2-3 ΜΑΡΤΗ 2012, 7μ.μ. Ε.Μ.Π.

Transcript

1 1

2

3 2-3 ΜΑΡΤΗ 2012, 7μ.μ. Ε.Μ.Π. Εκδηλωση για το ζήτημα της οργάνωσης του αναρχικού κινήματος Στις 2 & 3 Μάρτη οργανώνουμε διήμερο στο Πολυτεχνείο με θέμα την οργάνωση του αναρχικού κινήματος. Η πρώτη μέρα θα έχει 2 βιβλιοπαρουσιάσεις πάνω στην ιστορικότητα του ζητήματος δοσμένες από συντρόφους που τοποθετούνται σε διαφορετικά αναρχικά ρεύματα (αναρχοκομμουνιστικό αναρχοσυνδικαλιστικό). Στόχος της είναι η παρουσίαση και η συζήτηση πάνω σε αυτήν, των απαντήσεων που εδώ και 150 χρόνια το αναρχικό επαναστατικό κίνημα δίνει στο ζήτημα της οργάνωσής του, στις μορφές, τους στόχους και τα αποτελέσματα της. Η δεύτερη μέρα αφορά το «χώρο». Όλους/ες εμάς εδώ, σήμερα. Σαν αυτό που είμαστε, στις συνθήκες που τώρα ζούμε, με τη διαδρομή, τους αγώνες, τις ελλείψεις και τις αντιθέσεις που μας χαρακτηρίζουν. Εδώ και καιρό, έξω από διαδικασίες (αλλά όλο και περισσότερο μέσα σε αυτές) το ερώτημα της οργάνωσής μας τίθεται όλο και πιο επιτακτικά: πότε κάτω από την επιδίωξη μιας καλοπροαίρετης ενότητας, πότε ως κριτική στις ανεπάρκειες του αφορμαλισμού που ως τώρα εφαρμόζουμε, πότε ως καταδίκη η υπεράσπιση του ατομικού δρόμου που ακολουθεί η μεγάλη πλειοψηφία των «ενεργών» συντρόφων/ισσών. Θα μπορούσε κανείς να στοιχηματίσει ότι πρόκειται για μια ακόμα «μόδα» στο εσωτερικό του «χώρου - χωριού» αν αυτός ο διάχυτος προβληματισμός δεν συνυπήρχε με το γνήσιο άγχος των καιρών που έρχονται, των προοπτικών, των διλλημάτων, των κινδύνων τους. Το ιστορικό σταυροδρόμι στο οποίο βρισκόμαστε σε συνδυασμό με την ποσοτική και ποιοτική ισχυροποίηση της αναρχίας στην Ελλάδα, φαίνεται να οδηγεί στο ερώτημα της οργάνωσής μας με φυσικό τρόπο. Οι προσεγγίσεις μέσα στο «χώρο» είναι πολλές. Και με διαφορετικό βαθμό σαφήνειας και ολοκλήρωσης. Και κατά κανένα τρόπο δεν μπορούν να αποκοπούν από το συνολικό φάσμα αντιλήψεων που έχει το κάθε πολιτικό σχήμα ή άτομο. Κάτι που βέβαια ισχύει και για εμάς. Ο ουσιαστικός σκοπός της δεύτερης μέρας είναι αυτός: να ακουστούν συγκροτημένες απόψεις, να δωθεί ένας κοινός τόπος εκφοράς στις διαφορετικές προσεγγίσεις του ζητήματος της πολιτικής μας οργάνωσης και κατά συνέπεια στο τρόπο διεξαγωγής του ίδιου του πολιτικού και κοινωνικού αγώνα. Να μεταφέρει το θέμα από το πεδίο ενός διάχυτου προβληματισμού στο πεδίο των πολιτικών διεργασιών. Θα ήμασταν αφελείς αν θεωρούσαμε ότι μπορούν να δοθούν τελικές προοπτικές από μια τέτοια συζήτηση και μόνο, λες και τα πολιτικά διακυβεύματα τέτοιας έκτασης εξαρτώνται από το να «ρίξει κάποιος την καλή ιδέα». Θα ήμασταν ακόμα περισσότερο αφελείς, αν κομίζαμε κάποια έτοιμη λύση, χώρια που είναι ερώτημα το σε τι είδους σχήματα αναλογούν πρωτοβουλίες για τόσο μεγάλα ζητήματα Αυτό που θέλουμε είναι η πρωτογενής ζύμωση που θα εξασφαλίσουν κάποιες ώρες παράθεσης απόψεων, η συζήτηση, αλλά και κάτι ακόμα: να δοθεί η ευκαιρία σε αυτούς που ήδη συμφωνούν να συμφωνήσουν καλύτερα Για να δώσουμε ένα στίγμα, η δική μας άποψη θεωρεί πως η πολιτική οργάνωση των αναρχικών είναι απαραίτητη, ειδικά σήμερα, μέσα από μια σειρά προϋποθέσεις και κεκτημένα και γιαυτήν προσεγγίζουμε το ομοσπονδιακό μοντέλο. Αναγνωρίζοντας όμως τον, λανθάνοντα έστω, κινηματικό χαρακτήρα του «χώρου», τα δεδομένα και την ιστορία του, αλλά και την πολυτασική φύση του αναρχισμού καθαυτού, δεν μπαίνει καν ως ζήτημα (από εμάς) η δημιουργία της «μίας οργάνωσης όλων» Ακριβώς επειδή δεν επιδιώκουμε να καλέσουμε μόνο όσους συμφωνούν μαζί μας γιαυτό και τη θέση μας θα την αναπτύξουμε στην εισήγησή μας. Ο διάλογος είναι ανοιχτός. Δεν πρόκειται να διώξουμε κανέναν αλλά κάποια πράγματα μας φαίνονται λογικά. Όπως ας πούμε μια κουβέντα ιστορικής ή στενά θεωρητικής φύσης να γίνει την πρώτη μέρα και τη δεύτερη να μιλήσουμε για την πραγματικότητά μας. Επίσης, ότι η κουβέντα αφορά όσους/ες αυτοπροσδιορίζονται στο ελευθεριακό φάσμα αντιλήψεων η δημιουργία κόμματος, για παράδειγμα, δεν είναι επιλογή. Αυτό που μπορούμε να ζητήσουμε είναι τοποθετήσεις όσο γίνεται πιο σαφείς. Κριτική όσο γίνεται πιο στοχευμένη. Σας καλούμε λοιπόν σε έναν διάλογο που έχει κινηματική στόχευση και που για εμάς ως συλλογικότητα σχετίζεται με βασικές μας προτεραιότητες και που ελπίζουμε να συναντηθεί και να ωφελήσει προτεραιότητες πολλών άλλων. Έστω και με διαφορετικούς τρόπους. A aka.espiv.net - aka@espiv.net aka.espiv.net

4

5 2-3 Μάρτη 2012, Ε.Μ.Π. - ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΑΝΑΡΧΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΗΜΕΡΑ Εισήγηση διοργανωτών Το ζήτημα της οργάνωσης είναι ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που απασχόλησαν τους αναρχικούς στην πορεία του κινήματος στην ιστορία. Στην πορεία αυτή αναπτύχθηκαν ποικίλες θεωρήσεις και τάσεις, άλλες προέτασσαν την αναγκαιότητα της δημιουργίας οργανωτικών δομών ενώ άλλες, θεωρώντας πως η ίδια η οργάνωση από τη φύση της είναι αντιθετική με την έννοια της ελευθερίας διαμόρφωσαν ένα ρεύμα ιδεών που σχηματοποιείται σε αυτό που σήμερα ονομάζουμε αφορμαλισμό. Τόσο οι οργανωτικές όσο και οι αντιοργανωτικές τάσεις αποτέλεσαν ιστορικά κομμάτια του κινήματος και καμιά τους δεν μπορεί να οικειοποιηθεί την κληρονομιά του πρεσβεύοντας πως η θεώρηση της είναι η μόνη ορθή και διαχρονικά εκφράζουσα την αναρχία. Αναρχοκομμουνιστές, αναρχοσυνδικαλιστές, ατομικιστές, πλατφορμιστές, ελευθεριακοί όλοι έχουν δώσει μέσα στην ιστορία αγώνες και κρίνονται για τις επιλογές και τα λάθη τους. Στιγμές ηρωισμού και θυσίας, αγώνα και δημιουργίας, ήττες και νεκρούς έχουν να επιδείξουν όλες οι τάσεις. Όμως πιστεύουμε πως οι όποιες μεγάλες ή μικρές νίκες ιστορικά μπορούν και πρέπει να πιστωθούν μόνο στις οργανωτικές τάσεις. Η επιλογή της οργάνωσης και οι μορφές της που έχουν προταθεί αντικατοπτρίζουν ιστορικές συγκυρίες και ανάγκες αλλά κυρίως και πρωτίστως πολιτικές επιλογές και θέσεις. Ως αναρχικοί αντιλαμβανόμαστε τον όρο πολιτική στη γενικότητα του, με την έννοια της διεργασίας αυτής που εκκινεί από την ερμηνεία του υπάρχοντος και προωθεί τα πράγματα προς την πραγμάτωση του επιθυμητού με καθολικό και συνειδητό τρόπο. Τον όρο πολιτική δεν τον χαρίζουμε στην εξουσία. Ως συλλογικότητα, αποδεχόμαστε την ανάγκη του πολιτικού αγώνα και τοποθετούμαστε στα ιστορικά αναρχικά ρεύματα που θεωρούν αναγκαία την ύπαρξη κεντρικών πολιτικών οργανώσεων των αναρχικών. Στα πλαίσια αυτά κρίνουμε αναγκαίο επίσης και το διαχωρισμό του πολιτικού από τον κοινωνικό αγώνα. Ο πολιτικός αγώνας γίνεται από πολιτικές συλλογικότητες προταγματικά, βασίζεται σε συνολικές συμφωνίες που καθορίζουν συγκεκριμένο κοσμοείδωλο και προϋποθέτει την καταρχήν αποδοχή ορισμένων θεμελιακών θέσεων, από την επεξεργασία, εμβάθυνση και επέκταση των οποίων πηγάζει η πολιτική δράση και οι αγώνες εντός του κεντρικού πολιτικού πεδίου. Από την άλλη ο κοινωνικός αγώνας γίνεται από κοινωνικά υποκείμενα και τις συσπειρώσεις τους, τα οποία αποδεχόμενα τον διαφορετικό βαθμό κατανόησης και αντίληψης της πραγματικότητας, την ευρύτητα των πολιτικών τοποθετήσεων και τις παραλλαγές ως προς τις ανάγκες και τις επιθυμίες των υποκειμένων, επιλέγει την ευρύτερη δυνατή σύνθεση στην κατεύθυνση της παρέμβασης και διαχείρισης του υπαρκτού. Από αυτές τις διαφορές προκύπτει και η διάκριση ανάμεσα στις αυτοργανωμένες κοινωνικές δομές αγώνα και τις πολιτικές οργανώσεις και η επιμέρους αυτονομία τους. *** Ο αναρχικός χώρος στην Ελλάδα ιστορικά είναι αποκομμένος από την παγκόσμια αναρχική παράδοση. Γεννιέται στην ουσία στη δεκαετία του 70 περίοδο έντονων κοινωνικών αγώνων και πολιτικής στράτευσης. Έτσι, έπρεπε να ανακαλύψει από την αρχή θεωρία και τρόπους δράσης. Αυτό είχε αρκετές συνέπειες άλλες θετικές, άλλες αρνητικές. Ως θετικά θεωρούμε την ανυπαρξία «ιστορικών βαριδιών» το ότι δεν υπέστη τις στρεβλώσεις του μεταπολεμικού αναρχικού κινήματος των ανεπτυγμένων χωρών και δεν είδε τις ιστορικές μορφές οργάνωσης του να μετατρέπονται σε δυσκίνητα σχήματα «φαντάσματα» ενός ένδοξου αγωνιστικού παρελθόντος και φυσικά το ότι αναγκάστηκε με τους ίδιους τους αγώνες του να αποκτήσει εμπειρίες και να δημιουργήσει τις δικές του ιδιαίτερες παρακαταθήκες. Στα αρνητικά συγκαταλέγονται τα επώδυνα, συχνά, λάθη, τα αδιέξοδα και ενίοτε οι ήττες του, αναμενόμενο επακόλουθο για έναν πολιτικό χώρο που στερούνταν τον πολιτικό πλούτο και την ιστορική εμπειρία. Όσον αφορά τα χαρακτηριστικά του «χώρου» θα απαριθμούσαμε τα εξής: διαταξικό μόρφωμα με έντονα νεολαιίστικο και φοιτητικό χαρακτήρα εκλεκτικιστικό τσιμπολόγημα από διαφορετικές και συχνά αντικρουόμενες πολιτικές θεωρίες που περιλάμβαναν από αριστερισμό και αυτονομία μέχρι καταστασιακούς και θεωρίες αντάρτικου πόλης έντονη σχέση του με την αντικουλτούρα κυριαρχία της πολιτισμικής άρνησης χώρος υποδοχής των κατά καιρούς «μετανοημένων» αριστεριστών και λοιπών αγωνιστών (όταν τα σχήματα τους κατέρρεαν μπροστά στις αντιφάσεις τους και την σκληρή πολιτική πραγματικότητα) «εικονίσματα» και σύμβολα που ξεκινούν από τον Άρη Βελουχιώτη και φτάνουν μέχρι τον Sid Vicious. Όλα αυτά στα πλαίσια της ραγδαίας διαδικασίας αστικού εκσυγχρονισμού και της ιδεολογικής κυριαρχίας του μεταβιομηχανικού καπιταλισμού των τελευταίων δεκαετιών του 20ου αιώνα ανέδειξαν ως κυρίαρχη μορφή πολιτικής ύπαρξης του χώρου τον αφορμαλισμό. Έτσι, έχουμε αφορμαλιστικούς τρόπους, στοιχειακής στην πραγματικότη-

6 τα, οργάνωσης που διακρίνονται από την ευκαιριακότητα τους και το συχνά συγκυριακό χαρακτήρα τους, τα ασαφή προτάγματα που αφήνουν χώρο στην έκφραση πλήθους θολών ενίοτε και αλληλοαναιρούμενων αντιλήψεων, τις μονοδιάστατες και αποκομμένες ιδεολογικοποιήσεις (που υποκαθιστούσαν με τη σφοδρότητά τους την έλλειψη συνολικότητας και συνάφειας στο λόγο) και φυσικά, και ίσως εμφανέστερο όλων, την υποκατάσταση των πολιτικών σχέσεων με προσωπικές κοινωνικές σχέσεις παρέας. Σχέσεις που, για να είμαστε ειλικρινείς και δίκαιοι, δυνάμωναν στη διάρκεια σκληρών, άνισων και συχνά χαμένων μαχών που έδωσαν οι αναρχικοί στη Ελλάδα όλα αυτά τα χρόνια. Όλα αυτά στο σύνολο τους, δηλαδή το αφορμαλιστικό μοντέλο, η πολιτική ασάφεια, η διαμεσολάβηση των κοινωνικών σχέσεων ανάμεσα στα πολιτικά υποκείμενα, και εν τέλει το «δέσιμο» μιας μαχητικής κοινότητας, συνιστούν αυτό που συνηθίζουμε να ονομάζουμε «χώρο». Θεωρούμε πως η εξέγερση του Δεκέμβρη του 2008 ανέδειξε με τον πιο εμφανή τρόπο τα όρια αυτού του μοντέλου και κατέδειξε μια αναγκαιότητα: αυτή η λανθάνουσα κινηματική υπόσταση που διαφαίνεται να υπάρχει αλλά και να ασφυκτιά και να πνίγεται στα πλαίσια του «χώρου» να αποκτήσει σάρκα και οστά, μετασχηματιζόμενη σε πραγματικό αναρχικό πολιτικό κίνημα. Η πρώτη ύλη ή μάλλον καλύτερα κάποια από τα συστατικά φαίνεται να υπάρχουν ήδη: μαζική είσοδος νέων συντρόφων στο χώρο, αποδοχή από μεγάλες μερίδες αναρχικών της αναγκαιότητας συμμετοχής σε κοινωνικούς αγώνες, η ορατή, πλέον και στους πιο αφελείς, χρεοκοπία των μοντέλων που πρεσβεύουν είτε η αριστερά είτε ο φιλελευθερισμός, η γενικευμένη (οικονομική, θεσμική, πολιτική, κοινωνική ακόμα και ηθική) κρίση που βιώνει η ελληνική κοινωνία, η ύπαρξη ενός μεγάλου αριθμού πλέον έμπειρων και ζυμωμένων στους αγώνες συντρόφων και συντροφισσών. Παρόλα αυτά αν θέλουμε ο χώρος να μετασχηματιστεί σε πραγματικό πολιτικό κίνημα πρέπει να αναγνωρίσουμε και να ξεπεράσουμε τα εμπόδια που μας έχει δημιουργήσει το υπάρχον μέχρι τώρα αφορμαλιστικό μοντέλο, κρατώντας παράλληλα, τα όποια πλεονεκτήματα του. Πράγμα που επίσης πρέπει να ξεκαθαριστεί αφού σε καμιά περίπτωση δεν θέλουμε να απαξιώσουμε το σύνολο της μέχρι σήμερα παρουσία μας. *** Μια από τις κυριότερες αδυναμίες που βιώνουμε σήμερα είναι: η αδυναμία παραγωγής μιας συνολικής κατά το δυνατόν στρατηγικής αγώνα. Αυτό απορρέει από το ότι: δεν υπάρχει πεδίο συνάντησης και συνεύρεσης. Οι συναντήσεις μας είναι συχνά ευκαιριακές, συγκυριακές και πρόσκαιρες. Από αυτό οδηγούμαστε και στην ουσία του προβλήματος: στην ανυπαρξία δομών και διαδικασιών. Και επειδή δεν υπάρχουν δομές δεν υπάρχει η δυνατότητα να παραχθούν συνδιαμορφώσεις με προοπτική. Δεν επιτρέπεται έτσι η πραγματική πολιτική ζύμωση, ακυρώνοντας με αυτό τον τρόπο οποιαδήποτε προοπτική παραγωγής συνολικού προταγματικού λόγου και των αντίστοιχων θέσεων του. Το υπάρχον μοντέλο που περιγράψαμε προωθεί έμμεσα μια μορφή πολιτικής εξατομίκευσης, ακυρωτική προς όποια διαδικασία συλλογικοποίησης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την ύπαρξη ενός δυσανάλογα μεγάλου αριθμού ενεργών αγωνιστών (αναλογικά πάντα με το μέγεθος του χώρου και τον αριθμό των υπαρχόντων συλλογικοτήτων) οι οποίοι βρίσκονται έξω από όποιες, έστω υποτυπώδεις, συλλογικές διαδικασίες και ως εκ τούτου και έξω από τη λήψη αποφάσεων. Εξάλλου η έλλειψη δομών και διαδικασιών επιτρέπει την υποκατάσταση της κανονικοποιημένης πολιτικής ζύμωσης με τη συνεννόηση μεταξύ των πολιτικών υποκειμένων και ως εκ τούτου ευνοεί την αλληλεπίδραση στην πραγματικότητα ατομικών ιστορικών διαδρομών και την ανάδυση ενίοτε ακόμα και άτυπων ιεραρχιών. Με αυτόν τον τρόπο εισέρχονται στα πλαίσια του αγώνα πλήθος υποκειμενικών παραγόντων, που μπορεί να περιλαμβάνουν από την ανοχή λόγω φιλίας μέχρι την απόρριψη λόγω εμπάθειας. Παραπλεύρως, αλλά όχι ήσσονος σημασίας, είναι η ενίσχυση αντανακλαστικών «συνήθειας», στα πλαίσια μιας αντίληψης του είδους «έτσι κάναμε πάντα εμείς οι αναρχικοί», πράγμα που μας καθιστά προβλέψιμους και καμιά φορά δυσκίνητους και αναποτελεσματικούς. Είναι άραγε απαραίτητο να πούμε πόσο αυτό το γεγονός έρχεται σε αντίθεση με το αναρχικό πνεύμα της καινοτομίας, του πειραματισμού, της αμφισβήτησης και της διαρκούς ρήξης που διακρίνει τον αναρχισμό και που τόσο εμφατικά άλλωστε προτάσσουμε ως τρόπο αγώνα στους υπόλοιπους καταπιεσμένους; Παράλληλα οι παραπάνω ελλείψεις δημιουργούν συχνά ένα κλίμα αβεβαιότητας όχι μόνο σχετικά με το πως αποφασίζουμε αλλά και τι τελικά αποφασίζουμε. Δεν είναι λίγες οι φορές που στο τέλος των συνελεύσεων μας υπάρχουν σύντροφοι που έχουν μια θολή εικόνα για το ακριβές περιεχόμενο των αποφάσεων που πήραμε. Αυτό ανοίγει διάπλατα την πόρτα στην ασάφεια και ακόμα χειρότερα και στη μη τήρηση των αποφάσεων μας τελικά, πράγμα για το οποίο θα ήταν άδικο να κατηγορηθούν απλά τα υποκείμενα και οι προσωπικές αντιλήψεις του καθενός: είναι το χύμα των διαδικασιών που γεννά και τις χειμαζόμενες αποφάσεις. Ο αφορμαλισμός καθιστά πρακτικά ανέφικτη την προταγματικότητα της αναρχικής ιδέας. Πως μπορούμε να μιλάμε για αυτοοργάνωση στους καταπιεσμένους όταν η πλειοψηφία των συντρόφων μας δεν ανήκουν σε αυτοοργανωμένα πολιτικά αγωνιστικά σχήματα; Πως μπορούμε να προτάσσουμε την αυτοοργάνωση του συνόλου της κοινωνίας και την αυτοθέσμιση σε κάθε πτυχής της κοινωνικής ζωής όταν αδυνατούμε να συνεννοηθούμε ακόμα και μεταξύ μας ή όταν οι συναντήσεις μας δεν μπορούν να δομηθούν στη βάση της σταθερότητας στο χρόνο και της συνέπειας των αποφάσεων μας; Τελικά αν είναι ανέφικτη η δυνατότητα δημιουργίας κεντρικών πολιτικών οργανώσεων από τα μέλη μιας κοινότητας με μεγάλο βαθμό συνάφειας και συμφωνίας (όπως πιστεύουμε ότι είμαστε εμείς οι αναρ-

7 χικοί), πόσο εφικτή μπορεί να είναι η αυτοοργάνωση και η αυτοθέσμιση ενός συνόλου που διακρίνεται από διαφορετικές αντιλήψεις και επιθυμίες στο σύνολο του (όπως αναπόφευκτα είναι η κοινωνία); Επίσης το γεγονός ότι η είσοδος κάποιου στα αναρχικά σχήματα γίνεται δια της οδού της κοινωνικότητας και της γνωριμίας και αρκετές φορές μέσα από την αποδοχή θέσεων που κάθε άλλο παρά ολοκληρωμένες, σταθερές και συνεπείς είναι, αποτελεί άλλη μια συνέπεια του σημερινού μοντέλου. Θα πρέπει να αναρωτηθούμε κάποια στιγμή επιτέλους πόσο ανοικτά ή κλειστά είναι τα σχήματα μας. Πως γίνεται η καλώς νοούμενη στράτευση στη μια ή στην άλλη ομάδα, με ποιο τρόπο και με ποια διαδικασία γίνεται κάποιος μέλος μιας συλλογικότητας. Και φυσικά με ποια κριτήρια κάποιος επιλέγει τη μια συλλογικότητα από την άλλη (είναι οι πολιτικές θέσεις; οι θεωρητικές αντιλήψεις; οι φιλικές σχέσεις; οι πρακτικές αναγκαιότητες; κάτι άλλο;). Και εν τέλει υπάρχει κάποια δομή, κάποια διαδικασία, κάτι τέλος πάντων στο οποίο μπορεί να απευθυνθεί κάποιος (καλοπροαίρετος φυσικά) για να μάθει τι στο καλό έχουν στο κεφάλι τους αυτοί οι αναρχικοί και τι θέλουν να κάνουν; Μια άλλη συνέπεια που απορρέει από το κυρίαρχο μέχρι σήμερα αφορμαλιστικό μοντέλο είναι το ότι αφήνεται το περιθώριο να ευδοκιμεί ένα είδος lifestyle αναρχισμού, που είτε με την υιοθέτηση μονοδιάστατων και έωλων ιδεολογημάτων, είτε με την προβολή των επιφαινόμενων μιας γενικότερης άρνησης των πάντων, επιτρέπει την προβολή μιας θολής αντίληψης περί του τι είναι εν τέλει ο αναρχισμός και ποιοι οι στόχοι ενός κινήματος του. Τέλος αλλά επίσης πολύ σημαντικό είναι και το ζήτημα της αποτελεσματικότητας. Η πρωτοβουλία και το αυθόρμητο μπορεί να εξασφαλίζουν ευαίσθητα και γρήγορα αντανακλαστικά, αλλά δείχνουν έντονα τα όρια τους όταν έρχονται αντιμέτωπα με την ανάγκη να παρθούν κρίσιμες αποφάσεις. Ως παράδειγμα και μόνο μπορούμε να αναφέρουμε την αδυναμία συχνά να αντιμετωπιστεί με αποτελεσματικό τρόπο η κατασταλτική επιθετικότητα του κράτους. Αλήθεια, μπορούμε να φανταστούμε τι είδους κινητοποίηση θα χρειαστεί, για να αντιμετωπίσουμε την καταστολή στην οποία θα καταφύγει ένα καθεστώς που αντιμετωπίζει ζήτημα επιβίωσης; Και φυσικά μπορούμε να αναρωτηθούμε και τι είδους σχήματα θα μπορούσαν να αντεπεξέλθουν σε αυτές τις αναγκαιότητες; *** Πιστεύουμε όπως προείπαμε πως το αναρχικό κίνημα είναι (και δε θα μπορούσε να είναι αλλιώς) παρά πολυτασικό. Όλες οι τάσεις καταθέτουν τις απόψεις τους στην πολιτική αρένα, πλάθονται, ζυμώνονται, αμφισβητούνται και παλεύουν, γνωρίζοντας πως η καταπιεζόμενη κοινωνία είναι αυτή που αποφασίζει για το μέλλον της αποδεχόμενη ή αρνούμενη ιδέες και προτάγματα. Εμείς θεωρούμε πως η ύπαρξη οργάνωσης είναι αναγκαία συνθήκη για το μέλλον της ιδέας και την προώθησης της υπόθεσής μας. Γεγονός που ανέκαθεν ίσχυε αλλά που σήμερα είναι περισσότερο επιτακτικό παρά ποτέ. Αναγνωρίζοντας την πολυτασικότητα του αναρχισμού αλλά και τα συγκεκριμένα δεδομένα και την ιστορία του «χώρου» στην Ελλάδα δεν μπορούμε να απαιτούμε (και δεν μπαίνει καν ως ζήτημα από εμάς) τη δημιουργία της «μίας μεγάλης κεντρικής οργάνωσης όλων»... Θα θεωρούσαμε εφικτή και ευκταία τη συνεννόηση, το συντονισμό και την οργάνωση όλων αυτών που αποδέχονται συγκεκριμένες αντιλήψεις και ιδέες, συναπαρτίζοντας κοινότητες με εμφανή, κοινά και σταθερά χαρακτηριστικά. Οι διαφορετικές θέσεις και μοντέλα μπορούν να οδηγήσουν στη δημιουργία διαφορετικών οργανώσεων, δικτύων και συντονισμών, μορφοποιώντας με έναν ορατό, ειλικρινή και ευκρινή σε όλους τρόπο, τη διαφορετική και διακριτή τάση που εκπροσωπούν. Η δημιουργία οργάνωσης είναι για εμάς επιλογή που έρχεται να απαντήσει στις υπάρχουσες αδυναμίες και στα προβλήματα που περιγράψαμε και εξυπηρετεί την κάλυψη υπαρκτών αναγκών. Βοηθά στην κάλυψη της ανάγκης για τη δημιουργία σχεδίου αγώνα. Σχέδιο που θεωρούμε πως είναι απαραίτητο σήμερα, ως τρόπος ξεπεράσματος των ορίων που αναπόφευκτα έχει ο βολονταρισμός και η αποσπασματικότητα των δράσεων. Αυτό περιλαμβάνει την ύπαρξη μιας στρατηγικής που πρέπει να αποφεύγει αγκυλώσεις και τις οδούς της «πεπατημένης» και των αντανακλαστικών δράσεων. Αναγνωρίζει και επιλέγει στόχους, προχωρά στην επίτευξη τους υιοθετώντας τα κατάλληλα μέσα, ελέγχει και επανεξετάζει τρόπους και μεθόδους. Η οργάνωση έρχεται να καλύψει την ανάγκη για την άρθρωση συνολικού πολιτικού προτάγματος. Πρόταγμα που μέσα από την συνολικότητα, την αμεσότητα και την καθολικότητα του γίνεται άμεσα ανταγωνιστικό στις προκλήσεις που φέρει ο λόγος της εξουσίας και αποτελεί την ευκρινή σε όλη την κοινωνία απάντηση μας στο ερώτημα τι θέλουμε ως αναρχικοί. Προωθεί την εμβάθυνση και διεύρυνση του αγώνα και στο άνοιγμα του σε νέα μέτωπα, ανεξερεύνητα πολιτικά ίσως μέχρι τώρα, από εμάς. Περαιτέρω, η παρέμβαση μας σε κάθε μέτωπο ή και στα νέα που ανοίγουν θα μπορεί να γίνεται με την άρθρωση λόγου και την άσκηση πολιτικών, συνεκτικών και άμεσα συνυφασμένων με το συνολικό αναρχικό πρόταγμα. Η ανάγκη για μαζικοποίηση εξυπηρετείται επίσης μέσα από την οργανωτική ανασυγκρότηση. Η ύπαρξη πολλών ομάδων, η διαρθρωτική οργανωτική τους συνεύρεση και συνλειτουργία ανοίγει νέα πεδία που βοηθούν περαιτέρω την επικοινωνία των αντιλήψεων και των θεωρητικών μας θέσεων στην κοινωνία. Μας καθιστά ορατή και υπολογίσιμη πολιτική δύναμη που μπορεί προταγματικά να εμφανίζεται, να εξηγεί ιδέες και να προτάσσει τρόπους και μεθόδους αγώνα.

8 Η οργάνωση δημιουργεί πεδίο ζύμωσης. Μιλάμε για μια διαδικασία που επιτρέπει σε σταθερή και διαρκή βάση να συναντούνται οι συλλογικότητες και ομάδες, να συνδιαμορφώνουν και να συμπράττουν. Είναι αναγκαίο επίσης να υπάρξει το πεδίο αυτό που θα επιτρέψει την επεξεργασία και εμβάθυνση των δικών μας συμφωνιών και τη διασαφήνιση και διευκρίνηση των σημείων στα οποία διαφωνούμε. Μέσα στα πλαίσια αυτά οι σχέσεις μας ως πολιτικά δρώντων υποκειμένων διαρθρώνονται στη βάση αυτών ακριβώς των συμφωνιών. Η ύπαρξη ή μη διαπροσωπικών σχέσεων, δεν επηρεάζει τις όποιες αποφάσεις, αφήνοντας έτσι, μικρό περιθώριο στην ανάδειξη σχέσεων παρέας ή στη δημιουργία άτυπων ιεραρχιών. Έτσι τελικά, η οργάνωση δρα απελευθερωτικά για το άτομο γιατί το απαλλάσσει από τα δεσμά των γνωριμιών, της ιστορίας και των κοινωνικών σχέσεων. Τα όρια του είναι η δράση του και ο λόγος του. Η οργανωτική μας συγκρότηση ως αναρχικών καθιστά αποτελεσματικότερη την προσπάθεια μας ως προς την κοινωνική απεύθυνση. Καθιστά τις στοχεύσεις μας άμεσα ορατές και αντιληπτές μέσα από την προταγματικότητα της δημιουργίας και λειτουργίας του ίδιου του δικού μας μοντέλου πολιτικής δράσης. Τέλος μπορεί να μην είναι βασικός λόγος, σίγουρα όμως είναι επικουρικά θετικός, η εξασφάλιση ενός είδους οικονομίας κλίμακας που μπορεί να επιτευχθεί. Δεν χρειάζεται νομίζουμε να επεκταθούμε σε αυτό το σημείο, στο βαθμό που όλοι αντιλαμβάνονται την ορθολογικότερη χρήση και αξιοποίηση πόρων και δυνατοτήτων που προσφέρει η συλλογικοποίηση μέσω της οργάνωσης. Συνοπτικά και σύμφωνα με την άποψη μας η πολιτική οργάνωση μπορεί και πρέπει να εξασφαλίζει: τη διάλυση των άτυπων ιεραρχιών και των άδηλων οργανώσεων μέσα από τη θέσπιση κανόνων ισότητας, έτσι ώστε πραγματικά να δρα απελευθερωτικά για όλους τους ενταγμένους κι όχι για λίγους κι εκλεκτούς. το συντονισμό των δυνάμεων της απελευθέρωσης προς τον κοινό στόχο, έστω κι από παραπλήσιους δρόμους, και την άρση της πολυδιάσπασης. Έτσι εξασφαλίζεται η δυνατότητα παρέμβασης στην κεντρική πολιτική σκηνή στην οποία είναι στραμμένη η προσοχή των μαζών και την οποία θέλουμε να αποσπάσουμε, με άρθρωση λόγου προς την κοινωνία και τα υποκείμενά της, που είναι κι ο κεντρικός στόχος την αίσθηση της συμμετοχής των συντρόφων σε κάτι ευρύτερο, δυνατότερο, διακριτό με πολιτικά χαρακτηριστικά ρεύμα. τη σύνδεση με κομμάτια της κοινωνίας που ψάχνουν να οργανώσουν τις αντιστάσεις τους με πολιτικούς όρους, αλλά και τη δυνατότητα ενίσχυσης κομματιών που ήδη αγωνίζονται. Χαρακτηριστικό παράδειγμα στο τώρα είναι οι δυνατότητες που θα είχε μια αναρχική πολιτική οργάνωση να ενισχύσει εγχειρήματα απεργιακά ή ακόμα και αυτοδιαχειριστικά που φαίνεται πως πάνε να αναδυθούν σήμερα, σε αντίθεση με τις περιορισμένες δυνατότητες ολιγομελών ομάδων και συλλογικοτήτων. την ελευθεριακή προσέγγιση του κοινού τόπου όσων συμμετέχουν στην οργάνωση, μέσα από την ύπαρξη διαφωνιών ή και διαφορετικών δράσεων την ταξικά προσανατολισμένη απεύθυνση και λόγο προς την κοινωνία. τη διαρκή προσπάθεια εφαρμογής ενός μοντέλου μη γραφειοκρατικού, αντιιεραρχικού αλλά κι αποτελεσματικού, χωρίς παγιώσεις και με διαρκή αξιολόγηση κι ανανέωση των δομών του, ώστε σε αυτό τον τομέα να δρα προταγματικά και στο πολιτικό και στο κοινωνικό πεδίο τη δυνατότητα ένταξης νέων συντρόφων που θα μπορούν να δουν τον εαυτό τους μέσα στο εγχείρημα ως συνειδητά υποκείμενα κι όχι ως κοπάδια οπαδών ή εντολοδόχων όπως συμβαίνει στις εξουσιαστικές οργανώσεις τη δυνατότητα χρήσης της πολιτικής οργάνωσης ως όχημα κοινωνικής αλλαγής και σπέρματος της νέας κοινωνικής πραγματικότητας. *** Στο βαθμό που μας αναλογεί ως ομάδα, εμείς πιστεύουμε πως η οργανωτική συγκρότηση στη βάση των συνολικών αντιλήψεων μας, περνά καταρχήν μέσα από τρεις βασικές και θεμελιώδεις προϋποθέσεις. Η πρώτη είναι η ύπαρξη συλλογικοτήτων. Αναφερόμαστε σε ομάδες κάθε είδους και με διαφορετικά χαρακτηριστικά, οι οποίες διατηρώντας τον ιδιαίτερο και ξεχωριστό χαρακτήρα τους και την αυτονομία τους, μπορούν να απαρτίσουν τα δομικά κύτταρα ενός οργανισμού. Η συλλογικοποίηση, ένα άμεσο και επιτακτικό πρόταγμα της εποχής μας πλέον, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ανταλλαγή και ζύμωση των ιδεών των πολιτικών υποκειμένων σε ένα πρωταρχικό στάδιο όταν συσπειρώνονται σύντροφοι με κοινότητα αντιλήψεων, θέσεων ή ενδιαφερόντων. Μέσα σε αυτές εκπληρώνεται και υλοποιείται σε μοριακό επίπεδο η θεωρία της αυτοοργάνωσης και της αυτοθέσμισης που προτάσσουμε και κοινωνικά. Είναι προφανές πως για τη δημιουργία πολλών ομάδων και συλλογικοτήτων λίγα μπορούν να γίνουν, πέρα από μια βολονταριστική επίκληση στους συντρόφους που έχουν επιλέξει μέχρι σήμερα την οδό της πολιτικής εξατομίκευσης, είτε να επιλέξουν την ένταξη τους σε μια υπάρχουσα συλλογικότητα, είτε ακόμα καλύτερα τη δημιουργία νέων ομάδων...

9 Η δεύτερη προϋπόθεση είναι η ύπαρξη ενός κοινού πολιτικού πλαισίου. Μιλάμε για ένα πλαίσιο απαρτιζόμενο από σταθερές και κοινές αντιλήψεις, που δεν θα είναι όμως προσανατολισμένο τόσο στην υιοθέτηση στενών και κλειστών ιδεολογικών θέσεων αλλά κυρίως και βασικά στις επιλογές αγώνα, στα μέσα και στους σκοπούς του. Η βάσανος και η δοκιμασία στα οποία βάζει ο αγώνας αυτά τα χαρακτηριστικά, είναι που εξασφαλίζει την κριτική αποτίμηση και επανεξέταση τους και βοηθάει στην δυναμική της συνολικής αναρχικής αγωνιστικής πρακτικής, ενάντια στη θεωρητική αγκύλωση και το πρακτικίστικο τέλμα. Αυτό το πλαίσιο είναι που θα διασφαλίσει την ύπαρξη των αναγκαίων πολιτικών συμφωνιών. Η τρίτη προϋπόθεση είναι η δημιουργία συγκεκριμένου οργανωτικού μοντέλου. Ένα μοντέλο που θα διαρθρώνεται από διακριτές και συγκεκριμένες δομές και διαδικασίες, προσπελάσιμες και προσεγγίσιμες από τους συντρόφους που επέλεξαν την υλοποίηση του, αλλά επίσης δοκιμασμένες στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό μέσα στη διάρκεια του αγώνα και κρινόμενες τόσο για τη σταθερότητα τους όσο και για την αποτελεσματικότητα τους. Δομές και διαδικασίες που θα εξασφαλίζουν επίσης την επίλυση των εσωτερικών προβλημάτων, μακριά από τις συγκυριακές συνελεύσεις των αμφιθεάτρων, τις κουβέντες σε καφενεία και τις αντεγκλήσεις στο δρόμο. Διαδικασίες που θα διασφαλίζουν την εφαρμογή των αποφάσεων που λαμβάνονται και των οποίων την αποτελεσματικότητα και αναγκαιότητα θα επανεξετάζουν και ελέγχουν σε τακτική και σταθερή βάση. Η άποψη μας ως ομάδα αντιλαμβάνεται τη φεντεραλιστική δομή ως την καλύτερη δυνατή για την οργανωτική συγκρότηση των αναρχικών. Παρόλα αυτά δεν προκρίνουμε την αντιγραφή ούτε κάποιου συγκεκριμένου μοντέλου οργάνωσης που εμφανίστηκε στο παρελθόν ούτε τη μίμηση των μοντέλων ομοσπονδίας που υπάρχουν στο εξωτερικό. Πιστεύουμε στην κριτική αποτίμηση των μορφών οργάνωσης που μας κληροδότησε το αναρχικό κίνημα και αντιλαμβανόμαστε την αξία τους και το μέγεθος τους ως ιστορικές παρακαταθήκες της συλλογικής εμπειρίας του κινήματος. Αλλά θεωρούμε ότι η μορφή της οργάνωσης που θα πρέπει να υιοθετηθεί εξαρτάται άμεσα από τη φύση της και το περιεχόμενο της, τα οποία εμείς στο εδώ και στο σήμερα τα ορίζουμε, βάσει των αναγκών και των επιθυμιών μας, ως αναρχικοί που ζούμε στις συγκεκριμένες ιστορικές συνθήκες. Ως εκ τούτου αυτό το κάλεσμα δεν αποσκοπεί στη δημιουργία κάτι συγκεκριμένου μορφολογικά και δομικά. Προωθούμε την ιδέα της συλλογικοποίησης και της πολιτικής οργάνωσης και αγωνιζόμαστε για την εκπλήρωση των τριών προϋποθέσεων που προαναφέραμε ότι θεωρούμε αναγκαίες για την οργανωτική συγκρότηση. Αντιλαμβανόμαστε το μέγεθος του εγχειρήματος και τις δυσκολίες που η υλοποίηση του εγείρει. Αποδεχόμαστε την ανάγκη για ρήξη με τις συνήθειες και τα γνωστά σε όλους μας αντανακλαστικά που πρέπει να επέλθει, όπως και την αναγκαιότητα για γρήγορες και αποτελεσματικές αποφάσεις μπροστά στις προκλήσεις των καιρών. Για αυτό και θεωρούμε πως η προοπτική της οργάνωσης δεν μπορεί να είναι άμεσα υλοποιήσιμη, τουλάχιστον μέχρι να ικανοποιηθούν οι τρεις προϋποθέσεις που θεωρούμε ως απαραίτητες και αναγκαίες για το εγχείρημα. Είμαστε σίγουροι όμως για την ανάγκη να παλέψουμε από σήμερα για να δημιουργηθούν από όλους όσους από εμάς εξειδικεύουν με αυτόν τον συγκεκριμένο τρόπο τις αναρχικές μας αντιλήψεις. Αθήνα, Μάρτης 2012 A aka.espiv.net - aka@espiv.net aka.espiv.net

10

11 ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΤΗΣ «ΑΝΑΡΧΙΚΗΣ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΘ ΟΔΟΝ» Σημασία της οργάνωσης (ειδικά σήμερα) Ξεκινώντας να πούμε ότι θεωρούμε πολύ σημαντική και επίκαιρη την πρωτοβουλία των συντρόφων της ΑΚΑ για την διοργάνωση του διημέρου. Το ζήτημα της οργάνωσης είναι θεμελιώδες για τους αναρχικούς και παραμένει εν πολλοίς ανοιχτό προς συζήτηση και επεξεργασία. Τα τελευταία χρόνια έχει υπάρξει μια ποσοτική και ως ένα βαθμό ποιοτική αναβάθμιση του καλούμενου χώρου. Μια πληθώρα αναρχικών-ελευθεριακών εγχειρημάτων: πολιτικές συλλογικότητες, συνελεύσεις συλλογικοτήτων και ατόμων, αναρχοσυνδικαλιστικές συλλογικότητες, σωματεία βάσης, στέκια σε γειτονιές και σχολές, καταλήψεις, αυτοδιαχειριζόμενα πάρκα και χώροι, κοινωνικά κέντρα, κολεκτίβες. Η δυναμική των πορείών που καλούμε φανερώνουν σημαντικότατη αύξηση και των συμπαθούντων, παρόλα αυτά δεν υπήρξε ανάλογη αύξηση των οργανωμένων συντρόφων/ισσων. Θεωρούμε σημαντικότατα το διάλογο πάνω στο ζήτημα της οργάνωσης, ως ένα πρώτο βήμα για να ακούσουμε ο ένας τον άλλο, να εντοπίσουμε σημεία συμφωνίας και διαφωνίας. Όσον αφορά την ανάγνωση της σημερινής κατάστασης θεωρούμε ότι αναπτύχθηκε εκτενώς χθες ως ζήτημα, οπότε θα αναφερθούμε σε αυτό πολύ σύντομα και θα προσπαθήσω να παρουσιάσω σύντομα τις θέσεις της συλλογικότητάς μου (Καθ οδόν) πάνω στο ζήτημα. Η καπιταλιστική αναδιάρθρωση που επιχειρούν το κράτος και τα αφεντικά, συνίσταται μεταξύ άλλων σε μια γενικευμένη επίθεση στο σύνολο σχεδόν της κοινωνίας, και στη διαφαινόμενη πρόθεσή τους για στροφή προς τον ολοκληρωτισμό. Πρόκειται για μια ρευστή κατάσταση, μέσα στην οποία κάθε πολιτική δύναμη προσπαθεί να βρει το χώρο της και να ισχυροποιήσει τη θέση στην επόμενη κατάσταση ισορροπίας, είτε αυτή προκύψει μέσα από μια επαναστατική διαδικασία είτε όχι. Καθώς καταρρέει το ιδεολογικό οικοδόμημα του καπιταλισμού, δημιουργείται ένα τεράστιο πολιτικό κενό το οποίο είναι αναγκαία αλλά όχι ικανή συνθήκη για το ξέσπασμα μιας επανάστασης. Αυτό που μπορεί να οδηγήσει σε μια επαναστατική κατάσταση είναι η ύπαρξη ενός ισχυρού κινήματος και ενός συλλογικού οράματος για μια νέα κοινωνία, κάτι που σήμερα απουσιάζει. Ακόμα κι αν μια εξεγερσιακή διαδικασία καταστρέψει τον κρατικό μηχανισμό, αν οι εξεγερμένοι δεν έχουν μια έστω και ασαφή εικόνα για την κοινωνία που θέλουν να δημιουργήσουν, είναι βέβαιη η επιστροφή στην προηγούμενη κατάσταση και πιθανότατα με πολύ σκληρότερους όρους. Παράδειγμα αποτελούν οι εξεγέρσεις στη Β Αφρική. Παρά την επιτακτική αναγκαιότητα που προκύπτει από τη συγκυρία, θεωρούμε ότι η οργάνωση δεν έχει νόημα να γίνει κάτω από την πίεση εκβιαστικών διλημμάτων. Προφανώς πρέπει να πάρουμε υπόψη μας της συγκυρία, δεν μπορεί όμως αυτή να είναι το μοναδικό μας κριτήριο. Κάτι τέτοιο θα δημιουργούσε περισσότερα προβλήματα από ότι πιθανότατα θα έλυνε. Έτσι, η βάση πάνω στην οποία θεωρούμε ότι πρέπει να τεθεί το ζήτημα της οργάνωσης είναι η θεμελιώδης αναρχική θέση της συνοχής μέσων και σκοπών, της άρρηκτης σχέσης μεταξύ του περιεχομένου και της μορφής. Η οργάνωση δεν είναι ένα απλό πρακτικό ζήτημα (και σίγουρα όχι πρακτικίστικο) και από μόνη της ως έννοια δεν λέει τίποτε. Σημασία έχει το τι θέλει κανείς να οργανώσει και με ποιο στόχο. Έτσι θα τοποθετηθούμε πάνω σε τρία βασικά ερωτήματα 1) γιατί να οργανωθούμε, 2) ποιοι να οργανωθούμε 3) πως να οργανωθούμε α) Γιατί να οργανωθούμε; Η οργάνωση και η δημιουργία δομών συνδέεται πολλές φορές με την παραγωγή συγκεκριμένων αποτελεσμάτων και την εξυπηρέτηση εφήμερων τακτικών. Οι μαρξιστές, για παράδειγμα, χρησιμοποιούν εργαλειακά τις οργανώσεις τους, ως τακτικό μέσο για την κατάληψη της εξουσίας. Για εμάς, από την άλλη, αποτελούν στρατηγική επιλογή αγώνα. Δεν μπορούν να δημιουργούνται ευκαιριακά, στοχεύοντας σε βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα ή δράσεις που σχετίζονται με τη επικαιρότητα. Οι τρόποι οργάνωσή μας, δεν αποτελούν απλώς μέσα για την επίτευξη ενός σκοπού, αλλά βίωση της αναρχίας στο σήμερα και αντικατοπτρίζουν εν μέρει την κοινωνία που επιθυμούμε. Η παραγωγή αποτελεσμάτων θα προκύψει ως επακόλουθο. 11

12 Για εμάς η οργάνωση είναι συστατικό στοιχείο της αναρχίας. Μια και δε μεταθέτουμε τη δημιουργία της νέας κοινωνίας που οραματιζόμαστε σε μια μετά την επανάσταση εποχή, αλλά θέλουμε να ξεκινήσουμε να τη χτίζουμε μέσα στο κέλυφος της παλιάς, ο τρόπος οργάνωσής μας οφείλει να προεικονίζει την κοινωνία που επιθυμούμε. Από τη μια, η οργάνωσή μας στο σήμερα λειτουργεί διαπαιδαγωγητικά για όλους μας. Γεννιόμαστε σε ένα καπιταλιστικό σύστημα και εκπαιδευόμαστε από τη νηπιακή ηλικία στον ανταγωνισμό, στην αποδοχή της ατομικής ιδιοκτησίας και το γενικότερο καπιταλιστικό αξιακό πλαίσιο. Πέρα από τη συνειδητοποίηση της ταξικής μας θέσης, η συνύπαρξη με τους συντρόφους μας και η δημιουργία σχέσεων βασισμένων στην ελευθερία και την ισότητα μας βοηθά να αποβάλλουμε σταδιακά τα στοιχεία που κουβαλάμε πάνω μας ως μέλη ενός εξουσιαστικού συστήματος. Από την άλλη αποτελεί έμπρακτη προπαγάνδιση των προταγμάτων μας. Είναι τεράστια η αντίφαση του να μιλάμε για αυτοοργάνωση της κοινωνίας και να μη μπορούμε να οργανωθούμε στοιχειωδώς μεταξύ μας. Εμείς οι ίδιοι πρέπει να είμαστε τα παραδείγματα για αυτό που προτείνουμε στην υπόλοιπη κοινωνία. -Δράση, προπαγάνδα, ζύμωση Ως προς τα επιθυμητά αποτελέσματα. Θεωρούμε ότι ένα οργανωτικό εγχείρημα θα πρέπει να αποτελεί ένα δημόσιο χώρο διαλόγου και ζύμωσης για τους συντρόφους, όπου θα συζητούνται οι εκτιμήσεις μας για τη σημερινή συνθήκη, οι πτυχές της θεώρησής μας, τα προτάγματά μας και οι τρόποι πάλης και αγώνα που απορρέουν από αυτά. Ο αναστοχασμός των προταγμάτων μας, βασισμένος στην εμπειρία που αποκομίζουμε καθημερινά μέσα από τους αγώνες και τα βιώματά μας, η αναδιατυπωσή τους μετά την όσμωση με τις απόψεις των συντρόφων μας και των άλλων καταπιεσμένων τμημάτων της κοινωνίας είναι πάντα το ζητούμενο. Μια αναρχική οργάνωση οφείλει να εμπλουτίζει τον κοινωνικό/ταξικό αγώνα με τις ιδέες και τις δράσεις της και αντίστροφα, να εμπλουτίζει τις δικές μας ιδέες μέσω της δράσης και της εμπειρίας που αποκομίζουμε. Να δημιουργεί δηλαδή μια αμφίδρομη, αλληλοτροφοδοτούμενη σχέση θεώρησης και πρακτικής. Να διευρύνει τις ρωγμές που δημιουργούν οι μερικοί αγώνες, και να συμβάλλει στη συνολικοποίησή τους μέσω του προτάγματος για την κοινωνική επανάσταση. Να προπαγανδίζει και να προωθεί διαρκώς το επαναστατικό πρόταγμα. Να παλεύει για αυτό που ονόμαζε ο Μπακούνιν ηγεμονία των ιδεών, μέσω του παραδείγματος και των προτάσεων που θα καταθέτει κινηματικά. Να μπορεί να βάζει σε εφαρμογή δικές της στρατηγικές, παίρνοντας την πρωτοβουλία κινήσεων από το κράτος, και να προωθεί πρωτοβουλίες για σύμπραξη με άλλους συντρόφους όπου είναι δυνατό. Να αποτελεί φορέα της κινηματικής μνήμης και σημείο αναφοράς για τους αγωνιζόμενους. Να επεξεργαστεί ένα αναρχικό πρόγραμμα, το οποίο να προτείνει τρόπους για το χτίσιμο της ελεύθερης κοινωνίας μέσα στο κέλυφος της παλιάς, αλλά και να περιγράφει όσο πιο συγκεκριμένα μπορεί τη δομή της κοινωνίας που οραματιζόμαστε. Αν δεν έχουμε μια ξεκάθαρη εικόνα του τι είδους κοινωνία θέλουμε να φτιάξουμε, δεν μπορούμε να βρούμε ούτε τους τρόπους για να φτάσουμε σε αυτή, ούτε να πείσουμε και άλλους. Να λειτουργεί ως σύνδεσμος με συντρόφους στο εξωτερικό. β) Ποιοι να οργανωθούμε; Ως πολιτική συλλογικότητα, μας αφορά άμεσα η οργάνωση των αναρχικών πολιτικών συλλογικοτήτων/ομάδων ή ομάδων συγγένειας. Σε αυτή θα αναφερθούμε. Εξίσου σημαντικό θεωρούμε και το συντονισμό πιο ανοιχτών, αυτοοργανωμένων κοινωνικών εγχειρημάτων. Η ύπαρξη ειδικών (αμιγώς) αναρχικών οργανώσεων δεν έρχεται σε αντίθεση με την ύπαρξη ευρύτερων κοινωνικών οργανωτικών δομών και μπορούν, συνήθως, να δράσουν συμπληρωματικά. Είναι όμως αρκετά διαφορετική η στόχευση και ο λόγος ύπαρξης μιας ειδικής αναρχικής οργάνωσης από αυτόν μιας ευρύτερης οργάνωσης, στην οποία δε συμμετέχουν αποκλειστικά αναρχικοί. Το να προσπαθήσουμε να εντάξουμε γενικότερα κοινωνικά εγχειρήματα σε μια αναρχική οργάνωση πχ θα λειτουργούσε τουλάχιστον καπελωτικά για τα εγχειρήματα αυτά. Επιπλέον, η μεγάλη ανομοιογένεια στόχων και θεώρησης μιας τέτοιας ομαδοποίησης θα την καθιστούσε εντελώς δυσλειτουργική και βραχύβια. Στηρίζουμε δηλαδή τον οργανωτικό δυϊσμό ως βασική αναρχική θέση. Μιλώντας για οργανωτικό δυϊσμό πρέπει να πούμε ότι δεν αντιλαμβανόμαστε την ειδική αναρχική οργάνωση ως 12

13 κάτι ξένο προς άλλες κοινωνικές ή ταξικές δομές. Έχει όμως διαφορετική στόχευση και παρά το ότι μπορεί να αλληλεπιδρά με άλλα εγχειρήματα, είναι κάτι διακριτό. Εξίσου σημαντική είναι η οργάνωση κοινωνικών ή ταξικών εγχειρημάτων. Συμμετέχουμε σε τοπικές συνελεύσεις, σωματεία και γενικότερα σε κοινωνικά/ταξικά εγχειρήματα, οπότε μας αφορούν ατομικά και συλλογικά, παρόλα αυτά δεν είναι δικό μας μέλημα (ως αναρχική πολιτική συλλογικότητα) το να οργανώσουμε τέτοια (μπορούμε να προπαγανδίσουμε τη δημιουργία τους και να αλληλεπιδράσουμε με αυτά). Προκειμένου να μπορέσει μια οργανωτική δομή να παράγει ξεκάθαρο αναρχικό προταγματικό λόγο και δράσεις θεωρούμε ότι θα πρέπει να αποτελεί ένα αμιγώς αναρχικό εγχείρημα. Για μια εντελώς ετερόκλητη συνάθροιση ανθρώπων είναι εξαιρετικά δύσκολη η διαμόρφωση συγκεκριμένων πολιτικών θέσεων και δράσεων με συγκεκριμένη στόχευση. Για τον ίδιο λόγο, δεν προκρίνουμε μια οργάνωση όλων των αναρχικών. Για χρόνια κάτω από τη λέξη αναρχία συναθροίστηκαν πολλά και ετερόκλητα ρεύματα σκέψης, οι διαφορές ορισμένων από αυτά δεν επιτρέπουν τη σύνθεση ή τη συνδιαμόρφωση προταγμάτων. Τόσο λόγω της παρούσας συνθήκης όσο και γενικότερα θεωρούμε ότι ο λόγος και τα προτάγματά μας θα πρέπει να είναι όσο το δυνατό σαφέστερα. Μια σούπα αντικρουόμενων και αλληλοαναιρούμενων απόψεων και πρακτικών δεν πείθει ούτε εμάς τους ίδιους ως πρόταγμα κοινωνικής απελευθέρωσης, πολλώ δε μάλλον ευρύτερα κοινωνικά τμήματα που δεν έχουν έρθει σε ιδιαίτερη επαφή με τις αναρχικές ιδέες και προτάγματα. Άρα μιλάμε για την οργάνωση ομοειδών πολιτικών υποκειμένων, ενταγμένων σε όσο το δυνατό σαφέστερα ρεύματα θεώρησης, στη βάση κοινών και όσο πιο συγκεκριμένων γίνεται αρχών, αξιών και στόχευσης. γ) Πως να οργανωθούμε; Ως προς τον τρόπο οργάνωσης που προτείνουμε. Θεωρούμε ότι τα βασικά κύτταρα του αναρχικού αγώνα είναι οι αναρχικές συλλογικότητες. Εϊναι ο πρώτος βαθμός σταθερής συλλογικοποίησης αγωνιστών. Η συλλογικοποίηση την οποία προτάσσουμε δεν μπορεί να σταματά στο επίπεδο της ομάδας μας ή της συλλογικότητάς μας. Θεωρούμε ως καλύτερο οργανωτικό μοντέλο των αναρχικών ομάδων και συλλογικοτήτων, την ομοσπονδιοποίηση πάνω στη βάση κοινών (ή κοντινών) αξιακών θέσεων και προταγμάτων, με την ταυτόχρονη διατήρηση της αυτονομίας κάθε ομάδας/συλλογικότητας που συμμετέχει. Ο τρόπος λειτουργίας μιας τέτοιας ομοσπονδίας αποτελεί προϊόν ελεύθερης συμφωνίας μεταξύ των συμμετεχόντων. Το οργανωτικό αυτό μοντέλο είναι συμβατό με το κοινωνικό οργανωτικό μοντέλο που προκρίνουμε, τον αναρχικό φεντεραλισμό. Την εθελούσια δηλαδή συμμετοχή κοινοτήτων/κομμούνων/συλλογικοτήτων σε μια ομόσπονδη δομή, με την ταυτόχρονη διατήρηση της αυτονομίας κάθε μιας από αυτές. Ο τρόπος λειτουργίας μιας τέτοιας ομοσπονδίας αποτελεί προϊόν ελεύθερης συμφωνίας μεταξύ των συμμετεχόντων. Θεωρούμε ότι το μοντέλο αυτό είναι συμβατό με τη μεγιστοποίηση των ατομικών και κοινωνικών ελευθεριών που επιθυμούμε. Η σαφής διατύπωση θέσεων, θα πρέπει να καθιστά σε όλους κατανοητά τα προτάγματα και τη στόχευση ενός τέτοιου οργανωτικού εγχειρήματος. Από τη στιγμή που θα δημιουργηθεί, το βασικό κριτήριο για τη σύνδεση μιας νέας συλλογικότητας με αυτό είναι η αποδοχή αυτών των βασικών θέσεων. Αυτό που προτείνουμε δεν έχει να κάνει με τη θεωρητική και τακτική ενότητα που προκρίνουν τα πλατφορμιστικά οργανωτικά εγχειρήματα. Πρόκειται, σχηματικά, για μια μέση οδό μεταξύ ομοσπονδίας σύνθεσης και πλατφόρμας, η οποία θα λαμβάνει υπόψη της τις σημερινές συνθήκες. Για τη συνύπαρξη και τη συνδιαμόρφωση μεταξύ αναρχικών συλλογικοτήτων που ενστερνίζονται κάποιες κοινές στοιχειώδεις αξίες και προτάγματα και έχουν τη διάθεση να δράσουν από κοινού με στόχο την κοινωνική επανάσταση και την κοινωνική απελευθέρωση. Ως προς τη συμμετοχή ατόμων σε ένα ομόσπονδο σχήμα. Μια ομοσπονδία είναι ένα δευτεροβάθμιο σχήμα. Η βάση της είναι οι συλλογικότητες. Συνεπώς θεωρούμε ότι η ίδια η δομή μιας ομοσπονδίας και κυρίως η θέση μας για ισότιμη συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων και την υλοποίησή τους, δεν επιτρέπει τη συμμετοχή μεμονωμένων συντρόφων/ισσών. Υπάρχουν σήμερα οι συνθήκες (προαπαιτούμενα) για ομοσπονδία; Πολύ δύσκολα θα μπορούσε να δημιουργηθεί σήμερα μια πολυπληθής ομοσπονδία. Ο αριθμός των πολιτικών συλλογικοτήτων είναι μικρός πανελλαδικά. Δεν υπάρχει θέληση από συντρόφους για ενεργό συμμετοχή σε σταθερά 13

14 οργανωτικά σχήματα. Από τη μια, αυτό αποτελεί απόρροια της εποχής (ατομικισμός, εξατομίκευση, αδυναμία ανάληψης υποχρεώσεων). Από την άλλη, αποτελεί δική μας αδυναμία συμβολής στη συλλογικοποίηση συντρόφων/ισσων. Δεν υπάρχουν οι δομές εκείνες που θα μπορούσαν να υποδεχτούν τους μεμονωμένους συντρόφους και να συμβάλλουν στη συλλογικοποίησή τους. Έτσι, δεδομένου του σχετικά μικρού αριθμού αναρχικών ομάδων/συλλογικοτήτων που υπάρχουν και της όχι και τόσο θετικής (τουλάχιστον εξ όσων είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε) αντιμετώπισης (από πολλές υπάρχουσες) της ομοσπονδιοποίησης, δε θεωρούμε ιδιαίτερα εφικτή τη δημιουργία μιας αναρχικής ομοσπονδίας. Εκτιμούμε όμως ως εφικτή τη σύναψη στενότερων δεσμών μεταξύ ενός αριθμού ομάδων και ατόμων, η οποία θα μπορούσε να κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση και ότι μια σταθερή δομή θα αποτελούσε ένα καλό πρώτο βήμα. Ένα τέτοιο εγχείρημα είναι η Συνέλευση Αναρχικών για την Κοινωνική Αυτοδιεύθυνση στην οποία συμμετέχουμε ως συλλογικότητα. Πρόκειται βέβαια για μια συνέλευση, δεν είναι ομόσπονδη δομή αν και θα θέλαμε να αποκτήσει σταδιακά τέτοια χαρακτηριστικά. Πρώτα βήματα Ως προς τις λύσεις. Νιώθουμε ότι είναι πέρα από τις δυνατότητές μας ως συλλογικότητα η διατύπωση μιας πλήρους και εμπεριστατωμένη πρότασης, που να λαμβάνει υπόψη της τη σημερινή κατάσταση του αναρχικού κινήματος. Θα αρκεστούμε σε κάποιες σκέψεις που θα θέλαμε να μοιραστούμε με τους συντρόφους. Η οργάνωση δεν προκύπτει από τα πάνω προς τα κάτω. Δηλαδή δε φτιάχνεις μια ολιγομελή ομοσπονδία και περιμένεις να πλαισιωθεί από συντρόφους και ομάδες. Η οργάνωσή μας ξεκινά από τη βάση, από τη δημιουργία συλλογικοτήτων και ομάδων. Άρα, καθοριστικό βήμα για την οργάνωση των αναρχικών είναι η δημιουργία νέων συλλογικοτήτων. Γνωρίζοντας τη δυσκολία δημιουργίας μιας συλλογικότητας από το μηδέν, θεωρούμε ότι θα πρέπει να διαμορφωθούν οι δομές εκείνες που να επιτρέπουν τη συνύπαρξη συντρόφων/ισσών, τη συζήτηση, τη ζύμωση, τη διαπίστωση της κοινότητας των θέσεων και των διαφωνιών, της κοινής δράσης. Ένας δημόσιος χώρος δηλαδή για τους αναρχικούς, ο οποίος θα μπορούσε να οδηγήσει στη δημιουργία νέων συλλογικοτήτων. Η στενότερη συνεργασία των ήδη υπαρχουσών ομάδων με σχετικά κοινά πολιτικά χαρακτηριστικά σε επιμέρους ζητήματα με κοινή στόχευση και συνδιοργάνωση (πχ 4 Φλεβάρη), θα μπορούσε ίσως να δημιουργήσει ένα πιο σταθερό έδαφος. Αντίστοιχα θα πρέπει να κινηθούν τα πράγματα και στις υπόλοιπες πόλεις της ελλάδας. Συνοψίζοντας. Θεωρούμε ότι η οργάνωση αποτελεί στρατηγική επιλογή των αναρχικών. Ότι συμβάλλει στη διαπαιδαγώγισή μας, ότι αποτελεί την έμπρακτη προπαγάνδιση των προταγμάτων μας και ως επακόλουθο προκύπτει η αποτελεσματικότητα. Συμβάλλει στη συνολικοποίηση των επιμέρους αγώνων μέσω του επαναστατικού προτάγματος. Μιλάμε για την οργάνωση ομοειδών πολιτικών υποκειμένων, στη βάση κοινών και όσο πιο συγκεκριμένων γίνεται αρχών, αξιών και στόχευσης. Είναι δύσκολο το να μιλάμε για οργάνωση από τη στιγμή που δε υπάρχουν αρκετές συλλογικότητες. 14

15 ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΤΟΥ «ΚΕΝΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ» Καλησπέρα, να ευχαριστήσω και να συγχαρώ κατ αρχάς τους συντρόφους από την Α.Κ.Α. που πήραν την πρωτοβουλία για την εκδήλωση αυτή, διότι θεωρώ πως λόγω της συγκυρίας η αναγκαιότητα να συζητηθούν τα ζητήματα αυτά είναι ακόμη πιο μεγάλη και έχει ιδιαίτερο πολιτικό βάρος. Εγώ θα τοποθετηθώ εκ μέρους του Κενού Δικτύου. Για τον σκοπό της εκδήλωσης κρίνουμε απαραίτητο να χωρίσουμε την τοποθέτησή μας σε δύο κομμάτια. Σε ένα στο οποίο θα αναφερθούμε στο το πώς βλέπουμε εμείς το χώρο, τι πιστεύουμε, δηλαδή, εμείς πως είναι ο χώρος και σε ένα δεύτερο κομμάτι στο οποίο θα μιλήσω συνοπτικά για το πώς φανταζόμαστε στο μέλλον να εξελίσσεται ο χώρος αυτός ή ένα κομμάτι του προς μια πιο κινηματική κατεύθυνση. Καταρχάς θεωρούμε ότι ο χώρος είναι ένα πλέγμα, ένα δίκτυο εμπρόσωπων σχέσεων. Οι εμπρόσωπες αυτές σχέσεις περιλαμβάνουν τόσο την διαπροσωπική σχέσης της φιλίας όσο και εκείνο του συντρόφου, σχέσεις που στην ουσία περιγράφουν δύο διαφορετικές μορφές κοινωνικότητας. Κοινωνιολογικά, λοιπόν μιλώντας, η βάση αυτού που αποκαλούμε χώρος είναι οι σχέσεις ανάμεσα στους ανθρώπους που τον συγκροτούν. Από εκεί και πέρα αυτό που ο χώρος έκανε μέσα στα χρόνια (και αυτό είναι που ορίζει και τον χωρικό του χαρακτήρα, την ευρύτητά του δηλαδή) ήταν να εισάγει στον ελλαδικό χώρο και να ενσωματώνει ελευθεριακές και αντιηγεμονικές αντιλήψεις διαφορετικής ιστορικής καταγωγής. Αυτό σημαίνει ότι ο χώρος βάζοντας από νωρίς μπροστά την αναρχική πολιτική ταυτότητα ενσωμάτωνε και αντιλήψεις και τρόπους ζωής και υποκειμενικότητες προς τις οποίες η ελληνική κοινωνία ήταν εχθρική. Χαρακτηριστικό λοιπόν του χώρου είναι ότι ενσωματώνει το διαφορετικό και πολιτικοποιεί, θεωρεί δηλ. πολιτικό αυτό το οποίο η κυρίαρχη αντίληψη για το πολιτικό δεν αναγνωρίζει ως τέτοιο. Ένα παράδειγμα είναι ασφαλώς οι μετανάστες, όπως επίσης πιο πρόσφατα η συζήτηση γύρω από το έμφυλο. Όμως το σημαντικό στοιχείο εδώ είναι ότι τα ζητήματα αυτά μπαίνουν μέσα σε ένα συνολικότερο πολιτικό πρόγραμμα και ορθώς δεν αποτελούν μονοθεματικές καμπάνιες, διότι έτσι θα ήταν μερικά. Ο χώρος συγκροτείται, και αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάμε γιατί πάλι σχετίζεται με τον χωρικό του χαρακτήρα, και αποτελείται από διαφορετικά συστήματα σημασιών τα οποία δεν έχουν αναγκαστικά φανερό πολιτικό πρόσημο. Ένα τέτοιο σύστημα σημασιών και μην σας φανεί αστείο είναι το punk το οποίο όχι απλά συνόδευε πάντα το χώρο αλλά εισήγαγε σε αυτόν νέα υποκείμενα. Όλοι, λοιπόν γνωρίζουμε ότι στην προσωπική ιστορία πολλών πρώτα πήγαν σε μια συναυλία ή για μια μπύρα στα Εξάρχεια και έπειτα έγιναν αναρχικοί. Αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάμε γιατί αποδεικνύει ότι το πολιτικό όχι μόνο συνορεύει με συστήματα σημασιών που δεν έχουν φανερό ή έχουν λανθάνον πολιτικό πρόσημο, αλλά επίσης ότι το πολιτικό τα πολιτικοποιεί. Καθώς αυτά γίνονται κομμάτι του καθημερινού βίου έχουν την τάση- και συχνά το κάνουν- να τον μεταμορφώνουν και να τον διαφοροποιούν αξιακά και πραξιακά από τον κυρίαρχο τρόπο ζωής. Μέσα στα χρόνια χρησιμοποιήθηκε το μητροπολιτικό έδαφος με τρόπο που τα διάφορα εγχειρήματα επίσης δημιούργησαν τις προϋποθέσεις για τον μετασχηματισμό της καθημερινής ζωής, συχνά πολύ περισσότερο απ όσο συνειδητοποιούμε εμείς οι ίδιοι. Αυτό γίνεται μέσα από την θέσπιση ενός ξεχωριστού κοινωνικού χρόνου που ξετυλίγεται σε ένα δίκτυο ξεχωριστών χώρων η λειτουργία ορισμένων από τους οποίους προεικονίζει την κοινωνία που οραματιζόμαστε. Όλα αυτά τα λέμε για να τονίσουμε ότι η καθημερινή ζωή κάποιου που συμμετέχει σε συλλογικά εγχειρήματα και που μπορεί να πηγαίνει από την συνέλευση της ομάδας σε ένα κατειλημμένο κτίριο ή ένα στέκι, ή ένα κοινωνικό κέντρο, σε μια ευρύτερη συσσωμάτωση και από εκεί σε μια συναυλία αλληλεγγύης είναι πολύ διαφορετική από την καθημερινή ζωή εκείνου που μετά την δουλειά του, πάει πίνει έναν καφέ σε ένα μαγαζί και μετά πάει σπίτι του. Παρόλα αυτά ο τρόπος με τον οποίο ο χώρος αλλάζει τις ζωές των ανθρώπων που συμμετέχουν σε αυτόν δεν είναι αρκετός ούτε για να κρατήσει τους ίδιους σε αυτόν (που είναι η γενιά του 80 και του 90; μας λείπουν δυο γενιές, που πήγαν και γιατί;) και δεν είναι βεβαίως ούτε αρκετός για να διαχυθούν τα αναρχικά προτάγματα στο κοινωνικό σώμα με τρόπο που θα άλλαζε η θέαση των ανθρώπων για τον εαυτό τους και τον κόσμο. Ένα σημείο το οποίο αν μας διαφύγει μας διαφεύγει το ποιοι είμαστε, μας διαφεύγει ο ίδιος μας ο εαυτός και η καθημερινή πρακτική, είναι ότι στο χώρο κυριαρχεί η εννοιοκρατική σκέψη. Σκεφτόμαστε και συνεννοούμαστε μέσα από έννοιες, το περιεχόμενο των οποίων μάς έρχεται σε μεγάλο βαθμό από αυτούς που τις επινόησαν και από τα 15

16 βιβλία τους, βιβλία ανθρώπων που έζησαν σε πολύ διαφορετικές περιοχές και κυρίως σε πολύ διαφορετικές πολιτισμικές συνθήκες. Να δώσω ένα παράδειγμα του τι εννοώ: οι πρώτοι που επιθύμησαν και έγραψαν για την κατάρρευση του κράτους ήταν άνθρωποι που μόλις έβλεπαν το σύγχρονο κράτος να γεννιέται, δηλαδή μπορούσαν όντως να φανταστούν την ακρατική κοινωνία, γιατί η κοινωνία αυτή ήταν πιο κοντά στη δυνατότητα σύλληψης από αυτούς. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει σήμερα. Το κράτος και η εξουσία του είναι εσωτερικευμένα. Ο πολιτισμός είναι κρατιστικός σε πολύ μεγάλο βαθμό, καθοδηγείται δηλαδή και οργανώνεται από το κράτος. Στο «χώρο», από την άλλη μεριά, η πολλαπλότητα των ομάδων και των τάσεων σημαίνει ότι πολλαπλασιάζονται τα σημεία θεωρητικής επεξεργασίας (ορισμένες φορές βέβαια κάποιοι μπορεί να καταπίνουν αμάσητα τα βιβλία που γράφτηκαν τον 19 ο αιώνα με τρόπο που να νομίζουν ότι αυτά αναφέρονται στον 21 ο ). Το ότι πολλαπλασιάζονται τα σημεία θεωρητικής επεξεργασίας σημαίνει ότι χρησιμοποιούμε τις ίδιες έννοιες χωρίς να συμφωνούμε γύρω από το περιεχόμενό τους. Στο Κενό Δίκτυο, για παράδειγμα, θεωρούμε ότι η κοινωνική επανάσταση, η αναρχική κοινωνική επανάσταση δεν είναι κάποιο γεγονός ή γεγονότα, δεν αφορά δηλαδή κάποια έφοδο στα χειμερινά ανάκτορα, αλλά αντίθετα πρόκειται για μια σειρά από διαδικασίες οι οποίες καλύπτουν μια περίοδο πολλών ετών. Για αυτήν και για άλλες τέτοιες έννοιες με αμφίβολο περιεχόμενο διαπιστώνουμε όλο και περισσότερο ότι δεν ξέρουμε τι πραγματικά πιστεύει ο διπλανός μας και ο διπλανός μας δεν ξέρει τι πραγματικά πιστεύουμε εμείς. Και ο λόγος γι αυτό είναι ότι ποτέ δεν βρεθήκαμε να το συζητήσουμε όχι πίνοντας μπύρες, αλλά στο πλαίσιο μιας θεσμισμένης επίσημης διαδικασίας. Κλείνοντας, λοιπόν, αυτό το κομμάτι, θα έλεγα, ότι ο χώρος πλαισιώνεται από ανθρώπους που προέρχονται από διαφορετικό κοινωνικό, οικονομικό και πολιτισμικό υπόβαθρο και ακριβώς γι αυτό έχει πλέον μια ευρεία κοινωνική απεύθυνση που ταυτόχρονα υπερβαίνει αυτούς τους διαχωρισμούς. Αυτό σημαίνει ότι σταδιακά φαίνεται να εμφανίζονται οι προϋποθέσεις για μια κρίσιμη πνευματική μάζα η οποία όταν καταφέρει και επικοινωνήσει τα σημεία της μπορεί να οδηγήσει ακόμη και στην παραγωγή νέων αφηγήσεων και πρωτογενών θεωρήσεων και δράσεων. Περνώντας στο δεύτερο μέρος της τοποθέτησης, θέλω να πω ότι θεωρούμε την δημιουργία αναρχικών οργανωτικών δομών ως την μοναδική οδό που θα εξασφαλίσει την αναβάθμιση της δράσης μας και της κοινωνικής μας απεύθυνσης. Θεωρούμε ότι αναρχικό είναι αυτό το οποίο πιστεύουν οι αναρχικοί σε μια συγκεκριμένη ιστορική περίοδο. Όμως ένα από τα βασικά αναρχικά προτάγματα το οποίο κρίνεται ιδιαίτερα σημαντικό και πρέπει να διαχυθεί περαιτέρω, ειδικά τώρα, είναι εκείνο της ακρατικής κοινωνικής οργάνωσης, δηλαδή ο αντικρατισμός μας. Όσοι πιστεύουν ότι το κράτος παράγει απλώς εξουσία κάνουν λάθος. Το κράτος είναι ένα εργοστάσιο κατασκευής σημασιών. Το κράτος παράγει πλέον και πρωτίστως σημασίες οι οποίες παράγουν εξουσία. Άρα το να πούμε ότι για εμάς η εξουσία βρίσκεται στο κράτος όπως είπε χθες ένας ομιλητής μπορεί να μην είναι λάθος, αλλά σίγουρα συνιστά υπεραπλούστευση που έρχεται από τον 19 ο αιώνα. Η εξουσία δεν διαχέεται κάθετα από το κράτος προς την κοινωνία, αλλά ενυπάρχει διάχυτη σε πολλαπλές κοινωνικές σχέσεις αφού υπήρξε και πριν από το κράτος. Πολλές φορές, μάλιστα, η εξουσία ως σχέση δύναμης που παράγει καταπίεση απορρέει από την κοινωνία, και το κράτος έρχεται δεύτερο ή συμπληρωματικό, όπως συμβαίνει για παράδειγμα με την εκμετάλλευση των μεταναστών από έναν μικρό γεωργό ή έναν μικρό εργοδότη. Ακριβώς γι αυτό ο αντιεξουσιαστικός αγώνας είναι ευρύτερος από τον αναρχικό. Όμως εμάς μας ενδιαφέρει ο αναρχικός αγώνας γιατί εστιάζει στο κράτος σαν τη βασική μορφή που οργανώνει και ελέγχει την κοινωνία με τρόπο που παράγει καταπίεση και ευρύτατη κοινωνική ανισότητα. Δεν θρέφουμε αυταπάτες ότι επίκειται η άμεση κατάρρευσή του. Η μορφή του σύγχρονου ολοκληρωτισμού αφορά μια ακόμη καλύτερη συνεργασία κράτους και κεφαλαίου που απορρέει από την συρρίκνωση της κρατικής κυβερνητικότητας. Όμως υπάρχει μια βασική, η θεμελιώδης ίσως οργανωτική αρχή της πολιτείας η οποία όσο μένει στη θέση της η κοινωνία θα χωρίζεται σε κυβερνήτες και κυβερνόμενους. Αυτή η οργανωτική αρχή είναι το κοινωνικό συμβόλαιο. Χωρίς αυτήν η οποία γεννήθηκε με την γαλλική επανάσταση, δεν υπάρχει το σύγχρονο κράτος, και δεν υπάρχει επίσης ο πολίτης (ως υποκειμενικότητα) ο οποίος περιμένει και ζητάει από το κράτος. Το κοινωνικό συμβόλαιο βρίσκεται πίσω από την κατασκευή της συναίνεσης. Όμως καμία από τις ομάδες δεν έχει την δύναμη και τα μέσα να την υπονομεύσει από μόνη της. Γι αυτό ακριβώς θεωρούμε ότι η οργάνωσή μας είναι το στοιχείο εκείνο που μπορεί να δείξει με διάφορους τρόπους ότι οι άνθρωποι δεν χρειάζονται το κράτος. Αυτός ο στόχος είναι τόσο μεγάλος που μόνο με την ενότητα των αναρχικών μπορεί να υποστηριχθεί. Και συμφωνώντας με αυτό που είχαν πει πρόσφατα οι σύντροφοι από την Καραγιάννη, η οργάνωση οδηγεί στην ενότητα και όχι το αντίστροφο. Για να γίνω πιο συγκεκριμένος, βλέπουμε θετικά και θα στηρίζαμε τη δημιουργία ενός διευρυμένου μορφώματος κεντρικού αναρχικού χαρακτήρα. Ο τρόπος με τον οποίο εμείς φανταζόμαστε κάτι τέτοιο να λειτουργεί είναι μέ- 16

17 σα από δύο παράλληλες αλλά αλληλένδετες διαδικασίες, το φανταζόμαστε ως κάτι με δύο όψεις: μία είναι εκείνη του συντονισμού των αναρχικών με σκοπό την διαρκή παρέμβαση και παρουσία μας στη δημόσια σφαίρα. Η δεύτερη είναι μια παράλληλη διαδικασία ζύμωσης θέσεων, αντιλήψεων και εννοιών. Και θεωρούμε ότι αυτή η δεύτερη διαδικασία είναι εκείνη που θα παράξει αυτό το πρωτότυπο, το χωρίς ιστορικό προηγούμενο για το οποίο έκανε λόγο χθες ο σύντροφος της Α.Κ.Α. Θα αποκαλούσαμε την οργανωτική αυτή δομή συνομοσπονδία. Ένα βασικό πλεονέκτημά της είναι ένα μίνιμουμ διατήρησης της αυτοτέλειας των συλλογικοτήτων που θα συμμετείχαν σε αυτήν και ένα μάξιμουμ δυνατοτήτων βάσει θέσεων και δέσμευσης σε κοινές δράσεις και ζυμώσεις. Η ομοσπονδία από την άλλη μεριά, όπως τουλάχιστον την αντιλαμβανόμαστε εμείς (δηλ. σαν μοντέλο πιο κεντρικά διαμορφωμένο απ ότι το συνομοσπονδιακό), αν και σε καλύτερη θέση από την ένωση περιορίζει την έστω και μερική αυτοτέλεια των ομάδων στα πλαίσια του κοινού εγχειρήματος. Μας φαίνεται, λοιπόν, ότι η μορφή της συνομοσπονδίας παρέχει τη δυνατότητα διατήρησης διαφορετικών θέσεων για κάποια κομβικά ζητήματα, καθοριστικά για την ύπαρξη της κάθε συλλογικότητας. Ταυτόχρονα ένα μίνιμουμ κοινών εφαρμογών, αλλά ένα μάξιμουμ κεντρικών αποφάσεων. Από εκεί και πέρα, αν και θεωρούμε απαραίτητη τη διάχυση μιας κουλτούρας και παράδοσης συμμετοχής σε συλλογικότητες, σε πολιτικές ομάδες και αναρχικά συλλογικά εγχειρήματα εν γένει, παρόλα αυτά δεν θεωρούμε τη δραστηριοποίηση αυτή ως τη μόνη προϋπόθεση για την συμμετοχή κάποιου ατόμου στην συνομοσπονδία. Υποστηρίζουμε, λοιπόν, το δικαίωμα των ατομικοτήτων να συμμετέχουν άμεσα σε μια τέτοια διευρυμένη δομή στα πλαίσια όμως μιας διαδικασίας δέσμευσης η οποία θα συναποφασίζεται. Η συμμετοχή ατόμων συνεπάγεται κατά την γνώμη μας εμπλουτισμό των αντιλήψεων και μεγαλύτερη κοινωνική απεύθυνση, ενώ παράλληλα διευρύνει την συμμετοχή. Επιπροσθέτως, το μεγάλο πλεονέκτημα της οργανωτικής αναβάθμισης που επιτυγχάνει η συνομοσπονδία είναι ότι οι λειτουργίες της αποτρέπουν τον περιορισμό της διαμόρφωσης θέσεων μονάχα από την αλληλεπίδραση χαρισματικών προσωπικοτήτων, φιλικών σχέσεων και δράσεων που παράγονται από την ιδεολογική συνάφεια, επιτρέπουν δε, από την άλλη μεριά, την ουσιαστικότερη παρέμβαση όλων στην συνδιαμόρφωση των θέσεων και των κινήσεων που η συνομοσπονδία θα λάβει. Για αυτούς τους λόγους θα βλέπαμε θετικά την συγκρότηση του οργανωτικού μορφώματος της συνομοσπονδίας με μια τριπλή στόχευση: Τον συντονισμό για την ταχύτερη υλοποίηση της παράλληλης κοινωνίας (τη στήριξη δηλαδή των αντιθεσμίσεων: στέκια, καταλήψεις, σωματεία βάσης, λαϊκές συνελεύσεις) καθώς και την παρέμβαση στους χώρους εργασίας, και τη στήριξη κοινωνικών, ταξικών και πολιτικών εγχειρημάτων. Την καλλιέργεια της πολιτιστικής καινοτομίας σε μια λογική αντιπληροφόρησης και εκπαίδευσης των ανθρώπων προς μια χειραφετητική κατεύθυνση, καινοτομία η οποία περιλαμβάνει τομείς όπως η εικόνα, ο κινηματογράφος, το θέατρο, η μουσική κλπ., τομείς με τους οποίους αν ασχοληθούμε μεταμορφώνουμε πτυχές της καθημερινής ζωής που έχουν αφεθεί στο κράτος και το κεφάλαιο. Την αποδόμηση και επανανοηματοδότηση σημασιών τις οποίες το κράτος και το κεφάλαιο προνομιακά τροφοδοτούν με περιεχόμενο. Ένα τέτοιο εγχείρημα παρ όλη τη δυσκολία και την περιπλοκότητά του θα μετέτρεπε την εφήμερη και αποσπασματική συνάντηση των αναρχικών ομάδων, η οποία συνήθως γίνεται υπό την πίεση κάποιας αρνητικής συγκυρίας, σε μια συστηματική και σε βάθος επικοινωνία που αφενός μεν θα φρόντιζε θέσεις και σχέσεις εξίσου, αφετέρου δέ θα πολλαπλασίαζε το εύρος και την επίδραση της απεύθυνσής μας στην κοινωνία. Και μάλιστα με τρόπο που οι ιδέες αυτές θα ρίζωναν ανταγωνιστικά προς το υπάρχον παρέχοντας την δυνατότητα ανάδυσης ενός ισχυρού και ταυτόχρονα πολυσχιδούς αναρχικού κινήματος, ικανού καί να θέσει πολιτειακό ζήτημα καί να δώσει απαντήσεις στα καθημερινά προβλήματα των ανθρώπων καί να αντέξει το ίδιο στο χρόνο. 17

18

19 Α Ημέρα Τοποθετήσεις

20