Το μυστικό για παιδιά ευτυχισμένα

Transcript

1 Το μυστικό για παιδιά ευτυχισμένα Μην αναγκάζετε τετράγωνα παιδιά να περάσουν από στρογγυλές τρύπες Γ. ΚΟΡΑ Μια μητέρα ρώτησε ένα διάσημο παιδαγωγό, από πότε πρέπει ν αρχίσει την αγωγή που πεντάχρονου παιδιού της κι εκείνος της απάντησε: Κυρία μου, χάσατε ήδη πέντε χρόνια ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΤΟΝ ΠΑΤΕΡΑ ΤΟΥ Όταν σου ζητώ να μ' ακούσεις κι εσύ αρχίζεις να δίνεις συμβουλές δεν έκανες αυτό που σου ζήτησα. Όταν σου ζητώ να μ' ακούσεις κι εσύ αρχίζεις να μου λες γιατί δε νοιώθω και τόσο ωραία. Ποδοπατείς τα αισθήματα μου. Όταν σου ζητώ να μ' ακούσεις και νοιώθεις υποχρεωμένος να κάνεις κάτι για να λύσεις τα προβλήματα μου, δεν με κατάλαβες, όσο κι αν φαίνεται παράξενο. Ίσως γι' αυτό η προσευχή αποδίδει σε μερικούς ανθρώπους επειδή ο Θεός είναι βουβός και δεν προσφέρει συμβουλές και δεν προσπαθεί να τακτοποιήσει πράγματα. Ο Θεός ακούει μόνο κι εμπιστεύεται εσένα να τα βγάλεις πέρα με τον εαυτό σου. Γι' αυτό, σε παρακαλώ, πρόσεξέ με κι άκουσέ με. Κι αν θέλεις να μιλήσεις περίμενε μια στιγμή, θα 'ρθει η σειρά σου. Σου υπόσχομαι να σ' ακούσω κι εγώ προσεκτικά. ΛΕΟ ΜΠΟΥΣΚΑΛΙΑ Οι σημερινοί γονείς ανατράφηκαν σε μια πιο άκαμπτη και αυταρχική κοινωνία, όπου οι σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων ακολουθούσαν την πυραμίδα της εξουσίας. Στο σπιτι ο πατέρας αναγνωριζόταν σαν

2 ανώτατη εξουσία, η μητέρα ακολουθούσε στην πυραμίδα και τα παιδιά έπρεπε να υπακούν και τους δύο. Η κοινωνία ήταν κάλα τακτοποιημένη: καθένας ήξερε τη θέση του. Το κοινωνικό μας σύστημα όμως έχει αλλάξει, όλοι οι άνθρωποι απαιτούν και και δικαιούνται να τους μεταχειρίζονται ισότιμα. Φυσικά και τα παιδιά έχουν επηρεαστεί από την αλλαγή της κοινωνικής δομής. Ίσως την πιο σημαντική επίδραση στις σχέσεις μεταξύ ενηλίκων και παιδίων να είχε η αλλαγή στη σχέση αντρών και γυναικών. Τα παιδία που γεννιούνται μέσα σε μια οικογένεια, όπου υπάρχει ο αγώνας για την υπεροχή ή για τα ατομικά δικαώματα, εύκολα συμπεραίνουν οτι και αυτα επισης εχουν δικαιώματα. Όμως τα παιδιά δεν καταλαβαίνουν εύκολα οτι για να υπερασπιστεί κάποιος τα δικαιωματά του με δημοκρατικό τρόπο, πρέπει να σεβαστεί και τα δικαιώματα των άλλων. Υπερπροστατεύοντας τα παιδιά από τις συνέπειες της ανευθυνότητας έχουμε καλλιεργήσει αυτη τη λαθεμένη αντίληψη σχετικά με τα δικαιώματα και τις ευθύνες. Το πρόβλημα όμως δεν σταματάει σε αυτό το σημείο. Η παραδοσιακή τεχνική για να πετύχουμε την υπακοή των παιδιών με αμοιβές και τιμωρίες δεν έχει πια το ιδιο αποτέλεσμα. Τα σημερινά παιδια θεωρούντις αμοιβές σαν δικαιώματα τους. Οι γονείς που βασίζονται στις αμοιβές, συχνά ανακαλύπτουν οτι το παιδί κάνει κάτι μόνο όταν αμοίβεται και οτι δεν θα ανταποκριθεί στην αμοιβή αν αυτή δεν αξίζει τον κόπο. Ούτε και η τιμωρία είναι τόσο αποτελεσμάτική όσο ήταν στο παρελθόν. Τα παιδιά κάνουν τη σκέψη : Αν εσύ έχεις το δικαίωμα να με τιμωρήσεις, έχω και εγώ το δικαίωμα να σε τιμωρήσω. ΤΟ ΔΙΛΛΗΜΑ ΜΑΣ ΛΟΙΠΟΝ ΕΙΝΑΙ: ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ; Πως ΘΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΟΥΜΕ ΤΙΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΤΗΣ ΑΝΑΤΡΟΦΗΣ ΤΩΝ ΣΗΜΕΡΙΝΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ; Σε μια δημοκρατική κοινωνία, κάθε ανθρωπός πρέπει να συμπεριφέρεται με υπευθυνότητα. Αν θέλουμε να διαμορφώσουμε υπεύθυνους πολίτες πρέπει να ξεκινήσουμε απο το σπίτι,μας μεγαλώνοντας υπεύθυνα παιδιά. Οι δημοκρατικές διαδικασίες για την ανατροφή των παιδιών στις αρχές της ισοτιμίας και του σεβασμού.

3 Προσέξτε δεν πρέπει να ερμηνεύουμε την ισοτιμία σαν ισότητα. Φυσικά οι μεγάλοι και τα παιδιά δεν έχουν ισότητα δικαιωμάτων και υποχρεώσεων. Γι αυτό το λόγο με τον όρο «ισοτιμία ενοούμε οτι τα παιδιά είναι ισότιμα με τους μεγάλους σε οτι αφορά την αξιοπρέπεια τους και την αξία τους σαν ανθρωποί. Ο δημοκρατικός γονιός δίνει στα παιδιά ευκαιρίες να πάρουν αποφάσεις, μέσα σε ορισμένα πλαίσια, και να έχουν την ευθύνη για αυτές. Στη σημερινή εποχή, μια εποχή επιρροής και πειθούς είναι απαραίτητο για τους γονείς να μάθουν να κατανοούν τη συμπεριφορά του παιδιού και τις συγκινήσεις του. Τα παιδιά που φέρονται αρνητικά είναι αποθαρρυμένα. Δεν πιστεύουν οτι μπορούν να ανήκουν με θετικό και χρήσιμο τρόπο. Γι αυτό επιδιώκουν να ανήκουν με αρνήτικούς τρόπους. Ο Ρούντολφ Ντάικωρ διάσημος ψυχίατρος ταξινόμησε την αρνητική συμπεριφορά των παιδιών σε τέσσερις κατηγορίες. Με την έννοια οτι η αρνητική συμπεριφορά αποβλέπει σε κάτι συγκεκριμένο. Ο πρώτος σκοπός είναι η επιθυμία για άτοπη προσοχή. Όλα σχεδόν τα μικρά παιδιά επιθυμούν να τραβήξούν την προσοχή. Τα παιδιά προτιμούν να τραβήξουν την προσοχή με θετικό τρόπο. Αν όμως δεν το πετύχουν, επιδιώκουν να τραβήξουν την προσοχή με αρνητικό τρόπο. Τα παιδιά που έχουν τη πεποίθηση οτι ανήκουν στο περιβάλλον μόνο όταν τα προσέχουν, προτιμούν να προκαλέσουν έστω και την ατοπή προσοχη, παρά να νιώσουν οτι τα αγνοούν Τα παιδιά που επιδιώκουν την υπεροχή νιώθουν οτι αξίζουν μόνο οταν υπερεχουν Επιδιώκουν να κάνουν μόνο οτι θέλουν εκείνα. Αυτα τα παιδιά σκεφτονται «πρέπει να γίνει αυτο που θέλω εγώ» Τα παιδιά που επιδιώκουν την εκδίκηση έχουν πιστέψει οτι δεν είναι αγαπητα. Οτι αξίζουν μόνο όταν μπορούν να πληγώσουν τους αλλους, όπως τα πλήγωσαν και οι άλλοι κατα τη γνώμη τους. Βρίσκουν μια θέση με το να είναι σκληρά και δυσάρεστα. Τα παιδιά που επιδιώκουν την ανικανότητα ή αδεξιότητα είναι υπερβολικά αποθαρρυμένα. Αφού παραιτήθηκαν απο κάθε ελπίδα να

4 πετύχουν, επιχειρούν να εμποδίσουν τους άλλουςαπο το να περιμένουν οτιδήποτε απο αυτά ΚΑΘΕ ΑΡΝΗΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΠΗΓΑΖΕΙ ΑΠΟ ΑΠΟΘΑΡΡΥΝΣΗ. Ένα παιδί δεν συμπεριφέρεται άσχημα αν δεν νιώσει πραγματικά ή αν δεν φοβηθεί οτι θα χάσει τη θέση του. Οποιοδήποτε σκοπό και αν εξυπηρετεί η αρνητική συμεριφιρά, εκδηλώνεται με την πεποίθηση οτι μόνο με αυτό το τρόπο το παιδί μπορεί να βρεί μια θέση στην ομάδα. Καμία τεχνική ανατροφής των παιδιών δεν θα είναι αποτελεσματική αν δεν είστε διατεθειμένοι να διαθέσετε χρόνο και να καταβάλετε προσπάθεια για να δημιουργήσετε μια θετική σχέση με τα παιδιά σας Οι ακόλουθες τέσσερις προυποθέσεις είναι απαραίτητες για μια θετική σχέση γονιών και παιδιών Αμοιβαίος σεβασμός Συνήθως τα προβλήματα μεταξύ των ανθρώπων, αποιασδήποτε ηλικίας, είναι αποτέλεσμα της έλλείψης αμοιβαίου σεβασμού. Συχνά οι γονείς παραπονιούνται οτι τα παιδιά τους δεν τους σέβονται. Οι γονείς αυτοί φαίνεται πως δεν έχουν συνειδητοποιήσει ότι το σεβασμό τον κερδίζουμε.οτι πηγάζει απο το σεβασμό που εμείς δείχνουμε προς τους άλλους. Όταν γκρινιάζουμε, δέρνουμε,φωνάζουμε και μιλάμε με περιφρόνηση. Όταν κάνουμε για τα παιδιά οτι μπορούν να κάνουν μόνα τους. Όταν έχουμε δυο μέτρα και δυο σταθμά- διαφορετικά κριτήρια για τη δική μας και τη δική τους συμπεριφορά τότε δείχνουμε ελλειψή σεβασμού. Για να πετύχουμε τον αμοιβαίο σεβασμό πρέπει να αρχίσουμε δείχνοντας σεβασμό για τα παιδιά μας. Ένας καλός τρόπος για να αρχίσουμε είναι να περιορίσουμε τις αρνητικές παρατηρήσεις. Συζητείστε με τα παιδία σας οταν υπάρχει φιλική ατμόσφαιρα. Χρόνος για διασκέδαση Μέσα στην πολυάσχολη σύγχρονη ζωή ευκολα παραβλέπουμε αυτό το σημαντικό σημείο για τη δημιουργία αρμονικής οικογενειακής σχέσης. κι όμως δεν χρειάζεται τόσο πολύς χρόνος όσο νομίζουμε. Το σημαντικότερο, γι αυτή την ώρα που θα περάσουμε μαζί είναι η

5 ποιότητα και όχι η ποσότητα. Μια ώρα θετικής σχέσης αξίζει πολύ περισσότερο απο πολλές ώρες διαμάχης. Ενθάρρυνση Αν θέλουμε τα παιδία μας να πιστέψουν στον εαυτό τους, πρεπει πρώτα εμείς να πιστεψουμε σε αυτα. Τα παιδιά χρειάζονται συχνα ενθάρρυνση, για να νιώσουν οτι επαρκούν, οτι έχουν ικανότητες.μια σχέση συνεργατικότητας εξαρτάται απο το πως νιώθουν τα παιδιά για τον εαυτό τους. ΔΕΧΤΕΙΤΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΑΣ ΟΠΩΣ ΕΙΝΑΙ ΟΧΙ ΟΠΩΣ ΘΑ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΕΙΝΑΙ. Αν θέλουμε να πιστέψουν οτι τα παιδιά αξίζουν, πρεπει ειλικρινά να τα δεχτούμε οπως είναι με όλες τις ατέλειες τους. Πολλοί γονείς πιστεύουν οτι επιμένοντας να κατακρίνουν τις ατέλειες των παιδιών τους θα τα βοηθήσουν να βελτιωθούν. Στην πραγματικότητα αυτό φέρνει τα αντίθετα αποτελέσματα. Φανταστειτε να σας υπενθυμίζανε συνεχώς τα λάθη σας και τις ατέλειες σας! Πως θα αντιδρούσατε? Το μήνυμα της αγάπης Πόσο συχνά λέτε στα παιδιά σας με λόγια και με πράξεις οτι τα αγαπάτε. Κάθε παιδί για να νιώσει ασφάλεια πρέπει να έχει τουλάχιστον ένα σημαντικό πρόσωπο που να το αγαπάει και να αγαπιέται απο αυτό. Είναι πολύ σημαντικό να λέτε στα παιδιά σας οτι τα αγαπάτε, κυρίως όταν δεν το περιμένουν και να δίνεται μηνυματα αγάπης στο μη λεκτικό πεδίο. Σχέδιο ζωής Ξεκινώντας από τα πρώτα χρόνια της ζωής μας, καλλιεργούμε τις πεποιθήσεις μας σχετικά με το ποιοι είμαστε, πως είναι οι άλλοι, τι έχει σημασία για μας στη ζωή και πως θα έπρεπε να λειτουργούμε ώστε να μπορούμε να ανήκουμε. Ζούμε σύμφωνα με τις πεποιθήσεις μας. Αυτές οι πεποιθήσεις χαρακτηρίζουν το δικό μας σχέδιο ζωής. Τις σημαντικότερες πεποιθήσεις μας τις σχηματίσαμε σε πολύ μικρή ηλικία. Ακόμα και σαν

6 μωρά, σαν νήπια σχηματίζαμε τιε προκατειλημμένες πεποιθήσεις και απόψεις που σήμερα κατευθύνουν τη ζωή μας. Είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσουμε τους παράγοντες που συντείνουν στο σχηματισμό του σχεδίου ζωής των παιδιών μας. Όταν συνειδητοποιήσουμε αυτούς τους παράγοντες είμαστε σε θέση να επηρεάσουμε θετικά τα παιδιά μας. Οικογενειακή ατμόσφαιρα Το πρότυπο των ανθρώπινων σχέσεων που εφαρμόζουν οι γονείς, ονομάζεται οικογενειακή ατμόσφαιρα. Η ατμόσφαιρα αυτή μπορεί να είναι ανταγωνιστική, συνεργάσιμη, φιλική, εχθρική ή αυταρχική και επιτρεπτική. Η οικογενειακή ατμόσφαιρα δίνει στα παιδιά ένα πρότυπο Οι ρόλοι των δύο φύλων Οι ρόλοι των φύλων που παίζονται από τους γονείς αποτελούν για τα παιδιά κατευθυντήριες γραμμές. Τα παιδιά βλέπουν πως αντιμετωπίζονται οι ρόλοι του άντρα και της γυναίκας από τον πατέρα και τη μητέρα τους και βασίζουν τη στάση τους, απέναντι στο δικό τους φίλο και στο άλλο φύλο, πάνω στις παρατηρήσεις τους για τους γονείς του. Μπορεί να δεχτούν ή να απορρίψουν τα πρότυπα που δίνουν οι γονείς. Οικογενειακός αστερισμός Η ψυχολογική τοποθέτηση ενός παιδιού μέσα στην οικογένεια του είναι συχνά ανάλογη με τη θέση του σε σχέση με τα αδέρφια του. Κάθε παιδί έχει μια διαφορετική θέση μέσα στην οικογένεια και αντιμετωπίζει όλα τα γεγονότα από τη δική του σκοπιά. Το πρώτο παιδί βλέπει τα πράγματα διαφορετικά από ότι το τελευταίο Ο ανταγωνισμός ανάμεσα στα αδέρφια επηρεάζει σημαντικά την ανάπτυξη της προσωπικότητας. Βέβαια δεν την καθορίζει άμεσα. Κάθε άνθρωπος παίρνει τις αποφάσεις του. Πρέπει να καταλάβουμε όμως ότι εμείς καλλιεργούμε τον ανταγωνισμό ανάμεσα στα παιδιά μας! Ας αφήσουμε τις αρνητικές παρατηρήσεις για το παιδί που δυσκολεύεται

7 και τους επαίνους για το παιδί που τα καταφέρνει και να ενθαρρύνουμε και να αποδεχτούμε τα παιδιά μας για αυτό που είναι. Dr don Dinkmeyer, dr Garry mckey Ας παρέμβουμε λοιπόν στο σχέδιο ζωής των παιδιών μας. Ας του διδάξουμε να αισθάνονται ευτυχισμένα, να νιώθουν ικανά και ότι αξίζουν. Ας τους δώσουμε ερεθίσματα και κίνητρα ώστε να διεκδικήσουν μια θέση με θετικό τρόπο μέσα στην κοινωνία. Ένα τέτοιο ερέθισμα και κίνητρο αποτελεί και η άθληση. Πρώτοι οι έλληνες χρησιμοποίησαν τη σωματική άσκηση όχι μόνο ως μέσο απόκτησης σωματικής ρώμης αλλά και αρετής. Ο αθλητισμός και τα σπορ βελτιώνουν την υγεία, συντείνουν στην απόκτηση δύναμης, προσφέρουν χαρά και ψυχαγωγία, ξεπερνούν την κοινωνική απομόνωση και συμβάλλουν στην ανάπτυξη κοινωνικών επαφών χαρίζοντας ψυχική και κοινωνική ευεξία. Θα πρέπει ωστόσο να υπογραμμιστεί ιδιαίτερα,η ηθικοπλαστική συμβολή του αθλητισμού καθώς αποτελεί μέσο διαμόρφωσης και ανάδειξης της προσωπικότητας του ατόμου επιτρέποντας του να επιδρά πάνω στα θετικά του χαρακτηριστικά, να διορθώνει τα αρνητικά, να αυξάνει τη δημιουργικότητα του και να τονώνει την αυτοπεποίθηση του. Ιδιαίτερη σημασία αποκτά η συμβολή του αθλητισμού στα παιδιά. Μέσα στην αθλητική ομάδα το παιδί βιώνει την ανάγκη της επικοινωνίας, της δημιουργίας πνεύματος συνεργασίας της αλληλεξάρτησης και της αλληλεγγύης. Μέσα στην ομάδα το παιδί μαθαίνει να υποτάσσει την ατομικότητα του για το καλό της, να νιώθει πως πέρα από ανεξάρτητο άτομο είναι μέρος της. * Θέλω τα παιδιά μου να ζήσουν ευτυχισμένα, χωρίς απωθημένα ΚΕΝΤΡΟ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ «ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ» ΤΙΓΚΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ