ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 1 «Το Μoνοπάτι του Νερού» ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ για σχολεία A/ΘΜΙΑΣ (τάξεις: Α, Β, Γ, )

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 1 «Το Μoνοπάτι του Νερού» ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ για σχολεία A/ΘΜΙΑΣ (τάξεις: Α, Β, Γ, ) 2005-2006"

Transcript

1 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 1 «Το Μoνοπάτι του Νερού» ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ για σχολεία A/ΘΜΙΑΣ (τάξεις: Α, Β, Γ, )

2 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 2 Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Κορθίου Κτιριακό Συγκρότηµα Αγ. Τριάδας Κόρθι, Τηλ Fax kpekorthiou@sch.gr Η δηµιουργία του εκπαιδευτικού αυτού υλικού έγινε για τις ανάγκες του προγράµµατος «Το Μονοπάτι του Νερού» του ΚΠΕ Κορθίου από τους εκπαιδευτικούς, µέλη της Παιδαγωγικής Οµάδας του ΚΠΕ: Γιάννη Γιατράκο, κλάδου ΠΕ19 έσποινα Ζαχαριάδου, κλάδου ΠΕ03 Ιωάννα Παπαλεξίου, κλάδου ΠΕ06 Επινόηση, Σχεδιασµός Χαρακτήρων Φύλλων Εργασίας & Φωτογραφίες: Γιάννης Γιατράκος Σταυρόλεξα: έσποινα Ζαχαριάδου Επιτρέπεται η µερική ανατύπωση φύλλων εργασίας για προγράµµατα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης σχολείων, αρκεί να αναφέρεται η πηγή. Σελιδοποίηση: έσποινα Ζαχαριάδου

3 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Η Επίσκεψή µας στο Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Κορθίου Γνωριµία µε τους χαρακτήρες των φύλλων εργασίας Σελίδα 5 6 Στη διαδροµή προσέχουµε 7 ΤΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ Από την Πηγή των Αηδονιών µέχρι τη Θάλασσα Οµάδα: Υ ΡΑΤΜΟΙ Βοηθητικό Υλικό Φύλλο Εργασίας 1 Μετρήσεις Φύλλο Εργασίας 2 Μια Ιστορία για τον Ευτροφισµό Φύλλο Εργασίας 3 Ο κύκλος του νερού στη φύση Φύλλο Εργασίας 4 Ο κύκλος του νερού στη φύση (µε χρώµατα) Φύλλο Εργασίας 5 Ποταµόλεξο Φύλλο Εργασίας 6 Φωτογραφόλεξο 1 Φύλλο Εργασίας 7 Συµπεράσµατα - Συµπληρωµατικές ραστηριότητες Οµάδας Υδρατµών Οµάδα: ΡΥΑΚΙΑ Φύλλο Εργασίας 8 Χρήσεις Ανθρώπινη Παρέµβαση Φύλλο Εργασίας 9 Τα Σκουπίδια Συνοµιλούν Φύλλο Εργασίας 10 Αναγνωρίζω Ανθρώπινες Παρεµβάσεις Φύλλο Εργασίας 11 Σταυρολεξοπαρεµβάσεις- Κρυπτόλεξο Φύλλο Εργασίας 12 Φωτογραφόλεξο 2 Φύλλο Εργασίας 13 Φτιάχνουµε µια Ιστορία Φύλλο Εργασίας 14 Συµπεράσµατα - Συµπληρωµατικές ραστηριότητες Οµάδας Ρυακιών

4 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 4 Οµάδα: ΣΥΝΝΕΦΑ Φύλλο Εργασίας 15 Χλωρίδα Πανίδα: ραστηριότητες Ερωτήσεις Φύλλο Εργασίας 16 Αναγνωρίζω φυτά και δέντρα Φύλλο Εργασίας 17 Έχω τις αισθήσεις µου σε ετοιµότητα! Πολύτιµοι Βοηθοί! Φύλλο Εργασίας 18 Συνέντευξη Φύλλο Εργασίας 19 Φωτογραφόλεξο 2 Φύλλο Εργασίας 20 Φωτογραφόλεξο 3 Φύλλο Εργασίας 21 Κρυπτόλεξο Φύλλο Εργασίας 22 Συµπεράσµατα - Συµπληρωµατικές ραστηριότητες Οµάδας Σύννεφων Πηγές Λεξικό Περιβαλλοντικών Όρων

5 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 5 Η ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΜΑΣ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΚΟΡΘΙΟΥ Σχολείο: Όνοµα Οµάδας: Υπεύθυνος Οµάδας: Μέλη Οµάδας: Εποχή: Ηµεροµηνία: Ώρα:

6 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 6 Γειa σας, είµαι το γραφάκι. Είµαι ο γνώστης που προτείνει ιδέες, αλλά κάνει και λάθη. Συλλαµβάνω ιδέες, είµαι πολυλογάς και πολύξερος. Χρειάζοµαι, όµως, βοήθεια και από το σβηστράκι. Γενικά: Μιλάω πολύ, σκέφτοµαι λίγο! Γειa σας και από µένα, το σβηστράκι. Είµαι ο διορθωτής των σκέψεων. ιορθώνω τα λάθη που κάνει το γραφάκι. Συµπληρώνω, ραφινάρω και διορθώνω τις ιδέες του. Είµαι σιωπηλός και σκεφτικός. Γενικά: Πιστεύω πως η σιωπή είναι χρυσός! Είµαι το γυαλάκι. Προτείνω σηµεία ενδιαφέροντος. Κάνω παρατηρήσεις, σχόλια, µπλa µπλa µπλa Γενικά: Είµαι κάτι σαν το τρίτο µάτι! Οι δύο φίλοι µας είναι συµπληρωµατικοί χαρακτήρες. Πολλά πράγµατα στη ζωή µας είναι συµπληρωµατικά: η φωτιά και το νερό, το κρύο και η ζέστη, το φως και το σκοτάδι, η καταστροφή και η αναγέννηση. Ο καθένας από τους δύο φίλους µας χρειάζεται οπωσδήποτε τον άλλο για να λειτουργήσει - δηµιουργήσει. Άλλωστε ο ένας «γράφει» και ο άλλος «σβήνει», δηλαδή κάτι που καθηµερινά κάνουµε όταν σκεφτόµαστε και περιοδικά διορθώνουµε τη σκέψη µας. ** Για να διορθώσω βέβαια κάτι, πρέπει πρώτα να το έχω γράψει και αφού το σβήσω, γράφω κάτι που βελτιώνει το προηγούµενο. Είναι άραγε δυνατόν να «σβηστούν» όλα τα πράγµατα, ώστε να ξαναγραφούν και να διορθωθούν; Η εµπειρία µας λέει πως όχι... Ειδικά µε τις επιπτώσεις των ανθρώπινων δραστηριοτήτων στο περιβάλλον που ζούµε τη Γη µας. Για να µην είναι οι παρεµβάσεις του ανθρώπου στο περιβάλλον ανεπανόρθωτες, τα «λάθη» του πρέπει να «διορθωθούν» πριν να είναι πολύ αργά. Η ελπίδα µας στηρίζεται σε εσάς, τα παιδιά, που µε την ορµή σας θα «σβήσετε αλλάξετε» ό,τι εµείς «γράψαµε» και θέλει διόρθωση. Σε µας µένει να σας ευαισθητοποιήσουµε σε αυτό που λέµε οικο λογική σκέψη για το περιβάλλον. ** Χαρακτηριστικές λειτουργίες της ανθρώπινης νοηµοσύνης, η λύση των προβληµάτων που παρουσιάζονται στη ζωή µας, καθώς και η προσέγγιση αφηρηµένων εννοιών. Επινόηση, Σχεδιασµός Χαρακτήρων και Κείµενο: Γιάννης Γιατράκος

7 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 7 Στη διαδροµή προσέχουµε... Στο αυτοκίνητο είµαστε καθισµένοι Στο δρόµο βαδίζουµε µε την οµάδα µας, κρατώντας απόσταση από τον µπροστινό µας Νερό, µήπως δεν είναι πόσιµο; Έχουµε τα µάτια µας ανοιχτά. Υπάρχουν εκπλήξεις! Σεβόµαστε τα φυτά και τα δέντρα. Είµαστε επισκέπτες τους τώρα, φιλοξενούµενοι... Τα ζώα δεν τα τροµάζουµε, µόνο τα παρατηρούµε. Μην τα διώξουµε και από το σπίτι τους! Να καθήσουµε οπουδήποτε χωρίς να κοιτάξουµε πρώτα; Μήπως η θέση είναι πιασµένη και µας περιµένει κάποια δυσάρεστη έκπληξη; (Σκορπιός, φίδι...) Να πετάξουµε πέτρες; Μήπως χτυπήσει κάποιος; Τα αυτιά µας αφουγκράζονται κάθε ήχο. Παίρνουµε µαζί µας τα σκουπίδια µας....τώρα µπορούµε να απολαύσουµε την επίσκεψή µας στη φύση.

8 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 8 ΤΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ Από την Πηγή των Αηδονιών µέχρι τη Θάλασσα Οµάδα: Υ ΡΑΤΜΟΙ - ΒΟΗΘΗΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ Θερµοκρασία Νε ρού (θάλασσα) (όριο 10 0 C σε θερµοκρασία >10 0 C δηµιουργούνται αναερόβια µικρόβια ) Η ικανότητα του νερού να διαλύει το ατµοσφαιρικό οξυγόνο ελαττώνεται µε την αύξηση της θερµοκρασίας. Με την αύξηση της οξυγόνου. θερµοκρασίας λοιπόν του νερού παρουσιάζεται έλλειψη Η ανάπτυξη βακτηρίων φυτοπλαγκτού και ζωοπλαγκτού εξαρτάται θερµοκρασία του νερού. Σε θερµοκρασίες άνω των 10 0 C µπορούν να δηµιουργηθούν αναερόβια βακτήρια. Επίσης η ευπάθεια των οργανισµών σε ασθένειες και σε επιθέσεις παρασίτων αυξάνεται µε την αύξηση της θερµοκρασίας. Ο άνθρωπος συµβάλλει στην αύξηση της θερµοκρασίας 1. ρίχνοντας ζεστά υγρά στο νερό 2. κόβοντας θάµνους και κλαδιά από δέντρα που σκιάζουν το νερό 3. καίγοντας τα δάση επίσης από τη Τ ρόπος µέτρησης Θερµοκρασίας: βύθιση θερµοµέτρου για 1 περίπου στο νερό και σε βάθος 50 cm (µέχρι αγκώνα), όταν αυτό είναι εφικτό. Επανάληψη διαδικασίας 1km παραπάνω και 1km παρακάτω από αρχικό σηµείο.

9 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 9 Ρύπανση και Μόλυνση Ρύπανση: Μια γενική έννοια που περιλαµβάνει κάθε αλλαγή που προκαλείται στο περιβάλλον µε την προσθήκη ουσιών που µεταβάλλουν την κανονική (φυσική) του σύνθεση. Π.χ. Ρυπαίνουµε τον αέρα µε τα καυσαέρια των αυτοκινήτων (εκλύουν µονοξείδιο του άνθρακα) Ρυπαίνουµε το νερό της λίµνης, του ποταµού, του ρέµατος ή της θάλασσας µε την απόρριψη σκουπιδιών. Μόλυνση: ηµιουργείται όταν οι ρυπαντικές ουσίες που απορρίπτουµε στο περιβάλλον µπορούν να προκαλούν µικροβιακές ασθένειες στον άνθρωπο, στα ζώα ή στα φυτά. Η µόλυνση συνδέεται απαραίτητα µε την παρουσία παθογόνων µικροοργανισµών στο περιβάλλον. Π.χ. Είναι δυνατόν να µολύνουµε µε µικρόβια τη λίµνη, το ποτάµι ή τη θάλασσα ρίχνοντας τα λύµατα των σπιτιών µας (από τις τουαλέτες) σε αυτά. Η ρύπανση συντελείται µε την εισαγωγή στοιχείων και ουσιών στο περιβάλλον σε τέτοια ποσότητα που µπορεί να επηρεάσει την κανονική (φυσική) του σύνθεση. Όλοι οι οργανισµοί έχουν συνηθίσει να ζουν σε ισορροπία σε ένα περιβάλλον µε συγκεκριµένα χαρακτηριστικά, αναλογίες και περιεκτικότητες σε στοιχεία και θρεπτικές ουσίες. Με τη ρύπανση τροποποιούνται οι συνθήκες ζωής και διατροφής του ανθρώπου, των ζώων και των φυτών που ζουν σε ένα συγκεκριµένο περιβάλλον (π.χ. σε όσους οργανισµούς ζουν κοντά ή µέσα σε ένα ποτάµι). Οι παραπάνω αλλαγές επιδρούν στην επάρκεια, τη διαθεσιµότητα και την ποιότητα της τροφής, καθώς και στη νοσηρότητα και τη θνησιµότητα των οργανισµών. Αυτό σηµαίνει ότι οι οργανισµοί κινδυνεύουν περισσότερο να αρρωστήσουν ή να µη βρίσκουν τροφή σε ένα περιβάλλον διαφορετικό από αυτό που συνήθισαν να ζουν. Πολλοί οργανισµοί που αδυνατούν να προσαρµοστούν στις νέες συνθήκες (ή εξαιτίας διασποράς τοξικών ουσιών) αρρωσταίνουν ή απειλούνται και µε εξαφάνιση. Έτσι µειώνεται η βιοποικιλότητα και, κατ επέκταση, η σταθερότητα του οικοσυστήµατος κινδυνεύει να καταρρεύσει. Τα επιζήµια αποτελέσµατα της ρύπανσης είναι λοιπόν µολύνσεις, αποοξυγόνωση, ευτροφισµός, αλατότητα, πρόκληση ασθενειών που µεταφέρονται στον άνθρωπο άµεσα µε το νερό, ή έµµεσα, όταν καταναλώνει προσβεβληµένους υδρόβιους οργανισµούς.

10 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 10 Ευτροφισµός Ο ευτροφισµός στο νερό στηρίζεται κυρίως στην αύξηση των φωσφορικών αλάτων. Η φυσική παραγωγή φωσφορικών προέρχεται κυρίως από τις βροχές και από τη διάβρωση φωσφορικών πετρωµάτων (π.χ. απατίτης). Η φωσφορική ρύπανση των ποταµών προέρχεται από τη διάβρωση του εδάφους, την ωρίµανση της κοπριάς, από την απόρριψη βιοµηχανικών αποβλήτων και αστικών, οικιακών λυµάτων (συστατικά απορρυπαντικών) και λιγότερο από τα λιπάσµατα. Επιπλέον προέρχεται από «το βιολογικό καθαρισµό», όπου µεγάλες ποσότητες φωσφορικών αλάτων κατορθώνουν να µπουν στο νερό. Τα φωσφορικά και τα νιτρικά άλατα χαρακτηρίζονται ως «θρεπτικά άλατα». Από την παρουσία τους εξαρτάται η ανάπτυξη των φυτοπλαγκτικών οργανισµών στο νερό και η εµφάνιση του ευτροφισµού. Η γεωργία θεωρείται συνυπεύθυνη για την καταστροφή και υποβάθµιση του περιβάλλοντος, µε την εντατικοποίηση της παραγωγής και την αλόγιστη χρήση διαφόρων µέσων και µεθόδων υποβοήθησης των καλλιεργειών. Το κυριότερο πρόβληµα που δηµιουργείται είναι η αυξανόµενη ρύπανση των επιφανειακών και των υπόγειων νερών από την κατάχρηση των χηµικών λιπασµάτων που χρησιµοποιούνται για την προστασία των φυτών (φυτοφάρµακα, ζιζανιοκτόνα, εντοµοκτόνα). Τα λιπάσµατα είναι ενώσεις που περιέχουν κυρίως τα στοιχεία Άζωτο (Ν) και Φώσφορο (Ρ). Ειδικότερα όταν τα χωράφια δέχονται υπερβολικές ποσότητες λιπασµάτων, τα στοιχεία αυτά µπορούν µε τα νερά διήθησης και απορροής ή µε τη διάβρωση των επικλινών εκτάσεων να καταλήξουν στα επιφανειακά νερά (λίµνες, ποτάµια, θάλασσες) και να συµβάλλουν στην αύξηση της γονιµότητάς τους, που βέβαια µέχρι ένα βαθµό είναι επιθυµητή. Η υπερβολικά αυξηµένη όµως συγκέντρωσή τους - ιδιαίτερα του φωσφόρου - επιταχύνει τη διαδικασία του ευτροφισµού. Ο ευτροφισµός οδηγεί σταδιακά στην εξαφάνιση κάθε υδρόβιας ζωής και κάνει τα νερά ακατάλληλα για πολλές χρήσεις.

11 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 11 ΤΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ Οµάδα: Υδρατµοί Φύλλο Εργασίας 1 ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ Μέτρηση θερµοκρασίας του Νερού σε βαθµούς Κελσίου Σταθµός Βρύση Γεφύρι Παραλία Θερµοκρασία Συµπλήρωσε τα κενά στον πίνακα µε τις κατάλληλες τιµές: Χώρος Μετρήσεων Βρύση Γεφύρι Παραλία Θερµοκρασία Αέρα Ταχύτητα νερού Ταχύτητα Αέρα (σε Km/h) Μποφόρ

12 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 12 Φύλλο Εργασίας 2 ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΥΤΡΟΦΙΣΜΟ ραστηριότητα a) Να βάλεις τις πέντε εικόνες στη σωστή σειρά, ώστε να προκύπτει το φαινόµενο του ευτροφισµού και στη συνέχεια, αν θέλεις, να τις χρωµατίσεις. β) Να γράψεις µια ιστορία για τον ευτροφισµό µε αφετηρία τις εικόνες αυτές.

13 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 13 Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΤΗ ΦΥΣΗ Φύλλο Εργασίας 3 ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΜΕ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ 2 ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΜΕ ΣΕ ΑΕΡΙΑ ΜΟΡΦΗ ΜΟΡΦΗ ΝΕΦΩΝ 1 3 ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΞΑΝΑΡΧΙΖΕΙ ΣΕ ΥΓΡΟ Η ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ 4

14 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 14 Τοποθετείστε τα παρακάτω στάδια στο σωστό συννεφάκι (1-4) για να σχηµατίσετε τον Κύκλο του Νερού: Το νερό πέφτει µε µορφή βροχής, χιονιού, χαλαζιού κλπ. στις θάλασσες, λίµνες, ωκεανούς, ποτάµια και στο έδαφος. Νερό σε αέρια µορφή εξατµίζεται και παίρνει τη µορφή υδρατµών. Ταξιδεύει µε τη µορφή νεφών και συµπυκνώνεται σε σταγόνες νερού, νιφάδες χιονιού, παγοκρυστάλλους χαλαζιού, σταγόνες δροσιάς και κρυστάλλους πάχνης. Το νερό σε υγρή µορφή βρίσκεται σε ωκεανούς, λίµνες, ποτάµια, πάγους και στο έδαφος.

15 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 15 Φύλλο Εργασίας 4 O ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΤΗ ΦΥΣΗ (µε χρώµατα) Χρωµάτισε µε γαλάζιο χρώµα το νερό στην υγρή του µορφή. Χρωµάτισε την υπόλοιπη εικόνα µε τα χρώµατα που σου αρέσουν. Αντικατάστησε τους αριθµούς στο σχέδιο µε τις κατάλληλες λέξεις που δίνονται παρακάτω: αιώνια χιόνια βροχή εξάτµιση θάλασσα λίµνη πηγή ποτάµι σύννεφα υπόγεια νερά χιόνι

16 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 16

17 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 17 Ποταµόλεξο Φύλλο Εργασίας 5 A Π Ζ Κ Ρ Π Η Α Ι Α Β Ρ Ω Σ Η Ε Α Φ Ο Υ Σ Γ Β Υ Ρ Ρ Α Φ Σ Με οδηγό τη φράση που έχει ήδη τοποθετηθεί στο «Ποταµόλεξο», να συµπληρώσετε τις παρακάτω λέξεις, ώστε να λυθεί: 1. ΑΠΟΨΙΛΩΣΗ 2. ΑΡ ΕΥΣΗ 3. ΒΑΚΤΗΡΙΑ 4. ΙΑΒΡΩΣΗ Ε ΑΦΟΥΣ 5. ΙΑΠΝΟΗ 6. ΡΟΣΙΑ 7. ΕΞΑΤΜΙΣΗ 8. ΘΑΛΑΣΣΑ 9. ΙΖΗΜΑ 10. ΜΟΛΥΝΣΗ 11. ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑ 12. ΠΟΤΑΜΙ 13. ΠΛΑΓΚΤΟΝ 14. ΡΟΗ 15. ΡΥΠΑΝΣΗ 16. ΥΓΡΑΣΙΑ 17. Υ ΡΕΥΣΗ 18. ΥΨΟΜΕΤΡΟ 19. ΥΨΩΜΑ 20. ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ

18 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 18 ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΛΕΞΟ 1 Φύλλο Εργασίας 6 Η Κ Ο Ρ Θ Ι Κ Υ Κ Λ Α Μ Ι Ν Α Ν Α Χ Α Θ Ι Β Ε Ξ Υ Τ Ρ Ε Ι Ο Γ Υ Ν Ι Θ Η Ι Α Γ Ε Λ Α Α Ε Ρ Ο Χ Η Ν Ε Σ Υ Φ Ε Τ Ε Ι Κ Υ Ρ Ο Μ Β Ι Ε Ο Μ Ε Υ Ι Ρ Φ Ο Υ Π Ε Ι Α Γ Ο Ι Ρ Π Ω Ρ Α Σ Ρ Ο Υ Μ Ι Ο Υ Γ Ν Ρ Ι Μ Π Ο Ν Ε Σ Ο Π Ε Ρ Ι Σ Τ Ε Ρ Ι Ω Ν Α Σ Ι Α Ι Γ Ρ Η Φ Α Σ Ω Α Ι Α Τ Ι Φ Ρ Ι Α Χ Λ Ε Τ Γ Ε Ι Α Τ Μ Ν Ι Α Ι Α Ρ Σ Ε Υ Χ Τ Ι Η Ρ Τ Υ Ν Α Ξ Ε Ρ Ο Ο Υ Ρ Ι Ρ Υ Α Ζ Ι Ο Υ Κ Ι Ρ Ι Α Ε Σ Κ Υ Λ Ο Σ Ε Κ Α Λ Α Μ Ι Ε Σ Α Ι Ψ Ω Λ Ο Ν Γ Ρ Ι Φ Ε Γ Α Χ Ι Σ Ο Ψ Λ Ι Β Α Ι Ο Τ Ψ Ε Υ Ο Ι Χ Ρ Α Ι Β Γ Ε Ρ Κ Α Β Α

19 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 19 Φύλλο Εργασίας 7 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ 1. Τι διαφορές υπάρχουν στη θερµοκρασία του νερού στους 3 σταθµούς που µετρήσαµε; 2. Η θερµοκρασία του νερού είναι η ίδια όλο το χρόνο; 3. Σε ποιο σταθµό έχει το νερό µεγαλύτερη ταχύτητα και γιατί; ΚΥΚΛΟΣ ΝΕΡΟΥ 1. Σε ποιο σηµείο του κύκλου του νερού ανήκει το µονοπάτι του νερού που επισκεφτήκαµε; 2. Τι θα µπορούσε να σταµατήσει την πορεία του κύκλου αυτού στο συγκεκριµένο χώρο;

20 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 20 Οµάδα: Ρυάκια Φύλλο Εργασίας 8 ΧΡΗΣΕΙΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ Καθώς διαβαίνετε το µονοπάτι, συµπληρώστ ε τον πίνακα: Α/α ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ (π.χ. νερόµυλος, αρδευτι κό κανάλι, σκουπίδια κλπ.) ΚΑΛΗ/ ΚΑΚΗ ΣΕ ΤΙ ΟΦΕΛΕΙ/ ΒΛΑΠΤΕΙ Μπορείς να ζωγραφίσεις κάτι που σου άρεσε;

21 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 21 ΤΑ ΣΚΟΥΠΙ ΙΑ ΣΥΝΟΜΙΛΟΥΝ Φύλλο Εργασίας 9 Παρατηρώ τα σκουπίδια που βρίσκονται στο Μονοπάτι του Νερού κaι συµπληρώνω τον παρακάτω πίνακα: ΕΙ ΟΣ ΣΚΟΥΠΙ ΙΟΥ ΑΠΟ ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΦΤΙΑΓΜΕΝΟ; ΦΙΛΙΚΟ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ; ΠΟΙΟΣ ΤΟ ΠΕΤΑΞΕ; ΓΙΑΤΙ; Τι θα µπορούσαν να λένε τα σκουπίδια αυτά µεταξύ τους; Φτιάξτε ένα διάλογο

22 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 22 Φύλλο Εργασίας 10 Αναγνωρίζω Ανθρώπινες Παρεµβάσεις 1. Σηµειώνω ένα στις εικόνες, αν µου θυµίζουν κάτι που συνάντησα κατά την επίσκεψή µου στο πεδίο. 2. Προσπαθώ να θυµηθώ ή ακόµα και να µαντέψω το όνοµά τους. Συµπληρώνω τα κενά µε τα γράµµατα που λείπουν. Σ α Ξ α Ν ς Π ς Γ α Α ς Α ι Α ι Β η

23 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 23 Φύλλο Εργασίας 11 ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ - ΚΡΥΠΤΟΛΕΞΟ Α Κ Μ Ι Ε Φ Ρ Σ Α Π Ο Ψ Ι Λ Ω Σ Η Ι Ν Ψ Υ Ο Φ Ρ Α Γ Μ Α Β Ε Φ Ρ Ε Υ Μ Π Α Ι Ρ Ε Υ Ε Ι Ω Ν Ε Ρ Ο Μ Υ Λ Ο Σ Ι Ο Φ Ρ Π Υ Ρ Κ Α Γ Ι Α Ε Λ Ι Σ Ο Κ Ω Θ Ξ Ε Κ Ε Τ Ω Ζ Α Ν Τ Ι Μ Η Τ Γ Α Χ Α Ε Ρ Α Ι Ρ Μ Α Υ Λ Ω Ρ Β Ε Υ Θ Ε Ι Ο Ν Ρ Ζ Υ Κ Ο Τ Ρ Λ Ε Υ Ρ Α Ν Ε Μ Ο Μ Υ Λ Ο Σ Σ Ε Φ Σ Ι Α Ο Ι Σ Ε Κ Ζ Υ Α Ν Ι Λ Κ Α Ρ Ι Α Υ Κ Γ Α Θ Ε Σ Η Φ Υ Σ Η Ο Ι Γ Ε Μ Σ Α Ε Ι Φ Ο Ρ Ι Α Ε Υ Γ Ι Κ Ι Θ Ε Ρ Α Μ Ν Υ Ξ Ι Α Σ Ζ Ε Τ Ι Α Ρ Ι Φ Ι Π Ο Α Μ Ο Β Ρ Ι Κ Α Μ Ο Υ Μ Φ Η Α Υ Ο Ι Σ Κ Ε Χ Ρ Ο Ν Τ Ι Α Φ Ρ Ι Ο Λ Κ Ρ Ι Ε Θ Υ Π Ε Ρ Κ Α Τ Α Ν Α Λ Ω Σ Η Ν Ι Ε Γ Υ Κ Ε Υ Κ Λ Ω Μ Ι Ρ Ρ Ω Α Θ Τ Ε Ο Α Μ Ο Λ Υ Ν Σ Η Σ Ε Λ Υ Μ Α Τ Α Η Ν Τ Ζ Ε Ω Ω Ρ Γ Ο Α Ξ Υ Μ Ε Α Θ Ε Υ Ρ Ε Ν Σ Μ Η Σ Κ Ο Υ Π Ι Ι Α Κ Α Ο Ι Γ Α Α Φ Χ Η Κ Ν Ε Ι Χ Ρ Η Θ Α Ζ Υ Ψ Ο Υ Ανακάλυψε τις παρακάτω λέξεις που βρίσκονται οριζόντια ή κάθετα κρυµµένες στις «Σταυρολεξοπαρεµβάσεις». Στη συνέχεια χώρισε τις σε δύο κατηγορίες, ανάλογα µε το αν έχουν φιλικό προς το περιβάλλον ή βλαβερό αποτέλεσµα: 1. ΕΥΤΡΟΦΙΣΜΟΣ 2. ΚΑΥΣΑΕΡΙΟ 3. ΛΥΜΑΤΑ 4. ΜΟΛΥΝΣΗ 5. ΝΕΡΟΜΥΛΟΣ 6. ΞΕΡΟΛΙΘΙΑ 7. ΠΥΡΚΑΓΙΑ 8. ΣΚΟΥΠΙ ΙΑ 9. ΕΥΤΡΟΦΙΣΜΟΣ 10. ΚΑΥΣΑΕΡΙΟ 11. ΛΥΜΑΤΑ 12. ΜΟΛΥΝΣΗ 13. ΝΕΡΟΜΥΛΟΣ 14. ΞΕΡΟΛΙΘΙΑ 15. ΠΥΡΚΑΓΙΑ 16. ΣΚΟΥΠΙ ΙΑ 17. ΥΠΕΡΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ 18. ΦΡΑΓΜΑ 19. ΦΥΤΟΦΑΡΜΑΚΑ

24 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 24 ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΛΕΞΟ 2 Φύλλο Εργασίας 12 Με οδηγό τη λέξη «Μανιτάριa» να συµπληρώσεις οριζόντια τα άνθη που φαίνονται στις φωτογραφίες: Α Μ Σ Α Θ Ο Κ Μ Ν Λ Π Ι Μ Ρ Τ Α Υ Π Ρ Ν Π Ζ Ι Α Σ Φ Ο Ε Λ Ο Σ

25 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 25 Φύλλο Εργασίας 13 ΦΤΙΑΧΝΟΥΜΕ ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ Η πηγή των Αηδονιών βρίσκεται στην περιοχή τα τελευταία... χρόνια. Γράψτε τι θα µπορούσε να διηγηθεί η πηγή για τον κόσµο που ερχόταν παλιότερα εδώ και τι για σήµερα. Φτιάχνουµε όλοι µαζί µια ιστορία... Όλοι κάθονται σε κύκλο. Αρχίζει κάποιος την ιστορία µε µια πρόταση και οι άλλοι τη συµπληρώνουν διαδοχικά µε τις δικές τους προτάσεις. Κάποιος κρατάει σηµειώσεις ή ηχογραφεί. Μια πηγή διηγείται την ιστορία της... Ένα ποταµάκι µας λέει τα όνειρά του... Ο νερόµυλος θυµάται µε νοσταλγία... Ένα µανιτάρι σιγοψιθυρίζει στο νερό Ένα φυλλαράκι ταξιδεύει από τα Αηδόνια ως τη θάλασσα

26 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 26 ΠΕΡΙΓΡΑΦΟΥΜΕ ΤΙΣ ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ ΜΑΣ Στην παραλία σχηµατίζουµε κύκλο και µιλάµε για τις εντυπώσεις µας από το µονοπάτι του νερού. τι σου άρεσε από αυτή τη δραστηριότητα; πώς ένιωσες που περπάτησες στη φύση;

27 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 27 Φύλλο Εργασίας 14 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ 1. Πότε η ανθρώπινη παρέµβαση κάνει κακό στο φυσικό περιβάλλον; 2. Με τι υλικά έχτιζαν οι άνθρωποι παλιά και τι χρησιµοποιούν τώρα; ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ 1. Πώς θα µπορούσαµε να προστατέψουµε το µονοπάτι; 2. Φτιάξτε µια λίστα µε οδηγίες για αυτούς που περνούν το µονοπάτι:

28 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 28 Οµάδα: Σύννεφα Φύλλο Εργασίας 15 Χλωρίδα Πανίδα: ραστηριότητες Ερωτήσεις Χλωρίδα Τι δέντρα συναντήσατε στο πεδίο; Θυµάστε τα ονόµατά τους; Πώς είναι τα φύλλα τους; Είναι αυτοφυή; Βγάζουν καρπούς; Πώς είναι οι καρποί τους; Τρώγονται; Τι φυτά συναντήσατε στο πεδίο; Πως ήταν τα φύλλα τους; Είχαν αγκάθια; Συναντήσατε φυτά που βγάζουν άνθη ή είχαν άνθη;

29 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 29 Τι χρώµα είχαν τα άνθη; Μύριζαν τα άνθη; Συναντήσατε άγρια χόρτα που τρώγονται; Γνωρίζετε κάποια ονόµατα άγριων χόρτων; Πανίδα Τι ζώα συναντήσατε στο πεδίο; Συναντήσατε ζώα που ζουν στο νερό; Τι πουλιά συναντήσατε στο πεδίο; Τι έντοµα συναντήσατε στο πεδίο; Είδατε µήπως κάποιες φωλιές και, αν ναι, πώς ήταν αυτές;

30 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 30 Φύλλο Εργασίας 16 Αναγνωρίζω φυτά και δέντρα Χλωρίδα 1. Σηµειώνω ένα στα φυτά ή δέντρα που συνάντησα κατά την επίσκεψή µου στο πεδίο. 2. Προσπαθώ να θυµηθώ ή ακόµα και να µαντέψω το όνοµά τους. Συµπληρώνω τα κενά µε τα γράµµατα που λείπουν: Ξ ο Π _ ι Κ _ ο Ξ _ α Κ η Τ _ α Α _ α Μ α Ζ _ ς Α ι Μ ι Κ ς Ε ά Κ ι Σ _ ά Κ _ ά

31 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 31 Φύλλο Εργασίας 17 ΕΧΩ ΤΙΣ ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ ΜΟΥ ΣΕ ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑ! ΠΟΛΥΤΙΜΟΙ ΒΟΗΘΟΙ! Εποχή του έτους: Ακοή: Αφουγκράζοµαι µε προσοχή κάθε ήχο. Εντοπίζω την πηγή του. Περιγράφω τον ήχο και την πηγή του. Κάποιος ήχος κυριαρχεί; Αν ναι, ποιος; Είναι ευχάριστος ή δυσάρεστος; Ποιοι ήχοι µου αρέσουν; Κλείνω τα µάτια, αφήνοµαι στους ήχους. Υπάρχει κάποιος ήχος που απολαµβάνω; Πώς αισθάνοµαι; Τι χρώµα έρχεται στο µυαλό µου; Αφή: Αγγίζω διαφορετικά είδη που συναντώ στο πεδίο και τα περιγράφω. Συµπληρώνω τον πίνακα: Είδος Λείο Τραχύ Σκληρό Μαλακό

32 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 32 Γεύση: Είµαι σε µια πηγή. Ρωτάω αν το νερό είναι πόσιµο. Αν ναι, το δοκιµάζω. Τι γεύση έχει; Όσφρηση: Εντοπίζω διάφορες µυρωδιές και τις περιγράφω: Συµπληρώνω τον πίνακα περιγράφοντας την προέλευσή τους: Ευχάριστη υσάρεστη

33 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 33 Όραση: Παρατηρώ και περιγράφω διάφορα είδη (φυτά, ζώα, αντικείµενα) που συναντώ στο πεδίο: Περιγράφω τα χρώµατα που συναντώ. Κάποιο χρώµα επικρατεί; Αν ναι, ποιο; Προσπαθώ να θυµηθώ ή να φανταστώ αν αυτό το χρώµα επικρατεί καθ όλη τη διάρκεια του χρόνου, σε όλες δηλαδή τις εποχές:

34 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 34 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Φύλλο Εργασίας 18 Παίρνω συνέντευξη από το ποταµάκι Πώς αισθάνεται; Έχει φίλους; Ποια είναι τα όνειρά του; Τι έχει δει στη ζωή του; Τι προβλήµατα έχει; Τι θα ήθελε να αλλάξει, αν µπορούσε; Έχει παράπονα από τον άνθρωπο;

35 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 35 ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΛΕΞΟ 2 Φύλλο Εργασίας 19 Με οδηγό τα γράµµατα πο υ δίνονται να συµπληρώσεις οριζόντ ια τα άνθη που φαίνονται στις φωτογραφίες, ώστε να προκύψει κάθετα το όνοµα εν ός καρπού: Α Μ Σ Θ Ο Κ Α Λ Ν M Ρ Α Λ Π Ν Μ Ζ A Σ Φ Ο Ε Λ Ο Σ

36 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 36 ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΛΕΞΟ 3 Φύλλο Εργασίας 20 Π Ε Ρ Ι Σ Τ Ε Ρ Ι Ω Ν A Σ

37 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 37 ΚΡΥΠΤΟΛΕΞΟ Φύλλο Εργασίας 21 Α Κ Λ Α Υ Ξ Ε Ν Τ Ο Υ Ρ Μ Ι Μ Π Ο Σ Γ Π Ε Ρ Ι Σ Τ Ε Ρ Ι Ω Ν Α Σ Τ Ε Γ Α Ε Ι Κ Α Χ Ε Ω Φ Ε Ι Α Ν Ι Ν Ε Μ Ι Ξ Ε Κ Υ Κ Ν Ο Σ Ι Ψ Α Ν Ι Ε Γ Α Μ Η Φ Λ Α Ο Υ Ρ Υ Μ Ω Θ Ε Τ Ρ Ι Β Ρ Ε Π Ρ Η Γ Ω Ν Α Ν Ε Μ Ω Ν Α Ω Θ Υ Γ Γ Ρ Ε Σ Ε Ι Ε Θ Ν Ι Ω Τ Α Ρ Τ Α Ν Α Ο Ι Κ Α Λ Α Μ Ι Ε Σ Τ Ι Λ Ι Μ Π Υ Ρ Ν Σ Υ Κ Ε Ν Υ Ρ Φ Ν Α Γ Η Α Λ Ω Ν Ι Α Κ Ρ Ι Ν Ο Σ Ι Α Τ Ρ Υ Ξ Τ Ι Φ Υ Τ Τ Ρ Ω Γ Ι Κ Κ Ο Ν Α Π Α Ο Υ Β Ρ Ε Α Ρ Υ Ν Ω Β Ρ Υ Σ Η Β Ι Ρ Γ Ν Α Ι Π Τ Ε Φ Ε Ι Ρ Α Λ Ε Φ Ρ Α Μ Υ Γ Α Λ Ι Α Α Σ Τ Ο Ν Ι Ζ Ω Ι Γ Α Σ Ι Χ Τ Ο Ν

38 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 38 Φύλλο Εργασίας 22 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΧΛΩΡΙ Α ΠΑΝΙ Α 1. Γιατί είναι σηµαντικό να γνωρίζουµε τα ζώα κ αι τα φυτά ε νός τόπου; 2. Τι θα µπορούσε να τα βλάψει και πως µπορούµε να τα προστατέψουµε; ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ 1. Τι σας φέρνουν στο µυαλό οι εικόνες, οι ήχοι, τα χρώµατα, οι µυρωδιές και όσα αισθανθήκατε στο µονοπάτι του νερού; 2. Κλείστε τα µάτια και φανταστείτε το µονοπάτι του νερού πριν 100 χρόνια.. Τι γινόταν εκεί τότε; _

39 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 39 ΠΗΓΕΣ Καλαϊτζίδη,. & Ψαλλιδά, Β. (1999), Εγχειρίδιο Παιδαγωγικών ραστηριοτήτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ, Αθήνα: Κριτική. ΚΠΕ ΣΤΥΛΙ ΑΣ Η ζωή στον Αλµυροπόταµο ΚΠΕ Καστοριάς (2000), Οι ρόµοι του Νερού Η Λίµνη της Καστοριάς, ΥΠΕΠΘ- ήµος Καστοριάς. Έτοιµες εικόνες Clip Αrt

40 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 40 ΛΕΞΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΟΡΩΝ 1. AΕΙΦΟΡΟΣ Ή ΣΥΝΤΗΡΟΥΜΕΝΗ AΝΑΠΤΥΞΗ (Sustainable Development) Εκείνο το είδος της ανάπτυξης που αντιµετωπίζει τις ανάγκες του παρόντος χωρίς να αποστερεί από τις επόµενες γενιές τη δυνατότητα να αντιµετωπίσουν τις δικές τους ανάγκες. 2. ΑΙΟΛΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Aνα νεώσιµη πηγή ενέργειας η οποία παρέχει δυναµικό για µεγάλης κλίµακας παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας µε τη χρήση ανεµογεννητριών χωρίς σοβαρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Οι ανεµογεννήτριες (οριζόντιου ή κατακόρυφου άξονα) χρησιµοποιούνται τόσο µ αζί µε µπαταρία σε µικρές εγκαταστάσεις όσο και συµπληρωµατικά µαζί µε φωτοβολταϊκά στοιχεία, και είναι τις περισσότερες φορές συνδεδεµένες µε το δίκτυο. Η απελευθέρωση της ηλεκτρικής ενέργειας το 2001 έχει οδηγήσει στην κατασκευή πολλών αιολικών πάρκων ανά την Ελλάδα. 3. ΑΝΑΒΑΘΜΙ ΕΣ Επίπεδες περιοχές κατασκευασµένες σε επικλινή εδάφη, ώστε να επιτρέπουν την καλλιέργεια χωρίς να προκαλείται µεγάλη διάβρωση. 4. ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ Η κυκλική επαναχρησιµοποίηση των υλικών ή µη ανανεώσιµων αγαθών και πόρων. 5. ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Οι πηγές ενέργειας που µπορούν να αναπαραχθούν µε φυσικές διαδικασίες. Είναι οι φυσικοί διαθέσιµοι πόροι/πηγές ενέργειας που υπάρχουν σε αφθονία στο φυσικό µας περιβάλλον, που δεν εξαντλούνται αλλά διαρκώς ανανεώνονται και που µπορούν να µετατρέπονται σε ηλεκτρική ή θερµική ενέργεια, όπως είναι ο ήλιος, ο άνεµος, η βιοµάζα, η γεωθερµία, οι υδατοπτώσεις, η θαλάσσια κίνηση. Το παγκόσµιο ενδιαφέρον προς την κατεύθυνση της αξιοποίησής τους οφείλεται σε δύο λόγους: i) την επίλυση του ενεργειακού προβλήµατος, αφού τα αποθέµατα συµβατικών πηγών ενέργειας εξαντλούνται και ii) το ότι πρόκειται για φιλικές προς το περιβάλλον λύσεις. Στόχος της Ευρωπαϊκής ένωσης ήταν να αυξήσει τη χρήση ανανεώσιµων πηγών ενέργειας από το 3,7% που ήταν το 1991 στο 7,8% επί του συνόλου της κατανάλωσης ενέργειας το ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΟΙ ΠΟΡΟΙ Οι πόροι που µπορούν να ξαναδηµιουργηθούν µε φυσικές διαδικασίες.

41 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Οτιδήποτε έχει δηµιουργήσει και προσθέσει ο άνθρωπος στο φυσικό περιβάλλον. Λέγεται και τεχνητό περιβάλλον. 8. ΑΠΟΨΙΛΩΣΗ Αφαίρεση δέντρων και άλλων µορφών βλάστησης από µια περιοχή. 9. ΑΡ ΕΥΣΗ Πότισµα αγροτικών εκτάσεων µε νερό που παροχετεύεται µέσω δικτύου. 10. ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΕΙΚΤΕΣ Οργανισµοί που η παρουσία ή η απουσία τους είναι ενδεικτική της ποιοτικής κατάστασης του οικοσυστήµατος 11. ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ Τα προϊόντα για την παραγωγή των οποίων δεν χρησιµοποιούνται συνθετικά ή χηµικά λιπάσµατα, φυτοφάρµακα ή ορµόνες, αλλά πιο ήπιες µέθοδοι αγροπεριβαλλοντικής παραγωγής, φιλικές προς το περιβάλλον (π.χ. φυτικά ή ζωικά λιπάσµατα) 12. ΒΙΟΣΦΑΙΡΑ Το τµήµα της γήινης σφαίρας (ξηρά θάλασσα αέρας), όπου οι φυσικοχηµικές συνθήκες επιτρέπουν την ύπαρξη ζωής. 13. ΒΑΚΤΗΡΙΑ Μονοκύτταροι οργανισµοί που βρίσκονται σε όλα σχεδόν τα περιβάλλοντα και ασκούν µεγάλης σηµασίας επιδράσεις σε αυτά. 14. ΙΑΒΡΩΣΗ Η µείωση του όγκου του πετρώµατος ή του εδάφους και η αποµάκρυνση των υλικών από τη δράση του νερού ή του αέρα. 15. ΙΑΒΡΩΣΗ Ε ΑΦΟΥΣ Επιφανειακή αλλοίωση του εδάφους από την επίδραση της κίνησης του νερού. 16. ΙΑΠΝΟΗ Η εξάτµιση (αποβολή) νερού από τα στόµατα της επιδερµίδας των φυτών, τους πόρους δηλαδή του εξωτερικού στρώµατος των φύλλων και άλλων τµηµάτων της βλάστησης. 17. ΙΑΤΗΡΗΣΗ Το σύνολο των ενεργειών (µέθοδοι, χειρισµοί, φροντίδες) του ανθρώπου ώστε να εξασφαλίζεται η καλύτερη δυνατή απόδοση και η πλήρης και συνεχής λειτουργία των

42 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 42 οικοσυστηµάτων (σταθερή και υψηλή απόδοση των ανανεώσιµων φυσικών πόρων και αποφυγή σπατάλης των µη ανανεώσιµων. 18. ΕΙ ΟΣ Ένας οργανισµός ή οργανισµοί που συγκροτούν ένα φυσικό πληθυσµό ή οµάδα πληθυσµών µέσα στους οποίους τα εξειδικευµένα γνωρίσµατα των γονέων µεταβιβάζονται στις γενιές των απογόνων τους. Κάθε είδος είναι αναπαραγωγικά αποµονωµένο, τα άτοµα δηλαδή του είδους µ πορούν να αναπαράγονται (δίνοντας γόνιµους απογόνους) µόνο µεταξύ τους. Τα υβρίδια που προέρχονται από διασταύρωση µεταξύ ειδών είναι συνήθως στείρα. 19. ΕΝ ΗΜΙΚΟ ΕΙ ΟΣ Είδος που έχει συγκεκριµένη τοπική προέλευση και περιορισµένη γεωγραφική εξάπλωση. 20. ΕΞΑΤΜΙΣΗ Μεταφορά νερού µε µορφή υδρατµών από κάθε υγρή επιφάνεια στην ατµόσφαιρα. 21. ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΗ ΑΠΟΡΡΟΗ Το ποσοστό των ατµοσφαιρικών κατακρηµνισµάτων (βροχή, χαλάζι, χιόνι) το οποίο ρέει στην επιφάνεια του εδάφους, δηµιουργώντας το υδρογραφικό δίκτυο µιας περιοχής. Το µέγεθος της επιφανειακής απορροής εξαρτάται από κλιµατικούς και φυσιογραφικούς παράγοντες, καθώς επίση ς και από τη σύσταση των πετρωµάτων και τη γεωµορφολογική τους κατασκευή. 22. ΕΥΤΡΟΦΙΣΜΟΣ Η υπερβολική ανάπτυξη της χλωρίδας (κυρίως του φυτοπλαγκτού) σε υδάτινα οικοσυστήµατα που δέχονται µεγάλες ποσότητες οργανικών υλών και άλατα αζώτου και φωσφόρου, κυρίως από επιφανειακή απορροή, µε αποτέλεσµα να αναπτύσσονται πολυάριθµοι µικροοργανισµοί οι οποίοι καταναλώνουν πολύ οξυγόνο το οποίο πλέον δεν επαρκεί για άλλους οργανισµούς. Ο εµπλουτισµός αυτός των υδατοσυλλογών µε θρεπτικά στοιχεία (ιδιαίτερα άζωτο και φώσφορο) µπορεί να είναι φυσικός, ανθρωπογενής ή και τα δύο. 23. ΗΛΙΑΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Η ηλιακή ακτινοβολία χρησιµοποιείται τόσο για τη θέρµανση των κτιρίων µε άµεσο ή έµµεσο τρόπο και µε τη χρήση ενεργητικών ή και παθητικών συστηµάτων, όσο και για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας γίνεται µε δύο τρόπους: α) µε τη χρησιµοποίηση Φωτοβολταϊκών συστηµάτων τα οποία µετατρέπουν απευθείας την ηλιακή ενέργεια σε ηλεκτρική και β) µε τα ηλιακά θερµικά συστήµατα τα οποία χρησιµοποιούν την ηλιακή ενέργεια για να θερµάνουν ένα υγρό που παράγει ατµό, ο οποίος τροφοδοτεί µία τουρµπίνα και µία γεννήτρια. 24. ΙΖΗΜΑ Συσσωρευµένη µάζα ανόργανων και οργανικών ουσιών.

43 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ Η κατάσταση κατά την οποία οι παράµετροι ενός πληθυσµού ή οικοσυστήµατος διατηρούνται, µ έσα σε ορισµένα όρια, σταθερές για µεγάλη χρονική περίοδο. 26. ΚΥΜΑΤΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Είναι η µορφή ενέργειας που προκύπτει από την κινητική ενέργεια των κυµάτων. Το φαινόµενο των ανέµων έχει ως συνέπεια το σχηµατισµό κυµάτων τα οποία είναι εκµεταλλεύσιµα σε περιοχές µε υψηλό δείκτη ανέµων και σε ακτές ωκεανών. 27. ΛΕΚΑΝΗ ΑΠΟΡΡΟΗΣ Περιοχή γύρω από ένα υδάτινο οικοσύστηµα που οριοθετείται από τις κορυφές των γύρω βουνών ή υψωµάτων και συγκεντρώνει τα νερά των πηγών και κατακρηµνισµάτων (βροχή, χιόνι, χαλάζι) στο υδάτινο οικοσύστηµα. 28. ΛΥΜΑΤΑ Τα ακάθαρτα νερά και οι κάθε είδους ρευστές ακαθαρσίες που προέρχονται από κατοικηµένους χώρους και ρυπαίνουν το έδαφος και τα νερά (αστικά ή οικιακά λύµατα). 29. ΜΟΛΥΝΣΗ Η µορφή ρύπανσης που χαρακτηρίζεται από την παρουσία παθογόνων µικροοργανισµών στο περιβάλλον. 30. ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑ Οργανωµένη ενότητα έµβιων όντων και αβιοτικών στοιχείων µέσα στην οποία υλικά και πληροφορίες µε κινητήρια δύναµη µια πηγή ενέργειας. ανταλλάσσονται 31. ΟΙΚΟΤΟΥΡΙΣΜΟΣ Το είδος του τουρισµού που προσαρµόζεται στις ανάγκες της κοινωνίας, το φυσικό περιβάλλον και την οικονοµία του κάθε τόπου, φέρνοντας έτσι τον άνθρωπο πιο κοντά στη φύση και στους παραδοσιακούς τρόπους ζωής. 32. ΠΑΝΙ Α Το σύνολο των ζώων µιας περιοχής (ή µιας γεωλογικής περιόδου) που θεωρούνται ως είδη 33. ΠΛΑΓΚΤΟΝ Μικροσκοπικοί οργανισµοί φυτικοί ή ζωικοί που αιωρούνται στο επιφανειακό κυρίως στρώµα του νερού 34. ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ Το σύνολο των ζωντανών µελών ενός είδους που βρίσκεται σε µια περιοχή

44 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Το σύνολο των ενεργειών, µέτρων και έργων του ανθρώπου που έχουν στόχο την πρόληψη της υποβάθµισης του περιβάλλοντος (αβιοτικού και ανθρωπογενούς), ή την αποκατάσταση, διατήρηση ή βελτίωσή του. 36. ph είκτης της συγκέντρωσης των ιόντων υδρογόνου που προσδιορίζει την οξύτητα (χαµηλές τιµές ph) ή των αλκαλικότητα (υψηλές τιµές ph) ενός υδατικού διαλύµατος. Ο δείκτης παίρνει τιµές από 0-14 και υπολογίζεται σε λογαριθµική κλίµακα. Οι τιµές 0-6 προσδιορίζουν τα όξινα διαλύµ ατα, η τιµή 7 τα ουδέτερα, ενώ οι τιµές 8-14 τα αλκαλικά. 37. ΡΟΗ Η κίνηση των υγρών. 38. ΡΥΠΑΝΣΗ Παρουσία οργανικών ή ανόργανων ουσιών στο περιβάλλον µε βλαβερές συνέπειες τόσο στους ζωντανούς οργανισµούς, όσο και στα οικοσυστήµατα. 39. ΤΡΟΦΙΚΗ ΑΛΥΣΙ Α Νοητή αλυσίδα που ενώνει σε κάθε της κρίκο ένα θήραµα κι ένα θηρευτή του. 40. ΥΓΡΑΣΙΑ Μεγάλη συγκέντρωση υδρατµών στην ατµόσφαιρα. 41. Υ ΡΕΥΣΗ. Παροχή νερού για οικιακή χρήση. 42. Υ ΡΟΓΡΑΦΙΚΟ ΙΚΤΥΟ Το σύνολο των ποταµών, παραποτάµων, χειµάρρων και ρευµάτων που διαρρέουν µια λεκάνη απορροής. 43. Υ ΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Στα υδροηλεκτρικά έργα η ενέργεια από την πτώση του νερού µετατρέπεται σε ηλεκτρική ενέργεια, µε τη βοήθεια µιας τουρµπίνας. Παρόλο που στα υδροηλεκτρικά έργα δεν παράγονται επιβλαβή αέρια, στα µεγάλα φράγµατα λαµβάνονται υπόψη και άλλες περιβαλλοντικές παράµετροι, όπως αντιπληµµυρικά έργα, η ποιότητα του ύδατος, καθώς επίσης και η επίδραση στη ζωή των ψαριών του ποταµού αλλά και των υπόλοιπων ζώων της περιοχής. Κατά συνέπεια, µόνο τα µικρής κλίµακας υδροηλεκτρικά (µε δυναµικό λιγότερο των 30MW) θεωρούνται «πράσινα», ενώ τα µεγάλης κλίµακας θεωρούνται απλώς «καθαρά».

45 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ ΥΨΟΜΕΤΡΟ Η κάθετη απόσταση ενός σηµείου της Γης από την επιφάνεια της θάλασσας. 45. ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ ιάφοροι ρυπαντές, όπως διοξείδιο του άνθρακα, οξείδια του αζώτου, µεθάνιο, χλωροφθοράνθρακες και το όζον, σχηµατίζουν ένα είδος φράγµατος που καλύπτει τη Γη και λειτουργεί σαν τη γυάλινη οροφή του θερµοκηπίου. Το φράγµα αυτό επιτρέπει την είσοδο της ηλιακής ακτινοβολίας, αλλά εµποδίζει τη διαφυγή θερµικής ακτινοβολίας προς το διάστηµα. Αυτή η λειτουργία συµβάλλει στην αύξηση της µέσης ατµοσφαιρικής θερµοκρασίας του πλανήτη. 46. ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Οτιδήποτε υπάρχει και δηµιουργήθηκε ανεξάρτητα από τον άνθρωπο. ιακρίνεται σε αβιοτικό (έδαφος, νερό, ατµόσφαιρα) και βιοτικό περιβάλλον (φυτά, ζώα, µικροοργανισµοί, µύκητες). 47. ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ Οι δοµές και οι διαδικασίες που µπορούν να χρησιµοποιηθούν από τους ανθρώπους για τους δικούς τους σκοπούς, αλλά δεν µπορούν να δηµιουργηθούν από αυτούς. 48. ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ Η δέσµευση φωτεινής ενέργειας και η µετατροπή της σε χηµική µε τη βοήθεια της χλωροφύλλης των φυτών. 49. ΧΛΩΡΙ Α Το σύνολο των φυτών µιας περιοχής (ή µιας γεωλογικής περιόδου) που θεωρούνται ως είδη. ΠΗΓΕΣ Καλαϊτζίδη,. & Ψαλλιδά, Β. (1999), Εγχειρίδιο Παιδαγωγικών ραστηριοτήτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ, Αθήνα: Κριτική. ΚΠΕ Καστοριάς (2000), Οι ρόµοι του Νερού Η Λίµνη της Καστοριάς, ΥΠΕΠΘ- ήµος Καστοριάς. Ιστότοπος ΚΠΕ Κορθίου: Ιστότοπος: Ιστότοπος:

Τι είναι άμεση ρύπανση?

Τι είναι άμεση ρύπανση? ΡΥΠΑΝΣΗ ΝΕΡΟΥ Τι είναι ρύπανση; Ρύπανση μπορεί να θεωρηθεί η δυσμενής μεταβολή των φυσικοχημικών ή βιολογικών συνθηκών ενός συγκεκριμένου περιβάλλοντος ή/και η βραχυπρόθεσμη ή μακροπρόθεσμη βλάβη στην

Διαβάστε περισσότερα

ΥΔΑΤΙΝΗ ΡΥΠΑΝΣΗ ΥΔΑΤΙΝΗ ΡΥΠΑΝΣΗ-ΟΡΙΣΜΟΣ

ΥΔΑΤΙΝΗ ΡΥΠΑΝΣΗ ΥΔΑΤΙΝΗ ΡΥΠΑΝΣΗ-ΟΡΙΣΜΟΣ Τι είναι ρύπανση: Ρύπανση μπορεί να θεωρηθεί η δυσμενής μεταβολή των φυσικοχημικών ή βιολογικών συνθηκών ενός συγκεκριμένου περιβάλλοντος ή/και η βραχυπρόθεσμη ή μακροπρόθεσμη βλάβη στην ευζωία, την ποιότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΘΕΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΟΥ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ: ΑΣΚΟΡΔΑΛΑΚΗ ΜΑΝΟΥ ΕΤΟΣ

ΕΡΓΑΣΙΑ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΘΕΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΟΥ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ: ΑΣΚΟΡΔΑΛΑΚΗ ΜΑΝΟΥ ΕΤΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΘΕΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΟΥ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ: ΑΣΚΟΡΔΑΛΑΚΗ ΜΑΝΟΥ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ:B ΤΜΗΜΑ: Β1 ΡΥΠΑΝΣΗ- ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ Η καθαριότητα και η λειτουργικότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ Κ Kάνιγγος ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΟΛΛΙΝΤΖΑ 10, (5ος όροφ. Τηλ: 210-3300296-7. www.kollintzas.gr OΙΚΟΛΟΓΙΑ 1. Όσο το ποσό της ενέργειας: α) μειώνεται προς τα ανώτερα

Διαβάστε περισσότερα

ΡΥΠΑΝΣΗ. Ρύπανση : η επιβάρυνση του περιβάλλοντος με κάθε παράγοντα ( ρύπο ) που έχει βλαπτικές επιδράσεις στους οργανισμούς ΡΥΠΟΙ

ΡΥΠΑΝΣΗ. Ρύπανση : η επιβάρυνση του περιβάλλοντος με κάθε παράγοντα ( ρύπο ) που έχει βλαπτικές επιδράσεις στους οργανισμούς ΡΥΠΟΙ ΡΥΠΑΝΣΗ Ρύπανση : η επιβάρυνση του περιβάλλοντος με κάθε παράγοντα ( ρύπο ) που έχει βλαπτικές επιδράσεις στους οργανισμούς ΡΥΠΟΙ χημικές ουσίες μορφές ενέργειας ακτινοβολίες ήχοι θερμότητα ΕΠΙΚΥΝΔΥΝΟΤΗΤΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ 2013-14

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ 2013-14 ΘΕΜΑΤΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ Μπορεί να λειτουργήσει ένα οικοσύστημα α) με παραγωγούς και καταναλωτές; β) με παραγωγούς και αποικοδομητές; γ)με καταναλωτές και αποικοδομητές; Η διατήρηση των οικοσυστημάτων προϋποθέτει

Διαβάστε περισσότερα

ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 1 «Τα Μανιτάρια της Άνδρου» ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ για σχολεία Β/ΘΜΙΑΣ 2005-2006

ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 1  «Τα Μανιτάρια της Άνδρου» ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ για σχολεία Β/ΘΜΙΑΣ 2005-2006 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 1 «Τα Μανιτάρια της Άνδρου» ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ για σχολεία Β/ΘΜΙΑΣ 2005-2006 ΚΠΕ ΚΟΡΘΙΟΥ 2 Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Κορθίου Κτιριακό Συγκρότηµα Αγ. Τριάδας Κόρθι, 84502 Τηλ. 22820 61424

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ

ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ Η ΡΟΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ Η ροή του νερού μεταξύ των άλλων καθορίζει τη ζωή και τις λειτουργίες των έμβιων οργανισμών στο ποτάμι. Διαμορφώνει το σχήμα του σώματός τους, τους

Διαβάστε περισσότερα

Σε αντίθεση με τις θάλασσες, το νερό των ποταμών δεν περιέχει σχεδόν καθόλου αλάτι - γι' αυτό το λέμε γλυκό νερό.

Σε αντίθεση με τις θάλασσες, το νερό των ποταμών δεν περιέχει σχεδόν καθόλου αλάτι - γι' αυτό το λέμε γλυκό νερό. Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Καστρίου 2013 Tι είναι τα ποτάμια; Τα ποτάμια είναι φυσικά ρεύματα νερού. Δημιουργούνται από το νερό των βροχών και των λιωμένων πάγων, που κατεβαίνει από πιο ψηλές περιοχές

Διαβάστε περισσότερα

Το νερό στο φυσικό περιβάλλον συνθέτει την υδρόσφαιρα. Αυτή θα μελετήσουμε στα επόμενα μαθήματα.

Το νερό στο φυσικό περιβάλλον συνθέτει την υδρόσφαιρα. Αυτή θα μελετήσουμε στα επόμενα μαθήματα. Το νερό στο φυσικό περιβάλλον συνθέτει την υδρόσφαιρα. Αυτή θα μελετήσουμε στα επόμενα μαθήματα. 1 Είναι η σταθερή και αδιάκοπη κίνηση του νερού από την ατμόσφαιρα στην επιφάνεια της Γης, στο υπέδαφος

Διαβάστε περισσότερα

Σώστε τη γη. Κρεσφόντης Χρυσοσπάθης

Σώστε τη γη. Κρεσφόντης Χρυσοσπάθης Επειδή ο πληθυσμός της γης και οι ανθρώπινες δραστηριότητες αυξάνοντας συνεχώς, χρησιμοποιούμε όλο και περισσότερο γλυκό νερό. Με τον τρόπο αυτό, όπως υποστηρίζουν οι επιστήμονες, το γλυκό νερό ρυπαίνεται

Διαβάστε περισσότερα

2.4 Ρύπανση του νερού

2.4 Ρύπανση του νερού 1 Η θεωρία του μαθήματος με ερωτήσεις 2.4 Ρύπανση του νερού 4-1. Ποια ονομάζονται λύματα; Έτσι ονομάζονται τα υγρά απόβλητα από τις κατοικίες, τις βιομηχανίες, τις βιοτεχνίες και τους αγρούς. 4-2. Ποιοι

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ Βιογεωχημικός κύκλος

ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ Βιογεωχημικός κύκλος ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ Βιογεωχημικός κύκλος ενός στοιχείου είναι, η επαναλαμβανόμενη κυκλική πορεία του στοιχείου στο οικοσύστημα. Οι βιογεωχημικοί κύκλοι, πραγματοποιούνται με την βοήθεια, βιολογικών, γεωλογικών

Διαβάστε περισσότερα

Εργασία Γεωλογίας και Διαχείρισης Φυσικών Πόρων

Εργασία Γεωλογίας και Διαχείρισης Φυσικών Πόρων Εργασία Γεωλογίας και Διαχείρισης Φυσικών Πόρων Αλμπάνη Βάλια Καραμήτρου Ασημίνα Π.Π.Σ.Π.Α. Υπεύθυνος Καθηγητής: Δημήτριος Μανωλάς Αθήνα 2013 1 Πίνακας περιεχομένων ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ...2 Εξαντλούμενοι φυσικοί

Διαβάστε περισσότερα

Υδατικοί Πόροι -Ρύπανση

Υδατικοί Πόροι -Ρύπανση Υδατικοί Πόροι -Ρύπανση Γήινη επιφάνεια Κατανομή υδάτων Υδάτινο στοιχείο 71% Ωκεανοί αλμυρό νερό 97% Γλυκό νερό 3% Εκμεταλλεύσιμο νερό 0,01% Γλυκό νερό 3% Παγόβουνα Υπόγεια ύδατα 2,99% Εκμεταλλεύσιμο νερό

Διαβάστε περισσότερα

Ήπιες µορφές ενέργειας

Ήπιες µορφές ενέργειας ΕΒ ΟΜΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ήπιες µορφές ενέργειας Α. Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής Επιλέξετε τη σωστή από τις παρακάτω προτάσεις, θέτοντάς την σε κύκλο. 1. ΥΣΑΡΕΣΤΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΟΡΥΚΤΩΝ ΚΑΥΣΙΜΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ. 1. Ποια από τις παρακάτω ενώσεις αποτελεί πρωτογενή ρύπο; α. το DDT β. το νιτρικό υπεροξυακετύλιο γ. το όζον δ.

ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ. 1. Ποια από τις παρακάτω ενώσεις αποτελεί πρωτογενή ρύπο; α. το DDT β. το νιτρικό υπεροξυακετύλιο γ. το όζον δ. 1 ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ 1. Ποια από τις παρακάτω ενώσεις αποτελεί πρωτογενή ρύπο; α. το DDT β. το νιτρικό υπεροξυακετύλιο γ. το όζον δ. το βενζοπυρένιο 2. Τα οξείδια του αζώτου: α. αντιδρούν με το οξυγόνο

Διαβάστε περισσότερα

Γενικές Αρχές Οικολογίας

Γενικές Αρχές Οικολογίας Γενικές Αρχές Οικολογίας Γιώργος Αμπατζίδης Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ακαδημαϊκό έτος 2016-17 Στο προηγούμενο μάθημα Τροφική αλυσίδα Τροφικό πλέγμα Τροφικό επίπεδο Πυραμίδα

Διαβάστε περισσότερα

Ανακύκλωση & διατήρηση Θρεπτικών

Ανακύκλωση & διατήρηση Θρεπτικών Ανακύκλωση & διατήρηση Θρεπτικών 30-12-2014 EVA PAPASTERGIADOU Ανακύκλωση των Θρεπτικών είναι η χρησιμοποίηση, ο μετασχηματισμός, η διακίνηση & η επαναχρησιμοποίηση των θρεπτικών στοιχείων στα οικοσυστήματα

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ. Το σύνολο των μετασχηματισμών βιολογικής ή χημικής φύσης που λαμβάνουν χώρα κατά την ανακύκλωση ορισμένων στοιχείων

ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ. Το σύνολο των μετασχηματισμών βιολογικής ή χημικής φύσης που λαμβάνουν χώρα κατά την ανακύκλωση ορισμένων στοιχείων ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ Το σύνολο των μετασχηματισμών βιολογικής ή χημικής φύσης που λαμβάνουν χώρα κατά την ανακύκλωση ορισμένων στοιχείων Επιβίωση οργανισμών Ύλη o Η ύλη που υπάρχει διαθέσιμη στη βιόσφαιρα

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 Το εκπαιδευτικό υλικό αυτό στην αρχική του μορφή δημιουργήθηκε και

Διαβάστε περισσότερα

Φοιτητες: Σαμακός Φώτιος Παναγιώτης 7442 Ζάπρης Αδαμάντης 7458

Φοιτητες: Σαμακός Φώτιος Παναγιώτης 7442 Ζάπρης Αδαμάντης 7458 Φοιτητες: Σαμακός Φώτιος Παναγιώτης 7442 Ζάπρης Αδαμάντης 7458 1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ 2.ΣΤΟΙΧΕΙΑΡΥΠΑΝΣΗΣ 2.1 ΠΑΘΟΦΟΝΟΙ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ 2.1.1 ΒΑΚΤΗΡΙΑ 2.1.2 ΙΟΙ 2.1.3 ΠΡΩΤΟΖΩΑ 2.2 ΑΝΟΡΓΑΝΕΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΚΕΣ ΔΙΑΛΥΤΕΣ ΣΤΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΑΣΙΚΑ & ΥΔΑΤΙΝΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 13/06/2013 Δήμος Βισαλτίας

ΔΑΣΙΚΑ & ΥΔΑΤΙΝΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 13/06/2013 Δήμος Βισαλτίας ΔΑΣΙΚΑ & ΥΔΑΤΙΝΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 13/06/2013 Δήμος Βισαλτίας Τί είναι ένα Οικοσύστημα; Ένα οικοσύστημα είναι μια αυτο-συντηρούμενη και αυτορυθμιζόμενη κοινότητα ζώντων

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. Χλωρίδα και Πανίδα

ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. Χλωρίδα και Πανίδα ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Χλωρίδα και Πανίδα ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ Ερωτήσεις της µορφής σωστό-λάθος Σηµειώστε αν είναι σωστή ή λάθος καθεµιά από τις παρακάτω προτάσεις περιβάλλοντας µε ένα κύκλο το αντίστοιχο

Διαβάστε περισσότερα

Ρύπανση Νερού. Η ρύπανση μπορεί να είναι : χημική με την εισαγωγή επικίνδυνων τοξικών ουσιών ενεργειακή, βιολογική κτλ.

Ρύπανση Νερού. Η ρύπανση μπορεί να είναι : χημική με την εισαγωγή επικίνδυνων τοξικών ουσιών ενεργειακή, βιολογική κτλ. Ρύπανση Νερού Ρύπανση του νερού είναι οποιαδήποτε ανεπιθύμητη αλλαγή στα φυσικά, χημικά και βιολογικά χαρακτηριστικά του νερού, η οποία είναι ή μπορεί να γίνει,ζημιογόνος για τον άνθρωπο και τους υπόλοιπους

Διαβάστε περισσότερα

Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας:.. Δημοτικό Σχολείο:.. Τάξη/Τμήμα:.. Εξεταστικό Κέντρο:...

Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας:.. Δημοτικό Σχολείο:.. Τάξη/Τμήμα:.. Εξεταστικό Κέντρο:... Ε Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας:.. Δημοτικό Σχολείο:.. Τάξη/Τμήμα:.. Εξεταστικό Κέντρο:.... Παρατήρησε τα διάφορα φαινόμενα αλλαγής της φυσικής κατάστασης του νερού που σημειώνονται

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ 1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ 2.ΤΟ ΝΕΡΟ ΣΤΗ ΦΥΣΗ

Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ 1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ 2.ΤΟ ΝΕΡΟ ΣΤΗ ΦΥΣΗ Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ Τα μέλη της ομάδας μας:παπαδόπουλος Σάββας Σταθάτος Γιάννης Τσαπάρας Χρήστος Τριανταφύλλου Δημήτρης Χάλαρης Στέλιος ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Εισαγωγή 2. Το νερό στη φύση 3. Νερό και άνθρωπος 4.

Διαβάστε περισσότερα

Η ΡΥΠΑΝΣΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ. Σοφοκλής Λογιάδης

Η ΡΥΠΑΝΣΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ. Σοφοκλής Λογιάδης Η ΡΥΠΑΝΣΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ Σοφοκλής Λογιάδης Τι ειναι ρυπανση του νερου -ορισμος Το νερό είναι η πηγή ζωής στον πλανήτη μας. Περίπου το 70% της επιφάνειας του σκεπάζεται με νερό. Από το συνολικό διαθέσιμο νερό

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία Γενικής Παιδείας Κεφάλαιο 2 ο : Άνθρωπος και Περιβάλλον

Βιολογία Γενικής Παιδείας Κεφάλαιο 2 ο : Άνθρωπος και Περιβάλλον Βιολογία Γενικής Παιδείας Κεφάλαιο 2 ο : Άνθρωπος και Περιβάλλον Οικολογία: η επιστήμη που μελετά τις σχέσεις των οργανισμών, και φυσικά του ανθρώπου, με τους βιοτικούς (ζωντανούς οργανισμούς του ίδιου

Διαβάστε περισσότερα

ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ. Γενικά περί ατµόσφαιρας

ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ. Γενικά περί ατµόσφαιρας ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ Γενικά περί ατµόσφαιρας Τι είναι η ατµόσφαιρα; Ένα λεπτό στρώµα αέρα που περιβάλει τη γη Η ατµόσφαιρα είναι το αποτέλεσµα των διαχρονικών φυσικών, χηµικών και βιολογικών αλληλεπιδράσεων του

Διαβάστε περισσότερα

Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας:.. Δημοτικό Σχολείο:.. Τάξη/Τμήμα:.. Εξεταστικό Κέντρο:...

Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας:.. Δημοτικό Σχολείο:.. Τάξη/Τμήμα:.. Εξεταστικό Κέντρο:... Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας:.. Δημοτικό Σχολείο:.. Τάξη/Τμήμα:.. Εξεταστικό Κέντρο:.... Παρατήρησε τα διάφορα φαινόμενα αλλαγής της φυσικής κατάστασης του νερού που σημειώνονται με

Διαβάστε περισσότερα

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας Εισηγητές : Βασιλική Σπ. Γεμενή Διπλ. Μηχανολόγος Μηχανικός Δ.Π.Θ Θεόδωρος Γ. Μπιτσόλας Διπλ. Μηχανολόγος Μηχανικός Π.Δ.Μ Λάρισα 2013 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΑΠΕ 2. Ηλιακή ενέργεια

Διαβάστε περισσότερα

Ε ΑΦΟΣ. Έδαφος: ανόργανα οργανικά συστατικά

Ε ΑΦΟΣ. Έδαφος: ανόργανα οργανικά συστατικά Ε ΑΦΟΣ Έδαφος: ανόργανα οργανικά συστατικά ρ. Ε. Λυκούδη Αθήνα 2005 Έδαφος Το έδαφος σχηµατίζεται από τα προϊόντα της αποσάθρωσης των πετρωµάτων του υποβάθρου (µητρικό πέτρωµα) ή των πετρωµάτων τω γειτονικών

Διαβάστε περισσότερα

Η έννοια του οικοσυστήματος Ροή ενέργειας

Η έννοια του οικοσυστήματος Ροή ενέργειας ΘΕΜΑ 1 ο Η έννοια του οικοσυστήματος Ροή ενέργειας Α. Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής Στις παρακάτω ερωτήσεις, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ Η ΣΧΕΣΗ ΜΑΣ ΜΕ ΤΗ ΓΗ Δ. ΑΡΖΟΥΜΑΝΙΔΟΥ

ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ Η ΣΧΕΣΗ ΜΑΣ ΜΕ ΤΗ ΓΗ Δ. ΑΡΖΟΥΜΑΝΙΔΟΥ ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ Η ΣΧΕΣΗ ΜΑΣ ΜΕ ΤΗ ΓΗ Δ. ΑΡΖΟΥΜΑΝΙΔΟΥ είναι οι παραγωγικές δυνάμεις ή το αποτέλεσμα των παραγωγικών δυνάμεων που υπάρχουν και δρουν στο φυσικό περιβάλλον και που για τον σημερινό άνθρωπο μπορούν,

Διαβάστε περισσότερα

Τ Α ΣΤ Σ Ι Τ Κ Ι Ο Π ΕΡ Ε Ι Ρ Β Ι ΑΛΛ Λ Ο Λ Ν

Τ Α ΣΤ Σ Ι Τ Κ Ι Ο Π ΕΡ Ε Ι Ρ Β Ι ΑΛΛ Λ Ο Λ Ν ΤΟ ΑΣΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Ο χώρος µπορεί να διακριθεί σε 2 κατηγορίες το δοµηµένοαστικόχώρο και το µη αστικό, µη δοµηµένο ύπαιθρο αγροτικό ή δασικό χώρο. Αστικός χώρος = ήλιος, αέρας, το νερό, η πανίδα, η χλωρίδα,

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΔΡΙΚΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΝΕΛΛΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΙΒΑΡΗΣ ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΥ ΣΤΙΓΚΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΩΤΗΡΙΑ ΓΑΛΑΚΟΣ ΚΑΖΑΤΖΙΔΟΥ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΜΠΙΣΚΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΚΟΡΝΕΖΟΣ

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΔΡΙΚΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΝΕΛΛΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΙΒΑΡΗΣ ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΥ ΣΤΙΓΚΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΩΤΗΡΙΑ ΓΑΛΑΚΟΣ ΚΑΖΑΤΖΙΔΟΥ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΜΠΙΣΚΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΚΟΡΝΕΖΟΣ ΚΑΡΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥΧΡΙΣΤΟΣ ΝΙΚΟΛΑΣΑΝΔΡΙΚΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣΚΑΝΕΛΛΟΣ ΘΑΝΑΣΗΣΔΙΒΑΡΗΣ ΚΩΣΤΑΝΤΙΝΟΣΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣΣΤΙΓΚΑ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΖΗΝΤΡΟΥΣΩΤΗΡΙΑ ΝΙΚΗΦΟΡΟΣΓΑΛΑΚΟΣ ΣΟΦΙΑΚΑΖΑΤΖΙΔΟΥ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΔΕΣΠΟΙΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΥΔΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ. Το νερό καλύπτει τα 4/5 του πλανήτη

ΥΔΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ. Το νερό καλύπτει τα 4/5 του πλανήτη ΥΔΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Το νερό καλύπτει τα 4/5 του πλανήτη Βασικός-αναντικατάστατος παράγοντας της ζωής κάθε μορφής και κάθε επιπέδου Συνδέεται άμεσα με τη διαμόρφωση των κλιματολογικών συνθηκών Η σύγχρονη

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ. ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ - Σχολική χρονιά

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ. ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ - Σχολική χρονιά ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ - Σχολική χρονιά 2014-15 ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑΣ 3, 16451 ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ,

Διαβάστε περισσότερα

Εργασία στο μάθημα: ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥΣ. Θέμα: ΕΥΤΡΟΦΙΣΜΟΣ

Εργασία στο μάθημα: ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥΣ. Θέμα: ΕΥΤΡΟΦΙΣΜΟΣ ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Εργασία στο μάθημα: ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥΣ Θέμα: ΕΥΤΡΟΦΙΣΜΟΣ 1 Ονομ/μο φοιτήτριας: Κουκουλιάντα Στυλιανή Αριθμός μητρώου: 7533 Υπεύθυνος καθηγητής:

Διαβάστε περισσότερα

Περιβαλλοντική μηχανική

Περιβαλλοντική μηχανική Περιβαλλοντική μηχανική 2 Εισαγωγή στην Περιβαλλοντική μηχανική Enve-Lab Enve-Lab, 2015 1 Environmental Μεγάλης κλίμακας περιβαλλοντικά προβλήματα Παγκόσμια κλιματική αλλαγή Όξινη βροχή Μείωση στρατοσφαιρικού

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ. με ΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ, ΧΗΜΙΚΕΣ, ΓΕΩΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ

ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ. με ΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ, ΧΗΜΙΚΕΣ, ΓΕΩΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ με ΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ, ΧΗΜΙΚΕΣ, ΓΕΩΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ Κύκλος του άνθρακα ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ ΔΥΟ ΑΝΤΙΘΕΤΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ ΕΊΝΑΙ ΙΔΙΟΣ ΣΕ ΧΕΡΣΑΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ. Aτµόσφαιρα της Γης - Η σύνθεση της ατµόσφαιρας Προέλευση του Οξυγόνου - Προέλευση του Οξυγόνου

ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ. Aτµόσφαιρα της Γης - Η σύνθεση της ατµόσφαιρας Προέλευση του Οξυγόνου - Προέλευση του Οξυγόνου ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ Aτµόσφαιρα της Γης - Η σύνθεση της ατµόσφαιρας Προέλευση του Οξυγόνου - Προέλευση του Οξυγόνου ρ. Ε. Λυκούδη Αθήνα 2005 Aτµόσφαιρα της Γης Ατµόσφαιρα είναι η αεριώδης µάζα η οποία περιβάλλει

Διαβάστε περισσότερα

Η σχέση μας με τη γη ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΗΛΙΑ

Η σχέση μας με τη γη ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΗΛΙΑ Η σχέση μας με τη γη ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΗΛΙΑ *Φέρουσα χωρητικότητα Ο μέγιστος αριθμός ατόμων ενός είδους που μπορεί να υποστηρίζεται από ένα δεδομένο οικοσύστημα. Ο προσδιορισμός της για τον άνθρωπο

Διαβάστε περισσότερα

6 CO 2 + 6H 2 O C 6 Η 12 O 6 + 6 O2

6 CO 2 + 6H 2 O C 6 Η 12 O 6 + 6 O2 78 ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑ ΥΔΑΤΙΝΩΝ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΦΥΤΙΚΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ (μακροφύκη φυτοπλαγκτόν) ΠΡΩΤΟΓΕΝΕΙΣ ΠAΡΑΓΩΓΟΙ ( μετατρέπουν ανόργανα συστατικά σε οργανικές ενώσεις ) φωτοσύνθεση 6 CO 2 + 6H 2 O C 6 Η 12

Διαβάστε περισσότερα

ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΟΝΟΜΑΤΑ: Α ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΟΝΟΜΑΤΑ: Α ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΟΝΟΜΑΤΑ:...... Α ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ 1. Υπάρχει θαλάσσια όταν ο άνθρωπος εισάγει στη θάλασσα ουσίες που έχουν ως συνέπειες την αλλοίωση της ποιότητας του θαλάσσιου νερού,

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΕΥΘΥΝΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΕΣ: Κωνσταντινιά Τσιρογιάννη. Βασιλική Χατζηκωνσταντίνου (ΠΕ04)

ΥΠΕΥΘΥΝΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΕΣ: Κωνσταντινιά Τσιρογιάννη. Βασιλική Χατζηκωνσταντίνου (ΠΕ04) ΥΠΕΥΘΥΝΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΕΣ: Κωνσταντινιά Τσιρογιάννη (ΠΕ02) Βασιλική Χατζηκωνσταντίνου (ΠΕ04) Β T C E J O R P Υ Ν Η Μ Α Ρ Τ ΤΕ Α Ν Α Ν Ε Ω ΣΙ Μ ΕΣ Π Η ΓΕ Σ ΕΝ Ε Ρ ΓΕ Ι Α Σ. Δ Ι Ε Ξ Δ Σ Α Π ΤΗ Ν Κ Ρ Ι ΣΗ 2 Να

Διαβάστε περισσότερα

KΕΦΑΛΑΙΟ 2: Άνθρωπος και Περιβάλλον

KΕΦΑΛΑΙΟ 2: Άνθρωπος και Περιβάλλον KΕΦΑΛΑΟ 2: Άνθρωπος και Περιβάλλον Α. ΕΡΩΤΗΣΕΣ ΚΛΕΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ Να βάλετε σε κύκλο το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση ή στη φράση που συμπληρώνει σωστά την πρόταση: 1. Βιόσφαιρα είναι α. η επιφάνεια

Διαβάστε περισσότερα

Φύλλο Εργασίας 1: Μετρήσεις μήκους Η μέση τιμή

Φύλλο Εργασίας 1: Μετρήσεις μήκους Η μέση τιμή Φύλλο Εργασίας 1: Μετρήσεις μήκους Η μέση τιμή Φυσικά μεγέθη: Ονομάζονται τα μετρήσιμα μεγέθη που χρησιμοποιούμε για την περιγραφή ενός φυσικού φαινομένου. Τέτοια μεγέθη είναι το μήκος, το εμβαδόν, ο όγκος,

Διαβάστε περισσότερα

Το μεγαλύτερο μέρος της γης αποτελείται από νερό. Το 97,2% του νερού αυτού

Το μεγαλύτερο μέρος της γης αποτελείται από νερό. Το 97,2% του νερού αυτού 1. Το νερό στη φύση και τη ζωή των ανθρώπων Το μεγαλύτερο μέρος της γης αποτελείται από νερό. Το 97,2% του νερού αυτού βρίσκεται στους ωκεανούς, είναι δηλαδή αλμυρό. Μόλις το 2% βρίσκεται στους πόλους

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΚΛΟΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ. Η ύλη που υπάρχει διαθέσιμη στη βιόσφαιρα είναι περιορισμένη. Ενώσεις και στοιχεία όπως:

ΚΥΚΛΟΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ. Η ύλη που υπάρχει διαθέσιμη στη βιόσφαιρα είναι περιορισμένη. Ενώσεις και στοιχεία όπως: ΚΥΚΛΟΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ Η ύλη που υπάρχει διαθέσιμη στη βιόσφαιρα είναι περιορισμένη. Ενώσεις και στοιχεία όπως: Το νερό (Η 2 Ο) Το οξυγόνο (Ο 2 ) Ο άνθρακας (C) Το άζωτο (N 2 ) Το θείο (S) Οφώσφορος(P) κυκλοφορούν

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΚΠ. ΕΤΟΥΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΚΠ. ΕΤΟΥΣ ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 05/02/1017 ΘΕΜΑ 1 ο Επιλέξτε τη σωστή απάντηση: 1. Σε ένα οικοσύστημα θα τοποθετήσουμε τις ύαινες και τα λιοντάρια στο ίδιο τροφικό επίπεδο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ 4ος Πανελλήνιος Διαγωνισμός Φυσικών Στ' Δημοτικού. Α Φάση - 31/3/2016

ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ 4ος Πανελλήνιος Διαγωνισμός Φυσικών Στ' Δημοτικού. Α Φάση - 31/3/2016 ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ 4ος Πανελλήνιος Διαγωνισμός Φυσικών Στ' Δημοτικού Α Φάση - 31/3/2016 ΘΕΜΑ 1ο Γράψτε στα κενά Σ αν η πρόταση είναι σωστή και Λ αν είναι λανθασμένη. 1. Το νερό των κυμάτων και η γεωθερμία

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία Γενικής Παιδείας Γ Λυκείου. Άνθρωπος και Περιβάλλον (Κεφ.2)

Βιολογία Γενικής Παιδείας Γ Λυκείου. Άνθρωπος και Περιβάλλον (Κεφ.2) Μάθημα/Τάξη: Κεφάλαιο: Βιολογία Γενικής Παιδείας Γ Λυκείου Άνθρωπος και Περιβάλλον (Κεφ.2) Ονοματεπώνυμο Μαθητή: Ημερομηνία: 13-02-2017 Επιδιωκόμενος Στόχος: 70/100 ΘΕΜΑ Α Να γράψετε στο τετράδιο σας τον

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Επιστήμη του Μηχανικού Περιβάλλοντος Δ Ι Δ Α Σ Κ Ο Υ Σ Α Κ Ρ Ε Σ Τ Ο Υ Α Θ Η Ν Α Δ Ρ. Χ Η Μ Ι Κ Ο Σ Μ Η Χ Α Ν Ι Κ Ο Σ

Εισαγωγή στην Επιστήμη του Μηχανικού Περιβάλλοντος Δ Ι Δ Α Σ Κ Ο Υ Σ Α Κ Ρ Ε Σ Τ Ο Υ Α Θ Η Ν Α Δ Ρ. Χ Η Μ Ι Κ Ο Σ Μ Η Χ Α Ν Ι Κ Ο Σ Εισαγωγή στην Επιστήμη του Μηχανικού Περιβάλλοντος Δ Ι Δ Α Σ Κ Ο Υ Σ Α Κ Ρ Ε Σ Τ Ο Υ Α Θ Η Ν Α Δ Ρ. Χ Η Μ Ι Κ Ο Σ Μ Η Χ Α Ν Ι Κ Ο Σ Εισαγωγή στην Επιστήμη του Μηχανικού Περιβάλλοντος 1 ΜΑΘΗΜΑ 2 Ο & 3 O

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΡΥΠΑΝΣΗΣ. Ι ΑΣΚΟΥΣΑ : ρ. Μαρία Π. Θεοδωροπούλου

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΡΥΠΑΝΣΗΣ. Ι ΑΣΚΟΥΣΑ : ρ. Μαρία Π. Θεοδωροπούλου ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΡΥΠΑΝΣΗΣ Ι ΑΣΚΟΥΣΑ : ρ. Μαρία Π. Θεοδωροπούλου ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ξέφρενη ανάπτυξη της τεχνολογίας την τελευταία πεντηκονταετία είχε και έχει σαν επακόλουθο εκτεταµένες οικολογικές καταστροφές που προέρχονται

Διαβάστε περισσότερα

Γενικές Αρχές Οικολογίας

Γενικές Αρχές Οικολογίας Γενικές Αρχές Οικολογίας Γιώργος Αμπατζίδης Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ακαδημαϊκό έτος 2016-17 Στο προηγούμενο μάθημα Κύκλος του άνθρακα Φαινόμενο του θερμοκηπίου Υπερθέρμανση

Διαβάστε περισσότερα

Πηγές ενέργειας - Πηγές ζωής

Πηγές ενέργειας - Πηγές ζωής Πηγές ενέργειας - Πηγές ζωής Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Καστρίου 2014 Παράγει ενέργεια το σώμα μας; Πράγματι, το σώμα μας παράγει ενέργεια! Για να είμαστε πιο ακριβείς, παίρνουμε ενέργεια από τις

Διαβάστε περισσότερα

Περιβαλλοντική Επιστήμη

Περιβαλλοντική Επιστήμη Περιβαλλοντική Επιστήμη ΥΔΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Μέρος 1ο Αικατερίνη Ι. Χαραλάμπους, Καθηγήτρια ΕΜΠ Άδεια Χρήσης Το παρόν υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons και δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του Έργου

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 2

ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 2 1) Ως καταναλωτές πρώτης τάξεως χαρακτηρίζονται: α. τα σαρκοφάγα ζώα. β. τα βακτήρια και οι µύκητες. γ. τα φυτοφάγα ζώα. δ. οι αποικοδοµητές. 2) Το φυτοπλαγκτόν ανήκει στους: α. παραγωγούς. β. καταναλωτές.

Διαβάστε περισσότερα

Λυμένες ασκήσεις: 36. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λανθασμένες;

Λυμένες ασκήσεις: 36. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λανθασμένες; ΧΗΜΕΙΑ: Εισαγωγή στην Χημεία - από το νερό στο άτομο- από το μακρόκοσμο στον μικρόκοσμο 41 Λυμένες ασκήσεις: 36. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λανθασμένες; α. Το νερό χαρακτηρίζεται

Διαβάστε περισσότερα

μελετά τις σχέσεις μεταξύ των οργανισμών και με το περιβάλλον τους

μελετά τις σχέσεις μεταξύ των οργανισμών και με το περιβάλλον τους Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ μελετά τις σχέσεις μεταξύ των οργανισμών και με το περιβάλλον τους Οι οργανισμοί αλληλεπιδρούν με το περιβάλλον τους σε πολλά επίπεδα στα πλαίσια ενός οικοσυστήματος Οι φυσικές

Διαβάστε περισσότερα

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας Ορισμός «Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) είναι οι μη ορυκτές ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, δηλαδή η αιολική, η ηλιακή και η γεωθερμική ενέργεια, η ενέργεια κυμάτων, η παλιρροϊκή ενέργεια, η υδραυλική

Διαβάστε περισσότερα

Τα Αίτια Των Κλιματικών Αλλαγών

Τα Αίτια Των Κλιματικών Αλλαγών Τα Αίτια Των Κλιματικών Αλλαγών Το Φαινόμενο του θερμοκηπίου Η τρύπα του όζοντος Η μόλυνση της ατμόσφαιρας Η μόλυνση του νερού Η μόλυνση του εδάφους Όξινη βροχή Ρύπανση του περιβάλλοντος Ραδιενεργός ρύπανση

Διαβάστε περισσότερα

ραστηριότητες Προγράµµατος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης

ραστηριότητες Προγράµµατος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ραστηριότητες Προγράµµατος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Ονόµατα µελών (όνοµα οµάδας) (Ο προσωπικός µου χαιρετισµός : ) (Το σύνθηµά µας : ) (Το σήµα µας : ) ΤΟ ΑΣΟΣ 2 ΑΣΟΣ ΤΟ ΑΣΟΣ 3 ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 1 η ΠΟΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΑΠΕ. Βισκαδούρος Γ. Ι. Φραγκιαδάκης Φ. Μαυροματάκης

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΑΠΕ. Βισκαδούρος Γ. Ι. Φραγκιαδάκης Φ. Μαυροματάκης ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΑΠΕ Βισκαδούρος Γ. Ι. Φραγκιαδάκης Φ. Μαυροματάκης ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο όρος βιομάζα μπορεί να δηλώσει : α) Τα υλικά ή τα υποπροϊόντα και κατάλοιπα της φυσικής, ζωικής δασικής και αλιευτικής παραγωγής

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΙΜΑ. ιαµόρφωση των κλιµατικών συνθηκών

ΚΛΙΜΑ. ιαµόρφωση των κλιµατικών συνθηκών ΚΛΙΜΑ ιαµόρφωση των κλιµατικών συνθηκών ρ. Ε. Λυκούδη Αθήνα 2005 Κλίµα Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει η γνώση του κλίµατος που επικρατεί σε κάθε περιοχή, για τη ζωή του ανθρώπου και τις καλλιέργειες. Εξίσου

Διαβάστε περισσότερα

Μέλη Ομάδας: Κοντόπουλος Φάνης Λούβης Γιάννης Λυμπεροπούλου Ηλιάννα Παπαζώτος Βασίλης Φωστιέρης Νικόλας

Μέλη Ομάδας: Κοντόπουλος Φάνης Λούβης Γιάννης Λυμπεροπούλου Ηλιάννα Παπαζώτος Βασίλης Φωστιέρης Νικόλας Α Αρσάκειο Γενικό Λύκειο Ψυχικού Ερευνητική εργασία Β τετραμήνου Θέμα: Το νερό στη φύση-εξοικονόμηση νερού-προστασία υδάτινων πόρων Μέλη Ομάδας: Κοντόπουλος Φάνης Λούβης Γιάννης Λυμπεροπούλου Ηλιάννα Παπαζώτος

Διαβάστε περισσότερα

4 ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ «ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣ»

4 ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ «ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣ» 4 ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ «ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣ» 1 Πρόγραμμα Σχολικής Δραστηριότητας Περιβαλλοντικής Αγωγής «Εξοικονόμηση Ενέργειας στο Σπίτι στο Σχολείο στην Πόλη» 2 Σκοπός του προγράμματος Η Ενέργεια αποτελεί

Διαβάστε περισσότερα

Σύσταση. Ιδιότητες H 2 O. Γενικές. (non-si) Φυσικές

Σύσταση. Ιδιότητες H 2 O. Γενικές. (non-si) Φυσικές Νερό Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια Το νερό σε στερεά (παγόβουνο), υγρή (θάλασσα) και αέρια (σύννεφα) µορφή Το νερό (ή στη καθαρεύουσα ύδωρ, λέξη από την οποία και πολλοί οι παράγωγοι

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤ Δημοτικού Πηγή:

ΣΤ Δημοτικού Πηγή: Πηγή: http://micro-kosmos.uoa.gr/gr/announcments/diagonismoi_fysikon_dimotikou.htm. Παρατήρησε την παρακάτω εικόνα: α. Αναγνώρισε τις μορφές ενέργειας στις περιοχές ή στα σώματα όπου υπάρχουν οι αριθμοί.

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα: Μετεωρολογία-Κλιματολογία. Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου Αθανασιάδου

ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα: Μετεωρολογία-Κλιματολογία. Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου Αθανασιάδου 7. ΤΟ ΝΕΡΟ ΤΗΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα: Μετεωρολογία-Κλιματολογία. Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου Αθανασιάδου 1 7. ΤΟ ΝΕΡΟ ΤΗΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΑΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. ιαχείριση Αποβλήτων

ΕΚΑΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. ιαχείριση Αποβλήτων ΕΚΤΟ ΚΕΦΛΙΟ ιαχείριση ποβλήτων ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ Ερωτήσεις της µορφής σωστό-λάθος Σηµειώστε αν είναι σωστή ή λάθος καθεµιά από τις παρακάτω προτάσεις περιβάλλοντας µε ένα κύκλο το αντίστοιχο γράµµα.

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα 16. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ \ ΜΕ ΤΟΝ ΑΕΡΑ Η ατμοσφαιρική ρύπανση, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, και η τρύπα του όζοντος. Η ρύπανση του αέρα

Μάθημα 16. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ \ ΜΕ ΤΟΝ ΑΕΡΑ Η ατμοσφαιρική ρύπανση, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, και η τρύπα του όζοντος. Η ρύπανση του αέρα Μάθημα 16 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ \ ΜΕ ΤΟΝ ΑΕΡΑ Η ατμοσφαιρική ρύπανση, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, και η τρύπα του όζοντος Στο μάθημα αυτό θα αναφερθούμε στην ατμοσφαιρική ρύπανση και στις συνέπειές της. Επιπλέον,

Διαβάστε περισσότερα

Μελέτη και κατανόηση των διαφόρων φάσεων του υδρολογικού κύκλου.

Μελέτη και κατανόηση των διαφόρων φάσεων του υδρολογικού κύκλου. Ζαΐμης Γεώργιος Κλάδος της Υδρολογίας. Μελέτη και κατανόηση των διαφόρων φάσεων του υδρολογικού κύκλου. Η απόκτηση βασικών γνώσεων της ατμόσφαιρας και των μετεωρολογικών παραμέτρων που διαμορφώνουν το

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ 3 Ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ (2 Ο κεφάλαιο) ΘΕΜΑΤΑ ΘΕΜΑ Α Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις Α1 έως Α5 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί

Διαβάστε περισσότερα

Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα:. Όνομα Μητέρας:... Δημοτικό Σχολείο:.. Τάξη/Τμήμα:. Εξεταστικό Κέντρο:...

Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα:. Όνομα Μητέρας:... Δημοτικό Σχολείο:.. Τάξη/Τμήμα:. Εξεταστικό Κέντρο:... Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα:. Όνομα Μητέρας:..... Δημοτικό Σχολείο:.. Τάξη/Τμήμα:. Εξεταστικό Κέντρο:... Παρατήρησε την παρακάτω εικόνα: Αναγνώρισε τις μορφές ενέργειας στις περιοχές ή στα σώματα

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2013

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2013 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2013 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ (Ι) ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Μάθημα: Εισαγωγή στη Γεωργία Λαχανοκομία Ημερομηνία

Διαβάστε περισσότερα

οµή, οργάνωση και λειτουργία οικοσυστηµάτων

οµή, οργάνωση και λειτουργία οικοσυστηµάτων ΕΥΤΕΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ οµή, οργάνωση και λειτουργία οικοσυστηµάτων Α. Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής Επιλέξετε τη σωστή από τις παρακάτω προτάσεις, θέτοντάς την σε κύκλο. 1. Τα φυτά αποκαλούνται ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ επειδή

Διαβάστε περισσότερα

Εργασία Πρότζεκτ β. Ηλιακή Ενέργεια Γιώργος Αραπόπουλος Κώστας Νταβασίλης (Captain) Γεράσιμος Μουστάκης Χρήστος Γιαννόπουλος Τζόνι Μιρτάι

Εργασία Πρότζεκτ β. Ηλιακή Ενέργεια Γιώργος Αραπόπουλος Κώστας Νταβασίλης (Captain) Γεράσιμος Μουστάκης Χρήστος Γιαννόπουλος Τζόνι Μιρτάι Εργασία Πρότζεκτ β Τετραμήνου Ηλιακή Ενέργεια Γιώργος Αραπόπουλος Κώστας Νταβασίλης (Captain) Γεράσιμος Μουστάκης Χρήστος Γιαννόπουλος Τζόνι Μιρτάι Λίγα λόγια για την ηλιακή ενέργεια Ηλιακή ενέργεια χαρακτηρίζεται

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ. Click to edit Master subtitle style. Τιμπαλέξης Βασίλης 23/11/10

Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ. Click to edit Master subtitle style. Τιμπαλέξης Βασίλης 23/11/10 Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ Click to edit Master subtitle style Τιμπαλέξης Βασίλης ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΦΟΡΜΗΣΗΣ Αρχικά, επιδιώκουμε να ερευνήσουμε τις γνώσεις των παιδιών γύρω από το νερό, τον όγκο που καταλαμβάνει στη

Διαβάστε περισσότερα

Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Project Τμήμα Α 3

Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Project Τμήμα Α 3 Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας Project Τμήμα Α 3 Ενότητες εργασίας Η εργασία αναφέρετε στις ΑΠΕ και μη ανανεώσιμες πήγες ενέργειας. Στην 1ενότητα θα μιλήσουμε αναλυτικά τόσο για τις ΑΠΕ όσο και για τις μη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ (SYLLABUS) ΣΕΚ περιβαλλοντική διαχείριση και προστασία των φυσικών πόρων ΕΚΔΟΣΗ 1.0. Σόλωνος 108,Τηλ Φαξ 210.

ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ (SYLLABUS) ΣΕΚ περιβαλλοντική διαχείριση και προστασία των φυσικών πόρων ΕΚΔΟΣΗ 1.0. Σόλωνος 108,Τηλ Φαξ 210. ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ (SYLLABUS) ΣΕΚ περιβαλλοντική διαχείριση και προστασία των φυσικών πόρων ΕΚΔΟΣΗ 1.0 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ Το πρόγραμμα αυτό απευθύνεται στους

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ

ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΔΗΜΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ ΓΙΑ ΜΑΘΗΤΕΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Σχολική χρονιά 2012-13 ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑΣ 3, 16451

Διαβάστε περισσότερα

Πρόλογος Το περιβάλλον Περιβάλλον και οικολογική ισορροπία Η ροή της ενέργειας στο περιβάλλον... 20

Πρόλογος Το περιβάλλον Περιβάλλον και οικολογική ισορροπία Η ροή της ενέργειας στο περιβάλλον... 20 Πίνακας περιεχομένων Πρόλογος... 7 1. Το περιβάλλον... 19 1.1 Περιβάλλον και οικολογική ισορροπία... 19 1.2 Η ροή της ενέργειας στο περιβάλλον... 20 2. Οι μικροοργανισμοί... 22 2.1 Γενικά... 22 2.2 Ταξινόμηση

Διαβάστε περισσότερα

Περιβαλλοντικά Προβλήματα της πόλης μου

Περιβαλλοντικά Προβλήματα της πόλης μου Οικιακή Οικονομία Περιβαλλοντικά Προβλήματα της πόλης μου Κουτσάκη Μαρία Χρυσή Β 4 Η ρύπανση του περιβάλλοντος: το σύγχρονο πρόβλημα του 21ου αιώνα Η ρύπανση του περιβάλλοντος είναι μια ευρεία έννοια,

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ 2007 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ 2007 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1ο ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ 2007 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό καθεµιάς από τις παρακάτω ηµιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη λέξη ή τη

Διαβάστε περισσότερα

γεωγραφικό γλωσσάρι για την πέμπτη τάξη (από το βιβλίο «Μαθαίνω την Ελλάδα» του ΟΕΔΒ)

γεωγραφικό γλωσσάρι για την πέμπτη τάξη (από το βιβλίο «Μαθαίνω την Ελλάδα» του ΟΕΔΒ) γεωγραφικό γλωσσάρι για την πέμπτη τάξη (από το βιβλίο «Μαθαίνω την Ελλάδα» του ΟΕΔΒ) Α Κεφ. αβιοτικό κάθε στοιχείο που δεν έχει ζωή 4 αιολική διάβρωση Η διάβρωση που οφείλεται στον άνεμο 5 ακρωτήριο ακτογραμμή

Διαβάστε περισσότερα

Οργάνωση και λειτουργίες του οικοσυστήματος Ο ρόλος της ενέργειας. Κεφάλαιο 2.2

Οργάνωση και λειτουργίες του οικοσυστήματος Ο ρόλος της ενέργειας. Κεφάλαιο 2.2 Οργάνωση και λειτουργίες του οικοσυστήματος Ο ρόλος της ενέργειας Κεφάλαιο 2.2 Ο ρόλος της ενέργειας ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2.2 Τροφικές σχέσεις και ροή ενέργειας Τροφικές Σχέσεις και Ροή Ενέργειας Κάθε οργανωμένο σύστημα,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΓΡΑΒΙΑΣ 1998 1999 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ «ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΕΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΚΤΟΣ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ» ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: ΑΓΓΕΛΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΑΘΗΤΕΣ: Β Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΡΗΓΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΞΙΝΗΣ ΒΡΟΧΗΣ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΞΙΝΗΣ ΒΡΟΧΗΣ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ !Unexpected End of Formula l ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΞΙΝΗΣ ΒΡΟΧΗΣ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ Παραδεισανός Αδάμ ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η εργασία αυτή εκπονήθηκε το ακαδημαϊκό έτος 2003 2004 στο μάθημα «Το πείραμα στη

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα 8. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΕ ΤΟ ΝΕΡΟ Υπερκατανάλωση, λειψυδρία, ρύπανση. Λειψυδρία, ένα παγκόσμιο πρόβλημα

Μάθημα 8. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΕ ΤΟ ΝΕΡΟ Υπερκατανάλωση, λειψυδρία, ρύπανση. Λειψυδρία, ένα παγκόσμιο πρόβλημα Μάθημα 8 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΕ ΤΟ ΝΕΡΟ Υπερκατανάλωση, λειψυδρία, ρύπανση Δύο από τα σημαντικότερα προβλήματα παγκοσμίως είναι η λειψυδρία και η ρύπανση του νερού. Στο μάθημα αυτό θα εξετάσουμε τις αιτίες που

Διαβάστε περισσότερα

Ποιοτικά Χαρακτηριστικά Λυµάτων

Ποιοτικά Χαρακτηριστικά Λυµάτων Ποιοτικά Χαρακτηριστικά Λυµάτων µπορούν να καταταχθούν σε τρεις κατηγορίες: Φυσικά Χηµικά Βιολογικά. Πολλές από τις παραµέτρους που ανήκουν στις κατηγορίες αυτές αλληλεξαρτώνται π.χ. η θερµοκρασία που

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΤΑ ΔΑΣΗ ΜΑΣ ΣΧ. ΕΤΟΣ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΤΑ ΔΑΣΗ ΜΑΣ ΣΧ. ΕΤΟΣ 16 ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΤΑ ΔΑΣΗ ΜΑΣ ΣΧ. ΕΤΟΣ 2014-15 Δάσος ονομάζεται ένα πολύπλοκο οικοσύστημα με φυτά και ζώα που χαρακτηρίζεται από τη μεγάλη πυκνότητα δέντρων. Τα

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ

ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΔΗΜΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ Δ.Β.Μ. Σχολική χρονιά 2014-15 ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑΣ 3, 16451 ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ,

Διαβάστε περισσότερα

Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας

Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Καστρίου 2013 Ενέργεια & Περιβάλλον Το ενεργειακό πρόβλημα (Ι) Σε τι συνίσταται το ενεργειακό πρόβλημα; 1. Εξάντληση των συμβατικών ενεργειακών

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ 1 Ο Α. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

ΘΕΜΑ 1 Ο Α. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1 Ο Α. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Μία αλεπού και ένα τσακάλι που ζουν σε ένα οικοσύστημα ανήκουν: Α. Στον ίδιο πληθυσμό Β. Στην

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (ΘΕΡΙΝΑ) ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 22/01/2017 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΘΕΜΑΤΩΝ: ΝΟΤΑ ΛΑΖΑΡΑΚΗ

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (ΘΕΡΙΝΑ) ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 22/01/2017 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΘΕΜΑΤΩΝ: ΝΟΤΑ ΛΑΖΑΡΑΚΗ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΚΠ. ΕΤΟΥΣ 2016-2017 ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (ΘΕΡΙΝΑ) ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 22/01/2017 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΘΕΜΑΤΩΝ: ΝΟΤΑ ΛΑΖΑΡΑΚΗ ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2015

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2015 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2015 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ (Ι) ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Μάθημα: Εισαγωγή στη Γεωργία Λαχανοκομία

Διαβάστε περισσότερα

ΡΥΠΑΝΣΗ. Ρύποι. Αντίδραση βιολογικών συστημάτων σε παράγοντες αύξησης

ΡΥΠΑΝΣΗ. Ρύποι. Αντίδραση βιολογικών συστημάτων σε παράγοντες αύξησης ΡΥΠΑΝΣΗ 91 είναι η άμεση ή έμμεση διοχέτευση από τον άνθρωπο στο υδάτινο περιβάλλον ύλης ή ενέργειας με επιβλαβή αποτελέσματα για τους οργανισμούς ( ο ορισμός της ρύπανσης από τον ΟΗΕ ) Ρύποι Φυσικοί (εκρήξεις

Διαβάστε περισσότερα