Θρόμβωση, Αιμορραγική Διάθεση & Ρύθμιση Αντιπηκτικής Αγωγής

Transcript

1 Θρόμβωση, Αιμορραγική Διάθεση & Ρύθμιση Αντιπηκτικής Αγωγής Από την Ανθή Σ. Τραυλού, Καθηγήτρια Αιματολογίας, Επικεφαλής Πρότυπου Εργαστηρίου Θρόμβωσης, Αιμορραγικής Διάθεσης & Ρύθμισης Αντιπηκτικής Αγωγής, Ιατρικού Ψυχικού Οι θάνατοι από αρτηριακή και φλεβική θρόμβωση κατέχουν σήμερα την πρώτη θέση στο Δυτικό κόσμο, έχοντας ξεπεράσει τους θανάτους από νεοπλάσματα και είναι σημαντικό αντικείμενο μελέτης όχι μόνο της βασικής έρευνας για τη διερεύνηση των αιτίων της αλλά και της σύγχρονης φαρμακολογίας για την ανάπτυξη καινούργιων φαρμάκων που συμβάλλουν στην πρόληψη και στην αντιμετώπισή της. Η θρόμβωση είναι μια πολυπαραγοντική νόσος και τα αίτιά της μπορεί να είναι περιβαλλοντικά αλλά και κληρονομικά. Τα περιβαλλοντικά αίτια αποτελούν όλοι οι γνωστοί παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν τη λειτουργία του αγγειακού συστήματος, όπως το κάπνισμα, η κακή διατροφή, ο καθιστικός τρόπος ζωής το υπερβολικό βάρος, η μόλυνση της ατμόσφαιρας, η χρήση κάποιων φαρμάκων. Τη διαδικασία της θρόμβωσης όμως μπορούν να πυροδοτήσουν και άλλα υποκείμενα νοσήματα όπως ο καρκίνος και ο σακχαρώδης διαβήτης, ανοσολογικά νοσήματα όπως το αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο και ο συστηματικός ερυθηνατώδης λύκος (ΣΕΛ) και τέλος κάποιες παροδικές υπερπηκτικές καταστάσεις, όπως ένα βαρύ χειρουργείο, η παρατεταμένη κατάκλιση, η εγκυμοσύνη και η λοχεία στις γυναίκες. Τις τελευταίες δεκαετίες η πρόοδος της μοριακής βιολογίας έφερε στο φως την ύπαρξη κληρονομικών παραγόντων που όταν είναι παρόντες δημιουργούν μια προδιάθεση για θρόμβωση. Τα άτομα που έχουν κληρονομική θρομβοφιλία, δηλαδή μια υπερβολική τάση για θρόμβωση, μπορούν να παρουσιάσουν κάποιο θρομβωτικό επεισόδιο σε νεαρή ηλικία σε συνδυασμό με κάποιον άλλο επιβαρυντικό παράγοντα. Στις γυναίκες η κληρονομική θρομβοφιλία συνδέεται με ιστορικό αποβολών, προεκλαμψίας, εμβρυικού θανάτου και άλλων επιπλοκών κατά την εγκυμοσύνη και τη λοχεία. Επίσης, μπορεί να συνδεθεί με θρομβώσεις κατά τη λήψη αντισυλληπτικών και αγωγής ορμονικής υποκατάστασης. Τα άτομα με κληρονομική θρομβοφιλία έχουν οικογενειακό ιστορικό θρομβώσεων. Αν και η ύπαρξη της κληρονομικής θρομβοφιλίας δεν συνδέεται απαραίτητα με δημιουργία θρόμβωσης, η γνώση της παρουσίας 20 // ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

2 Άρθρα της είναι πολύτιμη για τον ασθενή και τον κλινικό γιατρό, αφού η πρόληψή της είναι πλέον μια απλή και καθόλου επίπονη διαδικασία. Η διερεύνηση για την ύπαρξη κληρονομικών θρομβοφιλικών παραγόντων γίνεται από εξειδικευμένα εργαστήρια και ισχύει για όλη τη ζωή του εξεταζόμενου. Τα αντιθρομβωτικά φάρμακα είναι θεραπεία εκλογής σε ασθενείς με φλεβικές θρομβώσεις, και καρδιαγγειακά προβλήματα. Η ρύθμιση της κατάλληλης δόσης για κάθε φάρμακο που επηρεάζει το μηχανισμό της πήξης είναι η επίτευξη μιας πολύ λεπτής ισορροπίας ανάμεσα στη θρόμβωση και την αιμορραγία. Ένα από τα συχνότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κλινικός γιατρός στην καθημερινή πράξη είναι η λεγόμενη αντίσταση στο φάρμακο, δηλαδή η μη αποτελεσματική χρήση του, που μπορεί να οφείλεται σε κακή πρακτική στη λήψη του (έλλειψη συμμόρφωσης του ασθενούς), σε κακή απορρόφηση από το πεπτικό σύστημα ή σε αδυναμία δράσης του οφειλόμενη σε ιδιαιτερότητα του ασθενή. Η αντίσταση στα αντιπηκτικά φάρμακα έχει σαν συνέπεια την υποτροπή της θρόμβωσης που εμφανίζεται σαν νέο οξύ επεισόδιο. Από την άλλη πλευρά, η συχνότερη παρενέργεια των αντιπηκτικών είναι η αιμορραγία που πολλές φορές μπορεί να είναι και απειλητική για τη ζωή του ασθενούς. Για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων και τη διατήρηση της κρίσιμης αυτής ισορροπίας μεταξύ θρόμβωσης και αιμορραγίας, δημιουργήσαμε στο Ιατρικό Ψυχικού, το μοναδικό στον ιδιωτικό τομέα Πρότυπο Εργαστήριο Θρόμβωσης, Αιμορραγικής Διάθεσης & Ρύθμισης Αντιπηκτικής Αγωγής. Η συμβολή του εργαστηρίου στη Η ρύθμιση της κατάλληλης δόσης για κάθε φάρμακο που επηρεάζει το μηχανισμό της πήξης είναι η επίτευξη μιας πολύ λεπτής ισορροπίας ανάμεσα στη θρόμβωση και την αιμορραγία. ρύθμιση αλλά και στην αναστροφή της δράσης των αντιπηκτικών, όταν αυτό απαιτείται, είναι βασική. Στις περιπτώσεις αυτές χρειάζεται να εκτιμάται συνολικά και σφαιρικά η αιμοστατική ικανότητα του ασθενούς. Τα τελευταία χρόνια η μέθοδος που έρχεται να απαντήσει σε αυτές τις ανάγκες είναι η θρομβοελαστογραφία. Η τεχνική της θρομβοελεστογραφίας εφαρμόζεται την τελευταία δεκαετία πιλοτικά σε δεκάδες εργαστήρια της Ευρώπης με εντυπωσιακά αποτελέσματα στην εξοικονόμηση αίματος κατά τη διάρκεια των χειρουργείων, είναι όμως πολύτιμη επίσης για τη διαδικασία αναστροφής της αντιθρομβωτικής αγωγής, όπως επίσης στην παρακολούθηση υπερπηκτικών καταστάσεων π.χ. η εγκυμοσύνη. Η ρύθμιση της ευαισθησίας στη χορηγούμενη αντιαιμοπεταλιακή αγωγή αντιμετωπίζεται σήμερα με παρακολούθηση σε εξειδικευμένα εργαστήρια, που διαθέτουν υψηλής τεχνολογίας εξοπλισμό και ειδικευμένο προσωπικό για τη διενέργεια των συγκεκριμένων εξετάσεων. Ο έλεγχος αντίστασης στην αντιαιμοπεταλιακή αγωγή έχει αποτελέσει αντικείμενο μελέτης πολλών επιστημονικών ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013 // 21

3 Θρόμβωση, Αιμορραγική Διάθεση & Ρύθμιση Αντιπηκτικής Αγωγής ομάδων την τελευταία πενταετία και η χρήση αναλυτών λειτουργικότητας αιμοπεταλίων νέας γενιάς έχει συμβάλλει σημαντικά. Παράλληλα, η πληθώρα σκευασμάτων και οι διαφορές στη δοσολογία, η συγχορήγηση άλλων φαρμάκων που περιορίζουν την απορρόφηση και οι ιδιοστασιακές διαφορές των ασθενών δυσχεραίνουν ακόμα περισσότερο το έργο των κλινικών, καθιστώντας τον εργαστηριακό έλεγχο απαραίτητο για τη ρύθμιση της δόσης. Η συχνότερη παρενέργεια των αντιαιμοπεταλιακών είναι η πρόκληση αιμορραγιών. Ένα πολύτιμο εργαλείο για τη ρύθμιση της βέλτιστης δόσης στα αντιαιμοπεταλιακά είναι η χρήση των αναλυτών λειτουργικότητας αιμοπεταλίων τελευταίας γενιάς, που κάνουν τον έλεγχο αυτό γρηγορότερο και ευκολότερο σε σχέση με τις παλαιότερες μεθόδους. Η ταχύτητα εξαγωγής αποτελέσματος κάνει τον έλεγχο των αιμοπεταλίων δυνατό, όχι μόνο πριν από μεγάλες χειρουργικές επεμβάσεις, αλλά ακόμα και Η συχνότερη παρενέργεια των αντιπηκτικών είναι η αιμορραγία που πολλές φορές μπορεί να είναι και απειλητική για τη ζωή του ασθενούς. κατά τη διάρκεια επεμβάσεων υπό αντιαιμοπεταλιακή αγωγή ή επεμβάσεων τοποθέτησης stent. Η εισαγωγή στην κλινική πράξη των νεώτερων αντιπηκτικών σκευασμάτων, όπως οι αναστολείς της θρομβίνης και οι νέοι από στόματος χορηγούμενοι αντι- Χα παράγοντες έχει αλλάξει σημαντικά τα δεδομένα στην αντιθρομβωτική αγωγή, αφού προσφέρουν μεγαλύτερη ευκολία στη χορήγηση και καλύτερα θεραπευτικά αποτελέσματα. Το Πρότυπο Εργαστήριο Θρόμβωσης Αιμορραγικής Διάθεσης και Ρύθμισης Αντιπηκτικής Αγωγής του Ιατρικού Ψυχικού έρχεται να καλύψει αυτές ακριβώς τις ανάγκες και να προσφέρει στους κλινικούς γιατρούς όλων των ειδικοτήτων μια σημαντική βοήθεια υπέρ του ασθενούς πραγματοποιώντας: Έλεγχο του σφαιρικού αιμοστατικού προφίλ ασθενών που πρόκειται να υποβληθούν σε μεγάλες χειρουργικές επεμβάσεις (Θρομβοελαστογραφία). Έλεγχο αποτελεσματικότητας της αντιαιμοπεταλιακής αγωγής σε ασθενείς με καρδιακά και αγγειακά νοσήματα. Ρύθμιση αντιπηκτικής αγωγής στην εγκυμοσύνη, στον τοκετό και στη λοχεία. Ρύθμιση και παρακολούθηση αντιπηκτικής αγωγής ασθενών που λαμβάνουν από στόματος αντιπηκτική αγωγή και τα αντιπηκτικά φάρμακα νέας γενιάς. Παρακολούθηση ογκολογικών ασθενών με διαταραχές της αιμόστασης. Έλεγχος και παρακολούθηση ασθενών με κληρονομική και επίκτητη θρομβοφιλία. u 22 // ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

4 Συνεργασία Ομίλου Ιατρικού Αθηνών - Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών. Την έναρξη της συνεργασίας τους στο πλαίσιο της παροχής ποιοτικών ιατρικών υπηρεσιών ανακοίνωσαν σε Συνέντευξη Τύπου ο Πρόεδρος του ΕΒΕΑ κ. Κωνσταντίνος Μίχαλος και ο Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών Δρ. Βασίλης Γ. Αποστολόπουλος. Σύμφωνα με αυτήν, οι εργαζόμενοι στις πάνω από επιχειρήσεις μέλη του ΕΒΕΑ, οι εργαζόμενοι στο ΕΒΕΑ και οι οικογένειες αυτών θα έχουν σημαντικά οικονομικά οφέλη στις ιατρικές τους δαπάνες σε πρωτοβάθμιες και δευτεροβάθμιες υπηρεσίες υγείας. Αναλυτικότερα, από σήμερα και στο σύνολο των κλινικών του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών θα ισχύουν ειδικές τιμές και ουσιαστικές εκπτώσεις στις ιατρικές επισκέψεις σε όλες τις ειδικότητες, σε διαγνωστικές εξετάσεις, αλλά και στη νοσηλεία. Παράλληλα, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην πρόληψη, δημιουργήθηκαν ειδικά προγράμματα προληπτικού ελέγχου, καλύπτοντας όλες τις ηλικιακές ομάδες. Ο Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών, Δρ. Βασίλης Αποστολόπουλος και ο Πρόεδρος του ΕΒΕΑ, κ. Κωνσταντίνος Μίίχαλος. Ο Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών, Δρ. Βασίλης Γ. Αποστολόπουλος, αναφερόμενος στη συμφωνία, δήλωσε: «Με τη συμφωνία αυτή αποδεικνύουμε έμπρακτα και για ακόμη μια φορά τη στήριξη που παρέχουμε στην ελληνική κοινωνία. Καθιστούμε ακόμη πιο προσιτές τις υψηλοτάτου επιπέδου ιατρικές υπηρεσίες που παρέχουν οι κλινικές του Ομίλου στους εργαζόμενους των επιχειρήσεων, που αποτελούν άλλωστε και τον κινητήριο μοχλό της ελληνικής οικονομίας. Η συνεργασία αυτή αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες και πλέον ουσιαστικές συμφωνίες του είδους, εστιάζοντας άμεσα στο οικονομικό όφελος του δικαιούχου». Από την πλευρά του Ο Πρόεδρος του ΕΒΕΑ, κ. Κωνσταντίνος Μίχαλος, αναφερόμενος στη συμφωνία, δήλωσε: «Η στήριξη με κάθε τρόπο των ανθρώπων που αποτελούν την ψυχή κάθε επιχείρησης αποτελεί πρώτιστη προτεραιότητα για το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών, ιδιαίτερα σήμερα που η κρίση έχει επιτείνει τα προβλήματα και την ανασφάλεια του συνόλου του επιχειρηματικού κόσμου, αλλά και των εργαζομένων. Οφείλουμε ως επιχειρηματικός φορέας να στηρίξουμε με κάθε τρόπο τον μικρομεσαίο επιχειρηματία που αγωνίζεται και τον εργαζόμενο που παλεύει για να τα βγάλει πέρα με το εισόδημά του. Η συμφωνία μας με τον Όμιλο Ιατρικού Αθηνών ακριβώς αυτόν το στόχο θέλει να υπηρετήσει. Και μάλιστα στον πλέον ευαίσθητο τομέα, αυτόν της διασφάλισης της υγείας». u 72 // ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

5 Μειωμένα ιατρικά έξοδα για τους κατόχους της Ευρωπαϊκής Κάρτας Νέων και τις οικογένειες τους. Σημαντικά οικονομικά οφέλη σε ιατρικές δαπάνες (ιατρικές επισκέψεις, διαγνωστικές εξετάσεις, νοσήλια) προβλέπει η Συμφωνία Συνεργασίας της Ευρωπαϊκής Κάρτας Νέων με τον Όμιλο Ιατρικού Αθηνών τόσο για τους κατόχους της Κάρτας όσο και για τα μέλη της οικογένειάς τους (γονείς, σύζυγο, παιδιά). Την υλοποίηση της συμφωνίας συνεργασίας (τριετούς διάρκειας) ανακοίνωσαν σήμερα ο Γενικός Γραμματέας Νέας Γενιάς κ. Παναγιώτης Κανελλόπουλος, ο Πρόεδρος Δ.Σ. του Ιδρύματος Νεολαίας και Δια Βίου Μάθησης (ΙΝΕΔΙΒΙΜ), κ. Φίλιππος Λέντζας και ο Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών, Δρ. Βασίλης Αποστολόπουλος, παρουσία του Διευθύνοντος Συμβούλου του ΙΝΕΔΙΒΙΜ κ. Παναγιώτη Μανούρη. Όπως δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας Νέας Γενιάς κ. Παναγιώτης Κανελλόπουλος «Η συμφωνία με τον Όμιλο του Ιατρικού Αθηνών είναι ιδιαίτερα σημαντική και έρχεται να προστεθεί σε σειρά άλλων συνεργασιών, μέσω των οποίων, η Ευρωπαϊκή Κάρτα Νέων επιχειρεί -στην παρούσα δυσμενή οικονομική συγκυρία - να ελαφρύνει κατά το δυνατόν περισσότερο το κόστος διαβίωσης για τους νέους και τις οικογένειες τους. Οι συνεργασίες αυτές επιτρέπουν στους νέους να έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, εκπαίδευσης, ψυχαγωγίας, αθλητισμού, μεταφορών, τουρισμού κ.α. με σαφώς μειωμένο κόστος. Και έπεται συνέχεια...». «Ανταποκριθήκαμε άμεσα και ουσιαστικά στην πρόταση του ΙΝΕΔΙΒΙΜ για συνεργασία. Στη δύσκολη χρονική περίοδο, που διανύουμε, στηρίζουμε τη νέα γενιά, παρέχοντας σημαντικά προνόμια και εκπτώσεις μέσω της Ευρωπαϊκής Κάρτας Νέων τόσο στα Παιδιατρικά Κέντρα του Ομίλου σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, όσο και στο σύνολο των κλινικών μας. Ο Όμιλος Ιατρικού Αθηνών θα είναι πάντα αρωγός σε κάθε προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση» τόνισε ο Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών, Δρ. Β. Αποστολόπουλος. Ο Πρόεδρος του ΙΝΕΔΙΒΙΜ κ Φίλιππος Λέντζας ανέφερε, από την πλευρά του, «Πήραμε την πρωτοβουλία να απευθυνθούμε στον Όμιλο, κρίνοντας ότι η συμμετοχή του στο δίκτυο συνεργατών μας, θα ήταν εξαιρετικά σημαντική και ευελπιστώντας ότι θα μπορέσει να ωφεληθεί ένας μεγάλος αριθμός νέων στη χώρα μας, ιδιαίτερα σε αυτή τη χρονική συγκυρία της οικονομικής κρίσης, όπου το πρόγραμμα αποκτά ακόμα μεγαλύτερη κοινωνική διάσταση. Ευχαριστούμε την διοίκηση του Ομίλου γιατί η ανταπόκριση του ήταν ιδιαίτερα θετική». u Ειδήσεις Από αριστερά: O Γενικός Γραμματέας Νέας Γενιάς, κ. Παναγιώτης Κανελλόπουλος, o Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών, Δρ. Βασίλης Αποστολόπουλος και ο Πρόεδρος του ΙΝΕΔΙΒΙΜ, κ. Φίλιππος Λέντζας. ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013 // 73

6 Εισήγηση με θέμα «ΠΟΛΕΜΙΚΑ ΤΡΑΥΜΑΤΑ ΠΟΔΟΚΝΗΜΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΚΡΟΥ ΠΟΔΟΣ - ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ» παρουσίασαν στο 24 ο συνέδριο των Ένοπλων Δυνάμεων, οι ιατροί Δ. Χατζηεμμανουήλ, Π. Δ Συμεωνίδης, U. Möbius, Π. Γκιβίσης. Η εργασία παρουσιάστηκε στην ενότητα της «Ορθοπαιδικής» και αφορούσε τα πολεμικά τραύματα της ποδοκνημικής και άκρου ποδός που χαρακτηρίζονται από μεγάλη ποικιλομορφία, γεγονός που καθιστά δυσχερή την ταξινόμησή τους και τη δημιουργία ευρέως αποδεκτών κατευθυντήριων γραμμών για την αντιμετώπισή τους. Έγινε παρουσίαση κλινικής σειράς ασθενών με σύνθετα πολεμικά τραύματα ποδοκνημικής και άκρου ποδός. Η χειρουργική θεραπεία τους εξατομικεύθηκε ανάλογα με τις επιμέρους κακώσεις, με στόχο την οριστική αντιμετώπιση σε ένα χρόνο, όπου αυτό ήταν εφικτό, και την ταχεία κινητοποίηση των ασθενών. Συγκεκριμένα, 13 άρρενες ασθενείς από τη Λιβύη, ηλικίας ετών, με πολεμικά τραύματα ποδοκνημικής και άκρου ποδός αντιμετωπίστηκαν στο Ιατρικό Διαβαλκανικό Θεσσαλονίκης, από τη συγκεκριμένη ομάδα ιατρών. Εννέα ασθενείς έφεραν τραύματα από πυροβόλο όπλο και τέσσερις από έκρηξη. Όλοι οι ασθενείς αντιμετωπίσθηκαν χειρουργικά. Διενεργήθηκαν 2 οστεκτομές, 2 οστεοσυνθέσεις, 1 διορθωτική οστεοτομία, 2 αρθροσκοπήσεις και 10 αρθροδέσεις σε συνδυασμό με ποικιλία επεμβάσεων μαλακών μορίων. Ο χρόνος μετεγχειρητικής παρακολούθησης ήταν μεταξύ 3 και 6 μηνών. Όλοι οι ασθενείς επέστρεψαν σε μερική ή πλήρη φόρτιση του πάσχοντος σκέλους. Όλες οι οστεοσυνθέσεις και αρθροδέσεις πορώθηκαν επιτυχώς. Υπήρξαν 2 επιπολής και μία εν τω βάθει μετεγχειρητική λοίμωξη, που αντιμετωπίσθηκε επιτυχώς με χειρουργικό καθαρισμό και ενδοφλέβια αντιβίωση και μία υποχώρηση ενδομυελικού ήλου με θραύση κοχλίων σε έδαφος επιτυχούς κνημοπτερνικής αρθρόδεσης. Δεν υπήρξαν άλλες μείζονες επιπλοκές. Συμπερασματικά, η οριστική αντιμετώπιση των σύνθετων πολεμικών τραυμάτων της ποδοκνημικής και άκρου ποδός από εξειδικευμένη χειρουργική ομάδα μπορεί να συνοδεύεται από υψηλό ποσοστό επιτυχίας με ταχεία κινητοποίηση και αποκατάσταση των ασθενών. u 10 ο Σεμινάριο Παιδιατρικής Μεγάλη ανταπόκριση είχε στο επιστημονικό κοινό, το 10 ο Μετεκπαιδευτικό σεμινάριο που πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία των Διευθυντών του Παιδιατρικού Κέντρου Αθηνών, Kαθηγητή Δ. Καφετζή και Αν. Καθηγητή Π. Σπυρίδη. Τα θέματα που παρουσιάστηκαν αφορούσαν τα τρέχοντα προβλήματα που ο ασκών Παιδίατρος αντιμετωπίζει καθημερινά στο ιατρείο του και ομιλητές ήταν διακεκριμένα στελέχη του Ιατρικού Κέντρου και έγκριτοι Καθηγητές του Πανεπιστημίου Αθηνών. Μετά το πέρας των εργασιών του Σεμιναρίου, οι συμμετέχοντες ήταν σε θέση να αναγνωρίσουν κοινά και σπανιότερα νοσήματα της Παιδιατρικής, καθώς και τον τρόπο αντιμετώπισης αυτών. Επίσης, δόθηκαν οι σύγχρονες κατευθυντήριες οδηγίες για την πρόληψη νοσημάτων, όπως αυτές δίδονται από διεθνή κέντρα και διεθνώς αποδεκτές επιστημονικές επιτροπές. u 74 // ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

7 Ειδήσεις Πρωτοποριακή ελάχιστα επεμβατική λαπαροσκοπική επέμβαση πραγματοποιήθηκε στο Ιατρικό Περιστερίου. Μια πρωτοποριακή ελάχιστα επεμβατική λαπαροσκοπική επέμβαση για την αντιμετώπιση ευμεγέθους πρόπτωσης (κήλης) από τον κόλπο και ορθοκήλης 60χρονης, πραγματοποίησαν την περασμένη εβδομάδα στην Αθήνα Έλληνες γιατροί! Η επέμβαση, που διήρκησε περίπου δυο ώρες, ήταν απόλυτα επιτυχής και η 60χρονη, μετά από 48 ώρες, πήρε εξιτήριο και επέστρεψε κανονικά στις καθημερινές της δραστηριότητες. «Με τη μέθοδο αυτή οι γυναίκες στην Ελλάδα θα μπορούν να αντιμετωπίζουν πλέον το πρόβλημα της πρόπτωσης, αποφεύγοντας το ανοιχτό χειρουργείο και τις επιπλοκές του» τόνισε ο διευθυντής χειρουργικής του Ιατρικού Περιστερίου, που πραγματοποίησε την επέμβαση και πρόεδρος της Ελληνικής Επιστημονικής Εταιρείας Ορθοπρωκτικής Χειρουργικής, Δρ Αναστάσιος Ξιάρχος. Στην επέμβαση συμμετείχαν, επίσης, ο αντιπρόεδρος της Ελληνικής Επιστημονικής Εταιρείας Ορθοπρωκτικής Χειρουργικής κ. Γιώργος Σπηλιόπουλος και ο καθηγητής του πανεπιστημίου της Ρώμης, ειδικός στην παθολογία στατικής της πυέλου, Δρ. Massimiliano Varriale, προσκεκλημένος της Ελληνικής Επιστημονικής Εταιρείας Ορθοπρωκτικής Χειρουργικής. Στην περίπτωση της 60χρονης, η πρόπτωση ήταν ιδιαίτερα μεγάλη, καθώς από τον κόλπο της προέβαλλε μεγάλο τμήμα του λεπτού εντέρου σαν μια μεγάλη συμπαγής μάζα. Για την αποκατάσταση, οι γιατροί τοποθέτησαν πλέγμα, με ένα πρωτοποριακό τρόπο για τη χώρα μας, δημιουργώντας ουσιαστικά στήριξη της πυέλου με νέους στρογγύλους συνδέσμους. Η επέμβαση ήταν εξαιρετικά σύνθετη, διότι υπήρχε και δεύτερη κήλη (ορθοκήλη), η οποία αντιμετωπίστηκε ταυτόχρονα από το ορθό. Σύμφωνα με τον Δρ. Γεώργιο Σπηλιόπουλο, η πρόπτωση είναι κήλη του γυναικείου κόλπου. Δηλαδή, οι σύνδεσμοι και το δέρμα που βρίσκονται γύρω από τον κόλπο της γυναίκας, υποχωρούν για διάφορους λόγους και τα όργανα (ουροδόχος κύστη, παχύ έντερο, μήτρα), που βρίσκονται μέσα στην περιοχή των οστών της λεκάνης, εισχωρούν στον κόλπο. Αυτή ακριβώς είναι η πρόπτωση. Χωρίς ιατρική επέμβαση η κήλη αυτή (πρόπτωση) μπορεί να γίνει μεγαλύτερη, ώστε τα διάφορα όργανα να φτάσουν να προβάλλουν ακόμα και έξω από την είσοδο του κόλπου. Τι προκαλεί την πρόπτωση Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία το 40% των γυναικών, κυρίως μετά την ηλικία των 50 χρόνων, εμφανίζουν κάποια στιγμή μικρού ή μεγάλου βαθμού πρόπτωση. Τα αίτια δεν είναι απόλυτα γνωστά. Παρόλα αυτά διάφοροι παράγοντες έχουν ενοχοποιηθεί: Ο φυσιολογικός τοκετός, το βάρος του νεογνού, η διάρκεια του τοκετού, Εμμηνόπαυση: τα οιστρογόνα είναι γνωστό ότι συμβάλλουν σημαντικά στην υγεία και στηρικτική ικανότητα των μυών και συνδέσμων. Μετά την εμμηνόπαυση τα οιστρογόνα ελαττώνονται και μαζί με αυτά και η στηρικτική ικανότητα των μυών, Mεγάλη ηλικία, Παχυσαρκία, Υστερεκτομή (απώλεια της μήτρας). Επίσης, άλλοι παράγοντες που έχουν ενοχοποιηθεί είναι: Παθήσεις του συνδετικού ιστού, Δυσλειτουργία νεύρων και ιστών, Χρόνιος βήχας, Χρόνια δυσκοιλιότητα, Εργασία που περιλαμβάνει την ανύψωση βαρέων αντικειμένων. Συμπτώματα εμφάνισης της πρόπτωσης Μόλις δημιουργηθεί η πρόπτωση η γυναίκα αρχίζει να νοιώθει: Διόγκωση, βάρος ή συσφικτικό άλγος στον κόλπο, Οσφυαλγία, Δερματικό ερεθισμός και ξηρότητα του δέρματος του κόλπου, Ανάγκη να σπρώξει με τα δάχτυλα τον κόλπο προς τα μέσα/πίσω ώστε να γίνει η αφόδευση, Άλγος κατά την σεξουαλική επαφή ή και ντροπή, Χρόνιο άλγος στην περιοχή της πυέλου, Συχνουρία και έντονη βασανιστική επιθυμία για ούρηση, Διπλή ούρηση (ανάγκη να ουρήσει η γυναίκα απανωτά δυο φορές, ώστε να αδειάσει η κύστη της), Ελαττωμένη ροή ούρων, Ακράτεια τύπου στρες, Αδυναμία ούρησης χωρίς να σπρώξει τον κόλπο με τα δάχτυλα προς τα πάνω/πίσω, Συχνές λοιμώξεις του ουροποιητικού, Ατελή κένωση του εντέρου, Δυσκοιλιότητα. u ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013 // 75

8 Το Πρότυπο Διαβητολογικό Ιατρείο του Ιατρικού Π. Φαλήρου συμμετείχε στο «ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΧΩΡΙΟ 2012» στον Πειραιά. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Σωματείων Συλλόγων Ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη, διοργάνωσε διήμερο ευαισθητοποίησης του κοινού και εκπαίδευσης των πασχόντων, στην Πλατεία Κοραή στον Πειραιά. Η διοργάνωση πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη του Δήμου Πειραιά και υπό την αιγίδα των: Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Περιφερειακής Ενότητας Πειραιά - Περιφέρειας Αττικής, Ιατρικού Συλλόγου Πειραιά, Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας, Ελληνικής Ενδοκρινολογικής Εταιρείας, Εταιρείας Μελέτης Παθήσεων Διαβητικού Ποδιού, Εταιρείας Μελέτης Παραγόντων Κινδύνου για Αγγειακά Νοσήματα, Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας Παχυσαρκίας. Ο Διευθυντής του Πρότυπου Διαβητολογικού Ιατρείου Π. Φαλήρου, Δρ. Ιωάννης Ντούπης εξέτασε πλήθος κόσμου που επισκέφτηκε το περίπτερο του Ιατρικού Π. Φαλήρου, ενώ πολλοί ήταν και οι επισκέπτες που επιθυμούσαν να ενημερωθούν γενικότερα για τα θέματα διαβήτη. Στους επισκέπτες της ενδιαφέρουσας αυτής διοργάνωσης, δόθηκαν ειδικά εκπτωτικά κουπόνια, για την πραγματοποίηση εξετάσεων που συνδέονται με τον διαβήτη. u Χορηγός υγείας στη διοργάνωση 1 st Christmas Kids Festival ήταν ο Όμιλος Ιατρικού Αθηνών. Η εκδήλωση διοργανώθηκε για την υποστήριξη των σκοπών του συλλόγου οι «Φίλοι του Παιδιού». Δύο ακριβώς ημέρες πριν τα Χριστούγεννα, η Κορυφογραμμή υποδέχτηκε όλα τα παιδιά, τους εφήβους και τους γονείς, στο Εμπορικό Κέντρο Smart Park στα Σπάτα, σ ένα ολοήμερο φεστιβάλ χαράς, παιχνιδιού, δημιουργικότητας, έκφρασης και δράσης. Η παρουσία ασθενοφόρου και εξειδικευμένου πληρώματος του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών καθόλη τη διάρκεια της εκδήλωσης, εξασφάλισε στους χιλιάδες παριστάμενους και στα παιδιά τους την απαιτούμενη ασφάλεια προκειμένου να χαρούν, να διασκεδάσουν και να απολαύσουν όλες τις εκπλήξεις που έκρυβε η επιτυχημένη αυτή διοργάνωση. u 76 // ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

9 Ειδήσεις Δωρεά υγειονομικού υλικού στο Δήμο Μαρκόπουλου Μεσογαίας. Ο Όμιλος Ιατρικού Αθηνών, στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, προσέφερε δωρεάν υγειονομικό υλικό και βασικά/μη συνταγογραφούμενα φάρμακα στο Δήμο Μαρκόπουλου Μεσογαίας. Ανταποκρινόμενη στο σχετικό αίτημα του Δημάρχου κ. Σωτήρη Ι. Μεθενίτη, η διοίκηση του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών προσέφερε το απαραίτητο υγειονομικό υλικό, προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες παροχής πρώτων βοηθειών σε 29 φορείς της περιοχής, που βρίσκονται στην ευθύνη του Δήμου. Στη σχετική τελετή, ο Αντιπρόεδρος του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών, κ. Χρήστος Αποστολόπουλος παρέδωσε το υλικό στον Δήμαρχο, παρουσία της Αντιδημάρχου κας Μαρίας Κιμπιζή, Υπεύθυνης σε θέματα Παιδείας και Πολιτισμού και εκπροσώπων των Παιδικών Σταθμών, των Νηπιαγωγείων και των Σχολείων της περιοχής, των αθλητικών εγκαταστάσεων, των ΚΑΠΗ καθώς και των Υπηρεσιών Καθαριότητας και Ύδρευσης του Δήμου. Κατά την παραλαβή του υλικού, ο Δήμαρχος κ. Σωτήρης Μεθενίτης δήλωσε: «Σε μια εποχή υποχρηματοδότησης των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, οι Δήμοι καλούνται να ανταποκριθούν σε εκατοντάδες νέες αρμοδιότητες, αλλά και αυξημένες ανάγκες των δημοτών, με ελάχιστα ή μηδαμινά μέσα. Σε αυτό το σημείο, έρχεται ο θεσμός της Κοινωνικής Εταιρικής Ευθύνης, να δώσει ένα πολύτιμο χέρι βοηθείας. Θέλουμε να ευχαριστήσουμε τον Όμιλο Ιατρικού Αθηνών και τον Αντιπρόεδρό του κ. Χρήστο Αποστολόπουλο προσωπικά, για την εξαιρετικά σημαντική του πρωτοβουλία, ενόψει ενός πολύ δύσκολου χειμώνα και της δεδομένης οικονομικής συγκυρίας. Η άμεση ανταπόκριση του Ιατρικού Αθηνών, αποκτά μάλιστα ιδιαίτερη αξία, όταν συγκριθεί, με την ελάχιστη συμβολή άλλων ιδιωτών και επιχειρήσεων, στο διαρκές κάλεσμά Εκπρόσωπος του 10 ου Γυμνασίου Μαρκόπουλου παραλαμβάνει το υγειονομικό υλικό από τον Αντιπρόεδρο του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών, κ. Χρήστο Αποστολόπουλο, παρουσία του Δημάρχου κ. Σωτήρη Ι. Μεθενίτη. Εκπρόσωπος του ΚΑΠΗ Μαρκόπουλου παραλαμβάνει το υγειονομικό υλικό από τον Αντιπρόεδρο του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών, κ. Χρήστο Αποστολόπουλο, παρουσία του Δημάρχου κ. Σωτήρη Ι. Μεθενίτη. μας, για κοινωνική αλληλεγγύη και προσφορές, τους τελευταίους δώδεκα μήνες». Ο Αντιπρόεδρος του Ομίλου Ιατρικού, κ. Χρήστος Αποστολόπουλος δήλωσε σχετικά: «Σε αυτή τη δύσκολη οικονομική συγκυρία ο Όμιλος Ιατρικού Αθηνών στέκεται πάντα αλληλέγγυος σε αιτήματα φορέων που έχουν στόχο τη θωράκιση της υγείας του πληθυσμού τους. Έτσι, ο Όμιλός μας ανταποκρίθηκε άμεσα στο αίτημα του Δημάρχου Μαρκοπούλου Μεσογαίας για την εξασφάλιση παροχής πρώτων βοηθειών στους μαθητές, αθλητές και λοιπούς κατοίκους της περιοχής». u ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013 // 77

10 Συστήματα Διαχείρισης Ποιότητας στις Υπηρεσίες Υγείας Ι.Κ.: Τι αντιπροσωπεύει ο όρος «ποιότητα» στις υπηρεσίες υγείας; Γ.Κ.: Η ποιότητα στην παραγωγή αγαθών ή στην παροχή υπηρεσιών υγείας είναι μια δυναμική κατάσταση, η οποία συνδέεται με τα προϊόντα, τις υπηρεσίες, τους ανθρώπους, τις διαδικασίες και το περιβάλλον και η οποία ανταποκρίνεται ή και ξεπερνά τις προσδοκίες του πελάτη / ασθενή. Ο Donabedian (1980) την όρισε ως εκείνο το είδος φροντίδας, το οποίο αναμένεται να μεγιστοποιήσει την καλή υγεία και ευεξία του ασθενή, λαμβανομένων υπόψη των ωφελειών και των απωλειών που εμπεριέχει η διαδικασία της περίθαλψης σε όλα τα επιμέρους της σημεία. Ι.Κ.: Με μια σύντομη ανάλυση πώς μπορούν να οριοθετηθούν οι υπηρεσίες υγείας; Γ.Κ.: Η οριοθέτηση επιτυγχάνεται μέσα από τρεις παραμέτρους: Το τεχνικό μέρος, δηλαδή: υποδομές, εξοπλισμός και τα λοιπά μέσα που απαιτούνται για την παροχή υγείας. Το διαπροσωπικό μέρος, τις γνώσεις, τις ειδικότητες, και τις ικανότητες ανθρώπινου δυναμικού. Την ξενοδοχειακή υποδομή και συναφείς παροχές προς τους ασθενείς κατά τη διάρκεια της νοσηλείας τους. Περαιτέρω οι υπηρεσίες υγείας μπορούν να οριοθετηθούν και από τις εξής παραμέτρους που συμβάλλουν στην παροχή αυτών, όπως: η προσβασιμότητα, δηλαδή ο κατάλληλος χρόνος και τόπος, η ισότητα, η αποτελεσματικότητα, η αποδοχή, η καταλληλότητα, η φροντίδα και η ασφάλεια. Γιάννης Καλοφυσούδης, RN, DPA, MSc Προϊστάμενος Ποιότητας και Εκπαίδευσης, Ομίλου Ιατρικού Αθηνών Ι.Κ.: Μπορεί να αποτιμηθεί η έννοια της ποιότητας με μετρήσιμους δείκτες; Γ.Κ.: Κατ ουσία η ποιότητα στις υπηρεσίες υγείας είναι δυναμική και εξελισσόμενη, ως εκ τούτου μπορεί να μετρηθεί σε σχέση με την: αξιοπιστία, την ανταπόκριση, την διασφάλιση, την ενσυναίσθηση (φροντίδα, κατανόηση, εξατομίκευση) και από απτά χαρακτηριστικά, όπως τις εγκαταστάσεις, την παρουσία, την καθαριότητα, τις συνθήκες, τη λειτουργικότητα, την επικοινωνία και τα υλικά. 78 // ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

11 Συνέντευξη Ι.Κ.: Τι είναι και που απευθύνεται ένα Σύστημα Διαχείρισης Ποιότητας; Γ.Κ.: Ένα Σύστημα Διαχείρισης Ποιότητας περιλαμβάνει τις απαιτήσεις για τη λειτουργία ενός οργανισμού, είναι δηλαδή ένα οργανωτικό εργαλείο και απευθύνεται σε κάθε οργανισμό, ανεξάρτητα του μεγέθους, του αντικειμένου και της πολυπλοκότητάς του. Σημαντικό είναι πως πιστοποιείται η ποιότητα της λειτουργίας και όχι του προϊόντος. Ι.Κ.: Ποια είναι τα μεγαλύτερα προβλήματα που προβάλλονται από τους οργανισμούς κατά τη διάρκεια σχεδιασμού, ανάπτυξης και εφαρμογής ενός Συστήματος Διαχείρισης της Ποιότητας; Γ.Κ.: Η έλλειψη δέσμευσης της Ανώτατης Διοίκησης. Η μη ύπαρξη αυτοτελούς Τμήματος Ποιότητας, που λειτουργεί συμβουλευτικά και διασυνδετικά στο οργανόγραμμα ενός οργανισμού. Η έλλειψη κουλτούρας ποιότητας. Η λήψη αποφάσεων που λειτουργούν ως καθησυχαστικές ή πυροσβεστικές λύσεις. Η έλλειψη ανάπτυξης μηχανογραφικής υποδομής. Ο φόβος της μέτρησης νέων παραμέτρων αξιολόγησης της παρεχόμενης υπηρεσίας. Ι.Κ.: Ποια είναι τα οφέλη από την εγκατάσταση Συστημάτων Διαχείρισης Ποιότητας στην παροχή υπηρεσιών υγείας; Γ.Κ.: Πέρα από την ολοκληρωμένη και αποτυπωμένη χαρτογράφηση ενός οργανισμού, την οποία επιτυγχάνει η ανάπτυξη και η εφαρμογή ενός Συστήματος Διαχείρισης Ποιότητας, τα επιμέρους οφέλη κατηγοριοποιούνται σε: Διοικητικά, Οικονομικά και βέβαια στα Οφέλη κατά την Παροχή των Υπηρεσιών Υγείας. Ως Διοικητικά οφέλη μπορούμε να ξεχωρίσουμε τα εξής: Αποσαφήνιση, καθορισμός ευθυνών, λειτουργικοί κανόνες, μειώνοντας στο ελάχιστο τυχόν αυτοσχεδιασμούς εργαζομένων. Σαφείς και καθαρές οδηγίες σε όλο το προσωπικό μέσω των διαδικασιών. Περιγραφές θέσεων εργασίας (αξιολόγηση, σωστή μετακίνηση προσωπικού ανάλογα με τα προσόντα και τις δεξιότητες του κάθε εργαζομένου). Ορθή διαχείριση ανθρωπίνων πόρων. Επικοινωνία του οράματος του οργανισμού. Διατμηματική συνεργασία. Αύξηση της αποδοτικότητας των εργαζομένων. Μείωση της αστάθειας και βελτίωση της ποιότητας λόγω υψηλού βαθμού τυποποίησης. Επίτευξη περιβάλλοντος ανοικτού στη μάθηση. Ασφαλές και αποτελεσματικό εργασιακό περιβάλλον. Ευελιξία στη διαχείριση κρίσεων. Προβολή σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Ολική Ποιότητα. ΣΔΠ Εργαλείο Διοίκησης. Τεκμηρίωση της Διοίκησης μέσω των δεικτών. Τα οφέλη που μπορούν να χαρακτηριστούν οικονομικά έχουν σχέση με: Έλεγχο του κόστους. Αξιολόγηση της αποδοτικότητας των προμηθευτών. Μείωση κόστους αστοχιών. Υιοθέτηση καλών πρακτικών. Διαφανή πρακτική προμηθειών. Επιτυχή έλεγχος φαρμάκων και υλικού με τη δημιουργία κέντρων κόστους. Διαχειριστικό έλεγχος ανά τμήμα, μονάδα. Ενδελεχή και συνεχή κοστολόγηση. Ευελιξία σε ασταθή οικονομικά περιβάλλοντα. Διαχειριστική Επάρκεια για την πολιτική του Οργανισμού να μπορέσει να αξιοποιήσει επιχορηγήσεις και αναπτυξιακά προγράμματα. ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013 // 79

12 Συστήματα Διαχείρισης Ποιότητας στις Υπηρεσίες Υγείας Μέτρηση της απόδοσης της οικονομικής πολιτικής του οργανισμού, όχι μόνο στο τέλος χρήσης, αλλά αυτοματοποιημένα μέσω καθορισμού μεγεθών και δεικτών στο data warehouse. Παρόλα αυτά, τα οφέλη στην παροχή υπηρεσιών υγείας, είναι αυτά που προβάλλονται σχεδόν πάντα στην αρχική εφαρμογή των Συστημάτων Διαχείρισης και αυτά που περιγράφουν το προϊόν στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Φροντίδα Υγείας. Είναι δε άμεσα συσχετισμένα με: Ασφάλεια στην παροχή υπηρεσιών προς τον ασθενή. Ικανοποίηση των αναγκών του ασθενή. Εξατομικευμένη φροντίδα. Σεβασμός στα δικαιώματα. Εμπιστοσύνη της κοινότητας. Ευελιξία σε περιπτώσεις που οι κλειστοπληθυσμοί μιας κοινότητας γνωρίζουν νέες ασθένειες, επιδημίες, κ.λ.π.. Προβολή του οργανισμού σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Ανάπτυξη και διατήρηση του brand name του οργανισμού. Ι.Κ.: Υπάρχει εύκολος δρόμος για την εγκατάσταση προτύπων και εν γένει Συστημάτων Διαχείρισης Ποιότητας; Γ.Κ.: Σε έναν χώρο Δευτεροβάθμιας Φροντίδας αντικειμενικά είναι πολύπλοκη η εγκατάσταση ενός Συστήματος Διαχείρισης και η εφαρμογή προτύπων. Παρόλα αυτά, η τεκμηριωμένη βιβλιογραφικά αντίληψη για την αρχή της ανάπτυξης, του σχεδιασμού και της εφαρμογής, είναι η πρακτική του να εμπλέκεις σε κάθε Σύστημα Διαχείρισης την πολυπληθέστερη ομάδα του οργανισμού. Αν δηλαδή το σώμα του οργανισμού μπορέσει να ενταχθεί και να γίνει φορέας του προτύπου και του Συστήματος, με τη δέσμευση πάντα της Ανώτατης Διοίκησης, έχει ουσιαστικά επιτευχθεί το 50% της εφαρμογής. Ι.Κ.: Ακούμε ολοένα και περισσότερο για δείκτες ποιότητας. Πώς συνοψίζονται αυτοί και πώς αποτυπώνονται; Γ.Κ.: Οι δείκτες είναι εργαλεία που δίνουν μια εικόνα για τη λειτουργία ενός τμήματος και είναι χρήσιμοι για τη σύγκριση τόσο μεταξύ τμημάτων όσο και σε σχέση με προκαθορισμένα πρότυπα λειτουργίας. Ποσοτικοποιούν το αποτέλεσμα των ενεργειών μιας χρονικής περιόδου και μπορούν να βοηθήσουν στην προσπάθεια για διαρκή βελτίωση μέσα από την ανάδειξη των πλεονεκτημάτων και των αδυναμιών ενός τμήματος. Σύμφωνα με την Παπακωστίδη και Τσουκαλά (2012) μπορούν να διακριθούν σε τρεις κατηγορίες: α. Δείκτες δομής (εγκαταστάσεις και στελέχωση), όπως: Κατάλληλες εγκαταστάσεις (έκταση, θωράκιση, λειτουργικότητα, υγιεινή, ασφάλεια, προσβασιμότητα, αισθητική των χώρων). Προδιαγραφές και επάρκεια ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού. Αριθμός έκτακτων συμβάντων που έθεσαν τα μηχανήματα εκτός λειτουργίας / έτος. Βασική και συνεχιζόμενη εκπαίδευση προσωπικού. Τμηματοποίηση, διεύθυνση προσωπικού, συστήματα αμοιβών. Αναλογία προσωπικού / ασθενείς που υποβάλλονται σε θεραπεία / έτος. β. Δείκτες διαδικασιών Διάρκεια κατά την οποία έχει τεθεί κάποιο μηχάνημα εκτός λειτουργίας / έτος. Κατάσταση αναμονής (για ριζικές ή για ανακουφιστικές θεραπείες του καρκίνου). Πληρότητα του φακέλου ιστορικού του ασθενούς και ακρίβεια της κάρτας θεραπείας του. Αριθμός ασθενών που υποβάλλονται σε θεραπεία / ώρα. Αναμονή των ασθενών στους χώρους του τμήματος. Εφαρμογή επίσημου προγράμματος διασφάλισης ποιότητας (quality assurance). γ. Δείκτες αποτελέσματος Ποσοστά επιβίωσης ανά κατηγορία νόσου. Διάστημα ελεύθερο νόσου. Διάστημα ελεύθερο υποτροπής νόσου. Τοξικότητα (πρώιμη, όψιμη). Δείκτες ποιότητας ζωής των ασθενών. Ικανοποίηση των ασθενών, όπως αυτή εκφράζεται μέσα από τη συμπλήρωση ειδικών ερωτηματολογίων. δ. Δείκτες αποδοτικότητας Ρυθμός Εισροής. Διάστημα Εναλλαγής. Πληρότητα. Μέση Διάρκεια Νοσηλείας. 80 // ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013