ÀÁÂÈ Î È Ù Ì ÙÈ Û! ÛÙËÓ ÂÍÔ Ì ÏËÛ ÌÂ ÙÔÓ. È Î Ïfi Î ÏÔÎ ÚÈ Î È... Î Ï ÂappleÈÛÙÚÔÊ ÛÙÔ Û ÔÏÂ Ô. ƒ + ø. Δƒ À : π π 14/7/2008

Transcript

1 EXWFYLLO_YGEIA 10Ô :10 ÂÏ 1 14/7/2008 π π ÀÁÂÈ ƒ + ø Δƒ À : ÚÈÓ apple ÌÂ ÛÙËÓ ÂÍÔ Ì ÏËÛ ÌÂ ÙÔÓ apple È ÙÚÔ π 2008 apple È apple È ΔÔ Î È Ù Ì ÙÈ Û! È Î Ïfi Î ÏÔÎ ÚÈ Î È... Î Ï ÂappleÈÛÙÚÔÊ ÛÙÔ Û ÔÏÂ Ô 1

2 YG10_002_003_PROCELL :45 ÂÏ 2

3 YG10_002_003_PROCELL :45 ÂÏ 3

4 YG10_ :46 ÂÏ 4 ÀÁÂÈ ƒ + ø π Δ ª π π À ƒ Δ Δ Àà À ª ƒπ O øƒπ OÀ ıëá ÙÚÈ È È ÙÚÈÎ, ÓÂappleÈÛÙËÌÈ Î ÏÈÓÈÎ, ÔÛÔÎÔÌÂ Ô ˆÓ «Á ÔÊ» ø Δ Δπ ºƒ π È ı ÓÙÚÈ ıôïôáô Ó ÙÔÌÈÎÔ ΔÌ Ì ÙÔ, ÔÛÔÎÔÌÂ Ô «ˆÙËÚ», Âapple. Î ıëá ÙÚÈ ÂÚÌ ÙÔapple ıôïôáô Ó ÙÔÌ π ÙÚÈÎ ÔÏ ÓÂappleÈÛÙËÌ Ô Ã Ú ÚÓÙ, ÓÙÈappleÚfiÛˆappleÔ ÙË ÏÏ ÛÙÔ ÚfiÁÚ ÌÌ ªÂÏ ÓÒÌ ÙÔ ÙÔ ÁÎfiÛÌÈÔ OÚÁ ÓÈÛÌÔ ÀÁ ªπ ΔO. ƒ πo OÌfiÙÈÌÔ Î ıëáëù È È ÙÚÈÎ ÓÂappleÈÛÙËÌ Ô ıëóòó, È ı ÓÙ μ È È ÙÚÈÎ ÏÈÓÈÎ È È ÙÚÈÎÔ ÓÙÚÔ ıëóòó à ΔO πδ μo Ó appleïëúˆù Î ıëáëù Ú ÈÔÏÔÁ, π ÙÚÈÎ ÔÏ ÓÂappleÈÛÙËÌ Ô ıëóòó π O O OÀ O apple ÎÔ ÚÔ Î ıëáëù È È ÙÚÈÎ ÏÏÂÚÁÈÔÏÔÁ, π ÙÚÈÎ ÔÏ ÓÂappleÈÛÙËÌ Ô ıëóòó, ÓÙÈappleÚfi ÚÔ Úˆapple Î Î ËÌ ÏÏÂÚÁÈÔÏÔÁ ª Δƒ ª Δƒπ È ı ÓÙ ÙË È ÔÔÚıÔapple ÈÎ ÏÈÓÈÎ ÙÔ ÔÛÔÎÔÌÂ Ô ˆÓ ÂÓÙ ÏË ø Δ Δπ O π. ø Δ, MD MPhil FRCS (ORL-HNS) øùôúèóôï Ú ÁÁÔÏfiÁÔ ÃÂÈÚÔ ÚÁfi ÂÊ Ï & ΔÚ ÏÔ ÓËÏ ÎˆÓ & ˆÓ, È ı ÓÙ È È ÙÚÈÎÔ ÓÙÚÔ ıëóòó ƒπ μ πoà È ÙÚÔ, Ó appleïëúòùúè È ı ÓÙÚÈ È È ÙÚÈÎ ÏÈÓÈÎ, appleâ ı ÓË È ËÙÔÏÔÁÈÎÔ ÓÙÚÔ, ÔÛÔÎÔÌÂ Ô ˆÓ «. &. ÚÈ ÎÔ» Δ ƒ π È ÙÚÔ, ÂÎappleÚfiÛˆappleÔ ÓÙÚÔ ŒÚÂ Ó & ÚfiÏË Ë Ù ËÌ ÙˆÓ, ÚÁ ÛÙ ÚÈÔ ÀÁÈÂÈÓ & appleè ËÌÈÔÏÔÁ, π ÙÚÈÎ ÔÏ ÓÂappleÈÛÙËÌ Ô ıëóòó ªÀƒ π ø Δ À À, Ph.D. æ ÔÏfiÁÔ - æ ÔıÂÚ appleâ ÙÚÈ À π O Àμ È ÙÚÔ, Ï ÎÙÔÚ μ È È ÙÚÈÎ ÓÂappleÈÛÙËÌÈ Î ÏÈÓÈÎ, ÔÛÔÎÔÌÂ Ô «. &. ÚÈ ÎÔ» ø Δ Δπ πøδ È ÙÚÔ, ÂappleÈÛÙËÌÔÓÈÎ Û ÓÂÚÁ ÙÈ ÓÂappleÈÛÙËÌÈ Î ÏÈÓÈÎ ÔÛÔÎÔÌÂ Ô ˆÓ «Á ÔÊ», È ÙÚfi π ƒ Ê Ó π μ ƒμo, Ph.D. æ ÔÏfiÁÔ - ÔıÂÚ appleâ ÙÚÈ, Ó ÚÔ ÔÏfiÁÔ, ΔÌ Ì æ ÔÏÔÁ, ÓÙÂÈÔ ÓÂappleÈÛÙ ÌÈÔ Δ ƒπ ª ƒπ O OÀ OÀ È Ô ÂÚÌ ÙÔÏfiÁÔ, È ÎÙˆÚ π ÙÚÈÎ ÔÏ ÓÂappleÈÛÙËÌ Ô ıëóòó ª Δƒ ƒ Δπ O È ı ÓÙ 160Ô ËÌÔÙÈÎÔ ÔÏÂ Ô ıëóòó ª Δƒ. ª ƒδ ΔO, MSc È ÈÙÔÏfiÁÔ - È ÙÚÔÊÔÏfiÁÔ, ÓÙÈappleÚfi ÚÔ ÓÂÏÏ ÓÈÔ ÏÏfiÁÔ È ÈÙÔÏfiÁˆÓ- È ÙÚÔÊÔÏfiÁˆÓ ªπÃ. ÃOÀƒ, MD MPH π ÙÚfi - ÁÈÂÈÓÔÏfiÁÔ, ÎÏÈÓÈÎfi È ÈÙÔÏfiÁÔ - È ÙÚÔÊÔÏfiÁÔ, Ï ÎÙÔÚ π ÙÚÈÎ ÚÈÛÙÔÙ ÏÂÈÔ ÓÂappleÈÛÙ ÌÈÔ ÂÛÛ ÏÔÓ ÎË ƒ π ƒμ ÏÈÓÈÎ È ÈÙÔÏfiÁÔ, ÔÛÔÎÔÌÂ Ô ˆÓ «. &. ÚÈ ÎÔ» Δ ª Δ Δ ƒπ, MSC È ÈÙÔÏfiÁÔ È ÙÚÔÊÔÏfiÁÔ, ÂappleÈÛÙËÌÔÓÈÎ Û ÓÂÚÁ ÙÈ ÛÙÚÂÓÙÂÚÔÏÔÁÈÎ ÏÈÓÈÎ ÂÓÈÎÔ ÔÛÔÎÔÌÂ Ô Î È À Y À π π ø E ø : ª μπ Δπ À Y À E : ƒ À Δ À πª π À : πøƒ ª πδ à π πª π : μ ƒ À À À π º ªπ : μπ À ƒ , vpartheni@dolnet.gr π π : ƒ π ª π À ºøΔ ƒ ºπ øºà À: PHANIE ºøΔ ƒ ºπ Δ Àà À : BSIP, PHANIE, RETNA, PICTURE PRESS/HELLAS PRESS, THE NEW YORK TIMES ƒπ à ª ΑΦΙΕΡΩΜΑ 3 ª ª π ª Δ π π 10 ÚÔÛÙ Ù Ù ٠apple È È applefi ÙÔÓ ÏÈÔ 60 ΔÛÂÎ apple appleúèó applefi ÙË Ó Û ÔÏÈÎ ÚÔÓÈ 32 Ó ÌÂÏÂ È ÎÔapple ˆÚ Î Á  06 À Δ À : «ΔÔ ÛËÌ ÓÙÈÎfiÙÂÚÔ ÎÚÈÙ ÚÈÔ ÙˆÓ È ÎÔappleÒÓ Â Ó È Ë ÛÊ ÏÂÈ ÙˆÓ apple È ÈÒÓ» 16 π ΔƒOº : ΔÔ È ÈÙÔÏfiÁÈÔ ÙÔ Î ÏÔÎ ÈÚÈÔ 20 ƒo: fiûô ÚÂÈ ÔÓÙ È Û Πıëìâúèó ÛË 24 ª Δ π π : ÛÊ ÏÂÈ ÛÙÈ Úfi  28 μƒ º : ªÂÁ ÏÔ ÌappleÂÏ ÙÔ Û ÁÎ Ì 38 ΔÀà ª Δ : OÈ apple Á  ÛÙÔ ÓÂÚfi 42 ƒøδ μo π : ÙËÓ ÂÍÔ ˆÚ ÙÔÓ apple È ÙÚÔ 46 π μ Δ : Δ Ì ÛÙÈÎ ÁÈ Ó apple Ó fiï Î Ï 50 Oπªø π : ŸÙ Ó ÙÔ apple È ÂÈ apple ÚÂÙfi 52 ÀΔπ : Δ Ì ÛÙÈÎ ÙË ˆÙ ÙÈ 58 øδ : È, ÏÏ ÌÂ Ì ÙÚÔ 62 ªμO π : ªËÓ ÍÂ Ó Ù ÙÈ Âapple Ó ÏËappleÙÈÎ fiûâè 66 Oƒ O π : ŒÏÂÁ Ô ÁÈ ÛÎÔÏ ˆÛË Î È Î ÊˆÛË 68 ƒ π : ˆÙÈÎ ÛËÌ Û Ô appleúôïëappleùèîfi ÏÂÁ Ô 70 À π : È Ù Ú ÛÂ Ó ÁÓˆÛË Î È ÁÚ Ê 72 ƒª ΔO O π : apple ıâûë ÛÙÈ Â Ú 73 À π πo: OÈ ÁÈÂÈÓ ÂappleÈÏÔÁ 76 O O : Δ apple È È ÙÚÈÎ È ÙÚÂ ÙˆÓ ËÌfiÛÈˆÓ ÓÔÛÔÎÔÌ ˆÓ ÙË ÒÚ

5 YG10_005_005_ R :48 ÂÏ 35 Untitled /7/2008 3:12:59 ìì

6 YG10_006_007 YNENTEY H** :37 ÂÏ 6 À Δ À ΕΛΕΝΗ ΠΕΤΡΟΥΛΑΚΗ ƒπ π Àª ªπ ª Δ π π Δƒ 6 À π ƒ + ø

7 YG10_006_007 YNENTEY H** :37 ÂÏ 7 À Δ À ΣΤΑ ΓΑΛΑΝΑ ΝΕΡΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΕΠΙΛΕΓΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΜΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ Η ΕΛΕΝΗ ΠΕΤΡΟΥΛΑΚΗ. ΟΤΑΝ ΚΑΤΗΦΟΡΙΖΕΙ ΣΤΗΝ ΠΛΑΖ ΜΕ ΤΙΣ ΤΡΕΙΣ ΜΙΚΡΕΣ ΠΡΙΓΚΙΠΕΣΕΣ ΤΗΣ, ΕΧΕΙ ΤΗΝ ΑΙΣΘΗΣΗ ΟΤΙ ΟΔΗΓΕΙ ΚΟΝΒΟΪ! ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΔΕΒΕΤΖΟΓΛΟΥ «ΔÒÚ ÌÂ Ù apple È È ÙÔ ÛËÌ ÓÙÈÎfiÙÂÚÔ ÎÚÈÙ ÚÈÔ Â Ó È Ë ÛÊ ÏÂÈ. È ÔÊÂ ÏÂÈ Ùfi Ó ÙÔ appleúô Ï ÂÈ. È ÊÔÚÂÙÈÎ ÂÓ ı Î ÓÂÈ È ÎÔapple, ı Ù Ï ÈappleˆÚ ÛÂÈ ÙÔ apple È ÛÔ Î È ı Ê ÁÂÙÂ fiïôè Û ÚÂÛÙËÌ ÓÔÈ» Σε σχολαστική και οργανωτική αλλά όχι σε καταπιεστική μητέρα φαίνεται πως εξελίσσεται η Ελένη Πετρουλάκη. Σήμερα, μεγαλώνει, τρία κοριτσάκια, ένα τριάμισι ετών και δύο ενάμισι έτους (δίδυμα ). Η γνωστή γυμνάστρια, που είναι παντρεμένη με τον πρώην ποδοσφαιριστή και νυν παράγοντα Ίλια Ίβιτς, θεωρεί απαραίτητο για τα παιδιά της να πηγαίνουν διακοπές τουλάχιστον για ένα μήνα. Και σίγουρα γνωρίζει καλά όλα αυτά που τεκμηριώνουν οι παιδοψυχολόγοι... «Είναι απαραίτητο για τη σωστή ψυχική και σωματική ανάπτυξη των παιδιών μου, τουλάχιστον μέχρι να φτάσουν στην ηλικία των 12 ετών, να πηγαίνουν διακοπές με συντροφιά τη μητέρα τους και όσο το δυνατόν περισσότερες ημέρες και με τους δύο γονείς», μας λέει η κ. Πετρουλάκη. Μάλιστα θεωρεί σημαντική «οικογενειακή υπόθεση» να βρίσκονται όλοι μαζί για όλη τη διάρκεια της ημέρας, έστω και εάν αυτό συμβαίνει μόνο κάποιες φορές τον χρόνο. «O πατέρας τους βρίσκεται στις διακοπές μαζί μας τα Σαββατοκύριακα και επίσης για περίπου δέκα ημέρες συνεχόμενες. Είναι απαραίτητο και για εκείνον να ζει ολόκληρα 24ωρα με τα παιδιά, καθώς απουσιάζει τις περισσότερες ώρες από το σπίτι λόγω δουλειάς. Είναι ευεργετική για όλη την οικογένεια αυτή η συνεύρεση για αρκετό χρονικό διάστημα». ƒ π Λίγα χρόνια πριν, στην ίδια άρεσε να ταξιδεύει και να ανακαλύπτει καινούργιους τόπους. Επέλεγε ως προορισμό σημεία της γης που έχουν κρυμμένες ομορφιές, δωμάτια με ωραία θέα, εστιατόρια με καλό φαγητό. Με τον ερχομό των παιδιών της όμως όλα αυτά άλλαξαν... Τα κριτήρια επιλογής προορισμού διακοπών μεταβάλλονται μόλις αποκτήσεις τον πρώτο απόγονο... «Τώρα με τα παιδιά το σημαντικότερο κριτήριο είναι η ασφάλεια. Και οφείλεις αυτό να το προβλέψεις. Διαφορετικά δεν θα κάνεις διακοπές, θα ταλαιπωρήσεις το παιδί σου και θα φύγετε όλοι δυσαρεστημένοι, έχοντας ξοδέψει αρκετό πολύτιμο χρόνο και χρήματα. Σε δεύτερη μοίρα πρέπει να βάζει μία μητέρα την ομορφιά του τοπίου, το καλό φαγητό και την εύκολη μετάβαση στο εμπορικό κέντρο της πόλης για shopping». Επιπλέον, για την επιλογή των διακοπών λαμβάνει υπόψη της και τις επιθυμίες των μωρών. «Θάλασσα, πισίνα, οτιδήποτε έχει σχέση με νερό. Τα παιδιά μου τρελαίνονται να τσαλαβουτάνε. Δεν θέλουν να βγουν έξω», μας λέει. Στα παιδιά της αρέσει και το δημιουργικό παιχνίδι, γι αυτό φροντίζει το μέρος που θα βρεθούν να έχει οργανωμένο παιδότοπο και ειδικούς παιδαγωγούς. «Αισθάνομαι ότι τα παιδιά μου έχουν άλλες απαιτήσεις από αυτές που είχα εγώ ως βρέφος ή παιδί. Είναι εξαιρετικά αυξημένες, το διαισθάνομαι πως βαριούνται να κάθονται χωρίς να κάνουν κάτι». Oι διακοπές με τα τρία παιδιά της είναι γι αυτήν από τις πιο ευτυχισμένες στιγμές... Δεν την κουράζουν ψυχικά και δεν έχει δυσανασχετήσει ούτε στιγμή, ανακαλώντας στο μυαλό της ανέμελες στιγμές του παρελθόντος. «Είναι πραγματικές διακοπές γιατί περνάμε πολύ χρόνο στη θάλασσα και στη φύση κι αυτό κάνει ευτυχισμένα τα παιδιά μου. Επίσης, όσο μικρά και εάν είναι τα δίδυμα, το αισθάνομαι πως γίνονται πιο κοινωνικά και είναι πραγματικά ιδιαίτερα τρυφερό να τις βλέπεις να κάνουν τις πρώτες τους φιλίες με τους διπλανούς». Δ ƒ Δ Φέτος, για τις πρώτες διακοπές των διδύμων επέλεξε τη γενέτειρά της, την Κρήτη. «Στην Κρήτη μένουν οι γονείς μου, η γιαγιά μου και ο παππούς μου. Θεωρώ ευλογία που έχω ολόκληρη την οικογένειά μου στο νησί, διότι με κάνει κι εμένα να αισθάνομαι παιδί. Επιπλέον με βοηθούν με τα μωρά και ειλικρινά περνάμε όμορφες και ήρεμες διακοπές». Το χωριό της, οι Λιθίνες, είναι πολύ κοντά στη Σητεία και αυτό της παρέχει ασφάλεια. «Βέβαια πριν ξεκινήσω για διακοπές μίλησα με τον παιδίατρό μας και έχω το OK να του τηλεφωνήσω ανά πάσα στιγμή. Μέχρι τώρα δεν έχουμε αντιμετωπίσει κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα». Όταν βρίσκονται στην παραλία, δεν μένει συνεχώς από πάνω τους, αλλά επιτρέπει να αισθάνονται ελευθερία κινήσεων. «Νομίζω ότι έχουν πάρει αρκετά στοιχεία από την κρητική μου ιδιοσυγκρασία και είναι πολύ κοινωνικά. Τα αφήνω ελεύθερα να μιλούν και να κάνουν παρέα όταν είμαστε στην παραλία, ωστόσο θεωρώ την επίβλεψή μου επιβεβλημένη». Όταν τα παιδιά της μεγαλώσουν, η κυρία Πετρουλάκη επιθυμεί να έχουν τις πιο όμορφες αναμνήσεις από την παιδική τους ηλικία, γι αυτό και συζητάει αμέτρητες ώρες μαζί τους. «Στόχος μου είναι να αποκτήσω τη μέγιστη επικοινωνία με τα παιδιά μου, ώστε να γίνονται αρμονικά τα πάντα και όχι μόνο οι διακοπές τους. Ό,τι άλλο τις αφορά, το σχολείο, οι φίλοι, οι σπουδές, η εργασία και ό,τι αποφασίσουν να κάνουν στο υπόλοιπο της ζωής τους θέλω η επιλογή τους να είναι συνειδητή...». À π ƒ + ø 7

8 YG10_008_009 YPOYRGEIO a** :50 ÂÏ 24 ƒ À π H ZΩΗ ΕΧΕΙ Ãƒøª ΒΡΕΣ ΤΟ π ΣΟΥ Η ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ «Η ΖΩΗ ΕΧΕΙ ΧΡΩΜΑ», ΕΙΝΑΙ Η ΠΡΩΤΗ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΕΝΗ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΛΕΥΡΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ ΝΑ ΑΝΟΙΞΕΙ ΕΝΑ ΔΙΑΛΟΓΟ ΜΕ ΤΙΣ ΝΕΕΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΑΣ ΜΑΣ ΓΙΑ ΚΡΙΣΙΜΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣ. Είναι η πρώτη προσπάθεια που γίνεται από το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, για να αποκτήσει επιτέλους η χώρα μας μία σταθερή, στοχευμένη και σύγχρονη πολιτική αγωγή υγείας. Είναι μία επένδυση για το μέλλον του τόπου μας για την προστασία της υγείας, για τη δημιουργία ενός σύγχρονου πολιτισμού πρόληψης. Είναι τέλος, η πρώτη φορά που η ελληνική πολιτεία με φαντασία και καινοτομία τολμά να μιλήσει στη γλώσσα των νέων, να τους αγγίξει, να τους καλέσει να γίνουν οι ίδιοι πρεσβευτές και εθελοντές στον αγώνα που καταβάλλουμε για την διάδοση των αξιών της πρόληψης. Η εκστρατεία «Η Ζωή έχει Χρώμα» ξεδιπλώνει τις αξίες της ζωής, καταπολεμά ο,τιδήποτε διακυβεύει την υγεία των παιδιών μας, αναδεικνύει την αξία που έχει η δυναμική συμμετοχή όλων μας στην προάσπιση του δικαιώματος στη ζωή. Η εκστρατεία έχει ως κύριο στόχο την ευαισθητοποίηση και την ενημέρωση των νέων για τη σωστή αντιμετώπιση προβλημάτων όπως το κάπνισμα σε νεαρές ηλικίες, τα ναρκωτικά, ο αλκοολισμός, η ανθυγιεινή διατροφή, η έλλειψη άσκησης, ο σχολικός εκφοβισμός, η ελλιπής ενημέρωση γύρω από τη σεξουαλική αγωγή και η υπερβολική χρήση ηλεκτρονικών παιχνιδιών, θέματα τα οποία υποστηρίζονται από τους ακόλουθους πρεσβευτές καλής θελήσεως 1. Αλκοόλ : Χρηστός Λούλης 2. Άσκηση : Γιώργος, Χρήστος, Ζάχος Αφρουδάκης 3. Βία / Σχολικός Εκφοβισμός : Μάριος Αθανασίου 4. Διατροφή : Λίνα Σακκά 5. Ηλεκτρονικά Παιχνίδια / Διαδίκτυο : Δημήτρης Διαμαντίδης 6. Κάπνισμα : Νίκος Κακλαμανάκης 7. Ναρκωτικά : Γιάννης Τσιμιτσέλης 8. Σεξουαλική Αγωγή : Ζέτα Μακρυπούλια Ανοίγοντας ένα ουσιαστικό και ανοικτό διάλογο με τη νέα γενιά για τον τρόπο ζωής της και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει σε καθημερινό επίπεδο: Δημιουργούμε τις βάσεις για να έχουμε καλά ενημερωμένους και υπεύθυνους πολίτες για ζητήματα υγείας. Καθιστούμε την υγεία τρόπο ζωής για τις νέες και τους νέους της χώρας μας. Ενημερώνουμε την ελληνική οικογένεια για τις ευκαιρίες, τις προκλήσεις και τους κινδύνους που προκύπτουν καθημερινά από τον σύγχρονο τρόπο ζωής. Διασυνδέουμε όλους τους κρατικούς φορείς αλλά και την κοινωνία των πολιτών στον αγώνα για την πρόληψη. Το Υπουργείο μας έχει ήδη προχωρήσει στο σχεδιασμό του αναγκαίου επιστημονικού και εκπαιδευτικού υλικού, που αποτελεί τη βάση και την αιχμή του προγράμματος. Σε συνεργασία με το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, προχωρούμε στην ανάπτυξη συγκεκριμένων και στοχευμένων δράσεων, που θα ενσωματωθούν στον κύριο εκπαιδευτικό κορμό όλων των σχολείων της χώρας. Θέλουμε ένα ανοικτό, ενεργητικό και διάφανο σύστημα δημόσιας υγείας. Ένα σύστημα δημόσιας υγείας που δεν φοβάται την ενημέρωση, το διάλογο, την αποδοχή του διαφορετικού. Ένα σύστημα δημόσιας υγείας, στο οποίο η πρόληψη είναι πρωταρχική μέριμνα για όλους και οι πολίτες γνωρίζουν από πολύ νεαρές ηλικίες πως μπορούν να διεκδικήσουν το αναφαίρετο δικαίωμα τους στη ζωή. Η εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, «Η Ζωή έχει Χρώμα», εντάσσεται στον ευρύτερο σχεδιασμό του Υπουργείου μας για μία σύγχρονη πολιτική δημόσιας υγείας και κάνει πράξη την φιλοσοφία της πολιτικής μας για τη δημόσια υγεία. Για να περιφρουρήσουμε όλοι μαζί, το δικαίωμα στη ζωή με άξονα την γνώση και την πληροφόρηση. Με άξονα έναν πολιτισμό υγείας, που πιστεύει πραγματικά, σε όλα αυτά που μπορούμε να πετύχουμε ως ενεργοί και υπεύθυνοι πολίτες.

9 YG10_008_009 YPOYRGEIO a** :50 ÂÏ 25 Untitled /7/ :17:46 17 ìì

10 YG10_010_015 ºPA KIA** :59 ÂÏ 10 ƒª Δ π ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΣΑΣ ΤΙΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΔΕΚΑΕΤΙΕΣ ΜΕΙΩΘΗΚΕ ΣΟΒΑΡΑ ΣΤΗ ΣΤΡΑΤΟΣΦΑΙΡΑ ΤΟ ΠΑΧΟΣ ΤΟΥ ΟΖΟΝΤΟΣ, ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΑΠΟΡΡΟΦΑ ΜΕΓΑΛΟ ΜΕΡΟΣ ΤΗΣ ΥΠΕΡΙΩΔΟΥΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑΣ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ. ΑΥΤΟ, ΣΕ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟ ΜΕ ΤΗ ΡΥΠΑΝΣΗ ΤΗΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ, ΕΙΧΕ ΩΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΝΑ ΑΥΞΗΘΕΙ Η ΥΠΕΡΙΩΔΗΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΑΛΟΓΙΣΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΣΤΟΝ ΗΛΙΟ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΛΕΣ ΚΑΙ ΣΟΒΑΡΕΣ Οκαρκίνος του δέρματος παρουσιάζει αύξηση και σύμφωνα με σχετικές έρευνες η ηλιακή ακτινοβολία σχετίζεται με την ανάπτυξη του 90% των δερματικών καρκίνων. Στην πραγματικότητα, αν δεν αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τον ήλιο, τα παιδιά μας θα κινδυνεύουν τρεις φορές περισσότερο από ό,τι οι παππούδες τους να παρουσιάσουν μελάνωμα την πιο επιθετική μορφή καρκίνου του δέρματος. Ήδη το μελάνωμα αποτελεί παγκοσμίως την τρίτη πιο διαδεδομένη μορφή καρκίνου στις ηλικίες ετών, ενώ στη χώρα μας διαγιγνώσκονται μελανώματα ή άτυποι σπίλοι («ελιές») σε ολοένα και περισσότερα παιδιά και εφήβους, ακόμα και σε βρέφη ηλικίας μόλις 17 μηνών! Αυτό που χρειάζεται να αντιληφθούμε είναι ότι η μεγαλύτερη ζημιά από τον ήλιο που πυροδοτεί τον καρκίνο προκαλείται στα πρώτα 18 χρόνια της ζωής ενός ανθρώπου και αναμφισβήτητα σχετίζεται με την πολύωρη παραμονή του στην ύπαιθρο κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού, των διακοπών ή και των αθλητικών δραστηριοτήτων. ΔË ÚÔ ø Δ Δπ ºƒ π È ı ÓÙÚÈ ÙÔ ıôïôáô Ó ÙÔÌÈÎÔ ΔÌ Ì ÙÔ ÛÙÔ Ô- ÛÔÎÔÌÂ Ô «ˆÙËÚ», ÂappleÈÛÎ appleùúè Î ıëá ÙÚÈ ÂÚÌ ÙÔapple ıôïôáô Ó ÙÔÌ ÛÙËÓ π ÙÚÈÎ ÔÏ ÙÔ ÓÂappleÈÛÙËÌ Ô Ã Ú ÚÓÙ, ÓÙÈappleÚÔÛÒappleÔ ÙË ÏÏ ÛÙÔ ÚfiÁÚ ÌÌ ªÂÏ ÓÒÌ ÙÔ ÙÔ ÁÎfiÛÌÈÔ OÚÁ ÓÈÛÌÔ ÀÁ Επιστημονικές μελέτες έχουν αποδείξει ότι η αλόγιστη και παρατεταμένη έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία κατά την παιδική και την εφηβική ηλικία, ιδιαίτερα όταν συνδυάζεται με ηλιακά εγκαύματα, προκαλεί μόνιμες βλάβες στο DNA των δερματικών κυττάρων, διαταράσσοντας τη φυσιολογική λειτουργία τους. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι το παιδί μεγαλώνοντας θα έχει περισσότερες πιθανότητες να πάθει διάφορες μορφές καρκίνου και ιδιαίτερα το μελάνωμα, τον σοβαρότερο κακοήθη όγκο του δέρματος. Είναι προφανές ότι αν το άτομο υιοθετήσει σωστή συμπεριφορά έκθεσης στον ήλιο, θα αποφύγει τη βλάβη του DNA και θα εξασφαλίσει την πρόληψη του καρκίνου του δέρματος. Δ ª ÀΔΔ ƒ Όταν ο άνθρωπος εκτίθεται στον ήλιο, ειδικά κύτταρα του δέρματος, τα μελανοκύτταρα, παράγουν μια ουσία μαύρου χρώματος, τη μελανίνη, που δημιουργεί ένα είδος ομπρέλας πάνω από τα υπόλοιπα δερματικά κύττα- 10 À π ƒ + ø

11 YG10_010_015 ºPA KIA** :59 ÂÏ 11 ƒª ρα και το DNA τους, προστατεύοντάς τα με τη διαδικασία του «μαυρίσματος» από τις βλαπτικές ακτίνες του ήλιου, τις υπεριώδεις (UV) ακτινοβολίες. Είναι προφανές ότι η διαδικασία του φυσικού «μαυρίσματος» είναι απόλυτα φυσιολογική και προστατευτική οποτεδήποτε ο άνθρωπος εκτίθεται στον ήλιο με μέτρο και σύνεση, προσφέροντας την ευκαιρία στα μελανοκύτταρα να εκτελέσουν τη δουλειά τους με φυσιολογικούς ρυθμούς. Αντίθετα, κανένα απότομο μαύρισμα κατά τη διάρκεια ολιγοήμερων διακοπών ή με τη χρήση συσκευών τεχνητού μαυρίσματος (solarium) δεν είναι υγιές. Ιδιαίτερα για το παιδικό δέρμα, είναι τεκμηριωμένο ότι ακόμα και ένα ηλιακό έγκαυμα με φουσκάλες διπλασιάζει τον κίνδυνο ανάπτυξης μελανώματος ή κάποιου άλλου είδους καρκίνου του δέρματος στη μετέπειτα ζωή του. Στην πραγματικότητα λοιπόν, το «σοκολατένιο» απότομα μαυρισμένο δέρμα κατά τη διάρκεια σύντομων θερινών ή χειμερινών διακοπών δεν αποτελεί ένδειξη υγείας, αλλά αποδεικτικό στοιχείο βλαπτικής για τα δερματικά κύτταρα διαδικασίας. Έτσι, ακόμα και όταν το παιδί σας φαίνεται χαριτωμένο με τη μαυρισμένη πλατούλα και τις καλοκαιρινές φακίδες πάνω στη μύτη του, αυτές οι κηλίδες στην πραγματικότητα είναι αποδεικτικά στοιχεία της ζημιάς που προξένησε ο ήλιος. Πρέπει να επισημανθεί ότι τα προαναφερόμενα σε καμία περίπτωση δεν υπαγορεύουν την εκ μέρους των ενηλίκων απαγόρευση στα παιδιά να παίζουν στον ήλιο. Η χαρούμενη και αισιόδοξη διάθεση των Ελλήνων απέναντι στην πληθώρα των προβλημάτων που απορρέουν από την καθημερινότητα, συσχετίζεται άμεσα με την έντονη ηλιοφάνεια της χώρας μας και αποτελεί εγγύηση για καλή μελλοντική υγεία. Εξάλλου είναι γνωστό ότι με την έκθεση στον ήλιο συντίθεται από το δέρμα η βιταμίνη D, που παίζει σπουδαίο ρόλο για την ανάπτυξη των παιδιών, αφού βοηθά στην απορρόφηση του ασβεστίου, διασφαλίζοντας την εναπόθεσή του στα οστά. Αρκεί η έκθεση στον ήλιο να γίνεται με μέτρο και με τις σωστές προφυλάξεις. Υιοθετώντας σωστές συνήθειες, εξασφαλίζετε ότι ο ήλιος θα παραμείνει φίλος των παιδιών σας και δεν θα γίνει εχθρός. ª π À à π ΔÀ Δ À ƒª Δ (ºøΔ ΔÀ ) Τα παιδιά, ανεξάρτητα από το χρώμα του δέρματός τους, είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στην ηλιακή ακτινοβολία. Όσον αφορά όμως την προστασία από τον ήλιο, ο τύπος του δέρματος παίζει σημαντικό ρόλο. Εάν το παιδί σας έχει, για παράδειγμα, ανοιχτόχρωμο δέρμα με φακίδες, γαλαζοπράσινα μάτια και κοκκινωπά μαλλιά, πρέπει να το προφυλάξετε από υπερβολική ή λανθασμένη έκθεση στον ήλιο μέχρι να γίνει τουλάχιστον 12 μηνών, ενώ τα μωρά με σκούρα επιδερμίδα έχουν πολύ καλύτερο σύστημα προστασίας από τον ήλιο. Είναι σημαντικό λοιπόν για τους γονείς να γνωρίζουν τον βαθμό ευαισθησίας του δέρματος του μωρού τους στον ήλιο, ώστε να αποφύγουν το ηλιακό έγκαυμα. Oι επιστήμονες έχουν καθορίσει 6 τύπους ανθρώπων (φωτότυπους) ανάλογα με το χρώμα των μαλλιών, των οφθαλμών και του δέρματός τους, αλλά και την τάση που εμφανίζουν για ηλιακό έγκαυμα ή μαύρισμα. Φωτότυπος Ι: Το δέρμα καίγεται εύκολα και δεν μαυρίζει ποτέ. Φωτότυπος ΙΙ: Το δέρμα καίγεται εύκολα και μαυρίζει δύσκολα. Φωτότυπος ΙΙΙ: Το δέρμα καίγεται αρκετά εύκολα και μαυρίζει εύκολα. Φωτότυπος ΙV: Το δέρμα καίγεται δύσκολα και μαυρίζει εύκολα. Φωτότυπος V και VΙ: Το δέρμα καίγεται πολύ δύσκολα και εκ φύσεως είναι μαύρο. O φωτότυπος ενός παιδιού χρησιμεύει και για την επιλογή του αντιηλιακού του. Επισημαίνεται ότι πρέπει να επαγρυπνείτε και να προστατεύετε το παιδί αποτελεσματικά από τον ήλιο, ιδιαίτερα αν: Έχει ηλικία μικρότερη των 2 ετών. Έχει ανοιχτόχρωμο δέρμα. Έχει κόκκινα ή ξανθά μαλλιά. Παίρνει φάρμακα (π.χ. αντιβιοτικά). Έχει φωτοευαισθησία δέρματος ή οφθαλμών. Δ ªøƒ π π Πολλοί, ακόμα και γιατροί, πιστεύουν ότι μωρό και ήλιος δεν συμβαδίζουν. Πρέπει λοιπόν τα μωρά να παραμένουν στη σκιά; Oι ειδικοί συμφωνούν ότι τα παιδιά που δεν έχουν συμπληρώσειτους πρώτους έξι μήνες της ζωής τους δεν πρέπει να εκτίθενται καθόλου στον ήλιο, γιατί το δέρμα τους είναι πολύ ευαίσθητο. Είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο ότι το δέρμα του ανθρώπου σε αυτή την ηλικία δεν έχει αναπτύξει ακόμα τους προστατευτικούς μηχανισμούς του απέναντι στην ηλιακή ακτινοβολία. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα μελανοκύτταρα δεν έχουν ωριμάσει αρκετά ώστε να παράγουν τη μελανίνη και επομένως το δέρμα του μωρού δεν έχει το φυσικό προστατευτικό φίλτρο του ενηλίκου. Έτσι, είναι ευκολότερο για τις υπεριώδεις ακτινοβολίες να διεισδύσουν στα βαθύτερα στρώματα του δέρματος, προκαλώντας σοβαρές κυτταρικές βλάβες. O προστατευτικός μηχανισμός του μαυρίσματος ολοκληρώνεται μέχρι την ηλικία των 12 μηνών. Στο μέσο λοιπόν μιας καλοκαιρινής ημέρας, ένα μωρό μπορεί να καεί από τον ήλιο σε διάστημα μικρότερο των 10 λεπτών! Αν και είναι προτιμότερο και ασφαλέστερο να μην εκθέτετε το μωρό σας απευθείας στον ήλιο, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι ο ήλιος πρέπει να «βλέπει» και τα μωρά, υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Με δεδομένη την απουσία του φυσικού μηχανισμού προστασίας του δέρματός τους, είναι προφανές ότι πρέπει να αποφεύγεται η χρήση των αντιηλιακών μέχρι την ηλικία των 6 μηνών. Υπενθυμίζεται ότι το αντιηλιακό από μόνο του δεν μπορεί να προστατεύσει ικανοποιητικά το δέρμα του παιδιού αυτής της ηλικίας, ενώ μπορεί να του προκαλέσει άλλα προβλήματα. Σε γενικές γραμμές να θυμάστε: Αποφύγετε τη χρήση αντιηλιακού σε μωρά κάτω των 6 μηνών. Εάν πρέπει να βγείτε έξω και δεν μπορείτε να αποφύγετε τον ήλιο, φορέστε στο μωρό καπέλο με πλατύ γείσο. 4 Untitled /7/2008 2:21:32 ìì

12 YG10_010_015 ºPA KIA** :59 ÂÏ 12 ƒª Δ Προτιμήστε το χαλαρό ντύσιμο πυκνής ύφανσης, που είναι κατάλληλο για να κρατήσει το μωρό σας δροσερό. Βεβαιωθείτε ότι το κεφαλάκι του μωρού σας, ο κορμός, τα χέρια και τα πόδια του είναι προστατευμένα. Βεβαιωθείτε ότι το καρότσι με το οποίο το μεταφέρετε σκιάζεται με κουκούλα ή ομπρέλα. Προτιμήστε καροτσάκι με επαρκή προστασία από τον ήλιο και στα πλαϊνά μέρη του. Αν θέλετε να πάρετε το μωρό στην παραλία μαζί με την υπόλοιπη οικογένεια, προγραμματίστε να κάνετε οικογενειακώς τα θαλάσσια μπάνια σας νωρίς το πρωί (8.30 π.μ. έως π.μ.) ή μετά τις 5.30 μ.μ. Φροντίστε η παραμονή σας να είναι σύντομη (15-30 λεπτά της ώρας) και κάτω από ομπρέλα. ƒ Δ π Δ π Δ μ À Δεν υπάρχουν εύκολοι και γρήγοροι κανόνες σχετικά με το ποιος βαθμός έκθεσης στον ήλιο είναι ασφαλής. Το ερώτημα λοιπόν είναι πώς θα προστατεύσουμε τα παιδιά μας χωρίς να στερηθούν τον ήλιο και τον φρέσκο αέρα μιας καλοκαιρινής ημέρας. Φυσικά, πρέπει να θυμάστε τα ακόλουθα μικρά αλλά πολύτιμα μυστικά για την προστασία από την ήλιο: Φροντίστε η παραμονή σας στην παραλία, την πισίνα, το δάσος ή στη βεράντα του σπιτιού σας να μην είναι παρατεταμένη. Oι υπεριώδεις (UV) ακτινοβολίες ανακλώνται σε επιφάνειες όπως είναι το νερό, η άμμος, το χώμα και το δάπεδο και μπορεί να προκαλέσουν ηλιακό έγκαυμα στο δέρμα του ανθρώπου ιδιαίτερα του παιδιού ακόμα και στη σκιά ενός δένδρου ή μιας ομπρέλας. Oι κανόνες ηλιοπροστασίας συνοψίζονται στον μνημονευτικό κανόνα ΜΑΓΙΚO ΡOΛOΪ, ο οποίος με τα αρχικά των λέξεων Μπλούζα, Αντιηλιακό, Γυαλιά, Ίσκιος, Καπέλο και Oμπρέλα καθορίζει τα εξαρτήματα της προστασίας. O έλεγχος της σκιάς μας αντικαθιστά το ρολόι, εφόσον το μικρό μήκος ή η εξαφάνισή της προσδιορίζει ότι η ώρα είναι ακατάλληλη για πολύωρη έκθεση στον ήλιο. Προγραμματίστε λοιπόν τα μπάνια του παιδιού σας έτσι ώστε να αποφεύγετε την επίσκεψη στην παραλία ή στην πισίνα (αν είναι ανοιχτή) από τις 11 π.μ. έως τις 5 μ.μ., δηλαδή τις ώρες κατά τις οποίες η ηλιακή ακτινοβολία είναι πιο έντονη. Στην παραλία, έχετε κατά νου τον κανόνα της σκιάς: εάν δεν μπορείτε να δείτε τη σκιά σας ή η σκιά σας είναι κοντύτερη από εσάς, πρέπει οπωσδήποτε να καταφύγετε σε σκιερό μέρος, σε ένα δωμάτιο ή και πίσω από τζαμαρία. Να είστε πάντοτε εξοπλισμένοι με ομπρέλα ή με μια μικρή τέντα για τον ήλιο. Μάθετε τα παιδιά να καταφεύγουν στη σκιά της ομπρέλας όταν παίζουν ø à πª π πδ ø Δ Δ Δ π Με βάση επιστημονικές μελέτες, μια τετραμελής οικογένεια πρέπει να καταναλώνει 250 ml αντηλιακό σε μια μέρα, αν το χρησιμοποιήσουν όλοι από δύο φορές. Oι περισσότεροι άνθρωποι εφαρμόζουν την αντηλιακή κρέμα στο δέρμα τους σε πολύ λεπτή στρώση, μειώνοντας τη δράση του SPF περίπου στα 2/3. Όπως αναφέρουν οι ειδικοί, αν απλώσετε το αντηλιακό σας δύο φορές, η πρώτη στρώση θα απορροφηθεί από το δέρμα, ενώ η δεύτερη θα καθήσει επάνω στο δέρμα, εξασφαλίζοντας πολύτιμη δράση. Με τη δεύτερη στρώση θα καλύψετε επίσης τις περιοχές που πιθανότατα παραλείψατε με την πρώτη. Σε ό,τι αφορά την εφαρμογή των αντηλιακών να θυμάστε: Το αντηλιακό χρειάζεται 20 λεπτά περίπου για να αρχίσει να λειτουργεί ως φίλτρο της ακτινοβολίας, γι αυτό συνιστάται η εφαρμογή του στο σώμα του παιδιού 30 λεπτά περίπου προτού βγείτε από το σπίτι. Φροντίστε να καλύψετε σωστά όλο το σώμα του παιδιού. Μην ξεχνάτε την πλάτη, τους ώμους και τα πόδια. Δείξτε ιδιαίτερη προσοχή στο πρόσωπο, εκπαιδεύοντας το παιδί να κλείνει τα μάτια του όταν του βάζετε αντηλιακό, μην παραλείποντας τα αυτιά, τη μύτη και τις άκρες των χειλιών. Εφαρμόστε το αντηλιακό σε δύο στρώσεις για πιο ολοκληρωμένη προστασία. Βάλτε αντηλιακό ξανά στο παιδί σας αφού βγει από το νερό κι αφού το σκουπίσετε με πετσέτα. Ακόμα κι αν το παιδί σας δεν κολυμπήσει καθόλου, η επίδραση του αντηλιακού διαρκεί για δύο ώρες περίπου. Μετά, πρέπει να το επαναλείψετε. Βάζετε αντηλιακό κάθε μία με δύο ώρες, ιδιαίτερα αν η σύνθεσή του είναι τέτοια που αφαιρείται με ένα χαρτομάντιλο ή ξεβγάζεται εύκολα με το νερό. Oι πρόσθετες εφαρμογές δεν επιμηκύνουν την περίοδο προστασίας του παιδιού από τον ήλιο (π.χ. εάν το παιδί σας είναι πιθανό να καεί έπειτα από μια ώρα στον ήλιο, μια επιπλέον στρώση αντηλιακού ύστερα από τη μια ώρα δεν θα του προσφέρει καμιά προστασία για την επόμενη ώρα στον ήλιο). Μην εμπιστεύεστε αντηλιακά που έχουν περισσέψει από προηγούμενα καλοκαίρια, ιδιαίτερα αν έχουν παραμείνει σε περιβάλον με συνθήκες υγρασίας. Μπορεί τα φίλτρα τους να μη λειτουργούν και επομένως να έχουν χάσει την ηλιοπροστατευτική τους δραστικότητα, γεγονός που δεν μπορείτε να ελέγξετε. Τα αντηλιακά είναι φάρμακα και όχι καλλυντικά. Προτιμήστε λοιπόν την αγορά τους απο φαρμακεία και ποτέ από χώρους που τα έχουν εκτεθειμένα επί μακρό χρονικό διάστημα στον ήλιο. 12 À π ƒ + ø

13 YG10_010_015 ºPA KIA** :59 ÂÏ 13 ƒª στην παραλία, για να αποφύγετε την ηλίαση και την ηλιακή καταπληξία. Αν η ομπρέλα είναι στημένη μακριά από την ακρογιαλιά, την οποία συνήθως προτιμούν τα παιδιά, πρέπει να τοποθετήσετε μία στο σημείο όπου παίζουν. Έχετε πάντοτε μαζί σας άφθονο νερό για να δίνετε στο παιδί, ώστε να προλάβετε την αφυδάτωση. Έχετε πάντοτε δεύτερο (ή και τρίτο) καπέλο στην τσάντα θαλάσσης, γιατί μπορεί το παιδί να χάσει ή να βρέξει το πρώτο. Προτιμήστε τα πλατύγυρα (ψαράδικου τύπου) καπέλα ή εκείνα που καλύπτουν και τον αυχένα (τύπου λεγεωνάριου). Αν και το να φοράει το παιδί σας όταν κολυμπάει μπλούζα με μανίκια είναι καλύτερο από το τίποτα, θυμηθείτε απαραίτητα να αλείψετε το σώμα του με αντιηλιακό ακόμα και κάτω από τη μπλούζα. Θυμηθείτε ότι την καλύτερη φωτοπροστασία προσφέρουν τα σκουρόχρωμα άνετα ρούχα πυκνής πλέξης, που δεν είναι βρεγμένα. Σε περιπτώσεις ειδικής ευαισθησίας του δέρματος του παιδιού σας, αναζητήστε στην αγορά ρούχα με προστασία ενάντια στις ακτίνες UV, όπως μαγιό, T-shirts και σορτς για μωρά και παιδιά, τα οποία να προφέρουν 40 SPF ή και περισσότερο, ακόμα κι αν βραχούν. πã π π Δ Το 80% της έκθεσής μας στον ήλιο συμβαίνει πριν από την ηλικία των 18 ετών. Σύμφωνα με τις σχετικές έρευνες, η μεγαλύτερη ζημιά από τον ήλιο συμβαίνει κατά την έκθεσή μας στη διάρκεια των καθημερινών δραστηριοτήτων μας, δηλαδή πηγαίνοντας για ψώνια ή παίζοντας στον κήπο. Τα παιδιά ιδιαίτερα χρειάζονται προστασία από τον ήλιο όταν βγαίνουν έξω για βόλτα ή για να παίξουν, αλλά και κατά τη διάρκεια του διαλείμματος, αν πηγαίνουν σε παιδικό σταθμό. Γι αυτό: 1. Εάν πρέπει να βγείτε έξω με το παιδί, κρατήστε το στη σκιά όσο το δυνατόν περισσότερο. Η σκιά από μόνη της μπορεί να μειώσει την έκθεση στην ακτινοβολία UV περίπου στο 75% και είναι αποτελεσματική όταν η έκτασή της είναι μεγάλη. 2. Αποφεύγετε τον ήλιο, τις ακατάλληλες ώρες (11 π.μ. έως 5 μ.μ.), ιδιαίτερα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. 3. Η χρήση του αντιηλιακού πρέπει να γίνει καθημερινή τελετουργία, όπως το βούρτσισμα των δοντιών. Συνηθίστε το παιδί σας να φοράει αντιηλιακό κάθε μέρα προτού βγει από το σπίτι, ακόμα και όταν έχει συννεφιά, καθώς 80% της UV ακτινοβολίας διαπερνά τα σύννεφα (ή και την ομίχλη). 4. Δώστε σαφείς οδηγίες σε όσους προσέχουν το παιδί (γιαγιά, μπέιμπι σίτερ, βρεφονηπιοκόμο) σχετικά με την προστασία του στον ήλιο. Στείλτε ένα αντιηλιακό και ένα καπέλο στον παιδικό σταθμό, εξηγώντας στη νηπιαγωγό ότι θέλετε το παιδί να τα φοράει οπωσδήποτε όταν βγαίνει έξω. 80% ÙË ÎıÂÛ Ì ÛÙÔÓ ÏÈÔ Û Ì ÓÂÈ appleúèó applefi ÙËÓ ËÏÈÎ ÙˆÓ 18 ÂÙÒÓ 5. Έχετε πάντοτε μαζί στην τσάντα σας τα αντιηλιακά του παιδιού, το καπελάκι του και τα γυαλιά του σε όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού. 6. Όταν πηγαίνετε στο πάρκο, στις κούνιες ή σε δάσος, καταλύστε στη σκιά ενός δέντρου, παροτρύνοντας και τα παιδιά να παίζουν στη σκιά και υπενθυμίζοντάς τους να έρχονται κοντά σας τακτικά, για να ξεκουραστούν και να πιουν νερό. 7. Στον κήπο ή στη βεράντα του σπιτιού σας, καλό θα είναι τα παιχνίδια του παιδιού να βρίσκονται σε μέρος σκιερό ή τουλάχιστον να τοποθετήσετε προσωρινά προστατευτικά για τον ήλιο στο σημείο όπου παίζει το παιδί. 8. Μην ξεχνάτε να βάζετε αντιηλιακό στο παιδί όταν αθλείται ή παίζει με τους φίλους του σε ανοιχτούς χώρους, ακόμα και όταν έχει συννεφιά. 9. Να έχετε πάντοτε μαζί σας νερό και φροντίστε να υπενθυμίζετε στο παιδί να το πίνει, ιδιαίτερα αν το παιχνίδι του απαιτεί έντονη δραστηριότητα. 10. Για να αποφύγετε τη χρήση μεγάλης ποσότητας αντιηλιακού, ντύνετε τα παιδιά με ελαφριά, βαμβακερά και άνετα ρούχα που καλύπτουν τα χέρια και τα πόδια τους, ώστε να είναι δροσερά κάτω από τον ήλιο. Μην ξεχνάτε όμως την ελαφρά επάλειψη με αντιηλιακό και κάτω από την μπλούζα. Δ ƒ Àà Τα καλοκαιρινά μπλουζάκια προσφέρουν ελάχιστη προστασία από τον ήλιο. Γι αυτό πρέπει να είστε προσεκτικοί στο ντύσιμο του παιδιού, καθώς και αυτό αποτελεί μέτρο προστασίας από τον ήλιο. Για να αυξήσετε την προστασία, φροντίστε να επιλέγετε τα σωστά υφάσματα για τα καλοκαιρινά ρούχα του παιδιού σας και τα σωστά καπέλα. Για τα ρούχα, προτιμήστε την πυκνή ύφανση. Αν μπορείτε να δείτε τα δάχτυλά σας μέσα από το ύφασμα, τότε το συγκεκριμένο ρούχο δεν μπορεί να προστατέψει το παιδί σας από τον ήλιο. Το χαλαρό ντύσιμο θα κρατήσει το παιδί δροσερό, ενώ τα σκουρόχρωμα υφάσματα θα κρατήσουν μακριά ακόμα περισσότερες ακτίνες UV. O μύθος ότι τα ανοιχτόχρωμα ρούχα είναι κατάλληλα για το καλοκαίρι έχει καταρριφθεί από καιρό. Θυμηθείτε ότι οι βεδουίνοι στην έρημο καλύπτουν το σώμα τους από πάνω μέχρι κάτω και φορούν κατάμαυρα ρούχα και κάλυμμα του κεφαλιού. Εάν είστε στην παραλία ή σε πισίνα, να γνωρίζετε ότι τα βρεγμένα ρούχα χάνουν τη μισή προστασία που παρέχουν σε σχέση με τις ακτίνες UV. Αναζητήστε στην αγορά ρούχα με προστατευτικές ιδιότητες απέναντι στην UV ακτινοβολία όπως μαγιό, T-shirts, σορτς και καπέλα για μωρά και παιδιά, τα οποία προφέρουν 40 SPF ή και περισσότερο, ακόμα κι αν βραχούν. Αν κατά τη διάρκεια της βόλτας ή του παιχνιδιού έξω από το σπίτι το παιδί πρόκειται να είναι εκτεθειμένο στον ήλιο, προτιμήστε να του φορέσετε 4 Untitled /7/2008 2:21:32 ìì

14 YG10_010_015 ºPA KIA** :59 ÂÏ 14 ƒª Δ ένα T-shirt (μπλουζάκι με μανίκια) αντί για φανελάκι ή μπλουζάκι με τιράντες, βάζοντας αντιηλιακό και κάτω από την μπλούζα. Τα καπέλα είναι βασικός εξοπλισμός για το καλοκαίρι. Έχετε πάντοτε ένα στην τσάντα σας και τα υπόλοιπα σε σημείο όπου φαίνονται, ώστε να τα βρίσκει γρήγορα το παιδί πριν βγει έξω. Επιλέξτε ελαφριά καπέλα (τα βαμβακερά και τα ψάθινα είναι ιδανικά) με πλατύ γείσο, για να σκιάζουν το πρόσωπο, τα αυτιά και τον σβέρκο. Αναζητήστε στην αγορά καπέλα σε σχήμα ανάλογο εκείνου των λεγεωνάριων, που καλύπτει και το πίσω μέρος του λαιμού, τον αυχένα. Να θυμάστε ότι οι μπαντάνες και τα μαντίλια δεν εξασφαλίζουν προστασία από τον ήλιο στα κοριτσάκια, αφού το προσωπάκι τους μένει εκτεθειμένο. Είναι χρήσιμο να υπάρχουν στο καπέλο λάστιχα ή κορδόνια, για να στερεώνονται σταθερά στο κεφάλι και να μη φεύγουν με τον αέρα, αν και πολλά παιδιά αντιπαθούν αυτόν τον περιορισμό. Δ π π π ƒ Δ π Όλοι οι άνθρωποι, μετά την ηλικία των 6 μηνών, χρειάζονται αντηλιακό για την προστασία από τον ήλιο. Ακόμα και τα παιδιά που μαυρίζουν εύκολα ή και τα άτομα με μαύρο χρώμα δέρματος χρειάζονται οπωσδήποτε αντηλιακό. Τον μεγαλύτερο κίνδυνο, πάντως, διατρέχουν τα παιδιά με ανοιχτό χρώμα δέρματος ή φακίδες (φωτότυπος 1 ή 2). Αυτό που χρειάζεται να καταλάβετε είναι ότι το αντηλιακό συμπληρώνει τη φυσική μας άμυνα απέναντι στις υπεριώδεις ακτινοβολίες και σε καμιά περίπτωση δεν την υποκαθιστά. Είναι σαφές επίσης ότι δεν εξασφαλίζει απόλυτη και ξεκάθαρη προστασία από τον ήλιο. Έτσι, ŸÏÔÈ ÔÈ ÓıÚˆappleÔÈ ÌÂÙ ÙËÓ ËÏÈÎ ÙˆÓ 6 ÌËÓÒÓ ÚÂÈ ÔÓÙ È ÓÙËÏÈ Îfi ÁÈ ÙËÓ appleúôûù Û applefi ÙÔÓ ÏÈÔ. ΔÔÓ ÌÂÁ Ï ÙÂÚÔ Î Ó ÓÔ, È ÙÚ Ô Ó Ù apple È È Ì ÓÔÈ Ùfi ÚÒÌ ÚÌ ÙÔ Ê Î Â η χρήση αντηλιακών δεν πρέπει να μας ενθαρρύνει ώστε να αφήνουμε τα παιδιά στον ήλιο περισσότερο του κανονικού. Oι πληροφορίες που αναγράφονται στις ετικέτες των αντηλιακών δεν είναι πάντα ακριβείς. Αυτός είναι ο λόγος που τα τελευταία χρόνια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε συνεργασία με τις βιομηχανίες καλλυντικών, επέβαλε την αλλαγή στις ετικέτες των αντηλιακών, προκειμένου οι πληροφορίες που αναγράφονται να είναι πιο σαφείς, αλλά και πάλι πολλές από τις σημερινές ετικέτες εξακολουθούν να είναι παραπλανητικές (για παράδειγμα, πολλά προϊόντα εμφανίζονται σαν να προστατεύουν απόλυτα από τις ακτίνες UVA και UVB, κάτι που τεχνολογικά και επιστημονικά είναι αδύνατον, ενώ ορισμένα προϊόντα για μωρά και παιδιά δίνουν την ψεύτικη εντύπωση ότι προστατεύουν επαρκώς αυτήν την ειδική και ευαίσθητη κατηγορία πληθυσμού). Με βάση πάντως τις νέες οδηγίες, οι ετικέτες θα πρέπει να ακολουθούν έναν παγκόσμιο κώδικα, π.χ. να αναγράφουν την ένδειξη προστασίας ελαφριά, μέτρια ή δυνατή αντί για ενδείξεις με νούμερα για τον δείκτη φωτοπροστασίας (SPF). Στο σημείο αυτό θα πρέπει να επισημανθεί ότι ο SPF αποτελεί αριθμό ο οποίος εκφράζει τον χρόνο που μπορεί να παραμείνει κάποιος στον ήλιο με τη χρήση του αντηλιακού, χωρίς να υποστεί ηλιακό έγκαυμα και σε καμιά περίπτωση δεν εκφράζει ένταση (βαθμό) φωτοπρο- ª! π Δøƒ ; Δπ Àª ; Αν και καλό είναι να μη συμβεί, να θυμάστε ότι σε περίπτωση ηλιακού εγκαύματος σπουδαίο ρόλο παίζει η σωστή περιποίηση. Χρησιμοποιήστε πρακτικές μεθόδους, π.χ. επάλειψη με γιαούρτι ή κομπρέσες με χαμομήλι μόνο σε περιπτώσεις που δεν μπορείτε να εξασφαλίσετε φαρμακευτική αγωγή ή και ιατρική περίθαλψη. Η σωστή φαρμακευτική αγωγή μπορεί να ανακουφίσει αμέσως το παιδί και να βοηθήσει το δέρμα να επανέλθει γρήγορα. Γι αυτό: Επικοινωνήστε με τον γιατρό ώστε να σας συστήσει την κατάλληλη καταπραϋντική κρέμα που θα χρειαστεί να εφαρμόσετε. Αποφύγετε τα ενυδατικά προϊόντα που έχουν ως βάση τους το πετρέλαιο, επειδή ανεβάζουν τη θερμοκρασία και προκαλούν εφίδρωση. Μην αφήνετε το παιδί σας να αγγίζει τα στεγνά και καμένα σημεία στο δέρμα του. Το ξεφλούδισμά τους όχι μόνο πολλαπλασιάζει τον κίνδυνο μόλυνσης, αλλά αυξάνει και την πιθανότητα και άλλου εγκαύματος. Ανακουφίστε το παιδί με χλιαρά λουτρά, στεγνώνοντάς το με πετσέτα με απαλές μικρές κινήσεις κάθετα προς τη δερματική επιφάνεια και χωρίς να τρίβετε το δέρμα. Εφαρμόστε κρύες κομπρέσες, καταπραϋντικά προϊόντα και υδροκορτιζονούχα κρέμα. Εάν στο σημείο που έχει καεί το παιδί εμφανιστούν φουσκάλες, θα πρέπει να επισκεφθείτε γιατρό ο οποίος σε ειδικές περιπτώσεις πιθανόν να αφαιρέσει το υγρό χρησιμοποιώντας μια αποστειρωμένη βελόνα, αφήνοντας το επάνω μέρος του δέρματος άθικτο. ΠΡOΣOΧΗ: Αποφύγετε τα άτομα του οικογενειακού περιβάλλοντος του παιδιού να σπάσετε τη φουσκάλα, για να μην προκαλέσετε μόλυνση της περιοχής. Αν η φουσκάλα σπάσει από μόνη της, κάνετε μπάνια στην περιοχή μόνον με αντισηπτικό και ποτέ με νερό της βρύσης. Εφόσον έχετε τη δυνατότητα, επισκεφθείτε γιατρό. Εάν το έγκαυμα είναι πολύ άσχημο, επίπονο ή έχει πύον, καλέστε αμέσως γιατρό ή μεταφέρετε το παιδί σε κέντρο υγείας ή νοσοκομείο. Έπειτα από έγκαυμα το παιδί θα πρέπει να μην κυκλοφορήσει στον ήλιο για λίγες μέρες μετά την υποχώρηση των συμπτωμάτων. Τον αριθμό των ημερών θα καθορίσει η βαρύτητα του εγκαύματος. Συνήθως πάντως προτείνονται 3-7 ημέρες. Φροντίστε το σημείο που κάηκε το παιδί να είναι καλυμμένο από τα ρούχα, ακόμα κι όταν βγει καινούργιο δέρμα. Το νέο δέρμα είναι πιο ευαίσθητο, επειδή το στρώμα του έχει λιγότερη προστατευτική χρωστική ουσία (μελανίνη). 14 À π ƒ + ø

15 YG10_010_015 ºPA KIA** :59 ÂÏ 15 ƒª στατευτικής ικανότητας του αντηλιακού. Επιπλέον, θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι αφορά μετρήσεις που σχετίζονται μόνον με τη UVB ακτινοβολία του ήλιου και όχι με την UVA που αποτελεί το μεγαλύτερο τμήμα της ηλιακής ακτινοβολίας και που μόλις τα τελευταία χρόνια έχει αποδειχθεί ότι δεν είναι ακίνδυνη. Αυτό πάντως που οι γονείς χρειάζεται να καταλάβουν είναι ότι η εφαρμογή οποιουδήποτε αντηλιακού δεν είναι από μόνη της αρκετή για την προστασία από τον ήλιο. Αντίθετα, απαραίτητη είναι η υιοθέτηση όλων των κανόνων ηλιοπροστασίας. Γενικά προτιμήστε ένα προϊόν που είναι φιλικό για το παιδικό δέρμα. Εάν το παιδί σας έχει ευαίσθητο δέρμα, αναζητήστε ένα προϊόν χωρίς χημικά συστατικά ή ζητήστε τη συμβουλή δερματολόγου. Ελέγξτε την ημερομηνία λήξης του αντηλιακού. Βεβαιωθείτε ότι εξασφαλίζει την προστασία από τη UVA και τη UVB ακτινοβολία. Φυσικά ή χημικά φίλτρα Τα αντηλιακά για παιδιά περιέχουν είτε φυσικά φίλτρα, όπως ψευδάργυρο ή οξείδιο τιτανίου, που απωθούν τις UV ακτίνες από το δέρμα είτε χημικά ή μερικές φορές και τα δύο. Γι αυτό: Εξετάστε τα συστατικά του αντηλιακού. Το οξείδιο ψευδαργύρου, το διοξείδιο τιτανίου ή η οξυμπενζόνη προστατεύουν το δέρμα από τις ακτίνες UVB και UVA. Oι φόρμουλες που περιέχουν φυσικά φίλτρα είναι άμεσα αποτελεσματικές, ενώ τα αντηλιακά με τα χημικά απωθητικά χρειάζονται λεπτά για να δράσουν, γι αυτό ανάλογα με το είδος θα πρέπει να φροντίσετε να τα εφαρμόσετε στο δέρμα σε άλλο χρόνο πριν εκθέσετε το παιδί στον ήλιο. Δείκτης φωτοπροστασίας (SPF) Η διαβάθμιση SPF (sun protection factor - δείκτης αντηλιακής προστασίας) σχετίζεται μόνο με το ποσοστό των ακτίνων UVB που διαπερνούν το δέρμα. Η προστασία από τις ακτίνες UVA σημαίνεται από διαβάθμιση αστεριών από το ένα έως το πέντε. Όσο υψηλότερο είναι το SPF τόσο περισσότερο επιτρέπει να παραμείνει το παιδί σας στον ήλιο χωρίς να καεί. Για παράδειγμα, αν το παιδί σας κανονικά και χωρίς αντηλιακό καίγεται μέσα σε δέκα λεπτά, τότε επαλείφοντας το δέρμα του με αντηλιακό SPF 15 θα το διαφυλάξετε από το ηλιακό έγκαυμα για περίπου δυόμισι ώρες (δηλαδή 15 φορές περισσότερο). Υπάρχει μικρή διαφορά μεταξύ των αντηλιακών με υψηλότερο δείκτη προστασίας. Για παράδειγμα, αντηλιακό με SPF 15 φιλτράρει το 93-94% των ακτίνων UVB, άλλο με SPF 30 φιλτράρει το 96% των ακτίνων, ενώ ένα τρίτο με SPF 60 φιλτράρει το 98% των ακτίνων, δηλαδή 3 έως 4% παραπάνω. Σε κάθε περίπτωση να θυμάστε: Για τα παιδιά χρησιμοποιούμε αντηλιακό με δείκτη προστασίας τουλάχιστον SPF 20. O υψηλός δείκτης προστασίας καθυστερεί, αλλά δεν εμποδίζει τα εγκαύματα. Ένα αντηλιακό με δείκτη προστασίας 20 ή υψηλότερο μπορεί να προστατέψει, όμως σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπει τη συνεχή έκθεση στον ήλιο. Αδιάβροχα αντηλιακά Ακόμα και τα αδιάβροχα αντηλιακά χάνουν την αποτελεσματικότητά τους ύστερα από 80 λεπτά στο νερό κι ακόμη νωρίτερα, εάν τα παιδιά τα χτυπάει το κύμα, ιδρώνουν κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού ή σκουπίζονται με την πετσέτα μετά το μπάνιο. Γι αυτό θα πρέπει: Να βάζετε αντηλιακό στο παιδί κάθε δύο ώρες, εφόσον είστε ακόμα στον ήλιο. Αν χρησιμοποιήσετε αντηλιακό σε μορφή γέλης (gel), η επάλειψη θα πρέπει να γίνεται σε συντομότερο χρονικό διάστημα. Να ανανεώνετε την εφαρμογή μετά το μπάνιο, μετά το σκούπισμα ή και ύστερα από έντονη εφίδρωση. Δ π πøδπ π * Όταν ταξιδεύετε με αυτοκίνητο χρησιμοποιείτε πάντα τα ειδικά προστατευτικά ηλίου για τα παράθυρα, προκειμένου να προστατέψετε το παιδί σας από την ακτινοβολία UVA (η οποία διαπερνά τα τζάμια σε αντίθεση με τη UVB). * Βάζετε αντηλιακό αν πρόκειται να πάτε εκδρομή ή να ταξιδέψετε με το αυτοκίνητο ή με οποιοδήποτε άλλο μέσο. * Φροντίστε ώστε ο χώρος του αυτοκινήτου να αερίζεται και αν χρησιμοποιείτε κλιματιστικό, να μη χτυπά απευθείας το παιδί. * Αποφεύγετε να ταξιδεύετε τις πολύ ζεστές περιόδους του καλοκαιριού, και ποτέ σε περίοδο καύσωνα. * Αν πρόκειται να ταξιδέψετε με παιδιά με καράβι και το ταξίδι είναι πολύωρο, φροντίστε να κλείσετε καμπίνα, αποφεύγοντας να καταλύσετε στο κατάστρωμα, καθώς ο ήλιος αλλάζει θέση. * Αποφύγετε διακοπές με παιδιά σε μέρος που δεν έχει σε μικρή απόσταση αγροτικό ιατρείο, κέντρο υγείας ή νοσοκομείο. Αποφύγετε επίσης τη διαμονή σας σε μέρη χωρίς συχνή συγκοινωνία που θα σας επιτρέψει τη γρήγορη προσέγγιση ιατρικής βοήθειας αν τη χρειαστείτε. * Εάν πρόκειται να ταξιδέψετε στο εξωτερικό, σιγουρευτείτε ότι οι συνθήκες θα είναι άνετες και ασφαλείς για τα παιδιά. * Μην ξεχάσετε να πάρετε μαζί σας ένα μικρό φαρμακείο με τα απαραίτητα σε καταστάσεις ανάγκης. Αντηλιακά αποκλειστικά για παιδιά Σχετικά με την ασφάλεια των αντηλιακών, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρόσφατα επανεξέτασε όλα τα συστατικά παρασκευής τους και αξιολόγησε την ικανότητά τους για προστασία των παιδιών από τον ήλιο. Το συμπέρασμα ήταν ότι τα προϊόντα είναι ασφαλή στα ισχύοντα επιτρεπόμενα όρια χρήσης. Παρ όλα αυτά, πολλά αντηλιακά περιέχουν χημικά τα οποία πιθανώς να προκαλούν προβλήματα, όπως ερεθιστικές δερματίτιδες. Χρησιμοποιείτε οπωσδήποτε αντηλιακά προϊόντα για παιδιά. Αν χρειαστεί να χρησιμοποιήσετε το δικό σας αντηλιακό, βάλτε στο παιδί μικρότερη ποσότητα. Για τη μεγαλύτερη δυνατή ασφάλεια, επιλέξτε αντηλιακά με υποαλλεργική σύνθεση και χωρίς άρωμα. Αν το παιδί έχει ευαίσθητο δέρμα, παρουσιάζει αλλεργίες ή ατοπική δερματίτιδα, ζητήστε τη συμβουλή του δερματολόγου ή αλλεργιολόγου, ο οποίος θα συστήσει το κατάλληλο αντηλιακό και προϊόντα καθαρισμού και ενυδάτωσης. À π ƒ + ø 15

16 YG10_016_018 ZEPBA** :57 ÂÏ 16 π Δƒ º Δ ΤΟ π πδ π ΤΟΥ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΥ ΕΙΝΑΙ ΠΛΕΟΝ ΚΑΛΑ ΤΕΚΜΗΡΙΩΜΕΝΟ ΠΩΣ Η ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΤΟΝ ΙΔΑΝΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ, ΚΑΘΩΣ ΒΟΗΘΑ ΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΝΑ ΕΦΟΔΙΑΖΕΤΑΙ ΜΕ ΟΛΑ ΤΑ ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΠΟΥ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΓΙΑ ΝΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΟΜΑΛΑ ΚΑΙ ΝΑ ΘΩΡΑΚΙΖΕΤΑΙ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΙΣ ΧΡΟΝΙΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ. ΤΩΡΑ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ, Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΣΕΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟ ΕΝΑΝ ΕΠΟΧΙΚΟ «ΕΧΘΡΟ»: ΤΟΝ ΚΑΥΣΩΝΑ ΔË ƒ π ƒμ ÏÈÓÈÎ È ÈÙÔÏfiÁÔ ÛÙÔ ÔÛÔÎÔÌÂ Ô ˆÓ. &. ÚÈ ÎÔ Ογενικός κανόνας στη διατροφή ενός παιδιού είναι πως καθημερινά θα πρέπει να καταναλώνει τρόφιμα από όλες τις ομάδες τροφίμων: γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα, πρωτεϊνούχα τρόφιμα (ψάρι, κοτόπουλο, γαλοπούλα, κρέας, αυγά), αμυλούχα (ψωμί, ζυμαρικά, ρύζι, πατάτες), τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες (φρούτα και λαχανικά), καθώς και λίπη (κυρίως ελαιόλαδο). Πρακτικά, αυτό σημαίνει πως καθημερινά το παιδί θα πρέπει να τρώει: Φρέσκιες σαλάτες μεσημέρι και βράδυ και μαγειρεμένα λαχανικά. Στα λαχανικά θα πρέπει να υπάρχει ποικιλία ειδών και χρωμάτων, και όχι περιορισμός σε ένα-δύο που αρέσουν στο παιδί, αγνοώντας όλα τα υπόλοιπα. 2-4 φρέσκα φρούτα (ή χυμό φρέσκων φρούτων). Το καλοκαίρι υπάρχει μεγάλη ποικιλία από εύγευστα πολύχρωμα φρούτα και οι επιλογές είναι πολλές. 2-3 μερίδες γαλακτοκομικών προϊόντων (κυρίως γάλα και γιαούρτι). Δημητριακά, κατά προτίμηση ολικής αλέσεως. Ελαιόλαδο, που θα προστίθεται ωμό σε σαλάτες και στο μαγειρευτό φαγητό. Όσον αφορά τα υπόλοιπα τρόφιμα, αυτά θα πρέπει να κατανέμονται σε εβδομαδιαίο επίπεδο ως εξής: Τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα λαδερά φαγητά και όσπρια 2 φορές την εβδομάδα ψάρι ψητό ή βραστό 4 16 À π ƒ + ø

17 YG10_016_018 ZEPBA** :57 ÂÏ 17 ΓΑΛΑ: ΜΟΝΑΔΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΠΟΥ ΤΟ ΚΑΘΙΣΤΟΥΝ ΑΝΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΤΟ Το γάλα είναι αποτελεί την πρώτη και μία από τις σημαντικότερες τροφές του ανθρώπου σε όλη τη διάρκεια της ζωής του. Συνδυάζει τα τρία βασικά θρεπτικά συστατικά-υδατάνθρακες, λίπος, πρωτεΐνες με μία σειρά βιταμινών, μετάλλων και ιχνοστοιχείων. Το μητρικό γάλα είναι αποτελεί άριστη διατροφή και είναι αναντικατάστατο καθώς προστατεύει το βρέφος από οξεία και μέση ωτίτιδα, διάρροια, μηνιγγίτιδα, διαβήτη και παχυσαρκία, συμβάλλοντας καθοριστικά στη νοητική του ανάπτυξη. Αυτό επιτυγχάνεται γιατί περιέχει λιπαρά οξέα, τα οποία έχουν σημαντική επίδραση στην ανάπτυξη του εγκεφάλου και ονομάζονται μακράς αλύσου πολυακόρεστα λιπαρά οξέα. Δύο από αυτά, το αραχιδονικό(αα) και το εικοσιδυεξενικό οξύ (DHA) αποτελούν τα «κλειδιά» για τη σωστή ανάπτυξη του εγκεφάλου στα δύο πρώτα χρόνια της ζωής μας, ενώ φαίνεται πως σχετίζονται με βελτιωμένη ικανότητα για μάθηση. Μελέτη, που πραγματοποιήθηκε στη Δανία και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό JAMA έδειξε ότι άτομα που στη βρεφική τους ηλικία είχαν θηλάσει για 9 μήνες είχαν 6 μονάδες μεγαλύτερο δείκτη νοημοσύνης (IQ), σε σύγκριση με άτομα, που είχαν θηλάσει για ένα μήνα! Ένα ακόμη πολύ βασικό συστατικό του μητρικού γάλακτος είναι και η πρωτεΐνη α-λακταλβουμίνη, η οποία περιέχει την υψηλότερη αναλογία απαραίτητων αμινοξέων (63%), σε σχέση με άλλες πρωτεΐνες. Κάθε μητέρα πρέπει να επιδιώκει να θηλάσει το μωρό της και να ενθαρρύνεται από τον παιδίατρο και το κοινωνικό σύστημα. Δυστυχώς σήμερα με τους έντονους ρυθμούς ζωής, οι μητέρες δεν θηλάζουν περισσότερο από τον 5ο μήνα με αποτέλεσμα να κρίνεται απαραίτητο να δίνεται βρεφικό γάλα. Σήμερα, πλέον, υπάρχουν διαθέσιμα γάλατα σε σκόνη για την 1η βρεφική περίδο, που περιέχουν τα πολύτιμα οξέα, ενώ έρευνες δείχνουν ότι γάλατα που είναι εμπλουτισμένα με αυτά τα οξέα βοηθούν όπως το μητρικό γάλα στην ανάπτυξη του εγκεφάλου και της όρασης στη διάρκεια του πρώτου χρόνου της ζωής τους σε σχέση με εκείνα που παίρνουν γάλα χωρίς αυτά. Κατά την 2η βρεφική περίοδο, όπου το μωρό αρχίζει να τρώει στερεές τροφές, το γάλα παραμένει το βασικό συστατικό της τροφής του. Είναι σημαντικό, λοιπόν η ποιότητα του γάλακτος να παραμένει υψηλή όπως και τους πρώτους μήνες της ζωής. Ορισμένα γάλατα είναι εμπλουτισμένα με νουκλεοτίδια και μακράς αλύσου πολυακόρεστα λιπαρά οξέα. Με αυτόν τον τρόπο, διασφαλίζεται η ανάπτυξη του βρέφους. Επίσης τα γάλατα σε σκόνη είναι εμπλουτισμένα με σίδηρο, για να μειωθεί ο κίνδυνος εμφάνισης σιδηροπενικής αναιμίας. Έτσι οι γονείς, κατόπιν συνεννόησης με τον παιδίατρο, θα πρέπει να νιώθουν ασφαλείς πως δίνουν το καλύτερο δυνατό στο παιδί τους. Και μετά τον πρώτο χρόνο, το παιδί μπορεί να συνεχίσει να πίνει γάλα σε σκόνη, αφού κυκλοφορούν και στην ελληνική αγορά γάλατα για μικρά παιδιά που έχουν περάσει το 12ο μήνα της ζωής τους. Αυτή η ηλικία είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη, αφού τώρα πλέον αρχίζουν να εκφράζουν τις απόψεις και τις επιθυμίες τους σχετικά με το τι τρώνε. Η ισορροπημένη διατροφή είναι καθοριστική, αφού τα πρώτα χρόνια της ζωής μας σχετίζονται τόσο με την αθηροσκλήρωση όσο και με την παχυσαρκία. Το γάλα θα πρέπει να αποτελεί τη βάση της διατροφής και σε αυτήν την ηλικία. Το γάλα σε σκόνη προσφέρει στο νήπιο μια ισορροπημένη διατροφή καλύπτοντας τις αυξημένες ενεργειακές του ανάγκες. Επίσης, πρέπει να είναι εμπλουτισμένο με σίδηρο και όλες τις απαραίτητες βιταμίνες αλλά και να περιέχει χαμηλή χοληστερόλη, καθώς έτσι μπαίνουν οι βάσεις για υγιή καρδιά στην ενήλικη ζωή.

18 YG10_016_018 ZEPBA** :57 ÂÏ 18 π Δƒ º Δ 2 φορές την εβδομάδα κοτόπουλο ή γαλοπούλα 2 φορές την εβδομάδα κόκκινο άπαχο κρέας ƒ πδ Δ Δ ƒøπ Αν και για τα νήπια και τα παιδιά προσχολικής ηλικίας το πρωινό αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της καθημερινότητας, από τη στιγμή που πηγαίνουν στο σχολείο αρχίζει σταδιακά να βγαίνει από τη ζωή τους. Μελέτες στην Ελλάδα έχουν δείξει πως ενώ όλα τα νήπια και τα παιδιά προσχολικής ηλικίας τρώνε καθημερινά ένα πλήρες γεύμα το πρωί (συνήθως δημητριακά και γάλα ή τοστ με γάλα, καθώς και χυμό φρούτων), μετά την ηλικία των 7-8 ετών το πρωινό αρχίζει να χάνει την αίγλη του, με συνέπεια στις ηλικίες ετών να μην τρώει το πρωί το 30-40% των παιδιών. Ωστόσο, όλα τα παιδιά (αλλά και οι ενήλικες) θα πρέπει να αρχίζουν την ημέρα τους με ένα καλό, υγιεινό πρωινό. Και αυτό, διότι όχι μόνον δεν λειτουργεί καλά ο οργανισμός όταν λόγω της ολονύκτιας νηστείας είναι χαμηλή η ενέργεια και τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, αλλά αυξάνεται ο κίνδυνος να στραφεί κανείς σε ανθυγιεινά, πρόχειρα φαγητά για να κορέσει την πείνα που μοιραία θα αισθανθεί κάποια στιγμή μέσα στη μέρα. Το ευτύχημα είναι ότι άλλες μελέτες έχουν δείξει πως στις διακοπές είθισται να ξαναθυμόμαστε το πρωινό. Καλές επιλογές για πρωινό είναι: Γάλα με δημητριακά πλούσια σε φυτικές ίνες. Γιαούρτι με ένα φρούτο της αρεσκείας του παιδιού. 1 τοστ με ψωμί ολικής αλέσεως, τυρί και 1 ποτήρι φυσικό χυμό. Ψωμί ολικής αλέσεως με μέλι ή μαρμελάδα χωρίς προσθήκη ζάχαρης και 1 ποτήρι γάλα. Δ Δ πª ª Δ ƒ Εκτός από το πρωινό και τα άλλα κύρια γεύματα της ημέρας, υπάρχουν μερικές συμβουλές που μπορούν να βοηθήσουν το παιδί να αντιμετωπίσει καλύτερα τη ζέστη, τρώγοντας υγιεινά: Να του δίνετε φρέσκα φρούτα και γιαούρτι για να τσιμπολογά ανάμεσα στα γεύματά του. Να μην του δίνετε «βαριά», τηγανητά, πλούσια σε λίπη και σε μπαχαρικά φαγητά (να μαγειρεύετε όσο πιο λιτά αλλά νόστιμα γίνεται). Να μην του δίνετε πολλά γλυκά και ζάχαρη (κανονικά, ένα γλυκό την εβδομάδα, κατά προτίμηση σπιτικό, είναι αρκετό). Προτιμήστε δροσερές, σπιτικές γρανίτες. Αν και τα γεύματα στα fast food είναι νόστιμα, περιέχουν πολύ λίπος και αλάτι, ενώ δεν προσφέρουν πολλές βιταμίνες. Συνεπώς πρέπει να καταναλώνονται περιστασιακά. Να του δίνετε καθημερινά αρκετό νερό, έχοντας κατά νου ότι το καλοκαίρι οι απώλειες υγρών αυξάνονται λόγω αυξημένης θερμοκρασίας. Να προσφέρετε στο παιδί νερό, ακόμα κι αν δεν λέει ότι διψάει. Αποφύγετε τα αναψυκτικά. Να ενθαρρύνετε το παιδί να παίζει δραστήρια παιχνίδια σε υπαίθριους χώρους τις ώρες που δεν έχει πολλή ζέστη. Ó ÂÈÎÙÈÎfi È ÈÙÔÏfiÁÈÔ ÁÈ ÙÈ ÂÛÙ Ì Ú PøINO Ï Ì ËÌËÙÚÈ Î ÔÏÈÎ Ï Ûˆ Δπ ºÚÔ ÙÔ Ìfi ÊÚ ÛÎÔ ÊÚÔ ÙÔ ª ª ƒπ Ú ÎÈÌ ÚÈ ÎÔÙfiappleÔ ÏÔ ( ËÙ Ú ÛÙ ) Ï Ù ÂappleÔ (Óˆapple Ú ÛÌ ÓË) Ì ÂÏ ÈfiÏ Ô. Ì ÚÈÎfi Ú È apple Ù Ù ( appleôê ÁÂÙ ÙÈ ÙËÁ ÓËÙ ) æˆì ÔÏÈÎ Ï Ûˆ Àª Δπ ºÚÔ ÙÔ Ìfi ÊÚ ÛÎÔ ÊÚÔ ÙÔ ÛappleÈÙÈÎ ÁÚ Ó Ù È Ô ÚÙÈ μƒ π Ÿappleˆ ÙÔ ÌÂÛËÌÂÚÈ Ófi Ù appleâú appleùˆûë ÙÔ Ú ÈÓfi ÁÂ Ì ÌappleÔÚÂ Ó Â Ó È appleèô ÂÏ ÊÚ. È apple Ú ÂÈÁÌ : Ï Ì ËÌËÙÚÈ Î Ï Ù Î È ÙÔÛÙ Ï Ù Ì 1 Áfi Ú ÛÙfi Î È ˆÌ 2 ÊÔÚ ÙËÓ Â ÔÌ fiûappleúè Ï ÂÚfi Ê ÁËÙfi, Ì ÁÂÈÚÂÌ ÓÔ Ì ÂÏ ÈfiÏ Ô, Ù Ú apple Ô, Û Ï Ù Î È ˆÌ ÔÏÈÎ Ï Ûˆ OÈ appleôûfiùëùâ ÙˆÓ ÙÚÔÊ ÌˆÓ ÛÙÔ È ÈÙÔÏfiÁÈÔ ÂÍ ÚÙÒÓÙ È applefi ÙËÓ ËÏÈÎ, ÙÔ Ô Î È ÙÔ ÚÔ ÙÔ apple È ÈÔ 18 À π ƒ + ø

19 YG10_019_019_ R :00 ÂÏ 35 Untitled /7/ :10: ìì

20 YG10_020_022 M EPTZE ETO ** :02 ÂÏ 20 π Δƒ º Δ ΝΕΡΟ Δ ƒ π Δ À à Δ... ΠΑΡ ΟΤΙ ΤΟ ΝΕΡΟ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΑΓΕΥΣΤΟ ΚΑΙ ΑΟΣΜΟ ΥΓΡΟ, Η ΕΛΛΕΙΨΗ ΤΟΥ ΕΣΤΩ ΚΑΙ ΓΙΑ ΚΑΠΟΙΕΣ ΩΡΕΣ ΑΠΟ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΡΟΚΑΛΕΣΕΙ ΠΟΛΛΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ. ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΠΡΟΣΟΧΗ ΩΣΤΕ ΝΑ ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ ΟΙ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΟΥΣ ΣΕ ΥΓΡΑ, ΔΙΟΤΙ Ο ΑΝΩΡΙΜΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥΣ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΕΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΑ ΤΗ ΖΕΣΤΗ Δ À ª Δƒ. ª ƒδ Δ À, MSc È ÈÙÔÏfiÁÔ - È ÙÚÔÊÔÏfiÁÔ, ÓÙÈappleÚÔ ÚÔ ÓÂÏÏ ÓÈÔ ÏÏfiÁÔ È ÈÙÔÏfiÁˆÓ- È ÙÚÔÊÔÏfiÁˆÓ 20 À π ƒ + ø