ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ & ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ. Έτος Ιδρύσεως 1960
|
|
- É Κοντολέων
- 8 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ & ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ Έτος Ιδρύσεως 1960 Αθήνα 2 Μαρτίου 2015 Αρ.πρωτ.:438 Διοικητικό Συμβούλιο Πρόεδρος Παναγιώτης Τρόντζας panatron@otenet.gr Αντιπρόεδρος Χαράλαμπος Μπερμπερίδης berbbab@hol.gr Γενική Γραμματέας Ευαγγελία Καταξάκη kataxaki@otenet.gr Ταμίας Σταυρούλα Δικαίου stavrouladikeou@windowslive.com Ειδικός Γραμματέας Σπύρος Νίκας snnikas@yahoo.com Σύμβουλος Σπύρος Ασλανίδης saslan@med.auth.gr Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΡΕ-ΕΠΕΡΕ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΒΙΟΟΜΟΕΙΔΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ (BIOSIMILARS) ΣΤIΣ ΡΕΥΜΑΤΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Οι βιολογικές θεραπείες έχουν βελτιώσει σημαντικά τις τελευταίες δύο δεκαετίες τη θεραπεία των ασθενών με συστηματικά αυτοάνοσα νοσήματα. Ωστόσο, το μεγάλο κόστος τους θέτει συχνά περιορισμούς και ε- πιβαρύνει τα υγειονομικά συστήματα. Με το δικαίωμα ευρεσιτεχνίας πολλών εκ των ανωτέρω παραγόντων να πλησιάζει στη λήξη του και με στόχο την βελτίωση της σχέσης κόστους- αποτελεσματικότητας αλλά και την ευκολότερη πρόσβαση πολλών ασθενών στις ενδεικνυόμενες θεραπείες, έχουν ξεκινήσει προσπάθειες παραγωγής των λεγόμενων βιοομοειδών (biosimilars) προϊόντων που άρχισαν ήδη να κυκλοφορούν στην Ελληνική αγορά. Η χρήση των βιοομοειδών είναι μια σημαντική εξέλιξη στην κατεύθυνση της βελτίωσης της σχέσης κόστους - αποτελεσματικότητας και της μείωσης του κόστους-προσβασιμότητας των θεραπειών αυτών, υπό την προϋπόθεση ότι η χορήγησή τους πραγματοποιείται με τρόπο που διασφαλίζει την ασφάλεια και την αποτελεσματική θεραπεία των ασθενών. Για την πληρέστερη και υπεύθυνη ενημέρωση των ιατρών, των ασθενών και της πολιτείας η ΕΡΕ-ΕΠΕΡΕ ανασκόπησε κριτικά τη διεθνή βιβλιογραφία και τη διεθνή πρακτική και διατυπώνει τις ακόλουθες θέσεις που στηρίζονται στα δεδομένα, και όπου αυτά δεν επαρκούν, στη γνώμη των ειδικών (evidence and expert based opinion) που αποτελεί και την τρέχουσα διεθνή πρακτική. Ακολουθούν οι Θέσεις και συνοδό επεξηγηματικό αναλυτικό Κείμενο. Γραμματεία Νίκη Βελιαρούτη Ευαγγελία Ορφανίδη ΙΙ. ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΒΙΟΟΜΟΕΙΔΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ 1. ΕΠΙΛΟΓΗ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΣΕ ΠΡΩΤΟΘΕΡΑΠΕΥΟΜΕΝΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ Σε πρωτοθεραπευόμενους (naive) ασθενείς, η θεραπευτική επιλογή μεταξύ των βιολογικών φαρμάκων - πρωτότυπων και βιοομοειδών δεν μπορεί να στηρίζεται αποκλειστικά σε οικονομικές παραμέτρους αλλά πρέπει να βασίζεται στην αξιολόγηση του θεράποντα ιατρού, σε επιστημονικά δεδομένα, σε διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες και να εξατομικεύεται για κάθε ασθενή με εκτίμηση της βέλτιστης σχέσης κινδύνουοφέλους. 1
2 Η εκτίμηση περιλαμβάνει την ηλικία, συννοσηρότητες, προηγούμενες λοιμώξεις, συνοδές μη βιολογικές θεραπείες, λειτουργική κατάσταση και προσβασιμότητα στη θεραπεία Η επιλογή πρέπει να διασφαλίζει επίσης το δικαίωμα του ασθενή να επιλέξει την οδό χορήγησης (ενδοφλέβια ή υποδόρια) που εξυπηρετεί πληρεστέρα τις ανάγκες του λαμβάνοντας υπόψη άλλες επαγγελματικές και οικογενειακές/κοινωνικές υποχρεώσεις του. 2. ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟ H αυτόματη υποκατάσταση (substitution) δεν είναι αποδεκτή. Αν τα βιοομοειδή έχουν το ίδιο ΙΝΝ (International Nonproprietary Name), όπως το πρωτότυπο μόριο, η συνταγογράφηση πρέπει να γίνεται με την εμπορική ονομασία, για να γίνεται εφικτή η ιχνηλασιμότητα σε περίπτωση μη επαρκούς αποτελεσματικότητας και ανεπιθύμητων ενεργειών. 3. ΑΝΤΑΛΛΑΞΙΜΟΤΗΤΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ Η πρακτική της ανταλλαξιμότητας (interchangeability) μεταξύ του πρωτότυπου μορίου και των βιοομοειδών είναι δόκιμη μόνο για λόγους κόστους με την απαραίτητη προϋπόθεση ότι υπάρχουν επαρκή δεδομένα αποτελεσματικότητας και ασφάλειας για τη διαδοχική (sequential) χορήγηση και ότι αποφασίζεται από το θεράποντα ιατρό μετά από ε- νημέρωση και συναίνεση του ασθενούς για την αλλαγή. Η πιθανή αλλαγή μεταξύ του πρωτότυπου φαρμάκου και του βιοομοειδούς πρέπει να γίνεται μετά από τουλάχιστον 6μηνη χρήση, για να διασφαλίζεται ή επαρκής και ολοκληρωμένη αξιολόγηση της ασφάλειας, αποτελεσματικότητας και ανοσογονικότητας. Αλλαγές μεταξύ βιοομοειδών και πρωτότυπου μορίου, πρέπει να συνοδεύονται με καταγραφή της ασφάλειας και αποτελεσματικότητας σε ειδικά αρχεία καταγραφής βιολογικών θεραπειών (registries) και να στηρίζονται στις τρέχουσες εθνικές οδηγίες για τη χρήση των βιολογικών θεραπειών. 4. ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΕΝΔΕΙΞΕΩΝ Δεν θα πρέπει να γίνεται επέκταση χρήσης του βιοομοειδούς σε όλες τις αποδεκτές ενδείξεις του πρωτοτύπου ή σε άλλα νοσήματα και ηλικιακές ομάδες, εάν δεν υπάρχουν επαρκή προκλινικά και κλινικά δεδομένα ασφάλειας και αποτελεσματικότητας του βιοομοειδούς (μελέτες φάσης Ι, ΙΙ και ΙΙΙ). Η πολυπλοκότητα των βιολογικών συστημάτων και οι αλληλεπικαλυπτόμενοι μηχανισμοί παθογένειας των αυτοάνοσων νοσημάτων μπορούν να καταστήσουν μικρές διαφορές στη βιολογική συμπεριφορά των μορίων αυτών πολύ σημαντικές για τη δράση τους σε κλινικό επίπεδο. 2
3 5. ΑΝΟΣΟΓΟΝΙΚΟΤΗΤΑ Οι εργαστηριακές μέθοδοι εκτίμησης της ανοσογονικότητας δεν είναι ευρέως διαθέσιμες στην καθημερινή κλινική πράξη επομένως το ενδεχόμενο της ανοσογονικότητας θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη σε περίπτωση ανεπιθύμητων ενεργειών υπερευαισθησίας και δευτερογενούς αστοχίας στην αποτελεσματικότητα. Εκτίμηση της ανοσογονικότητας θα πρέπει να γίνεται επί κλινικών ενδείξεων, εφόσον αυτή είναι εφικτή και να ενημερώνεται ο εθνικός οργανισμός φαρμάκων, η εθνική βάση δεδομένων (αρχείο βιολογικών θεραπειών) και οι λοιπές αρμόδιες αρχές υγείας της χώρας. 6. ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ Οι ρυθμιστικές αρχές, ο κάτοχος της εμπορικής εξουσιοδότησης (πρώην κάτοχος άδειας του προϊόντος) και οι επαγγελματίες υγείας - με τη συνδρομή των Ενώσεων Ασθενών, πρέπει να διασφαλίζουν αυστηρούς μηχανισμούς φαρμακοεπαγρύπνησης. Το εμπορικό όνομα, ο αριθμός της παρτίδας, και η ημερομηνία χορήγησης πρέπει να καταχωρούνται στην τράπεζα δεδομένων σε κάθε προσθήκη βιοομοειδούς φαρμάκου. Οι σχετιζόμενες με το βιοομοειδές ανεπιθύμητες ενέργειες που καταχωρούνται στη βάση δεδομένων πρέπει σε τακτά χρονικά διαστήματα να εκτιμώνται από τις ρυθμιστικές αρχές και την επιστημονική κοινότητα. ΙΙΙ. ΣΥΝΟΔΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΒΙΟΟΜΟΕΙΔΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ Α. ΒΙΟΟΜΟΕΙΔΗ ΠΡΟΪΟΝΤΑ Ως βιοομοειδές ορίζεται ένα βιολογικό φαρμακευτικό προϊόν το οποίο είναι παρόμοιο με το προϊόν αναφοράς, το οποίο είναι ένας ήδη εγκεκριμένος βιολογικός παράγοντας. Δεδομένης της ενδογενούς περιπλοκότητας και μεταβλητότητας των βιολογικών παραγόντων αυτών καθ εαυτών, η οποία οφείλεται στη διαδικασία παραγωγής τους εντός σειρών κυτταρικών καλλιεργειών, την τεταρτοταγή πρωτεϊνική τους δομή και τις μετα-μεταφραστικές τροποποιήσεις που αυτοί υφίστανται, το βιοομοειδές εξ ορισμού δεν μπορεί να είναι ταυτόσημο με το πρωτότυπό του, και αυτό το διαχωρίζει από τα «αντίγραφα». Επιπλέον, οι παραγωγοί των πρωτότυπων βιολογικών παραγόντων έχουν τροποποιήσει και εξελίξει στη διάρκεια πολλών ετών την διαδικασία παραγωγής των προϊόντων τους. Επειδή οι παραγωγοί των βιοομοειδών δεν έχουν πρόσβαση στην αρχική διαδικασία παραγωγής και στις εξελίξεις που αυτή έχει υποστεί, πρέπει να αναπτύξουν εκ νέου τη διαδικασία παραγωγής της αντίστοιχης δραστικής ουσίας, από την αρχική κυτταρική σειρά που θα χρησιμοποιηθεί, μέχρι και τις τελικές τροποποιήσεις. Δεδομένων των ανωτέρω ζητημάτων, τα βιοομοειδή οφείλουν να υπόκεινται σε αυστηρό έλεγχο σε ζητήματα ποιότητας, αποτελεσματικότη- 3
4 τας και ασφάλειας. Η έκταση και το βάθος των μελετών που πραγματοποιούνται για την αξιολόγηση του κάθε βιοομοειδούς εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τα χαρακτηριστικά, τη διαδικασία παραγωγής και τους μηχανισμούς δράσης του αρχικού φαρμάκου. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (European Medicines Agency, EMA) θέσπισε το 2006 αυστηρούς κανόνες για την αξιολόγηση των βιοομοειδών και την τελική έγκρισή τους για τη θεραπεία των εκάστοτε νοσημάτων, οι οποίοι περιλαμβάνονται στις αντίστοιχες επίσημες οδηγίες ((EMEA/CHMP/49348/05, EMEA/CHMP/BMWP/42832/05). Οι βασικές κατηγορίες βιο-ομοειδών που έχουν εγκριθεί βάσει των συγκεκριμένων οδηγιών περιλαμβάνουν την σωματοτροπίνη, την εποετίνη Α και την φιλγραστίμη, μόρια δηλαδή μικρότερα και λιγότερο περίπλοκα στην παρασκευή τους από τα μονοκλωνικά αντισώματα. Το 2012, o Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων θέσπισε οδηγίες για την αξιολόγηση και έγκριση των βιοομοειδών μονοκλωνικών αντισωμάτων, οι οποίες περιλαμβάνουν την in vitro αξιολόγηση της βιολογικής δραστικότητας, αλλά και την in vivo αξιολόγηση σε θέματα φαρμακοδυναμικής, φαρμακοκινητικής, αποτελεσματικότητας και ασφάλειας (EMA/CHMP/BMWP/403543//2010). Ένα χρόνο αργότερα, τέθηκαν κανόνες για τον έλεγχο της πιθανής ανοσογονικότητας των παραγόντων αυτών σε μακροχρόνια χορήγηση (EMA/CHMP/BMWP/ /86289/2010). Ωστόσο, οι ανωτέρω οδηγίες βασίζονται σε μεγαλύτερο βαθμό σε μελέτες προ-κλινικής αξιολόγησης της δραστικότητας των παραγόντων αυτών, και σε μικρότερο βαθμό στην κλινική αξιολόγηση της αποτελεσματικότητάς τους, η οποία κατά κανόνα είναι μικρότερη σε διάρκεια και δεν περιλαμβάνει έλεγχο όλων των κλινικών ενδείξεων για τις οποίες έχει δοθεί έγκριση στο πρωτότυπο σκεύασμα. Βάσει των ανωτέρω κανόνων έχει δοθεί έγκριση στην Ευρωπαϊκή Ένωση στα πρώτα βιοομοειδή μονοκλωνικών αντισωμάτων για χορήγηση σε ασθενείς με συστηματικά αυτοάνοσα νοσήματα, ενώ ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (Food and Drug Administration, FDA) παραμένει προς το παρόν περισσότερο φειδωλός ως προς τη χορήγησή τους. Συγκεκριμένα, το βιοομοειδές του infliximab, CT-P13, αξιολογήθηκε ως προς τη φαρμακοκινητική, την κλινική αποτελεσματικότητα και την ασφάλειά του σε 2 κλινικές δοκιμές. Την κλινική δοκιμή φάσης Ι (PLANETAS) (1) σε ασθενείς με αγκυλοποιητική σπονδυλαρθρίτιδα και την κλινική δοκιμή φάσης ΙΙΙ (PLANETRA) (2) σε ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα χωρίς προηγούμενη έκθεση σε βιολογική θεραπεία της νόσου (biologic naïve). Αμφότερες κατέδειξαν συγκρίσιμη αποτελεσματικότητα και ασφάλεια με το πρωτότυπο infliximab, και το φάρμακο έλαβε έγκριση από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων το Αυτή τη στιγμή είναι σε εξέλιξη κλινικές δοκιμές, οι οποίες αφορούν στη χορήγηση infliximab, etanercept, adalimumab και rituximab σε ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα. Β. ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΒΙΟΟΜΟΕΙΔΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ Παρά την ενδελεχή αξιολόγηση από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων και τα θετικά αποτελέσματα που προκύπτουν από τις πρώτες κλινικές δοκιμές βιοομοειδών, υπάρχουν ορισμένα ζητήματα για την ασφαλή χορήγηση των ανωτέρω σκευασμάτων στην κλινική πράξη. Τα ανωτέρω 4
5 ζητήματα τίθενται από μεγάλη μερίδα του ερευνητικού κόσμου και από πολλούς επίσημους ιατρικούς οργανισμούς παγκοσμίως, παρά το γεγονός ότι αυτοί τοποθετούνται κατ αρχήν υπέρ της χορήγησης βιοομοειδών, όπως αναδεικνύει μια μεγάλη μετα-ανάλυση που δημοσιεύτηκε το 2014 (3). 1. Επιλογή σκευάσματος σε ασθενείς που λαμβάνουν για πρώτη φορά βιολογικό παράγοντα. Η επικρατούσα άποψη είναι ότι η επιλογή θα πρέπει να πραγματοποιείται εξατομικευμένα για κάθε ασθενή, προκειμένου να επιτευχθεί η καλύτερη δυνατή σχέση οφέλους/κινδύνου, επί τη βάσει στοιχείων που αφορούν στην ηλικιακή ομάδα, το φύλο, τις συννοσηρότητες και τις συγχορηγούμενες θεραπείες, όπως ακριβώς συμβαίνει και στην επιλογή μεταξύ πρωτότυπων βιολογικών παραγόντων. Η δυνατότητα επιλογής πρέπει να βασίζεται στην ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα του κάθε σκευάσματος, βάσει των νοσημάτων και των πληθυσμιακών ομάδων που έχουν μελετηθεί, όπως αυτές προκύπτουν από τις υπάρχουσες μελέτες. 2. Υποκατάσταση του βιολογικού πρωτοτύπου από το βιοομοειδές από το φαρμακοποιό χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του θεράποντος ιατρού, αλλά ενίοτε και του ίδιου του ασθενούς. Η αυτόματη υποκατάσταση του σκευάσματος, δεν είναι αποδεκτή από την πλειονότητα των ειδικών, των θεραπόντων και των ασθενών. Η άποψη αυτή ενισχύεται από την ίδια τη φύση του βιοομοειδούς, το οποίο είναι εξ ορισμού παρόμοιο, και όχι ταυτόσημο, με τον πρωτότυπο βιολογικό παράγοντα. 3. Αλλαγή μεταξύ πρωτοτύπου και βιο-ομοειδούς (ανταλλαξιμότητα), όπου ισχύει η ίδια άποψη μη αποδοχής. Δεδομένου ότι πρόκειται για προϊόντα με παρόμοια, και όχι ταυτόσημη δομή και δραστικότητα, θα πρέπει να ισχύουν οι ίδιοι κανόνες όπως και για την αλλαγή μεταξύ διαφορετικών βιολογικών παραγόντων, ήτοι αναμονή 6 τουλάχιστον μηνών για την αξιολόγηση της δραστικότητας, της ασφάλειας και της ανοσογονικότητας του αρχικά χορηγούμενου σκευάσματος, και καταγραφή όλων των πιθανών ανεπιθύμητων ενεργειών και του βαθμού αποτελεσματικότητάς του. Επιπλέον, θεωρείται δόκιμο η αλλαγή να πραγματοποιείται για λόγους κόστους, αλλά όχι για λόγους μεγαλύτερης αποτελεσματικότητας της θεραπείας, καθώς κάτι τέτοιο δεν είναι εν γένει α- ναμενόμενο. 4. Η επέκταση της έγκρισης ενός βιοομοειδούς σε όλες τις θεραπευτικές ενδείξεις του πρωτοτύπου, χωρίς να έχει προηγηθεί μελέτη για όλες τις αντίστοιχες νόσους και πληθυσμιακές ομάδες, είναι ιδιαίτερα αμφιλεγόμενη. Το ζήτημα αυτό έχει αφεθεί από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων στην κρίση των χωρών - μελών, ωστόσο μεγάλο μέρος του ερευνητικού κόσμου είναι της άποψης ότι κάτι τέτοιο δεν θα πρέπει να πραγματοποιείται χωρίς να έχει προηγηθεί τουλάχιστον μια κλινική δοκιμή φάσης Ι και ΙΙΙ. Εδώ ωστόσο θα πρέπει να αναφερθεί το αντεπιχείρημα πολλών ερευνητών, καθώς και των παραγωγών βιοομοειδών, οι οποίοι σχολιάζουν ότι και η διαδικασία παραγωγής των ίδιων των πρωτοτύπων έχει τροποποιηθεί πολλάκις στην πορεία ζωής τους, χωρίς να έχει απαραίτητα συνοδευτεί από αντίστοιχες κλινικές δοκιμές, και χωρίς κάτι τέτοιο να έχει πραγματικές επιπτώσεις στη θεραπεία των ασθενών. Επιπλέον, αναφέρεται ότι οι επιβαλλόμενες από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων in vitro μελέτες βιολογικής δραστικότητας επαρκούν 5
6 ως προς αυτή την κατεύθυνση, καθώς η μεγάλη πλειονότητα αυτών των μορίων προσδένεται σε συγκεκριμένους υποδοχείς και παρουσιάζει τον ίδιο ή παρόμοιο μηχανισμό δράσης στα διαφορετικά νοσήματα (4). Κάτι τέτοιο ωστόσο, αν και αληθές σε μεγάλο βαθμό, δεν ισχύει απόλυτα, καθώς η πολυπλοκότητα των βιολογικών συστημάτων και οι αλληλεπικαλυπτόμενοι μηχανισμοί παθογένειας των αυτοανόσων νοσημάτων μπορούν να καταστήσουν μικρές διαφορές στη βιολογική συμπεριφορά των μορίων αυτών πολύ σημαντικές στη δράση τους σε κλινικό επίπεδο. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της επέκτασης χορήγησης του CT- P13 στα φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου. Όπως προαναφέρθηκε, έχουν πραγματοποιηθεί μελέτες φάσης Ι και ΙΙΙ του συγκεκριμένου σκευάσματος, για την αγκυλοποιητική σπονδυλαρθρίτιδα και την ρευματοειδή αρθρίτιδα αντιστοίχως, με θετικά αποτελέσματα. Θα μπορούσε συνεπώς να υποτεθεί ότι, αφού το πρωτότυπο infliximab χορηγείται με επιτυχία σε ασθενείς με φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου, κάτι τέτοιο θα ισχύει αυτομάτως και για το βιοομοειδές CT-P13. Ωστόσο, μελέτες των μηχανισμών δράσης του infliximab στα φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου έχουν δείξει ότι σημαντικό ρόλο, πέραν του κλασσικού μηχανισμού πρόσδεσης στο διαλυτό και το μεμβρανικό TNF-α, παίζει και το Fc-τμήμα του μορίου, με άμεσες επιδράσεις στην εξαρτώμενη από αντισώματα μεσολαβούμενη από κύτταρα τοξικότητα. Το βιοομοειδές CT- P13 παρουσιάζει διαφορά στον βαθμό πρόσδεσής του στον FcγRIIIα υ- ποδοχέα, κάτι το οποίο φέρεται να έχει επίδραση στην ικανότητά του να προκαλεί εξαρτώμενη από αντισώματα μεσολαβούμενη από κύτταρα τοξικότητα (5). Συνεπώς, το κατά πόσον κάτι τέτοιο είναι ένα επιφαινόμενο το οποίο εξαλείφεται κατά την κλινική χορήγηση του φαρμάκου ή έχει πραγματική επίδραση στην αποτελεσματικότητά του στα συγκεκριμένα νοσήματα δεν θα μπορούσε να αποδειχθεί χωρίς αντίστοιχες κλινικές δοκιμές. 5. Η δυνητική διαφορά ανοσογονικότητας, μεταξύ πρωτοτύπων και βιοομοειδών, είναι μεγάλης κλινικής σημασίας. Η δραστικότητα πολλών anti-tnfα παραγόντων μπορεί να μειωθεί μετά από ένα ορισμένο χρονικό διάστημα χορήγησής τους, λόγω παραγωγής από τον οργανισμό αδρανοποιητικών αντισωμάτων (6). Συνεπώς, η ανοσογονικότητα των βιοομοειδών οφείλει να αξιολογείται επαρκώς, σύμφωνα και με τις πρόσφατες οδηγίες του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων. Δεδομένου ότι οι εργαστηριακές μέθοδοι ανίχνευσης αδρανοποιητικών αντισωμάτων δεν είναι ευρέως προσβάσιμες, στην κλινική πράξη η ύπαρξή τους θα πρέπει να ελέγχεται μέσω λεπτομερειακής καταγραφής των α- νεπιθύμητων αντιδράσεων και της απώλειας δραστικότητας, καθώς και, όπως προαναφέρθηκε, μέσω της παραμονής στο ίδιο βιολογικό σκεύασμα για τουλάχιστον 6 μήνες, προς επαρκή αξιολόγηση τέτοιων φαινομένων. Στο σημείο αυτό τίθενται ζητήματα τα οποία σχετίζονται με την ανοσογονικότητα των μορίων αυτών και αφορούν στα ανωτέρω αναφερθέντα θέματα της αυτόματης υποκατάστασης και της επέκτασης χορήγησης. Η ανοσογονικότητα αυτή καθ εαυτή είναι ένα εξαιρετικά περίπλοκο φαινόμενο, το οποίο εξαρτάται από την οδό χορήγησης του φαρμάκου, τα μεσοδιαστήματα χορήγησης, την ανοσοεπάρκεια ή μη των ασθενών και την εκάστοτε νόσο. Συνεπώς, η αυτόματη υποκατάσταση του ήδη χορη- 6
7 γούμενου πρωτοτύπου από το βιοομοειδές του, και ενδεχομένως η συχνή εναλλαγή τους αναλόγως της εμπορικής διαθεσιμότητάς τους, θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανεπιθύμητα φαινόμενα ταχύτερης ανάπτυξης ανοσογονικότητας έναντι αμφότερων των παραγόντων. Παράλληλα, η περιγραφείσα πολυπλοκότητα των μηχανισμών ανάπτυξης ανοσογονικότητας δεν επιτρέπει την αυτόματη εξαγωγή συμπερασμάτων όσον αφορά την επέκταση χορήγησης σε άλλα νοσήματα ή ομάδες ασθενών, και θα πρέπει να προηγείται έλεγχος προς την κατεύθυνση αυτή. Σε τελική ανάλυση, η αυτόματη επέκταση σε θέματα ανοσογονικότητας είναι ενδεχομένως θεμιτή μόνο από υψηλού προς χαμηλού κινδύνου πληθυσμούς, και όχι αντιστρόφως. 6. Η συνταγογράφηση των βιοομοειδών βιολογικών παραγόντων σε ασθενείς με ρευματικές παθήσεις πρέπει να ακολουθήσει τις διαδικασίες των Θεραπευτικών Πρωτοκόλλων Συνταγογράφησης (ΘΠΣ), μέσω των οποίων και μόνο γίνεται πλέον η συνταγογράφηση των βιολογικών παραγόντων σε ρευματοπαθείς στη χώρα μας. Η εισαγωγή των βιοομοειδών βιολογικών παραγόντων στα ΘΠΣ στην ηλεκτρονική συνταγογράφηση οφείλει να ακολουθήσει τη σχετική θεσμική διαδικασία μέσω της Ειδικής Επιτροπής του Υπουργείου Υγείας και τη σχετική γνωμοδότηση τόσο της επιστημονικής θεσμικής εταιρείας (ΕΡΕ-ΕΠΕΡΕ) όσο και του κεντρικού συμβουλίου υγείας (ΚΕΣΥ). Γ. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η χρήση των βιοομοειδών είναι μια σημαντική εξέλιξη στην κατεύθυνση της βελτίωσης σχέσης κόστους- αποτελεσματικότητας και της προσβασιμότητας των θεραπειών αυτών, υπό την προϋπόθεση ότι η χορήγησή τους πραγματοποιείται με τρόπο που να διασφαλίζει την ασφάλεια και την αποτελεσματική θεραπεία από το θεράποντα ιατρό μετά από ενημέρωση και συναίνεση του ασθενούς. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες και η ανοσογονικότητα δεν πρέπει να θεωρούνται εκ προοιμίου ταυτόσημες με αυτές των πρωτοτύπων και πρέπει να καταγράφονται λεπτομερώς, ενώ μένει να αποδειχθεί και η επέκταση ή μη της αποτελεσματικότητας των βιοομοειδών σε νοσήματα για τα οποία δεν έχουν πραγματοποιηθεί κλινικές δοκιμές. Η συνταγογράφηση των βιοομοειδών βιολογικών παραγόντων στις α- ναγνωρισμένες ενδείξεις τους στις ρευματικές παθήσεις πρέπει να γίνεται μόνο μέσω της θεσμικής διαδικασίας των Ρευματολογικών Θεραπευτικών Πρωτοκόλλων Συνταγογράφησης, τα οποία είναι αναρτημένα στην Ηλεκτρονική Συνταγογράφιση. Δ. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Park W, Hrycaj P, Jeka S, Kovalenko V, Lysenko G, Miranda P, et al. A randomised, double-blind, multicentre, parallel-group, prospective study comparing the pharmacokinetics, safety, and efficacy of CT-P13 and innovator infliximab in patients with ankylosing spondylitis: the PLANETAS study. Ann Rheum Dis. 2013;72(10): Yoo DH, Hrycaj P, Miranda P, Ramiterre E, Piotrowski M, Shevchuk S, et al. A randomised, double-blind, parallel-group study to demonstrate equivalence in efficacy and safety of CT-P13 compared with innovator infliximab when 7
8 coadministered with methotrexate in patients with active rheumatoid arthritis: the PLANETRA study. Ann Rheum Dis. 2013;72(10): Fonseca JE, Goncalves J, Araujo F, Cordeiro I, Teixeira F, Canhao H, et al. The Portuguese Society of Rheumatology position paper on the use of biosimilars. Acta Reumatol Port. 2014;39(1): Weise M, Kurki P, Wolff-Holz E, Bielsky MC, Schneider CK. Biosimilars: the science of extrapolation. Blood. 2014;124(22): Schiestl M, Stangler T, Torella C, Cepeljnik T, Toll H, Grau R. Acceptable changes in quality attributes of glycosylated biopharmaceuticals. Nat Biotechn. 2011;29(4): Anderson P, Louie J, Lau A, Broder M. Mechanisms of differential immunogenicity of tumor necrosis factor inhibitors. Curr Rheumatol Rep. 2005;7(1):3-9. Για το ΔΣ της ΕΡΕ-ΕΠΕΡΕ Ο Πρόεδρος Η Γεν. Γραμματέας Παναγιώτης Τρόντζας Ευαγγελία Καταξάκη 8
ΒΙΟ-ΟΜΟΕΙΔΗ (Biosimilars) ΦΑΡΜΑΚΑ ΣΤΗ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑ: «ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΑΛΛΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ».
Αθήνα, 14 Μαΐου 2015 ΒΙΟ-ΟΜΟΕΙΔΗ (Biosimilars) ΦΑΡΜΑΚΑ ΣΤΗ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑ: «ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΑΛΛΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ». ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τα φάρμακα μετά από ένα χρονικό διάστημα 10-15 ετών χάνουν την «πατέντα» τους, δηλαδή η δραστική
Διαβάστε περισσότεραΕΛΛΗΝΙΚΗ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ & ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ε.Ρ.Ε.-ΕΠ.Ε.Ρ.Ε.) Έτος Ιδρύσεως 1960
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ & ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ε.Ρ.Ε.-ΕΠ.Ε.Ρ.Ε.) Έτος Ιδρύσεως 1960 Αθήνα 16 Μαΐου 2016 Διοικητικό Συμβούλιο 2015-2016 Πρόεδρος Παναγιώτης Τρόντζας panatron@otenet.gr
Διαβάστε περισσότεραΕ. Θηραίος MD, MSc in Public Health Γενικός Ιατρός Δ/ντής ΕΣΥ Γενικός Γραμματέας Ιατρικής Εταιρείας Αθηνών
Interchangeability: What Physicians and Policy Makers say. What is the position of Biosimilars in Therapeutic Protocols? How will they be positioned in the Therapeutic Algorithm? Ε. Θηραίος MD, MSc in
Διαβάστε περισσότεραΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ BIOSIMILARS ΣΤΑ ΡΕΥΜΑΤΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ
ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ BIOSIMILARS ΣΤΑ ΡΕΥΜΑΤΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ Λουκία Κουτσογεωργοπούλου Επιμελήτρια Α Κλινική Παθολογικής Φυσιολογίας Λαικό Νοσοκομείο ΒΙΡ -Ρ Ξ Ρ ΕΙΔΗ ΒΙΡ Ρ Ξ Ρ ΕΙΔΗ - ΑΟΑΣ ΦΧΠΗ
Διαβάστε περισσότεραΑνταλλαξιμότητα των βιο-ομοειδών. όφελος συστήματος υγείας
Ανταλλαξιμότητα των βιο-ομοειδών όφελος συστήματος υγείας Ευαγγελία Καταξάκη MD,MSc,PhD Διευθύντρια Ρευματολόγος Ε.Σ.Υ Γ.Ν.Ελευσίνας Θριάσιο kataxaki@otenet.gr Ορισμός του βιο-ομοειδούς Ευρωπαϊκός Οργανισμός
Διαβάστε περισσότεραHow switching to biosimilars is to the benefits of all stakeholders patients perspective
How switching to biosimilars is to the benefits of all stakeholders patients perspective Κατερίνα Κουτσογιάννη Πρόεδρος Ομοσπονδίας Ασθενών, Γονέων, Κηδεμόνων & Φίλων των παιδιών με ρευματικά νοσήματα
Διαβάστε περισσότεραΤα βιο-ομοειδή: Οφέλη από τη χρήση για το σύστημα υγείας και τους ασθενείς
Τα βιο-ομοειδή: Οφέλη από τη χρήση για το σύστημα υγείας και τους ασθενείς Κυριακή Μποκή Συντ. Διευθύντρια Ρευματολόγος Ρευματολογική Μονάδα ΓΝΑ Σισμανόγλειο Αθήνα 24-9-2019 Σύγκρουση συμφερόντων Disclosures-Conflict
Διαβάστε περισσότεραRegulatory, Scientific & Patient Safety Perspectives
Regulatory, Scientific & Patient Safety Perspectives Angeliki Roboti Pharmacist, PhD Head Biologicals Evaluation Dept. National Organization for Medicines ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΟ & ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΦΑΡΜΑΚΑ ΑΔΕΙΑ
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ και ΩΡΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΗ ΥΓΕΙΑ - (ΕΠΕΜΥ) 6 ο Επιστημονικό Συμπόσιο Μυοσκελετικών Παθήσεων - ΕΠΕΜΥ 2014 «Εξελίξεις στις φλεγμονώδεις ρευματικές παθήσεις και στα νοσήματα του οστικού μεταβολισμού»
Διαβάστε περισσότεραΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΟΡΟΑΡΝΗΤΙΚΗ ΣΠΟΝΔΥΛΑΡΘΡΟΠΑΘΕΙΑ. Χατζημιχαηλίδου Σοφία
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΟΡΟΑΡΝΗΤΙΚΗ ΣΠΟΝΔΥΛΑΡΘΡΟΠΑΘΕΙΑ Χατζημιχαηλίδου Σοφία ΟΡΟΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΣΠΟΝΔΥΛΑΡΘΡΙΤΙΔΕΣ Οσφυαλγία (φλεγμονώδους τύπου) Ιερολαγονίτιδα Ασύμμετρη περιφερική αρθρίτιδα Ενθεσίτιδα
Διαβάστε περισσότεραΘεραπευτικοί αλγόριθμοι: ερευνητικό ή/και κλινικό εργαλείο στην απόφαση για την έναρξη των βιολογικών θεραπειών;
Θεραπευτικοί αλγόριθμοι: ερευνητικό ή/και κλινικό εργαλείο στην απόφαση για την έναρξη των βιολογικών θεραπειών; ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΛΕΞΙΟΥ ΠΑΝ/ΚΗ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Π.Γ.Ν.ΛΑΡΙΣΑΣ «Rheuma» ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΜΣΑΦ Κορτικοειδή
Διαβάστε περισσότεραΕλπίδα Φωτιάδου. Αναπλ. Προϊσταμένη Δ/νσης Λειτουργίας &Υποστήριξης Εφαρμογών Η.ΔΙ.Κ.Α. Α.Ε.
Ελπίδα Φωτιάδου Αναπλ. Προϊσταμένη Δ/νσης Λειτουργίας &Υποστήριξης Εφαρμογών Η.ΔΙ.Κ.Α. Α.Ε. Θεραπευτικό Πρωτόκολλο: Δέσμη οδηγιών διάγνωσης και θεραπείας μίας νόσου, με βάση τα πορίσματα και την κλινική
Διαβάστε περισσότεραΕΡΕ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ Αξονική Σπονδυλαρθρίτιδα
ΕΡΕ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ Αξονική Σπονδυλαρθρίτιδα Δήμος Κ. Πατρίκος Εκ Μέρους της Διαρκούς «Επιτροπής Παρακολούθησης και Επικαιροποίησης των Διαγνωστικών και Θεραπευτικών Ρευματολογικών Πρωτοκόλλων»
Διαβάστε περισσότεραΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΡΡΙΨΗ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΟΝ EMEA
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΡΡΙΨΗ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΟΝ EMEA 1 ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ALPHEON Η εταιρεία BioPartners GmbH
Διαβάστε περισσότεραΗ αναγκαιότητα της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας για τους ρευματοπαθείς
Η αναγκαιότητα της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας για τους ρευματοπαθείς 13ο ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΕΔΔΥΠΠΥ 7-8/7/17 ΙΔΡΥΜΑ ΣΤΑΥΡΟΣ ΝΙΑΡΧΟΣ Κατερίνα Τσεκούρα Αντιπρόεδρος Ελληνική Εταιρία Αντιρευματικού Αγώνα Η Ελληνική
Διαβάστε περισσότεραΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΑΞΟΝΙΚΗΣ ΣΠΟΝΔΥΛΑΡΘΡΙΤΙΔΑΣ
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΑΞΟΝΙΚΗΣ ΣΠΟΝΔΥΛΑΡΘΡΙΤΙΔΑΣ Η Αξονική Σπονδυλαρθρίτιδα (ΑξΣπΑ) διακρίνεται σε αγκυλοποιητική σπονδυλαρθρίτιδα (ΑΣ) ή αξονική σπονδυλαρθρίτιδα με ακτινολογικά ευρήματα (ιερολαγονίτιδα
Διαβάστε περισσότεραΓενόσηµα και Βιο-οµοειδή φάρµακα
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ Γενόσηµα και Βιο-οµοειδή φάρµακα Γεωργία Βαλσαµή Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ενότητες της οµιλίας
Διαβάστε περισσότεραΖητήματα συμμόρφωσης στη θεραπευτικη αγωγη
Ζητήματα συμμόρφωσης στη θεραπευτικη αγωγη 3 η Πανελλήνια Συνάντηση Συλλόγων Ατόμων και Γονέων Παιδιών με Ρευματικές παθήσεις Αθήνα 3-4 Οκτωβρίου 2014 Κατερίνα Κουτσογιάννη Πρόεδρος Σ Ρ Κ Ορισμός Ως "συμμόρφωση
Διαβάστε περισσότεραΤα βιοομοειδή στην ΕΕ
Τα βιοομοειδή στην ΕΕ Ενημερωτικός οδηγός για τους επαγγελματίες υγείας Εκπονήθηκε από κοινού από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Πίνακας περιεχομένων Πρόλογος 2 Συνοπτική
Διαβάστε περισσότεραForum Stakeholders για τις Ρευματικές Παθήσεις ΤΕΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
Forum Stakeholders για τις Ρευματικές Παθήσεις Κυριακή 29 Νοεμβρίου 2015 Συνεδριακή Αίθουσα ΕΡΕ-ΕΠΕΡΕ Λ. Μεσογείων 387, Αγ. Παρασκευή «ΒΕΛΤΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΩΝ ΡΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ» ΤΕΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
Διαβάστε περισσότεραΕπιστημονικό Πρόγραμμα
Επιστημονικό Πρόγραμμα Πέμπτη 23 Μαΐου 2013 17.00-20.30 Ώρες λειτουργίας Γραμματείας - Εγγραφές 19.30-19.45 Τελετή Έναρξης Καλοσώρισμα προέδρου Προεδρείο: Λάζαρος Σακκάς, Χαράλαμπος Μπερμπερίδης 19.45-20.30
Διαβάστε περισσότεραΕΠΙΤΥΧΗΣ ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΡΕΥΜΑΤOΕΙΔΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ ΚΑΙ ΣΔ 2 ΜΕ ΤΟ ΒΙΟΟΜΟΕΙΔΕΣ ΤΗΣ ΓΛΑΡΓΙΝΙΚΗΣ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ LY IGLAR
ΕΠΙΤΥΧΗΣ ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΡΕΥΜΑΤOΕΙΔΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ ΚΑΙ ΣΔ 2 ΜΕ ΤΟ ΒΙΟΟΜΟΕΙΔΕΣ ΤΗΣ ΓΛΑΡΓΙΝΙΚΗΣ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ LY IGLAR Κώστογλου-Αθανασίου Ι. 1,2, Αθανασίου Λ. 2, Κωστόπουλος Μ. 3, Κοτρώνης Γ. 4,
Διαβάστε περισσότεραΑνοσογονικότητα βιολογικών παραγόντων. Νικόλαος Ζερβός Ρευματολόγος 251 ΓΝΑ
Ανοσογονικότητα βιολογικών παραγόντων Νικόλαος Ζερβός Ρευματολόγος 251 ΓΝΑ Ανοσογονικότητα Συχνότητα παρουσίας αυτοαντισωμάτων 1. Έχει σχέση με το ίδιο το φάρμακο 2. Την οδό χορήγησης 3. Την συχνότητα
Διαβάστε περισσότεραΕΡΕ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ Ρευματοειδής αρθρίτιδα
ΕΡΕ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ Ρευματοειδής αρθρίτιδα Δημήτριος A. Βασιλόπουλος Εκ Μέρους της Διαρκούς «Επιτροπής Παρακολούθησης και Επικαιροποίησης των Διαγνωστικών και Θεραπευτικών Ρευματολογικών Πρωτοκόλλων»
Διαβάστε περισσότεραΤΕΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΒΕΛΤΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΩΝ ΡΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ FORUM ΤΩΝ STAKEHOLDERS
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ FORUM ΤΩΝ STAKEHOLDERS ΒΕΛΤΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΩΝ ΡΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ Κυριακή 29 Νοεμβρίου 2015 09:30 18:30 μμ Συνεδριακή Αίθουσα ΕΡΕ-ΕΠΕΡΕ Λ. Μεσογείων 387,
Διαβάστε περισσότεραBiosimilars. Κατώτερα? Ανώτερα? Ανοσογονικό(τερα)?
Biosimilars Κατώτερα? Ανώτερα? Ανοσογονικό(τερα)? Concentration µg/ml ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΟΡΟ 20 0 15 0 InflectraTM 5 mg/kg 10 0 Remicade 5 mg/kg 50 0-50 0 4 8 12 16 20 24 180 360 540 720 900 10801260
Διαβάστε περισσότεραΤΡΕΧΟΥΣΕΣ Ο ΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΝΤΙ-ΙΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΓΡΙΠΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΕΟ ΙΟ Α/Η1Ν1 ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΤΕΝΩΝ ΕΠΑΦΩΝ ΤΟΥΣ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ Ο ΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΝΤΙ-ΙΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΓΡΙΠΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΕΟ ΙΟ Α/Η1Ν1 ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΤΕΝΩΝ ΕΠΑΦΩΝ ΤΟΥΣ Ιούλιος 2009 Το παρόν έγγραφο
Διαβάστε περισσότεραΑΜΕΣΟ ΚΑΙ ΕΜΜΕΣΟ ΚΟΣΤΟΣ ΣΤΙΣ ΡΕΥΜΑΤΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ. Δημήτρης Ζησόπουλος Στρατιωτικός Ιατρός Ρευματολόγος
ΑΜΕΣΟ ΚΑΙ ΕΜΜΕΣΟ ΚΟΣΤΟΣ ΣΤΙΣ ΡΕΥΜΑΤΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Δημήτρης Ζησόπουλος Στρατιωτικός Ιατρός Ρευματολόγος Το Πρόβλημα Αυξημένες δαπάνες στο χώρο της υγείας Ανάγκη αποδοτικής χρήσης και διαχείρισης πόρων (περιορισμένοι)
Διαβάστε περισσότεραΠρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 10.2.2012 COM(2012) 51 final 2012/0023 (COD) Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 726/2004 όσον
Διαβάστε περισσότεραΠΕΡΙΛΗΨΗ ΑΠΟ ΤΟ FALK SYMPOSIUM 196 6 & 7 MARCH, 2015 FRANKFURT, GERMANY
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΑΠΟ ΤΟ FALK SYMPOSIUM 196 6 & 7 MARCH, 2015 FRANKFURT, GERMANY Βασικά σημεία ενδιαφέροντος στο τελευταίο Falk Symposium No196 στη Φρανκφούρτη της Γερμανίας αποτέλεσαν οι εξελίξεις στο πεδίο της
Διαβάστε περισσότεραRisk Management System Risk Management Plan
Risk Management System Risk Management Plan Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοποιών Αθήνα, 4 Φεβρουαρίου 2008 Ζέφη Βοστιτσάνου Περιεχόμενα Αναγκαιότητα για την Διαχείρηση Κινδύνου (Risk Management ) Νομικό Πλαίσιο
Διαβάστε περισσότεραΕΡΕ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΨΩΡΙΑΣΙΚΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ
ΕΡΕ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΨΩΡΙΑΣΙΚΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ ΣΠΥΡΟΣ ΝΙΚΑΣ Ρευματολόγος Μέλος της Διαρκούς «Επιτροπής Παρακολούθησης και Επικαιροποίησης των Διαγνωστικών και Θεραπευτικών Ρευματολογικών Πρωτοκόλλων» ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ
Διαβάστε περισσότεραΠρόταση ΟΔΗΓΙΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ. για την τροποποίηση της οδηγίας 2001/83/ΕΚ όσον αφορά τη φαρμακοεπαγρύπνηση
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 10.2.2012 COM(2012) 52 final 2012/0025 (COD) Πρόταση ΟΔΗΓΙΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την τροποποίηση της οδηγίας 2001/83/ΕΚ όσον αφορά τη φαρμακοεπαγρύπνηση
Διαβάστε περισσότεραΔήμος Κ. Πατρίκος Ρευματολόγος 401 ΓΣΝΑ ΕΠΕΜΥ ΠΟΡΤΑΡΙΑ 20/10/12
Δήμος Κ. Πατρίκος Ρευματολόγος 401 ΓΣΝΑ ΕΠΕΜΥ ΠΟΡΤΑΡΙΑ 20/10/12 Διάγραμμα ανακάλυψης, ανάπτυξης και εμπορευματοποίησης ενός φαρμάκου 10.000-500.000 Ελέγχονται αρχικά 250-2.000 Συγκεκριμένα μόρια συντίθενται
Διαβάστε περισσότεραΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. Μεγάλος κίνδυνος για τη Δημόσια Υγεία από τη χρήση των γενόσημων φαρμάκων
Αθήνα, 20 Φεβρουαρίου 2012 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Μεγάλος κίνδυνος για τη Δημόσια Υγεία από τη χρήση των γενόσημων φαρμάκων Καταγγέλλεται ότι κυκλοφορούν χωρίς επαρκείς ελέγχους και μελέτες και έχουν προκαλέσει
Διαβάστε περισσότεραΠρώιµη έναρξη βιολογικής θεραπείας στις σπονδυλαρθρίτιδες. Γιάννης Ελ. Πάκας Ρευµατολόγος
Πρώιµη έναρξη βιολογικής θεραπείας στις σπονδυλαρθρίτιδες Γιάννης Ελ. Πάκας Ρευµατολόγος Σπονδυλαρθρίτιδες(ΣπΑ) Κύριες εκδηλώσεις 1. Aξονική προσβολή/φλεγµονή ΣΣ 2. Περιφερική αρθρίτιδα 3. Περιφερική ενθεσίτιδα
Διαβάστε περισσότεραΜαρία Γκανίδου Νοσοκοµειακή Υπηρεσία Αιµοδοσίας ΓΝΘ «Γ.Παπανικολάου»
Μαρία Γκανίδου Νοσοκοµειακή Υπηρεσία Αιµοδοσίας ΓΝΘ «Γ.Παπανικολάου» Αίµα + επαγρύπνηση Σκοπός της αιµοεπαγρύπνησης είναι να εντοπίζονται και να αναλύονται όλα τα δυσµενή αποτελέσµατα της µετάγγισης αίµατος
Διαβάστε περισσότεραΗ θέση των αντι-tnf παραγόντων στην αντιμετώπιση της Ψωριασικής Αρθρίτιδας. Κυριακή Μποκή Λευκάδα
Η θέση των αντι-tnf παραγόντων στην αντιμετώπιση της Ψωριασικής Αρθρίτιδας Κυριακή Μποκή Λευκάδα 23-6-2012 Κύριες κλινικές εκδηλώσεις της Ψωριασικής Αρθρίτιδας, σύμφωνα με την ομάδα GRAPPA 94% % 53% 46%
Διαβάστε περισσότεραΕΛΛΗΝΙΚΗ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ & ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ε.Ρ.Ε.-ΕΠ.Ε.Ρ.Ε.)
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ & ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ε.Ρ.Ε.-ΕΠ.Ε.Ρ.Ε.) Έτος Ιδρύσεως 960 Αθήνα, 5/2/209 η ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ 209-2020 Διοικητικό Συμβούλιο 209-2020
Διαβάστε περισσότεραΜαρία Γκανίδου Νοσοκομειακή Υπηρεσία Αιμοδοσίας ΓΝΘ «Γ.Παπανικολάου»
Μαρία Γκανίδου Νοσοκομειακή Υπηρεσία Αιμοδοσίας ΓΝΘ «Γ.Παπανικολάου» Δημιουργία νέου φαρμάκου Κλινικές μελέτες Άδεια κυκλοφορίας Σύστημα ποιότητας στη διαδικασία παραγωγής Αναφορά επιπλοκών κατά τη θεραπευτική
Διαβάστε περισσότεραΑρχεία Βιολογικών Θεραπειών Αποτελεσματικότητα και Διατήρηση της θεραπείας
Αρχεία Βιολογικών Θεραπειών Αποτελεσματικότητα και Διατήρηση της θεραπείας Δρ.ΕΥΘ. ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΠΛΟΙΑΡΧΟΣ (ΥΙ )-ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΟΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ ΓΕΕΘΑ / ΔΥΓ 1 Γενικά Συνήθως, οι κλινικές δοκιμές των βιολογικών
Διαβάστε περισσότεραΗ φαρµακοκινητική και φαρµακοδυναµική του Rituximab. Αθηνά Θεοδωρίδου Ρευµατολόγος
Η φαρµακοκινητική και φαρµακοδυναµική του Rituximab Αθηνά Θεοδωρίδου Ρευµατολόγος Ra: Διαρκής κίνηση αυτοδραστικών Β-κυττάρων από τον µυελό των οστών στα περιφερικά λεµφικά όργανα και τον προσβεβληµένο
Διαβάστε περισσότεραΚανένα για αυτήν την παρουσίαση. Εκπαιδευτικές-ερευνητικές-συμβουλευτικές επιχορηγήσεις την τελευταία διετία: Abbvie,Novartis, MSD, Angelini,
Κανένα για αυτήν την παρουσίαση Εκπαιδευτικές-ερευνητικές-συμβουλευτικές επιχορηγήσεις την τελευταία διετία: Abbvie,Novartis, MSD, Angelini, 2 Κυκλοσπορίνη-θεραπευτικές ενδείξεις 3 Θεραπεία σοβαρών μορφών
Διαβάστε περισσότεραΑρχεία Καταγραφών - Registries: Tι μάθαμε; Ποια η σημασία τους;
Αρχεία Καταγραφών - Registries: Tι μάθαμε; Ποια η σημασία τους; Ομάδα Εργασίας Ρευματοειδούς Αρθρίτιδας της ΕΡΕ-ΕΠΕΡΕ Κωνσταντίνος Θωμάς Κοινό Πρόγραμμα Ρευματολογίας Mονάδα Κλινικής Ανοσολογίας-Ρευματολογίας
Διαβάστε περισσότεραΜηχανισμοί πρόκλησης λοιμώξεων
Μηχανισμοί πρόκλησης λοιμώξεων από τους anti TNF παράγοντες ρ. Γκίκας Κατσιφής Επιμελητής Ρευματολογικής Κλινικής Ναυτικού Νοσοκομείου Αθηνών Υπεύθυνος Ιατρικής Eκπαίδευσης και Έρευνας Η πλειοτρόπος δράση
Διαβάστε περισσότεραΠΛΑΝΟ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΕΩΝ «ΡΕΥΜΑΖΗΝ»
ΠΛΑΝΟ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΕΩΝ «ΡΕΥΜΑΖΗΝ» 1.Επέκταση του ποσοστού συμμετοχής 10% σε όλα τα φάρμακα που αφορούν την βασική θεραπεία των ρευματικών νοσημάτων (πέρα των ανοσοκατασταλτικών για τις φλεγμονώδεις αρθρίτιδες
Διαβάστε περισσότεραΣύγχρονη θεραπευτική στρατηγική ασθενών με ρευματοειδή αρθρίτιδα
Στρογγυλό Τραπέζι Ρευματολογία Σύγχρονη θεραπευτική στρατηγική ασθενών με ρευματοειδή αρθρίτιδα Δημήτριος Βασιλόπουλος Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ Β Παθολογική Κλινική και Ομώνυμο Εργαστήριο Ιπποκράτειο Γενικό
Διαβάστε περισσότεραΗ Aξία των Κλινικών Μελετών στην Ανάπτυξη Καινοτόμων Φαρμάκων Mελέτιος A. Δημόπουλος
Η Aξία των Κλινικών Μελετών στην Ανάπτυξη Καινοτόμων Φαρμάκων Mελέτιος A. Δημόπουλος Πρύτανης Ε.Κ.Π.Α. Καθηγητής Αιματολογίας-Ογκολογίας Σήμερα, οι κλινικές μελέτες αποτελούν το κύριο μέσο, μέσα από το
Διαβάστε περισσότεραΑπό: Ελληνικό Ίδρυμα Ρευματολογικών Ερευνών
Από: Ελληνικό Ίδρυμα Ρευματολογικών Ερευνών Οι ρευματικές παθήσεις είναι συχνές στην αναπαραγωγική ηλικία των γυναικών. Στην πρόσφατη πανελλήνια επιδημιολογική έρευνα για τις ρευματικές παθήσεις στο γενικό
Διαβάστε περισσότεραΠαράρτημα IV. Επιστημονικά πορίσματα
Παράρτημα IV Επιστημονικά πορίσματα 1 Επιστημονικά πορίσματα Στις 10 Μαρτίου 2016, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πληροφορήθηκε ότι η Ανεξάρτητη Ομάδα Παρακολούθησης Δεδομένων Ασφαλείας παρατήρησε σε τρεις κλινικές
Διαβάστε περισσότεραΤο φαρμακείο στην εποχή του internet. Παπαδόπουλος Γιάννης Φαρμακοποιός Οικονομολόγος Υγείας
Το φαρμακείο στην εποχή του internet Παπαδόπουλος Γιάννης Φαρμακοποιός Οικονομολόγος Υγείας Χαρακτηριστικά της εποχής μας Χαρακτηριστικά της εποχής μας είναι: η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας η ευρεία
Διαβάστε περισσότερα4Πανελλήνιο. A Ανακοίνωση. Ρευµατικών & Αυτοάνοσων Παθήσεων. Κεντρικής Ελλάδος Σεπτεμβρίου. Σε συνεργασία.
o 4Πανελλήνιο Συνέδριο Ρευµατικών & Αυτοάνοσων Παθήσεων Κεντρικής Ελλάδος 26-28 2014 Σεπτεμβρίου Larissa Imperial Hotel Λάρισα Σε συνεργασία με τη Ρευματολογική Κλινική Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Υπό την
Διαβάστε περισσότεραΠαράρτημα II. Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την απόρριψη που παρουσιάστηκαν από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων
Παράρτημα II Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την απόρριψη που παρουσιάστηκαν από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων 4 Επιστημονικά πορίσματα Γενική περίληψη της επιστημονικής αξιολόγησης του Furosemide
Διαβάστε περισσότεραAnkylosing Spondylitis AS. NSAIDs. NSAIDs 100% B27 NSAID ~ 90% FDA EMA
2016 12 12 Ankylosing Spondylitis AS human leukocyte antigen HLA- AS NSAIDs NSAIDs B27 100% NSAIDs NSAIDs 90% NSAID ~ AS 0.25% 2~3 1 100% 1 AS CFDA FDA EMA 14 AS NSAIDs 2 CFDA non-ster- AS 1 oidal anti-inflammatory
Διαβάστε περισσότεραΠαράρτημα II. Επιστημονικά πορίσματα
Παράρτημα II Επιστημονικά πορίσματα 41 Επιστημονικά πορίσματα Από τις 29 Σεπτεμβρίου 2015 έως τις 9 Οκτωβρίου 2015, ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των Ηνωμένων Πολιτειών διεξήγαγε επιθεώρηση
Διαβάστε περισσότεραΤο Ilaris είναι φάρμακο που περιέχει τη δραστική ουσία κανακινουμάμπη. Διατίθεται σε μορφή σκόνης (150 mg) για την παρασκευή ενέσιμου διαλύματος.
EMA/467814/2016 EMEA/H/C/001109 Περίληψη EPAR για το κοινό κανακινουμάμπη Το παρόν έγγραφο αποτελεί σύνοψη της Ευρωπαϊκής Δημόσιας Έκθεσης Αξιολόγησης (EPAR) του. Επεξηγεί τον τρόπο με τον οποίο η Επιτροπή
Διαβάστε περισσότεραΤο Humira είναι φάρμακο που δρα στο ανοσοποιητικό σύστημα και χρησιμοποιείται για τη θεραπεία των ακόλουθων παθήσεων:
EMA/518634/2017 EMEA/H/C/000481 Περίληψη EPAR για το κοινό αδαλιμουμάμπη Το παρόν έγγραφο αποτελεί σύνοψη της Ευρωπαϊκής Δημόσιας Έκθεσης Αξιολόγησης (EPAR) του. Επεξηγεί τον τρόπο με τον οποίο ο Οργανισμός
Διαβάστε περισσότεραΡΟΔΟΣ ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013
ΡΟΔΟΣ 25-28 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013 Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΙΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ,, ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ 4ο : ΓΕΝΟΣΗΜΑ ΣΤΙΣ ΧΡΟΝΙΕΣ ΡΕΥΜΑΤΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΥΡΙΟΚΕΦΑΛΙΤΑΚΗΣ
Διαβάστε περισσότεραΘεραπευτικές εξελίξεις στις Ιδιοπαθείς Φλεγμονώδεις Νόσους του Εντέρου (ΙΦΝΕ)
Θεραπευτικές εξελίξεις στις Ιδιοπαθείς Φλεγμονώδεις Νόσους του Εντέρου (ΙΦΝΕ) Τα νέα μικρά μόρια Randomization (4:1) End of treatment OCTAVE Induction Studies Tofacitinib 10 mg BID (OCTAVE Induction
Διαβάστε περισσότεραΕπιστημονικό Πρόγραμμα
Επιστημονικό Πρόγραμμα Πέμπτη, 11 Δεκεμβρίου 2014 15.30-21.45 Παρασκευή, 12 Δεκεμβρίου 2014 08.00-21.00 Σάββατο, 13 Δεκεμβρίου 2014 08.00-21.15 Κυριακή, 14 Δεκεμβρίου 2014 09.00-13.30 Επιστημονικό Πρόγραμμα
Διαβάστε περισσότεραKλινικές ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΒΑΣΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ
Kλινικές Mελέτες ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΒΑΣΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ 1Τι είναι οι κλινικές μελέτες είναι σημαντικές; > Μη διστάσετε να ρωτήσετε το γιατρό σας για οποιαδήποτε και άλλη γιατί πληροφορία ή διευκρίνηση χρειάζεστε
Διαβάστε περισσότεραΠεριορισμός κορτικοστεροειδών στην κροταφική αρτηρίιτιδα Είναι εφικτός?
Περιορισμός κορτικοστεροειδών στην κροταφική αρτηρίιτιδα Είναι εφικτός? Τσαλαπάκη Χριστίνα Ρευματολόγος Συνεργάτης Β Πανεπιστημιακής Παθολογικής Κλινικής Μονάδα Ρευματολογίας Κλινικής Ανοσολογίας ΓΝΑ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ
Διαβάστε περισσότεραΜαρία Γκανίδου Νοσοκομειακή Υπηρεσία Αιμοδοσίας ΓΝΘ «Γ.Παπανικολάου»
Μαρία Γκανίδου Νοσοκομειακή Υπηρεσία Αιμοδοσίας ΓΝΘ «Γ.Παπανικολάου» Αίμα + επαγρύπνηση Σκοπός της αιμοεπαγρύπνησης είναι να εντοπίζονται και να αναλύονται όλα τα δυσμενή αποτελέσματα της μετάγγισης αίματος
Διαβάστε περισσότεραΛόγοι έκδοσης γνώμης για τον χαρακτηρισμό φαρμακευτικού προϊόντος ως ορφανού
Παράρτημα 1 Λόγοι έκδοσης γνώμης για τον χαρακτηρισμό φαρμακευτικού προϊόντος ως ορφανού Η Επιτροπή Ορφανών Φαρμάκων (COMP), έχοντας εξετάσει την αίτηση, κατέληξε στα ακόλουθα: Σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος
Διαβάστε περισσότεραNeuroBloc Αλλαντική τοξίνη τύπου Β ενέσιμο διάλυμα 5.000 U/ml
NeuroBloc Αλλαντική τοξίνη τύπου Β ενέσιμο διάλυμα 5.000 U/ml Σημαντικές πληροφορίες ασφάλειας για γιατρούς Σκοπός αυτού του εγχειριδίου είναι να παρέχει σε γιατρούς με δικαίωμα συνταγογράφησης και χορήγησης
Διαβάστε περισσότεραΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΕΚΒΑΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ANCA(+) ΑΓΓΕΙΤΙΔΑ ΚΑΙ ΣΟΒΑΡΗ ΝΕΦΡΙΚΗ ΠΡΟΣΒΟΛΗ: ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΜΕ RITUXIMAB
ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΕΚΒΑΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ANCA(+) ΑΓΓΕΙΤΙΔΑ ΚΑΙ ΣΟΒΑΡΗ ΝΕΦΡΙΚΗ ΠΡΟΣΒΟΛΗ: ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΜΕ RITUXIMAB Σ. Μαρινάκη, Χ. Σκαλιώτη, Ε. Κάψια, Ε. Ξαγάς, Ε. Καλαϊτζάκης, Κ. Βαλλιάνου, Ι.Ν. Μπολέτης
Διαβάστε περισσότεραΑπό τη συστηματική ανασκόπηση στην τεκμηριωμένη πολιτική του φαρμάκου:
Από τη συστηματική ανασκόπηση στην τεκμηριωμένη πολιτική του φαρμάκου: Μαθήματα από τη διεθνή εμπειρία για τα γενόσημα Εμμανουέλα Μπραουδάκη B S c E con, M S c H e a lt h P o l i c y ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ
Διαβάστε περισσότεραwww.printo.it/pediatric-rheumatology/gr/intro Φαρμακευτική Αγωγή Έκδοση από 2016 13. Βιολογικά Φάρμακα Νέες προοπτικές έχουν προκύψει τα τελευταία χρόνια με ουσίες γνωστές ως βιολογικοί παράγοντες. Οι
Διαβάστε περισσότεραΑσθενής με προβλήματα στη συμμόρφωση. Μαρία Ευσταθίου
Ασθενής με προβλήματα στη συμμόρφωση Μαρία Ευσταθίου Ασθενής με ιδιαιτερότητες στον τρόπο ζωής Άνδρας, 30 ετών, μουσικός Από διμήνου: Συμμετρική πολυαρθρίτιδα TJC= 8, SJC= 7 ΤΚΕ: 51mm/1h CRP: 8,1 mg% (ΦΤ:
Διαβάστε περισσότεραΠαράμετροι κόστους θεραπείας των ρευματικών παθήσεων στην εποχή της οικονομικής κρίσης
Παράμετροι κόστους θεραπείας των ρευματικών παθήσεων στην εποχή της οικονομικής κρίσης Κώστας Αθανασάκης BScHS, BSCEcon, MSc, PhD Οικονομολόγος της Υγείας, Ερευνητής Τομέας Οικονομικών της Υγείας, ΕΣΔΥ
Διαβάστε περισσότεραΤο Stelara είναι φάρμακο που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία των ακόλουθων παθήσεων:
EMA/636854/2016 EMEA/H/C/000958 Περίληψη EPAR για το κοινό ουστεκινουμάμπη Το παρόν έγγραφο αποτελεί σύνοψη της Ευρωπαϊκής Δημόσιας Έκθεσης Αξιολόγησης (EPAR) του. Επεξηγεί τον τρόπο με τον οποίο ο Οργανισμός
Διαβάστε περισσότεραΗ Ευρωπαϊκή Διακήρυξη για τη Νοσοκομειακή Φαρμακευτική
Η Ευρωπαϊκή Διακήρυξη για τη Νοσοκομειακή Φαρμακευτική Οι επόμενες σελίδες αποτελούν την Ευρωπαϊκή Διακήρυξη για τη Νοσοκομειακή Φαρμακευτική. Τα άρθρα της Διακήρυξης είναι τα κοινώς συμφωνηθέντα σε ευρωπαϊκό
Διαβάστε περισσότεραΚάτοχος άδειας κυκλοφορίας Ονομασία προϊόντος Δραστική ουσία + Περιεκτικότητα Φαρμακοτεχνική μορφή
Κράτος μέλος στον ΕΟΧ Κάτοχος άδειας κυκλοφορίας Ονομασία προϊόντος Δραστική ουσία + Περιεκτικότητα Φαρμακοτεχνική μορφή Astrazeneca Uk Limited Symbicort Turbohaler Βουδεσονίδη 160 µg, Διυδρική φουμαρική
Διαβάστε περισσότεραSimponi (γολιμουμάμπη)
EMA/792301/2018 EMEA/H/C/000992 Περίληψη EPAR για το κοινό Ανασκόπηση του Simponi και αιτιολογικό έγκρισης στην ΕΕ Τι είναι το Simponi και σε ποιες περιπτώσεις χρησιμοποιείται; Το Simponi είναι αντιφλεγμονώδες
Διαβάστε περισσότεραΦαρμακοτεχνική μορφή. Περιεκτικότητες. Clavulanic acid 10 mg
Παράρτημα Ι Κατάσταση με τις ονομασίες, τη φαρμακοτεχνική μορφή, την περιεκτικότητα των κτηνιατρικών φαρμακευτικών προϊόντων, το ζωικό είδος, την οδό χορήγησης, τον αιτούντα/κάτοχο της άδειας κυκλοφορίας
Διαβάστε περισσότεραΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ Αυτές οι μεταβολές στη ΠΧΠ και το φύλλο οδηγιών χρήσης θα είναι εν ισχύ κατά την έκδοση της Κοινοτικής
Διαβάστε περισσότεραΠρότυπα περίθαλψης (ΠΠ) για ανθρώπους με ρευματοειδή αρθρίτιδα
Πρότυπα περίθαλψης (ΠΠ) για ανθρώπους με ρευματοειδή αρθρίτιδα Μετάφρασ η σε: Ολοκληρώθ ηκε από: Email: ΠΠ 1 Οι άνθρωποι με συμπτώματα ρευματοειδούς αρθρίτιδας (ΡΑ) θα πρέπει να έχουν έγκαιρη πρόσβαση
Διαβάστε περισσότεραΓνωριμία με τα αυτοάνοσα ρευματικά νοσήματα
Γνωριμία με τα αυτοάνοσα ρευματικά νοσήματα Αντώνης Φανουριάκης Μονάδα Ρευματολογίας και Κλινικής Ανοσολογίας Δ Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «Αττικόν» Αθήνα, 01/02/2016
Διαβάστε περισσότεραΣυστηματική ανασκόπηση όλων των δημοσιευμένων περιπτώσεων χορήγησης Anakinra σε ασθενείς με ανθεκτική ιδιοπαθή υποτροπιάζουσα περικαρδίτιδα
Συστηματική ανασκόπηση όλων των δημοσιευμένων περιπτώσεων χορήγησης Anakinra σε ασθενείς με ανθεκτική ιδιοπαθή υποτροπιάζουσα περικαρδίτιδα Γ. Λάζαρος, Π. Βασιλείου, M. Imazio, Χ. Βλαχόπουλος, Ε. Οικονόμου,
Διαβάστε περισσότεραασθενών με σοβαρή, ενεργό νόσο που δεν έχουν προηγουμένως λάβει θεραπευτική αγωγή με μεθοτρεξάτη,
EMA/502328/2014 EMEA/H/C/000955 Περίληψη EPAR για το κοινό τοκιλιζουμάμπη Το παρόν έγγραφο αποτελεί σύνοψη της Ευρωπαϊκής Δημόσιας Έκθεσης Αξιολόγησης (EPAR) του. Επεξηγεί τον τρόπο με τον οποίο η Επιτροπή
Διαβάστε περισσότεραΣτο παρόν έγγραφο θα βρείτε απαντήσεις στις πιο συχνές ερωτήσεις που έχει λάβει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ).
13 Φεβρουαρίου 2017 EMA/527628/2011 Αναθ. 1 Διεύθυνση Στο παρόν έγγραφο θα βρείτε απαντήσεις στις πιο συχνές ερωτήσεις που έχει λάβει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ). Εάν δεν βρείτε απάντηση στην
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΑΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΓΝΩΣΕΩΝ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΑΕΙ (ΠΕΓΑ)
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΑΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΓΝΩΣΕΩΝ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΑΕΙ (ΠΕΓΑ) «Οι σύγχρονες τεχνικές βιο-ανάλυσης στην υγεία, τη γεωργία, το περιβάλλον και τη διατροφή» 31. Νομοθεσία της Χρήσης των
Διαβάστε περισσότεραΤα DMARDs στην εποχή των βιολογικών θεραπειών: Το παράδειγμα της λεφλουνομίδης. Κωνσταντίνος Γεωργανάς. Ρευματολόγος
Τα DMARDs στην εποχή των βιολογικών θεραπειών: Το παράδειγμα της λεφλουνομίδης Κωνσταντίνος Γεωργανάς Ρευματολόγος Θεραπεία Ρευματοειδούς Αρθρίτιδας Η εξάπλωση της χρήσης βιολογικών την περασμένη 10ετία,
Διαβάστε περισσότεραενήλικες με ενεργή και εξελισσόμενη ψωριασική αρθρίτιδα (νόσος που προκαλεί ερυθρές, φολιδωτές κηλίδες στο δέρμα και φλεγμονή των αρθρώσεων)
EMA/178267/2015 EMEA/H/C/000481 Περίληψη EPAR για το κοινό αδαλιμουμάμπη Το παρόν έγγραφο αποτελεί σύνοψη της Ευρωπαϊκής Δημόσιας Έκθεσης Αξιολόγησης (EPAR) του. Επεξηγεί τον τρόπο με τον οποίο η Επιτροπή
Διαβάστε περισσότεραΒ Ανακοίνωση Απριλίου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΠΟΛΥΘΕΜΑΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ Αυτοάνοσων Παθήσεων, Ρευματολογίας και Κλινικής Ανοσολογίας. Portaria Hotel, Πήλιο
1 η ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΉ ΗΜΕΡΊΔΑ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΊΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΉΣ ΕΛΛΆΔΟΣ & Αυτοάνοσων Παθήσεων, Ρευματολογίας και Κλινικής Ανοσολογίας ΚΟΙΝΕΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ Ρευματολογίας, Δερματολογίας, Νευρολογίας και Γαστρεντερολογίας
Διαβάστε περισσότεραΣυµµόρφωση στη φαρµακευτική αγωγή. Ευαγγελία Χαρέλα Νοσηλεύτρια MSc Β ΚΚ Ιπποκράτειο Θεσ/νικης
Συµµόρφωση στη φαρµακευτική αγωγή Ευαγγελία Χαρέλα Νοσηλεύτρια MSc Β ΚΚ Ιπποκράτειο Θεσ/νικης Η καρδιακή ανεπάρκεια αποτελεί ένα σύνδροµο µε ζοφερή πρόγνωση :! ΝΥΗΑ Ι-ΙΙ: 2-5% θνητότητα ανά έτος! ΝΥΗΑ
Διαβάστε περισσότεραΚέντρο Βιοϊατρικής Έρευνας και Εκπαίδευσης (ΚΕΒΙΕΕ) Αστέριος Καραγιάννης Πρόεδρος Τμήματος Ιατρικής ΑΠΘ Καθηγητής Παθολογίας
Κέντρο Βιοϊατρικής Έρευνας και Εκπαίδευσης (ΚΕΒΙΕΕ) Αστέριος Καραγιάννης Πρόεδρος Τμήματος Ιατρικής ΑΠΘ Καθηγητής Παθολογίας Σκοπός του ΚΕΒΙΕΕ Η υποστήριξη και προαγωγή της βιοϊατρικής έρευνας και εκπαίδευσης,
Διαβάστε περισσότεραΟδηγός χρήσης διαδικτυακής αναφοράς
Προστασία Υγείας Ασθενών Ο παρών οδηγός χρήσης διαδικτυακής αναφοράς περιέχει πληροφορίες σχετικά με τα στοιχεία δεδομένων, τη διάταξη, την ερμηνεία και τις λειτουργίες της διαδικτυακής αναφοράς. 1. Στοιχεία
Διαβάστε περισσότεραΕπιστημονικά πορίσματα
Παράρτημα II Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την ανάκληση ή την τροποποίηση των όρων των αδειών κυκλοφορίας και λεπτομερής αιτιολόγηση των αποκλίσεων από τη σύσταση της PRAC 69 Επιστημονικά πορίσματα
Διαβάστε περισσότεραΕΛΛΗΝΙΚΗ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ & ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ ΗΜΕΡΑ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑΣ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ & ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ ΗΜΕΡΑ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑΣ 12 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2013 TI ENNOOYME ΛΕΓΟΝΤΑΣ «ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ» Ο όρος «ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ» περιλαμβάνει μια ομάδα μυοσκελετικών παθήσεων
Διαβάστε περισσότεραΟ ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΩΝ ΕΝΑΝΤΙ ΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΑΥΤΟΑΝΟΣΕΣ Η ΑΥΤΟΦΛΕΓΜΟΝΩ ΕΙΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΩΝ ΕΝΑΝΤΙ ΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΑΥΤΟΑΝΟΣΕΣ Η ΑΥΤΟΦΛΕΓΜΟΝΩ ΕΙΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Κική Χαµπάλογλου Ειδική Παθολόγος Υποψήφια ιδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Κυτταρική χυµική ανοσία
Διαβάστε περισσότεραΠαράρτημα III. Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης
Παράρτημα III Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης Σημείωση: Αυτή η Περίληψη των Χαρακτηριστικών του Προϊόντος, η επισήμανση
Διαβάστε περισσότεραΑΝΑΡΤΗΤΕΑ. Ταχ. Δ/νση : Αριστοτέλους 17 Ταχ. Κώδικας : Αθήνα Τηλέφωνο : FAX :
ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αθήνα, 26-07 -2017 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ Αριθμ. Πρωτ.: Γ5(α)οικ. 57940 ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Δ/ΝΣΗ ΦΑΡΜΑΚΩΝ & ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ &ΤΙΜΩΝ
Διαβάστε περισσότεραΑ Ρ Θ Ρ Ο 18 Ιουλίου 2017
Α Ρ Θ Ρ Ο 18 Ιουλίου 2017 ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΑ ΦΑΡΜΑΚΑ Με αφορμή την κυκλοφορία πλαστού αντικαρκινικού φαρμάκου στις κατεχόμενες περιοχές, την οποία επεσήμαναν πρόσφατα σε σχετική τους ανακοίνωση
Διαβάστε περισσότεραΠαράρτημα III Τροποποιήσεις στην περίληψη των χαρακτηριστικών του προϊόντος και στο φύλλο οδηγιών χρήσης
Παράρτημα III Τροποποιήσεις στην περίληψη των χαρακτηριστικών του προϊόντος και στο φύλλο οδηγιών χρήσης Σημείωση: Αυτές οι τροποποιήσεις πρόκειται να ενσωματωθούν στην έγκυρη Περίληψη των Χαρακτηριστικών
Διαβάστε περισσότεραINFLIXIMAB PLUS NAPROXEN VS NAPROXEN ALONE IN PATIENTS WITH EARLY, ACTIVE AXIAL SPONDYLOARTHRITIS
INFLIXIMAB PLUS NAPROXEN VS NAPROXEN ALONE IN PATIENTS WITH EARLY, ACTIVE AXIAL SPONDYLOARTHRITIS Καλτσονούδης Ευριπίδης Ρευματολόγος Ρευματολογική Κλινική Π.Ν.Ιωαννίνων Διευθυντής: Καθηγητής Α. Α. Δρόσος
Διαβάστε περισσότεραΒΕΛΟΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΟΣΦΥΑΛΓΙΑ ΛΥΓΝΟΣ ΜΙΧΑΗΛ MD MSC ΕΙΔΙΚΟΣ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΟΣ
ΒΕΛΟΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΟΣΦΥΑΛΓΙΑ ΛΥΓΝΟΣ ΜΙΧΑΗΛ MD MSC ΕΙΔΙΚΟΣ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΟΣ Αρχαιότερη σύγχρονη μέθοδος θεραπείας Εισαγωγή ειδικών βελονών σε συγκεκριμένα σημεία του σώματος Οι βελόνες που χρησιμοποιούνται είναι
Διαβάστε περισσότεραΕφαρμογές αρχών φαρμακολογίας
Εφαρμογές αρχών φαρμακολογίας Χριστίνα Δάλλα Λέκτορας Φαρμακολογίας Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Αθηνών cdalla@med.uoa.gr www.med.uoa.gr/pharmacology Ισχύς (potency) ενός φαρμάκου (συνήθως εκφράζεται σε
Διαβάστε περισσότεραΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΘΕΤΙΚΗΣ ΓΝΩΜΗΣ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΘΕΤΙΚΗΣ ΓΝΩΜΗΣ Επιστημονικά πορίσματα Γενική περίληψη της επιστημονικής αξιολόγησης του Dexamethasone Alapis Η δεξαμεθαζόνη είναι ιδιαιτέρως
Διαβάστε περισσότεραΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΔΕΙΚΤΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗ ΜΟΝΑΔΑ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ. Kαραθανάση Κωνσταντινιά 1, Σαράφης Παύλος 2. Μαλλιαρού Μαρία 1,
1 404 ΓΣΝ Λάρισας, 2 ΝΝΑ Εισαγωγή Το ενδιαφέρον για τη μέτρηση της ποιότητας στη παρεχόμενη φροντίδα υγείας, αυξάνεται ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, τόσο από τους επαγγελματίες υγείας όσο και από τους
Διαβάστε περισσότερα