΠΑΚΟΕ είναι αντίθετο με αυτά που αναγράφονται παραπάνω και θυμίζει την αδηφαγία των σκουπιδαρχών. Όσα πιο πολλά σκουπίδια τόσα κέρδη για μας. Ελλάς στο μεγαλείο σου. Σκουπίδια Παντού σκουπίδια Η ΚΟΛΑΣΗ των σκουπιδιών παραμένει ολοζώντανη στην Πελοπόννησο, παρά την εσπευσμένη απόφαση του Δήμου Τρίπολης πριν από έναν περίπου μήνα να αναθέσει σε ιδιώτη τη μεταφορά τόνων σκουπιδιών αντί ευρώ. Ο σχεδιασμός της επιχείρησης πάσχει σοβαρά αφού η δουλειά ανατέθηκε σε εταιρεία που διαθέτει ανοιχτά φορτηγά για μεταφορά μπάζων και όχι απορριμματοφόρα, ενώ υπάρχουν ψίθυροι για στενές σχέσεις μεταξύ εργολήπτη και περιφέρειας. Παράλληλα άγνωστο παραμένει πότε θα αρχίσει να υλοποιείται ο περιφερειακός σχεδιασμός (σε σχέδια της εταιρείας ΤΕΡΝΑ) για τρεις μονάδες διαχείρισης απορριμμάτων, έργο-πρότυπο σύμφωνα με τον κ. Τατούλη για όλη την Ελλάδα. Την ίδια ώρα η Ε.Ε. απειλεί με επιβολή προστίμων για την συνέχιση της λειτουργίας χωματερών (ΧΑΔΑ) ίσως και μέσα στον Δεκέμβρη. Ο δήμαρχος Καλαμάτας, Παναγιώτης Νίκας την επομένη μιας πολύ σημαντικής συνάντησης στο ΥΠΕΚΑ με όλους τους δημάρχους Μεσσηνίας και Κορινθίας τόνισε ότι τα πρόστιμα που επέρχονται για τους σκουπιδότοπους θα πρέπει να τα πληρώσουν η Περιφέρεια Πελοποννήσου ή το Κράτος και όχι οι δήμοι. Η γενική γραμματέας τουυπεκα (Μεσσήνια) Νάντια Γιαννακοπούλου από τη μεριά της ξεκαθάρισε στους δημάρχους ότι θα πρέπει να κινηθούν άμεσα μόνοι τους ή με μεταξύ τους συμπράξεις για να προωθήσουν σύγχρονες λύσεις Το ΠΑΚΟΕ επανειλημμένα έχει τονίσει ότι η δημιουργία αυτόνομων μονάδων ΚΔΑΥ Πρόστιμα για απόβλητα σε 9 επιχειρήσεις χωρίς αντίκρισμα ΠΡΟΣΤΙΜΑ για παραβάσεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, σε εννέα βιομηχανικές μονάδες και σε μονάδες διαχείρισης απορριμμάτων δήμων, επέβαλε ο ειδικός γραμματέας Υδάτων Κωνσταντίνος Τριάντης, ύστερα από εισήγηση της Ειδικής Υπηρεσίας Επιθεωρητών Περιβάλλοντος (ΕΥΕΠ). Κάποιες από τις μονάδες είναι: Μία μονάδα συσκευασίας (Ηρακλής Συσκευασία ευρώ) Μία μονάδα χαλυβουργίας (ArcelorMittalConstruction, Βόλος ευρώ) Μία βιομηχανία οπτόπλινθων (Υιοί Ν. ΝΙΚΟΥ, Ηγουμενίτσα ευρώ) Μία βιομηχανία γάλακτος (Εβροφάρμα ευρώ). Ένα λατομείο αδρανών υλικών με συγκρότημα θραύσης (ΛΑΤΕΜ στη Λέσβο ευρώ) Μία μονάδα κατασκευής - επισκευής - βαφής οχημάτων (Αφοί Σαρακάκη ΑΕΒΜΕ ευρώ) Καθώς και σε τρεις φορείς διαχείρισης ΧΥΤΑ των ΟΤΑ (Σύνδεση Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων 1ης και 4ης και κομποστοποίησης από 2-3 όμορους δήμους είναι η λύση. Η ΤΕΡΝΑ με τον Τατούλη περιφερειάρχη χέρι - χέρι προωθούν τα εργοστάσια σκουπιδιών. Η κουτάλα είναι μεγάλη, αλλά η ζωή των κατοίκων μικρή. Γεωγραφικής Ενότητας στην Αιτωλοακαρνανία ευρώ και ευρώ, Διαχείριση Απορριμμάτων Λέσβου ευρώ). Τα πρόστιμα αναφέρονται σε περιβαλλοντικές παραβάσεις, όπως στη μη τήρηση των περιβαλλοντικών όρων και σε θέματα διαχείρισης επικίνδυνων και μη βιομηχανικών, αστικών και άλλων αποβλήτων, σε πλημμελή παρακολούθηση και καταγραφή των υπόγειων και επιφανειακών υδάτων, άντληση και χρήση νερού από γεώτρηση χωρίς άδεια. Κάθε χρόνο η Ειδική Γραμματεία Υδάτων βάζει και κάποια πρόστιμα σε ρυπαντές δολοφόνους, του φυσικού και ανθρωπογενούς μας περιβάλλοντος. Έτσι δεκάδες ή εκατοντάδες ρυπαντές βιομήχανοι που καταστρέφουν το περιβάλλον παραμένουν ατιμώρητοι και έτσι οι υδροφόροι ορίζοντες, τα εδάφη και οι θάλασσές μας μολύνονται επικίνδυνα. Το ΠΑΚΟΕ έχει καταγγείλει πολλές φορές τέτοια φαινόμενα.

14 14 οικο νομία ΦΑΚΕΛΟΣ / ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΦΑΓΟΠΟΤΙ Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2014 ΤΟ ΕΚΑΝΑΝ ΧΩΜΑΤΕΡΗ Χωματερή θυμίζει τμήμα του πρώην Στρατοπέδου Κόδρα στην Καλαμαριά, καθώς όπως καταγγέλλει ο επικεφαλής της Ριζοσπαστικής Αριστεράς Μανόλης Λαμτζίδης, στερεά απορρίμματα όπως παλιά έπιπλα, μπάζα και κλαδιά έχουν εναποτεθεί με αποτέλεσμα ο χώρος να έχει εγκαταληφθεί και να αποτελεί κίνδυνο για την δημόσια υγεία. Επιπροσθέτως, στο χώρο λειτουργεί παράνομο κυνοκομείο, τα διατηρητέα κτίρια ρημάζουν ακόμα και δενδρύλλια ινδικής κάνναβης έχουν καλλιεργηθεί. Ο αντιδήμαρχος Καθαριότητας-Πρασίνου και Ανακύκλωσης του Δήμου Καλαμαριάς δηλώνει πάντως από την μεριά του ότι τα απορρίμματα εναποτέθηκαν εκεί προσωρινά και ότι ο Δήμος διεκδικεί το πρώην Στρατόπεδο για την μετατροπή του σε έναν σημαντικό πνεύμονα πρασίνου. Ουδέν το μονιμότερο του προσωρινού. Άραγε πόσα χρόνια Αντιδήμαρχε αυτός ο σκουπιδότοπος που σίγουρα αποτελεί εστία μόλυνσης του περιβάλλοντος; Το ΠΑΚΟΕ με την 35χρονη εμπειρία του έχει αποκτήσει τεράστια γνώση στις ανεξέλεγκτες αποθέσεις σκουπιδιών από τους ασυνείδητους, είτε ιδιώτες λέγονται, είτε εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης. Πρωτάθλημα για παράνομες ΧΑΔΑ ΕΝΩ ΤΑ πρόστιμα πέφτουν βροχή από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, λόγω μη ύπαρξης νόμιμου χώρου και λόγω μη αποκατάστασης των ΧΑΔΑ που έκλεισαν ενώ υπάρχει η χρηματοδότηση, η χώρα μας εξακολουθεί να λειτουργεί παράνομα χωματερές. Πρωταθλήτρια αναδείχθηκε η Περιφέρεια Πελοποννήσου με 82 χωματερές, από τις οποίες επίσημα λειτουργούν 23. Πολλοί Δήμοι, μετά την συνένωση με τον «Καλλικράτη» έχουν περισσότερες από μία χωματερές. Με εξαίρεση τον ΧΥΤΑ Ξυλοκάστρου που πήρε άδεια λειτουργίας αλλά δεν λειτουργεί, δεν υπάρχει κανένας άλλος νόμιμος χώρος τελικής διάθεσης απορριμμάτων σε όλη την Περιφέρεια Πελοποννήσου. Η αρμοδιότητα της υλοποίησης των έργων αποκατάστασης των ΧΑΔΑ έχει ανατεθεί στην Περιφέρεια Πελοποννήσου με την Απόφαση Α.Π. 3372/ της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου. Η χρηματοδότηση του έργου υπάρχει, παρόλα αυτά παρατηρείται μεγάλη καθυστέρηση. Η ένταξη του έργου έγινε στις αρχές του 2012, η σύμβαση για την εκπόνηση μελετών υπογράφηκε τέλος Απριλίου 2013 και χρειάστηκαν 465 ημέρες, ενώ η συμβατική διάρκεια ήταν 270 ημέρες. Το έργο θα ανατεθεί σε περισσότερους εργολάβους Εάν το έργο προχωρήσει χωρίς ενστάσεις και με την προϋπόθεση ότι ο εργολάβος θα τηρήσει το χρονοδιάγραμμα, το έργο θα ολοκληρωθεί μετά το Στο μεταξύ τα πρόστιμα από την ΕΕ θα συνεχίζουν να πέφτουν καθημερινά και θα κληθεί να τα πληρώσει η Περιφέρεια και όχι το Κράτος. Τα λεφτά της Περιφέρειας κύριε Τατούλη είναι του Ελληνικού λαού που τα στερείτε για να μπορείτε εσείς να διαφημίζετε τουριστικά την ιππασία στην Πελοπόννησο. Με 82 χωματερές, πρώτη σε ολόκληρη τη χώρα η Πελοπόννησος, πρέπει να πληρώνουμε πρόστιμο την ημέρα ευρώ. Τατούλη δώστα από την τσέπη σου απ αυτά που πήρες από την ΤΕΡΝΑ. «Χωματερή» το νεκροταφείο Σχιστού Αυτοψία που διενεργήθηκε στις 31 Οκτωβρίου από στελέχη του Τμήματος Υγειονομικού και Περιβαλλοντικού Ελέγχου της Περιφερειακής Ενότητας Πειραιά διαπίστωσε πως το Νεκροταφείο του Σχιστού αποτελεί «βόμβα» για την δημόσια υγεία, καθώς σε μεγάλη ανοιχτή έκταση του βόρειου τμήματός του βρέθηκαν μεγάλες ποσότητες τσιμέντου, μαρμάρων, προϊόντων εκταφών, κομμάτια από φέρετρα και διάφορα άλλα απορρίμματα. Έχει ζητηθεί εγγράφως από τον Σύνδεσμο Δήμων Πειραιά και Δυτικής Αττικής να αποκαταστήσει τους χώρους και να απομακρύνει /μεταφέρει τα αποβλήτων, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι έχει ήδη κινηθεί η διαδικασία επιβολής κυρώσεων. Ποινικά ποιος θα βάλει φυλακή κάποτε τους υπεύθυνους; Κάντε κάτι άλλο κύριοι της εξουσίας. Έργα αποκατάστασης των Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων Οι τρεις νέες Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις που υπεγράφησαν από τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής προβλέπουν έργα αποκατάστασης των Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων (ΧΑΔΑ), καθώς και μέτρα εφαρμογής και επέκτασης της ανακύκλωσης σε όλους τους Δήμους. Συγκεκριμένα αφορούν: την διαχείριση στερεών αστικών αποβλήτων στον Πύργο Ηλείας, στη Δράμα, στον Έβρο, στον Νέστο, στην Ευρυτανία, στη Φωκίδα και στην Φθιώτιδα. Τα έργα αποκατάστασης στις άνω περιοχές χρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ και υλοποιούνται με ταχείς ρυθμούς σε μία μεγάλη προσπάθεια για την εξάλειψη των επιπτώσεων στο Περιβάλλον και στην Δημόσια Υγεία από την ανεξέλεγκτη διάθεση των αποβλήτων. Οι συγκεκριμένες ΚΥΑ προβλέπουν επίσης την παύση της λειτουργίας των ΧΑΔΑ σε άλλες τρεις Περιφέρειες της χώρας, ενώ απομένουν η Πελοπόννησος και ορισμένες νησιωτικές περιοχές με ειδικές δυσκολίες για τις οποίες εξελίσσεται ειδικό σχέδιο δράσης. Γεμίσαμε σκουπίδια. Το ΠΑ.Κ.Ο.Ε από το 1979 φωνάζει ότι «τα σκουπίδια δεν είναι για πέταμα» αλλά φωνή βοώντος εν τη ερήμω. Ακόμα αποκαθιστούμε ΧΑΔΑ, ακόμα προγραμματίζουμε, αλλά δυστυχώς η ανακύκλωση πέφτει.

15 ΦΑΚΕΛΟΣ / ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΦΑΓΟΠΟΤΙ Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2014 οικο νομία 15 Το κερασάκι στην τούρτα η τοξική χωματερή Με μια επικίνδυνη απόφαση της Γενικής Γραμματέως Περιβάλλοντος, που ξεσηκώνει κύμα αντιδράσεων στη Δ. Μακεδονία, βρήκαν «λύση» για τα βιομηχανικά, μη ανακυκλώσιμα, στερεά, επικίνδυνα τοξικά απόβλητα από τις βιομηχανικές και στρατιωτικές εγκαταστάσεις των Μακεδονίας, Ηπείρου, Θεσσαλίας, Στερεάς Ελλάδος και Αττικής, να καταλήγουν σε μια έκταση περίπου 260 στρεμμάτων, στο ορυχείο της Καρδιάς των λιγνιτωρυχείων Πτολεμαΐδας της ΔΕΗ. Η νέα απόφαση προωθείται υπό την απειλή παραπομπής της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, και επιβολής σωρευτικού προστίμου ύψους 14,9 εκατ. ευρώ, επειδή η χώρα μας δεν έχει καταθέσει, ως όφειλε, ένα εθνικό σχέδιο διαχείρισης επικίνδυνων αποβλήτων, το οποίο έπρεπε να έχει υλοποιήσει μέσα στο Σημειώνεται ότι η ΔΕΗ δεν διαθέτει την απαιτούμενη άδεια διαχείρισης, ενώ η άδειά της που αφορά αποκλειστικά τα απόβλητα αμιαντοτσιμέντου της ΔΕΗ έχει λήξει από το Το εντυπωσιακό είναι ότι η απόφαση του ΥΠΕΚΑ για την τοξική χωματερή της Καρδιάς προωθήθηκε στα «μουλωχτά», χωρίς να ενημερωθούν η Περιφέρεια, και οι δήμοι. «Η Δυτική Μακεδονία δεν θα γίνει χωματερή αποβλήτων», τονίζεται στην ανακοίνωση της Περιφέρειας. «Η έκδοση της απόφασης είναι παράτυπη και δεν αποτελεί άδεια διαχείρισης, αφού αυτή πρέπει να ενσωματωθεί στην Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων». Με απόφαση του περιφερειάρχη Δυτικής Μακεδονίας Θεόδωρου Καρυπίδη, θα υπάρξει προσφυγή με όλα τα ένδικα μέσα για την ακύρωση της απόφασης της Γ.Γ. του ΥΠΕΚΑ. Είναι τραγικό και το ΠΑ.Κ.Ο.Ε. είχε τότε (2010) ξεσηκώσει πολλούς φορείς για την ταφή των επικίνδυνων αποβλήτων. Τότε αναζητούσαν χώρο στην Πάτρα και από τις αντιδράσεις αποφεύχθηκε το συμβάν. Τώρα η απόφαση της Γενικής Γραμματέως του ΥΠΕΚΑ, Σοφής Γιαννακοπούλου, της δίνει τη δυνατότητα να εκλεγεί στην Μεσσηνία βουλευτής, εξαιτίας της υποταγής της στον ΥΠΕΚΑ, παρόλο που βάζει ταφόπλακα στους κατοίκους της Δυτικής Μακεδονίας. Αυτό που έπρεπε να έχουν υλοποιήσει μέχρι τις αρχές του 2013 τώρα «αποφασίζουν και διατάζουν» τον εξαφανισμό ολόκληρης περιφέρειας. Ένας ΧΥΤΑ τρύπα στο νερό Ο υπό κατασκευή ΧΥΤΑ Αιγιαλείας γίνεται χωρίς άδεια, χωρίς μελέτες εκτροπής του ρέματος και υδραυλικής απομόνωσης του χώρου και θέλουν να κατασκευαστεί κυριολεκτικά επάνω στο νερό. Ο Γενικός Επιθεωρητής Περιβάλλοντος του ΥΠΕ- ΚΑ κ. Παναγιώτης Μέρκος θεωρεί ότι η χωροθέτηση στο σημείο που έγινε ήταν παντελώς αυθαίρετη και εγκληματική σε ότι αφορά τα τεχνικά χαρακτηριστικά του χώρου. Δεν αντιλαμβανόμαστε γιατί επιμένουν σε κάτι που είναι κυριολεκτικά δομημένο επάνω στο νερό. Η εγκατάσταση είναι στην καρδιά ενός ρέματος, ακριβώς πάνω από την κοίτη του ποταμού Φοίνικα. Ο εν λόγω ΧΥΤΑ δεν έχει άδεια, δεν έχουν γίνει μελέτες εκτροπής του ρέματος και υδραυλικής απομόνωσης του χώρου. Αυτά τα πράγματα είναι τρύπες στο νερό, καταλήγει ο κ. Μέρκος. Ο χρόνος ζωής του εν λόγω χώρου δεν ξεπερνά τα 3-4 χρόνια, το δε πλέον σημαντικό είναι η περιβαλλοντική απειλή σε ένα έκτακτο καιρικό φαινόμενο, που το ρέμα θα περάσει μέσα από το κύτταρο του ΧΥΤΑ και θα μεταφέρει όλα τα σκουπίδια στον ποταμό Φοίνικα. Ούτως ή άλλως είναι μία εγκατάσταση που επιπλέει σε νερά και μάλιστα σε καθάρια νερά που χρησιμοποιούνται για την ύδρευση των γύρω περιοχών καθώς και για άρδευση σε μία περιοχή με αμπέλια, καλλιέργειες κ.α. Όσον αφορά στο ΧΥΤΑ της Ξερόλακκας, ο κ. Μέρκος τόνισε ότι είναι «υπερκορεσμένος και με προδιαγραφές που παραπέμπουν σε ΧΑΔΑ. Με τρομερά λειτουργικά προβλήματα, παράνομη επέκταση και με κίνδυνο ανάφλεξης ανά πάσα στιγμή από το βιοαέριο όπως και με εναπόθεση σκουπιδιών σε ήδη αποκατεστημένο χώρο». Θα αποβληθούμε από την Ευρωπαϊκή Ένωση Εν έτη 2014 υπάρχουν ακόμη περιοχές στην Ελλάδα όπου αστικά λύματα συχνά καταλήγουν σε χείμαρρους, ρέματα, ποτάμια, λίμνες και θάλασσες. Μάλιστα η απουσία αποχετευτικού δικτύου και βιολογικού καθαρισμού χάρισαν στη χώρα μας το 2007 μια ευρωκαταδίκη. Το μεγαλύτερο πρόβλημα διαχείρισης αστικών λυμάτων παραμένει στην Αττική. Για το σύνολο του Νόμου απαιτούνται 22 εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων, σήμερα όμως υφίστανται μόνο οι μισές. Το Κέντρο Επεξεργασίας Λυμάτων (ΚΕΛ) Βορείων Μεσογείων θα εξυπηρετεί τους Δήμους Σπάτων - Αρτέμιδος και Ραφήνας - Πικερμίου. Ωστόσο η υπόθεση έχει κολλήσει, καθώς οι δημοτικές Αρχές δεν δέχονται τη λύση που προτείνει το υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ). Προκειμένου να επιλυθεί το θέμα, συντάθηκε το 2013 σύμφωνο συνεργασίας μεταξύ ΥΠΕΚΑ, ΕΥΔΑΠ, Περιφέρειας Αττικής και των δύο δήμων, όπου θα έπρεπε να συνεργαστούν για την εξεύρεση ολοκληρωμένης λύσης. Οι δήμοι όμως απέρριψαν την υπογραφή του συμφώνου. Οι δύο δήμοι απαιτούν τη μεταφορά των λυμάτων τους στην Ψυτάλλεια, λύση που έχει απορριφθεί από το υπουργείο. Η Ελλάδα είχε καταδικαστεί το 2004 από το Ευρωδικαστήριο και για την ανεπαρκή κάλυψη Ελευσίνας - Θριάσιου Πεδίου. Η Κομισιόν έχει κινήσει την προδικαστική διαδικασία για την επιβολή χρηματικών κυρώσεων από το 2010 και αν δεν επέλθει άμεσα συμμόρφωση αναμένεται να εισηγηθεί για επιβολή νέων προστίμων. O βιολογικός καθαρισμός λειτουργούσε για έξι μήνες, όπως για παράδειγμα στο Δήμο Δοξάτου. Όπου σταμάτησε λόγω λάθους χωροθέτησης και ζητημάτων ιδιοκτησιακών και οικονομικών. Ευτυχώς όμως τα προβλήματα ξεπεράστηκαν και σήμερα σχεδιάζεται η επαναλειτουργία του. Στην Προσοτσάνη ο βιολογικός καθαρισμός δεν έχει αρχίσει ακόμα να κατασκευάζεται και στο Κάτω Νευροκόπι βρίσκεται στο στάδιο της προέγκρισης δημοπράτησης. Ενώ στη Νέα Ζίχνη το έργο βρίσκεται στο στάδιο μελέτης. Το 2013 η ευρωπαϊκή επιτροπή έστειλε προειδοποιητική επιστολή στην Ελλάδα για τη δυσλειτουργία του βιολογικού καθαρισμού στο Κρανίδι και άλλη μια στην Πρέσπα. Σήμερα λειτουργούν η Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων και οι κεντρικοί αγωγοί, αλλά εκκρεμεί η ολοκλήρωση μέρους του δευτερεύοντος δικτύου σε τμήμα του οικισμού της Κάτω Ελευσίνας. Μεγάλο το πρόβλημα όχι επειδή δεν έχουν κατασκευαστεί όσα προαναφέρονται, αλλά γιατί και οι υφιστάμενοι βιολογικοί καθαρισμοί σε μεγάλο ποσοστό στους δεν λειτουργούν. Το ΠΑΚΟΕ έχει καταγγείλει αυτή την αδράνεια των τοπικών αρχών και την αδιαφάνεια των διαδικασιών συντήρησης των υφιστάμενων μονάδων.

16 ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΝΤΙ ΡΑΣΕΙΣ Σ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΒΛΕΠΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΚΕΝΤΡΟ ΟΙΚΟΛΟΓΟΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΟΤΑΝ ΟΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΟΤΑΝ ΤΑ ΣΚΟΥΠΙ ΙΑ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΕΦΙΑΛΤΗΣ ΟΤΑΝ ΤΑ ΝΕΡΑ ΥΠΟΒΑΘΜΙΖΟΝΤΑΙ ΚΑΙ Η ΧΡΗΣΗ ΤΟΥΣ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΗ ΟΤΑΝ ΟΙ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΕΣ ΒΟΜΒΑΡ ΙΖΟΥΝ ΑΝΕΞΕΛΕΓΚΤΑ ΤΟΥΣ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥΣ ΜΑΣ ΟΤΑΝ Ο ΘΟΡΥΒΟΣ ΜΑΣ ΚΟΥΦΑΙΝΕΙ ΚΑΙ Η ΠΟΛΙΤΕΙΑ Α ΙΑΦΟΡΕΙ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΑ Η ΜΟΝΑ ΙΚΗ ΣΟΥ ΑΣΠΙ Α ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΜΕ ΠΡΩΤΟΓΕΝΗ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΑΚΟΕ. ΩΣΤΟΥ ΤΗ ΥΝΑΜΗ ΝΑ ΣΤΑΘΕΙ ΙΠΛΑ ΣΟΥ, ΙΕΚ ΙΚΟΝΤΑΣ ΜΑΖΙ ΣΟΥ ΤΟ ΑΥΤΟΝΟΗΤΟ ΙΚΑΙΩΜΑ ΟΧΙ ΓΙΑ ΑΠΛΗ ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΑΛΛΑ ΓΙΑ ΖΩΗ. ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΕ ΤΟ ΚΟΥΠΟΝΙ ΚΑΙ ΣΤΕΙΛΕ ΜΑΣ ΤΗ ΣΥΝ ΡΟΜΗ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙΣ ΣΙΓΟΥΡΑ ΘΑ ΠΙΑΣΕΙ ΤΟΠΟ!!! Στη διεύθυνση: Λεωφόρος Αλεξάνδρας 28, Αθήνα ή με Fax στο ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:.. ΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΤΗΛΕΦΩΝΟ . ΣΥΝ ΡΟΜΗ: