Ετοιμασία χρέους για την εποχή μετά το μνημόνιο

Transcript

1 01-OIK_COVER_OIK_01 23/12/14 22:19 Page 2 ΛΕΥΚΩΣΙΑ, Τετάρτη 24 Δεκεμβρίου 2014 Eτος 1 ο Aρ. φύλλου 5 Εβδομαδιαία Οικονομική και Πολιτική Εφημερίδα w w w. k a thimerini. com. cy/ financial Τιμή: 1,50 ΖΗΤΗΣΤΕ ΣΗΜΕΡΑ Βιβλία Υγείας, «Θυρεοειδής Μαζί με την «Οικονομική Καθημερινή», τα Βιβλία Υγείας, μια προσιτή και έγκυρη ιατρική πηγή, που παρουσιάζει τα γεγονότα για μια ασθένεια ή κατάσταση και τα αντιμετωπίζει με ρεαλισμό. Χωρίς επιπλέον α- νατίμηση το βιβλίο «Θυρεοειδής». ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ Με ευχολόγια αντιδρούν στις καταγγελίες για στημένα Την στιγμή που η αστυνομία συνεχίζει τις έρευνες για το πολύκροτο θέμα των καταγγελιών του Μάριου Παναγή και τα ΜΜΕ διατηρούν το θέμα ψηλά στην ατζέντα, τα σωματεία και οι άνθρωποι του ποδοσφαίρου συνεχίζουν να σφυρίζουν αδιάφορα. Σελ. 4 ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ Γυναίκα 50 καρατίων ερωτεύεται ο πράκτωρ 007 Είναι 50 ετών και έχει δύο παιδιά. Για τη Μόνικα Μπελούτσι τα χρόνια μεταφράζονται σε καράτια και θα πρωταγωνιστήσει σε ταινία του Τζέημς Μπόντ. Επιτέλους ο πράκτωρ 007 θα ερωτευτεί γυναίκα της ηλικίας του. Σελ ΣΗΜΕΡΑ ΦΩΤΟΣ ΦΩΤΙΑΔΗΣ Το νερό από την Τουρκία θα πνίξει τα προϊόντα μας Την πεποίθηση ότι οι οργανισμοί που λειτουργούν πάνω σε σωστές βάσεις, με επαγγελματική διαχείριση και σωστή στρατηγική, θα εξέλθουν πιο δυνατοί από την κρίση, εκφράζει ο Φώτος Φωτιάδης. Tαυτόχρονα, προειδοποιεί ότι ενδεχόμενη μεταφορα νερού από την Τουρκία στα κατεχόμενα θα έχει ως αποτέλεσμα τουρκικοί οικονομικοί φορείς να κατακλύσουν τις ελεύθερες περιοχές με φθηνά προϊόντα εκτοπίζοντας τα δικά μας. Σελ. 8 ΠΑΦΟΣ Γενικός Δείκτης 86, /12 18/12 19/12 22/12 23/12 Όγκος συναλλαγών (χιλιάδες ) ΚΥΠΡΙΑΚΕΣ ΑΕΡΟΓΡΑΜΜΕΣ Με προεκλογικό άρωμα τα Χριστούγεννα Γνώριζαν αλλά σιωπούσαν για τη θέση της Κομισιόν Αν οι ΚΑ έκλειναν πριν από τα Χριστούγεννα το κόστος των προπληρωμένων εισιτηρίων θα άγγιζε τα 15 εκατ. ευρώ. Μέλη της προηγούμενης διοίκησης της εταιρείας γνώριζαν από τον Νοέμβριο ότι η Διεύθυνση Ανταγωνισμού αντίκριζε αρνητικά τις ενισχύσεις που δόθηκαν στις ΚΑ. Σελ. 7 Το βαρύ κλίμα που επικρατεί στην Πάφο δεν στάθηκε αποτρεπτικός παράγοντας για τα κόμματα να αποφύγουν την παραδοσιακή τακτική τους στην αναζήτηση υ- ποψηφίων. Μόνο ο ΔΗΣΥ παραμένει χωρίς υποψήφιο, αλλά αναμένεται ότι σιωπηρά θα στηρίξει τον Φαίδωνος. Σελ. 6 ΚΙΝΗΣΗ ΤΗΣ VODAFONE Εξαγορά της Forthnet πακέτο με τη Nova Χωρίς τη συνδρομητική τηλεόραση Nova δεν ενδιαφερόμαστε για την Forthnet ξεκαθάρισε o επικεφαλής της Vodafone, Γλαύκος Περσιάνης. «Χωρίς τη Nova, μιλάμε για κάτι πολύ διαφορετικό που δεν γνωρίζω αν είναι βιώσιμο», είπε χαρακτηριστικά». Σελ. 9 0 Κινείται η αγορά, διευρυμένο ωράριο έως τον Απρίλη Γιορταστικό κλίμα επικρατεί στην αγορά με τους εμπορευόμενους να δηλώνουν υπό τις περιστάσεις ικανοποιημένοι από την κίνηση. Παραμονή Χριστουγέννων σήμερα και η αγορά αναμένεται να σφύζει από ζωή, με πρωταγωνιστές, όπως πάντα, τα παιδιά. Το διευρυμένο ωράριο λειτουργίας των καταστημάτων ανανεώθηκε χθες από το Υπουργικό Συμβούλιο μέχρι και τις 30 Απριλίου Εξαίρεση θα αποτελεί η Κυριακή, όπου τα καταστήματα του λιανικού εμπορίου θα μπορούν να είναι ανοικτά από τις 11 το πρωί μέχρι τις 7 το βράδυ. Δώδεκα ψήφοι έως το Προεδρικό Νέο διάγγελμα Σαμαρά την Κυριακή για επιπτώσεις από διενέργεια εκλογών Η ψήφος δώδεκα βουλευτών «χωρίζει» πλέον τον κ. Στ. Δήμα από το Προεδρικό Μέγαρο, ή τη χώρα από τις πρόωρες εκλογές, με πιθανότερη ημερομηνία διεξαγωγής τους την 1η Φεβρουαρίου. Η χθεσινή ψηφοφορία διεύρυνε την «προεδρική» πλειοψηφία κατά οκτώ ψήφους, όλες από τον χώρο των ανεξαρτήτων, ανεβάζοντας τον δείκτη στις 168 υπέρ του υποψηφίου που προτείνεται από ΝΔ και ΠΑΣΟΚ. Στην τελευταία ψηφοφορία, που προγραμματίστηκε για το μεσημέρι της 29ης Δεκεμβρίου, απαιτούνται για την εκλογή Προέδρου 180 ψήφοι. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», ο κ. Σαμαράς προγραμματίζεται να πραγματοποιήσει μία ακόμη δημόσια παρέμβαση, πιθανότατα την Κυριακή, παραμονή της ψηφοφορίας. Μέσω νέου διαγγέλματος, θα περιγράψει με σκληρό τρόπο τι συνεπάγεται για την Ελλάδα και την οικονομία πρόωρη προσφυγή στις κάλπες. Σελ. 16 ΚΥΠΕ Ετοιμασία χρέους για την εποχή μετά το μνημόνιο Έγγραφο στρατηγικής υιοθετήθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο για την περίοδο Με φόντο την έξοδο από το Μνημόνιο και την πλήρη εξάρτηση από τις αγορές από τον Μάρτιο του 2016, εγκρίθηκε έγγραφο στρατηγικής για την διαχείριση του δημόσιου χρέους μέχρι το Το έγγραφο στρατηγικής αναβαθμίζει τον ρόλο του Γραφείου Διαχείρισης Δημόσιου Χρέους και επιβάλλει αρκετούς όρους και στόχους που σχετίζονται με την διατήρηση ρευστών αποθεμάτων, την έκδοση μακροπρόθεσμου χρέους και την μείωση του κόστους δανεισμού. Από την νέα στρατηγική προκύπτει πως η Δημοκρατία θα προχωρήσει από τώρα και στο εξής σε πιο συχνές εκδόσεις ομολόγων ΕΜΤΝ στην ευρωπαϊκή αγορά, την ώρα που πολλοί αναλυτές εξέφραζαν ως πρόσφατα την βεβαιότητα πως νέο χρέος θα εκδοθεί εντός του Γενάρη. Λόγω της αναστολής του νόμου για τις εκποιήσεις αλλά και εξαιτίας της αστάθειας στην Ελλάδα, αυτή η προσδοκία ενδεχομένως να ανατραπεί. Σε κάθε περίπτωση η διαχείριση του δημόσιου χρέους μπαίνει πλέον σε μια νέα φάση, με στόχο την διαχείριση των κινδύνων που θα προκύψουν από την έξοδο από το Μνημόνιο. Τα ρίσκα αναγνωρίζονται ρητά από το Υπουργείο Οικονομικών το οποίο δείχνει πως θέλει να διαχειριστεί το χρέος στην βάση ενός πιο εκτενούς προγραμματισμού, που περιλαμβάνει και την ανάπτυξη της ε- πενδυτικής βάσης καθώς θα αναζητηθούν πιο στενές σχέσεις με πολλούς και ανομοιόμορφους επενδυτές, όπως αναφέρεται στο σχετικό έγγραφο. Σελ. 4 Κι όμως παρά την κρίση συνεχίζονται οι επενδύσεις Ναυτιλία και συνάλλαγμα και προσδοκίες για το καζίνο Την ώρα που ο διεθνής παράγοντας χαρακτηρίζεται και κρίνεται ως αστάθμητος κυρίως σε επίπεδα που επηρεάζουν άμεσα την κυπριακή οικονομία όπως για παράδειγμα η συνεχής πτώση της τιμής του πετρελαίου, αλλά και η υποτίμηση που δέχεται το ρούβλι, εντός του εσωτερικού καταβάλλονται συνεχείς προσπάθειες προκειμένου το 2015 η Κύπρος να καταφέρει να αφήσει πίσω της την ύφεση και να θέσει τις βάσεις για προοπτική ανάπτυξης. Στο πλαίσιο αυτό ένας μοχλός ανάπτυξης θα είναι σίγουρα και η δημιουργία καζίνο. Η Κυβέρνηση, η οποία έχει ήδη καταθέσει στη Βουλή το σχετικό νομοσχέδιο, ευελπιστεί στην έγκαιρη ψήφιση της σχετικής νομοθεσίας. Το καζίνο, σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών Χάρη Γεωργιάδη, θα ενισχύσει τις προοπτικές του τουρισμού, ενώ παράλληλα σημειώνει ότι παρά την κρίση πραγματοποιούνται επενδύσεις σε τομείς όπως οι συναλλαγματικές υπηρεσίες και η ναυτιλία με εργοδότηση ανθρώπινου δυναμικού με διεθνή εμπειρία. Ο κ. Γεωργιάδης εκφράζει επίσης τον προβληματισμό του για την υποτίμηση του ρωσικού νομίσματος κυρίως σε ό,τι αφορά τον τουριστικό τομέα. Σελ. 6 Ο Πρόεδρος αναπέμπει τον νόμο για αναστολή των εκποιήσεων ΑSSOCIATED PRESS Σε αναπομπή του νόμου για αναστολή των εκποιήσεων τον οποίο ψήφισε την περασμένη ε- βδομάδα η Βουλή, θα προχωρήσει ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, τονίζοντας ότι θεωρεί αχρείαστη την αναστολή ενός ανενεργού νόμου. Αν και ο ίδιος έχει εκφράσει την επιθυμία του για συγκλίσεις και συναίνεση με τα κόμματα, δεν είναι διατεθειμένος να θέσει σε κίνδυνο τις προσπάθειες της κυβέρνησης για σταθεροποίηση της οικονομίας και να λαβωθεί η αξιοπιστία της Κύπρου. Αναμένεται τώρα να διαφανεί κατά πόσο τα κόμματα θα «συμμορφωθούν» στις υποδείξεις του Προέδρου ή αν θα τεντώσουν το σκοινί. Σελ. 3 ΣΧΟΛΙΟ / Tου ΜΙΧAΛΗ ΠΕΡΣΙAΝΗ Δεν αρκεί η «πάταξη» Τράπεζα Κύπρου, Λαϊκή, ΣΑΠΑ, Δήμος Πάφου, ΚΟΠ και διαιτητές, ενοίκια του ΤΕΠΑΚ, Χριστόδουλος Χριστοδούλου, Δρομολαξιά... Αυτό που διαφαίνεται είναι πως, σιγά-σιγά, έχει αρχίσει η δικαιοσύνη να λειτουργεί και να πιάνει στο δίκτυ της ακόμα και τα «μεγάλα ψάρια». Δεν είναι ακόμα βέβαιο μέχρι πού θα φτάσει, ή αν θα καταφέρει να φτάσει σε απτή τιμωρία για όλα τα ανοικτά ζητήματα που βασανίζουν την Κύπρο και τα οποία διαδραμάτισαν τον δικό τους ρόλο το καθένα για να φτάσουμε στο σημερινό μας χάλι. Από την άλλη, όμως, η δικαιοσύνη είναι μία πτυχή και μόνο της όλης α- ντιμετώπισης της κρίσης. Η λογική δεν είναι μόνο να τιμωρηθούν οι ένοχοι (όσο το δυνατόν περισσότεροι) αλλά και να δημιουργηθεί το αντικίνητρο για όσους αισθάνονταν πως δικαιούνταν να μετατρέπουν την εξουσία πολιτική ή οικονομική- σε τσιφλίκι τους για προσωπικό όφελος. Πέρα όμως από την σημαντική διαφορά που πλέον δημιουργείται ότι πλέον η διαφθορά μπορεί και να τιμωρείται- πρέπει να πάμε και ένα βήμα πιο πέρα. Πίσω από την δικαιοσύνη, η αντιμετώπιση των παθογενειών που μας έφεραν την κρίση πρέπει να φτάσει και στους θεσμούς. Αυτή η στήλη έχει ήδη σχολιάσει πως η διαφθορά και η διαπλοκή δεν αποτελούν «γράσο» στα γρανάζια του «συστήματος», αλλά αποτελούν τον κεντρικό κοχλία στο όλο σύστημα. Κι αυτή η διαπίστωση είναι σημαντική, αφού σημαίνει πως η μηχανή μπορεί να καταρρεύσει χωρίς την διαπλοκή. Δεν ξέρουν πολλοί από τους θεσμούς μας πώς να λειτουργήσουν μέσα από απλές, απτές, διαδικασίες. Η πληθώρα αδειών που απαιτούνται για το κάθε τί, η αλληλεπικάλυψη αδειών και διαδικασιών, η πολυπλοκότητα με την ο- ποία λειτουργεί η πολιτεία, αποτελούν γόνιμο χώμα για την διαπλοκή, η οποία αποτελεί τον καλύτερο, ταχύτερο και φθηνότερο τρόπο για να μειωθεί αυτό που οι οικονομολόγοι αποκαλούν «κόστος συναλλαγής» στις σχέσεις του πολίτη με το κράτος. Αν, για παράδειγμα, έχεις ένα φίλο ή ένα ξάδερφο στο Κτηματολόγιο, τότε η δουλειά σου απλοποιείται απίστευτα. Αν έχεις ένα γνωστό στο Τμήμα Αλλοδαπών, τότε καθαρίζεις. Αν δώσεις φακελάκι σε ο- ρισμένα από τα νοσηλευτήριά μας, τότε μπαίνεις πρώτος στη σειρά. Και, για να μην κοροϊδεύουμε τον εαυτό μας, αν έχεις «από το κόμμα» κάποιο «δικό σου» στην κατάλληλη θέση, μπορεί να διοριστείς (ή πλέον, να σου καταχωρηθεί το συμβόλαιο). Όλα αυτά δεν είναι τυχαία. Η προσωπική ενοχή αυτών που τα κάνουν δεν είναι η μόνη πτυχή του προβλήματος. Η άλλη πλευρά του ζητήματος, είναι πως, αν δεν στραφεί ο πολίτης στο ρουσφέτι και στην διαφθορά (εσύ ξέρεις γιατί) τότε θα βρεθεί σε μειονεκτική θέση απέναντι στους άλλους που διεκδικούν να γίνει η δική τους δουλειά έγκαιρα, να λάβουν τον διορισμό, ή να κερδίσουν την προσφορά. Σκέψεις, προτάσεις και αναλύσεις υπάρχουν πολλές και δεν είναι ο ρόλος αυτής της στήλης να μπει στις λεπτομέρειες. Αυτό ωστόσο που προκύπτει από την διαπλοκή που βιώνουμε, και από τα σκάνδαλα που σκάνε καθημερινά, είναι πως η «μεταρρύθμιση» (μια λέξη πολύ ταλαιπωρημένη από τους πολιτικούς μας) πρέπει να γίνει, κι αυτή βίωμα, με θεσμικές αλλαγές που να μπλοκάρουν την ικανότητα της πολιτείας να βγει από τον «ίσιο δρόμο». Κι αυτή, φαίνεται, θα είναι η πιο μεγάλη πρόκληση του 2015.

2 02-OIK_SHMEIOMATARIO_KATHI 23/12/14 17:47 Page 2 2 l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΛΙΔΑ Τετάρτη 24 Δεκεμβρίου 2014 ΟΜΗΡΟΥ & ΣΕΒΕΡΗ Το Άγιο Πνεύμα και η επανεκκίνηση που άργησε ένα χρόνο Γράφει ο ΟΝΑΣΑΓOΡΑΣ Το πνεύμα των Χριστουγέννων φαίνεται ότι έχει προ πολλού εγκαταλείψει τον τόπο. Δεν φταίει μόνον η οικονομική κρίση που έχει γίνει πολιτική, που έχει γίνει κοινωνική, που έχει καταλήξει προσωπική. Φταίει η έλλειψη, προς το παρόν θέλω να ελπίζω, μιας προοπτικής και μιας ελπίδας. Η απουσία της επανεκκίνησης που άργησε όχι μια μέρα ένα έτος που την αναμέναμε αλλά έχασε το τρένο. Δεν λέω ο Πρόεδρός μας με επισκευασμένη καρδιά και διάθεση (καλά να ναι) ξανάφερε από την μακρινή Νέα Υόρκη την ελπίδα. Μας υπόσχεται μια νέα επανεκκίνηση και ζητά την συνδρομή όλων. Έλα όμως που μιλά σε ώ- τα μη ακουόντων... Μόνο ο Γιώργος Λιλλήκας ανταποκρίθηκε θετικά στην πρόσκλησή του για κυβέρνηση ευρύτερης αποδοχής. Κι αυτός ίσως επειδή διαβλέπει πως η Συμμαχία του άρχισε να χάνει την «ευρύτερη αποδοχή» που κατέγραψε στην ψηφοφορία για τις προεδρικές. Ο Νικόλας Παπαδόπουλος είδε και έ- παθε να φύγει από την κυβέρνηση ε- νώ η ΕΔΕΚ έχει την δική της μικρή α- τζέντα. Το ΑΚΕΛ, διά στόματος Λουκαΐδη, απέκλεισε συνεργασία με τον Νίκαρο και όπως δήλωσε: Ο λόγος είναι απλός. Ανάμεσα στις θέσεις και τη φιλοσοφία της κυβέρνησης και του Α- ΚΕΛ, υπάρχει χάσμα, ειδικότερα στα θέματα της οικονομίας, ενώ σοβαρές διαφορές μας χωρίζουν και σε ό,τι α- φορά τους χειρισμούς στο Κυπριακό. Ως εκ τούτου, ένας τέτοιος στόχος είναι εκ των πραγμάτων ανέφικτος. «Είναι σίγουρος ότι όλα θα πάνε καλά; Μα για την Κύπρο μιλά ο Γιαννάκης;» ΟΚ πειστήκαμε. Οι κυβερνήσεις που το ΑΚΕΛ στήριξε με το ΔΗΚΟ αλλά και την ΕΔΕΚ ήταν στη βάση κοινών πολιτικών στην οικονομία και στο Κυπριακό Με αυτά τα δεδομένα το πνεύμα των Χριστουγέννων θα παραμείνει ε- ξόριστο και φέτος όχι δηλαδή ότι θα το έφερνε μια κυβέρνηση ευρύτερης αποδοχής Εάν μπορούσε να συμβεί όμως θα ήταν μια κάποια λύσις Η στήλη νιώθει ιδιαίτερα συγκινημένη, για να εκφραστώ στο πνεύμα των ημερών, για την επιβεβαίωση διά στόματος του Προέδρου. Όπως είπε ο Πρόεδρος, το σχέδιό του για την αναδιάρθρωση της Προεδρίας θα ανακοινωθεί μετά τα Θεοφάνια, όπως ακριβώς είχαμε γράψει και εμείς, μετά τις γιορτές. Δεν χρειαζόταν βεβαίως και ιδιαίτερη ευφυΐα να αντιληφθεί κάποιος ό- τι ο Νίκαρος δεν υπήρχε περίπτωση να ανακοινώσει αποχωρήσεις συνεργατών λίγο πριν από τα Χριστούγεννα Ω- στόσο, κάποια ΜΜΕ επέμεναν ότι σήμερα θα ακούγαμε τα ονόματα Εν πάση περιπτώσει η επιλογή του Νίκαρου να παρουσιάσει το νέο του σχέδιο για επανεκκίνηση της Προεδρίας μετά τα Θεοφάνια αποτελεί και έναν μέγιστο συμβολισμό. Είθε το Άγιο Πνεύμα να κάνει το θαύμα του Αλέκιαστη μπαίνει στον νέο χρόνο η Χρυστάλλα Γιωρκάτζη. Απαντώντας στον Αβέρωφ Νεοφύτου για μια από τις πιο εμπνευσμένες α- τάκες του 2014: «Το θέμα Γιωρκάτζη θα κλείσει, αλλά η τάτσα έμεινε», υ- πέδειξε ότι για να υπάρχει τάτσα πρέπει να υπάρχει λεκές! Η Διοικήτρια, κόντρα σε όσους πολλούς - την κακολογούν, θα γιορτάσει εξαγνισμένη τα Χριστούγεννα. Χωρίς τάτσα, χωρίς λεκέ. Ψεκάστε, σκουπίστε τελειώσατε! Τι γρήγορα και χαρωπά που ξεχνιούνται όλα σ αυτό το τόπο Τις ευχαριστίες του προς τον Γιαννάκη Ομήρου για την επιτυχή αντικατάσταση εξέφρασε ο Νίκαρος. Ο Γιαννάκης απάντησε πυθιακά: «Έχω ευχηθεί στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ό- πως το έπραξα κατ επανάληψη, σύντομη ανάρρωση. Ήδη έχει αναρρώσει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, το βλέπετε δεν χρειάζεται να το πω εγώ. Επανήλθε στα καθήκοντά του, προεδρεύει του Υπουργικού Συμβουλίου, διαχειρίζεται τις κρατικές υποθέσεις και δεν έχω καμιά αμφιβολία ότι όλα θα πάνε καλά.» Μάλλον εκείνη τη στιγμή ήταν που ο Νίκαρος γύρισε και τον κοίταξε με την τεράστια απορία αποτυπωμένη στο βλέμμα, όπως την συνέλαβε ο φωτογραφικός φακός (δες στη φωτογραφία της στήλης). Λες και διερωτήθηκε: «Τι ήπιε πρωί, πρωί ο Γιαννάκης, για την Κύπρο μιλά;» Όπως πληροφορήθηκα, ο πρόεδρος της Βουλής κατευθύνθηκε αργότερα προς την γενέτειρά του την Πάφο, ό- που τα πράγματα, με τη δική του αισιόδοξη ματιά μάλλον πάνε από το καλό στο καλύτερο. Δεκαπέντε ημέρες πριν από τις εκλογές στην Πάφο για α- ντικατάσταση του πολυπράγμονα Βέργα, δεν υπάρχει ακόμη μπούσουλας με τις υποψηφιότητες. Εσείς γνωρίζετε ποιοι και πόσοι είναι οι υποψήφιοι δήμαρχοι; Εγώ έχω χάσει το μέτρημα. Η υποψηφιότητα του Φαίδωνος που ανακοινώθηκε επίσημα χθες θα είναι άραγε η τελευταία ή μήπως θα υπάρξουν και άλλες; Τα μεγάλα στρατόπεδα πάντως χωρίστηκαν και είναι έτοιμα για την μάχη: ΑΚΕΛ, ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ στηρίζουν τον α- νεξάρτητο Άριστο Βασιλειάδη ενώ ο ΔΗΣΥ θα προτιμήσει το δικό του «τοπικό προϊόν», τον Φαίδωνα Φαίδωνος. Μέχρι και η Συμμαχία Πολιτών και οι Οικολόγοι κατέρχονται στις εκλογές της Πάφου με δικό τους υποψήφιο! Τόσο συνωστισμό έχουμε να δούμε α- πό τον καιρό των προεδρικών εκλογών με τον Ούτοπο. Αν και ο Ούτοπος ήταν πολύ πιο γνωστός από κάποια ονόματα που ακούστηκαν στην Πάφο Αλήθεια γιατί αργεί τόσο το θέμα της άρσης της α- συλίας του Φειδία Σαρίκα; Θα ξεκαθαρίσει πριν εκπνεύσει το 2014 ή θα μείνει άλυτο και θα αποτελέσει μια α- πό τις μεγάλες εκκρεμότητες του 2015; Απολαυστική ήταν η Ειρήνη Χαραλαμπίδου στο άρθρο της στον Φιλελεύθερο της Κυριακής. Το διάβαζα και νόμιζα ότι το είχε γράψει η Αλέκα Παπαρήγα! (σόρυ Αλέκα) Έγραφε η ΑΚΕ- Λικιά Ειρήνη στο υπό τον τίτλο: «Η βραζιλιάνικη σαπουνόπερα των τελευταίων είκοσι μηνών» άρθρο: «Παρακολουθούμε σενάρια, που μόνο σε βραζιλιάνικη σαπουνόπερα θα είχαν ΚΥΠΕ θέση, να έχουν γίνει η καθημερινότητα που βιώνουμε τους τελευταίους είκοσι μήνες.» Πόσα μου θύμισες τώρα Ακκελίδου, Πραξούλα, Μολέσκης, Χαραλαμπίδου Μήπως η σαπουνόπερα είναι τελικά διακομματική, διαχρονική υπερπαραγωγή; Γράφει ακόμα η εμπνευσμένη ΑΚΕΛικιά κομμουνίστρια Ειρήνη : «Ο κυπριακός λαός βιώνει το ξεπούλημα του δημόσιου πλούτου στους μεγαλοκαρχαρίες και στα διεθνούς εμβέλειας γεράκια της οικονομίας που τρέφονται από την εξαθλίωση των λαών» (μπρρρ!)... Στο πνεύμα των καιρών λειτούργησε η Ελληνική Τράπεζα και εξέδωσε την πολύ χρήσιμη έκδοση «Οι ψυχολογικές σχέσεις μεταξύ συναδέλφων στην εργασία». Εισηγούμαστε η έκδοση να μοιραστεί και στην Βουλή και στο Υπουργικό Συμβούλιο Αγαπητοί αναγνώστες και αναγνώστριες η στήλη θα επανέλθει, εμπνευσμένη, στις 30 Δεκεμβρίου για να α- ποχαιρετήσουμε μαζί το μαύρο 2014 και να υποδεχθούμε το αγνώστου χρώματος Καλά Χριστούγεννα! Στο νοητό σταυροδρόμι της ε- ξουσίας της Κύπρου ο Πρόεδρος ξεκινά την ανάβασή του α- πό τον πάτο του πηγαδιού των τειχών στην οδό Ομήρου που διαπερνά τον πολιτικό μας βουλευτικό πολιτισμό εντός του παρηκμασμένου πολυπολιτισμικού κήπου, για να ανέβει με κακουχίες ιερομάρτυρα τον Λόφο της Σεβέρη, ξαποσταίνοντας για λίγο από τα πολεμικά παίγνια υπό το θλιμμένο βλέμμα του υπό απόκρυψη τις νύχτες Κυριάκου Μάτση. Όταν όμως ο λόφος καταληφθεί, είτε συγκυριακά είτε από τακτική μαεστρία, τα λάφυρα είναι μεθυστικά. Τον κατήφορο της επιστροφής στην οδό Ομήρου δεν τον επέλεξε ποτέ κανείς. ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑΡΙΟ Της ΔHΜΗΤΡΑΣ ΓΕΩΡΓIΟΥ Στο πνεύμα των εορτών μπήκε ο όμιλος των Ειδικών Εκδόσεων και κάλεσε τους στενούς του συνεργάτες και τους εκλεκτούς του πελάτες σε ένα πρωινό διαφορετικό από όλα τα άλλα. Σε μια όμορφη ατμόσφαιρα, άκρως γιορτινή στο Caffe Nero στην Έγκωμη, γνωστοί επιχειρηματίες, διαφημιστές και άτομα των media, απόλαυσαν μυρωδάτο καφέ και νόστιμα λαχταριστά εδέσματα, κάνοντας ένα μικρό διάλλειμα από τις επαγγελματικές τους υποχρεώσεις. Συζητώντας για την χρονιά που φεύγει σε χαλαρό ύφος, έκαναν μια ανασκόπηση του «δύσκολου» 2014, το οποίο ετοιμαζόμαστε να αποχαιρετίσουμε. Οι απόψεις που α- νταλλάσσονταν για όλα όσα έφερε η χρονιά που φεύγει, έδιναν και έπαιρναν. Τέλος δεν έλειψαν φυσικά οι απαραίτητες ευχές για καλά Χριστούγεννα και καλή Πρωτοχρονιά. Ευχές για μια όμορφη και άκρως εποικοδομητική χρονιά και ένα πιο αισιόδοξο 2015, γεμάτο υγεία, χαρά, αγάπη, ευτυχία και επιτυχίες. Η κ. Πανδώρα Τσεριώτου. Ο κ. Στέλιος Αθανασίου, ο κ. Άλκης Γαλατόπουλος και ο κ. Μάριος Λουκαΐδης. Η κ. Μόνικα Παπαέλληνα και η κ. Στέλλα Ευσταθίου. Ο Συνεργατισμός μπήκε στη νέα εποχή και υπόσχεται «ίδιες αξίες και νέα προοπτική». Τη νέα εταιρική του ταυτότητα παρουσίασε σε μία ξεχωριστή εκδήλωση στη Λευκωσία, που φιλοξενήθηκε στους χώρους του Πανεπιστημίου Κύπρου. Το «παρών» τους έδωσαν οι υπουργοί Οικονομικών και Γεωργίας, Χάρης Γεωργιάδης και Νίκος Κουγιάλης αντίστοιχα, βουλευτές, αξιωματούχοι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, επιχειρηματίες και εκπρόσωποι των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Η νέα ταυτότητα του Συνεργατισμού είναι το ε- πιστέγασμα της κοπιώδους συλλογικής προσπάθειας των τελευταίων περίπου δώδεκα μηνών, η οποία μετέτρεψε το Κίνημα σε έ- να εύρωστο και δυναμικό οργανισμό που ατενίζει το μέλλον με σιγουριά, αυτοπεποίθηση και αισιοδοξία. Το νέο λογότυπο με τη σειρά του, εκφράζει αυτό το δυναμισμό, την ενότητα δυνάμεων και τη σύγχρονη εικόνα του Κινήματος, ενώ μας υπόσχεται πολλά με το Η κ. Σωτηρούλα Χαραλάμπους. σύνθημα «Συνεργατισμός: Ίδιες αξίες, νέα προοπτική», που υιοθέτησε. Διανύουμε την πιο γιορτινή εβδομάδα του έτους και διάφορες εκδηλώσεις έρχονται για να μας βάλουν στο πνεύμα των Χριστουγέννων. Η MTN μας καλεί στην λεωφόρο Χριστουγέννων, την πεζοδρομημένη λεωφόρο Μακαρίου για μια μοναδική συναυλία με την Κύπρια τραγουδίστρια Μαρία Έ- λενα Κυριάκου, το Σάββατο 27 Δεκεμβρίου στις έξι το απόγευμα. Ο κ. Νικόλας Χατζηγιάννης, η κ. Έλλη Χατζηγιάννη, ο κ. Χάρης και η κ. Εύα Γεωργιάδη. Ο κ. Ανδρέας Αραούζος. Ο κ. Δημήτρης Φιλιππίδης, ο κ. Θεόδωρος Πυριλλής, ο Ανδρέας Βύρας και ο Ανδρέας Γιάλλουρος. Πρόεδρος Δ.Σ.: ΚΩΣΤΑΣ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗΣ Διευθύνων Σύμβουλος: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΟΤΤΙΔΗΣ Διευθυντής: ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ Διευθυντής Σύνταξης: ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Αρχισυντάκτης Οικονομικού: ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΕΡΣΙΑΝΗΣ Υπεύθυνος Υλης: MIXAΛΗΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ Υπεύθυνος Ατελιέ: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΔΑΜΙΑΝΟΥ Iδιοκτησία «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΔΟΣΗ ΚΥΠΡΟΥ ΛΤΔ» Νίκου Κρανιδιώτη 7Ε, 3ος όροφος, 2411 Έγκωμη, Λευκωσία, Κύπρος info@kathimerini.com.cy Τηλ.: Fax: Σύνταξη Fax: Διαφημιστικό Τμήμα - Μικρές Αγγελίες ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, διασκευή ή απόδοση του περιεχομένου της εφημερίδας με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. Eκδίδεται σε συνεργασία και μετά από άδεια της εταιρείας ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε. Διευθυντής: ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ n Διεύθυνση συντάξεως: ΝΙΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ - ΚΩΣΤΗΣ ΦΑΦΟΥΤΗΣ

3 03-OIK_TO THEMA_KATHI 23/12/14 21:04 Page 3 Τετάρτη 24 Δεκεμβρίου 2014 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 3 Η προεδρική αναπομπή ως πρόφαση νέας αρχής Τα ανοικτά ζητήματα του ΓεΣΥ και των ιδιωτικοποιήσεων αναγκάζουν τον Πρόεδρο να αναλάβει πρωτοβουλίες προσέγγισης των κομμάτων Της ΜΑΡΙΝΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ < Ο Πρόεδρος προχωρεί σε αναπομπή του νόμου αναστολής των εκποιήσεων ως πρώτο βήμα διάσωσης της αξιοπιστίας της Κύπρου, όπως επισήμως δηλώνεται. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης σε μια πρώτη δυναμική πολιτική κίνηση μετά την επιστροφή του από την εγχείρηση καρδιάς στη Νέα Υόρκη, ανακοίνωσε απόφαση αναπομπής του νόμου αναστολής των εκποιήσεων, στο πλαίσιο ως φαίνεται μιας αποφασιστικής διαχείρισης ανοικτών ζητημάτων σε ε- σωτερικό και εξωτερικό- που παρουσιάζουν εικόνα μιας παραπαίουσας κυβέρνησης. Η απόφαση αναστολής του νόμου έχει προκαλέσει τη δυσφορία και την έντονη ανησυχία της κυβέρνησης καθότι, όπως επισήμως ελέχθη, «δεν εξυπηρετεί σε τίποτα η αναστολή ενός ήδη ανενεργού νόμου», αντιθέτως πλήττεται η αξιοπιστία και το κύρος της Κύπρου έναντι των εταίρων της. Άλλωστε, η απόφαση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) να αναστείλει τη δόση των 86 εκατ. αλλά και οι σκέψεις του κλιμακίου της Τρόικας να αναστείλει την εδώ άφιξή του στις 27 Ιανουαρίου, φανερώνουν σαφείς αντιδράσεις από πλευράς των δανειστών μας. Ο Πρόεδρος, χάριν συγκλίσεων, φαίνεται έτοιμος να αναθεωρήσει μέχρι τώρα πολιτικές, αντιλαμβανόμενος πως η πολιτική μοναξιά μόνο προβλήματα μπορεί να προκαλέσει στην κυβέρνησή του, γι αυτό αναλαμβάνει πρωτοβουλία προς τους αρχηγούς των κομμάτων. Το ιστορικό της αναστολής Η αδυναμία της κυβέρνησης να μεταφέρει στη Βουλή ολοκληρωμένο το πλαίσιο της αφερεγγυότητας πριν από το τέλος του χρόνου φαίνεται να υπήρξε η κύρια αιτία που οδήγησε στην αναστολή του νομοσχεδίου των εκποιήσεων. Μία απόφαση μοχλός πίεσης για την κυβέρνηση να ολοκληρώσει το συντομότερο το πλαίσιο αφερεγγυότητας, αλλά και «καμπανάκι» πως οι πολιτικές δυνάμεις δεν εμπιστεύονται πλέον γενικές δεσμεύσεις και υ- ποσχέσεις της κυβέρνησης. Ανησυχούν Κυβέρνηση - ΔΗΣΥ Κυβέρνηση και κυβερνών κόμμα θεωρούν ανούσια την απόφαση των πολιτικών δυνάμεων. Αυτό γιατί, σύμφωνα με γνωμοδότηση του Γενικού Εισαγγελέα, το νομοσχέδιο των εκποιήσεων δεν μπορεί να εφαρμοστεί ε- ξαιτίας και του ότι δεν έχουν εκδοθεί αναγκαίοι κανονισμοί που αφορούν τη διαδικασία της δημοπρασίας. Ήδη προσπαθούν να πείσουν το μέτωπο της αντιπολίτευσης ότι το πλαίσιο της αφερεγγυότητας αναμένεται να ολοκληρωθεί σύντομα. Ο μεγαλύτερος ω- στόσο φόβος της κυβέρνησης και του κυβερνώντος κόμματος, είναι ότι η α- πόφαση αναστολής των εκποιήσεων πλήττει ανεπανόρθωτα την αξιοπιστία της Κύπρου καθιστώντας την ως ένα εν δυνάμει προβληματικό εταίρο. «Φαίνεται πως η Κύπρος εκ του πονηρού, αφού εξασφάλισε τη δόση, προχώρησε στην αναίρεση της απόφασής της για το νομοσχέδιο των εκποιήσεων», α- ναφέρουν ανώτατα στελέχη στην Πινδάρου σημειώνοντας παράλληλα πως η Κύπρος είναι η μόνη χώρα που ενώ βρίσκεται στο μηχανισμό στήριξης προχώρησε σε τέτοια «ακραία» και «παράδοξη» κίνηση. Ο ΔΗΣΥ, μετά από ένα δύσκολο καλοκαίρι αναλωθέν από τον πρόεδρο του κόμματος στην προσπάθεια εξεύρεσης συναινέσεων με τα υπόλοιπα κόμματα για να περάσουν οι εκποιήσεις από τη Βουλή ώστε να μην τιναχθεί στον αέρα η επόμενη δόση, φαίνεται να έχει πετύχει μια τρύπα στο νερό αφού το «ατελές» πλαίσιο αφερεγγυότητας έκαψε στην ουσία κάθε διαπραγματευτικό χαρτί του Αβέρωφ Νεοφύτου να πείσει τα κόμματα. Πάντως, μετά και από την χθεσινή απόφαση Αναστασιάδη, ο Αβέρωφ Νεοφύτου αναμένεται να βρεθεί ξανά στο < Ως επιτυχία του ΑΚΕΛ θεωρείται η αναστολή του νομοσχεδίου των εκποιήσεων καθώς εδώ και καιρό προσπαθεί να αναχαιτίσει μνημονιακά νομοσχέδια. πλευρό του Προέδρου, αναζητώντας συγκλίσεις μεταξύ των κομμάτων, έστω και εκ των υστέρων. Το ΑΚΕΛ αναχαιτίζει Ως επιτυχία του ΑΚΕΛ θεωρείται η αναστολή του νομοσχεδίου των εκποιήσεων. Το κόμμα της Αριστεράς, εδώ και καιρό, προσπαθεί να αναχαιτίσει μνημονιακά νομοσχέδια τα οποία κρίνει ως αντιλαϊκά. Υπενθυμίζεται πως αν και στόχος του ΑΚΕΛ ήταν η εξάμηνη αναστολή του νομοσχεδίου των εκποιήσεων για την προστασία των ευάλωτων ομάδων, η έστω και ενός μηνός αναστολή του αποτελεί ε- πιτυχία για το κόμμα αφού του ανοίγει πόρτα συγκλίσεων με άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης. Το ΔΗΚΟ στην διεκδίκηση Το νομοσχέδιο των εκποιήσεων είχε δεχθεί την έντονη κριτική του προέδρου του ΔΗΚΟ Νικόλα Παπαδόπουλου, ο οποίος, μεταξύ άλλων, εξέφραζε φόβους ότι εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες ενδεχομένως να χάσουν τα σπίτια τους και ως ήταν φυσικό τον οδήγησε και στην στήριξη της πρότασης νόμου για αναστολή του νομοσχεδίου των εκποιήσεων. Άλλωστε, αν ο Νικόλας Παπαδόπουλος συμπορευόταν για άλλη μια φορά με το κυβερνών κόμμα, θα δημιουργούνταν σκιές στην εικόνα του ως διεκδικητής καλύτερων όρων του μνημονίου. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι στελέχη της εσωκομματικής αντιπολίτευσης, φαίνεται να στηρίζουν αυτή την απόφαση του Νικόλα Παπαδόπουλου καθώς την κρίνουν ως ανώδυνη χωρίς ωστόσο να αποκλείουν πως αν η κατάσταση φέρει σε δύσκολη θέση την Κύπρο, δεν θα διστάσουν να διαχωρίσουν την θέση τους, όπως άλλωστε είχαν πετύχει κατά την περίοδο των αναπομπών. Ήδη, κύκλοι του αντίπαλου δέους δεν παραλείπουν να εκφράζουν την απογοήτευσή τους για την στάση του ΔΗΚΟ σημειώνοντας πως η απόφαση αναστολής θα πλήξει τις προσπάθειες σταθεροποίησης της οικονομίας. ΕΔΕΚ σε σκληρή γραμμή «Πάνω από όλα το συμφέρον του λαού» φαίνεται να υποστηρίζει η ΕΔΕΚ στο ζήτημα των εκποιήσεων. Η απόφαση της ΕΔΕΚ να καταθέσει πρόταση νόμου για αναστολή του νομοσχεδίου των εκποιήσεων, φαίνεται να εμπίπτει και στην όλη τακτική απεγκλωβισμού της από την πολιτική της αποχής. Η ΕΔΕΚ έχει να αντιμετωπίσει ήδη την κριτική διάθεση στελεχών απέναντι στην μετριοπαθή θέση την οποία έχει επιδείξει κατά καιρούς στην ολομέλεια της Βουλής. Την ίδια στιγμή, θέλει να αναχαιτίσει την πορεία του κύριου πολιτικού της αντιπάλου, της Συμμαχίας Πολιτών, η οποία, σε αντίθεση με το κόμμα των Σοσιαλιστών, έχει μία πιο ξεκάθαρη αντιμνημονιακή τοποθέτηση. Ο Αβέρωφ Νεοφύτου αναμένεται να βρεθεί ξανά στο πλευρό του Προέδρου, αναζητώντας συγκλίσεις μεταξύ των κομμάτων, έστω και εκ των υστέρων. Η Κύπρος σε τεστ αντοχής και η μοναξιά του Προέδρου Στη δίνη της διεθνούς αβεβαιότητας, φαίνεται να περιέρχεται και η Κύπρος, με την απόφαση της πλειοψηφίας των κομμάτων να αναστείλουν το νομοσχέδιο των εκποιήσεων. Η πτώση του ρουβλίου, και η πολιτικο-οικονομική κρίση στην οποία βρίσκεται η Ελλάδα δεν φαίνεται να αφήνει ανεπηρέαστη την Κύπρο. Η δε απόφασή της για αναστολή του νομοσχεδίου των εκποιήσεων φαίνεται να δυσχεραίνει την ήδη ευάλωτη θέση της. Οικονομικοί κύκλοι υποστηρίζουν πως με την απόφαση αυτή αναστέλλονται πλέον σχεδιασμοί για νέα έξοδο στις αγορές αλλά και η πρόωρη απεμπλοκή από την χρηματοδότηση της Τρόικας. Το πιο σημαντικό ωστόσο για τους ίδιους κύκλους, είναι πως η Κύπρος φαίνεται να αποκτά σκιές στην αξιοπιστία της. «Καλώς ή κακώς, η Κύπρος δεχόταν συγχαρητήρια από ξένους οίκους και δανειστές για την μέχρι τώρα πορεία της» αναφέρουν, υποστηρίζοντας πως η τελευταία απόφαση της Βουλής τινάζει τα πάντα στον αέρα. Προβλέπουν επίσης ότι οι αντιπολιτευτικές δυνάμεις δεν θα διστάσουν να έρθουν σε μετωπική σύγκρουση με την Τρόικα σε θέματα με τα οποία διαφωνούν. Αναμένεται να διαφανεί, συνεπώς, κατά πόσο τα κόμματα θα κρατήσουν την άτεγκτη στάση τους μετά και από την α- ναπομπή του Προέδρου, ή αν εν τέλει θα συμμορφωθούν κρίνοντας πως η απόφαση της αναστολής οδηγεί σε ένα ντόμινο συνεπειών που αποσταθεροποιούν περαιτέρω την κυπριακή οικονομία. Οι πρωτοβουλίες του Προέδρου Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης εμφανίστηκε την Τρίτη αποφασισμένος να κλείσει ζητήματα που πλήττουν την αξιοπιστία της Κύπρου έναντι των διεθνών εταίρων μας. Χαρακτηριστική είναι η κίνηση για αναπομπή του νόμου αναστολής των εκποιήσεων για την οποία είπε χαρακτηριστικά: «Πρόθεση μου είναι να αναπέμψω το Νόμο στη Βουλή, διότι θεωρώ ότι αδικαιολόγητα και χωρίς να συνεισφέρει τίποτα προς όσους θέλαμε να προστατεύσουμε με δεδομένα ότι μη υπαρχόντων κανονισμών που να προβλέπουν για τον περί εκποιήσεων Νόμο, δεν μπορεί να εφαρμοστεί ο περί εκποιήσεων Νόμος». Ω- στόσο, δεν παρέλειψε να εκφράσει τις ανησυχίες του για την σημειολογία που προκύπτει από τη στάση αυτή: «Αυτό που με απασχολεί είναι ότι εμφανιστήκαμε ως ανταποκρινόμενοι στις προϋποθέσεις που έθεσε η Τρόικα προκειμένου να αντλήσουμε τα όσα ήταν στη διάθεση μας και στη συνέχεια εμφανιστήκαμε με μια παραδοξότητα που μας εμφανίζει ως, περίπου, ασυνεπείς με τις δεσμεύσεις και τις υποχρεώσεις, και περιορίζομαι κατά τον ιδιαίτερο δυνατόν τρόπο στις όσες υποχρεώσεις είχαμε αναλάβει. Πιστεύω ότι θα ξεπεραστεί το πρόβλημα. Θα είναι ένα εκ των θεμάτων που θα μας απασχολήσει με τους αρχηγούς των κομμάτων», επεσήμανε ο Πρόεδρος προαναγγέλλοντας ότι αναλαμβάνει ο ίδιος προσωπικά το ζήτημα. Πάντως, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας φαίνεται έτοιμος να βρει συγκλίσεις με τα κόμματα και να αναθεωρήσει μέχρι τώρα πολιτικές αντιλαμβανόμενος πως η πολιτική του μοναξιά μόνο προβλήματα μπορεί να προκαλέσει στην κυβέρνηση, σε ζητήματα μάλιστα ιδιαίτερα σοβαρά που έχει ενώπιον της όπως του ΓεΣΥ και των ιδιωτικοποιήσεων, εξ ου και η διακήρυξη: «Εγώ είμαι έ- τοιμος για διάλογο, είμαι έτοιμος με ειλικρίνεια να συζητήσω με όλους και θέλω να πιστεύω ότι την ίδια προθυμία και αποφασιστικότητα θα επιδείξουν με υπευθυνότητα και οι πολιτικές δυνάμεις, κάτι που ποτέ δεν αρνήθηκα, ότι δηλαδή τους διακρίνει αίσθημα ευθύνης. Θέλω να ελπίζω ότι μέσα στο ίδιο εποικοδομητικό κλίμα θα συνεργαστούμε όλοι έτσι ώστε να επιτύχουμε τα καλύτερα δυνατά», σημείωσε στην χτεσινή δήλωσή του ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Τέλος, σε μία προσπάθεια να επουλώσει τις νωπές πληγές χειρισμών της κυβέρνησης, έχει ήδη σχεδιάσει τον εκσυγχρονισμό της λειτουργίας της Προεδρίας. Αναμένεται να διαφανεί κατά πόσο οι νέοι στόχοι του Προέδρου της Δημοκρατίας θα βρουν την θετική ανταπόκριση των κομμάτων, ή αν οι αντιπολιτευτικές δυνάμεις -ιδιαίτερα στο ζήτημα των εκποιήσεων- θα κρατήσουν άτεγκτη στάση, με ό,τι κι αν αυτό συνεπάγεται για την πορεία της κυπριακής οικονομίας.

4 04-OIK_ ΤΤ ΤΤΤΤ_KATHI 23/12/14 20:42 Page 4 4 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΤΟ ΘΕΜΑ Τετάρτη 24 Δεκεμβρίου 2014 Νέα στρατηγική για το δημόσιο χρέος Υιοθετήθηκε έγγραφο από το Υπουργικό που καλύπτει την περίοδο , με φόντο την έξοδο από το Μνημόνιο Του ΜΙΧΑΛΗ ΠΕΡΣΙΑΝΗ < Θα γίνονται πιο συχνές εκδόσεις ομολόγων με σκοπό την ανάπτυξη της αγοράς. Ετοιμασίες γίνονται και επίσημα πλέον για την μεταμνημονιακή εποχή στην Μιχαλάκη Καραολή, καθώς το Υπουργείο Οικονομικών υιοθέτησε, με χτεσινή απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, νέα «Μεσοπρόθεσμη Στρατηγική Διαχείρισης του Δημόσιου Χρέους». Η στρατηγική, που καλύπτει την περίοδο , λαμβάνει υπόψη τους κινδύνους και τις ανάγκες που προκύπτουν μετά τον Μάρτιο του 2016, όταν η Κύπρος θα έχει πλέον εξέλθει το Μνημονίου και θα πρέπει να στηρίζεται αποκλειστικά στον δανεισμό από τις αγορές. Βασικό ρίσκο που υ- πάρχει, σύμφωνα με το έγγραφο του Υπουργείου Οικονομικών, είναι πως το προφίλ ωρίμανσης του χρέους είναι «βαρύ» μέσα στην περίοδο , καθώς το 40% του υφιστάμενου χρέους λήγει και θα πρέπει να αναχρηματοδοτηθεί μέσα στην συγκεκριμένη πενταετία. Γι αυτό και βασικό χαρακτηριστικό της στρατηγικής, είναι η ομαλοποίηση του προφίλ ωρίμανσης του χρέους. Ταυτόχρονα, το Υπουργείο Οικονομικών σκοπεύει να διαχειριστεί τις εκδόσεις μεσοπρόθεσμου και μακροπρόθεσμου χρέους, με στόχο την μείωση του κόστους δανεισμού της Δημοκρατίας. Στο έγγραφο σημειώνεται πως η Κύπρος κατέχει ένα σημαντικό ποσοστό χρέους με κυμαινόμενο επιτόκιο, γεγονός που εγείρει κινδύνους ως προς την διαχείριση του κόστους δανεισμού της Δημοκρατίας. Το χρέος με κυμαινόμενο επιτόκιο ανέρχεται σήμερα στο 45% του συνολικού χρέους και α- ναμένεται να αυξηθεί στο 55% μέχρι το τέλος της προγραμματικής περιόδου του στρατηγικού σχεδιασμού. Αυτό το χαρακτηριστικό οφείλεται, σε μεγάλο βαθμό, στο γεγονός ότι ένα σημαντικό κομμάτι του υφιστάμενου χρέους, α- φορά στον δανεισμό από την Τρόικα. Τα δάνεια από το Μνημόνιο αντιστοιχούν συνολικά στο 81% του κρατικού χρέους, και έχουν παραχωρηθεί με βάση το Euribor. Αυτή η εικόνα δημιουργεί κίνδυνο ως προς την αύξηση του κόστους εξυπηρέτησης του χρέους, εάν (κι αυτό είναι αρκετά πιθανό) αυξηθεί η βάση του Euribor μέσα στα ε- πόμενα χρόνια. Η στρατηγική εξόδου από το Μνημόνιο και πλήρους επιστροφής στις αγορές αρχίζει πλέον με απτό τρόπο, καθώς στον τρίτο όροφο της Μιχαλάκη Καραολή αρχίζει η προετοιμασία αλλά και οι επαφές με τους επενδυτές. Πρέπει ωστόσο να σημειωθεί πως τα δάνεια από την Τρόικα θα είναι ενδεχομένως πιο «διαχειρίσιμα» καθώς σε περίπτωση που θα δημιουργηθούν σοβαρά προβλήματα από μια υπερβολική και αναπάντεχη αύξηση του Euribor, μπορεί να γίνει κάποιου είδους πολιτική «διευθέτηση» με τους δανειστές. Γι αυτό και φαίνεται πως υπάρχει κάποια αίσθηση ασφάλειας, αφού το χρέος σε κυμαινόμενο επιτόκιο από τις αγορές είναι σχετικά μικρό, ενώ ταυτόχρονα η εξάρτηση από τέτοιο χρέος είναι υπό τις περιστάσεις αναπόφευκτη. Στόχος του Υπουργείου είναι να μην διατηρούνται ποσοστά άνω του 5% του συνολικού εμπορεύσιμου δημόσιου χρέους σε κυμαινόμενο επιτόκιο, ή 60% του συνολικού χρέους. Σημειώνεται πως ο δανεισμός από την Τρόικα δεν αποτελεί «εμπορεύσιμο χρέος». Λόγος γίνεται επίσης και για διαχείριση του προφίλ ωρίμανσης, καθώς οι μεγάλες απανωτές λήξεις χρέους θα δημιουργήσουν την ανάγκη για μεγάλες εκδόσεις για αναχρηματοδότηση των ομολόγων που θα ωριμάζουν. Πλέον, στο Γραφείο Διαχείρισης του Δημόσιου Χρέους, υπάρχει απτός στόχος για το προφίλ ωρίμανσης για την περίοδο μετά το 2016, όταν η εξάρτηση από τις αγορές θα είναι πλέον απόλυτη: Δεν θα πρέπει να λήγει χρέος πέραν του 1,75 δισ. ευρώ μέσα στα έτη , ενώ για το 2019 το όριο αυξάνεται στα 2,2 δισ. ευρώ. Μέρος του σχεδιασμού προβλέπει την έκδοση χρέους που θα είναι κυρίως μακροπρόθεσμο, ή και ανταλλαγή υ- φιστάμενου χρέους με άλλο, πιο μακράς διάρκειας. Αυτή είναι και μια εισήγηση που έχει γίνει ήδη από επενδυτές, οι οποίοι αναζητούν καλύτερες συνθήκες με την ανάπτυξη της αγοράς. Οι πολλές, μικρές-μικρές εκδόσεις συγκρατούν την εμπορευσιμότητα των τίτλων του Δημοσίου και ορισμένοι από τους μεγαλύτερους επενδυτές σχολιάζουν πως θα αποδέχονταν μείωση του επιτοκίου έναντι ανταλλαγής των βραχυπρόθεσμων και μεσοπρόθεσμων τίτλων που κατέχουν, με μακροπρόθεσμους τίτλους κάτω από ξένο (αγγλικό) δίκαιο. Κάτι τέτοιο θα καταστήσει το χρέος που κατέχουν πιο εμπορεύσιμο, και επομένως πιο «ρευστό», καθιστώντας το έτσι πιο ελκυστικό. Άσχετα με το κατά πόσον τελικά θα προχωρήσουν τέτοιου είδους α- νταλλαγές ή άλλες, η στρατηγική του Γραφείου Διαχείρισης του Δημόσιου Χρέους, περιλαμβάνει την συχνότερη έκδοση τίτλων κάτω από ξένο δίκαιο, με σκοπό την δημιουργία μιας «βαθύτερης αγοράς». Με πιο εκτενή αγορά, που θα καταστήσει ευκολότερη την επιλογή των επενδυτών να διαθέσουν προς πώληση το κυπριακό χρέος που κατέχουν, αναμένεται, δικαίως, πως θα ασκηθεί πτωτική πίεση στο κόστος δανεισμού της Δημοκρατίας. Πάντως, πολλοί είναι εκείνοι που ε- κτιμούν πως μια έκδοση χρέους από την Δημοκρατία επίκειται «πολύ σύντομα», παρόλο που η ψήφιση από την Βουλή της αναστολής εφαρμογής του νόμου για τις εκποιήσεις, σε συνδυασμό με την κατάσταση στην Ελλάδα, δημιουργούν προβλήματα στον σχεδιασμό του υπουργείου Οικονομικών. Σημειώνεται επίσης πως οι εκδόσεις κάτω από το αγγλικό δίκαιο συνεπάγονται επίσης φθηνότερο δανεισμό, ceterisparibus. Κι αυτό, διότι οι επενδυτές είναι εξοικειωμένοι με τα δικαιώματα και υποχρεώσεις που απορρέουν από το αγγλικό δίκαιο. Επιπλέον, η ε- μπειρία της Ελλάδας, όπου με εθνική νομοθεσία άλλαξαν οι όροι των συλλογικών αποφάσεων (collective action clause) για να επιτρέψουν το κούρεμα χρέους, έχουν προκαλέσει ανησυχία ανάμεσα στους επενδυτές σχετικά με τις εκδόσεις χρέους κάτω από εθνικές νομοθεσίες που θεωρούν απρόβλεπτες. Στα πλαίσια της νέας στρατηγικής, επιβάλλονται ταυτόχρονα περιορισμοί που έχουν να κάνουν με άλλων ειδών κινδύνους στο δημόσιο χρέος. Το βραχυπρόθεσμο χρέος θα πρέπει να μειωθεί σταδιακά για να κινείται εντός των ο- ρίων του 1% με 5% του συνολικού χρέους, ή 750 εκατ. ευρώ, όποιο από τα δύο είναι υψηλότερο. Επιπλέον, θα διατηρείται ρευστότητα ύψους 1 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 500 εκατ. ευρώ θα αποτελούν ταμειακά αποθέματα. Ο στόχος αυτός συνεπάγεται αύξηση των ταμειακών αποθεμάτων από το σημερινό τους επίπεδο, που είναι 200 εκατ. ευρώ. Στο έγγραφο του Υπουργείου, σημειώνεται αφενός πως, με 1 δισ. ευρώ ρευστά «στο χέρι» η κυβέρνηση θα μπορεί ανά πάσα στιγμή να εξυπηρετήσει τις ανάγκες της για μια περίοδο τριών μηνών σε περίπτωση που αυτό καταστεί ανάγκη. Αφετέρου, όμως, σημειώνεται πως η διατήρηση ρευστών συνεπάγεται και δημοσιονομικό κόστος, γι αυτό θα πρέπει η διαχείριση των ρευστών να γίνει με μεγάλη προσοχή Στα πλαίσια της ίδιας στρατηγικής, θα ενισχυθεί και το Γραφείο Διαχείρισης του Δημόσιου Χρέους, το οποίο θα ε- πιδιώξει την ανάπτυξη πιο στενών σχέσεων με τους επενδυτές, αλλά και ανάπτυξη της επενδυτικής βάσης. Με πιο πολλούς και ανομοιόμορφους ε- πενδυτές στο δημόσιο χρέος, θα αντιμετωπιστεί και ο κίνδυνος μαζικής, ταυτόχρονης εξόδου από το κυπριακό ομόλογο, κάτι που θα μπορεί να αυξήσει το κόστος δανεισμού της Δημοκρατίας. Η νέα στρατηγική συνεπάγεται πιο πολλές, μακροπρόθεσμες, εκδόσεις χρέους από την Κυπριακή Δημοκρατία, κάτω από το αγγλικό δίκαιο. Η στρατηγική εξόδου από το Μνημόνιο και πλήρους επιστροφής στις αγορές αρχίζει πλέον με απτό τρόπο, καθώς στον τρίτο όροφο της Μιχαλάκη Καραολή αρχίζει η προετοιμασία αλλά και οι ε- παφές με τους επενδυτές κυρίως διαχειριστές ταμείων και hedge fundsενώ πολλοί είναι εκείνοι που εκτιμούν πως, αν όλα πάνε καλά, «πολύ σύντομα» θα υπάρξει και νέα έκδοση ομολόγου. Μετριοπαθή στάση κρατούν οι άνθρωποι του ποδοσφαίρου Το βάρος της εξακρίβωσης των καταθέσεων του Μάριου Παναγή πέφτει στην αστυνομία Του ΗΡΟΔΟΤΟΥ ΜΙΛΤΙΑΔΟΥΣ Την στιγμή που η αστυνομία συνεχίζει τις έρευνές της και προχωρεί σε λήψεις καταθέσεων για το πολύκροτο θέμα των καταγγελιών του Μάριου Παναγή κατά του κυκλώματος του κυπριακού ποδοσφαίρου και τα ΜΜΕ διατηρούν το θέμα ψηλά στην ατζέντα, τα σωματεία και οι άνθρωποι του ποδοσφαίρου συνεχίζουν να «σφυρούν» αδιάφορα. Η έκτακτη γενική συνέλευση της ΚΟΠ της Δευτέρας (που ακολούθως < Αν και προσερχόμενοι στη συνέλευση κάποιοι πρόεδροι/εκπρόσωποι σωματείων είχαν εκφράσει την πρόθεσή τους να ζητήσουν παραιτήσεις, εντούτοις κάτι τέτοιο δεν έγινε στην αίθουσα του Χίλτον. άλλαξε χαρακτηρισμό και έγινε ά- τυπη), δεν έβγαλε σχεδόν τίποτα, πέρα από την πρόθεση της ΚΟΠ να συστήσει τριμελή επιτροπή. Την ίδια στιγμή τα πλείστα σωματεία συνεχίζουν τα «ευχολόγια» περί κάθαρσης του κυπριακού ποδοσφαίρου, χωρίς όμως η πλειοψηφία να στηρίζει τις αποκαλύψεις του Μ. Παναγή, κάποια μάλιστα με δηλώσεις τους βάλλουν κατά του πρώην διεθνούς ρεφ. Η Ομοσπονδία, από την πλευρά της, λίγες ώρες μετά την ενέργεια της αστυνομίας να εισέλθει στα γραφεία της στην Έγκωμη με ένταλμα και να μαζέψει 27 υπολογιστές και πολλά πρακτικά, σε ανακοίνωσή της ζήτησε από την αστυνομία να κάνει γρήγορα και να επιστρέψει τους υπολογιστές, αφού αλλιώς δεν θα μπορεί να επαναρχίσει το πρωτάθλημα στις 3 Ιανουαρίου! Μια τρύπα στο νερό Στην γενική συνέλευση της ΚΟΠ - που συγκάλεσε η Ομοσπονδία την ε- πομένη της κίνησης του Μάριου Παναγή να μεταβεί στην αστυνομία και διεξήχθη με την επιστροφή του προέδρου από το Μαρόκο και το Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων- έγινε ουσιαστικά μια τρύπα στο νερό. Αν και προσερχόμενοι στη συνέλευση κάποιοι πρόεδροι/εκπρόσωποι σωματείων είχαν εκφράσει την πρόθεσή τους να ζητήσουν παραιτήσεις, εντούτοις κάτι τέτοιο δεν έγινε στην αίθουσα του Χίλτον το βράδυ της Δευτέρας (22/12). Παρά το έντονο κλίμα και τις φωνές που ακούγονταν μέχρι έξω, η κυριότερη είδηση που βγήκε από τη συνέλευση ήταν η σύσταση τριμελής επιτροπής που θα εξετάσει το θέμα των καταγγελιών Παναγή και θα ξανασυζητήσει το θέμα τον επόμενο μήνα. Ούτε καν ο πρόεδρος της ΑΕΛ, Α- ντρέας Σοφοκλέους, δεν διατήρησε την σκληρή στάση που είχε επιδείξει λίγα 24ωρα προηγουμένως. Ο ρόλος των σωματείων Εδώ και μια εβδομάδα το κυριότερο θέμα συζήτησης στο χώρο του κυπριακού αθλητισμού αλλά και στην Το χρονικό τηςυπόθεσης Μάριου Παναγή 17/12 Ο Μ. Παναγή έδωσε συνέντευξη Τύπου σε καφετερία της Λακατάμιας, στην οποία παρευρέθηκαν δεκάδες δημοσιογράφοι. Εκεί γνωστοποίησε την απόφασή του να καταγγείλει στην αστυνομία τα κακώς κείμενα του κυπριακού ποδοσφαίρου. Έ- ριξε βολές κατά Κούμα, Κουτσοκούμνη, Ρέιγκβαρτ, συνάδελφους του διαιτητές αλλά και πολιτικά πρόσωπα. 18/12 Λίγο μετά το μεσημέρι μετέβη στο Αρχηγείο Α- στυνομίας και στο Τμήμα Ανιχνεύσεως Εγκλημάτων για κατάθεση. Πέρασε πάνω από τέσσερις ώρες στο Τμήμα, με τον ίδιο να λέει μετά - κατά την αποχώρησή του- πως πρόλαβε να πει μόλις το 10%-15% όσων ήθελε. 19/12 Το μεσημέρι της Παρασκευής ο Παναγή επανήλθε στο Αρχηγείο για κατάθεση, κάτι που έπραξε επίσης στις 20 και 21 Δεκεμβρίου. Την ίδια στιγμή, το θέμα συνέχισε να «παίζει» στις πρώτες ειδήσεις της ημέρας στην Κύπρο, ενώ συνεχίζονταν οι πολλές δηλώσεις από άτομα του ποδοσφαίρου και όχι μόνο. 21/12 Στην αστυνομία μετέβη και ο πρώην πρόεδρος του Άρη, Κυριάκος Χατζήκυριακος, για κατάθεση. Διέρρευσε πως ο κ. Χατζήκυριακος στήριξε τα λεγόμενα του Παναγή. ευρύτερη κοινωνία, είναι οι αποκαλύψεις του Μάριου Παναγή. Την στιγμή που οι φίλαθλοι ελπίζουν πως οι νέες εξελίξεις θα φέρουν κάθαρση σε ένα χώρο όπου ακόμη και υψηλά ι- στάμενα άτομα του ποδοσφαίρου παραδέχονται την ύπαρξη παρασκηνίου, τα πλείστα σωματεία κρατούν μια μετριοπαθή στάση ή ακόμη και τοποθετούνται εναντίον της προσπάθειας του Παναγή. Η ΚΟΠ λίγες ώρες μετά την ενέργεια της αστυνομίας να εισέλθει στα γραφεία της με ένταλμα, σε ανακοίνωσή της ζήτησε από τους ανακριτές να επιστρέψουν τους υπολογιστές εγκαίρως, αλλιώς δεν θα μπορεί να επαναρχίσει το πρωτάθλημα στις 3 Ιανουαρίου! 22/12 Το βράδυ διεξήχθη η άτυπη γενική συνέλευση της ΚΟΠ, με αποκλειστικό θέμα τις καταγγελίες Παναγή. Σε αντίθεση με τις έντονες τοποθετήσεις προέδρων πριν τη συνέλευση, το κλίμα στη συγκέντρωση ναι μεν ήταν θορυβώδες, αλλά χωρίς κάποιο σημαντικό αποτέλεσμα. Ο Κ. Κουτσοκούμνης, εξέφρασε τη θέληση της ΚΟΠ να βοηθήσει το έργο της αστυνομίας. 22/12 Η αστυνομία, μετά από ένταλμα, εισήλθε στα γραφεία της ΚΟΠ με σκοπό να συλλέξει στοιχεία. Κατασχέθηκαν 27 η- λεκτρονικοί υπολογιστές, αριθμός εγγράφων και πρακτικών. Περιμένουν την αστυνομία Με τα σωματεία και την ηγεσία του ποδοσφαίρου να κρατάνε μια μετριοπαθή στάση, όλοι όσοι ελπίζουν σε θετική κατάληξη του θέματος, ποντάρουν τα πάντα στις διωκτικές αρχές. Η α- στυνομία είναι ενεργή, ενώ την ίδια στιγμή η πολιτική ηγεσία υπόσχεται πως θα πράξει όλα όσα χρειάζονται για να καρποφορήσουν οι έρευνες. Ό- μως, το νομικό σύστημα στην Κύπρο είναι τέτοιο, που για να υπάρξει θετική 22/12 Το βράδυ στο ΡΙΚ ο πρόεδρος της ΚΟΠ, Κωστάκης Κουτσοκούμνης, αποκάλεσε θαρραλέο τον Μάριο Παναγή για την ε- νέργειά του να πάει στην αστυνομία. Τόνισε ότι ο ί- διος και η Ομοσπονδία είναι «καθαροί», ενώ παραδέχτηκε πως υπάρχουν στημένα παιχνίδια στην Κύπρο. 23/12 Συνεχίστηκαν οι δηλώσεις από ανθρώπους του ποδοσφαίρου αλλά και της πολιτικής. Ο υπουργός Δικαιοσύνης δεσμεύτηκε ότι θα εξεταστούν σε βάθος οι καταγγελίες του Παναγή. Ο ίδιος ο διαιτητής, μιλώντας από την πλευρά του στο 24sports, απαντώντας στον πρόεδρο της ΚΟΠ, είπε ότι «είναι καιρός να φορέσει ο κ. Κουτσοκούμνης παντελόνια έστω και την υστάτη». κατάληξη των ερευνών της αστυνομίας, απαιτούνται μαρτυρίες των εμπλεκομένων. Πέρα από τον Παναγή και τον Χατζήκυριακο και μερικά άλλα άτομα που εξέφρασαν τη θέληση τους να μιλήσουν, η αστυνομία περιμένει εκείνη τη μαρτυρία που θα αλλάξει τις ισορροπίες.

5 05-OIK_ADV MIKY_KATHI 23/12/14 19:14 Page 5 ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 2015 Ο Βίος & η Πολιτεία του Σκρουτζ Μακ Ντακ ΕΡΧΕΤΑΙ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

6 06-OIK_POLITIKI_KATHI 23/12/14 20:23 Page 6 6 l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ Τετάρτη 24 Δεκεμβρίου 2014 Η δημιουργία καζίνο ενισχύει την προοπτική του τουρισμού Η Κυβέρνηση ευελπιστεί ότι η Βουλή θα εξετάσει σύντομα το σχετικό νομοσχέδιο Της ΕΜΙΛΥΣ ΜΙΝΤΗ Την ώρα που ο διεθνής παράγοντας χαρακτηρίζεται και κρίνεται ως αστάθμητος κυρίως σε επίπεδα που επηρεάζουν άμεσα την κυπριακή οικονομία όπως για παράδειγμα η συνεχής πτώση της τιμής του πετρελαίου, αλλά και η υποτίμηση που δέχεται το ρούβλι, εντός του εσωτερικού καταβάλλονται συνεχείς προσπάθειες προκειμένου το 2015 η Κύπρος να καταφέρει να α- φήσει πίσω της την ύφεση και να θέσει τις βάσεις για προοπτική ανάπτυξης. Στις προσπάθειες της Κυβέρνησης εντάσσονται από τη μια η εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών, η διατήρηση της ανοδικής πορείας κερδοφόρων τομέων της οικονομίας όπως για παράδειγμα η ναυτιλία, η μείωση των απωλειών του τουριστικού ρεύματος, οι νέες επενδύσεις και η συνεχής παροχή χρηματοοικονομικών υπηρεσιών (συνάλλαγμα), ενώ παράλληλα προχωρούν μεγάλες κυβερνητικές αποφάσεις που άπτονται με τον τομέα της ανάπτυξης και των επενδύσεων όπως είναι για παράδειγμα η δημιουργία καζίνο στην Κύπρο. Προβληματίζει το ρούβλι Σε ό,τι αφορά εξάλλου την υποτίμηση του ρωσικού νομίσματος, ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών κ. Χάρης Γεωργιάδης σε δήλωσή του στην «Κ» ε- πιβεβαίωσε τις ανησυχίες της Κυβέρνησης για τη συνεχή πτώση που παρουσιάζει το ρούβλι κυρίως σε ό,τι α- φορά το τουριστικό κομμάτι. Kληθείς να σχολιάσει το κατά πόσον θα πρέπει να μας ανησυχεί ότι η τιμή που καταγράφει το πετρέλαιο θα μπορούσε να επηρεάσει τις επενδύσεις, ο κ. Γεωργιάδης επεσήμανε πως, «με δεδομένο ότι η Κύπρος εισάγει το σύνολο των αναγκών της, το όφελος από τη διατήρηση χαμηλών τιμών ενέργειας θα είναι μεγαλύτερο από δυνητικούς κινδύνους που η επίπτωσή τους θα ήταν πιο έμμεση». Πρόσθεσε εξάλλου ότι «Μικρές ή μεγάλες επενδύσεις σε συναλλαγματικές υπηρεσίες και ναυτιλία πραγματοποιούνται συνεχώς με χειροπιαστή παρουσία και εργοδότηση ανθρώπινου δυναμικού με προσόντα και εμπειρίες». για την κυπριακή οικονομία αποτελεί θετική εξέλιξη, υπογραμμίζοντας εκ νέου ότι προβληματίζει περισσότερο η συνεχής υποτίμηση του ρωσικού νομίσματος παρά η πτώση στην τιμή του πετρελαίου. Η μείωση του τουριστικού ρεύματος από τη Ρωσία προς την Κύπρο αποτελεί μια εξέλιξη- «πονοκέφαλο» για τους τουριστικούς φορείς του τόπου οι οποίοι επιχειρούν μέσω διαφόρων τρόπων να αναχαιτίσουν ή καλύτερα να συγκρατήσουν τις απώλειες. Παράλληλα και σε κυβερνητικό επίπεδο καταβάλλονται προσπάθειες για σταδιακή αλλαγή του κυπριακού τουριστικού προϊόντος είτε αυτό αφορά τη μεταρρύθμιση του Κυπριακού Οργανισμού Τουρισμού ή και συγκεκριμένα έργα. Ήδη η Κυβέρνηση έχει αποστείλει στη Βουλή των Αντιπροσώπων σχετικό νομοσχέδιο για ίδρυση και δημιουργία καζίνο. Όπως απεκάλυψε η «Κ» για το καζίνο έχει επιδειχθεί ενδιαφέρον από 13 επενδυτές μερικοί εκ των οποίων είναι διεθνούς φήμης, ενώ στο νομοσχέδιο προβλέπεται η λειτουργία και ρύθμιση ολοκληρωμένου τύπου καζίνο-θέρετρο, η διεξαγωγή παιγνίου και η ρύθμιση των υποστατικών παιγνιομηχανημάτων καζίνο. Πρόκειται για μια μεγάλη επένδυση που εκτός από καζίνο θα περιλαμβάνει και παρεμφερείς υποδομές και υπηρεσίες. Παράλληλα το νομοσχέδιο προσβλέπει στη Προβληματισμός Υπ. Οικονομικών για την υποτίμηση που δέχεται το ρούβλι κυρίως σε ό,τι αφορά τον τομέα του τουρισμού. Για τη δημιουργία καζίνο έχει επιδειχθεί ενδιαφέρον από 13 επενδυτές μερικοί εκ των οποίων είναι διεθνούς φήμης. σύσταση Εθνικής Αρχής Καζίνο όπου καθορίζονται οι εξουσίες και αρμοδιότητές της. Το νομοσχέδιο αποσκοπεί ακόμα στον έλεγχο, περιορισμό και την αυστηρή ρύθμιση του παιγνίου καζίνο, την καταπολέμηση της εγκληματικής δραστηριότητας σε σχέση με το παίγνιο, την ενημέρωση και καθοδήγηση των προσώπων που επιθυμούν να εμπλακούν στο παίγνιο, μακριά από παράνομα και μη ελεγχόμενα υποστατικά. Οι πρόνοιες του νομοσχεδίου περιλαμβάνουν πολλές εισηγήσεις από την Ομάδα Συμβούλων που προσλήφθηκαν κατόπιν διεθνούς διαγωνισμού, ενώ σημειώνεται μεταξύ άλλων ότι το νομοσχέδιο προβλέπει ότι το καζίνο θα είναι αυστηρά ελεγχόμενο διεθνούς επιπέδου ολοκληρωμένου τύπου καζίνο θέρετρο. «Χαμένη ευκαιρία η απουσία καζίνο» Η Κυβέρνηση ευελπιστεί στη σύντομη εξέταση του νομοσχεδίου που προβλέπει τη δημιουργία καζίνο, ανέφερε ο υ- πουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης εκφράζοντας παράλληλα τη θέση ότι «η απουσία καζίνο όλα τα προηγούμενα χρόνια αποτελούσε ουσιαστικά μια χαμένη ευκαιρία και προοπτική για λόγους δογματικούς και καθόλου αντικειμενικούς»- κατά την έκφραση του. Προσθέτοντας ότι το νομοσχέδιο έχει κατατεθεί προ ημερών στη Βουλή, ε- πεσήμανε ότι η Κυβέρνηση προσβλέπει στη σύντομη εξέτασή του ώστε η διαδικασία επιλογής και ανάθεσης στρατηγικού επενδυτή να προχωρήσει εντός του Η Κυβέρνηση θεωρεί ότι η υλοποίηση εντός τέτοιου μεγάλου έργου θα μεγιστοποιήσει την προοπτική του τουρισμού που αποτελεί ένα πολύ σημαντικό τομέα οικονομικής δραστηριότητας. Κληθείς να σχολιάσει αν υπάρχει καμία μεγάλη επένδυση στα σκαριά, ο κ. Γεωργιάδης ανέφερε χαρακτηριστικά πως «επενδύσεις συμβαίνουν συνεχώς και δεν είναι εκείνες που έχουμε ίσως στην αντίληψή μας». Διευκρινίζοντας ότι οι επενδύσεις δεν συνεπάγονται μεγαλεπήβολες μακέτες, υπέδειξε ότι ουδέποτε έγιναν τέτοιου είδους επενδύσεις στη χώρα μας «και δεν προβλέπω να γίνονται», σημείωσε. Όπως υπογράμμισε ο υπουργός Οικονομικών η Κύπρος είναι μια οικονομία ανοικτή, ανταγωνιστική και οιπροσπάθειες για να αναδείξουμε και να ενισχύσουμε το ανταγωνιστικό μας πλεονέκτημα της κυπριακής οικονομίας τα οποία την καθιστούν ιδιαίτερα ελκυστική για επενδύσεις ντόπιες, ή ξένες. Ο κ. Γεωργιάδης είπε επίσης ότι ακόμα και σε αυτή τη δύσκολη περίοδο πραγματοποιούνται ξένες επενδύσεις στον τόπο μας μικρότερες ή μεγαλύτερες και τόνισε ότι «ολόκληροι τομείς της οικονομίας, όπως είναι η ναυτιλία, αποτελούν ουσιαστικά μια μεγάλη επένδυση με χειροπιαστή παρουσία και με εργοδότηση ανθρώπινου δυναμικού με προσόντα και ε- μπειρίες στους τομείς της παροχής υ- πηρεσιών που το καθιστούν ιδιαίτερα ελκυστικό με διεθνή κριτήρια. Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται και στον τομέα της παροχής συναλλαγματικών υπηρεσιών ο οποίος πριν από μερικά χρόνια ήταν εντελώς άγνωστος. Σύμφωνα με τον υ- πουργό Οικονομικών ακόμα και σήμερα εν μέσω κρίσης η Κύπρος είναι ίσως μαζί με το Λονδίνο σε πανευρωπαϊκό επίπεδο το μεγαλύτερο κέντρο παροχής αυτών των υπηρεσιών, τομέας ο οποίος και πάλιν ενσωματώνει αλλά και αποτελείται από ξένες επενδύσεις. Οι επτά μνηστήρες του δημαρχιακού θώκου της Πάφου Συμπληρώθηκε το πάζλ των υποψηφίων στην Πάφο Κόμματα και υποψήφιοι φουλάρουν μηχανές για τις επαναληπτικές εκλογές για ανάδειξη νέου δημάρχου Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΤΟΜΑΡΑ < Χωρίς υποψήφιο ο Συναγερμός, ο οποίος σιωπηλά θα υποστηρίξει την υποψηφιότητα Φαίδωνος. Aριστος Βασιλειάδης ανεξάρτητος υποψήφιος, υποστηρίζεται από ΑΚΕΛ ΔΗΚΟ Κ.Σ ΕΔΕΚ Φαίδωνας Φαίδωνος ανεξάρτητος υποψήφιος, υποστηρίζεται από τον Δημοκρατικό Συναγερμό Το ιδιαίτερα βαρύ κλίμα που επικρατεί στην Πάφο δεν στάθηκε αποτρεπτικός παράγοντας για τα κόμματα να αποφύγουν την παραδοσιακή τακτική τους στην αναζήτηση υποψηφίων. Το σκηνικό που στήθηκε στην Πάφο δεν επηρεάστηκε ουδόλως από το γεγονός ότι οι εκλογές για ανάδειξη νέου δημάρχου είναι επαναληπτικές. Το ψηφιδωτό των υποψηφίων συμπλήρωσε ο Δημοκρατικός Συναγερμός, ο οποίος, αν και δεν πήρε απόφαση για κομματικό υποψήφιο, θα στηρίξει ένα δικό του στέλεχος το ο- ποίο προηγουμένως είχε προχωρήσει στην εξαγγελία της δικής του υποψηφιότητας με το χαρακτηρισμό του ανεξάρτητου. Ο Φαίδωνας Φαίδωνος, δημοτικός σύμβουλος του Συναγερμού και ένας εκ των πρωταγωνιστών α- ποκάλυψης του σκανδάλου στο ΣΑΠΑ, θα τεθεί αντιμέτωπος με τον κοινό υποψήφιο της «τριμερούς» συνεργασίας επί παφιακού εδάφους, Άριστο Βασιλειάδη. Οι δυο από τις επτά συνολικές υποψηφιότητες για τον δημοτικό θώκο της Πάφου καταμαρτυρούν ότι και σε αυτή την ιδιάζουσα, όπως υποστηρίζεται, εκλογική αναμέτρηση, τα κόμματα θα συνεχίσουν να έχουν τον πρώτο λόγο. Μια τακτική που θα κριθεί εκ του αποτελέσματος, αφού η αντίδραση του εκλογικού σώματος στις 11 Ιανουαρίου 2015 αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Το επόμενο διάστημα μέχρι το άνοιγμα της κάλπης οι κομματικοί μηχανισμοί θα επικεντρωθούν στην εκτόνωση του κλίματος δυσαρέσκειας, που έχει προκληθεί ένεκα της παρατεταμένης σκανδαλολογίας. Με βάση τα πρόσωπα που επιλέχθηκαν, αυτό που φαίνεται είναι ότι τελικά τα κόμματα δεν θα αποφύγουν να τεστάρουν τις κομματικές τους δυνάμεις, προτάσσοντας την κάθαρση και την διαφάνεια. Επτά υποψήφιοι Σχεδόν ένα μήνα κράτησαν οι παρασκηνιακές κομματικές ζυμώσεις σε τοπικό και κεντρικό επίπεδο, προκειμένου να εξευρεθούν τα πρόσωπα εκείνα, που, αφενός, κρατήθηκαν μακριά από οποιαδήποτε οσμή σκανδάλων και, αφετέρου, πέρασαν με επιτυχία τις κομματικές εξετάσεις. Στο πνεύμα αυτό και αφού ακούστηκαν ουκ ολίγα ονόματα, η Πάφος αναβίωσε την τριμερή συνεργασία μεταξύ ΑΚΕΛ, ΔΗΚΟ και ΕΔΕΚ. Τα τρία κόμματα κατάφεραν να βρουν την κοινή συνισταμένη, μετά από συμφωνία συνεργασίας, στην οποία κατέληξαν σε κεντρικό επίπεδο οι Άντρος Κυπριανού, Νικόλας Παπαδόπουλος και Γιαννάκης Ομήρου. Πρακτικά, η τριμερής άναψε το πράσινο φως στον λογιστή Άριστο Βασιλειάδη, γιο του παλαιού βουλευτή του ΔΗΚΟ, Νίκου Βασιλειάδη, να ε- Δώρος Παφίτης υποψήφιος της Συμμαχίας Πολιτών Ανδρέας Μασούρας υποψήφιος του Κινήματος Οικολόγων Ανδρέας Χρυσάνθου ανεξάρτητος υποψήφιος Πέντε πρόσωπα που φιγουράρουν ως ανεξάρτητοι υποψήφιοι και δυο ως κομματικές επιλογές απαρτίζουν το ψηφοδέλτιο των επαναληπτικών εκλογών στην Πάφο. ξαγγείλει την ανεξάρτητη υποψηφιότητά του, η οποία στηρίχθηκε στην συνέχεια από την τριμερή. Στην α- πέναντι πλευρά βρέθηκε ο Δημοκρατικός Συναγερμός, ο οποίος τυπικά στις επαναληπτικές εκλογές της 11ης Ιανουαρίου δεν κατέρχεται επίσημα με υποψήφιο. Ωστόσο, οι Συναγερμικοί Βαγγέλης Μαυρονικόλας ανεξάρτητος υποψήφιος Ανδρέας Ευστρατίου ανεξάρτητος υποψήφιος θα στηρίξουν την υποψηφιότητα του δημοτικού συμβούλου του ΔΗΣΥ, Φαίδωνα Φαίδωνος, ο οποίος, έχοντας την συγκατάθεση του κόμματός του, προχώρησε την Τρίτη το μεσημέρι στην εξαγγελία της ανεξάρτητης υ- ποψηφιότητάς του. Την υποστήριξη του κ. Φαίδωνος αποφάσισε το Πολιτικό Γραφείο του ΔΗΣΥ σε συνεδρία του την Τρίτη. Παράλληλα, όπως έγινε γνωστό ο υποψήφιος δήμαρχος υπέβαλε την παραίτησή του από το Πολιτικό Γραφείο του Συναγερμού. Προηγουμένως, ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος έκανε κίνηση προς τον Συναγερμό, υπενθυμίζοντας τις δημόσιες τοποθετήσεις του Αβέρωφ Νεοφύτου, ότι το κόμμα του θα έδινε προτεραιότητα σε κοινής αποδοχής υποψηφιότητα. Κομματικοί και ανεξάρτητοι Στην αφετηρία των επαναληπτικών θα βρεθούν και πέντε άλλοι υ- ποψήφιοι, δυο εξ αυτών με την υποστήριξη της Συμμαχίας Πολιτών και των Οικολόγων και οι υπόλοιποι πέντε ως ανεξάρτητες υποψηφιότητες. Η Συμμαχία με την επιλογή του Δώρου Παφίτη ευελπιστεί ότι θα εισπράξει την κοινωνική δυσαρέσκεια έναντι των μεγάλων κομματικών σχηματισμών. Στην ίδια λογική κινείται και η επιλογή των Οικολόγων, οι οποίοι έδωσαν το χρίσμα στον Ανδρέα Μασούρα. Το πάζλ συμπληρώνουν οι α- νεξάρτητοι υποψήφιοι, Ανδρέας Χρυσάνθου, δημοτικός σύμβουλος, ο Βαγγέλης Μαυρονικόλας και ο Ανδρέας Ευστρατίου. Αναβαθμίζονται οι υπηρεσίες του Κτηματολογίου Συμβόλαιο για τη δημιουργία της νέας Διαδικτυακής του Πλατφόρμας, γνωστής ως DLS PORTAL υ- πέγραψε το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας με την εταιρεία NETU CONSULTANTS LTD, στο πλαίσιο της συνεχούς αναβάθμισης των ηλεκτρονικών υπηρεσιών του Τμήματος προς τους πολίτες. Σύμφωνα με α- νακοίνωση, το συγκεκριμένο έργο, καθώς και άλλες υπηρεσίες, οι οποίες ήδη παρέχονται μέσω διαδικτύου, αποτελούν μέρος μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής πληροφορικής DLS IT < Νέα διαδικτυακή πλατφόρμα του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας STRATEGY, η οποία θέτει τις βάσεις για δραστικές αλλαγές στο Τμήμα μέσα στα επόμενα χρόνια, με σημαντικότερη την αναμενόμενη ολοκληρωμένη αναβάθμιση του Συστήματος Πληροφοριών Γης. Μέσω της συγκεκριμένης διαδικτυακής πλατφόρμας, θα δοθεί πλήρης και εύκολη πρόσβαση σε γεωγραφικά δεδομένα, καθιστώντας φιλική και άμεση την οριζόντια πρόσβαση όλων των κρατικών οργανισμών σε τέτοιες υπηρεσίες. Παρέχονται, ταυτόχρονα, υπηρεσίες προς την Τοπική Αυτοδιοίκηση και παράλληλα γίνεται συνεχής εκσυγχρονισμός των δεδομένων σε συνεργασία με τους Δήμους και τις Κοινότητες. Επεκτείνεται, επίσης, η παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών, σε συνδυασμό με το υφιστάμενο σύστημα «ΑΡΙΑΔΝΗ», όπως π.χ. αιτήσεις για οριοθέτηση ακινήτου, ενστάσεις, εξάλειψη / απαλλαγή υποθήκης από τραπεζικούς οργανισμούς κ.α. Η χρονική διάρκεια του έργου είναι 15 μήνες, με συμβατική αξία , επιπλέον ΦΠΑ. Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης κατά 85% και από εθνικούς πόρους κατά 15%.

7 07-OIK_EPIKAIROTHTA_KATHI 23/12/14 19:00 Page 7 Τετάρτη 24 Δεκεμβρίου 2014 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 7 Κρυφό μυστικό η απόφαση της Κομισιόν για τις ΚΑ Μέλη της διοίκησης γνώριζαν από τον Νοέμβριο ότι η επιτροπή αντίκριζε αρνητικά τις ενισχύσεις Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΤΟΜΑΡΑ Οι αντιδράσεις που προκλήθηκαν από το κυριακάτικο ρεπορτάζ της «Κ» για την διαφαινόμενη καταδικαστική α- πόφαση της Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις Κυπριακές Αερογραμμές, ανέδειξαν τον τρόπο με τον οποίο συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν όλες οι ενδιαφερόμενες πλευρές τη δύσκολη κατάσταση, στην οποία έχει περιέλθει ο κρατικός αερομεταφορέας. Κυρίως από πλευράς εργαζομένων, αλλά και Στις 20 Οκτωβρίου, όπως υποστηρίζεται ανεπίσημα, η αεροπορική εταιρεία αντιμετώπισε το φάσμα της ελεγχόμενης εκκαθάρισης, λόγω απουσίας ελεγμένων οικονομικών λογαριασμών. διοίκησης της εταιρείας, αφήνεται να αιωρείται ότι υπάρχουν ελπίδες, την στιγμή που από τις 16 Οκτωβρίου η Διεύθυνση Ανταγωνισμού δεν είχε κρύψει τις διαθέσεις της για το αποτέλεσμα της υπόθεσης με τις κρατικές ενισχύσεις που έλαβε η εταιρεία στο παρελθόν. Διαθέσεις που είχε αποκαλύψει η «Κ» στις 2 Νοεμβρίου, παραθέτοντας τα πρακτικά συνάντησης που είχαν νομικοί σύμβουλοι των ΚΑ με τον επικεφαλής της Διεύθυνσης Α- νταγωνισμού της Κομισιόν. Στην συνάντηση εκείνη ο επικεφαλής του Τμήματος Κρατικών Ενισχύσεων της Κομισιόν, Joachim Luecking, ούτε λίγο ούτε πολύ, πρότεινε το κλείσιμο των Κυπριακών Αερογραμμών με ταυτόχρονη δημιουργία νέας εταιρείας. Την ίδια μέρα, όπως είπε στους δικηγόρους, η Διεύθυνση Ανταγωνισμού θα εκδώσει καταδικαστική απόφαση εναντίον των «παλαιών» ΚΑ για τις κρατικές ενισχύσεις που έλαβαν. Για την εξέλιξη αυτή είχε ενημερωθεί η προηγούμενη διοίκηση των ΚΑ, ορισμένοι από τους οποίους βρίσκονται και στο σημερινό διοικητικό σχήμα. Ενήμερες για την συγκεκριμένη τοποθέτηση ήταν και συντεχνίες των εργαζομένων. Μάλιστα η συντεχνία των πιλότων, αντιδρώντας στο ρεπορτάζ της «Κ», δεν εστίασε στην διαφαινόμενη απόφαση των Βρυξελλών που συνεπάγεται κλείσιμο της εταιρείας, αλλά επέλεξε να εξαπολύσει μύδρους κατά των υπουργών Οικονομικών και Συγκοινωνιών, ότι ενδόμυχα επιθυμούν το κλείσιμο της εταιρείας. Η κυβέρνηση από την πλευρά της ήταν ιδιαίτερα προσεκτική, λέγοντας ότι τελεί εν α- ναμονή της απόφασης της Κομισιόν. Και ενώ για ευνόητους λόγους στο προσκήνιο οι πάντες μιλούν με υπονοούμενα, στο παρασκήνιο είναι κοινό μυστικό η απόφαση των Βρυξελλών. Πηγές που παρακολουθούν επισταμένα τις εξελίξεις στις Κυπριακές Αερογραμμές, μας επισήμαναν ότι η απόφαση της Κομισιόν αναμενόταν να εκδοθεί από τον Νοέμβριο. Ως προς το ζητούμενο, αν θα έδινε μια δεύτερη ευκαιρία στις ΚΑ, οι ίδιες πηγές ήταν κατηγορηματικές: Δεν υπάρχει προηγούμενο, όπως μας τονίσθηκε, που η Διεύθυνση Ανταγωνισμού να αθώωσε μια αεροπορική εταιρεία, η οποία υποτροπίασε λαμβάνοντας κρατική ενίσχυση προτού περάσουν 10 χρόνια. Με το βλέμμα στραμμένο στις Βρυξέλλες βρίσκονται κυβέρνηση, διοίκηση και εργαζόμενοι στις Κυπριακές Αερογραμμές αναμένοντας την απόφαση της Κομισιόν. Σενάρια για κλείσιμο των Κυπριακών Αερογραμμών Το ενδεχόμενο οι ΚΑ να οδηγηθούν σε ελεγχόμενη εκκαθάριση ήταν ένα από τα σενάρια που απασχόλησαν, σύμφωνα με τις πληροφορίες της «Κ», και το προηγούμενο διοικητικό συμβούλιο. Μάλιστα, όπως είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, στις 20 Οκτωβρίου η εταιρεία βρέθηκε μια ανάσα πριν από την ελεγχόμενη εκκαθάριση, ε- πειδή δεν ήταν δρώσα οικονομικά. Το φιλί της ζωής στις ΚΑ δόθηκε από την δημόσια διαδικασία αναζήτησης ε- πενδυτή. Μια διαδικασία που της ε- πιτρέπει να πετά, παρά την απουσία ελεγμένων λογαριασμών. Μέλημα της τότε διοίκησης -όπως και της τωρινής- είναι να μειωθεί η έκθεση της ε- ταιρείας στα προπληρωμένα εισιτήρια, όπου ένας μεγάλος αριθμός αφορά την περίοδο των εορτών. Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι για την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2015 οι ΚΑ έ- χουν προπωλήσει 44 χιλιάδες εισιτήρια, που μεταφράζεται σε περίπου οκτώ εκατ. ευρώ. Σε περίπτωση, όπως μας Μέλημα της τότε διοίκησης -όπως και της τωρινής- είναι να μειωθεί η έκθεση της εταιρείας στα προπληρωμένα εισιτήρια. υποδείχθηκε, που οι ΚΑ οδηγούνταν σε εκκαθάριση πριν από τις γιορτές, το ποσό των προπληρωμένων εισιτήριων θα άγγιζε τα 15 εκατ. ευρώ. Με Oι επιβάτες που έχουν προμηθευτεί προπληρωμένα εισιτήρια με πλαστικό χρήμα δεν κινδυνεύουν να χάσουν τα χρήματά τους. βάση τις πρόνοιες του νόμου, σε ανάλογες περιπτώσεις οι επιβάτες που έ- χουν προμηθευτεί προπληρωμένα εισιτήρια με πλαστικό χρήμα δεν κινδυνεύουν να χάσουν τα χρήματά τους. Η συγκεκριμένη κατηγορία θα αποζημιωθεί από την εταιρεία που διεκπεραίωσε την ηλεκτρονική συναλλαγή. Για την κατηγορία επιβατών, αλλά κυρίως ταξιδιωτικών πρακτορείων που έχουν καταβάλει το τίμημα για προπληρωμένα εισιτήρια, θα ακολουθηθεί η προτεραιότητα που δίνει στους πιστωτές ο νόμος για εκκαθαρίσεις ε- ταιρειών. Τα προπληρωμένα εισιτήρια, καθώς και το Ταμείο Προνοίας των εργαζομένων αποτελούν τα 3/4 της τρύπας που παρουσιάζουν τα οικονομικά της εταιρείας. ΧΟΡΗΓΟΣ Γνωρίστε τον άνθρωπο πίσω από τον Ηγέτη. Την αλήθεια πίσω από την προσωπικότητα. Την ιστορία πίσω από την Ελλάδα. Ένατος Τόμος: Ελευθέριος Βενιζέλος Αυτή την Κυριακή 28 Δεκεμβρίου μαζί με την

8 08-OIK_SYNENTEFXI_KATHI 23/12/14 17:48 Page 8 8 l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Τετάρτη 24 Δεκεμβρίου 2014 Πιο δυνατές από την κρίση οι εταιρείες με γερές βάσεις Το τουρκικό νερό θα πνίξει τα κυπριακά προϊόντα, δηλώνει στην «Κ» ο Φώτος Φωτιάδης Συνέντευξη στον ΜΑΡΙΟ ΙΩΑΝΝΟΥ Την πεποίθηση ότι οι οργανισμοί που λειτουργούν πάνω σε σωστές βάσεις, με επαγγελματική διαχείριση και σωστή στρατηγική, θα εξέλθουν πιο δυνατοί από την κρίση εκφράζει ο Φώτος Φωτιάδης. Σε συνέντευξή του στην ΟΙ- ΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ο πρόεδρος του ομίλου εταιρειών Φώτος Φωτιάδης τονίζει ότι η μείωση των λειτουργικών εξόδων σε συνδυασμό με την οργανωμένη επέκταση των εταιρειών στο εξωτερικό διατήρησαν τη ρευστότητα του ομίλου σε υγιή επίπεδα. Παράλληλα, εκφράζοντας έντονες α- νησυχίες για τη μεταφορά τουρκικού νερού στα κατεχόμενα, ο κ. Φωτιάδης προειδοποιεί ότι η Κυπριακή Δημοκρατία δεν θα είναι σε θέση να ανταγωνιστεί τους τουρκικούς οικονομικούς φορείς των κατεχομένων, οι οποίοι, όπως είπε, «θα κατακλύσουν τις ελεύθερες περιοχές με φθηνά προϊόντα ε- κτοπίζοντας τα ακριβότερα κυπριακά προϊόντα». -Πώς έχει διαμορφωθεί η κατάσταση στον τομέα των ποτών; Ποιες τάσεις παρατηρούνται; -Παράγουμε επιτοπίως αλλά και εισάγουμε μία μεγάλη γκάμα προϊόντων αλκοολούχων και μη ποτών. Πάγιος στόχος μας είναι τα προϊόντα μας να είναι η πρώτη επιλογή και προτίμηση για τον κάθε καταναλωτή, λόγω της άριστής τους ποιότητας αλλά και ε- ξαίρετης εξυπηρέτησης των πελατών και καταναλωτών μέσω της συνέπειας και των καλών σχέσεων. Ωστόσο, λόγω της οικονομικής κρίσης τα τελευταία χρόνια, όπως όλοι οι τομείς έτσι και αυτός των ποτών έχει επηρεασθεί αρνητικά, με συνέπεια την μείωση της κατανάλωσης. Εξάλλου, εξαιτίας της κρίσης, ορισμένοι καταναλωτές αδιαφορούν για τη ποιότητα και δέχονται υποδεέστερης ποιότητας προϊόντα σε χαμηλότερες τιμές. Την κατάσταση επιδεινώνουν ορισμένοι μικροεισαγωγείς, οι οποίοι εισάγουν από την ΕΕ προϊόντα που κοντεύουν να λήξουν, ή ακόμα και ληγμένα πολλές φορές, πλαστογραφώντας τις ημερομηνίες λήξης, όπως συχνά καταγγέλλεται στην αστυνομία. Οι εισαγωγείς αυτοί, εκμεταλλευόμενοι τις τεράστιες δαπάνες οργάνωσης και διαφήμισης εκατομμυρίων των εργοστασίων, πωλούν τα εισαγόμενα προϊόντα υποδεέστερης μεν ποιότητας αλλά σε φθηνότερες τιμές και ανταγωνίζονται τους ντόπιους παραγωγούς που απασχολούν χιλιάδες προσωπικό. Οργανωμένη επέκταση -Πώς κλείνει η χρονιά για τον όμιλο; Πώς αντιμετωπίστηκαν τα περσινά γεγονότα; -Όπως η περσινή, έτσι και η φετινή χρονιά, αποδείχθηκε δύσκολη, ιδιαίτερα για τις εταιρείες μας που δραστηριοποιούνται στην Κύπρο. Έχει σημειωθεί μείωση στον κύκλο εργασιών και κατά συνέπεια στην κερδοφορία των εταιρειών λόγω και της δυσκολίας είσπραξης αλλά και απώλειας από κακούς χρεώστες. Έχουμε, όμως, επιτύχει να αμβλύνουμε κάπως την κατάσταση προβαίνοντας έγκαιρα στο σωστό νοικοκύρεμα και σε ενέργειες μείωσης των λειτουργικών εξόδων χάρις και στην πλήρη κατανόηση και αλληλεγγύη που επέδειξε το προσωπικό σε όλες τις εταιρείες, για το οποίο τους συγχαίρουμε, καταφέρνοντας έτσι να διατηρήσουμε τη ρευστότητα του ο- μίλου σε υγιή επίπεδα. Παράλληλα, συνεχίζουμε τις αυξημένες δαπάνες σε προώθηση και διαφήμιση αλλά και επενδύσεις σε προσθήκες νέων προϊόντων. Ευτυχώς, υπάρχουν οι εταιρείες μας στο εξωτερικό, οι οποίες αναπτύσσονται με καλούς ρυθμούς τα τελευταία χρόνια, στηρίζοντας σημαντικά την κερδοφορία του ομίλου. Μία από τις εταιρείες, η οποία σημειώνει σημαντική ανάπτυξη στις πωλήσεις, ειδικά τα τελευταία δύο χρόνια, είναι η Universal Life Insurance. Μετά την αναδιοργάνωσή της και αξιοποιώντας το πολύ καλό όνομα του οποίου χαίρει η Universal, το New Business της Εταιρείας αναπτύσσεται με πολύ γοργούς ρυθμούς, ανεβάζοντας σημαντικά το μερίδιό μας στην αγορά. -Απέδωσαν οι επεκτάσεις; Ποια τα πλάνα για την επόμενη χρονιά; -Οι επεκτάσεις του Ομίλου στο ε- ξωτερικό ήταν ιδιαίτερα θετικές και σημαντικές, προσδίδοντας ταυτόχρονα μία πλατφόρμα επέκτασης των εργασιών μας. Παλαιότερα, ξεκινώντας από το τέλος της δεκαετίας του 1940 μέχρι και την 10ετία του 1980 οι εργασίες του ομίλου αναπτύσσονταν με άλματα στο εξωτερικό αρχίζοντας από την Μέση Ανατολή, την Ελλάδα, την Αφρική τις Βαλκανικές χώρες που συν τω χρόνω επεκτάθηκαν μετά την ανεξαρτησία σε όλες τις σοσιαλιστικές χώρες της Η οικονομική κρίση, παρά τις αρνητικές της επιπτώσεις, θα επιφέρει και σε κάποιο βαθμό εξυγίανση στα οικονομικά δρώμενα του τόπου, σημειώνει ο πρόεδρος του ομίλου εταιρειών Φώτος Φωτιάδης. Συνεχής αύξηση καταγράφεται στις πωλήσεις των κρασιών, με αποτέλεσμα η ζήτηση να ξεπερνά την παραγωγή ανατολικής Ευρώπης, στην Κίνα, της οποίας είχαμε εξασφαλίσει την αποκλειστική αντιπροσωπεία για όλα τους τα προϊόντα για Κύπρο και Ελλάδα, στις Ινδίες, την Ιαπωνία, κ.α. Με τις ευρωπαϊκές σοσιαλιστικές χώρες, με την Αίγυπτο επί εποχής Νάσσερ και με την Κίνα το εμπόριό μας διεξαγόταν με βάση το private barter (ιδιωτικό α- νταλλακτικό εμπόριο) ή μέσω λογαριασμών clearing με όσες από τις χώρες αυτές υπήρχε αυτή η διευθέτηση του Clearing Account με την Κύπρο. Το διεθνές εμπόριο με όλες τις άλλες χώρες διεξαγόταν ελεύθερα, βάσει των διεθνών κανόνων εμπορίας. Σε πολλές από τις χώρες με τις οποίες συνεργαζόμαστε διατηρούσαμε δικά μας γραφεία ή μέσω αντιπροσώπων. Προς διευκόλυνση του ανταλλακτικού εμπορίου διατηρούσαμε στη Βηρυτό και αργότερα και στο Rotterdam αποθήκες, στις οποίες αποθηκεύαμε τα εμπορεύματα ανταλλαγής και απ εκεί τα πωλούσαμε στην Αφρική και την Μέση Ανατολή. Σήμερα οι εργασίες μας σε χώρες του εξωτερικού διεξάγονται πιο οργανωμένα από δικές μας πλήρως στελεχωμένες εταιρείες, οι οποίες ε- γκαθιδρύονται στις εν λόγω χώρες. -Πιστεύετε ότι οι κυπριακές επιχειρήσεις δείχνουν να ανακάμπτουν; Ποιες κινήσεις εισηγείστε για βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος; -Έχω την πεποίθηση ότι η οικονομική κρίση, παρά τις αρνητικές της ε- πιπτώσεις, θα επιφέρει και σε κάποιο βαθμό εξυγίανση στα οικονομικά δρώμενα του τόπου, μέσω της αναγκαστικής βελτίωσης στην διαχείριση των επιχειρήσεων. Οι οργανισμοί που λειτουργούν πάνω σε σωστές βάσεις, με επαγγελματική διαχείριση και σωστή στρατηγική, θα εξέλθουν πιο δυνατοί από την κρίση, πράγμα, που έχει ήδη αρχίσει να διαφαίνεται. Οσον αφορά στις αναγκαίες κινήσεις θεραπείας, πρώτιστη προτεραιότητα έχει η σωστή ανάλυση και επαναξιολόγηση της στρατηγικής της κάθε εταιρείας. Οι συνθήκες έχουν αλλάξει ριζικά και πρέπει η κάθε επιχείρηση να αναπροσαρμοσθεί, να εντοπίσει ποιο ρόλο είναι σε θέση να παίξει στην αλυσίδα της οικονομίας. Ταυτόχρονα, η τεχνολογία τρέχει με γοργούς ρυθμούς και οι επιχειρήσεις πρέπει να ακολουθήσουν, μιας και όσες καθυστέρησαν να «τρέξουν» μαζί της θα αντιμετωπίσουν δυσκολίες. Η μείωση της τιμής του πετρελαίου, εάν παραμείνει στα σημερινά επίπεδα, θα βελτιώσει αισθητά την κυπριακή οικονομία και θα βοηθήσει τις εταιρείες, όπως και η φημολογούμενη μείωση των επιτοκίων εάν υλοποιηθεί. Την ίδια ώρα, οι τράπεζες μετά το πέρας της ανακεφαλαιοποίησής τους θα πρέπει να ξεκινήσουν τη χορήγηση χαμηλότοκων δανείων, που θα έχουν στόχο την ανάπτυξη και δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, να διοχετεύσουν ρευστότητα στην οικονομία, μέσω των επιχειρήσεων. Επίσης, θα πρέπει να προχωρήσουν με πολύ γοργό ρυθμό στην αναδιάρθρωση των καθυστερημένων δανείων, ενώ επιτέλους θα πρέπει να επισπευσθεί η α- δειοδότηση μεγάλων αναπτυξιακών έργων ιδιαίτερα στον τομέα του ποιοτικού τουρισμού. Καταστροφικό το νερό από Τουρκία Όλα τα παραγόμενα προϊόντα του ομίλου, προτιμούνται από τους καταναλωτές λόγω της ψηλής τους ποιότητας αλλά και διότι παράγονται στην Κύπρο δηλώνει στην «Κ» ο κ. Φώτος Φωτιάδης. Ο τουρισμός και οι υπόλοιπες βιομηχανίες, που καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες νερού, δεν θα είναι σε θέση να ανταγωνισθούν τις αντίστοιχες των κατεχομένων. -Οι Κύπριοι προτιμούν τα προϊόντα του τόπου τους; -Το εμφιαλωμένο νερό, όπως και η μπύρα και οι χυμοί είναι προϊόντα για τα οποία η φρεσκάδα είναι υ- ψίστης σημασίας στοιχείο. Γι αυτό το λόγο σε όλες τις χώρες του κόσμου που έχουν επιτόπια παραγωγή, οι καταναλωτές δείχνουν την προτίμησή τους σε αυτά αντί στα εισαγόμενα, λόγω ακριβώς της φρεσκάδας. Ιδίως στην περίπτωση της μπύρας, η οποία κάθε μέρα που περνά μετά την εμφιάλωση της χάνει από την νοστιμάδα της, οι καταναλωτές προτιμούν το εγχώριο προϊόν, έστω και αν είναι ακριβότερο, νοουμένου φυσικά ότι η ποιότητά του διατηρείται σε ψηλά επίπεδα. Όλα τα παραγόμενα προϊόντα του ομίλου, δηλαδή οι μπύρες Carlsberg, Λέων και Krauzer, το φυσικό μεταλλικό νερό Αγρός, οι χυμοί ΕΝΑ, καθώς και τα κρασιά του Οινοποιείου Κυπερούντας προτιμούνται από τους καταναλωτές λόγω της ψηλής τους ποιότητας αλλά και διότι παράγονται στην Κύπρο και είναι φρέσκα. Εξαίρεση αποτελούν, βεβαίως, τα κρασιά που παλαιώνονται στο εργοστάσιο και για τα οποία η αύξηση που καταγράφεται στις πωλήσεις είναι διαρκής, με αποτέλεσμα η ζήτηση να ξεπερνά τη διαθέσιμη παραγωγή. -Ποιες οι επιπτώσεις από την μεταφορά νερού από την Τουρκία στα κατεχόμενα; -Οι επιπτώσεις σε βάρος των ε- λεύθερων περιοχών που διαχρονικά διψούν θα είναι καταστροφικές. Λόγω της αφθονίας του τουρκικού νερού που θα έλθει σε πολύ καλή ποιότητα και χαμηλό κόστος θα καταστήσει τους αντίστοιχους τουρκικούς οικονομικούς φορείς των κατεχομένων, που χρησιμοποιούν μεγάλες ποσότητες νερού, ιδιαίτερα ανταγωνιστικούς από τους αντίστοιχους φορείς στις ελεύθερες περιοχές. Ε- ξάλλου, τα γεωργικά μας προϊόντα θα είναι πολύ ακριβότερα, με αποτέλεσμα οι γεωργοί να αναγκασθούν να εγκαταλείψουν το επάγγελμα ή να ξενιτευτούν. Ο τουρισμός, όπως επίσης και οι υπόλοιπες βιομηχανίες, που καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες πανάκριβου νερού, δεν θα είναι σε θέση να ανταγωνισθούν τις αντίστοιχες των κατεχομένων, των οποίων τα κόστη είναι ήδη πολύ χαμηλότερα, έχοντας αποκτήσει τις κλεμμένες μονάδες ή τη γη δωρεάν ή με ελάχιστο κόστος, σε συνδυασμό με το ότι τα εργατικά των εποίκων είναι πολύ χαμηλότερα από τα δικά μας. Οι Τούρκοι θα μετατρέψουν τις άγονες πεδιάδες μας στα κατεχόμενα σε απέραντους προσοδοφόρους κήπους, την ώρα που θα κατακλύσουν τις ελεύθερες περιοχές με φθηνά προϊόντα εκτοπίζοντας τα δικά μας ακριβότερα προϊόντα.

9 09-OIK_EPIXEIRISEIS_KATHI 23/12/14 20:42 Page 9 Τετάρτη 24 Δεκεμβρίου 2014 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ 9 Gadgets με τη βοήθεια του 13ου το χριστουγεννιάτικο δώρο Μουδιασμένη η αγορά των ηλεκτρονικών συσκευών, καθοριστική η σημερινή ημέρα Του ΜΑΡΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ Τελευταία στιγμή και ανήμερα της παραμονής των Χριστουγέννων α- ναμένεται να προμηθευτούν οι καταναλωτές τα χριστουγεννιάτικα δώρα, με τις ηλεκτρονικές συσκευές να αποτελούν κύριο πόλο έλξης για όλες τις ηλικίες. Τα έξυπνα τηλέφωνα, οι ταμπλέτες και οι φορητοί υπολογιστές αποτελούν ιδιαίτερα δημοφιλείς συσκευές για όσους α- γοραστές έχουν ταυτιστεί με την τεχνολογία, αναζητώντας επιλογές ανάλογα με τα γούστα τους, την ποιότητα, όπως επίσης και τις οικονομικές τους δυνατότητες. Ωστόσο, οι μέχρι στιγμής ενδείξεις για τον φετινό Δεκέμβριο φανερώνουν μία σαφή υποχώρηση σε σχέση με τον αντίστοιχο περσινό μήνα, που φτάνει μέχρι και το 20%, καθώς παρατηρείται μία αυξημένη συγκράτηση όσον αφορά στις αγορές ειδών < Χαμηλού κόστους συσκευές τοις μετρητοίς ή παραδοσιακές μάρκες μέσω συμβολαίων προτιμούν οι καταναλωτές. τεχνολογίας. Βέβαια, παρόλο που κομβικό σημείο αποδεικνύονται τόσο η 23η όσο και η 24η Δεκεμβρίου, καθώς και η παραμονή της Πρωτοχρονιάς, ημέρες που παραδοσιακά πραγματοποιούνται οι περισσότερες αγορές, εντούτοις δεν είναι βέβαιο κατά πόσο θα καταφέρουν να αντισταθμίσουν το πτωτικό κλίμα που παρατηρήθηκε κατά τη διάρκεια του μήνα. Αιτίες για το μούδιασμα που καταγράφεται από πλευράς καταναλωτών στη διενέργεια αγορών ειδών τεχνολογίας φαίνεται ότι είναι η αναμονή για την καταβολή τόσο του 12ου όσο και του 13ου μισθού, καθώς και η ανάγκη για εξασφάλιση ειδών πρώτης ανάγκης, όπως τρόφιμα και ποτά, που θα συντροφεύσουν το χριστουγεννιάτικο τραπέζι, ή υποχρεωτική πληρωμή ετήσιων φορολογιών ή ασφαλίστρων. Οι παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι οι καταναλωτές καθυστερούν σημαντικά σχετικά με την αγορά νέας ηλεκτρονικής συσκευής, σε αντίθεση με πέρυσι, οπόταν υπήρξε έ- ντονη κινητικότητα από τις αρχές κιόλας του Δεκεμβρίου, την ώρα που η καταβολή των μισθών πραγματοποιήθηκε μερικές μέρες νωρίτερα από φέτος. Συμβόλαια ή προσφορές Χαμηλού κόστους συσκευές με πληρωμή τοις μετρητοίς ή παραδοσιακές μάρκες μέσω συμβολαίων είναι οι δύο κυρίαρχες τάσεις που παρατηρούνται στην αγορά των smart phones και των tablets. Κοινός παρονομαστής για συσκευές ευρώ εξακολουθούν να είναι τα προγράμματα συμβολαίου με εταιρείες κινητής τηλεφωνίας, οι οποίες προσαρμόζουν τις ανάγκες των συνδρομητών για επικοινωνία και μάρκα εγνωσμένης αξίας. Παράλληλα, διφορούμενες είναι οι απόψεις σχετικά με το ποια από τις δύο συσκευές είναι πιο απαραίτητη ενόψει των γιορτών, καθώς από τη μία η ταμπλέτα χαρακτηρίζεται ως παραδοσιακή χριστουγεννιάτικη αγορά είτε προσωπική είτε ως δώρο, που τείνει βέβαια να μετατραπεί σε ε- ποχική, ενώ από την άλλη το έξυπνο τηλέφωνο δείχνει να είναι πιο αναγκαίο, αποτελώντας αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητας κάθε χρήστη του. Συνεχίζοντας να κινούνται με υψηλούς ρυθμούς και ε- ξακολουθώντας να απολαμβάνουν της προτίμησης των καταναλωτών οι μάρκες υψηλού επιπέδου, όπως η Apple, με τα μοντέλα iphone s5 και 4s, όπως επίσης και το ολοκαίνουριο iphone, η Samsung, με τα μοντέλα S4 και S5, καθώς και η LG με τον σημαντικό παίχτη της, το G3, έχουν να αντιμετωπίσουν μάρκες χαμηλότερου κόστους, οι οποίες σημειώνουν αξιοσημείωτη άνοδο, ανεβάζοντας διαρκώς το μερίδιο α- γοράς τους. Εξάλλου, η κατηγορία στην οποία εντάσσονται τα smart phones αξίας ευρώ, αφορά συσκευές με αναβαθμισμένα χαρακτηριστικά και δυνατότητες -τα ο- ποία καλύπτουν σε μεγάλο βαθμό τις απαιτήσεις- αν και μειώνουν αισθητά, όμως, τη μέση τιμή των προϊόντων και κατ επέκταση τον τζίρο των καταστημάτων, μιας και μεγάλη μερίδα των καταναλωτών κυνηγά την πιο συμφέρουσα προσφορά. Από την άλλη, οι λάτρεις των παραδοσιακών μαρκών, προτιμούν να δεσμευθούν με διετή συνήθως συμβόλαια με εταιρείες κινητής τηλεφωνίας, καταβάλλοντας ένα σταθερό μηνιαίο κόστος, το οποίο κυμαίνεται ανάλογα με τη συσκευή και το πρόγραμμα συμβολαίου, που θα ικανοποιεί τις ανάγκες τους. Παρόμοια τάση καταγράφεται και στην αγορά των tablets, στην οποία οι μάρκες πρώτης κατηγορίας, με τα δημοφιλή μοντέλα της Apple και της Samsung, αν και εξακολουθούν να προσελκύουν το ενδιαφέρον των χρηστών, εντούτοις χάνουν σταδιακά έδαφος από μοντέλα αξίας ευρώ. Νοουμένου ότι οι αγοραστές των εν λόγω συσκευών είναι συνήθως γονείς, οι οποίοι θα χαρίσουν στα παιδιά τους για τα Χριστούγεννα μία ταμπλέτα, ψάχνουν για μία φθηνή λύση, σε αντίθεση με τις νεαρές η- λικίες μέχρι 35 ετών, που θα επιλέξουν την ακριβή συσκευή, ενίοτε με συμβόλαια ή τοις μετρητοίς. Αρκετοί συνδρομητές είτε έχουν δεσμευθεί με συμβόλαιο, το οποίο αναμένουν να ανανεώσουν προκειμένου να προμηθευτούν καινούρια ακριβή συσκευή με επιδότηση, είτε περιμένουν τη λήξη του για να προχωρήσουν σε νέα αγορά. Αρνητικός προάγγελος για το 2015 Προμήνυμα για το σκηνικό που θα διαδραματιστεί το 2015 και όχι μεμονωμένο ή παροδικό στάδιο φαίνεται ότι αποτελεί η παρούσα κάμψη στην αγορά των ειδών τεχνολογίας, σε σύγκριση με την περσινή περίοδο, που κινήθηκε με ραγδαίους ρυθμούς. Η τωρινή τάση αποδίδεται, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, στο γεγονός ότι έχει ολοκληρωθεί ο κύκλος αντικατάστασης των παλαιών κινητών με έξυπνα τηλέφωνα, τακτική που α- κολουθήθηκε τα δύο τελευταία χρόνια. Ταυτόχρονα, έχει ήδη παρέλθει επίσης η περίοδος της α- ντικατάστασης των πρώτων smart phones με καινούριες συσκευές, σε συνδυασμό με την έκλειψη του φαινομένου που παρατηρείτο μέχρι πέρυσι, να αντικαθίστανται ετησίως οι συσκευές έξυπνων τηλεφώνων. Συνεπώς, όσοι καταναλωτές είχαν προχωρήσει τις προηγούμενες χρονιές σε μία σωστή και αποδοτική επένδυση, δεν μοιάζουν να έχουν άμεση ανάγκη από νέες συσκευές, εκτός αν τους το επιτρέπουν οι οικονομικές τους δυνατότητες. Ε- ξαίρεση, βέβαια, αποτελούν περιπτώσεις συνδρομητών, οι οποίοι < Εκλείπει σταδιακά το φαινόμενο να αντικαθίστανται ετησίως οι συσκευές έξυπνων τηλεφώνων. είτε έχουν δεσμευθεί με συμβόλαιο, το οποίο αναμένουν να ανανεώσουν προκειμένου να προμηθευτούν καινούρια ακριβή συσκευή με επιδότηση, είτε παραμένουν συνεπείς στο συμβόλαιό τους, περιμένοντας την αποδέσμευσή τους για να προχωρήσουν σε νέα αγορά. Αυτή είναι και μία από τις βασικές αιτίες για την υποχώρηση του τζίρου των καταστημάτων, τα οποία, μαζί με τους συνδρομητές, αναμένουν τη λήξη των συμβολαίων για να αναθερμανθεί η αγορά. Παρόλο που συνολικά το 2014 ολοκληρώθηκε με θετικό πρόσημο για την αγορά των ειδών τεχνολογίας, υ- περβαίνοντας τις εκτιμήσεις, ω- στόσο, η τάση που καταγράφηκε τον Δεκέμβριο αποτελεί προμήνυμα για ένα δύσκολο για τον τομέα 2015, με τις προσδοκίες να είναι εκ των προτέρων αρνητικές. Όπως είναι αναμενόμενο, η συμπίεση των νοικοκυριών αντανακλάται σε όλους τους κλάδους του εμπορίου, πόσω μάλλον στον τομέα της τεχνολογίας, ο οποίος δεν κατατάσσεται ουσιαστικά στα είδη πρώτης ανάγκης. Την ίδια ώρα, η διμηνία Δεκεμβρίου Ιανουαρίου αποτελεί κομβικό σημείο για τον εκ νέου διαμοιρασμό των συνδρομητών στους παρόχους κινητής τηλεφωνίας, οι οποίες επιδίδονται σε μία έντονη και διαρκή μάχη είτε για να διατηρήσουν τους υφιστάμενους πελάτες τους είτε για να προσελκύσουν συνδρομητές αντίπαλης εταιρείας. Ο πάροχος που θα υποβάλει την πιο συμφέρουσα πρόταση στους καταναλωτές, αφενός με ένα πρόγραμμα που θα καλύπτει τις α- νάγκες τους για επικοινωνία και αφετέρου με μία συσκευή τελευταίας τεχνολογίας, υψηλής αισθητικής και αναβαθμισμένων χαρακτηριστικών θα ξαναμοιράσει την συνδρομητική πίτα, προσφέροντας ταυτόχρονα τονωτικές ενέσεις στην αγορά των έξυπνων τηλεφώνων και των ταμπλέτων. Η εξαγορά της Forthnet χωρίς το πακέτο της Nova δεν ενδιαφέρει τη Vodafone EPA ΣΥΝΤΟΜΑ Ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών ευάλωτων ομάδων Στον εντοπισμό και την υλοποίηση πρακτικών, τεχνικών λύσεων και καινοτόμων μηχανισμών χρηματοδότησης για την ανάπτυξη έργων ενεργειακής απόδοσης σε νοικοκυριά με χαμηλό ετήσιο εισόδημα, που βιώνουν σοβαρές υλικές στερήσεις και υπάρχουν περιορισμένες δυνατότητες τα σπίτια τους να αναβαθμιστούν, στοχεύει το έργο ELIHMED «Energy Efficiency in Low Income Housing in the Mediterranean». Το έργο, το οποίο έχει προϋπολογισμό περίπου 10 εκατομμύρια ευρώ, έχει χρηματοδοτήσει για πιλοτική εφαρμογή, την ενεργειακή ανακαίνιση 500 ευάλωτων νοικοκυριών, τα οποία επιλέγηκαν με καθορισμένα κριτήρια καθώς επίσης και την εγκατάσταση 110 έξυπνων μετρητών (smart meters). Το έργο ολοκληρώνεται στο τέλος Δεκεμβρίου 2014, μετά από τρία χρόνια εντατικών εργασιών. Στην Κύπρο, ο φορέας υλοποίησης ήταν το Ενεργειακό Γραφείο Κυπρίων Πολιτών, το οποίο έχει πραγματοποιήσει επεμβάσεις αύξησης της ενεργειακής απόδοσης σε 25 νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα εγκαθιστώντας 25 έξυπνους μετρητές. Οι επεμβάσεις βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης μπορούν να συνοψισθούν στην εγκατάσταση θερμομόνωσης, τοποθέτηση διπλών θερμομονωτικών παραθύρων, ενεργειακά αποδοτικών συσκευών θέρμανσης και κλιματισμού, ενεργειακές εστίες, σκίαστρα, ηλιακοί θερμοσίφωνες, φωτοβολταϊκά συστήματα κλπ, που έχουν επιφέρει εξοικονόμηση ενέργειας πέραν του 54% στο σύνολο των κατοικιών. Τα πιο σημαντικά αποτελέσματα που έχουν προκύψει από την υλοποίηση του προγράμματος ELIHMED στην Κύπρο, είναι η υλοποίηση 25 ε- νεργειακών επεμβάσεων με κόστος 50 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο (τ.μ.), οι οποίες έχουν επιφέρει εξοικονομήσεις 6 ευρώ ανά τ.μ., η βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των ενοίκων στο εσωτερικό των κατοικιών, αντιμετωπίζοντας προβλήματα εμφάνισης υγρασίας και μούχλας, η βελτίωση της θερμικής άνεσης των ενοίκων, καθώς η εσωτερική θερμοκρασία στις κατοικίες έχει βελτιωθεί κατά 3 βαθμούς Κελσίου τόσο το καλοκαίρι όσο και το χειμώνα. Παράλληλα, έχουν μειωθεί οι ενεργειακές δαπάνες των νοικοκυριών, ενώ σε 11 από τις 25 κατοικίες είχαν εγκατασταθεί φωτοβολταϊκά συστήματα με τη μέθοδο net metering, σε συνδυασμό με την εγκατάσταση 25 έξυπνων μετρητών από την ΑΗΚ για πρώτη φορά στην Κύπρο. Το ΧΑΚ διαγράφει τις Κυπριακές Αερογραμμές Στη διαγραφή των τίτλων της εταιρείας Κυπριακές Αερογραμμές Δημόσια Λτδ προχώρησε το Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου, έχοντας λάβει προηγουμένως την έγκριση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, «ενόψει του γεγονότος ότι έχουν εκλείψει οι προϋποθέσεις ομαλής λειτουργίας της χρηματιστηριακής αγοράς επί των τίτλων της εταιρείας και δεν τηρούνται σημαντικές συνεχείς υποχρεώσεις της έτσι ώστε να τίθενται σε κίνδυνο τα συμφέροντα των επενδυτών». Η εταιρεία φέρεται να μην έχει υποβάλει οικονομικά στοιχεία στο χρηματιστήριο για περίοδο που υπερβαίνει τα δύο έτη. Ειδικότερα, όπως σημειώνεται σε σχετική α- νακοίνωση στο ΧΑΚ, οι Κυπριακές Αερογραμμές δεν έχουν τηρήσει την υποχρέωσή τους για υποβολή και δημοσιοποίηση της ετήσιας οικονομικής έκθεσης για το έτος που έληξε στις 31/12/2012, της εξαμηνιαίας οικονομικής έκθεσης για την περίοδο που έληξε στις 30/6/2013, της ένδειξης αποτελέσματος για το έτος 2013, της ετήσιας οικονομικής έκθεσης για το έτος που έληξε στις 31/12/2013, όπως επίσης και της εξαμηνιαίας οικονομικής έκθεσης για την περίοδο που έληξε στις 30/6/2014. Τέλος, το ΧΑΚ επισημαίνει ότι η διαγραφή των αξιών της εν λόγω εταιρείας από το χρηματιστήριο θα ισχύσει από τις 13 Ιανουαρίου ΑΘΗΝΑ Του ΒΑΓΓΕΛΗ ΜΑΝΔΡΑΒΕΛΗ Μια Forthnet χωρίς σε αυτή να περιλαμβάνεται το περιουσιακό στοιχείο της συνδρομητικής τηλεόρασης (Nova) δεν έχει νόημα για τη Vodafone. Αυτό ξεκαθάρισε προχθες ο επικεφαλής της εταιρείας κινητής τηλεφωνίας, Γλαύκος Περσιάνης. Μιλώντας στους δημοσιογράφους, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Vodafone είπε ότι δεν έχει ενδιαφέρον για την εταιρεία του μια Forthnet χωρίς τις υπηρεσίες συνδρομητικής τηλεόρασης. «Ενδιαφερόμαστε για το σύνολο της Forthnet, και χωρίς τη Nova, μιλάμε για κάτι πολύ διαφορετικό που δεν γνωρίζω αν είναι βιώσιμο», είπε χαρακτηριστικά. Ο επικεφαλής της Vodafone πρόσθεσε ακόμη ότι αυτή είναι μια επιλεκτική στρατηγική α- νάπτυξης του ομίλου Vodafone σε ολόκληρη την Ευρώπη, όπου πλέον επιθυμεί τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου χαρτοφυλακίου υπηρεσιών προς τους πελάτες. Σύμφωνα με το υψηλόβαθμο στέλεχος της Vodafone, o οικονομικός και νομικός έλεγχος (due dilligence) στη Forthnet συνεχίζεται από την πλευρά των συμβούλων των ενδιαφερόμενων αγοραστών, Vodafone και Wind Hellas. Εμφανίστηκε ω- στόσο λιγότερο πεπεισμένος πως μια τέτοια συμφωνία μπορεί να κλείσει στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. «Εχουμε κάποιο δρόμο να διανύσουμε ακόμη», είπε χαρακτηριστικά και υπενθύμισε ότι και στο παρελθόν η διαπραγμάτευση της εξαγοράς της Hellas Online από τη Vodafone κράτησε περισσότερο απ όσο πίστευαν οι περισσότεροι. O πρόεδρος της Vodafone στην Ελλάδα εμφανίστηκε επιφυλακτικός ακόμη με τις πολιτικές εξελίξεις στη χώρα μας. Παρόλο που τους τελευταίους μήνες η ψυχολογία των καταναλωτών είναι θετική, ο ίδιος ανέφερε ότι ελπίζει, μέχρι να υπάρξει κατάληξη στο θέμα της Forthnet, να έχει ξεκαθαρίσει το < Συνεχίζεται o οικονομικός και νομικός έλεγχος στην εταιρεία από την πλευρά των αγοραστών. πολιτικό σκηνικό στη χώρα. «Το χειρότερο που θα μπορούσε να συμβεί είναι μια παρατεταμένη α- βεβαιότητα», είπε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι η βρετανική ε- ταιρεία τηλεπικοινωνιών, για δεύτερη φορά μέσα στην εξαετή περίοδο ύφεσης της χώρας, πρόσφερε ψήφο εμπιστοσύνης στην οικονομία μας. Η Vodafone κατά τη διάρκεια της τελευταίας χρονιάς εισήγαγε κεφάλαια ύψους 220 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 150 εκατ. ευρώ αφορούν την απόκτηση του φάσματος του ψηφιακού μερίσματος. Τα υπόλοιπα 70 εκατ. ευρώ αφορούν την απόκτηση του 72% της Ηellas Online. Οι συνολικές επενδύσεις της εταιρείας, σύμφωνα με τη διοίκηση της Vodafone, μέσα στη χρονιά που φεύγει σε λίγο ανήλθαν στα 500 εκατ. ευρώ, ενώ από το 2008 έως σήμερα ξεπέρασαν το 1,5 δισ. ευρώ. Τα παραπάνω καταδεικνύουν ότι η Nova στη Forthnet συνιστά το «αντικείμενο του πόθου» των ενδιαφερομένων της τηλεπικοινωνιακής αγοράς. Ο ΟΤΕ εκτιμάται ότι εκ νέου κινείται επιθετικά για την εξαγορά της Nova, καθώς φέρεται να ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για την αύξηση του αριθμού των πελατών στη συνδρομητική τηλεόραση. Eξίσου σημαντικό είναι ότι η διοίκησή του πιθανώς να θεωρεί ότι η εξαγορά της Nova αποτρέπει τη δημιουργία ενός εξίσου ισχυρού αντιπάλου του. Προς την κατεύθυνση αυτή, κρίσιμο θέμα συζήτησης, πλην του προσφερόμενου τιμήματος, είναι η πρόταση του ΟΤΕ προς τη Forthnet για μια συμφωνία χονδρικής προώθησης των υπηρεσιών συνδρομητικής τηλεόρασης. Ο ΟΤΕ έχει προτείνει στη Forthnet, εφόσον της μεταβιβάσει τη Nova, να επιτρέψει στην πρώτη από τις δύο να μεταπουλά τις υπηρεσίες της Nova. Βεβαίως, τον κυρίαρχο ρόλο στις κατοπινές εξελίξεις θα διαδραματίσει το προσφερόμενο τίμημα από κάθε πλευρά. Πάντως, όλα δείχνουν ότι, σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε μέχρι πριν από μερικούς μήνες, τώρα είναι οι αγοραστές που καθυστερούν, ενώ «τρέχουν» οι πωλητές. Και αυτό γιατί η Forthnet «καίει» με μεγάλη ταχύτητα τη ρευστότητά της, καθώς τα ταμειακά διαθέσιμά της στο τέλος του περασμένου Σεπτεμβρίου δεν ξεπέρασαν τα 13 ε- κατ. ευρώ, παρά την κεφαλαιακή ένεση των μετόχων της στις αρχές του έτους, ύψους 28 εκατ. ευρώ. Επιασε δουλειά η VTS Την έναρξη εργασιών στην προβλήτα του τερματικού αποθήκευσης πετρελαιοειδών της VTT Vasiliko Ltd (VTTV), ανακοίνωσε η Vasiliko Terminal Services Ltd (VTS), τονίζοντας ότι στο πλαίσιο άδειας που παραχωρήθηκε από την Αρχή Λιμένων Κύπρου (ΑΛΚ), με βάση την οποία η ΑΛΚ λαμβάνει δικαιώματα, η VTS θα παρέχει ναυτιλιακές υπηρεσίες στο τερματικό, περιλαμβανομένων των υ- πηρεσιών πλοήγησης, παραβολής, πρόσδεσης λέμβου, χρήσης ρυμουλκού και παροχής ευκολιών υποδοχής. Σημειώνει σε ανακοίνωσή της ότι το πρώτο δεξαμενόπλοιο αφίχθη στην προβλήτα της VTTV το Σάββατο 29 Νοεμβρίου, παραδίδοντας πετρέλαιο εσωτερικής καύσης στο τερματικό. Στην ανακοίνωση προστίθεται ότι η εταιρεία, στο πλαίσιο της επιχείρησης, παρείχε υπηρεσίες ρυμούλκησης, πρόσδεσης και απόδεσης μέσω των δυο νέων ρυμουλκών της - τύπου ADS - εν ονόματι VTS ΚΕΡΥΝΕΙΑ και VTS ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΣ. Ταυτόχρονα, ένα σημαντικό ορόσημο επιτεύχθηκε, σύμφωνα με την εταιρεία, την Τετάρτη 17 Δεκεμβρίου, όταν τέσσερα δεξαμενόπλοια προσδέθηκαν για πρώτη φορά στην αποβάθρα. Επισημαίνοντας ότι τα ρυμουλκά είναι μοναδικά στην Κύπρο και την ευρύτερη περιοχή, αποτελώντας σημαντική επένδυση ύψους 15 εκατ. ευρώ, η VTS τονίζει ότι τα δυο ρυμουλκά λειτουργούν υπό κυπριακή σημαία και επανδρώνονται από πλήρωμα και χειριστές από την Κύπρο και την Ελλάδα. Η πρώτη επιχείρηση παρακολουθήθηκε «από έμπειρους κυβερνήτες ρυμουλκών και πλοηγούς από την Ολλανδία, οι οποίοι επαίνεσαν τη VTS για την άψογη εκτέλεση της επιχείρησης», σημειώνεται μεταξύ άλλων στην ανακοίνωση της εταιρείας.

10 10-OIK_DIETHNH_KATHI 23/12/14 17:44 Page l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗ Τετάρτη 24 Δεκεμβρίου 2014 Ο Βλαντιμίρ Πούτιν χάνει την κρίσιμη μάχη στήριξης του ρουβλίου Παρά τις δαπανηρές προσπάθειες, το ρωσικό νόμισμα έχει υποτιμηθεί κατά 50% μέσα στο 2014 Της ΡΟΥΜΠΙΝΑΣ ΣΠΑΘΗ Δυσοίωνη προφητεία πρέπει να θυμίζουν ήδη στους Ρώσους οι προ δύο εβδομάδων προειδοποιήσεις του προέδρου τους για τις δύσκολες ημέρες που τους περιμένουν καθώς η οικονομία της χώρας περνάει από τις Συμπληγάδες των οικονομικών κυρώσεων της Δύσης και του φθηνού πετρελαίου σε μια εμπλοκή της οικονομίας με τις γεωπολιτικές εντάσεις ανάλογη της πετρελαϊκής κρίσης της δεκαετίας του Στο μόνο που φαίνεται να έχει, ώς τώρα τουλάχιστον, α- στοχήσει ο Βλαντιμίρ Πούτιν ή- ταν η απειλή που εκτόξευσε προς όσους κερδοσκοπούν κατά του νομίσματος της Ρωσίας, όταν τόνισε πως «διαθέτει εργαλεία για να τους πλήξει και ήρθε η ώρα να τα χρησιμοποιήσει». Ελεύθερη πτώση Παρά τις επανειλημμένες και τολμηρές κινήσεις της, η Τράπεζα της Ρωσίας δεν κατορθώνει να στηρίξει το ρούβλι, που έχοντας υποτιμηθεί κατά περισσότερο από 50% στο σύνολο του έτους απειλεί να εκτινάξει σε δυσθεώρητα ύψη τον πληθωρισμό, υπονομεύοντας το βιοτικό επίπεδο των Ρώσων. Η ρωσική οικονομία διαθέτει προς το παρόν αποθέματα, όμως η ελεύθερη πτώση του ρουβλίου δίνει λαβή για σενάρια επιστροφής στην κρίση του Την ίδια στιγμή ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Τζον Κέρι, δηλώνει πως μπορούν να αρθούν οι κυρώσεις μόλις ο Ρώσος πρόεδρος αλλάξει στάση στο θέμα της Ουκρανίας και το Reuters τη μεταδίδει υποστηρίζοντας παράλληλα πως η αποτυχία της κεντρικής τράπεζας της Ρωσίας να στηρίξει το ρούβλι κλονίζει δύο από τους βασικούς πυλώνες από τους οποίους αντλεί στήριξη ο Ρώσος πρόεδρος: την οικονομική σταθερότητα και την ευημερία. Αναμφίβολα κλονίζει την εμπιστοσύνη στην Τράπεζα της Ρωσίας, που έχοντας μάταια δαπανήσει συνολικά φέτος περίπου 80 δισ. δολάρια αγοράζοντας ρούβλια για να στηρίξει το νόμισμα της χώρας, κατέφυγε στη διάρκεια της εβδομάδας σε μια κίνηση ε- ξαιρετικά υψηλού ρίσκου, όταν προχώρησε σε μια θεαματική αύξηση των επιτοκίων από το 10,5% στο 17%. Διακινδυνεύει, όμως, έ- τσι, να «παγώσει» ολοκληρωτικά Οι Αμερικανοί εκτι μούν ότι μετά τις τελευταίες εξελίξεις κλονίζονται οι δύο βασικοί πυλώνες στήριξης του Πούτιν: η οικονομική σταθερό - τητα και η ευημερία. την οικονομική δραστηριότητα, επιτείνοντας την ήδη διαφαινόμενη ύφεση καθώς εκτιμά πως ε- πίκειται μείωση του ΑΕΠ κατά 5% μέσα στο επόμενο έτος. Κι ενώ α- ναλαμβάνει αυτό το ρίσκο, δεν έχει κατορθώσει να αναχαιτίσει την πτώση του νομίσματος, που παρά την προσωρινή του ανάκαμψη συνέχισε την ελεύθερη πτώση του αγγίζοντας τα 100 ρούβλια στο ένα ευρώ. Μοιραία, τόσο μεταξύ του ρωσικού λαού όσο και μεταξύ οικονομικών αναλυτών καλλιεργείται ο φόβος μιας επανάληψης της κρίσης του 1998, ό- ταν το ρούβλι υποτιμήθηκε ραγδαία μέσα σε λίγες ημέρες εξαναγκάζοντας το Κρεμλίνο σε στάση πληρωμών. Σε καμία περίπτωση η κατάσταση της ρωσικής οικονομίας δεν είναι συγκρίσιμη με εκείνη του 1998, κάτι που α- ναγνωρίζουν οι οικονομικοί α- ναλυτές. Εξάλλου, παρά την οικονομική αιμορραγία που της έ- χουν προκαλέσει οι αλλεπάλληλες πωλήσεις δολαρίων, η Τράπεζα της Ρωσίας έχει ακόμη συναλλαγματικά διαθέσιμα ύψους 146 δισ. δολαρίων, ποσό που σύμφωνα με το ΔΝΤ αρκεί για τις εισαγωγές ενός έτους. Μπορεί κανείς να συναγάγει ότι η Ρωσία απέχει ακόμη πολύ από μια κατάρρευση της οικονομίας της. Σε ό,τι αφορά το ρούβλι, όμως, η κατάσταση είναι ιδιαίτερα δυσχερής, καθώς δεν πιέζεται μόνον από την πτώση της τιμής του πετρελαίου, που αντιπροσωπεύει τα 2/3 των ρωσικών ε- ξαγωγών, αλλά και από την άρνηση των επενδυτών να το στηρίξουν, όταν έχει ήδη δηλωθεί η πρόθεση του ρωσικού πετρελαϊκού κολοσσού της Roisneft να μετατρέψει σε δολάρια τα ο- μόλογα αξίας 8,67 δισ. δολάριων που εξέδωσε προσφάτως αρχικά στο ρωσικό νόμισμα. Η συνεχιζόμενη πτώση του νομίσματος μπορεί, άλλωστε, να ο- δηγήσει σε νέες μαζικές εκροές κεφαλαίων μετά την αιμορραγία των 100 δισ. δολαρίων που έχουν εγκαταλείψει τη χώρα μέσα στο έτος. Σε αυτά τα κεφάλαια αποσκοπούσε, εξάλλου, η υπόσχεση για φορολογική αμνηστία που έ- δωσε στην πρόσφατη ομιλία του ο Βλαντιμίρ Πούτιν. Οικονομικοί αναλυτές, συμπεριλαμβανομένου του οίκου πιστοληπτικής αξιολόγησης Fitch, θεωρούν πιθανό να καταφύγει η κεντρική τράπεζα στην επιβολή ελέγχων στις κινήσεις κεφαλαίου, έχοντας πλέον ε- ξαντλήσει το οπλοστάσιό της για τη στήριξη του νομίσματος. Οι «κερδοσκόποι» μετρούν τα κέρδη τους Τα κέρδη των hedge funds που στοιχηματίζουν κατά του ρωσικού νομίσματος δείχνουν να επιβεβαιώνουν, ώς ένα βαθμό τουλάχιστον, τις κατηγορίες του Ρώσου προέδρου που έχει ε- πιρρίψει την ευθύνη για την πτώση του ρουβλίου στην κερδοσκοπία και στην εχθρική στάση της Δύσης. Σε όλη τη διάρκεια του περασμένου μήνα, το Alden Global Capital του Ράντι Σμιθ στοιχηματίζει ότι θα πέσει το ρούβλι και φυσικά η ιλιγγιώδης πτώση του ρωσικού νομίσματος του έχει επιφέρει κέρδη. Το εν λόγω fund, που διαχειρίζεται κεφάλαια ύψους 1,8 δισ. δολαρίων, αναδεικνύεται σε έναν από τους κυριότερους κερδισμένους της οξυνόμενης γεωπολιτικής κρίσης. Την ίδια στιγμή, ό- μως, η PIMCO, η μεγαλύτερη επενδυτική στον κόσμο, σημειώνει τεράστιες απώλειες καθώς σχεδόν όλα τα συμβόλαια στοιχημάτων υπέρ του ρουβλίου που είναι εισηγμένα στην αμερικανική αγορά δεν έχουν πλέον καμία αξία. Μεγάλο πλήγμα από την πτώση τιμής πετρελαίου Ανεξάρτητα από τους παράγοντες που κινούν την ιλιγγιώδη πτώση του ρουβλίου, η ρωσική οικονομία έχει πληγεί καθοριστικά από την πτώση της τιμής του πετρελαίου, που μαζί με το φυσικό αέριο αντιπροσωπεύουν τα 2/3 των ρωσικών εξαγωγών. Το πλήγμα που καταφέρει στη Ρωσία το φθηνό πετρέλαιο, σαφώς ισχυρότερο από τον αντίκτυπο των οικονομικών κυρώσεων που της έχει επιβάλει η Δύση σύμφωνα με δηλώσεις Ρώσων αξιωματούχων, έχει δώσει λαβή σε εικασίες για γεωπολιτικό «παιχνίδι» της Σαουδικής Αραβίας, σταθερού συμμάχου των ΗΠΑ, που διατηρεί τις τιμές σε χαμηλά επίπεδα με στόχο την αποδυνάμωση της ρωσικής οικονομίας και κατ επέκτασιν της πολιτικής ισχύος του Βλαντιμίρ Πούτιν. Οι κυρώσεις επιβλήθηκαν στη Ρωσία λόγω της διένεξης με την Ουκρανία, η οποία, σύμφωνα με τον οίκο S&P, κινδυνεύει με χρεοκοπία τους προσεχείς μήνες, εάν δεν της καταβληθεί άμεσα διεθνής βοήθεια. Μάλιστα, η S&P υποβάθμισε τη δανειοληπτική της ικανότητα στο CC+ από τη βαθμίδα B-. Παγκόσμιες συνέπειες Η οικονομική καταιγίδα που έχει ξεσπάσει στη Ρωσία φαίνεται, όμως, πως αρχίζει να προβληματίζει τους οικονομικούς αναλυτές καθώς διαβλέπουν ενδεχόμενες επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία σε μια στιγμή εύθραυστης ανάκαμψης. Ο συνολικός όγκος των ρωσικών ομολόγων που έχουν εισαχθεί σε διάφορες αγορές κυμαίνεται γύρω στα 500 δισ. δολ., εκ των οποίων περίπου το 1/3 έχει εκδοθεί από το ρωσικό κράτος. Στην πλειονότητά τους είναι ήδη ο- μόλογα «σκουπίδια» για Πετρέλαιο και φυσι - κό αέριο αντιπροσω - πεύουν τα 2/3 των ρωσικών εξαγωγών. Αντιθέτως, οι συ - νέπειες των δυτικών κυρώσεων είναι περιορισμένες. τους επενδυτές, έστω κι αν δεν έχουν ακόμη αξιολογηθεί επισήμως από τους οίκους αξιολόγησης. Παράλληλα, η έκθεση των ξένων τραπεζών στη Ρωσία υπολογίζεται σε περίπου 364 δισ. δολ., κάτι που μπορεί να εγκυμονεί κινδύνους. Σύμφωνα, βέβαια, με τα τελευταία στοιχεία από την Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών, η έκθεση των τραπεζών στη Ρωσία έχει περιοριστεί σημαντικά από τα 43 δισ. δολ., στα οποία ανερχόταν στις αρχές του 2013, στα 26 δισ. δολ. Η στάση της Fed Οπως, άλλωστε, αναφέρει το Reuters, η οικονομική κρίση της Ρωσίας έχει μεν απασχολήσει τη Federal Reserve, αλλά δεν πρόκειται να επηρεάσει την τελική απόφασή της σε ό,τι αφορά την πρώτη μετά την αρχή της παγκόσμιας κρίσης αύξηση των επιτοκίων του δολαρίου. Στο παρελθόν, πάντως, και συγκεκριμένα στην κρίση του 1998, η Fed μείωσε τα επιτόκια, προκειμένου να «περιφρουρήσει την οικονομία από τυχόν συνέπειες». Οπως επισημαίνουν α- ναλυτές, το κυριότερο πλήγμα στην παγκόσμια οικονομία είναι ότι θα εκλείψει η ζήτηση από τη Ρωσία.

11 11-OIK_DIETHNH_KATHI 23/12/14 18:55 Page 11 Τετάρτη 24 Δεκεμβρίου 2014 ΔΙΕΘΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 11 Επιτυχής η έξοδος της Πορτογαλίας από το μνημόνιο Θετική η πρώτη έκθεση της Κομισιόν, έξι μήνες μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος προσαρμογής Σε θετική τροχιά βρίσκεται η πορτογαλική οικονομία ένα εξάμηνο αφού εξήλθε από το μνημόνιο, αλλά η συνεισφορά των εξαγωγών στην ανάπτυξη της χώρας έχει α- ποδυναμωθεί λόγω των «έκτακτων συνθηκών» που επικράτησαν το πρώτο εξάμηνο του έτους, καταλήγει η πρώτη έκθεση της Κομισιόν μετά τη λήξη του μνημονίου. Οι οικονομικές και χρηματοπιστωτικές συνθήκες στη Πορτογαλία έχουν βελτιωθεί από τότε που ολοκληρώθηκε το δανειοδοτικό πρόγραμμα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), αλλά το αδύναμο εξωτερικό περιβάλλον, τα υψηλά επίπεδα ι- διωτικού και δημόσιου χρέους αλλά και η επιβράδυνση των μεταρρυθμίσεων αναχαιτίζουν τη δυναμική ανάκαμψη στη χώρα. «Η ανταγωνιστικότητα της πορτογαλικής οικονομίας δεν είναι μόνον κρίσιμη μεσοπρόθεσμα, αλλά και για τη στήριξη της ανάκαμψης που παραμένει ασταθής». Παρόλα αυτά, η Κομισιόν θεωρεί πως συνεχίζεται η διαδικασία μείωσης του δημοσιονομικού ελλείμματος και δημόσιου χρέους, υ- πενθυμίζοντας, ωστόσο, πως ε- ξακολουθούν να κινούνται σε ε- πίπεδα υψηλότερα από τις προδιαγραφές της Ε.Ε. Σε κάθε περίπτωση, «οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων παραμένουν χαμηλές και σταδιακά αποκαθίστανται οι συνθήκες χρηματοδότησης της οικονομίας» επισημαίνει η Σε πτωτική τροχιά το δημοσιονομικό έλλειμ - μα και το χρέος, αλλά η μείωση των εξαγωγών επιδρά αρνητικά στον ρυθμό ανά πτυξης, που παραμένει σχετικά χαμηλός. Κομισιόν. Αναφορά γίνεται στη θετική επίδραση των κυβερνητικών μέτρων που εφάρμοσε για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της διαφθοράς στον προϋπολογισμό της χώρας. Στο προσχέδιο του προϋπολογισμού, η κυβέρνηση εκτιμά πως το δημοσιονομικό έλλειμμα θα κυμανθεί στο 2,7% του ΑΕΠ για το 2015, δηλαδή θα είναι υψηλότερο από το 2,5% που απαιτείται από τη Διαδικασία Υπερβολικού Ελλείμματος (Excessive Deficit Procedure) αλλά χαμηλότερο από τις προβλέψεις της Ε.Ε. που είχαν διαμορφωθεί το φθινόπωρο και έφθαναν στο 3,3%. Στο πλαίσιο της Διαδικασίας Υπερβολικού Ελλείμματος, η Κομισιόν αξιολογεί εάν το δημοσιονομικό έλλειμμα μιας χώρας είναι υπερβολικό, βάσει του οικονομικού κύκλου, των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και άλλων ειδικών παραγόντων που επικρατούν σε μια οικονομία. Σε αυτό το σημείο αξίζει να αναφερθεί πως η κυβέρνηση της Πορτογαλίας είχε ανακοινώσει πως οι ρυθμοί ανάπτυξης θα είναι ι- σχυροί εάν δεν υπάρξει άνοδος των τιμών του πετρελαίου που έ- χουν υποχωρήσει πάνω από 40% μέσα στο Το προσχέδιο του προϋπολογισμού εκτιμά πως η τιμή του πετρελαίου Μπρεντ θα α- νέρχεται στα 96,7 δολάρια το βαρέλι όταν σήμερα είναι αρκετά χαμηλότερη στα 66,84 δολάρια. Δεδομένης της μειωμένης εξωτερικής ζήτησης για τις εξαγωγές της Πορτογαλίας, η οικονομία μπορεί να διατηρεί ισορροπίες χάριν της ενίσχυσης της εγχώριας ζήτησης. Αλλά ο δρόμος παραμένει μακρύς για τη μείωση του χρέους που συνεχίζει να κινείται σε υψηλά επίπεδα. Μέχρι τα τέλη του 2013, η αναλογία χρέους ως προς το ΑΕΠ ανέρχεται στο 128%, δηλαδή κινείται σε επίπεδα αρκετά υψηλότερα από τις προδιαγραφές της Κομισιόν. Η προοπτική μείωσης είναι, ωστόσο, θετική, αρκεί να συνεχιστούν οι δημοσιονομικές και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στην οικονομία, τονίζεται από την Κομισιόν. Στον τραπεζικό κλάδο, η διαδικασία απομόχλευσης των πορτογαλικών τραπεζών βρίσκεται σε εξέλιξη, αλλά η μείωση των ε- πισφαλών δανείων παραμένει βραδεία και άρα μια πρόκληση για τον κλάδο. Αίσθηση προκάλεσε η κατάρρευση και διάσπαση της Banco Espirito Santo (BES). Ωστόσο, η ανακεφαλαιοποίηση της Novo Banco, της τράπεζας που α- πορρόφησε περιουσιακά στοιχεία και υποχρεώσεις της BES, είναι ένα «κεφάλαιο» που θα πρέπει να κλείσει για να μην εκτίθεται ο κλάδος σε νέους κινδύνους. Τέλος, η απόφαση της κυβέρνησης να αυξήσει τον κατώτατο μισθό μπορεί να καταστήσει την όποια μετάβαση στην απασχόληση δύσκολη, προειδοποιεί η Κομισιόν. Ευθύνες του ΔΝΤ στην εξάπλωση του ιού Εμπολα στην Αφρική Οι περικοπές στις κρατικές δαπάνες που επέβαλε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) σε τρία κράτη της Δυτικής Αφρικής, στο πλαίσιο δανειοδοτικών προγραμμάτων, συνέβαλε στην ε- ξάπλωση του ιού Εμπολα, σύμφωνα με έρευνα επιστημόνων του Πανεπιστημίου Κέμπριτζ, με επικεφαλής τον καθηγητή κοινωνιολογίας Αλέξανδρο Κεντικελένη. Οπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του βρετανικού πρακτορείου BBC, οι συνθήκες αυτές δημιούργησαν «συστήματα υ- γειονομικής περίθαλψης με α- νεπαρκή χρηματοδότηση και ελλιπή προετοιμασία». «Ο λόγος μετάδοσης του ιού Εμπολα σε τόσο ταχείς ρυθμούς ήταν η α- δυναμία των συστημάτων υγείας», επισημαίνει στην έρευνα ο κ. Κεντικελένης, προσθέτοντας πως αυτή η παράμετρος δεν θα έπρεπε να παραβλεφθεί. Το ΔΝΤ αρνήθηκε τα πορίσματα της έ- ρευνας. Γεγονός είναι, πάντως, ότι οι οικονομίες της Σιέρα Λεόνε, της Λιβερίας και της Γουινέας βρίσκονταν υπό την παρακολούθηση του ΔΝΤ όταν ξέσπασε ο ιός Εμπολα που έχει οδηγήσει στον θάνατο πάνω από ά- τομα μέχρι σήμερα. «Οι πολιτικές που επιβλήθηκαν για τη μείωση των κρατικών δαπανών ήταν «εξαιρετικά αυστηρές, απορροφώντας κονδύλια που έπρεπε να κατευθυνθούν για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων στον τομέα της υ- γείας», επισημαίνεται στην έκθεση. Στην εκπομπή «Newsday», Αποκλείει μείωση πετρελαϊκής παραγωγής της η Σαουδική Αραβία «Οι πολιτικές που επιβλήθηκαν για τη μείωση των κρατικών δαπανών ήταν εξαιρετικά αυστηρές, απορροφώντας κονδύλια που έπρεπε να κατευθυνθούν για την αντιμετώπιση των προκλήσεων στον τομέα της υγείας», επισημαίνεται στην έκθεση. o κ. Κεντικελένης τόνισε πως η μείωση των προϋπολογισμών για την υγεία σήμαινε πως οι χώρες αυτές δεν είχαν τη δυνατότητα να προσλάβουν πρόσθετο προσωπικό και να το πληρώσουν ε- παρκώς. Ο Λόρενς Κινγκ, συνεργάτης του κ. Κεντικελένη στην έρευνα, σχολίασε ότι η Σιέρα Λεόνε, η Λιβερία και η Γουινέα είχαν ικανοποιήσει όλα τα αιτήματα του ΔΝΤ εντός του 2013, λίγο Το Ριάντ δεν είναι ικα - νοποιημένο με την τρέ - χουσα τιμή του πετρε - λαίου, αλλά εκτιμά ότι σύντομα θα αυξηθεί. «Οι περικοπές σε 3 χώρες έπληξαν το σύστημα υγείας που δεν μπόρεσε να αντα - ποκριθεί στην κρίση», υποστηρίζουν επιστήμονες του Κέμπριτζ. πριν από το ξέσπασμα του ιού Εμπολα. Τον Σεπτέμβριο, ύστερα από την κλιμάκωση της κρίσης Εμπολα με θύματα, το ΔΝΤ παρείχε έκτακτη οικονομική βοήθεια 130 εκατ. δολαρίων στη Γουινέα, τη Λιβερία και τη Σιέρα Λεόνε. Χορηγήθηκαν, ειδικότερα, 41 εκατ. δολάρια στη Γουινέα, 49 εκατ. δολάρια στη Λιβερία και 40 εκατ. δολάρια στη Σιέρα Λεόνε. «Οποιος παραγωγός πετρελαίου εκτός ΟΠΕΚ επιθυμεί να μειώσει την παραγωγή του μπορεί να το κάνει. Εμείς, ως Σαουδική Αραβία, δεν πρόκειται να τη μειώσουμε», δήλωσε την Κυριακή ο υπουργός Πετρελαίου της χώρας, Αλί αλ Ναΐμι. Η Σαουδική Αραβία δεν πρόκειται να μειώσει την παραγωγή πετρελαίου ώστε να ανέβει η τιμή του ακόμη και αν οι χώρες μη μέλη του ΟΠΕΚ το κάνουν, δήλωσε την Κυριακή ο υπουργός Πετρελαίου της χώρας. Πρόκειται για ένα από τα ισχυρότερα μηνύματα που έχει στείλει πρόσφατα το Ριάντ ότι δεν πρόκειται να αλλάξει πορεία και αποτελεί δείγμα αυτοπεποίθησης ότι η χώρα μπορεί να αντέξει την πτώση της τιμής. «Αν θέλουν να μειώσουν την παραγωγή είναι καλοδεχούμενοι. Εμείς δεν πρόκειται να τη μειώσουμε, σίγουρα όχι η Σαουδική Αραβία», δήλωσε την Κυριακή ο υπουργός Πετρελαίου της χώρας, Αλί αλ Ναΐμι, αναφερόμενος στις πετρελαιοπαραγωγούς χώρες που δεν είναι μέλη του ΟΠΕΚ. Ο κ. Αλ Ναΐμι παραδέχτηκε ότι δεν είναι «100% ευχαριστημένος» με την τιμή του μαύρου χρυσού ως έχει σήμερα, ωστόσο εκτίμησε ότι αυτή θα ανέβει, αν και δεν διευκρίνισε πότε. Ο Σαουδάραβας υπουργός απέδωσε την υποχώρηση της τιμής του πετρελαίου κατά σχεδόν 50% από τον περασμένο Ιούνιο στη δράση κερδοσκόπων και στην έλλειψη συνεργασίας, όπως την αποκάλεσε, από τα μη μέλη του ΟΠΕΚ. Παρεμφερή σχόλια έκαναν και άλλοι υπουργοί Πετρελαίου αραβικών χωρών στη σύνοδο που διεξήχθη στην πρωτεύουσα των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Ο υ- πουργός Πετρελαίου των ΗΑΕ, Σουλάι μπιν Μοχάμεντ αλ Μαζρούι, κάλεσε τις χώρες που παράγουν πετρέλαιο να μην αυξήσουν τη παραγωγή τους το 2015, υποστηρίζοντας ότι αυτή η δήλωση θα επιτύχει την γρήγορη σταθεροποίηση των τιμών αν και δεν εξήγησε γιατί θα συμβεί κάτι τέτοιο. Σύμφωνα με τις υπάρχουσες προβλέψεις, ο κόσμος θα χρειαστεί λιγότερο πετρέλαιο το 2015 από τα μέλη του ΟΠΕΚ εξαιτίας της αύξησης της παραγωγής α- μερικανικού σχιστολιθικού φυσικού αερίου, ενώ την ίδια στιγμή δεν προβλέπεται αύξηση της συνολικής παγκόσμιας ζήτησης. Ο υπουργός Πετρελαίου του Κουβέιτ Αλί αλ Ομάιρ δήλωσε ότι ο ΟΠΕΚ δεν χρειάζεται να μειώσει την παραγωγή του και ότι δεν πρόκειται να υπάρξει έκτακτη συνεδρίαση των μελών του πριν από την επόμενη συνεδρίαση που είναι προγραμματισμένη για τον Ιούνιο του «Δεν νομίζω ότι πρέπει να μειώσουμε την παραγωγή. Δώσαμε την ευκαιρία στους άλλους και δεν φάνηκαν πρόθυμοι να το κάνουν», είπε ο κ. Αλ Ομάιρ αναφερόμενος στις επαφές που είχαν υπάρξει με χώρες μη μέλη ASSOCIATED PRESS ASSOCIATED PRESS Καλοπληρωτές, αν και πτωχοί Πάνω από 1,7 εκατ. δολάρια θα καταβάλει η Σιέρα Λεόνε στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) την παραμονή των Χριστουγέννων και ακόμη ένα εκατομμύριο δολάρια στις 29 Δεκεμβρίου. Η Γουινέα, η Σιέρα Λεόνε και η Λιβερία οφείλουν στο ΔΝΤ περίπου 464 εκατ. δολάρια από δανειοδοτικά προγράμματα του διεθνούς οργανισμού. Κατά τη διάρκεια του 2015, οι συνολικές υποχρεώσεις των τριών χωρών της Δυτικής Αφρικής υ- πολογίζονται στα 130 εκατ. δολάρια, συμπεριλαμβανομένων 21 εκατ. δολαρίων στο ΔΝΤ. Παρ όλα αυτά, η Οικονομική Επιτροπή του ΟΗΕ για την Αφρική έχει απευθύνει έκκληση για τη διαγραφή ό- λων των χρεών των τριών χωρών, με το ΔΝΤ να δεσμεύεται ότι θα λάβει μέτρα προς αυτήν την κατεύθυνση από τον Ιανουάριο του Εκτός των δόσεων που θα πρέπει να καταβληθούν στο ΔΝΤ, η Σιέρα Λεόνε καλείται να καταβάλει δολάρια στην Παγκόσμια Τράπεζα και 4 εκατ. δολάρια το του ΟΠΕΚ πριν από την συνεδρίαση του οργανισμού τον Νοέμβριο στη Βιέννη. Σύμφωνα με εκτενές ρεπορτάζ της αμερικανικής εφημερίδας The Wall Street Journal, η απόφαση της Σαουδικής Αραβίας να μην ακολουθήσει την πεπατημένη και να μειώσει την παραγωγή ώστε να ανακοπεί η πτώση της τιμής του πετρελαίου δεν είναι αποτέλεσμα συνωμοσίας με τις ΗΠΑ ώστε να πληγούν Ρωσία, Ιράν και Βενεζουέλα. Αντιθέτως, σύμφωνα με την WSJ, η Σαουδική Αραβία θεωρεί απειλή για τα έσοδά της από το πετρέλαιο την άνοδο της παραγωγής σχιστολιθικού φυσικού αερίου από τις ΗΠΑ. Γι αυτό το Ριάντ αποφάσισε να αφήσει την τιμή του πετρελαίου να υποχωρήσει ώστε να διαπιστώσει για πόσο ακόμη και μέχρι ποια τιμή θα συνεχίσουν να παράγουν σχιστολιθικό φυσικό αέριο οι αμερικανικές εταιρείες. Η επιλογή της μείωσης της παραγωγής απορρίφθηκε καθώς οι Σαουδάραβες πίστεψαν πως αν το έκαναν άλλες χώρες θα έσπευδαν να καλύψουν το κενό αποσπώντας μερίδιο αγοράς. ΑΝΑΛΥΣΗ Προβλέποντας κάτι που ίσως δεν υπάρχει Του NOAH SMITH/BLOOMBERG Εχει άραγε φτάσει στο τέρμα της η παρούσα επέκταση της α- μερικανικής οικονομίας; Θα επιστρέψουμε σύντομα στο επίπεδο απασχόλησης που είχαμε πριν από το 2008 ή μήπως η ύφεση προκάλεσε μακροχρόνια ζημία; Οι οικονομολόγοι που α- σχολούνται με τα μακροοικονομικά προσπαθούν να απαντήσουν σε αυτά τα ερωτήματα, συνήθως χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία. Για να καταλάβετε γιατί είναι τόσο δύσκολο να προβλέψει κανείς τη διάρκεια του οικονομικού κύκλου, αρκεί να συνειδητοποιήσετε ότι κανείς δεν γνωρίζει στην πραγματικότητα εάν υπάρχει καν ο οικονομικός κύκλος. Η λέξη «κύκλος» φέρνει στον νου εικόνες κυμάτων και περιόδων, ωστόσο ο οικονομικός δεν είναι ένας κανονικός κύκλος (αν ήταν θα ήταν και εύκολο να προβλέψει κανείς την επόμενη ύφεση). Στην πραγματικότητα, οι οικονομολόγοι νομίζουν ότι οι περίοδοι ύφεσης και εκρηκτικής ανάπτυξης είναι τυχαίες και προσωρινές διαταραχές μιας ομαλής τάσης μακροπρόθεσμης ανάπτυξης. Είναι ό- μως πολύ δύσκολο να διαχωρίζει κανείς τις διακυμάνσεις από την τάση. Η ίδια η τάση αντιπροσωπεύει τη μακροπρόθεσμη α- νάπτυξη, ωστόσο ο ρυθμός μεταβολής της μακροπρόθεσμης ανάπτυξης μπορεί να αλλάξει. Οπότε η ίδια η τάση μπορεί να επιταχυνθεί ή να επιβραδυνθεί. Μια παραδοσιακή μέθοδος προκειμένου να ξεχωρίσει κανείς αν πρόκειται για προσωρινή διακύμανση ή για αλλαγή στη μακροπρόθεσμη τάση αναπτύχθηκε από τον κάτοχο Νομπέλ οικονομολόγο Εντ Πρέσκοτ. Ουσιαστικά ένας οικονομολόγος επιλέγει τον χρονικό ορίζοντα που νομίζει ότι αποτελεί τον οικονομικό κύκλο και με τη μέθοδο του Πρέσκοτ διαχωρίζει τη δυσνόητη γραμμή της ανάπτυξης σε οικονομικό κύκλο και σε τάση. Ωστόσο χρησιμοποιώντας αυτή τη μέθοδο προκύπτουν ορισμένα σημαντικά προβλήματα. Ολες οι σύγχρονες μακροοικονομικές θεωρίες βασίζονται στην υπόθεση ότι οι υφέσεις είναι προσωρινές, ότι δεν πλήττουν μόνιμα το παραγωγικό δυναμικό της οικονομίας. Αν αυτή η υπόθεση είναι λανθασμένη, τότε το ίδιο ισχύει και για τις περισσότερες σύγχρονες μακροοικονομικές θεωρίες. Αν οι υφέσεις πράγματι προκαλούν μόνιμη ζημία στην οικονομία, τότε αλλάζει ολόκληρο το σύμπαν της μακροοικονομικής πολιτικής. Μπορεί να σημαίνει ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να προκαλέσει μια περίοδο εκρηκτικής ανάπτυξης ώστε να αντισταθμίσει την επίδραση μιας περιόδου ύφεσης. Ορισμένοι μακροοικονομολόγοι όπως ο Τζορτζ Μάνκιβ και ο Τζον Κάμπελ του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ παρουσιάζουν αποδείξεις περί αυτού ήδη από τη δεκαετία του 1980, αλλά αγνοήθηκαν σε μεγάλο βαθμό. Στην πραγματικότητα προκύπτουν όλο και περισσότερες αποδείξεις ότι η ύφεση του 2008 είχε μακροχρόνιες συνέπειες στην αμερικανική οικονομία. Ερευνητές της αμερικανικής ομοσπονδιακής τράπεζας (Fed) εξέτασαν τα στοιχεία και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι συνήθως οι οικονομίες δεν α- νακάμπτουν από μόνες τους. Οπως γράφουν: «Το εύρημα ότι οι υφέσεις τείνουν να περιορίζουν τον μακροπρόθεσμο ρυθμό παραγωγής ενδέχεται να σημαίνει ότι τα σοκ στη ζήτηση έχουν μόνιμη επίδραση. Η διαρκής παρέκκλιση του επιπέδου παραγωγής από την προ κρίσης τάση υποδηλώνει την ύπαρξη σφαλμάτων στον τρόπο με τον οποίο οι οικονομολόγοι προσομοιάζουν την επίδραση που έχουν στην ανάκαμψη της παραγωγής τα οικονομικά σοκ και εγείρουν περαιτέρω αμφιβολίες σχετικά με την εμπιστοσύνη που πρέπει να έχει κανείς στη μέτρηση των παραγωγικών κενών ώστε να υπολογίσει τη χαλάρωση της οικονομικής δραστηριότητας. Για όσους χαράζουν πολιτική τα αποτελέσματα (της έρευνας) δείχνουν το κόστος των υφέσεων, ιδίως όσων είναι έντονες και διαρκούν πολύ, και αποτελούν λόγο ώστε η αντίδρασή τους στην περίπτωση ύφεσης να είναι ισχυρή και γρήγορη». Γενικώς αυτά είναι ά- σχημα νέα, διότι ίσως να χρειαστεί να περάσουν δεκαετίες προτού μια περίοδος εκρηκτικής ύφεσης αντισταθμίσει τη ζημία που προκάλεσε η ύφεση του Είναι όμως και παρήγορο, διότι σημαίνει πως η παρούσα περίοδος οικονομικής ανάπτυξης πιθανότατα θα διαρκέσει και άλλο. Ισως απλώς να ήρθε ο καιρός να σταματήσουμε να αντιμετωπίζουμε τον οικονομικό κύκλο ως κύκλο. Η μεγαλύτερη αύξηση μισθών από το 2012 φέτος στη Γερμανία Με τον υψηλότερο ρυθμό των τελευταίων τριών ετών αυξήθηκαν οι πραγματικοί μισθοί στη Γερμανία στη διάρκεια του τρίτου τριμήνου, ανακοίνωσε χθες η στατιστική υπηρεσία της χώρας. Η αύξηση των πραγματικών μισθών κατά 1,8% σε σχέση με ένα χρόνο πριν αποτελεί σπάνια εξέλιξη στη Γερμανία και θα μπορούσε να ενισχύσει την εσωτερική κατανάλωση μαζί και την ανάπτυξη στη χώρα. Στην περίπτωση που η τάση αύξησης των μισθών στη Γερμανία διατηρηθεί για αρκετό διάστημα, θα μπορούσε να συμβάλει και στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου σε σχέση με τη Γερμανία. Ο μισθός ενός Γερμανού εργαζομένου διαμορφώθηκε το διάστημα Ιουλίου-Σεπτεμβρίου κατά μέσον όσο στα ευρώ πριν από την επιβολή φόρων. Τους μεγαλύτερους μισθούς στη Γερμανία απολαμβάνουν οι εργαζόμενοι στον τραπεζικό τομέα, στις ασφάλειες, στην πληροφορική, στην επικοινωνία και στον ενεργειακό τομέα. Οι ονομαστικοί μισθοί αυξήθηκαν κατά 2,6% το τρίτο τρίμηνο σε σχέση με την ίδια περίοδο πέρυσι. Το ίδιο διάστημα ο πληθωρισμός αυξήθηκε μόλις κατά 0,8%. Αλλωστε αυτός ακριβώς ήταν και ο βασικός λόγος για την αύξηση των πραγματικών μισθών, σύμφωνα με τη γερμανική στατιστική υπηρεσία. Η ιδιωτική κατανάλωση προβλέπεται ότι θα αποτελέσει βασικό παράγοντα για την ανάπτυξη της γερμανικής οικονομίας το 2015, κάτι σπάνιο για τη Γερμανία, που βασίζεται παραδοσιακά στις εξαγωγές για την αύξηση του ΑΕΠ της. Τις περασμένες εβδομάδες, οργανισμοί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέχρι τη γερμανική κεντρική τράπεζα προέβλεψαν σημαντικά μικρότερη ανάπτυξη. Πλέον θεωρούν ότι το γερμανικό ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 1,1% το 2015 από 1,9% που προέβλεπαν τον περασμένο Σεπτέμβριο. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1990 έως και το 2009 οι Γερμανοί εργοδότες σε συνεργασία με την κυβέρνηση κατάφεραν να παγώσουν ουσιαστικά τους μισθούς διατηρώντας με αυτό τον τρόπο τον πληθωρισμό αρκετά χαμηλότερα από το συμφωνημένο 2%. Η διαφορά με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης μεγάλωνε κάθε χρόνο που περνούσε, με τελικό αποτέλεσμα τη μεγάλη, αθροιστικά, ενίσχυση της γερμανικής ανταγωνιστικότητας. Από το ξέσπασμα της κρίσης, στις αρχές του 2010, οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου προσπαθούν να ξανακερδίσουν τη χαμένη ανταγωνιστικότητά τους εφαρμόζοντας την πολιτική της εσωτερικής υποτίμησης. Το γεγονός όμως ότι και στη Γερμανία ο πληθωρισμός κυμαίνεται σε επίπεδα κάτω από το 1%, σημαίνει ότι οι χώρες του Νότου πρέπει να βυθιστούν ακόμη πιο πολύ στον αποπληθωρισμό ώστε να εξακολουθήσουν να βελτιώνουν την ανταγωνιστικότητά τους σε σχέση με τη Γερμανία.

12 12-OIK_DIETHNH_KATHI 23/12/14 19:04 Page ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗ Τετάρτη 24 Δεκεμβρίου 2014 Στήριξη 16,5 δισ. δολ. στις ρωσικές τράπεζες Στη στήριξη του χειμαζόμενου από τη διολίσθηση του ρουβλίου τραπεζικού τομέα προχωρά η ρωσική ηγεσία, καθώς η οικονομία εξακολουθεί να συμπιέζεται από την πτώση της τιμής του πετρελαίου και τις οικονομικές κυρώσεις της Δύσης. Μία ημέρα μετά την υπόσχεση του Ρώσου προέδρου πως η οικονομία της χώρας θα ανακάμψει μέσα σε μια διετία, η ρωσική Δούμα ενέκρινε χθες με τη διαδικασία του κατεπείγοντος νομοσχέδιο που προβλέπει τη χορήγηση ρευστότητας ύψους ενός τρισ. ρουβλίων, ποσού αντίστοιχο των 16,5 δισ. δολαρίων, στις ρωσικές τράπεζες. Ανακοινώνοντας το μέτρο, ο υπουργός Οικονομικών, Αντον Σιλουάνοφ, δήλωσε πως οι ρωσικές τράπεζες θα μπορούν να λάβουν την κεφαλαιακή ενίσχυση από τις αρχές του νέου έτους, ενώ ο σχετικός νόμος θα καλύπτει κάθε είδους κίνδυνο που αντιμετωπίζουν οι τράπεζες. Δεν θα καλύπτει, ωστόσο, όλες τις τράπεζες της χώρας, καθώς ο υπουργός Οικονομικών τόνισε ότι οι δικαιούχες τράπεζες θα επιλεγούν με κριτήριο τον ρόλο που παίζουν σε ό,τι αφορά τον δανεισμό στην ευρύτερη οικονομία της χώρας. Σύμφωνα, άλλωστε, με τον επικεφαλής της επιτροπής χρηματοπιστωτικών της Δούμας, το κορυφαίο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα της Ρωσίας, η τράπεζα Sberbank δεν καλύπτεται από το νομοσχέδιο και δεν θα λάβει κεφαλαιακή ενίσχυση στο πλαίσιο του νομοσχεδίου. Θα μπορεί, αντιθέτως να ενισχυθεί κεφαλαιακά από την κεντρική τράπεζα της χώρας εάν και εφόσον κριθεί α- ναγκαίο. Σε ό,τι αφορά το νομοσχέδιο και το πότε θα αποτελέσει νόμο του κράτους, εκκρεμούν μόνο η έγκριση του νομοσχεδίου από την Ανω Βουλή και η υπογραφή του Βλαντιμίρ Πούτιν. Εχει, άλλωστε, προηγηθεί προσφάτως δέσμη μέτρων για τη στήριξη των ρωσικών τραπεζών υπό τη μορφή κεφαλαιακής ενίσχυσης σε τράπεζες όπως η VTB. Μέσα στην εβδομάδα ανακοινώθηκε χαλάρωση των ρυθμίσεων που διέπουν τον τραπεζικό τομέα της χώρας στο πλαίσιο των μέτρων για τη στήριξη του νομίσματος που έχει χάσει συνολικά στη διάρκεια του έτους το 45% της αξίας του έναντι του δολαρίου. Ο τραπεζικός τομέας της Ρωσίας κλονίζεται από τη διαφαινόμενη ύφεση στη χώρα αλλά και από τις οικονομικές κυρώσεις της Δύσης που έχουν περιορίσει δραματικά την πρόσβαση των ρωσικών τραπεζών στον δανεισμό από τις διεθνείς αγορές κεφαλαίου και έχουν οδηγήσει σε θεαματική αύξηση το κόστος δανεισμού τους. ΣΥΝΤΟΜΑ ΕΥΡΩΖΩΝΗ 1,8 τρισ. ευρώ αναμένεται να δανειστούν το 2015 οι χώρες της Ευρωζώνης και οι υπόλοιπες οικονομίες της Δυτικής Ευρώπης, συμφωνα με υπολογισμούς του οίκου αξιολόγησης Fitch. O δανεισμός θα ανέλθει στο 13% του ΑΕΠ, ο ο- ποίος είναι μικρότερος από το 20% στις ΗΠΑ και 50% στην Ιαπωνία. Το υψηλότερο ποσοστό (24% του ΑΕΠ ή 393 δισ. ευρώ) είναι οι δανειακές ανάγκες της Ιταλίας, αναφέρει η Fitch. ΓΕΡΜΑΝΙΑ Στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων οκτώ ετών διαμορφώνεται η καταναλωτική εμπιστοσύνη στη Γερμανία καθώς οι καταναλωτές είναι αισιόδοξοι πως η οικονομία θα ανεβάσει ταχύτητα. Την όρεξη των καταναλωτών φαίνεται ότι ανοίγει η υποχώρηση των τιμών του πετρελαίου, ενώ το ποσοστό της αποταμίευσης υ- ποχώρησε στο χαμηλότερο ε- πίπεδο από το 1991, σύμφωνα με την εταιρεία ΓfK, της οποίας ο δείκτης προβλέπει πώς θα συμπεριφερθούν οι καταναλωτές τον επόμενο μήνα. ΙΣΛΑΝΔΙΑ 400 εκατομμύρια δολάρια ε- πέστρεψε χθες στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Η κυβέρνηση της Ισλανδίας είχε δανειστεί 2,1 δισ. δολάρια από το ΔΝΤ το 2008 όταν χρεοκόπησε εξαιτίας της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης και των υπέρογκων δανείων που είχαν χορηγήσει οι τράπεζές της. Το ποσό που απομένει να αποπληρώσει η Ισλανδία στο ΔΝΤ ανέρχεται στα 345 εκατομμύρια δολάρια. Το ΔΝΤ μπορεί να έχει αποχωρήσει α- πό την Ισλανδία, ωστόσο ακόμη δεν έχουν αρθεί οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίου. Οταν γίνει και αυτό, η Ι- σλανδία θα έχει επιστρέψει πλήρως στην κανονικότητα. Η χρονιά που οι αναδυόμενες αγορές επέστρεψαν στο 1998 Υποτίμηση νομισμάτων, εκροές κεφαλαίων, πτώση μετοχών σε Ασία, Λ. Αμερική Tου BORIS KORBY/BLOOMBERG Σε περιδίνηση βρίσκονται οι οικονομίες των αναδυόμενων ασιατικών οικονομιών που αφήνουν το 2014 όπως α- κριβώς το άρχισαν. Από τη Ρωσία μέχρι τη Βενεζουέλα και από την Ταϊλάνδη μέχρι τη Βραζιλία υποχωρούν μετοχές, ομόλογα και νομίσματα του αναδυόμενου κόσμου. Το ρωσικό ρούβλι έχει σημειώσει ιλιγγιώδη πτώση, φθάνοντας τα 100 ρούβλια στο ευρώ, ενώ τα ομόλογα της Βενεζουέλας έχουν κάνει βουτιά στα 40 σεντς του δολαρίου. Στις αρχές της εβδομάδας, οι μετοχές στην Ταϊλάνδη σημείωσαν τη μεγαλύτερη πτώση των τελευταίων 11 μηνών. Ανάλογη είναι η πορεία και των ομολόγων εταιρειών της Βραζιλίας. Ολα αυτά μοιάζουν να μας γυρίζουν πίσω στο 1998, τότε που ακριβώς όπως και σήμερα υποχωρούσε το πετρέλαιο συμπαρασύροντας σε μια μείζονα οικονομική κρίση πετρελαιοπαραγωγούς χώρες όπως η Ρωσία και η Βενεζουέλα. Μολονότι έκτοτε έχουν αλλάξει πολλά στις αναδυόμενες αγορές - ίσως το σημαντικότερο όλων είναι πως οι χώρες αυτές διαθέτουν πολύ μεγαλύτερο όγκο συναλλαγματικών διαθεσίμων και έχουν πολύ πιο ευέλικτες συναλλαγματικές ισοτιμίες - αυξάνονται διαρκώς οι ενδείξεις μετάδοσης του προβλήματος. Την περασμένη εβδομάδα οι επενδυτές απέσυραν κεφάλαια ύψους άνω των 2,5 δισ. δολαρίων από αμερικανικά funds που αγοράζουν μετοχές και ομόλογα των αναδυόμενων αγορών. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη εκροή κεφαλαίων που έχει σημειωθεί από τον Ιανουάριο, όταν «έκαναν φτερά» τα κεφάλαια εξαιτίας της πολιτικής και οικονομικής αστάθειας που επικρατούσε από την Αργεντινή μέχρι την Τουρκία αλλά και από την απόφαση της Federal Reserve να σταματήσει σταδιακά την παροχή ρευστότητας με τις αγορές ομολόγων. Ο δείκτης που παρακολουθεί τα νομίσματα 20 αναδυόμενων αγορών υποχώρησε στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 10 και πλέον ετών ε- ξαιτίας της πτώσης του πετρελαίου και της επιβράδυνσης της ανάπτυξης στην Κίνα. Η τουρκική λίρα υποχώρησε σε ιστορικά χαμηλά όταν η α- στυνομία συνέλαβε δημοσιογράφους ύποπτους για δεσμούς με τον ιμάμη Φετουλέχ Γκιουλέν, ενώ η ρουπία της Ινδονησίας διολίσθησε στα χαμηλότερα επίπεδά της από το Σε μια έκτακτη συνεδρίασή της η Τράπεζα της Ρωσίας αύξησε τα επιτόκια του ρουβλίου στο 17% από το 10,5% αρχής γενομένης από τις 16 Δεκεμβρίου σε μια προσπάθεια να ανακόψει την πτώση του νομίσματος και τον συνεπακόλουθο κίνδυνο του πληθωρισμού, σύμφωνα με ανακοίνωση που εξέδωσε στο Διαδίκτυο η επιτροπή νομισματικής πολιτικής. Ο δείκτης MSCI των αναδυόμενων αγορών υποχώρησε μέσα στην εβδομάδα για έβδομη συναπτή ημέρα, ε- πεκτείνοντας τις συνολικές του απώλειες για τον Δεκέμβριο στο 8%. Παράλληλα ο δείκτης RTS του χρηματιστηρίου της Ρωσίας που αφορά τίτλους σε δολάρια υποχώρησε κατά 10% μέσα σε μια συνεδρίαση, καταγράφοντας τις μεγαλύτερες απώλειές του από τον Μάρτιο και την προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία. Σε ό,τι αφορά τα ομόλογα της Βενεζουέλας αξίας 4 δισ. δολαρίων με λήξη το 2027, σημείωσαν πτώση 3,4 σεντς υποχωρώντας στα 37,8 σεντς του δολαρίου, καθώς εντείνεται η ανησυχία πως η κατάρρευση της τιμής του πετρελαίου θα εξωθήσει το Καράκας σε στάση πληρωμών. Οι τιμές του αργού έχουν σημειώσει πτώση 25% στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων 5,5 ετών μετά την απόφαση που έλαβε ο ΟΠΕΚ στις 27 Νοεμβρίου να μη μειώσει την παραγωγή παρά το πλεόνασμα στην παγκόσμια αγορά. Οι τιμές έχουν υ- ποχωρήσει κατά 48% από τα μέσα Ι- ουνίου. Οι εύποροι Κινέζοι επενδύουν σε έργα τέχνης Πιο κοντά στη χρεοκοπία βρίσκεται η Βενεζουέλα Η ραγδαία ανάπτυξη της κινεζικής οικονομίας τα τελευταία χρόνια έχει δημιουργήσει μια νέα τάξη πλουσίων που ενδιαφέρονται να επενδύσουν σε έργα δυτικής τέχνης τόσο για λόγους κέρδους όσο και για λόγους κύρους. Πάντως, το 2013 το ΑΕΠ της Κίνας αυξήθηκε έτι περαιτέρω των αρχικών εκτιμήσεων: αναθεωρήθηκε κατά 308 δισ. δολάρια στα 58,8 τρισ. δολάρια Αναφορικά τώρα με τα έργα τέχνης, σύμφωνα με την Deutsche Welle οι πλούσιοι Κινέζοι ξόδεψαν 11,5 δισ. ευρώ το 2013 για έργα τέχνης, ποσό που τους τοποθετεί στην κορυφή της λίστας των φιλότεχνων. Κινέζοι συλλέκτες και φιλότεχνοι κατακλύζουν τα μουσεία και τις γκαλερί στις πρωτεύουσες της Δύσης τα τελευταία χρόνια, μαθαίνοντας για την αγορά τέχνης, τους καλλιτέχνες και γενικότερα για τον δυτικό τρόπο ζωής. «Ηρθα στη Γερμανία για να ανοίξω τους ο- ρίζοντές μου όσον αφορά τη σύγχρονη δυτική τέχνη» λέει η Γιον Χούα Γκάο, η οποία επισκέπτεται τον οίκο δημοπρασιών Villa Grisebach στο Ντίσελντορφ. Μαζί με άλλους δέκα Κινέζους συλλέκτες επισκέπτεται για μια ε- βδομάδα μουσεία, γκαλερί και καλλιτέχνες στο Βερολίνο. Πρόκειται για ενημερωτικό ταξίδι με θέμα πώς φτιάχνει κανείς μια συλλογή έργων τέχνης. Οι συμμετέχοντες ανήκουν στην κινεζική ελίτ. Η κ. Γκάο εκπροσωπεί τον όμιλο LE VI στο Πεκίνο, μια εταιρεία η οποία ασχολείται με διαμάντια. Για την α- νερχόμενη μεσαία τάξη της Κίνας η Σύμφωνα με την Deutsche Welle, οι πλούσιοι Κινέζοι επένδυσαν 11,5 δισ. ευρώ το 2013 για έργα τέχνης. συλλογή έργων τέχνης από τη Δύση είναι θέμα κύρους. Παράλληλα οι Κινέζοι μαθαίνουν να κινούνται σε έναν άλλο πολιτισμό με διαφορετικές συνήθειες και πρακτικές. Οι Κινέζοι ε- πισκέπτες έμαθαν αρκετά για την α- γορά τέχνης και κυρίως ότι πρέπει να έχουν πολύ μεγάλη υπομονή, να παρακολουθούν την αγορά και να αγοράζουν έργα με βεβαιωμένη σφραγίδα γνησιότητας. Πρότυπό τους αποτελεί ο Γουάνγκ Γιανλίν. Αγόρασε το έργο «Κλοντ και Παλόμα» του Πικάσο για 28 εκατ. δολάρια στους Christιes. Ποτέ πριν Κινέζος δεν είχε ξοδέψει τόσα χρήματα για έργο δυτικής τέχνης. Με την υποβάθμιση της πιστοληπτικής της ικανότητας στη βαθμίδα CCC από τον οίκο Fitch, η Βενεζουέλα βρίσκεται πλέον ένα βήμα πριν από τη χρεοκοπία, ενώ συμπληρώνεται η τελευταία ψηφίδα στην εικόνα μιας πετρελαιοπαραγωγού χώρας σε δυσχερή θέση εξαιτίας της πτώσης της τιμής του πετρελαίου. Στο σκεπτικό της υποβάθμισης, η Fitch επικαλείται το πλήγμα που έχει δεχθεί η χώρα από το φθηνό πετρέλαιο που της στερεί «την κυριότερη πηγή εσόδων», δεδομένου ότι οι εξαγωγές πετρελαίου αντιπροσωπεύουν το 96% των εσόδων της από τις εξαγωγές και τουλάχιστον 50% των συνολικών εσόδων του Καράκας. Παράλληλα, τονίζεται, όμως, πως η χώρα έχει περιορισμένες δυνατότητες να αντεπεξέλθει στο πλήγμα, καθώς τα συναλλαγματικά της διαθέσιμα βρίσκονται σε χαμηλά ε- πίπεδα, ενώ έχει εκτιναχθεί στα ύψη το κόστος δανεισμού της. Στην προοπτική χρεοκοπίας της Βενεζουέλας έχουν αναφερθεί από τον Οκτώβριο οι καθηγητές του Χάρβαρντ, Κάρμεν Ράινχαρτ και Κένεθ Ρογκόφ, που έγιναν γνωστοί από τη διαφιλονικούμενη θεωρία τους ότι μια οικονομία εισέρχεται σε ύφεση όταν το δημόσιο χρέος της βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα. Αλλά και πριν από τους δύο καθηγητές, οι λιγότερο γνωστοί συνάδελφοί τους, επίσης καθηγητές του Χάρβαρντ, Ρικάρντο Χάουζμαν και Μιγκέλ Ανχελ Σάντος είχαν συμβουλεύσει το Καράκας να εξετάσει μια στάση πληρωμών, καθώς η χώρα έχει πολλά μη εξυπηρετούμενα χρέη προς Στο σκεπτικό της υποβάθμισης, η Fitch επικαλείται το πλήγμα που έχει δεχθεί η χώρα από το φθηνό πετρέλαιο που της στερεί «την κυριότερη πηγή εσόδων». τους εισαγωγείς της. Tα χρέη του κράτους σε επιχειρήσεις και αεροπορικές ανέρχονται σε περίπου 21 δισ. δολ. Ως τώρα το Καράκας το έχει αποφύγει, καταφεύγοντας στα συναλλαγματικά διαθέσιμα που έχουν μειωθεί στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων 11 ετών στα 19 δισ. δολ. Την ίδια στιγμή ο πληθωρισμός καλπάζει στο 60% και το νόμισμα της χώρας, το μπολιβάρ, έχει κάνει βουτιά πάνω από 30%. Η επίσημη ισοτιμία του είναι 6,3 μπολιβάρ για την αγορά ενός δολαρίου αλλά στη «μαύρη» αγορά χρειάζονται τουλάχιστον 150 μπολιβάρ για την αγορά ενός δολαρίου.

13 13-OIK_DIETHNH_KATHI 23/12/14 18:41 Page 13 Τετάρτη 24 Δεκεμβρίου 2014 ΔΙΕΘΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 13 Ιταλοί νεοναζί σχεδίαζαν φονικές επιθέσεις Διαδήλωση εναντίον του «νόμου-φίμωτρου». Ενώ η διαφθορά έχει φθάσει ώς το παλάτι, η ισπανική κυβέρνηση νομοθετεί προκειμένου να καταστείλει την έκφραση δυσαρέσκειας. Στο εδώλιο η πριγκίπισσα Κριστίνα Η Εισαγγελία των Βαλεαρίδων Νήσων της απήγγειλε κατηγορίες συνέργειας σε φορολογικές απάτες ΜΑΔΡΙΤΗ. Η Κριστίνα των Βουρβόνων, κόρη της Σοφίας και εγγονή της Φρειδερίκης, είναι το πρώτο μέλος στην ιστορία της ι- σπανικής βασιλικής οικογένειας που οδηγείται στο εδώλιο του κατηγορουμένου. Η εισαγγελία των Βαλεαρίδων νήσων απήγγειλε χθες στην 49χρονη αδελφή του βασιλιά Φιλίππου δύο κατηγορίες συνέργειας σε φορολογικές απάτες, οι οποίες επισείουν ποινή φυλάκισης ώς και οκτώ ετών. Εικονικά τιμολόγια Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, η Κριστίνα βοήθησε στην έκδοση των εικονικών τιμολογίων μέσω των οποίων ο σύζυγός της, Ινιάκι Ουρδανγαρίν εισέπραττε εκατομμύρια για υποτιθέμενη οργάνωση εκδηλώσεων. Ο Ουρδανγαρίν κατηγορείται για απιστία, διασπάθιση δημοσίου χρήματος, απάτη, αθέμιτη άσκηση επιρροής και «ξέπλυμα» χρήματος. Το ύψος της ζημίας για το ι- σπανικό Δημόσιο στην περίπτωση της Κριστίνας εκτιμήθηκε από το δικαστήριο στα 2,6 εκατομμύρια ευρώ, ενώ στην περίπτωση του συζύγου της στα 15 εκατομμύρια ευρώ. Το ζεύγος, που από το 2013 ζει στη Γενεύη, διατάχθηκε από το δικαστήριο να καταθέσει τα ποσά αυτά εντός εικοσαημέρου, προκειμένου να μην εκδοθεί δικαστική εντολή κατάσχεσης. Ο δικηγόρος της πριγκίπισσας δήλωσε χθες ότι η Κριστίνα εξεπλάγη από την παραπομπή της σε δίκη και ότι σκοπεύει να προσβάλει την απόφαση αυτή, βασιζόμενη στο επιχείρημα ότι ο ζημιωθείς (σε αυτή την περίπτωση το ισπανικό Δημόσιο) δεν υ- ποστηρίζει το κατηγορητήριο. Οι έρευνες του δικαστή Χοσέ Κάστρο για τις δραστηριότητες του ινστιτούτου Noos, του οποίου προέδρευε ο Ουρδανγαρίν, ξεκίνησαν τον Δεκέμβριο του Ο Ουρδανγαρίν, πρώην μέλος της ολυμπιακής ομάδας του χάντμπολ, που χρίστηκε δούκας της Πάλμα όταν νυμφεύθηκε την Κριστίνα, το 1997, προσέφερε μέσω του Noos υπηρεσίες συμβούλων και οργάνωνε συνέδρια με αντικείμενο τον αθλητισμό και τον τουρισμό. Τόσο ο Ουρδανγαρίν όσο και η Κριστίνα δηλώνουν αθώοι αλλά έχουν αποκλειστεί εδώ και δύο Το ζεύγος διατάχθηκε από το δικαστήριο να καταθέσει 17,6 εκατ. ευρώ εντός 20ημέρου για να μην εκδοθεί εντολή κατάσχεσης. χρόνια από όλες τις επίσημες εμφανίσεις της βασιλικής οικογένειας. Απόντες ήταν και τον Ι- ούνιο, όταν ο Φίλιππος διαδέχθηκε τον Χουάν Κάρλος, ο ο- ποίος είχε παραιτηθεί από τον θρόνο ένα μήνα νωρίτερα. Στις 8 Φεβρουαρίου 2014 η Κριστίνα είχε δώσει ένορκη κατάθεση στον ανακριτή, στη διάρκεια της οποίας υποστήριξε ότι δεν γνώριζε τις επιχειρηματικές συμφωνίες του συζύγου της και ότι έδειχνε προς το μέρος του α- γάπη και εμπιστοσύνη. Την Παρασκευή συμπληρώνεται ένα ε- ξάμηνο από την ενθρόνιση του Φιλίππου, ο οποίος υποσχέθηκε διαφάνεια και ανανέωση στον οίκο των Βουρβόνων. Εκτοτε, ο Φίλιππος παρέδωσε στο Δημόσιο τις δύο βασιλικές ferrari, τμήμα του μεγάλου στόλου αυτοκινήτων του παλατιού ώστε να βγουν σε πλειστηριασμό. Περιουσία 2,3 δισ. ευρώ Η περιουσία του βασιλικού οίκου εκτιμάται από τα ισπανικά μέσα ενημέρωσης στα 2,3 δισ. ευρώ, αν και το παλάτι διαψεύδει αυτό το ποσό, δηλώνοντας ότι περιλαμβάνει περιουσιακά στοιχεία που ανήκουν στο κράτος. Υπέρ της μοναρχίας τάσσονται οι δύο ώς τώρα κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις της Ισπανίας, το λαϊκό κόμμα και το σοσιαλιστικό PSOE, ενώ την οργάνωση δημοψηφίσματος για το πολιτειακό ζητά το κόμμα Podemos, που δημιουργήθηκε στις αρχές του 2014 ως έκφραση της δυσαρέσκειας και πλέον έχει αναδειχθεί σε πρώτη πολιτική δύναμη στη χώρα. Το Podemos πρωτοστατεί στις κινητοποιήσεις εναντίον του λεγόμενου «νόμου φίμωτρου» (ley mordaza) που ψήφισε στα μέσα Δεκεμβρίου η ισπανική βουλή και γερουσία. Ο νόμος ποινικοποιεί τις διαδηλώσεις που γίνονται χωρίς άδεια, ακόμη και την αναφορά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι γίνονται τέτοιες διαδηλώσεις, ενώ απαγορεύει τη φωτογράφηση οργάνων της τάξης. Ως επίδειξη δύναμης, το Podemos έχει συγκαλέσει στα τέλη Ιανουαρίου, πριν τεθεί σε εφαρμογή ο νόμος, μεγάλη διαδήλωση. REUTERS, AP., AFP Ανησυχία στη Γαλλία μετά τις δύο αιματηρές επιθέσεις Σε κατάσταση υψίστης επιφυλακής οι υπηρεσίες ασφαλείας. Ψυχραιμία από τους πολίτες ζήτησε ο Ολάντ. Επαγρύπνηση από τις αρχές α- σφαλείας και ψυχραιμία από τους πολίτες ζήτησε ο πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ κατά τη χθεσινή συνεδρίαση του υ- πουργικού συμβουλίου, στον α- πόηχο δύο αιματηρών περιστατικών το Σαββατοκύριακο, που ενίσχυσαν τους φόβους για ενδεχόμενες τρομοκρατικές επιθέσεις τζιχαντιστών. Το Σάββατο, ο 20χρονος Μπερτράν Νζοχαμπονάγιο, Γάλλος πολίτης καταγόμενος από το Μπουρούντι της Αφρικής, εισέβαλε με μαχαίρι σε αστυνομικό τμήμα της κεντρικής πόλης Τουρ και τραυμάτισε τρεις αστυνομικούς τους δύο σοβαρά προτού πυροβοληθεί θανάσιμα από συναδέλφους τους. Την επομένη, ένας 40χρονος Γάλλος πολίτης, γόνος μεταναστών από τη Βόρεια Αφρική, έσπειρε με το αυτοκίνητό του τον πανικό στην ανατολική πόλη Ντιζόν, χτυπώντας 13 ανύποπτους πεζούς ASSOCIATED PRESS Σωστικά συνεργεία προσφέρουν τις πρώτες βοήθειες στους τραυματίες που άφησε πίσω του ο αφρικανικής καταγωγής Γάλλος πολίτης στην πόλη Ντιζόν, οδηγώντας το αυτοκίνητό του εναντίον ανύποπτων πεζών. σε πέντε διαφορετικά σημεία της πόλης, προτού συλληφθεί από την αστυνομία. Δύο εκ των θυμάτων του τραυματίστηκαν σοβαρά, χωρίς ωστόσο να τεθεί σε κίνδυνο η ζωή τους. Σύμφωνα με μαρτυρίες αυτοπτών μαρτύρων και οι δύο δράστες φώναζαν «Αλάχ Ακμπάρ» (Ο Θεός είναι μεγάλος), μια συνήθης κραυγή ισλαμιστών την ώρα της μάχης. Τίποτα δεν συνηγορεί, πάντως, υπέρ των σεναρίων περί οργανωμένης ισλαμικής τρομοκρατίας. Οπως δήλωσε χθες το απόγευμα η εισαγγελέας της Ντιζόν, Μαρί- Κριστίν Ταράρ, ο 40χρονος δράστης της επίθεσης είχε στο παρελθόν σοβαρότατα ψυχικά προβλήματα εξαιτίας των οποίων έχει νοσηλευθεί 157 φορές από το 2001 και δεν συνδέεται με τρομοκρατικές οργανώσεις. Σύμφωνα με την κ. Ταράρ, ο δράστης έδρασε μόνος του και φώναξε «Αλάχ Ακμπάρ» απλώς για να πάρει θάρρος, όχι για να εκδηλώσει τη θρησκευτική του τοποθέτηση. Αυτοσυγκράτηση στα μέσα ε- νημέρωσης και στην κοινή γνώμη συνέστησε και ο εκπρόσωπος Τύπου της γαλλικής κυβέρνησης, Στεφάν Λε Φολ, επισημαίνοντας ότι δεν υπάρχει ουδεμία σχέση μεταξύ των δύο επιθέσεων του Σαββατοκύριακου. Παρ όλα αυτά, τα δύο περιστατικά έθεσαν σε κατάσταση υψίστης επιφυλακής τις γαλλικές υ- πηρεσίες ασφαλείας. Οπως επισημαίνει η εφημερίδα Liberation, το γεγονός ότι η Γαλλία έχει κηρύξει πόλεμο εναντίον των τζιχαντιστών στο Μάλι της Δυτικής Αφρικής ενισχύει το ενδεχόμενο αφύπνισης «μοναχικών λύκων». Ο κίνδυνος αυτός ενισχύεται λόγω της γαλλικής συμμετοχής στις αεροπορικές επιδρομές των ΗΠΑ εναντίον του «Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ και στη Συρία». Τον Σεπτέμβριο, ο Ιρακινός πρωθυπουργός Χάιντερ αλ Αμπάντι δημοσιοποίησε ότι διέθετε ασφαλείς πληροφορίες περί προετοιμασίας τρομοκρατικών επιθέσεων στο μετρό του Παρισιού και σε πόλεις των ΗΠΑ από μαχητές του «Ισλαμικού Κράτους». Σύμφωνα με την εφημερίδα Le Monde, o δράστης της επίθεσης στην Τουρ, Μπερτράν Νζοχαμπονάγιο, είχε ασπαστεί το Ισλάμ και μετονομασθεί σε Μπιλάλ. Ο αδελφός του, ο οποίος συνελήφθη στο Μπουρούντι και ανακρίνεται, είχε καταχωρισθεί από τις γαλλικές υ- πηρεσίες ως ισλαμιστής, ο οποίος λέγεται ότι ήθελε να μεταβεί στη Συρία για να πολεμήσει εναντίον του καθεστώτος Ασαντ. AFP, REUTERS REUTERS ΡΩΜΗ. Υποπτοι για συμμετοχή σε νεοφασιστική ομάδα που σχεδίαζε επιθέσεις εναντίον πολιτικών, δικαστών και αστυνομικών θεωρούνται οι 14 άνδρες που συνελήφθησαν χθες σε διάφορες περιοχές της Ιταλίας. Τελικός στόχος των συλληφθέντων ήταν η ανατροπή των δημοκρατικών θεσμών της Ιταλίας με ένα μείγμα βίαιων μέσων, ανοικτής πολιτικής δράσης και προπαγάνδας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Συλλήψεις έγιναν σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Ιταλίας, από το Μιλάνο και το Τορίνο στον Βορρά μέχρι τη Νάπολη στον Νότο, καθώς και στη Ρώμη και τη Λ Ακουίλα και την Πεσκάρα της κεντρικής Ιταλίας, όπου βρέθηκαν 21 όπλα. Σύμφωνα με τις Αρχές, η οργάνωση «Πρωτοπορία της Νέας Τάξης» «βασιζόταν στα ιδεώδη του νεοφασιστικού κινήματος Νέα Τάξη, που έχει διαλυθεί, και θεωρούσαν ότι αποτελούν συνέχεια της μαύρης τρομοκρατίας της δεκαετίας του 1970, αποσκοπούσαν σε βίαιες δράσεις με θεσμικούς στόχους προκειμένου να υποσκάψουν τη δημοκρατική τάξη». Η ομάδα φέρεται ότι σκόπευε να προβεί «σε ταυτόχρονες δολοφονίες δέκα-έντεκα αξιωματούχων χωρίς συνοδεία» καθώς και σε βομβιστικές επιθέσεις εναντίον περιφερειών, αστυνομικών τμημάτων και εφοριών. Σε δεύτερο χρόνο, πάντα σύμφωνα με τις Αρχές, οι συλληφθέντες σκόπευαν να ASSOCIATED PRESS Καραμπινιέροι στο Μιλάνο. Η ακροδεξιά οργάνωση φέρεται ότι σκόπευε να ανατινάξει εφορίες, μαζί με όσους βρίσκονταν στα κτίρια. σχηματίσουν πολιτικό κόμμα και να κατέβουν στις ε- κλογές. Ενας από τους φερόμενους ως επικεφαλής της οργάνωσης ήταν ο ακροδεξιός πρώην καραμπινιέρος (χωροφύλακας) Στέφανο Μάνι. Αστυνομικοί της αντιτρομοκρατικής υπηρεσίας Ros επιβεβαίωσαν ότι δύο συνάδελφοί τους διείσδυσαν στην ομάδα προκειμένου να λάβουν γνώση των σχεδίων της. Συνελήφθησαν 14, ύποπτοι άλλοι 31 «Πόσο κάνουν οι καραμέλες», ακούγονται τα μέλη της οργάνωσης να λένε σε υποκλαπείσες συνομιλίες, αναφερόμενοι στα όπλα, «χίλια η μία». Ο εισαγγελέας Πικάρντι ανακοίνωσε ότι βρέθηκε και η λίστα των στόχων. «Τα σχέδια είχαν γίνει και δεν μπορούσαμε να διακινδυνεύσουμε να διαπιστώσουμε κατόπιν εορτής πόσο συγκεκριμένα ήταν», είπε ο εισαγγελέας Φάουστο Καρντέλα. Πέρα από τους 14 συλληφθέντες, ύποπτα χαρακτηρίστηκαν 31 άλλα άτομα. Μόλις στις αρχές του μήνα αποκαλύφθηκε η ύπαρξη δικτύου μαφίας, με επικεφαλής πρώην στέλεχος ακροδεξιάς τρομοκρατικής οργάνωσης της δεκαετίας του 1970, το οποίο λυμαίνεται τις προμήθειες του δήμου της Ρώμης. REUTERS, ΑΠΕ Απορριμματοφόρο θανάτου στη Γλασκώβη ΓΛΑΣΚΩΒΗ. Τουλάχιστον έξι άνθρωποι σκοτώθηκαν χθες και άλλοι δέκα τραυματίσθηκαν στην πλατεία Τζορτζ του κέντρου της Γλασκώβης, όταν απορριμματοφόρο του δήμου προσέκρουσε σε πλήθος που πραγματοποιούσε τα γιορτινά του ψώνια. Σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία, ο οδηγός του φορτηγού έχασε τον έλεγχο του οχήματος, το οποίο κινήθηκε ανεξέλεγκτο για τουλάχιστον 300 μέτρα, παρασύροντας πεζούς στο πέρασμά του. «Είδα το φορτηγό να περνά στο πεζοδρόμιο θερίζοντας ανθρώπους. Η διασταύρωση ή- ταν γεμάτη κόσμο εκείνη την ώρα», είπε ο αυτόπτης μάρτυρας του περιστατικού και ιδιοκτήτης του παρακείμενου ελληνικού εστιατορίου «Ελιά», Γιώργος Ιερωνυμίδης. Σε δηλώσεις του, εκπρόσωπος της αστυνομίας ανέφερε: «Πρόκειται για τραγικό συμβάν, αλλά δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι πρόκειται για επίθεση». Τουρίστες που βρίσκονταν εκείνη τη στιγμή σε τουριστικό λεωφορείο είπαν ότι είδαν τον οδηγό να πέφτει στο τιμόνι, πριν το ό- χημα ανέβει στο πεζοδρόμιο. Ο οδηγός έχασε τον έλεγχο του οχήματος με συνέπεια τον θάνατο τουλάχιστον έξι ανθρώπων. Η αστυνομία της Γλασκώβης ανακοίνωσε ότι ο οδηγός διαμετακομίσθηκε σε νοσοκομείο. Δηλώσεις από Κάμερον, Στέρτζον Το βαρύ όχημα τερμάτισε την ανεξέλεγκτη πορεία του, αφού προσέκρουσε στην πύλη του ξενοδοχείου «Μιλένιουμ», τόπο διεξαγωγής της ετήσιας χριστουγεννιάτικης γιορτής της πόλης. Τη θλίψη του για το συμβάν εξέφρασε σε χθεσινές του δηλώσεις ο Βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον, ενώ η πρωθυπουργός της Σκωτίας, Νίκολα Στέρτζον, δεσμεύθηκε ότι οι αρμόδιες υπηρεσίες θα καταβάλουν κάθε προσπάθεια για τη διαλεύκανση του περιστατικού. REUTERS

14 14-OIK_DIETHNH_KATHI 23/12/14 19:03 Page ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗ Τετάρτη 24 Δεκεμβρίου 2014 Αμήχανη Γερμανία στο φαινόμενο Pegida Είναι παραπλανημένοι πολίτες, θύματα του φόβου τους ή συνειδητοί ρατσιστές; Πώς πρέπει να αντιδράσει το κομματικό σύστημα; Της ΞΕΝΙΑΣ ΚΟΥΝΑΛΑΚΗ «Wir sind das Volk» («Εμείς είμαστε ο λαός») ήταν το βασικό σύνθημα των «διαδηλώσεων της Δευτέρας», των πολιτικών κινητοποιήσεων που πραγματοποιούνταν το 1989 και το 1990 στην πρώην ανατολική Γερμανία ε- ναντίον του κομμουνιστικού καθεστώτος. Το ίδιο σύνθημα ήχησε τις προηγούμενες Δευτέρες στη Δρέσδη, μια πόλη της πρώην ανατολικής Γερμανίας. Μόνο που αυτήν τη φορά η φράση βρέθηκε στα χείλη ενός πλήθους ατόμων, αποτελούμενου από ρατσιστές, ισλαμοφοβικούς, α- κροδεξιούς, χούλιγκαν και κρυφο-νεοναζί σε μια διαδήλωση, η οποία έχει θορυβήσει το πολιτικό κατεστημένο της Γερμανίας. Διοργανώτρια η οργάνωση Pegida, ήτοι «Πατριώτες Ευρωπαίοι κατά της Ισλαμοποίησης της Δύσης» και αρχηγός της o 41χρονος Λουτς Μπάχμαν, γιος χασάπη και γραφίστας, ο οποίος αν και καταφέρεται εναντίον των «εγκληματιών μεταναστών» έχει βεβαρημένο ποινικό μητρώο. «Δεν θα σταματήσουμε να διαδηλώνουμε μέχρι να αλλάξει η πολιτική παροχής ασύλου», δεσμεύθηκε σε πρόσφατη συνέντευξή του στην ε- φημερίδα Bild. Στη διαδήλωση της 9ης Δεκεμβρίου έκανε λόγο για τους «φτωχούς Γερμανούς συνταξιούχους, που ζουν σε παγωμένα διαμερίσματα και δεν μπορούν πλέον να αγοράσουν ένα κομμάτι χριστουγεννιάτικο τσουρέκι», ενώ «οι αιτούντες άσυλο διαμένουν σε πολυτελώς εξοπλισμένα καταλύματα». AFP/JENS SCHLUETER Την περασμένη Δευτέρα, στη Δρέσδη, της πρώην ανατολικής Γερμανίας, διαδηλωτές ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα της οργάνωσης Pegida, ήτοι «Πατριώτες Ευρωπαίοι κατά της Ισλαμοποίησης της Δύσης», για να διαμαρτυρηθούν κατά της μετανάστευσης. Η διαδήλωση της Δρέσδης που διοργάνωσαν οι «Πατριώτες Ευρωπαίοι κατά της Ισλαμοποίησης της Δύσης» και συμμετείχαν πολίτες έχει θορυβήσει το Βερολίνο. Δημοσκόπηση Σε δημοσκόπηση για λογαριασμό της Zeitonline προκύπτει πως ένας στους δύο Γερμανούς (49%) νιώθει συμπάθεια προς τέτοιες οργανώσεις. Αντίθετα μεγάλο κομμάτι του πολιτικού κόσμου, με επικεφαλής την καγκελάριο Αγκελα Μέρκελ, λαμβάνει σαφείς αποστάσεις από την ξενοφοβική οργάνωση. «Δεν υπάρχει στη Γερμανία χώρος για μίσος κατά πιστών, ούτε για ισλαμοφοβία, ούτε για ξενοφοβία» διεμήνυσε η Μέρκελ μέσω της εκπροσώπου της. Μετά την ιδεολογική της μετατόπιση προς το κέντρο, η καγκελάριος έχει εγκαταλείψει τις παλιές της διακηρύξεις περί «κυρίαρχης γερμανικής κουλτούρας», ό- πως και τη διαβόητη διαπίστωσή της το 2010 πως «η πολυπολιτισμικότητα απέτυχε». Οι τόνοι στη μεταναστευτική πολιτική είχαν αλλάξει τα τελευταία χρόνια, καθώς έχει καταστεί σαφές ότι η χώρα έχει τεράστιο δημογραφικό πρόβλημα και χρειάζεται ε- πειγόντως μετανάστες. Η ανεκτική αυτή στάση είναι πιθανό να αλλάξει σταδιακά, αφού η κεντρώα στροφή των Χριστιανοδημοκρατών σε θέματα κοινωνικής πολιτικής έχει ανοίξει ένα κενό στο δεξιό άκρο του πολιτικού φάσματος, για το οποίο ερίζουν οι Βαυαροί Χριστιανοκοινωνιστές (CSU) και η ευρωφοβική «Εναλλακτική για τη Γερμανία». Στέλεχος του CSU είχε προτείνει εσχάτως να επιβληθεί στους μετανάστες να μιλούν γερμανικά και στο σπίτι τους, ενώ η «Εναλλακτική» παρόλο που απορρίπτει τον τίτλο της λαϊκής Δεξιάς τείνει να γίνει η κομματική στέγη των μικροαστών υποστηρικτών της «πολιτικής τάξης και ασφάλειας». Τα περισσότερα κόμματα αντιμετωπίζουν με αμηχανία το φαινόμενο Pegida, ιδίως τον κόσμο που συρρέει μαζικά στις διαδηλώσεις της Δευτέρας. Είναι παραπλανημένοι πολίτες, που έχουν πέσει θύματα του φόβου τους ή συνειδητοί ρατσιστές που χρήζουν απομόνωσης; Τι πρέπει να κάνει το κομματικό σύστημα; Να τους ενσωματώσει ή να τους περιθωριοποιήσει; Αυτές, οι οικείες και στα καθ ημάς, ερωτήσεις μονοπωλούν τον δημόσιο διάλογο τις τελευταίες εβδομάδες στη Γερμανία. Οπως όμως προειδοποιεί το Spiegel στο τελευταίο τεύχος του: «η εμπειρία από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γαλλία, η Βρετανία ή η Ολλανδία, έχει δείξει τι μπορεί να προκαλέσει ένα νέο δεξιό κόμμα: μία συνολική μετατόπιση του πολιτικού συστήματος προς τα δεξιά, η οποία θα μπορούσε να συμπεριλάβει σχεδόν όλα τα κόμματα και να εκφραστεί με μία σκληρότερη αντιμετώπιση των αιτούντων άσυλο και μία οξύτερη α- ποξένωση από την Ε.Ε.». Οπως προκύπτει άλλωστε από σφυγμομέτρηση που φιλοξενεί το περιοδικό, το 65% των ερωτηθέντων εκτιμά ότι Χριστιανοδημοκράτες και Σοσιαλδημοκράτες στη Γερμανία δεν έχουν λάβει αρκετά υπόψη τους τις ανησυχίες των πολιτών. Ο Φρανσουά Ολάντ για τους μετανάστες Ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ο- λάντ μίλησε για πρώτη φορά αφότου εγκαταστάθηκε στο Προεδρικό Μέγαρο των Ηλυσίων για τη μετανάστευση. Εγκαινιάζοντας το Εθνικό Μουσείο για την Ιστορία της Μετανάστευσης, ο Ολάντ άδραξε την ευκαιρία και εξήρε τη συμβολή των μεταναστών στη γαλλική οικονομία και κοινωνία, επικρίνοντας ταυτόχρονα τις ξενοφοβικές τάσεις στον πληθυσμό, σε μία έμμεση αναφορά στο Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λεπέν. Ηταν η πρώτη φορά που αναφέρθηκε στο ζήτημα από το 2012, οπότε ανέβηκε στην εξουσία. Στην ομιλία του την περασμένη Δευτέρα το βράδυ, ο Γάλλος πρόεδρος δήλωσε ότι μία σοβαρή μεταναστευτική πολιτική πρέπει ταυτόχρονα να διασφαλίζει αξιοπρέπεια σε όσους υποδέχεται, αλλά και αποφασιστικότητα. Πρότεινε βελτίωση της ασφάλειας μέσα στη Ζώνη Σένγκεν, η οποία επιτρέπει την ελεύθερη μετακίνηση των Ευρωπαίων πολιτών χωρίς διαβατήρια. Πάντως, η καθυστέρηση με την οποία μίλησε για το θέμα αντανακλά τη δυστοκία των κομμάτων, ακόμη και των σοσιαλιστών να καταπιαστούν με τη μετανάστευση σε μία χώρα με τον μεγαλύτερο πληθυσμό μουσουλμάνων και Εβραίων στη Δυτική Ευρώπη. Σε μία άλλη εξέλιξη, στην Ολλανδία αυτή τη φορά, η εισαγγελία της χώρας ανακοίνωσε ότι ο αντιισλαμιστής βουλευτής Γκερτ Βίλντερς του Κόμματος της Ελευθερίας, που προηγείται στις τελευταίες δημοσκοπήσεις, θα παραπεμφθεί για «υποκίνηση μίσους», εξαιτίας των δηλώσεών του τον περασμένο Μάρτιο, σύμφωνα με τις οποίες «θα ήθελε λιγότερους Μαροκινούς» στην Ολλανδία. «Οι πολιτικοί μπορούν να ξεπεράσουν τα όρια με τις δηλώσεις τους, χάρη στην ε- λευθερία της έκφρασης, αλλά αυτή η ελευθερία σταματά εκεί που αρχίζει η απαγόρευση των διακρίσεων», αναφέρεται στην ανακοίνωση της εισαγγελίας. Συμβαίνουν και εις Παρισίους Οι μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας δοκιμάζουν την πολιτική τάξη Γκρίζα σύννεφα για Ρέντσι Τα οικονομικά αδιέξοδα επιμένουν και ο Ναπολιτάνο παραιτείται Της ΑΛΕΞΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑ Η Γαλλία ετοιμάζεται και εκείνη να γιορτάσει τα Χριστούγεννα και το τέλος της χρονιάς. Αλλά πώς να γιορτάσει δίχως μια εκρηκτική αντιπαράθεση; Από τις 10 Δεκεμβρίου δεν υπάρχει ούτε ένα μέσο ενημέρωσης ούτε ένας αναλυτής ή ένας πολιτικός που να μη σχολιάσει τον νόμο Μακρόν. Ο νόμος αυτός, ο οποίος ξεκίνησε από τον υπουργό Οικονομικών Εμανουέλ Μακρόν, αποτελεί το βασικό νομοθέτημα για τον οικονομικό εκσυγχρονισμό κάθε εντολής του Φρανσουά Ολάντ, αφού στοχεύει στο πιο ευαίσθητο σημείο της παρούσας κυβέρνησης: στις μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας. Το σχέδιο είναι φιλόδοξο, ετερόκλητο, ακόμη και επικίνδυνο, διότι η Γαλλία προσπαθεί να εφαρμόσει έναν τέτοιο νόμο εδώ και δεκαετίες. Ακόμα και αυτός ο στρατηγός Ντε Γκωλ δεν το πέτυχε. Ο νόμος Μακρόν προβλέπει, μεταξύ άλλων, την απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων και τη λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές, κανόνες που επιβάλλει η Ευρωπαϊκή Ενωση για την εξυγίανση των οικονομικών της χώρας. Πράγματι, σε αυτήν την ευαίσθητη οικονομική συγκυρία, όπου η ανάπτυξη λιμνάζει και η αξιολόγηση της Γαλλίας υποβαθμίστηκε από τον οίκο Fitch από ΑΑ+ σε ΑΑ, η κυβέρνηση ελπίζει ότι ο νόμος αυτός μπορεί να χρησιμεύσει σαν μίζα εκκίνησης προς την ανάπτυξη. Διαδηλώσεις Σε αυτό το πλαίσιο, η εχθρότητα ως προς οποιαδήποτε αλλαγή, και κυρίως ενάντια στην κυβέρνηση, είναι αναπόφευκτη και ενίοτε θεμιτή. Οι επαγγελματίες των κλειστών ε- παγγελμάτων, όπως π.χ. οι δικηγόροι, διαδήλωσαν στους δρόμους του Παρισιού την προηγούμενη εβδομάδα και σκοπεύουν να συνεχίσουν να α- ντιδρούν, όπως και οι δικαστικοί ε- πιμελητές και οι συμβολαιογράφοι. Αλλά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Α- γκελα Μέρκελ ή οι επικεφαλής των γαλλικών επιχειρήσεων θεωρούν ότι ο νόμος αυτός δεν πάει αρκετά μακριά. Ακόμη και ο Φιλίπ Αγκιόν, καθηγητής του Χάρβαρντ, τον κρίνει «πολύ ντροπαλό». Σε αυτό το σημείο μπορεί κανείς να δει το γαλλικό παράδοξο στο μεγαλείο του. Σύμφωνα AP/FRANCOIS MORI Οι δικηγόροι διαδήλωσαν στους δρόμους του Παρισιού την προηγούμενη εβδομάδα αντιδρώντας στον νόμο Μακρόν για το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων. Τι πραγματικά συμβαίνει σήμερα στη Γαλλία με τον περίφημο «νόμο Μακρόν» για τα κλειστά επαγγέλματα και τη λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές. με στοιχεία, σχεδόν δύο στους τρεις Γάλλους είναι ευνοϊκά διακείμενοι στις μεταρρυθμίσεις που προτείνει ο Εμανουέλ Μακρόν και έξι στους δέκα Γάλλους δεν αντιτίθενται στη λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές, όμως η πολιτική τάξη δεν ακούει αυτήν τη σιωπηλή πλειοψηφία. Αντ αυτού, επικεντρώνεται στη μειοψηφία που φωνάζει πιο δυνατά. Ετσι, τα ταξί που φράσσουν τη γαλλική πρωτεύουσα από την αρχή αυτής της εβδομάδας εξαιρέθηκαν από τον νόμο, οι γιατροί απεργούν, οι φαρμακοποιοί που ήταν πολύ θορυβώδεις επίσης εξαιρέθηκαν, ενώ οι συμβολαιογράφοι, ακόμη και αν δεν είναι ποτέ ευχαριστημένοι, έχουν ε- πωφεληθεί από συγκεκριμένες ρυθμίσεις. Η δυσαρέσκεια αυτής της μειονότητας αντιλαλεί στο ημικύκλιο και ο παρών κίνδυνος είναι ένας και μοναδικός: η ψήφιση του συγκεκριμένου νόμου. Αραγε θα υιοθετηθεί ή οι Γάλλοι θα μείνουν χωρίς μεταρρυθμίσεις; Γιατί αυτή τη φορά δεν πρόκειται μόνο για αποχή από την ψηφοφορία εκ μέρους των βουλευτών του Κομμουνιστικού ή του Περιβαλλοντικού Κόμματος ή της αριστερής πτέρυγας του Σοσιαλιστικού Κόμματος, οι οποίοι αμφισβητούν αυτές τις μεταρρυθμίσεις. Το άρθρο 49-3 Ολοένα και περισσότεροι Σοσιαλιστές βουλευτές, συμπεριλαμβανομένης της Μαρτίν Ομπρί, κόρης του Ζακ Ντελόρ, ακόμα και αυτοί που πρόσκεινται στον πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ, όπως η δήμαρχος του Παρισιού, Αν Ινταλγκό, αποφάσισαν να καταψηφίσουν το εν λόγω νομοθέτημα τον Ιανουάριο. Αυτό σημαίνει ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να προβεί σε παραχωρήσεις ή να προσφύγει στο άρθρο 49-3 του γαλλικού Συντάγματος, το οποίο επιτρέπει την αναγκαστική υιοθέτηση ενός νόμου. Αυτή θα είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της Πέμπτης Δημοκρατίας που η κυβέρνηση θα αντιταχθεί στη δική της πλειοψηφία. Προκειμένου να αποφευχθεί αυτό το ενδεχόμενο, το οποίο θα είναι το πιο αντιδημοφιλές πολιτικά, ο Φρανσουά Ολάντ δεν μπορεί παρά μόνο να ελπίζει ότι το θαύμα των Χριστουγέννων θα φωτίσει τα μέλη του κόμματός του ώστε να αλλάξουν γνώμη Της ΕΥΡΥΔΙΚΗΣ ΜΠΕΡΣΗ Η ανακοίνωση του Ιταλού προέδρου Ναπολιτάνο, στο εορταστικό μήνυμά του προς τους ξένους πρεσβευτές, ότι θα υποβάλει σύντομα την παραίτησή του, ήταν το τελευταίο που ή- θελε να ακούσει ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι. Ο Ρέντσι απάντησε εκφράζοντας την πεποίθηση πως οι αντιπρόσωποι του ιταλικού λαού θα συμφωνήσουν στο πρόσωπο κοινού υποψηφίου, ώστε η προεδρική εκλογή να μην πυροδοτήσει πρόωρες βουλευτικές εκλογές στις αρχές του Ομως τα σύννεφα πάνω από την κυβέρνηση Ρέντσι όλο και πυκνώνουν, καθώς τα οικονομικά αδιέξοδα της χώρας επιμένουν. Ενας από τους βασικότερους υποστηρικτές του στον κόσμο των επιχειρήσεων, ο Ντιέγκο Ντέλα Βάλε, ιδιοκτήτης γνωστής μάρκας υποδημάτων, απέσυρε δημοσίως τη στήριξή του προς τον πρωθυπουργό. «Σήμερα στην Ιταλία έχουμε μια ανώμαλη κατάσταση, έχουμε μια κυβέρνηση που δεν αντανακλά τη σύνθεση του Κοινοβουλίου και υποχρεώνεται να κάνει συμφωνίες με τον έναν και με τον άλλον. Η κρίση μαίνεται και αυτοί κάνουν μικροπολιτική», είπε στις αρχές Δεκεμβρίου ο Ντέλα Βάλε στην ισπανική εφημερίδα «Ελ Παΐς». «Είναι σχιζοφρενικό. Αν δεν υπάρξει υπεύθυνη λύση από την πλευρά των πολιτικών, το πρώτο που πρέπει να κάνουμε είναι να πάμε σε κάλπες». «Ο Ρέντσι σας απογοήτευσε;» ρώτησε ο δημοσιογράφος «Πρέπει να πει στη χώρα ότι τα πράγματα είναι άσχημα και ότι χρειάζεται χρόνος για να μπουν όλα στη θέση τους». Για τον Ρέντσι, όμως, θα ήταν σαφώς ευκολότερο να μάθει σουαχίλι από το να εγκαταλείψει τις τακτικές ενέσεις αισιοδοξίας, οι οποίες συνέτειναν στη βραχύβια απογείωση της δημοτικότητάς του, όταν πρωτοανέλαβε την πρωθυπουργία, την άνοιξη. Την εβδομάδα που πέρασε ο Ρέντσι δεν έφθασε στα επίπεδα... αποσύνδεσης από την πραγματικότητα του Ισπανού πρωθυπουργού Ραχόι, ο ο- ποίος είπε ότι «η κρίση ανήκει, από πολλές πλευρές, στην ιστορία», αλλά τα πλησίασε. «Εχουμε ό,τι χρειαζόμαστε για να χτυπήσουμε χρυσό», δήλωσε ο Ρέντσι ανακοινώνοντας την υποψηφιότητα της Ρώμης για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του «Η ψυχή AP/ANDREW MEDICHINI «Εχουμε ό,τι χρειαζόμαστε για να χτυπήσουμε χρυσό», δήλωσε ο Ματέο Ρέντσι ανακοινώνοντας την υποψηφιότητα της Ρώμης για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ο Ιταλός πρωθυπουργός, συνεχίζοντας τις τακτικές ε- νέσεις αισιοδοξίας, ανακοίνωσε την υποψηφιότητα της Ρώμης για τους Ολυμπιακούς του μας γεμίζει υπερηφάνεια. Δεν ακολουθούμε το πνεύμα του Κουμπερτέν, που έλεγε ότι το σημαντικό είναι να συμμετέχεις. Να είστε σίγουροι ότι το κάνουμε για να νικήσουμε». Σε άλλον πλανήτη «Νομίζω ότι ζει σε άλλον πλανήτη», ήταν το σχόλιο του νέου επικεφαλής της ξενόφοβης Λέγκας του Βορρά, Ματέο Σαλβίνι. Οταν είχε βρεθεί ε- νώπιον ανάλογης απόφασης, προ διετίας, ο τότε πρωθυπουργός Μάριο Μόντι είχε αποσύρει την υποψηφιότητα της Ρώμης, δηλώνοντας ότι η μακροοικονομική κατάσταση δεν το επιτρέπει. Σήμερα η ιταλική οικονομία παραμένει συρρικνωμένη κατά 9% σε σχέση με τα επίπεδα του 2008, το χρέος αυξάνεται, η ανεργία των νέων έχει ξεπεράσει το 40% και οι εκκλήσεις του Ρέντσι για αλλαγή στάσης της Ευρώπης πέφτουν στο κενό. Η πιο πρόσφατη από τις απορριφθείσες προτάσεις του Ιταλού πρωθυπουργού ήταν να εξαιρεθούν από τους αυστηρούς κανόνες του συμφώνου σταθερότητας οι δημόσιες επενδύσεις σε στρατηγικούς τομείς της οικονομίας. Ο καίριος σύνδεσμος της κυβέρνησής του με τους διεθνείς οργανισμούς, ο πρώην εκτελεστικός διευθυντής του ΔΝΤ αρμόδιος για την Ι- ταλία, την Ελλάδα και την Πορτογαλία και νυν υπουργός Οικονομικών, Πιερ Πάολο Πάντοαν, απηύθυνε έκκληση προς την Ε.Ε. για μεγαλύτερη κατανόηση. Προκειμένου να κερδίσει την εύνοια αυτών που ορίζουν τις τύχες της ιταλικής οικονομίας, ο Πάντοαν περιέφερε την κεφαλή των ιταλικών συνδικάτων επί πίνακι. «Το γεγονός ότι διαδηλώνουν σημαίνει ότι βρισκόμαστε στη σωστή κατεύθυνση», είπε ο Πάντοαν σχολιάζοντας την κινητοποίηση της 12ης Δεκεμβρίου την πρώτη γενική απεργία στην ι- ταλική ιστορία που οργανώνεται ε- ναντίον κεντροαριστερής κυβέρνησης. Ψηφίζοντας την εργασιακή μεταρρύθμιση «Jobs Act», η ιταλική κυβέρνηση έκλεισε επιδεικτικά την πόρτα στα συνδικάτα. Στη σχετική ψηφοφορία απείχαν 31 κυβερνητικοί βουλευτές και δύο ψήφισαν κατά, σε μια έκφραση των έντονων ζυμώσεων που βρίσκονται σε εξέλιξη στην αριστερή πτέρυγα του Δημοκρατικού Κόμματος.

15 15-OIK_PROSOPA_KATHI 23/12/14 19:06 Page 15 Τετάρτη 24 Δεκεμβρίου 2014 ΠΡΟΣΩΠΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ 15 ΜΟΝΙΚΑ ΜΠΕΛΟΥΤΣΙ Bond Girl στα 50, με δύο παιδιά Με τον Ντάνιελ Κρεγκ στη συνέντευξη Τύπου για το «Spectre». Eχει αποδείξει ότι ως ηθοποιός είναι επαρκής, με διάθεση να δοκιμαστεί σε πεδία άγνωστα Της ΤΑΣΟYΛΑΣ ΕΠΤΑΚΟIΛΗ Το 1997 η Μόνικα Μπελούτσι προσπάθησε να γίνει Bond Girl στην ταινία «Το αύριο ποτέ δεν πεθαίνει», στο πλευρό του Πιρς Μπρόσναν. Πέρασε από οντισιόν, έκανε και δοκιμαστικό, αλλά, φευ, «κόπηκε» από τον σκηνοθέτη Ρότζερ Σπότισγουντ, που προτίμησε να δώσει το ρόλο της Πάρις Κάρβερ στην Αμερικανίδα -και συνομήλική της- Τέρι Χάτσερ. Φέτος πήρε την εκδίκησή της. Στα 50 της χρόνια (τα έκλεισε στις 30 Σεπτεμβρίου) θα υποδυθεί τη Λουτσία Κάρα στο 24ο φιλμ της σειράς, το «Spectre», και μάλιστα υπό τη σκηνοθετική μπαγκέτα ενός διανοουμένου του θεάτρου και του κινηματογράφου, του βραβευμένου με Οσκαρ Σαμ Μέντες. Σύμφωνα με την Washington Post, η επιλογή της αποτελεί νίκη και για την ίδια αλλά και για όλες τις γυναίκες στη βιομηχανία του θεάματος, οι οποίες συνήθως μετά τα 50, ακόμη και τα 40 < «Με τίποτα δεν θα ήθελα να ξαναγίνω 20 ετών. Είμαι πολύ πιο χαρούμενη σήμερα. Οταν είσαι νέος, δεν ξέρεις καν ποιος είσαι, τι θα κάνεις στη ζωή σου - έχεις να αναμετρηθείς με τόσες ανασφάλειες». σε κάποιες περιπτώσεις, γίνονται... αόρατες. H εφημερίδα έθεσε υπ όψιν των αναγνωστών της και μερικά πολύ ενδιαφέροντα στατιστικά: ο μέσος όρος ηλικίας των ηθοποιών που έχουν ενσαρκώσει τον πράκτορα 007 στα 23 φιλμ της σειράς είναι τα 43,5 χρόνια, ενώ ο αντίστοιχος των γυναικών που τον πλαισιώνουν είναι τα 28,8. «Επιτέλους, ο Τζέιμς Μποντ θα ερωτευτεί μια γυναίκα της ηλικίας του», ήταν το σχόλιο του δημοσιογράφου Φίλιπ Μπαμπ (ο Ντάνιελ Κρεγκ είναι 46 ετών). Δεν είχαν όλοι οι εκπρόσωποι του διεθνούς Τύπου την ίδια, θετική προς το πρόσωπο της Ιταλίδας σταρ, αντίδραση. «Είναι ο θρίαμβος του μεγάλου στήθους επί της ουσίας. Πουλάει ιταλικό σεξαπίλ με έναν απογοητευτικά μονοδιάστατο τρόπο. Η καριέρα της δεν έχει παρουσιάσει κανένα απολύτως ενδιαφέρον εδώ και δεκαπέντε χρόνια. Θα ταιριάξει, λοιπόν, μια χαρά με το κενό περιεχομένου προϊόν του Τζέιμς Μποντ», σχολίασε η Καμίλα Λονγκ, κριτικός κινηματογράφου των Sunday Times. Αγγλοσαξονικό δηλητήριο σε μεγάλες δόσεις. Ακόμη κι αν δύσκολα μπορούμε να πούμε ότι η Μόνικα Μπελούτσι διαθέτει τις υποκριτικές ικανότητες της Αννα Μανιάνι -για να μείνουμε εντός ιταλικών συνόρων-, θα ήταν άδικο να τη συγκρίνουμε με την Τσιτσιολίνα (!), όπως έκανε η Λονγκ στο εν λόγω άρθρο της. Από το κινηματογραφικό ντεμπούτο της, το 1992, όταν υποδύθηκε ένα... τόπλες βαμπίρ στον «Δράκουλα» του Φράνσις Φορντ Κόπολα, του ανθρώπου που ουσιαστικά την ανακάλυψε, και τη «Μαλένα» του Τζιουζέπε Τορνατόρε (2000) μέχρι τις «Κρυφές ζωές της κυρίας Λι» (2009) και την περσινή «Μια βραδιά στο Σεν Τροπέ», όπου κινήθηκε με αξιοθαύμαστη ευχέρεια στα δύσκολα χωράφια της κωμωδίας, έχει α- ποδείξει ότι ως ηθοποιός είναι επαρκής, με διάθεση να δοκιμαστεί σε πεδία ά- γνωστα και ενίοτε εχθρικά. Και ότι ουδέποτε επαναπαύτηκε στα... κάλλη της. «Η ομορφιά γίνεται ενδιαφέρουσα μόνο όταν κατοικείται. Μόνο αν είσαι έξυπνος μπορείς να την αξιοποιήσεις και να κερδίσεις από αυτήν», έχει πει. «Τις περισσότερες φορές, οι άνθρωποι που θεωρούν μια ηθοποιό όμορφη την τοποθετούν σε γυάλα. Φοβούνται να την αγγίξουν. Νομίζουν ότι, λόγω της ομορφιάς της, δεν μπορεί να υποφέρει. Επομένως, είμαι μάλλον τυχερή, αφού κάποιοι στο χώρο του σινεμά πιστεύουν ότι μπορώ και να υποφέρω». Αυτή η αγωνία της, βέβαια, να α- ποδείξει ότι είναι κάτι περισσότερο από μια χυμώδη καλλονή δεν της βγήκε πάντα σε καλό. Η σκηνή του βιασμού της (9 λεπτά διάρκεια και μονοπλάνο) στην ταινία «Μη αναστρέψιμος» (2002) και η συμμετοχή της στα αμφιλεγόμενα «Πάθη του Χριστού» του Μελ Γκίμπσον (2004) την έριξαν βορά στα στόματα των επικριτών της. Πώς αντέδρασε; Με ψυχραιμία. «Στη δουλειά μου είμαι σαν τον καρχαρία, διαρκώς κινούμαι για να επιβιώσω. (...) Δεν ασχολούμαι με το τι λέγεται για μένα. Αλλωστε, ό- ταν γεράσω, προτιμώ να βλέπω τις κόρες μου παρά τις ταινίες μου». Το να αποκτήσει παιδιά ήταν συνειδητή απόφαση. Γέννησε την Ντέβα το 2004 και τη Λεονί το σε ηλικία Σύμφωνα με την Washington Post, η συμμετοχή της της στη νέα ταινία του Τζέιμς Μποντ αποτελεί νίκη για όλες τις γυναίκες στη βιομηχανία του θεάματος, οι οποίες συνήθως μετά τα 50 γίνονται... αόρατες. 39 και 45 ετών αντίστοιχα. «Προηγουμένως δεν ήμουν έτοιμη για κάτι τόσο τεράστιο που θα άλλαζε τη ζωή μου για πάντα», έχει δηλώσει. Με τον πατέρα τους, τον Γάλλο ηθοποιό Βενσάν Κασέλ, μετρούσαν ήδη πολλά χρόνια σχέσης. Είχαν γνωριστεί το 1996, στα γυρίσματα της ταινίας «Το διαμέρισμα», που της εξασφάλισε υποψηφιότητα για βραβείο Σεζάρ. Εκείνος προτιμούσε για συμπρωταγωνίστριά του κάποια φτασμένη ηθοποιό και όχι ένα άγνωστο μοντέλο από την Ιταλία. Εκείνη τον αντιπάθησε σφόδρα. Παντρεύτηκαν το 1999, έγιναν το χρυσό ζευγάρι του γαλλικού κινηματογράφου, αλλά ο έγγαμος βίος τους κάθε άλλο παρά συμβατικός ήταν. Σπάνια έμεναν μαζί. Ο Κασέλ περνούσε μεγάλα διαστήματα στο σπίτι τους στη Βραζιλία, ενώ εκείνη προτιμούσε το Παρίσι και το Λονδίνο. Πάντα όμως ταξίδευαν οικογενειακώς για τις καλοκαιρινές διακοπές τους στην Ιταλία. «Δεν ξέρω τους φίλους του, ούτε εκείνος τους δικούς μου. Δεν κάνουμε την ίδια ζωή. Είμαστε διαφορετικοί και ανεξάρτητοι. Αυτός όμως είναι ο μοναδικός τρόπος να είμαστε μαζί», εξηγούσε σε συνέντευξή της η Μπελούτσι το Προφανώς αυτό δεν ήταν αρκετό. Πέρυσι αποφάσισαν να χωρίσουν. Η α- νακοίνωση του διαζυγίου τους συνέπεσε με δημοσιεύματα που ήθελαν τη σταρ να ζει ξανά τον έρωτα στο πλευρό του Ρώσου, αζέρικης καταγωγής, κροίσου Τελμάν Ισμαΐλοφ. Τίποτα δεν έχει μέχρι σήμερα επιβεβαιωθεί. Για τον πρώην σύζυγό της, η Μόνικα μόνο καλά λόγια έχει να πει. «Με βοήθησε να ωριμάσω. Με έβαλε μπροστά σε έναν καθρέφτη και με έκανε να συνειδητοποιήσω πολλά πράγματα για τον εαυτό μου. Παρά ταύτα, θέλω οι κόρες μου να μάθουν ότι δεν είναι υ- ποχρεωτικό να έχεις έναν σύζυγο ή σύντροφο. Η μοναξιά δεν πρέπει να μας τρομάζει...» Και το γήρας; Αυτό το φοβάται; «Οχι», επιμένει. «Σε κανέναν δεν αρέσει να γερνάει, κανείς δεν θέλει να πεθάνει. Επειδή όμως κάτι τέτοιο είναι αδύνατο, πρέπει να βρίσκουμε τρόπους να το αντιμετωπίσουμε. (...) Προσωπικά, με τίποτα Με τον Βενσάν Κασέλ στις Κάννες, το Με τις κόρες της, τη 10χρονη Ντέβα και την 4χρονη Λεονί. Με τον Ρώσο κροίσο Τελμάν Ισμαΐλοφ, που φημολογείται πως είναι ο νέος σύντροφός της. δεν θα ήθελα να ξαναγίνω 20 ετών. Είμαι πολύ πιο χαρούμενη σήμερα. Οταν είσαι νέος, δεν ξέρεις καν ποιος είσαι, τι θα κάνεις στη ζωή σου - έχεις να αναμετρηθείς με τόσες ανασφάλειες. Σήμερα ξέρω ακριβώς αυτά που χρειάζομαι!» Δεν είναι τυχαίο λοιπόν ότι, αποπνέοντας την αυτοπεποίθηση του ι- σορροπημένου ανθρώπου, που ξέρει ακριβώς τι θέλει από τη ζωή του, η Μόνικα Μπελούτσι κέρδισε τις εντυπώσεις στη συνέντευξη Τύπου για το «Spectre». «Τι κάνει ένα Bond Girl ε- πιτυχημένο;» τη ρώτησε ένας δημοσιογράφος. «Ενας καλός σκηνοθέτης», απάντησε χαμογελώντας - και τίναξε πίσω τα μακριά μαλλιά της... ΠΙΤΕΡ ΤΖΑΚΣΟΝ Ο παραμυθάς που «γεννάει» δισεκατομμύρια Για το Χόλιγουντ ο Τζάκσον δεν είναι ο ρομαντικός ιππότης, αλλά ο δαιμόνιος κινηματογραφιστής, που έφερε εκατομμύρια νεαρών θεατών στις αίθουσες. Π αθιασμένος με το φανταστικό, ο Πίτερ Τζάκσον έγινε ένας από τους πιο επιτυχημένους στην ιστορία του Χόλιγουντ. Το 2004, ο τρίτος «Αρχοντας των δαχτυλιδιών» του σάρωσε τα Ο- σκαρ, αφού είχε ήδη πετύχει απανωτά εισπρακτικά ρεκόρ. Ο ίδιος βραβεύτηκε τριπλά: ως παραγωγός, ως σκηνοθέτης και ως σεναριογράφος στην κατηγορία του προσαρμοσμένου σεναρίου. Ο Τζάκσον γεννήθηκε και μεγάλωσε σε μια μικρή παραθαλάσσια πόλη της Νέας Ζηλανδίας. Στα 16 του άρχισε να δουλεύει σε τοπική εφημερίδα, μαζεύοντας χρήματα για να αγοράσει ε- ξοπλισμό για να γυρίζει ταινίες. Τις πρώτες ερασιτεχνικές «παραγωγές» του τις είχε ήδη γυρίσει στην αυλή του σπιτιού του και στο κοντινό νεκροταφείο. Τον συνέπαιρναν τα πολεμικά έπη και οι μακάβριες ιστορίες < Ο 53χρονος Νεοζηλανδός έχει κάνει τα πάντα στον κινηματογράφο (παραγωγός, σκηνοθέτης, σεναριογράφος, οπερατέρ, ηλεκτρολόγος, σχεδιαστής ειδικών ε- φέ, μουσικός επιμελητής κ.ά.), αποφεύγοντας ό,τι πραγματικό και αναγνωρίσιμο από τον μέσο θεατή. με ζόμπι, όμως όνειρο ζωής γι αυτόν ήταν ο Κινγκ Κονγκ - όνειρο που έγινε πραγματικότητα το 2005, μετά το θρίαμβο του «Αρχοντα των δαχτυλιδιών». Εξομολογήθηκε κάποτε πως σε τρυφερή ηλικία είχε καταστρέψει το γούνινο παλτό της μητέρας του για να φτιάξει ένα ομοίωμα του διάσημου γορίλλα. «Με ενθουσίαζε η ιστορία του άγριου και μοναχικού πλάσματος. Ο Κινγκ Κονγκ, που πάλευε σκληρά σε όλη του τη ζωή για την επιβίωση, καταστράφηκε όταν η καρδιά του μαλάκωσε για μια γυναίκα». Το σινεμά για τον Τζάκσον ήταν και παραμένει ένα παραμύθι, που κάθε φορά παίρνει σχήμα και μορφή χάρη στις τεχνολογικές εφευρέσεις οραματιστών ή και ονειροπαρμένων αυτοδίδακτων «μικρών επιστημόνων». Ενας χαμένος κόσμος, συναρπαστικός και αλλόκοτος, ζωντανός στη φαντασία ενός ώριμου και επιτυχημένου επαγγελματικά άντρα που μέσα του παραμένει παιδί. Αυτός είναι ο Τζάκσον στις πρώτες «μακάβριες» ταινίες του, στα φανταστικά έπη του Τόλκιν, στην επιστημονική φαντασία (το εξαιρετικό «District 9», του οποίου υπήρξε παραγωγός). Αυτό περιμένουμε και από τη νέα περιπέτεια του Τεν Τεν που ετοιμάζει. Για το Χόλιγουντ, βέβαια, ο Τζάκσον δεν είναι ο ρομαντικός ιππότης, αλλά ο δαιμόνιος κινηματογραφιστής, που έδωσε μια ψευδαίσθηση ρεαλισμού στην πιο ακραία φαντασία φέρνοντας εκατομμύρια νεαρών θεατών στις αίθουσες. Στο τελευταίο του επίτευγμα, το «Χόμπιτ», κατάφερε να βγάλει και από τη μύγα ξίγκι, κόβοντας σε τρεις φέτες το ομότιτλο βιβλίο του Τόλκιν. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΠΟΥΡΑΣ

16 16-OIK_ELLADA_KATHI 23/12/14 22:46 Page ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ Τετάρτη 24 Δεκεμβρίου 2014 Aπομακρύνεται η εκλογή Προέδρου Δύσκολο να εξευρεθούν οι «12» για προεδρική πλειοψηφία τη Δευτέρα Πιθανότερη ημερομηνία προσφυγής στις κάλπες η 1η Φεβρουαρίου Του ΓΙΩΡΓΟΥ Σ. ΜΠΟΥΡΔΑΡΑ Η ψήφος δώδεκα βουλευτών «χωρίζει» πλέον τον κ. Στ. Δήμα από το Προεδρικό Μέγαρο, ή τη χώρα από τις πρόωρες εκλογές, με πιθανότερη ημερομηνία διεξαγωγής τους την 1η Φεβρουαρίου: Η χθεσινή ψηφοφορία διεύρυνε την «προεδρική» πλειοψηφία κατά οκτώ ψήφους, όλες από τον χώρο των ανεξάρτητων, ανεβάζοντας τον δείκτη στις 168 υπέρ του υποψηφίου που προτείνεται από Ν.Δ και ΠΑΣΟΚ. Ως γνωστόν, στην τελευταία ψηφοφορία, που προγραμματίστηκε για το μεσημέρι της 29ης Δεκεμβρίου, απαιτούνται για την εκλογή Προέδρου 180 ψήφοι. Στα αξιοσημείωτα της χθεσινής ημέρας είναι, ασφαλώς, και η απόφαση της κ. Νίκης Φούντα να ανεξαρτητοποιηθεί από τη ΔΗΜΑΡ, επιβεβαιώνοντας -εκτός των άλλων- με τρόπο συμβολικό ότι ενόψει της τελικής ψηφοφορίας, πολλές πιέσεις και διεργασίες του πολιτικού παρασκηνίου θα επικεντρώνονται στο κόμμα του κ. Φ. Κουβέλη, αλλά και στους ΑΝΕΛ, καθώς οι έως τώρα υπολογισμοί καταδεικνύουν ότι η δεξαμενή των ανεξάρτητων δεν επαρκεί για την επίτευξη του στόχου της εκλογής Προέδρου. Συγκεκριμένα, η πολιτική «αριθμητική» στην τελική ευθεία για τη γ ψηφοφορία διαμορφώνεται επί του παρόντος ως εξής: Από τους 12 ανεξάρτητους που και χθες επέλεξαν «παρών», φαίνεται πως δεν θα αλλάξουν στάση τουλάχιστον οι εννέα: Π. Τατσόπουλος, Μ. Ανδρουλάκης, Οδ. Βουδούρης, Χρυσούλα Γιαταγάνα, Θ. Παραστατίδης, Ραχήλ Μακρή, Π. Μουτσινάς, Θεοδώρα Τζάκρη και Μ. Μπόλαρης. Κοντά στο «παρών» εξακολουθεί να είναι οι κ. Β. Πολύδωρας. Κάποια ερωτήματα διαγράφονται για την περίπτωση του κ. Β. Καπερνάρου, ενώ η χθεσινή απόφαση ανεξαρτητοποίησης της κ. Φούντα συζητήθηκε ως πρώτο βήμα στην κατεύθυνση να επιλέξει την ερχόμενη Δευτέρα να υποστηρίξει την υποψηφιότητα Δήμα. Στο περιστύλιο, χθες, και ελάχιστα πριν αρχίσει η ψηφοφορία, διαδόθηκε η φήμη -που αρμοδίως και γρήγορα διαψεύστηκε- ότι εκτός από την κ. Φούντα, απόφαση να ανεξαρτητοποιηθεί από τη ΔΗΜΑΡ είχε πάρει και ο κ. Θ. Ψύρρας. Το όνομα του εν λόγω βουλευτή συμπεριλαμβάνεται στα σενάρια που διακινούνται περί νέας διεύρυνσης της προεδρικής πλειοψηφίας στη γ ψηφοφορία. Ως γνωστόν, στις συζητήσεις του παρασκηνίου είναι το πολύ πέντε οι βουλευτές της ΔΗΜΑΡ που εικάζεται ότι θα στήριζαν υπό προϋποθέσεις, έστω και την τελευταία στιγμή, την υποψηφιότητα του κ. Δήμα. Πρόκειται για το γνωστό σενάριο της «διάσπασης» της ΔΗΜΑΡ προ της κάλπης, με τους μισούς να οδεύουν προς ΣΥΡΙΖΑ και τους υπόλοιπους να ακολουθούν τον κ. Λυκούδη στο «Ποτάμι». Η χθεσινή δήλωση του κ. Φ. Κουβέλη, για ενεργοποίηση του Δαρκούς Συνεδρίου μετά το τέλος της γ ψηφοφορίας, Από την «ανθρωπογεωγραφία» των ανεξάρτητων προκύπτει ότι ο κ. Δήμας δεν είναι δυνατόν να εκλεγεί χωρίς ψήφους από τους ΑΝΕΛ και τη ΔΗΜΑΡ. είναι δηλωτική των επερχόμενων εξελίξεων. «Στην πολιτική ποτέ δεν πρέπει να πεις ποτέ», ήταν το σχόλιο αρκετών κοινοβουλευτικών, όταν τους ετίθετο χθες η ερώτηση εάν θεωρούν πιθανή/ές, διαφοροποίηση/ήσεις «πάνω στο νήμα» και από τον χώρο των ΑΝΕΛ. Σε κάθε περίπτωση, μεταξύ των βουλευτών που χθες μετά το τέλος της κοινοβουλευτικής διαδικασίας έσπευσαν να αποχωρήσουν από τη Βουλή, κυριαρχούσαν οι ακόλουθες εκτιμήσεις ως προς τις πιθανές εξελίξεις: Πρώτον, ότι μόνο μια νέα, ακόμα «γενναιότερη» πρωτοβουλία εκ μέρους του κ. Σαμαρά, μπορεί να αλλάξει άρδην τους συσχετισμούς. Δεύτερον πως ένα ιδιαιτέρως αρνητικό γεγονός σε κάποιο εκ των κρίσιμων θεμάτων, είναι δυνατόν να συσπειρώσει βουλευτές στην κατεύθυνση της αποφυγής μιας πρόωρης εκλογικής αναμέτρησης (ο λόγος γίνεται περισσότερο για μια ιδιαιτέρως αρνητική εξέλιξη στο πεδίο της οικονομίας). Στον αντίποδα, «παλαιότερα» αναλόγου περιεχομένου σενάρια όπως γι αλλαγή υποψηφίου την τελευταία στιγμή, προκειμένου να συσπειρώσει κι άλλους βουλευτές σε μια προεδρική πλειοψηφία, έχουν πλέον εγκαταλειφθεί. Την ίδια στιγμή, όπως προκύπτει από τα χθεσινά πηγαδάκια στο περιστύλιο, ο λεγόμενος «φόβος» μπροστά στο ενδεχόμενο μη επανεκλογής στα έδρανα αν προκηρυχθούν τώρα πρόωρες εκλογές, δεν μοιάζει ικανός να κάνει κι άλλους βουλευτές να ψηφίσουν υπέρ του νυν υποψηφίου. Να επισημανθεί ότι όπως υποστηριζόταν από τους πλέον ψύχραιμους, η κυβέρνηση θα καταφέρει στο τέλος να «κερδίσει ορισμένες ακόμα ψήφους, ανεβάζοντας την προσεχή Δευτέρα τον πήχυ στους ψήφους υπέρ του κ. Δήμα». Στα εξαιρετικά ενδιαφέροντα, τέλος, είναι και η κυκλοφορία μιας ακραίας (και με τα σημερινά δεδομένα ουτοπικής) φήμης χθες στη Βουλή: Σύμφωνα με αυτή τη φήμη, που πάντως διέψευσε ο κ. Ν. Μιχαλολιάκος, οι 16 βουλευτές της Χ.Α. ενδέχεται -για άγνωστους λόγους- να κάνουν την έκπληξη και να αλλάξουν τη στάση τους. Εξέλιξη, η οποία θα σημαίνει εκλογή του κ. Δήμα. Σαμαράς: Ψήφος με ονοματεπώνυμο Του ΓΙΩΡΓΟΥ Π. ΤΕΡΖΗ «Η τρίτη ψηφοφορία δεν θα είναι ψηφοφορία με το παρών, θα υπάρχει ονοματεπώνυμο. Και ο κάθε βουλευτής θα τεθεί ενώπιος ενωπίω με την αγωνία των Ελλήνων και με το συμφέρον της πατρίδας... θα αναλάβει την ευθύνη της ψήφου του, ως προς τις συνέπειες που θα έχει η ψήφος αυτή πάνω στη σταθερότητα, την ο- μαλότητα και το μέλλον της πατρίδας». Με τη φράση αυτή, αμέσως μετά το αποτέλεσμα της β προεδρικής ψηφοφορίας, που βρήκε την υ- ποψηφιότητα Δήμα να υποστηρίζεται από 168 βουλευτές, ο πρωθυπουργός Ο πρωθυπουργός αναμένεται την Κυριακή να περιγράψει με δραματικούς τόνους το διακύβευμα και να επαναφέρει την πρόσκληση για συναίνεση. έδωσε το στίγμα για τον τρόπο που θα πολιτευτεί εφεξής: ένταση του διακυβεύματος με «ακροατήριο» όχι μόνον τους 300 της Βουλής αλλά και τους πολίτες και πλήρης απόδοση των ευθυνών για τις πρόωρες κάλπες σε ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ, που πλέον α- ντιμετωπίζονται, όχι τυχαία, ως «ενιαίο μέτωπο». Νέα παρέμβαση Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», ο κ. Σαμαράς προγραμματίζεται να πραγματοποιήσει ακόμη μία δημόσια παρέμβαση, πιθανότατα την Κυριακή, παραμονή της ψηφοφορίας. Μέσω νέου διαγγέλματος, θα περιγράψει με σκληρό τρόπο τι συνεπάγεται για την Ελλάδα και την οικονομία πρόωρη προσφυγή στις κάλπες ενώ θα επαναλάβει και την πρότασή του για την επίτευξη συναίνεσης στο πρόσωπο του κ. Δήμα, με ανασύνθεση της κυβέρνησης, ολοκλήρωση της α φάσης της συνταγματικής αναθεώρησης και διεξαγωγή εκλογών στα τέλη Ο πρωθυπουργός προφανώς θα ε- ξαντλήσει κάθε περιθώριο περαιτέρω ενίσχυσης της προεδρικής πλειοψηφίας και για λόγους πολιτικών ε- ντυπώσεων αλλά και γιατί όσο θα αυξάνεται η δυναμική της υποψηφιότητας τόσο θα ενισχύεται και η «πίεση» προς αυτούς που δηλώνουν «παρών» να μεταβάλουν στάση. Ω- στόσο, στα σχέδια του κ. Σαμαρά δεν περιλαμβάνεται ακόμη μία κίνηση μεγάλου πολιτικού βάρους, ό- πως αυτή της περασμένης Κυριακής. «Δεν υπάρχει περίπτωση να ορίσουμε ημερομηνία εκλογών», σημείωνε στη Βουλή συνεργάτης του κ. Σαμαρά, ενώ εξίσου απορριπτικός ήταν και για το σενάριο αλλαγής υποψηφίου. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», στο κυβερνητικό στρατόπεδο αλλά και μεταξύ των κ. Σαμαρά και Βενιζέλου συζητήθηκε και το ενδεχόμενο αλλαγής του εκλογικού νόμου επί το αναλογικότερον (όπως ζητεί το ΠΑΣΟΚ), ωστόσο πέραν της αφετηριακής ένστασης του πρωθυπουργού, κρίθηκε ότι δεν θα μπορούσε να μεταβάλει τη στάση ΔΗΜΑΡ και ΑΝΕΛ. Ως προς τα μαθηματικά της εκλογής, παρά τη δυναμική που απέκτησε η υποψηφιότητα Δήμα, η ισχυρή ά- ποψη στο κυβερνητικό επιτελείο είναι ότι ο στόχος των 180 είναι μάλλον δυσπρόσιτος. Αλλωστε, για να επιτευχθεί η προεδρική πλειοψηφία των 180, θα έπρεπε να εξασφαλιστεί -πέραν μιας σημαντικής ομάδας α- νεξάρτητων βουλευτών (όριο που έχει σχεδόν εξαντληθεί αφού οι 13 εκ των 24 στήριξαν ήδη από χθες Δήμα)- και η ψήφος αρκετών βουλευτών από τους ΑΝΕΛ και τη ΔΗ- ΜΑΡ. Οπως σημείωνε σχετικά παλαιός κοινοβουλευτικός, για την ε- πίτευξη των «180» θα έπρεπε να «σπάσουν» τουλάχιστον 7 έως 10 βουλευτές από τα δύο μικρά κόμματα. Επί του παρόντος, η μόνη που έχει διαφοροποιηθεί είναι η κ. Φούντα, χωρίς αυτό να μεταφράζεται και σε υπερψήφιση του κ. Δήμα. Στους Α- ΝΕΛ, στον απόηχο των αλληλοπαρακολουθήσεων Χαϊκάλη - Αποστολόπουλου, τα περιθώρια είναι μικρά και όποιοι το επιχειρήσουν (π.χ. ο κ. Μ. Ουζουνίδης δήλωσε δημοσίως ότι οι πολίτες δεν θέλουν εκλογές) θα πρέπει να «αντέξουν» τη βίαιη επικοινωνιακή επίθεση του κ. Π. Καμμένου. Η πίεση θα ενταθεί προς τους βουλευτές της Κεντροδεξιάς (Β. Πολύδωρας, Β. Καπερνάρος) ενώ θα επιδιωχθεί και η απαξίωση «ηθικοπλαστικών» επιχειρημάτων, όπως τα χαρακτήριζε κυβερνητικό στέλεχος, από σειρά στελεχών που, αν και δημοσίως απεύχονται τις εκλογές, ε- ντέλει δεν δίνουν ψήφο στον κ. Δήμα. Σε παράλληλο χρόνο, Μαξίμου και Συγγρού προετοιμάζονται διά παν εκλογικό ενδεχόμενο. Στα κομματικά γραφεία της Ν.Δ. συζητούνται ήδη ψηφοδέλτια και προεκλογική καμπάνια, ενώ πιθανότερη ημερομηνία ε- κλογών εμφανίζεται, εσχάτως, η 1η Φεβρουαρίου. ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΛΕΣΙΔΗΣ «Η τρίτη ψηφοφορία δεν θα είναι ψηφοφορία με το παρών... ο κάθε βουλευτής θα αναλάβει την ευθύνη της ψήφου του», τόνισε ο Αντ. Σαμαράς. Αλ. Τσίπρας: Μονόδρομος οι πρόωρες εκλογές Της ΔΩΡΑΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Στρατηγική αντιμετώπισης αυτού που περιγράφουν ως «τεχνική καταστροφολογίας» χαράσσουν στον ΣΥΡΙΖΑ, καθώς θεωρούν, μετά και το αποτέλεσμα της χθεσινής, δεύτερης ψηφοφορίας για την προεδρική εκλογή, ότι η προσφυγή στις κάλπες είναι δεδομένη. Μάλιστα, πιστεύουν ότι και η κυβέρνηση έχει συνειδητοποιήσει πως δεν πρόκειται να συγκεντρωθούν οι 180 θετικές ψήφοι στην ψηφοφορία της προσεχούς Δευτέρας και, ως εκ τούτου, θα καταφύγει σε ένα νέο κύμα κινδυνολογίας, πάνω στην οποία θα στηρίξει και την προεκλογική εκστρατεία. Τη βεβαιότητα του κόμματος της α- ξιωματικής αντιπολίτευσης ότι οι πρόωρες εκλογές είναι μονόδρομος μετέδωσε ο κ. Αλέξης Τσίπρας αμέσως μετά την ολοκλήρωση της χθεσινής διαδικασίας στη Βουλή, καθώς δεν αναφέρθηκε καν στο αποτέλεσμα της ψηφοφορίας, αλλά μίλησε σε απόλυτα προεκλογικό ύφος. «Ούτε η Βουλή ούτε ο λαός πρόκειται να δώσουν λευκή επιταγή στον κ. Σαμαρά να συνεχίσει τα Η Κουμουνδούρου εκτιμά ότι στην τρίτη ψηφοφορία η υποψη - φιότητα του κ. Δήμα δεν πρόκειται να συγκεντρώσει περισσότερες από 172 ψήφους. AFP PHOTO / ARIS MESSINIS «Ούτε η Βουλή ούτε ο λαός πρόκειται να δώσουν λευκή επιταγή στον κ. Σαμαρά να συνεχίσει τα Μνημόνια», ανέφερε χθες ο Αλ. Τσίπρας. Μνημόνια και να εφαρμόσει τα προαπαιτούμενα της λιτότητας, που κόβουν συντάξεις, ακριβαίνουν φάρμακα, λεηλατούν την κοινωνία. Με την καινούργια χρονιά η χώρα μας θα γυρίσει σελίδα, με δημοκρατία, με ισχυρή λαϊκή εντολή για πραγματική διαπραγμάτευση, με αισιοδοξία, θα τα καταφέρουμε», δήλωσε. Κάνοντας αποτίμηση της ψηφοφορίας, στην Κουμουνδούρου πιστεύουν ότι χθες, προκειμένου να εμφανίσει την εικόνα ότι ανάμεσα στις ψηφοφορίες αναπτύσσεται δυναμική υπέρ της υποψηφιότητας του κ. Σταύρου Δήμα, η κυβέρνηση εξάντλησε τις όποιες «εφεδρείες» διέθετε. Υπό αυτό το πρίσμα ερμηνεύουν την θετική ψήφο των δύο προερχόμενων από τη Χρυσή Αυγή α- νεξάρτητων βουλευτών Στάθη Μπούκουρα και Χρυσοβαλάντη Αλεξόπουλου. Ειδικότερα, κατά την ανάλυση του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, η συμφωνία με τους δύο βουλευτές να ψηφίσουν «ναι» προϋπήρχε, αλλά η θετική ψήφος τους θα εκφραζόταν στην τελευταία ψηφοφορία. «Το ότι ενεργοποιήθηκε στη δεύτερη ψηφοφορία αυτή η δικλίδα, δείχνει τον βαθμό πίεσης που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση», ανέφεραν στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ. «Δύο ναζιστικές ψήφοι» Πάντως, η Κουμουνδούρου έσπευσε να στηλιτεύσει την ψήφο των συγκεκριμένων βουλευτών, κάνοντας αναφορά «σε 166 θετικές ψήφους και δύο ναζιστικές». Σχολιάζοντας, μάλιστα, τη φημολογία περί του ενδεχομένου να υ- πάρξει στην τρίτη και τελική ψηφοφορία μετατόπιση βουλευτών της Χρυσής Αυγής σε θετική ψήφο, στο κόμμα της α- ξιωματικής αντιπολίτευσης έσπευδαν να αναφέρουν ότι «θα είναι αδιανόητο να αθροιστούν ψήφοι της Χρυσής Αυγής στην προεδρική εκλογή». Ως προς τις εκτιμήσεις για την τελευταία ψηφοφορία της προσεχούς Δευτέρας, η ανάλυση της Κουμουνδούρου είναι ότι θα αθροιστούν μερικές ακόμη ψήφοι υπέρ της υποψηφιότητας Δήμα, που δεν θα ξεπερνούν, με τα υπάρχοντα δεδομένα, τις 3-4. Βεβαίως, στον ΣΥΡΙΖΑ τηρούν στάση αναμονής για να δουν τις εξελίξεις τις επόμενες ημέρες, καθώς πιστεύουν ότι θα εξαντληθεί κάθε διαθέσιμο μέσο για να ασκηθούν άμεσες ή έμμεσες πιέσεις προς τους βουλευτές, προκειμένου να αλλάξουν τη στάση τους. Θεωρούν ότι ο πρωθυπουργός Α- ντώνης Σαμαράς, με το διάγγελμα της περασμένης Κυριακής, εξάντλησε τα περιθώρια ελιγμών και ότι ο μοναδικός παράγοντας που θα μπορούσε να αλλάξει άρδην τα δεδομένα θα ήταν η ενεργοποίηση του σεναρίου κυβέρνησης ειδικού σκοπού, κάτι που ωστόσο δεν πιστεύουν ότι είναι πιθανό. Αλλωστε, α- κόμη και σε αυτή την περίπτωση, θα πρέπει να προκληθούν μεγάλες ρηγματώσεις σε ΔΗΜΑΡ και ΑΝΕΛ για να ε- πιτευχθεί ο στόχος.

17 17-OIK_ELLADA_KATHI 23/12/14 19:02 Page 17 Τετάρτη 24 Δεκεμβρίου 2014 ΕΛΛΑΔΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ 17 Μετατρέποντας την πτώση του αργού σε ευκαιρία Πώς οι Ελληνες εφοπλιστές και οι Κινέζοι εντολείς τους ετοιμάζονται να βγάλουν λεφτά από τη μείωση των τιμών του πετρελαίου Του ΗΛΙΑ Γ. ΜΠΕΛΛΟΥ Το κόστος ναύλωσης των ποντοπόρων πλοίων έχει αυξηθεί στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων 4,5 ετών. Στα VLCC οι ναύλοι ξεπέρασαν προχθές τα δολ. την ημέρα. Ελληνες εφοπλιστές και Πεκίνο, οι μεγαλύτεροι μεταφορείς και ο μεγαλύτερος εισαγωγέας αργού πετρελαίου αντίστοιχα, εμφανίζονται να μετατρέπουν την κρίση στην αγορά πετρελαίου σε ευκαιρία. Η σημαντική τόνωση της ζήτησης για αργό, απόρροια του χαμηλότερου κόστους προμήθειας, αυξάνει και τη ζήτηση για τη θαλάσσια μεταφορά του οδηγώντας σε υψηλά τεσσάρων και πλέον ετών τα ημερήσια έσοδα των μεγάλων δεξαμενοπλοίων. Η αρμάδα αυτή που ταξιδεύει κατάφορτη, κυρίως από τη Μέση Ανατολή προς την Ασία, δαπανά σημαντικά χαμηλότερα ποσά για τα καύσιμά της από ό,τι πριν από μερικούς μήνες αυξάνοντας την α- νταγωνιστικότητα των μεταφορών. Παράλληλα, μαζί με τη ζήτηση για δεξαμενόπλοια μεταφοράς αργού αυξάνεται και η ζήτηση για ναυλώσεις δεξαμενοπλοίων μεταφοράς διυλισμένων πετρελαιοειδών. Ο ελληνόκτητος στόλος κατέχει την πρώτη θέση στον κόσμο όσων αφορά τη συνολική χωρητικότητα και σύμφωνα με την κινεζική πρεσβεία στην Αθήνα πραγματοποιεί το 60% των μεταφορών του εισαγόμενου αργού πετρελαίου της Κίνας, ενώ διακινεί το 50% των εξαγόμενων προϊόντων της. Αυτός είναι και ο λόγος που η κινεζική πολιτική ηγεσία έχει επανειλημμένα χαρακτηρίσει τη σχέση της με την Αθήνα ως στρατηγική. Στις αρχές της εβδομάδας περισσότερα από 80 πολύ μεγάλα δεξαμενόπλοια μεταφοράς αργού πετρελαίου, γνωστά και ως VLCC, από τα αρχικά του Very Large Crude Carriers, έπλεαν καθ οδόν προς κινεζικά λιμάνια, μεταφέροντας περισσότερα από 160 εκατ. βαρέλια πετρελαίου. Ο αριθμός αυτός είναι ο μεγαλύτερος από τον Οκτώβριο του 2011, σύμφωνα με στοιχεία του Bloomberg. Και αποδίδεται στην πολιτική αγορών του Πεκίνου με στόχο την αύξηση των αποθεμάτων. Πολιτική που είναι σε εξέλιξη τους τελευταίους λίγους μήνες και βαίνει κλιμακούμενη, καθώς η ενεργοβόρος κινεζική οικονομία σπεύδει να αγοράσει πετρέλαιο σε χαμηλές τιμές. Σε αυτό το περιβάλλον το κόστος ναύλωσης των ποντοπόρων πλοίων αυξήθηκε στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων 4,5 ετών, σύμφωνα με τον ναυλομεσιτικό οίκο Clarkson Research Services. Μέσα σε μια μόνον εβδομάδα η αύξηση στους ναύλους των VLCC έφτασε κατά μέσο όρο το 24%, σύμφωνα με την Clarkson, ενώ στα product tankers, δηλαδή αυτά που μεταφέρουν διυλισμένα προϊόντα, η άνοδος διαμορφώθηκε από 9% έως 12%, ανάλογα με την κατηγορία. Η ενίσχυση αυτή της ναυλαγοράς έρχεται να προστεθεί στα κέρδη που σημειώνει από τα τέλη του καλοκαιριού και μετά. Η άνοδος των λειτουργικών εσόδων και η παράλληλη μείωση των λειτουργικών δαπανών από τα φθηνότερα καύσιμα αναμένεται να ενισχύσει το όφελος για την ελληνική οικονομία από την ποντοπόρο. Μελέτες του ΙΟΒΕ και του Boston Consulting Group, δείχνουν πως το ποσοστό συμμετοχής του ναυτιλιακού κλάδου στο ΑΕΠ είναι της τάξης του 7% και η προσφορά θέσεων εργασίας άμεσα και έμμεσα υπολογίζεται κοντά στις Στα VLCC, που τείνουν να διαμορφώνουν τάση και για τα μικρότερα μεγέθη δεξαμενοπλοίων, οι ναύλοι για δρομολόγια από τον Περσικό Κόλπο προς την Ασία έφταναν στις αρχές αυτής της εβδομάδας στα δολάρια, ενώ προχθές ξεπέρασε τα δολάρια την ημέρα σύμφωνα με το Baltic Exchange. Τα επίπεδα αυτά είναι τα υψηλότερα από τις αρχές του Υ- πογραμμίζεται πως η άνοδος της ναυλαγοράς σε καμία περίπτωση δεν είναι ευθύγραμμη και χαρακτηρίζεται ιστορικά από πολύ μεγάλες διακυμάνσεις. Ομως παρατηρείται ένας σαφής θετικός συσχετισμός των ναύλων στα δεξαμενόπλοια με την παραγωγή πετρελαίου του ΟΠΕΚ. Οσο μεγαλύτερη είναι η τελευταία, τόσο πιο ενισχυμένα τείνουν να είναι τα ημερήσια έσοδα των τάνκερ, σύμφωνα με τα ιστορικά στοιχεία της Clarkson Research Services. Με βάση έρευνα του Bloomberg μεταξύ έξι επενδυτικών οίκων που καλύπτουν τη ναυτιλία, ο μέσος ημερήσιος ναύλος για τα VLCC το 2015 θα διαμορφωθεί στα δολάρια, έναντι δολάρια φέτος. Το όφελος για την ελληνική ποντοπόρο ναυτιλία καθίσταται ευκολότερα αντιληπτό, αν αναλογιστεί κανείς ότι ένα στα τέσσερα τάνκερ που πλέει στις θάλασσες είναι ελληνικό. Στα 14,4 δισ. δολ. οι επενδύσεις σε πλοία το 2014 Πρωταγωνιστική σε διεθνές επίπεδο είναι η επενδυτική δραστηριότητα της ελληνικής πλοιοκτησίας το 2014, όπως αποκαλύπτουν τα τελευταία στοιχεία από τις αγοραπωλησίες πλοίων στη δευτερογενή αγορά, αλλά και τις παραγγελίες νεότευκτων. Η συνολική αξία τους ανέρχεται στα 14,419 δισ. δολ. κατά το πρώτο ενδεκάμηνο του έτους. Ειδικότερα, τα 8,9 δισ. αφορούν μεταχειρισμένα πλοία και άλλα 5,5 δισ. παραγγελίες σε ναυπηγεία. Ο αριθμός των πλοίων που αποκτήθηκαν από ελληνικών συμφερόντων ναυτιλιακές επιχειρήσεις ανέρχεται ήδη στα 455 και είναι ο μεγαλύτερος μεταξύ όλων των εθνικών πλοιοκτησιών. Ακόμα μεγαλύτερη είναι όμως η συνολική χωρητικότητα, καθώς οι Ελληνες εφοπλιστές στρέφονται συνεχώς προς σύγχρονα και μεγαλύτερα ποντοπόρα. Σημειώνεται πως ήδη τον Νοέμβριο οι αγορές μεταχειρισμένων πλοίων είχαν ξεπεράσει σε αξία μακράν αυτές που έγιναν κατά τη διάρκεια ο- λόκληρου του Προβολή της επενδυτικής αυτής δραστηριότητας του πρώτου ενδεκαμήνου στο σύνολο του έτους οδηγεί στην εκτίμηση πως ο αριθμός των πλοίων που θα αποκτηθούν φέτος θα αγγίξει τα 500 και τα ποσά που θα καταβληθούν για τις συναλλαγές αυτές θα ξεπεράσουν τα 15 δισ. δολ. Αποτέλεσμα είναι η σημαντική μείωση του μέσου όρου ηλικίας του ελληνόκτητου Ο αριθμός των πλοίων που αποκτήθηκαν από ελλη νι - κών συμφερόντων ναυτι - λιακές επιχειρήσεις ανέρ - χεται ήδη στα 455 και είναι ο μεγαλύτερος στον κόσμο. στόλου, αλλά και η διαφοροποίησή του προς εξειδικευμένα πλοία, όπως τα δεξαμενόπλοια μεταφοράς υγροποιημένου αερίου (LNG και LPG), τα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, καθώς και τα δεξαμενόπλοια μεταφοράς προϊόντων πετρελαίου. Το ηλικιακό προφίλ του ελληνόκτητου στόλου ήταν ήδη από το περασμένο έτος σημαντικά νεότερο του παγκόσμιου μέσου όρου και βελτιώνεται περαιτέρω. Συγκεκριμένα, τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Ενώσεως Ελλήνων Εφοπλιστών δείχνουν πως η μέση ηλικία του υπό ελληνική σημαία στόλου ήταν τα 11,5 έτη με άνω του 50% του στόλου ηλικίας μικρότερης των 10 ετών και του ελληνόκτητου στόλου τα 9,9 έτη, ενώ ο μέσος όρος ηλικίας του παγκόσμιου στόλου ήταν 12,4 έτη. Τα στοιχεία αυτά μεταβάλλονται τώρα επί τα βελτίω. Σύμφωνα με τα δεδομένα του ναυλομεσιτικού οίκου Intermodal, μέχρι και τον Νοέμβριο ελληνικών συμφερόντων ναυτιλιακές αγόρασαν από τη δευτερογενή 330 ποντοπόρα πλοία συνολικής αξίας 8,9 δισ. δολαρίων και συνολικής χωρητικότητας 32,792 εκατ. DWT. Παραμένουν έτσι στην πρώτη θέση μεταξύ των αγοραστών παγκοσμίως. Δεύτερη είναι η αμερικανική πλοιοκτησία με επενδύσεις 3,6 δισ. δολ. και τρίτη η Σιγκαπούρη με επενδύσεις 1,5 δισ. Οι Ελληνες καλύπτουν το 33,7% του συνολικού ποσού που επενδύθηκε παγκοσμίως σε μεταχειρισμένα πλοία, το 37,3% της συνολικής χωρητικότητας που άλλαξε χέρια και το 24,7% του συνολικού αριθμού των πλοίων. Τα μεγέθη αυτά αφορούν μεταχειρισμένα πλοία και δεν συμπεριλαμβάνονται οι παραγγελίες για νεότευκτα ποντοπόρα σε ναυπηγεία. Αυτές ανήλθαν σε επιπλέον 5,5 δισ. δολάρια. Συγκεκριμένα ελληνικά συμφέροντα παρήγγειλαν κατά το πρώτο ενδεκάμηνο του νεότευκτα πλοία ή το 11,1% της αξίας του συνόλου των παραγγελιών. Η συνολική χωρητικότητά τους ανέρχεται στα 14,184 εκατ. DWT. Οι Ελληνες εμφανίζονται τέταρτοι στην παγκόσμια κατάταξη του αριθμού των πλοίων που παραγγέλθηκαν πίσω από τα συμφέροντα Κινέζων, Ιαπώνων και Σιγκαπουριανών. Είναι όμως δεύτεροι παγκοσμίως σε όρους χωρητικότητας αφού οι παραγγελίες τους α- φορούν μεγαλύτερα πλοία. Ελληνικά συμφέροντα όμως εμφανίζονται να πρωταγωνιστούν και στις Εξοικονόμηση 20 δισ. δολ. Οι χαμηλότερες τιμές καυσίμων υπολογίζεται ότι θα εξοικονομήσουν για την ποντοπόρο ποσό της τάξεως των 20 δισ. δολ. αν διατηρηθούν κοντά στα τρέχοντα επίπεδα, σύμφωνα με υπολογισμούς του Bloomberg. Προβληματισμό προκαλούν πάντως μεσοπρόθεσμα δύο παράμετροι: Πρώτον, το εάν οι τιμές του αργού θα παραμείνουν χαμηλές και, δεύτερον, η αύξηση των ε- πιχειρησιακών ταχυτήτων στα πλοία. Με τα καύσιμα φθηνότερα, ο πειρασμός για γρηγορότερα ταξίδια είναι μεγάλος. Αυξάνεται όμως έτσι η προσφορά μεταφορικής δυναμικότητας αφού τα ίδια πλοία μπορούν να κάνουν περισσότερα ταξίδια το ίδιο διάστημα. Πάντως η διαμόρφωση του θετικού κλίματος στη ναυλαγορά ενισχύεται από το γεγονός πως η προσθήκη νέου τονάζ ε- πιβραδύνεται δραστικά. Σύμφωνα με τη Swedbank, ο παγκόσμιος στόλος δεξαμενοπλοίων μεταφοράς αργού αυξήθηκε κατά 1,5% το 2014 έ- ναντι αύξησης μεταφορών 1,8%. Παράλληλα, η αποθεματοποίηση αργού στην Κίνα, αλλά και αλλού αναμένεται να συνεχιστεί καθώς αυξάνεται και η κατανάλωση. Σύμφωνα με τη βρετανική συμβουλευτική εταιρεία Energy Aspects το Πεκίνο αναμένεται να εισαγάγει τουλάχιστον 50 εκατ. βαρέλια επιπλέον άμεσα για αποθέματα, ενώ υλοποιεί ήδη έργα αύξησης των αποθηκευτικών χώρων κατά άλλα 50 εκατ. Το ράλι στη ναυλαγορά υποβοηθείται όμως και από την αύξηση των ναυλώσεων από άλλες περιοχές. Τα ταξίδια από τη Δ. Αφρική εμφανίζονται αυξημένα κατά 40%. τάξεις των πωλητών. Είναι πρώτοι στις πωλήσεις διεθνώς έχοντας διαθέσει μέχρι και τον Νοέμβριο φέτος 139 ποντοπόρα έναντι συνολικού ποσού 2,849 δισ. δολ., σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία του ναυλομεσιτικού οίκου Intermodal. Η ελληνόκτητη ναυτιλία, το συντριπτικό ποσοστό του στόλου της οποίας διαχειρίζεται από την Ελλάδα, παραμένει στην πρώτη θέση της διεθνούς κατάταξης, καλύπτοντας άνω του 16% της παγκόσμιας χωρητικότητας και α- πολαμβάνει την αναγνώριση του στρατηγικού της ρόλου στο διεθνές εμπόριο. Σημειώνεται πως η ναυτιλία εν γένει μεταφέρει περισσότερο από το 90% του διεθνούς εμπορίου ενώ η ελληνόκτητη ποντοπόρος αντιπροσωπεύει ποσοστό της τάξεως του 47% της χωρητικότητας του στόλου της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Σημειώνεται πως 40 ελληνικές ναυτιλιακές με στόλο άνω των 25 πλοίων η κάθε μία ελέγχουν πλέον το 55% της συνολικής χωρητικότητας του ελληνόκτητου στόλου. Ο συνολικός αριθμός των εν Ελλάδι ελληνικών ναυτιλιακών ανέρχεται σε 668, μειωμένος κατά 94 από τις αρχές του 2011, καθώς πολλές μικρότερες εταιρείες έκλεισαν ή συγχωνεύθηκαν. Τα στοιχεία αυτά, που περιλαμβάνουν δεδομένα έως και τον Αύγουστο του 2014, προκύπτουν από την ετήσια έ- ρευνα της Petrofin Research, που παρακολουθεί τον κλάδο. ΑΝΑΛΥΣΗ Tου MARK GILBERT / BLOOMBERG Στη σκιά της ελληνικής κρίσης η ένταξη της Λιθουανίας στην Ευρωζώνη Ισως είναι πολύ αργά για να αναθεωρήσει η Λιθουανία την απόφαση να α- ποχωριστεί το εγχώριο νόμισμά της, το λίτας, προσχωρώντας στην Ευρωζώνη από τον Ιανουάριο του 2015 για να α- ποτελέσει το 19ο κράτος-μέλος της νομισματικής ένωσης. Τα προβλήματα της Ελλάδας αποτελούν ένα περίτρανο παράδειγμα των επιπτώσεων εάν παραιτηθεί μια χώρα από την αυτονομία της στη χάραξη νομισματικής πολιτικής. Είναι αρκετά ξεκάθαρες οι συνέπειες που προκύπτουν εάν μια χώρα δεν έχει τη δυνατότητα να προχωρήσει σε υ- ποτίμηση του νομίσματός της με στόχο να αυξήσει τις εξαγωγές της και να ε- νισχύσει την εγχώρια ανάπτυξη. Η Ελλάδα είναι παγιδευμένη σε μια οικονομική και πολιτική κρίση, ακολουθώντας ένα πρόγραμμα λιτότητας που της έχει επιβληθεί από τους δανειστές της και είναι βαθύτατα δυσάρεστο από τους κατοίκους της. Αν και η ίδια η χώρα ευθύνεται εξ ολοκλήρου για τα προβλήματά της -παραπλανώντας τους Ευρωπαίους εταίρους για το μέγεθος του δημοσιονομικού ελλείμματός της για να ενταχθεί στην Ευρωζώνη- οι διαθέσιμες λύσεις για να εξέλθει από αυτήν την κρίση περιορίζονται από την Ευρωζώνη. Ωστόσο, οι χώρες που εισχωρούν στην Ευρωπαϊκή Ενωση πρέπει να υιοθετήσουν το ευρώ από τη στιγμή που θα πληρούν τις οικονομικές προϋποθέσεις. Εκτός εάν συμφωνήσουν να εξαιρεθούν από το ευρώ όπως συνέβη με τις περιπτώσεις της Βρετανίας και της Δανίας. Από την 1η Ιανουαρίου, η Λιθουανία θα είναι η τελευταία χώρα της Βαλτικής που θα υιοθετήσει το ευρώ, ακολουθώντας τη Λεττονία προ ενός έτους και την Εσθονία προ τετραετίας. Αν και οι Λιθουανοί καλωσόρισαν με μεγάλο ενθουσιασμό την προοπτική ένταξή τους στην Ε.Ε. το 2003, δεν Τα προβλήματα της Ελλάδας αποτελούν παράδειγμα των επιπτώσεων εάν παραιτηθεί μια χώρα από τη χάραξη νομισματικής πολιτικής. τους δόθηκε η ευκαιρία να εκφράσουν την άποψή τους για το ευρώ. Κατά τα φαινόμενα, όμως, δεν είναι χαρούμενοι με το επικείμενο γεγονός, σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το 47% των Λιθουανών ήταν υπέρ, το 49% κατά και το 4% παρέμεναν αναποφάσιστοι. Αντίστοιχη έρευνα που είχε συντελεστεί τον Απρίλιο του 2013 έδειξε πως εναντίον της ένταξης στο ευρώ ήταν το 55% και υπέρ το 41%. Η Λιθουανία το 2015 θα αποτελέσει το 19ο μέλος της Ευρωζώνης. Στη φωτογραφία ένα από τα πρώτα λιθουανικά ευρώ. Από οικονομικής απόψεως, οι συνθήκες στη Λιθουανία είναι καλύτερες σε σχέση με την Ευρωζώνη. Οι ρυθμοί ανάπτυξης είναι υψηλότεροι και η α- νεργία χαμηλότερη. Το κόστος δανεισμού κινείται σε επίπεδα ανάλογα με την Ισπανία και την Ιταλία, δηλαδή είναι λίγο υψηλότερα από τη Γερμανία. Ο πληθωρισμός δε είναι, σχεδόν, ανύπαρκτος, μια ένδειξη που σε αυτήν την περίπτωση καταδεικνύει σταθερότητα για την οικονομία. Μια από τις επιφυλάξεις των Λιθουανών ως προς την ένταξη της χώρας τους στην Ευρωζώνη είναι η προσαρμογή των τιμών και τυχόν καταχρήσεις με προς τα πάνω στρογγυλοποιήσεις που μπορεί να προκύψουν από αυτήν τη διαδικασία. Το 76% των Λιθουανών έχει εκφράσει τον προβληματισμό του, ενώ το 84% είναι και πεπεισμένο ότι θα οδηγήσει σε υψηλότερες τιμές, σύμφωνα με την έρευνα της Κομισιόν. Ο προβληματισμός αυτός είναι, κατά κάποιο τρόπο, δικαιολογημένος. Οι τιμές άρχισαν να ακολουθούν ανοδική πορεία από τον Απρίλιο, πριν δηλαδή δεσμευθούν οι εταιρείες να μην προχωρήσουν σε περαιτέρω αυξήσεις. Ανάλογες τάσεις είχαν παρατηρηθεί στη Λεττονία πριν από την ένταξη της χώρας στην Ευρωζώνη, σύμφωνα με έρευνα της Skandinaviska Enskilda Banken. Οι συνθήκες δεν είναι ιδανικές για να προστεθούν νέα μέλη στο κλαμπ του ευρώ. Τα γεγονότα στην Ελλάδα, ενδεχομένως, να επαναφέρουν στην επιφάνεια την υπαρξιακή κρίση που είχε απειλήσει με μια οπισθοχώρηση από τα σχέδια ένταξης στο ευρώ κατά τη διάρκεια των προηγούμενων ετών. Ισως, το έλλειμμα δημοκρατίας της Ε.Ε. να πυροδοτεί τη διστακτικότητα των Λιθουανών ως προς το ευρώ. Ας ελπίσουμε να μη μετανιώσει τελικά η Λιθουανία την ένταξή της στο ευρώ.

18 18-OIK_DIETHNH_KATHI 23/12/14 18:03 Page l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗ Τετάρτη 24 Δεκεμβρίου 2014 Ημερομηνίες ορόσημο για τις δανειακές υποχρεώσεις της Ελλάδας κατά το 2015 Μάρτιο, Ιούλιο, Αύγουστο θα πρέπει να αποπληρωθούν 7,7 δισ. Τρία σενάρια για την επόμενη ημέρα Του ΛΕΩΝΙΔΑ ΣΤΕΡΓΙΟΥ Το σενάριο πολιτικής αστάθειας και ασυμφωνίας με την τρόικα Το τρίτο σενάριο είναι το χειρότερο. Η Ελλάδα δεν μπορεί να σχηματίσει κυβέρνηση (αυτοδύναμη ή συνεργασίας) ή η κυβέρνηση που θα προκύψει δεν μπορεί να έρθει σε συμφωνία με την τρόικα ώστε να περάσει η χώρα στην ε- πόμενη φάση, αυτήν της προληπτικής γραμμής πίστωσης. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, τότε η ό- ποια κυβέρνηση θα πρέπει να βρει χρήματα για να καλύψει χρηματοδοτικές ανάγκες άνω των 28,9 δισ. ευρώ κι αν είναι κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ (χωρίς έσοδα από ι- διωτικοποιήσεις κ.λπ.), τότε θα Αν πέσει στα χέρια σας μια ατζέντα ενός αναλυτή σε μεγάλο επενδυτικό οίκο θα δείτε ότι οι κρίσιμες ημερομηνίες για την Ελλάδα φτάνουν μέχρι τα τέλη του τρίτου τριμήνου του Οι περισσότερες σημειώσεις βρίσκονται στο πρώτο τρίμηνο του νέου έτους και αυτό είναι φυσικό λόγω των πολιτικών εξελίξεων και του δύσκολου από οικονομικής απόψεως Μαρτίου. Ετσι, με θαυμαστικά και με σημαδάκια που σημαίνουν «προσοχή» θα δούμε τον Μάρτιο, την 20ή Ιουλίου και την 20ή Αυγούστου, ημερομηνίες κατά τις οποίες το ελληνικό Δημόσιο έχει υψηλές υποχρεώσεις (7,7 δισ. συνολικά). Στα τέλη Μαρτίου πρέπει να πληρώσει μία μεγάλη δόση προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (2,2 δισ.) και στα τέλη Ιουλίου και τέλη Αυγούστου έχει μεγάλες λήξεις ομολόγων (3,7 δισ.). Η διαχείριση των επόμενων μηνών και ο κίνδυνος της χώρας εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις πολιτικές εξελίξεις στο πρώτο τρίμηνο και κυρίως από το πώς θα διαχειριστεί η ελληνική κυβέρνηση (η όποια κυβέρνηση) τις διαπραγματεύσεις με την τρόικα έως τη λήξη της επέκτασης του προγράμματος, δηλαδή μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου. Ετσι, λοιπόν, η αμέσως επόμενη κρίσιμη ημερομηνία μετά την ε- κλογή Προέδρου και ενδεχομένως πρόωρων εκλογών είναι η 16η Φεβρουαρίου, όταν θα συνεδριάσει το Εurogroup για την επόμενη ημέρα στην Ελλάδα. «Εγώ έχω σημειώσει, επίσης, την 22α Ιανουαρίου και την 5η Μαρτίου, όταν συνεδριάσει η EKT, καθώς αναμένονται αποφάσεις για την αγορά κρατικών ομολόγων», επισημαίνει στην «Κ» ο Κρίστιαν Σουλτζ, επικεφαλής οικονομολόγος της επενδυτικής τράπεζας μπουτίκ Berenberg. Σύμφωνα με τον κ. Σουλτζ, το ενδιαφέρον σε αυτές τις συνεδριάσεις αφορά στο εάν τα ελληνικά ομόλογα θα περιληφθούν στο πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) ή όχι. Εάν αυτό δεν ξεκαθαρίσει μέχρι τις αρχές Μαρτίου, τότε θα πρέπει να περιμένουμε μέχρι Ιούνιο-Ιούλιο. Αναμένεται ότι στα Eurogroup και στις συνόδους κορυφής του Ιουνίου και του Ιουλίου πρέπει να βρει έως 41,5 δισ. στη διετία, σύμφωνα με την BofA. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της τρόικας, στην περίπτωση που η Ελλάδα δεν καταλήξει σε συμφωνία, τα χρηματοδοτικά προβλήματα γιγαντώνονται. Παύουν να ισχύουν οι εκτιμήσεις του ΔΝΤ για χρηματοδοτικό κενό 12,6 δισ. στη διετία, διότι ο υπολογισμοί αυτοί έχουν λάβει υπόψη ότι: Πρώτον, η Ελλάδα θα πάρει τις τελευταίες δόσεις από το ισχύον πρόγραμμα (7,1 δισ.). Δεύτερον, η Ελλάδα θα λάβει δόσεις 12 δισ. από το ΔΝΤ μέχρι θα ληφθούν πιο συγκεκριμένες αποφάσεις για την επόμενη ημέρα της Ελλάδας. Επομένως, η αγορά ελληνικών ομολόγων από την ΕΚΤ εξαρτάται από την κατάσταση και τη φάση στην οποία θα βρίσκεται το πρόγραμμα διάσωσης της Ελλάδας, εξηγεί ο κ. Σουλτζ. Για την Bank of America - τέλος του 2016 ή θα είναι σε θέση να δανειστεί τα αντίστοιχα ποσά από τις αγορές με δίχτυ ασφαλείας την προληπτική γραμμή πίστωσης. Επομένως, η μη συμφωνία με την τρόικα και η έξοδος από το Μνημόνιο δημιουργούν αυτομάτως έ- να κενό 31,7 δισ. Τέλος, η χρηματοδότηση των τραπεζών από την ΕΚΤ διακόπτεται, με αποτέλεσμα να πρέπει να χρηματοδοτήσουν ρευστότητα περίπου 45 δισ. μέσω του μηχανισμού έκτακτης ρευστότητας της Τράπεζας της Ελλάδος. Merrill Lynch, οι επόμενοι μήνες του 2015 θα εξαρτηθούν από τις πολιτικές εξελίξεις μέχρι τον Φεβρουάριο, καθώς αυτές είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με τις χρηματοδοτικές ανάγκες (και τη διαχείρισή τους) της Ελλάδας. Σύμφωνα με την BofA, υπάρχουν τα εξής βασικά σενάρια: l Σενάριο 1: Η Ελλάδα εκλέγει Πρόεδρο, αποφεύγει τις πρόωρες εκλογές, ολοκληρώνει τις διαπραγματεύσεις με την τρόικα μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου. Σε αυτή την περίπτωση, το πρόγραμμα συνεχίζει ως έχει, με τις χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας να φτάνουν έως 12,6 δισ. ευρώ μέχρι το l Σενάριο 2: Η Ελλάδα δεν εκλέγει Πρόεδρο της Δημοκρατίας και πραγματοποιούνται πρόωρες ε- κλογές. Η Ευρωζώνη δίνει νέα παράταση του προγράμματος, ώ- στε να δώσει χρόνο στη νέα κυβέρνηση να διαπραγματευτεί με την τρόικα και να έρθει σε συμφωνία. Εάν δεν προκύψει κυβέρνηση, θα επαναληφθούν οι εκλογές. Αν προκύψει κυβέρνηση με τη Νέα Δημοκρατία, ο οίκος πιστεύει ότι η συμφωνία θα επέλθει σχετικά γρήγορα. Αν προκύψει κυβέρνηση με τον ΣΥΡΙΖΑ, οι διαπραγματεύσεις θα είναι πιο δύσκολες και θα κρατήσουν περισσότερο. Στο σενάριο αυτό, το χρηματοδοτικό κενό υπολογίζεται σε 8,9-21,5 δισ. ευρώ στη διετία. Toyota: Η Ελλάδα εξελίσσεται σε κόμβο της παγκόσμιας εφοδιαστικής αλυσίδας Η εταιρεία θα επενδύσει στην περαιτέρω ανάπτυξη της παρουσίας της στη χώρα μας Χρηματοδοτικό κενό 12,6 δισ. Η παρακολούθηση των χρηματοδοτικών αναγκών της Ελλάδας και των υποχρεώσεών της κατά τη διάρκεια του 2015, βάσει του βασικού και καλού σεναρίου, κάνει έκδηλο το μέγεθος του προβλήματος σε περίπτωση κάποιου ατυχήματος. Η συνολική εικόνα για το 2015 έχει ως εξής: Πρώτον, οι χρηματοδοτικές ανάγκες υπολογίζονται συνολικά σε 20 δισ. Το μεγαλύτερο μέρος αφορά πληρωμές υποχρεώσεων προς ΔΝΤ και Ευρωζώνη (16,5 δισ.) και ρέπος προς δημόσιους οργανισμούς (3 δισ.). Δεύτερον, οι πηγές κάλυψης των αναγκών ανέρχονται συνολικά σε 9,2 δισ. (κύρια πηγή η δόση του ΔΝΤ ύψους 7,1 δισ.). Τρίτον, με αυτά τα δεδομένα απομένει ένα χρηματοδοτικό κενό 12,6 δισ. το οποίο μπορεί να καλυφθεί ως εξής: l δανεισμός μέσω ρέπος από τη γενική κυβέρνηση: 7 δισ. l αποπληρωμή των προνομιούχων μετοχών από τις τράπεζες: 2 δισ. l χρήση 3 δισ. από τα κεφάλαια του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Εάν λοιπόν η Ελλάδα δεν πάρει τα 7,1 δισ. από το ΔΝΤ, επειδή θα έχει περάσει στην προληπτική γραμμή πίστωσης, Εάν η Ελλάδα βγει από το Μνημόνιο χωρίς συμφωνία με την τρόικα και χωρίς γραμμή πίστωσης, τότε όλο το κενό θα πρέπει να καλυφθεί από ίδια κεφάλαια. και αν δεν πετύχει τον στόχο των εσόδων (π.χ. 2,2 δισ. από ιδιωτικοποιήσεις) τότε θα πρέπει να καταφύγει σε δανεισμό από τις αγορές ύψους 10,5 δισ. ευρώ, σύμφωνα με υπολογισμούς της Nomura. Σημειώνεται, επίσης, ότι το κενό αυτό παρουσιάζεται με την υπόθεση ότι η Ελλάδα έχει εισπράξει και περίπου 2 δισ. από κέρδη ομολόγων από ΕΚΤ και κεντρικές τράπεζες (SMPs και ANFAs). Η λύση των αγορών υπάρχει, διότι η Ελλάδα θα είναι υπό την «προστασία» κάποιου προγράμματος ή μιας γραμμής πίστωσης. Εάν η Ελλάδα βγει από το Μνημόνιο χωρίς συμφωνία με την τρόικα και χωρίς γραμμή πίστωσης, τότε όλο το κενό θα πρέπει να καλυφθεί από ίδια κεφάλαια. Με άλλα λόγια, από εσωτερικό δανεισμό και με λήψη αυστηρών δημοσιονομικών μέτρων. Αν δηλαδή προκύψει κενό 31 δισ. (βλ. σενάριο 3) θα μπορεί π.χ. να δανειστεί από τη γενική κυβέρνηση 7 δισ., αλλά τα υπόλοιπα 24 δισ. η Ελλάδα θα πρέπει να τα βρει από τη λήψη μέτρων (περικοπές δαπανών, αύξηση εσόδων/φόρων κ.λπ). Οι δύσκολοι μήνες Οι μήνες του 2015 με τις μεγαλύτερες υποχρεώσεις (λήξεις ομολόγων, δόσεις προς ΔΝΤ και ευρωσύστημα) είναι οι εξής: l Φεβρουάριος: 2,1 δισ. l Μάρτιος: 2,2 δισ. l Ιούνιος: 2,5 δισ. l Ιούλιος: 5,2 δισ. l Αύγουστος: 3,7 δισ. Συνολικά η Ελλάδα θα πρέπει να αποπληρώσει κατά τη διάρκεια του 2015 κεφάλαιο 18,3 δισ. και τόκους 4 δισ. Ο ΟΠΑΠ κινεί το... real estate μέσω των VLTs Του ΒΑΓΓΕΛΗ ΜΑΝΔΡΑΒΕΛΗ Συνέντευξη στον ΗΛΙΑ ΜΠΕΛΛΟ H Ελλάδα διαθέτει την προοπτική να καταστεί διαμετακομιστικός κόμβος της ευρύτερης περιφέρειας. Και σε ένα τέτοιο σενάριο η Toyota Material Handling Europe θα επενδύσει στην περαιτέρω α- νάπτυξη της ήδη διευρυμένης παρουσίας της στη χώρα μας. Αυτό επισημαίνει μιλώντας στην «Κ» ο πρόεδρός της στην Ευρώπη, Χιρόκι Φουτζιβάρα, προσθέτοντας πως το χαμηλό σημείο του επιχειρηματικού της κύκλου στην Ελλάδα έχει περάσει και ο όμιλος α- ναπτύσσεται. Η ευρωπαϊκή μονάδα της Toyota, που έχει αντικείμενο τα φορτοεκφορτωτικά, ανυψωτικά και περονοφόρα οχήματα, αποτελεί κατά μια έννοια πρόδρομο δείκτη της οικονομικής δραστηριότητας αφού τα προϊόντα της συνδέονται άμεσα με την εμπορική και βιομηχανική δραστηριότητα. «Δεν έχουμε καμία αμφιβολία για τις προοπτικές της ανάκαμψης στην Ελλάδα», αναφέρει. Εχοντας καταγράψει ήδη αύξηση πωλήσεων της τάξης του 50% από τα προ διετίας χαμηλά, «εκτιμούμε πως σταδιακά ο κλάδος θα επανέλθει στα προ κρίσης επίπεδα», σημειώνει ο κ. Φουτζιβάρα. Διεύρυνση συνεργασίας Η ελληνική μονάδα της ιαπωνικής πολυεθνικής, που χρησιμοποιεί τα λιμάνια της Πάτρας και του Πειραιά για τις εισαγωγές της στην Ευρώπη, εκτιμά πως μεγάλοι ευρωπαϊκοί όμιλοι με παρουσία εδώ διευρύνουν τη συνεργασία τους με την Toyota. Γι αυτό και ο κ. Φουτζιβάρα υπογραμμίζει πως η ανάπτυξη του διά του Πειραιά και των σιδηροδρόμων διαμεταφορικού μοντέλου για τις ασιατικές εισαγωγές στην Ευρώπη γεννά σταδιακά μια νέα βιομηχανία logistics στη χώρα. Είναι γι αυτούς τους δύο λόγους -των Ευρωπαίων πελατών και των νέων προοπτικών στα logistics- που ο Χιρόκι Φουτζιβάρα μιλάει με μεγαλύτερη θέρμη. Υπάρχουν πλάνα για νέες ε- πενδύσεις στην Ελλάδα από την εταιρεία σας; Ηδη έχουμε προχωρήσει σε επενδύσεις στην ελληνική μας θυγατρική, σε επίπεδο εγκαταστάσεων, σέρβις και ανθρώπινου δυναμικού, ενώ θα επενδύσουμε στην περαιτέρω βελτίωση του ε- πιπέδου εξυπηρέτησης. Παρακολουθούμε επίσης με εξαιρετικό ενδιαφέρον την κινητικότητα που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια στον τομέα των μεταφορών και των σχετικών υποδομών αεροδρόμια, λιμάνια, σιδηρόδρομοι στη χώρα σας. Η Ελλάδα βρίσκεται σε έναν προνομιακό γεωγραφικό χώρο για τις θαλάσσιες μεταφορές και ήδη γνωρίζω πως ένας αριθμός «Δεν έχουμε καμία αμφιβολία για τις προο - πτικές ανάκαμψης της χώρας», λέει στην «Κ» ο πρόεδρος της Toyota Material Handling Europe, Χιρόκι Φουτζιβάρα. πολυεθνικών επιχειρήσεων οργανώνει εδώ τα κέντρα διανομής του για την Ευρώπη. Η Toyota Material Handling λειτουργεί τρεις παραγωγικές μονάδες στην Ευρώπη και συγκεκριμένα σε Σουηδία, Γαλλία και Ιταλία. Χρησιμοποιεί το λιμάνι του Πειραιά για να προωθεί τα εξαρτήματα στα εργοστάσια συναρμολόγησης της Ευρώπης που εισάγει από την Ιαπωνία και το λιμάνι της Πάτρα για να εισάγει η ελληνική θυγατρική τα μηχανήματα από την Ευρώπη. Πιστεύω πως τα επόμενα χρόνια και άλλες επιχειρήσεις θα εξετάσουν σοβαρά την προοπτική ανάπτυξης κέντρων αποθήκευσης Και άλλοι ξένοι όμιλοι θα αναπτύξουν κέντρα αποθήκευσης και διανομής σε ελληνικά λιμάνια, λέει στη συνέντευξή του στην «Κ» ο κ. Χιρόκι Φουτζιβάρα. και διανομής σε ελληνικά λιμάνια. H Ελλάδα διαθέτει την προοπτική να καταστεί διαμετακομιστικός κόμβος της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και υπό αυτό το σενάριο η Toyota θα επενδύσει στην περαιτέρω ανάπτυξη της ήδη διευρυμένης παρουσίας της στη χώρα. Πώς αποτιμάτε την εδώ δραστηριότητά σας; Ανησυχείτε για την οικονομία και την πολιτική αστάθεια; Δεν έχουμε καμία αμφιβολία για τις προοπτικές της ανάκαμψης της Ελλάδας. Ως εταιρεία με παγκόσμια παρουσία και έχοντας τα μεγαλύτερα ονόματα πολυεθνικών επιχειρήσεων στο πελατολόγιο, επιθυμούμε να βρισκόμαστε κοντά τους σε όλες τις αγορές της Ευρώπης. Η ελληνική αγορά, τόσο λόγω της έντονης παρουσίας διεθνών επιχειρήσεων όσο και λόγω του δυναμισμού που δείχνουν πολλές εγχώριες επιχειρήσεις, ε- ξαγωγικές αλλά και άλλες όπως η Ikea, η Goldair ή τα Makro, αλλά και λόγω της γεωγραφικής της θέσης, είναι ιδιαίτερα σημαντική για μας. Τι αντίκτυπο είχε η κρίση στις δραστηριότητές σας στην ελληνική αγορά; Είναι εντυπωσιακό το πόσο επηρεάστηκε η ελληνική αγορά ανυψωτικών, καθώς η πτώση στις πωλήσεις μεταξύ του 2008 και του 2012 έφτασε το 85%. Από το 2013 και μετά όμως, και ιδιαίτερα στο τελευταίο δεκαοκτάμηνο, υπάρχει έντονη αναστροφή που μας οδηγεί σε άνοδο περίπου 50%. Αυτό μπορεί να θεωρηθεί ενθαρρυντικό στοιχείο για την ελληνική οικονομία, λόγω της άμεσης συσχέτισης των δικών μας εργασιών με το σύνολο των δραστηριοτήτων των παραγωγικών κλάδων. Σταθερότητα Τι θα σας ενθάρρυνε να κλιμακώσετε σημαντικά τις επενδύσεις σας, να φέρνατε δηλαδή εδώ και μέρος της συναρμολόγησης οχημάτων που προορίζονται για την Ευρώπη; Το πρώτο και βασικότερο στοιχείο είναι η σταθερότητα στο νομοθετικό πλαίσιο που αφορά τη λειτουργία των επιχειρήσεων και κυρίως η φορολογική νομοθεσία που οφείλει να είναι σαφής και να καθιστά εφικτό τον οικονομικό σχεδιασμό και την πραγματοποίηση ρεαλιστικών προβλέψεων. Τα υπόλοιπα συνδέονται με την οικονομική δραστηριότητα. Πώς διαμορφώνονται οι τάσεις στον κλάδο σας διεθνώς; Τρεις είναι οι κύριοι τομείς στους οποίους στρέφεται το ενδιαφέρον της αγοράς μηχανημάτων και υπηρεσιών φορτοεκφόρτωσης και διαχείρισης αποθηκών. Και εκεί στοχεύει μεγάλο μέρος των επενδύσεών μας. Η βελτίωση της παραγωγικότητας με τη χρήση προηγμένων εφαρμογών λογισμικού και αυτοματισμών που μπορούν να περικόψουν δραστικά τα λειτουργικά κόστη, η εξοικονόμηση ενέργειας και η προστασία του περιβάλλοντος με τη χρήση ανακυκλώσιμων μπαταριών μεγάλης απόδοσης και ταχείας φόρτισης και, τέλος, η ανάπτυξη της ρομποτικής που θα μεταλλάξει τους εργοστασιακούς και αποθηκευτικούς χώρους στο όχι και τόσο απώτερο μέλλον. Ο Οργανισμός έχει κατακλυστεί από προ τάσεις μίσθωσης ακινήτων, από τις οποίες πρέπει να επιλέξει περίπου 650. Την αγορά ακινήτων αναζωογονεί ο ΟΠΑΠ. Συγκεκριμένα, το άνοιγμα των νέων καταστημάτων που θα φιλοξενήσουν τις νέες παιγνιομηχανές (VLTs), τις άδειες των οποίων απέκτησε ο οργανισμός το 2011, αναμένεται να δώσει μεγάλη «ανάσα» στη χειμαζόμενη κτηματαγορά, ειδικά αυτή που σχετίζεται με τα επαγγελματικά ακίνητα. Η υψηλή προσφορά ακινήτων που έχει καταγραφεί μέχρι τώρα καταδεικνύει τις δύσκολες μέρες που διέρχονται οι κάτοχοι των ακινήτων. Ειδικότερα, λίγες εβδομάδες μετά την άτυπη πρόσκληση υποβολής ενδιαφέροντος για μίσθωση επαγγελματικών χώρων που απηύθυνε ο ΟΠΑΠ, η προσφορά που καταγράφεται είναι τριπλάσια της ζήτησης. Ειδικότερα, ο οργανισμός έχει κατακλυστεί με περισσότερες από προτάσεις μίσθωσης ακινήτων από τις οποίες πρέπει να επιλέξει περίπου 650. Μάλιστα, η επιλογή αυτή θα γίνει σε όλη τη διάρκεια του ε- πόμενου έτους, καθώς θα αναπτύσσεται το δίκτυο καταστημάτων «Play ΟΠΑΠ». Αυτό σημαίνει ότι η υποβολή αιτήσεων μίσθωσης ακινήτων θα υφίσταται επί μεγάλο ακόμη χρονικό διάστημα. Σύμφωνα με τον προγραμματισμό, ο ΟΠΑΠ θα λειτουργήσει τα πρώτα 200 καταστήματα «Play ΟΠΑΠ» μέσα στον Απρίλιο και τα υπόλοιπα 400 έως 500 καταστήματα μέχρι το τέλος του επόμενου έτους. Στελέχη του οργανισμού παρατηρούσαν ότι τα νέα καταστήματα θα μισθώσει ο ΟΠΑΠ και στη συνέχεια θα υπενοικιάσει στους δικαιοχρήστες των καταστημάτων. Η διάρκεια της μίσθωσης θα είναι 10 έτη, γεγονός που καθιστά ακόμη πιο ενδιαφέρουσα την υπογραφή ενός τέτοιου συμβολαίου. Και καθώς ο οργανισμός χαίρει μεγάλης αξιοπιστίας στην αγορά, «η προσφορά (ακινήτων) εντείνεται ημέρα με την ημέρα», λέει στέλεχος του οργανισμού. Υπενθυμίζεται ότι ο ΟΠΑΠ αναζητεί επαγγελματικούς χώρους έκτασης 130 έως 180 τετρ. μέτρων. Στους χώρους αυτούς θα φιλοξενήσει μέχρι 25 παιγνιομηχανές (VLTs). Η πρώτη φάση αναζήτησης δικαιοχρηστών για τα καταστήματα «Play» έληξε την περασμένη Πέμπτη και, σύμφωνα με πληροφορίες, πάνω από 300 ενδιαφερόμενοι υπέβαλαν σχετικές αιτήσεις. Σημειώνεται ότι η πρώτη εκδήλωση ενδιαφέροντος αφορούσε αποκλειστικά πράκτορες του ΟΠΑΠ. Οι τελευταίοι, λόγω της μακροχρόνιας συνεργασίας με τον ΟΠΑΠ, είχαν το δικαίωμα της πρώτης προτίμησης. Μετά την αλλαγή της χρονιάς, αναμένεται να ακολουθήσει η δεύτερη πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος που απευθύνεται σε τρίτους. Ο ΟΠΑΠ «καίγεται» να τρέξει το εγχείρημα των VLTs, καθώς από το 2011 έχει επενδύσει 560 εκατ. ευρώ για άδειες παιγνιομηχανών, από τις οποίες δεν έχει αξιοποιήσει μέχρι σήμερα καμία. Σε πρώτη φάση, θέλει να θέσει σε λειτουργία μέχρι το τέλος του 2015 τις μηχανές και τις υπόλοιπες μέσω υποπαραχωρησιούχων έως το τέλος του 2016.

19 19-OIK_KARIERA_KATHI 23/12/14 17:45 Page 19 Τετάρτη 24 Δεκεμβρίου 2014 KAΡΙΕΡΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 19

20 20-OIK_SYNALLAGMA_KATHI 23/12/14 21:34 Page l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΞΕΝΕΣ ΑΓΟΡΕΣ Τετάρτη 24 Δεκεμβρίου 2014