NORMAN DAVIES. Ι σ τ ο ρ ί α Ε Κ Ο Σ Ε Ι Σ Ν Ε Φ Ε Λ Η Α Θ Η Ν Α

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "NORMAN DAVIES. Ι σ τ ο ρ ί α Ε Κ Ο Σ Ε Ι Σ Ν Ε Φ Ε Λ Η Α Θ Η Ν Α 2 0 0 9"

Transcript

1 NORMAN DAVIES Ι σ τ ο ρ ί α Τ Η Σ Ε Υ Ρ Ω Π Η Σ Ε Κ Ο Σ Ε Ι Σ Ν Ε Φ Ε Λ Η Α Θ Η Ν Α

2 Ν Ε Φ Ε Λ Η / Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α ιεύθυνση σειράς: Αντώνης Λιάκος - Έφη Γαζή Τίτλος πρωτοτύπου: Europe: A History Copyright Norman Davies, 1997 Μετάφραση: Πελαγία Μαρκέτου και Ιουλία Πεντάζου Επιµέλεια - διορθώσεις: Χρήστος Γκαβάγιας, Πέλλα ικονηµάκη, Μαρία Καΐρη, Αθηνά Συριάτου Σχεδιασµός εξωφύλλου: ηµήτρης Στεβής Σχεδιασµός βιβλίου και τυπογραφική επιµέλεια: Περικλής ουβίτσας Επεξεργασία χαρτών και διαγραµµάτων: ηµήτρης Στεβής Εκτύπωση βιβλίου: Άγγελος Ελεύθερος Εκτύπωση εξωφύλλου: Άρτυπος ΕΠΕ Βιβλιοδεσία: Γιάννης Μπουντάς και Χρήστος Βασιλειάδης Α Τόµος: ISBN: Β Τόµος: ISBN: Αρ. έκδοσης: 1344 Για την ελληνική γλώσσα: 2009 Εκδόσεις ΝΕΦΕΛΗ Ασκληπιού 6, Αθήνα τηλ.: fax: info@nnet.gr

3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV O r i g o Η Γ Ε Ν Ν Η Σ Η Τ Η Σ Ε Υ Ρ Ω Π Η Σ π ε ρ µ. Χ. Η αίσθηση µιας επικείµενης καταστροφής διατρέχει τις περισσότερες σύγχρονες απόπειρες να περιγραφεί η ύστερη Ρωµαϊκή Αυτοκρατορία. Το γεγονός της παρακµής και της πτώσης της αυτοκρατορίας είναι εκ των προτέρων γνωστό σε όλους, και έτσι είναι αδύνατον να αναπλαστεί η ατµόσφαιρα των προσδοκιών αυτών των µακρόσυρτων αιώνων, όταν η τελική έκβαση των πραγµάτων παρέ- µενε ακόµα ένα µυστήριο. Ο Βολταίρος αποκήρυξε την ιστορία της ύστερης αυτοκρατορίας ως «γελοία», ενώ ο Γίββων θεωρούσε ότι στο έργο του περιγράφει «τον θρίαµβο του βαρβαρισµού και της θρησκείας». Και όµως, οι άνθρωποι της εποχής δεν θα ασπάζονταν καθόλου τις απόψεις του ιαφωτισµού. Πράγµατι, είχαν επίγνωση ότι ζούσαν σε δύσκολες εποχές. Οι µελαγχολικοί στοχασµοί του φιλοσόφου της ύστερης Ρώµης Βοηθίου (περ ) ανακλούν περίφηµα την ατµόσφαιρα της εποχής. «Η πιο ελεεινή συµφορά είναι το ότι υπήρξες κάποτε ευτυχής», γράφει στο έργο του Περί παραµυθίας της φιλοσοφίας. Από την άλλη, αν και έβλεπαν την παρακµή της αυτοκρατορίας, δεν προέβλεψαν κατ ανάγκην την πτώση της. Για πολλούς χριστιανούς, το τέλος της αυτοκρατορίας ήταν συνώνυµο µε την έλευση της ευτέρας Παρουσίας µε την ίδια την Ηµέρα της Κρίσεως. Ωστόσο, η έλευση της Ηµέρας της Κρίσεως αναβλήθηκε τόσες πολλές φορές, ώστε έπαψε να λαµβάνεται υπ όψιν σε πρακτικούς υπολογισµούς. Επιπλέον, είναι αµφίβολο αν οι βάρβαροι, οι επιδροµές των οποίων ήταν το πιο ορατό σύµπτωµα της εξασθένισης της αυτοκρατορίας, είχαν την πρόθεση να την καταστρέψουν ολοκληρωτικά. Αντιθέτως, ήθελαν να µοιραστούν τα αγαθά της. Η τροµακτική λεηλασία της Ρώµης το 410 µ.χ. έλαβε χώρα επειδή ακριβώς ο αυτοκράτορας αρνήθηκε την εγκατάσταση των Γότθων του Αλάριχου στα εδάφη της αυτοκρατορίας. Υπό το πρίσµα των σύγχρονων προβληµατισµών, τα πραγµατικά θαύµατα που πρέπει να µελετηθούν είναι η µακροζωία της Ρω- µαϊκής Αυτοκρατορίας και η αυξανόµενη αλληλεξάρτηση του πρώην ρωµαϊκού µε τον πρώην βαρβαρικό κόσµο. Μακροπρόθεσµα, αυτή η αλληλεπίδραση δηµι-

4 252 ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV: Origo 1. Βλ. Mortimer Wheeler, Rome Beyond the Imperial Frontiers, Λονδίνο ούργησε την οντότητα που αποκαλούµε «χριστιανοσύνη» και οδήγησε στην ίδρυση του ευρωπαϊκού πολιτισµού. Την εποχή του θανάτου του Κωνσταντίνου εξακολουθούσε να ισχύει η διαίρεση του «γνωστού κόσµου» σε δύο απλά µέρη, το ρωµαϊκό και το βαρβαρικό. Από τη µια πλευρά των συνόρων η επανενωµένη Ρωµαϊκή Αυτοκρατορία διατηρούνταν σταθερή από την άλλη πλευρά µια αεικίνητη µάζα ανθρώπων, που βρίσκονταν κατά κύριο λόγο στο φυλετικό στάδιο της εξέλιξης, καλλιεργούσε τη γη σε αποχερσωµένες δασικές περιοχές ή περιπλανιόταν στις πεδιάδες. Αρκετά δικαιολογηµένα, οι περισσότεροι Ρωµαίοι έβλεπαν τη διάκριση αυτή µε όρους αντιθετικούς. Γι αυτούς, η αυτοκρατορία ήταν «πολιτισµένη» δηλαδή κάτω από οµαλή διακυβέρνηση από την άλλη, οι βάρβαροι ήταν εξ ορισµού «απολίτιστοι». Αν και είναι βέβαιο ότι η έννοια του «ευγενούς αγρίου» υπήρχε όπως βλέπου- µε στο επεισόδιο της παρέλασης του αιχµάλωτου Βρετανού αρχηγού στη Ρώµη Καράκτακου, το σηµείο συνάντησης της αυτοκρατορίας µε τις πέραν αχαρτογράφητες περιοχές θεωρούνταν πέρασµα από το φως στη σκιά. Στην πραγµατικότητα, η διάκριση µεταξύ ρωµαϊκού και µη ρωµαϊκού κόσµου δεν θα µπορούσε ποτέ να είναι τόσο απόλυτη. Ο ρωµαϊκός στρατός πολε- µούσε συνήθως υπό τις διαταγές βάρβαρων στρατηγών, οι οποίοι χρησιµοποιούσαν βάρβαρους µισθοφόρους προκειµένου να απωθούν τους βάρβαρους εχθρούς της αυτοκρατορίας. Οι χώρες που βρίσκονταν κοντά στα ρωµαϊκά σύνορα δέχονταν εδώ και αιώνες τις ρωµαϊκές επιρροές. Το ρωµαϊκό εµπόριο και η βιοτεχνία είχαν διεισδύσει σε περιοχές πολύ πέραν των συνόρων της αυτοκρατορίας. Ρωµαϊκά νοµίσµατα αποκαλύφθηκαν σε ολόκληρη τη Γερµανία και την ανατολική Ευρώπη. Θησαυροί και τάφοι έφεραν στο φως καταπληκτικά χρυσά, αργυρά και χάλκινα ρωµαϊκά ευρήµατα στο Χίλντεσχαϊµ, κοντά στο Αννόβερο, στο Λουµπσόφ της Ποµερανίας, στο Τρόνχεϊµ της Νορβηγίας, στην Κλαϊπέντα της Λιθουανίας, ακόµα και στο Αφγανιστάν. Σηµαντικοί εµπορικοί ρωµαϊκοί σταθµοί λειτουργούσαν µέχρι την περιοχή της νότιας Ινδίας. 1 Εξίσου δύσκολη είναι και η απόπειρα να οριστεί µε ακρίβεια ο χρόνος της παρακµής της Ρωµαϊκής Αυτοκρατορίας. Τρεις σηµαντικές ιστορικές διαδικασίες, που πέρασαν στο προσκήνιο µετά τον Κωνσταντίνο και η καθεµιά από αυτές διήρκεσε αρκετούς αιώνες, βρίσκονταν ήδη σε εξέλιξη. Η πρώτη ήταν η επίµονη προώθηση των βαρβαρικών λαών προς τα δυτικά, από την Ασία προς την Ευρώπη (βλ. σ ). Η δεύτερη ήταν η αυξανόµενη αποξένωση των δύο ηµίσεων του ρωµαϊκού κόσµου, του δυτικού και του ανατολικού (βλ. σ ). Η τρίτη ήταν η σταθερή εξάπλωση του χριστιανισµού στους ειδωλολατρικούς πληθυσµούς (βλ. σ ). Οι τρεις αυτές εξελίξεις κυριάρχησαν την περίοδο που αργότερα ονοµάστηκε «σκοτεινοί χρόνοι». Η τέταρτη εξέλιξη, η άνοδος του Ισλάµ (βλ. σ ), έλαβε χώρα στη µακρινή Αραβία τον έβδο- µο µ.χ. αιώνα και πολύ γρήγορα καθόρισε τα νότια και τα ανατολικά όρια της δράσης των άλλων. Ένα βασικό πρόβληµα για τους σύγχρονους αναγνώστες είναι οι παραδοσιακά ρωµαιοκεντρικές και χριστιανόφιλες θεωρήσεις των Ευρωπαίων ιστορικών: οι προσεγγίσεις τους για τους «σκοτεινούς χρόνους» ανακλούν έντονα τόσο την

5 Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ, ΠΕΡ Μ.Χ. 253 κλασική τους παιδεία, όσο και τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις. Βέβαια, δεν υπάρχει κανένας λόγος να µπει κάποιος στη θέση του Βοηθίου ή του Γρηγορίου των Τουρώνων* και να καταληφθεί από την εµπάθειά τους και τις κακόβουλες κρίσεις τους. Αν όµως συµβεί αυτό, ενδυναµώνεται η αίσθηση της επικείµενης καταστροφής. Από την άλλη, δεν υπάρχει κανένας λόγος να δεχθούµε κάποιες θεωρήσεις και να αποκλείσουµε κάποιες άλλες. Αν οι πηγές ήταν πιο πλούσιες, θα µπορούσε κανείς, εξίσου καλά, να συµπάσχει µε τις εµπειρίες των βαρβάρων που προήλαυναν, των ειδωλολατρών ή των µουσουλµάνων πολεµιστών. Σε αυτή την περίπτωση, η ατµόσφαιρα που θα κυριαρχούσε θα ήταν αυτή του ενθουσιασµού, των προσδοκιών και των υποσχέσεων. Σύµφωνα µε τον Σαλβιανό, ιερέα στη Μασσαλία, πολλοί Ρωµαίοι καλής καταγωγής και παιδείας βρήκαν καταφύγιο στους Γότθους και στους Φράγκους, «αναζητώντας τον ρωµαϊκό ανθρωπισµό µεταξύ των βαρβάρων, επειδή δεν µπορούσαν πλέον να ανεχθούν τη βάρβαρη απανθρωπιά των Ρωµαίων». 2 Μεταναστεύσεις και εγκατάσταση Κατά τους πρώιµους αιώνες της πρώτης χιλιετίας λίγα µέρη της ευρωπαϊκής χερσονήσου κατοικούνταν από τους λαούς εκείνους που αργότερα θα εγκαθίσταντο εκεί µόνιµα σε εθνικές «πατρίδες» µε ακριβή όρια. Το µεγαλύτερο µέρος του πληθυσµού πέρα από τα ρωµαϊκά σύνορα βρισκόταν σε διαρκή κίνηση. Φυλές και συνασπισµοί φυλών, µεγάλοι και µικρότεροι, αναζητούσαν συνεχώς καλύτερες γαίες. Από καιρό σε καιρό ο ρυθµός των περιπλανήσεών τους επιταχυνόταν από τον λιµό ή από τη βίαιη έλευση νοµάδων ιππέων σε αυτές τις περιπτώσεις, ενώ ίσως διέµεναν στην περιοχή για δεκαετίες ή ακόµα και για αιώνες, αναγκάζονταν να µετακινηθούν ξαφνικά προς άλλη κατεύθυνση. Οι ακανόνιστοι ρυθµοί των µεταναστεύσεων εξαρτιόνταν από ένα σύµπλεγ- µα πολλών παραγόντων, όπως: οι κλιµατικές αλλαγές, η προµήθεια τροφής, η δηµογραφική ανάπτυξη, οι τοπικές αντιµαχίες ή οι αποµακρυσµένες γεωγραφικά κρίσεις. Για τους Ρωµαίους, οι οποίοι ανησυχούσαν για τα σύνορά τους, οι κινήσεις των γειτόνων ήταν τελείως απρόβλεπτες. Οι πιέσεις θα συσσωρεύονταν χωρίς να γίνουν αντιληπτές, µέχρι που κάποιο απρόβλεπτο περιστατικό θα ανέτρεπε τις ισορροπίες. Μεγάλα διαστήµατα ηρεµίας εναλλάσσονταν µε σύντοµες και έντονες κρίσεις. Όπως πάντα, η πράξη της µετανάστευσης εξαρτήθηκε από τις ευαίσθητες ισορροπίες µεταξύ των δυνάµεων της αδράνειας, των «πιέσεων» που ασκούσαν τα τοπικά προβλήµατα και των «ωθήσεων» για καλύτερα βοσκοτόπια σε άλλους ορίζοντες. Η βασική αιτία κάποιας συγκεκριµένης µετακίνησης µπορεί να είχε τις ρίζες της πολύ µακρύτερα, στις στέπες της κεντρικής Ασίας το φαινόµενο των αλυσιδωτών αντιδράσεων µπορεί να παρατηρηθεί µε σαφήνεια. Αλλαγές στο ένα άκρο της αλυσίδας των λαών θα πυροδοτούσαν µια σειρά εξελίξεων, που θα επηρέαζαν το σύνολο των κρίκων της αλυσίδας. Όπως το τελευταίο βαγόνι ενός τρένου στις διασταυρώσεις των σιδηροτροχιών, έτσι και * Η σηµερινή Τουρ. 2. Salvian of Marseilles, περ.440, αναφέρεται από τον Jacques Le Goff, Mediaeval Civilization, , Οξφόρδη 1988.

6 254 ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV: Origo Ν ΡΩΜΑΪΚΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ 0 χιλιόµετρα ΣΚΟΤΟΙ ΦΙΝΛΑΝ ΟΙ 0 µίλια 300 ΒΑΛΤΟΙ Α. ΣΛΑΒΟΙ ΑΓΓΛΟΙ ΣΑΞΟΝΕΣ ΓΙΟΥΤΟΙ 3 ΒΡΕΤΟΝΟΙ 4 ΦΡΑΓΚΟΙ 8 ΑΛΕΜΑΝΟΙ 9 ΒΑΒΑΡΟΙ ΣΛΑΒΟΙ ΠΟΛΩΝΟΙ ΤΣΕΧΟΙ 14 ΟΥΝΟΙ ΣΛΑΒΟΙ Α. ΣΛΑΒΟΙ ΣΟΥΗΒΟΙ 7 ΒΟΥΡΓΟΥΝ ΙΟΙ 13 ΛΟΜΒΑΡ ΟΙ ΓΕΠΙ ΕΣ 11 ΒΙΣΙΓΟΤΘΟΙ ΥΤΙΚΗ ΡΩΜΑΪΚΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ 12 ΟΣΤΡΟΓΟΤΘΟΙ ΒΟΥΛΓΑΡΟΙ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΡΩΜΑΪΚΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ 6 ΒΑΝ ΑΛΟΙ A Χάρτης 10. Ευρώπη: µεταναστεύσεις.

7 η τελευταία φυλή στο δυτικό άκρο της αλυσίδας θα µετακινούνταν από τη σταθερή της θέση µε βίαιο τρόπο. Από την άποψη αυτή, οι Ούννοι τάραξαν τα νερά στη ύση πολύ πριν οι ίδιοι κάνουν την εµφάνισή τους. Μια Ουννική Αυτοκρατορία καταστράφηκε από τους Κινέζους γύρω στο π.χ. Έκτοτε, οι ορδές των Ούννων και οι αγέλες των ζώων από τα οποία βιοπορίζονταν είχαν ως βάση τους την περιοχή του σηµερινού Τουρκεστάν. Από εκεί µπορούσαν εύκολα να επιχειρούν επιδροµές καλύπτοντας µια έκταση που µπορούσε να φθάσει τα δύο χιλιάδες µίλια το µήνα. Καβάλα σε γοργά µογγολικά άλογα και οπλισµένοι µε τόξα και βέλη, µπορούσαν απρόσκοπτα να εισβάλουν βαθιά στην ευρωπαϊκή χερσόνησο ή στα εδάφη της Άπω Ανατολής και να επιστρέψουν στον χώρο τους το ίδιο καλοκαίρι. Όπως όλοι οι πραγµατικοί νοµάδες, είχαν την ικανότητα να κινητοποιούν τους αγροτικούς και ηµινοµαδικούς πληθυσµούς µε τους οποίους έρχονταν σε επαφή. Κατά τη διάρκεια του δεύτερου µ.χ. αιώνα οι Ούννοι µετακινήθηκαν προς τον Βορρά, στην περιοχή της Κασπίας Θάλασσας, ενώ τον τέταρτο αιώνα προωθήθηκαν στη σηµερινή Ουκρανία. Εκεί, το 375 µ.χ. αντιµετώπισαν τους Οστρογότθους, λαό γερµανικής προέλευσης, ο οποίος έτυχε να µετακινείται προς την αντίθετη κατεύθυνση. Η επακόλουθη σύγκρουση είχε ως αποτέλεσµα την απώθηση των Οστρογότθων, και των γειτονικών Βησιγότθων, στη Ρωµαϊκή Αυτοκρατορία. Μέσα σε πενήντα χρόνια µια άλλη συγγενική φυλή, οι Αλανοί, έκαναν την εµφάνισή τους στη σηµερινή περιοχή της νότιας Πορτογαλίας σχεδόν τρεις χιλιάδες µίλια µακριά από την κοιτίδα τους. Οι ίδιοι οι Ούννοι δεν επιτέθηκαν στην αυτοκρατορία παρά µόνο το 441 µ.χ. Ο ρυθµός των µετακινήσεων ήταν φυσικά ιδιαίτερα αργός. Οι Αλανοί, οι οποίοι διέσχισαν αρχικά τον νείπερο γύρω στο 375, εν συνεχεία τον Ρήνο το 406 µ.χ. και έφθασαν στον Ατλαντικό Ωκεανό τη δεκαετία του 420, διένυαν κατά µέσον όρο πέντε µίλια τον χρόνο. Η «αιφνιδιαστική εισβολή» των Βανδάλων, οι οποίοι συµµετείχαν στο ταξίδι των Αλανών (βλ. παρακάτω), γινόταν µε µια µέση ταχύτητα δύο χιλιοµέτρων την εβδοµάδα. Οι µετακινήσεις των φυλών γίνονταν πολύ αργά, καθώς περιλάµβαναν καραβάνια ολόκληρα από άµαξες, ζώα και εφόδια, και δεν µπορούσαν µε κανέναν τρόπο να συναγωνιστούν σε ταχύτητα τους νοµάδες. Βασικό ρόλο έπαιξαν οι γεωγραφικοί περιορισµοί. Το κύριο εµπόδιο για την ελεύθερη µετακίνηση των λαών δεν ήταν τα σύνορα της αυτοκρατορίας, αλλά τα βουνά. Όλες οι φυλές που ακολουθούσαν τον προϊστορικό δρόµο στις ευρασιατικές στέπες, αν δεν στρέφονταν απευθείας προς τον Νότο, τις ακτές της Μαύρης Θάλασσας, κατευθύνονταν αυτοµάτως βόρεια στην ευρωπαϊκή πεδιάδα. Μετά από αυτή την κίνηση, υπήρχαν µόνο δύο πιθανές επιλογές προς τα νότια, µέσω του µοραβικού ή του βαβαρικού διαδρόµου. Η επιλογή της νότιας κατεύθυνσης σήµαινε άµεση στρατιωτική σύγκρουση µε τις αυτοκρατορικές δυνά- µεις στον ούναβη. Η κατεύθυνση προς τον Βορρά αποτελούσε την πιο απλή διαδροµή, εκείνη που µε τη λιγότερη αντίσταση θα µπορούσε να οδηγήσει τους µετανάστες κατευθείαν στον Ρήνο. Για τους λόγους αυτούς, πιέσεις ασκούνταν σταθερά στα σύνορα του Ρήνου, µέχρι που τον τρίτο και τον τέταρτο µ.χ. αιώνα δηµιουργήθηκε πραγµατικό κυκλοφοριακό πρόβληµα από την πληθώρα των Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ, ΠΕΡ Μ.Χ. 255

8 256 ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV: Origo φυλών που µετακινούνταν. Το ορεινό πέρασµα προς την κοιλάδα του ούναβη δεν ήταν κατάλληλο για τις µεγάλες οµάδες. Ωστόσο, αυτή τη διαδροµή επέλεγαν οι νοµάδες, και οι γόνιµες πεδιάδες της Παννονίας της σηµερινής Ουγγαρίας, που πήρε το όνοµά της από τους Ούννους αποτέλεσαν το φυσικό όριο της πορείας τους. (Βλ. σ , 338, ) [ΚΣΑΜΠΑ] Ένα ακόµα εµπόδιο ήταν και οι φυλές που εµπόδιζαν την προέλαση. Είναι γεγονός πώς η ευρωπαϊκή χερσόνησος διέθετε πολλούς ελεύθερους χώρους, καθώς η πυκνότητα του πληθυσµού ήταν πολύ αραιή, ακόµα και στην αυτοκρατορία. Πολλοί όµως από αυτούς ήταν αγριότοποι. Κανείς δεν µπορούσε να καλλιεργήσει ή να διασχίσει τα πυκνά δάση, τις αµµώδεις χέρσες γαίες, και τις ελώδεις κοιλάδες. Οι µετανάστες έπρεπε να ανταγωνιστούν µεταξύ τους για τις λιγοστές εκτάσεις καθαρής και καλλιεργήσιµης γης. Εποµένως, ήταν εξαιρετικά ΚΣΑΜΠΑ Στις αχανείς πεδιάδες της Ασίας ξεκινούσε ζούσαν δύο γενναίες, άγριες φυλές. Ονοµάζονταν Ούννοι και Μαγυάροι. Όταν ο λαός τους αυξήθηκε αριθµητικά, οι Ούννοι αναζήτησαν νέο τόπο να εγκατασταθούν. Μετά από πολλές κακουχίες, έφθασαν σε έναν τόπο καταπράσινο µε βοσκοτόπια, γαλάζιο µε γάργαρα ποτάµια, πλούσιο µε δασωµένα όρη. Όµως ο τόπος αυτός δεν ήταν ελεύθερος. Ανήκε στους Ρωµαίους, οι οποίοι τον αποκαλούσαν Παννονία. Γενναιότερος ανάµεσα στους Ούννους ήταν ένας νεαρός πρίγκιπας, ο Αττίλας, και έτσι τον έκαναν αρχηγό τους. Ο Αττίλας κατακτούσε ολοένα και περισσότερα εδάφη, και κυβερνούσε µε σιδερένια πυγµή τον λαό του. Όταν πέθανε η γυναίκα του, αφήνοντάς του δυο γιους, τον Κσάµπα και τον Αλαντάρ, ο Αττίλας ζήτησε τολµηρά για γυναίκα του την κόρη του Ρωµαίου αυτοκράτορα [και] για προίκα τη µισή αυτοκρατορία. Οι δυο λαοί συγκρούστηκαν τελικά στα Καταλαυνικά Πεδία. Το ελαφρύ ιππικό των Ούννων παρασύρθηκε από τον ρωµαϊκό στρατό µε τη σιδερένια πανοπλία που έπεσε πάνω του σαν µανιασµένος ανεµοστρόβιλος και το συνέτριψε. [ ] Τα ήρεµα ποτάµια µετατράπηκαν σε ποτάµια αίµατος. «η µάστιγα του θεού» δαµάστηκε. [ ] Με καταπονηµένο πνεύµα, πέθανε λίγο καιρό αργότερα. Εν συνεχεία ο Κσάµπα αποφάσισε να πάρει τους καλύτερους άνδρες και να επιστρέψει στη µακρινή Ασία [ ] στους Μαγυάρους. Συγκέντρωσε όλο του τον λαό. «Νεκροί ή ζωντανοί», τους υποσχέθηκε, «όποτε κινδυνεύετε θα σπεύσουµε να σας βοηθήσουµε.» Όταν αυτός έφυγε, ένας ακόµα τεράστιος εχθρικός στρατός στράφηκε εναντίον των Ούννων. Ατέλειωτες φάλαγγες ανελέητων πολεµιστών χύµηξαν στις περιοχές τους. Οι Ούννοι έπεσαν στα γόνατα και προσευχήθηκαν για την επιστροφή του Κσά- µπα. Κεραυνοί βροντεροί, απανωτοί κεραυνοί τούς απάντησαν. [ ] Μια αστραφτερή, λευκή γραµµή φάνηκε δίπλα στα άστρα και σχηµάτισε µια µεγάλη αψίδα σαν ουράνιο τόξο. Με λαµπερά ξίφη και πολεµικές ιαχές, και µε τους βροντερούς ήχους από τις οπλές χιλιάδων αλόγων, ο Κσάµπα και οι πολε- µιστές του όρµησαν από τον ουρανό και διέλυσαν τους έντροµους εχθρούς. Ο Κσάµπα και η στρατιά των πνευµάτων επέστρεψαν µια ακόµα φορά για να οδηγήσουν τους Μαγυάρους να ενωθούν ξανά µε τους αδελφούς τους σε αυτό τον ωραίο τόπο µας. Έκτοτε, ποτέ δεν ξαναγύρισαν. Όµως οι αστραφτεροί δρόµοι του ουρανού, «οι ουράνιοι δρόµοι των πολεµιστών», έµειναν εκεί για πάντα.(1) Οι θρύλοι της παράδοσης αποτελούν το θησαυροφυλάκιο της συλλογικής µνήµης. Σκοπός τους ήταν να ψυχαγωγούν και, επιπλέον, να ενδυναµώνουν τη φυλετική ταυτότητα. Πεντακόσια χρόνια χωρίζουν τα ανδραγαθήµατα των Ούννων από αυτά των Μαγυάρων στην Ουγγαρία. Και όµως, οι τελευταίοι εξακολουθούν να αισθάνονται µια εγγύτητα προς τους προγενέστερους και συντρόφους τους νοµάδες. Στους σύγχρονους χρόνους, µόνο µια οικογένεια Μαγυάρων θα τολµούσε να ονοµάσει το αγόρι της Αττίλα. 1. Arpad s Tale, «The Skyway of the Warriors», σύµφωνα µε την Kate Seredy, The Good Master, Βουδαπέστη, µτφρ. στα Αγγλικά, Λονδίνο 1937, σ

Οι λαοί γύρω από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία

Οι λαοί γύρω από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία Οι λαοί γύρω από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία Π Ρ Ο Τ Υ Π Ο Γ Ε Ν Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Α Ν Α Β Ρ Υ Τ Ω Ν Σ Χ Ο Λ Ι Κ Ο Ε Τ Ο Σ : 2 0 1 7-2 0 1 8 Υ Π Ε Υ Θ Υ Ν Η Κ Α Θ Η Γ Η Τ Ρ Ι Α : Β. Δ Η Μ Ο Π Ο Υ Λ Ο Υ Τ Α

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΔΥΣΗΣ Ι

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΔΥΣΗΣ Ι ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΔΥΣΗΣ Ι Ενότητα #2: Βασικές Γνώσεις I Οι «βαρβαρικές» επιδρομές Νικόλαος Καραπιδάκης Τμήμα Ιστορίας Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΔΥΣΗΣ Ι

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΔΥΣΗΣ Ι ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΔΥΣΗΣ Ι Ενότητα #8: Χρονολόγιο Ι Χρονολόγιο 253 507 μ. Χ. Νικόλαος Καραπιδάκης Τμήμα Ιστορίας Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.

Διαβάστε περισσότερα

Η ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΤΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ

Η ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΤΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ Η ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΤΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ Οι βυζαντινοί ήταν καλά πληροφορημένοι για τις γειτονικές χώρες από δικούς τους ανθρώπους. Όταν έφταναν επισκέπτες, έμποροι, μισθοφόροι ή στρατιωτικοί φυγάδες, ή ακόμα κρατικές

Διαβάστε περισσότερα

Χρονολογία ταξιδιού:στις 8 Ιουλίου του 1497 άρχισε και τελείωσε το 1503

Χρονολογία ταξιδιού:στις 8 Ιουλίου του 1497 άρχισε και τελείωσε το 1503 Ονοματεπώνυμο: Βάσκο Ντά Γκάμα Χρονολογία γέννησης:3 Σεπτεμβρίου 1449 Χρονολογία θανάτου:3 Ιανουαρίου 1524 Χρονολογία ταξιδιού:στις 8 Ιουλίου του 1497 άρχισε και τελείωσε το 1503 Ανακαλύψεις: Ανακάλυψε

Διαβάστε περισσότερα

Ανάγλυφα σε βράχους και άλλα αρχαιολογικά ευρήματα, όπως οικισμοί που χρονολογούνται από το π.χ., υπάρχουν στα παραδοσιακά εδάφη των Σάμι.

Ανάγλυφα σε βράχους και άλλα αρχαιολογικά ευρήματα, όπως οικισμοί που χρονολογούνται από το π.χ., υπάρχουν στα παραδοσιακά εδάφη των Σάμι. Οι Σάμι είναι αυτόχθονες πληθυσμοί, που κατοικούν στη βόρεια Ευρώπη-σε τμήματα της Σουηδίας, στη Νορβηγία, στη Φινλανδία και στη χερσόνησο Kola της Ρωσίας. Είναι οι μοναδικοί αυτόχθονες πληθυσμοί της βόρειας

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΔΥΣΗΣ Ι

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΔΥΣΗΣ Ι ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΔΥΣΗΣ Ι Ενότητα #2: Βασικές Γνώσεις I Εισαγωγή Νικόλαος Καραπιδάκης Τμήμα Ιστορίας Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος: από τη Ρώμη στη Νέα Ρώμη

Κωνσταντίνος: από τη Ρώμη στη Νέα Ρώμη Επανάληψη Κωνσταντίνος: από τη Ρώμη στη Νέα Ρώμη Ο Κωνσταντίνος Βυζάντιο 1. Αποφασίζει τη μεταφορά της πρωτεύουσας στην Ανατολή κοντά στο αρχαίο Βυζάντιο: νέο διοικητικό κέντρο η Κωνσταντινούπολη 2. 313

Διαβάστε περισσότερα

33 Ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΣΥΛΟ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΤΜΗΜΑ Ε2 2013-2014 1

33 Ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΣΥΛΟ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΤΜΗΜΑ Ε2 2013-2014 1 ΕΝΑ ΓΟΗΤΕΥΤΙΚΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ, ΓΕΜΑΤΟ ΕΚΠΛΗΞΕΙΣ ΚΑΙ ΠΟΛΛΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ. 33 Ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΣΥΛΟ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΤΜΗΜΑ Ε2 2013-2014 1 Εικόνα 1 Εικόνα 2 Ρωμαϊκές λεγεώνες

Διαβάστε περισσότερα

Φιλικές σχέσεις και συγκρούσεις με τους Βούλγαρους και τους Ρώσους Α. Οι Βούλγαροι α μέρος

Φιλικές σχέσεις και συγκρούσεις με τους Βούλγαρους και τους Ρώσους Α. Οι Βούλγαροι α μέρος Φιλικές σχέσεις και συγκρούσεις με τους Βούλγαρους και τους Ρώσους Α. Οι Βούλγαροι α μέρος Βούλγαροι Αρχικά ζουν σε εδάφη του Βυζαντίου εμποδίζουν άλλους λαούς να μετακινηθούν Αργότερα ιδρύουν κράτος προσπαθούν

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 3. Οι Βαλκανικοί Πόλεµοι (σελ )

Κεφάλαιο 3. Οι Βαλκανικοί Πόλεµοι (σελ ) Ιστορία ΣΤ τάξης 5 η ενότητα «Η Ελλάδα στον 20 ο αιώνα» 1 Κεφάλαιο 3 Οι Βαλκανικοί Πόλεµοι (σελ. 186 189) Οι προσδοκίες, που καλλιέργησε στους υπόδουλους χριστιανικούς λαούς το κίνηµα των Νεοτούρκων το

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΗΜΑΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΘΝΟΣΗΜΟ

Η ΣΗΜΑΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΘΝΟΣΗΜΟ Η ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ Η ΣΗΜΑΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΘΝΟΣΗΜΟ Η σημαία της Βουλγαρίας αποτελείται από τρεις ισομεγέθεις οριζόντιες λωρίδες χρώματος λευκού(στην κορυφή), πράσινου και κόκκινου. Το λευκό αντιπροσωπεύει την ειρήνη,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗ ΧΑΜΕΝΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ. Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογοςιστορικός

ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗ ΧΑΜΕΝΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ. Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογοςιστορικός ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗ ΧΑΜΕΝΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ 1 ΒΥΖΑΝΤΙΟ Η ΜΑΚΡΟΒΙΟΤΕΡΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ 2 ΣΚΟΤΕΙΝΗ ΠΛΕΥΡΑ Συνομωσίες, ίντριγκες και μηχανορραφίες. Θρησκευτικός φανατισμός Δεισιδαιμονία.

Διαβάστε περισσότερα

Πριν από πολλά χρόνια ζούσε στη Ναζαρέτ της Παλαιστίνης μια νεαρή κοπέλα, η Μαρία, ή Μαριάμ, όπως τη φώναζαν. Η Μαρία ήταν αρραβωνιασμένη μ έναν

Πριν από πολλά χρόνια ζούσε στη Ναζαρέτ της Παλαιστίνης μια νεαρή κοπέλα, η Μαρία, ή Μαριάμ, όπως τη φώναζαν. Η Μαρία ήταν αρραβωνιασμένη μ έναν Πριν από πολλά χρόνια ζούσε στη Ναζαρέτ της Παλαιστίνης μια νεαρή κοπέλα, η Μαρία, ή Μαριάμ, όπως τη φώναζαν. Η Μαρία ήταν αρραβωνιασμένη μ έναν άνδρα που τον έλεγαν Ιωσήφ. Οι γονείς της, ο Ιωακείμ και

Διαβάστε περισσότερα

PROJECT 2017 ΟΜΑΔΑ: ΑΝΕΣΤΗΣ ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΜΙΧΟΠΟΥΛΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΝΤΙΝΗ ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΟΣΧΟΦΙΔΗΣ

PROJECT 2017 ΟΜΑΔΑ: ΑΝΕΣΤΗΣ ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΜΙΧΟΠΟΥΛΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΝΤΙΝΗ ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΟΣΧΟΦΙΔΗΣ PROJECT 2017 ΟΜΑΔΑ: ΑΝΕΣΤΗΣ ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΜΙΧΟΠΟΥΛΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΝΤΙΝΗ ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΟΣΧΟΦΙΔΗΣ ΑΦΡΙΚΗ Η Αφρική είναι η δεύτερη σε έκταση και πληθυσμό ήπειρος της γης με πληθυσμό περίπου 1 δισ κατοίκους.

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνικές τάξεις στη Μεσοβυζαντινή Κοινωνία. Κουτίδης Σιδέρης

Κοινωνικές τάξεις στη Μεσοβυζαντινή Κοινωνία. Κουτίδης Σιδέρης Κοινωνικές τάξεις στη Μεσοβυζαντινή Κοινωνία Κουτίδης Σιδέρης Η βυζαντινή κοινωνική διαστρωμάτωση Εισαγωγή Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία υπήρξε μία από τις πλέον μακραίωνες κρατικές δομές στην μέχρι τώρα ανθρώπινη

Διαβάστε περισσότερα

Ε. Τοποθετήστε τους δείκτες σκορ, στη θέση 0 του μετρητή βαθμολογίας. ΣΤ. Τοποθετήστε τον δείκτη χρόνου στη θέση Ι του μετρητή χρόνου.

Ε. Τοποθετήστε τους δείκτες σκορ, στη θέση 0 του μετρητή βαθμολογίας. ΣΤ. Τοποθετήστε τον δείκτη χρόνου στη θέση Ι του μετρητή χρόνου. ιαρκεια 90 λεπτα Παικτεσ 4 Ηλικια 12+ ΚΑΝΟΝΕΣ ΣΤΟΧΟΣ ΤΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ Το Autokrator είναι ένα μεσαιωνικό στρατιωτικό παιχνίδι, για τις μάχες μεταξύ Χριστιανών και Μουσουλμάνων μεταξύ 7ου και 11ου αιώνα μ.χ.

Διαβάστε περισσότερα

1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ Τα ΠΑΙ ΙΚΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΙΑ Το 958 µ.χ.. γεννιέται ο Βασίλειος ο Β, γιος του Ρωµανού και της Θεοφανώς. Γιαγιά του από την πλευρά του πατέρα του

1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ Τα ΠΑΙ ΙΚΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΙΑ Το 958 µ.χ.. γεννιέται ο Βασίλειος ο Β, γιος του Ρωµανού και της Θεοφανώς. Γιαγιά του από την πλευρά του πατέρα του ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Ο ΒΟΥΛΓΑΡΟΚΤΟΝΟΣ (976-1025) 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ Τα ΠΑΙ ΙΚΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΙΑ Το 958 µ.χ.. γεννιέται ο Βασίλειος ο Β, γιος του Ρωµανού και της Θεοφανώς. Γιαγιά του από την πλευρά του πατέρα του ήταν η Ελένη,

Διαβάστε περισσότερα

Μυθικά πλάσματα. Ευρώπη. Μαίρη Ζαχάρη Αθηνά Καλανταρίδου Μαργαρίτα Καραγιαννιδου Χριστίνα Λουκίσα

Μυθικά πλάσματα. Ευρώπη. Μαίρη Ζαχάρη Αθηνά Καλανταρίδου Μαργαρίτα Καραγιαννιδου Χριστίνα Λουκίσα Μυθικά πλάσματα Ευρώπη Μαίρη Ζαχάρη Αθηνά Καλανταρίδου Μαργαρίτα Καραγιαννιδου Χριστίνα Λουκίσα Βαμπίρ ή Βρικόλακας Η ακριβής ετυμολογία της λέξης Βαμπίρ είναι ασαφής. Πιστεύεται πως πήρε το ονομά της

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι ο κατακόρυφος διαμελισμός;

Τι είναι ο κατακόρυφος διαμελισμός; ΟΡΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ Τι είναι ο κατακόρυφος διαμελισμός; Διαμελισμός Κατακόρυφος είναι: Τα βουνά, οι πεδιάδες, οι λόφοι, οι κοιλάδες, τα φαράγγια και γενικά το ανάγλυφο μιας περιοχής. Άλπεις Οι Άλπεις είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦ. 4. ΟΙ ΑΡΑΒΙΚΕΣ ΚΑΤΑΚΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ

ΚΕΦ. 4. ΟΙ ΑΡΑΒΙΚΕΣ ΚΑΤΑΚΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΚΕΦ. 4. ΟΙ ΑΡΑΒΙΚΕΣ ΚΑΤΑΚΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ α. η αραβική εξάπλωση με την καθοδήγηση των δύο πρώτων χαλιφών οι Άραβες εισέβαλαν και κατέκτησαν σε σύντομο χρονικό διάστημα τις πλούσιες χώρες της Εγγύς

Διαβάστε περισσότερα

Μετανάστευση. Ορισμός Είδη Ιστορική αναδρομή

Μετανάστευση. Ορισμός Είδη Ιστορική αναδρομή Μετανάστευση Ορισμός Είδη Ιστορική αναδρομή ΟΡΙΣΜΟΣ Μετανάστευση Μετακίνηση ανθρώπων μεμονωμένα ή κατά ομάδες Σε χώρους διαφορετικούς από την κατοικία τους Λόγοι οικονομικοί, κοινωνικοί, εκπαιδευτικοί

Διαβάστε περισσότερα

Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία της Ευρωπαϊκής Κοινωνίας

Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία της Ευρωπαϊκής Κοινωνίας Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία της Ευρωπαϊκής Κοινωνίας 1ο μάθημα (3.10.2018) Ίκαρος Μαντούβαλος imantouv@psed.duth.gr τηλ. γραφείου: 25510-30115 Ώρες και μέρες επικοινωνίας: Τετάρτη, 17:00-18:30 Πέμπτη,

Διαβάστε περισσότερα

Η σταδιακή επέκταση του κράτους των Βουλγάρων

Η σταδιακή επέκταση του κράτους των Βουλγάρων 1 ΙΣΤΟΡΙΑ Ε ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ : ΟΙ ΑΝΤΙΠΑΛΟΙ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ Οι Βούλγαροι Οι Ονογούροι Βούλγαροι. Οι πρώτες Βουλγαρικές φυλές πρέπει να έφθασαν στην περιοχή ανάμεσα στον Καύκασο και την Αζοφική Θάλασσα στα

Διαβάστε περισσότερα

PROJECT Β 1 ΓΕΛ. Θέμα: Μετανάστευση Καθηγήτρια: Στέλλα Τσιακμάκη

PROJECT Β 1 ΓΕΛ. Θέμα: Μετανάστευση Καθηγήτρια: Στέλλα Τσιακμάκη PROJECT Β 1 ΓΕΛ Θέμα: Μετανάστευση Καθηγήτρια: Στέλλα Τσιακμάκη ΟΡΙΣΜΟΣ Μετανάστευση ονομάζεται η γεωγραφική μετακίνηση ανθρώπων είτε μεμονωμένα είτε κατά ομάδες. Υπάρχουν δυο είδη μετανάστευσης : 1. Η

Διαβάστε περισσότερα

NORMAN DAVIES. Ι σ τ ο ρ ί α Ε Κ Ο Σ Ε Ι Σ Ν Ε Φ Ε Λ Η Α Θ Η Ν Α

NORMAN DAVIES. Ι σ τ ο ρ ί α Ε Κ Ο Σ Ε Ι Σ Ν Ε Φ Ε Λ Η Α Θ Η Ν Α NORMAN DAVIES Ι σ τ ο ρ ί α Τ Η Σ Ε Υ Ρ Ω Π Η Σ Ε Κ Ο Σ Ε Ι Σ Ν Ε Φ Ε Λ Η Α Θ Η Ν Α 2 0 0 9 Ν Ε Φ Ε Λ Η / Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α ιεύθυνση σειράς: Αντώνης Λιάκος - Έφη Γαζή Τίτλος πρωτοτύπου: Europe: A History Copyright

Διαβάστε περισσότερα

Τα σημαντικότερα γεγονότα της Παλαιάς Διαθήκης εκτυλίσσονται στην περιοχή που. Η Μέση Ανατολή στην αρχαιότητα

Τα σημαντικότερα γεγονότα της Παλαιάς Διαθήκης εκτυλίσσονται στην περιοχή που. Η Μέση Ανατολή στην αρχαιότητα Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ Τα σημαντικότερα γεγονότα της Παλαιάς Διαθήκης εκτυλίσσονται στην περιοχή που ονομάζεται ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ Η Μέση Ανατολή στην αρχαιότητα Ποια σύγχρονα κράτη αποτελούν την περιοχή

Διαβάστε περισσότερα

Τα Αίτια και οι Επιπτώσεις της Διεθνούς Μετανάστευσης. Πραγματικοί Μισθοί, Παγκόσμια Παραγωγή, Ωφελημένοι και Ζημιωμένοι

Τα Αίτια και οι Επιπτώσεις της Διεθνούς Μετανάστευσης. Πραγματικοί Μισθοί, Παγκόσμια Παραγωγή, Ωφελημένοι και Ζημιωμένοι Τα Αίτια και οι Επιπτώσεις της Διεθνούς Μετανάστευσης Πραγματικοί Μισθοί, Παγκόσμια Παραγωγή, Ωφελημένοι και Ζημιωμένοι Η Παγκόσµια Μετανάστευση Το 2010, 214 εκατομμύρια άνθρωποι ήταν μετανάστες, κατοικούσαν

Διαβάστε περισσότερα

29. Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία

29. Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία 29. Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία Οι Σελτζούκοι Τούρκοι και οι Νορμανδοί απειλούν την αυτοκρατορία και την Πόλη. Η Ανατολική και η Δυτική εκκλησία χωρίζονται οριστικά.

Διαβάστε περισσότερα

Βηθλεέμ Ιστορικές και θρησκευτικές αξιώσεις

Βηθλεέμ Ιστορικές και θρησκευτικές αξιώσεις 26/12/2018 Βηθλεέμ Ιστορικές και θρησκευτικές αξιώσεις / Επικαιρότητα Η πόλη της Βηθλεέμ είναι ένας προορισμός μεγάλου ενδιαφέροντος όχι μόνο θρησκευτικού αλλά και ιστορικού. ΘΕΜΑ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Με τον Αιγυπτιακό

Με τον Αιγυπτιακό Με ποιον πολιτισμό θα ασχοληθούμε; Με τον Αιγυπτιακό Η θέση της Αιγύπτου Τι βλέπετε; Αίγυπτος και Νείλος Η Αίγυπτος οφείλει την ύπαρξη της στον Νείλο. Το άγονο έδαφος κατέστη εύφορο χάρη στις πλημμύρες,

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ 1 ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑ Να γνωρίζεις τις έννοιες γεωγραφικό πλάτος, γεωγραφικό μήκος και πως αυτές εκφράζονται

ΜΑΘΗΜΑ 1 ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑ Να γνωρίζεις τις έννοιες γεωγραφικό πλάτος, γεωγραφικό μήκος και πως αυτές εκφράζονται ΜΑΘΗΜΑ 1 Π. Γ Κ Ι Ν Η Σ 1. Να γνωρίζεις τις έννοιες γεωγραφικό πλάτος, γεωγραφικό μήκος και πως αυτές εκφράζονται 2. Να μπορείς να δώσεις την σχετική γεωγραφική θέση ενός τόπου χρησιμοποιώντας τους όρους

Διαβάστε περισσότερα

Τα Αίτια και οι Επιπτώσεις της Διεθνούς Μετανάστευσης. Πραγματικοί Μισθοί, Παγκόσμια Παραγωγή, Ωφελημένοι και Ζημιωμένοι

Τα Αίτια και οι Επιπτώσεις της Διεθνούς Μετανάστευσης. Πραγματικοί Μισθοί, Παγκόσμια Παραγωγή, Ωφελημένοι και Ζημιωμένοι Τα Αίτια και οι Επιπτώσεις της Διεθνούς Μετανάστευσης Πραγματικοί Μισθοί, Παγκόσμια Παραγωγή, Ωφελημένοι και Ζημιωμένοι Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία, 2014 Η Παγκόσµια

Διαβάστε περισσότερα

Παγκόσμια ιστορία: Ο Άνθρωπος απέναντι στη φύση

Παγκόσμια ιστορία: Ο Άνθρωπος απέναντι στη φύση Παγκόσμια ιστορία: Ο Άνθρωπος απέναντι στη φύση 1 Έκδοση Παγκόσμια ιστορία: Ο Άνθρωπος απέναντι στη φύση 2 Παγκόσμια ιστορία: Ο Άνθρωπος απέναντι στη φύση 3 Πίνακας περιεχομένων Πίνακας περιεχομένων...

Διαβάστε περισσότερα

ENOTHTA 1: ΧΑΡΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

ENOTHTA 1: ΧΑΡΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ 1 ENOTHTA 1: ΧΑΡΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Μάθημα 1: Οι έννοιες και θέση 1. Τι ονομάζεται σχετική θέση ενός τόπου; Να δοθεί ένα παράδειγμα. Πότε ο προσδιορισμός της σχετικής θέσης

Διαβάστε περισσότερα

7ος αι. 610 641 8 ος αι. ΗΡΑΚΛΕΙΟΣ. αποφασιστικοί αγώνες και μεταρρυθμίσεις

7ος αι. 610 641 8 ος αι. ΗΡΑΚΛΕΙΟΣ. αποφασιστικοί αγώνες και μεταρρυθμίσεις 7ος αι. 610 641 8 ος αι. ΗΡΑΚΛΕΙΟΣ αποφασιστικοί αγώνες και μεταρρυθμίσεις πώς διαχειρίστηκε ο Ηράκλειος τόσο τους κινδύνους που απειλούσαν τα σύνορα του ανατολικού ρωμαϊκού κράτους όσο και τα σοβαρά προβλήματα

Διαβάστε περισσότερα

Μιχάλης Κοκοντίνης. 1 Πειραματικό δημοτικό σχολείο Θεσσαλονίκης Ε'1 τάξη Οι Ρωμαίοι κυβερνούν τους Έλληνες

Μιχάλης Κοκοντίνης. 1 Πειραματικό δημοτικό σχολείο Θεσσαλονίκης Ε'1 τάξη Οι Ρωμαίοι κυβερνούν τους Έλληνες Μιχάλης Κοκοντίνης 1 Πειραματικό δημοτικό σχολείο Θεσσαλονίκης Ε'1 τάξη 2017-18 1. Οι Ρωμαίοι κυβερνούν τους Έλληνες Πρώτη φροντίδα των Ρωμαίων ήταν να κρατήσουν τους Έλληνες διχασμένους και να τους εμποδίσουν

Διαβάστε περισσότερα

Μαρία αγγελίδου. το βυζάντιο σε έξι χρώματα. κ ο κ κ ι ν ο. eikonoγραφηση. κατερίνα βερουτσου

Μαρία αγγελίδου. το βυζάντιο σε έξι χρώματα. κ ο κ κ ι ν ο. eikonoγραφηση. κατερίνα βερουτσου Μαρία αγγελίδου κ ο κ κ ι ν ο το βυζάντιο σε έξι χρώματα eikonoγραφηση κατερίνα βερουτσου «Κατακτήθηκε η πόλη, που είχε κατακτήσει τον κόσμον όλο». Ιερώνυμος (τότε στη Βηθλεέμ και όχι ακόμη άγιος) ΒΑΡΒΑΡΟΙ

Διαβάστε περισσότερα

Τειχισμένο, κέντρο διοίκησης. Ο τρόπος άσκησης της εξουσίας και ο βαθμός συμμετοχής των πολιτών. Κώμες & καλλιεργήσιμες εκτάσεις

Τειχισμένο, κέντρο διοίκησης. Ο τρόπος άσκησης της εξουσίας και ο βαθμός συμμετοχής των πολιτών. Κώμες & καλλιεργήσιμες εκτάσεις Τα πολιτεύματα Ποιες ήταν οι επιδιώξεις κάθε πόλης-κράτους; ελευθερία-αυτονομία-αυτάρκειααυτάρκεια Ποια είναι τα συστατικά στοιχεία της πόλης-κράτους; γεωγραφικά-οργανωτικά Τα πολιτεύματα Ποιες ήταν οι

Διαβάστε περισσότερα

NORMAN DAVIES. Ι σ τ ο ρ ί α Ε Κ Ο Σ Ε Ι Σ Ν Ε Φ Ε Λ Η Α Θ Η Ν Α 2 0 0 9

NORMAN DAVIES. Ι σ τ ο ρ ί α Ε Κ Ο Σ Ε Ι Σ Ν Ε Φ Ε Λ Η Α Θ Η Ν Α 2 0 0 9 NORMAN DAVIES Ι σ τ ο ρ ί α Τ Η Σ Ε Υ Ρ Ω Π Η Σ Ε Κ Ο Σ Ε Ι Σ Ν Ε Φ Ε Λ Η Α Θ Η Ν Α 2 0 0 9 Ν Ε Φ Ε Λ Η / Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α ιεύθυνση σειράς: Αντώνης Λιάκος - Έφη Γαζή Τίτλος πρωτοτύπου: Europe: A History Copyright

Διαβάστε περισσότερα

Πολιτική, Πόλεμος, Στρατηγική

Πολιτική, Πόλεμος, Στρατηγική ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 3: Από την ρωμαϊκή λεγεώνα στον Μεσαίωνα Γιώργος Μαργαρίτης Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Το ρωμαϊκό κράτος κλονίζεται

Το ρωμαϊκό κράτος κλονίζεται Ι. Η ΜΕΤΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΡΩΜΑΪΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ 1. Από τη Ρώμη στη Νέα Ρώμη Ας διαβάσουμε τι θα μάθουμε στο σημερινό μάθημα: Σκοπός: Σκοπός του παρόντος μαθήματος είναι να απαντήσουμε σε ένα «γιατί»: Γιατί χρειάστηκε

Διαβάστε περισσότερα

α. Προς αναζήτηση νέων δρόμων της τουρκικής κατάκτησης που είχε διακόψει την επικοινωνία Ευρώπης Ασίας της έλλειψης πολύτιμων μετάλλων στην Ευρώπη

α. Προς αναζήτηση νέων δρόμων της τουρκικής κατάκτησης που είχε διακόψει την επικοινωνία Ευρώπης Ασίας της έλλειψης πολύτιμων μετάλλων στην Ευρώπη Σελ. 122 3. Οι ανακαλύψεις α. Προς αναζήτηση νέων δρόμων Η αναζήτηση νέων δρόμων είναι αναγκαία εξαιτίας : της τουρκικής κατάκτησης που είχε διακόψει την επικοινωνία Ευρώπης Ασίας της έλλειψης πολύτιμων

Διαβάστε περισσότερα

ΣΟΦΟΚΛΈΟΥΣ ΟΙΔΙΠΟΥΣ ΕΠΙ ΚΟΛΩΝΩ. Μετάφραση ΔΉΜΗΤΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ 2017

ΣΟΦΟΚΛΈΟΥΣ ΟΙΔΙΠΟΥΣ ΕΠΙ ΚΟΛΩΝΩ. Μετάφραση ΔΉΜΗΤΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ 2017 ΣΟΦΟΚΛΈΟΥΣ ΕΠΙ ΚΟΛΩΝΩ Μετάφραση ΔΉΜΗΤΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ 2017 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΝΕΦΕΛΗ ΑΘΗΝΑ 2017 ΝΕΦΕΛΗ / ΘΕΑΤΡΟ / ΑΠΑΝΤΑ Δ. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗ Σοφοκλέους, Οιδίπους επί Κολωνώ, μετάφραση Δημήτρης Δημητριάδης Σχεδιασμός βιβλίου:

Διαβάστε περισσότερα

1. Οι Σλάβοι και οι σχέσεις τους με το Βυζάντιο

1. Οι Σλάβοι και οι σχέσεις τους με το Βυζάντιο Τα όρια του βυζαντινού κράτους από τα μέσα του 7ου ως τον 9ο αιώνα. Επεξεργασία: Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού. ΙΜΕ http://www.ime.gr/chronos/09/gr/gallery/main/others/o2p 2.html I. Ο ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΚΟΣΜΟΣ ΚΑΤΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΙΓΥΠΤΟΣ:Η ΧΩΡΑ ΤΟΥ ΝΕΙΛΟΥ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΤΑΞΕΙΣ Α 1,Α 2

ΑΙΓΥΠΤΟΣ:Η ΧΩΡΑ ΤΟΥ ΝΕΙΛΟΥ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΤΑΞΕΙΣ Α 1,Α 2 ΑΙΓΥΠΤΟΣ:Η ΧΩΡΑ ΤΟΥ ΝΕΙΛΟΥ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΤΑΞΕΙΣ Α 1,Α 2 Η αρχή του Αιγυπτιακού πολιτισμού Αρχαία Περίοδος Με βάση τα τελευταία συμπεράσματα των επιστημονικών ερευνών, η χρονολόγηση των διαφόρων εποχών της

Διαβάστε περισσότερα

Αρχαϊκή εποχή. Πότε; Π.Χ ΔΕΜΟΙΡΑΚΟΥ ΜΑΡΙΑ

Αρχαϊκή εποχή. Πότε; Π.Χ ΔΕΜΟΙΡΑΚΟΥ ΜΑΡΙΑ Αρχαϊκή εποχή 1 Πότε; 750 480 Π.Χ Τι εποχή είναι; 2 Εποχή προετοιμασίας και απαρχών : Οικονομικής Πολιτικής Πολιτιστικής εξέλιξης Πώς αντιμετωπίστηκε η κρίση του ομηρικού κόσμου στα μέσα του 8 ου αι π.χ.

Διαβάστε περισσότερα

Ιθαγενείς της Αφρικής. Ελεάνα Πολυδώρου Κατερίνα Αλεξάνδρου Στ Δημοτικό Σχολείο Κλήρου

Ιθαγενείς της Αφρικής. Ελεάνα Πολυδώρου Κατερίνα Αλεξάνδρου Στ Δημοτικό Σχολείο Κλήρου Ιθαγενείς της Αφρικής Ελεάνα Πολυδώρου Κατερίνα Αλεξάνδρου Στ 2015-2016 Δημοτικό Σχολείο Κλήρου Αυτόχθονες Λαοί της Αφρικής Βέρβεροι Τουαρέγκ Μασάι Πυγμαίοι Βουσμάνοι Μπαντού Τι είναι οι Αυτόχθονες λαοί

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΘΡΥΛΟΣ ΤΟΥ ΑΧΙΛΛΕΑ, ΒΑΣΙΛΙΑ ΤΩΝ ΜΥΡΜΙΔΟΝΩΝ

Ο ΘΡΥΛΟΣ ΤΟΥ ΑΧΙΛΛΕΑ, ΒΑΣΙΛΙΑ ΤΩΝ ΜΥΡΜΙΔΟΝΩΝ 1ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΛΑΤΥΚΑΜΠΟΥ ΛΑΡΙΣΑΣ Ο ΘΡΥΛΟΣ ΤΟΥ ΑΧΙΛΛΕΑ, ΒΑΣΙΛΙΑ ΤΩΝ ΜΥΡΜΙΔΟΝΩΝ σε βιβλίο με εικόνες. LET S SHARE OUR CULTURE (ΑΣ ΜΟΙΡΑΣΤΟΥΜΕ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ ΜΑΣ) Αυτό το πρόγραμμα πραγματοποιείται

Διαβάστε περισσότερα

NORMAN DAVIES. Ι σ τ ο ρ ί α Ε Κ Ο Σ Ε Ι Σ Ν Ε Φ Ε Λ Η Α Θ Η Ν Α 2 0 0 9

NORMAN DAVIES. Ι σ τ ο ρ ί α Ε Κ Ο Σ Ε Ι Σ Ν Ε Φ Ε Λ Η Α Θ Η Ν Α 2 0 0 9 NORMAN DAVIES Ι σ τ ο ρ ί α Τ Η Σ Ε Υ Ρ Ω Π Η Σ Ε Κ Ο Σ Ε Ι Σ Ν Ε Φ Ε Λ Η Α Θ Η Ν Α 2 0 0 9 Ν Ε Φ Ε Λ Η / Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α ιεύθυνση σειράς: Αντώνης Λιάκος - Έφη Γαζή Τίτλος πρωτοτύπου: Europe: A History Copyright

Διαβάστε περισσότερα

Ποιοι ήταν οι Βίκινγκς

Ποιοι ήταν οι Βίκινγκς Βίκινγκς Ποιοι ήταν οι Βίκινγκς Οι Βίκινγκς ζούσαν στους βόρειους λαούς της Ευρώπης: στη Νορβηγία, τη Σουηδία, τη Δανία και την Ισλανδία. Κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα, εμφανίστηκαν ως εξερευνητές, πειρατές,

Διαβάστε περισσότερα

Ευρύκλεια Κολέζα ΑΠΟ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΥ ΩΣ ΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ ΚΑΙ ΤΗ ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΟΥ ΒΕΡΝΤΕΝ (565-843)

Ευρύκλεια Κολέζα ΑΠΟ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΥ ΩΣ ΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ ΚΑΙ ΤΗ ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΟΥ ΒΕΡΝΤΕΝ (565-843) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΑΠΟ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΥ ΩΣ ΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ ΚΑΙ ΤΗ ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΟΥ ΒΕΡΝΤΕΝ (565-843) μεγάλες εδαφικές απώλειες ενίσχυση ελληνικότητας νέοι θεσμοί πλαίσιο μέσα στο οποίον το Βυζάντιο

Διαβάστε περισσότερα

ΗΕΠΟΧΗΤΗΣΑΚΜΗΣ: ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΕΡΜΑΤΙΣΜΟ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑΣ ΩΣ ΤΟ ΣΧΙΣΜΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 843-1054

ΗΕΠΟΧΗΤΗΣΑΚΜΗΣ: ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΕΡΜΑΤΙΣΜΟ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑΣ ΩΣ ΤΟ ΣΧΙΣΜΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 843-1054 ΗΕΠΟΧΗΤΗΣΑΚΜΗΣ: ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΕΡΜΑΤΙΣΜΟ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑΣ ΩΣ ΤΟ ΣΧΙΣΜΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 843-1054 Η ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΑΚΜΗΣ: ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΕΡΜΑΤΙΣΜΟ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑΣ ΩΣ ΤΟ ΣΧΙΣΜΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 843-1054 867 886 912 913

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ 16 ΤΑ ΒΟΥΝΑ ΚΑΙ ΟΙ ΠΕΔΙΑΔΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

ΜΑΘΗΜΑ 16 ΤΑ ΒΟΥΝΑ ΚΑΙ ΟΙ ΠΕΔΙΑΔΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΜΑΘΗΜΑ 16 ΤΑ ΒΟΥΝΑ ΚΑΙ ΟΙ ΠΕΔΙΑΔΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ Η Ευρώπη είναι ήπειρος κυρίως πεδινή, χωρίς έντονο ανάγλυφο. Τα 2/3 της ηπείρου είναι πεδινές εκτάσεις. Έχει το χαμηλότερο μέσο υψόμετρο από την επιφάνεια

Διαβάστε περισσότερα

ελιές, παστά ψάρια, και σπάνια από κρέας, κυρίως στην Αθήνα.

ελιές, παστά ψάρια, και σπάνια από κρέας, κυρίως στην Αθήνα. Η τροφή της Αρχαϊκής οικογένειας ήταν αποτελούνταν από λαχανικά, ελιές, παστά ψάρια, και σπάνια από κρέας, κυρίως στην Αθήνα. Η ενδυμασία των Αρχαίων Ελλήνων ήταν κομψή, αλλά όχι εξεζητημένη. Το βασικό

Διαβάστε περισσότερα

Υπεύθυνη καθηγήτρια: κα. Π. Γιαννακοπούλου Μαθήτριες: Ασσάτωφ Άννα, Μιχαλιού Μαντώ, Αργύρη Μαρία, Τσαουσίδου - Πετρίτση Σοφία Τμήμα: Α3

Υπεύθυνη καθηγήτρια: κα. Π. Γιαννακοπούλου Μαθήτριες: Ασσάτωφ Άννα, Μιχαλιού Μαντώ, Αργύρη Μαρία, Τσαουσίδου - Πετρίτση Σοφία Τμήμα: Α3 Υπεύθυνη καθηγήτρια: κα. Π. Γιαννακοπούλου Μαθήτριες: Ασσάτωφ Άννα, Μιχαλιού Μαντώ, Αργύρη Μαρία, Τσαουσίδου - Πετρίτση Σοφία Τμήμα: Α3 Η Σπάρτη ήταν πόλη- κράτος στην Αρχαία Ελλάδα, χτισμένη στις όχθες

Διαβάστε περισσότερα

a. Οι βαθιές θάλασσες της Ευρώπης δημιουργήθηκαν όταν έλιωσαν οι παγετώνες. β. Η Νορβηγική Θάλασσα βρέχει τις βορειοανατολικές ακτές

a. Οι βαθιές θάλασσες της Ευρώπης δημιουργήθηκαν όταν έλιωσαν οι παγετώνες. β. Η Νορβηγική Θάλασσα βρέχει τις βορειοανατολικές ακτές EΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Επαναληπτικό διαγώνισμα στα μαθήματα 12-18 1. Χαρακτήρισε τις παρακάτω προτάσεις με το γράμμα (Σ), αν είναι σωστές, και a. Οι βαθιές θάλασσες της Ευρώπης δημιουργήθηκαν όταν έλιωσαν

Διαβάστε περισσότερα

Ιστορία του Αραβοϊσλαμικού Πολιτισμού

Ιστορία του Αραβοϊσλαμικού Πολιτισμού Ιστορία του Αραβοϊσλαμικού Πολιτισμού Ενότητα 3: Ιστορική Ανασκόπηση των Ισλαμικών Αυτοκρατοριών Δημήτριος Σταματόπουλος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.

Διαβάστε περισσότερα

Κατακόρυφη πτώση σωμάτων. Βαρβιτσιώτης Ιωάννης Πρότυπο Πειραματικό Γενικό Λύκειο Αγίων Αναργύρων Μάιος 2015

Κατακόρυφη πτώση σωμάτων. Βαρβιτσιώτης Ιωάννης Πρότυπο Πειραματικό Γενικό Λύκειο Αγίων Αναργύρων Μάιος 2015 Κατακόρυφη πτώση σωμάτων Βαρβιτσιώτης Ιωάννης Πρότυπο Πειραματικό Γενικό Λύκειο Αγίων Αναργύρων Μάιος 2015 Α. Εισαγωγή Ερώτηση 1. Η τιμή της μάζας ενός σώματος πιστεύετε ότι συνοδεύει το σώμα εκ κατασκευής

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΝΗΣΙΑ ΤΩΝ ΚΥΚΛΑΔΩΝ

ΤΑ ΝΗΣΙΑ ΤΩΝ ΚΥΚΛΑΔΩΝ ΤΑ ΝΗΣΙΑ ΤΩΝ ΚΥΚΛΑΔΩΝ Η Σύρος είναι νησί των Κυκλάδων. Πρωτεύουσά της είναι η Ερμούπολη, η οποία είναι πρωτεύουσα της Περιφέριας Νότιου Αιγαίου αλλά και του πρώην Νομού Κυκλάδων. Η Σύρος αναπτύχθηκε ιδιαίτερα

Διαβάστε περισσότερα

Το συγκλονιστικό άρθρο. του Γλέζου στη Welt. Διαβάστε το συγκλονιστικό άρθρο του Μανώλη Γλέζου στη 1 / 5

Το συγκλονιστικό άρθρο. του Γλέζου στη Welt. Διαβάστε το συγκλονιστικό άρθρο του Μανώλη Γλέζου στη 1 / 5 άρθρο του Μανώλη Γλέζου στη γερμανική εφημερίδα Die Welt, στο οποίο εξηγεί στους Γερμανούς Το συγκλονιστικό άρθρο του Γλέζου στη Welt Διαβάστε το συγκλονιστικό άρθρο του Μανώλη Γλέζου στη 1 / 5 γερμανική

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη Νεοελληνική Ιστορία

Εισαγωγή στη Νεοελληνική Ιστορία ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εισαγωγή στη Νεοελληνική Ιστορία Ενότητα 1η: Εισαγωγή Ελευθερία Μαντά, Λέκτορας Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας Ιστορίας και Αρχαιολογίας

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ στα αποσπάσματα των εγχειριδίων που ακολουθούν : 1]προσέξτε α) το όνομα του Βυζαντίου β) το μέγεθος

ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ στα αποσπάσματα των εγχειριδίων που ακολουθούν : 1]προσέξτε α) το όνομα του Βυζαντίου β) το μέγεθος ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ στα αποσπάσματα των εγχειριδίων που ακολουθούν : 1]προσέξτε α) το όνομα του Βυζαντίου β) το μέγεθος και τον τόνο της αποτίμησης γ) τα στοιχεία της ιστορικής

Διαβάστε περισσότερα

Πόλεμος και Πολιτική

Πόλεμος και Πολιτική ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Μάθημα 4 ο : Από την Ρωμαϊκή Λεγεώνα στον Μεσαίωνα. 3ος αι. π.χ. 7ος αι. μ.χ. Γεώργιος Μαργαρίτης, Καθηγητής, ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν

Διαβάστε περισσότερα

ΚΟΙΝΟΠΟΛΙΤΕΙΑ ΤΗΣ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΣ

ΚΟΙΝΟΠΟΛΙΤΕΙΑ ΤΗΣ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΣ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ ΚΟΙΝΟΠΟΛΙΤΕΙΑ ΤΗΣ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΣ Η σημαία της Αυστραλίας αποτελείται από τρία κύρια σύμβολα, την Union Flag,το Αστέρι της Κοινοπολιτείας και το Σταυρό του Νότου. Το Union Flag θεωρείται γενικά ότι

Διαβάστε περισσότερα

Τι σημαίνει ο όρος «βυζαντινόν»;

Τι σημαίνει ο όρος «βυζαντινόν»; Τι σημαίνει ο όρος «βυζαντινόν»; Ο όρος«βυζαντινόν» αναφέρεται στο Μεσαιωνικό κράτος που εδιοικείτο από την Κωνσταντινούπολη, τη μεγάλη πόλη των ακτών του Βοσπόρου. Οι ιστορικοί χρησιμοποιούν τον όρο αυτόν

Διαβάστε περισσότερα

Κατακόρυφη πτώση σωμάτων

Κατακόρυφη πτώση σωμάτων Κατακόρυφη πτώση σωμάτων Τα ερωτήματα Δύο σώματα έχουν το ίδιο σχήμα και τις ίδιες διαστάσεις με το ένα να είναι βαρύτερο του άλλου. Την ίδια στιγμή τα δύο σώματα αφήνονται ελεύθερα να πέσουν μέσα στον

Διαβάστε περισσότερα

Μαρία αγγελίδου. το βυζάντιο σε έξι χρώματα. χ ρ υ σ ο. eikonoγραφηση. κατερίνα βερουτσου

Μαρία αγγελίδου. το βυζάντιο σε έξι χρώματα. χ ρ υ σ ο. eikonoγραφηση. κατερίνα βερουτσου Μαρία αγγελίδου χ ρ υ σ ο το βυζάντιο σε έξι χρώματα eikonoγραφηση κατερίνα βερουτσου «Ένας Θεός στον ουρανό, ένας βασιλιάς στη γη: ένας αυτοκράτορας. Και μια πόλη ολόλαμπρη, απ το χρυσάφι ολολαμπρότερη».

Διαβάστε περισσότερα

32. Η Θεσσαλονίκη γνωρίζει μεγάλη ακμή

32. Η Θεσσαλονίκη γνωρίζει μεγάλη ακμή 32. Η Θεσσαλονίκη γνωρίζει μεγάλη ακμή Η Θεσσαλονίκη, από τα πρώτα βυζαντινά χρόνια, είναι η δεύτερη σημαντική πόλη της αυτοκρατορίας. Αναπτύσσει σπουδαία εμπορική, πνευματική και πολιτική κίνηση, την

Διαβάστε περισσότερα

Στην Κεντρική Ασία βρίσκεται η έρημος Γκόμπι και της Αραβίας. Στην Αμερική η Μοχάβι(Βόρεια) και η Ατακάμα (Νότια).

Στην Κεντρική Ασία βρίσκεται η έρημος Γκόμπι και της Αραβίας. Στην Αμερική η Μοχάβι(Βόρεια) και η Ατακάμα (Νότια). H ΖΩΗ ΣΤΗΝ ΕΡΗΜΟ Στη Γη υπάρχουν μεγάλες αφιλόξενες άνυδρες εκτάσεις που ονομάζονται έρημοι.καλύπτουν το 1/3 της ξηράς και βρίσκονται κυρίως κοντά στους δύο Τροπικούς ( Αιγόκερω και Καρκίνου) Στην Κεντρική

Διαβάστε περισσότερα

NORMAN DAVIES. Ι σ τ ο ρ ί α Ε Κ Ο Σ Ε Ι Σ Ν Ε Φ Ε Λ Η Α Θ Η Ν Α 2 0 0 9

NORMAN DAVIES. Ι σ τ ο ρ ί α Ε Κ Ο Σ Ε Ι Σ Ν Ε Φ Ε Λ Η Α Θ Η Ν Α 2 0 0 9 NORMAN DAVIES Ι σ τ ο ρ ί α Τ Η Σ Ε Υ Ρ Ω Π Η Σ Ε Κ Ο Σ Ε Ι Σ Ν Ε Φ Ε Λ Η Α Θ Η Ν Α 2 0 0 9 Ν Ε Φ Ε Λ Η / Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α ιεύθυνση σειράς: Αντώνης Λιάκος - Έφη Γαζή Τίτλος πρωτοτύπου: Europe: A History Copyright

Διαβάστε περισσότερα

"Στην αρχή το φως και η πρώτη ώρα που τα χείλη ακόμα στον πηλό δοκιμάζουν τα πράγματα του κόσμου." (Οδυσσέας Ελύτης)

Στην αρχή το φως και η πρώτη ώρα που τα χείλη ακόμα στον πηλό δοκιμάζουν τα πράγματα του κόσμου. (Οδυσσέας Ελύτης) "Στην αρχή το φως και η πρώτη ώρα που τα χείλη ακόμα στον πηλό δοκιμάζουν τα πράγματα του κόσμου." (Οδυσσέας Ελύτης) Το σύμπαν δεν υπήρχε από πάντα. Γεννήθηκε κάποτε στο παρελθόν. Τη στιγμή της γέννησης

Διαβάστε περισσότερα

Θεογονία: Πώς ξεκίνησαν όλα.

Θεογονία: Πώς ξεκίνησαν όλα. Θεογονία: Πώς ξεκίνησαν όλα. Μέσα από τα πολύχρωµα σύννεφα του ουρανού της Μυθοχώρας ξεπροβάλλει ο Πήγασος, το φτερωτό άλογο που χάρισε ο θεός της θάλασσας, ο Ποσειδώνας, στο γιο του τον Βελλερεφόντη.

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΔΥΣΗΣ Ι

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΔΥΣΗΣ Ι ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΔΥΣΗΣ Ι 1 Ενότητα #2: Βασικές Γνώσεις I Οικονομία και κοινωνία στη Βαρβαρική Δύση Νικόλαος Καραπιδάκης Τμήμα Ιστορίας 2 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Κυριότερες πόλεις ήταν η Κνωσός, η Φαιστός, η Ζάκρος και η Γόρτυνα

Κυριότερες πόλεις ήταν η Κνωσός, η Φαιστός, η Ζάκρος και η Γόρτυνα Ηφαίστειο της Θήρας Η Μινωική Κρήτη λόγω της εμπορικής αλλά και στρατηγικής θέσης της έγινε γρήγορα μεγάλη ναυτική και εμπορική δύναμη. Οι Μινωίτες πωλούσαν τα προϊόντα τους σε όλη τη Μεσόγειο με αποτέλεσμα

Διαβάστε περισσότερα

Η εποχή του Αυγούστου (27 π.χ.-14 μ.χ.) Δεμοιράκου Μαρία

Η εποχή του Αυγούστου (27 π.χ.-14 μ.χ.) Δεμοιράκου Μαρία Η εποχή του Αυγούστου (27 π.χ.-14 μ.χ.) Δεμοιράκου Μαρία Αύγουστος Ο όγδοος μήνας του χρόνου τίτλος αυτοκρατόρων στη ρωμαϊκή και βυζαντινή αυτοκρατορία Η ισχυροποίηση της κεντρικής εξουσίας Ποιος; Οκταβιανός

Διαβάστε περισσότερα

Google Earth. Τσαγκαλίδης Κωνσταντίνος Πληροφορική 29/11/2014

Google Earth. Τσαγκαλίδης Κωνσταντίνος Πληροφορική 29/11/2014 2014 Google Earth Τσαγκαλίδης Κωνσταντίνος Πληροφορική 29/11/2014 2 Περιεχόμενα Πίνακας περιεχομένων Εξώφυλλο... 1 Περιεχόμενα... 2 Εισαγωγή... 3 Βασικά Εργαλεία... 4 -Search Panel -Overview Map - Hide/Show

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΟΙ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΟΙ ΧΡΟΝΟΙ: 323 Π.Χ. 324 Μ.Χ.

ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΟΙ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΟΙ ΧΡΟΝΟΙ: 323 Π.Χ. 324 Μ.Χ. ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΟΙ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΟΙ ΧΡΟΝΟΙ: 323 Π.Χ. 324 Μ.Χ. Α.ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΑ ΒΑΣΙΛΕΙΑ Β. ΑΠΟΤΗΡΩΜΗΣΤΟΒΥΖΑΝΤΙΟ 1 Τα ελληνιστικά βασίλεια Ελληνιστικός : από το ρήµα ελληνίζω, δηλ. µιµούµαι τους Έλληνες Ήταν τα βασίλεια

Διαβάστε περισσότερα

ISBN 978-960-484-159-2

ISBN 978-960-484-159-2 Η ΠΡΩΤΗ ΜΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑ Ο Μέγας Αλέξανδρος Κείμενο: Φίλιππος Μανδηλαράς Επιμέλεια κειμένου: Ράνια Ζωίδη Εικονογράφηση: Ναταλία Καπατσούλια Διόρθωση: Αντωνία Κιλεσσοπούλου 2010, Εκδόσεις Κυριάκος Παπαδόπουλος

Διαβάστε περισσότερα

Ο λύκος των παραμυθιών και ο λύκος της φύσης

Ο λύκος των παραμυθιών και ο λύκος της φύσης 250579 Natural Europe CIP-ICT PSP-2009-3 Δρ Βορεάδου Κατερίνα Υπεύθυνη Εκπαίδευσης ΜΦΙΚ Ο λύκος των παραμυθιών και ο λύκος της φύσης Το όνομά του εικάζεται πως προέρχεται από τη λέξη 'λύκη που σημαίνει

Διαβάστε περισσότερα

Συντάχθηκε απο τον/την Άννα Φραγκουδάκη - Τελευταία Ενημέρωση Κυριακή, 26 Σεπτέμβριος :28

Συντάχθηκε απο τον/την Άννα Φραγκουδάκη - Τελευταία Ενημέρωση Κυριακή, 26 Σεπτέμβριος :28 Άννα Φραγκουδάκη Η ευρωπαϊκή ταυτότητα του μέλλοντος (Και το απαραίτητο μεσογειακό περιεχόμενό της) Είναι σημαντική προϋπόθεση για τη δημοκρατία και το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης η καλλιέργεια της ευρωπαϊκής

Διαβάστε περισσότερα

Ιστορία. Α Λυκείου. Κωδικός Απαντήσεις των θεμάτων ΟΜΑΔΑ Α. 1o ΘΕΜΑ

Ιστορία. Α Λυκείου. Κωδικός Απαντήσεις των θεμάτων ΟΜΑΔΑ Α. 1o ΘΕΜΑ Ιστορία Α Λυκείου Κωδικός 6400 Απαντήσεις των θεμάτων ΟΜΑΔΑ Α 1o ΘΕΜΑ 1.α. Να επιλέξετε και να γράψετε τη σωστή απάντηση για κάθε ομάδα από τις ακόλουθες ερωτήσεις: 1. Η ομηρική εποχή ονομάζεται επίσης:

Διαβάστε περισσότερα

11. Γυναίκες πολεµίστριες και ηρωίδες

11. Γυναίκες πολεµίστριες και ηρωίδες 11. Γυναίκες πολεµίστριες και ηρωίδες Συλλογή-επιλογή:Μ. ΛΟΟΣ Μετάφραση: Μ. ΣΚΟΜΠΑ Επιµέλεια: Β. ΚΑΝΤΖΑΡΑ Κλεοπάτρα 69 30 π.χ. Αίγυπτος -Βασίλισσα Η Κλεοπάτρα γεννήθηκε το 69 π.χ. Βασίλεψε στην Αίγυπτο

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΔΥΣΗΣ Ι

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΔΥΣΗΣ Ι ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΔΥΣΗΣ Ι Ενότητα #3: Βασικές Γνώσεις II Τα βαρβαρικά βασίλεια Νικόλαος Καραπιδάκης Τμήμα Ιστορίας 1 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΠ 11 - Κεφάλαιο δύο: Η Πόλη- Κράτος - onlearn.gr - ελπ - εαπ .Σε τέσσερις ενότητες η γέννηση κι η εξέλιξη της πόλης κράτους, στην οποία βασίστηκε η οργάνωση ολόκληρου του ελληνικού πολιτισμού.

ΕΛΠ 11 - Κεφάλαιο δύο: Η Πόλη- Κράτος - onlearn.gr - ελπ - εαπ .Σε τέσσερις ενότητες η γέννηση κι η εξέλιξη της πόλης κράτους, στην οποία βασίστηκε η οργάνωση ολόκληρου του ελληνικού πολιτισμού. Κεφάλαιο δύο: Η Πόλη- Κράτος Σε τέσσερις ενότητες η γέννηση κι η εξέλιξη της πόλης κράτους, στην οποία βασίστηκε η οργάνωση ολόκληρου του ελληνικού πολιτισμού. Α Ενότητα: -- > Φυλετική οργάνωση των Ελλήνων

Διαβάστε περισσότερα

Μεταφορά - μεταφορικά μέσα

Μεταφορά - μεταφορικά μέσα Μεταφορά - μεταφορικά μέσα Μεταφορά είναι η μετακόμιση πραγμάτων ή προσώπων. Η ανάπτυξη των μεταφορών αποτέλεσε θεμελιώδη παράγοντα για την ανάπτυξη του πολιτισμού και διευκόλυνε αφάνταστα το εμπόριο και

Διαβάστε περισσότερα

Η Βίβλος για Παιδιά παρουσιάζει. Η Γέννηση του Ιησού Χριστού

Η Βίβλος για Παιδιά παρουσιάζει. Η Γέννηση του Ιησού Χριστού Η Βίβλος για Παιδιά παρουσιάζει Η Γέννηση του Ιησού Χριστού Συγγραφέας: Edward Hughes Εικονογράφηση:M. Maillot Διασκευή:E. Frischbutter; Sarah S. Μετάφραση: Evangelia Zyngiri Παραγωγός: Bible for Children

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΣΑΙΩΝΑ ΣΤΗΝΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ

ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΣΑΙΩΝΑ ΣΤΗΝΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΣΑΙΩΝΑ ΣΤΗΝΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ εμφανίζεται ΣΤΗ ΒΟΡΕΙΑ ΙΤΑΛΙΑ Επηρεάζεται από το ελληνικό και ρωμαϊκό πολιτισμό ΟΥΜΑΝΙΣΜΟΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ Αξία στον ΝΤΑ ΒΙΝΤΣΙ ΣΑΙΞΠΗΡ ΚΟΠΕΡΝΙΚΟΣ Άνθρωπο ΜΙΧΑΗΛ

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΜΥΚΗΝΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Ο ΜΥΚΗΝΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Ο ΜΥΚΗΝΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΑΡΙΑ ΒΕΝΕΤΟΥΛΙΑ, Α1 ΜΑΡΙΑ ΒΟΥΓΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ, Α1 2015-2016 ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΦΟΡΤΣΕΡΑ Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΌΣ ΠΟΥ ΈΜΕΙΝΕ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΊΑ Ο ΜΥΚΗΝΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΝΑΒΡΥΤΩΝ ΣΧ. ΕΤΟΣ 2010 2011 ΤΑΞΗ Β ΤΜΗΜΑ 1 Ο ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ: ΑΠΟ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΥ ΩΣ ΤΗΝ Α- ΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Ι ΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ: Ας γνωρίσουμε τη γεωγραφία της Ελλάδας

Ι ΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ: Ας γνωρίσουμε τη γεωγραφία της Ελλάδας Ι ΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ: Ας γνωρίσουμε τη γεωγραφία της Ελλάδας Ενότητα: Γεωγραφία (2 φύλλα εργασίας) Επίπεδο: Β1, Β2 Κοινό: αλλόγλωσσοι ενήλικες ιάρκεια: 4 ώρες (2 δίωρα) Υλικοτεχνική υποδομή: Για τον διδάσκοντα:

Διαβάστε περισσότερα

18 ος 19 ος αι. ΣΟ ΑΝΑΣΟΛΙΚΟ ΖΗΣΗΜΑ. «Σώστε με από τους φίλους μου!»

18 ος 19 ος αι. ΣΟ ΑΝΑΣΟΛΙΚΟ ΖΗΣΗΜΑ. «Σώστε με από τους φίλους μου!» 18 ος 19 ος αι. ΣΟ ΑΝΑΣΟΛΙΚΟ ΖΗΣΗΜΑ «Σώστε με από τους φίλους μου!» Σο Ανατολικό ζήτημα, ορισμός Είναι το ζήτημα της διανομής των εδαφών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η οποία από τις αρχές του 18ου αιώνα

Διαβάστε περισσότερα

4. γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο

4. γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο 4. ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟ γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο 4. ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟ γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο 4. ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟ γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο /Ελληνικός χώρος Τα ελληνικά βουνά (και γενικότερα οι ορεινοί όγκοι της

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 9. Η εκστρατεία του ράµαλη ερβενάκια (σελ )

Κεφάλαιο 9. Η εκστρατεία του ράµαλη ερβενάκια (σελ ) Ιστορία ΣΤ τάξης Ενότητα Γ «Η Μεγάλη Επανάσταση (1821 1830) 1 Κεφάλαιο 9 Η εκστρατεία του ράµαλη ερβενάκια (σελ. 106 109) Οι αρχικές επιτυχίες των Ελλήνων επαναστατών θορύβησαν την Υψηλή Πύλη. Την άνοιξη

Διαβάστε περισσότερα

Συγγραφέας. Ραφαέλα Ρουσσάκη. Εικονογράφηση. Αμαλία Βεργετάκη. Γεωργία Καμπιτάκη. Γωγώ Μουλιανάκη. Ζαίρα Γαραζανάκη. Κατερίνα Τσατσαράκη

Συγγραφέας. Ραφαέλα Ρουσσάκη. Εικονογράφηση. Αμαλία Βεργετάκη. Γεωργία Καμπιτάκη. Γωγώ Μουλιανάκη. Ζαίρα Γαραζανάκη. Κατερίνα Τσατσαράκη Συγγραφέας Ραφαέλα Ρουσσάκη Εικονογράφηση Αμαλία Βεργετάκη Γεωργία Καμπιτάκη Γωγώ Μουλιανάκη Ζαίρα Γαραζανάκη Κατερίνα Τσατσαράκη Μαρία Κυρικλάκη Μαριτίνα Σταματάκη Φιλία Πανδερμαράκη Χριστίνα Κλωνάρη

Διαβάστε περισσότερα

Η ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ (από το 1100 ως το 323 π.χ.) 1600-1100π.Χ.:Πρωτοϊστορική περίοδος που οδηγεί στο μυκηναϊκό πολιτισμό.

Η ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ (από το 1100 ως το 323 π.χ.) 1600-1100π.Χ.:Πρωτοϊστορική περίοδος που οδηγεί στο μυκηναϊκό πολιτισμό. Ομηρική εποχή Η ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ (από το 1100 ως το 323 π.χ.) ΕΙΣΑΓΩΓΗ: 1600-1100π.Χ.:Πρωτοϊστορική περίοδος που οδηγεί στο μυκηναϊκό πολιτισμό. 1100 π.χ.: Εναρξη της ελληνικής ιστορίας. 11 ος 9 ος αιώνας:οι

Διαβάστε περισσότερα

Το 1766, το Ναυαρχείο προσέλαβε τον Cook για να διοικήσει ένα επιστημονικό ταξίδι στον Ειρηνικό Ωκεανό. Ο σκοπός του ταξιδιού ήταν να παρατηρήσει και

Το 1766, το Ναυαρχείο προσέλαβε τον Cook για να διοικήσει ένα επιστημονικό ταξίδι στον Ειρηνικό Ωκεανό. Ο σκοπός του ταξιδιού ήταν να παρατηρήσει και Το 1766, το Ναυαρχείο προσέλαβε τον Cook για να διοικήσει ένα επιστημονικό ταξίδι στον Ειρηνικό Ωκεανό. Ο σκοπός του ταξιδιού ήταν να παρατηρήσει και να καταγράψει τη διαμετακόμιση της Αφροδίτης κατά μήκος

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ( π.χ.) Μάθημα: Ιστορία Α Γυμνασίου Καθηγήτρια: Αγάπη Δάλκου

ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ( π.χ.) Μάθημα: Ιστορία Α Γυμνασίου Καθηγήτρια: Αγάπη Δάλκου ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ (356-323 π.χ.) Μάθημα: Ιστορία Α Γυμνασίου Ο Αλέξανδρος. Αντίγραφο από έργο του Λυσίππου. Μάθημα: Ιστορία Α Γυμνασίου. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ (384-322 π.χ.) Μάθημα: Ιστορία Α Γυμνασίου. Ο Αλέξανδρος

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 6. Η κρίση στα Βαλκάνια (σελ )

Κεφάλαιο 6. Η κρίση στα Βαλκάνια (σελ ) Ιστορία ΣΤ τάξης 4 η Ενότητα «Η Ελλάδα στον 19 ο αιώνα» 1 Κεφάλαιο 6 Η κρίση στα Βαλκάνια (σελ. 170 173) Στη διάρκεια του 19ου αιώνα η Οθωµανική Αυτοκρατορία αντιµετώπισε πολλά προβλήµατα και άρχισε σταδιακά

Διαβάστε περισσότερα

Η ΟΡΕΙΝΗ ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΣ ΚΑΜΤΣΑΤΚΑ

Η ΟΡΕΙΝΗ ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΣ ΚΑΜΤΣΑΤΚΑ Η ΟΡΕΙΝΗ ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΣ ΚΑΜΤΣΑΤΚΑ ΔΠΜΣ «ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΟΡΕΙΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ» ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2014 2015 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΙΩΑΝΝΟΥ ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΙΟΥΡΑΣ ΒΑΝΕΣΣΑ ΜΠΟΥΓΙΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα