Fides quaerens intellectum. Η διαλεκτική πίστης και λόγου στην Ορθόδοξη θεολογία
|
|
- Νανα Λαιμός
- 2 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1
2 Fides quaerens intellectum Η διαλεκτική πίστης και λόγου στην Ορθόδοξη θεολογία
3
4 ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΣΠΡΟΥΛΗΣ Fides quaerens intellectum Η διαλεκτική πίστης και λόγου στην Ορθόδοξη θεολογία Εκδοτική Δημητριάδος Βόλος 2021
5 ISBN: Σχεδιασμός και στοιχειοθεσία: Κωστής Δρυγιανάκης Τυπογραφείο: Μονοχρωμία, Θεσσαλονίκη Copyright: Εκδοτική Δημητριάδος Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών Βόλου, 2021 Εκδοτική παραγωγή: Εκδοτική Δημητριάδος Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών Βόλου Συνεδριακό Κέντρο Θεσσαλίας Μελισσάτικα, Βόλος Τηλ & , fax Ταχυδρομική Διεύθυνση: Τ.Θ. 1308, Τ.Κ Βόλος Facebook: Volos Academy Publications Instagram: VolosAcademyTheologicalStudies
6 Στον π. Γεώργιο Φλωρόφσκυ, τον «τελευταίο των Μοϊκανών»
7
8 Περιεχόμενα Πρόλογος Εισαγωγικό σημείωμα ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α : Ορθόδοξη θεολογία, αναλυτική φιλοσοφία της θρησκείας και τριαδικό δόγμα ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β : Η σχέση πίστης και λόγου στη θεολογία. Επιστημολογικές προτάσεις της ρωσικής θρησκειο-φιλοσοφικής και νεο-πατερικής σκέψης Επιλεγόμενα Ευρετήριο ονομάτων
9
10 Πρόλογος
11
12 Η σχέση πίστης και λόγου αποτελεί ένα ζήτημα, το οποίο δεν μπορεί παρά να απασχολεί σοβαρά έναν θεολόγο. Δεν πρόκειται σε καμιά περίπτωση για κάποιο είδος πολυτέλειας, ή για μια άσκοπη συζήτηση. Η συζήτηση αυτή αφορά κατεξοχήν στη γνώση της αλήθειας, τη μετοχή στον Θεό, αφορά τελικά, θα έλεγε κανείς, σε ένα υπαρξιακό άθλημα του καθόλου ανθρώπου και όχι σε κάποια διανοητική περιέργεια. Οι μελέτες που δημοσιεύονται στο ανά χείρας βιβλίο καταπιάνονται ακριβώς με το πρόβλημα αυτό, αναλύοντας ρεύματα σκέψης και πρόσωπα, τα οποία έχουν, άλλοτε με μεγαλύτερη και άλλοτε με μικρότερη επιτυχία, συμβάλλει τα μέγιστα στη σχετική συζήτηση. Αν και η θέση του ορθού λόγου στη θεολογία αντιμετωπίζεται συχνά με καχυποψία από τους Ορθοδόξους πιστούς και θεολόγους, οι οποίοι φαίνεται να παρασύρονται εύκολα από μια εκστατική πνευματικότητα, ή τελετουργική μυσταγωγία, είναι ωστόσο, ανάγκη να ληφθεί σοβαρά υπ όψιν, τόσο στην ερμηνευτική προσπέλαση της αλήθειας του είναι και της ιστορίας όσο και στην επικαιροποίηση του παρελθόντος της θεολογίας μας. Το πρώτο και εκτενέστερο κεφάλαιο του βιβλίου βλέπει εδώ για πρώτη φορά το φως της δημοσιότητας. Αποτελεί μια πρώτη, από τις λιγοστές αν όχι η μοναδική, συμβολή στο πεδίο της αναλυτικής θεολογίας στο πλαίσιο της ελληνόφωνης Ορθόδοξης θεολογίας. Μια αρχική μορφή του κειμένου παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 2016 στο πλαίσιο διεθνούς ερευνητικού σεμιναρίου της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Βόλου (το οποίο είχα την τιμή να οργανώσω και να διευθύνω με τη βοήθεια του καλού φίλου Μιχάλη Φιλίππου) σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Χριστιανικής Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου
13 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 13 του Ίνσμπρουκ, το οποίο πρόγραμμα έφερε τον τίτλο «Μήπως ο χριστιανικός τρόπος κατανόησης του προσώπου του Θεού είναι ιδιαίτερα ανθρωπομορφικός; Μια ορθόδοξη συμβολή». Μια σύντομη και περισσότερο δουλεμένη μορφή παρουσιάστηκε σε στρογγυλή τράπεζα στο πλαίσιο του Α συνεδρίου της Διεθνούς Ενώσεως Ορθόδοξης Θεολογίας (IOTA) στο Ιάσιο της Ρουμανίας (2019). Η παρούσα και εκτενέστερη μορφή του κειμένου έχει υποστεί εκ νέου επεξεργασία, λαμβάνοντας υπ ό- ψιν και νεότερες εξελίξεις στη σχετική έρευνα. Το δεύτερο κεφάλαιο αποτελεί επεξεργασμένη και διορθωμένη εκδοχή εισήγησης του γράφοντος σε συνέδριο του ι- δρύματος Άρτος Ζωής με τίτλο «Ο Θεός της Βίβλου και ο Θεός των Φιλοσόφων», το οποίο έλαβε χώρα στην Αθήνα το 2011 και τα πρακτικά του οποίου εκδόθηκαν σε ομώνυμο τόμο, το Κλείνοντας θα ήθελα να ευχαριστήσω τον αγαπητό φίλο και για χρόνια συνοδοιπόρο Παντελή Καλαϊτζίδη, διευθυντή της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Βόλου για την εμπιστοσύνη και στήριξή του, καθώς και για την ολόθερμη υποδοχή αυτής της έκδοσης, όπως επίσης και τον συνεργάτη της Ακαδημίας Κωστή Δρυγιανάκη για την τεχνική επιμέλεια του όλου εγχειρήματος, χωρίς τη συμβολή του οποίου δεν θα ήταν δυνατή η έκδοση. Β Κυριακή των Νηστειών Μάρτιος «Quid Athenae Hierosolymis? Το δίλημμα μεταξύ πίστης και λόγου στη ρωσική θρησκευτική φιλοσοφία και θεολογία», στο Στ. Ζουμπουλάκης (επιμ.), Ο Θεός της Βίβλου και ο Θεός των φιλοσόφων, εκδ. Άρτος Ζωής, Αθήνα 2012, σ
14 Εισαγωγικό σημείωμα
15
16 «Ἔστι δὲ πίστις ἐλπιζομένων ὑπόστασις, πραγμάτων ἔλεγχος οὐ βλεπομένων» (Εβρ. 11,1). Πρόκειται αναμφίβολα για μια δυνατή διατύπωση, η οποία περιγράφει το πλαίσιο μέσα στο οποίο κατανοείται η πίστη σε μια βιβλική προοπτική. Έτσι, η πίστη αποτελεί έκφραση εμπιστοσύνης απέναντι σε κάτι άγνωστο, μια διακινδύνευση χωρίς κάποιο πλέγμα βεβαιότητας, ένα άνοιγμα στο άγνωστο χωρίς εχέγγυα ασφάλειας ή προϋποθέσεις εγκυρότητας (η περίπτωση του Πατριάρχη Αβραάμ, αποτελεί εδώ χαρακτηριστικό παράδειγμα). Πρόκειται, θα έλεγε κανείς, για ένα μη λογικό άλμα (στο κενό!), το οποίο, σύμφωνα με μια εσχατολογική χριστιανική θεώρηση που από τις αρχές του 20 ού αιώνα κερδίζει διαρκώς έδαφος, πρόκειται να βεβαιωθεί μονάχα στα έσχατα, στην ερχόμενη βασιλεία του Θεού. Εάν έτσι έχουν λιγότερο ή περισσότερο τα πράγματα, υπάρχει χώρος ή περιθώριο λειτουργίας για τον ορθό λόγο; Μπορεί η ανθρώπινη λογική να παίξει κάποιο ρόλο στην ερμηνευτική προσπέλαση της πραγματικότητας που μας περιβάλλει, πολύ δε περισσότερο, στη γνώση του μυστηρίου του Θεού; Στο διάβα της ιστορίας ποικίλες απαντήσεις έχουν δοθεί, διαμορφώνοντας και τις αντίστοιχες πνευματικές κινήσεις. Το βέβαιο είναι, ότι ο άνθρωπος ως ον δεν μπορεί παρά να αξιοποιεί κάθε διαθέσιμο μέσο, άρα και τον λόγο, προκειμένου να δώσει απαντήσεις στα καίρια υπαρξιακά ερωτήματα της ζωής και τούτο όχι απαραίτητα από διανοητική περιέργεια, αλλά από την έμφυτη ανάγκη να εκζητήσει τη σοφία (φιλοσοφία), να κατανοήσει, να συλλάβει το νόημα του υπαρκτού. Διαφορετικά, καλείται να επιλέξει, θα έλεγε κανείς, την αυτοχειρία δηλαδή, να εγκαταλείψει τις διανοητικές του δυνάμεις, παρασυρμένος από μια εξωτική ή απόκοσμη εμπειρία, η οποία στερείται ιστορικών συνυποδηλώσεων. Κάτι τέτοιο ωστόσο, φαί-
17 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 17 νεται να αντίκειται εξ ορισμού σε βασικές πεποιθήσεις της χριστιανικής αποκάλυψης, σύμφωνα με την οποία ο άνθρωπος πλάστηκε κατ εικόνα Θεού, ώστε ως φορέας ιδιαίτερων γνωρισμάτων (ελευθερία, λογικόν κ.ά.) να διεισδύσει και περιγράψει με τη σειρά του τη λογικότητα που συνέχει τη δημιουργία. Σε σχέση τώρα με τη θεολογία, η πραγματικότητα αυτή συνεπάγεται ότι ο «λόγος (ratio) της θεολογίας [ ] εκφράζει τον θείο λόγο (ratio) και κατ επέκταση τον ανθρώπινο λόγο (ratio) που δόθηκε από τον Θεό, επιχειρώντας [τελικά] τη σύλληψη και των δύο [...]» 1. Μια ά-λογη στάση ωστόσο, αντίκειται όχι μόνο στο αρχικό δημιουργικό fiat του Θεού, αλλά και στην κορυφαία πράξη του στο σχέδιο της θείας Οικονομίας, που δεν είναι άλλη από την είσοδό του στην ιστορία με την Ενσάρκωση, με την ανάληψη δηλαδή, ολάκερης και όχι μέρους της ανθρώπινης φύσης. Την ίδια στιγμή ωστόσο, ο λόγος φαίνεται, τουλάχιστον με βάση την κοινή μας εμπειρία, να υπόκειται σε αντικειμενικούς περιορισμούς που απορρέουν από τις εγγενείς, έστω και ανομολόγητες αδυναμίες της ίδιας της γνωστικής ικανότητας του ανθρώπου, η οποία βρίσκεται διαρκώς, θα έλεγε κανείς, σε μια διαδικασία εξέλιξης και ωρίμανσης και η οποία αδυνατεί συχνά να εξηγήσει όλα τα φυσικά φαινόμενα με αποκλειστικά φυσικούς όρους, χωρίς να οδηγηθεί σε αδιέξοδο ή εικασίες, οι οποίες αδυνατούν να επαληθευτούν πάντοτε μέσω των εμπειρικών δεδομένων. Αυτό δείχνει, ότι η πραγματικότητα γύρω μας, αλλά και ο ίδιος ο άνθρωπος μπορεί να είναι περισσότερο περίπλοκες καταστάσεις, από ό,τι θέλουμε πολλές φορές να πιστεύουμε, γεγονός που θέτει και σχετικούς περιορισμούς στις επιστημολογικές αναζητήσεις. Στην προοπτική αυτή (ακόμη 1 Anna Williams, The Divine Sense. The Intellect in Patristic Theology, εκδ. Oxford University Press, Oxford 2007, σ. 3.
18 18 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ και) η θρησκευτική πίστη δεν υποχρεούται να ακολουθεί αιτιοκρατικά κάποιο αξίωμα της τεκμηριοκρατίας, να εδράζεται δηλαδή, αποκλειστικά σε συγκεκριμένα τεκμήρια, τα οποία θα μπορούν να της προσφέρουν στέρεη δικαιολόγηση, έτσι ώστε να μη θεωρείται άλογη και ανόητη. Όπως έδειξε η λεγόμενη «μεταρρυθμισμένη γνωσιολογία» 2, τα τεκμήρια που θεμελιώνονται κατεξοχήν στις αισθήσεις, δεν συνιστούν και το αποκλειστικό εχέγγυο της αλήθειας των (θρησκευτικών, στην περίπτωσή μας) πεποιθήσεων, γεγονός που προκάλεσε ένα ρήγμα σε κάθε λογής μηχανιστικές και τεχνοκρατικές θεωρίες για τη παντοδυναμία της γνωστικής (βλ. αισθητηριακής) ικανότητας του ανθρώπου. Μια τέτοια νέα θεώρηση συνεπάγεται, ότι και οι άλλες διαστάσεις του ανθρώπου, όπως λ.χ. το ασυνείδητο, διαδραματίζουν ξεχωριστό ρόλο στη δικαίωση ή όχι μια γνώσης, στη σύλληψη ή όχι μιας αλήθειας. Αποτελούσε κοινό τόπο 3 στην αρχαία Εκκλησία, ότι, τόσο ο λόγος όσο και η πίστη, συνιστούν θεμελιώδεις εκφράσεις των πνευματικών δυνάμεων του ανθρώπου. Δεν πρόκειται ωστόσο, για δύο δυνάμεις, οι οποίες βρίσκονται απαραίτητα σε αντα- 2 Βλ. πρόχειρα για τη «μεταρρυθμισμένη γνωσιολογία» στο πρώτο κεφάλαιο, αλλά και Πέγκυ Βουτσινά, «Η γνωσιολογία της πίστης στη σύγχρονη αναλυτική φιλοσοφία της θρησκείας», Cogito 10 (Ιούλιος 2010), σ Η προσεκτική μελέτη των έργων των μεγάλων Πατέρων, εκκλησιαστικών συγγραφέων και σχολαστικών δείχνει, νομίζουμε, προς την κατεύθυνση αυτή. Περαιτέρω επεξεργασία του θέματος ο ενδιαφερόμενος μπορεί να βρει στα έργα της Anna Williams, The Divine Sense, και The Architecture of Theology: Structure, System, and ratio, εκδ. Oxford University Press, Oxford 2011, όπου με αφετηρία πατερικές και σχολαστικές πηγές, επιχειρείται η ανάδειξη και θεμελίωση του συστηματικού και έλλογου χαρακτήρα της χριστιανικής θεολογίας. Στην περίπτωση αυτή ο λόγος κατανοείται ως θεμέλιο και αξονικό εργαλείο.
19 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 19 γωνισμό, αλλά για δύο διαστάσεις, οι οποίες συνυπάρχουν στον άνθρωπο, βοηθώντας τον να συλλάβει ή μάλλον να αποσαφηνίσει και δικαιολογήσει, ακόμη και τις υπερφυσικές αλήθειες, στον βαθμό που αυτές μπορούν να περιγραφούν και εκφραστούν με την ανθρώπινη γλώσσα (και όχι μόνον με εικόνες και σύμβολα). Μια αρμονική σχέση μεταξύ πίστης και λόγου φαίνεται να υπήρξε κάποτε βασική συνιστώσα της θεολογίας της αρχαίας Εκκλησίας (κατεξοχήν εδώ παράδειγμα μπορούν να αποτελέσουν οι Ωριγένης, οι Καππαδόκες και ειδικά οι δύο Γρηγόριοι, ο ιερός Αυγουστίνος και όχι μόνον), η οποία θα συστηματοποιηθεί περαιτέρω (παρά τις όποιες ακρότητες) στη σχολαστική παράδοση με κεντρικό εκπρόσωπο τον Άνσελμο Κανταουρίας 4, η περίφημη φράση του οποίου επιλέχθηκε ως τίτλος του παρόντος βιβλίου. Η αρμονία μεταξύ λόγου και πίστης γίνεται τώρα περισσότερο εμφανής, καθώς η πίστη έχει ανάγκη από επεξήγηση, ερμηνεία και διασάφηση, που μόνον ο λόγος είναι σε θέση να προσφέρει, όταν καταστεί δυνατό να ξαναβρεί την ακεραιότητα και καθολικότητα που διέθετε πριν την Πτώση. Μια «βαπτισματική» μεταστροφή του λόγου είναι τότε αναγκαία, όπως θα μας πει αργότερα ο π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ, ώστε αυτός να μπορέσει να λειτουργήσει αρμονικά και όχι αντιθετικά προς την πίστη. Ωστόσο, η κάποτε υπερβολική έμφαση στις δυνατότητες του λόγου επρόκειτο να οδηγήσει στις ακρότητες του ύστερου Μεσαίωνα, όπου ο Θεός έφτασε να αντιμετωπίζεται ως ένα, μεταξύ άλλων, αντικείμενο μελέτης και συλλογισμού. Η διατάραξη της αρμονίας επρόκειτο να εκβάλλει στη συνέχεια σε επιμέρους μονομέρειες, όπως η ανάπτυξη του νομιναλισμού, ο 4 Αρκεί εδώ να ανατρέξει κανείς στο κλασικό έργο του Ετιέν Ζιλσόν, Το Πνεύμα της Μεσαιωνικής Φιλοσοφίας, μτφρ. Χρ. Μαρσέλλος, εκδ. Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2019.
20 20 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ οποίος περιορίζει τη δράση του λόγου, δίνοντας προτεραιότητα στην πίστη, αλλά και στο κάποτε ριζοσπαστικό ξέσπασμα της Μεταρρύθμισης, όπου υπογραμμίζεται συχνά με έμφαση η α- ντιπαλότητα και ασυμβατότητα μεταξύ πίστης και λόγου (fides contra intellectum) 5. Η σύγκρουση αυτή θα προκαλέσει ραγδαίες εξελίξεις, οι οποίες αποτυπώνονται στην ανάδυση του αιώνα των Φώτων, όπου η θρησκευτική πίστη οδηγείται σταδιακά στο περιθώριο, το ενδιαφέρον για την ενασχόληση με ζητήματα μεταφυσικής υποχωρεί, ενώ προκρίνεται η αυτονομία, αν όχι παντοδυναμία του cogito (με τον Καρτέσιο) στη γνώση και ανάλυση της πραγματικότητας. Με τον Καντ, η θρησκεία θα περιοριστεί πλέον εντός των ορίων του πρακτικού λόγου 6, μακριά από κάθε μεταφυσική ενασχόληση. Η οποιαδήποτε αρμονία μεταξύ πίστης και λόγου έχει πια χαθεί. Η διαλεκτική πίστης και λόγου δεν περιορίζεται αποκλειστικά στις επιστημολογικές προκείμενες σχετικά με την προσέγγιση της καθόλου πραγματικότητας. Η σχετική συζήτηση αφορά επίσης και στην έλλογη διερεύνηση και συστηματική επιχειρηματολογία αναφορικά με την ύπαρξη του Θεού, αλλά και με τον χαρακτήρα και τη φύση της θρησκευτικής εμπειρίας και πνευματικότητας, η οποία συχνά κερδίζει έδαφος μεταξύ των μελών των θρησκευτικών κοινοτήτων. Η επιδίωξη επιμέρους στοχαστών να προσφέρουν ορθολογικά ερείσματα και (οντολογικά και κοσμολογικά) επιχειρήματα σχετικά με την ύπαρξη του Θεού αποτελούν πτυχές, με τις οποίες η φιλοσοφική διανόηση, που ριζώνει στην παράδοση του σχολαστικισμού, 5 Πρβλ. τη φράση στο Vladimir Gradev, «Χριστιανικές αντιλήψεις της πίστης», Cogito 10 (Ιούλιος 2010), σ Immanuel Kant, Η Θρησκεία εντός των ορίων του λόγου και μόνο, μτφρ. Κωνσταντίνος Ανδρουλιδάκης, εκδ. Πόλις, Αθήνα 2008.
21 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 21 αποπειράται να αντισταθεί στην προϊούσα υπονόμευσή τους από την επικυριαρχία του εμπειρισμού, της τεκμηριοκρατίας και του λογικού θετικισμού. Ο διαλεκτικός αυτός χαρακτήρας της σχέσης μεταξύ πίστης και λόγου αποτυπώνεται και στα δύο κείμενα που απαρτίζουν το ανά χείρας βιβλίο. Λαμβάνοντας υπ όψιν τον αμφίσημο ρόλο του λόγου στην προσπέλαση του μυστηρίου του Θεού, το βιβλίο αυτό επιχειρεί να επαναφέρει στο προσκήνιο μια κλασική συζήτηση, με σκοπό να αναδείξει, τόσο την επικαιρότητα και την πολυπλοκότητά της όσο και κάποιες ιδιαίτερες διαστάσεις που αυτή η συζήτηση έχει λάβει στο πλαίσιο της Ορθόδοξης θεολογικής παράδοσης. Η τελευταία άλλωστε, αποτελεί και το υπόβαθρο που χρωματίζει την οπτική και την α- φετηρία του συγγραφέα, στην απόπειρα προσπέλασης του υπό συζήτηση θέματος. Εκκινώντας έτσι τη συζήτηση, το πρώτο κεφάλαιο επιχειρεί να προβληματιστεί για τη συμβατότητα της Ορθόδοξης θεολογίας με την αναλυτική φιλοσοφική παράδοση, μια παράδοση, η οποία δεν έχει τύχει ιδιαίτερης επεξεργασίας στην καθ ημάς Ανατολή, ίσως από φόβο μήπως δοθεί μεγαλύτερη σημασία ή βαρύτητα, από ό,τι χρειάζεται, στον ορθό λόγο. Όπως θα διαπιστώσουμε ωστόσο, τα πράγματα είναι περισσότερο περίπλοκα από ό,τι δείχνουν εκ πρώτης όψεως, ώστε κεντρικοί εκπρόσωποι και ρεύματα της σύγχρονης Ορθόδοξης θεολογίας να είναι σε θέση να συμβάλλουν με σημαντικές προτάσεις στη διαμόρφωση μια Ορθόδοξης αναλυτικής φιλοσοφικής παράδοσης, η οποία χωρίς να αφίσταται των βασικών δογματικών δεσμεύσεων, δεν διστάζει να κάνει χρήση λογικών σχημάτων και συλλογισμών, προκειμένου να αναδείξει τη συνοχή του δόγματος και τον έλλογο χαρακτήρα της πίστης. Στην ίδια προοπτική κινείται και το δεύτερο κεφάλαιο όπου διερευνάται, τόσο ιστορικά όσο και συστηματικά, η δια-
22 22 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ λεκτική σχέση πίστης και λόγου στα δύο κεντρικά ρεύματα της Ορθόδοξης θεολογικής-φιλοσοφικής σκέψης του 20 ού αιώνα, τη «Ρωσική Θρησκευτική Αναγέννηση» και τη «νεο-πατερική θεολογία». Η περιδιάβαση αυτή αναδεικνύει, τόσο την ποικιλία και ζωντάνια των αντιλήψεων όσο και τις προχωρημένες ή όχι κάποτε θεωρήσεις, οι οποίες, όσο μένουν ανεξερεύνητες αφήνουν ανεκμετάλλευτη μια πλούσια πνευματική παράδοση, η οποία πολλά έχει να συνεισφέρει στην ποιότητα και βαθύτητα της χριστιανικής πίστης στο πλαίσιο της μετανεωτερικότητας, όπου όλες οι μεγάλες αφηγήσεις και ειδικά οι θρησκευτικές, τίθενται στη βάσανο της κριτικής σκέψης και αμφισβήτησης. Η παρούσα μελέτη μέσα από τα δύο κείμενα που φιλοξενεί δεν επιδιώκει απλά και μόνον ένα είδος απολογητικής έναντι των ποικιλώνυμων επικριτών του θρησκευτικού φαινομένου (όπως λ.χ. ο σύγχρονος αθεϊσμός) 7 ή των επιμέρους αντιμεταφυσικών τάσεων της εποχής μας. Αποπειράται κυρίως να επαναφέρει τη συζήτηση στο επίκεντρο του ορθόδοξου προβληματισμού, διερευνώντας δυνατότητες, οι οποίες ενδέχεται κάποτε να δίνουν διέξοδο σε «λογικά παράδοξα», τα οποία ανέκαθεν προκαλούσαν τον ορθό λόγο να αναμετρηθεί με τη σοφία του Σταυρού. Το εγχείρημα, ούτε εύκολο είναι, ούτε αυτονόητο θεωρείται. Προσφέρεται ωστόσο, εδώ ως μια απόπειρα να διερευνηθεί η δυνατότητα του ορθού λόγου να θεμελιώσει συστηματικά, γιατί όχι και να δικαιώσει στο μέτρο των δυνάμεών του, την εγγενή αναζήτηση του ανθρώπου για την αλήθεια. 7 Πρβλ. χαρακτηριστικά τη συζήτηση στο David B. Hart, Οι αυταπάτες των αθεϊστών, μτφρ. Βασίλης Αργυριάδης, εκδ. Εν Πλω, Αθήνα 2017.
23
ΤΜΗΜΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ. 1. Θέματα Ερμηνείας και Θεολογίας των Επιστολών του Αποστόλου Παύλου. 2. Πατερική Ερμηνευτική.
ΤΜΗΜΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ECTS ECTS 1. Mεθοδολογία και κριτική του κειμένου της Καινής Διαθήκης. 2. Ζητήματα Ερμηνείας και Ερμηνευτικής της Καινής
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή στη φιλοσοφία
Εισαγωγή στη φιλοσοφία Ενότητα 2 η : Μεταφυσική ή Οντολογία Ι: Θεός Ρένια Γασπαράτου Σχολή Ανθρωπιστικών & Κοινωνικών Επιστημών Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης & της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Περιεχόμενα
Διαβάστε περισσότεραΔημιουργώντας μια Συστηματική Θεολογία
Ερωτήσεις Επανάληψης 1 Οι Θεολογικές Δηλώσεις στην Συστηματική Θεολογία Διάλεξη Τρίτη από την σειρά Δημιουργώντας μια Συστηματική Θεολογία Οδηγός Μελέτης Περιεχόμενα Περίγραμμα Ένα περίγραμμα του μαθήματος,
Διαβάστε περισσότεραΟΝΟΜΑΣΙΑ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ : Εθνικόν και Καποδιαστριακόν Πανεπιστήμιον Αθηνών ΑΡ. ΠΙΣΤΩΤΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ ECTS ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ Α/Α
ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ : Εθνικόν και Καποδιαστριακόν Πανεπιστήμιον Αθηνών ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2012-2013 _ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ Α/Α ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΞΑΜΗΝΟ ΚΩΔΙΚΟΣ
Διαβάστε περισσότερατι είναι αυτό που κάνει κάτι αληθές; τι κριτήρια έχουμε, για να κρίνουμε πότε κάτι είναι αληθές;
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΛΗΘΕΙΑ; τι είναι αυτό που κάνει κάτι αληθές; τι κριτήρια έχουμε, για να κρίνουμε πότε κάτι είναι αληθές; ποια είναι η σχέση των πεποιθήσεών μας με την πραγματικότητα, για να είναι αληθείς και
Διαβάστε περισσότεραΑ ΕΞΑΜΗΝΟ. Επιλέγονται τρία (3) από τα παραπάνω προσφερόμενα μαθήματα. ΣΥΝΟΛΟ (επί των επιλεγομένων μαθημάτων) 30 Β ΕΞΑΜΗΝΟ
Το σύνολο των Πιστωτικών Μονάδων (), που απαιτούνται για την απόκτηση του Μ.Δ.Ε., ανέρχονται σε 120. Αναλυτικότερα το πρόγραμμα των μαθημάτων διαμορφώνεται ανά κατεύθυνση ως εξής: 1. ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΒΙΒΛΙΚΩΝ
Διαβάστε περισσότερακατεύθυνση της εξάλειψης εθνοκεντρικών και άλλων αρνητικών στοιχείων που υπάρχουν στην ελληνική εκπαίδευση έτσι ώστε η εκπαίδευση να λαμβάνει υπόψη
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Είναι γνωστό ότι, παραδοσιακά, όπως άλλα εκπαιδευτικά συστήματα έτσι και το ελληνικό στόχευαν στην καλλιέργεια και ενδυνάμωση της εθνοπολιτιστικής ταυτότητας. Αυτό κρίνεται θετικό, στο βαθμό που
Διαβάστε περισσότεραΘΩΜΑΣ ΑΚΙΝΑΤΗΣ
http://hallofpeople.com/gr/bio/aquinas.php ΘΩΜΑΣ ΑΚΙΝΑΤΗΣ Ο μεγαλύτερος και σπουδαιότερος φιλόσοφος του δευτέρου μισού του Μεσαίωνα ήταν ο Θωμάς ο Ακινάτης, που έζησε από το 1225 ως το 1274. Υπήρξε ο σημαντικότερος
Διαβάστε περισσότεραΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΗΘΙΚΗ. Ενότητα 8: ΟΙ ΒΟΗΘΗΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ. ΜΑΡΙΑ Κ. ΚΑΡΑΜΠΕΛΙΑ Τμήμα Ιερατικών Σπουδών
ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΗΘΙΚΗ Ενότητα 8: ΟΙ ΒΟΗΘΗΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΜΑΡΙΑ Κ. ΚΑΡΑΜΠΕΛΙΑ Τμήμα Ιερατικών Σπουδών Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό
Διαβάστε περισσότεραΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΙΤΛΟΣ: «ΕΜΠΕΙΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ» ΜΑΘΗΤΡΙΑ: ΠΡΙΑΜΗ ΒΑΓΙΑ, Β4 ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΝΤΑΒΑΡΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2016 17 Περιεχόμενα ΠΕΡΙΛΗΨΗ... 3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ...
Διαβάστε περισσότεραΠεριεχόμενα. Προλογικό Σημείωμα... 17
11 Προλογικό Σημείωμα... 17 Ενότητα Ι: Δημιουργική Αναζήτηση... 19 Δ01 Ο Ιωνικός Διαφωτισμός και η Ανάδυση της Επιστημονικής Σκέψης...21 Δ1.1 Ο Ιωνικός Διαφωτισμός... 21 Δ1.2 Η Επιστημονική Σκέψη... 22
Διαβάστε περισσότεραΗ θεολογική διδασκαλία της προς Εβραίους. Οι βασικές θέσεις και οι ιδιαιτερότητες της επιστολής σε σχέση με τα υπόλοιπα βιβλία της Κ.Δ.
Η θεολογική διδασκαλία της προς Εβραίους Οι βασικές θέσεις και οι ιδιαιτερότητες της επιστολής σε σχέση με τα υπόλοιπα βιβλία της Κ.Δ. Διαπιστώσεις Α. Δεν εντοπίζονται άμεσοι φιλολογικοί δεσμοί με τους
Διαβάστε περισσότεραΕλευθερία και Θεότητα στην αρχαιοελληνική σκέψη και στους Πατέρες
Ορθόδοξη Ομάδα Δογματικής Έρευνας Δογματικά θέματα Γνώση εν προσώπω και Ελευθερία // Γνώση εν προσώπω και Αγάπη Ελευθερία και Θεότητα στην αρχαιοελληνική σκέψη και στους Πατέρες Β. Μπακούρος Η Χριστιανική
Διαβάστε περισσότεραΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΑ Β' ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΑ Β' ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ Συγγραφείς 1. Δημήτριος Λ. Δρίτσας, Δρ Θεολογίας, Σχολικός Σύμβουλος 2. Δημήτριος Ν. Μόσχος, Δρ Θεολογίας, Καθηγητής Λυκείου Αναβύσσου 3. Στυλιανός Λ. Παπαλεξανδρόπουλος,
Διαβάστε περισσότεραΒ ' εξάμηνο Μαθήματα Υποχρεωτικά
E Β ' εξάμηνο Μαθήματα Υποχρεωτικά Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Θωμάς Ιωαννίδης Βυζαντινή Ιστορία Δέσποινα Μιχάλαγα Α-Λ 15.00-17.00 Μ-Ω Ιστορία Εποχής Καινής Διαθήκης Ζάρρας Β ' εξάμηνο Μαθήματα Επιλεγόμενα
Διαβάστε περισσότερα«Παγκοσμιοποίηση και Ταυτότητες»
17/12/2018 «Παγκοσμιοποίηση και Ταυτότητες» / Ενορίες Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «ΕΝΟΡΙΑ εν δράσει» του Ιερού Ναού Ευαγγελιστρίας Πειραιώς και σε συνεργασία με το Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα του Πανεπιστημίου
Διαβάστε περισσότεραΣκοποί της παιδαγωγικής διαδικασίας
Σκοποί της παιδαγωγικής διαδικασίας Θεματικές ενότητες Διαμόρφωση των σκοπών της αγωγής Ιστορική εξέλιξη των σκοπών της αγωγής Σύγχρονος προβληματισμός Διαμόρφωση των σκοπών της αγωγής Η παιδαγωγική διαδικασία
Διαβάστε περισσότεραΤΜΗΜΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Α ΕΞΑΜΗΝΟ. 3 5 ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΟΣ Χρήστος Καραγιάννης ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΟΣ Αλεξάνδρα Παλάντζα 30693
ΤΜΗΜΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Α ΕΞΑΜΗΝΟ ΩΡΕΣ/ Δ.Μ. ECTS ΤΟΜΕΑΣ ΔΙΔΑΣΚΩΝ/ΟΥΣΑ ΚΩΔ. Εισαγωγή στη Παλαιά Διαθήκη Εισαγωγή στη Καινή Διαθήκη Γενική Εκκλησιαστική Ιστορία Α Αρχαία Εβραϊκή Γλώσσα
Διαβάστε περισσότεραΔιεθνές Συνέδριο Κανόνες της Εκκλησίας και Σύγχρονες Προκλήσεις
Διεθνές Συνέδριο Κανόνες της Εκκλησίας και Σύγχρονες Προκλήσεις Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών Βόλος, 8-11 Μαΐου 2014 Συνεδριακό Κέντρο Θεσσαλία (Μελισσάτικα) ΠΕΜΠΤΗ 8 ΜΑΪΟΥ 2014 17:30-18:00 Εγγραφή-Παραλαβή
Διαβάστε περισσότεραΕπιδιώξεις της παιδαγωγικής διαδικασίας. Σκοποί
Επιδιώξεις της παιδαγωγικής διαδικασίας Σκοποί Θεματικές ενότητες Διαμόρφωση των σκοπών της αγωγής Ιστορική εξέλιξη των σκοπών της αγωγής Σύγχρονος προβληματισμός http://users.uoa.gr/~dhatziha/ Διαφάνεια:
Διαβάστε περισσότεραΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Ενότητα 1: ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΕΝΝΟΙΑΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΜΑΡΙΑ Κ. ΚΑΡΑΜΠΕΛΙΑ Α.Ε.Α.Θ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΙΕΡΑΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης
Διαβάστε περισσότεραΜεθοδολογία Έρευνας Διάλεξη 1 η : Εισαγωγή στη Μεθοδολογία Έρευνας
Μεθοδολογία Έρευνας Διάλεξη 1 η : Εισαγωγή στη Μεθοδολογία Έρευνας 1 Δρ. Αλέξανδρος Αποστολάκης Email: aapostolakis@staff.teicrete.gr Τηλ.: 2810379603 E-class μαθήματος: https://eclass.teicrete.gr/courses/pgrad_omm107/
Διαβάστε περισσότεραΓιατί ο Ιησούς Χριστός ήταν και είναι «σημείον αντιλεγόμενον» Διδ. Εν. 6
Γιατί ο Ιησούς Χριστός ήταν και είναι «σημείον αντιλεγόμενον» Διδ. Εν. 6 Υπαπαντή του Κυρίου «θα είναι σημείο αντιλεγόμενο, για να φανερωθούν οι πραγματικές διαθέσεις πολλών» (Λουκ. 2, 34-35) Διχογνωμία
Διαβάστε περισσότεραΤμήμα Θεολογίας Α.Π.Θ. LOGO
Τμήμα Θεολογίας Α.Π.Θ. LOGO Γιατί να επιλέξω το Τμήμα Θεολογίας; Τι σπουδές θα κάνω; Θα βρω μετά δουλειά; Προβληματική Προοπτικές Το Τμήμα Θεολογίας αποτελεί, μαζί με το Τμήμα Κοινωνικής και Ποιμαντικής
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή στην Παιδαγωγική
Εισαγωγή στην Παιδαγωγική ΤΜΗΜΑ ΑΓΓΛΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ Χειμερινό εξάμηνο 2016-2017 Διδάσκουσα: Μαρία Δασκολιά Επίκουρη καθηγήτρια Τμήμα Φ.Π.Ψ. Θεματική του μαθήματος Έννοια και εξέλιξη της Παιδαγωγικής
Διαβάστε περισσότεραΟικολογική Ερμηνεία. Ενότητα 2 : 2 ο μάθημα. Αικατερίνη Γ. Τσαλαμπούνη Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Οικολογική Ερμηνεία Ενότητα 2 : 2 ο μάθημα Αικατερίνη Γ. Τσαλαμπούνη Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας Άδειες Χρήσης Το παρόν
Διαβάστε περισσότεραΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Τομέας Ανθρωπιστικών Κοινωνικών Επιστημών και Δικαίου Σχολή Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών ΕΝΟΤΗΤΑ 1. ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΓΝΩΣΙΟΛΟΓΙΑΣ Κώστας Θεολόγου ΑΔΕΙΑ ΧΡΗΣΗΣ Το
Διαβάστε περισσότεραΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ «ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΣΤΗΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΖΩΗ: ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ»
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ «ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΣΤΗΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΖΩΗ: ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ» Θέμα Εισήγησης: «Η αξιοποίηση των έργων τέχνης στην εκπαίδευση ενηλίκων» Σωπασή Ειρήνη
Διαβάστε περισσότεραΜΑΘΗΜΑΤΑ ΚΛΑΣΙΚΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ
ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΚΛΑΣΙΚΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ Σπύρου Ν. Πνευµατικού Καθηγητή Μαθηµατικών Πανεπιστηµίου Πατρών ΕΚ ΟΣΕΙΣ Γ. Α. ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΥ 2005 Σ. Ν. Πνευµατικός Η αναπαραγωγή ολικά ή µερικά ή περιληπτικά, ή η αντιγραφή του
Διαβάστε περισσότεραΝα ιεραρχήσετε τα παρακάτω στάδια από τις φάσεις της θείας οικονομίας
ΜΑΘΗΜΑ 7 Ο Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ Να ιεραρχήσετε τα παρακάτω στάδια από τις φάσεις της θείας οικονομίας σύμφωνα με τη χρονική σειρά που πραγματοποιήθηκαν: 1. Προαναγγελία του Μεσσία
Διαβάστε περισσότεραΟ σχεδιασμός για προστασία της «παλιάς πόλης» ως σχεδιασμός της «σημερινής πόλης»
ΒΑΣΙΛΗΣ ΓΚΑΝΙΑΤΣΑΣ' Ο σχεδιασμός για προστασία της «παλιάς πόλης» ως σχεδιασμός της «σημερινής πόλης» Α. ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΚΑΙ Η ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Το θέμα του συνεδρίου, Ήέες πόλεις πάνω σε παλιές", είναι θέμα με πολλές
Διαβάστε περισσότεραΕ Ξ Α Μ Η Ν Ο Α Υ Π Ο Χ Ρ Ε Ω Τ Ι Κ Α Ε Π Ι Λ Ε Γ Ο Μ Ε Ν Α
ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΑΚΑΔ. ΕΤΟΣ 2011-2012 Α - Εισαγωγή στην Π.Δ. 6 30663 - Γενική Εκκλ. Ιστορία Α 6 30587 - Εισαγωγή στην Κ.Δ. 5 30670 - Αρχαία Εβραϊκή
Διαβάστε περισσότεραΣΧΕΔΙΟ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Σχ. Έτος:
ΣΧΕΔΙΟ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Σχ. Έτος: 2012-2013 ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ Β ΑΡΣΑΚΕΙΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΨΥΧΙΚΟΥ Ο ΤΙΤΛΟΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: «Αναζητώντας την αρχή της δημιουργίας του σύμπαντος κόσμου και
Διαβάστε περισσότεραΤΜΗΜΑ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ 1942 Ξεκινά η λειτουργία της Θεολογικής Σχολής Οι σπουδές με βάση το νόμο 1268/1982 και 4009/2011 διαρθρώνονται σε 8 εξάμηνα (4 χρόνια) 1983 Σύμφωνα με το νόμο
Διαβάστε περισσότεραΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΙΤΛΟΣ: «ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑ ΗΘΙΚΩΝ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ» ΜΑΘΗΤΡΙΑ: ΣΚΡΕΚΑ ΝΑΤΑΛΙΑ, Β4 ΕΠΙΒΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΝΤΑΒΑΡΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2016 17 Περιεχόμενα
Διαβάστε περισσότεραΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΕΙΟ
ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΕΙΟ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ 1. ΣΥΝΤΟΜΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ 14 ΙΟΥΝΙΟΥ 1925 Ιδρύεται το Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης. 1942 Αρχίζει
Διαβάστε περισσότεραΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ / ΜΥΤΙΛΗΝΗ / Ετήσιο Πρόγραμμα Παιδαγωγικής Κατάρτισης / Ε.Π.ΠΑΙ.Κ.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ / ΜΥΤΙΛΗΝΗ / Ετήσιο Πρόγραμμα Παιδαγωγικής Κατάρτισης / Ε.Π.ΠΑΙ.Κ. ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ / Θεολόγος Καθηγητής DEA
Διαβάστε περισσότεραΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ
1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ: 1-23 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2016 Α ΕΤΟΣ Ιστορία Νεοελληνικής Εκπαίδευσης και
Διαβάστε περισσότερα«Παιδαγωγική προσέγγιση της ελληνικής ιστορίας και του πολιτισμού μέσω τηλεκπαίδευσης (e-learning)»
«Παιδαγωγική προσέγγιση της ελληνικής ιστορίας και του πολιτισμού μέσω τηλεκπαίδευσης (e-learning)» Εισαγωγικά Στη σημερινή πρώτη μας συνάντηση θα επιχειρήσουμε να παρουσιάσουμε με απλό και ευσύνοπτο τρόπο
Διαβάστε περισσότεραΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ
E ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 717 7 Φεβρουαρίου 2017 ΤΕΥΧΟΣ ΤΡΙΤΟ Αρ. Φύλλου 99 ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ - ΛΟΙΠΟΙ ΦΟΡΕΙΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Αριθμ. 1617010200/29-11-2016
Διαβάστε περισσότεραΤμήμα Θεολογίας Α.Π.Θ. LOGO
Τμήμα Θεολογίας Α.Π.Θ. LOGO Γιατί να επιλέξω το Τμήμα Θεολογίας; Τι σπουδές θα κάνω; Θα βρω μετά δουλειά; Προβληματική Προοπτικές Το Τμήμα Θεολογίας αποτελεί, μαζί με το Τμήμα Κοινωνικής και Ποιμαντικής
Διαβάστε περισσότεραΑ. ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
Α. ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΗ / ΙΣΤΟΡΙΚΟ 7 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Η φιλοσοφία. Έννοια και περιεχόμενο 13 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ Η εξέλιξη της φιλοσοφίας και η οντολογία Ι. Εισαγωγή... 25 ΙΙ. Η προσωκρατική φιλοσοφία...
Διαβάστε περισσότεραΟρθόδοξο Ορφανοτροφείο στην Ινδία. Ανακτήθηκε από (8/9/2016). * * *
Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΘEMATIKH ΕNOTHTA 2. ΘΡΗΣΚΕΙΑ Β_ΘΕ 2.1 ΙΕΡΟΤΗΤΑ (Νοηματοδοτώντας) Ορθόδοξο Ορφανοτροφείο στην Ινδία. Ανακτήθηκε από http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/8872?locale=el (8/9/2016). Γυναίκα που
Διαβάστε περισσότεραΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: 2
ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: 2 Η ιστορία της φιλοσοφίας από την Αρχαία Ελλάδα μέχρι σήμερα μπορεί να θεωρηθεί ως μια διαδικασία αναζήτησης μιας απάντησης στο ερώτημα, «τι είναι γνώση;» Οι Δυτικοί φιλόσοφοι
Διαβάστε περισσότεραΟικολογία, βιβλική θεολογία και ο κόσμος
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Οικολογία, βιβλική θεολογία και ο κόσμος Ενότητα 13 : 13 ο μάθημα Αικατερίνη Γ. Τσαλαμπούνη Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας
Διαβάστε περισσότεραΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΞΕΚΙΝΩΝΤΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΟΡΙΑ ΕΝΟΤΗΤΑ ΠΡΩΤΗ: Η ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ
ΕΝΟΤΗΤΑ ΠΡΩΤΗ: Η ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ Τα φιλοσοφικά ερωτήματα: Δε μοιάζουν με τα επιστημονικά, γιατί δε γνωρίζουμε: από πού να ξεκινήσουμε την ανάλυσή τους ποια μέθοδο να ακολουθήσουμε
Διαβάστε περισσότεραΗ ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΣΤΗΝ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ: ΟΝΤΟΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΔΟΧΕΣ
1 Η ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΣΤΗΝ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ: ΟΝΤΟΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΔΟΧΕΣ Η ποιοτική έρευνα έχει επιχειρηθεί να ορισθεί με αρκετούς και διαφορετικούς τρόπους εξαιτίας
Διαβάστε περισσότεραΑντώνης Βάος: Ζητήματα διδακτικής των εικαστικών τεχνών
Εισαγωγή Βασική αντίληψη που διαποτίζει αυτή την εργασία είναι ότι η βαθύτερη παιδαγωγική διάσταση της εικαστικής εκπαίδευσης αναδύεται μέσα από τη συμμετοχή σε μια διεργασία στην οποία συνδέονται άρρηκτα
Διαβάστε περισσότεραΠαρουσίαση του προβλήματος
Εισαγωγή Κατά τον Martin (2013) ο φίλαθλος χρησιμοποιεί το άθλημα που παρακολουθεί και συγκεκριμένα την ομάδα ή τον αθλητή ως μέσο απόδρασης από τη καθημερινότητα, ως μέσο διασκέδασης, αίσθηση του επιτεύγματος,
Διαβάστε περισσότεραΣτοιχεία συνάντησης της εξομολόγησης με την προσωποκεντρική θεωρία
12 Δεκεμβρίου 2018 Στοιχεία συνάντησης της εξομολόγησης με την προσωποκεντρική θεωρία Θρησκεία / Ποιμαντική πρωτοπρεσβύτερος Ευστράτιος Καρατσούλης Ένα κοινό σημείο αναφοράς αποτελεί ο χρόνος της θεραπείας
Διαβάστε περισσότεραΑρχές Φιλοσοφίας Β Λυκείου Τράπεζα Θεμάτων: 2 ο κεφάλαιο «Κατανοώντας τα πράγματα»
Αρχές Φιλοσοφίας Β Λυκείου Τράπεζα Θεμάτων: 2 ο κεφάλαιο «Κατανοώντας τα πράγματα» Α] Ασκήσεις κλειστού τύπου (Σωστό Λάθος) Για τον Πλάτωνα οι καθολικές έννοιες, τα «καθόλου», δεν είναι πράγματα ξεχωριστά
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή στη Φιλοσοφία (Φ101)
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ (Φ101) 1 η ενότητα: Σκοπός, Περιεχόμενο και Δομή του μαθήματος Γιώργος Ζωγραφίδης Τμήμα Φιλοσοφίας & Παιδαγωγικής Άδειες Χρήσης Το παρόν
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή στη Φιλοσοφία (Φ101)
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ (Φ101) 3η ενότητα: Θεμελιώδη ερωτήματα & κλάδοι της φιλοσοφίας Γιώργος Ζωγραφίδης Τμήμα Φιλοσοφίας & Παιδαγωγικής Άδειες Χρήσης Το παρόν
Διαβάστε περισσότεραΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΗΘΙΚΗ. Ενότητα 18: ΤΑ ΔΟΓΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΩΣ ΔΕΙΚΤΕΣ ΖΩΗΣ. ΜΑΡΙΑ Κ. ΚΑΡΑΜΠΕΛΙΑ Τμήμα Ιερατικών Σπουδών
ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΗΘΙΚΗ Ενότητα 18: ΤΑ ΔΟΓΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΩΣ ΔΕΙΚΤΕΣ ΖΩΗΣ ΜΑΡΙΑ Κ. ΚΑΡΑΜΠΕΛΙΑ Τμήμα Ιερατικών Σπουδών Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.
Διαβάστε περισσότεραΜαθημα 1. Η λατρεία στη ζωή των πιστών σήμερα
Μαθημα 1. Η λατρεία στη ζωή των πιστών σήμερα ΣΤΟΧΟΙ: Οι μαθητές να 1. Διατυπώνουν τους προβληματισμούς τους γύρω από τη λατρεία. 2. Υποστηρίζουν με επιχειρήματα ότι στη χριστιανική θρησκεία η λατρεία
Διαβάστε περισσότεραΜέθοδοι Έρευνας. Ενότητα 2.1: : Η Διατύπωση του Κεντρικού Ερωτήματος-Προβλήματος. Βύρων Κοτζαμάνης
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Μέθοδοι Έρευνας Ενότητα 2.1: : Η Διατύπωση του Κεντρικού Ερωτήματος-Προβλήματος Βύρων Κοτζαμάνης Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας & Περιφερειακής Ανάπτυξης Άδειες Χρήσης Το
Διαβάστε περισσότεραΤεχνικοί Όροι στην Θεολογία
Τεχνικοί Όροι στην Θεολογία Μάθημα Δεύτερο από την σειρά Οικοδομώντας μία Συστηματική Θεολογία Οδηγός Μελέτης Περιεχόμενα Περίγραμμα Ένα περίγραμμα του μαθήματος, Σημειώσεις Ένα πρότυπο που παρέχει: το
Διαβάστε περισσότεραΟΙ ΑΠΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗ ΝΕΟΤΕΡΗ ΕΠΟΧΗ.
24 ΟΙ ΑΠΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗ ΝΕΟΤΕΡΗ ΕΠΟΧΗ. Οι σκεπτικιστικές απόψεις υποχώρησαν στη συνέχεια και ως την εποχή της Αναγέννησης κυριάρχησε απόλυτα το αριστοτελικό μοντέλο. Η εκ νέου αμφιβολία για
Διαβάστε περισσότεραΝα συμπληρώσετε κάθε μια από τις προτάσεις 1, 2, και 3 επιλέγοντας τη σωστή
ΜΑΘΗΜΑ 6 Ο ΠΟΙΗΣΩΜΕΝ ΑΝΘΡΩΠΟΝ... Να συμπληρώσετε κάθε μια από τις προτάσεις 1, 2, και 3 επιλέγοντας τη σωστή απάντηση, κατά τη διδασκαλία του Χριστιανισμού, από τις αντίστοιχες φράσεις α, β, γ. Στη συνέχεια,
Διαβάστε περισσότεραΤμήμα Θεολογίας. Αννα Κόλτσιου Νικήτα Αναπλ. Καθηγήτρια
Τμήμα Θεολογίας Α.Π.Θ. Αννα Κόλτσιου Νικήτα Αναπλ. Καθηγήτρια ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ Α. ΤΟΜΕΙΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ Το Τμήμα Θεολογίας της Θεολογικής
Διαβάστε περισσότερα1.5 ΑΘΕΪΑ (5 ο δίωρο)
1.5 ΑΘΕΪΑ (5 ο δίωρο) Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα Οι μαθητές/μαθήτριες να: - εξετάζουν το φαινόμενο της αθεΐας ως άρνηση/απόρριψη του Θεού, διακρίνουν την επίδραση της αθεΐας σε διαμόρφωση πεποιθήσε
Διαβάστε περισσότεραΕίναι τα πράγματα όπως τα αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις μας;
Είναι τα πράγματα όπως τα αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις μας; Εμείς που αντιλαμβανόμαστε είμαστε όλοι φτιαγμένοι από το ίδιο υλικό; Πώς βρεθήκαμε σ αυτόν τον κόσμο; Ο θάνατός μας σημαίνει το τέλος ή
Διαβάστε περισσότεραΓιώργος Πολίτης: «Τα καταφέραμε σε πιο δύσκολες εποχές, θα τα καταφέρουμε και τώρα»
Ο συγγραφέας στο νέο του βιβλίο παρουσιάζει μια ορθολογική θέαση της κρίσης Γιώργος Πολίτης: «Τα καταφέραμε σε πιο δύσκολες εποχές, θα τα καταφέρουμε και τώρα» 23 Jan 201611.00 ΜΕΓΕΝΘΥΝΣΗ Συνέντευξη στη
Διαβάστε περισσότεραΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΜΑΡΜΑΡΑ Καθηγητή του Τμήματος Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου ΟΜΙΛΙΑ
ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΜΑΡΜΑΡΑ Καθηγητή του Τμήματος Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου ΟΜΙΛΙΑ Κυρίες και Κύριοι, Είναι μοιραίο, όταν ακολουθείς ως ομιλητής τους συγκεκριμένους σπουδαίους προλαλήσαντες να πρέπει
Διαβάστε περισσότεραα/α ΜΑΘΗΜΑ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΗΜΕΡΑ ΩΡΑ ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ 1. Αρχαία Εβραϊκή Γλώσσα Βελουδία Σιδέρη- Παπαδοπούλου
Εξάμηνο Α Μαθήματα Υποχρεωτικά ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2011 σελ. 1 1. Αρχαία Εβραϊκή Γλώσσα Βελουδία Σιδέρη- Παπαδοπούλου 1/9/2011 Πέμπτη 9:00 Γραφείο 2. Εισαγωγή στην Κωνσταντίνος 7/9/2011 Τετάρτη
Διαβάστε περισσότεραΤίτλος Μαθήματος: ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ
Τίτλος Μαθήματος: ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ Ενότητα 1η: ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ Όνομα Καθηγητή: ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΑΛΕΡΗ Τμήμα: ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ 1. Σκοποί Ενότητας Παρουσιάζεται η φιλοσοφία του 20 ου αιώνα (και γενικά η σύγχρονη φιλοσοφία ως
Διαβάστε περισσότεραΕ Ξ Α Μ Η Ν Ο Υ Π Ο Χ Ρ Ε Ω Τ Ι Κ Α. Μ ά θ η μ α Ώρ/Εβδ. Κωδ. Τ ο μ έ α ς Δ ι δ ά σ κ ω ν Credits ECTS
ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΑΚΑΔ. ΕΤΟΣ 2011-2012 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΑΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΩΝ ΩΡΩΝ/ΜΟΝΑΔΩΝ ΚΑΙ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΩΝ ΠΙΣΤΩΤΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ (CREDITS) ΜΕΤΑΦΕΡΟΜΕΝΩΝ
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή στη φιλοσοφία
Εισαγωγή στη φιλοσοφία Ενότητα 1 η : Εισαγωγή στη Φιλοσοφία Ρένια Γασπαράτου Σχολή Ανθρωπιστικών & Κοινωνικών Επιστημών Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης & της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Περιεχόμενα ενότητας
Διαβάστε περισσότεραΗ ΑΠΑΤΗ ΤΗΣ ΑΣΤΡΟΛΟΓΙΑΣ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΦΩΤΟΔΟΤΕΣ» - Κορυδαλλών 10 Κάντζα Αττικής 153 51 Phone: 210 6658 551 - Email: fotodotes@yahoo.gr Η ΑΠΑΤΗ ΤΗΣ ΑΣΤΡΟΛΟΓΙΑΣ Συγγραφέας: Παπαδημητρακόπουλος Κωνσταντίνος Κωδικός προϊόντος: 00092
Διαβάστε περισσότεραΑΓΙΑΣ ΦΙΛΟΘΕΗΣ 19-21, ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ FAX: ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ
ΑΓΙΑΣ ΦΙΛΟΘΕΗΣ 19-21, 105 56 ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ. 2103352364 FAX: 2103237654 www.iaath.gr, E-Mail: ipe.iaath@gmail.com ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ 5 Η ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ
Διαβάστε περισσότεραΘέµατα Αρχών Φιλοσοφίας Θεωρητικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2000
Θέµα Α1 Θέµατα Αρχών Φιλοσοφίας Θεωρητικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2000 Α.1.1. Να γράψετε στο τετράδιό σας τα ονόµατα των φιλοσόφων (στήλη Α) και δίπλα την έννοια (στήλη Β) που συνδέεται µε τον καθένα: Α
Διαβάστε περισσότεραΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΓΝΩΣΗΣ. ΤΕΙ ΑΜΘ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΣ Γεώργιος Θερίου
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΓΝΩΣΗΣ ΤΕΙ ΑΜΘ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΣ Γεώργιος Θερίου ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: 2 Η ιστορία της φιλοσοφίας από την Αρχαία Ελλάδα μέχρι σήμερα μπορεί να θεωρηθεί ως μια διαδικασία αναζήτησης
Διαβάστε περισσότεραΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΑΝΤ (1724-1804)
ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΑΝΤ - ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΓΝΩΣΙΟΘΕΩΡΙΑΣ ΤΟΥ 1 ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΑΝΤ (1724-1804) (Η σύντομη περίληψη που ακολουθεί και η επιλογή των αποσπασμάτων από την πραγματεία του Καντ για την ανθρώπινη γνώση,
Διαβάστε περισσότεραΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ.
2 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ (Ι) ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ. ΤΙ ΟΝΟΜΑΖΟΥΜΕ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ; Στο μάθημα «Κοινωνική Θεωρία της Γνώσης (I)» (όπως και στο (ΙΙ) που ακολουθεί) παρουσιάζονται
Διαβάστε περισσότεραΤΜΗΜΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΩΡΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΥ ΕΤΟΥΣ (Έκδοση: ) - Αριθµ. Σελ.: 12 ΩΡΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Α ΕΞΑΜΗΝΟΥ
ΤΜΗΜΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΩΡΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 016-017 (Έκδοση: 8.09.16) - Αριθµ. Σελ.: 1 ΩΡΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Α ΕΞΑΜΗΝΟΥ Κωδικός Μάθηµα Αίθουσα Ηµέρα Ώρες Διδασκαλίας Διδακτικές
Διαβάστε περισσότεραΗθική & Τεχνολογία Μάθημα 1 ο Εισαγωγή στις Βασικές Έννοιες
Μάθημα 1 ο Εισαγωγή στις Βασικές Έννοιες Άλκης Γούναρης Διδάκτωρ Φιλοσοφίας Πανεπιστημίου Αθηνών e-mail: alkismail@yahoo.com website: www.alkisgounaris.com http://eclass.uoa.gr/courses/ppp566/ 1 http://eclass.uoa.gr/courses/ppp566/
Διαβάστε περισσότεραΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ
E ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 9051 6 Δεκεμβρίου 2017 ΤΕΥΧΟΣ ΤΡΙΤΟ Αρ. Φύλλου 1258 ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ - ΛΟΙΠΟΙ ΦΟΡΕΙΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Αριθμ. 22482 Προκήρυξη θέσης καθηγητή
Διαβάστε περισσότεραΤσικολάτας Α. (2018). Η Επικαιρότητα και η Αναγκαιότητα του θρησκευτικού μαθήματος
Τσικολάτας Α. (2018) Η επικαιρότητα και η αναγκαιότητα του θρησκευτικού μαθήματος. Αθήνα Η Επικαιρότητα και η Αναγκαιότητα του θρησκευτικού μαθήματος Καθηγητής: Δρ. Παύλου Νικόλαος Επιμορφούμενος: Τσικολάτας
Διαβάστε περισσότεραΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ 15
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η δημιουργικότητα είναι η λειτουργία που επιτρέπει στο νου να πραγματοποιήσει ένα άλμα, πολλές φορές εκτός του αναμενόμενου πλαισίου, να αναδιατάξει τα δεδομένα με απρόσμενο τρόπο, υπερβαίνοντας
Διαβάστε περισσότεραα/α ΜΑΘΗΜΑ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΗΜΕΡΑ ΩΡΑ ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ 1. Αρχαία Εβραϊκή Γλώσσα Βελουδία Σιδέρη- Παπαδοπούλου 31/1/2012 Α-Λ
Εξάμηνο Α Μαθηματα Υποχρεωτικά ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2012 σελ. 1 1. Αρχαία Εβραϊκή Γλώσσα Βελουδία Σιδέρη- 31/1/2012 Τρίτη 9:00 Γραφείο Αρχαία Εβραϊκή Γλώσσα Βελουδία Σιδέρη- 1/2/2012 Τετάρτη
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή στη Φιλοσοφία (Φ101)
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ (Φ101) 4η ενότητα: Οριοθέτηση της φιλοσοφίας επιστήμη, θρησκεία, τέχνη Γιώργος Ζωγραφίδης Τμήμα Φιλοσοφίας & Παιδαγωγικής Άδειες Χρήσης
Διαβάστε περισσότεραΤΙ ΟΝΟΜΑΖΟΥΜΕ ΓΝΩΣΗ; ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ; Το ερώτημα για το τι είναι η γνώση (τι εννοούμε όταν λέμε ότι κάποιος γνωρίζει κάτι ή ποια
18 ΤΙ ΟΝΟΜΑΖΟΥΜΕ ΓΝΩΣΗ; ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ; Το ερώτημα για το τι είναι η γνώση (τι εννοούμε όταν λέμε ότι κάποιος γνωρίζει κάτι ή ποια χαρακτηριστικά αποδίδουμε σε ένα πρόσωπο το οποίο λέμε
Διαβάστε περισσότεραΑΝΩΤΑΤΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΑΘΗΝΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΙΕΡΑΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
ΑΝΩΤΑΤΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΑΘΗΝΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΙΕΡΑΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Α' ΕΞΑΜΗΝΟ 1 102 Εισαγωγή στην Κ.Δ. 4 5 2 112 Γενική Εκκλησιαστική Ιστορία Α : (Από την Ίδρυση της Εκκλησίας έως και τον IΑ αιώνα) (4 +
Διαβάστε περισσότεραΘρησκεία: ένα παναθρώπινο φαινόμενο. Διδ. Εν. 3
Θρησκεία: ένα παναθρώπινο φαινόμενο Διδ. Εν. 3 Η έννοια της θρησκείας Ο όρος «θρησκεία» συνδέεται με το φαινόμενο της θρησκείας γενικά και με τις επιμέρους θρησκείες ειδικότερα Με το πολυδιάστατο και
Διαβάστε περισσότεραΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Θρησκευτικά B Δημοτικού (Μέρος Α ) Ομορφος κόσμος ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ Θρησκευτικά Β Δημοτικού Ομορφος κόσμος (Μέρος A ) Συγγραφική ομάδα:
Διαβάστε περισσότεραΔιερευνητική μάθηση We are researchers, let us do research! (Elbers and Streefland, 2000)
Διερευνητική μάθηση We are researchers, let us do research! (Elbers and Streefland, 2000) Πρόκειται για την έρευνα που διεξάγουν οι επιστήμονες. Είναι μια πολύπλοκη δραστηριότητα που απαιτεί ειδικό ακριβό
Διαβάστε περισσότεραΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ Ενότητα # 2: Επιστημολογία και Φιλοσοφικά Ρεύματα Μιλτιάδης Χαλικιάς Τμήμα Διοίκησης
Διαβάστε περισσότεραΗ ιστορία του φωτός σαν παραμύθι
Η ιστορία του φωτός σαν παραμύθι περιγραφή της δράσης Χρήστος Γκοτζαρίδης Φυσικός ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΑΤΑΡΤΙΚΗ ΦΑΣΗ Μικρή Περιγραφή: Οι μαθητές θα παρακολουθήσουν μία ιστορία, για την εξέλιξη των
Διαβάστε περισσότεραΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΣΧΕΣΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗΣ
ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΣΧΕΣΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗΣ Ενότητα 2: Ερμηνευτική Προσέγγιση Κώστας Χρυσαφίδης Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Η ερμηνευτική μέθοδος ως ερευνητικό εργαλείο
Διαβάστε περισσότεραΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΚΑΤΑΝΟΩΝΤΑΣ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑ ΔΕΥΤΕΡΗ: ΛΕΞΕΙΣ ΝΟΗΜΑ ΚΑΙ ΚΑΘΟΛΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ
ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΚΑΤΑΝΟΩΝΤΑΣ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑ ΔΕΥΤΕΡΗ: ΛΕΞΕΙΣ ΝΟΗΜΑ ΚΑΙ ΚΑΘΟΛΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ 1. Λέξεις και νόημα Η γλώσσα αποτελείται από λέξεις. Η λέξη είναι το μικρότερο τμήμα της γλώσσας
Διαβάστε περισσότεραΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΤΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
Αλέξης Καρπούζος ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΤΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Η περιπέτεια της ανθρώπινης χειραφέτησης Εγχειρίδιο έρευνας και διδασκαλίας Εργαστήριο Σκέψης - Αθήνα 2011 Τίτλος: Εισαγωγή στην κατανοητική φιλοσοφία
Διαβάστε περισσότεραΟικοδομώντας μια Συστηματική Θεολογία
Οικοδομώντας μια Συστηματική Θεολογία Διάλεξη Τέταρτη Οι Δογματικές Θέσεις στην Συστηματική Θεολογία Δόγματα στην Συστηματικότητα 1 Οδηγός Μελέτης Περίγραμμα Ένα περίγραμμα του μαθήματος, Σημειώσεις Ένα
Διαβάστε περισσότεραISSP 1998 Religion II. - Questionnaire - Cyprus
ISSP 1998 Religion II - Questionnaire - Cyprus Για σας. Είμαστε από το Κέντρο Ερευνών του Cyprus College. Kάνουμε μια διεθνή έρευνα για κοινωνικές και ηθικές αντιλήψεις. Η έρευνα αυτή γίνεται ταυτόχρονα
Διαβάστε περισσότεραπ. Βασίλειος Καλλιακμάνης Καθηγητής Τμήματος Θεολογίας Α.Π. Θεσσαλονίκης
π. Βασίλειος Καλλιακμάνης Καθηγητής Τμήματος Θεολογίας Α.Π. ς ΑΞΙΟΠΡΕΠΗΣ ΘΑΝΑΤΟΣ; 9.11.14 ΕΧΕΙ ΛΟΓΟ Η ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΗΘΙΚΗ; Το μόνο σίγουρο: ο θάνατος Ο Θάνατος αποτελεί την ανεξάρτητη μεταβλητή στον διαρκώς
Διαβάστε περισσότεραΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ
ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ Μετασχηματίζοντας δημιουργικά την αμφισβήτηση Μέσα στην τάξη ο εκπαιδευτικός με τους μαθητές αλληλεπιδρούν και αλληλοεπηρεάζονται από τις μεταξύ τους στάσεις
Διαβάστε περισσότεραΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ / ΜΥΤΙΛΗΝΗ Ετήσιο Πρόγραμμα Παιδαγωγικής Κατάρτισης / Ε.Π.ΠΑΙ.Κ.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ / ΜΥΤΙΛΗΝΗ Ετήσιο Πρόγραμμα Παιδαγωγικής Κατάρτισης / Ε.Π.ΠΑΙ.Κ. ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΓΕ. Λ. ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ Διδάσκων στην ΑΣΠΑΙΤΕ / Παράρτημα
Διαβάστε περισσότερα5 Μαρτίου Το μυστήριο της ζωής. Θρησκεία / Θεολογία. Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς ( 1979)
5 Μαρτίου 2019 Το μυστήριο της ζωής Θρησκεία / Θεολογία Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς ( 1979) Η ζωή πάνω στη γη έλκει την καταγωγή της από τον ουρανό η ζωή του ανθρώπου έλκει την καταγωγή της από τον Θεό. Τα
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Α' ΕΞΑΜΗΝΟ ΟΡΘΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Α' ΕΞΑΜΗΝΟ ΟΡΘΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ 16-01-2013 ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟ 1 Δευτέρα 21/1/2013 ΑΡΧΑΙΑ ΕΒΡΑΪΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟ 1 Τρίτη 22/1/2013 ΑΡΧΑΙΑ ΕΒΡΑΪΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟ 1 Δευτέρα 28/1/2013 ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Διαβάστε περισσότεραΤΜΗΜΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΩΡΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΥ ΕΤΟΥΣ (Έκδοση: ) - Αριθµ. Σελ.: 13
ΤΜΗΜΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΩΡΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 016-017 (Έκδοση: 07.10.16) - Αριθµ. Σελ.: 13 ΩΡΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Α ΕΞΑΜΗΝΟΥ Κωδικός Μάθηµα Αίθουσα Ηµέρα Διδασκαλίας Διδακτικές Πληροφορίες
Διαβάστε περισσότερα