Κ Υ Ρ Ι Ο Α Ρ Θ Ρ Ο De Profundis

Transcript

1 De Profundis Η ζωή μού δίδαξε ότι τα πάντα έχουν μία αρχή και ένα τέλος. Όπως επίσης, ότι είναι καλό να αποχωρεί κανείς όταν βρίσκεται στην κορυφή και όχι όταν έχει αρχίσει να παίρνει την κατιούσα. Κυρίως όμως, είναι ευλογία να αφήνει κανείς πίσω του το καλό για να φτιάξει κάτι καλύτερο. Αισθάνoμαι την ανάγκη να απευθυνθώ στους αναγνώστες του ΑΡΓΩ και να τους γνωρίσω την απόφασή μου να είναι αυτό το τελευταίο τεύχος της περιοδικής του έκδοσης. Δεν υπήρξε ασφαλώς μια στιγμιαία απόφαση. Ακολουθεί πιστά τα όσα υπαγορεύουν οι καιροί και είμαι ιδιαίτερα ευτυχής που προέβλεψα έγκαιρα τις εξελίξεις, περιορίζοντας σταδιακά την έκδοση από μηνιαία σε διμηνιαία το 2006 και σε τριμηνιαία από το 2009 παραθέτοντας συγχρόνως τις σκέψεις μου για τις τότε πρωτοβουλίες από αυτές εδώ τις στήλες. Με αυτό τον τρόπο δόθηκε στους συνεργάτες μου και μένα επαρκής χρόνος για να προετοιμαστούμε υπεύθυνα για την επόμενη ημέρα, για τον επόμενο στόχο. Γιατί η πορεία του ΑΡΓΩ δεν τερματίζεται υπό την ευρύτερη έννοια. Η διαδρομή του απλά μετεξελίσσεται, ενώ το ίδιο εντάσσεται σε μια γιγαντιαία πρωτοποριακή και πολυσύνθετη δραστηριότητα η οποία απλά αποδεσμεύεται από την περιοδικότητα. Άλλωστε, η περιοδικότητα στην εποχή μας ανατρέπεται ούτως ή άλλως σε καθημερινή βάση από τις εξελίξεις και επιτυχία είναι να προηγείται κανείς των εξελίξεων. Πριν προχωρήσω, οφείλω να αναφερθώ στη μέχρι σήμερα 46χρονη διαδρομή του ΑΡΓΩ. Μια διαδρομή που ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο 1965 από τους Ευστάθιο Μπάτη, Εμμανουήλ Σίμο και τον Γεώργιο Λουκόπουλο, τρεις λαμπρές προσωπικότητες της ναυτιλιακής δημοσιογραφίας στους οποίους η ναυτιλία των Ελλήνων οφείλει πολλά. Μετά από μακρά δημοσιογραφική πορεία σε άλλο ναυτιλιακό έντυπο, οι προαναφερθέντες, ξεκίνησαν το ΑΡΓΩ και μέσα σε λίγο χρονικό διάστημα κατόρθωσαν να το καταξιώσουν ως ένα από τα δημοφιλέστερα και ασφαλώς εγκυρότερα έντυπα του χώρου. Τη σκυτάλη της έκδοσης παρέλαβα το 1990 από τους Ευστάθιο Μπάτη και τον αείμνηστο Γεώργιο Λουκόπουλο. Θέλω να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου για την εμπιστοσύνη τους να μου παραδώσουν ένα έργο ζωής και θέλω να ελπίζω ότι η διαρκής ποιοτική εξέλιξη του περιοδικού επί δύο και πλέον δεκαετίες δικαίωσε απόλυτα την επιλογή τους. Είναι φυσιολογικό να διακατέχει εμένα και τους συνεργάτες μου ζωηρή συγκίνηση διακόπτοντας την περιοδική έκδοση ενός εντύπου το οποίο αγάπησαν και ξεχώρισαν διακεκριμένοι εκπρόσωποι του ναυτιλιακού χώρου. Όπως όμως προανέφερα, δεν σταματάμε εδώ. Αλλάζουμε. Από τον επόμενο χρόνο μαζί με τους συνεργάτες μου θα επιχειρήσουμε να υλοποιήσουμε ένα έργο το οποίο οραματίστηκα το 1986, πριν ακριβώς 25 χρόνια. Την εποχή εκείνη, ασχολούμενος με τον εφοπλισμό, έχοντας παράλληλα αναπτύξει σημαντική δραστηριότητα στα κοινά ως μέλος των διοικητικών συμβουλίων τόσο του Ναυτικού Επιμελητηρίου της Ελλάδος όσο και της Ενώσεως Ελλήνων Εφοπλιστών και ενώ η μεγάλη τότε κρίση μάστιζε τη ναυτιλία, διεπίστωσα πόσο αποξενωμένη ήταν η ναυτιλία μας στην ίδια της την πατρίδα. Με την πρώτη

2 ευκαιρία, κάθε δυσμενές περιστατικό μεγενθύνετο υπερβολικά, γενικεύοντας μια δυσάρεστη εικόνα, η οποία όχι μόνο επηρέαζε αρνητικά τον εφοπλισμό αλλά και το σύνολo της ναυτιλίας. Η ναυτιλία δεν είναι ασφαλώς μόνο οι εφοπλιστές αλλά και χιλιάδες ναυτικοί όπως και οι δεκάδες χιλιάδες εργαζομένων στα ναυτιλιακά γραφεία και σε άλλες δραστηριότητες και οργανισμούς που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με το ναυτιλιακό έργο. Ο απλός κόσμος όμως δεν γνώριζε λεπτομέρειες μιας και κανείς δεν του μίλησε ποτέ υπεύθυνα με ντοκουμέντα για τη ναυτιλία και τη σημασία της. Αυτό λοιπόν για μένα ήταν πλέον το ζητούμενο. Να βρεθεί τρόπος ώστε να μπορέσει κάποτε ο κάθε Έλληνας να μάθει αλήθειες, αυτές ακριβώς που μπορούν να κάνουν αντιληπτή αλλά και κατανοητή σε όλους, την πραγματική διάσταση της προσφοράς της ναυτιλίας στον τόπο μας. Για να μπορεί όμως κανείς να διατυπώνει το οτιδήποτε, χωρίς να κινδυνεύει να πιαστεί αδιάβαστος, πρέπει να γνωρίζει με ακρίβεια τα ιστορικά γεγονότα. Είναι ανάγκη να βασίζεται σε αξιόπιστα, ατράνταχτα στοιχεία. Aυτά όμως δεν υπήρχαν, η ιστορία δεν καταγράφηκε ποτέ επειδή ο εφοπλισμός γιγαντώθηκε μεταπολεμικά στην αλλοδαπή μέσα από το σύνδρομο του λάθε βιώσας. Κυρίως όμως, εξαιτίας του γεγονότος ότι πολύτιμα αρχεία στα γραφεία της Ενώσεως Εφοπλιστών που θα είχαν την δυνατότητα να δώσουν στον ιστορικό ερευνητή πολλές απαντήσεις, είχαν επίτηδες καταστραφεί στη διάρκεια του Πολέμου για να μην αξιοποιηθούν από τον γερμανό κατακτητή. Τον κατακτητή, ο οποίος, επιθυμούσε διακαώς να αποκτήσει με βία από τις εφοπλιστικές οικογένειες πωλητήρια των ελληνικών ατμοπλοίων με σκοπό να τα κατάσχει σε ουδέτερα λιμάνια που θα κατέπλεαν για να εξουδετερώσει την πολύτιμη συνεισφορά τους στις νηοπομπές των Συμμαχικών Δυνάμεων. Αυτά τα γεγονότα όπως και πολλά άλλα, δεν βρίσκονται πουθενά γραμμένα. Τα έμαθα κοντά σε ένα πολύ μεγάλο δάσκαλο της ζωής μου, τον αείμνηστο Γιώργο Δανιόλο ο οποίος μάλιστα μαζί με τον φλογερό πατριώτη αείμνηστο Λουκά Νομικό προεδρεύοντα της Ενώσεως Ελλήνων Εφοπλιστών τον Απρίλιο 1941 όταν εισέβαλαν οι Γερμανοί στην πατρίδα μας, είχαν δώσει την εντολή να καούν τα αρχεία. Ο ίδιος όμως ο Δανιόλος, ήταν αυτός που βλέποντας την ζωηρή μου επιθυμία να γνωρίσω την αλήθεια, αφιέρωσε πολλές ώρες της ζωής του για να μου δώσει τη δυνατότητα να κάνω τα πρώτα ουσιαστικά βήματα για να καταγραφεί επιτέλους με ακρίβεια το πιο συναρπαστικό κεφάλαιο της σύγχρονης ιστορίας του τόπου μας. Αυτό της εμπορικής μας ναυτιλίας. Προσπάθησα μόνος μου να καταγράψω ένα χρονικό της ιστορικής εξέλιξης της ναυτιλίας με τις πολύτιμες συμβουλές του Γεωργίου Δανιόλου ο οποίος είχε την καλοσύνη να μου λύνει απορίες και να μου διασταυρώνει πληροφορίες έχοντας ο ίδιος θητεύσει από το 1924 στη νομική υπηρεσία της Ενώσεως Ελλήνων Εφοπλιστών. Αυτό οδήγησε μέσα σε λίγα χρόνια στη συγγραφή ενός μακροσκελούς κειμένου το οποίο αποτέλεσε έκτοτε για μένα τον μπούσουλα για να χαράξω μια πορεία που έμελλε να είναι το συναρπαστικότερο κεφάλαιο της ζωής μου.

3 Το 1990, έχοντας μόλις διαχωρίσει τα επαγγελματικά μου συμφέροντα από τους συνεταίρους μου στην εφοπλιστική επιχείρηση και προετοιμαζόμενος για να επαναδραστηριοποιηθώ αυτόνομα πλέον στον ίδιο χώρο, πληροφορήθηκα την πρόθεση των εκδοτών του περιοδικού ΑΡΓΩ να αποχωριστούν το έντυπο το οποίο είχε ήδη διανύσει με επιτυχία μια εικοσιπενταετία στο χώρο. Ενδιαφέρθηκα για το έντυπο του οποίου ήμουν από ετών αναγνώστης και τελικά το απέκτησα, επιθυμώντας να συμβάλλω στη διατήρηση και εκσυγχρονισμό ενός σημαντικού ναυτιλιακού περιοδικού αλλά και να αξιοποιήσω το αρχείο του στο πλαίσιο του οράματος που είχα για τη δημιουργία του ιστορικού αρχείου. Χωρίς εν τούτοις, να έχω τη διάθεση να εγκαταλείψω επιχειρηματικά τη ναυτιλία. Η συνέχεια ακύρωσε τις προθέσεις μου και είναι γνωστή στους περισσότερους των παλαιών μου συναδέλφων στον επιχειρηματικό ναυτιλιακό χώρο. Η μελέτη των αρχείων και η δυνατότητα προβολής του ναυτιλιακού έργου με γοήτευσε τόσο πολύ, ώστε αποφάσισα να αφοσιωθώ αποκλειστικά στο όραμά μου. Το έκανα έργο ζωής, και σταδιακά ανακάλυψα τον δρόμο που θα οδηγούσε στο να καταγραφούν και ακολούθως να γίνουν κτήμα των πολλών τα σπουδαία διαχρονικά επιτεύγματα της ναυτιλίας μας. Αυτός ο δρόμος ήταν η δημιουργία ειδικών βιβλίων με πλούσιο φωτογραφικό υλικό σε δίγλωσση μάλιστα έκδοση για να περνά η γνώση των γεγονότων παράλληλα σε Έλληνες αλλά και αλλοδαπούς. Αυτό το δρόμο χάραξα μέχρι σήμερα προσφέροντας στη ναυτιλία μας 30 περίπου τίτλους βιβλίων που βασίζονται σε απόλυτα διασταυρωμένα στοιχεία και αναδεικνύουν το μέγεθος της συνεισφοράς της ναυτιλίας των Ελλήνων όχι μόνο στην ελληνική οικονομία αλλά και στην παγκόσμια. Πράγματι, η ιστορική διαδρομή της ελληνικής ναυτιλίας τα τελευταία 150 χρόνια στο διεθνή στίβο αποτελεί μια συγκλονιστική υπόθεση, με πολλούς μύθους αλλά και περισσότερες αλήθειες που ελάχιστοι γνωρίζουν. Ίσως και κανείς. - Πόσοι αλήθεια γνωρίζουν ότι από το 1873 μέχρι το 1900 κατασκευάστηκαν σε αγγλικά ναυπηγεία 90 νεότευκτα φορτηγά ατμόπλοια για λογαριασμό ελληνικών συμφερόντων υψώνοντας κυρίως την ελληνική σημαία, αλλά και σε αρκετές περιπτώσεις, την ρωσική και την τουρκική; - Πόσοι γνωρίζουν ότι η υλοποίηση της ιδέας για την ίδρυση της Ενώσεως Ελλήνων Εφοπλιστών, υπήρξε αποτέλεσμα πιεστικής επιθυμίας του Ελευθερίου Βενιζέλου μεσούντος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου; - Πόσοι γνωρίζουν ότι η περίφημη ιδέα της απόκτησης των 100 Liberties μετά το τέλος του Πολέμου και το σενάριο της υλοποίησής της με μακροχρόνιο δανεισμό και χαμηλό επιτόκιο δεν υπήρξε ελληνική; Ότι ήταν η υλοποίηση πρότασης που είχε διατυπωθεί σε αμερικανικό ναυτιλιακό έντυπο έναν ολόκληρο χρόνο πριν από τη λήξη του Πολέμου; Πόσοι γνωρίζουν ότι από 100 Liberty αγόρασαν από

4 τους Αμερικανούς και άλλα κράτη, όπως η Μεγάλη Βρετανία (αυτή μάλιστα πάνω από 150 πλοία), η Γαλλία, αλλά και η Ιταλία που υπήρξε εχθρός των Συμμάχων; (Αυτό για να καταρρίπτονται κάποιοι μύθοι που εμφανίζουν τους Έλληνες ως πολλαπλά ευεργετηθέντες στην υπόθεση των Liberties χωρίς αυτό βέβαια να αναιρεί το σπουδαίο τους ρόλο στη διατήρηση της μεγάλης ναυτικής μας οικογένειας, η οποία βρήκε μαζική απασχόληση με τα ευλογημένα αυτά πλοία και δεν αναγκάστηκε να μεταναστεύσει όπως πολλοί συμπατριώτες μας). - Πόσοι γνωρίζουν ότι πριν από τον Πόλεμο, το πρώτο νεότευκτο ελληνικό πλοίο με μηχανή ντήζελ, το ΚΑΣΟΣ, κατασκευασμένο το 1939 στo Sunderland, που βασίστηκε σε σχέδια υπαγορευμένα από τον πλοιοκτήτη του, καπετάν Νικόλα Ρεθύμνη, θεωρήθηκε τόσο πρωτοποριακό ώστε ακολούθησε η ναυπήγηση 80 παρόμοιων σκαφών για λογαριασμό Άγγλων εφοπλιστών; - Πόσοι γνωρίζουν ότι το πρώτο πλοίο που κατασκευάστηκε για αλλοδαπούς στην Ιαπωνία μετά τον Πόλεμο ήταν ελληνικών συμφερόντων, το δεξαμενόπλοιο ΤΙΝΙ του Γιάννη Μιχαήλ Καρρά; Πόσοι συνειδητοποιούν ότι από το 1952 που παραδόθηκε από το ναυπηγείο το συγκεκριμένο πλοίο μέχρι το τέλος του περασμένου αιώνα, οι Έλληνες κατασκεύασαν στην Ιαπωνία πάνω από 1200 ποντοπόρα πλοία; Τυχαία λοιπόν δημιουργήθηκε ο ναυπηγοεπισκευαστικός γίγαντας της χώρας του Ανατέλλοντος Ηλίου ή επαιξε σημαντικό ρόλο για αυτό το γεγονός ότι οι Έλληνες παραλάμβαναν από το 1952 από ναυπηγεία της Ιαπωνίας κατά μέσον όρο ένα νεότευκτο πλοίο κάθε 15 ημέρες επί μισό αιώνα; - Πόσοι γνωρίζουν ότι το μεγαλύτερο ναυπηγείο του κόσμου, η Hyundai Ηeavy Industries, παρέδωσε το πρώτο της νεότευκτο πλοίο, που ήταν μάλιστα ένα VLCC, το 1974; Πόσοι γνωρίζουν άραγε ότι αυτός που εμπιστεύτηκε ένα εντελώς άγνωστο κορεατικό ναυπηγείο για να κατασκευαστεί αυτό το πλοίο ήταν ο Γιώργος Σταύρου Λιβανός; - Πόσοι γνωρίζουν ότι το μεγαλύτερο υπό αμερικανική σημαία δεξαμενόπλοιο που κατασκευάστηκε μετά τον Πόλεμο και συγκεκριμένα το 1959 στις Ηνωμένες Πολιτείες, ήταν το NATIONAL DEFENDER του Γιάννη Θεοδωρακόπουλου; Πόσοι γνωρίζουν ότι την ίδια χρονιά, τα ναυπηγεία των ΗΠΑ Bethlehem Steel παρέδιδαν στο Σταύρο Νιάρχο το δεξαμενόπλοιο ΠΡΙΓΚΙΠΙΣΣΑ ΣΟΦΙΑ, που κόστισε το ιλιγγιώδες για την εποχή ποσό των 20 εκατομμυρίων δολαρίων, το οποίο σύμφωνα με το διαφημιστικό φυλλάδιο των ναυπηγών του, ισοδυναμούσε με εργατική απασχόληση 3000 αμερικανών πολιτών για ένα χρόνο; - Πόσοι γνωρίζουν ότι ο Αριστοτέλης Ωνάσης απασχολούσε το 1950 στο στόλο των φαλαινοθηρικών του περί τους 500 άνεργους γερμανούς ναυτικούς; Πόσοι γνωρίζουν ότι το πρώτο νεότευκτο πλοίο μετά τον Πόλεμο στα ανακαινισμένα -χάρη στις μαζικές παραγγελίες του ιδίου- ναυπηγεία του A.G. Weser της Βρέμης, 10

5 βάφτισε η Louize Erhard, σύζυγος του αρχιτέκτονα του γερμανικού μεταπολεμικού θαύματος και μετέπειτα καγκελάριου της Δυτικής Γερμανίας, Ludwig Erhard; Ασφαλώς δε, ελάχιστοι γνωρίζουν ότι μέχρι και το 1958, 13 χρόνια μετά το τέλος του Πολέμου, υπήρξαν ελληνόκτητα νεότευκτα που παραδόθηκαν από ναυπηγεία και απέπλευσαν για το παρθενικό τους ταξίδι με γερμανικό πλήρωμα και πλοίαρχο, όπως συνέβη το 1958 με το WORLD SEAFARER του Νιάρχου από τα ναυπηγεία Kockums της Σουηδίας. Υπάρχουν λοιπόν αναρίθμητα γεγονότα τα οποία αποδεικνύουν πέραν πάσης αμφισβήτησης ότι χωρίς τους Έλληνες, η παγκόσμια ναυτιλία και κατ επέκταση η διεθνής οικονομία δεν θα ήταν η ίδια. Γεγονότα που μας κάνουν περήφανους. Δεν είναι τυχαίο ότι τους Έλληνες εφοπλιστές εμπιστεύεται διαχρονικά όλο το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα. Δεν είναι τυχαίες οι μακροχρόνιες άριστες σχέσεις τους με τους παγκόσμιους ναυλωτές, ιδιώτες ή κράτη. Θεωρώ επομένως επιβεβλημένη υποχρέωσή μου απέναντι στις νέες γενιές των Ελλήνων αλλά και στην πατρίδα μου να καταθέσω δημόσια τις γνώσεις και τα στοιχεία που απέκτησα μετά από σκληρή ερευνητική εργασία 20 ετών αλλά και πολλά άλλα που είμαι βέβαιος ότι θα εντοπίσω στην πορεία. Αυτά δεν θα μείνουν για πολύ ακόμα στη λήθη. Φιλοδοξώ να γίνουν κτήμα των Ελλήνων αλλά και όλων των κατοίκων του πλανήτη μέσω της ιστοσελίδας-μουσείου την οποία δημιουργώ με τους συνεργάτες μου στο διαδίκτυο με χαρακτηριστικό τίτλo GREEK SHIPPING MIRACLE (GSM). Είναι το ζητούμενο μιας νέας εποχής στην οποία οδηγούμεθα πλέον με φρενήρεις ρυθμούς και στην οποία η γνώση δεν θα μεταφέρεται πλέον με περιοδικά και βιβλία αλλά κυρίως μέσω του διαδικτύου. Είναι επομένως η ιδανική στιγμή για να προχωρήσει η υλοποίηση ενός έργου το οποίο ακράδαντα πιστεύω θα προβάλλει επιτέλους την πραγματική εικόνα της ναυτιλίας μας προς τα έξω. Κυρίως όμως, αφορά το μέλλον και τους νέους. Είναι μια πρωτοβουλία που θα φέρει τους νέους κοντά στη ναυτιλία, είναι αυτή που πιστεύω θα εμπνεύσει και θα δώσει πρότυπα σε χιλιάδες ελληνόπουλα που απογοητευμένα σήμερα αναγκαστικά μεταναστεύουν. Θέλω δε ειλικρινά να πιστεύω ότι οι επί ενάμιση αιώνα επιδόσεις της εμπορικής μας ναυτιλίας, θα αποτελέσουν, από μόνες τους, όταν δημοσιοποιηθούν με τις πραγματικές τους διαστάσεις, πολύτιμο όπλο για την εξωτερική πολιτική της χώρας μας. Γιατί μέσα από αυτές, θα διαπιστώνει κανείς ότι οι Έλληνες, που μπορεί να ευθύνονται για την κατάντια της οικονομίας στην ίδια τους τη χώρα, είναι αυτοί που στήριξαν μεταπολεμικά όλες τις οικονομίες του πλανήτη χάρη στις μεταφορές που επιτέλεσαν με τα πλοία τους, πάντα στο πλαίσιο του ελεύθερου και υγιούς ανταγωνισμού. Χωρίς την κρατική εύνοια, χωρίς τις όποιες επιδοτήσεις που απήλαυσαν άλλοι οι οποίοι δημιούργησαν και λειτούργησαν ναυτιλίες για να εξυπηρετήσουν τις αποικίες τους και που έχασαν την ανταγωνιστικότητά τους και τη δυνατότητα να κυριαρχούν στο θαλάσσιο στίβο μετά την ανεξαρτησία των αποικιών αυτών. 12

6 Το ευχάριστο είναι ότι στην ίδια χώρα που σήμερα η ανάπτυξη είναι το ζητούμενο, εμείς δεν παραμένουμε στατικοί και παρατηρητές. Κοιτάμε μπροστά, με αισιοδοξία. Το έργο που προαναφέραμε δεν είναι πλέον στη σφαίρα του ονείρου. Είναι στα σκαριά. Ένα αρχείο με ένα τεράστιο αριθμό εικόνων, χιλιάδες αξιόπιστες και απόλυτα διασταυρωμένες πληροφορίες για τη ναυτιλία των Ελλήνων από έγγραφα και στοιχεία που καθημερινά αντλούνται από μία μοναδική ερευνητική ναυτιλιακή βιβλιοθήκη, στη δύναμη των οποίων προστίθενται και νέα αποκτήματα, αξιοποιήθηκαν με επιτυχία μέχρι σήμερα για να εκδίδονται τα βιβλία μου και το περιοδικό ΑΡΓΩ. Όλα αυτά από εδώ και πέρα θα οικοδομούν βήμα βήμα ένα μοναδικό παγκοσμίως μουσείο στο διαδίκτυο. Αισθάνομαι ιδιαίτερα περήφανος, γιατί αυτό θα αποτελέσει μια ακόμα παγκόσμια πρωτιά για τη ναυτιλία μας. Όχι μόνο επειδή θα δημιουργηθεί με στόχο να καταγράφει και να εξελίσσει με απόλυτη ακρίβεια σε διαρκή βάση τα επιτεύγματα των Ελλήνων στο διεθνή ναυτιλιακό στίβο τα τελευταία 150 χρόνια, αλλά και επειδή φιλοδοξεί να ενσωματώσει στη λειτουργία του και ένα πολυδιάστατο κοινωνικό έργο το οποίο θα γίνει γνωστό εν καιρώ. Ο στόχος είναι λοιπόν διπλός. Το έργο μεγάλο και δύσκολο, αλλά τόσο σημαντικό που δεσμεύομαι ότι θα κάνω ό,τι ανθρώπινα μου είναι δυνατό για την επιτυχή του υλοποίηση, ώστε να περάσει η γνώση της ναυτιλιακής μας ιστορίας με ασφάλεια αλλά και υπευθυνότητα στις επόμενες γενιές. Οι εταίροι μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, Βρετανοί, αποτύπωσαν στην πρύμνη του ιστορικού τους ιστιοφόρου πλοίου CUTTY SARK, το μότο Where there is a will, there is a way. Στην περίπτωσή μας, υπάρχει η θέληση, θα υπάρξει επομένως και ο τρόπος. Το ΑΡΓΩ, με το πολύτιμο αρχείο του θα συμβάλλει αποτελεσματικά στο πλαίσιο μιας γιγαντιαίας προσπάθειας, η οποία ήδη έχει ξεκινήσει. Πάντοτε με σταθερή αποστολή, την υπεύθυνη ενημέρωση και την διάδοση του διαχρονικού ναυτιλιακού έργου των Ελλήνων, όχι πλέον μόνο στον ελλαδικό χώρο, αλλά και όπου γης. Σε όλους τους φίλους που για περισσότερο από δύο δεκαετίες, στήριξαν με πολύ αγάπη την προσπάθειά μας να προσφέρουμε ό,τι καλύτερο μπορούσαμε στη ναυτιλία μας, εκφράζω από καρδιάς την ταπεινή μου ευγνωμοσύνη. Ελπίζω να έχω, όχι μόνον εσάς, αλλά και όλη τη ναυτιλιακή οικογένεια σταθερά και αποφασιστικά κοντά μου στο νέο συναρπαστικό μας ταξίδι. Το δύσκολο ταξίδι, που ξεκινά με τη βοήθεια του προστάτη μας Άη Νικόλα μέσα στην καταιγίδα, αλλά αισιοδοξώ και πιστεύω ότι θα λειτουργήσει παράλληλα ως ένας μικρός φάρος ελπίδας για όλες τις Ελληνίδες και όλους τους Έλληνες. Γιώργος Μ. Φουστάνος 14