ΚΕΝΤΡΟ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Δ/ΝΣΗ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΔΙΑΔΟΣΗΣ & ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ & ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ

Transcript

1 ΚΕΝΤΡΟ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Δ/ΝΣΗ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΔΙΑΔΟΣΗΣ & ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ & ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΕΠΕ Ο χλμ. Λεωφ. Μαραθώνος, Πικέρμι Τηλ.: Fax:

2 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1 Κεφάλαιο - Το Εθνικό Πληροφοριακό Σύστημα Ενέργειας Κεφάλαιο - Συλλογή δεδομένων Υπουργείο Ανάπτυξης Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού (ΔΕΗ) Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδας (ΕΣΥΕ) Δημόσια Επιχείρηση Αερίου (ΔΕΠΑ) Υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών Υπουργείο Γεωργίας Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών Ελληνικά Πετρέλαια Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών Κεφάλαιο - Το Μέλλον της Συλλογής Δεδομένων Ενεργειακή Κατανάλωση ανά Χρήση Ενέργειας Δεδομένα Αποδοτικότητας Τεχνολογιών Η Απελευθέρωση Αγοράς Ενέργειας Κεφάλαιο - Περιγραφή Λογισμικού Γενική Περιγραφή Λειτουργίες του Συστήματος Ποιοτικές πληροφορίες: Ποσοτική πληροφορία: Γεωγραφική απεικόνιση: Ενεργειακό Σύστημα Αναφοράς (ΕΣΑ): Επίπεδα πρόσβασης χρηστών Πρώτο Επίπεδο Δεύτερο Επίπεδο Τρίτο Επίπεδο Τέταρτο Επίπεδο Πέμπτο Επίπεδο Αρχιτεκτονική του Συστήματος Μονάδα Διαχείρισης του Workspace Μονάδα Διαχείρισης του Ενεργειακού Συστήματος Αναφοράς Ενότητες εισαγωγής δεδομένων Ενότητες υποβολής ερωτήσεων, αναζήτησης και δημιουργίας στοιχείων εξόδου (reporting) Η Ροή της Πληροφορίας Εν δυνάμει επεκτάσεις του Συστήματος Κεφάλαιο - Διοίκηση του Έργου Ομάδες Εργασίας Φάσεις και Ενέργειες

3 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1: Ομάδες Δεδομένων για το Εθνικό Πληροφοριακό Σύστημα Ενέργειας Εγχειρίδιο Χρήσης Πληροφοριακού Συστήματος για την Ενέργεια

4 1 Κεφάλαιο - Το Εθνικό Πληροφοριακό Σύστημα Ενέργειας Ο κύριος στόχος του παρόντος έργου, το οποίο υλοποιήθηκε από το ΚΑΠΕ στα πλαίσια του Μέτρου του Επιχειρησιακού Προγράμματος Ενέργειας, ήταν η ανάπτυξη του Εθνικού Πληροφοριακού Συστήματος για την Ενέργεια (Ε.Π.Σ.Ε.) και γενικότερα η ανάπτυξη υποδομής για την δημιουργία : 1. Ενός μηχανισμού συλλογής δεδομένων με στόχο την παρακολούθηση του Ενεργειακού Τομέα. 2. Ενός υπολογιστικού εργαλείου για την υποστήριξη λήψης αποφάσεων σε θέματα Ενεργειακής Πολιτικής και Σχεδιασμού. 3. Yπηρεσίας Παροχής Πληροφοριακών Ενεργειακών Υπηρεσιών στο κοινό. Οι κύριες ενότητες του Ε.Π.Σ.Ε. περιλαμβάνουν : 1. Μία βάση δεδομένων με ποσοτικές πληροφορίες που αφορούν στην παραγωγή, μετατροπή και κατανάλωση ενέργειας (δηλαδή, πληροφορίες σχετικά με τους σταθμούς παραγωγής, την κατανάλωση ενέργειας ανά κλάδο οικονομικής δραστηριότητας, κλπ.) 2. Ένα απλοποιημένο εργαλείο ενεργειακής ανάλυσης, το οποίο μπορεί να προσομοιώνει το ενεργειακό σύστημα σαν την ροή των ενεργειακών προϊόντων μέσα από τις ενεργειακές διεργασίες. Το υποσύστημα αυτό χρησιμοποιεί την πληροφορία που έχει αποθηκευθεί στην στατιστική βάση δεδομένων, στη μορφή, χρονικών σειρών. Έχει την δυνατότητα να παράγει ποσοτικά στοιχεία που μπορούν να βοηθήσουν κατά την εκπόνηση μελετών ανάλυσης του ενεργειακού συστήματος. 3. Ένα Γεωγραφικό Σύστημα Πληροφοριών (ΓΣΠ) που διαχειρίζεται όλες τις χωρικές πληροφορίες που σχετίζονται με το ενεργειακό σύστημα προσφέροντας παράλληλα και ένα γεωγραφικό interface στα στατιστικά στοιχεία. 4. Μία βάση δεδομένων με περιγραφικές πληροφορίες που αφορούν δραστηριότητες που σχετίζονται με την ενέργεια (π.χ. νομοθεσία, πρότυπα, επενδυτικά έργα, 4

5 κλπ.). Οι λειτουργίες του Ε.Π.Σ.Ε. περιλαμβάνουν: Reports για τις ποσοτικές πληροφορίες. Φόρμες εισαγωγής δεδομένων για ποσοτικές πληροφορίες. Γραφικές απεικονίσεις του ενεργειακού συστήματος με δυνατότητα να παρακολουθούνται οι ενεργειακές ροές. Γραφικό user interface για γίνεται διαχείρίση του ενεργειακού συστήματος με γεωγραφική προοπτική. Reports για δραστηριότητες σχετικές με την ενέργεια. Φόρμες εισαγωγής δεδομένων για δραστηριότητες σχετικές με την ενέργεια. Επειδή ένας από τους βασικούς στόχους του παρόντος συστήματος είναι η ενημέρωση του κοινού για τον ενεργειακό τομέα στην Ελλάδα, υπάρχει ειδική έκδοση του συστήματος, η οποία ανταποκρίνεται στο σκοπό αυτό και παρουσιάζει μόνο τα δημοσιεύσιμα στοιχεία που υπάρχουν στο σύστημα. Αυτή η έκδοση περιλαμβάνει συγκεντρωτικά ενεργειακά στατιστικά στοιχεία, ενεργειακούς χάρτες και περιγραφικές πληροφορίες. Πλήρης πρόσβαση στις αναλυτικές στατιστικές πληροφορίες δίνεται σε Αναλυτές Ενεργειακής Πολιτικής. Οι τύποι δεδομένων που απαιτούνται για τις ποσοτικές πληροφορίες που αποθηκεύονται στο σύστημα παρουσιάζονται με λεπτομέρειες στο Παράρτημα 1. Στα πλαίσια του παρόντος έργου, δημιουργήθηκε Εθνική Επιτροπή για Ενεργειακή Στατιστική τις εξής αρμοδιότητες : Επιθεώρηση της διαδικασίας συλλογής για τα ιστορικά στοιχεία που είναι ο πυρήνας της ενεργειακής βάσης δεδομένων του συστήματος Αξιολόγηση των στοιχείων που εισάγονται στο σύστημα και προσδιορισμός μεθόδων ποιοτικού ελέγχου των στοιχείων αυτών συμπεριλαμβανομένης και της διασταύρωσης στοιχείων από διαφορετικές πηγές. Καθορισμός σταθερής διαδικασίας για την μελλοντική συλλογή στοιχείων, με στόχο την επίτευξη συνεχούς και αξιόπιστης ροής στοιχείων στο ενεργειακό πληροφοριακό σύστημα. 5

6 Τελικά η Επιτροπή εντοπίζει όλα τα πιθανά προβλήματα ή ανεπάρκειες στη διαδικασία συλλογής και αξιοποίησης των ενεργειακών δεδομένων, ενώ ταυτόχρονα θα προτείνει πιθανές διαδικασίες επίλυσης και μελλοντικά έργα συλλογής δεδομένων. Τα μέλη της Επιτροπής καλύπτουν τις υπηρεσίες του δημόσιου τομέα, οι οποίες σχετίζονται με τον ενεργειακό τομέα της χώρας, και ήδη εμπλέκονται στη διαδικασία της συλλογής δεδομένων. Σύμφωνα με τους στόχους της Επιτροπής, που παρουσιάστηκαν παραπάνω, η Επιτροπή διαχειρίζεται την συλλογή δεδομένων από πρωτογενείς πηγές, τα επεξεργάζεται και εξασφαλίζει την εγκυρότητά τους, και τέλος, δημοσιοποιεί τα δεδομένα ή τα προωθεί σε διεθνείς οργανισμούς. Στην Επιτροπή συμμετέχουν οι ακόλουθοι φορείς: Υπουργείο Ανάπτυξης Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδας Δημόσια Επιχείρηση Αερίου (ΔΕΠΑ) Υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών Υπουργείο Γεωργίας Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών Ελληνικά Πετρέλαια Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών ΚΑΠΕ Μία λεπτομερής περιγραφή των δραστηριοτήτων που υλοποιήθηκαν από κάθε έναν από τους προαναφερθέντες οργανισμούς, παρατίθεται στο Κεφάλαιο 2. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι το σύστημα διατηρεί αναλυτικά ποσοτικά δεδομένα σε ετήσια βάση για τα τελευταία δέκα χρόνια. Η περίοδος αυτή θεωρείται επαρκής έτσι ώστε να δημιουργηθεί πλήρης εικόνα της κατάστασης και των τάσεων στον ενεργειακό τομέα της χώρας. Εντούτοις, όσον αφορά στους Αναλυτές Ενεργειακής Πολιτικής, είναι αναγκαίο να υπάρχουν ενδείξεις των εποχιακών 6

7 διακυμάνσεων της κατανάλωσης ενέργειας στους διάφορους τομείς. Με αυτό το σκεπτικό δημιουργήθηκε ένα μηνιαίας βάσης Ενεργειακό Σύστημα Αναφοράς για τον Τομέα Ηλεκτρικής Ενέργειας. Αυτό είναι ανεξάρτητα από τα συνολικά Ενεργειακά Συστήματα Αναφοράς, και περιέχει πληροφορίες σε μηνιαία βάση για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, την μετατροπή και την κατανάλωση για δύο χρόνια. Η περίοδος των δύο χρόνων θεωρείται επαρκής για την διαμόρφωση των εποχιακών διακυμάνσεων των μοντέλων κατανάλωσης ενέργειας. Τέλος για το υποσύστημα ενημέρωσης του κοινού δημιουργήθηκε Ενεργειακό Σύστημα Αναφοράς σε επίπεδο ισοζυγίου για μια περίοδο σαράντα χρόνων. Σημειώνεται σε αυτό το σημείο ότι τα διάφορα υποσυστήματα στην ουσία δημιουργούνται μέσω του μηχανισμού εκχώρησης δικαιωμάτων πρόσβασης δεδομένου ότι το τελικό σύστημα έχει αναπτυχθεί ενιαία. 7

8 2 Κεφάλαιο - Συλλογή δεδομένων 2.1 Υπουργείο Ανάπτυξης Γενική Γραμματεία Ενέργειας Η Γενική Γραμματεία Ενέργειας του Υπουργείου Ανάπτυξης είναι σήμερα η κύρια αρχή για την συλλογή και επεξεργασία ενεργειακών δεδομένων. Η Γεν. Γραμματεία έχει τη δυνατότητα πρόσβασης σε όλα τα αναγκαία δεδομένα που καταγράφονται από τους ενεργειακούς φορείς που εμπλέκονται στον Ενεργειακό Τομέα (Δημόσιες και Ιδιωτικές Επιχειρήσεις, Ινστιτούτα). Υπάρχουν δύο κύριες Διευθύνσεις αρμόδιες για τη συλλογή των δεδομένων, η Διεύθυνση Ενεργειακής Πολιτικής και η Διεύθυνση της Πετρελαϊκής Πολιτικής. Η πρώτη συλλέγει όλα τα δεδομένα του ενεργειακού τομέα και διαμορφώνει και δημοσιοποιεί τα ετήσια Ενεργειακά Ισοζύγια, σε συμφωνία με τα πρότυπα που έχουν υιοθετηθεί από την EUROSTAT, τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (IEA) και τα Ηνωμένα Έθνη. Για τη διαμόρφωση των Εθνικών Ισοζυγίων Ενέργειας, απαιτούνται δύο συμπληρωματικές δραστηριότητες : Συλλογή συγκεντρωμένης πληροφορίας όπως καταγράφεται από τους φορείς που εμπλέκονται στον Ενεργειακό Τομέα (ΔΕΗ, ΔΕΠΑ, ΚΑΠΕ, κ.ά.). Επεξεργασία μεμονωμένων ενεργειακών πληροφοριών που προέρχονται από πρωτογενείς πηγές. Η δεύτερη δραστηριότητα περιλαμβάνει τις εξής κατηγορίες δεδομένων : 1. Παραγωγή στερεών ορυκτών καυσίμων (λιγνίτης) από μεμονωμένα ορυχεία σε ετήσια βάση χρησιμοποιώντας ερωτηματολόγια που συμπληρώνονται από τους μεμονωμένους λιγνιτοπαραγωγούς. 2. Ετήσια κατανάλωση στερεών ορυκτών καυσίμων από τη βιομηχανία. 3. Ετήσια και μηνιαία δεδομένα για Εισαγωγές Αργού Πετρελαίου από τα Διυλιστήρια. 8

9 4. Ετήσια και μηνιαία δεδομένα για Εισαγωγές και Εξαγωγές πετρελαϊκών προϊόντων για κάθε εταιρία και κάθε Διυλιστήριο. 5. Ετήσια παραγωγή πετρελαϊκών προϊόντων από κάθε Διυλιστήριο. 6. Πωλήσεις πετρελαϊκών προϊόντων από κάθε μία από τις εταιρίες Εμπορίας Πετρελαίου στη χώρα ανά γεωγραφική περιοχή και οικονομική δραστηριότητα. Τα δεδομένα αυτά υποβάλλονται σε ετήσια και μηνιαία βάση στη Γεν. Γραμματεία Ενέργειας από τις εταιρίες Εμπορίας Πετρελαίου που λειτουργούν στη χώρα. Ωστόσο, φαίνεται να υπάρχει πρόβλημα με την αξιοπιστία των δεδομένων που αφορούν στις πωλήσεις ανά οικονομική δραστηριότητα, καθώς τα συμπληρωμένα ερωτηματολόγια φαίνεται ότι δεν είναι ακριβή. 7. Πληροφορίες σχετικά με την τιμολόγηση πετρελαϊκών προϊόντων που καταγράφουν τις εβδομαδιαίες διακυμάνσεις των τιμών όλων των πετρελαϊκών προϊόντων στην εσωτερική αγορά. Περιλαμβάνει ακόμη και τιμές για τις εισαγωγές αργού πετρελαίου. 8. Αποθέματα πετρελαϊκών προϊόντων των εταιριών εμπορίας πετρελαίου. Η συγκεντρωθείσα πληροφορία, στην μορφή των εθνικών Ενεργειακών Ισοζυγίων, δημοσιεύεται σε ετήσια βάση και είναι εύκολα προσπελάσιμη. Μεμονωμένα αρχεία με πληροφορία σχετικά με την παραγωγή και κατανάλωση στερεών καυσίμων και πετρελαϊκών προϊόντων από μεμονωμένους παραγωγούς ή καταναλωτές δεν είναι διαθέσιμα στο κοινό. Τα δεδομένα που αφορούν στο Πετρέλαιο και τα Πετρελαϊκά προϊόντα συλλέγονται αρχικά από τη Διεύθυνση Πετρελαϊκής Πολιτικής και στη συνέχεια προωθούνται στη Διεύθυνση Ενεργειακής Πολιτικής. Απαιτούμενα δεδομένα: Τα δεδομένα που απαιτούνται από τη Γεν. Γραμματεία Ενέργειας σε ετήσια βάση για το παρόν σύστημα διακρίνονται σε Δεδομένα Παραγωγής, Δεδομένα Κατανάλωσης και Στοιχεία τιμολόγησης. Δεδομένα Παραγωγής: 9

10 1. ετήσια παραγωγή στερεών ορυκτών καυσίμων (λιγνίτης) από μεμονωμένα ορυχεία κατ έτος 2. ετήσια δεδομένα για τις εισαγωγές στερεών καυσίμων 3. ετήσια δεδομένα για εισαγωγές αργού πετρελαίου από κάθε ένα Διυλιστήριο 4. ετήσια δεδομένα για εισαγωγές και εξαγωγές πετρελαϊκών προϊόντων για κάθε μία εταιρία εμπορίας πετρελαίου και κάθε διυλιστήριο 5. ετήσια παραγωγή πετρελαϊκών προϊόντων από κάθε διυλιστήριο 6. ετήσια δυναμικότητα παραγωγής κάθε διυλιστηρίου ανά φάση επεξεργασίας (π.χ. απόσταξη σε συνθήκες κενού, κλπ.) 7. ετήσιες τιμές των αποθεμάτων των πετρελαϊκών προϊόντων Δεδομένα κατανάλωσης: 1. ετήσια κατανάλωση στερεών καυσίμων στη βιομηχανία 2. ετήσιες πωλήσεις πετρελαϊκών προϊόντων από κάθε μία από τις εταιρίες Εμπορίας Πετρελαιοειδών στη χώρα ανά γεωγραφική περιοχή και ανά οικονομική δραστηριότητα. Μηνιαία δεδομένα για τις πωλήσεις πετρελαϊκών για ένα έτος ώστε να υπολογισθεί η ετήσια διακύμανση της κατανάλωσης πετρελαϊκών προϊόντων. Στοιχεία τιμολόγησης: 1. ετήσιες μέσες τιμές στερεών καυσίμων 2. ετήσιες μέσες τιμές του εισαγομένου αργού πετρελαίου 3. ετήσιες μέσες τιμές της αγοράς των πετρελαϊκών προϊόντων που καταναλώνονται στη χώρα. 2.2 Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας Η Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας διατηρεί το «Αρχείο Βιομηχανίας», το οποίο καταγράφει, μεταξύ άλλων, την κατανάλωση ενέργειας στις βιομηχανίες που χρησιμοποιούν την Γ κατηγορία λογιστικών βιβλίων (μεγάλες βιομηχανίες). Προς το παρόν υπάρχουν 2,500 εγγραφές για δύο χρόνια. 10

11 Απαιτούμενα Δεδομένα: Τα δεδομένα που απαιτούνται είναι αυτά που αφορούν στην κατανάλωση ενέργειας για κάθε μία από τις βιομηχανίες. Δεδομένα κατανάλωσης: Κατανάλωση ενέργειας ανά είδος ενέργειας για όλους τους βιομηχανικούς κλάδους σύμφωνα με την ταξινόμηση NACE. 2.3 Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού (ΔΕΗ) Η Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού, που λειτούργησε έως σήμερα ως ο μοναδικός παραγωγός και διανομέας ηλεκτρικής ενέργειας, έχει στην κατοχή της δεδομένα για την παραγωγή ηλεκτρισμού σε ετήσια και μηνιαία βάση, καθώς επίσης και πωλήσεις ηλεκτρικής ενέργειας ανά είδος δικτυακής σύνδεσης (συνδεδεμένοι καταναλωτές σε δίκτυα χαμηλής, μέσης και υψηλής τάσης) και ανά είδος τιμολογίου (οικιακό, εμπορικό βιομηχανικό και άλλα τιμολόγια). Τα δεδομένα αυτά αποτελούνται από δύο διαφορετικές ομάδες δεδομένων: Δεδομένα Παραγωγής: Η ομάδα αυτή περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας της εταιρίας, αξιοποιώντας την πληροφορία που καταγράφεται στα μηνιαία και ετήσια δελτία λειτουργίας, τα οποία περιλαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και την κατανάλωση καυσίμων για κάθε σταθμό που βρίσκεται στο διασυνδεδεμένο σύστημα ή στα νησιά. Τα δεδομένα περιλαμβάνουν ακόμη πληροφορίες για τους παράγοντες διαθεσιμότητας και δυναμικότητας, για τις προγραμματισμένες περιόδους συντήρησης, για τις έκτακτες περιόδους μη διαθεσιμότητας ανά μονάδα παραγωγής κάθε σταθμού. Η ΔΕΗ κρατά ακόμη στοιχεία κόστους για κάθε παραγωγική μονάδα, δηλαδή αρχικό κόστος εγκατάστασης, ειδικά σταθερά και μεταβλητά κόστη λειτουργίας και συντήρησης. Τέλος, υπάρχουν και τα δεδομένα σχετικά με την ειδική τεχνολογία κάθε μονάδας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Δεδομένα Κατανάλωσης: 11

12 Τα δεδομένα αυτά περιλαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με τις πωλήσεις ηλεκτρικής ενέργειας της εταιρίας και προέρχονται από τις βάσεις δεδομένων της ΔΕΗ. Αυτές οι βάσεις έχουν πληροφορίες για κάθε πελάτη της ΔΕΗ. Υπάρχει, δηλαδή, η δυνατότητα να δίνει η ΔΕΗ στοιχεία για την κατανάλωση ενέργειας ανά οικονομική δραστηριότητα και ανά γεωγραφική περιοχή της χώρας. Δεδομένα για τις γραμμές μεταφοράς υψηλής τάσης: Η ΔΕΗ, ως ιδιοκτήτης του δικτύου μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, φυλάσσει όλα τα αναγκαία δεδομένα για το σύστημα. Τα συγκεντρωτικά δεδομένα, τόσο για την παραγωγή, όσο και για τις πωλήσεις ηλεκτρικής ενέργειας, δημοσιεύονται από την εταιρία σε ενιαία έκθεση μία φορά το χρόνο. Μεμονωμένα δεδομένα που περιλαμβάνουν τα τεχνικά χαρακτηριστικά για κάθε μία μονάδα παραγωγής ενέργειας ξεχωριστά, την παραγόμενη ενέργεια ανά μήνα και έτος, τα καταναλισκόμενα καύσιμα και το κόστος παραγωγής ενέργειας χαρακτηρίζονται ως απόρρητα. Το ίδιο επίπεδο εμπιστευτικότητας χαρακτηρίζει την μεμονωμένη πληροφορία που αφορά της τελική κατανάλωση ενέργειας από τους μεμονωμένους πελάτες της εταιρίας. Θα πρέπει να επισημανθεί πως κάτω από το πρίσμα της προβλεπόμενης απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα, οι μέθοδοι για συλλογή και αξιολόγηση των στοιχείων της παραγωγής και κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας θα τροποποιηθούν ώστε να λαμβάνουν υπόψη τις εξής παραμέτρους: Ενέργεια θα παράγεται από έναν αριθμό μεμονωμένων εταιριών ηλεκτρισμού (οι εταιρίες αυτές μαζί με τη ΔΕΗ θα αποτελέσουν τις μελλοντικές πηγές δεδομένων) που θα παρακολουθούνται από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ). Ο ανταγωνισμός μεταξύ των εταιριών παραγωγής ενέργειας θα απαιτήσει τον προσδιορισμό κοινά αποδεκτών κανόνων για την προσβασιμότητα και εμπιστευτικότητα των ενεργειακών πληροφοριών σύμφωνα με τις διεθνείς συνθήκες και συμφωνίες. Απαιτούμενα δεδομένα: 12

13 Τα δεδομένα που απαιτούνται από τη ΔΕΗ διακρίνονται στις εξής κατηγορίες: Δεδομένα Παραγωγής Δεδομένα Δικτύου Μεταφοράς Δεδομένα κατανάλωσης Δεδομένα παραγωγής: 1. Τεχνολογικά χαρακτηριστικά για κάθε μία μονάδα ηλεκτροπαραγωγής: Χρησιμοποιούμενη τεχνολογία, εγκατεστημένη ισχύς, απόλυτη ισχύς 2. Ετήσια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας για δεκαετή περίοδο 3. Ετήσια κατανάλωση καυσίμων για κάθε μεμονωμένο σταθμό ανά είδος καυσίμου 4. Ετήσιες τιμές του παράγοντα διαθεσιμότητας, παράγοντα ισχύος, προγραμματισμένες περιόδους συντήρησης, μη προγραμματισμένες περίοδοι ελλείψεων, ανά μονάδα παραγωγής σταθμού. 5. Αρχικά κόστη εγκατάστασης και ετήσιες τιμές για συγκεκριμένα σταθερά και μεταβλητά κόστη λειτουργίας και συντήρησης για κάθε σταθμό. Δεδομένα Δικτύου Μεταφοράς: Το δίκτυο μεταφοράς αποτελείται από γραμμές υψηλής και μέσης τάσης. Απαιτούνται δε για αυτά τα εξής δεδομένα: 1. χαρακτηριστικά των γραμμών μεταφοράς: μήκος, διάμετρος, χωρητικότητα (MVA) κλπ. 2. χαρακτηριστικά των κόμβων μετασχηματισμού του συστήματος: μετασχηματιστές από υψηλή σε μέση τάση και από μέση σε υψηλή τάση. Δεδομένα κατανάλωσης: 1. ετήσια κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας ανά κλάδο οικονομικής δραστηριότητας και ανά γεωγραφική περιοχή (σε επίπεδο νομών), για χρονική περίοδο δέκα χρόνων. Για να αποκτηθεί η μηνιαία διακύμανση του μοντέλου της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας δόθηκαν μηνιαία δεδομένα (1995 μέχρι1999). 2. ετήσια κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας για τον οικιακό τομέα για μία περίοδο δέκα ετών και μηνιαία δεδομένα, όπως περιγράφηκε παραπάνω. 13

14 14

15 2.4 Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδας (ΕΣΥΕ) Η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδας παρακολουθεί την εθνική οικονομική δραστηριότητα μέσα από τη διενέργεια στατιστικών ερευνών. Τα ενεργειακά δεδομένα, τα οποία συλλέγονται και επεξεργάζονται από την ΕΣΥΕ, αποτελούν στοιχεία σχετικά με την τελική κατανάλωση ενεργειακών προϊόντων στα πλαίσια κάθε οικονομικής δραστηριότητας. Τα πληροφοριακά στοιχεία συλλέγονται μέσα από την συμπλήρωση τομεακών ερωτηματολογίων στα πλαίσια ερευνών που χρησιμοποιούν είτε απογραφικές είτε δειγματοληπτικές τεχνικές. Το πρόγραμμα ερευνών της ΕΣΥΕ και οι ομάδες δεδομένων που προκύπτουν από αυτές περιλαμβάνουν τα ακόλουθα: 1. Εισαγωγές και Εξαγωγές των ενεργειακών προϊόντων σε μηνιαία βάση, όπου η πληροφορία αυτή οργανώνεται ανά κατηγορία προϊόντος και ανά χώρα. 2. Τελική κατανάλωση ενεργειακών προϊόντων στη βιομηχανία (NACE 15 37), των οποίων η συλλογή διενεργείται σε ετήσια βάση από το Η έρευνα αυτή ακολουθεί την απογραφική μέθοδο οικονομικών μονάδων με περισσότερους από δέκα εργαζόμενους (σύνολο 6300 εγκαταστάσεων) και την δειγματοληπτική μέθοδο για τις υπόλοιπες μικρότερες επιχειρήσεις (σύνολο 4,400 εγκαταστάσεων). Όμως, οι έρευνες που είχαν διενεργηθεί μέχρι το 1996, κατέγραφαν την τιμή των ενεργειακών προϊόντων που είχαν καταναλωθεί στη βιομηχανία. Τα ερωτηματολόγια αυτά τροποποιήθηκαν το 1997 με αποτέλεσμα οι καταναλισκόμενες ποσότητες των ενεργειακών προϊόντων να καταγράφονται πλέον. Τα πρώτα αποτελέσματα ερευνών που διενεργήθηκαν χρησιμοποιώντας το νέο αυτό ερωτηματολόγιο ήταν διαθέσιμα τον Οκτώβριο του 2000 και αφορούσαν δεδομένα του Τελική κατανάλωση ενεργειακών προϊόντων σε μεταλλευτικές δραστηριότητες (NACE 10 14), των οποίων η συλλογή διενεργείται σε ετήσια βάση από το 1958, και αφορά ένα σύνολο 700 εγκαταστάσεων. Η έρευνα αυτή ακολουθεί την απογραφική μέθοδο οικονομικών μονάδων με περισσότερους από δέκα εργαζόμενους και την δειγματοληπτική μέθοδο για τις υπόλοιπες μικρότερες επιχειρήσεις. Η έρευνα συλλέγει τις 15

16 χρησιμοποιηθείσες ποσότητες των διαφόρων ειδών ενέργειας ανά εγκατάσταση. 4. Τελική κατανάλωση ενεργειακών προϊόντων σε κατασκευαστικές δραστηριότητες (NACE 45). Η νέα αυτή έρευνα (πρώτο έτος το 1997), η οποία θα διενεργείται σε ετήσια βάση, ακολουθεί την απογραφική μέθοδο των οικονομικών μονάδων με κύκλο εργασιών περισσότερο από 250,000 ευρώ και χρησιμοποιεί την δειγματοληπτική μέθοδο για τις υπόλοιπες μικρότερες επιχειρήσεις (45, ,000 ευρώ). Ο συνολικός αριθμός των εγκαταστάσεων / επιχειρήσεων που ερευνήθηκαν είναι 500 και η έρευνα καταγράφει τις ποσότητες αλλά και την αξία των ενεργειακών προϊόντων που καταναλώθηκαν. 5. Τελική κατανάλωση ενεργειακών προϊόντων στην ύδρευση (NACE 41), διενεργείται σε ετήσια βάση από το Η έρευνα καταγράφει τις ποσότητες και την αξία των ενεργειακών προϊόντων που καταναλώθηκαν σε σύνολο 70 περίπου εγκαταστάσεων. 6. Τελική κατανάλωση ενεργειακών προϊόντων στο εμπόριο (NACE 50, 51, 52), διενεργείται σε ετήσια βάση από το Η έρευνα χρησιμοποιεί ένα δείγμα 10,000 περίπου επιχειρήσεων και καταγράφει την αξία των ενεργειακών προϊόντων που καταναλώθηκαν. Η έρευνα που αφορά τα στοιχεία του 1998 εκδόθηκε πρόσφατα από την ΕΣΥΕ. Η έρευνα καλύπτει το σύνολο του τριτογενή τομέα (NACE 50 93), όπου η ενεργειακή κατανάλωση ανά είδος και ανά χρήση ενέργειας καταγράφεται για κάθε κλάδο οικονομικής δραστηριότητας (έρευνα με 4,200 επιχειρήσεις στο δείγμα). 7. Τελική κατανάλωση ενεργειακών προϊόντων στον πρωτογενή τομέα, διενεργείται από το Η έρευνα συγκεντρώνει στοιχεία από όλους τους δήμους της χώρας. Τα δεδομένα που συλλέγονται αφορούν στους αριθμούς και τα ήδη μηχανημάτων που χρησιμοποιούνται στον πρωτογενή τομέα και για την παραγωγή ξύλου. Τα δεδομένα αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να υπολογισθούν εκτιμήσεις της κατανάλωσης ενέργειας του Τομέα. 8. Τελική κατανάλωση ενεργειακών προϊόντων στον οικιακό τομέα. Μόνο δύο έρευνες έχουν διενεργηθεί μέχρι τώρα, μία το 1988 και μία το 1997, χρησιμοποιώντας δείγμα 6,500 νοικοκυριών. Η έρευνα συνέλεξε λεπτομερή 16

17 δεδομένα για την ενεργειακή κατανάλωση ανά είδος και ανά χρήση ενέργειας στο νοικοκυριό και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να παρέχει εκτιμήσεις για την κατανάλωση στο σύνολο του οικιακού τομέα στη χώρα. Μια δεύτερη έρευνα για τις Δαπάνες των Νοικοκυριών, που διενεργείται κάθε πέντε χρόνια (η τελευταία το ) χρησιμοποιώντας τον ίδιο αριθμό νοικοκυριών. Η έρευνα περιλαμβάνει λεπτομέρειες που αφορούν τον αριθμό και το είδος των συσκευών, τα ιδιωτικά αυτοκίνητα του νοικοκυριού, καθώς και τα βασικά χαρακτηριστικά του σπιτιού. 9. Μεταφορές: Μία έρευνα έχει διενεργηθεί από το 1996 για τις εταιρείες οδικών μεταφορών, χρησιμοποιώντας δείγμα 350 εταιριών. Η έρευνα συλλέγει δεδομένα ενεργειακής κατανάλωσης καθώς επίσης και δεδομένα σχετικά με τα χιλιόμετρα που κάλυψε το όχημα. Από το 1997, η έρευνα έγινε για τα ταξί χρησιμοποιώντας δείγμα 2,500 οχημάτων. Η έρευνα καταγράφει την κατανάλωση καυσίμων από τα οχήματα του δείγματος καθώς επίσης και τον αριθμό των χιλιομέτρων με και χωρίς επιβάτες. Απαιτούμενα δεδομένα: Τα δεδομένα που απαιτούνται από την ΕΣΥΕ, σχετίζονται με την κατανάλωση ενέργειας στους διάφορους κλάδους οικονομικών δραστηριοτήτων. Αυτό γίνεται για δύο λόγους: Πρώτον, τα δεδομένα που προέρχονται από τις εταιρείες εμπορίας πετρελαίου σχετικά με τις πωλήσεις πετρελαιοειδών ανά οικονομική δραστηριότητα δεν είναι αξιόπιστα. Επομένως, εκτιμήσεις της ΕΣΥΕ χρησιμοποιούνται για να επαναπροσδιορίσουν την κατανάλωση των πετρελαιοειδών στους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας. Η ανάλυση της ενεργειακής κατανάλωσης ανά χρήση ενέργειας μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο με τη χρήση εκατοστιαίων ποσοστών, τα οποία προέρχονται από έρευνες της ΕΣΥΕ. Με τον τρόπο αυτό τα καταναλισκόμενα ενεργειακά αγαθά ανά κλάδο μπορεί να κατανεμηθούν στις διάφορες χρήσεις ενέργειας. Μία σύντομη ανάλυση των υπαρχόντων δεδομένων για κάθε κλάδο ακολουθεί: 17

18 1. Οικιακός τομέας: τα δεδομένα των δύο ερευνών (1988, 1997) μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να αποκτήσουμε τα εκατοστιαία ποσοστά για τις ενεργειακές χρήσεις στον οικιακό τομέα. Τα δεδομένα αυτά μπορούν ακόμη να χρησιμοποιηθούν για να ελεγχθούν τα δεδομένα από τις πωλήσεις των πετρελαιοειδών από τις εταιρείες εμπορίας πετρελαίου. 2. Τριτογενής τομέας: τα αποτελέσματα της πρόσφατα εκδοθείσας έρευνας (στοιχεία 1998) μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να προσδιορίσουν τα εκατοστιαία ποσοστά για τις ενεργειακές χρήσεις στον τριτογενή τομέα. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν επίσης και για να ελεγχθούν οι πωλήσεις πετρελαιοειδών στον τριτογενή τομέα. Οι έρευνες για τον τομέα της ύδρευσης έγιναν το 1992 και για το εμπόριο το Δεν καλύπτουν την απαιτούμενη περίοδο των δέκα ετών, αλλά μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως δείκτες για την αξιολόγηση των δεδομένων των πωλήσεων των προϊόντων του πετρελαίου στους τομείς αυτούς. 3. Βιομηχανία: Οι έρευνες στη βιομηχανία ξεκίνησαν το Ωστόσο, τα σχετικά ενεργειακά δεδομένα περιλαμβάνουν μόνο δαπάνες για την ενέργεια ανά μορφή /είδος ενέργειας. Είναι δύσκολο να εξαχθούν λεπτομερή συμπεράσματα για τις ποσότητες των ενεργειακών ειδών που καταναλώθηκαν. Τα ερωτηματολόγια που χρησιμοποιούνται για τις έρευνες αυτές άλλαξαν το 1997, έτσι ώστε και οι ποσότητες των ενεργειακών προϊόντων να καταγράφονται. Τα πρώτα αποτελέσματα αυτής της μελέτης έγιναν διαθέσιμα τον Οκτώβριο του Μεταλλευτικές δραστηριότητες: δεδομένα κατανάλωσης ενέργειας υπάρχουν από το Κατασκευές: η πρώτη έρευνα για τον τομέα αυτό πραγματοποιήθηκε το 1997 και μπορεί να προσφέρει κάποιες ενδείξεις για την ενεργειακή κατανάλωση στον τομέα. 6. Πρωτογενής τομέας: Μόνο εκτίμηση της ενεργειακής κατανάλωσης μπορεί να γίνει με βάση τα υπάρχοντα στοιχεία (από το 1960). 7. Μεταφορές: τα υπάρχοντα δεδομένα από έρευνες που πραγματοποιήθηκαν από το 1996, μπορούν μόνο να παρέχουν κάποιες ενδείξεις για την ενεργειακή κατανάλωση στη χώρα τους. 2.5 Δημόσια Επιχείρηση Αερίου (ΔΕΠΑ) 18

19 Η Δημόσια Επιχείρηση Πετρελαίου έχει στην κατοχή της στοιχεία σχετικά με τις εισαγωγές Φυσικού Αερίου, τις ποσότητες Φυσικού Αερίου που καταναλώθηκαν από μεγάλους βιομηχανικούς πελάτες, καθώς και πληροφορίες σχετικά με το εθνικό σύστημα διανομής Φυσικού Αερίου. Οι υπό ίδρυση ανεξάρτητες εταιρείες διαχείρισης αερίου θα έχουν στη κατοχή τους στοιχεία που αφορούν στο δίκτυο φυσικού αερίου χαμηλής πίεσης καθώς και στις πωλήσεις φυσικού αερίου σε χρήστες του τριτογενούς τομέα. 2.6 Υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών Οι μεταφορές είναι ένας από τους κλάδους με την υψηλότερη ενεργειακή κατανάλωση γενικά. Τα δεδομένα που απαιτούνται για τον κλάδο αυτό είναι: Ο στόλος των υπαρχόντων οχημάτων ανά κατηγορία (π.χ. ιδιωτικής χρήσης, φορτηγά, λεωφορεία, κλπ.) και ανά τεχνολογία (π.χ. φορτηγά που χρησιμοποιούν ντίζελ, νέα αποδοτικά αυτοκίνητα με βενζίνη, ηλεκτρικά λεωφορεία, κλπ.) Επιβατοχιλιόμετρα και τονοχιλιόμετρα που καλύπτουν ετησίως οι οδικές μεταφορές Δεδομένα που αφορούν στις σιδηροδρομικές μεταφορές (επιβάτες και εμπορεύματα) Δεδομένα που αφορούν στις θαλάσσιες (επιβάτες και εμπορεύματα) 2.7 Υπουργείο Γεωργίας Το Υπουργείο Γεωργίας διατηρεί αρχεία με δεδομένα που αφορούν τον υπάρχοντα εξοπλισμό που χρησιμοποιείται στην πρωτογενή παραγωγή, τις υπάρχουσες εγκαταστάσεις ξήρανσης αγροτικών προϊόντων, τις υπάρχουσες κτηνοτροφικές μονάδες, τις υπάρχουσες μονάδες ιχθυοκαλλιέργειας. Τα δεδομένα αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον υπολογισμό της ενεργειακής κατανάλωσης ανά χρήση, αλλά μόνο κατόπιν μελέτης. Δεν υπάρχουν δεδομένα που να σχετίζονται απ ευθείας με την ενεργειακή κατανάλωση στον κλάδο. 19

20 2.8 Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών είναι αρμόδιο για τον έλεγχο των εκπομπών των Αερίων του Θερμοκηπίου στην Ελλάδα. Επομένως, έχει στην κατοχή του όλα τα δεδομένα που σχετίζονται με τις εκπομπές αερίων ρύπων από όλες τις δυνατές πηγές. Απαιτούμενα δεδομένα: Πληροφορίες για τους συντελεστές εκπομπών (emission coefficients) από τις δραστηριότητες του κλάδου μετασχηματισμού ενέργειας Πληροφορίες για εκπομπές που προέρχονται από την ενεργειακή κατανάλωση, ανά κλάδο οικονομικής δραστηριότητας 2.9 Ελληνικά Πετρέλαια Τα Ελληνικά Πετρέλαια παρακολουθούν και ελέγχουν τις λειτουργικές πετρελαιοπαραγωγικές περιοχές, καθώς επίσης και τις ερευνητικές δραστηριότητες στον τομέα του πετρελαίου. Τα δεδομένα που καταγράφουν περιλαμβάνουν: Γνωστά αποθέματα πετρελαίου και ιδιότητες γεωτρήσεων Πληροφορίες για σεισμολογικά δίκτυα Συμβόλαια για την εξερεύνηση πετρελαίου. Απαιτούμενα δεδομένα: Ιδιότητες για τις λειτουργικές πηγές πετρελαίου και φυσικού αερίου Δεδομένα σχετικά με τα γνωστά κοιτάσματα πετρελαίου Στοιχεία σχετικά με τα συμβόλαια εξερεύνησης που έχουν παραχωρηθεί σε διάφορες εταιρείες Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών Το Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών διαθέτει στοιχεία για τους εθνικούς ενεργειακούς πόρους που περιλαμβάνουν: 20