ΜΗΝΙΑΙΟ ^KKjlHtiatTIKO. 0 fffltm ttm *

Transcript

1 ΜΗΝΙΑΙΟ ^KKjlHtiatTIKO Ή^ριοάικο 0 fffltm ttm * GKAJAGTλΙ He ΤΗΝ ΠΡΟΝΟΙλ TOY ceg. ΜΗΤΡΟΠΟΜΤΟΥ Μ YTI \ Η N H C κ ογ ΐλκωκογ ΙΛΡΥΤΗΟ: 0 MYTI\HNHC l\k(dkoc (t) 1333 ΛΙ6Y9YNTHC: XPXIM. IXKCDKOC C. πρωτοουγκ6\\οο ΚλΡλΜΟΥ^ΗΟ 6 T O C ΟΗ' A Y ro Y C T O C -C e n T e M K P io C ΑΡΙΘ. 8-9 K P \ K 6 I Ο \ Κ λ Λ Η Μ Ι \ 0 \ θ Η Ν (D Ν

2 m m «ο μ μ ν» ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Τοΰ Μοναχού Μωϋσέως Ή πίστη Τοΰ Αθανασίου Ι. Καλαμάτα Λόγιοι τής Τουρκοκρατίας 'Άγιος Μάρκος ό Ευγενικός Β' Συναξαριστής Ό άγιος Σιλουανός ό Α θω νίτης ΓΡΑΦΕΙΑ: ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΤΗΛ.: καί 40892, FAX: immit@otenet.gr, web: Ιδιοκτήτης: Ι. ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ Εκδότης: Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ Διευθυντής Συντάξεως: ΑΡΧΙΜ. ΙΑΚΩΒΟΣ ΚΑΡΑΜΟΥΖΗΣ Μ ητροπόλεω ς 1, Μ υτιλήνη Τ.Κ Τηλ Τής Άννας Άναστασέλλη, Πρεσβυτέρας Εμπειρίες άπό τό Μπρόντ της Βοσνίας..173 Σταχυολογήματα άπό τό Μέγα Γεροντικό Προκοπή στήν τελειότητα «Εις μνημόσυνον αιώνιον» Τοΰ Παναγιώτη Σκιά Άνθρωπε! Τί είσ α ι! Χρονικά και προσφορές Συνεργάτης τοΰ περιοδικού: ΟΙΚΟΝΟΜΟΣ π. ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΒΟΥΛ ΜΕΣ Κω δικός Ε ντύπ ου: 2595 ISSN: ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ Ε τ ή σ ια Ε σ ω τερ ικο ύ 10 Ε τ ή σ ια Α μ ερ ική ς 15$ 'Ά λλω ν Χ ω ρ ώ ν Έ ξωτερ. ά νάλογος Γ ιά Ν ομικά πρόσω πα Δ η μοσίου Δ ικα ίου έτησία σ υνδρομή 2 5 Θερμώς παρακαλοομε νά μάς γνωρίζετε έγκαίρως τή νέα σας διεύθυνση, άναφέροντας κ α ί τήν παλαιά, γιά νά μήν έταστρέφουν άνεπίδοτα τά τεύχη. Γ ραφικές Τέχνες «ΜΕΛΙΣΣΑ» Άσπροβάλτα, Θεσ/νίκη

3 && & & & sl sl & && && && & & sl sl sei sl & & & SE *E «Ε *E SE ^w ^^*E ^E *E *E *E te φ φ U φ *E *E SE 1 0 T F O f M t t H I & d* il il il il & & && && && & & & & & & & & & ^E *E *E *E te ^*Ε*Ε*Ε*Ε*Ε*Ε*Ε*Ε *E *E *E?E?E *E *E *E *E Ή πίστη Τοΰ Μοναχού Μωϋσέως Πιστεύω στόν Θεό σημαίνει αποδέχομαι ελεύθερα καί άβίαστα τήν ύπαρξή του. Τόν δέχομαι ώς δημιουργό τοϋ σύμπαντος καί τόν εμπιστεύομαι. Ή εμπιστοσύνη αύτή δίνει ένα αλλο νόημα στή ζωή, ένα νέο τρόπο ζωής, πού μέ ώθεΐ νά ζω σύμφωνα μέ τό άγιο θέλημά του. 'Ορισμένοι μιλοϋν γιά μία άνώτερη δύναμη, δίχως νά θέλουν ν άγωνισθοϋν γιά νά τόν γνωρίσουν καλύτερα, ώστε νά τόν άγαπήσουν καί νά αισθανθοϋν τή μεγάλη άγάπη του. Νομίζουν ότι ή ενασχόλησή τους μέ τόν Θεό θά τούς δυσκολέψει τή ζωή, θά περιορίσει τήν ελευθερία τους, θά τούς γεμίσει ενοχές κι έτσι τόν άφήνουν στό περιθώριο. Ή πίστη δέν είναι άπλά λογική, δέν είναι παράλογη, άλλά είναι ύπέρλογη. Ο Θεός είναι απειρος, άπερινόητος, πέρα άπό τίς αισθήσεις καί τήν ψυχρή λογική. Είναι άόρατος καί όμως αισθητός. Δέν άποδεικνύεται ή ύπαρξη τοϋ Θεοΰ. Ή πίστη είναι δωρο, είναι καί κατόρθωμα, είναι άποτέλεσμα ταπεινής καλλιέργειας άλλά καί δωρεά τής θείας χάριτος στίς καθαρές καρδιές. Ή πίστη είναι τελικά ένα ώραΐο ρίσκο. Ή ορθόδοξη πίστη δέν είναι μία θρησκεία άνάμεσα στίς αλλες θρησκείες. Είναι άποκάλυψη ζωντος Θεοϋ, δέν είναι άνθρώπινη έπινόηση καί κατα-

4 σκευή, άλλά φανέρωση τοϋ μόνου άληθινοϋ Θεοϋ. Άπό άγάπη στό πλάσμα του ό Θεός δέν εμφανίζεται. Δέν θέλει ποτέ νά τρομοκρατήσει κανένα. Δέν εξαναγκάζει, δέν πιέζει, δέν εκθειάζει νά τόν πιστέψει κάποιος πού δέν θέλει. Δέν θέλει νά τόν άκολουθοϋμε άπό φόβο, άλλά άπό άγάπη. Ό Θεός είναι άρκετά εύγενής, δέν επιβάλλεται, δέν εξαγοράζεται, άλλά δίνεται άπλόχερα σέ οσους πραγματικά τό θέλουν καί τό ζητοϋν. Ό Θεός δέν άποδεικνύεται λογικά άλλά βιώνεται εγκάρδια. Δέν θά πίστευα σ έναν Θεό πού θά άποδεικνυόταν. Δέν μπορεΐ νά είναι τυχαία ολη αύτή ή καταπληκτική άρμονία τοϋ σύμπαντος. Θά λέγαμε πώς ή άνάγκη τής πίστης άποτελεΐ φυσική άναζήτηση τοϋ κάθε άνθρώπου. Δέν είναι ματαιοπονία ή πίστη. Όσοι πιστεύουν πιστεύουν άθελα. Έχουν άσφάλεια, ένίσχυση, εύλογία, παρηγοριά, κουράγιο κι ελπίδα. Έ νας άπιστος νοσεΐ. Έ χει άχαρη ζωή. Σήμερα ή άπιστία είναι μόδα. Οί άπιστοι ομως δέν είναι άληθινά χαρούμενοι κι ελεύθεροι καί αύτό θά πρέπει νά τούς προβληματίσει ισχυρά. Ό σοφός καί χαριτωμένος, μακαριστός Γέροντας Παΐσιος ό Αγιορείτης έλεγε πώς «ολα τά θέματα τά συζητώ εκτός άπό τής ύπάρξεως τοϋ Θεοϋ. Είναι σάν νά μοϋ λές οτι δέν γεννήθηκες άπό μητέρα ή οτι τό ράσο δέν είναι μαϋρο. Τί συζήτηση νά κάνουμε;». Τήν ύπαρξη τοϋ Θεοϋ τή θεωροϋσε δεδομένη, αύταπόδεικτη. Δίχως ταπείνωση ομως ό άνθρωπος άδυνατεΐ νά πιστεύσει καί μάλιστα κάποτε ειρωνεύεται καί βλασφημεΐ. Είναι δικαίωμα τοϋ καθενός νά πιστεύει ή νά μήν πιστεύει. Έ νας πού πιστεύει νά χαίρεται, νά μήν αισθάνεται μειονεκτικά καί άπομονωμένα. Έ νας πού δέν πιστεύει είναι ελεύθερη επιλογή του, άς μήν ομως ενοχλεί οσους θέλουν νά πιστεύουν. Ή άπιστία θεωρείται πρόοδος. Ή πίστη χαρακτηρίζεται οπισθοδρόμηση, άσθένεια, φανατισμός. Δέν είναι έτσι. Άν ύπάρχουν λαθεμένες καί νοσηρές καταστάσεις τής πίστεως δέν επιτρέπεται νά γενικεύονται καί μεγεθύνονται. Ή πίστη είναι άνάγκη τής ψυχής. Ωραιοποιεί, νοηματίζει καί φρονηματίζει τή ζωή. Είναι τυχεροί οσοι άληθινά πιστεύουν.

5 'Άγιος Μάρκος ό Εύγενικός Επίσκοπος Εφέσου ( ) B' Ύπο του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑ Δρ. Θεολογίας ΑΠΘ Ή Σύνοδος Φερράρας - Φλωρεντίας (1438=1439) Στήν Εκκλησιαστική καί στή Μεσαιωνική εν γένει Ιστορία, ή Σύνοδος Φερράρας - Φλωρεντίας10 άποτελεΐ τήν πιό σοβαρή προσπάθεια 10 Γι αύτή βλ. J. Gill, Ή Σύνοδος της Φλωρεντίας, Άθήναι Σχετική βιβλιοκρισία τής εν λόγω μελέτης βλ. Χρ. Πατρινέλης: ΕΕΒΣ, 29(1959) Άκόμη βλ. D. J. Geanakoplos Βυζαντινή Ανατολή καί Λατινική Δύση. Δύο κόσμοι της Χριστιανοσύνης στό Μεσαίωνα καί στήν Αναγέννηση, μτφρ. Κ. Κυριαζής, εκδ. Εστία, Άθήνα 1966, , οπου καί αντικειμενική χρήση τών πρωτογενών πηγών καί τής σχετικής βιβλιογραφίας. Πρβλ. Πρωτοπρ. Θ. Ζήσης, Γεννάδιος Β ' Σχολάριος, passim. Άκόμη, βλ. Γρ. Λαρεντζάκης, Ό Άγιος Μ άρκος ο Ευγενικός καί ή ενότητα των Εκκλησιών Ανατολής καί Δύσεως, εκδ. Επέκταση, Κατερίνη Σημαντική άκόμη είναι καί ή συνεισφορά τής νεότερης έρευνας. Βλ. Δ. Ν. Μόσχος, Συνοπτική Ιστορία τής Χριστιανικής Εκκλησίας. Άπό τό Σχίσμα έως τούς Ν εότερους Χρόνους, τ. Β', εκδ. Άκρίτας, Άθήνα 2010, Άποτελεΐ βασική συνιστώσα ή άποψη τοϋ συγγραφέα (σ. 60), οτι ή ύποτιθέμενη στρατιωτικοπολιτική βοήθεια πού άνέμεναν οί βυζαντινοί άπό τή Δύση, γιά άμεση άνάσχεση τοϋ οθωμανικοϋ κινδύνου πρίν τήν Άλωση τής Πόλης (1453), «φαλκίδευε τήν ελευθερία τής συνοδικής διαδικασίας καί καθιστοϋσε τήν πίεση πάνω στούς Ορθοδόξους άσφυκτική», εξαναγκάζοντάς τους νά ύποχωρήσουν σέ σημαντικά δογματικά ζητήματα, οπως τό filiogue καί τό παπικό πρωτείο. «1 6 3 O ΠΟΙΜΗΝ

6 γιά ένωση τής άποσχισθείσης Δυτικής Εκκλησίας άπό τήν Όρθόδοξη Άνατολική, μετά τό όριστικό Σχίσμα (1054). Μολονότι χαρακτηρίστηκε ώς «Ένωτική Σύνοδος», ή άποστολή της τελικά άπέτυχε, διότι κάθε άπόπειρα ένωσης τών Εκκλησιών ήταν καταδικασμένη, μιας καί προσέκρουε στήν έ'λλειψη τοϋ λαϊκοϋ θρησκευτικοϋ αισθήματος στήν καθ ήμάς Άνατολή. Καί δικαίως, εφόσον κάθε προσπάθεια γιά διάλογο τών δύο Εκκλησιών καί άπό τούς Πάπες καί άπό τούς Αύτοκράτορες, κινοϋνταν στά πλαίσια πραγμάτωσης μόνον πολιτικών σκοπών. Άντιθέτως, άπό εκκλησιαστικής πλευράς, ή άποτυχία οφειλόταν στίς δύο διαφορετικές άντιλήψεις περί Εκκλησίας πού εξέφραζαν ή Λατινική Δύση καί ή Βυζαντινή Άνατολή. Ή μιά, ή παπική, ήθελε τόν Πάπα σέ Δύση καί Άνατολή νά έ'χει τήν άνώτερη εκκλησιαστική δικαιοδοσία, ενώ ή άλλη, ή Όρθόδοξη Άνατολική Εκκλησία έ'δινε έ'μφαση στό κύρος τής Πενταρχίας καί στούς Κανόνες τών πρώτων επτά Οικουμενικών Συνόδων11. Ό Άγιος Μάρκος ό Εύγενικός στή Σύνοδο Φερράρας - Φλωρεντίας Άποτελεΐ βασικό άξονα άντικειμενικής θεώρησης τής προσωπικότητας τοϋ Αγίου Μάρκου, τό γεγονός οτι ό άνθενωτικός του άγώνας σκόπευε στήν επιβίωση τοϋ Γένους στήν επερχόμενη οθωμανική δουλεία. Επάξιοι συνεχιστές τοϋ έ'ργου του ύπήρξαν, τέσσερις σχεδόν αιώνες άργότερα, οί Κολλυβάδες Πατέρες τοϋ Αγίου Όρους, οί όποΐοι κι αύτοί κινήθηκαν στή διαφύλαξη τής ρωμαίϊκης ελληνορθόδοξης παράδοσης καί στήν άρνηση τοϋ δυτικοϋ ορθολογισμοϋ. Ήγετική φυσιογνωμία καθώς ήταν, στίς εργασίες τής Συνόδου Φερράρας - Φλωρεντίας ό Άγιος Μάρκος, πήγε μέ τίς καλύτερες, θά λέγαμε, προθέσεις. Τοϋτο ιδιαίτερα φάνηκε άπό τίς συνομιλίες του μέ τόν επίσημο καί βασικότερο παπικό εκπρόσωπο Καρδινάλιο Cesarini, άλλά καί μέ τόν έ'νθερμο ύποστηρικτή τής ένωσης τών Εκκλησιών Έλληνα λόγιο Βησσαρίωνα, Μητροπολίτη τότε Νικαίας καί μετέπειτα Καρδινάλιο. Οί άπαιτήσεις ομως τών 11 D. J. Geanakoplos Βυζαντινή Άνατολή κα ί Λατινική Δύση,

7 παπικών άντιπροσώπων γιά ύπαναχώρηση τών Ορθοδόξων σέ δογματικά ζητήματα, οπως τό καθαρτήριο πΰρ καί ή προσθήκη τοϋ filiogue στό Σύμβολο τής Πίστεως, άπό τήν άρχή τών εργασιών τής Συνόδου, κατέστησαν άδύνατη τήν προσέγγιση τών δύο άντιπροσωπειών. Έ πί παραδείγματι, σ οτι άφορά τό ζήτημα τοϋ καθαρτηρίου πυρός, ή συνεισφορά τοϋ Αγίου Μάρκου στίς συζητήσεις ύπήρξε καίρια, ξεκάθαρη, κρυστάλλινη, δίνοντας στό ζήτημα αύτό τήν ορθή εσχατολογική διάσταση τής διδασκαλίας τής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Ή προσπάθεια ομως επιβολής τής παπικής κυριαρχίας - άξίζει εδώ νά ύπογραμμισθεΐ οτι άπό τίς πρώτες ήμέρες τών εργασιών τής Συνόδου διαφάνηκαν οί προθέσεις τής παπικής νοοτροπίας, ό Πάπας άπαίτησε οί Ορθόδοξοι νά τοϋ φιλήσουν τό πόδι καί ό θρόνος του νά τοποθετηθεΐ στό κέντρο τών συνοδικών συζητήσεων, κάτι πού φυσικά ή ορθόδοξη άντιπροσωπεία άρνήθηκε12 - έ'φερε τά άντίθετα άποτελέσματα. Στή Σύνοδο, τελικά, επιτεύχθηκε μιά ένωση, στήν ούσία καί στή βάση της ψευδής, μακριά άπό τό πνεϋμα άγάπης καί ειρήνης, οπως τήν ήθελε ή Όρθόδοξη Άνατολή καί ρητά μάς διασώζει ό Μεγάλος Εκκλησιάρχης καί Δικαιοφύλακας Σίλβεστρος Συρόπουλος στά Άπομνημονεύματά του: «χρή μετά άγάπης τούς λόγους ποιεΐσθαι, έπεί καί περί ειρήνης έστίν ο λόγος καί ταύτην κατέλιπεν ο Κύριος ήμΐν ώσπερ τινά κλήρον. Χρή ούν ήμάς ταύτην άεί πραγματεύεσθαι καί μάλιστα έν τη παρούση τών λόγων υλη, καί ά π άρχής μέχρι τέλους τών λόγων τήν άγάπην τηρεΐν»13. 12Ορθότατα αύτό ερμηνεύεται οχι ώς «βυζαντινή ματαιοδοξία ή έστω ισχυρογνωμοσύνη», άλλά ώς προσέγγιση πλήρους άντίθεσης στόν παπικό θεσμό, μιάς κι αύτός καταστρατηγοϋσε τή βασική άρχή τής συνοδικότητας τής Άνατολικής Εκκλησίας. Βλ. Δ. Ν. Μόσχος, Συνοπτική Ιστορία τής Χριστιανικής Εκκλησίας, Απομνημονεύματα VI, 27. Γι αύτά βλ. Α. Διαμαντόπουλος, Ό Σ ίλβεστρος Σ υρόπουλος καί τά Άπομνημονεύματά του, Ιεροσόλυμα 1923, (άνάτυπο άπό τό περ. Ν έα Σιών). Πλήρη άνασκευή τών Άπομνημονευμάτων επεχείρησε ό εκ Χίου καταγόμενος λόγιος, Καθολικός στό θρήσκευμα, Λέων Άλλάτιος τό Βλ. G. Podskalsky, Ή Ελληνική Θεολογία έπ ί Τουρκοκρατίας , 219, σημ. 178.

8 Ή αγιότητα καί ή συνεισφορά τοϋ Άγιου Μάρκου στή διάσωση της ορθόδοξης πίστης, φάνηκε στους επόμενους δύσκολους αιώνες της δουλείας τοϋ Γένους στούς Όθωμανούς. Στά 1785, ό 'Άγιος Αθανάσιος Πάριος τιμώντας τήν αγιότητα τοϋ Μάρκου, έξέδωσε τό έργο του Ό Άντίπαπας. Τό έργο αύτό γράφτηκε σέ μιά έποχή οπου ή ρωμαιοκαθολική προπαγάνδα άνέπτυσσε πλούσια δράση στήν Ανατολή, ιδιαίτερα στόν νησιώτικο χώρο (Χίο, Νάξο) καί ό κίνδυνος προσηλυτισμοϋ τών Όρθοδόξων άπό τούς Λατίνους μισσιονάριους ήταν ύπαρκτός. Έτσι, ή έκδοση ενός έργου σάν τόν Άντίπαπα, πού έξυμνοϋσε τούς άγώνες καί τά παλαίσματα έναντίον τών παπικών, ενός άπό τούς κυριότερους λατινομάχους τοϋ 14ου αιώνα, τοϋ Άγίου Μάρκου τοϋ Εύγενικοϋ, λειτουργοϋσε εύεργετικά στόν ύπόδουλο Ελληνισμό, μή άφήνοντας περιθώρια λατινοφροσύνης. Εκπλήσσει κυριολεκτικά τόν άναγνώστη τό εύρος τών γνώσεων τοϋ Άγίου Αθανασίου τοϋ Παρίου σέ ζητήματα της έκκλησιαστικης ιστορίας καί ιδιαίτερα τών περιστατικών της συγκλήσεως της Συνόδου Φερράρας - Φλωρεντίας. Βάση τοϋ έργου, πάνω στήν όποία στηρίζεται ό Πάριος γιά νά βιογραφήσει τόν Άγιο Εφέσου, άποτελοϋν τά άπομνημονεύματα Σίλβεστρου Συρόπουλου. Αξιοσημείωτη ομως είναι καί ή άναφορά του στά διάφορα συγγράμματα, τοϋ Γενναδίου Σχολαρίου καί τοϋ Γεωργίου Κορεσσίου. Κατά τόν Πάριο, ό Άγιος Εφέσου ύπηρξε ή προσωπικότητα έκείνη ή όποία έναντιώθηκε στόν έκλατινισμό της Άνατολικης Εκκλησίας. Άποτελώντας τό σκληρό πυρήνα της ορθόδοξης άντιπροσωπείας καί έχοντας συμπαραστάτη τόν Γεννάδιο Σχολάριο, ό Άγιος Μάρκος σθεναρά άντέκρουσε τούς παπικούς, ιδιαίτερα δέ τήν έπιχειρηματολογία τους γιά τήν έκπόρευση τοϋ Άγίου Πνεύματος, ή όποία βασιζόταν στήν κοσμική σοφία. Ό έπίμονος άνθενωτικός άγώνας του καί ή μή ύπογραφή τοϋ Όρου της Συνόδου Φερράρας - Φλωρεντίας, έδειξε οτι ή Όρθόδοξη Ανατολική Εκκλησία άκολουθοϋσε πιστά τά κείμενα τών Γραφών, τών Έπτά Οικουμενικών Συνόδων καί τών Πατέρων της Εκκλησίας Βλ. Α. Ι. Καλαμάτας, Αθανάσιος ό Πάριος ( ). Βίος - Δράση - Συγγράμμα-

9 Έπιλογικό έρμηνευτικό σχόλιο Αμέσως μετά τήν κοίμησή του ό Μάρκος ό Εύγενικός τιμήθηκε ώς 'Άγιος. Ή Σύνοδος πού συγκλήθηκε στήν Κωνσταντινούπολη τό 1484, καταδίκασε τήν ψευδοσύνοδο της Φερράρας - Φλωρεντίας καί κατέγραψε τό ονομά του στό Συνοδικό της Όρθοδοξίας. Παρά ταύτα όμως, άν καί τό Βυζάντιο στίς τελευταίες στιγμές της ζωης του, έναγωνίως επιζητούσε τή βοήθεια της Δύσης γιά νά σωθεί άπό τούς Όθωμανούς, θυσιάζοντας έτσι τήν πατροπαράδοτη ορθόδοξη πίστη στόν παπισμό, έκεΐνο πού οφείλουμε νά έπισημαίνουμε είναι τό γεγονός οτι άκόμη καί στή Λατινική Δύση, ή ένωση των Εκκλησιών δέν φάνηκε νά ήταν όριστική καί άποδεκτή15. Κι αύτό, διότι, ούτε στή Δύση ύπηρξε συσπείρωση καί άλληλεγγύη γιά άντιμετώπιση τού κινδύνου των Όθωμανών Τούρκων. Αύτό φάνηκε ιδιαίτερα στούς κατοπινούς αιώνες, μέ τό μεγάλο θρησκευτικό διχασμό της Μεταρρύθμισης καί της Αντιμεταρρύθμισης, μέ άποτέλεσμα ή Εύρώπη νά γνωρίσει κι αύτή τήν οθωμανική άπειλή στή Βιέννη τό τα. Συμβολή στήν Εκκλησιαστική Ιστο ρία τοϋ 18ου αιώνα, Θεσσαλονίκη 1994, Πρωτοπρ. Θ. Ζήσης, Κολλυβαδικά. Άγιος Νικόδημος Αγιορείτης. Άγιος Αθανάσιος Πάριος, έκδ. Βρυέννιος, Θεσσαλονίκη 2004, 37κέ. 15 Άκόμη καί ή σύγχρονη έρευνα θεωρεί οτι εγείρεται πρόβλημα τού «οικουμενικού χαρακτήρα» της Συνόδου, διότι έντονα άμφισβητήθηκε ή εξουσία τών Παπών. Βλ. J. P. Moisset, Ιστορία τοϋ Καθολικισμού, μτφρ. Μ. Ρούσσος, Αι. Βαλασιάδης, Γ. Κώστας, έκδ. Πόλις, Άθήνα 2011, 240, σημ. 5.

10 ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΝΕΟ ΣΤΝΑΞΑΡΙΣΤΗ ^ =ο> ί / Λ 1/ Ο άγιος CI\O YM (O C ό Α θ ω ν ί τ η ς Α υτό τό νεοφανές άστρο τοϋ στερεώματος της Εκκλησίας, ο οσιος Σιλουανός κατά κόσμον Συμεών Ίβάνοβιτς Άντόνωφ γεννήδηκε τό 1866 σέ οικογένεια χωρικών της περιφερείας Ταμπώφ της Ρωσίας. Άπό τήν ηλικία τών τεσσάρων ετών άναρωτιόταν: «Ποϋ είναι αυτός ο Θεός; Όταν μεγαλώσω, δά γυρίσω ολη τήν γη άναζητώντας τον!». Όταν μεγάλωσε, οί βίοι τών άγίων καί τά θαύματά τους πυρπόλησαν τήν νεανική του καρδιά άπό άγάπη πρός τόν Θεό, ο νοϋς του προσκολλήδηκε στήν άδιάλειπτη μνήμη του καί προσευχόταν πολύ μέ δάκρυα. Ή χαρισματική αυτή κατάστασις, πού διήρκεσε τρεις μηνες, διήγειρε μέσα του τόν πόδο γιά τήν μοναχική ζωή. Νέος ομως, ευδυμος εκ χαρακτηρος καί προικισμένος μέ εξαιρετική φυσική δύναμι, επανηλδε στήν κοσμική ζωή καί συμμετείχε σέ ολες τίς διασκεδάσεις τοϋ χωριοϋ. Κάποια ημέρα σέ μία συμπλοκή παρά λίγο δά σκότωνε ενα συγχωριανό του. Λίγο καιρό μετά άπό αυτό τό επεισόδιο άποκοιμήδηκε ελαφρά καί είδε στόν ύπνο του ενα φίδι νά σύρεται μέσα του άπό τό στόμα. Μαζί μέ τήν άηδία πού ενοιωσε άκουσε τήν φωνή της Θεοτόκου νά τοϋ λέη μέ άσυνήδιστη γλυκύτητα: «Κατάπιες στό όνειρό σου φίδι καί δέν σοϋ άρεσε τό ίδιο δέν άρέσει καί σέ μένα νά O ΠΟΙΜΗΝ

11 =0= = : c^ ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ TO ΝΕΟ ΣΤΝΑΞΑΡΙΣΤΗ βλέπω τά εργα σου». 'Ύστερα άπό τήν κλησι αύτή ή ζωή του άλλαξε ριζικά. Αίσδάνδηκε βαδειά άποστροφή πρός τήν άμαρτία καί κυριευμένος άπό δερμή μετάνοια δέν σκεπτόταν τίποτε άλλο παρά μόνον τό 'Άγιον Όρος καί τήν μέλλουσα κρίσι. Τό 1892, άμέσως μόλις τελείωσε τήν στρατιωτική του θητεία, ζήτησε άπό τόν άγιο Ιωάννη της Κροστάνδης νά εύχεται γι αύτόν «νά μήν τόν κρατήση ο κόσμος» καί άνεχώρησε γιά τό Περιβόλι της Παναγίας. Είσηλδε ως δόκιμος στήν ρωσική μονή του άγίου Παντελεήμονος, πού τότε βρισκόταν στό υψιστο σημείο της άκμης της καί άριδμοϋσε δύο χιλιάδες περίπου μοναχούς. Μετά τήν γενική έξομολόγησι πού εκανε στήν άρχή της νέας του ζωης, ο πνευματικός του είπε οτι συγχωρέδηκαν όλες του οί άμαρτίες καί ο νεαρός δόκιμος παραδόδηκε στήν χαρά. Έτσι, εχασε τήν βαδειά του μετάνοια καί άρχισε νά πολεμηται άπό σαρκικούς λογισμούς, πού τόν έδιωχναν στόν κόσμο γιά νά νυμφευδη. Ό πνευματικός τόν συμβούλευσε ποτέ νά μή συγκατατίδεται στούς λογισμούς, άλλά νά τούς διώχνη άμέσως μέ τήν έπίκλησι του ονόματος του Ίησοϋ. Άπό τήν στιγμή έκείνη ο μακάριος δοϋλος τοϋ Θεοϋ δέν δέχδηκε κατά τά σαράντα πέντε χρόνια της μοναστικης του ζωης ούτε ενα άπρεπη λογισμό. Μέ άπόφασι είπε στόν έαυτό του: «έδω δά πεδάνω γιά τίς άμαρτίες μου» καί άρχισε μέ πύρινη άδιάλειπτη προσευχή νά ζητα άπό τόν Κύριο νά τόν έλεήση, τήν μέν ήμέρα στήν βαρειά καί κοπιαστική διακονία τοϋ μύλου, πού έκτελοϋσε μέ άκρίβεια καί ολοκληρωτική άπάρνησι τοϋ ίδίου του δελήματος, κυρίως ομως τήν νύκτα, τήν οποία περνοϋσε ολη σχεδόν μέ ζέουσα προσευχή, *>/ ς\ ν ο» /? <ν ορδιος η καδισμένος σ ενα σκαμνί. Ό ταν άπέκαμε άπό τήν έξάντλησι, δέν ξάπλωνε, άλλά κοιμόταν καδισμένος στό σκαμνί δεκαπέντε εως είκοσι λεπτά καί σηκωνόταν πάλι γιά προσευχή. Συνολικά κοιμόταν δύο ώρες τό είκοσιτετράωρο καί αύτές διακεκομμένες. Είχαν περάσει τρείς μόνον έβδομάδες άπό τήν άφιξί του στό μοναστήρι, οταν κάποιο βράδυ, καδώς προσευχόταν μπροστά στήν είκόνα της Θεοτόκου, ή εύχή τοϋ Ίησοϋ είσέδυσε στήν καρδιά του καί άρχισε νά ένεργηται έκεί μόνη της άπαύστως ήμέρα καί νύκτα. Τήν σπάνια καί μεγάλη αύτή δωρεά, πού μερικές φορές χαρίζει ο Θεός 169 O ΠΟΙΜ

12 ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΝΕΟ ΣΤΝΑΞΑΡΙΣΤΗ ^ =ο> στούς άρχαρίους, άκολούθησε σκληρός άγώνας κατά των λογισμών πού τοϋ υπέβαλλαν οί δαίμονες. Άλλοτε τοϋ έλεγαν οτι είναι αγιος, άλλοτε πάλι τόν έρριχναν σέ άπόγνωσι πώς δέν θά σωθη. Μία νύκτα, τήν ωρα της προσευχής τό κελλί του γέμισε έξαφνα άπό άσυνήθιστο φως, πού διεπέρασε ολο του τό σώμα. Ή ψυχή του ταράχθηκε. Ή προσευχή, άν καί συνέχισε νά ένεργηται μέσα του, είχε χάσει τήν συντριβή, καί ο δόκιμος Συμεών κατάλαβε οτι έπρόκειτο περί σατανικής πλάνης. Έ ξι μηνες πάλευε μέ αυτές τίς δαιμονικές έπιθέσεις, προσευχόμενος μέ ολη τήν δυνατή έντασι οπουδήποτε καί άν βρισκόταν, ε ιτε στόν ναό ε ιτε στό διακόνημα τοϋ μύλου ε ιτε στό κελλί, ωσπου έφθασε σέ έσχάτη άπόγνωσι. Καθισμένος μία ημέρα στό κελλί του πρίν άπό τόν εσπερινό, σκέφθηκε: «Ό Θεός είναι άδυσώπητος». Τήν ίδια στιγμή ένοιωσε τελεία έγκατάλειψι καί η ψυχή του γιά μία ωρα περίπου βυθίσθηκε στό σκοτάδι άπερίγραπτης άγωνίας. Τήν ωρα τοϋ εσπερινοϋ, ένώ προσευχόταν μέ τήν ευχή: «Κύριε Ίησοϋ Χριστέ, έλέησόν με τόν άμαρτωλό», έχοντας τό βλέμμα του προσηλωμένο στήν εικόνα τοϋ Χριστοϋ τοϋ τέμπλου τοϋ παρεκκλησίου τοϋ μύλου, ξαφνικά τόν περιέλαμψε υπερφυσικό φως -ίλαρό καί γλυκύτατο αυτήν τήν φορά- καί είδε τόν Χριστό ζωντανό νά τόν άτενίζη μέ άνεκλάλητη πραότητα. Ή θεία άγάπη διεπέρασε ολη του τήν υπαρξι καί αρπαξε τό πνεϋμα του στήν θεωρία τοϋ Θεοϋ, έξω άπό τά σχήματα τοϋ κόσμου. Στά επόμενα σαράντα πέντε χρόνια τοϋ μοναχικοϋ του βίου άκατάπαυστα μαρτυροϋσε οτι διά τοϋ Αγίου Πνεύματος έγνώρισε τόν ίδιο τόν Κύριο, ο οποίος τοϋ έμφανίσθηκε καί τοϋ άπεκάλυψε τήν χάρι του στήν πληρότητά της. Τό οραμα άλλοίωσε τόσο τήν ψυχή του άπό άμετρη άγάπη πρός τόν Κύριο, ωστε άκόρεστα πιά τό πνεϋμα του, νύκτα καί ημέρα στραμμένο πρός τόν Ήγαπημένο, έκραζε: «Διψα η ψυχή μου τόν Κύριο καί μέ δάκρυα τόν ζητώ. Πώς νά μή σέ ζητώ: Σύ πρώτος μέ ζήτησες καί μοϋ έδωσες νά γευθώ τήν γλυκύτητα τοϋ Πνεύματος τοϋ Αγίου, καί η ψυχή μου σέ άγάπησε ολοκληρωτικά». Μόλις πέρασε ο πρώτος καιρός μετά τήν έμφάνιση τοϋ Κυρίου, οί δαίμονες ορμησαν πάλι έναντίον του μέ λογισμούς τώρα υπερηφανείας. Ό Συμεών συγ ΠΟΙΜΗΝ - 170

13 ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΝΕΟ ΣΤΝΑΞΑΡΙΣΤΗ κέντρωσε ολες του τίς δυνάμεις στόν άγώνα γιά καδαρή προσευχή. Κατά καιρούς παρηγορείτο άπό ολιγόχρονες επισκέψεις της χάριτος, άλλ οταν αυτή τόν εγκατέλειπε καί ενεφανίζοντο δαίμονες, η οδύνη της ψυχης του ήταν άπερίγραπτη. Προκειμένου νά κρατήση άναφαίρετη τήν χάρι μέσα του, άρχισε ενα μακροχρόνιο καί εξαιρετικά επίπονον άγώνα, πού συχνά ξεπερνοϋσε τίς συνηδισμένες άνδρώπινες δυνάμεις. Τό 1896 εκάρη μικρόσχημος μοναχός μέ τό ονομα Σιλουανός. Εξωτερικά συνέχισε νά άκολουδη τήν γενική τάξι της μονης, άλλα η εντασις τοϋ εσωτερικοϋ του βίου τόν εδίδαδκε σταδιακά τήν τελειότερη άσκητική πραξι. Πέρασαν δεκαπέντε χρόνια μαρτυρικών άγώνων άπό τήν ημέρα πού τοϋ εμφανίσδηκε ο Κύριος καί μία νύκτα, οταν σηκώδηκε άπό τό σκαμνί του γιά νά κάνη μετάνοιες, ενας δαίμονας εμφανίσδηκε μπροστά στήν εικόνα τοϋ Χριστοϋ περιμένοντας νά δεχδη αυτός τήν προσκύνησι. Ό Σιλουανός μέ οδύνη καρδίας εζήτησε τήν βοήδεια τοϋ Κυρίου καί άκουσε στήν ψυχή του τήν άπάντησι: «Οί υπερήφανοι πάντα ετσι υποφέρουν άπό τούς δαίμονες». «Κύριε», είπε ο Σιλουανός, «δίδαξέ με τί πρέπει νά κάνω γιά νά ταπεινωδη η ψυχή μου;». Καί πηρε τήν άπάντησι: «Κράτα τόν νοϋ σου στόν αδη καί μή άπελπίζου». Μέ τόν λόγο αυτό -παρακαταδήκη στήν γενεά μας- ο Θεός τοϋ άπεκάλυψε οτι κάδε άσκητικός άγώνας πρέπει νά άποβλέπη στήν άπόκτησι της ταπεινώσεως τοϋ Χριστοϋ, κατά τόν λόγον του «Μάδετε άπ εμοϋ, οτι πραός είμι καί ταπεινός τη καρδία» (Ματδ. 11, 29) καί οτι αυτή η ταπείνωσις είναι η βασιλική καί άσφαλής οδός πού οδηγεί στήν καδαρή προσευχή καί στήν άπάδεια. Έλεγε πώς, μόλις ο νοϋς του εφευγε άπό τήν μνήμη τοϋ πυρός της κολάσεως, οί λογισμοί άποκτοϋσαν πάλι δύναμι. Στό έξης, τηρώντας ως κανόνα άπλανη τόν λόγο τοϋ Κυρίου, πορευόταν σταδερά στήν οδό της δεσποτικης ταπεινώσεως. Ή χάρις ενοίκησε μονίμως μέσα του άλλά οταν αυτή ελαττωνόταν εξ αίτίας τοϋ ευμεταβλήτου της άνδρωπίνης φύσεως -άπό τό οποίο επασχε άκόμη ο Σιλουανός- εχυνε οδυνηρά δάκρυα. Πέρασαν άλλα δεκαπέντε χρόνια εντατικοϋ άγώνος, μέχρις οτου άποκτήση πλήρη κυριαρχία επάνω σέ κάδε κίνησι της καρδιας

14 ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΝΕΟ ΣΤΝΑΞΑΡΙΣΤΗ ^ =ο> του καί είσέλδη κατά τήν τελευταία δεκαπενταετία τοϋ έπιγείου βίου του στήν μακαρία κατάστασι της άπαδείας. Τό 1911 έκάρη μεγαλόσχημος μοναχός. Εκείνη περίπου τήν έποχή, ποδώντας ή άδειάλειπτη προσευχή του νά είναι άπερίσπαστη, ζήτησε άπό τόν ήγούμενο τήν εύλογία νά άφήση τό διακόνημα τοϋ οίκονόμου πού είχε καί νά πάη στό παλαιό Ρωσικό -έξάρτημα της μονης πού βρίσκεται υψηλότερα στό βουνό δπου χάρις στήν έρημική ήσυχία τοϋ τόπου ζοϋσαν αύστηρά άσκηταί. Έκεί επαδε ψϋξι στό κεφάλι καί εως τόν δάνατό του υπέφερε άπό μαρτυρικούς πονοκεφάλους, τούς οποίους δεώρησε ως παιδαγωγική τιμωρία, έπειδή είχε κάνει τό δέλημά του. Ένάμισυ χρόνο άργότερα τό μοναστήρι τόν άνεκάλεσε στό διακόνημα τοϋ οίκονόμου, στό οποίο παρέμεινε ως τό τέλος της ζωης του. Έπιστρέφοντας στήν υπακοή του, μολονότι άνέλαβε υπό τήν εύδύνη του διακοσίους περίπου έργάτες, ή προσευχή του εγινε δερμότερη παρά στό παλαιό Ρωσικό. Κάδε πρωί περιερχόταν τά έργαστήρια, γιά νά κατανείμη τίς έργασίες της ήμέρας καί έπέστρεφε πάλι στό κελλί του νά προσευχηδη μέ δάκρυα γι αύτούς τούς άνδρώπους και τίς οίκογένειές τους, «γιά τόν λαό τοϋ Θεοϋ». Έχοντας λάβει άπό τό Άγιο Πνεϋμα τό χάρισμα νά βιώνη ένεργως τήν άπέραντη άγάπη τοϋ Χριστοϋ πρός τόν κόσμο, μέ πύρινα δάκρυα προσευχόταν άδιαλείπτως γιά δλη τήν άνδρωπότητα, γιά δλον τόν Άδάμ, ίδιαιτέρως δέ γιά τούς κεκοιμημένους. Έλεγε: «Νά προσεύχεσαι γιά τούς άνδρώπους σημαίνει νά χύνης αίμα» καί δίδασκε δτι τό κριτήριο της άληδινης πίστεως είναι ή άγάπη πρός τούς έχδρούς. Αύτός ο ταπεινός άγιορείτης μοναχός πού εζησε δλα τά χρόνια της μοναχικης του ζωης ενα μαρτυρικό άγωνα στήν άφάνεια άφησε ως κληρονομιά στήν Εκκλησία σάν ενας νέος προφήτηςτήν προσευχή υπέρ τοϋ κόσμου αύτή είναι ή σύνδεσις τοϋ χριστιανισμοϋ καί ή συντομώτερη οδός γιά τήν έπίτευξι της τελειότητος. Στηρίζοντας τόν κόσμο μέ τήν προσευχή του καί δεόμενος στόν Κύριο νά τόν γνωρίσουν έν Πνεύματι Άγίω δλοι οί λαοί της γης, έτελείωσε έν ειρήνη τόν έπίγειο δρόμο του στίς 24(11) Σεπτεμβρίου ΠΟΙΜΗΝ - 172

15 Έρπιρίε^ am τό Μσοόντ τη^ Βοστ/ία^ Τής κ. Άννας Άναστασέλλη, Πρεσβυτέρας Μέ τή Χάρη τοϋ Θεοϋ καί μέ επικεφαλής τόν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη μας αξιωθήκαμε νά πραγματοποιήσουμε στά μέσα περίπου τοϋ Ιουλίου επίσκεψη στήν περιοχή της Σερβίας καί στίς αρχές της δεκαετίας τοϋ 1990 ό Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας μαζί μέ τούς κατοίκους τοϋ νησιοϋ μας στάθηκαν στό πλευρό τους μέ τήν φιλοξενία στόν τόπο μας πολλών παιδιών, μέ τήν αποστολή μετης Βοσνίας - Ερζεγοβίνης. Τήν όμάδα μας αποτελοϋσαν παιδιά από τά χορευτικά καί μουσικά συγκροτήματα τοϋ Αναγνωστηρίου της Αγιάσου, αλλά καί αρκετοί συμπολίτες καί συμπολίτισσές μας. Άς θυμηθούγάλων ποσοτήτων ύλικών αγαθών καί μέ πολλές επισκέψεις στίς δύσκολες ώρες τοϋ πολέμου, πού οχι λίγο τούς βοήθησαν, τούς στήριξαν, τούς παρηγόρησαν, τούς ενδυνάμωσαν καί τούς ενίσχυσαν ύλικά καί ηθικά. ^, βρεθήκαμε κον

16 τά στήν άγάπη εκείνων των άνθρώπων, πού ποτέ δέν ξέχασαν οσα τούς προσέφερε ό Ε π ί σκοπός μας καί τό Ομορφο νησί μας. Τόσο ό Δήμαρχος τοϋ Μπρόντ, οσο καί οί ύπόλοιπες άρχές, άλλά καί οί κάτοικοι τής πόλεως μάς άφησαν ενεούς καί έ'κπληκτους άπό τήν μεγάλη άγάπη τους πού τρέφουν στό πρόσωπο τοϋ Σεβασμιωτάτου μας. Τό έ'βλεπες, τό διέκρινες, τό αισθανόσουν, τό διεπίστωνες καί τό ζοϋσες κάθε στιγμή καί κάθε ώρα. Τί ύποδοχές! Τί άβραμιαίες φιλοξενίες! Τί άβρότητες! Τί περιποιήσεις! Τί θαυμάσιες χορευτικές εμφανίσεις, οί όποιες μαζί μ αύτές τών δικών μας παιδιών μάς προσέφεραν ενα θαυμάσιο δίδυμο θέαμα! Τί άρχοντιά καί μεγαλείο ψυχικό! Έκαναν τά πάντα ολες αύτές τίς ήμέρες γιά νά μάς δείξουν τό μέγεθος τής άγάπης τους καί νά εύχαριστήσουν άλλά καί νά τιμήσουν ταυτόχρονα τόν Μητροπολίτη μας! Καί ό Επίσκοπός μας νά τούς εύλογεί ολους ταπεινά, νά τελεί τρισάγια καί δεήσεις γιά τούς άγαπημένους τους, πού χάθηκαν στά χρόνια τοϋ πολέ - I - ' μου, νά βαπτίζει τά παιδιά τών παιδιών πού φιλοξενήθηκαν τότε στίς οικογένειες τών κατοίκων τοϋ νησιοϋ μας, νά χαίρεται γιά τόν Ναό τοϋ Μπρόντ, στόν όποιον τά πάντα μέσα άπό τό σκαλιστό καί ώραιότατο τέμπλο του μέχρι καί τήν κολυμβήθρα έ'χουν έρθει άπό τό νησί μας. Έχοντας, λοιπόν, τήν τιμή καί τήν χαρά μιάς τέτοιας ίερής άποστολής όμολογοϋμε οτι πέρα άπό τόν θαυμασμό καί τήν εύγνωμοσύνη μας γιά ολα οσα μάς προσέφερε ή μεγάλη καρδιά τών άρχών καί τών άνθρώπων τοϋ Μπρόντ μάς δίδαξαν καί πάρα πολλά!!! Μάς έ'μαθαν έ'στω καί γιά λίγες ώρες νά δοϋμε τί σημαίνει άγάπη στόν Επίσκοπο καί σέ κάθε άνθρωπο, τί σημαίνει εύγνωμοσύνη, σεβασμός, διάκριση καί ψυχική άρχοντιά. Σήμερα πού ολα αύτά δυστυχώς έ'χουν άτονήσει -γι αύτό καί έ'χουμε πρωτίστως πνευματική κρίση- οί εν Χριστώ άδελφοί μας στό Μπρόντ, μάς τά θύμισαν έ'μπρακτα. Άς τούς έχει ό Θεός καί ή Παναγία μας καλά, οπως καί τόν Ποιμενάρχη μας, πού τόσο πολύ καμαρώνουμε γιά εκείνον οχι μόνο μέσα στό νησί μας, άλλά καί έ'ξω άπό αύτό. # 174

17 0 V \. / s r f Σ τ α χ υ ο Λ ο γ ή μ α τ α α π ο τ ο Μ 6 Γ Α Γ Ε Ρ Ο Ν Τ Ι Κ Ο Ν ' Προκοπή στήν τελειότητα «Δέν μπορεΐ νά είναι κανείς τέλειος, εάν δέν αποκτήσει ταπείνωση μεγάλη στήν καρδιά καί στό σώμα εάν δέν μάθει δηλαδή: νά μήν υπολογίζει τόν εαυτό του σέ καμιά περίπτωση αλλά νά προτιμά νά βάζει ταπεινά τόν εαυτό του χαμηλόο τερα απ όλη τήν κτίση νά μήν κρίνει διόλου κάποιον, παρά μόνο τόν εαυτό του νά υ π ο μένει τήν καταφρόνια καί νά αποστρέφεται ολόψυχα κάθε κακία νά βιάζει τόν εαυτό του νά ναι μακρόθυμος, αγαθός, ν αγαπά τούς αδελφούς, νά είναι σώφρων, νά κυριαρχεί στόν εαυτό του, γιατί λέει ή αγία Γραφή ή Βασιλεία τών Ουρανών ανήκει σ αυτούς πού ασκούν βία στόν εαυτό τους καί αυτοί οι αγωνιστές τήν ο κερδίζουν νά βλέπει ϊσια μέ τά μάτια νά φρουρεί τή γλώσσα καί ν αποφεύγει ν ακούει μάταια πράγματα πού φθείρουν τήν ψυχή τά χέρια νά κινούνται γιά νά κάνουν τό θέλημα τού Θεού ή καρδιά νά είναι καθαρή έναντι τού Θεού καί τό σώμα αμόλυντο νά έχει τή μνήμη τού θανάτου καθημερινά ν αποκηρύσσει τήν έσωτερική οργή καί κακία νά αποτάσσεται τά υλικά καί τίς σαρκικές ήδονές νά αποτάσσεται τόν διάβολο καί όλα τά έργα αυτού καί νά συντάσσεται σταθερά μέ τόν Βασιλιά τών πάντων Θεό καί μ όλες τίς έντολές του νά προσεύχεται αδιάκοπα καί νά παραμένει κοντά στόν Θεό πάντοτε, σέ κάθε περίσταση καί σέ κάθε έργασία». Ο ΠΟΙΜΗΝ

18 6ίς μνημόσυνον αιώνιον Πρός Κύριον μετετέθη ένα ευσεβέστατο καί ένάρετο πρόσωπο πρίν μερικούς μηνες. Πρόκειται γιά τήν άείμνηστο Θεοδώρα Παπάζογλου από τόν Παλαιόκηπο, ή όποία διακρινόταν γιά τή βαθειά της πίστη στό Χριστό καί τήν Εκκλησία μας καί ή όποία μέ μεγάλη ύπομονή, γενναιότητα καί εμπιστοσύνη στό Θεό αντιμετώπισε τόν ξαφνικό θάνατο τοϋ ενός παιδιοϋ της πρίν αρκετά χρόνια. Έφυγε, όμως, από αυτόν τόν κόσμο μέσα στή στοργή, τή φροντίδα καί τήν αγάπη τοϋ άλλου παιδιοϋ της Δημητρίου, της νύφης της Ειρήνης καί τών εγγονών της. Αξέχαστο δέ θά παραμείνει στή μνήμη καί στήν καρδιά μας τό πρόσωπό της καί πάντοτε θά ενθυμούμεθα τίς πλούσιες φιλοξενίες της, τήν αγάπη της στούς ιερείς, τήν καρτερικότητά της στόν πόνο, τήν καλή καί ανοιχτή καρδιά της, τό πηγαίο καί αληθινό χαμόγελό της, τή μόνιμη αισιοδοξία της καί τόσες άλλες αρετές μέ τίς όποίες ήταν στολισμένη από τήν αγάπη τοϋ Θεοϋ. 3ψ ί Επίσης, πρίν λίγο καιρό εκοιμήθη ακόμη μιά καλοκάγαθη συμπολίτισσά μας. Πρόκειται γιά τήν αείμνηστο Μαγδαληνή Στρογγύλη από τό Σκόπελο Γ έ- ρας, ή όποία τά τελευταία χρόνια μαζί μέ τόν ευσεβέστατο σύζυγό της Γεώργιο διέμεινε στή Λάρισα κοντά στά παιδιά της. Άκόμη, φέτος συμπληρώνονται πέντε χρόνια από τό θάνατο τοϋ αει- k μνήστου καί καλοϋ συμπολίτου μας Ε μ μανουήλ Ευριπιώτη από τό Σκόπελο Γέρας, ό όποίος αφοϋ όλοκλήρωσε τίς σπουδές του στή χώρα μας διέπρεψε πρωτίστως ώς επιχειρηματίας στήν Αφρική. Ερχόμενος στό νησί μας εργάσθηκε ώς αντιπρόσωπος αυτοκινήτων, δημιούργησε τή δική του οικογένεια καί έζησε άπλά, ανεπιτήδευτα καί ταπεινά, βοηθώντας καί διευκολύνοντας οικονομικά πολλούς συνανθρώπους μας. Ά ς είναι, λοιπόν, αίωνία ή μνήμη τους καί ό Πανάγαθος Κύριός μας άς χαρίζει πλούσια τήν παρηγορία στούς δικούς τους.

19 Ανθρωπε! Τί είσαι! Δέν είσαι ποταπό σκουλήκι, πού σέρνεται στό χώμα, πού δέν μπορεΐ στό ήλιοφώς νά ζήσει, παρά σέ ανήλιαγα τής γής τά μονοπάτια τυφλά αργοσέρνεσαι δίχως ένατενίσεις. Δέν είσαι φθινοπωρινό φύλλο μαραμένο, πού έρμαιο από ανθρώπου πόδι τσαλαπατιέται καί στού ανέμου τό φύσημα καί στού ήλιου τήν κάψα γίνεται σκόνη κι αδιαφόρετο τής φύσης πράμα. Δέν είσαι τυχάρπαστο σκουπίδι στου μανιασμένου αγέρα τήν πνοή, πού ένοχλεΐ τούς πάντες καί τά πάντα κι απόβλητο καί άχρηστο τό θεωρούνε ολοι. Είσαι τής φύσης τό πανίερο στόλισμα, άπό σοφία περισσή πλασμένος τού ύψηλού Δημιουργού εικόνα αφομοίωση. Γ ιά ύψηλούς σκοπούς καί έργα προορισμένος καί κατά χάρη παντοδύναμος. Διαφεντευτής τής γής καί τ' ούρανού άνθρωπε θάσαι πάντα, οταν θελήσεις νά σταθείς στά ύψηλά ταγμένος. Τά χαμερπή καί πρόσκαιρα ποτέ μήν τά θελήσεις, αφού μπορεΐς αιώνιους καί ύψηλούς σκοπούς νά θέσεις. Μήν πέσεις χαμηλά, μήν στά φθαρτά σταθείς μήν αποζητάς τήν ολοκλήρωση στά αγενή καί τετριμμένα μά βρές την στό πηγαίο, τό δίκαιο, τό ύψηλό κι ώραΐο, αφού έχεις τή δύναμη απ' τού Δημιουργού τό χέρι. Αύτός είσαι 'Άνθρωπε! 'Άνθρωπος ολόρθος, πού νά σταθείς μπορεΐς στά ύψηλά, τήν ύψηλή αποστολή νά πραγματώσεις καί τού αρχαίου ποιητή τά λόγια νά τηρήσεις, πώς πράγμα χαριτωμένο είναι, οταν ο άνθρωπος, Άνθρωπος είναι. Παναγιώτης Σκιάς τέως Δ/ντής Εσπερινού Γυμνασίου-Λυκείου

20 ΧΡΟΝΙΚΑ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΑΕΩΣ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ ΙΟΥΛΙΟΥ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013 Ό Μητροπολίτης κατά τόν μήνα Ιούλιον έλειτούργησεν η έχοροστάτησεν καί ώμιλησεν ώς ακολούθως: Τήν 1ην Ιουλίου, εις τόν Ί. Ναόν Αγίας Παρασκευής Πλωμαρίου έτέλεσε τήν κηδείαν τής Μυρσίνης Γιαμουγιαννη, μητρός του εφημερίου π. Δημητρίου. Τήν 3ην Ιουλίου, εις τόν Ί. Ναόν Άγίου Λουκά εις Καμπον Έρεσου, εχειροθέτησεν εις Μ οναχόν τόν Κων/νον Τσουκαρέλλον, μετονομασας εις Κοσμάν Μοναχόν. Τήν ιδίαν ήμέραν, εις τόν Ί. Ναόν Άγ. Άνδρέα Σκαλας Έρεσου εχοροστατησεν κατα τόν Έ σπερινόν τής εορτής. Τήν 4ην Ιουλίου, εις τόν Ί. Ναόν του Άγ. Άνδρέου τής Σκαλας Έρεσου ετέλεσε τήν θ. Λειτουργίαν, τήν εις Δ ια κο νον χειροτονίαν του Μοναχοΰ Κοσμά καί τήν καθιερωμένην Λιτανείαν μέχρι του Ταφου του Άγίου μας. Τήν 4ην Ιουλίου τό εσπέρας, ετέλεσε τρισαγιον εις τήν Ί. Μονήν του Άγίου Ραφαήλ επί τής σορου τής κοιμηθείσης Ήγουμένης τής Ί. Μονής Άγίου Ραφαήλ, Ε ύγενίας Μ ο ναχής. Τήν 5ην Ιουλίου, μετα του Μητροπολίτου Μηθύμνης Χρυσοστόμου, ετέλεσε τήν κηδείαν τής Ήγουμένης Εύγενίας Μοναχής, ώ μιλήσας καταλλήλως, καί εν συνεχεία τήν Ταφήν εις τό Κοιμητήριον τής Μονής. Τήν 6ην Ιουλίου, εις τόν Ί. Ναόν του Άγ. Γεωργίου Λουτρών ετέλεσε τήν κηδείαν του Νικολαου Κομνηνου, πατρός του εφημερίου του Ί. Ν. Άγ. Θεραποντος Μυτιλήνης π. Εύστρατίου Κομνηνου. Την 6ην Ιουλίου εις τόν Ί. Ναόν του Άγ. Θεραποντος Μυτιλήνης εχοροστατησεν κατό τήν Ακολουθίαν του εσπερινου ό Μ ητροπολίτης Μ ηθύμνης κ. Χρυσόστομος μετα του Μ ητροπολίτου μας καί άκολούθως προέστησαν τής Λιτανείας μέχρι του Μητροπολιτικου ναου μας. Τήν 7ην Ιουλίου εις τόν Μητροπολιτικόν Ναόν ετελέσθη ή θ. Λειτουργία επί τής λαρνακος τών Άγ. Θεοδώρων, ΐερουργούντω ν τώ ν Σεβ. Μ η τροπολιτών Λήμνου κ.ίεροθέου, Μηθύμνης κ. Χρυσοστόμου καί Μ υτιλήνης κ. Ιακώ βου. Τόν θ. λόγον εκήρυξεν ό Πανοσ. Άρχιμ. π. Νικόδημος Κου