Η ΛΑΪΚΗ ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΑΡΚΑΔΙΑΣ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Η ΛΑΪΚΗ ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΑΡΚΑΔΙΑΣ"

Transcript

1 Τ.Ε.Ι. ΠΕΙΡ ΑΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΔΟΜΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ Η ΛΑΪΚΗ ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΑΡΚΑΔΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓ ΑΣΙΑ: ΒΡΟΝΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΓΕΩΡΓ ΑΚΟΠΟΥ ΛΟΥ ΜΑΡΙΟΥ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2002

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΉ σελ. 1 (Η αρχ1τεκτον1κή της ορεινής Αρκαδίας) 2. Οι τέχνες 3. Ο Χρυσικός 4. Ο ΓανωηΊς 5. Ο Κηροπλάστης 6. Ο Μπαλωματης 7. Ο Καμπανάς 8. Η Σάλα 9. Το Χειμωνιάτικος 10. Η Κάμαρη 11. Το Κελάρι 12. Τα Προικιά 13. Τα Προικοσύμφωνα 14. Όπλα & Αντικείμενα Ανδρικού Εξοπλισμού 15. Κεραμικά 16. Κεντηματα 17. Φορεσιές 18. Καραγκούνικη & Σαρακατσάνικη φορεσιά 19. Νυφική Φορεσιά Σαλαμίνας 20. Πουκάμισα 21. Φουστανέλα 22. Οι Εικόνες 23. Επίλογος σελ. 2 σελ. 5 σελ. 6 σελ. 7 σελ. 8 σελ. 9 σελ. 11 σελ. 12 σελ. 13 σελ. 14 σελ. 14 σελ. 16 σελ. 17 σελ. 17 σελ. 18 σελ. 19 σελ. 19 σελ. 20 σελ. 20 σελ. 21 σελ.22 σελ.24

3 ΤΙΤΛΟΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ - ΑΝΑΠΑΛΑΙΩΣΗ ΠΑΛΑΙΟΥ ΓΗΡΟΚΟΜΕΙΟΥ.. ΣΕ ΜΟΥΣΕΙΟ ΛΑΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΕΓ ΑΛΟΠΟΛΗΣ ΑΡΚΑΔΙΑΣ

4 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ΑΡΧΠΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΗΣ ΟΡΕΙΝΗΣ ΑΡΚΑΔΙΑΣ Η εικόνα που παρουσιάζει σήμερα η Αρκαδία είναι ένας πλούσιος αρχιτεκτονικά οικισμός. Βρίσκεται ανάμεσα από τρία ιστορικά βουνά, (Μαίναλο, Ταύγετος, Λύκαιο όρος). Τα σπίτια της ορεινής Αρκαδίας κυρίως είναι εξέλιξη ενός αρχικού πρότυπου ορθογώνιας κάτοψης, του «μακρυναριού», που με τη σεφά που απηχεί παμπάλαια αρχέτυπα και προσαρμόζονται πάντα στη δυναμική του εδάφους με τον διαμήκη άξονά τους σχεδόν πάντα κάθετο στις ισοϋψείς καμπύλες. Το στενό τους μέτωπο είναι στραμμένο προς τη θέα (εικ.3). Αυτό, σε συνδυασμό με τις πολλ.απ'λές θέες που προκύπτουν από τη ρυθμική εναλλ.αγή πλαγιών, ρεματιών και υψωμάτων, προσδίδει μια ιδιαίτερη μεγαλοπρέπεια στον οικιστικό σύνολο. Η καρδιά του οικισμού είναι ένας στενός δρόμος γεμάτος στροφές και γεφύρια, η «δημοσιά», που γύρω του συγκεντρώνονται τα δημόσια κτίρια μαζί με τα μαγαζιά και τα εργαστήρια. Εκεί που ο δρόμος πλ.αταίνει περισσότερο, σχηματίζεται η πλατεία, κοινωνικός πυρήνας του χωριού με την εκκλησία, το καμπαναριό, το δημαρχείο, τα καφενεία. Από τον κύριο δρόμο ξεκινά ένα ακανόνιστο πυκνό π'λέγμα πέτρινων δρομίσκων, τα «καλντερίμια» που ανεβοκατεβαίνουν με μεγάλη ελευθερία και γραφικότητα, περνούν από σπίτια και αυλές, από στενά χαγιάτια και σκιερούς θόλους. Άλλοι σταματούν ξαφνικά μπροστά σε μεγάλες τοξωτές αυλόθυρες και άλλοι γίνονται μονοπάτια προς τα χωράφια, τις πηγές του δάσους και τα μακρινά ξωκκλήσια. Σε αντίθεση με άλλες περιοχές της Πελοποννήσου, τα σπίτια κτίζονται κατά κανόνα από Γορτύνιους μαστόρους. Τα βασικά παραδοσιακά υλικά που χρησιμοποιούνται, είναι η πέτρα και το ξύλο και προέρχονται από ντόπιες πηγές. Τα θεμέλια και η κατακόρυφη φέρουσα κατασκευή των κτισμάτων φτιάχνονται από ασβεστολιθική πέτρα και οι τοίχοι αποκτούν μεγάλο πάχος - μέχρι ένα μέτρο - λόγω του μεγάλου ύψους τους. Για να εξασφαλιστεί μεγαλύτερη αντοχή των τοίχων, ενσωματώνονται εμφανείς ξυλοδεσιές ενώ άλλοτε παρεμβάλλονται ενισχυτικές μεταλλικές λάμες, τα «τζινέτια».

5 Η χρήση των σιδηρών μελών είναι πάντως περιορισμένη και απαντάται κυρίως σε φουρούσια και κιγκλιδώματα μπαλκονιών, υπέρθυρα, καθώς και σε επιμέρους κατασκευαστικά οικοδομικά στοιχεία. Στη μεγαλύτερη αντοχή των τοίχων συμβάλλουν επίσης και τα κονιάματα : ο ασβέστης, για τις καλύτερες κατασκευές, οπότε η τοιχοποιία παίρνει τ' όνομά του, «μπινάς», και στις λιγότερο προσεγμένες ο πηλός, η «γλίνα». Η γυμνή πέτρα από μακριά προσδίδει στον οικισμό τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του, την αίσθηση της στερεότητας, της διάρκειας και της εναρμόνισης με το τραχύ, ορεινό τοπίο, ενώ από κοντά φανερώνει τη μαστοριά του τεχνίτη στις λεπτομέρειες λάξευσης και αρμολογήματος, στους συνδυασμούς των δομικών μορφών και στη διακόσμηση. Οι όγκοι των σπιτιών σε μια τέτοια αρχιτεκτονική της πέτρας διαγράφονται αυστηρά και με έμφαση στις ακμές. Τα ανοίγματα είναι μικρά και, όσο κι αν μεγαλώνουν αργότερα σε διαστάσεις και αριθμό, η κυριαρχία του συμπαγούς στις επιφάνειες των τοίχων διατηρείται. Τα μπαλκόνια είναι επίσης μεταγενέστερη επίδραση και δεν ανήκουν στην τοπική παράδοση, ενώ υπάρχουν και πολύ λίγες περιπτώσεις «σαχνισιών», δηλαδή του κλειστού εξώστη που συναντάμε στη Βόρεια Ελλάδα. Η κάλυψη στα Αρκαδικά σπίτια γίνεται με κεραμοσκέπαστη στέγη που στηρίζεται σε ξύλινη κατασκευή. Οι στέγες είναι πάντοτε γερτές, δίpριχτες, τρίρριχτες και τετράρριχτες, με πιο συνηθισμένη μορφή την τρίρριχτη για να ενσωματώνει λειτουργικότερα την καπνοδόχο του τζακιού. Ο κατεξοχήν αρχιτεκτονικός τύπος σπιτιών είναι ο πλατυμέτωπος, ορθογώνιος, με αναλογίες περίπου ένα προς δύο, συμπαγής αυστηρός όγκος, λιτός σε μορφολογικά στοιχεία. Στην αρχαιότερή του μορφή είναι διώροφος με κύριο χώρο ζωής την πάνω στάθμη, το «ανώυ>, στην οποία οδηγεί πέτρινη εξωτερική σκάλα, ενώ το ισόγειο θολωτό μονόχωρο, το «κάτωυ>, λειτουργεί σαν αποθήκη και σταύλος με ξεχωριστή είσοδο από την αυλή. Το ανώι με το κατώι συνδέονται συχνά απευθείας με απότομη ξύλινη σκάλα διαμέσου μιας οριζόντιας καταπακτής, την «τράπα». Η αυλή, εκτός από τον καθαρά βοηθητικό της ρόλο, αποκτά και τη σημασία προδρόμου καθώς η κύρια είσοδος του σπιτιού βλέπει σ' αυτή, γι' αυτό και διαμορφώνεται επιμελημένα. Η πέτρινη σκάλα που καταλήγει σε ξύλινο χαγιάτι μπροστά από την πόρτα του ανωγιού, έχει ξεχωριστή σημασία στη λειτουργία αλλά και στην αντίληψη της κατοίκησης του Αρκαδικού σπιτιού. Όταν το έδαφος έχει κλίση και το σπίτι κτίζεται κάθετο στην κλίση, διώροφο στην κατηφοριά και μονώροφο στην πάνω μεριά, η πέτρινη σκάλα ανεβαίνει παράλληλα στο πλατύ μέτωπο του σπιτιού και αντίθετα στην κλίση της πλαγιάς. Ο εσωτερικός χώρος του ανωγιού είναι τριμερής και διαμορφώνεται με την παρεμβολή ελαφρών ξύλινων χωρισμάτων (μπαγδατί). Οι τρεις κύριοι χώροι του είναι : η εμπατή ή μπασιά, χώρος εισόδου συνηθέστερα ανατολικά, και απέναντι η καμαρούλα, μικρή αποθήκη και καμιά φορά χώρος ύπνου. Το χειμωνιάτικο, είναι ο κατεξοχήν χώρος διημέρευσης, με τζάκι, πέτρινο δάπεδο που βρίσκεται πάνω από το θόλο του κατωγιού. Σ' αυτόν υπάρχουν ελάχιστα ανοίγματα ή συνήθως ένα μικρό. Το χειμωνιάτικο είναι ένα σκοτεινό δωμάτιο, κατευθείαν απόγονος προϊστορικών τύπων κατοικίας. Τέλος, υπάρχει η σάλα, με καλό δωμάτιο, με ξύλινο σανιδένιο πάτωμα - απ' όπου και η τοπική ονομασία της σάλας: «πάτωμα». Αυτή στηρίζεται σε κεντρικό κατά μήκος δοκάρι, τον ποταμό ή λαβδαριά. Η σάλα είναι όμορφο δωμάτιο με πολλά ανοίγματα και πολύ φως, συνήθως μεσημβρινό και με θέα. Στις όψεις του σπιτιού επικρατεί, όπως είπαμε, το πλήρες συμπαγές της λιθοδομής με τα μικρά ανοίγματα. Χαρακτηριστικό είναι εδώ το τοξωτό υπέρθυρο που αργότερα εξελίσσεται σε οριζόντιο με ανακουφιστικό τόξο ή οριζόντιο νεοκλασικό. 2

6 Την εποχή της ακμής και του πλούτου της Αρκαδίας, από τα μέσα του 19 υ αιώνα περίπου, ο αρχικός μονώροφος, πλατυμέτωπος τύπος σπιτιού διαμορφώνεται σε πολυώροφο, ενώ η κάτοψη εξελίσσεται προσθετικά. Σε πρώτη φάση προστίθεται απλά όροφος που επικοινωνεί με το ισόγειο με εσωτερική σκάλα. Η ανάγκη εξεύρεσης περισσοτέρων χώρων οδηγεί στη μεταλλαγή του αρχικού αυστηρού ορθογωνίου της κάτοψης με αποτέλεσμα την εμφάνιση των παραλλαγών «σχήματος Γ», «τετραγώνου» ή και «δίδυμων σπιτιών» με νεοκλασικές (αστικές) επιδράσεις. Σιγά - σιγά οι λειτουργίες διαχωρίζονται και τα δωμάτια στον όροφο γίνονται περισσότερα. Ο εσωτερικός χώρος οργανώνεται επίσης με τη χρήση ξύλινων μεσοτοιχιών (μπαγδατί) και παρουσιάζει σαφώς μεγαλύτερη εξειδίκευση ότι στο παρελθόν (δευτερεύοντες χώροι, μαγεφιό, λουτρό). χώρων απ' Το πυργόσπιτο που δημιουργείται, προσαρμοσμένο στις έντονες υψομετρικές διαφορές, έχει διώροφο όψη στο δρόμο, ενώ στις υπόλοιπες εμφανίζεται τριώροφο, τετραώροφο, ακόμα και πενταόροφο ανάλογα με την κλίση. Στην πορεία εξέλιξης του τύπου παρατηρείται ακόμα αύξηση του αριθμού και του μεγέθους των παραθύρων, εμφάνιση μικρών εξωστών με σιδεριά αντί για ξύλινο χαγιάτι και έντονη επίδραση νεοκλασικών προτύπων ιδιαίτερα στη μορφολόγηση. «Στην πεδινή Αρκαδία, περιοχή Μεγαλοπόλεως, τα σπίτια χτίζονταν από χωματόπλουθες (κοκκινόχωμα) ώστε να είναι λιγότερο επικίνδυνα στο σεισμό και οικονομικότερα. Οι πλίνθοι φτιάχνονταν σε ειδικά εργαστήρια και αφού πλάθονταν μέσα σε καλούπια από πηλό και στάχυα από σιτάρι, ψήνονταν μέσα σε ειδικά διαμορφωμένους φούρνους». ΟΙ ΤΕΧΝΕΣ Οι Ορεινοί Αρκάδες, φημισμένοι τεχνίτες, ιδιαίτερα από τον 17 έως στις αρχές του 20ου αιώνα, διακρίθηκαν ιδιαίτερα στην επεξεργασία των μετάλλων από τα οποία χρησιμοποιήθηκαν κάθε είδος, από τα πιο απλά μέχρι και τα πιο πολύτιμα. Αποτέλεσμα ήταν η Αρκαδία να γνωρίσει μεγάλη δόξα, χάρη στους χαλκωματάδες, τους μπρουντζάδες και κυρίως τους χρυσικούς της. Χαλκωματάδες, καλαντζήδες ή καζαντζήδες, είναι οι τεχνίτες του χαλκού. Αυτοί έφτιαχναν σφυριστές κατασκευές, με καρφωτές ή κολλητές συνδέσεις, έχοντας βασικά εργαλεία τους το σφυρί και το αμόνι. Μπρουντζάδες είναι οι τεχνίτες που δούλευαν τον μπρούντζο, τον ορείχαλκο. Τα μπρούντζινα αντικείμενα (όπως οι καμπάνες, τα μανουάλια, τα καντάρια και μια ομάδα από εκλεκτά σε ήχο κουδούνια) κατασκευάζονται με τη χυτή τεχνική. Από τα είδη αυτά των κατασκευαστών τους, και από την εξειδίκευσή τους στο καθένα, οι μπρουντζάδες είναι γνωστοί και ως καμπανάδες, κανταρτζήδες και κουδουνάδες. Χρυσικοί ονομάζονται οι iεχνίτες που έφτιαχναν τα πιο μικρά και πιο πολύτιμα αντικείμενα, από ασήμι και χρυσάφι. Η τάξη των χρυσικών της Στεμνίτσας ήταν η πολυαριθμότερη, και η φήμη της απλωνόταν σε ολόκληρη τη Βαλκανική. Εκτός από τους τεχνίτες των μετάλλων (τους χρυσικούς, τους μπρουντζάδες - καντραρτζήδες-καμπανάδες- κουδουνάδες, τους χαλκωματάδες, και ακόμη τους ντουφεξήδες και σιδεράδες), στην Αρκαδία γνώρισαν ακμή και άλλου είδους παραδοσιακοί τεχνίτες. Κυρίως ήσαν τεχνίτες σχετικοί με την κατασκευή των εξαρτημάτων ενδυμασίας (οι ρασάδες για τα χοντρά μάλλινα ρούχα, οι τερζήδες που έραβαν και κεντούσαν τις φορεσιές, ακόμη οι τσαρουχάδες και οι μπαλωματήδες), ή όσοι άλλοι έφτιαχναν 3

7 αντικείμενα απαραίτητα για τις διάφορες ασχολίες των κατοίκων (όπως οι σαμαράδες ή σαμαρτζήδες, οι πεταλωτήδες, οι βαρελάδες, οι βαγενάδες και οι πριονάδες). Ο ι περισσότεροι τεχνίτες της Αρκαδίας εξασκούσαν την τέχνη τους σε μόνιμα εργαστήρια, παράλληλα όμως ήσαν και πλανόδιοι. Ταξίδευαν το μεγαλύτερο διάστημα του χρόνου και έφταναν πολύ πιο πέρα από τα όρια της Πελοποννήσου. Έφταναν μάλιστα στα νησιά του Ιονίου και έως την ξακουστή Πόλη και από την Αίγυπτο και την Κύπρο έως το Δούναβη. Τα ταξίδια τους αυτά γίνονταν από οργανωμένες ομάδες τεχνιτών τις κουμπανιές ή τα μπουλούκια όπως ονομάζονταν. Οι μετακινήσεις αυτές διακρίνονταν σε μακρινά ταξίδια πολλών μηνών και σε κοντινά που διαρκούσαν λίγους μήνες. Υπήρχαν όμως και τεχνίτες που έκαναν πολύ κοντινά και ολιγοήμερα ταξίδια, απλώς για να καλύψουν προσωρινές ανάγκες. Στα ταξίδια της τελευταίας κατηγορίας αναφέρονται γνωστά σατιρικά δίστιχα, όπως: Πύργο, Πάτρα και Βοστίτσα και το βράδυ στη Στεμνίτσα ή Πέντε μέρες στο ταξίδι, Ρε, καλώς το νοικοκύρη! Οι τεχνίτες της κάθε μιας ειδικότητας, για να προστατεύουν τα δικαιώματά τους, ήσαν - ήδη από τα βυζαντινά χρόνια - οργανωμένοι σε συντεχνίες, που αργότερα ονομάζονταν και ισνάφια ή σινάφια. Υπήρχαν συντεχνίες από χρυσικούς, από χαλκωματάδες, χτιστάδες, ακόμη και ψωμάδες, τερζήδες και άλλους. Κάθε 6υντεχνία είχε το δικό της προστάτη Άγιο, το δικό της τρόπο ζωής και τη δική της ιδιαίτερη ιεραρχία. Για να προστατεύει τα μικρά και μεγάλα μυστικά της τέχνης της, η κάθε συντεχνία δημιούργησε ιδιαίτερη συνθηματική γλώσσα, που τη χρησιμοποιούσε ιδίως κατά τη διάρκεια των ταξιδιών (τα Κουδαρίτικα των χτιστάδων, τα Ντόρτικα, τα Κοσμίτικα των χτενάδων του Κοσμά και άλλα). Το εμπόριο και η γεωργία στην Αρκαδία δεν γνώρισαν τόσο μεγάλη άνθηση. Αυτό οφείλεται στην δυσμενή μορφολογία του εδάφους και στις άσχημες κλιματολογικές συνθήκες. Οπότε η γεωργία κυρίως στην πεδινή Αρκαδία και η κτηνοτροφία περιορίστηκαν μόνο για τις προσωπικές ανάγκες του κάθε σπιτιού, γι' αυτό και δεν γινόταν ιδιαίτερη μνεία. Η ορεινή Αρκαδία είναι αυτή που γνώρισε άνθηση οικονομική (Στεμνίτσα, Δημητσάνα, κ.α.) και οι άνθρωποι ασχολήθηκαν περισσότερο με τις τέχνες. Οπότε μέχρι και σήμερα η κληρονομιά που έχουμε από παραδοσιακά σύνεργα περιορίζονται περισσότερο σ' αυτά τα μέρη. 4

8 Ο ΓΑΝΩΤΗΣ Την τέχνη του γανωτή ή του καλαντζή εξασκούσαν οι χαλκωματάδες, οι τεχνίτες δηλαδή που κατασκεύαζαν τα κάθε είδους χάλκινα αντικείμενα, όπως σκεύη για τις καθημερινές ανάγκες του σπιτιού, ή απλά εκκλησιαστικά σκεύη. Τα χάλκινα αντικείμενα και μάλιστα αυτά που χρησιμοποιούνται για τις ανάγκες του σπιτιού, πρέπει κάθε τόσο να γανώνονται με καλά( γ )ι, ώστε να προστατεύεται η επιφάνειά τους από την επικίνδυνη οξείδωση, τη γανίλα. Εργαλεία του γανωτή είναι το τσιμπίδι, με το οποίο κρατάει το χάλκωμα πάνω από τη φωτιά και ο νταβάς, ένα μεγάλο ταψί, που μέσα ρίχνει τα ψήγματα που περισσεύουν από το καλάι, για να τα χρησιμοποιήσει ξανά. Υλικά που χρησιμοποιεί ο γανωτής είναι το σπίρτο (υδροχλωρικό οξύ), το λησιαντήρι (χλωριούχο αμμώνιο), άμμος ή κουρασάνι (τριμμένο κεραμίδι) και βέβαια το καλά( γ )ι. Ο γανωτής ακολουθεί το εξής πρόγραμμα: Πρώτα καθαρίζει το σκεύος, αλείφει την εσωτερική του επιφάνεια με σπίρτο και την τρίβει με άμμου ή κουρασάνι. Θερμαίνει έπειτα το σκεύος και το αλείφει εσωτερικά με λησιαντήρι. Κατόπι ρίχνει το καλάι και όταν αυτό λιώσει το απλώνει μ' ένα πανί ή ένα κομμάτι βαμβάκι. Τα 6

9 ψήγματα που περισσεύουν από το καλάι, τα μαζεύει στον νταβά. Τέλος, με ένα πανί γυαλίζει το χάλκωμα.,' / 1 /,ι ' Ο ΚΗΡΟΠΛΑΣΤΗΣ Ο κηροπλάστης μπορεί να ασκήσει την τέχνη σ' έναν απλό χώρο - κατά προτίμηση ισόγειο, κατώι, σπιτιού - που να διαθέτει τζάκι - εστία με χαμηλή καμινάδα. Σ' έναν τέτοιο χώρο, με ωφέλιμες διαστάσεις τουλάχιστον 3Χl,50μ. που θα χρησιμεύσει ως εργαστήρι μπορεί να στήσει τα σύνεργα της τέχνης του ο κηροπλάστης. Υλικά - σύνεργα Για να φτιάξει τα κεριά και τις λαμπάδες ο κηροπλάστης χρησιμοποιεί βασικά δύο υλικά : τον σπάγκο και το κερί. Τα σύνεργά του είναι: 1. το καζάνι ή χαρανί, 2. η σκούφια, 3. το στεφάνι ή το τελάρο για το λιωμένο κερί. Επίσης, 4. η ανέμη και 5. η κάσα για τα φυτίλια. Απαραίτητα επίσης είναι ο κουβάς και το κατσαρόλι, η κουτάλα και κομμάτια λινάτσα ή άλλο χοντρό ύφασμα για να σουρώσει το λιωμένο κερί. Τέλος, χρειάζεται ένας πάγκος όπου θα τοποθετήσει τα έτοιμα κεριά και η ζυγαριά - παλάντζα, για το ζύγισμα των κεριών που πουλάει. Φvτίλια Σε μια αυτοσχέδια ξύλινη ανέμη τυλίγει το σπάγκο, που θα αποτελέσει το φυτίλι στα κεριά. Συστηματοποιώντας με τα χρόνια την εργασία του, ο κηροπλάστης Θανάσης Γαρταγάνης έχει επινοήσει μια ξύλινη κατασκευή, την κάσα με την οποία κόβει ομοιόμορφα τα φυτίλια. Προκαταρπκά. Τοποθετεί το χαρανί, το μεγάλο καζάνι, πάνω στη φωτιά, και μέσα βάζει το κερί, που το ανακατεύει συνεχώς, ώσπου να λιώσει. Στο μεταξύ ετοιμάζει τα φυτίλια για να δεχθούν την κερένια μάζα. Σ' ένα στεφάνι από κλάρα ελάτου παλαιότερα, που αντικαταστάθηκε από ένα σιδερένιο στεφάνι, στερεώνει 6 ή και περισσότερα φυτίλια. 7

10 Το στεφάνι κρεμιέται σταθερά, κοντά στο καζάνι, και ακριβώς από κάτω τοποθετεί τη σκούφια. Αντί για στεφάνι και όταν πρόκειται για μικρά κεριά, ο κηροπλάστης μπορεί να χρησιμοποιήσει το τελάρο, στο οποίο στερεώνει τα φυτίλια. Διαδικασία Αρχίζει η καθαυτό κατασκευή των κεριών, για τα μεγαλύτερα κερια η τις λαμπάδες όπου χρησιμοποιεί το στεφάνι. Βουτώντας την κουτάλα στο καζάνι παίρνει από το βραστό, υγρό κερί και ρίχνει πάνω στα φυτίλια. Όση κέρινη μάζα δεν σταθεί πάνω στα φυτίλια μαζεύεται στη σκούφια και ξαναλιώνει στο καζάνι. Αυτό επαναλαμβάνεται πολλές φορές μέχρις ότου τα φυτίλια να γίνουν πρώτα λεπτά κεράκια και τέλος να αποκτήσουν το απαιτούμενο πάχος. Στην περiπτωση που ο κηροπλάστης χρησιμοποιεί τελάρο, το βουτάει ολόκληρο μαζί με τα φυτίλια σ' ένα στενόμακρο σιδερένιο δοχείο, στο οποίο έχει προηγουμένως σουρώσει το λιωμένο κερί. Με τον τρόπο αυτό τυποποιεί την εργασία του, σχηματίζοντας συγχρόνως πολλά κεριά, στον ίδιο χρόνο που θα έφτιαχνε ένα κερί, χρησιμοποιώντας το στεφάνι. Ο ΜΠΑλΩΜΑΤΗΣ Ο μπαλωματής είναι αυτός που επιδιορθώνει (μπαλώνει) όλα τα είδη παπουτσιών. Την τέχνη του μπαλωματή, ή σωστότερα το επάγγελμα, συνήθως το εξασκούσαν συμπληρωματικά μερικοί από τους αγρότες. Ένα επάγγελμα ταπεινό, χωρίς δημιουργικές αξιώσεις, μα ωστόσο χρήσιμο στη μικρή κοινωνία του χωριού. Εύκολη σχετικά τέχνη, επειδή για την εξάσκησή της δεν ήταν απαραίτητο το εξοπλισμένο εργαστήρι, παρά μόνο μερικά τσαγκαροσούβλια, (σουβλιά, ψαλίδια, τανάλιες) και ένας μικρός πάγκος. Έχοντας αυτά μαζί του, ο μπαλωματής εξυπηρετούσε και τα γειτονικά χωριά. Παρά την απλότητά του, το επάγγελμα του μπαλωματή ήταν απαραίτητο για να λιγοστεύει τον πόνο και την κούραση των οδοιπόρων. 8

11 Ο ΚΑΜΠΑΝΑΣ καμπάνας Οτ σημαντικότερες σττγμές της ζωής του χωριού εκφράζονται με τον ήχο τη Η τέχνη της καμπάνας θα υπάρχει όσο υπάρχει και η θρησκεία μας, έ'λεγε ένας παλιός καμπανάς. Οι καμπανάδες είχαν το μόνιμο εργαστήριο τους στη Στεμνίτσα, όπου έφτιαχναν τις μικρές κατασκευές που μεταφέρονταν εύκολα, αλ'λi:ι. κυρίως ήσαν πλανόδιοι. Έχοντας τα απαραίτητα σύνεργά τους φορτωμένα στα ζώα, γυρίζανε στα χωριά και τις πόλεις, και εκεί έστηναν το πρόχειρο ή και το σχετικά μόνιμο εργαστήρι, ιδίως όταν οι παραγγελίες για νέες κατασκευές ήταν πολλές. Βασικό υλικό που μεταχειρίζεται ο καμπανάς είναι ο μπρούντζος, ο ορείχαλκος. Ο μπρούντζος - που είναι κράμα από χαλκό και κασσίτερο ή κα'λi:ι.ι - χρησιμοποιείται για την κατασκευή της καμπάνας σε αναλογία 78-82% χαλκός και 22-18% κασσίτερος. Συμπληρωματικά υλικά που χρειάζεται ο τεχνίτης για να φτιάξει τα καλούπια για την καμπάνα είναι τούβλα και 'λi:ι.σπη ασπροπουλιά. Εργαλεία του καμπανά είναι: από ειδικό χώμα, κοκκινόχωμα ή το στεφάνι, που αποτελεί την οριζόντια βάση της κατασκευής, η κάσα ή το παντέφτι, το εξωτερικό σιδερένιο καλούπι σε σχήμα κώνου, και το τρέσο ή το μοδέλο ή η ρόδα ένα είδος διαβήτη που ρυθμίζεται ανάλογα για να σχηματίσει το εσωτερικό και το εξωτερικό καλούπι της καμπάνας. Το στεφάνι, η κάσα και το τρέσο διαφέρουν σε κάθε κατασκευή και είναι ανάλογα με το μέγεθος της καμπάνας. Έτσι, οι πλανόδιοι καμπανάδες μετέφεραν μαζί τους αρκετά από αυτά τα σύνεργα στα απαραίτητα μεγέθη. Ακόμη ο καμπανάς χρησιμοποιεί σπάτουλες, μυστριά, τισμπίδια, αρνάρια (λίμες). σιδεροπρίονα, 9

12 Τέλος απαραίτητος είναι ο φούρνος με το φυσερό, όπου λιώνουν τα μέταλλα. Για να ετοιμαστεί το κράμα του μπρούντζου απαιτείται θερμοκρασία από 3000 C για τον κασσίτερο μέχρι C για τον χαλκό. Ο φούρνος τοποθετείται σε τέτοιο σημείο ώστε ο πάτος του να βρίσκεται αλφαδιά με το επάνω μέρος (τον τεπέ) της καμπάνας, για να διοχετεύεται το λιωμένο μέταλλο εύκολα στο καλούπι. Ολόκληρη η κατασκευή, ανάλογα με το μέγεθος της καμπάνας, τοποθετείται είτε στο έδαφος και ο φούρνος ψηλότερα (για τις μικρές καμπάνες), είτε μέσα σε λάκκο και ο φούρνος στο φυσικό έδαφος (για τις μεγαλύτερες). Η τέχνη του καμπανά βρίσκεται στον ήχο της καμπάνας που θα φτιάξει και ο καλός ήχος προϋποθέτει δύο στοιχεία: το καλό μέταλλο, δηλαδή τη σωστή αναλογία χαλκού και κασσιτέρου, και το σωστό και γερό καλούπωμα, για να έχει το μέταλλο το κατάλληλο σε κάθε σημείο πάχος. από το γλωσσίδι της, (το μέγεθός του, το βάρος Ακόμη, ο καλός ήχος της καμπάνας εξαρτάται και και τη θέση που χτυπά). Μια καμπάνα μπορεί να ζυγίζει από 100 μέχρι και 1000 κιλά και χρειάζονται για κάθε 100 κιλά καμπάνας περίπου 120 κιλά μέταλλο. Για να κατασκευαστεί μια καμπάνα απαιτείται πολύωρη, συνεχής και κοπιαστική εργασία 4-5 ημερών. Ο καμπανάς μαζί με τους βοηθούς του κατασκευάζει την καμπάνα με επιδεξιότητα και πολλή υπομονή, ξεκινώντας από τις παρακάτω κατασκευές: Η καρδιά της καμπάνας ή η λασπένια καμπάνα, το εσωτερικό καλούπι, χτίζεται με κομμάτια από τούβλα και λάσπη από κατάλληλο χώμα. Η χωματένια καμπάνα ή η ψευτοκαμπάνα, που φτιάχνεται από «καβούλες» δηλαδή καμένο χώμα, μερικές φορές μαζί με γύψο. Το εξωτερικό καλούπι που φτιάχνεται μέσα στην κάσα, με πηλό από καλά γλασερά χώματα Και οι τρεις αυτές κατασκευές ψήνονται σταδιακά για αρκετές ώρες (μέχρι και 1 Ο) ό)στε να αποτελέσουν στέρεα καλούπια. Αφού λο1πόν γίνουν τα πιο πάνω καλούπια, ο καμπανάς συνεχίζει - την τρίτη η μέρα - την εργασία του ως εξής: Ξεκαλουπώνει με τη βοήθεια ανυψωτικού μηχανήματος (παλάγκο ή παλάντζο) γυρίζει ανάποδα την κάσα με το εξωτερικό καλούπι, και στο στεφάνι παραμένει η καρδιά και η χωματένια καμπάνα. Αφαιρεί κομμάτι - κομμάτι τη χωματένια καμπάνα. Με πολλή προσοχή καθαρίζει και επιδιορθώνει τις επιφάνειες των δυο καλουπιών - δηλαδή την καρδιά και το εσωτερικό καλούπι - χρησιμοποιώντας καρβουνόσκονη, στάχτη και γραφίτη. Στο εξωτερικό καλούπι αποτυπώνει αρνητικά τις φρίζες και τα άλλα διακοσμητικά θέματα με τα οποία θα στολίσει την καμπάνα. Τοποθετεί ξανά, με τη βοήθεια του παλάγκου, την κάσα με το εξωτερικό καλούπι επάνω στην καρδιά. Τώρα τη θέση που είχε η χωματένια καμπάνα θα την καταλάβει το μέταλλο. Ανάβει το φούρνο. Ετοιμάζει το μέταλλο και το διοχετεύει στα καλούπια. Όταν κρυώσει η καινούργια καμπάνα, ο τεχνίτης αφαιρεί την κάσα. Ακολουθεί το φινίρισμα για να διορθωθούν οι μικροατέλειες και, τέλος, κρεμιέται το σιδερένιο γλωσσίδι. Η καμπάνα είναι έτοιμη. 10

13 Η ΣΑΑΑ Γενικά η σάλα, το καλό δωμάτιο, είναι ο χώρος «κοινωνικότητας» της οικογένειας: εκεί γιορτάζονται: εκεί γιορτάζονται οι ονομαστικές γιορτές των μελών της, εκεί μοιράζονται με φίλους και συγγενείς χαρές και λύπες. Σ' αυτό το δωμάτιο εκτίθεται' ό,τι πιο ωραίο υπάρχει στο σπίτι. Η διακόσμηση της σάλας με υφαντά, χειροποίητα κεντήματα και έπιπλα είναι η κύρια φροντίδα της νοικοκυράς ώστε να θαυμαστεί η προκοπή και η νοικοκυροσύνη της. Στο πάτωμα, έστρωναν τα σαλόσκουτα (πολύχρωμες μάλλινες ανδρομίδες). Από προικοσύμφωνα του 18 υ και 19 υ αιώνα διαπιστώνουμε ότι οι ανδρομίδες, συνήθως δύο, αποτελούσαν απαραίτητο μέρος των προικών. Ανδρομίδες έφτιαχναν και επαγγελματίες υφάντρες. 11

14 το ΧΕΙΜΩΝΙΑΤΙΚΟ Το χειμωνιάτικο ή «παραγώνι», βιωνόταν από την ίδια την οικογένεια. Στον ίδιο χώρο μέχρι πριν λίγα χρόνια μαγείρευαν, έτρωγαν και κοιμόντουσαν. Το τζάκι αποτελεί απαραίτητο στοιχείο του χειμωνιάτικου, δεξιά και αριστερά του οποίου συνήθιζαν να κάθονται οι γεροντότεροι. Την ώρα του ύπνου ο πατέρας με τα αρσενικά παιδιά καταλάμβαναν το δεξί μέρος του τζακιού ενώ η μητέρα με τα κορίτσια το αριστερό. Αυτή η «ιεραρχία» στον ύπνο και το κάθισμα γύρω από τη φωτιά πιστεύουμε ότι ανταποκρίνεται αφενός στη δομή της οικογένειας και τη διάκριση των δύο φύλων αφετέρου. Το τζάκι ήταν και χώρος μαγειρέματος: δίπλα του βρισκόταν το «λαδικό» (το ροί με το λάδι) για να μην πήξει το λάδι από το κρύο. Το παραγώνι ζεσταινόταν πιο πολύ με το «σάγισμα», υφαντό από μαλλί γιδίσιο το οποίο μάλιστα είχε την ιδιότητα να σβήνει τις σπίθες του τζακιού. Πάνω στο σάγισμα έστρωναν καλαμένια στρώματα κι εκεί κοιμόντουσαν. 12

15 Μεταξύ άlλων ξυλόγλυπτων αντικειμένων που πλαισιώνουν την εικόνα του χειμωνιάτικου ο λυχνοστάτης και οι ρόκες μαρτυρούν ότι ο χώρος αυτός εξυπηρετούσε την οικογένεια με πολλούς τρόπους: εκεί κεντούσαν, έγνεθαν, έκαναν νυχτέρια. Η ΚΑΜΑΡΗ Η κάμαρη είναι χώρος ύπνου είτε για τους ξένους είτε για το νεώτερο ανδρόγυνο. Εκεί φύλαγαν το γιούκο, δηλαδή τα στίβα με τα δτπλωμένα χειροποίητα μάλλινα του σπιτιού, που πολλές φορές έφτανε μέχρι το ταβάνι. Πηγή υπερηφάνειας της νοικοκυράς, ο γιούκος ήταν η μαρτυρία της προκοπής της: όσο πιο μεγάλος ο γιούκος τόσο και η φήμη της μεγάλωνε. Για να προστατευθεί από τη σκόνη ο γιούκος ήταν πάντα σκεπασμένος μ' ένα μάλλινο υφαντό σεντόνι. Το εικονοστάσι ήταν απαραίτητο στο σπίτι. Άλλοτε, το συναντάμε στη κάμαρη και άλλοτε πάνω από την πόρτα της σάλας. Ακριβώς δiπλα τοποθετούσαν τη στεφανοθήκη για να προστατεύεται ο γάμος και κατ' επέκταση όλη η οικογένεια από κάθε κακό. Στο εικονοστάσι, σήκωνε επίσης το ύψωμα, πρόσφορο, ο παπάς την ημέρα της γιορτής του νοικοκύρη του σπιτιού. 13

16 το ΚΕΑΑΡΙ Στο κελάρι ζύμωναν και φύλαγαν το αμπάρι με το αλεύρι, το σκαφίδι για το ζύμωμα, τη σφραγίδα του ψωμιού και ά'/j..jj.. «αναχρικά» του σπιτιού όπως την τσότρα για το κρασί, τη βαρέλα για το νερό, το μύλο για το πληγούρι, το μύλο και το καβουρδιστήρι του καφέ. Προμήθειες, όπως κρασί, φύλαγαν μέσα σε μεγάλα βαρέλια, βαγένια (Jβαγένι = μπότσες και 1 μπάτσα = 2 1h οκάδες) ή σε μικρά βαρέλια, αφόρες. Το κρασί, το λάδι, τα κρεμμύδια κ. α., τα φύλαγαν στο υπόγειο. Επίσης εκεί τοποθετούσαν το σανό των ζώων και τις «τρακλάδες» με τα κλώνια και με τα κούτσουρα. Όλα αυτά τα ποικίλα είδη ήταν τακτοποιημένα έτσι ώστε να υπάρχει μία προσεκτική «οριοθέτηση» στο χώρο και η μία κατηγορία να μην αγγίζει την άλλη. ΤΑ ΠΡΟΙΚΙΑ.,..r.ι < \\ι... t4

17 Τα προικοσύμφωνα αυτά μας δίνουν την ευκαιρία να αναφερθούμε σύντομα στο θεσμό των προικ ιών. Πρόκειται για κεντημένα και υφαντά είδη της φορεσιάς και του σπιτιού, που έπαιρνε μαζί της η νιόπαντρη και της ανήκαν αποκλειστ ικά. Σε περίπτωση θανάτου της - εάν ήταν άτεκνη - επέστρεφαν τα ρούχα στο πατρικό της. Τα προικιά ήταν η κινητή περιουσία της νέας που, συνήθως, ετοίμαζε η ίδια με τη βοήθεια της μητέρας της. Ο θεσμός των προικιών διακρίνεται από αυτόν της προίκας και δίνονταν πριν από το γάμο. Η προ ίκα σε μορφή χρημάτων ή ακίνητης περιουσίας δεν αποτελούσε πάντα υποχρέωση των γονέων προς την κόρη τους ενώ τα προικιά, έστω και λίγα, δεν έλειπαν από καμία κοπέλα τη στιγμή του γάμου της. Πολλές φορές τα προικιά δεν διακρίνονται από την προίκα επειδή μ' αυτή τη μορφή, κυρίως στις αγροτικές κοινωνίες, η νέα έπαιρνε την προίκας της ως αμοιβή για την εργασία στους αγρούς και τη συμμετοχή της στην παραγωγή. Η προίκα αποτελούσε μέριμνα όλης της οικογένειας ενώ τα προικιά ήταν καθήκον της μητέρας. Ακόμα και σήμερα η μητέρα είναι, σε μεγάλο βαθμό, επιφορτισμένη να μυήσει και να ενθαρρύνει την κόρη προικιών. στην ιδέα του γάμου και των Πλούσιος συμβολισμός κρύβεται στη συνοδεία της κόρης από τα προικιά της. νέα συνοδευόμενη από αυτά έδειχνε στην καινούργια της οικογένεια τις καλές σχέσεις της και τους δεσμούς με το πατρικό της, που φρόντισε να την εξοπλίσει με τα απαραίτητα σου νοικοκυριού. Η σημαντικότητα των προικιών υπογραμμίζεται πρώτα από το γεγονός ότι τα προικιά αποτελούσαν και αποτελούν ακόμη μία σημαντική συναλλαγή γάμου και δεύτερο με την έκθεσή τους σημαδεύεται ένα κοινωνικός ανταγωνισμός. Η γυναίκα στην παραδοσιακή Ελλάδα αποκόμιζε την καινούργια της Η θέση από τα προικιά και όλο το συμβολισμό που κρυβόταν πίσω από αυτά. Ο γάμος σε συνδυασμό με αυτά προσέδιδαν στη γυναίκα μία αναγνωρισμένη θέση στην κοινωνία. Με την έκθεση των προικιών η νέα δεν έδειχνε μόνο την προκοπή της αλ'λά. και την οικονομική άνεση της οικογένειάς της. Επίσης, σ' εποχές όπου οι ανύπανδρες δεν κυκλοφορούσαν ούτε στην αγορά του χωριού ούτε σε άλλους δημόσιους χώρους (μόνο στην Εκκλησία), η εμφάνιση - «έκθεση»- έκθεση των προικιών συνδυαζόταν με την πρώτη δημόσια της κόρης μέσα από τα χειροποίητα έργα της. Έτσι, το έθιμο αυτό αποτελούσε, μέχρι πρόσφατα, την τομή των δύο σφαιρών του δημοσίου και ιδιωτικού β ίου. Δημιουργούσε για πρώτη φορά μία κοινωνική συνδιαλλαγή μεταξύ της νέας και της κοινωνίας. Με την πάροδο του χρόνου η μορφή των προικιών έχει αλλάξει εφόσον τα είδη που την αποτελούν δεν είναι πια χειροποίητα αλλά αγοραστά και τυποποιημένα βιομηχανικά. Η όλη ψυχική και οργανική ενέργεια που διοχετευόταν στην κατασκευή τους διοχετεύεται τώρα στην αγορά τους και αποτελεί χρηματική επένδυση. Το ενδιαφέρον στοιχείο στην όλη αντιμετώπιση των αγοραστών προικιών είναι το γεγονός ότι τα διάφορα αυτά είδη στολίζονται με βιομηχανοποιημένα κεντίδια και δαντέλες σε απομίμηση των χειροποίητων, πράγμα που αποδεικνύει ότι υποσυνείδητα συνεχίζεται η παράδοση υποταγμένη σε σύγχρονες μεθόδους και ανάγκες. ΤΑ ΠΡΟΙΚΟΣΥΜ~ΩΝΑ 15

18 ΤΑ ΠΡΟΙΚΟΣΥΜ!ΩΝΑ Ί ~? rιι...,.ο(~ ι v..,.,.. 1,. ' Τα χειρόγραφα προικοσύμφωνα, που από το περιεχόμενό τους, παρατηρούμε ότι οι γονείς προίκιζαν τις κόρες με κινητά και ακίνητα αγαθά. Από τα κινητά, διακρίνουμε τα είδη ένδυσης (τσεμπέρια, φέσια, πουκάμισα, φουστάνια γιορτινά, φανέλες), κοσμήματα (δακτυλίδια, σκουλαρίκια ασημογιόρντανο, ζωνάρια), είδη σπιτιού (βελέντζες, παπλώματα, πεσκίρια, μαξιλάρια, σεντόνια, ανδρομίδες), είδη κουζίνας (πυρωστιές, σούβλες, ταψιά, τηγάνια, σκανταλέτο ή σίδερο, χαρανί ή καζάνι, σουρωτήρια) και άλλα διάφορα, όπως κασέλες. Τα ακίνητα που ήταν για «ανάχτι», δηλαδή οικονομική ενίσχυση. μία περίπτωση χωράφια στα Βλάχικα και σε άλλη ένα αμπέλι στο Βιδόνι Αυτά ήταν στη Τονίζουμε ότι τα προικοσύμφωνα αυτά τα σύντασσαν οι ίδιοι οι γονείς. Όλα άρχιζαν με ένα θρησκευτικό τυπικό, όπως για παράδειγμα : «εις το όνομα του Πατρός 16

19 και του Υιού και του Αγίου Πνεύ ματο ς... με το Σταυρού και τα αρ χικά ΙΣ ΧΡ ΝΙ ΚΑ». ΟΠΛΑ ΚΑΙ ΑΝΠΚΕΙΜΕΝΑ ΑΝΔΡΙΚΟΥ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΚΕΡΑΜΙΚΑ Η συλλογή Σαββοπούλου περιλαμβάνει αξιόλογα έργα των Μηνά Αβραμίδη και Ν. Θ εοδώρου, δύο από τους σημαντικότερους επώνυμους Έλληνες λαϊκούς κερ α μίστε ς. 17

20 Και οι δύο δημιούργησαν στην Β. Ελλάδα αν και τα πρώτα χρόνια της καλλιτεχνικής τους δραστηριότητας τοποθετούνται στην Κιουτάχεια της Μ. Ασίας για τον μεν και στη νήσο Σίφνο για τον δε. Ο Μηνάς Αβραμίδης γεννήθηκε το Ι 877 στην Κουτάχεια. Στην αρχή δούλεψε σαν μαρμαράς, από πολύ μικρός όμως έδειξε μεγάλη κλίση στην αγγειοπλαστική. Το 1923 κατέφυγε στη Φλώρινα που ήταν τότε το σημαντικότερο κεραμοπλαστικό κέντρο της Β. Ελλάδας. Η γνωστή προσφορά όμως του Αβραμίδη στη λαϊκή τέχνη της Μακεδονίας αρχίζει από τη Θεσσαλονίκη όπου εγκαταστάθηκε το Η συλλογή Σαββοπούλου αποτελείται κυρίως από πιάτα, η επιπεδόκοιλη επιφάνεια των οποίων κατ' εξοχή προσφέρεται για να δεχτεί τα πολύπλοκα θέματα του Μηνά Αβραμίδη. Η θεματογραφία και η τεχνοτροπία του Μηνά έχουν αναμφισβήτητα πάρει στοιχεία τόσο από τη Βυζαντινή όσο και από την Ανατολική γενικά αγγειογραφία. Όμως τα έργα του είναι μοναδικά και εντελώς δικά του. τα έργα της συλλογής χωρίζονται στις εξής μεγάλες θεματικές ενότητες: 1) Παλαιά Διαθήκη (εικ. 54) και Ορθόδοξη Εικονογραφία 2) Βυζαντινή και Ανατολική Παράδοση 3) Αρχαία Ελληνική Ιστορία και Μυθολογία Πολλά από τα θέματα Βυζαντινής και Ανατολικής παράδοσης παρουσιάζουν τερατο μαχίες. Τα κύκλια θέματα και οι τερατομαχίς είναι καταφανής στα πιο διάσημα και εμπνευσμένα έργα. Χαρακτηριστικό είναι το καμπύλωμα ή το σπάσιμο που δίνει στις ουρές των ψαριών αναγκάζοντάς τα να ακολουθήσουν τις κυρτότητες του κεραμικού, είτε αυτό είναι η ολοστρόγγυλη επιφάνεια ενός πιάτου, είτε είναι η κοίλη εσωτερική ή η κυρτή εξωτερική επιφάνεια μιας κούπας. Αυτό είναι ένα χαρακτηριστικό της ατέρμονης διάταξης μέσα στο καμπύλο περίγραμμα. ΚΕΝΤΗΜΑΤΑ Οι ποδόγυροι αυτοί παρουσιάζουν ένα σταθερό τύπο επαναλαμβανόμενων μοτίβων. Η κεντήστρα φαίνεται να σέβεται την παράδοση εφόσον δεν ξεφεύγει από το σχέδιο, το χρώμα και τη βελονιά. Γοργόνες, πουλιά και γαρίφαλα αποτελούν τα κυρίαρχα μοτίβα. Διακρίνονται σε μονόχρωμα (συνδυασμός από πορτοκαλί, πράσινες, μπλέ και κίτρινες κλωστές). Οι κυριότερες βελονιές είναι η κρητική φτερωτή ή αλυσιδωτή, το ψαροκόκαλο, η σατέν και οι γαλλικοί κόμποι 18

21 Μ' αυτά τα κεντήματα που σώζονται τμηματικά, έχουν ασχοληθεί Έλληνες και ξένοι μελετητές, επειδή πρόκειται για πραγματικά αριστουργήματα φτιαγμένα από τις Κρητικές κεντήστρες. Τα στοιχεία που συνιστούν τη σπουδαιότητα αυτού του κεντήματος είναι ο πλούσιος διάκοσμος του οποίου τα θέματα δείχνουν καθαρά επιδράσεις από το Βυζάντιο (δικέφαλος αετός), την Ανατολή (άνθη μέσα στα βάζα) και τη Δύση από την παραμονή των Ενετών στο νησί μέχρι το 17 αιώνα.!ορεσιεσ Φορεσιές από την ηπειρωτική και νησιώτικη Ελλάδα Έτσι, διαμορφώθηκαν οι ενότητες - προσθήκες με : 1. φορεσιές και εξαρτήματα των Καραγκούνηδων και Σαρακατσάνων, 2. φορεσιές της νύφης από τη Σαλαμίνα και 3. πουκάμισα, σεγκούνες και ποδιές από διάφορες περιοχές της Ελλάδας. ΚΑΡΑΓΚΟΥΝΙΚΗ ΚΑΙ ΣΑΡΑΚΑΤΣΑΝΙΚΗ!ΟΡΕΣΙΑ Οι Καραγκούνηδες και οι Σαρακατσάνοι είναι δύο ομάδες με ιδιόμορφη τέχνη που είναι έκδηλη και στις φορεσιές τους. Η ανδρική και γυναικεία φορεσιά της κάθε ομάδας διακρίνεται από διαφορετικά χρώματα, σχέδια και μοτίβα - σύμβολα που είναι υφασμένα και κεντημένα στα διάφορα εξαρτήματα. Όλες αυτές οι διαφορές οφείλονται σε ιδιότυπες και κοινωνικο- οικονομικές συνθήκες, ήθη και έθιμα. Οι Καραγκούνηδες, αγρότες κάτοικοι της πεδινής Θεσσαλίας, υπήρξε ανέκαθεν ένας αμετακίνητος πληθυσμός λόγω της φύσης της οικονομίας τους σε αντίθεση με τους Σαρακατσάνους που, ως κτηνοτρόφοι, ήσαν υποχρεωμένοι να μετακινούνται συνεχώς προς εξασφάλιση τροφής των κοπαδιών τους. ΣΑΡΑΚΑΤΣΑΝΙΚΗ!ΟΡΕΣΙΑ Στην εκθετική αυτή ενότητα περιλαμβάνονται: α) Η καθημερινή ανδρική φορεσιά της Θράκης που κατασκευάστηκε στα τέλη του 19ου αιόjνα. αμάνικη με κουμπιά Αποτελείται από το ποτούρι (μάλλινο παντελόνι) το τσαμαντάνι (ζακέτα στο στήθος), τη ζακέτα με μανίκια, τα μανικέτια και το ζωνάρι Σε πιο επίσημες εκδηλώσεις φορούσαν τη μάλλινη φουστανέλα. β) Οι γυναικείες φορεσιές της Θράκης με τα παρακάτω εξαρτήματα: 1. το κατασάρκι, φανέλα με κεντημένα μανικέτια 2. το λευκό βαμβακερό πουκάμισο και τα επιμάνικα 3. τη μαύρη πολύπτυχη, μάλλινη φούστα, 4. το τσμαντάνι, είδος γιλέκου που στηρίζεται από τη φούστα με μεγάλες κόπιτσες. 5. το φτιαγμένο από τραγομαλίσια στρίμματα ζωνάρι 5. τη «φώκη» ζώνη με πόρπη (γκουμπές). Ο όρος φώκη προέρχεται από το δέρμα φώκιας που πιστεύεται ότι εξασφαλίζει σ' αυτήν που τη φοράει υγεία, δύναμη και τεκνοποϊα 7. τη «παναούλα», μικρή κεντημένη με διάφορα σχέδια - σύμβολα ποδιά ~. την τραχηλιά τις καλαμίδες, πλεκτές χρωματιστές κάλτσες χωρίς πατούσες, ιο. τις πατούνες, πλεκτές κοντές κάλτσες με πατούσες ΚΑΡΑΓΚΟΥΝΙΚΗ!ΟΡΕΣΙΑ Η νυφική και γιορταστική φορεσιά της Καρδίτσας αποτελείται από το λινό :ουκάμισο με τις μαύρες μεταξωτές κλωστές και κρόσσια στα μανίκια και τον 19

22 ποδόγυρο. Ο σαγιάς από βαμβακερό ύφασμα είναι ανοικτός επενδύτης με πιέτες στην πλάτη. Το γιλέκο στολίζεται με πολύχρωμα γαϊτάνια και η τραχηλιά είναι λευκή, βαμβακερή με κοκκινοκέντημα. Τα καβαδομάνικα είναι βελούδινα. Πλούσιες σε διακόσμηση και συμβολισμό είναι οι ποδιές. Το μάλλινο γιουρντί φοριόταν πάνω απ ' όλη τη φορεσιά το χειμώνα. ΝΥΙΙΚΗ!ΟΡΕΣΙΑ ΣΑλΑΜΙΝΑΣ Η νυφική φορεσιά από τη Κούλουρη Σαλαμίνας είναι μία από τις πιο πλούσιες σε διακόσμηση ελληνικές παραδοσιακές φορεσιές. Η ίδια στολή φοριόταν από την νιόπαντρη και σε άλλες εορταστικές περιστάσεις μέχρι και τη γέννηση του πρώτου της παιδιού. Αποτελείται από : 1. Το «φουστάνυ>, πολύπτυχο μακρύ φόρεμα από σκούρο χασέ ύφασμα βαμμένο από ντόπιους τεχνίτες. 2. Το βελούδινο πανωκόρμι. 3. Τον τζάκο και 4. Την ποδιά από το ίδιο βυσσινί βελούδο και πυκνό χρυσοκέντημα. 5. Τη :rpυσοϋφαντη μπόλια με την πλατιά δαντέλα για το στολισμό του κεφαλιού Χαρακτηριστικά είναι επίσης τα κοσμήματα στήθους και μέσης. Για την πρωτοτυπια του διακρίνεται ο δίχτυς, κόσμημα στήθους που παλαιότερα οι Κουλουριώτισσες έφτιαχνα με μαύρες και άσπρες χάντρες και κοράλια. ΠΟΥΚΑΜΙΣΛ Το πουκάμισο είναι βασικό και απαραίτητο εξάρτημα κάθε φορεσιάς. Μακρύ ή κοντό, με μανίκια ή χωρίς, το πουκάμισο είναι συνήθως κεντημένο μόνο στα ορατά σημεία, όπως είναι ο ποδόγυρος. Ανάλογα με το σχέδιο, το χρώμα και το είδος της βελονιάς διαφέρει από περιοχή σε περιοχή. 20

23 ΙΟΥΣΤΑΝΕλΑ Η φουστανέλα προέρχεται από τον πολύπτυχο χιτώνα της ρωμαιιcης στρατιωτικής στολής. Ξεκίνησε ως κοινό πουκάμισο για να καταλήξει στο γνωστό τύπο της πολύπτυχης φούστας. Πριν καταλήξει στα Μουσεία, διέγραψε μια μεγάλη ιστορική ενδυματολογικής, ιστορικής και συμβολικής σημασίας στον τόπο μας. Χαρακτηριστικά γράφει ο Δ. Μάργαρης ότι «πριν το εικοσιένα η φουστανέλα ή ταν το πολιτικό ένδυμα των Ελλήνων, και στον καιρό του Αγώνα γίνηκε και πολεμαρχικό...». Στα 1833 καθιερώθηκε από τον ελληνικό στρατό ως εθνικό ένδυμα και μ' αυτό παρουσιάστηκε ο Όθωνας στα 1836, στην Τρίτη επίσημη επέτειο του ερχομού του στην Αθήνα. Όλη η φορεσιά πήρε το όνομά της από τη φούστα. Η φουστανέλα με τις πτυχώσεις της αποτελεί ένα σημαντικό και εντυπωσιακό εξάρτημα. Πάνινες λόξες, τα λαγγιόλια, σχηματίζουν «τη μάνα» και πολ'λές μάνες σχηματίζουν τη φουστανέλα. Το γάζωμα γινόταν στο χέρι ή στη μηχανή. Ελληνοράφτες, 'λέγονταν οι «τεχνίτες» της φουστανέλας ενώ φραγκοράφτες ήσαν αυτοί που έραβαν τα ξενόφερτα ευρωπαϊκά. Στις αρχές του 19ου αιώνα έζησε και εργάστηκε στα Γιάννενα ο Νέστορας Αποστολίδης και στο Ναύπλιο ο Σταύρος Κρεμμύδας, που ετοίμασε στα 1835 τη Φουστανέλα του Όθωνα. Γύρω στα 1930, στην Αθήνα εργάστηκαν άλλοι δύο ελληνοράφτες ο Κώστας Γεωργούλας, που σχεδίασε τη στολή του Προτύπου Τάγματος των Ευζώνων, και ο Γεωργίου. Η φόρμα (κεντητό μανικωτό γιλεκάκι), η φέρμελη (επανωγέλεκο) και τα τουζλούκια απασχολούσαν τρεις διαφορετικές ειδικότητες τεχνιτών: του ζεχά, του γαϊνωτή και του κεντιστή. Άλλα εξαρτήματα που συμπληρώνουν τη φορεσιά είναι το δερμάτινο σελάχι, το φέσι, τα τσαρούχια και η παλάσκα. Στο Λαογραφικό Μουσείο Στεμνίτσας εκτίθενται δύο είδη συναφή με τη φουστανέλα : το σκαντα'λέτο, ειδικό σίδερο με κάρβουνα, για να σιδερώνει τις πτυχές της φουστανέλας και το ασημένιο κουμπωτήρι των τουζλουκιών που με τη σειρά τους κούμπωναν με κόπιτσες και απαιτούσαν τη χρήση ενός τέτοιου εργαλείου. 21

24 ΟΙ ΕΙΚΟΝΕΣ Στο τέλος του 17 00, το 18 και το 19 αι. στην ευρύτερη περιοχή της Β. Ελλάδας παρατηρείται μια μεγάλη δημογραφική, εμπορική και παιδευτική άνθηση, ιδιαίτεα μετά τη συνθήκη του Κάρλοβιτς (1699), που παρε ίχε προνόμια στους χριστιανούς κατοίκους της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Στα πλαίσια της θρησκευτικής ανοχής, εκκλησίες ανακαινίζονται αλλά και κτίζονται, με συνέπεια να διακοσμούνται με τέμπλα και εικόνες. Μια άνθηση που δεν παρατηρείται μόνο στις μεγάλες πόλεις αλλά και στους αγροτικούς πληθυσμούς και που φέρει μια ανανέωση και στους τρόπους με την επιστροφή σε παλαιότερα πρότυπα και όχι μόνον: Οι τοιχογραφίες της παλαιολόγειας εποχής, οι κριτικές εικόνες που υπήρχαν παντού χάρη στην σημαντική αγορά εικόνων που αναπτύχθηκε από το 15 αι. με τα κρητικά εργαστήρια, τα χαρακτηριστικά, που ήδη από το 16 αι. κυκλοφορούσαν στους κύκλους των ζωγράφων μεταφέροντας τη δυτική τέχνη, τα βιβλία με τις τυπωμένες ξυλογραφίες τους, η εμφάνιση και μεγάλη κυκλοφορία των χάρτινων εικόνων - προσκυνηταρίων, η πρώτη που τυπώθηκε το 1682, καθώς και η γειτονία με τα βενετοκρατούμενα και δυτικίζοντα Επτάνησα αποτελούν και φανερώνουν την ποικιλομορφία των προτύπων, επιλογών αλλά και τοποθετήσεων που είχαν οι ζωγράφοι αυτήν την εποχή. Μέσα σ' αυτό το πνεύμα, χειρόγραφες ερμηνείες ζωγράφων καταρτίζονται προς διευκόλυνση των αγιογράφων για την τήρηση της τεχνικής και εικονογραφικής παράδοσης: Διονύσιος ο εκ Φουρνά ( /5) «Ερμηνεία της Ζωγραφικής τέχνης» ( ) ή για τον εκσυγχρονισμό της: Παναγιώτης Δοξαράς ( ), «Περί Ζωγραφίας» (1726). «Παρέες» ζωγράφων από την iδια οικογένεια ή συντοπίτες στολίζουν εκκλησίες αλλά και σπίτια, όχι μόνο στη δική τους περιοχή αλλά φτάνουν ως την Πελοπόννησο, τα νησιά και τα παράλια της Μικράς Ασίας. Στην τέχνη τους δέχονται επιδράσεις από τα μνημεία των τόπων της καταγωγής τους αλλά και από τα μέρη που περιοδεύουν και κυρίως από τον Άθω. Έτσι, παρατηρείται και μια έμμεση αναδρομή σε παλαιολόγειους τρόπους και πρότυπα που απλόχερα προσέφερε και κυρίως προτιμούσε το Άγιον Όρος και που μεταγράφονται σε καλλιγραφική έκφραση με φωτεινούς τόνους, γλυκερά πρόσωπα με μαλακό πλάσιμο και πτυχολογία απλοϊκή. Παράλληλα, συνεχίζεται η αντικλασική τεχνοτροπία της βυζαντινής τέχνης που 22

25 πάντα προτιμήθηκε στην περιοχή της Β. Ελλάδας, μόνο που τώρα απλουστευμένη στα εκφραστικά της μέσα, γίνεται σιγά - σιγά μια λαϊκή τέχνη με διακοσμητική διάθεση - το ανατολικό ροκοκό και μπαρόκ δε λείπει - με έντονα χρώματα και περιγράμματα, με συνέπεια την εκφραστική ασχήμια των προσώπων, την έλλειψη χάρης και ευπρέπειας στις στάσεις και στις χειρονομίες, τις γραφικές λεπτομέρειες, τους πολυτελείς θρόνους, τα ανέντακτα κτίρια. Από την ευρύτερη περιοχή της Β. Ελλάδας ξεχωρίζουν το 18 αι. τα ηπειρωτικά εργαστήρια με το υψηλό επίπεδο στην τεχνική απόδοση, στους στικτούς, χρυσούς φωτοστεφάνους και τις επιρροές από τα γειτονικά βενετοκρατούμενα Επτάνησα, επίσης τα παλαιότερα εργαστήρια της Καστοριάς και της Δ. Μακεδονίας που ακολουθούν παραδόσεις του τέλους του 15 υ και του 16 υ αι., της Θεσσαλονίκης και του Αγίου Όρους συχνά με παλαιολόγειες απηχήσεις, καθώς τέλος και τα εργαστήρια της Θράκης (Σωζόπολης, Αίνου, Tarnovo, Φιλιππούπολης, Μονής Rila... ) με έντονο το χειροτεχνικό χαρακτήρα, χωρίς καλλιτε Αργότερα, το 19 αι., συγχρόνως με τις περιφερόμενες «συντροφιές» έχομε και εργαστήρια τοπικά, κυρίως στα Βαλκάνια - 19 ς αι. στην Ελλάδα δεν έχει μελετηθεί ιδιαίτερα -, χώρος ενιαίος με τη Β. Ελλάδα, με πληθυσμούς με κοινή ορθόδοξη θρησκευτική και καλλιτεχνική παράδοση με τον ελληνικό και όπου πάντα υπήρχε μια παραδοχή της υπεροχής των Ελλήνων αγιογράφων. Η παραγωγή αυτών των εργαστηρίων δεν ξεπερνά το χειροτεχνικό χαρακτήρα και επιζεί τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 19 αι.. Οι αγροτικής καταγωγής αυτοί ζωγράφοι που ζωγραφίζουν για αγροτικούς και ποιμενικούς πληθυσμούς αγαπούν πολύ τις Δεήσεις με τη μεσιτεία αγίων που σχετίζονται με τον καθημερινό βίο, τις μεγάλες θρησκευτικές γιορτές, τις τόσο σημαντικές σε μια μικρή κοινωνία αλλά και τις βιοτικές αγωνίες τους, όπως ο βοσκός άγιος Μάμας, 0 ζευγάς άγιος Μόδεστος, ο τρυγητής άγιος Τρύφων αλλά και ο προστάτης των βρεφών άγιος Στυλιανός, ο προστάτης από την πανούκλα άγιος Χαράλαμπος, οι αγιοποιημένες ημέρες Κυριακή και Παρασκευή. Οι εικόνες αυτές και τα τρίπτυχα - ιδιαίτερος τύπος εικόνων οικιακής λατρείας - έχουν ιδιωτικό χαρακτήρα λατρείας και δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που στην πίσω όψη των εικόνων αναγράφονται ενθυμήσεις οικογενειακές, γεμάτες ορθογραφικά λάθη - κυρίως γεννήσεις, δωρεές κ.λπ. Τα υλικά είναι συνήθως φτωχά. Η ποιότητα του

26 ξύλου και των χρωμάτων χαμηλή. Ο χρυσός κάμπος εγκαταλείπεται - μένει μόνο σπανιότερα στους φωτοστέφανους που είναι τότε συχνά διακοσμημένοι με εμπίεστα κοσμήματα - και στο βάθος στολίζουν ζώνες με έντονα χρώματα ή και μικρογραφικές απεικονίσεις τοπίων, ενώ σε μερικές περτπτώσεις προτιμάται το ασήμι. Επίλογος «Ζούμε σε μια εποχή κατά την οποία η αλματώδης ανάπτυξη της τεχνολογίας, η καταναλωτική κοτνωνία, η απομάκρυνση των μαζών από την πνευματικότητα περνούν και ισοπεδώνουν τα σύνορα κατ τους εθντκούς χαρακτήρες. Κάτω απ' αυτές τις συνθήκες, η ανάγκη γτα τη διάσωση κατ διαφύλαξη των στοτχείων που συνθέτουν το συνδεττκό τστό του έθνους, γfνετατ επιτακτικότερη από κάθε άλλη φορά. Η επιστροφή στην παράδοση δε θα πρέπετ να εfνατ μτα επιθυμfα εύκολης φυγής, βοηθώντας τον τουρισμό των ημερών μας με το φολκλορτσμό του, αλλά αληθτνός πόθος αυτογνωσίας, πάθους και συνέχειας γτα το «μεράκι» που χάνεται και την αντίληψη ζωής που περικλεf ετ η λατ κή τέχνη σε αντf θεση με το τυποποτημένο, το ευτελές, το «μιας χρήσεως» που βαστλεύει σήμερα)>. 24

Επίσκεψη στο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης

Επίσκεψη στο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης Επίσκεψη στο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης Την Πέµπτη 24 του Οκτώβρη επισκεφτήκαµε το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης που βρίσκεται σε ένα χωριό της Πάφου τη Γεροσκήπου. Εκεί έχει πολλά αντικείµενα που χρησιµοποιούσαν οι

Διαβάστε περισσότερα

12/θέσιο Δημοτικό Σχολείο Παραμυθιάς

12/θέσιο Δημοτικό Σχολείο Παραμυθιάς 12/θέσιο Δημοτικό Σχολείο Παραμυθιάς ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Μ Ε Λ Ι Ν Α ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ & ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Κωλέτση Βασιλική ΠΕ 11 Μάστορα Έλλη ΠΕ 70 Σχολ. Έτος 2000-2001 Τ Α Ξ Ε Ι Σ Β1-ΣΤ1-ΣΤ2 ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΦΟΡΕΣΙΑ Σουλιώτισσα, στο

Διαβάστε περισσότερα

Βυζαντινά Χρόνια. Τι έτρωγαν, Τι έπιναν Οι συνήθειες τους, Ενδυμασία

Βυζαντινά Χρόνια. Τι έτρωγαν, Τι έπιναν Οι συνήθειες τους, Ενδυμασία Βυζαντινά Χρόνια Τι έτρωγαν, Τι έπιναν Οι συνήθειες τους, Ενδυμασία Τι έτρωγαν Στη διατροφή των Βυζαντινών βασικό ρόλο είχαν το ψωμί, τα λαχανικά, τα όσπρια και τα δημητριακά που τα μαγείρευαν με διάφορους

Διαβάστε περισσότερα

Ενδυμασία και Μόδα από τους προϊστορικούς μέχρι τους νεώτερους χρόνους

Ενδυμασία και Μόδα από τους προϊστορικούς μέχρι τους νεώτερους χρόνους 1ο ΓΕΛ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ-ΚΟΡΔΕΛΙΟΥ 2011-2012 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΜΗΜΑ PR1 ΟΜΑΔΑ 2 Ενδυμασία και Μόδα από τους προϊστορικούς μέχρι τους νεώτερους χρόνους Ομάδα 2 Οι Θεές των Όφεων Η ενδυμασία στους

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΟΔΟΣ ΟΨΕΙΣ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ. χατζηπέτρου_ελένη. Περιοχές-Όψεις

ΟΜΟΔΟΣ ΟΨΕΙΣ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ. χατζηπέτρου_ελένη. Περιοχές-Όψεις Τοποθεσία χωριού : Το Όμοδος περιβάλλεται από 2 ψηλές βουνοκορφές Στην εργασία θα μελετηθούν οι διαφορετικές τυπολογίες που εμφανίζονται στο χωρίο, οι σχέσεις τους με το ιδιωτικό και το δημόσιο,ο τρόπος

Διαβάστε περισσότερα

Μόδα και ενδυμασία από τους προϊστορικούς μέχρι τους νεότερους χρόνους.

Μόδα και ενδυμασία από τους προϊστορικούς μέχρι τους νεότερους χρόνους. 1ο ΓΕΛ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ-ΚΟΡΔΕΛΙΟΥ 2011-2012 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΜΗΜΑ PR1 ΟΜΑΔΑ 3 Μόδα και ενδυμασία από τους προϊστορικούς μέχρι τους νεότερους χρόνους. Αρχαϊκή, Κλασσική, Ελληνιστική, Ρωμαϊκή Περίοδος

Διαβάστε περισσότερα

Παλιά επαγγέλματα που χάθηκαν. Μαθήτρια: Μαρία Αβράμη & Βίκυ Τζοβάρα

Παλιά επαγγέλματα που χάθηκαν. Μαθήτρια: Μαρία Αβράμη & Βίκυ Τζοβάρα Παλιά επαγγέλματα που χάθηκαν Μαθήτρια: Μαρία Αβράμη & Βίκυ Τζοβάρα Ο Τσαγκάρης Σήμερα όταν λέμε τσαγκάρης εννοούμε τον τεχνίτη που επιδιορθώνει τα χαλασμένα μας παπούτσια. Πολλοί τσαγκάρηδες γύριζαν τις

Διαβάστε περισσότερα

Τοιχοποιία Ι Επισκευές

Τοιχοποιία Ι Επισκευές Τοιχοποιία Ι Επισκευές Τα κατεστραμμένα ή φθαρμένα μέρη της τοιχοποιίας επισκευάζονται ακολουθώντας τις παραδοσιακές τεχνικές. Ο τεχνίτης πριν ξεκινήσει πρέπει να έχει έτοιμα τα απαιτούμενα υλικά: πέτρες

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ Ι ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΑΦΟΥ Σχολική χρονιά: 2013-2014 ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ Εργασία από τα παιδιά της Γ2 Υπεύθυνη δασκάλα: Χριστίνα Αγαθοκλέους Ο παπλωματάς Ο παπλωματάς είναι ένα από τα παραδοσιακά επαγγέλματα

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήμιο Κύπρου ΑΡΗ 311. Τμήμα Αρχιτεκτονικής Εαρινό Εξάμηνο 2013 ΠΕΡΑ ΟΡΕΙΝΗΣ. Χωριό: Πέρα Ορεινής Θέμα μελέτης: Προσόψεις.

Πανεπιστήμιο Κύπρου ΑΡΗ 311. Τμήμα Αρχιτεκτονικής Εαρινό Εξάμηνο 2013 ΠΕΡΑ ΟΡΕΙΝΗΣ. Χωριό: Πέρα Ορεινής Θέμα μελέτης: Προσόψεις. Πανεπιστήμιο Κύπρου ΑΡΗ 311 Πολυτεχνική Σχολή Παραδοσιακή Αρχιτεκτονική Τμήμα Αρχιτεκτονικής Εαρινό Εξάμηνο 2013 Χωριό: Πέρα Ορεινής Θέμα μελέτης: Προσόψεις ΠΕΡΑ ΟΡΕΙΝΗΣ Φαρζανέ Κοχαρή ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

Διαβάστε περισσότερα

Καλλιεργώντας τη γη. νιν ή ινίν σκάλα του αμπελιου

Καλλιεργώντας τη γη. νιν ή ινίν σκάλα του αμπελιου Καλλιεργώντας τη γη άλετρο βουκάνη ή δουκάνη νιν ή ινίν σκάλα του αμπελιου πενταδόντιν δρεπάνι Οι άνθρωποι όργωναν τη γη με το ξύλινο άλετρο που το έσερναν τα βόδια και έβαζαν τους σπόρους του σιταριού.

Διαβάστε περισσότερα

Ήθη και έθιμα του Πάσχα σε όλη την Ελλάδα

Ήθη και έθιμα του Πάσχα σε όλη την Ελλάδα Ήθη και έθιμα του Πάσχα σε όλη την Ελλάδα Στην Κέρκυρα, το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου χτυπούν οι καμπάνες των εκκλησιών και από τα παράθυρα των σπιτιών πέφτουν κατά χιλιάδες, πήλινα δοχεία στους δρόμους

Διαβάστε περισσότερα

Παραδοσιακή Αρχιτεκτονική

Παραδοσιακή Αρχιτεκτονική Παραδοσιακή Αρχιτεκτονική Αναφέρεται σε ένα διευρυµένο γεωγραφικό πλαίσιο που περιλαµβάνει τον ενιαίο πολιτισµικό χώρο των Βαλκανίων και της Μικράς Ασίας κατά την περίοδο της οθωµανικής κυριαρχίας Αρχικά

Διαβάστε περισσότερα

Γανωτής. Το εργαστήριο του γανωτή Το εργαστήριο του γανωτή είχε όλα τα απαραίτητα υλικά και εργαλεία. α) Υλικά:

Γανωτής. Το εργαστήριο του γανωτή Το εργαστήριο του γανωτή είχε όλα τα απαραίτητα υλικά και εργαλεία. α) Υλικά: Γανωτής Γανωτής 1 ονοµάζεται ο τεχνίτης που επικαλύπτει χάλκινα σκεύη αλλά και άλλα µεταλλικά αντικείµενα µε καθαρό καλάι 2. Για το λόγο αυτό λέγεται και καλαϊτζής. Οι γανωτήδες ήταν συνήθως πλανόδιοι

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΤΩΝ ΜΕΤΕΩΡΩΝ

ΤΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΤΩΝ ΜΕΤΕΩΡΩΝ ΤΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΤΩΝ ΜΕΤΕΩΡΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Για να γνωρίσει κάποιος τα Μετέωρα και να βιώσει τη μαγεία του πέτρινου δάσους, ο καλύτερος και μοναδικός τρόπος είναι να πεζοπορήσει ανάμεσα στους Μετεωρίτικους πύργους

Διαβάστε περισσότερα

Νεοκλασική μορφολογία και βασικές αρχές δόμησης

Νεοκλασική μορφολογία και βασικές αρχές δόμησης Νεοκλασική μορφολογία και βασικές αρχές δόμησης Βασικές αρχές της αρχιτεκτονικής του νεοκλασικισμού 1. Το δομικό σύστημα που χρησιμοποιείται είναι αυτό της «δοκού επί στύλου», δηλ. κατακόρυφοι φέροντες

Διαβάστε περισσότερα

01 Ιερός ναός Αγίου Γεωργίου ΓουμένισσΗΣ

01 Ιερός ναός Αγίου Γεωργίου ΓουμένισσΗΣ Ιερός ναός Αγίου Γεωργίου ΓουμένισσΗΣ Ιερός ναός Αγίου Γεωργίου ΓουμένισσΗΣ Το περίτεχνο τέμπλο του Αγίου Γεωργίου με τα πλευρικά τμήματά του Α Ν Α Δ Ε Ι Ξ Η Τ Ω Ν Μ Ε Τ Α Β Υ Ζ Α Ν Τ Ι Ν Ω Ν Μ Ν Η Μ Ε

Διαβάστε περισσότερα

Θέμα: ΟΡΓΑΝΩΣΗ & ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΓΡΑΜΜΙΚΩΝ ΣΧΕΔΙΩΝ

Θέμα: ΟΡΓΑΝΩΣΗ & ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΓΡΑΜΜΙΚΩΝ ΣΧΕΔΙΩΝ ΤΕΙ ΣΕΡΡΩΝ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΔΟΜΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ Θέμα: ΟΡΓΑΝΩΣΗ & ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΓΡΑΜΜΙΚΩΝ ΣΧΕΔΙΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ & ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΗΣ Σύνταξη κειμένου: Μαρία Ν. Δανιήλ, Αρχιτέκτων

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΜΟΝΙΚΕΣ ΧΑΡΑΞΕΙΣ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΣΠ. ΠΑΠΑΛΟΥΚΑ

ΑΡΜΟΝΙΚΕΣ ΧΑΡΑΞΕΙΣ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΣΠ. ΠΑΠΑΛΟΥΚΑ ΑΡΜΟΝΙΚΕΣ ΧΑΡΑΞΕΙΣ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΣΠ. ΠΑΠΑΛΟΥΚΑ α) Ειρήνη Χρυσοβαλάντη Ρουμπάνη β) Μαρία Πανακάκη «Το τοπίο είναι αντικείμενα σε διάφορες αποστάσεις, που χαρακτηρίζονται με χρώματα, σε διάφορες πλάκες, οριζόντιες,

Διαβάστε περισσότερα

ΣΚΕΥΗ (ΠΑΛΑΤΙ-ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ- ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ) 5 η ομάδα

ΣΚΕΥΗ (ΠΑΛΑΤΙ-ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ- ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ) 5 η ομάδα 5 η ομάδα 1 ο Πρότυπο Πειραματικό Δημοτικό Σχολείο Θεσσαλονίκης Τάξη Ε2 2014-2015 Μυρσίνη Μαλιόγκα, Ευάγγελος Σωτηριάδης, Κατερίνα Γαλλιού 1. Τι σκεύη χρησιμοποιούσαν οι αυτοκράτορες στις στρατιωτικές

Διαβάστε περισσότερα

Ξενοδοχείο 4* «Virginia Hotel» εκτός Σχεδίου Δήμος Ρόδου

Ξενοδοχείο 4* «Virginia Hotel» εκτός Σχεδίου Δήμος Ρόδου Σάββενας Γιώργος Αρχιτέκτων Μηχ/κος Ε.Μ.Π. Ξενοδοχείο 4* «Virginia Hotel» εκτός Σχεδίου Δήμος Ρόδου Αρχιτεκτονική Μελέτη: Γ. Σάββενας Πολιτικός Μηχανικός: Κ. Χριστόπουλος Διακοσμήτρια: Κ. Καλλιγά Σάββενα

Διαβάστε περισσότερα

Κατσούνα, σαρίκι και στιβάνια -Τα αξεσουάρ των αγροτών της Κρήτης

Κατσούνα, σαρίκι και στιβάνια -Τα αξεσουάρ των αγροτών της Κρήτης Κατσούνα, σαρίκι και στιβάνια -Τα αξεσουάρ των αγροτών της Κρήτης Μπορεί η κυβέρνηση να απαγόρευσε στους αγρότες της Κρήτης να φέρουν στην Αθήνα τα τρακτέρ, ωστόσο εκείνοι έκαναν απόβαση με τον γνωστό

Διαβάστε περισσότερα

Δημιουργία Υφασματογραφίας

Δημιουργία Υφασματογραφίας Δημιουργία Υφασματογραφίας Δημιουργία υφασματογραφίας Με την τεχνική αυτή μπορούμε να δημιουργήσουμε μια σύνθεση με το ράψιμο διάφορων υφασμάτων και άλλων υλικών μεταξύ τους, πάνω σε μια βάση από ανθεκτικό

Διαβάστε περισσότερα

Χημεία και Καθημερινή ζωή

Χημεία και Καθημερινή ζωή Χημεία και Καθημερινή ζωή 1. Η επιμετάλλωση στα παλιά χρόνια. Το επάγγελμα του γανωτή Τα παλιά χρόνια, τα περισσότερα σκεύη που χρησιμοποιούσαν οι άνθρωποι για τις καθημερινές τους δουλειές και ιδιαίτερα

Διαβάστε περισσότερα

2. τα ρωμαϊκά, που το λούκι έχει μετασχηματιστεί σε επίπεδο και έχει ενσωματωθεί στο καπάκι

2. τα ρωμαϊκά, που το λούκι έχει μετασχηματιστεί σε επίπεδο και έχει ενσωματωθεί στο καπάκι Οι αριθμοί αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο, αλλά είναι σημαντικό να μελετήσουμε τον τρόπο που σημειώνονται οι αριθμοί που αποδίδουν στα σχέδια τις διαστάσεις του αντικειμένου. Οι γραμμές διαστάσεων

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ: «ΜΙΚΡΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΔΙΑΚΟΠΩΝ»

ΘΕΜΑ: «ΜΙΚΡΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΔΙΑΚΟΠΩΝ» ΑΡΧΗ 1ης ΣΕΛΙ ΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΣΑΒΒΑΤΟ 26 ΙΟΥΝΙΟΥ 2010 ΚΟΙΝΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΤΟ ΓΡΑΜΜΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ ΠΕΝΤΕ (5) ΘΕΜΑ: «ΜΙΚΡΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΔΙΑΚΟΠΩΝ» ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ: Πρόκειται

Διαβάστε περισσότερα

ΡΑΠΤΗΣ ΠΤΕΛΕΑ ΛΕΙΒΑΔΑΚΙ

ΡΑΠΤΗΣ ΠΤΕΛΕΑ ΛΕΙΒΑΔΑΚΙ ΡΑΠΤΗΣ ΠΤΕΛΕΑ ΛΕΙΒΑΔΑΚΙ προς Λιβαδάκι ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΕΛΑΙΟΤΡΙΒΕΙΟ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ Η Σύσταση του Οικισμού: Ο οικισμός είναι ορεινός, αγροτικός και αποτελείται από: -13 κατοικίες, (μόνιμα διαμένουν σε 6 από αυτές,

Διαβάστε περισσότερα

Μινωικός Πολιτισμός σελ. 23-28

Μινωικός Πολιτισμός σελ. 23-28 Μινωικός Πολιτισμός σελ. 23-28 Να περιγράψετε ένα μινωικό ανάκτορο; Μεγάλα Συγκροτήματα κτιρίων, Είχαν πολλές πτέρυγες-δωματίων, Διοικητικά, Οικονομικά, Θρησκευτικά και Καλλιτεχνικά κέντρα της περιοχής,

Διαβάστε περισσότερα

ισόγειο βρίσκεται άλλοτε σε άμεση επαφή με το υπόγειο και άλλοτε το χρησιμοποιεί σαν βοηθητικό χώρο εξωτερικά προσπελάσιμο από το κεντρικό

ισόγειο βρίσκεται άλλοτε σε άμεση επαφή με το υπόγειο και άλλοτε το χρησιμοποιεί σαν βοηθητικό χώρο εξωτερικά προσπελάσιμο από το κεντρικό τεχνική έκθεση Η μορφή, ο τόπος, το ρέμα ο οικισμός, το κέντρο του. Ο άλλοτε τυπικός αγροτικός οικισμός γραμμικός με μικρή πλατεία στο μέσο του μήκους του, έπειτα οι μεταγενέστερες επεκτάσεις (σύγχρονες

Διαβάστε περισσότερα

Παραδοσιακή αρχιτεκτονική της Ηπείρου

Παραδοσιακή αρχιτεκτονική της Ηπείρου Παραδοσιακή αρχιτεκτονική της Ηπείρου Η λαϊκή αρχιτεκτονική της Ηπείρου, παρά τις επιμέρους τοπικές μορφολογικές ιδιαιτερότητες, εμφανίζει κοινά χαρακτηριστικά σε όλες τις ορεινές περιοχές. Οι μορφές των

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΒΛΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

ΒΙΒΛΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΒΙΒΛΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ 14 η ΕΦΟΡΕΙΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ 1. Λίγα λόγια για το αρχοντικό 2 2. Το παραμύθι της τοιχογραφίας! (Πρόταση) 3 3. Βρες τη λέξη! (Λύση) 9 4. Ζήσε στον 18 ο αιώνα..

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2014

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2014 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ (Ι) ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Μάθημα: ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΑΡΓΥΡΟΧΟΪΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΗΣ Ε ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ (Ε1) ΣΤΗΝ ΕΥΕΛΙΚΤΗ ΖΩΝΗ

ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΗΣ Ε ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ (Ε1) ΣΤΗΝ ΕΥΕΛΙΚΤΗ ΖΩΝΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΗΣ Ε ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ (Ε1) ΣΤΗΝ ΕΥΕΛΙΚΤΗ ΖΩΝΗ ΤΑ ΕΘΙΜΑ ΤΟΥ ΓΑΜΟΥ Την ημέρα του γάμου μαζεύονται οι κοπέλες στο σπίτι της νύφης και την ντύνουν. Μετά η μάνα της, της πλένει τα πόδια για να

Διαβάστε περισσότερα

Όψεις Βυζαντίου... στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηγουμενίτσας. Εφορεία Αρχαιοτήτων Θεσπρωτίας

Όψεις Βυζαντίου... στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηγουμενίτσας. Εφορεία Αρχαιοτήτων Θεσπρωτίας Εφορεία Αρχαιοτήτων Θεσπρωτίας... στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηγουμενίτσας Το φυλλάδιο αυτό είναι του/της... που επισκέφθηκε το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηγουμενίτσας στις... Το φυλλάδιο που κρατάς στα χέρια σου

Διαβάστε περισσότερα

«ΠΗΛΙΟΝ ΟΡΟΣ» Παραλλαγές του οικείου

«ΠΗΛΙΟΝ ΟΡΟΣ» Παραλλαγές του οικείου . «ΠΗΛΙΟΝ ΟΡΟΣ» Παραλλαγές του οικείου Διάλεξη 15/3/2018 Τμήμα ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΠΘ ΠΜΣ «Χωροταξία-Πολεοδομία» Υπεύθυνος Καθηγ. Άρης Σαπουνάκης Κώστας Αδαμάκης: PHD Αρχιτέκτων Α.Π.Θ Αναπληρωτής Καθηγητής τμήματος

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΛΟΣ 1ης ΑΠΟ 6 ΣΕΛΙΔΕΣ

ΤΕΛΟΣ 1ης ΑΠΟ 6 ΣΕΛΙΔΕΣ ΑΡΧΗ 1ης ΣΕΛΙΔΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΚΟΙΝΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΤΟ ΓΡΑΜΜΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ ΕΞΙ (6) ΘΕΜΑ: «ΜΙΚΡΗ ΕΞΟΧΙΚΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΛΥΠΤΗ»

Διαβάστε περισσότερα

4. Η ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΪΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΖΩΗ

4. Η ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΪΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΖΩΗ 4. Η ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΪΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΖΩΗ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΑΚΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ Οι Αθηναίοι πολίτες ~120.000 Ήταν η μοναδική κυρίαρχη δύναμη στην πόλη. Από αυτούς πήγαζε κάθε εξουσία. Κατάγονταν

Διαβάστε περισσότερα

Χριστουγεννιάτικο χωριό βήμα. Παπαχαραλάμπους steliosparliaros.gr!

Χριστουγεννιάτικο χωριό βήμα. Παπαχαραλάμπους steliosparliaros.gr! Χριστουγεννιάτικο χωριό βήμα βήμα, από την Εβίτα Παπαχαραλάμπους και το steliosparliaros.gr! Ώρα για χειροτεχνία με ένα χιονισμένο χριστουγεννιάτικο χωριό από μπισκότα και γλάσο! Η Εβίτα Παπαχαραλάμπους

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΘΙΜΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΩΝ. Αλεξανδρος Δημήτρης

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΘΙΜΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΩΝ. Αλεξανδρος Δημήτρης ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΘΙΜΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΩΝ Αλεξανδρος Δημήτρης Το Χριστόξυλο Στα χωριά της βόρειας Ελλάδας, από τις παραμονές των εορτών ο νοικοκύρης ψάχνει στα χωράφια και διαλέγει το πιο όμορφο, το πιο γερό, το πιο

Διαβάστε περισσότερα

Η πρώτη οπτική επαφή με τα Αμπελάκια δίνει στον ταξιδιώτη την εντύπωση ότι αυτό το χωριό διαφέρει από τα άλλα... και όντως αυτό συμβαίνει.

Η πρώτη οπτική επαφή με τα Αμπελάκια δίνει στον ταξιδιώτη την εντύπωση ότι αυτό το χωριό διαφέρει από τα άλλα... και όντως αυτό συμβαίνει. Πέντε χιλιόμετρα από τα στενά των Τεμπών, ανηφορίζοντας κανείς μπορεί να δει να ξεπροβάλουν τα Αμπελάκια Λάρισας, η Ιστορική Κοινότητα των Αμπελακίων όπως έχει επικρατήσει. Βρίσκεται στους πρόποδες του

Διαβάστε περισσότερα

Αρχιτεκτονική σχεδίαση με ηλεκτρονικό υπολογιστή

Αρχιτεκτονική σχεδίαση με ηλεκτρονικό υπολογιστή Γ Αρχιτεκτονική σχεδίαση με ηλεκτρονικό υπολογιστή Η χρήση των ηλεκτρονικών υπολογιστών στο τεχνικό σχέδιο, και ιδιαίτερα στο αρχιτεκτονικό, αποτελεί πλέον μία πραγματικότητα σε διαρκή εξέλιξη, που επηρεάζει

Διαβάστε περισσότερα

~~ ΕΛΛΗΝΙΚΆ 12 ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΆ ΜΟΤΙΒΑ

~~ ΕΛΛΗΝΙΚΆ 12 ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΆ ΜΟΤΙΒΑ ~~ ΕΛΛΗΝΙΚΆ 12 ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΆ ΜΟΤΙΒΑ 1. Μέρος κοσμήματος σε σχήμα σταυρού. Ιδιωτική συλλογή Κ. Ζέρμα - Βόλος ..-. ΕΛΛΗΝΙΚΆ 12 ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΜΟΠΒΑ ΕΜΗ ΝΙΚΑ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΆ Μ Ο τι ΒΑ ΤΕΥΧΟΣ12 ο ΠΕΡ ΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήμιο Κύπρου Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος Πρόγραμμα Αρχιτεκτονικής ΠΕΡΑ ΟΡΕΙΝΗΣ.

Πανεπιστήμιο Κύπρου Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος Πρόγραμμα Αρχιτεκτονικής ΠΕΡΑ ΟΡΕΙΝΗΣ. Πανεπιστήμιο Κύπρου Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος Πρόγραμμα Αρχιτεκτονικής ΠΕΡΑ ΟΡΕΙΝΗΣ Βασιλένα Πετκόβα ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΕΡΙΟΧΗΣ Το χωριό βρίσκεται σε απόσταση

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΙΣΜΟΣ ΡΑΠΤΗ. Γενική άποψη του οικισμού. Το άνοιγμα στη θέα. Η περιοχή μελέτης

ΟΙΚΙΣΜΟΣ ΡΑΠΤΗ. Γενική άποψη του οικισμού. Το άνοιγμα στη θέα. Η περιοχή μελέτης ΟΙΚΙΣΜΟΣ ΡΑΠΤΗ Το Ράπτη είναι ένα τυπικό παράδειγμα οικισμού στα ορεινά του νομού Ηλείας :δε χαρακτηρίζεται για τον παραδοσιακό του χαρακτήρα αλλά κυρίως για το πλούσιο φυσικό του περιβάλλον, που όμως

Διαβάστε περισσότερα

Α ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΓΕΡΙΟΥ ΤΑΞΗ Δ 1

Α ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΓΕΡΙΟΥ ΤΑΞΗ Δ 1 Α ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΓΕΡΙΟΥ ΤΑΞΗ Δ 1 Στα πλαίσια της «Ευρωπαϊκής εβδομάδας πολιτισμού» συμμετείχαμε τα τμήματα Δ 1 και Δ 2 και το τμήμα Ε 2 του σχολείου μας, σε μια περιήγηση στα πολιτιστικά μέρη του Γερίου

Διαβάστε περισσότερα

ΠΠΓΕΛ ΙΩΝΙΔΕΙΟΥ ΣΧΟΛΗΣ ΠΕΙΡΑΙΑ

ΠΠΓΕΛ ΙΩΝΙΔΕΙΟΥ ΣΧΟΛΗΣ ΠΕΙΡΑΙΑ ΠΠΓΕΛ ΙΩΝΙΔΕΙΟΥ ΣΧΟΛΗΣ ΠΕΙΡΑΙΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2014-15 ΤΕΤΡ. Β ΤΥΠΟΙ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ Υπεύθυνη καθηγήτρια: Ξ.Χαραλαμποπούλου Μοντέρνα σπίτια Αρχιτεκτονική είναι η τέχνη της «ικανοποίησης

Διαβάστε περισσότερα

Στην κατασκήνωση του 2008 ασχοληθήκαμε με:

Στην κατασκήνωση του 2008 ασχοληθήκαμε με: Στην κατασκήνωση του 2008 ασχοληθήκαμε με: Γλυκίσματα από μαύρη ζάχαρη για το τσάι μας Βαζάκια για ρεσό Καλοκαιρινά σουβέρ από φελό και σκοινί Αρωματικά μαξιλαράκια 1. Βαζάκια για ρεσό Οι κατασκηνωτικές

Διαβάστε περισσότερα

Δημοτικό Σχολείο Θεσπρωτικού. «Απογραφή Παραδοσιακών Σπιτιών στα Ιστορικά Λέλοβα και Μελέτη της Αρχιτεκτονικής τους»

Δημοτικό Σχολείο Θεσπρωτικού. «Απογραφή Παραδοσιακών Σπιτιών στα Ιστορικά Λέλοβα και Μελέτη της Αρχιτεκτονικής τους» Δημοτικό Σχολείο Θεσπρωτικού «Απογραφή Παραδοσιακών Σπιτιών στα Ιστορικά Λέλοβα και Μελέτη της Αρχιτεκτονικής τους» Γ και ΣΤ Τάξη 2007 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η εργασία είναι μια συνεργασία της Γ Τάξης και ΣΤ Τάξης του

Διαβάστε περισσότερα

Το χρυσαφένιο στάρι: από το όργωμα στο ψωμί

Το χρυσαφένιο στάρι: από το όργωμα στο ψωμί Το χρώμα του σκούρου καφέ φορέματος μιας γυναίκας που δουλεύει στο χωράφι κάνει αντίθεση με το χρυσαφένιο στάρι. Με το δρεπάνι στο δεξί της χέρι κόβει ένα μάτσο στάρι που κρατάει με το αριστερό της. Έπειτα

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΑΔΑ 3 Ιμάτιο-Εξωμίδα-Χλαμύδα. Κώστας Μπάρτζης και Έλενα Τασίου 1 ο Πρότυπο Πειραματικό Δημοτικό Σχολείο Θεσ/νίκης Τμήμα Δ2 2013-2014

ΟΜΑΔΑ 3 Ιμάτιο-Εξωμίδα-Χλαμύδα. Κώστας Μπάρτζης και Έλενα Τασίου 1 ο Πρότυπο Πειραματικό Δημοτικό Σχολείο Θεσ/νίκης Τμήμα Δ2 2013-2014 ΟΜΑΔΑ 3 Ιμάτιο-Εξωμίδα-Χλαμύδα Κώστας Μπάρτζης και Έλενα Τασίου 1 ο Πρότυπο Πειραματικό Δημοτικό Σχολείο Θεσ/νίκης Τμήμα Δ2 2013-2014 Ιμάτιο, Από τι υλικό είναι; - Πώς είναι (σχήμα); 1) Το ιμάτιο είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΗ Γ ΕΠΑΛ. Νικόλαος Καραγκιαούρης

ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΗ Γ ΕΠΑΛ. Νικόλαος Καραγκιαούρης ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΗ Γ ΕΠΑΛ 18-03 - 2018 Νικόλαος Καραγκιαούρης ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1 ο 1. Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα καθεμιάς από τις παρακάτω προτάσεις και δίπλα τη λέξη ΣΩΣΤΟ, αν είναι σωστή ή τη λέξη

Διαβάστε περισσότερα

ΞΑΠΛΩΝΟΝΤΑΣ ΣΤΟ ΕΔΑΦΟΣ. Στρατηγική Συν-Κατοίκησης

ΞΑΠΛΩΝΟΝΤΑΣ ΣΤΟ ΕΔΑΦΟΣ. Στρατηγική Συν-Κατοίκησης ΞΑΠΛΩΝΟΝΤΑΣ ΣΤΟ ΕΔΑΦΟΣ Στρατηγική Συν-Κατοίκησης Η πρόταση μας εισάγει μια νέα τυπολογία κατοικίας, αυτήν της οριζόντιας πολυκατοικίας. Η αναφορά στην ελληνική αστική πολυκατοικία είναι σκόπιμη αφού η

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΠΟΥ ΑΝΕΛΑΒΑΝ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: 1) Θωμάη Ξανθάκη 2) Ελένη Γκαγκάρη ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΠΟΥ ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΕ: Ζωγραφιά Μπουγά. Αριθμός Νηπίων: 33

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΠΟΥ ΑΝΕΛΑΒΑΝ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: 1) Θωμάη Ξανθάκη 2) Ελένη Γκαγκάρη ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΠΟΥ ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΕ: Ζωγραφιά Μπουγά. Αριθμός Νηπίων: 33 2//Θ ΟΛΟΗΜΕΡΟ ΝΗΠΙΙΑΓΩΓΕΙΙΟ ΠΡΙΙΝΟΥ «ΚΑΛΤΣΑ» ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΠΟΥ ΑΝΕΛΑΒΑΝ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: 1) Θωμάη Ξανθάκη 2) Ελένη Γκαγκάρη ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΠΟΥ ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΕ: Ζωγραφιά Μπουγά Αριθμός Νηπίων: 33 ΕΝΑ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΤΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΥΚΗΝΑΪΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

ΜΥΚΗΝΑΪΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΜΥΚΗΝΑΪΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ Εισαγωγικά: ΟΡΙΣΜΟΣ: Με τον όρο μυκηναϊκός πολιτισμός χαρακτηρίζεται ο προϊστορικός πολιτισμός της ΎστερηςΕποχήςτουΧαλκούαπότο1600-1100 π. Χ. που αναπτύχθηκε κυρίως στην κεντρική

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ 1ης ΣΕΛΙ ΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΣΤΟ ΓΡΑΜΜΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΠΕΜΠΤΗ 15 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2011

ΑΡΧΗ 1ης ΣΕΛΙ ΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΣΤΟ ΓΡΑΜΜΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΠΕΜΠΤΗ 15 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2011 ΑΡΧΗ 1ης ΣΕΛΙ ΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΣΤΟ ΓΡΑΜΜΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΠΕΜΠΤΗ 15 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2011 ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ ΠΕΝΤΕ (5) ΘΕΜΑ: «ΚΡΗΤΙΚΟ ΣΤΕΝΟΜΕΤΩΠΟ ΚΑΜΑΡΟΣΠΙΤΟ» ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ: Πρόκειται

Διαβάστε περισσότερα

Μιχάλης Μακρή EFIAP. www.michalismakri.com

Μιχάλης Μακρή EFIAP. www.michalismakri.com Μιχάλης Μακρή EFIAP www.michalismakri.com Γιατί κάποιες φωτογραφίες είναι πιο ελκυστικές από τις άλλες; Γιατί κάποιες φωτογραφίες παραμένουν κρεμασμένες σε γκαλερί για μήνες ή και για χρόνια για να τις

Διαβάστε περισσότερα

Κτίσµα 1. κάτοικοι: πενταµελής οικογένεια δεν κατοικείται µόνιµα

Κτίσµα 1. κάτοικοι: πενταµελής οικογένεια δεν κατοικείται µόνιµα Λειβαδάκι µικρός ορεινός οικισµός 20 περίπου κατοικιών ανάπτυξη κτισµάτων σε συστάδες, κοντά στους οδικούς άξονες όρια µεταξύ δηµόσιου και ιδιωτικού χώρου συχνά ρευστά διαµόρφωση σε πλάτωµα δάσους γειτνίαση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΘΙΜΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ ΚΑΙ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣ. Έφη Και Ελένα

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΘΙΜΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ ΚΑΙ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣ. Έφη Και Ελένα ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΘΙΜΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ ΚΑΙ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣ Έφη Και Ελένα Το Χριστόψωμο Χριστόψωμο λέγεται γενικά το ψωμί (καρβέλι) ή κουλούρα που οι Ελληνίδες νοικοκυρές έχουν παρασκευάσει 2-3 ημέρες προ των Χριστουγέννων

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΡΑΜΙΚΑ ΑΡΧΑΙΑ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΤΕΧΝΗ

ΚΕΡΑΜΙΚΑ ΑΡΧΑΙΑ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΤΕΧΝΗ ΚΕΡΑΜΙΚΑ ΑΡΧΑΙΑ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΤΕΧΝΗ ΚΕΡΑΜΙΚΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ Η κεραμική, μια πανάρχαια τέχνη, χρησιμοποιεί ως πρώτη ύλη το αργιλόχωμα. Όταν αναμείξουμε το αργιλόχωμα με νερό θα προκύψει μία πλαστική μάζα

Διαβάστε περισσότερα

Ερευνητική Εργασία Β Τετραμήνου. 4 ο Γενικό Λύκειο Λαμίας Τμήμα: Β 4

Ερευνητική Εργασία Β Τετραμήνου. 4 ο Γενικό Λύκειο Λαμίας Τμήμα: Β 4 Ερευνητική Εργασία Β Τετραμήνου 4 ο Γενικό Λύκειο Λαμίας Τμήμα: Β 4 Σχολικό έτος :2013 2014 Παγιούλα Αναστασία Παναγιωτόπουλος ημήτρης Παναγιωτοπούλου Νικολέτα Παπά Γιάννης Παπαδημητρίου Ελένη Παπαευσταθίου

Διαβάστε περισσότερα

Μου έκαναν ιδιαίτερη εντύπωση τα ψηφιδωτά που βρίσκονταν στην αψίδα του ναού της Παναγίας της Κανακαριάς στη Λυθράγκωμη.

Μου έκαναν ιδιαίτερη εντύπωση τα ψηφιδωτά που βρίσκονταν στην αψίδα του ναού της Παναγίας της Κανακαριάς στη Λυθράγκωμη. Μου έκαναν ιδιαίτερη εντύπωση τα ψηφιδωτά που βρίσκονταν στην αψίδα του ναού της Παναγίας της Κανακαριάς στη Λυθράγκωμη. Ο Χριστός. Ψηφιδωτό Παναγίας της Κανακαριάς. Λυθράγκωμη- Καρπασίας Τα ψηφιδωτά αυτά

Διαβάστε περισσότερα

Μινωικός πολιτισμός. Η ακμή του κρητομινωικού πολιτισμού παρουσιάζεται μεταξύ του 1900 και του 1450 π. Χ.

Μινωικός πολιτισμός. Η ακμή του κρητομινωικού πολιτισμού παρουσιάζεται μεταξύ του 1900 και του 1450 π. Χ. Μινωικός πολιτισμός Η ακμή του κρητομινωικού πολιτισμού παρουσιάζεται μεταξύ του 1900 και του 1450 π. Χ. Μινωικός πολιτισμός Στην ανάπτυξή του συντέλεσαν το εύκρατο - θερμό κλίμα, το εύφορο έδαφος, η μακροχρόνια

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΚΛΑΔΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΚΥΚΛΑΔΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΚΥΚΛΑΔΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Το υλικό που χρησιμοποιήθηκε για τα φύλλα εργασίας προέρχεται εξολοκλήρου από το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης Διαβάζουμε: Οι Κυκλάδες οφείλουν το όνομά τους στη γεωγραφική

Διαβάστε περισσότερα

αρχιτεκτονική μελέτη - επίβλεψη ΜΥΡΤΩ ΜΗΛΙΟΥ σύνθεση ΜΥΡΤΩ ΜΗΛΙΟΥ, ΒΛΑΔΙΜΗΡΟΣ ΛΕΒΙΔΗΣ και τη διώροφη μορφή του

αρχιτεκτονική μελέτη - επίβλεψη ΜΥΡΤΩ ΜΗΛΙΟΥ σύνθεση ΜΥΡΤΩ ΜΗΛΙΟΥ, ΒΛΑΔΙΜΗΡΟΣ ΛΕΒΙΔΗΣ και τη διώροφη μορφή του Ο προσανατολισμός της κατοικίας συνιστά το ιδιαίτερο πλεονέκτημά της, αφού το κτίριο έχει στηθεί ακριβώς πάνω στον άξονα της κοιλάδας των Δελφών και επωφελείται από μια συγκλονιστική θέα. Ο χώρος της αυλής,

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΛΟΣ 1ης ΑΠΟ 6 ΣΕΛΙ ΕΣ

ΤΕΛΟΣ 1ης ΑΠΟ 6 ΣΕΛΙ ΕΣ ΑΡΧΗ 1ης ΣΕΛΙ ΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ TΡΙΤΗ 18 ΙΟΥΝΙΟΥ 2013 ΚΟΙΝΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΤΟ ΓΡΑΜΜΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ ΕΞΙ (6) ΘΕΜΑ: «ΧΩΡΟΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΚΕΡΑΜΙΚΩΝ ΕΙΔΩΝ» ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ: Πρόκειται

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ 1ης ΣΕΛΙ ΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ

ΑΡΧΗ 1ης ΣΕΛΙ ΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΑΡΧΗ 1ης ΣΕΛΙ ΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΤΟ ΓΡΑΜΜΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 19 Σεπτεμβρίου 2013 ΘΕΜΑ: «ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Οι αρχαίοι πύργοι της Σερίφου Οι αρχαίοι πύργοι, αυτόνομες οχυρές κατασκευές αποτελούν ιδιαίτερο τύπο κτιρίου με κυκλική, τετράγωνη ή ορθογώνια

Οι αρχαίοι πύργοι της Σερίφου Οι αρχαίοι πύργοι, αυτόνομες οχυρές κατασκευές αποτελούν ιδιαίτερο τύπο κτιρίου με κυκλική, τετράγωνη ή ορθογώνια Οι αρχαίοι πύργοι της Σερίφου Οι αρχαίοι πύργοι, αυτόνομες οχυρές κατασκευές αποτελούν ιδιαίτερο τύπο κτιρίου με κυκλική, τετράγωνη ή ορθογώνια κάτοψη, περισσότερους από έναν ορόφους και στιβαρή κατασκευή.

Διαβάστε περισσότερα

m pi-*. κείμενο: Τόνια Κατερίνη, Μαρία Καζολέα, αρχιτέκτονες μηχανικοί φωτογράφηση: Αθηνά Καζολέα, Πάτροκλος Στελλάκης

m pi-*. κείμενο: Τόνια Κατερίνη, Μαρία Καζολέα, αρχιτέκτονες μηχανικοί φωτογράφηση: Αθηνά Καζολέα, Πάτροκλος Στελλάκης m pi-*. To Πόρτο Ράφτη μετατρέπεται σταθερά σε τόπο μόνιμηξ διαμονιη αλλά ταυτόχρονα παραμένει ένα από τα γοητευτικότερα δείγματα του Αττικού τοπίου. Η παρέμβαση σε αυτό το τοπίο θέτει κατ' αρχήν πολλά

Διαβάστε περισσότερα

Ο τόπος µας. Το σχολείο µας. Πολιτισµός. Η τάξη µας

Ο τόπος µας. Το σχολείο µας. Πολιτισµός. Η τάξη µας Ο τόπος µας Το σχολείο µας Πολιτισµός Η τάξη µας Ο ΤΟΠΟΣ ΜΑΣ Ανάµεσα στις ακτές του νοµού Μαγνησίας και τη Σκόπελο και απέναντι από το Πήλιο, βρίσκεται η Σκιάθος, ένα νησί µε έκταση 48 τετραγωνικά χιλιόµετρα.

Διαβάστε περισσότερα

VIDEO Test ΜΑΘΗΜΑ ΤΕΣΤ 1 ΜΙΓΜΑΤΑ

VIDEO Test ΜΑΘΗΜΑ ΤΕΣΤ 1 ΜΙΓΜΑΤΑ ΜΙΓΜΑΤΑ Καθημερινά χρησιμοποιούμε πολλά αντικείμενα, που είναι κατασκευασμένα από διαφορετικά υλικά. Ορισμένα από τα υλικά που χρησιμοποιούμε είναι καθαρές ουσίες. Οι καθαρές ουσίες μπορεί να είναι χημικά

Διαβάστε περισσότερα

Παραδοσιακή Οικοδομική Ι

Παραδοσιακή Οικοδομική Ι Πανεπιστήμιο Πατρών, Τμήμα Αρχιτεκτόνων Οικοδομική Τεχνολογία 1 Παραδοσιακή Οικοδομική Ι Σταύρος Μαμαλούκος Τι είναι η παραδοσιακή αρχιτεκτονική ; Τι είναι η ίδια η παράδοση ; «Παραδοσιακή» αρχιτεκτονική»

Διαβάστε περισσότερα

Στο εν λόγω τεύχος παρουσιάζονται οι εκλαϊκευμένες κατευθύνσεις δόμησης σε τέσσερα παραρτήματα, ως εξής:

Στο εν λόγω τεύχος παρουσιάζονται οι εκλαϊκευμένες κατευθύνσεις δόμησης σε τέσσερα παραρτήματα, ως εξής: 3.4 Ειδικό τεχνικό τεύχος οδηγός με εκλαϊκευμένες κατευθύνσεις δόμησης Στο εν λόγω τεύχος παρουσιάζονται οι εκλαϊκευμένες κατευθύνσεις δόμησης σε τέσσερα παραρτήματα, ως εξής: Παράρτημα Ι. Α. Ενδεικτικό

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Η ΕΦΟΡΕΙΑ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΩΝ & ΚΛΑΣΙΚΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΚΕΡΚΥΡΑΣ - ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ ΜΑΡΚΟΣ Ο ΜΙΚΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΣ. Μια ιστορία σαν όνειρο...

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Η ΕΦΟΡΕΙΑ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΩΝ & ΚΛΑΣΙΚΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΚΕΡΚΥΡΑΣ - ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ ΜΑΡΚΟΣ Ο ΜΙΚΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΣ. Μια ιστορία σαν όνειρο... ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΜΟΥ Η ΕΦΟΡΕΙΑ ΠΡΟΪΤΟΡΙΚΩΝ & ΚΛΑΙΚΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΚΕΡΚΥΡΑ - ΘΕΠΡΩΤΙΑ ΜΑΡΚΟ Ο ΜΙΚΡΟ ΡΩΜΑΙΟ Μια ιστορία σαν όνειρο... ΜΑΡΚΟ Ο ΜΙΚΡΟ ΡΩΜΑΙΟ Μια ιστορία σαν όνειρο... Η ΕΦΟ Ρ ΕΙΑ Π ΡΟ Ϊ ΤΟ ΡΙ

Διαβάστε περισσότερα

Κυπριακά Παραδοσιακά Επαγγέλματα Cyprus Olden Times Jobs. ΙΒ Δημοτικό Σχολείο Πάφου «Πεύκιος Γεωργιάδης» 2012

Κυπριακά Παραδοσιακά Επαγγέλματα Cyprus Olden Times Jobs. ΙΒ Δημοτικό Σχολείο Πάφου «Πεύκιος Γεωργιάδης» 2012 Κυπριακά Παραδοσιακά Επαγγέλματα Cyprus Olden Times Jobs ΙΒ Δημοτικό Σχολείο Πάφου «Πεύκιος Γεωργιάδης» 2012 Καρεκλάς Ο καρεκλάς ήταν αυτός που έφτιαχνε καρέκλες, Έφτιαχνε πρώτα τον ξύλινο σκελετό της

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΤΡΙΝΗ ΜΟΝΟΚΑΤΟΙΚΙΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΒΥΣΣΟ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ. 44 ΤΕΥΧΟΣ 2/2014 www.ktirio.gr 45

ΠΕΤΡΙΝΗ ΜΟΝΟΚΑΤΟΙΚΙΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΒΥΣΣΟ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ. 44 ΤΕΥΧΟΣ 2/2014 www.ktirio.gr 45 ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ - ΕΠΙΒΛΕΨΗ: Whitebox Architects - Π. Κοκκαλίδης, Α.Τριανταφυλλίδου, Α. Δρέλλα www.whitebox.gr ΣΤΑΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ: Χ. Βαχλιώτης H/M MEΛETH: Conap - Α. Ψαρουδάκης TEXNIKH ETAIPΕIA

Διαβάστε περισσότερα

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν 2 5 Μ 0 Ν Α Δ Ε Σ 1 Y Π Ο Υ Ρ Γ Ε Ι Ο Π Α Ι Δ Ε Ι Α Σ Κ Α Ι Θ Ρ Η Σ Κ Ε Υ Μ Α

Διαβάστε περισσότερα

3 ος Παγκύπριος Διαγωνισμός Εικαστικών Τεχνών Μέσης Γενικής Εκπαίδευσης

3 ος Παγκύπριος Διαγωνισμός Εικαστικών Τεχνών Μέσης Γενικής Εκπαίδευσης 3 ος Παγκύπριος Διαγωνισμός Εικαστικών Τεχνών Μέσης Γενικής Εκπαίδευσης Σύγχρονη Συνάντηση με την Παράδοση Ομαδική Εργασία Μνημειακού Χαρακτήρα Ομάδα 1 Γυμνάσιο Χρησιμοποιώντας την παραδοσιακή ξυλογλυπτική,

Διαβάστε περισσότερα

Εικόνες & Τοπία. Οι Εικόνες

Εικόνες & Τοπία. Οι Εικόνες Οι Εικόνες Ο χρόνος σμίλεψε πάνω της αισθητική αρχετυπική. Εικόνες παλιές και φυσικές της προσδίδουν μια δύναμη μαγνητική πάνω στον επισκέπτη που της παραδίνεται μαγεμένος με το παιχνίδι της ζωής, κρατώντας

Διαβάστε περισσότερα

Κατανόηση προφορικού λόγου

Κατανόηση προφορικού λόγου Β1 (25 μονάδες) Διάρκεια: 25 λεπτά Ερώτημα 1 Θα ακούσετε δύο (2) φορές έναν συγγραφέα να διαβάζει ένα απόσπασμα από το βιβλίο του με θέμα τη ζωή του παππού του. Αυτά που ακούτε σας αρέσουν, γι αυτό κρατάτε

Διαβάστε περισσότερα

Σημειώστε εδώ την απάντησή σας

Σημειώστε εδώ την απάντησή σας Μάντεψε... Της Θεσσαλονίκης είναι λευκός, της Πίζας γέρνει ελαφρώς. Τι είναι; Σημειώστε εδώ την απάντησή σας 1 Πάμε να δούμε τον παρακάτω πύργο, ο οποίος βρίσκεται στην Παραμυθιά της Θεσπρωτίας. Μαντέψτε

Διαβάστε περισσότερα

Συνάντηση με την παράδοση στο σχολείο μας

Συνάντηση με την παράδοση στο σχολείο μας Συνάντηση με την παράδοση στο σχολείο μας Την ημέρα της παράδοσης υπήρχαν πολύ ωραία πράγματα στο σχολείο μας. Είδαμε στο μουσείο βούρκες, παλιά σίδερα, κατσαρόλες, καπνιστήρια και άλλα. Μερικές κυρίες

Διαβάστε περισσότερα

Δομή και Περιεχόμενο

Δομή και Περιεχόμενο Υπουργείο Παιδείας & Πολιτισμού Διεύθυνση Δημοτικής Εκπαίδευσης Δομή και Περιεχόμενο Ομάδα Υποστήριξης Νέου Αναλυτικού Προγράμματος Εικαστικών Τεχνών Ιανουάριος 2013 Δομή ΝΑΠ Εικαστικών Τεχνών ΕΙΚΑΣΤΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Μια μέρα στη ζωή μιας γυναίκας που φτιάχνει «μαρτενίτσες»

Μια μέρα στη ζωή μιας γυναίκας που φτιάχνει «μαρτενίτσες» Μια μέρα στη ζωή μιας γυναίκας που φτιάχνει «μαρτενίτσες» Ονομάζομαι Μαρία, είμαι συνταξιούχα, και κατασκευάζω «μαρτενίτσες» από χόμπι αλλά και για ένα μικρό εισόδημα. Πρώτα, όμως, θα σας εξηγήσω τι είναι

Διαβάστε περισσότερα

Όνομα αρχείου: ΑΡΓΑΛΕΙΟΣ Κατάλογος: C:\1 DATA\AA-SYLLOGOS\Κ Ε Ι Μ Ε Ν Α\ΚΕΙΜΕΝΑ WORD\ΠΑΤΣΑΣ Πρότυπο: C:\Users\Θεοφιλος

Όνομα αρχείου: ΑΡΓΑΛΕΙΟΣ Κατάλογος: C:\1 DATA\AA-SYLLOGOS\Κ Ε Ι Μ Ε Ν Α\ΚΕΙΜΕΝΑ WORD\ΠΑΤΣΑΣ Πρότυπο: C:\Users\Θεοφιλος Αργαλειός Tα παλιά χρόνια στο χωριό µας οι γυναίκες εκτός των άλλων εργασιών τους ασχολούνταν µε την ύφανση. Το πιο απαραίτητο και το πιο πολύτιµο εργαλείο για την κάθε οικογένεια εκείνα τα χρόνια ήτανε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΑΙΑ ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ. Ερατώ Αϊδίνη Χρύσα Βουλιστιώτη Κωνσταντίνος Κονδύλης Εύη Ξουρή Θεοδώρα Τελάκη

ΑΡΧΑΙΑ ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ. Ερατώ Αϊδίνη Χρύσα Βουλιστιώτη Κωνσταντίνος Κονδύλης Εύη Ξουρή Θεοδώρα Τελάκη ΑΡΧΑΙΑ ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ Ερατώ Αϊδίνη Χρύσα Βουλιστιώτη Κωνσταντίνος Κονδύλης Εύη Ξουρή Θεοδώρα Τελάκη ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ: Μινωικός Πολιτισμός(3.000-1420) Μυκηναϊκός Πολιτισμός(1.600-1.100) Αρχαϊκή Εποχή(800-500)

Διαβάστε περισσότερα

Το επιγονάτιο του Αγίου Νικολάου του Πλανά (φώτο)

Το επιγονάτιο του Αγίου Νικολάου του Πλανά (φώτο) 26/02/2019 Το επιγονάτιο του Αγίου Νικολάου του Πλανά (φώτο) / Ορθόδοξες Προβολές Το εν λόγω επιγονάτιο ανήκει στην κατηγορία των λειτουργικών ενδυμάτων και λόγω του ότι χρησιμοποιήθηκε από τον Άγιο Νικόλαο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗΣ ΤΟΥ ΚΑΜΠΑΝΑΡΙΟΥ>> ΠΕΡΙΟΧΗ:ΚΑΣΤΑΝΙΑ ΔΗΜΟΣ ΣΕΡΒΙΩΝ-ΝΟΜΟΣ ΚΟΖΑΝΗΣ

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗΣ ΤΟΥ ΚΑΜΠΑΝΑΡΙΟΥ>> ΠΕΡΙΟΧΗ:ΚΑΣΤΑΝΙΑ ΔΗΜΟΣ ΣΕΡΒΙΩΝ-ΝΟΜΟΣ ΚΟΖΑΝΗΣ Τ.Ε.Ι. ΠΑΤΡΩΝ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ:ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΥΠΟΔΟΜΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΠΕΡΙΟΧΗ:ΚΑΣΤΑΝΙΑ ΔΗΜΟΣ ΣΕΡΒΙΩΝ-ΝΟΜΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

«Ο Αϊούλαχλης και ο αετός»

«Ο Αϊούλαχλης και ο αετός» ΠΑΡΑΜΥΘΙ #25 «Ο Αϊούλαχλης και ο αετός» (Φλώρινα - Μακεδονία Καύκασος) Διαγωνισμός παραδοσιακού παραμυθιού ebooks4greeks.gr ΠΑΡΑΜΥΘΙ #25 Ψηφίστε το παραμύθι που σας άρεσε περισσότερο εδώ μέχρι 30/09/2011

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας Τμήμα Βιομηχανικού Σχεδιασμού Εργαστήριο C. www.c3.teiwm.gr. Βιομηχ χανικός σχεδι 14/12/20112011

ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας Τμήμα Βιομηχανικού Σχεδιασμού Εργαστήριο C. www.c3.teiwm.gr. Βιομηχ χανικός σχεδι 14/12/20112011 Βιομηχανικός σχεδιασμός συσκευασίας και ετικέτας παραδοσιακών προϊόντων ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας Τμήμα Βιομηχανικού Σχεδιασμού Εργαστήριο C 3 www.c3.teiwm.gr C 3 LAB www.c3.teiwm.gr 1 Περιεχόμενα Παραδοσιακά

Διαβάστε περισσότερα

Σχολικές αναμνήσεις. Η γιαγιά του Χάρη θυμάται

Σχολικές αναμνήσεις. Η γιαγιά του Χάρη θυμάται Η μαμά μου πήγαινε στο 26 ο Δημοτικό Σχολείο Νίκαιας. Η καλύτερη ανάμνηση που έχει είναι οι φίλοι της και η τάξη που μύριζε κιμωλία. Ελευθερία Η γιαγιά μου την τάξη της είχε 87 παιδιά. Τα άτακτα παιδιά

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΗΣ

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΗΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΗΣ Τίτλος: Αν η ομορφιά μιλούσε Προτεινόμενες τάξεις: Νήπια, Α και Β Δημοτικού Χώροι διεξαγωγής: Στο σχολείο: προετοιμασία Στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο: έρευνα Προτεινόμενος

Διαβάστε περισσότερα

Η θεώρηση και επεξεργασία του θέματος οφείλει να γίνεται κυρίως από αρχιτεκτονικής απόψεως. Προσπάθεια κατανόησης της συνθετικής και κατασκευαστικής

Η θεώρηση και επεξεργασία του θέματος οφείλει να γίνεται κυρίως από αρχιτεκτονικής απόψεως. Προσπάθεια κατανόησης της συνθετικής και κατασκευαστικής ΑΝΑΓΝΩΣΗ - ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΜΝΗΜΕΙΟΥ ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΗΦΑΙΣΤΟΥ Η θεώρηση και επεξεργασία του θέματος οφείλει να γίνεται κυρίως από αρχιτεκτονικής απόψεως. Προσπάθεια κατανόησης της συνθετικής και κατασκευαστικής δομής

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΞΥΛΙΝΩΝ ΣΥΝΔΕΣΜΩΝ. Δρ. Μιχάλης Σκαρβέλης Αναπληρωτής Καθηγητής

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΞΥΛΙΝΩΝ ΣΥΝΔΕΣΜΩΝ. Δρ. Μιχάλης Σκαρβέλης Αναπληρωτής Καθηγητής ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΞΥΛΙΝΩΝ ΣΥΝΔΕΣΜΩΝ Δρ. Μιχάλης Σκαρβέλης Αναπληρωτής Καθηγητής ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΣΥΝΔΕΣΜΩΝ Μήκους Πλάτους Γωνιών Κιβωτίων Ραφιών Τρέσων προστασίας Διασταυρώσεις καϊτιών Συνδέσμους τριών διευθύνσεων

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 2017-18 Επιμέλεια παρουσίασης: ΕΥΤΥΧΙΑ ΚΑΛΟΓΡΗ ΕΥΓΕΝΙΑ ΚΑΤΣΙΠΟΥΛΑΚΗ Υπεύθυνη καθηγήτρια: Γαλανοπούλου Μ., Φιλόλογος Έφερνε παλιά στα χωριά, φορτωμένος ή με το ζώο ό,τι μπορούσε

Διαβάστε περισσότερα

Διαγώνισμα 4. α) Στη θάλασσα και στις λίμνες, έχουμε μετατροπή από την φυσική κατάσταση στην. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται

Διαγώνισμα 4. α) Στη θάλασσα και στις λίμνες, έχουμε μετατροπή από την φυσική κατάσταση στην. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται C Διαγώνισμα 4 1. Στις παρακάτω προτάσεις χρησιμοποίησε τις κατάλληλες λέξεις που σχετίζονται με τα φαινόμενα της τήξης, της πήξης, της εξάτμισης και του βρασμού, ώστε να προκύψει μία ορθή επιστημονικά

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΥΧΟΣ ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΣΜΟΥ

ΤΕΥΧΟΣ ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΣΜΟΥ ΤΕΥΧΟΣ ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΣΜΟΥ Στο τεύχος αυτό, γίνεται μία όσο το δυνατόν λεπτομερής προσέγγιση των γενικών αρχών της Βιοκλιματικής που εφαρμόζονται στο έργο αυτό. 1. Γενικές αρχές αρχές βιοκλιματικής 1.1. Εισαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

Η τέχνη του ψηφιδωτού (με αφορμή επίσκεψη στον Όσιο Λουκά)

Η τέχνη του ψηφιδωτού (με αφορμή επίσκεψη στον Όσιο Λουκά) 28/01/2019 Η τέχνη του ψηφιδωτού (με αφορμή επίσκεψη στον Όσιο Λουκά) / Επικαιρότητα Tα ψηφιδωτά αποτελούν είδος της εικονιστικής τέχνης που καλλιεργείται στους ελληνιστικούς και ρωμαϊκούς χρόνους, αλλά

Διαβάστε περισσότερα

Γρίφος 1 ος Ένας έχει μια νταμιτζάνα με 20 λίτρα κρασί και θέλει να δώσει σε φίλο του 1 λίτρο. Πώς μπορεί να το μετρήσει, χωρίς καθόλου απ' το κρασί να πάει χαμένο, αν διαθέτει μόνο ένα δοχείο των 5 λίτρων

Διαβάστε περισσότερα

Αρχιτεκτονική ανάλυση παραδοσιακών κτιρίων και συνόλων Ε.Μ.Π. - ΣΧΟΛΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ - ΔΙΑΤΟΜΕΑΚΟ ΜΑΘΗΜΑ 5ΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ ( ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΗ )

Αρχιτεκτονική ανάλυση παραδοσιακών κτιρίων και συνόλων Ε.Μ.Π. - ΣΧΟΛΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ - ΔΙΑΤΟΜΕΑΚΟ ΜΑΘΗΜΑ 5ΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ ( ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΗ ) Αρχιτεκτονική ανάλυση παραδοσιακών κτιρίων και συνόλων Ε.Μ.Π. - ΣΧΟΛΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ - ΔΙΑΤΟΜΕΑΚΟ ΜΑΘΗΜΑ 5ΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ ( ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΗ ) Αντικείμενο του μαθήματος είναι η αναγνώριση, συστηματική αναλυτική

Διαβάστε περισσότερα

Υπόγειο δίκτυο πρόσβασης Ένα νέο έδαφος

Υπόγειο δίκτυο πρόσβασης Ένα νέο έδαφος Ένα νέο έδαφος Το ελληνικό τοπίο υπομένει για περισσότερα από 40 χρόνια μια παρατεταμένη διαδικασία «προ-αστικοποίησης». Στην ανάπτυξη των παραθεριστικών οικισμών κυριαρχούν τα γνώριμα μοντέλα της πανταχόθεν

Διαβάστε περισσότερα