ΜΕΤΑΛΛΑ Γιατί ο χρυσός πάει στα ύψη; Στερεύουν τα αποθέµατα της Γης! Τα γεράκια των αγορών είναι έτοιµα για παιχνίδια µε τα κρατικά οµόλογα MRS P.R.

Transcript

1 ΠΟ ΟΣΦΑΙΡΟ ΚΑΙ ΝΒΑ ΤΡΕΛΕΣ BUSINESS ΜΕ ΤΟΥΣ ΦΑΝΑΤΙΚΟΥΣ ΟΠΑ ΟΥΣ ΤΩΝ ΟΜΑ ΩΝ ΣΤΗΝ ΑΣΙΑ ))) 19 ΡΑΟΥΛ ΚΑΣΤΡΟ Κλειστά τον εκέµβριο επιχειρήσεις και καταστήµατα στην Κούβα ))) 21 ΜΕΤΑΛΛΑ Γιατί ο χρυσός πάει στα ύψη; Στερεύουν τα αποθέµατα της Γης! ))) 18 ΕΝΤΟΥΑΡΝΤ ΜΠΟΡΤΖΕΡΝΤΙΝΓΚΝΓΚ Κάνει το Αµπού Ντάµπι «Χόλιγουντ» των media ))) 24 Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η 2 2 Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ Κάτω από τις µονάδες µε πτώση 3,5% ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ Πτώση στα 78 δολάρια ΘΕΜΑ ΠΡΩΤΟ bstories@protothema.gr bigstory ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΑΡΧΙΣΑΝ ΝΑ ΚΑΛΟΥΝ ΤΟΥΣ ΟΦΕΙΛΕΤΕΣ ΓΙΑ DEALS ΚΛΕΙΝΟΥΝ ΤΑ ΥΠΟΛΟΙΠΑ ΑΠΟ ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΚΑΡΤΕΣ ΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΜΟΝΟ ΤΟΥ 20%-50% ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΙΚΟΥ ΧΡΕΟΥΣ ))) 5 ΦΩΚΙΩΝ ΜΠΡΑΒΟΣ Ο ΑΓΩΝΑΣ ΡΟΜΟΥ TOY MR INTERNATIONAL LIFE Από το λαµπρό ξεκίνηµα και τις δάφνες των 80s και 90s στο σήµερα ενός κλάδου που κλυδωνίζεται ))) disasterstory ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙ ΗΣ ALPHA COPY Vs NOKIA «Αν διαρρεύσουν πληροφορίες για τους Φινλανδούς, το σκάνδαλο της Siemens θα ωχριά»! - Πώς η πολυεθνική «άδειασε» τον Ελληνα Mr Nokia - Το διαζύγιο, η αγωγή των 180 εκατ. ευρώ και τα 200 «ορφανά» ))) 9 ΚΕΡ ΟΣΚΟΠΙΑ ΕΙΣ ΒΑΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑ ΑΣ Τα γεράκια των αγορών είναι έτοιµα για παιχνίδια µε τα κρατικά οµόλογα ΠΟΣΟ ΚΟΣΤΙΖΕΙ ΚΑΘΕ ΑΡΝΗΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΤΩΝ ΞΕΝΩΝ ΟΙΚΩΝ MRS P.R. ΟΙ ΚΥΡΙΕΣ ΤΩΝ ΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ Μιλούν στο «b.s.» τέσσερις Ελληνίδες που κρατούν στα χέρια τους τη φήµη πανίσχυρων οµίλων ))) Με το πιστόλι στον κρόταφο της χώρας Moody s και Standard & Poor s Πόσο ακριβά θα δανειστούµε τα 70 δισ. ευρώ που θα χρειαστεί το ηµόσιο; Κάθε άνοδος των spreads κατά µισή ποσοστιαία µονάδα προκαλεί αιµορραγία 320 εκατ. ευρώ τον χρόνο στο κράτος µόνο για τόκους index ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ ΤΑΜΕΙΑ Οι κοµπίνες µε τα φάρµακα ))) 7 ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Τέσσερις ηµέρες δουλειά την εβδοµάδα ))) ΕΦΟΠΛΙΣΤΕΣ 30 ΙΣ. ΕΥΡΩ ΘΑ ΑΝΤΛΗΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΑΝΕΙΚΑ ΜΟΝΟ ΤΟΥΣ 3 ΠΡΩΤΟΥΣ ΜΗΝΕΣ ΤΟΥ 2010 ))) 4 Ρευστό από χρηµατιστήρια και funds ))) 8

2 ΛΙΓΟΤΕΡΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΚΑΙ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ 13,3 % πτώση σηµείωσαν οι εξαγωγές στη γεωργία και την κτηνοτροφία τον Σεπτέµβριο του 2009 σε σχέση µε το ,2 % µείωση σηµείωσαν οι εκροές το δωδεκάµηνο Οκτωβρίου Σεπτεµβρίου % ήταν η µεγαλύτερη µείωση σε εξαγώγιµα προϊόντα και συγκεκριµένα στα δηµητριακά και στους σπόρους δηµητριακών Ετήσιες συγκρίσεις εξαγωγών - εισαγωγών σε γεωργία - κτηνοτροφία τα δωδεκάµηνα Οκτωβρίου - Σεπτεµβρίου τα έτη 2006, 2007, 2008, 2009 Εξαγωγές Εισαγωγές 2006/ / /2009 6,6 % µείωση σηµείωσε ο γενικός δείκτης τιµών των εισαγωγών στη γεωργία και στην κτηνοτροφία τον Σεπτέµβριο του ,5 % πτώση σηµείωσαν οι εισαγωγές αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων το 12µηνο Οκτωβρίου Σεπτεµβρίου ,1 % ήταν η µεγαλύτερη µείωση σε εισαγώγιµα προϊόντα και συγκεκριµένα στο πετρέλαιο» ΣΑΝ ΠΟΛΥ ΝΩΡΙΣ ΕΝ ΑΡΧΙΣΕ ΤΟ ΕΝ ΟΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΟ ΑΝΤΑΡΤΙΚΟ; «09 ΚΥΡΙΑΚΗ 22 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2009 b.s.άρθρο ΑΠO ΤΟΝ ΑΝΤΩΝΗ ΚΕΦΑΛΑ Το Πόνζι κράτος και ο διχασµός Στον κόσµο των απατεώνων το σχέδιο Πόνζι (Ponzi) κατέχει ξεχωριστή θέση: µολονότι παλιό και γνωστό, πάντα βρίσκει θύµατα. Πολλοί παρασύρονται από την υπόσχεση της άκοπης ευδαιµονίας. Ο πρώτος που βάζει τα λεφτά του πληρώνεται µε µέρος από τα λεφτά του δεύτερου, ο δεύτερος µε µέρος από τα λεφτά του τρίτου κ.ο.κ. Ο διαχειριστής κρατά για τον εαυτό του τη µερίδα του λέοντος και όλα πάνε καλά έως τη στιγµή που δεν θα εισρεύσουν νέα χρήµατα ή που κάποιος θα ζητήσει τα λεφτά του πίσω. ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α το κράτος έπιασε θύµατα 10 εκατοµµύρια πολίτες. Πήρε τα λεφτά τους και τις ελπίδες τους. Υποσχέθηκε διά βίου απασχόληση, καλές αµοιβές, επαρκή ιατρική περίθαλψη, ικανοποιητική σύνταξη. Στην αρχή τα κατάφερε, διότι επικράτησε χρηστή διαχείριση. Οταν, όµως, η διαφθορά άρχισε να εξαπλώνεται και τα χρήµατα (τα φορολογικά έσοδα) να κατευθύνονται όχι στην εκπλήρωση των υποσχέσεων και υποχρεώσεων αλλά στις τσέπες του ίδιου του κρατικού µηχανισµού, τότε βρέθηκε η λύση των δανεικών. Με δάνεια συντηρήθηκαν η ψεύτικη ευδαιµονία και η διαφθορά. Τώρα τα δανεικά στέρεψαν. Μερικοί, µάλιστα, (όπως η Ε.Ε.) θέλουν να µάθουν τι ακριβώς έγιναν τα λεφτά τους. Οπως ο κακόφηµος πλέον Μάντοφ, έτσι και το ελληνικό κράτος της λούφας και της λαµογιάς πιάστηκε και καταρρέει. ΤΟ ΚΑΚΟ, βέβαια, έχει γίνει. Μέσα σε σύντοµο χρονικό διάστηµα δηµιουργήθηκε ένας νέος διχασµός: οι λίγοι πολύ πλούσιοι και οι πολλοί πολύ φτωχοί. Η πληθώρα των διεφθαρµένων και η µειοψηφία των αδιάφθορων. Οι επιχειρήσεις που στενάζουν και οι τράπεζες που ευδοκιµούν. Η χρηµατοοικονοµική οικονοµία του αδίστακτου πλούτου και η πραγµατική της ανεργίας και της συρρίκνωσης. Ολοι µαζί, όµως, µε σιγουριά οδηγούµαστε στον γκρεµό - όχι πως δεν θα υπάρξουν οι εξαιρέσεις όσων µετοίκησαν στα πελάγη και σε άλλες χώρες. ΣΙΣΥΦΕΙΟ ΤΟ έργο της κυβέρνησης. Γίνεται ακόµη πιο δύσκολο επειδή η ανοχή των ψηφοφόρων είναι πλέον ελάχιστη - ακόµη και όταν η εντολή τους είναι πρόσφατη και σαφής. Ο πρωθυπουργός, οι υπουργοί, το κόµµα είναι υποχρεωµένοι να κερδίζουν κάθε µέρα, ξανά και ξανά, την εµπιστοσύνη των πολιτών. Παραλλάσσοντας τον Θωµά Φρίντµαν, η διακυβέρνηση έχει µετεξελιχτεί από µαραθώνιο σε αγώνα δρόµου υψηλής ταχύτητας και µικρής απόστασης. Απαιτεί την αντοχή και το πείσµα του µαραθωνοδρόµου και την ταχύτητα και την αποφασιστικότητα του δροµέα των 100 µέτρων µετ' εµποδίων! ΚΡΙΣΙΜΑ, ΠΟΛΥΣΥΝΘΕΤΑ και µε φανερές και κρυφές διαστάσεις είναι τα προβλήµατά µας. Οφείλουµε, όµως, να τα αντιµετωπίσουµε - διότι το σχέδιο Πόνζι έχει καταρρεύσει. Τι µας σταµατά, λοιπόν; Την απάντηση έδωσε πριν από χρόνια το καρτούν Πόγκο: «Είδα τον εχθρό και τρόµαξα. Είµαστε εµείς». Κακοµάθαµε µε το βόλεµα δεκαετιών -αυτή είναι η πιο τραγική κληρονοµιά της Μεταπολίτευσης- και δεν θέλουµε, δεν έχουµε το κουράγιο να αλλάξουµε. ιαρκώς ψάχνουµε όχι για το αποφασιστικό και βέλτιστο αλλά για την υπεκφυγή και την αναβολή, τη µισή αλήθεια, τη µισή µεταρρύθµιση, το µισό βήµα. Μακριά από εµάς η αναστάτωση, η υποβάθµιση, η κατάργηση κεκτηµένων, η θυσία, η συνεισφορά στα κοινά. Μακριά από εµάς η αλήθεια. Κοντά µας η εθελοτυφλία. ΟΥΤΕ ΤΟ χρέος ούτε το έλλειµµα ούτε οι Βρυξέλλες θα µας βουλιάξουν. Θα µας καταστρέψει το απερίγραπτο, αδηφάγο, πανταχού παρόν διεφθαρµένο κράτος που σήµερα λυσσαλέα πολεµά την κυβέρνηση - την κάθε κυβέρνηση. Και το κράτος είµαστε εµείς. Αντίο, κατανάλωση! Ρέκβιεµ για τις υψηλές πωλήσεις σε γαλακτοκοµικά, ελαιόλαδο, προϊόντα περιποίησης σώµατος, ελαιόλαδο - Οι Ελληνες δεν γεµίζουν πλέον το καλάθι, αλλά επιλέγουν να ψωνίζουν περισσότερες φορές και µε λίστα -ΤΟΥ ΗΜΗΤΡΗ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ markopoulo@gmail.com Ενας από τους γνωστούς αστικούς µύθους είναι και αυτός περί της αγοράς µεγάλων ποσοτήτων τροφίµων, για να µην «ξεµείνου- µε». Πόσες και πόσες φορές µάλιστα σχολιάζαµε αρνητικά το γεγονός πως οι υτικοευρωπαίοι δεν αγοράζουν µε το κιλό όπως εµείς, αλλά µε το κοµµάτι; Αν όµως αυτό το σαφώς κατοχικής προέλευσης µοντέλο επιβίωσε επί 65 χρόνια δηµιουργώντας µια εικόνα τεχνητής ευ- µάρειας, να που σήµερα η οικονοµική συγκυρία έρχεται να ανατρέψει το status quo. Και αυτό διότι πρόσφατες µετρήσεις του Οικονοµικού Πανεπιστηµίου Αθηνών και οι πρώτες πληροφορίες από τα σούπερ µάρκετ δείχνουν πως η εποχή των τροφαντών αγελάδων ανήκει πια στο παρελθόν. Συγκεκριµένα, η γεωγραφία της κατανάλωσης στη χώρα µας αλλάζει µε δραµατικό τρόπο, ως αποτέλεσµα της δίνης στην οποία περιήλθε η Ελλάδα εξαιτίας των στρεβλών πολιτικών που έχουν ακολουθηθεί στην οικονο- µία. Σύµφωνα λοιπόν µε τις µετρήσεις, από τις αρχές του έτους έως και το φθινόπωρο ο όγκος πωλήσεων στα σούπερ µάρκετ παρουσιάζει κάµψη της τάξεως του 1,2%, γεγονός που συµβαίνει για πρώτη φορά µετά τη Μεταπολίτευση. Ενας κλάδος µε µεγάλο δυναµισµό όπως το λιανεµπόριο, ο οποίος σαφώς βασιζόταν στην πάγια διάθεση κατανάλωσης από τη µεριά των Ελλήνων, φαίνεται πως βιώνει τις πιο µαύρες ηµέρες του. Αν και από τις αρχές του 2000 οι πωλήσεις του έτρεχαν «Kραχ στην αγορά» Eννεάµηνο 2009 Oγκος πωλήσεων σούπερ µάρκετ: Τζίρος: 120 κατηγορίες στα ράφια των σούπερ µάρκετ κινήθηκαν καθοδικά σε έναν µέσο όρο του -5% έως -6% ενώ οι υπόλοιπες υπήρξαν οριακά ανοδικές και πολλές φορές κάτω του 0,5% µε διαρκή τάση ανόδου πάνω από 5%, σήµερα βρίσκεται στην κόψη του ξυραφιού, παρουσιάζοντας οριακά θετικούς τζίρους της τάξεως του 0,4%. Βέβαια όλα αυτά αφορούν στο διάστηµα έως και το φθινόπωρο, ενώ οι πρώτες πληροφορίες για το τελευταίο δίµηνο κάνουν λόγο ακόµα και για ενδεχόµενη πτώση των τζίρων στο σύνολο του έτους. Πού όµως επικεντρώνεται το µεγαλύτερο πρόβληµα σε ό,τι αφορά την αγορά; Ποιες είναι εκείνες οι κατηγορίες ειδών που έχουν θιγεί περισσότερο από την κρίση που µαστίζει την αγορά; Οι µετρήσεις είναι σαφείς. Ο θεµέλιος λίθος της ελληνικής διατροφής, το ελαιόλαδο, παρουσιάζει κάµψη πωλήσεων της τάξεως του 7,3%, µε ταυτόχρονη πτώση σε όγκο πωλήσεων κατά 3,5%. Τα γαλακτοκοµικά προϊόντα, τα οποία αποτελούν καθηµερινή επιλογή µας, ακολουθούν οµοίως καθοδική πορεία. Ειδικότερα, το φρέσκο γάλα παρά τη µείωση τιµών που επήλθε, κατόπιν πρωτοβουλίας της «Vivartia», παρουσιάζει µείωση πωλήσεων 7% ενώ και οι ποσότητες που πουλήθηκαν Πωλήσεις προϊόντων (%) Eλληνικό καλάθι Πόσο δαπανούµε µηνιαίως (σε ευρώ) Σπορέλαια Eλαιόλαδο Φρέσκο γάλα Γιαούρτια Αφρόλουτρα > Από τις αρχές του έτους έως και το φθινόπωρο ο όγκος πωλήσεων στα σούπερ µάρκετ παρουσιάζει κάµψη 1,2%, γεγονός που συµβαίνει για πρώτη φορά µετά τη Μεταπολίτευση ήταν περιορισµένες κατά 2,5%. Ανάλογη εικόνα υπάρχει και στον κλάδο των σπορέλαιων µε -11% σε τζίρους, των γιαουρτιών µε -5,6%, καθώς και άλλων κατηγοριών όπως τα αφρόλουτρα (-5,4%). Συνολικά, οι µισές από τις περίπου 120 κατηγορίες στα ράφια των σούπερ µάρκετ κινήθηκαν καθοδικά κατά µέσο όρο από -5% έως -6%, ενώ οι υπόλοιπες υπήρξαν οριακά ανοδικές και πολλές φορές κάτω του +0,5%. Είναι ξεκάθαρο λοιπόν ότι οι Ελληνες δεν «τιγκάρουν» πια το καλάθι, αλλά επιλέγουν να ψωνίζουν περισσότερες φορές και µε λίστα. Αυτό έδειξε και η πρόσφατη εισήγηση του Οικονοµικού Πανεπιστηµίου Αθηνών, σύµφωνα µε την οποία οι Ελληνες µεσοσταθµικά δαπανούν στο σούπερ µάρκετ περί τα 290 ευρώ µηνιαίως, ενώ για το 2007 το ποσό αυτό έφτανε στα 338 ευρώ µηνιαίως. Κραχ και στα ηλεκτρικά Σαν να µην έφταναν τα παραπάνω, την περασµένη εβδοµάδα δόθηκαν στη δηµοσιότητα και τα αποτελέσµατα έρευνας της εταιρείας ICAP αναφορικά µε την αγορά ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών. Και εκεί η κατάσταση µοιάζει να υπέστη ηλεκτροσόκ, καθώς ο ρυθµός αύξησης της εν λόγω αγοράς µειώθηκε από το 2007 κατά 11,6%. Σηµαντικό είναι το πλήγµα και στην επονοµαζόµενη αγορά λευκών συσκευών (ψυγεία, πλυντήρια κ.ά.), η οποία σε συγκεκριµένες περιπτώσεις παρουσιάζει µεγάλη καθίζηση και µειωµένες πωλήσεις της τάξεως του 50%.

3

4 4» ΜΕ ΤΟ ΠΙΣΤΟΛΙ ΣΤΟΝ ΚΡΟΤΑΦΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑ ΑΣ MOODY S KAI STANDARD & POOR S Φοβούνται κερδοσκοπικά παιχνίδια από τα «γεράκια» των αγορών Η κυβέρνηση έχει αποδυθεί σε αγώνα δρόµου για να προλάβει νέα υποβάθµιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας και να πείσει όσους αµφισβητούν τα «greek statistics» -ΤΟΥ ΚΩΣΤΗ Χ. ΠΛΑΝΤΖΟΥ b.s.άρθρο ΑΠO ΤΟΝ ΒΑΣΙΛΗ ΣΤΕΦΑΝΑΚΙ Η ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ Ηρθε η ώρα να σπάσουν αβγά Μάχη µε τον χρόνο δίνει η κυβέρνηση για να αποτρέψει µια νέα υποβάθ- µιση της ελληνικής οικονοµίας που βρίσκεται προ των πυλών - ή, τουλάχιστον, να την προλάβει προτού το Ελληνικό ηµόσιο βγει ξανά στις διεθνείς χρηµαταγορές για δανεικά. Γι αυτό επιστρατεύει εσπευσµένα τα µόνα όπλα που διαθέτει: δηλαδή τον προϋπολογισµό λιτότητας του 2010, το σχέδιό της για νέες διαρθρωτικές αλλαγές και το αναθεωρηµένο Πρόγραµµα Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΠΣΑ ) που θα ανακοινώσει σε περίπου έναν µήνα στις Βρυξέλλες. Μετά τη Fitch, που πρώτη χτύπησε το καµπανάκι κινδύνου και προχώρησε σε υποβάθµιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας µας, στο οικονοµικό επιτελείο αγωνιούν αν και πότε θα διαπράξουν κάτι ανάλογο, όπως απειλούν, η Moody s και η Standard & Poor s. Οπως λένε, αν η υποβάθµιση από τη Fitch πέρασε σχετικά ανώδυνα, επειδή είχε σχεδόν προεξοφληθεί, τίποτα δεν θα είναι το ίδιο ύστερα από µια ενδεχόµενη νέα υποβάθµιση που απειλεί να «σµπαραλιάσει» την παραπαίουσα ελληνική οικονοµία, εκτοξεύοντας στα ύψη τα επιτόκια µε τα οποία δανείζεται η χώρα. Ηδη το spread των 10ετών οµολόγων έφτασε στις 172 µονάδες και οδεύει ολοταχώς προς τις 200. Περιµένουν τον Προϋπολογισµό Μία άνοδος των spreads κατά µισή ποσοστιαία µονάδα προκαλεί αιµορραγία 320 εκατ. ευρώ τον χρόνο µόνο για τόκους. Στέλεχος του οικονοµικού επιτελείου σχολίαζε: «Το ερώτηµα πλέον είναι πότε θα βγουν οι νέες εκθέσεις για τη χώρα µας». Αν και οι διεθνείς χρηµατοοικονοµικοί οίκοι έχουν προαναγγείλει ότι θα αναµένουν την κατάθεση του κρατικού προϋπολογισµού για να βγάλουν συ- µπεράσµατα, ωστόσο δεν προαναγγέλλουν (ποτέ) τον ακριβή χρόνο που θα επιλέξουν να το κάνουν. Για να αντιµετωπίσουν το έλλειµµα αξιοπιστίας που στιγµατίζει τη χώρα µας, το οικονοµικό επιτελείο επιδιώκει να προχωρήσει σε µια «καταιγίδα ενηµέρωσης» των διεθνών επενδυτών πριν από τον Απρίλιο για τις προτεραιότητες και τους στόχους της νέας κυβέρνησης. Γνωρίζουν όµως καλά ότι τα «γεράκια» των αγορών πιθανότατα να ετοιµάζουν > Κάθε άνοδος των spreads κατά µισή ποσοστιαία µονάδα προκαλεί αιµορραγία 320 εκατ. ευρώ τον χρόνο στο ηµόσιο µόνο για τόκους ΠΟΣΟ ΑΚΡΙΒΑ ΘΑ ΑΝΕΙΣΤΕΙ Η ΕΛΛΑ Α ΤΑ 70 ΙΣ. ΠΟΥ ΘΑ ΧΡΕΙΑΣΤΕΙ; 30 ΙΣ. ΘΑ ΑΝΤΛΗΣΟΥΜΕ ΜΟΝΟ ΤΟΥΣ ΤΡΕΙΣ ΠΡΩΤΟΥΣ ΜΗΝΕΣ ΤΟΥ 2010 ΚΑΘΕ ΕΚΘΕΣΗ-ΒΟΜΒΑ ΚΑΙ ΚΑΘΕ «ΠΙΣΤΟΛΙΑ» ΤΩΝ ΞΕΝΩΝ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΟΜΟΛΟΓΑ ΤΙΝΑΖΕΙ ΤΑ ΤΑΜΕΙΑ ΜΑΣ ΣΤΟΝ ΑΕΡΑ ήδη τα κερδοσκοπικά τους παιχνίδια, εκτιµώντας ότι µέσα στο α τρίµηνο του 2010 η χώρα µας θα προσπαθήσει να αντλήσει έως και 30 δισ. ευρώ από τα συνολικά 70 δισ. τα οποία εκτιµάται πως θα δανειστεί µέσα στη χρονιά. Τα σκοτεινά τους σχέδια θα διευκόλυνε ιδιαίτερα µια νέα «πιστολιά» εκ µέρους των διεθνών οίκων, που θα πυροδοτούσε τα επιτόκια δανεισµού της Υπό αυτές τις συνθήκες, η κυβέρνηση σπεύδει να ανοίξει τον φάκελο των διαρθρωτικών αλλαγών -και ειδικά σε Ασφαλιστικό, ηµόσιο και φορολογία- προτού καν συµπληρώσει 50 ηµέρες στην εξουσία. Για να ανακτήσει την εµπιστοσύνη των αγορών που δεν αρκούνται πια σε λόγια και στα «greek statistics», στόχος της είναι να µπορέσει µέσα στον εκέµβριο να θέσει το πλαίσιο των αλλαγών που προωθεί και έως τον Φεβρουάριο να µπορεί να στείλει «ραπόρτο» µε σαφέστατους στόχους και χρονοδιαγράµµατα σε όσους ενδιαφέρονται για την ελληνική οικονο- µία, δηλαδή στην Ε.Ε. και τους αγοραστές ελληνικών οµολόγων. Το κακό σενάριο Το κακό σενάριο που φοβούνται στο υπουργείο Οικονοµικών είναι να βιαστεί έστω και ένας από τους δύο οίκους να ανακοινώσει υποβάθµιση, βασιζόµενος µόνο στο σχέδιο Προϋπολογισµού χώρας, αποφέροντας βραχυπρόθεσµα µεγάλα κέρδη στα ταµεία τους. Αυτές τις διαθέσεις τους φαίνεται να αποκαλύπτει η απροσδόκητη διεύρυνση που σηµειώθηκε στο περιθώριο των ελληνικών οµολόγων την περασµένη εβδοµάδα, έως 30 µονάδες µέσα σε τρεις ηµέρες, που µεταφράζεται σε ετήσια επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισµού κατά 190 εκατ. ευρώ! που κατατέθηκε την Παρασκευή, χωρίς να ανα- µένει έως τον Ιανουάριο για να συνεκτιµήσει το Πρόγραµµα Σταθερότητας και το πλάνο των διαρθρωτικών αλλαγών, που θα ενσωµατώνεται σε αυτόν, καθώς και τις παρατηρήσεις επ αυτών της Κο- µισιόν και των συµβουλίων Ecofin και Eurogroup. «Κανόνες µεταξύ κυρίων» θα επέβαλαν -λένε στο υπουργείο Οικονο- µικών- να µην προχωρήσουν βεβιασµένα οι οίκοι αξιολόγησης σε τέτοιες ενέργειες, ακόµα και αν κρίνουν ανεπαρκείς από µια πρώτη ανάγνωση τους στόχους και τις παραδοχές του νέου Προϋπολογισµού. Αλλωστε ο Προϋπολογισµός χαρακτηρίζεται «µεταβατικός» και θα πρέπει να ληφθεί υπόψη το πρόγραµ- µα των διαρθρωτικών αλλαγών, το οποίο θα αποτελέσει τον «οδικό χάρτη» σε βάθος τριετίας για τις αποκρατικοποιήσεις, τον έλεγχο των κρατικών δαπανών, τα µέτρα καταπολέµησης της φοροδιαφυγής και την επίλυση του ασφαλιστικού προβλήµατος. Μια νέα «επίθεση» στα ελληνικά οµόλογα θα έβαζε «βόµβα» στο πρόγραµµα δανεισµού της ελληνικής οικονοµίας, µε δεδοµένο µάλιστα ότι από τον εκέµβριο αναµένεται περιορισµός της ρευστότητας που χορηγούσε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στις τράπεζες της ευρωζώνης για την τόνωση των οικονοµιών σε συνθήκες ύφεσης. ΑΠΟΡΩ ΜΕ ΤΗΝ ΕΚΠΛΗΞΗ που κατέλαβε σχεδόν τους πάντες στο άκουσµα της είδησης ότι δεν θα δοθούν αυξήσεις σε µισθούς και συντάξεις πάνω από ευρώ και πως στο εξής θα γίνεται µία πρόσληψη στο ηµόσιο για κάθε πέντε αποχωρήσεις. Για όσους έχουν έστω και µια µικρή αίσθηση της οικονοµικής κατάστασης της χώρας αυτά είναι εντελώς αυτονόητα και εκ των ων ουκ άνευ. ΟΤΑΝ Η ΧΩΡΑ βρίσκεται στο χείλος της χρεοκοπίας νοµίζω ότι είναι πολυτέλεια να οδυρόµαστε επειδή δεν θα πάρουν 30 ευρώ αύξηση αυτοί που έχουν εισόδηµα ευρώ. Οπως είναι πολυτέλεια να µιλάµε για προσλήψεις στο ηµόσιο όταν σχεδόν το 25% του ενεργού πληθυσµού απασχολείται στον δηµόσιο και στον ευρύτερο δηµόσιο τοµέα, ο οποίος, σύµφωνα µε όλες τις µετρήσεις, είναι ο πλέον αναποτελεσµατικός, αντιπαραγωγικός και γραφειοκρατικός µηχανισµός και τροχοπέδη σε κάθε προσπάθεια ανάπτυξης της οικονοµίας και της χώρας. ΚΑΚΑ ΤΑ ΨΕΜΑΤΑ, η κατάσταση έχει φτάσει στο µη περαιτέρω. Και όσο αργούµε να το καταλάβουµε και να αποδεχθού- µε την αναγκαιότητα λήψης σκληρών µέτρων, τόσο τα σενάρια για το αύριο θα γίνονται εφιαλτικότερα. Αφήνοντας στην άκρη τα αίτια και ποιος έφταιξε για τη δεινή σηµερινή κατάσταση, πρέπει να δούµε τις αναγκαίες άµεσες κινήσεις που θα σταµατήσουν τον κατήφορο. Επ αυτού δεν χωρούν πλέον ούτε πολιτικές κοκοροµαχίες ούτε ανέξοδη αντιπολίτευση, γιατί σε περίπτωση που το οικοδόµηµα στο οποίο ζούµε όλοι καταρρεύσει, τις συνέπειες θα τις υποστούµε όλοι. ΤΟ ΠΑΣΟΚ στην προεκλογική περίοδο, καλώς ή κακώς, εµφανιζόταν υπεραισιόδοξο, παρουσίαζε λύσεις για όλα και υπερέβαλε σε πλειοδοσίες υπέρ πάντων. Σήµερα διαπιστώνει µε οδυνηρό τρόπο ότι η κατάσταση δεν είναι όπως νόµιζε και προς τούτο φροντίζουν να το ενηµερώνουν -ενίοτε και µε σκαιό τρόπο- τόσο οι εταίροι µας στην Ε.Ε. όσο και οι διεθνείς οργανισµοί. Ετσι, η πολυτελής λιτότητα µοιάζει τώρα µονόδροµος, καθώς δεν χωράνε πλέον άλλα προβλήµατα κάτω από το χαλί. ΟΙ ΜΕΧΡΙ ΤΩΡΑ ΚΙΝΗΣΕΙΣ του οικονοµικού επιτελείου της κυβέρνησης χαρακτηρίζονται σε γενικές γραµµές συνεπείς όσον αφορά στη γενική κατεύθυνση και µε µικρές αποκλίσεις από τις προεκλογικές δεσµεύσεις. Τα νοµοσχέδια για την τόνωση της αγοράς και την προστασία των καταναλωτών προχωρούν, όπως και η οικονοµική αλληλεγγύη στα δοκιµαζό- µενα φτωχά µέλη της κοινωνίας µας. Παράλληλα, ανοίγουν όλα τα µεγάλα θέµατα που αποτελούν τις παθογένειες του ελληνικού οικονοµικού µοντέλου. Ετσι, το Ασφαλιστικό, που είναι µια ανοιχτή και χαίνουσα πληγή εδώ και δεκαετίες, επανέρχεται και είναι πλέον επιτακτική ανάγκη να εξευρεθούν λύσεις µακράς πνοής έναντι οιουδήποτε κόστους. ΤΑ ΗΜΙΜΕΤΡΑ και οι προσωρινές λύσεις µέχρι να λήξει η θητεία της εκάστοτε κυβέρνησης αποδείχθηκε στην πράξη ότι δεν έχουν καµιά αξία γιατί το πρόβληµα επανέρχεται οξύτερο στην επόµενη. Μάλιστα, δικαιώνεται στην πράξη ο κ. Τάσος Γιαννίτσης, που όταν διετέλεσε υπουργός Εργασίας έπεσαν όλοι πάνω του να τον φάνε, µηδέ των συναδέλφων του υπουργών εξαιρουµένων, τινές των οποίων µετέχουν και στη σηµερινή κυβέρνηση. Αν τότε η κοινωνία είχε την απαιτούµενη ωριµότητα και δεν αντιδρούσε στο σχέδιό του, σήµερα τα πράγµατα θα ήταν εντελώς διαφορετικά. υστυχώς όµως, αυτά που επικρατούν σχεδόν πάντα είναι οι εµβαλωµατικές λύσεις και η θυσία του αύριο στον βωµό του σήµερα. ΑΥΤΑ ΤΑ ΠΑΙΧΝΙ ΙΑ, όµως, τελείωσαν, όπως κυνικά λένε οι Αλµούνια, Γιούνκερ, Τρισέ και οι συν αυτοίς τεχνοκράτες. Σήµερα, µας αρέσει δεν µας αρέσει, πρέπει να σπάσουµε αβγά γιατί το ασφαλιστικό µας σύστηµα έχει καταρρεύσει και τις όποιες συντάξεις τής δίνει µε δανεικά και όχι από τα αποθε- µατικά του, τα οποία είναι πλέον αρνητικά.

5 ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ 5 ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΚΑΛΟΥΝ ΣΕ DEAL ΤΟΥΣ ΟΦΕΙΛΕΤΕΣ Κλείνουν τις κάρτες ζητώντας 20%-50% του συνολικού χρέους Σε ποιες κατηγορίες αφορά ο διακανονισµός -ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ Ι. ΗΜΗΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗ Την ώρα που το περίφηµο νοµοσχέδιο για την αποπληρωµή των δανείων από τα φτωχά νοικοκυριά αναµένεται να ψηφιστεί από το Κοινοβούλιο στις επόµενες εβδοµάδες, τουλάχιστον δύο µεγάλες τράπεζες προχωρούν κατ ιδίαν σε γενικευµένους διακανονισµούς µε τους πελάτες τους για την αποπληρωµή των χρεών τους από κάρτες και δάνεια. Οπως πληροφορείται το, και οι δύο τράπεζες είναι θυγατρικές διεθνών χρηµατοπιστωτικών οµίλων µε πολυετή παρουσία στη χώρα µας, ενώ κατέχουν µεγάλο µερίδιο αγοράς, ειδικά στο πλαστικό χρήµα. Σύµφωνα µε τις ίδιες πληροφορίες, τα στελέχη των υποκαταστηµάτων των δύο τραπεζών καλούν όσους πελάτες τους έχουν υψηλά χρέη και αδυνατούν να τα αποπληρώσουν να προχωρήσουν σε άµεσο διακανονισµό καταβάλλοντας 20%-50% της συνολικής οφειλής. Αν δεν µπορείς να εξοφλήσεις το δάνειο Το ποσοστό της αποπληρωµής προκύπτει ανάλογα µε το ύψος της οφειλής και την ικανότητα του δανειολήπτη να εξοφλήσει το χρέος του. Ετσι, για παράδειγµα, αν κάποιος που οφείλει ευρώ δεν έχει πληρώσει ούτε µία δόση τον τελευταίο χρόνο, η τράπεζα τον καλεί να αποπληρώσει εφάπαξ πoσό από ως ευρώ (ανάλογα µε τα εισοδήµατά του), ενώ το υπόλοιπο ποσό διαγράφεται. Η πολιτική αυτή των τραπεζών εστιάζεται κυρίως στο γεγονός ότι επίκειται από την κυβέρνηση η κατάθεση στη Βουλή του νοµοσχεδίου για την αποπληρωµή των δανείων, το οποίο έχει δηµιουργήσει έντονες αντιδράσεις στους κόλπους των τραπεζιτών. Οπως αναφέρουν οι επικεφαλής των χρηµατοπιστωτικών ιδρυµάτων, η αντίδραση οφείλεται στο γεγονός ότι θα περιληφθούν στο νοµοσχέδιο και τα στεγαστικά δάνεια. Ετσι, για παράδειγµα, αν κάποιος έχει πάρει δάνειο το οποίο όµως δεν µπορεί να εξοφλήσει, θα προσφεύγει στα δικαστήρια και αναλόγως της υπόθεσης θα πληρώνει το 85% της εµπορικής αξίας του ακινήτου, ενώ το υπόλοιπο ποσό θα διαγράφεται. Τιτλοποιούν µεγάλο µέρος των στεγαστικών Ο προβληµατισµός, όπως επισηµαίνει µιλώντας στο «b.s.» κορυφαίος τραπεζίτης, έγκειται στο γεγονός ότι οι ελληνικές τράπεζες έχουν αντλήσει ρευστότητα πολλών δισ. ευρώ µε την οποία χρηµατοδότησαν δάνεια κ.τ.λ., τιτλοποιώντας σηµαντικό µέρος του χαρτοφυλακίου στεγαστικών δανείων. ηλαδή, αυτό πρακτικά σηµαίνει ότι δανείστηκαν τα χρήµατα αυτά εκδίδοντας τίτλους µέσω οχηµάτων ειδικού σκοπού (SPV). Η εξυπηρέτηση των τίτλων στηρίζεται στις ταµειακές ροές που προκύπτουν από την αποπληρωµή των στεγαστικών δανείων που είχαν «πακεταριστεί» και έχουν αξιολογηθεί από τη Moody s, την S&P και τη Fitch Ratings για την πιστοληπτική τους διαβάθµιση. Τώρα ο προβληµατισµός έγκειται στο ότι η παγκόσµια αγορά των τιτλοποιήσεων έχει παγώσει εδώ και δύο χρόνια, από την ηµέρα δηλαδή που ξέσπασε η πιστωτική και χρηµατοοικονοµική κρίση. Ωστόσο, οι τράπεζες συνέχισαν να τιτλοποιούν µαζικά απαιτήσεις τους, π.χ. στεγαστικά δάνεια, για να µπορούν να καταθέτουν τους τίτλους διαβάθµισης «ΑΑΑ» στην ΕΚΤ και να αντλούν φτηνή ρευστότητα. Οµως, οι S&P, Μοοdy s > Αν κάποιος χρωστάει ευρώ και δεν έχει πληρώσει δόση για έναν χρόνο, καλείται να καταβάλει από ως ευρώ. Το υπόλοιπο ποσό διαγράφεται και Fitch Ratings βάσισαν τις αξιολογήσεις των στεγαστικών δανείων σε µια σειρά από κριτήρια, όπως η διαδικασία ανάκτησης της αξίας του υπόλοιπου του στεγαστικού δανείου σε περίπτωση που το τελευταίο µπει σε οριστική καθυστέρηση. Αρα, επισηµαίνεται αρµοδίως, τυχόν εφαρµογή του ατοµικού Πτωχευτικού Κώδικα στα στεγαστικά δάνεια αλλάζει ριζικά τα δεδοµένα µε την είσοδο δικαστών στη διαδικασία των ρυθµίσεων, οδηγώντας σε υποβαθµίσεις των υφιστάµενων τιτλοποιήσεων. Αρνητικά θα επηρεαστούν επίσης οι νέες τιτλοποιήσεις που θα µπορούσαν να κάνουν οι τράπεζες, βασιζόµενες στο στοκ των δανειακών χαρτοφυλακίων τα οποία δεν έχουν αξιοποιηθεί, αφού θα περιοριστεί σηµαντικά το ποσοστό των τίτλων που θα αξιολογηθεί ως «ΑΑΑ». Οι υποβαθµίσεις θα µειώσουν τις δυνατότητες των τραπεζών να αντλούν ρευστότητα από την τιτλοποίηση των στεγαστικών δανείων και αυτό δεν µπορεί παρά να έχει δυσµενείς συνέπειες για τους δανειολήπτες και την εθνική οικονοµία. Στο νοµοσχέδιο της κυβέρνησης πάντως, σύµφωνα µε όλες τις ενδείξεις, θα παραµείνει ως ελάχιστο ποσοστό των ρυθµιζόµενων οφειλών το 10% της οφειλής από καταναλωτικά δάνεια και κάρτες. Στο σχέδιο νόµου ενσωµατώνονται επιµέρους τροποποιήσεις που πρότεινε η Ενωση Ελληνικών Τραπεζών, καθώς διευκρινίζονται, σύµφωνα µε πληροφορίες, οι έννοιες της οριστικής, µόνιµης, µη δόλιας αδυναµίας και περιορισµένης σε έκταση επαγγελµατικής δραστηριότητας, χωρίς να εξαιρούνται από τη ΤΙ ΘΑ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ ΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕ ΙΟ ΓΙΑ ΤΑ ΥΠΕΡΧΡΕΩΜΕΝΑ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΑ δυνατότητα ρύθµισης χρεών όσοι ασκούν ως συµπληρωµατική εργασία ελεύθερο επάγγελµα. Επίσης, έγιναν αποδεκτές οι προτάσεις των τραπεζών για εξαίρεση από το πεδίο εφαρµογής του σχεδίου νόµου δανείων που χορηγήθηκαν πριν από µερικούς µήνες (τουλάχιστον 12) από τη στιγµή που ο οφειλέτης επιλέγει να υποβάλει αίτηση πτώχευσης, για αποκλεισµό της δυνατότητας νέας αίτησης ρύθµισης χρεών σε περίπτωση απόρριψης προηγούµενης και, τέλος, για καθιέρωση συγκεκριµένων διατάξεων που να αποσκοπούν στη διασφάλιση της ακρίβειας των στοιχείων που παρέχει ο οφειλέτης.

6 6 ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ Ο Μόµπιους, πάντως, αισιοδοξεί για την Ελλάδα Τι προβλέπει ο γκουρού των αναδυόµενων αγορών για επιχειρήσεις, τράπεζες και Χρηµατιστήριο Υπό µια γενικότερη αισιοδοξία για τις αγορές, ο γκουρού των αναδυόµενων αγορών κ. Μαρκ Μόµπιους, ο οποίος βρέθηκε στην Αθήνα καλεσµένος της Citibank, για πολλοστή φορά την τελευταία δεκαπενταετία, δεν υιοθέτησε τις µαύρες προβλέψεις για την ελληνική οικονοµία. Αντίθετα, ο κ. Μόµπιους θεωρεί ότι η στενή παρακολούθηση των Βρυξελλών θα κάνει πολύ καλό, καθώς τα περιθώρια ελιγµών των πολιτικών θα είναι περιορισµένα. «Οι µετοχές είναι φθηνές» Παράλληλα το φθηνό κόστος χρήµατος µπορεί να αποτελέσει θετικό καταλύτη για τις ελληνικές επιχειρήσεις που δείχνουν εξωστρέφεια, όπως η «Folli Follie», που ανέφερε χαρακτηριστικά. Σηµείωσε ότι οι ελληνικές τράπεζες έκαναν ακριβές επενδύσεις στα Βαλκάνια, όµως θα µπορέσουν να αφοµοιώσουν τις επεκτάσεις τους µε επιτυχία και συµπλήρωσε ότι το ελληνικό Χρηµατιστήριο είναι φθηνό από πλευράς αποτίµησης: «εν έχουµε επενδύσει στην παρούσα φάση, αλλά θα το εξετάσουµε µε βάση τις αποτιµήσεις». O ίδιος πάντως τόνισε την αυξηµένη σηµασία που έχουν προσλάβει οι» Η ΑΓΟΡΑ ΠΕΡΙΜΕΝΕΙ Αναχρηµατοδότηση για δύο έτη επιχειρήσεων και επαγγελµατιών που βρίσκονται στο όριο της επιβίωσης Οι ξένοι δίνουν ψήφο εµπιστοσύνης στις ελληνικές τράπεζες, οι οποίες προχωρούν σταδιακά στην αποπληρωµή του πακέτου κρατικής ενίσχυσης -ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΕΛΗ αναδυόµενες αγορές για τη διεθνή σκηνή, σηµειώνοντας ότι τα συναλλαγµατικά τους αποθέµατα υπερβαίνουν τα 4,5 τρισ. δολάρια, µε την Κίνα να έχει τη µερίδα του λέοντος µε 2,13 τρισ.! Προέβλεψε ότι η αγορά των χρηµατοοικονοµικών παραγώγων, η οποία στις αρχές του έτους ξεπερνούσε περισσότερο από 15 φορές τη συνολική αξία των χρηµατιστηρίων παγκοσµίως, ανερχόµενη σε 591 τρισ. δολάρια, δεν πρόκειται να πάψει να υπάρχει. Επισήµανε την αύξηση της προσφοράς χρήµατος από τις ΗΠΑ µέχρι την Κίνα κατά την αντιµετώπιση της κρίσης, όµως εκτίµησε ότι οι Κινέζοι δεν θα ανατιµήσουν το νόµισµά τους ωσότου ολοκληρώσουν τις αναδιαρθρώσεις στην οικονοµία τους, που δίνει έµφαση στην ισχυρή αποταµίευση, καθώς ακόµα και τώρα στερείται πλήρως την ύπαρξη τοµέα κοινωνικής ασφάλισης. Τόνισε, τέλος, ότι οι χρηµατιστηριακές αποδόσεις των αναδυόµενων αγορών και στον κύκλο που διανύουµε ξεπέρασαν τις ώριµες οικονοµίες, δίνοντας έµφαση στην Κίνα και στη Βραζιλία, αλλά και σε νέες αγορές όπως αυτές της Νιγηρίας και του Βιετνάµ. ΠΑΝ. ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΕΛΗΣ Με τα spread στα ελληνικά οµόλογα να ανεβαίνουν, αλλά και τις ελληνικές τράπεζες να αναµένουν διευκρινίσεις κυρίως από την Τράπεζα της Ελλάδος για την εφαρµογή του νοµοσχεδίου Κατσέλη για την περίοδο χάριτος στα επαγγελµατικά δάνεια διαγράφεται το νέο σκηνικό στην οικονοµία. Τραπεζίτης σηµειώνει ότι τα δύο επόµενα τρίµηνα θα αποτελέσουν το κλειδί για τη διαµόρφωση των επισφαλειών που ανεβαίνουν και θα αναδείξουν το βάθος της κρίσης, ωστόσο το ρίσκο εντοπίζεται πλέον στον εγχώριο το- µέα πολύ περισσότερο σε σχέση µε τα Βαλκάνια. Κλειδί πάντως στην εκτέλεση των νοµοσχεδίων που αφορούν στο πάγωµα χρεών προς τις τράπεζες θα έχει και η Τράπεζα της Ελλάδος, ο διοικητής της οποίας µέχρι το τέλος της προηγούµενης εβδοµάδας δεν είχε λάβει πλήρη εικόνα λόγω των ανειληµµένων υποχρεώσεων στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Πάντως, όσον αφορά στην αποπληρωµή της χρηµατοδότησης που οι ελληνικές τράπεζες έχουν λάβει από την ΕΚΤ, πηγές της Τραπέζης της Ελλάδος δεν διαβλέπουν πρόβληµα, καθώς ήδη έχουν λάβει απαντήσεις από σχετικές επιστολές που είχαν αποστείλει στις τράπεζες. Για παράδειγµα, η Eurobank έχει να καλύψει ακόµα χρηµατοδοτήσεις της τάξεως των 5 δισ. ευρώ σε σχέση µε τα 10 δισ. που είχε λάβει αρχικά. Αυτές αφορούν κατά 2,5 δισ. ευρώ στα ειδικά οµόλογα του πακέτου των 28 δισ. και κατά άλλα 2,5 δισ. σε συνήθεις τιτλοποιήσεις δανείων µεγάλων επιχειρήσεων υψηλής πιστοληπτικής ικανότητας. Η εξοµάλυνση της αγοράς χρήµατος επιτρέπει την απρόσκοπτη αναχρηµατοδότηση αυτών των δανείων, καθώς σε βραχυπρόθεσµο επίπεδο τα επιτόκια είναι χαµηλότερα από αυτά της ΕΚΤ. Αντίστοιχα, οι οφειλές του οµίλου Πειραιώς έχουν περιοριστεί από τα 8 δισ. ευρώ στα 4 δισ., καθώς η διατραπεζική αγορά µε το άνοιγµά της και την εκτόνωση της κρίσης άρχισε να κάνει πλήρως αποδεκτά τα στοιχεία του ενεργητικού του οµίλου. Τα αποτελέσµατα του οµίλου εξάλλου χαρακτηρίστηκαν από υπερκέραση των προσδοκιών και ποιοτικά στοιχεία στα περιθώρια αλλά και στην αξιοπιστία των προβλέψεων, µε παράλληλη συγκράτηση του κόστους. Στα 3 δισ. οι ακάλυπτες επιταγές Το ενδιαφέρον για την οικονοµία και τις τράπεζες εντοπίζεται πλέον στο νέο νοµοσχέδιο, το οποίο κατ ουσίαν θα επιβάλει σε αυτές να αναχρηµατοδοτούν για δύο έτη επιχειρήσεις και επαγγελµατίες που είναι στο όριο της επιβίωσης. Αυτό βέβαια που µένει να δει η αγορά είναι πώς θα εφαρ- µοστεί αυτό στην πράξη, αφού οι τράπεζες τηρούν αυστηρές προϋποθέσεις για τέτοιου είδους εταιρείες, κρατώντας κλειστά, για παράδειγµα, τα πλαφόν για προεξόφληση επιταγών που τους έκλεισαν στη φάση της κρίσης. Επί της ουσίας, η πολυπόθητη ρευστότητα που προεκλογικά είχε εξαγγελθεί για τους µικροµεσαίους ακόµα δεν έχει εισέλθει στην αγορά, µε τις ακάλυπτες επιταγές να βαίνουν προς τα 3 δισ. ευρώ. Το θετικό στοιχείο πάντως είναι ότι οι διεθνείς αναλυτές παραµένουν θετικοί για τις ελληνικές τράπεζες, θεωρώντας ότι η στρατηγική τους έχει επιβεβαιωθεί και παρά την όποια µετεκλογική πτώση του Χρηµατιστηρίου διατηρούν την εµπιστοσύνη τους σε αυτές. Η Eurobank, η Πειραιώς και η Marfin συγκεντρώνουν τώρα τις προτιµήσεις των αναλυτών, ενώ η Εθνική παραµένει βασική επιλογή. Το βέβαιο είναι ότι η διακύµανση τόσο των spreads όσο και του Χρηµατιστηρίου θα είναι οι ευαίσθητοι δείκτες που θα κρίνουν άµεσα τις κυβερνητικές αποφάσεις στον τοµέα της οικονοµίας. b.s.άρθρο ΑΠO ΤΟΝ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΕΛΗ Μην πυροβολείτε τον πιανίστα ΕΝ ΠΡΟΛΑΒΑΝ να περάσουν 45 µέρες από την εκλογή της νέας κυβέρνησης και ο Προϋπολογισµός του 2009 βρίσκεται στο στόχαστρο από πλευράς αξιοπιστίας - και δεν µιλάµε φυσικά για το προσχέδιο, για το οποίο διατυπώθηκε και από αυτή τη στήλη σειρά ενστάσεων και αµφισβητήσεων. Επί της ουσίας τώρα αρχίζει να γίνεται αντιληπτό ευρύτερα ότι τα προβλήµατα δεν αλλάζουν, µαγικές συνταγές δεν υπάρχουν και οι Βρυξέλλες µάς έχουν περιορίσει σηµαντικά τους βαθµούς ελευθερίας. ΓΙΑ ΤΟΝ ΛΟΓΟ ΑΥΤΟ και το νέο οικονοµικό επιτελείο θα κριθεί από την αποτελεσµατικότητα µε την οποία θα αντι- µετωπίσει το µέγεθος του προβλήµατος, τη δυνατότητα να αποκαταστήσει το κοινό περί δικαίου αίσθηµα, αλλά και τις κοινωνικές τοµές που µπορεί να κάνει µε βάση τη δυσχερή εικόνα των δηµοσιονοµικών. Εκείνο που ασφαλώς δεν ήταν αντιληπτό, όσο κι αν πολλοί επιµένουν να παραγνωρίζουν το βάθος του προβλήµατος, έχει να κάνει µε την έκταση του ελλείµµατος και τις πρωτοφανείς προβλέψεις για την έκρηξη του χρέους, το οποίο µέχρι πριν από µερικούς µήνες ουδείς τολµούσε να οριοθετήσει. ΜΕ ΤΑ Ε ΟΜΕΝΑ ΑΥΤΑ είναι βέβαιο ότι οι στόχοι για τη µείωση των δαπανών θα απαιτήσουν πολλή δουλειά και άµεση ανάληψη του πολιτικού κόστους - και προς το παρόν δύσκολα θα πείσουν. Επίσης, η αύξηση των φορολογικών εσόδων σε µια υφεσιακή οικονοµία θα παραµείνει ιδιαίτερα δύσκολο εγχείρηµα, καθώς µάλιστα το νέο φορολογικό νοµοσχέδιο θα τεθεί σε εφαρµογή από το επόµενο έτος, οπότε και κατ ουσίαν µπορεί να επιδράσουν θετικά τα αποτελέσµατα της αναµόρφωσης του συστήµατος. Ωστόσο, σε βραχυπρόθεσµο επίπεδο τα δεδοµένα θα δυσκολέψουν, καθώς θα αποκαλύπτονται οι διαρθρωτικές αδυναµίες της οικονοµίας µας. ΟΙ ΑΓΟΡΕΣ ήδη µας στέλνουν το µήνυµα. Στην προκειµένη περίπτωση όµως δεν θα πρέπει να αρχίσουµε να πυροβολούµε τον πιανίστα. Ο ρόλος του είναι, εκ των πραγµάτων, δύσκολος και η αποτυχία δεν θα ωφελήσει κανέναν. Από την άλλη πλευρά, οι αλλαγές θα πρέπει να γίνουν µε εφαρ- µόσιµο τρόπο, ώστε να µπορέσει η οικονοµία να προσαρ- µοστεί. Ηδη κάποιοι καλλιεργούν κλίµα ανασφάλειας στην αγορά, µε την προσδοκία εφαρµογής της φορολογικής λαίλαπας και των «πόθεν έσχες». Καταθέσεις µετακινούνται, είναι άγνωστο τι θα γίνει µε τη χρήση των πιστωτικών καρτών κ.λπ. Από την άλλη πλευρά, όµως, δεν µπορεί γιατροί να τα παίρνουν όλα µαύρα και να εµφανίζουν φορολογικές δηλώσεις µε ευρώ τον χρόνο! ΜΕΡΟΣ ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ της µαύρης οικονοµίας πρέπει να φορολογηθεί, διότι το διαγραφόµενο αδιέξοδο θα έχει επιπτώσεις σε όλους. Παράλληλα όµως θα πρέπει να δοθούν και κίνητρα για να δηλώνονται οι δαπάνες, καθώς και να περιφρουρηθεί η προσπάθεια ανάκαµψης της πραγµατικής οικονοµίας, µε στόχο να απεγκλωβιστούµε από µια µεσοπρόθεσµη ύφεση. Αυτό απαιτεί επενδυτικά κίνητρα, κλίµα εµπιστοσύνης και επιχειρηµατικότητα. Επίσης, ένα λυσσαλέο φοροκυνηγητό ηµιπροβληµατικών επαγγελµατιών δεν θα αποφέρει αποτελέσµατα, αλλά θα αυξήσει την ανεργία και την κοινωνική δυσαρέσκεια. ΠΟΛΛΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ εξάλλου είναι απλώς εικονικά, όπως η άσπρη τρύπα των ασφαλιστικών οργανισµών και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Επί της ουσίας, το ασφαλιστικό σύστη- µα είναι χρεοκοπηµένο και δεν αντέχει για περισσότερο από µερικά χρόνια. Αρα, µέτρα πρέπει να υπάρξουν. ιότι µόνο έτσι θα δικαιολογηθεί η πρόβλεψη στον Προϋπολογισµό για µείωση της επιδότησης των Ταµείων κατά 10% το Αλήθεια, από πού θα προέλθει;

7 ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ 7 «Αιµορραγούν» τα Tαµεία από τα «τρωκτικά» και την υστέρηση εσόδων Οι βεβαιωµένες οφειλές προς τα Tαµεία από τις επιχειρήσεις που εκφράζουν αδυναµία να καταβάλουν τις εισφορές ανέρχονται στα 7,5 δισ. ευρώ, ενώ η εισφοροδιαφυγή φτάνει στα 8 δισ. ευρώ ετησίως -ΤΗΣ ΜΑΙΡΗΣ ΛΑΜΠΑ ΙΤΗ «Ζεστό» χρήµα επείγεται να φέρει στα ασφαλιστικά ταµεία το οικονοµικό επιτελείο, πρoτού ακόµα αρχίσει ο διάλογος τη ευτέρα, καθώς η υστέρηση των εσόδων λόγω της κρίσης έδωσε τη χαριστική βολή στο άρρωστο ασφαλιστικό σύστηµα. Είναι πρωτοφανές ότι σήµερα οι βεβαιωµένες οφειλές προς τα Ταµεία από τις επιχειρήσεις που εκφράζουν αδυναµία να καταβάλουν τις εισφορές ανέρχονται στα 7,5 δισ. ευρώ, ενώ η εισφοροδιαφυγή φτάνει τα 8 δισ. ευρώ ετησίως, από 2,5 δισ. ευρώ που ήταν το Μόνο στο ΙΚΑ η εισφοροδιαφυγή από το 15%-16% των εσόδων έχει φτάσει στο 25%. Η ένεση ρευστότητας, που αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα, δεν µπορεί να προέλθει από την επώδυνη αύξηση των ορίων ηλικίας, η οποία αποδίδει σε βάθος χρόνου, κάτι που έχουν αναγνωρίσει και οι αρµόδιοι υπουργοί. Είναι χαρακτηριστικό ότι η αύξηση των ορίων κατά δύο χρόνια, από τα 65 στα 67, δίνει στο σύστηµα µόνο 6,5 µήνες παράταση ζωής. Το κονδύλι λοιπόν που θα επιτρέψει στα Ταµεία να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους χωρίς να ζητούν και πάλι έξτρα κρατική χρηµατοδότηση θα προέλθει από την πάταξη της εισφοροδιαφυγής, µε τη σύσταση µικτών κλιµακίων, και την περιστολή των δαπανών για το φάρµακο, µέσω των ενιαίων ηλεκτρονικών ελέγχων των συνταγών και της επαναφοράς της λίστας φαρµάκου. Οι αρµόδιοι υπουργοί (οι κυρίες Λούκα Κατσέλη και Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου και ο κ. Ανδρέας Λοβέρδος) έχασαν τη γη κάτω από τα πόδια τους όταν διαπίστωσαν το µέγεθος της κοµπίνας και των υπερσυνταγογραφήσεων που εκτόξευσαν τη Η ΚΥΡΙΑ Λούκα Κατσέλη (δεξιά), ο κ. Ανδρέας Λοβέρδος (κέντρο) και η κυρία Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου (αριστερά) έχασαν τη γη κάτω από τα πόδια τους όταν διαπίστωσαν την έκταση της κοµπίνας και των υπερσυνταγογραφήσεων που εκτόξευσαν τη δαπάνη για το φάρµακο κατά 140% την τελευταία τετραετία δαπάνη για το φάρµακο κατά 140% την τελευταία τετραετία (το 2009 ανέρχεται στα 5 δισ. ευρώ). Τις εξωφρενικές διαστάσεις της κλοπής των ασφαλιστικών ταµείων δίνει η έκθεση που συνέταξε το 2008 ο γιατρός του ΤΕΒΕ Α.Κ., πρώην συνεργάτης της διοίκησης, ο οποίος φέρνει στο φώς απίστευτες υπερτιµολογήσεις, κοµπίνες και παράτυπες εγκρίσεις. Παρότι έχει περάσει ένας χρόνος, όπως οµολογούν όλοι οι επικεφαλής των υπηρεσιών, τίποτα δεν έχει αλλάξει προς το καλύτερο. Σύµφωνα µε την έκθεση, οι τιµές πώλησης αναλώσιµων υλικών από τα φαρµακεία είναι ανεξέλεγκτες και αφύσικες. Οπως αναφέρεται, το φαρµακείο του.μ. κοστολογεί τον σάκο προς 74,20 ευρώ και τη βάση προς 30,80 ευρώ (πρόκειται για αναλώσιµα που χρησιµοποιούνται για την παρά φύσιν έδρα). Τα ίδια προϊόντα το φαρµακείο του Σ.Ρ. τα κοστολογεί 70,20 ευρώ και 29,10 ευρώ και αυτό του.τ. 74 ευρώ και 30 ευρώ αντίστοιχα. Η εταιρεία «Coloplast Alterna», που διαθέτει τα συγκεκριµένα προϊόντα, πληροφόρησε τους ελεγκτές του ΤΕΒΕ ότι ο σάκος κοστίζει 2,28 ευρώ + ΦΠΑ 19% + το νόµιµο κέρδος του φαρµακείου έως 35%. Αντίστοιχα, η βάση κοστίζει 7,11 ευρώ + ΦΠΑ 9% + νό- µιµο κέρδος φαρµακείου έως 35%. Οπως σηµειώνεται στην έκθεση: «Η υπερτιµολόγηση είναι αδιανόητη. Στα παραπεµπτικά παραγγέλλονταν 120 βάσεις, την ώρα που ο αριθµός των 20 βάσεων µηνιαίως είναι υπεραρκετός, καθώς η αλλαγή τους γίνεται κάθε εβδοµάδα». ΑΝΑΛΩΣΙΜΑ ΠΟΥ ΚΟΣΤΙΣΑΝ ΣΤΟ ΤΕΒΕ ΕΥΡΩ Τα παραπεµπτικά που παρατύπως εγκρίθηκαν από τον ελεγκτή γιατρό Σ.Σ. για την αγορά των αναλώσιµων κόστισαν στο ΤΕΒΕ ευρώ. Ο ίδιος θεραπευτής έναν µήνα µετά παρήγγειλε αναλώσιµα για την ασθενή Χ.Μ. αξίας ευρώ. Η συγκεκριµένη ασθενής στοίχισε στο ΤΕΒΕ την περίοδο Ιουλίου - εκεµβρίου 2004 περίπου ευρώ για αγορά αναλώσιµων, τα οποία εγγράφονταν στα βιβλιάρια των δύο θυγατέρων της µε τη βοήθεια επιτήδειων γιατρών, ελεγκτών και φαρµακοποιών. Βάσει της έκθεσης, εξωφρενικές είναι και οι διαφορές στη δαπάνη για τη στεφανιογραφία και την αγγειοπλαστική, συµπεριλαµβανοµένων των στεντ και των µπαλονιών. Ετσι, στη «Γενική Κλινική Αθηνών» ένα στεντ κοστίζει ευρώ, στο «Ιασώ» 3.161, στο «Γ. Γεννηµατάς» 2.174, στο «Ιπποκράτειο» 3.200«και στον»ευαγγελισµό«3.469 ευρώ. Oπως σχολιάζει ο συντάκτης της έκθεσης: «Χωρίς µηχανογράφηση, ο έλεγχος των τιµών των αγγειοπλαστικών δεν είναι εφικτός λόγω των πολλών κωδικοποιήσεων των υλικών, της πολλαπλής ονο- µατολογίας και των διαφορών στην τιµή των ίδιων των υλικών από κλινική σε κλινική και για τις ίδιες ιατρικές πράξεις». Απηυδισµένος από το χάος που συνάντησε στις υπηρεσίες υγείας επί 8 µήνες που συνέτασσε την έκθεση, ο γιατρός Α.Κ., συνεργάτης των προηγούµενων διοικήσεων του Οργανισµού Ασφάλισης Ελεύθερων Επαγγελµατιών (πρώην ΤΕΒΕ), κατέληξε στο εξής συµπέρασµα: «Τρωκτικά ροκανίζουν τις οικονοµίες των ασφαλισµένων µας. Αυτά µάλιστα συµβαίνουν µέσα σε ένα σύστηµα όπου η τεχνολογία καλπάζει και, δυστυχώς, µέσα σε ένα αφρούρητο και σαθρό σύστηµα ελέγχου ασύδοτοι καλπάζουν µαζί της και οι κάθε λογής κοµπιναδόροι αλαζονικής και αλήτικης συµπεριφοράς». Μια Ελλάδα «πράσινη» αλλά χωρίς ΑΠΕ! Από τις πλέον συνεπείς ως προς τις υποχρεώσεις του Πρωτοκόλλου του Κιότο εµφανίζεται η χώρα µας, την ίδια στιγµή που η χρήση των Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας είναι ελάχιστη -ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΗ ΧΙΩΤΑΚΗ chiotakis@protothema.gr Αν υπήρχε στον κόσµο µια χώρα που θα κατάφερνε να συνδυάσει από τη µια την αντίφαση της ανταπόκρισης στις περιβαλλοντικές υποχρεώσεις που έχουν αναληφθεί στο πλαίσιο του Πρωτοκόλλου του Κιότο και από την άλλη τη σχεδόν ανύπαρκτη χρησιµοποίηση των Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας που δεν ρυπαίνουν το περιβάλλον, αυτή θα ήταν η Ελλάδα. Και είναι η Ελλάδα! Μια χώρα που αναδεικνύεται ως «πράσινη» από διεθνείς εκθέσεις, αλλά και που τα δικά της στοιχεία αποδεικνύουν ότι αν υπάρχει αλφαβητάρι από το Α έως το Ω για την ανάπτυξη των φιλικών προς το περιβάλλον µορφών ενέργειας (αέρας, ήλιος, νερό, βιοµάζα κ.λπ.), εµείς πρέπει να είµαστε ακόµη πριν από το Α! Να γίνουµε πιο συγκεκριµένοι: στην έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισµού για το Περιβάλλον (ΕΕΑ - European Environment Agency), η οποία δόθηκε στη δηµοσιότητα αυτές τις ηµέρες και αφορά το 2008, αναφέρεται ότι γενικά οι επιδόσεις της ευρωζώνης στα περιβαλλοντικά είναι καλές.ειδικά δε η Ελλάδα περιλαµβάνεται µεταξύ των 5 χωρών -οι άλλες 4 είναι η Γαλλία, η Γερµανία, το Ηνωµένο Βασίλειο και η Σουηδία- οι οποίες ήδη εκπέµπουν λιγότερους ρύπους διοξειδίου του άνθρακα σε σχέση µε τις δεσµεύσεις που είχαν αναλάβει στο πλαίσιο του Πρωτοκόλλου του Κιότο. Η δέσµευση που είχε αναληφθεί ήταν η µείωση των εκποµπών ρύπων διοξειδίου του άνθρακα κατά 20% έως το 2020 σε σχέση µε το 1990, το οποίο χρησιµοποιείται ως έτος βάσης. Μέχρι και πέρυσι, η ευρωζώνη είχε µειώσει κατά 6,2% τους εκπεµπόµενους ρύπους - ειδικά στην περίοδο η µείωση ήταν σχεδόν 4%, ενώ για την περίοδο η δέσµευση αναφέρεται σε µείωση της τάξης του 8% σε σχέση µε το έτος βάσης. Σε ναυτιλία και αεροµεταφορές ο πρόβληµα Αξίζει δε εδώ να σηµειωθεί ότι πανευρωπαϊκά ως πλέον προβληµατικός αναδεικνύεται ο τοµέας των µεταφορών, από τον οποίο οι εκπεµπόµενοι ρύποι αυξήθηκαν κατά 26% σε σχέση µε το Ειδικά δε στη ναυτιλία και στις αεροµεταφορές, το διοξείδιο του άνθρακα που εκλύεται στην ατµόσφαιρα είναι κατά 60% και 110% υψηλότερο! Προφανώς η χώρα µας βγάζει ένα καλό πρόσωπο και λόγω του ότι στους συγκεκριµένους δύο το- µείς η δραστηριότητα στον ελλαδικό χώρο είναι συγκριτικά πολύ µικρότερη, αλλά και γιατί οι εγχώριες βιοµηχανίες έχουν προχωρήσει σε σηµαντικό βαθµό σε περιβαλλοντικές επενδύσεις κατά τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο, στον τοµέα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, ο οποίος είναι και ο πλέον ρυπογόνος στη χώρα, λόγω της χρησιµοποίησης του εγχώριου λιγνίτη από τη ΕΗ, τα πράγµατα είναι διαφορετικά. είξαµε στο προηγούµενο «b.s.» σε ποιον βαθµό η ΕΗ υπερβαίνει την εκποµπή ρύπων που της έχει κατανεµηθεί, ακριβώς βάσει των σχεδιασµών ελέω Πρωτοκόλλου του Κιότο. Από τα τελευταία διαθέσιµα στοιχεία, δε, για την παραγωγή ηλεκτρισµού ( ιαχειριστής Εθνικού H ευρωζώνη συµµορφώνεται στο Kιότο Εως το 2012 θα ρυπαίνει λιγότερο (διαφορά % επί των ρύπων CO2 του 1990) Πηγή: ΕΕΑ, 2009 Ε.Ε. των «15» Αυστρία Ιρλανδία Ιταλία ανία Ολλανδία Ισπανία Βέλγιο Φινλανδία Πορτογαλία Λουξεµβούργο ΕΛΛΑ Α Γερµανία Γαλλία Βρετανία Σουηδία Συστήµατος Ηλεκτρικής Ενέργειας - Οκτώβριος) προκύπτει ότι οι Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας είναι σχεδόν απούσες, αφού δίνουν µόλις το 3,71% του παραγόµενου στη χώρα ηλεκτρισµού, µε στόχο της χώρας µας για το 2020 το 20% Τον Οκτώβριο, άλλωστε, προστέθηκε στο σύστηµα µόλις 8 µεγαβάτ εγκατεστηµένη ισχύς από ανεµογεννήτριες, και κάτι λιγότερο από 3 µεγαβάτ από φωτοβολταϊκά συστήµατα. εν είναι νού- µερα αυτά για µία χώρα µε συνολική εγκατεστηµένη ισχύ περί τα µεγαβάτ. Το από περιβαλλοντικής πλευράς παρήγορο για τον περασµένο µήνα ήταν το ότι η συµµετοχή του λιγνίτη στην παραγωγή ηλεκτρισµού έπεσε από το 62% και πλέον του Σεπτεµβρίου κάτω από το 60%, µε άνοδο της χρήσης του φυσικού αερίου, το οποίο είναι σαφώς φιλικότερο καύσιµο. Αλλά οι ΑΠΕ ήταν ουσιαστικά απούσες, έστω και αν η παραγωγή τους σε απόλυτα νούµερα ήταν σχεδόν κατά 4% σε ετήσια βάση, προφανώς λόγω των ευνοϊκότερων για τα αιολικά πάρκα καιρικών συνθηκών.

8 8 ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ» ΕΡΕΥΝΑ ΤΗΣ XRTC ΓΙΑ ΤΟ «ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ» Οι εφοπλιστές πορεύονται τώρα µε ίδια κεφάλαια, χρηµατιστήρια και funds Οι τράπεζες δεν πρόκειται να δώσουν νέα δάνεια πάνω από 2,4-3 δισ. δολάρια (δηλαδή σε ετήσια βάση µόλις το 15% των δανείων της περιόδου ) -ΤΟΥ ΜΗΝΑ ΤΣΑΜΟΠΟΥΛΟΥ Oι τράπεζες που εξειδικεύονται ή ασχολούνται µε τη ναυτιλιακή χρη- µατοδότηση δεν θα µπορούσαν να µείνουν αλώβητες από το τσουνάµι της κρίσης. Ετσι, το 2009 είναι η πρώτη χρονιά -ύστερα από µια χρυσή οκταετία- όπου το σύνολο των ναυτιλιακών χρηµατοφυλακίων θα παρουσιάσει µείωση αντί για αύξηση. Ο τετραπλασιασµός του συνολικού χρηµατοφυλακίου στην ελληνική ναυτιλία από το 2000 οδήγησε στη µεγαλύτερη ανάπτυξή της από το 1950 και µετά. Η ηλικία του στόλου µίκρυνε κατά 6,5 χρόνια, οι Ελληνες εφοπλιστές εισήλθαν σε νέες υψηλής τεχνολογίας αγορές και οι επενδύσεις υπήρξαν τεράστιες. Τη χρονιά που διανύουµε τα νέα δάνεια που δίνονται δεν θα ξεπερνούν το 15% των δανείων της περιόδου σε ετήσια βάση. ηλαδή εάν στην ελληνική ναυτιλία η παραγωγή νέων δανείων ήταν γύρω στα δισ. δολάρια ΗΠΑ τον χρόνο, τα νέα δάνεια για το 2009 θα είναι της τάξεως των 2,4-3 δισ. δολαρίων µόνο. Τα στοιχεία ανήκουν σε ανάλυση της εταιρείας οικονοµικών συµβούλων XRTC για το «ΠΡΩΤΟ ΘΕ- ΜΑ». «Οι ελληνικές τράπεζες αποδεικνύονται απόλυτοι υποστηρικτές της ναυτιλιακής αγοράς και τα κρούσµατα κατασχέσεων και πλειστηριασµών είναι µηδαµινά. Με ισχυρή τη θέληση να βοηθήσουν τελείωσε η πρώτη φάση αναχρηµατοδοτήσεων και αναµένεται να αρχίσει και η δεύτερη φάση εντός του πρώτου τριµήνου του 2010», επισηµαίνει ο διευθύνων σύµβουλος της XRTC κ. Γιώργος Ξηραδάκης και συνεχίζει: «Είναι γεγονός ότι έστω και µικρά ποσά διατίθενται για νέα δάνεια αλλά αυτά εξυπηρετούν τους υπάρχοντες πελάτες των τραπεζών. Περίπου η ίδια κατάσταση επικρατεί µε τις ξένες τράπεζες, παρά την τελµάτωση των νέων χρηµατοδοτήσεων. Η κύρια δυναµική που σπρώχνει τις τράπεζες προς την οµαλοποίηση των σχέσεών τους µε τους πελάτες τους είναι οι επικρατούσες χαµηλές τιµές των πλοίων και η έλλειψη νέων αγοραστών». Ψάχνουν ευκαιρίες να επενδύσουν Οι εφοπλιστές που θέλουν να επεκταθούν αυτή την εποχή χρησιµοποιούν κυρίως τα δικά τους κεφά- ΤΙ ΠΡΟ- ΒΛΕΠΕΤΑΙ ΓΙΑ... ΤΗΝ ΚΙΝΑ Η Κίνα παραµένει η κινητήριος δύναµη της ναυτιλιακής βιοµηχανίας αφού από αυτήν εξαρτάται κυρίως η ζήτηση για θαλάσσιες µεταφορές. ΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΞΗΡΟΥ ΦΟΡΤΙΟΥ Η αγορά ξηρού φορτίου παραµένει ισχυρή, παρά τις δυσοίωνες προβλέψεις για την περίοδο που διανύουµε. Ο δείκτης BDI φλερτάρει µε τις µονάδες µε ανοδικές ακόµη τάσεις, ενώ έναν χρόνο νωρίτερα βρισκόταν κάτω από τις µονάδες και οι προβλέψεις ήταν πέρα για πέρα ανησυχητικές. Φαίνεται ότι η συνεχιζόµενη ανάπτυξη των αγορών της Κίνας κυρίως αλλά και της Ινδίας διατηρούν την αγορά σε ικανοποιητικά για την περίοδο της κρίσης «ΘΑ ΑΥΞΗΘΟΥΝ ΤΑ ΚΟΚΚΙΝΑ ΑΝΕΙΑ ΤΗΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ» Στο µεταξύ, έρευνα για την πορεία της ναυτιλιακής χρηµατοδότησης και της ναυλαγοράς πραγµατοποίησε η εταιρεία ερευνών «Petrofin S.A.» του Ted Πετρόπουλου. Το ερωτηµατολόγιο απαντήθηκε από 27 κορυφαίους τραπεζίτες, οι οποίοι ελέγχουν περίπου το 70% του παγκόσµιου ναυτιλιακού χαρτοφυλακίου δανείων ύψους 287,7 δισ. δολαρίων. Το 100% των ερωτηθέντων εκτιµά ότι τα µη εξυπηρετούµενα δάνεια θα αυξηθούν. Από το ποσοστό αυτό το 51,85% θεωρεί ότι θα ξεπεράσουν το 9% του συνολικού ναυτιλιακού χαρτοφυλακίου, το 14,81% ότι θα φτάσουν ποσοστά µεταξύ 6%-9% του συνολικού χαρτοφυλακίου και το 33,33% µεταξύ 4%-6%. Το 59,26% υποστηρίζει ότι το παγκόσµιο χαρτοφυλάκιο δανείων θα µειωθεί µέχρι 10% το 2010, το 11,11% πιστεύει ότι θα µειωθεί περισσότερο από 10%, και το 7,41% θεωρεί ότι θα αυξηθεί µέχρι 10%, ενώ το 22,22% εκτιµά ότι θα παραµείνει στα ίδια επίπεδα. Σε ό,τι αφορά τις νέες χρηµατοδοτήσεις το 59,26%, εκτιµά ότι το spread θα παραµείνει, το 29,63% ότι θα πέσει και το 11,11% ότι θα αυξηθεί. Οσον αφορά στον τραπεζικό τοµέα οι συµ- µετέχοντες στην έρευνα σε ποσοστό 42,31% εκτιµούν ότι η ναυτιλιακή χρηµατοδότηση θα αρχίσει να κινείται έπειτα από 6-12 µήνες, το 30,77% ύστερα από 1-2 χρόνια και το 23,08% έπειτα από δύο χρόνια. Ενδιαφέρον είναι το συµπέρασµα για το µέλλον των ναυτιλιακών τραπεζών. Το 66,67% υποστηρίζει ότι ο αριθµός των ναυτιλιακών τραπεζών θα µειωθεί το επόµενο δωδεκάµηνο κατά 10%- 20%, το 25,93% ότι θα παραµείνει ο ίδιος και το 7,41% ότι ο αριθµός των ναυτιλιακών τραπεζών θα µειωθεί περισσότερο από 20%. Ο κ. ΓΙΩΡΓΟΣ ΞΗΡΑ ΑΚΗΣ της XRTC Ο κ. TED ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ της «Petrofin S.A.» λαια και λιγότερο τον τραπεζικό δανεισµό, αφού το τραπεζικό χρήµα είναι πλέον δυσεύρετο. Οι κύριες πηγές χρηµατοδότησης πέραν των ίδιων κεφαλαίων είναι οι χρηµατιστηριακές αγορές, αλλά και τα ιδιωτικά funds που κυρίως ψάχνουν να επενδύσουν σε ευκαιρίες. Η ανάπτυξη του χρηµατοδοτικού και επενδυτικού κλάδου εξαρτάται άµεσα από την εξασφάλιση ευκαιριών και όχι από την ύπαρξη κεφαλαίων. Τα τελευταία υπάρχουν αλλά περιµένουν να δια- µορφωθούν οι κατάλληλες συνθήκες για να επενδυθούν στη ναυτιλία. Προβληµατικά χαρτοφυλάκια «Η πίεση στις ναυτιλιακές τράπεζες όπως αυτή εκφράζεται µέσα από τη χαµηλή πλέον πιστοληπτική ικα- επίπεδα. Συµπερασµατικά, ένας πλοιοκτήτης που είχε αγοράσει πλοία πριν από την αλµατώδη αύξηση τιµών της τελευταίας πενταετίας συνεχίζει να απολαµβάνει ιδιαίτερη κερδοφορία. Για εκείνον όµως που αγόρασε πλοία κατά την περίοδο είναι βέβαιο ότι οι ναύλοι που λαµβάνει δεν αρκούν για την οµαλή αποπληρωµή του δανεισµού, τουλάχιστον όπως αυτός δοµήθηκε αρχικώς, οπότε χρειάζεται την υποστήριξη των τραπεζών του. ΤΑ ΕΞΑΜΕΝΟΠΛΟΙΑ Στην αγορά των δεξαµενόπλοιων έχουµε αντίστοιχα αποτελέσµατα που απορρέουν από την παγκόσµια οικονοµική κρίση. Η πτώση ζήτησης σε συνδυασµό µε τη συνεχιζόµενη και αυξανόµενη εξάρτηση της ενεργειακής πολιτικής της Κίνας από τον λιγνίτη διατάραξε την επικερδή σχέση προσφοράς και ζήτησης των µεταφορών πετρελαίου και παραγώγων του, µε σκοπό να υπάρχει ένα σηµαντικό πλεόνασµα δεξαµενόπλοιων. Στη συγκεκριµένη αγορά όµως υπάρχει αισιοδοξία για τουλάχιστον µερική ΡΕΚΟΡ ΣΤΗ ΝΑΥΛΑΓΟΡΑ ΞΗΡΟΥ ΦΟΡΤΙΟΥ Πάνω από τις µονάδες κινείται ο δείκτης ναυλαγοράς ξηρού φορτίου, σηµειώνοντας ρεκόρ για το 2009 και αντανακλώντας τα σηµάδια ανάκαµψης της διεθνούς οικονοµίας. Μπορεί να αφήνει ακόµα ακάλυπτους όσους αγόρασαν σε υψηλότατες τιµές πλοία την περίοδο , ωστόσο βελτιώνει την κερδοφορία και τη βιωσιµότητα του µεγαλύτερου µέρους του παγκόσµιου στόλου. Η παγκόσµια ναυτιλία -και ιδιαίτερα ο κλάδος του ξηρού φορτίου- λίγο προτού εκπνεύσει το 2009 παίρνει βαθιές ανάσες. Ο δείκτης της ναυλαγοράς κυρίως του ξηρού φορτίου (BDI) σπάει το ένα ρεκόρ µετά το άλλο, φθάνοντας στο υψηλότερο επίπεδο από την 23η Σεπτεµβρίου του Η συνεχής ανάπτυξη των αγορών κυρίως της Κίνας αλλά και της Ινδίας διατηρεί την αγορά σε ικανοποιητικά για την περίοδο κρίσης επίπεδα. νότητα των ναυτιλιακών επιχειρήσεων και τη διαφαινόµενη αδυναµία στις αξίες των πλοίων αποτελεί ση- µάδι για ένα αυξανόµενο όγκο προβληµατικών δανείων αν όχι χαρτοφυλακίων. Ετσι οι τράπεζες ξοδεύουν χρόνο και προσωπικό αφοσιωµένο στην παρακολούθηση αυτών των δανείων», επισηµαίνεται στην ανάλυση της XRTC. «Η πολυπόθητη έξοδος από την ύφεση στην παγκόσµια οικονοµία σε συνδυασµό µε την αύξηση της ταµειακής ρευστότητας των τραπεζών είναι οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την έναρξη νέων χρηµατοδοτήσεων. εδοµένου όµως ότι η ναυτιλιακή χρηµατοδότηση αποτελεί µικρό κοµµάτι της γενικής χρηµατοδότησης των τραπεζών είναι σίγουρο ότι οι τελευταίες θα προωθήσουν τη ρευστότητά τους σε χρηµατοδοτήσεις άλλων βιοµηχανιών µε υψηλότερες αποδόσεις. Από την άλλη, η ανάκαµψη της ναυτιλιακής αγοράς φαίνεται να καθυστερεί δίνοντας στις τράπεζες άλλη µια αιτιολογία για τη διατήρηση των ναυτιλιακών τους χαρτοφυλακίων στα ίδια επίπεδα. Αποµένει να περιµένουµε την πορεία του παρόντος ναυτιλιακού κύκλου προκειµένου να δούµε τις τράπεζες να επανέρχονται δυναµικά στη χρηµατοδότηση της ναυτιλίας». ανάκαµψη στους επόµενους µήνες λόγω της έλλειψης νέων παραλαβών, αλλά κυρίως λόγω της αυξανόµενης κινητικότητας στις διαλύσεις των παλαιών πλοίων. Υπενθυµίζεται ότι το 2010 είναι η καταληκτική χρονιά χρησιµοποίησης των πλοίων µονού τοιχώµατος και αναµένεται έξαρση διαλύσεων τέτοιων πλοίων. ΤA CONTAINERS Στην αγορά των πλοίων µεταφοράς εµπορευµατοκιβωτίων οι πιέσεις είναι πολύ µεγαλύτερες αφού από τη φύση της η αγορά αυτή αντικατοπτρίζει την παγκόσµια πτώση κατανάλωσης. Η πτώση των ναύλων είναι µεγάλη ενώ πολλοί από αυτούς πού έχουν παραγγείλει πλοία φαίνεται να αντιλαµβάνονται τα σηµεία των καιρών και είτε τα ακυρώνουν είτε αλλάζουν τις παραγγελίες µε άλλου τύπου πλοία. Η ανάκαµψη στα containerships θα αρχίσει να γίνεται αισθητή πρώτα σε αυτά µε χωρητικότητα από TEU εµπορευµατοκιβώτια και µετά στα µεγαλύτερα. Το πότε θα γίνει αυτό είναι ακόµη άγνωστο.

9 9 DISASTERSTORY ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ Πώς οι Φινλανδοί «άδειασαν» τον Ελληνα Mr Nokia -ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΝΝΑΣ ΤΖΑΝΝΕ Τέλη της δεκαετίας του '90. Ο πρόεδρος της «Αlpha Copy» κ. Σταύρος Κωνσταντινίδης, απόλυτος κυρίαρχος στην ελληνική αγορά κινητής τηλεφωνίας, συνοδεύει δηµοσιογράφους στο Ελσίνκι, σε ένα από τα συνηθισµένα tour του ελληνικού Τύπου στην ψυχρή πρωτεύουσα του Βορρά. Εκεί χτυπά η καρδιά της «βαριάς» βιοµηχανίας κινητών τηλεφώνων και οι προσκεκληµένοι έχουν την ευκαιρία να δουν από κοντά το θαύµα του φινλανδικού κολοσσού. Τα στελέχη της «Νokia» αποδεικνύονται εξαιρετικοί οικοδεσπότες και, τηρώντας µε ευλάβεια το savoir vivre, παραθέτουν γεύµα στην ελληνική αποστολή. Το γκουρµέ µενού έχει πολλές επιλογές και στο τραπέζι φτάνουν αχνιστά τα παραδοσιακά πιάτα της φινλανδικής κουζίνας από ελάφι και πουρέ πατάτας. Η διάθεση είναι χαλαρή, αλλά στην ατµόσφαιρα υπάρχει ένας αδιόρατος ηλεκτρισµός. Οι ψίθυροι ότι οι Σκανδιναβοί δεν βλέπουν την ώρα να κάνουν αυτόνοµη είσοδο στην ελληνική αγορά παρακάµπτοντας τον επίσηµο αντιπρόσωπο της «Νokia» για την Ελλάδα, την Κύπρο και τα Βαλκάνια περνά από τις σκέψεις όλων. Κανείς όµως δεν δίνει σηµασία, καθώς η ελληνική συντροφιά είναι σε µεγάλα κέφια. Τα γέλια και τα αστεία ακούγονται ως έξω και οι Φινλανδοί, που δεν καταλαβαίνουν τη γλώσσα, δυσφορούν. Ωστόσο, ο κ. Κωνσταντινίδης δείχνει να αδιαφορεί και συµµετέχει στα αθώα πειράγµατα της παρέας των προσκεκληµένων του, που έχουν πιει λίγο κρασί παραπάνω και βρίσκονται σε κατάσταση ψυχικής ευδαιµονίας. Ετσι άρχισε ο «Πόλεµος των Ρόουζ» Εκείνη η ήρεµη καλοκαιρινή συνάντηση δεν έκρυβε µεγάλες δηµοσιογραφικά ειδήσεις, αποκάλυπτε ένα κλίµα αµοιβαίων υποχωρήσεων στον πολυετή γάµο µεταξύ της «Alpha Copy» και της «Νokia». Και οι δύο πλευρές έβαζαν νερό στο κρασί τους για να µη χαλάσουν τη σχέση αυτή. Από την περασµένη εβδοµάδα οι λεπτές ισορροπίες αυτού του µακροχρόνιου δεσµού έχουν χαθεί, επιβεβαιώνοντας ότι ύστερα από 17 χρόνια κοινής πορείας ήρθε η ώρα ενός πολύκροτου επιχειρηµατικού διαζυγίου, για το οποίο όλα δείχνουν ότι θα έχει πολλά κοινά χαρακτηριστικά µε την κινηµατογραφική ταινία «Ο πόλεµος των Ρόουζ». Αφορµή, η αιφνιδιαστική απόφαση της κορυφαίας φινλανδικής εταιρείας να σπάσει τα δεσµά της συµφωνίας της µε την «Alpha Copy» και να έρθει η ίδια στην Ελλάδα από τις αρχές του 2010, αφήνοντας ψίχουλα στον κ. Κωνσταντινίδη και µετέωρους περίπου 200 εργαζοµένους της ελληνικής εταιρείας. Τον λόγο έχουν πλέον οι δικηγόροι. Η πρώτη πράξη της δικαστικής αντιπαράθεσης που µόλις ξεκίνησε θα παιχτεί στις 14 εκεµβρίου, όταν θα εκδικαστούν τα ασφαλιστικά µέτρα που έχει καταθέσει ο 52χρονος επιχειρηµατίας εναντίον της «Νokia». Θα ακολουθήσει αγωγή ύψους 180 εκατ. ευρώ για κατάχρηση της δεσπόζουσας θέσης και αιφνίδια αλλαγή των όρων της σύµβασης. Ποια θα είναι η έκβαση αυτής της σφοδρής αντιδικίας κανείς δεν µπορεί να προβλέψει, καθώς εικάζεται ότι και οι δύο πλευρές έχουν κρυµµένα όπλα στη φαρέτρα τους, τα οποία και δεν θα διστάσουν να χρησιµοποιήσουν. Εάν µάλιστα ευσταθούν οι πληροφορίες που θέλουν τον κ. Κωνσταντινίδη να έχει εκµυστηρευτεί σε κοντινό του πρόσωπο ότι «εάν διαρρεύσουν πληροφορίες για τους Φινλανδούς, το σκάνδαλο της ''Siemens'' θα ωχριά», τότε δεν αποκλείεται, ώσπου να κλείσει το µέτωπο που άνοιξαν στην Ελλάδα οι Σκανδιναβοί, να γίνουν και άλλους είδους αποκαλύψεις που θα κάνουν ζηµιά. ΣΤΑΥΡΟΣ Το διαζύγιο, η αγωγή των 180 εκατ. ευρώ και τα 200 «ορφανά» στην Ελλάδα Πρώτα έσπασαν το συµβόλαιο στη Βουλγαρία Οι Φινλανδοί έδειχναν έτοιµοι από καιρό για την έκβαση αυτής της πολύχρονης επιχειρηµατικής συµφωνίας. Ισως µάλιστα να µην είναι τυχαίο το γεγονός ότι η «Νokia» δεν υπέγραφε µακροχρόνιες συµβάσεις αλλά ανανέωνε το συµβόλαιο µε την «Alpha Copy» κάθε χρόνο και µε όρους που, όπως λένε οι πληροφορίες, τα τελευταία χρόνια «στραγγάλιζαν» τα περιθώρια κέρδους. Το πρώτο καµπανάκι χτύπησε το 2007 όταν η πολυεθνική αποφάσισε να «καπελώσει» την ελληνική εταιρεία στην αγορά της Βουλγαρίας, εκχωρώντας χρέη διανοµέα και σε δεύτερο προµηθευτή. Τότε ο κ. Κωνσταντινίδης δεν αντέδρασε, παρά το γεγονός ότι η εξέλιξη αυτή είχε ως αποτέλεσµα να εγκαταλείψει την κοντινή βαλκανική αγορά. Πληροφορίες που διακινούνται στην αγορά µετά τη δηµοσιοποίηση του διαζυγίου υποστηρίζουν ότι οι Φινλανδοί δέχονταν πιέσεις από τις ελληνικές εταιρείες κινητής τηλεφωνίας να αγοράζουν σε φθηνότερες τιµές τα προϊόντα της. Την άποψη αυτή εµµέσως επιβεβαιώνει στο και ο κ. Greig Williams, διευθύνων σύµβουλος της «Νokia» στη Νοτιανατολική Ευρώπη, από τον οποίο ζητήσαµε να µας σχολιάσει τα αίτια της ρήξης: «Αποφασίσαµε να εισαγάγουµε το direct business mode ως µέρος της παγκόσµιας στρατηγικής µας και µε βάση τις απαιτήσεις των παρόχων. Στο ξεκίνηµα αυτής της χρονιάς κάναµε ανακατανοµή της οµάδας µας για να υποστηρίξουµε καλύτερα τους πελάτες µας στην περιοχή. Οταν οι πελάτες και η αγορά απαιτεί από εµάς να εργαστούµε µε ένα τέτοιο µοντέλο, είναι δύσκολο και µη συνετό να µην ανταποκρίνεσαι στις προσδοκίες τους. Ετσι, ευθυγραµµίζουµε την πολιτική µας και µε την υπόλοιπη Ευρώπη. Αυτό δίνει επίσης τη δυνατότητα στους διανοµείς µας να επικεντρωθούν περισσότερο στην ανεξάρτητη λιανική πώληση». > Η «Alpha Copy» θα καταθέσει αγωγή κατά της φινλανδικής «Νokia» για κατάχρηση της δεσπόζουσας θέσης και την αιφνίδια αλλαγή των όρων της σύµβασης ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙ ΗΣ ΑLPHA COPY Vs NOKIA «Αν διαρρεύσουν πληροφορίες για τους Φινλανδούς, το σκάνδαλο της ''Siemens'' θα ωχριά!» Μήλον της Εριδος οι συσκευές των κινητών Σε κάθε περίπτωση, τα µερίδια αγοράς αλλά και τα έσοδα της εταιρείας, που σε ετήσια βάση προσεγγίζουν τα 240 εκατ. ευρώ, από την πώληση των συσκευών και αξεσουάρ της «Νokia» είναι πάρα πολλά για να τα παραδώσει ο ένας στον άλλον αµαχητί. Τον Σεπτέµβριο του 2006 το «b.s.» είχε φιλοξενήσει συνέντευξη του κ. Κωνσταντινίδη, στην οποία είχε κληθεί να απαντήσει τι θα γινόταν εάν η εταιρεία έχανε την αντιπροσωπία της «Νοkia». Γράφαµε τότε: «Οι δραστηριότητές της ''Alpha Copy'' στον τοµέα του αυτοµατισµού γραφείου αποτελούν ένα µικρό κοµµάτι των εσόδων της, και το ισχυρό δίκτυο των οκτώ θυγατρικών που έχει συστήσει στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης (Κύπρο, Βουλγαρία, Αλβανία, Σκόπια, Σερβία, Μαυροβούνι κ.ά.) στηρίζεται αποκλειστικά στη συνεργασία µε τη ''Νokia''. Ποιο θα ήταν εποµένως το πιο εφιαλτικό σενάριο; Προφανώς, να ανοίξει η ''Νokia'' το δικό της γραφείο στην Ελλάδα και να διακόψει τη συνεργασία της µε την ''Alpha Copy''. ''Αυτός ο κίνδυνος ελλοχεύει πάντα όταν αντιπροσωπεύεις έναν διεθνή οίκο. Μέχρι σήµερα έχουµε µια καλή και επιτυχηµένη συνεργασία που εξυπηρετεί τους στόχους και τη στρατηγική και των δύο πλευρών. Οταν αυτό πάψει να ισχύει, πιστεύουµε ότι έχουµε δηµιουργήσει µια δυνατή οµάδα ανθρώπων και µια άρτια υποδοµή που θα µας επιτρέψει να πουλήσουµε και ένα οποιοδήποτε άλλο προϊόν''», µας δήλωνε τότε ο κ. Κωνσταντινίδης. Μόνο που η πραγµατικότητα είναι πολύ πιο σκληρή και θα χρειαστεί πολύ γρήγορα (εάν δεν έχει ήδη γίνει) το αφεντικό της «Alpha Copy» να πάρει αποφάσεις για την επόµενη µέρα. ΣΠΑΝΙΑ ΓΡΑΜΜΑ- ΤΟΣΗΜΑ ΚΑΙ ΣΠΟΡ ΑΜΑΞΙΑ Γ όνος αστικής οικογένειας (ο πατέρας του διατέλεσε επί χρόνια οικονοµικός διευθυντής του κατασκευαστικού οµίλου «Ιωάννου - Παρασκευαΐδη J&P») από τη Λεµεσό της Κύπρου, ο κ. Σταύρος Κωνσταντινίδης στράφηκε στις business αµέσως µετά τις σπουδές του στα Οικονοµικά και στη ιοίκηση Επιχειρήσεων στο Λονδίνο. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, εργάζεται ως γενικός διευθυντής στην «Alpha Copy», που είναι αντιπρόσωπος της ιαπωνικής «Minolta» στα συστήµατα αυτοµατισµού γραφείου και της αµερικανικής ΙΒΜ στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Αργότερα θα αποκτήσει πλειοψηφικό ποσοστό στην εταιρεία και θα αρχίσει να στρέφεται στα ασύρµατα συστή- µατα, κάνοντας το 1992 τη χρυσή συµφωνία µε τη «Νokia» που θα τον βάλει για τα καλά στον χώρο της κινητής τηλεφωνίας και θα τον στέψει βασιλιά της. Σήµερα κάποιοι ισχυρίζονται ότι το αφεντικό της «Alpha Copy» διαθέτει τόσα χρήµατα που έχει λύσει το οικονοµικό πρόβληµα όχι µόνο της οικογένειάς του και της πεντάχρονης κόρης του, αλλά ακόµη και αυτό των εγγονών του! Η «Νokia» θα εξελιχθεί σε ένα από τα πιο ισχυρά brands της κινητής τηλεφωνίας στην Ελλάδα και η «Alpha Copy» µία από τις πιο αναγνωρίσι- µες ελληνικές εταιρείες εµπορίας κινητών τηλεφώνων. Προς επίρρωσιν του στόχου, ο κ. Κωνσταντινίδης θα παραδοθεί στους κανόνες και στις προτροπές του lifestyle όπως επιτάσσουν οι κανόνες του marketing. Οι επικοινωνιακοί του ελιγµοί διαθέτουν απ' όλα: ακριβές χορηγίες σε οµάδες και οίκους υψηλής ραπτικής αλλά και εντυπωσιακές παρουσίες (µοντέλα, TV περσόνες) που συντηρούν τη φήµη του ως λάτρη του ωραίου φύλου. Οπαδός της ταχύτητας, ο κ. Κωνσταντινίδης διαθέτει µια πολύ ακριβή συλλογή αυτοκινήτων, ενώ για πολλές δεκαετίες διατηρεί µια ανεκτίµητης αξίας σειρά γραµµατοσή- µων, συνεχίζοντας την οικογενειακή παράδοση που ξεκίνησε από τον παππού του. Οσοι έτυχε να συνεργαστούν µαζί του, τον περιγράφουν ως ευθύ και έντιµο άνθρωπο, σκληρό διαπραγµατευτή µε µεγάλο προσόν τον λόγο του, που θεωρείται συµβόλαιο στην αγορά, αλλά και ευαίσθητο στον ανθρώπινο πόνο. Μάλιστα για το τελευταίο γνώρισµα του χαρακτήρα του, την ευαισθησία, δεν θα διστάσει, σύµφωνα µε καλά πληροφορηµένες πηγές, να διαπληκτιστεί πριν από καιρό µε γιατρό νοσοκο- µείου που φρόντιζε ασθενή η οποία εργαζόταν στην εταιρεία του!

10 10 11 ΜΙΣΕΣ ΟΥΛΕΙΕΣ Το τετραήµερο είναι γεγονός Πώς οι βιοµηχανίες αξιοποιώντας ένα παραθυράκι του Νόµου 2639/1998 του ΠΑΣΟΚ υιοθέτησαν την πρόταση Μίχαλου για απασχόληση µόλις τεσσάρων ηµερών την εβδοµάδα - Κύµα απολύσεων, σε µια περίοδο ανυπαρξίας των ελεγκτικών µηχανισµών - Ενας επιθεωρητής Εργασίας αντιστοιχεί σε επιχειρήσεις -ΤΩΝ ΜΑΙΡΗ ΛΑΜΠΑ ΙΤΗ, ΗΜΗΤΡΗ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ Μπορεί θεσµικά τόσο η προηγούµενη κυβέρνηση όσο και η νυν να αποκρούουν την πρόταση του προέδρου του ΕΒΕΑ κ. Κωνσταντίνου Μίχαλου για 4ήµερη απασχόληση, όµως στην πράξη τα «ευχολόγια» φαίνεται πως απέχουν πολύ από τη σκληρή πραγ- µατικότητα. Κι αυτό διότι ήδη η εβδοµάδα εργασίας 4 ηµερών -που έχει και τις ευλογίες της Κο- µισιόν- εφαρµόζεται σε δεκάδες επιχειρήσεις (βαφεία, σωληνουργίες, χαλυβουργίες, επιχειρήσεις αλουµινοκατασκευών, κλωστοϋφαντουργίες κ.λπ.), κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα, επιφέροντας δραµατικές επιπτώσεις στις αποδοχές και τα συνταξιοδοτικά δικαιώµατα εκατοντάδων εργαζοµένων. Εγκυρες πηγές αναφέρουν πως µία εισηγµένη βιοµηχανία τροφί- µων µε παρουσία στη Βοιωτία, άλλη µία γνωστή για τα προβλή- µατα της βιοµηχανίας επεξεργασίας γυαλιού, επίσης µία αλυσίδα ένδυσης και άλλες περίπου πέντε επιχειρήσεις του κλάδου µεταποίησης, λειτουργούν µε µειωµένες ηµέρες εργασίας, µε τη συναίνεση µάλιστα και των εργαζοµένων σε αυτές, οι οποίοι φοβούνται για το µέλλον της εργασίας τους. Ερευνα που πραγµατοποίησε για το θέµα ο Σύνδεσµος Βιοµηχάνων Ελλάδος την περασµένη εβδοµάδα έδειξε πως σε ένα σύνολο τριάντα επιχειρήσεων, βρέθηκαν, όπως αναφέρουν έγκυρες πληροφορίες, τέσσερις εταιρείες που εφαρµόζουν την τετραήµερη απασχόληση. Την ίδια ώρα στην ΕΛΦΙΚΟ (κλωστοϋφαντουργία) δουλεύουν 4 ηµέρες την εβδοµάδα µε µειωµένες αποδοχές, ενώ η «Σωληνουργία Θηβών» υποχρέωσε 60 εργαζοµένους να πάρουν σταδιακά τις κανονικές άδειες του Από τη ΛΑΡΚΟ απολύθηκαν 120 που απασχολούνταν σε εργολάβους. Οι µόνες επιχειρήσεις που επανήλθαν σε κανονικό ωράριο µε παρέµβαση του υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης κ. Ανδρέα Λοβέρδου, έπειτα από 4ήµερη απασχόληση 5 µηνών, είναι τα Καζίνο Ρίου και Ξάνθης. Οι παραπάνω επιχειρήσεις ενεργούν βάσει του νόµου 2639/1998 και αξιοποιώντας το άρθρο 4 που αναφέρεται στα Τοπικά Σύµφωνα Απασχόλησης. Πιο συγκεκρι- Ο ΠΡΟΕ ΡΟΣ του ΕΒΕΑ κ. Κωνσταντίνος Μίχαλος µένα, ο νόµος σε µια πρωτότυπη «τρύπα» αναφέρει πως «... φορείς του δηµόσιου τοµέα, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και κοινωνικοί εταίροι, µε βάση τις ανάγκες αναβάθµισης ευπαθών περιοχών της χώρας [ ] µπορούν να συνάγουν ειδικές συλλογικές συµφωνίες [ ]. Με τις συµφωνίες αυτές επιτρέπεται να ρυθµίζονται και τα κατώτατα όρια µισθών και ηµεροµισθίων και γενικότερα οι όροι απασχόλησης του προσωπικού». Σε κάθε περίπτωση, ήδη οι επιχειρήσεις που ξεκίνησαν τα τετραήµερο αξιοποιούν το παραπάνω άρθρο, το οποίο και ανοίγει διάπλατα τις πόρτες για την καταστρατήγηση της πενθήµερης εργασίας. > Οι µόνες επιχειρήσεις που επανήλθαν σε κανονικό ωράριο έπειτα από 4ήµερη απασχόληση 5 µηνών, µε παρέµβαση του Ανδρέα Λοβέρδου, είναι τα Καζίνο Ρίου και Ξάνθης Κύµα απολύσεων, αδυναµία ελέγχου Ωστόσο ο εργασιακός µεσαίωνας που ξεκίνησε δεν σταµατά εδώ. Οπως είναι σε θέση να γνωρίζει το, οι ίδιοι οι επιθεωρητές Εργασίας οµολογούν ότι ενώ µέχρι τώρα οι καταγγελίες που ήλεγχαν αφορούσαν κυρίως σε µισθολογικές διαφορές, εδώ και έναν χρόνο διαπιστώνουν ότι όλο και περισσότερες επιχειρήσεις προχωρούν σε απολύσεις, κυρίως στον κλάδο της οικοδο- µής και του µετάλλου, εξαντλώντας το όριο του 2% τον µήνα. Ενα όριο, όµως, που ήδη έχει γίνει «λάστιχο», όπως µας εξο- µολογήθηκε γνωστός βιοµήχανος τροφίµων, ο οποίος έχει απολύσει µέσα σε έναν περίπου χρόνο

11 ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ Ο Γιώργος Μυλωνάς και ο (δεύτερος) αγώνας της ζωής του Ο γνωστός βιοµήχανος της «Αλουµύλ», σε λιγότερο από ενάµιση χρόνο µετά την απαγωγή του, προσπαθεί να σώσει την εταιρεία του - Το δάνειο-σανίδα σωτηρίας, η τετραήµερη εργασία, τα «χαστούκια» από την Aνατολική Ευρώπη και η κρίση που απειλεί την άλλοτε βιοµηχανία-πρότυπο -ΤΟΥ ΗΜΗΤΡΗ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ markopoulo@gmail.com σχεδόν το 30% του προσωπικού του! Ταυτόχρονα, σε συστηµατικούς κακοπληρωτές αποδεικνύονται οι εταιρείες σεκιούριτι και τα συνεργεία καθαριότητας, ενώ σε όλο το φάσµα της παροχής υπηρεσιών καταγράφεται καταστρατήγηση του ωραρίου. Και ενώ η κρίση µαίνεται, το Σώµα Επιθεωρητών περιορίζεται σε δειγµατοληπτικούς ελέγχους, καθώς, εξαιτίας της έλλειψης προσωπικού, ένας επιθεωρητής αντιστοιχεί σε κάθε επιχειρήσεις. Στον κλάδο επεξεργασίας καπνού χάθηκαν θέσεις εργασίας, ενώ η Ζώνη Περάµατος µετράει ανέργους και υποαπασχολούµενους. Το τελευταίο κρούσµα σηµειώθηκε στη «Siemens» Αθήνας, όπου ανακοινώθηκαν 300 απολύσεις για τον επόµενο µήνα, ενώ δεκάδες εργαζοµένους απέλυσαν ήδη ΕΒΓΑ και ΦΑΓΕ, αν και η τελευταία, σε ένα οξύµωρο σχήµα, προχωρά σε αθρόες προσλήψεις στις µονάδες της στις ΗΠΑ. Η Μακεδονία και η Θράκη την ίδια ώρα δέχονται το µεγαλύτερο πλήγµα. Εκατοντάδες εργαζό- µενοι έχουν απολυθεί από την αρχή του χρόνου. Ενδεικτικά, απολύσεις σηµειώθηκαν στην αλυσίδα σούπερ µάρκετ «Χαβαλές» (18 καταστήµατα), στη «ΓΑΙΑ Θράκης» ( βιοµηχανία προτηγανισµένων προϊόντων), στην DORAL (αλουµίνια Θεσσαλονίκης), στην κλωστοϋφαντουργία ΑΚΑΣ, η οποία διατηρεί εγκαταστάσεις πλέον µόνο στα Γιαννιτσά, µε πολύ λίγα άτοµα, στη ΝΕΞΑΝΣ (καλώδια Βόλου), όπου ισχύουν τρί- µηνες διαθεσιµότητες, ενώ απολύσεις έχουν γίνει και στη «Χαλυβουργία Ελλάδος» και στη ΒΙΟ- ΣΩΛ (Βόλος). Με απολύσεις και διαθεσιµότητες απαντούν στην κρίση η «ιαµάντ Βιντέρ Ελλάς», ο όµιλος Μαΐλλη, η βιοµηχανία Σεµέλη, η επιπλοποιία «Αµερικάνικο Σπίτι», η ΧΑΛΚΟΡ, η εταιρεία κατασκευών κτιρίων «Ματάλα» και η ΠΛΕΞΑΚΟ. Ταυτόχρονα, στα «Ενωµένα Κλωστοϋφαντουργεία» πολλοί εργαζόµενοι βρίσκονται ξανά σε επίσχεση εργασίας λόγω οφειλών δεδουλευµένων. Αναγκαστική συρρίκνωση του προσωπικού της πραµατοποίησε επίσης και η αλυσίδα σούπερ µάρκετ «Ατλάντικ», κατά 170 άτο- µα, η αλυσίδα ηλεκτρικών ειδών «Ηλεκτρονική», κατά 105 άτοµα, ο «Νηρεύς» κατά 200 άτοµα, η SATO κ.ά. Ούτε ενάµισης χρόνος δεν έχει περάσει από τον Ιούνιο του 2008, όταν ο τέως πρόεδρος του Συνδέσµου Βιοµηχανιών Βορείου Ελλάδος και ιδρυτής της βιοµηχανίας αλουµινίου «Αλουµύλ», κ. Γιώργος Μυλωνάς, έπεσε θύ- µα απαγωγής. Η µετέπειτα απελευθέρωσή του, που συνοδεύτηκε από δηλώσεις λύτρωσης και ανακούφισης, έδωσε ένα ευτυχές τέλος σε µια δίχως προηγούµενο περιπέτεια. Να όµως που λίγο καιρό αργότερα ο «δοκιµασµένος» πλέον στα δύσκολα επιχειρηµατίας καλείται να δείξει ξανά από τι υλικό είναι φτιαγµένος. Οι πληροφορίες εξάλλου περί οικονοµικών προβληµάτων του οµίλου του, σε συνδυασµό µε την προσπάθειά του να δανειστεί το διόλου ευκαταφρόνητο ποσό των εκατ. ευρώ ώστε να προσαράξει σε λιµνάζοντα ύδατα το ταλανιζόµενο σκάφος της «Αλουµύλ», δείχνουν πως ο κ. Μυλωνάς έχει έναν δεύτερο, προσωπικό Γολγοθά να ανέβει. Ως «D-Day» για τον businessman έχει οριστεί η 7η εκεµβρίου, οπότε και θα βρεθεί ενώπιον των µετόχων του. Τότε θα πρέπει να απαντήσει ανοιχτά και για µια σειρά άστοχων ενεργειών αλλά και για τα αρνητικά αποτελέσµατα εννεαµήνου της «Αλουµύλ». Η υποχώρηση την οποία παρουσιάζει ο όµιλος της εισηγµένης βιο- µηχανίας αναµένεται να κυµανθεί σε διψήφια ποσοστά (ενδεχοµένως στο -15%) συγκριτικά µε το αντίστοιχο περυσινό διάστηµα. Τα µεγαλύτερα προβλήµατα όµως που ο κ. Μυλωνάς έχει να λύσει δεν αφορούν στον σαφώς δύσκολο τραπεζικό δανεισµό του και µάλιστα µε ένα τόσο υπέρογκο ποσό. Εξάλλου η «Αλουµύλ» έχει αποδείξει εδώ και χρόνια στο τραπεζικό σύστηµα πως είναι συνεπής και πάντοτε έχει ως προτεραιότητά της την αποπληρωµή των υποχρεώσεών της. Ο ΤΕΩΣ πρόεδρος του Συνδέσµου Βιοµηχανιών Βορείου Ελλάδος και ιδρυτής της βιοµηχανίας αλουµινίου «Αλουµύλ» κ. Γιώργος Μυλωνάς > Tο µεγαλύτερο στοίχηµα για τον δραστήριο βιοµήχανο έχει να κάνει µε την προσπάθεια ανάκαµψης των πωλήσεών του σε αγορές κλειδιά. Ηδη το πρόβληµα είναι πολύ µεγάλο για την «Αλουµύλ» στη χώρα µας, όπου η ραγδαία πτώση της οικοδοµικής δραστηριότητας έχει επιφέρει κλυδωνισµούς στον όµιλο του αλουµινίου Οι δύσκολες βαλκανικές αγορές Το µεγαλύτερο στοίχηµα για τον δραστήριο βιοµήχανο έχει να κάνει µε την προσπάθεια ανάκαµψης των πωλήσεών του σε αγορές-κλειδιά. Ηδη το πρόβληµα είναι πολύ µεγάλο για την «Αλουµύλ» στη χώρα µας, όπου η ραγδαία πτώση της οικοδοµικής δραστηριότητας έχει επιφέρει κλυδωνισµούς στον όµιλο του αλουµινίου. Οπως αναφέρουν κύκλοι της αγοράς, ήδη η συγκεκριµένη κυµαίνεται πτωτικά έως και κατά 30%, µην αφήνοντας περιθώρια κινήσεων στις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται γύρω από αυτήν. Ο κ. Μυλωνάς, βέβαια, ως έξυπνος επιχειρηµατίας, από καιρό είχε διαγνώσει αυτήν την τάση, και κάπως έτσι είχε αποφασίσει να επενδύσει σε διεθνείς αγορές. Εκεί όµως ήταν που ξεκίνησε το ντόµινο των προβληµάτων. Βασικός κορµός των επενδύσεων της «Αλουµύλ» δεν ήταν άλλος από τις ανατολικές χώρες. Με δεδο- µένο το γεγονός της παρουσίας του οµίλου στη Θεσσαλονίκη, ο κ. Μυλωνάς άνοιξε τη βεντάλια των δράσεών του στα Βαλκάνια και στις πρώην σοβιετικές δηµοκρατίες. Παρ' όλα αυτά, η οικονοµική κρίση και σε αυτές τις αγορές λειτούργησε ως πρόσθετο βάρος για τον ίδιο. Μεγαλύτερο υπήρξε το πρόβληµα στις µεγάλες αγορές της Ρουµανίας, της Βουλγαρίας και της Σερβίας, οι οποίες χτυπήθηκαν περισσότερο από την κρίση, µε συνέπεια να υπάρχει και εκεί ανάσχεση της οικοδοµικής δραστηριότητας. Η στροφή την οποία ο κ. Μυλωνάς είχε επιχειρήσει προς αγορές της υτικής Ευρώπης, όπως η Γερµανία, η Ισπανία, η Γαλλία και η Αγγλία, ναι µεν ήλθε κάπως να απαλύνει το πρόβληµα, σαφώς όµως δεν το έλυσε εξ ολοκλήρου. Κι αυτό διότι η «Αλουµύλ» εξακολουθούσε να βασίζει µεγάλο µέρος του τζίρου της στα Βαλκάνια. Το τετραήµερο του Μυλωνά Οι παραπάνω δυσκολίες ανάγκασαν τη διοίκηση της «Αλου- µύλ» να υποστηρίξει πρώτη την πρόταση Μίχαλου περί τετραήµερης εργασίας. Μάλιστα, ο κ. Μυλωνάς σε ανοιχτή οµιλία του προς το προσωπικό είχε υπογραµµίσει πως η ραγδαία µείωση των παραγγελιών θέτει σε αµφισβήτηση το ισχύον πλαίσιο εργασίας. Βέβαια, κανείς δεν είναι σε θέση να γνωρίζει πώς θα κινηθεί η αγορά αλου- µινίου και αυτή των κατασκευών για το 2010, καθώς δεν υπάρχουν, προς το παρόν, δείγµατα ανάκαµψης. Το παραπάνω γεγονός γνωρίζουν καλά οι εργαζόµενοι της «Αλουµύλ», οι οποίοι και είχαν συναινέσει στην αρχική τετραήµερη εργασία τους. Πάντως, πληροφορίες αναφέρονται και σε κύµα απολύσεων από τη µεριά της βιοµηχανίας, η οποία επιδιώκει αυτή την περίοδο να συµ- µαζέψει τα κόστη της ώστε να µην απολέσει την ανταγωνιστικότητά της και φυσικά να κατορθώσει να αποδείξει στις τράπεζες πως τα χρήµατα που ζητά δεν θα πεταχτούν από το παράθυρο. Παρά ταύτα, ήδη τα συνδικάτα των εργαζοµένων της Βορείου Ελλάδος έχουν στείλει τα δικά τους µηνύµατα. Κι αυτό διότι θεωρούν πως η συναίνεση των εργαζοµένων στο τετραήµερο ναι µεν ήταν µια πρώτη υποχώρηση, όµως έγινε προς την κατεύθυνση διατήρησης των θέσεων εργασίας. Περιπτώσεις απολύσεων θα ξεθάψουν το τσεκούρι του πολέµου, µε ανυπολόγιστες συνέπειες για την «Αλουµύλ».

12 12 13 BIGSTORY Γόνος µιας οικογενειακής επιχείρησης-πρότυπο (ο πατέρας του δηµιούργησε την «Αδριατική»), έγινε αργότερα πρόεδρος της Ενωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος. Τώρα µπλεγµένος στο κουβάρι του κλάδου του «δίνει εξηγήσεις»: πώς η συνεργασία του µε τον πρόεδρο της ελεγκτικής αρχής των ασφαλιστικών εταιρειών εξελίχθηκε σε φιλία, γιατί στράβωσε το deal µε την Proton Bank και πώς ο Γιώργος Πέτσας έδωσε το πράσινο φως για την εξαγορά της κυπριακής «Universal Life» -ΤΟΥ ΗΜΗΤΡΗ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ ΦΩΚΙΩΝ ΜΠΡΑΒΟΣ Ο ΑΓΩΝΑΣ ΡΟΜΟΥ TOY MR INTERNATIONAL LIFE Από το λαµπρό ξεκίνηµα και τις δάφνες των 80s κα 90s στο σήµερα ενός κλάδου που κλυδωνίζεται Είτε ως γόνος µιας οικογενειακής επιχείρησης-πρότυπο όπως η «Αδριατική», την οποία δηµιούργησε ο πατέρας του, είτε αργότερα από την υπεύθυνη θέση του προέδρου της Ενωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος (ΕΑΕΕ), ο ίδιος συνδέθηκε όσο κανείς άλλος µε το «όλον» του κλάδου. Η αποχώρησή του από την προεδρία της ΕΑΕΕ βέβαια ήρθε σε µια περίοδο κατά την οποία η αγορά κατέρρεε, αν και ο ίδιος τότε δεν συµµεριζόταν στις δηλώσεις του αυτή την ακραία κατάσταση. Ισως επειδή υπήρξε υπερβολικά αισιόδοξος, ως ασφαλιστής που είναι. Ισως πάλι επειδή φοβόταν πως τα πυρά της κρίσης και η άκρατη φηµολογία ενδεχοµένως να είχαν στόχο και τις δικές του δραστηριότητες. Ολοι εξάλλου γνωρίζουν ότι µια φήµη στον κλάδο των ασφαλειών µπορεί να αποβεί µοιραία. Ενα νόµισµα µε δύο όψεις Οσοι γνωρίζουν τον κ. Μπράβο αναφέρονται σε έναν άνθρωπο µε δύο όψεις. Η πρώτη είναι η θεσµική. ιαθέτοντας µια «καθαρή - ευρωπαϊκή» εικόνα, θεωρείται αξιόπιστος συνο- µιλητής και φερέγγυος επιχειρηµατίας. Και πράγµατι είναι αλήθεια ότι ο ίδιος σπανίως έχει δώσει αντίθετα δείγµατα. Οσον αφορά στη δεύτερη όψη του, όµως, µια σχετικά πρόσφατη ιστορία πρότασης εξαγοράς του οµίλου του από την Proton Bank ήρθε να ρίξει σκιές στην αψεγάδιαστη εικόνα που ο ίδιος και η εταιρεία του είχαν στήσει εδώ και χρόνια. Είναι αλήθεια πως η ιστορική διαδροµή της «International Life» περισσότερο αρµόζει στην πρώτη εικόνα. Ο ασφαλιστικός και χρηµατοοικονοµικός όµιλος εταιρειών International Life είναι η εξέλιξη του «Γενικού Πρακτορείου Ελλάδος της Αδριατικής Ασφαλιστικής Εταιρείας RAS». Λειτουργεί από το 1956 διανύοντας το 53ο έτος ασφαλιστικής δραστηριότητας στην ελληνική αγορά. Ο όµιλος διαµόρφωσε τη σηµερινή του δοµή στις αρχές της δεκαετίας του 90 µε τη σφραγίδα της συµµετοχής του κ. Μπράβου, ενός φιλόδοξου ανθρώπου που βασίστηκε στις οικογενειακές του ρίζες και κατάφερε να προωθήσει τις εργασίες του οµίλου του. Κάπως έτσι, το 1986, πραγµατοποιήθηκε η µετεξέλιξη της ασφαλιστικής επιχείρησης µε την ίδρυση από τον κ. Μπράβο της «International Hellas A.E.» (σήµερα «International Life ΑΕΓΑ»), εταιρείας που δραστηριοποιείται στον χώρο των γενικών ασφαλίσεων. Μάλιστα η παραπάνω επιχείρηση είναι η πρώτη στην Ελλάδα που δηµιούργησε και καθιέρωσε ασφαλιστικά προγράµµατα σε µορφή πακέτων. Οι Γερµανοί, οι θυγατρικές και οι επενδύσεις στη Ρωσία Η συνέχεια είναι λαµπρή. Το 1991 ο κ. Μπράβος προχωρεί στην ίδρυση της εταιρείας συµµετοχών του οµίλου «International Holding A.E.», σε συνεργασία µε τη γερµανική αντασφαλιστική εταιρεία «Aachener und Munchener Group». Την ίδια περίοδο ιδρύεται και η «International Life AEAZ», ενώ έναν χρόνο αργότερα η «International ΑΕ ΑΚ», εταιρεία διαχείρισης αµοιβαίων κεφαλαίων. Ο κ. Μπράβος, κυριολεκτικά ασταµάτητος και µε προσωπικό όραµα για τη µετεξέλιξη του γκρουπ του σε έναν ασφαλιστικό φορέα µε διεθνή χαρακτηριστικά, στα τέλη της δεκαετίας του 90 ξεκινά και τη χρηµατιστηριακή και επενδυτική εταιρεία «Praxis International ΧΑΕΠΕΥ», µε ειδικότητα στην αγορά και πώληση µετοχών και στη διαχείριση χαρτοφυλακίων (Asset Management). Η αυγή του 2000 βρίσκει τον όµιλο και µε άλλες παράλληλες δραστηριότητες, όπως επενδύσεις στον κλάδο των εφαρµογών πληροφορικής, επέκταση σε ασφαλιστικές δραστηριότητες στη Γερ- µανία, προσαρτήσεις εταιρειών πρακτόρευσης, π.χ. «BSA Insurance», ακόµα και επενδύσεις σε δύσκολες αγορές όπως αυτή της Ρωσίας. Βέβαια, την ίδια περίοδο ανόδου του, ο επιχειρηµατίας προετοίµαζε και τη διάδοχη κατάστασή του, µε την παρουσία του γιου του στο σχήµα - κάτι όµως που προς το παρόν δεν έχει πραγµατοποιηθεί. Τα έχο µε Οι ασφαλιστές είναι οµολογουµένως αξιοπρόσεκτη επιχειρηµατική «ράτσα». Πολλοί, µε ύφος σαράντα χιλιάδων καρδιναλίων, συνωστίζονται τα πρωινά γύρω από τα γραφεία τους συζητώντας µονίµως για τις «επιτυχίες» τους. Κάτι η θετική αύρα που πάντοτε πρέπει να έχουν για να πετύχουν υψηλότερη παραγωγή συµβολαίων, κάτι η µεσογειακή τάση υπερβολής, σπάνια θα βρει κανείς απογοητευµένο ασφαλιστή. Ακόµη κι αν η τσάντα του κρύβει «κεσάτια». Αλλωστε αυτό το virtual reality είναι που πολλές φορές περνά σε όλους εµάς, τους χιλιάδες ασφαλισµένους, οι οποίοι παρά το έλλειµµα ικανοποίησης εξακολουθούµε να ασφαλιζόµαστε δίνοντας δουλειά σε έναν ολόκληρο κλάδο. Αυτή η υπερβολή όµως είναι που δηµιούργησε παράλληλα και µια πρωτότυπη φούσκα, µια εικονική πραγµατικότητα, σε µια αγορά που διαρκώς τελεί υπό συνθήκες πίεσης. Ο τίτλος της γνωστής ασφαλιστικής εταιρείας «International Life» από µόνος ακολουθεί τη γενικότερη τάση υπερβολής του κλάδου. Η κατά τη µετάφραση «ιεθνής Ζωή», την οποία ο πρόεδρος και δηµιουργός του οµίλου κ. Φωκίων Μπράβος και οι συνεργάτες του µας τάζουν, δεν είναι και τόσο εύκολη, τουλάχιστον στην ασφαλιστική αγορά της χώρας µας. Και πώς θα µπορούσε να είναι, άλλωστε, σε µια βαλκανικού τύπου αγορά όπως αυτή της Ελλάδας, στην οποία βασιλεύουν οι διαρροές από θεσµικά και µη όργανα, επιχειρήσεις κλείνουν σωρηδόν και κανείς δεν ξέρει τι του ξηµερώνει. Από τους πρωτεργάτες του οικοδοµήµατος που λέγεται ασφαλιστικός κλάδος, λοιπόν, ο πρόεδρος της «International Life» κ. Μπράβος έχει το δικό του µερίδιο ευθύνης για τη σηµερινή εικόνα της αγοράς, αλλά και για τη ραγδαία πρόοδο των ασφαλειών κατά τη διάρκεια των προηγούµενων ετών. Η Proton, ο Καραµανλής και η ρήξη µε τα µεγάλα συµφέροντα ιορατικός επιχειρηµατίας, ο κ. Μπράβος σύντοµα διέβλεψε τα προβλήµατα που θα προκύψουν στον κλάδο εξαιτίας της ανοργανωσιάς και των διάφορων «αλχηµειών» που γίνονται στην αγορά. Κατανοώντας τη διεθνή τάση σύζευξης των τραπεζικών και ασφαλιστικών υπηρεσιών και διακρίνοντας την ενίσχυση εκ µέρους τής τότε κυβέρνησης των γαλλικών ασφαλιστικών πολυεθνικών µε κάθε τίµηµα, αποφάσισε να µπει για τα καλά στον χορό της αναζήτησης συνεργιών. Εκεί όµως είναι που ξεκίνησαν και τα πρώτα ρήγµατα στο οικοδόµηµά του. Και αυτό διότι παράγοντες της αγοράς αναφερόµενοι στην πορεία της «International Life» τα τελευταία τέσσερα χρόνια κάνουν λόγο για µια επιχείρηση που βρίσκεται στο επίκεντρο των εξελίξεων, αλλά και σε ρήξεις µε τα µεγάλα συµφέροντα της αγοράς. Μια εταιρεία η οποία, αν και προς το παρόν έχει καταφέρει να µείνει µακριά από το κάδρο των επιχειρήσεων που έβαλαν πρόσφατα λουκέτο, ταυτόχρονα δίνει την αίσθηση πως στο µέλλον θα δώσει πολλές µάχες. Συγκεκριµένα, η διοίκηση του οµίλου «International Life»

13 ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ Kυριακή 22 Νοεµβρίου 2009 ΙΠΕ ΓΙΑ... στελέχη που υν προβλήµατα τη ικαιοσύνη Την ίδια στιγµή βέβαια που οργιάζουν οι παραπάνω φήµες για την «International Life», αίσθηση προκαλεί και µια σειρά από άλλες περιπτώσεις στελεχών της εταιρείας του κ. Μπράβου που φέρονται να έχουν προβλήµατα µε τη ικαιοσύνη. Η πρώτη περίπτωση αφορά στον γενικό διευθυντή Ζηµιών της «International Life» κ. Τίτο Ριτσάτο. Ο τελευταίος υπήρξε διευθύνων σύµβουλος έως τις αρχές του 2008 στην «Proton Ασφαλιστική». Η θητεία του όµως σηµαδεύτηκε από την εις βάρος του σφοδρή κριτική για τον τρόπο διαχείρισης των αποθεµατικών της ασφαλιστικής. Ανάλογες εµπλοκές παρουσιάζει και η περίπτωση του επιθεωρητή της «International Life» κ. Νίκου Αλεξανδρή, ο οποίος διατέλεσε και ασφαλιστικός πράκτορας στη Χαλκίδα. Ο συγκεκριµένος είχε κατηγορηθεί και για την περίπτω- ση της «Astra Ασφαλιστική» που έκλεισε. Οι καταγγελίες για τη δράση των δύο αυτών στελεχών είναι γνωστές τόσο στην Επιτροπή Ελέγχου Ιδιωτικής Ασφάλισης όσο και στην Ενωση Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος στην οποία προήδρευε ο κ. Φωκίων Μπράβος. Παρά ταύτα, όχι µόνο δεν υπήρξε διερεύνηση, αλλά τα δύο παραπάνω στελέχη βρίσκονται ακόµη εντός αγοράς. «Μα όλοι µπορεί να έχουν ένα πρόβληµα µε τη ικαιοσύνη. Ακόµα και εσείς που µιλάτε τώρα µαζί µου µπορεί να εγκαλείστε για τροχαία παράβασή σας. εν είναι δυνατόν να κρίνονται τα στελέχη της αγοράς µε αυτόν τον τρόπο», υπογραµ- µίζει ο κ. Μπράβος. Ταυτόχρονα µας θυµίζει πως η «International Life» µόλις σε ποσοστό 3,5% πηγαίνει για περιπτώσεις αυτοκινήτων στα δικαστήρια, τη στιγµή που ο µέσος όρος της αγοράς κυµαίνεται στο 15%-20%. «Πληρώνουµε τις ζηµιές µας άµεσα. Εχουµε σκοτωθεί για να είµαστε φερέγγυοι», τονίζει χαρακτηριστικά ο ίδιος. ήδη από τα τέλη του 2005, έχοντας διαγνώσει τα προβλήµατα που έρχονταν και πολύ περισσότερο τις αδυναµίες της, επιζήτησε συνεργασία µε άλλο σχήµα. Στην πρόσκληση ενδιαφέροντος που υπήρξε το 2007 το «παρών» έδωσε η Proton Bank. Η διοίκηση της τελευταίας θεωρούσε ότι η επιδίωξή της να περάσει στο bank assurance µπορούσε κάλλιστα να ευοδωθεί µέσω της εταιρείας του κ. Μπράβου, ενός επιχειρηµατία του οποίου οι µετοχές ήταν γενικότερα ανεβασµένες καθ όλη τη διάρκεια της νεοδηµοκρατικής διακυβέρνησης. Ας µην ξεχνάµε πως τότε ο κ. Μπράβος διατέλεσε πρόεδρος της Ενωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος, όντας άµεσος συνοµιλητής µε το κυβερνητικό επιτελείο, ακόµα και µε τον ίδιο τον πρωθυπουργό κ. Κώστα Καραµανλή. Φήµες µάλιστα της εποχής ανέφεραν ότι η στενή σχέση του επιχειρηµατία µε τον νυν πρόεδρο της Επιτροπής Ελέγχου Ιδιωτικής Ασφάλισης και κουµπάρο του τέως πρωθυπουργού κ. Γιώργο Πέτσα σφυρηλατήθηκε ακό- µα περισσότερο λόγω αυτής της πολιτικής συγκυρίας. Οι ίδιες πληροφορίες φέρουν τους δύο άνδρες να διατηρούν φιλία από την περίοδο της «Αδριατικής Ασφαλιστικής», της οποίας µάλιστα ο κ. Πέτσας υπήρξε και νοµικός σύµβουλος. Σε επικοινωνία πάντως που είχαµε µε τον κ. Μπράβο για το συγκεκριµένο θέµα, ο ίδιος το αρνήθηκε: «Θέλω να είµαι ξεκάθαρος. Ο κ. Πέτσας συνεργάστηκε µε την Αδριατική έναν χρόνο µετά τη δική µου δραστηριοποίηση σε άλλα αντικείµενα. εν είχαµε γνωριστεί στο παρελθόν, παρά µόλις πριν από τρία χρόνια όταν τον συνάντησα ως πρόεδρο της Επιτροπής Ελέγχου Ιδιωτικής Ασφάλισης. Μπορώ µάλιστα να πω ότι λόγω της καθηµερινής µας επαφής αναπτύχθηκε όντως µια εγκάρδια σχέση, όχι όµως και φιλία». «Σε κάθε περίπτωση θεωρώ πως οι παρεµβάσεις του υπήρξαν καίριες. Πρόκειται για την καλύτερη ανεξάρτητη αρχή που έχει υπάρξει εδώ και 30 χρόνια στον κλάδο των ασφαλειών», προσθέτει στη συνέχεια για τον κ. Πέτσα, σαφώς µε µια δόση υπερβολής, αν κρίνουµε από το γεγονός πως επί των ηµερών του τελευταίου «έσκασαν» όσες ασφαλιστικές επιχειρήσεις δεν είχαν διακόψει τη λειτουργία τους τόσα χρόνια. Σε κάθε περίπτωση, το φλερτ µε την Proton Bank υπήρξε τόσο έντονο που έφτασε µέχρι και στη διαδικασία του due diligence. Εκεί όµως ξεκινά και το θρίλερ. Πηγές από την Proton Bank αναφέρονται µέχρι και σήµερα σε «τρύπες» που ανακαλύφθηκαν από τη µεριά της «Grant Thornton» σε ό,τι αφορά τα αποθεµατικά της ασφαλιστικής. «Ακριβώς γι αυτόν τον λόγο και η διοίκηση της Proton Bank αποχώρησε από τις συζητήσεις», τονίζει η ίδια πηγή. Μάλιστα οι πληροφορίες αναφέρονται σε υπαναχώρηση της τράπεζας από το deal, παρά το γεγονός πως είχε δώσει δάνειο ύψους 1 εκατ. ευρώ στον κ. Μπράβο για να αγοράσει µετοχές της! Παράλληλα, κύκλοι της αγοράς στο πλαίσιο της έντονης φηµολογίας αναφέρονται στο portfolio που ο κ. Μπράβος διατηρεί σε διάφορες εταιρείες πρακτόρευσης, οι οποίες και φέρονται να αποδίδουν ποσοστό έως και 7% από τις συµφωνίες τους προκειµένου να καλύψουν τις τρύπες στα αποθεµατικά του οµίλου. Deal µε τη «Universal Life» υπό τη σφραγίδα Πέτσα «Ολα τα παραπάνω ανήκουν στο πλαίσιο του πολέµου που δεχτήκαµε από τη µεριά γνωστού τραπεζίτη που τότε ήθελε να χτυπήσει τον ασφαλιστικό κλάδο. Μάλιστα στην Proton Bank συµ- µετείχε µετοχικά φιλικό του πρόσωπο (γυναίκα) που δηµιούργησε όλο αυτόν τον θόρυβο εις βάρος της International Life και των αποθεµατικών της. Τονίζω κατηγορηµατικά πως δεν έχουµε κανένα πρόβληµα στα κεφάλαιά µας. Εξάλλου κάλλιστα θα µπορούσα αντί για 47 εκατ. ευρώ να πάρω ως τίµηµα λιγότερα, για να κλείσω την όποια τυχόν τρύπα. Οµως τρύπα δεν υπήρχε παρά τις σχετικές διαρροές», υποστηρίζει ο κ. Μπράβος. Την ίδια στιγµή µάς αναφέρει ότι πρόσφατα ο κ. Πέτσας έλεγξε τη φερεγγυότητα της «International Life», δίνοντάς της µάλιστα ουσιαστικά και το πράσινο φως για να προχωρήσει τη διαδικασία κατάθεσης πρότασης εξαγοράς για την κυπριακή «Universal Life». «Θα πρέπει να τονίσω ότι από τα 13 αιτήµατα εξαγοράς της εταιρείας, τα 12 δεν έγιναν δεκτά για λόγους φερεγγυότητας. Μόνο εµείς είχαµε την έγκριση να προχωρήσουµε χάρη στην παρέµβαση της Επιτροπής Ελέγχου Ιδιωτικής Ασφάλισης», συµπληρώνει ο κ. Μπράβος. Με σαφή διάθεση στήριξης του κ. Πέτσα µάλιστα ο κ. Μπράβος υπογραµµίζει: «Πρόκειται για τον άνθρωπο που έβαλε την αγορά σε τάξη», στηρίζοντας ακόµα και τις απαράδεκτες διαρροές του περί λουκέτων. «Καλά κάνει και διαρρέει ότι θα έρθουν λουκέτα. Μόνο έτσι η αγορά µας µπαίνει σε τάξη», λέει ο κ. Μπράβος. Βέβαια για την αγωνία χιλιάδων ασφαλισµένων δεν γίνεται κουβέντα, ούτε φυσικά για τους εργαζοµένους των επιχειρήσεων που διαρκώς νιώθουν τη λεπίδα της απόλυσης πάνω από τον σβέρκο τους. Παράλληλα, ο κ. Μπράβος δεν φαίνεται να µένει αµέτοχος µπροστά στα προβλήµατα. Ηδη το καλοκαίρι εξήγγειλε αύξηση µετοχικού κεφαλαίου ύψους 16 εκατ. ευρώ. Βέβαια πολλά ήταν τα στελέχη που προσπαθούσαν να βρουν από πού θα προέλθουν αυτά τα χρήµατα. Οι ίδιοι άνθρωποι µάλιστα ταύτιζαν την ανακοίνωση του κ. Μπράβου µε παρόµοια που είχε κάνει ο κ. Παύλος Ψωµιάδης ακριβώς την ίδια περίοδο για αύξηση των δικών του κεφαλαίων.

14 14 15 MRS PUBLIC RELATIONS Οι κυρίες που κρατούν στα χέρια τους τη φήµη των εταιρειών Τέσσερις επιτυχηµένες Ελληνίδες των δηµοσίων σχέσεων µιλούν για την τέχνη της επικοινωνίας των business -ΤΗΣ ΡΙΤΑΣ ΖΑΧΑΡΙΑ ΟΥ «Ο,τι κι αν κάνουν οι γυναίκες, πρέπει να το κάνουν δυο φορές καλύτερα από τους άντρες, για να θεωρηθούν άξιες κατά το ήµισυ. Ευτυχώς, αυτό δεν είναι δύσκολο» Charlotte Whitton Τέσσερις γυναίκες-επαγγελµατίες που επί σειρά ετών εργάζονται στον ίδιο χώρο, αυτόν της εταιρικής επικοινωνίας, έχουν ως κοινό σηµείο αναφοράς τον επαγγελµατισµό, την προσήλωση σε αυτό που αγαπούν και την ικανότητα να βαδίζουν σε ένα αόρατο τεντωµένο σχοινί. Η εταιρική φήµη κάθε επιχείρησης απαιτεί ιδιαίτερα λεπτούς χειρισµούς, αφού όταν ξεπερνά τα όρια της προβολής προκαλεί δυσπιστία. Και αυτό οι επαγγελµατίες του χώρου το γνωρίζουν καλά. Μέσα από τις σελίδες του θυ- µούνται, αναπολούν και αναγνωρίζουν τις αδυναµίες του επαγγέλµατος. Κοινή συνισταµένη, η επικοινωνία, η σωστή επικοινωνία µε τους πελάτες, τους µετόχους, τους εργαζοµένους και την ίδια την κοινωνία στο µέτρο του δυνατού για το ανταγωνιστικό πλεονέκτηµα και την εταιρική κοινωνική ευθύνη κάθε εταιρείας. «Αυτό σηµαίνει, άλλωστε, σωστός τρόπος επιχειρηµατικότητας». Εµπειρίες ετών µέσα από προσωπικές αφηγήσεις που αναδεικνύουν πόσο έχουν αλλάξει τα ήθη και η επικοινωνία µεταξύ των πολιτών, κάτι που επηρεάζει κατ επέκταση και τον τρόπο µε τον οποίο προσεγγίζουν πλέον τον καταναλωτή. ΛΥ Α ΜΟΝΤΙΑΝΟ-ΛΕΩΝ Αναπληρώτρια γενική διευθύντρια, υπεύθυνη Εταιρικής Επικοινωνίας Eurobank EFG «Το να προωθήσεις ένα σχέδιο στο ηµόσιο είναι σαν να προσπαθείς να σπρώξεις έναν τοίχο» Πώς µπορεί να αντιδράσει µια επαγγελµατίας όταν τα παιδιά της, αντί κάποιου άλλου δώρου, της προσφέρουν ένα σκίτσο στο οποίο η µητέρα εµφανίζεται µε µια βαλίτσα στο χέρι; Είναι απλώς ένα µήνυµα για µια γυναίκα µάνατζερ που είναι υποχρεωµένη ανά τρεις µέρες να πραγµατοποιεί εκτός έδρας επαγγελµατικά ταξίδια ή αφορά σε κάτι περισσότερο; Πάντως, η κυρία Λύδα Μοντιάνο-Λέων έδειχνε στο ραντεβού µας να έχει ξεπεράσει το πρόβληµα του επαγγελµατία να βρίσκεται σε µόνιµη σύγκρουση µε το µητρικό χρέος. Παρά τις όποιες τύψεις της, είναι σήµερα στην ευχάριστη θέση να θαυµάζει τις δύο κόρες της οι οποίες -σε ηλικία 19 και 21 ετών- χαράσσουν τη δική τους πορεία. Υπεύθυνη Επικοινωνίας του οµίλου EFG Eurobank, η κυρία Μοντιάνο έχει µακρά επαγγελµατική διαδροµή στον χώρο του επικοινωνιακού σχεδιασµού. Με την ολοκλήρωση των σπουδών της στο LSE ξεκίνησε να εργάζεται στην Αθήνα ως ερευνήτρια στο πλευρό του κ. Γιάννη Λούλη, στο Κέντρο Πολιτικής Ερευνας και Ενηµέρωσης, για να ακολουθήσει στη συνέχεια επαγγελµατική πορεία στον χώρο του πολιτικού σχεδιασµού. Από τον ήµο Πειραιά στη «Philip Morris» Εχοντας βιώσει την εµπειρία του ηµοσίου την περίοδο στο πλευρό του κ. Ανδρέα Ανδριανόπουλου στον ήµο του Πειραιά (τοµέας Πολιτικού Σχεδιασµού), θυµάται: «Η αίσθηση του να επιχειρεί κάποιος να προωθήσει ένα σχέδιο στον δηµόσιο τοµέα είναι ουσιαστικά τόσο δύσκολη όσο το να προσπαθείς να σπρώξεις έναν τοίχο». Ακολούθησε η εµπειρία της «Philip Morris», στην οποία από τη θέση της υπεύθυνης Corporate Affairs βίωσε την εµπειρία της συναλλαγής των πολυεθνικών εταιρειών µε τον ευρύτερο δηµόσιο τοµέα σε θέµατα χορηγιών αλλά και κοινωνικού έργου. «Και στον δικό µας επαγγελµατικό κλάδο τις προκλήσεις πρέπει να τις αντιµετωπίζεις σε βάθος χρόνου, καθώς η επένδυση είναι µακροχρόνια. Ουσιαστικά πρόκειται για την προσωπική ικανότητα να προβάλλεις µε µέτρο το προφίλ ενός οµίλου στην κοινωνία, στη δηµόσια ζωή και να δίνεις τη δυνατότητα σε κάθε φορέα να αξιολογεί την προσφορά και την ποιότητα των υπηρεσιών τής κάθε εταιρείας που συναλλάσσεται µε την κοινωνία, είτε αυτό είναι το ηµόσιο είτε οι ίδιοι οι πολίτες». Η αντρική αµηχανία στις πολυεθνικές «Τα πρώτα χρόνια που βρέθηκα στο επάγγελµα, ειδικά στον χώρο των πολυεθνικών, έζησα την αµηχανία των ανδρών όταν τύχαινε σε συσκέψεις, ακόµη και σε αυτές που γίνονταν στα κεντρικά γραφεία των Βρυξελλών, να είµαι η µοναδική γυναικεία παρουσία, δυσκολεύοντάς τους, µεταξύ άλλων, να συνεχίζουν να λένε αντρικά αστεία Προσωπικά πιστεύω ότι τον σεβασµό τον κερδίζει κάποιος ανάλογα µε το πώς ξέρει και µπορεί να διαχειρίζεται το προσωπικό του προφίλ. Και φυσικά µε τον τρόπο που ο ίδιος µπορεί και υποστηρίζει τις θέσεις που επιδιώκει να προβάλλει». Πρωτοβουλίες 9 εκατ. ευρώ «Από το 1998 µέχρι σήµερα στη Eurobank EFG έχουµε δηµιουργήσει µαζί µε έναν σηµαντικό αριθµό συναδέλφων µια αξιόλογη οµάδα ατόµων που δουλεύει στον χώρο της εταιρικής επικοινωνίας. Βασική επιδίωξη όλων των στελεχών είναι, πέραν της εταιρικής εικόνας, να δώσουµε στο κοινό τη δυνατότητα να αξιολογήσει το κοινωνικό πρόσωπο της εταιρείας µέσα από πρωτοβουλίες που έχουν οικονοµικό µέγεθος της τάξης των 9 εκατ. ευρώ ετησίως. Κάθε φορέας που έχει να επιδείξει κοινωνικό έργο πιστεύω πως οφείλει να κάνει κατανοητό ότι οι συγκεκριµένες ενέργειες που γίνονται δεν είναι αποσπασµατικές, αλλά αφορούν σε έργο που αξιολογείται σε βάθος χρόνου. Τότε θεωρώ πως η εταιρεία έχει επιτύχει µέρος του στόχου της». ΜΑΝΙΑ ΞΕΝΟΥ Επικοινωνιολόγος «Ο καταναλωτής σήµερα δεν µασάει εύκολα. Εχει γίνει καχύποπτος» Υστερα από είκοσι και πλέον χρόνια στην επικοινωνία, η κυρία Μάνια Ξένου κάνει τη δική της ξεχωριστή αναδροµή σε έναν καθ όλα άγνωστο χώρο για τα ελληνικά δεδοµένα - τουλάχιστον µέχρι λίγες δεκαετίες πριν. Οι πολυεθνικές έδωσαν τα φώτα τους και ο κλάδος των δηµοσίων σχέσεων και της επικοινωνίας µπήκε για τα καλά στην καθηµερινότητα των εταιρειών. Εταιρική επικοινωνία, χορηγίες, εκδηλώσεις, crisis management αποτελούν αναπόσπαστα στοιχεία των πολυεθνικών εταιρειών που δρουν ανά την υφήλιο, σε χώρες είτε αναπτυσσόµενες είτε ανεπτυγµένες, όπου τα ήθη και έθιµα αλλά και οι

15 ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ ΑΝΝΑΡΕΛΛΑ ΣΤΑΘΗ ιευθύντρια Εταιρικής Επικοινωνίας και Κοινωνικής Ευθύνης «Χαλυβουργία Ελλάδος Α.Ε.» To crisis management, οι πολυεθνικές, ο Κόκκαλης και η αρκούδα Μαίρη στου Μπουτάρη Το όνοµα της κυρίας Αvναρέλλας Στάθη συνδέθηκε για περισσότερo από µία δεκαετία -από το 1994 µέχρι το µε τον όµιλο της Intracom του κ. Σωκράτη Κόκκαλη, όπου δραστηριοποιήθηκε στη θέση της διευθύντριας Εταιρικής Επικοινωνίας (Corporate Communications), αναπτύσσοντας έναν τοµέα που µέχρι τότε ήταν άγνωστος για τις ελληνικές επιχειρήσεις. Πρόκειται για µια διαδροµή την οποία η ίδια χαρακτηρίζει ιδιαίτερα δηµιουργική, καθώς την εποχή εκείνη ο όµιλος ανέπτυσσε έντονη επιχειρηµατική δραστηριότητα και στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. «Στην «Intracom» τα χρόνια ήταν δύσκολα και συνάµα παραδόσεις επηρεάζουν τις όποιες καταναλωτικές συνήθειες. «Για τη γυναίκα στη σύγχρονή ελληνική κοινωνία οι συνθήκες δεν ήταν πάντα εξίσου ευνοϊκές. Ειδικά τα πρώτα χρόνια που ο κλάδος περνούσε µια φάση ωρίµανσης στην Ελλάδα, θαρρείς και σαν µια αόρατη συνθήκη υποχρέωνε τις γυναίκες σε διπλή εργασία, ώστε να διεκδικήσουν την κοινωνική και επαγγελµατική τους αναγνώριση». Στην αρχή ξεναγός, µετά στην «Coca-Cola» και την «Kraft» Εχοντας ολοκληρώσει τις σπουδές της στην Ιταλική Φιλολογία και στο Deree, η κυρία Ξένου ξεκίνησε ως ξεναγός για να καλύψει τα πρώτα της έξοδα και στη συνέχεια ακολούθησε µια µακρά επαγγελµατική διαδροµή σε πολυεθνικές εταιρείες, όπως οι «Coca- Cola», «Air Liquide», «Kraft Jacobs Suchard», κ.λπ., που της έδωσαν την πολύτιµη εµπειρία να γνωρίσει από κοντά τον επαγγελµατισµό και τη συνέπεια. Η ίδια θυµάται: «Οταν στα τέλη της δεκαετίας του 1980 στις διεθνείς αγορές γίνονταν συνέδρια για την αειφόρο ανάπτυξη, τη διαχείριση θεµάτων crisis management και σε πολιτικό επίπεδο, στην ελληνική αγορά οι λέξεις αυτές ηχούσαν άγνωστες. Σήµερα οι εταιρείες αξιοποιούν και προβάλλουν τον τοµέα της δηµοσιότητας µέσα και από τα εξειδικευµένα τµήµατα, είτε συνεργαζόµενες µε εξειδικευµένα γραφεία τα οποία προσφέρουν σε δηµιουργικά, καθώς όλο το κοµµάτι της επικοινωνίας -από τη στρατηγική έως και την υλοποίηση των αποφάσεωνγινόταν εντός της εταιρείας». «Βρέθηκα ξαφνικά σε ένα ανδροκρατούµενο περιβάλλον, κυρίως µηχανικών, η άποψη των οποίων ήταν θέσφατο. Χρειάστηκε χρόνος και πολύς κόπος ώστε να γίνω αρχικά αποδεκτή και στη συνέχεια να καθιερώσω τον τοµέα της επικοινωνίας και της κοινωνικής ευθύνης διαχειριζόµενη σηµαντικά κονδύλια -που αφορούσαν και στον τοµέα των χορηγιών- µε έντονη δράση µέσα και έξω από τα σύνορα της χώρας». Ατοµο που αφιέρωσε περισσότερο χρόνο στην επαγγελµατική της ζωή εις βάρος του προσωπικού της χρόνου, δίνει ιδιαίτερη έµφαση στη δεκαετία του 90, όπου η επιχειρηµατική κοινότητα στην Ελλάδα έσφυζε από µεγάλα projects δίνοντας ευκαιρίες για σηµαντικές δραστηριότητες. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 η συνεργασία της κυρίας Ανναρέλλας Στάθη µε τον κ. ηµήτρη Μαύρο, ο οποίος της εµπιστεύτηκε τη θέση του managing director στην «PubliCom/Hill & Knowlton», της έδωσε την ευκαιρία να συνεργαστεί µε επιχειρηµατίες οι οποίοι στη µετέπειτα πορεία τους διαδραµάτισαν σηµαντικό ρόλο στην επιχειρηµατική ζωή του τόπου. Η ίδια αφηγείται τις πολύ καλές αναµνήσεις που έχει από εκείνη την εποχή, όταν κάποιοι εξ αυτών µε την ολοκλήρωση ενός επιτυχηµένου project δεν ξεχνούσαν το αυτονόητο, δηλαδή να την ευχαριστήσουν και προσωπικά, αναδεικνύοντας µε αυτόν τον τρόπο και τις ανθρώπινες πτυχές τους. «Ηταν για µένα µια καταξίωση στην προσπάθειά µου να αναδείξω τη σπουδαιότητα του τοµέα µόνιµη βάση τις υπηρεσίες τους και διαχειρίζονται το προφίλ των εταιρειών». Το πιο χαρακτηριστικό, όµως, σηµείο των καιρών είναι ορισµένες επισηµάνσεις που κάνει η ίδια ως απόρροια της µακράς επαγγελµατική εµπειρίας της.«στο παρελθόν το κοµµάτι της επικοινωνίας είχε περιεχόµενο και ουσία. Η επαφή µε το κοινό ήταν ζωντανή. Αυτό που λέµε επικοινωνία ξεκινούσε από την ανάλυση, για να ακολουθήσει η σύνθεση. Καθετί είχε τη δική του ερµηνεία. Σήµερα αισθανόµαστε ότι στον χώρο της επικοινωνίας έπαψε να υπάρχει η ουσία. Πολλά µηνύµατα δεν είναι πλέον κατανοητά από το κοινό. Πλίνθοι και κέραµοι ατάκτως ερριµµένοι. Σήµερα οι πελάτες-πολίτες κατακλύζονται από µηνύµατα χωρίς συνοχή. Ως επαγγελµατίες πλέον διαπιστώνουµε ότι ο κόσµος πλέον δεν µασάει, δεν καταπίνει τα µηνύµατα, αλλά προβληµατίζεται και αµφισβητεί. Είναι περισσότερο καχύποπτος. Το καταναλωτικό κοινό περνάει πλέον σε άλλη φάση, δείχνει να ωριµάζει, καθώς η κρίση οδηγεί σταδιακά σε έναν εξορθολογισµό των σχέσεων της αγοράς». της επικοινωνίας στην επίτευξη των στόχων των επιχειρήσεων». Θητεία σε «Nestle», «Mattel», «Chipita», «Hellas Can», «PepsiCo» Από τις πρώτες της εµπειρίες στον χώρο της επικοινωνίας ήταν και η δηµιουργία του πλάνου διαχείρισης κρίσεων (crisis management manual) για λογαριασµό της εταιρείας «έλτα», η εισαγωγή εταιρειών στο Χρηµατιστήριο Αθηνών («Μπάρµπα Στάθης», «ούδος», κ.ά.) και η συνεργασία της µε µεγάλες ελληνικές και πολυεθνικές εταιρείες, όπως οι «Nestle», «Mattel», «PepsiCo», «Hellas Can», «Αργυροµεταλλευµάτων και Βαρυτίνης», «Chipita», «Μπουτάρης», προτού ακολουθήσει την επαγγελµατική της πορεία κοντά στον κ. Κόκκαλη. Ωστόσο, ανάµεσα σε αυτά η επιχειρη- µατική δράση περιελάµβανε και κάποιες περισσότερο ροµαντικές στιγµές, όπως εκείνη της απελευθέρωσης της πρώτης αρκούδας, της Μαίρης, στο Νυµφαίο κατά τη συνεργασία της µε τον επιχειρη- µατία κ. Γιάννη Μπουτάρη για το πρόγραµµα Αρκτούρος.«Σήµερα, ακόµα και υπό τις παρούσες συνθήκες, οι ευκαιρίες δεν παύουν να υπάρχουν και για τις µικρές και µεσαίες επιχειρήσεις που ενδιαφέρονται να προβάλουν το έργο τους και να αναδειχτούν. Αρκεί να ξεφύγουµε από τις παγιωµένες αντιλήψεις και να δεχτούµε ότι µπορούµε εκτός από τα παραδοσιακά εργαλεία να κάνουµε επωφελή χρήση νέων µέσων για πιο στοχευ- µένη επικοινωνία, όπως το Ιντερνετ και τα social media (π.χ. facebook, youtube). Μπορεί να αποδειχτεί ότι οι εποχές που ζούµε παρουσιάζουν πολύ ελκυστικές δυνατότητες για τη διακίνηση νέων ιδεών και προσφέρουν καλύτερες επαγγελµατικές ευκαιρίες». ΕΣΠΟΙΝΑ ΓΙΑΝΝΟΥΛΗ ιευθύντρια Επικοινωνίας και Εταιρικών Υποθέσεων Οµιλος Regency Entertainment ύσκολη δουλειά να κουµαντάρεις την «µπίλια» των καζίνο Από τα τσιγάρα και τα ποτά στα τυχερά παιχνίδια, η διευθύντρια Επικοινωνίας και Εταιρικών Υποθέσεων του οµίλου Regency Entertainment κυρία έσποινα Γιαννούλη κάνει τον σύντοµο απολογισµό µιας διαδροµής που την οδήγησε σε επιτυχία, αλλά µε απώλειες προσωπικών στιγµών. Αυτό, άλλωστε, ισχύει για κάθε γυναίκα που αποφάσισε να ασπαστεί δύο τόσο διαφορετικούς ρόλους οι οποίοι δεν συγκλίνουν: αυτούς της καριέρας και της µητέρας. Την επαγγελµατική της πορεία τη χαρακτηρίζει η διαρκής κινητικότητα σε διαφορετικούς τοµείς, από τη «Philip Morris» µέχρι τα Regency Casino. «Αν και δεν πιστεύω στην τύχη, τολµώ να πω ότι θεωρώ τον εαυτό µου τυχερό, αφού έχω κατορθώσει να συνδυάσω την οικογένεια και την επαγγελµατική πορεία, δύο στοιχεία που, εκτός από την ισορροπία και την ικανοποίηση, µου δίνουν δύναµη. Πιστεύω πως οι άνθρωποι µπορούν να επιτύχουν σηµαντικά πράγµατα όταν τα θέλουν πραγµατικά». Με ένα πρόγραµµα ιδιαίτερα απαιτητικό, η µέρα της ξεκινά στις 6 το πρωί -µε λίγη χαλάρωση που περιλαµβάνει απαραίτητα πρωινό διάβασµα, από φιλοσοφία, αρχαία κωµωδία µέχρι Ιστορία- για να κλείσει τα µεσάνυχτα. «Ξεκίνησα την επαγγελµατική µου καριέρα στη Philip Morris, στις αρχές της δεκαετίας του 90, όπου δούλεψα για σχεδόν 11 χρόνια στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ξεκινώντας από το τµήµα Marketing και καταλήγοντας στις Εταιρικές Υποθέσεις. Για µένα ήταν το καλύτερο σχολείο, µε το οποίο άρχισα την καριέρα µου, παρότι ο κλάδος του καπνού είναι ιδιαίτερα απαιτητικός και πρέπει να δοκιµάζεις συνεχώς τα όριά σου µέσα σε πολύ περιορισµένο πλαίσιο». Από τα τσιγάρα στα ποτά «Στη συνέχεια µετακινήθηκα στη µεγαλύτερη εταιρεία αλκοολούχων ποτών στον κόσµο και το γεγονός ότι είχα την ευθύνη για 18 αγορές ήταν πραγµατικά µια µοναδική εµπειρία. Από την Ιταλία µέχρι την Πολωνία και από την Τουρκία µέχρι την Κύπρο δεν ήξερα πότε θα είµαι στο σπίτι. Εχασα την ηµέρα που περπάτησε ο γιος µου κι αυτό µου στοίχισε πολύ. Εχω σήµερα στο πλευρό µια δυνατή οµάδα που διαχειρίζεται, εκτός από τα καζίνο, σειρά µεγάλων ξενοδοχειακών µονάδων στην Ελλάδα. Στην περίοδο που διανύουµε η αγορά είναι γεµάτη ένταση, προκλήσεις αλλά και εµπόδια που προσφέρουν πρωτόγνωρη επαγγελµατική εµπειρία και µας υποχρεώνουν να κινούµαστε στη λογική τού µπορούµε να καταφέρουµε το απίθανο για να νιώσουµε περήφανοι τελικά». Τη συµµετοχή της στον συγκεκριµένο επαγγελµατικό χώρο της επικοινωνίας την αντιµετωπίζει λέγοντας: «Η γυναίκα µε τη διορατικότητά της, την αστείρευτη ενέργεια και µε τον δικό της τρόπο να ξεπερνάει εµπόδια και να πείθει θεωρώ ότι διαδραµατίζει πολύ σηµαντικό ρόλο. Εχουµε κι εµείς ευθύνη για τη σηµερινή µορφή της επικοινωνίας. ιότι στον χώρο κυριαρχεί πλέον το στηµένο και µελετηµένο. Η βελτίωση είναι σαφής µε όλα τα θετικά και τα αρνητικά που µπορεί να συνεπάγεται. Αν και νοιαζόµαστε για την εικόνα που δηµιουργούµε στους τρίτους, θεωρώ ταυτόχρονα ότι η επικοινωνία έχει χάσει και την αυθεντικότητά της. Είναι όλα τόσο πολύ στηµένα και µελετηµένα, που δεν ξέρεις τελικά τι είναι αλήθεια και τι ψέµατα. Πιστεύω ότι η αλλαγή αυτή στην καινούρια εποχή της επικοινωνίας έχει συντελεστεί τα τελευταία 5-6 χρόνια. Γι αυτό και ξεχωρίζουν έντονα τα πρόσωπα που απαντούν αυθόρµητα στις καταστάσεις κρίσης χωρίς να σκέφτονται τις επιπτώσεις που µπορεί να έχουν οι δηλώσεις τους. Oσο για τους Eλληνες επιχειρηµατίες, πιστεύω ότι έχουν προσαρµοστεί στα νέα δεδοµένα, αν και -όπως είναι στη φύση µας- προσπαθούν να κρατήσουν ένα κοµµάτι αυτονοµίας και να πουν τα πράγµατα όπως οι ίδιοι επιθυµούν».

16 n ΜΙΚΡΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΙ ΗΣΕΙΣ n ΕΤΑΙΡΙΚΕΣ ΕΚ ΗΛΩΣΕΙΣ «Carouzos - Made in Italy» Kλασικό ντύσιµο µε ιταλική φινέτσα. Κοστούµια, σακάκια, παντελόνια και παλτό από µαλλί και κασµίρι µε υφάσµατα των οίκων Loro Piana, Vitale Barberis Canonico, Guabello κ.ά., πουκάµισα ραµµένα από κορυφαία ιταλικά εργοστάσια, γραβάτες από µοναδικά µετάξια και µια κοµψή παλέτα χρω- µάτων σε αποχρώσεις του γκρι συνθέτουν τη νέα ανδρική συλλογή «Carouzos - Made in Italy». Η απόλυτη ποιότητα «ραµµένη στα µέτρα» του ανεπιτήδευτου στιλ, σε όλα τα καταστήµατα «Carouzos». 16 ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ business stories Κυριακή 22 Νοεµβρίου 2009 Πολυτέλεια «Triton Eurobath» για όλους Αν το µπάνιο των ονείρων σας ήταν απρόσιτο, η «Triton Eurobath» µε τα έπιπλα της σειράς arcom και τις προσιτές τιµές το κάνει εφικτό. Ποιότητα, κοµψότητα, απλότητα και εργονοµία υψηλής αισθητικής µε έξυπνες λύσεις προσαρ- µοσµένες στα γούστα και στις ανάγκες του καθενός. («Triton Eurobath»: Λ. Λαυρίου 105, Γλυκά Νερά, έξοδος Υ6 Περιφερειακής Υµηττού, τηλ.: , Μπείτε στον νέο BorderlessTM κόσµο της LG! Ενας κόσµος χωρίς σύνορα. Ετσι τουλάχιστον τον βλέπουν τα µάτια όσων έχουν απολαύσει την εµπειρία θέασης µε τη νέα τεχνολογία του Bordeless της «LG Electronic». ιότι το µέλλον στην οικιακή ψυχαγωγία δεν έχει περιορισµούς. Ετσι, ο παγκόσµιος ηγέτης τεχνολογίας και σχεδιασµού στην αγορά ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών παρουσίασε στη ιεθνή Εκθεση Ηλεκτρονικών Ειδών IFA 2009 το όραµά του, που βασίζεται στη νέα φιλοσοφία «ζώντας χωρίς σύνορα»: τις νέες LCD τηλεοράσεις BorderlessTM SL8000 και SL9000. Με νέα τεχνική σχηµατοποίησης του υλικού της οθόνης (Injection Compression Molding), για να µειώσει στο ελάχιστο δυνατό το διαχωριστικό πλαίσιο της οθόνης, η νέα σχεδιαστική προσέγγιση επέτρεψε τη µείωση των αντανακλάσεων για ακόµα καλύτερη ποιότητα εικόνας. Οι LG SL8000 και SL9000 ξεχωρίζουν για το µοντέρνο στυλ και ανατρέπουν τους κανόνες αισθητικής στην εµφάνιση των τηλεοράσεων όπως τους γνωρίζαµε µέχρι σήµερα, αποκαλύπτοντας νέες δυνατότητες. Οπως Ο µαέστρος, ο φαντάρος και ο γιατρός των «Goody's» σώζουν ζωές Τα έπιπλα γραφείου Basic της «Sato» στο σπίτι σας µε ένα κλικ λέει και το σύνθηµα, «live borderless», χωρίς όρια και περιορισµούς. Το εγγυάται ένας κολοσσός της καινοτοµίας µε εργαζοµένους σε 115 µονάδες και 84 θυγατρικές παγκοσµίως, ο οποίος εκπροσωπείται στη χώρα µας από την «LG Electronic Hellas». Η «Κωτσόβολος» απογειώθηκε! Η η No1 αλυσίδα ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών στην Ελλάδα εγκαινίασε επίσηµα την Τετάρτη 4 Νοεµβρίου το εξ ολοκλήρου ανακαινισµένο και υπερσύγχρονο κατάστηµά της στο εµπορικό πάρκο του ιεθνούς Αερολιµένα Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος». Την εκδήλωση της «Κωτσόβολος» τίµησαν εκπρόσωποι της πολιτικής ηγεσίας της χώρας, βουλευτές του Ελληνικού Κοινοβουλίου, εκπρόσωποι Φέτος τα Χριστούγεννα κάντε ένα δώρο ανεκτίµητο: το ArGOODaki της «Goody s». Από τα µέσα Νοεµβρίου 2009, µε κάθε γιορτινό γεύµα διαλέξτε ένα από τα είδη της συλλογής και κάντε το πιο πρωτότυπο δώρο στους φίλους, στην οικογένειά σας ή στον εαυτό σας. Ετσι, στηρίζετε έµπρακτα τα παιδιά που έχουν ανάγκη. Φ έτος το ArGOODaki συνεργάζεται µε τον Σύλλογο Φίλων Παιδιών µε Καρκίνο «Ελπίδα» και θα εξοπλίσει τέσσρις µονάδες ηµερήσιας Μέσα από µια µεγάλη γκάµα γραφείων, βιβλιοθηκών, καναπέδων αλλά και αξεσουάρ γραφείου η νέα σειρά Basic υπόσχεται να ικανοποιήσει ακόµη και τους πιο απαιτητικούς καταναλωτές, προσφέροντας οικονοµικές λύσεις υψηλών προδιαγραφών, πάντα µε την υπογραφή της «Sato». Οι απίστευτα χαµηλές τιµές σε συνδυασµό µε τον σύντοµο χρόνο παράδοσης, αλλά και τα 3 χρόνια εγγύησης, καθιστούν τη νέα σειρά επίπλων γραφείου Β asic την ιδανικότερη πρόταση για να διαµορφώσετε τον επαγγελµατικό σας χώρο ή το σπίτι σας. Τώρα, η νέα σειρά Basic σάς δίνει τη δυνατότητα να κάνετε τις αγορές σας εύκολα και γρήγορα µέσω της ηλεκτρονικής διεύθυνσης sato.gr [1] και να αποκτήσετε επιλεγ- µένα προϊόντα Basic χωρίς κόστος µεταφοράς και συναρµολόγησης. Καταστήµατα Αθήνας Λεωφ. Κηφισίας 69, Παράδεισος Αµαρουσίου, τηλ.: Πειραιώς 18, Μοσχάτο, τηλ.: Κατάστηµα Θεσσαλονίκης Λ. Γεωργικής Σχολής 48, τηλ.: της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και του Τύπου. Επίσης, το «παρών» έδωσαν πρόεδροι και εµπορικοί διευθυντές των µεγάλων εταιρειών ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών, εκπρόσωποι του ΣΕΛΠΕ, του τραπεζικού χώρου, καθώς και των συνεργαζό- µενων εταιρειών διαφήµισης και επικοινωνίας. Το µεγάλο κατάστηµα της «Κωτσόβολος» στο αεροδρόµιο της Αθήνας αποτελεί πλέον το καλύτερο και πιο σύγχρονο κατάστηµα ηλεκτρικών ειδών στην Ελλάδα και ένα από τα πρώτα στην Ευρώπη. Και να σκεφτεί κανείς ότι η εταιρεία «Κωτσόβολος» ξεκίνησε το 1950 από ένα απλό µαγαζί στην Αθήνα. Σήµερα λειτουργεί 94 καταστήµατα και απασχολεί πάνω από εργαζοµένους. Από τον Σεπτέµβριο του 2004 κάτοχος της πλειονότητας του µεριδίου ιδιοκτησίας της εταιρείας είναι ο όµιλος DSGi. Οι Ελληνες καταναλωτές µπορούν να χρησιµοποιούν το site της εταιρείας στη διεύθυνση www. kotsovolos.gr[1] για να κάνουν είτε τις αγορές τους online είτε κάνουν κράτηση των προϊόντων που τους ενδιαφέρουν (reservation) ώστε να τα παραλάβουν οι ίδιοι από το κατάστηµα που τους εξυπηρετεί καλύτερα, µε ασφάλεια ως προς τις δικτυακές συναλλαγές. 1 ευρώ στη UNICEF από κάθε λούτρινο ζωάκι της ΙΚΕΑ Η ΙΚΕΑ στην Ελλάδα, γνωρίζοντας πόσο σηµαντική είναι η εκπαίδευση των παιδιών για τη σωστή ανάπτυξη και τη µελλοντική τους ευηµερία, υποστηρίζει ενεργά τις δράσεις της UNICEF για την ενίσχυση των εκπαιδευτικών προγραµµάτων σε όλο τον κόσµο. Από το 2003 η ΙΚΕΑ µε τους πελάτες της παγκοσµίως έχουν συγκεντρώσει για τη UNICEF το ποσό των 11 εκατ. ευρώ. Για το 2008 συγκεντρώθηκε το ποσό των 4,3 εκατ. ευρώ. Για κάθε λούτρινο παιχνίδι µε την ειδική σήµανση, που θα πωλείται µέχρι και τις 31 εκεµβρίου, η ΙΚΕΑ θα προσφέρει 1 ευρώ στη UNICEF για τη στήριξη των εκπαιδευτικών προγραµµάτων σε αναπτυσσόµενες χώρες. Ακόµα και 1 ευρώ είναι αρκετό για να παρέχει σχολικά βιβλία για ένα εκπαιδευτικό έτος σε πέντε παιδιά. Τώρα το παιχνίδι ενός παιδιού µπορεί να βοηθήσει στην εκπαίδευση ενός άλλου! νοσηλείας του Α' Παιδιατρικού Ογκολογικού Νοσοκοµείου. Ως τώρα το κοινωνικό πρόγραµµα ArGOOD άκι έχει συγκεντρώσει 3,1 εκατ. ευρώ, έχοντας υποστηρίξει περισσότερα από παιδιά και τις οικογένειές τους - µια ενέργεια που κατέταξε την εταιρεία στην πρώτη θέση των επιχειρήσεων που παράγουν κοινωνικό έργο, σύµφωνα µε την έρευνα της «Meda Communication & VPRC». Ας µοιράσουµε λοιπόν και φέτος χαµόγελα στα παιδιά που το έχουν ανάγκη. H IST - University of Hertfordshire: το βρετανικό πανεπιστήµιο στην Ελλάδα Το IST College ιδρύθηκε το 1989 µε στόχο την παροχή υψηλής ποιότητας πανεπιστηµιακής εκπαίδευσης και την άµεση σύνδεσή της µε την αγορά εργασίας. Από την αρχή της λειτουργίας του τα ακαδηµαϊκά του προγράµµατα στους τοµείς των Οικονοµικών και Επιχειρησιακών Επιστηµών, της Επιστήµης Υπολογιστών - Πληροφορικής και των Ανθρωπιστικών Επιστηµών έτυχαν διεθνούς αναγνώρισης, ενώ από το 1992 το IST College διατηρεί σύµβαση δικαιόχρησης (franchise) µε το βρετανικό κρατικό πανεπιστήµιο του Hertfordshire για την αποκλειστική υλοποίηση προγραµµάτων σπουδών στην Ελλάδα για την απόκτηση τίτλων σπουδών bachelor's και master's που χορηγούνται απευθείας από το πανεπιστήµιο. Οι υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις του, έκτασης τ.µ., είναι ευρωπαϊκών προδιαγραφών, ειδικά κατασκευασµένες για να εξυπηρετούν τις ανάγκες ενός εκπαιδευτικού ιδρύµατος πανεπιστηµιακού επιπέδου, ενώ µέσω του πρωτοποριακού ηλεκτρονικού sυστήµατος StudyNet προσφέρεται online πρόσβαση στη βιβλιοθήκη του University of Hertfordshire. Περισσότερες πληροφορίες: Πειραιώς 72, Μοσχάτο, τηλ.: , (χωρίς χρέωση) και info@ist.edu.gr,

17 ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ 17 79,0 78,3 77,6 78,45 (-1,05%) 77, ,73 0,66% 77,33 (-0,80%) ΟΙ 10 ΜΕΤΟΧΕΣ ΜΕ ΠΤΩΣΗ 2.144,57-0,21% 78,85 (+3,30%) 78,09 (+3,55%) 78,22 (-2,35%) 77,30 (-2,73%) Με δεδοµένο πως τα µέλη του ΟΠΕΚ εµφανίζονται -επισήµως, διά στόµατος του ίδιου του προέδρου του διεθνούς οργανισµού κ. Ζοζέ Μαρία Μποτέλο ντε Βασκονσέλος- ικανοποιηµένα από τα σηµερινά επίπεδα των τιµών του µαύρου χρυσού και από τη ζήτηση να µην ανακάµπτει, τουλάχιστον όχι µε τους ρυθµούς που θα δικαιολογούσαν ραγδαία άνοδο των τιµών, η τρέχουσα κατάσταση στις διεθνείς αγορές πετρελαίου κρίνεται φυσιολογική! Ιδίως εάν αναλογιστεί κανείς πως αθροιστικά οι τιµές του πετρελαίου έχουν αυξηθεί κατά περισσότερο από 70% από τις αρχές του έτους έως σήµερα. Σε κάθε περίπτωση, οι ειδικοί αναλυτές της αγοράς δεν «βλέπουν» δραστικές αλλαγές στα τωρινά δεδοµένα τιµών - ζήτησης - προσφοράς, τουλάχιστον µέχρι τα τέλη εκεµβρίου, όταν και θα συναντηθούν για την επόµενη προγραµµατισµένη σύνοδό τους οι πετρελαιοπαραγωγές χώρες του ΟΠΕΚ στην πρωτεύουσα της Αγκόλα, Λουάντα. ΟΙ ΙΣΟΤΙΜΙΕΣ (19/11/09) /$ 1,4863-0,63% 132,05 88,84 0,8939 / -1,00% $/ -0,38% / 0,49% ΞΕΝΑ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑ ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ DOW JONES 30 ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ NASDAQ Comp. ΑΘΗΝΑ ΓΕΝΙΚΟΣ ΕΙΚΤΗΣ 2.497,15-3,05% ΛΟΝ ΙΝΟ FTSE ,12 0,01% 3.765,21-1,13%» Βασικά Επιτόκια Κεντρικών Τραπεζών ECB/ΕΛΛΑ Α 1,00% FED/ΗΠΑ 0,25% JOP/ΙΑΠΩΝΙΑ 0,30% BOE/AΓΓΛIA 0,5%» Euribor 3 µηνών 0,71400%»Χρυσή λίρα ΑΓΟΡΑ Παλαιάς κοπής (Βικτώριας, Εδουάρδου, Γεωργίου) 169,56 Παλαιάς κοπής (Ελισάβετ 1973 και προγενέστερα) 169,56 Νέας κοπής (Ελισάβετ 1974 και µεταγενέστερα) 169,56 ΠΩΛΗΣΗ Ελισάβετ νέας κοπής 203, ,25 0,92% ΤΟΚΙΟ ΝΙΚΚΕΙ 9.549,47-2,60% 6.286,84-1,08% ,0180 0,76% ΖΥΡΙΧΗ SMI 1.130,00 (+2,36%) 1.134,75 (+0,42%) 1.149,00 (+1,26%) ΜΙΛΑΝΟ ΜΙΒ ,94-1,62% ΧΟΝΓΚ ΚΟΝΓΚ HANG-SENG ,16 1,10% stocks» ΟΙ 10 ΜΕΤΟΧΕΣ ΜΕ ΑΝΟ Ο 19/11 13/11 ΕΜΠΟΡΙΚΟΣ ΕΣΜΟΣ 0,09 0,13-30,8% MARFIN EGNATIA BANK 2,02 2,71-25,5% PAPERPACK ΤΣΟΥΚΑΡΙ ΗΣ 0,25 0,33-24,2% ΕΚ ΟΣΕΙΣ ΛΥΜΠΕΡΗ 0,54 0,71-23,9% CPI Α.Ε. 0,26 0,33-21,2% ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΙΧΘΥΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ 0,13 0,16-18,8% ΝΕΩΡΙΟΝ ΝΑΥΠΗΓΕΙΑ ΣΥΡΟΥ 0,87 1,07-18,7% MAXIM KNITWEAR 0,09 0,11-18,2% ΒΑΡ ΑΣ 0,63 0,77-18,2% ΙΠΠΟΤΟΥΡ 0,35 0,42-16,7% ΠΑΡΙΣΙ CAC 40 ΠΕΤΖΕΤΑΚIΣ 0,44 0,36 22,2% ΑΤΤΙΚΕΣ ΕΚ ΟΣΕΙΣ 1,49 1,24 20,2% ΛΑΝΑΚΑΜ 0,82 0,73 12,3% ΕΛΦΙΚΟ 0,53 0,49 8,2% ΚΕΡΑΜΕΙΑ ΑΛΛΑΤΙΝΗ Α.Ε. 0,83 0,77 7,8% ΑΡΤΟΒΙΟΜ/ΝΙΑ ΚΑΡΑΜΟΛΕΓΚΟΣ 1,11 1,03 7,8% COMPUCON COMPUTERS 0,14 0,13 7,7% ΚΤΗΜΑ ΚΩΣΤΑ ΛΑΖΑΡΙ Η Α.Ε. 0,88 0,83 6,0% ALTEC 0,19 0,18 5,6% PROTON BANK 1,99 1,90 4,7% Μικτές αποδόσεις και περιορισµένες εξαγορές µεριδίων καταγράφηκαν στην ελληνική αγορά Α/Κ την εβδοµάδα που πέρασε (5-12 Νοεµβρίου). Το συνολικό ενεργητικό, περιορισµένο κατά 0,18%, διαµορφώθηκε στα 11,46 δισ. ευρώ έπειτα από εκροές ύψους 3,89 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα, στα funds of funds το ενεργητικό ενισχύθηκε κατά 1,54%, στα 745,80 εκατ. ευρώ, ενώ οι απώλειες σε επίπεδο µεριδίων ανήλθαν στα 1,06 εκατ. ευρώ. Αναλυτικότερα, στα µετοχικά Α/Κ εσωτερικού η αρνητική µέση εβδοµαδιαία απόδοση της τάξης του 1,22%, (µε τον Γενικό είκτη του Χ.Α. να σηµειώνει πτώση της τάξης του 2,35% το αντίστοιχο διάστηµα) οδήγησε σε µείωση το ενεργητικό της κατηγορίας κατά 1,41%, στα 2,68 δισ. ευρώ, παρά τις εισροές ύψους 2,69 εκατ. ευρώ. Μιχαλακοπούλου 91, Αθήνα 19/11 13/11 Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος ΦΡΑΝΚΦΟΥΡΤΗ DAX ΕΛΒΕΤΙΚΟ $/ ΦΡΑΓΚΟ ΕΙΚΤEΣ TΙΜΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΜΕΤΑ- ΒΟΛΗ 19/11/ /11/ , ,71 Γενικός ΧΑ -3,5% 1.322, ,69 FTSE/ASE 20-3,7% 2.823, ,34 FTSE/ASE 40-4,3% 458,00 481,24 FTSE/ASE 80-4,8% 2.960, ,38 FTSE/ASE 140-3,8% 3.469, ,46 FTSE/ATHEX International -3,8% 3.219, ,95 FTSE/Χ.Α. Πετρελαίου 1,6% 7.882, ,89 FTSE/Χ.Α. Χηµικών -7,3% 3.216, ,90 FTSE/Χ.Α. Πρώτων Υλών -4,9% 3.664, ,56 FTSE/Χ.Α. Κατασκευών -3,7% 3.560, ,68 FTSE/Χ.Α. Βιοµηχανικών -5,9% 5.675, ,70 FTSE/Χ.Α. Τροφίµων & Ποτών -0,4% 4.295, ,90 FTSE/Χ.Α. Προσωπικών & Οικιακών Προϊόντων -3,0% 4.853, ,92 FTSE/Χ.Α. Υγείας -7,1% 3.291, ,02 FTSE/Χ.Α. Εµπορίου -7,1% 3.410, ,10 FTSE/Χ.Α. Μέσων Ενηµέρωσης -7,4% 2.961, ,05 FTSE/Χ.Α. Ταξιδιών & Αναψυχής -5,3% 2.917, ,62 FTSE/Χ.Α. Τηλεπικοινωνιών -5,1% 4.052, ,81 FTSE/Χ.Α. Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας -5,6% 3.328, ,10 FTSE/Χ.Α. Τραπεζών -3,5% 1.788, ,00 FTSE/Χ.Α. Ασφαλειών -5,5% 4.762, ,31 FTSE/Χ.Α. Χρηµατ. Υπηρεσιών -4,8% 1.352, ,99 FTSE/Χ.Α. Τεχνολογίας -8,5%»»Ξένο συνάλλαγµα FX ΜΕΣΗ ΑΓΟΡΑ ΠΩΛΗΣΗ 19/11/ ΤΙΜΗ ΟΛΑΡΙΟ ΗΠΑ 1,4957 1, ,47326 ΚΟΡΟΝΑ ΑΝΙΑΣ 7,4408 7, ,32919 ΛΙΡΑ ΑΓΓΛΙΑΣ 0,8895 0, ,87616 ΚΟΡΟΝΑ ΣΟΥΗ ΙΑΣ 10, , ,05882 ΓΙΕΝ ΙΑΠΩΝΙΑΣ 133, ,39 131,389 ΦΡΑΓΚΟ ΕΛΒΕΤΙΑΣ 1,5112 1, ,48853 ΚΟΡΟΝΑ ΝΟΡΒΗΓΙΑΣ 8,3520 8,4772 8,22672 ΟΛΑΡΙΟ ΚΑΝΑ Α 1,5657 1, ,54221 ΟΛΑΡΙΟ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΣ 1,6026 1, , ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2009 ΙΑΦΟΡΑ από 13/11/09»FTSE-20 1 Ελληνικά Πετρέλαια 4,3% 2 Ελλάκτωρ 2,6% 3 Coca-Cola 3E -0,1% 4 Τράπεζα Κύπρου -0,9% 5 Intralot -2,7%»FTSE-40 1 Lamda Developement 1,3% 2 ΕΥ ΑΠ -0,2% 3 Jumbo -0,6% 4 ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή -0,8% 5 ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ -1,1%»FTSE-80 1 Κτήµα Κώστα Λαζαρίδη 6,0% 2 Proton Inv. Bank 4,7% 3 Trastor 2,9% 4 οµική Κρήτης 2,3%»FTSE Κτήµα Κώστα Λαζαρίδη 6,0% 2 Proton Inv. Bank 4,7% 3 Ελληνικά Πετρέλαια 4,3% 4 Trastor 2,9% 5 Ελλάκτωρ 2,6% Σήµατα αναταραχής από τα οµόλογα Νευρικότητα και στο Χρηµατιστήριο -ΤΟΥ ΗΜΗΤΡΗ ΠΑΦΙΛΑ Μουδιασµένοι παρακολουθούν πλέον την αγορά οι επενδυτές µετά την πτώση της περασµένης ευτέρας, η οποία είχε ως αφορµή µια παρεξήγηση και έναν ίσως λανθασµένο χειρισµό από την Τράπεζα της Ελλάδος. Με λίγα λόγια, η αγορά θα κινείται στον ρυθ- µό κερδοσκοπικών κινήσεων που προκαλούν περισσότερο πανικό, αλλά κανείς δεν µπορεί να παραγνωρίσει ότι ορισµένοι θέλουν να µεταδώσουν σήµατα. Ουσιαστικά, οι ελληνικές τράπεζες διαθέτουν περίπου 40 δισ. ευρώ σε οµόλογα, ποσό που αντιστοιχεί στο 10%-12% του συνολικού ενεργητικού τους. Οπως λένε υψηλόβαθµα στελέχη, οι τράπεζες αντέχουν και θα αντικαταστήσουν τη ρευστότητα από την ΕΚΤ. Αυτή είναι η µία πλευρά του νοµίσµατος. Η άλλη είναι ότι όσο αυξάνεται το spread των ελληνικών οµολόγων (175 µονάδες την Πέµπτη) τόσο χειροτερεύει το κόστος δανεισµού της χώρας και κατά συνέπεια των τραπεζών. Κι αυτό δεν αποκλείει νέα υποβάθµιση της χώρας και από άλλον πιστοληπτικό οίκο, όπως έχει προαναγγελθεί. Με βάση τα παραπάνω δεδο- µένα η ορατότητα για τις µετοχές δεν είναι καλή και οι επενδυτές -Ελληνες και ξένοι- τηρούν στάση αναµονής. Ωστόσο, µέχρι το τέλος Νοεµβρίου µια σειρά από hedge funds κλείνουν τα βιβλία τους και ετοιµάζονται για τα χριστουγεννιάτικα πάρτι, αφού πρώτα θα έχουν πάρει πλουσιοπάροχα bonus. Οι πιέσεις, συνεπώς, δεν θα λείψουν την ερχόµενη περίοδο, ειδικά αν επικρατήσει µια διόρθωση που ξεκίνησε στο εξωτερικό την περασµένη Πέµπτη. Εκείνη την ηµέρα ο Γενικός είκτης διαµορφώθηκε στις 2.497,15 µονάδες, σηµειώνοντας πτώση 1,26%, µε πιέσεις που επεκτάθηκαν στο σύνολο του πίνακα των µετοχών. Η άνοδος του spread των ελληνικών οµολόγων ανησύχησε τα στελέχη των ελληνικών τραπεζών, παρότι δεν έγιναν πράξεις στις 175 µονάδες. Υπενθυµίζεται ότι την προπερασµένη Παρασκευή η διαφορά ήταν στις 151 µονάδες. Εκτός από τα δεκαετή οµόλογα, πιέσεις µε άνοδο δέχτηκαν και τα 3ετή µε 10 µονάδες, τα 5ετή µε 12 µονάδες και τα 10ετή µε 13 µονάδες. Στα 23,43 ευρώ έκλεισε η µετοχή της Εθνικής, η οποία έχασε 2,54%. Ρευστοποιήσεις στη MIG, η οποία έχασε 4,26%.

18 18 ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ «ΒΛΕΠΟΥΝ» ΤΗΝ ΤΙΜΗ ΣΤΑ $2.000 /ΟΥΓΚΙΑ Ιδού λοιπόν µια πειστική απάντηση στο ερώτηµα πώς έφτασε ο χρυσός να διαπραγµατεύεται εσχάτως στα και στα δολάρια η ουγκιά και γιατί οι αναλυτές δεν αποκλείουν να φτάσει ακόµη και στα δολάρια(!), κάτι διόλου απίθανο, ιδίως από τη στιγµή που η παραγωγή µειώνεται αλλά η όρεξη πολλών για χρυσό αυξάνεται.» ΒΡΗΚΑΝ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΟΙ ΚΕΡ ΟΣΚΟΠΟΙ Γιατί ανεβαίνει η τιµή του χρυσού; ιότι το µέταλλο στερεύει! Οι εταιρείες από τις ΗΠΑ και τον Καναδά έως τη Νότια Αφρική αγωνίζονται να εντοπίσουν νέα κοιτάσµατα, αλλά εις µάτην > Ενώ µια εταιρεία εξόρυξης το 1950 έβγαζε «καθαρό» χρυσό 12 γραµµαρίων ανά τόνο µεταλλεύµατος, σήµερα βγάζει µόλις 3 γραµµάρια Σύµφωνα µε τους ειδικούς, οικονοµικούς αλλά και πολιτικούς ταγούς αυτού του κόσµου, η παγκόσµια οικονοµία βρίσκεται πλέον σε τροχιά εξόδου από την κρίση που την ταλανίζει εδώ και περίπου 20 µήνες. Στις αγορές, όµως, µια κάποια «αναταραχή» συνεχίζεται, κλιµακώνεται θα έλεγε κανείς, χωρίς προσώρας πειστικές απαντήσεις από τους αρµοδίους. Κι αν στις κεφαλαιαγορές όσα συµβαίνουν αποδίδονται στην ανησυχία των επενδυτών για την ίδια την πορεία της διεθνούς οικονοµίας, τι συµβαίνει άραγε στις αγορές ενέργειας και πολύτιµων µετάλλων, όπου εσχάτως το παιχνίδι έχει χοντρύνει επικίνδυνα; Σύµφωνα λοιπόν µε τους γεωλόγους, τους ερευνητές και τους ειδικούς επιστήµονες, τα ορυκτά καύσιµα -και δη το πετρέλαιο- βρίσκονται πια σε εξαιρετικά κρίσιµη καµπή, καθώς κατά πολλούς το ανώτατο όριο της ανθρώπινης εκµετάλλευσής τους έχει προ ετών παρέλθει και πλέον βαδίζουµε µε µαθηµατική ακρίβεια στον δρόµο της οριστικής αποστέρησης των πηγών ενέργειας στις οποίες βασίζεται η σύγχρονη κοινωνία µας. Εξ ου και οι όλο εντεινόµενες προσπάθειες να εξευρεθούν εναλλακτικές πηγές ενέργειας, οι πρόσφατες αναταραχές (sic) στη διεθνή αγορά ενέργειας και τα κερδοσκοπικά παιχνίδια µε την τιµή του µαύρου χρυσού. Οµως, µε τον κανονικό χρυσό τι γίνεται; Πώς φτάσα- µε στα επίπεδα-ρεκόρ της τιµής του πολύτιµου κίτρινου µετάλλου που εξάπτει τη φαντασία του ανθρώπινου γένους εδώ και αιώνες; Και γιατί οι περισσότεροι αναλυτές της συγκεκριµένης αγοράς επιµένουν ότι το πιθανότερο σενάριο είναι η τρέχουσα τιµή-ρεκόρ ακόµα και να διπλασιαστεί τους επόµενους µήνες; Την απάντηση δείχνει να την έχει η «Barrick Gold». Η καναδική εταιρεία -µακράν η µεγαλύτερη σε εξόρυξη και επεξεργασία χρυσού παγκοσµίως- δηλώνει ευθέως ότι το πολύτιµο µέταλλο απλώς τελειώνει! Στερεύει! Σε σχετική έκθεσή της τονίζεται χαρακτηριστικά ότι η παγκόσµια παραγωγή χρυσού βρίσκεται εδώ και µήνες σε πτωτική πορεία, παρά τις τιτάνιες προσπάθειες των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον χώρο. Ο ίδιος ο κ. Ααρον Ρίτζεντ, πρόεδρος του καναδικού µεταλλευτικού κολοσσού, τόνισε πως τόσο η εταιρεία του όσο και οι µεγάλες ανταγωνίστριές της εδώ και χρόνια καταβάλλουν τεράστιες προσπάθειες να εντοπίσουν νέα, εκµεταλλεύσιµα κοιτάσµατα και πεδία εξόρυξης χρυσού, χωρίς όµως αποτέλεσµα. Στις δηλώσεις του ο µίστερ Ρίτζεντ περιγράφει µια µάλλον δυσοίωνη κατάσταση. Αναφέρει ότι οι ερευνητές εκτιµούν πως η παγκόσµια παραγωγή χρυσού πιθανότατα έφτασε στο απόγειό της περί το 2000 και έκτοτε βαίνει διαρκώς µειούµενη, ενώ δίνει και παραδείγµατα, όπως ότι στις αρχές της δεκαετίας το σύνολο των εταιρειών εξόρυξης και επεξεργασίας χρυσού και πολύτιµων µετάλλων είχε διαθέσει στην αγορά πάνω από ένα εκατοµµύριο ουγκιές χρυσού, ενώ σήµερα ήδη η παραγωγή έχει πέσει κατά τουλάχιστον 10% και το περιθώριο καθαρών κερδών των εταιρειών µειώνεται συνεχώς, αφού το 1950 µια εταιρεία έβγαζε καθαρό χρυσό 12 γραµµαρίων ανά τόνο µεταλλεύµατος, ενώ σήµερα µόλις 3 γραµµάρια! Ο Καναδός «γκουρού του χρυσού» συνεχίζει παραθέτοντας κι άλλα ανησυχητικά στοιχεία: η παραγωγή χρυσού στις ΗΠΑ, στον Καναδά και στην Αυστραλία έχει υποχωρήσει δραµατικά από τις αρχές της δεκαετίας, ενώ τα ίδια και χειρότερα ισχύουν για τη Νότια Αφρική, τη χώρα µε τη µεγαλύτερη παραγωγή χρυσού στον πλανήτη, όπου τα επιβεβαιωµένα αποθέµατά της σε χρυσό και λοιπά εµπορικά µέταλλα έχουν µειωθεί στο µισό τα τελευταία χρόνια! Επιπρόσθετα, και η ποιότητα των µεταλλευµάτων που τελικώς οδεύουν προς επεξεργασία είναι χειρότερη αυτής παλαιότερων ετών κατά τουλάχιστον 10% - 15%. Πάντως, σήµερα η εταιρεία ανακοίνωσε ότι διαθέτει προς εκµετάλλευση περίπου 139 εκατοµµύρια ουγκιές χρυσού στα διάφορα πεδία εξόρυξης που διαχειρίζεται, την ώρα που η ετήσια ποσότητα µεταλλεύµατος που εµπορεύεται άγγιξε πέρυσι τα 1,9 εκατοµµύρια ουγκιές. Με τις απαισιόδοξες προβλέψεις του κ. Ρίτζεντ φαίνεται να συµφωνούν και οι περισσότεροι αναλυτές του κλάδου, οι οποίοι µάλιστα υπερτονίζουν το γεγονός πως τα τελευταία 8 χρόνια τα κονδύλια που διατίθενται από τις εταιρείες σε έρευνες για νέα κοιτάσµατα και νέες τεχνικές εξόρυξης έχουν τριπλασιαστεί, µε απογοητευτικά ωστόσο αποτελέσµατα. Αντί άλλων αποτελεσµάτων, η συνολική παγκόσµια παραγωγή υποχώρησε πέρυσι κατά 14% και οι πρώτες συνέπειες είναι ήδη ορατές. Για παράδειγµα, µια µεγάλη εταιρεία του κλάδου στη Νότια Αφρική, η «Harmony Gold», ανακοίνωσε πως θα αναστείλει µέχρι τα τέλη του έτους τη λειτουργία δύο ορυχείων χρυσού λόγω φτωχών κοιτασµάτων. Μόλις την περασµένη εβδοµάδα η Ινδία προέβη στην αγορά χρυσού αξίας άνω των 200 δισ. δολαρίων. Η ινδική Κεντρική Τράπεζα προχώρησε µονοµιάς στην αγορά περίπου της µισής ποσότητας χρυσού που είχε βγάλει στην αγορά προς πώληση το ιεθνές Νοµισµατικό Ταµείο. Οι αναλυτές µεταφράζουν αυτή την κίνηση ως προσπάθεια δηµιουργίας «αντίβαρου» ή αλλιώς «µαξιλαριού ασφαλείας» τόσο της ίδιας της Ινδίας όσο και αρκετών ασιατικών αναδυόµενων οικονοµιών απέναντι στη διεθνή χρηµατοπιστωτική κρίση και κυρίως ως ένδειξη «ανησυχίας» για την περαιτέρω πορεία και «υγεία» του αµερικανικού δολαρίου και των αµερικανικών οµολόγων! Ανάλογη στάση τηρεί εδώ και µήνες και η Κίνα, η οποία -µάλλον σιωπηρά (!)- σχεδόν διπλασίασε τα αποθέµατά της σε χρυσό µε την αγορά τόνων. Ετσι σήµερα διαθέτει περί τους τόνους χρυσού και αποτελεί την πέµπτη µεγαλύτερη χώρακάτοχο χρυσού, πίσω από τις ΗΠΑ, τη Γερµανία, τη Γαλλία και την Ιταλία. Προφανώς όλοι αυτοί κάτι ξέρουν...

19 ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ 19 Η Ασία προσφέρει ελπίδα σε όσους ασχολούνται µε τις business στον χώρο του αθλητισµού. Και ελπίδα ίσον κέρδη σε µια τέτοια αγορά, όπου αρκεί συνήθως απλώς η εµφάνιση ενός σταρ πρώτου µεγέθους για να εκτοξεύσει τις πωλήσεις οποιουδήποτε προϊόντος... Τα σπορ, όπως και κάθε άλλη οικονοµική δραστηριότητα, αντιµετωπίζουν εσχάτως πολλά προβλήµατα. Η παγκόσµια οικονοµική κρίση που έχει οδηγήσει δεκάδες κολοσσούς στα πρόθυρα κατάρρευσης είχε δυσάρεστα αποτελέσµατα και στις αθλητικές εταιρείες, αρχής γενοµένης από τις χορηγίες σε αθλητικές οµάδες που «κόβονται» µε καταιγιστικούς ρυθµούς και τα διαφηµιστικά κονδύλια που συµπιέζονται στον έσχατο βαθµό. Την ίδια στιγµή αρκετές µεγάλες αθλητικές διοργανώσεις, οι οποίες στο παρελθόν προσήλκυαν χιλιάδες θεατές, εκατοµµύρια τηλεθεατές και τους ανάλογους πόρους από διαφηµίσεις, σπόνσορες και χρηµατικά βραβεία, πλέον βρίσκονται αντιµέτωπες µε τη σκληρή πραγµατικότητα: κρίση σηµαίνει έλλειψη ρευστού. Παρ όλα αυτά και κόντρα στην κρίση, υπάρχει ακόµα ένα «Ελντοράντο» για την εµπορική εκµετάλλευση και των λιγότερο διαδεδοµένων αθληµάτων: η ευρύτερη περιοχή της Ασίας. Ελντοράντο µε όλη τη σηµασία της λέξης, καθώς πέρα από το προφανές, ότι η Ασία είναι µια αχανής περιοχή µε δισεκατοµµύρια άτοµα πληθυσµό -άρα και δυνητικούς πελάτες-, ταυτόχρονα αποτελεί και την περιοχή µε την ταχύτερη οικονοµική ανάπτυξη των τελευταίων δεκαετιών. Είναι η ήπειρος όπου το ισοζύγιο κόστους - κέρδους παραµένει ακόµα εξαιρετικά δελεαστικό για τις µεγάλες πολυεθνικές και για την οποία οι ειδικοί προβλέπουν αλµατώδεις ρυθµούς ανάπτυξης και στα επόµενα χρόνια. Πρόκειται δηλαδή για την ιδανική «συνταγή» για διαφηµιστές, διαχειριστές κεφαλαίων, managers, όλους όσοι δραστηριοποιούνται και στην αθλητική αγορά. Το πώς αντιλαµβάνονται πλέον την αγορά της Ασίας αποτυπώνεται στα λόγια ενός από τους πρωτοπόρους και πλέον δραστήριους managers της περιοχής. Ο λόγος για τον κ. Αντριαν Νιου της εταιρείας «Sin World Sports Group», µιας από τις µεγαλύτερες διεθνώς εταιρείες sports marketing µε έδρα τη Σιγκαπούρη, που υποστηρίζει: «Υπάρχει ένα τεράστιο ανεκµετάλλευτο πεδίο δράσης στην Ασία για όλους όσοι ασχολούνται εµπορικά µε τον αθλητισµό. Και κυρίως υπάρχει ένα τεράστιο, διψασµένο κοινό». 64 εκατ. λίρες µόνο από τα µπλουζάκια και τα αναµνηστικά που αγόρασαν οι Ασιάτες Αν υπάρχει µια εταιρεία από τον χώρο του επαγγελµατικού αθλητισµού που διέβλεψε πριν από κάθε άλλη τη δυναµική της ασιατικής αγοράς και φρόντισε από νωρίς να «πάρει θέση», αυτή είναι η Manchester United, η οποία εκτός του ότι είναι µία από τις πιο επιτυχηµένες βρετανικές ποδοσφαιρικές οµάδες, αποτελεί παράλληλα και µια άκρως επιτυχηµένη και εύρωστη οικονοµικά εταιρεία που διαθέτει µια βάση περίπου 300 εκατοµµυρίων πελατών! Γιατί ως τέτοιους αντι- µετωπίζει η οµάδα τους οπαδούς της ανά τον κόσµο, µε τους φαν της στην Ασία να υπολογίζονται σε περίπου 190 εκατοµµύρια! Πώς τους «διαχειρίζεται»; Την απάντηση δίνει ο διευθύνων σύµβουλος της Manchester United κ. Ντέιβιντ Γκιλ, ο οποίος έχει στοιχεία-έκπληξη: µόνο το διάστηµα Ιούνιος Ιούνιος 2008 η Manchester United αποκόµισε έσοδα της τάξης των 64 εκατ. λιρών από τις πωλήσεις ειδών (ανα- µνηστικά, µπλουζάκια, ακόµα και είδη διακόσµησης µε τον θυρεό της οµάδας) στην ευρύτερη ασιατική αγορά. Ολη αυτή την αγορά τη διαχειρίζεται κυρίως διαφηµίζοντας το «προϊόν» της, που δεν είναι άλλο από τους διάσηµους ποδοσφαιριστές της. Εξ ου και η συνηθισµένη -πλέον- ετήσια περιοδεία της οµάδας, µε όλα της τα αστέρια, σε χώρες τις οποίες επιλέγει προσεκτικά η διοίκηση. Πέρυσι η οµάδα έπαιξε σε ασφυκτικά γεµάτα γήπεδα στη Μαλαισία, στη Νότια Κορέα και στην Κίνα. Επίσης έχει στην κατοχή της τηλεοπτικό κανάλι, το οποίο 24 ώρες το 24ωρο µεταδίδει ειδήσεις, βίντεο, συνεντεύξεις και βεβαίως ζωντανά τα µατς της οµάδας στην Ασία! Και επειδή οι δι- Manchester, Liverpool και ΝΒΑ κάνουν αθλητικές business στην Ασία Φαντάζεστε τι σηµαίνει εκατοµµύρια φανατικοί οπαδοί µιας δυτικής οµάδας στην Κίνα; 300 εκατοµµύρια «διψασµένοι» πελάτες! οικούντες την οµάδα, που επί σειρά ετών αναδεικνύεται η πλουσιότερη του πλανήτη, βλέπουν µπροστά, ήδη σχεδιάζουν ανάλογη επένδυση και στην αγορά της Ινδίας... Το παράδειγµα της Manchester United ακολούθησαν οι µεγάλοι της αντίπαλοι, οι οποίοι δεν την αντιµετωπίζουν πλέον µόνο στα γήπεδα αλλά και στον επιχειρηµατικό στίβο. Η άλλη µεγάλη οµάδα της Αγγλίας, η Liverpool, µετέρχεται ακριβώς τις ίδιες µεθόδους για να διεισδύσει στην αγορά της Ασίας και να προσποριστεί το «χρυσάφι» της. Πριν από το ξεκίνηµα της φετινής αγωνιστικής σεζόν η οµάδα -µε όλους της τους αστέρες- πραγµατοποίησε περιοδεία και έδωσε σειρά φιλικών αγώνων στην Ταϊλάνδη και στη Σιγκαπούρη. Το ίδιο έκαναν και άλλα κλαµπ, όπως η Hull City, η Tottenham Hotspur και η West Ham United, που πήραν µέρος σε διεθνές τουρνουά στην Κίνα, στο οποίο παρεµπιµπτόντως χορηγός ήταν ΓΙ ΑΥΤΟ ΠΗΡΑΝ ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ Ο SHUNSUKE NAKAMURA KAI O PΑΡΚ JI SUNG Οι κανόνες του σύγχρονου µάρκετινγκ επιτάσσουν, όµως, και ενός είδους αµφίδροµη επικοινωνία των πελατών µε τους «πωλητές». Συνεπώς, σε έναν χώρο όπου οι Ευρωπαίοι και οι Αµερικανοί κυριαρχούν, όπως το ποδόσφαιρο, το µπάσκετ και γενικώς τα αθλήµατα που είναι διαδεδοµένα σε κάθε γωνιά της Γης, είναι αναγκαία η παρουσία και εκείνων των αθλητών µε τους οποίους θα ταυτιστεί ο µέσος Ασιάτης θεατής-καταναλωτής. Εποµένως, η λύση είναι µία: µεταγραφές! Οχι για την αθλητική αξία ενός εκάστου υποψηφίου, αλλά πρωτίστως για την εµπορική του αξία. Και κάπως έτσι ο Κορεάτης Park Ji Sung παίζει ποδόσφαιρο στη Manchester United, ο Ιάπωνας Shunsuke Nakamura αγωνίζεται φέτος στην ισπανική Espanyol (µέχρι πέρυσι έπαιζε στη σκoτσέζικη Celtic), ο Κινέζος γίγαντας Yao Ming κυριαρχεί εδώ και χρόνια στο ΝΒΑ (µε τους Houston Rockets) και ο Ιάπωνας Ichiro Suzuki είναι ένας πραγµατικός σταρ στο αµερικανικό baseball κι ένα από τα µεγαλύτερα ονόµατα στην οµάδα των Seattle Mariners. Την ίδια ώρα κάθε µεγάλη οµάδα-εταιρεία που σέβεται τον εαυτό της (και τα ταµεία της) διατηρεί ακαδηµίες νέων ταλέντων στην Ασία. Και επιζητεί γνωστή τράπεζα µε βλέψεις για περαιτέρω επέκταση στην ασιατική αγορά. Εν ολίγοις, το τουρνουά ονοµαζόταν το Barclays Asia Τrophy. Το ποδόσφαιρο δεν είναι το µόνο σπορ που αναζητά ρευστό στην Ασία. Οι Αµερικανοί δεν θα µπορούσαν να λείψουν από την περιοχή, ούτε από τα δισεκατοµµύρια των πιθανών κερδών και των πιθανών πελατών. Και τι έχουν προς εξαγωγή» οι Αµερικανοί από πλευράς αθληµάτων; Μα φυσικά µπάσκετ, το θρυλικό ΝΒΑ! Ο Kobe Bryant, ο σταρ των L.A. Lakers, δεν πρόλαβε καν να ανακηρυχθεί πολυτιµότερος παίκτης της σεζόν και αµέσως στάλθηκε στην Ασία για να διαφηµίσει το ΝΒΑ. Σε συνεργασία µε την εταιρεία αθλητικών ειδών την οποία ο ίδιος διαφηµίζει, τη «Nike», οι ιθύνοντες του αθλήµατος τον έστειλαν σε Φιλιππίνες, Ταϊβάν, Χονγκ Κονγκ και Σιγκαπούρη να παίξει µπάσκετ, να υπογράψει αυτόγραφα και να φέρει πίσω δολάρια, πάρα πολλά δολάρια. τους αυριανούς σταρδιαφηµιστές της... Και στο βάθος Formula 1 και γκολφ Κι αν ποδόσφαιρο και µπάσκετ µονοπωλούν σήµερα την αγορά, οι ειδικοί διαβλέπουν νέο πεδίον δόξης λαµπρόν: Ηδη στα Ηνωµένα Αραβικά Εµιράτα το έχουν πιάσει το νόηµα και έφτιαξαν δύο από τις πιο σύγχρονες πίστες Formula 1 στον κόσµο. Τι θα φτιάξουν µετά; Κι άλλα, ακόµα πιο µεγάλα, πιο πολυτελή και πιο ακριβά, γήπεδα γκολφ. Οσοι πιστοί προσέλθετε...

20 20 21 ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ ΝΤΟΝΑΛΝΤ ΤΣΑΝΓΚ (επικεφαλής της κυβέρνησης του Χονγκ Κονγκ) Το «δυτικό µάτι» της Κίνας, ο κ. Ντόναλντ Τσανγκ, χρεώνει στην πολιτική της Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ το νέο κύµα κρίσης που βλέπει να έρχεται, τονίζοντας ότι το ίδιο είχε κάνει και το Τόκιο, όταν µε τα µηδενικά του επιτόκια οδήγησε την Ασία στη µεγάλη κρίση του 1997» 4,4 ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΟΧΗΜΑΤΑ παρήγαγε ο γερµανικός κολοσσός «VW-Porsche» από τον Ιανουάριο έναντι 4 εκατοµµυρίων αυτοκινήτων που ήταν η παραγωγή της ιαπωνικής «Toyota», σύµφωνα µε δηµοσιεύµατα του γερµανικού και του βρετανικού Τύπου «Ο ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 1993 ΦΤΑΙΕΙ βάσει του οποίου ορίζεται πλαφόν 1 εκατ. δολαρίων ετήσιες αµοιβές, οπότε οι εταιρείες βρίσκουν παράθυρο και µέσω έξτρα και bonus φτάνουν τις αµοιβές των στελεχών τους σε δυσθεώρητα και αφορολόγητα ύψη». Τάδε έφη Μπιλ Γκέιτς, ο ιδρυτής της «Microsoft» ΦΕΡΝΤΙΝΑΝΤ ΠΙΕΧ, ΜΑΡΤΙΝ ΒΙΝΤΕΡΚΟΡΝ Εφεραν τη «Volkswagen- Porsche» µπροστά κι από την «Toyota» Φέρντιναντ Πίεχ και δρ Μάρτιν Βίντερκορν: το ισχυρό δίδυµο στη διοίκηση του γερµανικού κολοσσού της αυτοκινητοβιοµηχανίας, της «Volkswagen-Porsche», φέρνει τον γερµανικό κολοσσό στην κορυφή των αυτοκινητοβιοµηχανιών παγκοσµίως προσπερνώντας, έστω µε βραχεία κεφαλή, την ιαπωνική «Toyota» στην πρώτη θέση του κλάδου από πλευράς παραγωγής και πωλήσεων. Τουλάχιστον αυτό ισχυρίζονται δηµοσιεύµατα της βρετανικής εφηµερίδας «Guardian και του γερµανικού «Autoblog», που θέλουν τη γερµανική VW -σε συνδυασµό µε τις πωλήσεις της «Porsche»- να ξεπερνά σε απόλυτους αριθµούς τη µέχρι πρότινος µεγαλύτερη αυτοκινητοβιοµηχανία του κόσµου, την ιαπωνική «Toyota», η οποία µε τη σειρά της είχε... προσπεράσει την αµερικανική «General Motors» από τις αρχές σηµειώνει ότι η «Toyota» έχει τη δυνατότητα να παράγει ακόµα και 10 εκατοµµύρια οχήµατα ετησίως, όµως δεν σχεδιάζει να αυξήσει την παραγωγή της πάνω εκδήλωση προέβη σε µια πρωτοφανούς σκληρότητας επίθεση κατά των golden boys της Wall Street, λέγοντας ότι οι µισθοί τους είναι υπερβολικά δυσθεώρητα -και... αφορολόγητα- επίπεδα! ΑΛΕΞΕΪ ΜΙΛΕΡ του καλοκαιριού. Ο γερµανικός από τα 7 εκατοµµύρια, υψηλοί γι αυτά που συνήθως Ο Ρώσος που όµιλος από τον περασµένο τουλάχιστον όχι µέσα στους προσφέρουν! Μάλιστα «σάρωσε» την Ιανουάριο έχει παραγάγει 4,4 επόµενους µήνες και πρoτού «κατηγόρησε» για την Ευρώπη µε εκατοµµύρια οχήµατα, έναντι 4 ξεκαθαρίσει το τοπίο στη διεθνή κατάσταση αυτή έναν νόµο τον αγωγό εκατοµµυρίων της µεγάλης οικονοµία. του 1993, που θεωρητικά βάζει South Stream ιαπωνικής ανταγωνίστριας ένα ανώτατο πλαφόν στις εταιρείας. Πρέπει όµως να σηµειωθεί ότι η «Toyota» ΜΠΙΛ ΓΚΕΪΤΣ ετήσιες αµοιβές των µάνατζερ, ύψους περίπου 1 εκατ. Ο διευθύνων σύµβουλος και αποφάσισε νωρίτερα µέσα στη Tα golden boys παίρνουν δολαρίων, λέγοντας πως ισχυρός άνδρας χρονιά να αναστείλει την πολλά γι αυτά λόγω ακριβώς αυτού του νόµου της µεγάλης παραγωγή σε ορισµένα οι εταιρείες καταφεύγουν ρωσικής που προσφέρουν εργοστάσιά της, τουλάχιστον σε «παράπλευρες» αµοιβές, ενεργειακής µέχρις ότου αναθερµανθεί κάπως η παγκόσµια αγορά, η οποία έχει υποχωρήσει λόγω της κρίσης. Μάλιστα ο «Guardian» Ο ιδρυτής, µεγαλοµέτοχος και πρόεδρος της «Microsoft», κ. Μπιλ Γκέιτς, µιλώντας πρόσφατα σε φιλανθρωπική έξτρα και bonus, που εκτοξεύουν τις συνολικές αµοιβές των στελεχών τους σε εταιρείας «Gazprom» κ. beautiful ΠΡΟΣΩΠΑ ΚΑΙ ΛΑΜΨΗ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΙΣ ΙΕΘΝΕΙΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΟΤΑΝ Ο ΠΡΩΗΝ ΣΥΖΥΓΟΣ ΣΟΥ ΒΓΑΖΕΙ ΣΤΗ ΦΟΡΑ ΒΙΝΤΕΟ µε τις ερωτικές περιπτύξεις σας από τον µήνα του µέλιτος -και µάλιστα κάνει business γυρίζοντας ταινία µε το πώς σε παντρεύτηκε- δεν τρελαίνεσαι; Αυτό έπαθε η Τζένιφερ Λόπεζ από τον Οτζάνι Νόα και τώρα του ζητάει τα µαλλιά της κεφαλής του σε δολάρια, καταθέτοντας µήνυση Ζητάει 10 εκατ. δολάρια για ψυχική οδύνη Η διάσηµη σταρ Τζένιφερ Λόπεζ αναγκάστηκε -για άλλη µία φορά- να καταφύγει στη ικαιοσύνη. Αυτή τη φορά κατά του πρώτου συζύγου της Οτζάνι Νόα, µε τον οποίο ήταν παντρεµένη το Η Λόπεζ κατηγορεί τον πρώην σύζυγό της ότι επί σειρά ετών αθετεί ιδιωτική τους συµφωνία, την οποία υπέγραψαν το 2002, όταν η ίδια τον προσέλαβε ως µάνατζερ στο εστιατόριό της «Madre s». Εξι µήνες µετά τον απέλυσε και έκτοτε βρίσκονται στα δικαστήρια µε διάφορες αιτίες. Η τελευταία, χρονικά, έχει να κάνει µε την πρόθεση του Νόα να γυρίσει µια ταινία µε τον τίτλο «Πώς παντρεύτηκα την Τζένιφερ Λόπεζ» και, κυρίως, να βγάλει στη δηµοσιότητα ένα βίντεο µε ερωτικές περιπτύξεις του ζευγαριού από τον µήνα του µέλιτος. Η διάσηµη σταρ µε µήνυσή της ζητάει 10 εκατ. δολάρια για ψυχική οδύνη!