ΘΕΣΙΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Α.Ε.

Transcript

1 ΘΕΣΙΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Α.Ε. Μαιάνδρου 15, Αθήνα, Ελλάδα Τηλ.: Fax: http: th@thesisltd.com Τον Ιούλιο, ψηφίστηκε ο νέος Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος (Ν.4172/ ). Ο νέος νόμος ορίζει τη φορολογία εισοδήματος των φυσικών προσώπων και των επιχειρήσεων, αποβλέποντας στην απλούστευση της ισχύουσας φορολογίας και εισάγει φορολογικούς κανόνες αποδεκτούς από τη διεθνή φορολογική πρακτική. Κατ' αρχήν (εκτός και αν ορίζεται διαφορετικά), οι νέες διατάξεις ισχύουν για τα εισοδήματα και τις δαπάνες για τις φορολογικές περιόδους που ξεκινούν από την 1η Ιανουαρίου 2014 και μετά. Ν / ΚΩΔΙΚΑΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ 2 ΦΟΡΟΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ 3 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΚΕΡΔΗ 5 ΤΕΚΜΑΡΤΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ 9 ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΑΠΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10 ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΑΠΟ ΥΠΕΡΑΞΙΑ 11 ΦΟΡΟΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ 12 ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΣΗ ΦΟΡΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ 15 ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΠΕΡΙ ΦΟΡΟΑΠΟΦΥΓΗΣ ΚΑΙ ΦΟΡΟΔΙΑΦΥΓΗΣ 16 ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΑΤΑΒΟΛΗ ΦΟΡΟΥ 16 ΑΛΛΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ 17 1

2 ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ Υποκείμενα της φορολογίας Τα φυσικά πρόσωπα που έχουν τη φορολογική κατοικία τους στην Ελλάδα υπόκεινται σε φόρο στην Ελλάδα για το παγκόσμιο εισόδημά τους. Μη Έλληνες φορολογικοί κάτοικοι, καθώς και αλλοδαποί υπάλληλοι που εργάζονται σε επιχειρήσεις/γραφεία του ΑΝ.89/1967 υπόκεινται σε φόρο μόνο για το εισόδημά που αποκτούν στην Ελλάδα. Φορολογική κατοικία Ένα φυσικό πρόσωπο είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδας, υπό την προϋπόθεση ότι: διατηρεί στην Ελλάδα την μόνιμη ή την κύρια κατοικία του ή τη συνήθη διαμονή του ή το κέντρο των ζωτικών συμφερόντων του ή είναι προξενικός, διπλωματικός ή δημόσιος λειτουργός παρόµοιου καθεστώτος ή δημόσιος υπάλληλος που έχει την ελληνική ιθαγένεια και υπηρετεί στην αλλοδαπή ή έχει φυσική παρουσία στην Ελλάδα άνω των 183 ημερών εντός 12μηνου (αδιαλείπτως ή με διαλλείματα). Ένα νομικό πρόσωπο ή οντότητα είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδος σε περίπτωση που: συστάθηκε ή ιδρύθηκε στην Ελλάδα, η καταστατική της έδρα βρίσκεται στην Ελλάδα ή ο τόπος άσκησης πραγματικής διοίκησης είναι στην Ελλάδα. Μόνιμη Εγκατάσταση Ως «Μόνιμη Εγκατάσταση» ορίζεται ο καθορισμένος τόπος επιχειρηματικών δραστηριοτήτων μέσω του οποίου διεξάγονται οι εργασίες της επιχείρησης, εν όλω ή εν μέρει, όπως: τόπος διοίκησης, υποκατάστημα, γραφείο, εργοστάσιο, εργαστήριο και ορυχείο, μεταλλείο, πηγή πετρελαίου ή αερίου, λατομείο ή οποιοσδήποτε άλλος τόπος εξόρυξης φυσικών πόρων. 2

3 Γενικά η έννοια του όρου «Μόνιμη Εγκατάσταση» καθορίζεται με βάση τις κατευθυντήριες γραμμές του ΟΟΣΑ. Κατηγορίες φορολογητέου εισοδήματος Φορολογητέο εισόδημα είναι αυτό που απομένει μετά την αφαίρεση των δαπανών, που καθορίζονται από τον Νόμο, από το ακαθάριστο εισόδημα. Το εισόδημα διακρίνεται στις εξής τέσσερις (4) κατηγορίες: εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις, εισόδημα (κέρδη) από επιχειρηματική δραστηριότητα, εισόδημα από κεφάλαιο, εισόδημα από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου. Φορολογικό έτος Το φορολογικό έτος ευθυγραμμίζεται με το ημερολογιακό έτος, ενώ η δυνατότητα ένα φορολογικό έτος να υπερβαίνει τους 12 μήνες καταργείται. Τα νομικά πρόσωπα, που τηρούν διπλογραφικά βιβλία, έχουν τη δυνατότητα να ορίζουν το φορολογικό έτος τους να λήγει την 30 η Ιουνίου. Τοπικές θυγατρικές εταιρίες (όπου η συμμετοχή της μητρικής υπερβαίνει το 50%), μπορούν να ορίζουν το φορολογικό τους έτος να λήγει κατά την ίδια ημερομηνία με την μητρική τους εταιρία. Πίστωση φόρου αλλοδαπής Αναφορικά με εισοδήματα φορολογηθέντα στο εξωτερικό, ο καταβληθείς στην αλλοδαπή φόρος συμψηφίζεται με τον Ελληνικό φόρο και μέχρι του ποσού του Ελληνικού φόρου. ΦΟΡΟΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ Εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις Το εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις περιλαμβάνει τα πάσης φύσεως εισοδήματα όπως επίσης και παροχές σε είδος, που αποκτώνται στο πλαίσιο υφιστάμενης, παρελθούσας ή μελλοντικής σχέσης εργασίας. Σχέση εργασίας υφίσταται όταν ένα φυσικό πρόσωπο παρέχει υπηρεσίες: με σύμβαση εργασίας, σύμφωνα με τις διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας, με προφορική συμφωνία, όπου ο αντισυμβαλλόμενος έχει το δικαίωμα να καθορίζει και να ελέγχει τον τρόπο, τον χρόνο και τον τόπο παροχής των υπηρεσιών, 3

4 υπό το καθεστώς των δημοσίων υπαλλήλων, ως διευθυντής ή μέλος του διοικητικού συμβουλίου, ως δικηγόρος έναντι πάγιας αντιμισθίας, βάσει εγγράφων συμβάσεων με μέχρι τρείς (3) αντισυμβαλλόμενους ή εφόσον υπερβαίνουν τον αριθμό αυτό, όταν το 75% του ακαθάριστου εισοδήματος προέρχεται από ένα (1) αντισυμβαλλόμενο και παράλληλα οι εκπιπτόμενες επιχειρηματικές δαπάνες δεν ξεπερνούν το ποσό των ανά έτος. Παροχές σε είδος Σύμφωνα με τον νέο Νόμο, οι ακόλουθες παροχές σε είδος θεωρούνται ως φορολογητέο εισόδημα: Παροχές σε είδος σε έναν υπάλληλο ή συγγενή του, που υπερβαίνει τα 300 ανά φορολογικό έτος, Παραχώρηση εταιρικού αυτοκινήτου σε έναν υπάλληλο, εταίρο ή μέτοχο, όπου το 30% των εξόδων του αυτοκινήτου θεωρείται ως εισόδημα, Χορήγηση δανείου σε υπάλληλο, εταίρο ή μέτοχο, όπου η διαφορά μεταξύ του καταβληθέντος και του οριζόμενου με Υπουργική Απόφαση επιτοκίου, θεωρείται ως εισόδημα. Αν δεν υπάρχει έγγραφη συμφωνία ολόκληρο το ποσό του δανείου θεωρείται ως εισόδημα. Προκαταβολή μισθού άνω των τριών (3) μηνών θεωρείται ως δάνειο. Το κέρδος από προγράμματα δικαιωμάτων προαίρεσης μετοχών σε υπάλληλο, εταίρο ή μέτοχο, Πληρωμή μισθώματος για ενοικίαση κατοικίας σε υπάλληλο, εταίρο ή μέτοχο ή σε περίπτωση ιδιόκτητης κατοικίας, ποσοστό 3% επί της αντικειμενικής αξίας, θεωρείται ως εισόδημα. Φορολογική κλίμακα εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις Το φορολογητέο εισόδημα από μισθούς και συντάξεις (π.χ. ακαθάριστο εισόδημα μείον κρατήσεις), υπόκειται σε φορολόγηση σύμφωνα με την ακόλουθη κλίμακα: Φορολογητέο Εισόδημα ( ) Φορολογικός Συντελεστής % % Υπερβάλλον 42% 4

5 Μειώσεις φόρου Ο φόρος εισοδήματος μειώνεται ως ακολούθως: Για φορολογητέο εισόδημα κάτω των , ο φόρος μειώνεται κατά Αυτή η μείωση φόρου εξαλείφεται σταδιακά καθώς το εισόδημα αυξάνεται έως και τις , όπου η μείωση είναι μηδενική (0), 200 έκπτωση φόρου για εξαρτώμενα μέλη με αναπηρία, Μείωση φόρου μέχρι και για ιατρικές δαπάνες, Μείωση φόρου 10% για δωρεές που υπερβαίνουν τα 100 ετησίως και μέχρι 5% του φορολογητέου εισοδήματος. Οι μειώσεις φόρου δεν ισχύουν για μη Έλληνες φορολογικούς κατοίκους, εκτός αν είναι φορολογικοί κάτοικοι της Ε.Ε. ή Ε.Ο.Χ., υπό ορισμένες προϋποθέσεις ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΚΕΡΔΗ Γενικά Ως επιχειρηματικά κέρδη θεωρούνται το συνολικό εισόδημα από επιχειρηματικές συναλλαγές, μετά την αφαίρεση των επιχειρηματικών δαπανών, των αποσβέσεων και των προβλέψεων για επισφαλείς απαιτήσεις. Κάθε τρεις (3) ομοειδείς συναλλαγές που λαμβάνουν χώρα εντός ενός εξαμήνου θεωρούνται ως επιχειρηματικές συναλλαγές. Στην περίπτωση που οι τρεις (3) συναλλαγές σχετίζονται με ακίνητη περιουσία ο χρόνος διενέργειες επεκτείνεται στα (2) έτη. Κάθε αύξηση της περιουσίας που προέρχεται από παράνομη, αδικαιολόγητη ή άγνωστη πηγή θεωρείται ως επιχειρηματικό κέρδος. Εκπιπτόμενες επιχειρηματικές δαπάνες Για να υπάρχει δικαίωμα έκπτωσης των επιχειρηματικών δαπανών, αυτές θα πρέπει να έχουν πραγματοποιηθεί για το συμφέρον της επιχείρησης, να είναι πραγματικές, να είναι εύλογης αξίας, να έχουν καταχωρηθεί στα βιβλία της εταιρείας την περίοδο που πραγματοποιούνται και να τεκμηριώνονται. (ισχύει για δαπάνες που θα πραγματοποιηθούν στα φορολογικά έτη που κλείνουν μετά τις 30 η Ιουνίου 2014). 5

6 Μη εκπιπτόμενες δαπάνες Έξοδα τόκων (εκτός των τραπεζικών τόκων) που υπερβαίνουν το τρέχον τραπεζικό επιτόκιο, Δαπάνες αξίας άνω των 500 που δεν έχουν εξοφληθεί μέσω τραπεζικού μέσου Μη καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές, Προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις που υπερβαίνουν τα όρια που ορίζονται από το νέο νόμο, Πρόστιμα και ποινές, Δαπάνες σε χρήμα η σε είδος που συνιστούν ποινικό αδίκημα, Φόροι όπως ο φόρος εισοδήματος, ειδικοί φόροι και ΦΠΑ μη εκπιπτόμενος, Το τεκμαρτό μίσθωμα σε ιδιόκτητα κτίρια όταν αυτό υπερβαίνει το 3% της αντικειμενικής αξίας, Οι δαπάνες σίτισης και διαμονής, κατά την διάρκεια ενημερωτικών εκδηλώσεων, άνω των 300 ανά συμμετέχοντα ή άνω του 0,5% του ακαθάριστου εισοδήματος, Οι δαπάνες σίτισης και διαμονής, κατά την διάρκεια εορταστικών εκδηλώσεων, άνω των 300 ανά συμμετέχοντα ή άνω του 0,5% του ακαθάριστου εισοδήματος, Δαπάνες ψυχαγωγίας, Προσωπικές καταναλωτικές δαπάνες, Έξοδα που καταβάλλονται σε επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες σε χώρες μη συνεργάσιμες για φορολογικούς σκοπούς ή χώρες με ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς (φορολογικός συντελεστής μικρότερος του 50% του τοπικού φορολογικού συντελεστή). (ισχύει για δαπάνες που θα πραγματοποιηθούν στα φορολογικά έτη που κλείνουν μετά τις 30 η Ιουνίου 2014). Αποσβέσεις Οι αποσβέσεις που εκτελούνται από τον ιδιοκτήτη των παγίων περιουσιακών στοιχείων ή τον μισθωτή (σε περίπτωση χρηματοδοτικής μίσθωσης), θεωρούνται ως εκπιπτόμενες δαπάνες. Οι συντελεστές απόσβεσης ανά κατηγορία παγίων, έχουν ως εξής: Κατηγορία Παγίων Ποσοστό Απόσβεσης Κτίρια και τεχνικές εγκαταστάσεις 4% Εδαφικές εκτάσεις για εξόρυξη και λατομεία 5% Μέσα μαζικής μεταφοράς συμπεριλαμβανομένων αεροσκαφών, 5% 6

7 τρένων, πλοίων και σκαφών Μηχανολογικός εξοπλισμός εκτός H/W και S/W 10% Μέσα μεταφοράς ατόμων 16% Μέσα εσωτερικής μεταφοράς εμπορευμάτων 12% Άυλα στοιχεία, δικαιώματα και έξοδα πολυετούς απόσβεσης 10% Εξοπλισμός H/W και S/W 20% Λοιπά πάγια στοιχεία 10% Σε κάθε περίπτωση, η απόσβεση των άυλων περιουσιακών στοιχείων και δικαιωμάτων ευθυγραμμίζεται με την συμβατικά ωφέλιμη διάρκεια ζωής του περιουσιακού στοιχείου. Η ετήσια απόσβεση είναι υποχρεωτική, δεν μπορεί να επισπευσθεί και αρχίζει από τον επόμενο μήνα από τη χρήση του περιουσιακού στοιχείου. Πάγια περιουσιακά στοιχεία με αξία αγοράς λιγότερο από μπορεί να αποσβεσθεί πλήρως κατά το πρώτο φορολογικό έτος. Νέες επιχειρήσεις μπορεί να αναβάλουν τις αποσβέσεις για τα πρώτα τρία (3) χρόνια λειτουργίας. (ισχύει για τα φορολογικά έτη που κλείνουν από 1 η Ιανουαρίου 2014 και μετά) Επισφαλείς απαιτήσεις Για τις εκκρεμείς απαιτήσεις και εφόσον έχουν αναληφθεί οι κατάλληλες ενέργειες για την διασφάλιση του δικαιώματος είσπραξής τους, η αντίστοιχη πρόβλεψη επισφάλειας που εκπίπτει από το φορολογητέο εισόδημα έχει ως εξής: Πρόβλεψη για Εκκρεμείς Περίοδος επισφαλείς Απαιτήσεις ( ) Υπερημερίας απαιτήσεις Έως και > 12μήνες 100% Άνω των > 12μήνες 50% > 18μήνες 75% > 24μήνες 100% Η πρόβλεψη για επισφαλείς απαιτήσεις δεν εκπίπτει για: Εκκρεμείς απαιτήσεις από μετόχους, εταίρους και συνδεδεμένες οντότητες που συμμετέχουν με ποσοστό τουλάχιστον 10% στο μετοχικό κεφάλαιο, εκτός αν για την αξίωση αυτή υπάρχει εκκρεμοδικία στα δικαστήρια, 7

8 Ασφαλισμένες ή εγγυημένες απαιτήσεις, Απαιτήσεις από τον Δημόσιο Τομέα ή εγγυημένες από αυτόν. Οι πιο κάτω συντελεστές προβλέψεων επισφαλών απαιτήσεων εφαρμόζονται από συγκεκριμένες επιχειρήσεις του οικονομικού τομέα: Τράπεζες - 1% επί του μέσου ετήσιου όρου του ποσού των δανείων, Εταιρείες Χρηματοδοτικής Μίσθωσης 2% επί των συμβάσεων leasing που συνάφθηκαν εντός του φορολογικού έτους, όπου η σωρευτική πρόβλεψη δεν μπορεί να ξεπερνάει το 25% του Μετοχικού Κεφαλαίου Εταιρείες Factoring 1,5% ή 1% (ισχύει για τις προβλέψεις που σχηματίζονται από τις φορολογικές περιόδους που ξεκινούν την 1 η Ιανουαρίου 2014 και μετά) Μεταφορά ζημιών Οι φορολογικές ζημιές μπορούν να μεταφερθούν για συμψηφισμό με φορολογητέα κέρδη για τα επόμενα πέντε (5) συνεχή έτη. Οι ζημιές από την ανταλλαγή των ελληνικών ομολόγων δημοσίου (μέσω PSI) εκπίπτουν ισόποσα σε τριάντα (30) έτη. Ζημιές που προέκυψαν εκτός Ελλάδος, μπορούν είτε να συμψηφίζονται ή να μεταφέρονται προς συμψηφισμό, μόνο με κέρδη που προκύπτουν σε χώρες-μέλη της Ε.Ε. ή του Ε.Ο.Χ., υπο την προϋπόθεση ότι αυτά τα κέρδη δεν απαλλάσσονται φορολογικά με βάση τις αντίστοιχες συμβάσεις αποφυγής διπλής φορολογίας. Σε περίπτωση μεταβολής της ιδιοκτησίας ή του δικαιώματος ψήφου μιας επιχείρησης σε ποσοστό άνω του 33%, οι τρέχουσες και οι προηγούμενες φορολογικές ζημίες δεν εκπίπτουν, εκτός και αν μπορεί να αποδειχθεί ότι η αλλαγή στο ιδιοκτησιακό καθεστώς δεν είχε ως στόχο την φοροαποφυγή ή φοροδιαφυγή. Έμμεση μέθοδος προσδιορισμού κερδών Στις παρακάτω περιπτώσεις, τα κέρδη των επιχειρήσεων προσδιορίζονται μέσω έμμεσων μεθόδων ελέγχου (προβλέπονται από τον Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών): Όταν δεν τηρούνται λογιστικά βιβλία ή τηρούνται βιβλία απλογραφικά αντί για διπλογραφικά, ή τα φορολογικά στοιχεία δεν τηρούνται, καθιστώντας τον φορολογικό έλεγχο αδύνατο Όταν τα λογιστικά βιβλία και στοιχεία δεν διαφυλάσσονται ή δεν προσκομίζονται έπειτα από δύο (2) προσκλήσεις για τακτικό φορολογικό έλεγχο, εκτός αν μπορούν να αναπαραχθούν αξιόπιστα. 8

9 (ισχύει για φορολογικά έτη που κλείνουν από την 1 η Ιανουαρίου 2014 και μετά) Φορολογικός συντελεστής Ειδικότερα, οι πιο κάτω φορολογικοί συντελεστές αφορούν στις ατομικές επιχειρήσεις και σε επιχειρήσεις που τηρούν απλογραφικά βιβλία. Τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα υπόκεινται σε φόρο σύμφωνα με την ακόλουθη κλίμακα: Φορολογητέα Κέρδη ( ) Φορολογικός Συντελεστής Μέχρι και % Υπερβάλλον των % Στην περίπτωση νέων ατομικών επιχειρήσεων, ο φορολογικός συντελεστής του 26%, μειώνεται στο μισό (1/2) για τα πρώτα τρία (3) χρόνια επαγγελματικής δραστηριότητας, υπό την προϋπόθεση ότι τα ετήσια ακαθάριστα έσοδα δεν υπερβαίνουν τις Τα κέρδη από ατομική γεωργική επιχείρηση φορολογούνται με συντελεστή 13%. Τα κέρδη από παράνομες, αδικαιολόγητες ή άγνωστες πηγές φορολογούνται με 33%. ΤΕΚΜΑΡΤΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ Τα φυσικά πρόσωπα φορολογούνται για το δηλωθέν ή τεκμαρτό εισόδημα, αναλόγως ποιό από τα δύο είναι υψηλότερο. Το τεκμαρτό εισόδημα υπολογίζεται βάσει των δαπανών διαβίωσης ή την απόκτηση συγκεκριμένων περιουσιακών στοιχείων. Για τον προσδιορισμό του τεκμαρτού εισοδήματος με βάση τα έξοδα διαβίωσης, λαμβάνονται υπόψη τα εξής: Το μέγεθος της κύριας κατοικίας, Το μέγεθος οποιασδήποτε άλλης κατοικίας, Το μέγεθος κυβισμού των ΕΙΧ, Η δαπάνη των ιδιωτικών σχολείων, Η αντικειμενική δαπάνη για το οικιακό προσωπικό, Η αντικειμενική δαπάνη χρήσης των σκαφών, αεροσκαφών και ελικοπτέρων, Το μέγεθος της δεξαμενής κολύμβησης, Η ελάχιστη αντικειμενική δαπάνη (3.000 ανά άτομο ανά οικογένεια), εφόσον δηλώνεται πραγματικό η τεκμαρτό εισόδημα. 9

10 Για τον προσδιορισμό του τεκμαρτού εισοδήματος με βάση τις δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, λαμβάνονται υπόψη τα εξής: Η αγορά ή χρηματοδοτική μίσθωση αυτοκινήτων, σκαφών αναψυχής, αεροσκαφών και κινητών πραγμάτων μεγάλης αξίας, Η αγορά επιχειρήσεων, η απόκτηση μετοχών, συμμετοχών, χρεογράφων καθώς και η αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου σε όλες τις νομικές οντότητες, Η αγορά, η χρονομεριστική ή η χρηματοδοτική μίσθωση ακινήτων καθώς και η ανέγερση κτιρίων ή δεξαμενών κολύμβησης, Η χορήγηση δανείων, Η χορήγηση δωρεών, γονικών παροχών και χορηγιών άνω των 300 ετησίως, Η αποπληρωμή δανείων ή πιστώσεων. Σημειώνεται ότι προβλέπονται περιπτώσεις εξαιρέσεων από την εφαρμογή των τεκμηρίων, όπως σε αναπήρους, κατοίκους εξωτερικού κλπ. ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΑΠΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γενικά Οι ακόλουθες κατηγορίες εσόδων που αποκτώνται από φυσικά πρόσωπα θεωρούνται ως εισόδημα από κεφάλαιο: Εισόδημα από μερίσματα Εισόδημα από τόκους Εισόδημα από δικαιώματα και συναφή Εισόδημα από ακίνητη περιουσία (σε χρήμα ή σε είδος*) (*) Εισόδημα σε χρήμα (μίσθωση ή υπομίσθωση) καθώς και εισόδημα σε είδος (ιδιόχρηση ή δωρεάν παραχώρηση). Το εισόδημα σε είδος υπολογίζεται στην αγοραία αξία και σε περιπτώσεις ιδιόχρησης ή δωρεάν παραχώρησης, το τεκμαρτό εισόδημα υπολογίζεται ως 3% επί της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου. Η δωρεάν παραχώρηση της χρήσης κυρίων κατοικιών μέχρι 200 τ.μ., προς ανιόντες ή κατιόντες απαλλάσσεται από τον φόρο. 10

11 Φορολογικός συντελεστής Το φορολογητέο εισόδημα από κεφάλαιο υπόκειται στους ακόλουθους φορολογικούς συντελεστές: Κατηγορία εισοδήματος από κεφάλαιο Φορολογικός Συντελεστής Εισόδημα από μερίσματα 10% Εισόδημα από τόκους 15% Εισόδημα από δικαιώματα και συναφή 20% Εισόδημα από ακίνητη περιουσία - Μέχρι και % - Υπερβάλλον τις % ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΑΠΟ ΥΠΕΡΑΞΙΑ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Υπεραξία από τη μεταβίβαση της ακίνητης περιουσίας Η υπεραξία από τη μεταβίβαση ακινήτων, ιδανικών μεριδίων ή δικαιωμάτων και συμμετοχών που σχετίζονται με ακίνητα και που έλκουν άνω του 50% της αξίας τους από την ακίνητη περιουσία, υπόκεινται σε φόρο. Η υπεραξία υπολογίζεται ως η διαφορά μεταξύ της τιμής κτήσης και της αποπληθωρισμένης τιμής πώλησης, μετά από προσαρμογές λόγω μειώσεων γήρανσης του ακινήτου, ως εξής: Έτη διακράτησης Συντελεστής απομείωσης Από 1 έως 5 0,95 Πάνω από 5 έως 10 0,87 Πάνω από 10 έως 15 0,79 Πάνω από 15 έως 20 0,73 Πάνω από 20 έως 25 0,66 Υπερβάλλον των 25 0,61 Η προσαρμοσμένη υπεραξία μετά την απομείωση και μέχρι τις , είναι αφορολόγητη, εφόσον ο μεταβιβάζων διακράτησε το ακίνητο για τουλάχιστον πέντε (5) έτη και δεν έχει πραγματοποιήσει οποιαδήποτε άλλη μεταβίβαση ακινήτου εντός της περιόδου διακράτησης. 11

12 Τυχόν ζημία λόγω μεταβίβασης ακινήτου, μεταφέρεται επ αόριστον και συμψηφίζεται μόνο με μελλοντικά κέρδη υπεραξίας από μεταβίβασης ακινήτου. (εφαρμόζεται για κέρδη από υπεραξία που θα πραγματοποιηθούν από την 1 η Ιανουαρίου 2014 και μετά) Υπεραξία από μεταβίβαση τίτλων Ο όρος μεταβίβαση τίτλων έχει την έννοια: Της μεταβίβασης επιχείρησης Της μεταβίβασης μετοχών (εισηγμένων ή μη) Της μεταβίβασης μερίδων η μεριδίων προσωπικών εταιρειών Της μεταβίβασης κρατικών ή εταιρικών ομολόγων Της μεταβίβασης κρατικών εντόκων γραμματίων Της μεταβίβασης παραγώγων χρηματοοικονομικών προϊόντων Η υπεραξία υπολογίζεται ως η διαφορά μεταξύ της τιμής κτήσης και της τιμής πώλησης. Τυχόν ζημιά από την μεταβίβαση τίτλων, μεταφέρεται επ αόριστον και συμψηφίζεται μόνο με μελλοντικά κέρδη υπεραξίας από μεταβίβαση τίτλων. (εφαρμόζεται για κέρδη από υπεραξία που θα πραγματοποιηθούν από την 1 η Ιανουαρίου 2014 και μετά) Τα κέρδη από υπεραξία που προκύπτουν από την ανταλλαγή ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου ή από εταιρικά ομόλογα με εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου με άλλους τίτλους (PSI) παραμένουν αφορολόγητα. (εφαρμόζεται για τα κέρδη από υπεραξία που πραγματοποιήθηκαν από την 29 η Φεβρουαρίου 2012) Φορολογικός συντελεστής Το εισόδημα από υπεραξία υπόκειται σε φόρο με ποσοστό 15%. ΦΟΡΟΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ Υποκείμενο της φορολογίας και εξαιρέσεις Σε φόρο εισοδήματος υπόκεινται όλα τα είδη των νομικών προσώπων και επιχειρήσεων όπως Α.Ε., Ε.Π.Ε., Ι.Κ.Ε., Ο.Ε., Ε.Ε., συνεταιρισμοί, κοινωνίες αστικού δικαίου, κοινοπραξίες, κ.τ.λ. Μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί δεν υπόκεινται σε φόρο μόνο για το εισόδημα που εμπίπτει στο σκοπό των δραστηριοτήτων τους. 12

13 Στο νόμο υπάρχει καθορισμός φορολογικής απαλλαγής νομικών προσώπων, όπως του Ελληνικού Δημοσίου, της Τράπεζας της Ελλάδος, Διεθνών Οργανισμών, κ.τ.λ. Το συνολικό εισόδημα των παραπάνω φορολογούμενων νομικών προσώπων θεωρείται ως εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα. Απαλλαγή ενδοομιλικών μερισμάτων Υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις, τα μερίσματα που εισπράχθηκαν είτε νομικά πρόσωπα ή από φορολογικούς κατοίκους Ελλάδας, απαλλάσσονται από το φόρο εφόσον: Ο λήπτης φορολογούμενος κατέχει τουλάχιστον 10% του μετοχικού κεφαλαίου και Η συμμετοχή διακρατείται για τουλάχιστον δύο (2) χρόνια και Το νομικό πρόσωπο που διανέμει τα κέρδη δεν έχει έδρα σε μη συνεργάσιμο κράτος Σε περίπτωση που η περίοδος διακράτησης του ποσοστού συμμετοχής είναι μικρότερη των δύο (2) ετών, προβλέπεται μηχανισμός παροχής εγγύησης, ώστε το Κράτος να είναι διασφαλισμένο. Σε περίπτωση που τα διανεμόμενα μερίσματα συνδέονται με την συμμετοχή του διανέμοντος σε άλλη νομική οντότητα, ο δικαιούχος δεν μπορεί να εκπέσει τις επιχειρηματικές δαπάνες που σχετίζονται με αυτή την συμμετοχή. Υποκεφαλαιοδότηση Οι καθαρές δαπάνες τόκων (έξοδα τόκων μείον έσοδα από τόκους), δεν εκπίπτουν φορολογικά, αν υπερβαίνουν το 25% του EBITDA συμπεριλαμβανομένων των φορολογικών αναμορφώσεων. Ο πιο πάνω περιορισμός δεν ισχύει στην περίπτωση που το νομικό πρόσωπο δεν είναι μέλος Ομίλου και το καθαρό ποσό δαπανών τόκων δεν υπερβαίνει το ποσό του ετησίως. Οι μη εκπιπτόμενες δαπάνες, σύμφωνα με τους παραπάνω περιορισμούς μπορούν να μεταφέρονται στα επόμενα πέντε (5) έτη. Οι κανόνες υποκεφαλαιοδότησης δεν ισχύουν για τα πιστωτικά ιδρύματα. Ενδοομιλικές συναλλαγές Όλες οι συναλλαγές μεταξύ των συνδεδεμένων επιχειρήσεων πρέπει να τηρούν την αρχή των «ίσων αποστάσεων», όπως προβλέπουν οι κατευθυντήριες γραμμές του ΟΟΣΑ, δεδομένου ότι οποιαδήποτε απόκλιση αυξάνει την φορολογική επιβάρυνση της επιχείρησης. 13

14 Η αρχή των «ίσων αποστάσεων» θα πρέπει επίσης να τηρείται και σε περιπτώσεις μεταφοράς των επιχειρηματικών λειτουργιών. Οι λεπτομερείς διατάξεις για την τεκμηρίωση αυτών των συναλλαγών περιλαμβάνονται στον Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών (Ν.4174/2013). Σύμφωνα με τον Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών η τεκμηρίωση υλοποιείται με την κατάρτιση σχετικού Φακέλου (Βασικός φάκελος και Ελληνικός φάκελος) και περαιτέρω προβλέπεται η υποχρέωση υποβολής Συνοπτικού Πίνακα Πληροφοριών (ΣΠΠ) στις φορολογικές αρχές. Υπόχρεοι για κατάρτιση Φακέλου τεκμηρίωσης και υποβολή ΣΠΠ είναι: Οι επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών έως , όταν οι ενδοομιλικές συναλλαγές υπερβαίνουν τις ετησίως και αθροιστικώς Οι επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών άνω των , όταν οι ενδοομιλικές συναλλαγές υπερβαίνουν τις ετησίως και αθροιστικώς Φορολογικά πλεονεκτήματα για αναδιαρθρώσεις Υπό ορισμένες συνθήκες, οι ακόλουθες αναδιαρθρώσεις μεταξύ επιχειρήσεων της Ε.Ε., μπορούν να πραγματοποιηθούν κάτω από ένα ουδέτερο φορολογικό περιβάλλον: Μεταφορά επιχειρηματικών κλάδων έναντι μετοχών Ανταλλαγή μετοχών Συγχωνεύσεις και διασπάσεις Μεταφορά της καταστατικής έδρας μίας ευρωπαϊκής εταιρείας (SE) ή ευρωπαϊκής συνεταιριστικής εταιρείας (SCE). Τα φορολογικά πλεονεκτήματα αφορούν κυρίως στην δυνατότητα μεταφοράς ζημιών, καθώς και στη μη φορολόγηση της προκύπτουσας υπεραξίας. Τα φορολογικά πλεονεκτήματα δεν εφαρμόζονται σε περίπτωση που οι εν λόγω αναδιαρθρώσεις αποσκοπούν στην φοροαποφυγή ή φοροδιαφυγή. (ισχύει για αναδιαρθρώσεις επιχειρήσεων που πραγματοποιούνται από την 1 η Ιανουαρίου 2014 και μετά) Φορολογικός συντελεστής Ο φόρος εισοδήματος για τα νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες που τηρούν διπλογραφικά λογιστικά βιβλία είναι 26%. Σε περίπτωση που το νομικό πρόσωπο τηρεί απλογραφικά λογιστικά βιβλία, τα κέρδη φορολογούνται σύμφωνα με τα ποσοστά που προβλέπονται για τα κέρδη των ατομικών επιχειρήσεων. 14

15 Τα κέρδη από δραστηριότητες των αγροτικών συνεταιρισμών και των ομάδων παραγωγών φορολογούνται με ποσοστό 13%. ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΣΗ ΦΟΡΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ Σύμφωνα με το νόμο, οι ακόλουθες πηγές εισοδήματος υπόκεινται σε Παρακράτηση Φόρου (ΠΦ): Εισοδήματα από μισθωτές υπηρεσίες και από συντάξεις υπόκεινται σε ΠΦ σε μηνιαία βάση, σύμφωνα με τη σχετική φορολογική κλίμακα. Η μείωση του φόρου κατά 1,5% εξακολουθεί να ισχύει. Σε περίπτωση που ο καταβάλλων δεν παρακρατεί το φόρο που προβλέπεται για το εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες, οφείλει να καταβάλλει τον φόρο που δεν παρακρατήθηκε πλέον τυχόν προστίμων και ποινών. Πληρωμές μερισμάτων υπόκεινται σε ΠΦ 10% Πληρωμές τόκων υπόκεινται σε ΠΦ 15% Πληρωμή δικαιωμάτων υπόκεινται σε ΠΦ 20% Αμοιβές για τεχνικές υπηρεσίες, αμοιβές διοίκησης, αμοιβές για συμβουλευτικές και παρεμφερείς υπηρεσίες, ανεξάρτητα αν οι υπηρεσίες παρέχονται στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό, υπόκεινται σε ΠΦ 20% (ή 3% στην περίπτωση τεχνικών έργων), υπό την προϋπόθεση ότι ο δικαιούχος είναι φυσικό πρόσωπο Αποζημιώσεις ασφάλισης στο πλαίσιο των συμβολαίων ομαδικής ασφάλισης συντάξεων, υπόκεινται σε ΠΦ 15% όταν καταβάλλονται περιοδικά ή σε περίπτωση εφάπαξ πληρωμής, η ΠΦ είναι 10% μέχρι τις και 20% στο υπερβάλλον. Τα προαναφερόμενα ποσοστά προσαυξάνονται κατά 50% σε περιπτώσεις πρόωρης εξαγοράς, ενώ προβλέπονται ορισμένες εξαιρέσεις από την εν λόγω προσαύξηση. Η υπεραξία από τη μεταβίβαση ακινήτων που αποκτάται από φυσικά πρόσωπα, υπόκειται σε ΠΦ 15%. Πωλήσεις αγαθών και παροχή υπηρεσιών από νομικά πρόσωπα προς τους φορείς γενικής κυβέρνησης, υπόκεινται σε ΠΦ, σύμφωνα με τους παρακάτω συντελεστές: 1% για υγρά καύσιμα και προϊόντα καπνοβιομηχανίας 4% για τα λοιπά αγαθά 8% για την παροχή υπηρεσιών Παρέχονται διάφορες εξαιρέσεις από την ΠΦ επί των πωλήσεων προς τους πιο πάνω φορείς (όπως συναλλαγές που δεν υπερβαίνουν τα 150 χωρίς ΦΠΑ, ηλεκτρική ενέργεια, ύδρευση, τηλεπικοινωνίες, κ.λπ.). 15

16 (ισχύει για πληρωμές που θα πραγματοποιηθούν από την 1 η Ιανουαρίου 2014 και μετά) Πληρωμές εντός Ε.Ε. που σχετίζονται με μερίσματα, τόκους και δικαιώματα μεταξύ συνδεδεμένων επιχειρήσεων, εξαιρούνται από την ΠΦ, υπό τους όρους που καθορίζονται από τις κοινοτικές οδηγίες περί μητρικών και θυγατρικών εταιρειών. Γενικά και παρότι δεν αναφέρεται στον νέο νόμο, η ΠΦ σε πληρωμές προς αλλοδαπές επιχειρήσεις εγκατεστημένες σε χώρες όπου ισχύει Διμερής Σύμβαση Αποφυγής Φορολογίας με την Ελλάδα, ρυθμίζεται από τις σχετικές συμβάσεις οι οποίες κατισχύουν της εσωτερικής νομοθεσίας. ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΦΟΡΟΑΠΟΦΥΓΗ ΚΑΙ ΦΟΡΟΔΙΑΦΥΓΗ Μη συνεργάσιμες χώρες και χώρες με προνομιακό φορολογικό καθεστώς Οι διατάξεις σχετικά με τη μη δυνατότητα έκπτωσης των δαπανών που καταβάλλονται σε προμηθευτές, οι οποίοι είναι φορολογικοί κάτοικοι σε μη συνεργάσιμες χώρες ή χώρες με προνομιακό φορολογικό καθεστώς, παραμένουν σε ισχύ. Οι χώρες αυτές καθορίζονται με Υπουργική Απόφαση τον Ιανουάριο κάθε έτους. Ελεγχόμενες Αλλοδαπές Εταιρίες Για πρώτη φορά η εσωτερική φορολογική νομοθεσία εισάγει κανόνες που σχετίζονται με τις Ελεγχόμενες Αλλοδαπές Εταιρείες (ΕΑΕ), προκειμένου να αποφευχθεί η φοροαποφυγή μέσω της μετατόπισης εσόδων σε ξένες θυγατρικές επιχειρήσεις, εγκατεστημένες σε χώρες με χαμηλό φορολογικό καθεστώς. Σύμφωνα με τις νέες διατάξεις και στην περίπτωση που η θυγατρική επιχείρηση πληροί τα κριτήρια μιας ΕΑΕ, το φορολογητέο εισόδημα της ημεδαπής επιχείρησης αυξάνεται με το μη διανεμόμενο εισόδημα της ΕΑΕ. ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΑΤΑΒΟΛΗ ΦΟΡΟΥ Φορολογικές δηλώσεις Τα ενήλικα φυσικά πρόσωπα και τα νομικά πρόσωπα είναι υποχρεωμένα να δηλώνουν όλα τα εισοδήματά τους, είτε φορολογούνται, είτε εξαιρούνται του φόρου εισοδήματος. 16

17 Η φορολογική δήλωση υποβάλλεται μεταξύ 1 ης Φεβρουαρίου και 30 ης Ιουνίου κάθε έτους και αφορά στα εισοδήματα του προηγούμενου έτους. Προκαταβολή φόρου Η προκαταβολή φόρου για τα φυσικά πρόσωπα παραμένει στο 55% επί του κυρίου φόρου εισοδήματος, μετά την αφαίρεση του παρακρατηθέντος φόρου. Η προκαταβολή φόρου δεν ισχύει αν δηλώνεται μόνο εισόδημα από μισθωτή εργασία, συντάξεις και από ιδιοκατοίκηση, ενώ μειώνεται στο ½ κατά την υποβολή της πρώτης φορολογικής δήλωσης. Διαφορετικά ποσοστά προκαταβολής φόρου προβλέπονται για τους μηχανικούς, αρχιτέκτονες και δικηγόρους υπό τις προϋποθέσεις που ορίζει ο νόμος. Οι συντελεστές προκαταβολής φόρου για τα νομικά πρόσωπα σε γενικές γραμμές παραμένουν στα ίδια επίπεδα (δηλαδή 100% για τις τράπεζες, 80% στις Α.Ε.-Ε.Π.Ε.- Ι.Κ.Ε., 55% στις Ο.Ε.-Ε.Ε. κ.λπ.). Κοινοπραξίες μεταξύ Α.Ε. και Ε.Π.Ε. υπόκεινται σε προκαταβολή φόρου 80%, ενώ οι Κοινοπραξίες μεταξύ των προσωπικών εταιριών υπόκεινται σε χαμηλότερο ποσοστό, 55%. Για τα πρώτα τρία (3) χρόνια λειτουργίας, η προκαταβολή φόρου στα νομικά πρόσωπα μειώνεται στο ½. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η προκαταβολή φόρου δεν εφαρμόζεται όπως σε περιπτώσεις όπου εταιρίες μετατρέπονται ή συγχωνεύονται σύμφωνα με τις διατάξεις των νόμων 1297/1972, 2166/1993, 2190/1920, 3190/1955 ή με ειδικές διατάξεις, καθώς και σε κέρδη Α.Ε., διανεμόμενα ή κεφαλαιοποιούμενα που απαλλάσσονται από τη φορολογία σύμφωνα με ειδικές διατάξεις νόμων. ΑΛΛΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ Φορολόγηση των αποθεματικών Τα μη διανεμηθέντα ή κεφαλαιοποιηθέντα αποθεματικά των νομικών προσώπων, σύμφωνα με τον τελευταίο Ισολογισμό πριν την 1 η Ιανουαρίου 2014, που προέρχονται από μη φορολογηθέντα κέρδη, λόγω απαλλαγής τους με το Ν.2238/1994, ή σχετικές αποφάσεις και εγκυκλίους, φορολογούνται με συντελεστή 15% σε περίπτωση διανομής τους μέχρι την 31 η Δεκεμβρίου Από την 1 η Ιανουαρίου 2014 και μετά, τα ανωτέρω αποθεματικά συμψηφίζονται υποχρεωτικά με ζημιές των τελευταίων πέντε (5) ετών, εκτός αν διανέμονται ή κεφαλαιοποιούνται, οπότε υπόκεινται σε φορολόγηση με συντελεστή 19%. 17

18 Η φορολόγηση των αποθεματικών (15% ή 19%) εξαντλεί την υποχρέωση του νομικού προσώπου, των μετόχων ή εταίρων του. Η τήρηση λογαριασμού «Αφορολόγητου Αποθεματικού» δεν επιτρέπεται από την 1 η Ιανουαρίου 2015 και μετά. Εξαιρέσεις Οι διατάξεις του φορολογικού αυτού νόμου δεν επηρεάζουν τις ισχύουσες διατάξεις για τις ακόλουθες επιχειρήσεις: Ναυτιλιακές εταιρίες και φυσικά πρόσωπα που σχετίζονται με αυτές Εταιρίες επενδύσεων σε ακίνητα Εταιρίες Κεφαλαίου Επιχειρηματικών Συμμετοχών (ΕΚΕΣ) και Αμοιβαία Κεφάλαια Επιχειρηματικών Συμμετοχών (ΑΚΕΣ) Οι πιο πάνω εταιρείες λειτουργούν κάτω από ιδιαίτερο φορολογικό καθεστώς Οι διατάξεις του παρόντος νόμου αναφορικά με την φορολογική κατοικία δεν εφαρμόζονται στις Εταιρίες του Ν.27/1975 και του Π.Δ.2687/1953. Φόρος πολυτελείας Ο φόρος πολυτελείας επί του τεκμαρτού εισοδήματος από αυτοκίνητα, αεροπλάνα, ελικόπτερα, ανεμόπτερα και δεξαμενές κολύμβησης, αρχικής ισχύος από το οικονομικό έτος 2014 σύμφωνα με τον Ν.4111/2013, τροποποιείται και έχει ισχύ από το οικονομικό έτος 2013 και μετά. Καταβολή φόρου Σε περίπτωση οριστικοποίησης φορολογικού ελέγχου, η δυνατότητα για πληρωμή του φόρου σε δόσεις καταργείται και το ποσό καταβάλλεται μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα από την ημερομηνία οριστικοποίησης. Φορολογικά πρόστιμα με βάση τις διατάξεις των άρθρων 4, 5 και 6 του Ν.2523/1997, μετά την μείωση που προβλέπεται, καταβάλλονται μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα, με την προϋπόθεση ότι το 20% ή το 30% καταβάλλεται κατά την ημερομηνία διακανονισμού. Οι πληροφορίες που περιλαμβάνονται στο παρόν έγγραφο έχουν ως στόχο να παράσχουν μια γενική ενημέρωση και δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την επίλυση ειδικών θεμάτων φορολογίας. 18