Απεικόνιση Οντολογιών Σε Σχήµατα Σχεσιακών Βάσεων εδοµένων Με Σκοπό Την Ανάκτηση εδοµένων Σηµασιολογικού Περιεχοµένου ΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Απεικόνιση Οντολογιών Σε Σχήµατα Σχεσιακών Βάσεων εδοµένων Με Σκοπό Την Ανάκτηση εδοµένων Σηµασιολογικού Περιεχοµένου ΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ"

Transcript

1 ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ, ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Απεικόνιση Οντολογιών Σε Σχήµατα Σχεσιακών Βάσεων εδοµένων Με Σκοπό Την Ανάκτηση εδοµένων Σηµασιολογικού Περιεχοµένου ΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ηµήτριος - Εµµανουήλ Α. Σπανός Μιχαήλ Ι. Χαλάς Επιβλέπων : Νικόλαος Μήτρου Καθηγητής Ε.Μ.Π. Αθήνα, Σεπτέµβριος 2005

2

3 ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ, ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Απεικόνιση Οντολογιών Σε Σχήµατα Σχεσιακών Βάσεων εδοµένων Με Σκοπό Την Ανάκτηση εδοµένων Σηµασιολογικού Περιεχοµένου ΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ηµήτριος - Εµµανουήλ Α. Σπανός Μιχαήλ Ι. Χαλάς Επιβλέπων : Νικόλαος Μήτρου Καθηγητής Ε.Μ.Π. Εγκρίθηκε από την τριµελή εξεταστική επιτροπή την 30 η Σεπτεµβρίου Νικόλαος Μήτρου Καθηγητής Ε.Μ.Π.... Μιχαήλ Θεολόγου Καθηγητής Ε.Μ.Π.... Τιµολέων Σελλής Καθηγητής Ε.Μ.Π. Αθήνα, Σεπτέµβριος 2005

4 ... ηµήτριος Εµµανουήλ Α. Σπανός... Μιχαήλ Ι. Χαλάς ιπλωµατούχοι Ηλεκτρολόγοι Μηχανικοί και Μηχανικοί Υπολογιστών Ε.Μ.Π. Copyright ηµήτριος Εµµανουήλ Σπανός, 2005 Copyright Μιχαήλ Χαλάς, 2005 Με επιφύλαξη παντός δικαιώµατος. All rights reserved. Απαγορεύεται η αντιγραφή, αποθήκευση και διανοµή της παρούσας εργασίας, εξ ολοκλήρου ή τµήµατος αυτής, για εµπορικό σκοπό. Επιτρέπεται η ανατύπωση, αποθήκευση και διανοµή για σκοπό µη κερδοσκοπικό, εκπαιδευτικής ή ερευνητικής φύσης, υπό την προϋπόθεση να αναφέρεται η πηγή προέλευσης και να διατηρείται το παρόν µήνυµα. Ερωτήµατα που αφορούν τη χρήση της εργασίας για κερδοσκοπικό σκοπό πρέπει να απευθύνονται προς τις συγγραφείς. Οι απόψεις και τα συµπεράσµατα που περιέχονται σε αυτό το έγγραφο εκφράζουν τις συγγραφείς και δεν πρέπει να ερµηνευθεί ότι αντιπροσωπεύουν τις επίσηµες θέσεις του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. 4

5 Περίληψη Σκοπός της διπλωµατικής εργασίας είναι η ανάπτυξη µιας εφαρµογής που επιτρέπει την αντιστοίχιση οντολογιών σε σχήµατα σχεσιακών βάσεων δεδοµένων και την ανάκτηση δεδοµένων µέσω ενός σηµασιολογικού ερωτήµατος. Συγκεκριµένα, µε τη βοήθεια γραφικού περιβάλλοντος, αναπαρίστανται η ιεραρχία και τα περιεχόµενα της οντολογίας καθώς και το σχήµα και τα περιεχόµενα της βάσης δεδοµένων. Παράλληλα, καθίσταται δυνατή η επιλογή συγκεκριµένων δεδοµένων της βάσης που θα αντιστοιχηθούν σε επιλεγµένο οντολογικό περιεχόµενο. Η αντιστοίχιση αυτή επιτυγχάνεται, µε την εισαγωγή κατάλληλου ερωτήµατος βάσης δεδοµένων στην οντολογία. Συνεπώς, το σηµασιολογικό ερώτηµα µπορεί, µέσω της αντιστοίχισης, να επιστρέψει δεδοµένα από τη βάση. Η διπλωµατική αυτή εργασία περιλαµβάνει µία αναφορά στις έννοιες του Σηµασιολογικού Ιστού, των οντολογιών και των βάσεων δεδοµένων που αποτελούν τις βασικές θεωρητικές έννοιες που σχετίζονται µε την υλοποιηθείσα εφαρµογή. Στη συνέχεια, παρουσιάζονται οι τεχνολογίες και τα εργαλεία που χρησιµοποιήθηκαν για την υλοποίηση της εφαρµογής (Jena, Protégé, MySQL, PostgreSQL). Ακολουθεί αναλυτική περιγραφή της λειτουργίας και των περιπτώσεων χρήσης της εφαρµογής, καθώς και ανάλυση του κώδικα της εφαρµογής. Λέξεις Κλειδιά Σηµασιολογικός Ιστός, Οντολογία, OWL, Jena, RDQL, Protégé, Βάση εδοµένων, MySQL, PostgreSQL, Αντιστοίχιση, Χωρικά - Γεωγραφικά δεδοµένα. 5

6 Abstract The object of this thesis is the development of an application that enables ontologies to be mapped to relational databases schemas, and data to be retrieved through the execution of a semantic query. In fact, the application, using a graphical interface, manages to represent the hierarchy and the contents of an ontology as well as the schema and the contents of a relational database. Furthermore, actual data from the database can be graphically selected and then mapped to a specific ontology class. This occurs through the inclusion of an SQL query into the ontology. Thus, the execution of the semantic query may, through the mapping process, return actual data from the database. This thesis includes references to the concepts of Semantic Web, ontologies and databases, which represent the fundamental theoretical concepts related to the application developed. The technologies and tools used for the implementation of the application are also presented (Jena, Protégé, MySQL, PostgreSQL). An analytic description of the operation and the use cases of the application, as well as an analysis of the application code, follow. Keywords Semantic Web, Ontology, OWL, Jena, RDQL, Protégé, Database, MySQL, PostgreSQL, Mapping, Spatial - Geographic data 6

7 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΘΕΩΡΙΑ ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΙΣΤΟΣ ΟΝΤΟΛΟΓΙΕΣ Ορισµός Σενάρια Χρήσης Οντολογικές Γλώσσες OWL Γλώσσες Σηµασιολογικών Ερωτηµάτων Εργαλεία Ανάπτυξης Οντολογιών (Ontology Development Tools) Protégé OILEd OntoStudio Ontolingua Server WebOnto ΒΑΣΕΙΣ Ε ΟΜΕΝΩΝ Εισαγωγή Βασικές Γνώσεις Η Γλώσσα SQL Εισαγωγή ιαχείριση της οµής της Βάσης εδοµένων ιαχείριση των εδοµένων της Βάσης εδοµένων Ερωτήµατα Επιλογής εδοµένων Σύνθετα Ερωτήµατα Επιλογής εδοµένων Βάσεις Χωρικών εδοµένων Εισαγωγή Ορισµός Τύποι Χωρικών εδοµένων ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ PROTÉGÉ Εισαγωγή Περιγραφή Επεκτάσεις JENA Jena RDF API Jena Ontology API ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΒΑΣΕΩΝ Ε ΟΜΕΝΩΝ MySQL Εισαγωγή υνατότητες Χωρικά εδοµένα στη MySQL PostgreSQL Εισαγωγή Ιστορία Γεωµετρικοί τύποι στην PostgreSQL

8 4 ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΣΗ ΟΝΤΟΛΟΓΙΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΕΡΓΑΛΕΙΑ FCAMerge IF-Map PROMPT - PROMPTDIFF CHIMAERA GLUE CAIMAN ONION ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΣΗ ΒΑΣΗΣ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΣΕ ΟΝΤΟΛΟΓΙΑ KAON Εισαγωγή KAON REVERSE D2R MAP Εισαγωγή ιαδικασία Αντιστοίχισης D2R Ο επεξεργαστής D2R MAP Παράδειγµα Χρήσης D2R MAP UNICORN Εισαγωγή Unicorn Workbench R 2 O Εισαγωγή Κίνητρα Περιγραφή Χαρακτηριστικά ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΣΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ - Ι ΕΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Φόρτωση και Απεικόνιση Οντολογίας Φόρτωση και Απεικόνιση Βάσης εδοµένων Αντιστοίχιση (Mapping) Εκτέλεση Σηµασιολογικού Ερωτήµατος (RDQL Query) ΕΛΕΓΧΟΙ ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΟΡΘΟΤΗΤΑΣ Έλεγχος των ξένων κλάσεων Έλεγχος υπερκλάσεων Έλεγχος υποκλάσεων ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΣΕΩΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΕΚΤΑΣΕΙΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΦΟΡΤΩΣΗ ΚΑΙ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΦΟΡΤΩΣΗ ΚΑΙ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΒΑΣΗΣ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΣΗ (MAPPING) ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΣ (RDQL QUERY) ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ - ΕΠΕΚΤΑΣΕΙΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

9 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η παρούσα διπλωµατική εργασία έχει ως στόχο την υλοποίηση µιας εφαρµογής η οποία πραγµατοποιεί αντιστοίχιση µεταξύ δεδοµένων που είναι αποθηκευµένα σε κάποια βάση δεδοµένων και κλάσεων µιας οντολογίας. Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται η προσθήκη σηµασιολογικής πληροφορίας στα περιεχόµενα µιας βάσης δεδοµένων. Η υλοποιηθείσα εφαρµογή, εκτός των άλλων, επιτρέπει την απεικόνιση του σχήµατος µιας σχεσιακής βάσης δεδοµένων, καθώς και προεπισκόπηση των δεδοµένων που περιέχονται σε αυτή, την απεικόνιση µιας οντολογίας, την αντιστοίχιση δεδοµένων της βάσης µε µια κλάση της οντολογίας και τέλος, την εκτέλεση ενός σηµασιολογικού ερωτήµατος που συνοδεύεται από την επιστροφή πραγµατικών δεδοµένων που έχουν απεικονιστεί στις οντολογικές κλάσεις που απαντούν στο εν λόγω ερώτηµα. Η επιλογή των δεδοµένων από τη βάση γίνεται µε γραφικό τρόπο, ενώ παρασκηνιακά δηµιουργείται ένα ερώτηµα σε γλώσσα βάσης δεδοµένων (SQL ερώτηµα), το οποίο συσχετίζεται µε µια κλάση της οντολογίας. Η εφαρµογή ενσωµατώνεται στο εργαλείο επεξεργασίας και ανάπτυξης οντολογιών Protégé και εκτελείται µέσω αυτού, υποστηρίζει οντολογίες που υπακούουν στις αρχές της γλώσσας OWL (Web Ontology Language), καθώς και τα συστήµατα διαχείρισης βάσεων δεδοµένων MySQL και PostgreSQL. Σηµειώνεται ότι αµφότερα τα συστήµατα διαχείρισης επιτρέπουν την αποθήκευση χωρικών γεωγραφικών δεδοµένων, στη χρήση των οποίων δίνεται έµφαση στην εργασία αυτή. Στο Κεφάλαιο 2 της εργασίας γίνεται µία θεωρητική αναφορά στις βασικές έννοιες που σχετίζονται µε την εφαρµογή. Συγκεκριµένα, γίνεται αναφορά στο όραµα και τις βασικές αρχές του Σηµασιολογικού Ιστού, αναλύεται η έννοια της οντολογίας και της σπουδαιότητάς της, παρουσιάζεται λεπτοµερώς η οντολογική γλώσσα OWL, καθώς και άλλες οντολογικές γλώσσες και γλώσσες σηµασιολογικών ερωτηµάτων, ενώ παρατίθενται και µερικά από τα πιο γνωστά εργαλεία ανάπτυξης και επεξεργασίας οντολογιών. Ακόµα, εκτίθενται οι βασικές αρχές των βάσεων 9

10 δεδοµένων, παρουσιάζεται η γλώσσα υποβολής ερωτηµάτων SQL και γίνεται αναφορά στις βάσεις χωρικών δεδοµένων. Το Κεφάλαιο 3 περιλαµβάνει τα εργαλεία και τις τεχνολογίες που χρησιµοποιήθηκαν για την υλοποίηση της εφαρµογής. Εξετάζονται και παρουσιάζονται το εργαλείο για τη διαχείριση και επεξεργασία οντολογιών Protégé, η Jena, ένα Java API για τη σύνδεση µε οντολογίες και την επεξεργασία τους, καθώς και τα δύο συστήµατα διαχείρισης βάσεων δεδοµένων που υποστηρίζονται από την εφαρµογή, MySQL και PostgreSQL. Το Κεφάλαιο 4 σκιαγραφεί τις σηµαντικότερες προσπάθειες που έχουν γίνει µέχρι σήµερα στον τοµέα της αντιστοίχισης οντολογιών. Περιλαµβάνει µια πληθώρα εργαλείων και προτάσεων που αναφέρονται σε αντιστοίχιση στοιχείων µιας οντολογίας µε µία άλλη, σε τρόπους συγχώνευσης οντολογιών όπως και σε απεικόνιση στοιχείων µιας βάσης δεδοµένων σε µια οντολογία. Στο Κεφάλαιο 5 δίνεται µια αναλυτική περιγραφή των δυνατοτήτων και του τρόπου λειτουργίας της υλοποιηθείσας εφαρµογής, ενώ αναφέρονται οι περιορισµοί της υλοποίησης καθώς και πιθανές µελλοντικές επεκτάσεις της εφαρµογής. Το Κεφάλαιο 6 εξετάζει µε µεγαλύτερη λεπτοµέρεια την υλοποίηση εστιάζοντας στον κώδικα και παραθέτοντας αρκετά µέρη του. Τέλος, στο Κεφάλαιο 7, παρατίθενται τα συµπεράσµατα της παρούσας διπλωµατικής εργασίας. 10

11 2 ΘΕΩΡΙΑ 2.1 ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΙΣΤΟΣ Ο Παγκόσµιος Ιστός (World Wide Web) σχεδιάστηκε όχι µόνο για να επικοινωνούν οι άνθρωποι µεταξύ τους, αλλά και για να µπορούν οι µηχανές να συµµετέχουν όσο το δυνατόν σε αυτήν την επικοινωνία και να την υποβοηθούν. Ένα από τα µεγαλύτερα εµπόδια για την πραγµατοποίηση αυτής της προοπτικής είναι το γεγονός ότι το µεγαλύτερο µέρος της πληροφορίας που υπάρχει στον Ιστό προορίζεται για ανθρώπινη κατανάλωση, ενώ ακόµα και όταν αυτή η πληροφορία προέρχεται από µια βάση δεδοµένων της οποίας οι στήλες έχουν σαφή σηµασία, η δοµή αυτών των δεδοµένων δεν είναι φανερή για µια µηχανή [3]. Εξάλλου, όπως είναι διαµορφωµένος σήµερα ο Παγκόσµιος Ιστός, η γνώση των εγγράφων και των διαθέσιµων δυνατοτήτων βασίζεται στην αναζήτηση µε λέξεις κλειδιά, η οποία διευκολύνεται και από την έξυπνη χρήση της συνδετικότητας µεταξύ των διαφόρων εγγράφων. Όλη αυτή η µάζα των δεδοµένων δεν µπορεί να διαχειριστεί χωρίς την υποστήριξη δυνατών υπολογιστικά εργαλείων. Σε µια προσπάθεια, λοιπόν, να χαρτογραφηθεί καλύτερα ο Ιστός, οι διάφοροι υπολογιστικοί πράκτορες χρειάζονται περιγραφές των περιεχοµένων και των δυνατοτήτων των προσιτών (µέσω του Ιστού) πόρων, που να µπορούν να διαβαστούν από µηχανές. Αυτές οι περιγραφές πρέπει να προστεθούν στις αναγνώσιµες από τον άνθρωπο µορφές όλων αυτών των πληροφοριών [2]. Ο Σηµασιολογικός Ιστός (Semantic Web) είναι µια προσπάθεια να γίνουν οι πόροι του Παγκόσµιου Ιστού προσιτοί σε αυτοµατοποιηµένες διεργασίες προσθέτοντας πληροφορίες που επεξηγούν ή ορίζουν το περιεχόµενό τους. Με αυτόν τον τρόπο, ο Σηµασιολογικός Ιστός θα αποτελέσει ένα παγκόσµιο µέσο για ανταλλαγή πληροφοριών. Η λέξη «Σηµασιολογία» έχει ρίζα τις ελληνικές λέξεις «σηµάδι», «σηµαίνω» και «σηµαντικός» και σήµερα αναφέρεται στο νόηµα συχνά σε επίπεδο γλώσσας. Πολλοί υποστηρίζουν ότι ο Σηµασιολογικός Ιστός αποτελεί το µεγαλύτερο σε παγκόσµιο επίπεδο έργο έξυπνης ενσωµάτωσης συστηµάτων ώστε να συνεργάζονται δια-λειτουργικά. Εµπνευστής και καθοδηγητής αυτού του έργου είναι ο δηµιουργός του Παγκόσµιου Ιστού, Tim Berners-Lee της Κοινοπραξίας του 11

12 Παγκοσµίου Ιστού (World Wide Web Consortium, W3C), ο οποίος τονίζει ότι «ο Σηµασιολογικός Ιστός δεν είναι ένας ξεχωριστός Ιστός, αλλά µια επέκταση του Παγκόσµιου Ιστού όπου η πληροφορία έχει καλά καθορισµένο νόηµα, καθιστώντας τη συνεργασία µεταξύ ανθρώπων και υπολογιστών πιο αποτελεσµατική» [5]. Σήµερα, ο Παγκόσµιος Ιστός είναι κατά µείζονα λόγο βασισµένος σε έγγραφα γραµµένα σε HTML, µια γλώσσα που είναι χρήσιµη για την περιγραφή δοµηµένου κειµένου διανθισµένου µε πολυµεσικά αντικείµενα και η οποία δίνει ιδιαίτερη έµφαση στην οπτική απεικόνιση. Ακόµα, η HTML έχει µειωµένη δυνατότητα ταξινόµησης τµηµάτων κειµένου σε µια σελίδα ανάλογα µε τη σηµασία τους. Αυτό το µειονέκτηµα έρχεται να καλύψει ο Σηµασιολογικός Ιστός, χρησιµοποιώντας τις περιγραφικές τεχνολογίες RDF (Resource Description Framework) και OWL (Web Ontology Language), καθώς και την προσαρµοζόµενη γλώσσα επισήµανσης (markup language) XML (extensible Markup Language). Αυτές οι τεχνολογίες συνδυάζονται προκειµένου να παρέχουν περιγραφές που συµπληρώνουν ή αντικαθιστούν το περιεχόµενο των εγγράφων του Ιστού. Εποµένως, το περιεχόµενο µπορεί να φαίνεται ως περιγραφικά δεδοµένα αποθηκευµένα σε προσιτές από τον Ιστό βάσεις δεδοµένων ή ως επισήµανση µέσα σε έγγραφα. Αυτές οι περιγραφές που µπορούν να διαβαστούν και από µηχανές διευκολύνουν την αυτοµατοποιηµένη συλλογή πληροφοριών και την έρευνα από υπολογιστές [4]. Συνοπτικά, οι τεχνολογίες στις οποίες βασίζεται το όραµα του Σηµασιολογικού Ιστού είναι: η XML, η οποία παρέχει µια επιφανειακή σύνταξη για δοµηµένα έγγραφα, αλλά δεν επιβάλλει σηµασιολογικούς περιορισµούς στο νόηµα αυτών των εγγράφων η XML Schema, η οποία είναι η γλώσσα µε την οποία περιορίζεται η δοµή των εγγράφων XML η RDF, η οποία αποτελεί ένα µοντέλο που περιλαµβάνει αντικείµενα (ή αλλιώς, πόρους) και σχέσεις µεταξύ τους. Ακόµα, η RDF παρέχει απλή σηµασιολογία για αυτό το µοντέλο η RDF Schema, η οποία είναι ένα λεξιλόγιο (ή αλλιώς, οντολογία) για την περιγραφή ιδιοτήτων και κλάσεων (οµάδων) RDF αντικειµένων (ή πόρων) και διαθέτει σηµασιολογία για γενίκευση ιεραρχιών τέτοιων ιδιοτήτων και κλάσεων η OWL, η οποία προσθέτει περισσότερο λεξιλόγιο για την περιγραφή ιδιοτήτων και κλάσεων. Όλες οι παραπάνω τεχνολογίες ενσωµατώνονται στο παρακάτω σχήµα, το οποίο απεικονίζει συνοπτικά το σχεδιασµό και το όραµα του Σηµασιολογικού Ιστού, όπως τα συνέλαβε ο T. Berners-Lee: 12

13 Εικόνα 2.1 ιαστρωµάτωση Σηµασιολογικού Ιστού Είναι φανερό ότι η XML, τα URIs (Universal Resource Identifiers) µε τα οποία προσδιορίζονται οι πόροι και οι χώροι ονοµάτων (namespaces) αποτελούν τη βάση του οικοδοµήµατος του Σηµασιολογικού Ιστού. Εκτός των όσων έχουν ήδη αναφερθεί, το Στρώµα Λογικής (Logic) χρησιµοποιείται για την επεξεργασία της πληροφορίας και των εξαγωγή συµπερασµάτων. Το Στρώµα Απόδειξης (Proof) συνδέει τη συµπερασµατική διαδικασία, καθώς και την αναπαράσταση των αποδείξεων µε την αξιοπιστία των αντίστοιχων αποδείξεων. Τέλος, το Στρώµα Αξιοπιστίας (Trust) θα αναδυθεί µέσω της χρήσης ψηφιακών υπογραφών και πληροφοριών άλλων ειδών, που θα βασίζονται σε υπηρεσίες ή πράκτορες πιστοποίησης [1]. Με αυτόν τον τρόπο, στόχος είναι η βελτίωση της χρησιµότητας του Παγκόσµιου Ιστού και των διασυνδεδεµένων πόρων του, µέσω της σηµατοδότησης εγγράφων µε σηµασιολογική πληροφορία. Επίσης, η δηµιουργία κοινών λεξιλογίων µεταδεδοµένων (οντολογιών) καθώς και η αντιστοίχιση µεταξύ των διαφορετικών λεξιλογίων θα επιτρέψουν στους συγγραφείς εγγράφων να γνωρίζουν µε ποιο τρόπο θα τα σηµατοδοτήσουν, ώστε αυτοµατοποιηµένοι πράκτορες να χρησιµοποιήσουν την πληροφορία που κρύβεται στα µεταδεδοµένα για να επιτελέσουν διάφορες εργασίες. Εκτός των παραπάνω, ο Berners-Lee σε συνέντευξή του τον Ιούνιο του 2005 αναφέρει ότι ο σκοπός της πρωτοβουλίας του Σηµασιολογικού Ιστού είναι η δηµιουργία ενός διεθνούς µέσου ανταλλαγής δεδοµένων, µε τα δεδοµένα να µπορούν να µοιραστούν και να επεξεργαστούν τόσο από αυτοµατοποιηµένα εργαλεία όσο και από ανθρώπους. Ο Σηµασιολογικός Ιστός έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να αλληλοσυνδεθούν η διαχείριση της προσωπικής πληροφορίας, η ενσωµάτωση των εταιρικών εφαρµογών και η παγκόσµια διανοµή εµπορικών, επιστηµονικών και πολιτισµικών δεδοµένων. Με τον όρο δεδοµένα, εννοούνται κυρίως τα περιεχόµενα 13

14 σχεσιακών βάσεων δεδοµένων και XML εγγράφων, και όχι µεµονωµένα ανθρώπινα έγγραφα. Συµπερασµατικά λοιπόν, ο Σηµασιολογικός Ιστός θα µπορεί να υποστηρίζει πράκτορες λογισµικού που όχι µόνο θα µπορούν να εντοπίζουν συγκεκριµένα δεδοµένα, αλλά και να τα «καταλάβουν» µε την έννοια ότι πλέον οι υπολογιστές θα µπορούν να εκτελέσουν σηµαντικές εργασίες µε δεδοµένα αυτόµατα και συνεχώς, ενώ σήµερα οι ίδιες εργασίες πρέπει να εκτελούνται χειρωνακτικά από τους χρήστες [7]. 2.2 ΟΝΤΟΛΟΓΙΕΣ Ορισµός Ο όρος Οντολογία προέρχεται από τη φιλοσοφία και είναι το όνοµα ενός πεδίου της φιλοσοφίας, συγκεκριµένα, της µελέτης της φύσης της ύπαρξης, ενός κλάδου της µεταφυσικής που ασχολείται µε την αναγνώριση, σε γενικές γραµµές, των ειδών των πραγµάτων που υπάρχουν και τον τρόπο περιγραφής τους. Για παράδειγµα, η παρατήρηση ότι ο κόσµος αποτελείται από συγκεκριµένα αντικείµενα που µπορούν να οµαδοποιηθούν σε αφηρηµένες κλάσεις, µε βάση κοινές ιδιότητες είναι µια τυπική οντολογική δέσµευση [1]. Βέβαια, τα τελευταία χρόνια, η λέξη Οντολογία έγινε µία από τις πολλές λέξεις που χρησιµοποιήθηκαν από την επιστήµη των υπολογιστών και που πήραν ένα τελείως διαφορετικό νόηµα σε σχέση µε το αρχικό τους. Μια σύντοµη ερµηνεία της σύγχρονης χρήσης της λέξης Οντολογία που έχει δοθεί από τον T.R. Gruber και βελτιωθεί από τον R. Studer είναι η εξής: «Μία Οντολογία είναι µια ρητή και µεθοδική προδιαγραφή µιας σηµασιολογίας». Με τον όρο σηµασιολογία, ο Gruber θεωρεί το σύνολο των αντικειµένων, εννοιών και άλλων οντοτήτων που υπάρχουν σε µια συγκεκριµένη περιοχή ενδιαφέροντος, καθώς και τις σχέσεις µε τις οποίες συνδέονται. Μια σηµασιολογία είναι µια αφηρηµένη, απλοποιηµένη όψη του κόσµου που χρειάζεται να αναπαρασταθεί για κάποιο λόγο. Κάθε βάση γνώσης ή σύστηµα ή πράκτορας βασισµένος σε γνώση δεσµεύεται είτε άµεσα είτε έµµεσα από µια τέτοια σηµασιολογία [8]. Πιο απλά, στις προδιαγραφές της γλώσσας OWL που έχουν προταθεί από την Κοινοπραξία του Παγκόσµιου Ιστού (W3C), αναφέρεται ότι µια οντολογία ορίζει τους όρους που χρειάζονται για να περιγραφεί και αναπαρασταθεί µια περιοχή γνώσης. Οι οντολογίες χρησιµοποιούνται από ανθρώπους, βάσεις δεδοµένων και εφαρµογές που διαµοιράζουν πληροφορίες σχετικές µε έναν τοµέα (περιοχή γνώσης σχετική µε ένα συγκεκριµένο αντικείµενο). Οι οντολογίες περιλαµβάνουν ορισµούς βασικών εννοιών αυτού του τοµέα, που µπορούν να χρησιµοποιηθούν από τους υπολογιστές, καθώς και σχέσεις µεταξύ αυτών των εννοιών. Επίσης, κωδικοποιούν τη γνώση ενός τοµέα καθώς και γνώση που εκτείνεται σε περισσότερους του ενός τοµείς. Με αυτόν τον τρόπο, καθιστούν τη γνώση επαναχρησιµοποιήσιµη [9]. Η λέξη οντολογία έχει χρησιµοποιηθεί για την περιγραφή διαφόρων δοµών που ποικίλλουν από απλές ταξινοµήσεις (όπως η ιεραρχία του Yahoo), σχήµατα µεταδεδοµένων έως λογικές θεωρίες. Ο Σηµασιολογικός Ιστός χρειάζεται οντολογίες 14

15 µε µια δοµή που να έχει κάποιο δεδοµένο νόηµα. Συγκεκριµένα, οι οντολογίες πρέπει να καθορίζουν περιγραφές για τις παρακάτω έννοιες: Κλάσεις (γενικά αντικείµενα) σε διάφορους τοµείς ενδιαφέροντος Σχέσεις που µπορεί να υπάρχουν µεταξύ αντικειµένων Ιδιότητες που αυτά τα αντικείµενα µπορεί να έχουν Γενικά, οι κλάσεις µιας οντολογίας δηλώνουν έννοιες ενός τοµέα ενδιαφέροντος. Για παράδειγµα, στην περίπτωση ενός πανεπιστηµίου, τα µέλη του προσωπικού, οι φοιτητές, τα µαθήµατα και οι αίθουσες των µαθηµάτων είναι ορισµένες σηµαντικές έννοιες. Οι σχέσεις µεταξύ αντικειµένων τυπικά περιλαµβάνουν ιεραρχίες κλάσεων. Μια ιεραρχία ορίζει ότι µια κλάση C είναι υποκλάση µιας άλλης κλάσης C, αν κάθε αντικείµενο που ανήκει στη C, ανήκει και στη C. Εκτός όµως από τις σχέσεις υποκλάσεων, οι οντολογίες µπορούν να περιλαµβάνουν πληροφορίες όπως ιδιότητες (ο καθηγητής X διδάσκει το µάθηµα Y), περιορισµούς τιµών (µόνο καθηγητές µπορούν να διδάξουν µαθήµατα), αναφορές µη επικαλυπτόµενων κλάσεων (disjoint classes), καθώς και προδιαγραφές λογικών σχέσεων µεταξύ αντικειµένων (κάθε τµήµα οφείλει να περιλαµβάνει τουλάχιστον δέκα καθηγητές) [1]. Οι οντολογίες εκφράζονται συνήθως σε µια βασισµένη στη λογική γλώσσα, έτσι ώστε να µπορούν να γίνουν λεπτοµερείς, ακριβείς, συνεπείς και έγκυρες διακρίσεις µεταξύ κλάσεων, ιδιοτήτων και σχέσεων. Κάποια εργαλεία, χρησιµοποιώντας τις οντολογίες µπορούν να εκτελούν αυτοµατοποιηµένες αιτιολογήσεις (reasoning), παρέχοντας µε αυτόν τον τρόπο προχωρηµένες υπηρεσίες σε έξυπνες εφαρµογές, όπως είναι η σηµασιολογική αναζήτηση και εύρεση, οι πράκτορες λογισµικού, η υποστήριξη αποφάσεων, η κατανόηση οµιλίας και φυσικής γλώσσας, η διαχείριση γνώσης, οι έξυπνες βάσεις δεδοµένων και το ηλεκτρονικό εµπόριο [9]. Στον αναπτυσσόµενο Σηµασιολογικό Ιστό, οι οντολογίες εµφανίζονται καταφανώς ως ένας τρόπος για να αναπαρασταθεί η σηµασιολογία των εγγράφων και να επιτραπεί σε αυτή να χρησιµοποιηθεί από δικτυακές εφαρµογές και έξυπνους πράκτορες. Οι οντολογίες µπορεί να αποδειχθούν για µια κοινότητα ως ένας τρόπος δόµησης και ορισµού του νοήµατος κάποιων όρων µεταδεδοµένων που, την τρέχουσα χρονική στιγµή, συλλέγονται και προτυποποιούνται. Με τη χρήση των οντολογιών, οι µελλοντικές εφαρµογές θα µπορούν να είναι «έξυπνες», µε την έννοια ότι θα µπορούν να δουλεύουν σε ένα επίπεδο που θα πλησιάζει αρκετά το ανθρώπινο εννοιολογικό επίπεδο. Οι οντολογίες είναι κρίσιµες για εφαρµογές που επιθυµούν να ψάξουν ή να συνενώσουν πληροφορίες από ποικίλες κοινότητες. Παρά το γεγονός ότι η XML και η XML Schema είναι επαρκείς για την ανταλλαγή δεδοµένων µεταξύ µερών που έχουν συµφωνήσει σε κάποιους ορισµούς εκ των προτέρων, η έλλειψη σηµασιολογίας εµποδίζει τις µηχανές από την αξιόπιστη εκτέλεση µιας συγκεκριµένης εργασίας µε καινούρια XML λεξιλόγια. Ο ίδιος όρος µπορεί να χρησιµοποιείται µε διαφορετικό νόηµα σε διαφορετικές περιπτώσεις, ενώ διαφορετικοί όροι µπορεί να χρησιµοποιούνται για αντικείµενα που έχουν την ίδια σηµασία. Η RDF και η RDF Schema αρχίζουν να προσεγγίζουν αυτό το πρόβληµα επιτρέποντας µια απλή σηµασιολογία να συσχετίζεται µε κάποια αναγνωριστικά στοιχεία, όπως είναι τα URIs. Με την RDF Schema, ο καθένας µπορεί να ορίσει κλάσεις που έχουν πολλαπλές υποκλάσεις και υπερκλάσεις, καθώς και να ορίσει ιδιότητες, που µπορεί να έχουν υπο-ιδιότητες, πεδία ορισµού και πεδία τιµών. Με αυτήν την έννοια, η RDF 15

16 Schema είναι µια απλή οντολογική γλώσσα. Όµως, προκειµένου να επιτευχθεί διαλειτουργικότητα µεταξύ πολυάριθµων, αυτόνοµα αναπτυσσόµενων και διαχειριζόµενων σχηµάτων, χρειάζεται µια πλουσιότερη σηµασιολογία. Μια τέτοια σηµασιολογία παρέχεται από τη γλώσσα OWL (Web Ontology Language), µε τη χρήση της οποίας µπορεί να βρεθεί λύση στο παραπάνω πρόβληµα της ορολογίας. Για παράδειγµα, αν οι οντολογίες παρέχουν σχέσεις ισοδυναµίας, τότε θα υπάρχει κάπου η δυνατότητα αποθήκευσης (είτε σε µια ξεχωριστή οντολογία είτε ως απευθείας αντιστοίχιση µεταξύ δύο οντολογιών) της ισοδυναµίας του όρου X µιας οντολογίας µε τον όρο X µιας άλλης οντολογίας, οπότε δεν υπάρχει πρόβληµα διάκρισης των δύο όρων και διασφαλίζεται η σηµασιολογική διαλειτουργικότητα των οντολογιών Σενάρια Χρήσης Σήµερα, µία από τις τυπικές εργασίες των ανθρώπων που χρησιµοποιούν τον Παγκόσµιο Ιστό αφορά στην αναζήτηση και χρήση πληροφορίας. Οι µηχανές αναζήτησης που βασίζονται σε λέξεις κλειδιά είναι τα κυριότερα εργαλεία για τη χρησιµοποίηση του σηµερινού Ιστού. Είναι σαφές ότι ο Παγκόσµιος Ιστός δε θα είχε τόσο µεγάλη επιτυχία αν δεν υπήρχαν αυτές οι µηχανές αναζήτησης. Παρ όλα αυτά, υπάρχουν σοβαρά προβλήµατα που σχετίζονται µε τη λειτουργία τους, όπως για παράδειγµα το γεγονός ότι οι αναζητήσεις είναι πολύ ευαίσθητες στο λεξιλόγιο. Ακόµα, είναι εξίσου πιθανό µια αναζήτηση να επιστρέψει πάρα πολλά ή και κανένα αποτέλεσµα, δηλαδή υπάρχει πρόβληµα χαµηλής ακρίβειας ή χαµηλής ανάκλησης αντίστοιχα. Επιπλέον, τα αποτελέσµατα είναι µεµονωµένες σελίδες. ηλαδή, αν κάποιος χρειάζεται πληροφορίες από διάφορα έγγραφα, τότε πρέπει να εκτελέσει πολλαπλές ερωτήσεις για να συλλέξει τα σχετικά έγγραφα και µετά, χειρωνακτικά, να εξάγει τις µερικές πληροφορίες και να τις συνθέσει. Οι οντολογίες µπορούν να χρησιµοποιηθούν µε έναν απλό τρόπο για τη βελτίωση της ακρίβειας των αναζητήσεων του Ιστού. Το πρόγραµµα αναζήτησης µπορεί να ψάχνει µόνο για αυτές τις σελίδες που αναφέρονται σε µια σαφή έννοια και όχι για αυτές που χρησιµοποιούν διφορούµενες λέξεις κλειδιά. Με αυτόν τον τρόπο, µπορούν να ξεπεραστούν οι δυσκολίες που προκύπτουν από τη διαφορά ορολογίας µεταξύ των διαφόρων σελίδων και των ερωτήσεων του χρήστη. Ακόµα, οι αναζητήσεις στον Ιστό µπορούν να εκµεταλλευτούν και τις πληροφορίες γενίκευσης ή εξειδίκευσης. Αν για µια ερώτηση δε βρεθεί κάποιο σχετικό έγγραφο, η µηχανή αναζήτησης µπορεί να προτείνει στο χρήστη µια πιο γενική ερώτηση. Είναι µάλιστα δυνατό για τη µηχανή να εκτελεί τέτοια ερωτήµατα από µόνη της προκειµένου να µειώσει το χρόνο αντίδρασης σε περίπτωση που ο χρήστης υιοθετήσει µια υπόδειξη. Επίσης, αν πολλές απαντήσεις έχουν βρεθεί, η µηχανή αναζήτησης µπορεί να υποδείξει στο χρήστη κάποιες εξειδικεύσεις [1]. Περισσότερο προχωρηµένες εφαρµογές θα χρησιµοποιούν οντολογίες για να συσχετίζουν την πληροφορία σε µια σελίδα µε την αντίστοιχη δοµή γνώσης και µε τους κανόνες για την εξαγωγή συµπερασµάτων. Γενικά, οι οντολογίες είναι πολύ χρήσιµες για την οργάνωση και την πλοήγηση σε τοποθεσίες Ιστού (web sites). Πολλές τέτοιες τοποθεσίες σήµερα δείχνουν στο αριστερό µέρος της σελίδας τα ανώτερα επίπεδα µιας εννοιολογικής ιεραρχίας όρων. Ο χρήστης µπορεί να πατήσει σε έναν από αυτούς για να εξαπλωθούν οι υποκατηγορίες. Αυτό συχνά ισχύει στην περίπτωση µεγάλων 16

17 οργανισµών ή εταιρειών που έχουν πολλές σελίδες σχετικές, για παράδειγµα, µε συνεντεύξεις τύπου, περιγραφές προϊόντων, συγκρίσεις και προσφορές προϊόντων. Για να πραγµατοποιηθούν τα παραπάνω, τεχνικές Αναπαράστασης Γνώσης (Knowledge Representation) έρχονται στο επίκεντρο για τον Παγκόσµιο Ιστό, τεχνικές που έχουν µελετηθεί εδώ και καιρό στον τοµέα της Τεχνητής Νοηµοσύνης (Artificial Intelligence, AI). Οι σηµασιολογικές µηχανές αναζήτησης θα γίνουν «ευφυείς» στο βαθµό που θα είναι εξοπλισµένες µε µια εννοιολογική αναπαράσταση των σελίδων του Παγκόσµιου Ιστού. Αυτό θα βοηθήσει τους ανθρώπους ως άµεσους χρήστες, αλλά και τα πρακτορικά συστήµατα της Τεχνητής Νοηµοσύνης, που βασισµένα στην κεντρική τεχνολογία του Σηµασιολογικού Ιστού προσπαθούν να προσφέρουν πιο προχωρηµένες υπηρεσίες Ιστού, όπως σύγκριση πληροφοριών, ενσωµάτωση, αφαίρεση ή ανταλλαγή [10]. Για συστήµατα Τεχνητής Νοηµοσύνης, αυτό που «υπάρχει» είναι αυτό που µπορεί να αναπαρασταθεί. Εποµένως, οι οντολογίες, καθώς αποτελούν ρητές προδιαγραφές όρων που ανήκουν σε έναν τοµέα γνώσης, αποτελούν τη βάση γνώσης για τέτοια συστήµατα. Οι οντολογίες µπορούν, επίσης, να βοηθήσουν και στη δηµιουργία και συντήρηση µιας πλήρους και ενηµερωµένης πύλης στον Ιστό (web portal). Μια πύλη είναι απλώς µια τοποθεσία στον Ιστό που παρέχει πληροφορίες πάνω σε ένα κοινό θέµα, για παράδειγµα µια συγκεκριµένη πόλη ή κάποιον τοµέα ενδιαφέροντος. Μια πύλη επιτρέπει σε άτοµα που ενδιαφέρονται για αυτό το θέµα να επικοινωνήσουν µεταξύ τους, να δηµιουργήσουν µια κοινότητα και να βρουν συνδέσµους σε άλλους πόρους του Ιστού κοινού ενδιαφέροντος. Για να είναι µια πύλη επιτυχηµένη, πρέπει να αποτελεί µια αφετηρία για τον εντοπισµό ενδιαφέροντος υλικού. Αυτό το υλικό συνήθως παρέχεται από τα µέλη της κοινότητας, που συχνά το κατηγοριοποιούν κάτω από µια υποκατηγορία. Όµως, ένα απλό ευρετήριο των θεµατικών περιοχών µπορεί να µην παρέχει στην κοινότητα τη δυνατότητα να ψάξει για το υλικό που τα µέλη της απαιτούν. Για αυτό το λόγο, οι πύλες µπορούν να ορίσουν µια οντολογία για την κοινότητα. Αυτή η οντολογία µπορεί να παρέχει µια ορολογία για την περιγραφή του υλικού καθώς και αξιώµατα που ορίζουν όρους χρησιµοποιώντας άλλους όρους από την οντολογία. Όταν συνδυαστούν µε γεγονότα, αυτοί οι ορισµοί επιτρέπουν άλλα γεγονότα να συναχθούν. Αυτά τα συµπεράσµατα επιτρέπουν, µε τη σειρά τους, στους χρήστες να ανακτήσουν αποτελέσµατα αναζήτησης από την πύλη, τα οποία είναι αδύνατο να ανακτηθούν από συµβατικά συστήµατα ανάκτησης. Άλλος ένας τρόπος χρησιµοποίησης των οντολογιών είναι αυτός µε τον οποίο µπορούν να παρέχουν σηµασιολογικά σχόλια για συλλογές εικόνων, ήχων ή άλλων αντικειµένων που δεν περιέχουν κείµενο. Είναι πιο δύσκολο για τις µηχανές να εξάγουν κάποια σηµασιολογία από πολυµεσικά αντικείµενα παρά από κείµενο φυσικής γλώσσας. Συνεπώς, αυτοί οι τύποι πόρων τυπικά δεικτοδοτούνται µε κάποια µετα-δεδοµένα. υστυχώς, καθώς διαφορετικοί άνθρωποι µπορούν να περιγράψουν αυτά τα πολυµεσικά αντικείµενα µε διαφορετικούς τρόπους, είναι πολύ σηµαντικό οι δυνατότητες της αναζήτησης να επεκτείνονται πέρα από ένα απλό ταίριασµα λέξης κλειδιού. Ιδανικά, οι οντολογίες θα περιέχουν την επιπλέον πληροφορία, έτσι ώστε να βελτιωθεί η ανάκτηση των αντικειµένων. Οι οντολογίες που σχετίζονται µε πολυµέσα µπορεί να είναι δύο ειδών: αυτές που περιέχουν πληροφορία για το µέσο και αυτές που περιέχουν πληροφορία για το περιεχόµενο. Οι σχετικές µε το µέσο οντολογίες µπορούν να περιέχουν ταξινοµήσεις διαφορετικών ειδών µέσων και να περιγράφουν ιδιότητες διαφορετικών µέσων. Για παράδειγµα, το µέσο του βίντεο 17

18 µπορεί να περιλαµβάνει ιδιότητες, όπως η διάρκεια της ταινίας και οι διάφορες σκηνές από τις οποίες αυτή απαρτίζεται. Οι σχετικές µε το περιεχόµενο οντολογίες µπορούν να περιγράφουν το αντικείµενο του πόρου, όπως ο χρόνος, ο τόπος δράσης και οι συµµετέχοντες. Εφόσον αυτές οι οντολογίες δεν σχετίζονται µε το µέσο, θα µπορούν να επαναχρησιµοποιηθούν, έτσι ώστε να βελτιωθεί η αναζήτηση για πληροφορίες πάνω σε ένα συγκεκριµένο θέµα, ανεξαρτήτως της µορφής του µέσου. Ο Σηµασιολογικός Ιστός µπορεί να παρέχει σε πράκτορες τη δυνατότητα να καταλάβουν και να ενσωµατώσουν διάφορες πληροφορίες. Ένα συγκεκριµένο παράδειγµα είναι αυτό ενός συµβούλου κοινωνικών εκδηλώσεων, ο οποίος µπορεί να λάβει ως είσοδο τις προτιµήσεις του χρήστη και να του προτείνει κάποια διασκέδαση για το συγκεκριµένο βράδυ. Ένας πράκτορας αυτού του είδους απαιτεί οντολογίες που αναπαριστούν τους όρους για τα εστιατόρια, ξενοδοχεία κτλ, καθώς και οντολογίες υπηρεσιών που αναπαριστούν τους όρους που χρησιµοποιούνται στις σηµερινές υπηρεσίες. Αυτές οι οντολογίες θα προσφέρουν τις απαραίτητες πληροφορίες, έτσι ώστε η αντίστοιχη εφαρµογή να επιτελέσει συγκρίσεις µε τις προτιµήσεις του χρήστη. Τέλος, οι οντολογίες µπορούν να χρησιµοποιηθούν και στο ηλεκτρονικό εµπόριο, διευκολύνοντας σηµαντικά το χρήστη πελάτη. Ιδανικά, ένας χρήστης θα µάζευε πληροφορίες σχετικά µε τιµές, όρους υπηρεσιών και κατάσταση (όπως η διαθεσιµότητα) από τα σηµαντικότερα διαδικτυακά καταστήµατα προκειµένου να διαλέξει την καλύτερη προσφορά. Όµως, η εκτέλεση αυτής της διαδικασίας από τον ίδιο το χρήστη είναι αρκετά χρονοβόρα. Προκειµένου λοιπόν να ανακουφιστεί ο χρήστης, υπάρχουν κάποιοι πράκτορες λογισµικού οι οποίοι επισκέπτονται αρκετά καταστήµατα, εξάγουν πληροφορίες σχετικά µε τα προϊόντα και τις τιµές τους και δηµιουργούν ένα πανόραµα της αγοράς. Η εξαγωγή αυτών των χαρακτηριστικών γίνεται µέσω αναζητήσεων µε λέξεις κλειδιά και άλλων τεχνικών ανάλυσης κειµένου και συνεπώς, δεν είναι τόσο αξιόπιστες. Αντίθετα, µε την εισαγωγή των οντολογιών, θα υπάρχουν πράκτορες λογισµικού, οι οποίοι θα ερµηνεύουν τις τιµές και τους όρους κάθε υπηρεσίας και θα εξάγουν σωστά τις πληροφορίες κάθε προϊόντος. Στη συνέχεια, όλες οι πληροφορίες θα συγκρίνονται µε τις απαιτήσεις του χρήστη, ο οποίος από άλλες πηγές θα µπορεί να ανακτά πληροφορίες που αφορούν στη φήµη και την αξιοπιστία των διαδικτυακών καταστηµάτων Οντολογικές Γλώσσες Οι οντολογικές γλώσσες επιτρέπουν στο χρήστη να γράψει µια σαφή και επίσηµη εννοιολογική θεώρηση για κάποιον τοµέα γνώσης. Οι κυριότερες απαιτήσεις είναι µια καλά ορισµένη σύνταξη, µια µεθοδική σηµασιολογία, αποτελεσµατική συλλογιστική υποστήριξη, επαρκής εκφραστική ισχύς και εκφραστική ευκολία. ύο από τις σηµαντικότερες τεχνολογίες στις οποίες βασίζεται η ανάπτυξη του Σηµασιολογικού Ιστού έχουν ήδη αναφερθεί και είναι η XML (extensible Markup Language) και η RDF (Resource Description Framework). Η XML επιτρέπει στον καθένα να δηµιουργήσει τις δικές του ετικέτες κρυµµένες ταµπέλες που σχολιάζουν σελίδες του Παγκόσµιου Ιστού ή κοµµάτια κειµένου σε µια σελίδα. Προγράµµατα µπορούν να χρησιµοποιήσουν αυτές τις ετικέτες µε πολύπλοκους τρόπους, αλλά ο προγραµµατιστής πρέπει να ξέρει για ποιο σκοπό χρησιµοποιεί ο συγγραφέας του 18

ΤΙΤΛΟΣ ΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: GoNToggle: ΕΞΥΠΝΗ ΜΗΧΑΝΗ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΟΝΤΟΛΟΓΙΩΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΕΡΕΥΝΑΣ: ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ:

ΤΙΤΛΟΣ ΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: GoNToggle: ΕΞΥΠΝΗ ΜΗΧΑΝΗ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΟΝΤΟΛΟΓΙΩΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΕΡΕΥΝΑΣ: ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: ΤΙΤΛΟΣ ΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: GoNToggle: ΕΞΥΠΝΗ ΜΗΧΑΝΗ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΟΝΤΟΛΟΓΙΩΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΕΡΕΥΝΑΣ: Υπολογιστικά Συστήµατα & Τεχνολογίες Πληροφορικής ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: Γιώργος Γιαννόπουλος, διδακτορικός φοιτητής

Διαβάστε περισσότερα

Αναπαράσταση Γνώσης και Αναζήτηση στον Σηµασιολογικό Ιστό

Αναπαράσταση Γνώσης και Αναζήτηση στον Σηµασιολογικό Ιστό Αναπαράσταση Γνώσης και Αναζήτηση στον Σηµασιολογικό Ιστό Αλέξανδρος Βαλαράκος (alexv@iit.demokritos.gr) (alexv@aegean.gr) Υποψήφιος ιδάκτορας Τµήµα Μηχανικών Υπολογιστικών και Πληροφοριακών Συστηµάτων.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΓΝΩΣΗΣ ΣΤΟΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΙΣΤΟ

ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΓΝΩΣΗΣ ΣΤΟΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΙΣΤΟ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΓΝΩΣΗΣ ΣΤΟΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΙΣΤΟ Γλώσσα Οντολογιών Ιστού: OWL Ι. Χατζηλυγερούδης Γλώσσες Οντολογιών Ιστού RDF και RDFS έχουν περιορισμένη εκφραστικότητα Η RDF περιορίζεται σε δυαδικά κατηγορήματα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΚΤΗΣΗ ΠΟΛΥΜΕΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΚΑΙ ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΙΣΤΟΣ Γ.Τ.Π

ΑΝΑΚΤΗΣΗ ΠΟΛΥΜΕΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΚΑΙ ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΙΣΤΟΣ Γ.Τ.Π ΑΝΑΚΤΗΣΗ ΠΟΛΥΜΕΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΚΑΙ ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΙΣΤΟΣ Ε.Α.Π. Γ.Τ.Π. 61 2008 Τσιγώνιας Αντώνης 14/12/2008 Εισαγωγή Το ιαδίκτυο και ο Παγκόσµιος Ιστός ήταν µια επανάσταση για την τεχνολογία της πληροφόρησης

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στο RDF. Το Resource Description Framework (RDF) Σταύρος Πολυβίου

Εισαγωγή στο RDF. Το Resource Description Framework (RDF) Σταύρος Πολυβίου Εισαγωγή στο RDF Σταύρος Πολυβίου Το Resource Description Framework (RDF) RDF: µία γλώσσα περιγραφής πληροφοριών (metadata) που αφορούν πόρους (resources) στο world wide web. Παραδείγµατα: ο τίτλος, ο

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ 6. Σχήµατα ιαλειτουργικότητας Μεταδεδοµένων. Το RDF Το Warwick Framework. Ιόνιο Πανεπιστήµιο - Τµήµα Αρχειονοµίας - Βιβλιοθηκονοµίας

ΜΑΘΗΜΑ 6. Σχήµατα ιαλειτουργικότητας Μεταδεδοµένων. Το RDF Το Warwick Framework. Ιόνιο Πανεπιστήµιο - Τµήµα Αρχειονοµίας - Βιβλιοθηκονοµίας ΜΑΘΗΜΑ 6 195 Σχήµατα ιαλειτουργικότητας Μεταδεδοµένων Το RDF Το Warwick Framework 196 1 Resource Data Framework RDF Τα πολλαπλά και πολλαπλής προέλευσης σχήµατα παραγωγής δηµιουργούν την ανάγκη δηµιουργίας

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧ/ΚΩΝ Η/Υ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΓΝΩΣΗΣ ΣΤΟΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΙΣΤΟ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧ/ΚΩΝ Η/Υ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΓΝΩΣΗΣ ΣΤΟΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΙΣΤΟ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧ/ΚΩΝ Η/Υ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΓΝΩΣΗΣ ΣΤΟΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΙΣΤΟ 2010-2011 2011-2012 ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Στα πλαίσια της εργασίας θα δημιουργήσετε μια οντολογία που να αναπαριστά

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιασµός Ανάπτυξη Οντολογίας

Σχεδιασµός Ανάπτυξη Οντολογίας Σχεδιασµός Ανάπτυξη Οντολογίας ΈλεναΜάντζαρη, Γλωσσολόγος, Ms.C. ΙΑΤΡΟΛΕΞΗ: Ανάπτυξη Υποδοµής Γλωσσικής Τεχνολογίας για το Βιοϊατρικό Τοµέα Τι είναι η οντολογία; Μιαοντολογίαείναιέναλεξικόόρωνπου διατυπώνονται

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα. Κατάλογος εικόνων 13. Πρόλογος 15. 1 Το όραμα του Σημασιολογικού Ιστού 19

Περιεχόμενα. Κατάλογος εικόνων 13. Πρόλογος 15. 1 Το όραμα του Σημασιολογικού Ιστού 19 Περιεχόμενα Κατάλογος εικόνων 13 Πρόλογος 15 1 Το όραμα του Σημασιολογικού Ιστού 19 1.1 Ο σημερινός Ιστός 19 1.2 Από το σημερινό Ιστό στο Σημασιολογικό Ιστό: παραδείγματα 22 1.3 Τεχνολογίες Σημασιολογικού

Διαβάστε περισσότερα

Οντολογία για την περιγραφή των προσωπικοτήτων της Σάμου, την κατηγοριοποίηση και τις σχέσεις τους

Οντολογία για την περιγραφή των προσωπικοτήτων της Σάμου, την κατηγοριοποίηση και τις σχέσεις τους Οντολογία για την περιγραφή των προσωπικοτήτων της Σάμου, την κατηγοριοποίηση και τις σχέσεις τους Επιμέλεια: Καρανικολάου Θεοδώρα Επιβλέπων καθηγητής: Δενδρινός Μάρκος Αθήνα, 2017 Σκοπός Στόχος της πτυχιακής

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγικό Μάθημα Βασικές Έννοιες - Ανάλυση Απαιτήσεων

Εισαγωγικό Μάθημα Βασικές Έννοιες - Ανάλυση Απαιτήσεων ..?????? Εργαστήριο ΒΑΣΕΙΣ????????? ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Βάσεων Δεδομένων?? ΙΙ Εισαγωγικό Μάθημα Βασικές Έννοιες - . Γενικά Τρόπος Διεξαγωγής Ορισμός: Βάση Δεδομένων (ΒΔ) είναι μια συλλογή από σχετιζόμενα αντικείμενα

Διαβάστε περισσότερα

. Εργαστήριο Βάσεων Δεδομένων. Εισαγωγικό Μάθημα Βασικές Έννοιες - Ανάλυση Απαιτήσεων

. Εργαστήριο Βάσεων Δεδομένων. Εισαγωγικό Μάθημα Βασικές Έννοιες - Ανάλυση Απαιτήσεων .. Εργαστήριο Βάσεων Δεδομένων Εισαγωγικό Μάθημα Βασικές Έννοιες - . Ύλη Εργαστηρίου ΒΔ Ύλη - 4 Ενότητες.1 - Σχεδιασμός Βάσης Δεδομένων.2 Δημιουργία Βάσης Δεδομένων Δημιουργία Πινάκων Εισαγωγή/Ανανέωση/Διαγραφή

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Σημασιολογικού Ιστού

Εργαστήριο Σημασιολογικού Ιστού Εργαστήριο Σημασιολογικού Ιστού Ενότητα 6: RDF Schema (RDFS) Μ.Στεφανιδάκης 21-3-2016. Τι μπορούμε να εκφράσουμε με την RDF; Δηλώσεις σε μορφή τριάδων (s,p,o) Χωρίς οποιαδήποτε έννοια δομής... Παράδειγμα:

Διαβάστε περισσότερα

GoNToggle: ΕΞΥΠΝΗ ΜΗΧΑΝΗ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΟΝΤΟΛΟΓΙΩΝ

GoNToggle: ΕΞΥΠΝΗ ΜΗΧΑΝΗ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΟΝΤΟΛΟΓΙΩΝ ΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ: GoNToggle: ΕΞΥΠΝΗ ΜΗΧΑΝΗ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΟΝΤΟΛΟΓΙΩΝ ΣΠΟΥ ΑΣΤΗΣ: Γιαννόπουλος Γεώργιος ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: Καθ. Ι. Βασιλείου ΒΟΗΘΟΙ: Α. ηµητρίου, Θ. αλαµάγκας Γενικά Οι µηχανές αναζήτησης

Διαβάστε περισσότερα

Σημασιολογική Ολοκλήρωση Δεδομένων με τη χρήση Οντολογιών

Σημασιολογική Ολοκλήρωση Δεδομένων με τη χρήση Οντολογιών Σημασιολογική Ολοκλήρωση Δεδομένων με τη χρήση Οντολογιών Λίνα Μπουντούρη - Μανόλης Γεργατσούλης Ιόνιο Πανεπιστήμιο 15ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών Διαδίκτυο και Επίπεδα ετερογένειας δεδομένων

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Βάσεων Δεδομένων. Εισαγωγικό Φροντιστήριο Βασικές Έννοιες - Ανάλυση Απαιτήσεων

Εργαστήριο Βάσεων Δεδομένων. Εισαγωγικό Φροντιστήριο Βασικές Έννοιες - Ανάλυση Απαιτήσεων Εργαστήριο Βάσεων Δεδομένων Εισαγωγικό Φροντιστήριο Βασικές Έννοιες - Ανάλυση Απαιτήσεων Τρόπος Διεξαγωγής #1 Ύλη (4 Ενότητες) 1. Ανάλυση Απαιτήσεων -Σχεδιασμός Βάσης Δεδομένων 2. Δημιουργία βάσης a) Create

Διαβάστε περισσότερα

Ανάπτυξη Οντολογικής Γνώσης για Τεκμηρίωση Οπτικοακουστικού Περιεχομένου ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

Ανάπτυξη Οντολογικής Γνώσης για Τεκμηρίωση Οπτικοακουστικού Περιεχομένου ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ Ανάπτυξη Οντολογικής Γνώσης για Τεκμηρίωση Οπτικοακουστικού Περιεχομένου

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Βάσεων Δεδομένων. Εισαγωγικό Φροντιστήριο Βασικές Έννοιες - Ανάλυση Απαιτήσεων

Εργαστήριο Βάσεων Δεδομένων. Εισαγωγικό Φροντιστήριο Βασικές Έννοιες - Ανάλυση Απαιτήσεων Εργαστήριο Βάσεων Δεδομένων Εισαγωγικό Φροντιστήριο Βασικές Έννοιες - Ανάλυση Απαιτήσεων Βάσεις Δεδομένων - Γενικά Ορισμός: Βάση Δεδομένων (ΒΔ) είναι μια συλλογή από σχετιζόμενα αντικείμενα. Τα περιεχόμενα

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Βάσεων Δεδομένων. Εισαγωγικό Φροντιστήριο Βασικές Έννοιες - Ανάλυση Απαιτήσεων

Εργαστήριο Βάσεων Δεδομένων. Εισαγωγικό Φροντιστήριο Βασικές Έννοιες - Ανάλυση Απαιτήσεων Εργαστήριο Βάσεων Δεδομένων Εισαγωγικό Φροντιστήριο Βασικές Έννοιες - Ανάλυση Απαιτήσεων Τρόπος Διεξαγωγής #1 Ύλη (4 Ενότητες) 1. Ανάλυση Απαιτήσεων - Σχεδιασμός Βάσης Δεδομένων 2. Δημιουργία βάσης a)

Διαβάστε περισσότερα

Διαδικτυακές Εφαρμογές Ενότητα 1: JPA

Διαδικτυακές Εφαρμογές Ενότητα 1: JPA Διαδικτυακές Εφαρμογές Ενότητα 1: JPA Μιχάλας Άγγελος Βούρκας Δημήτριος Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής ΤΕ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Ανάκτηση Πληροφορίας

Ανάκτηση Πληροφορίας Ιόνιο Πανεπιστήμιο Τμήμα Πληροφορικής Ανάκτηση Πληροφορίας Διδάσκων: Φοίβος Μυλωνάς fmylonas@ionio.gr Διάλεξη #02 Ιστορική αναδρομή Σχετικές επιστημονικές περιοχές 1 Άδεια χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Υποστήριξη στη ιαχείριση Γνώσης

Υποστήριξη στη ιαχείριση Γνώσης Υποστήριξη στη ιαχείριση Γνώσης Νίκος Καρακαπιλίδης Industrial Management & Information Systems Lab MEAD, University of Patras, Greece nikos@mech.upatras.gr Βασικές έννοιες ιάρθρωση ενότητας Γνώση και

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση οντολογιών: μελέτη και εμβάθυνση στα βασικά προβλήματα που την αφορούν και παρουσίαση υπαρχουσών βιβλιοθηκών οντολογιών

Διαχείριση οντολογιών: μελέτη και εμβάθυνση στα βασικά προβλήματα που την αφορούν και παρουσίαση υπαρχουσών βιβλιοθηκών οντολογιών 15ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΩΝ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΩΝ Διαχείριση οντολογιών: μελέτη και εμβάθυνση στα βασικά προβλήματα που την αφορούν και παρουσίαση υπαρχουσών βιβλιοθηκών οντολογιών ΓΑΪΤΑΝΟΥ ΠΑΝΩΡΑΙΑ gaitanou@benaki.gr

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Κατεύθυνση: Ηλεκτρονική Μάθηση ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ''Διαδραστική αναζήτηση εκπαιδευτικού υλικού με τεχνολογίες

Διαβάστε περισσότερα

«Ανάπτυξη μηχανής παραγωγής φυσικής γλώσσας για οντολογίες OWL»

«Ανάπτυξη μηχανής παραγωγής φυσικής γλώσσας για οντολογίες OWL» «Ανάπτυξη μηχανής παραγωγής φυσικής γλώσσας για οντολογίες OWL» Διπλωματική εργασία ΜΠΣ «Επιστήμη Υπολογιστών» Γαλάνης Δημήτριος Επιβλέπων: Ι. Ανδρουτσόπουλος Δεύτερος Αξιολογητής: Π. Κωνσταντόπουλος Παραγωγή

Διαβάστε περισσότερα

Aναπαράσταση Γνώσης στο Σημασιολογικό Ιστό

Aναπαράσταση Γνώσης στο Σημασιολογικό Ιστό Aναπαράσταση Γνώσης στο Σημασιολογικό Ιστό Οι γλώσσες RDF(S) και OWL Γ. Στάμου Περιγραφή Μεταδεδομένων με την RDF Η RDF χρησιμοποιείται για την απλή περιγραφή πόρων (resources) του διαδικτύου o Περιγράφει

Διαβάστε περισσότερα

Η ΟΝΤΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ. Μελέτη υλοποίησης στο Protégé-2000

Η ΟΝΤΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ. Μελέτη υλοποίησης στο Protégé-2000 ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΑΣ Η ΟΝΤΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ Μελέτη υλοποίησης στο Protégé-2000 Μαρίνος Κάβουρας Αν. Καθηγητής ΕΜΠ ευκαλίων

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Σημασιολογικού Ιστού

Εργαστήριο Σημασιολογικού Ιστού Εργαστήριο Σημασιολογικού Ιστού Ενότητα 1: Σημασιολογία και Μεταδεδομένα Μ.Στεφανιδάκης 10-2-2017 Η αρχή: Το όραμα του Σημασιολογικού Ιστού Tim Berners-Lee, James Hendler and Ora Lassila, The Semantic

Διαβάστε περισσότερα

Σύγκριση Προγραµµατιστικών ιεπαφών (APIs) για διαχείριση Οντολογιών Ιστού και Ανάπτυξη Μηχανισµού υποβολής Ευφυών Ερωτηµάτων

Σύγκριση Προγραµµατιστικών ιεπαφών (APIs) για διαχείριση Οντολογιών Ιστού και Ανάπτυξη Μηχανισµού υποβολής Ευφυών Ερωτηµάτων ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Σύγκριση Προγραµµατιστικών ιεπαφών (APIs) για διαχείριση Οντολογιών Ιστού και Ανάπτυξη

Διαβάστε περισσότερα

Π Τ Υ Χ Ι Α Κ Η Ε Ρ ΓΑ Σ Ι Α

Π Τ Υ Χ Ι Α Κ Η Ε Ρ ΓΑ Σ Ι Α Α Ρ Ι Σ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Ι Ο Π Α Ν Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ι Ο Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν Ι Κ Η Σ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Π Τ Υ Χ Ι Α Κ Η Ε Ρ ΓΑ Σ Ι Α ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ ΑΓΓΕΛΙΩΝ ΛΑΖΑΡΟΥ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΑΕΜ: 1808

Διαβάστε περισσότερα

Θεωρητική προσέγγιση του Σημασιολογικού Ιστού στο χώρο της πολιτισμικής πληροφορίας: μία πρότυπη εφαρμογή στη βιβλιοθηκονομία

Θεωρητική προσέγγιση του Σημασιολογικού Ιστού στο χώρο της πολιτισμικής πληροφορίας: μία πρότυπη εφαρμογή στη βιβλιοθηκονομία Θεωρητική προσέγγιση του Σημασιολογικού Ιστού στο χώρο της πολιτισμικής πληροφορίας: μία πρότυπη εφαρμογή στη βιβλιοθηκονομία Σοφία Ζαπουνίδου, Αρχειονόμος Βιβλιοθηκονόμος, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Κεντρική

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Σημασιολογικού Ιστού

Εργαστήριο Σημασιολογικού Ιστού Εργαστήριο Σημασιολογικού Ιστού Ενότητα 1: Σημασιολογία και Μεταδεδομένα Μ.Στεφανιδάκης 5-2-2016. Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ Εξαγωγή γεωγραφικής πληροφορίας από δεδομένα παρεχόμενα από χρήστες του

Διαβάστε περισσότερα

Οντολογίες γενικά. Ορισμοί Εφαρμογές Πρότυπα/Γλώσσες Διαχείριση οντολογιών Semantic Web

Οντολογίες γενικά. Ορισμοί Εφαρμογές Πρότυπα/Γλώσσες Διαχείριση οντολογιών Semantic Web Οντολογίες γενικά Ορισμοί Εφαρμογές Πρότυπα/Γλώσσες Διαχείριση οντολογιών Semantic Web Εισαγωγή Πρότυπα Εφαρμογές οντολογιών Γλώσσες Οντολογιών στο Semantic Web Ιστορική αναδρομή Παρουσίαση Γλωσσών Σύγκριση

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ: Εισαγωγή στις Αρχές της Επιστήμης των Η/Υ. 1 η ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ

ΜΑΘΗΜΑ: Εισαγωγή στις Αρχές της Επιστήμης των Η/Υ. 1 η ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΜΑΘΗΜΑ: Εισαγωγή στις Αρχές της Επιστήμης των Η/Υ 1 η ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Στόχος Θεματικής Ενότητας Οι μαθητές να περιγράφουν τους βασικούς τομείς της Επιστήμης των Υπολογιστών και να μπορούν

Διαβάστε περισσότερα

Πληροφορική ΙΙ Εισαγωγή στις Βάσεις Δεδομένων. Τμήμα Λογιστικής

Πληροφορική ΙΙ Εισαγωγή στις Βάσεις Δεδομένων. Τμήμα Λογιστικής Εισαγωγή στις Βάσεις Δεδομένων Εισαγωγή στις Βάσεις Δεδομένων Ορισμός Βάσης Δεδομένων Σύστημα Διαχείρισης Βάσης Δεδομένων ΣΔΒΔ (DBMS) Χαρακτηριστικά προσέγγισης συστημάτων αρχειοθέτησης Χαρακτηριστικά

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδίαση Βάσεων Δεδομένων

Σχεδίαση Βάσεων Δεδομένων Σχεδίαση Βάσεων Δεδομένων Δεδομένα κατά Πληροφοριών Data vs. Information 1 Copyright 2013, Oracle and/or its affiliates. All rights reserved. Δεδομένα κατά Πληροφοριών Στόχοι Το μάθημα αυτό καλύπτει τους

Διαβάστε περισσότερα

Βάσεις εδοµένων. Βασίλειος Βεσκούκης, Εµµ. Στεφανάκης ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΒΑΣΕΩΝ Ε ΟΜΕΝΩΝ

Βάσεις εδοµένων. Βασίλειος Βεσκούκης, Εµµ. Στεφανάκης ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΒΑΣΕΩΝ Ε ΟΜΕΝΩΝ Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Σχολή Αγρονόµων Τοπογράφων Μηχανικών Βάσεις εδοµένων Βασίλειος Βεσκούκης, Εµµ. Στεφανάκης v.vescoukis@cs.ntua.gr ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΒΑΣΕΩΝ Ε ΟΜΕΝΩΝ Συστήµατα ιαχείρισης Βάσεων

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ Σημασιολογική Συσταδοποίηση Αντικειμένων Με Χρήση Οντολογικών Περιγραφών.

Διαβάστε περισσότερα

Η χρήση του MOODLE από την οπτική γωνία του ιαχειριστή

Η χρήση του MOODLE από την οπτική γωνία του ιαχειριστή Ανοικτή και Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση Χρησιµοποιώντας το Εκπαιδευτικό Περιβάλλον του MOODLE. Open and Distance Learning Using MOODLE Learning Environment Αθανάσιος Ι. Μάργαρης, Ευθύµιος. Κότσιαλος Πανεπιστήµιο

Διαβάστε περισσότερα

...στις µέρες µας, όσο ποτέ άλλοτε, οι χώρες καταναλώνουν χρόνο και χρήµα στη µέτρηση της απόδοσης του δηµόσιου τοµέα...(oecd)

...στις µέρες µας, όσο ποτέ άλλοτε, οι χώρες καταναλώνουν χρόνο και χρήµα στη µέτρηση της απόδοσης του δηµόσιου τοµέα...(oecd) Κατηγορία Καλύτερης Εφαρµογής 4-delta: ηµιουργία & ιαχείριση ιαδικασιών Αξιολόγησης στο ηµόσιο τοµέα Χονδρογιάννης Θεόδωρος Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Αλεξόπουλος Χαράλαµπος Πανεπιστήµιο

Διαβάστε περισσότερα

1 Συστήματα Αυτοματισμού Βιβλιοθηκών

1 Συστήματα Αυτοματισμού Βιβλιοθηκών 1 Συστήματα Αυτοματισμού Βιβλιοθηκών Τα Συστήματα Αυτοματισμού Βιβλιοθηκών χρησιμοποιούνται για τη διαχείριση καταχωρήσεων βιβλιοθηκών. Τα περιεχόμενα των βιβλιοθηκών αυτών είναι έντυπα έγγραφα, όπως βιβλία

Διαβάστε περισσότερα

ΟΝΤΟΛΟΓΙΕΣ, ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΙΣΤΟΣ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ

ΟΝΤΟΛΟΓΙΕΣ, ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΙΣΤΟΣ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΟΝΤΟΛΟΓΙΕΣ, ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΙΣΤΟΣ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΓΟΥΔΟΣ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Κ.ΤΑΡΑΜΠΑΝΗΣ ΕΞΕΤΑΣΤΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Μοντελοποίηση Πεδίου

Μοντελοποίηση Πεδίου Μοντελοποίηση Πεδίου περιεχόμενα παρουσίασης Εννοιολογικές κλάσεις Συσχετίσεις εννοιολογικών κλάσεων Τύποι ιδιοτήτων Γενίκευση Συχνά σφάλματα μοντελοποίησης πεδίου Εννοιολογικές κλάσεις και κλάσεις λογισμικού

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΕΙΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ - ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΣΒΔ - ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΟΝΤΟΤΗΤΩΝ ΣΥΣΧΕΤΙΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

ΒΑΣΕΙΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ - ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΣΒΔ - ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΟΝΤΟΤΗΤΩΝ ΣΥΣΧΕΤΙΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΒΑΣΕΙΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Χειμερινό Εξάμηνο 2013 - ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΣΒΔ - ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΟΝΤΟΤΗΤΩΝ ΣΥΣΧΕΤΙΣΕΩΝ Δρ. Βαγγελιώ Καβακλή ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ, ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ 1 Αρχιτεκτονική

Διαβάστε περισσότερα

Σημασιολογικός Ιστός RDF(S) OWL Οντολογίες. Pervasive Computing Research Group

Σημασιολογικός Ιστός RDF(S) OWL Οντολογίες. Pervasive Computing Research Group Σημασιολογικός Ιστός RDF(S) OWL Οντολογίες Ο Παγκόσμιος Ιστός Εφαρμογή του Internet Δημοσίευση εγγράφων και υπερσύνδεσμοι Δυναμικό περιεχόμενο Αναζήτηση πληροφοριών - Κατανοητός μόνο από ανθρώπους (έμφαση

Διαβάστε περισσότερα

Εννοιολογική Ομοιογένεια

Εννοιολογική Ομοιογένεια Ιόνιο Πανεπιστήμιο Τμήμα Αρχειονομίας Βιβλιοθηκονομίας Εργαστήριο Ψηφιακών Βιβλιοθηκών και Ηλεκτρονικής Δημοσίευσης Εννοιολογική Ομοιογένεια Αξιοποίηση Ταξινομικών Συστημάτων Γεωργία Προκοπιάδου, Διονύσης

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνολογία ανάπτυξης νέων ιστοσελίδων στο Semantic Web.

Τεχνολογία ανάπτυξης νέων ιστοσελίδων στο Semantic Web. Τεχνολογία ανάπτυξης νέων ιστοσελίδων στο Semantic Web. ΒΕΖΕΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Η/Υ Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Λευκίππου 6, 67100 Ξάνθη ΕΛΛΑΔΑ leader@cosmos4u.com,

Διαβάστε περισσότερα

ιαχείριση Γνώσης σε Ενδοεπιχειρισιακά ίκτυα και το ιαδίκτυο (ΗΥ-566)

ιαχείριση Γνώσης σε Ενδοεπιχειρισιακά ίκτυα και το ιαδίκτυο (ΗΥ-566) ιαχείριση Γνώσης σε Ενδοεπιχειρισιακά ίκτυα και το ιαδίκτυο (ΗΥ-566) Άσκηση 2 - Αναφορά "Επιλογή Παραδείγµατος Πεδίου Εφαρµογής Περιγραφής Γνώσης, Σύνταξη Σχήµατος σε RDFS (δεδοµένa σε RDF) και Επερωτήσεις

Διαβάστε περισσότερα

Α. Ερωτήσεις Ανάπτυξης

Α. Ερωτήσεις Ανάπτυξης οµηµένος Προγραµµατισµός-Κεφάλαιο 7 Σελίδα 1 α ό 10 ΕΝΟΤΗΤΑ ΙΙΙ (ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7: Είδη, Τεχνικές και Περιβάλλοντα Προγραµµατισµού Α. Ερωτήσεις Ανάπτυξης 1. Τι ονοµάζουµε γλώσσα προγραµµατισµού;

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5. Κύκλος Ζωής Εφαρμογών ΕΝΟΤΗΤΑ 2. Εφαρμογές Πληροφορικής. Διδακτικές ενότητες 5.1 Πρόβλημα και υπολογιστής 5.2 Ανάπτυξη εφαρμογών

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5. Κύκλος Ζωής Εφαρμογών ΕΝΟΤΗΤΑ 2. Εφαρμογές Πληροφορικής. Διδακτικές ενότητες 5.1 Πρόβλημα και υπολογιστής 5.2 Ανάπτυξη εφαρμογών 44 Διδακτικές ενότητες 5.1 Πρόβλημα και υπολογιστής 5.2 Ανάπτυξη εφαρμογών Διδακτικοί στόχοι Σκοπός του κεφαλαίου είναι οι μαθητές να κατανοήσουν τα βήματα που ακολουθούνται κατά την ανάπτυξη μιας εφαρμογής.

Διαβάστε περισσότερα

P-Μiner : ιαχείριση Πυλών Καταλόγων (Portals) µε Υποστήριξη ιαδικασιών Εξόρυξης εδοµένων Χρήσης

P-Μiner : ιαχείριση Πυλών Καταλόγων (Portals) µε Υποστήριξη ιαδικασιών Εξόρυξης εδοµένων Χρήσης P-Μiner : ιαχείριση Πυλών Καταλόγων (Portals) µε Υποστήριξη ιαδικασιών Εξόρυξης εδοµένων Χρήσης ιπλωµατική Εργασία του Θεοδώρου Ι. Γαλάνη ΠΕΡΙΛΗΨΗ Γενικά Με την εξάπλωση του διαδικτύου όλο και περισσότεροι

Διαβάστε περισσότερα

Γεωγραφικά Πληροφοριακά Συστήµατα (Geographical Information Systems GIS)

Γεωγραφικά Πληροφοριακά Συστήµατα (Geographical Information Systems GIS) Γεωγραφικά Πληροφοριακά Συστήµατα (Geographical Information Systems GIS) ρ. ΧΑΛΚΙΑΣ ΧΡΙΣΤΟΣ xalkias@hua.gr Χ. Χαλκιάς - Εισαγωγή στα GIS 1 Ορισµοί ΓΠΣ Ένα γεωγραφικό πληροφοριακό σύστηµα Geographic Information

Διαβάστε περισσότερα

O-DEVICE: Ένα Αντικειμενοστραφές Σύστημα Συμπερασμών για OWL Lite Οντολογίες

O-DEVICE: Ένα Αντικειμενοστραφές Σύστημα Συμπερασμών για OWL Lite Οντολογίες ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ O-DEVICE: Ένα Αντικειμενοστραφές Σύστημα Συμπερασμών για OWL Lite Οντολογίες Διπλωματική Εργασία του Γεώργιου Μεδίτσκου

Διαβάστε περισσότερα

Μηχανική Λογισμικού για Διαδικτυακές & Φορητές Εφαρμογές

Μηχανική Λογισμικού για Διαδικτυακές & Φορητές Εφαρμογές Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης Μηχανική Λογισμικού για Διαδικτυακές & Φορητές Εφαρμογές Δρ. Κακαρόντζας Γεώργιος Επίκουρος Καθηγητής Τμ. Μηχανικών Πληροφορικής Τ.Ε. Μηχανική Λογισμικού για Διαδικτυακές

Διαβάστε περισσότερα

OWL. Μανόλης Γεργατσούλης. Ομάδα Βάσεων Δεδομένων και Πληροφοριακών Συστημάτων, Τμήμα Αρχειονομίας Βιβλιοθηκονομίας Ιόνιο Πανεπιστήμιο

OWL. Μανόλης Γεργατσούλης. Ομάδα Βάσεων Δεδομένων και Πληροφοριακών Συστημάτων, Τμήμα Αρχειονομίας Βιβλιοθηκονομίας Ιόνιο Πανεπιστήμιο OWL Μανόλης Γεργατσούλης Χρήστος Παπαθεοδώρου Ομάδα Βάσεων Δεδομένων και Πληροφοριακών Συστημάτων, Τμήμα Αρχειονομίας Βιβλιοθηκονομίας Ιόνιο Πανεπιστήμιο W3C s Web Ontology Language (OWL) Η DAML+OIL εξελίχθηκε

Διαβάστε περισσότερα

Βάσεις εδοµένων. Βασίλειος Βεσκούκης, Εµµ. Στεφανάκης ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ Ε ΟΜΕΝΩΝ, ΚΛΑΣΙΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ Ε ΟΜΕΝΩΝ

Βάσεις εδοµένων. Βασίλειος Βεσκούκης, Εµµ. Στεφανάκης ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ Ε ΟΜΕΝΩΝ, ΚΛΑΣΙΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ Ε ΟΜΕΝΩΝ Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Σχολή Αγρονόµων Τοπογράφων Μηχανικών Βάσεις εδοµένων Βασίλειος Βεσκούκης, Εµµ. Στεφανάκης v.vescoukis@cs.ntua.gr ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ Ε ΟΜΕΝΩΝ, ΚΛΑΣΙΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ Ε ΟΜΕΝΩΝ Βάσεις εδοµένων

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα: Δ3. Δίκτυα Γνώσης και Σημασιολογικός Ιστός. Διάλεξη 02 & 03. Δρ. Γεώργιος Χρ. Μακρής

Μάθημα: Δ3. Δίκτυα Γνώσης και Σημασιολογικός Ιστός. Διάλεξη 02 & 03. Δρ. Γεώργιος Χρ. Μακρής ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ στα ΔΙΚΤΥΑ και ΠΟΛΥΠΛΟΚΟΤΗΤΑ Μάθημα: Δ3. Δίκτυα Γνώσης και Σημασιολογικός Ιστός Χειμερινό Εξάμηνο Σπουδών Διάλεξη 02 & 03 Δρ. Γεώργιος Χρ. Μακρής Αναπαράσταση

Διαβάστε περισσότερα

Η Τεχνολογική Διαλειτουργική Πλατφόρµα του έργου ATHENA

Η Τεχνολογική Διαλειτουργική Πλατφόρµα του έργου ATHENA Η Τεχνολογική Διαλειτουργική Πλατφόρµα του έργου ATHENA Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Εργαστήριο Συστηµάτων Εικόνας, Βίντεο και Πολυµέσων Βασίλης Τζουβάρας, Νάσος Δροσόπουλος, Arne Stabenau, Κώστας Παρδάλης,

Διαβάστε περισσότερα

Ιστορικοί χάρτες στον Παγκόσμιο Ιστό

Ιστορικοί χάρτες στον Παγκόσμιο Ιστό Χαρτογραφική Επιστημονική Εταιρεία Ελλάδας Χαρτογραφία στο Διαδίκτυο. Σύγχρονες Τάσεις και Προοπτικές 13 ο Εθνικό Συνέδριο Χαρτογραφίας Πάτρα, 22-24 Οκτωβρίου 2014 1 Ελένη Γκαδόλου, 2 Εμμανουήλ Στεφανάκης

Διαβάστε περισσότερα

University of Crete Computer Science Department Πανεπιστήμιο Κρήτης CONFERENCE ONTOLOGY

University of Crete Computer Science Department Πανεπιστήμιο Κρήτης CONFERENCE ONTOLOGY University of Crete Computer Science Department Πανεπιστήμιο Κρήτης Τμήμα Επιστήμης Υπολογιστών CONFERENCE ONTOLOGY ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣ ΗΛΙΑΣ ΜΕΤ ΚΡΟΝΤΗΡΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΕΤ ΦΙΛΙΟΠΟΥΛΟΥ ΕΙΡΗΝΗ ΜΕΤ Πίνακας Περιεχομένων

Διαβάστε περισσότερα

6 ο Πακέτο Εργασίας «Ψηφιακή Βάση ιαχείρισης Γεωγνώσης (e-repository of Geoscience Content)»

6 ο Πακέτο Εργασίας «Ψηφιακή Βάση ιαχείρισης Γεωγνώσης (e-repository of Geoscience Content)» 6 ο Πακέτο Εργασίας «Ψηφιακή Βάση ιαχείρισης Γεωγνώσης (e-repository of Geoscience Content)» Ένα µεγάλο µέρος του Προγράµµατος Σπουδών της Σχολής ΑΤΜ αφορά την εκπαίδευση σε ποικίλα αντικείµενα που άπτονται

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ 1 Τεχνικές Εξαγωγής Συµφράσεων από εδοµένα Κειµένου και Πειραµατική Αξιολόγηση

ΘΕΜΑ 1 Τεχνικές Εξαγωγής Συµφράσεων από εδοµένα Κειµένου και Πειραµατική Αξιολόγηση ΘΕΜΑ 1 Τεχνικές Εξαγωγής Συµφράσεων από εδοµένα Κειµένου και Πειραµατική Αξιολόγηση Οι συµφράσεις είναι ακολουθίες όρων οι οποίοι συνεµφανίζονται σε κείµενο µε µεγαλύτερη συχνότητα από εκείνη της εµφάνισης

Διαβάστε περισσότερα

Linked Data for the Masses: Η προσέγγιση και το λογισμικό

Linked Data for the Masses: Η προσέγγιση και το λογισμικό Linked Data for the Masses: Η προσέγγιση και το λογισμικό Γιώργος Αναδιώτης, Πάνος Ανδριόπουλος, Πάνος Αλεξόπουλος, ημήτρης Βεκρής, Αριστοτέλης Ζωσάκης IMC Technologies S.A. 15/05/2010 Linked Data for

Διαβάστε περισσότερα

Αρχιτεκτονική Συστημάτων Βάσεων Δεδομένων. Κατηγορίες χρηστών ΣΔΒΔ Αρχιτεκτονική ANSI/SPARC Γλώσσες ερωτημάτων Μοντέλα δεδομένων Λειτουργίες ΣΔΒΔ

Αρχιτεκτονική Συστημάτων Βάσεων Δεδομένων. Κατηγορίες χρηστών ΣΔΒΔ Αρχιτεκτονική ANSI/SPARC Γλώσσες ερωτημάτων Μοντέλα δεδομένων Λειτουργίες ΣΔΒΔ Αρχιτεκτονική Συστημάτων Βάσεων Δεδομένων Κατηγορίες χρηστών ΣΔΒΔ Αρχιτεκτονική ANSI/SPARC Γλώσσες ερωτημάτων Μοντέλα δεδομένων Λειτουργίες ΣΔΒΔ Χρήστες ΣΔΒΔ Απλοί Χρήστες: συγκεκριμένες λειτουργίες σε

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόµενα. Πληροφοριακά Συστήµατα: Κατηγορίες και Κύκλος Ζωής. Π.Σ. ιαχείρισης Πράξεων. Π.Σ. ιοίκησης. Κατηγορίες Π.Σ. Ο κύκλος ζωής Π.Σ.

Περιεχόµενα. Πληροφοριακά Συστήµατα: Κατηγορίες και Κύκλος Ζωής. Π.Σ. ιαχείρισης Πράξεων. Π.Σ. ιοίκησης. Κατηγορίες Π.Σ. Ο κύκλος ζωής Π.Σ. Πληροφοριακά Συστήµατα: Κατηγορίες και Κύκλος Ζωής Περιεχόµενα Κατηγορίες Π.Σ. ιαχείρισης Πράξεων ιοίκησης Υποστήριξης Αποφάσεων Έµπειρα Συστήµατα Ατόµων και Οµάδων Ο κύκλος ζωής Π.Σ. Ορισµός Φάσεις Χρήστες

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα: Δ3. Δίκτυα Γνώσης και Σημασιολογικός Ιστός. Διάλεξη 01 & 02. Δρ. Γεώργιος Χρ. Μακρής

Μάθημα: Δ3. Δίκτυα Γνώσης και Σημασιολογικός Ιστός. Διάλεξη 01 & 02. Δρ. Γεώργιος Χρ. Μακρής ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ στα ΠΟΛΥΠΛΟΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ και ΔΙΚΤΥΑ Μάθημα: Δ3. Δίκτυα Γνώσης και Σημασιολογικός Ιστός Χειμερινό Εξάμηνο Σπουδών Διάλεξη 01 & 02 Δρ. Γεώργιος Χρ. Μακρής Αναπαράσταση

Διαβάστε περισσότερα

Γλώσσες υψηλού επιπέδου Περιέχουν περισσότερες εντολές για την εκτέλεση πολύπλοκων εργασιών Τα προγράµµατα µεταφράζονται σε γλώσσα µηχανής είτε από το

Γλώσσες υψηλού επιπέδου Περιέχουν περισσότερες εντολές για την εκτέλεση πολύπλοκων εργασιών Τα προγράµµατα µεταφράζονται σε γλώσσα µηχανής είτε από το Σηµαντικά σηµεία κεφαλαίου Τα τρία στάδια επίλυσης ενός προβλήµατος: Ακριβής προσδιορισµό του προβλήµατος Ανάπτυξη του αντίστοιχου αλγορίθµου. ιατύπωση του αλγορίθµου σε κατανοητή µορφή από τον υπολογιστή.

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμογές που χρησιμοποιούν το πρότυπο DCAT. Γιάννης Ξυδιάς

Εφαρμογές που χρησιμοποιούν το πρότυπο DCAT. Γιάννης Ξυδιάς Εφαρμογές που χρησιμοποιούν το πρότυπο DCAT Γιάννης Ξυδιάς johnnyxidias@gmail.com Data Catalog Vocabulary (DCAT) λεξιλόγιο RDF έχει σχεδιαστεί για να διευκολύνει τη διαλειτουργικότητα μεταξύ των datasets

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ & ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Πρακτική Εφαρµογή των Οντολογιών ως Εργαλεία Αναπαράστασης και ιαχείρισης Γνώσης στην

Διαβάστε περισσότερα

ιαχείριση Γνώσης σε Ενδοεπιχειρισιακά ίκτυα και το ιαδίκτυο (ΗΥ-566)

ιαχείριση Γνώσης σε Ενδοεπιχειρισιακά ίκτυα και το ιαδίκτυο (ΗΥ-566) ιαχείριση Γνώσης σε Ενδοεπιχειρισιακά ίκτυα και το ιαδίκτυο (ΗΥ-566) Άσκηση 3 - Αναφορά "Κατασκευή Οντολογίας σε DAML+OIL για την Περιγραφή του Παραδείγµατος που εκφράστηκε σε RDFS στην Άσκηση 2" Γιαννακόπουλος

Διαβάστε περισσότερα

Βάσεις Δεδομένων. Τ.Ε.Ι. Ιονίων Νήσων Σχολή Διοίκησης και Οικονομίας - Λευκάδα

Βάσεις Δεδομένων. Τ.Ε.Ι. Ιονίων Νήσων Σχολή Διοίκησης και Οικονομίας - Λευκάδα Βάσεις Δεδομένων Τ.Ε.Ι. Ιονίων Νήσων Σχολή Διοίκησης και Οικονομίας - Λευκάδα Στέργιος Παλαμάς, Υλικό Μαθήματος «Βάσεις Δεδομένων», 2015-2016 Κεφάλαιο 2: Περιβάλλον Βάσεων Δεδομένων Μοντέλα Δεδομένων 2.1

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ. ιπλωµατική Εργασία Μεταπτυχιακού ιπλώµατος Ειδίκευσης

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ. ιπλωµατική Εργασία Μεταπτυχιακού ιπλώµατος Ειδίκευσης ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ιπλωµατική Εργασία Μεταπτυχιακού ιπλώµατος Ειδίκευσης «Χρήση υπαρχουσών οντολογιών και βάσεων δεδοµένων στο

Διαβάστε περισσότερα

Ανάλυση Απαιτήσεων Απαιτήσεις Λογισµικού

Ανάλυση Απαιτήσεων Απαιτήσεις Λογισµικού ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΗΛΕΜΑΤΙΚΗΣ Ανάλυση Απαιτήσεων Απαιτήσεις Λογισµικού Μάρα Νικολαϊδου Δραστηριότητες Διαδικασιών Παραγωγής Λογισµικού Καθορισµός απαιτήσεων και εξαγωγή προδιαγραφών

Διαβάστε περισσότερα

Ιόνιο Πανεπιστήμιο - Τμήμα Αρχειονομίας - Βιβλιοθηκονομίας

Ιόνιο Πανεπιστήμιο - Τμήμα Αρχειονομίας - Βιβλιοθηκονομίας Μεταδεδομένα για Ψηφιακές Βιβλιοθήκες Γ. Δ. Μπώκος Μεταδεδομένα: Ο όρος Μεταδεδομένα: «Δεδομένα σχετικά με Δεδομένα» Αναλυτικότερα: «Το σύνολο όσων θα μπορούσε να πει κανείς για ένα πληροφοριακό αντικείμενο

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΑΠΟΚΤΗΣΗΣ ΠΤΥΧΙΟΥ

ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΑΠΟΚΤΗΣΗΣ ΠΤΥΧΙΟΥ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΑΠΟΚΤΗΣΗΣ ΠΤΥΧΙΟΥ Για τους φοιτητές που έχουν εισαχθεί στο Τµήµα από το Ακαδηµαϊκό Έτος 1999-2000 έως το Ακαδηµαϊκό Έτος 2003-2004 1 1. Εγγραφή και παρακολούθηση για τουλάχιστον

Διαβάστε περισσότερα

Σε παγκόσμιο επίπεδο, οιμηχανέςαναζήτησηςτουinternet αναπτύχθηκαν για να κάνουν αναζήτηση πληροφοριών σε πολλαπλές τοποθεσίες ιστού.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, οιμηχανέςαναζήτησηςτουinternet αναπτύχθηκαν για να κάνουν αναζήτηση πληροφοριών σε πολλαπλές τοποθεσίες ιστού. Τζίτζικας Αγαπητός Τζίτζικας Αγαπητός Σε παγκόσμιο επίπεδο, οιμηχανέςαναζήτησηςτουinternet αναπτύχθηκαν για να κάνουν αναζήτηση πληροφοριών σε πολλαπλές τοποθεσίες ιστού. Δυστυχώς, αυτές οι μηχανές αναζήτησης

Διαβάστε περισσότερα

Διακριτά Μαθηματικά ΙΙ Χρήστος Νομικός Τμήμα Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων 2018 Χρήστος Νομικός ( Τμήμα Μηχανικών Η/Υ Διακριτά

Διακριτά Μαθηματικά ΙΙ Χρήστος Νομικός Τμήμα Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων 2018 Χρήστος Νομικός ( Τμήμα Μηχανικών Η/Υ Διακριτά Διακριτά Μαθηματικά ΙΙ Χρήστος Νομικός Τμήμα Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων 2018 Χρήστος Νομικός ( Τμήμα Μηχανικών Η/Υ Διακριτά και Πληροφορικής Μαθηματικά Πανεπιστήμιο ΙΙ Ιωαννίνων

Διαβάστε περισσότερα

Μεταδεδομένα στο Ψηφιακό περιβάλλον

Μεταδεδομένα στο Ψηφιακό περιβάλλον Μεταδεδομένα στο Ψηφιακό περιβάλλον Μονάδα Αριστείας Ανοικτού Λογισμικού - Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Ψηφιακό Τεκμήριο Οτιδήποτε υπάρχει σε ηλεκτρονική μορφή και μπορεί να προσπελαστεί μέσω υπολογιστή Μεταδεδομένα

Διαβάστε περισσότερα

ιµελής Σχέση ιατεταγµένο ζεύγος (α, β): ύο αντικείµενα (όχι κατ ανάγκη διαφορετικά) σε καθορισµένη σειρά. Γενίκευση: διατεταγµένη τριάδα (α, β, γ), δι

ιµελής Σχέση ιατεταγµένο ζεύγος (α, β): ύο αντικείµενα (όχι κατ ανάγκη διαφορετικά) σε καθορισµένη σειρά. Γενίκευση: διατεταγµένη τριάδα (α, β, γ), δι Σχέσεις ιδάσκοντες: Φ. Αφράτη, Σ. Ζάχος,. Σούλιου Επιµέλεια διαφανειών:. Φωτάκης Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο ιµελής Σχέση ιατεταγµένο ζεύγος (α, β):

Διαβάστε περισσότερα

Βάσεις Δεδομένων. Εισαγωγή Ανάλυση Απαιτήσεων. Φροντιστήριο 1 ο

Βάσεις Δεδομένων. Εισαγωγή Ανάλυση Απαιτήσεων. Φροντιστήριο 1 ο Βάσεις Δεδομένων Εισαγωγή Ανάλυση Απαιτήσεων Φροντιστήριο 1 ο 16-10-2008 Εισαγωγή - Ορισμοί Βάση Δεδομένων είναι μία συλλογή από σχετιζόμενα αντικείμενα Ένα σύστημα διαχείρισης βάσεων δεδομένων (ΣΔΒΔ)

Διαβάστε περισσότερα

Βάσεις Δεδομένων και Ευφυή Πληροφοριακά Συστήματα Επιχειρηματικότητας. 2 ο Μάθημα: Βασικά Θέματα Βάσεων Δεδομένων. Δρ. Κωνσταντίνος Χ.

Βάσεις Δεδομένων και Ευφυή Πληροφοριακά Συστήματα Επιχειρηματικότητας. 2 ο Μάθημα: Βασικά Θέματα Βάσεων Δεδομένων. Δρ. Κωνσταντίνος Χ. Βάσεις Δεδομένων και Ευφυή Πληροφοριακά Συστήματα Επιχειρηματικότητας 2 ο Μάθημα: Βασικά Θέματα Βάσεων Δεδομένων Δρ. Κωνσταντίνος Χ. Γιωτόπουλος Βασικά θέματα Βάσεων Δεδομένων Ένα Σύστημα Βάσης Δεδομένων

Διαβάστε περισσότερα

Εγχειρίδιο Χρήστη - Μαθητή

Εγχειρίδιο Χρήστη - Μαθητή Εγχειρίδιο Χρήστη - Μαθητή 1. Εισαγωγή Η ηλεκτρονική πλατφόρµα «e-class», αποτελεί ένα ολοκληρωµένο σύστηµα Ασύγχρονης Τηλεκπαίδευσης. Στόχος της είναι παροχή υποδοµών εκπαίδευσης και κατάρτισης ανεξάρτητα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Πρόλογος... 13. Κεφάλαιο 1 ο Αρχές Διαχείρισης πληροφορίας στον Παγκόσμιο Ιστό... 15

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Πρόλογος... 13. Κεφάλαιο 1 ο Αρχές Διαχείρισης πληροφορίας στον Παγκόσμιο Ιστό... 15 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος... 13 Κεφάλαιο 1 ο Αρχές Διαχείρισης πληροφορίας στον Παγκόσμιο Ιστό... 15 1.1 Εισαγωγή... 16 1.2 Διαδίκτυο και Παγκόσμιος Ιστός Ιστορική αναδρομή... 17 1.3 Αρχές πληροφοριακών συστημάτων

Διαβάστε περισσότερα

Μοντέλο Οντοτήτων-Συσχετίσεων

Μοντέλο Οντοτήτων-Συσχετίσεων Εισαγωγή Σχεδιασµός µιας Β : Βήµατα Ανάλυση Απαιτήσεων Τι δεδοµένα θα αποθηκευτούν, ποιες εφαρµογές θα κτιστούν πάνω στα δεδοµένα, ποιες λειτουργίες είναι συχνές Εννοιολογικός Σχεδιασµός Υψηλού-επιπέδου

Διαβάστε περισσότερα

Ανάκτηση Πληροφορίας (Information Retrieval IR)

Ανάκτηση Πληροφορίας (Information Retrieval IR) Ανάκτηση Πληροφορίας (Information Retrieval IR) Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας Πολυτεχνική Σχολή Τµήµα Μηχ. Η/Υ, Τηλ/νιών & ικτύων Ακαδηµαϊκό Έτος 2005-2006 ιδακτικό βοήθηµα 1 Καλύπτει το 60% του αντικειµένου

Διαβάστε περισσότερα

Οργάνωση Γεωγραφικών. πληροφοριών

Οργάνωση Γεωγραφικών. πληροφοριών Οργάνωση Γεωγραφικών Οργάνωση γεωγραφικών 1 Ορισµοί - ορολογία εδοµένα (Data) ένα σύνολο από γεγονότα και στοιχεία, τα οποία έχουν συλλεχθεί για κάποιο συγκεκριµένο σκοπό Πληροφορίες (Information) επεξεργασµένα

Διαβάστε περισσότερα

Π Τ Υ Χ Ι Α Κ Η Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α

Π Τ Υ Χ Ι Α Κ Η Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΠΕΙΡΑΙΑ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ Η/Υ, ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ & ΙΚΤΥΩΝ Εργ. Τεχνολογίας Λογισμικού & Υπηρεσιών S 2 E Lab Π Τ Υ Χ Ι

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιασµός βασισµένος σε συνιστώσες

Σχεδιασµός βασισµένος σε συνιστώσες Σχεδιασµός βασισµένος σε συνιστώσες 1 Ενδεικτικά περιεχόµενα του κεφαλαίου Ποια είναι τα "άτοµα", από τα οποία κατασκευάζονται οι υπηρεσίες; Πώς οργανώνουµε τις συνιστώσες σε ένα αρµονικό σύνολο; Τι είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΡΟΣ Ι: ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ Ε ΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ Η ΦΥΣΗ ΤΩΝ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ Ε ΟΜΕΝΩΝ...

ΜΕΡΟΣ Ι: ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ Ε ΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ Η ΦΥΣΗ ΤΩΝ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ Ε ΟΜΕΝΩΝ... ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΜΕΡΟΣ Ι: ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ Ε ΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ...1 1. Η ΦΥΣΗ ΤΩΝ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ Ε ΟΜΕΝΩΝ...3 Κατηγορίες των Γεωγραφικών εδοµένων...3 Γεωγραφικές οντότητες...3 ιαστάσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ (III) ΙΖΑΜΠΩ ΚΑΡΑΛΗ ΑΘΗΝΑ 2008 Σύγχρονεςανάγκες για αναπαράσταση γνώσης

Διαβάστε περισσότερα

Πολιτισμική Τεχνολογία. Πολυμέσα & Διαδίκτυο Παράμετροι Δικαίου Μέρος Α

Πολιτισμική Τεχνολογία. Πολυμέσα & Διαδίκτυο Παράμετροι Δικαίου Μέρος Α Πολιτισμική Τεχνολογία Πολυμέσα & Διαδίκτυο Παράμετροι Δικαίου Μέρος Α Δυνατότητες: Σύλληψη, συντήρηση, ανάδειξη Χρήση : Ψηφιακών βίντεο, ήχων, εικόνων, γραφικών παραστάσεων Οι συλλογές καθίστανται διαθέσιμες

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Σηµασιολογικό ιαδίκτυο

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Σηµασιολογικό ιαδίκτυο ΚΕΦΑΛΑΙΟ 29 29 Σηµασιολογικό ιαδίκτυο "The Semantic Web is an extension of the current web in which information is given well-defined meaning, better enabling computers and people to work in cooperation."

Διαβάστε περισσότερα

Μοντέλο Οντοτήτων-Συσχετίσεων

Μοντέλο Οντοτήτων-Συσχετίσεων Εισαγωγή Εισαγωγή Σχεδιασµός µιας Β ανάλυση ποιας πληροφορίας και της σχέσης ανάµεσα στα στοιχεία της περιγραφή της δοµής - σχήµα σε διάφορους συµβολισµούς ή µοντέλα Μοντέλο Οντοτήτων - Συσχετίσεων γραφικό

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιασµός µιας Β. Εισαγωγή. Μετατροπή σε σχεσιακό -> είσοδο σε ένα Σ Β. Εισαγωγή. Ιδέες Ο/Σ Σχέσεις Σχεσιακό Σ Β

Σχεδιασµός µιας Β. Εισαγωγή. Μετατροπή σε σχεσιακό -> είσοδο σε ένα Σ Β. Εισαγωγή. Ιδέες Ο/Σ Σχέσεις Σχεσιακό Σ Β Εισαγωγή Σχεδιασµός µιας Β ανάλυση ποιας πληροφορίας και της σχέσης ανάµεσα στα στοιχεία της περιγραφή της δοµής - σχήµα σε διάφορους συµβολισµούς ή µοντέλα Μοντέλο Οντοτήτων - Συσχετίσεων γραφικό µοντέλο

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκτρονικός οδηγός για τους φοιτητές ενός Α.Ε.Ι.

Ηλεκτρονικός οδηγός για τους φοιτητές ενός Α.Ε.Ι. Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Τμήμα Ηλεκτρονικών Μηχανικών Τ.Ε. Ηλεκτρονικός οδηγός για τους φοιτητές ενός Α.Ε.Ι. Πτυχιιακή Εργασίία Φοιτητής: Δημήτριος Παπαοικονόμου ΑΜ: 36712

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι τα Συστήµατα Γεωγραφικών Πληροφοριών. (Geographical Information Systems GIS)

Τι είναι τα Συστήµατα Γεωγραφικών Πληροφοριών. (Geographical Information Systems GIS) Τι είναι τα Συστήµατα Γεωγραφικών Πληροφοριών (Geographical Information Systems GIS) ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ, ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ ΧΑΛΚΙΑΣ ΧΡΙΣΤΟΣ Εισαγωγή στα GIS 1 Ορισµοί ΣΓΠ Ένα σύστηµα γεωγραφικών πληροφοριών

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΦΥΕΙΣ ΠΡΑΚΤΟΡΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΙΣΤΟ: Μια σύντομη αναφορά στο παρόν και στο μέλλον

ΕΥΦΥΕΙΣ ΠΡΑΚΤΟΡΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΙΣΤΟ: Μια σύντομη αναφορά στο παρόν και στο μέλλον : Μια σύντομη αναφορά στο παρόν και στο μέλλον Χρήστος Όροβας Δρ. Πληροφορικής, Καθηγητής ΠΕ20 1 ο ΤΕΕ Κοζάνης, Βερμίου 26, 501 00 Κοζάνη e-mail : orovas@sch.gr, URL : http://users.sch.gr/orovas Περίληψη:

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «Διδακτική της Τεχνολογίας & Ψηφιακών Συστημάτων» Κατεύθυνση: Ηλεκτρονική Μάθηση Τεχνολογίες σημασιολογικής επισημείωσης κειμενικού και πολυμεσικού περιεχομένου

Διαβάστε περισσότερα

Διασύνδεση και Άνοιγμα Δεδομένων του Α.Π.Θ. Καραογλάνογλου Κωνσταντίνος Μονάδα Σημασιολογικού Ιστού Α.Π.Θ 18/3/2014

Διασύνδεση και Άνοιγμα Δεδομένων του Α.Π.Θ. Καραογλάνογλου Κωνσταντίνος Μονάδα Σημασιολογικού Ιστού Α.Π.Θ 18/3/2014 Διασύνδεση και Άνοιγμα Δεδομένων του Α.Π.Θ. Καραογλάνογλου Κωνσταντίνος Μονάδα Σημασιολογικού Ιστού Α.Π.Θ 18/3/2014 Ανοικτά και Συνδεδεμένα Δεδομένα Ανοικτά Δεδομένα Πληροφορίες, δημόσιες ή άλλες, στις

Διαβάστε περισσότερα