ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΠΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΑΠΟ 17 ΕΩΣ 27 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2013 ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΤΗΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΣΗΜΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ

Transcript

1 ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΠΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΑΠΟ 17 ΕΩΣ 27 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2013 ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΤΗΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΣΗΜΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ ΣΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΠΡΟΕΒΗΣΑΝ ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΖΩΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ, ΙΔΙΩΣ ΤΟΥ ΓΑΛΑΚΤΟΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ

2 Σε συνέχεια του σχεδίου έκθεσης για την επιθεώρηση που διενεργήθηκε στην Ελλάδα από το Γραφείο Τροφίμων και Κτηνιατρικών Θεμάτων (FVO) το διάστημα από 17 έως 27 Σεπτεμβρίου 2013, προκειμένου να αξιολογηθούν οι επίσημοι έλεγχοι και οι περαιτέρω ενέργειες στις οποίες προέβησαν οι Ελληνικές Αρχές σχετικά με την ασφάλεια των τροφίμων ζωικής προέλευσης, ιδίως του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων (αριθμός αποστολής ), έχουμε να σας αναφέρουμε αρχικά ορισμένα σχόλια επί του κειμένου του σχεδίου της έκθεσης και ειδικότερα: ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΑΙ ΟΡΙΣΜΟΙ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ Θα πρέπει να διορθωθούν τα ακόλουθα : - ΠΟΕΣΕ Πολυετές Ολοκληρωμένο Εθνικό Σχέδιο Ελέγχου - ΠΚΕ Περιφερειακή Κτηνιατρική Ενότητα - ΥπΑΑΤ Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων - ΖΥΠ Ζωικά Υποπροϊόντα - ΕΦΕΤ Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων και να προστεθεί η συντομογραφία ΓΔΠΑΟΚ ως Γενική Διεύθυνση Περιφερειακής Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής 5.1. ΑΡΜΟΔΙΕΣ ΑΡΧΕΣ Νομοθεσία Ο νέο νόμος για την επιβολή μέτρων συμμόρφωσης και κυρώσεων ψηφίσθηκε από το Ελληνικό Κοινοβούλιο και δημοσιεύθηκε στις με αριθμό Ν.4235/2014 (ΦΕΚ 32 Α / ). Διευκρινίζεται ότι με το νέο νόμο η ΓΔΚ δύναται πλέον να επιβάλλει μέτρα συμμόρφωσης (αναστολή ή ανάκληση έγκρισης και άδειας λειτουργίας εγκατάστασης) και διοικητικές/ποινικές κυρώσεις όταν διαπιστώνει μη συμμόρφωση (άρθρο 2-παράγραφος 2, άρθρο 9-παράγραφος 2 και άρθρο 18-παράγραφος 9) Ορισμός αρμοδίων αρχών 1 η παράγραφος αναφορικά με τις Περιφερειακές Κτηνιατρικές Ενότητες (ΠΚΕ). Σε κάθε μία από τις 13 Περιφέρειες της Χώρας υπάρχουν α) η Διεύθυνση Κτηνιατρικής Περιφέρειας και β) οι Διευθύνσεις Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής (ΔΑΟΚ) των Περιφερειακών Ενοτήτων, στις οποίες μεταξύ άλλων Τμημάτων ανήκουν και τα Τμήματα Κτηνιατρικής. Οι προαναφερόμενες Περιφερειακές Κτηνιατρικές Υπηρεσίες ανήκουν διοικητικά στο Υπουργείο Εσωτερικών, αλλά οι αρμοδιότητες ως προς τον επίσημο έλεγχο έχουν ανατεθεί σε αυτές από τη ΓΔΚ και τον ΕΦΕΤ.

3 2 η παράγραφος α) αναφορικά με τον Οργανισμό ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ. Σύμφωνα με την ΚΥΑ /2011, άρθρο 1, παράγραφος 1, ο ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ ανήκει στον ευρύτερο Δημόσιο Τομέα, διαθέτει διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια και εποπτεύεται από τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. β) αναφορικά με Εθνικά Εργαστήρια Αναφοράς (ΕΕΑ) για το νωπό γάλα. Ο ορισμός των ΕΕΑ για τις ζωοτροφές και τα τρόφιμα έγινε με την Απόφαση 3865/128713/ σε εφαρμογή του άρθρου 22 του ΠΔ 79/2007 και περιλαμβάνει μεταξύ άλλων το ΕΕΑ για το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα που είναι το Κτηνιατρικό Εργαστήριο Λάρισας και το Κτηνιατρικό Εργαστήριο Πάτρας Συντονισμός και συνεργασία μεταξύ και στο εσωτερικό των αρμοδίων αρχών 2 η παράγραφος : Θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι οι κτηνιατρικές υπηρεσίες έχουν αρμοδιότητα ελέγχων σε όλο το μήκος της τροφικής αλυσίδας παραγωγής και διάθεσης τροφίμων ζωικής προέλευσης. Αρμοδιότητα που έχει εκχωρηθεί τόσο από τη Γενική Δ/νση Κτηνιατρικής για την πρωτογενή παραγωγή και τον ΕΦΕΤ μετά την πρώτη μεταποίηση. Στη βάση αυτή ενώ ο ΕΦΕΤ δεν έχει αρμοδιότητα στην πρωτογενή παραγωγή και κατ επέκταση στη ζώνη παραλαβής γάλακτος, ελέγχει τη συμμόρφωση με τα κριτήρια νωπού γάλακτος, ως αναπόσπαστο στοιχείο των συστημάτων αυτοελέγχου των γαλακτοκομικών επιχειρήσεων. 4 η παράγραφος : Όσον αφορά στο συντονισμό και στη συνεργασία των αρμοδίων αρχών στην Κεντρική Μακεδονία έχει συναφθεί πρωτόκολλο συνεργασίας μεταξύ Περιφερειακής Δ/νσης ΕΦΕΤ Κ. Μακεδονίας και όλων των υπηρεσιών της Περιφέρειας Κ. Μακεδονίας (συμπεριλαμβανομένων και των ΔΑΟΚ). Το πρωτόκολλο αυτό υπεγράφη στις (αριθ. πρωτ. ΕΦΕΤ 10006/ και Περιφέρειας 4978/ ) και περιλαμβάνει επιμερισμό όλων των ελέγχων των επιχειρήσεων τροφίμων Καθορισμός των προτεραιοτήτων των επισήμων ελέγχων 1 η παράγραφος αναφορικά με την ταξινόμηση των εγκαταστάσεων βάσει επικινδυνότητας: Η εγκύκλιος της ΚΔΥ / , η οποία αντικαταστάθηκε από την εγκύκλιο 219/7548/ «Κατευθυντήριες γραμμές για την ιχνηλασιμότητα και την οργάνωση των επισήμων ελέγχων βάσει επικινδυνότητας» προβλέπει ελέγχους βάσει κινδύνων για τους επισήμους ελέγχους που πρέπει να διενεργούνται στις εγκαταστάσεις τροφίμων που αναφέρονται στο άρθρο 3, παράγραφος 2 α του ΠΔ79/2007. Ειδικότερα, τα κέντρα συλλογής γάλακτος κατατάσσονται στην κατηγορία μέσου κινδύνου με ελάχιστη συχνότητα επισήμων ελέγχων, τον ένα πλήρη τακτικό έλεγχο ή μία επιτήρηση το χρόνο.

4 4 η παράγραφος αναφορικά με τον καθορισμό προτεραιοτήτων των επισήμων ελέγχων. Συντάχθηκε και απεστάλη η εγκύκλιος της ΚΔΥ 651/26864/ προς όλες τις Περιφέρειες και Περιφερειακές Ενότητες της Χώρας, με την οποία καθορίζονται οι κατευθυντήριες γραμμές για την οργάνωση των επισήμων ελέγχων στις εκμεταλλεύσεις γαλακτοπαραγωγικής κατεύθυνσης βάσει εκτίμησης επικινδυνότητας Επίσημη δειγματοληψία και εργαστηριακές δοκιμές Τελευταία παράγραφος (σελ. 9): επισημαίνεται ότι από την ΚΑΑ (ΕΦΕΤ) εκτός από τον αριθμό των δειγμάτων που πρέπει να λαμβάνονται από κάθε περιφέρεια και τον τόπο δειγματοληψίας (σημείο λιανικής πώλησης/παραγωγής) καθορίζονται και τα εργαστήρια που θα υποδεχτούν τα δείγματα. Δεύτερη παράγραφος μετά τον πίνακα (σελ. 10): διευκρινίζεται ότι η εξακρίβωση του καθεστώτος διαπίστευσης των εγκεκριμένων εργαστηρίων που συμμετέχουν στον επίσημο έλεγχο πραγματοποιείται εκ των προτέρων από την ΚΑΑ (τουλάχιστο σε ότι αφορά στον ΕΦΕΤ) και όχι από τους αρμόδιους για τη δειγματοληψία υπαλλήλους. 2 η παράγραφος αναφορικά με τους ελέγχους του ΕΛΓΟ. Ορισμένες συστάσεις που γίνονται προς τους ελεγχόμενους από τα εργαστήρια του ΕΛΓΟ συνοδεύονται από ημερομηνία συμμόρφωσης Επαλήθευση και επανεξέταση των επισήμων ελέγχων και διαδικασιών 1 η παράγραφος: Ο ΕΦΕΤ έχει υιοθετήσει και τεκμηριώσει διαδικασία εσωτερικών επιθεωρήσεων ως ένα από τα εργαλεία που χρησιμοποιεί για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας του Συστήματος Επισήμου Ελέγχου Τροφίμων. Την χρονική περίοδο που ακολούθησε την επιθεώρηση DG(SANCO)/ έως και σήμερα, το Τμήμα Διασφάλισης Ποιότητας Παρεχόμενων Υπηρεσιών (Τμ. ΔΠΠΥ), το οποίο είναι επιφορτισμένο με την αρμοδιότητα του Εσωτερικού Ελέγχου, έχει προχωρήσει: 1. Στην ανάπτυξη κυλιόμενου πενταετούς προγράμματος εσωτερικών επιθεωρήσεων. 2. Στην κατάρτιση ετήσιου προγραμματισμού εσωτερικών επιθεωρήσεων ο οποίος καλύπτει το σύνολο των οργανικών μονάδων του φορέα και το σύνολο των επιτελούμενων διεργασιών. Στο πλαίσιο της υλοποίησης των εσωτερικών επιθεωρήσεων

5 έχουν ήδη διεξαχθεί τέσσερις (4) εσωτερικές επιθεωρήσεις οι οποίες είναι σε στάδιο υποβολής σχολίων επί του σχεδίου της έκθεσης από τις επιθεωρούμενες οργανικές μονάδες. Σχετικά με την καθιέρωση τεκμηριωμένων διαδικασιών όπως αυτές επιβάλλονται από το άρθρο 8 του Κανονισμού 882/2004, πρέπει να αναφερθεί ότι ο ΕΦΕΤ έχει αναπτύξει τεκμηριωμένες διαδικασίες για το σύνολο των διεργασιών που επιτελούνται από το φορέα, τις οποίες έχει εντάξει υπό το Σύστημα Διασφάλισης Ποιότητας (ΣΔΠ). Το ΣΔΠ του ΕΦΕΤ έχει πιστοποιηθεί σύμφωνα με το πρότυπο ISO9001:2008 από ανεξάρτητο φορέα πιστοποίησης. Συμπεράσματα σχετικά με τις αρμόδιες αρχές 1 η παράγραφος : Σε ότι αφορά στις διαπιστώσεις του κλιμακίου ελέγχου για την παρακολούθηση των περιπτώσεων μη συμμόρφωσης κανείς δεν θα μπορούσε να διαφωνήσει με τον ισχυρισμό ότι υπάρχουν αδυναμίες οι οποίες όμως δεν αναιρούν το γεγονός της πραγματοποίησης συνεχών προσπαθειών στην κατεύθυνση τόσο του ορισμού συγκεκριμένων διαδικασιών που οφείλουν να ακολουθούν οι αρμόδιες αρχές σε περίπτωση μη συμμόρφωσης όσο και του εκσυγχρονισμού της κυρωτικής νομοθεσίας (Ν. 4235/14). Αυτές ακριβώς οι προσπάθειες, που εντοπίστηκαν από το κλιμάκιο ελέγχου, δεν θα έπρεπε να οδηγούν σε ένα γενικευμένο και ισοπεδωτικό ισχυρισμό περί απουσίας «διαρθρωμένου συστήματος για την παρακολούθηση των περιπτώσεων μη συμμόρφωσης» και μη επιβολής των «απαιτήσεων της ΕΕ όσον αφορά ορισμένες μακροχρόνιες ανεπάρκειες».