ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΔΗΜΟΥ ΑΛΙΑΡΤΟΥ - ΘΕΣΠΙΕΩΝ Φάση Β

Transcript

1 1

2 Αποτύπωση & Εξειδίκευση του οράµατος ήµου Αλιάρτου Θεσπιέων για την περίοδο

3 Πίνακας περιεχομένων Β. Εισαγωγή... 7 Β.1. Γενικά... 7 Β.1.1. Πλαίσιο Στόχων & Κατευθύνσεις Αναπτυξιακής Πολιτικής... 7 Β.1.2. Η Υλοποίηση του Προγράμματος... 8 Β.1.3. Θεσμική στήριξη της υλοποίησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος... 9 Β.1.4. Διαδικασίας Κατάρτισης του Επιχειρησιακού Προγράμματος Β.1.5. Μεθοδολογική Προσέγγιση Β.2. Προκλήσεις & Φιλοδοξίες του Στρατηγικού Σχεδίου Δήμου Αλιάρτου Θεσπιέων Β.3. Δημόσια Διαβούλευση Β.3.1. Πλαίσιο & σκοπιμότητα της Δημοτικής Διαβούλευσης Β Τα οφέλη από την Διαβούλευση Β Προϋποθέσεις επιτυχίας δημόσιας διαβούλευσης Β.3.2. Εισαγωγή στις μεθοδολογίες συμμετοχικών αποφάσεων Β Αποτελεσματική και ουσιαστική δημόσια συμμετοχή σημαίνει: Β Πότε μια συμμετοχική διαδικασία είναι κατάλληλη; Β.3.3. Δημόσια Διαβούλευση: Δήμου Αλιάρτου Θεσπιέων Β Ιδέες και προτάσεις των δημοτών Ενότητα 3: Επιχειρησιακός Σχεδιασμός... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης Επιχειρησιακός Σχεδιασμός Επιχειρησιακός Σχεδιασμός : Εισαγωγή Γενικό & Ειδικά Πλαίσια Ανάπτυξης Γενικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης (Βιομηχανία) Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης (Τουρισμός) Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης (Α.Π. Ενέργειας) Ικανότητα Φορέα για την υλοποίηση της αναπτυξιακής πολιτικής Επιβεβαίωση διαχειριστικής επάρκειας Δήμου Αλιάρτου Θεσπιέων Κοινό Πλαίσιο Αξιολόγησης Δήμου Αλιάρτου Θεσπιέων Εμπλεκόμενοι κατά τη διαδικασία υλοποίησης Συνάφεια προτεινόμενων Δράσεων σε σχέση με τους στόχους του Στρατ. Σχεδιασμού Συνάφεια προτεινόμενων δράσεων σε σχέση με τους στόχους του ΠΕΠ Στερεάς Ελλάδας και του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Ανάπτυξης Συμβολή του Ε.Π. της Π.ΣΤ.Ε., των τομεακών Ε.Π. και άλλων Ταμείων στην προώθηση της συνολικής αναπτυξιακής στρατηγικής της Π.ΣΤ.Ε

4 3.1.6 Η αναπτυξιακή πολιτική σε Άξονες, Μέτρα, Δράσεις Άξονες Προτεραιότητας Εξειδίκευση Εξειδίκευση στρατηγικών στόχων Συγκεντρωτικοί Πίνακες Δράσεων ανά Άξονα και Μέτρο Προγραμματισμός δράσεων ανά άξονα Άξονας 1:Φυσικό & Οικιστικό Περιβάλλον- Τεχνικές Υποδομές & Ποιότητα Ζωής Άξονας 2: Κοινωνική Πολιτική, Παιδεία,Αθλητισμός & Πολτισμός Άξονας 3: Τοπική Οικονομία & Απασχόληση Άξονας 4: Τουριστική Ανάπτυξη Άξονας 5: Βελτίωση Διοικητικής & Οικονομικής ικανότητας του Δήμου και των υπηρεσιών αυτού και προώθηση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης σε τοπικό επίπεδο Ενότητα 4: Οικονομικός Προγραμματισμός Εκτίμηση εσόδων Δαπανών Δήμου Αλιάρτου Θεσπιέων για την περίοδο Προϋπολογισμός του Προγράμματος Χρηματοδοτικά Προγράμματα για την υλοποίηση του Ε.Π Ενότητα 5: Προγραμματισμός Ανθρώπινου Δυναμικού Ενότητα 6: Παρακολούθηση και Αξιολόγηση του Επιχειρησιακού Προγράμματος Ενότητα 7: Κρίσιμοι παράγοντες για την ωρίμανση και υλοποίηση των δράσεων του Ε.Π Ενότητα 8. Επίλογος ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι :

5 5

6 Εισαγωγή 6

7 Β. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Β.1. Γενικά Στο εισαγωγικό αυτό κεφάλαιο παρουσιάζεται το πλαίσιο των στόχων και οι κατευθύνσεις της αναπτυξιακής πολιτικής του Δήμου Αλιάρτου - Θεσπιέων, ενώ γίνεται αναφορά και στους ενδεχόμενους επενδυτικούς φορείς υλοποίησης του προγράμματος. Στη συνέχεια γίνεται αναφορά στο σημαντικό πλαίσιο υλοποίησης του προγράμματος, τη θεσμική στήριξη της τοπικής αυτοδιοίκησης. Οι επόμενες παράγραφοι παρουσιάζουν την διαδικασία κατάρτισης του Επιχειρησιακού Προγράμματος, τη μεθοδολογική προσέγγιση που ακολουθήθηκε σε θέματα προγραμματισμού. Τέλος, γίνεται αναφορά στη διάρθρωση της παρούσας μελέτης, η οποία αποτελεί την Β Φάση του Επιχειρησιακού Προγράμματος του Δήμου Αλιάρτου Θεσπιέων. Β.1.1. Πλαίσιο Στόχων & Κατευθύνσεις Αναπτυξιακής Πολιτικής Μετά την καταγραφή και ανάλυση της υπάρχουσας κατάστασης, που πραγματοποιήθηκε και του προσδιορισμού της Γενικής Στρατηγικής του Δήμου Αλιάρτου - Θεσπιέων, των βασικών κατευθύνσεων της αναπτυξιακής πολιτικής και των στόχων, στην παρούσα φάση πραγματοποιείται ο επιχειρησιακός σχεδιασμός, με την εξειδίκευση των Αξόνων Ανάπτυξης σε Μέτρα, τα οποία με την σειρά τους εξειδικεύονται σε συγκεκριμένες δράσεις στα πλαίσια της Β φάσης του Επιχειρησιακού Προγράμματος του Δήμου. Το πρόγραμμα στόχων - δράσεων και ενεργειών που εκπονείται πρέπει να κυριαρχείται από δύο σημαντικά χαρακτηριστικά: Το πρώτο αναφέρεται στη συναίνεση, όσον αφορά τις βασικές επιδιώξεις του και την ενεργό συμμετοχή, όλων των εμπλεκόμενων φορέων και των κατοίκων της περιοχής. Αυτό αποτελεί βασική προϋπόθεση για την επιτυχία του προγράμματος αφού, λόγω της κλίμακας του χώρου και του τοπικού χαρακτήρα επιδιώξεων, η απρόσκοπτη και έγκαιρη υλοποίηση του εξαρτάται κύρια από αυτούς. Το δεύτερο χαρακτηριστικό είναι η εφικτότητα, ο ρεαλισμός και ο σωστός χρονικός-οικονομικός προγραμματισμός του προγράμματος. Τα προγράμματα που έχουν ως στόχο την ολοκληρωμένη ανάπτυξη μιας περιοχής, εμπλέκονται σε πολλούς και διαφορετικούς τομείς, οι οποίοι πρέπει να αντιμετωπίζονται συνολικά (καθυστέρηση υλοποίησης ενός τομέα βάζει σε κίνδυνο την ισορροπία του προγράμματος, άρα και την επιτυχία του). Οι βασικές επιλογές, οι επιδιώξεις και οι γενικοί στόχοι εξειδικεύονται και το Πρόγραμμα αποκτά συγκεκριμένο λειτουργικό χαρακτήρα, με τον προσδιορισμό συγκεκριμένων στόχων και ενεργειών. Οι παρεμβάσεις αυτές αποσκοπούν στην ενίσχυση των δομών της τοπικής κοινωνίας και οικονομίας και στην συμβολή τους σε ένα νέο πρότυπο ισόρροπης και ολοκληρωμένης ανάπτυξης. Ειδικότερα, αποσκοπούν στο να συμβάλλουν στην αναδιάρθρωση του παραγωγικού δυναμικού, στην προώθηση των δυναμικών κλάδων, στην συμπλήρωση μεγάλων και κρίσιμων κενών, στην αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού 7

8 και των παραγωγικών πόρων που παραμένουν ανεκμετάλλευτοι και στην αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των κατοίκων της περιοχής. Οι προτεινόμενες παρεμβάσεις στους τομείς της τεχνικής και κοινωνικής υποδομής και στο παραγωγικό σύστημα της περιοχής του Δήμου, έχουν ως κύρια επιδίωξη τη διατύπωση μιας αναπτυξιακής πολιτικής, της οποίας βασικοί άξονες είναι: Η διαμόρφωση προώθηση και υλοποίηση ενός συντονισμένου προγράμματος αναπτυξιακών παρεμβάσεων και ενός πλαισίου δράσεων και πρωτοβουλιών, που αναφέρονται στους παραγωγικούς τομείς της περιοχής. Η δραστηριοποίηση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας και ο συντονισμός και στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων ως επενδυτικών φορέων. Η αξιοποίηση του αναπτυξιακού ρόλου του Κράτους, μέσα από την εφαρμογή των Αναπτυξιακών Νόμων και Κανονισμών. Η στήριξη επενδυτικών φορέων, όπως Δημοτικές Επιχειρήσεις, Συνεταιρισμοί κ.λ.π. Η διάχυση των πληροφοριών και η αξιοποίηση των πρωτοβουλιών, προγραμμάτων και Κανονισμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Β.1.2. Η Υλοποίηση του Προγράμματος Είναι προφανές, ότι, ενώ στον τομέα των υποδομών, μοχλό υλοποίησης του Προγράμματος θα αποτελέσουν οι εισροές πόρων που θα εξασφαλιστούν είτε από τα εθνικά προγράμματα επενδύσεων, είτε από τα Κοινοτικά προγράμματα και πρωτοβουλίες, στον τομέα των παραγωγικών επενδύσεων, η συμπεριφορά των επενδυτικών φορέων (κυρίως του ιδιωτικού, αλλά και του συνεταιριστικού, δημοτικού κλπ.) δεν είναι δυνατόν ούτε να ελεγχθεί ούτε να προβλεφθεί. Ιδιαίτερο βάρος δίνεται σε αυτό που μπορεί να στηρίξει την αναπτυξιακή προσπάθεια μεσοπρόθεσμα, δηλαδή στη δημιουργία και παγίωση μόνιμων διαδικασιών και υποδομών ενημέρωσης, πληροφόρησης, χρηματοδοτικής στήριξης και τεχνικής υποστήριξης των γεωργικών, κτηνοτροφικών, τουριστικών και λοιπών επιχειρήσεων και επενδυτικών πρωτοβουλιών. Έτσι, η κύρια κατεύθυνση που δόθηκε στους στόχους και στις δράσεις, αναφέρεται: στη δημιουργία θεσμικών οργάνων υλοποίησης των δράσεων του προγράμματος, στη δημιουργία και στήριξη υποδομών ενημέρωσης, τεχνικής υποστήριξης, μεταφοράς τεχνογνωσίας και κατάρτισης, στην ενίσχυση των κοινών πρωτοβουλιών των φορέων ανάπτυξης με τον ιδιωτικό τομέα στη δημιουργία υποδομών εξυπηρέτησης ή υποδοχής επιχειρηματικών δραστηριοτήτων στην ενίσχυση διαδικασιών συμμετοχής και συνεργασίας σε επίπεδο Δήμου ή και σε ευρύτερο τοπικό επίπεδο, στα πλαίσια Διαδημοτικών συνεργασιών στην ενίσχυση διαδικασιών συμμετοχής σε διευρυμένα σχήματα, για την προώθηση κοινών ή ανάλογων στόχων. 8

9 Β.1.3. Θεσμική στήριξη της υλοποίησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος Βασική διάσταση του Επιχειρησιακού Προγράμματος θα αποτελέσει η θεσμική μορφή των φορέων που θα αναλάβουν το βάρος της υλοποίησης. Είναι προφανές ότι το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα μπορεί να υλοποιηθεί με την ταυτόχρονη προώθηση έργων και δράσεων, πολλά από τα οποία αποτελούν στόχους προς διεκδίκηση (διεκδίκηση εξασφάλισης αποφάσεων και πόρων) από τα κρατικά ή περιφερειακά όργανα, άλλα όμως εξαρτώνται απολύτως από την ίδια ενεργοποίηση και υποστήριξη από τους φορείς της περιοχής και, κυρίως του Δήμου. Η δημιουργία δομών υλοποίησης, που μπορούν να πάρουν διάφορες μορφές, είναι απόλυτα αναγκαία προϋπόθεση για την προώθηση των στόχων του Επιχειρησιακού Προγράμματος του Δήμου γενικότερα. Δεύτερη, εξ ίσου σημαντική διάσταση είναι η χωρική διάσταση των έργων και δράσεων που εντάσσονται στο πρόγραμμα αυτό. Εντάσσονται λοιπόν, έργα και δράσεις με τοπικό χαρακτήρα που αναφέρονται σε επίπεδο Τοπικού Διαμερίσματος ή του Δήμου, έργα με εμβέλεια την περιοχή του Δήμου και έργα, με υπερτοπικό χαρακτήρα που μπορούν να αναφέρονται σε ένα σύνολο Δήμων ή και σε επίπεδο Νομού. Είναι προφανές ότι οι διάφορες αυτές κατηγορίες επιβάλλουν διαφορετική αντιμετώπιση. Με δεδομένο τον διοικητικό κατακερματισμό των περιοχών αναφοράς κάθε κατηγορίας επεμβάσεων και την ανάγκη συντονισμού και επικοινωνίας, θεωρείται καθοριστικός ο ρόλος που θα κληθεί να παίξει ο Δήμος. Έτσι, για τα έργα με τοπικό χαρακτήρα, ο Δήμος μπορεί να παίξει το ρόλο του υποστηρικτικού φορέα ή να παρέμβει αποφασιστικά στη διαμόρφωση ενός πλαισίου προτεραιοτήτων και να συμβάλλει στην υιοθέτηση μιας ευρύτερης «περιφερειακής» οπτικής και κατά συνέπεια πολιτικής. Για τα έργα και δράσεις σε επίπεδο Δήμου είναι ο καταλληλότερος φορέας για την ανάληψη πρωτοβουλιών και τη δημιουργία φορέων υλοποίησης (Δημοτικών εταιρικών μορφών, εταιρικών μορφών μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, εταιρικών μορφών ιδιωτικής οικονομίας). Για την προώθηση των έργων και στόχων με υπερτοπικό χαρακτήρα, ο Δήμος είναι ο φορέας μέσω της συνεργασίας και του συντονισμού του οποίου, μπορεί να προκύψουν οι αναγκαίες συνθέσεις, η υπέρβαση των πιθανών τριβών και η δημιουργία των κατάλληλων μηχανισμών υλοποίησης. Εξ ίσου σημαντικό ζήτημα είναι η υιοθέτηση εκ μέρους των προαναφερθέντων φορέων και των υπολοίπων εμπλεκόμενων, των αντιλήψεων που διέπουν την αναθεώρηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής και την αναπτυξιακή πολιτική, που προωθείται από τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σύμφωνα με αυτές, η "αγροτική οικονομία" αντιμετωπίζεται με την ευρύτερη οπτική της "οικονομίας των αγροτικών περιοχών" και η υπόθεση της ανάπτυξης διαμορφώνεται ως συνολικό πρόβλημα αξιοποίησης των φυσικών, οικονομικών και ανθρώπινων πόρων, μέσα στα πλαίσια της ενιαίας αγοράς. Τα διατιθέμενα μέσα για τη συνολική ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών με το νέο πλαίσιο δράσεων της Ένωσης είναι ως γνωστό διευρυμένα, όπως όμως σαφέστεροι είναι και οι περιορισμοί και οι υποχρεώσεις των εμπλεκόμενων μερών, ενώ αναβαθμισμένος και με μεγαλύτερες απαιτήσεις είναι και ο ρόλος των περιφερειακών και τοπικών οργάνων και των φορέων υλοποίησης, ο οποίος είναι κρίσιμος και αποφασιστικός. 9

10 Όμως, για να επιτευχθεί η αναγκαία συνεργασία για την προώθηση κοινών στόχων και προγραμμάτων και να δημιουργηθούν οι κατάλληλοι μηχανισμοί υλοποίησης, οι φορείς υλοποίησης πρέπει να ενεργοποιηθούν, να αναπτύξουν τις δικές τους υποδομές τεχνογνωσίας, και να εξασφαλίσουν τη συνεργασία ειδικών συνεργατών ή συμβούλων. Β.1.4. Διαδικασίας Κατάρτισης του Επιχειρησιακού Προγράμματος Με βάση το Π.Δ. 185/07 (ΦΕΚ 221/ τεύχος Α ), το Π.Δ. 89/2011 (ΦΕΚ 213/ τεύχος Α ), καταργείται η διεπιστημονική ομάδα έργου και τις αρμοδιότητες της πλέον ασκεί η αρμόδια υπηρεσία επί θεμάτων προγραμματισμού, και τις σχετικές εγκυκλίους, οι υπηρεσίες του Δήμου Αλιάρτου Θεσπιέων συνεργάστηκαν στενά με τη Δημοτική Αρχή για την κατάρτιση του παρόντος σχεδίου Επιχειρησιακού Προγράμματος του Δήμου Αλιάρτου Θεσπιέων. Β.1.5. Μεθοδολογική Προσέγγιση Σκοπός του βήματος είναι η ολοκλήρωση του Σχεδίου Επιχειρησιακού Προγράμματος, η εκτέλεση των τελικών ενεργειών και η έγκρισή του από το Δημοτικό Συμβούλιο. Οι υπηρεσίες (αρμόδιο στέλεχος συντονισμού και εκπόνησης του Ε.Π.: Λέτη Μαρίνα Οικονομολόγος Σύμβουλος Τοπικής & Περιφερειακής Ανάπτυξης, Ειδική Συνεργάτης) συνέταξαν το τελικό κείμενο του Σχεδίου Επιχειρησιακού προγράμματος και το υπέβαλαν με το υπ αριθμ Δ.Υ./ έγγραφο, στην Εκτελεστική Επιτροπή. Η Εκτελεστική Επιτροπή εισηγείται το Σχέδιο Επιχειρησιακού Προγράμματος στο Δημοτικό Συμβούλιο για συζήτηση και ψήφιση, επισυνάπτοντας τις αποφάσεις των διοικητικών συμβουλίων των Νομικών προσώπων και έκθεση με τις διαδικασίες κατάρτισης του Επιχειρησιακού Προγράμματος. Το εγκεκριμένο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα, υποβάλλεται προς έλεγχο νομιμότητας, για την τήρηση της διαδικασίας κατάρτισής του στο Γενικό Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Το εγκεκριμένο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα, μετά τον έλεγχο νομιμότητας για την τήρηση της διαδικασίας κατάρτισης του, καταχωρείται στην ιστοσελίδα του Δήμου ( και δημοσιοποιείται με κάθε άλλο πρόσφορο μέσο. Β.2. Προκλήσεις & Φιλοδοξίες του Στρατηγικού Σχεδίου Δήμου Αλιάρτου Θεσπιέων Το Στρατηγικό Σχέδιο Δήμου Αλιάρτου Θεσπιέων, καθορίζει τους στρατηγικούς στόχους, μέσω των οποίων επιχειρείται να αντιμετωπιστούν με ιεράρχηση διαπιστωμένες ανάγκες και προβλήματα. Παράλληλα, επιχειρεί να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που θέτει η κλιματική αλλαγή, η σύγχρονη ανταγωνιστικότητα, η τεχνολογική εξέλιξη, η αυξανόμενη ανεργία και η εποχιακή φθίνουσα απασχόληση καθώς επίσης ο κίνδυνος χαλάρωσης του κοινωνικού ιστού εξαιτίας προβλημάτων που αυξάνουν κατά τη συγκυρία που βιώνει η χώρα μας. Ο Δήμος Αλιάρτου Θεσπιέων, σήμερα πιο επιτακτικά από ποτέ, καλείται να αξιοποιήσει όλες τις δυνατότητες, τα μέσα και τα εργαλεία που παρέχονται σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο με: 10

11 i. Πολιτική υπευθυνότητα ii. Προγραμματισμό iii. Συνετή πολιτική και οικονομική διαχείριση iv. Μεθοδική εργασία v. Παρακολούθηση, αξιολόγηση και βελτίωση των διαδικασιών ανάπτυξης Το Επιχειρησιακό Σχέδιο του Δήμου Αλιάρτου, φιλοδοξεί να συμβάλλει στην επίτευξη των Γενικών και των Ειδικών Στόχων, για τη δημιουργία συνθηκών προόδου, ανάπτυξης και ευημερίας για τους κατοίκους, τους απασχολούμενους, τους επισκέπτες. Ακολούθως παρουσιάζονται ορισμένες επισημάνσεις για την αναπτυξιακή πολιτική που θα ακολουθηθεί, ολοκληρωμένα και συνεκτικά, κατά τα επόμενα χρόνια. Έμφαση θα δοθεί στην υλοποίηση των μέτρων που θα συγχρηματοδοτηθούν από τα ευρωπαϊκά προγράμματα, προκειμένου να συμβάλλουμε στην μεγαλύτερη απορρόφηση κονδυλίων της Ε.Ε., καθώς και την προώθηση των μέτρων, που είναι εφικτό να ενταχθούν τόσο στο ΠΕΠ Στερεάς Ελλάδας, στο ΕΣΠΑ και στα λοιπά προγράμματα που παρουσιάζονται σε άλλο σκέλος αναλυτικά. Οφείλουμε δε να επισημάνουμε ότι τα πάγια έσοδα του Δήμου Αλιάρτου Θεσπιέων παρουσιάζουν μια μικρή αύξηση παρόλο της αντικειμενικής αδυναμίας μεγάλης μερίδας δημοτών να καταβάλει τα δημοτικά τέλη Για τη διασφάλιση της οικονομικής αυτοτέλειας των Δήμων είναι επιτακτική η ανάγκη να επαναπροσδιοριστούν οι πηγές χρηματοδότησης από το κράτος Επίσης κρίνεται σκόπιμο, πολιτικά ορθό και δίκαιο να επανασχεδιαστεί το σύστημα των ιδίων τοπικών πόρων. Β.3. Δημόσια Διαβούλευση Β.3.1. Πλαίσιο & σκοπιμότητα της Δημοτικής Διαβούλευσης Αξίζει να σημειώσουμε το γεγονός ότι το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του Δήμου Αλιάρτου Θεσπιέων αποτελεί έργο μιας στενής, εποικοδομητικής και αποτελεσματικής συνεργασίας μεταξύ των πολιτικών οργάνων, των υπηρεσιακών στελεχών και των στελεχών και διοικήσεων των Ν.Π. που έχει συστήσει ο Δήμος Αλιάρτου Θεσπιέων με τελικό αποδέκτη το Αυτοτελές Γραφείο Προγραμματισμού-Οργάνωσης-Πληροφορικής & Διαφάνειας που κατάρτισε το παρόν τελικό κείμενο. Επιπλέον, λαμβάνοντας υπόψη τη διαδικασία που τηρήθηκε, για ουσιαστικούς, πέραν των τυπικών λόγους, το Επιχειρησιακό Σχέδιο αποτελεί το επιστέγασμα της ευρύτερης κοινωνικής συναίνεσης, αφού για πολλαπλή φορά στον «Καλλικρατικό» Δήμο Αλιάρτου Θεσπιέων δόθηκε η δυνατότητα στους πολίτες και στους εκπροσώπους των τοπικών κοινωνικών εταίρων, να συμμετάσχουν θεσμοθετημένα και οργανωμένα στο δημόσιο διάλογο που διεξήχθη για αυτόν τον σκοπό με τη συνεδρίαση της Δημοτικής Επιτροπής Διαβούλευσης στις 24 Απριλίου 2015, εμπεδώνοντας την τοπική δημοκρατία και αναλαμβάνοντας συνευθύνη στη λήψη αποφάσεων που καθορίζουν το μέλλον του τόπου μας. 11

12 Οι σύγχρονοι φορείς άσκησης πολιτικής, τόσο σε τοπικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο έχουν να αντιμετωπίσουν προβλήματα που χαρακτηρίζονται από πολυπλοκότητα και αλληλεξάρτηση. Οι νέες ανάγκες που αναδύονται, οδηγούν συχνά σε συγκρούσεις και οι λύσεις δεν είναι ούτε εύκολες ούτε οδηγούν σε βέβαια αποτελέσματα. Σε πολλές περιπτώσεις οι φορείς άσκησης πολιτικής δεν έχουν την δυνατότητα να προβλέψουν την συμπεριφορά κάποιων κρίσιμων παραγόντων που επηρεάζουν τη δράση τους. Η αδυναμία αυτή οφείλεται σε τρείς κυρίως λόγους: α) Οι επιπτώσεις των παρεμβάσεων είναι δύσκολο να προβλεφθούν, λόγω της πολυπλοκότητας και της αλληλεξάρτησης που χαρακτηρίζει τις σημερινές κοινωνίες, β) οι άνθρωποι ερμηνεύουν τις καταστάσεις με διαφορετικό τρόπο, αναλόγως με τις αξίες, τις πεποιθήσεις, την λογική και τους στόχους τους και έτσι συχνά πολώνουν την συμπεριφορά τους και γ) οι καταστάσεις συχνά εκτυλίσσονται με απρόβλεπτους και αναπάντεχους τρόπους, γεγονός που καθιστά τις αρχικά σχεδιασμένες λύσεις αναποτελεσματικές. Από την άλλη, παρατηρώντας πιο προσεκτικά τους βασικούς «συντελεστές» που επηρεάζουν τις εξελίξεις στις τοπικές κοινωνίες (αρχές, εκπρόσωποι, κάτοικοι), διαπιστώνουμε ότι η συμπεριφορά τους ακολουθεί κάποια «μοτίβα», που επαναλμβανόμενα εμποδίζουν την μεταξύ τους συνεννόηση και δυσχεραίνουν την όλη κατάσταση. Πιο συγκεκριμένα: Οι κάτοικοι και επαγγελματίες, που υποφέρουν σημαντικά από έλλειψη χρόνου και συχνά αναπτύσσουν έντονο ανταγωνισμό μεταξύ τους, αν και ενοχλούνται από κακές ή άσχημες πτυχές της καθημερινότητας τους, δεν συνειδητοποιούν ότι αυτό τους αφορά προσωπικά. Έτσι, παρότι δυσφορούν πολύ εύκολα για την συμπεριφορά των γειτόνων ή την έλλειψη πρωτοβουλιών από τις αρχές, σπανίως προβαίνουν σε κάτι παραπάνω. Έτσι, μένουν αμέτοχοι τις περισσότερες φορές, διατηρώντας τα προσωπικά τους στερεότυπα και προκαταλήψεις και αναμένουν τα πάντα από τους θεσμικούς εκπροσώπους, αποποιούμενοι κάθε δική τους ευθύνη. Από την άλλη, οι τοπικοί φορείς βλέπουν την επιρροή τους να μειώνεται βαθμιαία, αντιμετωπίζοντας σημαντική δυσκολία κινητοποίησης των μελών τους και ακόμη μεγαλύτερη προσεταιρισμού νέων, ενώ οι ενεργοί πολίτες παραπονούνται διαρκώς για την «αδιάφορη και αμέτοχη κοινωνία». Έτσι ενίοτε μετατρέπονται σε σφραγίδες, που έχουν σημασία κυρίως για τον κομιστή τους. Οι τεχνοκράτες που καλούνται να σχεδιάσουν πολιτικές και να προτείνουν συγκεκριμένες λύσεις είναι συχνά εξωτερικοί μελετητές που, παρά τις τεχνικές γνώσεις που διαθέτουν, αγνοούν συνήθως τα τοπικά συμφραζόμενα. Αγνοούν εκείνες τις μικρές αλλά σημαντικές λεπτομέρειες, που συνθέτουν την καθημερινότητα των κατοίκων και δημιουργούν την πολύτιμη ισορροπία ανάμεσα στις ανάγκες και τις επιθυμίες τους. Αγνοούν δηλαδή το ουσιαστικό υπόβαθρο των καταστάσεων που μελετούν. Έτσι αρκετές φορές, ακόμα και οι καλύτερες (θεωρητικά) λύσεις που σε άλλες καταστάσεις έχουν λειτουργήσει, εδώ καταδικάζονται σε αποτυχία. Τέλος, οι τοπικοί παράγοντες, ευρισκόμενοι στη θέση είτε της δημοτικής αρχής είτε της αντιπολίτευσης, συνήθως δημιουργούν και προβάλλουν ένα όραμα που κατά βαση απεικονίζει το δικό τους σύστημα αντιλήψεων, χωρίς σε αυτό να συνεκτιμούν την ωριμότητα του πληθυσμού και του διοικητικού μηχανισμού σε σχέση με τις αλλαγές που 12

13 επιδιώκουν και προωθούν. Από την άλλη πλευρά η προσπάθεια επιβολής της άποψης και του οράματος τους, χωρίς την κατανόηση των παραγόντων που διαμορφώνουν τις βαθύτερες ανάγκες και την στάση των κατοίκων, αποτυγχάνει εφόσον δεν τους κινητοποιεί. Περαιτέρω, αδυνατώντας να δουν τον δικό τους ρόλο στην στάση των πολιτικών τους αντιπάλων, αποτυγχάνουν να συνθέσουν μια κοινή στρατηγική και τελικά υιοθετούν το συνηθισμένο μοτίβο διαχείρισης της εξουσίας. Αξίζει να σημειωθεί, ότι στην μεγάλη τους πλειονότητα όλοι αυτοί οι «συντελεστές» λειτουργούν σχεδόν αποκλειστικά υπό την επίδρασγ της δικής τους λογικής και πιέζουν για την επίτευξη των στενών τους επιδιώξεων. Καθώς δεν κατανοούν την λογική των «άλλων πλευρών», αδιαφορούν για τις ανάγκες και προτεραιότητές τους και δεν διαστάζουν να αντιπαρατεθούν μαζί τους. Με τον τρόπο αυτό, οι εν δυνάμει στρατηγικοί στόχοι κάθε τοπικής κοινωνίας αποκτούν διαφορετικό νόημα για τις διάφορες πλευρές, ανάλογα με τα φίλτρα πρόσληψης της πραγματικότητας που χρησιμοποιούν. Ενώ λοιπόν, όλοι μιλούν (επιφανειακά) για το κοινό μέλλον, την συμμετοχή, την συναίνεση και την αειφόρο ανάπτυξη, στη πράξη και κάτω από ένα πέπλο συμβατικότητας, διαμορφώνονται σοβαρές πολώσεις και στρεβλώσεις. Αυτή η συλλογική πρακτική οδηγεί σε ένα φαύλο κύκλο, που εκφράζεται με δυο χαρακτηριστικές και αλληλοτροφοδοτούμενες μορφές: «όταν δεν ακούγομαι, παύω να ακούω και να μιλάω» και «όταν πάψω να ακούω, παύω να ακούγομαι». Τα φαινόμενα αυτά επαναλαμβανόμενα οδηγούν αφενός στην απαξίωση των όποιων πρωτοβουλιών ακόμη και των πιο αναγκαίων ή κρίσιμων και αφετέρου στην απελευθέρωση φυγόκεντρων δυνάμεων, που μειώνουν τον «κοινό τόπο» και δυναμιτίζουν την κοινωνική συνοχή, που αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση ανάπτυξης. Τους περιορισμούς αυτούς καλείται να θεραπεύσει η δημοτική διαβούλευση, με ανοικτή διατύπωση και καταγραφή διαφορετικών απόψεων και προτάσεων γύρω από κρίσιμα προβλήματα και επιτακτικές ανάγκες των καιρών. Όπως όμως όλοι γνωρίζουμε, η ανοικτή διατύπωση απόψεων δεν είναι πάντοτε εφικτή, ιδίως όταν προσκρούει στην ισχύ, που απορρέει από την άσκηση εξουσίας, αλλά και στην συμβατικότητα, που συμβαίνει λόγω των κοινωνικών σχέσεων και συμβάσεων. Η αναγνώριση αυτής της εγγενούς δυσκολίας είναι καθοριστικής σημασίας, αναφορικά με τους στόχους και της μεθόδους της κλασικής αντίληψης περί διαβούλευσης. Έχει μάλιστα οδηγήσει στην επανεξέταση της προσέγγισης αυτής και στην εισαγωγή νέων μεθόδων αποτύπωσης γνώμης και διαβούλευσης. Β Τα οφέλη από την Διαβούλευση Έτσι μπορούμε να ισχυρισθούμε ότι ο σκοπός της Δημοτικής Διαβούλευσης είναι να αλλάξει τη σχέση που παραδοσιακά υπάρχει μεταξύ Αρχών και Πολιτών. Αυτό είναι δυνατόν να επιτευχθεί μέσα από ένα τρίπτυχο κατανόησης ενημερότητας αξιοποίησης που έχει ως εξής: Αποτύπωση, κατανόηση και σεβασμός των διαφορετικών αντιλήψεων, οπτικών και αναγκών, που υπάρχουν σε μια κοινότητα ανθρώπων. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στην δημιουργία αμοιβαίας εμπιστοσύνης μεταξύ των μερών της κοινότητας. 13

14 Συνειδητοποίηση (ενημερότητα) από πλευράς αρχών και πολιτών περί της αδυναμίας των λύσεων που στηρίζονται στην επιβολή νοήματος / οράματος και υποχρεώσεων στους «άλλους». Αυτό μπορεί να συμβάλλει στον περιορισμό φαινομένων κατάχρησης εξουσίας, αλλά και στείρας κριτικής και απάθειας. Αξιοποίηση της συλλογικής ευφυΐας (εμπειρίας, γνώσης και δημιουργικότητας) που υπάρχει μέσα στις τοπικές κοινωνίες. Αυτό θα διευκολύνει την χάραξη ρεαλιστικότερης αναπτυξιακής στρατηγικής και εν γένει την άσκηση καλύτερης διακυβέρνησης. Επί της ουσίας, το τρίπτυχο αυτό δεν απαιτεί την υποχρεωτική αποδοχή των προτάσεων που θα υποβληθούν από τους δημότες ή των λύσεων που θα επιλεγούν από την δημοτική αρχή. Περισσότερο εστιάζει στην καλλιέργεια μιας μόνιμης σχέσης που εξασφαλίζει την απαιτούμενη ενέργεια για την από κοινού αντιμετώπιση των σύνθετων και πολύπλοκων προβλημάτων της εποχής μας. Συμβάλλει ακόμη στην ανάπτυξη ηγετικών ικανοτήτων, οι οποίες είναι ιδιαίτερα χρήσιμες εν μέσω ρευστών ή μεταβατικών καταστάσεων. Η επίτευξη του σκοπού της Διαβούλευσης συνδέεται επίσης και με την προώθηση κάποιων πάγιων στόχων της τοπικής αυτοδιοίκησης, όπως π.χ. των εξής: Εναρμόνιση των σχεδιαζόμενων δημοτικών πολιτικών με τις υπάρχουσες και αναδυόμενες ανάγκες του πληθυσμού Συλλογή δεδομένων και αξιοποίηση ιδεών και προτάσεων για την σχεδίαση και εφαρμογή αποτελεσματικών σχεδίων παρεμβάσεων Ανάπτυξη του επιπέδου λειτουργίας και βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης. Β Προϋποθέσεις επιτυχίας δημόσιας διαβούλευσης Με βάση λοιπόν την έως τώρα διεθνή εμπειρία διαβούλευσης από αυτοδιοικητικά πλαίσια άλλων χωρών, αλλά και την ελληνική, από διαφορετικούς χώρους, έχουν προκύψει ορισμένες κατ αρχήν προϋποθέσεις για την καλή και αποτελεσματική λειτουργία του εγχειρήματος της δημοτικής διαβούλευσης. 1. Η πλατιά ενημέρωση και η καλή κατανόηση του σκοπού και της διαδικασίας της διαβούλευσης από τους συμμετέχοντες διευκολύνει την πρόθυμη και ουσιώδη συμμετοχή τους. 2. Η εξασφάλιση ισότιμης συμμετοχής στις διαδικασίες και πρόσβασης στην σχετική πληροφόρηση όλων ανεξαρτήτως βοηθά στην ανάπτυξη σχέσεων εμπιστοσύνης. 3. Κάθε απόπειρα επιβολής λογικής, σχέσεων και ιδίως διαδικασιών από την μια πλευρά πάνω στην άλλη λειτουργεί σε βάρος του τελικού αποτελέσματος 4. Ο ουσιαστικό σεβασμός των διαφορετικών απόψεων, αξιών, συμφερόντων, εμπειρίας και γνώσεων των συμμετεχόντων εμπλουτίζει την συνολική οπτική και βοηθά στην σύνθεση νέων και ολοκληρωμένων σχεδίων. 5. Η υποχρέωση λογοδοσίας και ανάληψης ευθύνης για τα πεπραγμένα και τα λεχθέντα από όλους τους συμμετέχοντες στις διαδικασίες της διαβούλευσης ενισχύει την αξιοπιστία του θεσμού. 14

15 Β.3.2. Εισαγωγή στις μεθοδολογίες συμμετοχικών αποφάσεων Μια διαδικασία συμμετοχικής διερεύνησης υποστηρίζει ενεργά, ότι πρέπει να περιλαμβάνεται το «κοινό» (οι πολίτες κυρίως) στις διαδικασίες λήψης απόφασης θεμάτων, που αφορούν. Το «κοινό» μπορεί να είναι πολίτες, φορείς, συμμετέχοντες σε κάποιο συγκεκριμένο πρόγραμμα ή πολιτική, εμπειρογνώμονες, μέλη της κυβέρνησης (εθνική, περιφερειακή, τοπική) και της αγοράς. Γενικά, οι διαδικασίες πολιτικής μπορούν να χωριστούν σε τρία στάδια ενός κύκλου: (α) συμμετοχή στον προγραμματισμό, (β) προγραμματισμός της εφαρμογής και (γ) συμμετοχή στο στάδιο αξιολόγησης. Η συμμετοχική διερεύνηση δύναται να προκληθεί είτε σε κάποιο στάδιο μεμονωμένα, είτε σε κάποιον συνδυασμό βημάτων, είτε σε όλο τον κύκλο. Το επίπεδο συμμετοχής είναι ένα συνεχές χωροχρονικό γεγονός και οι μέθοδοι υλοποίησης ποικίλλουν, αναλόγως τον βαθμό στον οποίο δεσμεύουν τους συμμετέχοντες, στη διαμόρφωση των ερωτήσεων και των ζητημάτων και στο σχεδιασμό των διαδικασιών. Το επίπεδο συμμετοχής του «κοινού» ανάλογα με το ποιος είναι κάθε φορά ο στόχος, διακρίνεται σε τρεις κατηγορίες: Διαβίβαση πληροφοριών (προς μια κατεύθυνση) Διαβουλεύσεις (αμφίδρομες) στα πλαίσια που θέτει ο φορέας Ενεργός συμμετοχή: με βάση μια συνεργασία στην οποία πολίτες, φορείς, εμπειρογνώμονες και πολιτικοί συμμετέχουν ενεργά στην δημόσια συζήτηση. Όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη μπορούν να διαμορφώσουν σε μεγαλύτερη ή σε μικρότερη έκταση το πλαίσιο του ζητήματος. Η Συμμετοχική Διαδικασία λήψης αποφάσεων δεν επιδιώκεται και δεν απαιτείται μόνο από τους πολίτες, που επιθυμούν να διαδραματίσουν έναν πιο ενεργό ρόλο διακυβέρνησης της κοινωνίας τους. Περιφερειακές, εθνικές, τοπικές αρχές και κυβερνήσεις, Οργανισμοί Ανάπτυξης και ΜΚΟ, επιστήμονες και επιχειρήσεις είναι επίσης όλο και περισσότερο πρόθυμες, να συγκεντρώσουν τα οφέλη των ενεργών κοινωνιών στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων τους, να επηρεάσουν και να επηρεαστούν από αυτές. Η τάση για αυξανόμενη δημόσια συμμετοχή στη χάραξη πολιτικής υπάρχει τόσο σε πρακτικό ουσιαστικό, όσο και σε διαδικαστικό επίπεδο. Από την σκοπιά της πρακτικότητας τα επιχειρήματα λένε, ότι η συμμετοχή βελτιώνει την ποιότητα των αποφάσεων, ενώ από διαδικαστική άποψη η συμμετοχή είναι απαραίτητη, για να καταστήσει τη διαδικασία λήψης απόφασης δημοκρατικότερη. Κάθε μια από αυτές τις οπτικές, είναι βασισμένη σε δυο αντιληπτές ανεπάρκειες: την αβεβαιότητα και την ανισότητα (EUROPTA, 2000). Από πρακτική άποψη είναι προτιμότερο να υπάρξει όσο το δυνατόν περισσότερη γνώση και εμπειρία στην προσπάθεια εξέτασης της σύνθετης (και άρα αβέβαιης) φύσης των κοινωνικών ζητημάτων και των προβλημάτων. Τα μέσα, οι θεσμοί και οι άτυπες διαδικασίες επιρροής στις διαδικασίες λήψης απόφασης διανέμονται ανομοιόμορφα μεταξύ των μελών της κοινωνίας. Επομένως, πρέπει να βελτιωθεί η πρόσβαση για όλους τους πολίτες, ώστε να συμβάλλουν στις λύσεις και στον καλύτερο προγραμματισμό του μέλλοντος. Από διαδικαστική άποψη, τα προβλήματα και ζητήματα της σύγχρονης κοινωνίας θέτουν συχνά ερωτήσεις, για τις οποίες οι υπάρχοντες κοινωνικοί κανόνες είναι ανεπαρκείς ή ανύπαρκτοι, δημιουργώντας την αβεβαιότητα και την ανησυχία στην κοινωνία. Επιπλέον, οι πολυπληθείς (συχνά αντικρουόμενοι) κανόνες σε μια κοινωνία, αναμιγνύονται 15

16 συχνά με συμφέροντα (οικονομική ή μη), τα οποία αντιπροσωπεύονται ανομοιόμορφα. Διαδικαστικά λοιπόν είναι επιθυμητή μια δημοκρατική διαδικασία, που εξασφαλίζει ότι όλες οι αξίες και οι απόψεις αντιπροσωπεύονται μέσα από μια δημόσια συζήτηση. Εκτός από τις πιο πάνω σκέψεις, οι συμμετοχικές διαδικασίες είναι απαραίτητες στην χάραξη πολιτικής και για να εξεταστούν προβλήματα, όπως είναι η έλλειψη εμπιστοσύνης του πολίτη στα όργανα διακυβέρνησης και η αντίληψή του για μειωμένη νομιμότητα των πολιτικών. Το κοινό αντιλαμβάνεται πολλές πρωτοβουλίες ως μια προσέγγιση από επάνω προς τα κάτω. Προκειμένου να αυξηθεί η δημόσια υποστήριξε και η κατανόηση πολιτικών και δράσεων, οι πολίτες πρέπει να συμπεριληφθούν άμεσα στον προγραμματισμό και την εφαρμογή τους. Η συμμετοχή στις συμμετοχικές διαδικασίες, επαυξάνει συστηματικά και την ικανότητα και τον πολιτισμό ενός τόπου. Αυτό πετυχαίνεται με την εκπαίδευση πολιτών και φορέων και με τη δημιουργία δικτύων μεταξύ των πολιτών που έχουν τη δυνατότητα να συζητούν θέματα πολιτικής ή δράσης όσο αυτά υλοποιούνται ή όσο αυτά αναπτύσσονται. Εντούτοις, δεν είναι μόνο οι πολίτες που πρέπει να εκπαιδευτούν. Όλοι οι ιθύνοντες μπορούν να μάθουν πώς να βελτιώσουν τις υπηρεσίες τους με την άμεση ανατροφοδότηση από τους πολίτες χρήστες των δημόσιων υπηρεσιών. Έτσι, αντί πρώτα να υλοποιούμε (βιαστικά κάποιες φορές) και μετά να διορθώνουμε, είναι αποδοτικότερο να περιληφθούν οι τελικοί χρήστες στον αρχικό σχεδιασμό και προγραμματισμό. Επιπλέον μια συμμετοχική διαδικασία στη χάραξη πολιτικής, αντιμετωπίζεται ως τρόπος κοινωνικής συνοχής. Είναι μια χρήσιμη διαδικασία για να επιτευχθεί η συναίνεση, όταν πρέπει να επιλυθούν διαφορετικές θέσεις και απόψεις ή και συγκρούσεις. Όταν αυτή η μέθοδος υιοθετείται νωρίς στη διαδικασία, οι συμμετέχοντες μπορούν να μοιραστούν τις προοπτικές και τον συλλογισμό τους, σε ένα αναδυόμενο ζήτημα, όσο αυτό αναπτύσσεται και ωριμάζει. Όταν οι απόψεις έχουν ήδη πολωθεί, κάποιες μέθοδοι μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμες στην διαμεσολάβηση μεταξύ των ενδιαφερόμενων ομάδων, για να επιτευχτεί συναίνεση ή να ληφθεί τουλάχιστον μια κοινή απόφαση, μέσα από όλες τις προοπτικές που έχουν εκφραστεί. Το λιγότερο που επιτυγχάνουν αυτές οι διαδικασίες είναι κάποια αμοιβαία κατανόηση και το ότι «όλες οι φωνές μπορούν να ακουστούν». Β Αποτελεσματική και ουσιαστική δημόσια συμμετοχή σημαίνει: Ενίσχυση τοπικών ικανοτήτων. Υψηλής ποιότητας δημοκρατική διακυβέρνηση. Ανάπτυξη και ολοκλήρωση δράσεων με αποτελεσματικότητα. Ενδυνάμωση δημόσιας εμπιστοσύνης στις αποφάσεις. Μεγαλύτερη κατανόηση των δημόσιων ζητημάτων, ανησυχιών, προτεραιοτήτων και λύσεων. Χτίσιμο ευρύτερης υποστήριξης για τα προγράμματα και τις πρωτοβουλίες. Αύξηση αμοιβαίας εκπαίδευσης μέσω της διανομής πληροφοριών, στοιχείων και εμπειρίας. Διασφάλιση ότι οι αποφάσεις και οι πολιτικές ενσωματώνουν τη γνώση και την πείρα, ειδάλλως θα αγνοηθούν. Απεικόνιση ενός ευρύτερου φάσματος των δημόσιων ανησυχιών και των αξιών στη λήψη αποφάσεων. Γρήγορος προσδιορισμός αμφισβητούμενων πτυχών ενός ζητήματος και άμεση συγκέντρωση διαφορετικών απόψεων. Συναίνεση κατά τρόπο συνεργάσιμο. 16

17 Β Πότε μια συμμετοχική διαδικασία είναι κατάλληλη; Μια συμμετοχική προσέγγιση είναι ιδιαίτερα κατάλληλη για την εξέταση: Θεμάτων, που απαιτούν την ηθική, κοινωνική ή πολιτιστική μελέτη και μπορεί να απαιτήσουν την επιλογή μεταξύ θεμελιωδών αξιών και αρχών στην κοινωνία Ζητήματα πολιτικής, που απαιτούν έναν συνδυασμό δημόσιας επίγνωσης, εκμάθησης, αναζήτησης λύσεων και συναισθηματική ή ηθική αποδοχή μιας ενδεχόμενης απόφασης. Επιλογές δημόσιας πολιτικής, που πρέπει να στηριχτούν στην αρχή της πρόληψης. Ελλοχεύουσες αξίες και αρχές, που πρέπει να διευκρινιστούν πριν από τις όποιες λεπτομερείς προτάσεις ή επιλογές διαχείρισης κινδύνου. Β.3.3. Δημόσια Διαβούλευση: Δήμου Αλιάρτου Θεσπιέων Πιστεύοντας ότι οι πολίτες πρέπει να έχουν τον πρώτο λόγο στη διαδικασία του αναπτυξιακού σχεδιασμού του χώρου στον οποίο ζουν και εργάζονται ο Δήμος Αλιάρτου - Θεσπιέων υλοποίησε μια πρωτόγνωρη για τα τοπικά δεδομένα διαδικασία καταγραφής της ικανοποίησης, των απόψεων και των προτάσεων των πολιτών, μέσω ειδικών ερωτηματολογίων αλλά και μέσω της συνάντησης της Δημοτικής Επιτροπής Διαβούλευσης την Παρασκευή 24 Απριλίου 2015 στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Αλιάρτου Θεσπιέων στον Αλίαρτο. Συγκεκριμένα το ερωτηματολόγιο βρίσκονταν στην ιστοσελίδα του δήμου αλλά και σε όλες τις έδρες των δημοτικών ενοτήτων. Με αυτή την κίνηση που πραγματοποιήθηκε από τον Δήμο Αλιάρτου -Θεσπιέων τοποθετεί τον πολίτη κυριολεκτικά στην πρώτη γραμμή και τον καθιστά συνεργό του στο σχεδιασμό και στη διαμόρφωση μιας νέας στρατηγικής τοπικής ανάπτυξης. Η ανταπόκριση των δημοτών στη διαδικασία αυτή της δημόσιας διαβούλευσης κρίθηκε ιδιαιτέρως θετική όπως καταδείχθηκε και από τον σημαντικό αριθμό των συμπληρωμένων ερωτηματολογίων όπου εξέφρασαν τον βαθμό ικανοποίησης τους σε διάφορους τομείς ευθύνης ή παρέμβασης του δήμου (π.χ. καθαριότητα, ποιότητα ζωής, υποδομές) αλλά και με την συνάντηση προέκυψαν ποικίλες απόψεις και σημαντικές προτάσεις. Ενδεικτικά παρακάτω φαίνονται οι αναρτήσεις τόσο στο site του Δήμου όσο και σε κάποια blog και φαίνεται και από το του Γραφείου Τύπου του Δήμου ότι έχει σταλεί ηλεκτρονικά σε όλα τα blog της περιοχής η σχετική γνωστοποίηση για ανάρτηση προς ενημέρωση των πολιτών μας. 17

18 18

19 19

20 Οι πολίτες είχαν (και έχουν) τη δυνατότητα να επισκεφθούν την ιστοσελίδα του δήμου όπου υπάρχει ειδική σελίδα για το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα με πλούσιο πληροφοριακό υλικό αλλά και δυνατότητα συμπλήρωσης και υποβολής του ερωτηματολογίου. Ειδικά ερωτηματολόγια, όμως, διαμορφώθηκαν και δόθηκαν προς συμπλήρωση όχι μόνο στους πολίτες αλλά και: Στους προϊσταμένους των υπηρεσιών και των Ν.Π. του δήμου, Στους προέδρους των τοπικών και Δημοτικών Κοινοτήτων (πραγματοποιήθηκε και άτυπη ενημερωτική συνάντηση κατά τους θερινούς μήνες) Στους προέδρους των Ν.Π. Στο προσωπικό του δήμου Αλιάρτου - Θεσπιέων Με στόχο να συμβάλλουν όλοι στην προσπάθεια να προσδιορισθούν τα κρίσιμα ζητήματα ανάπτυξης, τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της περιοχής, η στρατηγική ανάπτυξης και οι προτεραιότητες του δήμου για τα επόμενα πέντε χρόνια αλλά και τα συγκεκριμένα έργα και δράσεις που απαιτούνται για την καλύτερη ποιότητα ζωής για όλους. Σημειώνεται τέλος, ότι η διαδικασία της δημόσιας διαβούλευσης και της καταγραφής προτάσεων, αντιλήψεων, κριτικής και απόψεων από πολίτες, φορείς κλπ καίτοι δεν προβλέπεται πριν από την ψήφιση του Στρατηγικού σχεδίου του δήμου, εντούτοις επιλέχθηκε από τον δήμο Αλιάρτου - Θεσπιέων διότι θέλησε να αποδείξει έμπρακτα την 20