19th International Congress of A.P.P.A.C. May Athens Hilton

Transcript

1 9th International Congress of A.P.P.A.C. May Athens Hilton SΟΜΕ PRESENTATIONS FOR THE 9th A.P.P.A.C. CONGRESS STEREOTYPING AMONG TURKISH FOOTBALL FANS: A TERROR MANAGEMENT THEORY PERSPECTIVE Abdulkadir Kuzlak, StudentDr. Middle East Technical University (METU) Ankara, TURKEY Nuray Sakallı-Uğurlu, Professor Middle East Technical University (METU) Ankara, TURKEY THE INFLUENCE OF DEFENSE STYLE ON DEPRESSION AND ANXIETY IN NORTH KOREAN DEFECTORS Seog Ju Kim, Prof, MD,, Jin Yong Jun, MD 3, Eugene Lee, MD, So-Young Yu, MD 4, So-Hee Lee, MD 4 Center for Medicine and Korean Reunification and Department of Psychiatry, Seoul National University of College of Medicine, Seoul, REPUBLIC OF KOREA 3 Department of Psychiatry, Settlement Support Center for North Korean Refugee, Ansung, REPUBLIC OF KOREA 4 Department of Psychiatry, National Medical Center, Seoul, REPUBLIC OF KOREA Age-linked Decline in Functioning in Adults with Autism Spectrum Disorder M. Mary Konstantareas, Ph.D., C. Psych., Glenn Rampton, Ph.D., Cindy Desaulnier, M.A., Myra Sugar, M.S.W. & Kelly West, B.A. Kerry s Place Autism Services, Aurora ON, Department of Clinical Services and University of Guelph QUALITY OF FAMILY INTERACTIONS AND PSYCHOSOMATIC SYMPTOMS DURING ADOLESCENCE PERIOD Eshref Zogaj, Naim Fanaj ; Valbona Gashi 3, Shyhrete Sertolli 4 Psychologist, Secondary school Hamdi Berisha, Malishevo; KOSOVO MD; psychiatrist; Mental Health Unit for Children and Adolescents; Prizren; KOSOVO 3 Student; Faculty of Philosophy; University of Prishtina, Prishtina, KOSOVO 4 Pedagogue; Primary school Naim Frasheri, Banje, KOSOVO USER EXPERIENCE AND SASTISFACTION IN UPTAKE OF COMPUTERISED COGNITIVE BEHAVIOURAL THERAPY (CCBT) SERVICES Eliane Du, Dr. Ethel Quayle, Dr. Hamish Macleod 3 PhD Candidate, Clinical Psychology, The University of Edinburgh, SCOTLAND Psychologist, Senior Lecturer, Clinical Psychology, The University of Edinburgh, SCOTLAND 3 Senior Lecturer, The Moray House School of Education, Institute for Education Community and Society, The University of Edinburgh, SCOTLAND POST VICTIMAZATION NEEDS OF SEXUALLY HARASSED FEMALE MIGRANT DOMESTIC WORKERS IN GREECE: THE COMMUN AID PROJECT Nikoleta Ratsika (Lecturer), Dr. Maria Papadakaki (Lecturer), Lina Pelekidou (Research assistant), Maria Papanikolaou (Postgraduate student), Efmorfia Vasilaki (Postgraduate student), Nikolas Spetsidis (Researcher), Emmanouela Skoula (Researcher), Joannes Chliaoutakis (Professor) DEPARTMENT OF SOCIAL WORK, TECHNOLOGICAL EDUCATIONAL INSTITUTE OF CRETE, HERAKLION, GREECE UNION OF WOMEN MEMBERS ASSOCIATIONS OF HERAKLION PREFECTURE, HERAKLION, GREECE ANALYSIS OF CORRELATIONS OF STRUCTURE ELEMENTS OF A WOMAN S SELF-ATTITUDE WITH HER ANXIETY LEVEL DURING PREGNANCY Viktoria F. Boguslavskaya, Irina V. Abakumova Associate Professor, Psychologist; Professor, Psychologist Psychology Department, Southern Federal University, Rostov-on-Don, Russian Federation Adaptation of Parent Child Interaction Therapy for Malaysian Families: A Pilot Efficacy Study Noor Hassline Binti Mohamed, Lecturer, Open University Malaysia (OUM), Dept.: Faculty of Applied Social Sciences, Kuala Lumpur, Malaysia HABIT REVERSAL TRAINING FOR TREATMENT OF HAIR PULLING IN YOUTH Omar Rahman, Ph.D., Adam Lewin, Ph.D. Assistant Professor, Rothman Center for Neuropsychiatry, University of South Florida, St. Petersburg, Florida, UNITED STATES EVIDENCE-BASED TREATMENT OF OBSESSIVE COMPULSIVE DISORDER Omar Rahman, Ph.D., Eric Storch, Ph.D. Assistant Professor, Rothman Center for Neuropsychiatry, University of South Florida St. Petersburg, Florida, UNITED STATES, Professor, Rothman Center for Neuropsychiatry, University of South Florida St. Petersburg, Florida, UNITED STATES The New Paradigm in Psychotherapy: Subliminal Therapy DO INFANTS REALLY HAVE AN IMPLICIT RELATIONAL KNOWING? Fabia E. Banella, Lauren Balest, Jennifer A. DiCorcia 3, Erin Duffy 4, Dominick Newell 5, Semira Semino-Asaro 6, Nancy Snidman 7, Edward Tronick 8 MA, Psychologist, Psychotherapist Candidate, Child Development Unit, University of Massachusetts, Boston, USA; Student, Research Assistant, Child Development Unit, University of Massachusetts, Psychology Dept., Boston, USA; 3 PhD, Assistant Research Professor, Psychology Dept, University of Massachusetts, Boston, USA; 4 Research Coordinator, Child Development Unit, University of Massachusetts, Psychology Dept., Boston, USA 5 Student, Research Assistant, Child Development Unit, University of Massachusetts, Psychology Dept., Boston, USA; 6 RN,MS, PhD Candidate, University of Massachusetts, College of Nursing & Health Sciences, Boston, USA; 7 PhD, Research Professor Psychology, Child Development Unit, University of Massachusetts, Boston, USA; 8 Phd, Distinguished University Professor of Psychology, Child Development Unit, University of Massachusetts, Boston, USA. COGNITIVE FUNCTIONING AND CORTISOL SUPPRESSION IN MAJOR DEPRESSION IN PATIENTS IN REMISSION OR PARTIAL REMISSION Pia Berner Hansson, Robert Murison, Anders Lund 3,4, & Åsa Hammara 3,4 PhD student, University of Bergen, Department of Biological and Medical Psychology, NORWAY Professor, PhD, University of Bergen, Department of Biological and Medical Psychology, NORWAY 3 Professor, PhD, Division of Psychiatry, Haukeland University Hospital, University of Bergen, NORWAY 4 Professor, PhD, Moodnet Research Group, Haukeland University Hospital, Bergen, NORWAY PERCEIVED DIFFERENTIAL PARENTAL EXPECTATIONS OF ACHIEVEMENT: ASSESSING IMPACT ON PSYCHOLOGICAL WELL-BEING AMONG COLLEGE STUDENTS WITH SIBLINGS Shao Wei Chia, Dr. Pamela E. Davis-Kean, Dr. Daniel P. Keating 3 Student, Department of Psychology, University of Michigan, Ann Arbor, UNITED STATES Associate Professor, Department of Psychology, University of Michigan, Ann Arbor, UNITED STATES 3 Professor, Department of Psychology, University of Michigan, Ann Arbor, UNITED STATES PROFILING ALCOHOL USE AMONG ADOLESCENTS: PATTERNS AND PREDICTORS IN A 0-YEAR LONGITUDINAL STUDY Estrella Romero, Paula Villar and Laura López-Romero Associate Professor, Department of Clinical Psychology, University of Santiago de Compostela, Santiago de Compostela, SPAIN, Doctoral student, Department of Clinical Psychology, University of Santiago de Compostela, Santiago de Compostela, SPAIN The comorbidity of personality disorders in eating disorders: A metaanalysis of studies from 988 to 00 Oddgeir Friborg,, Monica Martinussen 3, Phöbe Schmierer 4, Sabine Kaiser 3, Karl Tore Øvergård, Anna-Lena Neunhoeffer, Egil W. Martinsen 5 and Jan H. Rosenvinge Department of Psychology, UiT The Arctic University of Norway. Department of Psychiatric Research, University Hospital of North Norway, Tromsø, Norway 3 Regional Center for Child and Youth Mental Health and Child Welfare, UiT The Arctic University of Norway. 4 Department of Psychology, Eberhard Karls Universität Tübingen, 5 Germany. Division of Mental Health and Addiction, Oslo University Hospital and Department of Clinical Medicine, University of Oslo, Norway THE THERAPEUTIC RELATIONSHIP FROM THE POINT OF VIEW BEHAVIORIST Ruiz-Sancho, Elena, Moreno Dario, Pardo- Cebrián, Rebeca 3 Froján-Parga, María Xesús 4 & Marchena- Giraldez, Carlos 5 Researcher, Biological psychology and health departament, Universidad Autónoma de Madrid, Madrid, 3 SPAIN Student, Biological psychology and health departament, Universidad Autónoma de Madrid, Madrid, SPAIN Therapist, Biological psychology 4 and health departament, Universidad Autónoma de Madrid, Madrid, SPAIN Teacher, Biological psychology and health departament, Universidad Autónoma de Madrid, Madrid, SPAIN 5 Researcher, Biological psychology and health departament, Universidad Autónoma de Madrid, Madrid, SPAIN RESILIENCE IN FORMERLY HOMELESS YOUTH WITHIN A TRANSITIONAL HOUSING PROGRAM IN TEXAS, USA: A CASE STUDY OF FIVE YOUTH Sofia Georgiadou Ph.D in Marriage and Family Therapy, University of Louisiana at Monroe, USA Licensed Professional Counselor In Private Practice Thessaloniki, Greece UNDER THE SHADOW OF RECESSION. A NARRATIVE EXPLORATION OF YOUNG GREEK GRADUATES EXPERIENCE OF RECESSION Sophia Kariotaki Phd, Counselling Psychologist, University of Manchester ABSTRACT RESUBMISSION FOR POSTER PRESENTATION DR. MA GUMANI SENIOR LECTURER DEPARTMENT OF PSYCHOLOGY UNIVERSITY OF SOUTH AFRICA A NARRATIVE INQUIRY INTO HOW YOUNG PEOPLE MAKE SENSE OF THEIR EXPERIENCES OF ASSESSMENTS AT MENTAL HEALTH SETTINGS Ting-ya Wang & Kerry Gibson Doctoral student & Senior lecturer Department of Psychology, University of Auckland, Auckland, NEW ZEALAND COMPULSIVE BUYING OF EUROPEAN, ASIAN AND AFRICAN STUDENTS THE ROLE OF RESPONSE STYLE AND MEASUREMENT BIASES Julie Papastamatelou, Alexander Unger & Effi Lambropoulou 3 Lecturer; University of Applied Sciences 3 LUWIGSHAFEN GERMANY Dr, Research Assistant; University of Applied Sciences LUWIGSHAFEN GERMANY Prof, Professor. Panteion University of Social and Political Sciences ATHENS, GREECE ROLE STRESSORS AND BURNOUT AMONG PUBLIC SECTOR PARAMEDICAL PROFESSIONALS OF KHYBER PUKHTUNKHWA Dr. SHARIFULLAH JAN, Assistant Professor, Department of Education, Peshawar Khyber Pukhtoonkhwa PAKISTAN STUDY ON THE CONCEPT OF RULE AND GENERALIZATION OF CLINICAL CHANGE TO CLIENT S NATURAL CONTEXT Vargas de la Cruz, I., Pardo-Cebrian, R., Marchena-Giraldez C. 3, Froján-Parga, M. X 4 Miss, Phd psychology, researcher. Researcher, Biological psychology and health departament, Universidad Autónoma de Madrid, Madrid, SPAIN Miss, therapist. Therapist, Biological psychology and health departament, Universidad Autónoma de Madrid, Madrid, SPAIN 3 Mr, Phd student. Researcher, Biological psychology and health departament, Universidad 4 Autónoma de Madrid, Madrid, SPAIN Miss, Professor. Teacher, Biological psychology and health departament, Universidad Autónoma de Madrid, Madrid, SPAIN PSYCHOSOCIAL CHANGES IN THE MENTAL HEALTH OF MODERN SOCIETY AND COGNITIVE-SAVING THERAPY Tatyana Reshetova, Anton Reshetov Professor, Doctor of Medical Sciences, Mechnikov North-West State Medical University, St. Petersburg, RUSSIA Student, St. Petersburg State University, St. Petersburg, RUSSIA SLEEP PROBLEMS OF SERVICE USERS OF ELDER CARE IN HONG KONG Alice M.L. Chong, PhD. Associate Professor, Department of Applied Social Studies, City University of Hong Kong, Hong Kong, CHINA VARIABILITY OF INTELLIGENCE AND PERSONALITY INDUCED BY BRAIN TUMORS OF DIFFERENT LOCALIZATION O.M. Razumnikova, A.M. Perfil ev, V.V. Stupak 3 State Research Institute of Physiology and Fundamental Medicine Federal Center of Neurosurgery 3 Research Institute of Traumatology and Orthopedics, Novosibirsk, RUSSIA SOCIAL CARE IN THE CONTEXT OF MANAGEMENT AND OPERATION OF SOCIAL PROTECTION SYSTEM Ευθύμιος Βαλκάνος, Γεώργιος Μάρδας, Θεόδωρος - Βασίλειος Μάρδας 3 Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Λέκτορας Κοινωνικής Πολιτικής, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, 3 Επιστήμονας Κοινωνικής Πολιτικής THE STRESS-DIATHESIS MODEL UNDER THE PSYCHOANALYTIC PERSPECTIVE IN DEPRESSIVE PATIENTS A., Kalamatianos, PhD in Clinical Psychology candidate, University of Athens L., Canellopoulos, Assistant Professor of Psychology, University of Athens THE NEW HYPOTHALAMIC PROLINE-RICH POLYPEPTIDE- PROTECTS MOTOR COORDINATION CHANGES AFTER ISCHEMIC STROKE IN RATS Armen A. Galoyan, Hakob V. Topchyan, Emma L. Yeritsyan 3 and Dr., Prof. Marina G. Balasanyan 4 Prof. Armen Galoyan, academician of NAS RA, from H. Buniatian Institute of Biochemistry of the National Academy of Sciences of the Republic of Armenia, 5/ Paruir Sevag Str., Yerevan 004, ARMENIA, who was the discoverer of PRP-. Dr., Prof. Hakob V. Topchyan Head of Department of Drug Technology at Yerevan State Medical University after Mkhitar Heratsi, Koryun str., Yerevan 005, ARMENIA 3 Professor Assistant Emma L. Yeritsyan at the department of Pharmacology at Yerevan State Medical University after Mkhitar Heratsi, Koryun str., Yerevan 005, ARMENIA 4 Head of Department of Pharmacology at Yerevan State Medical University after Mkhitar Heratsi, Koryun str., Yerevan 005, ARMENIA THEORETICAL AND PRACTICAL CONSIDERATIONS FOR ACADEMIC ANXIETIES: AN INTEGRATED MODEL Jerrell C. Cassady, Professor of Psychology, Ball State University Department of Educational Psychology, Monica L. Heller, Doctoral Candidate, Ball State University Department of Educational Psychology, Holmes Finch, Professor of Statistics, Ball State University Department of Educational Psychology A study investigating the Body Image, the levels of Self Confidence and Eating Attitudes Meidani Paraskevi,, Koletsi Marsha 5 Air Force General Hospital, City Unity College QUALITY OF LIFE IN PATIENTS WITH ACUTE MYOCARDIAL INFARCTION A YEAR AFTER THE EPISODE P. Heras, V. Natsis, M. Hera Hellenic Medical Society of Psychosomatic Problems GENE EXPRESSION OF CYTOKINES AND CORTICOTROPIN RELEASING FACTOR AND THE REGULATION OF INFLAMMATORY BY CITALOPRAM IN POST STROKE DEPRESSION RATS Shan-Shan Wang, Hai-Ying Chen, Heng-Ge Xie, Neurology Department of Nanlou clinical division, PLA General Hospital, Fuxing Road 8, Beijing 00853, China PSYCHOTHERAPY FOR THE INTERRUPTED LIFE: AN EVIDENCE-BASED THERAPY FOR INDIVIDUALS WITH COMPLEX PTSD Christie Jackson, Ph.D. Director of the PTSD Clinic; Clinical Psychologist, Director of the PTSD Clinic Department of Veterans Affairs, New York Harbor Healthcare System, Manhattan Campus, Clinical Assistant Professor at NYU School of Medicine, Private psychotherapy practice New York, NY U.S.A. EARLY LIFE STRESS AND NEUROPSYCHIATRY. Erica de Lana Meirelles Neuropsychologist, Cognitive Behavioral Psychotherapist, Master in Psychology and Neuroscience, PhD neuroscience student. Laboratory of Neurobiology and Neurochemistry IBCCF/UFRJ Federal University of Rio de Janeiro, Rio de Janeiro/RJ BRAZIL NNCE Experimental and Clinics Neuroscience Nucleus - Department of Psychology PUC-Rio, Rio de Janeiro/RJ BRAZIL. Characteristics of False Allegations of Child Abuse during the Separation. Dimitrios G. Lyrakos, Clinical & Forensic Psychologist Οι συνέπειες της μεγάλης διάρκειας μη θεραπευόμενης ψύχωσης και της απουσίας συμμόρφωσης στη φαρμακευτική αγωγή ψυχωτικών ασθενών Τσόπελας Χρήστος, Ψυχίατρος, Επιμελητής Α, 5ο Ψ.Τ.Ε., Ψ.Ν.Α. Δαφνί Σκευάσματα βραδείας αποδέσμευσης : πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα Πέτσας Δημήτριος, Ψυχίατρος, Επιμελητής Β, 4ο Ψ.Τ.Ε., Ψ.Ν.Α. Δαφνί A.P.P.A.C.: 8 AEGIALIAS STR., 55 MAROUSSI, GREECE, TEL: FAX: WEBSITE : CONGRESS@APPAC.GR

2 PSYCHOLOGICAL AND MEDICAL CHARACTERISTIC OF DISEASE IN CHILDREN AND ADOLESCENTS WITH RHEUMATOSIS L.I. Omelchenko, T.M. Pushkareva, L.A. Datsenko 3, M.O. Kudriavchenko 4, V.V. Zavgorodnya 5, O.V. Mirza 6 Doctor of medical Sciences, professor. Scientist in the field of Pediatrics, Head of the Department of connective tissue diseases in children. State Institution «Institute of Pediatrics, obstetrics, and gynecology» of the National Academy of medical Sciences of Ukraine. Doctor of medical Sciences, chief researcher of the Center of medicine and psychotherapy of the State Institution «Institute of Pediatrics, obstetrics, and gynecology» of the National Academy of medical Sciences of Ukraine. 3 Candidate of medical Sciences, physician of the highest category, senior researcher at the Department of connective tissue diseases in children of the State Institution «Institute of Pediatrics, obstetrics, and gynecology» of the National Academy of medical Sciences of Ukraine. 4 Research scientist of Gifted children and adolescents monitoring department. Institute of gifted child of the National academy of Pedagogy of Ukraine. 5 Psychotherapist, a member of the Ukrainian Association of psychotherapists. (specialization - sand therapy). Scientist in the field of Pediatrics in the State Institution «Institute of Pediatrics, obstetrics, and gynecology» of the National Academy of medical Sciences of Ukraine. 6 Scientist in the field of Pediatrics. Territorial medical Association Psychiatry in Kiev, Ukraine. Abstract: We have examined types of attitude towards the disease and characteristics of family relationships among children with rheumatoid diseases, revealed the presence of psychological maladjustment due to rheumatoid illness, and found positive correlations between sense of psychological comfort and adaptation to illness. Most children and adolescents with rheumatoid disease and their parents need additional psychological care provided by joint efforts of pediatrician or rheumatologist and medical psychologist and psychotherapist. Further development of modern approaches with age appropriate categories in clinical psychiatric diagnosis and psychotherapy of psychosomatic disturbances in children and adolescents with rheumatoid diseases is required to reach these objectives. Keywords: rheumatoid diseases, attitudes toward illness, family relationships, personality questionnaire, Behterevsky Institute (LOBI), projective technique, image of disorder, parental attitude diagnostics. Introduction: The tasks of normal child development are not easy even without additional burden of the disease, which in different ways hinders further progress and certain course of children and adolescents development. The topicality of chosen line of research is based on considerable widespread of rheumatoid diseases among children and adolescents, high level of maladjustment and invalidization during these diseases and presence of psychosomatic components in their pathogenesis [, 4, 4 8, 0]. Analysis of relationship between the patient s personality and somatic disease is one of the major problems in modern medical psychology. Patient s behavior and reaction during the disease are affected primarily by patient s personality structure and particular features of interpersonal relations, which are conditioned by characteristics of internal working models of preference scheme. Also, it is thought that the type of reaction on psychosomatic disease is connected primarily with the autogenic image of disease and patient s judgment about the severity of disease. Personality s reaction on disease may be pathologic and manifest itself in a kind of psychogenic, neurotic, anxiously-depressive reactions or as a psychologically inadequate emotional experience of the disease itself [8]. L.L. Rokhlin [3] emphasizes that there are different types of attitude towards the disease, which depend on type of patient s personality: asthenic-depressive, psycho-asthenic, hypochondriacal, hysterical, euphoria-anosognosic. The personality s reaction is affected by: type of diagnosis, changes in physical working ability, appearance, change in social status in family and society, everyday limitations, connected with the disease, the need for care (whether ambulatory or stationary), operation etc. Objective of this research is to describe types of attitude towards the disease and features of domestic relationships in families with children with rheumatoid diseases. Research methods and subject: The type of attitude towards the disease was studied by Bekterev institute personality questionnaire (PQBI methodology developed by A.E. Lichko) and projective methodology image of disorder by A.L. Venger methodology. Features of domestic relations were studied using methodology of parent attitude diagnosis by A.Y. Varg and V.V. Stolin. Psychopathological examination was carried among 5 children aged 3 to 7, who have rheumatoid diseases, and who had been examined and treated at diagnostic department of PI IPOG NAMS of Ukraine. Among them, there were 9 children who have juvenile rheumatoid arthritis ( of them with joint form, 7 with joint-visceral), 4 children with idiomatic dermathologic myositis, with systematic lupus erythematosus. The research included 8 boys and 7 girls, all of them had and stage of disease, mostly in acute condition, had the disease years and more, were trated with basic therapy and symptomatic treatment. Research conclusion and discussion: During the research of type of attitude towards the disease among selected children, the data, provided by Bekhterev institute personality questionnaire (PQBI), helped establish the priority of sensitive, neurasthenic and hypochondriacal types of attitude towards the disease, in other words, those types that are characterized by psychological maladjustment, connected with the disease (neurasthenic type 8 (3.8%) children, hypochondriacal 4 (6%), sensitive 8 (3%), egocentric 3 (%), anosognosic type (8%). Disadaptive type of attitude towards the disease is proven by image of disorder projective methodology. Pictures, drawn by children, were divided into 4 groups, according to the image of disease. Respondents pictured their disease differently: a) in an image of an animal, existing or imaginary (33.3%) sharp teeth (expressed open aggression), shell (unsociability), many tails (demonstrative), transparency of viscera (manifestation of disease); b) as a plant (33.3%) rotten, spoiled fruit, eaten by slugs, withered flowers, flowers under the rain, rose with thorns; c) nature (3.3%) still lake, that has no exit, lightning, that struck the flower; d) human or parts of human body (0.%) - human, covered from head to toe with a whirlwind (vortex), the image of sick joint. The children tried to picture their disease in their drawings, the experience, connected with it, pain, attitude towards the disease. Findings of PQBI and image of disorder projective methodology are in close agreement with each other and support the negative influence that the disease has on most of children with rheumatoid diseases. Thus, psychotherapeutic intervention should be included in the complex of treatment of such children. Since the child becomes aware of the illness for the first time directly through parent s attitude, the parents adaptation to child s disease is crucial. Parents have to overcome the stressful influence of the child s disease, and also own feelings of depression and anxiety. Serious disease of a child is a stress for the parents and it can complicate relations between parents and child and lead to maladjustment of both parents and child. Some researchers think, that some parents want to overcome their distress with the help of doctors and medical treatment, while others resort to establishing authoritarian, supervisory relations in both family and society; however, it is not sufficient for psychological adaptation of suffering child [3]. Many researchers consider parents adaptation to be a preliminary factor in further child s adaptation to the disease [, 4, 6, 8]. Successful parents adaptation improves child s adaptation of sick child, favors positive communications in a family and grades family conflicts. Besides, parents positive adaptation improves the chances of positive results in sick child s treatment [, 6, 8, 9]. Fig.. Types of interpersonal relationships between children with rheumatic disease and their parents (according to A.L. Varg and V.V. Stolin s questionnaire data). Research Paper The adequate adaptation of parents equals normal adaptation of the child and can be viewed as one of the correlates of adaptation of children with chronic diseases. It should be noted, that micro social environment research shows 7 (60%) children with rheumatoid diseases grow up in single-parent family. This, in its turn, indicates the background for decrease of tolerance towards eternal (and connected with the disease) psychologically traumatic factors. We have studied parent s reaction on the disease and on sick child with the help of A.L. Varg and V.V. Stolin s questionnaire. (see fig.). Our data shows, that 30% of the parents are positive towards the child and cooperate in a sufficient manner (scale cooperation is a socially desired and most harmonic type of parents attitude). Parents take interest in child s activities and plans, try to be helpful and emotionally supportive; appraise child s intellectual and creative talents, and encourage initiative and independence in a child. Another 8% of the parents have symbiotic type of relationships with the child, which is also relatively harmonic type of relations. Parents feel that child is their integral part; they try to satisfy all need of their child, try to protect their child from all the hardships and troubles of life. Parents are worried for their child all the time; they think that child is too small and defenseless. As a child begins to act more independently in different conditions, parent s anxiety also increases. Such parents will never give more independence to their child on their own accord. It is proven, that children, whose parents behavior towards them corresponds cooperative and symbiotic types of behavior (scale, 4, 5), tend to have averagely expressed levels of anxiety, aggression and rigidity. Thus, increased level of frustration among these patients (9.3±0.3 points) reflects chronic lack of basic child s needs fulfillment, which, in its turn, leads to heightened level of aggression 4.0±0.55 points. The data, obtained during our research, concurs with information from our sources, which suggest that child s aggression is an adequate reaction to the deep frustration [, 3, 6, 0]. Our research reveals that 6% of the parents do not accept their own child as it is. The reaction of rejection is observed (scale ). Parents consider their child to be bad, maladjusted, a failure. They think that their child will not succeed in life because of its lack of talents, low mental capacity, bad habits etc. Mostly, parents feel anger, irritation, and resentment. They do not trust nor respect their child. Children of this group have much higher indicators of anxiety, frustration, aggression and rigidity. They have inferior social adaptation skills, comparing to children with symbiotic and cooperative interpersonal relations with their parents, lower level of emotional comfort indicator and increased level of internality. As can be seen on fig., 3% of parents exploit authoritarian, supervisory type of behavior (scale 4). Parents demand their child of obedience and discipline. They try to impose their own will to the child, and all manifestations of any self-will are heavily criticized and punished. Such parents supervise all social achievements of their child, its individual features, habits and feelings. They also show great care and interest in child s life. Such children have increased level of frustration, aggression, and low levels of rigidity. Another 3% of parents percept their child as a little failure (scale 5). They think that their child is younger, than it really is. They consider child s interests, hobbies, feeling and thoughts to be insignificant, and they think that their child is maladjusted, unsuccessful and open for bad influence. Parents do not trust their own child, and are sorry for its unsuccessfulness and awkwardness. Thus, parents try to protect their child from the troubles of life and severely control all child s actions. We have one such child in our group it is an introvert with low level of anxiety, but an increased level of rigidity (in other words, not used to changes), an average level of adaptation and low level of emotional comfort. The forming of such types of domestic behavior, as rejection, significant psychological distance, hyper socialization, authoritarianism (scales, 4, 5), lead to a disadaptive type of child s perception of self and its illness, which can lead to losing faith in recovery and cause further invalidization of a child. During the research we have observed certain phenomenon dysmorphomania, which is typical for adolescents, especially girls. But in sick children it has almost transformed into inferiority complex and feeling of own unattractiveness. They choose clothes, that would hide their physical handicap twisted arms and legs. In theoretical part, we have pointed out the fact, that sick adolescents percept themselves as less socially fit. Research has proven this fact. Sick adolescents in fact are worried about their social disability feeling emotional discomfort comparing themselves with healthy children. Tests show, that their self-perception is slightly lower than in healthy children. We have processed the data through Pearson s correlation coefficient, using statistical software SPSS. During mathematical data processing there was a weak correlation coefficient (0.) between child s adaptation and type of parents reaction indexes. The less the coefficient, the weaker is the correlation between indexes. This correlation was weak, but it existed. Strong correlation coefficient was between adaptation and emotional comfort indexes The higher the emotional comfort, the better is the child s adaptation, and vice-versa. When we compared the data from parents reaction questionnaires and data from diagnosis of self-esteem of psychological state, we have found that children, who have sufficient level of cooperation with their parents (scale ), have much less anxiety, frustration, aggression and rigidity, which can prove a good level of adaptation to their disease, positive perception of self and those around, relative emotional comfort etc. Findings show, that most parents are incapable of providing enough psychological and emotional comfort to their children, that s why in such cases the cooperation with pediatrician (or rheumatologist, medical psychologist and psychotherapist) is very important not only for the child, but for its family also. Such parents attitude, together with medical and biological factors, can lead to a psychosomatic disease development, and that will require individualized psychological correction of disadaptive relationships between parents and sick child. Summary:. The research revealed, that sensitive, neurasthenic and hypochondriacal types of relationships between parents and their own sick child dominate in families with children and adolescents, who have rheumatoid diseases.. Such types of relationships are characterized by psychic maladjustment together with the disease: neurasthenic type 8 (3.8%) children, hypochondriacal 4 (6%), sensitive 8 (3%),

3 egocentric 3 (%), anosognosic type (8%). 3. Findings of PQBI and image of disorder projective methodology are in close agreement with each other and support the negative influence that the disease has on most of children with rheumatoid diseases. Thus, psychotherapeutic intervention should be included in the complex of treatment of such children. 4. The forming of such types of domestic behavior, as rejection, significant psychological distance, hyper socialization, authoritarianism (scales, 4, 5), lead to a disadaptive type of child s perception of self and its illness, which can lead to losing faith in recovery and cause further invalidization of a child. 5. Strong correlation coefficient between adaptation and emotional comfort indexes (0.96) was discovered. Emotional comfort is a sufficient background of good child s adaptation, and vice-versa emotional discomfort retards adaptation. 6. Children, who have sufficient level of cooperation with their parents (scale ), have much less anxiety, frustration, aggression and rigidity, in other words, such children adapt to their disease better, have positive perception of self and those around, and have relative emotional comfort. Most children with rheumatoid diseases and their parents need additional medical psychological help. Further development of modern approaches with age appropriate categories in clinical psychiatric diagnosis and psychotherapy of psychosomatic disturbances in children and adolescents with rheumatoid diseases is required to reach these objectives. We want to thank all employees of Instute of Pediatry, Obsterics and Gynecology of Ukraine, especially doctors of Connective tissue disease in children department, and parents of sick children for their support, tolerance and understanding. References:. Alekseenko I.F. Printsipy individualizatsii kortikosteroidnoy terapii u detey [Principles of individualization of corticosteroid therapy in children]. Frunze: Ilim Publ.,, p.. Krishtal V.V. Mezhdunarodniy medicinskiy zhurnal: Psikhosomaticheskaya patologiya: genez i podkhody k korrektsii [International medical journal. Psychosomatic pathology: the Genesis of and approaches to the correction], no. (00): Nerush P.A. Zhurnal farmakologii i toksikologi: Vliyanie deksametazona na orientirovochno-issledovatel skuyu aktivnost i aminokislotnyy sostav v razlichnykh strukturakh TsNS krys pri eksperimental nom nevroze [Journal of pharmacology and toxicology: the Effect of dexamethasone on approximately research activity and amino acid composition in various structures of the Central nervous system of rats with experimental neuroses], Vol. 53, no. 5 (990): Nikolaenko A.E. Ukrainskiy vestnik psikhonevrologii: Aleksitemiya i ee svyaz s nekotorymi klinicheskimi i psikhositsial nymi kharakteristikami u bol nykh revmatoidnym artritom [Ukrainian journal of Psychoneurology: Alexithymia and its connectivity with some clinical and psychological characteristics in patients with rheumatoid arthritis], Vol. 3 (3), no. 0 (00), Maksimova N.Yu. [and other]. Osnovi dityachoi patopsikhologіi [Fundamentals of child pathology]. Kiev: Perun Publ., p. 6. Garmash O.I. [and other] Vestnik fizioterapii i kurortologii: Osobennosti psikhoemotsional nogo sostoyaniya detey s YuRA i reaktivnym artritom v usloviyakh sanatorno-kurortnogo lecheniya [Journal of physiotherapy and balneology: The Features of psychoemotional condition of children with JRA and reactive arthritis in the conditions of resort treatment], no. (004): Tsivil ko M.A. [and other]. Zhurnal nevrologii i psikhiatrii: Osobennosti psikhicheskikh narusheniy u bol nykh revmatoidnym artritom [Journal of neurology and psychiatry: The Features of psychiatric disorders in patients with rheumatoid arthritis], no. (999): Pezeshkian Nossarat. Psikhosomatika i pozitivnaya psikhoterapiya [Psychosomatics and positive psychotherapy], Moskow.: Meditsina Publ., p. 9. Korshunov N.I. [and other] Terapevticheskiy arkhiv: Problemy, psikhicheskie narusheniya i kachestvo zhizni bol nykh revmatoidnym artritom [Therapeutic archives: Problems, personality disorders and quality of life of patients with rheumatoid arthritis], no. 8 (99): Lyuban Plotstsa [and other]. Psikhosomatichniy khvoriy na priyomі u lіkarya [The psychosomatic patient with the doctor]. Kiev: «Adef-Ukraїna» Publ., p.. Maydannik V.G. [and other]. Psikhoterapіya v pedіatrіi [Psychotherapy in Pediatrics]. Kiev: Aspekt Polіgraf Publ., p.. Raygorodskiy D.Ya. Prakticheskaya psikhodiagnostika. Metodiki i testy [Practical psychodiagnostics. methods and tests].moskow: «Bakhrakh M» Publ., p. 3. Rokhlin L.L. Klinicheskaya meditsina: Soznanie bolezni i ego znachenie v klinicheskoy praktike [Clinical medicine: The awareness of the disease and its importance in clinical practice], no. 9 (957): Serdyuk A.I. Zhurnal psikhiatrii i medicinskoi psikhologii: Osobennosti samootsenki vliyaniya bolezni na sotsial nyy status bol nykh khronicheskimi somaticheskimi zabolevaniyami [Journal of psychiatry and medical Psychology: Features of the self-assessment of the impact of the disease on the social status of patients with chronic somatic diseases] no. (998): Sobchik L.N. Vvedenie v psikhologiyu individual nosti [Introduction to the psychology of individuality]. Moskow: Institute of applied psychology Publ., p. 6. Ulanova E.A., Grigor ev I.V., Novikova I.A. Terapevticheskiy arkhiv: Trevozhnye rasstroystva kak psikhologicheskie osobennosti lichnosti bol nykh revmatoidnym artritom [Therapeutic archive: Anxiety disorders as psychological characteristics of patients with rheumatoid arthritis], no. (000): Fedonina I.A. Zhurnal prikladnoy psikhologii: Vliyanie semeynoy situatsii na razvitie lichnosti rebenka [Journal of applied psychologists: The Impact of family situation of the child development], no. (00): Frants A. Psikhosomaticheskaya meditsina [Psychosomatic medicine]. Moskow: Institute of humanitarian research Publ., p. 9. Alekseeva E.A. [and other]. Klinicheskaya meditsina: Effektivnost i pobochnye efekty dlitel nogo lecheniya kortikosteroidami bol nykh YuRA [Clinical medicine: Efficacy and side effects of prolonged treatment with corticosteroids, patients with JRA], no. 3 (00): Yakovleva L.V. Rosiyskiy pediatricheskiy zhurnal: Psikhologicheskie osobennosti lichnosti detey s revmatoidnym artritom [Russian pediatric journal: Psychological characteristics of children with rheumatoid arthritis], no. 6 (998): 0. Research Paper Self-reports of depressive symptoms, crying, loneliness, and suicidal ideation in a clinical sample of children and adolescents Αυτοαναφορές για συμπτώματα κατάθλιψης, κλάμα, μοναχικότητα και απόπειρες αυτοκτονίας σε κλινικό δείγμα παιδιών και εφήβων Naim Fanaj, Erika Melonashi Γιατρός; Ψυχίατρος; Τμήμα Ψυχκής Υγείας Παίδων & Εφήβων, Πριζρεν, ΚΟΣΟΒΟ PhD, Ευρωπαικό Πανεπιστήμιο Τιράνων, ΤΙΡΑΝΑ Abstract: The interpretation of depressive symptoms in children and adolescents is quite controversial. The aim of the study was to estimate the presence of depressive symptoms, crying, loneliness and suicidal ideation of children and adolescents living in Prizren and examine whether these variables were useful in distinguishing clinical depression. The purposeful sample included 04 children and adolescents (from 8-8 years old; 45.% females) referred to the Mental Health Unit for Children and Adolescents in Prizren (Kosovo) who filled the Depression Self-Rating Scale For Children (Birleson). The clinical level of depression in the sample was 30.8%. Analyses showed that age was positively significantly correlated with crying, loneliness and depressive symptoms. Gender significantly correlated only with suicidal ideation. The logistic regression analysis indicated that crying, loneliness, and suicidal ideation significantly predicted depression. Keywords: Crying, loneliness, suicidal ideation, depression, children and adolescents, Kosovo Abstract: Η ερμηνεία καταθλιπτικων συμπτωμάτων σε εφήβους και παιδιά είναι ιδιαίτερα προβληματική. Ο σκοπός αυτής της μελέτης ήταν να εκτιμηθεί η παρουσία των καταθλιπτικών συμπτωμάτων, το κλάμα, η μοναχικότητα και οι απόπειρες αυτοκτονίας ανάμεσα σε παιδιά και εφήβους που ζουν στο Πριζρεν(Κόσοβο) και να εξεταστεί αν θα ήταν χρήσιμο να γίνει διαχωρισμός των παιδιών και εφήβων με ή χωρίς κλινική κατάθλιψη. Το συγκεκριμένο δείγμα συμπεριλάμβανε 04 εφήβους (ηλικία 8-8 ετών, 45,% γυναίκες) από το Τμήμα Ψυχικής Υγείας Παίδων & Εφηβων στο Πριζρεν (Κόσοβο), που συμπλήρωσαν την Κλίμακα Αυτοαξιολόγησης Κατάθλιψης για Παιδιά (Birleson). Το κλινικό επίπεδο της κατάθλιψης στο δείγμα ήταν 30,8 %. Οι αναλύσεις έδειξαν ότι η ηλικία παρουσιάζει θετικά σημαντική συσχέτιση με το κλάμα, την μοναχικότητα και τα καταθλιπτικά συμπτώματα. Το φύλο παρουσιάζει θετικά σημαντική συσχέτιση μόνο με τις απόπειρες αυτοκτονίας. Η ανάλυση logistic regression έδειξε ότι το κλάμα, η μοναχικότητα και οι απόπειρες αυτοκτονίας έκαναν πρόβλεψη της κατάθλιψης. Λέξεις Κλειδιά: Κλάμα, μοναχικότητα, απόπειρα αυτοκτονίας, κατάθλιψη, παιδιά & έφηβοι, Κόσοβο. Introduction and Aims Depression strikes a significant minority of youth, with a particularly high prevalence during adolescence (Lewinsohn & Essau, 00). Studies indicate that even mild depressive symptoms may interfere with developmental trajectories, potentially resulting in impairment that persists beyond the symptoms (Mash & Barkley, 007). The prevalence of depressive disorders is % in pre-pubertal children and 3 8% in adolescents, with a lifetime prevalence by the end of adolescence of around 0% (Rutter, et al., 008). In community samples, epidemiological surveys reveal lifetime prevalence rates of less than 3% in preadolescents and 5 0% in adolescents (Kessler, Avenevoli, & Merikangas, 00; Lewinsohn & Essau, 00). The diagnostic criteria for depression in children, adolescents, and adults are basically the same, but the expression of symptoms varies with each developmental stage (Bhatia & Bhatia, 007). Self-report scales are well suited to assess symptoms that are not observable by others, such as feelings of hopelessness and guilt (Reynolds, 994). However, these scales have the same limitations of all self-reports youth for instance, might either be reluctant to disclose depressive symptoms or alternatively, might overestimate their difficulties (Garber & Kaminski, 000). In some cases, children and adolescents also have difficulties in identifying and describing their internal mood states (Bhatia & Bhatia, 007). Even so, self-reports of symptoms continue to be highly used and studies indicate that 0 50% of reports exceed conventional cut-offs for clinically significant levels of depression (Kessler, Avenevoli, & Merikangas, 00). The interpretation of depressive symptoms in adolescents is particularly problematic, because of the controversy about the manifestations and diagnosis of depression as a child/adolescent psychiatric disorder (Kovacs & Beck, 977; Conners, 976; Cicchetti & Toth, 998; Crowe, Ward, Dunnachie, & Roberts, 006), uncertainty about possible influences of normal developmental processes on moods and behaviours and limitations in data about the distribution of depressive symptoms in this age group (Rutter, Graham, Chadwick, & Yule, 976). Some gender differences in the clinical presentation of depressive symptoms are found in a Swedish high school study, where the most common symptoms for boys were sadness, crying and suicidal ideation (Crowe, Ward, Dunnachie, & Roberts, 006); moreover this study also confirmed that depressed girls are more likely to have internal symptoms such as feeling lonely. Suicidal ideation is one of the diagnostic criteria for depressive disorders; however, crying and loneliness are not (American Psychiatric Association, 03). On the other hand, crying is the most frequent symptom at school age (Mehler-Wex & Kölch, 008). Loneliness is a common part of childhood and adolescence (Parkhurst & Hopmeyer, 999); studies indicate that 0-50% of children and adolescents experience some degree of loneliness (Heinrich & Gullone, 006). Loneliness is a subjective experience and part of the human condition that negatively affects the overall well-being (Ronka, Taanila, Koiranen, Sunnari, & Rautio, 03). Loneliness may occur as part of a depressive syndrome and is often seen as a symptom of depression in most measures of depression (Thastum, Ravn, Sommer, & Trillingsgaard, 009); but otherwise is not regarded as clinically important (Akiskal & McKinney, 975; Kovacs & Beck, 977; Rutter, Graham, Chadwick, & Yule, 976).High levels of loneliness have been associated with depression in children and adolescents (Koenig & Abrams, 999; Mahon, Yarscheski, Cannella, & Hanks, 006; Heinrich & Gullone, 006). Longitudinal studies support the predictive link between childhood loneliness and later depression (Qualter, Brown, Munn, & Rotenberg, 00). To summarize, both loneliness and depressive symptoms represent important and interrelated problems in adolescence (Allen & Sheeber, 009; Goossens, 006). However, findings on the direction of prospective links between loneliness and depressive symptoms were inconsistent (Lasgaard, Goossens, & Elklit, 0; Vanhalst, et al., 03; Weeks, Michela, Peplau, & Bragg, 980). Several studies have shown that suicide ideation or behaviour is associated with higher levels of both depressive symptoms and loneliness in adolescents (Garnefski, Diekstra, & de Heus, 99; Roberts, Roberts, & Chen, 998). The aim of this study therefore was to estimate and describe the presence of self-reported crying, loneliness, suicidal ideation, and depressive symptoms in a clinical sample of adolescents. Also the study aimed to assess the predictive value of self-reported crying, loneliness and suicidal ideation as regards depression (assessed by DSRSC). Methods Participants: The sample consisted of 04 cases referred for assessment/treatment at the Mental Health Unit for Children and Adolescents in Prizren, Kosovo. In terms of gender composition there were 48 (46.%) females and 56 (53.8%) males. Based on residence there were 69 (66.3%) from urban areas, and 35 (33.7%) from rural areas. Patients ranged in age from 8 yrs to 8 yrs (mean =3.5years; SD=.695). Based on the clinical cut-off of DSRSC scale 30.8% of patients resulted with depression Procedure: All cases of adolescents referred for assessment and treatment at the Mental Health Unit for Children and Adolescents in Prizren were included in the study, except for cases diagnosed with psychotic disorders, mental retardation, and autism. Participants and their parents were explained the purpose and structure of thedepression Self-Rating Scale For Children and were asked to complete it at the first meeting (DSRSC; Birleson,978). All participants and their parents agreed to complete the scale. Measures: The Depression Self-Rating Scale for Children was developed in 978 as part of a Masters of Philosophy Thesis at the University of Edinburgh. The Depression Self Rating Scale (DSRS) is an 8-item self-report measure for children (Denda, Kako, Kitagawa, & Koyama, 006), which has been used across several cultural contexts (Denda, Kako, Kitagawa, & Koyama, 006). This instrument records symptoms over the past week. Items are presented as statements, e.g. I sleep very well. Responses are scored as follows: Mostly (0), Sometimes (), Never ().A score above 5 has been suggested as indicative of possible depressive disorder. Author reported test-retest reliability coefficient of 0.80 and a split-half reliability of 0.86 (Birleson, 98). Further studies have found split-half reliabilities ranging from and alpha coefficients ranging from (Birleson, 98). This measure has moderate concurrent validity and demonstrated discriminating validity with acceptable sensitivity and specificity (Birleson, 98). Cronbach s alpha value for the 8items of Depression Self-Rating Scale For Children was.84. Thus the scale showed good internal consistency. The Albanian version translated by M. Asshauer and M. Osmani & Ziberi (00). The crying indicator used for the study was the third DSRSC item - I feel like crying. The loneliness indicator was the fifteenth DSRSC item I feel very lonely ; the suicidal ideation indicator was the tenth DSRSC item I think life isn t worth living. Statistical analysis: Based on Kolmogorov-Smirnov analysis we found that distribution of results in variables was abnormal, so non-parametric tests were used. Data processing was done with SPSS.0 and Microsoft Excel 007. Results Based on the clinical cut-off of DSRSC scale, results showed 3

4 that 30.8 % of cases had depression at a clinical level. There were no differences in terms of gender. 6% of cases reported crying all the time in the past week, 44, % crying sometimes and 9,8 % never crying; 0,6 % of cases reported feeling loneliness all time in the past week, 48, sometimes and 4,3 % never and 0,6 % of cases reported having suicidal ideation all the time in the past week, 8,8 % sometimes and 60,6 % never (Tab. and Fig.). To investigate if there was a statistically significant association between age, sex, residence, crying, loneliness and suicidal ideation with depressive symptoms Spearman rho statistic was used (normality assumptions were violated). Analyses showed that age was positively significantly correlated with crying (rho=.9, p<.04), loneliness (rho=.33, p<.0) and depressive symptoms (rho =.3, p<.0). Gender positively significantly correlated only with suicidal ideation (rho =., p<.03). No significant correlation was found for residence. Crying (rho=.5, p<.00), loneliness (rho=.63, p<.00) and suicidal ideation (rho=.5, p<.00) were significantly positively correlated with depressive symptoms. Mann-Whitney test found statistically significant differences between girls (Md = 0.50, N = 48) and boys (Md = 0, N = 56) at the level of depression, U = 048,000, Z = -.5, p <.0, r =. (small effect size). However, no differences were found as regards crying, loneliness and suicidal ideation. Mann-Whitney test found statistically significant differences between early adolescence group (Md = 8, N = 45) and middle adolescence (Md =, N = 59) at regards depression, U = 85,000, Z = -3.6, p <.0, r =.30 (medium effect size). Mann-Whitney test found statistically significant differences between early adolescence group (Md = 0.0, N = 45) and middle adolescence (Md =, N = 59) at the level of loneliness, U = 885,000, Z = -3., p <.0, r =.3 (medium effect size). Table shows that four variables (age, crying, loneliness and suicidal ideation) of the six pairs of variables were significantly correlated with depressive symptoms. The strongest positive correlation, which would be considered a large effect size (using Cohen s guidelines), was between loneliness and depressive symptoms, r (04) =. 673, p<.00. Direct logistic regression was performed to assess the impact of number of factors on the likelihood that respondents would have depression. The model contained six independent variables (age, sex, residence, crying, loneliness, suicidal ideation). The full model containing all predictors was statistically significant, x (6, N=04)=44.3, p<.00, indicating that the model was able to distinguish between respondent with depression and without depression. The model as whole explained between 34% (Cox & Snell R Square) and 48 % (Nagelkerke R Square) of the variance and correctly classified 84.6 % of cases. Only three variables made a unique significant contribution to the model (crying, loneliness, suicidal ideation). The strongest predictor was crying, recording an odds ratio of 3.6. This indicated that children/adolescents reporting crying was over 3 times more likely to have depression, controlling for all other factors in the model (Tab 3). Fig.. shows differences in the means of crying, loneliness and suicidal ideation between the groups of adolescents with and without depression. Discussion The aim of the present study was to estimate the presence of depressive symptoms, crying, loneliness and suicidal ideation of adolescents in Prizren (Kosovo) and examine the relationship between these variables. Also the study aimed to examine whether symptoms like crying, loneliness and suicidal ideation were useful in distinguishing children and adolescents with or without clinical depression. Results indicated that about 3% of the clinical sample of children and adolescents fulfilled the criteria for being diagnosed with clinical depression. Although there are no other studies with clinical or community samples in Kosovo, which would allow for a comparative discussion, this rate seems to be quite high. Indeed it must be mentioned that this rate is nearly threefold the rate reported by studies from other countries with community samples (0 3% in boys and 8% for girls) (Rutter, et al., 008). On the other hand, findings that higher rates of depression were related to female gender and middle adolescence are in line with research in the field (Rutter, et al., 008; Kessler, Avenevoli, & Merikangas, 00). Also results showed that gender, age and residence did not significantly contribute to the model. However, crying, loneliness and suicidal ideation made a unique significant contribution. More specifically the strongest predictor was crying; indeed according to the model, children and adolescents who reported more frequent crying were 3.6 times more likely to have clinical depression (all other factors kept constant). This finding highlights the importance of seriously considering crying behaviour in childhood and adolescence. Indeed the relevance of crying behaviour might be underestimated considering the young age of children (the belief It is normal for children to cry... ). Another important aspect to consider here is the extent to which crying is considered normal in the specific cultural context and future research might need to consider this aspect. A final important consideration is that even though patriarchal elements are still present in Kosovo, the present study found no gender differences in terms of crying behaviour. The relevance of loneliness in distinguishing between children/adolescents having or not depression, also represents an important finding, which should be further elaborated in future research. Indeed the quantitative nature of the study does not allow a discussion on the concept of loneliness (specific thoughts or emotions related to the reports of these adolescents). Hence future qualitative research might be necessary to elaborate on the specific perceptions of these children/adolescents as regards loneliness. Finally findings on the relevance of loneliness and suicidal ideation in predicting clinical depression are in line with most research and empirical studies in the field (Qualter, Brown, Munn, & Rotenberg, 00). Nonetheless, the relative importance of this factor as compared with crying and loneliness is an interesting finding which should be investigated in future research with larger and more representative samples. Conclusion Crying, loneliness and suicidal ideation emerged as predictors for the presence of depression in a clinical sample of children and adolescents in Prizren (Kosovo). Future research (e.g., qualitative) should especially focus on the role of crying behaviour (the strongest predictor) in the specific cultural context. These findings might have important practical implications especially in the context of designing parental and school education programs, which focus on monitoring depressive symptoms. References Akiskal, H., & McKinney, W. J. (975). Overview of recent research in depression. Arch Gen Psychiatry 3, Allen, N., & Sheeber, L. B. (009). Adolescent emotional development and the emergence of depressive disorders. New York: Cambridge University Press. American Psychiatric Association. (03). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition. Arlington, VA: American Psychiatric Association. Bhatia, S., & Bhatia, S. (007). Childhood and Adolescent Depression. American Family Physician Vol. 75, No., Birleson, P. (98). The Validity of Depressive Disorder in Childhood and the Development of a Self-Rating Scale - a Research Report. Journal of Child Psychology and Psychiatry and Allied Disciplines, (): Cicchetti, D., & Toth, S. (998). The development of depression in children and adolescents. American Psychologist Vol.53, -4. Conners, C. (976). Classification and treatment of childhood depression and depressive equivalent. In D. Gallant, & G. Simpson, Depression: Behavioral, Biochemical, Diagnostic and Treatment Concepts (pp. 8-04). New York: Spectrum. Crowe, M., Ward, N., Dunnachie, B., & Roberts, M. (006). Characteristics of Adolescent Depression. International Journal of Mental health Nursing. Vol.5, 0-8. Denda, K., Kako, Y., Kitagawa, N., & Koyama, T. (006). Assessment of depressive symptoms in Japanese school children and adolescents using the Birleson Depression Self-Rating Scale. International Journal of Psychiatry in Medicine, 36():3-4. Garber, J., & Kaminski, K. M. (000). Laboratory and performance-based measures of depression in children and adolescents. Journal of Clinical Child Psychology, 9, Garnefski, N..., Diekstra, R. F., & de Heus, P. (99). A population based survey of the characteristics of high school students with and without a history of suicidal behavior. Acta Psychiatrica Scandinavica, 86, Goossens, L. (006). Affect, emotion, and lonelinesss in adolescence. Në S. Jackson, & L. Goossens, Handbook of adolescent development (fv. 5 70). Hove, UK: Psychology Press. Heinrich, L. M., & Gullone, E. (006). The clinical significance of loneliness: a literature review. Clinical Psychology Review, 6, Kessler, R. C., & Walters, E. E. (998). Epidemiology of DSM-III-R major depression and minor depression among adolescents and young adults in the National Comorbidity Survey. Depression and Anxiety, 7, 3 4. Kessler, R. C., Avenevoli, S., & Merikangas, K. R. (00). Mood disorders in children and adolescents:an epidemiologic perspective. Biological Psychiatry 49,, Koenig, L. J., & Abrams, R. F. (999). Adolescent loneliness and adjustment: a focus on gender differences. In K. J. Rotenberg, & S. Hymel, Loneliness in childhood and adolescence (pp. 96 3). Cambridge: Cambridge University Press. Kovacs, M., & Beck, A. (977). An empirical-clinical approach toward a definicion of childhood depression. In J. Schulterbrandt, & A. Raskin, Depression in Childhood (pp. -5). New York: Raven. Lasgaard, M., Goossens, L., & Elklit, A. (0). Loneliness, depressive symptomatology, and suicide ideation in adolescence:cross-sectional and longitudinal analyses. Journal of Abnormal Child Psychology, 39, Lewinsohn, P. M., & Essau, C. A. (00). Depression in adolescents. In H. Gotlib, & C. L. Hammen, Handbook of depression (pp ). New York: Guilford Press. Mahon, N. E., Yarscheski, T. J., Cannella, B. L., & Hanks, M. M. (006). A metaanalytic study of predictors for loneliness during suicide. Nursing Research, 55, Mash, E., & Barkley, R. (007). Assessment of childhood disorders. 4th ed. New York: Guilford Press. Mehler-Wex, C., & Kölch, M. (008). Depression in Child and Adolescents. Review Article. Dtsch Arztebl Int. Vol.05, No.9, Parkhurst, J. T., & Hopmeyer, A. (999). Developmental change in the sources of loneliness in childhood and adolescence: constructing a theoretical model. In K. Rotenberg, & S. Hymel, Loneliness in childhood and adolescence (pp ). Cambridge University Press: Cambridge. Qualter, P., Brown, S. L., Munn, P., & Rotenberg, K. J. (00). Childhood loneliness as a predictor of adolescent depressive symptoms: an 8-year longitudinal study. European Child and Adolescent Psychiatry, 9, Reynolds, W. M. (994). Assessment of depression in children and adolescents by self-report questionnaires. In M. Reynolds, & H. F. Johnston, Handbook of depression in children and adolescents (pp ). New York: Plenum Press. Roberts, R. E., Roberts, C. R., & Chen, Y. R. (998). Suicidal thinking among adolescents with a history of attempted suicide. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 37, Ronka, A., Taanila, A., Koiranen, M., Sunnari, V., & Rautio, A. (03). Associations of deliberate self-harm with loneliness, self-rated health and life satisfaction in adolescence: Northern Finland Birth Cohort 986 Study. Int J Circumpolar Health 7, 085. Rutter, M., Bishop, D. V., Pine, S., Scott, S., Stevenson, J., & Taylor, T. E. ( 008). Rutter s Child and Adolescent Psychiatry, 5th Edition. Blackwell Publishing Limited. Rutter, M., Graham, P., Chadwick, O., & Yule, W. (976). Adolescent turmoil: fact or fiction? J Child Psychol Psychiat 7, Thastum, M., Ravn, K., Sommer, S., & Trillingsgaard, A. (009). Reliability, validity and normative data for the Danish Beck Youth Inventories. Scandinavian Journal of Psychology, 50, Vanhalst, J., Klimstra, T., Luyckx, K., Scholte, R., Engels, R., & Goossens, L. (03). The Interplay of Loneliness and Depressive Symptoms Across Adolescence: Exploring the Role of Personality Traits. J Youth Adolescence 36(6), Weeks, D. G., Michela, J. L., Peplau, L. A., & Bragg, M. E. (980). Relation between loneliness and depression: A structural equation analysis. Journal of Personality and Social Psychology, 39, Tab Descriptive statistics of variables and depression Table.. Intercorrelations, Means and Standard Deviations for variables (N-04) Table 3 Logistic Regression Predicting Likelihood of Depression Fig.. Graphical display of frequencies of crying, loneliness and suicidal ideation Fig. Display of mean of crying, loneliness and suicidality based on presence of depression 4

5 Review of Litterature Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ SOCIAL CARE IN THE CONTEXT OF MANAGEMENT AND OPERATION OF SOCIAL PROTECTION SYSTEM Ευθύμιος Βαλκάνος Γεώργιος Μάρδας Θεόδωρος - Βασίλειος Μάρδας Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Μακεδονίας Λέκτορας Κοινωνικής Πολιτικής, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Επιστήμονας Κοινωνικής Πολιτικής ΠΕΡΙΛΗΨΗ: Κοινωνική φροντίδα (ή κοινωνική πρόνοια) είναι η προστασία, που παρέχεται σε άτομα ή ομάδες ατόμων, με προγράμματα πρόληψης και αποκατάστασης, και η οποία αποσκοπεί αφ ενός να δημιουργήσει προϋποθέσεις ισότιμης συμμετοχής των στην οικονομική και κοινωνική ζωή και αφ ετέρου να εξασφαλίσει αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσής των. Το «κράτος πρόνοιας» εκφράζει ένα ιδεατό υπόδειγμα, όπου τα διάφορα συστήματα κοινωνικής πολιτικής αντανακλούν το επίπεδο κοινωνικο-οικονομικής πολιτικής, το επίπεδο κοινωνικο-οικονομικής ανάπτυξης και τη διαφορετικότητα μίας καθορισμένης κοινωνίας, στο πλαίσιο της οποίας γεννώνται, εξελίσσονται και αποθνήσκουν τα εν λόγω συστήματα. Κοινωνικό κράτος θεωρείται εκείνο το κράτος, που μεριμνά (προνοεί) δια της νομοθετικής ή / και της διοικητικής οδού, για την προστασία των κοινωνικών δικαιωμάτων, βάσει των αρχών και κανόνων της κοινωνικής πολιτικής. Η ουσιαστική δε άσκηση των δύο ατομικών δικαιωμάτων (της ελευθερίας και της ισότητας) προϋποθέτει την ύπαρξη του Κοινωνικού Κράτους Δικαίου (Κ.Κ.Δ.). Συνακολούθως, το Κ.Κ.Δ. εστιάζεται στην πολιτική ισότητα των διοικουμένων, μέσω της επιδίωξης της κοινωνικής ισότητας ή της μείωσης της κοινωνικής ανισότητας. Τελικώς, η Κ.Π. αφορά στην άριστη επιλογή μεταξύ αντιτιθεμένων πολιτικών στόχων και σκοπών και στον τρόπο διαμόρφωσής τους. Η κοινωνική κρίση στο κράτος πρόνοιας, που εμφανίσθηκε στο τέλος του εικοστού αιώνα και συνεχίζεται μέχρι και σήμερα (04), χαρακτηρίζεται από ορισμένες προσδιοριστικές μεταβλητές (ποσοτικές ή κατηγορικές), οι οποίες τελικώς διαμορφώνουν και τη φιλοσοφία και τις συμπεριφορές του κράτους πρόνοιας στην Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αναντιρρήτως, το μέλλον και οι προοπτικές της κοινωνικής πολιτικής εστιάζονται σε δύο πυλώνες: α. τη διογκουμένη ανεργία και β. τη γήρανση του πληθυσμού, σε συσχέτιση με τη βιωσιμότητα των υπαρχόντων ασφαλιστικών φορέων. Μήπως, όμως, η πτώση του σχετικού δείκτη λειτουργίας του συστήματος κοινωνικής φροντίδας είναι μη ανατάξιμη; Λέξεις κλειδιά: Κοινωνική φροντίδα (ή κοινωνική πρόνοια), κράτος πρόνοιας, Κοινωνικό Κράτος, Κοινωνικό Κράτος Δικαίου, κοινωνική πολιτική ABSTRACT: Social care (or social welfare) is the protection provided to individuals or groups of people with prevention and rehabilitation projects, which aims on the one hand to create conditions for equal participation in economic and social life and on the other hand to ensure a decent level of living. The welfare state is an idealized model, where systems of social policy reflect the level of socio-economic policy, the level of socio-economic development and the diversity of a defined society in which these systems are born, evolve and die. Social state is considered that particular state which takes care (looks ahead) through the legislation and / or the administrative way, of the protection of social rights, based on the principles and norms of social policy. The substantial exertion of the two individual rights (freedom and equality) presupposes the existence of the Social State of Justice (S.S.J.). Consequently, S.S.J. focuses on the political equality of those being administrated, through the pursuit of social equality or the reduction of social inequality. Eventually, Social Policy concerns the optimal choice between conflicting policy goals and objectives, as well as in the way of their configuration. The Social crisis in the welfare state, which appeared at the end of the twentieth century and continues nowadays (04), is characterized by some deterministic variables (quantitative or of classification), which eventually shape the philosophy and the attitudes of the welfare state in Greece and in the European Union. Undoubtedly, the future and the prospects of social policy focus on two pillars: a) the growing unemployment and b) the aging of the population, related to the viability of the existing insurance bodies. However, is the fall of the relevant operating indicator concerning the social care system irreversible? Key-words: Social care (or social welfare), welfare state, social state, Social State of Justice (S.S.J.), social policy. ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ Η Οικονομική Επιστήμη έχει ως αντικείμενο την Οικονομία. Δηλαδή την παραγωγή, προώθηση, διανομή και αναδιανομή των αγαθών και υπηρεσιών. Η προσέγγιση των θεμάτων αυτών, εκ μέρους της Οικονομικής Επιστήμης γίνεται κυρίως κατά τρόπο ποσοτικό και ενίοτε ποιοτικό (Mardas,977: 68). Ειδικότερα, στην περίπτωση της διανομής του Ακαθαρίστου Εγχωρίου Προϊόντος, που είναι κύριο αντικείμενο της Οικονομικής Επιστήμης, πρέπει να υπογραμμισθεί, ότι πέραν των οικονομικών όρων, που ισχύουν στη διανομή (π.χ. αμοιβή ανάλογα με την προσφορά του ατόμου ή της επιχείρησης στην παραγωγή των αγαθών και υπηρεσιών), παρεμβαίνει και η Κοινωνιολογία και ειδικότερα ο κλάδος της, που λέγεται Κοινωνική Πολιτική, για να ρυθμίσει θέματα, που αφορούν στην εξασφάλιση των μειονεκτούντων ατόμων από τις συνέπειες της πτώχειας, της κοινωνικής ανισότητας, του κοινωνικού αποκλεισμού κ.λπ. και τελικά να συντελέσει στην κοινωνική ισορροπία (Μάρδας, 997: ). Προκειμένου όμως να επιτευχθεί, εκ μέρους της εφαρμοσμένης Κοινωνιολογίας και ιδιαίτερα εκ μέρους της κοινωνικής Πολιτικής, η αποτελεσματική μελέτη και ανάλυση του προβλήματος της Κοινωνικής συνοχής, επιβάλλεται η συνεργασία πολλών άλλων επιστημών και ιδιαίτερα της οικονομικής, της στατιστικής, της νομικής και γενικότερα της κοινωνιολογικής επιστήμης, ώστε να έχουμε πιο ακριβή εικόνα του κοινωνικού φαινομένου σε επίπεδο διαχρονικό, διατοπικό (σε διάσταση εθνική ή διεθνή). Η κοινωνική πολιτική ασχολείται με τη μελέτη των μέτρων, των κανόνων και των διατάξεων και όχι με τη διερεύνηση και την ανάλυση της ουσίας των κοινωνικών προβλημάτων, που αυτά δημιούργησαν τις ανάγκες για λήψη αναλόγων μέτρων και τη θέσπιση σχετικών διατάξεων (Μάρδας & Βαλκάνος, 005: 08). Με την κοινωνική πολιτική, όπως προκύπτει από την παραπάνω ανάλυση, σχετίζονται στενά και άλλα συγγενή γνωστικά πεδία, που εμφανίζονται στο χώρο των κοινωνικών επιστημών: Κοινωνική Διοίκηση, Κοινωνική Ασφάλεια, Κοινωνική Προστασία, Κοινωνικές Υπηρεσίες, Κοινωνική Πρόνοια και Κοινωνική Εργασία ( Badi, 004: 7-38). Τα γνωστικά αυτά πεδία ανήκουν κυρίως στο χώρο της εφαρμοσμένης κοινωνιολογίας. Μέρος δε της κοινωνικής πολιτικής αποτελεί και η εκπαιδευτική πολιτική, της οποίας ένας υποτομέας είναι και η πολιτική και διοίκηση του συστήματος της διά βίου εκπαίδευσης και κατάρτισης.. Η ΚΡΑΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ..ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΠΡΟΝΟΙΑΣ Η κυρίαρχη επιδίωξη του κράτους πρόνοιας (Welfare State ή Έtat de bien être ή Sozial Staat) συνίσταται στην παροχή κοινωνικής ασφάλειας για ικανοποίηση, κατ αρχήν, βασικών αναγκών των ανθρώπων (οι οποίοι συμβιώνουν σε συγκεκριμένο κοινωνικό σχηματισμό) και τη σχετική βιωτική εξασφάλισή τους, αλλά και παράλληλα και την επιτυγχανομένη προστασία, εξασφάλιση και διατήρηση του status quo της δεδομένης κοινωνίας, όπως είναι ήδη θεσμικώς συγκροτημένη (Θωμόπουλος, 990: 9). Ο τελικός σκοπός του κράτους πρόνοιας είναι η κοινωνική προστασία, που είναι, εν πάση περιπτώσει, ταυτόσημη έννοια της κοινωνικής πολιτικής. Οι μορφές (υποδείγματα) του κράτους πρόνοιας συνοψίζονται σε δύο κατηγορίες (Στασινοπούλου, 990: 09): Στο μοντέλο του Otto Prince von Bismark (85 898) και στο νεότερο μοντέλο (0ος αιώνας) του Lord William Henry Beveridge ( )... ΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ Κοινωνικό κράτος θεωρείται εκείνο το κράτος, που μεριμνά (προνοεί) διά της νομοθετικής οδού ή / και της διοικητικής οδού, για την προστασία των κοινωνικών δικαιωμάτων, βάσει των αρχών και κανόνων της κοινωνικής πολιτικής (Σακελλαρόπουλος, 999: 99). Έτσι, οι προκύπτουσες κατηγορίες Κοινωνικών Κρατών, βάσει της εφαρμοζόμενης πολιτικής,είναι οι εξής: α. Ανάλογα με την ύπαρξη ή όχι συνταγματικής επιταγής:.α. Η κοινωνική πολιτική είναι αποκλειστική υπόθεση του Νομοθέτη.α. Η κοινωνική πολιτική θεμελιώνεται σε ανάλογη συνταγματική επιταγή. β. Η κοινωνική πολιτική, ανά κοινωνική κατηγορία και κατά το εύρος της προστασίας της:.β. Καθολική.β. Επιλεκτική..3. ΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ ΔΙΚΑΙΟΥ (Κ.Κ.Δ.) Κατ αρχήν, η ουσιαστική άσκηση των δύο ατομικών δικαιωμάτων (της ελευθερίας και της ισότητας) προϋποθέτει την ύπαρξη του κοινωνικού κράτους Δικαίου (Κ.Κ.Δ.). Συνακολούθως, το Κ.Κ.Δ. εστιάζεται στην πολιτική ισότητα των διοικούμενων, μέσω της επιδίωξης της κοινωνικής ισότητας. Κατ αυτό τον τρόπο η Αρχή του Κ.Κ.Δ. αποκτά το πλήρες νοηματικό της περιεχόμενο, μέσω της αλληλοτροφοδότησής της με τη Δημοκρατική Αρχή, αλλά και μέσω της εξομάλυνσης της σύγκρουσής της με τη Δικαιοκρατική Αρχή (Κατρούγκαλος, 998: 8). 3. Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ Στην πρωτόγονη κοινωνία ή οικογένεια προστατεύει τα μέλη της. Από την εποχή της Αρχαιότητας και μέχρι τη Βιομηχανική επανάσταση ( ) οι μορφές βοήθειας προς τους απόρους υλοποιούνται στην αλληλοβοήθεια, την αλληλεγγύη, την αγαθοεργία (ελεημοσύνη) και την ιδιωτική φιλανθρωπία (Borgetto & Lafore,996: 9). Ειδικότερα, στη μεσαιωνική εποχή (και μέχρι την αναγέννηση και διαφώτιση) το άτομο έχει δικαίωμα για θεραπεία των κοινωνικών προβλημάτων. Με τη συμπαράσταση της εκκλησίας ιδρύθησαν νοσοκομεία γηροκομεία πτωχοκομεία. Στη βιομηχανική επανάσταση, τα μέλη των συντεχνιών, αναζήτησαν προστασία στις οργανωμένες αδελφότητες (οργανώθηκαν ταμεία αλληλοβοήθειας). Επίσης, εμφανίσθηκαν οι ιδιωτικές ασφαλιστικές υπηρεσίες (Mardas, 983:90-9). Στην Αγγλία, εμφανίζεται μία μορφή οργάνωση δημόσιας αντίληψης. Αργότερα, στη Γαλλία (789) αναπτύσσεται σύστημα νομοθεσίας υπέρ των απόρων, ενώ στη Γερμανία θεμελιώνεται το σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης (883). Στην εποχή του ου αιώνα, υπάρχει η υποχρέωση της πολιτείας να εξασφαλίζει σε κάθε ανθρώπινο πλάσμα μία πλήρη κάλυψη των αναγκών του. Ειδικότερα, στη μεταπολεμική εποχή (948 03), το κράτος Δικαίου προσλαμβάνει κοινωνικό χαρακτήρα. Την κύρια ευθύνη για την κοινωνική ευημερία την έχει το κοινωνικό σύνολο. Σε τελευταία ανάλυση, η Κοινωνική Προστασία είναι μία οργανωμένη δραστηριότητα (μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα), που αποβλέπει στο να βοηθάει την αμοιβαία προσαρμογή των ατόμων και του κοινωνικού τους περιβάλλοντος. Είναι μία υπηρεσία, που ασκείται, όπως μία τέχνη, με τις αξιώσεις και τους όρους ενός τομέα της επιστήμης (Κρεμαλής, 99: ). Η σύγχρονη κοινωνική προστασία, προκειμένου να είναι αποτελεσματική, απαιτείται να εξασφαλίσει την καταπολέμηση της πτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, την εξάλειψη της κοινωνικής ανισότητας (ή τουλάχιστον περιορισμό αυτής) και τον κοινωνικό διάλογο, πριν από κάθε αλλαγή στο σύστημα κοινωνικής προστασίας. 4. Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΤΗΝ Ε.Ε. 4.. ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Το βασικότερο πρόβλημα, κατά την άσκηση της πλέον κατάλληλης κοινωνικής πολιτικής, αναφέρεται στον περιορισμό των κοινωνικών ανισοτήτων(στασινοπούλου, 996: 5). Τα σχετικά θεσμικά μέτρα για την κοινωνική δικαιοσύνη είναι τα εξής: Για την ανισότητα: άρθρα 4,,, 5 και 6 του Ελληνικού Συντάγματος. Για το κράτος δικαίου (κοινωνικά δικαιώματα): άρθρα,, 3, 4, 5, 6 του Ελλ. Συντάγματος. Ν. 646/ : Για το Ε.Σ.Κ.Φ. (Εθνικό Σύστημα Κοινωνικής Φροντίδας). N.889/ : Ιδρύεται το Περιφερειακό Σύστημα Υγείας και Πρόνοιας (ΠΕ.Σ.Υ.Π.). Προβλέπονται Περιφερειακές Υπηρεσίες Υγείας και Προνοίας του Πε.Σ.Υ.Π. Ν.309/-07-00: Μεταρρύθμιση του Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης. Ν.306/ : Αναδιοργάνωση του Ε.Σ.Κ.Φ. Κατάργηση του Ε.Ο.Κ.Φ. Ίδρυση του Ε.ΣY.Κ.Φ., των Πε.Σ.Υ.Π. και του Ε.Κ.Αμ. Κοιν. Βοήθειας-Υπαγωγή των ΚΕ.Φ.Ο. στους ΟΤΑ. Οι Υπηρεσίες Προνοίας του Ν.889/00(άρθρο παρ.),μετατρέπονται σε Υπηρεσίες του Περιφερειακού Συστήματος Υγείας και Προνοίας (Πε.Σ.Υ.Π.), οι οποίες αργότερα, βάσει άρθρου 4 παρ. του Ν.339/005 μετετράπησαν σε ΝΠΔΔ. Ν. 304 / : Μεταρρύθμιση του Ε.Σ.Υ. Ν. 33/-0-004: Διαδοχική ασφάλιση στους Οργ. Κοιν. Ασφάλισης. Ν. 339/ (ΦΕΚ 8, Τ.Α.): Περιφερειακή συγκρότηση του Ε.Σ.Υ. και του Συστήματος Κοινωνικής Φροντίδας (Ε.Σ.Κ.Φ.) ή Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Συγκροτούνται στην Περιφέρεια Διοικήσεις Υγειονομικής Περιφέρειας (Δ.Υ.ΠΕ.), ως Ν.Π.Δ.Δ. Με τον ίδιο νόμο, μετατρέπονται σε Ν.Π.Δ.Δ. οι Μονάδες Κοινωνικής Φροντίδας (Μ.Κ.Φ.),που προβλέπονται από το Ν. 306/ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ. Τα κοινωνικά προβλήματα στην Ευρώπη, κατά την περίοδο , ήταν οι χαμηλές αμοιβές, το άθλιο περιβάλλον, η εξουσιαστική συμπεριφορά του εργοδότη προς το μισθωτό. Ο Gustav Schmoller, , (από καθέδρας σοσιαλισμός), στην πρώτη συνεδρίαση του Συνδέσμου Κοινωνικής Πολιτικής (Πολίχνη Εisenach της Γερμανίας, 6-7/0/87) λέει: «Στόχος του Συνεδρίου είναι να απαιτήσουν οι Σύνεδροι, τεκμηριωμένα, τη λήψη μέτρων από το κράτος, ώστε να μην οδηγείται στην εκμετάλλευση ο εργάτης, μέσω των ελεύθερων συμβάσεων εργασίας και να έχει ο εργάτης μεγαλύτερη ελευθερία στη σύμπραξη, κατά την κατάρτιση των συμβάσεων αυτών». Ο Σύνδεσμος απηχούσε και τις ιδέες του Κρατικού Σοσιαλισμού Adolph Wagner (835-97) ΣΤΗΝ Ε.Ε. α. Μέχρι την αρχή της δεκαετίας του 90, η Ε.Ε. ήταν επιφυλακτική στον τομέα της Κ.Π., διότι δεν υπήρχαν ανάλογα απαιτούμενα κονδύλια για την εφαρμογή μίας συνολικής και ουσιαστικής Κ.Π. αλλά και δεν υπήρχε, επίσης, επαρκής υποστηρικτική Νομοθεσία. Κατ εξαίρεση, όμως, αναπτύχθηκε το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (Ε.Κ.Τ.). β. Στο τέλος της δεκαετίας του 90, έγινε φανερό, ότι χρειαζόταν κοινή δράση των κρατών μελών της Ε.Ε. για διενέργεια εναρμονισμένων σχετικών ρυθμίσεων, που ήταν απαραίτητες, ώστε να θεσπισθεί ενιαία κοινωνική πολιτική, τουλάχιστον, ως προς τις βασικές κατευθυντήριες γραμμές της Ε.Ε. γ. Το Σουηδικό κοινωνικό μοντέλο 5

6 Το Σουηδικό κοινωνικό μοντέλο, κατ αρχήν, συνδυάζει μεγάλους φόρους και ένα υψηλού ποιοτικού και ποσοτικού επιπέδου κράτος πρόνοιας. Η διοικητική και οργανωτική διάρθωση του κράτους πρόνοιας επιτρέπει στους πολίτες να υπερκαταναλώνουν τις προσφερόμενες υπηρεσίες και αγαθά του συστήματος, χωρίς να δικαιολογείται η σχετική δαπάνη εκ των πραγμάτων(μούσης, 00: 05) δ. Στόχοι προς την κατεύθυνση της θέσπισης Eνιαίας Κοινωνικής Πολιτικής (Ε.Κ.Π.) στην Ε.Ε. Ελεύθερη διακίνηση των εργαζομένων και αποφυγή του κοινωνικού ντάμπινγκ στο εσωτερικό της Ένωσης (Birrell and others,973:9). Ισότιμη αντιμετώπιση κοινωνικών προβλημάτων σε όλη την επικράτεια της Ε.Ε. Εναρμόνιση της κοινωνικής νομοθεσίας και διεύρυνση των κοινωνικών δικαιωμάτων. Καθορισμός των κοινών ελαχίστων προδιαγραφών στον κοινωνικό τομέα. Αντιμετώπιση της ανεργίας, του κοινωνικού αποκλεισμού και της πτώχειας. Η ανάπτυξη της κοινωνικής πολιτικής, σε συνδυασμό με τη μεγάλη εσωτερική αγορά και την οικονομική και νομισματική ένωση, πρέπει να γίνεται μέσα στο πλαίσιο της κοινωνικής ισορροπίας (Μούσης, 999: 306). ε. Αρχές λειτουργίας της Ε.Ε..ε. Αρχή της Επικουρικότητας (καθιερώθηκε με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ) Στους τομείς, που δεν υπάγονται στην αποκλειστική αρμοδιότητα της Κοινότητας, αυτή η τελευταία δρα σύμφωνα με την αρχή αυτή, μόνον εάν και στο βαθμό που οι στόχοι της προβλεπόμενης δράσης δεν μπορούν να επιτευχθούν επαρκώς από τα κράτη μέλη, αλλά, λόγω των διαστάσεων ή των αποτελεσμάτων της προβλεπόμενης δράσης, μπορούν να επιτευχθούν καλύτερα σε κοινοτικό επίπεδο. Αυτό σημαίνει, ότι δεν επιχειρείται κάτι από την κοινότητα, όταν αυτό μπορεί να ρυθμισθεί ή να διαχειρισθεί καλύτερα σε εθνικό ή περιφερειακό επίπεδο (Ματσαγγάνης, 999: 75)..ε. Αρχή της αναλογικότητας Οταν μία ενέργεια της Κοινότητας αποδεικνύεται απαραίτητη για την επίτευξη των στόχων της Συνθήκης, οι κοινοτικοί θεσμοί οφείλουν να εξετάσουν αν η ενέργεια αυτή απαιτεί νομοθετική ρύθμιση ή εάν μπορεί να χρησιμοποιηθούν άλλα αποτελεσματικά μέσα (χρηματοοικονομική ενίσχυση, ενθάρρυνση της συνεργασίας μεταξύ κρατών μελών με μία σύσταση, παρώθηση σε κοινή ενέργεια με ψήφισμα κ.λπ.). Για την εφαρμογή της αρχής της αναλογικότητας, η κοινοτική δράση πρέπει να έχει την απλούστερη δυνατή μορφή, προσαρμοσμένη στην ικανοποιητική επίτευξη του στόχου του μέτρου (Gross,966:5). Επί πλέον, τα κοινοτικά μέτρα πρέπει να αφήνουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερο πεδίο για εθνικές αποφάσεις, να σέβονται τις εδραιωμένες εθνικές πρακτικές, καθώς και τη λειτουργία της έννομης τάξης των κρατών μελών (Νικολακοπούλου - Στεφάνου & Αμίτσης, 00: 39) 5. Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ 5.. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Η φιλοσοφική βάση του θεσμού της κοινωνικής φροντίδας (ή Κοινωνικής Πρόνοιας ή Δημοσίας Αντίληψης) εξελίσσεται και περνά από την έννοια της φιλανθρωπίας και αλληλοβοηθείας στην έννοια της κοινωνικής δικαιοσύνης. Η κοινωνική δικαιοσύνη στηρίζεται στην πρωτοβουλία και ευθύνη (ή υποχρέωση) της πολιτείας να αναλάβει υπό την κηδεμονία της όλα τα άτομα και να εξασφαλίσει στον καθένα ένα ελάχιστο επίπεδο αξιοπρεπούς διαβίωσης και βασικής ικανοποίησης των αναγκών, που δημιουργεί η ατομική, η οικογενειακή και η κοινωνική ζωή (Mardas, 978: 30-35). 5.. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΠΡΟΝΟΙΑΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ Γαλλική Επανάσταση (789): Νομοθεσία υπέρ απόρων Ο.Η.Ε. ( ): Καταστατικός Χάρτης: Κοινωνικά δικαιώματα Ο.Η.Ε. (0--948): Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου: τίθενται τα θεμέλια του κράτους δικαίου. Σύμβαση της Ρώμης ( ): Σύμβαση για την Προάσπιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών: προστατεύονται τα κοινωνικά δικαιώματα (Βενιέρης, 00: 05) ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ, ΝΟΜΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ (Κ.Φ.) Ως κοινωνική φροντίδα εννοούμε το σύνολο των μέτρων, που αποβλέπουν στην προστασία των αναξιοπαθούντων, με προγράμματα πρόληψης και αποκατάστασης και αποσκοπούν να δημιουργήσουν προϋποθέσεις ισότιμης συμμετοχής των ατόμων στην οικονομική και κοινωνική ζωή και τελικώς να εξασφαλίσουν εις αυτά αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης (Γετίμης, κ. ά.,993: 78). Από τον ορισμό αυτό προκύπτει, ότι η παροχή κοινωνικής φροντίδας αποτελεί ευθύνη (vinculum juris της ενοχής) του κράτους, χωρίς αυτό βέβαια να σημαίνει, ότι ο πολίτης αποκτά και αγώγιμο δικαίωμα. Μόνον για καταστάσεις ανάγκης δικαιούνται όλοι οι νόμιμα διαμένοντες στην Ελλάδα κοινωνικής φροντίδας. Από γενικότερη, όμως, οπτική, θα μπορούσαμε να ορίσουμε την Κ.Φ. ως το σύνολο των μέτρων που αποβλέπουν στην ανακούφιση και γενικότερη προστασία εκείνων των ατόμων, που δεν έχουν τα μέσα να ικανοποιήσουν βασικές τους ανάγκες. Σε τελευταία ανάλυση, γίνεται παραδεκτό, ότι η Κοινωνική Φροντίδα (ή Κοινωνική Βοήθεια ή Κοινωνική Πρόνοια), η Κοινωνική Ασφάλιση και οι Υπηρεσίες Υγείας συναποτελούν, κυρίως, τον κορμό (τομέα) της Κοινωνικής Προστασίας (ή της Κοιν. Δικαιοσύνης ή της Κοιν. Ασφάλειας ή της Κοιν. Πολιτικής). Στο πλαίσιο των ευνόμων σχέσεων κοινωνικής πρόνοιας, δημιουργείται ένα δημόσιο δικαίωμα για προστασία από το σύστημα της κοινωνικής πρόνοιας, δηλαδή μία εξουσία βούλησης του ατόμου να ικανοποιήσει ένα βιοτικό του συμφέρον, απαιτώντας από τον αρμόδιο δημόσιο φορέα σχετική πράξη ή παράλειψη. Οι παραπάνω δε έννομες σχέσεις ρυθμίζονται από κανόνες δημοσίου δικαίου (Κοντιάδης, 00: 7). Χαρακτηριστικά του Διοικητικού Δικαίου, που εμφανίζονται στο πεδίο της Κοιν. Φροντίδας: α. Το τεκμήριο της νομιμότητας των εκτελεστών διοικητικών πράξεων β. Η αρχή της ισότητας (άρθρο 4, του Ελλ. Συντ/τος) γ. Η ανθρώπινη αξία και αξιοπρέπεια (άρθρο του Ελλ. Συντ/τος) δ. Η νομιμότητα ε. Η αναλογικότητα (άρθρο 4 5 και 5 του Ελλ. Συντ/ τος). Οι βασικές δε αρχές, που καλύπτουν την Κοινωνική Φροντίδα, όταν δεν συμβαίνει αυτό επαρκώς από ειδικές διατάξεις νόμων, είναι η αρχή της επικουρικότητας και η αρχή της εξατομίκευσης. Η αρχή της επικουρικότητας εκλαμβάνεται είτε ως επικουρικότητα της κοινωνικής Προστασίας (με ευρεία έννοια) απέναντι σε άλλες μορφές κοινωνικής προστασίας (με στενή έννοια) είτε ως επικουρικότητα απέναντι σε οποιαδήποτε πηγή υπηρεσιών ή οικονομικών παροχών, που υπάρχει ή μπορεί να ενεργοποιηθεί, με τη βούληση του αιτούντος προνοιακή προστασία (με ευρεία έννοια). (Βλ. σχετ. άρθρο 3 του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη). Η αρχή της εξατομίκευσης βοηθάει στο να ανταποκρίνεται η κοινωνική προστασία πραγματικά στις ανάγκες του χρήστη των προσφερόμενων υπηρεσιών. (π.χ. περιπτώσεις κοινωνικής εργασίας, προσωπικών κοινωνικών υπηρεσιών και προνοιακών παροχών σε είδος). Η Κ.Φ. περιλαμβάνει όλα τα θέματα, σχεδόν, που αντιστοιχούν στον όρο «κοινωνική ασφάλιση» ή «κοινωνικές υπηρεσίες» (Αμίτσης,999:98). Η αναγνώρισή της γίνεται από την ορολογία «νόμιμο δικαίωμα» και όχι από αυτή της «κοινωνικής αντίληψης». Ειδικότερα, το περιεχόμενο της Κ.Φ. αναφέρεται στους εξής τομείς κοινωνικής δράσης: α. συντήρηση στη ζωή, β. υγειονομική περίθαλψη, γ. παιδεία, δ. στεγαστική προστασία, ε. άλλες στοιχειώδεις ανέσεις. Οι παροχές της ΚΦ. έχουν δύο μορφές: α. σε είδος, β. σε χρήμα. Οι χρήστες δε των παροχών της Κ.Φ. είναι τα παιδιά, οι γυναίκες, οι γέροντες, οι πολυμελείς οικογένειες, οι ανάπηροι, οι πρόσφυγες, τα θύματα πολέμου, οι θεομηνιόπληκτοι, οι πάσχοντες από ανίατη και πολυέξοδη ασθένεια και οι σπουδάζοντες νέοι (Αμίτσης, 00:8). Τέλος, τα βασικά χαρακτηριστικά της Κ.Φ. είναι τα επόμενα: Η υποχρέωση του κοινωνικού συνόλου Αποβλέπει στην κοινωνική ωφελιμότητα και ισορροπία, καθώς και στη σχετική ενεργό συμμετοχή του κράτους Η οργάνωση, Διοίκηση και Προγραμματισμός μέτρων για την επίλυση των ποικίλων και πολυδιάστατων κοινωνικών προβλημάτων Αποβλέπει στην πρόληψη του κοινωνικού προβλήματος Αποβλέπει στην επέκταση των μέτρων κοινωνικής πρόνοιας, ώστε να αξιοποιηθεί, όσο το δυνατόν περισσότερο, η οικογένεια Η ιδρυματική περίθαλψη για εξυπηρέτηση προσωρινών αναγκών και ειδικών περιπτώσεων (Offeubacher & Poster,970: 9) ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ (Φ.Κ.Φ.) Τα κριτήρια αξιολόγησης για τον ποσοτικό και ποιοτικό έλεγχο της λειτουργίας ενός Συστήματος Κοινωνικής Φροντίδας (Σ.Κ.Φ.) είναι τα εξής: Αναδιανεμητικός χαρακτήρας των παροχών Σαφήνεια των σκοπών και των στόχων Βαθμός γεωγραφικής αποκέντρωσης των υπηρεσιών Καταλληλότητα και αποτελεσματικότητα των εγκαταστάσεων (Χολέβας, 989:08). Βαθμός προσπελασιμότητας των χρηστών Επίπεδο ανταπόκρισης στις ανάγκες των καταναλωτών Οργανωτική και οικονομική διάσταση της Κ. Φροντίδας: Φορείς Κ.Φ. Δαπάνες των Φορέων (ετησίως) Κατηγορίες Ιδρυμάτων Κοιν. Φροντίδας: Προστασία Α.με Α. και ηλικιωμένων (Ν.Π.Δ.Δ., Ν.Π.Ι.Δ. ) Προστασία Οικογένειας ( Ν.Π.Δ.Δ., Ν.Π.Ι.Δ. ) Κοινωνική Αντίληψη και Αλληλεγγύη (Ν.Π.Δ.Δ. ) Κατηγορίες δαπανών Κοινωνικής Φροντίδας (Κ.Φ.): Αποδοχές και εισφορές σε Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης Αγορές ακινήτων και βελτίωση κτιριακών εγκαταστάσεων Εξοπλισμός Απόδοση κρατήσεων υπέρ τρίτων Τρόφιμα, υλικά, γενικά έξοδα λειτουργίας κ.λπ Πηγές (ή Πόροι) των Εσόδων (Χρηματοδότηση): Τυχόν ταμειακό υπόλοιπο προηγούμενης χρήσης (πιστωτικό) Κρατική επιχορήγηση Πρόσοδοι περιουσίας Έσοδα τροφίμων Έσοδα εράνων και δωρεών Κρατήσεις υπέρ τρίτων Λοιπές περιπτώσεις (Κοντούλη, 99:8) 5.5. ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΚΑΙ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ α. Συνταγματικό πλαίσιο (κατά το Σύνταγμα της ης Ιουνίου 975 και τις αναθεωρήσεις αυτού των ετών ). Οι βασικές κατηγορίες των σχετικών διατάξεων, που παρεμβαίνουν στην άσκηση της οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής,διακρίνονται ως εξής: -Αυτές που κατοχυρώνουν: Με γενικό τρόπο (άρθρο 5): το Κοινωνικό Κράτος Δικαίου Με ειδικό τρόπο (άρθρο 7, 8): την Ιδιοκτησία -Αυτές που αναφέρονται σε κοινωνικά δικαιώματα με ευρεία έννοια: άρθρα: 6 και 4,,, 3, 4 (Kοντιάδης & Απίστουλας, 006: 3-40, 67-75). -Αυτές, που αναφέρονται στα προγράμματα οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης (άρθρο 79 8) και εγκρίνονται από τη Βουλή. -Αυτές που αναφέρονται στην εδραίωση της κοινωνικής ειρήνης και την προστασία του γενικού συμφέροντος του κράτους (άρθρο 06): «το κράτος προγραμματίζει και συντονίζει την οικονομική δραστηριότητα στη Χώρα, επιδιώκοντας να εξασφαλίσει την οικονομική ανάπτυξη όλων των τομέων της εθνικής οικονομίας, για την εδραίωση της κοινωνικής ειρήνης και την προστασία του γενικού συμφέροντος του Κράτους» (.Κρεμαλής, Μάρδας. κ. ά.,997: 38). Αναλυτικότερα, οι σχετικές συνταγματικές διατάξεις είναι: Άρθρο 7 : Η ιδιοκτησία τελεί υπό την προστασία του κράτους. Τα δικαιώματα όμως που απορρέουν από αυτή δεν μπορούν να ασκούνται σε βάρος του γενικού συμφέροντος. Άρθρο 8 : Ειδικοί νόμοι ρυθμίζουν τα σχετικά με την ιδιοκτησία. Άρθρο 6 : Η ανάπτυξη και η προαγωγή της τέχνης, της επιστήμης, της έρευνας και της διδασκαλίας αποτελούν υποχρέωση του κράτους. Άρθρο : Οικογένεια, έθνος, γάμος, μητρότητα, παιδική ηλικία, πολύτεκνες οικογένειες, ανάπηροι πολέμου και ειρηνικής περιόδου, θύματα πολέμου, χήρες και ορφανά εκείνων που έπεσαν στον πόλεμο και πάσχοντες από ανίατη σωματική ή πνευματική νόσο έχουν δικαίωμα ειδικής Φροντίδας του Κράτους. Επίσης, η υγεία, η νεότητα, το γήρας, η αναπηρία, η περίθαλψη απόρων και η απόκτηση κατοικίας από αυτούς που την στερούνται ή που στεγάζονται ανεπαρκώς αποτελούν αντικείμενο ειδικής φροντίδας και μέριμνας του κράτους. Αλλά και ο σχεδιασμός και εφαρμογή δημογραφικής πολιτικής αποτελεί υποχρέωση του κράτους (και λήψη των σχετικών αναγκαίων μέτρων), ενώ τα άτομα με Αναπηρίες (Α.με.Α) έχουν δικαίωμα να απολαμβάνουν μέτρων, που εξασφαλίζουν την αυτονομία, την επαγγελματική ένταξη και τη συμμετοχή τους στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της χώρας (Αλεξιάδης,999:90). Άρθρο 4: Η εργασία αποτελεί δικαίωμα και προστατεύεται από το κράτος, που μεριμνά για τη δημιουργία συνθηκών απασχόλησης. Άρθρο 5: Το κράτος μεριμνά για την κοινωνική ασφάλιση των εργαζομένων, όπως ο νόμος ορίζει. Άρθρο 3: Συνδικαλιστική ελευθερία, απεργία. Άρθρο 4: Η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος αποτελεί υποχρέωση του Κράτους. Άρθρο 5 : Τα δικαιώματα του ανθρώπου ως ατόμου και ως μέλους του κοινωνικού συνόλου και η αρχή του κοινωνικού κράτους δικαίου τελούν υπό την εγγύηση του κράτους (Γράβαρης,993:7). Όλα τα κρατικά όργανα υποχρεούνται να διασφαλίζουν την ανεμπόδιστη και αποτελεσματική άσκησή τους. Τα δικαιώματα αυτά ισχύουν και στις σχέσεις μεταξύ ιδιωτών στις οποίες προσιδιάζουν. Οι κάθε είδους περιορισμοί από το Σύνταγμα πρέπει να προβλέπονται απ ευθείας από το Σύνταγμα είτε από το Νόμο, εφόσον υπάρχει επιφύλαξη υπέρ αυτού και να σέβονται την αρχή της αναλογικότητας. Άρθρο 5 : Η αναγνώριση και η προστασία των θεμελιωδών και απαράγραπτων δικαιωμάτων του ανθρώπου από την Πολιτεία αποβλέπει στην πραγμάτωση της κοινωνικής προόδου μέσα σε ελευθερία και δικαιοσύνη. Άρθρο 5 4: Το Κράτος δικαιούται να αξιώνει από όλους τους πολίτες την εκπλήρωση του χρέους της κοινωνικής και εθνικής αλληλεγγύης. Παρατηρείται, ότι τα κοινωνικά δικαιώματα (όπως διατυπώνονται στο Σύνταγμα), έχουν, κατά κανόνα, κατευθυντήριο χαρακτήρα, δηλαδή το κράτος έχει υποχρέωση ηθική (και όχι νομική) να δράσει κατά ένα τρόπο (Σακελλαρόπουλος, 00: 63). β. Νομοθετικό πλαίσιο Β.Δ.0/5-7-95:Μέτρα,επί προσφύγων, αστέγων, αλητών, επαιτών και αθιγγάνων (άρθρο 5).Tα μέτρα αφορούν στον καθαρισμό του σώματός των, τον τόπο διαμονής και εργασίας αυτών κ.λπ. Ν. 90/ : Κωδικοποίηση και συμπλήρωση διατάξεων περί προστασίας πολυτέκνων. Ν. 369/ 957: Κωδικοποίηση διατάξεων περί Π.Ι.Κ.Π.Α. Ν. 385/7: Κέντρο Οικογενείας και Νεότητος. Π.Δ. 830/80: Οργανισμός Κέντρου Βρεφών «Μητέρα». Ν.43/84: Παιδική προστασία Ν.648/86: Προστασία πολεμιστών, αναπήρων και θυμάτων πολέμου και μειονεκτούντων προσώπων. Ν. 79/87: Ναρκωτικά (Αρμοδιότητα : στο Κ.Σ.Κ.Δ.Ν., στο Κ.Ε.Θ.Ε.Α. και στην Επ. Ναρκ. του Υ.Υ.Π.Κ.Α.). Ν. 08/9: Κοινωνική Πρόνοια και καθιερώνονται νέοι 6

7 θεσμοί κοινωνικής προστασίας Ν. 6/ : Ο.ΚΑ.Ν.Α., ως Ν.Π.Ι.Δ. Ν. 345/-0-995: Οργάνωση υπηρεσιών κοιν. Πρόνοιας, Ν.Π.Ι.Δ. κοιν. Πρόνοιας και Φορέων μη υπαγόμενων στο δημόσιο τομέα, που πρόκειται να ασκήσουν κοιν. Πρόνοια. Ν. 447/ : Κυρώνεται ο Κώδικας του σχεδίου περί «Υιοθεσίας, επιτροπείας και αναδοχής ανηλίκου, δικαστικής συμπαράστασης και δικαστικής επιμελείας ξένων υποθέσεων». Ν. 646/ (ΦΕΚ 36 / Τ.Α.) περί «Εθνικού Συστήματος Κοινωνικής Φροντίδας». Βάσει του νομοθετικού πλαισίου του Ν. 646/98, χωρίς διακρίσεις, αλλά ανάλογα με τις ιδιαίτερες προσωπικές, οικογενειακές, οικονομικές και κοινωνικές ανάγκες των ατόμων, στο πλαίσιο ενός ενιαίου και αποκεντρωμένου Ε.Σ.Κ.Φ., παρέχονται οι υπηρεσίες κοινωνικής φροντίδας (social care). Ν. 646/ (ΦΕΚ 36 / Τ.Α.) περί «Εθνικού Συστήματος Κοινωνικής Φροντίδας». Βάσει του νομοθετικού πλαισίου του Ν. 646/98, χωρίς διακρίσεις, αλλά ανάλογα με τις ιδιαίτερες προσωπικές, οικογενειακές, οικονομικές και κοινωνικές ανάγκες των ατόμων, στο πλαίσιο ενός ενιαίου και αποκεντρωμένου Ε.Σ.Κ.Φ., παρέχονται οι υπηρεσίες κοινωνικής φροντίδας (social care). Στο ίδιο αυτό νομικό πλαίσιο λειτουργίας, οι Υπηρεσίες Παροχής Κοινωνικής Φροντίδας διακρίνονται: Φορείς του Δημοσίου Τομέα, που εποπτεύονται από το Υ.Υ.Κ.Α. Ιδιωτικοί Φορείς μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, στους οποίους περιλαμβάνονται και οι οργανώσεις εθελοντικού χαρακτήρα. Ιδιωτικοί Φορείς κερδοσκοπικού χαρακτήρα, που λειτουργούν με τις προϋποθέσεις, που προβλέπουν οι ισχύουσες, κάθε φορά, διατάξεις. Βάσει δε του ιδίου Νόμου ιδρύθησαν: Το Ε.Σ.Κ.Φ., το Ε.Κ.Α.Κ.Β, το Δ.Κ.Ε.Κ.Υ.Κ ατόμων με ειδικές ανάγκες και το Δ.Κ.Σ.Αυτ.Α. Προβλέφθηκε η κατ οίκον κοινωνική φροντίδα και τα καινοτόμα προγράμματα και δράσεις. Συνεστήθη ως Ν.Π.Δ.Δ. ο Εθ.Οργ.Κ. Φρ.(Ε.Ο.Κ.Φ.), με σκοπό να υλοποιεί τα προγράμματα των μεταφερθεισών σε αυτόν Υπηρεσιών των καταργηθέντων Οργανισμών: Π.Ι.Κ.Π.Α., Ε.Ο.Π. και Κέντρο Βρεφών «Η μητέρα». Συστήθηκε στο Υ.Υ.Κ.Α. Τμήμα Ανάπτυξης Εθελοντισμού. Π.Δ. 95/ : Οργανισμός του Υ.Υ.Κ.Α. Ν.87/ : Εκπαίδευση Α.με.Α. Ν.889/00: Ιδρύεται το Περιφερειακό Σύστημα Υγείας και Πρόνοιας (ΠΕ.Σ.Υ.Π.).Προβλέπονται Περιφερειακές Υπηρεσίες Υγείας και Προνοίας του Πε.Σ.Υ.Π. Ν.306/ : Αναδιοργάνωση του Ε.Σ.Κ.Φ. Κατάργηση του Ε.Ο.Κ.Φ. Ίδρυση του Ε.ΣY.Κ.Φ., των Πε.Σ.Υ.Π. και του Ε.Κ.Αμ. Κοιν. Βοήθειας-Υπαγωγή των ΚΕ.Φ.Ο. στους ΟΤΑ.Οι Υπηρεσίες Προνοίας του Ν.889/00(άρθρο παρ.),μετατρέπονται σε Υπηρεσίες του Περιφερειακού Συστήματος Υγείας και Προνοίας(Πε.Σ.Υ.Π.),οι οποίες αργότερα,βάσει άρθρου 4 παρ. του Ν.339/005 μετετράπησαν σε ΝΠΔΔ. Τα Α. με Ειδικές Ανάγκες, ονομάζονται Α.με Αναπηρίες (Α.με.Α). Συστήθησαν οι Υπηρεσίες «Μονάδες Κοινωνικής Φροντίδας (στον Ε.Ο.Κ.Φ.)». Τα δε όργανα Διοίκησης των ΠΕ.Σ.Υ.Π. (των υπηρεσιών Κοινωνικής Φροντίδας) είναι: (α) Η επιτροπή Διοίκησης (πενταμελής) (β) Πρόεδρος Επίσης, στον ίδιο Νόμο, το Ε.Κ.Α.Κ.Β. μετατράπηκε σε αυτοτελές Ν.Π.Δ.Δ., ενώ συστήθηκε Εθνικό Συμβούλιο Κοινωνικής Φροντίδας (Ε.ΣΥ.Κ.Φ.). Τα Κέντρα Φροντίδας Οικογένειας (ΚΕ.Φ.Ο.) του Ε.Ο.Κ.Φ. υπήχθησαν στους Δήμους και στις Κοινότητες, στη Διοικητική Περιφέρεια που λειτουργούν, ενώ ιδρύθηκε το Εθνικό Παρατηρητήριο Α.με.Α., ως Ν.Π.Ι.Δ. Τέλος, θεσπίσθηκαν τα Προγράμματα «Βοήθεια στο Σπίτι», για τις ανάγκες κοινωνικής φροντίδας. Ν. 374/003: Πρόσληψη Α.με.Α σε Ν.Π.Ι.Δ. μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα Ν. 36/ : Νομική βοήθεια σε πολίτες χαμηλού εισοδήματος Ν. 33/-0-004: Συνταξιοδότηση Α.με.Α. Ν. 3304/ : Ιση μεταχείριση και για τα Α.με.Α. Ν. 339/ (ΦΕΚ 8, Τ.Α.): Περιφερειακή συγκρότηση του Ε.Σ.Υ. και του Συστήματος Κοινωνικής Φροντίδας (Ε.Σ.Κ.Φ.) ή Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Συγκροτούνται στην Περιφέρεια Διοικήσεις Υγειονομικής Περιφέρειας (Δ.Υ.ΠΕ.), ως Ν.Π.Δ.Δ. Με τον ίδιο νόμο, μετατρέπονται σε Ν.Π.Δ.Δ. οι Μονάδες Κοινωνικής Φροντίδας (Μ.Κ.Φ.),που προβλέπονται από το Ν. 306/003 καί υπόκεινται στον έλεγχο και την εποπτεία του Διοικητή της οικείας Υγειονομικής Περιφέρειας. Επίσης, με τον ίδιο Νόμο, τα Νοσοκομεία μετατράπηκαν σε Ν.Π.Δ.Δ. Τα όργανα δε Διοίκησης των Μ.Κ.Φ. είναι: (α). Το Δ.Σ., (β). Ο Πρόεδρος του Δ.Σ. Τα άρθρα 7 του Ν. 339/05 ρυθμίζουν θέματα κοινωνικής αλληλεγγύης. Έτσι, οι Μ.Κ.Φ. και άλλα φυσικά ή νομικά πρόσωπα μπορούν να οργανώσουν και να θέσουν σε λειτουργία υπηρεσίες πρόνοιας. Ν.340/ (ΑΦ 58), αιμοδοσία, ΕΚΑΚΒ, Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Ε.Κ.Κ.Α.). Π.Δ. / : Σύσταση στο Υ.Υ.Κ.Α., α ) Διεύθυνσης Ποιότητας και Αποδοτικότητας και β) Τμήματος προσβασιμότητας Α.με.Α. στο Υπ. Υγ.Κ.Αλλ. Π.Δ. / (ΑΦ 8): Οργανισμός του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Ε.Κ.Κ.Α.). Π.Δ.95/ ,ΑΦ 99, οργάνωση και λειτουργία των υπηρεσιών επιμελητών κοινωνικής αρωγής Ν.3500/ ,ΑΦ 3,για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας Ν.355/ ,ΑΦ 77, Ειδικό Ταμείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης(ΕΤΚΑ) Ν.3580/007,ΑΦ 34,προμήθειες φορέων εποπτευομένων από το ΥΥΚΑ Ν.363/008,ΑΦ 6, σύσταση ΕΤΚΣ Π.Δ.55/008,ΑΦ 86, οργανισμός του ΙΚΠΑ Ν.3699/008,ΑΦ 99, Α.με.Α. και άτομα με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες Ν.379/008,ΑΦ 4, οικογένεια, παιδί και κοινωνία Ν.3730/008,ΑΦ 6, προστασία ανηλίκων από τον καπνό και τα αλκοολούχα ποτά Ν.380/009,ΑΦ63, δημόσια διοίκηση, μεταναστευτική πολιτική (άρθρα 43-45) Ν.3833/00,ΑΦ 40, δημοσιονομική κρίση Ν.396/0,ΑΦ 97, ποινική ευθύνη υπουργών, ΕΚΚΑ, ΕΜΠΠ, ΕΣΟΠΑ, ΟΤΑ Ν.400/0,ΑΦ 7,σύμβαση για τη διεθνή δικαιοδοσία,ως προς τη γενική ευθύνη και προστασία των παιδιών Ν.405/0,ΑΦ8,ανασυγκρότηση φορέων κοινωνικής αλληλεγγύης(ή του εθνικού συστήματος κοινωνικής αλληλεγγύης ή του ΕΣΚΦ),κέντρα αποκατάστασης,αναδιάρθρωση ΕΣΥ Ν.405/0,ΑΦ4,κοινωνική πρόνοια(κοινωνική αλληλεγγύη),ορισμός απόρου (άρθρα 7-9), υγεία, απασχόληση, κοινωνική ασφάλιση,δημόσιο χρέος N.447/ ,ΑΦ 98,πρόνοια,μετανάστευση Ν.46/-06-03,ΑΦ 50,ίδρυση Εθνικού Λογαριασμού Κοινωνικής Αλληλεγγύης Γενεών(ΕΛΚΑΓ) εντός του Ασφαλιστικού Κεφαλαίου Αλληλεγγύης Γενεών «AΚΑΓΕ» 6. ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ, ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΠΙΤΕΥΧΘΟΥΝ, ΥΣΤΕΡΑ ΑΠΟ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ - Ασθένεια Ίση πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη Ποιοτική ιατρική μέριμνα Αύξηση παροχών σε διακοπή της εργασίας λόγω ασθένειας (Μάρδας,993:0). - Μητρότητα Πλήρης κάλυψη των σχετικών δαπανών (εγκυμοσύνη, τοκετός). - Ανεργία Εξασφάλιση στοιχειώδους επιπέδου βιοτικών πόρων σε όλους τους ανέργους, επαγγελματική ειδίκευση στους ανέργους, κατ αποκοπήν παροχές βάσει του προηγουμένου εισοδήματος των ανέργων, με την επιφύλαξη της ενεργού διαθεσιμότητός τους για εργασία ή για επαγγελματική εκπαίδευση, προκειμένου να βρουν εργασία (Μακρής,996:50-60). - Ανικανότητα προς εργασία Εξασφάλιση ενός στοιχειώδους επιπέδου βιοτικών πόρων σε όλα τα νομίμως διαμένοντα, στο έδαφος του κράτους μέλους της Ε.Ε.,άτομα με αναπηρίες. Εξασφάλιση παροχών στους εργαζομένους, που διακόπτουν την εργασία τους λόγω αναπηρίας, ώστε να διατηρούν το βιοτικό τους επίπεδο σε λογικά πλαίσια (Μάρδας, 997: 3). - Γήρας Εξασφάλιση ελαχίστων οικονομικών πόρων,που διαμένουν νομίμως σε κράτος μέλος της Ε.Ε.. Παρεμπόδιση του κοινωνικού αποκλεισμού των ηλικιωμένων. - Οικογένεια Παροχές σε πτωχές ή / και στις πολύτεκνες ή πολυμελείς οικογένειες, άρση εμποδίων για την άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας από γονείς, διευκόλυνση στους γονείς, που ασχολήθησαν με την ανατροφή των παιδιών τους, να εισέλθουν στην αγορά εργασίας (Μάρδας, 998: 9-). 7. ΦΟΡΕΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ (Φ.Κ.Φ.) Κατ αρχήν, οργανωτικώς, η Κοινωνική Φροντίδα παρέχεται μετά τη διαπίστωση του απειλουμένου αμέσου κινδύνου ή της υπάρχουσας ανάγκης και διαρκεί όσο διατηρούνται οι προϋποθέσεις χορήγησής της (Μακρυδημήτρης,986:7). - Υπουργείο Υγείας και Υπουργείο Εργασίας,Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας - Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Ε.Κ.Κ.Α.) Το Κέντρο αυτό ιδρύθηκε με τις διατάξεις της παραγράφου του άρθρου 6 του Ν. 306/003 (ΦΕΚ 30) και λειτουργεί ως Ν.Π.Δ.Δ. Βάσει του άρθρου του Π.Δ. / (ΦΕΚ 8), ο σκοπός του Ε.Κ.Κ.Α. είναι ο συντονισμός του δικτύου παροχής υπηρεσιών κοινωνικής στήριξης σε άτομα, οικογένειες, πληθυσμιακές ομάδες, που περιέρχονται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης (άρθρο 6 Ν. 306/003), όπως όταν αντιμετωπίζουν προβλήματα ενδοοικογενειακής βίας, έντονης συναισθηματικής φόρτισης, αδυναμίας κάλυψης των βασικών αναγκών διαβίωσης, που προέρχονται από φυσικές καταστροφές ή από ατυχήματα με μεγάλο αριθμό θυμάτων (Μάρδας & Βαλκάνος, 005: 47-63, 89-9). - Εθνική Επιτροπή για την Κοινωνική Προστασία (Ε.Ε.Κ.Π.) Στο Υ.Α.Κ.Π.(σήμερα ΥΕΚΑΠ) συστήθηκε, με το Ν. 344 / (ΦΕΚ ), άρθρο, η Εθνική Επιτροπή για την Κοινωνική Προστασία. Σκοπός της Επιτροπής είναι αφενός η προώθηση του κοινωνικού διαλόγου για την καταπολέμηση της πτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, την ανάπτυξη Δικτύου για την κοινωνική προστασία και την κοινωνική ενσωμάτωση και αφετέρου η γνωμοδότηση για τη διαμόρφωση, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την κοινωνική ενσωμάτωση (Μάρδας,996:4). ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ Α. Στην Ελληνική γλώσσα. Αλεξιάδης, Α. Δ. (999). Εισαγωγή στο Δίκαιο της Υγείας. Θεσσαλονίκη: εκδ. Οίκος Μ. Δημόπουλος.. Αμίτσης, Γ. Ν. (999). Ευρωπαϊκός Κοινωνικός Χάρτης, το Θεσμικό πλαίσιο. Αθήνα: εκδ. Παπαζήση. 3. Αμίτσης, Γ., (00). Αρχές οργάνωσης και λειτουργίας του συστήματος κοινωνικής πρόνοιας. Αθήνα: εκδ. Παπαζήση. 4. Βενιέρης, Δ. (00). Ευρωπαϊκός Κοινωνικός Χάρτης. Αθήνα: εκδ. Ελληνικά Γράμματα. 5. Γετίμης, Π., κ. ά., (993). Κοινωνικό κράτος και Κοινωνική πολιτική. Αθήνα: εκδ. Θεμέλιο. 6. Γράβαρης, Δ.Ν., (993). Στοιχεία για μία κριτική θεωρία της κοινωνικής πολιτικής, στο συλλογικό έργο «Κοινωνικό Κράτος και Κοινωνική Πολιτική». Αθήνα: εκδόσεις Θεμέλιο. 7. Θωμόπουλος, Ε.Γ., (990). Το Κράτος Πρόνοιας. Αθήνα. 8. Κατρούγκαλος, Γ. (998). Το κοινωνικό κράτος της μεταβιομηχανικής εποχής. Αθήνα Κομοτηνή: εκδ. Α.Σάκκουλας 9. Κοντιάδης, Ξ. (00). Μεταμορφώσεις του Κοινωνικού Κράτους στην εποχή της παγκοσμιοποίησης. Αθήνα: εκδ. Παπαζήσης. 0. Kοντιάδης, Ξ., & Απίστουλας, Δ., (006). Μεταρρύθμιση του Κοινωνικού Κράτους και Τοπική Αυτοδιοίκηση. Αθήνα: έκδ. Παπαζήση.. Κοντούλη, Μ. (99). Σφαιρικός Προϋπολογισμός. Αθήνα: διδακτορική διατριβή.. Κρεμαλής, Κ. (99). Το δικαίωμα του ανθρώπου για κοινωνική πρόνοια. Αθήνα: εκδ. Α.Ν. Σάκκουλας. 3. Κρεμαλής, Κ. Μάρδας Γ. κ. ά. (997). Η Κοινωνική Προστασία της Αναπηρίας, Αθήνα: εκδόσεις Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (Ι.Κ.Α.Υ.Π.). 4. Μακρής, Κ. (996). Η ιστορία της ιδιωτικής ασφάλισης στην Ελλάδα. Αθήνα: εκδ. Εθνική Ασφαλιστική. 5. Μακρυδημήτρης, Α. (986). Μαθήματα Διοικητικής Επιστήμης, Αθήνα Κομοτηνή: εκδ. Α.Ν. Σάκκουλας 6. Μάρδας, Γ. (993). Οργανωτική και Οικονομική του Συστήματος Κοινωνικής Διοίκησης. Αθήνα: εκδ. Κ. και Π. Σμπίλιας. 7. Μάρδας, Γ. (996). Η θέση του συστήματος της κοινωνικής πολιτικής στην παγκοσμιοποίηση της οικονομίας. Οικονομικά Χρονικά, 93, Αθήνα: εκδ. Ο.Ε.Ε.. 8. Μάρδας, Γ. (997). Κοινωνιολογία. Aθήνα: εκδ. Παπαζήση. 9. Μάρδας, Γ. (997). Κoινωνική Πολιτική και Κοινωνικά Προγράμματα, Ιατρικό Βήμα, Ιανουάριος - Φεβρουάριος, Αθήνα: εκδ. Π.Ι.Σ.. 0. Μάρδας, Γ. (998). Το Σύγχρονο Κοινωνικό Κράτος. Αθήνα Κομοτηνή: εκδ. Α.Ν. Σάκκουλας. Μάρδας, Γ., & Βαλκάνος, Ε. (005). Κοινωνική Πολιτική. Αθήνα: εκδ. Παπαζήση.. Μάρδας, Γ. & Βαλκάνος, Ε.(005). Διοικητική-Οικονομική- Κοινωνική Οργανισμών Επιχειρήσεων. Αθήνα: εκδ. Παπαζήση. 3. Ματσαγγάνης, Μ. (999). Προοπτικές του Κοινωνικού κράτους στη νότια Ευρώπη. Αθήνα: εκδ. Ελληνικά γράμματα. 4. Μούσης, Ν. (999). Ευρωπαϊκή Ένωση - Δίκαιο, Οικονομία Πολιτική. Αθήνα: εκδ. Παπαζήση. 5. Μούσης, Ν. (00). Η κοινωνική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αθήνα: εκδ. Παπαζήση. 6. Νικολακοπούλου Στεφάνου, Η. & Αμίτσης, Γ. (00). Μελέτες Κοινωνικού Δικαίου και Κοινωνικής Πολιτικής (Τόμος Ι). Αθήνα: εκδ. Παπαζήση. 7. Σακελλαρόπουλος, Θ.,(999). Η μεταρρύθμιση του κοινωνικού κράτους (Τόμος Α ). Αθήνα: εκδ. Κριτική. 8. Σακελλαρόπουλος, Θ. (00). Υπερεθνικές Kοινωνικές Πολιτικές την εποχή της παγκοσμιοποίησης. Αθήνα: εκδ. Κριτική. 9. Στασινοπούλου, Ο. (990). Κράτος Πρόνοιας. Αθήνα: εκδ. Gutenberg 30. Στασινοπούλου, Ο. (996). Ζητήματα σύγχρονης Κοινωνικής Πολιτικής. Αθήνα: εκδ. Gutenberg. 3. Χολέβας, Γ. (989). Οργάνωση και Διοίκηση Επιχειρήσεων- Θεωρία και Πράξη. Αθήνα: εκδόσεις Σμπίλιας. Β. Στην ξένη γλώσσα. Badi, B. (004). L état du monde,annuaire économique géopolitique mondial. Paris: éd.la Découverte.. Borgetto, M. & Lafore, R. (996). Droit de l aide et de l action socials. Paris: éditions Montechrestien. 3. Birrell, W. D. and others, (973). Social Administration, Readings in Applied Social Science. Harmondsworth: eds Penguin Books Ltd. 4. Gross, B. (966). The state of the nation: social systems accounting, in R.A. Saver (ed.), Social Indicators, USA: MIT Press. 5. Mardas, G. (977). Development and Society. London: Thesis. 6. Mardas, G. (978). Contribution à l analyse du système de protection sociale en Grèce. - Approche sociologique, économique et statistique Développement social, économique et planification. Dijon, France: Université de Bourgogne (Mémoire). 7. Mardas, G. (983). Analyse des interactions entre les facteurs socio-économigues et le secteur de la protection sociale. Le cas de la Grèce. Développement socio-économique et économetrique de l évolution des dépenses sociales dans le cadre de la C.E.E.. Paris: Université Paris, (thèse). 8. Offeubacher, D.I. & Poster, C.H., (970). Social problems and Social Policy. N.Y.: eds Appleton Century Crofts. ΑΡΧΕΙΑ Ε.Ψ.Ψ.Ε.Π - Τριμηνιαία επιστημονική έκδοση της Εταιρείας Ψυχολογικής Ψυχιατρικής Ενηλίκου & Παιδιού Τόμος 0- Τεύχος 4-, Noέμβριος 03 - Μάιος 04 A.P.P.A.C. ARCHIVES Quarterly Scientific Journal published by the Association of Psychology & Psychiatry for Adults & Children, Vol.0- No4-, November 03- May 04 Εκδότης Δ/ντής Chief Editor Ι. Κούρος Πρόεδρος Ε.Ψ.Ψ.Ε.Π. J. Kouros A.P.P.A.C. Chairman Ιδιοκτήτης: Ε.Ψ.Ψ.Ε.Π. Αιγιαλείας 8, 55 Παράδεισος Αμαρουσίου Τ F office@appac.gr Site: Για τα αποστελλόμενα έντυπα, κείμενα, φωτογραφίες, ο εκδοτικός οίκος αποκτά αυτόματα το δικαίωμα της δημοσίευσης. Κείμενα και φωτογραφίες που αποστέλλονται στο περιοδικό προς δημοσίευση δεν επιστρέφονται. Απαγορεύεται ηαναδημοσίευση, η αναπαραγωγή ή μετάδοση όλου ή μέρους του περιοδικού χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη. Η άποψη των συντακτών δεν ταυτίζεται απαραίτητα με την άποψη της Διεύθυνσης του περιοδικού. All Rights Reserved 7

8 9th International Congress of A.P.P.A.C. May PSYCHOLOGICAL PROBLEMS OF FAMILIES WITH DISABLED CHILDREN Svetlana V. Gridneva, Anna I. Tashcheva Associate Professor, Psychologist; Associate Professor, Psychologist Associate Professor; Associate Professor; Psychology Department, Southern Federal University, Rostov-on-Don, Russian Federation STUDY OF SENSE-VALUE ATTITUDES TO BRINGING UP CHILDREN AT REAL AND POTENTIAL PARENTS Liudmila Ju. Kruteleva, Irina V. Abakumova Associate Professor, Psychologist Professor, Psychologist, Psychology Department, Southern Federal University, Rostov-on-Don, Russian Federation THE PATHWAYS TO CARE AMONG THREE ETHNIC/RACIAL GROUPS: A SYSTEMATIC REVIEW Kelly K. Anderson, Nina Flora, Suzanne Archie, Craig Morgan 3, & Kwame McKenzie,4 Associate Professor, McMaster University Social and Epidemiological Research, Centre for Addiction and Mental Health (CAMH); Toronto, Ontario, Canada Department of Psychiatry and Behavioural Neurosciences, McMaster University; Hamilton, Ontario, Canada 3 Section of Social Psychiatry, Institute of Psychiatry, King s College London; De Crespigny Park, London SE5 8AF, UK 4 Department of Psychiatry, University of Toronto; Toronto Ontario, Canada HOSPITALIZATION FOR ASSESSMENT: A NEW SCHEME OF FORENSIC MENTAL HEALTH IN JAPAN Akihiro Shiina, Masaomi Iyo, Toyoaki Hirata 3, Yoshito Igarashi 4 Assistant Professor, psychiatrist, Chiba University Hospital and Chiba University Center for Forensic Mental Health, Chiba, JAPAN Professor, psychiatrist, Chiba University Hospital, Chiba University Postgraduate School of Medicine, and Chiba 3 4 University Center for Forensic Mental Health, Chiba, JAPAN Director, psychiatrist, Chiba Psychiatric Medical Center, Chiba, JAPAN Professor, psychiatrist, Chiba University Center for Forensic Mental Health, Chiba, JAPAN ALZHEIMER DISEASE: PRESENTATION OF ATYPICAL SYMPTOMS IN EARLY AGE S.Dimopoulos, Medical Student University of Turin SΟΜΕ PRESENTATIONS FOR THE 9th A.P.P.A.C. CONGRESS ASSOTIATION OF PERSONAL ANXIETY WITH OTHER PSYCHOSOCIAL FACTORS IN FEMALE POPULATION AGED 5-64 IN RUSSIA: MONICA-PSYCHOSOCIAL EPIDEMIOLOGICAL STUDY Gafarov V.V.,, MD, Professor, the head of laboratory, Panov D.O.,, PhD, Doctor, Gromova E.A,, PhD, MD, Doctor, Gagulin I.V.,, assistant professor, Gafarova A.V.,, PhD, Doctor. Collaborative laboratory of cardiovascular diseases epidemiology SB RAMS, Novosibirsk, Russia; FSBI Institute of internal and preventive medicine SB RAMS, Novosibirsk, Russia IMPACT OF RECESSION ON MENTAL AND PHYSICAL HEALTH OF INDIAN PRIVATE SECTOR WORKERS : A SOCIO _ PSYCHOLOGICAL STUDY Dr. SANJUKTA DAS, ASNIKA DAS READER in SOCIOLOGY, HEAD OF THE DEPARTMENT, DEPARTMENT OF SOCIOLOGY, KENDRAPARA AUTONOMOUS COLLEGE, KENDRAPARA, ODISHA, INDIA STUDENT, DEPT. OF HUMAN REOURCE, KARNATAKA STATE OPEN UNIVERSITY, KARNATAKA, INDIA EARLY LIFE STRESS AND COGNITION: HOW SOCIAL ISOLATION AND NEGLECT CAN INFLUENCE THE EPISODIC, EXPLICIT MEMORY. Erica de Lana Meirelles,3, Flavia Rosseti 3, Rayssa Lopes 3, Gabriella Vieira 3, J. Landeira- Fernandez,3, Patricia Franca Gardino ELM: Neuropsychologist, Psychotherapist, PhD neuroscience student; FR: Biologist, Specialized laboratory technician; RL: Biomedicine student; GV: Biologist, Specialized laboratory technician; JLF: MD, PhD, Full Professor, Director of Dep. Psychology PUC-Rio; PFG: MD, PhD, Full Professor, Head of Lab. Neurobiology and Neurochemistry UFRJ. Laboratory of Neurobiology and Neurochemistry IBCCF/UFRJ Federal University of Rio de Janeiro, Rio de Janeiro/RJ - BRAZIL, Department of Psychology UNESA, Rio de Janeiro/RJ - BRAZIL, 3 NNCE Experimental and Clinics Neuroscience Nucleus - Department of Psychology PUC-Rio, Rio de Janeiro/RJ - BRAZIL. ADAPTING CBT WITH RESPECT TO CHINESE CULTURAL REFERENCES: PROMISESE AND CHALLENGES Feng Guo Trainee Doctorate in Counselling Psychology, University of Manchester, UK THE COUNSELING OF WOMEN WHO ARE DISSATISFIED WITH THEIR BODIES Professor George Lotter, Practical Theology, Institution: North-West University, South Africa Copresentation with Ms. Eleanor Addinall ANTENATAL DEPRESSION IN CHINA, SYMPTOMS AND ASSESSMENT-A NEW ANGLE H. N. Cheung (PhD Candidate), D. S. Yu (M.D) Department of Clinical Psychology, The University of Edinburgh, UK, Mental Health Center, Inner Mongolia, China TREATMENT OF CHEMICAL ADDICTION BY SUBLIMINAL THERAPY: A CASE REPORT EVALUATION OF THE ATTITUDES OF MENTAL HEALTH PROFESSIONALS TOWARDS WORKING WITH PEER SUPPORT WORKERS Prof Anthony Henderson, Research Assistant Professor School of Psychiatry and Clinical Neurosciences, University of Western Australia. PERTH WESTERN AUSTRALIA SELF-REPORTS OF DEPRESSIVE SYMPTOMS, CRYING, LONELINESS AND SUICIDAL IDEATION IN A CLINICAL SAMPLE OF YOUNG ADOLESCENTS Naim Fanaj ; Erika Melonashi MD; psychiatrist; Mental Health Unit for Children and Adolescents; Prizren; KOSOVO PhD; Euroepan University of Tirana; ALBANIA ΣΧΕΣΗ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΚΑΙ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΝΟΣΟΥ ΣΕ ΥΓΙΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟ Φ. Αθανασιάδου, Α. Τζώτζη, Τ. Σεραφείμ 3, Ε. Κούκια 4, Γ. Αλεβιζόπουλος 5, Γ. Καλλέργης 6 Τχης (ΥΝ), Νοσηλεύτρια Ψυχικής Υγείας,Msc, Υποψήφια Διδάκτωρ ΕΚΠΑ. Ψυχολόγος, τμήμα Ψυχολογίας Παντείου Πανεπιστημίου Αθηνών. 3 Τχης 4 ( ΥΝ), Νοσηλεύτρια Ψυχικής Υγείας. Επίκουρος Καθηγήτρια Ψυχιατρικής Νοσηλευτικής,. 5 Αναπληρωτής καθηγητής Ψυχιατρικής. 6 Επίκουρος καθηγητής Ψυχιατρικής, Τμήμα Νοσηλευτικής. Υποψήφια Διδάκτωρ ΕΚΠΑ, 44 ΣΝΕΝ, Αθήνα. 3 4 Υπεύθυνη Ψυχιατρικής Κλινικής 44 ΓΣΝΕ, Θεσ/νικη. 5 Τμήμα Νοσηλευτικής, Τομέας Ψυχικής Υγείας και επιστημών συμπεριφοράς, ΕΚΠΑ, Αθήνα. Τμήμα Νοσηλευτικής, Τομέας Ψυχικής Υγείας και επιστημών 6 συμπεριφοράς, ΕΚΠΑ, Αθήνα. Τμήμα Νοσηλευτικής, Τομέας Ψυχικής Υγείας και επιστημών συμπεριφοράς, ΕΚΠΑ, Αθήνα. INTEGRATING MENTAL HEALTH SERVICES IN PRIMARY CARE SETTINGS - LESSONS LEARNT AND PRACTICAL TIPS NICK KATES MB.BS FRCPC, MCFP(hon), FCPA PSYCHIATRIST CHAIR DEPT. OF PSYCHIATRY, MCMASTER UNIVERSITY, SENIOR ADVISOR, HEALTH QUALITY ONTARIO, FORMER DIRECTOR HAMILTON FAMILY HEALTH TEAM MENTAL HEALTH PROGRAM, CHAIR, DEPT. OF PSYCHIATRY, MCMASTER UNIVERSITY PSYCHIATRIST, HAMILTON FAMILY HEALTH TEAM MENTAL HEALTH PROGRAM, HAMILTON, ONTARIO, CANADA. partnerships with community agencies. Exploring the experiences of meaning reconstruction among bereaved Greek-Cypriot parents, following the accidental death of a child in older adolescence. Georgia Konstantinou, Professional Doctorate Student-Trainee Counselling Psychologist, School of Education, University of Manchester, Manchester, UK EBART INTERFACE FOR USING INTERACTIVE ROBOTS TO HELP CHILDREN WITH AUTISM BECOME MORE SOCIAL LiLi Liu, BingBing Li, Tze Jui Goh 3, Min Sung 4, I-Ming Chen 5, Fellow, IEEE Research Associate with Robotic Research Center at 3 Nanyang Technological University, SINGAPORE. PhD student with BeingThere Center, Institute for Media Innovation at Nanyang Technological University of SINGAPORE Senior Psychologist with the Neurobehavioral Clinic under Child Guidance Clinic, Department of Child and Adolescent Psychiatry of Institute of Mental Health of SINGAPORE 4 Assistant Professor at Clinical Sciences, fellow of the academy of medicine, Singapore; a Senior Consultant and Head of Autism Clinic, Department of Child and Adolescent Psychiatry, Institute of Mental Health, SINGAPORE 5 Professor at the school of Mechanical and Aerospace Engineering of Nanyang Technological University in Singapore since 995, Fellow of IEEE (Class of 0) and Fellow of ASME, He is currently Director of Intelligent Systems Center and also Director of Robotics Research Center in Nanyang Technological University, SINGAPORE ARE MIGRAINE HEASDACHES PSYCHOGENIC?: A CASE REPORT OfF TREATMENT BY SUBLIMINAL THERAPY CHILDREN S DRAWING: WHEN CHIDREN DRAW THEMSELVES AND THEIR FAMILIES Σ. Μαστροκούκου / S.Mastrokoukou, Υποψήφια Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Ιωαννίνων PSYCHODYNAMIC/INTERPERSONAL GROUP PSYCHOTHERAPY FOR PERFECTIONISM: EVALUATING THE EFFECTIVENESS OF A SHORT-TERM TREATMENT PROGRAM Paul L. Hewitt, Professor, Department of Psychology, University of British Columbia, Vancouver, CANADA, Samuel F. Mikail, Clinical Director, Clinical Psychologist, Southdown Institute; Aurora, CANADA, Gordon L. Flett, Professor, Department of Psychology, York University; North York, CANADA, George A. Tasca, Director of Research, Centre for Eating Disorders; University of Ottawa, Ottawa, CANADA, Carol A. Flynn, Psychologist, Department of Psychology, University of British Columbia Vancouver, CANADA, Janet Kaldas, Student, Department of Psychology, University of British Columbia Vancouver, CANADA, Chang Chen, Department of Psychology, University of British Columbia Vancouver, CANADA, Xiaolei Deng, Department of Psychology, University of British Columbia Vancouver, CANADA PROMOTING EGO-INTEGRITION THROUGH REMINISCENCE AN INTERGENERATIONAL ENCOUNTER Alice M.L. Chong, PhD. Associate Professor, Department of Applied Social Studies, City University of Hong Kong, Hong Kong, CHINA SAVOURING BELIEFS AND POSITIVE INDICATORS OF ADJUSTMENT: A COUPLES APPROACH Christina Samios and David Boyd Dr Christina Samios, Assistant Professor of Psychology, David Boyd, Registered Psychologist Faculty of Society and Design, Bond University, Gold Coast, AUSTRALIA THE SELF-CONCEPT HAS GREAT EFFECT ON EMOTIONAL COMPETENCY AMONG INSTITUTIONALIZED AND NON-INSTITUTIONALIZED ADOLESCENTS. Joshy. V.Antony Doctoral Research Scholar, Dept.of Psychology, Bharathiar University, Coimbatore Tamilnadu- India Dr. S. John Michael Raj, Ph.D, Dean i/c, College Development Council, Professor and Guide, Dept.of Psychology, BharathiarUniversity, Coimbatore Tamilnadu- India THE ROLE OF WORK-FAMILY CONFLICT BETWEEN PARENTAL DEMANDS AND CROSS- CULTURAL ADJUSTMENT OF EXPATRIATES LIVING IN PORTUGAL Diana Farcas & Marta Gonçalves PhD student, PhD, researcher Lisbon University Institute (ISCTE-IUL) and CIS-IUL, Lisbon, PORTUGAL LEVELS OF STRESS EXPERIENCED BY EDUCATIONAL WORKERS IN KOSOVO Naim Fanaj, Fahri Drevinja, Shpend Haxhibeqiri 3, Fitore Azemi 4, Kosovare Azemi 5 MD, psychiatrist, Mental Health Unit for Children and Adolescents, Prizren, KOSOVO MD, psychiatrist, University Clinical Center, Psychiatric Clinic, Prishtina, KOSOVO 3 MD, psychiatri resident, University Clinical Center, Psychiatric Clinic, Prishtina, KOSOVO 4 Psychologist, AAB University, Prishtina, KOSOVO 5 Psychologist, Secondary School, Ferizaj, KOSOVO SELF-REPORTED FAMILY SOCIO-ECONOMIC STATUS, THE 5-HTTLPR GENOTYPE, AND DELINQUENT BEHAVIOUR IN A COMMUNITY-BASED ADOLESCENT POPULATION Med dr Cecilia Åslund, Med dr Erika Comasco, Med dr Niklas Nordquist, Prof Jerzy Leppert, Prof Lars Oreland, Prof Kent W. Nilsson Centre for Clinical Research, Uppsala University, Västmanland County Hospital Västerås, Västerås, SWEDEN Department of Neuroscience, Unit of Pharmacology, Uppsala University, Uppsala, SWEDEN Parents and Teachers Discipline Techniques for Preschoolers M Schiza Msc Education, Research Fellow, Early Chilhood Dept. TEI of Athens, M. Nanouri Master of Art Infant Mental Health, Teacher of Early childhood Education Is Rivastigmine associated with Sexually Dis-inhibited Behaviour? Mahesh Nachnani,Mohammad Mazharuddin, Devdutta Joardar 3, Kuppahalli Venkatesh 4 Dr, Psychiatrist, Specialty Registrar in General Adult Psychiatry, Norfolk and Suffolk NHS Foundation Trust, Boston, UNITED KIGNDOM (NSFT) Dr, Psychiatrist, Specialty Registrar Old Age Psychiatry, (NSFT) 3 Dr, Psychiatrist, Consultant Old Age Psychiatry, (NSFT) 4 Dr, Psychiatrist, Consultant Old Age Psychiatry, NHS-Grampian, UNITED KINGDOM The importance of the interaction between Sound - Body and Environment for children with Autism Spectrum Conditions Relational and Expressive Activity and its technology Grazia Ragone Play4Growth Ltd., Brighton, UK PSYCHOLOGICAL FEATURES OF ADOLESCENT GIRLS WITH A NON-TRADITIONAL SEXUAL ORIENTAYION E. Nikolaeva, professor of the Applied psychology department of the Petersburg state transport university and the developmental psychology and family pedagogic department of the Herzen state pedagogical university, Sait-Petersburg E. Veterok, associate professor of special psychology department of the Novosibirsk State University, Novosibirsk RUSSIAN FEDERATION Cold Pies, Warm Beer, and Misspent Youth : Acculturation Strategies Mediate Ethnic Self- Identification and Marginalization in First and Second-Generation Migrant Youth from South-East Asia Anita Tan School of Psychology and Exercise Science (Murdoch University) AN INNOVATIVE PROGRAM ON YOUTH MENTAL HEALTH DE-STIGMATISATION: CHALLENGES & RESULTS. Marta Gonçalves, PhD, post doctoral researcher,cis-iul, Instituto Universitário de Lisboa ISCTE-IUL. Lisbon. PORTUGAL. EFFECTS OF CHILDHOOD MALTREATMENT ON FACIAL EMOTION RECOGNITION IN RECOVERED DEPRESSED PATIENTS AND HEALTHY CONTROLS. Niki Antypa, PhD,, Lorenzo Bassani, MD, Alessandro Serretti, MD, PhD Department of Biomedical and Neuromotor Sciences, University of Bologna, Bologna, ITALY Institute of Psychology, University of Leiden, Leiden, THE NETHERLANDS SOCIALLY PRESCRIBED PERFECTIONISM AND HELICOPTER PARENTING RELATE TO ACADEMIC ANXIETY Kathryn Fletcher, PhD, Monica Heller Associate Professor, Educational Psychology, Ball State University, Muncie, Indiana USA Doctoral Student, Educational Psychology, Ball State University, Muncie, Indiana USA Communication with the use of Toy- Library Sidiropoulou Τ. Associate Professor of Psychopedagogics, Early childhood Dept., Technological Educational Institution of Athens, Vassiliou Ath. & Dimitriou Xristina Teachers of Early childhood Education EVALUATIVE CONCERNS PERFECTIONISM RELATES TO HIGHER LEVELS OF SOCIAL AVOIDANCE GOALS IN EARLY ADOLESCENCE Kathryn Fletcher, PhD, S. Serena Shim, PhD, Monica Heller Associate Professor, Educational Psychology Ball State University Doctoral Student, Educational Psychology, Muncie, Indiana Muncie, Indiana Muncie, Indiana USA COGNITIVE-BAHEVIORAL THERAPY OF PATIENTS WITH HIPOCHONDRIA Dr. Ivanna Shubina Ass. Professor, Business Department, American University of the Middle East, KUWAIT. A case study in a daycare center: an intervention in its space and daily psycho pedagogue programs. Maria Zerva, Trifeni Sidiropoulou, Constantina Tsaoula 3 Professor of Scientific Applications - Early Childhood Dept., Technological Educational Institution (TEI) of Athens, GREECE Associate Prof of Psychopedagogics, Early Childhood Dept., Technological Educational 3 Institution (TEI) of Athens, GREECE Professor of Scientific Applications - Early Childhood Dept., Technological Educational Institution (TEI) of Athens, GREECE MENTAL HEALTH AND PREVENTION IN EARLY CHILDHOOD: THE ROLE OF EDUCATORS A. Poulakida, Teacher of Early Childhood Education, Med Education, E. Tamvakou, Psychologist - Psychotherapist Group dynamics among co-educators Sidiropoulou Τ., Associate Professor of Psychopedagogics, Early childhood Dept., Technological Educational Institution of Athens, Kontou Irini & Poupaki Amalia-Pavlina, Teachers of Early childhood Education. «Portfolio: Ένα εργαλείο στην υπηρεσία ανάπτυξης όλων των συντελεστών της Προσχολικής Αγωγής» Tsaoula, C. Lecturer, Department of Early Childhood Education, Technological Educational Institute of Athens, Vagi-Spyrou, E. Advisor of Pre- School Education, Ministry of Education, Greece Internet addiction and new dissociative phenomena in adolescence Rosella Tomassoni Full Professor of General Psychology, Eugenia Treglia PhD in General Psychology A multidisciplinary perspectives for the importance of creativity of the childrens development. Social psychological and educational perspectives. Ioanna-Stamatina Panagiotakopoulou, Psychologist of the Pantion University of Athens, Nursery teacher (kindergarten) University of Athens, M.A. Educational Psychology of the Charokopion University of Athens, Ph.D. candidate of Psychology of Art and Creativity University of Cassino, Italy. PSYCHOLOGICAL AND MEDICAL CHARACTERISTIC OF DISEASE IN CHILDREN AND ADOLESCENTS WITH RHEUMATOSIS L.I. Omelchenko, T.M. Pushkareva, L.A. Datsenko 3, M.O. Kudriavchenko 4, V.V. Zavgorodnya 5, O.V. Mirza 6 Doctor of medical Sciences, professor. Scientist in the field of Pediatrics, Head of the Department of connective tissue diseases in children. State Institution «Institute of Pediatrics, obstetrics, and gynecology» of the National Academy of medical Sciences of Ukraine. Doctor of medical Sciences, chief researcher of the Center of medicine and psychotherapy of the State Institution «Institute of Pediatrics, obstetrics, and gynecology» of the National Academy of medical Sciences of Ukraine. 3 Candidate of medical Sciences, physician of the highest category, senior researcher at the Department of connective tissue diseases in children of the State Institution «Institute of Pediatrics, obstetrics, and gynecology» of the National Academy of medical Sciences of Ukraine. 4 Research scientist of Gifted children and adolescents monitoring department. Institute of gifted child of the National academy of Pedagogy of Ukraine. 5 Psychotherapist, a member of the Ukrainian Association of psychotherapists. (specialization - sand therapy). Scientist in the field of Pediatrics in the State Institution «Institute of Pediatrics, obstetrics, and gynecology» of the National Academy of medical Sciences of Ukraine. 6 Scientist in the field of Pediatrics. Territorial medical Association Psychiatry in Kiev, Ukraine. Treating Chronic Pain with Subliminal Therapy Are Migraine Headaches Psychogenic?: A Case Report of Treatment by Subliminal Therapy Παράμετροι που επηρεάζουν τη διάρκεια νοσηλείας ψυχωτικών ασθενών Πέτσας Δημήτριος, Ψυχίατρος, Επιμελητής Β, 4ο Ψ.Τ.Ε., Ψ.Ν.Α. Δαφνί Η επίδραση της διάρκειας νοσηλείας των ψυχωτικών ασθενών στη λειτουργία ενός ΨΤΕ Στάικος Χαρ., Αναπληρωτής Προϊστάμενος Νοσηλευτικής Υπηρεσίας, 4ο Ψ.Τ.Ε., Ψ.Ν.Α. Δαφνί Non-Suicidal Self Harm as a form of Addiction. Dimitrios G. Lyrakos, Clinical & Forensic Psychologist