Διατροφική παρέμβαση σε ασθενείς με κυστική ίνωση επηρεάζεται η αναπνευστική λειτουργία;

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Διατροφική παρέμβαση σε ασθενείς με κυστική ίνωση επηρεάζεται η αναπνευστική λειτουργία;"

Transcript

1 Παιδιατρική ΒΟΡΕΙΟΥ Ε ΛΛΑ ΔΟΣ, 25: , Παιδιατρική 2013 ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ, Διατροφική παρέμβαση σε ασθενείς με κυστική ίνωση επηρεάζεται η αναπνευστική λειτουργία; Βασιλική Κατσένη 1, Ελπίδα Χατζηαγόρου 2, Αστέριος Καμπούρας 2, Δημήτρης Λαμπούδης 1, Θωμαή Καραγκιόζογλου-Λαμπούδη 1, Ιωάννης Τσανάκας 2 1 Εργαστήριο Κλινικής Διατροφής Χρήστος Μαντζώρος, Τμήμα Διατροφής και Διαιτολογίας, Σχολή Τεχνολογίας Τροφίμων και Διατροφής, Αλεξάνδρειο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα, Θεσσαλονίκη 2 Μονάδα Κυστικής Ίνωσης, 3η Παιδιατρική Κλινική, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Ιπποκράτειο Γενικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ Nutritional intervention among children with cystic fibrosis Is lung disease affected? Katseni V 1, Hatziagorou E 2, Kampouras A 1, Lampoudis D 1, Karagiozoglou-Lampoudi T 1, Tsanakas J 2 1 Clinical Nutrition Lab, Department of Nutrition and Dietetics, School of Food Technology and Nutrition, Technological Education Institute, Thessaloniki, Greece, 2 Paediatric Pulmonology and CF Unit, 3 rd Paediatric Dept, Aristotle University of Thessaloniki, Hippokration Hospital, Thessaloniki, Greece Paediatr Ν Gr 2013, 25: Περίληψη: Σκοπός: Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η εκτίμηση των αποτελεσμάτων εξάμηνης διαιτητικής παρέμβασης στη θρέψη και την αναπνευστική λειτουργία ασθενών με κυστική ίνωση. Μέθοδοι: Το δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν 59 ασθενείς με κυστική ίνωση. Πριν και μετά την παρέμβαση εφαρμόστηκε πλήρης διατροφική αξιολόγηση. Μετρήθηκε η γωνία φάσης (Phase Angle, PhA). Αξιολογήθηκε ο κίνδυνος υποθρεψίας με το ηλεκτρονικό PeDi SMART score (Ssc). Η σοβαρότητα της αναπνευστικής νόσου αξιολογήθηκε με σπιρομέτρηση. Εκτιμήθηκε ο βίαια εκπνεόμενος όγκος αέρα στο πρώτο δευτερόλεπτο ( ). Το πρωτόκολλο της διαιτητικής παρέμβασης εφαρμόσθηκε σύμφωνα με τις διεθνείς συστάσεις για ΚΙ. Αποτελέσματα: Εκτιμήθηκαν 59 ασθενείς με κυστική ίνωση (54,2% άρρενες) και διάμεση ηλικία τα 9,3 έτη. Κατά την έναρξη της μελέτης ο μέσος όρος z-score, ύψους προς ηλικία (Haz) ήταν: -0,44, βάρους προς ηλικία (Waz): -0,35. Η μέση τιμή της PhA ήταν 4,72 και η μέση τιμή του 87% της προβλεπόμενης τιμής. Στατιστικά σημαντική συσχέτιση διαπιστώθηκε μεταξύ του % με το Waz, με το BMIaz και με το PeDi SMART score (p<0.05). Έξι μήνες μετά την έναρξη της παρέμβασης, ο λόγος της θερμιδικής πρόσληψης προς ενεργειακό κόστος αυξήθηκε σημαντικά (p= 0.022). Οι μέσες τιμές PhA, Waz και Haz βελτιώθηκαν σημαντικά, (p<0.05). Οι μέσες τιμές % αυξήθηκαν αλλά Abstract: Objectives: To assess the effect of a six months implementation of a nutritional intervention protocol on nutritional status and lung function in patients with cystic fibrosis (CF). Methods: Nutritional status and pulmonary function of 59 patients with CF were evaluated, before and after the dietary intervention. The patients nutritional status was fully assessed by anthropometry. Phase angle (PhA) and body cell mass (BCM) were assessed by BIA. The malnutrition risk was also evaluated by the PeDi SMART score software (Ssc). Forced expiratory volume at 1 sec ( ) was measured by spirometry to assess the lung disease severity. The intervention protocol was based on specific nutrition recommendations for CF patients. Results: The mean values for Weight- age z was -0,35. The mean PhA values were 4,72. Mean values were : 87%. Statistically significant correlation was found between % and Waz, BMIaz and PEDI SMART score (p<0.05). Six months following the initiation of nutritional intervention, energy intake / total energy expenditure ratio (median) was significantly increased (p=0.022). Mean values of PhA, Waz and Haz were significantly improved, (p<0.05). Mean values of %p were also increased, but not significantly. Conclusions: The implementation of a nutritional intervention protocol can further improve nutrition

2 114 Παιδιατρική ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ, 25, 2 όχι τατιστικά σημαντικά. Συμπεράσματα: Η εφαρμογή πρωτοκόλλου διαιτητικής παρέμβασης μπορεί να βελτιώσει την διατροφική πρόσληψη, όπως και την κατάσταση θρέψης των ασθενών που είναι δυνατόν να έχει ευεργετική επίδραση και στην αναπνευστική λειτουργία. intake, as well as the overall nutritional status, in a short term study and may have beneficial effect on respiratory function. Λέξεις-Κλειδιά: κυστική ίνωση, διατροφή, γωνία φάσης, κατάσταση θρέψης, διαιτητική παρέμβαση, PEDI SMART score, αναπνευστική λειτουργία,. Key-words: cystic fibrosis, nutrition, phase angle, PeDi smart score, nutrition assessment, dietary intervention, pulmonary function,. Συντομογραφίες: Συντομογραφία Αγγλικά Ελληνικά BMIp Body mass index percentile Εκατοστιαία θέση Δείκτη Μάζας Σώματος WHZ weight height z-score z- score βάρους ύψους προς ηλικία WHp weight height percentile Εκατοστιαία Θέση βάρους ύψους HaZ height age z- score z-score ύψους προς ηλικία Hap height age percentile Εκατοστιαία θέση ύψους προς ηλικία WaZ weight age z - score z-score βάρους προς ηλικία BMIaz body mass index age z- score z-score δείκτη μάζας σώματος προς ηλικία MUACz mid upper arm circumference z- score z-score μεσότητας περιμέτρου βραχίονα TSTz triceps skinfold thickness z- score z-score δερματοπτυχής τρικέφαλου TEE/kg Total energy expenditure/kg(weight) Συνολικό ενεργειακό κόστος (θερμίδες)/ κιλό βάρους σώματος Forced expiratory volume in 1 second Δυναμικός εκπνεόμενος όγκος αέρα σε 1 δευτερόλεπτο FVC Forced vital capacity Δυναμική ζωτική χωρητικότητα FEF50% Forced expiration flow rate at the 50% point Δυναμική ροή εκπνοής στο σημείο 50% Εισαγωγή Η Κ.Ι. είναι η πιο συχνή γενετική διαταραχή στη λευκή φυλή με συχνότητα περίπου 1 στις γεννήσεις. 1 Κληρονομείται με αυτοσωματικό υπολειπόμενο χαρακτήρα και οφείλεται σε μετάλλαξη μιας ομάδας αλληλίων στο μακρύ σκέλος του χρωμοσώματος 7. 2 Η μετάλλαξη αυτή οδηγεί στην παραγωγή μιας παθολογικής πρωτεΐνης CFTR η οποία έχει σαν αποτέλεσμα την ελαττωμένη γλοιότητα των εκκρίσεων από τους εξωκρινείς αδένες. Κύρια όργανα που επηρεάζονται είναι οι πνεύμονες, το πάγκρεας, το ήπαρ, η χοληδόχος κύστη και το γεννητικό σύστημα με σημαντικότερα κλινικά χαρακτηριστικά την πνευμονοπάθεια, την υποθρεψία και την παγκρεατική ανεπάρκεια. Ο βαθμός της νοσηρότητας εξαρτάται κυρίως από την αναπνευστική λειτουργία, η σοβαρή έκπτωση της οποίας σε συνδυασμό με τις λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος αποτελούν τις συχνότερες αιτίες θανάτου σε ασθενείς με Κυστική Ίνωση. Κύριος στόχος της θεραπευτικής αγωγής των ασθενών με Κ.Ι. αποτελεί η πρόληψη και θεραπεία των αναπνευστικών λοιμώξεων, όσο και η επαρκής θρέψη και ικανοποιητική αύξηση του ασθενούς. Η αναπνευστική λειτουργία στους ασθενείς με κυστική ίνωση έχει βρεθεί ότι σχετίζεται σημαντικά με την πρόγνωση της νόσου. 3,4,5 Η εκτίμηση της αναπνευστικής λειτουργίας γίνεται με τη σπιρομέτρηση. 3,4,5,6 Στην Κ.Ι. εμφανίζεται πτώση της ροής αέρος στους μικρούς βρόγχους και παράλληλη αύξηση του πηλίκου του υπολειπόμενου όγκου (RV) προς την συνολική χωρητικότητα των

3 Παιδιατρική ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ, πνευμόνων (TLC). 7 Η προοδευτική απόφραξη των αεραγωγών οδηγεί σε μείωση της ζωτικής χωρητικότητας VC (Vital Capacity) και αύξηση της λειτουργικής υπολειπόμενης χωρητικότητας FRC (Functional Residual Capacity). Αργότερα επηρεάζονται η βίαιη ζωτική χωρητικότητα FVC και ο βίαια εκπνεόμενος όγκος αέρα στο πρώτο δευτερόλεπτο ( ). 8 Η κατάσταση θρέψης έχει τεκμηριωθεί ως σημαντικός προγνωστικός δείκτης της επιβίωσης των ασθενών με Κ.Ι. 9,10,11 Η υποθρεψία και στασιμότητα ανάπτυξης είναι συχνές και δύσκολες καταστάσεις στους ασθενείς με Κ.Ι., και παραμένουν ακόμη και μετά την χορήγηση παγκρεατικών ενζύμων. 12,13 Το μεγαλύτερο μέρος της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας (60-70%) καταλαμβάνει ο Μεταβολισμός Ηρεμίας (ΜΗ), ο οποίος σε αρκετές μελέτες ασθενών με Κ.Ι. βρέθηκε αυξημένος. 14,15,16 Η παραμένουσα υποθρεψία οδηγεί σε μείωση της μυϊκής μάζας και ελάττωση ισχύος και αντοχής των αναπνευστικών μυών. Σε αυτή την κατάσταση συμβάλλει και το αυξημένο αναπνευστικό έργο, το οποίο οδηγεί στον κάματο των αναπνευστικών μυών με το σύνολο των καταστάσεων να οδηγεί σε επιβάρυνση της κλινικής κατάστασης του ασθενούς. Η διαιτητική παρέμβαση για αύξηση βάρους και βελτίωση της κατάστασης θρέψης των ασθενών με Κ.Ι. έχει διερευνηθεί σε διάφορες μελέτες παρέμβασης. 17,18,19 Μερικές βιβλιογραφικές μελέτες καταδεικνύουν την θετική συσχέτιση μεταξύ της καλής κατάστασης θρέψης με την σοβαρότητα της νόσου και την αναπνευστική λειτουργία των ασθενών. 1,20,21 Ωστόσο δεν υπάρχουν αρκετές μελέτες όσον αφορά την συσχέτιση της αναπνευστικής λειτουργίας με την βελτίωση κατάστασης θρέψης μετά από παρέμβαση. Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να διερευνηθεί η συσχέτιση της κατάστασης θρέψης σε ασθενείς με Κ.Ι. σε σχέση με την βαρύτητα νόσου και την αναπνευστική λειτουργία καθώς και η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της διαιτητικής παρέμβασης στους αναπνευστικούς δείκτες. Επιπλέον, η χρήση των εργαλείων αξιολόγησης διατροφικής κατάστασης PhA και Ssc ως δείκτες πρόγνωσης της νόσου. Μέθοδος Στην μελέτη συμμετείχαν 77 ασθενείς με διαγνωσμένη Κ.Ι., που παρακολουθούνται στην μονάδα Κ.Ι. του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης. Στην τελική ανάλυση συμπεριλήφθηκαν 59 ασθενείς για τους οποίους υπήρχαν πλήρη δεδομένα για σύγκριση πριν και μετά την παρέμβαση. Στους ασθενείς πραγματοποιήθηκε διαιτητική παρέμβαση και οι μετρήσεις συλλέχθηκαν μετά από προφορική συναίνεση των κηδεμόνων ή των ίδιων των ενήλικων ασθενών, μεταξύ Οκτωβρίου 2012 και Ιουλίου Καθ όλη την διάρκεια της διατροφικής παρέμβασης καταγράφηκαν το βάρος, το ύψος, η περίμετρος βραχίονα, και η δερματοπτυχή τρικέφαλου σε κάθε επίσκεψη. Οι μετρήσεις μετατράπηκαν σε z scores με το λογισμικό WHO Anthro 22 και WHO Anthro plus και κατηγοριοποιήθηκαν σύμφωνα με τα κριτήρια του WHO. Υπολογίστηκε ο ΔΜΣ και οι Ε.Θ. που χρησιμοποιήθηκαν σύμφωνα με τα κριτήρια του WHO 23, όπως επίσης και οι Ε.Θ. για περίμετρο βραχίονα (ΜΜΑC), μυϊκή περίμετρο μεσότητας βραχίονα (MAMC) και δερματοπτυχή τρικέφαλου (TST), σύμφωνα με τον Frisancho (Frisancho A.R. 1981; Frisancho A.R et al 1987). 24,25 Υπολογίστηκε επίσης το ποσοστό των ασθενών που πληρούσαν τον στόχο της 50 ης Ε.Θ. ΔΜΣ. Η ανάλυση σύστασης σώματος έγινε με την μέθοδο της βιοεμπέδησης (ΒΙΑ), με την χρήση του Quadscan 4000, από όπου καταγράφηκαν οι μετρήσεις της κυτταρικής μάζας σώματος (BCM) 26 και η γωνία φάσης (PhA). Η συγκριτική στατιστική ανάλυση πριέλαβε 59/77 ασθενείς για τους οποίους υπήρχαν πλήρη ανθρωπομετρικά δεδομένα πριν και μετά την παρέμβαση. Η διατροφική πρόσληψη αξιολογήθηκε με τριήμερη καταγραφή κατανάλωσης τροφίμων και καταγραφή προηγούμενου 24ώρου (5-pass). 27,28 Τα δεδομένα που συλλέχθηκαν από την τριήμερη καταγραφή και την καταγραφή προηγούμενου 24ώρου αναλύθηκαν στο λογισμικό Food Processor. 29 Ο κίνδυνος υποθρεψίας υπολογίστηκε με το PeDi SMART Screening test. 30 Χαμηλός κίνδυνος υποθρεψίας θεωρούνται τιμές 5, ως μέτριος κίνδυνος υποθρεψίας αξιολογείται το σκορ από 6 8 και ως υψηλός κίνδυνος αξιολογείται το σκορ >9. Τα Z-scores βάρους-ύψους προς ηλικία, βάρους προς ηλικία, ύψους προς ηλικία, ΔΜΣ προς ηλικία, δερματοπτυχής τρικέφαλου(tsτ) προς ηλικία και περιμέτρου μεσότητας βραχίονα (MUAC) προς ηλικία με τιμές <-2, χρησιμοποιήθηκαν για την διάγνωση υποθρεψίας. Η κατάσταση της αναπνευστικής λειτουργίας εκτιμήθηκε με σπιρομέτρηση, με τους δείκτες FVC,

4 116 Παιδιατρική ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ, 25, 2 FVC%,, %, FEF 50 και FEF 50 %. Αφού αξιολογήθηκε η θρέψη και η αναπνευστική λειτουργία κάθε ασθενούς κατά την 1 η εκτίμηση, σχεδιάστηκαν εξατομικευμένα διαιτολόγια με στόχο την κάλυψη του % των υπολογιζόμενων ενεργειακών αναγκών ανάλογα με την ηλικία, την αυξημένη κατανάλωση ενέργειας λόγω αυξημένου αναπνευστικού έργου, τις αυξημένες απώλειες θρεπτικών συστατικών και τις ανάγκες ανάπτυξης του κάθε ασθενούς σύμφωνα με τις συστάσεις. 31,32,33 Οι ασθενείς επανεκτιμήθηκαν 3 (2 η εκτίμηση) και 6 (3 η εκτίμηση) μήνες αργότερα. Στατιστική ανάλυση Για τη στατιστική ανάλυση των αποτελεσμάτων της μελέτης χρησιμοποιήθηκε το πρόγραμμα SPSS v.20.0 for Windows (SPSS, Chicago, Illinois, USA). Οι τιμές των παραμέτρων της μελέτης που αφορούν τα χαρακτηριστικά των ασθενών εκφράστηκαν ως μέση τιμή ± σταθερή απόκλιση (SD). Για τη μελέτη της σχέσης μεταξύ των διαφόρων παραμέτρων χρησιμοποιήθηκε ο συντελεστής συσχέτισης κατά Pearson. Πραγματοποιήθηκε έλεγχος κανονικότητας των μεταβλητών με το τεστ Kolmogorov - Smirnov. Εφαρμόστηκε το Student's t-test ή το Mann Whitney U test, ανάλογα με την κανονικότητα για την μελέτη των διαφορών των συνεχών μεταβλητών. Η σύγκριση μεταξύ των υποομάδων με περισσότερες από δύο κατηγορίες πραγματοποιήθηκε με χρήση του τεστ ANOVA για τις παραμετρικές μεταβλητές και με χρήση της Πίνακας 1. Περιγραφικά χαρακτηριστικά των ασθενών με Κ.Ι. Χαρακτηριστικά του πληθυσμού Μέσος όρος Τυπική απόκλιση (SD) ή ποσοστό Αριθμός ασθενών 59 Waz -0,35 1,44 Haz -0,44 1,20 BMIaz -0,08 1,41 ΔF508 ομόζυγοι 17 28,8% ΔF508 ετερόζυγοι 42 71,2% Σακχαρώδης 2 3,4% διαβήτης ΚΙ Αποικισμός από % Pseudomonas aeruginosa Παγκρεατική ανεπάρκεια 56 94,9% δοκιμής Kruskal-Wallis για τις μη παραμετρικές αντίστοιχα. Κατά την εφαρμογή της πολυπαραγοντικής παλινδρόμησης, ως ανεξάρτητη μεταβλητή θεωρήθηκε η μεταβολή του και ως εξαρτημένες οι μεταβολές στις παραμέτρους της θρέψης μετά την παρέμβαση (ενεργειακή πρόσληψη, πρωτεϊνική πρόσληψη, z score βάρους, PhA). Αποτελέσματα Τα περιγραφικά χαρακτηριστικά των ασθενών που συμμετείχαν στη μελέτη μας κατά την έναρξη της παρέμβασης φαίνονται στον Πίνακα 1. Το ποσοστό υποθρεψίας στους ασθενείς με βάση το Waz ήταν 7.8%, με βάση το Haz ήταν 9.8%, με βάση το MUACz ήταν 3.4% και με βάση το TSTz ήταν 1.7%. Σε κάθε μία από τις εκτιμήσεις που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της παρέμβασης καταγράφονταν τα χαρακτηριστικά αυτά και ελεγχόταν πιθανές διαφορές σε σχέση με τις τιμές στην έναρξη της παρέμβασης. Στον Πίνακα 2 παρατίθενται συγκριτικά τα στοιχεία που αφορούν την διατροφική πρόσληψη, τα ανθρωπομετρικά δεδομένα, τα δεδομένα από την BIA καθώς και οι αναπνευστικοί παράμετροι, όπως αυτά μεταβάλλονται μετά την διατροφική παρέμβαση (3 και 6 μήνες μετά). Το ποσοστό υποθρεψίας στο τέλος της μελέτης με βάση το Waz ήταν 5.9% με βάση το Haz ήταν 7.8%, με βάση το MUACz ήταν 5.1% και με βάση το TSTz ήταν 0.0%. Στατιστικά σημαντικές μεταβολές παρατηρούνται στην θερμιδική πρόσληψη, την PhA, την BCM, την μυϊκή μάζα, το βάρος, το ύψος, και τις απόλυτες τιμές των αναπνευστικών δεικτών, FVC, FEF 50. Με την χρήση του PeDi SMART score, 11,7% (6/51) των ασθενών βρέθηκαν σε κίνδυνο υποθρεψίας, εκ των οποίων μέτριο κίνδυνο εμφάνισαν 7.8% (4/51) (Ssc= 6-8), και 3.9% (2/51) εμφάνισαν υψηλό κίνδυνο υποθρεψίας (Ssc 9) στην 1 η εκτίμηση. Μετά το τέλος της παρέμβασης μόνο 3.9% (2/51) των ασθενών εμφάνισαν μέτριο κίνδυνο σύμφωνα με το Ssc. Η μέση τιμή για το PeDi SMART score βρέθηκε 3,55 (± 1,89) κατά την 1 η εκτίμηση και μειώθηκε σε 3,29 (± 1,20) μετά το τέλος της παρέμβασης. Από τους ασθενείς που συμμετείχαν στην μελέτη το 2.6% (1/39) των ασθενών είχε μετρήσεις < 40%, το 30.8% (12/39) των ασθενών είχε μετρήσεις = 41-79% και το 66.7% (26/39) είχε φυσιολογικές μετρήσεις > 80%. Μετά το τέ-

5 Παιδιατρική ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ, Πίνακας 2. Μεταβολές στη θρέψη και την αναπνευστική λειτουργία των ασθενών κατά την διάρκεια της διαιτητικής παρέμβασης. ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ 1η Εκτίμηση 2η Εκτίμηση 3η Εκτίμηση Δ M.O SD N M.O SD N P M.O SD N P M.O. N PhA 4,72 0, , ,006 5,09 0, ,000 0,38 0,48 BCM (kg) 18,67 7, ,67 7, ,000 18,96 7, ,000 0,91 0,99 Ssc 3,55 1, ,55 1, ,000 3,29 1, ,194-0,25 1,38 WHz -0,04 1, ,33 1, ,216 0,36 1, ,272 0,37 1,08 Haz -0,44 1, ,32 1, ,023-0,28 1, ,020 0,16 0,47 Waz -0,35 1, ,26 1, ,174-0,19 1, ,039 0,16 0,55 BMIaz -0,08 1, ,02 1, ,241 0,01 1, ,415 0,08 0,75 MUAC (cm) 20,82 4, ,14 4, ,016 21,74 4, ,000 0,92 1,33 MUACz -0,12 1, ,08 1, ,628 0,21 1, ,004 0,30 0,83 TST (mm) 11,59 4, ,16 4, ,070 11,20 4, ,193-0,39 1,87 TSTz 0,14 1, ,01 1, ,093-0,01 1, ,063-0,14 0,57 MAMC (cm) 17,17 3, ,61 4, ,000 18,19 4, ,000 1,02 1,23 kcals/kg 96,34 46, ,07 49, ,014 98,23 44, ,588 1,89 26,62 pro (g)/kg 3,83 2, ,71 1, ,639 3,56 1, ,366-0,27 2,26 cho (g)/kg 10,59 5, ,60 7, ,118 10,18 5, ,419-0,41 3,89 fat (g)/kg 4,53 2, ,90 2, ,075 4,93 2, ,111 0,39 1,87 TEE (kcals)/kg 106,36 39, ,28 37, , ,97 40, ,052-3,40 13,13 EI (kcals)/erec (kcals) 80,75 28, ,39 32, ,000 90,38 32, ,001 9,64 22,12 FVC (L/s) ,44 1, ,023 2,47 1, ,000 0,21 0,31 FVC% ,14 23, ,457 92,57 22, ,142 2,44 10,55 (L/s) ,03 0, ,006 2,07 1, ,003 0,19 0,39 % , ,332 91,65 26, ,531 3,69 20,07 FEF50 (L/s) ,56 1, ,138 2,64 1, ,030 0,29 0,76 FEF50% ,53 34, ,270 83,38 33, ,583 1,86 21,76 LCI 9,61 3, ,04 4, ,114 9,77 2, ,726-0,12 2,53 λος της παρέμβασης τα ποσοστά μεταβλήθηκαν αντίστοιχα σε < 40% =2.6% (1/39), 41-79% = 23.1% (9/39) και >80% =74.4% (29/39) (p=0.000). Με επιπλέον κατηγοριοποίηση των ασθενών σύμφωνα με την 50 η Ε.Θ. ΔΜΣ, τις τιμές PhA και Ssc και την Ε.Θ. MAMC σε συνάρτηση με τις τιμές % στις υποκατηγορίες αυτές, τα αποτελέσματα ήταν: Ασθενείς με Ε.Θ.ΔΜΣ<50 η είχαν μέση τιμή % <90% και ασθενείς με Ε.Θ. ΔΜΣ>50 η είχαν μέση τιμή %>100%(p=0.020). Ασθενείς με PhA <4.4 είχαν μέση τιμή % <65% και ασθενείς με PhA >6.6 είχαν μέση τιμή % >100% (p=0.042). Ασθενείς με Ssc >6 είχαν μέση τιμή % <80% και ασθενείς με Ssc <6 είχαν μέση τιμή % <90% (p=0.037). Ασθενείς με Ε.Θ.MAMC<25 η είχαν μέση τιμή %<80%, ενώ ασθενείς με Ε.Θ.MAMC >25 η είχαν μέση τιμή %>90% (p=0.283). Το ποσοστό των ασθενών που με το τέλος της παρέμβασης παρουσίαζαν φυσιολογική αναπνευστική λειτουργία αυξήθηκε σημαντικά όπως και των ασθενών που παρουσίαζαν σημαντική βελτίωση στους δείκτες PhA και Ssc. (Εικόνα 1). Για την εκτίμηση της συσχέτισης μεταξύ της κατάστασης θρέψης και της σοβαρότητας της αναπνευστικής νόσου σε ασθενείς με Κ.Ι., μελετήθηκε η συσχέτιση των τιμών των αναπνευστικών μετρήσεων με τους δείκτες αξιολόγησης θρέψης (z scores, PhA, Ssc, BMIp). Βρέθηκε στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ του % και Waz (p=0.002), BMIp (p=0.001), BMIaz (p=0.000) και του PEDI SMART score (p=0.001) (πιν. 3). Όταν οι ασθενείς κατηγοριοποιήθηκαν με βάση την αναπνευστική τους λειτουργία ( > 80%: φυσιολογική, ήπια επηρεασμένη αναπνευστική λειτουργία, 41-79%: μέτρια αναπνευστική λειτουργία,

6 118 Παιδιατρική ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ, 25, 2 Εικόνα 1. Μεταβολή του Ποσοστού των ασθενών με Κ.Ι. που παρουσίασαν φυσιολογικές τιμές σε z-scores, Ssc, PhA, ποσοστό κάλυψης ενέργειας, πρωτεϊνών και αναπνευστικούς δείκτες (1 η εκτίμηση 3 η εκτίμηση). Εικόνα 2. Κατανομή δεικτών θρέψης, Smart score, PhA ανάλογα με βαρύτητα της νόσου, όπως καθορίζεται με την. <40%: σοβαρά επηρεασμένη αναπνευστική λειτουργία), βρέθηκε σημαντική συσχέτιση των δεικτών θρέψης με τη βαρύτητα της νόσου, όπως καθορίζεται από τον (Εικόνα 2). Με την εφαρμογή της πολυπαραγοντικής παλινδρόμησης, οι μεταβολές (Δ) στις παραμέτρους της θρέψης μετά την παρέμβαση δεν βρέθηκαν να αποτελούν σημαντικούς προγνωστικούς παράγοντες που να μπορούν να προβλέψουν τη μεταβολή του (Δ ), μετά την εξάμηνη διατροφική παρέμβαση. Μόνον το Δ Waz βρέθηκε να συνεισφέρει στατιστικά σημαντικά στην πρόγνωση Δ (p=0.02). Συζήτηση Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η συσχέτιση της θρέψης με την αναπνευστική λειτουργία και κατά πόσο μια βελτίωση των σωματομετρικών χαρακτηριστικών στους ασθενείς με Κ.Ι., μετά από εξάμηνη διαιτητική παρέμβαση, θα επηρέαζε την αναπνευστική τους λειτουργία. Πίνακας 3. Συσχέτιση αναπνευστικών δεικτών με ανθρωπομετρικά χαρακτηριστικά, z-scores, Ssc και μετρήσεις σύστασης σώματος. FVC FVC% FEV FEV% FEF50 FEF50% LCI Waz R -,120,462 -,046,525,042,339 -,300 p,506,007,800,002,818,054,101 Haz R,151,181,191,210,150,089 -,316 p,402,313,286,241,404,621,083 BMIz R -,233,496 -,151,580,020,456 -,132 p,192,003,401,000,912,008,478 BMIp R -,294,452 -,214,550 -,032,427 -,088 p,096,008,232,001,859,013,637 BMI R,339 -,184,300 -,230,144 -,227,506 p,030,250,057,148,369,153,002 MUACz R -,224,239 -,162,279 -,080,155 -,237 p,159,132,310,078,619,332,170 TSΤz R -,097 -,086 -,038,020,048,076 -,293 p,546,595,813,899,764,636,088 PhA R,484,079,439,006,303 -,046,282 p,003,652,008,972,077,794,118 Ssc R -,071 -,509 -,131 -,546 -,181 -,374,011 p 697, ,001,312,032,954

7 Παιδιατρική ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ, Η διαιτητική παρέμβαση είχε σημαντική βελτίωση στα σωματομετρικά χαρακτηριστικά των ασθενών, όπως και των αντίστοιχων δεικτών θρέψης. Παρά το σχετικά μικρό χρονικό διάστημα, παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική αύξηση σε διάφορους δείκτες θρέψης όπως η PhA, η BCM, η θερμιδική πρόσληψη, το ύψος, και η μυϊκή μάζα. Η αναπνευστική λειτουργία των ασθενών με Κ.Ι. της μελέτης ήταν ήδη αρκετά καλή και βελτιώθηκε κατά την διάρκεια της διαιτητικής παρέμβασης. Οι μέσοι όροι των αναπνευστικών παραμέτρων αυξήθηκαν, η αύξηση όμως αυτή δεν βρέθηκε να είναι στατιστικά σημαντική, όπως και σε προηγούμενες μελέτες. 17,18,19 Καταγράφηκε ωστόσο αύξηση ως προς το ποσοστό των ατόμων που παρουσίαζαν φυσιολογική αναπνευστική λειτουργία στο τέλος της παρέμβασης σε σχέση με την έναρξή της με το 76.3 % των ασθενών να παρουσιάζει φυσιολογική (>80%) στο τέλος της μελέτης σε σχέσης με 62.9% στην αρχή αυτής. Παλαιότερες μελέτες προσπάθησαν να διερευνήσουν τη συσχέτιση θρέψης και αναπνευστικής λειτουργίας, στους ασθενείς με Κ.Ι. Στη μελέτη των Zemel et al 34 η κατηγοριοποίηση των ασθενών έγινε σύμφωνα με το κριτήριο >90% και <90%. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι ασθενείς με καλύτερη είχαν καλύτερους μέσους όρους βάρους και ύψους από τους υπόλοιπους, και τα z- scores βάρους προς ηλικία και ύψους προς ηλικία συσχετίστηκαν θετικά με τις τιμές της %. Στην παρούσα μελέτη όταν η κατηγοριοποίηση των ασθενών έγινε σύμφωνα με τις τιμές %, όντως οι ασθενείς με μεγαλύτερες τιμές % είχαν καλύτερους μέσους όρους στους περισσότερους διατροφικούς δείκτες (Haz, BMIz, Waz, MUACz, DQI, PhA, Ssc). Από τα z- scores αυτά που συσχετίστηκαν στατιστικά σημαντικά με την % ήταν το Waz, το BMIaz, το Haz και το MUACz. Επιδημιολογική μελέτη σε Βόρειο Αμερικανούς 35 ασθενείς με Κ.Ι. αναφέρει ότι η Ε.Θ. βάρους προς ηλικία ήταν κοντά στην 20 η Ε.Θ. σε ασθενείς με τιμές < 40%. Στην παρούσα μελέτη στους ασθενείς με μετρήσεις < 40% η Ε.Θ. ΔΜΣ βρέθηκε κάτω από την 3 η Ε.Θ. Επιπλέον ασθενείς που πληρούσαν τον στόχο της 50 ης Ε.Θ. ΔΜΣ είχαν μέση τιμή % >100%, ενώ όσοι δεν πληρούσαν το κριτήριο της 50 ης Ε.Θ. ΔΜΣ είχαν μέση τιμή %<90%. Έτσι δεν χωρά αμφιβολία πως ασθενείς με σημαντικά καλύτερη θρέψη έχουν καλύτερη αναπνευστική λειτουργία. Σε μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Thorax το 2001 απεδείχθη ότι η υποθρεψία αποτελεί ανεξάρτητο παράγοντα θνητότητας. 36 Σε μελέτη των Forte et al, 37 όπου συμμετείχαν 69 ασθενείς ηλικίας 5,4 16,5 ετών, βρέθηκε ότι ασθενείς με MAMCp και TSTp κάτω από την 25 η Ε.Θ., παρουσίαζαν χαμηλές τιμές < 80% και οι τιμές αυτές ήταν σημαντικά υψηλότερες σε ασθενείς με υψηλότερες Ε.Θ. (p< 0,001 και p = 0,011 αντίστοιχα). Το ίδιο παρατηρήθηκε και σε ασθενείς με Ε.Θ. ΔΜΣ < 50 η Ε.Θ οι οποίοι επίσης εμφάνισαν χαμηλές μετρήσεις < 80%. Τα αποτελέσματα μας βρίσκονται σε συμφωνία με αυτά της μελέτης των Forte et al, καθώς ασθενείς με Ε.Θ. MAMC<25 εμφανίζουν χαμηλότερο μέσο όρο <80% από τους ασθενείς με Ε.Θ. MAMC>25 με μέσο όρο >90%. Ασθενείς με Ε.Θ.ΒΜΙ<50 η είχαν μέση τιμή <90% και ασθενείς με Ε.Θ. ΒΜΙ>50 η είχαν μέση τιμή >100%. Κατά καιρούς έχουν πραγματοποιηθεί διαφόρων ειδών μελέτες διαιτητικής παρέμβασης (διατροφικής εκπαίδευσης και χορήγησης από στόματος υπερθερμιδικών συμπληρωμάτων, εντερικής σίτισης, παρεντερικής σίτισης) σε ασθενείς με Κ.Ι. και έχει φανεί ότι οι περισσότερες είχαν θετικό αντίκτυπο στην κατάσταση θρέψης των συμμετεχόντων. Έτσι σε μελέτη του Watson 19 όπου πραγματοποιήθηκε συμπεριφοριστική διατροφική εκπαίδευση διάρκειας 10 εβδομάδων και συμμετείχαν 68 ασθενείς με Κ.Ι. με μέση ηλικία τα 25,2 έτη παρατηρήθηκε μικρή μεν αλλά σημαντική αύξηση βάρους. Σε άλλη μελέτη 17 εφαρμόστηκε σε 67 ασθενείς με Κ.Ι. ηλικίας 4-12 ετών συμπεριφοριστική και διατροφική εκπαίδευση στην ομάδα παρέμβασης και διατροφική εκπαίδευση μόνο στην ομάδα ελέγχου, διάρκειας 7 εβδομάδων και μετέπειτα αξιολόγηση διάρκειας 2 ετών. Το BMIaz -0,77 ± 1,12 στην ομάδα παρέμβασης και -0,49 ± 0,71 στην ομάδα ελέγχου. Μετά από 7 εβδομάδες είχε αυξηθεί το BMIaz σε -0,39 ± 1,08 για την ομάδα παρέμβασης και -0,31 ± 0,81 για την ομάδα ελέγχου. Δύο χρόνια μετά την παρέμβαση το BMIaz ήταν -0,56 ± 0,9 και για την ομάδα ελέγχου -0,71 ± 0,66. Στην παρούσα μελέτη τα αποτελέσματα ήταν συγκρίσιμα καθώς το BMIaz μεταβλήθηκε από ± 1.41 σε 0.01 ± 1.41 σε διάστημα 6 μηνών Όσον αφορά την ενεργειακή πρόσληψη, στην

8 120 Παιδιατρική ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ, 25, 2 μελέτη του Stark 17 μετά την παρέμβαση η πρόσληψη αυξήθηκε τόσο στην ομάδα παρέμβασης όσο και στην ομάδα ελέγχου και εξακολούθησε να αυξάνει στο τέλος της 2ετούς παρακολούθησης. Στην παρούσα μελέτη η μέση πρόσληψη θερμίδων, το ποσοστό των ασθενών που πληρούσαν το 65% ποσοστό κάλυψης των συνιστώμενων, το ποσοστό των ασθενών που πληρούσε τον στόχο της 100% κάλυψης των συνιστώμενων καθώς και τις συστάσεις για πρωτεϊνική πρόσληψη στο 100% αυξήθηκαν στατιστικά σημαντικά κατά την διάρκεια της παρέμβασης. Παρατηρήσαμε δε ότι οι ασθενείς με Κ.Ι. δεν καλύπτουν σίγουρα το ποσοστό της συνιστώμενης πρόσληψης του % του RDA και μάλιστα η πρωτεϊνική πρόσληψη είναι αρκετά χαμηλή. Όσον αφορά την μεταβολή (Δ) των αναπνευστικών δεικτών πριν και μετά από την διαιτητική παρέμβαση και πως αυτά συσχετίζονται, συγκρίναμε τα αποτελέσματα μας με αυτά της μελέτης του Stark, 17 όπου η από 88 ± 18 που βρέθηκε κατά την 1 η εκτίμηση στην ομάδα παρέμβασης, έπεσε στο 87 ± 18 δύο χρόνια μετά, παρά την βελτίωση των δεικτών κατάστασης θρέψης των ασθενών, και για την ομάδα ελέγχου από 92 ± 18 κατά την 1 η εκτίμηση η μειώθηκε σε 87 ± 17 2 χρόνια μετά. Στην μελέτη μας η μέση τιμή αυξήθηκε 6 μήνες μετά την παρέμβαση και η διαφορά αυτή βρέθηκε στατιστικά σημαντική (p=0.003). Δεδομένου, ότι η αναπνευστική λειτουργία των ασθενών με ΚΙ παρουσιάζει σταθερά μια έκπτωση (περίπου κατά 3% ετησίως), είναι πολύ σημαντικό με όποια παρέμβαση να καταφέρνουμε να τη διατηρούμε σταθερή. Πιθανοί περιορισμοί θα πρέπει να ληφθούν υπόψη. Η χρονική διάρκεια της διαιτητικής παρέμβασης (μέσος όρος 6 μήνες) αν και δεν είναι ιδιαίτερα σύντομη, αφήνει όμως τη σκέψη ότι σε μεγαλύτερης διάρκειας παρέμβαση πιθανές μεταβολές θα αποτυπώνονταν καλύτερα. Η παρέμβαση αυτή σήμερα έχει πλέον διάρκεια πολύ μεγαλύτερη του 6μήνου, και ίσως εξασφαλίσει τα δεδομένα που θα στηρίξουν την εξαγωγή βάσιμων συμπερασμάτων αλλά και τεκμηρίωση των ήδη σημαντικών ευρημάτων. Μια δεύτερη παράμετρος που θα πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι ότι η αναπνευστική λειτουργία, ειδικά σε ασθενείς με Κ.Ι. επηρεάζεται από διάφορες παραμέτρους εκτός από τη θρέψη (χρόνια λοίμωξη από ψευδομονάδα, επιπλοκές αναπνευστικού, ρύθμιση ΣΔ, κ.α.). Έτσι η μη βελτίωση κάποιων αναπνευστικών δεικτών που παρατηρήθηκε θα μπορούσε να οφείλεται σε ποικιλία παραγόντων, ανεξάρτητων της διατροφικής παρέμβασης. Συμπερασματικά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η διαιτητική παρέμβαση στους ασθενείς της μελέτης μας επέφερε βελτίωση της γενικότερης κλινικής τους εικόνας. Παράλληλα φαίνεται ότι η καλή κατάσταση θρέψης των ασθενών με Κ.Ι. την οποία εκτιμήσαμε με το Ssc, την PhA και τα z scores σχετίζεται θετικά με καλύτερη αναπνευστική λειτουργία, χωρίς να αποτελεί τον μοναδικό καθοριστικό παράγοντα επίτευξης και διατήρησής της. Ειδικότερα μπορούμε να συμπεράνουμε ότι οι τιμές Ssc < 6, PhA > 4.4, αποτελούν καλούς προγνωστικούς δείκτες της αναπνευστικής λειτουργίας των ασθενών με Κ.Ι. Απαιτούνται ωστόσο περισσότερες μελέτες που να διερευνούν τη σχέση αυτή, ώστε η χρησιμοποίησή τους να γίνεται με μεγαλύτερη ασφάλεια. Βιβλιογραφία 1. Milla CE. Nutrition and lung disease in cystic fibrosis. Clin Chest Med 2007; 28 (2): Andersen DH. Cystic fibrosis of the pancreas and its relation to celiac disease: a clinical and pathological study. Am J Dis Child 1938; 56: Kerem E, Reisman J, Corey M, Canny GJ, Levison H. Prediction of mortality in patients with cystic fibrosis. N Engl J Med Apr 30; 326(18): Wagener JS, Taussig LM, Burrows B, Hernried L, Boat T. Comparison of lung function and survival patterns between cystic fibrosis and emphysema or chronic bronchitis patients. In: Strurgess JM, ed. Perspectives in cystic fibrosis proceedings of the 8th International Cystic Fibrosis Congress, Mississauga, Ontario. Mississauga: Imperial Press, 1980: Sharples L, Hathaway T, Dennis C, Caine N, Higenbottam T, Wallwork J. Prognosis of patients with cystic fibrosis awaiting heart and lung transplantation. J Heart Lung Transplant 1993; 12: Cosgrove GP, Frankel SΚ, Brown KK. Challenges in pulmonary fibrosis. 3: Cystic lung disease: Thorax 2007 Sep; 62(9): Bush A. Cardiopulmonary physiology. Cystic Fibrosis 2nd ed pp ed. Hodson ME, Geddes DM. 8. Τσιλιγιάννης Θ. Η σπιρομετρία στην παιδιατρική πράξη: Η σωστή κλινική. Διημερίδα Παιδιατρικών Αναπνευ-

9 Παιδιατρική ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ, στικών Παθήσεων, Αλλεργιογικό Τμήμα Γεν. Νοσοκ. Παίδων Πεντέλης, Μονογραφία τεύχος 1 σελ. 9-22; Επιμ. Εκδ. Τσανάκας Ι. 9. Huang NN, Schidlow DV, Szatrowski TH, Palmer J, Laraya- Cuasay LR, Yeung W, et al. Clinical features, survival rate and prognostic factors in young adults with cystic fibrosis. Am J Med 1987; 82: Corey M, McLaughlin FJ, Williams M, Levison H. A comparison of survival, growth and pulmonary function in patients with cystic fibrosis in Boston and Toronto. J Clin Epidemiol. 1988; 41: McCloskey M, Redmond AO, Pyper S et al. Total energy expenditure in stable patients with cystic fibrosis. Clin Nutr 2001; 20: Sinassapel M, Stern M, Littlewood JM, Wolfe S, Steinkamp G, Heijerman H, Robberecht E, Doring G. Nutrition in patients with cystic fibrosis: a European consensus. J Cystic Fibrosis 2002;1:51-75, 13. Borowitz D, Baker RD, Stallings V. Consensus report on Nutrition for pediatric patients with cystic fibrosis. J Pediat Gastroent and Nutrition 2002; 35: Fried M, Durie P, Lap-Chee Tsui, Corey M, Levison H, Pencharz P. The cystic Fibrosis gene and resting energy expenditure. J Pediatr 1991; 119: Zemel BS, Kawchak DA, Cnaan A, Zhao H, Scanlin TF, Stallings VA. Prospective evaluation of resting energy expenditure, nutritional status, pulmonary functions, and genotype in children with cystic fibrosis. Pediatr Res 1996; 40(4): Schoni MH, Casaulta-Aebischer C. Nutrition and lung function in cystic fibrosis patients: review. Clin. Nutr. 2000; 19 (2):79-85). 17. Stark LJ, Quittner AL, Powers SW, et al. Randomized clinical trial of behavioral intervention and nutrition education to improve caloric intake and weight in children with cystic fibrosis. Arch Pediatr Adolesc Med Oct 2009;163(10): Stark LJ, Opipari-Arrigan L, Quittner AL, Bean J, Powers SW. The effects of an intensive behavior and nutrition intervention compared to standard of care on weight outcomes in CF. Pediatr Pulmonol Jan 2011; 46(1): Watson H, Bilton D, Truby H. A randomized controlled trial of a new behavioral home-based nutrition education program, Eat Well with CF, in adults with cystic fibrosis. J Am Diet Assoc May 2008; 108(5): Steinkamp G, Wiedemann B, on behalf of the German CFQA Group;. Relationship between nutritional status and lung function in cystic fibrosis: cross sectional and longitudinal analyses from the German CF quality assurance (CFQA) project. Thorax 2002;57: Aurora P, Wade A, Hodson ME, Sharma R, Anker SD. Wasting as predictor of survival in CF; Thorax 2002;57: WHO Multicentre Growth Reference Study Group. WHO Child Growth Standards: Length/height-for-age, weight-for-age, weight-for-length, weight-forheight and body mass index-for-age: methods and development. Geneva: World Health Organization, Frisancho A.R. New norms of upper limb fat and muscle areas for assessment of nutritional status. The American Journal of Clinical Nutrition, Nov 1981 vol. 34 no Frisancho AR, Tracer DP:. Standards of Arm Muscle by Stature for the Assessment of Nutritional Status of Children, American Journal of Physical Anthropology 73: (1987). 26. McNaughton SA, Shepherd RW, Greer RG, Cleghorn GJ, and Thomas BJ. Nutritional status of children with cystic fibrosis measured by total body potassium as a marker of body cell mass: Lack of sensitivity of anthropometric measures: J Pediatr Feb;136(2): htm?docid= Johnson RK, Driscoll P, Goran MI:. Comparison of Multiple-Pass 24-Hour Recall Estimates of Energy Intake with Total Energy Expenditure Determined By the Doubly Labeled Water Method in Young Children. J Am Diet Assoc Nov; 96(11): Bazzano LA, He J, Ogden LG, Loria CM, Vupputuri S, Myers L, et al:. Agreement on Nutrient Intake between the Databases of the First National Health and Nutrition Examination Survey and the ESHA Food Processor. Am J Epidemiology , 156(1): Karagiozoglou-Lampoudi T, Daskalou E, Lampoudis D, Apostolou A, Agakidis C. Computer based malnutrition risk calculation may enhance the ability to identify Pediatric Patients at malnutrition-related risk for JPEN J Parenter Enteral Nutr Apr 9. [Epub ahead of print] 31. Ramsey BW, Farrell PM, Pencharz P, and the Consensus Committee. Nutritional assessment and management in cystic fibrosis: a consensus report. Am J Clin Nutr. 1992; 55: htm#topofpage 33. Stallings VA, Stark LJ, Robinson KA, Feranchak AP, Quinton H. Clinical practice guidelines on growth and nutrition subcommittee; Ad Hoc Working Group. Evidence-based practice recommendations for nutrition-related management of children and adults with cystic fibrosis and pancreatic insufficiency:

10 122 Παιδιατρική ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ, 25, 2 result of a systematic review. J Am Diet Assoc 2008; 108: Zemel BS, Jawad AF, FitzSimmons S, et al. Longitudinal relationship among growth, nutritional status, and pulmonary function in children with cystic fibrosis: Analysis of the Cystic Fibrosis Foundation National CF Patient Registry. J Pediatr 2000; 137: Konstan MW, Butler SM, Schidlow DV, et al. Patterns of medical practice in cystic fibrosis: Part II. Use Of therapies. Pediatr Pulmonol 1999;28: Sharma R, Florea VG, Bolger AP, et al. Wasting as an independent predictor of mortality in patients with cystic fibrosis. Thorax 2001; 56: Forte GC, Pereira JS, Drehmer M, Souza dos Santos Simon MI. Anthropometric and dietary intake indicators as predictors of pulmonary function in cystic fibrosis patients: J Bras Pneumol. 2012; 38(4): Αλληλογραφία Κατσένη Βασιλική Τηλ-Fax: vkatseni@hotmail.com Corresponding author Vasiliki Katseni tel: vkatseni@hotmail.com

The effect of dornase alfa on ventilation inhomogeneity in patients with cystic fibrosis

The effect of dornase alfa on ventilation inhomogeneity in patients with cystic fibrosis The effect of dornase alfa on ventilation inhomogeneity in patients with cystic fibrosis Η δράση της ντορνάσης άλφα στην ανομοιογένεια του αερισμού σε ασθενείς με κυστική ίνωση. R. Amin, P. Subbarao, W.

Διαβάστε περισσότερα

Παιδιατρική ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ, 23, 3. Γ Παιδιατρική Κλινική, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, 2

Παιδιατρική ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ, 23, 3. Γ Παιδιατρική Κλινική, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, 2 162 Σύγκριση της επίδρασης της Μοντελουκάστης και των Εισπνεομένων Στεροειδών στο Εκπνεόμενο Μονοξείδιο του Αζώτου (eno) και την αναπνευστική λειτουργία σε ασθματικά παιδιά Ε. Χατζηαγόρου 1, Β. Αβραμίδου

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΡΧΕΣ ΡΟΟΜΕΤΡΙΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΡΧΕΣ ΡΟΟΜΕΤΡΙΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΡΧΕΣ ΡΟΟΜΕΤΡΙΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ Χάρης Β. Κατσαρδής Επίκουρος Καθηγητής Παιδοπνευμονολογίας Συντ. Διευθυντής Παιδιατρικού-Παιδοπνευμονολογικού Τμήματος Γενικού Νοσοκομείου Αθηνών «Η ΕΛΠΙΣ» α β Flow

Διαβάστε περισσότερα

Σπιρομετρία στα παιδιά

Σπιρομετρία στα παιδιά 1ο Πανελλήνιο Παιδοπνευμονολογικό Συνέδριο Θεσσαλονίκη 1-3 Οκτωβρίου 2010 Σπιρομετρία στα παιδιά Κώστας Ν. Πρίφτης Γ Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο «Αττικόν» Τμήμα Αλλεργικών

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΑΠΛΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΒΗΤΟ-ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ (DIABESITY) Α. Γαλλή-Τσινοπούλου

ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΑΠΛΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΒΗΤΟ-ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ (DIABESITY) Α. Γαλλή-Τσινοπούλου 23ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΔΕΒΕ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 2009 ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΑΠΛΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΒΗΤΟ-ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ (DIABESITY) Α. Γαλλή-Τσινοπούλου Τσινοπούλου¹, Μ. Γραμματικοπούλου¹, Ε. Εμμανουηλίδου¹,

Διαβάστε περισσότερα

Συσχέτιση μεταξύ του προδιαλυτικού Νατρίου ορού (πδ-

Συσχέτιση μεταξύ του προδιαλυτικού Νατρίου ορού (πδ- Συσχέτιση μεταξύ του προδιαλυτικού Νατρίου ορού (πδ- Na) και της ισχύος άκρας χειρός (ΙΧ) σε ασθενείς με Χρόνια Νεφρική Νόσο σταδίου 5 (ΧΝΝ-5Δ) Α.Μαρκάκη 1, Κ.Δερμιτζάκη 2, Δ.Λυγερού 2, Α.Σπυριδάκη 1,

Διαβάστε περισσότερα

Η παχυσαρκία επιβαρυντικός ή βοηθητικός παράγοντας. Π.Α. Κυριάκου Καρδιολόγος Διευθύντρια ΕΣΥ Διδάκτωρ ΑΠΘ Γ Καρδιολογική κλινική, ΙΓΠΝΘ

Η παχυσαρκία επιβαρυντικός ή βοηθητικός παράγοντας. Π.Α. Κυριάκου Καρδιολόγος Διευθύντρια ΕΣΥ Διδάκτωρ ΑΠΘ Γ Καρδιολογική κλινική, ΙΓΠΝΘ Η παχυσαρκία επιβαρυντικός ή βοηθητικός παράγοντας Π.Α. Κυριάκου Καρδιολόγος Διευθύντρια ΕΣΥ Διδάκτωρ ΑΠΘ Γ Καρδιολογική κλινική, ΙΓΠΝΘ Από μόνη η παχυσαρκία αυξάνει την θνητότητα Calle EE, Thun MJ, Petrelli

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΜΑΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΑΤΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ

ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΜΑΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΑΤΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΜΑΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΑΤΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ ΠΗΝΕΛΟΠΗ ΔΟΥΒΟΓΙΑΝΝΗ Κ Λ Ι Ν Ι Κ Η Δ Ι Α Ι Τ Ο Λ Ο Γ Ο Σ - Δ Ι ΑΤ Ρ Ο Φ Ο Λ Ο Γ Ο Σ M S C, R D Περίληψη

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΙΕΣ/ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΧΝΝ ΣΕ ΕΞΩΝΕΦΡΙΚΗ ΚΑΘΑΡΣΗ*

ΟΔΗΓΙΕΣ/ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΧΝΝ ΣΕ ΕΞΩΝΕΦΡΙΚΗ ΚΑΘΑΡΣΗ* ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΑΙΑΝΔΡΟΥ 15 11528 ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ.: 2107298586 FAX: 2107237705 E-mail: nefreter@otenet.gr HELLENIC SOCIETY OF NEPHROLOGY 15 MEANDROU STR. ATHENS, 11528 GREECE TEL.: (+3021) 07298586

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΟΥ ΑΝΝΑ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ ΕΝΤΑΤΙΚΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α ΓΕΝ.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΟΥ ΑΝΝΑ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ ΕΝΤΑΤΙΚΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α ΓΕΝ.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΟΥ ΑΝΝΑ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ ΕΝΤΑΤΙΚΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α ΓΕΝ.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ Απλά

Διαβάστε περισσότερα

Η διατροφική αξιολόγηση του ασθενούς με αντιρροπούμενη και μη αντιρροπούμενη κίρρωση. Αλεξάνδρα Γεωργίου Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, MSc

Η διατροφική αξιολόγηση του ασθενούς με αντιρροπούμενη και μη αντιρροπούμενη κίρρωση. Αλεξάνδρα Γεωργίου Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, MSc Η διατροφική αξιολόγηση του ασθενούς με αντιρροπούμενη και μη αντιρροπούμενη κίρρωση Αλεξάνδρα Γεωργίου Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, MSc Σύνδρομα ενδεικτικά κακής θρέψης στην κίρρωση Ως δυσθρεψία (malnutrition)

Διαβάστε περισσότερα

ΙΔΡΥΜΑ. Θεσσαλονίκη, ύλα

ΙΔΡΥΜΑ. Θεσσαλονίκη, ύλα ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ, ΤΡΟΦΙΜΩΝ & ΔΙΑΤΡΟΦΗΔ ΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ & ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΑΣ ΠΑΡΕΜΒΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΟΝ ΔΗΜΟ ΚΑΒΑΛΑΣ Πτυχιακή

Διαβάστε περισσότερα

Κατευθυντήριες οδηγίες στη διερεύνηση της χρόνιας πνευμονοπάθειας στα παιδιά

Κατευθυντήριες οδηγίες στη διερεύνηση της χρόνιας πνευμονοπάθειας στα παιδιά Κατευθυντήριες οδηγίες στη διερεύνηση της χρόνιας πνευμονοπάθειας στα παιδιά 2012 Ελπίδα Χατζηαγόρου Παιδοπνευµονολογική Μονάδα Ιπποκράτειο Νοσοκοµείο Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης Χρόνια πνευµονοπάθεια

Διαβάστε περισσότερα

Σύγκριση Λιποκινών μεταξύ παιδιών και εφήβων με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 με παχυσαρκία και φυσιολογικό δείκτη μάζας σώματος

Σύγκριση Λιποκινών μεταξύ παιδιών και εφήβων με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 με παχυσαρκία και φυσιολογικό δείκτη μάζας σώματος Σύγκριση Λιποκινών μεταξύ παιδιών και εφήβων με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 με παχυσαρκία και φυσιολογικό δείκτη μάζας σώματος Κ.Κώστα, Κ.Τσιρουκίδου, Μ.Παπαγιάννη, Α.Βαμβάκης, Ι.Τσανάκας Παιδοενδοκρινολογική

Διαβάστε περισσότερα

Στασιμότητα αύξησης Προσέγγιση όταν ο έλεγχος πρώτης γραμμής είναι αρνητικός

Στασιμότητα αύξησης Προσέγγιση όταν ο έλεγχος πρώτης γραμμής είναι αρνητικός Στασιμότητα αύξησης Προσέγγιση όταν ο έλεγχος πρώτης γραμμής είναι αρνητικός Ευστράτιος Σαλιακέλλης MD PhD FRCPCH Consultant in Paediatric Gastroenterology and Motility Great Ormond Street Hospital for

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΟΥ ΟΥΡΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ.

ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΟΥ ΟΥΡΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ. ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΟΥ ΟΥΡΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ. Σταματελάτου Mαρία¹, Κοντολαιμάκη Καλλιόπη¹, Ριζούλη Μαριάννα², Δασενάκη Μαρία¹, Μαρκάκη Αναστασία². 1.Παθολογική

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ & ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: ΝΕΟΤΕΡΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ. Ο. Καρδακάρη, Νοσηλεύτρια M sc,κ/δ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΓΝΙ

ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ & ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: ΝΕΟΤΕΡΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ. Ο. Καρδακάρη, Νοσηλεύτρια M sc,κ/δ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΓΝΙ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ & ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: ΝΕΟΤΕΡΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ Ο. Καρδακάρη, Νοσηλεύτρια M sc,κ/δ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΓΝΙ Καρδιακή ανεπάρκεια & Κατάθλιψη θέμα μεγάλου ενδιαφέροντος: λόγω του υψηλού επιπολασμού τους & της τάσης

Διαβάστε περισσότερα

Προενταξιακός ασθενής - Επιλογή μεθόδου κάθαρσης

Προενταξιακός ασθενής - Επιλογή μεθόδου κάθαρσης Προενταξιακός ασθενής - Επιλογή μεθόδου κάθαρσης Παπαχρήστου Ευάγγελος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Νεφρολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Πατρών Χρόνια Νεφρική Νόσος (ΧΝΝ) Διαταραχή της δομής ή της

Διαβάστε περισσότερα

Πνευμονική υπέρταση στη θρομβοεμβολική νόσο. Π.Α. Κυριάκου Καρδιολόγος Διευθύντρια ΕΣΥ Διδάκτωρ ΑΠΘ Γ Καρδιολογική κλινική, ΙΓΠΝΘ

Πνευμονική υπέρταση στη θρομβοεμβολική νόσο. Π.Α. Κυριάκου Καρδιολόγος Διευθύντρια ΕΣΥ Διδάκτωρ ΑΠΘ Γ Καρδιολογική κλινική, ΙΓΠΝΘ Πνευμονική υπέρταση στη θρομβοεμβολική νόσο Π.Α. Κυριάκου Καρδιολόγος Διευθύντρια ΕΣΥ Διδάκτωρ ΑΠΘ Γ Καρδιολογική κλινική, ΙΓΠΝΘ σύνδρομο μετά από ΡΕ 50% μετά ΡΕ: υπολοιπόμενα ελλείμματα πλήρωσης δύσπνοια

Διαβάστε περισσότερα

Δείκτες υγείας αντιπροσωπευτικού δείγματος του πληθυσμού στην Ελλάδα

Δείκτες υγείας αντιπροσωπευτικού δείγματος του πληθυσμού στην Ελλάδα Δείκτες υγείας αντιπροσωπευτικού δείγματος του πληθυσμού στην Ελλάδα Αποτελέσματα σωματομετρικών μετρήσεων Ελένη Πέππα, Διατροφολόγος Επιστημονική Συνεργάτις Ελληνικού Ιδρύματος Υγείας 1 ΒΑΣΙΚΕΣ ΣΩΜΑΤΟΜΕΤΡΙΚΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ ΒΑΘΜΟΥ ΕΘΙΣΜΟΥ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 1

ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ ΒΑΘΜΟΥ ΕΘΙΣΜΟΥ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 1 ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ ΒΑΘΜΟΥ ΕΘΙΣΜΟΥ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 1 Δανιηλίδου Αικατερίνη, Τριανταφύλλου Παναγιώτα, Χριστοφορίδης Αθανάσιος Α Παιδιατρική Κλινική, A.Π.Θ. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ι Σακχαρώδης

Διαβάστε περισσότερα

Κ.ΚΙΤΣΙΟΣ, Ε.ΓΕΩΡΕΛΗ, Ν.ΚΑΔΟΓΛΟΥ 1, Β.ΣΤΟΥΠΑΣ, Ι.ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ, Ν.ΣΑΙΛΕΡ 2, Α.ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ

Κ.ΚΙΤΣΙΟΣ, Ε.ΓΕΩΡΕΛΗ, Ν.ΚΑΔΟΓΛΟΥ 1, Β.ΣΤΟΥΠΑΣ, Ι.ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ, Ν.ΣΑΙΛΕΡ 2, Α.ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ 24o ΕΤΗΣΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΑΣ Κ.ΚΙΤΣΙΟΣ, Ε.ΓΕΩΡΕΛΗ, Ν.ΚΑΔΟΓΛΟΥ 1, Β.ΣΤΟΥΠΑΣ, Ι.ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ, Ν.ΣΑΙΛΕΡ 2, Α.ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ, ΓΕΝΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, EUROMEDICA

Διαβάστε περισσότερα

Διαβήτης και Στεφανιαία Νόσος

Διαβήτης και Στεφανιαία Νόσος Θα πρέπει να διερευνάται η στεφανιαία νόσος στον ασυμπτωματικό διαβητικό; H πρωτογενής και δευτερογενής πρόληψη της στεφανιαίας νόσου στον διαβητικό ασθενή Βογιατζής Ιωάννης Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΩΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ. Μεταβολικό Σύνδρομο. Νεδελκοπούλου Ναταλία Τριανταφύλλου Παναγιώτα

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΩΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ. Μεταβολικό Σύνδρομο. Νεδελκοπούλου Ναταλία Τριανταφύλλου Παναγιώτα ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΩΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ 9 Μεταβολικό Σύνδρομο Νεδελκοπούλου Ναταλία Τριανταφύλλου Παναγιώτα Εισαγωγή Το Μεταβολικό Σύνδρομο (ΜΣ) αποτελεί ένα οργανικό σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από την

Διαβάστε περισσότερα

Μοντέλα πρόγνωσης. του Σακχαρώδη Διαβήτη. Ηλιάδης Φώτης. Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας-Διαβητολογίας ΑΠΘ Α ΠΡΠ, Νοσοκοµείο ΑΧΕΠΑ

Μοντέλα πρόγνωσης. του Σακχαρώδη Διαβήτη. Ηλιάδης Φώτης. Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας-Διαβητολογίας ΑΠΘ Α ΠΡΠ, Νοσοκοµείο ΑΧΕΠΑ Μοντέλα πρόγνωσης του Σακχαρώδη Διαβήτη Ηλιάδης Φώτης Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας-Διαβητολογίας ΑΠΘ Α ΠΡΠ, Νοσοκοµείο ΑΧΕΠΑ IDF Diabetes Atlas 5th Edition 2012 Update 3.8 million men and women worldwide

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος της Λεπτίνης, της Αδιπονεκτίνης και της Γρελίνης στο Άσθµα στη σταθερή νόσο και στην παρόξυνση

Ο ρόλος της Λεπτίνης, της Αδιπονεκτίνης και της Γρελίνης στο Άσθµα στη σταθερή νόσο και στην παρόξυνση Ο ρόλος της Λεπτίνης, της Αδιπονεκτίνης και της Γρελίνης στο Άσθµα στη σταθερή νόσο και στην παρόξυνση ΑΓΟΡΗ ΤΣΑΡΟΥΧΑ, ΖΩΗ ΑΝΙΗΛ, ΦΩΤΕΙΝΗ ΜΑΛΛΗ, ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΓΕΩΡΓΟΥΛΙΑΣ, ΚΩΝ/ΝΟΣ ΚΩΣΤΙΚΑΣ, ΜΑΡΚΟΣ ΜΗΝΑΣ,

Διαβάστε περισσότερα

Οι επιδόσεις Ελλήνων στο Mini Mental State Examination με βάση την ηλικία και τη νοητική κατάσταση από την παιδική στην τρίτη ηλικία.

Οι επιδόσεις Ελλήνων στο Mini Mental State Examination με βάση την ηλικία και τη νοητική κατάσταση από την παιδική στην τρίτη ηλικία. CLINICAL TRIALS ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ 25 Οι επιδόσεις Ελλήνων στο Mini Mental State Examination με βάση την ηλικία και τη νοητική κατάσταση από την παιδική στην τρίτη ηλικία. Τσάνταλη, Ε. 1,2,3, Οικονομίδης,

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ 10 ΧΡΟΝΩΝ

ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ 10 ΧΡΟΝΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ 10 ΧΡΟΝΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Ονοματεπώνυμο Κεντούλλα Πέτρου Αριθμός Φοιτητικής Ταυτότητας 2008761539 Κύπρος

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D σχετιζόμενα με το βρογχικό άσθμα στα παιδιά και στους έφηβους Κουρομπίνα Αλεξάνδρα Λεμεσός [2014] i ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

Γ.Βαλσαμάκης1,2, Ε.Λ.Κυριαζή2, Ε.Καπάνταης3, Γ.Μαστοράκος2

Γ.Βαλσαμάκης1,2, Ε.Λ.Κυριαζή2, Ε.Καπάνταης3, Γ.Μαστοράκος2 Γ.Βαλσαμάκης1,2, Ε.Λ.Κυριαζή2, Ε.Καπάνταης3, Γ.Μαστοράκος2 1Ιδιωτικό ιατρείο Παχυσαρκίας, Βριλήσσια 2Ενδοκρινολογική Μονάδα, Β Πανεπιστημιακή,Μαιευτική-Γυναικολογική κλινική, Αρεταίειο Νοσοκομείο, ΕΚΠΑ.

Διαβάστε περισσότερα

Ετήσια ανασκόπηση Κυστική Ίνωση. ΙΩΑΝΝΑ ΛΟΥΚΟΥ Συντονίστρια Διευθύντρια ΕΣΥ Τμήμα Κυστικής Ίνωσης Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία»

Ετήσια ανασκόπηση Κυστική Ίνωση. ΙΩΑΝΝΑ ΛΟΥΚΟΥ Συντονίστρια Διευθύντρια ΕΣΥ Τμήμα Κυστικής Ίνωσης Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία» Ετήσια ανασκόπηση Κυστική Ίνωση ΙΩΑΝΝΑ ΛΟΥΚΟΥ Συντονίστρια Διευθύντρια ΕΣΥ Τμήμα Κυστικής Ίνωσης Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία» Δεν υπάρχει καμία σύγκρουση συμφερόντων Η Θυμοσίνη α1 είναι πολυπεπτίδιο

Διαβάστε περισσότερα

2. Η Βαρύτητα Διαφόρων Γλυκαιμικών Δεικτών Νοσηλείας στην Λειτουργική Έκβαση του ΑΕΕ των Διαβητικών Ασθενών

2. Η Βαρύτητα Διαφόρων Γλυκαιμικών Δεικτών Νοσηλείας στην Λειτουργική Έκβαση του ΑΕΕ των Διαβητικών Ασθενών 26 2. Η Βαρύτητα Διαφόρων Γλυκαιμικών Δεικτών Νοσηλείας στην Λειτουργική Έκβαση του ΑΕΕ των Διαβητικών Ασθενών Β. Δραγουμάνος 1, Δ. Αθανασόπουλος 2, Ε. Φουστέρης 1, Δ. Αναστασόπουλος 2, Π. Φουρλεμάδης

Διαβάστε περισσότερα

Βοηθά η θεραπεία στην ιδιοπαθή πνευμονική ίνωση;

Βοηθά η θεραπεία στην ιδιοπαθή πνευμονική ίνωση; Βοηθά η θεραπεία στην ιδιοπαθή πνευμονική ίνωση; Μάης 2010 Κατερίνα Μαρκοπούλου Επιμελήτρια Α 1 η Πνευμονολογική Κλινική Ν.Γ.Παπανικολάου Στόχοι θεραπείας Βελτίωση επιβίωσης Βελτίωση κλινικών συμπτωμάτων

Διαβάστε περισσότερα

Tishreen University Journal for Research and Scientific Studies - Health Sciences Series Vol. (33) No. (4) 2011

Tishreen University Journal for Research and Scientific Studies - Health Sciences Series Vol. (33) No. (4) 2011 2011 (4) (33) _ Tishreen University Journal for Research and Scientific Studies - Health Sciences Series Vol. (33) No. (4) 2011 (BMI) * ( 2011/ 8 / 22.2011 / 6 / 26 ) 2011/1/1 30-19 56 113 169,2011/5/30,

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Μέρος Β Δρ. Ανδρέας Φλουρής Ερευνητής Περιβαλλοντικής Φυσιολογίας Κέντρο Έρευνας, Τεχνολογίας και Ανάπτυξης Θεσσαλίας ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ ΑΕΡΙΩΝ ΣΤΙΣ ΚΥΨΕΛΙΔΕΣ 2 ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ

Διαβάστε περισσότερα

Ενδείξεις της δοκιμασίας κόπωσης σε παιδιά με χρόνια αναπνευστικά προβλήματα. Θ. Τσιλιγιάννης

Ενδείξεις της δοκιμασίας κόπωσης σε παιδιά με χρόνια αναπνευστικά προβλήματα. Θ. Τσιλιγιάννης Ενδείξεις της δοκιμασίας κόπωσης σε παιδιά με χρόνια αναπνευστικά προβλήματα Θ. Τσιλιγιάννης Παιδίατρος Εξειδικευμένος Παιδοπνευμονολόγος Διευθυντής Παιδοπνευμονολογικού Παιδιατρική Κλινική ΜΗΤΕΡΑ Φυσική

Διαβάστε περισσότερα

Θ. Λάππα 1, Α. Τσαγκάρη 1, Μ. Σταματοπούλου 1, Ν. Καραλιά 1, Δ. Στεφανή 2,, Κ. Κυρέ 2, Α. Δρόσος 2, Ι. Κυριαζής 3

Θ. Λάππα 1, Α. Τσαγκάρη 1, Μ. Σταματοπούλου 1, Ν. Καραλιά 1, Δ. Στεφανή 2,, Κ. Κυρέ 2, Α. Δρόσος 2, Ι. Κυριαζής 3 Αυτοεκτίμηση της εικόνας σώματος και συσχέτιση με το Δείκτη Μάζας Σώματος, τις διατροφικές συνήθειες και άλλες παραμέτρους σε ασθενείς με ή χωρίς Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 Θ. Λάππα 1, Α. Τσαγκάρη 1, Μ.

Διαβάστε περισσότερα

Διαδερμική επεμβατική αντιμετώπιση ασθενών της τέταρτης ηλικίας

Διαδερμική επεμβατική αντιμετώπιση ασθενών της τέταρτης ηλικίας Διαδερμική επεμβατική αντιμετώπιση ασθενών της τέταρτης ηλικίας Ν. Τσιγαρίδας, Α. Ράμμος, Β. Μελαδίνης, Κ. Σταμάτης, Β. Τελάκη, Κ.Σιόγκας Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο Χατζηκώστα, Καρδιολογική Κλινική, Ιωάννινα

Διαβάστε περισσότερα

ΥΤ παιδιών στην Ελλάδα

ΥΤ παιδιών στην Ελλάδα Καθορισμός τοπικών ΔΕΑ σε εξετάσεις ΥΤ παιδιών στην Ελλάδα Συργιαμιώτης Βασίλης BSc,MSc Υποψήφιος διδάκτορας Ιατρικής Φυσικής Β Εργαστήριο Ακτινολογίας, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ Περιεχόμενα Εισαγωγή Σκοπός Υλικά

Διαβάστε περισσότερα

Τι γνωρίζαμε ως τώρα

Τι γνωρίζαμε ως τώρα «Μελέτη αναπνευστικής λειτουργίας σε παιδιά με βρογχικό άσθμα κατά τη διάρκεια της άσκησης» Janneke C van Leeuren, Frans H C de Jongh, Win M C van Aalderen, Boony J Thio Department of Pediatric Pulmonology

Διαβάστε περισσότερα

ΑΑ24 Η ΣΑΡΚΟΠΕΝΙΑ ΠΟΥ ΕΠΑΓΕΙ ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΟΛΗ ΤΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΟΜΕΝΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΩΣ ΔΕΙΚΤΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΟΥΣ ΣΤΕΛΕΧΩΣΗΣ ΣΤΟ ΕΣΥ. Ειρήνη Χριστοδούλου Επιμελήτρια Β

ΑΑ24 Η ΣΑΡΚΟΠΕΝΙΑ ΠΟΥ ΕΠΑΓΕΙ ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΟΛΗ ΤΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΟΜΕΝΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΩΣ ΔΕΙΚΤΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΟΥΣ ΣΤΕΛΕΧΩΣΗΣ ΣΤΟ ΕΣΥ. Ειρήνη Χριστοδούλου Επιμελήτρια Β ΑΑ24 Η ΣΑΡΚΟΠΕΝΙΑ ΠΟΥ ΕΠΑΓΕΙ ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΟΛΗ ΤΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΟΜΕΝΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΩΣ ΔΕΙΚΤΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΟΥΣ ΣΤΕΛΕΧΩΣΗΣ ΣΤΟ ΕΣΥ Ειρήνη Χριστοδούλου Επιμελήτρια Β Β Χειρουργική Κλινική, Νοσοκομείο Γ Παπανικολάου Θεσσαλονίκης

Διαβάστε περισσότερα

Ν. Τζανάκησ Αναπληρωτήσ Καθηγητήσ Ιατρική Σχολή, Πανεπιςτήμιο Κρήτησ

Ν. Τζανάκησ Αναπληρωτήσ Καθηγητήσ Ιατρική Σχολή, Πανεπιςτήμιο Κρήτησ Ν. Τζανάκησ Αναπληρωτήσ Καθηγητήσ Ιατρική Σχολή, Πανεπιςτήμιο Κρήτησ ΧΑΠ: Σπιρομέτρηςη - Κριτήριο Guidelines Criterion Year ATS FEV1/FVC

Διαβάστε περισσότερα

Ενδείξεις μέτρησης εκπνεομένου NO στα παιδιά

Ενδείξεις μέτρησης εκπνεομένου NO στα παιδιά Ενδείξεις μέτρησης εκπνεομένου NO στα παιδιά Ε.Παρασκάκης Eπικ. Καθηγητής Παιδιατρικής Μονάδα Αναπνευστικών Νοσημάτων Παίδων Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Θράκης ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η παρακολούθηση αρκετών αναπνευστικών

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΗ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ D ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΑΡΑΘΟΡΜΟΝΗΣ ΣΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟ ΤΗΣ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΠΡΟΔΙΑΒΗΤΗ

ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΗ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ D ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΑΡΑΘΟΡΜΟΝΗΣ ΣΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟ ΤΗΣ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΠΡΟΔΙΑΒΗΤΗ ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΗ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ D ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΑΡΑΘΟΡΜΟΝΗΣ ΣΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟ ΤΗΣ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΠΡΟΔΙΑΒΗΤΗ Αντωνοπούλου Βασιλική 1, Τσεκμεκίδου Ξανθίππη 1, Ράπτη Ελένη 1, Γραμματίκη

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος του διαιτολόγου στην πρόληψη και αντιμετώπιση της σχετιζόμενης με τη διατροφή νόσο σε ηλικιωμένα άτομα

Ο ρόλος του διαιτολόγου στην πρόληψη και αντιμετώπιση της σχετιζόμενης με τη διατροφή νόσο σε ηλικιωμένα άτομα Ο ρόλος του διαιτολόγου στην πρόληψη και αντιμετώπιση της σχετιζόμενης με τη διατροφή νόσο σε ηλικιωμένα άτομα Οι διαιτολόγοι, ως μέλη ολοκληρωμένων διεπιστημονικών και πολυεπιστημονικών ομάδων, διαδραματίζουν

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Επιβλέπων Καθηγητής: Δρ. Νίκος Μίτλεττον Η ΣΧΕΣΗ ΤΟΥ ΜΗΤΡΙΚΟΥ ΘΗΛΑΣΜΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2 ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ Ονοματεπώνυμο: Ιωσηφίνα

Διαβάστε περισσότερα

Οι διατροφικές συνήθειες υπέρβαρων και παχύσαρκων ατόμων με Σ τύπου 2

Οι διατροφικές συνήθειες υπέρβαρων και παχύσαρκων ατόμων με Σ τύπου 2 Οι διατροφικές συνήθειες υπέρβαρων και παχύσαρκων ατόμων με Σ τύπου 2 Ελένη Αθανασιάδου, Κωνσταντίνος Παλέτας, Μαρία Σαρηγιάννη, Πασχάλης Πάσχος, Ελένη Μπεκιάρη, Απόστολος Τσάπας Β Παθολογική Κλινική,

Διαβάστε περισσότερα

Σύλβια Ντουμίτρου, M. Χαρικιοπούλου, Ε. Θεοδωρακοπούλου, Κ. Βελέντζας, Μ. Ανδρίτσου, Ζ. Σαρδελής, Α. Χροναίου, Ε. Κοσμάς

Σύλβια Ντουμίτρου, M. Χαρικιοπούλου, Ε. Θεοδωρακοπούλου, Κ. Βελέντζας, Μ. Ανδρίτσου, Ζ. Σαρδελής, Α. Χροναίου, Ε. Κοσμάς Εργασία βραβευθείσα από National Emphysema Foundation και American Thoracic Society (ATS 2010) Σύλβια Ντουμίτρου, M. Χαρικιοπούλου, Ε. Θεοδωρακοπούλου, Κ. Βελέντζας, Μ. Ανδρίτσου, Ζ. Σαρδελής, Α. Χροναίου,

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή διατριβή. Ονοματεπώνυμο: Αργυρώ Ιωάννου. Επιβλέπων καθηγητής: Δρ. Αντρέας Χαραλάμπους

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή διατριβή. Ονοματεπώνυμο: Αργυρώ Ιωάννου. Επιβλέπων καθηγητής: Δρ. Αντρέας Χαραλάμπους ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή διατριβή Διερεύνηση της αποτελεσματικότητας εναλλακτικών και συμπληρωματικών τεχνικών στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής σε άτομα με καρκίνο

Διαβάστε περισσότερα

Διαφοροποιήσεις Κατά Την Νευροψυχολογική Εκτίμηση Μεταξύ Ασθενών Με Ήπια Νοητική Διαταραχή και Ήπια νοητική Διαταραχή και Διαβήτη

Διαφοροποιήσεις Κατά Την Νευροψυχολογική Εκτίμηση Μεταξύ Ασθενών Με Ήπια Νοητική Διαταραχή και Ήπια νοητική Διαταραχή και Διαβήτη 9th Panhellenic Interdisciplinary Conference on Alzheimer's Disease and 1st Mediterranean on Neurodegenerative Diseases Διαφοροποιήσεις Κατά Την Νευροψυχολογική Εκτίμηση Μεταξύ Ασθενών Με Ήπια Νοητική

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΠΕΔΑ ΑΓΓΕΙΟΠΟΙΗΤΙΝΩΝ 1 ΚΑΙ 2 ΣΤΟ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΟ ΠΤΥΕΛΩΝ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΧΑΠ

ΕΠΙΠΕΔΑ ΑΓΓΕΙΟΠΟΙΗΤΙΝΩΝ 1 ΚΑΙ 2 ΣΤΟ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΟ ΠΤΥΕΛΩΝ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΧΑΠ ΕΠΙΠΕΔΑ ΑΓΓΕΙΟΠΟΙΗΤΙΝΩΝ 1 ΚΑΙ 2 ΣΤΟ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΟ ΠΤΥΕΛΩΝ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΧΑΠ Β. Μπέσσα 1, Σ. Λουκίδης 1, Γ. Χειλάς 2,Β. εληµπούρα 1, D Simoes 3, Κ. Κοντογιάννη 4, Σ. Παπίρης 1, Κ. Κωστίκας 1, Μ. Αλχανάτης

Διαβάστε περισσότερα

Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΙΔΙΟΠΑΘΟΥΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ: ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΗΝ ΣΥΝΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑ ΑΠΌ ΑΛΛΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ

Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΙΔΙΟΠΑΘΟΥΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ: ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΗΝ ΣΥΝΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑ ΑΠΌ ΑΛΛΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΙΔΙΟΠΑΘΟΥΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ: ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΗΝ ΣΥΝΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑ ΑΠΌ ΑΛΛΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Καρδιολογικό τμήμα, Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Ψυχιατρική Κλινική Πανεπιστημίου

Διαβάστε περισσότερα

Πρωτογενής πρόληψη των καρδιαγγειακών IFG

Πρωτογενής πρόληψη των καρδιαγγειακών IFG Πρωτογενής πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων στον προ-διαβήτη. Έχει θέση; IFG Δρ Σταύρος Μπούσμπουλας Διευθυντής Γ Παθολογικής Κλινικής & Υπεύθυνος Διαβητολογικού Κέντρου Γ.Ν. Νίκαιας Πειραιά Προ-διαβήτης

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΡΚΙΔΙΚΗ ΚΑΙ ΜΗΡΙΑΙΑ ΠΡΟΣΠΕΛΑΣΗ ΣΕ ΣΤΕΦΑΝΙΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΑΙ ΑΓΓΕΙΟΠΛΑΣΤΙΚΕΣ. ΜΙΑ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ

ΚΕΡΚΙΔΙΚΗ ΚΑΙ ΜΗΡΙΑΙΑ ΠΡΟΣΠΕΛΑΣΗ ΣΕ ΣΤΕΦΑΝΙΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΑΙ ΑΓΓΕΙΟΠΛΑΣΤΙΚΕΣ. ΜΙΑ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΚΕΡΚΙΔΙΚΗ ΚΑΙ ΜΗΡΙΑΙΑ ΠΡΟΣΠΕΛΑΣΗ ΣΕ ΣΤΕΦΑΝΙΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΑΙ ΑΓΓΕΙΟΠΛΑΣΤΙΚΕΣ. ΜΙΑ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ Μαυρόγιαννη Γεωργία 1, Καραντζούλα Ευαγγελία 2, Τουλιά Γεωργία 3, Κυριακόπουλος Βασίλης 4, Καδδά Όλγα 5 EΡΕΥΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

Χ. Παπαδόπουλος, Α. Φωτογλίδης, Κ. Τριανταφύλλου, Κ. Μπαλτούμας, Ε. Σαμπάνη, Γ. Κοτσιούρος, Ε. Κασιμάτης, Π. Κυριάκου, Ν. Φραγκάκης, Β.

Χ. Παπαδόπουλος, Α. Φωτογλίδης, Κ. Τριανταφύλλου, Κ. Μπαλτούμας, Ε. Σαμπάνη, Γ. Κοτσιούρος, Ε. Κασιμάτης, Π. Κυριάκου, Ν. Φραγκάκης, Β. Μελέτη της μηχανικής του αριστερού κόλπου με την μέθοδο 2D speckle-tracking σε ασθενείς με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια. Σημασία στην πρόγνωση της κολπικής μαρμαρυγής Χ. Παπαδόπουλος, Α. Φωτογλίδης, Κ. Τριανταφύλλου,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΓΚΌΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΝΕΦΡΟΥ 2017 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΠΑΓΚΌΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΝΕΦΡΟΥ 2017 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Παχυσαρκία και νεφρική νόσος ΠΑΓΚΌΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΝΕΦΡΟΥ 2017 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ Κριτήρια* Η διαπίστωση για 3 μήνες: Νεφρικής βλάβης GFR < 60 ml/min/1.73m2 με ή χωρίς νεφρική

Διαβάστε περισσότερα

OIAEE: ΟΔΗΓΙΕΣ 2018 (ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΘΡΟΜΒΕΚΤΟΜΗ) ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΣΙΒΓΟΥΛΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΑΣ Β ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ, ΕΚΠΑ, «ΑΤΤΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ»

OIAEE: ΟΔΗΓΙΕΣ 2018 (ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΘΡΟΜΒΕΚΤΟΜΗ) ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΣΙΒΓΟΥΛΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΑΣ Β ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ, ΕΚΠΑ, «ΑΤΤΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ» OIAEE: ΟΔΗΓΙΕΣ 2018 (ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΘΡΟΜΒΕΚΤΟΜΗ) ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΣΙΒΓΟΥΛΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΑΣ Β ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ, ΕΚΠΑ, «ΑΤΤΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ» CONFLICT OF INTEREST STATEMENT CONFLICT OF INTEREST STATEMENT MECHANICAL

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ

ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ 12: HIV Ο HIV έχει συνδεθεί με κακή θρέψη και με το σύνδρομο απώλειας καθαρής σωματικής μάζας και λιπώδους ιστού (AIDS wasting syndrome). Η απώλεια σωματικού

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΕ ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ

Η ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΕ ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ Ι. Ντότης- Ημερίδα Α Παιδιατρικής Κλινικής Α.Π.Θ 2013 Η ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΕ ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ Ιωάννης Ντότης Παιδίατρος Εντατικολόγος Επιμελητής Α Π/Δ Κλινική Ι. Ντότης- Ημερίδα

Διαβάστε περισσότερα

Καρκίνος ορθού Προεγχειρητική ακτινοθεραπεία. Λουίζα Βίνη Ογκολόγος Ακτινοθεραπεύτρια Τμήμα Ακτινοθεραπείας Ιατρικό Αθηνών

Καρκίνος ορθού Προεγχειρητική ακτινοθεραπεία. Λουίζα Βίνη Ογκολόγος Ακτινοθεραπεύτρια Τμήμα Ακτινοθεραπείας Ιατρικό Αθηνών Καρκίνος ορθού Προεγχειρητική ακτινοθεραπεία Λουίζα Βίνη Ογκολόγος Ακτινοθεραπεύτρια Τμήμα Ακτινοθεραπείας Ιατρικό Αθηνών Prognostic groups in 1676 patients with T3 rectal cancer treated without preoperative

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2.

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2. ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2. Χαράλαμπος Ταμβάκος, Αναστάσιος Κουτσοβασίλης, Αλέξης Σωτηρόπουλος, Μαρία Παππά, Ουρανία Αποστόλου,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΑΟΡΤΗΣ ΚΑΙ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΚΟΙΛΙΑΣ

ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΑΟΡΤΗΣ ΚΑΙ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΚΟΙΛΙΑΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΑΟΡΤΗΣ ΚΑΙ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΚΟΙΛΙΑΣ Αλέξανδρος Στεφανίδης Καρδιολόγος Α Καρδιολογικό τμήμα, Γ.Ν.Νίκαιας Παρουσίαση περιστατικού Ανδρας 60 ετών, εισάγεται λόγω ΟΠΟ. Ιστορικό ΑΥ, υπερλιπιδαιμίας

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΩΝ ΕΙΚΤΩΝ BODE ΚΑΙ FFMI ΜΕ ΤΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΦΛΕΓΜΟΝΗ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗ ΠΝΕΥΜΟΝΟΠΑΘΕΙΑ

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΩΝ ΕΙΚΤΩΝ BODE ΚΑΙ FFMI ΜΕ ΤΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΦΛΕΓΜΟΝΗ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗ ΠΝΕΥΜΟΝΟΠΑΘΕΙΑ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΩΝ ΕΙΚΤΩΝ BODE ΚΑΙ FFMI ΜΕ ΤΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΦΛΕΓΜΟΝΗ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗ ΠΝΕΥΜΟΝΟΠΑΘΕΙΑ Ελένη Γάκη 1, Κωνσταντίνα Κοντογιάννη 2, Ανδριάνα Παπαϊωάννου 3, Πέτρος Μπακάκος 2, Κωνσταντίνος

Διαβάστε περισσότερα

Ανάλυση συνεχών μεταβλητών. Γεωργία Σαλαντή. Λέκτορας Εργαστήριο υγιεινής και Επιδημιολογίας

Ανάλυση συνεχών μεταβλητών. Γεωργία Σαλαντή. Λέκτορας Εργαστήριο υγιεινής και Επιδημιολογίας Συσχέτιση Παλινδρόμηση Ανάλυση συνεχών μεταβλητών Γεωργία Σαλαντή Λέκτορας Εργαστήριο υγιεινής και Επιδημιολογίας Περιεχόμενα Συσχέτιση μεταξύ δύο συνεχών μεταβλητών Παλινδρόμηση μεταξύ Μίας συνεχούς μεταβλητής

Διαβάστε περισσότερα

Επίδραση της Μεσογειακής Δίαιτας στη ρύθμιση του Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 1 σε παιδιά και εφήβους.

Επίδραση της Μεσογειακής Δίαιτας στη ρύθμιση του Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 1 σε παιδιά και εφήβους. Επίδραση της Μεσογειακής Δίαιτας στη ρύθμιση του Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 1 σε παιδιά και εφήβους. Θεοφανεία Τσαχαλίνα1, Ιωάννης Κύργιος2, Ευθυμία Ευστρατίου2, Μιχαήλ Μελισσινός1, Κυριάκος Καζάκος1, Ασημίνα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΟΜΕΤΡΙΑ. Διάλεξη 3 η. Βασίλειος Σπ. Τράνακας MSc Διαιτολόγος - Διατροφολόγος Καθ. Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού

ΕΡΓΟΜΕΤΡΙΑ. Διάλεξη 3 η. Βασίλειος Σπ. Τράνακας MSc Διαιτολόγος - Διατροφολόγος Καθ. Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού 1 ΕΡΓΟΜΕΤΡΙΑ Διάλεξη 3 η Βασίλειος Σπ. Τράνακας MSc Διαιτολόγος - Διατροφολόγος Καθ. Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού Αναπνευστική λειτουργία 2 Πνεύμονες επιφάνεια επαφής ανάμεσα στο αίμα και στο εξωτερικό

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΈς ΕΛΛΕΊΨΕΙς ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΉΡΙΞΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΎς

ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΈς ΕΛΛΕΊΨΕΙς ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΉΡΙΞΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΎς ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΈς ΕΛΛΕΊΨΕΙς ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΉΡΙΞΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΎς Ιωάννης Γκιουλμπασάνης MD, PhD Παθολόγος - Ογκολόγος Τμήμα Χημειοθεραπείας Γενική Κλινική Λάρισας E. Πατσίδης Conflict of interest: Received lecture fees,

Διαβάστε περισσότερα

Επιδηµιολογικά δεδοµένα και οικονοµικές επιπτώσεις στην ΚΑ

Επιδηµιολογικά δεδοµένα και οικονοµικές επιπτώσεις στην ΚΑ 14 ο Βορειοελλαδικό Καρδιολογικό Συνέδριο Επιδηµιολογικά δεδοµένα και οικονοµικές επιπτώσεις στην ΚΑ ΣΤΡΑΤΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΓΙΑΝΝΑΚΟΣ, MD, PhD Ιατρείο Καρδιακής Ανεπάρκειας Γ Πανεπιστηµιακή Καρδιολογική Κλινική

Διαβάστε περισσότερα

Ε. Πασχαλίδου¹, Ι. Ευθυμιάδης¹, Σ. Παυλίδου¹, Κ. Μακέδου², Φ. Ντογραματζή³, Α. Χίτογλου- Μακέδου², Απ. Ευθυμιάδης¹

Ε. Πασχαλίδου¹, Ι. Ευθυμιάδης¹, Σ. Παυλίδου¹, Κ. Μακέδου², Φ. Ντογραματζή³, Α. Χίτογλου- Μακέδου², Απ. Ευθυμιάδης¹ Ε. Πασχαλίδου¹, Ι. Ευθυμιάδης¹, Σ. Παυλίδου¹, Κ. Μακέδου², Φ. Ντογραματζή³, Α. Χίτογλου- Μακέδου², Απ. Ευθυμιάδης¹ 1. Ιατρείο Αθηροσκλήρωσης Β Παθολογική Κλινική Α.Π.Θ Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΨΕΥΔΟΛΕΞΕΩΝ ΑΠΟ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΕΙΔΙΚΗ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΑ ΤΥΠΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΨΕΥΔΟΛΕΞΕΩΝ ΑΠΟ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΕΙΔΙΚΗ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΑ ΤΥΠΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Σχολή Επιστημών Υγείας Πτυχιακή εργασία ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΨΕΥΔΟΛΕΞΕΩΝ ΑΠΟ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΕΙΔΙΚΗ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΑ ΤΥΠΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Άντρια Πολυκάρπου Λεμεσός, Μάιος 2017 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Η γαστροστομία για τον ασθενή με καρκίνο πνεύμονα

Η γαστροστομία για τον ασθενή με καρκίνο πνεύμονα Η γαστροστομία για τον ασθενή με καρκίνο πνεύμονα Κωτίδης Ευστάθιος Επ. Καθηγητής Χειρουργικής Α.Π.Θ. Σαββάλα Ναταλία Γενική Χειρουργός, ΜSc Ο ρόλος του χειρουργού; Ο ρόλος του χειρουργού Καρκινική καχεξία:

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΑΡΜΟΓΗ HACCP ΣΤΗΝ ΚΟΥΖΙΝΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΙΑΙΤΕΣ. Ελπίδα Παπαδοπούλου Διαιτολόγος, Ε. Α. Ν. Πειραιά «ΜΕΤΑΞΑ»

ΕΦΑΡΜΟΓΗ HACCP ΣΤΗΝ ΚΟΥΖΙΝΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΙΑΙΤΕΣ. Ελπίδα Παπαδοπούλου Διαιτολόγος, Ε. Α. Ν. Πειραιά «ΜΕΤΑΞΑ» ΕΦΑΡΜΟΓΗ HACCP ΣΤΗΝ ΚΟΥΖΙΝΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΙΑΙΤΕΣ Ελπίδα Παπαδοπούλου Διαιτολόγος, Ε. Α. Ν. Πειραιά «ΜΕΤΑΞΑ» ΣΧΕΣΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑΣ Πρόληψη εμφάνισης νοσημάτων Θεραπεία ασθενών στο χώρο του νοσοκομείου

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΚΑΡΚΙΝΟΣ

ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΚΑΡΚΙΝΟΣ 1 ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΚΑΡΚΙΝΟΣ Δ. Κιόρτσης Ενδοκρινολόγος Αν. Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Ιωαννίνων European SCOPE fellow 1η ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΥ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ Ελληνική Ιατρική

Διαβάστε περισσότερα

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Διάλεξη 5: Σακχαρώδης Διαβήτης και Άσκηση Υπεύθυνη Μαθήματος: Χ. Καρατζαφέρη Διδάσκοντες: Χ. Καρατζαφέρη, Γ. Σακκάς, Α. Καλτσάτου 2013-2014 Διάλεξη 5 ΤΕΦΑΑ, ΠΘ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΚΑΦΕ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΟΥ ΟΥΡΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΚΑΦΕ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΟΥ ΟΥΡΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΚΑΦΕ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΟΥ ΟΥΡΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ Σταματελάτου Mαρία¹, Κοντολαιμάκη Καλλιόπη¹, Ριζούλη Μαριάννα², Δασενάκη Μαρία¹, Μαρκάκη Αναστασία². 1.Παθολογική

Διαβάστε περισσότερα

Πνευμονική Ίνωση και Σακχαρώδης Διαβήτης. Case report.

Πνευμονική Ίνωση και Σακχαρώδης Διαβήτης. Case report. Πνευμονική Ίνωση και Σακχαρώδης Διαβήτης. Case report. Κ Ο Υ Τ Ρ Ο Υ Λ Ι Α Σ Θ Ε Ο Φ Α Ν Η Σ Ν Ο Σ Ο Κ Ο Μ Ε Ι Α Κ Ο Σ Δ Ι Α Ι Τ Ο Λ Ο Γ Ο Σ ΓΝ Η Μ Α Θ Ι Α Σ - Υ Γ. Μ Ο Ν. Ν Α Ο Υ Σ Α Σ Προφίλ Ασθενούς

Διαβάστε περισσότερα

MESODA. Διαβητολογικό Κέντρο Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά «Τζάνειο»

MESODA. Διαβητολογικό Κέντρο Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά «Τζάνειο» Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΟΝ ΑΥΤΟΕΛΕΓΧΟ ΣΤΟ ΚΑΡΔΙΟΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΩΝ ΑΡΡΥΘΜΙΣΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2: ΠΟΛΥΚΕΝΤΡΙΚΗ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ MESODA Αγγελική Αγγελίδη, Ευάγγελος Φουστέρης,

Διαβάστε περισσότερα

Παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο του Παγκρέατος. Στέργιος Δελακίδης Γαστρεντερολόγος

Παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο του Παγκρέατος. Στέργιος Δελακίδης Γαστρεντερολόγος Παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο του Παγκρέατος Στέργιος Δελακίδης Γαστρεντερολόγος Καρκίνος Παγκρέατος: πρόγνωση Κακή πρόγνωση Συνολική πενταετής επιβίωση 6%.

Διαβάστε περισσότερα

Προγνωστικοί βιοδείκτες στην παιδική λευχαιμία

Προγνωστικοί βιοδείκτες στην παιδική λευχαιμία 27o Πανελλήνιο Συνέδριο Ελληνικής Εταιρίας Κοινωνικής Παιδιατρικής και Προαγωγής της Υγείας Προγνωστικοί βιοδείκτες στην παιδική λευχαιμία Παπαμικρούλης Γ.Α., Θωμόπουλος Θ., Πετρίδου Ε. Εργαστήριο Υγιεινής,

Διαβάστε περισσότερα

Προεγχειρητική εκτίμηση της λειτουργικής ικανότητας των πνευμόνων. Ιωάννης Στανόπουλος Πνευμονολόγος Εντατικολόγος Επίκουρος Καθηγητής ΑΠΘ

Προεγχειρητική εκτίμηση της λειτουργικής ικανότητας των πνευμόνων. Ιωάννης Στανόπουλος Πνευμονολόγος Εντατικολόγος Επίκουρος Καθηγητής ΑΠΘ Προεγχειρητική εκτίμηση της λειτουργικής ικανότητας των πνευμόνων Ιωάννης Στανόπουλος Πνευμονολόγος Εντατικολόγος Επίκουρος Καθηγητής ΑΠΘ Ιδιαιτερότητες του καρκίνου του πνεύμονος Είναι υπεύθυνος για το

Διαβάστε περισσότερα

Ποιοτική και ποσοτική ανάλυση ιατρικών δεδομένων

Ποιοτική και ποσοτική ανάλυση ιατρικών δεδομένων Ποιοτική και ποσοτική ανάλυση ιατρικών δεδομένων Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ 1 ο βήμα : καταγραφή δεδομένων Το πιο πρακτικό

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΠΕΡΜΑΤΟΣ

Η ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΠΕΡΜΑΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΙΑTΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Η ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΠΕΡΜΑΤΟΣ Έλενα Κριτσέλη, MPH PhD Επιστημονικός Συνεργάτης Επιδημιολόγος Χρόνιων Παθήσεων, Α Πανεπιστημιακή Παιδιατρική

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗΣ ΔΥΣΧΕΡΕΙΑΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗΣ ΔΥΣΧΕΡΕΙΑΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗΣ ΔΥΣΧΕΡΕΙΑΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ (Ι) Γυναίκα 34 ετών με διαβήτη προσέρχεται στο τμήμα επειγόντων περιστατικών με πυρετό, αίσθημα ρίγους, πόνο στην πλάτη, ίλιγγο και δυσκολία

Διαβάστε περισσότερα

Επιδημιολογία αιτιών θανάτου ςε δφο Καποδιςτριακοφσ δήμουσ του Ν. Πιερίασ (πληθυςμιακή μελζτη 20ετίασ 1991-2010)

Επιδημιολογία αιτιών θανάτου ςε δφο Καποδιςτριακοφσ δήμουσ του Ν. Πιερίασ (πληθυςμιακή μελζτη 20ετίασ 1991-2010) Επιδημιολογία αιτιών θανάτου ςε δφο Καποδιςτριακοφσ δήμουσ του Ν. Πιερίασ (πληθυςμιακή μελζτη 20ετίασ 1991-2010) Καραγιάννη Δ. 1, Μπάμπα Α. 2, Σουμανίδησ τ. 2, Ρίζοσ Π 2., Μπαλτζήσ Δ. 3, κούτασ Δ., ΚοτςαμίδηΙ.

Διαβάστε περισσότερα

Γκαναβίας Λάμπρος Επίατρος-Πνευμονολόγος Επιμελητής Πνευμονολογικής Κλινικής 424 ΓΣΝΕ

Γκαναβίας Λάμπρος Επίατρος-Πνευμονολόγος Επιμελητής Πνευμονολογικής Κλινικής 424 ΓΣΝΕ Γκαναβίας Λάμπρος Επίατρος-Πνευμονολόγος Επιμελητής Πνευμονολογικής Κλινικής 424 ΓΣΝΕ Ελάττωση θνησιμότητας κατά 33% 1. Αυξημένη υπόνοια 2. Αυξημένος αριθμός εξετάσεων 3. Προφύλαξη σε ασθενείς υψηλού κινδύνου

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Είδη μεταβλητών Ποσοτικά δεδομένα (π.χ. ηλικία, ύψος, αιμοσφαιρίνη) Ποιοτικά δεδομένα (π.χ. άνδρας/γυναίκα, ναι/όχι) Διατεταγμένα (π.χ. καλό/μέτριο/κακό) 2 Περιγραφή ποσοτικών

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ 18: ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ 18: ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ 18: ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΝΕΥΡΟΓΕΝΗΣ ΑΝΟΡΕΞΙΑ Οι ασθενείς με νευρογενή ανορεξία παρουσιάζουν σημαντική απώλεια βάρους, είναι ανορεκτικοί και υποφέρουν από

Διαβάστε περισσότερα

& Xρόνια. Nοσήματα: Το Μεταβολικό Σύνδρομο. Τρόπος Zωής. Νένη Περβανίδου Παιδίατρος Ιατρείο Παιδικής-Εφηβικής

& Xρόνια. Nοσήματα: Το Μεταβολικό Σύνδρομο. Τρόπος Zωής. Νένη Περβανίδου Παιδίατρος Ιατρείο Παιδικής-Εφηβικής Τρόπος Zωής & Xρόνια Nοσήματα: Το Μεταβολικό Σύνδρομο στα παιδιά και τους έφηβους Νένη Περβανίδου Παιδίατρος Ιατρείο Παιδικής-Εφηβικής Παχυσαρκίας Α Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών Nοσοκομείο

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΧΑΠ

ΜΗ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΜΗ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΧΑΠ Ντιναπόγιας Ευάγγελος Πνευμονολόγος Επιμελητής Πνευμονολογικής Κλινικής 424 ΓΣΝΕ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ Καμμία σχετική ΜΗ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ Πνευμονική Αποκάσταση

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ Ο ΠΡΟΩΡΟΣ ΤΟΚΕΤΟΣ ΚΑΙ Η ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΟΥ ΜΕ ΤΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗΣ ΔΥΣΧΕΡΕΙΑΣ Όνομα Φοιτήτριας: Χρυσοστομή Αγαθοκλέους Αριθμός φοιτητικής

Διαβάστε περισσότερα

Μαρία Καράντζα- Χαρώνη, MD, FAAP Διευθύντρια Ενδοκρινολογικής Κλινικής- Ιατρείου Ελέγχου Βάρους «Παίδων Μητέρα»

Μαρία Καράντζα- Χαρώνη, MD, FAAP Διευθύντρια Ενδοκρινολογικής Κλινικής- Ιατρείου Ελέγχου Βάρους «Παίδων Μητέρα» Μαρία Καράντζα- Χαρώνη, MD, FAAP Διευθύντρια Ενδοκρινολογικής Κλινικής- Ιατρείου Ελέγχου Βάρους «Παίδων Μητέρα» Πως υπολογίζουµε εάν ένα παιδί έχει φυσιολογικό βάρος ; ΒΜΙ = Βάρος/Ύψος² (σε kg/m²) Χρησιμοποιείται

Διαβάστε περισσότερα

Ο επιπολασμός της υπέρτασης και των φαινοτύπων της ανάλογα με την ηλικία και το φύλο σε παιδιά σχολικής ηλικίας στην Ελλάδα: μελέτη Healthy Growth

Ο επιπολασμός της υπέρτασης και των φαινοτύπων της ανάλογα με την ηλικία και το φύλο σε παιδιά σχολικής ηλικίας στην Ελλάδα: μελέτη Healthy Growth ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Ο επιπολασμός της υπέρτασης και των φαινοτύπων της ανάλογα με την ηλικία και το φύλο σε παιδιά σχολικής ηλικίας

Διαβάστε περισσότερα

Χ. Παπαδόπουλος, Κ. Τριανταφύλλου, Κ. Μπαλτούµας, I. Κυριάκου, Ν. Φραγκάκης, Β. Βασιλικός

Χ. Παπαδόπουλος, Κ. Τριανταφύλλου, Κ. Μπαλτούµας, I. Κυριάκου, Ν. Φραγκάκης, Β. Βασιλικός Τα επίπεδα του FGF23 και η παραµόρφωση του αριστερού κόλπου µπορούν µε αξιοπιστία να αναγνωρίσουν τους ασθενείς µε χρονία νεφρική ανεπάρκεια και ιστορικό κολπικής µαρµαρυγής Χ. Παπαδόπουλος, Κ. Τριανταφύλλου,

Διαβάστε περισσότερα

Βρεφικά γάλατα για ειδικές καταστάσεις. Dr Καραγκιόζογλου- Λαμπούδη Θωμαή Παιδογαστρεντερολόγος Καθηγήτρια Κλινικής Διατροφής ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης

Βρεφικά γάλατα για ειδικές καταστάσεις. Dr Καραγκιόζογλου- Λαμπούδη Θωμαή Παιδογαστρεντερολόγος Καθηγήτρια Κλινικής Διατροφής ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης Βρεφικά γάλατα για ειδικές καταστάσεις Dr Καραγκιόζογλου- Λαμπούδη Θωμαή Παιδογαστρεντερολόγος Καθηγήτρια Κλινικής Διατροφής ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης Δεν αναφερόμαστε σε εμπλουτισμό που γίνεται για ν ανταποκριθούν

Διαβάστε περισσότερα

Η παιδική παχυσαρκία στην Ελλάδα/ Συµπεράσµατα συνεδρίου

Η παιδική παχυσαρκία στην Ελλάδα/ Συµπεράσµατα συνεδρίου Η παιδική παχυσαρκία στην Ελλάδα/ Συµπεράσµατα συνεδρίου Χριστιάνα Γ. Παυλίδου D.U., MSc Κλινικός ιατροφολόγος ιαιτολόγος Επιστηµονικός σύµβουλος ΠΑΙ ΕΙΑΤΡΟΦΗ by Epode Παιδική παχυσαρκία στην Ελλάδα Το

Διαβάστε περισσότερα

Λειτουργικός έλεγχος της αναπνοής Κλινικό Φροντιστήριο

Λειτουργικός έλεγχος της αναπνοής Κλινικό Φροντιστήριο Λειτουργικός έλεγχος της αναπνοής Κλινικό Φροντιστήριο ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ: ΜΟΝΑΔΕΣ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ : ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ-ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Ιωάννα Χρανιώτη 1, Νικόλαος Κατζηλάκης 2, Δημήτριος Σαμωνάκης 2, Γρηγόριος Χλουβεράκης 1, Ιωάννης Μουζάς 1, 2, Ευτυχία Στειακάκη 1, 2

Ιωάννα Χρανιώτη 1, Νικόλαος Κατζηλάκης 2, Δημήτριος Σαμωνάκης 2, Γρηγόριος Χλουβεράκης 1, Ιωάννης Μουζάς 1, 2, Ευτυχία Στειακάκη 1, 2 Μη αλκοολική λιπώδης διήθηση ήπατος σε παιδιά, εφήβους και νεαρούς ενήλικες μετά από θεραπεία για οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία και λέμφωμα της παιδικής ηλικίας Ιωάννα Χρανιώτη 1, Νικόλαος Κατζηλάκης 2,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΑΡΕΜΒΑΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ» ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΒΑΡΟΥΣ ΥΠΕΡΒΑΡΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ/ΤΡΙΩΝ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. της Αικατερίνης Μανιουδάκη

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΑΡΕΜΒΑΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ» ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΒΑΡΟΥΣ ΥΠΕΡΒΑΡΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ/ΤΡΙΩΝ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. της Αικατερίνης Μανιουδάκη ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΑΡΕΜΒΑΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ» ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΒΑΡΟΥΣ ΥΠΕΡΒΑΡΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ/ΤΡΙΩΝ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ της Αικατερίνης Μανιουδάκη Μεταπτυχιακή Διατριβή που υποβάλλεται στο καθηγητικό σώμα

Διαβάστε περισσότερα

«ΓΕΝΙΚΗ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ»

«ΓΕΝΙΚΗ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ» Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ «ΓΕΝΙΚΗ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ» Yποχρεωτική άσκηση επιλογής Διατροφική επιδημιολογία Σχετικά θεωρητικά θέματα

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Δημήτριος Π. Χιώτης, Διευθυντής Ενδοκρινολογικού Τμήματος και Κέντρου Παιδικής Παχυσαρκίας Ευρωκλινικής Παίδων

Γράφει: Δημήτριος Π. Χιώτης, Διευθυντής Ενδοκρινολογικού Τμήματος και Κέντρου Παιδικής Παχυσαρκίας Ευρωκλινικής Παίδων Γράφει: Δημήτριος Π. Χιώτης, Διευθυντής Ενδοκρινολογικού Τμήματος και Κέντρου Παιδικής Παχυσαρκίας Ευρωκλινικής Παίδων Η συχνότητα της παιδικής παχυσαρκίας έχει παγκοσμίως αυξηθεί και καθίσταται ολοένα

Διαβάστε περισσότερα