ossijshaja Κατευθυντηρίων tuva Luxembourg Ελέγχου Ανίχνευσης

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ossijshaja Κατευθυντηρίων tuva Luxembourg Ελέγχου Ανίχνευσης"

Transcript

1 and Eesti España France Hellas Hrvatska Ireland, Island ourg Magyarország Malta Moldova Monaco Nederland Federacija Sagartvelo Slovenija Slovensko Srbija i Crn ingdom Belgique Bulgaria Ceská Republika Danmark nd Island Israel Italia Kazakhstan Kypros Latvija Leituv Nederland Norge Österreich Polska Portugal Romani rbija i Crna Σύντομος Gora Suisse Suomi Οδηγός Sverige Turkiye Ukraïn nmark Deutschland Eesti España France Hellas Hrvatsk tuva Luxembourg των Ευρωπαϊκών Magyarország Malta Moldova Monaco ossijshaja Κατευθυντηρίων Federacija Sagartvelo Slovenija Slovensko Srbij d Kingdom Belgique Γραμμών Bulgaria για Ceská Republika Danmark nd Island Israel Italia Kazakhstan Kypros Latvija Leituv Nederland την Norge Διασφάλιση Österreich Polska Portugal Romani rbija i Crna της Gora Ποιότητας Suisse Suomi Sverige Turkiye Ukraïn nmark Deutschland του Προληπτικού Eesti España France Hellas Hrvatsk tuva Luxembourg Ελέγχου Ανίχνευσης Magyarország Malta Moldova Monaco ossijshaja Federacija Sagartvelo Slovenija Slovensko Srbij d Kingdom Belgique και Διάγνωσης Bulgaria Ceská Republika Danmark nd Island Israel του Italia Καρκίνου Kazakhstan Kypros Latvija Leituv Nederland Norge του Österreich ΜαστούPolska Portugal Romani rbija i Crna Gora Suisse Suomi Sverige Turkiye Ukraïn nmark Deutschland Eesti España France Hellas Hrvatsk tuva Luxembourg Magyarország Malta Moldova Monaco ossijshaja Federacija Sagartvelo Slovenija Slovensko Srbij d Kingdom Belgique Bulgaria Ceská Republika Danmark nd, Island Israel Italia Kazakhstan Kypros Latvija Leituv Nederland Norge Österreich Polska Portugal Romani rbija i Crna Gora Suisse Suomi Sverige Turkiye Ukraïn nmark Deutschland Eesti España France Hellas Hrvatsk ja Leituva Luxembourg Magyarország Malta Moldov l Romania Rossijshaja Federacija Sagartvelo Slovenij rkiye Ukraïna United Kingdom Belgique Bulgaria Cesk Hellas Hrvatska Ireland, Island Israel Italia Kazakhstan

2 Αποστολή Η EUROPA DONNA η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία κατά του Καρκίνου του Μαστού, είναι μια ανεξάρτητη μη-κερδοσκοπική οργάνωση τα μέλη της οποίας είναι συμβεβλημένες οργανώσεις που προέρχονται από χώρες όλης της Ευρώπης. Η Ομοσπονδία εργάζεται για να αφυπνίσει την κοινή γνώμη σχετικά με τον καρκίνο του μαστού και για να κινητοποιήσει και υποστηρίξει τις Ευρωπαίες γυναίκες στην άσκηση πολιτικής πίεσης για βελτιωμένη εκπαίδευση, κατάλληλο πληθυσμιακό έλεγχο, βέλτιστη θεραπεία και αύξηση των κεφαλαίων που διατίθενται για την έρευνα. Η EUROPA DONNA εκπροσωπεί τα συμφέροντα των Ευρωπαίων γυναικών σε σχέση με τον καρκίνο του μαστού ενώπιον των τοπικών και των εθνικών αρχών καθώς και ενώπιον όλων των οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι Ευρωπαϊκές Κατευθυντήριες Γραμμές για την Διασφάλιση της Ποιότητας του Προληπτικού Ελέγχου Ανίχνευσης και Διάγνωσης του Καρκίνου του Μαστού είναι το κλειδί που θα επιτρέψει στην EUROPA DONNA να επιτύχει στην αποστολή της προς όφελος όλων των γυναικών σε όλη την Ευρώπη. Οι κατευθυντήριες γραμμές καθορίζουν τα πρότυπα για τον υψηλής ποιότητας και αξιοπιστίας πληθυσμιακό έλεγχο με μαστογραφία, την διάγνωση καθώς και τις προϋποθέσεις των εξειδικευμένων μονάδων μαστού. Αυτές αποτελούν βασικό εργαλείο για τους εκπροσώπους της EUROPA DONNA σε όλες τις χώρες-μέλη, συμπεριλαβανομένων και των Κρατών Μελών της Ε.Ε. Η EUROPA DONNA ασκεί συνεχείς πιέσεις για την εφαρμογή των κατευθυντήριων γραμμών σε όλες τις χώρες εντός και εκτός της Ε.Ε., έτσι ώστε οι γυναίκες να λαμβάνουν φροντίδα υψηλής ποιότητας σε σχέση με τον καρκίνο του μαστού οποιοσδήποτε και αν είναι ο τόπος της κατοικίας τους.

3 Περιεχόμενα Γιατί έχουμε έναν Σύντομο Οδηγό σχετικά με τις Κατευθυντήριες Γραμμές... 2 Γιατί είναι τόσο σημαντικές οι Ευρωπαϊκές κατευθυντήριες γραμμές... 3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Επιδημιολογία... 4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Φυσικές και τεχνικές προδιαγραφές της μαστογραφίας... 6 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Ακτινοτεχνολογία... 8 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Ακτινολογία ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 Διεπιστημονικές απόψεις ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 Παθολογοανατομία ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Χειρουργική ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 Συλλογή και διαχείριση δεδομένων ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 Οι προϋποθέσεις της εξειδικευμένης μονάδας μαστού ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10 Εκπαίδευση ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 Πρωτόκολλο πιστοποίησης για τις υπηρεσίες προληπτικού πληθυσμιακού ελέγχου και διάγνωσης του μαστού ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12 Επικοινωνία κατά την εφαρμογή του προληπτικού πληθυσμιακού ελέγχου Προσαρτήματα Γλωσσάριο Περιγραφή της διαδικασίας προληπτικού ελέγχου Οι αριθμοί και οι τίτλοι των κεφαλαίων στον παρόντα οδηγό αντιστοιχούν με εκείνους της τρέχουσας 4ης Έκδοσης των Ευρωπαϊκών Κατευθυντήριων Γραμμών. Για να αποκτήσετε την 4η Έκδοση, δείτε στη σελίδα 33.

4 Γιατί έχουμε έναν Σύντομο Οδηγό σχετικά με τις Κατευθυντήριες Γραμμές της Ε.Ε. 2 Οι Ευρωπαϊκές κατευθυντήριες γραμμές πρέπει να εφαρμόζονται σε όλη την Ευρώπη έτσι ώστε τα προγράμματα μαστογραφικού πληθυσμιακού ελέγχου, οι διαδικασίες διάγνωσης, η θεραπεία και η μεταγενέστερη παρακολούθηση και φροντίδα για τον καρκίνο του μαστού να είναι της υψηλότερης δυνατής ποιότητας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δημοσιεύσει τις κατευθυντήριες γραμμές για να καθορίσει τις συστάσεις για εξέταση υψηλής ποιότητας, για σωστή διάγνωση και για την οργάνωση ειδικευμένων μονάδων μαστού με σκοπό να επιτυγχάνεται η καλύτερη δυνατή ιατρική πρακτική και περίθαλψη. Η EUROPA DONNA έχει δημιουργήσει αυτόν τον Οδηγό σχετικά με τις Κατευθυντήριες Γραμμές της Ε.Ε. για να βοηθήσει στην εκπλήρωση των προτύπων αυτών. Τονίζει τα σημεία κλειδί του κάθε κεφαλαίου των κατευθυντήριων γραμμών ακολουθώντας την δομή του εγγράφου των κατευθυντηρίων γραμμών. Συστήνεται στους αναγνώστες να απευθύνονται στο πλήρες κείμενο των κατευθυντήριων γραμμών για την ολοκληρωμένη ενημέρωσή τους. Οι γυναίκες, οι εθελοντές, οι πολιτικοί και οι διαμορφωτές πολιτικής πρέπει να γνωρίζουν ποια είναι η υψηλή ποιότητα που θα μπορεί κανείς να προσδοκά και να απαιτεί και που θα πρέπει να εκπληρώνεται από τις υπηρεσίες που έχουν την ευθύνη για τον προληπτικό έλεγχο με μαστογραφία και για την φροντίδα σε σχέση με το μαστό. Η EUROPA DONNA έχει δημιουργήσει αυτήν την συνοπτική, εύκολη στην διανομή περιγραφή των Ευρωπαϊκών κατευθυντήριων γραμμών για να δώσει έμφαση στον σκοπό και στα κυριότερα σημεία αυτού του εγγράφου των 400 σελίδων. Η ελπίδα είναι, με τον τρόπο αυτό, οι πολύ σημαντικές συστάσεις και τα πρότυπα των Ευρωπαϊκών κατευθυντήριων γραμμών να γίνουν πιο εύκολα προσιτές για το οποιοδήποτε ενδιαφερόμενο άτομο. Αυτό, με τη σειρά του, θα πρέπει να βοηθήσει τις γυναίκες, τους εθελοντές και τους πολιτικούς να συνεργαστούν για να εξασφαλίσουν την διαθεσιμότητα των καλύτερων υπηρεσιών κατά του καρκίνου του μαστού προς όλες τις γυναίκες, οπουδήποτε και αν διαμένουν. Οι κατευθυντήριες γραμμές δημιουργήθηκαν με την συμβολή των σπουδαιότερων Ευρωπαϊκών οργανώσεων κατά του καρκίνου και είναι το έγγραφο αναφοράς της EUROPA DONNA για τον προσδιορισμό των ορόσημων και της καλύτερης πρακτικής. Πάνω από 200 επαγγελματίες, ασθενείς και εθελοντές από 23 χώρες συνεισέφεραν στην τέταρτη έκδοση των κατευθυντήριων γραμμών. Η παραγωγή τους είχε συντονιστεί από το σχέδιο της EUREF (The European Reference Organisation for Quality Assured Breast Screening and Diagnostic Services), στο EBCN (the European Breast Cancer Network), τώρα ECN, με την συνεισφορά των Εθνικών Κατευθυντήριων Γραμμών της Μεγάλης Βρετανίας και των ειδικών της Ευρωπαϊκής Εταιρίας Mαστολογίας (EUSOMA), καθώς και των εθελοντών της EUROPA DONNA. Ο καρκίνος του μαστού προσβάλλει περισσότερες γυναίκες από οποιονδήποτε άλλο καρκίνο. Μια στις δέκα Ευρωπαίες γυναίκες θα αναπτύξει καρκίνο του μαστού κατά τη διάρκεια της ζωής της. Καθώς ο πληθυσμός μεγαλώνει, όλο και περισσότερες γυναίκες θα νοσήσουν από την ασθένεια αυτή. Αυτή ευθύνεται για πάνω από το 26% όλων των καρκίνων και για πάνω από το 17% όλων των θανάτων από καρκίνο στις γυναίκες. Ο προληπτικός έλεγχος με μαστογραφία βοηθάει στην έγκαιρη ανίχνευση του καρκίνου. Ο έλεγχος αυτός μπορεί να ανιχνεύσει τους καρκίνους τρία με τέσσερα χρόνια πριν μια γυναίκα παρατηρήσει η ίδια τα συμπτώματα και αυξάνει τις πιθανότητες για μια έγκαιρη και λιγότερο επιθετική θεραπεία. Οι μελέτες έχουν δείξει ότι η θνησιμότητα από τον καρκίνο του μαστού είναι μειωμένη περίπου κατά 35% σε γυναίκες ετών οι οποίες δέχονται να υποβληθούν σε προληπτικό έλεγχο με μαστογραφία. Για να αποκτήσετε την τρέχουσα 4η έκδοση των Ευρωπαϊκών Κατευθυντηρίων Γραμμών και άλλες σχετικές δημοσιεύσεις βλ. σελ.33

5 Γιατί είναι τόσο σημαντικές οι Ευρωπαϊκές κατευθυντήριες γραμμές Η ποιότητα της φροντίδας του καρκίνου του μαστού που δέχονται σήμερα οι Ευρωπαίες γυναίκες διαφέρει από χώρα σε χώρα και από περιοχή σε περιοχή. Η Γραπτή Διακήρυξη του 2010 για την Καταπολέμηση του Καρκίνου του Μαστού στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου του 2006 για τον Καρκίνο του Μαστού στη Διευρυμένη Ευρωπαϊκή Ένωση και το πρώτο Ψήφισμα του 2003, απαιτούν για κάθε γυναίκα σε ολόκληρη την Ευρώπη την ισότιμη πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας φροντίδα για τον καρκίνο του μαστού, σύμφωνα με τις Ευρωπαϊκές κατευθυντήριες γραμμές. Στόχος είναι η μείωση της θνησιμότητας από τον καρκίνο του μαστού σε όλη την Ε.Ε. και η μείωση των διαφορών στα ποσοστά επιβίωσης μεταξύ των διαφόρων χωρών. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει αποφασίσει ότι το πιο αποτελεσματικό μέσο για την μείωση των ανομοιοτήτων στην περίθαλψη και την θνησιμότητα είναι η διεξαγωγή προγραμμάτων πληθυσμιακού μαστογραφικού ελέγχου και η δημιουργία εξειδικευμένων μονάδων μαστού, καθώς και η καθιέρωση εκπαιδευτικών σεμιναρίων και ελεγκτικών επιτροπών για την εξασφάλιση των ποιοτικών προτύπων. Η αποτελεσματικότητα του μαστογραφικού ελέγχου εξαρτάται από την καλή κατάσταση του εξοπλισμού, από την επιδεξιότητα του ατόμου που τον χειρίζεται και του ατόμου που ερμηνεύει τα αποτελέσματα. Αποτελεσματικά προγράμματα προληπτικού πληθυσμιακού ελέγχου μπορούν να μειώσουν τις αρνητικές επιδράσεις που μπορούν να επιφέρουν, όπως είναι το άγχος. Ο μαστογραφικός έλεγχος πρέπει να παρέχεται κάθε δυο έτη σε όλες τις γυναίκες ηλικίας μεταξύ 50 και 69 ετών ως μέρος του δημοσίου συστήματος υγείας. Αυτό συμβαδίζει με τις συστάσεις τόσο του Διεθνούς Κέντρου Ερευνας για τον Καρκίνο (IARC) όσο και με τις Συστάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σχετικά με τον Προληπτικό Έλεγχο του Καρκίνου. Οι Ευρωπαϊκές κατευθυντήριες γραμμές καθορίζουν σαφή ποιοτικά πρότυπα για όλα τα στάδια διαδικασίας του προληπτικού ελέγχου και της διάγνωσης και έχουν συγκεκριμένα κεφάλαια αφιερωμένα στον καθένα από τους εμπλεκόμενους κλάδους. Ενώ αυτές εστιάζουν στον μαστογραφικό έλεγχο για τις γυναίκες άνευ συμπτωμάτων, οι συστάσεις αυτές παρέχονται επίσης και στις γυναίκες με συμπτώματα καρκίνου του μαστού. Η τήρηση όλων των ποιοτικών προτύπων σε όλα τα στάδια της διαδικασίας των προγραμμάτων προληπτικού ελέγχου θα βελτιώσει την φροντίδα για τις γυναίκες που συμμετέχουν στα προγράμματα και για όλες τις γυναίκες που απαιτούν περίθαλψη κατά του καρκίνου του μαστού. 3

6 Κεφάλαιο 1 Επιδημιολογία Κεφάλαιο 1 Επιδημιολογία n Οι επιδημιολογικές εκτιμήσεις είναι απαραίτητες για την κατάρτιση ενός προγράμματος μαστογραφικού ελέγχου, για τον έλεγχο των διαφόρων φάσεων του προγράμματος, και για την επαλήθευση της επιτυχίας. Αναγνωρίζει το πρόβλημα και την προσβεβλημένη ομάδα. Οι επιδημιολογικές εκτιμήσεις είναι ζωτικής σημασίας καθ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας του μαστογραφικού ελέγχου εξασφαλισμένης ποιότητας. Αναγνωρίζει τον πληθυσμιακό στόχο χρησιμοποιώντας πληθυσμιακές καταγραφές. Μετράει την εξασφάλιση της ποιότητας στην διάγνωση και την θεραπεία. Καταγράφει τα δεδομένα όλων των εξεταζόμενων γυναικών σε ακριβή μητρώα καρκίνου. Μετράει την επίδραση του προληπτικού ελέγχου και της θεραπείας στην μείωση της θνησιμότητας του καρκίνου του μαστού. n Τα προσιτά και ακριβή μητρώα, όπως είναι τα στοιχεία μιας απογραφής ή οι πληθυσμιακές καταγραφές, είναι απαραίτητα για την αναγνώριση των γυναικών που πρέπει να κληθούν για προληπτικό έλεγχο και αυτά πρέπει οπωσδήποτε να κρατούνται ενημερωμένα. n Οι εκστρατείες ενημέρωσης πρέπει να πραγματοποιούνται ώστε να ενθαρρύνεται η συμμετοχή των γυναικών στον μαστογραφικό έλεγχο. n Οι μέθοδοι της συλλογής και της διατύπωσης των πληροφοριών του μαστογραφικού ελέγχου θα πρέπει να είναι ενιαίες, χρησιμοποιώντας την ορολογία, τους ορισμούς και τις ταξινομήσεις που συστήνονται από τις Ευρωπαϊκές κατευθυντήριες γραμμές. n Η συνεχής παρακολούθηση των γυναικών που έχουν επιλεχθεί να υποβληθούν σε προληπτικό έλεγχο είναι απαραίτητη για τον έλεγχο της αποτελεσματικότητας του προγράμματος μαστογραφικού ελέγχου. Αυτή πρέπει να διενεργείται σε συνεργασία με τα πληθυσμιακά μητρώα καρκίνου. 4

7 n Τα δεδομένα του μητρώου καρκίνου είναι απαραίτητα για να προβλεφθεί κατά πόσον ένα πρόγραμμα θα είναι ή δεν θα είναι αποτελεσματικό στην μείωση της θνησιμότητας του καρκίνου του μαστού, διότι η μείωση της θνησιμότητας στον πληθυσμό παίρνει πολλά χρόνια μέχρι να μπορεί να μετρηθεί με ακρίβεια. Μια πρόωρη ένδειξη της αποτελεσματικότητας είναι ο αριθμός των προχωρημένων όγκων που ανιχνεύονται μεταξύ των γυναικών που έχουν ενταχθεί σε προγράμματα προληπτικού ελέγχου, ο οποίος θα πρέπει να μειώνεται συντομότερα από την θνησιμότητα. n Οι καρκίνοι που ανιχνεύονται κατά το διάστημα μεταξύ των ελέγχων ρουτίνας (διάμεσοι καρκίνοι), μαζί με το μέγεθος του όγκου τους και το στάδιο, θα πρέπει να καταγράφονται ξεχωριστά από εκείνους που ανιχνεύονται κατά τη διάρκεια του μαστογραφικού ελέγχου. n Η επιτυχία του προγράμματος δεν θα πρέπει να κρίνεται μόνο από την επίδρασή του στην δημόσια υγεία, αλλά επίσης και από την οργάνωση, την εκπλήρωση, την εκτέλεση και την δυνατότητα αποδοχής του ίδιου του προγράμματος, καθώς και από τον αριθμό των γυναικών που συμμετέχουν, από τον αριθμό εκείνων που καλούνται ξανά για περαιτέρω αξιολόγηση, από τον αριθμό των γυναικών που αξιολογήθηκαν, και από τη σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας του προγράμματος. Επιδημιολογικές προϋποθέσεις για ένα αποτελεσματικό πρόγραμμα μαστογραφικού ελέγχου n Διαθέσιμα και σωστά επιδημιολογικά δεδομένα για τον πληθυσμό που ελέγχεται. n Ακριβή πληθυσμιακά μητρώα και δημογραφικά δεδομένα. Κεφάλαιο 1 Επιδημιολογία n Διαθέσιμες και προσιτές υψηλής ποιότητας υπηρεσίες διάγνωσης και θεραπείας του καρκίνου του μαστού. n Προώθηση για την ενθάρρυνση της συμμετοχής. n Παρακολούθηση των γυναικών που έχουν ελεγχθεί. n Συνεργασία μεταξύ των προγραμμάτων μαστογραφικού ελέγχου και των μητρώων καρκίνου. 5

8 Κεφάλαιο 2 Φυσικές και τεχνικές προδιαγραφές της μαστογραφίας Κεφάλαιο 2 - Φυσικές και τεχνικές προδιαγραφές της μαστογραφίας Οι φυσικές και τεχνικές κατευθυντήριες γραμμές καθορίζουν τα πρότυπα του ποιοτικού ελέγχου για τον μαστογραφικό εξοπλισμό και την σωστή του λειτουργία. Ο τακτικός έλεγχος της ποιότητας διεξάγεται για να εξασφαλίσει: n Την απόδοση των εικόνων με τις όσο το δυνατόν περισσότερες διαγνωστικές πληροφορίες, ώστε να ανιχνεύονται ακόμη μικρότεροι όγκοι ή ανωμαλίες n Σταθερή ποιότητα εικόνας, η οποία θα συμφωνεί με εκείνη που έχει ληφθεί σε άλλα κέντρα προληπτικού ελέγχου n Την δόση της ακτινοβολίας που δέχεται μια γυναίκα, που πρέπει να είναι όσο γίνεται σε χαμηλότερο επίπεδο Κεφάλαιο 2α: Μαστογραφία με απεικόνιση σε φιλμ Αυτή είναι η τεχνική της κλασικής μαστογραφίας στην οποία οι εικόνες επεξεργάζονται με την χρήση φιλμ-ενισχυτικών πινακίδων και στη συνέχεια η εξέταση μελετάται σε ειδικό διαφανοσκόπιο. n Όλος ο εξοπλισμός που χρησιμοποιείται για την μαστογραφία, όπως είναι η λυχνία του μαστογράφου, το σύστημα μεταφοράς της εικόνας, το εμφανιστήριο που εμφανίζεται το φιλμ και ο ίδιος ο εξοπλισμός ελέγχου της ποιότητας πρέπει να υποβάλλεται σε αυστηρό έλεγχο σχετικά με την διατήρηση της ποιότητας προτού χρησιμοποιηθεί και πρέπει να διατηρούνται τα βέλτιστα ποιοτικά επίπεδα εφόσον αυτός βρίσκεται σε λειτουργία. n Ορισμένες τακτικές μετρήσεις του ποιοτικού ελέγχου είναι δυνατό να διενεργούνται από το ίδιο το προσωπικό, ενώ άλλες θα πρέπει να πραγματοποιούνται από ειδικά εκπαιδευμένους ακτινοφυσικούς. Όλες οι μετρήσεις θα ακολουθούν ένα γραπτό πρωτόκολλο τηρώντας τις προδιαγραφές του προγράμματος εξασφάλισης της ποιότητας. 26

9 Εξαρτήματα του συστήματος και παράμετροι που πρέπει να ελέγχονται n Γεννήτρια των ακτινών Χ και σύστημα ελέγχου της έκθεσης της ακτινοβολίας n Αντιδιαχυτικό διάφραγμα (στήριγμα της κασέτας) και ο δέκτης της εικόνας n Επεξεργασία εκτύπωσης (για τα συστήματα με φιλμ απεικόνισης) n Επεξεργαστής εικόνας (για τα ψηφιακά συστήματα) n Ιδιότητες του συστήματος (συμπεριλαμβάνοντας και την δόση ακτινοβολίας) n Μόνιτορ και εκτυπωτές (για τα ψηφιακά συστήματα) n Συνθήκες μελέτης της μαστογραφίας Κεφάλαιο 2β: Ψηφιακή μαστογραφία Σε αυτήν την νεότερη τεχνολογία η εικόνα αποθηκεύεται σε έναν υπολογιστή όπου μπορεί να επαυξηθεί, να μεγεθυνθεί ή να επεξεργαστεί με επιδεξιότητα για περαιτέρω αξιολόγηση. Η εικόνα εμφανίζεται στην οθόνη ενός υπολογιστή και εκτυπώνεται. n Η αξιολόγηση του ποιοτικού ελέγχου πρέπει να είναι ειδική για τα συστήματα ψηφιακής μαστογραφίας, τα οποία διαφέρουν από τα συστήματα απεικόνισης με φίλμ. n Τα ψηφιακά συστήματα πρέπει να διαθέτουν έναν αυτόματο έλεγχο έκθεσης στην ακτινοβολία. n Η μελέτη της ψηφιακής μαστογραφίας πρέπει να γίνεται υπό συνθήκες χαμηλότερου φωτισμού από εκείνες της μαστογραφίας με απεικόνιση σε φιλμ, λόγω της χαμηλότερης έντασης του φωτός της οθόνης απεικόνισης. Δεδομένης της μέχρι σήμερα περιορισμένης εμπειρίας με την ψηφιακή μαστογραφία, οι τελευταίες πληροφορίες σχετικές με τις οδηγίες για την ψηφιακή μαστογραφία θα είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα της EUREF, στο Κεφάλαιο 2 - Φυσικές και τεχνικές προδιαγραφές της μαστογραφίας 7

10 Κεφάλαιο 3 Ακτινοτεχνολογία Κεφάλαιο 3 Ακτινοτεχνολογία n Οι τεχνολόγοι του μαστού είναι υπεύθυνοι για την παραγωγή μαστογραφιών υψηλής ποιότητας απαραίτητων, για την ανίχνευση των ανωμαλιών του μαστού και για την επεξεργασία και την αξιολόγηση των μαστογραφιών. Στα καθήκοντά τους περιλαμβάνεται η εκπλήρωση και η πραγματοποίηση διαδικασιών ελέγχου της ποιότητας για τον έλεγχο του εξοπλισμού καθώς και η επίβλεψη της συντήρησης και των επισκευών. n Οι τεχνολόγοι του μαστού είναι συνήθως οι μόνοι επαγγελματίες της υγείας που συναντά μια γυναίκα σε ένα πρόγραμμα προληπτικού πληθυσμιακού ελέγχου και πρέπει επομένως να δημιουργήσουν μια καλή σχέση με τη γυναίκα που κάνει την μαστογραφία ώστε η εξέταση να χαρακτηρίζεται ως ικανοποιητική εμπειρία. Πριν ξεκινήσει, ο τεχνολόγος του μαστού θα πρέπει: n Να ρωτήσει τη γυναίκα σχετικά με την προηγούμενη εμπειρία της σε σχέση με μαστογραφίες και με τις οποιεσδήποτε τρέχουσες ή προηγούμενες πληροφορίες σχετικές με τον μαστό n Να εξηγήσει την διαδικασία της εξέτασης και την αναγκαιότητα να πάρει εικόνες σε δύο επίπεδα οι οποίες βοηθούν στην ανίχνευση ανωμαλιών και περιορίζει τις εκ νέου κλήσεις για επαναξιολόγηση n Να εξηγήσει τον λόγο για τον οποίο ασκεί πίεση στους μαστούς. Η πίεση βελτιώνει την ποιότητα της εικόνας, μειώνει την ασάφεια που προκαλείται από την κίνηση, μειώνει το πάχος του μαστού και μειώνει την δόση της ακτινοβολίας n Να είναι ενημερωμένος σε θέματα σχετικά με τα οποία μια γυναίκα μπορεί να ζητήσει περισσότερες πληροφορίες, όπως είναι τα ενθέματα σιλικόνης ή η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης n Να απαντάει στις οποιεσδήποτε ερωτήσεις που μπορεί να του υποβάλλει η γυναίκα και να εξηγήσει την διαδικασία και τον χρόνο που απαιτείται για την παραλαβή αποτελεσμάτων 28

11 n Οι τεχνολόγοι του μαστού που είναι ενταγμένοι σε προγράμματα προληπτικού πληθυσμιακού μαστογραφικού ελέγχου πρέπει να εργάζονται τουλάχιστον δυο ημέρες την εβδομάδα προκειμένου να διατηρούν τις επιδεξιότητές τους σε σχέση με τη μαστογραφία. Εκείνοι οι οποίοι συμμετέχουν σε κέντρα που εξετάζουν γυναίκες με κλινική συμπτωματολογία του μαστού θα πρέπει να πραγματοποιούν τουλάχιστον 20 μαστογραφίες ανά εβδομάδα. n Οι τεχνολόγοι του μαστού πρέπει να έχουν την ικανότητα να τοποθετούν τον μαστό στην βέλτιστη θέση για μια μαστογραφία. Η λανθασμένη θέση είναι το πιο συχνό πρόβλημα κατά την αξιολόγηση μιας μαστογραφίας. Κοινά κριτήρια για μια ποιοτική αξιολόγηση της εικόνας του μαστού n Σωστή τοποθέτηση του συστήματος αυτόματης έκθεσης n Ενδεδειγμένη συμπίεση n Απουσία αναδιπλώσεων του δέρματος, αντικειμένων που παρεμβάλλονται όπως οι ώμοι, κίνησης, άλλων αντικειμένων όπως είναι η σκόνη επάνω στο φιλμ n Σωστή αναγνώριση n Σωστή έκθεση n Σωστή τεχνική εμφάνισης του φιλμ n Συμμετρικές εικόνες n Πάνω από το 97% των γυναικών που υποβάλλονται σε προληπτικό έλεγχο θα πρέπει η εξέτασή τους να είναι ικανοποιητική και να είναι ικανοποιημένες από την επίσκεψή τους στο κέντρο ελέγχου. Κεφάλαιο 3 Ακτινοτεχνολογία n Λιγότερο από το 3% των γυναικών θα πρέπει να επαναλάβουν την εξέταση. Αυτό θα πρέπει οπωσδήποτε να ελέγχεται. n Οι τεχνολόγοι του μαστού πρέπει να παρακολουθήσουν ένα ακαδημαϊκό εκπαιδευτικό πρόγραμμα μαστογραφίας διάρκειας τριών ημερών έως μια εβδομάδα και από δυο έως έξι εβδομάδες κλινικής εκπαίδευσης. n Οι τεχνολόγοι του μαστού πρέπει να συμμετέχουν στις συσκέψεις της διεπιστημονικής ομάδας. 9

12 Κεφάλαιο 4 Ακτινολογία Κεφάλαιο 4 Ακτινολογία n Οι ακτινολόγοι έχουν την πρώτιστη ευθύνη για την ποιότητα της εικόνας της μαστογραφίας και για την διαγνωστική ερμηνεία. Ο υπεύθυνος ακτινολόγος του προγράμματος προληπτικού ελέγχου θα πρέπει κανονικά να ενεργεί ως κλινικός διευθυντής του προγράμματος. Επαγγελματικές προϋποθέσεις του ακτινολόγου: n Ιατρική ιδιότητα n Ειδική εκπαίδευση στην συμπτωματική μαστογραφία και στην προληπτική μαστογραφία n Συμμετοχή σε συνεχιζόμενο ιατρικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα και σε εξωτερική μελέτη σχετικά με την αξιολόγηση της ποιότητας n Να διαβάζει τουλάχιστον μαστογραφίες ανά έτος σε κεντρικά προγράμματα προληπτικού πληθυσμιακού ελέγχου n Δύο διαφορετικοί ακτινολόγοι θα πρέπει να διαβάζουν ανεξάρτητα την κάθε μαστογραφία, καθόσον αυτό βελτιώνει την πιθανότητα της σωστής ανάγνωσης κατά 5-15%. Η διπλή ανάγνωση συστήνεται στα κεντρικά προγράμματα προληπτικού ελέγχου και είναι υποχρεωτική σε περιφερικά προγράμματα, όπου η δεύτερη ανάγνωση θα πρέπει να πραγματοποιηθεί σε κεντρικό επίπεδο από έναν έμπειρο ακτινολόγο που θα διαβάζει τουλάχιστον μαστογραφίες ανά έτος. n Οι ακτινολόγοι πρέπει να αρνούνται την αποδοχή μη ικανοποιητικών μαστογραφιών και να ζητούν την επανάληψή τους. Όλες οι επαναλαμβανόμενες μαστογραφίες πρέπει να καταγράφονται. n Ο ακτινολόγος πρέπει να κατευθύνει την διαδικασία αξιολόγησης όταν μια γυναίκα καλείται εκ νέου για περαιτέρω εξέταση με βάση ένα μη φυσιολογικό εύρημα στην προληπτική μαστογραφία. Η διαδικασία αυτή θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει μια τριπλή αξιολόγηση κλινικής εξέτασης, περαιτέρω απεικόνισης και δειγματοληψίας κυττάρων ή ιστού 10 2

13 n Στην περίπτωση μιας μη ψηλαφητής ανωμαλίας που αναγνωρίζεται από την προληπτική μαστογραφία, ο ακτινολόγος θα αναλάβει την ευθύνη της διαδικασίας εντοπισμού πριν από την χειρουργική αφαίρεση του ιστού είτε για διαγνωστικούς είτε θεραπευτικούς σκοπούς. Οι βλάβες πρέπει να αφαιρεθούν ικανοποιητικά σε ποσοστό άνω του 90% των περιστατικών κατά την πρώτη χειρουργική επέμβαση. n Οι ακτινολόγοι πρέπει να επανεξετάζουν τα περιστατικά διάμεσων καρκίνων (καρκίνοι που διαγνώστηκαν μεταξύ δύο μαστογραφιών) για εκπαιδευτικούς λόγους. n Οι ακτινολόγοι πρέπει να εργάζονται στενά με άλλους συναδέλφους ως μέλη της διεπιστημονικής ομάδας. Πρακτικές ακτινολογικές προϋποθέσεις για ένα πρόγραμμα μαστογραφικού ελέγχου: n Διπλή ανάγνωση των φιλμ σε περιφερικά προγράμματα n Συμμετοχή σε εσωτερικούς και εξωτερικούς ελέγχους n Αξιολόγηση των ανωμαλιών που ανιχνεύονται μέσω του προληπτικού ελέγχου n Επανεκτίμηση των διάμεσων καρκίνων Κεφάλαιο 4 Ακτινολογία 11

14 Κεφάλαιο 5 Διεπιστημονικές απόψεις Κεφάλαιο 5 Διεπιστημονικές απόψεις Η σύγχρονη διάγνωση της νόσου του μαστού εμπλέκει μια διεπιστημονική ομάδα εκπαιδευμένων, έμπειρων επαγγελματιών που χρησιμοποιούν ειδικευμένο εξοπλισμό και διαγνωστικές τεχνικές. n Το επαγγελματικό προσωπικό ζωτικής σημασίας που εμπλέκεται στη διάγνωση του καρκίνου του μαστού είναι ο χειρουργός ή ο κλινικός ιατρός, ο ακτινολόγος, ο τεχνολόγος του μαστού, ο παθολογοανατόμος, ο σύμβουλος νοσηλευτής και ο ακτινοφυσικός. Ο κλινικός ιατρός, είτε αυτός είναι γενικός ιατρός, χειρουργός ή ακτινολόγος, φέρει την κύρια ευθύνη στα συμπτωματικά περιστατικά. n Όλες οι γυναίκες με συμπτώματα καρκίνου του μαστού θα πρέπει να απευθύνονται σε μια εξειδικευμένη μονάδα μαστού, οι προδιαγραφές της οποίας παρέχονται στο Κεφάλαιο 9 των κατευθυντήριων γραμμών. n Η περίπτωση της κάθε γυναίκας και τα αποτελέσματα θα πρέπει να συζητούνται σε διεπιστημονική σύσκεψη πριν και μετά την χειρουργική επέμβαση. n Στο Κεφάλαιο 5 περιγράφονται οι προδιαγραφές για τις μονάδες διαγνωστικής απεικόνισης του μαστού, οι οποίες προσφέρουν μόνο μαστογραφία ή υπερηχογράφημα, και για τις μονάδες διαγνωστικής αξιολόγησης του μαστού, που παρέχουν επιπρόσθετες εξετάσεις στις γυναίκες με ύποπτα απεικονιστικά ευρήματα ή συμπτώματα. Προδιαγραφές της μονάδας διαγνωστικής απεικόνισης μαστού* n Πραγματοποίηση τουλάχιστον μαστογραφιών κατ έτος n Κατοχή ειδικού εξοπλισμού για διαγνωστική μαστογραφία και υπερηχογράφημα και κατάλληλες συνθήκες μελέτης n Τήρηση των φυσικό-τεχνικών προδιαγραφών του Κεφαλαίου 2 των κατευθυντήριων γραμμών n Ο επαγγελματίας που διενεργεί την μαστογραφία πρέπει να έχει τουλάχιστον 40 ώρες ειδικής εκπαίδευσης στην τεχνική της μαστογραφίας και να λαμβάνει μέρος σε τακτικά τμήματα αξιολόγησης της ποιότητας και σε ενημερωτικά σεμινάρια n Πρόσληψη ενός εκπαιδευμένου ακτινολόγου με τουλάχιστον 60 ώρες ειδικής εκπαίδευσης και που θα διαβάζει τουλάχιστον 500 μαστογραφίες κατ έτος n Να διαθέτει μια σαφή διαδικασία για την αναφορά των γυναικών που χρήζουν περαιτέρω εξέτασης σε μια μονάδα αξιολόγησης μαστού ή σε μια εξειδικευμένη μονάδα μαστού n Να κρατάει αρχεία όπου θα καταγράφονται τα αποτελέσματα και ο αριθμός των γυναικών που έχουν αναφερθεί προς αξιολόγηση n Να παρέχει πληροφορίες σχετικές με τα αποτελέσματα της περαιτέρω αξιολόγησης στην μονάδα απεικόνισης 12

15 Προδιαγραφές της μονάδας διαγνωστικής αξιολόγησης μαστού* n Να πραγματοποιεί τουλάχιστον μαστογραφίες κατ έτος n Να έχει την ικανότητα να πραγματοποιεί απεικονιστικές εξετάσεις, κλινική εξέταση, υπερηχογράφημα, κυτταρολογικές εξετάσεις και δειγματοληψίες για βιοψία n Να προσλάβει έναν εκπαιδευμένο και έμπειρο ακτινολόγο που θα διαβάζει τουλάχιστον μαστογραφίες κατ έτος n Να διαθέτει την υποστήριξη των υπηρεσιών παθολογοανατομίας n Να λαμβάνει μέρος σε τακτικές διεπιστημονικές εκπαιδευτικές συναντήσεις n Να διαχειρίζεται τα δεδομένα και τα αποτελέσματα n Να κρατάει επίσημα αρχεία καταγραφής της διαδικασίας αξιολόγησης και των αποτελεσμάτων *Όπως ορίζεται επίσης και στο Κεφάλαιο 11, Πρωτόκολλο πιστοποίησης για προληπτικό μαστογραφικό έλεγχο και διαγνωστικές υπηρεσίες. n Οι καθυστερήσεις στο οποιοδήποτε στάδιο της διαγνωστικής διαδικασίας πρέπει να αποφεύγονται καθώς αυτές μπορούν να προκαλέσουν άγχος. n Στο 90% των γυναικών με ενδείξεις ή συμπτώματα καρκίνου του μαστού θα κλείνεται ένα ραντεβού εντός δυο εβδομάδων από τη στιγμή της αναφοράς. n Το 95% των γυναικών θα πρέπει να έχει αξιολογηθεί πλήρως σε τρία ραντεβού ή λιγότερα. n Οι γυναίκες θα πρέπει να ενημερωθούν σχετικά με έναν πιθανό καρκίνο του μαστού αυτοπροσώπως με την παρουσία ενός συμβούλου νοσηλευτή και όχι μέσω ταχυδρομείου ή τηλεφωνικώς. Χρόνος (σε εργάσιμες ημέρες) μεταξύ των διαφόρων σταδίων της αξιολόγησης και της διάγνωσης Χρόνος από τη μαστογραφία μέχρι το αποτέλεσμα αυτής Χρόνος από το αποτέλεσμα της απεικόνισης έως την αξιολόγηση Χρόνος από την αξιολόγηση έως την έκδοση των αποτελεσμάτων Χρόνος από την απόφαση να γίνει επέμβαση έως την ημερομηνία της εγχειρήσεως Στόχοι < 5 εργάσιμες ημέρες < 5 εργάσιμες ημέρες < 5 εργάσιμες ημέρες < 15 εργάσιμες ημέρες (ιδανικά <10) Κεφάλαιο 5 Διεπιστημονικές προϋποθέσεις 13

16 Κεφάλαιο 6 Παθολογοανατομία Κεφάλαιο 6 Παθολογοανατομία n Οι παθολογοανατόμοι αναλύουν τον ιστό του μαστού που έχει ληφθεί μέσω χειρουργικών ή μη-χειρουργικών διαδικασιών και κάνουν μια διάγνωση βασιζόμενοι στα ευρήματά τους. n Η παθολογoανατομική ανάλυση πρέπει να αποτελεί μέρος της τριπλής αξιολόγησης (κλινική εξέταση, απεικόνιση και κυτταρολογική / ιστολογική δειγματοληψία) που χρησιμοποιείται για την συζήτηση της διάγνωσης στην διεπιστημονική σύσκεψη και η οποία βοηθά στον καθορισμό συγκεκριμένης θεραπείας. n Οι ακριβείς παθολογοανατομικές διαγνώσεις και η παροχή πληροφοριών σχετικά με τα καρκινικά κύτταρα που σχετίζονται με την πρόγνωση είναι απαραίτητες για να διασφαλιστεί ότι μια γυναίκα λαμβάνει την ενδεδειγμένη θεραπεία και για το ότι ένα πρόγραμμα προληπτικού μαστογραφικού ελέγχου διαχειρίζεται και αξιολογείται όπως πρέπει. Μη χειρουργική βιοψία Παθολογοανατομική εξέταση Χειρουργική αφαίρεση ιστού για διάγνωση ή για θεραπεία Παθολογοανατομική εξέταση Αποτελέσματα που συζητούνται στην διεπιστημονική σύσκεψη Κεφάλαιο 6α: Μη-χειρουργικές διαγνωστικές τεχνικές n Τα προγράμματα προληπτικού πληθυσμιακού ελέγχου πρέπει να προσφέρουν υψηλής ποιότητας μη χειρουργικές διαγνωστικές διαδικασίες, που θα επιτρέπουν γρήγορη σύσταση θεραπείας. Μια τέτοια διαδικασία βοηθάει επίσης στην παροχή τελικής διάγνωσης για καλοήθεις καταστάσεις, έτσι ώστε να μπορεί να αποφευχθεί το χειρουργείο. Τα προγράμματα προληπτικού ελέγχου μπορούν να κριθούν από την ποιότητα της μη-χειρουργικής διαγνωστικής τους υπηρεσίας. 14

17 n Υπάρχουν τρεις μη-χειρουργικές μέθοδοι για την λήψη ενός δείγματος από έναν ύποπτο ιστό και η κάθε μια από αυτές έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά: αναρρόφηση κυττάρων διά λεπτής βελόνης (FNAC), βιοψία διά κόπτουσας βελόνης (NCB) και βιοψία διά κόπτουσας βελόνης με αναρρόφηση (VANC). n Μόνο ειδικευμένοι επαγγελματίες πρέπει να εμπλέκονται ή να επιβλέπουν την λήψη δειγμάτων ή την κυτταρολογική/ιστολογική διάγνωση. n Οι παθολογοανατόμοι θα πρέπει να καταγράφουν όλα τα δεδομένα με τη χρήση ενός καθιερωμένου εντύπου, όπου θα συμπεριλαμβάνεται η ακτινολογική απεικόνιση της βλάβης, η τεχνική εντοπισμού, ο τύπος του δείγματος, η παρουσία ή η απουσία αποτιτανώσεων. Η διαγνωστική τους άποψη θα πρέπει να διατυπώνεται με τη χρήση της μιας εκ των πέντε κατηγοριών ξεκινώντας από το Β1 (φυσιολογικός ιστός) έως το Β5 (κακοήθεια). Κεφάλαιο 6β: Ανοικτή βιοψία και εκτομή δειγμάτων n Η χειρουργική αφαίρεση του ιστού για ιστολογική εξέταση μπορεί να πραγματοποιηθεί για διαγνωστικούς ή θεραπευτικούς σκοπούς, μολονότι η τελική μη-χειρουργική διάγνωση μιας καλοήθους κατάστασης μπορεί συνήθως να οδηγήσει στην αποφυγή του χειρουργείου. n Οι παθολογοανατόμοι θα πρέπει να έχουν γνώση σχετικά με την χειρουργική τεχνική που χρησιμοποιείται και να την λαμβάνουν υπ όψιν όταν θα επιλέγουν την ορθή τεχνική για την ανάλυση του δείγματος του ιστού. Ο παθολογοανατόμος θα πρέπει να ενημερώνεται σχετικά με την οποιαδήποτε μεταβολή από το χειρουργικό πρωτόκολλο στο έντυπο του παραπεμπτικού. n Λόγω της αυξανόμενης τάσης να αποκτούνται νωπά ψυχθέντα δείγματα για βιολογική έρευνα, θα πρέπει να λαμβάνονται ειδικές προφυλάξεις για να υπάρχει η βεβαιότητα ότι ολόκληρο το νωπό αποσπασθέν δείγμα έχει σταλεί αμέσως στο παθολογοανατομικό εργαστήριο, όπου ο παθολογοανατόμος θα πρέπει να χρωματίσει με μελάνι ολόκληρη την επιφάνεια του δείγματος με σκοπό να καθοριστούν τα όρια της εκτομής. Κεφάλαιο 6 Παθολογοανατομία n Οι παθολογοανατόμοι θα πρέπει να εξετάζουν όλους τους λεμφαδένες που θα παραλάβουν και να συμπεριλαμβάνουν στην έκθεση τους τον συνολικό αριθμό και αυτούς που είχαν μεταστάσεις. Ο παθολογοανατόμος και ο χειρουργός θα πρέπει να συμφωνούν σχετικά με τα πρωτόκολλα για την εξέταση και την διαχείριση των δειγμάτων από την βιοψία του λεμφαδένα φρουρού. n Οι παθολογοανατόμοι θα πρέπει να καταγράφουν όλα τα ευρήματα επάνω σε τυποποιημένα έντυπα για ιστοπαθολογοανατομικές εκθέσεις και θα πρέπει επίσης να συμπεριλαμβάνουν σε αυτές προγνωστικά στοιχεία όπως είναι το μέγεθος του όγκου, η έκταση της νόσου, ο βαθμός, ο τύπος, η αγγειακή διήθηση, η κατάσταση των ορίων της βλάβης και η μελέτη των υποδοχέων. 15

18 Κεφάλαιο 7 Χειρουργική Κεφάλαιο 7 Χειρουργική n Ως μέλος της διεπιστημονικής ομάδας, ο χειρουργός παίζει σημαντικό ρόλο τόσο στη διάγνωση όσο και στη θεραπεία του καρκίνου του μαστού. Οι χειρουργοί πρέπει να είναι ειδικά εκπαιδευμένοι στην χειρουργική του μαστού και να έχουν παρακολουθήσει σεμινάρια σχετικά με την επικοινωνία και τη συμβουλευτική. Αυτοί θα πρέπει πάντα να δουν και να εξετάσουν την γυναίκα προτού την υποβάλουν στην οποιαδήποτε χειρουργική επέμβαση. n Η πλειοψηφία των γυναικών (πάνω από το 70%) δεν θα πρέπει να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση για να καθοριστεί η διάγνωσή τους. Η χρήση μη-χειρουργικών διαγνωστικών τεχνικών θα πρέπει να βοηθάει στον περιορισμό των χειρουργικών επεμβάσεων που γίνονται σε γυναίκες που στην πραγματικότητα δεν έχουν καρκίνο. n Στις περιπτώσεις μη-ψηλαφητών βλαβών όπως είναι οι μικροαποτιτανώσεις, κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης θα πρέπει να γίνεται ακτινογραφία του παρασκευάσματος για να πιστοποιηθεί ότι έχει αφαιρεθεί ολόκληρη η βλάβη. Οι χειρουργοί θα πρέπει να βεβαιώνονται ότι οι γυναίκες γνωρίζουν ότι η χειρουργική επέμβαση διατήρησης του μαστού για την αφαίρεση μόνο της προσβεβλημένης περιοχής είναι η θεραπεία που επιλέγεται για τους πιο μικρούς καρκίνους που ανιχνεύονται, και θα πρέπει να παρέχεται στο 70-80% των περιπτώσεων. n Οι χειρουργοί θα πρέπει να προτείνουν μαστεκτομή στις γυναίκες που προτιμούν τη διαδικασία αυτή και σε εκείνες που δεν προσφέρονται για χειρουργική επέμβαση διατήρησης του μαστού εξ αιτίας του μεγέθους του όγκου (>4 εκ.), ή έχουν υψηλό κίνδυνο για υποτροπή, για παράδειγμα. Αυτοί θα πρέπει να προτείνουν στις γυναίκες το δικαίωμα επιλογής της αποκατάστασης του μαστού είτε κατά τη διάρκεια του χειρουργείου ή αργότερα. n Οι γυναίκες με μεγαλύτερους όγκους πρέπει να υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία πριν από την εγχείριση (προεγχειρητική ή εισαγωγής θεραπεία) ώστε να γίνει μια προσπάθεια μείωσης του μεγέθους του όγκου πριν από την χειρουργική επέμβαση. n Οι χειρουργοί θα πρέπει να αφήνουν υγιή όρια γύρω από τον αποκομμένο καρκινώδη ιστό και ο παθολογοανατόμος θα πρέπει να πιστοποιεί τα υγιή όρια. n Όλοι οι χειρουργοί που πραγματοποιούν την διαδικασία του λεμφαδένα φρουρού για να αναγνωρίσουν την παρουσία της νόσου στους μασχαλιαίους λεμφαδένες θα πρέπει να είναι ειδικά εκπαιδευμένοι στην διεξαγωγή της διαδικασίας αυτής και να αξιολογούνται δεόντως. n Όλες οι γυναίκες που λαμβάνουν θεραπεία για τον καρκίνο του μαστού θα πρέπει να υποβάλλονται σε παρακολούθηση τουλάχιστον μια φορά το χρόνο για να αξιολογείται η έκβαση και η τυχόν υποτροπή. 16

19 Κεφάλαιο 7α: Χειρουργική διαχείριση των βλαβών που ανιχνεύονται μέσω της μαστογραφίας n Οι χειρουργοί θα πρέπει να εμπλέκονται πλήρως στην αξιολόγηση των καρκίνων που ανιχνεύονται κατά τον προληπτικό έλεγχο και δεν θα πρέπει να παρεμβάλλεται πάνω από μια εβδομάδα μεταξύ του πρώτου ραντεβού μιας γυναίκας που καλείται για περαιτέρω εξέταση και της αξιολόγησής της για χειρουργείο. n Στο 90% των περιστατικών με μια σαφή διάγνωση κακοήθειας, η γυναίκα θα πρέπει να υποβληθεί σε μία χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του όγκου. Ο χειρουργός πρέπει να πιστοποιεί ότι η γυναίκα είναι ενημερωμένη σχετικά με όλες τις θεραπευτικές επιλογές της. n Στο 90% των περιστατικών, οι γυναίκες δεν θα πρέπει να περιμένουν πάνω από δυο εβδομάδες για να χειρουργηθούν. n Το κάθε κέντρο πρόληψης πρέπει να διορίζει έναν χειρουργό υπεύθυνο για την καταγραφή των πληροφοριών του προληπτικού ελέγχου, της θεραπείας και της έκβασης, με σκοπό να δημιουργήσει αναφορές σχετικές με τα θέματα αυτά και να παρέχει ετήσια αποτελέσματα-αναφορές. Κεφάλαιο 7β: Τοπική θεραπεία του διηθητικού καρκίνου του μαστού Κεφάλαιο 7 Χειρουργική n Η κάθε γυναίκα με διηθητικό καρκίνο η οποία θεωρείται κατάλληλη για χειρουργική επέμβαση διατήρησης του μαστού θα πρέπει να ενημερώνεται σχετικά με αυτό το δικαίωμα επιλογής. n Οι γυναίκες που υποβάλλονται σε χειρουργική επέμβαση διατήρησης του μαστού ή σε μαστεκτομή θα πρέπει να συμβουλεύονται έναν ακτινοθεραπευτή-ογκολόγο, δεδομένου ότι η ακτινοβολία βελτιώνει τον έλεγχο του όγκου του μαστού. n Ο χειρουργός ή ο πλαστικός χειρουργός αποκατάστασης θα πρέπει να πληροφορήσουν τις γυναίκες που υπεβλήθησαν σε μαστεκτομή σχετικά με τις δυνατότητες για την αποκατάσταση του μαστού. n Πάνω από το 80% των ασθενών με τοπικά προχωρημένο καρκίνο του μαστού θα πρέπει να υποβληθούν σε συνδυασμένη θεραπεία, αρχικά με χημειοθεραπεία και στη συνέχεια με χειρουργικό καθαρισμό και ακτινοθεραπεία. n Η χρήση συμπληρωματικής ακτινοθεραπείας θα πρέπει να συζητηθεί με όλες τις γυναίκες μετά την πλήρη αφαίρεση ενός μη διηθητικού καρκινώματος - in situ. 17

20 Κεφάλαιο 8 Συλλογή και διαχείριση δεδομένων Κεφάλαιο 8 Συλλογή και διαχείριση δεδομένων n Όλα τα στάδια της διαδικασίας ανίχνευσης του καρκίνου του μαστού καθώς και της φροντίδας από την απεικόνιση, μέχρι την αξιολόγηση, την διάγνωση και τη θεραπεία θα πρέπει να παρακολουθούνται. n Οι διεπιστημονικές μονάδες μαστού θα πρέπει να είναι υπεύθυνες για την επιδίωξη εσωτερικού και εξωτερικού ελέγχου των υπηρεσιών τους. n Όλες οι μονάδες προληπτικού ή διαγνωστικού ελέγχου θα πρέπει να έχουν ένα μέλος του προσωπικού που θα είναι υπεύθυνο για τον συντονισμό της συλλογής και της καταγραφής των δεδομένων. n Για την διευκόλυνση της σύγκρισης των δεδομένων σε διεθνές επίπεδο θα πρέπει να χρησιμοποιείται ένα διεθνώς αναγνωρισμένο σύστημα ταξινόμησης και κωδικοποίησης. n Όλα τα δεδομένα θα πρέπει να παρέχονται καταγραμμένα επάνω σε τυποποιημένα έντυπα αναφοράς που χρησιμοποιούνται στην καθημερινή πράξη. n Όλες οι αναφορές δεδομένων θα πρέπει να συμπεριλαμβάνουν κριτήρια εξασφάλισης της ποιότητας ώστε να αποφεύγεται η διπλή προσπάθεια. Όλα τα ποιοτικά μέτρα πρέπει να μπορούν να αναπαραχθούν και να αναφέρονται λεπτομερώς και το κόστος της παρακολούθησης θα πρέπει να είναι αποδεκτό. n Η συλλογή όλων των δεδομένων και τα αποτελέσματα της παρακολούθησης θα πρέπει να είναι προσιτά για τους ασθενείς και τις οργανώσεις Συνηγορίας. n Μπορούν να χρησιμοποιηθούν συστήματα ελέγχου με υπολογιστές που θα υπολογίζουν την πλειοψηφία των ποιοτικών δεικτών. Η Ευρωπαϊκή Βάση Δεδομένων Αξιολόγησης των Προγραμμάτων Προληπτικού Ελέγχου (SEED) και το Σύστημα ελέγχου της Ποιότητας της Διάγνωσης και της Θεραπείας του Καρκίνου του Μαστού (QT) διατίθενται για την παρακολούθηση δεδομένων στα προγράμματα προληπτικού μαστογραφικού ελέγχου. 18

Γιατί έχουμε έναν Σύντομο Οδηγό σχετικά με τις Κατευθυντήριες Γραμμές Γιατί είναι τόσο σημαντικές οι Ευρωπαϊκές κατευθυντήριες γραμμές...

Γιατί έχουμε έναν Σύντομο Οδηγό σχετικά με τις Κατευθυντήριες Γραμμές Γιατί είναι τόσο σημαντικές οι Ευρωπαϊκές κατευθυντήριες γραμμές... esti España France Hellas Hrvatska Ireland, Island Israel Itali rszág Malta Moldova Monaco Nederland Norge Österreich o Slovenija Slovensko Srbija i Crna Gora Suisse Suomi Sverig Republika Danmark Deutschland

Διαβάστε περισσότερα

Οι σκοποί της Εταιρείας μας είναι επιστημονικοί και κοινωνικοί και αφορούν στην:

Οι σκοποί της Εταιρείας μας είναι επιστημονικοί και κοινωνικοί και αφορούν στην: Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί τη συχνότερη νεοπλασματική νόσο που προσβάλλει τις γυναίκες, με αρνητικές επιπτώσεις όχι μόνο για την ίδια την ασθενή, αλλά και για το οικογενειακό και φιλικό της περιβάλλον.

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΚΕΝΤΡΟ. Με ειδίκευση στο γυναικείο µαστό

ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΚΕΝΤΡΟ. Με ειδίκευση στο γυναικείο µαστό ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΚΕΝΤΡΟ Με ειδίκευση στο γυναικείο µαστό Το Κέντρο Μαστού του Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center αποτελεί ένα πρότυπο, σύγχρονο ιατρικό κέντρο µε ειδίκευση στο γυναικείο µαστό. Παρέχει ολοκληρωµένες

Διαβάστε περισσότερα

SENOMAC: ΤΥΧΑΙΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΧΕΤΙΚΗ ΜΕ ΤΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΤΗΣ ΜΑΣΧΑΛΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΚΑΙ ΜΑΚΡΟΜΕΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΦΡΟΥΡΟ ΛΕΜΦΑΔΕΝΑ

SENOMAC: ΤΥΧΑΙΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΧΕΤΙΚΗ ΜΕ ΤΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΤΗΣ ΜΑΣΧΑΛΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΚΑΙ ΜΑΚΡΟΜΕΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΦΡΟΥΡΟ ΛΕΜΦΑΔΕΝΑ SENOMAC: ΤΥΧΑΙΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΧΕΤΙΚΗ ΜΕ ΤΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΤΗΣ ΜΑΣΧΑΛΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΚΑΙ ΜΑΚΡΟΜΕΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΦΡΟΥΡΟ ΛΕΜΦΑΔΕΝΑ Πληροφορίες προς την ασθενή (προεγχειρητικά) Θα θέλαμε

Διαβάστε περισσότερα

Προληπτική Μαστογραφία Ανακαλύπτοντας το DCIS. Ιωάννης Θ. Νατσιόπουλος Ειδικός Χειρουργός Μαστού

Προληπτική Μαστογραφία Ανακαλύπτοντας το DCIS. Ιωάννης Θ. Νατσιόπουλος Ειδικός Χειρουργός Μαστού Προληπτική Μαστογραφία Ανακαλύπτοντας το DCIS Ιωάννης Θ. Νατσιόπουλος Ειδικός Χειρουργός Μαστού Ductal Carcinoma in Situ Πορογενές καρκίνωμα in Situ In Situ = επί τόπου Τοπικό πορογενές καρκίνωμα; Ductal

Διαβάστε περισσότερα

Κέντρο Μαστού & Κλινική Μαστού. Μέχρι χθες παράλειψη... από σήμερα πρόληψη!

Κέντρο Μαστού & Κλινική Μαστού. Μέχρι χθες παράλειψη... από σήμερα πρόληψη! Κέντρο Μαστού & Κλινική Μαστού Μέχρι χθες παράλειψη... από σήμερα πρόληψη! Η ΡΕΑ Μαιευτική Γυναικολογική Κλινική δημιούργησε το Πρότυπο Κέντρο Μαστού και την Κλινική Μαστού, εξασφαλίζοντας τη μέγιστη υποστήριξη

Διαβάστε περισσότερα

ΙΩΑΝΝΗΣ Θ. ΝΑΤΣΙΟΠΟΥΛΟΣ Α ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ»

ΙΩΑΝΝΗΣ Θ. ΝΑΤΣΙΟΠΟΥΛΟΣ Α ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ» 8ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 18-21 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2007 ΙΩΑΝΝΗΣ Θ. ΝΑΤΣΙΟΠΟΥΛΟΣ Α ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ» ΠΙΘΑΝΗ ΚΑΚΟΗΘΕΙΑ ΚΛΙΝΙΚΗ Ψηλαφητή

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗ ΨΗΛΑΦΗΤΕΣ ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΜΑΣΤΟΥ ΧΕΙΡΙΣΜΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΟΣ. Πετρούλα Αραπαντώνη-Δαδιώτη Δ/ντρια Παθολογοανατομικού Εργαστ ΕΑΝΠ-ΜΕΤΑΞΑ-ΠΕΙΡΑΙΑΣ

ΜΗ ΨΗΛΑΦΗΤΕΣ ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΜΑΣΤΟΥ ΧΕΙΡΙΣΜΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΟΣ. Πετρούλα Αραπαντώνη-Δαδιώτη Δ/ντρια Παθολογοανατομικού Εργαστ ΕΑΝΠ-ΜΕΤΑΞΑ-ΠΕΙΡΑΙΑΣ ΜΗ ΨΗΛΑΦΗΤΕΣ ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΜΑΣΤΟΥ ΧΕΙΡΙΣΜΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΟΣ Πετρούλα Αραπαντώνη-Δαδιώτη Δ/ντρια Παθολογοανατομικού Εργαστ ΕΑΝΠ-ΜΕΤΑΞΑ-ΠΕΙΡΑΙΑΣ οι αλλοιώσεις του μαστού που χειρουργούνται χαρακτηρίζονται ως

Διαβάστε περισσότερα

21. ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ

21. ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ 21. ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ Ο καρκίνος του μαστού είναι ο πιο συχνός καρκίνος της γυναίκας. Η επίπτωση παγκόσμια είναι περίπου 89 περιστατικά/100.000 γυναίκες ενώ αναφέρονται 800.000 νέα περιστατικά

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραµµα για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του µαστού σε γυναίκες µεταξύ 50 και 69 ετών

Πρόγραµµα για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του µαστού σε γυναίκες µεταξύ 50 και 69 ετών Πρόγραµµα για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του µαστού σε γυναίκες µεταξύ 50 και 69 ετών Με την προσωπική πρόσκληση συµµετοχής σας στο πρόγραµµα για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του µαστού µέσω

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΟΥ ΣΤΗΘΟΥΣ

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΟΥ ΣΤΗΘΟΥΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΟΥ ΣΤΗΘΟΥΣ Σ.N. ΓΕΩΡΓΙΑΝΝΟΣ, Μ.D., Ph.D. Ογκολόγος Χειρουργός Αγγειοχειρουργός Στη χώρα μας το ποσοστό της ανακάλυψης καρκίνων του μαστού σε πρώιμο στάδιο ανέρχεται

Διαβάστε περισσότερα

Πρώιμος καρκίνος μαστού. Σπύρος Μηλιαράς MD, MRCS(Glasg), AFRCS(Edin) Αναπλ. Καθηγητής Χειρουργικής ΑΠΘ Α Χειρουργική Κλινική ΑΠΘ, ΠΓΝΘ Παπαγεωργίου

Πρώιμος καρκίνος μαστού. Σπύρος Μηλιαράς MD, MRCS(Glasg), AFRCS(Edin) Αναπλ. Καθηγητής Χειρουργικής ΑΠΘ Α Χειρουργική Κλινική ΑΠΘ, ΠΓΝΘ Παπαγεωργίου Πρώιμος καρκίνος μαστού Σπύρος Μηλιαράς MD, MRCS(Glasg), AFRCS(Edin) Αναπλ. Καθηγητής Χειρουργικής ΑΠΘ Α Χειρουργική Κλινική ΑΠΘ, ΠΓΝΘ Παπαγεωργίου Ορισμός.. Πρώιμος καρκίνος του μαστού είναι η νόσος που

Διαβάστε περισσότερα

Κυριακή, 3 Σεπτεµβρίου 2006

Κυριακή, 3 Σεπτεµβρίου 2006 Χρήστος Μαρκόπουλος Αν. Καθηγητής Χειρουργικής Ιατρικής Σχολής Αθηνών /ντης Κλινικής Μαστού Ιατρικού Κέντρου Αθηνών Πρόεδρος Ελληνικής Χειρουργικής Εταιρείας Μαστού - Στατιστικά στοιχεία Στη χώρα µας,

Διαβάστε περισσότερα

Οι ασφαλισμένοι ΕΟΠΥΥ αποζημιώνονται, μόνο εφόσον έχει προηγηθεί η έγκριση του ελεγκτή ιατρού ΕΟΠΥΥ για την αποστολή του δείγματος στο εξωτερικό.

Οι ασφαλισμένοι ΕΟΠΥΥ αποζημιώνονται, μόνο εφόσον έχει προηγηθεί η έγκριση του ελεγκτή ιατρού ΕΟΠΥΥ για την αποστολή του δείγματος στο εξωτερικό. 2.α. ΟNCOTYPE Σε γυναίκες με καρκίνο του μαστού αρχικού σταδίου (με θετικούς ορμονοϋποδοχείς και αρνητικούς μασχαλιαίους λεμφαδένες) παρέχεται η τεχνική της αλυσιδωτής αντίδρασης της αντίστροφης μεταγραφάσης

Διαβάστε περισσότερα

Ταχεία Μαγνητική Μαστογραφία

Ταχεία Μαγνητική Μαστογραφία Ταχεία Μαγνητική Μαστογραφία Ultra-Fast Breast MRI (3 min MRI) Εάν σε 1000 γυναίκες με φυσιολογική Μαστογραφία και φυσιολογικό Υπερηχογράφημα μαστών προσθέσουμε την Ταχεία Μαγνητική Μαστογραφία θα ανακαλύψουμε

Διαβάστε περισσότερα

Χρόνιες Ασθένειες. Το όρια κάλυψης για την θεραπεία χρόνιων παθήσεων

Χρόνιες Ασθένειες. Το όρια κάλυψης για την θεραπεία χρόνιων παθήσεων Χρόνιες Ασθένειες Το όρια κάλυψης για την θεραπεία χρόνιων παθήσεων Χρόνιες Ασθένειες Όπως συμβαίνει με κάθε ετησίως ανανεούμενο ασφαλιστήριο συμβόλαιο, έτσι και το ασφαλιστήριο υγείας είναι σχεδιασμένο

Διαβάστε περισσότερα

Albert Salomon, Γερμανός χειρουργός, 1913 Ακτινογράφησε 3000 μαστούς από μαστεκτομή και συσχέτισε ακτινολογικά, κλινικά και παθολογοανατομικά

Albert Salomon, Γερμανός χειρουργός, 1913 Ακτινογράφησε 3000 μαστούς από μαστεκτομή και συσχέτισε ακτινολογικά, κλινικά και παθολογοανατομικά Albert Salomon, Γερμανός χειρουργός, 1913 Ακτινογράφησε 3000 μαστούς από μαστεκτομή και συσχέτισε ακτινολογικά, κλινικά και παθολογοανατομικά ευρήματα. Stafford Warren, 1930, επί ασθενών, (στερεοσκοπική

Διαβάστε περισσότερα

Τι χρειάζεται να γνωρίζει ο ασθενής πριν αποφασίσει τη συμμετοχή του;

Τι χρειάζεται να γνωρίζει ο ασθενής πριν αποφασίσει τη συμμετοχή του; Τι χρειάζεται να γνωρίζει ο ασθενής πριν αποφασίσει τη συμμετοχή του; Χ. Χριστοδούλου Παθολόγος- Ογκολόγος Δ/ντής Β' Ογκολογικής Κλινικής Νοσοκομείο Metropolitan Ηθική αναγκαιότητα κλινικών μελετών Οι

Διαβάστε περισσότερα

Μελάνωμα: Πληθυσμιακός έλεγχος και δευτερογενής πρόληψη

Μελάνωμα: Πληθυσμιακός έλεγχος και δευτερογενής πρόληψη Α' ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΦΡΟΔΙΣΙΩΝ ΚΑΙ ΔΕΡΜΑΤΙΚΩΝ ΝΟΣΩΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ "Ανδρέας Συγγρός" Μελάνωμα: Πληθυσμιακός έλεγχος και δευτερογενής πρόληψη ΜΑΡΙΑ ΚΩΣΤΑΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ Μονάδα Σπίλων και Μελανώματος

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. Η καλύτερη δυνατότητα για επιτυχή αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού είναι η έγκαιρη διάγνωση

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. Η καλύτερη δυνατότητα για επιτυχή αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού είναι η έγκαιρη διάγνωση ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Ξεκινά το ταξίδι της Κινητής Μονάδας Μαστογραφίας από την Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία, με την υποστήριξη της ΚΕΔΕ και του ΕΔΔΥΠΠΥ και την ευγενική χορηγία της ELPEN Η καλύτερη δυνατότητα

Διαβάστε περισσότερα

L 87/96 Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 87/96 Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης L 87/96 Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης 22.3.2014 ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 20ής Μαρτίου 2014 για την τροποποίηση της απόφασης 2006/594/ΕΚ όσον αφορά πρόσθετες πιστώσεις από το Ευρωπαϊκό

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟ (SCREENING) ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑΣ

ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟ (SCREENING) ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑΣ Πληροφορίες σχετικά με τον ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟ (SCREENING) ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑΣ Πρόγραμμα για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού για γυναίκες μεταξύ 50 και 69 ετών 1 ΠΕΡΊ ΤΊΝΟΣ ΠΡΌΚΕΙΤΑΙ? Με την πρόσκληση

Διαβάστε περισσότερα

«SCREENING ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑΣ»

«SCREENING ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑΣ» Πληροφορίες σχετικά με το «SCREENING ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑΣ» Πρόγραμμα έγκαιρης διάγνωσης του καρκίνου του μαστού για γυναίκες μεταξύ 50 και 69 ετών 1 ΓΙΑΤΙ ΜΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΕΤΑΙ Η ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑ; Αν είστε μεταξύ 50 και

Διαβάστε περισσότερα

Γερογιάννη Σταυρούλα Νοσηλεύτρια ΤΕ, Λειτουργός Δημόσιας Υγείας. Παναγιώτου Μαρία Νοσηλεύτρια ΤΕ, Προϊσταμένη Μ.Τ.Ν.

Γερογιάννη Σταυρούλα Νοσηλεύτρια ΤΕ, Λειτουργός Δημόσιας Υγείας. Παναγιώτου Μαρία Νοσηλεύτρια ΤΕ, Προϊσταμένη Μ.Τ.Ν. Γερογιάννη Σταυρούλα Νοσηλεύτρια ΤΕ, Λειτουργός Δημόσιας Υγείας Παναγιώτου Μαρία Νοσηλεύτρια ΤΕ, Προϊσταμένη Μ.Τ.Ν. Μονάδα Τεχνητού Νεφρού Γ.Ν.Α Αλεξάνδρα Εξωσωματική τεχνική Αφαίρεση μεγάλου όγκου πλάσματος

Διαβάστε περισσότερα

Η σημασία της υγείας του μαστού

Η σημασία της υγείας του μαστού Η σημασία της υγείας του μαστού y Ο καρκίνος του μαστού είναι ο πιο κοινός γυναικείος καρκίνος παγκοσμίως, με περίπου 1.1 εκατομμύρια νέα περιστατικά και 411,000 θανάτους κάθε χρόνο. y Η σωματική άσκηση,

Διαβάστε περισσότερα

Εντοπίζεται συνήθως τυχαία διότι δεν εκδηλώνεται με πόνο. Εξαίρεση αποτελούν κάποιες πολύ σπάνιες προχωρημένες περιπτώσεις.

Εντοπίζεται συνήθως τυχαία διότι δεν εκδηλώνεται με πόνο. Εξαίρεση αποτελούν κάποιες πολύ σπάνιες προχωρημένες περιπτώσεις. 8SELIDO ENTIPO AGALIAZO.indd 1 Εισαγωγή Το έντυπο που κρατάτε στα χέρια σας έχει γραφτεί για να ρίξει φως στα σημαντικά σημεία για τον καρκίνου του θυρεοειδούς ο οποίος αποτελεί έναν από τους πιο σπάνιους

Διαβάστε περισσότερα

2 η. Διεπιστημονική προσέγγιση του καρκίνου του μαστού. Από τη θεωρία στην πράξη Δεκεμβρίου Athens Hilton. Αθήνα Ξενοδοχείο A ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

2 η. Διεπιστημονική προσέγγιση του καρκίνου του μαστού. Από τη θεωρία στην πράξη Δεκεμβρίου Athens Hilton. Αθήνα Ξενοδοχείο A ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ Διοργάνωση: Ελληνική Διεπιστημονική Εταιρεία Καρκίνου Μαστού 2 η Σε συνεργασία με Β' Ογκολογική Κλινική Γ Ογκολογική Κλινική Κλινική Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας Χειρουργική Κλινική Μαστού Υπό την αιγίδα

Διαβάστε περισσότερα

«SCREENING ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑΣ»

«SCREENING ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑΣ» Πληροφορίες σχετικά με το «SCREENING ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑΣ» Πρόγραμμα έγκαιρης διάγνωσης του καρκίνου του μαστού για γυναίκες μεταξύ 50 και 69 ετών 1 ΓΙΑΤΙ ΜΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΕΤΑΙ Η ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑ; Αν είστε μεταξύ 50 και

Διαβάστε περισσότερα

Kλινικές ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΒΑΣΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ

Kλινικές ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΒΑΣΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ Kλινικές Mελέτες ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΒΑΣΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ 1Τι είναι οι κλινικές μελέτες είναι σημαντικές; > Μη διστάσετε να ρωτήσετε το γιατρό σας για οποιαδήποτε και άλλη γιατί πληροφορία ή διευκρίνηση χρειάζεστε

Διαβάστε περισσότερα

BREAST SCREENING The Facts

BREAST SCREENING The Facts BREAST SCREENING GREEK The Facts ΕΞΕΤΑΣΗ ΜΑΣΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Τα στοιχεία Τι είναι η εξέταση µαστού; Η εξέταση µαστού (µαστογραφία) είναι µια ακτινογραφία των µαστών. Η εξέταση µαστού µπορεί να ανιχνεύσει όγκους

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑ. Ευάγγελος Παντελής Επ. Καθ. Ιατρικής Φυσικής Εργαστήριο Ιατρικής Φυσικής Ιατρική Σχολή Αθηνών.

ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑ. Ευάγγελος Παντελής Επ. Καθ. Ιατρικής Φυσικής Εργαστήριο Ιατρικής Φυσικής Ιατρική Σχολή Αθηνών. ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑ Ευάγγελος Παντελής Επ. Καθ. Ιατρικής Φυσικής Εργαστήριο Ιατρικής Φυσικής Ιατρική Σχολή Αθηνών http://eclass.uoa.gr/courses/med808 ΙΑΤΡΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ Διαγνωστικές και θεραπευτικές εφαρμογές ακτινοβολιών

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΑΝΕΙΣΑΓΩΓΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΑΝΕΙΣΑΓΩΓΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΑΝΕΙΣΑΓΩΓΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ Η Καρδιακή Ανεπάρκεια(ΚΑ) είναι ένα πολύπλοκο, προοδευτικά εξελισσόμενο σύνδρομο κλινικών, αιμοδυναμικών και νευροορμονικών διαταραχών

Διαβάστε περισσότερα

Βασικά θέματα που πρέπει να γνωρίζετε για το ΓεΣΥ

Βασικά θέματα που πρέπει να γνωρίζετε για το ΓεΣΥ Βασικά θέματα που πρέπει να γνωρίζετε για το ΓεΣΥ 1. Ποιες υπηρεσίες φροντίδας υγείας καλύπτονται από το ΓεΣΥ; Από 01/06/2019: Φροντίδα υγείας από προσωπικούς ιατρούς Φροντίδα υγείας από ειδικούς ιατρούς

Διαβάστε περισσότερα

Οικονομικοί κανόνες για την κινητικότητα προσωπικού για διδασκαλία και επιμόρφωση. Δαπάνες διαβίωσης

Οικονομικοί κανόνες για την κινητικότητα προσωπικού για διδασκαλία και επιμόρφωση. Δαπάνες διαβίωσης Οικονομικοί κανόνες για την κινητικότητα προσωπικού για διδασκαλία και επιμόρφωση Οι οικονομικοί κανόνες που ισχύουν για τα δύο είδη κινητικότητας προσωπικού είναι οι ίδιοι. Η υποτροφία συμβάλλει στην

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ: «Διαδικασία έγκρισης και απόδοσης δαπάνης για διενέργεια εξέτασης ONCOTYPE DX σε ασθενείς με Ca μαστού.»

ΘΕΜΑ: «Διαδικασία έγκρισης και απόδοσης δαπάνης για διενέργεια εξέτασης ONCOTYPE DX σε ασθενείς με Ca μαστού.» Μαρούσι, 21 Δεκεμβρίου 2018 Αρ. Πρωτ.: ΔΒ3Α/Φ115/14/οικ.50990 ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ: ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΑΓΟΡΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Δ/ΝΣΗ: ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΤΜΗΜΑ ΕΚΠΥ&ΠΠΥ Ταχ. Δ/νση: Απ. Παύλου 12, Μαρούσι

Διαβάστε περισσότερα

Κατευθυντήριες Οδηγίες Ποιότητας. Βιοπαθολογικό Εργαστήριο

Κατευθυντήριες Οδηγίες Ποιότητας. Βιοπαθολογικό Εργαστήριο Κατευθυντήριες Οδηγίες Ποιότητας Ιανουάριος 2013 Περιεχόμενα Υπόμνημα - Επεξηγήσεις... 3 Κεφάλαιο 1: Διαχείριση Προσωπικού... 4 Κεφάλαιο 2: Διαχείριση Εξοπλισμού/ Εγκαταστάσεων... 5 Κεφάλαιο 3: Πρακτικές

Διαβάστε περισσότερα

Όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζεις

Όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζεις Όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζεις Επιστημονική Επιμέλεια: Χρήστος Μαρκόπουλος, Αναπλ. Καθηγητής Χειρουργικής, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών για τον καρκίνο του μαστού Δεδομένα για τον καρκίνο του μαστού

Διαβάστε περισσότερα

1 ΕΠΩΝΥΜΙΑ ΝΟΜΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ: 2 ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ: 3 ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΤΟΥ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΑΝΤΑ ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ:

1 ΕΠΩΝΥΜΙΑ ΝΟΜΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ: 2 ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ: 3 ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΤΟΥ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΑΝΤΑ ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ: ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α (συμπληρώνεται από τους προϊσταμένους των Τμημάτων Κοινωνικής Εργασίας) ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ, ΣΤΑ 1 ΕΠΩΝΥΜΙΑ ΝΟΜΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ: 2 ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ: 3 ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ

Διαβάστε περισσότερα

Μια ενημέρωση για ασθενείς και παρόχους φροντίδας

Μια ενημέρωση για ασθενείς και παρόχους φροντίδας Μια ενημέρωση για ασθενείς και παρόχους φροντίδας Τι είναι το FoundationOne ; Το FoundationOne είναι μια εξέταση που ανιχνεύει γενωμικές μεταβολές (π.χ. μεταλλάξεις) που είναι γνωστό ότι σχετίζονται με

Διαβάστε περισσότερα

Διαγνωστικά πρωτόκολλα μαστού

Διαγνωστικά πρωτόκολλα μαστού ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ Διαγνωστικά πρωτόκολλα μαστού Π. ΛΕΟΝΑΡΔΟΥ Επιμ. Α, Σισμανόγλειο Νοσοκομείο ΟΔΗΓΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ Αποφυγή μηχανικής εφαρμογής. Ανάγκη- Δικαίωμα ελεύθερης

Διαβάστε περισσότερα

Ο Ρόλος του Νοσηλευτή στη Θεραπευτική Πλασμαφαίρεση

Ο Ρόλος του Νοσηλευτή στη Θεραπευτική Πλασμαφαίρεση Ο Ρόλος του Νοσηλευτή στη Θεραπευτική Πλασμαφαίρεση Γερογιάννη Σταυρούλα Νοσηλεύτρια ΤΕ, MSc, Λειτουργός Δημόσιας Υγείας Γραφείο Λοιμώξεων Γ.Ν.Α ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ Θεραπευτική Πλασμαφαίρεση (Τ.Ρ.Ε) Εξωσωματική

Διαβάστε περισσότερα

Π Ρ Ο Σ Κ Λ Η Σ Η. Αγαπητοί Συνάδελφοι,

Π Ρ Ο Σ Κ Λ Η Σ Η. Αγαπητοί Συνάδελφοι, Π Ρ Ο Σ Κ Λ Η Σ Η Αγαπητοί Συνάδελφοι, Συνεχίζοντας τη δραστηριότητά μας στο τομέα της συνεχιζόμενης εκπαίδευσης των ιατρών που άρχισε το 1997, διοργανώνουμε στις 17 & 18 Οκτωβρίου 2015, τη 18η Ετήσια

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΙΑΤΡΕΙΟ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΜΑΣΤΟΥ: ΟΙ 1000 ΠΡΩΤΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΚΟΥ Γ MD, ΚΑΠΙΡΗΣ Σ MD, ΚΟΛΟΒΕΛΩΝΗΣ Γ MD, ΜΑΛΛΙΔΗΣ Ε MD,

ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΙΑΤΡΕΙΟ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΜΑΣΤΟΥ: ΟΙ 1000 ΠΡΩΤΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΚΟΥ Γ MD, ΚΑΠΙΡΗΣ Σ MD, ΚΟΛΟΒΕΛΩΝΗΣ Γ MD, ΜΑΛΛΙΔΗΣ Ε MD, Γ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΤΟΥ ΓΝΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ Εισαγωγή Ο καρκίνος του μαστού είναι ο συχνότερος καρκίνος των γυναικών στον Δυτικό κόσμο. Από την έναρξη λειτουργίας του Ιατρείου Παθήσεων Μαστού (του Γ Χειρουργικού

Διαβάστε περισσότερα

Ολοκληρωμένη ιατρική φροντίδα με τις υψηλότερες προδιαγραφές

Ολοκληρωμένη ιατρική φροντίδα με τις υψηλότερες προδιαγραφές Ολοκληρωμένη ιατρική φροντίδα με τις υψηλότερες προδιαγραφές 10 λόγοι για να επιλέξετε την Αθηναϊκή Mediclinic: 1. Είναι μία ποιοτική και οικονομική κλινική, προσιτή σε όλους 2. Συνεργάζεται με τον Δημόσιο

Διαβάστε περισσότερα

Τρίτη 7 Οκτωβρίου 2008

Τρίτη 7 Οκτωβρίου 2008 ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ - ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΜΑΣΤΟΥ Τρίτη 7 Οκτωβρίου 2008 Ο καρκίνος του µαστού είναι ο συχνότερος καρκίνος στις γυναίκες. Οι Ελληνίδες φαίνεται να ανησυχούν αρκετά για το ενδεχόµενο να νοσήσουν οι ίδιες, χωρίς

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΑΗΦΥ μετά την αναδιαμόρφωσή του. Ελπίδα Φωτιάδου Προϊσταμένη Υποδιεύθυνσης Ειδικών Εφαρμογών Διεύθυνση Λειτουργίας & Υποστήριξης Εφαρμογών

Ο ΑΗΦΥ μετά την αναδιαμόρφωσή του. Ελπίδα Φωτιάδου Προϊσταμένη Υποδιεύθυνσης Ειδικών Εφαρμογών Διεύθυνση Λειτουργίας & Υποστήριξης Εφαρμογών Ο ΑΗΦΥ μετά την αναδιαμόρφωσή του Ελπίδα Φωτιάδου Προϊσταμένη Υποδιεύθυνσης Ειδικών Εφαρμογών Διεύθυνση Λειτουργίας & Υποστήριξης Εφαρμογών ΑΗΦΥ - Ατομικός Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας Σύμφωνα με άρθρο

Διαβάστε περισσότερα

1 Γ Εκπαιδευτική Σειρά 2018 Ελληνικό Ινστιτούτο McKenzie

1 Γ Εκπαιδευτική Σειρά 2018 Ελληνικό Ινστιτούτο McKenzie 1 Γ Εκπαιδευτική Σειρά 2018 Ελληνικό Ινστιτούτο McKenzie ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Ημέρα 1η 09:00 17:00 Ημέρα 2η 09:00 17:00 Ημέρα 3η 09:00 17:00 Χρόνος Κεφάλαιο Θέμα 09:00-10:00 Κεφάλαιο 1 Περιοχές Προβλημάτων 10:00-11:00

Διαβάστε περισσότερα

Π Ρ Ο Σ Κ Λ Η Σ Η. Αγαπητοί Συνάδελφοι,

Π Ρ Ο Σ Κ Λ Η Σ Η. Αγαπητοί Συνάδελφοι, Π Ρ Ο Σ Κ Λ Η Σ Η Αγαπητοί Συνάδελφοι, Συνεχίζοντας τη δραστηριότητά μας στον τομέα της συνεχιζόμενης εκπαίδευσης των ιατρών που άρχισε το 1997, διοργανώνουμε στις 7 & 8 Οκτωβρίου 2017, τη 20η Ετήσια Διημερίδα

Διαβάστε περισσότερα

Απόλαυσε τον ήλιο με προστασία. Βάλτε περισσότερη άσκηση στη ζωή σας. Ενημέρωση για τον καρκίνο του προστάτη. Αφιέρωμα διατροφικές συνήθειες και υγεία

Απόλαυσε τον ήλιο με προστασία. Βάλτε περισσότερη άσκηση στη ζωή σας. Ενημέρωση για τον καρκίνο του προστάτη. Αφιέρωμα διατροφικές συνήθειες και υγεία Ιουνιος 2012 - Τευχος 03-04 ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ 2011-2015 Απόλαυσε τον ήλιο με προστασία Βάλτε περισσότερη άσκηση στη ζωή σας Ενημέρωση για τον καρκίνο του προστάτη Αφιέρωμα διατροφικές

Διαβάστε περισσότερα

Prolaris : Ο Νέος Εξατομικευμένος Υπολογισμός της Επιθετικότητας του Καρκίνου του Προστάτη

Prolaris : Ο Νέος Εξατομικευμένος Υπολογισμός της Επιθετικότητας του Καρκίνου του Προστάτη Prolaris : Ο Νέος Εξατομικευμένος Υπολογισμός της Επιθετικότητας του Καρκίνου του Προστάτη Τηλεφωνικό Κέντρο 210 69 66 000 Prolaris : Ο Νέος Εξατομικευμένος Υπολογισμός της Επιθετικότητας του Καρκίνου

Διαβάστε περισσότερα

EΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ (ΕΕ) /... ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ. της

EΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ (ΕΕ) /... ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ. της ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 26.7.2019 C(2019) 5470 final EΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ (ΕΕ) /... ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 26.7.2019 για την τροποποίηση της εκτελεστικής απόφασης 2014/287/ΕΕ σχετικά με τον καθορισμό κριτηρίων

Διαβάστε περισσότερα

Κλινικές επιλογές σε μεταλλάξεις των BRCA 1/2 γονιδίων. Ιωάννης Θ. Νατσιόπουλος Χειρουργός Μαστού

Κλινικές επιλογές σε μεταλλάξεις των BRCA 1/2 γονιδίων. Ιωάννης Θ. Νατσιόπουλος Χειρουργός Μαστού Κλινικές επιλογές σε μεταλλάξεις των BRCA 1/2 γονιδίων Ιωάννης Θ. Νατσιόπουλος Χειρουργός Μαστού Η ανίχνευση BRCA μετάλλαξης δεν αποτελεί διάγνωση νόσου αλλά γενετική πληροφορία και εκτίμηση κινδύνου Ενδείξεις

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ

ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ Οι όζοι του θυρεοειδούς είναι συχνοί και αποτελούν το συχνότερο ενδοκρινολογικό πρόβλημα σε πολλές χώρες. Οι πιθανότητες ότι κάποιος θα ανακαλύψει έναν τουλάχιστον όζο θυρεοειδούς είναι 1 στις 10 ενώ σε

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΦΛΩΡΙΝΑΣ «EΛΕΝΗ Θ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ»

ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΦΛΩΡΙΝΑΣ «EΛΕΝΗ Θ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ» ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΦΛΩΡΙΝΑΣ «EΛΕΝΗ Θ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ» «Η υγεία είναι κοινωνικό αγαθό και αναφαίρετο δικαίωμα κάθε πολίτη» Προσερχόμενοι στο νοσοκομείο να έχετε πάντοτε μαζί σας το ΑΜΚΑ σας και το βιβλιάριο υγείας

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ: ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ Αντωνίου Χαρά Διευθύντρια Β Χειρουργικής Κλινικής Γενικού Νοσοκομείου Χανίων ΣΕ ΤΙ ΘΑ ΑΝΑΦΕΡΘΟΥΜΕ??? Πόσο συχνός είναι ο καρκίνος του μαστού? Ποια αίτια τον προκαλούν?

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Ιουλία Χριστοδουλίδου, ΜD, PhD, Ακτινοδιαγνώστρια Μαστού, Ευρωκλινική Αθηνών

Γράφει: Ιουλία Χριστοδουλίδου, ΜD, PhD, Ακτινοδιαγνώστρια Μαστού, Ευρωκλινική Αθηνών Γράφει: Ιουλία Χριστοδουλίδου, ΜD, PhD, Ακτινοδιαγνώστρια Μαστού, Ευρωκλινική Αθηνών Γιατί να κάνω μαστογραφία; Κάνω μαστογραφία όχι για να μην πάθω καρκίνο αλλά για να ανακαλύψω μία ενδεχόμενη κακοήθεια

Διαβάστε περισσότερα

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων Φ.Ν. Σκοπούλη Καθηγήτρια τον Χαροκόπειου Πανεπιστημίου Αθηνών συστηματικός ερυθηματώδης λύκος θεωρείται η κορωνίδα των αυτοάνοσων

Διαβάστε περισσότερα

Είστε ασθενής; Έχετε ΚΑΙ δικαιώματα ΓΝΩΡΙΣΤΕ ΤΑ..

Είστε ασθενής; Έχετε ΚΑΙ δικαιώματα ΓΝΩΡΙΣΤΕ ΤΑ.. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ Κοινωνική Υπηρεσία ΠΑΓΝΗ Είστε ασθενής; Έχετε ΚΑΙ δικαιώματα ΓΝΩΡΙΣΤΕ ΤΑ....από τη νομοθεσία στην πράξη ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2003 Σαν μια ήσυχη θάλασσα σε τοπίο γαλήνης

Διαβάστε περισσότερα

Η λειτουργία του ΕΑΝ στην Πάτρα: σχόλια και εμπειρίες κλινικών ογκολόγων

Η λειτουργία του ΕΑΝ στην Πάτρα: σχόλια και εμπειρίες κλινικών ογκολόγων Η λειτουργία του ΕΑΝ στην Πάτρα: σχόλια και εμπειρίες κλινικών ογκολόγων Θωμάς Μακατσώρης Επίκ. Καθ. Παθολογίας-Ογκολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Πατρών 5-11-2017 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας:

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ 6.9.2006 Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης L 243/37 ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 4ης Αυγούστου 2006 για τον καθορισμό ενδεικτικής κατανομής ανά κράτος μέλος των πιστώσεων ανάληψης υποχρεώσεων στο πλαίσιο

Διαβάστε περισσότερα

1 η ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΑΙΤΗΣΗΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΑΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ERASMUS PLACEMENTS

1 η ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΑΙΤΗΣΗΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΑΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ERASMUS PLACEMENTS 1 η ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΑΙΤΗΣΗΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΑΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ERASMUS PLACEMENTS 2011-2012 Αγαπητοί φοιτητές/τριες, από όλους τους κύκλους σπουδών (προπτυχιακοί μεταπτυχιακοί υποψήφιοι διδάκτορες),

Διαβάστε περισσότερα

Το παρόν έγγραφο ετοιμάστηκε από την Παγκύπρια Συμμαχία Σπάνιων Παθήσεων με τη συμβολή του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας.

Το παρόν έγγραφο ετοιμάστηκε από την Παγκύπρια Συμμαχία Σπάνιων Παθήσεων με τη συμβολή του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας. Το παρόν έγγραφο ετοιμάστηκε από την Παγκύπρια Συμμαχία Σπάνιων Παθήσεων με τη συμβολή του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας. 2 Περιεχόμενα... 2 Περιεχόμενα... 3 ΚΑΛΥΨΕΙΣ... 4 ΠΡΟΣΒΑΣΗ... 4 Ώρες λειτουργίας

Διαβάστε περισσότερα

Το ΔΙΚΤΥΟ ΥΓΕΙΑΣ ΑΝΑΛΥΣΗ, υποστηρίζεται από τον όμιλο ιατρικών εταιρειών. «ΑΝΑΛΥΣΗ ΙΑΤΡΙΚΗ ΑΕ», ο οποίος δραστηριοποιείται από το 1996 στο χώρο της

Το ΔΙΚΤΥΟ ΥΓΕΙΑΣ ΑΝΑΛΥΣΗ, υποστηρίζεται από τον όμιλο ιατρικών εταιρειών. «ΑΝΑΛΥΣΗ ΙΑΤΡΙΚΗ ΑΕ», ο οποίος δραστηριοποιείται από το 1996 στο χώρο της ΙΑΤΡΙΚΗ ΑΕ Το ΔΙΚΤΥΟ ΥΓΕΙΑΣ ΑΝΑΛΥΣΗ, υποστηρίζεται από τον όμιλο ιατρικών εταιρειών «ΑΝΑΛΥΣΗ ΙΑΤΡΙΚΗ ΑΕ», ο οποίος δραστηριοποιείται από το 1996 στο χώρο της πρωτοβάθμιας υγείας, παίζοντας καθοριστικό

Διαβάστε περισσότερα

Παιδιά και νέοι με χρόνια προβλήματα υγείας και ειδικές ανάγκες. Σύγχρονες ιατρικές θεωρήσεις και ελληνική πραγματικότητα.

Παιδιά και νέοι με χρόνια προβλήματα υγείας και ειδικές ανάγκες. Σύγχρονες ιατρικές θεωρήσεις και ελληνική πραγματικότητα. Παιδιά και νέοι με χρόνια προβλήματα υγείας και ειδικές ανάγκες. Σύγχρονες ιατρικές θεωρήσεις και ελληνική πραγματικότητα. Μαρία Φωτουλάκη Επίκουρη καθηγήτρια Παιδιατρικής-Παιδιατρικής Γαστρεντερολογίας

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΤΥΠΟ ΣΥΓΚΑΤΑΘΕΣΗΣ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΓΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΚΛΙΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ «ΤΙΤΛΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ»

ΕΝΤΥΠΟ ΣΥΓΚΑΤΑΘΕΣΗΣ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΓΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΚΛΙΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ «ΤΙΤΛΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ» ΕΝΤΥΠΟ ΣΥΓΚΑΤΑΘΕΣΗΣ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΓΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΚΛΙΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ «ΤΙΤΛΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ» Α. Ενημερωτικό φυλλάδιο Σκοπός Τι περιλαμβάνει η μελέτη; Το ερευνητικό πρωτόκολλο περιλαμβάνει τη συλλογή κλινικών πληροφοριών

Διαβάστε περισσότερα

Καρκίνος του Λάρυγγα

Καρκίνος του Λάρυγγα Καρκίνος του Λάρυγγα Ο λάρυγγας βρίσκεται ανατομικά σε συνέχεια με τη ρινική / στοματική κοιλότητα και αποτελεί την είσοδο της αεραγωγού. Η τραχεία και οι πνευμόνες βρίσκονται προς τα κάτω ενώ προς τα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΑΝΕΥΡΥΣΜΑ ΤΗΣ ΚΟΙΛΙΑΚΗΣ ΑΟΡΤΗΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΑΝΕΥΡΥΣΜΑ ΤΗΣ ΚΟΙΛΙΑΚΗΣ ΑΟΡΤΗΣ ΑΝΕΥΡΥΣΜΑ ΚΟΙΛΙΑΚΗΣ ΑΟΡΤΗΣ Κάθε χρόνο περίπου 200.000 νέοι ασθενείς διαγιγνώσκονται με Ανεύρυσμα Κοιλιακής Αορτής. Είναι γνωστό επίσης, ότι η ρήξη του Ανευρύσματος Κοιλιακής Αορτής οδηγεί σε ποσοστό τουλάχιστον

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Χρίστος Κουνούδης, Χειρουργός

Γράφει: Χρίστος Κουνούδης, Χειρουργός Γράφει: Χρίστος Κουνούδης, Χειρουργός Το δέρμα είναι το μεγαλύτερο όργανο του σώματος και αποτελείται από τρεις στιβάδες: επιδερμίδα, χόριο και το υποδόριο λίπος. Τα εξαρτήματα του δέρματος είναι οι τρίχες,

Διαβάστε περισσότερα

Η πρώιμη διάγνωση σώζει. Ο ειδικός θεραπεύει

Η πρώιμη διάγνωση σώζει. Ο ειδικός θεραπεύει Κλείσε ένα ραντεβού ζωής Αφιέρωσε 10 λεπτά στον εαυτό σου για μια μαστογραφία Όσα θα θέλατε να μάθετε για τον καρκίνο του μαστού Η πρώιμη διάγνωση σώζει. Ο ειδικός θεραπεύει Τι είναι ο καρκίνος του μαστού;

Διαβάστε περισσότερα

Α ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ Γ.Ν.Α. «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ» ΝΟΣΟΣ PAGET ΑΙΔΟΙΟΥ

Α ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ Γ.Ν.Α. «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ» ΝΟΣΟΣ PAGET ΑΙΔΟΙΟΥ Α ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ Γ.Ν.Α. «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ» ΝΟΣΟΣ PAGET ΑΙΔΟΙΟΥ Κουτρούµπα Ι, Χαϊδόπουλος Δ, Θωµάκος Ν, Σωτηροπούλου Μ, Καθοπούλης Ν, Βλάχος

Διαβάστε περισσότερα

Χειρουργική αντιμετώπιση Καρκίνου Μαστού. Ξενοφών Ξενάκης MD PhD Χειρουργός Μαστού Ειδικός Μαστολόγος Επιστημονικός Συνεργάτης ΙΑΣΩ General Hospital

Χειρουργική αντιμετώπιση Καρκίνου Μαστού. Ξενοφών Ξενάκης MD PhD Χειρουργός Μαστού Ειδικός Μαστολόγος Επιστημονικός Συνεργάτης ΙΑΣΩ General Hospital Χειρουργική αντιμετώπιση Καρκίνου Μαστού Ξενοφών Ξενάκης MD PhD Χειρουργός Μαστού Ειδικός Μαστολόγος Επιστημονικός Συνεργάτης ΙΑΣΩ General Hospital Καρκίνος Μαστού Ο καρκίνος Πολυπαραγοντική Νόσος Δυτικός

Διαβάστε περισσότερα

Γ Εκπαιδευτική Σειρά Μηχανικής Διάγνωσης & Θεραπείας 2017 ΜΔΘ Οσφυϊκής Μοίρας ΣΣ, Πυέλου (Advanced) και Περιφερειακών Αρθρώσεων Κάτω Άκρου

Γ Εκπαιδευτική Σειρά Μηχανικής Διάγνωσης & Θεραπείας 2017 ΜΔΘ Οσφυϊκής Μοίρας ΣΣ, Πυέλου (Advanced) και Περιφερειακών Αρθρώσεων Κάτω Άκρου Γ Εκπαιδευτική Σειρά Μηχανικής Διάγνωσης & Θεραπείας 2017 ΜΔΘ Οσφυϊκής Μοίρας ΣΣ, Πυέλου (Advanced) και Περιφερειακών Αρθρώσεων Κάτω Άκρου Όπως υποδηλώνει και το όνομά της, αυτή η εκπαιδευτική σειρά εστιάζει

Διαβάστε περισσότερα

Το μελάνωμα μπορεί επίσης να δώσει μεταστάσεις και μέσω του αίματος (αιματογενής διασπορά).

Το μελάνωμα μπορεί επίσης να δώσει μεταστάσεις και μέσω του αίματος (αιματογενής διασπορά). Γράφει: Κωνσταντίνος Βέρρος, Δερματολόγος - Αφροδισιολόγος Ο καρκίνος που αναπτύσσεται από τα μελανοκύτταρα (βλ. Καρκίνοι του δέρματος ), λέγεται μελάνωμα (άλλες ονομασίες: δερματικό μελάνωμα, κακόηθες

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση της βιοχημικής υποτροπής στον καρκίνο του προστάτη

Διαχείριση της βιοχημικής υποτροπής στον καρκίνο του προστάτη Μωυσίδης Κυριάκος Λέκτορας Ουρoλογίας Β ουρολογική κλινική του Α.Π.Θ. Διευθυντής Καθηγητής Ε. Ιωαννίδης Διαχείριση της βιοχημικής υποτροπής στον καρκίνο του προστάτη Καρκίνος του προστάτη Yπάρχει κάποια

Διαβάστε περισσότερα

Mαστου. Καρκίνου A ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ. Τι άλλαξε, τι αλλάζει. 4ο Συνέδριο. Workshop. Ιανουαρίου Ξενοδοχείο Hilton Athens, Αθήνα

Mαστου. Καρκίνου A ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ. Τι άλλαξε, τι αλλάζει. 4ο Συνέδριο. Workshop. Ιανουαρίου Ξενοδοχείο Hilton Athens, Αθήνα Οργάνωση: Ογκολογική Εταιρεία Έρευνας & Εκπαίδευσης Σε συνεργασία με: Γ Μαιευτική - Γυναικολογική Κλινική, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Π.Γ.Ν. «Αττικόν» Δ Χειρουργική Κλινική, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Π.Γ.Ν. «Αττικόν»

Διαβάστε περισσότερα

Καρκίνου του Μαστού 3-5. στην προεγχειρητική αντιμετώπιση του. Metropolitan Hospital NOEΜΒΡΙΟΥ Αθήνα. Σεμινάριο με θέμα: Hands on...

Καρκίνου του Μαστού 3-5. στην προεγχειρητική αντιμετώπιση του. Metropolitan Hospital NOEΜΒΡΙΟΥ Αθήνα. Σεμινάριο με θέμα: Hands on... Δ ι ο ρ γ ά ν ω σ η : Ελληνική Διεπιστημονική Εταιρεία Καρκίνου Μαστού Υ π ό τ η ν α ι γ ί δ α : Ελληνική Χειρουργική Εταιρεία Μαστού Μ ε τ η ν υ π ο σ τ ή ρ ι ξ η : Μονάδα Μαστού ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

1 η ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΑΙΤΗΣΗΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΑΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ERASMUS PLACEMENTS

1 η ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΑΙΤΗΣΗΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΑΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ERASMUS PLACEMENTS ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ Δ/νση Διεθνών, Δημοσίων Σχέσεων & Δημοσιευμάτων Τμήμα Διεθνών Σχέσεων 1 η ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΑΙΤΗΣΗΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΑΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ERASMUS PLACEMENTS 2013-2014 Αγαπητοί φοιτητές/τριες,

Διαβάστε περισσότερα

Πρότυπα περίθαλψης (ΠΠ) για ανθρώπους με ρευματοειδή αρθρίτιδα

Πρότυπα περίθαλψης (ΠΠ) για ανθρώπους με ρευματοειδή αρθρίτιδα Πρότυπα περίθαλψης (ΠΠ) για ανθρώπους με ρευματοειδή αρθρίτιδα Μετάφρασ η σε: Ολοκληρώθ ηκε από: Email: ΠΠ 1 Οι άνθρωποι με συμπτώματα ρευματοειδούς αρθρίτιδας (ΡΑ) θα πρέπει να έχουν έγκαιρη πρόσβαση

Διαβάστε περισσότερα

Συμβουλευτική γνωμοδότηση: αξιολόγηση, διάγνωση και παραπομπή

Συμβουλευτική γνωμοδότηση: αξιολόγηση, διάγνωση και παραπομπή Συμβουλευτική γνωμοδότηση: αξιολόγηση, διάγνωση και παραπομπή Πλαίσιο Το IBLCE έχει λάβει αρκετές ερωτήσεις σχετικά με τη διάγνωση και την εξέλιξη διαφόρων νόσων, μεταξύ άλλων, για την «αγκυλογλωσσία»,

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. Με επιτυχία η Κίνηση «μαστ» για τον καρκίνο του μαστού, στη Λάρισα

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. Με επιτυχία η Κίνηση «μαστ» για τον καρκίνο του μαστού, στη Λάρισα ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Με επιτυχία η Κίνηση «μαστ» για τον καρκίνο του μαστού, στη Λάρισα Δωρεάν μαστογραφικός έλεγχος σε άνεργες και ανασφάλιστες γυναίκες, από την Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία με πρωτοβουλία

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑΤΑ ΕΚ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΟΥ ΕΠΙΘΗΛΙΟΥ ΑΝΩΤΕΡΟΥ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ

ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑΤΑ ΕΚ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΟΥ ΕΠΙΘΗΛΙΟΥ ΑΝΩΤΕΡΟΥ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑΤΑ ΕΚ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΟΥ ΕΠΙΘΗΛΙΟΥ ΑΝΩΤΕΡΟΥ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ M. Rouprêt, R. Zigeuner, J. Palou, A. öhle, E. Kaasinen, M. abjuk, R. Sylvester, W. Oosterlinck Eur Urol 2011 Apr;59(4):584-94

Διαβάστε περισσότερα

9 Ιανουαρίου 2016 ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ 2016. Νεώτερα Δεδομένα. 1 η Επιστημονική Ημερίδα. Ώρα προσέλευσης: 09:00 ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ

9 Ιανουαρίου 2016 ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ 2016. Νεώτερα Δεδομένα. 1 η Επιστημονική Ημερίδα. Ώρα προσέλευσης: 09:00 ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ Οργάνωση: Απεικονιστικό Τμήμα Μαστού ΜΗΤΕΡΑ Α Κλινική Μαστού ΜΗΤΕΡΑ Β Κλινική Μαστού ΜΗΤΕΡΑ Ογκολογική Κλινική ΜΗΤΕΡΑ ΣΥΝΕΔΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ Ν. ΛΟΥΡΟΣ ΜΗΤΕΡΑ 1 η Επιστημονική Ημερίδα ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ 2016

Διαβάστε περισσότερα

Συνεχιζόμενη Επαγγελματική Εξέλιξη Οδοντιάτρων στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Συνεχιζόμενη Επαγγελματική Εξέλιξη Οδοντιάτρων στην Ευρωπαϊκή Ένωση Ψήφισμα Συμβουλίου Ευρωπαίων Οδοντιάτρων (CED) Mάιος 2013 Συνεχιζόμενη Επαγγελματική Εξέλιξη Οδοντιάτρων στην Ευρωπαϊκή Ένωση Το κείμενο που ακολουθεί είναι η ελληνική μετάφραση του ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ Συμβουλίου

Διαβάστε περισσότερα

ΑΙΜΟΠΟΙΗΤΙΚΑ ΑΙΜΟΠΟΙΗΤΙΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ

ΑΙΜΟΠΟΙΗΤΙΚΑ ΑΙΜΟΠΟΙΗΤΙΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ ΑΙΜΟΠΟΙΗΤΙΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ Σχέδιο Δράσης Ε.Ο.Μ. 2012-2015 Action Plan on Organ Donation & Transplantation 1/19 Εθνικός Οργανισμός Μ ε τ α μ ο σ χ ε ύ σ ε ω ν Πανελλήνια Ημέρα ωρεάς Οργάνων 1η Νοεμβρίου Αγίων

Διαβάστε περισσότερα

18. ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΟΥ

18. ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΟΥ 18. ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΟΥ Ο καρκίνος του ενδομητρίου είναι η συχνότερη μορφή γυναικολογικού καρκίνου στις ΗΠΑ ( 6% όλων των νεοδιαγνωσθέντων καρκίνων στις γυναίκες). Η πρόγνωση είναι σχετικά καλή καθώς

Διαβάστε περισσότερα

Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ είναι ΔΙΚΑΙΩΜΑ, όχι πολυτέλεια! Επιστημονική Μαστολογική Εταιρία, Ίαση - Στήριξη E.M.E.I.Σ

Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ είναι ΔΙΚΑΙΩΜΑ, όχι πολυτέλεια! Επιστημονική Μαστολογική Εταιρία, Ίαση - Στήριξη E.M.E.I.Σ Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ είναι ΔΙΚΑΙΩΜΑ, όχι πολυτέλεια! Γιατί, ο καρκίνος του μαστού μπορεί να είναι ιάσιμος! Επιστημονική Μαστολογική Εταιρία, Ίαση - Στήριξη E.M.E.I.Σ ΕΜΕΙΣ είμαστε μια ομάδα εθελοντών γιατρών που

Διαβάστε περισσότερα

Η ανάλυση Oncotype DX για τον καρκίνο του προστάτη βοηθά εσάς και τον γιατρό σας να αποφασίσετε με αυτοπεποίθηση.

Η ανάλυση Oncotype DX για τον καρκίνο του προστάτη βοηθά εσάς και τον γιατρό σας να αποφασίσετε με αυτοπεποίθηση. ΕΝΕΡΓΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ Ή ΑΜΕΣΗ ΘΕΡΑΠΕΊA; Η ανάλυση Oncotype DX για τον καρκίνο του προστάτη βοηθά εσάς και τον γιατρό σας να αποφασίσετε με αυτοπεποίθηση. Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε το OncotypeDX.com.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΞΟΔΟΥ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΣΤΙΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ

ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΞΟΔΟΥ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΣΤΙΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΞΟΔΟΥ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΣΤΙΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να γίνει εξ αρχής σαφής διάκριση ανάμεσα στην αναγκαιότητα της μη κατάχρησης

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΚΑΤΑΘΕΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΓΙΑ ΕΠΕΜΒΑΣΗ ΟΛΙΚΗΣ ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗΣ ΙΣΧΙΟΥ

ΣΥΓΚΑΤΑΘΕΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΓΙΑ ΕΠΕΜΒΑΣΗ ΟΛΙΚΗΣ ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗΣ ΙΣΧΙΟΥ Σελίδα 1 ΣΥΓΚΑΤΑΘΕΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΓΙΑ ΕΠΕΜΒΑΣΗ ΟΛΙΚΗΣ ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗΣ ΙΣΧΙΟΥ Για τον ασθενή: Επώνυμο: Όνομα: Ημερομηνία γέννησης: Νοσοκομείο: Άνδρας / Γυναίκα: Υπεύθυνος επαγγελματίας υγείας / Τίτλος εργασίας......

Διαβάστε περισσότερα

Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή, για την παρακολούθηση του μαθήματος του καρκίνου του προστάτη.

Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή, για την παρακολούθηση του μαθήματος του καρκίνου του προστάτη. Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή, για την παρακολούθηση του μαθήματος του καρκίνου του προστάτη. Καρκίνος του προστάτη Επιδημιολογία: Αποτελεί τον συχνότερα διαγνωσμένο καρκίνο στον άνδρα. 186.320

Διαβάστε περισσότερα

Ιωάννης Θ. Νατσιόπουλος Χειρουργός Μαστού Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο

Ιωάννης Θ. Νατσιόπουλος Χειρουργός Μαστού Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο Ιωάννης Θ. Νατσιόπουλος Χειρουργός Μαστού Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο 19 ος αιώνας Σήμερα Μαστεκτομή Τεταρτεκτομή Τμηματεκτομή Ογκεκτομή Ο Dr. Charles Hewitt Moore στα 1867 θέτει τις αρχές της χειρουργικής

Διαβάστε περισσότερα

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης L 112 I Έκδοση στην ελληνική γλώσσα Νομοθεσία 62o έτος 26 Απριλίου 2019 Περιεχόμενα II Μη νομοθετικές πράξεις ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΙ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ Απόφαση της

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΟΔΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΤΟΥ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Ο ΟΔΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΤΟΥ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Ο ΟΔΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΤΟΥ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Ο Σακχαρώδης Διαβήτης (ΣΔ) είναι μια μεταβολική διαταραχή και αποτελεί ένα από τα συχνότερα χρόνια νοσήματα και μια από τις σημαντικότερες αιτίες πρόωρης

Διαβάστε περισσότερα

Γ κύκλος μαθημάτων. Ημερομηνίες μαθημάτων

Γ κύκλος μαθημάτων. Ημερομηνίες μαθημάτων Γ κύκλος μαθημάτων Ημερομηνίες μαθημάτων 1 ο Μάθημα: 30 31 Μαρτίου 2012 2 ο Μάθημα: 11 12 Μαΐου 2012 3 ο Μάθημα: 28, 29 & 30 Σεπτεμβρίου 2012 4 ο Μάθημα: 23, 24 & 25 Νοεμβρίου 2012 Γραμματεία Σεμιναρίων

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΛΕΥΡΑ ΤΟΥ ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΑ

Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΛΕΥΡΑ ΤΟΥ ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΑ Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΛΕΥΡΑ ΤΟΥ ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΙΣ Ε.Α.Ν Γ.Ν.Ν.Θ.Α «Η ΣΩΤΗΡΙΑ» ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΜΠΡΟΥΠΗ ΕΠΙΣΚΕΠΤΡΙΑ ΥΓΕΙΑΣ ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΜΕΤΑΞΑΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗΣ ΠΕ 12/2/2015 ΙΣΤΟΡΙΚΟ Γ.Ν.Ν.Θ.Α. «Η ΣΩΤΗΡΙΑ»

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ

ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΜΠΑΡΚΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΝ Α Π Λ Η Ρ Ω Τ Ρ Ι Α Π Ρ Ο Ϊ Σ ΤΑΜ Ε Ν Η ΟΥ Ρ ΟΛΟ Γ Ι ΚΟΥ- Ο Γ ΚΟΛΟ Γ Ι ΚΟΥ Τ Μ Η Μ ΑΤΟ Σ ΑΝ Θ «Θ Ε ΑΓ Ε Ν Ε Ι Ο» ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ Βασική

Διαβάστε περισσότερα

www.tuvaustriahellas.gr 1

www.tuvaustriahellas.gr 1 1 ΕΝ 15224 & ΟΙ 8 ΑΡΧΕΣ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΙΔΙΕΣ ΑΡΧΕΣ ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ISO 9001:2008 ΑΡΧΗ 1: Εστίαση στον πελάτη ΑΡΧΗ 2: Ισχυρή διοίκηση - ηγεσία ΑΡΧΗ 3: Ενεργής συμμετοχή εργαζομένων ΑΡΧΗ 4: «Διεργασιακή»

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ. της ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ (ΕΕ).../... ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ. της ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ (ΕΕ).../... ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 26.7.2019 C(2019) 5470 final ANNEXES 1 to 2 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ της ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ (ΕΕ).../... ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ για την τροποποίηση της εκτελεστικής απόφασης 2014/287/ΕΕ σχετικά

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 17η Ετήσια Διημερίδα - Μετεκπαιδευτικό Μάθημα «Καρκίνος Μαστού» ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ Σάββατο, 18 Οκτωβρίου 2014 08.00-09.00 Εγγραφές - Παραλαβή έντυπου

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Πρωτόκολλο προγράμματος πρόληψης και προαγωγής της στοματικής υγείας «Ημέρες Πρόληψης» Εισαγωγή Ο Οδοντιατρικός Σύλλογος Πειραιά (ΟΣΠ) εδώ και 30 χρόνια πρωτοπορεί στο χώρο

Διαβάστε περισσότερα