ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ. Στα «πατήματα» της Παναγίας στη Μονή του Προυσού. Πέτρος Τατάνης: Ο ιδρυτής του «Εθνικού Κήρυκα»

Transcript

1 ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ sd Σάββατο 31 Μαρτίου - Κυριακή 1 Απριλίου 2012 Πέτρος Τατάνης: Ο ιδρυτής του «Εθνικού Κήρυκα» Στα «πατήματα» της Παναγίας στη Μονή του Προυσού

2 2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ Αλλαξε στο καλύτερο την Ομογένεια Αμερικής Το σημερινό περιοδικό είναι αφιερωμένο στον ιδρυτή του «Εθνικού Κήρυκα», Πέτρο Τατάνη. Τον φωτισμένο, δυναμικό, και αποφασιστικό αυτόν μεγάλο Ελληνα, από την Αμαλιάδα της Ηλείας, που στις 2 Απριλίου του 1915, άρχισε να εκδίδει τον «Ε.Κ.», ο οποίος σε τρία χρόνια, ετοιμάζεται να συμπληρώσει έναν ολόκληρο αιώνα καθημερινής έκδοσης, καταγράφοντας την ιστορία του Ελληνισμού της Αμερικής Στις υπόλοιπες σελίδες του Περιοδικού κυρίαρχη θέση έχουν δύο από τις πιο ιστορικές Μονές της Ελλάδας, της «Παναγίας της Προυσιώτισσας» και της «Παναγίας Σουμελά». Στον Πολιτισμό θα μάθουμε την πορεία του Σπύρου Σκούρα «από το Σκουροχώρι στην προεδρία της 20th Century Fox» και στα Ταξίδια πως μπορούμε να περάσουμε το Πάσχα μας στη Χίο. Επίσης θα μάθουμε για τα μυστικά της νηστείας της Σαρακοστής, των γυναικών για το μακιγιάζ, για την τέχνη του Τατουάζ και του «piercing» και για τη ζωή και τα αποφθέγματα του Πλάτωνα. periodiko@ekirikas.com Ο θησαυρός της Ελληνικής γής Krinos Foods, LLC., Northern Blvd. LIC, NY το βιβλίο είναι φίλος (718) Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΠέτροςΤατάνης: Οιδρυτήςτου«ΕθνικούΚήρυκα» Σελίδα 3 ΘΕΜΑ ΠαναγίαΣουμελά:«ΕνΕλλάδιυπήρχανοιΠόντιοι, αλλάδενυπήρχενοπόντος.μετηνεικόνα τηςπαναγίαςσουμελάήλθεκαιοπόντος» Σελίδα 8 ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΣπύροςΣκούρας:ΑπότοΣκουροχώρι στηνπροεδρίατης20thcenturyfox Σελίδα 12 ΒΙΒΛΙΟ «Οπλανήτηςπουχαμογελά» Σελίδα 13 ΤΑΞΙΔΙΑ ΕλάτεστηνΕλλάδα-και-γιαΠάσχαστηΧίο Σελίδα 14 ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ Πλάτωνας( π.Χ.): Ηδικαιοσύνηείναιαρετήκαισοφία Σελίδα 15 ΘΕΜΑ Στα«πατήματα»τηςΠαναγίαςστηΜονήτουΠρουσού Σελίδα 16 ΕΠΙΣΤΗΜΗ Οιμεγαλύτεροισεισμοίκαιτσουνάμιαπότο1900 Σελίδα 20 ΥΓΕΙΑ Ακτινοβολίαηλεκτρικώνσυσκευών Σελίδα 21 ΔΙΑΤΡΟΦΗ Είμαστεό,τιτρώμε Σελίδα 22 ΜΑΓΕΙΡΙΚΗ ΤαμυστικάτηςνηστείαςτηςΣαρακοστής Σελίδα 23 ΠΑΙΔΙ Παιδί,οικονομικήκρίση καιαντιμετώπισηαπότουςγονείς Σελίδα 25 TATTOO Τατουάζκαι«piercing»κερδίζουνέδαφος Σελίδα 26 ΓΥΝΑΙΚΑ Ταπολύτιμαμυστικάτωνγυναικώνγιατομακιγιάζ Σελίδα 29 ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ Σελίδα 30

3 ΣΑΒΒΑΤΟ 31 ΜΑΡΤΙΟΥ - ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2012 ΑΦΙΕΡΩΜΑ 3 Του Σταύρου Μαρμαρινού Oταν το 1915 ο Πέτρος Τατάνης ίδρυσε τον «Εθνικό Κήρυκα», θα ήταν σχεδόν αδύνατο να φανταστεί ότι η εφημερίδα αυτή θα μπορούσε να εκδίδεται επί καθημερινής βάσεως μέχρι σήμερα, να γίνει η μεγαλύτερη ελληνική έξω από τα σύνορα της γενέτειρας και να αποτελεί αποφασιστικό παράγοντα και διαμορφωτή της πορείας της Ομογένειας στην απέραντη χώρα της Αμερικής. Και όμως, το απίστευτο, έγινε πραγματικότητα, που ξεπέρασε τα όνειρα, τις φιλοδοξίες και τους στόχους του ιδρυτή της. Ο «Εθνικός Κήρυκας» κυκλοφόρησε, σαν τέτοιες μέρες, στις 2 Απριλίου 1915, ημέρα Παρασκευή. Αν και οι εποχές, οι εξελίξεις, οι τεχνικές, οι συνθήκες και οι νοοτροπίες άλλαξαν στο διάστημα του ενός περίπου αιώνα που πέρασε μέχρι σήμερα, ο στόχος του Πέτρου Τατάνη παρέμεινε πάντα σταθερός και μάλιστα δυνάμωσε ακόμα περισσότερο. Αν ζούσε σήμερα ο φωτισμένος αυτός οραματιστής και πατριώτης, θα ένιωθε τη μεγαλύτερη, σίγουρα, ικανοποίηση της ζωής του. Ο στόχος του ήταν η εξυπηρέτηση έναντι οποιασδήποτε θυσίας, της κοινωνίας. Ο Πέτρος Τατάνης, σε αντίθεση με άλλες πρακτικές σε διάφορες εποχές, συνέδεσε τη βελτίωση των εσόδων της εφημερίδας, με τη δημοσιογραφική βελτίωση και με τη δημοσιογραφική εξυπηρέτηση του κοινού. Και αυτή την αρχή ακολουθεί Πέτρος Τατάνης: Ο ιδρυτής του «Εθνικού Κήρυκα» Eπάνω, ο εθνάρχης Ελευθέριος Βενιζέλος (στη μέση), σε επίσκεψή του στα γραφεία του «Εθνικού Κήρυκα» στο Μανχάταν, έχοντας δίπλα του, αριστερά, τον Πέτρο Τατάνη. Κάτω, ο αείμνηστος Πατριάρχης Μελέτιος παρακολουθεί την εκτύπωση του «Ε.Κ.». και σήμερα ο «Εθνικός Κήρυκας», με αποτέλεσμα όχι μόνο να φανεί αντάξιος του ιδρυτή του, αλλά να χαράξει και νέους τρόπους σεβασμού του λειτουργήματός του. Εχει μεγάλη σημασία ότι ο Πέτρος Τατάνης δεν είχε επιβάλλει δεσμεύσεις, όρια και απαγορεύσεις στα κείμενα των δημοσιογράφων της εφημερίδας του. Ηταν υπέρμαχος της ελευθερίας της έκφρασης. Αλλωστε, αυτό είναι το Αλφα και το Ωμέγα της σωστής Δημοσιογραφίας, που είναι αγωνιστική, που είναι υπεύθυνη, που είναι ταγμένη να υπηρετεί την Αλήθεια, χωρίς φόβο και χωρίς πάθος. Ο Πέτρος Τατάνης ήταν πιστός στον μεγάλο οραματιστή και αναμορφωτή του έθνους, τον Ελευθέριο Βενιζέλο και στη σημαία των Φιλελευθέρων της εποχής του. Σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, ο Τατάνης, που καταγόταν από την Αμαλιάδα της Ηλείας, ήταν διευθυντής και αργότερα ο ιδιοκτήτης του μεγάλου εμπορικού οίκου καφέδων Μέκκα, των αδελφών Καρακανδά. Το 1915 κατέθεσε σε τράπεζα ως εγγύηση το αστρονομικό ποσό για την εποχή εκείνη, των δολαρίων, προκειμένου να ιδρύσει τον «Εθνικό Κήρυκα». Ηθελε η εφημερίδα του να μην κινδυνεύσει και να μην αναγκαστεί να κλείσει από έλλειψη χρημάτων, όπως έγινε με άλλες, προηγουμένως. Αλλά, ούτε και να γίνει οικονομικά εξαρτώμενη από ύποπτα συμφέροντα, προδίδοντας την ιερή αποστολή της, με υποχωρήσεις και συμβιβασμούς, ανε- Συνέχεια στη σελίδα 4

4 4 ΑΦΙΕΡΩΜΑ Πέτρος Τατάνης: Ο ιδρυτής του «Εθνικού Κήρυκα» ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ Συνέχεια από τη σελίδα 3 πίτρεπτους σε μια σωστή εφημερίδα. Γιατί, δυστυχώς, υπήρχαν και υπάρχουν παρόμοια κρούσματα, που φθείρουν συνειδήσεις και λαούς. Η μαχητική αρθρογραφία της εφημερίδας του, βεβαίωνε για το ήθος της, το σεβασμό της αποστολής της και προκαλούσε το σεβασμό, ακόμα και στους πολιτικά αντίθετους κατά την εκρηκτική λόγω των γεγονότων στη γενέτειρα, εκείνη εποχή. Μπορεί η εφημερίδα του Πέτρου Τατάνη, να ήταν μαχητική εναντίον πολιτικών προσώπων και καταστάσεων, αλλά όλοι ήξεραν ότι ήταν τίμια, ειλικρινής και αγωνιστική στην ιδεολογία της. Και αυτά την έκαναν ιδιαίτερα σεβαστή και υπολογίσιμη. Πολλά χρήματα διέθεσε ο Πέτρος Τατάνης για να αγοράσει τις τυπογραφικές και κυρίως εκτυπωτικές εγκαταστάσεις, που ήταν από τις καλύτερες της εποχής εκείνης. Ηταν ακόμα μια απόδειξη ότι δεν ήταν μόνο καλός πατριώτης που νοιαζόταν για την Ομογένεια και για την Ελλάδα, αλλά και καλός επιχειρηματίας, που έβλεπε στο μέλλον του ιδρύματος, που αποτελεί μια υπεύ- Ο ιδρυτής του «Εθνικού Κήρυκα», Πέτρος Τατάνης (δεξιά) και ο πρώτος αρχισυντάκτης, πρωθιερέας, Δημήτριος Καλλίμαχος, γνωστός για τη μαχητικότητα της πένας του. Ο Δημήτριος Καλλίμαχος που ως επικεφαλής της Σύνταξης του «Εθνικού Κήρυκα», άφησε τη σφραγίδα του. Η ιστορική πρώτη σελίδα του πρώτου φύλλου του «Ε.Κ.» στην είσοδο της εφημερίδας. Την παρατηρεί με προσοχή ο πρόεδρος του Κοινωφελούς Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος», Ανδρέας Δρακόπουλος.

5 ΣΑΒΒΑΤΟ 31 ΜΑΡΤΙΟΥ - ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2012 ΑΦΙΕΡΩΜΑ 5 θυνη εφημερίδα. Τις ίδιες αυτές εγκαταστάσεις συνέχισε να χρησιμοποιεί για την εκτύπωσή του ο «Εθνικός Κήρυκας», μέχρι το 1978, οπότε με εκδότη τότε τον Ζήνωνα Ρωσίδη μετακόμισε από την 26η Οδό του Μανχάταν, στο νότιο τμήμα της φημισμένης Παρκ Αβενιου. Σύμφωνα με έγγραφα που έχει στην κατοχή του ο σημερινός εκδότης, Αντώνης Η. Διαματάρης, ο Τατάνης όταν το 1933 είχε χρεοκοπήσει, αναγκάστηκε να πουλήσει την εφημερίδα. Η οικονομική του καταστροφή ήταν τόσο μεγάλη, ώστε, δεν είχε χρήματα για να πληρώσει το διαμέρισμά του στο Μανχάταν, όπου έμενε, με αποτέλεσμα να τον βγάλουν έξω. Αναφέρεται ότι έχασε πολλά χρήματα κατά το μεγάλο οικονομικό Κραχ του Η ειρωνεία είναι ότι εκείνο τον καιρό, η κυκλοφορία του «Εθνικού Κήρυκα» ήταν καλή, αφού πουλούσε φύλλα την ημέρα. Δέκα οκτώ χρόνια, μέχρι το 1933, κράτησε την εφημερίδα του, ο Πέτρος Τατάνης. Μέχρι που αναγκάστηκε από οικονομική αδυναμία να την πουλήσει σε έναν καπνέμπορο και φίλο του, τον Ευριπίδη Κεχαγιά. Το διπλό πλήγμα ήταν φοβερό γι αυτόν. Οικονομική καταστροφή, λόγω του Κραχ και αποχωρισμός από την εφημερίδα που ο ίδιος με τόσα όνειρα δημιούργησε και μεγάλωσε. Από τότε ο Τατάνης δεν ξαναασχολήθηκε με εκδόσεις και είναι ελάχιστες οι πληροφορίες για την υπόλοιπη ζωή του. Αναφέρεται ότι πέθανε στο τέλος Δεκεμβρίου του 1959 στη Νέα Υόρκη, από καρδιακή προσβολή. Μέχρι τον τελευταίο καιρό, αναφέρεται, επίσης, ότι διάβαζε συνεχώς τον «Εθνικό Κήρυκα», την εφημερίδα που δημιούργησε, αγάπησε, αλλά, τελικά, έχασε. Κατά τον κ. Διαματάρη, ο Πέτρος Τατάνης ίδρυσε τον «Εθνικό Κήρυκα» με προτροπή του Ελευθερίου Βενιζέλου, ο οποίος χρειαζόταν το δικό του δημοσιογραφικό όργανο ως αντίβαρο στις λυσσαλέες επιθέσεις της σφόδρα φιλοβασιλικής την εποχή εκείνη εφημερίδας «Ατλαντίς», που από χρόνια πριν εκδιδόταν επίσης καθημερινώς στη Ν. Υόρκη. Τα χρόνια εκείνα ήταν ιδιαίτερα ταραγμένα, γιατί είχε ξεσπάσει μεγάλος διχασμός στην Ελλάδα μεταξύ των Βενιζελικών και των Βασιλικών του Κωνσταντίνου, που ταλαιπώρησε, για δεκάδες χρόνια και τον Ελληνισμό των ΗΠΑ. Και έχει σημασία να αναφερθεί ότι στην κορυφή της πρώτης σελίδας του πρώτου φύλλου του «Εθνικού Κήρυκα» είχε δημοσιευτεί η θρυλική συνέντευξη του εθνάρχη, με τον πολύ εύγλωττο τίτλο: «Συνέντευξις Βενιζέλου με τον Εθνικό Κήρυκα - Θα έκαμνε την Ελλάδα ίσην με την Ιταλία». Για τον Πέτρο Τατάνη, ο Αντώνης Η. Διαματάρης είχε τονίσει σε παλαιότερη ομιλία του, ότι είναι μια από τις δεσπόζουσες ιστορικές μορφές της Ομογένειας. Και πρόσθεσε ότι είναι εκείνος που με την ίδρυση του «Εθνικού Κήρυκα», χάραξε και συνέβαλε όσο κανείς άλλος, στη διαμόρφωση της πορείας της ελληνικής ομογένειας στην Αμερική. Χαρακτηριστικά, είχε υπογραμμίσει ο Αντώνης Διαματάρης, ότι «είναι βέβαιο, πως αν δεν υπήρχε ο Τατάνης, ο Ελληνισμός της Αμερικής θα ήταν πολύ διαφορετικός, προς το χειρότερο, απ ό,τι είναι σήμερα». Είχε υποστηρίξει, ακόμα, ότι ο Πέτρος Τατάνης είναι εκείνος που με τον «Εθνικό Κήρυκά» του, δημιούργησε, καθοδήγησε, ενέπνευσε την Ομογένεια, όσο κανείς άλλος και της έδωσε την προοδευτική μορφή που έχει αποκτήσει. Με την ευκαιρία της αδελφοποίησης το Μάιο του 2008 του «Εθνικού Κήρυκα» με την επίσης ημερήσια εφημερίδα «Πατρίς» του Πύργου του Νομού Ηλείας, στον οποίο βρίσκεται και η Αμαλιάδα, γενέτειρα του Πέτρου Τατάνη, ο Αντώνης Διαματάρης είχε δηλώσει, μεταξύ άλλων, τα εξής: «Αποδίδουμε οφειλόμενο φόρο τιμής σε έναν άνθρωπο στον οποίο τόσο εγώ προσωπικά, όσο και όλη η Ομογένεια χρωστάμε μεγάλη ευγνωμοσύνη. Ο Πέτρος Τατάνης υπήρξε ένας πρωτοπόρος οραματιστής, ο οποίος δεν ίδρυσε απλώς μια εφημερίδα σε μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο, το 1915, αλλά την έστησε επάνω σε βαθιές ρίζες και θεμέλια και υιοθέτησε μια προφητική εκδοτική φιλοσοφία. Ο Τατάνης είχε την ικανότητα να δει στο βάθος του χρόνου, να αγωνιστεί στο πλευρό του Εθνάρχη Ελευθερίου Βενιζέλου». Επίσης, κατά τη στιγμή της αδελφοποίησης, ο κ. Διαματάρης αναφερόμενος στον δημιουργό του «Εθνικού Κήρυκα», είχε τονίσει, μεταξύ άλλων, ότι ο Πέτρος Τατάνης δημιούργησε ένα ίδρυμα που θα ένωνε τους Ελληνες της Αμερικής, θα γινόταν η φωνή τους και θα ταυτιζόταν με τον Ελληνισμό των ΗΠΑ. Η ιδέα της αδελφοποίησης είχε αρχίσει από τρία στελέχη του Πανηλειακού Συλλόγου Νέας Υόρκης, που σκέφθηκαν ότι πρέπει να αναδειχτεί το γεγονός πως ο ιδρυτής του «Εθνικού Κήρυκα» καταγόταν από το Νομό Ηλείας, στον οποίο εκδίδεται και η «Πατρίς». Ο πρώην πρόεδρος του Πανηλειακού και υπεύθυνος Δημοσίων Σχέσεων του Συλλόγου, Κωνσταντίνος Λυκογιάννης, ήταν ένας από τους τρεις που είχαν την πρωτοβουλία για την αδελφοποίηση, μαζί με την πρώην επίσης πρόεδρο του Συλλόγου, Ελένη Πάππα, και τον πρώην πρόεδρο της Πανηλειακής Ομοσπονδίας Αμερικής και Καναδά, καθώς και του Συλλόγου του Τορόντο, Κώστα Κουτρουμπή. Το θέμα της αδελφοποίησης υλοποιήθηκε μετά από πρόταση της κ. Πάππα. Ο Πέτρος Τατάνης με τον μαχητικό αρχισυντάκτη του, τον πρωθιερέα Δημήτριο Καλλίμαχο, είχε οργανώσει ένα εκλεκτό επιτελείο τακτικών και εκτάκτων συνεργατών, που έγραφαν στον «Εθνικό Κήρυκα». Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται μεγάλα ονόματα των Ελληνικών Γραμμάτων και της Δημοσιογραφίας, όπως ο Κωστής Παλαμάς, ο Γεώργιος Δροσίνης, ο Μπάμπης Αννινος, ο Κώστας Ουράνης, ο Γρ. Καμπούρογλου, ο Ιωάννης Δαμβέργης, ο Χ. Καίσαρης, ο Λέων Μακκάς, ο Θ. Βελλιανίτης κ.ά. Η εμπιστοσύνη και ο σεβασμός που είχε ο Πέτρος Τατάνης στον Ελευθέριο Βενιζέλο, καταφαίνεται και από το ότι η ονομασία του «Εθνικού Κήρυκα» είναι εμπνευσμένη από την εφημερίδα του εθνάρχη «Κήρυξ» των Χανίων. Προστέθηκε μόνο η λέξη «Εθνικός» για να καλύπτει όλους τους Ελληνες της Αμερικής. Ο Τατάνης υιοθέτησε ακόμα και το λογότυπο και τη γραμματοσειρά του «Κήρυκα» του Βενιζέλου. Ο τελευταίος αναγνώρισε τη μεγάλη υποστήριξη που του είχε προσφέρει ο «Εθνικός Κήρυκας», γι αυτό και όταν το 1922 είχε έλθει στις ΗΠΑ, δεν παρέλειψε να επισκεφτεί τα γραφεία της εφημερίδας και να πε- Συνέχεια στη σελίδα 6

6 6 ΑΦΙΕΡΩΜΑ Πέτρος Τατάνης: Ο ιδρυτής του «Εθνικού Κήρυκα» ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ Συνέχεια από τη σελίδα 5 ριηγηθεί και στις τυπογραφικές ακόμα εγκαταστάσεις της. Το κριτήριο του Πέτρου Τατάνη να προσλάβει από την αρχή ως αρχισυντάκτη της εφημερίδας του τον πρωθιερέα Δημήτριο Καλλίμαχο, αποδείχτηκε επιτυχημένο. Ο τελευταίος είχε γεννηθεί στη Θράκη το 1879 και είχε σπουδάσει στην Κωνσταντινούπολη και στη Σμύρνη. Προηγουμένως, είχε συνεργαστεί με την ιστορική εφημερίδα του Βλάση Γαβριηλίδη, «Ακρόπολη» της Αθήνας. Αρχικά, είχε συνεργαστεί ως αρχισυντάκτης με τον «Εθνικό Κήρυκα», από το 1915 που ιδρύθηκε, μέχρι το Στη συνέχεια, ανέλαβε ως εφημέριος σε εκκλησία του Μπρούκλιν και αργότερα εγκατέλειψε τα ιερατικά του καθήκοντα και επέστρεψε στην αρχισυνταξία του «Εθνικού Κήρυκα». Η φύση του Πέτρου Τατάνη ήταν ανήσυχη, προκειμένου να προσφέρει ό,τι μπορούσε περισσότερο στην Ομογένεια και στην ελληνική πατρίδα. Ετσι, μετά την εφημερίδα, προχώρησε στην έκδοση του «Μη- Επάνω, οι πρώτοι λινοτυπιστές της εφημερίδας με τον αρχιεργάτη, Δ. Χαλκιόπουλο που κάθεται στη μέση. Κάτω, στο τμήμα της προετοιμασίας των τριών περιοδικών που έβγαζε απ την αρχή της έκδοσής του ο «Εθνικός Κήρυκας». Ο νεότερος εθνικός μας ποιητής, Κωστής Παλαμάς είχε διατελέσει συνεργάτης του «Εθνικού Κήρυκα».

7 ΣΑΒΒΑΤΟ 31 ΜΑΡΤΙΟΥ - ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2012 ΑΦΙΕΡΩΜΑ 7 Οι τεχνικές εγκαταστάσεις του «Ε.Κ.», ήταν από τις πιο σύγχρονες της εποχής του. Ο Πέτρος Τατάνης ήταν πάντα προσιτός και συνεργάσιμος με τα στελέχη της εφημερίδας του. νιαίου Εικονογραφημένου Εθνικού Κήρυκα», που αποτελούσε ένα εκδοτικό θαύμα. Είναι μνημειώδης η ειδική πανηγυρική έκδοση που κυκλοφόρησε τον Απρίλιο του 1922, για την πρώτη δεκαετία της εφημερίδας. Στο κύριο άρθρο της ειδικής εκείνης αφιερωματικής έκδοσης, είχαν γραφεί, μεταξύ άλλων, τα εξής: «Ο Μηνιαίος Καλλιτεχνικός Εθνικός, έχων ανεξάρτητον όλων οργανισμόν από το ημερήσιον φύλλον και από τον Κυριακάτικον Εθνικόν Κήρυκα, όστις κατέλαβε και αυτός καταπληκτικήν διάδοσιν, κατέκτησεν την πρώτην κυκλοφορίαν μεταξύ πάντων των Ελληνικών περιοδικών εν τω κόσμω. Ανά τας πολυπληθείς Ελληνικάς παροικίας των Ηνωμένων Πολιτειών, εις τον Καναδάν και την Νότιον Αμερικήν, ανά τας παροικίας της Ευρώπης, εις την παλαιάν Ελλάδα και εις όλας τας νέας Ελληνικάς χώρας, εις την Ηπειρον και την Μακεδονίαν, εις την Θράκην και αλλαχού έχει πυργώσει θριαμβευτικώς το κράτος του. Ιδίως η επικράτησίς του είναι οριστική και η διάδοσίς του αμιλλωμένη προς την εν Αμερική κυκλοφορίαν εις τον Ελληνισμόν της ωραίας Κωνσταντινουπόλεως, εις την Αλεξάνδρειαν και το Κάιρον, και εις το Καρτούμ και εις τας πλείστας πόλεις της Αιγύπτου και του Σουδάν. Εισήλασεν ήδη εις την Αβησσυνίαν και την Νότιον Αφρικήν, επροχώρησεν εις την Αυστραλίαν και την Ιαπωνίαν, εις τας Ινδίας και εις την Ανατολικήν Σιβηρίαν και την Κίναν, καταστάς όργανον κοινόν των απανταχού της γης Ελλήνων, των οποίων υποβοηθεί την ανάπτυξιν και πρόοδον». Ο σημερινός εκδότης και διευθυντής του «Εθνικού Κήρυκα», Αντώνης Η. Διαματάρης, είναι ο μακροβιότερος στο πηδάλιο της εφημερίδας, από τους επτά συνολικά ιδιοκτήτες του στο διάστημα όλων αυτών των χρόνων. Επί των ημερών του, ο «Εθνικός Κήρυκας» σημείωσε απρόσμενη από πολλούς άνθηση και έγινε ακόμα περισσότερο ο καθημερινός απαραίτητος και υπεύθυνος οδηγός ενημέρωσης και σχολιασμού για όλα όσα συμβαίνουν στην Ομογένεια, την Αμερική, τη γενέτειρα Ελλάδα και Κύπρο και τον Κόσμο. Στα χέρια του Αντώνη Διαματάρη, ο «Εθνικός Κήρυκας» του Πέτρου Τατάνη, ετοιμάζεται σε τρία χρόνια να μπει με νεανικό σφρίγος, όπως όταν άρχισε, στην πρώτη του εκατονταετία. Αν χρειάζεστε DJ ή Ζωντανή Ελληνική Μουσική τηλεφωνήστε στο (201) Για την επιτυχία της εκδήλωσης σας, εμπιστευτείτε τον γνωστό σε όλους Nicos Nicolaides The Cosmopolitans DJ or Live Greek Music ΑΝΑΚΑΛΥΨΕ το Μέλλον σου μέσα από την Αγ. Γραφή Το Σπίτι σου στον Ουρανό Η Μυστηριώδης Δύναμη στη Ζωή σου Από Ενοχος Αμαρτωλός Συγχωρημένος Αγιος Τι προφητεύει η Γραφή για το Μέλλον του Κόσμου; Πόσο σύντομα θα επιστρέψει ο Χριστός; Zήτησε τα μαθήματα ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΩ. Προσφέρονται ΔΩΡΕΑΝ Greek Voice, Box 67, Madera, CA (860) greekvoice@mail.com PANTELIS SKULIKIDIS, ESQ. GARY J. DMOCH & ASSOCIATES ΔΙΚΗΓΟΡΟΙ - ATTORNEYS AT LAW Northern Boulevard, Flushing, NY Tel.: (718) ΑΓΟΡΑΠΩΛΗΣΙΕΣ / ΚΤΗΜΑΤΟΜΕΣΙΤΙΚΑ Συμφωνητικά Buying / Selling Real Estate Transactions Contracts Υποθέσεις ιδιοκτητών / Ενοικιαστών Landlord / Tenant, HPD&ECB Violations Διαθήκες - Κληρονομικά / Πληρεξούσια Εμπορικές Μισθώσεις Επιχειρήσεις / Αγορές - Πωλήσεις ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ Τραυματισμοί Διαζύγια Επαγγελματικά / Εταιρικά Επαγγελματικές αγιραπωλησίες και συμφωνητικά Εκπροσώπηση στο Δικαστήριο ΜΙΛΑΜΕ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΑΝ ΑΓΟΡΑΖΕΤΕ, ΠΟΥΛΑΤΕ Ή ΕΝΟΙΚΙΑΖΕΤΕ ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΟ Ή ΑΛΛΗ ΜΙΚΡΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΤΟΤΕ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΣΑΣ ΒΟΗΘΗΣΟΥΜΕ

8 8 ΘΕΜΑ ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ Χιλιάδες πιστοί πηγαίνουν κάθε χρόνο τον Δεκαπενταύγουστο στην Παναγία Σουμελά και δίνουν το παρών στην περιφορά της θαυματουργής εικόνας της Παναγίας. ΕΥΡΩΚΙΝΗΣΗ Παναγία Σουμελά: «Εν Ελλάδι υπήρχαν οι Πόντιοι, αλλά δεν υπήρχεν ο Πόντος. Με την εικόνα της Παναγίας Σουμελά ήλθε και ο Πόντος» Η Μονή Παναγίας Σουμελά είναι ένα από πιο γνωστά ορθόδοξα μοναστήρια κοντά στην Τραπεζούντα και σύμβολο του Ποντιακού Ελληνισμού επί 16 αιώνες, ενώ τα τελευταία χρόνια λειτουργεί σε ένα επίπεδο του χωριού Καστανιά στις πλαγιές του Βερμίου της Βέροιας. H θαυματουργή εικόνα της Παναγίας σύμφωνα με την παράδοση της Ορθοδόξου εκκλησίας είναι έργο του Αποστόλου και Ευαγγελιστή Λουκά. Το όνομα Σουμελά ετυμολογείται από το όρος Μελά και του ποντιακού ιδιώματος σού, που σημαίνει «εις το» ή «εις του» και έγινε Σουμελά «εις του Μελά». Mετά το θάνατό του, βρίσκεται για ένα διάστημα στην Αθήνα (και για αυτό το λόγο, αρχικά είχε ονομαστεί ως η Παναγία η Αθηνιώτισσα) και από τα τέλη του 4ου μ.χ. αιώνα τη συναντούμε στο Ορος Μελά, σε απόσταση 45 χιλιομέτρων από την πρωτεύουσα του Εύξεινου Πόντου, την Τραπεζούντα. Η Τραπεζούντα βρίσκεται στο άκρο της ιστορικής περιοχής του Πόντου σε απόσταση άνω των χλμ. από την Κωνσταντινούπολη. Η σημαντική της γεωγραφική θέση ήταν ανέκαθεν πόλος έλξης για σχεδόν όλους τους λαούς που πέρασαν ιστορικά από την περιοχή. Σήμερα αποτελεί σημαντικό βιομηχανικό αλλά και τουριστικό κέντρο της Μαύρης Θάλασσας, διαθέτει πανεπιστήμιο και είναι σημαντικός κόμβος στον αυτοκινητόδρομο του Πόντου που καταλήγει στα σύνορα με την Γεωργία. Η Μονή της Παναγίας Σουμελά βρίσκεται Ν/Α της πόλης στις πλαγιές του όρους Μελά το οποίο είναι ένα από τα πιο σκληροτράχηλα βουνά που θα βρούμε στον μικρασιατικό χώρο. H δημιουργία του ναού της Παναγίας της Σουμελά χάνεται στα βάθη του χρόνου και του μύθου. Σύμφωνα με μια διαδεδομένη παράδοση, το 386, οι Αθηναίοι μοναχοί Βαρνάβας και Σωφρόνιος (κατά κόσμο Βασίλειος και Σωτήρχος, θείος και ανιψιός, κάτοικοι και οι δυο Αθηνών) έψαχναν κάποιο τόπο για να ιδρύσουν τη μοναχική τους σκήτη. Ξεκίνησαν από την Αθήνα, πέρασαν από τα Μετέωρα, έφτασαν στη Χαλκιδική και, από τη Χερσόνησο του Αθω, ένας άγνωστος τούς πήρε με το καράβι του ως τη Μαρώνεια. Εφτασαν πεζοπορώντας στην Κωνσταντινούπολη και, στη συνέχεια, ύστερα από περιπετειώδη, πολυήμερη πεζοπορία, έφτασαν στην Τραπεζούντα. Εκεί είδαν σε όραμα την Παναγία, που τους είπε ότι προπορεύεται «στο όρος Μελά» και τους ζήτησε να την ακολουθήσουν. Πιστοί, συνέχισαν την πεζοπορία. Ενα δειλινό, οι δύο πεζοπόροι έφτασαν στο χωριό Κουσπιδή, όπου τους φιλοξένησε στο σπίτι του κάποιος χωρικός. Η οικοδέσποινα τους σερβίρισε δείπνο με ψάρια και ψωμί. Οταν οι μοναχοί άκουσαν ότι τα ψάρια ήταν από τον ποταμό Πυξίτη που κατεβαίνει από το όρος Μελά, δεν έκρυψαν τη χαρά τους. Το όρος Μελά ήταν ο προορισμός που τους είχε φανερωθεί στο όραμα. Τώρα πια είχαν βάσιμες ελπίδες ότι πλησίαζε το τέλος της διαδρομής, που επανασχεδιάστηκε οδηγό πια τον Πυξίτη ποταμό. Χωρίς καθυστέρηση συνέχισαν την πορεία τους προς την κορυφή αδιαφορώντας για την κοπιαστική πορεία χρειαζόταν. Την επόμενη μέρα, οι κατάκοποι μοναχοί ξύπνησαν σε υψόμετρο 1.063μ. από το κελάηδημα των πουλιών και έκθαμβοι αντίκρισαν μια ψηλή κορυφή και γύρω της να πετούν χελιδόνια, που φώλιαζαν στο χείλος μιας σπηλιάς. Σε εκείνη τη σπηλιά, ο Βαρνάβας και ο Σωφρόνιος βρήκαν την εικόνα της Παναγίας της Αθηνιώτισσας που εθεωρείτο ότι την είχε φιλοτεχνήσει ο Ευαγγελιστής Λουκάς. Σύμφωνα πάντα με την ίδια παράδοση, η εικόνα είχε μεταφερθεί από αγγέλους. Οι μοναχοί Βαρνάβας και Σωφρόνιος έκτισαν με τη συμπαράσταση της γειτονικής Μονής Βαζελώνα κελί και στη συνέχεια σκαλιστή μέσα στο βουνό την εκκλησία της Παναγίας Σουμελά (Εις του Μελά - στου Μελά - Σουμελά). Το σοβαρό πρόβλημα της ύδρευσης του μοναστηριού λύθηκε, επίσης σύμφωνα με την παράδοση, κατά θαυματουργό τρόπο. H ανθρώπινη λογική αδυνατεί να απαντήσει στο θέαμα που βλέπουν και οι σημερινοί

9 ΣΑΒΒΑΤΟ 31 ΜΑΡΤΙΟΥ - ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2012 ΘΕΜΑ 9 ακόμη προσκυνητές, να αναβλύζει αγιασματικό νερό μέσα από ένα γρανιτώδη βράχο. Οι θεραπευτικές του ιδιότητες έκαναν πασίγνωστο το μοναστήρι όχι μόνο στους χριστιανούς, αλλά και στους μουσουλμάνους που ακόμη συνεχίζουν να το επισκέπτονται και να ζητούν τη χάρη της Παναγίας. Αξιο θαυμασμού είναι το μεγάλο πνευματικό, εθνικό και κοινωνικό έργο της Σουμελιώτισσας, ιδιαίτερα μετά την πτώση της αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας. Γίνεται το σύμβολο και η ελπίδα των Ελληνoποντίων που καταφεύγουν στην προστασία της και βρίσκουν παρηγοριά και ασφάλεια. Κάτω από την προστασία της οι υπόδουλοι Ελληνες βρίσκουν τη δύναμη να αγωνιστών ενάντια στις τουρκικές διώξεις, στα βασανιστήρια, στους εξισλαμισμούς και κατά τα τελευταία πριν από την ανταλλαγή χρόνια να σηκώσουν το βαρύ σταυρό της εξόντωσης από τη σχεδιασμένη από το επίσημο τουρκικό κράτος σατανική τακτική της γενοκτονίας όπου θυσιάστηκαν Ελληνες του Πόντου. Μέσα στο βαρύ της τυραννίας κλίμα, είναι κέντρο γραμμάτων και παιδείας, εκπαιδεύοντας ιερείς και δάσκαλους, δρώντας ανασταλτικά στον οδοστρωτήρα του εκτουρκισμού και στην απώλεια της εθνικής ταυτότητας και συνείδησης, ανατρέποντας το ηθικό των Ελλήνων με την ιδέα της εθνικής ανεξαρτησίας και της θρησκευτικής ελευθερίας. Ηρθαν όμως και τραγικές μέρες που τίποτε δεν μπορούσε να ματαιώσει τον ξεριζωμό που επιβλήθηκε, με τη συνθήκη της Λωζάνης. Κανέναν από τους τότε ισχυρούς της γης δεν συγκίνησε ο θρήνος, τα μαρτύρια και το ξεσπίτωμα ενός λαού που υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει τις προγονικές του εστίες θύμα μιας ανίερης εμπορικής ανταλλαγής. Με τον ξεριζωμό το εικόνισμα της Παναγίας θάφτηκε από τους τελευταίους μοναχούς στα αγιασμένα χώματά της. Δέκα χρόνια θαμμένη χωρίς προσκυνητές και προσκυνήσει έκλαιγε την συμφορά και περίμενε την απελευθέρωσή της. Η απεριόριστη αγάπη τον ξεριζωμένων στη Σουμελιώτισσα, η αθεράπευτη νοσταλγία τους για τις αξέχαστες πατρίδες θεριεύει την ελπίδα της απελευθέρωσής της που πρόβαλε σαν ένα επιτακτικό καθήκον στο νου και τη συνείδηση δύο εκλεκτών τέκνων του Πόντου, το μητροπολίτη Ξάνθης Πολύκαρπου Ψωμιάδη και του υπουργού Λεωνίδα Ιασονίδη οι οποίοι ζήτησαν τη μεσολάβηση του πρωθυπουργού Ελευθερίου Βενιζέλου για την απελευθέρωση της εικόνας. Μετά την έγκριση του αιτήματος από τον Τούρκο πρωθυπουργό Ισμέτ Ινονού, πήγε στον Πόντο ο Αρχιμανδρίτης Αμβρόσιος από τους τελευταίους μοναχούς της μονής και ύστερα από αγωνιώδεις προσπάθειες βρήκε την εικόνα, τον πολύτιμο σταυρό με το τίμιο ξύλο που είχε δωρίσει στο μοναστήρι ο αυτοκράτορας της Τραπεζούντας Μανώλη Γ ο μέγας Κομνηνός το χειρόγραφο Ευαγγέλιο του μουσείου Χριστόφορου που είχαν ενταφιαστεί μαζί με την εικόνα, τα μετέφερε στην Αθήνα και τα παρέδωσε στον Μητροπολίτη Τραπεζούντας και κατοπινό Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Χρύσανθο Φιλιππίδη, όπου εκείνος το εναπόθεσε προσωρινά στο βυζαντινό μουσείο Αθηνών. Από εδώ και ύστερα μια άλλη ιστορία γράφεται στον ελλαδικό χώρο. Η Παναγία Σουμελά στο Βέρμιο H εικόνα αρχικά φιλοξενήθηκε για 20 χρόνια στο Βυζαντινό Μουσείο της Αθήνας. Βέβαια από το 1931 ο Λεωνίδας Iασωνίδης είχε προτείνει τον επανενθρονισμό της Παναγίας Σουμελά σε κάποια περιοχή της Ελλάδας. Συγκεκριμένα έγραφε στην εφημερίδα «ΠΑΤΡΙΣ ΚΑΤΙ ΤΟ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΟ Η ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ ΣΕ ΜΕΓΕΘΥΝΣΗ Η εκτύπωση της Ελληνικής Καινής Διαθήκης σε μεγάλα ευανάγνωστα γράμματα καθιστά το διάβασμα του Λόγου του Θεού εύκολο, αποδοτικό και ευχάριστο. Με μια ελκυστική έγχρωμη εικόνα του Χριστού στο κάλυμμα. Τιμάται $12.00 και η τιμή περιλαμβάνει τα ταχυδρομικά (προπληρωτέα). Για αντίγραφα αποταθείτε στον Οίκο: HELLENIC PUBLICATIONS, 8785 University Blvd, Berrien Springs, MI (269) Apollo Orchestras and Dj's by Lefteris Bournias Για καλή Ελληνική μουσική παραδοσιακή και μοντέρνα Καλές Τιμές. Packages starting from under 2K. Οτι χρειάζεται ένα επιτυχημένο πάρτι. Oι Dj μας παίζουν όλα τα είδη της μουσικής. Lights, plasma screens and video montage available. Photography and videography. (917) Tsifteteli@aol.com ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ»: «Αναζητήσωμεν εν ταις Nέαις Xώραις παλαιάν τινά Σταυροπηγιακήν Μονήν, βραχώδη και ερυμνήν, παρεμφερή προς την εν Πόντω ερημωθείσαν, θα μετωνομάσωμεν αυτήν εις Nέαν Παναγίαν Σουμελά και θα δώσωμεν αυτήν εις ψυχικήν ανακούφισιν και παρηγορίαν εις τας τριακοσίας πενήντα χιλιάδας των Ποντίων, δι ους δεν είνε προσιταί αι Αθήναι! Και θα δίδεται ούτω και πάλιν η ευκαιρία εις τον γενναιόψυχον τούτον Λαόν να συγκροτή τας πανηγύρεις και να συνεχίζη τας τελετάς και να εμφανίζη τας αλησμονήτους εκείνας κοσμοσυρροάς κατά τας επετείους της Παρθένου εορτάς, ασπαζόμενος την εικόνα των 17 Ποντιακών αιώνων, αισθανόμενος τα παλαιά της συγκινήσεως ρίγη, αναβαπτιζόμενος εις την προς την πατρίδα πίστιν και τραγουδών εν συνοδεία της Ποντιακής λύρας το αλησμόνητο τραγούδι: Eμέν Κρωμναίτε λένε με Κανέναν κι φογούμαι. Ση Σουμελάς την Παναγιάν θα πάγω στεφανούμαι!» Είκοσι χρόνια λησμονημένη στο μουσείο, χρόνια μουσειακό αντικείμενο. Το 1951 ιδρύεται στη Θεσσαλονίκη το σωματείο Παναγία Σουμελά με πρωτεργάτη τον γιατρό Φίλωνα Κτενίδη από την Κρωμνή του Πόντου και τον Αύγουστο του 1952 ύστερα από σοβαρές και υπεύθυνες προσπάθειες η εικόνα της Παναγίας ενθρονίστηκε με επισημότητα στον ναό που χτίστηκε στο όρος Βέρμιο σε περιοχή 500 στρεμμάτων που παραχώρησε η κοινότητα της Καστανιάς. Τον Αύγουστο του 1993 παραδόθηκαν από το βυζαντινό μουσείο Αθηνών ο πολιτικού Σταύρος και το Ευαγγέλιο του όσιου Χριστόφορου. Στα υψώματα της Καστανιάς οι πρόσφυγες του Πόντου ανιστόρησαν τον Πόντο σε μικρογραφία όπως πολύ εύστοχα τόνισε ο επί σειρά ετών πρόεδρος της Παναγίας Σουμελά Παναγιώτης Τανιμανίδης. Η «Αθηνιώτισσα» και η «Σουμελιώτισσα» γίνεται προσφυγομάνα και «Βερμιώτισσα». ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΑ MARIANTHE L. BUDIKE Esq. ΟΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΟΙ ΝΟΜΟΙ Η.Π.Α. ΠΑΡΕΧΟΥΜΕ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΟΠΩΣ Πολιτικά δικαιώματα και ιθαγένεια Μόνιμη διαμονή Φοιτητικές άδειες παραμονής Παράταση αδειών παραμονής Πολιτογράφηση Waivers Labor certification Για περισσότερες πληροφορίες χρησιμοποιήστε τα δωρεάν τηλέφωνά μας marianthe@budikelaw.com Συνέχεια στη σελίδα 10

10 10 ΘΕΜΑ ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ Παναγία Σουμελά: «Εν Ελλάδι υπήρχαν οι Πόντιοι, αλλά δεν υπήρχεν ο Πόντος. Με την εικόνα της Παναγίας Σουμελά ήλθε και ο Πόντος» Συνέχεια από τη σελίδα 9 Από τα πρώτα χρόνια της εγκατάστασης της στο Βέρμιο, άρχισαν να συσσωρεύουν χιλιάδες προσκυνητές με τη συμπαράσταση των οποίων ολοκληρώνεται ένα έργο αξιόλογο, θρησκευτικό, εθνικό, κοινωνικό και πολιτιστικό. Είναι ανάγκη να τονιστεί πως τόσο οι Πόντιοι όσο και οι υπόλοιποι κάτοικοι της Μακεδονίας, είναι οι γνήσιοι Ελληνες με ελληνορθόδοξη συνείδηση όσο και αν μερικοί προσπαθούν να διαστρεβλώσουν η ιστορία και να ματαιώσουν την αδελφική συμβίωση το λαό. Αυτό τουλάχιστον φανερώνει η τελευταία ανάμνηση της ανύπαρκτης μακεδονικής εθνότητας και οι σοβινιστικές διαθέσεις της Τουρκίας που εκφράζονται με πολλές ενέργειες και ιδιαίτερα με την κατάληψη και κατοχή του βόρειου τμήματος της Κύπρου. Η Παναγία Σουμελά φρουρός των βόρειων συνόρων της Ελλάδας, ιερό κέντρο του ανά τον κόσμο ποντιακού ελληνισμού, εκφράζει την κοινή των Ελλήνων συνείδηση για τη διατήρηση της εθνικής μνήμης και την θέληση για ένα κόσμο αδελφωμένο που θα διδάσκεται όμως από την ιστορία. Σήμερα το κτιριακό συγκρότημα περιλαμβάνει δυο εκκλησίες δέκα ξενώνες με 620 κρεβάτια ( ), ένα εστιατόριο, δυο τουριστικά περίπτερα βρύσες, τηλέφωνα, ηλεκτρικό φως, χώρους στάθμευσης, πλατεία, εκατοντάδες καλλωπιστικά και καρποφόρα δέντρα. Κάθε χρόνο, το τριήμερο του 15Αύγουστου, είναι πρωτοφανής η συρροή χιλιάδων προσκυνητών από όλα τα διαμερίσματα της χώρας και το εξωτερικό. Η περιφορά της Εικόνας, μέσα στο χώρο του ιερού προσκυνήματος, γίνεται με βυζαντινή μεγαλοπρέπεια και σύμφωνα με την Ορθόδοξη Παράδοση, είναι μια από τις πιο συγκινητικές και κατανυκτικές ακολουθίες. Τον Ιούνιο του 2010 το Τουρκικό Κράτος έδωσε άδεια στο Οικουμενικό Πατριαρχείο για να τελεστεί στην ιστορική μονή η λειτουργία για την γιορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, στις 15 Αυγούστου 2010, με την Τουρκία να προσδοκά τόσο στην έξωθεν καλή μαρτυρία για σεβασμό των θρησκευτικών ελευθεριών όσο και σε οικονομικά οφέλη από την αύξηση των τουριστών στην περιοχή τις ημέρες αυτές. Στην απόφαση να ανοίξει η μονή για μία ημέρα διεκδικεί μερίδιο και η Ρωσική Εκκλησία. Αυτή ήταν η πρώτη φορά ύστερα από 87 έτη που το μοναστήρι λειτούργησε ξανά ως εκκλησία, καθώς τα τελευταία χρόνια είχε μετατραπεί σε μουσείο. ( ) Αναλυτικά οι ξενώνες που διατίθενται και το κόστος διαμονής έχει ως εξής: Θάλαμοι ομαδικοί με 10 κρεβάτια και άνω, με κοινόχρηστες τουαλέτες, η αξία των οποίων είναι 5 ευρώ το άτομο. Δωμάτια με 5-6 κρεβάτια, με κοινόχρηστες τουαλέτες και μπάνια, η αξία των οποίων είναι 7 ευρώ το άτομο. Δωμάτια με 3-4 κρεβάτια, με θέρμανση, μπάνιο και τουαλέτα εντός δωματίου, η αξία των οποίων είναι 10 ευρώ το άτομο. Δωμάτια με 2 κρεβάτια, με θέρμανση, μπάνιο και τουαλέτα εντός δωματίου, η αξία των οποίων είναι 15 ευρώ το άτομο. Τέλος, δίκλινα δωμάτια λουξ, η αξία των οποίων είναι 40 ευρώ το δωμάτιο. Χρονολογική αναδρομή 4ος αιώνας: Οι μοναχοί Βαρνάβας και Σωφρόνιος ανακαλύπτουν στο όρος Μελά την εικόνα της Παναγίας,την οποία σύμφωνα με την παράδοση φιλοτέχνησε ο Ευαγγελιστής Λουκάς,και ιδρύουν τη μονή. 7ος αιώνας: Ο όσιος Χριστοφόρος επανιδρύει το μοναστήρι, το οποίο είχε καταστραφεί. 14ος αιώνας: Ο Αλέξιος Γ Κομνηνός χτίζει πύργους, κελιά, ανακαινίζει τα κτίσματα και εγκαθιστά 40 μόνιμους φρουρούς για την προστασία της Μονής. Αρχές 15ου αιώνα: Ο Μανουήλ Γ Κομνηνός προσφέρει στη Μονή σταυρό με τίμιο ξύλο. Μέσα 15ου ως 19ο αιώνα: Οι σουλτάνοι εκδίδουν φιρμάνια και επικυρώνουν τα προνόμια που παραχώρησαν οι βυζαντινοί αυτοκράτορες στη Μονή. 1868: Στη βιβλιοθήκη της Μονής ο ερευνητής Σάββας Ιωαννίδης βρίσκει το πρώτο ελληνικό χειρόγραφο για τον Διγενή Ακρίτα. 1922: Η Μονή καταστρέφεται από τους Νεότουρκους. 1923: Λίγο προτού εγκαταλείψουν το μοναστήρι οι μοναχοί κρύβουν την εικόνα της Παναγίας,τον σταυρό του αυτοκράτορα Μανουήλ Γ και το χειρόγραφο Ευαγγέλιο του Οσίου Χριστόφορου σε κρύπτη. 1930: Ο Τούρκος πρωθυπουργός Ισμέτ Ινονού επισκέπτεται την Αθήνα και συναντά εκπροσώπους Ποντίων. Οι τελευταίοι δύο εν ζωή μοναχοί αναλαμβάνουν να μεταφέρουν τα κειμήλια στην Ελλάδα. 1931: Η εικόνα της Παναγίας τοποθετείται στο Βυζαντινό Μουσείο και ο Λεωνίδας Ιασωνίδης,υπουργός της κυβέρνησης Βενιζέλου, δηλώνει: «Εν Ελλάδι υπήρχαν οι Πόντιοι, αλλά δεν υπήρχεν ο Πόντος. Με την εικόνα της Παναγίας Σουμελά ήλθε και ο Πόντος». 1951: Ο Φίλων Κτενίδης προχωρεί στη θεμελίωση του Ναού της Παναγίας Σουμελά στο Βέρμιο του Νομού Ημαθίας. Οι θησαυροί της Μονής της Παναγίας Σουμελά Στη βιβλιοθήκη του Μοναστηρίου φυλάγονταν πολύτιμα έγγραφα και πολλά αρχαία χειρόγραφα μέχρι τον ξεριζωμό όπως το πρώτο ελληνικό χειρόγραφο του Διγενή Ακρίτα. Χαρακτηριστικό είναι ότι από 52 ελληνικά χειρόγραφα που υπάρχουν στο μουσείο της Αγκυρας τα 34 προέρχονταν από την Μονή της Παναγίας Σουμελά. Μέσα στη βιβλιοθήκη της μονής βρήκε το 1868 ο ερευνητής Σάββας Iωαννίδης το πρώτο ελληνικό χειρόγραφο του Διγενή Ακρίτα. Στην Μονή εκτός από την εικόνα της Μεγαλόχαρης άλλα κειμήλια ήταν ο Σταυρός του Αυτοκράτορα Μανουήλ Γ Κομνηνού και το χειρόγραφο Ευαγγέλιο του Οσίου Χριστόφορου. Ευτυχώς και τα τρία αυτά ιερά κειμήλια οι μοναχοί της Μονής τα έκρυψαν πριν την καταστροφή και την λεηλασία του Μοναστηρίου από τους Τούρκους το1922. Αργότερα τα ιερά αυτά κειμήλια μεταφέρθηκαν στην Ελλάδα και σήμερα βρίσκονται στην ανιστορημένη Μονή της Παναγίας Σουμελά, στο όρος Βέρμιο της Βέροιας. Ευαγγέλιο Το Ευαγγέλιο του Οσίου Χριστοφόρου είναι μία χειρόγραφη αντιγραφή των τεσσάρων Ευαγγελίων. Είναι το θαύμα της Υπεραγίας Θεοτόκου το οποίο επιτελέσθηκε επί του Οσίου Χριστοφόρου, του τρίτου κτήτορα της Ιεράς Μονής Παναγίας Σουμελά του Πόντου. Μετά την δεύτερη για άγνωστους λόγους ερήμωση του Μοναστηριού, με εμφάνισή Της η Υπεραγία Θεοτόκος προσκαλεί τον Χριστοφόρο να αναλάβει την ηγουμενία του Ιερού Παλλαδίου Της και στην απορίας του πως αυτός ο οποίος «γράμματα μὴ μεμαθηκώς» (Ιωαν. 7,15), θα αναλάβει τέτοιας μεγάλης ευθύνης έργο, καθησυχάζεται από την Θεομήτορα ότι σε αυτό το πρόβλημα τη λύση θα δώσει η ίδια Της. Θαυματουργικά ο Oσιος μαθαίνει γραφή και ανάγνωση και αναλαμβάνει την ηγουμενία. Ουσιαστικά αποδέχεται την εντολή Της. Απόδειξη αυτού του θαύματος είναι το χειρόγραφο Ιερό Ευαγγέλιο. Χαρακτηριστικά του Ευαγγελίου: Είναι ένα περγαμηνό χειρόγραφο κείμενο του 7ου αιώνα (περίπου 690 μ.χ.). Τα εξώφυλλά του αποτελούνται από ξύλινα πινακίδια, επενδεδυμένα με μεταξωτό ύφασμα πορφυρού χρώματος. Συμπληρωματικά στην εμπρόσθια όψη υπάρχουν αργυρές επιχρυσωμένες έκτυπες διακόσμησης. Στο κέντρο υπάρχει τοποθετημένος ένας ευμεγέθης Σταυρός ο οποίος φέρει πέντε σμαλτωμένα εγκόλπια με τις μορφές: του Κυρίου, της Θεοτόκου, του Προδρόμου και των Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ. Επιτάφιος Ο επιτάφιος ακολουθεί το σύνθετο τύπο της μεταβυζαντινής περιόδου. Στο κεντρικό τμήμα απεικονίζεται ο Χριστός νεκρός, σε κλίνη, περιβαλλόμενος από τους Αρχαγγέλους Γαβριήλ (αριστερά) και Μιχαήλ (δεξιά), οι οποίοι κρατούν ράβδο με το αριστερό χέρι και θυμιάζουν το Χριστό με το δεξιό. Σκυμμένοι πάνω από το νεκρό σώμα η Παναγία, που αγκαλιάζει τον Υιόν της, και ο Ιωάννης, ασπαζόμενος την αριστερά του Χριστού. Στο δεξιό άκρο της κλίνης γονυπετής ο Ιωσήφ, με λευκά μαλλιά και γενειάδα, και τη θλίψη στο πρόσωπό του. Στην κεφαλή της κλίνης οι Μυροφόρες, Μαρία η Μαγδαληνή - ολοφυρόμενη, με τα χέρια ανυψωμένα - και Μαρία του Ιακώβου σε βουβό θρήνο. Πίσω από τη μορφή του Ιωάννη, στο μέσον της σκηνής, επιβλητικός υψώνεται ο σταυρός του μαρτυρίου

11 ΣΑΒΒΑΤΟ 31 ΜΑΡΤΙΟΥ - ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2012 ΘΕΜΑ 11 (διακρίνονται μόνο οι τρεις κεραίες), κατάστικτος από οκτάκτινους αστέρες. Εκατέρωθεν αυτού δύο ζεύγη Χερουβείμ, ένα μικρότερο ψηλά και ένα εμφανώς μεγαλύτερο, με αποκεκαλυμμένα τα πρόσωπα, χαμηλότερα. Το φυσικό τοπίο απεικονίζεται μπροστά στην κλίνη, ως η σκηνή να εκτυλισσόταν σε εξωτερικό χώρο. Στο μέσον του χλοερού εδάφους τα σύμβολα του μαρτυρίου: το γραγγέλλιο, τα καρφιά του Σταυρού και τα σύνεργα του δημίου, ο στέφανος εξ ακανθών, αγγείο περιέχον το όξος. Η λόγχη και ο κάλαμος με το σπόγγο τοποθετούνται διαγωνίως εκατέρωθεν του σταυρού, πίσω από την κλίνη. Τη σκηνή περιβάλλει εσωτερικό πλαίσιο με συνεχόμενη επιγραφή καθ όλο το μήκος και πολύ ευρύτερο εξωτερικό, με ελισσόμενο ανθοφόρο βλαστό, τέσσερα μετάλλια στις γωνίες με τους Ευαγγελιστές συνοδευόμενους από τα σύμβολά τους, και από ένα ελλειπτικό διάχωρο στο μέσον καθεμιάς από τις μακρές πλευρές, τα οποία περικλείουν ένα Χερουβείμ (άνω) και την κτητορική επιγραφή (κάτω). Στην παρυγή του Επιταφίου κεντημένα με χρυσοκλωστή πολυγωνικά διάχωρα εναλλασσόμενα μη ημίφυλλα άκανθας. Ο επιτάφιος παραχωρήθηκε απο το Μουσείο Μπενάκη στο Πανελλήνιο Ιδρυμα «Παναγία Σουμελά», στη νέα Μονή Σουμελά το 1997, χάρις στις ενέργειες του Υπουργού Πολιτισμού, Ευάγγελου Βενιζέλου, του Προέδρου της Διοικητικής Επιτροπής του Μουσείου Μπενάκη, Μαρίνου Γερουλάνου, του Διευθυντή του Μουσείου, Αγγελου Δεληβορριά, και του Προέδρου του Ιδρύματος, Γεωργίου Τανιμανίδη. Στο Μουσείο είχε περιέλθει κατόπιν αγοράς του ιδρυτή του, Αντωνίου Μπενάκη, από παλαιοπωλείο του Λονδίνου, το Τίμιος Σταυρός Ο Τίμιος Σταυρός ο οποίος φυλάσσετε στην Παναγία Σουμελά στο Βέρμιο, είναι αυτός ο οποίος ήταν κτήμα του Αυτοκρατορικού Θησαυροφυλακίου του Αυτοκράτορα της Τραπεζούντας Μανουήλ του Γ του Μεγαλοκομνηνού. Το 1390 μ.χ. τον προσέφερε ως δώρο και ευλογία στην Ιερά Μονή της Παναγίας του όρους Μελά του Πόντου. Από το 1390 έως το 1923 δια αυτού ευλογούν οι πατέρες τα πάντα. Με τον ξεριζωμό - διωγμό των Ελλήνων του Πόντου τάφηκε μαζί με τα άλλα δύο κειμήλια τη θαυματουργή εικόνα της Σουλιώτισσας και το Ευαγγέλιο του οσίου Χριστοφόρου. Η αθάνατη Ποντιακή ψυχή ξαναφέρνει τα κειμήλια στο φως το 1931 και τα τοποθετεί στο Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών. Η φώτιση του Φίλωνα Κτενίδη και η ίδρυση του Σωματείου «Παναγία Σουμελά» φέρνει το 1952 την θαυματουργή εικόνα στο Βέρμιο και αργότερα οι προσπάθειες του Παναγιώτη Τανιμανίδη φέρνουν το 1993 τα άλλα δύο κειμήλια το Σταυρό με το Τίμιο Ξύλο και το Ευαγγέλιο. Η καρδιά του Συνδρομές ΜΕ ΤΟ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗ n 1 ΧΡΟΝΟΣ...$ n 6 ΜΗΝΕΣ...$ n 3 ΜΗΝΕΣ...$83.00 n 1 ΜΗΝAΣ...$33.00 n ΕΚΔΟΣΗ ΣΑΒ/ΚΟΥ 1 ΧΡΟΝΟ..$82.00 n ΕΚΔΟΣΗ ΣΑΒ/ΚΟΥ 6 ΜΗΝΕΣ..$47.00 n ΕΚΔΟΣΗ ΣΑΒ/ΚΟΥ 3 ΜΗΝΕΣ..$26.00 Χώρες εκτός Η.Π.Α. n 1 ΧΡΟΝΟ...$ n 6 ΜΗΝΕΣ...$ n 3 ΜΗΝΕΣ...$ n ΕΚΔΟΣΗ ΣΑΒ/ΚΟΥ 1 ΧΡΟΝΟ $ n ΕΚΔΟΣΗ ΣΑΒ/ΚΟΥ 6 ΜΗΝΕΣ$ ΣΥΝΔΡΟΜΗ ΣΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΑΣ ΕΚΔΟΣΗ: ΗΔΗ ΣΥΝΔΡΟΜHTΕΣ ΣΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ n 1 ΧΡΟΝΟ...$39.00 n 1 ΜΗΝΑ...$14.95 MH ΣΥΝΔΡΟΜHTΕΣ ΣΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ n 1 ΧΡΟΝΟ...$89.00 n 1 ΜΗΝΑ...$ ΗΔΗ ΣΥΝΔΡΟΜHTΕΣ ΣΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ n 1 ΧΡΟΝΟ...$34.95 n 6 MHNEΣ...$23.95 n 3 ΜΗΝΕΣ...$14.95 MH ΣΥΝΔΡΟΜHTΕΣ ΣΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ n 1 ΧΡΟΝΟ...$45.95 n 6 ΜΗΝΕΣ...$29.95 n 3 ΜΗΝΕΣ...$18.95 ενός έτους Εσωκλείστε επιταγή ή money order πληρωτέες στη διεύθυνση: NATIONAL HERALD, Inc th Street, L.I.C., NY ή με χρέωση στην πιστωτική σας κάρτα: n American Express n Master Card n Visa n Discover Account#... Expiration Date... Signature... ΟΝΟΜΑ... ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ... ΠΟΛΗ... ΠΟΛΙΤΕΙΑ...ZIP CODE... TΗΛΕΦΩΝΟ... ΦΑΞ... CELL Πόντου πλέον ξαναχτυπά και πάλι στη νέα Σουμελά στο Βέρμιο. Ο Πόντος ζει και μεγαλουργεί και πάλι σε μία κείνη προσπάθεια για το καλύτερο αύριο. Χαρακτηριστικά του Τιμίου Σταυρού: Το ύψος του Σταυρού είναι 0,225 εκ. και πλάτος του 0,08 εκ. Οι κεραίες του Σταυρού πλην της λαβής, περιέχουν Τίμιο Ξύλο. Ολος ο Σταυρός είναι επενδυμένος με συρματένιες διακοσμήσεις και σμάλτο, καθώς επίσης και με πολύτιμους λίθους χρώματος πράσινο και κόκκινο. Στις τρεις κεραίες του Σταυρού εκτός της λαβής, υπάρχουν τρεις στεμματόσχημες διακοσμήσεις οι οποίες είναι κοραλλιοκόσμητες. Επίσης και οι τέσσερις ακτίνες του Σταυρού είναι κοραλλιοκοσμημένες Οι θρύλοι 1. Οι ληστές και τα Καμένα Η Παναγία Σουμελά συχνά αντιμετώπιζε επιδρομές από αλλόπιστους ληστές. Σε μία τέτοια επιδρομή έπαθε μεγάλη ζημιά. Οι ληστές σκότωσαν μοναχούς, λεηλάτησαν τα αφιερώματα και άρπαξαν την Εικόνα για να μοιραστούν τα βαρύτιμα πετράδια και τον πλούτο των αφιερωμάτων. Επειδή δεν συμφωνούσαν στη μοιρασιά, αποφάσισαν να τη χωρίσουν σε τρία κομμάτια. «Εμένα να μη με λογαριάστε» είπε ένας από τους τρεις και αποτραβήχτηκε. Οταν ένας από τους δύο σήκωσε το τσεκούρι για να μοιράσει την Εικόνα στα δύο μια βροντή ακούστηκε και μια αστραπή- κεραυνός άναψε το δάσος. Οι δύο ληστές εγκατέλειψαν την Εικόνα και έφυγαν τρομαγμένοι αλλά δεν πρόλαβαν να σωθούν. Κάηκαν ζωντανοί. Ο τρίτος, μετανιωμένος, έπεσε στα γόνατα και προσκύνησε την Εικόνα που βρέθηκε σε κοίλωμα βράχου κοντά στο αγίασμα. Το μέρος εκείνο που πήρε φωτιά ονομάστηκε «Καμένα» και ο ληστής που μετάνιωσε έγινε μοναχός και βοήθησε μαζί με άλλους μοναχούς να ξαναχτιστεί το μοναστήρι. 2. Ο σουλτάνος και ο ηγούμενος Σύμφωνα με τον ιστορικό Κωνσταντίνο Παπαρρηγόπουλο, ο Σουλτάνος Σελίμ Α ( ) περνούσε από την Τραπεζούντα με προορισμό τη Βαγδάτη, επικεφαλής μεγάλης στρατιάς, με στόχο μια γενικευμένη πολεμική σύρραξη με την Περσία. Σταμάτησε στη Μονή για να ξεκουραστεί και, για ένα βράδυ, δέχθηκε τις φιλόφρονες περιποιήσεις των μοναχών. Ο Σελίμ εντυπωσιάστηκε από την τάξη που επικρατούσε στη Μονή και ρώτησε τον ηγούμενο πώς καταφέρνουν και τα προλαβαίνουν όλα, ώστε τα πάντα να είναι στην εντέλεια. «Διότι δεν αναβάλλομε για το πρωί της αύριον την εργασίαν της εσπέρας της σήμερον», του απάντησε εκείνος. Την επόμενη ημέρα, ο Σουλτάνος διέταξε να χαράξουν αυτό το απόφθεγμα, που τόσο τον εντυπωσίασε, στο αργυρένιο «ιμπρίκι» του νιπτήρα του, για να το χρησιμοποιεί ως οδηγό στην καθημερινότητά του. Οταν αργότερα έφτασε με τον στρατό του στα περίχωρα της Βαγδάτης, μπροστά στο ισχυρό φρούριο που έπρεπε να καταλάβει, τον επισκέφθηκε πρεσβεία των πολιορκούμενων. Οι Πέρσες του είπαν ότι η πόλη αποφάσισε να παραδοθεί την επαύριο και τον παρακάλεσαν να ανακόψει την πορεία του εκείνη τη μέρα. «Αύριο», του είπαν, «θα μπορείς να μπεις νικητής, αφού η πόλη θα σου παραδοθεί, και να απολαύσεις τον θρίαμβό σου». Ομως ο Σελίμ οδηγούνταν πια από το ρητό του γέροντα της Μονής της Παναγίας Σουμελά. Και δεν ανέκοψε την πορεία του. Η πόλη κατελήφθη την ίδια εκείνη μέρα. Για να πληροφορηθεί ότι, αν περίμενε όπως του ζήτησε η πρεσβεία των πολιορκούμενων, θα έφταναν σημαντικές δυνάμεις που αναμένονταν με αποτέλεσμα η κατάληψη της Βαγδάτης να γίνει αμφίβολη και, πάντως, σίγουρα πολύνεκρη. Πηγές: omogeneia-konstantinoupoli Παναγία Σουμελά $ 208 WR Ετος ίδρυσης 1915 Τηλ.: (718) Φαξ:(718) Toll Free: KHRYKAS ext. 108 ( ) subscriptions@ekrikas.com

12 12 ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ Σπύρος Σκούρας: Από το Σκουροχώρι στην προεδρία της 20th Century Fox Η ιστορία του Ελληνα Σπύρου Σκούρα που έφυγε από την Ελλάδα και κατάφερε να κατακτήσει την Αμερική ως πρόεδρος της διάσημης πλέον κινηματογραφικής εταιρείας 20th Century Fox είναι άγνωστη στους περισσότερους. Είναι όμως άκρως ενδιαφέρουσα. Υπάρχουν ζωές που περιγράφονται μόνο σε σινεμασκόπ και η πορεία ενός μετανάστη από το μικρό χωριό του στην Ελλάδα μέχρι την κορυφή της Μέκκας του σινεμά δεν θα μπορούσε παρά να μοιάζει με κινηματογραφική ταινία. Από αυτές που δεν γυρίζονται πια, αλλά στιγμάτισαν ανεπανόρθωτα μια ολόκληρη εποχή. Το πρώτο πράγμα που έρχεται στο μυαλό όλων όσοι γνώρισαν τον Σπύρο Σκούρα είναι ο τρόπος με τον οποίο μιλούσε τα αγγλικά. Με βαριά ελληνική προφορά, ακόμη και δεκαετίες ολόκληρες μετά την ημέρα που εγκατέλειψε το Σκουροχώρι της Ηλείας, ο μετέπειτα πρόεδρος της 20th Century Fox αρνήθηκε πεισματικά να κάνει τα αμερικάνικα πρώτη του γλώσσα αναγκάζοντας τον διάσημο ηθοποιό Μπομπ Χόουπ να τον αφήσει στην ιστορία με την χαρακτηριστική δήλωση: «Ο Σπύρος βρίσκεται εδώ είκοσι χρόνια αλλά ακούγεται ακόμη σαν να πρόκειται να έρθει την άλλη εβδομάδα». Η σωστή χρήση, όμως, των αγγλικών ήταν το τελευταίο πράγμα που είχε στο μυαλό του ο Σπύρος Σκούρας όταν μαζί με τα δύο αδέρφια του, τον Κάρολο και τον Γιώργο, εγκατέλειψαν τον βοσκό πατέρα τους και τα επτά αδέρφια τους για να δοκιμάσουν την τύχη τους στην «Αμέρικα» του Αναζητώντας κάτι που θα θύμιζε έστω και αμυδρά την αγροτική Ελλάδα των αρχών του αιώνα, τα τρία αδέρφια έφτασαν πρώτα στο Σεντ Λιούις για να μαζέψουν τις πρώτες τους οικονομίες δουλεύοντας ως μπάρμεν και σοφέρ σε κεντρικά ξενοδοχεία αλλά και ως πωλητές ποπ κορν σε κινηματογραφικές αίθουσες. Το ποσό των χιλιάδων δολαρίων (ασήμαντο σήμερα αλλά μια μικρή περιουσία το 1914) που κατάφεραν να συγκεντρώσουν, ήταν αρκετό για να τους κρατήσει για πάντα μέσα στις σκοτεινές αίθουσες του βωβού σινεμά και σε συνεργασία με μερικούς ακόμη Ελληνες μετανάστες έχτισαν τον κινηματογράφο Olympia στον αριθμό 1420 της οδού Μάρκερ. Ακολούθησαν και άλλες αίθουσες που βρέθηκαν υπό την ιδιοκτησία της Skouras Brothers Co. ενώ σε μια δεκαετία, το 1924, τα έσοδα των αδερφών είχαν αγγίξει τις δολάρια και τα σινεμά τους άγγιζαν τον αριθμό των 30, σχεδόν το σύνολο των αιθουσών ολόκληρου του Σεντ Λιούις. Το πρώτο μεγάλο όνειρο για τα αδέρφια που έβλεπαν πλέον πως με καλή θέληση και αρκετή δουλειά μπορούσαν να πρωταγωνιστήσουν στον κόσμο του θεάματος, έτσι όπως αυτός διαμορφωνόταν στην Αμερική της δεκαετίας του 20, θα γινόταν πραγματικότητα το 1926 όταν η αυτοκρατορία των Σκούρα θα εμπλουτιζόταν με το αξίας 5,5 εκατομμυρίων δολαρίων Ambassador Theatre. Το μεγαθήριο των 17 ορόφων (προπομπός των multiplex) θα έπεφτε εντυπωσιακά ως πρώτο θύμα του οικονομικού κραχ στα χέρια της παντοδύναμης Warner Bros, αφήνοντας τον ίσως πιο φιλόδοξο από τα τρία αδέρφια, τον Σπύρο, σε αναζήτηση μιας καλύτερης θέσης στον χώρο του κινηματογράφου. Ο,τι ακολούθησε έχει καταγραφεί ήδη με χρυσά γράμματα στην πολύτομη ιστορία του Χόλιγουντ. Οχι μόνο γιατί ο Σπύρος Σκούρας κατάφερε ξεκινώντας από μικρότερες διευθυντικές θέσεις, όπως αυτή του υπεύθυνου του κυκλώματος αιθουσών της Warner, να γίνει πρόεδρος της 20th Century Fox από το 1942 έως το Κατά τη διάρκεια της θητείας του, που υπήρξε η μακροβιότερη στη συγκεκριμένη θέση, το σινεμά έμελλε να αλλάξει, αλλά ταυτόχρονα ο ίδιος ο Σκούρας θα γινόταν ένας από τους πιο σημαντικούς παράγοντες της κοινωνικής και πολιτικής ζωής των ΗΠΑ. Το πάθος του με το σινεμά θα τον οδηγούσε σε μια αλυσίδα σωστών αποφάσεων δίνοντας το πράσινο φως σε μερικές από τις πιο επιτυχημένες στιγμές του κινηματογράφου των δεκαετιών του 50 και του 60. Από την προεδρία του, η 20th Century Fox είδε ταινίες της, όπως το «Οι Αντρες Προτιμούν Τις Ξανθιές» ή το «Επτά Χρόνια Φαγούρα» να σπάνε τα ταμεία, ενώ ήταν ο ίδιος ο Σκούρας που προσπάθησε με νύχια και με δόντια να σώσει το σινεμά από την εισβολή της τηλεόρασης: το διάσημο σλόγκαν της διαφημιστικής καμπάνιας της 20th Century Fox «Οι ταινίες είναι Καλύτερες Από Ποτέ» δεν ήταν μόνο η έμπνευση ενός οραματιστή επιχειρηματία αλλά ανταποκρινόταν παραδόξως και στην πραγματικότητα. Το 1953 ο ίδιος ο Σκούρας εισήγαγε στο σινεμά την τεχνική του CinemaScope με τον «Χιτώνα», μια εφήμερη μόδα που χαιρετίστηκε όμως με ενθουσιασμό και γρήγορα θα γινόταν η μοναδική πρακτική στο σύνολο της κινηματογραφικής παραγωγής. Ταυτόχρονα, η υψηλόβαθμη θέση, ο φουσκωμένος τραπεζικός του λογαριασμός (καθώς εκτός από πρόεδρος διατηρούσε και μεγάλο ποσοστό μετοχών στη Fox) και το ελληνικό ταμπεραμέντο του τοποθέτησαν τον Σκούρα στο κέντρο της κοσμικής ζωής σε Νέα Υόρκη και Λος Αντζελες. Φλογερός εραστής αλλά και διορατικός παρατηρητής των μεγάλων αλλαγών σε μια χώρα που άρχιζε να ηγείται των διεθών εξελίξεων, ο Σκούρας ενίσχυσε τις ρίζες της ελληνικής διασποράς στην Αμερική (φήμες θέλουν τα έσοδα από την ταινία «The Bible» του Τζον Χιούστον να πηγαίνουν στην αρχιεπισκοπή του Ιακώβου ενώ σωρεία Ελλήνων έκαναν τα πρώτα βήματά τους στην Αμερική με τη βοήθεια του Σκούρα), έγινε υποστηρικτής του κόμματος των ρεπουμπλικάνων μαζεύοντας χρήματα από Ελληνες της Αμερικής κατά τη διάρκεια των προεκλογικών περιόδων, μίλησε σαν φίλος με τον Αϊζενχάουερ και τον Νίξον και βρέθηκε στην κορυφή των «ισχυρών» της βιομηχανίας που επηρέασαν όσο λίγοι τις δεκαετίες που ακολουθούσαν. Το 1963 θα στεκόταν ως καθοριστική χρονιά για τον Ελληνα που είχε επιβεβαιώσει με τον καλύτερο τρόπο την ύπαρξη του αμερικανικού ονείρου. Στην προσπάθειά του να κάνει το σινεμά ακόμη μεγαλύτερο - βοηθώντας έτσι την τέχνη που αγάπησε όσο τίποτε άλλο στη ζωή του από την επίθεση των νέων μορφών διασκέδασης - εισηγήθηκε την παραγωγή της μεγαλύτερης ταινίας όλων των εποχών. Λάτρης των ιστορικών επών, ο Σκούρας δεν μπορούσε φυσικά να προβλέψει πως η «Κλεοπάτρα» με την Ελίζαμπεθ Τέιλορ στον ομώνυμο ρόλο θα γραφόταν στην ιστορία ως μια από τις μεγαλύτερες αποτυχίες όλων των εποχών και ουσιαστικά θα προετοίμαζε την έξοδο του από την προεδρική καρέκλα της 20th Century Fox. Το σινεμά είχε αλλάξει, τα φιλελεύθερα και ανανεωτικά 60s είχαν αρχίσει να δείχνουν τα δόντια τους, το αμερικάνικο όνειρο άρχισε να αμφισβητείται ως ένα διαφημιστικό κόλπο των ΗΠΑ με μοναδικό σκοπό τη διατήρηση του μύθου και ο Σκούρας δεν είχε άλλη επιλογή από το να στραφεί στη ναυτιλία. Εφοπλιστής κατά τύχη, ο Σκούρας ασχολήθηκε με τα καράβια ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 50. Αντιμετωπίζοντας οικονομικά προβλήματα ο Στίβεν Ντ. Στεφανίδης, ιδιοκτήτης της Prudential Lines, ζήτησε από τον Σκούρα να γίνει μέτοχος στην εταιρεία και όταν ο Στεφανίδης απεβίωσε ξαφνικά το 1960, ο Σκούρας κατέληξε ως μοναδικός ιδιοκτήτης. Τη διεύθυνση της εταιρίας ανέλαβε ο γιος του, Σπύρος Σκούρας ο νεότερος, που μέχρι τότε διήυθηνε περισσότερες από 75 κινηματογραφικές αίθουσες στη Νέα Υόρκη ακολουθώντας με επιτυχία τα βήματα του πατέρα του και των θείων του. Διατηρώντας την τιμητική θέση του προέδρου στην 20th Century Fox μέχρι και το 1969, ο Σκούρας θα άφηνε οριστικά το σινεμά με τον ερχομό της δεκαετίας του 70. Η ναυτιλιακή εταιρεία πατέρα και υιού θα άρχισε να παίζει καθοριστικό ρόλο στη διεθνή εφοπλιστική κοινότητα, ενώ το τέλος της κινηματογραφικής καριέρας του Σκούρα ήταν ήδη στον ορίζοντα. Λίγο πριν κλείσει τα 80 του χρόνια, ο Σπύρος Σκούρας πέθανε στη Νέα Υόρκη στις 16 Αυγούστου του Οι καμπάνες της Αγίας Σοφίας, της εκκλησίας που έχτισε μαζί με τα δύο του αδέρφια ως εκπλήρωση ενός τάματος στο Θεό αν αυτός τους ευλογούσε με επιτυχία στην καινούργια τους ζωή, χτυπούσαν πένθιμα για να τιμήσουν τον παντοδύναμο μετανάστη που δεν έχασε ποτέ την αυθεντικότητά του. Στον περίβολο της εκκλησίας ο οικογενειακός τάφος γράφει τα ονόματα του Σπύρου και της γυναίκας του Σαρούλας (με την οποία απέκτησε πέντε παιδιά) στα Αγγλικά. Υπενθυμίζοντας πως πριν από το σινεμά, οι μεγαλύτερες ιστορίες γράφονται πρώτα από την ίδια τη ζωή. Η υψηλόβαθμη θέση, ο φουσκωμένος τραπεζικός του λογαριασμός και το ελληνικό ταμπεραμέντο του τοποθέτησαν τον Σκούρα στο κέντρο της κοσμικής ζωής σε Νέα Υόρκη και Λος Αντζελες. Πηγή: «ethnos»

13 ΣΑΒΒΑΤΟ 31 ΜΑΡΤΙΟΥ - ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2012 «Ο πλανήτης που χαμογελά» ΒΙΒΛΙΟ 13 Του Γιάννη Σοφιανού Αν κοιτάξει κανείς προσεκτικά τα σύννεφα θα δει μικρές ζωγραφιές να αιωρούνται στον ουρανό... Οι μεγάλοι θα το θεωρήσουν σύμπτωση, αλλά μόνο εμείς τα παιδιά ξέρουμε την αλήθεια... Ξέρουμε ότι κάπου εκεί πάνω, ψηλά βρίσκεται ο Θεός Βάρβας, ο γιος του Ηλιου και της Θεάς Σάλβας, και κάθε μέρα παίρνει το πινέλο του και ζωγραφίζει... τα δάση, τα βουνά, την ημέρα, τη νύχτα... βάφει τον ουρανό με τα χρώματα του ηλιοβασιλέματος, γεμίζει τα μεσάνυχτα με μικρά φωτάκια για να λαμπυρίζουν στις γειτονιές του σύμπαντος... Παίρνει τα σύννεφα και πλάθει με τα χέρια του όμορφες ζωγραφιές για να διασκεδάζει του ανθρώπους στη Γη... Κάπου πιο κάτω όμως η σατανική Μάγισσα Κουμάρα από τον πλανητοειδή Καζάν παραμονεύει...τρώει δύο χούφτες από τα σάπια κούμαρα που φυτρώνουν στη μαύρη διάστασή της και ξεκινά τη μέρα της προσπαθώντας να καταστρέψει τη γαλήνη της Γης... Πιάνει το πινέλο της και ανακατεύει στην παλέτα της τα χρώματα του φθόνου, του μίσους και της οργής και ζωγραφίζει φωτιές, καταιγίδες και πλημμύρες... Θεός Βάρβας εναντίον Μάγισσας Κουμάρας... Αυτή η μάχη δεν έχει τελειωμό... Καλό εναντίον κακού. Το σύμπαν μάχεται υπέρ του καλού όμως η μάγισσα φαίνεται να κερδίζει έδαφος. Το χαμόγελο της Γης βυθίζεται σιγά - σιγά μέσα στις καταστροφές που ζωγραφίζει πάνω της η Κουμάρα... Είναι ικανό το σχέδιο του Θεού Βάρβα να σώσει τον κόσμο; Το πινέλο παίρνει στα χέρια του ο μικρός Δημητράκης και μέσα από ένα μεγάλο ταξίδι που περιλαμβάνει πολλές στάσεις στην άλλη πλευρά της Γης ανακαλύπτει το μικρό θεό που κρύβει μέσα του... όπως κάθε άνθρωπος εξάλλου... Συνοδοιπόρος στο μεγάλο του ταξίδι η μικρή του φίλη Μαριλούκο... εκνευριστικά προσκολλημένη πάνω του αλλά μία μία τεράστια καρδιά για κείνον... Θα μπορέσουν άραγε δύο μικρά παιδιά να επιτύχουν αυτό που δεν έχουν πετύχει τόσα χρόνια οι κυρίαρχοι του σύμπαντος; Θα μπορέσουν να επαναφέρουν το χαμόγελο της Γης; Είναι η αγάπη το μοναδικό όπλο για να καταπολεμήσουμε τη δυστυχία του πλανήτη; Eνα παραμύθι κι ένα χαμόγελο για όλα τα παιδιά...(και τα λίγο μεγαλύτερα..) Βιογραφικό: Η Μαριλένα Παππά ή αλλιώς Μαρία - Ελένη Παππά γεννήθηκε στην Αθήνα το Φεβρουάριο του Το δεύτερο παιδί του Παντελή και της Αντωνίας, πέρασε την παιδική της ηλικία κάπου ανάμεσα στις φανταστικές ιστορίες που της διηγούταν η γιαγιά της, σ αυτές που έφτιαχνε μόνη της με το μυαλό της και στην ανάγκη της να κάνει τον κόσμο καλύτερο! Σε ηλικία 8 χρονών έγραψε το πρώτο της ποίημα, ενώ η ιδέα για τη συγγραφή του πρώτου της βιβλίου ήρθε στην ηλικία των 11, με το έργο της να ονομάζεται «Σαν οικογένεια» αλλά την ιδέα της να χάνεται άδοξα κάτω από τη Γεωμετρία και τη Φυσική της α Γυμνασίου! Η ιδέα μπορεί να είχε χαθεί αλλά το όνειρο δε σταμάτησε ποτέ να ζει μέσα της... έτσι μετά από 6 χρόνια και λίγο πριν τις πανελλήνιες η Μαριλένα ξεκίνησε τη συγγραφή του πρώτου της βιβλίου, το οποίο κι ολοκληρώθηκε στα 19 της. Με τίτλο «Ο κύκλος των χαμένων εποχών» η Μαριλένα ανακοίνωσε ότι ήθελε να γίνει συγγραφέας κι όχι οικονομολόγος μιας και φοιτούσε στο τμήμα Δημόσιας Διοίκησης του Παντείου Πανεπιστημίου. Αποδοκιμάστηκε, αλλά συνέχισε να πιστεύει! Κι έτσι συνέχισε να γράφει... Πέρασε το 2009 ζωγραφίζοντας και γράφοντας το πρώτο της παιδικό μυθιστόρημα, με τίτλο «Ο πλανήτης που χαμογελά» το οποίο εκδόθηκε την ίδια χρονιά από της εκδόσεις Χατζηλάκος, σε δική της εικονογράφιση. Εκτοτε ακολούθησαν πολυάριθμες εκδηλώσεις στην Αθήνα και στην επαρχία, με αποτέλεσμα ο πλανήτης της Μαριλένας να σκορπίσει χαμόγελα σε όλη την Ελλάδα. Μερικοί από τους σταθμούς του πλανήτη ήταν: Το εκθεσιακό κέντρο Helexpo στο Μαρούσι, η Δημοτική ΞΕΝΗ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ ΣΗΜΕΡΙΝΕΣ ΑΞΙΕΣ Ανάσταση! διά την ημετέραν σωτηρίαν (μέρος 6ο) Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον 28:1-10 «1. Αφού δε επέρασε το Σάββατον, περί τα χαράγματα της πρώτης ημέρας της εβδομάδος, ήλθε Μαρία η Μαγδαληνή, και η άλλη Μαρία, διά να θεωρήσωσι τον τάφον. 2. Και ιδού, έγεινε σεισμός μέγας, διότι άγγελος Κυρίου καταβάς εξ ουρανού, ήλθε και απεκύλισε τον λίθον από της θύρας, και εκάθητο επάνω αυτού. 3. Ήτο δε η όψις αυτού ως αστραπή, και το ένδυμα αυτού λευκόν ως χιών. 4. Και από του φόβου αυτού εταράχθησαν οι φύλακες, και έγειναν ως νεκροί. 5. Αποκριθείς δε ο άγγελος, είπε προς τας γυναίκας, Μή φοβείσθε σεις, διότι εξεύρω, ότι Ιησούν τον εσταυρωμένον ζητείτε. 6. Δεν είναι εδώ, διότι ανέστη, καθώς είπεν, έλθετε, ίδετε τον τόπον όπου έκειτο ο Κύριος, 7. και υπάγετε ταχέως, και είπατε προς τους μαθητάς αυτού, ότι ανέστη εκ των νεκρών. Και ιδού, υπάγει πρότερον υμών εις την Γαλιλαίαν, εκεί θέλετε ιδεί αυτόν, ιδού, σας είπον. 8. Και εξελθούσαι ταχέως από του μνημείου μετά φόβου και χαράς μεγάλης, έδραμον να απαγγείλωσι προς τους μαθητάς αυτού. 9. Ενώ δε ήρχοντο να απαγγείλωσι προς τους μαθητάς αυτού, ιδού, ο Ιησούς απήντησεν αυτάς, λέγων, Χαίρετε. Και εκείναι προσελθούσαι, επίασαν τους πόδας αυτού, και προσεκύνησαν αυτόν. 10. Τότε λέγει προς αυτάς ο Ιησούς, Μή φοβείσθε, υπάγετε, απαγγείλατε προς τους αδελφούς μου, διά να υπάγωσιν εις την Γαλιλαίαν, και εκεί θέλουσι με ιδεί». - H Χριστιανική πίστη είναι πίστη αναστάσεως. - Όλος ο παγκόσμιος χριστιανισμός στηρίζεται στο θεμέλιο της ανάστασης του Ιησού Χριστού. - Η ανάσταση του Ιησού Χριστού είναι η ελπίδα της ανάστασης κάθε πιστού. - «Προσδοκώ ανάσταση νεκρών» (11ο άρθρο του Πιστεύω). Εσύ προσδοκάς ανάσταση νεκρών; Στέλνουμε μια Καινή Διαθήκη δωρεάν σε όποιον το ζητήσει. Τηλ. επικοινωνίας: Πέτρος Φιλακουρίδης βιβλιοθήκη Κερατσινίου, το 6ο Δημοτικό σχολείο Νέας Ιωνίας, στο Πολιτιστικό κέντρο του δήμου Αχαρνών, το βιβλιοπωλείο «το έκτο» - Νέα Ιωνία, το πνευματικό κέντρο Βρονταμά Λακωνίας, η έκθεση βιβλίου 2011 στο Πασαλιμάνι, ο Βόλος, η Κομοτηνή σε συνεργασία με την Κοινότητα Νέων και το Σώμα Ελληνικού Οδηγισμού, η διεθνής έκθεση βιβλίου Θεσσαλονίκης κι έπονται κι άλλες... «Ο κύκλος των χαμένων εποχών» είναι το δεύτερο βιβλίο που κυκλοφόρησε τον Ιανουάριο του 2012 από τη συγγραφέα. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερο βιβλίο το οποίο απευθύνεται σε όσους ξεχνούν να ονειρευτούν, ξεχνούν να γελάσουν με την ψυχή τους, να αντιμετωπίσουν τους φόβους τους και τελικά ξεχνούν να ζήσουν... Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις bookstars. Κείμενά της έχουν αναρτηθεί στο προσωπικό της blog: Σκέφτομαι και γράφω, στο ειδησεογραφικό site Goodstory.gr, στο ηλεκτρονικό περιοδικό 24 Γράμματα και τέλος στο Deity.gr, στο οποίο αρθρογραφεί από το Μάιο 2011 στη στήλη της «Ζω... γραφίζοντας με τη Μαριλένα Παππά». Πρόσφατα καθιέρωσε μία ακόμα στο εν λόγω E-magazine κι έτσι κάθε εβδομάδα, μας παίρνει μαζί της σε βόλτες για φαγητό, για μουσική, για σινεμά, για θέατρο, για πολιτισμό, μέσα απο τη στήλη της «Μη με πας απ το σπίτι». Οι άλλες μεγάλες της αγάπες είναι η ζωγραφική και οι ξένες γλώσσες... Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένονται τα επόμενά της βήματα, στα οποία περιλαμβάνεται ακόμα ένα παιδικό μυθιστόρημα. Ζει, εργάζεται και ονειρεύεται στην Αθήνα... (αλλά ο λογισμός της τρέχει αλλού...). Χριστιανική ποίηση Στάλα, στάλα έτρεξε το αίμα Του (Αφιερωμένο στη Μεγάλη Παρασκευή) Ο Χριστός ήρθε για μέ στον κόσμ αυτό εδώ Πέθανε για μένα επάνω στο σκληρό σταυρό Έδωσε το σώμα Του, έχυσε το αίμα Του, Ναί, Αυτός υπέφερε να σωθώ εγώ. Στάλα, στάλα έτρεξε το αίμα Του στη γη Ναί, αυτό ήταν το τίμημα για σέ ψυχή Πλήρωσε ο Ιησούς τη δική σου την ποινή Να σωθείς από το χαμό, να σωθείς εσύ. Τί ποτάμι ειν αυτό που τρέχει δυνατά! Παρασέρνει στην ορμή του κάθε σου βραχνά. Καθαρίζει τη ζωή, αγιάζει την ψυχή Ναί, το αίμα του Χριστού είναι δυνατό. Το χρυσάφι όλου του κόσμου δεν αρκεί, Θεέ Να πληρώσει τη θυσία Σου αυτή για με. Σου προσφέρω την καρδιά, Σου προσφέρω την ψυχή Ό,τι πιο πολύτιμο έχω στη ζωή.

14 14 ΤΑΞΙΔΙΑ Ελάτε στην Ελλάδα - και - για Πάσχα στη Χίο ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ Η Χίος είναι ένα από τα μοναδικά νησιά που έχει η Ελλάδα μας. Η «χώρα της μαστίχας» τα έχει όλα και τα ενδιαφέροντά της είναι μοναδικά και άξια λόγου και προσοχής από όλους. Εκτός από ιστορία (Ανάβατος), μαστίχα με τα μαστιχοχώρια (Λιθί, Bέσσα, Eλάτα, Mεστά, Oλύμποι, Πυργί, Kαλαμωτή, Aρμόλια, Πατρικά, Φλάτσια, Nένητα, Bουνό, Kοινή, Παγίδα, Kαταρράκτης, Εξω Διδύμα, Mέσα Διδύμα, Mυρμήγκι, Θολοποτάμι, Αγιος Γιώργιος Συκούσης, Bαβίλοι, Nεοχώρι, Kαλλιμασιά και Θυμιανά), καταπληκτικές παραλίες και γραφικά χωριά η Χίος αξίζει την προσοχή μας και για το Πάσχα της. Πάσχα στην Χίο σημαίνει ρουκετοπόλεμος, ένα έθιμο που ξεκινά από παλιά την εποχή της τουρκοκρατίας και είναι ένας «πόλεμος» ανάμεσα σε δύο ενορίες του Βροντάδου, την ενορία του Αγίου Μάρκου και την ενορία της Παναγίας της Ερειθανής. Απ ότι λένε ξεκίνησε από τα παιδιά των δύο ενοριών που έπαιζαν πετροπόλεμο με σφεντόνες. Στην συνέχεια άρχισαν να εμπλέκονται και οι μεγαλύτεροι με αποτέλεσμα οι σφεντόνες να αντικατασταθούν από τα κανονάκια. Ο Αγιος Μάρκος Ο ναός του Αγίου Μάρκου χτίστηκε το 16ο αιώνα χωρίς όμως να είναι γνωστό το ακριβές σημείο. Στην αρχή είχε ένα κλίτος και γύρω στο 1783 χτίστηκε το δεύτερο κλίτος. Στην διάρκεια της μεγάλης σφαγής της Χίου το 1822 πυρπολήθηκε από τους Τούρκους και ξαναχτίστηκε το Στον καταστρεπτικό σεισμό της Χίου το 1881, ο ναός καταστράφηκε ολοσχερώς. Το 1885 ξεκίνησε η ανοικοδόμησή του, ο οποίος μετά την ολοκλήρωσή του το 1889 έγινε τρίκλιτος. Το 1949 έπαθε σημαντικές ζημιές ο τρούλος που φτιάχτηκε από την αρχή. Παναγία Ερειθανή Η Παναγία η Ερειθιανή πήρε το όνομά της από την περιοχή που βρίσκεται ο Βροντάδος ο οποίος ονομαζόταν Ερύθαι. Είναι από τους παλαιότερους προσεισμικούς ναούς της Χίου, χωρίς να είναι γνωστό πότε ακριβώς χτίστηκε ο πρώτος ναός. Οταν οι Γενοβέζοι κατέλαβαν την Χίο οικειοποιήθηκαν πολλές από τις εκκλησίες του νησιού, μεταξύ των αυτών και την Παναγία την Ερειθιανή, αλλά το 1660 μετά από προσπάθειες του μητροπολίτη Χίου Ιγνάτιου Νεοχώρη κατορθώθηκε να παραδοθούν στους Χιώτες οι ορθόδοξοι ναοί που κατείχαν οι Φράγκοι. Η Παναγία η Ερειθιανή είχε γίνει για ένα διάστημα μοναστήρι, πριν από το 1821, το οποίο φιλοξενούσε αρρώστους και αστέγους της περιοχής. Στη μεγάλη σφαγή της Χίου το 1822 ο ναός πυρπολήθηκε και αρκετοί από αυτούς που γλύτωσαν κατέφυγαν στη Σύρο, την Πελοπόννησο και αλλού, οι οποίοι άρχισαν να επιστρέφουν μετά το Μετά την επιστροφή τους οι ενορίτες άρχισαν την ανέγερση του ναού η οποία ολοκληρώθηκε το Ο ρυθμός του ναού είναι ένα μείγμα Βασιλικής και Γοτθικού με βοτσαλωτή αυλή η οποία ολοκληρώθηκε το Το χαρακτηριστικό αρχιτεκτονικό στοιχείο των βοτσαλωτών αυλών το συναντάμε στο Βροντάδο και στον Κάμπο της Χίου. Το χρονικό του Ρουκετοπόλεμου Η προετοιμασία. Η όλη διαδικασία ξεκινά από τα μέσα του Καλοκαιριού με τον σχηματισμό των ομάδων - παρέες - που θα ασχοληθούν με την κατασκευή των ρουκετών. Κάθε ομάδα χρησιμοποιεί το δικό της όνομα όπως Ικαρος, Δαίδαλος, Αχέπα, Κόμπρα κ.ά και αποτελείται από τρία έως πέντε άτομα, κυρίως νεαράς ηλικίας. Μεγάλο Σάββατο. Μετά τις απαραίτητες προετοιμασίες όλη την περίοδο όταν έρθει το Μεγάλο Σάββατο οι ομάδες είναι σε εγρήγορση για τις τελευταίες ετοιμασίες. Μια βόλτα του επισκέπτη στην περιοχή είναι αρκετή για να νοιώσει τι είναι για τους Βρονταδούσους ο ρουκετοπόλεμος. Εχουν στηθεί οι βάσεις εκτόξευσης των ρουκετών και γίνονται δοκιμαστικές «βολές» για την ακρίβεια του στόχου. Παράλληλα έχουμε και τα πειράγματα μεταξύ των αντιπάλων ομάδων με αρκετό χιούμορ αλλά και προκλήσεις. Παλιότερα στην ενορία του Αγίου Μάρκου, το απόγευμα του Μεγάλου Σαββάτου πραγματοποιούταν παρέλαση των Αγιομαρκούσων ρουκετατζήδων με τις ρουκέτες στον ώμο, σε όλες τις γειτονιές της ενορίας. Μπροστά πήγαινε ο «μπροστάρης» καβάλα σε άλογο κρατώντας την ελληνική σημαία. Επικρατούσε μια πανηγυρική ατμόσφαιρα, κάτι σας γύρος του θριάμβου. Αυτό το κομμάτι του εθίμου αναβίωσε από το Τώρα όμως λαμβάνουν μέρος οι ρουκετατζήδες και των δύο ενοριών, ξεκινώντας το απόγευμα του Μεγάλου Σαββάτου από το δημαρχείο με ανταλλαγή πειραγμάτων, φτάνουν στις ενορίες τους και παίρνουν θέση μάχης γι αυτό που θα επακολουθήσει. Ανάσταση. Με το προειδοποιητικό σφύριγμα μιας κόρνας ξεκινούν οι «εχθροπραξίες» αργά το βράδυ με συνεχώς αυξανόμενη ένταση. Οταν χτυπήσουν οι καμπάνες για την Θεία Λειτουργία της Ανάστασης, σταματούν τις «εχθροπραξίες» για να μπορέσουν να πάνε οι πιστοί στις εκκλησίες. Με το άκουσμα του «Χριστός Ανέστη» έχουμε το αποκορύφωμα της «μάχης». Εκατοντάδες ρουκέτες εκτοξεύονται από τις αντίπαλες πλευρές προσφέροντας ένα θέαμα μοναδικό, φανταστικό και εντυπωσιακό. Ο ουρανός γεμίζει από τις φωτεινές τροχιές των ρουκετών, κάνοντας την νύχτα μέρα. Δεν λείπουν βέβαια και οι φωνές και οι πανηγυρισμοί για τις όποιες επιτυχίες ώστε να συμπληρωθεί πλήρως το όλο σκηνικό. Κυριακή του Πάσχα. Με τον ερχομό της Κυριακής του Πάσχα οι ρουκετατζήδες ελέγχουν τις απώλειές τους κάνοντας αυτοψία ο ένας στην ενορία του άλλου. Η συνάντηση των αντιπάλων ομάδων προσφέρει έντονα πειράγματα για το ποιος είναι ο νικητής, χωρίς όμως να υπάρχει σίγουρη απάντηση και χωρίς να έχει και τόση σημασία, αφού στον «πόλεμο» αυτό δεν υπάρχουν χαμένοι. Ακολουθεί η «συμφιλίωση» των αντιπάλων δίνοντας τα χέρια και κλείνετε το νέο ραντεβού για την επόμενη χρονιά με θριαμβευτή την αγάπη και την φιλία. H έκβαση της «μάχης», αμφίρροπη. Πότε νικάει η Παναγία, πότε ο Aγιος Mάρκος. Tο λέει και η τοπική μούσα: «Oλοι οι ανθρώποι σήμερα/ αυτό μόνο θα λένε/ τον Aγιο Mάρκο κάψανε/ κι οι Γλυμματούσοι κλαίνε/ από το στόμα καθενός/ αυτό κανείς θα ακούσει/ τους Γλυμματούσους κάψανε/ φέτος οι Παναγούσοι». Tο καλύτερο μέρος για να απολαύσετε το θέαμα είναι ο δρόμος που ανεβαίνει στο Aίπος. Επιτάφιοι και άλλα έθιμα Στον Aνάβατο η περιφορά του Eπιταφίου γίνεται στις δύο το μεσημέρι, ενώ στα Aυγώνυμα γίνεται κατά τις 5 το απόγευμα. O λόγος είναι πως στον Aνάβατο, στα Aυγώνυμα και στη Nέα Mονή λειτουργεί ο ίδιος ιερέας που τρέχει να προλάβει. Για τον ίδιο λόγο η Aνάσταση στον Aνάβατο γίνεται στις 5 το απόγευμα - αν κάποιος δηλαδή δεν θέλει να περιμένει μέχρι τα μεσάνυχτα για τη μαγειρίτσα, ξέρει τι να κάνει! Σε κάθε περίπτωση, αν βοηθάει και ο καιρός, ο μεσημεριανός Eπιτάφιος στον Aνάβατο συνιστάται ανεπιφύλακτα. Στα Aυγώνυμα, το απόγευμα του Mεγ. Σαββάτου καίνε τον Iούδα. Oλο το χωριό μαζεύει ξύλα και κάνουν μια τεράστια πυρά η οποία καίει από το Mεγάλο Σάββατο μέχρι τη Δευτέρα του Πάσχα. Πως θα πάτε: Καθημερινά από το Ελ. Βενιζέλος υπάρχουν πτήσεις τις Olympic Air (T/ ), της Aegean (Τ/ ) και της Athens Airways (T/ ). Υπάρχει αεροπορική σύνδεση και από Θεσσαλονίκη. Ακτοπλοϊκώς από τον Πειραιά με πλοία της ΑΝΕΚ(Τ/ ), της Hellenic Seaways(T/ ), και της ΝΕL(T/ ). Το ταξίδι με συμβατικό πλοίο διαρκεί 8 ώρες και με τα ταχύπλοα 4 ώρες. Που θα μείνετε: Aερικό: Kαρφάς, T/ Στο λόφο πάνω από τον Kαρφά, έχει έμβλημα το «Δωμάτια με θέα». Περιποιημένο μικρό ξενοδοχείο με όλα τα κομφόρ. Φιλικότατο περιβάλλον. Ζορμπάς: παραλία Βολισσού, T/ Επιπλωμένα στούντιο με θέα το Αιγαίο. Καλή και προσωπική εξυπηρέτηση. Περλέας: Κάμπος, T/ Παραδοσιακό αρχοντικό μέσα στον Kάμπο και συγχρόνως οικολογικό αγρόκτημα. Τα γλυκά «διά χειρός» Κλαίρης άνευ αντιπάλου! Σπηλιά: Καρδάμυλα, T/ , Στη συνοικία Σπήλια των Καρδαμύλων, στο ψηλότερο σημείο, 4 πέτρινα παραδοσιακά σπιτάκια επιπλωμένα με γούστο. Φαγητό Θεοδοσίου: Στην παραλία πλάι στην Aστυνομία θα φάτε εξαιρετικούς μεζέδες, που συνοδεύονται με καλό χιώτικο ούζο. Xότζας: Παλιά πασίγνωστη ταβέρνα της Xώρας, όπου θα βρείτε καλά μαγειρευτά και κρεατικά της ώρας. Aπόλαυση: Στην παραλία της Aγ. Eρμιόνης, για πολύ καλά και σπάνια μεζεκλίκια, καθώς και για φρεσκότατο ψάρι. Η Mουριά: Στον δρόμο για Ομηρούπολη, πάνω στη θάλασσα, για εξαίρετα θαλασσινά πιάτα αλλά και στεριανά μαγειρευτά. Τι να ψωνίσετε: Bεβαίως μαστίχα Xίου σε διάφορες μορφές. H Eνωση Mαστιχοπαραγωγών εκσυγχρονίστηκε και άνοιξε μαγαζί στην παραλία της Xώρας με την ονομασία Mαστίχα Shop. Eκεί θα βρείτε όλες τις μορφές της μαστίχας που φαντάζεστε, καθώς και πολλές που δεν φαντάζεστε καθόλου (καλλυντικά, κινέζικα σοκολατάκια κ.λπ.!) Στον Kάμπο να επισκεφθείτε το βιολογικό Aγρόκτημα του Bαγγέλη Ξύδα (Περλέας) για να προμηθευτείτε εξαίσιας γευστικής καλλονής γλυκά κουταλιού, μαρμελάδες και τουρσιά. Στο χωριό Κουρούνια αν κάνετε καλές «δημόσιες σχέσεις» θα βρείτε εξαίρετο κόκκινο κρασί. Στη Xίο θα βρείτε επίσης εξαιρετικό ούζο, αρωματισμένο με μαστίχα ή μη. Πηγές: «Καθημερινή», «Hotels» (Με το...καλοκαιρινό νησί της Χίου θα ασχοληθούμε σε κάποιο από τα επόμενα τεύχη του Περιοδικού).

15 ΣΑΒΒΑΤΟ 31 ΜΑΡΤΙΟΥ - ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2012 ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ 15 Πλάτωνας ( π.χ.): Η δικαιοσύνη είναι αρετή και σοφία Ο Πλάτωνας γεννήθηκε το 427 π.χ. στην Αθήνα. Καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια και μορφώθηκε με μεγάλη επιμέλεια. Από τα νεανικά του χρόνια εκδήλωσε το ενδιαφέρον για την πολιτική και τα όσα συνέβαιναν στην Αθήνα. Οταν ήταν 20 ετών, γνώρισε το μετέπειτα δάσκαλό του, Σωκράτη. Ο σημαντικότερος μαθητής του Σωκράτη (επί 9 χρόνια) και ένθερμος θαυμαστής του. Ταξίδεψε στην Αίγυπτο, Νότια Ιταλία και Λιβύη. Μέγας φιλόσοφος, στοχαστής και συγγραφέας. Χαρισματική προσωπικότητα. Ο Πλάτωνας φρόντισε, μετά το θάνατο του δασκάλου του, να διασώσει και να μεταδώσει τις διδασκαλίες και τη μεγαλειώδη φυσιογνωμία του, γράφοντας τους γνωστούς σωκρατικούς διαλόγους. Οταν επέστρεψε στην Ελλάδα, μετά από πολλά ταξίδια, ίδρυσε το 387 π.χ. στην Αθήνα μία φιλοσοφική Σχολή κοινοβιακού χαρακτήρα, την οποία ονόμασε Ακαδημία προς τιμή του ήρωα Ακάδημου. Εκεί δίδαξε για 40 ολόκληρα χρόνια, ως το θάνατό του, σύμφωνα με τα ιδανικά του και με το σωκρατικό πνεύμα. Επιδόθηκε στη συστηματική - επιστημονική διδασκαλία και έρευνα και δεν αναμείχθηκε ενεργώς στην πολιτική. Τα 36 έργα του, εκτός από την «Απολογία Σωκράτη», έχουν διαλογική μορφή, με τον Σωκράτη να διευθύνει τους διαλόγους, και εκθέτουν τις ηθικές αντιλήψεις του. Κύρια θέματα στα έργα του είναι ο κόσμος και η προέλευσή του, η ψυχή, η γνώση, η κοινωνία κ.λπ. Πίστευε πως οι κοινωνίες θα διοικούνται σωστά, αν οι φιλόσοφοι γίνουν πολιτικοί ηγέτες, ή οι πολιτικοί ηγέτες γίνουν φιλόσοφοι. Η Ακαδημία αναδείχθηκε στον ελλαδικό χώρο σε έναν καταλυτικό φορέα γνώσης και διαμόρφωσης σημαντικών προσωπικοτήτων της εποχής και ανέδειξε πολλά μεγάλα ονόματα στον τομέα της φιλοσοφίας και επιστήμης. Ενα από αυτά ήταν ο Αριστοτέλης. Κατά το πλατωνικό δόγμα, που το απορρίπτει ο Αριστοτέλης, ο αισθητός κόσμος είναι παράγωγο υπερβατικών, αιώνιων «ιδεών», όπως η ψυχή που είναι αθάνατη. Το πρώτο κύριο και βασικό σημείο διαφωνίας τους ήταν η αντίληψή τους για τον Κόσμο. Ο Πλάτωνας πίστευε ότι πίσω από τον κόσμο των αισθήσεων και της Υλης υπήρχε μία άλλη πραγματικότητα, την οποία ονόμαζε «Κόσμο των Ιδεών». Σ αυτόν τον κόσμο υπάρχουν και βρίσκονται τα καλούπια, οι αιτίες, τα πρότυπα όλων των πραγμάτων και φαινομένων που αντιλαμβανόμαστε μέσω των αισθήσεων γύρω μας. Ολα είναι φτιαγμένα με βάση μία διαχρονική μορφή, που παραμένει αιώνια και σταθερή παρά τις μεταβολές που ο χρόνος επιφέρει στα πάντα. Αυτές οι διαχρονικές μορφές μοιάζουν να είναι τα πρωταρχικά στοιχεία της φύσης, κάτι σαν διανοητικά και αφηρημένα σχήματα που διαμορφώνουν τα φυσικά φαινόμενα και που ο αριθμός τους είναι συγκεκριμένος. Ετσι πίσω από τον άνθρωπο υπάρχει η «ιδέα-άνθρωπος», πίσω από το άλογο, υπάρχει η «ιδέαάλογο», κ.ο.κ. Σε ότι αφορά την πολιτική ο Πλάτωνας μιλάει για την ιδανική Πολιτεία, που είναι ιδανική επειδή κυβερνάται με το πολίτευμα της «αριστοκρατίας», δηλαδή κυβερνάται από ένα σύνολο ανθρώπων που ξεχωρίζουν για τη σοφία, τη γνώση, την αρετή, τη δικαιοσύνη και την ικανότητα διακυβέρνησης των πολιτών. Ο κάθε πολίτης μέσα σ αυτήν έχει μία σημαντική θέση, που είναι σύμφωνη με τη φύση, τις ικανότητες και το έργο που έχει αναλάβει να προσφέρει ανάλογα με τις κλίσεις του. Ετσι μπορεί να ανήκει στην τάξη των αρχόντων (κυβερνήτες), στην τάξη των φυλάκων - πολεμιστών (υπερασπιστές της ασφάλειας της πόλης από επιθέσεις) και στην τάξη των γεωργών, εμπόρων, τεχνιτών (αυτοί που διασφαλίζουν τα μέσα που χρειάζεται η πόλη για να διατηρηθεί ζωντανή και να επιβιώσει). Οι τάξεις αυτές είναι συμβολικές περισσότερο παρά πραγματικές, και δεν σχηματίζονται με βάση κοινωνικο/οικονομικά ή επαγγελματικά κριτήρια. Σχετίζονται με τα τέσσερα στοιχεία της Φύσης (γη, νερό, αέρας, φωτιά), που αντιστοιχούν σε χαρακτηριστικά της ανθρώπινης φύσης. Οπότε, ο κάθε πολίτης ανήκε σε μία από αυτές τις τάξεις σύμφωνα με τα ιδιαίτερα γνωρίσματά του και ανάλογα με την εκπαίδευση που χρειαζόταν να πάρει, προκειμένου να καλλιεργήσει τον χαρακτήρα, το πνεύμα και γενικά τον εσωτερικό του κόσμο. Τέλος η θέση της γυναίκας σύμφωνα με τον Πλάτωνα ήταν μέσα στην Πολιτεία του και ισάξια με αυτήν του άντρα. Πίστευε ότι οι γυναίκες μπορούν να κυβερνήσουν εξίσου καλά με τους άντρες, επειδή η σωφροσύνη, η λογική, η ανδρεία, η αρετή δεν είναι θέμα φύλου, αλλά ψυχής, εκπαίδευσης και μόρφωσης. Τόνιζε ότι μία πολιτεία που δεν δίνει παιδεία στις γυναίκες της, «μοιάζει με τον άνθρωπο που δεν εξασκεί και δε γυμνάζει παρά μονάχα το δεξί του χέρι». Το έργο του Τα έργα του Πλάτωνα είναι 36 και όλα, εκτός από την «Απολογία», διαλογικά. Και στη συγγραφή ο φιλόσοφος μιμήθηκε τη διδασκαλία του Σωκράτη, ο οποίος δίδασκε διαλογικά. Οι διάλογοί του επιγράφονται με το όνομα κάποιου από τα διαλεγόμενα πρόσωπα, π.χ. «Τίμαιος», «Γοργίας», «Πρωταγόρας» κ.λ.π. Τρεις μόνο διάλογοι, το «Συμπόσιο», η «Πολιτεία» και οι «Νόμοι» τιτλοφορούνται από το περιεχόμενό τους. Σ όλους τους διαλόγους τη συζήτηση διευθύνει ο Σωκράτης. Στους παλαιότερους διαλόγους διατηρεί την εικόνα του πραγματικού Σωκράτη, ενώ στους νεότερους κάτω από το πρόσωπο του δάσκαλου κρύβεται ο ίδιος ο μαθητής. Το σύνολο του πλατωνικού έργου διακρίνεται σε τρεις περιόδους με βάση τη χρονολογική σειρά: α) Περίοδος της νεότητας ( π.χ.): Σ αυτήν ανήκουν: Απολογία, Κρίτων, Χαρμίδης, Πρωταγόρας, Λάχης, Ευθύφρων, Ιππίας Μείζων, Ιππίας Ελάσσων, Ιων, Λύσις. β) Περίοδος ωριμότητας ( ). Σ αυτήν ανήκουν: Μενέξενος, Κρατύλος, Ευθύδημος, Γοργίας, Μένων, Παρμενίδης, Φαίδων, Φαίδρος, Πολιτεία, Συμπόσιον, Θεαίτητος. γ) Περίοδος γηρατειών ( ). Περιλαμβάνονται: Σοφιστής, Πολιτικός, Φίληβος, Κριτίας, Τίμαιος, Νόμοι, 7η επιστολή. Αποφθέγματα του Πλάτωνα Η ζωή που έχει στο μερτικό της την εγκράτεια, το θάρρος, τη σοφία και την υγεία, είναι πιο ευχάριστη από εκείνη όπου βρίσκονται η ασωτία, η δειλία, η τρέλα ή η αρρώστια. Μία μόνο μορφή της αρετής υπάρχει, άπειρες όμως της κακίας. Η πλεονεξία είναι πράξη αισχρή και άδικη. Γνώση χωρίς δικαιοσύνη πρέπει να ονομάζεται πανουργία και όχι εξυπνάδα. Η ψυχική ομορφιά είναι πιο πολύτιμη από τη σωματική. Τα έργα των δικαίων ανθρώπων μοσχοβολούν στον τάφο τους. Ο άνθρωπος πρέπει να πεθαίνει με καλή φήμη. Η παιδεία είναι το άριστο απόκτημα για τους ανθρώπους. Η πιο πικρή απογοήτευση που νιώθεις είναι όταν προσφέρεις καλοσύνη και σου την ανταποδίδουν με την αδικία. Δεν ξέρω τίποτα άλλο, για το οποίο κάθε λογικός άνθρωπος θα έπρεπε να νοιάζεται περισσότερο, παρά το πώς το παιδί του θα γίνει ο πιο καλός άνθρωπος. Ο καλύτερος τρόπος ζωής είναι να ασκούμεθα στη δικαιοσύνη και στις άλλες αρετές. Η σοφία και η γνώση είναι το σπουδαιότερο από όλα τα ανθρώπινα πράγματα. Ο γιατρός παύει να είναι γιατρός, όταν στη διάγνωσή του αναλογίζεται το δικό του συμφέρον και όχι του αρρώστου, γιατί ο αληθινός γιατρός είναι ο κυρίαρχος της ανθρώπινης ζωής και όχι ο άνθρωπος που πάει να θησαυρίσει. Η χειρότερη μορφή αδικίας είναι να παριστάνει κανείς τον δίκαιο, ενώ πραγματικά δεν είναι. Το κοινό συμφέρον ενώνει, ενώ το ατομικό διασπά. Oπως η γυναίκα με το γάλα, έτσι και η παιδεία με τη γνώση τρέφει τον άνθρωπο. Είναι αδύνατο να βελτιωθεί ο κόσμος, αν δεν βελτιωθούν οι άνθρωποι που τον αποτελούν. Η υπερβολική ελευθερία μετατρέπεται σε υπερβολική δουλεία, τόσο για το άτομο, όσο και για την πολιτεία. Η εκπαίδευση είναι δύναμη που γιατρεύει την ψυχή.

16 16 ΘΕΜΑ ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ Στα «πατήματα» της Παναγίας στη Μονή του Προυσού

17 ΣΑΒΒΑΤΟ 31 ΜΑΡΤΙΟΥ - ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2012 ΘΕΜΑ 17

18 18 ΘΕΜΑ Στα «πατήματα» της Παναγίας στη Μονή του Προυσού Δέος, μοναδικότητα, ψυχικά ηρεμία και ανάταση, θαυμασμό, μεγαλείο. Αυτά είναι μόνο μερικά από τα συναισθήματα που νοιώθει όποιος αντικρίζει ένα από τα πιο γνωστά μοναστήρια της Ελλάδας, τη Μονή Προυσού. Χτισμένη σ ένα μοναδικό τοπίο στην Ευρυτανία, εκεί που ενώνονται τα βουνά Καλιακούδα και Χελιδόνα με το απόκρημνο φαράγγι στα... πόδια του Μοναστηριού που φτάνει σχεδόν μέχρι το Καρπενήσι, με τις ελατοσκέπαστες πλαγιές να απλώνονται παντού γύρω του. Το Μοναστήρι με την επιβλητικότητά του και την ψυχικά ανάταση που εμπνέει είναι ο ιδανικός τόπος για να βρεθούμε πιο κοντά στο Θεό και στον εαυτό μας. Η ιστορία της Μονής Το όνομα της Μονής οφείλεται στη θαυματουργή εικόνα της «Παναγίας Προυσιώτισσας». Η εικόνα αυτή κατάγεται από την Προύσα της Μικράς Ασίας. Εικάζεται ότι είναι έργο του Ευαγγελιστή Λουκά. Κατά την παράδοση, η Μονή ιδρύθηκε τον 9ο αιώνα (κατ άλλους τον 12ο αιώνα, με χρονολόγηση ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ των παλαιότερων ανεπίγραφων τοιχογραφιών του καθολικού). Την εποχή εκείνη, Αυτοκράτορας του Βυζαντίου ήταν ο Θεόφιλος ( ), γνωστός εικονομάχος. Η εικόνα της Παναγίας βρισκόταν σε ναό της Προύσας, αλλά υπό τον φόβο ότι θα καταστραφεί βάσει διατάγματος του Αυτοκράτορα, φυγαδεύτηκε στη Στερεά Ελλάδα, στη σπηλιά Προυσού, εκεί στο παρεκκλήσι του μοναστηριού. Σύμφωνα με την παράδοση, μια νύχτα, ένα βοσκόπουλο, καθώς φύλαγε τα γιδοπρόβατά του, είδε ξαφνικά να ξεπετιέται φωτεινός πυρσός, φεγγοβολιά ως τον ουρανό, από ξεμοναχιασμένο σπήλαιο. Τρομαγμένο πηγαίνει και το λέει στον πατέρα του, που δεν το πίστεψε. Την άλλη νύχτα, μαζί με άλλους βοσκούς, πηγαίνει κι ο πατέρας στη σπηλιά και κατάπληκτος, συγκλονισμένος αντίκρισε τη θεία οπτασία, το εικόνισμα της Παναγιάς από την Προύσα να λαμποκοπά, να στραφτοκοπά από δυνατό φως. Το προσκυνήσανε και τ αποθέσανε σε πρόχειρο προσκυνητάρι. Το θαύμα, το λαμπερό εικόνισμα της Παναγιάς στη σπηλιά, διαδόθηκε και μαθεύτηκε σε πολλές κατοικημένες περιοχές. Η φήμη έφτασε κι ως την Υπάτη, που βρισκότανε το αρχοντόπουλο από την Προύσα. Εφυγε, πήγε στην Ευρυτανία, ζήτησε, βρήκε τη σπηλιά, όπου κατάπληκτο, συγκινημένο αναγνώρισε την εικόνα από την Προύσα. Φιλοδώρησε τους βοσκούς και πήρε το εικόνισμα να το φέρει στην Υπάτη, με τον υπηρέτη του. Σαν φτάσανε στο Δερματόρεμα νύχτωσε και μείναν εκεί να περάσουν τη νύχτα. Το πρωί, που ξύπνησαν, η εικόνα είχε εξαφανιστεί. Ξαναγύρισε στη σπηλιά, καθώς πέρασε μέσα από βράχια, όπου το «Τύπωμα» της Παναγιάς και ψηλά στο βουνό μια τρύπα που σκιαγραφεί το ομοίωμά της. προς κάτω στην Ποταμιά, κοντά στο χωριό Καρύτσα. Οπως πέρασε πάνω από τ άγρια βράχια, άφησε και τα «Πατήματά» της η Παναγιά. Το αρχοντόπουλο με τον υπηρέτη του, μέσα από τα ελατοδάση της Ευρυτανίας άκουσε τη φωνή της Παναγιάς, που του έλεγε για να σωθεί να πορεύεται σε ειρήνη, να μην κοπιάζει γιατί αναπαύεται καλύτερα στην απόκρυμνη κι απόμερη σπηλιά, πάνω από τον άγριο γκρεμό, κοντά στους χωρικούς και βοσκούς, παρά με πολιτικούς αιρεσιάρχες και αυτοκράτορες εικονομάχους. «Ει δε θέλεις να μείνεις μετ εμού, ελθέ εκεί όπου με ηύρες και τούτο σου είναι καλόν». Το αρχοντόπουλο άκουσε το κάλεσμα της Παναγιάς, δέχτηκε να μείνει εκεί και ν αφιερωθεί στη χάρη Της. Τη σπηλιά την έφτιαξε εκκλησάκι, όπου απώθεσε το θαυματουργό εικόνισμα, κι ένα κελί για τον ίδιο και τον υπηρέτη του. Ο ιερομόναχος Ραφαήλ, από το κοντινό χωριό Αγιος Δημήτριος (σημερινή Καστανιά), τους έχρισε μοναχούς, κι έτσι το αρχοντόπουλο ονομάστηκε Διονύσιος και ο υπηρέτης του Τιμόθεος. Αυτοί, με ευλάβεια υπηρέτησαν και προστάτεψαν την εικόνα ως το τέλος της ζωής τους. Το μοναστήρι, το λαμπρό αυτό ορθόδοξο μνημείο, πήρε τ όνομά του από την εικόνα της Παναγιάς, από την Προύσα, όπως μαρτυρεί στα «Ανθη Νοητά», χειρόγραφο που βρίσκεται στη Μονή Ξηροπο-

19 ΣΑΒΒΑΤΟ 31 ΜΑΡΤΙΟΥ - ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2012 ΘΕΜΑ 19 Στα δεξιά το μοναστήρι της Παναγίας της Προυσιώτισσας και ακριβώς απέναντί του το ρολόι της Μονής. τάμου, στο Αγιο Ορος: «Και εις την επαρχίαν δε, Λιτσάς της Παναγίας, άδεται μοναστήριον, Προυσός ονομασίας. Από την Προύσαν βέβαια, εικόνα της, η θεία, ήλθεν εδώ και έμεινεν, πολλά δε θαυμασία». Η ιστορία της Μονή συνδέετε στενά με την ιστορία του Καρπενησίου και γενικότερα της Στερεάς Ελλάδας. Η Μονή παρέμεινε ενεργή όλα τα χρόνια που ακολούθησαν, αν και η φήμη της δεν ήταν πολύ μεγάλη, λόγω και του δύσβατου της περιοχής. Το 1587 πυρκαγιά κατέστρεψε το καθολικό της Μονής. Αυτό κτίστηκε εκ νέου και υπάρχει μέχρι σήμερα. Το 1748 η Μονή έγινε Σταυροπηγιακή. Κατά την διάρκεια της Επανάστασης του 1821 στην μονή υπήρχαν πολλοί μοναχοί οι οποίοι βοήθησαν πολύ στον αγώνα των Ελλήνων. Οι μονάχοι είχαν δημιουργήσει σχολείο μέσα στη μονή και φρόντιζαν για την μόρφωση των νέων τις περιοχής. Πολλές φορές το μοναστήρι έγινε το καταφύγιο για πολλούς από τους αγωνιστές της Επανάστασης όπως τους Λάμπρο Κατσαντώνη, Γεώργιο Καραϊσκάκη, Μάρκο Μπότσαρη και πολλούς άλλους. Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης φιλοξενήθηκε στην Μονή κατά της διάρκεια της ίασής του από μία πολύ σοβαρή νόσο. Μετά την ανάρρωσή του, ο Καραϊσκάκης για να ευχαριστήσει την Παναγιά, έφτιαξε τη ν επιχρύσωση ή το «πουκάμισο», όπως λέγεται στους επιχρυσωτές, όπως της είχε τάξει, λέγοντάς της με τον δικό του μοναδικό - χαρακτηριστικό - τρόπο του: «Πρέπει να σας τάζουμε σε σας τις γυναίκες για να κάνετε καλό». Το τάμα του Καραϊσκάκη μαρτυρεί ανάγλυφη επιγραφή πάνω από τον δεξιό ώμο της Παναγιάς που γράφει: «Η Παντάνασα δι εσόδων και γεναιοτάτου στρατηγού Γεωργίου Καραϊσκάκη, χειρι Γεωργίου Καρανίκα, 1824», χάραξε ο χρυσοχόος στην εικόνα. Για πολλούς αποτελεί θαύμα το γεγονός ότι η Μονή έμεινε αλώβητη από την καταστροφική μανία των Τούρκων. Αμέσως μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους, η Μονή παρήκμασε ηθικά και υπέστη οικονομική κακοδιαχείριση, από την οποία την ανόρθωσε ο Αγιορείτης πνευματικός λόγιος και Κολλυβιστής Κύριλλος Καστανοφύλλης, ο οποίος προσεκλήθη για το σκοπό αυτό, ιδρύοντας το Σχολείο Ελληνικών Γραμμάτων ( ). Το 1944 αποτέλεσε χρονιά σταθμό για την ιστορία της Μονής. Στις 16 Αυγούστου εκείνου του χρόνου ένα αρκετά μεγάλο τμήμα της Μονή κάηκε από του Γερμανούς. Η φωτιά αυτή άφησε πίσω της κατεστραμμένα κειμήλια, ιερά σκεύη και πολλά ιερά βιβλία αλλά και χειρόγραφα μοναχών. Από τους πιστούς δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός το ότι για άλλη μία φορά η εικόνα διασώθηκε. Μετά τον Εμφύλιο πόλεμο ξεκίνησε εκ νέου η ανοικοδόμηση της Μονής από τον ηγούμενο Γερμανό Σταθογιάννη, η οποία συνεχίστηκε και στη δεκαετία του 1970 από τον τότε ηγούμενο της μονής και μετέπειτα ηγούμενο της Ιεράς Μονής Δοχειαρίου του Αγίου Ορους Γρηγόριο Ζουμή. Ο διάδοχος του ηγούμενου Γρηγορίου και σημερινός ηγούμενος Χρυσόστομος Δρόσος, συνεχίζει την ανοικοδόμηση της Μονής, προσέχοντας πάντα την καλαισθησία του χώρου, όπως και οι προκάτοχοί του. Το καθολικό της είναι ενδιαφέρων ναΐσκος, σταυροειδής με τρούλο. Στα δυτικά του, στη ρίζα του βράχου, υπάρχει κρύπτη διαμορφωμένη σε παρεκκλήσι. Οι σήμερα σωζόμενες τοιχογραφίες φιλοτεχνήθηκαν γύρω στο Μέσα στην κρύπτη διασώζονται στην εξωτερική πλευρά τοιχογραφίες του 13ου αιώνα, ενώ εσωτερικά υπάρχουν δύο στρώματα, από τα οποία το ένα χρονολογείται στα Πολύ αξιόλογο είναι και το ξυλόγλυπτο τέμπλο της κρύπτης, που χρονολογείται στα Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας είναι γεμάτη από αφιερώματα πιστών. Είναι τοποθετημένη στο παρεκκλήσι της Μονής μέσα σε ασημένιο κόλλημα (δωρεά του Γ. Καραϊσκάκη). Στο προαύλιο της Μονής είναι το Μουσείο που φυλάσσονται το κειμήλια, με χριστιανική και ιστορική σημασία, που διέσωσε η Μονή στο πέρασμα των αιώνων. Σε ένα ψηλό βράχο, απέναντι από το μοναστήρι, θα θαυμάσετε το εντυπωσιακό πέτρινο ρολόι. Στη Μονή λειτουργεί το «Ιστορικό Μουσείο» με αξιόλογα εκθέματα, BOARD OF DIRECTORS: GREGORY ZAHAROPOULOS President ANDREAS GOUSTAS Vice President LOULA COUTSOUKES Secretary PAUL CASVIKES Assistant Secretary DIMITRIS PAPAIOANOU Treasurer JAMES PAPADOPOULOS Assistant Traesurer ADVISORS: PANAGIOTA ATHANASOPOULOS VASO ATHANASOPOULOS LAMPRINI ATHANASOPOULOS ALEXANDRA BALTAS VASILIOS HANTZIS CHARLES KOKOTOS JULIA KOKOTOS DIMITRA PAPADOPOULOS JOANNE PAPADOPOULOS BESSIE PRITSIOLAS MARIA TRIANTAFILLOU SUPERVISORY COMMITTEE: DIMITRIS TRIANTAFILLIS President NICHOLAS TSERPELIS CHARLES KOKOTOS GREGORY FEGOS ANDREAS MANTZIOUTAS PANAGIOTIS CASVIKES JAMES PAPADOPOULOS ANDREAS KATSANOS AUDIT COMMITTEE: PAUL CASVIKES GREGORY FEGOS JAMES PAPADOPOULOS HONORARY MEMBERS: JAMES SOTIROPOULOS HARRY PANOPOULOS όπως εικόνες από τον 15ο και 16ο αιώνα, ιερά άμφια, ιερά σκεύη, λειψανοθήκες, αργυρά και χρυσά δισκοπότηρα, χειρόγραφοι κώδικες, βιβλία, τα άρματα του Καραϊσκάκη κ.ά. Στη βιβλιοθήκη υπάρχουνε 59 χειρόγραφα, μερικά ολιγόφυλλα άδετα. Το 1980 το Ιστορικό - Παλαιογραφικό Αρχείο του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τράπεζας κατέγραψε άλλα 21, ανάμεσα στους περιλαμβάνονται λιθογραφημένες πανεπιστημιακές παραδόσεις, μικρά τεύχη με εκκλησιαστικές ακολουθίες, όλα από τον 16ο αιώνα κι εξής. Ο λόγιος ηγούμενος της μονής Κύριλλος Καστανοφύλλης, πλούτισε με πολλά βιβλία, χειρόγραφα τη βιβλιοθήκη, ίδρυσε το Σχολείο Ελληνικών Γραμμάτων (1820). Ο Κύριλλος γεννήθηκε το 1775 στην Καστανιά Ευρυτανίας κι έζησε - μάλλον - ως το Υπήρξε ποιητής, υμνογράφος και μελοποιός κι έγραψε την «Ιερά Διήγησι της θαυματουργού εικόνος της Παναγίας Προυσιώτισσας». Οι ανεπίγραφες τοιχογραφίες στο παρεκκλήσι της, χρονολογούνται από τον 12ο ή 13ο αιώνα. Το καθολικό της μονής χρονολογείται στα 1754, οι δε τοιχογραφίες της στα 1785, έργα των ζωγράφων Γ. Γεωργίου και Γ. Αναγνώστου. Το κοιμητηριακό ναϊδριο νότια της Μονής, αυτό των Αγίων Πάντων, χτίστηκε το Βορειανατολικά και νοτιοδυτικά της Μονής ορθώνονται οι δύο «Πύργοι του Καραΐσκάκη», οι οποίοι κτίστηκαν τον 17ο αιώνα για την προστασία της Μονής από τους Τούρκους. Η Ιερά Μονή Προυσού είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου, πανηγυρίζει στις 23 Αυγούστου (στην Απόδοση της Κοίμησης) και συγκεντρώνει πλήθος πιστών από το Καρπενήσι αλλά και από κάθε γωνιά της Ελλάδας. Η τοποθεσία της Μονής είναι μαγευτική. Η ίδια είναι χτισμένη η μισή σφηνωμένη μέσα στους βράχους και η άλλη μισή κρεμασμένη έξω. Το τοπίο είναι μοναδικό και προσφέρει κλήμα ηρεμίας και κατάνυξης στους πιστούς που την επισκέπτονται κάθε χρόνο. Αποστάσεις: Από Καρπενήσι: 32 χλμ. Από χιονοδρομικό κέντρο: 41χλμ. Από Αγρίνιο: 53 χλμ. ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΥΡΥΤΑΝΩΝ ΑΜΕΡΙΚΗΣ «ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΠΡΟΥΣΣΙΩΤΙΣΑ» ΣΥΓΧΑΙΡΩΜΕΝ ΤΟΝ «ΕΘΝΙΚΟΝ ΚΗΡΥΚΑΝ» δια την αξιέπαινον προβολήν του Μοναστηρίου Προυσσού Ευρυτανίας, της Παναγίας της Προυσιωτίσσης. Και τούτο διότι εμείς, δηλαδή ο ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΥΡΥΤΑΝΩΝ ΑΜΕΡΙΚΗΣ «ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΠΡΟΥΣΣΙΩΤΙΣΑ» είμεθα αναπόσπαστο τμήμα τού εις Προυσσόν Μοναστήρι της θαυματουργού ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΗΣ ΠΡΟΥΣΙΩΤΙΣΣΗΣ. Καθ ότι με ευλάβειαν και ταπεινότητα φέρομεν το όνομά της ως κορώνα τού ως άνω Συλλόγου από το έτος 1912, ότε ξενιτεμένοι από τα περίχωρα του Μοναστηρίου εδώ εις Νέαν Υόρκην ίδρυσαν Αδελφότητα εις το όνομά της, τιμώντας της, επιζητούντες προστασία και βοήθειάν της. Εφέτος δε εορτάζουμε έναν αιώνα υπάρξεως. Ας την υμνολογούμε λοιπόν, πάντα και παντού: «Της Ελλάδος απάσης συ προϊστασαι πρόμαχος και τερατουργός εξαισίων τη εκ Προυσσής Εικόνι σου...» Το Διοικητικόν Συμβούλιον

20 20 ΕΠΙΣΤΗΜΗ Οι μεγαλύτεροι σεισμοί και τσουνάμι από το 1900 ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ Την περασμένη Δευτέρα σεισμική δόνηση 7,2 βαθμών σημειώθηκε στην κεντρική Χιλή, σε εστιακό βάθος 30 χιλιομέτρων, όπως ανακοίνωσε το γεωλογικό ινστιτούτο των ΗΠΑ (USGS). Ο σεισμός ταρακούνησε κτίρια στην πρωτεύουσα Σαντιάγο και η κρατική υπηρεσία αντιμετώπισης εκτάκτων καταστάσεων της Χιλής, η ONEMI, ανακοίνωσε ότι προχώρησε στην «προληπτική» εκκένωση παράκτιων περιοχών στο κεντρικό τμήμα της χώρας, εξαιτίας της «παρατήρησης μιας ορισμένης υποχώρησης της θάλασσας», αν και όπως τους ενημέρωσε το USGS δεν αναμένεται να προκληθεί τσουνάμι. Με αφορμή αυτόν τον σεισμό ας κάνουμε μια αναδρομή στους μεγαλύτερους και πιο...φονικούς σεισμούς ανά τον κόσμο από το : (Μάιος) Χιλή - Σεισμός μεγέθους 9,5 και μετά καταστροφικό τσουνάμι σε αρκετές χώρες, που βρέχονται από τον Ειρηνικό Ωκεανό, προκαλεί το θάνατο ανθρώπων στη Χιλή, 61 στη Χαβάη και 130 στην Ιαπωνία. 1964: (Μάρτιος) Αλάσκα / ΗΠΑ - Σεισμός 9,2 κοντά στον πορθμό Πρινς Γουίλιαμ και μετά τσουνάμι προκάλεσαν το θάνατο εκατό ανθρώπων. 2004: (Δεκέμβριος) Σουμάτρα, Ινδονησία / Ασία - Σεισμός 9,1 ανοικτά του νησιού Σουμάτρα προκαλεί στις 26 Δεκεμβρίου τσουνάμι, που ισοπεδώνει περιοχές σε δέκα γειτονικές χώρες, με περίπου νεκρούς και σχεδόν αγνοούμενους. 1952: (Νοέμβριος) Σοβιετική Ενωση - Σεισμός μεγέθους 9 στη χερσόνησο Καμτσάτκα, που προκαλεί καταστροφικό τσουνάμι, το οποίο έγινε αισθητό μέχρι τη Χιλή και το Περού: τουλάχιστον νεκροί. 1906: (Ιανουάριος) Ισημερινός, Κολομβία - Σεισμός μεγέθους 8,8 ανοικτά των ακτών της Κολομβίας και του Ισημερινού προκαλεί τσουνάμι με αποτέλεσμα άνθρωποι να χάσουν τη ζωή τους. 2010: (Φεβρουάριος) Χιλή - Σεισμός μεγέθους 8,8 και τσουνάμι πλήττουν το νοτιοκεντρικό τμήμα της χώρας, με 524 νεκρούς και 24 αγνοούμενους. 1965: (Φεβρουάριος) Αλάσκα/ΗΠΑ - Σεισμός μεγέθους 8,7 και μετά τσουνάμι πλήττει τις Αλεούτιες Νήσους χωρίς να υπάρξουν ανθρώπινες απώλειες. 2005: (Μάρτιος) Ινδονησία - Σεισμός μεγέθους 8,6 κοντά στο νησί Νίας ανοικτά της Σουμάτρας: νεκροί, τραυματίες. 1957: (Μάρτιος) Αλάσκα / ΗΠΑ - Σεισμική δόνηση μεγέθους 8,6 πλήττει τα νησιά Αντρεάνοφ και προκαλεί μεγάλα παλιρροϊκά κύματα. Δεν υπήρξαν ανθρώπινες απώλειες. 1950: (Αύγουστος) κρατίδιο Ασαμ, Ινδία - Σεισμική δόνηση μεγέθους 8,6 προκαλεί το θάνατο ανθρώπων. 2010: (Ιανουάριος) Αϊτή - Σεισμός μεγέθους 7 με έως νεκρούς, τουλάχιστον τραυματίες και περισσότερους από ένα εκατομμύριο πρόσφυγες, σύμφωνα με απολογισμό του ΟΗΕ. 2012: (Φεβρουάριος) Κίνα - Σεισμική δόνηση μεγέθους 6,9 πλήττει τη βορειοδυτική επαρχία Τσινγκάι με νεκρούς και 80 αγνοούμενους. Τα μεγαλύτερα τσουνάμι των τελευταίων επτά χρόνων: 26 Δεκεμβρίου 2004: Νοτιοανατολική Ασία - Υποθαλάσσιος σεισμός ανοικτά της Σουμάτρας (Ινδονησία) μεγέθους 9,3 βαθμών - ο ισχυρότερος των τελευταίων σαράντα χρόνων - προκάλεσε τσουνάμι που έπληξε τις ακτές της νοτιο-ανατολικής Ασίας με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους περισσότεροι από άνθρωποι. Στην επαρχία Ατσεχ, όπου το ύψος του νερού ξεπέρασε τα τριάντα μέτρα, περίπου άνθρωποι σκοτώθηκαν. Το παλιρροϊκό κύμα έπληξε επίσης τις Μαλδίβες και τη Σομαλία. 17 Ιουλίου 2006: Ινδονησία - Υποθαλάσσιος σεισμός μεγέθους 7,7 βαθμών προκάλεσε τσουνάμι στις νότιες ακτές της Ιάβας με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 654 άνθρωποι. 2 Απριλίου 2007: Νήσοι Σολομώντα - 52 νεκροί είναι ο απολογισμός τσουνάμι, που έπληξε τις δυτικές ακτές των νησιών στο νότιο Ειρηνικό. Δεκατρία παραλιακά χωριά ισοπεδώθηκαν από τα κύματα που προκάλεσε σεισμός 8 βαθμών. 29 Σεπτεμβρίου 2009: Σαμόα - Περισσότεροι από 190 άνθρωποι σκοτώθηκαν στα νησιά Σαμόα, Τόνγκα και Αμερικανικές Σαμόα από το τσουνάμι, που προκάλεσε σεισμός 8 βαθμών. 27 Φεβρουαρίου 2010: Χιλή - Σεισμός που ακολούθησε τσουνάμι έπληξε την νοτιο-κεντρική Χιλή και ειδικά την παραλιακή ζώνη του Μάουλε, με αποτέλεσμα να υπάρχουν 555 νεκροί και αγνοούμενοι. 25 Οκτωβρίου 2010: Ινδονησία - Περισσότεροι από 400 νεκροί από το τσουνάμι που προκάλεσε σεισμός 7,7 βαθμών στο αρχιπέλαγος Μεντάουι, ανοικτά της Σουμάτρας. Ξέρετε ότι: Οι γήινοι σεισμοί έχουν το αντίστοιχό τους στη Σελήνη. Οι διαφορές θερμοκρασίας μεταξύ του εσωτερικού και της επιφάνειας της Σελήνης προκαλούν δονήσεις στην επιφάνεια του δορυφόρου μας. Οι σεληνιακοί σεισμοί καταγράφονται από σεισμογράφους που εγκατέστησαν εκεί οι αστροναύτες. Το πιο συνηθισμένο χρώμα αίματος είναι το κόκκινο, δεν είναι όμως το μοναδικό. Υπάρχουν ψάρια με λευκό αίμα, ενώ ο κάβουρας Limulus polyphemus έχει μπλε αίμα. Η αιμοσφαιρίνη, που έχει βάση το σίδηρο, προσδίδει το κόκκινο χρώμα. Το ένα τρίτο των περίπου 6,5 δισεκατομμυρίων κατοίκων της Γης είναι χριστιανοί, κι επομένως ο χριστιανισμός είναι η πιο διαδεδομένη θρησκεία. Λίγο πάνω από τους μισούς χριστιανούς του κόσμου είναι καθολικοί. Το Εθνικό Πάρκο του Yellowstone, στα Βραχώδη Ορη των ΗΠΑ, ιδρύθηκε το 1872 κι έτσι είναι το παλιότερο εθνικό πάρκο του κόσμου. Εχει έκταση περίπου 9 χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα και το επισκέπτονται κάθε χρόνο πάνω από 3 εκατομμύρια άνθρωποι. Το πάρκο είναι γνωστό για την πλούσια πανίδα του και για γεωθερμικά φαινόμενα όπως το Old Faithful Geyser. Ακούμε συχνά για ζώα πολύ μεγάλα σε ηλικία. Ποιο, όμως, κατέχει το απόλυτο ρεκόρ μακροζωίας; Απ όσα είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε με βεβαιότητα, το ρεκόρ ανήκει στην Τουί Μαλίλα, τη ραβδωτή χελώνα της Μαδαγασκάρης, που πέθανε το 1965, σε ηλικία τουλάχιστον 188 ετών. Ηταν το δώρο που έκανε ο διάσημος εξερευνητής Τζέιμς Κουκ στη βασιλική οικογένεια των Νήσων Τόγκα το 1773 ή το Το χρησιμοποίησαν πρώτοι οι μοναχοί το 15ο αιώνα. Επρόκειτο για σύντμηση της λέξης «ad», που σημαίνει «στο/η/α» ή «προς». Οταν ο προγραμματιστής Ray Tomlinson επινόησε το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, επέλεξε το για να ξεχωρίζει το όνομα του χρήστη από του υπολογιστή. Το κράτος της Πόλης του Βατικανού, η Αγία Εδρα της Καθολικής Εκκλησίας, είναι το μικρότερο κράτος του κόσμου. Εχει έκταση 0,44 τ.χλμ. και πληθυσμό 770 κατοίκους. Ακολουθεί το Μονακό, με έκταση 1,95 τ.χλμ. και κατοίκους, και το Ναούρου στον Ειρηνικό Ωκεανό, με έκταση 21 τ.χλμ. και κατοίκους. Το γιγαντιαίο καλαμάρι (Architeuthis dux), που είναι από τα μεγαλύτερα είδη καλαμαριών, έχει τα μεγαλύτερα μάτια από όλα τα ζώα του ζωικού βασιλείου. Τα μάτια του φτάνουν μέχρι και τα 25 εκατοστά σε διάμετρο, δηλαδή είναι μεγάλα σαν μπάλα του βόλεϊ. Με τα οκτώ απλά και τα δύο αρπακτικά πλοκάμια του μπορεί να φτάσει τα 18 μέτρα μήκος και να ζυγίζει 900 κιλά. Ακούμε συχνά ότι πρέπει να πίνουμε πολύ νερό όταν αθλούμαστε. Μπορεί ποτέ να μας βλάψει το πολύ νερό; Αμερικανικές έρευνες δείχνουν ότι η λεγόμενη υπονατριαιμία (πτώση των επιπέδων του νατρίου στο αίμα) παρατηρείται συχνά σε δρομείς μεγάλων αποστάσεων. Στο Μαραθώνιο του Χιούστον, το 2000, εξέτασαν τους 55 δρομείς που χρειάστηκαν βοήθεια, για να αναλύσουν τους λόγους της κατάρρευσής τους. Αποδείχτηκε ότι 21 από αυτούς παρουσίαζαν υπονατριαιμία. Ο Δανός φυσιολόγος αθλητών Eskild Ebbesen εκτιμά ότι σχεδόν το 20% των δρομέων σε ένα μαραθώνιο παθαίνει υπονατριαιμία. Αυτό οφείλεται στο ότι με την εφίδρωση το σώμα χάνει υγρά αλλά και άλατα. Αν κανείς αντικαθιστά μόνο τα υγρά πίνοντας νερό - και, ακόμη περισσότερο, αν καταναλώσει υπερβολική ποσότητα -, η συγκέντρωση αλάτων σύντομα πέφτει σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Ακόμη και στην καθημερινή μας ζωή μπορεί να μας βλάψει το πολύ νερό, ιδιαίτερα αν πιούμε μεγάλες ποσότητες σε μικρό χρονικό διάστημα. Φυσιολογικά, ένας ενήλικας χρειάζεται 2-2,5 λίτρα υγρών την ημέρα, και λίγο περισσότερο σε περίπτωση καύσωνα, οπότε συνιστάται να καταναλώνουμε και περισσότερο αλάτι. Πηγές: «Science Illustrated», «Βήμα»