Κινητή, Ιντερνετ, Cytavision η προίκα για τη νέα cyta

Transcript

1 01-OIK_COVER_OIK_01 04/08/15 23:34 Page 2 ΛΕΥΚΩΣΙΑ, Τετάρτη 5 Αυγούστου 2015 Eτος 1 ο Aρ. φύλλου 36 Εβδομαδιαία Οικονομική και Πολιτική Εφημερίδα w w w. k a thimerini. com. cy/ financial Τιμή: 1,50 ΠΕΦΤΕΙ Η ΤΙΜΗ ΤΟΥ Ο χρυσός χάνει τη λάμψη του Οι επενδυτές γυρίζουν πλάτη στον χρυσό. Η α- ξία των επενδυτικών προϊόντων που παρακολουθούν τον χρυσό έχει μειωθεί κατά 6 δισ. δολάρια τον Ιούλιο, καταγράφοντας τη μεγαλύτερη πτώση από το Σεπτέμβριο. Η τιμή του χρυσού έ- χει υποχωρήσει στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων πέντε χρόνων. Σελ. 12 ΛΟΓΩ ΦΡΑΓΚΟΥ Οι Ελβετοί ψωνίζουν στη Γερμανία Το ακριβό ελβετικό φράγκο ωθεί τους Ελβετούς για αγορές στη Γερμανία. Ολοένα και περισσότεροι Ελβετοί που ζούν κοντά στα σύνορα ταξιδεύουν στη γειτονική χώρα ακόμα και για τα καθημερινά τους ψώνια, αφού οι τιμές είναι πολύ χαμηλότερες. Το 2013 ξόδεψαν 9,4 δισ. ευρώ για να αγοράσουν από σκόνη απορρυπαντικού μέχρι γυαλιά ηλίου. Σελ. 10 ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΙΡΑΝ ΔΥΣΗΣ Το σεντούκι του περσικού θησαυρού Η συμφωνία μεταξύ της Δύσης και του Ιράν, παρά τις ό- ποιες εκκρεμότητες και αβεβαιότητες, μεταφράζεται σε πακτωλό ευκαιριών τόσο για τη μία όσο και για την άλλη. Η προοπτική της έχει προκαλέσει εδώ και μήνες ασυνήθιστη κινητικότητα μεταξύ των διαφόρων κλάδων της βιομηχανίας. Κι αυτό λόγω της άρσης των οικονομικών κυρώσεων. Σελ Γενικός Δείκτης 29/7 30/7 31/7 3/8 4/8 Oγκος συναλλαγών (χιλιάδες ) ΣΗΜΕΡΑ ΧΡIΣΤΟΣ ΠΑΝΑΓIΔΗΣ 77,1 656, Σύννεφα στις σχέσεις ΕΤΥΚ με Ελληνική-Συνεργατισμό Σε τροχιά ανοικτής σύγκρουσης με Ελληνική Τράπεζα και Συνεργατισμό βρίσκεται η ΕΤΥΚ, αφού οι διαφωνίες μεταξύ των δύο πλευρών δεν φαίνεται να γεφυρώνονται, σύμφωνα με τον Γενικό Γραμματέα της Οργάνωσης Χρίστο Παναγίδη. Όπως αναφέρει, η Διοίκηση της Ελληνικής Τράπεζας φαίνεται να οδηγεί εκ νέου τα πράγματα σε αδιέξοδο, ενώ στον Συνεργατισμό παρουσιάζεται μία πρωτόγνωρη σύγκρουση θεσμών. Σελ. 8 ARISTO DEVELOPERS Οι προκλήσεις και το χρέος της επόμενης μέρας Λαβωμένη μεν, αλλά απαλλαγμένη από ένα μεγάλο βαρίδι βρίσκει την Aristo Developers η πρόσφατη απόφαση του Μόνιμου Κακουργιοδικείου σε σχέση με την υπόθεση διαχωρισμού οικοπέδων στην περιοχή Σκαλί. Η εταιρεία, που δέχθηκε ισχυρό πλήγμα από τη δημοσιότητα που έλαβε η υπόθεση, καλείται πλέον να επανέλθει και να επικεντρωθεί στις πωλήσεις ακινήτων αφού, σε επιχειρησιακό επίπεδο, οι εκκρεμότητες είναι σημαντικές. Σελ. 7 JOHN PATRICK HOURICAN Δεν θα χαθεί η δυναμική των αναδιαρθρώσεων Μέσω συμφωνίας μακροπρόθεσμης απόσπασης, ο Nick Smith θα αντικαταστήσει τον αποχωρούντα Euan Hamilton από τη θέση του επικεφαλής της Μονάδας Αναδιάρθρωσης και Ανάκτησης Χρεών, όπως προκύπτει από εσωτερικό σημείωμα του John Patrick Hourican προς τους υπαλλήλους της τράπεζας. Σελ. 4 Κινητή, Ιντερνετ, Cytavision η προίκα για τη νέα cyta Η «Kaθημερινή» παρουσιάζει το νομοσχέδιο για αποκρατικοποίηση του Οργανισμού Βαθιές τομές στο θεσμικό και εμπορικό πλαίσιο λειτουργίας της cyta επιφέρει το νομοσχέδιο που ετοίμασε η κυβέρνηση για αποκρατικοποίηση του Οργανισμού, τις βασικές πρόνοιες του οποίου εξασφάλισε και παρουσιάζει η «Οικονομική Καθημερινή». Με βάση το νομοθέτημα, ο ημικρατικός οργανισμός θα διαχωριστεί σε δυο εταιρείες. Η μία ιδιωτικού δικαίου, στην οποία θα μεταβιβαστούν προϊόντα και υπηρεσίες «φιλέτα» της cyta, και η άλλη θα είναι εταιρεία που θα λειτουργεί υπό καθεστώς ημικρατικού οργανισμού και στην οποία θα παραμείνουν κυρίως θυγατρικές κτιριακές υποδομές και ακίνητη περιουσία. Με ξεχωριστή διαδικασία θα πωληθεί η θυγατρική της cyta στην Ελλάδα καθώς και οι υποθαλάσσιες υποδομές σε καλώδια που ο οργανισμός έχει συμμετοχή. Στο εργασιακό σκέλος, όσοι υπάλληλοι δεν επιλέξουν τη «νέα cyta» ιδιωτικού δικαίου, θα μπορούν να παραμείνουν στην «παλαιά» μέχρι να ολοκληρώσει τον κύκλο της που είναι η πώληση των περιουσιακών στοιχείων που θα της δοθούν. Μετά το οριστικό κλείσιμο του οργανισμού οι εργαζόμενοι θα μετακινηθούν σε θέσεις του δημόσιου τομέα. Σελ. 3 Στο παιχνίδι του ανταγωνισμού βρίσκεται ο κυπριακός τουρισμός ο οποίος, παρά το γεγονός ότι παρουσιάζει αυξήσεις κοντά στο 5% σε αφίξεις και έχει κατορθώσει να καλύψει τις απώλειες της ρωσικής αγοράς, εντούτοις παραμένει το ζητούμενο για βελτίωση και ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του τουριστικού προϊόντος. Το «ήλιος και θάλασσα», από μόνο του, δεν μπορεί να λειτουργήσει, ενώ αναμένεται ότι το καζίνο και οι μαρίνες θα συμβάλουν στον εμπλουτισμό του κυπριακού προϊόντος. Η προσοχή στρέφεται επίσης και σε άλλους ανταγωνιστικούς προορισμούς, ενώ ενδιαφέρον προκαλούν τα στοιχεία για τα νησιά της Ελλάδας, τα ο- ποία σε κάποιες περιπτώσεις ξεπερνούν την Κύπρο σε αφίξεις. Πέραν των ταξιδιωτών από το εξωτερικό που επιλέγουν την Ελλάδα, ανάμεσά τους είναι και πολλοί Κύπριοι που επιλέγουν τα ελληνικά νησιά. Σελ. 9 Από πέντε ζητήματα εξαρτάται το εάν θα καταφέρουν κυβέρνηση και δανειστές να καταλήξουν εγκαίρως σε συμφωνία ή εάν τελικά θα χρειαστεί να ενεργοποιηθεί ο μηχανισμός της χρηματοδότησης - «γέφυρας» για τον Αύγουστο. Οι συνομιλίες χθες έδειξαν ότι υπάρχουν ακόμα αποκλίσεις και απομένουν θέματα To «ήλιος και θάλασσα» δεν είναι αρκετό Πέντε αγκάθια κρίνουν τη διαπραγμάτευση με τους δανειστές Αισιοδοξία σε Αθήνα και Κομισιόν για επίτευξη συμφωνίας εγκαίρως, καθώς διαπιστώνεται πολιτική βούληση προς οριστικοποίηση, αλλά τόσο η κυβέρνηση, όσο και η Ευρωζώνη ε- πιθυμούν διακαώς να επιτευχθεί συμφωνία που θα εγκριθεί έως τις 18 Αυγούστου. Οπως δήλωσε χθες ο υπουργός Οικονομικών, κ. Ευ. Τσκαλώτος η διαπραγμάτευση εξελίσσεται «ίσως λίγο καλύτερα από ό,τι περίμενα». Από την πλευρά της, η εκπρόσωπος της Κομισιόν, κ. Μίνα Αντρέεβα, υποστήριξε χθες πως είναι «φιλόδοξος», αλλά και «ρεαλιστικός» ο στόχος της εκταμίευσης της πρώτης δόσης του νέου προγράμματος πριν από τις 20 Αυγούστου. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο λόγος για τον ο- ποίο επικρατεί αισιοδοξία σε Αθήνα και Κομισιόν για έγκαιρη επίτευξη συμφωνίας, είναι κυρίως η πολιτική βούληση των δύο πλευρών να κλείσει γρήγορα η διαπραγμάτευση. Τα α- νοικτά ζητήματα στα οποία επιδιώκεται άμεσα ο συμβιβασμός είναι: αποκρατικοποιήσεις, συνταξιοδοτικό, ύφεση, πρωτογενές ισοζύγιο προϋπολογισμού και τα κόκκινα δάνεια. Σελ.14 ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ Διαβουλεύσεις για μισθολόγιο ημικρατικών Επίκειται νέα σύμβαση Πολύ κοντά σε συμφωνία για τον τρόπο που θα καταβάλλονται οι μισθολογικές αυξήσεις στον ευρύτερο δημόσιο τομέα βρίσκονται Υφυπουργός παρά τω Προέδρω και συντεχνίες. Η συμφωνία αναμένεται να αποτελέσει επέκταση της πρόνοιας που αφορά το δημόσιο τομέα και η οποία θα ρυθμιστεί με νομοσχέδιο. Οι συντεχνίες αντιλήφθηκαν ότι δεν μπορεί να ε- φαρμόζονται δύο μέτρα και δύο σταθμά και συναινούν σε ανανέωση της σύμβασης στη βάση της πρόνοιας που προτείνει η κυβέρνηση. Σελ. 5 «Αγγιξαν» τα 5 δισ. οι αναδιαρθρώσεις Αφορούν δάνεια Βήμα-βήμα προχωρούν οι αναδιαρθρώσεις των μη εξυπηρετούμενων δανείων όπως δείχνουν στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας. Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι συνολικές αναδιαρθρώσεις μέχρι τον Μάρτιο του 2015 ανήλθαν σε 4,9 δισ. ευρώ, εκ των οποίων η μεγάλη πλειοψηφία αφορούσε δάνεια φυσικών προσώπων (2,2 δισ.ευρώ) και δάνεια επιχειρήσεων (2 δισ. ευρώ). Τα δάνεια της λιανικής τραπεζικής α- νήλθαν σε 585,6εκ. ευρώ. Σελ. 4 Δύο προσεγγίσεις στο περιουσιακό Διαφωνίες στα κριτήρια Μεταξύ δύο φιλοσοφικών προσεγγίσεων αναπτύσσονται οι συζητήσεις για τη διαμόρφωση των κριτηρίων στο περιουσιακό. Η μια προτείνει λεπτομερή και εξαντλητικό κατάλογο κριτηρίων στο περιουσιακό και η άλλη τη διαμόρφωση γενικών κριτηρίων. Κομβικής σημασίας και η διαφωνία Ε/Κ και Τ/Κ αναφορικά με το ποιος θα έχει τον πρώτο λόγο, ο ιδιοκτήτης ή ο χρήστης. Σελ. 6 ΑΠΟΕΛ: Eχασε, αλλά κέρδισε εκατομμύρια Παρά την ήττα 0-1 προκρίθηκε στα πλέι-οφ του Champions League. Σελ Expertise Solutions Value ΣΧΟΛΙΟ / Tου ΑΝΤΩΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Ποιοτική αποκρατικοποίηση της cyta Με την ψήφιση από τη Βουλή του νομοσχεδίου που θα προβλέπει τη δημιουργία μίας νέας cyta (βλ. σελ. 3), ολοκληρώνονται τα στάδια προετοιμασίας ενόψει της δημοσίευσης πρόσκλησης ενδιαφέροντος για προσέλκυση επενδυτή. Από εκεί και πέρα, η διαδικασία εισέρχεται στο διά ταύτα όπου και θα διαφανεί κατά πόσο υπάρχει σοβαρό επενδυτικό ενδιαφέρον και το κυριότερο από λεγόμενους στρατηγικούς επενδυτές. Ο στρατηγικός ε- πενδυτής είναι αυτός που θα μπορεί να φέρει καινοτόμες ιδέες στο οργανισμό βελτιώνοντας την απόδοσή του, μειώνοντας το λειτουργικό κόστος και στο τέλος της μέρας αυξάνοντας την κερδοφορία του. Αύξηση που δεν θα οφείλεται σε ακριβά τέλη, αλλά στη δημιουργία ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων και προστιθέμενης αξίας μέσω καινοτομιών και μεγαλύτερης αποτελεσματικότητας. Η αντίληψη που επικρατεί είναι πως η προκαταρκτική εργασία που γίνεται από τη Μονάδα Αποκρατικοποιήσεων και τους εξωτερικούς συμβούλους είναι προσεκτική και μελετημένη. Πρόκειται άλλωστε για μερικούς από τους κορυφαίους οίκους στον τομέα τους, που όλοι μαζί δημιουργούν μία ισχυρή ομάδα πίσω από τον Έφορο, ο οποίος επίσης κουβαλά σημαντικές εμπειρίες σε διεθνές επίπεδο από τέτοιου είδους συμφωνίες. Η cyta αποτελεί την καλύτερη επιλογή ως πρώτος ημικρατικός οργανισμός, που τίθεται προς αποκρατικοποίηση, ισχυρού μεγέθους, σε μία αγορά με ανταγωνισμό, με χαμηλό δανεισμό μπορεί να προσελκύσει έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον ανοίγοντας το δρόμο και για άλλα κρατικά περιουσιακά στοιχεία και δημιουργώντας τη κατάλληλη δυναμική λειτουργώντας ως κράχτης. Η εξεύρεση ενός στρατηγικού ε- πενδυτή μακροχρόνιας δέσμευσης, που έχει εμπειρίες και τεχνογνωσία να μεταφέρει, θα ήταν η ιδεατή λύση για την παραχώρηση των τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών της cyta, ειδικά σε μία περίοδο που η τεχνολογία α- ναπτύσσεται με ρυθμούς cloud και η χώρα θέλει να καθιερωθεί εκ νέου ως κέντρο παροχής υπηρεσιών. Μία νέα cyta έχει να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο εξελίσσοντας την κληρονομιά της κρατικής εταιρείας. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει πως τυχόν θεσμικοί επενδυτές ή ακόμα και equity funds δεν μπορούν να συνεισφέρουν προς αυτήν την κατεύθυνση. Φτάνει τα ποιοτικά τους χαρακτηριστικά και το όραμά τους να συνάδει με αυτό του κυπριακού κράτους για τη μετεξέλιξη του οργανισμού. Άλλωστε, α- κόμα κι ένα συνταξιοδοτικό Ταμείο, για παράδειγμα, που μπορεί να μην έχει την τεχνογνωσία ενός στρατηγικού επενδυτή, να θέσει ως στόχο τη βελτίωση της απόδοσης του οργανισμού μέσω πρόσληψης εξειδικευμένης διευθυντικής ομάδας και στοχευμένων επενδύσεων. Στο τέλος της μέρας, αυτό που έχει σημασία δεν είναι τόσο η αποτίμηση της cyta, η εφαρμοσιμότητα του επιχειρησιακού μοντέλου που προτείνει η Roland Berger, ούτε τα έσοδα που αναμένει η τρόικα. Αυτό που έχει σημασία στο τέλος της μέρας είναι ο επενδυτής σε όποια κατηγορία κι αν τον κατατάξουμε- να έχει όραμα για ανάπτυξη και μετεξέλιξη του οργανισμού που να συνάδει με τις εξελίξεις του τομέα κι αυτό μπορεί να διασφαλιστεί μόνο μέσω αυστηρών ποιοτικών κριτηρίων κατά τη διάρκεια εξέτασης των προσφορών που θα υποβληθούν. Nicosia - Limassol, Tel.:

2 02-OIK_SHMEIOMATARIO_KATHI 04/08/15 23:26 Page 2 2 l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΛΙΔΑ Τετάρτη 5 Αυγούστου 2015 ΟΜΗΡΟΥ & ΣΕΒΕΡΗ Πώς ο καύσωνας καίει τα κόμματα αλλά «δροσίζει» Νίκαρο - Μουσταφά... Γράφει ο ΟΝΑΣΑΓOΡΑΣ Ο καύσωνας, παρά τα κακά του, φαίνεται ότι λειτουργεί θετικά στην επαναπροσέγγιση και στο κοινό όραμα Νίκαρου - Μουσταφά! Όπως πληροφορούμαι, οι διακοπές ηλεκτρισμού τόσο στις ελεύθερες περιοχές (μικρές στην πλευρά μας) όσο και στις κατεχόμενες, που σημειώθηκαν από την υπερφόρτωση λόγω καύσωνα, κάνουν πιο επίκαιρο και επείγον το θέμα της ηλεκτρικής... επανένωσης. Το θέμα θα απασχολούσε, ούτως ή άλλως, την πρώτη συνάντηση Νίκαρου - Μουσταφά μετά τις διακοπές. Τώρα ακούω ότι κρίνεται ως πιο επείγον και θεωρείται πολύ αποτελεσματικό ΜΟΕ. Καταβάλλεται δε προσπάθεια α- πό τους συνομιλητές και τις κοινές ε- πιτροπές που ασχολούνται με το θέμα ώστε Νίκαρος - Μουσταφά να έχουν κάτι να ανακοινώσουν αρχές Σεπτεμβρίου. Μαθαίνω πως το θέμα της ηλεκτρικής επανασύνδεσης επισπεύδεται και από την ανάγκη να προχωρήσουν επιτέλους κάποια από τα ΜΟΕ που έχουν συμφωνηθεί, αφού το θέμα της τηλεφωνικής σύνδεσης έχει προβλήματα, όπως και το άνοιγμα των οδοφραγμάτων... Το σήριαλ Ειρήνης Χαραλαμπίδου με τους βουλευτές του ΔΗΣΥ Ανδρέα Κυπριανού και Ανδρέα Θεμιστοκλέους μάλλον δεν πρόκειται να τελειώσει σύντομα. Μετά την απόφαση του Γενικού Εισαγγελέα να μην προχωρήσει σε ποινική δίωξη του Κυπριανού γιατί κάτι τέτοιο δεν στοιχειοθετείται, η Ειρήνη Χαραλαμπίδου ζητά το ηχητικό υλικό από την διευθύντρια της Βουλής προφανώς για να το δημοσιοποιήσει. Κάτι που πολλοί θα ήθελαν... Όπως η ίδια σημειώνει: Οποιος α- κούσει αυτό το ηχητικό θα αντιληφθεί κάτω από ποιες συνθήκες έλαβε χώρα το περιστατικό... «Δεν είναι μόνο τα άστρα μαζί μας, είναι και ο καύσωνας!» Από την πλευρά του ο Ανδρέας Κυπριανού εξακολουθεί να νιώθει, όπως λέει, θύμα πρωτοφανούς πολιτικού bulling ενώ στον χορό μπήκε και ο Ανδρέας Θεμιστοκλέους ο οποίος είχε ξαποστάσει για λίγο. Όπως έγραψε στο Facebook του: «Παρακαλούνται ά- παντες οι άρρενες καθ άπασαν την ε- πικράτεια της Δημοκρατίας και δη εις την περιοχή του Κοινοβουλίου, να διατηρούν μονίμως απόσταση ασφαλείας από την κυρία και προπαντός να αποφεύγουν συναντήσεις μαζί της, προγραμματισμένες ή τυχαίες, άνευ πολλών μαρτύρων. Κι αυτό, διότι την επόμενη φορά ενδεχομένως η καταγγελία να μην είναι αυτή του σεξισμού ή της ασέμνου επιθέσεως, αλλά αυτή του βιασμού. Υ.Γ: Όσο πλησιάζουμε προς τις εκλογές η φαντασιοπληξία και ο παροξυσμός της θ αγριεύουν!». Μετά το νέο ποστ άρχισε πάλι η μουρμούρα στον ΔΗΣΥ και οι νότες διαμαρτυρίας προς τους δύο βουλευτές για να τερματιστεί επιτέλους το γνωστό σήριαλ. Πάντως και από το ΑΚΕΛ συνεχίζουν να ακούγονται παράπονα για τη στάση της Ειρήνης Χαραλαμπίδου. ΑΚΕΛικό στέλεχος ακούστηκε τις προάλλες να υποστηρίζει πως η Ειρήνη γνώριζε ό- τι τίποτε δεν θα γινόταν με τον Κυπριανού και ότι δεν υπήρχε περίπτωση να στοιχειοθετηθεί η υπόθεση, ε- νώ πρώην υποψήφιος του ΑΚΕΛ υποστηρίζει ανοικτά πως όσο πλησιάζουν οι βουλευτικές και λόγω του ότι το ΑΚΕΛ θα εκλέξει λιγότερους αυτή τη φορά στη Λευκωσία, και ο ανταγωνισμός θα είναι πολύ μεγάλος, τόσο περισσότερο ντόρο θα κάνει η Ειρήνη... Ο πιο κάτω διάλογος διεξήχθη προ η- μερών μεταξύ ΔΗΚΟϊκών. Ο ένας διάβαζε αυτά που έγραψε η Αθηνά Κυριακίδου στο facebook της: Όσοι νοσταλγούν μισταρκούς, φιλιππινέζους και μισθοφόρους είναι ονειροπόλοι!! Το ποτάμι δεν γυρίζει πίσω!! Και ο άλλος χαμογελώντας διερωτήθηκε: Το έγραψε για το μέλλον της Κύπρου ή για το μέλλον του ΔΗΚΟ;... Με χειροπιαστά αποτελέσματα θέλει να επιστρέψει από το Ισραήλ ο υπ. Άμυνας Χριστόφορος Φωκαΐδης. Μια πηγή μου στον ΔΗΣΥ μου ανέφερε πως ο νεαρός υπουργός θέλει να έχει πολιτική προίκα σε περίπτωση που αποχωρήσει από την κυβέρνηση και ενταχθεί στο ψηφοδέλτιο του κόμματος για τις βουλευτικές. Ο ίδιος υποστηρίζει ότι η μεγαλύτερη πολιτική ε- πένδυση του Φωκαΐδη είναι η μείωση της στρατιωτικής θητείας στους 18 ή 14 μήνες κάτι που θα προωθήσει άμεσα μετά τις διακοπές, αφού θα τον κάνει ελκυστικό σε όλες τις μητέρες των εθνοφρουρών... Πάντως και από τον ΔΗΣΥ βλέπουν πολύ θετικά το θέμα της μείωσης της θητείας και επενδύουν πολλά σε αυτήν, αφού κανένας από το κόμμα δεν φαίνεται να εκφράζει διαφωνία. Ούτε καν η Ελένη Θεοχάρους απ ό,τι α- κούω... Το επίμαχο νομοσχέδιο για μείωση της θητείας μαθαίνω ότι είναι έτοιμο και θα προωθηθεί στις πρώτες συνεδρίες του Υπουργικού μετά τις διακοπές. Με τις ευλογίες και του Φούλη... ΕΡΩΤΗΣΗ: Αληθεύει ότι ο Μητροπολίτης Πάφου Γεώργιος δέχθηκε επικρίσεις από πιστούς για όσα ανέφερε περί χαριεντισμάτων του Νίκαρου με τους εκπροσώπους της κατοχής; Και ότι απάντησε πως εννοεί τον χαρακτηρισμό ακριβώς όπως τον ανέφερε; ΚΟΥΪΖ: Ποιου επιχειρηματία το πολιτικό άστρο άρχισε να λάμπει μέσα από Σύνδεσμο Φιλίας με αναδυόμενη οικονομία μεγάλης χώρας; Έχει ήδη κάνει τις πρώτες του δηλώσεις και δεν τα πήγε καθόλου άσχημα, σύμφωνα με παρατηρητές... Στο νοητό σταυροδρόμι της ε- ξουσίας της Κύπρου ο Πρόεδρος ξεκινά την ανάβασή του από τον πάτο του πηγαδιού των τειχών στην οδό Ομήρου που διαπερνά τον πολιτικό μας βουλευτικό πολιτισμό εντός του παρηκμασμένου πολυπολιτισμικού κήπου, για να ανέβει με κακουχίες ιερομάρτυρα τον Λόφο της Σεβέρη, ξαποσταίνοντας για λίγο από τα πολεμικά παίγνια υ- πό το θλιμμένο βλέμμα του υπό απόκρυψη τις νύχτες Κυριάκου Μάτση. Όταν όμως ο λόφος καταληφθεί, είτε συγκυριακά είτε από τακτική μαεστρία, τα λάφυρα είναι μεθυστικά.τον κατήφορο της επιστροφής στην οδό Ομήρου δεν τον επέλεξε ποτέ κανείς. ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑΡΙΟ Ο κ. Γιαννάκης Γιαννάκη. Η κ. Alina Nabieva. Ο κ. Αντώνης Στυλιανού. Της ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ Στιγμιότυπο από το event. Ο Σεπτέμβρης δεν είναι πολύ μακριά. Έτσι το «Hope For Children» UNCRC Policy Center (HFC) με τη στήριξη του Ιδρύματος Andrey & Julia Dashin, ανακοίνωσε τα α- ποτελέσματα της εκστρατείας «Επιστροφή στο Σχολείο με Ελπίδα» για την χρονιά Σε συνέντευξη τύπου στο ξενοδοχείο Classic, ανακοινώθηκε επίσης η συνέχιση της πρωτοβουλίας αυτής για τη νέα σχολική χρονιά , με την εκστρατεία να αποτελεί μέρος του Προγράμματος του Οργανισμού «Εξάλειψη της Παιδικής Φτώχειας στην Κύπρο». Η πολύ σημαντική προσπάθεια, ειδικά αυτές τις δύσκολες οικονομικά μέρες που διανύουμε, πραγματοποιείται για τρίτη συνεχή χρονιά με βασικό στόχο την προσφορά δωρεάν σχολικών ειδών σε οικογένειες χαμηλού εισοδήματος της Κύπρου. Η εκστρατεία ξεκίνησε και θα συνεχιστεί μέχρι τον Ιανουάριο 2016, μαζεύοντας σχολικά είδη για τους άπορους συνανθρώπους μας που τόσο πολύ τα έχουν ανάγκη. Στόχος είναι κανένα παιδάκι να μην μείνει χωρίς τα απαραίτητα για το σχολείο, έτσι ώστε να συνεχίσει κανονικά την φοίτησή του. Σε μια σεμνή και λιτή ατμόσφαιρα, πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια του νέου κτιρίου της Prime Insurance στη Λεωφόρο Διγενή Α- κρίτα 57 από τον Μητροπολίτη Ταμασού και Ορεινής κ. Ησαΐα, στην παρουσία του διοικητικού προσωπικού και συνεργατών της Prime Insurance και εκλεκτών προσκεκλημένων. Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Prime Insurance κ. Μιχάλης Μιχαηλίδης μεταξύ άλλων στην σύντομη ομιλία του, ευχαρίστησε τον Πανιερότατο για την τιμή να παραστεί και να τελέσει τον αγιασμό ε- νώ στη συνέχεια στάθηκε στην ιδιαίτερη σημασία του αγιασμού για έ- να καλό ξεκίνημα. Η κ. Γεωργία Μιχαηλίδου, ο κ. Μιχάλης Μιχαηλίδης και η κ. Έλενα Κασάπη. Η κ. Εβελίνα και η κ. Μαρία Ιωάννου, η κ. Γιώτα Φωτίου και η κ. Τώνια Παρτασίδου. Ο κ. Σάββας Αγαπίου, η κ. Έλενα Κασάπη και ο κ. Σούλης Μαλέκκος. Στιγμιότυπο από τα εγκαίνια. Πρόεδρος Δ.Σ.: ΚΩΣΤΑΣ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗΣ Διευθύνων Σύμβουλος: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΟΤΤΙΔΗΣ Διευθυντής: ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ Αρχισυντάκτης: ΜΙΧΑΛΗΣ TΣΙΚΑΛΑΣ Αρχισυντάκτης Οικονομικού: ΑΝΤΩΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Υπεύθυνος Ατελιέ: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΔΑΜΙΑΝΟΥ Iδιοκτησία «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΔΟΣΗ ΚΥΠΡΟΥ ΛΤΔ» Νίκου Κρανιδιώτη 7Ε, 3ος όροφος, 2411 Έγκωμη, Λευκωσία, Κύπρος info@kathimerini.com.cy Τηλ.: Fax: Σύνταξη Fax: Διαφημιστικό Τμήμα - Μικρές Αγγελίες ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, διασκευή ή απόδοση του περιεχομένου της εφημερίδας με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. Eκδίδεται σε συνεργασία και μετά από άδεια της εταιρείας ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε. Διευθυντής: ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ n Διεύθυνση συντάξεως: ΝΙΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ - ΚΩΣΤΗΣ ΦΑΦΟΥΤΗΣ

3 03-OIK_POLITIKI_KATHI 04/08/15 22:58 Page 3 Τετάρτη 5 Αυγούστου 2015 ΤΟ ΘΕΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 3 Ο τρόπος μετεξέλιξης της cyta σε ιδιωτική εταιρεία Στην cyta private θα μεταφερθούν τα «φιλέτα» εμπορικά προϊόντα του ημικρατικού οργανισμού ώστε να καταστεί πιο ελκυστική για επενδυτές Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΤΟΜΑΡΑ Η «Κ» παρουσιάζει τις βασικές πρόνοιες του νομοσχεδίου που αφορά την cyta, έτσι όπως παρουσιάσθηκε στο διοικητικό συμβούλιο του οργανισμού. Πενήντα τέσσερα χρόνια από τότε που η Αρχή Τηλεπικοινωνιών Κύπρου (Α- ΤΗΚ) υφίσταται με την σημερινή της μορφή, ο ημικρατικός οργανισμός ε- τοιμάζεται να πραγματοποιήσει το πιο καθοριστικό βήμα στην ιστορία του ως ο κατ εξοχήν τηλεπικοινωνιακός φορέας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ο οργανισμός, που έφερε πιο κοντά την Κύπρο με τον υπόλοιπο κόσμο, αλλά και τους ανθρώπους της στο ε- σωτερικό της χώρας, βρίσκεται σε τροχιά ριζικών αλλαγών που σε πλήρη α- νάπτυξή τους θα μεταβάλουν τη δομή, το μοντέλο, αλλά και τον εμπορικό προσανατολισμό του. Αλλαγές, οι ο- ποίες θα επέλθουν μέσω του νομοθετήματος που ετοίμασε το οικονομικό επιτελείο και στόχο έχουν να υλοποιήσουν τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει το κράτος από το μνημόνιο συναντίληψης. Το νομοσχέδιο, το οποίο έχει παραδοθεί στα κόμματα, αλλά και παρουσιάσθηκε στο Διοικητικό Συμβούλιο του ημικρατικού οργανισμού, είναι ίσως από τα πιο σημαντικά βήματα που θα οδηγήσουν στην αποκρατικοποίηση του τηλεπικοινωνιακού οργανισμού. Με βάση τις πρόνοιες του νομοσχεδίου, η διάδοχος κατάσταση της cyta θα περιοριστεί στο εμπορικό κομμάτι των τηλεπικοινωνιών αφήνοντας πίσω δραστηριότητες που είχαν να κάνουν με υποδομές στο εσωτερικό προς τρίτους, αλλά και την συμμετοχή σε διεθνείς εμπορικές δραστηριότητες. Το άλλο σημαντικό στοιχείο, που περιέχει το υπό συζήτηση νομοσχέδιο, είναι ότι η cyta θα «τεμαχιστεί» προκειμένου να γίνει ελκυστική για τον ιδιώτη ή ιδιώτες επενδυτές, όταν η διαδικασία αποκρατικοποίησης φθάσει στο τελικό της στάδιο. Η προτεινόμενη δομή μετεξέλιξης της cyta σε εταιρεία ιδιωτικού δικαίου εκτιμάται ότι θα δώσει ευελιξία στη νέα εταιρεία και παράλληλα θα την καταστήσει ελκυστική στους ιδιώτες επενδυτές. Βασικός μοχλός των επικείμενων αλλαγών, είναι η δημιουργία μιας νέας εταιρείας ιδιωτικού δικαίου με το κράτος μοναδικό μέτοχο σε πρώτη φάση. Στο πνεύμα αυτό τα φιλέτα - εμπορικά προϊόντα του οργανισμού θα α- ποτελέσουν την αιχμή του δόρατος σε μια προσπάθεια, όπως πιστεύεται, αυξημένων εσόδων. Τα υπόλοιπα περιουσιακά στοιχεία θα γίνει προσπάθεια πώλησης ή εκποίησης, αν πρόκειται για ακίνητη περιουσία. Το νομοσχέδιο ουσιαστικά επιβεβαιώνει παλαιότερα ρεπορτάζ της «Κ» για δυο εταιρείες, μια καινούργια και μια η υφιστάμενη, μέσω των οποίων θα παρακαμφθούν και οι πρόνοιες του Συντάγματος για την αλλαγή θεσμικού πλαισίου ενός ημικρατικού οργανισμού. Το δύσκολο ωστόσο κομμάτι του εγχειρήματος θα είναι η Βουλή, από την οποία θα πρέπει να περάσει το νομοσχέδιο με το οποίο θα ανοίξει ο δρόμος για την είσοδο ιδιωτών σε ημικρατικούς οργανισμούς. CytaHellas και τα υποθαλάσσια καλώδια Στον οδικό χάρτη που καθορίζει το νομοσχέδιο υπάρχουν και δυο σημαντικά κομμάτια του ημικρατικού οργανισμού, που είναι με ερωτηματικό. Το πρώτο, αφορά την θυγατρική στην Ελλάδα και το δεύτερο τις διεθνείς εμπορικές πωλήσεις. Για την cytahellas, αυτή έχει συμπεριληφθεί στην «παλαιά» cyta μέχρι να ληφθεί τελική απόφαση για τον τρόπο με τον οποίο θα πωληθεί. Η οικονομική κατάσταση που ε- πικρατεί στην Ελλάδα, εκτιμάται ότι έχει αρνητική επίδραση στην αξία της εταιρείας. Όλα δείχνουν ότι οι προσπάθειες στρέφονται προς την αυτονόμηση της θυγατρικής για σκοπούς πώλησης. Για τον τομέα των διεθνών εμπορικών πωλήσεων που αφορά συμμετοχή του οργανισμού σε υ- ποθαλάσσια καλώδια, πρώτη ε- πιλογή είναι να συμπεριληφθεί στο πακέτο προϊόντων της «νέας cyta», κάτι που μέχρι τώρα είναι αβέβαιο. Εάν δεν καρποφορήσουν οι προσπάθειες και αυτό το κομμάτι θα πωληθεί αυτόνομα. Cytaprivate Το πιο σημαντικό κομμάτι του νομοσχεδίου που αφορά τις αλλαγές που επίκεινται στην cyta είναι αυτό που προνοεί τον διαχωρισμό της σημερινής θεσμικής και εμπορικής δομής του οργανισμού σε δυο ανεξάρτητες οντότητες. Η πρώτη, όπως περιγράφεται στο νομοσχέδιο, θα είναι η cyta ιδιωτική (private), η οποία θα είναι εταιρεία ι- διωτικού δικαίου με μοναδικό μέτοχο το κράτος σε πρώτη φάση. Στην cyta ιδιωτική θα μεταβιβαστούν όλα τα ε- μπορικά προϊόντα «φιλέτα» του οργανισμού, κάτι που θα επιτρέψει, όπως πιστεύεται, να τραβήξει το ενδιαφέρον ιδιωτών επενδυτών. Τα ποια εμπορικά προϊόντα θα μεταφερθούν στη νέα ε- ταιρεία δεν περιγράφονται στο νομοσχέδιο, κάτι που θα αποφασιστεί από τον εκπρόσωπο του ιδιοκτήτη του οργανισμού που είναι το ΥΠΟΙΚ σε συνεργασία με τον Έφορο Αποκρατικοποιήσεων. Ωστόσο, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της «Κ», τα υπό μεταφορά στοιχεία έχουν να κάνουν αυστηρά μόνο με τις εμπορικές λειτουργίες του οργανισμού. Στο πνεύμα αυτό ισχυρό ενδεχόμενο για μεταφορά συγκεντρώνουν: l Υποδομές κινητής τηλεφωνίας CytamobileVodafone. (Εμπορικό δίκτυο και τεχνική υποδομή) l Τηλεοπτική πλατφόρμα Cytavision. (Τεχνικές υποδομές συν το εμπορικό δίκτυο). l Υπηρεσίες ευρυζωνικών υποδομών συν σταθερή τηλεφωνία (cytanet σταθερό δίκτυο και εμπορικό σκέλος). l Αυστηρή επιλογή των αναγκαίων κτιριακών υποδομών. l Αυστηρή επιλογή του αναγκαίου προσωπικού. Cytapublic Η δεύτερη ανεξάρτητη θεσμική ο- ντότητα που προνοείται στο νομοσχέδιο είναι η cyta δημόσια (public), η θεσμική μορφή της οποίας θα είναι η ίδια με την σημερινή, δηλαδή θα παραμείνει (για άγνωστη χρονική διάρκεια) ημικρατικός οργανισμός. Στην «παλαιά» cyta θα παραμείνουν τα περιουσιακά στοιχεία, τα οποία θα χαρακτηριστούν ότι δεν είναι πρώτης γραμμής και ζήτησης ενδεχομένως από τον υποψήφιο αγοραστή. Επομένως, σε ό,τι απομείνει από τον διαχωρισμό του οργανισμού, θα ενταχθούν οι υπηρεσίες που προσφέρει η cyta, στο κράτος, οι θυγατρικές και άλλα περιουσιακά στοιχεία που θα παραμείνουν στα «αζήτητα». Συγκεκριμένα: l Μισθωμένες υπηρεσίες. (Τμήμα Αεροναυσιπλοΐας Κύπρος Radio). l Θυγατρικές. (Cyta Ελλάδος Τηλεπικοινωνιακή A.Ε, Cytaglobal HellasAE, Cyta ComSolutions Ltd, cytauk, Digimed Communications Ltd, EmporionPlazaLtd, IRIS Gateway Satellite Services Ltd. l Τα ομόλογα και τα γραμμάτια του οργανισμού. l Οι κτιριακές υποδομές συν άλλη ακίνητη περιουσία που θα παραμείνει αδιάθετη. l Το προσωπικό που δεν θα μεταπηδήσει στην cyta ιδιωτική. Σε ό,τι αφορά τους εργαζόμενους που θα επιλέξουν να παραμείνουν στην «παλαιά» cyta θα συνεχίσουν να έχουν τα εργασιακά και συνταξιοδοτικά ωφελήματα που έχουν και σήμερα. Η «παλαιά» cyta και οι εργαζόμενοι αυτής θα υφίστανται έως ότου πουλήσει τα περιουσιακά της στοιχεία. Σε κάποια στιγμή, υπολογίζεται ότι θα κλείσει και οι εργαζόμενοι θα μεταφερθούν σε άλλες υπηρεσίες του δημοσίου.

4 04-OIK_ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ_KATHI 04/08/15 23:02 Page 4 4 l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ Τετάρτη 5 Aυγούστου 2015 Ενισχύονται οι οικονομικές σχέσεις Κύπρου-Ιράν Δυο σημαντικές συμφωνίες υπέγραψαν χθες στη Λευκωσία ο Αλί Ασκάρι και ο Χάρης Γεωργιάδης για ανάπτυξη της συνεργασίας των δυο χωρών Δύο πολύ σημαντικά βήματα καταγράφηκαν την Τρίτη σε σχέση με την ενίσχυση των διμερών σχέσεων της Κύπρου με το Ιράν. Η πρώτη αφορά την υπογραφή της συμφωνίας για αποφυγή της διπλής φορολογίας μεταξύ των δύο χωρών και η δεύτερη την ίδρυση του Κυπρο-Ιρανικού Επιχειρηματικού Συνδέσμου που αριθμεί κιόλας 75 επιχειρήσεις-μέλη. Η Κύπρος διεκδικεί πλέον το δικό της μερίδιο από τις τεράστιες επιχειρηματικές ευκαιρίες που διανοίγονται μετά τη συμφωνία των έξι μεγάλων δυνάμεων για το πυρηνικό πρόγραμμα. Η Συμφωνία Αποφυγής Διπλής Φορολογίας και Φοροδιαφυγής αναφορικά με τους Συμφωνία αποφυγής διπλής φορολογίας και ίδρυση Κυπρο-Ιρανικού Συνδέσμου. φόρους στο εισόδημα, υπογράφηκε στην παρουσία του Ιρανού Υφυπουργού Οικονομικών Αλί Ασκάρι. Νέες ευκαιρίες «Έχουμε σήμερα υπογράψει μια ι- διαίτερα σημαντική συμφωνία, μια συμφωνία αποφυγής διπλής φορολογίας, η οποία είμαι βέβαιος ότι θα διανοίξει νέες ευκαιρίες, νέους δρόμους συνεργασίας, νέες προοπτικές για επενδύσεις και ε- μπορικές οικονομικές σχέσεις μεταξύ της Κύπρου και του Ιράν», ανέφερε σε δηλώσεις του μετά την υπογραφή της συμφωνίας ο Υπουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης τονίζοντας πως, «η χρονική στιγμή της συγκυρίας δεν θα μπορούσε να ήταν καλύτερη». Όπως είπε, «πριν από τρεις εβδομάδες υπήρξε μια διεθνής συμφωνία για το Ιράν, η ο- ποία δημιουργεί τις προϋποθέσεις για ομαλοποίηση των σχέσεων, άρση των κυρώσεων και δημιουργία συνθηκών σταθερότητας και συνεργασίας σε διεθνές επίπεδο.«αυτή λοιπόν την κρίσιμη χρονική στιγμή η Κύπρος με την εξειδικευμένη οικονομία της, με το ρόλο της ως ένα αξιόπιστο κέντρο παροχής διεθνών υπηρεσιών, μπορεί να αποτελέσει γέφυρα συνεργασίας του Ιράν αλλά και πρόσβασης του Ιράν στις ευρωπαϊκές και διεθνείς αγοράς. Είναι θεωρώ μια σημαντική πόρτα που έχουμε ανοίξει και είμαι βέβαιος πως ο ιδιωτικός τομέας θα αξιοποιήσει την ευκαιρία», πρόσθεσε. Αναφέροντας ότι η Κύπρος μέσω της ιδιότητας μέλους στην ΕΕ προσφέρει την πλήρη υποστήριξή της Ανευ προηγουμένου ευκαιρία για Ιρανούς και Κύπριους εμπόρους η συμφωνία αποφυγής διπλής φορολογίας, δήλωσε ο Ιρανός Υ- φυπουργός Οικονομικών. Η κυπριακή σημαία θα μπορούσε να εμπλουτιστεί από τον ιρανικό στόλο Για ιστορική συμφωνία έκανε λόγο και ο Αναπληρωτής Πρόεδρος του Κυπρο Ιρανικού Συνδέσμου φιλίας και συνεργασίας Γιάννος Αθηαινίτης, ο οποίος, μιλώντας μετά την τελετή υπογραφής, ανέφερε ότι ανοίγει ένας δίαυλος ε- πενδύσεων από το Ιράν προς την Κύπρο. «Η Κύπρος μπορεί να αποτελέσει στη διεθνή συμφωνία που έχει επιτευχθεί για το Ιράν, η οποία δημιουργεί συνθήκες για οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ του Ιράν και της διεθνούς κοινότητας και συμβάλλει θετικά στην περιφερειακή και διεθνή ειρήνη και συνεργασία, πρόσθεσε πως «ως ένα αξιόπιστο διεθνές επιχειρηματικό κέντρο είναι η κατάλληλη για να δράσει ως γέφυρα μεταξύ του Ιράν και των ευρωπαϊκών αγορών». Είπε ακόμα ότι η συμφωνία με το Ιράν ξεχωρίζει σε σημαντικότητα ανάμεσα στις 58 παρόμοιες συμφωνίες που έχει υπογράψει η Κύπρος με διάφορες χώρες την πόρτα στο Ιράν για την Ευρώπη, είμαστε η πιο φιλικά διακείμενη χώρα του Ιράν προς τα δυτικά. Οι σχέσεις των δύο χωρών είναι διαχρονικές, το Ι- ράν αποτελούσε πάντοτε τη στήριξή μας στην Ισλαμική Διάσκεψη», πρόσθεσε. Σημείωσε ότι το Ιράν έχει από τους μεγαλύτερους στόλους τάνκερ διαχρονικά. Σε δικές του δηλώσεις ο Ι- ρανός Υφυπουργός εξέφρασε την ικανοποίησή του για την κατάληξη σε αυτή τη συμφωνία και την ελπίδα ότι θα συμβάλει στην ανάπτυξη της συνεργασίας των δυο χωρών στον οικονομικό και ε- πιχειρηματικό τομέα. Προσθέτοντας ότι η συγκεκριμένη είναι η 48η συμφωνία αποφυγής διπλής φορολογίας που υπογράφει το Ιράν, εξέφρασε την ελπίδα να δημιουργηθεί μια σημαντική πλατφόρμα για ανάπτυξη των σχέσεων μεταξύ των χωρών. Είπε επίσης ότι το Ιράν έχει μια στρατηγική γεωγραφική στον κόσμο και θα μπορούσε η Κύπρος να εμπλουτιστεί από αυτό τον στόλο, με την κυπριακή σημαία να είναι καθοριστικής πλέον σημασίας. Καταλήγοντας υπογράμμισε ότι διανοίγονται ορίζοντες για τις κυπριακές εταιρείες στο Ιράν, αφού είναι μια αναδυόμενη αγορά, η οποία είναι εντελώς παρθένα. θέση στη Μέση Ανατολή και μπορεί να λειτουργήσει ως γέφυρα μεταξύ της Κύπρου και της Ανατολικής Ασίας. Ευχήθηκε επίσης αυτή η συμφωνία να φέρει ευημερία, ειρήνη και ασφάλειας για τους δύο λαούς. Εδραιώνονται οι σχέσεις Εκδήλωση υπό τον τίτλο, «Κύπρος- Ιράν: Ανοίγουν οι δρόμοι για επιχειρηματικές συνεργασίες», ακολούθησε μετά την υπογραφή της συμφωνίας με τον Υπουργό Οικονομικών Χάρη Γεωργιάδη να σημειώνει πως «η ίδρυση του Συνδέσμου αποτελεί ένα ακόμα σημαντικό βήμα στις σχέσεις μεταξύ των δυο χωρών». Στο χαιρετισμό του, ο κ. Γεωργιάδης υπέδειξε ότι η παρουσία του Υ- φυπουργού Οικονομικών του Ιράν στην Κύπρο επιβεβαιώνει ότι η ιρανική κυβέρνηση «μοιράζεται μαζί μας την άποψη ότι η νέα σχέση που σφυρηλατούμε σήμερα είναι πολλά υποσχόμενη και σημαντική», προσθέτοντας πως «η χρονική στιγμή για την πραγματοποίηση αυτού του βήματος δεν θα μπορούσε να είναι καλύτερη». Αναφερόμενος στη συνέχεια στη συμφωνία που υπεγράφη πριν από μερικές εβδομάδες για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, σημείωσε πως το Ιράν είναι μια από τις μεγαλύτερες οικονομίες παγκοσμίως. Συνέχισε λέγοντας ότι η Κύπρος, πέρα από κράτος μέλος της ΕΕ, αποτελεί και ένα αξιόπιστο διεθνές ε- πιχειρηματικό κέντρο, πληροί τα αυστηρά πρότυπα διαφάνειας και είναι α- νταγωνιστική. Η κυπριακή οικονομία, είπε ο Υπουργός, ανακάμπτει σταθερά μετά τις πρόσφατες δυσκολίες, αναζητά, και ταυτόχρονα προσφέρει νέες ευκαιρίες. «Η Κύπρος είναι κατάλληλη για να αποτελέσει γέφυρα μεταξύ του Ιράν και των ευρωπαϊκών και παγκόσμιων αγορών», σημείωσε. Κύριος ομιλητής στην εκδήλωση ήταν ο Ιρανός Υφυπουργός Οικονομικών Αλί Ασκάρι, ο οποίος σημείωσε πως με δεδομένη την παρούσα κατάσταση των οικονομιών της Κύπρου και του Ιράν, η ίδρυση του Κυπρο-Ιρανικού Επιχειρηματικού Συνδέσμου είναι ένα από τα βασικά ζητούμενα. Το Επιμελητήριο, είπε, αναλαμβάνει τις σημαντικές αρμοδιότητες της χάραξης πολιτικής και της διευκόλυνσης της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Μιλώντας, μέσω διερμηνέα, ο κ. Ασκάρι είπε ότι οι οικονομικές δυνατότητες του Ιράν σε διάφορους τομείς αποτελούν την κατάλληλη πλατφόρμα για ανάπτυξη των εμπορικών του σχέσεων με τις ξένες χώρες, σημειώνοντας πως το Ιράν είναι η μόνη χώρα στη Μέση Ανατολή που βρίσκεται σε μια εξαιρετική γεωγραφική θέση.«αυτά τα πλεονεκτήματα, συνοδευόμενα από την ύπαρξη της πολιτικής βούλησης των δύο χωρών, τις επενδυτικές δυνατότητες στο Ιράν, το ιδιαίτερο καθεστώς της Κύπρου, μπορούν να δημιουργήσουν κατάλληλες ευκαιρίες για την ανάπτυξη των εμπορικών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών», επεσήμανε. Ο κ. Ασκάρι έκανε αναφορά στις οικονομικές δυνατότητες που προσφέρει το Ιράν στους τομείς της ενέργειας, της βιομηχανίας, των ορυχείων, της γεωργίας και των υπηρεσιών, και στάθηκε ιδιαίτερα στον τομέα της ενέργειας λέγοντας πως με τα μεγάλα κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου, το Ιράν μπορεί να αποτελέσει ένα δυνητικό και αξιόπιστο εταίρο για άλλες χώρες, με μεγάλες ε- πενδυτικές ευκαιρίες. Πρόσθεσε ότι στον τομέα των υπηρεσιών το Ιράν έχει μια από τις μεγαλύτερες αγορές στην περιοχή μας. Είπε στη συνέχεια ότι η συμφωνία αποφυγής διπλής φορολογίας που υπέγραψαν σήμερα οι δύο χώρες, παρέχει μια άνευ προηγουμένου ευκαιρία στους Ιρανούς και Κύπριους εμπόρους και αποτελεί σημαντικό γεγονός για τη διευκόλυνση και προώθηση του εμπορίου μεταξύ των δύο χωρών. Νέα εποχή Για μια νέα εποχή στους επιχειρηματικούς δεσμούς των δυο χωρών, μίλησε ο πρόεδρος του Κύπρο-Ιρανικού Επιχειρηματικού Συνδέσμου Μάριος Γρηγοριάδης τονίζοντας ότι «στόχος του Συνδέσμου είναι πρωτίστως η προώθηση των εμπορικών και επιχειρηματικών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών, φέρνοντας κοντά Κύπριους και Ιρανούς επιχειρηματίες, η επικοινωνία με τα Υ- πουργεία και τα εμπορικά και βιομηχανικά Επιμελητήρια Κύπρου και Ιράν, και η προώθηση θεμάτων και ιδεών που θα διευκολύνουν το μεταξύ τους εμπόριο». Πρόσθεσε ότι το Ιράν είναι μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες οικονομίες στον κόσμο και η Κύπρος είναι μέλος της ΕΕ, με ένα καλά εδραιωμένο επιχειρηματικό περιβάλλον και ευνοϊκούς φορολογικούς όρους, που έχουν ενισχυθεί και έχουν γίνει πιο αποτελεσματικοί τα τελευταία χρόνια. Με τη σειρά του ο επίτιμος πρόεδρος του ΚΕΒΕ Μάνθος Μαυρομμάτης ανέφερε πως η άρση των περιοριστικών μέτρων ανοίγει τη μεγάλη αγορά του Ιράν και δημιουργεί πληθώρα δυνατοτήτων στους τομείς του εμπορίου, της επιχειρηματικής συνεργασίας και των επενδύσεων. Σημείωσε ότι υπάρχουν τεράστιες προοπτικές για συνεργασία μεταξύ της Κύπρου και του Ιράν και μεγάλα περιθώρια βελτίωσης του εμπορίου, το οποίο ήταν μόλις 3,5 εκ. το Αυτό ήταν το αποτέλεσμα του διεθνούς εμπάργκο το οποίο τώρα έχει αρθεί, δημιουργώντας ένα νέο δυναμικό επιχειρηματικό περιβάλλον για τις χώρες, πρόσθεσε. Υπογραμμίζοντας ότι η συμφωνία που υπογράφηκε «αναμφίβολα θα αποδειχθεί εξαιρετικά ευνοϊκή για την ενίσχυση των επιχειρηματικών και οικονομικών σχέσεων Κύπρου και Ιράν», α- νέφερε ότι «η Κύπρος, ως κράτος μέλος της ΕΕ, μπορεί να αποτελέσει πύλη για τις ιρανικές επιχειρήσεις προς την Ευρώπη». Στα 4,9δισ. τα δάνεια που αναδιαρθρώθηκαν Η συντριπτική πλειοψηφία αφορά δάνεια φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων Ικανοποίηση Hourican για τον αντικαταστάτη Hamilton Του ΑΝΤΩΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Βήμα-βήμα προχωρούν οι αναδιαρθρώσεις των μη εξυπηρετούμενων δανείων όπως δείχνουν στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας. Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι συνολικές αναδιαρθρώσεις μέχρι τον Μάρτιο του 2015 α- νήλθαν σε 4,9δισ. ευρώ εκ των οποίων η μεγάλη πλειοψηφία αφορούσε δάνεια φυσικών προσώπων (2,2δισ.ευρώ) και δάνεια επιχειρήσεων (2δισ. ευρώ). Οι λογαριασμοί που αναδιαρθρώθηκαν έφτασαν τους Τα δάνεια της λιανικής τραπεζικής που αφορούν κυρίως Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις και αναδιαρθρώθηκαν ανήλθαν σε 585,6εκ. ευρώ. Το σύνολο των αναδιαρθρωμένων λογαριασμών για τις τράπεζες Alpha Bank, Τράπεζα Κύπρου, Συνεργατισμός, cdb, Eurobank, Ελληνική, Οργανισμός Χρηματοδοτήσεως Στέγης, Εθνική Τράπεζα, Πειραιώς, Societe Generale και usb ανήλθε σε Η πλειοψηφία των αναδιαρθρώσεων αφορούσε στην Τράπεζα Κύπρου, όπου αναδιαρθρώθηκαν δάνεια 3 δισ. ευρώ και αφορούσαν λογαριασμούς. Αναδιαρθρώσεις 1,3δισ. ευρώ αφορούσαν φυσικά πρόσωπα και αναδιαρθρώσεις 1,4δισ. ευρώ αφορούσαν επιχειρήσεις. Οι αναδιαρθρώσεις λιανικής τραπεζικής α- φορούσαν ποσό 350εκ. ευρώ. Στον Συνεργατισμό οι αναδιαρθρώσεις ανήλθαν σε 554.9εκ. ευρώ εκ των οποίων η μεγάλη πλειοψηφία, 398εκ. ευρώ αφορούσαν φυσικά πρόσωπα. Σε σημαντικό αριθμό αναδιαρθρώσεων προχώρησε και η Alpha Bank (συμπ. εργασιών Εμπορικής) που έφτασαν στα 542εκ. ευρώ εκ των οποίων 381εκ. ευρώ αφορούσαν φυσικά πρόσωπα και 145εκ. ευρώ μεγάλες επιχειρήσεις. Στην Ελληνική Τράπεζα, οι αναδιαρθρώσεις ανήλθαν σε 326,7εκ. ευρώ εκ των οποίων τα 194,6εκ. ευρώ αφορούσαν μεγάλες επιχειρήσεις δείχνοντας την επικέντρωση Σύμφωνα με τα στοιχεία της Κεντρικής, στην Τράπεζα Κύπρου αναδιαρθρώθηκαν συνολικά δάνεια 3δισ. Ευρώ. Πιστωτικό Αριθμός Συνολικό Για φυσικά Λιανικής Επιχειρήσεων Ίδρυμα λογαριασμών ποσό πρόσωπα Τραπεζικής Alpha Bank εκ εκ. 15.1εκ εκ. Τράπεζα Κύπρου δισ. 1.3δισ. 350εκ. 1.4δισ. Συνεργατισμός εκ. 398εκ. 89.6εκ. 67.1εκ. cdb Eurobank εκ. 15.9εκ. 8.9εκ εκ. Ελληνική Τράπεζα εκ. 62.9εκ. 69.1εκ εκ. Οργ. Χρημ. Στέγης εκ. 64.1εκ. 0 0 Εθνική Τράπεζα εκ. 16εκ. 10.3εκ. 88.2εκ. Τράπεζα Πειραιώς εκ. 14.9εκ. 28.5εκ. 13.9εκ. Societe Generale εκ. 5.9εκ. 767χιλ. 9.6εκ. USB εκ. 11.9εκ. 12.8εκ. 7.9εκ. Σύνολο δισ. 2.2δισ. 585εκ. 2.1δισ. της τράπεζας στον συγκεκριμένο τομέα. Τα στοιχεία που στάληκαν στη Βουλή αφορούν μόνο αναδιαρθρώσεις δανείων και εξαιρούν παρατραβήγματα και άλλες γραμμές πίστωσης για τις οποίες δεν υπάρχει σταθερό πρόγραμμα αποπληρωμής και η απόδοσή τους δεν είναι δυνατό να αξιολογηθεί βάσει των ταμειακών εισροών τους. Oι αναδιαρθρώσεις Τα στοιχεία που δημοσιεύει η Κεντρική καταδεικνύουν πως τα συνολικά δάνεια στην Κύπρο στο τέλος Μαρτίου ήταν στα 59,8δισ. ευρώ εκ των οποίων το 46,09% ήταν μη εξυπηρετούμενα. Από αυτά το 21,72% αφορούσε δάνεια που αναδιαρθρώθηκαν εκ των οποίων το 73,26% α- φορούσε δάνεια που κατέστησαν και πάλι μη εξυπηρετούμενα. Οι συνολικές προβλέψεις ανέρχονταν σε 9 δισ. ευρώ. Τα δάνεια προς επιχειρήσεις α- νέρχονταν σε 24,7δισ. ευρώ εκ των οποίων το 55,8% δεν εξυπηρετούνταν. Από αυτά, τα 13,9δισ. ευρώ αφορούσαν Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις με τα μη εξυπηρετούμενά τους να ανέρχονται σε 64,7%. Σε 23,5δισ. ευρώ α- νέρχονταν τα δάνεια των νοικοκυριών με το 53,9% να αφορά μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Η τρόικα έχει καταγράψει τη δυσκολία που παρατηρείται στην επίτευξη βιώσιμων αναδιαρθρώσεων και ευελπιστεί πως το πλαίσιο αφερεγγυότητας και εκποιήσεων θα συμβάλει θετικά προς αυτήν την κατεύθυνση. Σε συνέντευξη στο Euromoney, o αποχωρών επικεφαλής της Μονάδας Αναδιάρθρωσης και Ανάκτησης Δανείων Euan Hamilton σχολιάζει πως οι νομοθεσίες είναι περίπλοκες και θα πρέπει να δοκιμαστούν στην πράξη από τις τράπεζες. «Γενικά, αν και οι αλλαγές δεν είναι τέλειες αποτελούν ένα βήμα προς την ορθή κατεύθυνση για τις τράπεζες και θα συμβάλουν στις προώθηση των επιλογών που υ- πάρχουν για διευθετήσεις και αναδιαρθρώσεις τέτοιων περιπτώσεων». Δεσμευτήκαμε, συμπληρώνει, να μην προχωρήσουμε σε μαζικές εκποιήσεις, ωστόσο, θα χρησιμοποιήσουμε όλες τις δυνατότητες των νέων νομοθεσιών όπου κρίνεται αναγκαίο και ειδικά όπου θεωρούμε πως έχουν γίνει στρατηγικές πτωχεύσεις. Μέσω συμφωνίας μακροπρόθεσμης απόσπασης, ο Nick Smith θα αντικαταστήσει τον αποχωρούντα Euan Hamilton από τη θέση του επικεφαλής της Μονάδας Αναδιάρθρωσης και Ανάκτησης Χρεών όπως προκύπτει από εσωτερικό σημείωμα του John Patrick Hourican προς τους υπαλλήλους της τράπεζας. Ο CEO της τράπεζας χαρακτηρίζει τον N. Smith ως ένα σημαντικό μέλος της Μονάδας κατά το 2014 και 2015 που ήδη γνωρίζει τον τρόπο που λειτουργεί και γι αυτό δεν αναμένει να χαθεί χρόνος κατά τη μεταβατική περίοδο. Σύμφωνα με το σημείωμα, ο αντικαταστάτης του Hamilton θα είναι μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της τράπεζας με άμεση εφαρμογή ενώ θα συνεργαστεί με τον Σκωτσέζο ώστε να α- ναλάβει πλήρως εκτελεστικά καθήκοντα μέχρι τον Σεπτέμβρη. Την ίδια ώρα, στο σημείωμα αναφέρει πως για να διασφαλιστεί πως δεν θα υπάρξει κενό, ο Ε. Hamilton θα παραμείνει ως σύμβουλος στην τράπεζα για μία βδομάδα κάθε μήνα ώστε να ολοκληρωθούν προχωρημένες διαβουλεύσεις για περιπτώσεις αναδιάρθρωσης. Εξηγώντας πως προέκυψε η επιλογή του Nick Smith, o Ηourican αναφέρει πως όταν ανέλαβε ο Hamilton, μία από τις πρώτες αποφάσεις του ήταν να φέρει στην τράπεζα έμπειρους επαγγελματίες από το Ηνωμένο Βασίλειο σε σχέση με θέματα αναδιάρθρωσης, οι οποίοι θα βοηθούσαν στον επανασχεδιασμό της τεχνογνωσίας που ήδη υπήρχε. Ο Nick Smith, όπως έ- γραψε την περασμένη Κυριακή η «Κ», ήταν ο επικεφαλής της ομάδας από την KPMG Ηνωμένου Βασιλείου που επιλέχθηκε. «Είναι μέλος της ομάδας εδώ και περίπου 15 μήνες και αυτή η ομάδα υπήρξε ένα σημαντικό στοιχείο ώστε να ελέγχουμε την μειωμένη απόδοση του δανειακού μας χαρτοφυλακίου στην Κύπρο». Το αντίο του Hamilton Στο σημείωμα, ο εκτελεστικός διευθυντής της τράπεζας, παραδέχεται πως τις τελευταίες βδομάδες συζήτησε με τον Hamilton τα μελλοντικά του σχέδια αλλά και τρόπους με τους οποίους η τράπεζα και κυρίως οι προσπάθειες της Μονάδας Αναδιάρθρωσης δεν θα επηρεάζονταν ενώ δεν θα χανόταν ούτε η δυναμική που δημιουργήθηκε σε περίπτωση που αποφάσιζε να μειώσει το χρόνο που θα αφιέρωνε στη τράπεζα. Ο ίδιος χαρακτηρίζει το ρόλο του Σκωτσέζου ως καταλυτικό στην αποκατάσταση της τράπεζας ενώ τον θεωρεί ως Η καλή σχέση μεταξύ Hourican και Hamilton είναι εμφανής από τον τρόπο που τον αποχαιρετά από την τράπεζα. «Έχουμε μειώσει σημαντικά τους κινδύνους και επενδύσαμε τεράστιες προσπάθειες στο να αλλάξουμε τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε πελάτες σε δυσκολία». ένα «σπουδαίο συνεργάτη» τόσο σε σχέση με τον ίδιο όσο και με την Εκτελεστική Ε- πιτροπή. «Είναι ο αρχιτέκτονας της στρατηγικής μας για διαχωρισμό και αναδιάρθρωση του χαρτοφυλακίου μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων». Όπως αναφέρει, οδήγησε στη δημιουργία της μονάδας και έφερε σημαντικά μεγαλύτερη εξειδίκευση στον τρόπο προσέγγισης πελατών που α- ντιμετωπίζουν δυσκολίες. Οφείλουμε, καταλήγει το σημείωμα, ευγνωμοσύνη στον Euan για τη δουλειά που έκανε και τη δέσμευση του απέναντι στην τράπεζα. Ο αποχωρών Εκτελεστικός Διευθυντής της τράπεζας σχολιάζει πως τα τελευταία χρόνια υπήρξε σημαντική πρόοδος σε σχέση με τη μείωση του ρίσκου για την τράπεζα και τοποθέτησή της σε θέση που να υπηρετεί την κυπριακή οικονομία στο μέλλον. «Έχουμε μειώσει σημαντικά τους κινδύνους και επενδύσαμε τεράστιες προσπάθειες στο να αλλάξουμε τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε πελάτες σε δυσκολία. Απομένουν βέβαια ακόμα πολλά να γίνουν». ΑΝΤΩΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ

5 05-OIK_POLITIKI_KATHI 04/08/15 22:59 Page 5 Τετάρτη 5 Αυγούστου 2015 ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 5 Σε θετικό κλίμα οι διαβουλεύσεις για μισθολόγιο ημικρατικών Θετικές στην υπογραφή νέας συλλογικής σύμβασης στη βάση της νέας φόρμουλας οι συντεχνίες Του ΑΝΤΩΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Πολύ κοντά σε συμφωνία για τον τρόπο που θα καταβάλλονται οι μισθολογικές αυξήσεις στον ευρύτερο δημόσιο τομέα βρίσκονται Υφυπουργός παρά τω Προέδρω και συντεχνίες, όπως έγραψε από την Κυριακή η «Κ». Η συμφωνία αναμένεται να αποτελέσει επέκταση της πρόνοιας που αφορά το δημόσιο τομέα και η οποία θα ρυθμιστεί με νομοσχέδιο. Οι συντεχνίες φαίνεται να ζήτησαν να γίνει ανάλογη ρύθμιση και για τον ημιδημόσιο τομέα μέσω όμως υπογραφής συλλογικών συμβάσεων. Οι συντεχνίες φαίνεται πως αντιλήφθηκαν πως δεν μπορεί να εφαρμόζονται δύο μέτρα και δύο σταθμά για τους εργαζόμενους στο δημόσιο και γι αυτό συναινούν σε ανανέωση της σύμβασης στη βάση της πρόνοιας που προτείνει η κυβέρνηση για το δημόσιο τομέα. Η πρόταση της κυβέρνησης αφορά καταβολή αυξήσεων, προσαυξήσεων και ΑΤΑ ανάλογα με την πορεία του ονομαστικού ΑΕΠ, ενώ υπόψη θα λαμβάνονται και τυχόν προσλήψεις που θα Η βιωσιμότητα του μισθολογίου και όχι ο τρόπος ρύθμισης είναι στο επίκεντρο των συζητήσεων. γίνονται. Θετικός στο όλο θέμα, φαίνεται να εμφανίζεται και ο Υφυπουργός παρά τω Προέδρω που χειρίζεται το θέμα της μεταρρύθμισης του δημοσίου και ο οποίος φαίνεται να ενδιαφέρεται περισσότερο για την ουσία του θέματος και όχι για τον τρόπο που θα γίνει αφού στόχος δεν είναι η αλλαγή των εργασιακών θέσμιων αλλά η ουσία. Ο εν εξελίξει διάλογος για τη βιωσιμότητα του μισθολογίου, φαίνεται να είναι σε καλή πορεία αφού και οι δύο πλευρές είναι πολύ κοντά σε συμφωνία. Ο ΓΓ της ΣΕΚ Ανδρέας Μωυσέως είπε ότι δεν έχουμε ολοκληρώσει την διαπραγμάτευση με τον Υφυπουργό παρά τω Προέδρω Κωνσταντίνο Πετρίδη για τη συνομολόγηση της συλλογικής σύμβασης, αλλά είμαστε πολύ κοντά σε μια συμφωνία, η οποία θα εξασφαλίζει τις προσαυξήσεις, την ΑΤΑ και άλλα, ανάλογα με την πορεία του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ), με τον ΓΓ της ΠΕΟ Πάμπη Κυρίτση να τονίζει πως είμαστε σε ένα καλό δρόμο για κατάληξη σε συμφωνία, σημειώνοντας ότι οι μέχρι τώρα ενδείξεις αυτό καταδεικνύουν. Ο ΓΓ της ΣΕΚ, μιλώντας στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων, εξέφρασε την ελπίδα ότι εντός των επόμενων δύο ημερών θα καταλήξουν σε μια συμφωνία η οποία θα τεθεί στα αρμόδια σώματα της ομοσπονδίας για συζήτηση και επικύρωση. Σε σχέση με την πρόθεση της Κυβέρνησης να καταργήσει την έκτακτη εισφορά που έχει ε- πιβληθεί στους μισθούς του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα και η οποία λήγει το Δεκέμβριο του 2016, ο κ. Μωυσέως είπε ότι «εφόσον η οικονομία θα αρχίσει να αναπτύσσεται, εκείνο που χρειάζεται είναι ενδυνάμωση της κατανάλωσης», προσθέτοντας ότι «αυτή η κίνηση θα είναι σωστή και προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης. Θεωρούμε ότι οι θυσίες των εργαζομένων πρέπει να τελειώσουν, τουλάχιστον σε ένα μεγάλο βαθμό μέχρι το 2016, όπως είναι οι υποσχέσεις και οι συμφωνίες που έχουν γίνει για αυτά τα θέματα», σημείωσε. Ανέφερε επίσης ότι την 1ην Ιανουαρίου του 2017, οι εργαζόμενοι αναμένουν να βελτιώσουν την οικονομική τους θέση και να μπουν σε μια πορεία προόδου και ευημερίας. Ο ΓΓ της ΠΕΟ Πάμπης Κυρίτσης δήλωσε στο ΚΥΠΕ ότι είμαστε σε ένα καλό δρόμο για κατάληξη σε συμφωνία, ενώ σε σχέση με τη διάρκεια της συλλογικής σύμβασης, ο κ. Κυρίτσης είπε ότι «αν ισχύσει το πλαίσιο το οποίο συζητούμε δεν έχουμε πρόβλημα αυτή η συμφωνία να ισχύει μέχρι το τέλος του 2018». Μας ενδιαφέρει, συνέχισε, ότι «αυτού του είδους οι συμφωνίες πρέπει να έχουν αρχή και τέλος και πρέπει να είναι συνεχώς κάτω από τη δυνατότητα της εφαρμογής του κώδικα βιομηχανικών σχέσεων». Ο ΓΓ της ΠΕΟ είπε ότι «αντιδράσαμε στην προσέγγιση της Κυβέρνησης να ρυθμίσει με νόμο το θέμα των μισθολογικών αυξήσεων στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, θεωρώντας Τον Αύγουστο πάει στο Υπουργικό το πακέτο των τεσσάρων νομοσχεδίων για τη μεταρρύθμιση του δημόσιου τομέα. πως αυτή η προσέγγιση τείνει να καταργήσει την έννοια της συλλογικής διαπραγμάτευσης και της συλλογικής σύμβασης. Στη συνάντηση με τον Υφυπουργό εκφράσαμε την αντίθεσή μας να προχωρήσει με τη λογική της νομικής ρύθμισης και όχι με τη λογική της συλλογικής συμφωνίας», πρόσθεσε. Ανέφερε πως «στην πορεία φαίνεται να υπάρχουν δεύτερες σκέψεις και είμαστε σε μια διαδικασία διαπραγμάτευσης με συνομολόγηση συλλογικής συμφωνίας, πλαίσιο μέσα στο οποίο θα κινηθούν όλες οι συλλογικές συμβάσεις στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Είναι μια παράδοση και μια πρακτική που την ακολουθούσαμε και στο παρελθόν», πρόσθεσε. Σε σχέση με την έ- κτακτη εισφορά, ο κ. Κυρίτσης είπε ότι η εισφορά αυτή είναι έκτακτη και εφόσον τα οικονομικά δεδομένα το επιτρέπουν αναμένουμε ότι θα καταργηθεί, προσθέτοντας ότι αυτή η εισφορά «είναι και άδικη και μονομερής σε μεγάλο βαθμό διότι ουσιαστικά η χρηματοδότηση των δημοσίων οικονομικών έχει γίνει κατά πολύ μεγάλο βαθμό από τους εργαζόμενους, τους μισθωτούς, από ε- κείνους που η πλάτη τους μπορεί να σηκώσει τα λιγότερα». Όχι από ΠΑΣΥΔΥ Οι μέχρι τώρα ενδείξεις καταγράφουν μία αρνητική στάση της ΠΑΣΥΔΥ σε σχέση με τον τρόπο που θα υπολογίζονται οι μισθολογικές αυξήσεις από εδώ και πέρα. Ο Γλαύκος Χατζηπέτρου, όταν ανακοινωνόταν η συμφωνία για τη μεταρρύθμιση του δημοσίου, είχε αναφερθεί στους ενδοιασμούς που υ- πήρχαν για το συγκεκριμένο θέμα και πως θα το έθετε ενώπιον των συλλογικών οργάνων της συντεχνίας. Από την άλλη, η έγκριση από το Υπουργικό Συμβούλιο των τεσσάρων νομοσχεδίων που διέπουν τη μεταρρύθμιση του δημοσίου και στα οποία περιλαμβάνεται και το μισθολογικό έχει τεθεί ως προαπαιτούμενο για την καταβολή της επόμενης δόσης. Η διαφωνία της συντεχνίας, πάντως, επί του συγκεκριμένου θέματος, δεν σημαίνει ότι θα μεταφραστεί και σε έ- ντονες αντιδράσεις που θα δυναμιτίσουν το καλό κλίμα που επικράτησε τα τελευταία χρόνια παρά τις δύσκολες αποφάσεις που λήφθηκαν σε σχέση με τα εργασιακά δρώμενα στο δημόσιο. Σύμφωνα με τον Υφυπουργό παρά τω Προέδρω, εντός της βδομάδας κατατίθενται στη Γενική Εισαγγελία για νομοτεχνική επεξεργασία τα νομοσχέδια για μεταρρύθμιση στο δημόσιο τομέα που αφορούν το κρατικό μισθολόγιο, το σύστημα αξιολόγησης, το σύστημα κινητικότητας και προαγωγών και τις μετατάξεις των δημοσίων υπαλλήλων, ενώ πριν το τέλος Αυγούστου τα νομοσχέδια, ό- πως είπε, θα τεθούν ενώπιον του Υπουργικού Συμβουλίου για έγκριση και το Σεπτέμβριο θα κατατεθούν στη Βουλή. Πρόσθεσε ότι αν εγκριθούν τα νομοσχέδια από τη Βουλή, θα υπάρχει και η πρόταση της Κυβέρνησης όπως καταργηθεί και μην ανανεωθεί η έκτακτη εισφορά που αφορά ιδιωτικό και δημόσιο τομέα που λήγει στις 31 Δεκεμβρίου του Αν υπογραφεί η συλλογική σύμβαση στον ημιδημόσιο τομέα και εγκριθεί το νομοσχέδιο για το κρατικό μισθολόγιο τότε η Κυβέρνηση θα επιδιώξει κατάργηση της έκτακτης εισφοράς που είναι μια σημαντική ένεση στα εισοδήματα όλων των εργαζομένων, τόσο του ιδιωτικού όσο και του δημόσιου τομέα, επισήμανε. ΚΥΠΕ Αλλοδαποί ελέγχουν το 37,9% των εισηγμένων εταιρειών Περισσότεροι από τους μισούς προέρχονται από Ελλάδα και Ρωσία ενώ σημαντικό είναι και το ποσοστό επενδυτών από τη Μεγάλη Βρετανία Του ΑΝΤΩΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Αλλοδαποί επενδυτές έλεγχαν στο τέλος Ιουνίου το 37,9% της χρηματιστηριακής αξίας των εισηγμένων εταιρειών στο Χρηματιστήριο Κύπρου. Το 71% διατηρούσε συμμετοχή σε μία εισηγμένη εταιρεία, το 25,11% σε 2-5 και το 3,2% σε Ποσοστό 0,70% των ξένων ε- Στο τέλος Ιουνίου, η χρηματιστηριακή αξία της αγοράς ήταν στα 3,1δισ. ευρώ. πενδυτών είχε συμμετοχή σε πέραν των 10 εταιρειών. Ο συνολικός αριθμός των μερίδων των ξένων επενδυτών στο τέλος Ιουνίου, ανήλθε σε Τ0 33,39% των αλλοδαπών επενδυτών προερχόταν από την Ελλάδα, το 22,95% από τη Ρωσία και το 13,41% από τη Μεγάλη Βρετανία. Ποσοστό 3,59% προερχόταν από την Ουκρανία και ποσοστό 2,95% από τις ΗΠΑ. Η χρηματιστηριακή αξία της αγοράς, κατά την τελευταία χρηματιστηριακή συνεδρίαση του μήνα ανήλθε σε 3,1δισ. ευρώ. Η Κύρια Αγορά αποτέλεσε το 32,16% της συνολικής χρηματιστηριακής αξίας, η Εναλλακτική Αγορά το 11,60%, η Αγορά Επιτήρησης το 1,33% και η Αγορά Χρεογράφων το 54,91%. Επιπρόσθετα η συνολική χρηματιστηριακή αξία της Αγοράς συμπεριλαμβανομένης και της Αγοράς Χρεογράφων, έφθασε στα 6,9δισ. ευρώ από 8δισ. ευρώ που ήταν τον προηγούμενο μήνα, σημειώνοντας μείωση της τάξης του 14,37%. Όπως είναι γνωστό, τα τελευταία χρόνια το Χρηματιστήριο στηρίζεται κατά κύριο λόγο στην κινητικότητα των τραπεζικών τίτλων. Με το κλείσιμο της Λαϊκής, οι επιλογές μειώθηκαν α- κόμα περισσότερο. Χαρακτηριστικό είναι πως τον Ιούνιο, το 84,17% των συναλλαγών προήλθε από τον τομέα Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών. ΤΟ 79,34% από μετοχές της Τράπεζας Κύπρου και το 4,09% από μετοχές της Ελληνικής. Ο John Patrick Hourican δήλωσε εκ νέου πως η Τράπεζα Κύπρου μελετά το ενδεχόμενο εισαγωγής της στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου αφού πλέον το επιτρέπουν ο ισολογισμός και τα Η Τράπεζα Κύπρου είναι έτοιμη για το Χρηματιστήριο του Λονδίνου σύμφωνα με τον CEO της. Εταιρείες με τη μεγαλύτερη χρηματιστηριακή αξία τέλος Ιουνίου Εταιρεία Αξία Στάθμιση Τράπεζα Κύπρου 1.7δισ % Ελληνική Τράπεζα 311.7εκ % Πετρολίνα 87.5εκ. 2.82% Τσιμεντοποιία Βασιικού 84.9εκ. 2.73% Δήμητρα Επενδυτική 68εκ. 2.19% Κυπριακή Εταιρεία Τσιμέντων 56.3εκ. 1.81% Logicom 55.1εκ. 1.77% usbbank 54.6εκ. 1.76% Empire Capital 42.1εκ. 1.36% Atlantic Insurance 39.9εκ. 1.28% κέρδη της. «Μελετούμε την ευκαιρία του κατά πόσο η τράπεζα πρέπει να εισαχθεί στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου ή σε άλλο χρηματιστήριο στην Ευρώπη. Η εισαγωγή στον FTSE είναι πιο πιθανή, δεδομένης της διοικητικής μας δομής», αναφέρει ο Ιρλανδός τραπεζίτης. Πάντως, η εισαγωγή στο όποιο ευρωπαϊκό χρηματιστήριο είναι απίθανο να γίνει πριν από τη δημοσιοποίηση των επιδόσεων της τράπεζας για το 2015, με τον J. P. Hourican να δίνει με επιφύλαξη ως πιθανή ημερομηνία της κίνησης τον Απρίλιο του «Απαιτείται πολλή προετοιμασία υπάρχουν πολλά νομικά θέματα να λυθούν και πολλά ζητήματα που άπτονται της εισαγωγής στο χρηματιστήριο», σημειώνει. Κατά τον τραπεζίτη, η εισαγωγή στην αγορά του Λονδίνου είναι φυσιολογική κίνηση δεδομένης της υ- περβολικά χαμηλής ρευστότητας στην κυπριακή χρηματιστηριακή αγορά, ενώ πρέπει και να αφαιρεθεί από την τράπεζα και το «ελληνικό σημάδι» της παρουσίας στο Χρηματιστήριο Αθηνών. «Είναι προφανές ότι αυτή η τράπεζα είναι αρκετά μεγάλη και αρκετά ικανή να προσελκύσει επενδυτές ώστε να θέλουμε να τη βάλουμε σε ένα κανονικό χρηματιστήριο», παρατήρησε ο Τζον Χούρικαν. Μια εισαγωγή στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου, προσθέτει, θα βοηθούσε στη σωστή αποτίμηση της αξίας της Τράπεζας Κύπρου, που αυτή τη στιγμή υπολογίζεται σε 1,8 δισεκατομμύρια ευρώ. Το άνοιγμα το Χρηματιστηρίου Αθηνών επηρέασε περαιτέρω την τιμή της μετοχής της τράπεζας. Στο τέλος Ιουνίου, η χρηματιστηριακή αξία της Τράπεζας Κύπρου ήταν στο 1,7δισ. ευρώ, της Ελληνικής στα 311,7εκ. ευρώ, της Πετρολίνα στα 87,5εκ. ευρώ, της Τσιμεντοποιίας στα 84,9εκ. ευρώ και της Δήμητρα Επενδυτικής στα 68εκ. ευρώ. Με τον κλάδο των χρηματοοικονομικών να συγκεντρώνει το 84,17% του όγκου συναλλαγών, πολύ λίγα περιθώρια απέμειναν για άλλους κλάδους όπως των υπηρεσιών προς καταναλωτές που συγκέντρωσε το 2,1% του ό- γκου και της τεχνολογίας που συγκέντρωσε το 0,78%. Τα κυβερνητικά χρεόγραφα συγκέντρωσαν όγκο 11,61%.

6 06-OIK_ POLITIKI_KATHI 04/08/15 23:03 Page 4 6 l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Τετάρτη 5 Αυγούστου 2015 Στη διελκυστίνδα τα κριτήρια στο περιουσιακό Μεταξύ δύο φιλοσοφικών προσεγγίσεων οι συζητήσεις. Σαφή κατάλογο θέλει η μία, περιθώρια ελιγμών στην Επιτροπή ζητά η άλλη Της ΜΕΛΑΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Δύο διαφορετικές φιλοσοφικές προσεγγίσεις αναδεικνύουν οι συζητήσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη στο περιουσιακό τόσο σε επίπεδο ομάδων εργασίας όσο και σε επίπεδο διαπραγματευτικών ομάδων. Η μία τάση προτείνει όπως διαμορφωθεί ένας λεπτομερής, εξαντλητικός και σαφής κατάλογος κριτηρίων στο περιουσιακό που θα καλύπτει κάθε πιθανή υπόθεση που θα καταλήξει στην Επιτροπή Περιουσίων, η οποία θα ενεργοποιηθεί με τη λύση του κυπριακού. Σε μια τέτοια περίπτωση, η Τα δικαιώματα του ιδιοκτήτη στην περιουσία του, οι α- ξιώσεις του χρήστη επί της ίδιας περιουσίας και ποιος θα πρέπει να έχει τον πρώτο λόγο θα πάνε σε μάκρος τις συνομιλίες αφού ελληνοκυπριακή και τουρκοκυπριακή πλευρά έχουν αντίθετες απόψεις. Επιτροπή θα πάρει τη μορφή ενός μηχανισμού διεκπεραίωσης, αφού ουσιαστικά θα διαχειρίζεται την κάθε υπόθεση εφαρμόζοντας ως ένα κώδικα τα κριτήρια που θα συμφωνηθούν από τις δύο πλευρές στις συνομιλίες. Η δεύτερη τάση προτείνει όπως οι δύο πλευρές καταλήξουν σε γενικά κριτήρια και αφεθεί το αναγκαίο περιθώριο ελιγμού στην Επιτροπή, κρίνοντας πως είναι αδύνατο να καλυφθεί η λεπτομερής πρόβλεψη της κάθε ι- διοκτησίας ξεχωριστά και μάλιστα με τις πιθανές και απίθανες αλλαγές που πιθανόν να έχουν επισυμβεί σε αυτήν τα τελευταία 40 και πλέον χρόνια. Εκφραστές των δύο διαφορετικών φιλοσοφικών προσεγγίσεων εντοπίζονται και στις δύο διαπραγματευτικές ομάδες, αν και η πλειοψηφία στην ελληνοκυπριακή πλευρά υποστηρίζει την πρώτη επιλογή, της διαμόρφωσης, δηλαδή, ενός λεπτομερούς καταλόγου κριτηρίων. Από τις μέχρι τώρα συζητήσεις στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για Την 1η Σεπτεμβρίου θα πραγματοποιηθεί η επόμενη συνάντηση Αναστασιάδη - Ακκιντζί οι οποίοι θα έχουν ενώπιόν τους τις εισηγήσεις των διαπραγματευτών. το περιουσιακό, αν και σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» βρίσκονται ακόμη σε πολύ προκαταρκτικό στάδιο και σίγουρα θα απαιτηθεί πολύς χρόνος μέχρι να υπάρξει κατάληξη σε αυτό το θέμα, καταγράφεται σημαντική διαφωνία μεταξύ των δύο πλευρών στο θέμα αν τον πρώτο λόγο για την υπό αμφισβήτηση περιουσία θα την έχει ο ιδιοκτήτης ή ο σημερινός χρήστης, με την ελληνοκυπριακή πλευρά να επιμένει στη θέση της υπέρ του ι- διοκτήτη. Στη βάση του γεγονότος ότι ήδη από τον Μάιο του 2014 η ελληνοκυπριακή πλευρά έχει ολοκληρώσει την επεξεργασία των προτάσεων της για το περιουσιακό, όπως και την τουρκοκυπριακή πλευρά τις δικές της, στην παρούσα φάση οι συζητήσεις τόσο σε επίπεδο ομάδας εργασίας όσο και διαπραγματευτικών ομάδων δεν περιορίζονται σε διαδικαστικά ζητήματα αλλά επί της ουσίας. Στη χθεσινή πάντως συνάντηση τους οι διαπραγματευτές των δύο κοινοτήτων Ανδρέας Μαυρογιάννης και Οζντίλ Ναμί άφησαν για λίγο τη συζήτηση για τα κριτήρια του περιουσιακού και με τη συμμετοχή και της ομάδας εργασίας για θέματα Ευρωπαϊκής Ένωσης επικεντρώθηκαν στο κεφάλαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», στη συνάντηση τέθηκαν επί τάπητος τόσο η μορφή της λύσης σε συνάρτηση με τη συμβατότητα της με το κοινοτικό κεκτημένο, όσο και θέματα που αφορούν τη δραστηριοποίηση της Τεχνικής Επιτροπής στις συνομιλίες υπό τον Πίετερ βαν Νούφελ, η οποία αποφασίστηκε στην πρόσφατη επίσκεψη του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. Η εν λόγω Επιτροπή θα έχει ως στόχο να παρέχει εμπειρογνωμοσύνη στις δύο πλευρές στα ζητήματα του κοινοτικού κεκτημένου, αλλά και να συμβάλει στην προετοιμασία των Τ/κ για εναρμόνιση τους με το κεκτημένο. Όπως διαβεβαιώνουν πάντως την «Κ» αρμόδιες κυβερνητικές πηγές, από τις μέχρι τώρα συζητήσεις των θεμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων δεν έχει τεθεί εκ μέρους της Τ/κ πλευράς θέμα όπως η λύση καταστεί πρωτογενές ευρωπαϊκό δίκαιο, θέση την οποία δεν συμμερίζεται, όπως μας ε- πισημάνθηκε, ούτε και η Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι διαπραγματευτές των δύο κοινοτήτων, οι οποίοι θα συναντηθούν εκ νέου την ερχόμενη Παρασκευή 7 Προχωρούν τα ΜΟΕ Για πρόοδο στις διαδικασίες σύνδεσης των συστημάτων ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ των κατεχομένων και των ελεύθερων περιοχών έκανε λόγο ο Ανώτερος Διευθυντής του ΚΕΒΕ Λεωνίδας Πασχαλίδης. Σε δηλώσεις στο ΚΥΠΕ, είπε πως προχωρούν οι τεχνικές εργασίες που αφορούν κυρίως θέματα υποδομής για να υπάρξει η σύνδεση, εξηγώντας παράλληλα πως στο παρόν στάδιο θα είναι δύο οι συνδέσεις. Μετά την έκρηξη στο Μαρί, όπως ανέφερε, η σύνδεση ήταν προσωρινή και για αυτό αποσυνδέθηκε, ενώ αυτή τη φορά η επανασύνδεση θα γίνει με ασφαλή τρόπο. Σχολιάζοντας την πορεία των διαδικασιών για τη διασύνδεση της κινητής τηλεφωνίας, ο εκπρόσωπος του ΚΕΒΕ περιορίστηκε να πει ότι «συνεχίζονται οι επαφές και οι συνομιλίες». Εκείνο που προσπαθούμε να κάνουμε ως προσωρινή λύση μέχρι την επίλυση του Κυπριακού είναι τα κινητά τηλέφωνα να λειτουργούν όταν οι Ε/κ βρίσκονται στα κατεχόμενα και όταν οι Τ/κ βρίσκονται στις ελεύθερες περιοχές, κατέληξε. Αυγούστου στην παρουσία και του ειδικού συμβούλου του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, θα προχωρήσουν σε μια ανασκόπηση του έργου τους στα τρία ζητήματα που τους απασχόλησαν την τελευταία περίοδο, αυτά της οικονομίας, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κριτηρίων στο περιουσιακό. Μαυρογιάννης και Ναμί θα επανέλθουν την τελευταία εβδομάδα Αυγούστου με καθημερινές συναντήσεις προκειμένου να προετοιμάσουν την επόμενη συνάντηση του Προέδρου Αναστασιάδη με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί, η οποία έχει οριστεί για την 1η Σεπτεμβρίου. Με την Πρωτοβουλία Αμμόχωστος τα είπε ο Άιντε «Βοηθείστε την προσπάθεια των ηγετών για λύση», είπε ο Έσπεν Μπαρθ Άιντε. Συνάντηση στην κατεχόμενη Αμμόχωστο με την ομάδα της Πρωτοβουλίας Αμμοχώστου είχε ο ειδικός σύμβουλος του Γενικού Γραμματέα των ΗΕ Έσπεν Μπαρθ Άιντε τη Δευτέρα. Σύμφωνα με δημοσίευμα της τουρκοκυπριακής εφημερίδας «Κίπρις», ο αξιωματούχος των ΗΕ απευθυνόμενος στους παρευρισκόμενους και από τις δύο κοινότητες τους έδωσε το μήνυμα να μην αφήσουν μόνους τους ηγέτες στην προσπάθεια που καταβάλλουν για την επίλυση του κυπριακού. Όπως αναφέρεται, στην πρώτη αυτή συνάντηση που είχε ο αξιωματούχος των ΗΕ με τα μέλη της Πρωτοβουλίας Αμμόχωστος αντάλλαξαν απόψεις και συζήτησαν το κυπριακό για μια ώρα περίπου. Στις δηλώσεις του ο Άιντε είπε πως οι συνομιλίες βρίσκονται σε καλό δρόμο, οι ηγέτες ε- μπιστεύονται ο ένας τον άλλο και δεν χάνονται στις λεπτομέρειες αλλά βλέπουν τη μεγάλη εικόνα. Εξέφρασε δε την ικανοποίησή του γιατί ήρθε σε επαφή με μια ομάδα της κοινωνίας των πολιτών, προσθέτοντας ότι η λύση του Κυπριακού θα είναι για όλους τους Κυπρίους, όχι για μένα. Της διαδικασίας ηγούνται οι ηγέτες και αυτό είναι πολύ σημαντικό γιατί επιλέχθηκε με δημοκρατικούς δρόμους να κινηθούν προς αυτή την προσπάθεια. Ωστόσο οι ηγέτες δεν πρέπει να αφεθούν μόνοι. Η πολιτική μπορεί να είναι χρήσιμη αλλά δεν πρέπει όλα να αφήνονται στους πολιτικούς. Αυτό το λέω με βάση και τη δική μου εμπειρία ως παλιός πολιτικός κατέληξε. Σε θέση μάχης για το μέλλον των ελληνοκυπριακών περιουσίων Εντονη αντίδραση από την τουρκική αντιπολίτευση, την τουρκοκυπριακή Δεξιά και τους έποικους, οι οποίοι δεν αποδέχονται επιστροφή τους Του ΝΊΚΟΥ ΣΤΈΛΓΙΑ Την ώρα που οι συνομιλίες στο Κυπριακό εισέρχονται σε μια κρίσιμη φάση, με τις δυο ηγεσίες και τον διεθνή παράγοντα να κάνουν λόγο για νέο μομέντουμ και δυναμική λύσης, στα κατεχόμενα και στην Τουρκία ξεκινά Η τουρκοκυπριακή Αριστερά και η ηγεσία της τ/κ κοινότητας αφήνουν να εννοηθεί ότι είναι έτοιμες να συζητήσουν την επιστροφή τμήματος των ελληνοκυπριακών περιουσιών υπό συγκεκριμένους όρους. Την συγκεκριμένη γραμμή υποστηρίζει και ο Κουντρέτ Όζερσαϊ. δημόσιος διάλογος για το μέλλον των ελληνοκυπριακών περιουσιών. Η τουρκική αντιπολίτευση, η τουρκοκυπριακή Δεξιά και οι έποικοι έχουν λάβει θέση μάχης για το μέλλον των ελληνοκυπριακών περιουσιών. Οι πρώτες πληροφορίες, οι οποίες φτάνουν στην «Κ», δείχνουν ότι η τουρκοκυπριακή Δεξιά και οι έποικοι, σε συνεργασία με την τουρκική αντιπολίτευση, βρίσκονται σε εγρήγορση σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις στις συνομιλίες. Το μέτωπο στα κατεχόμενα, το οποίο στρέφεται κατά της ομοσπονδιακής λύσης είναι έτοιμο να υψώσει την φωνή του για το μέλλον των ελληνοκυπριακών περιουσιών. Μέχρι στιγμής, η τουρκοκυπριακή Αριστερά και η ηγεσία της τ/κ κοινότητας αφήνουν να εννοηθεί ότι είναι έτοιμες να συζητήσουν την επιστροφή ενός τμήματος των ελληνοκυπριακών περιουσιών υπό συγκεκριμένους όρους. Την συγκεκριμένη γραμμή υποστηρίζει και ο Κουντρέτ Όζερσαϊ, ο οποίος ως υποψήφιος σημείωσε σημαντική επιτυχία στις πρόσφατες «προεδρικές ε- κλογές». Ο ίδιος τάσσεται υπέρ της επιστροφής περιορισμένης έκτασης γης στην ελληνοκυπριακή πλευρά με βασική προϋπόθεση την εξασφάλιση της οικονομικής βιωσιμότητας του τουρκοκυπριακού κρατιδίου (σ.σ. κράτους σύμφωνα με την επίσημη ρητορική της τ/κ πλευράς) μετά την λύση. Η σημασία της κοινωνικοοικονομικής βιωσιμότητας του τ/κ κρατιδίου είναι ένα σημείο, το οποίο βρίσκει εν μέρει σύμφωνο και τον νέο ηγέτη της τ/κ Αριστεράς, Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, ο οποίος τα τελευταία χρόνια δεν έχει πάψει να κάνει αναφορές στο Σχέδιο Ανάν και στις πρόνοιές του. Σε αντίθεση με τα όσα υποστηρίζουν οι κ. Όζερσαϊ και Ταλάτ, η τ/κ Δεξιά, οι έποικοι και η τουρκική αντιπολίτευση στην Άγκυρα δεν αποδέχονται την ιδέα της επιστροφής γης και περιουσιών στους ελληνοκύπριους ιδιοκτήτες τους. Πριν από λίγες ημέρες, ο αντιπολιτευόμενος Τούρκος αρθρογράφος Τουφάν Τουρέντς ζήτησε δια μέσου του διαδικτύου να ενημερωθεί από την τουρκική κυβέρνηση για την πορεία των διαπραγματεύσεων στο Κυπριακό. Σε μια στιγμή που οι συνομιλίες Οι έποικοι και η τουρκική αντιπολίτευση στην Άγκυρα δεν αποδέχονται την ιδέα της επιστροφής γης και περιουσιών στους ελληνοκύπριους ιδιοκτήτες τους. στο Κουρδικό έχουν καταρρεύσει, ο κ. Τουρέντς ζητά από τον Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγγίπ Ερντογάν και τον Πρωθυπουργό Αχμέτ Νταβούτογλου να ε- νημερώσουν το κοινοβούλιο για την πορεία των συνομιλιών στο Κυπριακό. «Για ποιο λόγο η Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας και ο τουρκικός λαός δεν ενημερώνονται για τις εξελίξεις στο Κυπριακό», αναρωτιέται ο κ. Τουρέντς. Πληροφορίες της «Κ» από την Ά- γκυρα αναφέρουν ότι τον προβληματισμό του κ. Τουρέντς συμμερίζονται και οι κύκλοι του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος και του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (ΚΕΔ). Μάλιστα, οι πληροφορίες της «Κ» από τους κόλπους της τοπικής οργάνωσης του ΚΕΔ στην Κωνσταντινούπολη δείχνουν ότι το Κίνημα των Γκρίζων Λύκων ετοιμάζεται να κατέβει στις ενδεχόμενες πρόωρες βουλευτικές εκλογές με το χαρακτηριστικό σύνθημα «όπως στο Ζήτημα της Νοτιοανατολικής Τουρκίας (σ.σ. Κουρδικό Ζήτημα) έτσι και σε άλλα εθνικά ζητήματα, όπως το Κυπριακό, το ΑΚΡ πραγματοποιεί επικίνδυνες παραχωρήσεις». Το εν λόγω σύνθημα βρίσκει σύμφωνους τους έποικους και την τ/κ Δεξιά. Οι έποικοι, πολλοί από τους οποίους ζουν εδώ και δεκαετίες στις ελληνοκυπριακές περιουσίες, προβληματίζονται για το μέλλον τους στην Κύπρο μετά από την ενδεχόμενη λύση του κυπριακού προβλήματος. «Κατανοείτε ότι σε περίπτωση λύσης η ΤΔΒΚ θα χάσει περίπου τα των ε- δαφών της;», αναρωτιέται ο δημοσιογράφος Ιμπραχίμ Νταβράν, ο οποίος δεν κρύβει τον προβληματισμό του σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις στις συνομιλίες. Συμμεριζόμενος την ανησυχία του κ. Νταβράν, ο Τουρκοκύπριος καθηγητής και πρώην σύμβουλος του τέως ηγέτη της τουρκοκυπριακής κοινότητας, Ατά Ατούν, επισημαίνει ότι στο περιουσιακό ζήτημα υπάρχει μια και μοναδική λύση: Ανταλλαγή ελληνοκυπριακών-τουρκοκυπριακών περιουσιών και αποζημιώσεις. Εν ολίγοις ο κ. Ατούν δεν επιθυμεί να δει την «ΤΔΒΚ» να επιστρέφει μεγάλες εκτάσεις γης στην ε/κ κοινότητα. Ο κ. Ατούν, ο οποίος αναπτύσσει τις απόψεις του σε σειρά νέων άρθρων γνώμης, το τελευταίο διάστημα ηγείται μιας προσπάθειας της τ/κ Δεξιάς για την ανασυγκρότηση των δυνάμεών της και την επιβολή των απόψεών της στις συνομιλίες. Πρόσφατα, ο κ. Ατούν και οι σύντροφοί του παρέδωσαν ψήφισμα στην Κυπριακή Εκκλησία και στον ΟΗΕ στο οποίο αναπτύσσονται τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων. Στα κατεχόμενα το συγκεκριμένο βήμα εκλαμβάνεται ως το σημείο εκκίνησης για ένα νέο κίνημα-μέτωπο του «όχι», το οποίο θα στρέφεται κατά της προοπτικής επιστροφής γης και περιουσιών στους Ελληνοκύπριους ι- διοκτήτες τους σε περίπτωση λύσης του Κυπριακού. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι πριν από λίγες ημέρες, στα πλαίσια της νέας εκστρατείας του «όχι», επιστρατεύοντας την στρατηγική του εκφοβισμού, ένα κορυφαίο στέλεχος της τ/κ Δεξιάς, ο Μουσταφά Αραμπατζίογλου, ζήτησε χαρακτηριστικά από την κοινότητά του να προετοιμαστεί για μια νέα «εμφύλια σύρραξη» σε περίπτωση που ε- πιστραφούν τα ποσοστά περιουσιών, τα οποία συζητούνται στις συνομιλίες.

7 07-OIK_POLITIKI_KATHI 04/08/15 22:06 Page 7 Τετάρτη 5 Αυγούστου 2015 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 7 Με προκλήσεις η επόμενη μέρα για την Aristo Η αποκατάσταση του ονόματός της αλλά και ο τρόπος αναδιάρθρωσης του δανεισμού των 260 εκατ. ευρώ οι βασικότερες προκλήσεις Του ΑΝΤΩΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Η κινεζική αγορά είναι αυτή που κράτησε την εταιρεία κατά το πρώτο εξάμηνο του 2015 αφού από αυτή προήλθε το 77% των πωλήσεων. Λαβωμένη μεν, αλλά απαλλαγμένη από ένα μεγάλο βαρίδι βρίσκει την Aristo Developers η πρόσφατη απόφαση του Μόνιμου Κακουργιοδικείου σε σχέση με την υπόθεση διαχωρισμού οικοπέδων στην περιοχή Σκαλί. Η εταιρεία, που δέχθηκε ισχυρό πλήγμα από τη δημοσιότητα που έλαβε η υπόθεση, καλείται πλέον να επανέλθει και να ε- πικεντρωθεί στις πωλήσεις ακινήτων αφού σε επιχειρησιακό επίπεδο, οι εκκρεμότητες είναι σημαντικές. H απόφαση, πάντως, αναμένεται να ενδυναμώσει την εταιρική εικόνα της ε- ταιρείας και να συμβάλει, κατ επέκταση, στις προσπάθειες για αύξηση των πωλήσεων και σε άλλες προωθητικές δραστηριότητες. Υπενθυμίζεται πως στην υπόθεση, οι κατηγορούμενοι, ανάμεσά τους ο Θεόδωρος Αριστοδήμου και η σύζυγός του Ρούλα, αντιμετώπιζαν 31 κατηγορίες, οι οποίες τους καταλόγιζαν αδικήματα πλαστογραφίας, κυκλοφορίας πλαστού εγγράφου, εξασφάλιση εγγραφής με ψευδείς παραστάσεις και αδίκημα νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Η εταιρεία πλέον τρέχει να καλύψει το χαμένο έδαφος, παρά το γεγονός πως οι πωλήσεις της δεν ήταν τραγικές τους μήνες που πέρασε. Αλλαγή στρατηγικής από την ομάδα πωλήσεων και οργάνωση μέσω δημιουργίας απευθείας σύνδεσης με την κινεζική αγορά είναι μερικές από τις κινήσεις που έχουν ήδη προωθηθεί. Άλλωστε, η κινεζική αγορά είναι αυτή που κράτησε την ε- ταιρεία κατά το πρώτο εξάμηνο του Το 77% συνολικών πωλήσεων 22,6εκ. ευρώ προήλθε από Κινέζους αγοραστές σε αντίθεση με ποσοστό 37,7% πέρσι. Στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Dolphin Capital Investors, η οποία ελέγχει το 49,8% Eνα μέτωπο έκλεισε, πολλά έμειναν ανοικτά για τον Θεόδωρο Αριστοδήμου. της εταιρείας, δείχνουν και το μεγάλο πλήγμα που δέχθηκε η κυπριακή κτηματαγορά από την κρίση στη Ρωσία. Ενώ το πρώτο εξάμηνο του 2014 το 56,4% των αγοραστών της Aristo ήταν Ρώσοι, για το πρώτο εξάμηνο του 2015 το ποσοστό των Ρώσων αγοραστών ήταν μηδενικό. Η Dolphin θεωρεί πως οι προαναφερόμενες προσπάθειες της εταιρείας άρχισαν να αποδίδουν αφού οι πωλήσεις των 22,6εκ. ευρώ σε σπίτια και οικόπεδα είναι κατά 71% υψηλότερες από την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Παρόλο που ο αριθμός των μονάδων που πωλήθηκαν είναι σχεδόν ο ίδιος, 43 φέτος και 41 πέρσι, εντούτοις η dolphin αποδίδει τη διαφορά στο ποσό στην επικέντρωση της ε- ταιρείας να πωλεί ακίνητα σε συνδυασμό με τα κίνητρα που δίδονται από την Κυπριακή Δημοκρατία για α- Αποτελέσματα πωλήσεων εταιρείας ΠΟΣO ΑΡΙΘΜOΣ AKINHΤΩΝ Προέλευση αγοραστών πόκτηση άδειας παραμονής και διαβατηρίου. Αναμένοντας το Nick Κλειδί για το μέλλον της εταιρείας, θεωρείται η προσπάθεια που γίνεται για αναδιάρθρωση του δανεισμού της και κυρίως σε σχέση με το χρέος των 260εκ. ευρώ στην Τράπεζα Κύπρου. Τόσο η ολοκλήρωση της δίκης όσο και οι αλλαγές στη Μονάδα αναδιάρθρωσης Εξάμηνο Εξάμηνο Ποσοστιαία διαφορά 13,2 εκατ Κίνα Κύπρος Από άλλες χώρες Ρωσία Κεντρική και Β. Ευρώπη 22,6 εκατ. Εξάμηνο 2014 Εξάμηνο ,7% 77% 56,4% 71 % 5 % 5,9% 17,6 4% 5,4 της Τράπεζας Κύπρου με την αποχώρηση του Euan Hamilton και την α- ντικατάστασή του από το Nick Smith, καθυστέρησαν την όλη διαδικασία. Η όλη διαδικασία φαίνεται να επαναρχίζει και η Dolphin προσδοκά ότι θα ολοκληρωθεί εντός του τρίτου τριμήνου του Πάντως, η πρόσφατη απόφαση της Dolphin να θέσει τη συμμετοχή της στην κυπριακή εταιρεία προς πώληση, θα μπορούσε να συνδεθεί με τις προσπάθειες αναδιάρθρωσης που γίνονται. Η Aristo περιλαμβάνεται στα μη βασικά περιουσιακά στοιχεία της Dolphin που έκρινε πως τέτοιου είδους επενδύσεις δεν αποτελούν πλέον μέρος του πυρήνα των μελλοντικών πλάνων του Ομίλου και πως θα ήταν προς το συμφέρον των μετόχων η αποδέσμευσή τους. Προς το σκοπό αυτό, εξετάζονται δύο ενδεχόμενα, είτε η άμεση πώληση ολόκληρης της συμμετοχής, είτε η τοποθέτηση των μετοχών της Aristo σε χρηματιστήριο. Το Venus To πλέον μεγαλεπήβολο έργο της εταιρείας, το Venus Rock, μετά την κατάρρευση της συμφωνίας με την κινεζική China Investment, βρίσκεται εδώ και μερικούς μήνες υπό την καθοδήγηση της Citigroup η οποία προσπαθεί να εντοπίσει επενδυτές. Πάντως, μέχρι στιγμής το ενδιαφέρον από επενδυτές περιορίζεται στη δημιουργία κοινοπραξίας ή παρόμοιας φύσεως συνεργασίας με την κυπριακή εταιρεία όσον αφορά την ανάπτυξη του έργου και όχι εξαγορά του. Το άλλο Κακουργιοδικείο Η Aristo μπορεί να ξεμπέρδεψε με τη δικαιοσύνη, αλλά το ίδιο δεν ισχύει για τον ιδρυτή της Θεόδωρο Αριστοδήμου, ο οποίος μαζί με ακόμα τέσσερα πρώην ανώτερα στελέχη της Τράπεζας Κύπρου, βρίσκεται ενώπιον ενός άλλου Κακουργιοδικείου που συνεδριάζει στη Λευκωσία. Οι κατηγορούμενοι, στη βάση σχετικής απόφασης της Κεφαλαιαγοράς, αντιμετωπίζουν κατηγορίες συνωμοσίας για καταδολίευση και χειραγώγηση της αγοράς. Αγωγές Μετά την έκδοση της απόφασης σε σχέση με τα οικόπεδα στο Σκαλί, το ενδεχόμενο καταχώρησης αγωγών από πλευράς των αθωωθέντων είναι ανοικτό. Άλλωστε, το ζεύγος Αριστοδήμου καταχώρησε σχετική αγωγή από τον περασμένο Ιανουάριο ζητώντας αποζημιώσεις μέχρι και 10εκ. ευρώ από τη Δημοκρατία λόγω συκοφαντικών διαρροών στα Μέσα Ενημέρωσης σε σχέση με την υπόθεση. Σύμφωνα με τα τότε λεχθέντα του κ. Αριστοδήμου, ό,τι έ- κτισαν επί τριάντα χρόνια γκρεμίστηκε ενώ ξεκαθάρισε πως οποιοδήποτε ποσό επιδικαστεί θα δοθεί σε φιλανθρωπίες. ΑΝΑΛΥΣΗ Tου HUGO DIXON / REUTERS BREAKINVIEWS Οι δυνάμεις της αγοράς είναι πιο αποτελεσματικές Αν γνωρίζουν οι επεν δυ τές ότι τα κράτη-μέ λη της Ευρωζώνης μπο ρεί να χρεοκοπή σουν, τότε θα τα δανείζουν πιο προσεκτικά. Η ελληνική κρίση έδωσε νέα ζωή σε μια επιφανειακή διαμάχη: ότι η Ευρωζώνη δεν λειτουργεί επειδή η νομισματική της ένωση δεν έχει συμπληρωθεί από μια δημοσιονομική και πολιτική ένωση. Ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ ζήτησε τον σχηματισμό κυβέρνησης της Ευρωζώνης με δικό της προϋπολογισμό, η οποία θα είναι υπόλογη στους λαούς της μέσω ενός νέου Κοινοβουλίου της Ευρωζώνης. Ο κ. Πιερ Κάρλο Πάντοαν, υπουργός Οικονομικών της Ιταλίας, υ- ποστήριξε την ιδέα ζητώντας κι ένα πρόγραμμα κατά της ανεργίας. Οι πέντε πρόεδροι της Ευρωπαϊκής Ενωσης (Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και Eurogroup) υποστηρίζουν χλιαρά αυτές τις ιδέες. Ε- πίσης ζητούν τη δημιουργία ενός υπουργείου Οικονομικών για την Ευρωζώνη και ενός «κοινού ταμείου μακροοικονομικής σταθερότητας» που θα συνδράμει χώρες που περνούν οικονομικά σοκ. Οι πέντε πρόεδροι υποστηρίζουν, όμως, ότι πρώτα θα πρέπει να υπάρξει σύγκλιση των 19 κρατών-μελών όσον αφορά τις βέλτιστες πρακτικές για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας. Στη συνέχεια, θέλουν οι νέοι κανόνες να καταστούν νομικά δεσμευτικοί, κάτι που θα χρειαστεί την ομόφωνη έγκριση πιθανότατα όλων των κρατών-μελών της Ε.Ε. Οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης διαφωνούν επί των λεπτομερειών. Για παράδειγμα, η Γερμανία θεωρεί ότι αυτό που είναι επιτακτικό είναι η δημοσιονομική πειθαρχία, αλλά ήδη ισχύουν τόσο πολλοί κανόνες που θεωρητικά είναι τόσο περιοριστικοί ώστε πρακτικά συχνά να παραβιάζονται. Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε επιθυμεί να αφαιρέσει από την Κομισιόν την εξουσία να επιτηρεί την εκτέλεση των προϋπολογισμών, θεωρώντας την υπερβολικά πολιτικοποιημένη και επιεική. Αντιθέτως, ορισμένες άλλες κυβερνήσεις θεωρούν ότι τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης έχουν ήδη εφαρμόσει υπερβολική λιτότητα. Ας υποθέσουμε ότι οι κυβερνήσεις συμφωνούν σε όσα επιθυμούν. Δεδομένης της μεγάλης ανόδου του ευρωσκεπτικισμού, είναι μικρές οι πιθανότητες ότι θα έπειθαν τον λαό να τα υποστηρίξει. Σημαίνει αυτό ότι είναι καταδικασμένη η Ευρωζώνη; Αν 19 κράτη-μέλη μοιράζονται το ίδιο νόμισμα και έχουν απολέσει τη δυνατότητα να υποτιμούν όταν συναντούν προβλήματα, τότε ίσως αυτό να σημαίνει πως χρειάζονται έναν κοινό προϋπολογισμό που να απαλύνει το χτύπημα και κοινή κυβέρνηση και Κοινοβούλιο που να νομιμοποιούν τις πράξεις τους. Οχι τόσο γρήγορα. Δύο είναι τα αίτια της κρίσης των τελευταίων ετών: έλλειψη ανταγωνιστικότητας και υπερβολικός κρατικός δανεισμός. Υπάρχουν καλύτεροι τρόποι για να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα ανταγωνιστικότητας από την υπογραφή συνθηκών και είναι ήδη σαφές πως οι συνθήκες που απαιτούν δημοσιονομική ακεραιότητα έχουν αποδειχτεί άχρηστες. Για να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα η Ευρωζώνη πρέπει να απελευθερώσει τις αγορές, κάτι που επίσης θα επιτρέψει την ταχύτερη προσαρμογή των οικονομιών σε οικονομικά σοκ, χωρίς να χρειάζεται εκατομμύρια άνθρωποι να μένουν άνεργοι. Οι πέντε πρόεδροι το αναγνωρίζουν. Απαιτείται ανάληψη δράσης σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, ώστε να ολοκληρωθεί η κοινή αγορά και στον τομέα των υπηρεσιών, στο Ι- ντερνετ και στην ενέργεια. Η δημιουργία της αποκαλούμενης κεφαλαιακής ένωσης θα απάλυνε το χτύπημα όταν μια εθνική οικονομία περνάει περίοδο ύφεσης, μοιράζοντας το βάρος σε ολόκληρη την Ευρώπη. Οι πέντε πρόεδροι ζητούν να γίνουν πιο αποδοτικές οι εθνικές αγορές εργασίας και προϊόντων. Τέλος, υπάρχει και το δημόσιο χρέος. Είναι δελεαστικό να σκεφτεί κανείς ότι πρέπει να υπάρξουν κανόνες, που να σταματούν τις χώρες από το να δανείζονται υπερβολικά. Και εδώ τη λύση παρέχουν οι δυνάμεις της αγοράς. Το κλειδί είναι να επιτρέπεται στις υπερχρεωμένες χώρες να χρεοκοπούν. Η αποτροπή της χρεοκοπίας αποτελεί το προπατορικό αμάρτημα της ελληνικής κρίσης. Αν γνωρίζουν οι επενδυτές ότι θα χρεοκοπήσουν τα κράτη, θα είναι πιο προσεκτικοί όταν τα δανείζουν και η πειθαρχία των αγορών θα α- ντικαταστήσει την πειθαρχία των γραφειοκρατών.

8 08-OIK_SYNENTEYJI_KATHI 04/08/15 23:00 Page 9 8 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Τετάρτη 5 Αυγούστου 2015 ΕΤΥΚ: Σε τροχιά σύγκρουσης με Ελληνική- Συνεργατισμό Tα αδιαφανή μπόνους μπορεί να τα ξαναβρούμε μπροστά μας, λέει ο Χρίστος Παναγίδης Του ΑΝΤΩΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Σε τροχιά ανοικτής σύγκρουσης με Ελληνική Τράπεζα και Συνεργατισμό βρίσκεται η ΕΤΥΚ αφού οι διαφωνίες μεταξύ των δύο πλευρών δεν φαίνεται να γεφυρώνονται, σύμφωνα με τον Γενικό Γραμματέα της Οργάνωσης Χρίστο Παναγίδη. Όπως αναφέρει, η Διοίκηση της Ελληνικής Τράπεζας φαίνεται να ο- δηγεί εκ νέου τα πράγματα σε αδιέξοδο, αφού υπαναχώρησε σε ζητήματα που είχαν συμφωνηθεί και επιχειρεί εκ νέου την καταστρατήγηση των υφιστάμενων συμφωνιών αλλά και των εργασιακών θεσμών. Όσον αφορά τον Συνεργατισμό, μιλά για σύγκρουση Θεσμών, αφού μία Διοίκηση που έχει Παρατηρούμε ότι στοιχεία όπως η διαφάνεια και η χρηστή διοίκηση απουσιάζουν ακόμα από τις τράπεζες. διοριστεί από την κυβέρνηση επιδεικνύει μια πρωτόγνωρη και προκλητική στάση έναντι των εργασιακών θεσμών και των αποφάσεων του Υπουργείου Εργασίας. Παράλληλα, χαρακτηρίζει ως επωφελή και για τις δύο πλευρές την πρόσφατη συμφωνία με την Τράπεζα Κύπρου και καλεί και τις υπόλοιπες να την υιοθετήσουν το συντομότερο δυνατό. Στα πλαίσια αυτής της συμφωνίας φαίνεται να εντάσσεται και η συμφωνία με τον εργοδοτικό Σύνδεσμο Τραπεζών. -Το τελευταίο διάστημα η ΕΤΥΚ ά- νοιξε αρκετά εργασιακά μέτωπα. Πρόκειται για μία προσπάθεια να υπενθυμίσετε τη δύναμη σας στα τραπεζικά δρώμενα του τόπου; -Ουδέποτε η ΕΤΥΚ επέλεξε η ίδια να «ανοίξει μέτωπα», όπως τα χαρακτηρίζετε. Οι όποιοι κατά καιρούς χειρισμοί και αντιδράσεις της ΕΤΥΚ, εκδηλώνονται μόνο εκεί όπου υπάρχουν παραβιάσεις ή και προκλητικές συμπεριφορές από Διοικήσεις Τραπεζών. Αυτό που χαρακτηρίζει διαχρονικά την ΕΤΥΚ είναι η ευθύτητα, το θάρρος της γνώμης της αλλά και η αποφασιστικότητά της να προστατεύει αποτελεσματικά τα μέλη της, καθώς και τους εργασιακούς θεσμούς, οι οποίοι σήμερα αμφισβητούνται από πολλούς, ανάμεσά τους δυστυχώς και αυτοί που θα έπρεπε να λειτουργούν ως οι θεματοφύλακές τους. -Πρόσφατα καταλήξατε σε μία νέα συμφωνία με την Τράπεζα Κύπρου και φαίνεται πως στα ίδια πλαίσια θα είναι και η συμφωνία με τον Κυπριακό Εργοδοτικό Σύνδεσμο Τραπεζών. Θεωρείτε πως πρόκειται για μία καλή βάση για ανανέωση των συμβάσεων και με τις υπόλοιπες τράπεζες; -Η αρχή έγινε με την Τράπεζα Κύπρου με την οποία είχαμε καταλήξει σε μια ισοζυγισμένη συμφωνία που ρυθμίζει με ικανοποιητικό τρόπο, α- νάμεσα σε άλλα, ζητήματα όπως το ωράριο και τα επιτόκια των συμβατικών δανείων, ζητήματα για τα οποία βρίσκονταν ακόμα σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις και με τις υπόλοιπες Τράπεζες. Αναμφίβολα η όσο το δυνατόν συντομότερη υιοθέτηση της ίδιας συμφωνίας και από τις υπόλοιπες Τράπεζες θα ήταν προς όφελός τους, για αυτό και πρόσφατα έχουμε καταλήξει στην ίδια συμφωνία με τον ΚΕΣΤ. -Τύχατε περαιτέρω ενημέρωσης α- ναφορικά με τις πρόσφατες αυξήσεις που δόθηκαν σε μερίδα του προσωπικού της Τράπεζας Κύπρου; -Το ζητούμενο σε τέτοιες περιπτώσεις δεν είναι να έχεις μια εκ των υ- στέρων ενημέρωση. Σημασία έχει το γεγονός ότι, δυστυχώς, η Τράπεζα δεν υιοθέτησε τις θέσεις που είχαμε συμφωνήσει για να χρησιμοποιηθούν α- ξιοκρατικά, μετρήσιμα και διαφανή κριτήρια, για διασφάλιση της ισονομίας και για τήρηση πλήρους διαφάνειας Ισοζυγισμένη η συμφωνία με Τράπεζα Κύπρου και θα πρέπει να υιοθετηθεί και από τις υπόλοιπες τράπεζες λέει ο Γενικός Γραμματέας της Οργάνωσης Χρίστος Παναγίδης. Στα ίδια πλαίσια φαίνεται να κινείται και η συμφωνία που επιδιώκεται να επιτευχθεί με τον Κυπριακό Εργοδοτικό Σύνδεσμο Τραπεζών. καθ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας παραχώρησης των αυξήσεων. Οι θέσεις μας αυτές δυστυχώς δεν έχουν υιοθετηθεί και ακριβώς η έλλειψη των πιο πάνω στοιχείων έχει δημιουργήσει τις αντιδράσεις ανάμεσα στους συναδέλφους. Εκείνο που η Τράπεζα Κύπρου και κάθε άλλη τράπεζα πρέπει να αποφεύγει, είναι η επανάληψη λαθών του παρελθόντος, λάθη που είχαν άμεση σχέση με την αδιαφάνεια και τον μυστικισμό που χαρακτήριζε τις αποφάσεις τους και οι οποίες οδήγησαν εκεί που οδήγησαν το τραπεζικό σύστημα. -Μετά την αναταραχή με την Ελληνική Τράπεζα είχαν απομείνει προς συζήτηση τρία θέματα ανοικτά: Δάνεια προσωπικού, Ωράριο Εργασίας και Σύστημα Αξιολόγησης του προσωπικού. Υπήρξε έκτοτε κάποια εξέλιξη; -Τα θέματα τα οποία αναφέρετε α- ποτελούν ουσιαστικά τις εκκρεμότητες από την τελευταία συλλογική σύμβαση για τα έτη , για τις οποίες συνεχίζονται οι συζητήσεις προκειμένου να συμφωνηθούν και αυτά. Μετά και την επίτευξη συμφωνίας για τα θέματα αυτά με την Τράπεζα Κύπρου, είναι γνωστές οι τελικές μας θέσεις, συνεπώς εάν η Τράπεζα επιθυμεί την ρύθμιση των εκκρεμοτήτων αυτών το συντομότερο δυνατόν, αυτό είναι πλέον πολύ εύκολο. Αυτό που είναι πολύ σημαντικό είναι το γεγονός ότι μέχρις ότου επιτευχθεί για το οποιοδήποτε θέμα μια νέα συμφωνία, θα πρέπει οι δύο πλευρές να σέβονται και να εφαρμόζουν όλα όσα προβλέπουν οι υφιστάμενες συμφωνίες, όπως συμβαίνει και με τις νομοθεσίες. Όσο σημαντικό και δίκαιο μπορεί να θεωρείται ένα νομοσχέδιο, εάν δεν ψηφιστεί σε νόμο κανένας δεν δικαιούται μονομερώς να το εφαρμόσει και μέχρι τότε όλοι πρέπει να συνεχίζουν να τηρούν όσα προνοούν οι υφιστάμενες νομοθεσίες. Δυστυχώς, την καλή θέληση που επέδειξε η Οργάνωσή μας με την άρση των μέτρων που είχαν ληφθεί λίγους μήνες πριν, φαίνεται ότι η Διοίκηση της Ελληνικής Τράπεζας δεν την έχει εκτιμήσει και φαίνεται να οδηγεί εκ νέου τα πράγματα σε αδιέξοδα, αφού υπαναχώρησε σε ζητήματα που είχαν συμφωνηθεί και επιχειρεί εκ νέου την καταστρατήγηση των υφιστάμενων συμφωνιών αλλά και των εργασιακών θεσμών. -Πρόσφατα καταφερθήκατε πολύ έντονα κατά της ηγεσίας της Κεντρικής Συνεργατικής Τράπεζας κάνοντας αναφορά ακόμα και σε προσωπικά συμφέροντα. Τι εννοούσατε; -Η Διοίκηση της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας, μιας τράπεζας που έχει ανακεφαλαιοποιηθεί στις πλάτες του φορολογούμενου πολίτη και η ο- ποία Διοίκηση έχει διοριστεί από την κυβέρνηση (θεσμός), επιδεικνύει μια πρωτόγνωρη, προκλητική στάση έ- ναντι των υφιστάμενων συμφωνιών και προπαντός έναντι των εργασιακών θεσμών και των αποφάσεων του Υ- πουργείου Εργασίας (θεσμός). Ακόμα μια φορά σε αυτό τον τόπο είμαστε θεατές ενός θεάτρου του παραλόγου όπου ο ένας θεσμός απαξιώνει και υ- ποσκάπτει τον άλλο θεσμό. Από την άλλη, μας προβληματίζουν κι άλλα γεγονότα τα οποία θα έπρεπε κανονικά να εντοπίζονται και να προβληματίζουν κόμματα και οργανώσεις και γενικά όλη την κοινωνία. Για παράδειγμα, στο παρελθόν, όταν είχε κρατικοποιηθεί μια άλλη Τράπεζα είχε τεθεί ο περιορισμός για μέγιστο μισθό του επικεφαλής, στο ύψος του μισθού Γενικού Διευθυντή Υπουργείου. Αυτό όμως δεν εφαρμόσθηκε στην περίπτωση της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας. Από την άλλη, ο τρόπος φυγής του κ. Μ. Κληρίδη, το κατά πόσον έχει λάβει ή όχι αποζημίωση, η διαδικασία και ο τρόπος διορισμού του πρώην Προέδρου του Διοικητικού Συμβουλίου της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας, κ. Ν. Χατζηγιάννη, στη θέση του Γενικού Διευθυντή, δημιουργούν πολλά ερωτηματικά που έπρεπε να απασχολήσουν τη Βουλή και την κοινωνία. Επίσης πραγματοποιήθηκαν υπερβολικές προσλήψεις που στην εξέλιξη θα αποκαλυφθεί ότι δεν ήταν σωστές / χρήσιμες. Όλα τα πιο πάνω αποτελούν ακόμα μια απόδειξη των αδιαφανών διαδικασιών που επικρατούν και οι ο- ποίες εύλογα προκαλούν σωρεία ερωτηματικών στον κάθε σοβαρά σκεπτόμενο πολίτη, ο οποίος πλήρωσε και πληρώνει παρόμοια λάθη του παρελθόντος, τα οποία αντί να μας παραδειγματίσουν προς αποφυγή, επαναλαμβάνονται χωρίς να υπάρχει κανένας έλεγχος, ούτε καν κριτική. Να αποφευχθούν νοοτροπίες και λάθη του παρελθόντος ΚΥΠΕ Διαφάνεια και χρηστή διοίκηση ζητούν οι εργαζόμενοι στις τράπεζες. -Πώς αντικρίζετε το νέο τραπεζικό σύστημα που διαμορφώνεται με δύο μεγάλες τράπεζες να διοικούνται από ξένους και μία άλλη να είναι κρατική; -Οι σημερινές εξελίξεις είχαν σχετικά προβλεφθεί από την ηγεσία της οργάνωσής μας εδώ και χρόνια και παρόλες τις δημόσιες προειδοποιήσεις της προς όλους τους αρμοδίους, η καταστροφική πορεία δυστυχώς δεν ανατράπηκε. Οι αδιαφανείς διαδικασίες, ο μυστικισμός στις αποφάσεις και ο αλαζονικός τρόπος διοίκησης των Τραπεζών, ο ελλιπής έλεγχος από τον επόπτη (Κεντρική Τράπεζα) δημιούργησαν τεράστια προβλήματα στις Τράπεζες και γενικά στην οικονομία. Η ανάγκη νέων κεφαλαίων και η α- δυναμία εξεύρεσής τους από το εσωτερικό, είχαν ως αποτέλεσμα, στις δύο μεγάλες Τράπεζες, να εξευρεθούν από ξένους επενδυτές (η Τράπεζα Κύπρου φυσικά ανακεφαλαιοποιήθηκε αρχικά μέσα από το «περίφημο» κούρεμα), ενώ ο Συνεργατισμός πήρε κρατική στήριξη. Το ζητούμενο σήμερα είναι να αποφευχθούν οι νοοτροπίες και τα λάθη του παρελθόντος και στο εξής να δούμε ε- Ο θεσμός των μπόνους αποτέλεσε μια σημαντική αιτία για τα σημερινά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι τράπεζες πιτέλους να εδραιώνεται στις τράπεζες η διαφάνεια και η χρηστή διοίκηση, στοιχεία τα οποία δυστυχώς εντοπίζουμε ότι απουσιάζουν ακόμα από τις τράπεζές μας. -Διαχρονικά η ΕΤΥΚ έκανε αναφορά στον τρόπο που δίδονταν τα μπόνους στις τράπεζες και κυρίως στις μεγάλες. Πιστεύετε πως είναι κάτι το οποίο πλέον έχει παρέλθει ή θα το βρούμε ξανά μπροστά μας; -Από το 2009, η ΕΤΥΚ δημόσια επέκρινε τις τότε διοικήσεις και άσκησε κριτική διότι τα μπόνους δεν δόθηκαν με διαφάνεια και αξιοκρατικά και εκ των υ- στέρων αποκαλύφθηκαν τα υπερβολικά ποσά που έπαιρναν κάποιοι επιλεκτικά. Δυστυχώς, ο θεσμός των μπόνους α- ποτέλεσε μια σημαντική αιτία για τα σημερινά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι τράπεζες καθώς οι Διοικήσεις, προκειμένου να επωφελούνται τα υπερβολικά μπόνους, επέλεγαν το εύκολο κέρδος και αναλάμβαναν υπερβολικά ρίσκα (π.χ. ο- μόλογα) και συχνά παρουσίαζαν εικονικές καταστάσεις. Βασικότερο στοιχείο του προβλήματος αυτού ήταν η έλλειψη διαφάνειας που διέκρινε τις ενέργειες και τις αποφάσεις των Διοικήσεων, στοιχεία τα οποία υ- πάρχουν ακόμα σε κάποιες Διοικήσεις Τραπεζών, γι αυτό και είναι πολύ πιθανόν το φαινόμενο αυτό των μπόνους να το ξαναβρούμε μπροστά μας είτε με την ίδια μορφή είτε μεταλλαγμένο. - Ζητάτε επιτακτικά από τις διοικήσεις των τραπεζών να εγκύψουν στο θέμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Έχετε εισηγήσεις προς αυτήν την κατεύθυνση; -Η ΕΤΥΚ, ως συνδικαλιστική οργάνωση, δεν μπορεί να υποδείξει τους τρόπους με τους οποίους εσωτερικά η κάθε Τράπεζα θα αντιμετωπίσει τα όποια επιχειρησιακά ζητήματα. Αυτό που λέμε είναι ότι πράγματι το σοβαρότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι Τράπεζες είναι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, και δεν είναι υπερβολή το γεγονός ότι από την αποτελεσματική διαχείρισή τους ε- ξαρτάται η επιβίωσή τους. Πάντοτε όμως πρέπει να προτάσσουν το συμφέρον της Τράπεζας και του τόπου. -Δεν θεωρείτε πως είναι αναχρονιστικό τα νέα στελέχη των τραπεζών να παρακάθονται σε συνέντευξη και να α- ναμένουν το πράσινο φως της ΕΤΥΚ; -Δεν ισχύει αυτό που ισχυρίζεστε. Οι τράπεζες είναι ελεύθερες να κάνουν τις προσλήψεις τους μέσα από συγκεκριμένες διαδικασίες. Με συμφωνία μεταξύ μας έχει συμφωνηθεί ότι εκεί που υπάρχει υφιστάμενο προσωπικό δεν μπορεί η Τράπεζα να το αγνοεί και να προσλαμβάνει απ έξω. Άρα η διαφορά δημιουργείται ουσιαστικά μόνο όταν υπάρχει διαφωνία αν υπάρχει ή όχι ικανό άτομο στο υφιστάμενο προσωπικό.

9 09-OIK_POLITIKI_KATHI 04/08/15 23:01 Page 9 Τετάρτη 5 Αυγούστου 2015 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 9 Το «ήλιος και θάλασσα» δεν είναι αρκετό για την Κύπρο Σκληρό το παιχνίδι του ανταγωνισμού με τα ελληνικά νησιά για προσέλκυση τουριστών Της EΜΙΛΥΣ ΜΙΝΤH Πολύ μεγάλο στοίχημα αποτελεί για την Κύπρο η ενίσχυση και η βελτίωση του τουριστικού της προϊόντος, προκειμένου να καταφέρει να προσελκύσει μεγαλύτερο ρεύμα περιηγητών προς τη χώρα μας. Όπως αναφέρουν κατά καιρούς οι αρμόδιοι τουριστικοί φορείς, υπάρχει δυνατότητα για προσέλευση τριών εκατομμυρίων τουριστών στη χώρα, ενώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι πρόκειται για μια πτυχή που απασχολεί έντονα όλους τους εμπλεκομένους οι οποίοι θέτουν έντονα στο τραπέζι το θέμα rebranding του κυπριακού τουρισμού, παρατηρώντας και τις επιδόσεις που καταγράφουν άλλοι προορισμοί, όπως για παράδειγμα τα ελληνικά νησιά που σε ορισμένες περιπτώσεις προσελκύουν μεγαλύτερο τουριστικό ρεύμα. Αρκετοί μάλιστα εκτιμούν ότι το «ήλιος και θάλασσα» δεν είναι πλέον αρκετό και θέτουν έντονα στο τραπέζι ότι το προϊόν θα πρέπει να εμπλουτιστεί προκειμένου να μπορούμε να προσελκύσουμε τουρίστες και από νέες αγορές, πέραν των παραδοσιακών, όπως η Αγγλία και η Ρωσία. Μάλιστα η δημιουργία καζίνου και οι μαρίνες εκτιμάται ότι θα συμβάλουν προς την κατεύθυνση αυτή, ενώ γίνονται και αρκετά διαβήματα και δράσεις από τους φορείς (ΚΟΤ-ξενοδόχοι) για ανάπτυξη και εμπλουτισμό και άλλων δράσεων, όπως ο αθλητικός τουρισμός, ο συνεδριακός τουρισμός και άλλες μορφές που θα μπορούσαν να α- ξιοποιηθούν προς όφελος του τόπου. Ακόμα και το θέμα της γαστρονομίας, της παράδοσης και της κουλτούρας, παρά τις προσπάθειες που καταβάλλονται θα πρέπει να αξιοποιηθούν προς όφελος της βιομηχανίας. Βεβαίως, οι προβληματισμοί στρέφονται σε πολλές κατευθύνσεις που σχετίζονται και με τα συγκριτικά μεγέθη άλλων προορισμών, όπως είναι για παράδειγμα κάποιες περιοχές της Ελλάδας. Η Κρήτη αποτελεί ένα από τα νησιά που προσελκύει την προσοχή των αρμοδίων αφού τα τελευταία χρόνια απολάμβανε ένα μεγάλο αριθμό τουριστώνμεγαλύτερο σε ορισμένες περιπτώσεις από την Κύπρο. Θα πρέπει όμως να σημειωθεί ότι για τη φετινή χρονιά, ένεκα και των πολιτικών προβλημάτων στην Ελλάδα, η Κρήτη μέχρι το πρώτο εξάμηνο του 2015 παρουσιάζει πτώση στις αφίξεις τουριστών κατά 2,8%, ενώ σε αντίθεση η Κύπρος παρουσιάζει αύξηση στις α- φίξεις κοντά στο 5%. Θα πρέπει να σημειωθεί ακόμα ότι Κύπρος και Ελλάδα σε ό,τι αφορά το θέμα ανταγωνιστικότητα βρίσκονται στην 31η θέση και στην 36η θέση αντίστοιχα, συγκριτικά με 141 χώρες, σύμφωνα με την έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ. Τα ελληνικά νησιά Αν και η οικονομική κρίση και οι πολιτικοί κλυδωνισμοί προκάλεσαν έντονη ανησυχία στον τουριστικό κόσμο της Ελλάδας, εντούτοις με βάση τα προσωρινά στοιχεία που είναι διαθέσιμα από τον Σύνδεσμο Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), κάποιοι προορισμοί παραμένουν ψηλά στις προτεραιότητες των ταξιδιωτών, ενώ κάποιοι άλλοι που παρουσίαζαν άνοδο τα προηγούμενα χρόνια παρουσιάζουν πτώση. Τα στοιχεία που παρατίθενται πιο κάτω σε σχέση με το τουριστικό ρεύμα στην Ελλάδα, αφορούν μόνο τις διεθνείς αεροπορικές α- φίξεις. Οι κλασσικοί προορισμοί της Ελλάδας, τα φημισμένα νησιά Μύκονος και Σαντορίνη για το πρώτο εξάμηνο του Οι κλασσικοί προορισμοί παραμένουν οι πιο δημοφιλείς και φέτος, ενώ αξιοσημείωτη αύξηση καταγράφει ο κυπριακός τουρισμός. Αναγκαία η βελτίωση του τουριστικού προϊόντος. Tο καζίνο και οι μαρίνες αναμένεται να το εμπλουτίσουν αισθητά παρουσιάζουν άνοδο 10% και 23,3% αντίστοιχα σε επίπεδο διεθνών αφίξεων. Ενδεικτικά, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΣΕΤΕ, για το πρώτο εξάμηνο του 2015, στη Μύκονο ο αριθμός ανήλθε στις 66,567 ενώ στη Σαντορίνη 109,015. Το 2014 η Μύκονος κατέγραψε 247,122 απευθείας αφίξεις από το εξωτερικό. Στη Ρόδο μέχρι το πρώτο εξάμηνο του 2015 οι αφίξεις ανήλθαν στις 608,470, ενώ για ολόκληρο το 2014 ανήλθε στους Συγκριτικά, το πρώτο εξάμηνο του 2015 σε σχέση με το πρώτο εξάμηνο της περσινής χρονιάς, η Ρόδος παρουσιάζει μείωση της τάξης του 6,0%. Δημοφιλή προορισμό στην Ελλάδα αποτελεί και η Κέρκυρα όπου σύμφωνα με τα στοιχεία, το πρώτο τρίμηνο του 2015 ο αριθμός αφίξεων α- νήλθε στις 351,744, παρουσιάζοντας αύξηση 3,3% σε σχέση με την περσινή α- ντίστοιχη περίοδο. Για ολόκληρο το 2014, η Κέρκυρα είχε αφίξεις. Η Κρήτη, αποτελεί ένα νησί το οποίο ουκ ολίγες φορές προκάλεσε όχι μόνο το ενδιαφέρον αλλά και συγκρίσεις σε σχέση με την Κύπρο. Το πρώτο εξάμηνο του 2015 αν και παρουσιάζει πτώση της τάξης του 2,8%, εντούτοις, άτομα που αναλύουν τα στοιχεία για τον ελληνικό τουρισμό αναφέρονται σε τάση σταθεροποίησης σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΣΕΤΕ, το 2014 ο αριθμός αφίξεων στην Κρήτη ανήλθε στα 3,531,317. Στο Ηράκλειο ανήλθαν στα 2,595,702 και στα Χανιά στις 935,615. Η Κύπρος σε αριθμούς Σύμφωνα με τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας, στην Κύπρο το 2014 οι αφίξεις των περιηγητών ανήλθαν κοντά στα 2,441,231. Σε ό,τι αφορά την πορεία του τουρισμού για το 2015, συγκριτικά με τους πιο περιζήτητους προορισμούς της Ελλάδας, η Κύπρος μέχρι και το πρώτο εξάμηνο του 2015 είχε προσελκύσει 1,035,898 τουρίστες, κερδίζοντας το μεγάλο στοίχημα για κάλυψη των απωλειών της ρωσικής α- γοράς. Η αντίληψη που επικρατεί πάντως στο ευρύ κοινό σε ό,τι αφορά τις συγκρίσεις ανάμεσα σε Κύπρο και Κρήτη είναι ότι το τουριστικό προϊόν στην Κρήτη είναι πιο φθηνό από το προϊόν της Κύπρου, τόσο σε εστιατόρια και ταβέρνες, όσο και στα ξενοδοχεία. Ε- ξάλλου, όπως αναφέρθηκε στην «Κ» ένας άλλος παράγοντας που καθιστά την Κρήτη πιο ελκυστική, είναι και τα φθηνά αεροπορικά εισιτήρια, ε- φόσον είναι πιο εύκολη η προσβασιμότητα. Οι προτιμήσεις των Κυπρίων Κρήτη, Ρόδος, Μύκονος, Σαντορίνη, αποτελούν προορισμούς τους οποίους οι Κύπριοι επιλέγουν για τις διακοπές τους κυρίως την καλοκαιρινή περίοδο. Το δίμηνο Ιουλίου-Αυγούστου εκτιμάται ότι θα ταξιδέψουν προς τα ελληνικά νησιά περίπου 250 χιλιάδες Κύπριοι όλων των ηλικιών. Παράλληλα με το συνολικό αριθμό ταξιδιωτών, αναμένεται ότι για το μήνα Ιούλιο τα ταξίδια των Κυπρίων προς την Ελλάδα θα παρουσιάζουν απώλειες λόγω των γεγονότων στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τα όσα μας α- ναφέρθηκαν, στην Κρήτη επιλέγουν να πραγματοποιήσουν τις διακοπές τους άτομα με οικογένειες, ενώ στην Μύκονο οι ταξιδιώτες μπορεί να είναι περισσότερο πιο νεαροί σε ηλικία. Αν και η Μύκονος θεωρείται ένας ακριβός προορισμός σε σχέση με άλλα νησιά της Ελλάδας, εντούτοις παρουσιάζει το χαρακτηριστικό των επαναλαμβανόμενων τουριστών, αφού ως νησί έχει μοναδικά χαρακτηριστικά ενώ το προϊόν της ανταποκρίνεται στις ανάγκες των περιηγητών της, ό- πως μας επισημάνθηκε. Σε αυτό προστίθεται και το γεγονός ότι σε επίπεδο αφίξεων η Μύκονος παρουσιάζει άνοδο της τάξης του 10%, ενώ για την Κρήτη οι απώλειες αποδίδονται και στη μείωση των Ρώσων, οι οποίοι είχαν μεγάλο μερίδιο στην τουριστική αγορά του νησιού. Άτομα που α- σχολούνται με το αντικείμενο του ελληνικού τουρισμού, παρατήρησαν α- κόμα ότι δεν θα πρέπει να είναι καθολική η θέση για «φθηνό προϊόν στην Κρήτη», με την έννοια ότι υπάρχουν και εκεί περιοχές που θεωρούνται ακριβές αν και συγκριτικά με τη Μύκονο, η θέση που επικρατεί είναι πως πρόκειται για έναν ακριβό τουριστικό προορισμό. Υπέδειξαν ακόμα ότι το θέμα των ψηλών και χαμηλών τιμών θα πρέπει να σχετίζεται πάντα με το τι συγκρίνει κάποιος, παράδειγμα τις υποδομές, τις υπηρεσίες, τον τόπο που επιλέγει κάποιος για τις διακοπές του. Όπως μας ανέφεραν χαρακτηριστικά, «μπορεί να θεωρείται πιο φθηνή η Κρήτη, αλλά στη Ρόδο για παράδειγμα, οι τιμές είναι α- κόμα πιο χαμηλές». Τέλος, να σημειώσουμε ότι με βάση τα στοιχεία του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, τα πιο δημοφιλή νησιά για το 2015 με βάση τον αριθμό των αφίξεων είναι η Ρόδος, η Κρήτη, η Μύκονος, η Σαντορίνη, η Κως και η Κέρκυρα.

10 10-OIK_DIETHNH_KATHI 04/08/15 22:09 Page l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗ Τετάρτη 5 Αυγούστου 2015 Το ακριβό φράγκο στέλνει τους Ελβετούς για ψώνια στη Γερμανία Ξόδεψαν 9,4 δισ. ευρώ το 2013 για να αγοράσουν από σκόνη απορρυπαντικού μέχρι γυαλιά ηλίου Η ενίσχυση του ελβετικού φράγκου προς το ευρώ έχει αφήσει το α- ποτύπωμά της στην παραλίμνια πόλη Κρόιτσλινγκεν στα βόρεια της Ελβετίας. Το νόμισμα της Ελβετίας έχει γίνει ακριβότερο, α- φότου στις αρχές του χρόνου η κεντρική τράπεζα αποφάσισε την αποσύνδεσή του από το ευρώ. Αυτό επηρεάζει τις καταναλωτικές αποφάσεις των Ελβετών. Πολλοί κάτοικοι του Κρόιτσλινγκεν στη λίμνη Κoνστάντζα και άλλων συνοριακών πόλεων διασχίζουν τα σύνορα και κάνουν ψώνια στη Γερμανία. Ολοένα οι αριθμοί τους μεγαλώνουν και αυτό πλήττει τις λιανικές πωλήσεις στην Ελβετία. Σημειωτέον πως το πρώτο εξάμηνο η οικονομία της χώρας ενδεχομένως επιβραδύνθηκε. «Ζούμε μια δύσκολη περίοδο και αυτό φαίνεται στα ξενοδοχεία, τα εστιατόρια και τα καταστήματα», επισημαίνει η Νικόλ Εσλινγκερ, επικεφαλής του τουριστικού συμβουλίου στο Κρόιτσλινγκεν. «Εδώ οι άνθρωποι πάντα πήγαιναν στο κοντινότερο κατάστημα, ακόμη και εάν βρισκόταν στην άλλη πλευρά των συνόρων, αλλά σήμερα μιλάμε για άλλη κλίμακα». Οι ελβετικές εξαγωγές δέχθηκαν χτύπημα α- πό το ακριβότερο φράγκο και συνολικά η ανάπτυξη μάλλον θα υστερεί από την αντίστοιχη στην Ευρωζώνη, σύμφωνα με αναλυτές. Επίσης, προβλέπεται πτώση του δείκτη τιμών καταναλωτή το 2015, η οποία ίσως να αποδειχθεί και η δραστικότερη τις τελευταίες έξι δεκαετίες. Η δε μεταποίηση απροσδόκητα είχε κάμψη τον Ιούλιο. Kαταναλωτές Η υποτυπώδης συνοριακή γραμμή Ελβετίας - Γερμανίας και η μη χρήση διαβατηρίου διευκολύνει τις μετακινήσεις. Αλλωστε, ανέκαθεν οι Ελβετοί είχαν παράδοση να αγοράζουν τα είδη καθημερινής χρήσης σε Oλοένα και περισσότεροι από τους Ελβετούς, που ζουν κοντά στα σύνορα, ταξιδεύουν στη Γερμανία ακόμα και για τα καθημερινά τους ψώνια. Οι ελβετικές εξαγωγές και η ανάπτυξη δέχθηκαν χτύπημα από το ακριβότερο φράγκο. άλλη χώρα. Ερευνα της GfK α- ναφέρει πως οι Ελβετοί ξόδεψαν σχεδόν 10 δισ. ελβετικά φράγκα (9,4 δισ. ευρώ) εκτός Ελβετίας το 2013 για να αγοράσουν τα πάντα, από απορρυπαντικό σκόνη μέχρι γυαλιά ηλίου. Σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από τον νόμο, οι κάτοικοι Ελβετίας μπορούν να εισάγουν αγαθά 300 φράγκων (282 ευρώ) έκαστος σε ημερήσια βάση χωρίς καταβολή δασμών, ενώ επίσης έχουν τη δυνατότητα επιστροφής του ΦΠΑ από τη Γερμανία. Συγκρίνοντας τις τιμές μεταξύ των δύο χωρών, με τη βοήθεια του ιστοτόπου ένα καλάθι με 54 συνηθισμένα είδη ατομικής περιποίησης όπως το ζελ μαλλιών L Oreal και το α- ντηλιακό Nivea κοστίζει σχεδόν 70% περισσότερο στην Ελβετία από ό,τι στη Γερμανία. Τα ρούχα είναι 43% ακριβότερα στην Ελβετία. Ως απάντηση στον αποκαλούμενο «καταναλωτικό τουρισμό», η αλυσίδα φαρμακείων Mueller προχώρησε σε προσωρινή μείωση τιμών στο παράρτημά της στο Κρόιτσλινγκεν, ώ- στε να έχει φθηνότερα είδη από τη Γερμανία. Πάντως, όσο και αν πλήττεται η οικονομική δραστηριότητα με το ισχυρό φράγκο, η κάμψη της ελβετικής οικονομίας θα είναι βραχύβια, όπως α- ναφέρουν αναλυτές. Συν τοις άλλοις, στην πόλη Κρόιτσλινγκεν δεν πλήττονται όλες οι δραστηριότητες. «Για εμάς τα πράγματα δεν πάνε τόσο άσχημα», παρατηρεί, εν κατακλείδι, ο Μάρκους Στοτζ, ιδιοκτήτης καταστήματος πώλησης κρεβατιών και στρωμάτων. «Αρκετοί ψωνίζουν στη Γερμανία. Εμείς πουλάμε ελβετικής κατασκευής στρώματα α- ποτιμημένα σε φράγκα, οπότε το αδύναμο ευρώ δεν παίζει κάποιο ρόλο». BLOOMBERG Δυσοίωνες οι προβλέψεις των πετρελαϊκών oμίλων Οι προβλέψεις που διατυπώνονται από τις διοικήσεις των μεγαλύτερων πετρελαϊκών ομίλων στον κόσμο αναφορικά με την αγορά του «μαύρου χρυσού» είναι δυσοίωνες. Τα επενδυτικά κεφάλαια αντιστάθμισης κινδύνου περιορίζουν τα στοιχήματά τους, που αφορούν άνοδο της τιμής του πετρελαίου, και αυτά φθάνουν στα χαμηλότερα επίπεδά τους την τελευταία πενταετία. Ο Ιούλιος σηματοδότησε τον χειρότερο μήνα από το ξέσπασμα της χρηματοπιστωτικής κρίσης και μετά. Το αργό Νέας Υόρκης τις επτά ημέρες Ιουλίου υποχώρησε 7%. Επιπλέον, οι συναλλασσόμενοι περιέστειλαν τα στοιχήματά τους στο πετρέλαιο τύπου Brent περισσότερο από κάθε άλλη φορά, αρχής γενομένης από την έναρξη του Ειδικότερα, σε ανακοίνωσή της η πολυεθνική ΒΡ ανέφερε ότι οι τιμές του πετρελαίου θα είναι εξασθενημένες για ακόμη μεγαλύτερο διάστημα και η Royal Dutch Shell δήλωσε προετοιμασμένη για παρατεταμένη περίοδο πτώσης των τιμών. Η Exxon Mobil και η Chevron ανακοίνωσαν πως τα κέρδη τους αποδείχθηκαν τα χειρότερα των τελευταίων πολλών ετών, ενώ σύμφωνα με την τράπεζα Bank of America, η προσφορά αναμένεται να υπερσκελίσει τη ζήτηση κατά 1 εκατομμύριο βαρέλια σε ημερήσια βάση έως και το Οι τιμές του «μαύρου χρυσού» χρειάζεται να παραμείνουν στα επίπεδα κάτω των 40 δολαρίων το βαρέλι επί σειρά μηνών, ούτως ώστε η παραγωγή των Ηνωμένων Πολιτειών να μειωθεί σημαντικά και να εξαλειφθεί το διεθνές πλεόνασμα. Τα σχετικά αναφέρει το ερευνητικό ίδρυμα IHS. Σύμφωνα με τον Φιλ Φλιν, ανώτατο αναλυτή αγορών στην Price Futures Group, «οι κερδοσκόποι εξετάζουν τα απογοητευτικά κέρδη και τον αρνητικό τόνο στα σχόλια των διοικητικών στελεχών των ομίλων πετρελαιοειδών. Ολοι σπεύδουν μαζικά να εγκαταλείψουν την αγορά». BLOOMBERG Η S&P υποβάθμισε τις προοπτικές της Ε.Ε. Σε υποβάθμιση των προοπτικών της Ευρωπαϊκής Ενωσης προέβη χθες ο διεθνής οίκος αξιολόγησης Standard & Poor s. Συγκεκριμένα, αναθεώρησε προς τα κάτω τις προοπτικές της Ε.Ε. από τη βαθμίδα των «σταθερών» σε εκείνη των «αρνητικών». Ωστόσο, η αξιολόγησή της ως προς τη δανειοληπτική της ικανότητα στο ΑΑ+/Α-1+ παραμένει αμετάβλητη, εν μέρει λόγω της δυνατότητας και της προθυμίας των 28 κρατών-μελών να την υποστηρίξουν. Ο οίκος ανέφερε πως υ- πάρχουν πλέον περισσότερες από 35% πιθανότητες να αλλάξει η αξιολόγηση της Ε.Ε. προς το χειρότερο την προσεχή διετία, κυρίως εξαιτίας των καθοδικών πιέσεων στην αξιολόγηση των επιμέρους κρατικών συνεισφορών στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό. Αναφερόμενη, τώρα, στις αρνητικές προοπτικές της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η Standard & Poor s επικαλέστηκε το ότι η Ε.Ε. είναι εκτεθειμένη σε υψηλού κινδύνου χώρες όπως η Ελλάδα. Συν τοις άλλοις, η Βρετανία και η Γαλλία, οι οποίες συνεισφέρουν στον συνολικό προϋπολογισμό με το δεύτερο και τρίτο υψηλότερο ποσόν αντίστοιχα, έχουν αξιολογηθεί με αρνητικές προοπτικές από τον διεθνή οίκο. Ενας ακόμα παράγοντας, τον οποίο συνεκτίμησε η Standard & Poor s, είναι οι προσδοκίες της πως η Ε.Ε. θα εμφανίσει ζημίες αναφορικά με τις εγγυήσεις που χρειάζονται για τη χρηματοδότηση του Σχεδίου Γιουνκέρ. BLOOMBERG, REUTERS

11 11-OIK_DIETHNH_KATHI 04/08/15 22:10 Page 11 Τετάρτη 5 Αυγούστου 2015 ΔΙΕΘΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ 11 Ξεκλείδωσε το σεντούκι με τον περσικό θησαυρό... Η συμφωνία Ιράν - Δύσης ανοίγει μια τεράστια αγορά με μοναδικές δυνατότητες Της ΡΟΥΜΠΙΝΑΣ ΣΠΑΘΗ Θα χρειαστεί χρόνος για να αποδειχθεί αν πράγματι «η συμφωνία δίνει στο Ιράν την ευκαιρία να αναδειχθεί σε οικονομική υπερδύναμη», όπως έσπευσε να εκτιμήσει ο Ρόμπερτ Τζόρνταν, πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στη Σαουδική Αραβία, σχολιάζοντας τη συμφωνία που φαίνεται να έχει συναφθεί ανάμεσα στη Τεχεράνη και στις πέντε χώρεςμέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών συν τη Γερμανία. Αναμφίβολα, όμως, αυτή η συμφωνία, που, παρά τις όποιες αβεβαιότητες και εκκρεμότητες, έχει ουσιαστικά δρομολογηθεί, μεταφράζεται σε πακτωλό ευκαιριών τόσο για τη μία πλευρά όσο και για την άλλη, και η προοπτική της έχει προκαλέσει εδώ και μήνες ασυνήθιστη κινητικότητα μεταξύ διαφόρων κλάδων της βιομηχανίας. Και αυτό γιατί το αντάλλαγμα που παραχωρεί η Δύση στην Τεχεράνη για το πάγωμα του πυρηνικού της προγράμματος δεν είναι άλλο από την Η χώρα δεν εξαρτάται μόνο από το πετρέλαιο. Διαθέτει δική της βιομη - χανία και μια δεξαμενή νέων με υψηλή μόρφωση. άρση των οικονομικών κυρώσεων. Αυτό σημαίνει ότι ανοίγει μια τεράστια αγορά με ποικίλες προοπτικές εκμετάλλευσης για τους επίδοξους οικονομικούς εταίρους της Τεχεράνης. Το Ιράν είναι μια οικονομία με α- διαμφισβήτητο δυναμικό, που δεν έχει μόνο την τρίτη θέση σε εξακριβωμένα αποθέματα υδρογονανθράκων, αθροιστικά πετρελαίου και φυσικού αερίου, στον κόσμο, αλλά διαθέτει δική του βιομηχανία και μια πλούσια δεξαμενή νέων ανθρώπων υψηλής επιστημονικής κατάρτισης. Σε αντίθεση με τις αραβικές χώρες, δεν εξαρτάται για την οικονομική της ανάπτυξη αποκλειστικά από το πετρέλαιο, αλλά παρουσιάζει μεγάλη οικονομική αυτάρκεια εν μέρει και ε- ξαιτίας της διεθνούς του απομόνωσης, που το εξώθησε προς αυτήν την κατεύθυνση. Ακόμη και αυτή η πέτρα του σκανδάλου, το πυρηνικό του πρόγραμμα, αποτελεί απόδειξη των οικονομικών και επιστημονικών του δυνατοτήτων. Αναλυτές του κλάδου έ- χουν επισημάνει πως καμία άλλη από τις πετρελαιοπαραγωγούς χώρες της Μέσης Ανατολής δεν θα μπορούσε να μιμηθεί το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα χωρίς εξωτερική βοήθεια. Ενδεικτική της αυτάρκειάς του είναι η ύ- παρξη αυτοκινητοβιομηχανίας που, έστω και με χαμηλότερες προδιαγραφές από εκείνες της Δύσης, αντικατέστησε την Peugeot όταν αυτή το εγκατέλειψε στο πλαίσιο των κυρώσεων. Η ιρανική οικονομία έχει, όμως, παραμείνει αποκλεισμένη από τη Δύση όχι μόνον εξαιτίας των κυρώσεων που της επέβαλαν μονομερώς οι ΗΠΑ το 2007 και αυξήθηκαν με τη συμμετοχή άλλων χωρών από το 2010, αλλά ουσιαστικά στη διάρκεια των 36 χρόνων που έχουν μεσολαβήσει από την Ισλαμική Επανάσταση του Εκ των πραγμάτων προσφέρει ανεξάντλητο πεδίο για σημαντικό αριθμό βιομηχανιών όχι μόνον του ενεργειακού κλάδου αλλά και του κλάδου των χρηματοπιστωτικών δεδομένων των χρηματοδοτικών αναγκών της ιρανικής οικονομίας. Το προδίδει το ενδιαφέρον που έχουν σπεύσει να εκδηλώσουν μεγάλες πετρελαϊκές, εκπρόσωποι των οποίων επισκέπτονται την Τεχεράνη τους τελευταίους μήνες προεξοφλώντας προφανώς την ολοκλήρωση της συμφωνίας, παρά τους όποιους σκοπέλους έχουν κατά καιρούς εμφανιστεί στις διαπραγματεύσεις. Ανάμεσά τους οι διευθύνοντες σύμβουλοι της βρετανο-ολλανδικής Royal Dutch Shell, της γαλλικής Total, της ιταλικής Eni, αλλά και της ρωσικής Lukoil, που τους τελευταίους μήνες έχουν συναντηθεί με τον Ιρανό υπουργό Πετρελαίου προκειμένου να διασφαλίσουν το μερίδιό τους από την «πίτα» των ιρανικών υ- δρογονανθράκων. Μεγάλες ευκαιρίες ανοίγονται, άλλωστε, για τον κλάδο φαρμάκων και υπηρεσιών ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, καθώς στη χώρα υπάρχει αυξημένη ζήτηση για εξειδικευμένες υπηρεσίες στην αντιμετώπιση του καρκίνου, της σκλήρυνσης κατά πλάκας και των αιματολογικών παθήσεων ε- φόσον οι ιρανικές φαρμακοβιομηχανίες δεν μπορούν να παράγουν μόνες τους τα φάρμακα γι αυτές τις παθήσεις. Η άρση των κυρώσεων, που προβλέπει η συμφωνία, συνεπάγεται πως θα «ξεπαγώσουν» περιουσιακά στοιχεία της χώρας αξίας 100 δισ. δολαρίων στο ε- ξωτερικό, ενώ η οικονομική συνεργασία με χώρες της Δύσης θα δώσει ώθηση στη δυναμική ανάπτυξης της οικονομίας του. Αναμφίβολα η οικονομία του Ιράν δεν έχει βγει αλώβητη από τη μακροχρόνια διεθνή απομόνωση και τις κυρώσεις των τελευταίων ετών. Αρκεί και μόνο να σκεφτεί κανείς ότι, μεταξύ άλλων, η Τεχεράνη έχει υποστεί αυτό που για τη Ρωσία έμεινε μόνο στο ε- πίπεδο των απειλών: από το 2012 οι ι- ρανικές τράπεζες έχουν αποκλεισθεί από το παγκόσμιο σύστημα πληρωμών SWIFT, με συνέπεια να έχουν μειωθεί δραματικά ακόμη και οι εισαγωγές φαρμάκων στη χώρα. Οι ζημίες από τις οικονομικές κυρώσεις είναι πρωτίστως ορατές στον ιρανικό πετρελαϊκό κλάδο με τις εξαγωγές σε πετρέλαιο και παράγωγα να έχουν περιοριστεί το περασμένο έτος σε 1,4 εκατ. βαρέλια την ημέρα, ενώ μόλις το 2011 προτού επιβληθεί νέος γύρος κυρώσεων έφταναν τα 2,6 εκατ. βαρέλια την ημέρα. Είναι ενδεικτικό για τις δυνατότητες του ιρανικού πετρελαϊκού κλάδου ότι και μόνο η προοπτική άρσης των εναντίον του κυρώσεων και η συνεπακόλουθη επιστροφή του στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου αναφέρονται διαρκώς στις εκθέσεις της Διεθνούς Υπηρεσίας Ε- νέργειας μεταξύ των παραγόντων που οδηγούν σε υποχώρηση των τιμών του «μαύρου χρυσού». Χρειάζεται επενδύσεις άνω των 200 δισ. δολαρίων Της ΖΩΡΖΕΤ ΖΟΛΩΤΑ Μέχρι τα τέλη του 2014, το συνολικό χρέος της χώρας ήταν μόλις στο 11,4% του ΑΕΠ. Το Ιράν είναι η μεγαλύτερη οικονομία που θα επανασυνδεθεί με το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα από τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης, το Η Παγκόσμια Τράπεζα κατατάσσει τη χώρα στην κατηγορία υψηλού έως μεσαίου εισοδήματος, με τις προοπτικές που ανοίγονται για την οικονομία να είναι απεριόριστες μόλις αρχίσει να αίρεται το περίπλοκο πλέγμα κυρώσεων που ισχύει τα τελευταία χρόνια. Με πληθυσμό 80 εκατομμυρίων και ΑΕΠ της τάξεως των 400 δισ. δολαρίων, έχει ήδη εκδηλωθεί ενδιαφέρον από ξένους επενδυτές και Ι- ρανούς για τη σύναψη συμφωνιών παρά το γεγονός ότι η οικονομία του Ιράν δεν αναμένεται να ανοίξει τις πύλες της πριν από το Τέλη Δεκεμβρίου εκτιμάται να έχουν ολοκληρωθεί οι επιθεωρήσεις της Διεθνούς Αρχής Πυρηνικής Ενέργειας για να επιβεβαιωθεί εάν η Τεχεράνη έχει ε- φαρμόσει τα συμφωνηθέντα για τον περιορισμό του πυρηνικού της προγράμματος και εξακριβωθεί πως στο παρελθόν δεν επιδίωξε να εφοδιαστεί πυρηνικά όπλα. Τότε θα ανοίξει ο δρόμος για να περάσει από τη θεωρία στην πράξη όλη αυτή η κινητικότητα με προορισμό την πολύπλευρη οικονομία του Ιράν. Σύμφωνα με το Κέντρο Ερευνών του ιρανικού Κοινοβουλίου, η χώρα ελέγχει το 7% των παγκόσμιων αποθεμάτων ορυκτού πλούτου. Πέραν της δεύτερης και τέταρτης θέσης που καταλαμβάνει αντίστοιχα στα αποδεδειγμένα αποθέματα φυσικού αερίου και πετρελαίου, είναι μία από τις χώρες με τα πλουσιότερα αποθέματα σε χαλκό, ψευδάργυρο, σίδηρο, μόλυβδο και χημικά ορυκτά, εκτός από το ουράνιο. Δημοσίευμα του βρετανικού πρακτορείου BBC αναφέρει πως ανώτατος αξιωματούχος δήλωσε σε επενδυτές στην Ευρώπη ότι η χώρα μπορεί να αναπληρώσει τυχόν ενεργειακές ανάγκες σε φυσικό αέριο εάν οι κυβερνήσεις επιθυμήσουν να αποδεσμευτούν από τη Ρωσία. Η Τεχεράνη έχει ήδη υποσχεθεί σε δυτικές εταιρείες συμβόλαια με ευνοϊκότερους όρους. Παράλληλα, έχει εκφράσει την ανάγκη για επενδύσεις σε υποδομές για την παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου της τάξεως των 185 δισ. δολαρίων για την επόμενη πενταετία, όπως αναφέρουν πηγές της κυβέρνησης. Στοχεύει, ε- πίσης, σε επενδύσεις 20 δισ. δολαρίων για την εξερεύνηση και την αξιοποίηση των ορυχείων της. Ο υπουργός Βιομηχανίας, Ορυχείων και Εμπορίου του Ιράν, Μοχαμάντ Ρεζά Νεματζαντέχ, δήλωσε στο BBC πως ο τομέας εξόρυξης παρουσίασε πέρυσι ρυθμό ανάπτυξης 9,8%, ενώ η δραστηριότητα στον μεταποιητικό κλάδο ενισχύθηκε κατά 6,7%. Στα σχέδια της κυβέρνησης περιλαμβάνεται, επίσης, ο τριπλασιασμός της ετήσιας παραγωγής αυτοκινήτων στα τρία εκατομμύρια οχήματα την επόμενη δεκαετία. «Δεν ενδιαφερόμαστε μόνο για την εισαγωγή προϊόντων και μηχανολογικού εξοπλισμού από την Ευρώπη», είπε ο Ιρανός υ- πουργός ενώπιον 400 εμπορικών α- ντιπροσώπων σε εμπορικό και επενδυτικό συνέδριο που έλαβε χώρα στη Βιέννη αυτήν την εβδομάδα. «Επιδιώκουμε να καλλιεργήσουμε διμερείς εμπορικές σχέσεις, μια στενή συνεργασία στην οικονομική ανάπτυξη και στον σχεδιασμό της παραγωγής, όπως και μια από κοινού επένδυση στις εξαγωγές», συμπλήρωσε ο κ. Νεματζαντέχ. Τριάντα έξι χρόνια μετά την Ιρανική Επανάσταση, το Ιράν έχει δανειστεί δύο φορές από τις διεθνείς αγορές Η Τεχεράνη στοχεύει σε ανάπτυξη 8% Προσβλέποντας στην άρση των οικονομικών κυρώσεων κατά του Ιράν, ο ανώτερος ηγέτης της χώρας, αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, έχει θέσει στόχο στο ρυθμό ανάπτυξης της τάξεως του 8% κατά μέσον όρο ετησίως έως το τέλος της τρέχουσας δεκαετίας. Με την ίδια προοπτική, η Τεχεράνη σχεδιάζει να διπλασιάσει μέχρι το τέλος της δεκαετίας την παραγωγή πετρελαίου στη χώρα που έχει πληγεί σημαντικά καθώς οι πετρελαϊκές της υποδομές χρήζουν εκσυγχρονισμού. Οι εκτιμήσεις συγκλίνουν σε μια δυνατότητα αύξησης της παραγωγής έως και κατά βαρέλια την ημέρα έως τα τέλη του Προκειμένου, έτσι, να δελεάσει τους ενδεχόμενους επενδυτές, η Τεχεράνη σχεδιάζει συμβόλαια με πολύ ελκυστικούς ό- ρους. Ο Ιρανός υφυπουργός για τις εμπορικές και διεθνείς σχέσεις της χώρας, Χοσεΐν Ζαμανίγια, αναφέρει πως η Τεχεράνη έχει ήδη εκπονήσει 50 σχέδια για την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων της χώρας. Σύμφωνα, βέβαια, με τη Wood Mackenzie, συμβουλευτική επί θεμάτων ενέργειας, η Τεχεράνη θα δυσκολευθεί πολύ να αυξήσει την παραγωγή στον βαθμό που η ίδια φιλοδοξεί ακριβώς ε- ξαιτίας της φθοράς όσων πετρελαιοπηγών της παραμένουν α- δρανείς. Η ίδια εταιρεία εκτιμά πως θα χρειαστούν επενδύσεις δισεκατομμυρίων στον κλάδο, που πρέπει να αντληθούν από ξένους επενδυτές. Ο Ιρανός υ- πουργός Βιομηχανίας, Ορυχείων και Εμπορίου, Μοχαμάντ Ρεζά Νεματζαντέχ, επισημαίνει, πάντως, πως η Τεχεράνη δεν θα περιορισθεί στον τομέα των υ- δρογονανθράκων, αλλά θα αναπτύξει παράλληλα τη βιομηχανία μετάλλων και την αυτοκινητοβιομηχανία της, καθώς φιλοδοξεί να προωθήσει τις εξαγωγές της στην Ευρώπη και όχι μόνο να εισάγει δυτική τεχνολογία. μέσα από την έκδοση ομολόγων συνολικού ύψους 1 δισ. ευρώ, τα οποία έχουν αποπληρωθεί εδώ και μια δεκαετία. Και παρά τους υψηλούς τόνους που καθόρισαν τις διπλωματικές σχέσεις του Ιράν με τη Δύση στο παρελθόν, το πιστωτικό προφίλ της χώρας είναι αψεγάδιαστο. Μέχρι τα τέλη του 2014, το συνολικό χρέος περιοριζόταν στο 11,4% του ΑΕΠ, σύμφωνα με τη βάση δεδομένων της CIA. Ενδιαφέρον για ομόλογα Δεν είναι, ως εκ τούτου, τυχαίο που επενδυτικές εταιρείες παρακολουθούν με μεγάλο ενδιαφέρον τις εξελίξεις στην Τεχεράνη. «Υπάρχει επενδυτική διάθεση για ιρανικά ομόλογα», σχολιάζει ο Χανς Χιουμς, ιδρυτής της ε- πενδυτικής εταιρείας Greylock Capital Management, η οποία επίσης δραστηριοποιείται στον κλάδο των hedge funds. Σε πρόσφατη επίσκεψη στο Ι- ράν διαπίστωσε πως πρόκειται για μια χώρα με έντονα σημάδια εκσυγχρονισμένης οικονομίας, μορφωμένο πληθυσμό και χαμηλά ποσοστά α- στέγων. «Δημοσιονομικά, το Ιράν είναι μια πολύ συνεπής και σταθερή χώρα. Προς το παρόν, δεν υπάρχει εξωτερικό χρέος», προσθέτει ο Αμίρ Ζάντα, διευθυντικό στέλεχος στην Exxotik Ltd, που ειδικεύεται σε αναδυόμενες αγορές. ΑΝΑΛΥΣΗ Tου MARC CHANDLER* Εχει αρκετό δρόμο ακόμη η περίοδος ανόδου του δολαρίου Η ενίσχυση του δολαρίου έναντι ευρωπαϊκού νομίσματος θα συνεχιστεί. Το αμερικανικό δολάριο βρίσκεται στην τρίτη σημαντική φάση ενίσχυσής του από το τέλος της εποχής του Μπρέτον Γουντς. Υπάρχει ακόμη ευρύ περιθώριο ανόδου του δολαρίου έναντι του ευρώ και προτού φτάσει στο τέρμα της η ανοδική περίοδος, είναι πιθανό η ι- σοτιμία να επιστρέψει στο ιστορικά χαμηλότερο επίπεδο που είχε φτάσει το 2000, στην περιοχή του 0,8230. Συνδέουμε την πρώτη περίοδο α- νόδου του δολαρίου με τον Ρόναλντ Ρέιγκαν, αν και άρχισε προτού αυτός αναλάβει την εξουσία. Ο Πολ Βόλκερ ήταν τότε πρόεδρος της Αμερικανικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας και είχε αρχίσει να ανεβάζει επιθετικά τα επιτόκια δανεισμού, στην προσπάθειά του να νικήσει τον διψήφιο πληθωρισμό. Ο Ρέιγκαν είχε ακολουθήσει επεκτατική δημοσιονομική πολιτική με περικοπές φόρων και αύξηση δαπανών, πολιτική που σχετίζεται με ανατίμηση του νομίσματος. Είναι το ίδιο μείγμα πολιτικής (και η ίδια αναλογία) που ακολούθησε η Δυτ. Γερμανία μετά την επανένωσή της με την Ανατολική Γερμανία. Αν υπήρχε τότε το ευρώ, θα είχε υποτιμηθεί έναντι του δολαρίου κατά περίπου 60%. Η πρώτη φάση ανόδου του δολαρίου έληξε όταν το G7 συμφώνησε το 1985 να παρέμβει στις α- γορές συναλλάγματος ώστε να υποτιμήσουν το αμερικανικό νόμισμα. Η δεύτερη φάση ανόδου του δολαρίου συνδέεται με τον Μπιλ Κλίντον, αν και δεν ξεκίνησε πριν αυτός αρχίσει τη δεύτερη θητεία του. Είχαν προηγηθεί αρκετές προσπάθειες ώστε να στηριχθεί το δολάριο, ωστόσο χρειάστηκε να αναλάβει το υπουργείο Οικονομικών ο Ρόμπερτ Ρούμπιν, ο ο- ποίος περιέγραψε μια νέα πολιτική για το δολάριο. Τότε μόνο δόθηκε τέλος στην υποτίμηση του δολαρίου. Συχνά απειλούσαν στο παρελθόν οι υπουργοί Οικονομικών των ΗΠΑ ότι θα υποτιμήσουν το δολάριο προκειμένου να αποσπάσουν παραχωρήσεις από τους μεγάλους εμπορικούς εταίρους τους. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι ήταν η απειλή του υπουργού Οικονομικών Τζέιμς Μπέικερ ότι θα υ- ποτιμήσει το δολάριο εάν η Γερμανία δεν ακολουθήσει επεκτατικότερη οικονομική πολιτική, αυτή που πυροδότησε το κραχ της Wall Street το Το 1993, ο τότε υπουργός Οικονομικών Λόιντ Μπέντσεν απείλησε ότι θα υποτιμήσει το δολάριο αν η Ιαπωνία δεν έκανε παραχωρήσεις σε θέματα εμπορίου, απειλή που προκάλεσε την έντονη υποχώρηση του δολαρίου. Τον αντικατέστησε ο Ρούμπιν, ο οποίος ανακοίνωσε την «πολιτική του ισχυρού δολαρίου», πολιτική που έκτοτε έχει επαναλάβει σχεδόν κάθε Αμερικανός υπουργός Οικονομικών. Η ομοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ αναμένεται να αυξήσει τα επιτόκια δα - νεισμού τον Σεπτέμβριο. Η πολιτική του ισχυρού δολαρίου έχει προκαλέσει πολλές παρανοήσεις. Δεν σχετίζεται καθόλου με διμερείς συναλλαγματικές ισοτιμίες. Αποτελεί μια δέσμευση ότι οι ΗΠΑ δεν θα χρησιμοποιήσουν ως όπλο το δολάριο ώστε να αποσπάσουν παραχωρήσεις από εμπορικούς εταίρους και από πιστωτές. Σημαίνει ότι οι ΗΠΑ δεν θα θέσουν ως άμεσο πολιτικό στόχο την υποτίμηση του δολαρίου. Η περίοδος ανόδου του δολαρίου επί Κλίντον σχετίζεται με την εμπορική εκμετάλλευση του Ιντερνετ και την αμερικανική τεχνολογική «φούσκα», η ο- ποία προσείλκυσε διεθνή κεφάλαια στις ΗΠΑ. Κατά τη φάση ανόδου του δολαρίου, το ευρώ υποτιμήθηκε σχεδόν κατά 45%. Είναι δυσκολότερο να εντοπίσει κανείς τη χρονική στιγμή οπότε άρχισε η φάση ανόδου του δολαρίου επί Ομπάμα. Το ευρώ βρέθηκε στο ιστορικά υψηλό του επίπεδο έναντι του δολαρίου τον Ιούλιο του 2008, με την ισοτιμία να διαμορφώνεται κοντά στο 1,6040. Το ευρώ υποχώρησε περίπου κατά 35%, για να βρεθεί στο πρόσφατο χαμηλό επίπεδο τον περασμένο Μάρτιο. Ωστόσο η φάση ανόδου του δολαρίου άρχισε ουσιαστικά πριν από περίπου ένα χρόνο. Τότε η ισοτιμία βρισκόταν κοντά στο 1,40. Κινητήρια δύναμη πίσω από τη σημερινή φάση ανόδου του δολαρίου είναι η διαφορετική νομισματική πολιτική που α- κολουθούν ΗΠΑ και Ευρωζώνη. Οι Η- ΠΑ αντέδρασαν νωρίτερα και με διαφορετικό τρόπο στην εμφάνιση της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης σε σχέση με την Ευρώπη. Η διαφορετική προσέγγιση απέφερε, αρκετά χρόνια αργότερα, διαφορετικά οικονομικά αποτελέσματα. Οι ΗΠΑ ετοιμάζονται να θέσουν τέρμα στα έκτακτα μέτρα νομισματικής πολιτικής που έ- χουν λάβει, ενώ πολλές χώρες στην Ευρώπη εξακολουθούν να εφαρμόζουν ανορθόδοξη νομισματική πολιτική. Η Αμερικανική Ομοσπονδιακή Τράπεζα αναμένεται να αυξήσει τα επιτόκια δανεισμού τον Σεπτέμβριο και να συνεχίσει να τα αυξάνει σταδιακά. Το πρόγραμμα μαζικών αγορών κρατικών ομολόγων που ξεκίνησε πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αναμένεται να συνεχιστεί έως τον Σεπτέμβριο του Το χάσμα στην ακολουθούμενη νομισματική πολιτική δεν έχει φτάσει ακόμη στο μέγιστο σημείο του, όπου αναμένεται να βρεθεί σε περίπου ένα χρόνο. Στοιχείο που σημαίνει ότι η περίοδος α- νόδου του δολαρίου επί Ομπάμα έχει ακόμη αρκετό δρόμο. * O κ. Marc Chandler είναι αντιπρόεδρος και επικεφαλής αναλυτής παγκόσμιων αγορών της Brown Brothers Harriman.

12 12-OIK_DIETHNH_KATHI 04/08/15 22:11 Page l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗ Τετάρτη 5 Αυγούστου 2015 Κατάρρευση της αγοράς εμπορευμάτων Αμεσος ο αντίκτυπος και για τα νομίσματα που εξαρτώνται από τις εξαγωγές πρώτων υλών Με τις τιμές των εμπορευμάτων στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων 13 ετών, καθώς εντείνεται η ανησυχία για την οικονομία της Κίνας και ενισχύεται το δολάριο ΗΠΑ, ο αντίκτυπος είναι άμεσος στα νομίσματα των χωρών που εξαρτώνται από τις εξαγωγές πρώτων υλών. Επειτα από μαζικές πωλήσεις των δολαρίων Καναδά, Αυστραλίας και Νέας Ζηλανδίας, οι ισοτιμίες και των τριών νομισμάτων προς το δολάριο ΗΠΑ έχουν υποχωρήσει στη διάρκεια του έτους κατά 10% για πρώτη φορά μετά το Η τάση αναμένεται να διατηρηθεί, καθώς προστίθενται διαρκώς νέοι λόγοι ανησυχίας για την Κίνα, ενώ στις ΗΠΑ αναμένεται αύξηση των επιτοκίων του δολαρίου, σε αντίθεση με τα δολάρια Καναδά, Αυστραλίας και Νέας Ζηλανδίας, όπου αναμένεται περαιτέρω χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής. Σε ό,τι αφορά το πετρέλαιο, οι προοπτικές είναι αρνητικές, δεδομένου ότι η Τεχεράνη ετοιμάζεται να αυξήσει τις εξαγωγές της αμέσως μετά την άρση των κυρώσεων εναντίον της. Και βέβαια συνεχίζεται η πτώση των σημαντικότερων εμπορευμάτων, με τον δείκτη τιμών των εμπορευμάτων του Bloomberg να έχει υποχωρήσει περίπου 11% από τα τέλη Ιουνίου. Ο χαλκός, που βρίσκεται στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων έξι ετών, υποχωρούσε χθες στο Χρηματιστήριο Εμπορευμάτων του Λονδίνου στα δολάρια ο τόνος από τα δολάρια, στα οποία έκλεισε την Παρασκευή, το αλουμίνιο ε- πίσης στα δολάρια ο τόνος από τα 1.642, ο μόλυβδος στα δολάρια ο τόνος από τα Εντείνει το Πεκίνο τις προσπάθειες για τη στήριξη των κινεζικών χρηματιστηρίων, καθώς χθες έθεσε ακόμη 400 δισ. δολάρια στη διάθεση της κινεζικής Αρχής Χρηματοδότησης Μετοχών για να τα χορηγήσει σε όσους ενδιαφέρονται να αγοράσουν μετοχές με δανεισμό. Πρόκειται για φορέα που ιδρύθηκε το 2011 με αποστολή να παρέχει ρευστότητα στις χρηματιστηριακές που αγοράζουν μετοχές με δανεισμό. Τα νέα κεφάλαια προέρχονται από δάνεια εμπορικών τραπεζών αλλά και από τη Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας, που, σημειωτέον, έχει τα κεντρικά γραφεία της περίπου ένα χιλιόμετρο από την εν λόγω αρχή. Η Αρχή Χρηματοδότησης Μετοχών άρχισε να αγοράζει μετοχές στις 6 Ιουλίου, χωρίς, ω- στόσο, να έχει επιτύχει έως τώρα να ανακόψει την πτώση των κινεζικών δεικτών. Ο δείκτης της αγοράς της Σαγκάης στις 27 Ιουλίου έκλεισε με πτώση 8,5% όταν οι επενδυτές θεώρησαν πως η κυβέρνηση εγκαταλείπει την προσπάθεια στήριξης του χρηματιστηρίου. Χθες υποχώρησε κατά ακόμη 1,1%, επεκτείνοντας στο 30% τις συνολικές απώλειες από και το νικέλιο στα δολάρια ο τόνος από τα της Παρασκευής. «Μέχρι να ανακοπεί η πτώση των τιμών των εμπορευμάτων, που, όμως, δεν φαίνεται πιθανόν να συμβεί, βραχυπρόθεσμα θα συνεχισθεί και η πτώση των νομισμάτων», σχολιάζει σχετικά ο Τζέρεμι Στρες, αναλυτής συναλλάγματος στην Imperial Bank of Commerce του Καναδά. Στη χώρα του η οικονομία έχει πληγεί εξαιτίας της ραγδαίας υποχώρησης του πετρελαίου, που χθες συνέχισε την πτώση 18% του Ιουλίου, και κυμαινόταν το αργό στα 46,06 δολάρια το βαρέλι και το Brent στα 50,53 δολάρια το βαρέλι. Κι ενώ η οικονομική κρίση εξώθησε τον πρωθυπουργό, Στίβεν Χάρπερ, να προκηρύξει πρόωρες εκλογές, το δολάριο Καναδά υποχωρούσε χθες στα 1,3165 έναντι 1 δολαρίου ΗΠΑ, καταγράφοντας τα χαμηλότερα επίπεδά του από τον Αύγουστο του Ομοίως το δολάριο Αυστραλίας υποχωρούσε στα 72,76 σεντς του δολαρίου Η- ΠΑ, ενώ στα τέλη της προηγούμενης εβδομάδας είχε φθάσει στα 72,35 σεντς, καταγράφοντας το χαμηλότερο επίπεδό του από τον Απρίλιο του Σε ό,τι αφορά το δολάριο Νέας Ζηλανδίας, κυμαινόταν χθες στα 65,92 σεντς του δολαρίου ΗΠΑ, παραμένοντας στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων έξι ετών. Λάθος εποχή επέλεξε η Μόσχα χρυσό και ευρώ Των OLGA TANAS, VL. KUZNETSOV BLOOMBERG Η κεντρική τραπεζίτης της Ρωσίας, Ελβίρα Ναμπιουλίνα, επέλεξε λάθος εποχή για να αυξήσει τις τοποθετήσεις της νομισματικής αρχής σε χρυσό και ευρώ. Από τις αρχές του έτους, το ευρώ έχει υποχωρήσει κατά 9,5% έναντι του δολαρίου και η τιμή του χρυσού έχει χάσει το 8,4% της αξίας της, με τους α- Οι επενδύσεις της κεντρικής τράπεζας της Ρωσίας ήταν εντελώς άστοχες. ναλυτές της αγοράς να μιλούν για το τέλος του πολύτιμου μετάλλου ως επενδυτικού καταφυγίου. Η αστοχία αυτή σημαίνει πως τα διεθνή αποθέματα της κεντρικής τράπεζας είναι 200 εκατ. δολάρια χαμηλότερα σε μια περίοδο που είναι αναγκαία λόγω της μεγάλης υποχώρησης του ρουβλίου από την επιδείνωση της οικονομίας. Από τα μέσα Μαΐου έχουν δαπανηθεί 10 δισ. δολάρια, προκειμένου να ανακοπεί η διολίσθηση του ρωσικού νομίσματος. Η πτώση του ευρώ και της τιμής Από το 2014, η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας αύξησε πρώτη φορά από το 2008 τις τοποθετήσεις σε ευρώ αντί του δολαρίου και τριπλασίασε πάλι πρώτη φορά από το 2005 τα αποθέματά της σε χρυσό. του χρυσού έχουν πλήξει τα συναλλαγματικά αποθέματα από το περυσινό έτος. Από το 2014, η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας αύξησε πρώτη φορά από το 2008 τις τοποθετήσεις σε ευρώ αντί του δολαρίου και τριπλασίασε πάλι πρώτη φορά από το 2005 τα αποθέματά της σε χρυσό. «Είναι παράξενο που κανένας δεν έχει θέσει ερώτημα για τη διαχείριση των διεθνών αποθεμάτων της ρωσικής κεντρικής τράπεζας», σχολιάζει ο Αλεξάντερ Λόσεφ, διευθύνων σύμβουλος της Sputnik Asset Management. Η Τράπεζα της Ρωσίας, η οποία υπολογίζει πως θα χρειαστεί μια επταετία για να συγκεντρώσει 500 δισεκατομμύρια δολ. ξανά σε διεθνή αποθέματα, έχει επισημάνει ότι οι εβδομαδιαίες διακυμάνσεις Νέα παρέμβαση Κίνας με διάθεση 400 δισ. δολαρίων τα υψηλά επίπεδα του Ιουνίου. Την περασμένη εβδομάδα έγινε ο πρώτος απολογισμός των δαπανών που έχει κάνει το Πεκίνο για να στηρίξει τα κινεζικά χρηματιστήρια και έφταναν τα 805,2 δισ. δολάρια, ποσό που αντιπροσωπεύει το 10% του ΑΕΠ της Κίνας το Από αυτά πάνω από 200 δισ. δολάρια είχαν διατεθεί ως δάνεια κινεζικών τραπεζών Ο χρυσός χάνει τη λάμψη του Οι επενδυτές γυρίζουν την πλάτη στον χρυσό, με την α- ξία των επενδυτικών προϊόντων που παρακολουθούν τον χρυσό να έχει μειωθεί κατά 6 δισ. δολάρια τον Ιούλιο, καταγράφοντας τη μεγαλύτερη πτώση από τον Σεπτέμβριο. Η τιμή του χρυσού έχει υποχωρήσει στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων πέντε ετών, ενώ και οι επενδυτές δεν έχουν κίνητρα για να τοποθετηθούν στο παραδοσιακά ασφαλές καταφύγιο, καθώς οι ανεπτυγμένες οικονομίες εμφανίζουν χαμηλό πληθωρισμό και η αμερικανική οικονομία ενισχύεται. Τον Ιούλιο τα προθεσμιακά συμβόλαια χρυσού έχασαν 6,5% της α- ξίας υποχωρώντας στα 1.095,10 δολάρια η ουγκιά και καταγράφοντας τη μεγαλύτερη πτώση από τον Ιούνιο του Χθες ο χρυσός κυμαινόταν στα 1.092,50 δολάρια η ουγκιά. Δεδομένου ότι το 40% από όσο χρυσό εξορύσσεται ή ανακυκλώνεται πωλείται ως νομίσματα ή ράβδοι χρυσού, η μείωση της ζήτησης από τους επενδυτές θα πλήξει άμεσα τις τιμές του πολύτιμου μετάλλου. Σύμφωνα με τη Morgan Stanley, οι αγορές χρυσού από επενδυτές θα μειωθούν περαιτέρω, τουλάχιστον έ- ως το στα αποθέματα προκαλούνται από «την αρνητική επίδραση στις ισοτιμίες». Απέφυγε να συζητήσει τη διαχείριση των διεθνών αποθεμάτων με το επιχείρημα ότι είναι η επίμαχη περίοδος των αποφάσεων για τα επιτόκια και μια δήλωση θα μπορούσε να επηρεάσει τις αγορές. (Στα τέλη της εβδομάδας πραγματοποιήθηκε η τακτική συνεδρίαση της ρωσικής κεντρικής τράπεζας.) Τα συναλλαγματικά αποθέματα της ρωσικής κεντρικής τράπεζας υπολογίζονταν μέχρι τις 24 Ιουλίου στα 358,3 δισ. δολάρια, με πτώση 30% από τα υψηλά επίπεδα του περυσινού έτους. Οι παρεμβάσεις για τη στήριξη του ρουβλίου, η ε- λεύθερη πτώση του οποίου πυροδοτήθηκε από τη μεγάλη πτώση των διεθνών τιμών του πετρελαίου, έχουν κοστίσει στην κεντρική τράπεζα 90 δισ. δολάρια. Τι θα γίνει, όμως, στη συνέχεια; Οι πιέσεις στα διεθνή αποθέματα θα αυξηθούν όταν η ομοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) προχωρήσει σε αύξηση των επιτοκίων. Η υποχώρηση του ευρώ εκτιμάται πως θα επιδεινωθεί σε συνάρτηση με την άνοδο του δολαρίου. Και μόνο η προοπτική για μια πιο ά- μεση αύξηση των αμερικανικών επιτοκίων οδήγησε το δολάριο στη μεγαλύτερη μηνιαία άνοδο από τον Μάρτιο. προς κρατικές εταιρείες που α- γοράζουν μετοχές και 550 δισ. δολάρια είχαν προέλθει από τα αποθεματικά συνταξιοδοτικών και ασφαλιστικών ταμείων, στα οποία επετράπη να επενδύουν ε- φεξής σε μετοχές και διαπραγματεύσιμους τίτλους. Τα υπόλοιπα ήταν από την επαναγορά μετοχών από καίριους μεγαλομετόχους κινεζικών εταιρειών. Οι ξένοι τουρίστες έφθασαν τα 29,2 εκατομμύρια το πρώτο εξάμηνο, αριθμός ρεκόρ για τη μεσογειακή χώρα. Στη φωτογραφία, η παραλία Λας Βίστας στην Τενερίφη. Η Ισπανία βγαίνει από το τούνελ της ύφεσης Της ΖΩΡΖΕΤ ΖΟΛΩΤΑ H ανάπτυξη της οικονομίας είναι το ισχυρό χαρτί της κυβέρνησης του Λαϊκού Κόμματος στις εθνικές εκλογές της Ισπανίας αυτόν τον Νοέμβριο. Επειτα από μια τετραετία σκληρών μέτρων λιτότητας και τη μεγάλη αποδυνάμωση του Λαϊκού Κόμματος στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές του περασμένου Μαΐου, ο Ισπανός πρωθυπουργός, Μαριάνο Ραχόι, θα επιχειρηματολογήσει πως η τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης επανέρχεται δριμύτερη έπειτα από μια επταετία βαθιάς ύφεσης. Τα τελευταία στοιχεία έδειξαν ότι η ανάπτυξη ενισχύθηκε το δεύτερο τρίμηνο στο υψηλό οκταετίας. Από τρίμηνο σε τρίμηνο, η ανάπτυξη ενισχύθηκε κατά 1% από το 0,9%, την περίοδο Ιανουαρίου-Μαρτίου. Σε ετήσια βάση, δηλαδή συγκριτικά με το δεύτερο τρίμηνο του 2014, ο ρυθμός ανάπτυξης ενισχύθηκε κατά 3,1%. Ιδιαίτερα θετικό είναι το γεγονός πως ώθηση στην α- νάπτυξη της Ισπανίας, μιας χώρας που βυθίστηκε σε μεγάλη ύφεση με αφετηρία το σκάσιμο της «φούσκας» στην α- γορά ακινήτων το 2008, δόθηκε από την άνοδο της εγχώριας κατανάλωσης, της τουριστικής κίνησης, αλλά και τις ανταγωνιστικές τιμές σε προϊόντα και υ- πηρεσίες. Τέλος λιτότητας Διεθνείς οργανισμοί και διακεκριμένοι οικονομικοί παρατηρητές θεωρούν πως η Ισπανία συμβολίζει την αρχή του τέλους των πολιτικών λιτότητας που ε- Στο δεύτερο τρίμηνο σημείωσε ανάπτυξη 3,1%, με ώθηση κυρίως από τον τουρισμό και την εγχώρια κατανάλωση. πιδείνωσαν τις ήδη δυσμενείς οικονομικές συνθήκες στον ευρωπαϊκό Νότο, που προκλήθηκαν από τη χρηματοπιστωτική κρίση και την κρίση χρέους στην Ευρωζώνη. Το ΔΝΤ διαβλέπει ρυθμό ανάπτυξης 3,1% για την Ισπανία, μια από τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις στην Ευρώπη. Ωστόσο, ο υπουργός Οικονομικών της Ισπανίας, Λουί ντε Γκίντος, δεν προτρέχει για να εξαργυρώσει αυτήν την επιτυχία. Τηρεί επιφυλακτική στάση, γνωρίζοντας πως ο δρόμος για την ανάκαμψη της ισπανικής οικονομίας έχει ακόμη αρκετά εμπόδια. Το μεγαλύτερο είναι η ανεργία. «Αρχίζει να φαίνεται φως στο τούνελ», δήλωσε στο ραδιοφωνικό σταθμό Onda Cero αυτήν την εβδομάδα, ύστερα από τη δημοσιοποίηση των στοιχείων για το ΑΕΠ. Προσέθεσε, ωστόσο, πως «είναι, επίσης, δυνατόν να επανέλθουν τα εισοδήματα στα προ κρίσης επίπεδα», γνωρίζοντας πως η ανάπτυξη μιας οικονομίας δεν απεικονίζει απαραιτήτως την καθημερινότητα των νοικοκυριών. Υψηλά η ανεργία Η ανεργία εξακολουθεί να κυμαίνεται σε υψηλά επίπεδα (22,4%), παρότι έχει σημειωθεί πρόοδος. Η ε- νίσχυση της κατανάλωσης, με τις λιανικές πωλήσεις να παρουσιάζουν άνοδο επί 11ο συναπτό μήνα, δεν μπορεί να σηκώσει εξ ολοκλήρου το βάρος μιας ισορροπημένης και σταθερής ανάπτυξης, σχολιάζει ο Ανχέλ Ταλαβέρα, οικονομολόγος της Oxford Economics. Η ε- πιχειρηματική εμπιστοσύνη έχει περάσει σε θετικό πρόσημο μόνον τον Ιούνιο και τον Μάιο από το 2008, καταδεικνύοντας το μεγάλο πλήγμα που έχει υποστεί από την ύφεση των προηγούμενων ετών.

13 13-OIK_ELLADA_KATHI 05/08/15 00:01 Page 13 Τετάρτη 5 Αυγούστου 2015 ΔΙΕΘΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 13 Μαίνονται οι πυρκαγιές στην Καλιφόρνια Τουλάχιστον είκοσι τα μέτωπα, ενώ τεράστιες είναι οι υλικές ζημιές ΣΑΝ ΦΡΑΝΣΙΣΚΟ. Toυλάχιστον είκοσι πυρκαγιές κατακαίνε, τις τελευταίες ημέρες, την πολιτεία της Καλιφόρνιας, προκαλώντας τεράστιες υλικές ζημίες και ε- ξαναγκάζοντας χιλιάδες ανθρώπους να εγκαταλείψουν τις εστίες τους. Μεγάλες εκτάσεις γης μετατρέπονται σε κάρβουνο. Οι πυροσβέστες καταβάλλουν υπεράνθρωπες προσπάθειες και α- γωνίζονται ολόκληρο το εικοσιτετράωρο προσπαθώντας να α- νακόψουν την επέλαση της πύρινης λαίλαπας. Σύμφωνα με την Η ταχύτητα μετάδοσης της πυρκαγιάς αποτελεί ιστορικό ρεκόρ, ενώ αναμένονται ισχυρές καταιγίδες. ΠΑΡΙΣΙ. Με επαίνους αλλά και ε- πιφυλάξεις έγιναν δεκτές οι ε- ξαγγελίες του Αμερικανού προέδρου Ομπάμα για περικοπές των ρύπων που προέρχονται από την παραγωγή ενέργειας. Ο Αμερικανός πρόεδρος ανακοίνωσε ότι οι εκπομπές ρύπων από την παραγωγή ενέργειας στις ΗΠΑ θα μειωθούν κατά 32% ώς το 2030 σε σχέση με τα επίπεδα του «Είμαστε η πρώτη γενιά που ζει την επίδραση της κλιματικής αλλαγής. Είμαστε η τελευταία γενιά που μπορεί να κάνει κάτι γι αυτό. Εχουμε μόνο ένα σπίτι. Εχουμε μόνο έναν πλανήτη. Δεν υπάρχει σχέδιο Β», είπε ο Αμερικανός πρόεδρος τη Δευτέρα. Πολιτικοί και αναλυτές εκτίμησαν ότι το σχέδιο «Καθαρή Ε- νέργεια», που αντιμετωπίζει έ- ντονες αντιδράσεις από τους Ρεπουμπλικανούς, μπορεί να βελτιώσει τις πολιτικές προσεγγίσεις σε παγκόσμιο επίπεδο, ενόψει τελευταία ανακοίνωση που εξέδωσε η υπηρεσία κατάσβεσης δασικών πυρκαγιών της Καλιφόρνιας, καθημερινά καταγράφονται και νέες εστίες πυρκαγιάς. Η μεγαλύτερη εστία πυρός βρίσκεται βόρεια του Σακραμέντο, της πρωτεύουσας της Καλιφόρνιας, και έχει ήδη κάψει πολλές εκατοντάδες στρέμματα γης στις κομητείες Κολούζα, Λέικ και Γιόλο. Τουλάχιστον άνθρωποι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις κατοικίες τους και να αναζητήσουν αλλού ασφαλές κατάλυμα. Μέχρι στιγμής, η φωτιά έχει αποτεφρώσει περί τα στρέμματα γης και έχει καταστρέψει ολοσχερώς τουλάχιστον 50 κτίρια, τα μισά από τα οποία είναι κατοικίες. Επίσης, όπως επισήμανε ο εκπρόσωπος Τύπου της πυροσβεστικής υπηρεσίας της Καλιφόρνιας, Ντανιέλ Μπέρλαντ, η συγκεκριμένη φωτιά κινείται με πολύ μεγάλη ταχύτητα και αποτελεί σημαντική πρόκληση για τους πυροσβέστες που προσπαθούν να τη σβήσουν. «Το περασμένο Σαββατοκύριακο αποτεφρώθηκαν στρέμματα μέσα σε πέντε ώρες. Πρόκειται για ταχύτητα μετάδοσης της πυρκαγιάς που αποτελεί ιστορικό ρεκόρ, αφού δεν είχε καταγραφεί ποτέ μέχρι σήμερα». Ομως, ο κίνδυνος εμφάνισης νέων εστιών πυρκαγιάς ήταν ιδιαίτερα αυξημένος τις τελευταίες ημέρες, εξαιτίας των καταιγίδων που έπληξαν την ευρύτερη περιοχή. Οπως εξηγεί η ανακοίνωση της πυροσβεστικής υπηρεσίας, οι καταιγίδες που αναμένονταν δεν θα ήταν πολύ ισχυρές, αλλά θα χαρακτηρίζονταν από κεραυνούς και αστραπές με δυνατότητα πρόκλησης νέας πυρκαγιάς. Η Εθνική Μετεωρολογική Υ- πηρεσία, εξάλλου, εξέδωσε έ- κτακτη ανακοίνωση για τη Βόρεια Καλιφόρνια, προειδοποιώντας για ακραία καιρικά φαινόμενα που συμβάλλουν στην εμφάνιση δασικών πυρκαγιών. Οπως προκύπτει από τα στοιχεία που έχει συγκεντρώσει η πολιτεία της Καλιφόρνιας, μέχρι στιγμής, συνολικά σε όλες τις ε- στίες έχουν καεί στρέμματα. Οι ειδικοί πιστεύουν ότι σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση των πυρκαγιών διαδραμάτισαν οι ακραίες καιρικές συνθήκες που επικρατούν, και ιδιαίτερα η μεγάλη ξηρασία, αλλά και οι εκατοντάδες κεραυνοί που έ- πληξαν την πολιτεία κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου. «Η ξηρασία διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση REUTERS ASSOCIATED PRESS Χιλιάδες άνθρωποι, ύστερα από οδηγίες της πυροσβεστικής, εγκατέλειψαν τις εστίες τους. της διάσκεψης του Παρισιού στα τέλη της χρονιάς. Στη σύνοδο που θα διεξαχθεί στη γαλλική πρωτεύουσα μεταξύ 30 Νοεμβρίου - 11 Δεκεμβρίου, θα υπάρξει προσπάθεια να συναφθεί ένα νέο σύμφωνο για το κλίμα. Ο Γάλλος πρόεδρος Ολάντ χαιρέτισε το «κουράγιο» του Αμερικανού ομολόγου του, σημειώνοντας ότι ο πρώτος αμερικανικός κανονισμός για τον περιορισμό των ρύπων από την παραγωγή ενέργειας «αποτελεί σημαντική συμβολή στην επιτυχία» της διάσκεψης του Παρισιού. της κατάστασης που ζούμε σήμερα. Επειτα από μια τετραετία μεγάλης ξηρασίας, τα δένδρα, τα χόρτα και η βλάστηση είχαν μετατραπεί σε προσανάμματα», λέει χαρακτηριστικά ο Μπέρλαντ. Η αλήθεια είναι ότι η πολιτεία της Καλιφόρνιας διανύει περίοδο πρωτόγνωρης ξηρασίας, που είχε ως αποτέλεσμα την επιβολή σκληρών μέτρων περιορισμού της χρήσης νερού τόσο στους κατοίκους όσο και στις υπηρεσίες. Στο βόρειο τμήμα της πολιτείας, το οποίο πλήττεται από τις μεγαλύτερες πυρκαγιές, μεγάλο μέρος των πυκνών δασών έχει μεταβληθεί σε κάρβουνο ή Ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα εκφωνεί τη βαρυσήμαντη ομιλία του στον Λευκό Οίκο, προκαλώντας τις έντονες αντιδράσεις των πολιτικών του αντιπάλων. «Οι αντίπαλοι του προέδρου Ομπάμα έχουν απόλυτο δίκιο να λένε ότι ο πρόεδρος ανοίγει πόλεμο στον άνθρακα», είπε ο διευθυντής του Ινστιτούτου Ενέργειας και Κλίματος, Ρίτσαρντ Μπλακ. «Και έτσι πρέπει να γίνει, αφού η επιστήμη μάς λέει ότι απειλείται από τα πύρινα μέτωπα. Επίσης, λόγω της κατάστασης που έχει διαμορφωθεί, έχουν κλείσει πολλά τμήματα του οδικού δικτύου της πολιτείας. Στις περιοχές που πέρασε η πύρινη λαίλαπα μπορεί κανείς να δει ένα τοπίο που μοιάζει περισσότερο με κόλαση, με σκελετούς καμένων αυτοκινήτων στους δρόμους και δένδρα που ακόμα σιγοκαίνε στο κατάμαυρο έδαφος. Ωστόσο, ο Μπέρλαντ τονίζει ότι οι πυροσβέστες καταγράφουν σημαντική πρόοδο στην προσπάθειά τους και έχουν σβήσει επιτυχώς τουλάχιστον τρεις εστίες, ενώ πολλές άλλες έχουν τεθεί υπό έλεγχο. ΑFP, A.P., REUTERS Δέσμευση Ομπάμα για μείωση της εκπομπής ρύπων Ο Αμερικανός πρόεδρος ανακοίνωσε ότι οι εκπομπές από την παραγωγή ενέργειας θα περιοριστούν κατά 32% ώς το ASSOCIATED PRESS Η φωτιά στο Τσιρλέικ της Καλιφόρνιας κατέστρεψε τουλάχιστον 24 σπίτια. Μέχρι στιγμής, συνολικά σε όλες τις εστίες, στρέμματα έχουν μετατραπεί σε κάρβουνο. πρέπει να αφήσουμε το 80% των γνωστών αποθεμάτων άνθρακα στο έδαφος προκειμένου να διατηρηθεί η κλιματική αλλαγή σε διαχειρίσιμα επίπεδα». Αλλοι αναλυτές υπογράμμισαν ότι οι αμερικανικές δεσμεύσεις είναι ένα πολύ μικρό κομμάτι του παζλ, όχι μόνο σε παγκόσμιο επίπεδο αλλά ακόμη και σε σχέση με τα όσα έχουν δεσμευθεί οι ΗΠΑ να κάνουν στο εσωτερικό τους. «Πρόκειται σαφώς για αλλαγή βηματισμού σε σχέση με τα όσα συνέβαιναν ώς τώρα στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής στις Η- ΠΑ», είπε ο αναλυτής του Νέου Ινστιτούτου για το Κλίμα, Νίκλας Χένε. «Το αρνητικό είναι ότι από μόνο του δεν αρκεί». Ο Χένε είπε ότι οι ΗΠΑ εκπέμπουν 1,5 δισεκατομμύριο τόνους περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα σε σχέση με τον στόχο που έχουν θέσει. Μετά τις νέες εξαγγελίες και με την αβέβαιη προϋπόθεση ότι θα εφαρμοστούν, το «κενό» μειώνεται στο 1 δισ. τόνους. Ο στόχος της διεθνούς προσπάθειας για την αντιμετώπιση του φαινομένου του θερμοκηπίου είναι να περιοριστεί η άνοδος της θερμοκρασίας στους 2 βαθμούς Κελσίου. «Αν όμως όλες οι χώρες κάνουν ό,τι κάνουν και οι ΗΠΑ, βρισκόμαστε καθ οδόν για αύξηση 3-4 βαθμών Κελσίου», είπε ο Χένε. AFP Φωτιά και έκρηξη σε μπούνκερ με 43 τραυματίες ΑΜΒΟΥΡΓΟ. Μια φωτιά και μια έκρηξη που ακολούθησε, σε πρώην μπούνκερ στο Αμβούργο στα βόρεια της Γερμανίας, προκάλεσαν τον τραυματισμό 43 ατόμων. Η πυροσβεστική υπηρεσία της πόλης ανέφερε ότι η πυρκαγιά ξέσπασε νωρίς χθες το πρωί σε εξαώροφο κτίριο που χρονολογείται στον Β Παγκόσμιο Πόλεμο. Σύμφωνα με το γερμανικό πρακτορείο, τα αίτια της φωτιάς δεν αποσαφηνίστηκαν, αλλά η έκρηξη προκλήθηκε επειδή στο κτίριο υ- πήρχαν αποθηκευμένοι 100 τόνοι αιθέριων ελαίων. Πάνω από 60 άτομα απομακρύνθηκαν από τους πυροσβέστες, μόλις ενημερώθηκαν ότι ξέσπασε η φωτιά κοντά σε κατοικημένα κτίρια, στις 4:30 τα ξημερώματα τοπική ώρα. Περίπου 2,5 ώρες αργότερα σημειώθηκε η έκρηξη κι ενώ οι πυροσβέστες επιχειρούσαν να σβήσουν τη φωτιά. Στους τραυματίες περιλαμβάνονται άνθρωποι με αναπνευστικά προβλήματα EPA Πυροσβέστες απολυμαίνονται μετά την αποστολή τους στο μπούνκερ. μέχρι και κάποιοι με κατάγματα, ενώ από τους αυτούς οι 12 ήταν πυροσβέστες και οι 19 διακομίστηκαν σε κοντινά νοσοκομεία. Οι Αρχές επιχείρησαν αλλά απέτυχαν να σβήσουν τη φωτιά, πλημμυρίζοντας το κτίριο με αφρό, ενώ αργά χθες οι πυροσβέστες, εφοδιασμένοι με αντιασφυξιογόνες μάσκες, εστάλησαν εκ νέου προκειμένου να κατασβέσουν την πυρκαγιά. Η έκρηξη ήταν τόσο ισχυρή, ώστε συντρίμμια και ποδήλατα τινάχτηκαν κυριολεκτικά στον αέρα. «Προς το παρόν, δεν πρόκειται να στείλουμε ανθρώπους μέσα στο κτίριο γιατί η κατάσταση είναι ασαφής», είχε δηλώσει αρχικά ο εκπρόσωπος της πυροσβεστικής υπηρεσίας, και γι αυτό επελέγη η αναποτελεσματική, όπως αποδείχθηκε λύση του αφρού. Αξιωματούχοι ζήτησαν να διενεργηθεί έρευνα για τις συνθήκες του δυστυχήματος στο τσιμεντένιο μπούνκερ στην περιοχή Ροτένμπουργκσορτ, κοντά στο λιμάνι. Εκατοντάδες μπούνκερ από τη ναζιστική περίοδο παραμένουν διάσπαρτα σε πόλεις της Γερμανίας, καθώς ήταν τα μοναδικά ασφαλή καταφύγια από τους συμμαχικούς βομβαρδισμούς που κατέστρεφαν ολόκληρες γειτονιές. Με τους τσιμεντένιους τοίχους τους, πολλά μπούνκερ αποδείχθηκαν δύσκολο να κατεδαφιστούν μετά τον πόλεμο, και οι δημοτικές Αρχές προτίμησαν να τα διατηρήσουν και να στεγάσουν σε αυτά επιχειρήσεις ή πολιτιστικά κέντρα. REUTERS, A.P. Εφαρμογή που «λύνει τα χέρια» των τουριστών Της STEPHANIE ROSENBLOOM THE NEW YORK TIMES Οι ημέρες που οι τουρίστες περιπλανιόνταν με έναν τουριστικό οδηγό ανά χείρας, όπου μπορούσαν να βρουν τις απαραίτητες χρήσιμες εκφράσεις για να επιβιώσουν κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους σε μια ξένη χώρα, έχουν παρέλθει. Σήμερα η τεχνολογία παρέχει τα απαραίτητα μέσα, που διευκολύνουν την επικοινωνία μέσω εφαρμογών για «έξυπνα» τηλέφωνα, προσφέροντας πρόσβαση στα βασικά μιας ξένης γλώσσας μέσα σε ελάχιστο χρόνο. Μία από τις φθηνότερες και εύκολες στη χρήση εφαρμογές για smartphone είναι το Bravolol, μια συλλογή από εκφράσεις «πρώτης ανάγκης» σε περισσότερες από δώδεκα γλώσσες, όπως τα κινεζικά, τα βιετναμέζικα, τα ρωσικά και τα αραβικά. Κάθε γλωσσική εκδοχή του Bravolol περιλαμβάνει χαιρετισμούς, χρήσιμες φράσεις για τα ψώνια, το φαγητό, αλλά και για καταστάσεις ε- κτάκτου ανάγκης. Κάποιος μπορεί, επίσης, να εντοπίσει εύκολα τη φράση «μπορώ να σου αγοράσω ένα ποτό», εάν επιθυμεί να φλερτάρει στα ιταλικά ή τα γαλλικά. Ταυτόχρονα, υπάρχει η δυνατότητα αποθήκευσης των «αγαπημένων» εκφράσεων. Το Bravolol «λύνει τα χέρια» του μπερδεμένου τουρίστα, αφού προφέρει μέσω φωνητικής λειτουργίας τις φράσεις. Για περίπου τρία ευρώ, υ- πάρχει η δυνατότητα να «κατεβάσει» κανείς περισσότερο λεξιλόγιο. Ανανεωτική είναι και η συμβολή του Google Translate, μέσω του οποίου οι τουρίστες μπορούν να φωτογραφίσουν το κείμενο προς μετάφραση. Η εφαρμογή εμφανίζει το μεταφρασμένο κείμενο της φωτογραφίας σε μία από τις επτά γλώσσες που υποστηρίζει. Η εφαρμογή του Google Translate επιτρέπει στον χρήστη να μιλάει, να ζωγραφίζει και να πληκτρολογεί χαρακτήρες, ενώ διαθέτει επίσης φωνητική λειτουργία. Με λίγα χτυπήματα στην οθόνη μπορεί κανείς να συνεννοηθεί επαρκώς, αν και οι ντόπιοι πάντα εκτιμούν την προσπάθεια των τουριστών να μιλήσουν τη γλώσσα τους.

14 14-OIK_ELLADA_KATHI 05/08/15 00:02 Page l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ EΛΛΑΔΑ Τετάρτη 5 Αυγούστου 2015 Τα πέντε μέτωπα της διαπραγμάτευσης Αποκρατικοποιήσεις, συνταξιοδοτικό, ύφεση, δημοσιονομικά, «κόκκινα» δάνεια, τα σημεία αιχμής Αθήνας δανειστών Του ΣΩΤΗΡΗ ΝΙΚΑ Από πέντε ζητήματα εξαρτάται το εάν θα καταφέρουν κυβέρνηση και δανειστές να καταλήξουν εγκαίρως σε συμφωνία ή εάν τελικά θα χρειαστεί να ενεργοποιηθεί ο μηχανισμός της χρηματοδότησης - «γέφυρας» για τον Αύγουστο. Οι συνομιλίες χθες έδειξαν ότι υπάρχουν ακόμα α- ποκλίσεις και απομένουν θέματα προς οριστικοποίηση, αλλά τόσο η κυβέρνηση, όσο και η Ευρωζώνη επιθυμούν διακαώς να επιτευχθεί συμφωνία που θα εγκριθεί έως τις 18 Αυγούστου. Οπως δήλωσε χθες ο υπουργός Οικονομικών Ευ. Τσακαλώτος μετά τη συνάντηση που είχε ο ίδιος και ο υπουργός Οικονομίας Γ. Σταθάκης με τους επικεφαλής των δανειστών η διαπραγμάτευση εξελίσσεται «ίσως λίγο καλύτερα από ό,τι περίμενα». Από την πλευρά της, η εκπρόσωπος της Κομισιόν, Μίνα Αντρέεβα, υποστήριξε Απορρίπτει συμφωνία-γέφυρα ο κ. Αλ. Τσίπρας χθες πως είναι «φιλόδοξος», αλλά και «ρεαλιστικός» ο στόχος της εκταμίευσης της πρώτης δόσης πριν από τις 20/8. «Κινούμαστε προς τη σωστή κατεύθυνση και η εντατική εργασία συνεχίζεται» σημείωσε, ενώ πρόσθεσε ότι η «εποικοδομητική συνεργασία με τις ελληνικές αρχές» επιτρέπει την πρόοδο με «ταχείς ρυθμούς». Σύμφωνα με πληροφορίες, ο λόγος για τον οποίο επικρατεί αισιοδοξία σε Αθήνα και Κομισιόν για έγκαιρη επίτευξη συμφωνίας είναι κυρίως η πολιτική βούληση των δύο πλευρών να κλείσει γρήγορα η διαπραγμάτευση. Στο πλαίσιο αυτό, φαίνεται να υπάρχει διάθεση, ζητήματα τα οποία είναι υπό συζήτηση και στα οποία υπάρχει κοινή συνισταμένη για την αντιμετώπισή τους, να παραπεμφθεί η εξειδίκευση της εφαρμογής τους για αργότερα. Οπως επισημαίνεται αρμοδίως, οι συζητήσεις αυτές τις ημέρες γίνονται επί συγκεκριμένων κειμένων. Ο κ. Τσακαλώτος δήλωσε χθες ότι πρόθεση είναι μέσα στην εβδομάδα (έως την Κυριακή) να έχουν κλείσει όλα τα ανοικτά μέτωπα της διαπραγμάτευσης. Στόχος είναι μέχρι τις 18/8 να έχει ψηφιστεί το νέο Μνημόνιο από το Κοινοβούλιο, ενώ μέχρι τότε μπορεί να το έχουν ψηφίσει και τα άλλα εθνικά Κοινοβούλια της Ευρωζώνης, υπό την αίρεση ότι θα το πράξει ε- γκαίρως και το ελληνικό. Εάν αυτό είναι εφικτό, θα ξεκαθαρίσει σε μεγάλο βαθμό σήμερα στη συνάντηση που θα έχουν οι δύο υπουργοί με τους θεσμούς. Στο πλαίσιο αυτό, τα ανοικτά ζητήματα στα οποία επιδιώκεται άμεσα ο συμβιβασμός είναι: 1. Αποκρατικοποιήσεις: Η δημιουργία και λειτουργία του νέου Ταμείου που θα διαχειρίζεται δημόσια περιουσία αξίας 50 δισ. ευρώ παραμένει «αγκάθι». Υπάρχουν νομικά ζητήματα που πρέπει να ρυθμιστούν, με τον κ. Τσακαλώτο να παραδέχεται ότι διαπιστώνονται αποκλίσεις με τους δανειστές, οι οποίες όμως εκτίμησε ότι μπορούν να γεφυρωθούν. 2. Συνταξιοδοτικό: Το θέμα της κατάργησης των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων είναι βέβαιο ότι θα προχωρήσει. Ωστόσο, η κυβέρνηση επιδιώκει τα μέτρα να είναι πιο ήπια από αυτά που προτείνουν οι δανειστές. 3. Υφεση: Οπως δήλωσε ο κ. Τσακαλώτος, οι δύο πλευρές δεν έχουν οριστικοποιήσει τη νέα κοινή τους πρόβλεψη για την πορεία της ελληνικής οικονομίας φέτος. Πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες, η εκτίμηση για το ΑΕΠ του 2015 είναι ότι θα συρρικνωθεί κατά 2,5-3%, τουλάχιστον. 4. Πρωτογενές ισοζύγιο προϋπολογισμού: Η πρόβλεψη για πρωτογενές πλεόνασμα έχει «ξεχαστεί» και πλέον τα τεχνικά κλιμάκια των δύο πλευρών εργάζονται ώστε να προσδιορίσουν το μέγεθος του πρωτογενούς ελλείμματος (εκτιμάται ότι θα κινηθεί από 0% έως 1% του ΑΕΠ). 5. «Κόκκινα δάνεια»: Χθες έγινε μία γενική συζήτηση, αλλά απομένουν λεπτομέρειες να καθοριστούν. Αν δεν γεφυρωθούν οι διαφορές σε αυτά τα θέματα σήμερα και τις επόμενες ημέρες, τότε θα πρέπει να υπάρξει νέα χρηματοδότηση - γέφυρα για τον Αύγουστο που θα εγκριθεί με την ψήφιση νέου πακέτου προαπαιτούμενων. Ο κ. Τσακαλώτος υποστήριξε ότι «δεν έχει γίνει καμία αναφορά σε δάνειο - γέφυρα έως τώρα. Πληροφορίες, όμως, της «Κ» αναφέρουν ότι στην Ευρωζώνη έχουν αρχίσει να επεξεργάζονται το σενάριο ενδιάμεσης χρηματοδότησης σε περίπτωση που τελικά αποδειχθεί απαραίτητη. Κάτι το οποίο στελέχη των δανειστών δεν αποκλείουν αυτή τη στιγμή. Αλλο ρεπορτάζ σελ. 19 Ακαριαίες αλλαγές στις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις Του ΣΩΤΗΡΗ ΣΙΔΕΡΗ Τη βούλησή του να αποφευχθούν πάση θυσία τα λάθη που έγιναν και οδήγησαν στο διαπραγματευτικό θρίλερ του Ιουλίου, αλλά και να υπάρξει συμφωνία οπωσδήποτε μέχρι τις 18 Αυγούστου, έχει εκφράσει σε συνεργάτες του ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, επισημαίνοντας ταυτόχρονα ότι η ομαλοποίηση της λειτουργίας του τραπεζικού συστήματος, καθώς και της οικονομίας γενικότερα, αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα. Σύμφωνα με έγκυρες κυβερνητικές πηγές, ο κ. Τσίπρας θα ρίξει όλο το βάρος των ενεργειών του προς αυτή την κατεύθυνση και μόνο όταν οι διαδικασίες ολοκληρωθούν και με τη σχετική ψηφοφορία στη Βουλή, θα στρέψει το ενδιαφέρον και τη δράση του στις «Παιχνίδια» με τον εκλογικό νόμο και το μπόνους των 50 εδρών από το Μέγαρο Μαξίμου, καθώς εκπέμπει αντιφατικά μηνύματα. κομματικές διεργασίες ενόψει του συνεδρίου του Σεπτεμβρίου. Ο πρωθυπουργός, επισημαίνουν οι ίδιες πηγές, αν και είναι πλήρως ενήμερος για τις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές, δεν θα εμπλακεί προσωπικά, ωστόσο διατηρεί ήδη και θα συνεχίσει τις επαφές του με ξένους ηγέτες, με στόχο να μη διαταραχθεί η διαπραγμάτευση αλλά και να ε- πιλύονται προβλήματα εν τη γενέσει τους. Ο πρωθυπουργός και δημόσια έχει επισημάνει ότι υ- πάρχουν δυνάμεις στην Ευρώπη που δεν θέλουν τη συμφωνία και για τον λόγο αυτό θέλει να τηρηθούν με ακρίβεια τα χρονοδιαγράμματα και να απονευρωθούν οι αντιδράσεις ξένων χωρών. Κυβερνητικοί παράγοντες σημειώνουν ότι κυβερνητικός στόχος είναι η πλήρης συμφωνία και όχι η συμφωνία-γέφυρα, με πρωταρχικό στόχο να διοχετευθούν τα δέκα δισεκατομμύρια ευρώ στις τράπεζες για να αρχίσει η ανακεφαλαιοποίηση, αλλά και για να μην εγείρονται συνεχώς απαιτήσεις από τους δανειστές για προαπαιτούμενα που δυσκολεύουν την κυβέρνηση και πρακτικά και πολιτικά, καθώς πολλοί εκφράζουν προβληματισμό για τα σκληρά μέτρα που έρχονται. Το κλίμα απέδωσε και πάλι χθες ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Φίλης, ο οποίος μιλώντας στον ΣΚΑΪ είπε ότι το πρόγραμμα έχει χαρακτηριστικά αδιεξόδου που πρέπει να αλλάξουν, ενώ σημείωσε ότι είναι πολύ σημαντικό ότι από το φθινόπωρο θα ξεκινήσει η συζήτηση για την αναδιάρθρωση του χρέους. Επίσης, ο Δημήτρης Βίτσας, αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Αμυνας, δήλωσε στο Mega ότι η ομάδα της διαπραγμάτευσης και οι επιμέρους ομάδες δουλεύουν ώστε να υπάρξει ολοκληρωμένη συμφωνία και όχι συμφωνία-γέφυρα. Η ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων και η ψήφιση της συμφωνίας από το Κοινοβούλιο συνδέονται με τον πολιτικό σχεδιασμό του πρωθυπουργού για τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών, αλλά απασχολούν εκ των πραγμάτων όλα τα πολιτικά κόμματα. Τη βεβαιότητα ότι η χώρα θα μπει σε τροχιά εκλογών εκφράζουν κορυφαίοι κυβερνητικοί παράγοντες και υπουργοί σχεδόν καθημερινά, ενώ η όλη συζήτηση συνδυάζεται και με ενδεχόμενη αλλαγή του εκλογικού νόμου, με το Μέγαρο Μαξίμου να εκπέμπει αντιφατικά μηνύματα για το θέμα. Η κυβερνητική εκπρόσωπος Ολγα Γεροβασίλη, μιλώντας στον ΣΚΑΪ, τάχθηκε υπέρ ενός αναλογικού συστήματος με την παράλληλη κατάργηση ή μείωση του μπόνους των πενήντα εδρών, αλλά όχι άμεσα. Η κ. Γεροβασίλη άσκησε μάλιστα κριτική στην αντιπολίτευση σημειώνοντας ότι «το σημερινό εκλογικό σύστημα θέλουν να το αλλάξουν αυτοί που το εφάρμοσαν, το στήριξαν και το υπηρέτησαν και σήμερα δεν τους βολεύει γιατί είναι κυβέρνηση ο ΣΥΡΙΖΑ, όμως σε αυτή τη λογική δεν θα μπούμε σε καμία στιγμή». Αντιθέτως, άλλα κυβερνητικά στελέχη τοποθετούν την αλλαγή του εκλογικού νόμου σε βάθος χρόνου σε συνδυασμό με τη συνταγματική αναθεώρηση. Οχι στη δημιουργία «κακής τράπεζας» Επί τάπητος ξανά η κατάργηση τριετιών και οι ομαδικές απολύσεις Της ΡΟΥΛΑΣ ΣΑΛΟΥΡΟΥ EUROKINISSI/ΣΤΕΛΙΟΣ ΣΤΕΦΑΝΟΥ «H διαπραγμάτευση εξελίσσεται ίσως λίγο καλύτερα από ό,τι περίμενα», ανέφερε χθες ο κ. Τσακαλώτος. Των ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΜΑΝΙΦΑΒΑ και ΕΥΓΕΝΙΑΣ ΤΖΩΡΤΖΗ Οι θεσμοί ζητούν επίσης αλλαγές στον τρόπο λήψης των αποφάσεων για απεργίες. Κατάργηση τριετιών, απελευθέρωση ομαδικών απολύσεων και αλλαγές στον τρόπο λήψης των αποφάσεων για απεργίες επανέρχονται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων μεταξύ των θεσμών και του υπουργείου Εργασίας, με τους δανειστές να απαιτούν συμφωνία όσο το δυνατόν γρηγορότερα και την ελληνική κυβέρνηση να επιδιώκει τον προσδιορισμό και τη νομοθέτηση των «βέλτιστων πρακτικών» που προσδιορίζουν το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Μοντέλο έως το τέλος του χρόνου. Χθες πραγματοποιήθηκε συνάντηση της ελληνικής διαπραγματευτικής ομάδας και των θεσμών, σε τεχνικό επίπεδο, με α- ποκλειστικό αντικείμενο τα εργασιακά και συμφωνήθηκε η διαβούλευση να ξεκινήσει άμεσα. Στην πρώτη αυτή συνάντηση τέθηκε το πλαίσιο της διαβούλευσης και οι δανειστές επέμειναν πως το κείμενο της συμφωνίας της Συνόδου Κορυφής που κυρώθηκε και από το ελληνικό Κοινοβούλιο είναι ξεκάθαρο: θα προχωρήσει η αυστηρή επανεξέταση και ο εκσυγχρονισμός των συλλογικών διαπραγματεύσεων, των εργατικών κινητοποιήσεων και των ομαδικών α- πολύσεων. Μάλιστα, επεσήμαναν πως στο κείμενο της συμφωνίας αποκλείστηκε κάθε ενδεχόμενο επιστροφής σε παλαιότερα πλαίσια πολιτικής, αφήνοντας εκτός πλάνου το νομοσχέδιο Σκουρλέτη για τις συλλογικές συμβάσεις και την επαναφορά του κατώτατου μισθού στα 751 ευρώ. Στην πράξη, άνοιξε εκ νέου η βεντάλια των γνωστών απαιτήσεων από τους εκπροσώπους των θεσμών για κατάργηση των τριετιών στους μισθούς, που θα παραμείνουν «παγωμένες» έως ότου η ανεργία πέσει κάτω από το 10%, απελευθέρωση των ομαδικών α- πολύσεων και αλλαγές στον συνδικαλιστικό νόμο του Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της «Κ», οι δανειστές α- ντιδρούν έντονα στον νόμο με τον οποίο δόθηκε παράταση στη μετενέργεια των συλλογικών συμβάσεων, καθώς αφενός το θεωρούν μονομερή ενέργεια, α- φετέρου εκτιμούν ότι η κατάργηση της μετενέργειας των συμβάσεων, όπως προβλεπόταν, ο- δηγεί σε περαιτέρω ευελιξία στην αγορά εργασίας, μέσω της προώθησης ατομικών συμβάσεων. Στο πλαίσιο αυτής της ευελιξίας μάλιστα, χωρούν και διάφορες «βέλτιστες πρακτικές» χωρών της Ε.Ε. όπως ο θεσμός της λεγόμενης «μικροεργασίας» Για τη διαχείριση των «κόκκινων δανείων» η πλευρά των πιστωτών προκρίνει μία λύση που θα προστατεύει μόνιμα τις ευπαθείς ομάδες από τους πλειστηριασμούς. Η πρόταση της ελληνικής κυβέρνησης για δημιουργία «κακής τράπεζας» στη διαχείριση των «κόκκινων δανείων» φαίνεται ότι έχει σχεδόν αποκλειστεί από τους θεσμούς, καθώς, σύμφωνα με πηγές των πιστωτών, μία τέτοια κίνηση ενέχει «ηθικούς κινδύνους». Η πλευρά των πιστωτών προκρίνει λύση η οποία θα προστατεύει μόνιμα τις ευπαθείς ομάδες ιδιοκτητών ακινήτων από τους πλειστηριασμούς. Η γενική αναστολή των πλειστηριασμών της πρώτης κατοικίας θα πρέπει να μην επεκτείνεται πέραν των ευπαθών ο- μάδων. Ταυτόχρονα, οι τράπεζες θα πρέπει να αναπτύξουν συστήματα διαχείρισης φερεγγυότητας φυσικών και νομικών προσώπων, να ενισχύσουν τις διαδικασίες είσπραξης και να υπάρχουν υπηρεσίες παροχής διαχείρισης οφειλών και ενημέρωσης. Αυτό θα πρέπει να επιτευχθεί και σε συνεργασία με άλλους φορείς. Τέλος, για τη διαχείριση των κόκκινων δανείων απαιτείται ο εκσυχρονισμός και η ταχύτερη διεκπεραίωση των διαδικασιών μέσω της δικαιοσύνης. Σύμφωνα με πληροφορίες από τη χθεσινή συνάντηση των υπουργών Οικονομικών και Οικονομίας κ. Τσακαλώτου και Σταθάκη με τους εκπροσώπους των πιστωτών, η κυβέρνηση παρουσίασε την πρότασή της για τη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων. Μετά το τέλος της συνάντησης, ο κ. Σταθάκης δήλωσε ότι το πνεύμα του νόμου που προτείνει η κυβέρνηση δεν έχει αλλάξει σε σχέση με την αρχική πρόταση του υπουργείου, αλλά, όπως παραδέχθηκε, «οι διαπραγματεύσεις που έχουν μεσολαβήσει έχουν οδηγήσει σε αρκετές αλλαγές». Σύμφωνα με τον κ. Σταθάκη, πρόκειται για «νόμο που θα αφορά τα στεγαστικά και τα ε- (mini job) στην οποία προβλέπονται πολύ χαμηλές αμοιβές, χωρίς ασφαλιστική κάλυψη, τα «συμβόλαια μηδενικών ωρών» (zero hours contracts) που αντιστοιχούν σε δουλειά όσο, όταν κι όποτε θέλει ο εργοδότης, και διάφορες παραλλαγές αυτών, ό- πως «συμβόλαια λίγων ωρών» (low hour contracts) ή «συμβόλαια... με το τηλέφωνο» (on call contracts) κ.ά. Παραίτηση Απ. Καψάλη Ενδεικτική του κλίματος που διαμορφώνεται στα εργασιακά είναι η δήλωση παραίτησης του ειδικού γραμματέα του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας, Απόστολου Καψάλη, στην οποία α- ναφέρει ως βασική αιτία αποχώρησής του από το ΣΕΠΕ το ασφυκτικό πλαίσιο που διαμορφώνεται στις εργασιακές σχέσεις και το οποίο, όπως εκτιμά, θα τον εμποδίσει να προωθήσει τις ιδέες του. Στη θέση του κ. Καψάλη τοποθετήθηκε από τη νέα πιχειρηματικά δάνεια, με στόχο τη σταθεροποίηση του τραπεζικού συστήματος και την προστασία των κοινωνικών ομάδων και των επιχειρήσεων». Η συνέχιση της συζήτησης παραπέμπεται σήμερα σε νέα συνάντηση, καθώς, σύμφωνα με πληροφορίες, η ελληνική πρόταση προβλέπει τη δημιουργία εταιρείας διαχείρισης (Asset Management Company), η οποία θα μπορούσε να έχει είτε κεντρικό ρόλο στη διαχείριση των «κόκκινων δανείων», είτε εποπτικό ρόλο, με τη διαχείριση των «κόκκινων δανείων» να γίνεται ανά τράπεζα. Από την πλευρά των πιστωτών προτεραιότητα αποτελεί η ολοκλήρωση του ελέγχου της ποιότητας των δανείων των τραπεζών και εν συνεχεία των stress test, από τα οποία θα προκύψει και το ύψος των κεφαλαίων που θα απαιτηθούν για τις τράπεζες. Το ασφυκτικό χρονοδιάγραμμα προβλέπει ολοκλήρωση των διαδικασιών έως τα μέσα Νοεμβρίου, προκειμένου να ακολουθήσουν οι αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, πριν από την ενεργοποίηση της οδηγίας για το bail in στις αρχές του ηγεσία του υπουργείου Εργασίας ο κ. Γ. Σούκος. Στην ατζέντα της διαπραγμάτευσης μπαίνουν δύσκολα θέματα όπως: Απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων με νόμο. Κατάργηση των τριετιών. Αλλαγή του συνδικαλιστικού νόμου και κυρίως της προκήρυξης απεργιών. Οι δανειστές ζητούν η απόφαση για απεργία να λαμβάνεται με πλειοψηφία 50% + 1 του συνόλου των μελών του συνδικάτου. Θεσμοθέτηση της δυνατότητας του εργοδότη για ανταπεργία (λοκ άουτ). Αλλαγές στη διαδικασία προσφυγής στον ΟΜΕΔ. Οσον αφορά την εμπλοκή διεθνών οργανισμών, η ελληνική πλευρά προτείνει τη συμμετοχή του ILO και της Ευρωπαϊκής Ε- πιτροπής Κοινωνικών Δικαιωμάτων, ενώ οι δανειστές προτείνουν τον ΟΟΣΑ και την Παγκόσμια Τράπεζα. Μέρος της τελικής συμφωνίας μεταξύ κυβέρνησης και δανειστών θα είναι ο «ξαφνικός θάνατος» των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων, με τις δύο πλευρές να έχουν ήδη συμφωνήσει ότι προστατεύονται μόνο τα θεμελιωμένα έως τις 30 Ιουνίου του 2015 ασφαλιστικά δικαιώματα, καθώς και ότι από το 2022 και μετά δυνατότητα συνταξιοδότησης θα έχουν όσοι συμπληρώνουν το 67ο έτος της ηλικίας τους, ή τα 62, εφόσον παράλληλα έχουν συμπληρώσει 40 έτη ασφάλισης. Οι δανειστές ζητούν ακαριαίες αλλαγές για τις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις των 50άρηδων, με άμεσες αυξήσεις ορίων ηλικίας ώς και 6,5 χρόνια μέσα στο τρέχον εξάμηνο. Θέλουν επίσης ταχύτερη μετάβαση στα 67 για όλους, με τους νεότερους να σηκώνουν τα μεγαλύτερα βάρη. Η προσαρμογή είναι ι- διαιτέρως βίαιη για τους «νεότερους» ασφαλισμένους σε Δημόσιο, ευρύτερο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, όπως, για παράδειγμα, μητέρες ανηλίκων σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, γονείς ανηλίκων και τρίτεκνοι στο Δημόσιο, αλλά και ένστολοι και εργαζόμενοι σε πρώην ΔΕΚΟ, που μπορούσαν να ανοίξουν την πόρτα της εξόδου από τα 50 μέχρι τα 55. Στην ίδια λογική κινείται και η ελληνική αντιπρόταση που έχει κατατεθεί στους εκπροσώπους των θεσμών, με τον βηματισμό για τους 50άρηδες να είναι λίγο μικρότερος, σε μια προσπάθεια η- πιότερης προσαρμογής. Συγκεκριμένα, το ελληνικό σχέδιο προβλέπει αύξηση των ορίων ηλικίας κατά 4 ή 5 χρόνια για τους «νέους» που βρίσκονται μεταξύ 50 και 55 ε- τών, ενώ συμφωνία υπάρχει στο ότι οι πόρτες θα σφραγίσουν την 31η Δεκεμβρίου Από τις αλλαγές, σύμφωνα με τα όσα έχουν ήδη «κλειδώσει», διασώζονται μόνο ό- σοι έχουν θεμελιώσει δικαίωμα μέχρι 30 Ιουνίου 2015, όπως επίσης και οι υπαγόμενοι σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα, καθώς και οι μητέρες ανάπηρων τέκνων. Ειδικοί της κοινωνικής α- σφάλισης εκτιμούν ότι περίπου ασφαλισμένοι έχουν ήδη προλάβει να «κλειδώσουν» και τον χρόνο α- σφάλισης και το όριο ηλικίας, ήτοι έχουν θεμελιώσει ασφαλιστικό δικαίωμα και θα μπορούν να το ασκήσουν οποτεδήποτε. Στον αντίποδα, οι αλλαγές θα αγγίξουν τους ασφαλισμένους που θα συνταξιοδοτηθούν από 1η Ιουλίου 2015 και μετά, ενώ δεν αποκλείεται, EUROKINISSI/ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ Η κ. Ντέλια Βελκουλέσκου εισερχόμενη στο υπουργείο Εργασίας. Στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης τίθενται οι άμεσες αυξήσεις ορίων ηλικίας έως και 6,5 χρόνια μέσα στο τρέχον εξάμηνο. προκειμένου να αποφευχθούν διαδικαστικές και νομικές ε- μπλοκές, οι αλλαγές να ξεκινήσουν από την ημερομηνία ψήφισης του σχετικού σχεδίου νόμου. Με επιπλέον χρόνια στην εργασία (σε ακραίες περιπτώσεις ακόμη και +17 χρόνια) αναμένεται να επιβαρυνθούν τουλάχιστον ασφαλισμένοι, που έχουν «κατοχυρώσει» δικαίωμα, διαθέτουν δηλαδή τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης μέχρι και το 2012, όχι όμως και το απαραίτητο όριο ηλικίας. Κατρούγκαλος: «Στόχος, η ήπια μετάβαση» Σύμφωνα με τον αρμόδιο υπουργό Εργασίας Γ. Κατρούγκαλο, στόχος της κυβέρνησης είναι η μετάβαση να είναι όσο το δυνατόν πιο ήπια, προεξοφλώντας την άμεση κατάργηση των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων, με την οποία μάλιστα ξεκαθάρισε ότι και η κυβέρνηση συμφωνεί. Μιλώντας στο ραδιοφωνικό σταθμό «Στο Κόκκινο», ο υπουργός Εργασίας εκτίμησε ότι το συνταξιοδοτικό ως έχει δεν είναι βιώσιμο και δεν μπορεί να παραμείνει έτσι. «Το ζήτημα είναι να προτείνουμε εμείς τις μεταρρυθμίσεις που επιθυμούμε και να έχει προηγηθεί κοινωνικός διάλογος», δήλωσε χαρακτηριστικά, ξεκαθαρίζοντας ότι δεν θα θιγούν τα θεμελιωμένα δικαιώματα για πρόωρη συνταξιοδότηση μέχρι τα τέλη Ιουνίου. Σε νέες δηλώσεις προχώρησε και ο υπό... διαρκή παραίτηση γενικός γραμματέας Κοινωνικών Ασφαλίσεων Γιώργος Ρωμανιάς, ο οποίος παραμένει στη θέση του, παρότι επανέλαβε ότι θέλει να αποχωρήσει άμεσα από το υπουργείο Εργασίας. Ο... παραιτημένος γενικός, αναφερόμενος στις προωθούμενες αλλαγές στο ασφαλιστικό, υποστήριξε ότι οι νόμοι έρχονται έτοιμοι απέξω, δεν τους φτιάχνει η ελληνική κυβέρνηση. Καλεσμένος στην εκπομπή «Πρωινό MEGA», ο κ. Ρωμανιάς καταφέρθηκε κατά της διαπραγματευτικής ομάδας του Μαξίμου, υποστηρίζοντας ότι ειδικά στο συνταξιοδοτικό τα πρόσωπα που είχαν εξουσιοδοτηθεί να διαπραγματεύονται δεν ήξεραν από κοινωνική ασφάλιση. «Αν τους ρωτήσεις τώρα τι σημαίνει κοινωνική ασφάλιση, τον ορισμό να σου δώσουνε, δεν ξέρουν», δήλωσε χαρακτηριστικά, για να συμπληρώσει πως πρόκειται για τα ίδια πρόσωπα που διαπραγματεύονται και τώρα... ΡΟΥΛΑ ΣΑΛΟΥΡΟΥ

15 15-OIK_ELLADA_KATHI 04/08/15 22:12 Page 15 Τετάρτη 5 Αυγούστου 2015 ΕΛΛΑΔΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 15 Αποπληρωμή όταν θα υπάρξει ανάπτυξη Τρεις Γερμανοί «σοφοί» υποστηρίζουν ότι μπορεί και πρέπει να υπάρξει ελάφρυνση του ελληνικού χρέους εντός της Ευρωζώνης Των ARMIN VON BOGDANDY, MARCEL FRATZSCHER, GUNTRAM WOLFF* Ισως η μεγαλύτερη ζημία που προκάλεσε η αντιπαράθεση της Ελλάδας με τους εταίρους και πιστωτές της είναι η γενική απώλεια εμπιστοσύνης. Αν θέλουμε να επιστρέψει η ανάπτυξη στην Ελλάδα, οι άνθρωποι, οι επιχειρήσεις και οι ε- πενδυτές πρέπει να ανακτήσουν την εμπιστοσύνη τους στη βιωσιμότητα της χώρας. Για να επιτευχθεί αυτό, είναι απαραίτητη μια νομιμοποιημένη και ι- κανή κυβέρνηση, καθώς και μια αποτελεσματική διοίκηση και Δικαιοσύνη. Ωστόσο, το ζήτημα της βιωσιμότητας του χρέους είναι επίσης κεντρικό, ακόμη και αν βραχυπρόθεσμα το κόστος εξυπηρέτησής του είναι αμελητέο. Κανείς δεν αμφισβητεί την ανάλυση του ΔΝΤ ότι η βιωσιμότητα του ελληνικού δημόσιου χρέους αποτελεί βασική προϋπόθεση για την ανάκαμψη. Το τρίτο πρόγραμμα, το οποίο βρίσκεται πλέον υπό διαπραγμάτευση, έχει ως στόχο να θέσει την Ελλάδα εκ νέου στο σημείο που βρισκόταν στο τέλος του περασμένου έτους: με τις προσδοκίες ανάπτυξης περίπου στο 3%. Το τρίτο αυτό πρόγραμμα δεν α- ποσκοπεί να αποτελέσει ένα πρόγραμμα μεταβιβάσεων. Στοχεύει στην ενίσχυση της ελληνικής οικονομίας καθώς και στην εξασφάλιση των δανείων και των εγγυήσεων των πιστωτών. Ενα μεγάλο μέρος των εκταμιεύσεων θα κατευθυνθεί στην αποπληρωμή του χρέους προς τους επίσημους πιστωτές. Αυτό είναι σημαντικό, αλλά δεν αρκεί. Η σημερινή σχέση μεταξύ της εξυπηρέτησης του χρέους και της συμμετοχής στο ενιαίο νόμισμα οδηγεί σε έναν φαύλο κύκλο που αυξάνει την αβεβαιότητα, αποδυναμώνει την ανάπτυξη και κάνει την πλήρη αποπληρωμή του χρέους λιγότερο πιθανή. Δεν θα υπάρξει εμπιστοσύνη και ανάπτυξη στην Ελλάδα χωρίς κάποια λύση στο πρόβλημα του χρέους. Η πρόταση Προτείνουμε τη διάρρηξη αυτού του φαύλου κύκλου μέσω της σύνδεσης των επιτοκίων των δανείων με τον ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, σε συνδυασμό με μια υπό όρους αναστολή των αποπληρωμών του χρέους. Μια Ελλάδα χωρίς ανάπτυξη δεν θα πρέπει να καταβάλλει τόκους ή να πραγματοποιεί καταβολές για την α- ποπληρωμή του χρέους της. Οσο ισχυρότερη είναι η ανάπτυξη τόσο υψηλότερα πρέπει να είναι το επιτόκιο και οι καταβολές προς τους Ευρωπαίους πιστωτές. Η αναστολή αυτή θα σήμαινε ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να αναβάλει τις καταβολές για την αποπληρωμή «Το κύριο πλεονέκτημα της πρότασής μας», τονίζουν οι τρεις Γερμανοί ειδικοί, «είναι ότι οι πιστωτές θα ωφεληθούν εάν επανέλθει η ανάπτυξη και ως εκ τούτου θα διεκδικήσουν περισσότερα από τα δάνειά τους σε σχέση με ό,τι θα ήταν δυνατόν διαφορετικά». εάν δεν φθάσει σε ένα ορισμένο επίπεδο του ΑΕΠ μέχρι το 2022, όταν και έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει την ε- ξυπηρέτηση των χρεών της προς τους Ευρωπαίους πιστωτές. Μια τέτοια λύση θα έθετε τέλος στην αβεβαιότητα και θα αναγνώριζε το γεγονός ότι η ελληνική ανάπτυξη είναι κοινή ευρωπαϊκή υπόθεση και προϋπόθεση για να εξυπηρετήσει η Ελλάδα το χρέος της. Η σταθερότητα και η εμπιστοσύνη θα μπορούσαν να επιστρέψουν και μια σημαντική αιτία της τρέχουσας πολιτικής αντιπαράθεσης θα είχε εξαλειφθεί. Εν τω μεταξύ, μια τέτοια προσέγγιση δεν θα μείωνε τα κίνητρα για μεταρρυθμίσεις. Είναι προς το συμφέρον της οποιασδήποτε ελληνικής κυβέρνησης να επιδιώξει μεταρρυθμίσεις φιλικές προς την ανάπτυξη. Φυσικά, το σχέδιο θα πρέπει να καταρτιστεί με τέτοιο τρόπο ώστε να αποφευχθεί ο λεγόμενος «ηθικός κίνδυνος», ο κίνδυνος, δηλαδή, να λαμβάνονται αποφάσεις ανεύθυνες και καταχρηστικές από κάποιον που ελπίζει ότι τις ενδεχόμενες αρνητικές συνέπειες θα τις αναλάβουν άλλοι. Αυτό όμως είναι δυνατό και οι συνθήκες είναι ευνοϊκές. Μια τέτοια λύση θα ήταν ε- πωφελής και για τους πιστωτές. Σε κάθε Προτείνουν τη σύνδεση των επιτοκίων των δανείων με τον ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, σε συνδυασμό με μια υπό όρους αναστολή των αποπληρωμών του χρέους. περίπτωση, κάποια μορφή ελάφρυνσης του χρέους είναι αναπόφευκτη. Το κύριο πλεονέκτημα της πρότασής μας είναι ότι οι πιστωτές θα ωφεληθούν εάν επανέλθει η ανάπτυξη και ως εκ τούτου θα διεκδικήσουν περισσότερα από τα δάνειά τους σε σχέση με ό,τι θα ήταν δυνατόν διαφορετικά. Την ίδια στιγμή, η πρότασή μας έχει αμελητέο αντίκτυπο στους τρέχοντες προϋπολογισμούς των πιστωτών και έτσι δεν έχει σημαντικές συνέπειες όσον αφορά τα συνταγματικά όρια του χρέους τους. Νομικά επιτρεπτή Μια αναστολή πληρωμών, που ουσιαστικά είναι ένας τρόπος αναδιάρθρωσης του χρέους της Ελλάδας προς τους επίσημους πιστωτές της τα άλλα κράτη-μέλη της Ζώνης του Ευρώ, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΕΤΧΣ) και τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ΕΜΣ), είναι νομικά επιτρεπτή εντός του ευρώ. Η θέση του γερμανικού υ- πουργείου Οικονομικών, ότι ένα προσωρινό Grexit είναι απαραίτητο για οποιαδήποτε αναδιάρθρωση, δεν είναι πειστική. Στην υπόθεση Pringle του 2012, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΔΕΕ) έκρινε ότι το άρθρο 125 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΣΛΕΕ), το οποίο συχνά λανθασμένα αποκαλείται και «ρήτρα μη διάσωσης», «δεν απαγορεύει την παροχή, εκ μέρους ενός ή περισσοτέρων κρατών-μελών, χρηματοοικονομικής συνδρομής σε κράτος μέλος... εφόσον οι όροι που συνδέονται με τη συνδρομή αυτή είναι τέτοιας φύσεως ώστε να ωθούν το εν λόγω κράτος να εφαρμόσει υγιή δημοσιονομική πολιτική». Φυσικά, αντικείμενο της απόφασης αυτής ήταν η παροχή οικονομικής στήριξης και όχι η αναδιάρθρωση χρέους. Ωστόσο, το ΔΕΕ αποφάσισε αργότερα ότι ακόμη και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) θα μπορούσε EUROKINISSI να αναλάβει σημαντικό οικονομικό κίνδυνο στο πλαίσιο του μηχανισμού Οριστικών Νομισματικών Συναλλαγών, γνωστού και με το αγγλικό ακρωνύμιο ΟΜΤ, εφόσον ενεργεί στο πλαίσιο της εντολής της. Παρά το γεγονός ότι το ΔΕΕ δεν έκρινε ρητά ότι η ΕΚΤ θα μπορούσε να συμμετάσχει σε μια αναδιάρθρωση χρέους, από τον συλλογισμό του Δικαστηρίου είναι δυνατό το συμπέρασμα ότι η ΕΚΤ μπορεί να δεχθεί μια αναδιάρθρωση εφόσον η ανάληψη του αρχικού κινδύνου ήταν ζωτικής σημασίας για την άσκηση της νομισματικής της πολιτικής. Το νομικό πλαίσιο της ΕΚΤ είναι ιδιαίτερα αυστηρό, λόγω της απαγόρευσης νομισματικής χρηματοδότησης που κατοχυρώνουν οι Συνθήκες. Εάν, παρά το αυστηρό αυτό πλαίσιο, επιτρέπεται μια αναδιάρθρωση προς την ΕΚΤ, τότε η αναδιάρθρωση του μέρους του ελληνικού χρέους, που κατέχεται από άλλα κράτη-μέλη, το ΕΤΧΣ και τον ΕΜΣ, δεν μπορεί να θεωρηθεί παραβίαση του άρθρου 125 ΣΛΕΕ εφ ό- σον αυτό έχει ως σκοπό να επιτευχθεί δημοσιονομική σταθερότητα στην Ελλάδα. Από τη σκοπιά του τελικού α- ποτελέσματος, το επιχείρημα αυτό καλύπτει και την υπό όρους αναστολή εξυπηρέτησης του χρέους που προτείνεται εδώ. Με τον ίδιο τρόπο, ούτε το εθνικό συνταγματικό δίκαιο των πιστωτριών χωρών δεν απαγορεύει μια τέτοια λύση. Για παράδειγμα, το γερμανικό Συνταγματικό Δικαστήριο εστιάζει στην ανάγκη να είναι οποιοσδήποτε οικονομικός κίνδυνος διαχειρίσιμος για τη Γερμανία, καθώς και να προστατεύεται η δημοσιονομική ανεξαρτησία της γερμανικής Βουλής. Φυσικά, πολλά συνταγματικά ζητήματα παραμένουν αναπάντητα, αλλά η πρότασή μας κινείται στο πλαίσιο προηγούμενων σχετικών αποφάσεων. Δύο προϋποθέσεις Το επιτρεπτό μιας οποιασδήποτε τέτοιας αναστολής αποπληρωμών έχει δύο προϋποθέσεις. Πρώτον, η αναδιάρθρωση πρέπει να είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της Ζώνης του Ευρώ, κάτι που το ΔΝΤ έχει αποδείξει στην περίπτωση της Ελλάδας. Δεύτερον, πρέπει να συνοδεύεται από ένα πρόγραμμα διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων με στόχο τη δημοσιονομική πειθαρχία και την εμπέδωση αποτελεσματικών θεσμών. Αυτό ελπίζουμε ότι θα συμφωνηθεί στο πλαίσιο του τρίτου προγράμματος. Οι προϋποθέσεις για έναν εκτεταμένο εκσυγχρονισμό του ελληνικού κράτους ποτέ δεν εμφανίστηκαν τόσο ευνοϊκές: η κυβέρνηση έχει αρχίσει να υλοποιεί τις συμφωνηθείσες μεταρρυθμίσεις, η χώρα έχει αποδεχθεί αυστηρή εποπτεία και οι Ελληνες πολίτες μόλις έζησαν μια δύσκολη εμπειρία που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί «κοντά στον θάνατο». Δεν υπάρχουν ισχυρά νομικά επιχειρήματα κατά της σύνδεσης της ε- ξυπηρέτησης του ελληνικού χρέους με τους ρυθμούς ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, ούτε κατά της υπό όρους αναστολής της αποπληρωμής του. Από οικονομική άποψη, η λύση αυτή δεν θα βελτιώσει μόνο τις πιθανότητες αποπληρωμής. Θα δείξει, επίσης, ότι η Γερμανία και οι άλλοι πιστωτές έχουν συμφέρον να βοηθήσουν την Ελλάδα και να εγγυηθούν τη σταθερότητα του ευρώ. * Ο κ. Armin von Bogdandy είναι διευθυντής του Ινστιτούτου Max Planck Συγκριτικού Δημοσίου Δικαίου και του Διεθνούς Δικαίου, Χαϊδελβέργη. Ο κ. Marcel Fratzscher είναι πρόεδρος του Γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών (DIW), Βερολίνο. Ο κ. Guntram Wolff είναι διευθυντής του Ινστιτούτου Bruegel, Βρυξέλλες. Σκέψεις για τη Γερμανία μετά το θρίλερ με το Grexit Του TIMOTHY GARTON ASH THE GUARDIAN Εάν σκεφτώ τη Γερμανία τα βράδια, α- κόμη κοιμάμαι ήσυχος. Μετά την τραυματική εκδήλωση της γερμανικής ισχύος στην Ευρωζώνη ωστόσο, και ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του ολονύκτιου καταχθόνιου χορού των Βρυξελλών στα μέσα Ιουλίου γύρω από τον γκρεμό ενός Grexit, δεν είμαι ο μόνος που αισθάνεται τα πρώτα τσιμπήματα ανησυχίας. Το γεγονός ότι οι Γερμανοί έχουν επιτύχει σε πολλά πράγματα δεν πρέπει να σταματά ούτε εμάς ούτε εκείνους από το να αναρωτιόμαστε τι έχουν κάνει λάθος ή τουλάχιστον τι θα μπορούσαν να κάνουν καλύτερα. Υστερα από πολλή σκέψη, κατέληξα σε μια ιδέα που δημιουργεί έκπληξη: για να υπάρξει μεγαλύτερη συναίνεση στο εξωτερικό, ίσως η ηγετική δύναμη της Ευρώπης πρέπει να έχει μικρότερη συναίνεση στο εσωτερικό. Αυτή την εβδομάδα συμπληρώνονται σαράντα χρόνια από την υπογραφή της τελευταίας πράξης του Ελσίνκι, που αποτέλεσε ορόσημο για το ταξίδι που οδήγησε σταδιακά στην ε- νωμένη Γερμανία του σήμερα. Είναι ενδιαφέρον να επανεπισκεφθούμε και να εξετάσουμε το ύφος της γερμανικής εξωτερικής πολιτικής εκείνη την περίοδο: υπομονετικά πολυμερής, μετριόφρων, ακόμη και ταπεινή, αλλά με ε- μπνευσμένες πινελιές, όπως η ρητορική του Βίλι Μπραντ και του Ρίχαρντ φον Βάιτσεκερ. Μεγάλο μέρος αυτής της πολιτικής παράδοσης έχει επιβιώσει. Μεγάλη υποστήριξη Αξίζει να θυμηθούμε ότι, εκείνη τη νύχτα των Βρυξελλών, η Γερμανία α- ντιπροσώπευε, επίσης, μια ομάδα μικρότερων βόρειων και βορειοανατολικών ευρωπαϊκών κρατών. Ορισμένοι από τους ηγέτες τους κάνουν τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε να μοιάζει ευαίσθητος. Την ίδια στιγμή, κανείς δεν μπορεί ρεαλιστικά να αναμένει ότι η ενιαία Γερμανία, η κεντρική δύναμη της Ευρώπης, θα δρα ακριβώς όπως η παλαιά Δυτική Γερμανία και ειδικά όταν καλείται να βάλει μερικά παραπάνω δισεκατομμύρια ευρώ στο τραπέζι για μια πολιτική στην οποία δεν πιστεύει το μεγαλύτερο μέρος του λαού της. Παρ όλα αυτά, οι ταπεινωτικές απαιτήσεις προς την Ελλάδα και ο τρόπος με τον οποίο εκφράστηκαν σόκαραν πολλούς από τους συνεργάτες και φίλους της χώρας. Αν και στο εσωτερικό ορισμένες σημαντικές προσωπικότητες, όπως ο Γιούργκεν Χάμπερμας και ο Γιόσκα Φίσερ, έκρουσαν κώδωνα κινδύνου, η σκληρή γραμμή που προωθήθηκε από τον Σόιμπλε δέχτηκε τη μεγαλύτερη υ- ποστήριξη. Στην πραγματικότητα, ο μόνος λόγος που η ανταρσία κατά ενός νέου προγράμματος διάσωσης προς την Ελλάδα δεν υπήρξε μεγαλύτερη ανάμεσα στους βουλευτές του κεντροδεξιού CDU/CSU ήταν η κίνηση του Σόιμπλε να στηρίξει, με την εξουσία που ασκεί, μια συμφωνία την οποία ο ίδιος δεν ε- πιθυμούσε. «Πράγματι, δεν υποστηρίζουμε ένα τρίτο πρόγραμμα στήριξης, αλλά ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε αξίζει την υποστήριξή μας», σχολίασε ο συντηρητικός πρώην υπουργός Εσωτερικών, Χανς-Πέτερ Φρίντριχ. Ο Σόιμπλε είναι Για να υπάρξει μεγαλύτερη συναίνεση στο εξωτερικό, ίσως η ηγετική δύναμη της Ευρώπης πρέπει να έχει μικρότερη συναίνεση στο εσωτερικό. ένας από τους πιο αξιοσημείωτους πολιτικούς που έχω γνωρίσει. Ως νέος άνδρας, ήταν ήδη εντυπωσιακός, το δεξί χέρι του Χέλμουτ Κολ, διαπραγματευόταν για την ενοποίηση των δύο Γερμανιών και υπερασπιζόταν την ευρωπαϊκή ενότητα. Αλλά η ανέλιξή του στις υψηλότερες βαθμίδες της πολιτικής μετά μια απόπειρα δολοφονίας, που τον καθήλωσε στην αναπηρική καρέκλα, καθώς διαχειρίζεται ένα καθημερινό πρόγραμμα που θα είχε εξαντλήσει έναν ολυμπιακό αθλητή με τα μισά του χρόνια και ενώ διατηρεί το χιούμορ του και την πνευματική του εγρήγορση, είναι ένα εξωπραγματικό ανθρώπινο κατόρθωμα. Δηλώνει την αρετή με την πρωταρχική της έννοια. Επιπροσθέτως, ο Σόιμπλε είναι μία από τις πιο συνεπείς ευρωπαϊκές φωνές στη γερμανική πολιτική. Η συνέντευξη που έδωσε, όμως, στο γερμανικό περιοδικό Der Spiegel μετά τον τρόμο των Βρυξελλών είναι περίεργη και ειλικρινά ανησυχητική. «Μετά την τραυματική εκδήλωση της γερμανικής ισχύος στην Ευρωζώνη», γράφει ο Timothy Garton Ash, «δεν είμαι ο μόνος που αισθάνεται τα πρώτα τσιμπήματα ανησυχίας» (στη φωτ. το ηγετικό δίδυμο της Γερμανίας, Αγκελα Μέρκελ και Βόλφγκανγκ Σόιμπλε). Το φάρμακο και η συνταγή Αν και επιμένει ότι η ευρωπαϊκή πολιτική ένωση είναι απαραίτητη για να συμπληρωθεί η νομισματική και ότι αυτό απαιτεί την αλλαγή των ευρωπαϊκών Συνθηκών, ο Σόιμπλε παρουσιάζεται τελείως άκαμπτος μπροστά στην Ελλάδα. «Το πρόβλημα είναι ότι τα τελευταία πέντε χρόνια το φάρμακο δεν λήφθηκε σύμφωνα με τη συνταγή», είπε ο ίδιος, ισχυριζόμενος ότι η λιτότητα δεν αποτελεί το «φάρμακο» που δημιούργησε το πρόβλημα. Στην αγγλική εκδοχή της παραπάνω συνέντευξης ο Γερμανός ΥΠΟΙΚ εξηγεί ότι «όπως έλεγε η γιαγιά του: η αγαθοεργία έρχεται πριν από την ασωτία». Η πραγματική γερμανική λέξη που χρησιμοποιούσε η γιαγιά του Σόιμπλε ήταν η λέξη Liederlichkeit που ουσιαστικά σημαίνει νωθρότητα, απροσεξία, ανακρίβεια και μια σειρά από άλλα συνώνυμα που αντανακλούν τα αρνητικά στερεότυπα που έχουν σχηματίσει οι Γερμανοί για τους κατοίκους της Νότιας Ευρώπης. Μπορεί ο Σόιμπλε να εκπροσωπεί την πολιτική θέληση και τον σεβασμό για τον νόμο, αλλά στο τέλος σημασία έχει το σχέδιο που μπορεί να ευοδωθεί. Υπάρχουν οικονομικές πραγματικότητες και ορισμένα πράγματα δεν είναι εφικτά. Για παράδειγμα, η Ελλάδα δεν μπορεί να αποπληρώσει το χρέος της. Πρέπει να γίνει μια σκληρή, ρεαλιστική συζήτηση για το τι πραγματικά θα λειτουργούσε καλύτερα. Η συναίνεση είναι ένα από τα ισχυρά πλεονεκτήματα της ομοσπονδιακής δημοκρατίας και αντιπροσωπεύεται α- ποτελεσματικά από τη Γερμανίδα καγκελάριο, Αγκελα Μέρκελ. Ορισμένες φορές, ωστόσο, υπάρχει υ- περβολική συναίνεση. Η Γερμανία θα μπορούσε να αξιοποιήσει την πληθώρα των δημιουργικών μυαλών που συνήθως ζουν και σπουδάζουν στο εξωτερικό και τον αντίλογο που θα μπορούσαν να προσφέρουν. EPA / BERND VON JUTRCZENKA

16 16-OIK_ELLADA_KATHI 04/08/15 22:12 Page l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ EΛΛΑΔΑ Τετάρτη 5 Αυγούστου 2015 Οι τρεις προϋποθέσεις που θα κρίνουν τον τελικό λογαριασμό για τις τράπεζες Τα «κόκκινα» δάνεια, ο αναβαλλόμενος φόρος και ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Του ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΠΑΔΟΓΙΑΝΝΗ Της ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΜΑΝΙΦΑΒΑ Στόχος της ΕΚΤ και της ΤτΕ είναι η ανακεφαλαιοποίηση να ολοκληρωθεί πριν από το τέλος του έτους. Σχεδόν βέβαιη θεωρεί η βιομηχανία την ύπαρξη ελλείψεων τον Σεπτέμβριο σε όλους τους τομείς, πλην τροφίμων και φαρμάκων, καθώς η απουσία πρώτων υλών ή η εισαγωγή τους με εξαιρετικά αργούς ρυθμούς δυσχεραίνει την παραγωγική διαδικασία. Αν και η κατάσταση, μετά τις πρόσφατες τροποποιήσεις που έγιναν στο καθεστώς το οποίο διέπει τον έλεγχο της κίνησης των κεφαλαίων, έχει βελτιωθεί σε σύγκριση με το προηγούμενο διάστημα, οι εισαγωγές πρώτων υλών γίνονται με σχετικά αργούς ρυθμούς, με τους επιχειρηματίες να δηλώνουν ότι η «ζημιά έχει ήδη γίνει και απλώς επιχειρείται η ελαχιστοποίηση των ε- πιπτώσεων». To πρόβλημα για τις εγχώριες βιομηχανίες δυσχεραίνει το γεγονός ότι πολλές ξένες επιχειρήσεις-προμηθευτές τους κλείνουν τον Αύγουστο ή υπολειτουργούν. Την ίδια ώρα οι ελληνικές επιχειρήσεις, το 50% των οποίων υπολογίζεται ότι έδωσε στο προσωπικό αναγκαστικές άδειες τον Ιούλιο, θα πρέπει να δουλέψουν περισσότερο τον Αύγουστο. Για να αντιληφθεί κανείς την ε- μπλοκή που προκαλούν τα capital controls στην παραγωγική διαδικασία, αρκεί να δει κάποια νούμερα που δείχνουν ότι η εξίσωση, κατά το κοινώς λεγόμενο, δεν βγαίνει. Η Ελλάδα είναι αυτάρκης σε πρώτες ύλες σε ποσοστό που μετά βίας αγγίζει το 20%. Για τον λόγο αυτό εισάγει προϊόντα (τελικά και πρώτες ύλες) που κάθε μήνα υπερβαίνουν σε αξία τα 3,5 δισ. ευρώ. Με την αύξηση του ορίου έγκρισης πληρωμών για εισαγωγές από το εξωτερικό στα ευρώ, υ- πολογίζεται ότι η αξία των εισαγωγών που πραγματοποιείται κάθε ημέρα φτάνει τα 20 εκατ. ευρώ, από τα 14 εκατ. ευρώ πριν από τις αλλαγές. Με αυτούς τους ρυθμούς, όμως, η αξία των εισαγωγών φτάνει τον μήνα σε περίπου μισό δισεκατομμύριο ευρώ και συνολικά είναι κάτω από το ένα δισ. ευρώ εάν λάβει κανείς υπόψη του ότι κάποιες εγκρίσεις δίνονται από την ειδική Επιτροπή Εγκρισης Τραπεζικών Συναλλαγών και κάποιες εισαγωγές πληρώνονται μέσω τραπεζικών λογαριασμών που διατηρούν στο εξωτερικό ελληνικές επιχειρήσεις. Βεβαίως, όπως εξηγεί, μιλώντας στην «Κ», ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος (ΣΕΒΕ), Κυριάκος Λουφάκης, η παραπάνω λύση που αναγκαστικά εφαρμόζουν ολοένα και περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις μπορεί να υπονομεύσει περαιτέρω το Στις αρχές Σεπτεμβρίου θα ολοκληρωθεί η διαγνωστική μελέτη για την κατάσταση των εγχώριων τραπεζών που διενεργεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) σε συνεργασία με την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ). Αμέσως μετά θα «τρέξει» το stess test, βάσει του οποίου θα προσδιοριστούν οι τελικές κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών. Στόχος των Αρχών είναι η ανακεφαλαιοποίηση να ολοκληρωθεί πριν από το τέλος του έτους. Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, η εξέλιξη των «κόκκινων» δανείων, ο χειρισμός του αναβαλλόμενου φόρου και οι μακροοικονομικές υποθέσεις που θα υιοθετήσει η ΕΚΤ είναι που θα καθορίσουν τον τελικό λογαριασμό για τις τράπεζες. Είναι η τρίτη φορά κατά την τελευταία τριετία, , που οι τράπεζες υποχρεώνονται σε αυξήσεις κεφαλαίου. Υπενθυμίζεται πως εκτός από την ανακεφαλαιοποίηση ύψους 28 δισ. ευρώ που πραγματοποιήθηκε το 2013 για τις συστημικές τράπεζες, το καλοκαίρι του 2014 πραγματοποιήθηκαν νέες αυξήσεις κεφαλαίου ύψους 8,5 δισ. ευρώ, στις οποίες μετείχαν κυρίως ξένοι επενδυτές με τις οποίες ενισχύθηκε η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στις συστημικές τράπεζες. Μετά τη νέα επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών, από τις αρχές του έ- τους, τα κεφάλαια συνολικού ύ- ψους 35 δισ. ευρώ που μπήκαν στις τράπεζες την περίοδο κρίνονται ανεπαρκή και όπως αποφασίστηκε από τη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. οι ελληνικές τράπεζες θα πρέπει να ενισχυθούν με επιπλέον κεφάλαια, το ύψος των οποίων θα κυμανθεί μεταξύ 10 και 25 δισ. ευρώ. Σε ανάλυσή της η Fitch επισημαίνει ότι το συνολικό ποσό των 25 δισ. ευρώ είναι επαρκές, ενώ εκτίμησε τις κεφαλαιακές ανάγκες για τις συστημικές τράπεζες στα 11,2 δισ. ευρώ με την παραδοχή ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια θα ανέλθουν στο 52%, ενώ με το δεύτερο και πιο αυστηρό σενάριο, ότι τα «κόκκινα» δάνεια θα φτάσουν το 60%, ε- κτίμησε τις κεφαλαιακές ανάγκες στα 15,9 δισ. ευρώ. Η νέα ανακεφαλαιοποίηση θα οδηγήσει στην απώλεια του μεγαλύτερου μέρους της αξίας των συμμετοχών του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) στις τράπεζες. Σημειώνεται ότι στο τέλος Ιουνίου 2014 η αξία των τραπεζικών μετοχών που είχε το ΤΧΣ στο χαρτοφυλάκιό του διαμορφώνονταν στα 20 δισ. ευρώ, ενώ στελέχη του Ταμείου εκτιμούσαν ότι με βάση την τότε εικόνα θα μπορούσαν να ανακτηθούν τα 34,4 δισ. ευρώ από το πακέτο των 50 δισ. ευρώ που δόθηκε για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Σήμερα, περίπου ένα χρόνο μετά, υπό το βάρος της ραγδαίας επιδείνωσης των οικονομικών συνθηκών εξαιτίας της πολύμηνης αβεβαιότητας και των ε- πιπτώσεων από την επιβολή κεφαλαιακών περιορισμών, οι τράπεζες χρειάζονται και νέα λεφτά! Σύμφωνα με αναλυτές, με τη νέα ανακεφαλαιοποίηση είναι μεγάλος ο κίνδυνος να εξανεμιστούν τα κεφάλαια των σημερινών μετόχων. Οπως εκτιμούν, μετά τις νέες αυξήσεις η πλειονότητα των μετοχών των τραπεζών θα περάσει είτε στους ιδιώτες που θα εισφέρουν τα νέα κεφάλαια είτε στον δημόσιο τομέα σε περίπτωση που δεν υ- πάρξει ιδιωτική συμμετοχή στις αυξήσεις. Αν συμβεί αυτό, πρακτικά, οι υφιστάμενες μετοχές των τραπεζών που κατέχει το ΤΧΣ θα απαξιωθούν και έτσι το Ταμείο θα χάσει περίπου 20 δισ. ευρώ. Σημειώνεται ότι το καλοκαίρι του 2014 η τότε κυβέρνηση σε συνεργασία με το ΤΧΣ εξέτασαν τρόπους για την εναλλακτική αξιοποίηση των warrants και την ταχύτερη ιδιωτικοποίηση των συστημικών τραπεζών, κάτι που είχε προκαλέσει τη σφοδρή αντίδραση του ΣΥΡΙΖΑ, που έκανε λόγο για ξεπούλημα των τραπεζών και απείλησε με διώξεις εάν η κυβέρνηση προχωρούσε στην πώληση τραπεζών. Ετσι το εγχείρημα εγκαταλείφθηκε. Σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, η νέα ανακεφαλαιοποίηση είναι ένα εξαιρετικά σύνθετο εγχείρημα, καθώς θα διαμορφωθεί μέσα από τους περιορισμούς που θέτουν ο νόμος που διέπει το ΤΧΣ, η νέα κοινοτική ο- δηγία για την εξυγίανση των τραπεζών, που ενσωματώθηκε στην εθνική νομοθεσία πριν από λίγες ημέρες, αλλά και ο κανονισμός του ESM. Οπως εκτιμούν, θα χρειαστεί περίπου ένας μήνας προκειμένου να αποφασιστούν οι τεχνικές παράμετροι και να σχηματοποιηθεί το πώς θα γίνει η νέα ανακεφαλαιοποίηση. Σύμφωνα με αναλυτές, θα αναζητηθούν όλες οι δυνατότητες συμμετοχής των μετόχων και του ιδιωτικού τομέα και, μόνο αν αυτό δεν γίνει δυνατό, οι τράπεζες θα ανακεφαλαιοποιηθούν από τον δημόσιο τομέα. εγχώριο τραπεζικό σύστημα. «Πρέπει να αρθούν οι περιορισμοί στα εμβάσματα στο εξωτερικό που α- φορούν την εισαγωγή πρώτων υ- λών. Κάθε ημέρα που περνάει και ισχύουν αυτοί οι περιορισμοί, ι- σχυροποιούνται οι εναλλακτικοί τρόποι πληρωμών, δηλαδή το ά- νοιγμα τραπεζικών λογαριασμών εκτός Ελλάδας», επισημαίνει. Η μερική χαλάρωση των περιορισμών έχει μειώσει τον αριθμό των κοντέινερ που συσσωρεύονταν στα λιμάνια του Πειραιά και Eγγυήσεις από τον ESM Σχέδιο για την άμεση τόνωση της ρευστότητας στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα επεξεργάζεται η ΕΚΤ αμέσως μόλις ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις κυβέρνησης - εταίρων και υπογραφεί το νέο μνημόνιο. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό των ευρωπαϊκών αρχών, το ESM θα προχωρήσει στη χορήγηση ειδικών εγγυήσεων προς τις εγχώριες τράπεζες, με τις οποίες η ΕΚΤ θα επαναφέρει τις ελληνικές τράπεζες στη βασική χρηματοδότηση του ευρωσυστήματος. Οι εγγυήσεις, ύψους 10 δισ. ευρώ, θα δοθούν μέσω ειδικού λογαριασμού, εάν ψηφιστεί το νέο μνημόνιο. Οι εγγυήσεις αυτές θα είναι δεσμευμένες αποκλειστικά για την ΕΚΤ και με τις οποίες θα μπορέσει να αντικαταστήσει τη χρηματοδότηση που έχει δοθεί από την έκτακτη διαδικασία του ELA με κανονική χρηματοδότηση. Σημειώνεται ότι ο ELA επιβαρύνεται με υψηλό κόστος, περίπου 1,55% έναντι 0,05% της κανονικής χρηματοδότησης. Αν συμβεί αυτό, τονίζουν στελέχη τραπεζών, θα ομαλοποιηθούν σημαντικά οι συνθήκες ρευστότητας στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα και θα τεθούν οι βάσεις για την ουσιαστική χαλάρωση των κεφαλαιακών περιορισμών. Με τον σχεδιασμό της ΕΚΤ οι εγχώριες τράπεζες θα αποκτήσουν περισσότερη και φθηνότερη ρευστότητα. Σημειώνεται ότι την προηγούμενη εβδομάδα η ΕΚΤ δεν προχώρησε σε αύξηση του ορίου του ELA, καθώς η ΤτΕ δεν κατέθεσε σχετικό αίτημα. Ο λόγος είναι ότι μετά την επιβολή των capital controls οι εγχώριες τράπεζες διαθέτουν επαρκή ρευστότητα για τη διεκπεραίωση των μειωμένων πλέον αναγκών της οικονομίας. Η ΤτΕ έχει συσσωρεύσει μεγάλο απόθεμα από τον ELA. Παράλληλα, από την επιβολή κεφαλαιακών περιορισμών και μετά καταγράφεται αύξηση στις εισροές καταθέσεων κυρίως από επιχειρήσεις. Η επάρκεια ρευστότητας, πάντως, αφορά μια οικονομία που μετά τα capital controls λειτουργεί με χαμηλή δυναμικότητα. Οπως σημειώνουν στελέχη τραπεζών, όσο παραμένουν οι περιορισμοί, τόσο αυξάνεται το κόστος για τις επιχειρήσεις και την οικονομία. Τονίζουν ότι η κυβέρνηση πρέπει να ολοκληρώσει το γρηγορότερο τις διαπραγματεύσεις, ώστε να υπογραφεί η νέα συμφωνία και να αρθούν το γρηγορότερο οι κεφαλαιακοί περιορισμοί. Την προηγούμενη εβδομάδα έγινε γνωστό από την ΤτΕ ότι οι καταθέσεις νοικοκυριών - επιχειρήσεων υ- ποχώρησαν κατά 7,7 δισ. ευρώ τον περασμένο Ιούνιο και διαμορφώθηκαν στα 122,23 δισ. ευρώ έναντι 129,9 δισ. ευρώ τον περασμένο Μάιο. Μετά τη νέα μείωση οι καταθέσεις έχουν επιστρέψει στα επίπεδα του Ωστόσο, πρόκειται για την τελευταία «βύθιση» καταθέσεων, καθώς από τις 28 Ιουνίου έχουν επιβληθεί περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων. Ελλείψεις τον Σεπτέμβριο λόγω capital controls Οι εισαγωγές πρώτων υλών γίνονται με αργούς ρυθμούς Εξαιρούνται τρόφιμα και φάρμακα της Θεσσαλονίκης, ωστόσο θεωρείται βέβαιο ότι θα μειωθούν και οι παραγγελίες για εισαγωγές το επόμενο διάστημα. Οι μεταποιητικές επιχειρήσεις επιβαρύνθηκαν με επιπλέον κόστος, καθώς η παραμονή των κοντέινερ στο λιμάνι για ένα διάστημα δέκα η- μερών μεταφράζεται με πρόχειρους υπολογισμούς σε κόστος που πλησιάζει το ένα εκατομμύριο ευρώ. Την ίδια ώρα οι εξαγωγικές επιχειρήσεις επιβαρύνονταν με διπλάσιο μεταφορικό κόστος, καθώς τα φορτηγά έρχονταν άδεια στην Ελλάδα λόγω της μη πραγματοποίησης εισαγωγών. Με βάση τα παραπάνω, ο κ. Λουφάκης εκτίμησε ότι οι εισαγωγές τον Ιούλιο θα διαμορφωθούν στο ήμισυ σε σύγκριση με τον Ιούλιο του 2014 (ήταν 4,3 δισ. ευρώ σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ), ενώ δεν α- ποκλείει το ενδεχόμενο οι εξαγωγές να εμφανίσουν μείωση που μπορεί να φτάνει σε διψήφια ποσοστά. Ακόμη και εάν αρθούν τα capital controls, οι επιχειρήσεις που θα έχουν απομείνει, καλούνται να ε- πανασχεδιάσουν τη λειτουργία τους βασισμένες στην παραδοχή ότι έχουν χάσει ένα μεγάλο μέρος του τζίρου τους, που στην πλειονότητα των περιπτώσεων υπερβαίνει το 40%. Μέσω δε αυτής της βίαιης προσαρμογής θα υπάρξουν εκ νέου ανακατατάξεις στον επιχειρηματικό χάρτη της χώρας, με κερδισμένους κατά βάση τους πολυεθνικούς ομίλους και τις επιχειρήσεις που φρόντισαν να προσαρμόσουν εγκαίρως τη λειτουργία τους στα νέα δεδομένα. Βασική προϋπόθεση για να επιστρέψουν οι επενδυτές, να ξεκινήσει η εφαρμογή του QE από την ΕΚΤ και στην περίπτωση της Ελλάδας. Kάτι τέτοιο θα συνεπαγόταν ιδιαίτερα «γενναία» στάση από την πλευρά του Μάριο Ντράγκι. Αναζωπύρωση ενδιαφέροντος από ξένα funds για την Ελλάδα Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΜΑΝΤΕΛΑ Αν οι πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα, το επόμενο διάστημα, δεν κρύβουν μεγάλες εκπλήξεις, τότε η εικόνα της χώρας στο εξωτερικό μπορεί να αλλάξει. Θα μπορούσε το καναδικό fund Fairfax να συμμετάσχει στην αύξηση κεφαλαίου της Eurobank, που θα γίνει στο πλαίσιο της ανακεφαλαιοποίησης και των τεσσάρων ελληνικών συστημικών τραπεζών έως το τέλος της χρονιάς; Η απάντηση είναι «ναι». Υπό τις γνωστές προϋποθέσεις, βεβαίως, όπως η επιστροφή στην ομαλότητα, η αποφυγή των πρόωρων εκλογών κ.λπ. κ.λπ. Το ίδιο ισχύει και για το fund του κ. Γουίλμπορ Ρος, αλλά και τα υπόλοιπα, κυρίως αμερικανικά, επενδυτικά κεφάλαια, τα οποία ελέγχουν ήδη ένα μεγάλο ποσοστό της Eurobank. Εννοείται ότι η απάντηση στο ίδιο ερώτημα πριν από έξι ή οκτώ εβδομάδες δεν θα ήταν αυτονόητα «ναι». Αλλο ερώτημα, ανάλογου ενδιαφέροντος; Θα μπορούσε την περασμένη Πέμπτη και Παρασκευή μεγάλο κινεζικό fund να διερευνά επενδυτικές ευκαιρίες στην Ελλάδα, αν προηγουμένως η κυβέρνηση δεν είχε υπογράψει τη συμφωνία με τους δανειστές της χώρας; Η απάντηση, εν προκειμένω, είναι απερίφραστα «όχι». Και τη δίνουν στελέχη μεγάλου ξένου οίκου, που λειτούργησε ως μεσολαβητής για να βρεθούν οι Κινέζοι, το συγκεκριμένο διήμερο, σε κεντρικό ξενοδοχείο της πλατείας Συντάγματος. Για την ακρίβεια, είναι από μόνη της σημαντική εξέλιξη ακόμα και η παρουσία του εν λόγω οίκου στην Αθήνα, ύστερα από πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, για να κάνει τη συγκεκριμένη δουλειά, που μέχρι πριν από ο- κτώ με δέκα μήνες δεν ήταν παρά business as usual. Το συμπέρασμα που προκύπτει από τα δύο παραπάνω παραδείγματα είναι προφανές: Αν οι πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα, το επόμενο διάστημα, δεν κρύβουν μεγάλες εκπλήξεις (δηλαδή, κάλπες), τότε η εικόνα της χώρας στο εξωτερικό μπορεί να αλλάξει. Βεβαίως, όχι από τη μια μέρα στην άλλη, ούτε με θεαματικό τρόπο. Αλλά η μεταστροφή από κάπου μπορεί να αρχίσει. «Μπορεί να ακούγεται υπερβολικό, ωστόσο ανταποκρίνεται 100% στην πραγματικότητα. Μετά τη συμφωνία με τους δανειστές σας υπάρχουν πολλοί εδώ στο Λονδίνο, αλλά και στη Νέα Υόρκη, που ξαναβάζουν στο μόνιτορ και παρακολουθούν την Ελλάδα. Ο λόγος είναι απλός: Αν υπογραφεί το τρίτο μνημόνιο, η περίπτωσή της μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετική από πλευράς αποδόσεων, αλλά υπό όρους», έλεγε στην «K» μεσοβδόμαδα ανώτατο στέλεχος αμερικανικού οίκου. Οι τρεις όροι Ποιες και πόσες προϋποθέσεις; Τις εξής τρεις, όπως περιγράφονται στις περισσότερες από τις εκθέσεις που βλέπουν το φως της δημοσιότητας: α) Να υπογραφτεί όντως το τρίτο μνημόνιο και να μην κάνει πίσω η κυβέρνηση, υπό την πίεση ενδοκυβερνητικών και εσωκομματικών προβλημάτων. Τουτέστιν, να μην τα τινάξει όλα στον αέρα, οδηγώντας τη χώρα σε πρόωρες εκλογές. Αν και κάτι τέτοιο θεωρείται αντικειμενικά δύσκολο, ιδιαίτερα από τη στιγμή που οι ξένοι εταίροι το απεύχονται και τα κόμματα της αντιπολίτευσης είναι διατεθειμένα να ψηφίσουν τα κρίσιμα και (πολύ) δύσκολα νομοσχέδια. β) Να αναδιαρθρωθεί το χρέος της χώρας, προκειμένου να καταστεί βιώσιμο. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι κάτι τέτοιο είναι μέσα στις προθέσεις και του κ. Τσίπρα, υπό την έννοια ότι θα το επιδιώξει από τώρα έως και τον προσεχή Νοέμβριο, για να αποτελέσει το βασικό του «χαρτί», αν και όποτε αποφασίσει να προσφύγει στις κάλπες. γ) Να ξεκινήσει η εφαρμογή του QE από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και στην περίπτωση της Ελλάδας. Βεβαίως, όπως όλοι παραδέχονται, κάτι τέτοιο θα συνεπαγόταν ιδιαίτερα «γενναία» στάση από την πλευρά του Μάριο Ντράγκι, αλλά σύμφωνα με τους ξένους ε- πενδυτές θα αποτελούσε το τρίτο κρίσιμο κομμάτι για τη συμπλήρωση του παζλ. Αν εκπληρωθούν οι τρεις παραπάνω όροι, ή ακόμα και στην περίπτωση που αρχίσει η σταδιακή υλοποίησή τους, τότε οι προοπτικές που διανοίγονται για την Ελλάδα θα είναι κάτι παραπάνω από σημαντικές. Αρχικά με την τοποθέτηση ξένων κεφαλαίων στα ομόλογα και, σε δεύτερη φάση, ακόμα και με το άνοιγμα των αγορών. Πάντως, το σενάριο παραείναι αισιόδοξο, για να είναι και ρεαλιστικό. Εχει, όμως, μια χρονική προοπτική: το τέλος του α τριμήνου του Υπό τον όρο, βεβαίως, ότι δεν θα μεσολαβήσουν νέες εκλογές και άλλα απρόοπτα...

17 17-OIK_ELLADA_KATHI 04/08/15 22:13 Page 17 Τετάρτη 5 Αυγούστου 2015 ΕΛΛΑΔΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 17 Αγγιξαν τα 2 δισ. τα ανεξόφλητα χρέη προς τη ΔΕΗ Περαιτέρω αύξηση παρουσίασαν μετά την επιβολή των capital controls Αποκαλυπτική η λίστα με τους «μπαταχτσήδες» Της ΧΡΥΣΑΣ ΛΙΑΓΓΟΥ Στον αέρα τίναξαν κυριολεκτικά τα capital controls την πρώτη στοχευμένη προσπάθεια της ΔΕΗ να ανακόψει τον υψηλό ρυθμό αύξησης των ανεξόφλητων οφειλών που απειλούν να στεγνώσουν τη ρευστότητά της. Από 1,8 δισ. ευρώ πριν από την επιβολή των capital controls έφτασαν στα 2 δισ. ευρώ, καθώς το διάστημα της τραπεζικής αργίας έτρεξαν με ρυθμό 10%. Η τελευταία αυτή αρνητική εξέλιξη ήρθε τη στιγμή που η νέα διοίκηση της ΔΕΗ του κ. Εμμανουήλ Παναγιωτάκη, αξιολογώντας το πρόβλημα ως μείζον για τη λειτουργία της επιχείρησης, είχε θέσει σε εφαρμογή ένα νέο πρόγραμμα διακανονισμών (με μειωμένη προκαταβολή και μέχρι 36 δόσεις), με στόχο τη βελτίωση της εισπραξιμότητας. Σχεδόν ταυτόχρονα, η ΔΕΗ έθεσε σε λειτουργία και ένα νέο ηλεκτρονικό σύστημα για τον εντοπισμό καταναλωτών που είναι σε θέση να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους, αλλά εκμεταλλεύονται τη συγκυρία και δεν πληρώνουν. Πρόκειται για το ηλεκτρονικό σύστημα SAP, το οποίο δίνει τη δυνατότητα στη ΔΕΗ να εντοπίσει Το ηλεκτρονικό σύστημα SAP εντοπίζει καταναλω τές που είναι σε θέση να ανταποκριθούν στις υπο - χρεώσεις τους, αλλά εκμε - ταλλεύονται τη συγκυρία και δεν πληρώνουν. τους «μπαταχτσήδες». Επειτα από σχεδόν ένα μήνα λειτουργίας του, το «δίχτυ» έβγαλε τα πρώτα «λαβράκια». Η εικόνα που προέκυψε είναι ότι ένα μεγάλο μέρος των οφειλών που δυνητικά μπορούν να εισπραχθούν, δεν προέρχεται από αδύναμους οικονομικά πολίτες και προβληματικές επιχειρήσεις, όπως θα ανέμενε κανείς. Είναι ενδεικτικές οι περιπτώσεις που μεταφέρουν στην «Κ» αρμόδια στελέχη της ΔΕΗ: Πολυτελής βίλα 300 τ.μ. στον Βαρνάβα με κατανάλωση κιλοβατώρων το τετράμηνο, προφανώς με θερμαινόμενη πισίνα, αφού μια μέση κατανάλωση τετραμελούς οικογένειας κυμαίνεται στις κιλοβατώρες, χρωστούσε ευρώ, καθώς είχε να πληρώσει ολόκληρο λογαριασμό από το Τον Ιανουάριο του 2015 μάλιστα, ο εν λόγω καταναλωτής εντάχθηκε στο Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο (ΚΟΤ), με αποτέλεσμα η ΔΕΗ να μην μπορεί να προχωρήσει σε διακοπή ρεύματος, καθώς προστατεύεται από το ειδικό καθεστώς του ΚΟΤ! Το σύστημα ε- ντόπισε 15 ακόμη βίλες στην Αττική, που αποτελούν αντίστοιχες περιπτώσεις και αναμένεται μέσα στην εβδομάδα να προχωρήσει σε διακοπή η- λεκτροδότησης. Επίσης, περίπου 20 εταιρείες σ ένα νησί, στη συντριπτική τους πλειοψηφία μεγάλα ξενοδοχειακά συγκροτήματα, χρωστάνε στη ΔΕΗ συνολικά πάνω από 4 εκατ. ευρώ. Μεταξύ αυτών γνωστή ξενοδοχειακή αλυσίδα 5 αστέρων με 100% πληρότητα στην τρέχουσα σεζόν, η οποία έχει 12 ανεξόφλητους λογαριασμούς ρεύματος ύψους ευρώ. Την περασμένη εβδομάδα μετέβη εκεί κλιμάκιο της ΔΕΗ έπειτα από πρόσκληση της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, προκειμένου να συζητηθεί το θέμα της αποπληρωμής λογαριασμών, αφού παρατηρείται ότι οι ντόπιοι «δείχνουν μια ανεπίτρεπτη αδιαφορία» ως προς την εξόφληση των λογαριασμών τους. Παρουσιάσθηκαν στοιχεία στα ο- ποία φαίνεται ότι ενώ το νησί αποτελεί το 16% των πελατών του συνολικού κλάδου νήσων, οι οφειλές τους αντιπροσωπεύουν το 34% των συνολικών οφειλών του κλάδου, ενώ ο μέσος όρος επισφαλειών φτάνει στο 78%, όταν το αντίστοιχο μέγεθος για το σύνολο των νησιών είναι 60% και στο Διδυμότειχο με σημαντικά χαμηλότερο κατά κεφαλήν εισόδημα, στο 34%. «Δεν είναι δυνατόν να πληρώνει ο καταναλωτής στο Διδυμότειχο και να μην πληρώνει ο καταναλωτής της Ρόδου» τονίζει ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ κ. Εμμανουήλ Παναγιωτάκης, υπογραμμίζοντας την «κοινωνική ευαισθησία» που θα πρέπει να επιδείξει η ΔΕΗ σε όλη αυτή τη διαδικασία. Την εβδομάδα που πέρασε στο στόχαστρο του συστήματος SAP μπήκαν κέντρα διασκέδασης, καφέ, μπαρ, ζαχαροπλαστεία, ξενοδοχεία και εστιατόρια σε όλη την επικράτεια. Εντόπισε 100 περιπτώσεις πανελλαδικά, με συνολικές οφειλές 6 εκατ. ευρώ. Μέσω αυτού του συστήματος αλλά και με τη συνδρομή 10 εξειδικευμένων νομικών γραφείων που προσέλαβε την περασμένη Πέμπτη, η ΔΕΗ θα επιδιώξει την είσπραξη ενός ποσού της τάξης περίπου 900 εκατ. ευρώ από το συνολικό ποσό των 2 δισ. ευρώ, καθώς το μεγαλύτερο μέρος από τα υπόλοιπα θεωρείται ανείσπρακτο. Από το συνολικό ποσό, 1,3 δισ. ευρώ προέρχεται από το δίκτυο χαμηλής τάσης, δηλαδή οικιακούς καταναλωτές και μικρές εμπορικές επιχειρήσεις αλλά και επαγγελματικά εργαστήρια. Από αυτά, 100 εκατ. ευρώ προέρχονται από τους συνολικά καταναλωτές που είναι ε- νταγμένοι στο ΚΟΤ και τους περίπου χιλιάδες που εντάχθηκαν στο πρόγραμμα ανθρωπιστικής κρίσης, στους οποίους δεν μπορεί να γίνει διακοπή για απλήρωτες οφειλές. Στα 290 εκατ. ευρώ ανέρχονται οι οφειλές από συνολικά καταναλωτές, στην πλειοψηφία τους εμπορικές επιχειρήσεις που έκλεισαν από το 2011 και μετά, όπως και από εξοχικές κατοικίες που κατέβασαν οικειοθελώς τον διακόπτη. Στα 210 εκατ. ευρώ ανέρχονται τα ανεξόφλητα της μέσης τάσης (μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις) και στα 280 εκατ. ευρώ της υψηλής τάσης εκ των οποίων πάνω από 200 εκατ. της Λάρκο. Στα 210 εκατ. ευρώ, τέλος, ανέρχεται το «φέσι» από τον δημόσιο και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Επιπρόσθετες επισφάλειες της τάξης των 50 εκατ. ευρώ προκάλεσαν στον κλάδο των τηλεπικοινωνιών οι τέσσερις εβδομάδες περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων. Οι επισφάλειες αυτές έρχονται να προστεθούν στις ήδη υφιστάμενες που έχουν συσσωρευθεί, και οι οποίες ανέρχονται σε περίπου 400 εκατ. ευρώ. Η αγορά των τηλεπικοινωνιών είναι θορυβημένη, καθώς οι νέες επισφάλειες που συσσωρεύθηκαν τις τελευταίες τέσσερις εβδομάδες αντιστοιχούν περίπου στο 10% του μηνιαίου τζίρου των εταιρειών του κλάδου. Το ποσοστό αυτό είναι σημαντικά διευρυμένο σε σχέση με το μέσο όρο. Παράγοντες της αγοράς πάντως εκφράζουν την αισιοδοξία τους, ότι καθώς θα αποκαθίσταται σταδιακά η κυκλοφορία του χρήματος, η αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών θα ομαλοποιηθεί. «Εχουμε επανέλθει στην κανονικότητα και διεκδικούμε την επιστροφή της οφειλής», αναφέρει στέλεχος εταιρείας κινητής τηλεφωνίας. Ο ίδιος εκτιμά σε περίπου 10 εκατ. ευρώ τις πρόσθετες επισφάλειες που επέφεραν οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων στην εταιρεία του και παραδέχεται ότι στο σύνολό τους ξεπερνούν τα 50 εκατ. για ολόκληρο τον κλάδο των τηλεπικοινωνιών. Πάντως, οι περισσότερες επιχειρήσεις συμπεριφέρονται ακόμη και σήμερα με ανοχή σε όσους διατηρούν απλήρωτους λογαριασμούς. Η ανοχή αυτή σημαίνει ότι οι εταιρείες, παρόλο που έχουν απλήρωτους λογαριασμούς που ξεπέρασαν το χρονικό διάστημα των 45 ημερών, δεν επιβάλλουν στις συνδέσεις φραγή στις εξερχόμενες κλήσεις. Το «ατύχημα», όπως αναφέρει ο Γενικός Διευθυντής της Ενωσης Εταιρειών Κινητής Τηλεφωνίας Γιώργος Στεφανόπουλος, είναι ότι το άνοιγμα των τραπεζών συμπίπτει με την έλευση του Αυγούστου, όπου παραδοσιακά οι επιχειρήσεις τηλεπικοινωνιών α- ντιμετώπιζαν προβλήματα στην εξόφλησης οφειλών, λόγω της θερινής ραστώνης και των διακοπών των συνδρομητών τους. Συνεπώς, οι όποιες επιπτώσεις από τους κεφαλαιακούς ελέγχους στα ταμεία των επιχειρήσεων Επιβράβευση καλοπληρωτών «Μπόνους» για τους καλοπληρωτές θα προβλέπει η νέα τιμολογιακή πολιτική της ΔΕΗ, που καταρτίζεται αυτή την περίοδο και αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή από τον Σεπτέμβριο. Η καθιέρωση ενός τέτοιου εργαλείου προέκυψε κυρίως α- πό την ανάγκη επιβράβευσης των καταναλωτών που παραμένουν συνεπείς στις υποχρεώσεις τους, σε αντιδιαστολή με τους «σκοπίμως κακοπληρωτές». Η διοίκηση της ΔΕΗ προσβλέπει επίσης στο ότι θα αποτελέσει ένα κίνητρο για τους καταναλωτές, που θα βοηθήσει στο να ανακόψει τον υψηλό ρυθμό αύξησης των ληξιπρόθεσμων οφειλών της. Βασικός άξονας της νέας πολιτικής που σχεδιάζει η διοίκηση της ΔΕΗ είναι και η μείωση των βιομηχανικών τιμολογίων. Από τις συζητήσεις με τους εταίρους, τέλος, θα εξαρτηθεί η πολιτική που θα ακολουθήσει στα αγροτικά τιμολόγια, η οποία σήμερα επιδοτείται με ένα κόστος της τάξεως των 100 εκατ. ευρώ ετησίως. Κύμα απλήρωτων λογαριασμών στην κινητή τηλεφωνία θα φανούν οριστικά τον ερχόμενο Σεπτέμβριο και αφού επιστρέψουν οι πολίτες από τις διακοπές τους. Τα στελέχη των εταιρειών τηλεπικοινωνιών εμφανίζονται καθησυχαστικά για το «φουσκωμένο» κύμα α- πλήρωτων λογαριασμών. Οι ίδιοι α- ναφέρουν ότι η μέση δαπάνη έχει μειωθεί τόσο πολύ, ώστε οι επισφάλειες διατηρούνται σε χαμηλά επίπεδα. «Οι χρεώσεις μας δεν έχουν καμία σχέση με εκείνες της ΔΕΗ, όπου στο δίμηνο οι λογαριασμοί εύκολα ξεπερνούν τα 200 ή και τα 300 ευρώ σε ένα μέσο νοικοκυριό», παραδέχεται στέλεχος της αγοράς. Στις τηλεπικοινωνίες αυτοί οι λογαριασμοί πλέον είναι πολύ λίγοι και αφορούν κυρίως εταιρικούς πελάτες. Εκεί βρίσκεται το μεγάλο πρόβλημα των εταιρειών τηλεπικοινωνιών, οι οποίες τώρα επιχειρούν να μαζέψουν τις απαιτήσεις τους. Προς την κατεύθυνση αυτή, όλοι πλέον προσανατολίζονται ακόμη και στον διακανονισμό εξόφλησης μιας οφειλής. Τέλος, παρόλο που το θέμα έχει τεθεί στον κλάδο των τηλεπικοινωνιών, φαίνεται να μην υπάρχουν ο- φειλές σε επίπεδο χονδρικής. Μια ε- ταιρεία πρότεινε να μην καταβάλλονται οι οφειλές χονδρικής στον ΟΤΕ επικαλούμενη το επιχείρημα ότι δεν πληρώνουν οι πελάτες λιανικής, αλλά η συγκεκριμένη προσπάθεια έπεσε στο κενό. Καμία άλλη εταιρεία δεν συμφώνησε με την πρόταση αυτή και οι αποπληρωμές τιμολογίων χονδρικής αποπληρώνονται κανονικά. Το μεγάλο πρόβλημα ωστόσο είναι στις αποπληρωμές προμηθευτών υ- πηρεσιών και ανάπτυξης δικτύων. Εκεί δημιουργείται το πιο σημαντικό πρόβλημα για τον κλάδο των τηλεπικοινωνιών. Σχεδόν η ανάπτυξη δικτύων νέας γενιάς -ειδικά στην κινητή τηλεφωνία- έχει σταματήσει δεδομένου ότι έχουν παγώσει οι εισαγωγές. «Με τις καλύτερες προϋποθέσεις για την επανάκαμψη της ρευστότητας στην αγορά, η ανάπτυξη των δικτύων 4ης γενιάς (4G και 4G+) θα καθυστερήσει τουλάχιστον ένα τρίμηνο», παραδέχεται στέλεχος της αγοράς κινητής τηλεφωνίας. ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΜΑΝΔΡΑΒΕΛΗΣ Απώλειες τζίρου και στην αγορά τυχερών παιγνίων εξαιτίας της απουσίας μετρητών Στα ύψη η ζήτηση για αγορά κατοικίας σε Μύκονο και Σαντορίνη από το εξωτερικό Του ΒΑΓΓΕΛΗ ΜΑΝΔΡΑΒΕΛΗ Μείωση τουλάχιστον κατά 30% έχουν επιφέρει οι κεφαλαιακοί έλεγχοι στα... πονταρίσματα της τύχης. Παράγοντες της αγοράς επιβεβαιώνουν, λόγω της απουσίας μετρητών, μεγάλη πτώση του τζίρου στα πρακτορεία ΟΠΑΠ, στα καζίνο, αλλά και στις διαδικτυακές υπηρεσίες τυχερών παιγνίων. Και αν ποσοστιαία αυτή η μείωση διατηρηθεί και στους επόμενους 5-6 μήνες, τότε μόνον μέσα στο 2015, η νόμιμη αγορά τυχερών παιγνίων στην Ελλάδα θα απολέσει τζίρο της τάξης του 1 δισ. ευρώ. Από τους κεφαλαιακούς ελέγχους περισσότερο έχουν πληγεί τα καζίνο και οι διαδικτυακές υπηρεσίες τυχερών παιγνίων. Στις επιχειρήσεις καζίνο ο τζίρος έχει μειωθεί σε ποσοστό 50%, δεδομένου ότι οι παίκτες-επισκέπτες, πέρα από το ότι πρέπει να μετακινηθούν προς τους χώρους αυτούς, συνηθίζουν να παίζουν μεγάλα ποσά σε μετρητά. Λίγες είναι οι περιπτώσεις αυτών που προσέρχονται σε καζίνο με πιστωτική ή χρεωστική κάρτα. Στελέχη της αγοράς αναφέρουν στην «Κ» ότι τις πρώτες ημέρες των κεφαλαιακών ελέγχων τα καζίνο κυριολεκτικά άδειασαν και μόνον τις τελευταίες η- μέρες η εικόνα αρχίζει, σταδιακά, να ομαλοποιείται. Η επισκεψιμότητα ω- στόσο υπολείπεται θεαματικά ακόμη και των ήδη χαμηλών επιπέδων που υφίσταντο πριν από τους περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων. Στο Διαδίκτυο Οι διαδικτυακές υπηρεσίες τυχερών παιγνίων (νόμιμες αλλά και παράνομες) Τις πρώτες ημέρες των κεφαλαιακών ελέγχων τα καζίνο κυριολεκτικά άδειασαν. Από τους κεφαλαιακούς ελέγχους περισσότερο έχουν πληγεί τα καζίνο και οι διαδικτυακές υπη - ρεσίες τυχερών παιγνίων. είναι εκείνες που επλήγησαν περισσότερο από κάθε άλλη αγορά τυχερών παιγνίων στην Ελλάδα. Στην πράξη, οι κεφαλαιακοί έλεγχοι επέφεραν χτύπημα «νοκ-άουτ» στους ανταγωνιστές του ΟΠΑΠ και των καζίνο. Επειδή η λειτουργία τους βασίζεται στη χρήση πιστωτικής κάρτας, πρακτικά οι κεφαλαιακοί έλεγχοι διέκοψαν κάθε δραστηριότητα από την Ελλάδα. Εξαίρεση αποτελούν μόνον οι κάτοχοι πιστωτικής κάρτας αλλοδαπού πιστωτικού ιδρύματος. Ως συνέπεια η πτώση στην αγορά εκτιμάται πάνω από 80%. Πρακτικά, η μόνη εταιρεία διαδικτυακών τυχερών παιγνίων που λειτουργεί σήμερα στην Ελλάδα, φέρεται να είναι η Stoiximan.gr. Η τελευταία φαίνεται να προνόησε για το ενδεχόμενο επιβολής κεφαλαιακών ελέγχων και α- νέπτυξε εναλλακτικό κανάλι εκκαθάρισης των συναλλαγών της μέσω της Viva Payments. Αντίστοιχες κινήσεις πραγματοποιούν όλοι οι πάροχοι τουλάχιστον εκείνοι που κατέχουν προσωρινή άδεια παροχής διαδικτυακών τυχερών παιγνίων αλλά όπως αναφέρουν στελέχη της αγοράς, η δημιουργία ενός νέου μηχανισμού εκκαθάρισης συναλλαγών δεν είναι εύκολη υπόθεση. Εξάλλου πολλοί άλλοι διεθνείς παίκτες δεν το επιδιώκουν καν είτε γιατί δεν διαθέτουν άδεια είτε επειδή απλά τα κέρδη τους παραμένουν εγκλωβισμένα στο εσωτερικό της χώρας. Τέλος, ο ΟΠΑΠ φέρεται να είναι ε- κείνος που έχει υποστεί τις υψηλότερες απώλειες σε απόλυτα μεγέθη, αλλά τις χαμηλότερες αναλογικά. Στελέχη του οργανισμού κάνουν λόγο για κάμψη στα πονταρίσματα (τζίρος) της τάξης του 25%. Η μείωση αυτή υπολείπεται εκείνης των καζίνο και του Διαδικτύου, αλλά καθώς ο ΟΠΑΠ ελέγχει το 65% της νόμιμης αγοράς τυχερών παιγνίων, η μείωση αυτή οδηγεί σε πιο θεαματικά αποτελέσματα. Η απώλεια τζίρου ε- κτιμάται σε περισσότερα από 100 εκατ. ευρώ τον μήνα. Του ΝΙΚΟΥ Χ. ΡΟΥΣΑΝΟΓΛΟΥ «Η αγορά εξοχικής κατοικίας στη Μύκονο και στη Σαντορίνη είναι τέτοια, που ορισμένες φορές νομίζουμε ότι αφορά άλλη χώρα και όχι την Ελλάδα». Με τη φράση αυτή, μεσίτης που α- σχολείται με τον χώρο ήθελε να καταδείξει τη διαφορά που καταγράφεται πλέον ανάμεσα στα δύο δημοφιλέστερα τουριστικά νησιά της χώρας και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Στη Μύκονο και στη Σαντορίνη η ζήτηση παραμένει ιδιαίτερα υψηλή και αποδίδεται σχεδόν αποκλειστικά στους ενδιαφερόμενους από το εξωτερικό, οι οποίοι, μάλιστα, συχνά ευνοούνται και από τη συναλλαγματική ισοτιμία. Η αποδυνάμωση του ευρώ σε σχέση με το δολάριο και τη βρετανική στερλίνα έχει καταστήσει την εγχώρια α- γορά κατοικίας ιδιαίτερα ελκυστική για τους Αμερικανούς και τους Βρετανούς αγοραστές, οι οποίοι μπορούν όχι μόνο να επωφεληθούν από την πτώση των τιμών πώλησης των εξοχικών κατοικιών κατά μέσο όρο 40%- 50% σε σχέση με το 2008, αλλά και από τη σημαντική ενίσχυση (έως 20%) της αγοραστικής τους δύναμης λόγω των συναλλαγματικών ισοτιμιών. Γι αυτές τις περιπτώσεις αγοραστών, η απόκτηση μιας εξοχικής κατοικίας στην Ελλάδα συνιστά πραγματική ευκαιρία. Ωστόσο, όπως τονίζουν αρμόδιοι παράγοντες, αυτό αφορά κυρίως όσους ενδιαφέρονται για την αγορά κατοικίας με σκοπό ιδία χρήση. Σε αυτήν την περίπτωση, ο κίνδυνος είναι περιορισμένος και οι ευκαιρίες πραγματικές. Ετσι ερμηνεύεται και η στροφή όλο και περισσότερων προς Η Μύκονος εξακολουθεί και καταγράφει την υψηλότερη αξία κατοικιών με ευρώ/τ.μ. Το α εξάμηνο, οι τιμές πώλησης των εξοχικών κατοικιών σε επιλεγμένα νησιά των Κυκλάδων μειώθηκαν 3%. τις πολυτελείς κατασκευές που προσφέρονται, ιδίως στα δύο δημοφιλέστερα νησιά των Κυκλάδων. Αξίζει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με σχετική έρευνα της εταιρείας πιστοποιημένων εκτιμητών GEOAXIS, κατά το φετινό πρώτο εξάμηνο οι τιμές πώλησης των εξοχικών κατοικιών σε επιλεγμένα νησιά των Κυκλάδων μειώθηκαν 3% κατά μέσο όρο σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό εξάμηνο, ενώ η αντίστοιχη υποχώρηση κατά τη σύγκριση του 2014 προς το 2013 είχε διαμορφωθεί σε 10,4%. Αν όμως δεν περιλαμβάνονταν στην έρευνα η Μύκονος και η Σαντορίνη, η πτώση θα ήταν αισθητά μεγαλύτερη. Οπως αναφέρει στην «Κ» ο κ. Γιάννης Ξυλάς, διευθύνων σύμβουλος της GEOAXIS και πιστοποιημένος μηχανικός εκτιμητής RICS, «η Μύκονος ε- ξακολουθεί και καταγράφει την υψηλότερη αξία κατοικιών με ευρώ/τ.μ. Ακολουθεί η Σαντορίνη με ευρώ/τ.μ. και στη συνέχεια η Πάρος με ευρώ/τ.μ.». Οι τιμές πώλησης στην Τζια διαμορφώνονται σε ευρώ/τ.μ. και στην Κύθνο σε ευρώ/τ.μ. Σύμφωνα με την έ- ρευνα, τη μεγαλύτερη πτώση καταγράφει η Κύθνος με 4,1% και ακολουθεί η Σαντορίνη με κάμψη της τάξεως του 3,5%. Στην Πάρο, η ετήσια πτώση των τιμών διαμορφώθηκε σε 2,9% και στην Τζια σε 2,4%. Τη μικρότερη πτώση καταγράφει η Μύκονος με μόλις 2,2%. Σημειωτέον ότι και στα πέντε νησιά υπάρχουν περιοχές/θέσεις ιδιαίτερων πλεονεκτημάτων και ακίνητα μοναδικής αρχιτεκτονικής και προδιαγραφών, για τα οποία οι ζητούμενες τιμές είναι πολύ υψηλότερες του μέσου όρου της αγοράς. Για παράδειγμα, στη Μύκονο σε περιοχές όπως η παραλία της Ψαρούς και στη Σαντορίνη σε περιοχές όπως το Ημεροβίγλι καταγράφηκαν ζητούμενες τιμές πώλησης μονοκατοικιών με παροχές (πισίνα κ.λπ.) έως ευρώ/τ.μ.

18 18-OIK_prosopo_KATHI 04/08/15 22:13 Page l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΡΟΣΩΠΑ Τετάρτη 5 Αυγούστου 2015 Οι αναρίθμητοι έρωτες ενός μοναχικού Από την Οντρεϊ Χέπμπορν στην Ελίζαμπεθ Τέιλορ: τις σταρ που υπέκυψαν στη γοητεία του Πίτερ Ο Τουλ αποκαλύπτει μια νέα βιογραφία του Της ΤΑΣΟΥΛΑΣ ΕΠΤΑΚΟΙΛΗ Ο Πίτερ Ο Τουλ, τη δεκαετία του 60, είχε μια στυλιστική εμμονή: ένα δερμάτινο καφέ μπουφάν, το οποίο φορούσε σχεδόν καθημερινά. Οπως ήταν φυσικό, το ρούχο έφερε πάνω του τα σημάδια της πολυχρησίας: λεκέδες από φαγητά και ποτά, καψίματα από τσιγάρα, σκισίματα. Κάποια στιγμή, ο ηθοποιός αναγκάστηκε να το στείλει στο καθαριστήριο. Λίγες μέρες μετά, του επεστράφη καθαρισμένο -στο μέτρο του δυνατού, βέβαια- και με ένα σημείωμα από τον ιδιοκτήτη του καθαριστηρίου: «Λυπούμαστε που δεν μπορούμε να σας το επιστρέψουμε σε καλύτερη κατάσταση». Ενθουσιασμένος, αποφάσισε τότε ότι αυτό ήθελε να γραφτεί στον τάφο του! Τόσο απρόβλεπτος ήταν ο Πίτερ Ο Τουλ. Δεν χωρούσε σε κανόνες και στερεότυπα. Αλλοτε προκαλούσε το θαυμασμό, όπως με τις συγκλονιστικές ερμηνείες του στο θέατρο και στον κινηματογράφο, κι άλλοτε τη θλίψη, όπως με τις συνεχείς καταδύσεις του στο αλκοόλ και τα... παρατράγουδα που αυτές προκαλούσαν. Ως χαρακτήρας ήταν ιδιόρρυθμος, απρόβλεπτος, ατίθασος, εκρηκτικός, αυτοκαταστροφικός. Ισως γι αυτό παρέμενε τόσο ελκυστικός για τις γυναίκες που πέρασαν από το πλευρό του, μαγεμένες από το έντονο καταγάλανο βλέμμα O Πίτερ Ο Τουλ ήταν ατίθασος, αυτοκαταστροφικός. Ισως γι αυτό και τόσο ελκυστικός για τις γυναίκες που είχαν την ψευδαίσθηση ότι θα μπορούσαν να τον αλλάξουν. του -αγίου ή αμαρτωλού;- και έχοντας την ψευδαίσθηση ότι θα μπορούσαν να τον αλλάξουν. Εφυγε από τη ζωή τον Δεκέμβρη του 2013, σε ηλικία 81 ετών, πλήρης ημερών και απολαύσεων. «Εάν θυμάσαι τα 60s, τότε μάλλον δεν ήσουν εκεί», ήταν μία από τις αγαπημένες ατάκες του. Ουδέποτε μετάνιωσε, ούτε φυσικά απολογήθηκε, για τις καταχρήσεις του, οι οποίες, σύμφωνα με μια νέα βιογραφία του, δεν περιορίζονταν μόνο στο κάπνισμα και στο ποτό, αλλά περιελάμβαναν και το σεξ. Σύμφωνα με τους Ντάργουιν Πόρτερ και Ντάνφορθ Πρινς, συγγραφείς του βιβλίου «Peter O Toole: Hellraiser, Sexual Outlaw, Irish Rebel», ο «Λόρενς της Αραβίας» υπήρξε... κατά συρροήν εραστής, έ- χοντας στη ζωή του σεξουαλική επαφή με περισσότερες από χίλιες γυναίκες. Αρχής γενομένης από μια πενηντάχρονη στρίπερ που τον μύησε στα μυστικά του έρωτα, στο Λιντς, όπου διέμενε τότε η οικογένειά του. Την επισκεπτόταν κάθε απόγευμα μετά το σχολείο. Ηταν μόλις δεκατριών ετών. Με την Ούρσουλα Αντρες -μία από τις εκατοντάδες κατακτήσεις του- στα γυρίσματα της ταινίας «What s new pussycat», το «Μου έμαθε όλα όσα έπρεπε να ξέρω για το σεξ», εξομολογήθηκε κάποτε σε έναν φίλο του. «Και πολλά που δεν έπρεπε να ξέρω»... Σιάν Φίλιπς Η Αγγλίδα ηθοποιός τον γνώρισε το 1959, όταν ήταν 26 ετών και ήδη παντρεμένη. Πολύ σύντομα αποφάσισε να εγκαταλείψει τον άντρα της για χάρη του. «Ημουν τόσο τρελά ερωτευμένη με τον Πίτερ, που απορούσα γιατί όλοι γύρω μου ανησυχούσαν για μένα. Τελικά, το κατάλαβα. Πέρασε το μεγαλύτερο μέρος του έγγαμου βίου μας μεθυσμένος», αποκάλυψε πριν από λίγα χρόνια στην αυτοβιογραφία της. Απέκτησαν δύο κόρες, την Κέιτ και την Πατρίσια, αλλά η συμβίωση μαζί του ήταν πολύ δύσκολη. Ενα βράδυ πέταξε όλα τα ρούχα της από το παράθυρο, ενοχλημένος γιατί δεν του ά- ρεσαν τα χρώματά τους. Κάποια Χριστούγεννα της έκανε δώρο ένα πανάκριβο αυτοκίνητο και έπειτα από λίγες μέρες το πήρε για μια βόλτα και, μεθυσμένος όπως ήταν, εμβόλισε μ αυτό Το 1960 έβαλε στοίχημα ότι μπορούσε να «ρίξει» τις Τζέιν Μάνσφιλντ, Ανίτα Εκμπεργκ και Νταϊάνα Ντορς. Το κέρδισε. ένα περιπολικό. Το 1975, η Σιάν αποφάσισε να κάνει μια νέα αρχή στη ζωή της με τον κατά 17 χρόνια νεότερό της Ρόμπιν Σακς, επίσης ηθοποιό. Οι όροι του διαζυγίου από τον Ο Τουλ προέβλεπαν από την κοινή τους περιουσία εκείνη να πάρει μόνο το σπίτι στο οποίο διέμεναν, στο Λονδίνο. Αλλά ο Πίτερ ήθελε να την εκδικηθεί. Πούλησε, λοιπόν, όλα τα κοσμήματά της στον οίκο Sotheby s... Κάρεν Μπράουν Στα μέσα της δεκαετίας του 70, σε ένα πάρτι στο Λος Αντζελες, ο ηθοποιός γνώρισε την κατά 15 χρόνια νεότερή του Κάρεν Σόμερβιλ Μπράουν, μοντέλο από τα πιο περιζήτητα εκείνης της ε- ποχής. Η σχέση τους, με πολλά σκαμπανεβάσματα, έμελλε να διαρκέσει σχεδόν μία δεκαετία. Το 1983 η Κάρεν γέννησε τον μοναχογιό του. Ο Πίτερ Ο Τουλ αναγνώρισε το παιδί (του έ- δωσε, μάλιστα, το όνομα Λόρκαν - η κέλτικη «εκδοχή» του Λόρενς), αλλά ουδέποτε παντρεύτηκε τη μητέρα του, η οποία δεν μπόρεσε τελικά να αντέξει τις ιδιορρυθμίες και τις βίαιες εκρήξεις του. Χώρισαν και το 1987 ξανασυναντήθηκαν στις αίθουσες των δικαστηρίων: η πρώην σύντροφός του τον είχε κατηγορήσει για απαγωγή του α- νήλικου Λόρκαν. Το δικαστικό σίριαλ για την επιμέλεια του γιου τους διήρκεσε τρία χρόνια. Η απόφαση βγήκε υπέρ του Ο Τουλ. Οντρεϊ Χέπμπορν Σε μια συνέντευξή του τον ρώτησαν ποιες από τις συμπρωταγωνίστριές του δεν είχε καταφέρει να σαγηνεύσει. «Η Κάθριν Χέπμπορν, με την οποία είχαμε συνεργαστεί, με αποκάλεσε κάποτε γουρούνι και μεθύστακα», απάντησε Με τη σύζυγό του, Σιάν Φίλιπς. Η Οντρεϊ Χέπμπορν τον ερωτεύτηκε τρελά, αλλά τελικά έμεινε με τον άντρα της. Mε τον Ρίτσαρντ Μπάρτον και την Ελίζαμπεθ Τέιλορ, ερωμένη του από το εκείνος με αφοπλιστική ειλικρίνεια. «Αλλη που να μου έχει... ξεφύγει δεν θυμάμαι». Ανάμεσα σ αυτές που δεν κατάφεραν να αντισταθούν στη γοητεία του ήταν η συνονόματη της Κάθριν, Οντρεϊ Χέπμπορν. Συναντήθηκαν το 1965, στα γυρίσματα της ταινίας «Πώς να κλέψετε ένα εκατομμύριο δολάρια». Ερωτεύτηκαν με την πρώτη ματιά. Τον Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς η Οντρεϊ έμαθε πως ήταν έγκυος. Αλλά δεν ήξερε αν πατέρας ήταν ο εραστής της ή ο σύζυγός της, ηθοποιός και σκηνοθέτης Μελ Φέρερ. Εφυγε λοιπόν για την Ελβετία, όπου μια αποβολή -ή μήπως έ- κτρωση;- έβαλε τέλος στην αγωνία της. Επειτα από αυτή την περιπέτεια, ζήτησε από τον Ο Τουλ να χωρίσουν. Είχε α- ποφασίσει να σώσει το γάμο της. Εκείνος ήταν απαρηγόρητος. Για λίγο μόνο. Μέχρι τον επόμενο... κεραυνοβόλο έ- ρωτα. Ελίζαμπεθ Τέιλορ Με την Ελίζαμπεθ Τέιλορ βρέθηκαν για πρώτη φορά ερωτικά στο ξενοδοχείο Dorchester του Λονδίνου, το 1960, όταν τον είχε καλέσει στη σουίτα της για να του προτείνει να υποδυθεί τον Μάρκο Αντώνιο στην «Κλεοπάτρα». «Για πρώτη φορά στη ζωή μου ήμουν τόσο νευρικός», εξομολογήθηκε μετά σε έναν φίλο του ο ηθοποιός. «Ημουν με μια γυναίκα που ποθούσε ο μισός ανδρικός πληθυσμός του πλανήτη!» Συνέχισαν να βλέπονται, κατά καιρούς, την επόμενη δεκαετία, μολονότι το 1964 εκείνη παντρεύτηκε έναν από τους στενούς φίλους του Πίτερ Ο Τουλ, τον Ρίτσαρντ Μπάρτον - ο οποίος είχε τελικά πάρει το ρόλο του Ρωμαίου στρατηγού στη θρυλική ταινία. Λέγεται πως ο Ο Τουλ τού αποκάλυψε το μυστικό του στη διάρκεια ενός από τα θρυλικά μεθύσια τους. Κι ο Μπάρτον, έξαλλος από θυμό, εξαφανίστηκε για μία εβδομάδα. Αλλά επέστρεψε... Η πιο μεγάλη αγάπη του Στις αρχές της δεκαετίας του 60, ένας φίλος του τον προκάλεσε να «ρίξει» τις τρεις θρυλικές ξανθές της εποχής: Τζέιν Μάνσφιλντ, Ανίτα Εκμπεργκ και Νταϊάνα Ντορς. Το στοίχημα ήταν 150 δολάρια. Δεν ξέρουμε πόσο χρόνο χρειάστηκε, αλλά το κέρδισε. Και η απαρίθμηση των διάσημων γυναικών που υπέκυψαν στη γοητεία του συνεχίζεται. Το 1960 παρηγόρησε τη Βίβιαν Λι μετά το χωρισμό της από τον Λόρενς Ολίβιε. Το 1964 πέρασε νύχτες πάθους με την Αβα Γκάρντνερ, στο Μεξικό. Το 1965 έζησε ένα φλογερό ειδύλλιο με την Ούρσουλα Αντρες και το 1979 με την Τρούντι Στάιλερ, μετέπειτα σύζυγο του διάσημου τραγουδοποιού Στινγκ. «Στην πραγματικότητα, βέβαια, η αγάπη της ζωής του ήταν μία: ο εαυτός του», καταλήγουν οι συγγραφείς. «Κι αυτή ήταν η μεγάλη του τραγωδία. Γιατί πέρασε τα περισσότερα χρόνια του ολομόναχος...» Πριγκίπισσα Μαργαρίτα Με τη μικρή αδελφή της βασίλισσας Ελισάβετ γνωρίστηκαν το 1965, στη λονδρέζικη πρεμιέρα της ταινίας «Lord Jim». Και οι δύο ήταν παντρεμένοι. Ε- κείνος με τη Σιάν κι εκείνη με τον μποέμ φωτογράφο Τόνι Αρμστρονγκ- Τζόουνς, γνωστό ως λόρδο του Σνόουντον - αλλά ήταν κοινό μυστικό, εντός και εκτός ανακτόρων, ότι ο γάμος τους περνούσε κρίση και αιτία ήταν τα συχνά νυχτοπερπατήματα του λόρδου. Σύμφωνα με το βιβλίο, το ίδιο βράδυ, μετά την προβολή, η 33χρονη Μαργαρίτα προσκάλεσε τον 31χρονο Πίτερ Ο Τουλ για τσάι στα διαμερίσματά της, στο παλάτι του Κένσιγκτον. Την επόμενη μέρα, ο ηθοποιός εθεάθη να οδηγεί τη Ρολς Ρόις της πριγκίπισσας στους δρόμους της βρετανικής πρωτεύουσας. Η σχέση τους διήρκεσε οκτώ ολόκληρα χρόνια. Σύμφωνα με τους συγγραφείς, αρχικά ήταν πλατωνική (μέχρι το 1970) κι έπειτα περιελάμβανε συχνά ρομαντικά ταξίδια στην Καραϊβική και στο Μαρόκο - και πολλά on και off Εληξε μάλλον άδοξα το 1973, όταν -προς μεγάλη του έκπληξη- έγινε γνωστή μια άλλη παράνομη σχέση της Μαργαρίτας: με τον 25χρονο κηπουρό Ρόντι Λιουέλιν. Παραλίγο πριγκίπισσα Στο «Ο κος Χολμς» ο Ιαν Μακ Κάλεν δίνει άλλη μία εξαιρετική ερμηνεία. Ενας σοφός του σινεμά Ο 76χρονος Ιαν Μακ Κέλεν γεννήθηκε στο Λάνκασαϊρ της Αγγλίας, σε οικογένεια με βαθιές χριστιανικές παραδόσεις. Δεν τις ακολούθησε. Η κλίση του προς το θέατρο αλλά και η ομοφυλοφιλία του καθόρισαν την πορεία του. Εχει δηλώσει πως είναι άθεος, ενώ εδώ και χρόνια παραμένει στρατευμένος υπέρ των δικαιωμάτων των γκέι. Στο σανίδι δημιούργησε μια καριέρα που θα τη ζήλευαν πολλοί. Εχει παίξει με χαρακτηριστική άνεση τα πάντα, από Σαίξπηρ μέχρι μοντέρνο θέατρο. Στον κινηματογράφο, για λόγους που δεν γνωρίζουμε, βρέθηκε στη δεύτερη γραμμή. Οι μεγάλες ευκαιρίες για να τον γνωρίσει το ευρύ κοινό τού δόθηκαν σε εμπορικές ταινίες, από τον Πίτερ Τζάκσον στις διασκευές των βιβλίων του Τόλκιν, αλλά και από τον Μπράιαν Σίνγκερ που του ζήτησε να παίξει τον Μαγκνέτο στο «Χ-Men». Πέρα απ αυτά, τον έ- χουμε δει στον καλύτερο κινηματογραφικό Ριχάρδο (του Ρίτσαρντ Λονκρέιν «Ριχάρδος ο 3ος») και στο «Αpt Pupil» του Σίνγκερ το 1998 να υποδύεται έναν μυστηριώδη άντρα που κρύβει το ναζιστικό του παρελθόν. Ο Ιαν Μακ Κέλεν είναι ίσως ο μοναδικός ηθοποιός που πλησιάζει τα ογδόντα και είναι τόσο δημοφιλής στο νεανικό κοινό του σινεμά. Στις κορυφαίες καλλιτεχνικές στιγμές του στο σινεμά είχε ως σκηνοθέτη τον Μπιλ Κόντον. Ηταν στο «Θεοί και δαίμονες» το 1998, όπου ενσάρκωσε τον σκηνοθέτη Τζέιμς Γουέιλ, και στο σημερινό «Ο κύριος Χολμς», όπου υ- ποδύεται έναν σοφό γέροντα ο οποίος ελάχιστη σχέση έχει με τον ήρωα του Κόναν Ντόιλ - είναι βασικός λόγος για να δει κανείς την ταινία. Στο Φεστιβάλ Βερολίνου είπε για τον ήρωά του: «Είναι ένας σπουδαίος Εγγλέζος. Φανταστικός. Βέβαια, δεν έζησε ποτέ. Εχω υποδυθεί και άλλους σπουδαίους Εγγλέζους, όπως τον Ριχάρδο τον 3ο. Εγγλέζο θεωρώ και τον Γκάνταλφ, πιστεύω πως θα μπορούσε να είναι καθηγητής στην Οξφόρδη». Της ΜΑΝΙΝΑΣ ΝΤΑΝΟΥ H 23χρονη Τζασμίν Γκρέις Γκριμάλντι τυπικά δεν είναι πριγκίπισσα. Μπορεί να είναι κόρη του πρίγκιπα Αλβέρτου του Μονακό, αλλά το πρωτόκολλο δεν δίνει στα εκτός γάμου παιδιά των γαλαζοαίματων τίτλο ούτε δικαίωμα στο θρόνο. Αυτό δεν φαίνεται να την α- πασχολεί. Παρότι πρόσφατα έκανε το επίσημο ντεμπούτο της στα μίντια, με συνέντευξη και φωτογράφιση για το Harper s Bazaar, δεν είναι καινούργια στο παλάτι. Αλλωστε ο Αλβέρτος την έχει αναγνωρίσει από το 2006, ε- ξασφαλίζοντας πως η Τζασμίν, αλλά και το άλλο νόθο παιδί του, ο 11χρονος σήμερα Αλεξάντρο Κοστ, θα αποκατασταθούν οικονομικά ως νόμιμοι κληρονόμοι του. Στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα κανονικό κορίτσι - ή τουλάχιστον αυτό θέλει να μας δείξει. Ενδιαφέρεται να έχει καλή σχέση με τον πατέρα της και τα νεογέννητα ετεροθαλή αδέρφια της -τα δίδυμα του πριγκιπικού ζεύγους-, να ακολουθήσει καριέρα τραγουδίστριας και ηθοποιού (έχει διακριθεί για τις επιδόσεις της στο τραγούδι από μικρή ηλικία), ενώ νιώθει πια την ανάγκη να μοιραστεί την ιστορία της. Και ο κόσμος φαίνεται διψασμένος να την ακούσει. Είναι, άλλωστε, εγγονή της θρυλικής Γκρέις Κέλι. Αυτό είναι κάτι που, έτσι κι αλλιώς, η φωτογράφιση του Harper s Bazaar δεν σε αφήνει να ξεχάσεις. Ο Μάικλ Αβεντον, εγγονός του σπουδαίου φωτογράφου μόδας Ρίτσαρντ Αβεντον (που είχε κάνει πολλά πορτρέτα της Κέλι), ανέλαβε να τη μεταμορφώσει σε νέα πριγκίπισσα Γκρέις. Οι συγκρίσεις, βέβαια, δεν ευνοούν ούτε τον φωτογράφο ούτε τη φωτογραφιζόμενη όταν έχεις να κάνεις με ένα ιερό τέρας και μια αξέχαστη καλλονή όπως η Γκρέις Κέλι, όμως η Τζασμίν, αν μη τι Η 23χρονη εκτός γάμου κόρη του Αλβέρτου, Τζασμίν Γκρέις Γκριμάλντι, δεν έχει τίτλο ούτε δικαίωμα στη διαδοχή του θρόνου του Μονακό. Εχει, όμως, το δικό της μερίδιο στη δημοσιότητα. Και απ ό,τι φαίνεται, το απολαμβάνει. Με τη μητέρα της, Ταμάρα Ρότολο. άλλο, έχει ενδιαφέρον. Πέραν της κομψότητας που αποπνέει μέσα στις τουαλέτες μεγάλων οίκων, από τις σελίδες αναδύεται η γοητεία ενός κοριτσιού που αναγκάζεται να συνδυάσει δύο κόσμους: τη βασιλική καταγωγή και την καθημερινότητα μιας θνητής - ό- πως είχε επιχειρήσει να το κάνει και η γιαγιά της. Μεγάλωσε στο Παλμ Σπρινγκς με τη μητέρα της Ταμάρα Ρότολο. Η τελευταία είχε το 1991 μια ερωτική περιπέτεια με τον Αλβέρτο. Γνωρίστηκαν σε διακοπές στην Κυανή Ακτή, αλλά μαζί με το καλοκαίρι τέλειωσε και το Η Τζασμίν νιώθει πια την ανάγκη να μοιραστεί την ιστορία της και ο κόσμος φαίνεται διψασμένος να την ακούσει. ειδύλλιό τους. Παρ όλα αυτά, όταν η Ταμάρα διαπίστωσε πως έμεινε έγκυος, αποφάσισε να κρατήσει το παιδί και να το μεγαλώσει μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Και τα κατάφερε. Η Τζασμίν πήγε σχολείο στην Καλιφόρνια, ήταν άριστη μαθήτρια και από νωρίς ασχολήθηκε με το τραγούδι και την ηθοποιία. Η φωνή της έχει προπονηθεί για την όπερα και τώρα τραγουδά με ένα σχήμα «πειραγμένες» σόουλ μελωδίες. Πιτσιρίκα, είδε τη γιαγιά της στην ταινία «High Society». «Ηταν η πρώτη φορά που συνειδητοποίησα ότι είχαμε σύνδεση. Είμαι παθιασμένη με την ηθοποιία και το τραγούδι, και το είδα και σε εκείνη!». Ηταν 11 ετών όταν επισκέφθηκε για πρώτη φορά το Μονακό και 14 όταν ο πατέρας της την αναγνώρισε επισήμως. Ο Τύπος την περιέγραφε ως ένα «ώριμο, γλυκό, έξυπνο κορίτσι». Η ζωή της άλλαξε όταν «εισέβαλαν» σε αυτήν οι παπαράτσι. «Ηταν δύσκολο», λέει στο Harper s Bazaar. «Αλλά ήξερα ότι θα γινόταν μια μέρα. Αυτή είναι η πρώτη μου συνέντευξη. Είναι ευαίσθητο θέμα το πώς θα μπω στη δημόσια σφαίρα, όμως νομίζω ότι τώρα πια είμαι έτοιμη...»

19 19-OIK_ΚΑΡΙΕΡΑ_KATHI 04/08/15 22:10 Page 19 Τετάρτη 5 Αυγούστου 2015 ΚΑΡΙΕΡΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 19 Ο Δικηγορικός Οίκος Ανδρέας Νεοκλέους & Σία ΔΕΠΕ διοργανώνει το Συνέδριο Η Ιατρικώς Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή στην Κύπρο στο Ξενοδοχείο Annabelle στην Πάφο, την Παρασκευή, 4 Σεπτεμβρίου 2015, από τις 8:00π.μ. μέχρι τις 3:00 μ.μ.. Στο Συνέδριο θα συζητηθεί ο Περί της Εφαρμογής της Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής Νόμος του 2015,Ν.69(Ι)/2015, σε 3 ενότητες στις οποίες θα εξεταστούν νομικά, ιατρικά και ειδικά (ηθικά, φιλοσοφικά και άλλα) θέματα. Το Συνέδριο θα κλείσει με γενική συζήτηση πάνελ με τη συμμετοχή έγκριτων και αναγνωρισμένων ειδικών, διαφόρων ειδικοτήτων. Η ποιότητα της διοργάνωσης και ο άρτιος επαγγελματισμός του Συνεδρίου αποδεικνύεται μέσα από τα ηχηρά ονόματα των ομιλητών, οι οποίοι έχουν συμφωνήσει να συμμετάσχουν με εισηγήσεις στο Συνέδριο και μέσα στους οποίους συγκαταλέγονται Νομικοί, Ακαδημαϊκοί από την Κύπρο και το εξωτερικό καθώς και Ιατροί και Ιατρικοί Ερευνητές. Ο συγκεκριμένος νόμος αποτελεί ένα «πολύπαθο» και καινοτόμο νόμο για τα δεδομένα της Κύπρου και για τη χρονική στιγμή ψήφισης του. Μεταξύ άλλων, εισάγει στο νομικό μας σύστημα το θεσμό της παρένθετης μητρότητας, ως προς τον οποίο υπάρχει μεγάλη ηθικονομική απόκλιση εντός της Ευρώπης. Ο νόμος αυτός μας δίνει την ευκαιρία να αποταθούμε σε νομικό, ιατρικό, εξω-νομικό κόσμο και σε υπογόνιμα ζευγάρια ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί ενδιαφέρον προς πολλές κατευθύνσεις. Σε ποιους απευθύνεται το Συνέδριο: Το Συνέδριο απευθύνεται σε οποιονδήποτε ενδιαφέρεται για το νέο νομοθετικό πλαίσιο και αναμένεται ότι το κοινό του θα αποτελείται από νομικούς και το νομικό κόσμο γενικότερα, ιατρούς, ακαδημαϊκούς, ερευνητές, κλινικές γονιμότητας, υπογόνιμα ζευγάρια κτλ. Οι Κύριοι Ομιλητές του Συνεδρίου μεταξύ άλλων είναι: - Δρ. Καρολίνα Στυλιανού, Αρχιεπιθεωρητής για σκοπούς εποπτείας, επιθεώρησης, ελέγχου και εφαρμογής των διατάξεων του περί της Εφαρμογής της Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής Νόμου του 2015, Ν. 69 (Ι) / 2015, Υπουργείο Υγείας - Δρ. Κρίνος Τροκκούδης, Πρόεδρος Εταιρείας Ανθρώπινης Αναπαραγωγής Κύπρου - Δρ. Αντώνης Στυλιανού, Μέλος του Ανωτάτου Συμβουλευτικού Συμβουλίου του Ανθρωπιστικού Οργανισμού Hope for Children UNCRC Policy Center - Δρ. Κωνσταντίνος Δέλτας, Καθηγητής Γενετικής και Προεδρεύων της ομάδας Ερευνών Μοριακής Ιατρικής του Πανεπιστημίου Κύπρου - Δρ. Ελένη Καλοκαιρινού, Καθηγήτρια Ηθικής και Φιλοσοφίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης - Δρ. Θεόδωρος Τροκάνας, Λέκτορας τμήματος Νομικής, Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου - Κα. Μαρία Κυριακού, Βουλευτής, Δικηγόρος, Ανδρέας Νεοκλέους & Σία ΔΕΠΕ - Κος. Αντώνης Γλυκής, Δικηγόρος Συνεταίρος, Ανδρέας Νεοκλέους & Σία ΔΕΠΕ - Κα. Χρίστια Μίττλετον, Δικηγόρος, Ανδρέας Νεοκλέους & Σία ΔΕΠΕ Για περισσότερες πληροφορίες και δήλωση συμμετοχής, παρακαλώ όπως επικοινωνήσετε με το Δικηγορικό Οίκο Ανδρέας Νεοκλέους & Σία ΔΕΠΕ στις ηλ. Διευθύνσεις: irene.demetriou@neocleous.com, niki.vouzouni@neocleous.com ή στα τηλέφωνα , μέχρι τις 17 Αυγούστου 2015 ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ Η ΔΗΛΩΣΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΚΕΝΗ ΘΕΣΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΤΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΜΙΤΣΗ ΛΕΜΥΘΟΥ Γίνονται δεκτές αιτήσεις για την πλήρωση της θέσης Γραμματέα του Διαχειριστικού και Ελεγκτικού Συμβουλίου της Εμπορικής Σχολής Μιτσή Λεμύθου με έδρα τη Λευκωσία. Καθήκοντα της θέσης: Ο/Η κάτοχος της θέσης θα είναι υπεύθυνος/η για την ομαλή λειτουργία του Διαχειριστικού και Ελεγκτικού Συμβουλίου της Εμπορικής Σχολής Μιτσή, ο οποίος είναι μη κερδοσκοπικός οργανισμός με σκοπό τη συντήρηση και διεύθυνση της Εμπορικής Σχολής Μιτσή Λεμύθου που λειτουργεί ως εκπαιδευτικό ίδρυμα. Μεταξύ άλλων τα καθήκοντα του Γραμματέα περιλαμβάνουν τα πιο κάτω: (α) Την οργάνωση, διοίκηση, συντονισμό, εποπτεία και αποτελεσματική λειτουργία των υπηρεσιών του Συμβουλίου. (β) Την εφαρμογή των αποφάσεων και οδηγιών του Διαχειριστικού Συμβουλίου. (γ) Την ετοιμασία και φύλαξη πρακτικών των συνεδριάσεων του Συμβουλίου, τη διεκπεραίωση των αποφάσεών του και τη διεξαγωγή της συνεπαγόμενης αλληλογραφίας. (δ) Την ετοιμασία του Προϋπολογισμού. (ε) Την υποβολή εισηγήσεων προς το Συμβούλιο για τον περαιτέρω προγραμματισμό και την επίλυση των διαφόρων προβλημάτων που αναφύονται. (στ) Την εκτέλεση άλλων συναφή καθηκόντων του/της ανατίθενται από το Συμβούλιο. Προσόντα: (1) Δεκαετής πείρα σε υπεύθυνη θέση και γνώσεις Λογιστικής. (2) Πανεπιστημιακός τίτλος ή μέλος Επαγγελματικού Σώματος Εγκεκριμένων Λογιστών θα θεωρηθεί πλεονέκτημα. (3) Πολύ καλή γνώση της Ελληνικής και Αγγλικής γλώσσας. (4) Πολύ καλή γνώση στη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών. (5) Ακεραιότητα χαρακτήρα, εντιμότητα, οργανωτική και διοικητική ικανότητα, υπευθυνότητα, πρωτοβουλία και ευθυκρισία. Ωφελήματα: Το πακέτο απολαβών θα διαμορφωθεί ανάλογα με τα προσόντα και την εμπειρία του επιτυχόντα αιτητή. ΑΙΤΗΣΕΙΣ γίνονται δεκτές μέχρι 10/09/2015 Παρακαλούνται οι ενδιαφερόμενοι όπως στείλουν την αίτηση τους μέχρι τις 10/09/2015 με συστημένη επιστολή ή δια χειρός στο γραφείο του Προέδρου του Διαχειριστικού και Ελεγκτικού Συμβουλίου της Εμπορικής Σχολής Μιτσή κ. Μιχάλη Χριστοδούλου Δικαστή Ανωτάτου Δικαστηρίου, στη διεύθυνση: Χαρ. Μούσκου, 1404 Λευκωσία-Κύπρος, εσωκλείοντας πλήρες βιογραφικό σημείωμα με όλα τα σχετικά πιστοποιητικά. Όλες οι αιτήσεις θα εξεταστούν και θα θεωρηθούν άκρως εμπιστευτικές.

20 20-OIK_SYNALLAGMA_KATHI 04/08/15 23:58 Page l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΞΕΝΕΣ ΑΓΟΡΕΣ Τετάρτη 5 Αυγούστου 2015